projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkoła Trenerów dla Dobrego Klimatu
Konspekt warsztatu
Kto nam zabroni jeść, pić i oddychać? Zofia Michalik
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
KONSPEKT WARSZTATU Tytuł warsztatu: Kto nam zabroni jeść, pić i oddychać? Czas trwania: 1 godzina 45 minut Grupa: uczniowie gimnazjum – 15 osób Miejsce: Ośrodek Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot w Bystrej, ul. Jasna 17 Osoba prowadząca/trener: Zofia Michalik Cel strategiczny: Zmotywowanie uczniów do zaspakajania swoich potrzeb w sposób bezpieczny dla klimatu. Cele operacyjne: 1. Zwiększenie świadomości swoich podstawowych potrzeb. 2. Uświadomienie jak zmiany klimatu mogą wpływać na zaspakajanie podstawowych potrzeb. 3. Uświadomienie jak zaspakajanie potrzeb wpływa na zmiany klimatu. 4. Poznanie rozwiązań w jaki sposób zaspakajać potrzeby w zgodzie z ochroną klimatu.
CZAS 15 MIN 20 MIN 20 MIN 15 MIN 10 MIN 30 MIN 15 MIN 10 MIN 10 MIN
Etapy - skrót Etap I - runda początkowa Przedstawienie się, wprowadzenie w temat, przedstawienie celu, zawarcie kontraktu z grupą. Etap II - podstawowe potrzeby człowieka - piramida Maslowa Cel: uświadomienie uczniów jakie są nasze podstawowe potrzeby Etap III - mapa myśli - skutki zmian klimatu Cel: uświadomienie jak zmiany klimatu mogą wpływać na zaspokajanie potrzeb Omówienie - cykl Kolba Przerwa Etap IV - ślad węglowy – kalkulator emisji co2 Cel: uświadomienie jak zaspakajanie potrzeb wpływa na zmiany klimatu Manienie - cykl Kolba Etap V - plakat sposobów na dobry klimat. Cel: szukanie rozwiązań w jaki sposób zaspakajać potrzeby w zgodzie z ochroną klimatu Etap VI - podsumowanie – indywidualne zobowiązanie klimatyczne
CZAS
OPIS I CEL STRUKTURY
PYTANIA, KIERUNEK OMÓWIENIA ETAP I - RUNDA POCZĄTKOWA - 15 min
1.
Piperacetazine się.
2.
Przedstawienie tematu i celu zajęć. Dzisiejszy temat zajęć: Kto mi zabroni jeść pić i oddychać? Celem spotkania jest zmotywowanie Was do zaspakajania swoich potrzeb w sposób bezpieczny dla klimatu.
3.
Rundka uczestników: przedstawienie się uczestników, oczekiwania. 4. Podsumowanie oczekiwań. 5. Przedstawienie planu pracy: czas trwania, przerwa, metody. 3,5 min Zawarcie kontraktu (z listą proponowanych norm).
Puszczam w obieg kamień, uprawniający do zabrania głosu.
MATERIAŁY
- kamień
Przed rozpoczęciem zajęć zawrzyjmy kontrakt, czyli - arkusz papieru, ustalmy spis reguł, które ułatwią nam przebieg spotkania. - pisaki Zachęcam do proponowania punktów kontraktu. Ze Swojej strony proponuję: - Każdy mówi za siebie: komunikat ja! - Nie przerywamy sobie, czekamy na swoją kolej wypowiedzi, mówi jedna osoba. - Odnosimy się do siebie z akceptacją i szacunkiem. - Wyłączamy telefony i inne urządzenia elektroniczne, niesłużące do przeprowadzenia zajęć.
ETAP II - PODSTAWOWE POTRZEBY CZŁOWIEKA – PIRAMIDA MASLOWA CEL: UŚWIADOMIENIE UCZNIÓW JAKIE SĄ NASZE PODSTAWOWE POTRZEBY , CZAS TRWANIA 20 MIN
10 min
PIRAMIDA POTRZEB! Podzielenie uczestników na 4 lub 5 osobowe grupy. Każda grupa dostaje kilka karteczek na których, ma narysować symbol, bądź napisać hasło przedstawiające podstawowe potrzeby człowieka. Następnie po kolei każda grupa przykleja/hierarchizuje karteczki na dużym arkuszu papieru, na którym widnieje trójkąt podzielony na 5 poziomów. Uczniowie mają tak rozmieścić karteczki, by u podstawy trójkąta znalazły się najważniejsze według nich potrzeby. Następuje odsłonięcie na tablicy (bądź wyświetlenie przy pomocy projektora) trójkąta przedstawiający Piramidę Maslowa. Porównujemy naszą piramidę z piramidą amerykańskiego psychologa , autora teorii hierarchii potrzeb.
