Resultatenrapport
Timor Leste
editie 2014
Dank u wel ‘Obrigado’ uit Timor Leste! uitgesproken als: ob-ree-ga-doo
Een bericht van Terence McCaughan, Directeur Plan Timor-Leste. Dank u wel voor alles dat u doet voor de kinderen hier in Timor-Leste, dat we ook Oost-Timor noemen. Vanaf het moment dat Oost-Timor een onafhankelijke natie werd, in 2002, heeft ons land een grote stap voorwaarts gemaakt en is op weg naar een stabiele democratie met een sterke economie. Maar een lange geschiedenis van verwaarlozing heeft zijn sporen nagelaten en de kinderen groeien nog steeds op in grote armoede. Slechte beschikbaarheid van schoon en veilig drinkwater betekent dat veel van onze kinderen geplaagd worden door ziekten, veroorzaakt door vervuild water, zoals tyfus en cholera. Veel van onze jongeren hebben ook grote moeite met het vinden van werk. Ik kan u niet genoeg bedanken voor uw hulp aan ons bij het zoeken naar oplossingen voor deze problemen, bij het zorgen voor schoon en veilig drinkwater, het juiste gebruik van latrines, het handenwassen, goed onderwijs voor veel kinderen en trainingen voor jongeren. Onze kinderen, en vooral onze meisjes, komen op voor hun rechten en raken steeds meer betrokken bij beslissingen die leiden tot een veel betere en mooiere toekomst. Uw voortdurende steun waarderen we zeer.
obrigado!
In het kort • Hoofdstad: Dili • Bevolking: 1,2 miljoen • Officiële Talen: Tetum en Portugees • Deel van de bevolking dat moet rondkomen van minder dan $1 per dag: 37% • Volwassenen die niet kunnen lezen of schrijven: 42% • Mensen zonder schoon drinkwater: 31%
2
Van Aileu … tot Oecussi “Met hulp van Plan heb ik mijn leven veranderd.” Renata, 20 jaar, Aileu
Oecussi
Aileu
“Ik ben erg blij, want ik hoef niet zo ver meer te lopen om water te halen.” Ludivina, 9 jaar, Aileu.
“Ik wil graag onderwijzer worden als ik groot ben, vooral voor kinderen met een handicap.” José Alexandre, 14 jaar, Aileu.
* Uit het oogpunt van de kinderbescherming zijn sommige namen en afbeeldingen veranderd. 3
Meisjesrechten
Meisjesrechten Omdat ik een meisje in Timor Leste ben... Zoals in veel landen komen meisjes steeds op de tweede plaats. Van meisjes wordt verwacht dat ze hun dag doorbrengen met water halen en allerlei klusjes doen, in plaats van onderwijs te volgen. Ze worden gedwongen om te trouwen en kinderen te krijgen v贸贸rdat hun jonge lichaam daar aan toe is en zonder ooit de kans te krijgen op een betere toekomst. Veel van hen worden bedreigd met geweld en misbruik, door de traditionele gedachte dat meisjes niet beter verdienen.
1.007 meisjes namen deel aan activiteiten die hen helpen hun rechten te verdedigen, dankzij u.
bestaande wetten in Oost-Timor sterker te maken, zodat meisjes en vrouwen de bescherming kunnen krijgen die ze nodig hebben. We helpen ook vrouwen die graag een leidende positie willen vervullen en hun stem in hun gemeenschap willen laten horen. U geeft meisjes en vrouwen in Oost-Timor een stem en stelt ze in staat om vrij te spreken over onderwerpen die hen raken.
Met uw steun houden we campagnes om de
4
Werkgelegenheid voor vrouwen U helpt jonge meisjes om allerlei vaardigheden te leren – zelfs om toiletten te bouwen!
Werk vinden in Oost-Timor is een uitdaging, vooral voor jonge vrouwen. Luzia’s ouders zijn arme boeren en kunnen niet betalen voor haar onderwijs. Gelukkig kan Plan haar helpen met de kosten van haar levensonderhoud, want Luzia kon een plaats krijgen op een cursus catering. Nadat ze die met succes had afgemaakt, kreeg ze een baan en ze spaart nu hard om naar de universiteit te kunnen.
Niet alleen voor jongens Het is geen traditioneel werk voor jonge vrouwen, maar meisjes als Ana en Ines gaan in tegen de trend dankzij uw steun. Het afgelopen jaar namen meer meisjes dan jongens deel aan een training die Plan organiseerde en leerden hoe je een toilet moet bouwen en die in je eigen gemeenschap kunt verkopen.
Als ze deze kans niet gekregen zou hebben, zou Luzia nu op de boerderij van haar ouders werken en al getrouwd zijn. “Ik heb mijn leven veranderd,” vertelt ze.
