Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Piotr J. Bochyński
PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III 1945 - lata 90-dziesiąte 7,62x25 wz.30 9x18 Makarow 7,92x39 wz.43 5,45x39 7,62x54R 12,7x108 14,5x114
PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION Vol. III 1945 - 90’s
Egzemplarz bezpłatny / Freebook VER. 1.0 KROTOSZYN 2018 POLSKA / POLAND 1
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
2
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
WSTĘP Niniejsze opracowanie jest niejako drugim podejściem do tematu obejmującym zebranie możliwie wszystkich informacji na temat pakowania i znakowania opakowań polskiej amunicji strzeleckiej w postaci zwartej monografii.
ADMISSION This study is a second approach to the topic covering gathering as much information as possible on the subject of packaging and marking of Polish ammunition in the form of a compact monograph.
Wcześniejsze opracowanie mojego autorstwa „Znakowanie i pakowanie polskiej amunicji strzeleckiej 1919- 2003” ujmowało, co prawda to zagadnienie, ale było przeplatane również ze znakowaniem amunicji strzeleckiej, więc zapewne się trochę rozmyło, nie zmienia to faktu, że było wtedy pierwszą taką próbą spojrzenia na ten temat.
Earlier elaboration by myself "Marking and packing polish ammunition 1919-2003 "did capture the issue, but it was also interspersed with the marking of the ammunition, so probably a little fade, does not change the fact that it was the first such attempt to look at this one topic.
Na naszym rynku wydawniczym pojawia się, co prawda coraz więcej publikacji na temat historii polskiej amunicji strzeleckiej jednak temat samego pakowania i stosowanych oznaczeń jest nadal porozrzucany po poszczególnych wątkach i nie doczekał się do tej pory należytego zbiorczego opracowania, dlatego postanowiłem wyodrębnić z poprzedniej pracy informacje na ten temat i spróbować zrobić z nich małą monografie.
In our publishing market, there are more and more publications on the history of polish ammunition, however, the subject of packaging and used markings is still scattered across particular threads and has not been adequately collected so far, therefore I decided to extract information from previous work on this topic and try to make a small monograph from them.
Temat pakowania i znakowania opakowań tak naprawdę jest dość szeroki, jeśli uwzględni się okres produkcji amunicji od początku jej podjęcia w kraju do obecnych nam czasów to wychodzi nam ponad 90 lat, więc z konieczności postanowiłem opracowywać sukcesywnie w miarę możliwości poszczególne działy.
The subject of packaging and marking of packaging is really quite wide, if you take into account the period of production of ammunition from the beginning of its adoption in the country to current times, we are over 90 years old, so I have decided to develop successively, if possible, individual departments.
Zdaję sobie sprawę z tego, że opracowanie może pozostawić pewien niedosyt i rozczarowanie, ale wychodzę z założenia, że lepiej opublikować to w takim stanie jak jest, dając możliwość porównania stanu wiedzy i podjęcia dyskusji na ten temat celem uzupełnienia i wypełnienia białych kart historii, niż żeby znów przeleżało w szufladzie kolejne10 lat, nie ujrzawszy światła dziennego.
I am aware that the study may leave some dissatisfaction and disappointment, but I assume that it is better to publish it in such a state as it is, giving the opportunity to compare the state of knowledge and start discussions on this subject to complete and fill white pages of history than so that it would stay in the drawer again for another 10 years, without seeing the light of day.
Za bazę wyjściową do opracowania posłużyły zbierana przez lata informacje i zdjęcia na różnych stronach internetowych, forach dyskusyjnych i aukcjach itp., jak również typowe bibliograficzne opracowania w postaci książek i artykułów, starych katalogów firmowych i inseratów w czasopismach.
The base for the study was the information and photos collected over the years on various websites, discussion forums and auctions, etc., as well as typical bibliographic studies in the form of books and articles, old company catalogs and inserts in magazines.
Piotr J. Bochyński
Piotr J. Bochyński
3
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.1 Amunicja pistoletowa / Pistol ammunition III.1.1 7,62x25 wz.30 Paczka Amunicja pistoletowa kalibru 7,62x25 mm pakowana była w kartonowe paczki o wymiarach 85x70x35 [mm]. W paczce takiej mieściło się 70 sztuk naboi przełożonych pomiędzy warstwami papierową taśmą. Zamknięcie opakowania dodatkowo zaklejone papierową banderolą. Na paczce odbijano stemplem napisy z informacją o typie amunicji oraz jej ilości oraz dodatkowo stemple odbioru jakościowego i numeru pakowacza. Używano tuszu w kolorze czerwonym, granatowym lub fioletowym. Można spotkać również opakowania bez tych informacji, jedynie ze stemplem liczbowym np. „8537” (numerem pakowacza).
