12- Gyanamrti December 2018 by Brahma Kumaris Magazine

mebpe³e keÀer keÀuece mes ö

hejce Deevevo keÀer Òeeefhle keÀe meeOeve ö

ye´

ye´ïe®e³e&

ïe®e³e& SkeÀ yengle ner cenÊJehetCe& DevegMeemeve, efve³ece DeLeJee Je´le nw~ Fme Üeje ceveg<³e Deheves Yeerlej SkeÀ yengle ner GÊece MeefkeÌle keÀe YeC[ej SkeÀef$ele Deewj megjef#ele keÀj ueslee nw~ ³en MeefkeÌle Mejerj keÀes mJeemL³e, yeue, lespe, meewvo³e& Deewj oeIee&³eg Òeoeve keÀjleer nw~ ³en ceveg<³e kesÀ ceveeyseue keÀes yeæ{eleer nw, GmekeÀer JeeCeer keÀes ÒeYeeJe-GlheeokeÀ SJeb DeespemJeer yeveeleer nw Deewj GmekesÀ cegKe-ceC[ue keÀes efoJ³e keÀeefvle osleer nw~ pees keÀesF& Yeer ye´ïe®e³e& keÀe heeueve keÀjlee nw, ³en MeefkeÌle GmekesÀ ves$eeW ceW SkeÀ DeodYegle DeeYee Yej osleer nw, GmekesÀ ueueeì keÀes SkeÀ DeueeewfkeÀkeÀ ®ecekeÀ Òeoeve keÀjleer nw Deewj GmekesÀ J³eefkeÌlelJe ceW ®egcyekeÀer³e DeekeÀ<e&Ce leLee SkeÀ DehetJe& Guueeme uee osleer nw~ ye´ïe®e³e& Üeje ceveg<³e efpeme MeefkeÌle keÀe meb®e³e keÀjlee nw, Jen MeefkeÌle GmekesÀ meodiegCeeW kesÀ efJekeÀeme ceW leLee meceepe mesJee ceW Yeer yengle men³eesieer nes mekeÀleer nw~ Fmemes ceveg<³eelcee ceneve DeLeJee ceneJeerj Deewj Oeerj yeve mekeÀleer nw~ ye´ïe®e³e&-MeefkeÌle keÀes ceveg<³e efJeÐeesheepe&ve ceW ueiee keÀj Dehevee yeewef×keÀ efJekeÀeme leLee DeeeflcekeÀ Gvve³eve keÀj mekeÀlee nw~ Fme lehe Üeje efpelesefvê³e yevekeÀj Jen mevlees<emegKe hee mekeÀlee nw Deewj F®íeDeeW keÀer ]iegueeceer mes ítì

mekeÀlee nw~ Fme ÒekeÀej, yeï´e®e³e& SkeÀ Smseer meeOevee nw epfeme Üeje ceve<g³e keÀe MeejeerjfkeÀ, ceeveemfekeÀ, yeeew× f keÀ, DeeO³eeelfcekeÀ SJeb veewlfekeÀ meJel&eecseKgeer eJfekeÀeme SkeÀ-meeLe ner nes peelee n~w FmekeÀs eyfevee ceve<g³e evfemlepse, Deeuemeer DeLeJee ceoge-&mee nes peelee nw ke³ÌeeeWkfeÀ ³ener Jen MeekfelÌe nw pees Mejejr keÀes mHeÀtel|e Deejw meej, ceve keÀes Deoc³e Glmeen Deejw Gceibe Deejw Deelcee keÀes Je®em&Je Òeoeve keÀjleer n~w mLeute ªhe ceW ³en ceve<g³e keÀs Yeepseve keÀe meej nw Deejw GmekeÀs lepse keÀe DeeOeej n~w me#tce ªhe ceW ³en GmekeÀs ceve keÀe Jeise Deejw JeeuJe (valve) DeLeJee yeks´eÀ nw Deejw ceute ªhe ceW ³ener Deelcee keÀs hejceelskeÀ<e& keÀe meeOeve n~w F&éejevegYetefle kesÀ efueS meeOevee keÀe SkeÀ Debie Yeejle ceW efpeleves Yeer YekeÌle, mevle, mebv³eemeer Fl³eeefo ngS nQ, Òee³e: Gve meYeer ves DeeO³eeeflcekeÀ meeOevee keÀer me]HeÀuelee kesÀ efueS ye´ïe®e³e& keÀes yengle DeeJeM³ekeÀ yelee³ee nw~ ³eesie-oMe&ve ceW FmekeÀer ieCevee heeB®e ³eceeW kesÀ Devleie&le keÀer ie³eer nw~ yeehet ieeBOeer peer ves Yeer Deheves uesKeeW leLee he$eeW ceW FmekeÀe yengle G®®e ceenelc³e yeleuee³ee nw~ Òepeeefhelee ye´ïeekegÀceejer F&éejer³e efJeée efJeÐeeue³e ceW lees Fmes F&éejevegYetefle leLee jepe³eesie kesÀ DeY³eeme kesÀ efueS DeefveJee³e& yelee³ee ie³ee nw~ FvekeÀer ceev³elee nw efkeÀ Fme Üeje Òeehle MeefkeÌle mes ceveg<³e Dev³e ceveesefJekeÀejeW keÀe Yeer Devle keÀj mekeÀlee nw leLee Jen efpelesefvê³e SJeb SkeÀeûeef®eÊe neskeÀj F&éejer³e ueieve ceW ceive nesves keÀe hejce Deevevo Òeehle keÀj mekeÀlee nw~

Dece=le-met®eer ® ® ® ® ® ® ® ® ® ®

evfevoe nceejer pees keÀjs ecfe$e nceeje mees (mecheeokeÀe³re) ÒeMve nceejs, GÊej oeoer peer kesÀ he$e mecheeokeÀ kesÀ veece efkeÀmeeve ö Jele&ceeve HeefjHe´s#³e ceW hejer#ee kesÀ Ye³e mes cegefkeÌle heleve keÀe peleve Oeje keÀer hegkeÀej (keÀefJelee) meHeÀuelee keÀe jnm³e keÀce keÀjes J³eLe& keÀe Jepeve Leecee nw oeceve legcneje (keÀefJelee)

4 8 10 11 14 17 19 20 21 22

® ye´ïeekegÀceejer mebmLeeve mes pegæ[keÀj ....... ® efoue me®®ee lees meye kegÀí De®íe ® H³eej keÀer Yee<ee ceW nw peeogF& MeefkeÌle ® pewmee efJe®eej, Jewmee J³eefkeÌlelJe ® Þe×epbeueer ® meef®e$e mecee®eej ® ceeveJe Deelcee keÀe ªheevlejCe ® Gce´ keÀer pebpeerjeW mes Deepeeo jnW ® meef®e$e mecee®eej ® veMee cepee nw ³ee mepee

23 24 26 27 28 29 30 31 32 34

mecheeokeÀer³e . . .

efvevoe nceejer pees keÀjs efce$e nceeje mees keÀe J³ece³eer Yee<ee ceW SkeÀ veerefle Je®eve nw öèfvevoe nceejer pees keÀjs efce$e nceeje mees'~ FmeceW SkeÀ DeeO³eeeqlcekeÀ heg©<eeLeea keÀes ³en yelee³ee ie³ee nw efkeÀ efkeÀmeer efvevokeÀ kesÀ heéfle GmekeÀe keÌ³ee ¢eqäkeÀesCe nesvee ®eeefnS~ Fme GeffÊeÀ keÀer Meyoj®evee ner Ssmeer nw efkeÀ FmekesÀ kesÀJeue Fmeer henuet hej O³eeve peelee nw efkeÀ pees nceejer efvevoe keÀjlee nw, nce Gmes Dehevee efce$e mecePeW ; Fmemes efvevokeÀ-mecyevOeer Dev³e oes henuegDeeW hej heé³eë O³eeve veneR peelee ³eÐeefhe Gve oesveeW henuegDeeW hej Yeer O³eeve jKevee heg©<eeLe& keÀer meHeÀuelee kesÀ efueS peªjer nw~ eJfe®eej keÀjves hej Deehe ceeveiWes ekfeÀ evfevoe keÀs keÀce& keÀe meybeObe keÀce-me-skeÀce leevre J³eeÊfeÀ³eeW mes lees meoe nDgee ner keÀjlee n~w SkeÀ Jen epfemekeÀer evfevoe keÀer pee jner ne,s omteje Jen pees evfevoe keÀj jne ne,s leemreje Jen pees evfevoe mevge jne ne~s Fme eJfe<e³e keÀs leevreeW ner henueDgeeW keÀes mecePevee peªjer n~w

he´Lece henuet Deye peneb lekeÀ efveeqvole J³eefÊeÀ keÀe mecyevOe nw GmekesÀ efueS lees ³ener Þes³e<keÀj nw efkeÀ Jen efvevokeÀ keÀes Dehevee efce$e ner ceeves keÌ³eeWefkeÀ Ssmee ¢eqäkeÀesCe Deheveeves mes GmekesÀ ceve ceW GÜsie, Ie=Cee, Jewj, Me$eglee, he´efleMeesOe Fl³eeefo ogYee&Jevee³eW peeie=le veneR neWieer Deewj Fmemes GmekeÀe ceve ªHeer ceevemejesJej Yeer Meerleue Deewj Meevle jnsiee Deewj Jen GmeceW mes %eeve Deewj iegCe ªHeer ceesleer ®egieves Jeeuee nbme ner yevee jnsiee~ FmekesÀ 4

DeefleefjÊeÀ yeele ³en Yeer nw efkeÀ nce efce$e Gmes ner lees keÀnles nQ pees nceeje efnle keÀjlee nes Deewj nceW mene³elee oslee nes~ efvevokeÀ Yeer heg©<eeLeea keÀe O³eeve GmekesÀ oes<eesb keÀer Deesj KeeR®elee nw, FmeefueS Jen Yeer efyeve ceebies mene³elee osves kesÀ keÀejCe SkeÀ he´keÀej mes GmekeÀe èfce$e' ner lees nw~ ³eefo efveeqvole J³eefkeÌle DeHeveer keÀcepeesefj³eeW keÀes efceìeves ceW ueie peeS Deewj FmekesÀ efueS meoe mecHetCe& HejceefHelee Hejceelcee ceW DeeqOekeÀeefOekeÀ ceve meceeefnle keÀjves ªheer ³eesieeY³eeme ceW pegì peeS lees Fmemes GmekeÀe Yeuee ner lees nesiee~ Deleë efvevokeÀ kesÀ Meyo GmekesÀ efueS me®eslekeÀ ner lees efme× neWies~ ³eefo veerefle keÀer ¢eqä mes osKee peeS lees Yeer efvevokeÀ keÀes èfce$e' ceevevee ner þerkeÀ nw keÌ³eeWefkeÀ Gmes Me$eg ceevekeÀj GmekeÀe meecevee keÀjves mes lees Jen Deewj ner p³eeoe Yeæ[kesÀiee Deewj efvevoe keÀjves ueiesiee leLee Deheveer yeele keÀes mel³e efme× keÀjves keÀe YejmekeÀ ³elve keÀjsiee~ Ssmeer heéfleef¬eÀ³ee mes lees heg©<eeLeea keÀe mece³e Deewj Yeer p³eeoe J³eLe& peeSiee Deewj yegjs He´keÀcHeveeW kesÀ keÀejCe JeeleeJejCe Yeer efyeieæ[siee~ DeleëefvevokeÀ kesÀ eflejmkeÀejelcekeÀ MeyoeW keÀes menve keÀj uesvee ner meye he´keÀej mes efnlekeÀj nw keÌ³eeWefkeÀ Fmemes menveMeeruelee keÀer hejer#ee heej keÀjkesÀ nceejer efoJ³elee keÀe GlkeÀ<e& ner nesiee Deewj ³eefo nceejs efheíues efkeÀvneR keÀceeX kesÀ keÀejCe Ssmee ner efnmeeye jne nesiee lees Jen Yeer ®egkeÀlee ner nesiee Deewj mecYeJe nw efkeÀ mece³eeblej ceW nceW

cenbieer Ieæ[er Yeues efceues hej cegeqMkeÀue Ieæ[er keÀYeer vee DeeS

efomecyej 2018

%eeveece=le ÞeesleeDeeW keÀer Deewj mJe³eb efvevokeÀ keÀer Yeer menevegYetefle he´ehle nes~ Fme he´keÀej Deepe pees efvevoveer³e nw, keÀue Jen Deheves meJeexÊece heg©<eeLe& mes Jevoveer³e yeve pee³esiee~

otmeje henuet Thej nceves he´Lece henuet kesÀ yeejs ceW pees kegÀí keÀne nw Gme hej lees leerJe´ heg©<eeefLe&³eeW keÀe heé³eë O³eeve jnlee ner nw hejbleg peneb lekeÀ efvevokeÀ keÀe mebyebOe nw GmekesÀ efJe<e³e ceW Yeer nceW Leesæ[e mees®evee ®eeefnS~ efvevoehetCe& Je®eve keÀnkeÀj Jen lees efJekeÀce& ner keÀe Yeeieer yevelee nw~ pewmes keÀewJee ievoieer kesÀ {sj hej yewþkeÀj, keÀ®eæ[s keÀes efyeKesjlee Deewj ®egjelee nw, Jewmee ner keÀce& lees efvevokeÀ Yeer keÀjlee nw~ Deleë ³eefo nce Gmes efce$e ceevekeÀj Gmemes Deheveer efvevoe megveles jnW lees Yeues ner Fmemes nceW Deheveer keÀcepeesefj³eeW keÀe yeesOe lees nes peeSiee hejvleg efvevokeÀ keÀe mece³e lees heehe-keÀce& ceW ner peeSiee~ Deleë Jen SkeÀ DeLe& ceW, hejes#e ªhe mes nceeje efce$e nw lees otmejs ¢eqäkeÀesCe mes Jen mJe³eb lees Dehevee Me$eg ner nw~ Deleë nceW ³en ®eeefnS efkeÀ nce Gmes Fme keÀce& ceW heéslmeenve osves kesÀ efveefceÊe Yeer ve yeveW Jejvee Jen efvevokeÀ kesÀ meeLe-meeLe {erþ Deewj efveue&ppe Yeer yeve peeSiee Deewj nj DeeS efove nceceW ³ee efkeÀmeer Dev³e ceW keÀesF&ve-keÀesF& vegkeÌme efvekeÀeueles jnves keÀer Deeole ner yevee uesiee efpememes heeHeeW keÀe yeesPe Deewj Yeer DeefOekeÀ neslee peeSiee~ FmeefueS nceW henueer keÀesefMeMe lees ³ener keÀjveer ®eeefnS efkeÀ nce ueeskeÀ-mebień keÀes meeceves jKekeÀj keÀce& keÀjW Deewj mechetCe&lee keÀer Deesj yeæ{ves keÀe ³elve keÀjW, hejvleg efHeÀj Yeer ³eefo eEveoe keÀjves Jeeuee Deheveer Deeole mes cepeyetj neskeÀj DeJeiegCeoMe&ve ceW ner ueiee jnlee nw lees nceW GmekeÀer yeeleeW ceW Dehevee DeefOekeÀ mece³e Yeer J³eLe& veneR iebJeevee ®eeefnS~ nceW mJe³eb keÀe megOeej DeJeM³e keÀjvee ®eeefnS Deewj ceeve-Deheceeve ceW meceeve leLee menveMeerue Yeer nesvee ®eeefnS Hejvleg efvevoe keÀes oemleeve DeLeJee hegjeCe yeveeves ceW Yeer men³eesieer veneR yevevee ®eeefnS~

leermeje henuet Deye pees J³eefÊeÀ eEveoe megvelee nw, Gmes JeemleJe ceW Deheves Thej efJeMes<e O³eeve osvee ®eeefnS~ DeeO³eeeqlcekeÀ heg©<eeLeea kesÀ efueS lees ³en efMe#ee nw efkeÀ yegje cele megvees, yegje cele yeesuees 5

nceW ceeuetce nesvee ®eeefnS efkeÀ efvevoe SkeÀ he´keÀej keÀe penj nw Deewj njskeÀ J³eefÊeÀ ³en penj veneR heer mekeÀlee~ efvevoe SkeÀ Ssmeer keQÀ®eer nw pees otmejs mes nceejs mvesn Deewj mecceeve kesÀ mecyevOe keÀe efJe®íso keÀjleer nw~ efvevoe megveves keÀer Deeole lees ceveg<³e keÀes yee¿ecegKeer yeveeleer nw Deewj hejceelce-eE®eleve keÀer yepee³e oes<eeE®eleve ³ee Deemegjer³elee-ef®evleve ceW ueieeleer nw~ Dev³e keÀer efvevoe megveves ceW efoue®emheer uesvee iees³ee oes<e-oMe&ve Deewj DeJeiegCe-ieńCe keÀjves keÀer Deeole keÀes OeejCe keÀjvee nw~ Fme Deeole mes lees heleve efveeq½ele ner nw~ Deewj yegje cele osKees~ Deleë efve<he´³eespeve ner otmejs keÀer yegjeF& megveves ceW Dehevee mece³e osvee mJe³eb keÀes SkeÀ he´keÀej mes keÀ®eæ[s keÀe ef[yyee DeLeJee jÎer keÀer ìeskeÀjer yeveevee nw~ otmejs keÀer efvevoe megveles-megveles Þeeslee keÀe, Deepe veneR lees keÀue, GmekesÀ yeejs ceW Jewmee ¢eqäkeÀesCe yeve peevee Yeer mecYeJe nw Deewj GmekesÀ Heéfle mvesn, mecceeve Deewj meewneo& keÀer ¢eqä ve jnves mes Deheveer Je=efÊe keÀe Yeer otef<ele nesvee mecYeJe nw Deewj ³en meye lees efve½e³e ner heleve keÀer Deesj ues peeves Jeeueer yeeleW nQ~ nceW ceeuetce nesvee ®eeefnS efkeÀ efvevoe SkeÀ he´keÀej keÀe ]penj nw Deewj njskeÀ J³eefÊeÀ ³en ]penj veneR heer mekeÀlee~ efvevoe SkeÀ Ssmeer keQÀ®eer nw pees otmejs mes nceejs mvesn Deewj mecceeve kesÀ mecyevOe keÀe efJe®íso keÀjleer nw~ efvevoe megveves keÀer Deeole lees ceveg<³e keÀes yee¿ecegKeer yeveeleer nw Deewj hejceelceeE®eleve keÀer yepee³e oes<e-eE®eleve ³ee Deemegjer³elee-ef®evleve ceW ueieeleer nw~ Dev³e keÀer efvevoe megveves ceW efoue®emheer uesvee iees³ee oes<e-oMe&ve Deewj DeJeiegCe-ieńCe keÀjves keÀer Deeole keÀes OeejCe keÀjvee nw~ Fme Deeole mes lees heleve efveeq½ele ner nw~ hegve½e, otmejeW keÀer efvevoe megvevee Fme yeele keÀes Yeer efme× keÀjlee nw efkeÀ efveefvole J³eefÊeÀ kesÀ heéfle nceeje mvesn veneR nw

cebpej OegbOeuee nes mekeÀlee nw, cebefpeue veneR

efomecyej 2018

%eeveece=le DeLeJee GmeceW nceejs efveM®e³e keÀer keÀceer nw DeLeJee Gmemes nceW F&<³ee& nw~ Deleë efvevoe-ÞeJeCe ceW mece³e osvee iees³ee Fve meye yegjeF³eeW keÀes Yeer Deheves ceW HeveHeevee nw~ efHeÀj, nceW ³en Yeer mees®evee ®eeefnS efkeÀ efvevokeÀ Üeje keÀer ieF& efvevoe ³eefo efceL³ee nw lees GmekeÀer neb-ceW-neb efceueekeÀj DeLeJee ceewve jnles ngS Gmes megvekeÀj nce Gmes Yeer heéslmeenve os jns nQ~ Fmemes Deeies kesÀ efueS efHeÀj-efHeÀj nceejs heeme DeekeÀj otmejeW keÀer efvevoe keÀjves keÀe nce GmekeÀe mLeeve yevee jns nQ~ Deleë keÀes³eueeW keÀer Fme oueeueer ceW nce Deheves Yeer lees neLe keÀeues keÀj ner jns nQ Deewj Mee³eo Deheves keÀheæ[s Yeer keÀeues keÀj jns nQ keÌ³eeWefkeÀ Dev³e meYeer Yeer nceW osKeles nQ efkeÀ nce Fmeer OevOes ceW ueies jnles nQ DeLeJee efvevoe keÀer ®eewheeue nceejs ³eneb Hej nw~ FmekesÀ DeefleefjÊeÀ, ³en Yeer mees®eves keÀer yeele nw efkeÀ efvevoe keÀjves Jeeues keÀe he´³eespeve keÌ³ee nw? DeJeM³e ner GmekeÀe ³ee lees keÀesF& mJeeLe& DeìkeÀe nesiee ³ee GmekesÀ ceve ceW keÀesF& F&<³ee& nesieer ³ee GmekeÀer Deheveer Deeole ner Ssmeer nesieer Jejvee otmejs keÀes yeoveece keÀjves keÀer Gmes DeeJeM³ekeÀlee ner keÌ³ee nw? leye Ssmes J³eefÊeÀ kesÀ Fme efveke=Àä he´³eespeve keÀer efmeef× kesÀ efueS keÀeues keÀejveeceeW ceW nce keÌ³eeW GmekesÀ Yeeieeroej yeveW? DehejeOeer kesÀ meeLe efceue peevee lees mJe³eb Yeer DehejeOeer yevevee nw~ ueewefkeÀkeÀ ªhe ceW Yeer Meeeqvle Yebie keÀjves Jeeues DehejeOeer þnjeS peeles nQ Deleë Fme he´keÀej mes DeMeebefle HewÀueevee DeLeJee JeeleeJejCe keÀes otef<ele keÀjvee, F&éejer³e mejkeÀej kesÀ efve³eceevegmeej Yeer SkeÀ DehejeOe ner lees nw~ Fve meyemes Yeer yeæ[er yeele lees ³en nw efkeÀ efvevoe megveles jnves Jeeues keÀe Deepe veneR lees keÀue heleve DeJeM³e neslee nw~ GmekeÀer DeJemLee ceW peªj Deblej heæ[lee nw~ ceeve ueerefpeS efkeÀ SkeÀ efvevokeÀ efkeÀmeer hećegKe heg©<eeLeea kesÀ yeejs ceW keÀnlee nw efkeÀ Jen lees ¬eÀesOeer nw DeLeJee Dev³e efJekeÀej mes ieéfmele nw~ Fme yeele keÀes megveles-megveles Þeeslee kesÀ ceve ceW Deepe veneR lees keÀue ³en YeeJe hewoe nesiee efkeÀ ³eefo hećegKe ueesie Yeer Ssmeer OeejCee Jeeues nQ lees efHeÀj ³eefo nceves Yeer keÀesF& Yetue keÀj ueer lees keÌ³ee HeÀke&À heæ[lee nw~ Ssmee mees®ekeÀj GmekeÀe Dehevee heg©<eeLe& {eruee nes peeSiee~ Fme he´keÀej efvevoe Gmes efiejeves kesÀ efveefceÊe yevesieer~ 6

