Memoria Tribunas de Debate Araguaney 2013

MEMORIA

Santiago de Compostela Hotel Eurostars Araguaney

2

1. INTRODUCCIÓN

A Fundación Araguaney- Puente de Culturas, entidade cultural privada

sen ánimo de lucro, naceu en 1984 en Santiago de Compostela como unha homenaxe á memoria de dous emigrantes: un galego -Constantino Martínez- e unha alemá -María Schnackig- que se coñeceron en Venezuela e se estableceron en Compostela, onde fundaron un fogar no que se unían Galicia, América Latina e o mundo árabe. A partir desa familia nace o Grupo de Empresas Araguaney, que na actualidade está composto por 12 empresas pertencentes a distintos sectores, e por un equipo de máis de 800 traballadores, un grupo que desde sempre destacou polo seu espírito innovador, sensibilidade social e vontade intercultural.

A prioridade fundamental da Fundación Araguaney - Puente de Culturas é

promover o intercambio entre España, América Latina e o Mundo Árabe, cunha clara vocación universal.

Dende 2008 a Fundación é Membro da Alianza Global para a Diversidade

Cultural da UNESCO.

Actualmente leva a cabo unha ampla variedade de actividades no ámbito

da cultura, como exposicións de artistas, concertos de música e conferencias, co obxectivo de achegar ás culturas árabe, iberoamericana e española a nosa cidade, destacando por ser unha Fundación cultural innovadora e con sensibilidade social, levando a cabo todas estas actividades servíndose de instrumentos entre os que destaca o seu festival de cine, o Festival Amal e as Tribunas de Debate.

Amal foi concibido inicialmente en 2003 como unha Mostra Audiovisual Árabe co obxectivo de dar a coñecer a realidade social e cultural do mundo árabe a través do cine. En 2005, Amal deu un paso máis e converteuse nun Festival Internacional competitivo, o único Festival de Cine Euroárabe de Europa. De este modo, perseguíase un novo propósito: dinamizar o intercambio e a coprodución entre países árabes e europeos.

5

Ademais do Festival, a Fundación sérvese doutros medios para a

dinamización da vida cultural de Santiago de Compostela, entre os que destaca a Galería Araguaney, sala de exposicións situada en pleno corazón da cidade, que ten o obxectivo de promover o arte emerxente de orixe galega, árabe e latinoamericana.

6

7

8

2. PROXECTO PARA A CREACIÓN DUN FORO INCARDINADO NA FUNDACIÓN ARAGUANEYPUENTE DE CULTURAS.

Este ano volveranse recuperar os Foros Araguaney; un lugar de encontro para todo aquel que queira participar en debates sobre temas de actualidade, que se levarán a cabo nun espazo onde -en torno a un tema central- diversos invitados poderán debater libremente con personaxes relevantes da vida social, cultural, política e dos medios de comunicación.

O obxectivo é atopar, a través do diálogo, os puntos comúns e as coincidencias; en definitiva, a concordia dos invitados principais, que se tentará que sexan heteroxéneos en canto á ideoloxía, crenzas, conviccións políticas, etc. coa finalidade de ter un espazo de debate con distintas ideas, onde moita xente se vexa representada.

Pretendemos crear un lugar de entendemento e que o Foro Araguaney se converta nun referente como lugar de conversación e diálogo.

9

2.1 Denominación:

Tras algunhas consideracións, das que faremos un resumo a continuación, optamos pola denominación de Tribuna de Debate da Fundación Araguaney – Puente de Culturas.

Preferimos o termo “Tribuna”:

A. Porque pensamos que a idea de foro está máis usada e, polo tanto, desvalorizada. Ademais, limita as formas e posibilidades de actuación.

B. Porque o termo “tribuna” implica non só a parte intelectual senón tamén as experiencias, que casan moi ben coa función social da “Memoria”, ca intención de xerar ideas para un rearme intelectual da política democrática e dos procesos de modernización das sociedades do mundo enteiro e que non pode realzarse ao marxe dos procesos históricos e das experiencias xa vividas –moitas de elas aínda gardadas polos seus protagonistas e susceptibles de ser referidas e revividas en primeira persoa- en etapas anteriores. Ao mesmo tempo tres dimensións: unha dimensión pedagóxica, que converte a experiencia en leccións. Unha dimensión de advertencia, que prevén contra determinadas formas de afrontar ou evitar problemas sociais e políticos que máis tarde regresan en forma de graves e inxustos conflitos. Por último, ten unha dimensión de estímulo, porque nos conecta con persoas, ideas ou actitudes cívicas que están na base do progreso dos pobos e da súa xustiza.

C. Porque a idea dunha “tribuna”, na que vai implícita a organización de foros de debate, pódese estender tamén a outras actividades como recitais poéticos e musicais compatibles con reflexións e debates, a sesións de intercambio científico entre expertos, a actividades de formación relativas aos procesos de información e activación de memoria; a intercambios multidisciplinares que abarquen moi diferentes enfoques dunha mesma cuestión, e a todo o que ten que ver co uso e difusión científica ou divulgativa dos resultados obtidos. Permitindo, deste modo, un maior dinamimismo na súa organización.

10

2.2 Obxectivos: 1) Finalidade xenérica da Tribuna.

• O obxectivo xeral da Tribuna é o de contribuír á rexeneración de ideas e proxectos orientados a impulsar o cambio da sociedade actual cara a sociedade futura, contemplando os cambios e leccións derivados da crise financeira, dos conflitos bélicos –étnicos, políticos ou económicosque iniciaron o milenio, do progreso da UE e doutros ámbitos territoriais en procesos de integración.

• Tamén prestarase atención á difusión de novas ideas xeradas no ámbito das ciencias políticas e económicas cuxa importancia fora sido testada na controversia científica ou académica.

• Por razóns de proximidade e compromiso, a tribuna prestará especial atención aos procesos políticos e sociais que afecten ás sociedades palestina e española, contempladas nos seus respectivos contextos estratéxicos e culturais.

2) Obxectivos específicos da Tribuna.

• Conferencias e conferencias coloquio. As conferencias correrán a cargo dun referente, nacional ou internacional, no tema obxecto de debate. Éste estará acompañado na mesa por outros dous expertos, que tamén aportarán a súa opinión, e posteriormente abrirase un coloquio no que poderán intervir os asistentes. Ademais, na mesa estará un membro da Fundación Araguaney – Puente de Culturas, que exercerá de presentador e moderador dando quendas de palabra e axilizando as intervencións cando o considere oportuno.

11

• Mesas de debate e mesas redondas que poderán ser seguidas de coloquios.

• Fomentar a participación cidadá nas conferencias coloquio. Para o cal saímos á rúa, á universidade, a sedes de institucións, etc en función da temática a tratar para recoller preguntas que se formularán durante o coloquio da Tribuna. Ademáis, as Tribunas se poden seguir en directo en streaming e se poderán formular peguntas e comentarios a traves das redes.

• Foros de debate, partindo de propostas iniciais desenvolvidas por un ou varios expertos.

• Proxeccións cinematográficas comentados de cinefórum.

ou

documentais

temáticos

• Foros estables e periódicos, de carácter reducido, sobre temas de actualidade ou sobre temáticas especiais.

• Recitais poéticos, literarios, musicais ou mixtos referidos a realidades sociais de interese propio da Fundación.

• Cursos e encontros orientados á formación de expertos e ao público universitario en xeral.

• Convenios con institucións, fundacións e empresas para o desenvolvemento conxunto de actividades comprendidas nos fines da Fundación Araguaney – Puente de Culturas.

• Presentación de libros, informes, edicións fonográficas e demais producións artísticas.

• Calquera outra actividade que poida servir de canle ou potenciador dos obxectivos propios da Fundación Araguaney – Puente de Culturas.

12

2.3 Sede das actividades da Tribuna:

As actividades do Taller terán lugar preferentemente na sede da Fundación Araguaney – Puente de Culturas, situada en Santiago de Compostela, rúa Montero Ríos 25-27.

A Fundación Araguaney – Puente de Culturas poderá desprazar as actividades da Tribuna a outras cidades dentro e fora de Galicia cando o considere operativo por razóns da materia tratada ou cando a actividade se desenvolva en convenio ou cooperación con outras institucións, fundacións ou empresas que desexen ampliar o seu ámbito de actividade e o seu público potencial.

2.4 Dirección dos programas:

A dirección Tribunas de Debate Araguaney estará a cargo do Presidente da Fundación, que será o encargado de presentar os programas ao Patronato e dar conta dos seus resultados.

O Presidente da Fundación será quen fixe a cadencia temporal das actividades e que autorcie os seus presupostos.

O Presidente da Fundación poderá delegar nos xestores da mesma os aspectos que considere convenientes.

13

14

3. PROGRAMACIÓN DO 2013:

Están previstas unha serie de Tribunas que se realizarán cunha periocidade quincenal. Cada actividade pode ter varias sesións que se levarán a cabo os primeiros e terceiros luns de cada mes, nun horario de 20:00h a 22:00h.

3.1 Programación organizada: 1) “Entrada e Saída da Crise”.

2) “Incompetencia, Corrupción E Desafección Cidadá no caso Español”.

3) “Dous anos de Primaveras Árabes: Evolución e Perspectivas”.

4) “O Papel dos Media na Democracia e na Crise”.

5) “A Reforma Administrativa e a Reestructuración Territorial do Estado”.

6) “A Crise das Organizacións Internacionais a partir do 11 S e da guerra de Irak”.

7) “A situación política en Venezuela despois de Chávez” 8) “Valoración e perspectivas do conflito en Siria”

15

1 “Entrada e Saída da Crise”.

Día e hora: 04/03/2013 ás 20:00h.

Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

Obxectivo: Analizar o noso presente condicionado por unha crise global. Tratar os aspectos políticos e económicos, o global e o local na concreción das crisis nacionais.

RELATORES: Xosé Carlos Arias Moreira, Catedrático de Economía Aplicada na Universidade de Vigo e columnista habitual de La Voz de Galicia e colaborador de El Pais.

José Manuel Estevez-Saá, analista de política internacional, profesor da UDC e colaborador habitual de El Correo Gallego.

Luís Caramés, catedrático de Economía Aplicada. E patrono da Fundación Araguaney.

2 “Incompetencia, Corrupción e Desafección Cidadá no caso Español”.

Día e hora: 11/03/2013 ás 20:00h.

Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

Obxectivo: Analizar a orixe de corrupción da sociedade española ata a actualidade e valorar os mecanismos necesarios para evitar que se sigan a producir estas dinámicas.

Ademáis, analizaremos a desafección cidadá ante os partidos políticos e os seus dirixentes e a importancia da responsabilidade civil na mellora do sistema democrático.

RELATORES Carlos Varela García, Fiscal Superior da Comunidade Autónoma de Galicia.

Fermín Bouza Álvarez, catedrático de Socioloxía na UCM. Colaborador habitual con El País.

Xosé Luís Barreiro Rivas, profesor na facultade de Ciencias Políticas da USC. Colaborador habital en La Voz de Galicia. E patrono da Fundación Araguaney.

16

3 “Dous anos de Primaveras Árabes: Evolución e Perspectivas”.

Día e hora: 08/04/2013 ás 20:00h.

Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

Obxectivo: Analizar, tras a celebración do segundo aniversario dos levantamentos populares nos Países Arábes, a situación actual de Países como Túnez, Exipto, Libia e Siria e ver como se desenvolveu o proceso das revoltas populares.

RELATORES: Eduardo López Busquets, Director Xeral de Casa Árabe.

María Teresa Ponte Iglesias, Catedrática de Dereito Internacional Público e Relacións Internacionais da USC.

4 “O Papel dos Media na Democracia e na Crise”.

Día e hora: 16/04/2013 ás 20:00h Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

Obxectivo: Analizaremos a evolución do papel dos medios dende o inicio da democracia ata a actual situación de grise global, as estructuras ás que responden e a súa influencia na opinión pública. Trataremos de buscar respostas a preguntas como, por exemplo, se cumplen coa súa función de informar á sociedade ou exercen a manipulación; existe a liberdade de prensa ou os media responden a intereses políticos ou económicos; os cambios necesarios para salvar a unha profesión en crise.

RELATORES: Ramón Lobo, xornalista.

José Luís Gómez, xornalista.

Carlos Caneiro, escritor.

Jesús A. Núñez Villaverde, director do IECAH. E director da Fundación Araguaney.

17

5 “A Reforma Administrativa e a Reestructuración Territorial do Estado”.

Día e hora: 06/05/2013 ás 20:00h Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

Obxectivo: Analizar temas de actualidade coma a fusión e intervención de Concellos e consecuencias derivadas, o futuro das Deputacións, das Comunidades Autónomas e do Senado.

RELATORES: Sonia Rodríguez-Campos, Directora de la EGAP Diego Calvo Pouso, Presidente da Deputación Provincial da Coruña.

Xosé Luis Barreiro Rivas, profesor na facultade de Ciencias Políticas da USC. Colaborador habital en La Voz de Galicia. E patrono da Fundación Araguaney.

6 “La Crisis de las Organizaciones Internacionales a partir del 11 S y de la guerra de Irak”.

Día e hora: 21/05/2013 ás 20:00h Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

RELATORES: Jesús Núñez Villaverde, director do IECAH y profesor de la Universidad Pontificia Comillas.

Felipe Sahagún, profesor de Relacións Internacionais na Facultade de Ciencias da Información da UCM e Membro do Consello Editorial do periódico diario El Mundo.

Irene Rodríguez Manzano, profesora de Relacións Internacionais da USC.

18

7 “ A situación política en Venezuela despois de Chávez” Día e hora: 27/05/2013 ás 20:00h Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney.

RELATORES: Roberto Montoya, xefe de Internacional do diario El Mundo, colabora regularmente co CIP (Centro de Investigación para a Paz) e co IGADI. Roberto Mansilla Blanco, analista do Instituto Galego de Análise e Documentación Internacional. Actualmente é corresponsal e colaborador da revista de análise e información ZETA (Venezuela).

Pilar Cagio Vila, é profesora de Historia de América na USC. E directora do Centro Interdisciplinario de Estudos Americanistas “Gumersindo Busto”.

8 “Valoración e perspectivas do conflito en Siria Día e hora: 19/06/2013 Lugar: Salón Olivo do Hotel Eurostars Araguaney RELATORES: Ignacio Alvarez-Ossorio, Profesor de estudos árabes.

Jesús Núñez Vilaverde Director do IECAH

19

4. ASISTENCIA A TRIBUNA:

Os encontros das Tribunas de Debate Araguaney veñen obtendo diferentes cifras de asistencia e participación en función do xeralista ou específico que sexa o tema a tratar. Non obstante, tomando como base pasadas edicións, podemos aventurar unha asistencia media aproximada dunhas 150 persoas por sesión.

Este ano implantouse a retransmisión en streaming de tódalas Tribunas a través do servicio USTREMING, tivo unha media de 250 espectadores por tribuna.

Tomando esta cifra como referencia, a nosa estimación de asistencia total a todas as sesións da tribuna sería de 3.000 persoas. Esta cifra é aproximada e supón unha estimación baseada na asistencia a edicións pasadas dos “Foros Araguaney”, precursores da “Tribuna de Debate Araguaney.

20

5. USO DA LINGUA GALEGA:

Sempre que tódolos poñentes da Tribuna coñezan o idioma galego, utilizarase esta lingua de forma prioritaria. No caso de que algún dos poñentes non coñeza o galego, utilizarase o castelán e, no caso de que o poñente non fale ningún de estes dous idiomas, contratarase a un tradutor para facer tradución simultánea.

Utilizarase o galego en todos os materiais de difusión da actividade.

21

6. DIFUSIÓN DE CONTIDOS:

A Tribuna asume un compromiso especial coa comunicación e a publicidade nos seguintes aspectos:

1. Elaboración e publicación de libros ou resumos cos contidos das súas sesións.

2. Difusión nos medios de comunicación e redes sociais de todas as súas actividades e obxectivos.

3. Creación de arquivos documentais que poidan ser de interese para os investigadores e estudantes.

4. Todos os poñentes, tanto os principais como os que forman parte das mesas redondas, han de traer por escrito as ideas que vaian a reproducir.

5. Todas as Tribunas han de ser gravadas con cámara, xa que axuda á transcrición e redacción dos contidos.

6. Todas as Tribunas serán restrransmitidas en directo a través da páxina web da Fundación Araguaney, www.fundacionaraguaney.org.

22

7. DIFUSIÓN EN MEDIOS:

A “Tribuna de Debate Araguaney” ha de ter o seu propio logotipo.

Será un deseño específico para a Tribuna, aínda que enmarcado na imaxe xeral da Fundación Araguaney, e poderase utilizar de forma independente ou asociado ao da Fundación.

En caso de obter colaboración económica por parte de Institucións ou Empresas, tamén se incluirá o logo de éstas en todas as actividades relacionadas coa “Tribuna de Debate”. .

23

7. HISTÓRICO:

As conferencias e foros veñen realizándose dende o nacemento da Fundación Araguaney – Puente de Culturas, no ano 1984. As súas salas de conferencias foron un lugar de encontro e diálogo durante a última etapa da transición democrática aberta a todos os cores e ideoloxías polítcas.

Históricos líderes políticos como Adolfo Suárez, Santiago Carrillo ou Fernández Albor participaron en mitins e conferencias celebradas nas nosas instalacións. Ademais, tivemos a honra de ser visitados por personalidades relixiosas de diferentes credos.

Esta mentalidade aberta, enfocada ao diálogo construtivo como fonte de entendemento e coñecemento, permanece tan viva como sempre.

Nestes 29 anos temos organizados mitins, conferencias, presentacións e publicacións de libros e teses doutorais, exposicións de arte, xornadas gastronómicas, proxectos sociais, diversos talleres (danza, caligrafía, cociña, etc), cursos, concertos e un festival de cine único en Europa que xa leva dez edicións.

Ademais, podemos presumir de organizar as actividades con éxito.

Proba disto é que temos unha media aproximada de 150 asistentes nas conferencias e foros que organizamos, cifra que oscila dependendo do específico ou xeralista que sexa o tema a tratar.

24

25

8. POSIBLES CONTRAPRESTACIÓNS:

Inclusión como patrocinador en todo o material impreso das Tribunas, como son invitacións,trípticos, posters, pop-ups, catálogos e flyers.

