Plan Nederland Jaarverslag 2009-2010 - Glossy

Jaarverslag 2009/2010 Plan Nederland

meisje Plan van een

De resulta ten

09/10

Jaarverslag 2009/2010, Plan Nederland

Toen de aarde beefde

Profiel van de internationale organisatie

Dit is Plan Verslag van de Raad van Toezicht

Jaarrekening Verantwoordingsverklaring

Projectenoverzicht Strategie, beleid en meer

Dit is Plan Nederland

Haïti na de ramp

400 scholen 40.000 kinderen € 1 miljoen Schaatsen en zwemmen voor water in Zambia

“In ons dorp doen we daar niet aan”

Verkorte jaarrekening Plan International

Schrijfster Lydia Rood interviewt Madina Bocoum over meisjesbesnijdenis in Mali

Vrienden voor het leven Fatu Bangura (Sierra Leone) vindt haar Plan-sponsors terug

2009/2010

Jaarverslag Plan Nederland

t du u r z a a m heidsverslag Nu me

cover_jv2010.indd 1

Zes onvergetelijke reizen, zes aangrijpende verhalen Plan-sponsors en -medewerkers over herinneringen die ze voor altijd bij zich dragen

Dansen in een sloppenwijk en andere acties voor en door jongeren

08-12-10 14:07

Caro Emerald - Sharon den Adel - Do Alain Clark - Nikki - Babette van Veen Jeroen van der Boom - Glennis Grace Waylon - Belle Perez - Tim Akkerman Syb van der Ploeg - Daphne Bunskoek Nils Krake - Giovanca - Edsilia Rombley Sabine Uitslag - Xander de Buisonjé Sara Kroos - Berget Lewis - Dennis Karin Bloemen - Erik van der Hoff Lisa Lois - en vele anderen...

K CY MY CM Y M C

live m u z i e k

CMY

goede d o e l

pasta p a r t y

In 2010 was de campagne ‘Because I am a Girl’ weer het goede doel van de grooste ladies run van Nederland, de Marikenloop. Hiermee is de samenwerking met Plan Nederland succesvol gecontinueerd.

De Marikenloop vindt jaarlijks op de derde zondag in mei in Nijmegen plaats. Voor de 8e editie van de Marikenloop in 2010, schreven zich bijna 10.000 loopsters uit heel Nederland in. De Marikenloop steunt Plan Nederland onder het prachtige motto: ‘I run because I am a Girl’.

ML090022.indd 1 cover_jv2010.indd 2 Adv Jaarverslag Plan.indd 1

07-12-2009 10:15:35

15-10-10 13:32

08-12-10 14:07

Inhoudsopgave

3

Er is geen effectiever instrument voor de ontwikkeling van een land dan onderwijs voor alle meisjes.

Kofi Annan voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:35

4

Inhoudsopgave

41

16

58

De pijn die vrouwen sterk maakt

30

46 Zeven fabels over noodhulp ontkracht

36

Inhoud

Jaarverslag Plan Nederland 2009/2010

Echte mensen

In actie

08

22

20

48

62

jaarverslag-2010.indb 2

“Meisjes voortrekken moet” Directeur Tjipke Bergsma blikt terug “Ze heeft ons leven verrijkt” Interview met sponsor Ulbe Pauzenga en sponsorkind Fatu Bangura Ook gewoon sponsors Hoe idealistisch zijn de mensen van Plan Nederland?

Ik ging op reis en ik bracht mee...

Sponsors en medewerkers vertellen

30

71 74

In actie voor meisjes ‘Because I am a Girl’-campagne 09/10 De jeugd aan zet Van zaken doen op school tot dansen in een sloppenwijk Youth Board Superideeën van de Plan-jongerenraad Water is leven Scholieren schaatsen en zwemmen € 1 miljoen voor Zambia bij elkaar

08-12-10 14:35

78

Inhoudsopgave

sv en eW D

an

M

5

: i us ar

71 08

74

Schaatsen en zwemmen voor Zambia

48 “Meisjes voortrekken moet” Achtergrond

En ook nog…

14

06 13 45 46 82

26 36 41 58

66

78

jaarverslag-2010.indb 3

Ieder kind telt Het belang van geboorteregistratie Met column van Claudia de Breij Haïti: reconstructie van een ramp Het werk van Plan na de aardbeving De Strijkstok Zeven fabels over noodhulp ontkracht Vrouwen beheren hun eigen geld De pijn die vrouwen sterk maakt Onthullend interview door Lydia Rood over meisjesbesnijdenis in Mali een wereld te winnen Met dank aan de Postcode Loterij: vooruitgang in Bolivia, Togo en Vietnam Handen uit de mouwen Plan bundelt haar krachten met het bedrijfsleven Voorbeelden: Akzo Nobel, ASN Bank en Lindorff

Verander de wereld, begin bij een meisje!

Cijfers die er niet om liegen Meer aandacht voor kinderen Sterke vrouwen volgens Paul Faassen Colofon

Aan de andere kant Jaarrekening FY10, Accountantsverklaring bij de jaarrekening, Verkorte jaarrekening Plan International, Aanvullende informatie omtrent de bestedingen, Verslag van de Raad van Toezicht, Verantwoordingsverklaring, Dit is Plan Nederland - profiel van de Nederlandse organisatie, Dit is Plan - profiel van de internationale organisatie, Plan-besturen

08-12-10 14:35

6

Editorial

“Investeren in meisjes is een goede zaak.

Bovendien is het slim.�

Ngozi Okonjo-Iweala, directeur Wereldbank

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:35

Editorial

7

Verander de wereld, begin bij een meisje Beste lezer, Dit is al weer het derde ‘Plan van een meisje’. Toen we hiermee

verhaal van Fatu Bangura uit Sierra Leone die dankzij een beetje steun

begonnen was het nooit de bedoeling dat dit een serie zou worden.

haar middelbare school kon afmaken en vanaf dat moment iedere kans

Maar we raken steeds meer ervan overtuigd dat de helft van de

heeft aangepakt om verder te komen. Met succes.

wereldbevolking, en dan bedoel ik natuurlijk alle meisjes en vrouwen,

Het kan en het moet: de armoedespiraal doorbreken. Het is bewezen

het meer dan verdient om haar bijdrage te kunnen leveren. En dus

dat het slim is om dat te doen door meisjes te verzekeren van

richten we ons graag op de ontwikkeling van dat potentieel. Dat doen

onderwijs, economische rechten en economische onafhankelijkheid.

we met de campagne ‘Because I am a Girl’.

Wereldbankdirecteur mevrouw Ngozi Okonjo-Iweala heeft armoede

Vrouwen maken er wat van als ze de kans krijgen. ‘Als Lehman Brothers

aan den lijve ondervonden toen zij in de jaren zestig in het door oorlog

Lehman Sisters was geweest, dan zag de economie er anders uit’. Een

geteisterde Nigeria opgroeide met minder dan twee dollar per dag.

onbewezen stelling, maar ik geloof het graag. En in het klein heb ik het

De kans op onderwijs heeft haar gebracht waar zij nu is. “Investeren in

ook zelf gezien tijdens een reis door Uganda. Daar kwam ik in een klein

meisjes is een goede zaak. Bovendien is het slim”, vindt ook mevrouw

dorpje een groep vrouwen tegen, die allemaal hun man aan aids hadden

Okonjo-Iwaela. En zij kan het weten.

verloren. Zelf waren zij waarschijnlijk ook besmet. De sluimerende

Wij zijn moreel verplicht om mee te werken aan de ontwikkeling van

angst voor hun eigen infectie, het verdriet over het verlies van hun

het enorme veronachtzaamde vrouwelijk potentieel. Plan draagt bij in

man en het feit dat zij zichzelf en hun kinderen alleen in leven moesten

het veld, door steeds meer vrouwen voor de Raad van Toezicht aan te

houden, had hen makkelijk kunnen verlammen. Niets was minder waar.

trekken, door jongeren te betrekken bij onze keuzes en door u erover te

Zij toonden de mentale en fysieke kracht om door te gaan en bewerkten

vertellen in dit jaarmagazine. Blijf kritisch, doe met ons mee en lees wat

hun stukjes grond om te overleven. Nog een voorbeeld van dat

wij het afgelopen jaar samen met u hebben bereikt.

doorzettingsvermogen vindt u in dit magazine: het David Vriesendorp Voorzitter Raad van Toezicht Plan Nederland

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:35

8

Echte mensen

ECHTE MENSEN Bij een jaarverslag hoort ook de terugblik van de directie op het afgelopen jaar.

Dan kom je al gauw terecht in noodzakelijke maar obligate onderwerpen. Of je trapt in de valkuil om alleen maar over de successen te vertellen. Dat wilden we niet. Er moest een eerlijk verslag komen aan de hand van kritische vragen die open antwoorden probeerden te ontlokken. En daarom kreeg Rob Vreeken, buitenlandredacteur bij de Volkskrant, de opdracht om de algemeen directeur van Plan Nederland, Tjipke Bergsma, te interviewen. De keuze viel op Rob Vreeken omdat hij kenner is op het gebied van meisjes- en vrouwenrechten en daarover schreef tijdens zijn reizen in Azië, Afrika en het Midden-Oosten en omdat hij de auteur is van het recent verschenen boek ‘Baas in eigen boerka, Van Koran tot girlpower’.

Tekst Rob Vreeken Heel af en toe gaat het toch weer over

en Pakistan is het heel normaal dat gezinnen

over de devadasí’s. Dat hebben ze opgevoerd

betalingsbalanssteun. Over bilaterale geld-

een meisje van vijf of zes jaar in huis halen,

voor het parlement in Delhi. De wetgeving is

stromen. Over advocacy, jaarevaluaties en

min of meer gekocht - eigenlijk is het slavernij.

veranderd, het mag niet meer. Wat overigens

medefinanciering. Gaap. Dat was niet de

Daar moeten ze op andere meisjes van zes

niet betekent dat het niet meer voorkomt.”

bedoeling, maar kennelijk is het niet helemaal

passen. Het meisje van het gezin ligt in bed,

te vermijden zodra iemand de functie heeft

het dienstmeisje ligt er op de grond naast. Zij

“Waarom al die aandacht voor meisjes?”

van algemeen directeur van Plan Nederland.

krijgt alle verantwoordelijkheid, maar mag

“Een jaar of vijf geleden zagen we in VN-

Maar het gesprek met Tjipke Bergsma gaat

zelf niet naar school.” Of de devadasi-meisjes

rapportages over geweld tegen kinderen

toch vooral over echte mensen, de gewone en

in Karnataka in het zuiden van India. ”Meisjes

een opmerkelijk verschil tussen jongens en

ongewone mensen in dorpen en steden die hij

van een jaar of twaalf worden geofferd aan de

meisjes. Meisjes waren veel vaker slachtoffer.

ontmoette op zijn dienstreizen, of die hij kent

god van de liefde. Overdag worden bloemen

Toen zeiden we: daar moeten we meer van

uit de programma’s die Plan overal in ontwik-

bezorgd bij het meisje in een tempeltje, maar 's

weten. Daaruit is het eerste rapport ‘Because

kelingslanden uitvoert. Vrouwen en meisjes

nachts mogen de mannen er overheen. Ze zit-

I'm a Girl’ voortgekomen. We besloten elk jaar

vooral. Zoals de honderdduizenden meisjes

ten er voor hun leven aan vast, vaak waren hun

zo’n rapport uit te brengen, tot aan 2015, de

die werken als dienstmeisje - huissloofje is

moeders het ook al.” Droevige verhalen, maar

einddatum van de MDG’s, de Millenniumdoe-

misschien een beter woord. “Je ziet ze veel in

bij Bergsma, bij Plan, kennen ze veelal een

len van de Verenigde Naties. We ontdekten

Zuid-Azië”, zegt hij. ”In landen als India, Nepal

happy end. ”Jongeren zijn theater gaan maken

bijvoorbeeld dat de armoede onder kinderen

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:35

Echte mensen

Fotografie Sander Stoepker

Tjipke Bergsma op veldreis in China

Het is beter als jongeren zich van hun rechten bewust zijn en die gaan claimen

kinderen krijgen. Háár kinderen krijgen beter

'ongehoorzaam'. We mogen hopen dat dat

te eten, en ze zullen waarschijnlijk naar school

een overgangsverschijnsel is. Of niet?"

gaan. Dus als je de armoedecirkel wilt door-

“Klopt. Je moet met veel meer aspecten

breken, kun je je beter op meisjes richten.

rekening houden dan alleen met onderwijs.

in de wereld voor tweederde meisjes treft.

Ouders moeten zien dat beide kinderen even

Het is ook de cultuur aanpakken, wetgeving,

Hetzelfde met kindersterfte onder de vijf jaar,

belangrijk zijn. Moeders moeten ontdekken

wetgevers, toezichthouders. Kinderen moeten

aan ziekten die te voorkomen zijn, zoals ma-

dat zijzelf meer kans zouden hebben gehad

naar school kunnen zonder bang te zijn. Als

laria en diarree. Per jaar sterven 8,1 miljoen

met een opleiding. In veel Aziatische lan-

leraren niet wordt verteld dat ze kinderen niet

kinderen vóór het vijfde jaar. Dat betreft voor

den worden vrouwen, als ze met een beetje

mogen slaan, als de politie niet erop getraind

65 procent meisjes. Dus daar begint het al.

krediet zelf inkomen gaan verdienen, ineens

is in te grijpen, dan gebeurt er nog niks.”

Het komt doordat ze minder te eten krijgen,

veel serieuzer genomen door hun partners.

minder gevaccineerd worden, minder aan-

Ze worden niet meer geslagen, niet meer

“Politie? Dan hebben we het kennelijk over

dacht krijgen van de ouders. Jongens krijgen

uitgestoten, al was het maar omdat dan ook

'goed bestuur'. Valt dat binnen het bereik

als eerste te eten. Ongeveer zeventig procent

een deel van het inkomen verdwijnt.”

van Plan?”

van de mensen in de wereld die niet kunnen

“Ja. De aanpak van Plan is de laatste tien

lezen en schrijven, is vrouw. Zulke cijfers

“Zo gemakkelijk gaat dat toch niet? Dat is

jaar verschoven. We hebben ingezien dat

zijn schokkend. Vrouwen en meisjes worden

wat ik zag in Bangladesh. De positie van

'de gemeenschap', waarop we ons altijd

structureel achtergesteld.”

vrouwen in het gezin en het dorp wordt

richten, veel groter is dan alleen de directe

sterker, door microkrediet, door onderwijs

woonomgeving van een kind. Het gaat ook

“Wat is het geheim van investeren in

en doordat ze van NGO’s als BRAC leren

om de gezondheidszorg, de overheid, de

meisjes?”

over de rechten die ze hebben. Maar het

politiek. Wetten hebben invloed op het

“Dat blijkt uit de onderzoeken. Voor elk jaar

huiselijk geweld is niet meteen over. Door-

extra dat een meisje onderwijs volgt, gaat ze

dat vrouwen zich niet meer alles laten

later twintig procent meer verdienen. Als een

welgevallen, neemt het geweld in eerste

meisje opgeleid is, zal ze later huwen, minder

instantie zelfs toe, want de vrouwen zijn

jaarverslag-2010.indb 2

9

Meisjes liggen zó achter. Het kan geen enkel kwaad het een tijdje om te draaien

08-12-10 14:35

10

Echte mensen

leven van het kind. Als je wetgeving wilt

zijn, is dat vooral voor meisjes een probleem.

delaren, zoals in Haïti gebeurde, die tegen die

veranderen, moet je bij nationale wetgevers

Als ze geen geld hebben om maandverband te

meisjes zeggen: ik heb een mooi baantje voor

zijn. We werken samen met bijvoorbeeld

kopen, missen ze een week school per maand.

je in de stad, daar kun je thee schenken. Dan

het ministerie van Gezondheid. Wij steunen

Het is aardig te zien wat jongens daarin kunnen

zijn die meiden opeens verdwenen. Als je nou

consultatiebureaus, voor kinderen onder de

betekenen. In Nairobi hadden we een jongen

meteen al voedsel zou uitdelen, dan hoefden die

vijf jaar. En adolescente jeugd, als ze puberen en zich seksueel ontwikkelen. Een gevaarlijke periode, waarin ze HIV/aids kunnen oplopen en verspreiden. Dankzij seksuele voorlichting

moeders niet te werken, dan werden die meisjes

Meisjes voortrekken betekent niet jongens achterstellen

snappen ze de gezondheidsrisico's, ze snappen

niet van school gehaald en dan kwamen die handelaren niet. De hele keten van narigheid. Als je alleen naar het eind van de keten kijkt, krijg je niets voor elkaar.”

dat ze hun geboorteplanning kunnen uitstellen

van zestien jaar, Nixon. Hij zag dat zijn zusje

en hun kindertal kunnen plannen.”

een week per maand niet naar school kon. Hun

“Raken, met al die aandacht voor meisjes, de

vader was overleden aan aids, de moeder was

jongens niet achterop?”

“Ik woonde de grote VN-bevolkingsconfe-

te arm om voor het gezin te zorgen, dus ook om

“Die jongens en vaders zorgen goed genoeg

rentie van 1994 in Caïro bij. Die heeft een

maandverband te kopen. Hij zag al aankomen

voor zichzelf, maak je daar geen zorgen om. Ou-

geweldige invloed gehad. De individuele

dat zijn zusje hetzelfde lot beschoren zou zijn

ders moeten snappen dat hun dochter dezelfde

rechten van vrouwen in ontwikkelings-

behandeling verdient. Dat is haar recht, maar

landen werden voor het eerst echt serieus

het is ook goed voor de toekomst van het gezin.

genomen. Voor het eerst werd erkend dat

Het is echt niet zo dat jongens niet meer naar

ook ongehuwde jongeren seks hebben.

school kunnen en niet langer te eten krijgen, dat

Wat doet Plan Nederland op dit gebied?”

kregen ze allemaal al. Ik vind het niet zo'n heel

“De groep van veertien tot twintig jaar is voor

belangrijke vraag. Belangrijker is dat ze mee-

ons zo belangrijk. Je kunt jongeren rechten

doen. Je krijgt de positie van meisjes niet veran-

geven, maar het is beter als ze zich van hun

derd als jongens niet snappen dat ze een meisje

rechten bewust zijn en die zelf gaan claimen.

niet mogen slaan, zoals hun vader dat met hun

Dus ze werken met theater, video, radio, met

moeder of hun zusjes doet. Daarom móet je

tijdschriften. In Colombia sluiten veel jongens

jongens er bij betrekken. Meisjes voortrekken

zich aan bij een gang. Maar de bende van ónze

betekent niet jongens achterstellen. Wat je doet

jongens is een groep die met een poppenkast

is een eeuwenoude achterstand inhalen. Meisjes

de wijk in gaat en kinderen uitlegt dat geweld

liggen zó achter, dat het geen enkel kwaad kan

niet hoeft. Ze schrijven erover in hun tijd-

het een tijdje om te draaien.”

schrift Caja magica, de toverdoos. Ze hebben een poppenkast, waarin kinderrechten aan bod komen. We hebben er wetgeving door zien veranderen.”

Fotografie Plan Vietnam als zijn moeder, een toekomst als ongeletterde.

De bende van onze jongens, is die met een poppenkast

Dus sprak hij af met vrienden, die ook zusjes “Van alle Millenniumdoelen wordt met

hadden, om een keer per maand een benefiet

“Met betrekkelijk simpele ingrepen kan veel

MDG 5, over moedersterfte, het minst

voetbalwedstrijd te organiseren op school. De

worden bereikt. Als er maar politieke wil is

vooruitgang geboekt. Kennelijk bestaat

opbrengst was voor maandverband. Nixon heeft

bij slagvaardige bestuurders. Het program-

het idee: zwangerschap en bevallen, dat

er in 2009 een internationale prijs van The

ma van armoedebestrijding van ex-president

regelen vrouwen onderling maar. Als het

Guardian mee gewonnen. Een ander voorbeeld:

Lula in Brazilië is een goed voorbeeld. Ik zag

gaat om meisjes en vrouwen zie je in veel

water en hout halen. Daar worden traditioneel

het in Bangladesh, waar indrukwekkende

ontwikkelingslanden gebrek aan politieke

meisjes mee opgezadeld. Ook dan worden ze

resultaten worden geboekt met het bevor-

wil, is mijn indruk. Wat is uw impressie?”

van school gehaald. Na natuurrampen zien we

deren van onderwijs voor meisjes. Toch?”

“Ik denk dat dat het gewoon is, als ik eerlijk ben.

het gebeuren. Vader gaat naar de stad, zodat er

“Je ziet het veel in Azië. Alle landen die midden-

Het is diep geworteld. Maar het gaat verder

een mond minder te voeden is. De vrouw moet

inkomenslanden aan het worden zijn, hebben

dan politieke wil, het heeft ook met armoede

dus gaan werken, ze haalt de oudste dochter

jaren geleden al besloten het vervolgonderwijs

te maken. Je kunt zeggen dat meisjes naar

van school om op de andere kinderen te passen.

heel serieus te nemen. In Thailand bestaat

school moeten. Maar als daar geen toiletten

En binnen de kortste keren heb je mensenhan-

leerplicht voor alle kinderen tot vijftien jaar.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:35

Echte mensen

Giovanca en voormalig sponsorkind Bernice uit Ghana ontmoeten elkaar op 'Because I am a Girl' in concert 2010

11

Fotografie Sander Stoepker

Elk kind is geregistreerd en wordt gevolgd via

“Zeker. Laat ik eerst de hand in eigen boezem

Google Maps. Allemaal blauwe stipjes op de

steken. We doen dat inderdaad te weinig.

kaart, als je op een stipje klikt, zie je het gezicht

Anderzijds, we kómen met heel veel goed

van een kind, naam, gps-locatie, klas en resul-

nieuws, maar dat is minder interessant voor

taten. Elk kind. Zo ver zijn we in Nederland niet

de media. De succesverhalen zíjn er wel. Wij

eens. Ambtenaren zijn met een smartphone het

vragen elke drie jaar een extern bureau ons

projecten gaat. Als je het bij de andere zeven

land in gegaan om foto's te maken en gegevens

werk te evalueren: wat doet Plan goed, wat

procent uitlegt, zegt de helft: prima, dat snap

in te voeren. Indonesië, Vietnam, landen die

doen we minder. Maar inderdaad, dat kunnen

ik. De andere helft is het er niet mee eens.

hun onderwijs serieus hebben genomen, doen

we duidelijker laten zien. Dat is wat ik mijn

Dat is ook de categorie die boos wordt als ze

het economisch goed.”

eigen organisatie wel verwijt.”

zelf een keer in zo'n dorp komen en ontdek-

Als je de armoedecirkel wilt doorbreken, kun je je beter op meisjes richten

ken dat het anders werkt. Het mooie van Plan, “Er zijn successen, ook in Afrika. Maar we

“Een ander mogelijk verwijt. Met de

maar ook de achilleshiel, is dat we zo trans-

horen vooral over de problemen. Uit het

formule van het 'sponsorkind' wordt de

parant zijn. Mensen kunnen naar de landen

oogpunt van fondsenwerving is dat begrij-

indruk gewekt dat het geld naar dát kind

om er te kijken. Er zijn toch 150 Nederlanders

pelijk. Maar het werkt moedeloosheid in

gaat. Wat vinden mensen daarvan?”

per jaar die dat doen, die hun project en het

de hand. Je moet ook bewijzen dat hulp

“Dat is echt een spagaat. Het beeld is hard-

kind opzoeken. En die komen allemaal met

wérkt. Kun je organisaties als Plan niet

nekkig. Ik heb het wel eens laten onderzoe-

goede verhalen terug. Anders hadden we hier

verwijten dat ze zulke verhalen te weinig

ken. Het bleek dat 93 procent van de mensen

dagelijks een crisis.”

voor het voetlicht brengen?”

best wist dat het geld naar gemeenschaps-

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:35

Cijfers over meisjes 12

Als je naar school gaat en het gaat goed, dan vergeet de wereld wat je niet kunt en begint te zien wat je potentieel is.

