Quý độc giả thân mến, Ở số tạp chí trước, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về lịch sử máy hút bụi, một trong những phát minh quan trọng nhất của thế kỷ 20. Trong số tạp chí tiếp theo, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá lịch sử máy giặt, một thiết bị gia dụng không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Máy giặt đã trải qua một chặng đường phát triển dài và đầy thú vị. Từ những chiếc máy giặt thủ công thô sơ, máy giặt đã dần trở nên hiện đại và tiện lợi hơn. Ngày nay, máy giặt là một thiết bị phổ biến trong mọi gia đình, giúp chúng ta tiết kiệm thời gian và công sức trong việc giặt giũ. Chúng tôi tin rằng số tạp chí này sẽ là nguồn cảm
Anh
Bùi Tuấn Anh PHÓ TỔNG BIÊN TẬP
hứng, đồng thời mở ra một cửa sổ tâm hồn đầy thú vị đối với chủ đề thường ngày nhưng ẩn chứa nhiều điều thú vị. Hãy cùng chúng tôi khám phá những câu chuyện đa dạng và trân trọng sự phong phú của lịch sử thế giới mà chúng ta đang sống. Trân trọng!
CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG
HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP Bùi Tuấn Anh Lê Tiến Trung
Nguyễn Bảo Đại
Nguyễn Kim Thi
TỔNG BIÊN TẬP Nguyễn Tất Hồng Dương
PHÓ TỔNG BIÊN TẬP Bùi Tuấn Anh
www.lifebalance.vn www.facebook.com/lifebalance.vn
Hà Thị Hạnh Vân Ngô Thị Thùy Dung
Bùi Mai Thùy Dương Huỳnh Thị Thúy Thoa
BIÊN TẬP & THIẾT KẾ Phòng Phát triển Cộng đồng
4
MỤC LỤC 06 LỊCH SỬ CỦA MÁY GIẶT 10 TÓM TẮT 11 GIỚI THIỆU 12 BÁO CÁO TRƯỚC ĐÂY 16 BẰNG SÁNG CHẾ 101 20 NHÌN VÀO BIỂU ĐỒ 22 KIỂM TRA CÁC MÔ TẢ VÀ
YÊU CẦU BỒI THƯỜNG BẰNG SÁNG CHẾ
5
24 NỘP HỒ SƠ 26 KHẢ NĂNG CẤP BẰNG SÁNG CHẾ
28 MÁY GIẶT ĐẦU TIÊN TRÊN THỊ TRƯỜNG ĐẠI CHÚNG
32 AI ĐÃ PHÁT MINH RA MÁY GIẶT ĐIỆN
36 NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM
39 TƯƠNG LAI
6
LỊCH SỬ CỦA MÁY GIẶT
7
8
9
10
TÓM TẮT L
ịch sử chỉ ghi lại một phần nhỏ quá trình phát triển của máy giặt và có rất nhiều điểm không chính xác, một phần là do các nhà sử học đã hiểu sai về các bằng sáng chế ngoài việc bỏ qua các kỹ thuật khác trước đó.
FISHER
Bài viết này nêu chi tiết cách thức và lý do tại sao các tác giả trước đây đã sai lầm khi trích dẫn bằng sáng chế năm 1910 của Alva J. Fisher để tuyên bố rằng ông đã phát minh ra máy giặt chạy bằng động cơ điện. Các hình thức nghệ thuật quan trọng, ngoài bằng sáng chế, được trình bày để chứng minh khi Công ty Máy Hurley và Công ty Máy giặt 1900 (Mười chín trăm) bắt đầu sản xuất máy giặt điện quy mô lớn.
Người ta kết luận rằng người phát minh ra máy giặt điện vẫn ẩn danh và “sáng chế” này ra đời trước năm 1910. Ví dụ được trình bày minh họa những cạm bẫy có thể gặp phải khi sử dụng bằng sáng chế để xác lập quyền phát minh. Hy vọng lịch sử tương lai của các tác giả công nghệ sẽ lưu ý và tránh lặp lại sai lầm của những người tiền nhiệm.
11
GIỚI THIỆU T
oàn bộ lịch sử của máy giặt là một trong những phân đoạn bị bỏ qua và xuyên tạc nhất trong lịch sử công nghệ. Thật không may là “Cỗ máy Thứ Hai” cực kỳ hữu ích và phổ biến đã không thu hút nhiều nghiên cứu lịch sử nghiêm túc. Hầu như tất cả thông tin ở sách in hay internet về lịch sử máy giặt đều không có nhiều nội dung thực tế và dường như đã được lưu truyền nhiều lần từ các nguồn không chính xác. Mục đích của bài viết này là để minh họa, lấy ví dụ về sự phát triển của máy giặt điện, việc các nhà sử học đang lạm dụng bằng sáng chế để xác lập sự thật lịch sử như thế nào.
