Wersja papierowa – nakład 2200 egz. • bezpośrednia wysyłka do prenumeratorów i dystrybucja na targach INNOFORM Wersja elektroniczna • dostępna online na Issuu.com • mailing do 18 tys. użytkowników wortalu Plastech
IIPLAST ECHO 9/2022 – EDYCJA TARGOWA Szanowni Państwo, wrześniowa edycja miesięcznika „Plast Echo” jest tworzona z myślą o Międzynarodowych Targach Kooperacyjnych Przemysłu Narzędziowo-Przetwórczego INNOFORM 2022. W ramach współpracy z Targami w Krakowie i Bydgoskim Klastrem Przemysłowym Doliną Narzędziową numer ten będzie oficjalnym przewodnikiem po wiodącej wystawie dla branży narzędziowo-przetwórczej. W czasopiśmie znajdzie się m.in. przegląd ofert targowych, plan hali oraz lista wystawców. Wydanie targowe zostanie wydrukowane w zwiększonym nakładzie i będzie dystrybuowane również podczas Targów INNOFORM. Zapraszamy do przesyłania swoich ofert! Jacek Leszczyński Redaktor naczelny
IIPRZEGLĄD OFERT IISTANDARD Objętość tekstu: 1/4 strony, max. 800 znaków ze spacjami, zdjęcie, nazwa firmy, numer stoiska
bezpłatnie
IIPLUS Objętość tekstu: 1/2 strony, max. 1600 znaków ze spacjami, zdjęcie, dane kontaktowe, numer stoiska, logo
1 000,00 PLN
IIPREMIUM Objętość tekstu: 1 strona, max. 3000 znaków ze spacjami, zdjęcie, dane kontaktowe, numer stoiska, logo
2 000,00 PLN
IIMATERIAŁ PARTNERA Artykuł sponsorowany 2 strony: tekst do 6000 znaków + zdjęcia
3 000,00 PLN
IIGAMA DOSTAWCÓW Gama dostawców – prezentacja wizytówki firmy we wrześniowej edycji targowej Gama dostawców – prezentacja wizytówki firmy we wrześniowej edycji targowej oraz 11 kolejnych numerach „Plast Echo”
800,00 PLN 4 800,00 PLN
IICENNIK REKLAM Reklama całostronicowa (wymiary 205×270 mm + spady 5 mm)
4 000,00 PLN
Reklama całostronicowa – druga lub trzecia okładka (wymiary 205×270 mm + spady 5 mm)
5 000,00 PLN
Reklama całostronicowa – ostatnia okładka (wymiary 205×270 mm + spady 5 mm)
6 000,00 PLN
IIINSERT Wkładka do czasopisma o charakterze reklamowym: ulotka, broszura, kupon, gadżet, zaproszenie, bilet. Do całego nakładu:
5 000,00 PLN
WWW.PLASTECHO.COM
O tym, jakie cechy posiadają tworzywa konstrukcyjne i w jakich aplikacjach są stosowane, pisze Marta Lenartowicz-Klik. Karol Niciński z kolei wyjaśnia, jak istotną rolę pełnią uszczelnienia elastomerowe w rurociągach – nie tylko tworzywowych, rzecz jasna. Jacek Leszczyński Redaktor naczelny
Jeśli nie wiadomo od czego zacząć (a w takiej sytuacji właśnie się znalazłem), optymalnym wyjściem będzie zacząć od podziękowań. Taką teorię sobie przed chwilą ukułem. A zatem serdecznie dziękuję wszystkim tym z państwa, którzy poświęcili na targach Plastpol swój cenny czas aby porozmawiać, odpowiedzieć na różne dziwne pytania i, last but not least, wyrazić swoją opinię o niniejszym miesięczniku. Tegoroczna edycja kieleckiej wystawy napawa optymizmem. Był on odczuwalny zarówno podczas rozmów oficjalnych, jak i spotkań nieformalnych. Branża nie najgorzej poradziła sobie z konsekwencjami pandemii, a nawet zanotowała wzrosty zarówno w roku ubiegłym, jak i w trakcie pierwszego kwartału bieżącego. Same targi również pozytywnie zaskoczyły, tak frekwencją jak bogactwem prezentowanej oferty. Cieszy fakt, że na wystawę powróciły maszyny i urządzenia, o czym możecie państwo przeczytać w artykule Co w Kielcach piszczy?. Co jeszcze znajdziecie państwo w numerze? Casper van den Dungen, wiceprezes Plastics Recyclers Europe, opisuje sytuację w recyklingu PET, z jaką mamy obecnie do czynienia w Europie. Jego zdaniem, siłą napędową postępu zarówno w zakresie zbiórki, jak i recyklingu PET są ramy prawne, co w skrócie oznacza, że „łaska pańska na pstrym koniu jeździ” i trzeba uważnie przyglądać się legislatorom – bo to oni mogą skierować rynek w dobrą lub złą stronę. Oczywiście zapraszam tradycyjnie do lektury artykułów naszych stałych autorów.
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
03
O tym, jaką niespodziankę szykujemy przy tej okazji, opowiem w następnym numerze.
A propos następnego numeru. Każde wydanie „Plast Echo” jest wynikiem ścisłej współpracy pomiędzy redakcją a państwem. Bez was ten miesięcznik nie ma prawa bytu. Czasem jednak należy odpocząć. Z tego No i pytanie ze wszech miar ważne. Dlacze- też powodu następny „wakacyjny, słoneczgo na okładce sowa? Po tygodniu rozmów ny, lipcowo-sierpniowy” numer ukaże się ze specjalistami, cierpliwie tłumaczącymi na przełomie tych właśnie miesięcy. laikowi zawiłości i niuanse oferowanych technologii, powinienem czuć się właśnie I na koniec mała rzecz. Mała, a jednak jak ten ptak – symbol mądrości. Szczerze cieszy. W tym miesiącu nasze najmłodmówiąc, czuję się jednak bardziej jak je- sze dziecko – miesięcznik, który trzymaden z bohaterów rysunku, który znajduje cie Państwo w swoich rękach – obchodzi się pod tym tekstem. dwulecie swojego istnienia. Jakie były te 2 lata? Całkowicie zmienił się charakter Wystawa w Kielcach za nami, jednak naszej pracy. Podstawowa różnica to… terprzed nami wiele wydarzeń branżowych, miny, terminy, terminy. obok których trudno przejść obojętnie. We wrześniu odbędą się Targi Innoform. Z okazji tego drobniutkiego jubileMiesięcznik „Plast Echo” aktywnie włączył uszu chciałbym podziękować państwu się do współpracy z organizatorami tego za współpracę, opinie (szczególnie te krywydarzenia (dziękuję za zaufanie zarów- tyczne), kolegom z redakcji za codzienno Targom w Krakowie, jak i Bydgoskiemu ną walkę z rzeczywistością. Szczególnie Klastrowi Przemysłowemu), czego efektem jednak dziękuję redaktor Agacie – bez jej będzie wrześniowy numer naszego ma- profesjonalizmu, cierpligazynu będący oficjalnym przewodnikiem wości i skrupulatności, po tych targach. Serdecznie zapraszam do „Plast Echo” nie byłoby współpracy przy tworzeniu tego wydania. tym, czym jest dzisiaj: powodem do dumy! Punktem kulminacyjnym tegorocznej jesieni będą oczywiście Targi K w Düsseldorfie. Udanych wakacji!
04
PLAST ECHO
NR 6-2022 / 25
CZERWIEC 2022 SPIS TREŚCI
ISSN 2719-4671 www.plastecho.com
ECHA BRANŻY
WYDAWCA
05
GŁOS BIZNESU Plastech Paweł Wiśniewski spółka komandytowo-akcyjna STRONA 12
www.plastech.pl ADRES REDAKCJI
RYTM MASZYN
16
TONACJA RYNKU
REDAKTOR NACZELNY jl@plastech.pl +48 56 6581510
REDAKTOR Agata Mojcner
12
Rozmowa z Casperem van den Dungenem
ul. Relaksowa 4 87-100 Toruń +48 56 6229037 info@plastech.pl
Jacek Leszczyński
Europejski recykling PET: istotny element gospodarki o obiegu zamkniętym
STRONA 18 am@plastech.pl
REKLAMA / PRENUMERATA Krzysztof Tarasiewicz
kt@plastech.pl +48 530 704050
Grzegorz Robionek
gr@plastech.pl +48 530 206666
WSPÓŁPRACA Fundacja Plastics Europe Polska Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych Bydgoski Klaster Przemysłowy Dolina Narzędziowa
STRONA 22
Plastics Recyclers Europe
Tworzywa do zadań specjalnych
18
ENGEL Packaging Day: oficjalne otwarcie Centrum Opakowań
22
Uszczelnienia elastomerowe w systemach rurociągowych
28
Co w Kielcach piszczy?
34
„Dni Ekstruzji” 1.Plastcompany dużym sukcesem
38
BRZMIENIE OTOCZENIA
40
MATERIAŁ PARTNERA Evonik otwiera kolejne drzwi
46
Stowarzyszenie Polski Recykling
Wysoce zintegrowane i inteligentne
48
DRUK
GAMA DOSTAWCÓW
50
Polskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych
Nakład: 2000 egz.
KOŃCOWY AKORD
ECHO Sp. z o.o. ul. Kowalewska 5A 87-122 Grębocin STRONA 28
Kielecki potencjał
Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych materiałów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja jest wysyłana do zarejestrowanych subskrybentów. Fotografia na okładce: Scott Rothstein / shutterstock.com
STRONA 34
STRONA 38
54
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
05
IIPIERWSZA LINIA DO PRODUKCJI POLIOLEFINOWEJ FOLII SHRINK SLEEVE TD 4 maja 2022 r. w zakładzie Innovia w Płocku została uruchomiona nowa linia produkcyjna o szerokości 6 metrów. Jest to jednocześnie pierwsza na świecie linia w pełni zaprojektowana i przygotowana specjalnie pod produkcję folii termokurczliwej na bazie poliolefin o niskiej gęstości, przeznaczonej do wytwarzania etykiet termokurczliwych. Celem inwestycji jest zwiększenie w Polsce dostępności pływającej folii poliolefinowej, której wydajność i proekologiczne właściwości mają pomóc firmom w realizacji celów środowiskowych związanych z recyklingiem opakowań i gospodarką o obiegu zamkniętym. Jest to również kolejny krok w kierunku „odczarowania” tworzyw sztucznych, udowadniający że materiał ten może wspierać działania w kierunku zrównoważonego rozwoju. Wartość nowej inwestycji wynosi 23 mln euro. Z folii tej, wykonanej z poliolefin o niskiej gęstości, wytwarza się wytrzymałe i pływające rękawy termokurczliwe oraz etykiety, które w prosty i szybki sposób można oddzielić od butelek i pojemników z tworzywa PET, HDPE i PP. To zdecydowanie ułatwia proces segregacji i recyklingu tych opakowań, a w efekcie prowadzi do pozyskania wysokiej jakości surowca – w postaci płatków PET, które mogą być ponownie wykorzystane do produkcji nowych butelek PET nadających się do kontaktu z żywnością. Tym samym
firma tworzy zamknięty obieg dla butelek z tworzyw sztucznych, spełnia obowiązujące normy środowiskowe i wpisuje się w proekologiczne standardy. Materiał termokurczliwy na bazie poliolefinowej folii jest przeznaczony do pakowania żywności, głównie napojów i produktów mlecznych, ale także artykułów chemii gospodarczej, środków higieny osobistej i kosmetyków.
IILANXESS ODNOTOWUJE SILNY WZROST W POLSCE Lanxess, producent specjalistycznych środków chemicznych, odnotowuje silny wzrost na polskim rynku. W 2021 r. sprzedaż wzrosła do 118,5 mln euro, co oznacza wzrost o 34% w porównafot.: Lanxess niu z 88,1 mln euro rok wcześniej. Największy udział w sprzedaży miały 3 jednostki biznesowe: High Performance Materials, która skorzystała na ożywieniu w przemyśle motoryzacyjnym, elektryczno-elektronicznym i budowlanym, Advanced Industrial Intermediates oraz Polymer Additives. Ta ostatnia skorzystała w szczególności z rozpoczynającego się ożywienia w przemyśle lotniczym oraz dobrego popytu ze strony przemysłu budowlanego, naftowego i gazowego.
grances, utworzona w 2021 r. w wyniku połączenia nowo nabytej spółki Emerald Kalama Chemical i obszaru działalności Lanxess w dziedzinie produktów benzylowych, oferuje składniki o wysokiej czystości do produktów konsumenckich, w tym składniki aromatyzujące, konserwanty i środki wielofunkcyjne. – Polska jest największym pod względem sprzedaży rynkiem Lanxess w Europie Środkowej i Wschodniej – podkreśla Ralf Krueger, dyrektor regionalny na obszar EMEA – Szczególnie dzięki przejęciu Emerald Kalama Chemical wzmocniliśmy nasz segment Consumer Protection i weszliśmy na nowe rynki w tym kraju. – W przypadku Flavors & Fragrances spotkaliśmy się z dużym popytem w Polsce – dodaje Christophe Jaeger, Sales Director DACH, BNL, Nordics and CEE w nowej jednostce biznesowej – Udało nam się już pozyskać dodatkowych klientów z różnych segmentów rynku, koncentrując się przede wszystkim na branży opieki osobistej i domowej. W tym obszarze wyraźnie widać tendencję do stosowania produktów z „zieloną etykietą” i naturalnych składników – jesteśmy w stanie doskonale obsłużyć to zapotrzebowanie.
Nowa jednostka biznesowa Lanxess – Flavors & Fragrances – z powodzeniem rozpoczęła działalność w Polsce. Już przyczyniła Koncern Lanxess odnotował też dobry początek roku: w pierwszym się do osiągnięcia ogólnych dobrych wyników. Flavors & Fra- kwartale sprzedaż w Polsce wzrosła aż o 65%, do 44 mln euro.
06
PLAST ECHO Echa Branży
IIANWIL: NOWE NAZWY PRODUKTÓW PVC Anwil, spółka z Grupy Orlen, jedyny w Polsce producent suspensyjnego polichlorku winylu, wprowadza na rynek markę granulatów i mieszanek PVC. To działanie spójne ze strategią sprzedażową i marketingową spółki. Wśród produkowanych przez Anwil tworzyw sztucznych znajdują się m.in.: Polanvil S (polichlorek winylu), granulaty twarde, plastyfikowane i mieszanki PVC. Ta ostatnia grupa produktów będzie teraz występować pod wspólną nazwą Creovil, a dobrze już znany w branży tworzyw sztucznych Polanvil S zyska nową szatę graficzną.
Charakterystycznym elementem obydwu znaków towarowych jest pojawiająca się w miejscu kropki nad literą „i” forma, zbudowana z dwóch nachodzących na siebie kręgów symbolizujących cząstki elementarne, z których tworzone są produkty Anwilu. Element ten, w zależności od marki, zmienia swoją kolorystykę.
IINOWY PREZES PLASTICS EUROPE 20 maja Plastics Europe ogłosiło mianowanie na stanowisko prezesa Marco ten Bruggencate, Commercial Vice President for Packaging and Specialty Plastics EMEA w firmie Dow. Zastąpił w tej roli dr. Markusa Steilemanna, CEO Covestro. Marco ten Bruggencate jako nowy prezes kontynuować będzie realizację ambitnego programu zrównoważonego rozwoju Plastics Europe i jego firm członkowskich, zgodnie z unijnymi założeniami Zielonego Ładu i dążeniem do neutralności klimatycznej. Marco ten Bruggencate pogratulował swojemu poprzednikowi kluczowej roli, jaką odegrał on we wspieraniu transformacji branży w kierunku zeroemisyjności i obiegu zamkniętego, m.in. promując odważne stanowiska branży tworzyw, do których zaliczyć należy wezwanie do wprowadzenia obowiązkowego celu UE dotyczącego zawartości recyklatów w opakowaniach z tworzyw sztucznych na poziomie 30% do 2030 r.
stanowiska w Europie i USA. Przed objęciem roli Commercial Vice President for Packaging and Specialty Plastics EMEA, pracował jako Global Strategy Director Polyurethanes, CAV & Construction, Global Business Director Building & Construction, a wcześniej również jako Global Business Director Construction Chemicals. Marco jest Holendrem, obecnie mieszka w Horgen (Szwajcaria). W Dow wspiera również integrację i różnorodność, jako zastępca przewodniczącego Women’s Inclusion Network, oraz Marco ten Bruggencate rozpoczął pracę Executive Sponsor the Disability Employw Dow w 2000 r., gdzie zajmował różne ee Network w EMEAI.
IIBENOÎT HENNAUT PRZEWODNICZĄCYM EUPC Zelchera, który piastował je przez 4 lata. Zgromadzenie Generalne EuPC odbyło się podczas dorocznej dwudniowej konferencji, która w tym roku została zorganizowana we współpracy z dwoma belgijskimi stowarzyszeniami, Agoria i Essenscia - PolyMatters.
Ideą przyświecającą twórcom nowej nazwy dla granulatów i mieszanek było to, co leży u podstaw tej grupy produktów, czyli „kreowanie” materiałów zgodnie z wymaganiami klientów. Zadanie to nieprzerwanie realizuje wykwalifikowana kadra technologów Anwilu, która zapewnia klientom niezbędne wsparcie techniczne na wszystkich etapach życia produktów, i to nie tylko w odniesieniu do nowo wprowadzanych materiałów. Stworzenie rodziny znaków dla produktów Anwilu pozwala na budowanie ich rozpoznawalności w branży i uspójnienie oferty spółki w zakresie tworzyw sztucznych na rynku polskim i rynkach eksportowych.
Podczas Zgromadzenia Generalnego EuPC Benoît Hennaut, CEO Grupy Herige, został wybrany na nowego przewodniczącego EuPC na okres 2022–2024, zastępując na tym stanowisku Renato
– To zaszczyt zostać wybranym na przewodniczącego EuPC na kolejne 2 lata i zastąpić na tym stanowisku Renato Zelchera. Przed nami wiele lat pełnych możliwości i wyzwań związanych z dążeniem do osiągnięcia cyrkularności przemysłu tworzyw sztucznych w Europie. Tylko dzięki innowacjom i ograniczeniu emisji dwutlenku węgla w naszej branży będziemy w stanie nadal przewodzić tej niezbędnej transformacji – powiedział Benoît Hennaut.
08
PLAST ECHO Echa Branży
IIPLAST-BOX INWESTUJE W CZYSTĄ ENERGIĘ Plast-Box S.A. staje się częścią globalnej transformacji energetycznej. Spółka informuje o kolejnej inwestycji, która potwierdza jej zaangażowanie w obszarze zrównoważonego rozwoju i odnawialnych źródeł energii. Na dachu budynku słupskiej fabryki zamontowana została mikroinstalacja fotowoltaiczna o mocy blisko 50 kW, co stanowi pierwszy etap zaplanowanych działań. Wdrażany program modułów fotowoltaicznych zakłada stopniowe zwiększanie mocy instalacji słonecznych. Zrównoważony rozwój i dbałość o środowisko naturalne to tylko jeden aspekt tej inwestycji; równie istotne jest podniesienie efektywności energetycznej i zmniejszenie bieżących kosztów działalności spółki, które będzie możliwe dzięki redukcji ilości zewnętrznie kontraktowanej energii.
Stosując nowoczesne rozwiązania z obszaru OZE, producent opakowań z tworzyw sztucznych przyczynia się do redukowania śladu węglowego oraz dążenia do zeroemisyjności, która stanowi ważny filar zielonej strategii. Moduły fotowoltaiczne nie wymagają dostarczania paliwa, a co równie ważne: nie emitują pyłów, gazów cieplarnianych oraz nie stanowią źródła hałasu. Grupa Plast-Box podąża za rozwiązaniami, które pozwalają chronić ekosystemy i racjonalnie korzystać z naturalnych zasobów. Stawia na zrównoważoną produkcję, proekologiczne technologie oraz rozwój produktów zgodnych z filozofią obiegu zamkniętego, oferując opakowania z regranulatu PIR oraz PCR. Teraz dodatkowo będzie wytwarzać je z wykorzystaniem czystej energii słonecznej, z myślą o jasnej przyszłości.
IIPIERWSZY FILAMENT Z GRAFENEM TRAFIŁ DO SPRZEDAŻY Advanced Graphene Products, spółka zajmująca się produkcją grafenu w skali przemysłowej, rozpoczęła sprzedaż filamentu własnej marki Prografen. To pierwszy na świecie dostępny na komercyjną skalę filament z grafenem. Prografen cechują doskonałe właściwości mechaniczne, precyzyjne wydruki i innowacyjna, wystandaryzowana formuła. Produkt występuje w 2 wersjach (PLA i PET-G) oraz 2 gramaturach (500 oraz 1000 gramów).
Advanced Graphene Products jest jedną z pierwszych firm, która wytwarza wystandaryzowany grafen na masową skalę. Spółka posiada unikalną metodę produkcji wielkopowierzchniowego grafenu HSMG (High Strength Metallurgical Graphene) oraz wiedzę i doświadczenie z zakresu materiałów grafenowych i ich przetwarzania. Technologia produkcji obejmuje zarówno grafen wielkopowierzchniowy w postaci warstw o atomowej grubości, jak i grafen płatkowy. Filamenty PLA i PET-G wzbogacone są płatkami grafenu, które wyraźnie poprawiają takie właściwości mechaniczne kompozytów bazowych jak sprężystość czy moduł rozciągania.