En, er is een dubbel voordeel – de meisjes verdienen hun eigen inkomsten en hun vrienden en de families hebben minder last van ziekten door vervuild water. Ana en Ines leerden om bakstenen te maken, cement te mixen, pijpen te leggen en een toilet systeem te bouwen. Ze beschikken nu over de vaardigheden om voor zichzelf te werken aan betere leefomstandigheden. Uw steun geeft meisjes in Oost-Timor de kans op een beter en onafhankelijk leven.
40 meisjes kregen een beroepsopleiding.
Luzia werkt nu in een restaurant in het enige winkelcentrum van Oost-Timor.
5
Gezondheid
Het afgelopen jaar bracht Plan veilig en schoon drinkwater aan 5.763 mensen in Oost-Timor.
U helpt kinderen in Oost-Timor aan een blij en gezond leven.
Schoon, gezond en veilig – dankzij u Als de 10 jaar oude Neves water wilde drinken, moest ze dat halen uit de plaatselijke rivier. Die rivier wordt echter ook gebruikt om kleding te wassen, de paarden te drenken en hij bevat bestrijdingsmiddelen die van het land af spoelen. “Soms werden mijn familie en ik ziek omdat we dit water dronken,” vertelde Neves ons. Neves beschikt nu over schoon en veilig drinkwater.
39% van de families in Oost-Timor beschikt niet over schoon en veilig drinkwater en 73% heeft geen latrine en geen plek om hun handen te wassen. Dat betekent dat kinderen kwetsbaar zijn voor ziekten door vervuild water, zoals cholera en tyfus.
systeem kunnen onderhouden en repareren. Om ervoor te zorgen dat Neves en haar vriendinnen gezond blijven, wordt het systeem regelmatig gecontroleerd op e-coli en andere bacteriën.
Het afgelopen jaar heeft Plan de gemeenschap van Neves in Aileu geholpen om hun eigen schoon watersysteem aan te leggen en trainde de dorpelingen, zodat zij zelf het
Door uw steun hebben veel kinderen nu een gelukkiger en gezonder leven en ze hoeven niet de school te verzuimen omdat ze ziek zijn.
6
“Niet rennen, niet duwen, geen lawaai maken en niet teruggaan.” Dat zijn de woorden van een liedje dat eens het leven van kinderen kan redden.
Met uw steun leren kinderen hoe ze veilig kunnen zijn tijdens een ramp.
Oost-Timor heeft regelmatig te lijden van rampen, zoals orkanen, overstromingen en aardbevingen. U helpt de kinderen van Oost-Timor om zich dan in veiligheid te brengen. Na een training van Plan, kijken leerkrachen, ouders en leerlingen nauwkeuriger rond, thuis, op school en in hun gemeenschap, naar de risico’s die ze lopen. Samen maken ze een actieplan: wat moeten we allereerst doen? Wat moeten we nooit doen? Liedjes helpen om deze actieplannen gemakkelijker te onthouden. We moedigen leerlingen ook aan om manieren te bedenken waarop ze de schade van een storm kunnen beperken, zoals het kappen van gevaarlijke bomen bij hun school, het dak verstevigen zodat het harde wind en regen kan weerstaan en het planten van bomen om aardverschuivingen te voorkómen. U heeft ook geholpen met het verspreiden van 500 veilige-school folders en u zorgde voor eerstehulptassen en training. Leerlingen van 22 scholen in Oost-Timor zijn nu voorbereid op elke ramp.
7
Plan heeft geholpen met het voorzien van toiletten en schoon en veilig drinkwater voor 21 scholen.
563 families hebben nu een eigen toilet.
U hielp met het verspreiden van 11.000 posters op scholen over hoe je jezelf kunt beschermen bij een ramp.
Onderwijs 505 kinderen van arme families hebben wij geholpen om naar de kleuterschool te gaan.
Naar school gaan is leuk, als je een goede start hebt!
U helpt de kleine kinderen naar de grote school gaan. Slechts 70% van de kinderen in Oost-Timor begint aan de basisschool. In de 3e klas is de helft daarvan al gedwongen om van school te gaan en hun familie te helpen.
zekerd en enthousiaste leerlingen als ze aan de basisschool beginnen. Anders dan hun klasgenootjes, die niet naar de kleuterschool zijn geweest, hebben ze al geleerd om te luisteren en op te letten als de juf iets vertelt. Het afgelopen jaar heeft Plan gezorgd voor boeken en leerzaam speelgoed op 29 kleuterscholen en voor trainingen aan leerkrachten. Kinderen zijn geholpen bij de overgang naar de basisschool, door ze de kans te bieden hun klaslokaal vooraf eens te bekijken en om de nieuwe juf te ontmoeten vóór ze beginnen op de ‘grote school’.
