Schaatsen en Zwemmen voor Water
Rekenopdracht groep 7 & 8
De jongens tegen de meiden Deel 1: Waterverbruik Wie zijn het slimst? Waterverbruik in Uganda
Waterverbruik bij Niels
In Uganda kunnen de meeste mensen maar zo’n 15 liter water per
Niels wordt zaterdagochtend wakker van het geluid van de wc die
dag gebruiken. Dat water hebben ze nodig om (zich) te wassen, te
wordt doorgetrokken. Het is een belangrijke dag voor Niels want
koken en natuurlijk om te drinken. Het is een groot verschil met het
hij schaatst ’s middags in de finale van een groot schaatstoernooi.
watergebruik van de gemiddelde Nederlander. Want zonder dat we
Kennelijk was het zijn zus die zojuist op de wc zat. Want hij hoort
het in de gaten hebben, gebruikt bijna iedereen dagelijks tientallen
nu dat zij in bad ligt te zingen, met koptelefoon in. Slapen zit er nu
liters water.
niet meer in want zijn zus zingt ontzettend hard en vals. Dan maar opstaan. Hij drinkt het glas water leeg dat op het kastje naast zijn bed
Wat hebben de teams nodig?
staat en gaat naar de wc. Nadat hij zijn handen heeft gewassen, gaat
• rekenmachines
hij naar de woonkamer om een computerspel te spelen. Na een tijdje
• rekentalent
hoort hij zijn ouders de trap afkomen. Kennelijk heeft een van hen zojuist de wasmachine aangezet.
Opdracht: Waterverbruik
Zijn vader begint de dag altijd met een kop koffie. Zijn moeder zet
Bekijk hieronder de tabel over waterverbruik in Nederland. Ver-
een pot thee. Na het ontbijt gaat Niels naar de badkamer en doucht
volgens maak je met jouw teamgenoten (het jongensteam of het
ongeveer 7½ minuut.
meidenteam) de rekenopdracht Waterverbruik bij Niels. Voor deze opdracht hebben jullie precies 5 minuten. Heeft jouw
Hoeveel liter water is er op dat moment al verbruikt in
team de vraag af binnen de tijd, dan roepen jullie ‘Stop de tijd!’. Als
het huis van Niels?
jullie het antwoord goed hebben, heeft je team gewonnen. Is het ant-
(gebruik de tabel om het goede antwoord te vinden).
woord fout, dan mag het andere team de opdracht afmaken binnen de tijd die nog over is. Kost hoeveel liter of milliliter? wc doorspoelen
6 liter
5 minuten douchen
40 liter
kleren wassen in wasmachine
60 liter
vaat wassen in vaatwasmachine
18 liter
een bad nemen
115 liter
je wassen aan de wastafel
4 liter
handen wassen
1 liter
tanden poetsen
1 liter
glas water drinken
300 milliliter
kopje koffie drinken
200 milliliter
pot thee zetten
1 liter
Schaatsen en Zwemmen voor Water
Inzichtopdracht groep 7 & 8
De jongens tegen de meiden Deel 2: Waterzuiveren Wie hebben het meeste inzicht? Filteren
Schrijf eerst bovenaan dit werkblad jullie namen op en of jullie een
Vergeleken met oppervlaktewater, zoals water uit rivieren, is grond-
jongensteam of een meidenteam zijn.
water heel schoon. Dat komt onder andere doordat de aardbodem uit allerlei lagen bestaat, zoals een zandlaag en een kleilaag. Die lagen
Op het werkblad staan ook invulruimtes. In deze ruimtes vullen jullie
werken als een soort filter. Hoe dieper het water naar beneden zakt,
een nummer in. De nummers horen bij de zinnen die hieronder staan.
hoe meer troep er uit het water wordt gefilterd, hoe schoner het
Zet de nummers op de goede plek. Kies uit:
water dus wordt. 1. Het water wordt nóg een keer gefilterd. Ook daarom kunnen mensen in Afrika beter grondwater gebruiken dan rivierwater. In Nederland is het drinkwater zo schoon dat zelfs water uit de grond nog eens extra goed wordt gezuiverd in een waterfabriek. In de volgende opdracht ontdekken jullie hoe dat in zijn werk gaat.
2. De voorfilter bestaat uit grind en zorgt ervoor dat de roest achterblijft. 3. De waterpomp pompt het drinkwater door de leidingen naar de huizen. 4. Het water komt voor de tweede keer met lucht in contact. Dit gebeurt om bijvoorbeeld kalk te verwijderen.