Anhurda (19), jonge vrouw uit India

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:35

Cijfers over meisjes

13

Cijfers die er niet om liegen In ontwikkelingslanden zijn ongeveer

100 miljoen

meisjes ‘kwijt’,

onder andere door abortus van de meisjesfoetus of het vermoorden van meisjesbaby’s.

Wereldwijd gaan meer dan

Als een meisje

41 miljoen

7 jaar

of langer naar school gaat, trouwt het

later dan andere meisjes en zal het gemiddeld

Ieder jaar worden

meisjes niet naar school.

2,2

2 miljoen

4 jaar

minder kinderen krijgen.

meisjes besneden.

Voor ieder jaar dat een meisje langer naar school gaat, verdient zij later

10%-20%

meer.

Van alle mensen die wereldwijd van minder dan

1 US dollar 70% 7,3 miljoen 4,3 miljoen per dag moeten leven is

vrouw.

jonge vrouwen lijden aan HIV/aids,

ten opzichte van

90 procent

van alle ‘huisslaven’ tussen

het

12 en 17 jaar

36 procent 18e

Wereldwijd trouwt

jaarverslag-2010.indb 2

jonge mannen.

is een meisje.

van de vrouwen voor

levensjaar, meestal onvrijwillig.

08-12-10 14:35

14

Achtergrond

jongen

Daphne Bunskoek, ambassadeur voor Plan Nederland, vond het vanzelfsprekend een bijdrage te leveren aan Babysvoorbabys.nl. “Ik vind het een voorrecht om hier in het Westen te leven, als vrouw.

Voor ons zijn zoveel dingen vanzelfsprekend: dat je naar school gaat, dat je naar de dokter kunt wanneer dat nodig is. Het is onvoorstelbaar dat er zoveel kinderen zijn in ontwikkelingslanden die niet eens beschikken over het meest essentiële in het leven: erkenning dat ze bestaan. Daarom heb ik dit kaartje geschilderd.”

04-05-1 jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:35

Achtergrond

Ieder

15

“Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Wat is mijn nationaliteit? Alles wat ik weet, is dat ik Murni heet, maar ik heb daar geen bewijs van.”

kind telt

Murni uit Indonesië

Het geboortebewijs als toegang tot de wereld Je pasgeboren zoon of dochter registreren, bij ons in Nederland is

zonder geboorteakte niet trouwen, geen betaald werk vinden, geen

dat heel gewoon. En bovendien heel eenvoudig. Je gaat even naar het

banklening afsluiten noch naar het buitenland reizen. Laat staan dat

gemeentehuis en je doet aangifte. Je kindje krijgt een geboortebewijs

je je eigen kinderen zou kunnen erkennen.

en is daarmee officieel een nieuwe wereldburger. Daar staan wij niet lang bij stil. En toch reikt het belang ervan veel verder dan wij ons

Geboorteregistratie is een mensenrecht

realiseren.

In 1948 werd geboorteregistratie in de Algemene Verklaring van de Rechten van de Mens voor het eerst erkend als mensenrecht.

Waarom geboorteregistratie?

In 1966 werd geboorteregistratie vastgelegd in het kader van

Lang niet in alle delen van de wereld is het registreren van

het Internationale Verdrag inzake burgerrechten en politieke

pasgeboren kinderen zo gewoon als bij ons. In sommige regio’s is

rechten. En ook het Verdrag voor de Rechten van het Kind van de

negentig procent van de kinderen niet geregistreerd. Maar wat is nou

Verenigde Naties uit 1989 bepaalt dat kinderen recht hebben op

het belang van het geboortecertificaat? Een geboorteakte is de eerste

geboorteregistratie.

wettelijke erkenning door de staat van het bestaan van een kind. De staat waar iemand geboren is, neemt daarmee ook verplichtingen

Wat is het probleem?

op zich voor de individuele staatsburger. De registratie van de

Ondanks wettelijke verplichtingen die veel landen zijn aangegaan,

geboorte is de basis voor een kind om aanspraak te kunnen maken

worden nog steeds jaarlijks 51 miljoen kinderen niet geregistreerd

op elementaire rechten. Het is het bewijs van zijn identiteit en zelfs

bij hun geboorte. Dat is veertig procent van alle kinderen die per jaar

van zijn bestaan. Een geboortebewijs bevestigt de nationaliteit, de

worden geboren.

geboorteplaats, de leeftijd en wie iemands ouders zijn. In veel landen is de geboorteakte daarom het belangrijkste identiteitsbewijs.

Er zijn veel oorzaken voor, op alle maatschappelijke niveaus. In

Het bewijs van de leeftijd van een kind is essentieel als we vergrijpen

veel landen zijn de registratiebureaus gecentraliseerd. Gezinnen in

zoals kinderhandel, kinderarbeid, seksueel misbruik, het ronselen

landelijke gebieden moeten daardoor uren of dagen reizen. Dat is

van kindsoldaten en uithuwelijking succesvol willen bestrijden. Ook

moeizaam en bovendien scheelt het inkomen omdat zij een aantal

is een geboortebewijs onmisbaar voor kinderen als toegangspas voor

dagen niet kunnen werken. Daarnaast zijn lang niet alle ouders

basale gezondheidszorg en onderwijs. Eenmaal volwassen kun je

zich bewust van het belang van geboorteregistratie. Er zijn etnische

“Het is onmogelijk om wereldwijde geboorteregistratie naast je neer te leggen en het is volstrekt haalbaar.”

Emeritus-aartsbisschop Desmond Tutu

en sociale barrières. Administratieve systemen zitten ingewikkeld in elkaar of de kosten zijn te hoog. Soms hebben landen niet de middelen om een effectief systeem voor de registratie van hun burgers op te zetten. En soms ontbreekt het aan politieke wil om dit probleem hoog op de agenda te zetten.

04-05-10 17:03 jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:35

16

Achtergrond

09/10 Doel geboorteregistratie • geboorteregistratie moet voor iedereen gratis en eenvoudig toegankelijk zijn.

• kinderen moeten zo snel mogelijk na hun geboorte worden geregistreerd.

• met babysvoorbabys.nl wil Plan voor 20.000 geboortebewijzen in India zorgen.

Aanpak • bewustmaking van burgers en ambtenaren om zo de ‘vraag’ naar geboortebewijzen te stimuleren.

• registratie makkelijk maken.

• registratie in de buurt van de woonplaats beschikbaar maken.

• ook afgelegen bevolkingsgroepen bereiken.

• bewustmaking van de Nederlandse bevolking om zo fondsen te werven.

Campagne ‘Universal Birth Registration’ heeft effect

zeven miljoen mensen (zo’n 56 procent

Resultaten

van de bevolking) binnen slechts tien

• tussen 2005 en 2009 hebben ruim

Sinds 1998 promoot Plan geboorte-

gebied in Indonesië nam in twee jaar tijd

registratie. Het werk begon in Azië en

het aantal registraties toe van 3 tot 72

breidde zich langzaam uit naar Afrika en

procent. Afgezonderde en verwaarloosde

bevolkingsgroepen kregen officiële

Noord- en Zuid-Amerika. Alle projecten in

bevolkingsgroepen kregen officiële

erkenning.

dat kader mondden uiteindelijk uit in een

erkenning, zoals een groep van 20.000

internationale campagne ‘Universal Birth

straatkinderen in Dhaka in Bangladesh en

eind juni 2010 1.300 geboortebewijzen

Registration’ tussen 2005 en 2009.

de Baka-stam in Kameroen die nooit eerder

kunnen financieren.

maanden hun geboortebewijs op. In een

40 miljoen mensen in 32 landen een geboortebewijs gekregen.

• ook afgezonderde en verwaarloosde

• via babysvoorbabys.nl hebben we tot

was geregistreerd.

Hiermee wilde Plan voortrekker zijn voor registratie van meer kinderen en

Nog lang niet

volwassen. Bovendien wilde Plan burgers

Op nationaal niveau loopt de campagne

zorgen. Meisjes kosten alleen maar geld: als

en overheidsambtenaren bewust maken van

nog door. Plan Nederland heeft daarvoor in

ze trouwen, moet hun familie hen een flinke

het belang van geboorteregistratie en zo de

2010 de website babysvoorbabys.nl opgezet.

bruidsschat meegeven. In sommige gebieden

‘vraag’ naar geboortebewijzen stimuleren.

Hier kunnen ouders geboortekaartjes

worden op elke 1.000 jongens slechts 700

Ook wilde Plan met de campagne regeringen

bestellen. Daarmee helpen zij een kind

meisjes geregistreerd. Meisjes zijn daardoor

ondersteunen om het aantal registraties

in India aan een geboortebewijs. Eén set

nog kwetsbaarder voor uitbuiting, prostitutie

en certificaten substantieel te verhogen.

kaarten is goed voor één geboortebewijs.

of mensenhandel. Het project richt zich op

Er is bovendien gezocht naar nieuwe

Ook de kraamvisite kan als symbolisch

Rajasthan en Delhi. Plan wil dat nationale

effectieve manieren om ook afgelegen

cadeau voor een geboortebewijs kiezen.

overheden geboorteregistratie gratis en

bevolkingsgroepen te bereiken.

In India is geboorteregistratie nog lang

eenvoudig toegankelijk maken en dat

Dankzij de jarenlange inspanningen van

niet vanzelfsprekend. Jaarlijks krijgen

kinderen zo snel mogelijk na hun geboorte

Plan en alle partners is inderdaad een en

ruim negen miljoen pasgeborenen geen

kunnen worden geregistreerd.

ander bereikt. In vijf jaar tijd hebben ruim

geboortebewijs en dus geen officiële

Doel is het toekennen van 20.000 nieuwe

40 miljoen mensen, vooral kinderen, in 32

identiteit.

geboortebewijzen. De teller staat nu op zo’n

landen een geboortebewijs gekregen. In

Veel ouders hebben liever een jongen, die

1.300 geboortebewijzen. We zijn dus nog

Cambodja bijvoorbeeld haalden ongeveer

later als kostwinner voor zijn ouders kan

lang niet klaar.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:35

Achtergrond

17

Claudia de Breij:

Welkom in het systeem ‘Hoe ging de aangifte van jouw zoon?’ vroeg een medewerker van Plan Nederland mij.

Mijn vrouw heeft Bing aangegeven. En ik vond het bijna een beetje jammer. Niet dat ik het niet zelf kon doen. Nee, ik bedoel dat we hem moesten aangeven, registreren. De eerste drie dagen van je leven mag je zijn wie je bent, en daarna stoppen we je in ‘het systeem’.

Ik had een gevoel van verlies. Verlies van vrijheid. Ineens heb je een nummer en dan ben je geïdentificeerd. Net of je dan van iemand bent. Maar dat gevoel vervloog al gauw. Als je erover nadenkt, is het natuurlijk fantastisch dat er al heel snel een verloskundige thuis langskomt om te vragen of alles goed gaat met je pasgeboren kindje. Alleen maar op basis van de aangifte bij het gemeentehuis. Je zit in het systeem, dus besta je. Daar mag je eigenlijk heel blij van worden. Ik hoor ook wel eens van asielzoekers hier in Nederland die geen paspoort meer hebben, en dus geen enkel recht op wat dan ook. Lekker vrij, vogelvrij zul je bedoelen. Dat is onrechtvaardig. Dan kun je maar beter ‘in het systeem’ zitten. Welkom!

Fotografie Anne Timmer

Jouw liedje Mijn hart sloeg even over

Ik kreeg je in mijn armen

Jij bent van ons samen

Toen dat van jou begon

Ik hield je heel goed vast

Van allebei de helft

Ik kon het niet geloven

Ik hield je lekker warm

En je lijkt op ons

Niet geloven dat het kon

Je was nog in je blote bast

Maar nog het meeste op jezelf

Als er nu een wedstrijd was

Jij moest heel hard huilen

Ik hou je in mijn armen nu het kan

Een wedstrijd tussen mij, en de zon

en ik deed heel zachtjes mee

Je bent zo klein

Wie het hardste stralen kon

‘k Was zo blij

Ik blijf bij jou, ik ben er altijd geweest

Dan denk ik dat ik won

Met je lijfje op mijn lijf

En ik zal er altijd zijn

En je hart op dat van mij Want als jij je hartslag voelt

Want als jij je hartslag voelt

Dan voel je die van mij

Want als jij je hartslag voelt

Dan voel je die van mij

En ben ik steeds dichtbij

Dan voel je die van mij

En ben ik weer dichtbij

Ik ben altijd dichtbij

En ben ik weer dichtbij

Ik ben altijd dichtbij

Ik ben altijd dichtbij

Tekst Claudia de Breij Illustratie Jet van Fastenhout

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:35

18

Achtergrond

jaarverslag-2010.indb 5

08-12-10 14:35

Achtergrond

19

Ontwerp geboortekaartje Toy Travis & Ruud de Wild

jaarverslag-2010.indb 6

08-12-10 14:35

20

Echte mensen

Ulbe en Djoke Pauzenga en sponsorkind Fatu Bangura ontmoeten elkaar na 25 jaar Fatu Bangura werd in 1969 als een van tien kinderen geboren in Freetown, Sierra Leone, WestAfrika. Haar ouders leefden in armoede en de eerste vijf kinderen, geboren in de stad Makeni, konden niet naar school. Fatu en haar vier jongere broers en zussen zijn in Freetown geboren.

Zij was de eerste van het gezin die naar school ging. Op haar twaalfde haalde Fatu het toelatingsexamen voor de middelbare school, maar er was geen geld voor haar vervolgopleiding. Een buurman die voor Plan werkte, hielp haar om zich op te geven als sponsorkind. 25 jaar later, Fatu is nu getrouwd en woont in de Verenigde Staten, besloot zij op zoek te gaan naar haar sponsors in Nederland. Plan sprak met Fatu en Ulbe, haar sponsor van toen. Lees hier het relaas van een bijzondere vriendschap.

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:36

Echte mensen

Djoke en Ulbe Pauzenga besloten op een dag,

een e-mailadres te vinden van ene Wynzen

Trotse ouders

met hun drie kinderen, een kind in Sierra Leone

Pauzenga in Nederland. Zonder al te veel hoop

“Zij is een dondersteen, een vechter en een

te sponsoren. Ulbe Pauzenga zegt nuchter:

stuurde zij een bericht. Ulbe herinnert zich het

doorzetter. Iemand die intelligent is. Zij heeft

“Ach, je wilt wat doen voor de wereld. Het

moment: “Zondag 8 november 2008. Ik weet

de middelbare school gevolgd en is zich

was toen populair. En wij konden het ons goed

het nog precies. We waren op bezoek bij onze

daardoor steeds verder gaan ontwikkelen.

permitteren.” Ulbe werkte in die tijd voor een

zoon, toen hij ineens zei: ‘Moet je nou eens

Zij heeft vanaf haar 25e acht jaar in Londen

bedrijf dat onder andere exporteerde naar een

kijken welk bericht er binnenkomt.” Afzender:

gewoond en is nu medisch secretaresse. Toen

kindertehuis in Sierra Leone. “De Oostenrijkse

Fatu Sesay. Ik kreeg gewoon koude rillingen.

wij afgelopen juni bij haar in de Verenigde

manager van het tehuis kwam tijdens zijn

De volgende dag thuis heb ik haar een e-mail

Staten op bezoek waren, konden we aan alles

verblijf in Europa wel eens bij ons langs en

gestuurd. Nog geen 24 uur later kwam haar

merken dat zij ongelooflijk wordt gewaardeerd

vertelde dan over het land en de kinderen daar.

reactie: ‘Oh my god, I found you.’ Ze wilde ons

op haar werk. Wij hebben ontzettend geluk

Dat maakte dat we daar wel een goed gevoel bij

graag bedanken voor wat wij voor haar hadden

met Fatu.

hadden”, zegt Ulbe. De Pauzenga’s ontvingen

gedaan.”

Zij heeft het fantastisch opgepakt. Zij

wel eens kaartjes van sponsormeisje Fatu. En

Onverwacht intense vriendschap

investeert alles wat ze over heeft in haar

Vanaf dat moment stuurden ze elkaar twee,

vaderland Sierra Leone. In 2009 heeft zij de

Fatu herinnert zich een van de brieven nog

drie e-mails per week. Dat is uitgegroeid tot

organisatie Angels to Angels Sierra Leone

goed: “In het tweede jaar als sponsorkind kreeg

het moment dat Fatu de Pauzenga’s persoonlijk

opgericht. En ook daar ondersteunen wij nu

ik een brief met kleine fotootjes van alle leden

wilde komen bedanken. We vroegen Ulbe

weer een kind.“ Fatu licht haar initiatief toe:

van mijn sponsorgezin. Ik noemde ze Mom en

wat er door hem en zijn vrouw heen ging

“Een opmerking van Arjen, een van de zoons

Dad; ze hadden twee zoons en een dochter. Met

voor deze bijzondere ontmoeting. Waren zij

van Ulbe, was de trigger voor mij om Angels

het sponsorgeld konden wij mijn schoolgeld

gespannen? Ulbe: “Nee, helemaal niet. Kijk, we

to Angels in het leven te roepen. Hiermee

betalen en er was nog wat geld voor boeken,

hadden vanaf november tot april heel uitvoerig

werven we fondsen om meisjes in Sierra Leone

het schooluniform en ook voor het schoolgeld

met elkaar gecorrespondeerd. Dus we wisten

naar school te laten gaan. Juist meisjes zijn

van mijn jongere broers en zusjes. Zij dachten

aardig veel van haar en haar achtergrond.

gemarginaliseerd in de maatschappij. Sommige

natuurlijk schreven ze dan ook terug.

dochters mogen niet naar school, anderen

waarschijnlijk dat zij mij sponsorden, maar in werkelijkheid sponsorden zij mijn hele familie.

Zij noemt ons Mom en Dad. Op 10 april 2009

stoppen vroegtijdig omdat ze zwanger worden

Zonder hun sponsorschap waren wij niet

stond ze op Schiphol. We zijn met haar onze

of omdat zij geld moeten verdienen. Op

gekomen waar we nu zijn.”

levensgeschiedenis langsgegaan. De plaatsen

termijn willen we scholen bouwen en meisjes

waar we zijn geboren en opgegroeid. We

stimuleren om te blijven doorleren.” Sinds haar

Koude rillingen

hebben samen met vrienden en familie Pasen

bezoek aan Nederland in 2009 belt

Het was die brief met de fotootjes en de

gevierd. Ze is opgenomen als een volwaardige

Fatu iedere week met Mom en Dad en op het

voornamen van alle gezinsleden, door Fatu’s

dochter”, zegt Ulbe oprecht ontroerd. De

50-jarig huwelijk volgend jaar is ze natuurlijk

vader in Sierra Leone zorgvuldig bewaard,

onverwachte vriendschap is geheel wederzijds.

meer dan welkom. Djoke en Ulbe zijn apentrots

die haar 25 jaar later uiteindelijk weer op

Fatu: “Ik wilde heel graag vertellen hoe

op Fatu. Zij is niet meer weg te denken uit

het spoor heeft gebracht van de Pauzenga’s.

dankbaar ik hen ben, en het blijkt dat ze de

hun leven. “Zij heeft echt een extra dimensie

Met de inventiviteit en de hulp van haar

allerliefste mensen ooit zijn, die mij heel veel

aan ons leven gegeven”, zegt Ulbe. En je kunt

collega’s lukte het Fatu twee jaar geleden om

liefde en respect geven.”

horen hoeveel het hem doet.

jaarverslag-2010.indb 2

21

08-12-10 14:36

22

In actie

In actie voor meisjes

‘Because I am a Girl’-campagne 2010

Hoe hebben we het gedaan?

• w ww.babysvoorbabys.nl, een website voor geboortekaartjes • multimediacampagne met inzet van onder andere abri’s, advertenties, banners • de Marikenloop – de grootste ladies’ run van Nederland • ‘Because I am a Girl’ in concert in Amsterdam • AVRO-tv-uitzending van ‘Because I am a Girl’ in concert • een nieuwe schoolagendalijn ‘Because I am a Girl’

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:36

23

In actie

Het doel Meer aandacht voor de rechten van meisjes in ontwikkelingslanden en betere toekomstkansen voor deze meisjes. Dat is en blijft het doel van de campagne ‘Because I am a Girl’ van Plan Nederland. Ook in voorjaar/zomer 2010 hebben we daarom weer mensen opgeroepen om via Plan bij te dragen aan betere levensomstandigheden voor de miljoenen meisjes die deze kans verdienen.

Resultaten naamsbekendheid ‘Because I am a Girl’-campagne Geholpen NL Geholpen vrouwen 30+

jaarverslag-2010.indb 2

21% (doel 27%) 40% (doel 38%)

08-12-10 14:36

24

In actie

Resultaten fondsenwerving ‘Because I am a Girl’-campagne Verkoop campagneartikelen Donaties via actieplatform Kindsponsoring Projectsponsoring Geboortecertificaten Eenmalige giften

€ 23.503 (doel € 30.000) € 9.565 (doel € 30.000) € 27.344 (doel € 28.104) € 16.450 (doel € 16.800) € 9.264 (doel € 28.000) € 5.753 (doel € 20.469)

Wat hebben we geleerd?