FmekeÀe Ghee³e Deleë De®íe ³en nw efkeÀ ³eefo keÀesF& ncemes efkeÀmeer keÀer eEveoe keÀjlee Yeer nw lees nce Gmes keÀnW efkeÀ ncemes ³en keÀnves keÀe Deehe keÀe he´³eespeve keÌ³ee nw? nce lees mJe³eb Yeer DeYeer heg©<eeLeea nQ~ Fme he´keÀej lees Deehe nceejer keÀcepeesefj³eeb osKekeÀj otmejeW kesÀ meeceves nceejer Yeer efvevoe keÀjWies~ Ssmee lees mebmeej ceW keÀesF& Yeer ceveg<³e veneR pees nj ¢eqäkeÀesCe mes mebhetCe& nes~ Deleë Deehe Fme oueoue ceW HebÀmeles ner keÌ³eeW nes? Gme J³eefÊeÀ keÀer eEveoe keÀjkesÀ DeehekeÀes keÌ³ee efceuesiee? ³eefo Deehe GmekeÀe Yeuee ®eenles nes lees DeehekeÀes ³en yeele GvneR ueesieeW mes keÀnveer ®eeefnS pees Gmes efMe#ee oskeÀj DeLeJee mecePee keÀj þerkeÀ keÀj mekeWÀ Deewj ³eefo Deehe GmekeÀe Yeuee ner veneR ®eenles yeequkeÀ kesÀJeue Gmes yeoveece ner keÀjvee ®eenles nQ leye lees mJe³eb Yeer Deehe heg©<eeLe& Deewj ce³ee&oe kesÀ efJe©× ceeie& Dehevee jns nQ efpeme hej nce lees peevee veneR ®eenles~ Fmemes, Gmemes, meyemes Fme he´keÀej keÀer ®e®ee& keÀjves mes lees ³en efme× neslee nw efkeÀ Deehe Gme J³eefÊeÀ keÀes meyekeÀer ¢eqä ceW efiejevee ®eenles nQ Deewj ³eefo Jen yegje ve Yeer nes lees Gmes yeoveece keÀj-keÀj kesÀ yegjeF& kesÀ ceeie& hej OekesÀuevee ®eenles nQ~ Ssmes keÀe³e& ceW nceW meeqcceefuele keÀjves keÀer lees DeeMee ner J³eLe& nw~ Fme he´keÀej v³ee³e mebiele yeele keÀnkeÀj Deewj ce³ee&oe peleuee keÀj, heg©<eeLe& keÀe mener ceeie& oMee& keÀj nceW eEveokeÀ keÀe Yeer ceveesheefjJele&ve keÀjvee ®eeefnS~ Gmes Yeer Fme efJekeÀce& mes ye®eeves keÀe ³elve keÀjvee ®eeefnS~

nceeje SkeÀ Deewj keÀle&J³e nceW ³en mecePe uesvee ®eeefnS efkeÀ Deepe kesÀ Fme ³egie keÀer SkeÀ efJeMes<elee ner ³en nw efkeÀ mLeeve-mLeeve hej efvevoe, eflejmkeÀej, Deheceeve Deewj oes<eejesheCe ner keÀe JeeleeJejCe yevee ngDee nw keÌ³eeWefkeÀ ceveg<³e kesÀ ceve, Je®eve, keÀce& hej F&éejer³e %eeve keÀe DebkegÀMe veneR nw Deewj ³eesie Yeer he´e³eë ueghle nw~ jecee³eCe ceW cebLeje Deewj keÀeves Oeesyeer pewmes SkeÀ-oes J³eefÊeÀ ner efvevokeÀ kesÀ ªhe ceW oMee&S ieS nQ pees IejeW keÀes Gpeeæ[ves Jeeues Deewj mebmeej ceW ceelece DeLeJee ogKe keÀer uenj HewÀueeves Jeeues nQ~ ceneYeejle ceW efMeMegheeue pewmeeW kesÀ mJeYeeJe keÀer yeele Deeleer nw~ hejbleg Deepe lees DeehekeÀes Ssmes yengle ner

oewj yegje nes mekeÀlee nw, eEpeoieer veneR

efomecyej 2018

%eeveece=le J³eefÊeÀ efceueWies~ jecee³eCe Deewj ceneYeejle mes mheä nw efkeÀ meerlee pewmeeW hej Yeer oes<e ueieeS ieS Deewj jece leLee ke=À<Ce keÀer Yeer efvevoe keÀer ieF&~ Je=×eJemLee ceW cenelcee ieebOeer Üeje heéLe&vee meYee ceW jeceOegve keÀjves kesÀ efueS peeles mece³e Deheveer heesefle³eeW kesÀ keÀvOeeW keÀe meneje uesves keÀer yeele keÀes ueskeÀj Yeer ueesieeW ves GvekeÀer Ketye efvevoe keÀer Leer~ Fme he´keÀej keÀF& ueesieeW keÀe lees OevOee ner efvevoe keÀjvee nw~ Deleë Deye lees Fme JeeleeJejCe keÀe Devle ner nesvee nw~ Deepe lees efvevoe Deewj efJejesOe keÀe Ssmee JeeleeJejCe nw efkeÀ ³eefo efvevokeÀ keÀes kesÀJeue efce$e ner ceeve keÀj ®euee peeS lees efvevokeÀ ueesie F&<³ee& Deewj Üs<e kesÀ JeMeerYetle neskeÀj efkeÀmeer De®ís mes De®ís meceepe keÀes Yeer ueesieeW keÀer ¢eqä ceW Ieefì³ee efme× keÀjves ceW keÀesF& he´³elve veneR íesæ[Wies~ Jes De®íer mebmLeeDeeW keÀes keÀesF& keÀe³e& Yeer veneR keÀjves oWies~ nceves osKee nw efkeÀ kegÀískeÀ ueesieeW Üeje efvevoe efkeÀS peeves kesÀ keÀejCe Deepe lekeÀ efkeÀleveer keÀv³eeDeeW-ceeleeDeeW keÀes F&éejer³e %eeve megveves keÀe DeJemej Yeer veneR efo³ee peelee jne Deewj efkeÀleveeW hej Del³ee®eej efkeÀ³ee peelee jne nw~ Deewj Yeer efkeÀleves ner ueesie efceL³ee efvevoe kesÀ keÀejCe mebmLee mes otj nes ieS Deewj Fme he´keÀej heÝeg-efceueve pewmes meJeexÊece ueeYe mes Yeer Jebef®ele jns~ Deleë keÀuegef<ele ceve Jeeues, meceepe efJejesOeer lelJeeW keÀer efvevoe keÀer cegefnce kesÀ meeceves neLe hej neLe jKekeÀj yewþvee Yeer DekeÀce&C³elee oes<e ner nw~ nceW %eeve-yeue, ³eesie-yeue Deewj veweflekeÀ-yeue mes Ssmes ueesieeW keÀes me®®eer jen hej ueeves keÀe heg©<eeLe& keÀjvee neslee nw Deewj meeeqlJekeÀ efJeefOe-efJeOeeve mes leLee Þesÿ he´®eejelcekeÀ lejerkeÀeW mes GvekesÀ efceL³eeJeeo mes F&éejer³e mevosMe keÀes DeefOekeÀ yeguevo keÀjvee neslee nw~ nceW F&éejer³e %eeve keÀer Þesÿlee keÀes heÝeeJeMeeueer jerefle mes pevepeve kesÀ meeceves jKeles ngS cee³ee-peefvele he´³elve keÀe meecevee keÀjvee neslee nw~ Deheves Dee®ejCe Deewj J³eJenej keÀer GÊecelee mes, mebieþve Deewj mesJee kesÀ meeOeve mes nceW j®eveelcekeÀ lejerkesÀ mes efvevoe veecekeÀ Fme heót<eCe kesÀ efueS Ghee³e Yeer keÀjvee ner heæ[lee nw~ pewmes HeewOee ueieeves Jeeues ceeueer keÀes veeMekeÀejer hebefí³eeW, keÀerìeW leLee Peeæ[-PeebkeÀæ[ mes 7

GmekeÀer j#ee Yeer keÀjveer nesleer nw, Jewmes ner j#ee efkeÀmeer meeceeefpekeÀ efkebÀJee Oeee|cekeÀ mebmLee ªHeer heewOes kesÀ efueS Yeer peªjer nesleer nw~ efvemmevosn efvevoe keÀjves Jeeues J³eefÊeÀ³eeW kesÀ heéfle nceW MeevleYeeJe SJeb Yeéle=lJe keÀes veneR íesæ[vee hejvleg GvekesÀ megOeej SJeb GvekesÀ efceL³ee he´®eej kesÀ efueS Yeer ³eesie meccele efJeefOe³eeW keÀes Deheveevee neslee nw~ nceW iegCe-ieénkeÀ yevekeÀj nj SkeÀ mes iegCe lees uesvee ner nw hejvleg otmejeW kesÀ efueS Yeer iegCe uesves keÀe jemlee meeHeÀ keÀjvee neslee nw~ mebmeej ceW cee³ee pees ceeveJeer ceeO³ece ueskeÀj F&MJejer³e mebieþve keÀe efJejesOe keÀjleer nw GmekesÀ Dee¬eÀceCe mes mJe³eb Yeer ye®ekeÀj jnvee neslee nw leLee Dev³e heÝeg-he´sefce³eeW keÀes Yeer men³eesie osvee neslee nw~ FmekesÀ efueS keÀF& yeej meceepe Üeje pegìeS ieS JewOeeefvekeÀ Ghee³eeW keÀe Yeer he´³eesie keÀjvee neslee nw leeefkeÀ mebmeej ceW DehejeOe ve yeæ{s~ Deemegjer oue keÀe meecevee keÀjves kesÀ efueS ¢æ{lee keÀe he´³eesie keÀjvee neslee nw~

efvevoe Deewj cetu³eebkeÀve ceW Deblej nceW ³en Yeer mecePevee ®eeefnS efkeÀ efvevoe Deewj cetu³eebkeÀve ceW yengle Devlej nw~ cetu³eebkeÀve keÀjves Jeeuee J³eefÊeÀ iegCe-oes<e meeceves ueekeÀj mJe³eb Yeer iegCe uesvee ®eenlee nw Deewj otmejs keÀer GVeefle keÀer MegYe keÀecevee keÀjles ngS GmekesÀ keÀe³e& kesÀ oes<e GmekesÀ meeceves jKelee nw~ Jen efJeOJebmeelcekeÀ veerefle-jerefle keÀes veneR Deheveelee Deewj Ie=Cee ³ee GÊespevee keÀes yeæ{eJee veneR oslee~ hejbleg efpemekeÀe ue#³e eEveoe nes, GmekeÀe meeje keÀe³e&-keÀueehe ner Fmemes Gueì neslee nw~ nceW Ssmeer veHeÀjle HewÀueeves Jeeues mebnejkeÀ lelJeeW keÀe Deheves Deelce-yeue mes leLee meYeer he´keÀej keÀer meeeqlJekeÀ ³egefÊeÀ³eeW mes Deewj efJeefOe-efJeOeeve mes Yeer meecevee keÀjvee neslee nw leeefkeÀ meYeer mener DeLe& ceW Ssmes efce$e yeve pee³eW pewmes mele³egie ceW nesles nQ~ efJekeÀce& keÀjkesÀ, cee³ee kesÀ JeMeerYetle neskeÀj ner nceejs DeveskeÀ efce$e vee neW yeequkeÀ Ye´ele=lJe mes men³eesie SJeb megPeeJe osves Jeeues efce$e neW~ FmekesÀ efueS meYeer keÀes meodyegef× efceues, nceW Ssmeer MegYekeÀecevee Yeer keÀjveer ®eeefnS Deewj GvnW F&éejer³e yegef× he´ehle keÀjeves keÀe ³eLee-mebYeJe he´³elve Yeer keÀjvee ®eeefnS Deewj GmekesÀ yeeo GvekesÀ Deheves ner keÀceeX kesÀ Devegªhe GvekesÀ Yeei³e hej íesæ[ osvee ®eeefnS~

efJeOeelee keÀer Deoeuele ceW, JekeÀeuele yeæ[er h³eejer nw~ KeeceesMe jefnS, keÀce& keÀerefpeS, meye keÀe cegkeÀocee peejer nw

efomecyej 2018

ÒeMve nceejs,

GÊej oeoer peer kesÀ ie³es, DeeBKeW Kegue ieF&~ efoue ceW efoueejece yew" ie³ee~ efoueJeeuee yeeyee keÀes pees peeveles nQ, ceeveles nQ, hen®eeveles nQ, Jees meyekesÀ efoueeW keÀes mecePeves Jeeues nesles nQ~ Devoj mes Oeerjpe jKevee veneR heæ[lee nw, hej Oeerjpe Deheves Deehe keÀece keÀjlee nw~ ueeFHeÀ ceW Oeerjpe jKee nw lees efieveleer keÀjkesÀ osKees, efkeÀleveer yeeleeW mes F]peer heeme nes ie³es nQ~ keÀYeer veneR keÀne nesiee, ceQ keÌ³ee keÀªB? kewÀmes keÀªB? yeeyee keÀnsiee, ceQ yew"e ntB~ ³en pees efve½e³e nw vee, Jener keÀceeue keÀjlee nw~ yegef× efve½e³e Jeeueer nes, yegef× ceW keÀYeer keÀesF& [eGì ve G"s~ mebMe³eyegef× efJeveM³eeqvle, efve½e³eyegef× efJepe³ebleer~ lees yegef× mes osKees, efve½e³eyegef× efkeÀlevee ntB? yeeyee keÀnlee nw, SkeÀ-SkeÀ ye®®ee cesje vetjs jlve nw~ yeeyee kesÀ vetj ves ncekeÀes helLej mes nerje yevee efo³ee nw~ nerjs keÀer efkeÀleveer yeæ[er Jewu³et nw~ yeeyee keÀnles nQ, cesjs ye®®es HeeB®e efJekeÀejeW keÀer cee³ee keÀes He´Mve- menpe jepe³eesie keÀer menpe efJeefOe keÌ³ee nw? GÊej- yeeyee ves nce meyekeÀes Dehevee yeveekesÀ cegmkeÀjevee peerlees lees ceQ legcnW peiele keÀe ceeefuekeÀ yevee otBiee~ cee³eepeerles efmeKee efo³ee FmeefueS yeeyee keÀe efpelevee Megef¬eÀ³ee keÀjes, peielepeerle~ ueesYe, ceesnJeMe Leesæ[er Yeer cee³ee heoYeÏä keÀj osleer Glevee keÀce nw~ yeeyee keÀer Fme ³egefkeÌle mes ner nceejer nw~ heo Tb®ee heevee nes, ieues keÀe nej yevevee nes, lees yeeyee kesÀ peerJevecegefkeÌle nes ie³eer~ yeeyee keÀer ¢efä Deewj yeesue efkeÀleves heeme DeekeÀj yew" peeDees, FmeceW efkeÀlevee cepee nw~ meleieg© keÀer h³eejs nQ~ yeeyee keÀnles, legce cesjs DeeefMekeÀ nes, ceQ legcneje Þeercele efmejceeLes hej nw~ ³en ceeLee Deewj ogefve³eeJeer ceeLes ceW ceeMetkeÀ ntB~ nce lees keÀnles nQ, legce nceejs ceele-efhelee, HeÀke&À nw keÌ³eeWefkeÀ Fme ceeLes hej keÀesF& yeesPee veneR nw~ Deiej ceeLes efMe#ekeÀ, meKee, meleieg© nes~ yeeyee cesje ceeMetkeÀ Yeer nw~ hej yeesPee nes lees efmej kesÀ meeLe meejs Mejerj ceW Yeer oo& neslee nw~ GmeceW keÌ³ee Ssmeer efJeMes<elee nw pees Fleves meye DeeefMekeÀ SkeÀ ³eneB ve keÀesF& yeesPe nw, vee ner keÀesF& oo& nw~ ceeMetkeÀ keÀes ³eeo keÀjles nQ~ yeeyee keÀe SkeÀ-SkeÀ Meyo He´Mve- yeeyee kesÀ meeLe nj mecyevOe keÀer DevegYetefle efkeÀlevee h³eeje nw~ ³ener menpe jepe³eesie nw~ yeeyee kesÀ oes keÀe meejebMe megveeF³es? MeyoeW mes ner ceve Meevle, leve Meerleue nes peelee nw~ GÊej- DeYeer oes efceveì efMeJeyeeyee kesÀ meeLe nj mecyevOe yeeyee keÀnles, Oeerjpe Oej cevegDee, lesjs megKe kesÀ efove keÀe DevegYeJe keÀjes, yeeyee cesjer ceeB nw, cesje yeehe nw, cesje Dee³eWies~ yeeyee keÀer efkeÀleveer yeeleW megveeTB, [e³ejskeÌì yeeyee mes ìer®ej nw, cesje meKee nw...~ nj mecyevOe kesÀ ÒeceeCe Þeercele ner megvee nw~ Deelcee³eW yeeyee keÀe megvee³ee ngDee megvee³eWieer hej ®euevee nw~ nj mecyevOe keÀer Deheveer Òeeefhle nesleer nw~ ®eskeÀ hejvleg yeeyee ves pees megvee³ee [e³ejskeÌì, Gmemes keÀeve Kegue keÀjes Deewj 1-2 efceveì kesÀ efue³es yeeyee kesÀ meeLe meJe& mecyevOe 8 ceeveJe kesÀ keÀce& ner GmekesÀ efJe®eejeW keÀer meJe&Þesÿ J³eeK³ee nw~ efomecyej 2018

%eeveece=le Fcepe& keÀjes keÌ³eeWefkeÀ pewmes yelee³ee nw efkeÀ cegPes yeeyee kesÀ meeLe meKee ªhe keÀe DevegYeJe veneR neslee Lee~ ³en yeele oeroer keÀes yelee³eer keÌ³eeWefkeÀ oeroer keÀe yeeyee mes meKee ªhe keÀe mecyevOe yengle De®íe Lee~ oeroer ves yeeyee keÀes yelee³ee~ Gme efove mes yeeyee ves cegPes meKee ªHe keÀer Yeemevee Ssmeer oer pees efoue mes ³en He´Mve ner Hetje nes ie³ee keÌ³eeWefkeÀ Fme mecyevOe ceW ®eeefnS JeHeÀeoejer~ ye®®es nQ lees Dee%eekeÀejer, keÀejesyeej ceW F&ceeveoejer~ keÀYeer Ssmee efJe®eej lees veneR ®euelee nw efkeÀ keÌ³ee meye cegPes ner keÀjvee nw? Dee%eekeÀejer, JeHeÀeoej, F&ceeveoej efHeÀj nw HeÀjceeveyejoej~ pees HeÀjceeve efceues lew³eej, SJejjs[er~ efpemekeÀer pees [d³etìer nw, efpemekeÀe pees keÀe³e& nw, Gme Deelcee keÀes keÀjvee ner nw, Jees Yeer De®íer lejn mes keÀjvee nw, SkeÌ³etjsì keÀjvee nw~ Dee%eekeÀejer, JeHeÀeoej, F&ceeveoej Deelcee Deheves Deehe yeæ[eW kesÀ Deeies pee³esieer~ cegPes 2-4 efove mes ueieeleej HeÀereEueie Dee jner nw efkeÀ yeeyee ves meekeÀej ceW Fleveer mesJee keÀer, efHeÀj DeJ³ekeÌle ngDee lees ieguepeej oeoer keÀes efveefceÊe yeveekeÀj Yeer efkeÀleveer mesJee³eW keÀer Deewj DeYeer Yeer DeJ³ekeÌle ªhe mes mesJee³eW nes jner nQ~ DeYeer nceejer Yeer Ssmeer DeJ³ekeÌle efmLeefle nes pees yeeyee kesÀ meceeve mesJee keÀjW~ FmekesÀ efueS henues ®eeefnSB l³eeie, lehem³ee efHeÀj mesJee~ pees yeele "erkeÀ veneR nw, Gmes meskeÀC[ ceW l³eeie keÀj oW~ ve Jees cegPes KeeR®es, ve ceQ Gmemes ÒeYeeefJele jntB~ He´Mve- nceeje mJeYeeJe kewÀmee nes leeefkeÀ meye nceejs mes mevleg<ì jnW? GÊej- henues ceQ heí t leer n,Bt cejse mJeYeeJe Smsee lees veneR nw pees cejss meeLe ekfeÀmeer keÀes ®euevee ceegMfkeÀue nes pee³e~s ceQ DeehekeÀes heí t leer n,Bt cejss meeLe ®eueves ceW keÀYeer keÀeFs& lekeÀueeHreÀ nFg& n?w hejgeves peeveles n~Q ue#³e jKevee nw ekfeÀ nceW DeYeer ner keÀcheueeìr yevevee n,w lees nceW ekfeÀmeer mes keÀeFs& keÀcheueìW ve nes ke³ÌeeeWkfeÀ ìeFce eJfeveeMe keÀe meeceves Ke[æe n~w henues peye nce ³en keÀnles Les lees oegvfe³ee Jeeues e®fe{æles Les ekfeÀ FvnW Deejw keÀgí yeeuseves keÀes veneR Deelee n,w emfeHeÀ& keÀnleer jnleer nQ ekfeÀ eJfeveeMe nevses Jeeuee n~w Deeheme ceW ecfeue keÀjkeÀs ®eueves keÀs membkeÀej nQ lees meyekeÀs eufe³es De®íe nelsee nw ke³ÌeeeWkfeÀ Jes mele³eigeer membkeÀej n~Q DeYeer yevevee nw HeÀejfMlee, mele³eige ceW yeveiWes oJselee~ HeÀejfMles keÀer ueeFHeÀ Smseer nes pees Deejw ekfeÀmeer yeele mes ejfMlee veneR n~w ons mes 9

Yeer v³eejs n,Q ons keÀs mecyevOe mes Yeer v³eejs n~Q pees meevre heeme nFg,& [e^cee~ yeeyee keÀs meeLe keÀer MeekfelÌe cePges ®euee jner n~w yeeyee ves cePges DeJ³ekelÌe veece eof³ee ceveensjMeevlee hejvleg eHfeÀj Yeer yeeyee pevekeÀ keÀs veece mes ner yeugeelee Lee~ SkeÀ yeej lees yeeyee ves keÀne ekfeÀ pevekeÀjepe ³eneB DeeDee~s pevekeÀ ceevee ìm^ìer Deejw eJfeonse~r veece mes keÀece veneR nw hej veece keÀe keÀece nw ìm^ìer nekseÀj jnvee Deejw Devoj ÒeewkfeìÌme jns eJfeonser yeveves keÀe~r pees mele³eige ceW Deeves Jeeueer Deelcee³eW nQ GvekeÀes yeeyee peuoer Kee®Re jne n~w yeeyee keÀnlee n,w keÀYeer ekfeÀmeer keÀs veece ªhe ceW ve HeÀbmevee, ve HeÀbmeevee~ veece Mejejr keÀe evfeecfeÊe cee$e n,w keÀece nce meyekeÀe SkeÀ n~w Jev[j lees ³en n~w ke³Ìee keÀece n?w l³eeie henue,s epfememes lehem³ee Smseer nes pees keÀniWe,s yeeyee keÀje jne n,w nes pee³eisee~ Oeejrpe keÀe HeÀue cee"re nelsee n~w Deiej yeepre yees keÀjkeÀs peuoe-rpeuoer keÀjiWes lees HeÀue veneR hee³eiWe~s ekfeÀmeer keÀe Yeer DeJeieCge eofKeeF& vee he[æ~s cejss ceW keÀeFs& DeJeieCge nw lees cejser eofJ³elee mes Jen Yeer ®euee pee³eisee~ yeeyee lees ye®®eeW keÀes jep]se keÀnles n,Q cee"rs ye®®e~s cePges Deejw keÀgí veneR yevevee n,w cee"re yevevee n~w ueeskfeÀve Fleves cee"rs Yeer ve yeve pee³e,W pees cejss ner yeeuse ceW keÀeFs& HeÀbme pee³e~s Smsee Yeer veneR keÀjvee, mecYeeuevee Deheves keÀe~s veec@eu&e jnvee, evfeceu&e jnvee mJeYeeJe ce~W He´Mve- efve½e³e keÀes cepeyetle keÀjves kesÀ efueS nceW keÌ³ee keÀjvee nesiee? GÊej:- yeeg× f ceW evfe½e³e nw lees keÀniWes evfe½e³eyeeg× f ~ ceQ keÀevwe n,Bt ³en evfe½e³e ne~s ceQ Deelcee n,Bt Deelcee ceW ceve, yeeg× f , membkeÀej n~Q ceve-yeeg× f Devemgeej membkeÀej yeveles pee jns n~Q nce ³eneB mes membkeÀej Yej jns n~Q henues evfeJeeC&eOeece ceW peeves Deejw Jeeheme mele³eige ceW Deeves keÀs membkeÀej DeYeer ceve-yeeg× f mes yevee jns n~Q Smses ceW DeYeer ncekeÀes ³en veneR keÀnvee n,w FvekeÀs meeLe membkeÀej keÀwmes ecfeuee³e~W j®elee keÀer j®evee keÀes oKse ¢eäf eofJ³e nes ie³eer n,w yeoue ie³eer n~w njkseÀ keÀes DeveYgeJe neisee, yeeyee ves henues ¢eäf mes Dehevee yeveekeÀs, Deheves ieues keÀe nej yevee eof³ee~ lees ³en Yeei³e keÀce nw ke³Ìee! yeekeÀer Fme membeej ceW JejweFìer membkeÀej lees neiWes ner FmeeufeS meoJwe j®elee keÀes oKsee,s lees meye De®íe eofKeves ueieisee~ pemwes ieelree keÀe meej nw vee, pees nDgee mees De®íe, pees nes jne n,w Jees Yeer De®íe~

cegmeeryeleeW Yeje heeveer [tyeesves kesÀ efueS veneR, Meg× keÀjves kesÀ efueS neslee nw

efomecyej 2018

he$emecheeokeÀ kesÀ veece ``KegMeer nw Deveceesue Kepeevee'' efmelebyej, 2018 kesÀ mebheeokeÀer³e uesKe keÀe henuee JeekeÌ³e ner %eeve-Dece=le kesÀ meceeve nw efkeÀ otmejeW keÀes osn l³eeie keÀj peeles ngS osKevee Deewj Deheves keÀes Decej mecePevee ner mebmeej keÀe meyemes yeæ[e Dee½e³e& nw~ KegMeer yeepeej ceW Kejeroves keÀe meeceeve veneR nw~ peye nce Deheves keÀes Mejerj mecePeWies lees meejs efJekeÀej meeLe jnWies Deewj KegMeer iee³eye jnsieer~ peye nce Deheves keÀes eEyeog Deelcee mecePeWies lees meejs efJekeÀej nce mes otj jnWies Deewj nce KegMe jnWies~ KegMeer mes yeæ{keÀj keÀesF& KegjekeÀ veneR efpemes nj keÀesF& heevee ®eenlee nw~ he=ÿ 29 keÀe mueesieve yengle megvoj nw, ``eEpeoieer keÀes KegMe jnkeÀj efpe³ees keÌ³eeWefkeÀ jespe Meece efmeHe&À metjpe ner veneR {uelee, DeehekeÀer Deveceesue eEpeoieer Yeer {ueleer nw~'' uesKe ``Jele&ceeve ³egie ceW jepe³eesie keÀe mLeeve'' ceW keÀne ie³ee nw efkeÀ Deepe Fvmeeve keÀer YeeweflekeÀ DeeJeM³ekeÀlee³eW Fleveer yeæ{ ie³eer nQ efkeÀ Jen ceeveefmekeÀ yeesPe Deewj leveeJe ceW peerves keÀes cepeyetj nw, efpemekeÀe SkeÀ ner Ghee³e nw `jepe³eesie'~ keÀefJelee ``Dee³ee efMeJe Yeesuee nw, yeeHe keÀer ³eeo Yegueeves mes ueielee cee³ee keÀe ieesuee nw'' mejenveer³e nw~ Dev³e meYeer uesKe Yeer De®ís nQ~ mecHeeokeÀ ceb[ue keÀes meeOegJeeo~ Deehe Fmeer lejn %eeve-Dece=le yejmeeles jnW~ ye´ïeekegÀceejer mejespe, yewefj³ee (yeefue³ee)