Máy giặt có lồng quay vận hành bằng cơ học
Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử dường như đã nhầm lẫn khi cho rằng việc cấp bằng sáng chế là bằng chứng cuối cùng về quyền phát minh và cũng đã hiểu sai thông tin về bằng sáng chế để xác định ngày phát minh. Mặc dù chúng tôi giới hạn cuộc thảo luận của mình ở những sai sót đã mắc phải khi báo cáo lịch sử của máy giặt điện nhưng người ta tin rằng những sai sót tương tự đã và đang mắc phải khi báo cáo về các phát minh khác. Chiếc máy giặt có lồng giặt đầu tiên
Lưu ý: Cụm từ “máy giặt điện” được sử dụng trong bài viết này đề cập đến máy giặt chạy bằng động cơ điện.
12
BÁO CÁO TRƯỚC ĐÂY “Ai đã phát minh ra máy giặt chạy bằng điện?” Hầu hết các thư viện đều chứa các tài liệu tiết lộ không chính xác Alva J. Fisher là người đã phát minh ra máy giặt điện.Tác giả của những tài liệu này thường trích dẫn bằng sáng chế Hoa Kỳ số 966677 của Fisher, cấp ngày 9 tháng 8 năm 1910, làm bằng chứng về quyền phát minh. (Xem HÌNH 1) Khi học sinh, ở mọi cấp độ, tìm kiếm trên Internet để tìm thông tin về lịch sử của máy giặt, sẽ tìm thấy hơn 100 trang web cũng đưa ra thông tin sai sót.
T
HÌNH 1: Vẽ từ bằng sáng chế của Fisher
rong cuốn sách của mình, Felder có một chương có tựa đề “Năm 1901, Máy giặt chạy điện được phát minh”. Không có tài liệu tham khảo nào trong cuốn sách ủng hộ khẳng định của bà rằng Fisher đã phát minh ra máy giặt điện vào năm 1901. Có lẽ các chữ số 0 và 1 vô tình hoán đổi cho nhau. Van Dulken đưa máy giặt điện vào danh sách 100 phát minh đã định hình thế giới và có một bản sao đầy đủ trang bản vẽ bằng sáng chế của Fisher năm 1910 (Hình 1) bên cạnh một trang viết mô tả hoạt động của máy. Haven, trong cuốn sách của mình Danh sách 100 phát minh khoa học vĩ đại nhất mọi thời đại trình bày một câu chuyện gần như khó tin về việc Fisher đã phát minh ra máy giặt chạy điện như thế nào sau đó bán thiết kế này cho Westinghouse.
13
Mặc dù ông không trích dẫn bằng sáng chế năm 1910 của Fisher nhưng Philbin vẫn ghi công ông là người đã phát minh ra máy giặt điện năm 1908. máy giặt trong danh sách 100 phát minh vĩ đại nhất mọi thời đại của ông. 6 Nhà phát minh, tác giả và doanh nhân nổi tiếng người Anh, Dyson thừa nhận Fisher đã phát minh ra máy giặt vào năm 1907. Bunch, trong cuốn sách tham khảo đồ sộ của ông, nói rằng Alva John Fisher đã phát triển máy giặt điện hiện đại đầu tiên vào năm 1916.
14
Mặc dù sự ra đời của máy giặt chạy điện là một trong hai bước quan trọng trong quá trình cơ giới hóa ngành giặt là gia đình, nhưng vì lý do nào đó mà Giedion thường được trích dẫn đã hoàn toàn phớt lờ phát minh này. Ông dường như không hài lòng với toàn bộ quá trình phát triển của máy giặt và đề cập đến gọi những chiếc máy đời đầu là “những cỗ máy kỳ cục”. Strasser, không trích dẫn các bằng sáng chế hoặc công nghệ kỹ thuật trước đó, tuyên bố rằng máy giặt điện được giới thiệu vào năm 1914. Stanley, trong cuốn sách sưu tầm về các nhà phát minh phụ nữ của bà, đề cập đến hơn 50 bằng sáng chế về máy giặt.
15
Mặc dù cuốn sách của bà không có nội dung thảo luận về máy giặt điện, nhưng bà dường như có niềm tin rõ ràng vào bằng sáng chế như bằng chứng về quyền phát minh. Weaver và Dale không nói rằng Fisher là người phát minh ra máy giặt điện tuy nhiên bạn có thể có ấn tượng đó từ cuốn sách của họ vì A. J. Fisher là người duy nhất được đề cập cùng với máy giặt điện và sơ đồ của máy giặt từ bằng sáng chế tại Anh năm 1910 của ông- nền toàn trang trên trang tiêu đề. Sơ đồ tương tự cũng xuất trong văn bản. Cuốn sách tham khảo khổng lồ và phổ biến của Kane (và cộng sự) về các sự kiện đầu tiên khẳng định bằng sáng chế của Fisher năm 1910 là bằng sáng chế đầu tiên dành cho máy giặt chạy điện.