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
09
IIDANE RYNKOWE DLA POLSKI W NOWYM UJĘCIU i gumy w I kwartale 2022 r. wyniosła blisko 28%, nieco poniżej średniej dla całego przetwórstwa przemysłowego. Ponadto dane GUS dotyczące zatrudnienia w branży wskazują stały wzrost. – Nowa rzeczywistość, w której znalazł się biznes ze względu na pandemię COVID-19 i wynikające z niej zaburzenia w łańcuchu dostaw, ponownie zmieniła się wraz z agresją Rosji na Ukrainie. Krótkoterminowe konsekwencje już obserwujemy – wiążą się m.in. z wpływającymi na branżę rosnącymi cenami paliw i destabilizacją na rynku surowców. Długoterminowe skutki trudno sobie teraz wyobrazić. Mimo tak niepewnych warunków branża tworzyw sztucznych nie traci z oczu kluczowych celów, które są jasno skupione na dążeniu do zeroemisyjności i cyrkularności. Cieszymy się, że obserwowane od lat dążenie do zamykania obiegu tworzyw sztucznych znalazło swoje odzwierciedlenie w liczKonferencja prasowa Plastics Europe Polska na trwałe wpisała bach – podsumowała Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarząsię w oficjalne otwarcie Międzynarodowych Targów Przetwór- dzająca Plastics Europe Polska. stwa Tworzyw Sztucznych i Gumy Plastpol, których 26. edycja miała miejsce w maju. W tym roku, oprócz podsumowania kondy- W tym roku dane europejskie opublikowane przez Plastics Eucji branży w oparciu o oficjalne statystyki europejskie i krajowe, rope w raporcie „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym – zaprezentowano pogłębioną analizę danych dotyczących obiegu analiza sytuacji w Europie” po raz pierwszy uzupełnione zostały tworzyw w gospodarce w Polsce. o dane dla 8 kluczowych krajów, w tym Polski. Szczegółowa analiza obiegu tworzyw sztucznych w 2020 r. w Polsce uwzględniająStatystyki europejskie wskazują na dobrą kondycję branży. Po za- ca produkcję, przetwórstwo, konsumpcję, gospodarkę odpadami, łamaniu spowodowanym COVID-19 produkcja przemysłu che- recykling oraz wykorzystanie recyklatów, wskazuje m.in. że udział micznego (do którego zalicza się produkcja polimerów), a także regranulatu w ilościach przetwarzanych przez polskich przetwórprodukcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, zaczęła ro- ców wynosi ok. 15%, przy czym jedynie 9,3% pochodzi z odpasnąć już w III kwartale 2020 r., osiągając poziom sprzed kryzysu dów pokonsumenckich. Dane te są zbliżone, ale nieco niższe od w końcówce roku 2020. W roku 2021 wzrost był kontynuowany; średnich europejskich wynoszących odpowiednio 16,8% i 10%. w ostatnim kwartale oba sektory utrzymywały wysoki poziom Z kolei porównując dane dotyczące przetwórstwa oraz zużycia produkcji, przy czym dla wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych w wyrobach, widać wyraźne różnice dla Polski i Europy. W Europie wzrosty produkcji notowane w ostatnich 3 miesiącach były zdecy- ilości przetwarzane w zakładach i obecne w wyrobach na rynku dowanie wyższe niż w poprzednich. Branże powiązane przemysłu są zbliżone i wynoszą odpowiednio 53,9 mln ton oraz 53,6 mln tworzyw sztucznych (w UE27), do których należą produkcja żyw- ton. W przypadku Polski widać wyraźne dysproporcje: 4,1 mln ton ności i napojów, produkcja sprzętu elektrycznego i elektroniczne- vs 3,4 mln ton, co potwierdza, że Polska jest eksporterem netto go, budownictwo i motoryzacja, odnotowały wzrost w roku 2021 wyrobów z tworzyw sztucznych. w porównaniu z rokiem 2020. Wyjątkiem był europejski przemysł motoryzacyjny, który silnie odczuł braki w zaopatrzeniu w mikro- Konferencja prasowa podczas targów Plastpol była też okazją czipy i półprzewodniki, co ponownie spowodowało znaczne opóź- do zaprezentowania tegorocznej edycji projektu edukacyjnenienia w produkcji samochodów. Najbardziej dynamiczny wzrost go prowadzonego przez Plastics Europe Polska „Plastek i jego produkcji w roku 2021 w porównaniu do roku poprzedniego od- zaczarowane pudełko”, która realizowana jest w partnerstwie notował przemysł produkcji E&E. W Polsce w końcówce roku 2021 z Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. – firmą członkowską Plastics wszystkie wskazane branże osiągnęły poziom sprzed kryzysu Europe Polska. Dzięki partnerowi zestawy eksperymentów trafią (w odniesieniu do grudnia 2019 r.), przy czym również w naszym do uczniów klas 0–4 ze szkół w powiecie płockim, gdzie firma kraju sektor motoryzacyjny ucierpiał w pandemii najbardziej. prowadzi swoją działalność. W ten sposób Basell Orlen PolyoleNajmniej negatywny wpływ pandemia miała na budownictwo, fins Sp. z o.o. wesprze edukację najmłodszych uczniów w swojej zaś najbardziej spektakularny wzrost produkcji w roku 2021 od- społeczności lokalnej. Więcej o projekcie i zasadach zgłoszenia notował przemysł produkcji wyrobów E&E. Ten obraz sytuacji nauczycieli na stronie: http://www.eksperymentyplastka.pl/. potwierdzają najświeższe dostępne dane GUS. Średnia wzrostu produkcji sprzedanej dla sektora produkcji tworzyw sztucznych Źródło: Plastics Europe Polska
10
PLAST ECHO Echa Branży
SŁABY POPYT POD KONIEC MAJA I OCZEKIWANIA SPADKU CEN W CZERWCU Średnie ceny polimerów w Europie Środkowej między 22. tygodniem 2021 r. a 21. tygodniem 2022 r. 3700
3200
2700
EUR/TONA
2200
1700
w imporcie, gdyż znaczna liczba statków przybywających po zbliżającym się ponownym otwarciu Chin zatka również porty europejskie. Z drugiej strony, ponownie zaczęły rosnąć koszty transportu morskiego ze Stanów Zjednoczonych. Tym samym import stamtąd będzie w niedalekiej przyszłości droższy.
1200
W odniesieniu do monomerów pytanie brzmi: jak długo można utrzymać ten wysoki poziom cen? Bo HDPE wtrysk HDPE rurowy (100) LDPE folia na razie jest to główny poPPC PPH Raffia PPH wtrysk wód wysokich cen polimeHIPS EPS ABS rów. Według producentów polimerów utrzymujący się prawdopodobnie wielu klientów będzie spadek cen polimerów może również obchciało kupować. niżyć ceny monomerów. W przypadku SM, oczekiwania co do cen w czerwcu są barRynek najbardziej interesuje się kwestią dzo zróżnicowane – przetwórcy i handlowczerwcowych cen polimerów i monome- cy mówią o spadku cen SM wynoszącym rów. W oparciu o obecne trendy cenowe 100–500 euro za tonę. • ropy naftowej i nafty oczekuje się, że ceny monomerów olefinowych spadną o 20–50 euro. W przypadku polimerów obniżenie cen będzie większe. Ceny spotowe pod ko- Niepewność rynku? niec maja i czerwcowe ceny kontraktowe poliolefin prawdopodobnie będą zgodne. Wyeliminuj ją dzięki tygodniowemu raOznacza to trzycyfrowy spadek cen polio- portowi cen surowców. Ceny, fakty, trendy lefin, czasami o kilkaset euro, w porówna- i przewidywania skoncentrowane na obniu z początkiem maja. W czerwcu przy- szarze Europy Środkowej: puszczalnie zdecydowana większość cen poliolefin ponownie spadnie poniżej 2000 #polipropylen #polietylen #polistyren euro. Dla producentów polimerów oznacza to znaczne zmniejszenie spreadów, Wypróbuj bezpłatnie bez zobowiązań a niekiedy również ujemną marżę. Prawdo- przez 4 tygodnie: podobnie osiągnęliśmy dno cenowe, ponieważ ceny importowe też nie są niższe. laszlo.budy@myceppi.com Ponadto latem spodziewane są zakłócenia +36 703 685 140
tydzi eń 22 tydzi eń 23 tydzi eń 24 tydzi eń 25 tydzi eń 26 tydzi eń 27 tydzi eń 28 tydzi eń 29 tydzi eń 30 tydzi eń 31 tydzi eń 32 tydzi eń 33 tydzi eń 34 tydzi eń 35 tydzi eń 36 tydzi eń 37 tydzi eń 38 tydzi eń 39 tydzi eń 40 tydzi eń 41 tydzi eń 42 tydzi eń 43 tydzi eń 44 tydzi eń 45 tydzi eń 46 tydzi eń 47 tydzi eń 48 tydzi eń 49 tydzi eń 50 tydzi eń 51 tydzi eń 52 tydzi eń 1 tydzi eń 2 tydzi eń 3 tydzi eń 4 tydzi eń 5 tydzi eń 6 tydzi eń 7 tydzi eń 8 tydzi eń 9 tydzi eń 10 tydzi eń 11 tydzi eń 12 tydzi eń 13 tydzi eń 14 tydzi eń 15 tydzi eń 16 tydzi eń 17 tydzi eń 18 tydzi eń 19 tydzi eń 20 tydzi eń 21
700
HDPE rozdmuch
HDPE folia
LDPE GP
LLDPE C4
PPR
GPPS
Popyt nie umocnił się również w ostatnim tygodniu maja. Sprzedaż była możliwa tylko po mocno zaniżonej, specjalnej cenie. Większość transakcji miała niewielki wolumen; dotyczyły one zaledwie kilku ilości całosamochodowych. Rynek i przetwórcy oczekują jeszcze lepszych ofert, choć obecne ceny spotowe w wielu przypadkach oznaczają spadek cen o kilkaset euro w stosunku do początku maja. Producenci polimerów próbowali sprzedawać nadwyżki surowców nawet klientom zza oceanu. W rezultacie ich zapasy początkowe nie będą zbyt wysokie w czerwcu. Popyt ze strony przetwórców spadł i nie jest jeszcze jasne, czy jest to spowodowane brakiem zamówień, czy też postawą wyczekującą. W każdym razie nad europejską gospodarką zbierają się chmury, ale jednocześnie zmniejszają się także zapasy przetwórców. Jeśli nastąpi większy spadek cen,
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
11
IIO PRZETWÓRSTWIE DLA NAJMŁODSZYCH – INICJATYWA PLASTIGO Plastigo, znane na rynku przetwórstwa tworzyw sztucznych nie tylko z kompleksowej oferty i obsługi klienta na najwyższym poziomie, ale także z nieoczywistych rozwiązań promocyjnych, na tegorocznych targach zaprezentowało wyjątkową niespodziankę. Książeczka pt. O urządzeniach wiem wszystko, przygotowana w ramach Akademii Małego Przetwórcy, debiutując w Kielcach na tegorocznych targach Plastpol, cieszyła najmłodszych gości stoiska G15.
tworzywo i podstawowe urządzenia peryferyjne. W ciekawy i przystępny sposób pozwala pokazać najmłodszym, czym zajmują się ich rodzice, dziadkowie czy inni członkowie rodziny, co wpisuje się w dialog firmy i jej interesariuszy pokazując, że społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) dla częstochowskiego dystrybutora maszyn jest niezwykle ważnym elementem funkcjonowania.
– Pierwszy nakład jest jeszcze dostępny, tak że zapraszamy do kontaktu te osoby, które chciałyby bliskich swojemu sercu naj– Z zamiarem przygotowania podobnej publikacji nosiliśmy się młodszych wprowadzić w świat tworzyw. Wystarczy kontakt już od dłuższego czasu. W związku ze zbliżającym się dniem na marketing@plastigo.pl – podsumowuje Roksana Zych. dziecka uznaliśmy ten termin za idealny, o czym świadczy chociażby duże zainteresowanie wśród klientów mających dzieci czy wnuki – tłumaczy Roksana Zych, kierownik marketingu w Asten Group (właściciel marki Plastigo), odpowiedzialna za treść i przygotowanie materiału graficznego – Zależało nam, aby przygotować książeczkę, która jak najlepiej wyjaśni najmłodszym proces przetwórstwa tworzyw. Dzieci cechuje niezwykła ciekawość świata i z przyjemnością chłoną wiedzę np. na temat tego, jak powstają ich ulubione zabawki. Sami jesteśmy pasjonatami tego procesu i w dużej części mamy dzieci będące idealnymi odbiorcami. Na efekty nie trzeba było długo czekać – dodaje. Kilkustronicowa książeczka niezwykle prosto, dziecięcym językiem tłumaczy, jak przebiega proces, jak też wyjaśnia czym jest
IICFI WORLD W SSO Do grona członków Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO) dołączyła kolejna firma: CFI World SA, dostawca surowców m.in. dla sektora ociepleniowego. Tym samym reprezentująca polską branżę ETICS organizacja zrzesza już 31 podmiotów wspólnie pracujących na rzecz upowszechniania wiedzy na temat systemów ociepleń.
— Inwestujemy w wiedzę, rozwój, kładziemy nacisk na politykę jakości oraz uczestniczymy w branżowych wydarzeniach. Wszystko wskazuje na to, że kroczymy z SSO jedną drogą — dodaje prezes Amborski.
Jacek Michalak, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń, liczy na wkład specjalistów z CFI World w prace Komisji – Misją CFI World jest dostarczanie najwyższej jakości materia- Technicznej SSO. łów oraz wsparcie odbiorców specjalistyczną wiedzą, zdobywaną dzięki intensywnym pracom badawczym — mówi Tomasz Am- — Cieszymy się, że rośniemy w siłę jako organizacja. Każda nowa borski, prezes CFI World. I zapewnia, że firma zamierza aktywnie firma w naszych szeregach to istotne źródło wiedzy, niezbędnej do uczestniczyć w działaniach SSO, promując rozwiązania na rzecz pracy nad wytycznymi dla branży czy zaleceniami technicznymi. energooszczędnego i zrównoważonego budownictwa — Jestem Wierzę w długą i owocną współpracę ze specjalistami z CFI World. przekonany, że nasze profesjonalne zasoby technologiczne i merytoryczne pozwolą nam na wymianę doświadczeń, wspólne po- W Stowarzyszeniu na Rzecz Systemów Ociepleń reprezentowaszukiwanie innowacji i rozwój systemów ociepleń. To przyjem- ne są następujące podmioty: Alpol/Piotrowice, Amex, FS Arbet, ność dołączyć do grona członków stowarzyszenia. Arsanit, Atlas, Austrotherm, Baumit, Bolix, Caparol, CFI World, Dow, Dryvit, Ejot, Greinplast, Henkel, K-Uni, Klimas, Knauf, Kreisel, CFI World jest firmą z całkowicie polskim kapitałem, obecną Koelner Rawlplug, Mapei, MIWO – Stowarzyszenie Producentów na rynku surowców chemicznych od 2009 r. W swoim laborato- Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej, Polskie Stowarzyszenie Prorium przeprowadza komplementarne testy materiałów budowla- ducentów Styropianu, PPG Deco Polska, Rockwool, Saint-Gobain/ nych w zakresie przedmiotowych norm chemii budowlanej. Weber, Sto, Styropmin, Swisspor, Termo Organika, Wacker.
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
13
EUROPEJSKI RECYKLING PET: ISTOTNY ELEMENT GOSPODARKI O OBIEGU ZAMKNIĘTYM ROZMOWA Z CASPEREM VAN DEN DUNGENEM, WICEPREZESEM PLASTICS RECYCLERS EUROPE I PRZEWODNICZĄCYM GRUPY ROBOCZEJ DS. PET
Jak wyglądały ostatnie lata, jeśli chodzi niających najwyższe standardy bezpie- systemów automatycznych, w których zao recykling PET? czeństwa i higieny dla takich wyrobów. stosowano technologię separacji zbliżoną do robotycznej. Politereftalan etylenu (PET) jest jednym Wiele marek stosuje tworzywa sztuczne z najczęściej poddawanych recyklingowi z recyklingu do produkcji butelek do wody Te postępy pomogły przezwyciężyć ogratworzyw sztucznych i zarazem najczęściej mineralnej lub napojów bezalkoholowych, niczenia, które utrudniały dotychczas wyprzetwarzanym polimerem przeznaczo- zaś sam rPET może być wykorzystywany korzystywanie materiałów pochodzących nym do zastosowań w kontakcie z żyw- do wyrobu opakowań i pojemników prze- z recyklingu w szerokim zakresie aplikacji, nością. Zaledwie 20 lat temu butelki PET znaczonych do kontaktu z żywnością na- w tym w produktach o wysokiej jakości. po napojach były wykorzystywane do wy- wet w 100% pochodzących z recyklingu. Były to np. ograniczenia związane z prorobu włókien, które miały posłużyć np. do Poza butelkami, materiał z odzysku jest jektowaniem artykułów do recyklingu czy produkcji taśm czy odzieży. W tamtych cza- stosowany np. w przypadku tacek – już też możliwością sortowania odpadów lub sach nie opracowano jeszcze technologii 50% z tych, które używane są do pakowa- ich czyszczenia. Optymalizacja tych proceumożliwiającej wytwarzanie produktów nia szynki, sera, sałatek lub opakowań typu sów na każdym etapie łańcucha wartości z recyklingu przeznaczonych do kontaktu blister, zawiera PET z recyklingu. Oba te rozpoczęła się wiele lat temu i utorowaz żywnością. Nie istniały również żadne zastosowania były możliwe w dużej mie- ła drogę w kierunku obiegu zamkniętego przepisy regulujące tę kwestię. rze dzięki wprowadzonym w 1994 r. celom PET. Zachęty legislacyjne i postęp techunijnym, ich kolejnej rewizji w 2008 r., nologiczny zaowocowały zwiększeniem Dopiero w 2008 r. na mocy rozporządzenia ustanowieniu rozporządzenia w sprawie wydajności i skuteczności procesów recy282/2008 ustanowiono procedurę auto- wykorzystania tworzyw sztucznych po- klingu, przy jednoczesnym wzroście zrówryzacji procesów recyklingu PET w zasto- chodzących z recyklingu w materiałach noważenia każdego nowego cyklu. sowaniach przeznaczonych do kontaktu przeznaczonych do kontaktu z żywnością z żywnością. W następstwie tych zmian i wreszcie wprowadzeniu w 2015 r. pakietu A jak kształtuje się aktualna sytuacja w rerynek butelek na napoje poddawanych gospodarki o obiegu zamkniętym. cyklingu PET? recyklingowi stale się rozwija i obecnie większość butelek PET jest powtórnie Równie ważnym czynnikiem są ogrom- Dane liczbowe pokazują, że w ciągu przetwarzana w systemach obiegu za- ne postępy, które dokonały się zarówno minionych 2 dekad recykling tworzyw mkniętego i ponownie wykorzystywana do w technologiach recyklingu, jak i ogólnie sztucznych nieustannie się rozwijał, produkcji opakowań. w łańcuchu wartości. Przykłady postę- a przez ostatnie 5 lat wzrósł o ponad 60%. pu technologicznego obejmują zmiany W 1996 r. całkowite zainstalowane zdolnoUnia Europejska jest światowym pionie- w projektowaniu wyrobów, takie jak np. ści przerobowe w zakresie recyklingu szarem w zakresie przepisów dotyczących inteligentne etykiety, które mogą wska- cowano na ok. 200 tys. ton. Obecnie jest recyklingu, a w szczególności materiałów zywać gdzie należy poddać dany produkt to więcej niż 9,6 mln ton. Butelki i tacki przeznaczonych do kontaktu z żywnością, recyklingowi. Ponadto, sortowanie odpa- po napojach (PET), elastyczne tworzywa ponieważ posiada jedne z najbardziej ry- dów nie odbywa się już ręcznie, ale zostało sztuczne (LDPE) oraz pojemniki (HDPE) to gorystycznych przepisów i norm, zapew- przeniesione do bardziej niezawodnych strumienie odpadów z tworzyw sztucznych
14
PLAST ECHO Głos biznesu
o najwyższych wskaźnikach zbiórki i recy- udział rPET na 29%. Jeśli chodzi o zbiórkę klingu w Europie. odpadów PET, dysponujemy danymi które wskazują, że w 2020 r. w Europie zebrano Przemysł PET w Europie stale zmierza i posortowano do recyklingu 61% butelek w kierunku obiegu zamkniętego. Nowe ba- po napojach, co stanowi wzrost o 9% w podania dotyczące możliwości zbiórki, recy- równaniu z rokiem 2018. klingu i produkcji PET w 2020 r. wskazują na wzrost (w porównaniu z 2018 r.) wszyst- Jest oczywiste, że regulacje prawne w znakich mierzonych czynników. W tym okresie czący sposób przyczyniły się do zwiększezanotowaliśmy wzrost o 21% zainstalo- nia absorpcji rPET w wyrobach przeznawanych mocy produkcyjnych, wynoszący czonych do kontaktu z żywnością. Wymóg łącznie 2,8 mln ton w UE27+3. Nowe moce prawny dotyczący 25% zawartości rPET produkcyjne, które zostały ostatnio zain- w butelkach do wody i napojów bezalkostalowane, to głównie linie do przetwarza- holowych do 2025 r. oraz cel związany ze nia umytych butelek lub tacek na regranu- zbiórką PET wynoszący 90% do 2029 r. to lat dopuszczony do kontaktu z żywnością. główne czynniki napędzające. Spodziewam się, że wzrost ten będzie nadal poMyślę, że stoimy przed możliwością odej- stępował w odpowiedzi na zobowiązania ścia od produkcji pierwotnej na rzecz pro- producentów i cele dotyczące zawartości dukcji z materiałów pochodzących z recy- materiałów poddanych recyklingowi w noklingu. W 2020 r. wytworzono 1,7 mln ton wych produktach. PET pochodzącego z recyklingu, przy stałym wzroście w sektorze tacek, które z 32% Nowe przepisy wpłynęły również na rozudziałem pozostają największym rynkiem wój nowych systemów depozytowych, któzbytu dla rPET w opakowaniach. W przy- re pozwalają na uzyskanie wyższej jakości padku butelek do napojów szacujemy zbieranego materiału. Wzrost ten musi być
zaprogramowany zgodnie z tym, co mogą przyjąć obecnie zainstalowane moce przerobowe. W sprostaniu temu wyzwaniu pomoże nam dostępność certyfikowanych danych statystycznych. Mimo, że istnieją pewne różnice w systemach, wydajności i dostępności infrastruktury w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, coraz częściej obserwuje się tendencję do wymiany i wykorzystywania najlepszych praktyk i nowych technologii w celu dalszego podnoszenia jakości, wydajności i skuteczności procesów recyklingu tworzyw sztucznych. Czy, jeśli chodzi o sektor PET, możemy patrzeć w przyszłość z optymizmem? Sektor przetwórstwa odpadów tworzyw sztucznych jest częścią układanki mającej na celu rozwiązanie kryzysu związanego z zaśmiecaniem środowiska naturalnego. Oczywiście, nie może on odgrywać swojej roli samodzielnie, lecz musi współdziałać z takimi rozwiązaniami jak zapobieganie,
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
15
ponowne użycie i projektowanie z myślą o recyklingu. Tak długo, jak Europa będzie jednym z wiodących graczy na polu gospodarki o obiegu zamkniętym, możliwości recyklingu i jego wydajność będą sukcesywnie rosły. Jednak aby do 2030 r. osiągnąć cel 30% zawartości surowców wtórnych w butelkach na napoje, do recyklingu trzeba będzie wysłać 3,6 mln ton PET (w porównaniu z 2,2 mln ton wysyłanych aktualnie). W takim scenariuszu udział rPET w całkowitym zapotrzebowaniu na PET osiągnie 55% do roku 2030 (w porównaniu z 26% obecnie). Siłą napędową postępu zarówno w zakresie zbiórki, jak i recyklingu PET są ramy prawne. Nowa dyrektywa UE w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, która wprowadza konkretne cele dotyczące tak zbiórki, jak i wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu, już przyczyniła się do zwiększenia dobrowolnych zobowiązań detalistów, producentów i właścicieli marek. Obecnie bardziej niż kiedykolwiek uczestnicy łańcucha wartości koncentrują się na integracji PET pochodzącego z recyklingu przeznaczonego do kontaktu z żywnością w swoich produktach opakowaniowych. W związku z tym branża zadeklarowała już szereg celów związanych z włączeniem surowców z recyklingu do swoich produktów.
Siłą napędową postępu zarówno w zakresie zbiórki, jak i recyklingu PET są ramy prawne
nego na rynek. Recykling tego typu artykułów przyczyni się do zwiększenia ilości opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością, a tym samym do osiągnięcia wyznaczonych celów.
zajmujących się recyklingiem, zaawansowanym technologiom i najlepszym praktykom będzie wywierać wpływ na kraje na całym świecie poprzez eksport swoich technologii i know-how. •
Co więcej, oczekuje się, że do 2025 r. 19 państw członkowskich UE wprowadzi system depozytowy dla butelek PET. Obecnie 7 krajów UE, w których funkcjonują już takie regulacje, osiąga wskaźniki sortowania na potrzeby recyklingu na poziomie 83% lub wyższym. Oznacza to, że w związku z wprowadzonymi już celami dotyczącymi poziomu zbierania, określonymi w Dyrektywie UE w sprawie jednorazowych tworzyw sztucznych, w okresie do 2025 r. liczba zebranych odpadów, jak również ich jakość, prawdopodobnie znacznie wzrosną.
Rozmawiał: Jacek Leszczyński
W branży pojawiają się i nadal będą pojawiać się nowe trendy. Na przykład w ciągu ostatnich kilku lat wzrosła wydajność linii do recyklingu tacek PET i szacuje się, że w ciągu najbliższych 2–3 lat efektywność recyklingu tego rodzaju wyrobów Ponieważ Unia Europejska jest w skali osiągnie poziom około 100 tys. tacek PET, globalnej pionierem w zakresie recyklinco stanowi 10% asortymentu wprowadza- gu PET, dzięki rozbudowanej bazie firm
Casper van den Dungen jest wiceprezesem Plastics Recyclers Europe i dyrektorem ds. rozwoju Poly Recycling AG, firmy zajmującej się głównie recyklingiem PET. Jest również członkiem Rady Sterującej RecyClass oraz wiceprezesem Petcore Europe. Od ponad 30 lat zajmuje się recyklingiem PET. Od 2000 r. związany jest z firmą Poly Recycling. Pracował nad wieloma koncepcjami wytworzenia rPET przeznaczonego do kontaktu z żywnością. Jest współzałożycielem Europejskiego Stowarzyszenia Recyklerów Tworzyw Sztucznych (EuPR), które obecnie nosi nazwę Plastics Recyclers Europe.