efoue keÀes ít peeves Jeeuee nw~ jepe³eesie keÀe pees cenlJe yelee³ee ie³ee nw, Deefle peerJeveeshe³eesieer nw~ mebHeeokeÀer³e ``KegMeer nw Deveceesue Kepeevee'' keÀe nj SkeÀ hewjeie´eHeÀ ceve keÀes Demeerce Meebefle oslee nw~ ``ce=l³eg mes henues heeb®e DeefveJee³e& keÀce&'' ³en uesKe nceejer yegef× keÀe leeuee Keesue osves Jeeuee nw~ %eeveece=le, %eeve keÀe leermeje ves$e Keesueves keÀer ®eeyeer nw~ ceQ efheíues leerve meeue mes jepe³eesie keÀe DeY³eeme Deewj %eeveece=le heæ{ jne nBt~ njskeÀ DebkeÀ keÀes oesyeeje heæ{s efyevee jne veneR peelee~ FmeceW keÀF& YeeF³eeW keÀe DevegYeJe heæ{keÀj nceceW Yeer MeefÊeÀ, efnccele Je efJeéeeme hewoe neslee nw~ nj efoue ceW HetÀue efKeueelee %eeveece=le~ KegefMe³eeW keÀer meewieele ueskeÀj Deelee %eeveece=le~~ peerJeve keÀes veF& jen efoKeelee %eeveece=le~ nj heue nbmekeÀj peervee efmeKeelee %eeveece=le~~ efleuekeÀ leWoguekeÀj, keWÀêer³e pesue (je³ehegj)

ceF&, 2015 keÀer hegjeveer %eeveece=le heef$ekeÀe cegPes efceueer~ ceQves heæ{er~ otmejeW keÀes Yeer heæ{e³eer~ Jes meye yeæ[s KegMe ngS~ SkeÀ uesKe mes yeæ[er peesjoej meerKe efceueer nw ö `pewmes ketÀæ[e peienpeien efieje efceuelee nw lees yeerceejer nesleer nw, Jewmes ner yegjer yeeleeW keÀes meyekeÀes yeleeves mes JeeleeJejCe Deewj mebyebOe Yeer efyeieæ[ peeles nQ~' ceQ %eeveece=le keÀe Oev³eJeeo keÀjlee ntB~ yeæ[er De®íer yeele efueKeer~ keÀeHeÀer ueesieeW keÀes peer³eoeve efo³ee nw~ ceQ uesKekeÀ keÀe peerJeve Yej DeeYeejer jnBtiee~ he´keÀeMe®ebo, hetJe& mewefvekeÀ (veF& efouueer)

iegCeJeÊeeHetCe& %eeve mes Yejhetj %eeveece=le~ meeeqlJekeÀ, efvece&ue, heefJe$e %eeveoe$eer %eeveece=le~~ efmelebyej, 2018 DebkeÀ ceW ``keÌ³ee veejer ner veejer keÀer Me$eg ieeiej ceW meeiej me¢Me heef$ekeÀe %eeveece=le~ nw ³ee keÀesF& Deewj í¨e'' ³en uesKe yengle ner meejiee|Yele nw~ ceve keÀes Meebefle, megketÀve, megKe osleer %eeveece=le~~ meceepe ceW HewÀueer efJeke=Àefle³eeB pewmes meeme-yent kesÀ Peieæ[s, DeKeb[ p³eesefle-meer he´pJeefuele jns %eeveece=le~ osJejeveer-pesþeveer kesÀ Peieæ[s, FvekeÀes Deefle mejue lejerkesÀ mes nj mecem³ee keÀe meceeOeeve yeleueeleerr %eeveece=le~~ GoenjCe oskeÀj mecePee³ee ie³ee nw Deewj FvekesÀ efveJeejCe nsleg pees ceb$e efo³ee nw Gmes heæ{ keÀj DeJeM³e ner nce meceepe ceW HewÀues heeþkeÀ efoueerHe keÀer efoue mes MegYekeÀeceveeSB uees %eeveece=le~ nj ceen Dece=le keÀer IetBì efheueeleer jnes %eeveece=le~~ Fve efJekeÀejeW hej peerle he´ehle keÀj mekeÀles nQ~ ``mvesn keÀer efoueerhe Yeeefì³ee, jeJeleYeeìe (jepe.) ieeiej'' ceW efvemJeeLe& he´sce keÀes heefjYeeef<ele efkeÀ³ee ie³ee pees eEpeoieer Deheves efnmeeye mes peerveer ®eeefnS, DeewjeW kesÀ keÀnves mes lees meke&Àme ceW Mesj Yeer vee®eles nQ 10 efomecyej 2018

efkeÀmeeve efoJeme Hej efJeMes<eë

efkeÀmeeve ö Jele&ceeve HeefjHe´s#³e ceW ye´ïeekegÀceej vejsMe, cegppeHeÌHeÀjveiej

keÀ yeej efMeJeepeer kesÀ ieg© `meceLe& jeceoeme' hewoue pee jns Les~ ieceea kesÀ efove Les, GvnW h³eeme ueie DeeF&~ otj-otj lekeÀ keÀneR heeveer keÀe ñeesle efoKeeF& veneR os jne Lee hejvleg yeieue ceW SkeÀ ieVes keÀe Kesle Lee~ ieg©peer ves Kesle ceW peekeÀj SkeÀ ieVee leesæ[e Deewj Gmes ®etme keÀj h³eeme yegPeeves ueies~ Fmeer yeer®e Kesle Jeeues efkeÀmeeve keÀer Gve hej vepej heæ[ ieF&~ Gmeves GvnW hekeÀæ[ keÀj heerì efo³ee~ Deeme-heeme kesÀ ueesie FkeÀùs nes ieS Deewj efkeÀmeeve keÀes hekeÀæ[ keÀj effMeJeepeer kesÀ ojyeej ceW v³ee³e nsleg hesMe efkeÀ³ee ie³ee~ efkeÀmeeve keÀes peye helee ®euee efkeÀ efpeme ®eesj keÀes Gmeves heerìe nw, Jes efMeJeepeer kesÀ ieg© `meceLe& jeceoeme' nQ, lees Jen [j mes keÀeBhe ie³ee~ efMeJeepeer Deheves eEmenemeve hej yewþs Les Deewj GvnW Gme efkeÀmeeve kesÀ DehejeOe kesÀ yeejs ceW yelee³ee ie³ee~ peye efMeJeepeer mepee megveeves Jeeues Les lees GvekesÀ ieg© `jeceoeme' ves Gvemes keÀne, èfMeJee, heerefæ[le ceQ ntB FmeefueS Fmes mepee osves keÀe DeefOekeÀej Yeer cegPes nw~' efMeJeepeer ves keÀne, `DeehekeÀer pewmeer cepeea~' Deye efkeÀmeeve Ieyeje³ee efkeÀ mepee yengle ner Ye³ebkeÀj nesieer~ ieg© jeceoeme ves mepee megveeF&, èfMeJee, Fme efkeÀmeeve keÀes heeb®e yeerIee peceerve Deewj os oes~' efMeJeepeer Je meYeer ojyeejer DeeM®e³e& ceW heæ[ ieS Deewj yeesues efkeÀ ³en mepee megveeF& nw ³ee hegjmkeÀej efo³ee nw ? meceLe& jeceoeme yeesues, `yes®eeje efkeÀmeeve iejerye nw, FmekesÀ heeme yengle keÀce peceerve nw, efpemekeÀer HeÀmeue mes FmekesÀ heefjJeej keÀe iegpeeje nes veneR hee jne nw, veneR lees SkeÀ ieVes kesÀ efueS ³en cegPes keÌ³eeW heerìlee ?' Ssmee v³ee³e Jener keÀj mekeÀlee nw efpemeceW DenbkeÀej ve nes, pees jnceefoue nes Deewj efpemeceW iejeryeeW kesÀ heéfle meÓeJevee nes~ ³eefo `meceLe& jeceoeme' pewmee SkeÀ Yeer me®®ee ieg© Deepe neslee, lees Jen efkeÀmeeveeW keÀer yeoneueer otj keÀjves nsleg GvekeÀer DeeJeepe yeve ie³ee neslee~ DeYeer `meJe&meceLe& jece (efMeJe) kesÀ oeme DeLee&led mesJekeÀ (nvegceeve)' yeve ieS ye´ïeekegÀceej-kegÀceeefj³eeb efkeÀmeeveeW keÀer cegeqMkeÀueW otj 11

keÀjves nsleg he´³eemejle nQ Deewj menpe jepe³eesie keÀe %eeve FmeceW mene³ekeÀ nw~

DeYeeJe meÓeeJevee Je meoe®eej keÀe Deepeeoer kesÀ yeeo meved 1950-51 ceW osMe kesÀ mekeÀue Iejsuet Glheeo ceW ke=Àef<e keÀe ³eesieoeve 51 heéfleMele Lee, pees meved 1970 ceW IeìkeÀj 43 heéfleMele jn ie³ee~ ³en meved 201718 ceW Ieì keÀj ueieYeie 16 heéfleMele jn ie³ee nw keÌ³eeWefkeÀ mejkeÀej ves mesJee-#es$e Je DeewÐeesefiekeÀ Glheeo keÀes efpelevee yeæ{eJee efo³ee nw, Glevee yeæ{eJee ke=Àef<e-#es$e keÀes veneR efceuee~ Yeejle kesÀ kegÀue YeewieesefuekeÀ #es$eHeÀue keÀe 47 heéfleMele Yeeie ke=Àef<e-Yetefce nw~ kegÀue efve³ee&le ceW ke=Àef<e keÀe ³eesieoeve 14 heéfleMele nw~ osMe keÀer pevemebK³ee kesÀ 70 heéfleMele ceveg<³e Deheveer DeepeerefJekeÀe kesÀ efueS ke=Àef<e hej efveYe&j nQ~ kegÀue ke=Àef<e-YetYeeie keÀe 60 heéfleMele efnmmee eEme®eeF& kesÀ efueS ceevemetve hej efveYe&j nw~ efkeÀmeeve lees ceevemetve keÀes `F&MJej keÀer cepeea' ³ee ke=Àhee ner ceevelee nw~ efkeÀmeeve leerve he´keÀej kesÀ nQ 1. mecheVe yeæ[s ke=À<ekeÀ, 2. ueIeg Je meerceevle ke=À<ekeÀ 3. Yetefcenerve Keseflenj ÞeefcekeÀ~ he´Lece Je efÜleer³e he´keÀej kesÀ efkeÀmeeve 12 keÀjesæ[ nQ Deewj leermejs he´keÀej kesÀ Keseflenj cepeotj 14 keÀjesæ[ nQ~ ueIeg Je meerceevle ke=À<ekeÀ SJeb Yetefcenerve Keseflenj ÞeefcekeÀ Deepe $emle Je hemle nQ~ Jes heefjJeej keÀes heeueves kesÀ efueS mebIe<e&jle nQ~ GvekesÀ meMeefÊeÀkeÀjCe nsleg ®e®ee&Sb lees Ketye nesleer nQ, mejkeÀej kesÀ Üeje Deee|LekeÀ ceoo keÀer ³eespeveeSb Yeer uee³eer peeleer nQ, hejvleg meÓeJevee Je meoe®eej kesÀ DeYeeJe ceW ³eespeveeSb Ye´<ìe®eej keÀer YeWì ®eæ{ peeleer nQ~ ³en ®eeQkeÀeves Jeeueer yeele nw efkeÀ meved 2011 keÀes

keÀesF& ceebies kegÀí lees os oes, Meg¬eÀ Thej Jeeues keÀe Gmeves nceW osves JeeueeW ceW jKee nw, ceebieves JeeueeW ceW veneR

efomecyej 2018

%eeveece=le meceehle ngS oMekeÀ ceW 90 ueeKe efkeÀmeeveeW keÀer mebK³ee keÀce ngF& Leer~ Jes ke=Àef<e íesæ[ keÀj MenjeW ceW heuee³eve keÀj ieS Les~ ieebJeeW mes MenjeW ceW heuee³eve kesÀ oes keÀejCe nQö 1. Menjer DeekeÀ<e&CeJeMe ³ee 2. Kesleer keÀer yeæ{leer ueeiele mes ueeYe keÀer Gcceero ve nesves kesÀ keÀejCeJeMe~ SkeÀ J³eefÊeÀ ves mJeeceer efJeJeskeÀevevo mes hetíe, `meye kegÀí Keesves mes p³eeoe yegje keÌ³ee nw ?' mJeeceerpeer ves peJeeye efo³ee, `Jees Gcceero Keesvee, efpemekesÀ Yejesmes hej nce meye kegÀí Jeeheme hee mekeÀles nQ~' GcceeroeW mes yebOee SkeÀ uee®eej heefjvoe nw efkeÀmeeve, pees Iee³eue Yeer GcceeroeW mes nw Deewj efpevoe Yeer GcceeroeW hej nw~ Kesleer nw cetue hesMee hejceelcee ves Deheveer efJeMes<e j®evee `ceveg<³e' kesÀ efueS DeVe kesÀ Glheeove keÀer efpeccesJeejer efkeÀmeeve, ke=À<ekeÀ, Keseflenj, DeVeoelee, YetefcepeerJeer Deeefo veeceeW mes hegkeÀejs peeves Jeeues ceveg<³eeW keÀes os jKeer nw~ efJeMJe kesÀ meYeer hesMeeW ceW Kesleer keÀjvee meyemes hegjevee `cetue hesMee' ³ee `kegÀojleer HesMee' nw~ hejceelcee ªheer efkeÀmeeve nj 5000 meeue hej DeekeÀj Ssmee mele³egieer Kesle lew³eej keÀj peelee nw efpemeceW 84 heeræ{er lekeÀ ceveg<³e ªheer HeÀmeue hewoe nesleer jnleer nw, neueebefkeÀ heeræ{er oj heeræ{er efiejeJeì Deeleer peeleer nw~ efpeme he´keÀej SkeÀ ceelee efMeMeg keÀes pevce oskeÀj GmekeÀer mesJee leye lekeÀ efove-jele keÀjleer nw peye lekeÀ efkeÀ Jen efMeMeg ®euevee Je yeesuevee veneR meerKe ueslee, Gmeer he´keÀej SkeÀ efkeÀmeeve Kesle ceW yeerpe yeeskeÀj GmekeÀer mesJee leye lekeÀ efove-jele keÀjlee nw peye lekeÀ efkeÀ HeÀmeue hekeÀ keÀj, keÀì veneR peeleer~ ceelee mevleeve kesÀ efueS meye kegÀí menve keÀjleer nw Deewj efkeÀmeeve Yeer Deheveer HeÀmeue kesÀ efueS meoeaieceea-yejmeele Deeefo meye kegÀí menve keÀjlee nw~ ceelee keÀes Deheveer mevleeve keÀe efyeíesn ogKe oslee nw, lees efkeÀmeeve keÀes Deheveer HeÀmeue keÀe hekeÀ keÀj efyekeÀ peevee, Gmemes efyeíesn nesvee megKe oslee nw~ Jen lees peerJeve-he³e&vle nj HeÀmeue kesÀ yeeo yeerpe ye®eelee jnlee nw Deewj yesefHeÀ¬eÀ jnlee nw efkeÀ Kesle Je yeerpe cesjs heeme nw, mece³e hej YeieJeeve peue os ner oslee nw, efHeÀj ef®evlee efkeÀme yeele keÀer ! hejvleg Deye meye kegÀí Flevee Deemeeve veneR jne~ efpeme he´keÀej yeej-yeej yeerpe ye®eeves mes yeerpe keÀer iegCeJeÊee keÀce nesleer peeleer nw Deewj yeej-yeej oner keÀe peeceve ye®eeles jnves mes oner KeÆe nes peelee nw, Gmeer he´keÀej, yeej-yeej hegvepe&vce uesles-uesles ceveg<³eelcee kesÀ iegCe 12

keÀce nesles peeles nQ Deewj GmekeÀe peerJeve KeÆe neslee peelee nw~ Deepe Deeefo ceewefuekeÀ iegCe lees meYeer ceve<³eeW kesÀ ueghle nes ieS nQ hejvleg meJee&efOekeÀ Keìeme efkeÀmeeve kesÀ peerJeve ceW DeeF& nw~

cetueYetle DeeJeM³ekeÀleeDeeW keÀe oelee efkeÀmeeve efMeMeg pevceles ner jeslee nw Deewj ceeb otOe efheueeleer nw lees Jen ®eghe nes peelee nw~ ceeb pees DeVe Keeleer nw, Gmemes ³en otOe yevelee nw Deewj ³en DeVe efkeÀmeeve hewoe keÀjlee nw~ lees efMeMeg nes ³ee yeeefueie vej-veejer, meYeer kesÀ Yeespeve keÀe he´yevOe efkeÀmeeve keÀjlee nw~ peerJeve keÀer leerve cetueYetle DeeJeM³ekeÀleeSbö jesìer, keÀheæ[e Deewj cekeÀeve keÀes GheueyOe keÀjeves ceW he´l³e#e ³ee hejes#e neLe efkeÀmeeve keÀe ner neslee nw~ iesbnt (jesìer), keÀheeme (keÀheæ[e) Je cekeÀeve keÀer F¥ìW efkeÀmeeve kesÀ Kesle mes ner efvekeÀueleer nQ~ YeJeve-efvecee&Ce ceW ueies cepeotj Yeer DekeÌmej efkeÀmeeve kesÀ heefjJeej mes ner Deeles nQ~ ³eefo meceepe ceW efkeÀmeeve veneR neslee lees mees®ee pee mekeÀlee nw efkeÀ cetueYetle DeeJeM³ekeÀleeDeeW mes Jebef®ele meceepe keÀer keÌ³ee eqmLeefle nesleer ! hejvleg ³en efkeÀmeeve Deepe kesÀ meceepe keÀe meyemes Ghesef#ele, meyemes $emle Deewj ogie&efle ceW HebÀmee he´eCeer nw~

iegceeve mes Hejs, F&MJej keÀer lejn iegceveece

SkeÀ yeej efkeÀmeer Jew%eeefvekeÀ ves hejceelcee mes keÀne efkeÀ nceW meye kegÀí yeveevee Dee ie³ee nw~ ³eneb lekeÀ efkeÀ nce he´³eesieMeeuee ceW efkeÀmeer Yeer peerJe keÀe keÀesF& Yeer Debie GlheVe keÀj mekeÀles nQ Deewj Deye nceW DeehekesÀ Thej efveYe&j jnves keÀer peªjle veneR~ hejceelcee ves cegmkeÀje keÀj keÀne efkeÀ kegÀí GlheVe keÀjkesÀ cegPes Yeer efoKeeDees~ Jew%eeefvekeÀ ves Glmeen kesÀ meeLe SkeÀ keÀeb®e kesÀ hee$e ceW henues Leesæ[er efceÆer [eueer~ hejceelcee ves keÀne, peje þnjes, ³en efceÆer lees cesjer yeveeF& ngF& nw, henues legce Deheveer efceÆer yeveeDees~ legce cesjer efkeÀmeer Yeer ®eerpe keÀe Ghe³eesie ve keÀjkesÀ peue, efceÆer Deeefo Deheveer lew³eej keÀjes, efHeÀj pees GlheVe keÀjvee nw keÀjkesÀ efoKeeDees~ Jew%eeefvekeÀ mes kegÀí keÀnles ve yevee Deewj uee®eejer ceW neLe peesæ[ efoS~ efkeÀmeeve efkeÀmeer Yeer Jew%eeefvekeÀ mes yeæ[e Jew%eeefvekeÀ nw, keÌ³eeWefkeÀ Jen efceÆer mes DeveskeÀ he´keÀej keÀer Yeesp³e meeceie´er hewoe keÀjles ngS Yeer keÀYeer `Jeen js ceQ' kesÀ iegceeve ceW veneR Deelee Deewj hejceelcee keÀer lejn iegceveece jnlee nw~ peerJeelcee kesÀ nj pevce ceW GmekesÀ Mejerj nsleg Yeesp³e heoeLe& keÀer Deehete|le efkeÀmeeve Ye´ce ncesMee efjMleeW keÀes efyeKesjlee nw, he´sce mes Depeveyeer Yeer yebOe peeles nQ efomecyej 2018

%eeveece=le kesÀ Üeje nesleer nw Deewj pevce-oj-pevce DeeF& iegCeelcekeÀ efiejeJeì keÀer YejheeF& keÀuhe kesÀ Deble ceW `ye´ïee' kesÀ Üeje nesleer nw~ lees ye´ïee Deewj efkeÀmeeve, ³es hejceelcee keÀer efJeMes<e j®evee nQ~ ye´ïee, ye´eïeCe j®eles nQ lees efkeÀmeeve, DeVe j®elee nw ; ye´ïee efMeJe yeeyee keÀe meekeÀej jLe nw lees efkeÀmeeve Gme jLe kesÀ F¥Oeve keÀe GlheeokeÀ nw; ye´ïee Devlepe&iele keÀe heg©<eeLeea nw lees efkeÀmeeve yeeÔîe peiele keÀe heg©<eeLeea nw; ye´ïee keÀes YeÊeÀeW kesÀ Üeje hetpee veneR peelee, lees efkeÀmeeve Yeer DeVe kesÀ GheYeesÊeÀeDeeW kesÀ Üeje keÀYeer mecceeve veneR heelee~

ceneHeg©<eeW keÀer peæ[W ieéceerCe Yeejle ceW Leer keÀefJeJej megefce$eevevove heble ves SkeÀ keÀefJelee ceW efueKee nw, ``nw Dehevee efnvogmleeve keÀneB, ³en yemee nceejs ieeBJeeW ceW~'' Gme mece³e pevemebK³ee keÀe ueieYeie 75 heéfleMele Yeeie ieeBJeeW ceW efveJeeme keÀjlee Lee~ Je=nod-mebefnlee Je Dee³e&YeÆ-mebefnlee kesÀ j®eef³elee cene|<e Dee³e&YeÆ; ueerueeJeleer ie´bLe kesÀ j®eef³elee cene|<e YeemkeÀje®ee³e&; cene|<e ye´ïeieghle; yees×e³eve-hećes³e kesÀ j®eef³elee cene|<e yees×e³eve; ceeOeJee®ee³e& Deeefo efJe×eve ceneheg©<eeW keÀer peæ[W ieéceerCe Yeejle ceW LeeR~ ieeBJeeW kesÀ Meg× DeVe, Meg× peue, Meg× Jee³eg Deewj Meg× JeeleeJejCe ves $eÝef<ecegefve³eeW keÀes lew³eej efkeÀ³ee~ Menjer heefjJesMe ceW pevces, heuesyeæ{s J³eefÊeÀ keÀes lehem³ee kesÀ DevegketÀue mebmkeÀej keÀce ner efceueles nQ~ osMe keÀer meejer DeLe&J³eJemLee keÀe kesÀvê ieeBJe ngDee keÀjles Les Deewj ieeBJeeW kesÀ meejs kegÀìerj GÐeesieeW kesÀ heéCe ke=Àef<e Je ke=À<ekeÀ ceW yemeles Les~ Deleë ³en keÀne peelee Lee efkeÀ Yeejle keÀer Deelcee ieeBJeeW ceW yemeleer nw~ Yeejleer³e mebmke=Àefle Deewj meY³elee ³eefo keÀneR ye®eer nw lees kesÀJeue ieeBJeeW ceW~ hejvleg keÀF& ieeBJeeW ceW lees FmekesÀ cee$e DeJeMes<e ner ye®es nQ~ henues kesÀ ieeBJeeW ceW 18 he´keÀej kesÀ kegÀìerj GÐeesie Les Deewj meYeer Deheveer peªjleW Deheves-Deheves Glheeo kesÀ Deehemeer uesveosve mes hetjer keÀjles Les DeLee&led ieeBJeeW ceW yeeì&j-efmemìce (Jemleg efJeefvece³e) Lee~ kegÀìerj GÐeesieeW ceW yeves meeceeve keÀes yeenj MenjeW ceW efyekeÀves kesÀ efueS Yespee peelee Lee~ Menj, ieeBJeeW mes ner DeeqmlelJe ceW DeeS Deewj MenjeW keÀer DeeJeM³ekeÀleeSb Yeer ieéceerCe kegÀìerj GÐeesie Deewj ke=Àef<e-Glheeove kesÀ ceeO³ece mes hetjer nesleer LeeR~ efkeÀmeeve keÀes kegÀojleer Je heéke=ÀeflekeÀ efve³eceeW keÀer ienjer mecePe lees nesleer ner nw, meeLe ner Jen Mejerj keÀes Kesle ceW Keheelee-leheelee Yeer nw~ Jen lees efveJe=efÊe ceeie& kesÀ 13

leheeqmJe³eeW mes yeæ[e lehemJeer nw keÌ³eeWefkeÀ Jen he´Je=efÊe ceW jnles ngS lehemJeer pewmee peerJeve peerlee nw~ De®íer HeÀmeue kesÀ efueS Jen F&MJej keÀes hegkeÀejlee nw~ hejvleg F&MJej kesÀ ³eLeeLe& mJeªhe, GmekesÀ keÀle&J³e Deewj Gmemes mecyevOe mes Devpeeve efkeÀmeeve Deepe F&MJej mes efyeígæ[ ie³ee nw, Deleë $emle nw~