Wat hebben de teams nodig?
5. Het schone water wordt opgeslagen
• potlood en gum
6. De waterpomp pompt het ruwe grondwater naar boven.
• inzicht
7. De sproeiers zorgen ervoor dat het water voor het eerst in contact komt met de lucht. Doordat er zuurstof bij het water komt, veran-
Opdracht: waterzuiveren
dert het ijzer dat in het water zit, in roest.
Maak teams van jongens en teams van meiden. Ieder team bestaat uit ongeveer vijf personen. Let op: er moeten net zoveel jongens- als
Jullie hebben voor deze opdracht precies 5 minuten. Na het eindsig-
meisjesteams zijn.
naal mogen jullie niets meer veranderen. Jullie juf of meester haalt de blaadjes op en vertelt wat de goede antwoorden zijn. Voor elk
Van jullie juf of meester krijgen jullie een werkblad waarop te zien is
meisjes- of jongensteam dat de opdracht goed heeft uitgevoerd,
hoe grondwater wordt gezuiverd in een waterzuiveringsinstallatie.
krijgen alle meisjes of jongen een punt. En? Wie krijgen de meeste punten? De meisjes of de jongens?
Schaatsen en Zwemmen voor Water
Estafetteopdracht groep 5 & 6
De jongens tegen de meiden Deel 3: Waterestafette Wie zijn het handigst? Waterdragers
Opdracht: Waterestafette
In Uganda is het heel normaal dat je een half uur moet lopen om op
Deze opdracht kan het best worden uitgevoerd op het schoonplein.
de plaats te komen waar de watervoorraad voor een heel dorp is. En
• De twee teams stellen zich naast elk elkaar op. Beide teams heb-
als je daar dan eindelijk bent aangekomen, moet je vaak ook nog een tijdje in de rij staan totdat je aan de beurt bent. Je kunt je voorstellen dat mensen niet al die moeite doen om even hun tanden te poetsen of een glaasje water te drinken. Ze vullen een grote emmer met wa¬ter. Zo’n emmer kan ontzettend zwaar zijn: veel te zwaar om minuten lang met je handen te dragen. De beste manier om het water
ben een lege bak naast zich staan. • Zodra de meester of juf het fluitsignaal geeft, rent er iemand van beide teams naar de waterkraan. • Wie als eerst de waterkraan heeft aangetikt, mag zijn of haar emmer als eerste vullen. • Zodra de emmer vol is, zet je de emmer op je hoofd en loop je
te ver¬sjouwen is door de emmer op je hooft te zetten. Je hoofd is
terug naar je teamgenoten. Als je halverwege de emmer laat val-
namelijk ontzettend sterk. Veel Afrikanen leren al op jonge leeftijd
len, moet je weer terug naar de kraan om de emmer opnieuw te
hoe ze met een emmer water op hun hoofd moeten lopen. Soms
vullen.
maken ze daar¬bij gebruik van een doek op hun hoofd, waardoor de emmer stabiel staat. Je zult bijna nooit een man water zien dragen. Waterdragen wordt in Afrika gezien als een klusje voor vrouwen en kinderen.
• Zodra je terug bent bij je teamgenoten, kieper je de emmer water leeg in de grote bak. • Nadat je dat gedaan hebt, geef je de lege emmer door aan de volgende teamgenoot. • Na 10 minuten geeft de juf of meester het eindsignaal. Het team
Wat hebben de teams nodig? • snelle benen, een sterk hoofd en een goed evenwichtsgevoel
dat het meeste water in zijn bak heeft zitten, heeft gewonnen. • Is de bak al tot de rand toe gevuld met water voordat de juf of
• voor elk team een emmer (de emmers moeten even groot zijn)
meester het eindsignaal geeft? Roep dan “Stop de tijd!”. De juf of
• een kraan ergens in de buurt (minimaal op 10 meter afstand)
meester controleert dan of jullie bak echt wel helemaal gevuld is
• twee waterdichte bakken (de bakken moeten even groot zijn)
met water. Zo ja, dan heeft jullie team gewonnen. Zo nee, dan zijn jullie gediskwalificeerd en heeft het andere team gewonnen.
Wat heeft de meester of juf nodig? • een stopwatch • een fluitje
En? Wie zijn de beste waterdragers? De jongens of de meiden?