• 10.000 kaartjes voor een popconcert verkoop je niet zo maar.

Dit kost meer tijd en moeite dan we hadden voorzien.

• groei in naamsbekendheid heeft een lange adem nodig.

• doelstellingen en verantwoordelijkheden moeten intern beter worden afgestemd.

• bij gebrek aan mankracht hebben we online kanalen niet optimaal benut. Een gemiste kans.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:36

In actie

Successen

25

• enthousiaste en belangeloze inzet van de artiesten • meer aandacht in alle media voor meisjesrechten dan ooit • bevlogen inzet van diverse corporate partners en mediapartners zoals Nivea, Cisco, Hyves en NPL • intern en extern elan om de campagne voort te zetten

Media-aandacht Tv-minuten +- 200 Kijkcijfer +- 4.000.000 Bereik gedrukte media 9.315.000 Waarde gedrukte media € 490.000 Internet en radiominuten onbekend

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:36

26

Achtergrond

Madeline (12) overleefde de aardbeving ternauwernood Madeline woonde al voor de aardbeving in een opvanghuis. Zij verloor de meeste van haar vriendinnen en overleefde zelf maar net.

jaarverslag-2010.indb 1

Fotografie Gideon van Aartsen

08-12-10 14:36

Achtergrond

27

Haïti reconstructie van een ramp Op 12 januari 2010 wordt Haïti getrof-

puin van hun school.” Aan het woord is Rezene

10 februari

fen door een zware aardbeving, met

Tesfamariam, directeur van Plan Haïti.

Er worden nog steeds tenten, family kits, voed-

een kracht van 7.0 op de schaal van

Zodra op 14 januari weer communicatie

sel en water uitgedeeld. Aanstaande moeders

Richter. Vooral de dichtbevolkte hoofd-

mogelijk is, bericht hij over de situatie. De

die de komende weken gaan bevallen, krijgen

stad Port-au-Prince is zwaar geraakt.

verwoestingen in het hele land zijn onvoor-

speciale zorg. Daarnaast vangt Plan samen met

Bij de ramp komen meer dan 200.000

stelbaar. Het is het ergste wat hij ooit in z’n

andere organisaties weeskinderen op. Jongeren

mensen om het leven en miljoenen

loopbaan heeft gezien.

worden getraind om in dagactiviteiten kinderen

anderen raken dakloos. De medewer-

te helpen hun ervaringen te verwerken. Ande-

kers van Plan Haïti komen meteen na

Het kantoor van Plan in Port-au-Prince is

ren leren voorlichting geven over kinderhandel

de aardbeving in actie om noodhulp te

ernstig beschadigd, op twee na zijn alle 143

en de brutale werkwijze van kinderhandelaren.

verlenen. Hieronder leest u een recon-

Plan-medewerkers veilig. Net als veel andere

Zo weten mensen waarop ze moeten letten om

structie van de gebeurtenissen, gezien

Haïtianen zijn ook zij door het verlies van

hun kinderen te beschermen.

door de ogen van Plan-medewerkers

familieleden en de schade aan hun bezittin-

ter plekke.

gen getraumatiseerd. Toch zijn zij begonnen

Omdat er in Haïti een groot tekort aan bouw-

met het uitdelen van water en voedsel en het

materialen is, komt een schip met bouwmate-

13 januari

realiseren van sanitaire voorzieningen. Plan

rialen over uit New Orleans in de Verenigde

De verbindingen met Haïti zijn nog niet

International en Plan Dominicaanse Republiek

Staten. Er wordt begonnen met de bouw van

hersteld. De elektriciteits- en communicatie-

sturen experts op het gebied van water, sani-

toiletten en douches in de kampen, om voor

netwerken zijn uitgevallen. Amateurbeelden,

tatie, gezondheid en traumabegeleiding naar

enige hygiëne te zorgen.

gemaakt met mobiele telefoons, laten doden

Haïti. Samen met tien andere hulporganisaties

en gewonden zien in de straten van Port-au-

zet Plan een coördinatieteam op. Het aantal

1 maart

Prince en zware schade aan gebouwen. Er

doden neemt nog steeds toe. De regering

“Onderweg naar Jacmel zie ik mensen druk

wordt naarstig gezocht naar overlevenden.

heeft de noodtoestand afgekondigd en er

bezig met het leven van alledag. De meesten

wordt een maand rouw in acht genomen.

lopen alleen. Ik zie manden langs de weg staan

14-19 januari

Ziekenhuizen en scholen zijn verwoest; er kan

met limoenen, mango’s en grapefruits die te

“Ik zie lijken in de straten liggen. Ik hoor

voorlopig geen les worden gegeven.

koop worden aangeboden. En overal hangen

kinderen roepen die bedolven zijn onder het

Plan Nederland, Save The Children en de SHO De Stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) is een samenwerkingsverband van tien Nederlandse hulporganisaties dat bij grote humanitaire rampen gezamenlijk fondsen werft voor hulpverlening aan de slachtoffers van een ramp. Op grond van de immense omvang en de impact op de bevolking en het land hebben de SHO besloten om andere ontwikkelingsorganisaties als gast

jaarverslag-2010.indb 2

kinderen rond die niet naar school kunnen

deel te laten nemen de nationale actie. Voor Plan Nederland betekende dat dat wij via Save the Children Nederland gastdeelnemer zijn aan de inzamelingsactie. Plan Nederland legt aan Save the Children Nederland (financiële) verantwoording af en rapporteert via Save the Children Nederland aan de SHO over het geld dat tijdens de actie 'Nederland Helpt Haïti' is gedoneerd door de Nederlandse bevolking. De SHO verzamelen deze gegevens en rapporteren aan het

Nederlandse publiek over de hulpverlening, de besteding van het geld en de stand van zaken met betrekking tot de ingezamelde donaties. Op www.haitinu.nl vindt u de rapportages van alle deelnemers, waaronder die van Plan Nederland.

De SHO bestaan uit ICCO & Kerk in Actie, Cordaid Mensen in Nood, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, World Vision, Tear, Save the Children, Stichting Vluchteling, Terre des Hommes en UNICEF Nederland.

08-12-10 14:36

28

Achtergrond

en zich vervelen. Na drie uur komen we in Jacmel aan. De Plan-tenten staan in keurige lange rijen langs de straten, parken en pleinen.

Ze zijn gebleekt door de zon.“ - Heidi Reed (medewerker communicatie Plan VS).

6 maart “Mensen melden zich aan voor het 'Cash-for-money'-programma van Plan. Ze werken bijvoorbeeld aan het begaanbaar maken van wegen.

Daarmee verdienen ze in twee weken tijd 50 dollar, een heleboel geld hier.” - Nigel Chapman (algemeen directeur Plan International).

13 maart “Het is nu twee maanden na de aardbeving. Het lijkt wel een eeuwigheid geleden, maar dat is natuurlijk niet zo. Ik droom er nog geregeld van en schrik van de kleinste bewegingen en geluidjes. Als ik een gebouw binnen ga, kijk ik eerst of er een vluchtweg is.

Kinderen van de lagere school Ecole Marie Reine Immaculee in Jacmel voor een noodgebouw van Plan

Fotografie Plan International

Mensen hebben me door de jaren heen vaak

16 maart

gevraagd of ik niet bang ben om in Haïti te

“Ik ben in een van de kindvriendelijke ruimtes

30 maart

wonen, helemaal in zo’n gewelddadige stad

van Plan. Terwijl er van alles om me heen

Met het rapport Children and Young People’s

als Port-au-Prince. Mijn antwoord daarop was

gebeurt, voel ik een rukje aan mijn tas. Ik kijk

Voices in the 'Post Disaster Needs Assessment'

altijd een volmondig ‘nee’. Het beeld dat Haïti

naar beneden en zie een klein meisje. Bijna op

geeft Plan samen met UNICEF een stem aan

een wetteloos land is met een gewelddadige

fluistertoon zegt ze: ‘Ik wil je vertellen hoe ik

Haïtiaanse kinderen in de ontwikkeling en het

bevolking klopt totaal niet.

heet’. Hoewel ze maar vijf jaar is, snapt ze dat

herstel van hun land. Uit het rapport, waarvoor

Dat ik nu wel wat angstig ben, komt alleen

er iets belangrijks gaande is. Ze wil ons laten

ongeveer duizend kinderen zijn geïnterviewd,

door de aardbeving. Daarom is het ook zo

weten dat ze erbij betrokken wil zijn. Ze wil

blijkt dat de meeste kinderen nu vooral terug

goed om te weten dat de kinderen zo veel

haar stem laten horen.

willen naar school.

mogelijk worden geholpen hun angsten te

Ik besef eens te meer hoe belangrijk het is er-

Het rapport is vandaag in New York gepresen-

overwinnen. In de kindvriendelijke ruimtes die

voor te zorgen dat de stem van kinderen ook

teerd tijdens een side event van de conferentie

Plan heeft opgezet, heb ik al heel veel vrolijke

echt wordt gehoord. Plan blijft er dan ook bij

waar donorlanden de toekomstplannen voor

smoeltjes gezien. Kinderen die lekker aan het

de overheid in Haïti op hameren dat kinderen

Haïti hebben besproken.

spelen zijn en weer even gewoon kind kunnen

inbreng hebben in de wederopbouw van hun

zijn. Dan besef je je weer waarom we doen

land. Dat er wordt geluisterd naar wat hun

6 april

wat we doen.” - Kristie van de Wetering (pr-

wensen en dromen zijn voor een nieuw Haïti.”

“Het creëren van schooltjes is nu belangrij-

coördinator Plan International).

- Kristie van de Wetering.

ker dan ooit. Niet alleen zodat de kinderen

Feiten en cijfers Haïti • Haïti was al voor de aardbeving van 12 januari 2010 een van de armste landen ter wereld. Er wonen bijna tien miljoen

• 1% van de nationale begroting wordt aan onderwijs besteed, dat is het laagste percentage ter wereld.

Daar kon het ‘normale’ ontwikkelingswerk relatief snel worden hervat.

• veel mensen uit en rond de hoofdstad zijn

• Plan Haïti is direct betrokken bij de steun

naar het noorden vertrokken. Het zoeken

mensen, waarvan ruim 1,2 miljoen

aan 42.000 kinderen. Bijna de helft van

naar gesponsorde kinderen en hun familie

kinderen jonger dan vijf jaar. Meer dan

deze kinderen is sinds de aardbeving

was en is een enorm karwei. De migratie

60% van de bevolking leeft onder de

dakloos en soms ook wees.

tussen de kampen is hoog omdat families

armoedegrens.

• het noorden van het land is niet of nauwelijks door de aardbeving getroffen.

jaarverslag-2010.indb 3

van elke gelegenheid gebruikmaken om een betere plek te vinden.

08-12-10 14:36

Achtergrond

onderwijs krijgen, maar ook om ze een veilige

hield. Rocheline is gek op zingen en via de lied-

zijn zak en zette die op bij een klein meisje. Ik

plek te geven en de regelmaat in hun leven

jesteksten konden we praten over haar leven.

hoorde naast me een collega naar adem

terug te brengen. Dit helpt ze hun trauma’s te

Nu komt ze elke dag, speelt ze met andere

happen toen het meisje begon te lachen. Ik

verwerken en de draad langzaam weer op te

kinderen en zingt ze mee met de educatieve

vroeg haar later wat er aan de hand was en

pakken.” - Hanna Jamal, programmamedewer-

liedjes. Rocheline zegt dat ze zich hier thuis

ze vertelde me dat het meisje lang onder het

ker Plan Haïti.

voelt. Dat is iets wat ik nooit had verwacht." De

lichaam van haar dode moeder had gelegen

steun is belangrijk voor de allerkleinsten, die

voordat ze werd gevonden. Dit was de eerste

Mei en juni

soms van dichtbij hebben meegemaakt hoe ze

keer dat ze lachte sinds de ramp.” - Een medewerker van Plan Haïti.

“Rocheline was een driejarig meisje dat elke

hun broers, zusjes of ouders verloren.

dag aan het huilen was in het zaaltje en niet

- Nadine, leidster in een peuterspeelzaal in een

speelde met de andere kinderen. Ze was

opvangkamp

erg gehecht aan haar moeder en wilde niet

29

30 juli “Het is nu zes maanden geleden dat de goudou

weg van huis. Ze heeft haar vader tijdens de

7 juli

goudou Haïti heeft geteisterd. Vóór 12 januari

aardbeving verloren. Ik probeerde erachter te

“We hadden een clown uitgenodigd voor de

bestond er nog geen woord voor aardbeving in

komen wat haar interesseerde, wat haar bezig

kinderen. Hij toverde een rode clownsneus uit

het Haïtiaans Creools. Nu wel.”

- Kristie van de Wetering.

De kinderen in Haïti worden in workshops ondersteund hun trauma te verwerken

Fotografie Plan International , Heidi Reed

09/10 Resultaten Haïti 5.000 kinderen zijn ingeënt tegen tyfus, • 2 difterie en tetanus.

• 1 12 mobiele klinieken zijn in bedrijf gesteld er zijn tentenkampen opgezet met ruimte voor 39.000 daklozen.

• P lan heeft tientallen mobiele toiletten geplaatst.

• h et wederopbouwprogramma ‘Cash-forMoney’ is in gang gezet, waardoor 12.000 Haïtianen weer een inkomen hebben.

jaarverslag-2010.indb 4

• v eilige, kindvriendelijke ruimtes zijn. ingericht met plaats voor 4.500 kinderen • 6 .500 kinderen hebben traumabegeleiding gekregen.

• 1 50 tijdelijke scholen zijn opgezet en 144 scholen zijn gerepareerd.

• e r zijn voorbereidingen getroffen en

raasde. Plan-collega’s hebben tentdoek, tenten, matrassen en noodhulpkits uitgedeeld en probeerden te helpen met hygiënemaatregelen.

Werkwijze Om de noodhulp te stroomlijnen heeft Plan samen met tien andere hulporganisaties een

mensen getraind voor het orkaanseizoen

coördinatieteam opgezet. Het team werkt

om mogelijke schade te beperken.

in hulpclusters die ieder hun eigen expertise

• dat bleek eind september hard nodig toen een orkaan over Port-au-Prince.

hebben met als doel de hulpverlening te bevorderen.

08-12-10 14:36

30

In actie

De jeugd aan zet Kinderen hebben ongelofelijk veel daadkracht en zitten vol ideeën. Plan maakt dat iedere dag mee en gelooft daarom in de kracht en

creativiteit van kinderen en jongeren, ook in Nederland. Daarom heeft de afdeling Educatie en Participatie zich ook in 2009 weer ingezet om Nederlandse kinderen en jongeren in beweging te krijgen om een vuist te maken voor een beter leven voor hun leeftijdsgenoten in ontwikkelingslanden. Dat doen wij door Nederlandse kinderen en jongeren te betrekken bij het probleem en de oplossing, om zo op termijn mondiale solidariteit te bevorderen. Dat bracht ons naar scholen, op jongerenfestivals, naar cyberspace en zelfs naar het buitenland. Zien is geloven. Dus in de projecten heeft Plan Nederland kinderen en jongeren zo veel mogelijk direct in contact gebracht met leeftijdsgenoten elders in de wereld: rechtstreeks of via het internet. Op de volgende pagina’s vindt u een aantal hoogtepunten die dit beleid illustreren.

Meiden tijdens het ‘Because I am a Girl’-concert

jaarverslag-2010.indb 1

Fotografie Sander Stoepker

08-12-10 14:37

In actie

De wereld aan hun voeten

31

Wist je dat…

• het festival Via del Mondo niet alleen in Utrecht plaatsvindt, maar ook in Den Bosch, Nijmegen, Tilburg, Utrecht en zelfs in België.

Niets kon de pret drukken: een lekker zonnetje, een prachtig park, veel

• Via del mondo ‘weg van de wereld’ betekent.

lachende kinderen en het belangrijkste: fantastische optredens van

• Plan zich inzet voor een geboortebewijs voor ieder kind.

kinderen van over de hele wereld. Zondag 23 mei 2010 werd in het

• 32.000 kinderen en ouders Via del Mondo hebben bezocht.

Julianapark in Utrecht de laatste dag van het festival Via del Mondo 2010 weer goed gevierd. Muziek, dans, zang en theater vanuit de hele wereld komen samen op Via del Mondo. Ieder jaar laten kinderen uit drie verschillende ontwikkelingslanden hier hun talent en kracht zien.

Bijna een maand reizen zij kriskras door Nederland om er op te treden op scholen, festivals en in theaters.

Voor de vijfde keer deed Plan Nederland als hoofdpartner mee aan dit kinderstraattheaterfestival. Via del Mondo wil onder de jeugd in Nederland aandacht vragen voor kinderen in ontwikkelingslanden die opgroeien in moeilijke omstandigheden. Het festival wil ook laten zien dat deze kinderen, net als onze kids hier, bruisen van energie en plezier. Via del Mondo is een podium voor kinderen uit ontwikkelingslanden. Zij kunnen hier letterlijk hun stem laten horen en hun talenten ontplooien. De wereld ligt, voor even, aan hun voeten.

Plan ondersteunt het festival omdat wij, net als Via del Mondo, geloven in de kracht van kinderen.

Ieder jaar treedt er ook een kindergroep op uit een child mediaproject van Plan. Dit jaar zou de groep YoungHearts uit India haar kunsten laten zien. In de streek Andhra Pradesh maken deze kinderen voorstellingen over kinderhandel, uitbuiting, geweld op school en het belang van geboorteregistratie. Zij doen dat omdat het voor hen de dagelijkse praktijk is, geen ver-van-je-bedshow. Zij worden iedere dag met deze onderwerpen geconfronteerd. Ook nu weer, helaas! Hoe cynisch kan het leven zijn? Het waren juist de leden van YoungHearts die nu letterlijk de gevolgen van gebrekkige geboorteregistratie ondervonden. Twee weken voor hun komst naar Nederland werd bekend dat ze geen paspoorten zouden krijgen. Waarom? Omdat de geboortebewijzen van sommige kinderen niet aan alle eisen voldeden. Wat een schrijnende illustratie van de campagne voor geboorteregistratie die Plan Nederland sinds dit voorjaar voert.

De motivatie om van Via del Mondo desondanks een succes te maken, was des te groter. Om aandacht te vragen voor het belang van geboorteregistratie konden kinderen in de Plan-stand hun eigen paspoort maken. Dat gaf toegang tot het hele festival. Ook hebben we aandacht gevraagd voor de campagne ‘Because I am a Girl’ voor gelijke rechten voor meisjes wereldwijd. Dankzij het enorme enthousiasme van vrijwilligers en collega’s hebben de bezoekers in Den Bosch, Tilburg, Nijmegen en Utrecht op een leuke manier kennisgemaakt met Plan Nederland en zijn er een heleboel T-shirts en lintjes verkocht.

Deelnemers van Festival Mundial tijdens een optreden

jaarverslag-2010.indb 2

Fotografie Plan Nederland

08-12-10 14:37

32

In actie

Plan Mundial Talents: Jeffrey Hoofs (klas 3c) uit Rosmalen kwam in de finale “In mei 2009 heb ik meegedaan met ROCk around the World [red. het project heet nu Plan Mundial Talents]. Voor deze talentenwedstrijd moest je het thema ‘Because I am a Girl’ in je act verwerken. Dit heeft te maken met de vrouwenrechten in derdewereldlanden, met de nadruk op Brazilië. Ik heb met mijn danspartner Trisjony de dansact ’At the same line’, gemaakt over de wrijving tussen man en vrouw. De positieve boodschap is: ‘It’s a man’s world but it would be nothing without a woman or a girl’. In juni 2009 heb ik de finale behaald en met Trisjony van de groep Moyo Tribe, waarin we allebei dansen, een reis gewonnen naar Brazilië.”

“Op 12 oktober, de Brazilliaanse Dag van het Kind, hebben we opgetreden in verschillende sloppenwijken. Onze dansact verliep heel erg goed! En het publiek voelde onze energie. Er hing een lekkere sfeer en bij het einde van onze dansact gaf het publiek een heel positieve respons! De andere dansgroep kwam ook meteen op ons af om te vertellen dat ze het heel gaaf vonden!”

“We zijn ook nog in Vila Cruzeiro geweest, een bijzondere en spannende favela, dat betekent sloppenwijk. We bezochten deze wijk onder anderen omdat Adriano, de bekende voetballer van Inter Milaan, hier is opgegroeid en omdat de achttienjarige Mayra Avellar Neves, de winnares van de internationale kindervredesprijs, hier vandaan komt. Zij zat in de jury van ROCk

around the World. Er was die ochtend een bendeoorlog geweest waardoor de spanning goed te voelen was. Later, tijdens een interview met TMF VJ Sascha Visser, die met ons mee was om een reportage te maken over onze reis, reden er achter ons gasten langs in jeeps met automatische geweren, ter controle van de favela. Sascha en ik werden er stil van. Hoewel ik er met mijn rug naartoe stond, was de gedachte alleen al genoeg voor een zweetdruppel op mijn hoofd. We hebben veel gezien in Rio. Mooie dingen en slechte dingen. Maar wel realistische dingen.”

Wist je dat…

Dansen in een sloppenwijk

• er een verslag van de reis van Jeffrey en Trisjony in het blad

Jongeren bruisen van talent én ze hebben wat te vertellen. Om hen daarvoor

Pauze heeft gestaan (oplage: 250.000 stuks).

• MTV/TMF kosteloos een reportage heeft gemaakt over de

een platform te bieden, organiseerde Plan de afgelopen jaren samen met partner Mundial Productions het project Plan Mundial Talents voor jongeren

reis en van de problematiek van meisjes in de sloppenwijken

op ROC’s. Het project bestaat uit een educatief programma, een talentenjacht

(bereik: 5.515.100 kijkers).

en een culturele uitwisselingsreis. In 2009 was het thema ‘Gelijke kansen en

• Jeffrey dit verhaal aan zo veel mogelijk vrienden en andere mensen op school heeft verteld.

Jeffrey en zijn dansmaatje Trisjony in Brazilië

jaarverslag-2010.indb 3

rechten voor jongens en meiden wereldwijd’. Een goede link met de campagne ‘Because I am a Girl’.