ceeveJe meY³elee keÀe DeceeveJeer³e mJeªHe hetJe& DecesefjkeÀer efmevesìj Je jepeveerefle%e [wefve³eue Jesyemìj kesÀ Devegmeej, ``nceW veneR Yetuevee ®eeefnS efkeÀ ceeveJe-Þece mes ner he=LJeer hej meY³elee keÀe efJekeÀeme ngDee nw~ peye ke=Àef<e Megª ngF&, leye Dev³e keÀueeSb Yeer efvekeÀueeR~ Deleë efkeÀmeeve ceeveJe meY³elee kesÀ mebmLeehekeÀ nQ~'' Deepe keÀer ³en kewÀmeer ceeveJemeY³elee nw efpemekeÀe DeceeveJeer³e-mJeªhe Deheves mebmLeehekeÀ efkeÀmeeve kesÀ DeeqmlelJe hej Yeejer heæ[ jne nw ! Deepe he´ke=Àefle kesÀ lelJe efJeêesner nes ieS nQ, ceevees Gvemes Deheves efvekeÀìlece men³eesieer `efkeÀmeeve' keÀer J³eLee osKeer veneR pee jner nes~ DeefleJe=eq<ì, metKee, hes³epeue keÀe DeYeeJe, oeJeeeqive, YetkeÀche, DebOeæ[ Deeefo keÀe hejes#e mecyevOe J³eefLele efkeÀmeeve keÀer Deenle YeeJeveeDeeWb mes Yeer nes mekeÀlee nw~ ³en DeeO³eeeqlcekeÀ efve³ece Yeer nw efkeÀ pewmes ceveesYeeJe Je Je=efÊe-¢eq<ì ceveg<³e (efkeÀmeeve) keÀer nesleer nw, Jewmee ner JeeleeJejCe GmekesÀ Fo&efieo& yeve peelee nw~ ³eefo ³en keÀne peeS efkeÀ Jele&ceeve mece³e ceW HeÀmeue Gieevee `efìceefìceeleer DeeMeeDeeW keÀer p³eesle keÀes yegPeves ve osves keÀe hesMee nw', lees ieuele veneR nesiee~ ke=Àef<e efpelevee DeefveeqM®ele hesMee otmeje keÀesF& veneR~ efkeÀmeeve kesÀ Üeje Kesle Deewj JeeleeJejCe ceW nefj³eeueer efyeKesjer peeleer nw, yeeJepeto FmekesÀ efkeÀ GmekesÀ peerJeve keÀer nefj³eeueer Je<e&-oj-Je<e& efyeKejleer pee jner nw Deewj GmekeÀer KegMeneueer kesÀ efueS keÀesF& Yeer peeieªkeÀ veneR~ ke=Àef<e keÀer Deepe pewmeer yeoneueer Fefleneme ceW keÀneR Jee|Cele veneR efceueleer keÌ³eeWefkeÀ Deepe Glheeove (HeÀmeue) penjeruee nw, GlheeokeÀ (efkeÀmeeve) uegìe ngDee nw, Kesle-GheJeve GJe&jkeÀlee Kees ®egkesÀ nQ Deewj hetjs ke=Àef<eleb$e keÀes ceevees uekeÀJee ceej ie³ee nw~ YetlehetJe& DecesefjkeÀer je<ì^heefle pee@pe& JeeeEMeieìve ³eefo Deepe Yeejle ceW nesles, lees ³en keÀYeer ve keÀnles efkeÀ `ke=Àef<e meJee&efOekeÀ mJeemL³eJeOe&keÀ, Ghe³eesieer Deewj Glke=À<ì hesMee nw~'

mecem³ee keÀe Deeqvlece nue ceeHeÀer ner nw, keÀj oes ³ee ceebie uees

efomecyej 2018

Hejer#ee kesÀ Ye³e mes cegefkeÌle ye´ïeekegÀceejer Ge|ceuee, MeeefvleJeve

[æs yepgeigeeX ves keÀne nw ekfeÀ veeoR, Ye³e leLee YeKte keÀes epfelevee ye{æeDee,s ye{æ pee³eiWe;s epfelevee IeìeDees Glevee Ieì peeSbies~ Ye³e ®eens keÀesF& Yeer nes; Hejer#ee keÀe nes, J³eefkeÌle keÀe nes, DevOesjs keÀe nes, efvejeOeej ner neslee nw~ Ye³e keÀe keÀesF& DeeqmlelJe veneR neslee nw, GmekeÀe efvecee&Ce nce keÀjles nQ~ SkeÀ keÀneveer megveer nesieer~ SkeÀ J³eefkeÌle Heneæ[er peieue ceW YeìkeÀ ie³ee~ jemlee veneR efceue jne Lee~ Keespeles-Keespeles jele nes ieF&~ Keæ[er Heneæ[er Leer~ De®eevekeÀ þeskeÀj ueieer Deewj efHeÀmeueves ueiee~ efHeÀmeueles-efHeÀmeueles Mejerj ceW KejeW®e Yeer DeeF& Hejvleg keÌ³ee keÀjs~ De®eevekeÀ SkeÀ Hesæ[ keÀer [eue GmekesÀ neLe ceW DeeF& Deewj Gmes HekeÀæ[keÀj ueìkeÀ ie³ee~ YeieJeeve keÀes HegkeÀejves ueiee efkeÀ ye®eeDees~ leYeer Gmes DeeJeepe DeeF&, ye®®es, neLe íesæ[ oes Hejvleg Jen [je ngDee Lee~ DevOesjs ceW kegÀí efoKe veneR jne Lee~ Gmeves mees®ee, íesæ[ otBiee lees keÀneR veer®es ienjer KeeF& nes Deewj efiej peeGBÀ~ GmekeÀer Jen jele yeæ[er keÀ<ì ceW yeerleer~ neLe ogKeles jns Hej He´eCe ye®eeves Les lees Deewj keÀesF& ®eeje veneR Lee~ megyen keÀer Leesæ[er-meer jesMeveer ngF& lees osKee efkeÀ HeeBJeeW mes SkeÀ HeÀerì veer®es megjef#ele Oejleer nw~ Gmes yeæ[e DeHeÀmeesme ngDee efkeÀ efkeÀlevee De®íe neslee, ceQ neLe íesæ[ oslee, ³etB ner jele Yej HejsMeeve jne~ keÀneveer keÀe meej keÌ³ee nw? ³ener efkeÀ meceeOeeve ceW Deewj nceejs ceW SkeÀ HeÀerì keÀer ner otjer nw Hejvleg Ye³e kesÀ JeMe nce Gmes ogue&Ye mecePe uesles nQ Deewj DeueY³e ceeve uesles nQ~ Hejer#ee keÀe Ye³e Yeer Ssmee ner nw~ Hejer#ee efyevee veneR efceuesieer Deieueer keÀ#ee ³eefo nce efJeÐeeLeea nQ lees Hejer#ee lees DeeSieer ner~ ³en lees efveeqM®ele nw~ efpeme efove mketÀue ceW DeeS Gmeer efove Helee Lee efkeÀ SkeÀ efove Hejer#ee nesieer~ GmekesÀ efyevee Deieueer keÀ#ee ceW peevee mecYeJe veneR~ nj efJeÐeeLeea keÀes Hejer#ee osveer ner nesleer nw ®eens Jen Henueer keÀ#ee keÀe nes ³ee Heer.S®e.[er.keÀe~ Deewj efHeÀj Hejer#ee lees efveefM®ele Heeþîeke´Àce (efmeuesyeme) ceW mes Deeleer nw~ Jees Heeþîeke´Àce (efmeuesyeme) nceves meeje meeue Heæ{e neslee nw~ GmekeÀes keÀF&-keÀF& yeej oesnje³ee nw, efHeÀj Ye³e keÌ³eeW? 14

neB, ³eefo ve Heæ{e ngDee DeeS lees ef®evlee nes mekeÀleer nw~ Ssmee lees efJeÐeeLeea menve ner veneR keÀjles, Jes Ssmeer Hejer#ee keÀe yee³ekeÀeì DeLee&led yeefn<keÀej keÀj osles nQ~ efyevee ®esleeJeveer Deeleer nQ peerJeve keÀer Hejer#eeSB ye®®ees, peerJeve keÀer Hejer#ee nceejer mketÀueer Hejer#ee mes keÀF& iegCee cegeqMkeÀue nesleer nw keÌ³eeWefkeÀ GmeceW ve keÀesF& efveeqM®ele Heeþîeke´Àce (efmeuesyeme) neslee nw Deewj ve ³en efveeqM®ele neslee efkeÀ Hejer#ee efkeÀme mece³e DeeSieer~ peerJeve keÀer Hejer#ee ceW keÀneR mes Yeer, keÀYeer Yeer, keÀesF& Yeer meJeeue Dee mekeÀlee nw~ uee@ keÀer ef[ie´er efueS ngS SkeÀ yenve, efkeÀmeer keÀcHeveer ceW efueieue S[JeeFpej keÀer Heesmì kesÀ efueS FvìjJ³et osves pee jner Leer~ peye Jen jemles ceW Leer, leye Gmes HeÀesve Dee³ee efkeÀ GmekeÀer ceeB keÀer Megiej G®®e mlej (neF& uesJeue) Hej HengB®e ieF& nw Deewj Gmes ne@eqmHeìue ceW S[efceì keÀjJee³ee ie³ee nw~ Jen yenve JeeHeme lees Dee veneR mekeÀleer Leer~ pewmes-lewmes FvìjJ³et efo³ee~ efHeÀj mecee®eej efceuee efkeÀ ceeB ®eue yemeer nw~ De®eevekeÀ Ieìer Fme ogKeo Ieìvee kesÀ keÀejCe Jen ef[He´sMeve ceW ®eueer ieF&~ osKees ye®®ees, peerJeve keÀer Hejer#ee efyevee ®esleeJeveer Deeleer nw~ keÌ³ee DeeHekeÀer Hejer#ee Ssmeer nw? veneR vee~ DeeHekeÀes lees meye ceeuetce nw Deewj Henues mes lew³eejer Yeer nw~ DeeHekeÀer Hejer#ee cee$e oes-leerve Ievìs ner lees ®eueleer nw, efHeÀj DeeHe He´Àer nes peeles nes, efHeÀj Ye³e efkeÀme yeele keÀe! peerJeve keÀer Hejer#eeSB efkeÀleveer uecyeer ®eueWieer, kegÀí Helee veneR neslee~ keÀne peelee nw efkeÀ efJeÐeeLeea keÀes Henues Heæ{e³ee peelee nw yeeo ceW Hejer#ee nesleer nw Deewj efpevoieer ceW Henues Hejer#ee nesleer nw efHeÀj Heeþ meerKeves keÀes efceuelee nw~ efveKeejleer nw Hejer#ee ³eefo keÀesF& mesvee ceW Yeleea neslee nw lees Gmes Helee neslee nw efkeÀ ³eg× ceW peevee ner Heæ[siee~ ³eefo keÀesF& Kesle Kejerolee nw lees Gmes Helee nw efkeÀ FmeceW yeerpe yeesvee ner Heæ[siee~ keÀnves keÀe YeeJe ³en nw efkeÀ pewmes mewefvekeÀ Deewj ³eg×, efkeÀmeeve Deewj Kesleer keÀe ®eesueer-oeceve keÀe meeLe nw, Gmeer He´keÀej, efJeÐeeLeer& Deewj Hejer#ee keÀe Yeer ®eesueer-oeceve keÀe meeLe nw~ ceeveJe lees meJe&Þes<þ He´eCeer nw~ GmekesÀ efJeJeskeÀ keÀer Gvveefle kesÀ efueS Hejer#eeSB DeefveJee³e& nQ~ íesìs-íesìs keÀeræ[s, He#eer Deeefo Yeer

efpemes YeieJeeve keÀer ke=Àhee Deewj v³ee³e hej Yejesmee nw Gmes mebmeej keÀer keÀesF& eqmLeefle efJe®eefuele veneR keÀj mekeÀleer

efomecyej 2018

%eeveece=le keÀæ[er Hejer#eeDeeW ceW mes iegpejkeÀj ner DeHeves DeeqmlelJe Deewj DeHeveer efJeMes<elee keÀer j#ee keÀjles nQ~ FmeefueS keÀne peelee nw efkeÀ Hejer#ee meYeer keÀes efveKeejleer nw keÀeræ[s keÀer Hejer#ee SkeÀ J³eefkeÌle pebieue ceW uekeÀæ[er uesves ie³ee~ SkeÀ Hesæ[ Hej Gmes jsMece kesÀ keÀeræ[s keÀe keÀketÀve (Cocoon) efoKeeF& efo³ee efpemekesÀ THejer Yeeie ceW íso Lee~ jsMece keÀe keÀeræ[e Gme íso mes yeenj Deeves kesÀ efueS keÀæ[er cesnvele keÀj jne Lee~ kegÀí osj yeeo keÀeræ[s ves He´³elve keÀjvee íesæ[ efo³ee~ J³eefkeÌle keÀes o³ee DeeF&~ Gmeves keÀketÀve keÀeì efo³ee, keÀeræ[e yeenj Dee ie³ee Hej GmekeÀe Mejerj yes[esue, HebKe íesìs Deewj keÀcepeesj Les~ Gme J³eefkeÌle ves mees®ee efkeÀ keÀeræ[e Deye Gæ[siee Hejbleg Meece lekeÀ Jen keÀeræ[e Demene³e {bie mes jWieves kesÀ efmeJee kegÀí ve keÀj mekeÀe~ FmekeÀe keÀejCe ³en nw efkeÀ keÀeræ[e, keÀketÀve kesÀ íso mes efvekeÀueves kesÀ efueS peye mebIe<e& keÀjlee nw lees GmekesÀ Mejerj ceW eqmLele êJ³e GmekesÀ HebKeeW keÀer peæ[eW lekeÀ HengB®elee nw efpememes HebKe cepeyetle nesles nQ~ osefKeS, He´ke=Àefle mJe³eb DeHeveer j®evee keÀer Hejer#ee uesleer nw~ Deleë efJeÐeeLeea peerJeve ceW Hejer#eeSB DeLe&nerve veneR nQ~ Fvemes nceeje GlkeÀ<e& neslee nw~ He#eer keÀer Hejer#ee SkeÀ He#eer-Hes´ceer efMe<³e ves SkeÀ efove pebieue ceW osKee efkeÀ SkeÀ He#eer Ieesmeuee yeveeves kesÀ efueS Helejs leLee keÀeB®e kesÀ íesìsíesìs ìgkeÀæ[s Deewj ueesns keÀer yeejerkeÀ keÀerueW Fmlesceeue keÀj jne nw~ Gmeves DeHeves ieg© mes FmekeÀe keÀejCe Hetíe~ ieg© ves keÀne, yesìe, legce Ieesmeues Hej yejeyej vepej jKees Deewj osKees efkeÀ Deeies keÌ³ee neslee nw~ kegÀí mece³e yeeo Ieesmeues ceW Deb[e Dee ie³ee Deewj efHeÀj mece³e Devegmeej ye®®ee efvekeÀuee~ ceeleeefHelee Gmes Keeves-Heerves keÀer meeceie´er ueekeÀj efKeueeles~ kegÀí mece³e yeeo ye®®es ves nueve-®eueve Megª efkeÀ³ee Hejvleg keÀeb®e Deewj HelejeW kesÀ ìgkeÀæ[s GmekesÀ ®eueves ceW yeeOekeÀ yeve jns Les~ Gmes Heeræ[e Yeer nes jner Leer~ Heeræ[e kesÀ keÀejCe Jen yeej-yeej Gæ[ves keÀe He´³eeme keÀjlee Lee~ kegÀí mece³e yeeo ye®®ee Leesæ[e Gæ[ves ueiee, Ieesmeues mes yeenj efvekeÀuee Deewj efHeÀj Gæ[keÀj otmejer peien ®euee ie³ee~ ieg© ves efMe<³e keÀes mecePee³ee efkeÀ ³eefo ye®®es keÀes vejce Ieesmeuee Deewj oevee-Heeveer ceeB-yeeHe mes efceuelee jnlee lees Jen keÀYeer Gæ[ves keÀe He´³eeme ner ve keÀjlee ³ee osjer mes Gæ[vee meerKelee Hejvleg keÀeB®e Deewj Helejs keÀer Oeej mes ye®eves kesÀ efueS 15

peuoer Gæ[vee meerKe ie³ee~ H³eejs ye®®ees, pewmes Gme He#eer keÀes peuoer Gæ[vee efmeKeeves kesÀ efueS GmekesÀ ceeB-yeeHe ner GmekesÀ Hejer#ekeÀ yeves Deewj DeHeves He´³eeme ceW meHeÀue Yeer ngS~ Fmeer He´keÀej, Heæ{eF& kesÀ yeeo Deeves Jeeueer Hejer#ee nceejs efJekeÀeme kesÀ efueS DeefveJee³e& nw~ efyevee Feqcleneve kesÀ ³eefo Deieueer keÀ#ee efceue peeS lees ceeveJe Deeuemeer nes peeSiee~ Hejer#eeDeeW keÀe Dee³eespeve nceejs He´efle keÀþesjlee veneR yeequkeÀ me®®ee He´sce nw pees nceW Deeuem³e, ceveceeveer, ueieeJe Deewj DekeÀce&C³elee mes cegkeÌle keÀjlee nw~ ¢æ{lee keÀer MeefkeÌle peerJeve ceW meHeÀuelee kesÀ efueS ¢æ{ mebkeÀuHe MeefkeÌle keÀer yengle peªjle nesleer nw~ cekeÀeve yeveeves kesÀ efueS veeRJe ceW HelLej yengle DeefOekeÀ ketÀìs peeles nQ~ yeej-yeej nLeewæ[er ceejveer Heæ[leer nw~ HelLej efpeleves yeejerkeÀ yeveles nQ, Gleveer veeRJe cepeyetle yeveleer nw~ Fmeer He´keÀej yeej-yeej mebkeÀuHe ªHeer nLeewæ[er Devoj ceejveer Heæ[leer nw efkeÀ cegPes DeO³e³eve keÀjvee nw, leye ue#³e meekeÀej neslee nw~ ³eefo nce efkeÀmeer yees[& Hej SkeÀ yeej ueeFve KeeR®eles nQ lees Jen nukeÀer-meer efoKesieer uesefkeÀve Gmes Hesvì ³ee Heweqvmeue mes ienje keÀjles peeSB, Heweqvmeue efHeÀjeles peeSB, Hesvì efHeÀjeles peeSB, lees yengle ienjer nes peeleer nw, otj mes efoKeeF& osleer nw~ Fmeer He´keÀej, peye nce keÀesF& mebkeÀuHe SkeÀ yeej keÀjles nQ Deewj efHeÀj Gmes íesæ[ osles nQ lees GmekeÀer MeefkeÌle Yeer keÀce jnleer nw uesefkeÀve peye Gmeer mebkeÀuHe keÀes ceve ceW oesnjeles jnles nQ, cegPes keÀjvee ner nw, cegPes ³en keÀjvee ner nw, jele Deewj efove ncekeÀes Jener yeele efoKeleer jnleer nw efkeÀ ³en keÀjkesÀ ner íesæ[veer nw, peye lekeÀ ³en nesieer veneR, cegPes ®ewve veneR, cegPes keÀjveer ner nw, keÀjveer ner nw, FmekeÀes keÀnles nQ o=æ{lee~ ceeve ueerefpeS, nceves SkeÀ yeele mees®eer, efHeÀj otmejer keÀer lejHeÀ ceve ®euee ie³ee, efHeÀj leermejer keÀer lejHeÀ ceve ueue®ee Gþe efkeÀ ³en Yeer keÀjveer nw, FmekeÀe DeLe& nw efkeÀ De®íer lees nceW meejer yeeleW ueieleer nQ uesefkeÀve HeefjCeece ³en efvekeÀuesiee efkeÀ nce keÀj SkeÀ Yeer veneR HeeSBies keÌ³eeWefkeÀ nce eqmLej veneR nQ, efkeÀmeer SkeÀ Hej SkeÀeie´ veneR nQ `keÀjvee lees nw' kesÀ yepeeS `keÀjvee ner nw' ¢æ{lee keÀer MeefkeÌle mes mecHevve efJeÐeeLeea keÀe mebkeÀuHe neslee nw `keÀjvee ner nw~' FmekeÀer YeWì ceW otmeje mebkeÀuHe neslee nw, `keÀjvee lees nw~' `keÀjvee ner nw' ³en YeeJe peneB nesiee JeneB meye kegÀí menves keÀer, l³eeieves keÀer, íesæ[ves keÀer YeeJevee nesieer~

H³eej keÀjvee nw lees YeieJeeve mes keÀerefpeS, osnOeejer mes veneR keÌ³eeWefkeÀ OeesKee osnOeejer mes efceuelee nw, YeieJeeve mes veneR

efomecyej 2018

%eeveece=le uesefkeÀve peneB `keÀjvee lees nw' ³en `lees' Meyo Dee ie³ee lees FmekeÀe DeLe& nw, ceQ cevee Leesæ[s ner keÀj jne ntB keÀjves mes? Ssmee Leesæ[s ner nw efkeÀ ceQ keÀªBiee veneR~ ceQves keÀye keÀne efkeÀ ceQ veneR keÀªBiee? keÀjvee lees nw ner vee~ `lees' Deeves mes ve keÀesF& mece³e meercee nw, ve keÀesF& ueieve nw, yeme keÀj ueWies, keÀYeer Yeer nes pee³esiee~`keÀjWies' keÀer yepeeS `keÀjvee ner nw' ³en mebkeÀuHe meHeÀuelee keÀer Deesj ues peeSiee~ mebkeÀuHe keÀe yeesPe ceeve ueerefpeS, nce kesÀJeue mebkeÀuHe keÀjles nQ Deewj Gmes meekeÀej veneR keÀjles, lees mebkeÀuHe keÀe Yeer yeesPe neslee nw Deewj Jen yeesPe efmej kesÀ Devoj jKee jnlee nw, ³eeo Deelee jnlee nw~ nce Heæ{vee ®eenles nQ, ie=nkeÀe³e& keÀjvee ®eenles nQ, Hejer#ee keÀer lew³eejer Yeer keÀjvee ®eenles nQ Deewj mees®eles jnles nQ efkeÀ ³en Heeþ Heæ{vee nw, Jees meJeeue nue keÀjvee nw, ³en He´³eesie keÀjkesÀ osKevee nw uesefkeÀve nce keÀjles veneR nQ, Heæ{les veneR nQ~ Fmemes keÌ³ee neslee nw? meejer efkeÀleeyeW cemlekeÀ Hej jKeer jnleer nQ Deewj nce yeesPe ceW ner Gþles nQ, yeesPe ceW ner Keeles nQ, yeesPe ceW ner meejs keÀece keÀjles nQ~ Deiej mees®ee ngDee keÀj ueW lees yeesPe Glej pee³es Deewj Deevebo keÀer DevegYetefle nes uesefkeÀve nce keÀYeer Yeer Deevebo ceW veneR jnles~ nce efHekeÀefvekeÀ keÀjles nQ, oesmleeW kesÀ meeLe Ietceles nQ, ìer.Jeer.Yeer osKeles nQ, nBmeercepeekeÀ Yeer keÀjles nQ uesefkeÀve Yeerlej mes keÀYeer Yeer Deevebefole veneR nQ~ meHeves ceW Yeer yeesPe, peeie=le DeJemLee ceW Yeer Jener yeesPe~ ³en yeesPe efkeÀmekeÀe nw? kesÀJeue Deewj kesÀJeue mees®eves keÀe~ nce Fme yeesPe keÀes efue³es-efue³es Ietceles jnles nQ uesefkeÀve Deiej nce keÀe³e& keÀj ueW lees yeesPe Glej pee³es~ lees nce mebkeÀuHe keÀes HekeÀæ[ keÀj ve jKeW, GmekeÀes efke´À³eeefvJele keÀj ueW~ nceejs THej Deewj keÀesF& yeesPe veneR uesefkeÀve DeHeveer ner mees®e keÀe yeesPe neslee nw~ jespe keÀe nesceJeke&À jespe efveHeìeSB ³eefo nce jespe Leesæ[e-Leesæ[e Heæ{les nQ lees Hejer#ee kesÀ Ye³e kesÀ efueS keÀesF& mLeeve veneR jn peelee nw~ nce He´efleefove mkeÀtue ceW Hejer#ee keÀer lew³eejer kesÀ efueS ner lees Deeles nQ~ pees ye®®es jespe keÀe nesceJeke&À jespe efveHeìeles nQ, GvekesÀ Heeme [j Dee ner veneR mekeÀlee~ ³eneB nceW ³en mees®evee Heæ[siee efkeÀ efJeÐeeLeea peerJeve kesÀ Leesæ[s-mes Je<e& ³eefo Ietceves-efHeÀjves kesÀ Deevevo keÀer YeWì ®eæ{e oWies lees Deeies kesÀ meeþ meeueeW ceW Yeejer Keeefce³eepee Yegielevee Heæ[siee~ Deevevo kegÀí meeue keÀe, Deelceiueeefve peerJeve Yej 16

keÀer DeLee&led Heue Yej keÀe cepee, peerJeve Yej keÀer mepee~ [j kesÀ keÀejCe ¬ Heæ{eF& keÀes ìeueles peeves keÀer Deeole ¬ Fme yeele keÀer DeveefYe%elee efkeÀ ³en DeHeveer ³eesi³elee efoKeeves keÀe ceewkeÀe nw~ ¬ keÀF³eeW keÀes ef®evlee nesleer nw efkeÀ ³eefo yeæ[eW keÀer DeHes#ee mes keÀce ceekeÌme& DeeS lees? ¬ keÀF& mees®eles nQ, Deeqvlece Ieefæf[³eeW ceW keÀesme& keÀJej keÀj ueWies, Jees Deeqvlece Ieefæf[³eeB keÀYeer veneR Deeleer~ ¬ iejeryeer, yeerceejer Deeefo keÀer yeeOee Yeer Hejer#ee-Ye³e keÀe keÀejCe yeveleer nw~ Ye³e keÀes peerleves kesÀ lejerkesÀ Ÿ efJeÐeeLeea peerJeve keÀer ceefncee mecePeW, Fmes mejenW~ Ÿ DeO³e³eve ner Jen ®eeyeer nw pees mece=ef× kesÀ Üej Keesueves Jeeueer nw~ Deleë DeO³e³eve keÀer ³eespevee yeveeSB Deewj ¢æ{lee mes Gmes ueeiet keÀjW~ efkeÀleeyeeW keÀes efce$e yeveeSB, GvnW Heæ{vee ceevee Gvemes yeeleW keÀjvee~ DeO³e³eve keÀe Deevevo ueW~ Ÿ Hejer#ee ner %eeve Deewj ³eesi³elee keÀes He´l³e#e keÀjves keÀe ceewkeÀe nw~ Ÿ mece³e keÀes mener ³etpe keÀjW, J³eLe& ve keÀjW~ Ÿ kesÀJeue ceekeÌme& uesves kesÀ efueS veneR yeefukeÀ %eeve Heeves Deewj yeæ{eves kesÀ efueS Heæ{eF& nw, Ssmee mecePeW~ Ÿ kegÀí mece³e ³eesieeY³eeme keÀjW, Fmemes mcejCe MeefkeÌle Deewj SkeÀeie´lee yeæ{sieer~ Ÿ Gþles ner Ye³ebkeÀj efHeÀuceW ve osKeW Deewj DeKeyeej vee Heæ{W~ Ÿ meyemes De®ís mecyevOe jKesb~ yeæ[eW keÀes mecceeve oW, vece´ yevekeÀj meyekeÀer ogDeeSB ueW~ nceejs efJe®eej ner nceW [jeles nQ~ nceejs efJe®eej ner nceW efveYe³e& Deewj meMekeÌle yeveeles nQ~ nce pees Yeer ¢æ{leeHetJe&keÀ mees®eWies ³ee efJeMJeeme keÀjWies, Jener meeceves Ieefìle nesiee~ nce DeHeves yeejs ceW De®íe mees®eW efkeÀ ceQ ³eesi³e ntB, ceQ yegef×Jeeve ntB, ceQ keÀj mekeÀlee ntB, ³eefo ceQ veneR lees keÀesF& Yeer veneR keÀj mekeÀlee~ ³eefo keÀF& otmejs keÀj mekeÀles nQ lees ceQ keÌ³eeW veneR? ncesMee cenmetme keÀjW efkeÀ ceQves Hejer#ee keÀes efJeMes<e ³eesi³elee mes Heeme keÀj efue³ee nw~ ncesMee DeelceefJeMJeeme kesÀ meeLe Heæ{W, ®eueW, megveW Deewj osKeW~

efMekeÀe³eleW otj ues peeleer nQ Deewj DeeYeej Heeme ues Deelee nw

efomecyej 2018

Heleve keÀe peleve ye´ïeekegÀceejer ieerlee, MeeeqvleJeve (Deeyet jes[)