Tác giả không có ý xúc phạm cá nhân hay nghề nghiệp khi trích dẫn các nhà sử học đã mắc sai lầm khi sử dụng sai các bằng sáng chế để xác lập lịch sử. Các tác giả được đề cập đã đưa vào sách của họ những cuộc thảo luận rộng hơn về công nghệ. Bằng cách tập trung vào bức tranh lớn, khá dễ hiểu là các chi tiết sẽ bị bỏ qua. Tác phẩm của những tác giả lịch sử này được trích dẫn chỉ để minh họa rõ ràng hơn một điểm mà hy vọng sẽ mang lại lợi ích cho các tác giả tương lai. Có vẻ tò mò rằng không có cuốn sách, bài viết học thuật hay bài báo nào được viết bởi một nhà sử học công nghệ được tìm thấy liên quan chính xác đến việc phát minh ra máy giặt điện.
16
BẰNG SÁNG CHẾ
101 C
ác nhà nghiên cứu phải biết nhiều thứ hơn là chỉ tiêu đề và sơ đồ của bằng sáng chế, vì vậy trước khi trình bày cuộc thảo luận về người đã phát minh ra máy giặt chạy điện, chúng tôi đưa ra đánh giá của một người bình dân về bản chất của bằng sáng chế. Vô số giấy tờ, sách và trang web được dành cho các bằng sáng chế và thật thuận tiện để đọc những gì các chuyên gia nói. Những nhận xét cơ bản được đưa ra ở đây về bằng sáng chế chỉ nhằm mục đích giới thiệu hoặc đánh giá ngắn gọn và để không làm phức tạp thêm vấn đề, chúng tôi chỉ tập trung vào hệ thống bằng sáng chế của Hoa Kỳ. Nói chung, phải áp dụng một cách tiếp cận mang tính quốc tế hơn khi thực hiện nghiên cứu lịch sử và với Internet, việc truy cập các bằng sáng chế cũng như các thông tin khác từ khắp hành tinh ngày càng trở nên thuận tiện hơn.
Đơn đăng ký sáng chế bao gồm phần mô tả chung bằng văn bản về sáng chế, một tập hợp các yêu cầu bảo hộ mô tả chính xác thứ đã được phát minh và trong nhiều trường hợp là các hình vẽ minh họa cho sáng chế. Tập hợp các yêu cầu bảo hộ có tầm quan trọng đặc biệt và xác định cụ thể sáng chế. Để một phát minh được cấp bằng sáng chế chữ cái, sáng chế đó a) phải là đối tượng có thể được cấp bằng sáng chế, b) có tính mới, c) không rõ ràng và d) hữu ích. Nhiệm vụ của thẩm định viên sáng chế là đảm bảo rằng bốn yêu cầu này được đáp ứng trước khi phê duyệt việc cấp bằng sáng chế.
Bằng sáng chế hoặc giấy chứng nhận bằng sáng chế đều nhằm cung cấp phương tiện pháp lý theo đó chủ sở hữu bằng sáng chế có thể nỗ lực để được hưởng lợi ích từ việc sở hữu phát minh và được cho là có tính nguyên gốc cũng như việc làm của người được cấp bằng sáng chế.
17
18
Có hai ngày được in trên thư bằng sáng chế, ngày nộp đơn và ngày cấp. Trong khoảng thời gian giữa hai ngày này, các quy trình tìm kiếm (tình trạng kỹ thuật), thẩm định và truy tố diễn ra trong thời gian đó thẩm định viên sáng chế xác định khả năng được cấp bằng sáng chế của sáng chế được mô tả trong đơn. Nếu có thắc mắc về khả năng được cấp bằng sáng chế thì quy trình lặp lại, truy tố bằng sáng chế, giữa người thẩm định bằng sáng chế và nhà phát minh sẽ được thực hiện. Để đáp ứng bất kỳ sự phản đối nào của thẩm định viên, có thể thực hiện các sửa đổi đối với đơn đăng ký bằng sáng chế ban đầu. Mặc dù thông qua các sửa đổi, không được phép đưa ra những vấn đề mới chưa có trong bản tiết lộ ban đầu, nhưng tất cả nội dung của bằng sáng chế chữ cái có thể không giống với nội dung trong đơn xin cấp bằng sáng chế.
