Piotr J. Bochyński
Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939 PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION Vol. I Time of Second Polish Republic 1919 - 1939
Wyd.II KROTOSZYN 2013/2018
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
WSTĘP / Introduction Niniejsze opracowanie jest niejako drugim podejściem obejmującym zebranie możliwie wszystkich informacji na temat pakowania i znakowania opakowań polskiej amunicji strzeleckiej w postaci zwartej monografii. Wcześniejsze opracowanie mojego autorstwa „Znakowanie i pakowanie polskiej amunicji strzeleckiej 1919-2003” ujmowało, co prawda ten temat, ale było przeplatane również ze znakowaniem amunicji strzeleckiej, więc zapewne się trochę rozmyło, nie zmienia to faktu, że było wtedy pierwszą taką próbą spojrzenia na ten temat.
This study is a second approach, encompassing gathering as much information as possible on the packaging and marking of Polish ammunition packaging in the form of a compact monograph. Earlier elaboration by myself "Marking and packing Polish shooting ammunition 19192003" captured this subject, but it was also interspersed with the marking of shooting ammunition, so it probably faded a bit, it does not change the fact that it was the first such attempt to look at this subject.
Na naszym rynku wydawniczym pojawia się, co prawda coraz więcej publikacji na temat historii polskiej amunicji strzeleckiej jednak temat samego pakowania i stosowanych oznaczeń jest nadal porozrzucany po poszczególnych wątkach i nie doczekał się do tej pory należytego zbiorczego opracowania, dlatego postanowiłem wyodrębnić z poprzedniej pracy informacje na ten temat i spróbować zrobić z nich małą monografie.
In our publishing market, there are more and more publications on the history of Polish shooting ammunition, however, the subject of packaging and used markings is still scattered across particular threads and has not been properly drafted so far, therefore I decided to extract information from previous work on this topic and try to make a small monograph from them.
Temat pakowania i znakowania opakowań tak naprawdę jest dość szeroki, jeśli uwzględni się okres produkcji amunicji od początku jej podjęcia w kraju do obecnych nam czasów to wychodzi nam ponad 90 lat, więc z konieczności postanowiłem opracowywać sukcesywnie w miarę możliwości poszczególne działy. Jako pierwszy do tablicy wywołałem okres międzywojenny istnienia II Rzeczypospolitej w latach 1919-1939.
The subject of packaging and marking of packaging is really quite wide, if you take into account the period of production of ammunition from the beginning of its adoption in the country to current times, we are over 90 years old, so I have decided to develop successively, if possible, individual departments. As the first to the plaque I caused the interwar period of the existence of the Second Polish Republic in 1919-1939.
Zdaję sobie sprawę z tego, że opracowanie może pozostawić pewien niedosyt i rozczarowanie, ale wychodzę z założenia, że lepiej opublikować to w takim stanie jak jest, dając możliwość porównania stanu wiedzy i podjęcia dyskusji na ten temat celem uzupełnienia i wypełnienia białych kart historii, niż żeby znów przeleżało w szufladzie kolejne10 lat, nie ujrzawszy światła dziennego.
I am aware that the study may leave some dissatisfaction and disappointment, but I assume that it is better to publish it in such a state as it is, giving the opportunity to compare the state of knowledge and start discussions on this subject to complete and fill white pages of history than so that it would stay in the drawer again for another 10 years, without seeing the light of day.
Za bazę wyjściową do opracowania posłużyły zbierana przez lata informacje i zdjęcia na różnych stronach internetowych, forach dyskusyjnych i aukcjach itp., jak również typowe bibliograficzne opracowania w postaci książek i artykułów, starych katalogów firmowych i inseratów w czasopismach. Bardziej już z lenistwa nie wszystkie materiały zdjęciowe przerabiałem je na swoje grafiki i rysunki i żywcem wkleiłem do opracowania (z czasem się postaram to zmienić).
The base for the study was the information and photos collected over the years on various websites, discussion forums and auctions, etc., as well as typical bibliographic studies in the form of books and articles, old company catalogs and inserts in magazines. Even more out of laziness, not all of the photo materials, I processed them into my graphics and drawings, and I put them in the work (I will try to change it over time).