Cardboard 7.62x25 mm pistol ammunition was packed in cardboard packages with dimensions of 85x70x35 [mm]. The package contained 70 cartridges placed between layers of paper tape. Closing the package additionally glued with a paper band. The package was stamped with a stamp with information about the type of ammunition and its quantity as well as additional stamps of quality pick-up and packer number. Ink in red, navy or purple was used. You can also find packages without this information, only with a numerical stamp, e.g. "8537" (packer number).
Puszka metalowa (konserwa) Do metalowej konserwy wykonanej z blachy ocynkowanej (starego typu – wieko lutowane, brak zaokrągleń na rogach) wchodziło po 18 paczek amunicji. Łącznie znajdowało się 1260 sztuk nabojów. Na wieku takiej konserwy umieszczane były napisy informujące o kalibrze amunicji, jej typie, materiale użytym do produkcji łusek, numer serii produkcyjnej, kod
Metal can For metal canned made of galvanized steel sheet (old type - soldered lid, no round on the corners), come 18 ammunition packs. In total there were 1260 pieces of cartridges. At the lid canned there were inscriptions informing about the caliber of ammunition, its type, the material used for the production of case, the number of the production series, the manufacturer's code, the type
4
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
producenta, rodzaj materiału miotającego.
of propellant.
21
5
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
54
343
WZ – ŁADUNEK WZMOCNIONY
6
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Skrzynka drewniana Dwie takie konserwy umieszczano z kolei w drewnianej skrzyni na której znajdowały się podobne informacje jak na wieku konserwy amunicyjnej. Ogółem w drewnianej skrzyni znajdowało się 2520 sztuk nabojów.
Wooden crate Two such canes were placed in a wooden box on which there were similar information about the lid of canned ammunition. In total, there were 2520 cartridges in a wooden box.
21
343
7
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Wyciągi z instrukcji / Extracts from the instructions
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
8
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.1.2 9x19 Makarow Paczka Paczka wykonana z tektury litej o pojemności 16 sztuk w układzie ułożenia 4x4.
Cardboard Package made of solid cardboard with a capacity of 16 pieces in a 4x4 layout.
Początkowo tektura była w kolorze szarym, w ostatniej wersji białej (bielona).
Initially, the cardboard was gray, in the last white version (bleached).
Początkowo do kartonika wkładano dodatkowo kartonową kratkę rozdzielającą naboje. W późniejszym okresie zastąpiono ją profilowaną wkładką z tworzywa sztucznego.
Initially, a carton separating the cartridges was additionally put into the carton. Later, it was replaced with a profiled plastic insert.
Opakowania nie były oznakowane. Na opakowaniach znajdowały się jedynie stemple odbioru kontroli technicznej i numeru pakowacza.
The packages were not marked. Only the delivery stamps of the technical inspection and the packaging number were on the packaging.
Wyjątkiem były tu opakowania od amunicji szkolnej gdzie stemplowano je informacją o przeznaczeniu wraz z opisem amunicji.
The only exception was the training ammunition, where they were stamped box with information about the destination along with the description of the ammunition.
Znakowanie opakowania z nabojami szkolnymi / Marking of packaging with training cartridges 9mm nabój szkolny ---------------Różni się od Nb ostrego: - pocisk biały - spłonka biała (zbita)
Puszka metalowa Amunicja w kartonikach pakowana do hermetycznych metalowych puszek w których znajdowało się 1280 sztuk nabojów. Na wieczku puszki umieszczane stosowne napisy informacyjne.
9mm cartridge training ---------------Is different from combat ctg: - white projectile - white primer cap (compacted)
Metal container Ammunition in packages packed in hermetic metal cans in which there were 1280 pcs of cartridges. Appropriate information inscriptions can be placed on the lid of the cans.
9
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Skrzynka drewniana Dwie metalowe puszki pakowane do drewnianej skrzyni w której znajdowało się 2560 sztuk amunicji.
Wooden crate Two metal cans packed in a wooden box containing 2560 pieces of ammunition.
Inny rodzaj pakowania wspomina o pakowaniu w skrzynie drewniane po 3072 sztuki amunicji. W skrzyni mieściło się 12 worków z folii, w każdym z nich znajdowało się 256 szt. nabojów – 16 kartoników po 16 szt. amunicji (Uzbr.2338/84 9mm Pistolet wz.1983).