Dee

pe leìmLe neskeÀj ®eejeW Deesj kesÀ mebmeej keÀes osKeles nQ lees ueielee nw efkeÀ nce GlLeeve kesÀ yepee³e Heleve keÀe peleve keÀj jns nQ~ nj keÀesF& ®eenlee nw efkeÀ Gvveefle nes uesefkeÀve peevesDevepeeves efiejeJeì keÀer Deesj peeves keÀe ner keÀece keÀj jns nQ~ keÀnles nQ, nce DeeOegefvekeÀ yeve ie³es nQ uesefkeÀve megmebmkeÀeefjlee mes efHeíæ[ jns nQ~ ceveg<³e ves He´Lece DeCeg yecye pees yevee³ee Lee, Jees efÜleer³e efJeMJe-³eg× kesÀ mece³e peeHeeve kesÀ efnjesefMeceeveeieemeekeÀer MenjeW Hej HeWÀkeÀe ie³ee Lee Deewj Gmemes pees leyeener ngF& Leer Jees osKeer Yeer Leer~ GmekeÀer Ye³eevekeÀlee keÀe Deboepee Je DevegYeJe jepevesleeDeeW Deewj Jew%eeefvekeÀeW keÀes Gme mece³e nes ie³ee Lee Hejvleg Fve meyekesÀ yeeJepeto Yeer efJeveeMekeÀeues efJeHejerle yegef× ceeveJe, DeefOekeÀ MeefkeÌleMeeueer leLee efjHeÀeFve keÌJeeefueìer kesÀ efJeveeMekeÀ MeðeeW keÀe efvecee&Ce keÀjles ner pee jns nQ~ ®eerpeW, cekeÀeve meueecele jnW Deewj Fbmeeve Kelce nes pee³eW, Ssmes kesÀefcekeÀume yecye Yeer yevee³es ie³es nQ, lees ³es keÌ³ee nw? ³es Heleve keÀe ner peleve nw~ nce ner ceneefJeveeMe kesÀ cegKe ceW peeves keÀer lew³eeefj³eeB leerJe´ ieefle mes keÀj jns nQ~ nce Hej meJeej nw YeeweflekeÀlee keÀe Yetle mebmeej keÀe Kesue Deelcee ªHeer Heg©<e Deewj He´ke=Àefle kesÀ Heb®e ceneYetleeW keÀe yevee ngDee nw~ He´ke=Àefle nceW DeHeves YeeweflekeÀ DeeqmlelJe keÀes yevee³es jKeves kesÀ efueS nJee, Heeveer, jesìer, keÀHeæ[e, cekeÀeve osleer nw~ mebmeej ceW efpeleveer Yeer ®eerpeW, meeOeve, JewYeJe, HeoeLe& nce osKeles nQ Jes Yeer He´ke=Àefle kesÀ HeeB®e lelJeeW mes ner yeveles nQ~ keÀnves keÀe celeueye ³en nw efkeÀ efJeMJe-veeìkeÀ ceW He´ke=Àefle nce DeelceeDeeW keÀer Hetjer men³eesieer nw~ otmejs MeyoeW ceW, nce ®ewlev³e MeefkeÌle DeelceeDeeW keÀer DeefYeJ³eefkeÌle ner He´ke=Àefle ceW Mejerj kesÀ ceeO³ece mes nesleer nw~ nce Fme me=eq<ì Kesue kesÀ SkeÌìj 17

yeve ner leye Heeles nQ peye He´ke=Àefle keÀe meeLe-men³eesie uesles nQ~ uesefkeÀve-uesefkeÀve Deepe keÀnvee Heæ[siee efkeÀ ceeveJe peerJeve keÀer nj #eCe keÀer meeLeer-men³eesieer Ssmeer He´ke=Àefle kesÀ meeLe nce keÌ³ee efKeueJeeæ[ keÀj jns nQ? nce DeHeves ueesYe-ueeue®e, mJeeLe&, OeveueesuegHelee, ueeHejJeener kesÀ keÀejCe He´ke=Àefle keÀes Heótef<ele keÀjles nQ~ He´ke=Àefle keÀe Flevee oesnve efkeÀ³ee ie³ee nw pees Deepe He³ee&JejCeer³e Demevlegueve GlHevve nes ie³ee nw~ GmekesÀ HeefjCeecemJeªHe Heéke=ÀeflekeÀ DeeHeoeDeeW keÀe He´keÀesHe yeæ{lee ner pee jne nw, pees ceeveJeer³e $eemeoer Deewj mebnej-ueeruee keÀe leeC[Je j®eleer nw~ efHeÀj Yeer ceveg<³e efkeÀlevee efJeJeskeÀMetv³e yevelee pee jne nw pees Heót<eCe kesÀ kesÀvêefyevog, Godiece-efyevog DeHeves ceve keÀes Meg×, Þes<þ Deewj MegYe yeveeves keÀes lew³eej veneR nw~ nce lees DeHevee ceve meeOeve Deewj mece=ef× Heeves keÀer meeOevee ceW ueiee yewþs nQ~ ieuele meeOeveeW Deewj ieuele lejerkeÀeW mes nce DeHeveer keÀceeF& yeæ{evee ®eenles nQ uesefkeÀve DeHeveer owefnkeÀ, YeeweflekeÀ, FnueewefkeÀkeÀ keÀeceveeDeeW keÀes meb³eefcele keÀj meeoe, mejue, meeeqlJekeÀ peerJeve peervee veneR ®eenles~ ueielee nw, YeeweflekeÀlee keÀe Ye³eevekeÀ Yetle, Jeemevee keÀe efJekeÀjeue yesleeue Deewj DeMueeruelee keÀe Demegj nce Hej meJeej nes ie³ee nw Deewj nce yengle lespeer mes Heleve kesÀ iele& ceW pee jns nQ~ penjeruee ®eke´ÀJ³etn JewYeJe keÀe efJekeÀeme nesves mes ceveg<³e ieboer DeeoleeW keÀe Yeer efMekeÀej neslee pee jne nw~ efHeÀpetueKe®eea yeæ{ jner nw~ me®eceg®e SkeÀ Ssmes penjerues ®eke´ÀJ³etn ceW Fbmeeve HebÀmelee pee jne nw pees Jees DeYe#³e keÀe Ye#eCe keÀjves ueiee nw~ efpeve HeÊeeW keÀes peeveJej mebtIeles Yeer veneR, meJe&Þes<þ yegefàMeeueer ceeveJe FvnW Keelee nw, metbIelee nw, HetbÀkeÀlee nw Deewj DeHeves efoue-efoceeie keÀes Demeblegefuele, DeefJeJeskeÀer yeveelee nw~ DeeM®e³e& keÀer yeele lees ³es nw efkeÀ Fve ®eerpeeW Hej efueKee Yeer neslee nw efkeÀ ``mJeemL³e kesÀ efueS neefvekeÀejkeÀ nw'' efHeÀj Yeer Heæ{e-efueKee Fvmeeve FvekesÀ

vesefkeÀ³eeB keÀj pees oefj³ee ceW [eue oesies Jener keÀeqMle³eeB yeve letHeÀeveeW ceW meeLe oWieer

efomecyej 2018

%eeveece=le ®ebiegue ceW HebÀmelee peelee nw~ Deewj lees Deewj, osMe Je veeieefjkeÀeW keÀer efpeccesJeej mejkeÀej Yeer Fve vegkeÀmeeveosn ®eerpeeW keÀe GlHeeove, Dee³eele-efve³ee&le keÀjleer jnleer nw~ J³eeHeej Deewj GÐeesie keÀjves Jeeues ueesie Yeer DeHeveer veweflekeÀ Deewj meeceeefpekeÀ efpeccesJeeefj³eeW keÀes ve]pejDeboepe keÀj ceeveJe peeefle keÀer ceewle keÀe Ssmee meeceeve lew³eej keÀjles pee jns nQ~ cetKe&lee keÀer HejekeÀe<þe ieerle-mebieerle, ve=l³e-keÀuee, meepe-Þebieej, meeQo³e&³eewJeve Deeefo keÀe mepe&ve ceeveJe peerJeve keÀes mejme Deewj megboj yeveeves kesÀ efueS ner efkeÀ³ee ie³ee uesefkeÀve osn-DeefYeceeveer ceveg<³e ves owefnkeÀ DeekeÀ<e&Ce, keÀeceJeemevee ³egkeÌle ceeveefmekeÀlee kesÀ JeMe GmekeÀe DeMueerue HeóMe&ve efkeÀ³ee~ HeÀuemJeªHe Je=efÊe³eeW keÀe yenkeÀvee, ®eefj$enervelee, Demeb³eefcele keÀce& Deewj J³eJenej Deeefo keÀe HeefjCeece meeceves Dee³ee nw~ ef®e$eeW®eueef®e$eeW, DeKeyeejeW, ceeefmekeÀ Heef$ekeÀeDeeW, meesMeue ceeref[³ee kesÀ ceeO³ece mes He´mlegle nes jns osn-HeóMe&veeW, DeMueerue njkeÀleeW kesÀ ¢M³e osKe-osKekeÀj ceeveJe mJe³eb Hej efve³eb$eCe iebJeelee pee jne nw efpeme keÀejCe ³eewve Mees<eCe, yeueelkeÀej, DeHenjCe keÀer efJeke=Àle IeìveeSb nesves ueieer nQ~ meesef®e³es, nce ner mepe&keÀ, nce ner efveoxMekeÀ, nce ner keÀueekeÀej Deewj nceejer yeveeF& ngF& ke=Àefle nceejs ner ®eefj$e Deewj mebmkeÀejeW keÀes efyeieeæ[ves Jeeueer nes lees Fmes cetKe&lee keÀer HejekeÀe<þe ner lees keÀnWies~ mecyevOe yeves yevOeve kegÀue efceueekeÀj ueielee nw efkeÀ nce mJe³eb ner mJe³eb keÀes pebieueer yeveeves Hej legues ngS nQ~ Feqvê³eeW kesÀ jme-mJeeo keÀer, efnbmee-íue-keÀHeì keÀer Je=efÊe³eeW keÀes GkeÀmeeves Jeeues ef®e$eeW, efkeÀleeyeeW kesÀ Âeje ceeveJeer³e ceve ceW efJe<e³eeeqive peieekeÀj, nce ceeveJe meceepe keÀes efpeboe ner yeoneue yevee osvee ®eenles nQ~ ³en lees Heleve keÀe Dee»eve nw, Heleve keÀer ner DeejeOevee nw~ ceveg<³e SkeÀ meeceeefpekeÀ HeéCeer nw, GmeceW YeeJe nw, YeeJevee³eW nQ, mebJesoveeSB nQ~ Jees DekesÀuee peer veneR mekeÀlee nw, ³en ner keÀejCe nw efkeÀ nce DeveskeÀeveskeÀ mebyeOeeW ceW yebOeles peeles nQ~ nce HeefjJeej j®eles nQ, nce efce$e-ceC[ue yeveeles nQ, meceepe keÀe efvecee&Ce keÀjles nQ~ peerJeve kesÀ mecemle keÀe³eeX ceW pewmes meHeÀeF&, Yeespeve, Jeðe, efMe#ee, mJeemL³e, keÀejesyeej, ³eelee³eele, 18

OeveesHeepe&ve, mJeGvveefle Deeefo ceW nceW J³eefkeÌle³eeW, mebmLeeDeeW, J³eJemLeeDeeW kesÀ men³eesie keÀer DeeJeM³ekeÀlee jnleer nw~ uesefkeÀve Deepe nceves DeHeves ner Dence Deewj Jence kesÀ keÀejCe, J³eie´lee Deewj Gie´lee kesÀ keÀejCe, peesMe Deewj DeeJesMe kesÀ keÀejCe, ueieeJe Deewj ìkeÀjeJe kesÀ keÀejCe Fve mecyevOeeW keÀes ogëKe, keÀuen-keÌuesMe, cevecegìeJe Deewj Deveyeve kesÀ yevOeveeW ceW yeoue efo³ee nw~ JeeCeer keÀer ceOegjlee, J³eefkeÌlelJe keÀer mebJeeefolee, mecyevOeeW keÀer JeHeÀeoejer pewmes meoiegCeeW keÀer keÀceer nesves kesÀ keÀejCe HeefjJeej ìtì jns nQ, efoueeW keÀer otefj³eeB yeææ{ jner nQ, meeceeefpekeÀ {eB®ee {n jne nw, Jeefj<þeW, yegpegieeX, DevegYeefJe³eeW keÀer í$eíe³ee Gþ jner nw~ nce mJeleb$elee kesÀ veece Hej mJeíbolee kesÀ efMekeÀej nesles pee jns nQ~ veF& Heeræ{er kesÀ ye®®es, mvesn Deewj megmebmkeÀejeW keÀer Heeuevee mes Jebef®ele nes jns nQ~ DeHeefjHekeÌJe ceveesoMee kesÀ ®eueles DeveskeÀ He´keÀej kesÀ DeveweflekeÀ keÀceeX kesÀ efMekeÀej nes jns nQ~ HeefjCeece Deelee nw efkeÀ J³eefkeÌle ve Iej keÀe, ve Ieeì keÀe jn peelee nw Deewj DeeefKej peerJeve meceeHle keÀjves kesÀ He´³eeme keÀjves ueielee nw~ megKe kesÀ HeÀue Heeves kesÀ efueS keÀce& Deewj Oece& keÀe mecevJe³e peªjer MegYe-YeeJevee, meod-efJe®eej, meodiegCe, meodJ³eJenej keÀer OeejCeeDeeW Hej O³eeve ve oskeÀj nce mJe³eb ner mJeveeMe Deewj meJe&veeMe keÀjves Hej Gleeª nes ie³es nQ~ nce DeHeveer ner peerJeve yeefie³ee Deewj mebmeej GHeJeve keÀes Gpeeæ[ves ceW ueie ie³es nQ~ HeefjJeej mebmLee keÀes efceìekeÀj meceepe keÀes peceIeì yeveeves ueie ie³es nQ~ Fmemes Debleleë nce leceeMes ner Keæ[s keÀjWies, keÀesF& megketÀve Hee mekeWÀies veneR~ peerJeve cesb keÀce& kesÀ meeLe Oece& keÀe Yeer Deefle cenlJe nw~ nce pees kegÀí Heeles nQ, keÀce& yeue mes Heeles nQ uesefkeÀve nceejs keÀce& Yeer megKe kesÀ HeÀue leye oWies peye nce Oece& keÀer OeejCeeDeeW keÀe keÀcees¥ ceW mecevJe³e keÀjWies~ cetue GÎsM³e mes YeìkeÀ ie³ee Oece& DeeO³eeeqlcekeÀ %eeve Deewj ³eesie nceW Debleceg&Keer, HejceesvcegKeer yeveelee nw uesefkeÀve Oece& Deepe DeHeves cetue GÎsM³eeW mes YeìkeÀ ie³ee nw~ yeeÔ³e efke´À³eekeÀeC[, meeOeve-meeceie´er, efJeefJeOe efJeefOe³eeB, efJeÜlee-Heebef[l³e ceW Oece& Kees ie³ee nw~ efHeÀj Yeer mel³e keÀes mJeerkeÀej keÀjves kesÀ efueS nce lew³eej veneR nQ~ ueesieeW keÀer Þeàe keÀe ieuele ueeYe Gþeves Jeeues, Oece& keÀes Deiej Deemeceeve Jeeues mes DeehekesÀ efjMles cepeyetle nQ lees peceerve Jeeues DeehekeÀe kegÀí veneR efyeieeæ[ mekeÀles efomecyej 2018

%eeveece=le peerJeve-efveJee&n keÀe meeOeve yeveeves Jeeues, Ye³e mes YekeÌle yevee³es jKeves Jeeues ueesie Yeer nQ~ Oecee&efOekeÀeefj³eeW keÀe lees keÀÊe&J³e nw, Oece&Yeer©DeeW keÀes cee³ee keÀer ceonesMeer mes ye´ïeekegÀceejer jepekegÀceejer, cepeefueme Heeke&À (efouueer) peieevee Deewj meleHeLeieeceer yeveevee uesefkeÀve ke=Àef<ejepe! Oejejepe! megve! HegkeÀejleer nw ogKeer Oeje ~ Keso keÀer yeele nw efkeÀ keÀesF& peien Jes ner yeesPe Flevee cegPe Hes Oeje, keÀjes Fmes nukeÀe peje~~ cee³eeJeer yeve peeles nQ Deewj HeeHeueeruee keÀjles jnles nQ~ Fmemes Yeer yeæ[er Keso keÀer [euees Meg× Keeo, nes peeS HegueefkeÀle cesje peje&-peje& ~ yeele nw efkeÀ GvekesÀ HeeHe HetÀìves kesÀ yeeo Yeer nce mel³e mecePeves Deewj mJe³eb keÀes meerOee yengle ®eues nue cesjs meerves Hes, jmee³eveeW mes cesje meeBme Iegìe ~~ Hejceelcee mes peesæ[ves keÀes lew³eej veneR nQ~ HeÀue yeæ[s-yeæ[s, Yeerlej Heesuece Heesue, Ssmee HewoeJeej yeæ{e ~ Fmes keÌ³ee keÀnWies? efHeÀj Yeer nce peeie keÀj Petþ keÀe ®eueer ie³eer GJe&je MeefkeÌle cesjer, FbpeskeÌMeveeW keÀe yeesPe Heæ[e~~ yeefn<keÀej keÀjves keÀer efnccele veneR keÀjles Meeeqvle keÀer MeefkeÌle keÀes peer ®eenlee nw Deye~ nQ yeequkeÀ PetþeW kesÀ Hetpeejer yeves jnles nQ~ ³en kewÀmeer efJe[cyevee nw efkeÀ Oece& ªHeer Dece=le keÀCe Oeejves keÀes peer ®eenlee nw Deye~~ meeOeve kesÀ Âeje Deelce-peeie=efle Heeves kesÀ ®esle! ®esle!! peeie! peeie!! megve keÌ³ee keÀns DeekeÀeMe? yepee³e, GOJe&ieeceer yeveves kesÀ yepee³e nce DeJeveefle keÀes ner efvecev$eCe os jns nQ Deewj ªneveer mvesn Yeje GÀHej mes DeeO³eeeqlcekeÀ mekeÀeMe~~ DeOeceieefle keÀes ner Heeles pee jns nQ~ HeeþkeÀ efce$ees, meg%e Deelceer³e pevees, Leesæ[e-mee ¢æ{ mebkeÀuHe jKe ues, nw lesjs Devlece&ve kesÀ Heeme~ efJeefYevve #es$eeW keÀe ³es oMee-oMeve& keÀje efMeJe-p³eesefle mcejCe mes keÀj ues DeueewefkeÀkeÀ Denmeeme~~ keÀj ceQ ³es ner Denmeeme keÀjevee ®eenleer nBt F&MJejer³e DevegYetefle mebie, keÀj let yeerpeejesHeCe~ efkeÀ nce peeves-Devepeeves Heleve keÀe ner peleve keÀj jns nQ~ mebmeej ®eke´À kesÀ Debeflece Hejceelce ve³eve efJeMJeeme keÀe meMeefkeÌlekeÀjCe~~ ®ejCe Hej nce HenBg®e ie³es nQ peneB mes meJe&veeMe ner vepej Dee jne nw~ Fme ³eewefiekeÀ Kesleer keÀer Deye cegPes peªjle yengle~ DeYeer Yeer mece³e nw, DeYeer Yeer nce Heb®eece=le Keeo Hej cesjer efìkeÀer Deeme yengle~~ mebYeue mekeÀles nQ, DeYeer Yeer nce peeie peeSb, mel³e-%eeve keÀe He´keÀeMe Hee ueW, ke=Àef<eoelee! Devveoelee!! let ner mJeemL³e oelee~ keÀu³eeCekeÀejer HejceefHelee nceW DeYeer Yeer yeoue os keÀ=e<fe veeerlfe! let ner keÀj mekeÀlee HeCte& ³eeewifekeÀ eHfeHeemee~~ leejves Deewj Heej Gleejves keÀes lew³eej nQ~ nce GvekeÀe neLe Leece ueW, ®eueW, ngS KegMeneue, efpemeves Yeer Fme Hej O³eeve Oeje ~ keÀefue³egie mes ceBgn ceesæ[ ueW, mele³egie mes ngS YejHetj, mecHevve, Fmemes cenkeÀ Gþer Oeje~~ veelee peesæ[ ueW ~

Oeje keÀer HegkeÀej

mebmkeÀej ner DehejeOe jeskeÀ mekeÀles nQ, mejkeÀej veneR

efomecyej 2018

meHeÀuelee keÀe jnm³e ye´ïeekegÀceej efJevee³ekeÀ, meesueej Hueevì, MeeefvleJeve (Deeyet jes[)

Òe

efme× cenelcee efvel³eevebo peer ves SkeÀ yeej DeHeves efMe<³eeW keÀes yeebme mes yeveer yeeefuì³eeB HekeÀæ[ekeÀj keÀne, ``peeDees, Fve yeeefuì³eeW ceW veoer mes peue Yej ueeDees, DeeÞece ceW meHeÀeF& keÀjveer nw~“ ieg© keÀer Fme efJeef®e$e Dee%ee keÀes megvekeÀj meYeer efMe<³e Dee½e³e&®eefkeÀle jn ieS efkeÀ Yeuee yeebme mes yeveer yeeefuì³eeW ceW peue kewÀmes uee³ee pee mekeÀlee nw~ efHeÀj Yeer meYeer efMe<³eeW ves yeeefuì³eeB GþeF& Deewj peue uesves veoer keÀer Deesj ®eue efoS~ Jes peye yeeefuì³eeB peue ceW [eueles lees yeenj efvekeÀueles ner meeje peue efvekeÀue peelee Lee~ Deblele: efvejeMe neskeÀj, SkeÀ osJeJe´le veece kesÀ eqMe<³e keÀes íesæ[keÀj, meYeer efMe<³e ueewì DeeS Deewj ieg© peer mes DeHeveer ogefJeOee yelee oer~ uesefkeÀve, osJeJe´le yejeyej peue Yejlee jne~ peue efjme peelee lees Hegve: Yejves ueielee~ Meece nesves lekeÀ Jen Fmeer ÒekeÀej Þece keÀjlee jne~ FmekeÀe HeefjCeece ³en ngDee efkeÀ yeebme keÀer MeueekeÀeSb HetÀue ieF& Deewj efíê yebo nes ieS~ leye Jen yeæ[e ÒemeVe ngDee Deewj Gme yeeuìer ceW peue YejkeÀj ieg©peer kesÀ Heeme Hengb®ee~ peue mes Yejer yeeuìer osKe ieg© efvel³eevebo peer ves Gmes MeeyeeMeer oer Deewj Dev³e efMe<³eeW keÀes mebyeesefOele keÀjles ngS keÀne, ``efJeJeskeÀ, Oew³e&, efveÿe Je efvejblej HeefjÞece keÀjves mes ogie&ce keÀe³e& keÀes Yeer megiece yevee³ee pee mekeÀlee nw~“ ceveg<³e mes osJelee yeveves kesÀ Heg©<eeefLe&³eeW kesÀ meecevess ³en Òemebie SkeÀ ceeie&oMe&keÀ GoenjCe nw~ Hejce meodieg© efMeJe Hejceelcee keÀnles nQ, ``ceerþs ye®®es, DeHeves keÀes Deelcee mecePe cegPe Hejceelcee keÀes efvejblej ³eeo keÀjes lees Deemegjer mebmkeÀej Yemce nes keÀj owJeer mebmkeÀej 20

