PROJEKT
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkolenie dla Lokalnych Liderów Klimatycznych „Strażnicy Klimatu”
ZJAZD IV
Szkolenie medialne Nie chodzi o dane Bystra, 7–8.02.2015
Krzysztof Trzewiczek trzewiczek@protonmail.ch
Infografika – dobre historie i strategie ich opowiadania Krzysztof Trzewiczek
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
Nie chodzi o dane
Chodzi o historię, która w danych się manifestuje. Nie o graficzną prezentację danych, lecz o historię na ich temat. Często spotykamy się z estetycznie ujmującymi wizualizacjami danych, które poza wizualną prezentacją nie dokładają do danych niczego nowego. Niczego nam o tych danych nie opowiadają. Niejednokrotnie kończy się na tym, że wolelibyśmy te same dane dostać w arkuszu kalkulacyjnym, żeby samemu sobie porównać prezentowane wartości, zestawić z innymi perspektywami, znaleźć własne historie. Najważniejsze zatem, by infografika opowiadała historię, która w danych się manifestuje.
Początki infografiki Charles Minard, 1869 Wyprawa Napoleona na Maskwę
W niespełna sześćdziesiąt lat po porażce Napoleona na froncie wschodnim Charles Minard publikuje w gazecie infografikę opowiadającą historię snu szaleńca. Minard doskonale dobiera środki wizualne ograniczając informacje prezentowane na ilustracji do minimum. Pokazuje tylko tyle, ile konieczne jest, by zrozumieć źródła tak dramatycznego finału napoleońskiej wyprawy. Geografia określona jest jedynie przez miejsca potyczek lub tragicznych przepraw rzecznych, informacja pogodowa podana jedynie tam, gdzie realnie wpłynęła na skurczenie się francuskich szeregów. Historia opowiedziana danymi na temat liczby żołnierzy, na kolejnych etapach wyprawy, okazuje się wstrząsająca. Zza „słupków z danymi” wyziera piekło tysięcy.
Charles Minard, 1869 Wyprawa Napoleona na MaskwÄ™
http://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Joseph_Minard
Czasy współczesne Kai Krause, 1869 Prawdziwa wielkość Afryki
Z okazji organizowanej przez Royal Geographic Society wystawy Kai Krause postanowił wrócić do intuicji sprzed lat i pokazać jak wielka jest Afryka. Historia, którą ukazał zadziałała niczym psychologiczny powrót wypartego. W procesie postkolonialnego zacierania wyrzutów sumienia udało się nam zamknąć problemy jednego z największych obszarów zamieszkanych przez ludzi w sześciu emblematycznych literach. Afryka. „Pomoc humanitarna wysłana została do Afryki” „W Afryce panuje epidemia AIDS” „Nowe technologie świetnie przyjmują się w Afryce” Czyli gdzie? Za pomocą danych kartograficznych Krause opowiada historię naszego nieczystego sumienia, naszej obojętności, ignorancji.
Kai Krause, 2010 Prawdziwy rozmiar Afryki
http://kai.subblue.com/en/africa.html
The True Size of Africa
Top 100 Countries
Area in square kilometers, Percentage of World Total Sources: Britannica, Wikipedia, Almanac 2010
A small contribution in the fight against rampant Immappancy, by Kai Krause
In addition to the well known social issues of illiteracy and innumeracy, there also should be such a concept as “immappancy”, meaning insufficient geographical knowledge. A survey with random American schoolkids let them guess the population and land area of their country. Not entirely unexpected, but still rather unsettling, the majority chose “1-2 billion” and “largest in the world”, respectively. Even with Asian and European college students, geographical estimates were often off by factors of 2-3. This is partly due to the highly distorted nature of the predominantly used mapping proPORTUGAL jections (such as Mercator). A particularly extreme example is the worldwide misjudgement of the true size of Africa. This single image tries to embody the massive scale, which is larger than the USA, China, India, Japan and all of Europe - combined!
COUNTRY
NETHERLANDS BELGIUM
SWITZERLAND
FRANCE GERMANY
SPAIN
ITALY
United States
EASTERN EUROPE UNITED STATES ( with Alaska & Hawaii )
AREA
Europe
x 1000 km2
USA
9.629
China
9.573
India
3.287
Mexico
1.964
Peru
1.285
INDIA PART 2
France
633
Spain
Please note:
506
Papua New Guinea
462
The graphical layout of this map is meant purely as a visualization to illustrate the fact: Africa is much larger than almost everyone assumes!
