projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkoła Trenerów dla Dobrego Klimatu
Konspekt warsztatu
Dobra zmiana dla klimatu Maja Osińska
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
KONSPEKT WARSZTATU
Tytuł warsztatu: Dobra zmiana dla klimatu Czas trwania: 1 godzina 45 minut Grupa: uczniowie gimnazjum – 15 osób Miejsce: Ośrodek Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot w Bystrej, ul. Jasna 17 Osoba prowadząca/trener: Maja Osińska
Cel strategiczny: Zwiększenie umiejętności refleksji nad swoim stylem życia w kontekście zmian klimatu.
Cele operacyjne: 1. Zrozumienie przez uczestników podstawowego mechanizmu zmian klimatu i roli ludzi w tym mechanizmie. 2. Podniesienie świadomości wpływu na zmianę klimatu indywidualnych wyborów uczestników. 3. Rozbudzenie / wzmocnienie motywacji do zmiany nawyków konsumpcyjnych na rzecz mniej szkodliwych dla klimatu.
1
Czas
Opis i cel struktury
Kierunek omówienia, pytania
Materiały
15 min
Rozpoczęcie warsztatu
Uczestnicy siedzą razem z trenerem w kręgu.
Marker, flipchart z papierem, kamień.
Cel: Nawiązanie kontaktu, rozpoznanie oczekiwań uczestników i przedstawienie celu warsztatu, rozpoznanie nastroju i gotowości do pracy oraz wyjaśnienie grupie na czym będzie polegał warsztat. 1. Wprowadzenie: - przedstawienie siebie jako trenera, tytułu i tematu zajęć i celu warsztatu, - nawiązanie do miejsca spotkania – gdzie jesteśmy. 2. Rundka rozpoczynająca: - rundka uczestników: pytamy o imiona, nastrój, oczekiwania, używamy „mówiącego kamienia” lub innego przedmiotu (kto ma kamień, ten mówi, reszta go słucha) podając pierwszej osobie po lewej, dalej uczestnicy przekazują sobie kamień, aż wróci do trenera, - podsumowanie oczekiwań uczestników przez trenera, - przedstawienie planu pracy: czas, przerwa, metody. 3. Zawarcie kontraktu. Lista proponowanych norm: - wyłączamy telefony, - po przerwie przychodzimy punktualnie, - nie jemy i nie pijemy podczas pracy, - nie wychodzimy w trakcie zajęć, - mówi jedna osoba.
2
30 min
Ćwiczenie 1. Maszyna do napędzania zmian klimatu.
Kierunek omówienia:
3 min. instrukcja + 17 min. doświadczenie + 10 min. omówienie
Uzmysłowienie grupie, że początkiem łańcucha napędzania zmian klimatu jest konsumpcja – to CEL: zrozumienie mechanizmu zwiększania stężenia CO2 w ona powoduje, że spalamy paliwa kopalne i atmosferze i w efekcie powstawania zmian klimatu i roli uwalniamy CO2 do atmosfery. Ważne będzie człowieka w tym procesie - grupa zobaczy gdzie jest początek wskazanie na różnicę pomiędzy naturalnym łańcucha wpływu człowieka na klimat i co wprawia w ruch obiegiem węgla, a wprowadzaniem do atmosfery „Maszynę do napędzania zmian klimatu”. CO2 ze spalania paliw kopalnych. REFLEKSJA: We wprowadzeniu przypominamy sobie, że za podnoszenie się globalnej temperatury odpowiada głównie rosnące stężenie CO2 w atmosferze. Każdy z uczestników dostaje papierową tabliczkę z jednym z elementów układanki (Załącznik 1). Trener ma do dyspozycji papierowe strzałki zielone i czerwone (Załącznik 2). Grupa pod kierunkiem trenera na podłodze układa schemat dokładając kolejne pasujące elementy. Trener prowadzi grupę tłumacząc zjawiska, naprowadzając uczestników na odpowiedzi. Uczestnik, który zauważa moment, w którym jego tabliczka pasuje do schematu dokłada ją do schematu. Trener dokłada strzałki, aby zobrazować powiązania. Zaczniemy od naturalnego cyklu węglowego, potem dołożymy jego zaburzenie przez działalność człowieka - dokładane będzie wykorzystanie paliw kopalnych i konsumpcja. Drugi wariant, nieco trudniejszy: grupa sama układa schemat, mając do dyspozycji zarówno strzałki, jak i tabliczki. Efektem będzie złożenie schematu przedstawiającego podstawowy 3
Co cię zdziwiło, zaskoczyło? Co zauważyłeś? Co było nowe dla Ciebie? WNIOSKI: Co z tego wynika? Jaką widzicie zależność? ZASTOSOWANIE: Co można by zmienić w tym schemacie, aby nie dostarczać napędu tej maszynie i powstrzymać zmiany klimatu? Jak ludzkość może wykorzystać dla ochrony klimatu tą wiedzę?