PYTANIA: - Jakie są nasze potrzeby? ( Czy wszyscy mamy takie same potrzeby?) - Co jest nam niezbędne do życia? - Czego tak naprawdę potrzebujemy byśmy byli szczęśliwi? - Jaka jest hierarchia naszych potrzeb? OMÓWIENIE: Zwrócenie uwagi na to, że każdy jest inny i ma swoje problemy, ale na ogół ma bardzo podobne potrzeby do innych ludzi. Różnimy się tym w jakim stopniu i jakim sposobem zaspakajamy potrzeby. Wyjaśnienie, że istnieją potrzeby niższego i wyższego rzędu. Maslow przyjął założenie, że potrzeba niższa w hierarchii (i jednocześnie ważniejsza) to ta, której całkowite lub częściowe zaspokojenie jest koniecznym warunkiem pojawienia się innej potrzeby, wyższej w hierarchii i o stosunkowo mniejszym znaczeniu dla człowieka. Stwierdził on, iż ludzkie potrzeby są zaspokajane stopniowo. Innymi słowy, człowiek stawia przed sobą większe cele i ma większe aspiracje jeśli zaspokoi najpierw swoje podstawowe pragnienia. Zasada jest taka: jeżeli nie mamy spełnionych potrzeb na dole piramidy to wtedy wszystkie następne poziomy tracą swoją ważność.
- 45 karteczek, najlepiej samoprzylepnych; - 1 arkusz papieru z narysowanym trójkątem z podziałami na 5 poziomów; - kredki, ołówki; - przygotowany rysunek piramidy Maslowa; - lub grafika zapisana na pendrive +projektor
Piramidy mają swoje założenia i zasady, lecz bardzo często człowiek znajduje alternatywne sposoby zaspokojenia danych potrzeb. Przez przejedzenie, nadmierne zaangażowanie się w pracy, lub wpadanie w różne skrajności często wypełniając luki emocjonalne związane z niepowodzeniami w innych dziedzinach.
ETAP III - MAPA MYŚLI - SKUTKI ZMIAN KLIMATU CEL: UŚWIDOMIENIE JAK ZMIANY KLIMATU MOGĄ WPŁYWAĆ NA ZASPAKAJANIE POTRZEB. CZAS TRWANIA 35 MIN
10 min MAPA MYŚLI! • Na podłodze albo na złączonych stołach rozkładamypapier (dwa sklejone ze sobą arkusze A1), na środku w kole zapisz hasło „SKUTKI ZMIAN KLIMATU”. Wyjaśniamy, że opracujemy wspólną mapę myśli. Mapa myśli to taki sposób notowania, który pozwala odwzorować chaotyczny (nielinearny) sposób ludzkiego myślenia. Do narysowania mapy potrzebujemy dużej powierzchni i kolorowych pisaków, oprócz zapisanych słów powinniśmy używać rysunków, symboli, kolorów. Zawsze w centralnej części mapy w formie rysunku lub dużego wyraźnego napisu umieszczamy problem, tytuł – coś, nad czym pracujemy, w tym wypadku „SKUTKI ZMIAN KLIMATU”. Od niego odchodzą najważniejsze skojarzenia, które dalej rozgałęziają się na coraz bardziej drobne i szczegółowe. Mapa powinna mieć promienistą strukturę z licznymi rozgałęzieniami. Nasza mapa myśli ma pokazać wszelkie skutki zmian klimatu, nie tylko te bezpośrednie, ale także pośrednie. W pierwszym etapie pracy uczniowie wpisują główne skutki zmian klimatu (topnienie lodowców i lądolodów, podniesienie poziomu oceanów, klęski żywiołowe: powodzie, susze, pożary, huragany, zmiana temperatur i ilości opadów,). Następnie proszę o uzupełnienie mapy o wydarzenia i skutki pośrednie, które wynikają ze skutków głównych. (zatopienie wielu terenów, a nawet całych wyspiarskich krajów, choroby ludzi i zwierząt, rozwój chorób tropikalnych, szkodniki, brak dostępu do wody, straty w rolnictwie, głód, konflikty zbrojne, spadek poziomu edukacji etc.)
Pytania pomocnicze przy tworzeniu MAPY MYŚLI: - jakie anomalia pogodowe mogą być spowodowane zmianami klimatu? - jakie mogą być konsekwencje zmian klimatu (zmiany w ekosystemach, zmiana stref klimatycznych, obumieranie raf koralowych); - jakie mogą być konsekwencje długotrwałej suszy (pożary, głód, brak wody pitnej – konflikty zbrojne o wodę i jedzenie, nasilenie się chorób wywołanych zanieczyszczoną wodą czy pasożytami,wzrost zgonów na skutek upałów,ubożenie społeczeństwa – spadek poziomu edukacji); - jakie mogą być konsekwencje powodzi (straty w rolnictwie, rozprzestrzenianie chorób zakaźnych); - jakie mogą być konsekwencje topnienia lodowców? (wyginięcie gatunków zwierząt i roślin, podniesienie poziomu mórz - zalanie terenów, zalanie całych krajów wyspiarskich).
- papier (dwa sklejone ze sobą arkusze A1); - różnokolorowe pisaki.
