projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkolenie dla Lokalnych Liderów Klimatycznych „Strażnicy Klimatu”
Naukowe, etyczne i formalno-prawne aspekty ochrony klimatu Bystra, 12–14.09.2014
Zjazd I
Prawa i obowiązki organów administracji publicznej w zakresie ochrony klimatu Beáta Filipcová
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (ustawa o ocenach) Obowiązek udostępnienia informacji o stanie elementów środowiska – w tym o stanie klimatu (art. 9 ust. 1 pkt 1)
OOŚ – strategiczna (polityki, plany, programy) Prognoza oddziaływania na środowisko określa, analizuje i ocenia … przewidywane znaczące oddziaływania … na klimat (art. 51 ust. 2 pkt 2 lit. e)
OOŚ – dotycząca przedsięwzięć Raport oddziaływania na środowisko uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na: ... klimat (art. 66 ust. 1 pkt 7)
Organ ma obowiązek zapewnienia udziału społeczeństwa. Elementem udziału społeczeństwa jest udział w postępowaniach organizacji ekologicznych. Możliwość składania przez każdego uwag i wniosków.
Prowadzona w ramach decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach - wydawanej przez wójta (wyjątkowo przez RDOŚ lub GDOŚ). Prowadzona w ramach innych decyzji (np. decyzji o pozwoleniu na budowę) – jako ponowna ocena oddziaływania na środowisko - ocenę prowadzi RDOŚ, decyzje wydaje organ właściwy do wydania decyzji głównej.
bardzo słaba ocena (np. Polityka Energetyczna Polski do 2030 r., część planów miejscowych) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK)
Najczęściej poruszana problematyka ochrony powietrza (stan i przewidywane zmiany) a nie klimatu, brak metodyk.
Cytat z WPZP Województwa Lubuskiego
„(…) ewentualne uruchomienie w przyszłości
elektrowni opartej na eksploatacji węgla brunatnego nie będzie się wpisywać w zespół działań ograniczających wpływ działalności człowieka na zmiany klimatu. (…)
Ochrona klimatu w raportach oddziaływania na środowisko.
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska - wprowadzenie dopuszczalne po uzyskaniu pozwoleń:
pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza
Pozwolenia zintegrowanego –
dotyczy instalacji, które ze względu na wielkość i skalę mogą powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości
Właściwy organ – marszałek województwa dla instalacji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, dla pozostałych starosta. Wydawane na wniosek prowadzącego instalację, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat, pozwolenia zintegrowanego - na czas nieoznaczony. Obowiązek uzyskania nowych pozwoleń zintegrowanych w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT) – okresy przejściowe na dostosowanie.
nadanie wiążącej mocy konkluzjom BAT (najlepsze dostępne techniki) oraz dokumentom referencyjnym powstałym przy uwzględnieniu konkluzji BAT (jednolite określenie wysokości emitowanych zanieczyszczeń) obowiązek weryfikacji pozwolenia z najlepszą dostępną techniką (BAT) co 5 lat rozszerzony także o konieczność jego weryfikacji w przypadku ukazania się nowej konkluzji BAT dopuszczalność odstępstw od standardów emisyjnych określonych w BAT
•
•
• •
oddziaływanie instalacji może spowodować zagrożenie środowiska w znacznych rozmiarach, ewentualnie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi; zastosowana w nowych instalacjach technologia nie odpowiada określonym w ustawie wymaganiom ochrony środowiska, a w przypadku pozwoleń zintegrowanych wymaganiom wynikającym z najlepszej dostępnej techniki; eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie dopuszczalnych standardów emisyjnych; eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie standardów jakości środowiska;
•
•
•
wydanie pozwolenia byłoby niezgodne z programami ochrony środowiska ustalanymi na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym lub z programami ochrony powietrza danej strefy; nie minęły dwa lata od obowiązywania decyzji o cofnięciu bądź ograniczeniu pozwolenia bez odszkodowania wydanych z powodu eksploatacji instalacji z naruszeniem warunków pozwolenia, w sposób stwarzający zagrożenie pogorszenia stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenie życia lub zdrowia ludzi; eksploatacja instalacji położonej w granicach strefy przemysłowej powodowałaby naruszenie ustaleń zawartych w rozporządzeniu o jej utworzeniu.
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
wydawane na wniosek prowadzącego instalację przez organ właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego lub pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza; na czas określony, nie dłuższy niż 10 lat; określenie rodzajów gazów cieplarnianych, które mają być objęte zezwoleniem, liczby uprawnień do emisji na czas do końca okresu rozliczeniowe; plan monitorowania wielkości emisji; Zezwolenie zawiera m.in. liczbę uprawnień do emisji (po sprawdzeniu możliwej do przyznania ilości oraz wysokość opłaty);
-
-
-
Szczególne zasady dla wydania zezwoleń na rzecz wytwórców energii elektrycznej podejmujących realizację instalacji dotyczy sytuacji, w której podmioty podejmują się przed dniem 31 grudnia 2008 r. realizacji instalacji, które będą wytwarzały energię elektryczną; przesłanka: faktyczne rozpoczęcie procesu inwestycyjnego - podjęcie prac przygotowawczych na terenie budowy instalacji; w zezwoleniach nie przyznaje się uprawnień i nie określa wysokości opłat.
Ustawa prawo ochrony środowiska
Określenie nowych definicji stref oceny czystości powietrza i nowego podziału kraju. Dla stref – przekroczony poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji, poziom dopuszczalny, poziom docelowy – obowiązek uchwalenia planu ochrony powietrza. Obowiązek – zarządu województwa– opracowanie projektu uchwały i przedstawienie do zaopiniowania. Termin - 15 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref. Uchwalenie – sejmik województwa w terminie 18 miesięcy od otrzymania wyników. Udział społeczeństwa w procesie uchwalania programów.
Wprowadzenie instytucji „odroczenia”, umożliwiającej odroczenie terminu osiągnięcia poziomów dopuszczalnych dwutlenku azotu lub benzenu (zgoda KE). Plan działań krótkoterminowych – w razie ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego (zarząd województwa w terminie 15 miesięcy od informacji WIOŚ, sejmik województwa w terminie18 miesięcy uchwala w drodze uchwały) - zmniejszenie ryzyka, ograniczenie skutków i czasu trwania. Informacje o stanie jakości powietrza oraz powiadamianie społeczeństwa o ryzyku (lub wystąpieniu) przekroczenia poziomu alarmowego, dopuszczalnego lub docelowego. System kar za nieuchwalanie programów ochrony powietrza i planów działań krótkoterminowych oraz ich nierealizowanie.
Konieczność przestrzegania obowiązujących procedur i uwzględniania w ich ramach obowiązków dotyczących klimatu. Implementacja dyrektyw unijnych, zmiana przepisów w zakresach nieprawidłowej lub niepełnej implementacji. Podwyższanie świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony klimatu, kontrola społeczna, udział w procedurach i kontrola wypełniania przez organy administracji publicznej ich obowiązków.
1.
2.
3.
4.
Implementacja prawa klimatyczno-energetycznego, Fundacja ClientEarth Poland 2013 Stanowisko NGOs w sprawie wniosku o przydział bezpłatnych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na lata 2013-2020 na modernizację wytwarzania energii elektrycznej L. Karski, System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Komentarz do ustawy, Lex /2012 M. Smolak, J. Maśnicki, Ograniczona redukcja emisji przemysłowych; Opinia w przedmiocie transpozycji wybranych postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych, Fundacja ClientEarth Poland 2014