Foto eigendom Jeffrey

08-12-10 14:37

In actie

33

Habbo Hotel Habbo.nl is een levendige virtuele community voor jongeren tussen twaalf en achttien jaar. Op Habbo.nl vinden bijvoorbeeld bezoekjes van beroemdheden plaats, worden competities en acties rond internetveiligheid georganiseerd. In mei 2010 heeft Plan Nederland een speciale ‘Because I am a Girl’-kamer ingericht in het Habbo Hotel waar de bezoekers onder andere mee konden doen aan een

webquest over de situatie van meisjes in ontwikkelingslanden.

Meet and greet Tim Akkerman Speciaal voor ‘Because I am a Girl’ kwam Tim Akkerman (ex-bandlid van Di-rect) op 10 juni naar Habbo Hotel. Habbo’s kregen de kans om van alles te vragen over Plan Nederland, het concert van 17 juni, waaran Tim belangeloos heeft meegedaan, en natuurlijk over Tim zelf.

Because I am a Girl groep Tieners konden in Habbo Hotel hun stem laten horen en lid worden van de ‘Because I am a Girl’-groep als zij ook vonden dat meisjes in ontwikkelingslanden een kans verdienen. De groepspagina is 6.221 keer bekeken, de groep heeft 4.574 leden gekregen en meer dan 1.000 Habbo’s hebben een bericht in het gastenboek achtergelaten.

Webquest

Wist je dat

Er was een ‘Because I am a Girl’-webquest

• bijna net zoveel meisjes als jongens op Habbo zitten.

waarbij Habbo’s antwoorden op quizvragen

• meiden in Habbo al in 2007 op eigen initiatief een

moesten vinden op de website van Plan

‘Because I am a Girl’- groep hebben opgericht.

Nederland. In totaal hebben er 19.980

• de ‘Because I am a Girl’-room 96.171 keer is bezocht

Habbo’s deelgenomen aan de webquest . Zij

• het billboard daar door ruim 7% van de bezoekers is

konden daarmee een speciale BIAAG-badge

aangeklikt, waardoor 9.482 Habbo’s

voor hun avatar verdienen. De accessoires

zijn geliefde items in Habbo.

bezocht.

de website van Plan Nederland hebben

• Plan ook op GoSupermodel.nl een ‘Because I am a Girl’-campagne voert waar in één week al 9.134 meiden lid van werden.

jaarverslag-2010.indb 4

Illustratie Habbo Hotel

08-12-10 14:37

34

In actie

Wereldwijd zaken doen met Aflatoun

Wist je dat...

• 68 BSO’s en meer dan 4.000 kinderen in Nederland in 2010 aan Aflatoun hebben meegedaan.

• Aflatoun volgend jaar gaat reizen naar Peru en Malawi.

Het onderwijsprogramma Aflatoun leert kinderen

• de meeste kinderen in Nederland vanaf zes jaar zakgeld krijgen.

spelenderwijs omgaan met geld, ingebed in een

• een groep kinderen op de Filipijnen eieren verkocht, en dat ze met het

sociale context. Het wordt al langer aangeboden in 25 ontwikkelingslanden. In 2010 is de lesmethode in aangepaste vorm ook op Nederlandse scholen

opgehaalde geld een heel rijstveld konden kopen.

• 78% van alle bezoekers van de Nederlandse website van Aflatoun vindt dat het moeilijk is om later een goede baan te vinden als je als kind arm bent.

geïntroduceerd. Plan Nederland vindt dit een goed voorbeeld van kennis en ervaring die vanuit ontwikkelingslanden naar Nederland worden ‘geëxporteerd’. Ook is er speciaal voor de buitenschoolse opvang (BSO) een Aflatoun-actie ontwikkeld. Kinderen leren hiermee over sparen, bewust uitgeven, plannen en budgetteren van uitgaven en het opzetten van een eigen ‘bedrijfje’, maar ook over hun rechten en verantwoordelijkheden in de maatschappij.

Achtenzestig BSO’s en ruim 4.000 kinderen in de regio Amsterdam hebben in april deelgenomen aan het project. In aanloop naar Koninginnedag en Bevrijdingsdag maakten zij op hun BSO een businessplan voor de vrijmarkten. Ze hebben zelf bepaald wat ze gingen verkopen, hoe ze het wilden aanprijzen, wat hun spaardoel was en hoeveel ze zouden moeten verkopen om dat doel te bereiken. De kinderen leren zo omgaan met geld en tegelijkertijd horen zij over de Aflatounprojecten van kinderen in Uganda, Egypte, Peru, de Filipijnen en India.

Het doel dit jaar was de kinderen te laten zien dat ze kunnen sparen voor iets, voor een nieuw skateboard of een nieuwe spelcomputer of voor iets waarvan ze met z’n allen plezier kunnen hebben, bijvoorbeeld het pimpen van de speeltuin of een gezamenlijk feest.

Kinderen en leidsters van naschoolse opvang TintelTuin in Amsterdam aan de slag met het onderwijsprogramma Aflatoun Fotografie TintelTuin

jaarverslag-2010.indb 5

08-12-10 14:37

Back to School

met “Because I'm a Girl” De eerste schoolcollectie van New Edition en Plan Nederland, in het kader van de Plan-campagne “Because I’m a Girl” , is erg goed ontvangen.

Reden genoeg voor een nieuwe, opvallende collectie.

De collectie bestaat uit een schoolagenda, ringbanden, schriften, kaftpapier, etiketten, etui en een schooltas.

Ook dit jaar gaat 20% van de omzet naar projecten van Plan voor meisjes in ontwikkelingslanden!

De schoolartikelen worden uitgegeven door New Edition, www.newedition.nl en zijn verkrijgbaar vanaf mei 2011

jaarverslag-2010.indb 6

08-12-10 14:37

36

Noodhulp

D

e strijkstok Hardnekkige fabels over noodhulp

In januari 2010 hebben de sponsors van Plan Nederland, net als een groot deel van de gehele Nederlandse bevolking, wederom massaal gehoor gegeven aan de oproep om een bijdrage te geven voor de slachtoffers van de aardbeving in Haïti. Toch steekt bij iedere ramp die zich voordoet in de wereld weer een aantal fabels over humanitaire hulp en hulporganisaties de kop op. Plan draagt graag bij aan een correct beeld over de feiten rondom noodhulp. Daarom hieronder een nieuwe lezing van de meest gehoorde fabels.

Fabel 1 Al het geld verdwijnt toch in een zwart gat Mijn geld belandt toch op de grote hoop. Geen idee wanneer er een cent terecht komt bij degenen die het nodig hebben. Je kunt maar beter zelf wat gaan brengen.

D

ankzij de enorme respons van het Nederlandse publiek op de oproep van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) zijn alle donaties voor Haïti op een grote hoop terechtgekomen. De SHO maken vervolgens de donaties over naar de verschillende lid- of

gastorganisaties, waaronder Plan Nederland. Dat gebeurt gewoon via een bankoverboeking.

Binnen een paar weken had Plan het geld voor de noodhulp helemaal besteed. Een paar voorbeelden: in de allereerste dagen en weken na de aardbeving heeft Plan 3.416 tenten kunnen opzetten die 20.400 mensen een noodonderkomen hebben geboden. Vanaf maart zijn we ‘Back-toSchool’-campagnes gestart met als doel zo veel mogelijk kinderen weer enige vorm van onderwijs te kunnen bieden. In juni 2010 waren bijna 1.000 leraren getraind om kinderen psychosociale hulp te kunnen verlenen en er zijn 160 tenten ingericht als noodschooltjes. In juni 2010 zijn de SHO, de Algemene Rekenkamer en het Ministerie van Buitenlandse Zaken het eens geworden over een nieuwe manier van verantwoording van hulpmiddelen. In tegenstelling tot bij eerdere rampen wordt nu verantwoording afgelegd via de jaarrekening van de deelnemende organisaties. Ook zijn de kosten voor overhead beter gespecificeerd en wordt een risk register bijgehouden, voor een betere risicobeheersing. De SHO gaan mede op verzoek van het Ministerie van Buitenlandse Zaken onderzoeken hoe er eenduidig kan worden gerapporteerd over het effect van de bestedingen.

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:37

Noodhulp

Fabel 2 Er blijft veel te veel geld aan de strijkstok hangen

feit dat we konden beschikken over de lokale staf, op het moment

Er blijft veel te veel aan de strijkstok hangen. De managers verdienen

De collega’s daar kennen de behoeften van de mensen en kunnen

te veel, de kantoren zijn te duur, hulporganisaties hebben geld verloren

daarop inspelen. Plan Nederland heeft een projectvoorstel ingediend

door slecht te beleggen en ze blijven maar geld ophalen, terwijl er nog

bij de Samenwerkende Hulporganisaties. Dat voorstel is goedgekeurd

genoeg op de plank moet liggen.

en het geld ervoor is beschikbaar gesteld. Bij de uitvoering van de

37

van de aardbeving zo’n 150 medewerkers, is een enorm voordeel.

maatregelen heeft Plan volledig invloed op en verantwoording voor de

B

ij Plan blijft er geen geld op de plank liggen. Wel maakt Plan

besteding van het geld.

kosten voor het uitvoeren van een programma. Voor de actie in Haïti waren die kosten 5,7 procent van het ingezamelde

lokaal vervoer en deelname aan hulpclusters. Elk cluster bestaat

Fabel 4 Ontwikkelingsorganisaties werken veel te bureaucratisch

uit hulporganisaties die het werk onderling verdelen en op elkaar

Tegen de tijd dat er eindelijk iets met mijn geld wordt gedaan, heeft de

afstemmen. Plan spant zich in om deze kosten zo laag mogelijk te

volgende ramp zich al lang weer voorgedaan. Al die organisaties zijn

houden. Net als commerciële bedrijven vragen we daarom offertes aan

bureaucratische molens.

bedrag. Denk bijvoorbeeld aan de kosten van een plaatselijk kantoor,

voor diensten en goederen, vergelijken we prijzen en werken we samen met andere hulporganisaties om kostenefficiënt te zijn. Plan Nederland besteedt alle financiële middelen zo snel mogelijk aan de betreffende doelstelling en doet dit zo veel mogelijk binnen een jaar. De besteding wordt, als het mogelijk is, ook binnen een jaar verantwoord.

Fabel 3 Plan Nederland is net Calimero in de grote internationale machinerie

A

ls hulporganisatie moeten en willen we zorgvuldig werken.

Daarbij horen ook procedures. De bedoeling van die zorgvuldigheid is juist om optimaal hulp te verlenen aan de

mensen in ontwikkelingslanden en om tegelijkertijd verantwoording af te leggen aan de donoren. Meestal zijn de mensen van Plan binnen enkele dagen, uiterlijk weken, na een ramp ter plaatse om kinderen en volwassenen te helpen. Na de aardbeving in Haïti bleek gelukkig ook dat

Plan Nederland is toch maar een klein radertje in zo’n machine van de

Plan en andere hulporganisaties, als het erop aan komt, daadkrachtig en

Samenwerkende Hulporganisaties. Je weet niet hoeveel invloed Plan

snel kunnen optreden. Een dag na de aardbeving waren, op twee na, alle

Nederland heeft op de besteding van het geld.

medewerkers van Plan Haïti in het rampgebied aanwezig. In de dagen en weken erna zijn collega’s uit de Dominicaanse Republiek en van andere

D

e nationale organisatie Plan Nederland is inderdaad niet

Plan-kantoren hen tijdelijk komen ondersteunen. Logistieke problemen

de grootste ontwikkelingsorganisatie die er is. Wel is

waren en zijn er uiteraard ook. Direct na de ramp zijn die opgelost met

Plan Nederland lid van de internationale organisatie Plan

onder meer de hulp van collega’s uit de Dominicaanse Republiek, van de

International, die sinds 1937 bestaat. Sinds 1973 werken we met eigen

Verenigde Naties en het Amerikaanse leger.

mensen in Haïti voor ongeveer 42.000 kinderen en hun families. Het

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:37

38

Noodhulp

Fabel 5 Steun aan de bevolking in landen met corrupte machthebbers is zinloos

Fabel 7 De verschillende hulporganisaties werken langs elkaar heen

Al die regimes zijn zo corrupt, die moet je niet steunen. Dat werkt

Al die organisaties kunnen totaal niet samenwerken. Iedereen doet zijn

averechts. Zo verandert er nooit iets. Die landen moeten worden bevrijd

eigen ding. Daardoor gaat het allemaal niet efficiënt. De coördinatie

van hun dictators in plaats van geld te sturen.

onderling verloopt heel slecht. Ze zijn er alleen maar op uit om zelf mooie sier te maken.

I

n landen met een corrupt regime werkt Plan direct samen met de bevolking en met lokale particuliere organisaties.

Geen geld sturen, dus niets doen, is niet in het belang van

onschuldige slachtoffers. In Haïti was de overheid vlak na de ramp

E

en dergelijke ramp als in Haïti veroorzaakt inderdaad een enorme chaos. Alles is ontregeld, dat is inherent aan een ramp. Dan verloopt niet alles vlekkeloos. Daarbij komt dat

helemaal lamgeslagen. In feite nam het Amerikaanse leger in de

medewerkers van Plan Haïti en andere hulporganisaties gedeeltelijk ook

eerste weken na de ramp een heleboel overheidsfuncties over. Plan

slachtoffer waren. Maar het is niet waar dat de organisaties niet met

heeft in Haïti geen geld aan de overheid gegeven, maar het direct

elkaar samenwerken en dat er geen coördinatie is. In Haïti hebben de

besteed aan noodhulp: voedsel, tenten, water, enzovoort. Plan werkte

VN en particuliere organisaties snel een aantal zogenaamde ‘clusters’

en werkt in Haïti wel samen met de regering en met het Ministerie

gevormd. Elk cluster bestaat uit hulporganisaties die het werk onderling

van Onderwijs. De overheid is hoe dan ook de baas in het land. Als

verdelen en op elkaar afstemmen. Zo zijn er onder meer clusters die zich

ontwikkelingsorganisatie kun je daar niet zo maar omheen. Plan

bezighouden met onderdak, voedsel, bescherming, water, gezondheid

ziet het als zijn taak om te lobbyen bij regeringen voor bijvoorbeeld

en onderwijs. In het cluster ‘onderwijs’ werkt Plan onder andere samen

verbeteringen zoals de landelijke invoering van kindvriendelijk

met Save the Children en met Unicef.

onderwijs.

Fabel 6 Er ligt nog voldoende geld op de plank van de tsunami-inzamelingsactie

Bestedingen geld tsunamislachtoffers

Alle geld dat is opgehaald na de tsunami is nog lang niet besteed.

Laat ze daar eerst maar iets mee doen.

H

et kan zijn dat sommige organisaties meer geld hadden opgehaald dan ze direct konden besteden. Dat geld zullen ze

Onderwijs

$ 14.727.141

Onderdak en water

$ 12.248.222

nu voor Haïti hebben gebruikt. Plan heeft geen tsunami-geld

meer op de plank liggen en heeft het hele bedrag van bijna 50 miljoen Amerikaanse dollar besteed aan hulp voor de tsunamislachtoffers.

Hiernaast een overzicht van deze bestedingen van Plan.

Programmaondersteuning

$ 3.300.104 Gezondheid

$ 6.906.261 Livelihood

$ 7.984.232

Psychosociale hulp

$ 1.213.436

Kinderrechten, bescherming en participatie

$ 2.738.703

Voor rapportages over noodhulp aan Haïti en de tsunami-slachtoffers zie ook www.haitinu.nl en http://plan-international.org/tsunamirecovery

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:37

Noodhulp

39

We weten dat meisjes het meest inspirerende, het meest veranderingsgezinde, het meest ondergewaardeerde potentieel ter wereld zijn op dit moment.

Wat moet er gebeuren om dit potentieel eindelijk aan te boren?

Koningin Rania van JordaniĂŤ

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:37

40

Achtergrond

When you educate a man you feed his family. But when you educate a girl you educate a nation.

Afrikaanse uitdrukking

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:37

Achtergrond

Vrouwen uit het district Makwanpur in Nepal met hun kinderen

41

Fotografie Hans Paul Alting von Geusau

Vrouwen in Nepal beheren hun eigen geld Vrouwen in ontwikkelingslanden hebben

Sparen en leren

Nepal

vaak nauwelijks toegang tot werk waarmee

Plan helpt de vrouwen bij het opzetten van een

Nepal heeft een bevolking van 25 miljoen,

zij voldoende verdienen om rond te komen.

lokale spaar- en leengroep en leert hen hoe ze

waarvan 8,5 miljoen kinderen. Dertig

In het huishouden zijn zij niet of nauwelijks

deze zelf kunnen besturen. Na verloop van tijd,

procent van de bevolking leeft onder de

betrokken bij financiĂŤle zaken en als zij

meestal een jaar, functioneren de meeste groe-

armoedegrens. Bij vrouwen, kinderen en

land bewerken, is dat het eigendom van

pen zelfstandig en ontstaan spontaan nieuwe

op etnische grond uitgesloten groepen is

hun man. Zij hebben relatief weinig sociaal-

groepen. Via een dergelijke Village Savings &

de armoede het meest nijpend. Landbouw

economische zeggenschap in hun eigen

Loans Association (VSLA), zoals de spaar- en

is de voornaamste inkomstenbron. Plan is

omgeving. Daarom steunt Plan geĂŻntegreerde

leengroepen worden genoemd, sparen vrouwen

sinds 1978 actief in Nepal en helpt kinderen

projecten waarbij vrouwen worden geholpen

maandelijks of wekelijks een vast bedrag. Als

en hun families een betere toekomst op te

een eigen kleinschalig bedrijfje te starten.

het groepskapitaal voldoende groot is, lenen

bouwen.

Denk aan een stalletje op de markt of een

de vrouwen het ingelegde geld volgens eigen

kraampje langs de weg waar zij bijvoorbeeld

regels binnen hun groep aan elkaar uit. Met het

zelfgemaakte maaltijden of groenten en

geleende geld kunnen zij soms het schoolgeld

fruit verkopen. In Nepal is Plan sinds 1999

van hun kinderen betalen of medicijnen of

actief met een programma in het district

voedingsmiddelen. Idealiter hebben zij zo ook

Makwanpur.

toegang tot financiering van materialen of werk-

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:37

42

Achtergrond

Sushila heeft twee jaar geleden met een lening van de coöperatie een digitale fotostudio overgenomen. Zij maakt pasfoto’s voor de dorpsbewoners en kan belangrijke documenten faxen en kopiëren. Door deze faciliteit hoeven de mensen uit het dorp hiervoor niet meer naar de grote stad te reizen.

‘Het geld blijft in de gemeenschap’. Dat is de slogan van de coöperatie met 700 aandeelhouders, de mensen die geld beschikbaar hebben gesteld ten behoeve van kredieten. Plan heeft de coöperatie ondersteunt met trainingen, het samenstellen van het bestuur en met advies bij de aankoop van het gebouw, dat sinds kort eigendom van de coöperatie is

tuigen voor een eigen bedrijfje. De vrouwen be-

opgericht. Aanvullend kunnen de vrouwen

betalen. Vrouwen raken ook inhoudelijk meer

talen hun lening terug met een kleine rente. Alle

zich ook organiseren in productiegroepen

betrokken bij het onderwijs van hun kinde-

geld gaat terug in de pot, waaruit weer andere

voor bijvoorbeeld de teelt van groenten,

ren en beseffen het belang van onderwijs.

groepsleden kunnen lenen. Het groepsproces is

het houden van melkvee of het kweken van

Bovendien komt meer geld beschikbaar voor

een van de sterke elementen van de methodiek.

zijderupsen of vis. Na een opstartfase, waarin

basisgezondheidszorg en zorgen de vrouwen

Daarnaast is het essentieel dat de vrouwen een

zij worden begeleid, functioneren de groepen

voor gezondere voeding.

korte praktijkgerichte opleiding krijgen. Juist de

zelfstandig en worden zij lid van regionale

De groepen versterken daarnaast de solida-

combinatie van middelen en scholing blijkt sti-

organisaties en coöperaties.

riteit tussen de vrouwen, die zich soms geza-

mulerend te werken. VSLA werkt, in tegenstel-

Gelijksoortige projecten van Plan in an-

menlijk tegen een gewelddadige echtgenoot

ling tot microfinanciering, alleen met kapitaal uit

dere delen van de wereld laten zien dat de

van een individueel lid keren om een einde te

de gemeenschap zelf.

deelnemende vrouwen op termijn in staat zijn

maken aan huiselijk geweld. Dit alles waar-

om zelfstandig een inkomen te genereren.

borgt de duurzaamheid van de projectresul-

Empowerment reikt verder dan de portemonnee

Hiervan profiteren niet alleen de vrouwen,

taten: een sterkere economische positie van

maar het hele gezin. Kinderen kunnen (weer)

vrouwen en verbetering van de situatie van

Ook in het programma in het Nepalese district

naar school, omdat hun moeder het school-

de kinderen in de samenleving.

Makwanpur worden spaar- en leengroepen

geld en alle andere bijkomende kosten kan

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:37

Achtergrond

43

09/10 De praktijk in Makwanpur, Nepal Doel • meer zeggenschap van vrouwen over hun leven.

• economische onafhankelijkheid van vrouwen bevorderen.

• armoede tegengaan, vooral onder landloze vrouwen en onder vrouwen van etnische minderheden.

Maiya (47) runt een kippenboerderij die zij is begonnen met een lening van de coöperatie.

In 2008 heeft zij een startkapitaal geleend, dat ze ondertussen heeft terugbetaald.

Maiya heeft nu een nieuwe lening afgesloten om uit te breiden. Per kip is de opbrengst 50 tot 100 rupees (zo’n € 0,80 € 1,60)

Maiya woont samen met haar moeder en haar dochter

Fotografie Hans Paul Alting von Geusau

De kracht van vrouwen Crystal Clear en Plan Nederland geloven in de kracht van vrouwen. Helaas zijn veel vrouwen op de wereld niet in staat om hun eigen koers te bepalen. Daarom is in het voorjaar van 2010 op initiatief van Crystal Clear in samenwerking met Plan Nederland het ‘Women in Control Fund’ opgericht. Dit fonds helpt vrouwen in ontwikkelingslanden een zelfstandig bestaan op te bouwen door onder andere de deelname aan spaar- en leengroepen en door opleidingen. Samen met vrouwen in Nederland haalt Crystal Clear zo veel mogelijk geld op voor het fonds. Afgelopen voorjaar hebben zo’n 150 bekende en minder bekende vrouwen belangeloos allerlei workshops gegeven aan meer dan 1700 vrouwen. Van presenteren door Daphne Bunskoek tot schilderen met Hanna Verboom. Het inschrijfgeld is voor 100% naar het ‘Women in Control Fund’ gegaan. De campagne liep van 22 maart tot eind juni 2010 en leverde € 165.500 op.

jaarverslag-2010.indb 4

Resultaten • uit een onafhankelijke externe evaluatie is gebleken dat het Women Empowerment Programma in Makwanpur significante impact heeft op de sociale en economische zeggenschap van de betrokken vrouwen. 23.865 vrouwen hebben deelgenomen. Ze hebben zich georganisserd in 1.458 vrouwengroepen en dertig coöperaties.

