projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkoła Trenerów dla Dobrego Klimatu
warsztat
Trening motywacyjny, Bystra, 23–27 października 2013
Raport o stanie świata Piotr Skubała, Ryszard Kulik
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
edukacja dla dobrego klimatu
Wpływ człowieka na lądy
83% lądów jest pod bezpośrednim wpływem ludzi Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
17 % lądów (poza Antarktydą) nie jest pod bezpośrednim wpływem ludzi
Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Ostoje dzikiej natury
Arktyczna tundra Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869 http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www.marietta.edu/~biol/biomes/images/tundra
Ostoje dzikiej natury
Północne lasy Syberii i Kanady Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869 http://images.wri.org/photo_forest_landscape.jpg
Ostoje dzikiej natury
Pustynie Afryki i Australii Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869 http://z.about.com/d/goafrica/1/0/c/4/westsaharaer1.jpg
Ostoje dzikiej natury
Dorzecze Amazonki Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869 http://www.lbaconferencia.org/port/images/Amazonia_na_regiao_de_Manaus.jpg
Ostoje dzikiej natury
Nie ma już miejsc nietkniętych przez człowieka - wpływ przemysłu i rolnictwa jest globalny - globalne ocieplenie sięga wszędzie Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Ostoje dzikiej natury
14 % lądów znajduje się się pod ochroną (2006) Niemal wszystkie parki narodowe są dostępne turystycznie i aktywnie zarządzane przez człowieka. Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Park Fuji-Hakone-Izu w Japonii
- rocznie odwiedzany przez 100 mln ludzi - sÄ… tam uzdrowiska, hotele, a nawet pola golfowe http://www.pref.yamanashi.jp/global_net/html/Portuguese/images/58134686057.jpe
Tatrzański Park Narodowy
Obejmując 0,07% pow. Polski jest odwiedzany przez 3 mln turystów rocznie, co stanowi 8% mieszkańców kraju.
Ostoje dzikiej natury
1 % lądów to ostoja dzikiej przyrody Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869 http://www.alpswilderness.com/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/AlpsWilderness.jpg
50% lądów wykorzystujemy pod uprawę roślin jadalnych lub na pastwiska.
Zużywamy 60
% zasobów słodkiej wody.
Wycięliśmy >50% pierwotnych lasów.
Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Sieć dróg lądowych i połączeń morskich Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Drogi przemieszczania gatunk贸w inwazyjnych Straty ekonomiczne w USA - 100 mld $/rok Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Drogi przemieszczania chor贸b
Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Wpływ człowieka na morza
Wpływ człowieka na morza i oceany Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
Badacze z 15 różnych ośrodków naukowych i organizacji pozarządowych (m.in. z USA, Wielkiej Brytanii i Kanady) pod wodzą Benjamina Halperna z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara stworzyli mapę wszechoceanu, zaznaczając wpływ człowieka na każdy kilometr kwadratowy jego powierzchni.
„Obraz oceanów, który wyłania się z naszej analizy, jest gorszy, niż myśleliśmy” Benjamin S. Halpern
41 % mórz - silne oddziaływanie człowieka Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Północne Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/04_North_Sea_oil_rig_May_1975.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Śródziemne Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.mediterranean-food-recipes.com/images/mediterranean-sea.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Czerwone Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.redseahotels.com/uploads/pics/RotesMeer.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Zatoka Perska Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://photo.malakut.org/upload/2006/03/Persian-Gulf.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Karaibskie Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.adventuresinbelize.com/packages/southerncayes/atoll-ariel.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Ocean Atlantycki u wybrzeży Ameryki Północnej Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
http://www.math.buffalo.edu/~sww/St.Thomas.US.VI/18AtlanticOcean2.JPG
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Beringa Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://rcrawford79.files.wordpress.com/2007/05/the-bering-sea.jpg
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Wschodniochińskie Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/East_China_Sea.PNG/300px-East_China_Sea.PNG
Najmocniej dotknięte akweny
Morze Południowochińskie Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
http://www.zgapa.pl/zgapedia/data_pictures/_uploads_wiki/m/MPch.png
Najsilniejsze oddziaływanie: płytkie wody przybrzeżne
Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.wrotapomorza.pl/res/srodowisko/zatpuckapowpuck.jpg
Rafy koralowe: 50% silne i bardzo silne oddziaływanie Benjamin S. Halpern et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://library.thinkquest.org/05aug/00183/How%20Hurricanes%20Impact%20the%20Reef_image002.jpg
Nie ma mórz bez wpływu człowieka Benjamin S. Halpern et al.. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952.