16
PLAST ECHO rytm MASZYN
IIDIAGNOSTYKA Z PROFITEMP TM
IIMANIPULATOR MULTILIFT V 20
Nowe urządzenie diagnostyczne profiTEMP TM zostało specjalnie zaprojektowane do wstępnego podgrzewania (PreHeating) oraz wygrzewania i sprawdzania podłączeń GK. Centralną funkcją profiTEMP TM jest Mold-Check, czyli kompletna i profesjonalna kontrola stanu grzałek i czujników oraz okablowania gorących kanałów. Do obsługi urządzenia nie są wymagane specjalistyczne uprawnienia elektryczne. Rezultat diagnostyki można zapisać w formacie PDF, w pamięci USB. Zakres funkcji i sposób działania są specjalnie dostosowane do wymagań producentów form i narzędzi, a także działów utrzymania ruchu i serwisu. Łatwy dostęp do bezpieczników grzewczych z zewnątrz jest wielką zaletą w przypadku ich awarii. Urządzenie profiTEMP TM dostępne jest bezpośrednio z magazynu firmy Meusburger.
Wraz z nowym manipulatorem Multilift V 20 firma Arburg kontynuuje rozszerzanie swojej oferty manipulatorów liniowych. W porównaniu z poprzednim modelem V 15, nowa wielkość o obciążeniu granicznym wynoszącym 20 kilogramów oferuje o 25% większą masę w celu zintegrowania funkcji chwytaka.
meusburger.com
arburg.com
Pionowy manipulator jest przeznaczony do wydajnego automatyzowania wtryskarek Allrounder o wielkościach 370 do 920. Multilift V posiada w standardzie wysokiej jakości wyposażenie. Należą do niego m.in. pełna integracja z układem sterowania maszyny, „inteligentne” wyposażenie próżniowe z funkcją oszczędzania powietrza oraz smarowanie zależne od wydajności.
IIN-220-2.7 – ROBOT NOWEJ GENERACJI IICZUJNIKI MONITORUJĄCE i.SENSE CF.D Comau rozszerza swoją ofertę produktów o N-220-2.7 (N-220), nowy robot o udźwigu 220 kilogramów, charakteryzujący się m.in. modułową konstrukcją oraz ulepszonymi algorytmami. Urządzenie cechuje znaczna łatwość użytkowania i prosta integracja, przy jednoczesnym zapewnieniu precyzji, elastyczności oraz powtarzalności. Wytwarzany przy wykorzystaniu w pełni zautomatyzowanej linii produkcyjnej bezpośrednio w Centrum Innowacji Zaawansowanej Robotyki w Turynie, robot firmy Comau oferuje nowy poziom jakości i elastyczności łańcucha dostaw, a także opłacalność operacyjną, zgodnie z wymaganiami współczesnych, szybko rozwijających się segmentów rynku. N-220 jest dostępny „od zaraz” na całym świecie.
Inteligentne monitorowanie przewodów BUS’owych i transmisji danych firmy igus wchodzi na następny poziom: najnowsza generacja czujników monitorujących i.Sense CF.D sprawdza stan przewodów elektrycznych chainflex w systemach e-prowadników bez kontaktu i ingerencji w elementy przewodu. Umożliwia to monitorowanie przewodu w czasie rzeczywistym bez dodatkowych żył, a w połączeniu z nowym modułem ewaluacyjnym i.Cee: plus II pozwala na jeszcze bardziej wydajną konserwację prewencyjną w celu ochrony przed kosztownymi i nieplanowanymi awariami systemu. Najnowsza generacja CF.D ułatwia wejście w konserwację predykcyjną przewodów BUS’owych i transmisji danych chainflex w systemach e-prowadnikowych igus. Inteligentny system składa się z 2 niewielkich czujników, które stale sprawdzają właściwości transmisyjne przewodów i są przyczepione przed i za monitorowanym kablem chainflex. Czujniki te są na tyle małe, że bez problemu mieszczą się w skrzynce rozdzielczej po stronie ruchomego końca oraz w szafie sterowniczej po stronie końca stałego.
comau.com
igus.pl
WWW.PLASTECHO.COM
IIMASZYNA DO PRODUKCJI NAKRĘTEK MOCOWANYCH NA STAŁE
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
17
IIGRANULATOR EASY POWER
Główne zalety leżą w samym projekcie platformy. Jeśli chodzi o elementy tego systemu, postawiono na proste i solidne procesy, nie zaś na drogie narzędzia do formowania wtryskowego i skomplikowane operacje w formie. Złożone operacje są podzielone na sterowalne etapy, co stanowi innowację zapewniającą niezawodną produkcję, redukcję kosztów i zwiększenie wydajności. W celu 100% kontroli jakości można również zastosować stacje kamer. Czysto mechaniczne sekwencje ruchów gwarantują najwyższą jakość wykonania, a tym samym długi okres eksploatacji.
Easy Power od firmy Bruno Folcieri Srl to granulator o największej wydajności, przeznaczony do pracy w najbardziej wymagających warunkach. Nadaje się do materiałów twardych, ściernych lub zanieczyszczonych, które mogą powodować duże zużycie urządzenia. Jego główną cechą jest ciężka stalowa konstrukcja i wirnik wykonany z litego bloku stali hartowanej, kutej bez spawania, co świadczy o wyjątkowej solidności, wytrzymałości i odporności. Większość elementów maszyny jest wymienna, np. uchwyty łopat wirnika, kliny blokujące łopatki i odporne na zużycie stalowe płyty ochronne komory tnącej, co zapewnia maksymalną wydajność i trwałość granulatora w czasie. Ponadto całkowite otwarcie leja zasypowego i specjalne ukształtowanie komory tnącej umożliwiają łatwy dostęp do wnętrza maszyny w celach konserwacyjnych. Urządzenie jest dostępne również w wersji Easy Power Wet.
contexo-automation.com
brunofolcieri.com
Firma Contexo opracowała platformę maszynową do ekonomicznej i niezawodnej produkcji nakrętek mocowanych na stałe, z wykorzystaniem systemów karuzelowych o ruchu ciągłym i jednostki zamykającej.
IIPNEUMATYCZNY COBOT OD FESTO
IIINNOFILL PET DRV
Cobot firmy Festo wyznacza nowe standardy w zakresie technologii i operatywności. Łączy w sobie łatwość obsługi, atrakcyjność cenową oraz bezpieczeństwo użytkowania. Wiele ze swoich zalet, takich jak czułość, waga i stosunek jakości do ceny, urządzenie zawdzięcza pneumatyce. Napędy bezpośrednie w jego przegubach są bardzo ekonomiczne i wyjątkowo lekkie. Korzystanie z cobota jest opłacalne nawet dla małych i średnich firm, które często opierają się na pracy manualnej. Ponadto cechuje go wyjątkowo intuicyjne i proste uruchamianie oraz programowanie.
Maszyna Innofill PET DRV oferuje najnowocześniejszą, sterowaną komputerowo technologię precyzyjnego napełniania butelek PET napojami gazowanymi i niegazowanymi. Dzięki zastosowaniu metody wolumetrycznej można napełnić do 82 tys. butelek na godzinę. Urządzenie jest dostępne w zależności od potrzeb – jako maszyna pojedyncza, monoblokowa z płuczką do butelek lub z rozdmuchiwarką. Krótkie czasy przezbrajania w zakresie wymiany produktów i butelek dodatkowo zapewniają wyjątkoPneumatyczny cobot Festo będzie tańszy niż coboty elektrycz- wo wysoką dostępność systemu. Ponadto wszystkie sekwencje ne tej samej klasy. Zapewni doskonały stosunek jakości do ceny przetwarzania są zautomatyzowane, a każdy proces jest dokuw swoim głównym obszarze zastosowań, jakim jest przenosze- mentowany i możliwy do odtworzenia w dowolnej chwili. nie małych części o wadze do 3 kilogramów. Dzięki najnowocześniejszym metodom lekkiej konstrukcji, sprzęt waży zaled- • Modułowa konstrukcja dla maksymalnej elastyczności wie 17 kilogramów, zatem w razie potrzeby można go szybko • Dokładne przestrzeganie poziomów napełnienia przenieść i użyć w innym miejscu. • Zmniejszenie strat produkcyjnych festo.com
khs.com
18
PLAST ECHO tonacja rynku
TWORZYWA DO ZADAŃ SPECJALNYCH Tworzywa konstrukcyjne cechuje m.in. stabilność wymiarowa, odporność chemiczna i wytrzymałość mechaniczna. Zazwyczaj są one wykorzystywane w przypadku, gdy dana aplikacja wymaga zastosowania materiałów o parametrach wyższych niż te posiadane przez „tradycyjne” tworzywa, takie jak PE czy PVC. Ich użycie wiąże się z wieloma korzyściami, a czasem bywa wręcz koniecznością Mianem tworzyw konstrukcyjnych określa się grupę materiałów charakteryzujących się wysokimi parametrami mechaniczMARTA nymi, stabilnością LENARTOWICZwymiarową, od- KLIK pornością na więkSieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut szość substancji Inżynierii Materiałów chemicznych oraz Polimerowych na zużycie. Nowoi Barwników czesne tworzywa konstrukcyjne posiadają cechy, które przewyższają właściwości tradycyjnych materiałów polimerowych. Popularne tworzywa konstrukcyjne to termoplasty techniczne, które można
z powodzeniem wykorzystać jako alterna- korzyści, a ponadto stanowią często jedyną tywę m.in. dla metalu czy ceramiki. alternatywę w przypadku nietypowych zastosowań technicznych. Na tle takich tworzyw jak PE, PP czy PVC, stosowanych często np. w branży opako- IIPRZYKŁADY TWORZYW wań, konstrukcyjne tworzywa sztuczne KONSTRUKCYJNYCH wybierane są w przypadku wyższych wymagań w zakresie wytrzymałości mecha- Do grona najpopularniejszych tworzyw nicznej lub oporu cieplnego, lecz nie są tak konstrukcyjnych zalicza się przede wszystzaawansowane i kosztowne jak tworzywa kim poliamid (PA). Poliamidy to semiwysokotemperaturowe. krystaliczne tworzywa termoplastyczne o małej gęstości i dużej stabilności Do zalet tworzyw konstrukcyjnych zalicza cieplnej. Należą one do najważniejszych się również trwałość, wytrzymałość oraz i najbardziej użytecznych technicznych doskonałą skrawalność. Mieszanki i odmia- tworzyw konstrukcyjnych, przede wszystny tych materiałów pozwalają na optyma- kim z uwagi na wyjątkową odporność lizację charakterystyki produktów w celu na zużycie, dobry współczynnik tarcia oraz dostosowania ich do różnorodnych zasto- znakomite właściwości w zakresie odporsowań. Jak widać, zapewniają cały szereg ności na skrajne temperatury i uderzenia.
WWW.PLASTECHO.COM
Poliamidy alifatyczne wykazują ponadto bardzo dobrą odporność chemiczną i są tworzywami wyjątkowo olejoodpornymi. Ta doskonała równowaga właściwości sprawia, że PA jest materiałem, który idealnie zastępuje metale w elementach takich jak części motoryzacyjne, zawory przemysłowe czy izolatory cięgien kolejowych oraz w innych aplikacjach przemysłowych, których wymogi konstrukcyjne obejmują dużą wytrzymałość, odporność na obciążenia dynamiczne i redukcję masy. Tworzywa nylonowe wykazują skłonność do absorpcji wilgoci, w związku z czym mają gorszą stabilność wymiarową niż inne tworzywa konstrukcyjne. Właściwości poliamidu wahają się od twardego i odpornego na obciążenia dynamiczne PA 66, po miękki i elastyczny PA 12. Poza poliamidem na uwagę zasługuje także polioksymetylen, znany również w handlu jako poliacetal lub poliformaldehyd. Wyróżnia się on wysoką sztywnością, wytrzymałością i niską absorpcją wilgoci. Do zalet POM zalicza się m.in. optymalna odporność na uderzenia, dynamiczne obciążenia, zużycie czy hydrolizę. Tworzywo to charakteryzuje się też świetnymi właściwościami ślizgowymi oraz wysoką stabilnością wymiarową. POM sprawdzi się przede wszystkim w zastosowaniu ślizgowym. Materiał ten jest zwykle polecany do elektrycznych elementów izolacyjnych czy części, które naraża się na częsty kontakt z wodą. Równie świetnie sprawdzi się tam, gdzie wymaga się użycia tworzyw odpornych na zadrapania. POM to także doskonała opcja dla wałów, tulei łożyskowych czy szyn. Dostępny jest w formie bez wypełniaczy, jak i z różnego rodzaju dodatkami. Celem wspomnianych dodatków jest poprawienie lub uzyskanie konkretnych parametrów. Politereftalan butylenu (PBT) to półkrystaliczne, termoplastyczne tworzywo o wyjątkowych właściwościach. Do jego zalet zalicza się świetną odporność na kwasy, uderzenia, ścieranie i zużycie. Na tle innych wyróżnia się odpowiednią stabilnością
wymiarową, niską tendencją do pełzania i doskonałą charakterystyką elektryczną. Jest to materiał, który wykazuje także doskonałą odporność na chlor i substancje żrące. Sprawdza się przede wszystkim w elementach zaworów, korpusach pomp czy w obudowach izolacyjnych. Przeglądając portfolio tworzyw konstrukcyjnych, napotkamy z pewnością polieteroketony aromatyczne (PEK, PAEK, PEEKK, PEKK). To wspólne oznaczenie polimerów, w których pierścienie fenylenowe są wzajemnie powiązane mostkami tlenowymi (etery) lub karbonylowymi (ketony). W szerokim zakresie temperatury należą do sztywnych i wytrzymałych tworzyw sztucznych. Jako częściowo krystaliczne termoplasty cechują się dużą stabilnością termiczną, dobrą wytrzymałością na zmęczenie i udarnością, jednak występuje efekt karbu – zwłaszcza dla odmian niewzmacnianych. Ponadto wyróżniają się bardzo dobrą ognioodpornością i małą emisją dymu podczas spalania. Ze względu na małą odporność na UV, niezbędne jest użycie odpowiednich pigmentów lub lakierowanie gotowych wyrobów przy stałej ekspozycji zewnętrznej. W celu zwiększenia sztywności i wytrzymałości, zwłaszcza w podwyższonych temperaturach, wprowadza się włókna szklane i węglowe. PAEK miesza się z polieteroimidem (PEI), a mieszanki takie mają zwiększoną
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
19
udarność w porównaniu z ich składnikami. Poliaryloeteroketony są coraz częściej stosowane w wielu gałęziach przemysłu: lotniczym, motoryzacyjnym i elektrotechnicznym, do wyrobu elementów aparatury nuklearnej i kosmicznej, wysokociśnieniowych zaworów pary wodnej, wykładzin aparatury chemicznej, do izolacji kabli elektrycznych, laminatów wzmacnianych włóknem szklanym i węglowym oraz do produkcji chemoodpornych włókien do wyrobu tkanin filtracyjnych (do gorących mediów agresywnych). Polioksyfenylen, zwany również politlenkiem fenylenu (PPO, PPE), jest tworzywem konkurencyjnym dla poliwęglanu, stosowanym do wytwarzania części maszyn i elementów izolacyjno-konstrukcyjnych dla potrzeb elektroniki. W porównaniu z poliwęglanem wykazuje jednak wyższą odporność termiczną (zwłaszcza krótkotrwałą) i lepsze właściwości dielektryczne, a z właściwości mechanicznych gorszą ma tylko udarność, w szczególności udarność z karbem. Politlenek fenylenu wyróżnia duża stałość wymiarów i mała podatność do pełzania pod obciążeniem, dobre właściwości mechaniczne w niskich i wysokich temperaturach oraz wysoka odporność termiczna. PPO cechuje się małą chłonnością wody (0,06% po 24 h), niskim współczynnikiem rozszerzalności cieplnej (niewiele ponad dwukrotnie większy niż metali
20
PLAST ECHO tonacja rynku
kolorowych), a dodatkowo jest niepalny i nietoksyczny. Tworzywo to pod względem właściwości użytkowych jest konkurencyjne w stosunku do poliwęglanu (PC); ma tylko mniejszą udarność, zwłaszcza z karbem. PPO znalazł zastosowanie do produkcji części w przemyśle motoryzacyjnym i urządzeniach AGD, obwodów drukowanych, przekaźników i przełączników elektrycznych, rur, zaworów i pomp. Wśród tworzyw konstrukcyjnych znajdziemy również polisulfidy aromatyczne, należące do grupy termostabilnych, chemoodpornych i samogasnących polimerów aromatycznych. Ich najpopularniejszym przedstawicielem jest poli(siarczek fenylenu) (PPS). Poli(siarczek fenylenu), oprócz dobrej stabilności termicznej, charakteryzuje się znaczną odpornością chemiczną (w tym również na silne środki utleniające; rozpuszcza się w kwasie chlorosulfonowym), dość wysoką odpornością UV, ma też bardzo dobre właściwości elektroizolacyjne i dielektryczne oraz jest niepalny (poddany spalaniu nie kapie). W temperaturze 100°C i wyższej (powyżej temperatury zeszklenia) właściwości mechaniczne PPS gwałtownie się pogarszają, a współczynnik liniowej rozszerzalności znacznie wzrasta. PPS charakteryzuje się wysoką udarnością z karbem, niewielką skłonnością do pełzania. Polimer ten spełnia wytyczne FDA oraz EU dotyczące kontaktu z żywnością. Z kolei poliaryloeterosulfony (PES) cechują się bardzo dobrą wytrzymałością mechaniczną w szerokim zakresie temperatur (od -100°C do +200°C), dużą sztywnością i twardością oraz dobrą stabilnością termiczną w długim okresie użytkowania. PES charakteryzuje wysoka odporność chemiczna i radiacyjna, ognioodporność, przezroczystość, poślizg oraz dobra przetwarzalność. Obecność tlenu w cząsteczce polimeru nadaje PES charakter termoplastu i większą elastyczność, natomiast grupy O=S=O zwiększają termostabilność i odporność na degradację utleniającą. Poliaryloeterosulfony wykazują odporność na rozcieńczone kwasy, alkalia, alkohole i inne alifatyczne rozpuszczalniki
i oleje. PES nie są odporne na działanie ketonów, estrów, chlorowanych węglowodorów (chloroformu, chlorku metylenu), gorącej wody, związków aromatycznych i rozpuszczalników o dużej polarności. Znalazły zastosowanie do wyrobu powłok ochronnych, panewek, tulejek, artykułów gospodarstwa domowego, folii kondensatorowej, elementów gaźników, reflektorów lamp, urządzeń medycznych i optycznych, elementów silników samolotowych. I na koniec polifenylenoeter (PPE), często traktowany jako zamiennik dla metali. Wykonuje się z niego elementy samogasnące oraz pracujące w wysokich temperaturach. Dzięki jego stabilności wymiarowej, z PPE wytwarza się precyzyjne elementy, takie jak np. obudowy maszyn cyfrowych, różnego rodzaju liczniki oraz urządzenia sterylizujące; w branży elektrotechnicznej: korpusy cewek, wtyczki, kanały przewodów; w branży chemicznej np. koła pomp obiegowych, uchwyty elektrod w urządzeniach do elektrolitycznego pozyskiwania cynku. Polifenylenoeter PPE GF30 jest modyfikacją PPE dodatkiem włókna szklanego, które znacznie podnosi parametry wytrzymałościowe polimeru.
IICO NOWEGO W TWORZYWACH KONSTRUKCYJNYCH? Na rynku tworzyw sztucznych pojawiło się kilka nowych materiałów tworzywowych oraz wiele ciekawych zastosowań i innowacji technologicznych. Jednym z takich materiałów jest mieszanka politereftalanu butylenu (PBT) i kopolimeru akrylonitryl-styren-akryloester (ASA), zawierająca 30% dodatek włókien szklanych w masie oraz substancje halogenowe opóźniające zapalenie. Atuty tego tworzywa obejmują wyjątkowo niską podatność na odkształcenia, niewielką kurczliwość oraz niezwykle wysoką odporność na zapalenie. Materiał posiada spory potencjał zastosowań w produkcji precyzyjnych elementów wykorzystywanych w systemach akumulatorowych pojazdów elektrycznych i jest zgodny ze standardem bezpieczeństwa przeciwpożarowego UL 94. Inną jego
zaletą jest wysoka odporność na prądy pełzające. Tworzywo to powinno znaleźć zastosowanie w produkcji części wymagających wysokiego i jednolitego poziomu izolacji elektrycznej oraz wysokiej stabilności wymiarowej. Arkusze wykonane z rozciągliwego polimetakrylanu metylu (PMMA) to nowy, innowacyjny wymiar projektowania szyb w samolotach komercyjnych, wojskowych i śmigłowcach. Arkusze PMMA powstałe w wyniku procesu rozciągania oferują znacznie wyższą odporność na uderzenia i większą odporność chemiczną. To sprawia, że materiał jest szczególnie odpowiedni do wymagających zastosowań przemysłu lotniczego. Tworzywo optymalnie łączy wysoką jakość optyczną, niską wagę i odporność na promieniowanie UV oraz warunki pogodowe. Jest to odpowiedź na pojawiający się w projektowaniu trend zwiększania powierzchni okien samolotów. Swój udział w zastosowaniach konstrukcyjnych mają coraz częściej biotworzywa. Obecnie stanowią jeszcze niewielką część rynku tworzyw sztucznych, ale już są wykorzystywane nawet w aplikacjach wymagających materiałów o specjalistycznych właściwościach – np. w branży motoryzacyjnej. Tylko czy aby na pewno jest to odkrycie naszych czasów? Znawcy motoryzacji dobrze wiedzą, że zarówno koncepcja aut o napędzie elektrycznym, jak i użycia materiałów biopochodnych do budowy pojazdów nie jest nowa – w pierwszym przypadku wystarczy wspomnieć dziewiętnastowieczne konstrukcje Williama E. Ayrtona, Johna Perry’ego czy Andrew L. Rikera, natomiast sztandarowym przykładem wykorzystania surowców odnawialnych w produkcji aut jest DKW / IFA F8 oraz popularny Trabant – karoseria tego ostatniego wykonana była z kompozytu zawierającego sprasowane odpady bawełniane. Co jednak różni obecne próby od historycznych przykładów? Nie tylko ich wpisanie w koncepcję zrównoważonego rozwoju, lecz także to, że surowce biopochodne są używane zarówno jako wzmocnienie biokompozytów, jak też w roli substratu do produkcji biotworzyw
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
21
stanowiącego alternatywę dla tworzyw ropopochodnych. Wśród biotworzyw o wysokim potencjale zastosowania w funkcjach konstrukcyjnych wymienić można np. polilaktyd (PLA). Materiał ten, w porównaniu do tworzyw konwencjonalnych, wyróżnia się nie tylko biopochodnością i niższym śladem węglowym, lecz także korzystnymi właściwościami funkcjonalnymi, takimi jak np. odporność termiczna, wysoka udarność, odporność na promieniowanie UV, wysoki połysk i doskonała zdolność do barwienia czy stabilność wymiarowa. Ale oferta biotworzyw konstrukcyjnych jest dużo bogatsza i wciąż opracowywane są nowe materiały; warto tu wspomnieć chociażby niedawno stworzony celulozowy materiał o właściwościach zbliżonych w zakresie płynięcia do ABS, lecz lepszych aniżeli w przypadku PC, PC/ABS czy niektórych poliestrów, odznaczający się wysokimi właściwościami mechanicznymi oraz odpornością na wilgoć i promieniowanie UV. Spotkać możemy też szczególne rodzaje/ gatunki POM, które emitują niewielkie ilości lotnych związków organicznych (LZO). Gatunki poliacetalu o niskiej zawartości LZO zostały zaprojektowane specjalnie w celu spełnienia najnowszych wymagań dotyczących koncentracji lotnych związków organicznych we wnętrzach samochodów. Nowy gatunek POM to tworzywo o podwyższonej odporności na warunki atmosferyczne. Jest to materiał o doskonałych właściwościach tarcia i ścierania oraz niskim poziomie hałasu. Może być wzmacniany włóknem szklanym o niskim połysku, albo stanowić odmianę odporną na uderzenia.