Piotr J. Bochyński
2/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
1. Amunicja sportowa kalibru 5,6mm (short, long, long rifle) / Sport ammunition caliber .22 Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A. 5,6mm Short / .22 Short
5,6mm Long Rifle / .22 LR
Wojskowy Zakład Pirotechniczny w Rembertowie (od 1932 do 1935) Wytwórnia Amunicji nr 2 w Rembertowie (po 1935) 5,6mm Short / .22 Short
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska)
3/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
2. Amunicja pistoletowa i rewolwerowa / Pistol and revolver ammunition 6,35x15SR Browning Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A. Amunicja tego typu produkowana przez zakłady Ammunition of this type produced by the "Pocisk" „Pocisk” pakowana była w pudełka kartonowe po 25 plant was packed in cardboard boxes of 25 pieces. No sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym. information about bulk packaging.
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska) Amunicja tego typu produkowana przez zakłady Ammunition of this type produced by W.F.A plants W.F.A pakowana była w pudełka kartonowe po 25 was packed in cardboard boxes of 25 pieces. No sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym. information about bulk packaging.
7,65x17SR Browning Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A. Amunicja tego typu produkowana przez zakłady Ammunition of this type produced by the "Pocisk" „Pocisk” pakowana była w pudełka kartonowe po 25 plant was packed in cardboard boxes of 25 pieces. No sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym. information about bulk packaging.
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska) Amunicja tego typu produkowana przez zakłady Ammunition of this type produced by the plants of W.F.A. pakowana była prawdopodobnie w pudełka W.F.A. it was probably packed in cardboard boxes of kartonowe po 25 sztuk. Brak informacji o pakowaniu 25 pieces. No information about bulk packaging. zbiorczym.
4/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
7,62x38R Nagant P.W.U Fabryka Amunicji w Skarżysku Naboje rewolwerowe produkcji polskiej przeznaczoną dla Policji Państwowej pakowano w pudełka kartonowe po 7 sztuk (pojemność bębenka rewolweru Naganta). Opakowania kartonowe pakowano do drewnianej skrzyni zbiorczej o pojemności 2240 szt. nabojów.
Polish revolver pistols intended for the State Police were packed in cardboard boxes of 7 pieces (capacity of the Nagant revolver). Cardboard packaging was packed into a wooden box with a capacity of 2240 pcs. of cartridges.
Amunicję przeznaczoną na rynek cywilny pakowano w kartonowe pudełko (wymiary 50x50x40 [mm]) po 25 sztuk naboi oddzielonych od siebie kartonową kratką rozdzielającą. Na wierzchu naklejano drukowaną etykietę w kolorze biało-czerwonym, na której umieszczona była liczba naboi, kaliber, system broni oraz dodatkowo niekiedy numer partii produkcyjnej wraz z rokiem produkcji.
Ammunition intended for the civilian market was packed in a cardboard box (dimensions 50x50x40 [mm]) of 25 pieces of cartridges separated from each other by a cardboard divider. On the top a printed label in white and red was glued, on which the number of rounds, caliber, weapon system and sometimes also the number of the production batch along with the year of production were placed.
5/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska)
9x19 mm Parabellum P.W.U Fabryka Amunicji w Skarżysku Amunicja przeznaczona do użytku w pistoletach Vis wz.35 pakowana była w pudełka kartonowe po 24 sztuki, naboje oddzielone był od siebie kartonową kratką rozdzielającą. Wynikało to z tego, że do kompletu Vis-a dołączane były trzy magazynki o pojemności 8 naboi każdy. Pudełko miało wymiary 63x42x31 [mm]
Ammunition intended for use in Vis wz.35 pistols was packed in cardboard boxes of 24 pieces, the cartridges were separated from each other by a cardboard separating grille. This was due to the fact that the Vis set was accompanied by three magazines with a capacity of 8 rounds each. The box had dimensions 63x42x31 [mm]
Amunicja przeznaczona na rynek cywilny i dla Policji Państwowej (stosowana w pistoletach maszynowych „Suomi”) pakowana była z kolei w pudełka kartonowe luzem po 20 naboi ułożonych na przemian.