Mención en todos os comunicados de prensa e as entrevistas relacionados que se concedan a medios de comunicación.

Aparición como patrocinador nos anuncios das Tribunas que se publicarán en prensa.

Presenza nas roldas de prensa, tanto na da presentación do proxecto como na da inauguración das Tribunas.

Nomeamento na Memoria Anual que edita a Fundación Aragaueny- Puente de Culturas Inserción na páxina web da Fundación.

Presenza nas redes sociais relacionadas coa Fundación (facebook, twitter e youtube)

26

10. ANEXO

27

28

LUNS 4 MARZO 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“ENTRADA E SAÍDA DA CRISE” Participan:

José Manuel Estévez-Saá Analista de política Internacional

Xosé Carlos Arias Moreira Catedrático de Economía Aplicada

Modera:

Luís Caramés

Catedrático de Economía Aplicada

A Fundación Araguaney-Puente de Culturas, guiada polo seu espírito de traballo en beneficio da sociedade, abre unha tribuna de debate para que a xente poida acudir, escoitar e aportar ideas co obxectivo de contribuír á rexeneración democrática e a unha maior responsabilidade civil.

O obxectivo principal da Tribuna é a rexeneración de ideas e de proxectos e está orientada a impulsar o cambio da sociedade actual cara á sociedade futura, contemplando as causas e as leccións da actual crise financeira e dos conflitos bélicos, étnicos, políticos e económicos, nos que nos atopamos inmersos.

Tamén se prestará atención á difusión das novas ideas xeradas no ámbito das ciencias políticas e económicas cuxa importancia sexa testada na controversia científica ou académica.

Por razóns de proximidade e compromiso, a tribuna prestará especial atención aos procesos políticos e sociais que afecten ás sociedades palestina e española, contempladas nos seus respectivos contextos estratéxicos e culturais.

Na idea de “Tribuna” vai implícita a organización de foros de debate, pero pódese estender tamén a outras actividades, como recitales poéticos e musicais, sesións de intercambio científico entre expertos, actividades de formación relativas aos procesos de información e activación de memoria, intercambios multidisciplinares que abarquen moi diferentes enfoques dunha mesma cuestión, e a todo o que teña que ver co uso e difusión científica ou divulgativa dos resultados obtidos. Permitindo, deste xeito, un maior dinamismo na súa organización.

Todo iso axudaranos á xeración de ideas para un rearme intelectual sobre política, democracia, economía e dos procesos de modernización da sociedade a nivel global.

30

“ENTRADA E SAÍDA DA CRISE”

O obxectivo da primeira Tribuna é analizar as causas que orixinaron esta crise global, a súa longa xestión, as medidas e reformas necesarias para saír da crise, tanto desde unha perspectiva internacional como nacional.

31

JOSE MANUEL ESTEVEZ-SAÁ

Analista de Política Internacional www.josemanuelestevezsaa.com www.facebook.com/josemanuelestevezsaa

Crítico cultural, analista de política internacional e Profesor Titular de Literatura, Historia e Cultura dos Países de Fala Inglesa na UDC, onde coordina o programa de doutorado Novas Aproximaciones aos Estudos Anglo-Norteamericanos e Irlandeses.

Doutor en Filoloxía, Estudos Culturais e Literarios dos Países Anglófonos, Máster en Dereito da Unión Europea, Máster en Relacións Internacionais e Comercio Exterior, e Máster en Inmigración, Políticas Sociais, Integración e Cidadanía.

Dirixe un proxecto I+D+I do antigo Ministerio de Ciencia e Innovación sobre hambrunas europeas nas súas (con)textos, e outro do actual Ministerio de Economía e Competitividad sobre tipoloxías da (e/ in)migración.

Recibiu numerosos premios académicos e as súas publicacións abarcan desde os estudos culturais e literarios, ata as relacións internacionais e a política exterior.

32

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA ENTRADA E SAÍDA DA CRISE

O analista de política internacional e profesor da UDC, José Manuel Estévez-Saá dixo que “o sacrificio conxunto en beneficio dun ben común está a ser cada vez máis cuestionado. Pero debemos facer causa común se queremos saír airosos deste atranco”.

Estévez-Saá dixo que “se nos mantemos unidos e seguimos adiante co noso sono, quen vai a poder cunha Europa que existe dende hai 2.500 anos”.

Afirma Estévez-Saá que “as voces do presidente do Consello, Herman Van Rompuy, de Catherine Ashton, Alta Representante, de José Manuel Durão Barroso, presidente da Comisión, e de Mario Draghi, presidente do BCE, non poden ser discordantes nin soar a destempo. As respostas aos problemas teñen que ser rápidas e decididas, aprobadas por consenso xeral. O Tratado de Lisboa é o suficientemente flexíbel como para articular os cambios necesarios que permitan introducir novos instrumentos de acción sobre o crecemento e o emprego”.

Estévez-Saá tamén sinalou que “de seguir así as cousas, será Alemaña a que decida se a Europa do Euro foi só un espellismo ou se, pola contra, aínda queda marxe para loitar e sobrepoñerse ás difíciles circunstancias que acosan ao mal chamado vello continente”.

Estévez-Saá cre que “se deben tomar decisións valentes de amplo calado estrutural, como son o reaxuste do gasto xeral e específico a compra de débeda polo BCE, a redución dos custos produtivos e laborais (non salariais), o fomento da competitividade exterior, un impulso aos mecanismos de intercambio en territorio da Unión, a modificación das políticas fiscais, a corrección do desequilibrio estrutural entre Alemaña e os países da zona sur europea, novas axudas integrais á iniciativa, a creación e o asentamento empresarial, revalorizar a moeda (en vez de xogar coas hipóteses de depreciación e devaluación), dar carácter permanente ao Fondo de Estabilidade, implicar aos ministros de Exteriores nos cumios decisorias, etc. “.

Insiste Estévez-Saá en que “os sacrificios que impoñen os

33

recortes e a austeridade deben aplicarse paralelamente a novos esforzos de investimento que logren recapitalizar as arcas nacionais e xerar unha saída sostida pero decidida á traxedia do desemprego”.

“Poucas cousas se me ocorren tan frustrantes como non ser capaces de facer algo para axudar a eses case 26,3 millóns de parados que temos en Europa (dos cales máis dun terzo son españois). É coma se tivésemos equivocado as nosas prioridades”, apuntou Estévez-Saá.

Para José Manuel Estévez-Saá” é esencial que dende Europa se impulsen leis que protexan os riscos de investimento, que amparen os proxectos competitivos de empresarios e autónomos, que blinden os avatares das negociacións internacionais, que premien os esforzos de contratación laboral, que impoñan unha repartición máis equitativa de cargas e beneficios, e que articulen unha regulación común e global dos sectores fiscais e bancarios”.

Aludindo a España, Estévez-Saá insistiu en que “aos cidadáns xa non se lles pode pedir máis, especialmente nun momento no que mesmo os piares do Estado de benestar víronse resentidos”. Segundo o analista e profesor da UDC, “agora é a Administración (central, autonómica e local) a que debe facer o esforzo, reducindo o seu tamaño, simplificando a súa estrutura, prescindindo de privilexios e racionalizando competencias.

Non é hixiénico esixir tantos esforzos aos contribuíntes mentres os que xestionan o noso diñeiro non se apertan o cinto ata o extremo”.

Tamén dixo Estévez-Saá que “a desunión nos degrada, o desmembramento autonómico nos debilita e a falta dun consenso político nos afunde dentro e fóra das nosas fronteiras”.

Para Estévez-Saá, “innovación, internacionalización e crecemento deben ser as nosas metas. Son proxectos de futuro, pero demandan unha actuación veloz no presente”.

Referíndose a Galicia, José Manuel Estévez-Saá insistiu en que “administración, universidades, empresas e autónomos debemos traballar

34

en equipo. Fomentar convenios. Intercambiar iniciativas e plans”.

Concluíu Estévez-Saá a súa intervención, tras facer un percorrido pola crise que afecta aos nosos países veciños, con palabras animosas cara a Galicia: Fáltanos coordinación, compromiso, orgullo de país, sentido reivindicativo, capacidade para traballar en equipo, sentimento de familia e iniciativa á hora de defender e vender algo que por si mesmo é valioso e excelente: a nosa Galicia e as nosas xentes. Galicia non é só “calidade” nalgúns sectores, senón “excelencia” na maioría deles. Só falta que o creamos, poñamos o que está da nosa parte, e actuemos en consecuencia”.

35

XOSÉ CARLOS ARIAS MOREIRA

Catedrático de Economía Aplicada www.xosecarlosarias.blogspot.com.es

Catedrático de Economía Aplicada. dirixiu numerosos cursos de posgrado e doctoramento en diversas Universidades españolas e iberoamericanas, así como no Instituto de Florencia e no Banco Interamericano de Desenvolvemento, con sede en Washington.

Entre as súas publicacións máis relevantes destacan “A torre da arrogancia. Políticas e mercados logo da tormenta”, “The Institutional Foundations of the Economic Policy Transition in Spain, 1975-1991”, “Organización de gobernos e mercados. Análise de casos desde a nova economía institucional” , “ A formación da política económica”, “ Leviatán tralo naufragio. Políticas económicas e financeiras nos anos trinta”.

Actualmente é columnista habitual da Voz de Galicia e colaborador de El Pais.

36

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA ENTRADA E SAÍDA DA CRISE

Entre 1980 e 2007 prodúcese unha gran transformación nas finanzas, cuantitativa (cambio de dimensión das finanzas: formación dunha crecente burbulla de débeda) e cualitativa (procesos xigantes de innovación, de desregulación e internacionalización, todo impulsado pola gran revolución das tecnoloxías da información). A globalización contemporánea, extraordinariamente desequilibrada cara o financeiro.

Asúmese dun modo moi xeneralizado que os mercados son “omnipotentes, omnipresentes e omniscientes”, é dicir, infalibles nas súas decisións.

O crecemento sen inflación sostido no tempo, xunto con esa suposta “omnisciencia” dos mercados crea unha gran ilusión: a mentalidade –cuxo principal representante é o anterior presidente da Reserva Federal, Alan Greenspan- de que ao fin temos alcanzado unha economía estábel no longo prazo, sen ciclos, un estado de racionalidade colectiva.

Isto é algo que ocorreu xa no pasado, noutros moitos períodos de xeneración de burbullas financeiras - cando se di “si, pero este tempo é distinto” estase preparando o terreo para o desastre.

Esa mentalidade colectiva foi, polo tanto, o caldo de cultivo perfecto para que sobrevise o desastre.

En España, o mesmo, pero a unha escala aínda maior: un crecemento forte e prolongado, pero baseado en parte –nun 10% aproximadamente- na débeda contraída nos, por entonces abundantes, mercados exteriores.

Ese sobre-gasto, é importante dicilo, foi moito máis en inverstimento (en moitos casos non ben pensada) que en consumo: non fumos cigarras, senón “formigas polo mal camiño”. Esa má senda do investimento deuse tanto no sector público coma no privado, pero moito máis neste último: da débeda total da economía española de 2008, a inmensa maior parte era privada.

37

Despois de dous tipos de políticas económicas contrapostas (a de 2008-200 e a de 2013-2013) quizáis nos encamiñabamo cara a unha terceira fase.

En todo caso, a política de austeridade compulsiva e xeneralizada, aplicada sobre todo en Europa dende maio de 2010 é un fracaso visíbel. Algún cambio terá que haber.

O problema de fondo é que os grandes fallos sobrevidos en 2008 non teñen sido corrixidos en profundidade:

As finanzas non teñen sido postas baixo un estrito control (aínda que se teñan dado algunhas reformas interesantes)

Países como España seguen vivindo nunha gran contradición: é inevitábel que se produza un proceso de desendebedamento masivo (que ata o de agora avanzou moi pouco), pero iso supón un gravísimo impedimento para voltar a crecer: con iso conviviremos ao menos por 4 ou 5 anos máis: nese contexto de elección difícil, a política económica tería que ser máis sutil, máis cambiante, moito menos dogmática do que ten sido nos últimos anos (o problema é que os gobernos decisivos, en Berlín e Bruselas, de momento son os máis inflexíbeis (e equivocados).

38

LUIS CARAMÉS

Doutor en economía e Catedrático de Economía Aplicada www.facebook.com/luis.caramesvieitez

Doutor en Economía e Catedrático de Economía Aplicada. Ex decano da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais da USC.

Profesor invitado en Universidades de Burdeos e Pau, Católica de Santos, Pontificia de Sao Paulo e business School de Curitiba.

É membro do consello asesor de revista “ Facenda Pública Española” e Académico da Real Academía de Ciencias Política e do Consello científico do Centro de Estudos Avanzados da USC.

Entre as súas publicacións destacan: “Introdución á Facenda Autonómica e Local”, “A Balanza Fiscal de Galicia” e “Economía Pública Local”

É patrono da Fundación Araguaney-Ponte de Culturas.

39

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA ENTRADA E SAÍDA DA CRISE

A crise americana das subprime acabou contaxiando ás economías europeas e, entre elas, á española, que se atopaba nunha situación delicada como consecuencia da hipertrofia do sector inmobiliario. Tampouco a Unión Europea xestionou dilixentemente a crise desatada.

Nunca os bos arquitectos construíron edificios con alicerces dubidosos, baixo pena de asumir riscos de consecuencias non sempre calculables de antemán, e isto, na delicada armazón da UE, esqueceuse máis dunha vez. A coordinación presupostaria e macroeconómica non admite xa dilación, se non queremos condenar o maior proxecto supranacional da historia a morrer entre as ruínas dunha arquitectura institucional incoherente.

Estamos na senda do modelo americano, un federalismo que en Europa entra con fórceps a través das finanzas.

40

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

41

42

43

DOSSIER DE PRENSA

44

48 AGENDAS

EL CORREO GALLEGO

LUNES 04 DE MARZO DE 2013

Agendas tribuna de debate Santiago. Hotel Eurostars Araguaney. 20.00 horas.

El tema de la primera sesión de la I Tribuna de Debate de la Fundación Araguaney es La entrada y salida de la crisis.

En ella tomarán parte José Manuel Estévez-Saá, analista de política internacional, Xosé Carlos Arias Moreira (foto), catedrático de Economía aplicada, y Luis Caramés, catedrático de Economía aplicada y patrón de la fundación.

aCtos na Cidade da Cultura

teatro Santiago. Salón Teatro. 21.00 horas. Representación de Agamenón. Volvín do supermercado e deille unha malleira ao meu fillo

4 MARZO. 10.15 horas. O vicepresidente e conselleiro de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza, Alfonso Rueda, acompañado da directora da Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), Mar Pereira, presidirá o Consello Reitor da Amtega no que se aprobará o Contrato de Xestión Plurianual da Axencia e o Plan de Acción 2013. Na sala de xuntas da Amtega, 2º andar, edificio CINC, Cidade da Cultura.

10 MAR / 28 ABR. BRINCA

os luns do ateneo Santiago. Rúa do Vilar, 19. 20.00 horas. Conmemoración del Día de la Mujer. Conferencia a cargo de Teresa CondePumpido, presidenta del Consello Consultivo de Galicia.

ActoS DEl DíA SANTIAGO

09.00h. sede del Consorcio. El alcalde compostelano y presidente del Consorcio, Ángel Currás, preside la comisión ejecutiva de dicha entidad.

10.30h. sindicato nacional de CCoo (Miguel Ferro Caaveiro, 8). Presentación del estudio Los recortes y la reforma laboral, letales para el empleo de las mujeres en Galicia. Intervendrán: Mabel Pérez, secretaria da Muller de CCOO de Galicia, y Silvia Parga, economisma de CCOO. 11.00h. Parlamento. Rueda de prensa del portavoz del grupo parlamentario del BNG, Francisco Jorquera, sobre asuntos de actualidad política.

12.00h. Hospital Clínico universitario. El gerente de la Xerencia de Xestión Integrada de Santiago, Luis Verde Remeseiro; el jefe de servicio de Hematología-Hemoterapia del CHUS, José Luis Bello López, y el responsable de la unidad de Oncohematología Pediátrica del CHUS, José Miguel Couselo Sánchez, presentarán, en rueda de prensa, los datos referidos a los trasplantes de médula ósea que se realizaron en el hospital.

12.00h. Concello. Rueda de prensa del director-gerente del Auditorio de Galicia, José Víctor Carou, acompañado por Miguel Costas y su banda, para presentar el concierto de este último en la Sala Capitol el domingo 10 de marzo.

12.30h. Parlamento. Rueda de prensa del portavoz del Grupo Parlamentario Popular, Pedro Puy, sobre asuntos de actualidad.

12.30h. Concello. El concelleiro de Participación Cidadá e Cen-

tros Socioculturais, Francisco Noya, presenta la nueva imagen de la concellería de Centros Socioculturais.

15.00h. Colegio Mayor la estila. Actos de la Semana Grande.

Tertulia con José Julio Fernández, valedor do pobo. A las 17.00 horas, campeonato triangular intercolegial de fútbol sala.

17.30h. san Caetano. La conselleira do Medio Rural e do Mar, Rosa Quintana, acompañada por el secretario xeral de Medio Rural e Montes, Tomás FernándezCouto, firmará un convenio de colaboración con la Federación Galega de Caza en materia de prevención y defensa contra los incendios forestales.

19.00h. edificio docente roberto novoa santos (Complejo Hospitalario universitario de santiago). Inauguración del curso de la Cátedra de Hidrología Médica de la USC-Balnearios de Galicia. Conferencia: El doctor Luis Rodríguez Míguez abordará la historia del termalismo en Galicia.

20.00h. Hotel eurostars araguaney. Tribuna de debate: La entrada y salida de la crisis.

20.00h. Concello. El alcalde de Santiago, Ángel Currás, preside el acto de entrega de los trofesos a la Deportividad.

20.00h. rúa do Vilar, 19. Conferencia Mujer y justicia, a cargo de Teresa Conde-Pumpido, presidenta del Consello Consultivo de Galicia dentro del ciclo Os Luns do Ateneo.

20.00h. Paraninfo de la universidade (Facultade de Xeografía e Historia). XVI Ciclo de Novos Intérpretes de la Asociación Galega da Lírica Teresa Berganza.

