PROJEKT
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkolenie dla Lokalnych Liderów Klimatycznych „Strażnicy Klimatu”
Szkolenie medialne Bystra, 7–8.02.2015
ZJAZD IV
Praktyczne stosowanie prawa prasowego Bartłomiej Kuraś
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
Praktyczne stosowanie prawa prasowego Bartłomiej Kuraś Sprostowania •
Wysyłając sprostowanie trzeba ustalić, co jest naszym celem. Pamiętaj, że o Twojej firmie będzie nadal pisał ten sam dziennikarz, który błąd popełnił.
•
Zanim wyślemy sprostowanie do redaktora naczelnego, warto zadzwonić do dziennikarza, którego podpis lub inicjały znalazły się pod tekstem.
•
W sytuacji gdy prosty błąd popełnia medium, które wcześniej podawało dane o firmie prawidłowo, należy zadzwonić do osób w redakcji stale z nami współpracujących i zwrócić na to uwagę. Błąd mógł być wynikiem sytuacji, w której chorego kolegę zastąpił niedoświadczony, młody dziennikarz.
•
Czasami zadzwonienie do redakcji, krótka rozmowa i zrzeczenie się sprostowania, o ile błąd nie był szkodliwy, może przynieść więcej korzyści. Buduje pozytywne relacje między dziennikarzem i firmą.
Sytuacje, w których należy pisać sprostowanie •
Ewidentny błąd faktograficzny (przekręcenie nazwiska, zmiana imienia, podanie złego stanowiska itp.).
•
Aby unikać takich błędów należy: wyraźnie się przedstawiać, dawać dziennikarzowi wizytówki z aktualnymi danymi, podawać dokładne dane o firmie.
•
W przypadku takiego błędu nie wymagajmy kajania się i nie piszmy długich listów.
•
Wystarczy jeśli ukaże się sprostowanie o takiej treści: „W numerze … z dnia … podano (podaliśmy) błędnie nazwisko (stanowisko) prezesa spółki… . Prezesa … i czytelników przepraszamy. Redakcja”.
•
Pomylenie danych, przypisanie firmie lub osobom zupełnie innej działalności niż ją w rzeczywistości prowadziły, podanie jedynie złych wyników na tle dobrych konkurencji, wyciągnięcie fałszywych wniosków z danych, które do wyciągnięcia takowych zupełnie się nie nadawały, błędne odczytanie bilansu spółki itp.
•
Sprostowanie jest konieczne, jeśli zawarte w newsie informacje wprowadzają w błąd i mogą w oczach odbiorców stworzyć negatywny wizerunek firmy.
•
W wyjątkowych przypadkach sprostowanie dobrze jest podeprzeć opinią niezależnego eksperta lub – jeszcze lepiej – ekspertów, jest to szczególnie ważne w przypadku pism branżowych oraz opiniotwórczych tytułów.
Sprostowania w kryzysie •
Sprostowanie powinno być lakoniczne i odnosić się tylko do nieprawdziwych lub niepełnych faktów.
•
Należy szybko przejść do ofensywy wskazując na inne nasze zalety (działalność charytatywna, dbałość o pracowników, wysoka jakość produkcji, dbałość o środowisko).
•
Nie bać się konfrontacji, jeśli ktoś podczas konferencji prasowej zada pytanie na temat kryzysu, to należy przypomnieć nasze sprostowanie.
•
Trzeba koniecznie archiwizować wysyłane do redakcji sprostowania.
•
Jeżeli sprostowania doręcza ktoś z firmy – na ksero redakcja powinna nam umieścić pieczątkę potwierdzającą odbiór sprostowania, podpis i datę.
Jak dobrze napisać sprostowanie? •
Sprostowanie nie jest polemiką. Polemikę można napisać, ale nie należy spodziewać się jej druku.
•
Trzeba też uważać na emocje, unikać epitetów i innych zwrotów, w wyniku których można będzie z nas zakpić: np. niedouczony dziennikarz, pismak, stronnicza redakcja, szmatławiec itp.
•
Dobre sprostowanie powinno być udowodnieniem pomyłki. Np. w materiale takim a takim pojawiło się złe nazwisko prezesa.
•
Sprostowanie nie może przekraczać dwukrotnej objętości fragmentu, którego dotyczy. Najlepiej jak jest zwięzłe, merytoryczne i lakoniczne.
•
Zawsze tekst sprostowania, do którego się odnosimy trzeba poprzedzić następującym stwierdzeniem: „W numerze … (numer gazety i jej tytuł) z dnia … podano nieprawdziwe informacje na temat naszej firmy (ew. mojej osoby). W związku z niniejszym domagam się sprostowania na podstawie art. 31 par. 1 prawa prasowego”.
•
Zgodnie z prawem sprostowanie powinno być opublikowane (liczy się data otrzymania): w dzienniku – w ciągu 7 dni, w czasopiśmie – czasopiśmie najbliższym lub następnym po nim przygotowywanym do opublikowania numerze, w radiu i telewizji – w najbliższym analogicznym przekazie; w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma w terminie 3 dni roboczych od momentu otrzymania sprostowania.
•
Sprostowanie należy nadesłać w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego.
Prawo prasowe – wybrane zagadnienia Dziennikarzowi nie wolno: •
Przywłaszczać sobie cudzego autorstwa (plagiat) ani naruszać integralności i treści cudzego utworu.
•
Przedrukowywać bez zgody uprawnionego cudzych materiałów prasowych.
•
Naruszać ogólnej linii redakcji, w której dziennikarz pracuje.
•
Nie sprawdzać zgodności uzyskanych wiadomości z prawdą (zasada szczególnej staranności i rzetelności).
•
Naruszać dóbr osobistych osób fizycznych i prawnych.
•
Prowadzić ukrytej działalności reklamowej (kryptoreklamy).
•
Wypowiadać w prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym przed orzeczeniem w I instancji.
•
Publikować w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, a także świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych.
•
Odmawiać osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi.
•
Publikować informacji zastrzeżonej przez informatora z uwagi na tajemnicę służbową lub zawodową.
•
Publikować bez zgody zainteresowanych informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, a niezwiązanych z działalnością publiczną tej osoby.
•
Ujawniać danych informatora, jeśli sobie to zastrzegł.
•
Zmieniać treści sprostowania lub odpowiedzi skrótów ani innych zmian, jeśliby osłabiałyby one jego znaczenie lub zniekształcały intencje ich autorów.
•
Komentować tekstu sprostowania w tym samym numerze.
Warto zajrzeć •
Wojciech Jabłoński, Kreowanie informacji, PWN, Warszawa 2006
•
Michael Bland, Jak utrzymać dobre kontakty z mediami, Warszawa 2006
•
Anna Adamus-Matuszyńska, Wybrane problemy public relations, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adameckiego, Katowice 1999
•
Jolanta Cianciara, Bożena Uściska, Komunikacja społeczna. Komunikowanie się z mediami w praktyce, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 1998
•
Martin Goldman, Gabriele Hooffacker, Współpraca z prasą i public relations, Wydawnictwo SIC!, Warszawa 1997
•
Tymon Smektała, Public relations w sytuacjach kryzysowych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2001
•
Andrzej Skworz, Andrzej Niziołek, Biblia dziennikarstwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010
•
„Press”, miesięcznik – media, reklama, public relation, www.press.pl
•
„Nowe Media”, kwartalnik – red. Eryk Mistewicz
•
www.piar.pl serwis public relations