Ammunition for the civilian market and for the State Police (used in Suomi submachine guns) was packed in cardboard boxes in bulk with 20 rounds arranged alternately. The box had dimensions 49x41x31 [mm]. 6/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Pudełko miało wymiary 49x41x31 [mm]. Na wierzchu pudełka naklejano białą etykietę w postaci opaski, na której znajdowały się informacje dotyczące nazwy producenta, ilości naboi, kalibru, systemu oraz numer partii produkcyjnej i rok wykonania. 10 takich pudełek było zawijanych w paczkę z mocnego papieru pakowego i 9 takich paczek wkładano do drewnianej skrzyni.
On the top of the box a white label was stuck in the form of a band, on which there were information about the name of the producer, the number of cartridges, caliber, system and the batch number and year of manufacture. 10 of these boxes were wrapped in a pack of sturdy wrapping paper and 9 such packages were put into a wooden box.
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska) Brak informacji o pakowaniu amunicji produkcji No information about the packaging of W.F.A. W.F.A. ammunition.
7/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
3. Amunicja karabinowa i wielkokalibrowa / Rifle and large-caliber ammunition 8x50R Mannlicher Amunicja produkowana z przeznaczeniem dla broni ręcznej była pakowana z całym prawdopodobieństwem na wzór opakowań typu austriackiego, czyli w kartonowe pudełka na 10szt. z wieczkiem o pojemności dwóch ładowników po 5szt. naboi w każdym. Wieczko opakowania kartonowego stemplowano za pomocą tuszu (niebieskiego) znakowaniem o przybliżonych wymiarach 35x25[mm] o treści jak na załączonym schematycznym rysunku poniżej:
10 szt. 8 /
Ammunition produced for the purpose of small arms was packed with the whole likelihood on the model of Austrian type, ie cardboard boxes for 10pcs. with a lid with a capacity of two loaders of 5 units. rounds in everyone. The lid of the carton pack was stamped with the aid of ink (blue) marking with approximate dimensions 35x25 [mm] with the content as in the enclosed schematic drawing below:
m
m
M93
OSTR. NABOJI
Brak materiałów źródłowych jednak nie pozwala na jednoznaczne określenie producenta oraz tego czy była to amunicja polskiej produkcji, czy tylko przepakowywana u nas. Brak jest informacji o pakowaniu [amunicji z przeznaczeniem dla ciężkich karabinów maszynowych stosujących amunicję kalibru 8x50R Manlicher (np. Schwarzlose wz. 07/12), należy jednak przyjąć z dużym prawdopodobieństwem, że tym wypadku również opierano się na pakowaniu według wzorów austriackich.
The lack of source materials, however, does not allow the producer to be clearly identified and whether it was ammunition of Polish production or just repackaged with us. There is no information on packaging [ammunition intended for heavy machine guns using Manlicher 8x50R caliber ammunition (eg Schwarzlose wz. 07/12), however, it is very probable that this case was also based on packaging according to Austrian patterns.
Naboje izbowe kalibru 8x50R Mannlicher pakowano w pakiety po 10 szt. owinięte papierem pakowym i przewiązywano sznurkiem. Pociski ołowiane do nich pakowane były w pudełka kartonowe po 500 szt., spłonki zaś umieszczano w pudełkach z blachy cynkowej o pojemności 100 szt.
