PROJEKT
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkolenie dla Lokalnych Liderów Klimatycznych „Strażnicy Klimatu”
Klimat a bioróżnorodność. Obóz terenowy w Puszczy Białowieskiej Białowieża, 13–17.05.2015
ZJAZD V
Wpływ zmian klimatu na bioróżnorodność Krzysztof Dudek
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
Wpływ zmian klimatu na bioróżnorodność Krzysztof Dudek Instytut Zoologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu dudeekk@gmail.com
Bioróżnorodność Jest to zróżnicowanie życia na ziemi Przejawia się na wszystkich jego poziomach od genów po całe ekosystemy
Zagrożenia bioróżnorodności Za utratę bioróżnorodności w bardzo dużym stopniu odpowiadają ludzie poprzez przejawy swojej cywilizacyjnej aktywności
Najpoważniejszymi zagrożeniami są: • Utrata siedlisk • Zmiany klimatyczne
Model wzajemnych relacji między człowiekiem, klimatem i bioróżnorodnością
Zmiany klimatyczne Głównym, działającym obecnie czynnikiem powodującym globalne zmiany klimatyczne jest emisja gazów cieplarnianych do atmosfery.
Powodują one liczne zaburzenia wywołujące poważne skutki dla życia na Ziemi.
Zmiany klimatyczne Najgroźniejszymi zmianami dla organizmów żywych są: • Ocieplenie powietrza i wody • Zwiększenie lub zmniejszenie ilości opadów
Zmiany klimatyczne Te dwa czynniki powodują z kolei kaskadę innych zjawisk jak topnienie pokrywy lodowej w Arktyce, stepowienie licznych obszarów Europy, powodzie w Ameryce Południowej, intensywne pożary lasów w Ameryce Północnej czy wzrost opadów śniegu na Antarktydzie.
Jak klimat wpływa na organizmy? Przesunięcie zasięgów występowania w kierunku biegunów. Ocieplenie o 1°C powoduje przesunięcie areału średnio o 160km lub 100m wyżej. Przesunięciu ulega najczęściej tylko górna granica!
Jak klimat wpływa na organizmy? Zmniejszenie zasięgów i utrata siedlisk Gatunki preferujące niższe temperatury zmniejszają areały. Także gatunki wysokogórskie „nie mają gdzie uciec”.
Jak klimat wpływa na organizmy? Zachwianie demografii populacji Ocieplenie klimatu najczęściej znacznie bardziej wpływa na rozrodczość niż śmiertelność osobników powodując eksplozje demograficzne. W przypadku niektórych gatunków, np. żółwi, ocieplenie powoduje zachwianie równowagi płci.
Jak klimat wpływa na organizmy? Rozstrojenie fenologii Groźne szczególnie dla gatunków migrujących, a także pozostających w symbiozie z innymi taksonami jak zapylacze.
Jak klimat wpływa na organizmy? Nowe gatunki Pojawienie się w ekosystemie nowych gatunków, zarówno rodzimych ekspansywnych jak i obcych inwazyjnych.
Jak klimat wpływa na organizmy? Więcej chorób W ekosystemie pojawia się więcej wektorów przenoszących patogeny oraz groźnych pasożytów.
Jak klimat wpływa na organizmy? Konsekwencją tych wszystkich zmian jest zaburzenie naturalnych sieci troficznych i całej stabilności ekosystemu. Długoterminowym skutkiem jest zubożenie gatunkowe i drastyczny spadek bioróżnorodności.
Co przyniesie przyszłość? Jeżeli zmiany klimatyczne będą postępować w ciągu 50 lat wymrze 15 – 37% gatunków. Konsekwencją będzie drastyczna przebudowa ziemskich ekosystemów już nadwyrężonych ludzką działalnością.
Jest szansa… Badania wskazują, że przez zatrzymanie globalnego ocieplenia oraz działania wspomagające można znacznie zminimalizować załamanie bioróżnorodności. Działaniami wspomagającymi są: • Ochrona gatunków parasolowych • Odtwarzanie korytarzy ekologicznych • Reintrodukcje kluczowych gatunków • Odtwarzanie siedlisk • Kontrola gatunków inwazyjnych Ochrona ekosystemu jako całości!
Dziękuję za uwagę!