Wprowadzenie polistyrenu zwiększa skłonność do powstawania pęknięć naprężeniowych. Mieszanka PPO+PS stosowana jest do produkcji tablic przyrządów do pojazdów mechanicznych i wykładzin wnętrz, kołpaków kół, kratownic chłodnic, obudów i dużych kształtek, a także w postaci pianek strukturalnych do maszyn biurowych oraz urządzeń elektrycznych. Kompozycje PPO+PA mają dobrą wytrzymałość cieplną i znakomitą udarność w niskich temperaturach. Znalazły zastosowanie w wytwarzaniu części karoserii lakierowanych taśmowo oraz części pod maską silnika odpornych na oleje i paliwa.
Zastąpienie tradycyjnych materiałów polimerami z tworzyw sztucznych stało się normą w wielu sektorach. Polimery, które odniosły największy sukces w zakresie zastępowania metalu to poliamidy, głównie ze względu na ich podwyższone właściwości chemiczne, fizyczne i mechaniczne. Ponieważ jednak zmieniają się i rozwijają ich Mieszanka PPO+PS w stosunku 1:1 ma lep- zastosowania do różnych aplikacji, szczeszą odporność na utlenianie niż czysty po- gólnie na rynku motoryzacyjnym i elektrolitlenek fenylenu, który może ulegać przy- nicznym, wymaga się od nich coraz więcej. spieszonemu rozkładowi utleniającemu w temperaturze powyżej 100°C. Poprawia Producenci tworzyw polimerowych wciąż się również przetwórstwo, jednak następu- dostosowują się do nowych wymagań, je znaczne obniżenie maksymalnej tempe- opracowując tworzywa i dodatki dopasoratury użytkowania krótkotrwałego (120– wane do nowych produktów o lepszych 130°C) i długotrwałego (100–110°C). właściwościach, a przedstawiciele bran-
ży biotworzyw przekonują, że materiałów tych z powodzeniem można używać w wielu zastosowaniach konstrukcyjnych, gdzie wartością dodaną jest nie tylko biopochodność, lecz także wysokie właściwości tych tworzyw, często posiadających lepsze parametry niż analogiczne materiały konwencjonalne. Wiele do życzenia pozostawia jedynie cena takich biotworzyw konstrukcyjnych – niemniej postęp technologiczny, jak również efekt skali, mogą doprowadzić z czasem do większej równowagi pomiędzy biotworzywami a materiałami ze źródeł nieodnawialnych. Wówczas być może będziemy mogli zaobserwować na rynku znaczący wzrost liczby produktów zawierających biotworzywa oraz ciekawą rywalizację między wyrobami konwencjonalnymi a biopochodnymi, gdzie dużą rolę będzie odgrywać skuteczny marketing, a ostatecznego wyboru dokonywać będzie konsument. • Źródła https://sped.pl/strefa-wiedzy/ czym-wyrozniaja-sie-tworzywa-konstrukcyjne/ https://www.inbras.com.pl/produkty/tworzywa-konstrukcyjne https://www.plastech.pl https://www.britishplastics.co.uk/materials/ http://www.mps-mechanik.pl/index.php?page=peek http://www.kaprolan.pl/wysokogatunkowe-tworzywa/ ketron-peek/ http://www.victrex.com/en/industries/aerospace/aerospace.php http://www.plasticsnewseurope.com/ Krajkowski M., Biotworzywa w zastosowaniach konstrukcyjnych, „PlastNews” 10/2018
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
23
ENGEL PACKAGING DAY: OFICJALNE OTWARCIE CENTRUM OPAKOWAŃ Ponad 300 gości z całego świata przybyło w połowie maja do Austrii na uroczyste otwarcie nowego Centrum Opakowań ENGEL. Firma ta aktywnie wspiera swoich klientów działających w branży wtryskowej, m.in. w kwestii zwiększania możliwości urządzeń produkcyjnych Rosnące ceny energii, rozwój gospodarki obiegu zamkniętego i zmieniające się potrzeby konsumentów stawiają przed producentami opakowań z tworzyw sztucznych poważne wyzwania. Otwierając nowe Centrum Opakowań, ENGEL – producent wtryskarek – wspiera swoich klientów operujących w tej wymagającej branży w procesie zwiększania możliwości urządzeń produkcyjnych i podnoszeniu jakości swoich wyrobów. Ponad 300 gości z całego świata przybyło w połowie maja do Austrii na uroczyste otwarcie nowego centrum technologiczno-kompetencyjnego.
kiej wydajności do produkcji zakrętek do napojów i wieczek typu flip top, maszyny e-speed do pojemników cienkościennych i wiaderek oraz maszyny dwupłytowe duo speed do dużych pojemników i kontenerów. Poza tym w technikum ENGEL można korzystać z całkowicie elektrycznych wtryskarek e-mac. Ta seria także jest coraz powszechniej stosowana do aplikacji opakowaniowych dla segmentu urządzeń średniej wydajności, często do przetwarzania recyklatów.
IIKONCENTRACJA NA ZAGADNIENIACH ENERGOOSZCZĘDNOŚCI, GOZ – Przesuwaliśmy termin „Packaging Day” I CYFRYZACJI 2 razy, z powodu obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa – mówi Christoph Lhota, kierownik Business Unit Packaging w ENGEL – Do końca nie byliśmy pewni, czy uda się nam go zorganizować. Dzisiaj jednak widać, jak bardzo nasi klienci i partnerzy oczekiwali spotkania na żywo, czego dowodem jest liczba ponad 300 osób uczestniczących w tym wydarzeniu. – Czas cyklu i energooszczędność to najważniejsze wskaźniki efektywności w przemyśle opakowaniowym. W obu przypadkach ENGEL jest światowym liderem rozwiązań wtryskowych – wyjaśnia Christoph Lhota – Nowe Centrum Opakowań jest tego najlepszym przykładem. Zapraszamy naszych klientów, by dokładnie przetestowali tutaj nasze wtryskarki. W dwóch lokalizacjach – w Schwertbergu i St. Valentin – czekają gotowe jednostki produkcyjne spełniające najróżniejsze wymagania opakowaniowe. Są to m.in. całkowicie elektryczne maszyny o wyso-
Energooszczędność, gospodarka obiegu zamkniętego i cyfryzacja to główne zagadnienia, którym jest dedykowane nowe ENGEL Packaging Center. Dlatego wszystkie wtryskarki są wyposażone w inteligentne systemy asystenckie z programu ENGEL inject 4.0. Przykładem jest iQ weight control, który wykrywa wahania objętości wtrysku i lepkości materiału, automatycznie wyrównując je jeszcze w tym samym cyklu. Najnowsze serie badań pokazały, że dla segmentu urządzeń wysokiej wydajności o bardzo krótkich czasach cyklu oprogramowanie znacząco podnosi jakość. Kolejny przykład to iQ flow control, który reguluje różnice temperatur w poszczególnych obiegach chłodzenia do wartości zadanej. Zapewnia on w ten sposób stałą temperaturę, a jednocześnie znacznie ogranicza zużycie energii potrzebnej do termostatowania.
szczególnych podzespołów instalacji. Za każdym razem dopasowujemy jednostkę produkcyjną indywidualnie do wymagań wytwarzanego produktu – podkreśla Lhota. Dzięki szerokiemu spektrum wtryskarek do produkcji opakowań, ENGEL oferuje optymalną technikę napędu dla każdego zastosowania: od napędów całkowicie elektrycznych, przez hybrydowe, aż po serwohydrauliczne.
Jeśli chcemy dokonać znaczącej zmiany w gospodarce o obiegu zamkniętym, producenci opakowań muszą przyjąć podejście „projektowania z uwzględnieniem zawartości surowców wtórnych” – profesor Edward Kosior
Aby przeprowadzić test wydajności, który obejmuje m.in. analizy czasu cyklu i energooszczędności, w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, klienci ENGEL mogą przywieźć do Packaging Center własną formę, a także własny materiał. Dodatkowo ENGEL oferuje do dyspozycji na miejscu wiele form z najróżniejszych grup produktowych. To wszystko uzupełnione jest o szerokie spektrum systemów urządzeń – Kluczem do wysokiej energooszczęd- peryferyjnych od różnych partnerów oraz ności jest optymalna współpraca po- rozwiązania automatyzacyjne, zarówno
24
PLAST ECHO tonacja rynku
własnej produkcji, jak i od partnerów ta- m.in. proces produkcji doniczek o czasie kich jak Campetella czy Beck Automation. cyklu 1,7 sekundy przy sześciogniazdowej formie. Campetella Robotic Center to włoska firma specjalizująca się w produkcji i zastoso- – Udało się nam znacznie zmniejszyć zuwaniu robotów przemysłowych oraz sys- życie energii na tej kompaktowej komórce temów automatyki do formowania wtry- produkcyjnej – mówi Elia Campetella, CEO skowego tworzyw sztucznych. Jej historia firmy Campetella. sięga XIX w. – firma powstała w 1897 r. jako producent specjalnego sprzętu rol- IIŚWIATOWA PREMIERA: niczego i przez lata towarzyszyła setkom RPP DO OPAKOWAŃ przedsiębiorców w procesie przekształcaARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH nia się rzemiosła w przemysł. W latach 80. XX w. Campetella opracowała innowacyjną Na otwarcie Packaging Center do Schwertserię robotów i manipulatorów kartezjań- bergu i St. Valentin przyjechało w połowie skich, które dzięki swojej wysokiej wydaj- maja około 300 klientów i partnerów ENności i niezawodności osiągnęły niezwykły GEL. W obu lokalizacjach odbyły się intesukces rynkowy, szczególnie w sektorze resujące wykłady, panele dyskusyjne i poformowania tworzyw sztucznych. Podczas kazy eksponatów maszynowych na żywo. „Packaging Day” Włosi zaprezentowali Wśród znamienitych prelegentów znaleźli
się dostawcy technologii i materiałów, a także znani producenci opakowań. Profesor Edward Kosior z Nextek mówił np. o szansach rPP w produkcji opakowań do artykułów spożywczych. – Zapotrzebowanie na materiały pochodzące z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych stale rośnie, ponieważ marki zobowiązują się do zmniejszenia wpływu swoich opakowań na środowisko – stwierdza w rozmowie z redakcją „Plast Echo” profesor Edward Kosior – Jeśli chcemy dokonać znaczącej zmiany w gospodarce o obiegu zamkniętym, producenci opakowań muszą przyjąć podejście „projektowania z uwzględnieniem zawartości surowców wtórnych”. W związku z tym niezbędne są inwestycje w najnowsze technologie produkcji wysokiej jakości re-
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
25
cyklatów. Będzie to oznaczało stosowanie rPE lub rPP, kiedy tylko jest to możliwe. A jeszcze lepiej – używanie ich zamiast tworzyw pierwotnych. Gdybyśmy przyjęli podejście, że w każdym zastosowaniu należy uzasadnić wykorzystanie tworzyw pierwotnych, a następnie dążyć do stosowania jak największej ilości polimerów pochodzących z recyklingu, spowodowałoby to pozytywną zmianę sposobu myślenia o tworzywach sztucznych – wyjaśnia. PP jest drugim pod względem popularności polimerem stosowanym w opakowaniach – zapotrzebowanie na pierwotny PP w Europie wzrosło z 10,570 Mt w 2016 r. do 11,289 Mt w 2020 r. Projekt NEXTLOOPP, którego liderem jest Nextek, a w którym biorą udział firmy z całego łańcucha wartości, w tym Danone, Viridor, Sealed Air, Tomra oraz Unilever, ma na celu stworzenie opakowań z polipropylenu pochodzącego z recyklingu (rPP) nadających się do kontaktu z żywnością.
rzyw sztucznych przy prędkości sortowa- Przy okazji wykładu profesora Edwarda nia wynoszącej ponad 2 tony na godzinę. Kosiora, ENGEL przygotował światową premierę. Po raz pierwszy zaprezentował Drugim elementem projektu NEXTLOOPP publiczności proces wtryskiwania polijest opatentowany proces dekontamina- propylenu, który odzyskano z odpadów cji PPristine, który powinien umożliwić pokonsumpcyjnych. W ten sposób wraz ponowne wprowadzenie posortowa- z otwarciem Packaging Center ENGEL zro– Jeśli uda nam się stworzyć gospodarkę nych i poddanych recyklingowi tworzyw bił w skali światowej milowy krok na droo obiegu zamkniętym dla odpadów opa- sztucznych do strumienia opakowań dze do gospodarki obiegu zamkniętego kowaniowych z PP i produkować z nich do żywności. w branży tworzyw sztucznych. • opakowania nadające się do kontaktu z żywnością, będziemy w stanie znacząco ograniczyć produkcję tworzyw sztucznych z surowców pierwotnych pochodzących z przemysłu petrochemicznego, co z kolei zmniejszy emisję CO2 i pozwoli uniknąć składowania odpadów na wysypiskach oraz tworzyw sztucznych gorszej jakości – konkluduje profesor Kosior. W ramach projektu opracowany został system znakowania PolyPrism, który ma na celu odróżnianie opakowań do żywności od opakowań przeznaczonych np. dla produktów chemii gospodarczej, aby spełnić wymagania Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Jest to możliwe dzięki zastosowaniu niewidocznego znacznika na etykiecie, który może być identyfikowany przez detektory optyczne. Zdaniem prof. Kosiora technologia ta pozwala na identyfikację różnic – np. między butelką po mleku a butelką po wybielaczu – w opakowaniach z two-
26
PLAST ECHO tonacja rynku
IINOWA, EKOLOGICZNA BUTELKA WODY VILLAVICENCIO Firmy Amcor Rigid Packaging (ARP) i Danone wprowadziły na rynek butelkę wody Villavicencio przeznaczoną wyłącznie na rynek argentyński, która w 100% nadaje się do recyklingu. Nowe opakowanie nie posiada etykiety i zostało wykonane w całości z materiałów pochodzących z recyklingu, a jego ślad węglowy zmniejszono o 21% w porównaniu z poprzednią butelką. – Jako wieloletni partnerzy cieszymy się, że możemy wspierać misję firmy Danone, której celem jest wywieranie pozytywnego wpływu na środowisko i nasze zdrowie – powiedział Juan Cazes, dyrektor generalny Amcor Rigid Packaging Argentina – Przez ostatnie 2 lata ściśle współpracowaliśmy nad stworzeniem butelki, która w pełni reprezentuje markę Villavicencio, zachowując te same elementy wizualne. Użyliśmy materiałów najwyższej jakości w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentom, a jednocześnie wyprodukowaliśmy butelkę, która po poddaniu jej recyklingowi może stać się kolejną butelką.
litereftalanu etylenu (PET), który na większości rynków można łatwo poddać recyklingowi mechanicznemu lub chemicznemu, nawet jeśli pojemnik jest opatrzony etykietą. Usunięcie etykiety, jak w przypadku projektu Villavicencio, daje większe możliwości w zakresie poprawy wydajności przetworzonego PET. Firma Amcor, światowy lider w dziedzinie opracowywania i produkcji opakowań do żywności, napojów, produktów farmaceutycznych i medycznych, chemii gospodarczej, środków higieny osobistej i innych wyrobów zobowiązała się, że do 2025 r. wszystkie jej opakowania będą nadawać się do recyklingu, ponownego wykorzystania lub kompostowania. Partnerstwo z Danone, globalnym koncernem produkującym żywność i napoje, było naturalnym krokiem.
Opakowanie wody Villavicencio może być poddawane wielokrotnemu recyklingowi, co pomaga wspierać realizację założeń gospodarki o obiegu zamkniętym. Podobnie jak nowa butelka, wiele pojemników projektowanych przez ARP jest wykonanych z po-
– Villavicencio, jako jedna z naszych flagowych marek w Argentynie, wpisuje się w ideę, że wszyscy jesteśmy związani z naturą – powiedział Pablo Colombo, dyrektor ds. zaopatrzenia w Danone – Jeśli środowisko jest zdrowe, my również. Dlatego też, oprócz dostarczania naszym klientom produktów wysokiej jakości, musimy robić to samo dla naszej planety. Współpraca z firmą Amcor pozwoliła nam zrobić kolejny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju, dzięki stworzeniu butelki, która oprócz tego, że w 100% nadaje się do recyklingu, pozostawia również mniejszy ślad węglowy.
Walmart uruchamia narzędzie online służące do łączenia firm poszukujących zrównoważonych rozwiązań w zakresie opakowań z przedsiębiorstwami, które je oferują. Głównym celem platformy o nazwie Circular Connector jest przyspieszenie innowacji w zakresie opakowań i ich wdrażania. Docelowo narzędzie będzie dostępne dla firm działających w branży opakowaniowej na dedykowanej stronie internetowej: walmartsustainabilityhub.com.
Czeska marka odzieżowa Malfini wprowadza na rynek nową linię ubrań, do produkcji których wykorzystywane są butelki PET poddane recyklingowi. Linia re-VOLUTION obejmuje t-shirty (do produkcji 1 koszulki zużywa się ok. 12 butelek) oraz bluzy (modele wykonane w 100% z tworzyw z recyklingu, a także warianty bawełniane z 20% domieszką plastiku z odzysku). Do produkcji odzieży Malfini używa też innych zrównoważonych materiałów, np. bambusa.
Hiszpańskie linie lotnicze Iberojet, należące do grupy turystycznej Ávoris, wyeliminowały ze swoich usług pokładowych jednorazowe wyroby z tworzyw sztucznych. Firma zastąpi te przedmioty innymi, wykonanymi z materiałów nadających się do kompostowania i ponownego wykorzystania. Plastikowe kubki zastąpiono kartonowymi odpowiednikami, a sztućce – zamiennikami z innowacyjnego materiału złożonego z drewna i włókien roślinnych.
Firmy Berry Global i Taco Bell opracowały nowy, przezroczysty kubek z PP o pojemności 30 uncji, wykonany w 10% z HDPE pochodzącego z recyklingu. Został on zaprojektowany z myślą o gospodarce cyrkularnej i ma być testowany w wybranych lokalach Taco Bell pod koniec br. Dla obu firm jest to ważny krok w realizacji powziętych zobowiązań dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju: Taco Bell’s 2022 Commitments i Berry’s Impact 2025.
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
27
IIENZYM ROZKŁADAJĄCY PET W REKORDOWYM CZASIE Plastikowe butelki czy folie – tego typu lekkie opakowania wykonane z PET stają się problemem, jeśli nie są poddawane recyklingowi. Naukowcy z Uniwersytetu w Lipsku odkryli wysoce wydajny enzym, który rozkłada PET w rekordowym czasie. Enzym PHL7, który badacze znaleźli w kompoście, może sprawić że biologiczny recykling PET stanie się możliwy znacznie szybciej, niż dotychczas sądzono. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym „ChemSusChem” i wybrane jako temat przewodni. Od pewnego czasu wiadomo, że niektóre enzymy – tzw. hydrolazy rozkładające poliester – mogą również degradować PET. Na przykład enfot.: Swen Reichhold / uni-leipzig.de zym LCC, który został odkryty w Japonii w 2012 r., jest uważany za szczególnie skutecznego „pożeracza plastiku”. Zespół kierowany przez dr. Christiana Sonnendeckera, badacza z Uniwersytetu w Lipsku, poszukuje w ramach finansowanych przez UE projektów MIPLACE i ENZYCLE nieodkrytych wcześniej przykładów takich „biologicznych wspomagaczy”. Na lipskim cmentarzu Südfriedhof naukowcy zna-
leźli to, czego szukali: w próbce pobranej z pryzmy kompostowej natrafili na enzym, który w laboratorium w rekordowym tempie rozłożył PET. Nazwano go PHL7. PHL7 osiągnął w laboratorium wyniki znacznie przewyższające średnią. W eksperymentach naukowcy z Instytutu Chemii Analitycznej dodawali PET do pojemników z wodnym roztworem zawierającym PHL7 lub LCC, który dotąd uznawany był za lidera w rozkładaniu PET. Następnie zmierzyli ilość plastiku, która uległa degradacji w określonym czasie i porównali otrzymane wartości. Wynik: w ciągu 16 godzin PHL7 spowodował 90-procentowy rozkład PET, natomiast w tym samym czasie LCC zdołał rozłożyć tworzywo w zaledwie 45%. Badacze odkryli, że za tę ponadprzeciętną aktywność odpowiada pojedynczy blok konstrukcyjny enzymu. W miejscu, w którym inne dotychczas znane hydrolazy rozkładające poliester zawierają resztę fenyloalaninową, PHL7 zawiera leucynę. Naukowcy z Lipska mają nadzieję, że PHL7 przyczyni się do rozwoju recyklingu biologicznego w praktyce i w tym celu poszukują partnerów przemysłowych. W ciągu najbliższych 2–3 lat zamierzają stworzyć prototyp, który umożliwi dokładniejsze określenie korzyści ekonomicznych wynikających z tego szybkiego procesu Źródło: uni-leipzig.de
fot.: Mattel
Kaltani, nigeryjska firma zajmująca się recyklingiem odpadów plastikowych w oparciu o tzw. czyste technologie, zgromadziła 4 mln dolarów w ramach finansowania zalążkowego, które zamierza przeznaczyć na rozwój swojej działalności na terenie kraju. Start-up planuje otworzyć 20 nowych centrów zbiórki i agregacji odpadów, a także pięciokrotnie zwiększyć liczbę pracowników, co pozwoli mu na recykling nawet do 15 tys. ton tworzyw rocznie.
Rząd Republiki Zielonego Przylądka opracował projekt ustawy zakazującej wprowadzania na rynek, sprzedaży i dystrybucji wszystkich jednorazowych, nienadających się do recyklingu lub nieulegających biodegradacji plastikowych toreb, opakowań i przedmiotów. Projekt tworzy ramy prawne oparte na zachętach ekonomicznych, finansowych i administracyjnych dla osób fizycznych, które będą wytwarzać i sprzedawać alternatywy dla toreb z tworzyw.
Firma Mattel planuje zmniejszyć liczbę plastikowych opakowań wykorzystywanych w jej produktach o 25% do 2030 r., koncentrując się m.in. na redukcji ilości używanych torebek polietylenowych czy tworzywowych blistrów. Docelowo amerykański producent zabawek zamierza stosować w swoich produktach i ich opakowaniach tylko tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu, nadające się do odzysku lub wytwarzane z biomateriałów.
fot.: Nestlé
Marka Buxton Natural Mineral Water zrealizowała swoje zobowiązanie na 2019 r. dotyczące tego, by stosować opakowania nadające się do odzysku i pomóc w zamknięciu pętli recyklingu, produkując całą gamę butelek z rPET – z wyłączeniem nakrętek i etykiet. Dzięki temu Nestlé Waters UK znacznie zmniejszyło ilość pierwotnego PET używanego do produkcji butelek, przyczyniając się zarazem do realizacji założeń gospodarki o obiegu zamkniętym.