Sweden
441
Japan
378
Germany
357
Norway
324
Italy
301
New Zealand
270
United Kingdom
243
Nepal
147
Bangladesh
144
Greece
132
TOTAL
30.102
AFRICA
30.221
Just for Reference: The Surface of the MOON
37.930
INDIA
Kai Krause 2010
Even totally blurred outlines could have been used to make that point, however the table at left is very accurate, citing:
India
CHINA
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_and_outlying_territories_by_total_area
Note for instance that the figure in the table for the USA does include Alaska and Hawaii, but they are not even used in the map, as are a handful of other entries (such as Norway and Sweden). The reason for this is that the map purposely uses the familiar shapes, as if you are ‘moving pieces in Google Maps’. Because the mathematically exact depiction, using equal area scaling, would be even more drastic, but would appear highly distorted. I chose to retain the commonly known outlines and proportions to tell the story, even if this conservative size has ‘left-over parts’.
CHINA PART 2
Ireland
The small maps on the right are again the singular message: see some of the countries in direct relation to Africa, a view that is quite unfamiliar and rarely seen. It is worth looking at Bucky Fullers maps or the Peters equal area proposals, among many other beautiful attempts to display geographical information. Numerous other side-by-side comparisons have been made, this is by far not the first and hopefully not the last such map: someone should find the best fit of all puzzle pieces in a neutral projection. Until then, please do not take it all too literal (‘where is Ibiza??’) and simply take that one impression with you: Africa…. is immense.
No Rights Reserved
This work is placed in the Public Domain
UK
Japan
JAPAN
China
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
Russia Canada China United States Brazil Australia India Argentina Kazakhstan Sudan Algeria Congo Greenland Saudi Arabia Mexico Indonesia Libya Iran Mongolia Peru Chad Niger Angola Mali South Africa Colombia Ethiopia Bolivia Mauritania Egypt Tanzania Nigeria Venezuela Namibia Mozambique Pakistan Turkey Chile Zambia Myanmar Afghanistan Somalia France C. African Rep Ukraine Madagascar Botswana Kenya Yemen Thailand Spain Turkmenistan Cameroon Papua New Guinea Uzbekistan Morocco Sweden Iraq Paraguay Zimbabwe Japan Germany Rep o.t. Congo Finland Vietnam Malaysia Norway Côte d'Ivoire Poland Oman Italy Philippines Burkina Faso New Zealand Gabon Western Sahara Ecuador Guinea United Kingdom Uganda Ghana Romania Laos Guyana Belarus Kyrgyzstan Senegal Syria Cambodia Uruguay Suriname Tunisia Nepal Bangladesh Tajikistan Greece Nicaragua North Korea Malawi Eritrea TOP 100 TOTAL
AREA km2
%
17.098.242 9.984.670 9.596.961 9.629.091 8.514.877 7.692.024 3.287.263 2.780.400 2.724.900 2.505.813 2.381.741 2.344.858 2.166.086 2.149.690 1.964.375 1.860.360 1.759.540 1.628.750 1.564.100 1.285.216 1.284.000 1.267.000 1.246.700 1.240.192 1.221.037 1.141.748 1.104.300 1.098.581 1.025.520 1.002.000 945.087 923.768 912.050 824.116 801.590 796.095 783.562 756.102 752.612 676.578 652.090 637.657 632.834 622.984 603.500 587.041 582.000 580.367 527.968 513.120 505.992 488.100 475.442 462.840 447.400 446.550 441.370 438.317 406.752 390.757 377.930 357.114 342.000 338.419 331.212 330.803 323.802 322.463 312.685 309.500 301.336 300.000 274.222 270.467 267.668 266.000 256.369 245.857 242.900 241.038 238.539 238.391 236.800 214.969 207.600 199.951 196.722 185.180 181.035 176.215 163.820 163.610 147.181 143.998 143.100 131.957 130.373 120.538 118.484 117.600 132.632.524
11,50 6,70 6,40 6,40 5,70 5,20 2,30 2,00 1,80 1,70 1,60 1,60 1,50 1,40 1,30 1,30 1,20 1,10 1,10 0,86 0,86 0,85 0,85 0,83 0,82 0,76 0,74 0,74 0,69 0,67 0,63 0,62 0,61 0,55 0,54 0,53 0,53 0,51 0,51 0,45 0,44 0,43 0,43 0,42 0,41 0,39 0,39 0,39 0,35 0,34 0,34 0,33 0,32 0,31 0,30 0,30 0,30 0,29 0,27 0,26 0,25 0,24 0,23 0,23 0,22 0,22 0,22 0,22 0,21 0,21 0,20 0,20 0,18 0,18 0,18 0,18 0,20 0,17 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,14 0,14 0,13 0,13 0,12 0,12 0,12 0,11 0,11 0,10 0,10 0,10 0,09 0,09 0,08 0,08 0,08 89,34
Jak opowiadać?