21.00h. salón teatro. XIX Festival Internacional de Teatro

Universitario. Representación de Agamenón. Volvín do supermercado e deille unha malleira ao meu fillo, de Rodrigo García, por el Aula de Teatro de la USC. 22.00h. a reixa. Tributo a Lee Morgan. Concierto a cargo de Álvaro Trillo, Alex Salgueiro, Martinho Mato e Manuel Payno.

VIGO 10.30h. delegación territorial de la Xunta (Concepción arenal, 8). La secretaria xeral da Igualdade, Susana López Abella, y la delegada territorial de la Xunta en Vigo, María José Bravo Bosch, presentarán a ayuntamientos y asociación de mujeres del área territorial de Vigo el VI Plan de Igualdad.

13.30h. Hospital Xeral de Vigo.

La conselleira de Sanidade, Rocío Mosquera Álvarez, acompañada de la gerente del Servizo Galego de Saúde, Mª Nieves Domínguez González, presentarán a los profesionales de Vigo al nuevo gerente del Chuvi, Mario González González.

PONTEVEdRA 20.30h. teatro Principal. Concierto del trío Contzen-Hakhnazaryan-del Pino. Mirijam Contzen (violín), Mikayel Hakhnazaryan (violonchelo) y Daniel del Pino (piano).

OuRENSE 11.00h. expourense. Rueda de prensa para presentar Xantar.

14º Salón Galego de Gastronomía e Turismo (Expourense, del 6 al 10 de marzo de 2013).

LuGO 20.00h. Museo interactivo da Historia de lugo (parque da Milagrosa). Proyección de la película Katmandú, de Iciar Bollaín.

GAIÁS. Brinca Gaiás trata de achegarlles aos máis pequenos da casa a paixón pola música, a ópera, o teatro ou a danza a través do xogo e a diversión.

EXPOSICIÓNS -’Gallaecia Petrea’. Martes a domingo, de 11.00 a 20.00 horas. Luns pechado. Ata o 31 de marzo. Gallaecia Petrea é unha homenaxe á arte e á cultura galega a través da pedra ao longo da súa historia: dos petróglifos á arte contemporánea.

tertulia Santiago. Colegio Mayor La Estila. 15.00 horas.

Con José Julio Fernández, valedor do pobo.

20.30h. Círculos de las artes.

Concierto a cargo de Florent Héau y Marcela Roggeri.

muSEoS SANTIAGO Arte Sacro l Monasterio de Antealtares. Vía Sacra (iglesia).

Teléfono: 981.58.31.27.

Casa da Troia l Rúa da Troia, 5.

Teléfono: 981.58.51.59.

Museo Pedagóxico de Galicia l San Lázaro, 107. Teléfono: 981.54.01.55.

Museo do Pobo Galego l San Domingos de Bonaval. Teléfono: 981.58.36.20.

Museo de San Martín Pinario l Praza de San Martiño Pinario.

Teléfono: 981.58.30.08.

Museo das Peregrinacións l San Miguel, 4. Teléfono: 981.58.15.58.

Martes a viernes, de 10.00 a 20.00 horas. Sábados, de 10.30 a 13.30 y de 17.00 a 20.00 horas. Domingos, de 10.30 a 13.00 horas.

Catedral l Teléfono: 981.58.11.55.

Entrada: 5 euros (incluye visita al Pazo de Xelmírez). De martes a sábado, de 10.00 a 14.00 horas y de 16.00 a 21.00 horas. Domingos, de 11.00 a 14.00 horas.

Terra Santa l Convento de S a n Fra n c i s c o . Te l é f o n o : 981.58.16.00.

Colexiata de Sar l Parroquia de Sar. Teléfono: 981.56.28.91.

Colegio Médico l San Pedro de Mezonzo, 39. Teléfono: 981.59.55.62. Horario de visita: (laborables) por las mañanas.

Entrada gratis.

Fundación Museo de las Ciencias l Facultad de Químicas de la Universidade de Santiago. Teléfono: 981.59.35.89.

ExpoSicioNES A.dFuga Arte Contemporánea Rúa Preguntoiro, 28. Teléfono: 667.82.31.12. De martes a domingo, de 12.00 a 14.00 horas y de 18.00 a 21.00 horas. Exposición La intimidad descubierta de Gema López. Hasta el 10 de marzo.

Auditorio de Galicia Avenida do Burgo das Nacións. Exposición: Unidos por el arte. Colección de pintura del Concello de Santiago de Compostela y del Consorcio de Santiago. Hasta el 21 de abril. De lunes a domingo de 10.00 a 14.00 y de 16.00 a 19.00 horas.

Auriol Arte República de El Salvador, 2 - segundo. Teléfono: 981.56.17.64. Exposición permanente de pintura.

Previa cita.

Bus Station Space Plaza Camilo Díaz Baliño, 17. Teléfono: 625.34.20.65. De 11.00 a 13.30 horas y de 17.00 a 20.30 horas.

Casa de la Parra Praza da Quintana. Teléfono: 981.54. 54.00. De martes a sábado, de 11.00 a 14.00 horas y de 16.00 a 20.00 horas. Domingos, de 11.00 a 14.00 horas.

Centro Galego de Arte Contempánea (CGAC) Rúa Valle Inclán, s/n. Teléfono: 981.54.66.29. Exposición: Vibracións prohibidas, de varios artistas.

Hasta el 10 de marzo. De martes a domingo, de 11.00 a 20.00 horas.

Los lunes permanecerá cerrado.

Espacio de Arte Campus Stellae Rúa Concepción Arenal, 1. Exposición de dibujos de Ipad de Mariano Casas Gil. Hasta el 5 de abril. De lunes a viernes de 09.00 a 20.00 horas.

Espacio de Arte de El Correo Gallego Rúa do Preguntoiro, 29. Teléfono: 981.54.37.00. Exposición Retratos con nombre propio, del fotógrafo Plácido L. Rodríguez. De lunes a

viernes, de 09.00 a 21.00 horas.

Sábados y domingos, de 09.00 a 15.00 horas.

Fundación Eugenio Granell Pazo de Bendaña - Praza do Toural, s/n. Teléfono: 981.57.63. 94. Exposición Novos fondos da fundación.

Obra de Eugenio Granell. Exposición permanente. Exposición Retorno ao salvaxe, de Sergrio Lima.

Hasta el 26 de mayo. Exposición Mientras tanto, la lógica de objeto..., de Rosendo Cid. Hasta el 21 de abril.. Exposiciones 2ª planta: Amor, poesía y Libertad (Eugenio Granell), Paisajes húmedos (colección surrealista), Cuerpos de papel (Amparo Segarra). Estas tres exposiciones hasta el 2 de junio. De martes a sábado de 11.00 a 14.00 y de 16.00 a 20.00 horas. Domingos, de 11.00 a 14.00 horas. Lunes y festivos cerrado.

Fundación Novacaixagalicia Rúa do Vilar, 19. Exposición Colección Novacaixagalicia. Exposición: Leopoldo Nóvoa, más allá del tiempo. Hasta el 10 de marzo. Todos los días de 12.00 a 14.00 horas y de 16.00 a 21.00 horas.

Galería durán Rúa Montero Ríos, 18, esquina General Pardiñas. Teléfono: 981.57.71.58. Exposición permanente de pintura gallega. De lunes a viernes, de 11.00 a 13.00 horas y de 16.30 a 20.00 horas.

Galería Espacio 48 Rúa do Vilar, 48. Teléfono: 981.

57.55.68. Exposición de Roberto González Fernández titulada San Sebastián. Hasta el 8 de marzo. De lunes a viernes de 12.30 a 14.00 horas y de 18.30 a 21.00 horas.

Galería José Lorenzo Rúa do Toural, 9. Teléfono: 981.58.74.33. Exposición permanente de fondos de galería. De 11.30 a 14.00 y de 17.30 a 21.00 horas. Domingos, de 11.30 a 14.00 horas.

Galería Metro Rúa Nova, 24. Telefóno: 881.

03.14.79. De martes a sábado, de 17.00 a 21.00 horas.

DOSSIER DE 45 PRENSA

La Voz de Santiago

MARTES 5 DE MARZO DEL 2013 Delegado: Ignacio Carballo González Jefe comercial: Ramón Nóvoa Núñez

A PIE DE CALLE

PATIO DE VECINOS

Salir de la crisis y con mejor democracia 1

JOSÉ FERNÁNDEZ redac.santiago@lavoz.es

1

Con el fin de discutir ideas válidas para salir de la crisis y que sirvan además para mejorar la democracia, la Fundación Araguaney-Puente de Culturas inició anoche una tribuna de debate. El presidente de la entidad, Ghaleb Jaber Ibrahim, reivindicó «el papel protagonista que ha de ejercer la sociedad civil para liderar el cambio hacia una regeneración democrática» e insistió en el interés de la «participación ciudadana». La sesión la moderó el profesor de la USC Luis Caramés y fueron ponentes José Manuel Estévez-Saá, de la Universidade da Coruña; y Xosé Carlos Arias Moreira, catedrático de Economía Aplicada. Caramés defendió la necesidad de «coordinación presupuestaria y macroeconómica» para salvar la UE. Estévez-Saa apeló a tomar «decisiones valientes de amplio calado estructural», con intervención del Banco Central Europeo, el fomento de la competitividad exterior, revalorizar la moneda, y una reducción y simplificación de las administraciones. Arias recordó el cambio en las finanzas entre 1980 y el 2007 como antecedente a la crisis y afirmó que la política de «austeridad compulsiva y generalizada» aplicada en Europa es un «fracaso visible y algún cambio habrá que hacer», con una política económica «más sutil, más cambiante, mucho menos dogmática», indicó. El lunes habrá otra sesión.

Premiar la deportividad

2

46

El Concello entregó los trofeos a la deportivi-

Luís Rodríguez. M. FERREIRÓS La Fundación Araguaney Puente de Culturas inició ayer una tribuna de debate, que tendrá continuidad el lunes próximo.

2 El Concello, por medio del edil de Deportes, Adrián Varela, y el alcalde Ángel Currás, entregó en el palacio de Raxoi premios a la deportividad.

FOTOS: MÓNICA FERREIRÓS

dad, que recogieron Campo da Angustia, Zona Vella, Club Deportivo Peleteiro y Victoria Club de Fútbol. Presidieron el acto el alcalde, Ángel Currás, y el edil de Deportes, Adrián Varela.

Día da Muller

3

La presidenta del Consello Consultivo, Teresa Conde-Pumpido, inició anoche en la tribuna del Ateneo las actividades del Día da Muller.. Habló sobre mujer y justicia.

3 Teresa Conde Pumpido, presidenta del Consello Consultivo de Galicia, habló sobre la mujer y la justicia en el Ateneo de Santiago.

LUÍS RODRÍGUEZ MÍGUEZ Dirige la Cátedra de Hidroloxía

«Las aguas medicinales están indicadas para males crónicos» T. M. SANTIAGO / LA VOZ

La Cátedra de Hidroloxía Médica dio ayer por inaugurado oficialmente su curso. Lo hizo con un acto en el edificio docente Roberto Novoa Santos en el que el codirector de la cátedra, Luís Rodríguez Míguez, hizo un exhaustivo repaso por la evolución del uso de aguas mineromedicinales, una práctica que comenzó en Egipto y que desde entonces no se ha abandonado, aunque el auge llegó en Galicia en el siglo XIX. ¿Por qué? «Porque la medicina no era todavía muy efectiva ni científica y se buscaba remedio en las aguas mineromedicinales», aunque «nunca han estado tan indicadas como ahora no para trastornos agudos, si no para las enfermedades crónicas» porque quizá «no curan el reuma, por ejemplo, pero dan una mejor calidad de vida». Eso sí, la estancia en el balneario debe ser de al menos once días para que sea terapéutica. Y para mostrar sus beneficios médicos, la cátedra organiza, además de otras actividades, una estancia de tres semanas este verano para alumnos de los últimos cursos de Medicina con una beca de 600 euros.

la Tribuna de debate del araguaney analiza el origen y la solución a la crisis caMBIo El hotel Eurostars Araguaney acogió ayer la primera conferencia Entrada y Salida de la Crisis de la Tribuna de Debate.

El presidente de la Fundación Araguaney-Puente de Culturas, Ghaleb Jaber Ibrahim, dedicó unas palabras de agradecimiento a los asistentes y reivindicó el papel protagonista que ha de ejercer la sociedad civil para liderar el cambio hacia una regeneración

democrática. También recordó que la organización de la Tribuna de Debate tiene como objetivo principal fomentar la participación ciudadana y su contribución en la generación de ideas para un rearme intelectual sobre política, democracia, economía y de los procesos de modernización de la sociedad a nivel global. En este debate participó el analista de política internacio-

nal, José Manuel Estévez-Saá; el catedrático de Economía Aplicada, Xosé Carlos Arias Moreira, y el también catedrático de Economía Aplicada y patrono de la fundación, Luís Caramés quién ejerció de presentador y moderador.

El objetivo era analizar, tanto desde una perspectiva nacional como internacional, las causas que originaron esta crisis global y sus soluciones. s.c.

Ghaleb Jaber Ibrahim, derecha, durante su intervención en el Eurostars Araguaney

22 SANTIAGO

Arrancan los trámites para recuperar la gestión del Palacio de Congresos La adjudicataria se encuentra en concurso voluntario de acreedores Santiago. Tras la reunión del consejo de administración del Consorcio celebrado ayer, la gerente del organismo, María Antón, informó también de la situación en la que se encuentra el Palacio de Congresos de San Lázaro.

Según explicó la responsable del organismo interadministrativo, ya se iniciaron los trámites para la rescisión del contrato con la adjudicataria de la gestión de esta infraestructura, “por incumplimiento de sus obligaciones”.

La empresa que gestiona

el Palacio, Atlántico Congresos, dependiente de Viajes Atlántico, se encuentra actualmente en concurso voluntario de acreedores.

Esta situación ha provocado, entre otros problemas, que el recinto se quedara sin el servicio de limpieza.

Ya en el momento en el que se adjudicó el servicio se llegó a plantear la posibilidad de que el propio Consorcio se hiciera cargo del mismo a través de una sociedad mixta en la que participarían también empresas del sector.

En el recinto compostelano se celebran numerosos congresos, e incluso ya hay algunos programados para su celebración durante los próximos años. c. d. local@elcorreogallego.es

Rechazan que haya vetos en centros socioculturales Pruebas gráficas de que el colectivo de O Galo se reunió en el local de Cornes Santiago. Las críticas vertidas la pasada semana por un funcionario del Ayuntamiento de Santiago, que entre otras cosas aseguraba que había vetos a la hora de autorizar el uso de centros socioculturales, fueron rechazadas ayer por fuentes municipales. De hecho, y aunque se citaba expresamente a la asociación O Galo, las pruebas gráficas “demuestran” que el jueves 7 de junio se podía ver recogida en prensa una imagen de una reunión de este

colectivo en el centro sociocultural de Cornes.

Asimismo, fuentes municipales también ponen como ejemplo otra reunión autorizada para un mitin, “fuera de campaña electoral”, en el centro sociocultural de As Fontiñas. En esta reunión política estaban presentes, entre otros, “Ana Pontón y Francisco Jorquera”. Los nacionalistas habían solicitado el uso de este espacio municipal y se les concedió “sin ningún problema”. Desde luego esto es “una prueba más de que dejamos los centros socioculturales a todo el mundo que lo solicita”, concluyen estas fuentes. local@elcorreogallego.es

EL CORREO GALLEGO

MARTES 05 DE MARZO DE 2013

el presupuesto del consorcio se reduce en más de un millón La mayor partida se destina a programas culturales y obras de rehabilitación // En la Catedral se invertirán 900.000 € carlos deaño Santiago El consejo de administración del Consorcio aprobó ayer un presupuesto de 10.033.000, lo que supone funa reducción con respecto a los 11.273.467 con que contó el año pasado. Una diferencia que, según explicó la gerente, María Antón, se intentarán recortar en gastos de gestión, manteniendo la integridad de los programas previstos.

El apartado más importante se destinará a dinamización cultural, con 4.987.607 euros, para la Real Filharmonía, la Escola de Altos Estudios Musicales, el Festival de Músicas Contemplativas, los fuegos

del Apóstol, o la programación de la Fundación Granell, entre otros programas culturales propios, o en colaboración con otras administraciones.

Por su parte, los programas de recuperación urbana contarán con 3.351.561

el dATO

Reparto El Estado aportará este año 5,15 millones (6 en 2012); la Xunta 3,27 (3,59 el año pasado), y Raxoi 1,36 (1,46). Además, hay 100.000 euros que aporta Fomento y 140.000 de ingresos propios del Consorcio.

euros. Aquí se incluyen los programas de rehabilitación, que este año se centrarán en edificios singulares como el pazo de Raxoi, la capilla del Santo Cristo de Conxo, el convento de Antealtares, la capilla de San Roque en Sabugueira, o la iglesia parroquial de Nemenzo.

Asimismo, también se realizarán tres actuaciones relacionadas con el octavo centenario de la peregrinación de San Francisco de Asís a Santiago, como la fachada del convento, el monumento de Asorey o la capilla de la Orden Tercera. También se destinarán 892.000 euros al Plan Director de la Catedral, uqe incluye trabajos en el pa-

zo de Xelmírez, en la Casa do Deán, y en la torres de la fachada occidental de la Basílica. Otra partida de 1,043.000 euros se destinará a continuar la construcción del Centro Nacional de Formación en Materia de Rehabilitación, en Pontepedriña de Arriba.