19
Ở hầu hết các quốc gia ngoại trừ Hoa Kỳ, người “nộp đơn đầu tiên” sẽ giành được giải thưởng. Tại Hoa Kỳ, nếu có nhiều đơn đăng ký hoặc bằng sáng chế được cấp dưới một năm yêu cầu bảo hộ cùng một phát minh thì cơ quan cấp bằng sáng chế có thể tiến hành “hành vi can thiệp”. Trong quá trình can thiệp, các nhà phát minh bị cáo buộc có liên quan sẽ cung cấp bất kỳ bằng chứng nào có thể để biện minh cho tuyên bố của họ là người phát minh đầu tiên. Tương tự như vậy, những người khác có thể đưa ra bằng chứng (tình trạng kỹ thuật trước đây) để bác bỏ tuyên bố.
20
NHÌN VÀO BIỂU ĐỒ T
rong phần này sẽ minh họa việc mọi người đã sai khi nhận định Alva J. Fisher là người phát minh ra máy giặt điện. Người ta phỏng đoán rằng ít nhất một nhà nghiên cứu lịch sử trước đây đã tìm thấy bằng sáng chế năm 1910 của Fisher và bằng cách quan sát sơ đồ đầu tiên trong đó, đã kết luận rằng Fisher đã phát minh ra máy giặt điện. Rõ ràng việc tìm kiếm các bằng sáng chế trước đây liên quan đến máy giặt điện đã không thành công. Trong năm 1910, Mỹ, Áo và Anh (và có lẽ nhiều quốc gia khác) đã cấp bằng sáng chế cho A. J. Fisher, Bảng I, cho máy giặt của ông. Phần thân chính của máy giặt được chứng minh là giống nhau trong cả ba bằng sáng chế, tuy nhiên bằng sáng chế của Anh và Áo cho thấy một máy vắt kèm theo không có trong bằng sáng chế của Hoa Kỳ.
Bảng I. Bằng sáng chế máy giặt điện được áp dụng hoặc được cấp trước Fisher
Minh họa trên bản vẽ đầu tiên, Hình 1, trong bằng sáng chế của Fisher tại Hoa Kỳ là một chiếc máy giặt có động cơ điện. Tuy nhiên, việc thể hiện một động cơ điện không có ý nghĩa gì nhiều vì mỗi bằng sáng chế liệt kê trong Bảng I, ngoại trừ của Winans, đều có hình minh họa một chiếc máy giặt có động cơ điện.
21
Nếu chúng ta sử dụng các bản vẽ bằng sáng chế làm tài liệu nghệ thuật duy nhất có trước thì rõ ràng chúng ta có thể kết luận rằng Fisher không phải là người phát minh ra máy giặt điện. Chúng ta chỉ cần hiển thị sơ đồ, Hình 2, từ bằng sáng chế của Woodrow đã được cấp trước khi Fisher nộp đơn đăng ký bất kỳ bằng sáng chế nào trong số ba bằng sáng chế của Bảng I. Mỗi bằng sáng chế được liệt kê trong Bảng I, ngoại trừ các bằng sáng chế của Fisher đều có ngày nộp đơn sớm hơn ngày 27 tháng 5 năm 1909
22
KIỂM TRA CÁC MÔ TẢ VÀ YÊU CẦU BỒI THƯỜNG BẰNG SÁNG CHẾ Thay vì chỉ nhìn vào các bản vẽ bằng sáng chế, nếu chúng ta xem xét các mô tả và chú ý cẩn thận đến các tuyên bố trong mỗi bằng sáng chế, chúng ta sẽ thấy rằng Fisher thậm chí còn không tuyên bố mình đã phát minh ra máy giặt điện.
T
rong bằng sáng chế của Fisher tại Hoa Kỳ, từ “động cơ” được sử dụng ba lần trong phần mô tả và chỉ một lần trong yêu cầu bảo hộ. Trong yêu cầu bảo hộ số 11 (trong số 28 yêu cầu bảo hộ của ông), cụm từ “truyền động dẫn động bằng động cơ” được viết. Từ “động cơ” có thể chỉ bất kỳ dạng động cơ nào nhưng “động cơ điện” rất có thể là ngữ nghĩa dễ nhận định nhất trong trường hợp này. Mặc dù Fisher sử dụng từ “động cơ” bảy lần trong phần mô tả bằng sáng chế ở Anh của ông, nhưng từ “động cơ” không xuất hiện một lần nào trong số 7 tuyên bố. Fisher đề cập đến “động cơ” 5 lần trong phần mô tả bằng sáng chế ở Áo của ông. Ông đề cập đến một động cơ ở 3 trong 14 tuyên bố của bằng sáng chế Áo tuy nhiên lại chưa được thực hiện trong bối cảnh tuyên bố phát minh ra máy giặt chạy điện. Cả ở Mỹ, Áo và Anh, Fisher đều không khẳng định quyền sở hữu phát minh ra máy giặt điện. Chắc chắn điều đó sẽ được người đại diện hợp pháp của anh ta tuyên bố như vậy nếu anh ta có ý định yêu cầu bồi thường phát minh này.