• de financiële bijdrage van vrouwen aan het huishouden is gestegen; voor het project droeg 68 procent van de vrouwen minder dan twintig procent bij aan het huishoudgeld.

Door het project draagt 78 procent van de vrouwen meer dan twintig procent bij aan het huishoudgeld.

• na het project had 96 procent van de vrouwen spaargeld, voorheen was dat dertig procent.

• 47 procent van de deelnemende vrouwen zegt dat ze door het project een betere landbouwopbrengst heeft.

• 81 procent van deelnemende vrouwen zegt dat ze nu betere voeding heeft.

Aandachtspunten • een zwak punt is dat de vrouwen nog steeds weinig mogelijkheden krijgen om landeigenaar te worden.

• de vrouwen besteden nog steeds de meeste tijd aan huishoudelijke activiteiten waarmee zij geen geld verdienen. Financiële beslissingen over grotere bedragen worden vaak nog genomen zonder de vrouwen te horen.

• het programma werkt goed voor vrouwen en meisjes, het wordt aanbevolen om tegelijkertijd ook mannen bij het emancipatieproces te betrekken.

08-12-10 14:37

VerkoCht door mIjn VAder Because I am a Girl

Geef haar een toekomst Doneer nu! www.plannederland.nl

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:38

Vrije publiciteit

45

Meer aandacht voor kinderen Plan Nederland zet zich op allerlei manieren in voor betere levensomstandigheden van kinderen in ontwikkelingslanden. Maar als we er niet over vertellen, bereiken we ons doel maar gedeeltelijk. Dus hoort het erbij dat we de trom roeren over ons werk.

Daarom hebben we ons ook in 2009-2010 weer ingespannen om zo veel mogelijk met vrije publiciteit in de media te komen; met een totaal bereik van 46.608.986 contactmomenten.

Het belangrijkste nieuws over Plan Nederland juli 2009

Terugblik op het ‘Because I am a Girl’-

concert, de film ‘Slumdog Millionaire’ wordt gelanceerd.

Een interview verschijnt in het augustus 2009 klantenmagazine van de Rabobank. september 2009 Het rapport ‘Because I am Girl 2009, girls in the global economy’ wordt op 22 september, internationale meisjesdag, door Neelie Kroes op de Amsterdamse beurs in ontvangst genomen.

Aanpakken en wegwezen voor ‘Because oktober 2009 I am a Girl’ – Susan Smit en Hadassah de Boer gingen voor Plan Nederland en omroep Llink op reis. november 2009 De scholierenactie Schaatsen en Zwemmen voor Water gaat van start. december 2009 Het AVRO Musical Kerstgala in het teken van de kinderen in ontwikkelingslanden en Plan Nederland.

Een aardbeving teistert Haïti, sponsors januari 2010 van Plan Nederland doneren massaal.

Veel sponsors organiseren spontaan lokale februari 2010 en regionale inzamelingsacties voor Haïti.

Samen met frisdrankmerk Crystal Clear maart 2010 wordt het ‘Women in Control Fund’ opgericht.

De Child Rights Alliance, een april 2010 samenwerkingsverband van Plan Nederland en vijf andere organisaties, is verheugd over het eerste, positieve oordeel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken over haar subsidieaanvraag.

Meer dan 150 inspirerende Nederlanders mei 2010 geven tot eind juni workshops in het hele land waaruit hun kracht of passie blijkt.

De opbrengst gaat naar het ‘Women in Control Fund’.

20 juni kleurt het Java-eiland in juni 2010 Amsterdam roze ter gelegenheid van ‘Because I am a Girl’ in concert.

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:38

46 Kracht van vrouwen

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:38

Kracht van vrouwen

47

Illustratie Paul Faassen

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:38

48

Echte mensen

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:38

Echte mensen

49

Ook gewoon sponsors Het is geen vereiste als je bij Plan Nederland komt werken. Er wordt niet vaak over gesproken in de kantine bij de lunch. En toch blijken een heleboel collega’s zelf ook sponsor te zijn. Hoe idealistisch zijn zij eigenlijk ingesteld? Hoe denken zij over steun aan kinderen in ontwikkelingslanden en wat is hun motivatie? Een rondgang langs een aantal collega’s dat ook sponsor is.

Selma Penseel, manager communicatie & campagnes, sponsor van Esther uit Malawi en Gabriel uit Uganda Per ongeluk “Tijdens acties test ik altijd of alles wel werkt. Dus tijdens de tv-uitzending van het concert meldde ik me aan als kindsponsor, bij wijze van test. Ik ben namelijk al sponsor van Gabriel. Twee dagen later ontving ik de informatie over Esther uit Malawi. En toen kon ik het niet over mijn hart verkrijgen om het pakketje terug te sturen. Nu sponsor ik ook Esther.”

Pragmatische idealist “Idealist, omdat ik geloof dat kleine beetjes helpen.

Dat is geen communicatietruc, maar ik zie dat één meisje naar school laten gaan een enorme impact kan hebben op een gezin, een gemeenschap en natuurlijk vooral op haarzelf. Pragmaticus, omdat ik het leuk vind om met kinderen en hun ouders te schrijven.”

Zuurpruim “Als iemand op een feestje tegen mij begint over ontwikkelingssamenwerking als een druppel op een gloeiende plaat, dan zeg ik ‘Zuurpruim. Neem een wijntje.’”

D rijfveer “Als ik thuiskom en denk dat ik er die dag heel hip uitzag en zoon Daan zegt: ”He, mama, je hebt je pyjama nog aan!” Of zoon Willem die ‘Mmmamma’ zegt.”

Man op foto “Ik was van plan om Massaran, mijn eerste sponsorkind, op te zoeken in Mali. Maar toen bleek zij verhuisd. Mijn hart brak. Ik moet nog steeds aan haar denken. Haar vader wilde weten wie die man was op mijn foto’s. In Mali vonden ze het maar raar dat ik niet getrouwd was en toch een kind kon hebben, dat heb ik even moeten uitleggen. Ik vond dat geweldig.“ Meisjes eerst! “Vraag trouwens eens aan mijn oma Riek wat het belang hiervan is. Zij moest stoppen met werken bij chocoladefabriek Van Houten in Weesp omdat ze trouwde.”

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:38

50

Echte mensen

“Ik wil nu iets doen en een oplossing bieden voor een probleem dat nu speelt.�

Esther Visser

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:38

Echte mensen

Esther Visser,

51

Wietske Tammes,

manager human resources,

vrijwilligerscoördinator,

sponsor van Nagamani uit India

sponsor van Sunday uit Tanzania

Geraakt “Het jaar dat ik sponsor werd, 1998, is het geboortejaar

Balans “Ik heb bewust gekozen voor een jongen van ongeveer

van mijn jongste kind. Doordat ik twee mooie gezonde kinderen

vier jaar uit Tanzania. Ten eerste omdat ik wil dat mijn kinderen

heb, die alles hebben, werd ik extra geraakt door de boodschap

zich een beetje kunnen verplaatsen in het leven van een kind

van Plan. Het had ook een andere vorm van donatie kunnen

uit een ander werelddeel. Het is een jongetje omdat ik twee

zijn, maar een kind sponsoren lag toen het dichtst bij mijn eigen

dochters en een zoon heb; daarmee is het mooi in balans! En

belevingswereld.”

ten derde omdat Tanzania een grote aantrekkingskracht op me

Nu “Ik wil nu iets doen en een oplossing bieden voor een

heeft en ik daar graag nog eens naartoe zou gaan.”

probleem dat nu speelt. Idealisme heeft voor mij vaak te veel

Geraakt “Mijn werkdag is goed als ik geraakt ben door een

besluiteloosheid in zich, steeds op zoek naar het ideaal.”

verhaal, ontmoeting, gesprek, foto of video.”

Moeder en dochter “Nadat ik sponsor was geworden, ontving ik

Wie weet “Hoewel ik nu als sponsor liever op de achtergrond

geregeld tekeningen van mijn sponsorkind Nagamani uit India,

blijf, kan ik me voorstellen dat het erg inspirerend is om het

maar soms ook van haar moeder. Het intrigeerde mij dat een

Plan-kantoor te bezoeken en wellicht dan ook ons sponsorkind

vrouw van mijn leeftijd met een druk en zwaar leven de moeite

en zijn familie te ontmoeten. Dus wie weet.”

nam om mij een tekening te sturen. In 2003 heb ik hen beiden

Jonge mensen “Ja, zo op het eerste gezicht is kindsponsoring

opgezocht. Het was ontroerend.”

een ouderwets concept omdat het al zo lang bestaat, maar het is

Wens “Ik wens Nagamani inspiratie en stimulans van haar

geen concept alleen voor oudere mensen! Het is juist heel goed

geliefde.”

om jongeren ook bewust te maken van dit concept.”

De moeite waard “Iedereen die nu leeft, heeft recht op een

Inspiratie “Die haal ik niet uit een persoon in het bijzonder. Ik

fijn leven. Ik kan niet in mijn eentje voorkomen dat er mensen

laat mij inspireren door mensen met verschillende visies.”

sterven door armoede, honger, ziekte en oorlog, maar ik kan

Mijn druppel “Ja, mijn bijdrage is inderdaad een druppel op een

wel het leven van een persoon aangenamer maken door mijn

gloeiende plaat, maar mijn druppel zorgt er wel voor dat het

donaties. Al help ik er maar een, het is het waard.”

leven van één jongetje in Tanzania een beetje beter wordt.”

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:38

52

Echte mensen

“Mijn werkdag is goed als ik geraakt ben door een verhaal, ontmoeting, gesprek, foto of video.�

Wietske Tammes

jaarverslag-2010.indb 5

08-12-10 14:39

Echte mensen

53

Robin Groeneweg manager ICT, sponsor van Martine uit Niger Jong geleerd “Ik ben vooral sponsor geworden omdat ik het ken. Mijn ouders zijn al meer dan dertig jaar sponsor. Ik keek als jongetje al met veel interesse naar de foto’s van ons sponsorkind uit India en fantaseerde dan over het leven daar. Toen ik bij Plan kwam werken, besloot ik om zelf ook een kindje te gaan sponsoren, omdat ik geloof dat het werkt.”

Geen toeters en bellen “Ik heb geen behoefte aan toeters en bellen. Ik geef mijn geld en vertrouw erop dat het goed terecht komt. Ik vind het wel leuk om informatie over mijn sponsorkind te ontvangen. Dus ik vind mezelf een pragmaticus met een vleugje idealisme.”

Tijdloos “Volgens mij is kindsponsoring een tijdloos concept. De vorm waarin je informatie ontvangt en de manier waarop je kunt communiceren met je sponsorkind veranderen misschien, maar het principe blijft hetzelfde. Ik realiseer me dat mijn geld niet alleen bij mijn sponsorkind terecht komt, maar wordt besteed aan projecten in haar omgeving. Toch vind ik het prettig om informatie over Martine te krijgen omdat dat het tastbaar en persoonlijk maakt.”

Niets doen is geen optie “Ik heb niet de illusie dat mijn bijdrage de wereld verandert, maar niets doen is helemaal geen optie. Zeker nu ik zelf een klein kind heb, merk ik hoe schrijnend het verschil is. Wij maken keuzes om te zorgen voor de best mogelijke opvoeding van ons kind, terwijl voor het merendeel van de kinderen de meest basale dingen als voeding en gezondheidszorg niet eens vanzelfsprekend zijn.”

jaarverslag-2010.indb 6

08-12-10 14:39

54

Echte mensen

Ineke Braat, medewerker klantenservice, sponsor van Ben uit Uganda

B etere wereld “Ik ben sponsor om mijn bijdrage te leveren aan een betere wereld. Op sommige punten ben ik een pragmaticus, maar het idealisme blijft de basis voor mijn sponsoring.”

Schande “Ik vind dat elke hulp ertoe doet. Met zijn allen kunnen wij mensen, onder wie kinderen, helpen om de ongelijkheid en de honger tegen te gaan. Diepe armoede en honger zijn niet nodig en het is eigenlijk een schande dat dit toch bestaat.”

Behoudend “Als behoudend persoon heb ik moeite als men iets ouderwets vindt. Kindsponsoring kan alleen slagen als de hulp en de ontwikkeling alle kinderen en hun omgeving ten goede komen. En als de regeringen hun aandeel leveren. Daarom is lobbywerk nodig.”

Mens en natuur “Ik haal mijn inspiratie uit de ontwikkeling van mensen. Uit de natuur, diepgaande contacten met vrienden, collega’s en studiegenoten en uit heilige teksten.”

Jongens en mannen “Helaas is het nodig om de slechte positie van meisjes onder de aandacht te brengen. Bij het verbeteren ervan is het noodzakelijk om de jongens en mannen, en andere vrouwen, erbij te betrekken. Mentale en sociale verandering kan alleen slagen als de meerderheid zich bewust is van de noodzaak en hier naar handelt.”

jaarverslag-2010.indb 7

08-12-10 14:39

Echte mensen

55

Wil Verheiden, medewerker klantenservice, sponsor van Habtamu uit Ethiopië

Gêne “Mijn sponsorkind opzoeken? Ik ben het niet van plan. Ik weet hoe belangrijk het voor het kind, het gezin en de medewerkers kan zijn, maar ik zou me tóch ongemakkelijk voelen.”

Kans “Ik ben sponsor geworden vanwege de eenvoudige reden dat elk mens de kans moet krijgen zich te ontwikkelen. De kinderen zijn de toekomst! En ik geloof in solidariteit, in een betere wereld.“ Druppel “Kindsponsoring ouderwets? Daar ben ik het mee eens, in die zin dat steeds minder mensen zich willen vastleggen. Structurele hulp werkt echter het beste. Het gaat om grote gebieden, ontwikkelingskansen voor veel mensen, echte hulp aan een gemeenschap. Dat is nooit een druppel.”

Afrika “Ik heb heel bewust voor een sponsorkind in Afrika gekozen. Eerst in Guinee-Bissau, nu in Ethiopië. De wereld gaat te veel aan Afrika voorbij, ziet de mensen daar alleen maar als slachtoffer, met alleen maar ellende, terwijl deze mensen evenveel potentie hebben als iedereen op deze gekke wereld! “ Leven “Geïnteresseerd blijven en nieuwe ontdekkingen doen maakt voor mij het leven levenswaard.

En mensen die moedig standhouden, zoals journalisten en activisten in landen met de meest vreselijkste omstandigheden, inspireren mij.”

jaarverslag-2010.indb 8

08-12-10 14:39

Ik wil schoonheidsspecialiste worden. Dan zou ik mensen met pijn in hun hart mooi kunnen maken, zodat ze zich weer gelukkig voelen.

Sarviin (20), jonge vrouw uit India

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:39

Achtergrond

57

Omdat ik een meisje ben, plaatsen mannen in de zakenwereld een glazen plafond boven mijn hoofd.

Maar omdat ik een meisje ben, heb ik de kracht om dat plafond te verpletteren.

Priya (15), meisje uit Canada

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:39

58

Achtergrond

De pijn die een vrouw sterk maakt Tekst Lydia Rood

Lydia Rood ging in de zomer van 2010 voor Plan Nederland op veldreis naar Mali om een artikel te schrijven voor het boek Wereldmeiden. Ook heeft zij een blog bijgehouden dat te lezen was op de website van de Volkskrant. Tijdens haar bezoek sprak Lydia Rood onder andere uitgebreid met Madina Bocoum van Plan Mali. Mevrouw Bocoum is coördinator van het project dat de uitbanning van meisjesbesnijdenis in Mali beoogt. Lees hier het kristalheldere verhaal van een Afrikaanse vrouw die zonder omhaal beschrijft wat het allemaal inhoudt.

jaarverslag-2010.indb 3

Eén vraag ga ik niet stellen aan Madina Bocoum, coördinator van het project dat de uitbanning beoogt van meisjesbesnijdenis in Mali. Niet alleen omdat het niet kies zou zijn, maar ook omdat ik geen medelijden wil voelen met deze competente vrouw, die keihard werkt om meisjes in de toekomst te vrijwaren van de barbaarse praktijk.

Slechts een op de tien meisjes in dit land ontsnapt aan de verminking; de projectleider is van een generatie die nog traditioneel werd opgevoed. Zolang ik het niet vraag, kan ik denken dat zij die tiende is. Plan Nederland heeft me erop uitgestuurd om te schrijven over meisjes in Mali ( Parce que je suis une fille heet de campagne hier), en tot nu toe heb ik me vooral in het lot van dienstmeisjes verdiept. Besnijdenis is een te heikel onderwerp om te bespreken als je afhankelijk bent van een mannelijke tolk, in een land waar zelfs familieleden nauwelijks met elkaar praten over hun lichaam. Maar met Madina Bocoum is het makkelijk praten, en ze toont helemaal geen valse schaamte bij het benoemen van het probleem. Toch kiest Plan er in Mali voor om, in tegenstelling tot de Verenigde Naties, niet over ‘verminking’ te praten.

“Dat geeft te veel een oordeel weer”, zegt Madina Bocoum. “Dus daar schrik je

08-12-10 14:39

Achtergrond

mensen mee af. Verminking wekt associaties

gaat mevrouw Bocoum door. “We kiezen de

op met oorlog en invaliditeit. Dat is psycholo-

ingang van de gezondheid, want daar rust

gisch onhandig. Het zijn al vrouwen, ze worden

geen taboe op. Over lichamelijke klachten kun

al behandeld als minderwaardig, en nou komen

je praten. We beginnen dus over de gevolgen

wij ze ook nog vertellen dat ze invalide zijn!

van besnijdenis voor de gezondheid, en pas als

Daarom gebruiken we hier toch liever het

onze gesprekspartners daaraan toe zijn begin-

eufemisme ‘excision’, besnijdenis. We pakken

nen we over kinderrechten.”

het nu ook diplomatieker aan dan vroeger”,

59

Volgens de traditie is de rol van de vrouw dienen, lijden en zwijgen pretenderen dat besnijdenis wordt voorgeschreven in de Koran. Dat is niet zo, maar

Plan richt zich op de vijf zuidelijke regio’s. In

vrouwen kunnen niet lezen. De mannen leggen

het noorden komt besnijdenis niet zoveel voor.

de Koran uit in hun voordeel. Ze stellen het

“Terwijl de islam daar sterker is, toch?”, vraag

voor of alleen een besneden vrouw een goede

ik. “Inderdaad. Besnijdenis en islam hebben

vrouw is, rein en trouw en God welgevallig.

op zich niets met elkaar te maken. Besnijdenis

Alsof besnijdenis een gunst is die de vrouw

heeft een heel oude, culturele achtergrond;

wordt bewezen. Terwijl die in werkelijkheid

het komt ook voor onder christenen en animis-

dient om de man in staat te stellen meer

ten.” “Bij ons is het een tamelijk breed levend

vrouwen te hebben; het maximum van vier

misverstand”, zeg ik, “dat de islam besnijdenis

echtgenoten is te veel om te bevredigen.”

voorschrijft. Terwijl er genoeg niet-besneden

Schrijfster Lydia Rood

jaarverslag-2010.indb 4

Fotografie Mark Sassen

Noord-Afrikaanse vrouwen in Noord-Europa

“Dus daar gaat het om?”, vraag ik, toch een

wonen. We zouden beter kunnen weten, maar

beetje verbaasd. Besnijdenis lijkt een te grote

we laten ons bedotten door islamcritici, die het

kwestie om louter met bedprestaties te as-

misverstand moedwillig aanwakkeren.”

sociëren. “Ja, want een vrouw zonder clitoris

Mevrouw Bocoum knikt, blij dat ze me niet

kan een man nooit het gevoel geven dat hij

hoeft te overtuigen.

seksueel tekortschiet. Ze kan geen eisen aan

“De religie wordt wel gebruikt om de praktijk

hem stellen. Mét clitoris heeft ze macht, kan ze

te rechtvaardigen. Imams en dorpsoudsten

de man een gevoel van impotentie geven.

08-12-10 14:39

60

Achtergrond

Fotografie Plan Mali

Links: Madina Bocoum, projectcoördinator meisjesbesnijdenis voor Plan Mali

Feiten en cijfers over meisjesbesnijdenis in Mali: • meisjesbesnijdenis is internationaal erkend als geweld tegen vrouwen.

• in Mali is 85 procent van de vrouwen tussen 18 en 45 jaar besneden.

• 76 procent van de vrouwen en 70 pro-

Dat is in diepste wezen waar hij bang voor is.”

Ze kunnen de urinebuis beschadigen. Littekens

Nu ben ik het die knikt. De mannelijke onze-

en verklevingen kunnen het plassen en de

kerheid over zijn seksueel functioneren is niet

menstruatie belemmeren en infecties veroor-

van vandaag of gisteren. In oeroude mythes

zaken. Maar omdat die complicaties pas jaren

wordt al gerefereerd aan de vagina dentata,

later aan het licht komen, is de relatie niet

de getande vagina, die soms de vorm van een

meer te leggen. De onwetendheid over het ei-

monster aanneemt. Een held is degene die zich

gen lichaam is groot.” Vandaar, denk ik, dat bij

niet laat opslokken of ontmannen. Maar dat

al die trainingen die aan jonge (ex-)dienstmeis-

een samenleving erin slaagt zo’n effectief com-

jes worden gegeven, zoveel aandacht uitgaat

plot te smeden tegen de helft van zijn leden,

naar lichaamsverzorging.

cent van de mannen vindt dat meisjes-

dat is toch sterk. Madina Bocoum moet een

besnijdenis in ere moet blijven.

beetje lachen om mijn ontsteltenis. Ze doet er

“Vrijen doet vaak pijn, maar de meisjes mogen

nog een schepje bovenop.

niet weigeren. Volgens de mannelijke uitleg

• vrouwenbesnijdenis vindt vaker plaats op het platteland dan in de stad.

staat dat ook in de Koran. Vrouwen verbijten

• kinderen, meisjes en jongens, en de

“Wat weet jij eigenlijk van de praktijk? Weet

de pijn en zwijgen over de infecties.

