projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkoła Trenerów dla Dobrego Klimatu
Konspekt warsztatu
Co Ty możesz zrobić dla Dobrego Klimatu Anna Sobańska
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
KONSPEKT WARSZTATU
Tytuł warsztatu: Co Ty możesz zrobić dla Dobrego Klimatu Czas trwania: 1 godzina 45 minut Grupa: uczniowie gimnazjum – 15 osób Miejsce: Ośrodek Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot w Bystrej, ul. Jasna 17 Osoba prowadząca/trener: Anna Sobańska
Cel strategiczny: Wzrost motywacji uczniów do codziennych działań i właściwego zachowania w celu ograniczenia zmian klimatu na świecie. Cele operacyjne: Przedstawienie uczniom wiedzy o zmianach klimatu na świecie. Poznanie przez uczniów przyczyn i skutków zmian klimatu. Pokazanie uczniom codziennych czynności służących ekologicznej postawie i ograniczających zmiany klimatu poprzez ich stosowanie, osobiste przykłady i pomysły. Zmotywowanie uczniów do zmian swoich codziennych nawyków na bardziej ekologiczne.
1
Czas
Opis i cel struktury
15 min
Rundka rozpoczynająca; miejsce w kręgu.
Materiały
Kierunek omówienia, pytania
uczniowie zajmują Podsumowanie oczekiwań, przedstawienie celu (sensu) Praca w kręgu, szkolenia i co nas czeka. duża kartka, pisaki. Przedstawienie się Trenera, przedstawienie tematu i Odniesienie się do oczekiwań uczestników warsztatów. celu zajęć. Wyjaśnienie obecności i roli grupy oceniającej pracę trenera. Przedstawienie się uczniów i krótkie zapytanie o oczekiwania i nastrój uczestników warsztatu. Przedstawienie planu proponowane metody.
pracy:
czas,
przerwa, Wspólne wypracowanie wszystkich.
Kontraktu
podpisanego
przez
Przygotowanie wspólnie z grupą Kontraktu zajęć, Np. mówi jedna osoba, nie oceniamy innych, szanujemy który ma usprawnić ich przebieg i wprowadzić ogólną wszystkie zdania i opinie, wyłączamy telefony komórkowe i harmonię. inne gadżety.
30 min
Ćwiczenie EKO MEMORY
Przykład omówienia planszy z WODĄ
Podzielenie grupy na pół, poprzez odliczanie 1 i 2,
Gra EKO MEMMORY
Omówienie zasobów wody na świecie, około 70% powierzchni Ziemi pokrywają oceany, są to wody słone wolne Grupę I tworzą „jedynki” Grupę II tworzą „dwójki”. odpowiedzi, 2,5% wody to woda słodka. Na podłodze trener rozkłada eko memory - plansze 20 dyskusja,
2
sztuk. Plansze z jednej strony zadrukowane są przykładami codziennych czynności, a na drugiej logotypem warsztatu. Grający nie widzą zadrukowanych obrazkami plansz. Muszą je dobrać parami. W grę grają dwie grupy. Każdy z obrazków jest wykonany w dwóch sztukach. Zadaniem grających jest odnalezienie jak największej liczby par. Po każdym odnalezieniu pary Trener przechodzi do omówienia teoretycznego. Np. plansza eko memory z WODĄ
Chociaż globalne zapasy wody na Ziemi są olbrzymie, to jednak ze względu na to, że musimy korzystać głównie z wody słodkiej, która jest nierównomiernie rozłożona na kuli ziemskiej, są obszary, gdzie tej wody jest za dużo i są obszary, gdzie jej wciąż brak. Taka sytuacja, przy rosnących potrzebach z powodu wzrostu liczby ludności, grozi konfliktami wojennymi o wodę.
burza mózgów, pomysły grupy, komentarz trenera, syntetyczne podsumowanie każdej z Polska jest, wbrew temu co sądzi wielu ludzi, krajem ubogim plansz. w wodę. Średnio w Europie na jednego człowieka przypada rocznie 5100 m³ wody, natomiast w Polsce tylko 1700 m³. Jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc w Europie. Najgorsza sytuacja panuje w Afryce i niektórych krajach Azji. Według WHO każdego dnia umiera około 6000 dzieci z powodu chorób związanych z niedostatkiem wody pitnej. Oznacza to, że co 15 sekund umiera jedno dziecko. Są to przeważnie choroby pasożytnicze. Ludzie piją brudną wodę zawierającą pasożyty, lub ich formy przetrwalnikowe. Kobiety i dzieci z wielu krajów afrykańskich przebywają dziennie średnio 6 km niosąc 20 litrów wody, która pomoże zaspokoić najbardziej podstawowe potrzeby swych rodzin. Do produkcji żywności potrzeba wielkich ilości wody. Metr sześcienny (1000 l) wody wystarcza do wytworzenia 5 kg kapusty, 2,2 kg pomidorów, litra mleka, ale tylko 0,065 kg wołowiny. Do wytworzenia żywności wegetariańskiej potrzeba mniej wody, produkcja mięsa jest bardzo wodochłonna. W jednym steku rozmiaru XXL, oferowanym w niejednej restauracji, „zawarte jest” kilka metrów
3
sześciennych wody. Zmiany klimatu: Przyczyny: zanieczyszczenie wody – przemysł i masowe wycinanie lasów. Skutki: wzrost temperatury, susze, powodzie. Konsekwencje: zachwiany system zdrowotny i edukacyjny w państwie, katastrofy ekologiczne i wyginięcie rzadkich gatunków zwierząt, straty rolnicze, zmniejszające się zaplecze wodne państwa, kryzys ekonomiczny, duża umieralność ludzi, brud i choroby, topniejące lodowce, podniesienie poziomu wód, groźba całkowitego zalania niektórych wysp na świecie, powodzie – niskie zbiory, braki żywności – głód, przymusowe migracje – zagrożenie wojną (zagrożone prawo do życia, do nauki, do życia w rodzinie). Co każdy z Was czuje względem wody? Jakie ma to znaczenie dla Twojego życia, wiedza, że wody pitnej czystej na świecie jest mało? Przykłady na codzienne oszczędzanie wody - Zakręcamy wodę podczas mycia zębów. - Bierzemy prysznic zamiast kąpieli w wannie. - Spłuczka w toalecie powinna być podzielona na dwa poziomy. - Używamy programów oszczędnościowych w pralkach i zmywarkach.