Plan helpt bij het oprichten van kleuterscholen voor kleine kinderen van arme families, om te leren zich te ontwikkelen en ze zo de best mogelijke start te geven voor hun opleiding. Door uw steun zijn kinderen nu zelfver-
U zorgde er ook voor dat de school een prettige plek is om te zijn, door te stimuleren dat de onderwijzeres de moedertaal van het kind gebruikt en liever ‘positieve discipline’ hanteert dan boos te worden om de orde in de klas te bewaren. U helpt kinderen in heel Oost-Timor om te leren lezen.
8
Op weg naar school In Oost-Timor gaan de meeste kinderen met een handicap nooit naar school. De meeste ouders en helaas ook leerkrachten vinden, dat het niet de moeite loont om gehandicapte kinderen naar school te sturen, omdat ze toch niets kunnen leren. Net zoals u, gelooft Plan ook dat elk kind het recht heeft op onderwijs. Door uw steun hebben we 30 leerkrachten een training kunnen gegeven om ze te helpen om leerlingen met een handicap onderwijs te geven en op hun beurt trainen zij nu 100 andere leerkrachten.
Door uw hulp verhindert Micaela’s handicap haar niet meer om onderwijs te volgen.
Geboren met een lichamelijke handicap en niet in staat om normaal te lopen, kon Micaela niet naar de plaatselijke basisschool komen. Nu haar leerkracht een training volgde, gaat Micaela, met hulp van Plan, naar school en leert daar hard om haar eigen droom waar te maken: leerkracht worden. Daarom is uw steun zo belangrijk.
De 14 jaar oude Micaela kan haar gemeenschap nu laten zien dat zij net zoveel kan bereiken als haar niet gehandicapte vriendinnen.
Het afgelopen jaar hebben 870 moeders en vaders geleerd hoe je kinderen op een positieve manier discipline kan bijbrengen.
130 leerkrachten volgden een training om les te geven aan leerlingen met een handicap, dankzij uw steun.
Plan zorgde ook voor trainingen en werkervaring voor 70 jongeren in Aileu.
9
Veranderen van levens
Aileu District
U bracht schoon en veilig drinkwater naar Ludivina. Het is ochtend en de 9 jaar oude Ludivina moet zich klaarmaken om naar school te gaan. Maar eerst moet ze met haar kleine zusje en broertje water halen voor de hele familie.
Het is een uur lopen naar de rivier en ook weer terug en de kinderen hebben moeite met de zware watercontainers. En dit is maar ĂŠĂŠn van de meerdere tochten die ze dagelijks moeten maken.
10
Door uw waardevolle steun, is er een waterpomp ge誰nstalleerd in het dorp waar Ludivina woont.
Water is nu beschikbaar voor thuisgebruik en een beetje voor irrigatie, zodat de familie van Ludivina meer groenten kan verbouwen en wat extra geld verdient.
Ludivina is gelukkiger en gezonder. Nu ze niet meer zo ver hoeft te lopen voor water, kan ze het onderwijs krijgen, dat haar familie voorgoed uit de armoede kan halen.
Afgelopen jaar heeft Plan 19 gemeenschappen zoals die van Ludivina geholpen met het aanleggen van hun eigen watersysteem en zo kregen 967 families schoon drinkwater.
11
Geef een cadeau Wilt u iemand verrassen met een origineel en zinvol cadeau? Wat dacht u van een geit? Of een geboortebewijs? In de webshop van Plan koopt u snel en gemakkelijk een origineel en verrassend cadeau online. Kies iets uit en stuur een persoonlijke kaart. Zo maakt u iemand hier én daar blij.
€8,-
Geef een geboortebewijs cadeau Zonder een geboortebewijs bestaat een kind officieel niet en heeft het geen rechten als staatsburger, bijvoorbeeld op bescherming, onderwijs of gezondheidszorg. De kans op misbruik, uitbuiting en discriminatie neemt bovendien toe, vooral bij meisjes.
€40,-
Geef een sieraad cadeau vanaf Do small things, with great love. Koop voor uzelf óf als cadeau één van de mooie Plan to Happiness-sieraden die door vrouwen in Nepal zijn gemaakt. Zij krijgen hiermee werk en inkomen, en kunnen zo hun gezin meer geluk bieden.
Geef een geit cadeau Een geit is in Nepal vaak het begin van een beter leven. Een geit zorgt voor melk, kaas en extra inkomsten. Met de melkproductie van één geit kan een familie al een kleine onderneming beginnen door melk en andere zuivelproducten te verkopen op de markt.
€9.95
Geef uw cadeau via www.plannederland.nl/kom-in-actie