Malinese overheid zijn belangrijke

je welke vorm van besnijdenis hier wordt toe-

Er zijn ook aanwijzingen dat de barensweeën

partners en pleitbezorgers om meisjes-

gepast?” Ik laat me de verschillende manieren

langer duren bij besneden vrouwen. En dan

besnijdenis voorgoed uit te bannen.

van besnijden uitleggen. In Mali komt het weg-

hebben we het nog niet eens over de bloe-

• sinds 2003 is het tegengaan van meis-

snijden van (een stukje van) de clitoris en delen

dingen direct na de besnijdenis zelf, waarbij

jesbesnijdenis in Mali regeringsbeleid.

van de kleine en grote schaamlippen het vaakst

ook seksueel overdraagbare aandoeningen

voor. Dichtnaaien wordt niet gedaan, maar er

worden overgebracht, want de instrumenten

kan littekenweefsel ontstaan, en verklevingen.

worden tussendoor niet schoongemaakt. Het

Daarna heeft een meisje pijn, dus ze houdt haar

kan zijn dat de moeders dat expres doen.

benen stevig bij elkaar. Daardoor groeien de

Als ze vriendinnen zijn en wensen dat hun

wonden aan elkaar vast en dat heeft hetzelfde

dochtertjes bloedzusters worden.” Ik heb

resultaat als dichtnaaien.” Ik ril. “De vrouwen

met stijgende ontzetting geluisterd. Ik pers

die het uitvoeren zijn niet medisch geschoold.

voortdurend mentaal mijn knieën tegen elkaar.

jaarverslag-2010.indb 5

08-12-10 14:39

Achtergrond

Er zijn nu zelfs vrouwen die zonder schaamte zeggen: ‘Kijk, mijn dochter is niet besneden’

09/10

Deze praktijk heeft lang zijn sociale waarde gehad. Dan moet je niet te overhaast te werk

Doel preventie meisjesbesnijdenis

gaan. Daarmee wek je verzet en dat werkt al-

• meisjesbesnijdenis in Mali afschaffen

leen maar contraproductief.

• Plan wil 35.000 meisjes en 100.000

Maar er zijn lichtpuntjes, hoor. We merken een begin van verandering. Vroeger kon je er niet

vrouwen bereiken.

• de afschaffing wordt bekrachtigd door

eens over praten. Nu krijgen kinderen op school

200 religieuze leiders, 50 gezondheids-

“Maar hoe kunnen vrouwen dat hun eigen

erover te horen, en die brengen het mee naar

werkers en 50 traditionele vroedvrou-

dochters aandoen? Ze hebben al die ellende

huis als gespreksonderwerp. Er wordt over

aan den lijve ondervonden, en dan geven ze

gepraat in de gezinnen, onder ouders onderling,

Aanpak

die gewoon door?”, vraag ik. “Ja, dat is voor

met de leiders, in de vestibule bij het dorps-

• het programma is gericht op een wezen-

een buitenstaander moeilijk te begrijpen. Je

hoofd, bij overheidsorganen en op regerings-

moet de mentaliteit van die moeders kennen.

niveau. Dat is al een hele stap vooruit. Vroeger

Juist doordat ze het zelf hebben doorstaan,

vierde men de besnijdenis van een groep meis-

en te horen hebben gekregen dat een vrouw

jes met een enorm feest waarvoor het hele dorp

moet lijden, en in stilte, denken ze dat ze hun

was uitgenodigd. Nu is het ondergronds gegaan.

via de media, voorlichting op scho-

dochter helpen een sterke vrouw te worden.

Besnijdenis is een privé-zaak geworden. Tweede

len en het betrekken van plaatselijke

Die pijn is een geschenk.”

aanwijzing: de leeftijd is verschoven. Vroeger

rolmodellen.

wen en community leaders.

lijke gedragsverandering.

• Plan wil dat de landelijke wetgeving wordt aangepast.

• lokaal richt Plan zich op bewustwording

gebeurde het vlak voor het huwelijk, rond het

• religieuze leiders worden ervan bewust

Ik schud mijn hoofd. Ik kan me gewoon niet

vijftiende jaar. Nu gebeurt het bij baby’s. Men-

gemaakt dat meisjesbesnijdenis niet

voorstellen dat ik dit mijn dochter zou aan-

sen voelen zich er dus niet meer gemakkelijk bij.

wordt voorgeschreven door de Islam of

doen. ”Vergis je niet”, zegt mevrouw Bocoum,

het christendom.

“Die traditie is taai. Haar religie zegt dat de

Er zijn zelfs vrouwen die zonder schaamte

Resultaten

man boven de vrouw is gesteld, ze heeft nooit

zeggen: kijk, mijn dochter is niet besneden.

• sinds 2004 zijn 100.000 mensen in 140

iets anders gehoord. De rol van de vrouw is

Ook enkele dorpshoofden zeggen het al, in het

dienen, lijden en zwijgen. Haar trots ligt erin

openbaar, op televisie zelfs: in ons dorp doen

dat ze het verduurt zonder te klagen. Die trots

we daar niet aan. Het zijn er niet veel, maar voor

24 dorpen een verbod op meisjesbesnij-

geeft ze graag door.” “Er is bijna geen begin-

ons vormen ze een bruggenhoofd. We kunnen

denis afgekondigd.

nen aan, aan het werk dat jullie moeten verzet-

naar hen verwijzen. Het werk dat de lokale

ten” verzucht ik. “Maar het is regeringsbeleid

organisaties doen met dienstmeisjes is ook heel

om besnijdenis tegen te gaan”, zegt ze. “Dat is

belangrijk. Want zij gaan terug naar het dorp en

een steun in de rug.”

krijgen daar een leidende rol onder de meisjes.

We kunnen altijd verwijzen naar de overheid.

Zij verbreiden moderne ideeën.”

We gaan heel voorzichtig te werk, stapje voor

“En alfabetisering?”, wil ik weten. “Als meisjes

stapje. We hebben vijftien kantoren die in 140

zelf kunnen lezen, kan niemand ze iets wijs-

dorpen samenwerken met lokale organisaties.

maken over wat er in de Koran staat.” “Zeker,

We gaan uit van de rechten van het kind,

dat kan helpen. Maar het allerbelangrijkste van

maar dat is moeilijk over te brengen. Kinderen

kunnen lezen is dat je door de informatie die je

hebben namelijk helemaal geen rechten. Laat

opdoet macht krijgt over je eigen leven. En dat

staan meisjes! Het kan alleen als je begint

is wat die meisjes het meeste nodig hebben.“ In

over de plichten die kinderen hebben. Anders

het hotel sla ik de folder open die ze me heeft

luisteren ouders niet eens. Dan zeggen ze dat

gegeven. Een rood kruis verbiedt een scheer-

het kwalijke ideeën zijn die uit het westen zijn

mesje en een aardappelschilmesje. En deze keer

geïmporteerd.

klap ik mijn knieën letterlijk tegen elkaar.

jaarverslag-2010.indb 6

61

dorpen bereikt met deze campagne.

• in de eerste helft van 2010 hebben weer

08-12-10 14:39

62

Echte mensen

Zowel sponsors als medewerkers van Plan Nederland gaan wel eens op veldreis om met eigen ogen te zien hoe kinderen in ontwikkelingslanden leven en hoe Plan zich inzet om hun levensomstandigheden blijvend te verbeteren. Voor dit jaarverslag vroegen wij een aantal mensen naar hun dierbaarste souvenir en het verhaal erachter.

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:39

Echte mensen

63

Ik ging op reis en ik bracht mee...

Souvenirs met een verhaal

Boliviaanse ‘powerpoppetjes’

niet voldoende te eten of weten mensen niet wat gezond voedsel is. Er zijn in Bolivia bijvoorbeeld geen consultatiebureaus. Hoe weet je dan als moeder van je eerste kind wanneer je baby naast borstvoeding nog iets anders moet krijgen, en wat dan? Juana probeert bij Plan

“Op mijn laatste middag in de drukke hoofd-

vaak voor werk weg van huis. De vrouwen zor-

Bolivia dit soort problemen met partnerorgani-

stad La Paz nam mijn Plan-collega Juana

gen voor hun kinderen, runnen het huishouden

saties ter plekke blijvend op te lossen.

Benavides mij mee naar de felbonte plaatselijke

en werken er vaak ook nog bij. En dan gaat

markt om wat souvenirs te kopen. Volgens

het echt om overleven in vaak erbarmelijke

Bij een oud vrouwtje, dat breiend in haar stand

Juana moest ik zeker wat cholitas mee naar

omstandigheden. Dat heeft niets te maken

zat, heb ik uiteindelijk een zakje vol kleine

huis nemen.

met jezelf ontplooien! Ook Juana is voor mij

aardewerken cholitas gekocht. Als herinnering

een soort cholita. Heel bescheiden, vakkundig

aan alle kranige vrouwen in Bolivia. En zo af

Een cholita is een vrouw in traditionele Indiaan-

en doortastend zet zij zich als food security

en toe geef ik er eentje weg aan een vriendin,

se klederdracht. Maar het betekent ook zoiets

advisor dag in dag uit in voor voedselzekerheid

kennis of collega die een beetje power kan

als ‘sterke vrouw’ of ‘stoer type’. En stoer zijn

voor de allerarmsten in Bolivia. Voedselzeker-

gebruiken.”

veel vrouwen in Bolivia zeker. Niet omdat ze

heid – dat betekent dat je voldoende te eten

dat zo graag willen, maar puur gedwongen

hebt, denk je dan. Maar zo simpel is het toch

Helen Evertsz,

door de omstandigheden. Hun mannen zijn

niet. Soms is er geen geld voor eten, soms is er

programmamedewerker voedselzekerheid

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:39

64

Echte mensen

Lang zal Henry leven “Sinds 1997 zijn wij sponsor van Henry, een jongetje

elkaar communiceren. Bij het afscheid kregen we als dank

van toen vijf jaar uit Kirwanye/Luwero in Uganda. Onze

een kip in onze armen gedrukt. Help, een levende kip,

dochter ging dit jaar voor twee maanden naar Uganda

hoe neem je die nou mee naar Nederland? Veel gelachen

om daar vrijwilligerswerk te doen. Dat was natuurlijk een

natuurlijk en de kip hebben we later aan Plan-collega

mooie kans om aan het einde van haar werkperiode een

Jonathan gegeven. Die wist er wel raad mee.

bezoek aan Henry in te plannen. Henry werd dit jaar acht-

Vanuit Tororo gingen we op reis naar Kampala, waar

tien, dus zou zijn sponsoring aflopen. Wij hebben toen

we de volgende ochtend weer opgehaald werden door

Plan gevraagd om ons alvast een nieuw sponsorkindje

Tony, de Plan-medewerker uit Luwero die met ons op

toe te wijzen in Uganda zodat we die ook gelijk konden

bezoek zou gaan bij Henry. Daar sta je dan ineens voor de

bezoeken. En dat is zowaar gelukt!

neus van zo’n achttienjarige jongen. Hij was er in eerste

Eind juni ben ik dus naar Uganda gevlogen en heb daar

instantie een beetje stil van, maar dat veranderde snel

mijn dochter verrast met mijn bezoek. Op maandag 5 juli

toen zijn moeder, zusje en oma erbij kwamen zitten en wij

2010 hebben we eerst ons nieuwe sponsorkindje Rose

de cadeautjes overhandigden. Heel apart was het toen

Mary bezocht in Tororo. Ze is nog maar anderhalf. Wij

zijn moeder ons onze eigen foto’s lieten zien die we jaren

vonden het echt leuk om haar te bezoeken nog voordat

geleden hadden opgestuurd. Ze bleef maar lachen en ons

de sponsoring is begonnen.

omhelzen. Onze souvenirs: een kip en een superervaring!

Zo heb je gelijk een betere indruk van haar omstandig-

Het zijn bijzondere dagen geweest die we niet hadden

heden. Nadat we haar een pop cadeau hadden gegeven,

willen missen.”

was ze over haar eerste verlegenheid heen. Ook haar ouders waren blij met de spulletjes die we voor hen hadden

Familie Oosterveld,

meegebracht en via de tolk konden we een beetje met

sponsors van Henry en Mary Rose uit Uganda

Een goed gevoel “Niger, het armste land van de wereld. Daar heb

kwam haar vader mij verwelkomen, daarna

De kinderen hebben nog een dansje laten zien en

ik de sloppenwijken bezocht, waar de riolen

haar moeder en Hadiza zelf. Ze was eerst bang:

daarna hebben we een aantal projecten bekeken.

tussen de sloppen door stromen. Toch werd ik

zo’n vreemde blanke vrouw! In de hut werd dat

Het verbazingwekkendst was een voetbalveld

hartelijk verwelkomd en mocht ik alles zien en

beter. Daar zat ik dan op het bed met de moeder

vol met zonnepanelen. Die zijn verbonden met

fotograferen. Toen kwam de dag van het bezoek

met baby aan de ene kant en Hadiza met haar

een pomp, die diep uit de bodem water haalt en

aan mijn sponsorkind. Na een lange tocht van

vader en kleine broertje aan de andere kant. Het

naar een watertoren pompt. En van daaruit naar

drie uur over hobbelige wegen, arriveerden we

gesprek ging via de begeleider, omdat ik hun taal de mensen. Dit is fenomenaal. Bij het afscheid

bij het dorp. De dorpsoudste en stamhoofd heet-

niet sprak. Ze pakten de cadeautjes uit, waarmee

ben ik uitgezwaaid door zingende en dansende

ten me als eerste welkom. Ik was de eerste spon-

ze gelukkig heel blij waren. Maar er waren ook

vrouwen en kinderen. Ontroerd ging ik weg,

sor, die deze regio bezocht en daarom waren alle

cadeaus voor mij: een mooi zelf gevlochten

overtuigd dat hier geweldig werk wordt verricht.

mannen, vrouwen en kinderen uitgelopen om mij matje en toen het grote cadeau: drie levende,

Met een goed gevoel ben ik weer naar Neder-

te zien. Ze begonnen te klappen, te zingen en te

prachtige parelhoenders! Ik werd er emotioneel

land vertrokken.”

dansen, hartverwarmend.

van; dat zij in hun armoede zo’n groot geschenk geven. Met de parelhoenders onder mijn ene

Mevrouw Cornelissen,

En dan was daar de ontmoeting met Hadiza,

arm, heb ik hen met mijn andere arm heel harte-

sponsor van Hadiza uit Niger

mijn sponsormeisje van ongeveer zes jaar. Eerst

lijk bedankt.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:40

Echte mensen

65

Geborduurde voetstappen “Door de jaren heen hebben we verschillende

aan de linkerkant de keuken annex slaapruimte

chauffeur eten met ons mee terwijl moeder in de

kinderen gesponsord. Ons nieuwste kindje komt

van Kai Feng en zijn ouders. De helft van de

keuken blijft.

uit China. Mijn eigen zoon woont in Shanghai en

ruimtes wordt ingenomen door een kang, een

het leek mij daarom leuk om ons sponsorkind nu

verhoogd stenen bed dat met een kachel wordt

Echt contact krijgen we niet met de familie.

eens te bezoeken. Op 10 mei zijn we richting Wen

verwarmd en zijn warmte weer afgeeft via holle

Kai Feng’s moeder geeft me nog wel een paar

Bu vertrokken, een klein gehucht in de provincie

stenen eronder. De kang wordt ook gebruikt om

geborduurde zooltjes mee. Zij verkoopt ze op de

Ningxia, een van de minst ontwikkelde streken

er gezellig samen op te zitten of te eten.

markt. Ik bewaar ze maar als souvenir. Laatst zei iemand tegen me ‘Het zijn net voetstapjes.’ Een

van China.

Na een lange en hobbelige reis met vliegtuig, bus

Kai Feng zien we niet meteen, hij houdt zich

mooi symbool voor de stapsgewijze verbetering

en auto komen we aan op een pleintje met hooi-

verborgen. Misschien is het hem te veel, al die

waaraan we hopelijk een klein beetje bijdragen.

bergen in allerlei vormen. Het laatste stukje lopen

aandacht? Hij blijkt een verlegen jongetje van

Al is het een momentopname, ik ben blij dat ik

we. We stappen over een hoge drempel door een

zeven jaar te zijn; pas na de cadeautjes begint

het heb meegemaakt.”

poort en komen uit op een erf uit een film. Tegen

hij te ontdooien. Ondertussen heeft moeder

de muur aangebouwd twee kleine gebouwen,

een heerlijke lunch klaargemaakt en werd ik op

Mevrouw Bolhoeve-Van der Ree,

rechts het slaapgedeelte van de grootouders en

de kang uitgenodigd om te eten. Vader en de

sponsor van Kai Feng uit China

Een krab-mens en een rat-mens “In 1998 was ik in Brazilië om mijn veldon-

wijk, van samenzijn met vriendinnen, van

derzoek te doen voor mijn studie Culturele

de baby’s van vriendinnen, kortom, van alle

Antropologie. Het onderzoek ging over gelijke

mooie dingen en van alle dingen in en om het

rechten en kansen voor meisjes. Want in

huis. De jongens kwamen met foto’s van hun

een land als Brazilië, waar de machocultuur

vrienden, van het voetbalveld, van de sloppen,

behoorlijk aanwezig is, hebben meisjes uit lage

dus van het leven buitenshuis, waarbij ook de

inkomensgroepen maar weinig kansen. Tijdens

minder mooie kanten werden belicht. Een foto

mijn verblijf werkte ik in een van de volkswij-

heeft mij zo geraakt, je zou kunnen zeggen dat

ken van Recife. Ik wilde de wijk begrijpen door

die foto bepalend is geweest voor mijn keuze

kunt alleen maar zijwaarts, je komt niet voor-

de ogen van de jongeren met wie ik werkte en

om me – zo goed als ik kan – in te zetten voor

uit. We proberen ons leven te verbeteren door

gaf een groep jongens en een groep meisjes

eerlijke kansen voor jongeren.

naar de stad te gaan, maar daar lukt het ook

een aantal wegwerpcamera’s. Ze kregen de

niet om vooruit te komen en de ‘krab-mens’

opdracht mee om foto’s te maken van dingen

De foto laat zien wat veel mensen in de slop-

verandert in een ‘rat-mens’ tussen het vuil van

die zij belangrijk, mooi of lelijk vinden in hun

pen van Recife voelen, en de jongen die hem

de stad'.”

wijk.

maakte, vertelde: 'Dit is wat met ons gebeurt:

Het resultaat was heel typerend: de meiden

Je zakt met je voeten in de modder en kunt

Barbara Feres,

maakten foto’s van de betere huizen uit de

geen kant op. De mens lijkt op een krab, je

senior resource mobilisation officer

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:40

66

Achtergrond

Een wereld te winnen Met dank aan de Postcode Loterij

jaarverslag-2010.indb 1

Twee meisjes met hun schoolspullen in Bolivia Fotografie Plan International

08-12-10 14:40

67

Achtergrond

Misschien doet u mee met de Nationale Postcode Loterij en valt de hoofdprijs een keer in uw postcodegebied. Maar ook al wint u niet, uw bijdrage komt altijd goed terecht. Plan Nederland ontvangt al sinds 1998 bijdragen van de Postcode Loterij. Hierdoor heeft Plan veel projecten voor kinderen in ontwikkelingslanden kunnen realiseren. Graag geven wij u een indruk van de activiteiten die het afgelopen jaar met steun van de Postcode Loterij mogelijk werden gemaakt.

Sterke en gezonde kinderen in Bolivia 09/10

Bolivia is een van de armste landen van Latijns-Amerika. Veel families verdienen niet genoeg geld om voldoende voedsel te kopen. Ook gebrek aan kennis en informatie zorgt ervoor dat de

Bolivia

dagelijkse voeding vaak eenzijdig van samenstelling is. Op het Boliviaanse platteland is meer dan

Doel

een derde van de kinderen chronisch ondervoed. Ondervoede kinderen zijn vaker ziek en kun-

• 75% van alle boerengezinnen in 171

nen blijvende groei- en ontwikkelingsachterstanden oplopen. Ze kunnen moeilijk meekomen op

dorpen produceert meer en verbetert

school en stoppen vaker voortijdig met hun opleiding. Daardoor hebben ze minder kansen op een

hun inkomsten uit de verkoop van hun

gezonde toekomst en een geregeld inkomen. Met het programma Sterke en gezonde kinderen

oogst en 80 procent van hen heeft

in Bolivia zet Plan zich, samen met de organisaties Wemos en AIS, in om de voedselsituatie te

een gezonder voedingspatroon.

verbeteren. Dat doet Plan onder meer door betere voorlichting over gezonde voeding.

• dorpscomités monitoren de voeding

Meer voedsel, meer variatie

• gemeenten voeren effectief beleid op

en de gezondheid van kleine kinderen.

Het programma, dat een looptijd heeft van drie jaar, sluit aan op het programma Desnutrición

Cero van de Boliviaanse overheid. De projecten zijn erop gericht om de productie van arme

het terrein van voeding en gezondheid.

• maatschappelijke organisaties volgen

boeren te vergroten en te verbreden, zowel in akkerbouw als in veeteelt. Zo volgen de boeren en

het overheidsbeleid kritisch en sturen

boerinnen trainingen in toegepaste landbouwtechnieken en krijgen zij de beschikking over zaden,

bij waar nodig.

planten en landbouwgerei. Door de verhoogde opbrengsten van de boerenbedrijfjes komen er

• het project richt zich op 5.339

in het gebied niet alleen meer granen en aardappels beschikbaar, maar ook groenten, fruit, vlees,

arme gezinnen met in totaal 18.687

eieren en melkproducten.

kinderen.

Daarbij maken de boeren zich sterker door de vorming van coöperaties. Hierdoor kunnen zij hogere prijzen voor hun producten bedingen en grotere afzetmarkten verwerven. Met het extra

Resultaten

inkomen dat zij hierdoor verdienen, kunnen zij meer voedsel kopen.