4
- Nie wylewamy wody, kiedy można jej użyć np.: do podlewania kwiatów, ogrodu, czy sprzątania. - Unikamy zbędnego spłukiwania toalety. Chusteczki higieniczne, martwe owady i inne tego typu śmieci lepiej wynosić do kosza na odpadki, niż do toalety. - Myjemy samochód w myjni, która stosuje recykling wody. -Unikamy instalacji fontann, jeśli nie mają zamkniętego obiegu wody. Sprawdźmy, gdzie będą najmniejsze straty wody spowodowane parowaniem i wiatrem. Wspólnie z uczniami podsumowujemy każde ćwiczenie zapraszając ich do sprawdzenia, jak działania ich szkoła: - Czy kurki w audytowanym pomieszczeniu są dokręcone? Czy leje się z nich niepotrzebnie woda? - Czy spłuczki wymagają naprawy? Czy cieknie z nich woda? Na którym piętrze spłuczki w toaletach wymagają naprawy? - Program zmywarek w kuchni szkolnej z ekspresowym zmywaniem pozwala na ograniczenie czasu zmywania, oszczędność wody, a także na zmniejszenie poboru energii
5
10 minutowa przerwa na toaletę i herbatkę, wywietrzenie sali.
10 min
Przerwa
15 min
Ćwiczenie EKO MOMORY ciąg dalszy ćwiczenia i Ciąg dalszy ćwiczenia i warsztatu na kolejnych przykładach Praca w dwóch plansz eko memmory. grupach. warsztatu Przykłady plansz: WODA, ŚMIECI, TRANSPORT, Podsumowanie ćwiczenia zadając pytanie: PRĄD I JEGO ŹRÓDŁA, ZASADA 3R, PAPIER, Jak czuliście się podczas tego ćwiczenia/co było łatwe, co Praca w kręgu ŻYWNOŚĆ, ZAKUPY , LASY, ZWIERZĘTA, trudne? z cała grupą. Jak to, czego się dowiedzieliście możecie wykorzystać w waszym życiu?
20 min
Ćwiczenie ZOSTAŃ DYREKTOREM SWOJEJ Ćwiczenie sprawdzające wiedzę uczestników- uczniowie jako Praca w trzech dyrektorzy swojej Eko Placówki szukają najbardziej grupach, kartki EKOLOGICZNEJ SZKOŁY ekologicznych rozwiązań dla danych pomieszczeń w szkole z napisami. Podzielenie grupy na trzy grupki, poprzez odliczanie 1 np. kosze do segregacji odpadów w kuchni, odpadki mokre – i 2 i 3. kompostują, zakładają ogródek, doświetlają ciemne korytarze Grupę I tworzą „jedynki” Grupę II tworzą „dwójki” wielkimi oknami by zużywać mniej prądu na oświetlenie itp. Grupą III tworzą „trójki”, trener rozdaje uczestnikom Podsumowanie ćwiczenia zadając pytanie: kartki z napisami: Jak czuliście się podczas tego ćwiczenia/co było łatwe, co -korytarze i toalety, trudne? Jak to, czego się dowiedzieliście możecie wykorzystać w -kuchnia i stołówka, waszym życiu? -klasy i sekretariat, Każda grupa robi audyt pomieszczeń w swojej szkole i
6
wybiera najbardziej ekologiczne rozwiązania dla danego pomieszczenia.
15 min
Rundka kończąca – podsumowanie wspólnych Z czym kończysz? Co z tych zajęć zabierzesz dla siebie? Jakie Praca w kręgu. myśli, emocje są w Tobie? zajęć i podziękowanie sobie za wspólną pracę Ostatnim elementem zajęć jest omówienie działania zwanego offsetem lub kompensacją przyrodniczą. Zadajemy pytanie: czy możemy całkowicie ograniczyć swój negatywny wpływ na środowisko? Czy jest w takim razie jakiś sposób, aby zrekompensować przyrodzie nasze na nią oddziaływanie? Odpowiedzią może być np. sadzenie drzew lub inwestycje w energię odnawialną. Trener prosi uczniów w rundce podsumowującej o jeden przykład offestowy, który mogą stosować w ich codziennym życiu.
7
Załącznik 1. Przykładowe karty EKO MEMORY wykorzystane podczas warsztatu.
WODA
ŚMIECI
8
TRANSPORT