Another type of packaging mentions packing 3072 pieces of ammunition in wooden boxes. The box contained 12 plastic bags, each containing 256 pcs cartridges - 16 cartons of 16 pcs in box ammunition (Uzbr.2338 / 84 9mm pistol wz.1983).
10
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Wyciągi z instrukcji / Extracts from the instructions
Uzbr. 1048/68 - 9mm Pistolet maszynowy wz.1983 – opis i użytkowanie – sposoby i zasady strzelania
Uzbr. 2338/84 – 9mm pistolet wz.1983 (P-83) – opis i użytkowanie – sposoby i zasady strzelania
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
11
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Amunicja na rynek cywilny lub eksport / Ammunition for the civil market or export Opakowanie kartonowe z tektury litej z kolorowymi nadrukami. Opakowanie mieściło 50 sztuk naboji, umieszczonych w kształtce wykonanej z twardej pianki styropianowej (białej). Prawdopodobnie pierwsza wersja pakowania w wersji cywilnej.
Cardboard packaging made of solid cardboard with colored prints. The package contained 50 cartridges, placed in a mold made of hard styrofoam foam (white). Probably the first version of packing in the civilian version.
Druga wersja pakowania to pudełko z przezroczystego tworzywa sztucznego z integralną kratownicą na 50 sztuk naboji. Zamykane pokrywką wykonaną z tego samego materiału. Na pokrywce naklejana etykieta w czerwonym kolorze z informacją o amunicji i producencie. Znane są wersje niemieckojęzyczna i anglojęzyczna, różniące się niekiedy rozmieszczeniem napisów między sobą.
The second version of the packaging is a box of transparent plastic with an integral truss for 50 cartridges. Closed with a lid made of the same material.
Opakowanie głównie na eksport. Połowa lat 90dziesiątych
On the cover a lid red colored label with information about ammunition and the producer. There are known german and english language versions, sometimes differing in the arrangement of subtitles among themselves.. The packaging is mainly for export. From half 90’s years.
Trzecia wersja pakowania to ten sam rodzaj opakowania co poprzednio z połowy lat 90-dziesiątych. Amunicja (zn.: SKN 9x18 Mak.) wykonywana na eksport dla niemieckiego odbiorcy firmy Nimrod GmbH w Schönebeck, SK było marką tej firmy. Etykieta w języku niemieckim. Opakowanie na 50 szt. naboji.
The third version of packaging is the same type of packaging as before from half 90’s years. Ammunition (hs: SKN 9x18 Mak.) made for export for the German customer Nimrod GmbH in Schönebeck, SK was brand this firm. Label in German. Packing for 50 pcs of cartridges.
12
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Czwarta wersja pakowania to ten sam rodzaj opakowania co poprzednio z z roku 1995. Amunicja (zn.: 9mm MAK MESKO-35) wykonywana na eksport dla niemieckiej policji landu Brandenburgia.
The fourth version of packaging is the same type of packaging as previously from 1995. Ammunition (hs: 9mm MAK MESKO-35) made for export to the german police of the Brandenburg state.
RED ARMY STANDARD ( RЭD АRMY STAИDARD ). W latach 2015/16 zakłady MESKO wyprodukowały partię amunicji przeznaczonej na eksport dla amerykańskiej marki RED ARMY STANDARD (zn.:REDARMY M 9x18MAK) Amunicja pakowana w kartonowe pudełka z kolorowym nadrukiem z tektury litej o pojemności 50 szt. Naboje w opakowaniu umieszczone w wkładce (koszyczku) z tworzywa sztucznego (barwa czarna) w układzie 5x10. Trzy takie kartoniki pakowane do kartonika zbiorczego z kolorowym nadrukiem z tektury falistej (fala E?) o łącznej pojemności 150 szt. 5 kartoników o pojemności 150 szt. pakowane w karton zbiorczy z tektury falistej (biały/ fala B?) – łącznie 750 sztuk nabojów. Na kartonie naklejona etykieta z informacją o dystrybutorze, zawartości, ilości i numerze partii.
In 2015/16, MESKO plants manufactured a batch of ammunition for export to the american trademark RED ARMY STANDARD (hs: REDARMY M 9x18MAK) Ammunition packed in cardboard boxes with a colored cardboard print with a capacity of 50 pcs. Cartridges in a package placed in a plastic insert (basket) (black color) in a 5x10 system. Three such cartons packed into a collection box with a colored corrugated cardboard print (wave E?) With a total capacity of 150pcs.. 5 cartons with a capacity of 150 pcs packed in a corrugated cardboard box (white / wave B?) - a total of 750 pieces of cartridges. A label affixed to the carton with information on the distributor, content, quantity and batch number.