Por último, se destinarán 742.000 euros al Programa de Estudio e Interpretación de la Ciudad Histórica, para continuar con el Sistema de Información Patrimonial, el servicio de Publicaciones y el funcionamento de la sede del Museo das Peregrinacións e de Santiago y la Casa do Cabido, con la organización de nuevas exposiciones. local@elcorreogallego.es

EL CONSEJO DE ADMINISTRACIÓN del Consorcio se reunió en la mañana de ayer en el pazo de Vaamonde. Foto: C. Martínez

DOSSIER DE 47 PRENSA

La Voz de Galicia

|

Miércoles, 27 de febrero del 2013

| SANTIAGO | L5

El festival Amal se suspende por discrepancias con el Concello

El lunes comienza un ciclo para «contribuír á rexeneración democrática»

Será sustituido por un ciclo de diez películas, que se pasará en otras ciudades, y traslada su sede para Madrid

Ghaleb Jaber Ibrahim y Xosé Luís Barreiro Rivas presentaron Tribuna de Debate, un ciclo que comienza el lunes en el salón de actos del hotel Eurostars Araguaney «para que a xente poida acudir, escoitar e aportar ideas co obxectivo de contribuír á rexeneración democrática e a unha maior responsabilidade civil», indica. A las 8 de la tarde debatirán sobre Entrada e saída da crise José Manuel Estévez-Saá, analista de política internacional; y Xosé Carlos Arias Moreira, catedrática de Economía aplicada, y les moderará Luís Caramés, profesor de la USC. Las siguientes sesiones serán el 11 de marzo y el 16 de abril.

Esta tribuna tendrá carácter «didáctico» para «facilitar el análisis de la información de actualidad», explicó Jaber.

Según Barreiro, «é necesaria unha reconstrución global das democracias, especialmente das europeas» y «iso significa repensar a democracia, a economía, a cultura e as relacións que temos cos contextos máis inmediatos». El ciclo busca «contribuir ao rearme ideolóxico, intelectual, cultural do pensamento europeo» y «pensar o futuro, dar saídas» pues «non imos sair desta crise para volver onde estábamos; imos ir a outro sitio, e ese outro sitio é o que nos vai preocupar», afirmó.

cia completa por parte de la política municipal de Santiago».

El empresario insistió que «en estos momentos no es posible sostener un festival cuando no te quieren». Admitió que «hay otros festivales, pero todos puede convivir», y que desde el Concello se dedica a esas actividades 450.000 euros. «Por nuestro festival siempre ha habido una ignorancia e incluso un intento de desestabilización durante muchos años», enfatizó Jaber Ibrahim.

JOEL GÓMEZ SANTIAGO / LA VOZ

El presidente de la Fundación Araguaney-Puente de Culturas, Ghaleb Jaber Ibrahim, anunció ayer la «suspensión de actividades del festival internacional Amal en Santiago», que será sustituido por un ciclo de cine árabe. Atribuyó la decisión a la falta de apoyo municipal: «Se lo comuniqué al alcalde, que me contestó con una palabra, ‘gracias’, sin más. No sé si gracias por informarle, o por desaparecer y dejarle tranquilo», precisó. Desde el Concello se indicó a esta Redacción que el gobierno local «está obrigado a xestionar a crise» y existen «necesidades máis prioritarias» como en Servizos Sociais, donde «se duplicaron as axudas para asociacións».

Jaber Ibrahim agradeció el «apoyo de la Xunta», en especial de la Dirección Xeral de Medios; y de Agadic. Acerca del Concello resaltó que «nos cedía el Teatro Principal y tenemos que darle las gracias. No se trata de apoyo económico lo que pedía-

Xosé Luís Barreiro y Ghaleb Jaber, ayer en Araguaney. MÓNICA FERREIRÓS

«Non imos saír desta crise para volver onde estábamos, imos ir a outro sitio»

«No sé si el alcalde me da las gracias por informarle o por desaparecer y dejarle tranquilo»

Xosé Luís Barreiro Rivas

Ghaleb Jaber Ibrahim

Profesor e analista político

mos, sino de entender que es un festival importante para la ciudad, y veo que casi estorba, para eso es mejor no estar».

Recordó que era un festival singular en Europa e insistió en

Presidente Fundación Araguaney

«la poca comprensión que hemos visto, por la gente que más la tenía que haber manifestado»; y la «falta de apoyo por quien tenía que apoyar, con los recortes como excusa, y la ignoran-

Una huelga afecta hoy y mañana a la limpieza de los hospitales públicos J. G. SANTIAGO / LA VOZ

El personal de la empresa Clece que realiza labores de limpieza de los hospitales públicos de Santiago celebra hoy y mañana dos jornadas de huelga.

La incidencia de la protesta será probablemente superior a lo previsto, pues los juzgados de Santiago aprobaron ayer una reducción de los servicios mínimos que se habían establecido: para las zonas de críticos se mantiene el cien por ciento del personal; pero en los espacios de hospitalización en vez del anunciado 70 % se rebaja la presencia de personal al 50 %; y en las áreas comunes, en vez del 50 % publicado en el Diario Oficial de Galicia se pasa al 33 %.

«Confío que esta redución dos servizos mínimos se comunicase e se teña en conta sen que

48

SERVICIOS MÍNIMOS Críticos. En las zonas de críticos se mantiene el 100 %.

Hospitalización. Se rebaja la presencia al 50 %. Áreas comunes. Estaba al 50 % y se ha rebajado al 33 %.

ocasione problemas», indicaba ayer por la tarde Anxo Noceda, del sindicato CIG. Negociación de 7 horas La empresa convocó ayer a la representación laboral para negociar, para intentar desconvocar la protesta, pero finalmente no hubo acuerdo, por lo que se mantiene la huelga.

La negociación comenzó pasadas las 15.00 horas y finalizó

poco después de las 22.00 horas.

En las casi siete horas de diálogo hubo recesos, para valorar la oferta de la patronal, y contraofertas, pero sin llegar a pactar la desconvocatoria de la huelga.

Anxo Noceda, y Brais González de CUT, coinciden en que no se avanzó en los puntos más conflictivos: los comités de empresa — el del Hospital Clínico y Gil Casares, y el de los dos centros de Conxo— quieren un convenio nuevo con vigencia amplia; que se avance en la equiparación del personal de limpieza con el de los hospitales de su misma categoría; o que se les abone la paga extraordinaria de diciembre, pues el Sergas no ha detraído a la empresa la cantidad equivalente para no pagarla. Y en estos puntos no hubo pacto.

Muestra en octubre El festival será sustituido este año por una muestra de cine árabe. Se celebrará también a finales de octubre y durará diez días. Además de en Santiago, habrá proyecciones probablemente en otra ciudad gallega, y en «Madrid, México, Argentina, Panamá, Palestina y algún otro país árabe», según avanzó el presidente de la Fundación Araguaney.

En ese ciclo se pretende proyectar diez películas: cinco de ellas se seleccionarán entre las ganadoras de las diez ediciones del Festival Amal; y las otras cinco serán representativas del cine árabe actual.

Ghaleb Jaber confirmó que la sede de la Fundación Araguaney continuará en Santiago, pero «el peso mayor de Amal a partir de ahora será Madrid».

Personal de Autos Lobelle se concentra ante la empresa e inicia tres jornadas de paro SANTIAGO / LA VOZ

Personal de Autos Lobelle se concentró ayer, entre 10.00 y 12.00 de la mañana, ante la nave de la empresa, e inició tres jornadas de huelga, que finalizan mañana.

Con estas movilizaciones reclaman el abono de atrasos salariales, pues se les adeudan tres mensualidades, y que la firma se ponga al día en los pagos.

La empresa solicitó un ERE de suspensión en junio del año pasado, por cinco meses. Entonces «comprometíase a ter os salarios postos ao día antes de que rematara o ano. Porén durante todo ese período foi retrasando os pagos», explica la CIG, sindicato convocante de la protesta.

En octubre presentó un ERE extintivo para Lobelle Coruña, que fue aceptado y afectó a 12 empleados. A ese personal se le abonaron 20 días por año trabajado, salarios atrasados y todo lo que se les adeudaba.

La empresa ha explicado que intenta buscar liquidez para solucionar la situación, pero su plantilla en las instalaciones de Cruceiro da Coruña, que ha continuado trabajando varios meses sin cobrar, decidió convocar la huelga iniciada ayer.

Benedicto Blanco, secretario comarcal de CIG-Metal, valora la situación como «insostíbel» para el personal, y considera que «podería vir derivada dos gastos ocasionados por mor da súa actividade como patrocinador deportivo».

52

Vivir cultura

MiércolES 27 dE fEBrEro dE 2013 elprogreso

Manu Chao regresa un año más al festival Reperkusión de Ourense ▶ El exMano Negra y uno de los músicos más admirados del mundo actuará el 11 de mayo ▶ También se confirma la presencia de los serbios Shazalakazoo, que sustituyen a Slamboree r.l.

LUGO. Manu Chao estará en el Festival Reperkusión 2013. El artista francogallego, uno de los músicos más populares a nivel internacional, volverá a la Ciudad de los Muchachos de Bemposta (Ourense), donde se celebrará esta cita musical del 10 al 12 de mayo.

Chao será el cabeza de cartel de la jornada del sábado, día 11, en la que también tocarán los ucranianos Haydamaky, los gallegos Banda Agujerea Agujerea y también actuará el humorista y monologuista Quequé.

También se confirma la presencia de los serbios Shazalakazoo,

que sustituyen a Slamboree y que acompañarán a Fermín Muguruza en la jornada del viernes.

El Reperkusión celebra su undécima edición, segunda en la Ciudad de los Muchachos de Bemposta. El festival cumple con la tradición de contar en la programación con alguno de los artistas que más destacaron en la edición anterior: en este caso será Manu Chao, que en 2012 ofreció dos conciertos en el festival.

Manu Chao dice que se siente «como en casa» en el Reperkusión y en Bemposta. Su simpatía por el festival y su ánimo de apoyar el proyecto de recuperación de la Ciudad de los Muchachos para uso

social y cultural lo llevan a regresar este año. Manu Chao es un artistas inspirador, comprometido y creativo como ninguno.

Proyecto

Chao dice sentirse como en casa en Bemposta y apuesta por recuperar la Ciudad de los Muchachos Banda

Estará acompañado por compañeros de proyectos como Mano Negra

Al Festival Reperkusión vuelve escoltado por Gambeat (bajo), Madjid (guitarra) y Philippe Teboul (batería), compañeros en proyectos anteriores cómo Radio Bemba o Mano Negra; un cuarteto rock para interpretar sus temas más míticos.

Reconocido por su compromiso social, su cosmopolitismo creativo y su militancia en la canción popular, es uno de los músicos más influyentes de las últimas décadas.

Chao encuentra la inspiración en la cultura de calle y en diferentes países. Su música es multicultural y multilingüística, mezclando rock, reggae, punk o ska.

El ciclo 1906 de Jazz traerá a España a 16 de las mejores bandas internacionales efe

A CORUÑA. El ciclo 1906 de Jazz traerá, por sexto año, a lo mejor del panorama internacional de la música jazz a España con más de 50 conciertos —durante cuatro meses— a cargo de 16 de las mejores mandas internacionales del momento.

El programa de conciertos que organiza 1906 arrancará el próximo domingo 17 de marzo con la actuación del contrabajista Ron Carter en el teatro Principal de Santiago de Compostela y bajará el telón el 19 de junio con la ya tradicional celebración del Día de la Música de la Cerveza 1906.

En esta jornada se contará con las actuaciones simultáneas en Madrid y Santiago, de Marcos Pin con su proyecto ‘Factor E reset’ y Jorge Pardo, con ‘Huellas’, respectivamente.

Esta nueva edición, que fue presentada ayer por la mañana en A Coruña, apuesta por recuperar locales de culto del jazz —11 clubes y 2 teatros— con una programación que estará presente en las principales ciudades gallegas así como en locales de Madrid, Barcelona, Bilbao y Valencia.

La reciente incorporación a la red del club Jazzazza de Murcia supone un paso más para este ciclo que así sigue creciendo y se consolida a nivel nacional.

Un fotógrafo español con discapacidad visual, entre los mejores del mundo Marcelo Bilevich, un fotógrafo español con una discapacidad visual, ha sido elegido como uno de los mejores del mundo del año 2012 por la revista francesa Photo. Una imagen captada por Bilevich ha sido incluida en el número de enero de la publicación, que

mostraba las mejores instantáneas del concurso Le Plus Grand Concours Photo Du Monde 2012. Este fotógrafo lleva unos cinco años apretando el disparador y aún le «alucina» que los protagonistas de sus fotos confían plenamente en él. MarcElo BilEvich/EfE

La fundación Araguaney de Santiago organiza el foro Tribuna de Debate ▶ Profesionales de prestigio analizarán temas como la crisis económica, la corrupción o el papel de los medios de comunicación efe

SANTIAGO. El presidente de la fundación Araguaney-Puente de Culturas, Ghaleb Jaber Ibrahim, y el patrono de la fundación, Xosé Luis Barreiro Rivas, presentaron ayer la Tribuna de Debate.

Este foro, organizado por la fundación Araguaney, se compone de un ciclo de conferencias que comenzarán el día 4 de marzo.

Las conferencias tendrán una periodicidad quincenal y en ellas se abordarán diversos temas de actualidad por parte de profesionales de reconocido prestigio.

El principal objetivo es fomentar el debate y aportar ideas para caminar hacia una regeneración democrática y mayor responsabilidad civil.

Para ello, se anima a toda la ciudadanía, interesada en los diferentes temas a tratar, a que asistan y participen del debate tras las ponencias de los conferenciantes invitados.

La primera charla será ‘Nuestro presente condicionado por una crisis global’ y tendrá como objetivo analizar las causas que originaron la actual situación económica y financiera. En torno a esta primera tribuna se organizarán tres sesiones.

En la primera de ellas, ‘Entrada y salida de la crisis’, que tendrá lugar el 4 de marzo de 2012, participarán Xosé Carlos Arias, catedrático de la Universidad de Vigo; José M. Estévez-Saá, analista de política internacional, y Luis Caramés, catedrático de Economía Aplicada.

La segunda de las sesiones se celebrará el 11 de marzo bajo el título ‘Incompetencia, corrupción y desafección ciudadana en el caso español’, con la participación de Carlos Varela, fiscal superior de Galicia; Fermín Bouza Álvarez, catedrático de Sociología, y Xosé Luis Barreiro Rivas, doctor en Ciencias Políticas y analista político.

‘El papel de los media en la democracia y en la crisis’ es el título de la tercera sesión, que se tendrá lugar el día 16 de abril de 2013 con la participación de los periodistas Javier del Pino y Ramón Lobo, periodista; Xosé Carlos Caneiro, escritor, y Jesús A. Núñez Villaverde, director del IECAH.

DOSSIER DE 49 PRENSA

50

DOSSIER DE 51 PRENSA

52

LUNS 11 MARZO 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“INCOMPETENCIA, CORRUPCIÓN E DESAFECCIÓN CIDADÁ NO CASO ESPAÑOL” Participan:

Carlos Varela García

Fiscal Superior da Comunidade Autónoma de Galicia

Modera:

Xosé Luís Barreiro Rivas

Doutor en CC. Políticas e socioloxía e analista político

Fermín Bouza Alvárez

Catedrático de Socioloxía na Fac. CC. da Comunicación da Universidade Complutense de Madrid

53

A Fundación Araguaney-Puente de Culturas, guiada polo seu espírito de traballo en beneficio da sociedade, abre unha tribuna de debate para que a xente poida acudir, escoitar e aportar ideas co obxectivo de contribuír á rexeneración democrática e a unha maior responsabilidade civil.

O obxectivo principal da Tribuna é a rexeneración de ideas e de proxectos e está orientada a impulsar o cambio da sociedade actual cara á sociedade futura, contemplando as causas e as leccións da actual crise financeira e dos conflitos bélicos, étnicos, políticos e económicos, nos que nos atopamos inmersos.

Tamén se prestará atención á difusión das novas ideas xeradas no ámbito das ciencias políticas e económicas cuxa importancia sexa testada na controversia científica ou académica.

Por razóns de proximidade e compromiso, a tribuna prestará especial atención aos procesos políticos e sociais que afecten ás sociedades palestina e española, contempladas nos seus respectivos contextos estratéxicos e culturais.

Na idea de “Tribuna” vai implícita a organización de foros de debate, pero pódese estender tamén a outras actividades, como recitales poéticos e musicais, sesións de intercambio científico entre expertos, actividades de formación relativas aos procesos de información e activación de memoria, intercambios multidisciplinares que abarquen moi diferentes enfoques dunha mesma cuestión, e a todo o que teña que ver co uso e difusión científica ou divulgativa dos resultados obtidos. Permitindo, deste xeito, un maior dinamismo na súa organización.

Todo iso axudaranos á xeración de ideas para un rearme intelectual sobre política, democracia, economía e dos procesos de modernización da sociedade a nivel global.

54

“INCOMPETENCIA, CORRUPCIÓN E DESAFECCIÓN CIDADÁ NO CASO ESPAÑOL”

Analizaremos a orixe de corrupción da sociedade española ata a actualidade e valoraremos os mecanismos necesarios para evitar que se sigan a producir estas dinámicas. Ademáis, analizaremos a desafección cidadá ante os partidos políticos e os seus dirixentes e a importancia da responsabilidade civil na mellora do sistema democrático.

55

CARLOS VARELA

Fiscal Superior da Comunidad Autónoma de Galicia

Fiscal Superior da Comunidade Autónoma de Galicia.

Conferenciante e relator en temas relacionados co Medio Ambiente, Urbanismo, delitos contra a Facenda Pública e Siniestralidad Laboral.

É membro da Asociación de Funcionarios para a normalización lingüística, do Foro Peinador, e da Asociación de Amigos do Couto Mixto.

Colaboración co artigo “Os Tribunais e o territorio” no libro Homenaxe a Ramón Carballal Pernas. Realización do artigo “A resposta social actual ás infraccións cometidas polos mozos e perspectivas para ou seu desenvolvemento”.

Recoñecemento da Cruz de Prata da Orde do Merito do Corpo da Garda Civil.

56

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA INCOMPETENCIA, CORRUPCIÓN E DESAFECCIÓN CIDADÁ

A IMPORTANCIA E PRIORIDADE DA PREVENCIÓN NO COMBATE A CORRUPCIÓN

A corrupción é un tema de grande actualidade na sociedade española, non só polo número de casos que son denunciados e levados o ámbito dos tribunais senón tamén pola súa controversia é impacto mediático permanente.

A cuestión da transparencia e da moralización da vida política ten dominado a axenda dos debates e das reformas legais.

Foi xa na década dos 90, cando instancias internacionais tais como a OCDE, a ONU, o Consello de Europa, o Banco Mundial e o Grupo de Estados contra a Corrupción (GRECO), revelaron a emerxencia deste problema e presentaron un conxunto de iniciativas políticas, de reformas lexislativas e recomendacións con vista a prevención e combate deste delito e a tipificación das actividades e ocorrencias de risco tanto na Administración Pública central, rexional e local como no sector público empresarial.