• het project is in januari 2010 gestart,

Om de ondervoeding verder terug te dringen, volgen kinderen, jongeren en ouders trainingen

de eerste rapportages worden eind

op het gebied van gezonde voeding en voedingspatronen. Daarnaast gaat de aandacht uit naar

2010 verwacht.

de verbetering van de gezondheidszorg. Ouders kunnen met hun kinderen in gezondheidscentra terecht voor vaccinaties en gewichtscontrole. Voor ondervoede kinderen zijn voedingssupplementen beschikbaar.

jaarverslag-2010.indb 2

08-12-10 14:40

68

Achtergrond

Vietnam

09/10

Doel • het project, dat loopt van april 2009 tot en met december 2011, beoogt een positieve verandering in het leven van 4.020 ernstig achtergestelde jongeren en hun families.

• de jongeren krijgen een beroepsgerichte training, waardoor ten minste 80 procent van hen het inkomen kan verhogen en tenminste 60 procent de kwaliteit van leven kan verbeteren.

• in de nabije toekomst wil Plan het cursusaanbod en het aantal locaties uitbreiden. Hierdoor krijgen nog meer kansarme jongeren, ook op het platteland, zicht op een baan en een betere toekomst.

Resultaten • de resultaten vanaf de start van een eerdere fase van het project in 2005 waren veelbelovend: 95 procent van de jongeren slaagt en haalt een vakdiploma.

• tot nu toe stroomt 90 procent van de geslaagden na hun stage door naar vast betaald werk.

Deelnemers aan het programma REACH in Vietnam tijdens een les

Fotografie Plan International

REACH for your future De kenmerken van de REACH-opleidingen zijn:

Praktijkgerichte vakopleidingen

Rijp voor het bedrijfsleven

• trends en ontwikkelingen in de arbeidsmarkt

De Vietnamese economie was lange tijd ge-

de jongeren vaardigheden die in het bedrijfsle-

baseerd op de landbouw. Maar dit is aan het

ven onontbeerlijk zijn. Zij leren in een team te

veranderen. In de stedelijke gebieden is een

werken en doen specifieke technische kennis

marktgerichte economie ontstaan. Hoewel er

op. Verder leren zij met een computer omgaan

voor jongeren veel kansen liggen, sluit hun

en krijgen zij advies over hoe zij zichzelf goed

opleiding vaak niet aan op de vraag uit de

kunnen presenteren. Ook Business English

arbeidsmarkt. De jeugdwerkeloosheid in de

maakt onderdeel uit van het cursusaanbod. De

steden is hierdoor opgelopen tot een duize-

jongeren kunnen kiezen uit vakken die aanslui-

zijn uitgangspunt.

• afstemming van capaciteiten van jongeren op de eisen van de arbeidsmarkt.

• trainingen worden samen met het bedrijfsleven en onderwijsinstituten ontwikkeld.

• compacte, praktijkgerichte training en ondersteuning bij arbeidsbemiddeling.

• life skills training : bedrijfsetiquette, presenta-

Tijdens de opleiding van vier maanden leren

lingwekkende 21 procent. Om de kans op een

ten bij de vraag op de arbeidsmarkt. Omdat

tie, teamwork, communicatie- en computer-

baan te vergroten biedt Plan, in samenwer-

REACH samenwerkt met het bedrijfsleven, zijn

vaardigheden en Business English.

king met de hulporganisatie REACH, jongeren

er voldoende stageplekken. De studenten doen

een praktijkgerichte vakopleiding aan.

zo tijdens de vierde maand werkervaring op.

• Business to Youth Network: platform voor (ex)studenten, ondernemers, kennisinstituten en overheidsfunctionarissen.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:40

69

Achtergrond

Moderne solidariteit: ziektekostenverzekering van het dorp

Kinderen in Togo doen mee aan een Plan-project Fotografie Plan International

Veel families in het West-Afrikaanse Togo

ringskas. Dit bedrag kunnen zij in vijf termij-

hebben nauwelijks genoeg geld om te overle-

nen betalen. De hoogte van de aanbetaling

Togo

ven. Wie ziek wordt, heeft een probleem. De

is afhankelijk van de seizoensinkomsten van

Doel

Togolese overheid heeft geen geld om kwali-

de familie. Bij een bezoek aan een medische

• meer dan 560.000 mensen uit 255 dorpen

tatief goede gezondheidszorg voor iedereen

post of een kliniek betalen de families een

te organiseren en dus komen er steeds meer

klein bedrag voor de behandeling in plaats

particuliere klinieken, die voor de meeste

van de volledige, vaak hoge kosten. Het

families op het platteland onbetaalbaar zijn.

verzekeringspakket verschilt per dorp. In het

zorg gebruikmaken en medicijnen halen,

Om ervoor te zorgen dat ouders en kinderen

ene dorp willen bewoners zich bijvoorbeeld

ongeacht of ze er geld voor hebben.

toegang krijgen tot medische zorg, startte

verzekeren tegen slangenbeten, terwijl het

• hun overlevingskansen in geval van (ern-

Plan een project voor het opzetten van een

andere dorp malariabestrijding belangrijker

stige) ziekte worden aanzienlijk groter.

ziektekostenverzekering op gemeenschaps-

vindt. De families stellen door middel van

niveau. Met de premies wordt tegelijkertijd de

verkiezingen een bestuur en een beheers-

kwaliteit van de klinieken verbeterd.

commissie aan uit hun eigen gemeenschap.

09/10

krijgen toegang tot professionele medische zorg.

• de bewoners kunnen elk moment van de

• het project loopt van 2010 tot 2014.

Resultaten • tot nu toe is onderzoek gedaan naar de

Gemeenschappelijk en op maat

Extra zorg voor moeder en kind

levensstandaard van de bevolking, hun

Plan zette de afgelopen jaren samen met

Speciale aandacht gaat in alle dorpen uit naar

medische hulp; binnenkort wordt gestart

de gezinnen in twee districten een derge-

vrouwen en kinderen. Zo krijgen zwangere

met de training.

lijke verzekering op. In het najaar van 2009

vrouwen via het basispakket alle zorg die zij

klopten de lokale leiders van drie andere

nodig hebben voor een veilige zwangerschap

Nederland een studie gedaan naar het effect

districten bij Plan aan met het verzoek dit

en bevalling. Ook keizersneden zijn in het

van deze lokale ziektekostenverzekeringen

project ook in hun omgeving op te zetten.

basispakket opgenomen. Daarnaast worden

op de gezondheid van kinderen. Daaruit

Dat betekent dat families in nog eens 255

kinderen tijdens hun eerste levensjaren met

blijkt onder andere dat mensen vertrouwen

dorpen zich binnenkort kunnen verzekeren

professionele zorg omringd. Door dit alles zul-

stellen in dit type ziektekostenverzekering,

door jaarlijks een ziektekostenpremie in te

len er minder moeders (tijdens de bevalling)

terwijl zij eerder wantrouwend waren ten

leggen in de gemeenschappelijke verzeke-

en kinderen komen te overlijden.

opzichte van bestaande verzekeringen.

jaarverslag-2010.indb 4

wensen en behoeften ten aanzien van

• het Afrika Studie Centrum heeft voor Plan

08-12-10 14:40

70

In actie

Als ik kan doorgaan met leren, dan kan ik het leven aan.

Sarala (9), meisje uit India

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:40

In actie

71

Youth BoArd Hallo! Wij zijn Anouk (19), Elianne (21), Fadoua (21), Jitske (22), Marius (16), Priscilla (21), Tammy (21), Simone (16) en Yvette (22). Samen vormden we in 2009/2010 de Youth Board van Plan Nederland. Plan wil zich niet alleen maar voor kinderen en jongeren en hun rechten inzetten, maar wil kinderen en jongeren daar gelukkig ook bij betrekken. Daarom is in 2004 de Youth Board opgericht. Wij helpen Plan bij het bedenken en uitvoeren van acties op het gebied van kinderrechten, geweld tegen kinderen, het voorkomen van HIV/aids en een betere positie voor meisjes wereldwijd. Hieronder hebben we een paar supervette voorbeelden van wat we het afgelopen jaar hebben gedaan. Wij zijn er best trots op.

Ik heb een goed idee, dus ik vraag: doe je mee?

Dit is een stukje uit een lied van het Plan Nederland Kinderkoor.

Begin 2009 had Jitske Kingma (22) uit Zeist een goed idee: “Nadat ik mijn idee om een kinderkoor te starten bij Plan had neergelegd en het idee was goedgekeurd, ben ik hard aan de slag gegaan om alles voor elkaar te krijgen. Het was een hoop werk, maar het gaf ook veel voldoening.” Het Plan Nederland Kinderkoor is er om de kinderparticipatie te vergroten. En om kinderen in Nederland op de hoogte te brengen van het werk dat Plan doet en hoe het ervoor staat met kinderen in ontwikkelingslanden. “Op een creatieve manier proberen we met muziek juist de volwassenen van de toekomst te bereiken. Met het koor zingen we niet zo zeer over de ellende die veel kinderen in ontwikkelingslanden meemaken, maar juist ook over hun kracht en positieve instelling. We leggen de nadruk ook op de overeenkomsten tussen de kinderen.”

Het Plan Nederland Kinderkoor heeft hard aan de weg getimmerd.

Om aandacht te vragen voor het werk van Plan en geld ervoor in te zamelen, hebben zij een heuse eerste CD uitgebracht en heel veel opgetreden. In juni stond het koor op het podium van ‘Because I am a Girl’-in concert naast Karin Bloemen en Pia Douwes. Geen wonder, met een motto als dit: ‘Met onze handen stevig in elkaar, krijgen wij alles voor elkaar’.

Jitske Kingma

jaarverslag-2010.indb 2

Het Plan Kin derkoor tijde ns ‘Because Fotograf ie In I am a Girl’-in ge Wie dijk concer t op

20 juni 2010

08-12-10 14:40

72

In actie

Topweek op de kinderrechtentop “Wat ik de afgelopen dagen heb meegemaakt, zal ik nooit meer vergeten.

Dat was het eerste wat ik dacht, toen ik in het vliegtuig stapte op weg terug naar Nederland. Na vijf fantastische dagen in Genève, zat het er helaas op. Mijn bezoek aan de 20ste Conferentie over de Rechten van het Kind was leerzaam. Een geweldige ervaring om voor zoveel mensen te mogen spreken. Maar ik heb ook vrienden gemaakt van over de hele wereld!

Het begon allemaal op 4 oktober. Wat me gelijk opviel, was de geweldige sfeer in het huis waar ik met allemaal jongeren zat. We konden elkaar niet allemaal verstaan, maar toch kon iedereen met elkaar lachen. De dagen erna werd het alleen maar leuker. We hebben samen dingen beleefd en aanbevelingen gedaan over hoe wij dachten dat de Verklaring van de Rechten van het Kind zou moeten worden verbeterd. Bijvoorbeeld door ons idee dat kinderen van verschillende afkomst, huidskleur of politieke voorkeur meer met elkaar in contact moeten komen.

Daarna was het tijd voor het ‘echte werk’ op de conferentie waar we ook echt onze stem konden laten horen. Eerst was het de beurt aan drie jongeren om in het openingsstatement te spreken. Toen mocht ik in een van de workshops in het panel onze mening laten horen. Daarna kon ik ook nog spreken in het eindstatement. En samen met anderen hebben we

Fotografie Lara de Gelder, Plan Nederland Simone Van links naar rechts : Tammy, Marius, Jadeena,

Youth Board wil stem binnen Plan nederland meer laten horen

voor het laatst in deze meeting onze stem als jongeren laten horen. Maar

Het is tijd voor de Youth Board om er hard

zeker niet voor het laatst ooit!

tegenaan te gaan! Momenteel zijn we niet meer

Ik ben blij dat naar ons als jongeren werd geluisterd, en dat we werden

zo groot: vijf leden (Jadeena, Marius, Priscilla,

gerespecteerd ondanks dat we nog onder de achttien jaar waren. Mijn

Simone en Tammy). Dat houden we voorlopig

wens is dat dit vaker zo zal zijn. Want om de leiders van de toekomst te

zo, zodat we een stabiele basis kunnen

worden, moeten wij als jongeren vandaag onze stemmen kunnen laten

leggen voordat we weer verder uitbreiden.

horen. Het was een topweek!”

We willen dit jaar een heel productief jaar

Sim one Augustin us

hebben en daarom zijn we ook met nieuwe plannen gekomen. Onze doelen zijn: helpen bij evenementen van Plan, kindgerichte ontwikkelingssamenwerking onder de aandacht brengen en jongeren meer mogelijkheden bieden om mee te denken en advies te geven over het beleid en de activiteiten van Plan Nederland. Wij vinden het belangrijk dat de Youth Board meer betrokken is bij de Planorganisatie. Plan is gericht op kinderen en juist daarom moeten we meer met elkaar samenwerken, waardoor de jeugdparticipatie binnen de organisatie toeneemt. Daarna kunnen wij helpen meer jongeren in heel Nederland te laten meedoen.

Simone Augustinus op de Kind

jaarverslag-2010.indb 3

errechtentop in Genève

Fotograf ie Plan Nederland

08-12-10 14:40

In actie

an v s n e eW D

M

: s u i r a

“Sinds oktober vorig jaar zit

Ik ben ervan overtuigd dat het

en wist ik met een geïmproviseerd

ik bij de Youth Board van Plan

belangrijk is om als jongere de jeugd

verhaaltje gek genoeg toch precies op tijd

Nederland. In dit jaar heb ik een

te vertegenwoordigen. Het blijft onze

binnen te komen!

toekomst die door de wereldleiders wordt

Ik ben er door deze reis ook

besproken.

achtergekomen dat jongeren zelf het

Daarnaast zijn jongeren in veel landen

initiatief moeten nemen als ze iets willen

dingen meegemaakt.

vaak extra kwetsbaar en zouden die

veranderen. We hoeven geen passieve

Mijn leerzaamste ervaring was

jongeren hun stem daarom moeten

toeschouwers te zijn, maar dan moeten we

kunnen laten horen. Aan de andere kant

wel wat willen veranderen, en er genoeg

heeft zo’n grote conferentie als deze

ruimte voor krijgen. Daarom vind ik het

aantal boeiende mensen leren kennen en bovendien leerzame

op de Klimaattop in Kopenhagen.

In die tijd heb ik geprobeerd om

helaas ook een schaduwzijde, omdat lang

ook belangrijk dat de jongeren van de

mijn boodschap door zo veel

niet alles verloopt zoals je zou willen.

Youth Board de ruimte krijgen om meer

mogelijk mensen te laten lezen

Op een dag wilde ik bijvoorbeeld heel

samen te werken met Plan-collega’s.

door voor verschillende media te

graag bij een besloten persconferentie

Natuurlijk moeten we ook zelf ons best

met het hoofd van de Chinese delegatie

doen om onze horizon te verbreden.

zijn. Ik was niet officieel aangemeld als

Dus, met het motto van het ‘Climate

schrijven: een dagelijkse column in de Metro, een blog voor

73

vertegenwoordiger van de pers en werd

Ex-Change’- project zeg ik: Let’s make a

Plan International en voor BBC

dus geweigerd. Daarop besloot ik de

difference!”

Schoolreport.

nooduitgangen maar te gaan proberen

Marius van Es

Links www.youthboard.hyves.nl, www.pn-kinderkoor.hyves.nl, www.goratify.com, http://becauseiamagirlshop.plannederland.nl

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:40

74

In actie

Schaatsen en zwemmen voor Zambia

Aftrap Schaatsen en Zwemmen voor Water op 20 november 2009 in Thialf

jaarverslag-2010.indb 1

Fotografie Ruth Catsburg, Plan Nederland

08-12-10 14:40

In actie

75

Water is leven In Nederland spoelen we de wc door met drinkwater. We

ook niet alleen op de toegang tot schoon water, maar ook op

weten niet beter dan dat er veilig koud en warm water uit alle

het voorkomen van menselijke ziekten en het promoten van

kranen komt en we douchen zo lang als we er zin in hebben.

een goede gezondheid door hygiënemaatregelen. Het is juist

Voor miljoenen mensen in ontwikkelingslanden is dat he-

de combinatie van water, sanitatie en hygiëne die pas echt een

lemaal niet zo vanzelfsprekend. Daar hebben mensen geen

blijvende positieve verandering teweeg brengt.

toilet, laat staan dat ze die doorspoelen met drinkwater. Daar is water schaars. Als het al beschikbaar is, dan word je er vaak

In dat kader past ook de methode van community-led total sa-

ziek van of moet je er kilometers voor lopen. Maar om gezond

nitation die Plan geregeld toepast. De bewoners van de dorpen

te blijven is veilig drinkwater nodig, net zoals kennis over

worden bij deze aanpak geholpen en gestimuleerd om zelf initi-

hygiëne. Ieder kind heeft recht op een veilig en gezond leven.

Daarom organiseerde Plan Nederland in november 2009 voor de elfde keer de landelijke scholierenactie Schaatsen en Zwemmen voor Water. De opbrengst van de actie was dit keer

Een mooie les Een van de scholen die heeft meegedaan aan de actie

bestemd voor een project in Zambia.

is de Openbare Basisschool Olympus uit Amsterdam.

Schaatsen en zwemmen als de beste

hem heeft bewogen om deel te nemen: “Toen ik van

Plan Nederland organiseert elke twee jaar de scholierenactie Schaatsen en Zwemmen voor Water voor leerlingen van de basisschool. Voor deze actie spanden tienduizenden leerlingen van honderden scholen uit heel Nederland zich in, samen met hun juffen en meesters, om zo veel mogelijk rondjes te schaatsen of baantjes te zwemmen. Het doel: geld inzamelen voor

Plan Nederland vroeg aan meester Daan Schuit wat de actie hoorde, zag ik er vrij snel een voordeel in voor onze school. We zijn een wat je in de volksmond ‘zwarte school’ noemt, met bijbehorende problematiek. We zijn hard bezig om het besef over gezond en fit zijn te ontwikkelen en we proberen de kinderen ook na schooltijd aan het sporten te krijgen. Deze actie paste

waterprojecten in Afrika.

daar mooi bij. Veel kinderen bij ons hebben nog nooit

De rondjes en baantjes worden gesponsord door ouders, opa’s

wortel voorhouden door te vragen wie er zin had om

en oma’s en andere familieleden, vrienden, buren en iedereen die maar wil bijdragen. Iedere keer helpen een heleboel vrijwilligers de juffen en meesters met de introductie van de actie op school. Zij helpen een themaweek te organiseren, regelen een gastspreker en zorgen dat docenten lespakketten of een film ter beschikking krijgen. Plan zorgt voor actiematerialen en reserveert de schaatsbanen en zwembaden en, indien nodig, busvervoer. En de kinderen? Die schaatsen en zwemmen als de beste!

op een schaatsbaan gestaan. Ik kon ze zo een mooie te leren schaatsen. Ze moesten het avontuurtje dan wel verdienen. De leerlingen moesten voldoende sponsors regelen om de waterproblematiek in Zambia te helpen oplossen. Ik vertelde ze dat de kinderen in Zambia geen toilet hebben op school en geen kraan in de klas. De monden vielen open. Ze begrepen toen dat er iets moest gebeuren. En ook dat er nog een beloning tegenover stond ook als ze meehielpen. Een mooie les over de vanzelfsprekendheid van dingen die niet vanzelfsprekend zijn!”

Schoon water is meer dan een werkende pomp In Zambia is het warm, het regent er weinig en het is er dus vrij droog. Gebrek aan water, en zeker aan schoon drinkwater, is een dagelijks probleem. Het weinige water dat er is, is vaak verontreinigd. Er leven zo’n twaalf miljoen mensen, van wie de helft op het platteland. Het is niet ongebruikelijk dat mensen hun behoeften op straat doen. Ongeveer de helft van de mensen beschikt niet over een wc. De aanpak van Plan richt zich daarom Leerlingen van basisschool Olympus Amsterdam

jaarverslag-2010.indb 2

Fotografie Daan Schuit

08-12-10 14:40

76

In actie

atieven tot verbetering te nemen. Vaak wordt hiervoor een na-

het functioneren en het onderhoud van de pomp. Daarnaast

tuurlijke leider in de gemeenschap als voortrekker gekozen. Dat

is het comité ook verantwoordelijk voor het ophalen van een

kan het dorpshoofd zijn, maar dat hoeft niet per se. Facilitators

financiële bijdrage van de dorpsbewoners, zodat noodzakelijke

ondersteunen het proces. Het begint vaak met de zogenaamde

reparaties, en de pompreparateur, kunnen worden betaald. De

walk-of-shame, waarbij de vervuiler van de omgeving bijna letter-

reparateurs worden door Plan opgeleid en uitgerust met de

lijk met de neus op de feiten wordt gedrukt. Mensen leren elkaar

nodige gereedschappen.

aanspreken op onhygiënisch gedrag. Groepjes kinderen komen soms samen in een school health club waar ze bijvoorbeeld

Op basis van alle beschikbare kennis en ervaring uit andere pro-

elkaar testen op schone handen en tanden, maar ook op het

jecten heeft de plaatselijke deskundige op het gebied van water,

schoonhouden van de toiletten op school, als die er al zijn. Ook

sanitatie en hygiëne van Plan Zambia een projectplan geschre-

spreken kinderen volwassenen aan op onhygiënische gewoon-

ven voor de plaats Mansa in de provincie Luapula, daarin gead-

ten. Als beloning voor succesvol anti-poep-en-plasbeleid mag

viseerd door de collega’s bij Plan Nederland die ook beschikken

een wijk of een gemeenschap zich na verloop van tijd sieren met

over de nodige expertise. De doelen van het project vindt u in

het bordje ’vrij van openbare ontlasting’. Voor ons is dit allemaal

het kader hieronder.

redelijk ondenkbaar. Maar het werkt.

09/10

Dan is er nog de kwestie van het gebruik van (drink)water voor meerdere doeleinden. Als mensen bij een pomp drinkwater

Zambia

halen, maar daar ook het vee drenken en er de was doen en de

Doel: veilig drinkwater, hygiëne en sanitatie voor de

omgeving van de pomp niet wordt schoongehouden, dan zijn

kinderen in Mansa

de omstandigheden al snel onhygiënisch en dus een bedreiging

• er worden 40 nieuwe boringen gedaan. Die worden

voor de gezondheid. Plan ondersteunt daarom onder meer de oprichting van watercomités die verantwoordelijk worden voor

voorzien van handpompen.

• de bevolking gaat met ondersteuning van Plan latrines (een soort wc’s) bouwen bij huizen en scholen.

• 5 bestaande waterbronnen krijgen een goed

09/10 Nederland Doelen • 500 deelnemende scholen.

drinkwatersysteem.

• 40 watercomités worden getraind in het belang van veilig water.