Opakowanie jednostkowe 50 szt. / Unit package 50 pcs
Opakowanie zbiorcze 150 szt. / Collective package 150 pcs
13
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
14
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.2 Amunicja pośrednia / Intermediate ammunition III.2.1 7,62x39 wz.43 Paczka Amunicja pośrednia kalibru 7,62 mm na początku była produkowana w dwóch rodzajach opakowań - w łódkach i luzem.
Cardboard Intermediate ammunition caliber 7,62 mm at the beginning was produced in two types of packaging - in stripper clips and in bulk.
Amunicja pakowana w łódkach (2 łódki po 10 naboi) przeznaczona była do karabinów SKS (7,62 mm ksS). Paczka takiej amunicji była identyczna jak paczka radziecka tego typu, różniła się od niej brakiem opisu zawartości, na paczce znajdował się jedynie stempel odbioru wojskowego i czasami wewnętrznej kontroli zakładowej. Paczka amunicyjna miała wymiary 127x63x22 [mm].
Ammunition packed in stripper clips (2 clips of 10 rounds) was intended for SKS rifles (7,62 mm ksS). The packet of such ammunition was identical to the Soviet package of this type, it differed from her lack of description of the content, the package contained only the stamp of military reception and sometimes internal internal control. The ammunition package was 127x63x22 [mm].
Amunicja luzem była pakowana do kartonowych pudełek o wymiarach 69x47x42 [mm] w cztery warstwy po 5 sztuk, przełożonych papierową taśmą. Na pudełkach amunicji zawierającej amunicję specjalną (ppanc., zapalającą, smugową) znajdowały się namalowane ukośne pasy w kolorach odpowiadających znakowaniu wierzchołkom pocisków znajdujących się w paczce .
Bulk ammunition was packed into cardboard boxes with dimensions of 69x47x42 [mm] in four layers of 5 pcs, lined with paper tape. On the boxes of ammunition containing special ammunition (armour piercing, incendiary, tracer) there were painted diagonal stripes in the colors corresponding to the marking of the tops of the bullets contained in the package.
Wraz z uruchomieniem produkcji amunicji ślepej i miotającej pojawił się nowy typ paczki dla tego typu amunicji. Pudełko miało wymiary 54x48x45 [mm], czyli mniejsze od standardowych paczek amunicji ostrej (mniejsza długość naboju). Pozwalało to w standardowej konserwie amunicyjnej zmieścić 35 paczek, co zwiększało pojemność drewnianej skrzynki amunicyjnej do 1400 sztuk nabojów.
With the launch of production of blank ammunition and launcher ammunition, a new type of package for this type of ammunition has appeared. The box had dimensions 54x48x45 [mm], which is smaller than the standard packs of ammunition (smaller length of the cartridge). This allowed a standard ammunition canister to contain 35 packs, which increased the capacity of a wooden ammo box to 1,400 cartridges.
Wraz z rezygnacją ze starego typu konserw amunicyjnych zastąpionych przez nowe, lakierowane na zielono z zaokrąglonymi rogami i zamykanymi poprzez rolowanie podobnie jak w konserwach spożywczych, pojawił się nowy typ paczki amunicyjnej o wymiarach 58x48x44 [mm], zbliżonych do paczki amunicji ślepej.
With the abandonment of the old type of ammunition canned replaced by new, green varnished with rounded corners and closed by rolling as in food canned, a new type of ammunition packet with dimensions 58x48x44 [mm] appeared, similar to a pack of blank ammunition.
W latach osiemdziesiątych w ramach oszczędności zrezygnowano z pakowania amunicji ostrej w pudełka, zastępując je papierowymi pakietami spinanymi drucianymi zszywkami . Pakiet taki posiada rozmiary 62x40x52 [mm] i jedynym oznakowaniem na nim jest znak odbioru wojskowego, ponadto od paczki wyróżnia się lekko trapezowym kształtem.