8x50R Mannlicher caliber room cartridges were packed in packages of 10 each wrapped with wrapping paper and tied with string. Lead shells for them were packed in cardboard boxes of 500 pieces, and the primers were placed in boxes of zinc sheet with a capacity of 100 pcs. 8/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
8x50R Lebel Amunicję wytwórni polskich pakowano w pudełka kartonowe luzem po 8 sztuk (pojemność magazynka rurowego kb Lebel) lub w pakiety po 10 sztuk owinięte papierem pakowym i przewiązane mocnym sznurkiem. Amunicja z przeznaczeniem dla kb i kbk Berthier wz. 1907/16 pakowana była w pakiety po 6 szt. w dwóch trzynabojowych ładownikach, pakiet owijano papierem pakowym i przewiązywano sznurkiem. Amunicja z przeznaczeniem dla kb i kbk Berthier wz. 1907/16 M16 pakowana była w pakiety po 10 szt. w dwóch pięcionabojowych ładownikach, pakiet owijano papierem pakowym i przewiązywano sznurkiem. Naboje miotające z przeznaczeniem do karabinowego granatnika VB (Vivien-Bessieres) z kolei pakowane były w pakiety po 5 sztuk owijane w papierem pakowym i wiązane mocnym sznurkiem. Często się zdarza, że w pakietach polskich naboi miotających znajdują się łuski z biciami francuskimi, co wynika z faktu ponownego użycia wystrzelonej łuski do produkcji.
Ammunition of Polish factories was packed in cardboard boxes in bulk of 8 pieces (capacity of the Lebel kb tube magazine) or in packages of 10 pieces wrapped with wrapping paper and tied with a strong string. Ammunition for kb and kbk Berthier wz. 1907/16 was packed in packages of 6 pieces in two three-chargers, the package was wrapped with wrapping paper and tied with a string. Ammunition for kb and kbk Berthier wz. 1907/16 M16 was packed in packages of 10 items in two fivechargers, the package was wrapped with wrapping paper and tied with a string.
The propellant cartridges for VB (Vivien-Bessieres) rifle grenade launcher were packed in packages of 5 pieces wrapped in wrapping paper and tied with a strong string. It often happens that Polish bullet cartridges contain shells with French headstamps, which results from the fact that the hull was re-used for production.
Wojskowa Wytwórnia Amunicji Karabinowej (1922-25) Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu No information about packaging and marking of packaging. opakowań.
Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A.
Wytwórnia Amunicji nr 1 9/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Naboje do km / Cartridges to mg
Naboje miotające i ćwiczebne / Propellant and blank cartridges
10/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
ETYKIETY NA SKRZYNIACH ZBIORCZYCH LABELS ON WOOD CASES
11/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
7,92x57 Mauser Polską amunicję kalibru 7,92mm pakowano na wzór niemiecki w pudełka kartonowe koloru brązowego lub kremowego zawierające 15 naboi. Amunicja z przeznaczeniem do broni ręcznej była pakowana dodatkowa w pięcionabojowe łódki natomiast z przeznaczeniem do broni maszynowej luzem. Pudełko miało wymiary 85x60x30 [mm]. Pudełka posiadały drukowane lub odbijane stemplem napisy, zawierały informacje o wytwórcy, rodzaju i przeznaczeniu amunicji, ponadto podawano numer partii wraz rokiem produkcji oraz datę kompletacji (scalania), miesiąc, rok, niekiedy nawet dzień. Pudełka kartonowe pakowane były w hermetycznie zamykane puszki cynkowe, które z kolei pakowano w drewniane skrzynie. Na skrzyni znajdowała się nalepka z charakterystyka amunicji oraz namalowane kółko takiego samego koloru, jakim był pomalowany obwód spłonki. Łącznie w jednej skrzyni znajdowało się 1260 naboi karabinowych (84 pudełka po 15 naboi).
Polish 7.92 mm caliber ammunition was packed in German style into brown or cream carton boxes containing 15 rounds. Ammunition intended for hand weapons was packed with additional in five stripper clip, and intended for machine guns in bulk. The box had dimensions 85x60x30 [mm]. The boxes had printed or stamped inscriptions, contained information about the manufacturer, type and purpose of ammunition, in addition the number of the batch along with the year of production and the date of completion (merge), month, year, sometimes even a day. The cardboard boxes were packed in hermetically sealed zinc cans, which in turn were packed in wooden boxes. On the chest there was a sticker with the characteristics of ammunition and a painted circle of the same color as the primer circuit was painted. In total there were 1260 rifle cartridges in one box (84 boxes of 15 rounds).