A apreciación recente sobre a corrupción delictiva mostra, no que o maior número de imputados se refire, que a Administración Local é un dos principais focos afectados polos escándalos de corrupción.

O fenómeno da corrupción ten vido, a afectar non só a percepción dos cidadáns en relación co exercicio do poder nunha sociedade democrática, senón que tamén esta entre os factores explicativos do actual declino dos niveis de confianza institucional.

Non entanto, é posible dicir que, non se trata dun desencanto cos valores democráticos, senón, mais ben, co desempeño das súas función por parte da clase política e con algunhos mecanismos tradicionais de representación política, posiblemente debido o feito de que estes últimos non satisfacen adecuadamente os cidadáns críticos, (“critical citizens”) -mais instruídos e mais sofisticados que as xeracións que lles precederon- e que son propios das sociedades contemporáneas mais desenvolvidas.

57

Na súa esencia, a definición penal da corrupción refírese a un abuso de funcións ( tanto por parte de persoas elixidas, como de funcionarios públicos ou axentes privados) que busca o proveito propio ou de terceiro en relación a bens públicos ou intereses privados, mediante promesa ou aceptación de vantaxes tanto patrimoniais como non patrimoniais, en forma de ofrecemento ou promesa.

O delito de corrupción non é impulsivo, senón calculado. Trátase dun intercambio na que se coñecen os custos e os proveitos para ámbalas dúas partes. Na maioría dos casos, como anteriormente se reflectiu, trátase dunha troca ilícita entre un axente corruptor privado é un axente corrupto público.

Por regra xeral, tratase dun delito en que a vítima non ten rostro. A vítima é o contrato social, a res pública e os principios sobre os cales se asenta o funcionamento das institucións que están na base de calquera comunidade política (igualdade, solidaridade, imparcialidade, legalidade, eficacia, transparencia, rendición de contas e integridade).

Actualmente, o ordenamento xurídico-penal español, dispón dun vasto abano de infraccións que tipifican o delito de corrupción.

As figuras penais relacionadas con comportamentos corruptos son sancionadas como, suborno (art. 419 e seguintes), tráfico de influencias (art. 428 e seguintes), prevaricación (art. 404), negociacións prohibidas a funcionarios (art. 439), abuso de poder, malversación (art. 432 e seguintes), branqueo de activos e outros ilícitos económicos, corrupción entre particulares (art. 286 bis), corrupción nas transaccións económicas internacionais (art. 445).

Este amplo abano ten a enorme vantaxe de desenvolver e ampliar a censura ética da corrupción por parte da gran maioría dos cidadáns.

Non sendo, polo tanto, a resposta a corrupción un problema de insuficiencia de marco legal, pódese dicir que tampouco radica o problema na inexistencia no noso ordenamento de mecanismos de control e fiscalización sobre a actuación dos axentes decisores, senón fundamentalmente na efectividade destes mecanismos, a cal se ve diminuída cando desde determinados ámbitos se lle resta importancia ás advertencias destes, a sabendas —claro está— do que dito por estas instancias de fiscalización

58

externa (por exemplo, Consello de Contas) moitas veces non é vinculante e dificilmente chega a concretarse en sancións efectivas.

A dimensión legal do problema é un elemento crucial para súa condena pola sociedade e non debe ser perdido de vista, pero debe terse en conta igualmente que representa unha lectura estanca, restritiva e insuficiente do fenómeno.

O delito de corrupción depende de estruturas de oportunidade, de recursos, de bens transaccionais, mais tamén de custos legais e morais, isto é da capacidade do sistema xudicial para reprimir este tipo de ocorrencias e das predisposicións éticas dos individuos para violar a lei ou para actuar contrariamente o intres público.

Algunhas transformacións no proceso de decisión teñen posto en risco a aplicación dos principios éticos da boa gobernanza, así sucede: “co distanciamento e a falta de renovación dos partidos, o autismo dos gobernantes en relación cos problemas dos cidadáns, o baleirado do Parlamento e a súa resignación a unha función sumisa aos gobernos, o redimensionamento da administración pública por lóxicas economicistas, a proliferación de novos híbridos administrativos sen que sexan clarificadas as fronteiras de interacción público/privado e salvagardando o intres público, ou a insuficiencia do Estado en relación coa economía global” .

Outra cuestión que quizais merecera a pena clarexar e a de que parece asistirse, sobre todo nos países europeos meridionais, a obsesiva recondución da análise dos comportamentos políticos aos esixentes parámetros do universo penal para, de entre estes, acollerse ao principio da “presunción de inocencia”.

Dito doutro modo: postos perante situacións de violación de elementais regras de corrección no exercicio do deber politicoadministrativo, a resposta dos partidos políticos é, en moitos casos, a de negar calquera outra sanción, até que sexa definida a responsabilidade xurídico penal.

Sabendo todos, obviamente que o ritmo naturalmente lento da xustiza penal tornará coase inevitablemente imposible a hipótese de aplicación de calquera sanción.

59

Sistemas, hai, como o noso, en que unha extremada e necesaria preocupación garantística na obtención da proba, se non se fai de xeito legalmente correcto, desemboca facilmente en inoperancia e impunidade.

Así, como se non bastase a natural opacidade do fenómeno corruptivo, os órganos encargados de aplicación da lei enfróntanse repetidamente con tamañas dificultades que xa houbo quen comparase a súa tarefa coa de apañar pulgas con luvas de boxeo.

Se o grao de responsabilidade dos diferentes niveis de decisión gobernamental non fora establecido con carácter cautelar previo no ámbito político, aos denunciantes de irregularidades só lle queda un camiño para corrixir e criticar tal comportamento: a responsabilidade xurídico-penal.

Vai querer obterse na sala dun tribunal o que non se obtén na area parlamentar.

A oposición desgastará os gobernantes mediante continuas denuncias perante os tribunais, para que a condena penal dun membro do executivo renda proveitos electorais. Pola súa parte os gobernantes pretenderán salvagardar a súa posición política en virtude dunha perversa especie de “prexudicialidade penal” : en canto o asunto está dilucidándose nos tribunais non se ten porque asumir responsabilidades políticas.

Así se confunden, no meu modo de ver, dous conceptos radicalmente diferentes: a responsabilidade penal, que é subxectiva e que require a fixación nítida e firme dos feitos que conduzan a un convencemento xudicial da culpabilidade, e a responsabilidade política, que inclúe a responsabilidade “in vigilando” e “in eligiendo” e que tan só require o convencemento politicomoral desa culpabilidade.

En suma: esta identificación entre inocencia política e inocencia penal levaría a absurda conclusión de que os responsables políticos poden desempeñar o seu cargo como queiran mentres que as súas condutas non sexan condenadas xudicialmente, pola comisión dun delito

A decisión dun axente potencialmente corrupto vese influenciada pola probabilidade que el considera que ten de ser detectado e sancionado.

Así, canto maior sexa a probabilidade de que unha actividade corrupta sexa detectada e castigada tanto menor será a posibilidade de oportunidades de que esta ocorra.

É certo que moitas veces a lexislación vixente non propicia, de forma doada, a toma de decisións sen riscos.

60

En efecto, a lexislación aplicable é en multitude de ocasións burocratizante, complexa, vasta e desarticulada; existe unha excesiva regulamentación, moitos procedementos e sub-procedementos, o que obstaculiza a operatividade, impide unha correcta xestión dos medios materiais e dos recursos humanos e potencia o risco de cometer irregularidades.

Seguindo a pauta do que foi feito noutros países e polo suxerido ou recomendado por organizacións internacionais, o Fiscal Superior na súa comparecencia parlamentaria de presentación da Memoria de 2010 anticipou a necesidade de avanzar nesta dirección establecendo na nosa comunidade autónoma un órgano coa misión de axudar a previr fenómenos desta natureza.

Asumindo o compromiso de precisar a delimitación do seu contido, o Órgano de control da Corrupción que se propón non sería unha entidade de investigación da corrupción.

Esa tarefa, como vimos, xa está definida pola lei e corresponde aos órganos xudiciais e fiscais.

Trataríase, xa que logo, dun órgano que intervén na área da prevención, cunha perspectiva pedagóxica, no sentido de facer cada vez máis difícil a ocorrencia destes ilícitos.

Debemos ser conscientes de que non existen solucións doadas e inmediatas para resolver o vasto e complexo problema que representa a corrupción.

Non obstante tamén debemos acreditar que para abordar este problema se pode facer aínda moito máis.

Para iso deberiamos ser capaces de mobilizar non só ás entidades e institucións, públicas ou privadas, senón tamén á cidadanía en xeral, no sentido de abrir as conciencias para demostrar que a corrupción é algo que nos concirne directamente e que ten un pesado custo por afectar a toda a sociedade de xeito transversal. Iso é así porque mina a confianza dos cidadáns nas súas institucións e nos respectivos titulares de responsabilidades públicas.

Se non facemos nada, se deixamos que invada impunemente a sociedade, se non lles damos unha resposta axeitada ás esixencias dos

61

cidadáns de maior transparencia na xestión pública, corremos o risco de caer na caza de bruxas e no descrédito total, onde todos son sospeitosos e onde o xuízo na praza pública, por falta de resposta das institucións, se converte nun penoso lugar común.

Faise, por iso, necesario poñer en práctica todo o que sexa posible para combater as tentacións dos favores ilexítimos, da delincuencia ligada á influencia pública e da perniciosa confusión entre ben común, interese público e intereses privados.

Non abonda con expresar boas intencións e lanzar propostas inconcretas e xenéricas. Temos que ser capaces de limitar drasticamente as ocasións e oportunidades que conducen a estas infraccións administrativas e a estes delitos.

Nin sequera a Administración de Xustiza sairá indemne desta crise xeralizada que afecta a sociedade se non é quen de superar os problemas de natureza estrutural que lle afectan.

Son dificultades que teñen relación coa demora na resposta para afrontar a criminalidade grave e complexa, coa percepción social da existencia dunha xustiza diferente, no trato que se lle depara aos poderosos, e na inoperancia do sistema de xustiza cando se ten que enfrontar aos delitos de natureza económico-financieiro.

Esta ineficacia do sistema xudicial non só alimenta unha actitude de impunidade nos detentadores de cargos de influencia, senón que tamén agrava a xa precaria imaxe que os cidadáns teñen do funcionamento parsimonioso da xustiza.

De non corrixir estas deficiencias a Xustiza terá que seguir escoitando o reproche de:

“ser rápida en xulgar e condenar a un ladrón de bagatela ou a un asaltador de esquina e lentísima en xulgar aos ladróns do erario público e os violadores da inocencia do país, respaldados por asesores especializados en facer durar os procesos ata o paraíso da prescrición”

Estas dificultades solo poden ser superadas dotando ao sistema penal de recursos especializados para combater esta criminalidade dada a maior complexidade que na obtención da proba presentan este tipo de procesos.

62

É sabido que a corrupción ameaza a libre concorrencia e a igualdade das empresas, prexudica as obras públicas, crea distorsións nos concursos públicos en prexuízo das empresas que non se benefician dos “favores” e afectan a competitividade.

Compromete, ademais, o desenvolvemento económico e causa prexuízos significativos ao Estado ao favorecer gastos faraónicos en obras de dubidosa utilidade.

Se somos quen de elaborar unha guía ou mapa que poida identificar, analizar e controlar permanentemente o risco de corrupción estaremos no camiño de garantir o cumprimento dos obxectivos institucionais de calquera Administración Pública fortalecendo, ao mesmo tempo, de modo continuado a credibilidade da mesma ante o cidadán.

Malia estes controis, debe quedar igualmente claro que a corrupción non pode ser comprendida, exclusivamente, a través da análise das infraccións investigadas e condenadas, a luz dos preceptos legais estipulados para o exercicio dun cargo público ou electo.

Unha definición puramente legal omitiría todos os comportamentos corruptos que, non implicando necesariamente unha violación da lei ou de códigos formais de conduta, non deixan de constituír “unha violación grave dos patróns e expectativas asociadas a un cargo público” (p.e violación de normas orzamentarias, provocando o sobre endebedamento)

Para a opinión pública a corrupción constituíse, pois, como o comportamento que viola as expectativas dos cidadáns, pasando a fronteira do que estes consideran aceptable para os titulares deses cargos.

Argumentase no noso país a existencia dunha variedade de corrupción, con diferentes graos de intensidade e de frecuencia, resultante da sofisticación dos procesos de troca e da multiplicidade de obxectivos do acto corrupto, así como do feito de representar este delito un fenómeno de poder (en canto capacidade de influenciar o comportamento dos outros) que ten evolucionado ao longo dos tempos e manifestase de forma diferente de acordo co nivel de complexidade da organización das sociedades.

A distinción entre corrupción de mercado e corrupción parroquial permite comprender as dinámicas do fenómeno social da corrupción. A corrupción de mercado é a adxudicación de bens e servizos por parte dunha Administración ao propoñente que ofrece o prezo mais alto, tanto si existe conexión como se non.

63

Por outro lado, na corrupción parroquial a actividade corrupta para a obtención de bens e servizos resulta dunha relación de proximidade e mobiliza recursos simbólicos –tais como, a amizade, a afinidade política, o clientelismo e/ou os lazos familiares. A confianza, en canto norma de reciprocidade xeral, e a peza fundamental desta relación. A aceptación deste tipo de prácticas varia tanto dun lugar a outro como dun grupo social para outro.

As teses funcionalistas tenden a considerar as formas de corrupción parroquial –tais como o tráfico de influencias- como útiles e culturalmente enraizadas. O pequeno tráfico de influencias constitúe unha resposta informal as rixideces do sistema na resolución dos problemas dos cidadáns. É nestes casos cando emerxe a figura tradicional do cacique como mediador e conseguidor de favores.

Nestes casos o delito de corrupción configura prácticas que se asocian con formas de favoritismo baseado nas relacións clientelares. A través delas alguén cun alto cargo representativo explora o seu poder e autoridade para proporcionar un emprego ou conceder un favor a un familiar, amigo, afín político, dependente, seguidor ou protexido, mesmo que este non teña as cualificacións necesarias para o cargo (nepotismo).

Por iso, a corrupción esta relacionada coas percepcións. O seu significado está constantemente en transformación. Temos así a denominación de corrupción para describir practicas ou comportamentos que van desde as formas que recaen na definición penal do fenómeno –tais como suborno, extorsión, tráfico de influencias ou abuso de poder-, pasando por formas, que teñen sido obxecto de reformas lexislativas, mais que non suscitan desaprobación por parte dos cidadáns –por exemplo, o conflito de intereses e o financiamento político- ate as formas que están exentas de calquera tipo de regulación –como o favoritismo ou o nepotismo-.

Non entanto, os cidadáns condenan ou xulgan indubidablemente como corruptos os escenarios que mais se aproximan o concepto penal de corrupción –tais como o cóecho- e delitos similares –apropiación indebida ou negociacións prohibidas, prevaricación, entre outros-.

Cando falamos dos valores asociados ao Estado Democrático é necesario distinguir entre tres tipos de lexitimidade democrática que nos permiten reflectir sobre os estándares de ética a través dos cales a nosa Democracia funciona: a igualdade e o mérito; a legalidade e a transparencia; a eficiencia, a imparcialidade e o respecto aos procedementos formalmente establecidos.

64

O concepto de lexitimidade na detentación dun cargo público está igualmente relacionado co principio de rendición de contas. Este principio defínese pola capacidade dos cidadáns de esixiren dos seus electos o cumprimento dun conxunto de regras así como de avaliar se estes cumpriron as súas responsabilidade a luz deste principios.

O concepto de rendemento de contas correspondese co modo de cómo as decisións foron tomadas. Unha das principais dimensións deste tipo de lexitimidade e a legalidade dos procesos, aspecto que é fundamental nun Estado de Dereito.

A segunda dimensión e a transparencia, ou sexa a capacidade do sistema político de deixar claro para o cidadán quen é responsable dunha determinada decisión e a que nivel.

Nos últimos tempos, España está asolada pola vaga de escándalos de corrupción de todos coñecidos. Mais o caso galego é singular respecto destes casos, na medida en que, no noso pais, coexisten modos modernos corruptos con modos de caciquismo clásico, asentados en lazos primarios, familiares e clientelares que definen as relacións diarias entre os cidadáns e a súa Administración Pública.

Isto significa que o acto corrupto no noso pais non se restrinxe apenas a prácticas de suborno de funcionarios públicos e esta aberto a outros comportamentos en que o proceso de troca de decisións por unha determinada contrapartida non é clara nin inmediata.

Por esta razón, moitas outras formas de tráfico de influencias na administración pública non son consideradas prexudiciais para a Democracia, mesmo que violen os principios de xustiza e imparcialidade característicos do Estado de Dereito.

Considero, pois, que no combate e prevención da corrupción non podemos deixar de lado o papel da sociedade civil.

O escrutinio que esta ten que facer acerca de quen dirixe a res pública é fundamental para o bón funcionamento da mesma e para evitar o sentimento de impunidade dos titulares de cargos públicos. Mais alá do peso da lei que recae sobre os prevaricadores, debe de haber un xuízo igualmente negativo por parte da opinión pública que impida a estas persoas volver a detentar os seus cargos.

65

A debilidade da sociedade civil e a correspondente cultura política enfraquecen os mecanismos os mecanismos políticos e sociais de control.

Esta circunstancia explica a prevaleza da corrupción na nosa sociedade.

O control da corrupción é un indicador dunha gobernanza eficaz. Unha cidadanía mais atenta influencia este control. Aínda existe unha importante maioría social que non comprende o papel que lles cabe no proceso de control democrático, xa que centraliza o ideal de cidadanía nos dereitos individuais en detrimento das responsabilidades e deberes colectivos.

Non basta ter leis tecnicamente perfectas. É preciso implementalas e avaliar os resultados obtidos. Dahí a importancia de crear estruturas organizativas cuxa misión e obxectivos non se cingan a unha acción circunstancial senón que deben perdurar no tempo.

Para un eficaz combate a corrupción é importante que se verifiquen accións proactivas que se sitúen no campo da prevención e disuasión deste delito.