28
PLAST ECHO tonacja rynku
USZCZELNIENIA ELASTOMEROWE W SYSTEMACH RUROCIĄGOWYCH Zastosowanie współczesnych rurociągów jest bardzo szerokie. Ich pierwowzory, służące do transportu wody i odprowadzania ścieków, powstawały już w czasach starożytnych. W miarę upływu kolejnych wieków zmieniały się zarówno materiały wykorzystywane do budowy rur, jak i te używane do ich szczelnego łączenia Ze względu na obecną sytuację geopolityczną w Europie i wojnę na Ukrainie, słysząc słowo „rurociąg” odruchowo myślimy o przemyDR KAROL śle naftowym czy NICIŃSKI gazowym. RuroCentralny Ośrodek ciągi mają jednak Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficzszersze zastosonego wanie, a ich historia sięga czasów starożytnych (choć nie były powszechnie stosowane w średniowiecznej Europie). Archeolodzy odkrywający ruiny antycznych miast napotykali w nich pozostałości przewodów doprowadzających wodę pitną i odprowadzających ścieki, co świadczy o tym, że już wówczas ludzkie społeczno-
ści dążyły do poprawy swoich warunków bytowych. Obecnie, zwłaszcza w wielkich aglomeracjach miejskich, w wielopiętrowych budynkach, bez rurowych systemów przesyłowych z pewnością nie cieszylibyśmy się wysokim poziomem życia i dobrym zdrowiem, a i nasze relacje z sąsiadami nie byłyby harmonijne.
leziono tam m.in. ślady kanałów ułożonych z rur ceramicznych o przekrojach prostokątnych i kołowych. Bardzo interesujący system odprowadzania ścieków i wód opadowych rurami z blachy miedzianej odkryto w pobliżu świątyni władcy starożytnego Egiptu z V dynastii, króla Sahure (2458–2446 r. p.n.e.).
Wiele ciekawych informacji na temat historii rurociągów, przede wszystkim doprowadzających wodę pitną i odprowadzających ścieki, znaleźć można w monografii Konstrukcje przewodów kanalizacyjnych udostępnianej przez Dolnośląską Bibliotekę Cyfrową. Dowiadujemy się z niej, że pierwsze przewody funkcjonowały jako kanały o przepływie grawitacyjnym. Na najstarsze ślady tego typu rozwiązań budowlanych natrafiono podczas badań prowadzonych na terenie dzisiejszej północnej Syrii. Zna-
W miastach sumeryjskich kanały ściekowe były budowane z rur glinianych bądź murowane z wypalanych cegieł i przykrywane prostokątnymi płytami ceramicznymi. Miasto-państwo Ur (2447 r. p.n.e.) położone na terenie dzisiejszego południowego Iraku posiadało pełny system kanalizacyjny. W czasach starożytnych w krajach arabskich przewody do transportu wody budowano najczęściej z rur ceramicznych. Ich średnica dochodziła nawet do 1000
WWW.PLASTECHO.COM
milimetrów w świetle. Około roku 97 p.n.e. Sekstus Julius Frontinius opublikował pracę na temat kutych i lutowanych rur ołowianych. Od tego czasu rozpoczynają się nowe możliwości zaopatrywania miast w wodę. Nie zdawano sobie jednak wówczas sprawy z zagrożeń, jakie niesie spożywanie wody pitnej skażonej toksycznym ołowiem – poszczególne rury łączono ze sobą przez lutowanie.
czukowo-elastomerową. Złącza kielichowe rur żeliwnych również zmodernizowano, wprowadzając uszczelnienia gumowe.
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
29
materials (Uszczelnienia gumowe – uszczelnienia złączy rur wodociągowych, odwadniających i kanalizacyjnych – specyfikacja materiałów) ISO 9631:2018 Rubber seals — Joint rings for pipelines for hot-water supply up to 110°C — Specification for the material (Uszczelnienia gumowe – uszczelnienia złączy rur doprowadzających gorącą wodę o temperaturze do 110°C – specyfikacja materiałów) PN-EN 681-1:2002/A3:2006 Uszczelnienia z elastomerów – Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających – Część 1: Guma PN-EN 681-2:2003/A2:2006 Uszczelnienia z elastomerów – Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających – Część 2: Elastomery termoplastyczne.
Innym rozwiązaniem są rury polimerobe- • tonowe, w których mieszanina kruszyw mineralnych związana jest wysoko reaktywną żywicą poliestrową. Każda rura zaopatrzona jest z jednej strony w złącze, z którym zintegrowana jest uszczelka elastomerowa, która musi spełniać określoW Europie w kolejnych wiekach po okre- ne wymagania. • sie Wędrówek Ludów (IV–VII w.) zanikła troska o sprawy związane z higieną. Nie- Przewody z tworzyw termoplastycznych czystości wylewano wprost na ulice albo mogą być łączone techniką zgrzewania, do przydrożnych rowów, a w wyniku takich natomiast w przypadku elementów wypraktyk często wybuchały epidemie. Jedy- konanych z duroplastów – np. z tworzywa • nie klasztory i zamki posiadały kanalizację. kompozytowego GRP – stosuje się m.in. Rury w tamtym czasie wykonywano z że- łączniki z żywicy poliestrowej wzmacliwa szarego, jednak technologia ich wy- nianej włóknem szklanym i zaopatrzone twarzania była bardzo czasochłonna. Przed w elastomerowe uszczelki (EPDM). wprowadzeniem rur żeliwnych w XV w. bardzo rozpowszechnione były rury drew- Elementy gumowe stanowią nieodłączną niane produkowane z przewiercanych pni część współczesnych systemów wodocią- Norma ISO 4633:2015 odnosi się do drzew iglastych, do których łączniki wyko- gowych i odprowadzających ścieki. Są to uszczelnień stosowanych w instalacjach nywano z kutego żelaza. zazwyczaj uszczelnienia złączy lub okła- do przesyłu wody pitnej (do 50°C) oraz dziny rur mające zapobiegać korozji. Mu- w systemach drenażowych, kanalizacyjPowstanie nowoczesnych systemów ka- szą one zapewnić trwałość i szczelność nych i odprowadzających wodę deszczonalizacyjnych wiązało się z tzw. rewolucją wodociągu czy systemu odpływowego wą (przepływ ciągły do 45°C, okresowy do przemysłową i gwałtownym rozwojem przez wiele lat, dlatego powinny spełniać 95°C). miast. W tym okresie kanały o małych szereg wymagań. średnicach budowano głównie z kamionNorma PN-EN 681-1:2002 zawiera wymaki, do budowy kanałów o większych prze- Od 2011 r. na terenie Unii Europejskiej gania dotyczące materiałów stosowanych krojach używano cegły i kamienia. W po- obowiązuje rozporządzenie Parlamentu jako uszczelnienia gumowe złączy rur łowie XIX w. pojawiły się nowe materiały Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011, przeznaczonych do przesyłania: konstrukcyjne: beton i żelbet. Od lat 30. ustanawiające zharmonizowane warunki XX w. rozpoczęła się ekspansja przewodów wprowadzania do obrotu wyrobów bu- • zimnej wody pitnej o temperaturze do z tworzyw sztucznych. Wraz z materiałami dowlanych, w tym wyrobów do uszczelnia50°C wykorzystywanymi do budowy systemów nia złączy, a więc i uszczelnień elastomero- • gorącej wody pitnej i wody nieprzeprzesyłu wody i ścieków zmieniały się rów- wych. Wspomniane wcześniej wymagania znaczonej do picia o temperaturze do nież materiały uszczelniające. znajdują odzwierciedlenie w zharmoni110°C zowanych normach dla wyrobów budowNajstarszym materiałem, z którego wyko- lanych oraz w udzielaniu europejskich oraz do systemów odwadniania, kanalinywano rury jest kamionka. Dawniej rury aprobat technicznych. Do uszczelnień zacji i odprowadzania wody deszczowej kamionkowe układane w wykopach otwar- z elastomerów znajdujących zastosowanie (przepływ ciągły o temperaturze do 45°C tych uszczelniano sznurem konopnym w systemach wodociągowych i odwadnia- i przepływ przerywany o temperaturze do bądź pakułami impregnowanymi substan- jących odnoszą się bezpośrednio następu- 95°C). cjami bitumicznymi. Obecnie, w związku jące normy: z rozwojem technologii bezwykopowych, W normie PN-EN 681-2 określono wymaopracowano inny system rur kamionko- • ISO 4633:2015 Rubber seals — Joint gania dotyczące materiałów na uszczelki wych, którego istotnym elementem są złąrings for water supply, drainage and formowe z elastomerów termoplastyczcza ze stali molibdenowej z uszczelką kausewerage pipelines — Specification for nych (TPE) stosowane w załącznikach
30
PLAST ECHO tonacja rynku
systemów termoplastycznych przewodów Guma — zalecenia dotyczące wykonania rurowych do: uszczelnień złączy rur — opis i klasyfikacja niedoskonałości) – uszczelnienia powinny • bezciśnieniowego odprowadza- być wolne od wad mogących mieć wpływ nia ścieków (przepływ przerywa- na ich prawidłowe działanie. ny, w temperaturze do 95°C, wewnątrz budynków) W celu oszacowania zmian właściwości • bezciśnieniowego odwadniania i ka- fizykochemicznych wyroby gumowe bada nalizacji, pod ziemią (przepływ ciągły się często w trakcie całego okresu eksplow temperaturze do 45°C i przepływ atacji. Taki sposób postępowania wiąże się przerywany w temperaturze do 95°C) jednak z wysokimi kosztami i jest czaso• odprowadzania wody deszczowej. chłonny, dlatego bada się próbki poddane przyspieszonemu starzeniu (w podwyższoWłaściwości elastomerów, trwałość wyro- nej temperaturze lub agresywnym środobów pozostających w kontakcie z różny- wisku), zaś wyniki badań ekstrapoluje się mi mediami, zależą przede wszystkim od przy zastosowaniu odpowiednich techich budowy cząsteczkowej. Kauczuki zbu- nik do rzeczywistego czasu eksploatacji. dowane są z długich, splątanych ze sobą Przykładowo, na tej podstawie szacuje makrocząsteczek, które w wyniku wulka- się, że trwałość uszczelnień wykonanych nizacji zostają połączone poprzecznymi z EPDM przekracza 500 lat. wiązaniami chemicznymi – siarkowymi bądź nadtlenkowymi. Jak już wspomniano, guma nie jest całkowicie odporna na chemikalia i czynniki W nowo powstałej strukturze występu- środowiskowe. W zależności od rodzaju je ok. 10% wolnej przestrzeni, co z jednej użytego kauczuku, wyroby mogą mieć strony zapewnia pożądaną elastyczność znaczną bądź niską odporność na okregumy, zaś z drugiej umożliwia wnikanie ślone czynniki. Dlatego w celu osiągnięcia do wnętrza materiału różnorodnych me- zamierzonej żywotności wyrobów oraz diów i odpowiada za występowanie nie- zapewnienia niskiej częstotliwości konserpożądanych zjawisk – relaksacji naprężeń wacji zapobiegawczej, ważny jest prawii pełzania, skracających czas eksploatacji dłowy dobór elastomerów. wyrobów gumowych. Wyroby gumowe charakteryzowane są przez szereg parametrów. Do podstawowych i powszechnie oznaczanych w specjalistycznych laboratoriach należą: twardość, wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie przy zerwaniu, wytrzymałość na rozdzieranie, odkształcenie trwałe po ściskaniu czy odporność na ozon i zmiana objętości w wodzie (lub oleju). Szczegółowy opis wykonywania wymienionych badań zawarty jest w konkretnych normach międzynarodowych, do których odnoszą się także wspomniane wcześniej normy dotyczące uszczelnień złączy systemów wodociągowych i kanalizacyjnych. Ocenie podlega również wygląd powierzchni wyrobów (ISO 9691:1992 Rubber — recommendations for the workmanship of pipe joint rings — description and classification of imperfections;
Poszukując odpowiedniego kauczuku należy mieć na uwadze skład chemiczny mediów, w których eksploatowany będzie wyrób. Istotną właściwością gumy stosowanej w uszczelnieniach jest odporność na środki dezynfekujące (bardziej ogólnie: czynniki utleniające), które wykorzystuje się w systemach wodociągowych. Zbyt niska odporność na tego typu substancje może znacznie skrócić żywotność uszczelnień. Można jednak kontrolować tę właściwość poprzez stosowanie odpowiednich przeciwutleniaczy. Przy doborze materiału na uszczelnienia gumowe rozpatruje się ponadto następujące właściwości: • • •
odporność na ścieranie i wtłaczanie w szczelinę zakres temperatur pracy zdolność do regeneracji dynamicznej – wyrażoną w postaci trwałego odkształcenia przy ściskaniu, relaksacji naprężeń i odbojności.
Wtłaczanie w szczelinę, związane ze zbyt dużym odkształceniem, może być przyczyną niewłaściwego montażu, nadmiernego odkształcenia uszczelki i powstawania pęknięć na jej powierzchni. W przypadku
WWW.PLASTECHO.COM
uszczelnień gumowych poddawanych cyklicznym zmianom temperatury podczas eksploatacji może się zdarzyć, że następują zmiany wymiarów, które powodują nieszczelność. Jest to istotnie ważne, gdy wyroby gumowe pracują w temperaturze bliskiej temperaturze zeszklenia (Tg) elastomeru, w której przechodzi on gwałtownie w stan szklisty, stając się kruchym. W tej postaci nie nadaje się do zastosowań inżynierskich. Z drugiej strony, w podwyższonej temperaturze w gumie zachodzą procesy związane z niestabilnością zespołu sieciującego, co powoduje wzrost twardości i sztywności gumy w całej objętości i prowadzi do powstawania spękań.
zmniejszania się naprężeń w odkształconej gumie w miarę upływu czasu (relaksacja naprężeń). Jeśli naprężenie uszczelniające spadnie do zera, wówczas uszczelka przestaje spełniać swoją funkcję. Szybkość zmian powstających w uszczelnieniu na skutek relaksacji jest trudna do oszacowania, choć wiadomo że fizyczna relaksacja naprężeń jest proporcjonalna do logarytmu czasu. Pod uwagę trzeba brać jednocześnie zmiany chemiczne zachodzące w gumie, które przebiegają proporcjonalnie do czasu. W przypadku uszczelnień można więc zdefiniować pewne rodzaje uszkodzeń krytycznych, którymi są: •
W przypadku uszczelnień bardzo ważnym zagadnieniem jest zdolność do regeneracji dynamicznej. Ściśnięte wstępnie uszczelnienie elastomerowe traci bowiem siłę uszczelniającą w wyniku skurczu termicznego (w niskiej temperaturze o-ring kurczy się bardziej niż obudowa, w której jest zamocowany), jak również na skutek
• • • •
wzrost lub spadek sztywności poza wartość graniczną powstawanie spękań powierzchniowych osłabienie w wyniku działania mediów utrata sprężystości w wyniku relaksacji naprężeń wtłaczanie w szczeliny.
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
31
Najlepszą metodą oszacowania czasu eksploatacji jest przeprowadzenie badań przyspieszonych. W takim przypadku należy jednak dokładnie zaplanować doświadczenie, aby uwzględnić wszystkie mechanizmy niszczenia wyrobu. •
Literatura McGilp L., Pipelines 101: The history of pipelines and how they are used in modern living, https://www.src.sk.ca/blog/pipelines-101-history-pipelines-and-how-they-are-used-modernliving, 21.11.2018 [dostęp: 12.05.2022] Madryas C., Kolonko A., Wysocki L., Konstrukcje przewodów kanalizacyjnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2002, ISBN 83-7085-642-X, https://dbc.wroc. pl/publication/1021/edition/1158/konstrukcje-przewodowkanalizacyjnych-madryas-cezary-wysocki-leszek-kolonko-andr zej?language=pl, [dostęp: 12.05.2022] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011R0305, [dostęp: 12.05.2022] Manual of Water Supply Practices M75, Elastomers for Waterworks: pipes, valves and fittings, American Water Works Association, Denver 2020, ISBN 978-1-64717-004-2 Common o-ring failure modes, https://www.prepol.com/services/why-do-o-rings-fail-a-brief-guide-to-o-ring-failure-modes, [dostęp: 16.05.2022] Gannon M., Effects of aging on elastomer seals, https://www. sealingandcontaminationtips.com/effects-of-aging-on-elastomer-seals/, 26.02.2021 [dostęp: 16.05.2022] The lifetime of pipe seals, https://www.trelleborg.com/en/seals-and-profiles/news-and-events/2015-the-lifetime-of-pipe-seals, 17.07.2015 [dostęp: 16.05.2022]
PLASTPOL 2022
34
PLAST ECHO tonacja rynku
CO W KIELCACH PISZCZY? Kieleckie Targi Plastpol już od ćwierć wieku stanowią centralny punkt spotkań biznesu i dialogu przedstawicieli sektora przetwórstwa tworzyw w Europie Środkowo-Wschodniej. Ich rangę wzmacnia fakt, że podobne wystawy wciąż nie są organizowane w najbliższym sąsiedztwie naszego kraju. Jednak pandemia mocno wpłynęła na branżę targową i uczestnicy rynku słusznie obawiali się, po dość mizernych edycjach wielu imprez wystawienniczych w ostatnich 2 latach, o przyszłość tego sektora. Wydaje się wszak, że przynajmniej kieleckie targi złapały drugi oddech i znalazły się na drodze do dawnej świetności.
rzyw sztucznych – jeden cel, wiele możliwości”, która również odbyła się w trakcie pierwszego dnia targów. Spotkanie zorganizowane zostało przez Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu – Krajowy Klaster Kluczowy. Jednak sercem każdych targów branży przetwórczej są maszyny. Stoiska, na których prezentowane są działające urządzenia, przyciągają tłumy zwiedzających, wystawcom zaś pozwalają zobrazować zawiłości oferowanych technologii, i co najważniejsze, przedstawić efekt końcowy. Dla sektora przetwórczego najbardziej popularną jest technologia formowania wtryskowego i to właśnie wtryskarki znajdują się w centrum zainteresowania podczas każdej wystawy. Jest to szczególnie widoczne w Kielcach, gdzie druga pod względem popularności metoda przetwórstwa – wytłaczanie – obecna jest w zdecydowanie bardziej skromnym anturażu.
wiązaniami technologicznymi w zakresie tej technologii. Stoisko austriackiej firmy Wittmann Battenfeld to przede wszystkim w pełni elektryczna wtryskarka EcoPower 55, na której, z wykorzystaniem ośmiokrotnej formy, zaprezentowana została produkcja opasek do węży medycznych. Wtryskarkę wyposażono w pakiety technologiczne: HiQ Flow kompensujący wahania lepkości materiału na etapie dozowania, HiQ Melt kontrolujący jakość tworzywa na etapie wtrysku oraz HiQ Metering zapewniający aktywną pracę końcówki ślimaka i regulujący dawkę dozowania.
– Za pomocą tego stanowiska prezentujemy pełną integrację Wittmann 4.0. Niezależnie od rodzaju urządzenia, wtryskarka sama wykrywa w jaki sposób zostało ono podłączone, kalibruje się i ustawia oraz nadzoruje jego pracę. To system, jaki od kilku lat oferujemy naszym klientom W tym roku w Kielcach ponownie zjawili i obecnie jest to standard naszych urząsię najwięksi producenci maszyn i urzą- dzeń – powiedział Bogdan Zabrzewski dzeń do formowania wtryskowego, którzy z Wittmann Battenfeld Polska. zaprezentowali szeroką ofertę sprzętową. Krótki spacer po halach targowych pozwo- System Ingrinder, również prezentowany Tradycyjnie ważnym punktem każdej edy- lił zapoznać się bliżej z najnowszymi roz- na stoisku Austriaków, został zaprojektocji targów w Kielcach jest konferencja prasowa Plastics Europe Polska, która już na trwałe wpisała się w oficjalne otwarcie tej wystawy. Spotkanie to, dzięki podsumowaniu kondycji branży w oparciu o oficjalne statystyki europejskie i krajowe, pozwala uczestnikom na głębsze zrozumienie procesów, jakie zachodzą w sektorze przetwórczym. Świadczyć o tym może tegoroczna edycja Plastpolu, którą odwiedziło prawie 400 firm z 26 krajów świata, zajmując niemal 10 tys. m2 powierzchni wystawienniczej. Na targach pojawili się ponownie potentaci z branży przetwórczej, mogliśmy więc po raz kolejny zobaczyć pracujące maszyny i urządzenia takich firm jak: Engel, Arburg, KraussMaffei, Wittmann Battenfeld czy Sumitomo (SHI) Demag.
W tym roku, oprócz podsumowania opartego na oficjalnych statystykach europejskich i krajowych, zaprezentowano pogłębioną analizę danych dotyczących obiegu tworzyw w polskiej gospodarce. Temat recyklingu został ponownie poruszony podczas konferencji „Recykling two-
WWW.PLASTECHO.COM
wany specjalnie dla mniejszych wtryskarek serii EcoPower i SmartPower. Składa się on z energooszczędnej wtryskarki hydraulicznej serii SmartPower 60/210 wyposażonej w zintegrowany z nią chwytak wlewków oraz z młyna przystanowiskowego. Wyposażenie stanowiska uzupełnia podajnik podciśnieniowy z zaworem dla dozowania przemiału. Chwytak wlewków odbierał wlewki i wrzucał je do zintegrowanego z wtryskarką młyna. Przemiał odbierany był przez podajnik i mieszany z tworzywem bazowym w ustalonej proporcji. Układ sterowania wtryskarki wyposażony został w funkcję HiQ Flow, reagującą na zmiany lepkości wtryskiwanego materiału. Dzięki ocenie wahań lepkości, wtryskarka już na etapie wykonywanego cyklu mogła wprowadzać korekty dotyczące ciśnienia żony w silnik, a obracany był przez manidocisku i punktu przełączenia na docisk. pulator poruszający się po okręgu, co jest dość trudne do zaprogramowania. Hybrydowa wtryskarka Allrounder 520 H niemieckiego Arburga produkowała Firma Sumitomo (SHI) Demag Plastics Mana targach pipety w cyklu trwającym około chinery przedstawiła najnowocześniejszy 6 sekund. W ten sposób można osiągnąć system wtrysku elastomerów LSR. Prezenwydajność około 19 200 wyprasek na go- towane gniazdo produkcyjne zawierało dzinę. Jako kompletne gniazdo produk- w pełni zautomatyzowany system dozowacyjne, linia produkcyjna jest wyposażona nia firmy Nexus na całkowicie elektrycznej m.in. w moduł czystego powietrza z joni- wtryskarce IntElect 130/520-450. Z tym zacją przemieszczany układem zamykania. gniazdem zintegrowano robota z nowej serii robotów kartezjańskich SAM-C właDrugim eksponatem na stoisku Arburga, snej marki. Zarówno system dozowania również zautomatyzowanym, była elek- ServoMix Z200 firmy Nexus, jak i samotryczna maszyna z serii Alldrive. Urządze- dzielnie opracowana automatyka SAM-C nie „pod klucz”, wykorzystujące Allrounder zostały po raz pierwszy zaprezentowane 570 A ze sterowaniem Gestica, wytwarzało w Polsce. tzw. „pogniecione” pudełko. Na wystawie zademonstrowano produk– Jest to pierwsze w Polsce urządzenie cję złożonego uszczelnienia osiowego do tego typu; ustanawia ono nowy standard samochodów, które zostało zaprojektosterowania, który ma za zadanie wyrę- wane do formowania w formie 16-gniazczać operatorów w wielu czynnościach, dowej z bezpośrednim doprowadzeniem automatyzując je i dobierając optymalnie materiału. parametry pracy maszyny do konkretnego detalu – powiedział Konrad Szymczak – Tworzywo w postaci 2 komponentów doz Arburg Polska. starczane jest do mieszalnika statycznego, z którego pod ciśnieniem ok. 50 bar doIstotną atrakcją tej komórki produkcyjnej zowane jest do cylindra. Oczywiście kombył manipulator Multilift Select, który od- ponenty mogą być wzbogacane o dodatki, bierał gotowe detale z formy i odstawiał je takie jak np. barwnik. Mieszanka wtryskina przenośnik taśmowy. Ciekawostką jest wana jest do formy, będącej niejako odfakt, iż sam przenośnik nie został wyposa- wróceniem formy gorącokanałowej, co
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
35
oznacza że został tu zastosowany system zimnokanałowy, a część formująca, czyli gniazda, są ogrzewane do temperatury ok. 180–200°C – wyjaśnił Adam Zwierzyński z Sumitomo (SHI) Demag. Wrocławski Dopak, będący przedstawicielem firmy KraussMaffei na rynku polskim, zaprezentował na swoim stoisku szeroką gamę maszyn niemieckiego producenta. – Kamieniem milowym tegorocznej wystawy jest premiera rynkowa nowej serii wtryskarek elektrycznych KraussMaffei precisionMolding. Jest to odpowiedź na potrzeby rynku w zakresie maszyn prostych, szybko dostępnych i w bardzo atrakcyjnej cenie. Jesteśmy przekonani, że ta seria maszyn będzie w kolejnych latach naszym hitem sprzedażowym w segmencie ekonomicznym – powiedziała Ilona Bazgan z firmy Dopak. PrecisionMolding jest idealną maszyną do standardowych zastosowań w formowaniu wtryskowym, np. przy produkcji detali technicznych, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a także wyprasek do branży motoryzacyjnej, opakowaniowej i medycznej. Od momentu wprowadzenia na rynek w regionie Azji i Pacyfiku w 2019 r., seria wtryskarek precisionMolding z dużym powodzeniem ugruntowała swoją pozycję w tym regionie.