OeejCe nes peeSBies'' uesefkeÀve, nce ye®®es mees®eles nQ, ³en kewÀmes nesiee? efkeÀleveer Yeer keÀesefMeMe keÀjes, ³eeo lees þnjleer ner veneR~ nceW efoveYej mewkeÀæ[eW osnOeeefj³eeW kesÀ mebyebOe-mebHeke&À ceW Deevee Heæ[lee nw, meJesjs mes jele lekeÀ keÀce&#es$e ceW jnvee Heæ[lee nw, keÀceXefê³eeB Yeer DeHeveer ®eb®euelee efoKeeleer jnleer nQ, HeefjefmLeefle³eeB nue®eue ce®eeleer nQ, cee³ee keÀe letHeÀeve Yeer ueielee nw, lees ³eeo keÀneB mes þnjsieer? nce pebieue ceW Leesæ[s ner nQ, HeefjJeej kesÀ meeLe jnvee nw lees ³en kewÀmes mebYeJe nw? keÀF& Heg©<eeLeea Òe³elve keÀjles Yeer nQ uesefkeÀve peye SkeÀeûelee ìtìves ueieleer nw lees nleeMe neskeÀj íesæ[ osles nQ~ Hejvleg.......veneR~ osJeJe´le kesÀ cegDeeefHeÀkeÀ nceW ®eej yeeleeW keÀes OeejCe keÀjvee nw~ efJeJeskeÀ keÀnlee nw, nceW Dee%ee osves Jeeuee keÀesF& meeOeejCe veneR yeefukeÀ mJe³eb YeieJeeve efMeJe nw pees Hejce efMe#ekeÀ Deewj Hejce meodieg© nw~ Oew³e&, mJe³eb meJe&MeeqkeÌleJeeve nceeje meeLeer nw, Fme mce=efle keÀes peeûele jKelee nw~ Heg©<eeLe& ceW efveÿe, DeuHekeÀeue kesÀ DeekeÀ<e&CeeW mes DeveemekeÌle yeveeleer nw Deewj efvejblej HeefjÞece, cebefpeue lekeÀ ues peeves Jeeuee SkeÀcee$e meeOeve nw~ nce Yeer mJe³eb keÀes osJeJe´le yeveeSB~ ceveceveeYeJe nes keÀj yegef× keÀes efMeJe Hejceelcee mes peesæ[ves keÀe melele HeefjÞece keÀjW~ Yeues Deveefievele yeej ³eesie Kebef[le nes, efHeÀj Yeer DeLekeÀ nes keÀj yeej-yeej ³eesie ueieeves keÀer ¢æ{ cesnvele keÀjles jnW~ pewmes yeebme keÀer yeeuìer ceW peue Yej ie³ee, Jewmes ner Oeerjs-Oeerjs SkeÀeûelee ªHeer yeeuìer kesÀ efíê Yejles peeSBies Deewj DemecYeJe Yeer mecYeJe DeLee&led DeefmLej ³eeo keÀer ³ee$ee Yeer efmLej Deewj DeefJeveeMeer yeve peeSieer, pees nceejs meodieg© keÀer nceejs Òeefle DeeMe nw~

pees nes ®egkeÀe nw Deewj pees nes jne nw, Fmes keÀesF& keÀYeer Yeer yeoue veneR mekeÀlee nw FmeefueS keÌ³ee-keÌ³eeW keÀes íesæ[ Kego hej O³eeve oW

efomecyej 2018

keÀce keÀjes J³eLe& keÀe Jepeve ye´.kegÀ. oerHee yenve, veMeerjeyeeo (ceneje<ì^)

Dee

pe kesÀ Fme HewÀMeve kesÀ ³egie ceW njskeÀ ceveg<³e keÀe O³eeve DeHeves MeejerefjkeÀ meewvo³e& Hej DeefOekeÀ nw~ ®eens vej nes ³ee veejer, meYeer ®eenles nQ efkeÀ nce meyemes DeefOekeÀ megvoj efoKeW~ meewvo³e& ceW yeeOekeÀ ceesìeHes keÀes otj keÀjves kesÀ efueS Jes DeveskeÀeveskeÀ oJeeF³eeB Keeles jnles nQ, J³ee³eece Yeer keÀjles nQ, He´eCee³eece meerKeles nQ, keÀce Yeespeve Keeles nQ Deewj yengle Oeve Yeer Ke®e& keÀjles nQ~ uesefkeÀve Flevee meyekegÀí keÀjves kesÀ yeeJepeto Yeer ceveg<³e HetCe& ªHe mes keÀneB megvoj nes Hee jne nw? keÀneB GmekeÀer yeerceeefj³eeB otj nes Hee jner nQ? Deewj ner efoveHe´efleefove veF&-veF& J³eeefOe³eeB He´keÀì nesleer pee jner nQ~ ceve keÀes iegCeeW mes mepeevee ner me®®ee meewvo³e& mece³e keÀer ceeBie nw, leve mes Yeer Henues ceve keÀes megvoj Deewj mJemLe yeveeves keÀer~ yeerceeefj³eeW keÀe SkeÀ keÀejCe ³en Yeer nw efkeÀ ceve kesÀ efJe®eejeW keÀe Demej Mejerj Hej nes jne nw~ nceeje ceve J³eLe& kesÀ Jepeve mes efkeÀlevee Yeejer nw, keÌ³ee FmekesÀ THej keÀYeer nceeje O³eeve peelee nw? ceve ogieg&CeeW mes efkeÀlevee kegÀªHe nes jne nw, keÌ³ee FmekeÀe O³eeve nw nceW? efpelevee O³eeve nce Mejerj keÀes megvoj yeveeves ceW osles nQ, keÌ³ee Glevee ner mece³e ceve keÀes efoJ³e iegCeeW mes mepeeves ceW Yeer os jns nQ? efpemekeÀe ceve iegCeeW mes mepee ngDee nes Jees mJeleë ner meyekeÀes DeekeÀef<e&le keÀjlee nw Deewj Jees ner me®®ee meewvo³e& nw~ nce Mejerj mes Yeues ner efkeÀleves Yeer megvoj neW uesefkeÀve peye nce keÀce& ceW Deeles nQ leye ner nceejer megvojlee Hen®eeveer peeleer nw~ ceve kesÀ yeesPe keÌ³ee nceves keÀYeer ®eskeÀ efkeÀ³ee nw efkeÀ nceejs ceve Hej efkeÀleves He´keÀej kesÀ yeesPe nQ? mecyevOe-mecHeke&À ceW Deeves Jeeues ueesieeW kesÀ J³eLe& efJe®eejeW keÀe yeesPe, DeHeves DeveskeÀ pevceeW kesÀ 21

Hegjeves efnmeeye-efkeÀleeye keÀe yeesPe, mebmeej keÀer ef]peccesJeeefj³eeW keÀe yeesPe, efkeÀ³es ngS HeeHe keÀceeX keÀe yeesPe, DeHeves mJeYeeJemebmkeÀejeW keÀe yeesPe, Hejef®ebleve-HejoMe&ve keÀjves keÀe yeesPe ö Ssmes efkeÀleves ner He´keÀej kesÀ yeesPe Heæ[les-Heæ[les Deelcee efkeÀleveer yeesPe Jeeueer nes ieF& nw, keÌ³ee Fme Hej nceeje O³eeve nw? Deiej Mejerj ]p³eeoe Jepeve menve veneR keÀj mekeÀlee lees keÌ³ee Deelcee ³es meejs J³eLe& kesÀ Jepeve menve keÀj mekeÀleer nesieer? Fmeer kesÀ keÀejCe Deepe ceveg<³e ef®eæ[ef®eæ[s mJeYeeJe keÀe nes ie³ee nw~ meoe ner yes®ewve, Goeme, cee³etme Deewj DemJemLe jnves ueiee nw~ FmekesÀ keÀejCe ner ìWMeve, ef[He´sMeve Deewj neì& DeìwkeÀ keÀer yeerceeefj³eeB meceepe ceW yeæ{ jner nQ~ nce peerJeve ceW Deevevo keÀe DevegYeJe veneR keÀj Hee jns nQ~ THej mes YejHetj, Devoj mes KeesKeuee Deepe keÀesF& Yeer SkeÀ ner Iej ceW, SkeÀ ner íle kesÀ veer®es, SkeÀ-otmejs kesÀ meeLe efceuekeÀj veneR jnvee ®eenles~ keÀesF& efkeÀmeer mes efoue Keesue keÀj yeele veneR keÀj Heeles keÌÌ³eeWefkeÀ njskeÀ keÀe ceve SkeÀ-otmejs kesÀ efue³es Yeejer nes ie³ee nw~ keÀesF& efkeÀmeer kesÀ mebmkeÀejeW mes mebmkeÀej efceueevee veneR ®eenlee~ Iej-Iej ceW ueæ[eF&-Peieæ[s ®eueles jnles nQ~ efkeÀmeer keÀe efkeÀmeer mes me®®ee efveëmJeeLe& H³eej veneR jne nw~ MegYeYeeJevee, MegYekeÀecevee veneR jner, keÀesF& efkeÀmeer keÀes Deeies yeæ{elee veneR, yeæ{les ngS osKe Heelee veneR ~ Deepe keÀe ceveg<³e THej mes lees meYeer DeeOegefvekeÀ ®eer]peeW mes YejHetj nes jne nw uesefkeÀve Glevee ner Devoj mes KeesKeuee neslee pee jne nw~ jepe³eesie ner mener oJeeF& F&<³ee&, veHeÀjle, keÀece, ke´ÀesOe, ueesYe, ceesn, DenbkeÀej mes yeesefPeue Deewj ceefueve ceve nce kewÀmes F&MJej ceW ueiee mekeWÀies?

Flevee cele yeesefueS efkeÀ ueesie ®eghe nesves keÀe Fblepeej keÀjW yeequkeÀ Flevee yeesuekeÀj ®eghe nes peeFS efkeÀ ueesie ogyeeje yeesueves keÀe Fblepeej keÀjW

efomecyej 2018

%eeveece=le pewmesefkeÀ SkeÀ meHe& DeHeves Devoj kesÀ efJe<e keÀes l³eeies efyevee ner Meerleuelee Heeves kesÀ effueS efkeÀmeer ®ebove kesÀ Je=#e mes efueHeì peelee nw Jewmes ner nce Yeer DeHeves Devoj kesÀ keÀece, ke´ÀesOe, ueesYe, ceesn, DenbkeÀej ªHeer efJe<e keÀes l³eeies efyevee ner F&MJej HeéeqHle keÀjvee ®eenles nQ Hejvleg keÌ³ee ³en mecYeJe nw? Mejerj Hej yeæ{les yeesPe keÀe Fueepe lees YeeweflekeÀ peiele ceW nes Yeer mekeÀlee nw uesefkeÀve ceve Hej yeæ{s yeesPe keÀer oJeeF& efmeHe&À jepe³eesie ner nw~ jepe³eesie nceW efmeKeelee nw efkeÀ kewÀmes nce DeHeves ceve keÀes nukeÀe jKeW efpememes efkeÀ ³en ceve og©mle jns, MeefkeÌleMeeueer yeves Deewj Þes<þ efJe®eejeW ceW jceCe keÀjs~ Fmemes Mejerj Yeer mJemLe nes pee³esiee~ jepe³eesie keÀe DeLe& ner nw ceve-yegef× keÀer leej Hejceelcee mes peesæ[vee~ mJe³eb keÀes Deelcee efveM®e³e keÀj Hejceelcee efHelee kesÀ meeLe ceve keÀes SkeÀeie´ keÀjves mes leve-ceve SkeÀoce mJemLe nes peeles nQ~ jepe³eesie nceW efmeKeelee nw efkeÀ njskeÀ Deelcee keÀe Heeì& DeHevee-DeHevee nw~ FmeceW efkeÀmeer keÀe keÀesF& oes<e veneR nw~ FmeefueS pees nes jne nw, De®íe nes jne nw, pees nesves Jeeuee nw, Jees Deewj Yeer De®íe ner nesiee~ Ssmeer mees®e nes peeves mes ®eens nceejs meeLe De®íe nes ³ee yegje, vegkeÀmeeve nes ³ee HeÀe³eoe, nj yeele keÀes nce mee#eer nes osKeves ueieles nQ~ njskeÀ kesÀ keÀce& keÀe Keelee osKeves Jeeuee YeieJeeve nw~ Jees megHeérce pepe nw~ Gmeves nceW ³es DeefOekeÀej veneR efo³ee nw efkeÀ nce efkeÀmeer keÀes yeoue oW ³ee mepee oW~ Deleë nce efveeqM®evle jnW Deewj peerJeve keÀe Deevevo uesb~ megHeérce mepe&ve nQ Hejceelcee Hejceelcee efHelee ner meYeer [e@keÌìjeW kesÀ [e@keÌìj nQ, pees ceve keÀes oJeeF& os mekeÀles nQ~ Hejceelcee efHelee keÀer ³eeo mes ner nce ceve ceW ueieer ngF& HeeB®e efJekeÀejeW keÀer yeerceeefj³eeW mes efvepeele Hee mekeÀles nQ~ Fmemes ner cevecegìeJe, DeeHemeer YesoYeeJe, veHeÀjle, F&<³ee& Deeefo YegueekeÀj nce DeeHemeer efveëmJeeLe& mvesn keÀer YeeJevee peeie=le keÀj mekeÀles nQ~ sefpemekeÀe ceve ner megvoj nes ie³ee, GmekeÀes meejer ogefve³ee Yeer megvoj ueieves ueieleer nw~ ³ener peerJeve keÀer me®®eer megvojlee nw~ 22

Leecee nw oeceve legcneje DeesceHe´keÀeMe DeeoMe&, Decyeeuee efmeìer (nefj³eeCee)

ceerþs yeeyee, nes DeeHe cesje meneje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~ lesjer cegjueer keÀes ner megvelee ceQ [sueer~ nue ngF& nw cesjer peerJeve-Hensueer~~ efpevoieer ner efceue jner nw oesyeeje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~ osKe DeHeves iegveeneW keÀes ner ceQ DeìketBÀ~ ©ue ®egkeÀe nBt, Deye Deewj ve YeìketBÀ~~ DeHeveer cegjueer ner ceW osvee FMeeje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~ efoue efpevneW keÀe nw ceQves ogKee³ee~ Kego nBmee ceQ jeJeCe, efkeÀmeer keÀes ©uee³ee~~ keÀj meketBÀ ceQ Gmeer keÀe keÀ]HeÀeje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~ lesjs ner mecyevOe mes efceueer efpevoieer nw~ lesjer ner cegjueer DeefÜleer³e ueieer nw~~ keÀj meketBÀ ve ceQ legPe mes efkeÀveeje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~ lesjer ceerþer cegjueer keÀe DeeoMe& megvekeÀj~ DeHeves meeOeve keÀe ner Heg©<eeLe& ®egvekeÀj~~ mJe³eb Deelcee keÀes ceQves efveKeeje~ ceQves Leecee nw oeceve legcneje~~

Deehe Deheves keÀes DeHeveer meerì hej mesì keÀjves keÀer ner eE®elee keÀjvee yeekeÀer meye eE®eleeSb YeieJeeve keÀer nQ

efomecyej 2018

ye´ïeekegÀceejer mebmLeeve mes pegæ[keÀj efve<keÀece mesJee YeeJe Deewj mecehe&Ce YeeJe meerKeW osJekeÀervevove efceÞee, owefvekeÀ je<ìêr³e meneje, mecheeokeÀ SJeb ³etefveì ns[, keÀevehegj (G.he´.) MeeeqvleJeve ceW henueer yeej Dee³ee nBt~ hesMes mes ceQ peve&efuemì nBt~ Deehe meYeer keÀe efkeÀmeer ve efkeÀmeer ªhe ceW he$ekeÀejeW mes heefj®e³e Yeer nesiee Deewj Gvemes cegueekeÀele Yeer ngF& nesieer~ GvekesÀ keÀe³e&-J³eJenej kesÀ yeejs ceW Yeer Deehe ueesieeW ves megvee nesiee~ ceQves ye´ïeekegÀceejerpe MeeeqvleJeve SJeb ceeGCì Deeyet ceW DeekeÀj leerve efoveeW ceW pees osKee Deewj cenmetme efkeÀ³ee nw, cegPes ueiee nw efkeÀ Yeejle osMe ceW ye´ïeekegÀceejerpe mebmLeeve SkeÀ Deueie ner ogefve³ee nw~ ceQ efJeosMeeW ceW Yeer keÀF& yeej keÀF& heésieéceeW ceW ie³ee ntB uesefkeÀve ³eneB Dee keÀjkesÀ ceQves pees osKee Deewj mecePee Jen keÀneR veneR osKee~

ceQ

osMeefnle ceW meceHe&Ce YeeJe mes mesJee ³eneB keÀer meyemes cenlJehetCe& yeele ³en nw efkeÀ npeejeW ueesie efvemJeeLe& mesJee ceW pegìs nQ~ efpeme efvemJeeLe& mesJee kesÀ yeejs ceW ieerlee ceW keÀne ie³ee nw, keÀce& keÀjes uesefkeÀve HeÀue keÀer F®íe cele keÀjes~ cegPes ye´ïeekegÀceejerpe mebmLeeve kesÀ DeueeJee Ssmee Dev³e efkeÀmeer peien hej osKeves keÀes veneR efceuee~ ceQves iueesyeue ne@eqmheìue SJeb MeebefleJeve kesÀ efpeme Yeer efJeYeeie keÀe ®ekeÌkeÀj ueiee³ee, efpememes Yeer yeele keÀer, Gmeves ³ener keÀne efkeÀ ceQ mecehe&Ce YeeJe mes keÀe³e& keÀjlee nBt DeLeJee mecee|hele nBt~ ceQves ef[Jeesìer (Devotee) Meyo lees yengle henues megvee Lee uesefkeÀve mebmeej ceW Deepe lekeÀ keÀneR Yeer ef[Jeesìer (mecehe&Ce YeeJe Jeeues) efceues veneR~ uesefkeÀve ye´ïeekegÀceejerpe mebmLeeve ceW efmeHe&À SkeÀ veneR, npeejeW ef[Jeesìer efceues nQ, pees osMe Deewj meceepe efnle kesÀ efueS mece&heCe YeeJe mes mesJee keÀj jns nQ~ ceQ Fmemes Deeuneefole ntB, yengle he´YeeefJele ngDee ntB~ ceQ Flevee he´meVe ntB efkeÀ cesjs heeme he´Mebmee kesÀ efueS Meyo veneR nQ, pees ceQ DeehekesÀ efueS kegÀí keÀn mekeBtÀ uesefkeÀve Deehe ye´ïeekegÀceej23

ye´ïeekegÀceeefj³eeW keÀer efpeleveer Yeer leejerHeÀ keÀer pee³es, Gleveer keÀce ner nw~

efpeleveer He´Mebmee keÀer peeS, keÀce nw Deehe ueesieeW ceW peªj Ssmeer keÀesF& DeodYegle MeefÊeÀ nw Jejvee efkeÀmeer keÀes De®ís keÀe³eeX keÀer lejHeÀ DeekeÀe|<ele keÀjvee Flevee Deemeeve keÀece veneR neslee nw~ Deehe ueesieeW ceW peªj kegÀí kewÀueeryej nw~ ceQ DeeojCeer³ee oeoer jleveceesefnveer peer kesÀ Heeme yewþe nBt~ oeoerpeer, DeeheceW Ssmes DeodYegle iegCe nQ pees Fleves npeejeW ueesieeW keÀes Deeheves ef[Jeesìer yevee efo³ee nw~ keÀF& ueesieeW mes cegPes helee ®euee efkeÀ keÀesF& efouueer, keÀesF& Deeieje, keÀesF& Dev³e mLeeveeW mes Deheves heésHesÀMeveue keÀe³eeX mes SkeÀ mehleen ³ee Gmemes DeefOekeÀ efove keÀer ígÆer ueskeÀj ³eneB efvemJeeLe& mesJee keÀjves Deheves-Deheves Ke®ex mes Dee³es nQ, pees keÀeefyeues leejerHeÀ nw~ Deheves heésHesÀMeve ceW jnles ngS, F&MJejer³e mesJee kesÀ efueS mece³e efvekeÀeuevee, ³en yengle yeæ[er yeele nw~ Ssmes ueesieeW keÀer efpeleveer Yeer he´Mebmee keÀer pee³es, Jen keÀce ner nesieer~ cegPes yelee³ee ie³ee efkeÀ Fme mebmLee ceW keÀjerye 12 ueeKe meom³e nQ~ ceQ lees ³en ®eentbiee efkeÀ efmeHe&À 12 ueeKe ner ve jnW uesefkeÀve osMe keÀer 130 keÀjesæ[ keÀer hetjer Deeyeeoer Fme mebmLee keÀer meom³e yeves, ³ener cesjer MegYekeÀecevee nw~ Fme ye´ïeekegÀceejer mebmLee mes efpeleveer p³eeoe mebK³ee ceW ueesie pegæ[Wies, GvnW Deelcee Deewj hejceelcee kesÀ efceueve keÀe ueeYe nesiee~ Deelcee Deewj hejceelcee kesÀ yeejs ceW pees Yeéfcele nQ, GvekeÀe Yeće otj nesiee~ GvnW Fme mebmLee mes Deelcee Deewj hejceelcee keÀer mener peevekeÀejer efceuesieer~ Fme mebmLee kesÀ %eeve mes meyekeÀe peerJeve De®íe nesiee~ peerJeve De®íe nesiee lees Þes<þ meceepe mes yesnlej je<ì^ keÀe efvecee&Ce nesiee~

efpevekeÀe jKeJeeuee mJe³eb YeieJeeve nes GvekeÀe keÀesF& kegÀí veneR efyeieeæ[ mekeÀlee

efomecyej 2018

efoue me®®ee lees meye kegÀí De®íe ye´ïeekegÀceejer ©Kecee, oeHeesje, yegjneveHegj (ce.He´.) Deewj meHeÀeF&, ceve keÀer Meg×lee Deewj efo HeefueJe$eleekeÀer me®®eeF& nj keÀe³e& ceW efmeef× keÀe DeeOeej nQ~ keÀne Yeer

ie³ee nw, `meeHeÀ efoue lees cegjeo neefmeue'~ nce ³eefo DeHeves ceveesjLe keÀes efme× keÀjvee ®eenles nQ lees efoue mes me®®es Deewj meeHeÀ yeveW~ nceejs ceve ceW keÀesF& íue-keÀHeì, jeie-Üs<e, DeMegYe ³ee vekeÀejelcekeÀ efJe®eej veneR nesves ®eeefnSB~ pees meoe MegYe mees®eles nQ, meyekesÀ Heéfle MegYeYeeJevee Deewj MegYekeÀecevee jKeles nQ GvekesÀ meeLe keÀYeer DeMegYe nes ner veneR mekeÀlee~ melbe HeYéogeme keÀs yeeu³ekeÀeue keÀer yeele nw ekfeÀ GvnevWes leeLre³&ee$ee Hej peeves keÀs eufeS DeHeveer ceelee mes Dee%ee uee~r ceelee keÀs ve$se Yej Dee³e~s Del³elbe mvens mes GvnevWes keÀne, yeìse, cejss Heeme keÀgue meew ©He³es n~Q lecgneje SkeÀ YeeF& Deejw nw FmeeufeS He®eeme ©He³es lecge uekseÀj peeDees Hejvleg mcejCe jn,s keÀYeer Peþt veneR yeeusevee~ yeeuekeÀ HeYég ves emfej PekgeÀe³ee Deejw yeeuse,s YeieJeeve keÀer o³ee mes Hevgeë oMev&e neiWes Deejw ³ee$ee keÀs eufeS ®eue He[æ~s ³ee$ee keÀs meele eofve Yeer veneR yeelres Les ekfeÀ [ekeÀgDeeW ves GvekeÀs oue keÀes Iejs eufe³ee Deejw ueìt eufe³ee~ SkeÀ [ekeÀt ves HeYég mes Heí t e, lecgnejs Heeme ke³Ìee n?w HeYég ves GÊej eof³ee, cejss Heeme He®eeme ©He³es n~Q [ekeÀt ves mee®see, ³en ue[ækeÀe nmBeer keÀj jne n~w HeYég keÀes Gmeves Hevgeë Heí t e, me®e yelee os lejss Heeme ke³Ìee n?w HeYég ves Del³evle Meelbe YeeJe SJeb evfeYeekaeÀlee mes Hevgeë GÊej eof³ee, SkeÀ yeej keÀn lees eof³ee, cejss Heeme He®eeme ©He³es n,Q DeeHe ueeise SkeÀ ner yeele keÀes yeej-yeej ke³ÌeeW Heí t jns ne?s [ekeÀgDeeW keÀs mejoej ves Heí t e, ©He³es keÀneB n?Q yeeue HeYég ves DeHeves keÀHe[æeW keÀs vee®res mes SkeÀ emfeuee nDgee Heek@eÀsì GOe[æs keÀj, He®eeme ©He³es evfekeÀeue keÀj jKe eof³e~s mejoej ®eekfeÀle nes ie³ee~ Gmeves 24

keÀne, epfeme Jemleg keÀes lecgeves Flevee mejge#fele jKee Lee, Gmes ke³ÌeeW yelee eof³ee? yeeuekeÀ HeY´eg ves keÀne, cevQes DeHeveer ceeB mes mel³e yeeuseves keÀer Hee´lfe%ee keÀer Lee,r eHfeÀj Peþt keÀwmes yeeuselee! yeeuekeÀ keÀe evfeMíue peJeeye mevgekeÀj mejoej keÀs ve$se Yej Dee³e~s Gmeves keÀne, H³eejs ye®®e,s Fme DeuHee³eg ceW lecge ceeB keÀes eof³es Je®eve keÀe DeeojHeJtek&eÀ Heeueve keÀj jns nes ekfeÀbleg ceQ DeHeveer oe{æer GppJeue nevses keÀs yeeo Yee,r HejceMsJej, pees cejse Demeueer eHfelee n,w cejse pevceoelee nw GmekeÀer Dee%ee keÀe Heeueve veneR keÀj Hee³ee~ ekfeÀme cenBg mes GmekeÀs Heeme peeTiBee! DeemBet Heeí bs les nSg mejoej ves Hevgeë keÀne, ye®®e,s Deepe mes ceQ DeHeves Fme keÀgkeÀ=l³e keÀes meoe keÀs eufeS íe[æslee n~Bt mejoej keÀes HeM®eeleeHe keÀjles oKse meYeer ves DeHeves keÀgkeÀce& keÀe l³eeie keÀj ueìt keÀe meeje ceeue JeeHeme keÀjkeÀs, Oecec&e³e peeJreve J³eleelre keÀjves Deejw ueekseÀ keÀu³eeCekeÀejer keÀe³e& keÀjves keÀer Hee´lfe%ee uee~r GHejekselÌe keÀneveer nceW emfeKee jner nw ekfeÀ mel³e Hej ®eueves JeeueeW keÀer nceMsee peelre nelseer n~w mel³e keÀs me³te& keÀes Demel³e keÀs keÀeues yeeoue p³eeoe ojs lekeÀ veneR {keÀ mekeÀle~s mel³e keÀes mJeleë ner emfe× nevses keÀe Jejoeve Hee´Hle n~w YeieJeeve keÀe DeeMeeJreeo& meoe GvekeÀs meeLe n,w pees mel³e keÀer veeJe ceW meJeej n~Q me®®eeF& yeveeleer nw efveYe&³e Deewj efveeqM®eble Deepe keÀefue³egie ceW yengle-mes ueesie Petþ Deewj HeÀjsye mes Oeve-oewuele Deewj ceeve-cele&yee Hee uesles nQ Hejvleg keÀne peelee nw efkeÀ me®e kesÀ ieues ceW ceeuee Heæ[leer nw Deewj Petþ keÀe cegBn keÀeuee neslee nw~ ³en yeele nj jespe osKeves keÀes efceue jner nw efkeÀ yeæ[syeæ[s mesþ, meentkeÀej, veslee Deewj He´MeemekeÀ Petþ Deewj HeÀjsye mes keÀeueer keÀceeF& lees peesæ[ uessles nQ Hejvleg Jes keÀYeer megketÀve mes jn