Con este fin a Fiscalía Superior propuxo no Parlamento de Galicia, seguindo modelos europeos e as recomendacións de organismos como o GAFI ou o GRECO, a creación dun órgano ad hoc co cometido especifico de detectar os riscos de corrupción que poidan existir en relación co desenvolvemento da actividade dun organismo público e no que concirne as practicas da administración pública.

O CPC creado en Portugal no ano 2008, como consecuencia dunha recomendación do seu Tribunal de Contas, estableceu que:

“os órganos máximos das entidades xestoras de diñeiros, valores ou patrimonios públicos, sexa cal fora a súa natureza, deben no prazo máximo de 90 días, elaborar planes de xestión de riscos de corrupción e infraccións conexas”.

Estes planes deben conter os seguintes elementos:

66

A) Identificación relativa a cada área ou departamento, dos riscos de corrupción e infraccións conexas.

B) Identificación das medidas adoptadas que preveñan a súa ocorrencia (por exemplo, mecanismos de control interno, segregación de funcións, definición previa de criterios xerais e abstractos na concesión de beneficios públicos e no recurso a especialistas externos, nomeamento de xurados diferentes para cada concurso) C) Identificación dos distintos responsables encargados da xestión do plan, baixo a dirección do órgano dirixente máximo.

D) Elaboración dun relatorio anual sobre a execución do plan.

O CPC colabora ademais: na elaboración de códigos de conduta, seguimento da aplicación de instrumentos xurídicos e de medidas implementadas pola Administración Pública e sector público empresarial, da o parecer sobre instrumentos normativos internos ou internacionais, coopera con outros organismos.

Esta iniciativa, pioneira a nivel internacional, mereceu unha adhesión francamente positiva por parte dos seus destinatarios, tendo recibido o Consello mais de 800 plans de Xestión de Riscos de Corrupción e Infraccións conexas de cuxo análise se ocupa.

Entre as organización que formalizaron estes plans preventivos figuran a Asemblea da República, o Banco de Portugal, a Dirección Xeral do Tribunal de Contas, a Radio Televisión portuguesa, a gran maioría dos Concellos e as mais importantes administracións públicas.

Para ser eficaces os plans de prevención da corrupción deben ser instrumentos dinámicos, en actualización permanente co fin de garantir que non se instalen nos servizos públicos novos focos ou ambientes perturbadores. Esta eficacia esixe tamén que unha vez elaborados sexan actuados e non queden depositados nos arquivos das institucións coma se tratase dunha tarefa burocrática cumprida e finalizada.

67

Pero ademais, a xestión do risco de corrupción é unha responsabilidade de todos os traballadores das institucións, tanto sexan membros dos órganos, tanto o sexan do persoal con funcións dirixentes, ou cando se trate mesmo dun simple funcionario. Tamén é certo que os riscos poden ser graduados en función da probabilidade da súa ocorrencia e da gravidade das súas consecuencias, debendo establecerse a correspondente cuantificación para cada tipo de risco,.

En definitiva, con estas previsións os plans de prevención de riscos son o mellor instrumento de prevención da corrupción. Neles deben quedar integrados os códigos de conduta internos adaptados a cada entidade, así como a implantación dos mecanismos eficaces de control. Canto menor sexa a eficacia, maior será o risco.

Deste xeito, o combate contra a corrupción situaríase a todos os niveis: política criminal e política lexislativa, investigación e prevención.

68

FERMÍN BOUZA

Catedrático de Socioloxía na Fac. CC. da Información da Universidade Complutense de Madrid

votoconbotas.trincheradigital.com

Catedrático de Socioloxía (opinión pública) na Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid. Traballa sobre Opinión Pública, Comunicación Política e Sociología Electoral. É membro fundador de ACOP (Asociación de Comunicación Política) e tamén escribe textos literarios.

Publicou numerosos libros e artigos sobre comportamento electoral, a opinión pública ou o papel dos medios na democracia española e colabora en diversos medios sobre eses mesmos temas.

Ganou o Premio Nacional de la Crítica 1990 coa obra de poesía “Laberinto de inverno”.

69

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA INCOMPETENCIA, CORRUPCIÓN E DESAFECCIÓN CIDADÁ

Fermín Bouza realiza unha aproximación sociolóxica ao problema da corrupción. Na súa opinión, existe un algo grao de desafección cidadá en España, cuxa base atópase principalmente na crise e nos problemas económicos que sofre gran parte da poboación.

A percepción da cidadanía en xeral é que a corrupción é un problema, sen embargo unha gran parte da poboación explica o seu desacordo co sistema con afirmacións abstractas contrarias á político, aos políticos e ás institucións, atitude que él denomina “desafección mala”. Por outro lado existe unha parte da poboación que basea súa crítica no mal funcionamento do sistema con afirmacións concretas e informadas, polo que este é un tipo de “desafección boa” que non critica as institucións senón o mal uso que se fai delas.

Nos estudos cualitativos realizados en España existe un alto grao de simpatía ou solidariedade coa figura do político corrupto (resumida na frase: “se eu estivese no seu lugar faría o mesmo”) que pode ser preocupante dende o punto de vista social, polo que queda un longo e difícil camiño que ten moito que ver coa educación e a pedagoxía para erradicares este tipo de comportamentos corruptos e pouco éticos.

70

XOSE LUIS BARREIRO RIVAS Doutor en CC. Políticas e analista político

É doutor en Ciencias Políticas e Socioloxía, e licenciado en Filosofía pola Universidade Complutense de Madrid. Profesor na Facultade de Ciencias Políticas e da Administración da Universidade de Santiago de Compostela.

É autor de obras como “A terra quere pobo” (Premio Ramón Piñeiro de Ensaio en 2003), “ A fundación de occidente: O Camiño de Santiago en perspectiva política”, “As inxurias dá guerra: ou que Bush non sabía pero eu si”, “Globalización e cambio de milenio”.

Vicepresidente e Conselleiro da Presidencia da Xunta de Galicia entre 1982 e 1988, e Deputado no Parlamento de Galicia entre 1981 e 1989. Na actualidade exerce como analista político do Grupo Voz.

É patrono da Fundación Araguaney-Ponte de Culturas.

71

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA INCOMPETENCIA, CORRUPCIÓN E DESAFECCIÓN CIDADÁ

O profesor Barreiro Rivas, que actuou como moderador do coloquio, mantivo a tese de que unha ola de corrupción e corruptelas xeneralizadas non se resolven cun enfrontamento teatral entre a Xustiza e a Política, coma se fosen o bo e o malo dun western tradicional. E non soamente porque a Xustiza non está exenta á súa vez de ineficiencias e corrupción no seu funcionamento, senón porque é necesario un programa de rexeneración –de modelos, referentes e valores- que implique ao polo social, que é o contrapunto necesario de toda corrupción, e o caldo de cultivo no que se desenvolven os nosos modelos político e xudicial.

72

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

73

74

75

DOSSIER DE PRENSA

76

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

Valor: 1.082,00 €

Área (cm2): 297,9

12/03/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 32,21 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 77000

Cód: 68049113

EL CORREO GALLEGO

Página: 30

DOSSIER DE 77 PRENSA

78

12/03/13

VIGO

Sección: PORTADA

Valor: 7.421,00 €

Prensa: Diaria Tirada: Sin datos OJD Difusión: Sin datos OJD Área (cm2): 476,0

Ocupación: 100 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 0

Cód: 68058328

LA VOZ DE SANTIAGO

Página: 1

DOSSIER DE 79 PRENSA

80

DOSSIER DE 81 PRENSA

82

LUNS 8 ABRIL 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“DOUS ANOS DE PRIMAVERAS ÁRABES: EVOLUCIÓN E PERSPECTIVAS” Participan:

Eduardo López Busquets Director xeral de Casa Árabe

Modera:

María Teresa Ponte Iglesias Catedrática de Dereito Internacional Público e Relacións Internacionais da USC

83

A Fundación Araguaney-Puente de Culturas, guiada polo seu espírito de traballo en beneficio da sociedade, abre unha tribuna de debate para que a xente poida acudir, escoitar e aportar ideas co obxectivo de contribuír á rexeneración democrática e a unha maior responsabilidade civil.

O obxectivo principal da Tribuna é a rexeneración de ideas e de proxectos e está orientada a impulsar o cambio da sociedade actual cara á sociedade futura, contemplando as causas e as leccións da actual crise financeira e dos conflitos bélicos, étnicos, políticos e económicos, nos que nos atopamos inmersos.

Tamén se prestará atención á difusión das novas ideas xeradas no ámbito das ciencias políticas e económicas cuxa importancia sexa testada na controversia científica ou académica.

Por razóns de proximidade e compromiso, a tribuna prestará especial atención aos procesos políticos e sociais que afecten ás sociedades palestina e española, contempladas nos seus respectivos contextos estratéxicos e culturais.

Na idea de “Tribuna” vai implícita a organización de foros de debate, pero pódese estender tamén a outras actividades, como recitales poéticos e musicais, sesións de intercambio científico entre expertos, actividades de formación relativas aos procesos de información e activación de memoria, intercambios multidisciplinares que abarquen moi diferentes enfoques dunha mesma cuestión, e a todo o que teña que ver co uso e difusión científica ou divulgativa dos resultados obtidos. Permitindo, deste xeito, un maior dinamismo na súa organización.

Todo iso axudaranos á xeración de ideas para un rearme intelectual sobre política, democracia, economía e dos procesos de modernización da sociedade a nivel global.

84

“DOUS ANOS DE PRIMAVERAS ÁRABES: EVOLUCIÓN E PERSPECTIVAS”

Trala celebración do segundo aniversario dos levantamentos populares nos Países Arábes, o director xeral de Casa Árabe en España, Eduardo López Busquets analizará a situación actual de Países como Túnez, Exipto, Libia e Siria e relatará como se desenvolveu o proceso das revoltas populares.

85

EDUARDO LÓPEZ BUSQUETS Director Xeral de Casa Árabe www.casaarabe.es/ www.facebook.com/casarabe twitter.com/casaarabe

Licenciado en Dereito pola Universidade de Valencia.

Ingresou na Carreira Diplomática en 1985 e ten un Máster en Política Internacional na Universidade Libre de Bruxelas (1996).

Ata o seu nomeamento como director xeral de Casa Arabe desempeñaba, dende 2009, o cargo de Embaixador en Mozambique. Previamente estivera destinado, entre outros países, en Alxeria e Irán, como segundo xefe das respectivas Embaixadas de España. Así mesmo exerceu funcións diplomáticas en Bogotá, Bruxelas e México.

Durante a súa longa traxectoria profesional, na Presidencia do Goberno, e nos Ministerios de Asuntos Exteriores e Cooperación, Defensa e da Presidencia, Eduardo López Busquets centrou a súa actividade nun conxunto de eixes interconectados: análise política, con especial interese en sociedades en transición; seguridade europea e euromediterranea; e diplomacia pública.

Entre 2006 e 2008 foi director xeral da Oficina do Comisario da Exposición Internacional de Zaragoza 2008 e, en consecuencia, comisario adxunto. A Oficina Internacional de Exposicións (BIE) outorgoulle en 2008 a súa Medalla de Ouro.

En decembro de 2011, a Asociación de Antigos Alumnos de IEN-CEPADE (Escola de negocios) concedeulle o Premio á Traxectoria Profesional, outorgado naquel ano por primeira vez.

86

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA DOUS ANOS DE PRIMAVERAS ÁRABES, EVOLUCIÓN E PERSPECTIVAS

Entre os pasados meses de febrero e marzo, os países árabes que foron testigo de levantamentos populares están a celebrar os seus respectivos aniversarios, dous anos despois do comezo das revoltas. Dende Túnez, Exipto e Libia, que conseguiron un cambio de réxime, ata Siria, que continúa inmersa nunha guerra civil, todos estes procesos teñen un elemento en común: a falta de seguridade e de avances políticos está a xerar unha desconfianza nos cidadáns que pode truncar as aspiracións das transicións.

Sobre o terreo, Siria segue inmersa nun estado de guerra civil; as desercións do exército regular son cada vez menos frecuentes; a oposición continúa dividida; o réxime, que semella terse feito forte nas ciudades do centro do país –incluída Alepo-, está a verse, non obstante, sometido a unha gran presión militar por parte dos rebeldes na capital, Damasco. No plano político, o cambio mais significativo foi a elección dun novo primer ministro. A mediados de marzo, a Coalición Nacional da Oposición elixiu a Ghassan Hitto (Damasco, 1963) para liderar o goberno interino que deberá encargarse de canalizar a axuda cara aos rebeldes do interior do territorio e de converterse nunha alternativa de gobernó ao réxime de al-Asad.

Iemen semella estar dando os pasos correctos, sempre sustentado pola “Iniciativa do Golfo”, e chegou xa á terceira fase do seu proceso de transición: a celebración dun diálogo nacional, que conta coa participación de prácticamente tódas as forzas políticas e sociais , e que situou a cuestión do separatismo do sur do país á cabeza das súas prioridades.

Túnez, Exipto e Libia, que foron os tres primeiros países en desfacerse dos seus gobernantes e emprende-lo camiño cara á democratización, semellan agora, en certo modo paralizados. Os acontecementos mais significativos, tal vez sexan: en Túnez, a elección dun novo primeiro ministro e o asasinato do célebre opositor de

87

esquerdas, Shukri Belaid; en Exipto, a continuidade dos enfrontamentos nas rúas; a loita legal polo aprazamento das próximas eleccións e o eterno debate que rodea a relación entre os Irmáns Musulmáns e a institución militar; e en Libia, o debate en torno á “lei de illamento político” e a depuración das forzas armadas, co problema engadido das milicias e a cantidade de armas que se encontran fora do control do Estado.

88

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

89

90

91

DOSSIER DE PRENSA

92

DOSSIER DE 93 PRENSA

94

DOSSIER DE 95 PRENSA

96

DOSSIER DE 97 PRENSA

98

DOSSIER DE 99 PRENSA

100

DOSSIER DE 101 PRENSA

102

DOSSIER DE 103 PRENSA

104

MARTES 16 ABRIL 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“O PAPEL DOS MEDIA NA DEMOCRACIA E NA CRISE” Participan:

José Luis Gómez

Modera:

Xornalista

Ramón Lobo Xornalista

Carlos Caneiro Escritor

105

A Fundación Araguaney-Puente de Culturas, guiada polo seu espírito de traballo en beneficio da sociedade, abre unha tribuna de debate para que a xente poida acudir, escoitar e aportar ideas co obxectivo de contribuír á rexeneración democrática e a unha maior responsabilidade civil.

O obxectivo principal da Tribuna é a rexeneración de ideas e de proxectos e está orientada a impulsar o cambio da sociedade actual cara á sociedade futura, contemplando as causas e as leccións da actual crise financeira e dos conflitos bélicos, étnicos, políticos e económicos, nos que nos atopamos inmersos.

Tamén se prestará atención á difusión das novas ideas xeradas no ámbito das ciencias políticas e económicas cuxa importancia sexa testada na controversia científica ou académica.

Por razóns de proximidade e compromiso, a tribuna prestará especial atención aos procesos políticos e sociais que afecten ás sociedades palestina e española, contempladas nos seus respectivos contextos estratéxicos e culturais.

Na idea de “Tribuna” vai implícita a organización de foros de debate, pero pódese estender tamén a outras actividades, como recitales poéticos e musicais, sesións de intercambio científico entre expertos, actividades de formación relativas aos procesos de información e activación de memoria, intercambios multidisciplinares que abarquen moi diferentes enfoques dunha mesma cuestión, e a todo o que teña que ver co uso e difusión científica ou divulgativa dos resultados obtidos. Permitindo, deste xeito, un maior dinamismo na súa organización.

Todo iso axudaranos á xeración de ideas para un rearme intelectual sobre política, democracia, economía e dos procesos de modernización da sociedade a nivel global.

106

“O PAPEL DOS MEDIA NA DEMOCRACIA E NA CRISE”

Analizaremos a evolución do papel dos medios dende o inicio da democracia ata a actual situación de grise global, as estructuras ás que responden e a súa influencia na opinión pública. Trataremos de buscar respostas a preguntas como, por exemplo, se cumplen coa súa función de informar á sociedade ou exercen a manipulación; existe a liberdade de prensa ou os media responden a intereses políticos ou económicos; os cambios necesarios para salvar a unha profesión en crise.

107

RAMÓN LOBO Xornalista

www.ramonlobo.com www.facebook.com/ramon.lobo twitter.com/ramonlobo

Licenciado en xornalismo pola Universidade Complutense de Madrid, desde 1975 traballou en diversos medios de comunicación como a axencia Pyresa, Radio Intercontinental, El Heraldo de Aragón, Radio 80, Actual, A Voz de América, Expansión, Cinco Días, La Gaceta dos Negocios e El Sol.

Desde agosto de 1992 destaca o seu faceta como xornalista de guerra do diario El País, cubrindo conflitos e guerras en todos os continentes: Croacia, Serbia e Kosovo, Bosníaca-Herzegovina, Albania, Chechenia, Irak, os Territorios Palestinos, Líbano, Arxentina, Haití, Ruanda, Nigeria, Guinea Ecuatorial, Sierra Leoa, Uganda, Congo, Zimbabue, Namibia, Afganistán, Filipinas, etc.

108

JOSÉ LUIS GÓMEZ Xornalista

www.joseluisgomez.opennemas.com www.facebook.com/xoseluisgomez twitter.com/J_L_Gomez

O xornalista José Luis Gómez foi redactor, xefe de sección, redactor-xefe e director de La Voz de Galicia, onde traballou entre 1982 e 1999. Nos años 98 e 99 tamén exerceu como director editorial do Grupo Voz. Ata 2003 fue director de Coordinación de Publicaciones y de Comunicación de Grupo Zeta. Entre 2005 e 2008 foi director da revista Capital, posto que compatibilizou ca dirección da revista Forum. No 2008 fundou e dirixeu o Xornal de Galicia, posto que desempeñou ata 2011.

Dende 2013 é editor de Mundiario.

Foi conselleiro das empresas La Voz de Galicia, La Voz de Baleares, Atlas Galicia, Xornal Galinet e Xornal de Galicia. E colaborou en diversas revistas e cadenas de radio e TV (SER, RNE, RadioVoz, Telecinco, TVG, TVE, Veo, Intereconomía, Localia, etc.). En Telecinco foi tertuliano durante máis de dez años no programa La Mirada Crítica.