Podpowiedź 1 Najczęściej dane są daleko od problemów, które się w nich odbijają. Podpowiedź 2 Dobra historia obroni słabą estetykę. Najlepsza estetyka nie obroni braku historii. Podpowiedź 3 Zjawiska stają się proste, gdy znajdziemy dla nich przewodnika. Podpowiedź 4 Łącz konteksty, w których historia się manifestuje. Podpowiedź 5 Bądź zdecydowana. Opowiadaj historię.
Podpowiedź 1 Najczęściej dane są daleko od problemów, które się w nich odbijają
W ciągu ostatnich niespełna stu lat, schemat londyńskiego metra stał się niemal symbolem stolicy Wielkiej Brytani. Pracując nad nim Harry Beck zauważył, że metro w Londynie to nie tylko pociągi poruszające się pod powierzchnią ziemi. To także świetnie funkcjonująca społecznie nowa siatka kartograficzna miasta. Jej główną zasadą staje się miara odległości wyznaczona przez liczbę stacji, przesiadek oraz czas podróży metrem z jednego punktu miasta do innego. Muzeum Historii Naturalnej, nieopodal stacji South Kensington, linie metra Circle, District i Piccadilly. Gherkin Building, nieopodal stacji Liverpool Street, linie metra Central, Circle, Hammersmith & City oraz Metropolitan. Beck oddaje to zjawisko rezygnując z poprawnej geograficznie mapy metra na rzecz społecznie obowiązującego schematu miasta.
Autor nieznany, 1908 Mapa metra w centrum Londynu
Harry Beck, 1931 Schemat londyńskiego metra
Podpowiedź 2 Dobra historia obroni słabą estetykę. Najlepsza estetyka nie obroni braku historii
W internecie znaleźć można wiele blogów publikujących wspaniałe wizualizacje danych i kolorowe infografiki. Niejednokrotnie są to prace najwyższej próby estetycznej. Kiedy jednak spróbujemy sobie przypomnieć, czego dotyczyły, często okazuje się, że ich treści nie pamiętamy. Może jej tam po prostu nie było. Największa moc infografiki leży w historii, którą opowiada, a nie estetyce jej podania. Jeśli historia jest ciekawa, niezgrabny język tej opowieści nie zakłuci jej pointy. Autor bloga Political Math wie o tym doskonale. Nie przejmuje się brakiem umiejętności graficznych lub słabą jakością postprodukcji jego filmów. Historie, które opowiada są kwintesencją obywatelskiego monitoringu państwa. To one mają przemówić w jego filmach. I tak właśnie się dzieje.
Political Math, 2009 Cięcia budżetowe Obamy
https://www.youtube.com/watch?v=cWt8hTayupE
Podpowiedź 3 Zjawiska stają się proste, gdy znajdziemy dla nich przewodnika
Kiedy pierwszy raz wirus tzw. świńskiej grypy zaatakował kraje Zachodu, wiele osób miało problem ze zrozumieniem przekazu medialnego. Z różnych stron docierały sygnały sprzeczne i niekompletne wywołując u odbiorców poczucie niepewności. Czy H1N1 jest niebezpiczny? Jaka jest skuteczność leczenia wywoływanej przez niego choroby? Czy to nowy wirus, czy dobrze poznany, lecz pojawiający się w nowym kontekście? Problem, jak zawsze, gdy staramy się zrozumieć nowe dla nas zjawisko, jest taki sam: gdzie zacząć naszą podróż przez świat faktów i mitów na temat danego zjawiska. Jaką ścieżkę obrać, by najłatwiej zrozumieć zawiłości nowej dziedziny. To właśnie zrozumiał David McCandless, gdy przygotował dla swoich odbiorców linearną narrację na temat szczepień przeciw świńskiej grypie. Narrację o jasno wyznaczonym początku i końcu, przeprowadzającą odbiorcę najprostszą drogą przez obcy świat.