ceveg<³e keÀes GmekesÀ keÀce& ner obef[le keÀjles nQ Deewj GmekesÀ keÀce& ner Gmes hegjmke=Àle keÀjles nQ

efomecyej 2018

%eeveece=le veneR Heeles nQ~ Jes ncesMee ef®eblee Deewj leveeJe mes ie´mle jnles nQ, Ye³eYeerle jnles nQ efkeÀ keÀneR GvekeÀe Petþ HekeÀæ[e ve pee³es, GvekeÀer Heesue Kegue vee pee³es Deewj peye me®e meeceves Deelee nw lees ceeue-efceueefkeÀ³ele mes Deesæ{er ieF& Petþer Fppele Jeeues Yeer Mece&meej nes peeles nQ~ GvekeÀer keÀeueer keÀceeF&, GvekeÀe ner cegBn keÀeuee keÀj osleer nw~ Hejvleg pees efoue mes me®®es-meeHeÀ nQ, F&ceeveoejer mes jnves Jeeues nwQ, Jes meoe efveYe&³e Deewj efveeqM®eble jnles nQ Deewj Leesæ[s ceW mevleg<ì jnles nQ~ De®íe keÀjes lees De®íe efceuesiee keÀne ie³ee nw, `keÀj Yeuee lees nes Yeuee'~ pees ueesie otmejeW kesÀ meeLe YeueeF& keÀe keÀe³e& keÀjles nQ, GvnW Yeer Deepe veneR lees keÀue De®ís keÀceeX keÀe HeÀue efkeÀmeer ve efkeÀmeer ªHe ceW He´eHle neslee ner nw~ FmekesÀ efJeHejerle, yegje keÀjves Jeeues keÀes Yeer yegjeF&

keÀe HeefjCeece efkeÀmeer vee efkeÀmeer ªHe ceW Yeesievee Heæ[lee nw~ FmeefueS YeueeF& keÀjles ngS nce keÀYeer ³en veneR mees®eW efkeÀ FmekesÀ yeoues ceW keÌ³ee efceuesiee Deewj ³en Yeer ve mees®eW efkeÀ otmejeW ves nceejs meeLe yegje efkeÀ³ee lees nce De®íe keÌ³eeW keÀjW~ nj J³eefkeÌle keÀer keÀjveer Deewj Yejveer GmekesÀ meeLe jnleer nw~ efkeÀmeer Dev³e keÀes ve osKe, nce meoe veskeÀer kesÀ jemles Hej ®eueles jnW~ ³eefo nceejs ceve ceW me®®eeF&-meHeÀeF& nw lees F&<³ee&, veHeÀjle Deewj yeoues keÀer YeeJevee mes nce otj nQ~ pees efoue kesÀ me®®es nQ, GvekeÀe keÀesF& yeeue Yeer yeeBkeÀe veneR keÀj mekeÀlee~ me®®eeF& keÀer ner peerle nesleer nw~ keÀne peelee nw, `mel³ecesJe pe³eles', `me®®es efoue Hej meensye jepeer'~ meensye keÀes jepeer keÀjves kesÀ efueS nj keÀce& ceW mel³eJeeoer yevees~ J³eefkeÌle me®®ee nw lees GmekesÀ efueS peerJeve ceW meye kegÀí De®íe nw~

KegMeKeyejer

heYég ehfe³é vejts jlve oJweer yenve SJeb YeeFp&ee,r MeeevqleJeve mes ye.´keÀg. Deelce hekéÀeMe YeeF& keÀer mvens mecheVe ³eeo mJeekreÀej ne~s DeehekeÀes ³en yeleeles ngS he´meVelee nes jner nw efkeÀ ªneveer mesJee kesÀ efueS heef$ekeÀe ``jepeer KegMeer''Yeer Deesce Meeeqvle efheéfvìbie he´wme mes he´keÀeefMele nes jner nw~ heef$ekeÀe ``jepeer KegMeer'' efJeMes<e uesKe meeceieér leLee De®íer meppee kesÀ meeLe Dee³esieer~ ``jepeer KegMeer'' keÀe keÀJej yengjbieer leLee DeekeÀ<e&keÀ nesiee~ ``jepeer KegMeer'' keÀe Jeee|<ekeÀ cetu³e IeìekeÀj 120/ © efkeÀ³ee ie³ee nw~ efJeosMe kesÀ heeþkeÀeW kesÀ efueS SkeÀ Je<e& keÀe meom³elee MegukeÀ 1200/ © nesiee~ Deehe ``jepeer KeMgee'r' hee$fekeÀe keÀs eufeS Deheves meJsee mecee®eej leLee HeÀeìses YepseW leLee DeO³eelce eJfe<e³e hej eufeKeves Jeeues yenve-YeeF³&eeW mes Yeer eufeKeves keÀs eufeS keÀn~W iueesyeue ne@efmHeìue mketÀue Dee@HeÀ veefme¥ie, efMeJeceefCe nesce kesÀ Heeme, leuenìer Deeyetjes[, efmejesner, jepemLeeve ceW oes veefme¥ie ìd³etìme& (SkeÀ Heg©<e SJeb SkeÀ ceefnuee) keÀer DeeJeM³ekeÀlee nw~ ³eesi³eleeë ceev³elee HeéHle efJeMJeefJeÐeeue³e mes yeer.Sme.meer. veefme¥ie DeLeJee Heesmì yesefmekeÀ yeer.Sme.meer. veefme¥ie 25

uesKe, mesJee mecee®eej, HeÀesìes, keÀefJelee, yeesOekeÀLee Deeefo rajikhushi9@gmail.com hej ner Yespesb~ epfeme mevsìj keÀes epfelevee-repfeleveer keÀeh@eer ®eeenfSB keÀ=he³ee lejgvle meet®fele keÀjW leeekfeÀ meKb³ee Devemgeej hee$fekeÀe keÀes ehEeì´ ekfeÀ³ee pee mekeÀs~ epfeme ceeme mes Deehe hee$fekeÀe ueiWes Gmeer ceeme mes SkeÀ Je<e& keÀs eufeS hee$fekeÀe ®eeuet nes peeSiee~r heef$ekeÀe kesÀ mebyebOe ceW DeefOekeÀ peevekeÀejer leLee he´ehle keÀjves kesÀ yeejs ceW yeer.kesÀ. yeKMeer YeeF& mes bkbakshibhai@gmail.com hej leLee 9414154383 SJeb 8003990013 hej mecheke&À efkeÀ³ee pee mekeÀlee nw~ FmekesÀ meeLe ner 02974 228125 hej Yeer peevekeÀejer ueer pee mekeÀleer nw~

F&éejer³e mesJee ceW, ye´.kegÀ. Deelce he´keÀeMe, he´keÀeMekeÀ %eeveece=le YeJeve, MeeeqvleJeve

DevegYeJeë ceev³elee He´eHle efMe#eCe mebmLeeve DeLeJee DemHeleeue ceW keÀce mes keÀce oes Je<e& keÀe DevegYeJe mebHeke&À keÀjWë ceesyeeFue vebë9927652140 F&-cesue : ghsn.abu@gmail.com

eEpeoieer mes nce efkeÀleves mener Deewj efkeÀleves ieuele nQ, ³en efmeHe&À oes ner peeveles nQ, ``Hejceelcee Deewj Deheveer Deblejelcee''

efomecyej 2018

H³eej keÀer Yee<ee ceW nw peeogF& MeefkeÌle ye´ïeekegÀceej mel³ece, jeoewj

cHetCe& efJeMJe ceW Deveefievele Yee<eeSB yeesueer peeleer nQ~ GveceW mes Yeejle lees Ssmee osMe nw peneB efpeleves He´eble, Gleveer yeesefue³eeB Deewj Yee<eeSB! ³en mel³e nw efkeÀ meYeer ceveg<³eeW kesÀ efueS meJe& Yee<eeDeeW keÀes peeve uesvee mebYeJe veneR Hejvleg SkeÀ Yee<ee Ssmeer nw efpemes ogefve³ee keÀer nj Deelcee peeveleer nw~ ³en lees Jen Yee<ee nw efpemes vevne-mee ye®®ee Yeer mecePelee nw, lees yegpegie& Yeer, Deceerj Yeer mecePelee nw, efpemes ietBiee Yeer yeesuelee nw Deewj yenje Yeer megvelee nw~ ³en Jen Yee<ee nw pees ogMceve keÀes efce$e Deewj Heje³eeW keÀes DeHevee yevee osleer nw leLee ogefKe³eeW kesÀ ogKe nj uesleer nw~ FmekeÀe veece nw H³eej keÀer Yee<ee, pees HejceefHelee Hejceelcee mes nce meYeer ye®®eeW keÀes efJejemele kesÀ ªHe ceW efceueer nw~ ye®®ee ceele-efHelee keÀer yeesueer keÀes ve mecePes, mebYeJe ner veneR nw~ H³eej kesÀ meeiej HejceefHelee Hejceelcee keÀer mevleeve nj Deelcee Fme Yee<ee keÀes peeveleer nw, mecePeleer nw~ me®eceg®e efkeÀleveer keÀerceleer efJejemele oer nw HejceefHelee Hejceelcee ves nceW! Hejvleg, keÌ³ee nce meYeer ves Gme efJejemele keÀes mebYeeuee? kewÀmeer efJe[cyevee nw, H³eej kesÀ meeiej kesÀ nce meYeer ye®®es Deepe H³eej keÀer SkeÀ-SkeÀ yetBo kesÀ efueS lejme jns nQ~ Deepe HeefjJeej lees nw Hejvleg H³eej keÀneR Kees ie³ee nw~ DeHeves lees nQ uesefkeÀve DeHevesHeve keÀe Denmeeme iegce nes ie³ee nw~ SkeÀ yeej me®®es efoue mes yeleeF³es, keÌ³ee nce veneR ®eenles efkeÀ nce meYeer DeeHeme ceW yesno H³eej mes jnW, ìtìles ngS HeefjJeej SkeÀ nes peeSB, nceejs osMe keÀer SkeÀlee efHeÀj mes ueewì DeeS? nce meYeer ³ener ®eenles nQ Hejvleg nceW ueielee nw efkeÀ ³en kewÀmes nesiee? efnvot, cegeqmuece, efmekeÌKe, F&meeF&, DeeHeme ceW meye YeeF&-YeeF&~ Hej ve peeves keÌ³eeW yeves nQ, Deepe SkeÀ-otmejs kesÀ efueS keÀmeeF&~~

HejceefHelee Hejceelcee mecePeeles nQ efkeÀ H³eej keÀer Yee<ee ceW Jees leekeÀle nw pees KeesF& ngF& SkeÀlee keÀes Yeer JeeefHeme uee osieer~ H³eej ner SkeÀ cee$e jemlee nw pees nceejer KeesF& ngF& KegefMe³eeW keÀes JeeefHeme uee mekeÀlee nw~ nce Deelcee ªHeer jbie-efyejbies efyeKejs ngS HetÀueeW keÀes SkeÀ iegueomles ceW [eue mekeÀlee nw~ nceW keÀjvee Yeer keÌ³ee nw? pewmes Meerleuelee ®eeefnS lees mecegê kesÀ 26

efkeÀveejs yewþ peeFS, ieceea ®eeefnS lees Deeqive kesÀ efvekeÀì ®eues peeFS Deewj H³eej ®eeefnS lees H³eej kesÀ meeiej kesÀ keÀjerye ®eues peeF³es~ nceejs peerJeve ceW H³eej keÀce ner leye ngDee peye nce YeeweflekeÀlee ceW Fleves Deeies efvekeÀue ieS efkeÀ DeeO³eeeqlcekeÀlee keÀes ceevees peerJeve mes meceeHle ner keÀj yewþs~ Flevee J³emle nes ieS efkeÀ Hejceelcee kesÀ Heeme yewþves kesÀ efueS kegÀí #eCe Yeer efvekeÀeueves cegeqMkeÀue ueieves ueies~ pewmes-pewmes peeves-Devepeeves HejceefHelee mes otefj³eeB yeæ{leer ieF&, H³eej Yeer keÀce neslee ie³ee~ me®eceg®e peye nce cesef[ìsMeve keÀjles nQ DeLee&led mJe³eb keÀes HejceefHelee Hejceelcee mes peesæ[les nQ lees GvekeÀe efveëmJeeLe& H³eej mJeleë ner nceejs Devoj Deeves ueielee nw Deewj pees nceejs Devoj nesiee Jener nce efveeqM®ele leewj Hej meyekeÀes oWies~ pees oWies Jener keÀF& iegCee ueewì keÀj Hegveë nceejs Heeme DeeSiee~ Fme He´keÀej Oeerjs-Oeerjs H³eej yeæ{lee peeSiee Deewj nceejer efpevoieer mes veHeÀjle, F&<³ee&, Üs<e, JewjYeeJe, meceeHle nesles pee³eWies~ ye´ïeekegÀceejerpe ceW ³ener H³eej keÀer Yee<ee Heæ{eF& peeleer nw~ peye Yeer DeeHe Fme efJeMJe efJeÐeeue³e ceW DeeSBies, lees Ssmes ueiesiee efkeÀ H³eej keÀer meefjleeSB ®eejeW Deesj yen jner nQ~ Fme efJeMJe efJeÐeeue³e ceW Deueie-Deueie He´ebleeW mes meceefHe&le ngF& yenveW, efpevekeÀe jnve-menve, HenveeJee, Yee<ee meye kegÀí efYevve nesles ngS Yeer SkeÀ HeefjJeej keÀer lejn jnleer nQ~ ³eneB meoe ³ener efmeKee³ee peelee nw ``mecHetCe& efJeMJe SkeÀ HeefjJeej“ nw~ ®etBefkeÀ nce meYeer Gmeer HeefjJeej keÀe efnmmee nQ lees keÌ³ee nceW Fme Ketyemetjle keÀe³e& ceW men³eesieer veneR yevevee ®eeefnS? keÌ³ee DeHeveer, DeHeves HeefjJeej keÀer KegefMe³eeW keÀes JeeefHeme ueeves kesÀ efueS, mecHetCe& efJeMJe keÀes SkeÀlee kesÀ met$e ceW yeebOeves kesÀ efueS nce 24 IeCìeW ceW mes SkeÀ IeCìe cesef[ìsMeve Je jepe³eesie kesÀ efueS veneR efvekeÀeue mekeÀles? keÀnles nQ vee, yetBo-yetBo mes meeiej Yejlee nw~ Deiej nce meYeer ¢æ{lee mes Fme keÀe³e& ceW ueie peeSB lees keÌ³ee veneR keÀj mekeÀles Deewj peye Hejceelcee efHelee meeLe nes lees keÀesF& keÀe³e& meHeÀue ve nes, ³en lees nes ner veneR mekeÀlee~ keÌ³ee DeeHe Fme keÀe³e& ceW men³eesieer yeveWies?

me®®eeF& Deewj De®íeF& keÀer leueeMe ceW Hetjer ogefve³ee Ietce ueW~ Deiej Jen nceejs Deboj veneR lees keÀneR Yeer veneR nw

efomecyej 2018

pewmee efJe®eej, Jewmee J³eefkeÌlelJe cee

ve uees De®eevekeÀ keÀe³ee&ue³e ceW kegÀí THej-veer®es nes ie³ee~ ueesie yengle ner vekeÀejelcekeÀlee ceW pee jns nQ, keÀcH³egìj Kejeye nes ie³ee nw~ GmeceW yengle meejs DeeBkeÀæ[s Les~ DeeHe legjvle SkeÀ efceveì ©keWÀ Deewj keÀnW efkeÀ ö ³en meb³eesieJeMe nes ie³ee, ceQ osKeleer ntB efkeÀ Fme JekeÌle ceQ keÌ³ee keÀj mekeÀleer ntB~ DeeHe Gme mece³e mebkeÀuHe mejb®evee keÀjves kesÀ He´efle iebYeerj neWies efkeÀ DeeHe efkeÀme He´keÀej kesÀ mebkeÀuHe keÀj jns nQ~ nce Deboj pees Henueer ®eer]pe GlHevve keÀjles nQ, Jees mees®e nesleer nw~ efpeme He´keÀej keÀer nce mees®e GlHevve keÀjWies, Gmeer He´keÀej keÀer DevegYetefle Yeer Dee³esieer~ Fve oesveeW ceW keÀYeer Yeer Devlej veneR Dee³esiee~ DeeHe mekeÀejelcekeÀ mebkeÀuHe keÀjles nes lees De®íer cenmetmelee Dee³esieer, vekeÀejelcekeÀ mebkeÀuHe keÀjWies lees vekeÀejelcekeÀ cenmetmelee Dee³esieer~ ³en keÀYeer veneR nesiee efkeÀ DeeHe mekeÀejelcekeÀ efJe®eej keÀjW Deewj DeeHekeÀes vekeÀejelcekeÀ cenmetmelee Dee³es~ ³es lees cew®e ner veneR keÀjlee nw~ yeenj HeefjJele&ve ueeves kesÀ yepeeS nce DeHeves Devoj HeefjJele&ve uee³eW~ Deiej ceQ oo& ceW ntB, cegPes Ssmee ueiesiee efkeÀ DeeHeves Ssmee efkeÀ³ee, FmeefueS ceQ oo& ceW ntB~ DeeHeves Ssmee efkeÀ³ee, FmekeÀer Lee@ì ceQ efke´À³esì keÀj jner ntB~ Deiej cegPes DeHeves oo& mes yeenj efvekeÀuevee nw lees DeHeves meeLe H³eej mes yewþkeÀj DeHeveer mees®e keÀer iegCeJeÊee keÀes yeouevee nesiee~ pewmes-pewmes nce DeHeveer mees®e keÀer iegCeJeÊee keÀes yeoueles 27

pee³eWies, Jewmes-Jewmes ceQ DeeHekesÀ Heéfle mekeÀejelcekeÀ mees®eves ueietBieer Deewj nceeje ¢eq<ìkeÀesCe DeeHekesÀ Heéfle yeouelee pee³esiee~ ceQ kewÀmee DevegYeJe keÀjleer ntB ³en cegPe Hej efveYe&j nw~ ceeve uees efkeÀ nceejs DeemeHeeme kesÀ meejs ueesie iebos nQ, Kejeye nQ~ DeeHe mees®eWies efkeÀ ³eneB lees meejs Kejeye ueesie nQ lees keÌ³ee ceQ GvekeÀer Jepen mes peerJeve-Yej oo& ceW jntB? keÌ³ee ceQ meejs ueesieeW keÀes yeoue mekeÀleer ntB? veneR~ ³eefo ceQ De®íe cenmetme keÀjvee ®eenleer ntB lees cegPes yesnlej mebkeÀuHe keÀjves neWies efkeÀ cesjs DeemeHeeme kesÀ meejs ueesie De®ís nQ~ ³eefo cesjer ner mees®e vekeÀejelcekeÀ nw lees cegPes De®ís ueesie Yeer Kejeye ner efoKeWies, efHeÀj keÀesF& Yeer De®íe ueieves Jeeuee veneR nw~ ueesie Jener nQ uesefkeÀve cesje ¢eq<ìkeÀesCe, cesjer mees®e keÀes efveOee&efjle keÀjsiee, efHeÀj Gmemes DevegYetefle Hewoe nesieer~ pewmes-pewmes DevegYetefle Hewoe nesieer, ueesieeW kesÀ Heéfle nceejer Jewmeer ner Je=efÊe yeveleer pee³esieer~ ³es lees nQ ner Ssmes! Fme lejn mes ³en SkeÀ Hetjer-keÀer-Hetjer Íe=bKeuee yeveleer peeleer nw~ Gmeer Fbmeeve keÀes ueskeÀj keÀesF& Deewj J³eefkeÌle De®íer DevegYetefle keÀj mekeÀlee nw~ J³eefkeÌle lees Jener nw, uesefkeÀve GmekesÀ Heéfle Deueie-Deueie ueesie Deueie-Deueie He´keÀej keÀer DevegYetefle GlHevve keÀj mekeÀles nQ~ efHeÀj Deueie-Deueie ueesieeW keÀe DeeHekesÀ Heéfle Deueie-Deueie ¢eq<ìkeÀesCe nesiee~ DeeHe lees JeneR nQ~ DeeHe GvekesÀ Devoj IegmekeÀj DevegYetefle GlHevve veneR keÀj jns nQ, uesefkeÀve ceQ pees DeeHekesÀ yeejs ceW mees®e jner ntB, Gmemes nceejer DeeHekesÀ Heéfle Je=efÊe yeveleer pee jner nw~ pewmeer nceejer DeeHekesÀ Heéfle Je=efÊe nesieer, Jewmeer ner ceQ DeeHemes yeele keÀªBieer, efHeÀj Jewmee ner DeeHekesÀ Heéfle nceeje J³eJenej nesiee, efHeÀj mJeleë

Deiej keÀesF& DeeHemes Gcceero keÀjlee nw lees ³es GmekeÀer cepeyetjer veneR, DeeHekesÀ meeLe ueieeJe Deewj efJeMJeeme nw

efomecyej 2018

%eeveece=le

ner Jen cesjs keÀe³e& ceW Dee pee³esiee~ cegPes Jen efoKeeF& leye oslee nw, peye Jen J³eJenej ceW Dee peelee nw~ pees ueesie cegPes De®ís ueieles nQ, ceQ ncesMee ner Gvemes De®íer lejn mes yeele keÀjleer ntB~ Jees Deepe iegmmee Yeer keÀj jns neWies vee lees efHeÀj Yeer ceQ GvekeÀes mecePetBieer Deewj Gvemes H³eej mes yeele keÀªBieer efkeÀ keÀesF& yeele veneR, keÌ³eeW DeeHe Flevee iegmmee keÀj jns nQ? keÌ³eeWefkeÀ cesjer Je=efÊe GvekesÀ Heéfle De®íer nw~ uesefkeÀve cesjer Je=efÊe DeeHekesÀ Heéfle ³es nw efkeÀ ³es cegPes Fleves Hemebo veneR nQ, Deleë cesjer Je=efÊe, efke´À³ee keÀe DeeOeej nw~ Gmes ceQves ner DeeHekesÀ Heéfle GlHevve efkeÀ³ee Lee~ nce peye SkeÀ-otmejs keÀes ³ee DeHevesDeeHekeÀes osKeles nQ lees nce J³eJenej kesÀ mlej Hej osKeles nQ, Meyo ³ee keÀce& kesÀ mlej Hej veneR~ mees®e, cenmetmelee Deewj Je=efÊe ³es leerveeW Heéfke´À³eeSB nceejs Devoj Henues nes ie³es nesles nQ, peye keÀesF& efke´À³ee yeej-yeej ognjeF& peeleer nw, nceejer Je=efÊe

Yeer Jewmeer yeve peeleer nw~ ceeve uees ceQves SkeÀ yeej DeeHemes iegmmes mes yeele keÀer, otmejer yeej Yeer iegmmes mes yeele keÀer, ®eej yeej keÀer, Deye ³en lees cesjer Deeole yeve ieF& efkeÀ DeeHemes peye Yeer yeele keÀjveer nw lees iegmmes mes ner keÀjveer nw~ efHeÀj Jen Deeole meYeer kesÀ efueS yeve pee³esieer, keÌ³eeWefkeÀ iegmmes mes yeele keÀjves keÀer nceejer Deeole yeveleer pee jner nw~ Jees HeefjeqmLeefle peye Yeer Dee³esieer lees cegPes mJeleë ner iegmmee Dee pee³esiee, efHeÀj Oeerjs-Oeerjs Jees nceeje mebmkeÀej yeve pee³esiee~ nceves Dee@efHeÀme ceW keÀne efkeÀ iegmmes mes ner keÀece keÀjevee Heæ[lee nw~ nceejer Je=efÊe nw efkeÀ iegmmes mes ner keÀece neslee nw lees ceQves iegmmes mes yeele keÀer Deewj peye iegmmes mes yeele keÀer lees keÀece neslee ie³ee~ peye ceQ Meece keÀes Iej Deeleer ntB lees efHeÀj ye®®eeW mes kewÀmes yeele keÀªBieer? iegmmes mes ner keÀªBieer~ peye ceQ iegmmes mes FvekeÀes yeesuetBieer vee, leYeer ³es Heæ{Wies keÌ³eeWefkeÀ iegmmes mes yeesueves keÀer nceejer Deeole yeve ®egkeÀer nw~ Deye Jees nj peien cesjs meeLemeeLe pee³esieer~ meejer DeeoleeW keÀes efceueekeÀj cesje Jewmee ner J³eefkeÌlelJe yeve ie³ee~ ceQ efpeme He´keÀej kesÀ efJe®eej GlHevve keÀªBieer, Jewmee ner nceeje J³eefkeÌlelJe yevesiee~