Tamén foi columnista de El Periódico de Catalunya e de El País.

É autor de varios libros, entre eles Cómo salir de esta (Actualia Editorial, 2013), A vueltas con España (Temas de Hoy, Madrid, 2005), Galicia ante la CEE (Biblioteca Gallega, 1983) e José Luis Méndez (Biblioteca Gallega, 1994).

Entre otros, es Premio Galicia de Periodismo.

109

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA O PAPEL DOS MEDIA NA DEMOCRACIA E NA CRISE

España adoptou severas medidas de austeridade, a pesar de ter un desemprego elevado. Pero non o fixo por vontade propia, senón baixo presión. Encontrouse sen capacidade de refinanciar a súa débeda e viuse obrigada a recortar o seu gasto e a subir os impostos.

Ante a imposibilidade dun cambio inmediato do modelo produtivo, a devaluación interna perfila a saída da crise.

Vendo os números de Alemaña e España -a primeira con case o dobre de poboación ten a metade de parados- é lóxico que o aumento sen límites coñecidos do paro español chame a atención dos grandes medios de comunicación internacionais. E, por suposto, de todos os españois.

Tamén ten a súa lóxica que a democracia se tambalee nunha situación de crise xeral tan extrema. Abondarían un par de datos para comprendelo, poñéndolle cara e ollos: 1) unha de cada dez familias, millón e medio longo de fogares, teñen a todos os seus membros desempregados. E 2) O ascenso do paro superou todos os récords da era moderna de España tanto no número de desempregados coma en taxa.

O risco de conflitividade parece evidente, por moito que agora estea atenuado polo emprego na economía mergullada, cuxa dimensión duplica a media europea.

O papel dos media na democracia e na crise é especialmente importante nun momento como o actual. Tanto dende dentro coma dende fóra de España. Non esquezamos que periodismo é aquilo que os poderosos non queren que saiba e que todo o demais é propaganda.

En xeral, como diría o ex presidente Felipe González, as élites de referencia deixaron de existir en todos os ámbitos, e sen elas España ten un problema moi serio. Se por enriba non coidamos as institucións... podemos entrar noutro momento escuro da nosa historia.

En canto á crise dos medios, dentro da crise xeral, talvez o que está

110

en crise non é a profesión xornalística, senón a estrutura xornalística, xa que, en realidade, a revolución tecnolóxica creou un mundo perfecto para o profesional dos medios de comunicación.

En resumo, os medios constatan que estamos nun festival xudicial de políticos e empresarios mesturados coa crise económica e de valores, tamén coa corrupción, cuxo vector resultante mina a democracia.

A solución, acaso a única realista, pode ser un gran pacto social e político -non só entre partidos-, de forma que os custos da crise se repartan do mellor xeito posible, como sucedera nos xa históricos Pactos da Moncloa, que fixeron posible asentar a democracia no medio dunha crise económica.

Producir máis e mellor sería agora a solución ao paro e aos baixos ingresos nun país con déficit fiscal.

111

XOSÉ CARLOS CANEIRO Escritor

twitter.com/xccaneiro

Estudou Maxisterio, Filoloxía Hispánica e Xeografía e Historia.Presenta e dirixe en TVG o programa cultural ”Oficio de palabras”, ademais de ser un colaborador habitual da Voz de Galicia e do programa “A crónica dá Radio Galega”.

O seu primeiro recoñecemento como escritor foi o Premio Ourense de Contos en 1984. Como autor de relatos ou novela breve conseguiu o Premio Breogán por Bette Davis, por favor. Tamén recibiu os Premios Rosalía de Castro de Poesía, o premio de xornalismo Xosé Aurelio Carracedo en 1999, e en marzo de 2011 recibiu o premio de xornalismo Fernández do Rego.

112

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

113

114

115

DOSSIER DE PRENSA

116

DOSSIER DE 117 PRENSA

118

DOSSIER DE 119 PRENSA

120

DOSSIER DE 121 PRENSA

9. ORZAMENTO DO PROXECTO

Honorarios conferenciantes (*):

6.000 €

Viaxes: 8.000 € Aloxamento e comidas: 5.000 € Promoción, marketing e comunicación:

6.000 €

Aluger de equipos: 8.000 € Varios organización: 2.500 €

122

LUNS 6 MAIO 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“A REFORMA ADMINISTRATIVA E A REESTRUCTURACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO” Participan:

Sonia Rodríguez-Campos Directora da EGAP

Diego Calvo Pouso

Presidente da Deputación Provincial de A Coruña

Modera:

Xosé Luis Barreiro

Profesor e analista político

124

“A REFORMA ADMINISTRATIVA E A REESTRUCTURACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO” O obxetivo da Tribuna “A Reforma Administrativa e a Reestructuración Territorial do Estado” ten como obxetivo analizar a reorganización do sector público autonómico e as reformas na planta local. Abordarase a posible supresión das Deputacións, as fusión e intervención dos Concellos e as consecuencias derivadas desta.

125

DIEGO CALVO POUSO

Presidente da Deputación da Coruña www.dicoruna.com twitter.com/DiegoCalvoPouso

Licenciado en Económicas e especializado en facenda pública e sistema fiscal. Máster en Desenvolvemento Local e Comarcal.

Comenzou a súa actividade política nas novas xeracións do PP, presidindo esta organización a nivel autonómico. Dende febreiro de 2003, durante os dous últimos anos da presidencia de Manuel Fraga, ocupuo un escaño como deputado co Partido Popular.

Tamén foi deputado entre 2005 e 2009, cando o seu partido exerceu o traballo de oposición. Neste período, foi o portavoz do PP na Comisión de Xuventude e vocal en Economía, Pesca e Marisqueo, no Consello de Contas e da Campaña de Radio e Televisión Galicia.

Ao deixar o seu escaño no ano 2009 converteuse no primeiro Delegado territorial único da Xuta da provincia da Coruña, e dende xullo de 2011 é presidente da Deputación da Coruña

126

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA A REFORMA ADMINISTRATIVA A

REESTRUCTURACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO

“No meu caso, desde a Deputación da Coruña, como Presidente da administración máis próxima aos 94 concellos da provincia, o asunto de debate que me gustaría suscitar aquí pasa polas reformas na planta local. Hei de dicir en primeiro lugar que esta cuestión non é nova para nós.

Ao contrario, foi, é será prioritaria nestes anos de traballo.

Foino desde o día en que chegamos ao goberno, cando dixemos públicamente que anhelabamos que a provincia da Coruña fose a primeira en reducir o número de municipios. E TAMÉN pensabamos neses cambios (nese camiño de face a unha maior eficacia e eficiencia no servizo aos cidadáns), cando prometemos un trato especial, unha discriminación positiva, a todos os Concellos que se coordinaran para cubrir as necesidades básicas dos seus veciños.

Por iso, estamos a favor de que o Goberno Central asuma o reto de enfrontarse a unha reforma da actual lei de bases de réxime local que, como todos vostedes saben, atópase en fase de tramitación previa á súa presentación. Neste sentido, todos temos unha opinión. A miña persoal, insisto, é que a revisión do mapa municipal é necesaria e, por iso, consideramos que o espírito desa lei é encomiable.

Como encomiable é o traballo dun Goberno que encara unha reforma que outros non se atreveron a afrontar durante anos de mandato. Esa lei Esa reforma. Ese cambio é tremendamente oportuno.

Chega no momento xusto.

Levamos anos agardando por el. Porque a sociedade cambiou.

O modo de vida, dos españois, dos galegos, e dos habitantes da provincia da Coruña en particular, variaron moito. Os cambios foron moi rápidos e moi radicais. O mapa municipal, con todo, permaneceu estático”

127

A continuación, falará das alegaciones presentadas desde a Diputación sobre a reforma que se está tramitando. “O primeiro que dixemos, e niso coincidimos co texto presentado pola Federación Galega de Municipios e Provincias, é que os concellos deben conservar as súas competencias.

Non se pode baleirar de contido aos Concellos. Iso si, no caso en que unha administración local véxase, polo motivo que sexa, incapaz de prestar os servizos públicos esenciais, SÓ NESE CASO, habería que clarificar moitos términos antes de intervir. E tamén é imprescindible buscar unha solución definitiva ao exercicio de actividades impropias e ao deseño dun novo modelo de financiamento local porque é a base da correcta prestación dos servizos. Por todo iso, como Diputación, como entidade que traballa diariamente cos concellos, VEMOS no anteproyecto desa lei algúns aspectos que nos preocupan:

1. Preocúpanos, e así o trasladamos á Xunta e á Federación Española de Municipios, que se fixe un custo estándar para os servizos públicos.

Porque non parece razoable a implantación dun prezo estándar para todo o territorio nacional porque algúns dos elementos para determinalo, precisamente, O lugar onde se prestan, Os medios humanos e materiais con que se conta para o seu prestación, Ou a finalidade que se persegue

Todas estas variables, supoño que todos vostedes estarán de acordo comigo, deberían terse en conta si non se quere interferir na autonomía municipal.

Porque, de non modificarse esta cuestión, a determinación dun custo único con elementos ideais, iguais para todos os municipios, inevitablemente producirá desviacións cos custos reais e, como consecuencia, unha avaliación negativa dos servizos mínimos prestados que, de xeito evidente, sería inxusta. Dito noutras palabras, isto provocaría un suspenso para o concello que non sexa capaz de cumprir con eses estándares, e, inmediatamente, seríanlle retiradas esas competencias.

Que supoñería iso? Pois en primeiro lugar, que o Concello perdería parte do seu sentido.

128

E, en segundo, e aí xa se ve directamente implicada a Diputación, a asunción deses servizos básicos por parte da institución provincial.

Segundo a lei, asumiriamos a prestación do servizo e, tamén, os medios materiais e humanos pertencentes ao concello en cuestión. Ata aí correcto. Pero, que pasa no momento en que o concello estea en condicións de recuperar esa función? A lei non concreta a situación en que quedan os traballadores adscritos a ese servizo. Son persoal municipal ou seguirán sendo persoal da Diputación Provincial? Creemos, e así o propuxemos, que o traspaso inicial dos traballadores non se leve a cabo mediante a súa integración na administración provincial. Defendemos, xa que logo, que se manteña a súa dependencia orgánica do municipio e funcional da Diputación.

2. Tamén consideramos que debería precisarse por lei cal sería o financiamento extra que recibirían as diputaciones para poder prestar adecuadamente os servizos municipais que deban asumir.”

Finalmente, falará sobre a fusión de municipios promovida desde a Diputación e a creación dunha nova figura promovida desde a Diputación: as comunidades intermuncipales de servizos públicos consorciados. Todo iso encamiñado a fomentar a colaboración entre concellos.

129

SONIA RODRIGUEZ-CAMPOS Directora da EGAP www.egap.xunta.es twitter.com/Egap_xunta

Licenciada en Dereito pola Universidade Complutense de Madrid, realizou un máster en Xestión e Administración de Empresas pola Universidade de Gales e é doutora en Dereito cum laude pola súa tese sobre o réxime xurídico de calidade industrial.

Foi profesora de Dereito Administrativo no campus de Ourense da Universidade de Vigo. Ten feito tres monografías sobre a xestión económica e máis de 20 artigos de revisión da lei, no que abordou cuestións como xustiza administrativa, o dereito da competencia, protección do medio ambiente e do patrimonio planificación histórico, urbano ou políticas públicas europeas.

Foi tamén unha investigadora nas facultades de dereito, como a Universidade de París XII-Val de Marne ou La Sapienza, en Roma, e ten participado en varios proxectos de investigación.

Tamén traballou no departamento xurídico da Cámara de Propiedade Urbana de Vigo e foi membro dos consellos de administración da Axencia para a Calidade do Sistema universitario de Galicia e da Academia Galega de Seguridade Pública.

130

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA A REFORMA ADMINISTRATIVA A

REESTRUCTURACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO

“ (…) Redución, e redución radical, do aparello administrativo e do sector público. Unha formulación que non ten por que conducir a debilitar o Estado. Que non por ser máis ampla e extensa a súa actividade, aquel é máis forte. Todos sabemos que non por máis grandes, por ter máis quilos, somos máis fortes. Todo o contrario? “ Sebastián Martín-Retortillo Baquer, RAP núm. 150 (1999)

A inaplazable necesidade de reorganizar o sector público autonómico: situación actual e perspectivas

No noso país a Administración paralela cuadriplicou o seu volume en algo máis dunha década, un fenómeno ao que contribuíron de forma notable as comunidades autónomas e que se saldou cun total de dous mil organismos dependentes dos cada vez máis axustados orzamentos destas. Non é outro o resultado desa tendencia que se traduce nunha pléyade de entes de natureza diversa para a que, so pretexto de dotar de maior axilidade e eficacia á súa xestión, evitar os oportunos controis políticos e financeiros non é en absoluto excepcional. Esta é a consecuencia máis reseñable do abusivo recurso ao dereito privado. O cincuenta por cento dos entes instrumentais autonómicos réxense por este ordenamiento, o que en gran parte explica as salvidades contables e os incumplimientos do principio de legalidad que se extraen dos seus informes sen que se lles esixiron as correspondentes responsabilidades.

Por si isto fose pouco, o imparable crecemento do sector público instrumental non se viu acompañado dunha redución proporcional das Administracións matrices. Nin moito menos. Era de esperar, pois, o panorama que agora se nos ofrece como consecuencia dese crecemento indiscriminado de sociedades mercantiles, fundaciones, consorcios e diversos entes de Dereito público co beneplácito do Estado e das comunidades autónomas. A título indicativo, falta de

131

áxil e eficaz coa Administración Xeral, duplicidades competenciales e incremento incontrolado do gasto público, non son senón algúns dos seus efectos. E todo iso no marco da flagrante ausencia de mecanismos efectivos de control interadministrativo antes aludida.

Ata aquí nada novo. Máis aló da censura que desde o principio mereceu o fenómeno por parte da doutrina iuspublicista , ningún dos aspectos mencionados entrañarían interese algún de non ser por dous factores principais: dun lado, a irrupción dunha crise económica de envergadura suficiente como para facer inviable un sector público instrumental nos términos sinalados; doutra, a influencia do Dereito europeo, que indirectamente terminou alcanzando aos aspectos organizativos.

Polo demais, a necesidade de disciplinar un entramado institucional que lastra en exceso o orzamento da Administración vén determinada por unha tripla finalidade que constitúe ao tempo unha tripla esixencia:

a) reducir a débeda autonómica ao obxecto de contribuír positivamente ao noso castigado PIB .

b) en estreita coherencia co anterior, cumprir as directrices do Goberno central e da propia Unión Europea.

c) extremar o rigor contable ao obxecto de reducir o gasto interno, e nesta liña, estender ao maior número de entes posible os controis presupuestarios que ordinariamente soportan as personificaciones de Dereito público .

Como non podía ser doutro xeito, a formulación exposta é perfectamente extrapolable ao caso de Galicia. Aquí asistimos a un incremento máis que notable tanto do número de organismos dependentes da Xunta como da complejidad organizativa e funcional resultante, complejidad en boa medida derivada dun desenvolvemento paralelo de devanditos entes que, con toda lóxica, ou con todo o contrario, comportou duplicidad de servizos e falta de coordinación entre institucións.

Polo demais, non fará falta dicir que tal realidade afecta negativamente aos orzamentos galegos e que tamén aquí a podido constatarse a notable habilidade dalgúns deses entes para esquivar o control público en aspectos substanciais.

132

Sucede, con todo, que na situación actual tal habilidade é particularmente preocupante. As contas do 2012 asignan aos organismos autónomos, axencias, sociedades e outros entes públicos 4.454,5 millóns de euros, o que equivale ao 46,6% da disponibilidad presupuestaria da Xunta para este exercicio. Falamos, pois, dunha cantidade nada despreciable que se traduce nun gasto interno demasiado alto si non se controla e non se inviste na prestación dos servizos que realmente necesitan os cidadáns.

Así as cousas resulta inaplazable abordar con valentía -e a poder ser con consenso, unha rigorosa racionalización dun sector público autonómico sobredimensionado e en non poucos casos ineficiente por incurrir en fallos que, agora máis que nunca, deben ser corrixidas. Pero tratándose como se trata dun proceso que irremediablemente incide en numerosos ?e ás veces contrapuestos- intereses públicos, a ordenación que se pretende debe ter en conta certos aspectos que constitúen o que podería considerarse liñas vermellas na súa ejecución. Tales son:

a) a garantía ao dereito a unha boa Administración que proclama a nosa Carta Magna (art. 103.1) independientemente das circunstancias económicas e políticas do momento.

b) de acordo co establecido no mesmo texto constitucional, salvagárdaa dos logros alcanzados co Estado social de Dereito (incluídos os concernentes ao control da acción do Goberno e á prestación dos chamados servizos esenciais).

c) o respecto aos dereitos que conforme á Lei 7/2007, de 12 de abril, do Estatuto Básico do Empregado Público ?en diante EBEP- e á Lei 13/2007, de 27 de xullo, da función pública de Galicia asisten ao persoal en réxime funcionarial ou laboral fixo que veñen prestando servizos nos entes obxecto de reestructuración.

Na práctica estes límites teñen un contido concreto que se traduce, en relación ao primeiro dos mencionados, no mantemento da eficacia e a objetividad que conforme ao art. 103.1 da CE debe presidir a actuación administrativa. O segundo límite cífrase, no que aquí interesa, no dereito dos cidadáns a acceder a servizos de calidade pese á crise e á escaseza de recursos. Para rematar, o terceiro alude á realidade incontestable de

133

a normativa estatal e autonómica que acaba de mencionarse salvagarda uns dereitos que non cabo obviar en relación ás persoas as persoas que traballan no sector público en réxime funcionarial ou laboral fixo.

En consecuencia, o aforro que se pretende non ha provir tanto do número de persoas que perdan o seu traballo como de

(a) a xa proposta redución das nóminas dos directivos de non poucos destes entes;

(b) a supresión dos organismos funcionalmente innecesarios;

(c) as posibles fusiones e absorciones por parte da Administración xeral autonómica, acompañadas en todo caso da consecuente reordenación interna conforme a criterios de racionalidad e eficiencia;

e ata, (d) a desvinculación da Xunta de Galicia (caso, por exemplo, da Sociedade Galega de Servizos Sociais -SOGASERSO-) .