David McCandless, 2009 Szczepienia na tzw. świńską grypę (całość)
Podpowiedź 3 Zjawiska stają się proste, gdy znajdziemy dla nich przewodnika Kontynuacja
Linearna narracja z czytelnym punktem wyjścia i dojścia daje nam różnież inną możliwość prowadzenia opowieści. Chodzi o stopniowe budowanie napięcia i finalnego zaskoczenia. Przygotowujemy widza na coś sugerując, że to, co widzi to nie sedno sprawy, by ostatecznie zaskoczyć pointą i w ten sposób wywrzeć wrażenie. Właśnie w ten sposób Jess Bachman opowiada o wydatkach Stanów Zjednoczonych. W kilku krokach pozwala widzowy wyobrazić sobie, jak wiele pracy wymaga zbudowanie kapitału o wartości jednego miliarda dolarów. Już ten etap opowieści wydaje się zaskakujący i wprowadza nas w lekkie osłupienie. Ostatecznie jednak Bachman pokazuje nam, jak szybko państwo rozprawia się z tymi pieniędzmi. Pointa historii jest tak zaskakująca, że nie pozwala przejść obok niej obojętnie. Tego typu zaskoczenie możliwe jest dzięki narracji rozbitej na kilka kroków i nagłemu zwrotowi akcji.
Jess Bachman, 2009 Miliard dolarów (fragment serii)
https://www.flickr.com/photos/wallstats/with/3009051921/
Kontynuacja na następnej stronie
Jess Bachman, 2009 Miliard dolar贸w (fragment serii)
https://www.flickr.com/photos/wallstats/with/3009051921/
Podpowiedź 4 Łącz konteksty, w których historia się manifestuje
Odchodząc o myślenia o danych w stronę opowieści, która się w nich maniestuje, warto łączyć ze sobą różne konteksty i zjawiska, by opowieść była pełniejsza i bardziej wyrazista. Kiedy Ben Fry zaprezentował obraz Stanów Zjednoczonych powstały jedynie z konturów ulic, jedną z rzeczy, która sama wyrysowała się na mapie był wyraźny podział kraju na część wschodnią i zachodnią. Słynne Południe w delcie Missisipi to nie to samo, co Południe tzw. „dzikiego zachodu”. Rzecz potwierdza się, gdy obraz ten dopełnimy innymi przejawami inrastruktury komunikacyjnej kraju. Derek Watkins pokazuje nam, w jaki sposób przez lata powstawały urzędu pocztowe, a Geoff McGhee uczy o rozwoju prasy codziennej. Widzimy, że to nie przypadek. To wynik ciekawego splotu historii amerykańskiej ekspansji z naturalną charakterystyką kontynentu. Czytane razem, te trzy prace pokazują nam jednak, że podział kraju na Wschód i Zachód do dziś wpisany jest w niego strukturalnie.
Ben Fry, 2008 Wszystkie ulice
http://benfry.com/allstreets/map2.html
Derek Watkins, 2011 Wizualizacja ekspansji USA za pomocą punktów pocztowych
https://vimeo.com/27376376
Geoff McGhee, 2011 Gazety codzienne, 1690-2011
https://vimeo.com/26587110
Podpowiedź 5 Bądź zdecydowana. Opowiadaj historię.
Jednym z przedsięwięć Centrum Cyfrowego w ramach prac nad wizualizacją polskich finansów publicznych była infografika obrazująca strukturę finansowania I filara emerytalnego. Pracując w trzyosobowym zespole szybko udało nam się znaleźć wizualną reprezentację przepływów finansowych między obywatelami, budżetem państwa a publicznymi funduszami odpowiedzialnymi za dystrybucję środków. Stworzyliśmy pracę, która pokazała opisywane zjawisko w sposób poprawny i przejrzysty. Nie opowiedziała jednak żadnej historii. A historii do opowiedzenia manifestuje się w tych danych kilka. Brak zdecydowania doprowadził do tego, że to odbiorca musi znaleźć te historie na własną rękę. Ten sam brak zdecydowania zaważył na tym, że plakat pozostał bez echa.
Centrum Cyfrowe, 2011 Finansowanie I sektora emerytalnego
Jak robić?
Robić!