36
PLAST ECHO tonacja rynku
Borche, co stanowiło kompletny przegląd maszyn z oferty marki: wtryskarkę do produkcji detali wielkogabarytowych BU2, szybkobieżną BH2, hybrydową BE oraz standardowe maszyny BI i BS. Nowością targową była seria wtryskarek elektryczno-hydraulicznych BE wyposażona w 2 układy napędowe. Układ elektryczny realizuje procesy zamykania formy, wtrysku i plastyfikacji, a układ hydrauliczny obsługuje pozostałe napędy wtryskarki. Połączony układ hybrydowy pozwala na optymalne wykorzystanie możliwości wtryskarki pod względem precyzji oraz prędkości działania i idealnie nadaje się do masowej produkcji precyzyjnych wyprasek. Seria wtryskarek precisionMolding jest dostępna w zakresie sił zwarcia od 500 do 3200 kN. Dzięki łatwej obsłudze i intuicyjnemu programowaniu, jest to idealny model podstawowy do w pełni elektrycznego formowania wtryskowego, który zadowoli zarówno doświadczonych przetwórców, jak i początkujących w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych.
doniczki z polipropylenu w ciągu jedynie 4 sekund czasu cyklu. Całkowicie elektryczna seria e-motion oznacza wyjątkowo energooszczędne i wydajne wtryskiwanie. W zaawansowanej koncepcji maszyny wszystkie główne ruchy napędzane są serwoelektrycznie. Inteligentne systemy asystenckie iQ weight control, iQ clamp control i iQ melt control zwiększają dodatkowo wydajność produkcji również Austriacki Engel zaprezentował na tar- w tym eksponacie. gach gniazdo produkcyjne ze zintegrowanym robotem przegubowym Engel easix. W tym roku na stoisku Plastigo – polskiego Na wtryskarce Engel duo 2460/400 pro- dystrybutora maszyn i urządzeń do przedukowane były, przy wsparciu robota, pu- twórstwa tworzyw sztucznych – zaprezendełka śniadaniowe z polipropylenu. Dzięki towano aż 5 gniazd produkcyjnych firmy technologii dwupłytowej maszyna duo łączy dużą moc z relatywnie niewielką powierzchnią posadowienia. Jednostki sterujące obu systemów, maszyny i robota, posiadają wspólną bazę danych, pod warunkiem że są dostarczone przez Engel z jednego źródła jako zintegrowane rozwiązanie systemowe. W takim przypadku robot przegubowy easix może dostosować swoje ruchy precyzyjnie do ruchów maszyny. Może on przykładowo rozpocząć wjazd do formy, gdy ta jeszcze się otwiera i w ten sposób skrócić czas przenoszenia detalu. Drugim eksponatem była wtryskarka Engel e-motion 740/160, która produkowała
Seria BU2 to hydrauliczne wtryskarki dwupłytowe o sile zamykania od 500 ton do 3300 ton, przeznaczone do produkcji wielkogabarytowych wyrobów. Z kolei seria BH2 to hydrauliczne wtryskarki kolanowe o sile zamykania od 130 ton do 500 ton. Seria szybkobieżnych i precyzyjnych maszyn dedykowana jest branży opakowaniowej, a dzięki zachowaniu czystości w strefie formy, również branży medycznej i elektronicznej. Uwagę zwracała także nowa seria wtryskarek hydraulicznych BI o sile zamykania od 90 ton do 500 ton, która posiada
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
37
opakowaniowej. Wtryskarka o sile zwarcia 350 ton produkowała detale w czasie cyklu poniżej 4 sekund. – Wtryskarki elektryczne charakteryzują się zdecydowanie najniższym zużyciem energii, szybkością produkcji i niezawodnością, ale także dokładnością, co jest niezwykle ważne zarówno w przemyśle technicznym, jak i medycznym – zaznaczył Wojciech Nadolny z Toyo Europe.
(w porównaniu do serii BS) zwiększoną możliwość optymalnej konfiguracji wtryskarki pod względem mocy oraz wielkości jednostek wtryskowych. Zmodyfikowana budowa ramy i jednostki zamykającej podnosi sztywność konstrukcji i poprawia stabilność pracy, a zwiększony skok otwarcia i prześwit między kolumnami pozwala na montaż form o większych gabarytach.
Obecny już od kilku lat na polskim rynku turecki Hürmak tym razem zaprezentował hybrydową wtryskarkę PRO 310. Wszystkie podstawowe modele wtryskarek Prodigy (PRO) posiadają energooszczędny układ sterowany częstotliwościowo z wykorzystaniem serwomotoru światowego lidera w produkcji innowacyjnych systemów – firmy Baumüller (Niemcy). System ten doskonale współpracuje z zainstalowanym oprogramowaniem serii KEBA 2000–8000 i utrzymuje optymalną równowagę między wydajnością a efektywnością.
1.Plastcompany na swoim stoisku zaprezentowało wtryskarki hydrauliczne niemieckiego producenta Dr.BOY, którego firma jest oficjalnym dystrybutorem na terenie Polski. Jedną z nich była wtryskarka BOY 125E o sile zwarcia równej 1250 kN. Jest to maszyna niezwykle kompaktowa – dzięki zastosowaniu dwupłytowego ciągnionego układu zamykania formy, zajmu- Maszyny serii PRO są proste w obsłudze, je powierzchnię nieznacznie przekraczają- łatwe w utrzymaniu i nie wymagają wyYizumi Germany zaprezentowało cieka- cą 5 m2. sokich kosztów eksploatacji. Dzięki wtrywą maszynę pionową do wtryskiwania skarkom serii PRO można stosować różne profili technicznych, np. uszczelek do sa- Drugą prezentowaną w Kielcach maszy- techniki formowania wielokomponentomochodów. Jest to maszyna o 50 tonach ną była pionowa wtryskarka BOY 25E VV wego – równoległe ustawienie 2 jednosiły zwarcia, która pracuje w systemie o sile zamykania 250 kN, która wyróżnia stek wtryskowych pozwala na wtryskiautomatycznym. się powierzchnią podstawy wynoszącą wanie materiałów jednocześnie lub zaledwie 1,37 m² i dużą ilością miejsca sekwencyjnie. Przewidziano również opcje – Podczas ubiegłej edycji widzieliśmy, na urządzenia peryferyjne i automatykę. rozmieszczenia drugiej i trzeciej jednostki że jest duże zainteresowanie tego typu wtryskowej – z góry i z boku. urządzeniami, dlatego też w tym roku Japoński producent wtryskarek Toyo posiaprzywieźliśmy tę wtryskarkę do Kielc – po- da szeroki asortyment w pełni elektrycz- Tegoroczna edycja targów Plastpol była wiedział Bogdan Gruber z Yizumi Germany. nych wtryskarek serii SI-6S, który dzieli znacząco większa od wystawy w 2021 r., się na 13 różnych rozmiarów, od 50 ton do która znowuż była dwukrotnie większa niż – Poza tym pokazujemy również drukarkę 1300 ton. W serii 6S wprowadzono 2 nowe poprzednia odsłona. Czy to oznacza, że za3D, którą klienci mogą obserwować w trak- modele o sile zwarcia 550 i 1000 ton, równo branża targowa jak i przetwórcza cie pracy – podczas wykonywania różnych a także dodano nowe sterowanie o nazwie wracają na ścieżkę wzrostu? W obliczu detali. Maszyna posiada 4 strefy grzewcze, System 800 z 18,5-calowym kolorowym obecnej sytuacji politycznej chyba nie w których materiał jest uplastyczniany. wyświetlaczem LCD, obsługą wielodotyko- znajdzie się nikt, kto znałby odpowiedź W tym momencie używamy PLA z włók- wą, wysoką funkcjonalnością, przejrzystym na to pytanie. nem drzewnym do wydrukowania małego menu oraz intuicyjnym interfejsem. wazonu; oczywiście możemy również druJak jednak zapewniają wystawcy – Kielce kować z wielu innych materiałów – doda- Na targach firma zaprezentowała 2 wtry- to tradycyjne miejsce spotkań polskich ła Jana Rogowski, także reprezentująca tę skarki: standardową, o sile zwarcia 180 przetwórców i oby ta tradycja była z sukceniemiecką firmę. ton oraz maszynę dedykowaną dla branży sem kontynuowana. •
38
PLAST ECHO tonacja rynku
„DNI EKSTRUZJI” 1.PLASTCOMPANY DUŻYM SUKCESEM Firma 1.Plastcompany już po raz kolejny w tym roku zaprosiła swoich klientów do spotkania „na żywo” ze swoimi pracownikami. Tym razem w Bronisławowie, położonym pomiędzy Łodzią a Warszawą, w przepięknym otoczeniu Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, uczestnicy „Dni Ekstruzji” mogli zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie wytłaczania rur z tworzyw sztucznych. Do hotelu Magellan przybyło ponad 60 przedstawicieli branży przetwórstwa tworzyw sztucznych, skupionych głównie wokół sektora produkcji rur, aby zapoznać się z ofertą 1.Plastcompany przeznaczoną dla tej gałęzi przemysłu. Pierwszy dzień seminarium poświęcony został firmie KraussMaffei, która jest uznanym dostawcą maszyn i urządzeń do produkcji rur z tworzyw sztucznych. Klaus-Dieter Lorius, szef działu rur i profili, opowiedział m.in. o najnowszej inwestycji niemieckiego producenta. Najnowocześniejsze na świecie centrum techniczne ekstruzji, które powstaje w Laatzen koło Hanoweru, będzie dysponować 26 liniami do wytłaczania. – Od trzeciego kwartału 2022 r. klienci znajdą w jednym miejscu całe spektrum repertuaru technologii wytłaczania KraussMaffei. Najważniejszym punktem nowego zakładu w Laatzen, w którym w przyszłości połączą się działy ekstruzji z Monachium i Hanoweru zatrudniające 700 pracowników, jest duże centrum techniczne wytłaczania – wyjaśnił Klaus-Dieter Lorius – Nasi klienci będą mogli na żywo wypróbować wszystkich technologii dostępnych w KraussMaffei, przeprowadzać testy z własnymi surowcami i wymieniać się pomysłami z doświadczonymi pracownikami ze wszystkich dziedzin wytłaczania,
takich jak mieszanie, ekstruzja rur i profili, producentom wyraźną przewagę nad konale też tymi dotyczącymi cyfryzacji i Prze- kurencją, ponieważ wysoce wydajny sysmysłu 4.0 – dodał. tem wewnętrznego chłodzenia rur zapewnia jeszcze lepszą efektywność kosztową. Drugim punktem wystąpienia przedstawiciela KraussMaffei była prezentacja Inne prezentacje firmy KraussMaffei dosystemu wytłaczania QuickSwitch firmy tyczyły bezpośredniego wytłaczania i poKraussMaffei, który pozwala na znaczące dwójnej kompresji rur PVC oraz ekstruzji skrócenie czasu zmiany średnic rur w trak- profili PVC. Na koniec pierwszego dnia cie procesu ekstruzji. System QuickSwitch „Dni Ekstruzji” przedstawiciel T.H.E. Majest przeznaczony do czterech zakresów chines zaprezentował technologie prośrednic: od 25 do 63 milimetrów, od 70 do dukcji rur pięciowarstwowych z płasz160 milimetrów, od 160 do 250 milime- czem aluminiowym. trów i od 280 do 500 milimetrów. W zależności od wymagań i zastosowania można Drugi dzień seminarium rozpoczęły preprodukować zarówno jednowarstwowe, jak lekcje dotyczące oferty 1.Plastcompany i wielowarstwowe rury poliolefinowe. w zakresie dodatków do tworzyw, zarówno PVC jak i poliolefin. Uczestnicy mogli System QuickSwitch można także opcjo- zapoznać się z szeroką gamą masterbatnalnie wyposażyć w innowacyjny system chy, barwników, modyfikatorów i środków wewnętrznego chłodzenia rur (IPC). Daje to smarnych dostarczanych przez firmę.
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
39
Jednak nie bez powodu w kuluarach spotkania dzień ten nazywano dniem „serwisowym”. Dzięki połączeniu online z pracownikami działu technicznego firmy KraussMaffei, uczestnicy „Dni Ekstruzji” mogli szczegółowo zapoznać się z kwestiami dotyczącymi serwisu maszyn i urządzeń tego niemieckiego producenta. W ramach bloku serwisowego zaprezentowano m.in. wirtualny serwis SmartAssist. Aplikacja ta umożliwia kontakt serwisowy z ekspertami KraussMaffei na całym świecie za naciśnięciem jednego przycisku. Rozwiązanie pozwala na zaawansowaną i bezpieczną komunikację audio/ wideo, np. między operatorem maszyny a ekspertem znajdującym się w dowolnym miejscu na świecie. Dzięki Augmented Reality na rzeczywiste obiekty można nakładać wirtualne teksty i symbole, co zwiększa jakość i szybkość m.in. rozwiązywania problemów.
takt z klientem. W zastosowanej przez nas formule spotkań mamy więcej czasu, aby wymienić z klientami bieżące doświadczenia. Istotne jest również to, że w trakcie takich spotkań dochodzi do interakcji także pomiędzy samymi klientami. To dla nas W trakcie części seminarium poświęconej wartość dodana. aspektom technicznym poruszono również kwestie napraw i regeneracji urzą- Uczestnicy seminarium bardzo pozytywnie dzeń, konwersji napędów z DC na AC, czy ocenili organizację „Dni Ekstruzji”, któteż aktualizacji stosowanego w maszynach ra ich zdaniem była profesjonalna i stała KraussMaffei oprogramowania (z dotych- na wysokim poziomie. W ich opinii organiczasowego środowiska C4 na C6). Gospodarzami ostatniej sesji tego dnia były zaproszone przez organizatorów firmy Mixaco, Azo, QIP i Transitube, których rozwiązania również znajdują się w ofercie 1.Plastcompany. Daniel Seibel z Azo zaprezentował ofertę firmy w zakresie systemów transportu, dawkowania, ważenia i mieszania, Rolf Haverkamp z Transitube zajął się tematyką transportu proszków, zaś Gunther Scheiflinger opowiedział o rozwiązaniach firmy QIP w zakresie urządzeń peryferyjnych. – Jest to kolejne zorganizowane przez naszą firmę wydarzenie – podsumował „Dni Ekstruzji” Tomasz Zahorski, dyrektor zarządzający 1.Plastcompany Polska – Zajmuje ono szczególne miejsce w naszej filozofii działania. Preferujemy bezpośredni kon-
zatorom i prowadzącym udało się uniknąć zarazem zbytniej formalności, co pozwoliło na zadawanie konkretnych, czasem niełatwych pytań w trakcie prelekcji. Co jednak najważniejsze, żadne z pytań nie pozostało bez satysfakcjonującej odpowiedzi. – Bardzo bogaty program konferencji, profesjonalni prelegenci, a co najważniejsze sympatyczna atmosfera – ocenił jeden z uczestniczących w „Dniach Ekstruzji” gości. •
40
PARTNER DZIAŁU
PLAST ECHO Brzmienie Otoczenia
IIPROJEKT USTAWY WDRAŻAJĄCEJ ROP ZAGROŻENIEM DLA POLSKI Prawidłowo zaprojektowany i implementowany system ROP jest ogromną szansą dla Polski, tworząc niezbędne fundamenty dla GOZ. Jednakże wadliwie zaprojektowany będzie stanowił realne zagrożenie, generując negatywne skutki dla środowiska i społeczeństwa. Tymczasem prace nad ROP idą w złym kierunku – ostrzega w apelu do decydentów Konfederacja Lewiatan. Pracodawcy apelują o interwencję w zakresie planowanych rozwiązań legislacyjnych mających wdrożyć ROP dla odpadów opakowaniowych, z obawy że spodziewany projekt ustawy z sierpnia 2021 r. (UC 81) zostanie przyjęty bez zmiany jego fundamentalnych (a jednocześnie wadliwych) założeń, negatywnie wpływając na polskie społeczeństwo i przedsiębiorców, a w szczególności powodując: •
•
•
wygenerowanie olbrzymich i nieproporcjonalnych do celu ustawy kosztów dla całego społeczeństwa, które to koszty odzwierciedlone będą w cenach produktów na półce sklepowej i w stawce za wywóz odpadów, co dodatkowo zwiększy presję inflacyjną zaprzepaszczenie unikatowej szansy na rozwój polskiego systemu gospodarki odpadami, w tym przemysłu recyklingu, zmuszając polskich producentów do importu surowców i opakowań spełniających wymogi GOZ (z obowiązkową zawartością surowców wtórnych), „cementując” na dekady wadliwe rozwiązania systemowe niespełnienie obowiązków środowiskowych, m.in. w zakresie recyklingu, narażając Polskę na wysokie kary oraz podatek Unii Europejskiej od odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddanych recyklingowi.
Obowiązek wdrożenia przez Polskę mechanizmu ROP, zgodnie z dyrektywą o odpadach przyjętą w 2018 r., upłynął w lipcu 2020 r., podczas gdy ogrom problemów związanych z gospodarką odpadami opa-
kowaniowymi jakie ten mechanizm miał zaadresować coraz bardziej nabrzmiewa, szczególnie w obliczu nadchodzących wysokich wymagań GOZ. Obserwując ponad 2-letni proces prac nad projektem ustawy oraz towarzyszącą tym pracom narrację w domenie publicznej, można odnieść wrażenie, iż ustawodawca nie zdaje sobie sprawy z natychmiastowych i długoterminowych, negatywnych konsekwencji wdrożenia wadliwych rozwiązań znajdujących się obecnie w projekcie. W centrum uwagi ustawodawcy znajduje się aspekt finansowy, wadliwie postrzegany jako okazja do pozyskania dodatkowego strumienia pieniądza, który wraz z wprowadzeniem ROP pojawi się w gospodarce w postaci obowiązkowych opłat od wprowadzających.
Niestety, obecny projekt ustawy odbiera wprowadzającym wpływ na efektywność selektywnej zbiórki i recyklingu poprzez skierowanie pochodzących od nich opłat ROP do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Fundusz, nie będąc odpowiedzialnym za osiągnięcie poziomów recyklingu, ma rozdzielać pieniądze do gmin. Takie założenie, w oderwaniu od realiów rynkowych i operacyjnych, jest całkowicie sprzeczne z celami GOZ, w konsekwencji zaprzecza zamysłowi ROP. Co należy podkreślić, realnym beneficjentem całego systemu powinny być społeczeństwo i środowisko, a nie gminy czy recyklerzy. Nieprawidłowe oszacowanie i dystrybucja środków, dołożenie dodatkowych i nieuzasadnionych kosztów oraz kar spowodują bardzo wysokie opłaty dla wprowadzająZasada ROP zakłada, że wprowadzający cych, które w efekcie przełożą się na nadprodukty w opakowaniach na rynek mają mierny wzrost cen produktów dla Polaków. finansową lub finansową i organizacyjną odpowiedzialność za gospodarowanie Dlatego projektowanie systemu powinno odpadami powstającymi z ich produktów. być dokonane przez pryzmat celu i benefiSednem idei ROP jest zaprzęgnięcie tych cjenta ROP (środowiska i obywatela), a nie dodatkowych środków do stymulowania przez pryzmat poboru i podziału pieniądza. efektywności systemu zarządzania od- Niezbędne są rozwiązania systemowe, któpadami opakowaniowymi, w taki sposób re uporządkują rynek przez zdefiniowanie aby finalnie zapewnić realizację istotnych ról i narzędzi niezbędnych do realizacji celów środowiskowych dotyczących opa- obowiązków każdego z uczestników syskowań, a w szczególności zmaksymalizo- temu. Jest to jedyna droga do osiągnięcia wać jakość selektywnej zbiórki, sortowa- celów środowiskowych, przy ograniczenia i recyklingu. Powyższe ma skutkować niu i tak nieuchronnego wzrostu cen dla uzyskaniem jak najwyższych poziomów konsumenta. Aby zagwarantować krajom recyklingu przy optymalnych kosztach członkowskim UE właściwe zaprojektowadla społeczeństwa. Z tego powodu nie nie systemu ROP, w art. 8a dyrektywy o odjest przypadkowe, że ROP zakłada pobór padach określone zostały „Minimalne Wypieniądza u wprowadzających jako u tych magania” dotyczące systemu, które zostały uczestników łańcucha wartości, którzy całkowicie zignorowane przez stronę rząmają wpływ zarówno na zapewnienie dową w opublikowanym projekcie ustawy. przydatności opakowania do recyklingu (lub ponownego użycia) jak i na popyt Apelujemy, aby ustawodawca zapewnił rena surowiec wtórny pochodzący z tegoż alną debatę nad zmianą projektu ustawy recyklingu. Również to na wprowadzają- (UC 81), mającą na celu wypracowanie syscych spoczywa odpowiedzialność za wy- temu ROP w oparciu o art. 8a dyrektywy wiązanie się z obowiązku uzyskania wy- o odpadach – napisali pracodawcy w apelu maganych prawem poziomów recyklingu, do wszystkich decydentów. a w razie nieuzyskania odpowiedniego poKonfederacja Lewiatan ziomu, ponoszenia kar finansowych.