• 20 waterpompreparateurs worden getraind om de waterpompen te onderhouden.

• 40.000 deelnemende leerlingen.

• er komen 20 gereedschapskisten voor de monteurs.

• € 1.000.000,00 aan sponsorgeld.

• er worden 50 schooltuintjes aangelegd.

• in 600 omringende dorpen wordt voorlichting gegeven

Resultaten • € 982.744,00 zijn bij elkaar geschaatst en gezwommen.

over hygiëne en veilig water.

• 120.000 mensen in Zambia profiteren van deze actie.

• in 2014 is het project afgerond.

• 4 44 scholen hebben meegedaan.

• in totaal hebben 38.551 leerlingen deelgenomen

Resultaten tot nu toe

• 325 scholen hebben het lespakket 'Water het blauwe

• het project is volgens planning op 1 januari 2010 van

goud' aangevraagd.

• 21.000 ouders hebben meegedaan aan een prijsvraag op een actieflyer die door de kinderen is uitgedeeld.

• de speciale Schaatsen en Zwemmen voor Waterhyves heeft 273 leden.

• de actievideo is op YouTube 722 keer bekeken.

• de actie is op het Jeugdjournaal geweest. En ook veel regionale media hebben erover bericht. Met een totaal bereik van ruim 3,9 miljoen mensen.

start gegaan.

• in de eerste helft van 2010 zijn 27 boringen uitgevoerd en voorzien van handpompen.

• 26 watercomités zijn getraind, de 27e is in training.

• in tien dorpen is gestart met voorlichting over water, sanitatie en hygiëne volgens de ‘community led total sanitation’-methode.

• in het derde kwartaal van 2010 zijn 20 waterpompreparateurs getraind en hun gereedschappen zijn aangeschaft.

jaarverslag-2010.indb 3

08-12-10 14:40

In actie

77

Met eigen ogen Ter voorbereiding op de actie en om te zien hoe de projecten van Plan werken, hebben drie vrijwilligers, Gerdie Stikkelman, Geriette Buisman en Matthijs van der Kevie, een bezoek gebracht aan verschillende waterprojecten in Zambia. Zo konden zij hun ervaringen weer overbrengen op docenten en scholieren. De fotoreportage van Gerdie Stikkelman geeft een indruk van de situatie in Zambia.

De watercomitĂŠs die hier overal bestaan in het kader van de projecten van Plan zorgen onder meer voor de bouw van latrines bij scholen.

Bijna iedereen is ervan overtuigd dat het beter is als de kinderen geen last meer hebben van diarree door vies water en slechte hygiĂŤne.

Dit is bij een natuurlijke bron bij het irrigatieproject in Chilileka. Een dam in combinatie met een kanalensysteem vanuit de bergen zorgt ervoor dat het water naar de percelen stroomt. Het was heel leuk om te zien, en het werkt!

Nanduba Basic School had tot voor kort helemaal geen water. Na jaren proberen vond men twee kilometer verderop water.

Er werd een waterpunt aangeboord en een pomp erbij gezet. Een hele zegen, maar de kinderen moesten nog wel iedere keer best ver lopen. Inmiddels is er een reservoir aangelegd en lopen er pijpleidingen van de put naar de school. Het water wordt met een elektrische pomp door de buizen gepompt. De oplossing!

Deze jongen staat bij een bananenplant bij het Chililekaproject. De mensen vertellen met passie en betrokkenheid.

Ze werken aan een goed project en zijn er trots op.

In the middle of nowhere heeft Plan een waterdam met een stuwmeer aangelegd waarvan veertien boerenfamilies profiteren. De tuinen liggen hoger en het water moet toch nog met emmers naar de groentetuinen worden gebracht. Maar de boeren vertellen dat ze nu tenminste het hele jaar door groenten kunnen verbouwen omdat ze niet meer afhankelijk zijn van het regenseizoen.

Fotografie: Gerdie Stikkelman

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:40

78

Achtergrond

Handen uit de mouwen Plan Nederland bundelt haar krachten met het bedrijfsleven. Steeds meer bedrijven werken samen met Plan aan kindgerichte armoedebestrijding.

Hieronder belichten we drie projecten die in 2010 tot stand zijn gekomen of voortgang hebben geboekt dankzij de steun van Nederlandse bedrijven.

09/10 De ASN Bank en Plan • voorheen liepen kinderen voor de lunch naar de velden waar hun ouders werken en kwamen daarna meestal niet meer terug naar school. Nu zijn zij ook in de middag aanwezig voor het onderwijs.

• doordat de kinderen niet langer met honger in de klas zitten, zijn zij oplettender en de leraren zijn gemotiveerder.

• voor boeren is het een stimulans om meer te produceren omdat ze nu een goede afzetmarkt hebben voor hun producten.

Fotografie Inge Verdonk, Plan Nederland

Ghanese kinderen staan in de rij voor de lunch

De ASN Bank en het schoolmaaltijdenproject in Ghana

Om dit probleem aan te pakken voorziet

les gekregen over hygiëne in de keuken en

de Ghanese overheid kinderen van een

hebben tips ontvangen over het verwerken

schoolmaaltijd. Plan haakt hierop in met een

van vis uit het nabijgelegen stuwmeer. De

aanvullend project op scholen die buiten het

maaltijden worden bereid in de schoolkeuken

overheidsprogramma vallen.

die samen met de dorpsbewoners is gebouwd

De ASN Bank helpt Plan dit project te reali-

en ingericht. Als het mogelijk is, worden alle

seren.

maaltijden bereid met verse producten uit de schooltuin. De aanleg ervan was onderdeel

Verse producten

van het project en ook de leerlingen hebben

Kinderen hebben recht op goed onderwijs

Op twee scholen in het noorden van Ghana

meegeholpen. Tijdens het regenseizoen dient

met moderne leerkrachten en leermiddelen.

heeft het project inmiddels vruchten afgewor-

de tuin als trainingslocatie voor het verbou-

Plan werkt daarom hard aan de verbetering

pen. Een groep van 25 vrouwen, die samen al

wen van knollen en andere groenten en fruit.

van scholen in Ghana. Maar als kinderen met

een microkredietgroep vormen, stelden kook-

De dorpelingen hebben bovendien tuinen in

honger in de klas zitten, kunnen zij zich moei-

comités samen. De comités koken nu bij toer-

de buurt van een kleine dam, waardoor het

lijk concentreren en wordt er nog niet veel

beurt dagelijks een voedzame schoollunch

hele jaar door irrigatiewater beschikbaar is.

bereikt. Toch is honger voor veel kinderen in

op beide scholen en houden bovendien hun

De producten uit deze tuinen worden ook

Ghana dagelijkse realiteit.

eigen boekhouding bij. De kokkinnen hebben

voor de schoolmaaltijden gebruikt.

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:40

Achtergrond

‘Give me 5’: Grotere overlevingskans voor kinderen in Senegal

Doel van ‘Give me 5’

Net als bij alle projecten vindt Plan het be-

De naam ‘Give me 5’ is niet zomaar gekozen,

langrijk om de lokale bevolking actief bij de

maar verwijst naar de leeftijd vijf. Van elke dui-

activiteiten te betrekken. Deze samenwerking

zend kinderen in Senegal overlijden er 136 voor-

creëert draagvlak onder de bevolking. Hierdoor

dat ze vijf jaar worden. De grootste bedreigingen

is de kans groter dat het project op de langere

vormen ziektes als malaria en hepatitis. Kinderen

termijn succesvol blijft.

79

die hun vijfde verjaardag halen, hebben een veel Daarom is ‘Give me 5’ erop gericht de over-

Lindorff-medewerkers maken zich sterk

grotere kans om te overleven. levingskansen van kinderen onder de vijf te

In mei 2009 namen vijftien gesponsorde

Al sinds 2003 werken Plan Noorwegen en

verbeteren. Zo krijgen moeders voorlichting over

‘atleten’ van Lindorff deel aan een grootschalig

creditmanagement-organisatie Lindorff samen

borstvoeding, hygiëne en voeding en worden zij

sportevenement in Oslo, Noorwegen. Van de

om het leven van kinderen in ontwikkelingslan-

begeleid tijdens hun zwangerschap.

699 teams eindigde het team van Lindorff op

den te verbeteren. In 2008 werd dit samenwer-

Daarnaast worden de kinderen ingeënt tegen

de 155ste plaats, wat een mooie winst ople-

kingsverband uitgebreid naar alle landen waar

levensbedreigende ziektes en wordt hun gewicht

verde. Met de decemberacties zamelden de me-

beide organisaties zijn vertegenwoordigd. De

regelmatig gecontroleerd.

dewerkers aanvullende donaties voor ‘Give me

medewerkers van Lindorff zetten zich op allerlei

Om malaria te voorkomen krijgen families de

5’ in. In de week rondom Koninginnedag 2010

manieren in om geld in te zamelen voor projec-

beschikking over geïmpregneerde muskietennet-

hebben collega’s van Lindorff Nederland met

ten van Plan. Een van die projecten is ‘Give me

ten. Ook volgen gezondheidswerkers trainingen,

allerlei ludieke acties nog meer geld ingezameld

5’, een initiatief tegen kindersterfte in Senegal.

waardoor de kwaliteit van de zorg verbetert.

voor Plan Nederland.

Lindorff en Plan

09/10

• Lindorff en Plan werken internationaal samen.

• Lindorff sponsort het Indiase meisje Surebi Mandal en het project ‘Give me 5’. Om geld in te zamelen, organiseerden de medewerkers diverse activiteiten zoals sponsorlopen, sportevenementen en veilingen.

• 45 kinderen in Senegal hebben het afgelopen jaar dankzij de enthousiaste inzet van Lindorff-medewerkers een goede en gezonde start in het leven.

• Lindorff helpt Plan met de verbetering van de efficiency van fondsenwerving.

Als kindereren in Senegal hun vijfde verjaardag halen, overleven ze vaker

jaarverslag-2010.indb 2

Fotografie Plan International

08-12-10 14:40

80

Achtergrond

Fotografie Plan International

Kinderen in Vietnam leren over het belang van hygiëne

Geen toilet op school?

Vooral voor meisjes reden om thuis te blijven

scholen aan wc’s. Leerlingen moeten hun be-

handen met zeep te wassen en hoe je op een

hoeften in de bosjes doen zonder enige vorm

hygiënische manier met drinkwater omgaat.

van privacy. Veel meisjes willen om die reden

Het project heeft ervoor gezorgd dat de

liever niet naar school. Niet alleen is de grond

hygiëne op de scholen enorm is verbeterd.

rondom scholen een bron van ziektekiemen,

Kinderen lopen daardoor aanzienlijk min-

veel scholen beschikken bovendien niet over

der risico op ziektes. Bovendien kunnen de

schoon water om te drinken en om de handen

leerlingen en de leerkrachten nu in de privacy

te wassen. Als gevolg van dit alles lijden veel

van een afgesloten ruimte naar het toilet.

kinderen aan oog- en huidaandoeningen,

Hierdoor zullen steeds meer meisjes de weg

hepatitis en diarree.

naar school vinden. Meisjes die al op school zaten, zijn minder snel geneigd voortijdig af

Meer meisjes op school

te haken.

09/10

AkzoNobel en het schoollatrineproject in Vietnam

Op drie middelbare scholen en een basis-

AkzoNobel en Plan Nederland werken in de

latrineblokken. De oude gammele latrines van

op drie middelbare scholen en een basis-

Stichting Education Fund ’94 al meer dan 15

bamboe werden gesloopt en daarvoor in de

school in Huong Hiep, Mo-O en Dakrong.

jaar samen. Jaarlijks doneert AkzoNobel een

plaats kwamen nieuwe toiletten van duurza-

Bij elke school verrees een latrineblok met

vast bedrag aan de stichting, waardoor inmid-

me materialen. Vlak bij de latrines legde Plan

drie aparte ruimtes voor jongens, meisjes en

dels tientallen onderwijsprojecten gestalte

waterputten met een pomp aan.

hebben gekregen. In Vietnam realiseerde Plan

Om ervoor te zorgen dat de latrines en de

• samen met de bewoners heeft Plan een

met steun van Akzo een schoollatrineproject.

watersystemen goed blijven functioneren,

waterput met pomp geïnstalleerd. Meer

volgde een groep bewoners een training in

dan 1.000 leerlingen maken gebruik van de

school werkte Plan afgelopen boekjaar, samen

AkzoNobel en Plan

met de lokale bevolking, aan de bouw van

• er zijn latrine- en watersystemen gebouwd

leerkrachten.

Hygiëne op school

het onderhoud ervan. Ook deden de kinderen

De hygiënische omstandigheden op scholen

en hun ouders meer kennis op over hy-

in Vietnam laten veel te wensen over. Vooral

giëne en persoonlijke verzorging. Ze leerden

persoonlijke verzorging en het onderhoud

in de afgelegen bergstreken ontbreekt het

bijvoorbeeld hoe belangrijk het is om vaak je

van latrines.

jaarverslag-2010.indb 3

nieuwe voorzieningen.

• er zijn trainingen gegeven over hygiëne,

08-12-10 14:40

‘FOR YOU A SCARF...

FOR SOME LESS FORTUNATE GIRLS A BIT OF SUPPORT’ Het modieuze kledingmerk DEPT ondersteunt de campagne Because I am a Girl van Plan Nederland. In de collectie worden artikelen opgenomen die voorzien zijn van een Plan logo.

De volledige opbrengst hiervan komt ten goede aan projecten van Plan Nederland.

Alle medewerkers zijn betrokken en organiseren daarnaast op eigen initiatief ook fondsenwervende activiteiten.

Dolcis heeft via een huis-aan-huis folder consumenten opgeroepen hun oude schoenen in te leveren.

2010.03.09 13:36:41 +01'00'

wAA wA AR Rd dE EBON

wAARdEBON w wAAR AARdE dE

24,95

36-42

36-41

dolcis styliste Anouk Houtappel geeft tips.

BeKend tV-POG VAn rAMMA

www.dolcis.nl

Verrassend & betaalbaar

‘MOd In 1 dAeL G’

€ 10,€ 10,€ 10,EBON dE Rd AR AA wA w

29,95

Verrassend

& betaalbaar

Verrassend & betaalbaar

Verrassend

29,95

24,95

36-42

36-41

Lederen voetbed

trends

& betaalbaar

deze waardeb

on is geldig bij élke bestedin van maandag 29 maart t/m zaterdag g van € 49,10 april 2010. kan je één waardeb on inleveren. deze waardebon is geldig van maandag 29 maart t/m zaterdag 10 april 2010. bij élke besteding van € 49,- kan je één waardebon inleveren.

VooR hAAR

Ballerina’s

april 2010. zaterdag 10 g 29 maart t/m on inleveren. van maanda on is geldig kan je één waardeb eze waardeb deze g van € 49,bijij élke bestedin

Jouw oudE SchoEnEn zIJn € 10,- wAARd!

19,95

36-42

36-41

12,95

tegen inlevering van elk oud paar schoenen ontvang je een waardebon van € 10,-

49,95

14,95

36-42

36-41

59,95

14,95

36-42

36-41

39,95 40-46

15 april in de BiosCoop

MAAk kAns op

pREMIèREkAARTEn

VooR hEM

Casual look

de casual geklede schoen is het basismodel dat niet mag ontbreken in de kast van elke man. deze tijdloze schoen is zeer goed te combineren met een mooie jeans of een nette broek. Maar zeker ook met een modern leren jasje of een colbertje is deze schoen voor elk moment van de dag draagbaar.

sportief

de actie loopt van maandag 29 maart t/m zaterdag 10 april 2010 kijk voor de actievoorwaarden op www.dolcis.nl

dolcis schenkt de opbrengst van je oude schoenen aan de ‘because I am a girl-campagne van plan nederland’ Meer informatie www.dolcis.nl

39,95

de ballerina maakt een ware ‘comeback’ deze zomer. door de toevoeging van details zoals studs, strikjes en riempjes krijgt de ballerina een moderne twist en is deze te combineren met de hipste outfits. ballerina’s zijn een goed alternatief als je (een keer) geen hakken wilt dragen. Afhankelijk van het materiaal en de uitvoering kunnen ze stijlvol, casual of zelfs feestelijk zijn. Combineer ze met een little black dress voor een feestelijke of klassieke look. voor een meer sportieve look draag je ze onder een spijkerbroek.

19,95

59,95

40-46

40-46

29,95 36-42

deze zomer zien we in het huidige straatbeeld de ‘high top basketball sneaker’ terug, met het opvallende embleem in vele kleuren en uitvoeringen. een schoen die altijd mag en kan, voor jong en oud. In je vrije tijd of voor een casual look op het werk, deze schoen is helemaal hip onder een goede jeans. en in de warme zomermaanden staat deze ook erg leuk onder een bermuda. door af te wisselen met verschillende kleuren veters, geef je iedere keer weer een nieuwe sportieve look aan je outfit!

Anouk Houtappel

www.shick-shoes.com

Lederen voetbed

koop vanaf maandag 29 maart t/m zaterdag 10 april bij dolcis en maak kans op premièrekaarten of één van de 20 filmpakketten.

19,95 22-26 Lederen voetbed

Liever winkelen vanuit je luie stoel?

kijk voor de actie op www.dolcis.nl/filmactie

Ga snel naar www.dolcis.nl en je bestelling wordt GRATIS verstuurd!

(Aanbieding geldig t/m 10 april 2010)

www.degelukkigehuisvrouwdefilm.nl

Hier vind je ons: Alkmaar | Almere | Alphen aan den Rijn | Amersfoort | Amstelveen | Amsterdam | Apeldoorn | Arnhem | Assen | Bergen op Zoom | Beverwijk Breda | Capelle aan den IJssel | Delft | Den Helder | Deventer | Doetinchem | Dordrecht | Drachten | Ede | Eindhoven | Emmen | Enschede Etten-Leur | Goes | Groningen | Haarlem | Heerenveen | Heerlen | Hellevoetsluis | Helmond | Hengelo (O.) | Hilversum | Hoofddorp Hoogvliet | Hoorn | Kampen | Leeuwarden | Leiden | Leidschendam | Lelystad | Maastricht | Meppel | Middelburg | Naaldwijk | Nieuwegein Nijmegen | Nijverdal | Oldenzaal | Oosterhout (NB) | Oss | Purmerend | Ridderkerk | Rijswijk | Roermond | Roosendaal | Rotterdam Den Haag | ‘s-Hertogenbosch | Sittard | Sneek | Spijkenisse | Terneuzen | Tiel | Tilburg | Uden | Utrecht | Valkenswaard | Veenendaal Venlo | Vlaardingen | Weert | Winschoten | Winterswijk | Zaandam | Zeist | Zoetermeer | Zutphen | Zwijndrecht | Zwolle

39,95

49,95

29,95

29,95

44,95

40-46

40-46

27-32

27-32

33-39

Lederen voetbed

Lederen voetbed

Lederen voetbed

Kijk voor adressen en openingstijden op www.dolcis.nl Shick* schoenen worden niet in alle Dolcis winkels verkocht. Kijk hiervoor op www.dolcis.nl of www.shick-shoes.com Zetfouten en kleurafwijkingen voorbehouden. Assortiment kan verschillen per filiaal. Wijzigingen in prijs, uitvoering en levertijd voorbehouden.

Dit is slechts een greep uit de collectie, bezoek één van onze winkels of www.dolcis.nl en bekijk de gehele collectie!

Dolcis heeft de opbrengsten van de oude schoenen geschonken aan Plan Nederland.

jaarverslag-2010.indb 4

08-12-10 14:41

Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Plan Nederland, december 2010 Naar een idee van Patrick van Ahee, Selma Penseel en Saskia Reitsma Op de cover een meisje uit Boqueiro dos Vieiras in Brazilië, een plaats op het platteland waar ongeveer 120 families wonen. De armoede in Brazilië is over het algemeen het grootst buiten de stad, daarom werkt Plan vooral in deze gebieden.

Eindredactie en correcties Wim Don

Drukwerkbegeleiding Michael Zandwijken

Vormgeving Ruth Catsburg, Jet van Fastenhout

Grafische productie Chevalier International, FSC-gecertificeerd. Dit jaarverslag is CO2-neutraal geproduceerd met 100% plantaardige inkten op FSC-gecertificeerd, 100%-chloorvrij papier, gemaakt van duurzaam hout dat afkomstig is van duurzame plantages.

Beeld Gideon van Aartsen, Hans Paul Alting von Geusau, Eva van Barneveld, Alf Berg, Ruth Catsburg, Leo Drumond, Paul Faassen, Sander Nieuwenhuys, Peter de Ruiter, Brian Smeulders, Sander Stoepker.

Tekst Myrte Gay-Balmaz, Margreeth Kooijman, Lydia Rood, Ulrike Schmidt, Rob Vreeken

Projectleiding Selma Penseel Jaarrekening Quirine van Heek, Paul Roosendaal, Willeke Rouwenhorst Duurzaamheidsverslag Chris Soebroto Conceptontwikkeling en coördinatie Ulrike Schmidt

Met dank aan Fatu Bangura, Alice Bolhoeve, Leontine van den Bos, Ineke Braat, Claudia de Breij, Rita Cornelissen, Helen Evertsz, Barbara Feres, Robin Groeneweg, Wilma Oosterveld, Djoke en Ulbe Pauzenga, Liesbeth Pruijs, Daan Schuit, Gerdie Stikkelman, Wietske Tammes, Kinderdagverblijf TintelTuin, Inge Verdonk, Wil Verheiden, Esther Visser

Plan Nederland Van Boshuizenstraat 12 1070 AL Amsterdam Postbus 75454 Telefoon: 020 549 55 20 Fax: 020 644 40 65 E-mail: info@plannederland.nl www.plannederland.nl

Je oude mobieltje is geld waard Sinds 2010 is Plan Nederland een van de goede doelen die profiteren van de inzamelacties van zonzoo. Zonzoo is de marktleider in Europa op het gebied van het recyclen van elektronische consumentenproducten zoals mobiele telefoons.

Tijdens de Marikenloop en ‘Because I am a Girl’-in concert 2010 en in de kantoren van de corporate partners van Plan Nederland werden en worden oude mobieltjes ingeleverd. Voor ieder ingeleverd toestel ontvangt Plan Nederland de volledige waarde als donatie. Daarnaast doneert zonzoo 1 procent van de nettowinst. Het geld wordt besteed aan meisjesprojecten van Plan.

jaarverslag-2010.indb 1

08-12-10 14:41