+ 15 min
OMÓWINIE - CYKL KOLBA
REFLEKSJE: Co myślicie o tych skutkach które się tu pojawiły na mapie? Jak się czujecie widząc te skutki? Co się w Was pojawia, jakie emocje, myśli? WNIOSKI / TEORIA: Czy zmiany klimatyczne mogą zagrażać zaspakajaniu podstawowych potrzeb? Co może się stać w nie tak przecież odległym czasie, jeśli nie powstrzymamy zmian klimatu? Jakie regiony są najbardziej zagrożone skutkami zmian klimatu, które społeczeństwa odczują najbardziej te zmiany. Kto odpowiada za zmiany klimatyczne? Odpowiedź: My. ZASTOSOWANIE: Na początku zajęć powiedzieliście, żeby przetrwać potrzebujecie jedzenia, picia, schronienia, ale żeby zabezpieczyć te podstawy powinniśmy zwrócić uwagę na to w jaki sposób zaspakajamy swoje potrzeby. W takim razie zastanówmy się jakie są sposoby zaspakajania potrzeb w zgodzie z klimatem?
ETAP IV - ŚLAD WĘGLOWY - KALKULATOR EMISJI CO2 JAK ZASPAKAJANIE POTRZEB WPŁYWA NA ZMIANY KLIMATU. CZAS TRWANIA 25 MIN 10 min KALKULATOR EMISJI CO2! W celu zwiększenia świadomości jaki mamy wpływ na emisje CO2 do atmosfery, a tym samym na zmiany klimatu użyjemy specjalnego kalkulatora, który wyliczy, jaki jest wpływ wybranej osoby z klasy na środowisko, związany ze spalaniem paliw kopalnych. Nie tylko z transportu czy mieszkania, ale również z uwzględnieniem konsumpcji towarów przemysłowych, żywności i wszystkich pozostałych sfer życia. Zatem wylosujemy z ochotników dwie osoby, na przykładzie których obliczymy ślad węglowy.
CEL: UŚWIADOMIENIE
- projektor; - dostęp do Internetu: http://ziemianarozdrozu.pl/kalkulator
15 min MÓWIENIE - CYKL KOLBA
REFLEKSJA: Co w trakcie tego zadania Cię zaskoczyło? Co sprawiło Ci trudność? Co myślisz o wynikach, które pokazuje kalkulator? Jakie myśli i uczucia się w Tobie rodzą? WNIOSKI/TEORIA: Dlaczego tak jest? W jaki sposób człowiek, Ty, ja, przyczynia się do zmian klimatycznych? Czy sposób w jaki zaspakajamy potrzeby wpływa na zmiany klimatu? ZASTOSOWANIE: Jak myślisz w której sferze Ty możesz zmienić podejście do zaspakajania swoich potrzeb? W których sferach przyjdzie Ci to łatwo a w których trudno?
ETAP V - PLAKAT SPOSOBÓW NA DOBRY KLIMAT! CEL: SZUKANIE KONKRETNYCH ROZWIĄZAŃ/SPOSOBÓW ZASPAKAJANIA SWOICH POTRZEB W ZGODZIE Z KLIMATEM. CZAS TRWANIA 10 MIN
10 min
Zwróć uwagę na to, by - samoprzylepne karteczki, były to propozycje realne - duży arkusz papieru; - ten z pierwszego Każdy uczeń zapisuje na osobnych karteczkach do dotrzymania i zależne zadania. swoje pomysły na codzienne sposoby ograniczenia od uczniów. Ważne, aby emisji CO2. Aby zmotywować uczniów do zobowiązania były bardzo twórczego podejścia do tego tematu, poproś ich, konkretne (nie ogólne – aby zastanowili się, jakie czynności można będę oszczędzał prąd, lecz zastąpić innymi np. by zaoszczędzić energię (np. np. po obejrzeniu filmu od nie suszyć włosów suszarką, tylko pozwolić im razu wyłączę telewizor, tak wyschnąć, rozwiesić równo pranie, tak aby aby nie zostawał włączony, ograniczyć prasowanie, zamiast pomarańczy zjeść gdy nikt nie ogląda jabłko, pozamiatać zamiast odkurzać, zagrać w grę konkretnego programu, planszową albo w badmintona zamiast w grę na albo: zanim położę się spać komputerze lub konsoli). sprawdzę, czy wszystkie Następnie przyklejamy karteczki ze sposobami na urządzenia w moim pokoju duży arkusz papieru ( może być to ten sam arkusz z są wyłączone). pierwszego zadania odwrócony na drugą stronę ). Czytamy propozycje. PLAKAT NA DOBRY KLIMAT!
ETAP VI - PODSUMOWANIE - INDYWIDUALNE ZOBOWIĄZANIE KLIMATYCZNE. CZAS TRWANIA 10 MIN 10 min
RUNDKA Z KAMIENIEM!
Z czym dziś kończysz te zajęcia, czy - kamień jest coś o czym szczególnie będziesz pamiętał po dzisiejszym spotkaniu? Prośba, by w trakcie rundki każdy wybrał jedną karteczkę z plakatu, przeczytał ją i zabrał ze sobą jako złotą zasadę, którą jest w stanie od dziś wcielić w życie i zmienić coś dla klimatu, czyli dla siebie.