PARTNER DZIAŁU
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25 41
II„TWORZYWA SZTUCZNE W OBIEGU ZAMKNIĘTYM” – DRUGA EDYCJA RAPORTU PLASTICS EUROPE JUŻ DOSTĘPNA Plastics Europe opublikowało raport „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym – analiza sytuacji w Europie”, który zawiera szczegółową analizę obiegu tworzyw sztucznych uwzględniającą produkcję, przetwórstwo, konsumpcję, gospodarkę odpadami, recykling oraz wykorzystanie recyklatów w Europie w 2020 r. Wnioski raportu posłużą jako fundament zintensyfikowanego dialogu z interesariuszami i działań w kierunku przejścia przemysłu tworzyw sztucznych na obieg zamknięty oraz osiągnięcia celów w zakresie neutralności klimatycznej określonych do 2050 r. Oprócz pozytywnych zmian, publikacja sygnalizuje potrzebę przyspieszenia postępów w dążeniu do cyrkularności.
celów określonych przez PPWD i CPA konieczne jest podwojenie obecnych zdolności recyklingu w Europie. Branża dostrzega i wspiera potrzebę szybszych zmian systemowych. Kontynuowane są inwestycje w nowe technologie: europejscy producenci tworzyw sztucznych planują zainwestować 7,2 mld euro do 2030 r. w recykling chemiczny, jako uzupełnienie recyklingu mechanicznego, co pozwoliłoby wprowadzić na rynek w Europie dodatkowe 3,4 mln ton tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu do 2030 r. Co więcej, branża z zadowoleniem przyjmuje planowaną nowelizację unijnej Dyrektywy Odpadowej (EU Waste Framework Directive), która stanowi kluczowy akt prawny regulujący kwestie związane z niezbędnymi inwestycjami i rozwojem Po publikacji raportu SYSTEMIQ „ReShaping Plastics” i propozycji zdolności produkcyjnych. działań ogłoszonych przez Plastics Europe w celu przyspieszenia przejścia szeroko rozumianego europejskiego systemu tworzyw sztucznych na cyrkularność i zeroemisyjność, nowa publikacja przedstawia analizę tworzyw sztucznych w całym cyklu życia na podstawie europejskich danych za rok 2020. Pomaga również śledzić postępy w osiąganiu wyższych poziomów recyklingu i zawartości recyklatów oraz ocenić sytuację w odniesieniu do europejskich celów i zadań określonych w PPWD i CPA. Uwzględniając wyjątkową sytuację w roku 2020, produkcja recyklatów pochodzących z odpadów pokonsumenckich wzrosła o 12% w porównaniu z 2018 r. Ich wykorzystanie w nowych produktach zwiększyło się o 15%, osiągając 4,6 mln ton i wyznaczając wzrostowy trend poziomów cyrkularności w systemie tworzyw sztucznych. W raporcie podkreślono, że ilość pokonsumenckich odpadów tworzyw sztucznych kierowanych do zakładów recyklingu również wzrosła o 8% w porównaniu z danymi z 2018 r., osiągając wskaźnik recyklingu na poziomie 35%. W dalszym jednak ciągu aż 65% pokonsumenckich odpadów tworzyw trafiło na składowiska lub zostało spalone z odzyskiem energii.
W raporcie wskazano również, że istnieje luka w danych dotyczących wykorzystania tworzyw sztucznych oraz ilości zebranych odpadów. Rozbieżności te częściowo tłumaczy fakt, że niektóre wyroby z tworzyw sztucznych są dalej w użyciu. Priorytetem dla Plastics Europe i jego firm członkowskich, we współpracy z łańcuchem wartości, będzie dalsze badanie i lepsze poznanie przyczyn występowania tej luki oraz odróżnienie ilości tworzyw rzeczywiście będących w użyciu od odpadów tworzyw, które przypuszczalnie nie zostały zidentyfikowane w różnych strumieniach odpadów.
Raport wskazuje ponadto, że europejski wskaźnik recyklingu dla opakowaniowych odpadów tworzyw wyniósł 46% (liczony zgodnie z poprzednią metodologią wg PPWD), w porównaniu do 42% w 2018 r. Co równie optymistyczne, dane dotyczące zawartości recyklatów pokazują, że w latach 2018–2020 ilość recyklatów wykorzystywanych w produktach opakowaniowych wzrosła o 43%. Podsumowując, raport potwierdza, że dla przyspieszenia postępu w dążeniu do cyrkularności kluczowe jest zintensyfikowanie Chociaż dane z 2020 r. pokazują pozytywne zmiany, to raport współpracy z partnerami w łańcuchu wartości oraz stworzenie sygnalizuje również, że dalszy postęp musi zwiększyć tempo, by nowych ram prawnych, które będą większą zachętą do inwestomożliwe było osiągnięcie średnio- i długoterminowych celów wania i innowacyjności, jednocześnie utrzymując konkurencyjw zakresie zamykania obiegu. Z analizy wynika, że do osiągnięcia ność europejskiego przemysłu w skali globalnej.
42
PLAST ECHO Brzmienie Otoczenia
PARTNER DZIAŁU
IINALEŻYTA STARANNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW WS. ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU – SPOTKANIE BUSINESS EUROPE 29 kwietnia 2022 r. BusinessEurope spotkało się z firmami zrzeszonymi w ramach Konfederacji Lewiatan, aby przedstawić główne założenia projektu dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Due Dilligence) zaproponowanego przez Komisję Europejską 23 lutego br. Dyrektywa oznacza nowe obowiązki nałożone na firmy, które będą zobligowane do sprawdzania swoich całych łańcuchów dostaw pod kątem identyfikowania ich wpływu na środowisko oraz przestrzegania praw człowieka, w tym praw pracowniczych. BusinessEurope zgłasza sporo zastrzeżeń do obecnego kształtu dyrektywy. Spotkanie otworzyła dyrektorka przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Bruk-
seli, Kinga Grafa. Stanowisko BusinessEurope przedstawił dyrektor departamentu prawnego Pedro Oliveira oraz ekspertka ds. prawnych Linn Oetterli.
zatrudniają powyżej 250 pracowników i mają globalne obroty netto przekraczające 40 mln euro. W przypadku tych przedsiębiorstw przepisy zaczną być stosowane 2 lata później niż w przypadku przedsięNowe przepisy będą miały zastosowa- biorstw grupy 1. nie do następujących przedsiębiorstw i sektorów: • Przedsiębiorstwa spoza UE działające w UE, o obrocie wygenerowanym • Przedsiębiorstwa z UE: w UE odpowiadającym progom dla grupy 1 i 2. – Grupa 1: wszystkie przedsiębiorstwa UE z ograniczoną odpowiedzialnością, o zna- Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) nie czącym rozmiarze i mocy gospodarczej są bezpośrednio objęte zakresem wniosku, (zatrudniające powyżej 500 pracowników co nie znaczy, że nie wpłynie on również i o globalnych obrotach netto powyżej 150 na ich działalność. Wniosek ma bowiem zamln euro). stosowanie do własnej działalności przed– Grupa 2: inne przedsiębiorstwa z ogra- siębiorstwa, jak również jego spółek zależniczoną odpowiedzialnością w zdefinio- nych i łańcuchów wartości (bezpośrednich wanych sektorach o dużym oddziaływaniu, i pośrednich kontrahentów biznesowych). które nie spełniają kryteriów grupy 1, ale Aby wywiązać się z obowiązku należytej staranności, przedsiębiorstwa muszą: • •
• • • •
•
uwzględnić w swojej polityce zasady należytej staranności określić faktyczne i potencjalne negatywne oddziaływanie na prawa człowieka i środowisko zapobiegać potencjalnym skutkom lub je łagodzić eliminować lub minimalizować faktyczne skutki stworzyć i utrzymywać procedurę skarg monitorować skuteczność polityki i środków w zakresie należytej staranności publicznie informować o należytej staranności.
Obecnie prace nad tą propozycją Komisji toczą się zarówno w Parlamencie Europejskim jak i w Radzie UE. Konfederacja Lewiatan jest aktywna w tym temacie i zachęca zainteresowane firmy do kontaktu. Źródło: Konfederacja Lewiatan
PARTNER DZIAŁU
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25 43
IIZNAMY PROGRAM PLASTICS RECYCLING SHOW EUROPE Organizatorzy konferencji PRSE, która odbędzie się w RAI Amsterdam w Holandii w dniach 22–23 czerwca 2022 r., opublikowali pełny program tego wydarzenia. W dwudniowym seminarium wezmą udział liderzy polityczni UE oraz przedstawiciele wszystkich sektorów branży tworzyw sztucznych, w tym dostawcy materiałów, maszyn i urządzeń do recyklingu tworzyw sztucznych, firmy zajmujące się recyklingiem tworzyw sztucznych i specjaliści ds. gospodarki odpadami. Zakres tematyczny konferencji obejmuje prawodawstwo, innowacje w zakresie projektowania, materiałów, produkcji i opakowań, a także procesy i technologie recyklingu. Mattia Pellegrini, kierownik działu w dyrekcji generalnej ds. środowiska Komisji Europejskiej, będzie głównym mówcą podczas sesji otwierającej, zatytułowanej „Recykling tworzyw sztucznych – element układanki”. Celem tej sesji jest przedstawienie szerszego obrazu sytuacji w Europie w zakresie recyklingu tworzyw sztucznych oraz sposobu, w jaki – w połączeniu z innymi środkami – recykling rozwiązuje problem odpadów z tworzyw sztucznych. Pozostałe sesje pierwszego dnia konferencji będą dotyczyły PET, PVC, tworzyw technicznych i recyklingu chemicznego. Wśród prelegentów sesji poświęconej recyklingowi PET znajdzie się m.in. Bastiaan Schupp, specjalista ds. legislacji w dyrekcji generalnej KE ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności.Ważnym wystąpieniem dotyczącym recyklingu PVC będzie prelekcja Thomasa Diefenhardta, naukowca i pracownika naukowego Instytutu Fraunhofera, który zajmie się kwestią recyklingu PVC z poużytkowych odpadów podłogowych – Circular Flooring. W gronie prelegentów sesji poświęconej recyklingowi chemicznemu znajdzie się z kolei Camiel Steffanie, kierownik ds. zrównoważonego rozwoju w firmie Eastman, który przedstawi temat recyklingu molekularnego.
W sesji poświęconej recyklingowi tworzyw sztucznych przeanalizowane zostaną aktualne trendy rynkowe, nowe technologie i innowacje w zakresie odpadów z tworzyw sztucznych pochodzących ze sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ceren Yargici Kovanci, starszy specjalista w firmie Arçelik, przedstawi innowacyjne podejście do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych w urządzeniach gospodarstwa domowego, a Jens Kathmann, sekretarz generalny organizacji Styrenics Circular Solutions, omówi projektowanie do recyklingu opakowań z polistyrenu. Dzień drugi konferencji rozpocznie się sesją zatytułowaną Plastic Future is Circular, podczas której wystąpią: Maja Desgrées Du Loû, Policy Officer w dyrekcji generalnej ds. środowiska KE, Paolo Glerean, prezes RecyClass oraz Joan Marc Simon, dyrektor wykonawczy Zero Waste Europe. Maja Desgrées Du Loû dokona przeglądu europejskiej dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Prezentacja Joana Marca Simona nosi tytuł „Budowa dwukierunkowego mostu między dyrektywą w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych a światowym paktem plastikowym (Global Treaty on Plastics).
Podczas drugiego dnia odbędą się sesje poświęcone strumieniom odpadów poliolefinowych, w tym recyklingowi LDPE, HDPE i PP. W sesji dotyczącej LDPE przedstawiony zostanie m.in. zestaw narzędzi analitycznych do kwalifikowania i porównywania recyklatów, który zaprezentuje Robert Brüll, kierownik grupy ds. analizy materiałowej we Fraunhofer LBF. W sesji na temat HDPE głos zabierze Amelie Weber, Sustainability Manager, A.I.S.E. (International Association for Soaps, Detergents and Maintenance Products), która opowie o tym, jak branża detergentów i środków do konserwacji radzi sobie z zagadnieniem cyrkularności. Ostatni z trzech referatów w sesji poświęconej recyklingowi PP wygłosi Franz Rittmannsberger, kierownik działu rozwoju produktu i laboratorium w firmie Prezero, który przedstawi nowe spojrzenie na recykling PP. Sponsorzy konferencji zaprezentują referaty dotyczące szerokiego zakresu innowacji w technologii recyklingu tworzyw sztucznych oraz szerzej rozumianej gospodarki o obiegu zamknietym. Platynowym sponsorem imprezy jest organizacja Poly to Poly, natomiast srebrnymi sponsorami są firmy Avient, BASF, BB Engineering, EREMA i Tomra Sorting.
44
PLAST ECHO Brzmienie Otoczenia
PARTNER DZIAŁU
IITRWA KONKURS DLA MŚP W RAMACH PROJEKTU AMULET Zapraszamy do uczestnictwa w wydarzeniu online organizowa- cuchów wartości poprzez wspieranie zastosowania zaawansonym w ramach konkursu dla MŚP w projekcie AMULET! wanych lekkich materiałów w 4 sektorach przemysłu: motoryzacyjnym, lotniczym, energetycznym i budowlanym. AMULET ma za zadanie wykorzystać potencjał innowacyjny małych i średnich przedsiębiorstw poprzez międzysektorową, międzyregionalną wymianę wiedzy.
Udział w spotkaniu informacyjnym, tzw. Info Day, to świetna okazja, aby dowiedzieć się więcej na temat projektu AMULET, korzyści, jakie płyną z udziału w konkursie oraz wyzwań z branży automotive, lotniczej, energetycznej i budowlanej ogłoszonych W ramach projektu 12 kwietnia 2022 r. uruchomiony został w ramach konkursu. konkurs dla małych i średnich przedsiębiorstw, który potrwa do 30 czerwca 2022 r. Jego celem jest stworzenie przez MŚP proTermin: 15 czerwca 2022 r. w godz. 10:00 – 12:00 jektów demonstracyjnych B+R ukierunkowanych na 12 wyzwań Miejsce: https://live.eventtia.com/en/amulet-h2020 ogłoszonych w ramach konkursu, związanych z implementacją (rejestracja wymagana) zaawansowanych materiałów lekkich: kompozytów na bazie poWydarzenia organizowane są w języku angielskim. limerów, kompozytów z osnową ceramiczną oraz stopów metali lekkich w motoryzacji, lotnictwie, energetyce i budownictwie, aby Program osiągnąć poziom gotowości technologicznej TRL 7. 10:00 – 10:45: Część 1 – Informacje ogólne: W skład konsorcjum AMULET wchodzi 7 klastrów: POLYMERIS • Wstęp (FR) będący koordynatorem projektu, Bydgoski Klaster Przemy• Prezentacja dotycząca projektu AMULET oraz korzyści dla słowy Dolina Narzędziowa (PL), Advanced Materials Cluster of MŚP Catalonia (ES), IMAST (IT), West Hungarian Engineering Cluster • Wytyczne i kryteria do spełnienia w przypadku aplikowania (HU), Clust-ER MECH (IT), Moravian-Silesian Automobile Cluster do konkursu (CZ), 4 jednostki badawczo-rozwojowe: Chemnitz University of • Etapy składania wniosku konkursowego Technology (DE), Jožef Stefan Institute (SI), Flanders Make (BE), • Sesja Q&A. Norwegian University of Science and Technology (NTNU) oraz 2 MŚP: FundingBox (PL) and Bax&Company (ES). 11:00 – 12:00: Część 2 – Prezentacja wyzwań z podziałem na rodzaje zaawansowanych materiałów: kompozyty na bazie polimerów, stopy metali lekkich i kompozyty z osnową ceramiczną. Pytania zgłoszone przez uczestników w czasie trwania wydarzeń zostaną zebrane przez konsorcjum projektu i przekazane autorom wyzwań. Odpowiedzi zostaną udostępnione MŚP m.in. na stronie internetowej AMULET w sekcji FAQ. Serdecznie zapraszamy do udziału!
IIO PROJEKCIE AMULET Celem projektu „Advanced Materials&manufacturing United for LightwEighT” o akronimie AMULET jest tworzenie nowych łań-
PARTNER DZIAŁU
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25 45
IISEBASTIAN BONDESTAM NOWYM PRZEWODNICZĄCYM TEPPFA TEPPFA, wiodące stowarzyszenie producentów systemów rurowych z tworzyw sztucznych w Europie, ogłosiła że Walne Zgromadzenie jednogłośnie wybrało Sebastiana Bondestama (prezesa firmy Uponor Infra) na nowego przewodniczącego na okres następnych 2 lat, ze skutkiem natychmiastowym. Członkowie TEPPFA zebrali się w Brukseli 12 maja 2022 r. na pierwszym fizycznym Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu od czasu wybuchu pandemii COVID-19. W porządku obrad znalazło się powołanie nowego przewodniczącego, nowego skarbnika, jak również tradycyjne odnowienie mandatu Komitetu Wykonawczego. Sebastian Bondestam ma tytuł magistra w dziedzinie technologii druku. Swoją karierę rozpoczął w firmie TetraPak, gdzie pełnił różne funkcje kierownicze na całym świecie. W 2007 r. postanowił dołączyć do Grupy Uponor, lidera w dziedzinie zrównoważonych systemów wodnych i klimatu wewnętrznego, stając się członkiem Komitetu Wykonawczego Uponor. W 2013 r. został mianowany prezesem Uponor Infra – oddziału oferującego rozwiązania infrastrukturalne w zakresie rurociągów z tworzyw sztucznych na całym świecie. Do Komitetu Wykonawczego TEPPFA dołączył w październiku 2021 r. Jest również członkiem zarządu NPG, Nordyckiego Stowarzyszenia Producentów Rur z Tworzyw Sztucznych, któremu obecnie przewodniczy. NPG ściśle współpracuje z TEPPFA.
Gyseghemowi, za jego wkład w działalność stowarzyszenia – szczególnie za opracowanie nowej wizji i strategii, jak również Wolfgangowi Luxowi za jego wspaniałą pracę w roli skarbnika TEPPFA.
– Jestem zaszczycony, że powierzono mi funkcję przewodniczącego TEPPFA. Firma Uponor jest jednym z członków-założycieli TEPPFA i uczestniczyła w spotkaniu założycielskim 30 lat temu zarówno poprzez Uponor, jak i KWH Pipe. Od tego czasu Uponor aktywnie uczestniczy w działaniach TEPPFA, m.in. poprzez przewodniczenie i aktywne zaangażowanie w standaryzację, jak również w różnych grupach Członkowie TEPPFA są wdzięczni poprzed- roboczych i aplikacyjnych. Obecnie rury niemu przewodniczącemu, Tomowi Van z tworzyw sztucznych stosowane w buAlice Godderidge, przedstawicielka FCIO, została wybrana na nowego skarbnika TEPPFA. Jest dyrektorką generalną firmy Poloplast GmbH i zastąpiła na tym stanowisku Wolfganga Luxa, który przeszedł na zasłużoną emeryturę po długoletniej karierze w przemyśle rur tworzywowych w firmie Poloplast GmbH.
downictwie i infrastrukturze są uznawane za trwałe, zrównoważone i wysokowydajne rozwiązanie dla infrastruktury krytycznej i podstawowych usług dla społeczeństwa. W świetle obecnych wyzwań i możliwości dla interesariuszy przemysłowych (zwłaszcza z sektora budowlanego), które wynikają z Europejskiego Zielonego Ładu, kluczowe dla TEPPFA jest dostosowanie swoich działań do nowego środowiska politycznego i makroekonomicznego. W 2021 r. TEPPFA rozpoczęła nowy rozdział, skupiając się na zrównoważonym rozwoju i wprowadziła nową strategię. Cieszę się, że będę mógł wykorzystać moje doświadczenie w branży, aby wspierać członków i zarząd TEPPFA w realizacji tej nowej strategii – powiedział Sebastian Bondestam.
46
PLAST ECHO materiał partnera
IIZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ KLUCZEM DO DALSZYCH INNOWACJI
EVONIK OTWIERA KOLEJNE DRZWI Pierwszy w historii firmy udział w targach Plastpol (24–27.05.2022 r.) to kolejny krok w działalności Evonik w Polsce od chwili otwarcia nowego biura sprzedaży w Warszawie w 2020 r. Pandemia COVID-19 sprawiła, że firma Evonik – jeden z liderów w dziedzinie chemii specjalistycznej – potrzebowała więcej czasu na realizację swoich planów związanych z uczestnictwem w Plastpolu. Tegoroczne targi okazały się być nie tylko ciekawym doświadczeniem rynkowym, ale również zdecydowanym krokiem na drodze do dalszego wzmacniania pozycji firmy na rynku polimerów specjalnych oraz dodatków do tworzyw sztucznych. – W ostatnich latach rozwinęliśmy naszą działalność w Polsce i dziś kraj ten jest jednym z filarów naszego sukcesu w Europie Wschodniej – mówi Matthias Hau, prezydent regionu EMEA firmy Evonik – Polska gospodarka rośnie szybciej niż wskazują na to prognozy, a przemysł chemiczny wyróżnia się tu szczególną dynamiką. Z uwagi na to, i przy uwzględnieniu szeregu nowych wyzwań związanych z ekologią, nasz zespół w nowym biurze stanowi solidny fundament dalszego rozwoju działalności Evonik w Polsce, a nawet poza nią.
Stoisko firmy Evonik – Plastpol 2022
inwestycji firmy w rozwój. W tym samym czasie kolejnych 700 mln euro zostanie zainwestowanych w Technologie Nowej Generacji, czyli w optymalizację procesów produkcyjnych i infrastruktury mających na celu redukcję emisji CO2. Zmodernizowany dział R&D również dopasowuje W maju Evonik wszedł w kolejną fazę swoje cele do kryteriów zrównoważonego wewnętrznej transformacji, w której kon- rozwoju. cepcja zrównoważonego rozwoju konsekwentnie przekształca poszczególne ele- Odnosząc się do udziału firmy w targach menty strategii firmy: portfolio produktów, Plastpol, Andrzej Wolak – Business Mainnowacyjność, a także kulturę korporacyj- nager działu High Performance Polymers ną. Firma jest aktualnie na etapie optyma- w Europie Środkowej i Wschodniej oraz lizacji swojej oferty w obrębie wszystkich Skandynawii – podsumowuje: trzech działów: Specialty Additives, Nutrition & Care oraz Smart Materials. – Region CEE ma duże znaczenie dla naszej działalności w zakresie polimerów speDo roku 2030 Evonik planuje zainwesto- cjalnych. Cały czas odnotowujemy bardzo wać ponad 3 mld euro w program Roz- wysoki popyt na nasze granulaty i proszwiązania Nowej Generacji, obejmujący ki powłokotwórcze, zwłaszcza na rynkach produkty wpisujące się w filozofię zrówno- motoryzacyjnym i artykułów gospodarważonego rozwoju. To około 80% rocznych stwa domowego. Nasz tegoroczny udział
w Plastpolu był bardzo ważny, ponieważ uzyskaliśmy dużo cennych informacji o aktualnych potrzebach rynku i nowych, ciekawych trendach. Przede wszystkim jednak Kielce okazały się być „właściwym miejscem we właściwym czasie”, żeby osobiście porozmawiać z naszymi klientami i partnerami po ponad 2 latach ograniczeń w bezpośrednich kontaktach. Podczas targów odnotowaliśmy duże zainteresowanie naszymi nowymi materiałami o zredukowanym wskaźniku emisji CO2. Jest to dla nas wyraźna informacja zwrotna z rynku, że trzymamy rękę na pulsie, jeśli chodzi o rozszerzoną gamę naszych poliamidów z rodzin VESTAMID® oraz TROGAMID® wytwarzanych teraz w oparciu o technologie zrównoważonego rozwoju i tym samym silnie wspierających ogólną strategię firmy Evonik. W targach wziął udział również dział Interface & Performance firmy Evonik, pro-
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
47
wadzony przez Łukasza Kordona, Business Managera na rynku polskim: – Nasza obecność na targach Plastpol w Kielcach to bardzo ważny krok naprzód w naszej promocji w Polsce, gdzie wraz z dystrybutorem, firmą Biesterfeld Chemia Specjalna Sp. z o.o., z sukcesem rozwijamy sprzedaż produktów działu Interface & Performance – podsumowuje – Rynek tworzyw sztucznych w regionie CEE, a zwłaszcza w Polsce, rośnie bardzo szybko, a wymagania odbiorców końcowych zwiększają się jeszcze szybciej. To szansa na rozwój biznesu w oparciu o ofertę naszych dodatków, zwłaszcza gdy potrzebne są bardziej zrównoważone produkty gwarantujące poprawę trwałości, zwiększanie funkcjonalności i możliwości recyklingu Od lewej: Paweł Sitarz (Technical Service Manager, Plastic Additives, Interface & Performance), produktów końcowych. Rodzina produktów ACCUREL® pomaga klientom w znacznym obniżeniu kosztów logistyki i przechowywania surowców, ponieważ technologia ta pozwala uzyskać wysoko wypełnione koncentraty dodatków znacznie wykraczające poza standardy rynkowe. Linie produktowe TEGOPREN® i TEGOMER® obejmują kompatybilizatory oraz rozwiązania do przygotowywania mieszanek, koncentratów barwiących i produkcji opakowań. TEGO Surten® i TEGO Sorb® to produkty do wydajnego odbarwiania tworzyw, usuwania etykiet, suszenia i pochłaniania zapachów w procesie produkcji regranulatów.