Poznańska Wytwórnia Amunicji w Poznaniu / (Warsztaty Amunicyjne nr 2) Poznańska Wytwórnia Łusek i Łódek Karabinowych Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu No information about packaging and marking of packaging. opakowań. Wojskowa Wytwórnia Amunicji Karabinowej (1922-25) Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu No information about packaging and marking of opakowań. packaging. Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A. „S”
12/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
„SC” 13/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Wytwórnia Amunicji nr1 „S”
14/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
„SC”
„P”
15/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
„PS”
Ślepe
16/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
P.W.U. Fabryka Amunicji w Skarżysku „S”
„SC”
17/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
„PS” 18/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
ETYKIETY NA SKRZYNIACH ZBIORCZYCH LABELS ON WOOD CASES Zakłady Amunicyjne „Pocisk” S.A.
Wytwórnia Amunicji nr1
19/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
20/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
P.W.U. Fabryka Amunicji w Skarżysku
21/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Znakowanie barwne skrzyń z amunicją kb lub kbk
k.m. piechoty
„S”
„SC”
„P”
„PS”
„Z”
ślepe
22/28
k.m. lotniczy
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
„D”
23/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
Amunicja izbowa 7,92x57 / 8x50R Lebel Amunicję izbową wytwarzano w dwóch kalibrach 7,92x57mm i 8x50R Lebel przez zakłady „Pocisk” oraz przez Zakłady Mechaniczne „Cel” J. Tomaszewskiego w Wilnie . Amunicję tego typu pakowano w paczki z papieru pakowego po 10 sztuk, pociski ołowiane pakowane były w pudełka kartonowe po 500 sztuk, spłonki zaś po 100 sztuk w pudełka z blachy cynkowej. Następnie oddzielnie pakowano części amunicji do skrzyń drewnianych.
7,92x107 DS Naboje pakowano w kartonowe pudełka po 12 sztuk. Na pudełkach kartonowych umieszczano napis zawierający nazwę producenta, liczbę naboi, kaliber i typ pocisku oraz numer partii i rok produkcji. 12 sztuk takich opakowań pakowano następnie w hermetyczne cynkowe puszki wkładane do drewnianych skrzyń. Skrzynia łącznie zawierała 144 sztuki nabojów.
Training room ammunition was produced in two 7.92x57mm and 8x50R Lebel calibres by the "Pocisk" plant and by Zakłady Mechaniczne "Cel" by J. Tomaszewski in Vilnius. Ammunition of this type was packaged in kraft paper packages of 10 pieces, lead shells were packed in cardboard boxes of 500 pieces, and 100 pieces in boxes made of zinc sheet. Then, parts of the ammunition for wooden crates were packed separately.
The cartridges were packed in cardboard boxes of 12 pieces. The cardboard boxes are marked with the name of the producer, the number of cartridges, the caliber and type of the projectile, and the batch number and year of production. 12 such packages were then packed in airtight zinc cans put into wooden crates. The box contained 144 cartridges in total.
13,2x99 Hotchkiss Amunicja była prawdopodobnie pakowana w The ammunition was probably packed in cardboard kartonowe pudełka po 10 szt. (na wzór francuski). boxes of 10 items (French-style). Then they were Następnie pakowano je do drewnianych skrzyń packed into wooden crates containing 250 pieces. zawierających po 250 szt. 20x140B wz.38 Brak informacji z powodu niedostępności bibliografii No of information due to unavailability of the i innych materiałów źródłowych (lub w trakcie bibliography and other source materials (or under opracowywania) development)
24/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
INNE RODZAJE AMUNICJI / OTHER TYPES OF AMMUNITION 6mm Flobert Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska)
9mm Flobert Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska)
Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spółka Myśliwska) Amunicja rewolwerowa i pistoletowa: .320 W.F.A. .320 teatralne W.F.A .380 W.F.A. .450 W.F.A .32 S&W W.F.A .38 S&W W.F.A .44 Long W.F.A. 9x17 Short W.F.A
25/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
ZAŁĄCZNIK 1 Dodatek do Dziennika Rozkazów Nr. 22 z dnia 3 Czerwca 1924 r. (do poz. 332). Tymczasowe przepisy o utrzymaniu amunicji.
26/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
27/28
Piotr J. Bochyński Pakowanie i znakowanie opakowań polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939
28/28