23
Trong đoạn thứ hai của phần mô tả, Woodrow nói: “Mục tiêu của phát minh của tôi là cung cấp phương tiện xây dựng đơn giản, bền và rẻ tiền, được kết nối cố định với khung của máy giặt, nhờ đó tất cả cơ chế vận hành, bao gồm cả động cơ điện, hoặc thiết bị điện phù hợp khác, có thể được lắp bên dưới thân -----.” Mỗi tuyên bố trong số năm tuyên bố trong bằng sáng chế của Woodrow đều đề cập đến một động cơ. Ông, hơn bất kỳ người được cấp bằng sáng chế nào khác, được liệt kê trong Bảng I, dường như đã tuyên bố phát minh ra máy giặt điện.
Nhìn lại ta có thể thấy khá rõ ràng là những tác giả trích dẫn bằng sáng chế năm 1910 của Fisher đã không thể hiện gì nhiều ngoài bức vẽ đầu tiên có trong bằng sáng chế của ông. Nếu những tác giả đó viện dẫn các bằng sáng chế khác trong Bảng I như tình trạng kỹ thuật đã có, hoặc nếu họ đã đọc những tuyên bố trong bằng sáng chế của Fisher, thì chắc chắn sẽ có một số câu hỏi về việc ai đã phát minh ra máy giặt điện.
24
NỘP HỒ SƠ L
ouis P. Willsea có thể là người đầu tiên nộp đơn đăng ký minh họa một chiếc máy giặt chạy điện tại Văn phòng Sáng chế Hoa Kỳ. Tiêu đề bằng sáng chế của Willsea là “Máy ly tâm” và phần đầu của phần mô tả được giải thích rằng sáng chế liên quan đến máy vắt cũng như máy giặt. Máy giặt ly tâm là loại máy trong đó nước giặt được đẩy qua quần áo bằng tác động ly tâm. Máy giặt vắt cụ thể trong bằng sáng chế của Willsea là loại được sử dụng trong tiệm giặt thương mại và có thể sẽ không xuất hiện trong các hộ gia đình. Tuy nhiên, máy giặt loại ly tâm sử dụng nguyên lý tương tự như máy của Willsea đã được sản xuất để sử dụng trong gia đình. Từ “động cơ” không xuất hiện trong cả hai tuyên bố về bằng sáng chế của Willsea và, giống như Fisher, ông không ngần ngại phát minh ra máy giặt chạy điện.
25
26
KHẢ NĂNG CẤP BẰNG SÁNG CHẾ “Phát minh” về máy giặt chạy điện có thể sẽ không đủ điều kiện để cấp bằng sáng chế. Việc tạo ra một chiếc máy giặt chạy điện, đôi khi trong những năm 1890-1905, có thể chỉ đơn thuần là sử dụng một chiếc máy giặt vận hành bằng tay, trong số đó có rất nhiều chiếc (xem oldewash.com hoặc sách của Maxwell14) và gắn một động cơ điện vào. Một trong những tiêu chí cơ bản để được cấp bằng sáng chế là phát minh đó phải “không rõ ràng”. Với sự tồn tại của nhiều loại máy giặt vận hành bằng tay khác nhau và sự sẵn có của các động cơ điện công suất một phần (và mạng lưới phân phối giúp năng lượng điện có thể tiếp cận), có vẻ “rõ ràng” rằng việc sản xuất máy giặt điện sẽ được yêu cầu bởi các bà nội trợ làm việc quá sức thông qua vô số công ty.
27
Bằng sáng chế được cấp cho G. C. Lester (US Pat. No. 718135) vào ngày 13 tháng 1 năm 1903 (Đơn đăng ký nộp ngày 8 tháng 3 năm 1902) minh họa một máy rang cà phê có động cơ điện. Máy rang cà phê sử dụng một trống quay có lỗ tròn rất giống với loại xuất hiện nhiều máy giặt sử dụng, trong đó có máy Thor do Fisher thiết kế. Bằng sáng chế cho máy rang cà phê của Lester được Văn phòng Sáng chế Hoa Kỳ liệt kê vào loại 68. Loại 68 là nơi chứa bằng sáng chế của hầu hết các máy giặt. Bằng sáng chế của Lester chắc chắn có thể hứng minh rằng việc lắp động cơ điện vào máy giặt vào năm 1905 là điều hiển nhiên. Mỉa mai thay, một phát minh hiển nhiên lại không thể được cấp bằng sáng chế. Điều thú vị là, vào ngày 30 tháng 4 năm 2007, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã ra phán quyết về một vụ án liên quan đến tính hiển nhiên của một phát minh. Những gì hiển nhiên hôm nay có thể rõ ràng hơn hoặc ít hơn vào năm tới tùy thuộc vào logic của các luật sư và tòa án.