Ralf Mathiak (Technical Service Manager, Plastic Additives, Interface & Performance), Marko Marinkovic (Business Development Manager, Automotive & Mobility, High Performance Polymers), Łukasz Kordon (Business Manager, Interface & Performance), na dole: Andrzej Wolak (Senior Business Manager, High Performance Polymers)
petencje w zakresie innowacji. W roku 2021 sprzedaż produktów związanych z sześcioma obszarami innowacyjności przekroczyła 500 mln euro, podczas gdy w roku 2002 było to około 350 mln euro. Szczególnie silny wzrost odnotowały działy substancji aktywnych dla kosmetyków oraz systemów dostarczania leków.
na wyraźne rozszerzenie korzyści w zakresie zrównoważonego rozwoju w porównaniu z produktami konkurencyjnymi. Dobrym przykładem jest tu budowana na Słowacji pierwsza w pełni komercyjna linia produkcyjna biodegradowalnych środków powierzchniowo czynnych opartych na surowcach biopochodnych.
W tej chwili główną siłą napędową innowacji w firmie Evonik jest koncepcja zrównoważonego rozwoju, co ma bezpośredni związek z intensyfikacją promocji rozwiąIIPORTFOLIO PRODUKTÓW I INNOWACJE zań tego typu. W ostatnim czasie udział produktów z programu Rozwiązania NoIstotnym czynnikiem mającym wpływ wej Generacji w ogólnej sprzedaży Evonik na rozwój biznesu firmy Evonik są jej kom- wzrósł do 37%. Materiały takie pozwalają
Evonik bierze odpowiedzialność – za swoją działalność, za swoich pracowników, za środowisko i za społeczeństwo. Zielona transformacja nie tylko determinuje przyszłość i rentowność firmy, ale również odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu kultury korporacyjnej. Odpowiedzialność i sukces ekonomiczny muszą iść ze sobą w parze. •
Łukasz Kordon Business Manager Interface & Performance lukasz.kordon@evonik.com
Dr Andrzej Wolak Senior Business Manager High Performance Polymers andrzej.wolak@evonik.com
Evonik Operations GmbH Sp. z o.o. oddział w Polsce Marszałkowska 126/134 | 00-008 Warszawa | Poland www.evonik.com
48
PLAST ECHO materiał partnera
WYSOCE ZINTEGROWANE I INTELIGENTNE Rozdzielacz wody SFC Smart Flow Control może być stosowany w temperaturze do 160°C
Rozdzielacz wody Single SFC – wariant natynkowy
Specjalista w dziedzinie regulacji temperatury, firma Single Temperiertechnik, wprowadza na rynek Smart Flow Control, pierwszy „inteligentny” rozdzielacz wody w systemie regulacji temperatury. Koncepcja modułowa umożliwia realizację szerokiego zakresu zadań i jest w pełni zintegrowana z systemem regulacji temperatury. System, zbudowany z precyzyjnych i wytrzymałych komponentów, zapewnia wysoką stabilność procesu – co ostatecznie poprawia jakość detali i zmniejsza ilość odpadów.
z jednostką sterującą temperaturą. Dzięki temu rozdzielacz wody SFC jest kompatybilny z OPC-UA i w pełni zintegrowany z Single Smartline, a tym samym z systemem sterowania modułów regulacji temperatury. Zaletą integracji jest to, że regulator temperatury i rozdzielacz wody są ze sobą skoordynowane. Na przykład system kontroli temperatury reguluje prędkość pompy, gdy rozdzielacz wody wykryje zmniejszające się zapotrzebowanie na wodę. Oddzielny sterownik zapisuje parametryzację po jej wprowadzeniu i zachowuje ją nawet wtedy, gdy użytkownik Rozdzielacze wody są sercem obiegów zmieni podłączony termostat. chłodzących – zapewniają, że temperatura w formie zawsze spełnia wymagania procesu, monitorując i regulując natężenie przepływu. Firma Single Temperiertechnik wprowadza teraz inteligentną innowację dla użytkowników: nowy rozdzielacz wody SFC – skrót SFC oznacza smart flow control – jest pierwszym tego typu urządzeniem, Rozdzielacz wody Single SFC – wariant wolnostojący które słusznie nosi miano „smart”.
IIWEWNĘTRZNA INTELIGENCJA STEROWANIA ROZDZIELACZY WODY SFC
IIRÓŻNE WARIANTY ZAPEWNIAJĄ ELASTYCZNOŚĆ
W przypadku wariantu natynkowego rozRozdzielacz wodny wykorzystuje inteli- dzielacz wody SFC jest montowany bezgencję regulatora Single Smart Controller pośrednio na termostacie temperatury. poprzez połączenie bloku hydraulicznego Dzięki temu uzyskano bardzo zwartą kon-
strukcję ogólną. Oddzielna wersja jest odpowiednia dla różnych termostatów Single z regulatorem SSC. Rozdzielacz wody jest zamontowany w pobliżu formy, ale nadal jest sterowany przez urządzenie. Wariant samodzielny to rozwiązanie zapewniające maksymalną elastyczność –ma on własny układ sterowania i może być obsługiwany przez dowolną jednostkę regulującą temperaturę. Dostępne są warianty z temperaturą medium 120°C i 160°C. Dzięki modułowej budowie można stworzyć ponad 2000 konfiguracji, co pozwala na dokładne dopasowanie systemu do potrzeb użytkownika i wykonywanego zadania. System sterowania rozdzielacza wody wyświetla wszystkie istotne dane, takie jak temperatura i natężenie przepływu dla danego obiegu. Użytkownik może również edytować oznaczenia bloków rozdzielających i obwodów w systemie.
IIMODUŁOWY ROZDZIELACZ WODY SFC UMOŻLIWIA INDYWIDUALNE DOPASOWANIE DO POTRZEB Rozdzielacz wody SFC jest również elastyczny, jeśli chodzi o wielkość i złożoność projektu. System jest dostępny w wersjach z czterema, sześcioma lub ośmioma obie-
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
49
Rozdzielacz wody Single SFC – wariant oddzielny
gami wody. Jeśli użytkownik połączy ze sobą 2 bloki ośmiohydrauliczne, system może obsłużyć nawet do 16 obwodów. Podobnie możliwy jest rozdzielacz wody SFC 12 (2 bloki po 6 sztuk) lub SFC 14 (1 blok po 6 sztuk i 1 blok po 8 sztuk). Każdy obwód jest monitorowany i opcjonalnie sterowany za pomocą solidnych elementów o wysokiej jakości. Gwarantują one wysoką stabilność procesu dzięki dokładnemu pomiarowi temperatury i przepływu. Dzięki rozdzielaczowi wody SFC użytkownik tworzy podstawy dla lepszej jakości detali przy niskiej ilości odpadów.
do danego zapotrzebowania. Jest to niebagatelny czynnik, zwłaszcza jeśli chodzi o rozsądne wykorzystywanie zasobów: inteligentna regulacja prędkości pozwala zaoszczędzić do 70% energii. Ponadto dobra i pełna izolacja bloku hydraulicznego zmniejsza straty ciepła. W rozwiązaniu dodatkowym zastosowano również węże izolowane. Sterowanie za pomocą silnika umożliwia różne tryby pracy.
IIWYRAŹNE KORZYŚCI DLA UŻYTKOWNIKA
Korzyści dla użytkownika są oczywiste. Firma Single Temperiertechnik oferuje systemy regulacji temperatury i rozdzielacze wody z jednego źródła. Precyzyjne i wytrzymałe elementy trwale zapewniają wysoką stabilność procesu, a inteligentny system sterowania zapewnia przejrzystość kontroli procesu i najlepszą możliwą wydajność energetyczną. Integracja z systeIIWYTRZYMAŁA KONSTRUKCJA mem regulacji temperatury oraz modułoZAPEWNIA STABILNĄ PRACĘ CIĄGŁĄ wa konstrukcja umożliwiają ekonomiczną Rozdzielacze wody SFC zostały zaprojek- realizację różnych rozwiązań dla każdego towane z myślą o trwałym i niezawodnym zastosowania. • użytkowaniu w warunkach przemysłowych. W tym celu są one wyposażone w solidne, mosiężne bloki. Czujniki i siłowniki pochodzą od sprawdzonych, znanych producentów europejskich. Systemy mają solidną Master Colors Sp. z o.o. konstrukcję z obudową z blachy stalowej. ul. Wędkarzy 5 Rozdzielacz wody Single SFC – blok rozdzielacza Instalacja elektryczna i prowadzenie kabli 51-050 Wrocław są również ukryte i odporne na zachlapa- tel.: +48 71 350 05 25 Inteligentny układ sterowania pompą do- nie. Izolacja termiczna zapewnia niskie biuro@mastercolors.com.pl stosowuje prędkość obrotową dokładnie straty temperatury. www.mastercolors.com.pl
50
PLAST ECHO GAMA Dostawców
TWORZYWA PIERWOTNE
GAMA DOSTAWCÓW
Besspol Sp. z o.o. Sp.k. ul. Sokola 10 86-031 Osielsko tel.: +48 52 381 32 31 handel@besspol.pl www.besspol.pl
Grupa Azoty ZAK S.A. ul. Mostowa 30A 47-220 Kędzierzyn Koźle tel.: +48 77 481 20 00 zak@grupaazoty.com www.oxoplast.com
Nexeo Plastics Poland Sp. z o.o. ul. Ruchliwa 15 02-182 Warszawa tel.: +48 600 772 217 azbucki@nexeoplastics.com www.nexeoplastics.com
Plastoplan Polska Sp. z o.o. al. Księcia Józefa Poniatowskiego 1 03-901 Warszawa tel.: +48 22 295 92 31 biuro@plastoplan.pl www.plastoplan.pl
TWORZYWA WTÓRNE
Polykemi AB Bronsgatan 8 271 21 Ystad, Szwecja tel.: +46 411 797 34 aleksander.kurszewski@polykemi.se www.polykemi.com
Import Export Hurt Spedycja J.J. Sp. z o.o. ul. Akacjowa 20 43-450 Ustroń tel.: +48 603 429 603 office@plastic-trader.com plastic-trader.tworzywa.biz
RESINEX Poland Sp. z o.o. ul. Brechta 7 03-472 Warszawa tel.: +48 22 441 60 00 resinex.pl@resinex.com www.resinex.pl J.M. TRADE Jerzy Mróz ul. Wapienna 6/8 87-100 Toruń tel.: +48 692 442 940 jm@jmtrade.com.pl www.jmtrade.pl
SABIC Poland Sp. z o.o. ul. Komitetu Obrony Robotników 45A 02-146 Warszawa tel.: +48 22 432 37 32 piotr.kwiecien@sabic.com www.sabic.pl ML Sp. z o.o. ul. Berylowa 7 82-310 Gronowo Górne tel.: +48 55 235 09 85 info@mlpolyolefins.com www.mlpolyolefins.com
Safic-Alcan Polska Sp. z o.o. ul. Bokserska 66 02-690 Warszawa tel.: +48 22 375 17 18 tworzywa@safic-alcan.pl www.safic-alcan.pl Oplast-Recykling ul. Winduga 6 87-617 Bobrowniki tel.: +48 54 237 12 98 biuro@oplast-recykling.pl www.oplast-recykling.pl
Textilimpex Sp. z o.o. ul. Traugutta 25 90-113 Łódź tel.: +48 42 636 18 19 sekretariat@textilimpex.com.pl www.textilimpex.pl
WWW.PLASTECHO.COM
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
51
SUROWCE CHEMICZNE
ZAPTECH Sp.j. Sobańscy ul. Przemysłowa 8 88-160 Janikowo tel.: +48 502 764 189 marketing@zaptech.com.pl www.zaptech.com.pl
BARWNIKI I DODATKI
Grupa Azoty Compounding Sp. z o.o. ul. Chemiczna 118 33-101 Tarnów tel.: +48 14 637 33 10 gac@grupaazoty.com compounding.grupaazoty.com
WTRYSKARKI
Ampacet Polska Sp. z o.o. ul. Matuszewska 14 03-876 Warszawa tel.: +48 22 332 35 27 marketing.europe@ampacet.com www.ampacet.com
GRAFE Polska Sp.z.o.o. ul. Oleska 85 42-700 Lubliniec tel.: +48 34 351 36 72 grafe@grafe.pl www.grafe.pl
RUTALIA Masterbatches & Additives ul. Bellottiego 1 lok. 24 01-022 Warszawa tel.: +48 22 425 94 40 rutalia@rutalia.com www.rutalia.com
ARBURG Polska Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 233 02-495 Warszawa tel.: +48 22 723 86 50 poland@arburg.com www.arburg.pl
Asten Group Sp. z o.o. Bór 77/81 42-202 Częstochowa tel.: +48 34 360 88 77 biuro@plastigo.pl www.plastigo.pl
FANUC Polska Sp. z o.o. ul. Tadeusza Wendy 2 52-407 Wrocław tel.: +48 71 776 61 60 sales@fanuc.pl www.fanuc.pl
MAPRO Polska S.A. ul. Złota 197 42-202 Częstochowa tel.: +48 887 040 045 biuro@mapropolska.pl www.mapropolska.pl
Sumitomo (SHI) Demag Plastics Machinery Polska Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 81/83 42-200 Częstochowa tel.: +48 34 370 95 40 sdpl.info@shi-g.com www.poland.sumitomo-shi-demag.eu
Wittmann Battenfeld Polska Sp. z o.o. 05-825 Grodzisk Mazowiecki Adamowizna, ul. Radziejowicka 108 tel.: +48 22 724 38 07 info@wittmann-group.pl www.wittmann-group.com
WYTŁACZARKI
POL-SERVICE Jacek Majcher ul. Budziwojska 90 35-317 Rzeszów tel.: +48 17 229 34 56 maszyny@pol-service.pl www.pol-service.pl Zainteresowany stałą obecnością w Gamie Dostawców? Logo, nazwa firmy, adres, telefon, e-mail, strona www, aktywne odnośniki w wersji elektronicznej Cena rocznego wpisu: 12 wydań × 400 PLN netto Skontaktuj się z nami: tel.: +48 530 704050 tel.: +48 530 206666 info@plastech.pl
52
PLAST ECHO GAMA Dostawców
OPAKOWANIA
WW Ekochem Sp. z o.o. Sp.k. ul. Akacjowa 1, Głogowo 87-123 Dobrzejewice tel.: +48 56 674 20 05 biuro@wwekochem.com www.wwekochem.com
M-A-S Maschinen- und Anlagenbau Schulz GmbH Hobelweg 1 4055 Pucking, Austria tel.: +48 602 355 320 siess@poczta.fm www.mas-austria.com
FORMY I AKCESORIA DO FORM
Meusburger Georg GmbH & Co. KG Kesselstraße 42 A-6960 Wolfurt, Austria tel.: +48 694 864 980 g.dytko@meusburger.com www.meusburger.com
Plasmaq, Lda Zona Industrial da Barosa, Lt 8 Carreia de Água 2400 – 016 Leiria, Portugalia tel.: +48 505 348 946 comercial.pl@plasmaq.pt www.plasmaq.pt
URZĄDZENIA PERYFERYJNE
Coffee Service Sp. z o.o. ul. Niemcewicza 26/U7 02-306 Warszawa tel.: +48 22 625 15 10 biuro@coffee-service.eu www.coffee-service.eu
Przetwórstwo Tworzyw Sztucznych Plast-Box S.A. ul. Lutosławskiego 17A 76-200 Słupsk tel.: +48 59 840 08 80 bok@plast-box.com www.plast-box.com
URZĄDZENIA DO RECYKLINGU
Bagsik Sp. z o.o. Sp.k. ul. G.H. Donnersmarcka 16 41-807 Zabrze tel.: +48 32 334 00 00 office@bagsik.net www.bagsik.net
Koltex Plastic Recycling Systems Sp. z o.o. Sp.k. ul. Sokołowska 28 36-100 Kolbuszowa tel.: +48 17 227 36 82 biuro@koltexprs.com www.koltexprs.com
Master Colors Sp. z o.o. ul. Wędkarzy 5 51-050 Wrocław tel.: +48 71 350 05 25 biuro@mastercolors.com.pl www.mastercolors.com.pl
SP Group Polska Sp. z o.o. ul. Metalowa 13 73-102 Stargard tel.: +48 91 887 60 77 sprzedaz@spg-pack.com www.spg-pack.com/pl/
Moretto East Europe Sp. z o.o. ul. Strefowa 8 42-202 Częstochowa tel.: +48 34 390 36 15 info@morettoeasteurope.com www.moretto.com Zainteresowany stałą obecnością w Gamie Dostawców? Logo, nazwa firmy, adres, telefon, e-mail, strona www, aktywne odnośniki w wersji elektronicznej Cena rocznego wpisu: 12 wydań × 400 PLN netto Skontaktuj się z nami: tel.: +48 530 704050 tel.: +48 530 206666 info@plastech.pl
WWW.PLASTECHO.COM
PACKAGING
INNOVATIONS 2022
14. Międzynarodowe Targi Opakowań Packaging Innovations odbyły się w dniach 31.05.–1.06.2022 r. , tradycyjnie w Centrum EXPO XXI Warszawa. Odwiedzający mieli okazję zapoznać się z najnowszą ofertą ponad 70 wystawców reprezentujących m.in. branżę spożywczą, kosmetyczną, chemiczną, farmaceutyczną, motoryzacyjną, elektroniczną, transportową czy przemysłową. Organizator wydarzenia, Targi w Krakowie, dla zachowania przejrzystości wyodrębnił 10 stref tematycznych: packaging (opakowania), labelling (etykiety), eco (opakowania ekologiczne), e-commerce (opakowania dla e-commerce), machines (maszyny dedykowane branży opakowaniowej), components (elementy opakowań), print finishing (uszlachetnianie druku), POS & displays (standy reklamowe, ekspozytory itp.), luxpack (opakowania dla sektorów premium), services (usługi, doradztwo i oprogramowanie dla branży opakowaniowej). W programie wydarzeń towarzyszących targom Packaging Innovations znalazły się workShops, w ramach których zorganizowano interesujące i dopracowane pod względem merytorycznym prezentacje, wykłady ekspertów oraz warsztaty dla przedstawicieli branży opakowań, a także kolejna edycja konferencji Packaging [R]evolution, będąca inicjatywą firmy Aniflex. Z kolei online, na kanale Targów w Krakowie w serwisie YouTube, udostępniono trzyczęściową serię ciekawych webinarów nagranych we współpracy z tym przedsiębiorstwem.
CZERWIEC 2022
NR 6-2022 / 25
53
54
PLAST ECHO końcowy akord
KIELECKI POTENCJAŁ
KRZYSZTOF NOWOSIELSKI ML Polyolefins
Nareszcie! Po 2 latach posuchy związanej z obostrzeniami i niezwykle mizernymi „covidowymi” edycjami targów branżowych można powiedzieć, że targi Plastpol 2022 okazały się sukcesem. Niemal 400 wystawców i tłumy zwiedzających – Kielce wracają do formy, a to bardzo dobra wiadomość. Mam zresztą wrażenie, że Plastpol staje się powoli jednym z kluczowych eventów dla branży w naszej części Europy.
W czasie gdy za naszą wschodnią granicą trwa wojna, nie sposób nie myśleć o kieleckich targach w odniesieniu do politycznej rzeczywistości. Tak jak Polska stała się kluczowym krajem w politycznej rozgrywce o Ukrainę – hub logistyczny, główne miejsce schronienia uchodźców oraz drugi, po USA, dostawca pomocy wojskowej – tak odnoszę wrażenie, że stajemy się kluczowym partnerem gospodarczym dla państw z naszego regionu. Tych, którzy chcieliby wylać na moją głowę kubeł zimnej wody, uspokajam: tak, zdaję sobie sprawę z naszych słabości i z tego, że to obecność amerykańskiego Wielkiego Brata znacząco nas ośmiela i pozwala pomagać tak aktywnie. Dlaczego jednak nie mielibyśmy korzystać na tym (jak na razie) bardzo korzystnym dla nas zwrocie w historii? Oczywiście nasza siła wynika też ze słabości tradycyjnych, głównych graczy w Europie. Zarówno Niemcy jak i Francja, w zgodnej opinii komentatorów (także własnych), kompromitują się niemocą decyzyjną, a jednocześnie wskazywani są jako promotorzy imperialnej polityki Rosji. Włochy i Hiszpania to kolejni dwaj wielcy członkowie UE, którzy są bardzo zachowawczy w obecnej sytuacji. Jedynie Wielka Brytania, pozostająca poza Unią, kroczy ramię w ramię z Amerykanami. Niemniej jednak, dla państw z naszego regionu jest tylko jeden znaczący wojskowo i gospodarczo – możemy się zżymać na nasz potencjał w obu wskazanych przypadkach, ale jest on mimo wszystko wielokrotnością potencjału małych krajów z tej części Europy – partner w Europie Środkowo-Wschodniej. Tym partnerem jest Polska.
Nasz kraj ma obecnie coś, czego nie mają wspomniani wcześniej „wielcy” gracze z zachodniej Europy: wiarygodność. Z pewnością część czytających się ze mną nie zgodzi, ale powyższe sformułowanie nie jest moje. Oddaje ono nastroje osób, z którymi miałem przyjemność rozmawiać w ostatnim czasie – obcokrajowców z regionu. Polska jest dziś postrzegana bardzo pozytywnie i o ile część krajowych komentatorów przypisuje naszym poczynaniom awanturnictwo czy nierozważność, to na płaszczyźnie stosunków międzynarodowych w tej części Europy zyskujemy naszą działalnością bardzo wiele. Na tej właśnie podstawie sądzę, że w sytuacji gdy główni rozgrywający w UE regularnie się kompromitują, to my możemy zyskać, stając się bardzo istotnym partnerem gospodarczym w regionie. Wierzę bowiem, że wiarygodność polityczna powinna przełożyć się na wiarygodność gospodarczą. Powinno nam być o tyle łatwiej, że w regionie jesteśmy (obok Ukrainy, ale przecież będącej w stanie wojny i pozostającej poza UE) hegemonem na tle mniejszych państw. Próżno szukać choćby takich eventów jak Plastpol w krajach, gdzie jeszcze do niedawna panowała demokracja ludowa. A jeśli są, to zdecydowanie zbyt małe i niewiele znaczące, aby móc pretendować do miana najważniejszej imprezy regionu. Na czym opieram swój optymizm i wiarę w potencjał kieleckiej imprezy? Przede wszystkim jesteśmy wśród kilku głównych konsumentów tworzyw sztucznych w Europie. Nasz krajowy rynek to jednak solidny handicap, który na dzień dobry sprawia, że Plastpol jest największą imprezą w regionie. Drugi handicap to z kolei słabość regionalnej konkurencji. W pojedynkę wszystkie mniejsze eventy i imprezy branżowe w naszej części Europy nie stanowią atrakcyjnej alternatywy dla Plastpolu. Ale ich skumulowany potencjał – w sensie wystawców i odwiedzających – może być solidną bazą polskich targów (zresztą nie tylko z branży tworzyw sztucznych). Do tego ciągły i wysoki wzrost gospodarczy nowych członków Unii czyni z Kielc pretendenta do absolutnego topu wydarzeń branżowych w Europie. Czego zresztą sobie, Państwu i Targom Kielce życzę. •
Your One-Stop-Shop