Þe×ebpeueer h³eejs meekeÀej yeeyee keÀer heeuevee uesves Jeeueer, yeeheoeoe keÀer Deefle uee[ueer meerlee ceelee (jeceefveJeeme YeeF& keÀer ³egieue) ves meved 1968 ceW keÀesuekeÀelee mes %eeve Òeehle efkeÀ³ee~ DeehekeÀer leerve yeef®®e³eeb (mejespe yenve, heeC[Je YeJeve, ceOeg yenve Deewj heocee yenve keÀesuekeÀelee yeebietj ceW) mecee|hele ªhe mes Deheveer mesJee³eW os jner nQ~ Deeheves heefjJeej meefnle henues pe³ehegj ceW mesJee³eW oer efHeÀj 1990 mes Deeyet efveJeemeer yeve ceOegyeve leLee MeeefvleJeve ceW Deheveer mesJee³eW osleer jner~ kegÀí mece³e mes DeehekeÀe mJeemL³e "erkeÀ veneR Lee~ yengle Meevle mJeªhe, Oew³e&Jeled efmLeefle ceW jn Mejerj kesÀ efnmeeye-efkeÀleeye keÀes hetje keÀj 11 DekeÌìtyej, 2018 meleieg©Jeej keÀes meJesjs heeC[Je YeJeve keÀe Dece=le Je HetÀue mJeerkeÀej efkeÀ³ee Deewj hetíe efkeÀ ``Deye ceQ efMeJeyeeyee kesÀ heeme peeTb'', Ssmee keÀnkeÀj Deelcee hebíer yeeheoeoe keÀer ieeso ceW Gæ[ ieF&~ DeehekeÀer GceÏ 78 Je<e& Leer~ Ssmeer mvesner, yeeHeoeoe keÀer Dee%eekeÀejer, JeHeÀeoej, efoueleKleveMeerve Deelcee keÀes meJe& owJeer HeefjJeej Þe×ebpeueer DeefHe&le keÀjlee nw~ 28

®eefj$e keÀer j®evee mebmkeÀjeW kesÀ Devegmeej nesleer nw Deewj mebmkeÀejeW keÀer j®evee efJe®eejeW kesÀ Devegmeej nesleer nw

efomecyej 2018

ceeveJe Deelcee keÀe ªHeevlejCe me

ye´ïeekegÀceej nefjHeeue efmebn, Jeefj<þ cesìês ì^sve ®eeuekeÀ, efoueMeeo iee[&ve, efouueer cHetCe& Hejceelce j®evee ceW ceveg<³e keÀes ner meJe&Þes<þ ceevee ie³ee keÀe mJeªHe ner yeoue peelee n,w þekreÀ Gmeer HekéÀej, ceve<g³e nw keÌ³eeWefkeÀ ceveg<³e ceW pees ®eslevee nw Jees DeveskeÀ iegCeeW Deewj Deelcee keÀer DeeelqcekeÀ MeekfelÌe Ieìves mes Jen Yeer DeHeves ceute MeefkeÌle³eeW mes YejHetj nw~ efJe%eeve ves Yeer DeHeveer Keespe ceW ³en mJeªHe mes yeenj ®eueer peeleer n~w GmekeÀe JeemleeJfekeÀ mJeªHe Hee³ee nw efkeÀ ³en meeje mebmeej Tpee& kesÀ met#ce keÀCeeW mes yeoue peelee n~w JeemleeJfekeÀ Hecśe Deejw %eeve keÀs DeYeeJe ceW ceeveJe efceuekeÀj yevee nw~ ³es keÀCe DeefJeveeMeer Deewj Devevle nQ, pees omtejs ceeveJeeW keÀes keÀg¢e<qì mes oKseves ueielee nw Deejw DeMeYge kesÀJeue DeHevee mJeªHe yeoue mekeÀles nQ Hejvleg ve<ì veneR nesles YeeJevee mes Yej peeves keÀs keÀejCe enfmbeelcekeÀ nelsee ®euee peelee n~w nQ~ efvejblej ieefleceeve nesves kesÀ keÀejCe ³es keÀCe efveeqM®ele efJekeÀejeW ªHeer Deeqive ves efkeÀ³ee keÀeuee mece³eeblejeue kesÀ HeM®eeled GÀpee& kesÀ THejer mlej mes ueskeÀj [ He´ke=Àefle DeHeves Deboj kesÀ Demeblegueve keÀes SkeÀ meercee Tpee& kesÀ efvecve mlej Deewj efHeÀj Tpee& kesÀ efvecve mlej mes, efkeÀmeer lekeÀpeæmenve keÀjles-keÀjles mJeleë ner mJe³eb ceW efJemHeÀesì keÀj, Ieìveeke´Àce mes nesles ngS Hegveë Tpee& kesÀ THejer mlej lekeÀ HengB®eves mJe³eb keÀes efHeÀj mes meblegefuele keÀj uesleer nw, pewmes efkeÀ iegyyeejs kesÀ kesÀ efueS meowJe ®eke´À ceW yebOes jnles nQ~ Fmeer lejn, ceveg<³e keÀer Deboj efvejblej nJee Yejles jnves mes iegyyeeje HeÀì peelee nw~ Heeveer DeelceMeefkeÌle Yeer TB®eer DeJemLee ceW nesves Hej osJelegu³e Deewj keÀe Heéke=ÀeflekeÀ mJeYeeJe Meerleue Deewj ªHe lejue nw, iejce efvecve DeJemLee ceW nesves Hej oeveJelegu³e nw~ keÀjles jnves mes Jen Yeer GyeuekeÀj, YeeHe yevekeÀj Gæ[ peelee nw Tpee& keÀe TB®ee mlej yevee oslee nw iegCeJeeve Deewj efHeÀj yetboeW kesÀ ªHe ceW DeHeves JeemleefJekeÀ mJeªHe ceW Dee Tpee& keÀe TB®ee mlej ceeveefmekeÀ MeefkeÌle keÀes yeæ{e keÀj peelee nw~ Gmeer He´keÀej ceveg<³e Deelcee Yeer efJekeÀejeW ªHeer Deeqive ceveg<³e keÀes iegCeJeeve, ®eefj$eJeeve, MeefkeÌleJeeve Deewj ªHeJeeve yevee mes HeÝeeefJele neskeÀj keÀeueer Deewj keÀcepeesj nes peeleer nw efpemes oslee nw~ Fme keÀejCe Deeme-Heeme keÀer He´ke=Àefle Deewj HeéCeer Yeer Hegveë me®®es mJeªHe ceW efìkeÀves keÀer DeeJeM³ekeÀlee nw~ GÀpee& keÀer TB®eer DeJemLee Jeeues yeve peeles nQ~ He´ke=Àefle mebgoj SJeb He´ke=Àefle ceW efJemHeÀesì keÀer Yeebefle nceW Yeer DeHeveer keÀcepeesefj³eeW megKeoe³eer yeve peeleer nw Deewj mecemle mebmeej mJeie& keÀnueelee nw~ ceW efJemHeÀesì keÀjves keÀer DeeJeM³ekeÀlee nw~ Deepe nce Deceerjer, Hejvleg Oeerjs-Oeerjs yeerleles mece³e kesÀ meeLe-meeLe ceveg<³e keÀer ³ener iejeryeer, oefuele, efHeíæ[e, ítle-Deítle, efnvot-cegeqmuece pewmeer DeeeqlcekeÀ/DeeO³eeeqlcekeÀ Tpee& Yeer Oeerjs-Oeerjs Ieìles ke´Àce keÀer keÀcepeesj YeeJeeveeDeeW mes ieéfmele nQ~ nj SkeÀ ceveg<³e SkeÀ-otmejs Deesj Deie´mej nesleer jnleer nw efpememes GmekeÀe ®eefj$e, iegCe, keÀes ner keÀesmelee jnlee nw~ ceve ceW yemeer Fme He´keÀej keÀer MeefkeÌle Deewj Heéke=ÀeflekeÀ meeQo³e& Yeer Ieìves ueielee nw~ GmekesÀ ogYee&Jevee ner mebmeej kesÀ Heleve keÀe keÀejCe yeveleer pee jner nw~ DeeeqlcekeÀ iegCe pewmes efkeÀ Heśce, Meeeqvle, HeefJe$elee, MeefkeÌle, %eeve, DeeHemeer efJe®eejeW keÀer ìkeÀjenì ner SkeÀ-otmejs keÀes keÀeceeeqivemegKe Deewj Deevevo Deeefo efJeke=Àle neskeÀj veHeÀjle, DeMeeeqvle, ke´ÀesOeeeqive ceW peueekeÀj Yemce keÀj jner nw~ DeHeefJe$elee, MeefkeÌlenervelee, De%eevelee, ogKe, efJe<eeo, F&<³ee&Fmemes ye®eves keÀe GHee³e ³ener nw efkeÀ nce DeuHekeÀeefuekeÀ Üs<e Deeefo ceW yeoue peeles nQ~ ®eefj$e Deewj iegCeeW kesÀ efvecve mlej Hej osnekeÀ<e& Feqvê³eekeÀ<e&Ce Deewj mebmeeOeveeW kesÀ DeekeÀ<e&Ce mes HengB®eves mes Jener ceeveJe Del³ee®eejer, ogje®eejer, yeueelkeÀejer, cegkeÌle nesCe,keÀj; mJe³eb Hej Deewj leerveeW ueeskeÀeW ceW Hejce Ye´<ìe®eejer, ueesYee®eejer Deewj DenbkeÀejer yeve peelee nw efpememes MeefkeÌleMeeueer Hejceelcee Deesj DeHevee O³eeve DeekeÀef<e&le He´ke=Àefle Yeer otef<ele nes peeleer nw~ meceepe Deewj mebmeej ö jbieYeso, keÀjW~ Debleceg&Kelee keÀer iegHkeÀer eÀe ceW DeHeves MeefkeÌleMeeueer me®®es peeefleYeso, Yee<eeYeso, Oece&Yeso, veerefleYeso, je<ì^Yeso Deeefo mJeªHe ceW efìkeÀ pee³eW~ ³en efJeefyewOþe ner jepe³eesie nw pees ceveg<³e DeveskeÀ He´keÀej kesÀ YesoeW ceW yebì peeles nQ~ keÀes mJe³eb Hej jepe keÀjvee efmeKeeleer nw~ pees mJe³eb Hej jepe keÀj DeeeqlcekeÀ MeefkeÌle Ieìves mes yeoue peelee nw mJeªHe mekeÀlee nw Jener He´ke=Àeflepeerle, efJekeÀejpeerle mees peielepeerle; epfeme HekéÀej ekfeÀmeer HejceeCeg veeeYfekeÀ keÀs ®eejeW Deejs Iecteles osJelegu³e Deewj Hetpeveer³e yeve mekeÀlee nw~ mJeef®ebleve ner nSg, THejer mlej keÀs FuekseìÌe^v@e keÀCe keÀer Tpee& Ieìves Hej Jen Deelceesvveefle keÀer meeræ{er nw~ Fmeer mes ner Deelcee ceW me®®ee HejceeCeJee³re mejb®evee mes yeenj ®euee peelee nw Deejw Gme HejceeCeg HeefjJele&ve mebYeJe nw~ keÀceeX keÀe HeÀue mee³ee yeve keÀj meeLe ®euelee jnlee nw 30 efomecyej 2018

Gce´ keÀer pebpeerjeW mes Deepeeo jnW

keÀ

ye´ïeekegÀceej jeceefmebn, jsJeeæ[er (nefj³eeCee)

Yeer Yeer keÀesF& J³eefkeÌle Flevee Gceójepe veneR neslee efkeÀ Jen kegÀí ve³ee Deewj yesnlej ve peeve mekesÀ~ Pegefj&³eeW kesÀ efveMeeve ®ensjs keÀer Keytemejtleer ye{æe olses n~Q Jes nceejs DeveYgeJeeW keÀer nkeÀekreÀle ye³eeb keÀjles n~Q epfevoieer keÀs meeue iepgejves keÀs meeLe-meeLe ye{ægeHee Deevee keÀleF& peªjer veneR nw ueeskfeÀve Fmes ve Deeves ovses keÀer le³weejer Fvmeeve keÀes ekfeÀMeejseJemLee mes ner Meª g keÀj ovseer ®eeenfS~ DekeÀuecevoer keÀe jnm³e nw Je× = eJemLee ceW Yeer DeHeves Yeelrej keÀs ye®®es keÀes yeveeS jKevee DeLeel&ed Gceibe-Glmeen keÀYeer veneR Keevsee~ DeHeveer Je=×eJemLee Hej DeHeÀmeesme keÌ³eeW? ³en meewYeei³e DeveskeÀeW kesÀ Yeei³e ceW veneR nw~ DeeHekesÀ 60 Je<e& keÀYeer Hewmes keÀceeves ceW lees keÀYeer HeefjJeej keÀe peerJeve meBJeejves ceW yeerle ie³es, Kego keÀer cepeea mes kegÀí keÀjves keÀe JekeÌle lees Deye Dee³ee nw~ Fme DeJemLee mes [jW veneR keÌ³eeWefkeÀ yegæ{eHee lees yeme SkeÀ oewj nw, ye®eHeve Deewj peJeeveer keÀer lejn~ peye DevegYeJeer veneR Les, HeefjHekeÌJe veneR Les leye lees Ye³e veneR ueiee, efHeÀj Deye keÌ³eeW? mece³e Hej KeeDees-HeerDees, DeHeves efJe®eejeW ceW meoe meJe& kesÀ Heéfle MegYeYeeJevee, MegYekeÀecevee jKees keÌ³eeWefkeÀ yegæ{eHes kesÀ veKejs Deye keÀeF& menve keÀjves Jeeuee veneR nw~ ceveg<³e keÀer Gce´ Deepe meefì&efHeÀkesÀì kesÀ DeeOeej Hej yeleeF& peeleer nw uesefkeÀve peesMe, Fjeos ³ee pegvetve keÀe meefì&efHeÀkesÀì mes keÀesF& mecyevOe veneR nw~ keÀesF& Yeer J³eefkeÌle 60 ³ee 80 Je<e& ceW Yeer peerJeve keÀes ³egJeeDeeW-mee peesefMeuee yeveeS jKe mekeÀlee nw~ ³eefo keÀesF& mees®elee nw efkeÀ ceQ yetæ{e ntB lees Jen yetæ{e yeve pee³esiee~ keÀneJele nw vee ö pewmee mees®eWies Jewmee yeveWies~ DeHeves keÀes yetæ{e mecePeves mes Mejerj mes cesnvele keÀjvee yevo keÀj oWies, efkeÀmeer keÀece keÀer efpeccesJeejer veneR Gþe³eWies, yeerceeefj³eeB Deeves ueieWieer, efove-jele FvneR efJe®eejeW ceW HebÀmes jnWies Deewj ce=l³eg keÀe Fvlepeej keÀjves ueieWies~ otmejs J³eefkeÌle³eeW mes ³en keÀnles megvee pee mekeÀlee nw efkeÀ Deye lees DeeHe efjìe³ej nes ieS, Deye DeeHe ³egJee veneR jns FmeefueS yegæ{eHes keÀes mJeerkeÀej keÀjes uesefkeÀve nceW Fme Denmeeme keÀes Kelce keÀjvee nw, efJe®eejeW kesÀ yetæ{sHeve keÀes mJeerkeÀej veneR keÀjvee nw~ yegæ{eHes keÀe Ye³e Deewj Yeće Gve ueesieeW ceW DeefOekeÀ Hee³ee peelee nw efpevekeÀe peerJeve ceW keÀesF& GÎsM³e veneR neslee~ Jes vee DeHeves efueS ef®evleve keÀjles nQ Deewj vee otmejeW kesÀ efueS~ Fme mebmeej ceW nj Fbmeeve Devetþe nw Deewj efkeÀmeer ve efkeÀmeer Devetþs keÀece keÀes keÀjves kesÀ efueS lelHej nw~ keÀF& ueesieeW ves 60 mes 31

100 Deewj DeefOekeÀ keÀer Gce´ cesb Yeer Devetþs keÀece efkeÀS nQ ö Ÿ jesveeu[ jerieve 70 Je<e& keÀer Gce´ ceW SefkeÌìbie íesæ[ DecesefjkeÀe

kesÀ je<ì^Heefle yeves~ Ÿ peesnje menieue Yeejleer³e efmevescee ceW 100 meeue keÀer Gce´ ceW Yeer veeìkeÀ Kesueleer jner~ Ÿ KegMeJevle efmebn 99 Je<e& keÀer Gce´ ceW He$ekeÀeefjlee keÀjles jns~ Ÿ DeemkeÀj mJeeve ves 72 Je<e& keÀer Gce´ ceW DeesueeqcHekeÀ HeokeÀ (jpele) peerleves keÀe effjkeÀe[& yevee³ee~ Ÿ ìs[ Fveieéce (FbieueQ[) ves 93 Je<e& keÀer Dee³eg ceW Yeer DeKeyeej yeebìvee veneR íesæ[e nw~ Ÿ Devveeceìser jeyeìm&eve ves 101 Je<e& keÀer Dee³eg lekeÀ e®fe$ekeÀejer keÀe~r Ÿ efJeveerHe´sÀ[ efHe´mìue (DecesefjkeÀe) ves 74 Je<e& keÀer Dee³eg ceW Yeer Jesì efueefHeÌìbie ceW oes efJeMJe keÀerefle&ceeve mLeeefHele efkeÀS~ Ÿ DeeefueJe efjueer (DecesefjkeÀe) ves 107 Je<e& keÀer Dee³eg ceW yueeefiebie meerKeer~ Ÿ DeeLe&j efJemìve ves 100 Je<e& keÀer Dee³eg lekeÀ SkeÀ keÀcHeveer ceW keÀece efkeÀ³ee Deewj SkeÀ keÀce&þ keÀce&®eejer jns~ Ÿ Jeeueìj Jeeìmeve keÀes DecesefjkeÀe kesÀ meyemes Gceójepe [e@keÌìj nesves keÀe ieewjJe HeéHle nw pees 100 meeue kesÀ nesves kesÀ yeeJepeto jespeevee keÌueerefvekeÀ peeles Les~ Ÿ ceevekeÀewj ®ebæ[erieæ{ mes nQ, pees 110 Je<e& keÀer Dee³eg ceW 100 ceer. Je 200 ceer.jsme ceW ieesu[ peerleer nQ~ Ÿ He´peeefHelee ye´ïee yeeyee 93 Je<e& keÀer Gce´ lekeÀ efMeJeyeeyee kesÀ YeeieerjLe jns~ meyemes yeæ[e efcemeeue nQ He´peeefHelee ye´ïeekegÀceejer F&MJejer³e efJeMJe efJeÐeeue³e keÀer cegK³e He´MeeefmekeÀe jepe³eesefieveer oeoer peevekeÀer peer pees DeHeves 101 Je<e& Hetjs keÀjkesÀ Yeer osMe Je efJeosMe ceW F&MJejer³e mesJee ceW Gmeer Gcebie Deewj Glmeen mes mesJeejle nQ~ yegæ{eHee lees DeefveJee³e& nw Hej Je=× DeJemLee DeeJeM³ekeÀ veneR~ ³en leye Megª nesleer nw peye keÀesF& ceveg<³e ³en mees®eves ueies efkeÀ Deye nce ³en keÀece veneR keÀj mekeÀles keÌ³eeWefkeÀ Deye nceejer Gce´ nes ieF& nw~ pewmes ner Jes ueesie keÀece keÀjvee íesæ[ osles nQ, GvekeÀer mesnle, efJe®eejOeeje, KegMeer, J³eJenej meye efiejeJeì ceW Deeves ueieles nQ peyeefkeÀ keÀece keÀjves Jeeues yegæ{eHes ceW Yeer Ë<ì-Heg<ì jnles nQ~ GvekesÀ meeceves yeerceejer Yeer nej ceeve uesleer nw~

peye Deehe Deheves efce$eeW keÀe ®e³eve keÀjles nQ leye ®eefj$e kesÀ mLeeve hej J³eefÊeÀlJe keÀes ve ®egveW

efomecyej 2018

veMee cepee nw ³ee mepee efpe

me veMes keÀes nce cepee mecePeles nQ Jener cepee nceejs efueS mepee yeve peelee nw~ efpemekeÀes KegMeer Je Meeve mecePeles nQ Jener nceejs Deewj nceejs heefjJeej kesÀ efueS SkeÀ cegmeeryele yeve peelee nw~ veMee keÀjves kesÀ yeeo pees Deheves keÀes yeeoMeen mecePelee nw Jener veMee Glejves kesÀ yeeo iegueeceeW keÀe Yeer iegueece yeve peelee nw~ veMes mes MeejerefjkeÀ, yeewef×keÀ, heeefjJeeefjkeÀ, meeceeefpekeÀ Deewj Deee|LekeÀ vegkeÀmeeve ner vegkeÀmeeve nQ~ kewÀmes ye®eW veMes mes? peye nce jepe³eesie keÀe DeY³eeme keÀjles nQ lees mel³e %eeve kesÀ meeLe-meeLe DeveskeÀ hejceelce MeefÊeÀ³eeb Yeer he´ehle nesleer nQ~ nceW veeje³eCeer veMee ®eæ{ peelee nw~ ceve keÀes DeleeRefê³e megKe Yeemelee nw Deewj Oeerjs-Oeerjs Gmeer ceW ceve jceCe keÀjves ueielee nw~ me®®ee megKe efceueves mes ceve efve³eb$eCe ceW Dee peelee nw~ efHeÀj Jen yeenjer megKe ³ee KegMeer heeves kesÀ efueS YeìkeÀlee veneR nw~ Oeerjs-Oeerjs nce Fbefê³eeW kesÀ jepee yeve peeles nQ~ efHeÀj nce Deheveer keÀcexeqvê³eeW keÀes hejceelce ce³ee&oeDeeW kesÀ DevegketÀue ®eueeles nQ~ peye ³eesieer Deheves mJeceeve ceW jnlee nw lees ceeveMeeve Deewj Yeei³e lees hejíeF& keÀer lejn GmekesÀ heerís-heerís Dee ner peelee nw~ FmeceW efkeÀmeer Yeer he´keÀej keÀe Mee@ì&keÀì veneR ®euelee~ Mee@ì&keÀì lees KelejeW keÀer Keeve nw, pees nceW iele& ceW ues meom³elee MegukeÀ:

(Yeejle ) Jeeef<e&keÀ: 100 /- DeepeerJeve : 2,000 /(efJeosMe) Jeeef<e&keÀ - 1,000/- DeepeerJeve - 10,000/-

ye´ïeekegÀceejer meblees<e, leesMeece (nefj³eeCee)

peelee nw Deewj mel³e keÀe veeMe keÀj oslee nw~ Deye nceW mees®evee nw efkeÀ nceW keÌ³ee keÀjvee nw~ ³es nceejs neLeeW ceW nw efkeÀ nceW KegMeer DeuhekeÀeue keÀer ®eeefnS ³ee uebyes keÀeue keÀer, efmeHe&À Deheves efueS ®eeefnS ³ee meYeer kesÀ efueS~

veMes kesÀ lejerkesÀ ueesie yeeræ[er, efmeiejsì, lebyeeketÀ, Mejeye, DeHeÀerce, ieebpee, ®ejme, ieesefue³eeB, kewÀhmetue Deewj FbpeskeÌMeve Deeefo yengle lejerkeÀeW mes veMee keÀjles nQ~ DeveskeÀ veMeeW ceW jme {tBæ{les jnles nQ~ Deiej DeeeqlcekeÀ veMee ®eæ{e jns, SkeÀ hejceelcee kesÀ veMes ceW jnW Deewj Hejceelcee mes meJe& mebyebOeeW keÀe jme uesles jnW lees JeeCeer ceerþer Deewj ®esnjs hej cegmekeÀeve nesieer Deewj nce keÌ³ee mes keÌ³ee yeve peeSBies, nj DemebYeJe keÀes mebYeJe keÀj heeSBies~ oeveJe mes ceeveJe, ceeveJe mes osJe yeve peeSBies~ pees DeHevee mece³e, GÀpee& Deewj Oeve J³emeveeW ceW ueieeles nQ Jes yeerceeefj³eeW keÀes Deecebef$ele keÀjles nQ~ yeerceeefj³eeW keÀes þerkeÀ keÀjves kesÀ efueS efHeÀj mece³e, Tpee& Deewj Oeve Ke®e& keÀjles nQ~ FmekeÀer yepee³e nceW Deheveer Deewj Deheves heefjJeej keÀer KegMeer kesÀ efueS Fve meye mes ye®evee nw Deewj hejceelcee mes pegæ[vee nw~ FmekesÀ efueS efkeÀmeer vepeoerkeÀer jepe³eesie meWìj mes pegæ[keÀj he´efleefove SkeÀ Iebìs keÀe mece³e osvee nw Deewj 23 Iebìs uesvee ner uesvee nw~ MegukeÀ [^eHeÌì ³ee F&-ceveerDee@[&j Üeje Yespeves nsleg Helee : `%eeveece=le', %eeveece=le YeJeve, MeeefvleJeve- 307510 (Deeyet jes[) jepemLeeve, Yeejle~

State Bank of India, A/c Holder Name : Gyanamrit, A/c No: 30297656367 For Online Subscription: Bank: Branch Name : PBKIVV, Shantivan, IFSC Code: SBIN0010638

DeefOekeÀ peevekeÀejer kesÀ efueS mecHeke&À met$e ë

Mobile: 09414006904, 09414423949, Email: hindigyanamrit@gmail.com, omshantipress@bkivv.org

ye´.kegÀ. DeelceÒekeÀeMe, cegK³e mecheeokeÀ SJeb ÒekeÀeMekeÀ, %eeveece=le YeJeve, MeeefvleJeve, Deeyetjes[ Üeje mecheeove leLee DeesceMeeefvle efÒeefvìbie Òesme, MeeefvleJeve-307510, Deeyetjes[ ceW Òepeeefhelee ye´ïeekegÀceejer F&MJejer³e efJeMJe efJeÐeeue³e kesÀ efueS íheJee³ee~ cegK³e mecheeokeÀ - ye´.kegÀ. DeelceÒekeÀeMe, mecheeokeÀ - ye´.kegÀ. Gefce&uee, MeeefvleJeve, men-mecheeokeÀ - ye´.kegÀ. mevlees<e, MeeefvleJeve~ HeÀesìes, uesKe, keÀefJelee ³ee Dev³e ÒekeÀeMeve meeceie´er kesÀ efue³es ë E-mail : gyanamritpatrika@bkivv.org, omshantiprintingpress@gmail.com, Website: gyanamrit.bkinfo.in