28
MÁY GIẶT ĐẦU TIÊN TRÊN THỊ TRƯỜNG ĐẠI CHÚNG Đ
ộng cơ điện được đưa vào máy giặt nhằm mục đích cung cấp năng lượng cho hệ thống khuấy cũng như cho máy vắt dùng để ép nước ra khỏi quần áo. Mặc dù chiếc máy trong Hình 3 không phải là mẫu máy giặt điện Thor đầu tiên do Hurley Machine Company ở Chicago sản xuất nhưng nó được thiết kế bởi Fisher và các bản vẽ bằng sáng chế năm 1910 của ông mô tả chính xác các cơ chế của chiếc máy trong hình.
Hình 4. Bưu thiếp-Máy giặt Thor khoảng năm 1908
Hình 3. Máy giặt Thor khoảng năm 1911
Tấm bưu thiếp trong Hình 4 phác hoạ rõ rang cho một thời kỳ đầu Máy giặt điện Thor do Fisher thiết kế, có dấu bưu điện tháng 10 (?), 1908. Người ta tin rằng chiếc máy giặt trong hình trên tấm bưu thiếp là mẫu máy điện đầu tiên được sản xuất bởi Công ty Hurley. Thật không may, người ta không biết tấm bưu thiếp được in khi nào.
29
Ngoại trừ động cơ điện, các cơ chế của máy thực tế gần giống với các cơ chế được thể hiện trên sơ đồ bằng sáng chế Hình 5. Các chân, cùng với thanh giằng bổ sung của máy được sản xuất, có thiết kế khác với những thiết kế được thể hiện trong sơ đồ bằng sáng chế. Giống như bằng sáng chế của Fisher tại Hoa Kỳ, Winans’ không có cơ chế vắt. Điều đặc biệt quan tâm cần lưu ý là việc đặt một động cơ điện vào máy giặt Winans đã tiện lợi như thế nào. Trong bản vẽ bằng sáng chế ở Hình 5 là một bệ đỡ các bộ phận cơ khí của máy giặt. Động cơ điện được lắp ở mặt dưới của bệ này ở Hình 6. Ròng rọc lớn 13 được đặt ở một góc cho phép có khoảng trống cho dây đai giữa và động cơ. Người ta gần như có thể nghi ngờ rằng các đặc điểm thiết kế độc đáo của cỗ máy Winans nhằm mục đích chứa một động cơ điện.
Hình 6. Máy giặt 1900 vào khoảng năm 1907
Vào ngày 15 tháng 1 năm 1907, J. T. Winans đã được cấp bằng sáng chế cho máy giặt như trong Hình 5. Phần duy nhất đề cập đến động cơ của máy giặt Winans là ở phần đầu tiên của bản mô tả bằng sáng chế, trong đó ông nói rằng ròng rọc 13, Hình 5, có thể được dẫn động bằng động cơ nước. Động cơ nước hoặc tua bin được nối với ròng rọc 13 được nối với vòi. Khi nước được bật, tuabin sẽ quay và cung cấp năng lượng cho máy giặt. Việc bố trí năng lượng nước này được mô tả trong các quảng cáo ban đầu của Công ty 1900. Việc sử dụng tua-bin nước không quá phổ biến và công ty đã tiến hành sản xuất phiên bản chạy bằng điện theo thiết kế của Winans ở Hình 6. Hình 5. Bản vẽ bằng sáng chế của Winans
30
C
ông ty 1900 đã phát hành một cuốn sách nhỏ, được thể hiện một phần trong Hình 7, minh họa một phiên bản chạy bằng điện của máy Winans. Người ta cho rằng ngày 30 tháng 8 năm 1906 trên bức thư của Công ty Tín thác Binghamton được in lại trên một trang của cuốn sách nhỏ cho thấy rằng cuốn sách nhỏ được phát hành vào cuối năm đó.