Jedynie kilka % wód w okolicy biegunów pozostaje na wpół dziewicze Benjamin S. Halpern et al.. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://soveriegn.files.wordpress.com/2008/06/arctic-pole-pretty-resize.jpg
Słabsze oddziaływanie: otwarte oceany i dalekie głębiny. Benjamin S. Halpern et al.. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.e-cesko.cz/images/downloads/Ocean-8c5n.jpg
Bałtyk: znaczne oddziaływanie Zatoka Gdańska: bardzo silne oddziaływanie Benjamin S. Halpern et al.. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 15 February 2008: Vol. 319. no. 5865, pp. 948 - 952. http://www.morze.viditur.com.pl/dodatki/chlapowo/chlapowo/morze_chlapowo1.jpg
Bez ludzi nasza planeta rodziłaby obecnie o 10 więcej biomasy
%
Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 29 June 2007: Vol. 316. no. 5833, pp. 1866 - 1869
Ĺšlad ekologiczny (ecological footprint)
ECOLOGICAL FOOTPRINT
Living Planet Report 2012. WWF, Zoological Society of London, Global Network
.
Pojemność środowiska – 1,8 gha/os. Przeciętny Ziemianin wykorzystuje obecnie 2,7 gha/os.
ECOLOGICAL FOOTPRINT ĹšWIAT
2010 rok - 150% rocznych mocy produkcyjnych biosfery .
Living Planet Report 2012. WWF, Zoological Society of London, Global Network
Jeśli wszyscy konsumowaliby tyle co oni, Bangladesz Angola Chiny/Egipt Polska Japonia Francja USA Zjednoczone Emiraty Arabskie
to potrzebowalibyśmy 0,3 planety Ziemi 0,5 planety Ziemi 0,8 planety Ziemi 2,0 planet jak Ziemia 2,6 planet jak Ziemia 2,8 planet jak Ziemia 4 planet jak Ziemia 5,5 planet jak Ziemia
USŁUGI ŚWIADCZONE PRZEZ EKOSYSTEMY
Milenijna Ocena Ekosystemu
Millennium Ecosystem Assessment, Ecosystems and Human Well-Being: Current State and Trends (Island Press, Washington, DC, 2005)
Usługi świadczone przez ekosystemy
Degradacja usług ekosystemów Wzrost (+)
Plony Zwierzęta hodowlane Akwakultura Sekwestracja węgla
Degradacja (-)
+/-
Drewno Połowy ryb Włókna Żywność (dzika przyroda) Drewno jako źródło energii Woda (regulacja) Zasoby genetyczne Choroby Biochemikalia (regulacja) Słodka woda Rekreacja i Powietrze (oczyszczanie) ekoturystyka Regionalna i lokalna regulacja klimatu Regulacja erozji Woda (oczyszczanie) Szkodniki (regulacja) Zapylanie Substancje toksyczne (reulacja) Wartości duchowe, religijne Wartości estetyczne Millennium Ecosystem Assessment
Milenijna Ocena Ekosystemu 60% usług (15 z 24) świadczonych przez ekosystemy zostało zniszczonych albo jest wykorzystywanych w sposób niezrównoważony.
Milenijna Ocena Ekosystemu Ogromne i nieodwracalne zmiany w bioróżnorodności
1000 x
ZDROWIE PSYCHICZNE LUDZI WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE
Dla osób urodzonych około 1910 r. szanse doświadczenia epizodu depresyjnego w ciągu życia wynosiły 1,3%. Dla tych, którzy urodzili się po 1960 r. szanse te wynoszą już 5,3% (chociaż przeżyli oni dopiero 25 lat). Sugeruje to 10 x wzrost ryzyka wystąpienia depresji na przestrzeni dwóch pokoleń. Murphy, Laird, Monsun, 2000
WHO szacuje, że w 2020 roku depresja stanie się drugą najważniejszą przyczyną niepełnosprawności. Holden, 2000
1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2001
2002
2003
2004
Chorzy z zaburzeniami psychicznymi w latach 2001-2004 w Polsce Rocznik Statystyczny
W ciągu 10 lat liczba leczących się z powodu alkoholizmu i narkomanii zwiększyła się o 40%. Rocznik Statystyczny 2004
Zgodnie z ostatnimi danymi opublikowanymi przez Komisję Europejską, zły stan zdrowia psychicznego dotyka aż 27% mieszkańców Europy. Sytuacja ta kosztuje Unię Europejską około 3–4% PKB. Raport Komisji Europejskiej 2008
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaburzenia psychiczne dotyczą 20% ludności na świecie. Raport WHO 2008
Ryzyko wzrostu depresji jednobiegunowej nie dotyczy np. społeczności Amiszów, która nie korzysta z elektryczności, samochodów, deklaruje pacyfizm oraz unika alkoholu.
Częstotliwość występowania chorób psychicznych u Kałmuków i Kirgizów była skrajnie niska (0,01% w 1850 r.) Skiliar, Starikowa 1929
Kontakt z cywilizacją nawiązany ok. 1850 r. oznaczał stały wzrost wskaźników zachorowalności. Im dalej byli Kałmucy od obszarów cywilizowanych, tym niższy był wskaźnik zachorowalności. Skiliar, Starikowa 1929
Wśród Papuasów z Melanezji schizofrenia nie występuje, nerwice są rzadkie, a obserwować można jedynie okazjonalne stany maniakalne. Seligman 1929