Wzór „Maszyny” (Załącznik 3), 15 tabliczek dla uczestników (Załącznik 1), strzałki dla trenera z papieru zielonego i czerwonego (Załącznik 2) (wszystkie te elementy mogą być też wydrukowane bez koloru)
mechanizm powstawania zmian klimatu (Załącznik 3), z naciskiem na wpływ ludzkiej działalności. Schemat zostaje na podłodze do końca zajęć. 10 min
PRZERWA
Włączam rzutnik
40 min
Ćwiczenie 2.
Kierunek omówienia:
5 min. instrukcja + 20 min. doświadczenie + 15 min. omówienie
Nasz styl życia przekłada się na wielkość emisji CO2, a nasze indywidualne decyzje mogą się przyczyniać do wzmacnianie lub osłabiania zmian klimatu. Każdy kupowany przedmiot to decyzja, dlatego nawet młodzi ludzie mogą coś zrobić, by ratować klimat.
Cel: Podniesienie świadomości wpływu na zmianę klimatu indywidualnych wyborów konsumpcyjnych uczestników, rozbudzenie emocji, wybicie z obojętności.
Skoro już wiemy skąd się biorą emisje CO2 i jak ogólnie ludzkość może przeciwdziałać zmianom klimatu, to zastanówmy się, co każdy z nas może zrobić, bo przecież ludzkość to my. Trener dzieli uczestników na 4 grupy. Etap.1. (7min). Każda grupa opracowuje 1 zagadnienie spisując swoje odpowiedzi na kartce. Pytanie dla grup 1.i 2.: Po co ludzie kupują rzeczy? (nie licząc jedzenia) – znajdźcie 10 odpowiedzi. Pytanie dla grupy 3. i 4.: Dlaczego młodzi ludzie chcą mieć nowe rzeczy ? – znajdźcie 10 odpowiedzi. Etap 2. (10min.) Grupy kolejno przedstawiają wyniki swojej pracy – 1 osoba z grupy czyta - grupa 1 i 2, potem grupa 3 i 4,
4
REFLEKSJA: 1. Jakie masz wrażenia po tym ćwiczeniu / obejrzeniu filmu? 2. Co czujesz patrząc na spis powodów, dla których ludzie kupują i pragną mieć nowe rzeczy? WNIOSKI: Jaką zależność widzisz? Jakie powiązanie z ćwiczeniem 1.? Co z tego wynika w kontekście zmian klimatu? ZASTOSOWANIE: Jak możesz wykorzystać to, czego się tu nauczyłeś w swoim życiu? Czy uważasz, że Ty możesz coś zmienić, aby
4 kartki z wydrukowanym pytaniem; film, rzutnik, ekran, głośnik, laptop; 4 długopisy, mazak, flipchart z kartkami.
trener spisuje na flipcharcie, pomija, jeśli się coś powtarza. Opcjonalnie: Gdy ta praca jest skończona, trener puszcza 3-5 minutowy film o konsumpcji / zakupach lub podobny 10 min
Rundka końcowa Cel: podsumowanie szkolenia. Podajemy kamień jak na początku, trener mówi ostatni, gdy kamień do niego wróci, dziękuje grupie.
5
przeciwdziałać zmianom klimatu? Co Ty sam zmienisz w swoim życiu, wiedząc o tym czego się dziś dowiedziałaś, dowiedziałeś? Trener pyta: Z czym kończysz? Co sobie bierzesz z tego warsztatu? Można też zapytać co się najbardziej podobało. Trener na końcu mówi, z czym kończy, podsumowanie i pożegnanie grupy.
kamień
Załącznik 1. Tabliczki
ATMOSFERA
skały
oceany
wulkany
gleby
zwierzęta fotosynteza
rośliny
CO2
ENERGIA paliwa kopalne (ropa, węgiel, gaz)
transport
rozrywka
produkcja przedmiotów codziennego użytku
ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie
produkcja energii badania naukowe, nowe technologie
przemysłowa produkcja żywności
Załącznik 2 Drukujemy 5 takich strzałek na papierze zielonym i 9 na papierze czerwonym, wycinamy:
Drukujemy po 1 takiej strzałce na papierze zielonym, wycinamy:
Załącznik 3 MASZYNA DO NAPĘDZANIA ZMIAN KLIMATU - schemat obiegu węgla w przyrodzie – naturalny cykl węglowy (strzałki zielone) i wprowadzanie CO2 do atmosfery w wyniku spalania paliw kopalnych przez człowieka (strzałki czerwone) skały
gleby
wulkany
oceany
ATMOSFERA zwierzęta
CO2 spalanie fotosynteza
rośliny
paliwa kopalne (ropa, węgiel, gaz)
transport
energia
produkcja energii
produkcja przedmiotów codziennego użytku ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie
badania naukowe, nowe technologie przemysłowa produkcja żywności
rozrywka