Hình 8. Máy giặt 1900. khoảng năm 1907
Trong số tháng 7 - tháng 12 năm 1907 của tạp chí “Arena”, mẫu máy giặt điện tương tự (xem Hình 8) năm 1900 đã được mô tả trong một bài báo của B. O. Flower. Ngược lại với tập sách nhỏ của Hình 7, ngày phát hành của “tình trạng kỹ thuật trước đây” của Hình 8 có thể được xác thực và chứng minh máy giặt điện đã được sản xuất ít nhất vào tháng 12 năm 1907 Hình 7. Tài liệu quảng cáo 1900. khoảng năm 1907
31
Vì những bằng chứng được trình bày ở đây, người ta tin rằng Công ty 1900 là công ty đầu tiên sản xuất và tiếp thị hàng loạt máy giặt chạy điện. Tuy nhiên, niềm tin này có thể được chứng minh là sai khi tiết lộ về nghệ thuật trước đó dành cho cỗ máy Thor. Không có quảng cáo hoặc thông tin nào khác được tìm thấy cho thấy một công ty khác, ngoài hai công ty được đề cập, có thể là công ty đầu tiên sản xuất máy giặt điện với số lượng đáng kể. Hình 8. Máy giặt 1900. khoảng năm 1907
32
AI ĐÃ PHÁT MINH RA MÁY GIẶT ĐIỆN
M
áy giặt điện Thor được sản xuất bởi Hurley Machine Company vào khoảng. 1907. Nếu có sẵn các ghi chú kỹ thuật của Fisher, chúng có thể cho thấy ông đã sử dụng động cơ điện trên máy của mình ngay từ năm 1905, tuy nhiên, không có ghi chú nào như vậy tồn tại. Công ty Nineteen Hundred bắt đầu sản xuất máy giặt chạy điện. 1906. Nếu có ghi chú thiết kế của Winans thì cũng có thể cho thấy rằng ông đã đặt động cơ điện vào máy giặt vào năm 1905 hoặc trước đó.
33
Đã thảo luận ở trên, Woodrow có thể đã tuyên bố mình là người phát minh ra máy giặt điện trong đơn xin cấp bằng sáng chế của ông ngày 13 tháng 5 năm 1908. (Mặc dù, không rõ liệu bằng sáng chế của ông có đưa ra tuyên bố như vậy hay không.) Nhưng vào thời điểm đó, thị trường đã xuất hiện rộng rãi các máy giặt có động cơ điện, chúng xuất hiện trên khắp các quảng cáo phát hành vào năm 1906-1907. Một hành vi can thiệp, nếu được tiến hành, chắc chắn sẽ dẫn đến việc bác bỏ mọi tuyên bố mà Woodrow đưa ra liên quan đến việc phát minh ra máy giặt chạy điện.
34
Trong cuốn sách xuất bản năm 1894 của mình, David Salomons đã minh họa máy đánh bơ bằng điện trong Hình 9 cùng với một cái máng điện và các thiết bị điện gia dụng khác. Máy đánh trứng trong Hình 9 có thể coi là “anh em họ hàng gần” với một máy giặt trống quay và trong những năm 1800 đã có có một số bằng sáng chế cho các thiết bị có thể được sử dụng làm máy đánh bơ hoặc máy giặt. Chắc chắn trong cùng thời đại mà máy đánh bơ điện ra đời thì máy giặt điện cũng vậy.
Người ta ước tính rằng có hơn 1000 công ty sản xuất máy giặt vào đầu những năm 1900. Hầu hết các công ty này đều rất nhỏ nhưng hầu hết đều có đủ nguồn lực để sản xuất ít nhất một máy giặt điện. Động cơ điện 1/4 mã lực (loại được sử dụng thường xuyên nhất cho máy giặt) và mạng lưới phân phối điện bắt đầu được sử dụng vào những năm 1890.
Hình 9: Electric Butter Churn. 1894
35
Như Cowan kể lại, vào năm 1900, động cơ điện nhỏ đã xuất hiện với mục đích các chủ hộ sẽ kết nối chúng với máy giặt quay tay. Bài viết xuất sắc của cô kể lại những hậu quả và cách thức công nghệ được tích hợp vào môi trường trong nước và cô sử dụng rất ít hoặc không sử dụng thông tin bằng sáng chế. Cowan, trong một cuốn sách khác nói, “Nếu không có thứ gọi là bằng sáng chế, chúng ta sẽ không biết nhiều về các nhà phát minh. Chúng ta có vô số bằng sáng chế nhưng chúng ta phải diễn giải thông tin bằng sáng chế một cách chính xác, nếu không chúng ta vẫn không biết nhiều về nhà phát minh. Trừ khi, và cho đến khi có thêm bằng chứng, người phát minh ra máy giặt điện chắc chắn phải là một trong những chủ hộ giấu tên được đề cập trong cuốn sách của cô ấy.
36
NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM B
ằng chứng thuyết phục nhất cho thấy b A. J. Fisher không nên được công nhận vì đã phát minh ra máy giặt điện là bằng sáng chế của ông ở Mỹ, Áo và Anh năm 1910. Không có bằng sáng chế nào (28 ở Mỹ, 7 ở Anh và 14 đối với người Áo) Fisher có cho rằng đã phát minh ra máy giặt điện hay không. Có ít nhất năm bằng sáng chế cho máy giặt, có sơ đồ hiển thị động cơ điện, được nộp trước bất kỳ bằng sáng chế nào của Fisher. Quan trọng hơn, còn có một tác phẩm nghệ thuật khác, có trước năm 1908, cho thấy một chiếc máy giặt chạy điện không phải do Fisher thiết kế.