Pois ben, as expostas non son senón as coordenadas dun proceso pionero acometido pola Consellería de Presidencia para adelgazar e racionalizar a ?Administración paralela? pese ás dificultades que o mesmo propósito comporta. Pénsese que á razoable complejidad técnica, patrimonial e xurídico-administrativa derivada a reordenación dun amplísimo número de entes de distinta natureza, funcionalidad e adscripción orgánica, engádese a pretensión de que o resultado non comporte merma algunha da eficiencia pola que en todo caso debe caracterizarse a actuación administrativa.

Neste sentido, tal iniciativa que engarza directamente coa austeridad e a eficacia que desde o comezo da legislatura preconiza o Goberno da Xunta, ten como obxectivos inmediatos evitar duplicidades na prestación dos diferentes servizos e racionalizar as estruturas administrativas.

Isto é, nin máis nin menos, o que en primeiro término ha de comportar ese proceso presidido desde o seu mesma concepción por catro ideas centrais:

- a primeira, que media unha notable distancia entre unha simple reorganización, reestructuración ou reordenación e unha auténtica racionalización dos entes instrumentales;

134

- a segunda, que esta última pasa por unha mellora do marco normativo ao obxecto de simplificar, clarificar, evitar incoherencias, reducir a dispersión e abundar nos principios de boa administración;

- a terceira, que calidade administrativa e organización van irrenunciablemente unidas tendo en conta que pola primeira enténdese o servizo efectivo ao cidadán .

- e a cuarta, que reducir o gasto interno pasa por controlar o gasto de todos os entes dependentes ou vinculados ao Goberno autonómico sen excepción.

De acordo con estas premisas, os plans promovidos nos seus diferentes niveis de ejecución por dita Consellería contribuirán significativa e razonablemente a paliar o innegable caos administrativo dun sistema que, alimentado con non pouca frecuencia por intereses alleos aos da cidadanía, ou por desordenadas e superpuestas esixencias políticas derivadas da loita partidista, é xa do todo punto insostenible. E posto que ninguén medianamente informado cuestiona que esta afirmación é certa, que sentido tería volver as costas a esta realidade.

A esta conclusión chegou o Goberno da Xunta, que consciente de que ignorala constituiría unha negligencia máis que notoria, hase decantado por someter á chamada Administración paralela a unha disciplina que a ordene, racionalizar os seus gastos e poña fin ao crecemento esperpéntico do que foi obxecto. Neste sentido, a estratexia suscitada aséntase sobre a base de que a racionalización administrativa conducirá á do gasto, e neste sentido, a minorar custos internos de xestión, reducir o déficit público e atopar o equilibrio financeiro. E é que sen prexuízo da eficiencia administrativa, o que ao cabo se pretende é un aforro efectivo na prestación dos servizos que ha de contribuír a blindar un Estado social gravemente ameazado pola crise na que estamos inmersos .

En efecto, si dita disciplina se acomete con decisión, objetividad e os necesarios apoios, a iniciativa contribuirá a que Galicia sortee a crise cunha Administración máis apta para servir aos seus usuarios e con maiores recursos para cumprir un dos máis importantes compromisos do seu actual

135

Goberno: garantir a universalidad dos servizos públicos esenciais, de tal forma que a súa prestación alcance nas adecuadas condicións de calidade a toda a poboación. E é que transcendendo o caso esta comunidade autónoma, a racionalización dos entes instrumentales, unida ao emprego doutras fórmulas dirixidas a liberar á Administración de funcións inoperantes que lastran as arcas públicas, pode ser tamén un bo camiño para manter moitos dos logros inequívocos que permitiu alcanzar o Estado social de Dereito.

Por outra banda, conscientes de que o sector público autonómico debe estar á altura dunhas circunstancias ben distintas daquelas que enmarcaron a súa configuración orixinaria, o proceso de racionalización acometido en Galicia ha de servir ademais aos seguintes fins :

a) mellorar a posición do cidadán nas súas relacións coa Administración, en base a unha garantía máis plena da seguridade xurídica, dunha maior transparencia, dun control máis depurado dos entes instrumentales e dunha responsabilidade máis axustada á realidade social.

b) en coherencia co anterior, consolidar unha ética pública positiva.

c) dotar dun novo sentido á actuación administrativa, e neste aspecto, consolidar unha nova cultura de servizos públicos, áxil e eficiente, ao obxecto de legitimar á Administración e de que a cidadanía visualice a súa utilidade e valía no momento presente .

d) maior coordinación interadministrativa, aspecto en relación ao cal están tamén chamadas a xogar un papel esencial as tecnoloxías da información e as comunicacións que veñen fomentándose desde a Consellería de Presidencia.

En fin, a todo o exposto han de servir os plans de axuste dos organismos dependentes da Xunta, plans trazados no convencimiento de que a ingeniería organizativa ten aínda marxe para achar eficiencias.

136

SINOPSIS

Idea central: a Administración, como calquera outra organización, debe estar legitimada sen prexuízo das circunstancias políticas, sociais e económicas do momento. Isto significa que debe cumprir co fin constitucionalmente asignado o servizo eficiente ao interese xeral- pese ás dificultades inherentes a un contexto de crise e de escaseza de recursos.

En consecuencia, procede a racionalización do sector público instrumental autonómico por dúas razóns fundamentais: a primeira, porque é insostenible nun contexto de crise económica e financeira; a segunda, porque é imposible que poida satisfacer devandito fin no estado de sobredimensionamiento e falta de eficiencia que presenta na actualidade.

Asumida a certeza desta formulación, a Xunta de Galicia deu luz verde a unha iniciativa pionera e un tanto complexa que obedece a dous obxectivos principais:

* por unha banda, racionalizar as estruturas e o gasto administrativo;

* por outra, garantir o dereito a unha boa Administración, ou o que é o mesmo, a unha Administración de calidade na súa organización e na súa actividade. Neste extremo debe advertirse que alcanzar tal propósito pasa por disciplinar todo o entramado organizativo, e xa que logo non só á Administración xeral e aos seus entes instrumentales de Dereito público, senón tamén aos entes instrumentales suxeitos ao Ordenamiento privado

A consecución destes obxectivos principais comportará á súa vez a doutros que esquemáticamente poden clasificarse da seguinte forma:

Obxectivos inmediatos: - Reducir o déficit - Controlar o gasto.

Obxectivos que ao cabo comportará o proceso de racionalización: - Lexitimar á Administración mediante a posta en valor dunha nova xestión

137

pública baseada nos principios de eficacia e eficiencia.

- blindar a universalidad dos servizos públicos.

- erradicar a opacidad administrativa ?habitual pola conveniencia de ocultar os resultados conseguidos- a través dun control máis depurado dos entes instrumentales e dunha responsabilidade máis axustada á realidade social.

- en coherencia co anterior, consolidar unha ética pública positiva En todo caso, a ejecución de devandito proceso obedece a certas premisas que adquiren a categoría de rectoras do mesmo e que son as seguintes:

a) que media unha notable distancia entre unha simple reorganización, reestructuración ou reordenación e unha auténtica racionalización dos entes instrumentales;

b) que esta última pasa por unha mellora do marco normativo ao obxecto de simplificar, clarificar, evitar incoherencias, reducir a dispersión e abundar nos principios de boa administración;

c) que calidade administrativa e organización van irrenunciablemente unidas tendo en conta que pola primeira enténdese o servizo efectivo ao cidadán .

d) que reducir o gasto interno pasa por controlar o gasto de todos os entes dependentes ou vinculados ao Goberno autonómico sen excepción.

Límites que condicionan a validez do proceso de racionalización:

a observancia das directrices europeas e da reforma do art. 135 CE ao obxecto de alcanzar a estabilidade presupuestaria.

a garantía ao dereito a unha boa Administración que proclama a nosa Carta Magna (art. 103.1) -independientemente das circunstancias económicas e políticas do momento-.

138

de acordo co establecido no mesmo texto constitucional, salvagárdaa dos logros alcanzados co Estado social de Dereito.

- o respecto aos dereitos que conforme á Lei 7/2007, de 12 de abril, do Estatuto Básico do Empregado Público ?en diante EBEP- e á Lei 13/2007, de 27 de xullo, da función pública de Galicia asisten ao persoal en réxime funcionarial ou laboral fixo que veñen prestando servizos nos entes obxecto de reestructuración.

139

XOSE LUIS BARREIRO RIVAS

Doutor en CC. Políticas e analista político

É doutor en Ciencias Políticas e Socioloxía, e licenciado en Filosofía pola Universidade Complutense de Madrid. Profesor na Facultade de Ciencias Políticas e da Administración da Universidade de Santiago de Compostela.

É autor de obras como “A terra quere pobo” (Premio Ramón Piñeiro de Ensaio en 2003), “A fundación de occidente: O Camiño de Santiago en perspectiva política”, “As inxurias dá guerra: ou que Bush non sabía pero eu sí”, “Globalización e cambio de milenio”.

Vicepresidente e Conselleiro da Presidencia da Xunta de Galicia entre 1982 e 1988, e Deputado no Parlamento de Galicia entre 1981 e 1989. Na actualidade exerce como analista político do Grupo Voz.

É patrono da Fundación Araguaney-Ponte de Culturas.

140

INTERVENCIÓN NA TRIBUNA A REFORMA ADMINISTRATIVA A

REESTRUCTURACIÓN TERRITORIAL DO ESTADO

Suprimir as Deputacións -cousa que ao meu parecer é perfectamente posible no actual marco constitucional- e deixar todo o demais como está é o mesmo que non facer nada. E non facer nada, en referencia a Administracións locais, é o mesmo que manter a irracionalidad das Administracións máis próximas, que son os Concellos. Aconsello aos partidos que deixen de estudar e propoñer solucións parciais, para afrontar unha enmenda á totalidade que cambie as cousas nun marco de congruencia e viabilidad que neste momento non existe.

E para iso hai que empezar propoñendo unha enmenda constitucional -algún día hai que empezar, porque estas cousas son moi lentas- que radique nas comunidades autónomas a competencia plena e exclusiva sobre a Administración local, á vez que aclare que a provincia non é máis que unha circunscripción electoral e unha demarcación para a Administración periférica do Estado. Despois xa se podería afrontar un novo deseño de planta local -sen Deputacións- que evitaría a necesidade de casar situacións tan diferentes e necesidades tan diversas como as que se dan en España, autorizando a que cada comunidade xerase o seu propio modelo.

O único requisito para que tal cousa sexa posible é que o Estado renuncie a tutelar directa ou indirectamente aos Concellos, e que o seu tratamento fiscal fágase só a través das autonomías. Isto é novo e posible. O demais é darlle voltas a unha noria que dá cada vez menos auga

141

142

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

143

144

145

DOSSIER DE PRENSA

146

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

Valor: 250,00 €

Área (cm2): 62,0

04/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 7,44 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 39000

Cód: 70132682

EL CORREO GALLEGO

Página: 28

DOSSIER DE 147 PRENSA

148

DOSSIER DE PRENSA 149

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

150

Valor: 582,00 €

Área (cm2): 131,5

05/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 13,85 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 68000

Cód: 70161533

EL CORREO GALLEGO

Página: 21

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: AGENDA

Valor: 1.512,00 €

Área (cm2): 299,9

06/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 35,99 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 83000

Cód: 70182844

EL CORREO GALLEGO

Página: 48

DOSSIER DE PRENSA 151

06/05/13

VIGO

Sección: LOCAL

152

Valor: 412,00 €

Prensa: Diaria Tirada: Sin datos OJD Difusión: Sin datos OJD Área (cm2): 23,8

Ocupación: 4,92 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 0

Cód: 70190257

LA VOZ DE SANTIAGO

Página: 2

07/05/13

VIGO

Sección: LOCAL

Valor: 1.232,00 €

Prensa: Diaria Tirada: Sin datos OJD Difusión: Sin datos OJD Área (cm2): 89,0

Ocupación: 16,59 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 0

Cód: 70225407

LA VOZ DE SANTIAGO

Página: 6

DOSSIER DE PRENSA 153

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

154

Valor: 539,00 €

Área (cm2): 152,3

07/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 16,04 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 77000

Cód: 70224923

EL CORREO GALLEGO

Página: 23

MARTES 21 MAIO 20:00 h.

DEMOCRACIA E RESPONSABILIDADE

“A CRISE DAS ORGANIZACIÓNS INTERNACIONAIS A PARTIR DO 11 S E DA GUERRA DE IRAK” Participan:

Modera:

Irene Rodríguez Manzano Profesora de Relacións Internacionais da USC.

Felipe Sahagún

Profesor de Relacións Internacionais e Membro do Consello Editorial do periódico diario El Mundo.

155

156

“A CRISE DAS ORGANIZACIÓNS INTERNACIONAIS A PARTIR DO 11 S E DA GUERRA DE IRAK” O obxectivo desta Tribuna é analizar o papel que as diferentes Organizacións Internacionais están a desempeñar e ver se consiguen adaptarse á nova realidade ou se, pola contra, teñen dificultades para adaptarse aos cambios acontecidos na última década. Aínda que durante a sesión tocaranse moitas das OOII existentes, profundizaráse principalmente na labor da UE, da ONU e da OTAM.

157

158

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

159

160

161

162

DOSSIER DE PRENSA 163

164

DOSSIER DE PRENSA 165

166

DOSSIER DE PRENSA 167

168

DOSSIER DE PRENSA 169

170

DOSSIER DE PRENSA 171

172

DOSSIER DE PRENSA 173

174

175

O obxectivo desta Tribuna é analizar a situación política e social na que se atopa Venezuela tras a morte de Hugo Chávez, e tratar de resolver as incógnitas a cerca do futuro da Revolución Bolivariana partindo do recoñecemento dos logros sociais alcanzados.

176

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

177

180

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: AGENDA

Valor: 1.511,00 €

Área (cm2): 299,7

27/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 35,97 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 83000

Cód: 70911238

EL CORREO GALLEGO

Página: 48

DOSSIER DE PRENSA 181

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: OPINIÓN

182

Valor: 1.049,00 €

Área (cm2): 237,2

27/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 24,98 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 83000

Cód: 70911131

EL CORREO GALLEGO

Página: 3

27/05/13

LUGO

Sección: SOCIEDAD

Valor: 974,00 €

Prensa: Diaria Tirada: 17.313 Ejemplares Difusión: 14.598 Ejemplares Área (cm2): 350,8

Ocupación: 33,59 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 78000

Cód: 70912446

EL PROGRESO

Página: 78

DOSSIER DE PRENSA 183

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

184

Valor: 279,00 €

Área (cm2): 69,5

28/05/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 8,31 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 77000

Cód: 70945487

EL CORREO GALLEGO

Página: 31

28/05/13

VIGO

Sección: LOCAL

Valor: 1.059,00 €

Prensa: Diaria Tirada: Sin datos OJD Difusión: Sin datos OJD Área (cm2): 69,2

Ocupación: 14,28 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 0

Cód: 70955581

LA VOZ DE SANTIAGO

Página: 5

DOSSIER DE PRENSA 185

186

Roberto Mansilla Blanco, licenciado en Estudos Internacionais pola Universidade Central de Venezuela e Master en Ciencia Política pola Universidade Simón Bilívar; analista e investigador do Instituto Galego de Análise e Documentación Internacional (IGADI), é igualmente colaborador sobre temas de política internacional en diversos medios de comunicación en Galicia, España, Venezuela e América Latina.

Roberto Montoya será outro dos nosos relatores, xornalista e escritor arxentino radicado en Europa dende mediados dos 70 e especializado en temas de política internacional. Tamén colabora co IGADi e é profesor do máster en Relacións Internacionais e Países do Sur da Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid.

A tribuna estivo moderada pola profesora de Historia de América na Universidade de Santiago de Compostela, Pilar Cagiao Vila. Actualmente, é directora do Centro Interdisciplinario de Estudos Americanistas “Gumersindo Busto”.

Coordinou como Investigadora Principal diversos proxectos de investigación sobre migracións en convocatorias nacionais e autonómicas. O último deles, financiado polo Ministerio de Ciencia e Innovación, refírese á Visión española dos Centenarios das Independencias a través da opinión pública: círculos americanistas e colectividades emigrantes.

As súas investigacións e publicacións no ámbito das migracións teñen que ver fundamentalmente ca emigración galega a América “Os Galegos e o mundo colonial americano” (en colaboración con M.L Pazos Pazos, 2007); “Os galegos de Ultramar: de emigrados a inmigrantes” (2007) e “Galicia e o Rio da Prata” (en colaboración con X. M. Núñez Seixas, 2007); “Xénero e emigración” (Muller e Emigración, 1997); e “Relaciones culturales y emigración” (Cien Años de la Biblioteca América, 2004).

Foi directora do Arquivo da Emigración Galega do Consello da Cultura Galega a cuia comisión técnica continúa pertencendo, e na actualidade, xunto con X. M. Núñez Seixas, e secretaria de redacción da revista Estudios Migratorios.

188

FOTOGRAFÍAS DO EVENTO

189

190

191

192

DOSSIER DE PRENSA 193

194

DOSSIER DE PRENSA 195

196

DOSSIER DE PRENSA 197

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: LOCAL

198

Valor: 301,00 €

Área (cm2): 59,2

16/06/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares

Ocupación: 7,17 %

Documento: 1/1

Autor:

Núm. Lectores: 68000

Cód: 71571885

EL CORREO GALLEGO

Página: 25

DOSSIER DE PRENSA 199

200

DOSSIER DE PRENSA 201

202

DOSSIER DE PRENSA 203

SANTIAGO COMPOSTELA

Sección: POLÍTICA INTERNACIONAL

204

Valor: 354,00 €

Área (cm2): 99,8

19/06/13 Prensa: Diaria Tirada: 27.472 Ejemplares Difusión: 22.735 Ejemplares Ocupación: 10,54 %

Documento: 1/1

Autor:

Cód: 71661140

EL CORREO GALLEGO

Núm. Lectores: 106000

Página: 33

DOSSIER DE PRENSA 205

206

DOSSIER DE PRENSA 207

208

DOSSIER DE PRENSA 209

210

211

212

213

214