37
Với rất nhiều sách, bài báo và trang web cho thấy Fisher đã phát minh ra máy giặt chạy điện, thật dễ dàng hiểu tại sao lỗi này lại được lan truyền. Có thể còn rất lâu nữa, nếu có, trước khi kỷ lục được xác lập. Thay vì sự thất bại cụ thể của Fisher, vấn đề quan trọng hơn cần rút ra là các nhà nghiên cứu lịch sử nên thận trọng khi sử dụng bằng sáng chế để xác lập quyền phát minh.
38
Các khía cạnh khác của bằng sáng chế và các quy trình liên quan đến việc phê duyệt hoặc từ chối chúng được minh họa ở trên. Các thủ tục này được thảo luận ở đây để các tác giả tương lai ít nhất sẽ đặt câu hỏi về việc sử dụng bằng sáng chế trong việc xác định sự thật lịch sử. Những sai sót có thể xảy ra vốn có trong quá trình phê duyệt bằng sáng chế đã được trình bày và mặc dù các bằng sáng chế không hoàn hảo nhưng chúng tôi không thuộc thẩm quyền đề xuất các cách để biến chúng thành nguồn lịch sử lý tưởng hơn. Những điểm không hoàn hảo được đề cập ở đây chỉ nhằm cảnh báo các nhà nghiên cứu. Chúng tôi kết luận ở đây rằng thông tin bằng sáng chế phải được sử dụng hợp lý và thận trọng khi xác định dữ liệu lịch sử. •
Bằng sáng chế bằng thư là các tài liệu do chính phủ ban hành chứng thực quyền sở hữu một phát minh bị cáo buộc. Bằng sáng chế có nghĩa là được sử dụng bởi cộng đồng pháp lý.
•
Bằng sáng chế bằng chữ cái được cấp mà không có sự đánh giá chuyên môn công khai.
•
Biết rằng bằng sáng chế có thể và đã bị vô hiệu hóa. Bằng sáng chế không phải là bằng chứng cuối cùng của việc phát minh.
•
Khi sử dụng bằng sáng chế để trích dẫn quyền phát minh, các nhà nghiên cứu phải xem xét chi tiết các yêu cầu bảo hộ bằng sáng chế. Câu ngạn ngữ “một bức tranh có giá trị bằng 1000 từ” không đúng đối với các bằng sáng chế.
•
Khó chứng minh khả năng phát minh. Việc bác bỏ quyền phát minh sẽ dễ dàng hơn.
•
Bằng sáng chế có thể được sử dụng để chứng minh rằng một phát minh đã tồn tại ít nhất ngay từ ngày nộp đơn xin cấp bằng sáng chế.
•
Khi sử dụng đơn đăng ký sáng chế để xác định ngày phát minh, hãy đảm bảo rằng phát minh đang được đề cập là phát minh đã được chứng minh trong yêu cầu cấp bằng sáng chế.
•
Các hình thức tình trạng kỹ thuật khác thường có giá trị hơn bằng sáng chế chữ cái khi xác định quyền phát minh.
•
Cụ thể, bằng ví dụ được sử dụng trong bài viết này, không thể kết luận rằng Alva J. Fisher đã phát minh ra máy giặt chạy điện và hơn nữa, ai đã phát minh ra thì vẫn chưa rõ ai đã phát minh ra.
•
Người ta tin rằng Công ty 1900 là công ty đầu tiên sản xuất hàng loạt máy giặt chạy điện. Việc tiết lộ tình trạng kỹ thuật bổ sung trong tương lai có thể chứng minh điều ngược lại.
39
TƯƠNG LAI L
ịch sử phát triển của máy giặt và các thiết bị công nghệ gia dụng khác cần được ngành Lịch sử Công nghệ quan tâm nhiều hơn. Chúng ta đã đi từ một ngành gồm hơn 1000 công ty sản xuất máy giặt vào đầu những năm 1900 xuống chỉ còn một số ít trong đó có hai tập đoàn lớn của Hoa Kỳ ngày nay. Có một số lượng đáng kể các kế hoạch khác nhau đã được sử dụng trong việc giặt giũ. Thiết bị này rất hấp dẫn và những người quan tâm đến lịch sử nên đọc về nó. Sự phát triển của máy giặt từ giữa những năm 1700 đến năm 2000 chắc chắn sẽ tạo cơ sở cho một số luận án tốt nghiệp. Việc chúng ta cần làm là thực hiện báo cáo khi vẫn chưa có cơ hội thu thập tài liệu cần thiết.
40