In the 80’s, as a part of the savings, the packaging of ammunition in boxes was replaced, replacing them with paper packages with wire staples. Such a package has the dimensions 62x40x52 [mm] and the only marking on it is a sign of military reception, moreover, from the package stands out with a slightly
Paczki z amunicją ślepą nosiły jedynie oznaczenia odbioru wojskowego. Paczki z nabojami miotającymi typu CGN (Ćwiczebny Granat Nasadkowy) na paczce miały odbity stempel z kalibrem amunicji, przeznaczeniem i typem. Po zmianach wynikłych z
Box with blank ammunition only carried military identification. Packets with CGN propelling cartridges (Practice Rifle Grenade) on the package had a stamp with an ammunition caliber, purpose and type. After the changes resulting from the change in the technology of
15
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
zmiany technologii wykonania tej amunicji w ten sam sposób znakowano paczki amunicyjne. Naboje miotające typu UNM wz.43/60 (Uniwersalny Nabój Miotający) pakowano w takie same pudełka, zaś na samym pudełku odbijano stemplem typ amunicji oraz jej przeznaczenie.
making this ammunition, ammunition packs were marked in the same way. UNM wz.43 / 60 throwing cartridges (Universal Bullet cartridge) packed in the same boxes, and on the box itself, the ammunition type and its purpose were stamped.
Wśród tych opakowań należy tu wymienić amunicję dostarczaną do jednostek wraz ze skrzyniami z granatami typu KGN (Kulkowy Granat Nasadkowy) oraz PGN-60 (Przeciwpancerny Granat Nasadkowy wz.60). Otóż naboje typu NGN (później również UNM wz. 43/60) pakowano dwuwarstwowo w pudełka kartonowe o niestandardowej pojemności 18 sztuk (KGN, w skrzyni 12 granatów ) lub 24 szt. (PGN-60, w skrzyni 24 granaty) zamknięte w woreczku z tworzywa sztucznego. Do wnętrza takiego woreczka wkładana była etykieta z analogicznym stemplem jak paczce nabojów UNM, z tym jednak że zwykle skreślano ostatni wiersz, mówiący o zastosowaniu amunicji do granatów CGN.
These packages include ammunition delivered to units along with KGN grenades (PGN) and PGN-60 (Antitank Rifle Grenade wz.60). Well, NGN cartridges (later also UNM wz.43/60) were packed in two layers in cardboard boxes of non-standard capacity 18 pieces (KGN, in a chest of 12 grenades) or 24 pieces (PGN-60, in a chest of 24 grenades) sealed in a plastic bag. A label with an analog stamp as a pack of UNM cartridges was put inside such a bag, except that the last line about using CGN grenades was usually crossed.
Amunicja o wzmocnionym ciśnieniu posiada na paczce stosowną adnotację.
Ammunition with reinforced pressure has an appropriate annotation on the box.
Amunicja treningowa posiada na paczce stosowną adnotację.
Training ammunition has an appropriate annotation on the box.
Puszka metalowa Amunicja w łódkach - do metalowej konserwy (starego typu - prostokątna, z blachy ocynkowanej, lutowane wieko) wchodziły 23 takie paczki, czyli w sumie 460 nabojów.
Metal container Ammunition in stripper clips - for metal tinned cane (old type - rectangular, made of galvanized sheet, soldered lid) there were 23 such packages, that is a total of 460 cartridges.
Amunicja luzem - do metalowej konserwy wchodziły 33 paczki (660 nabojów).
Bulk ammunition - 33 packs (660 cartridges) were included in the metal tinned food.
Nowe pudełko - pozwoliło na zapakowanie do nowej konserwy (pomimo nieco mniejszych jej wymiarów) 35 paczek amunicji (700 sztuk w konserwie).
New box - it allowed to pack into a new canned (despite its slightly smaller dimensions) 35 packs of ammunition (700 pieces in tinned cane).
PS
16
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
T-45
T-78
ŚLEPA / BLANK
Skrzynka drewniana Amunicja w łódkach - Dwie konserwy amunicyjne umieszczano w drewnianej skrzyni – łącznie mieściła ona 920 sztuk nabojów.
Wooden crate Ammunition stripper clips - two canned ammunition was placed in a wooden box - in total it contained 920 pieces of cartridges.
Amunicja luzem - dwie takie konserwy amunicyjne były umieszczane w drewnianej skrzyni – łącznie 1320 sztuk nabojów.
Bulk ammunition - two such canned ammunition they were placed in a wooden box - a total of 1320 pcs of cartridges.
Nowy wymiar pudełka - pozwoliło zwiększyć pojemność drewnianej skrzynki amunicyjnej do 1400 sztuk nabojów.
The new dimension of the box - it allowed to increase the capacity of the wooden ammunition box to 1,400 cartridges.
17
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Na skrzyni oprócz napisów zbieżnych z tymi na konserwie umieszczano również kolorowy pasek w kolorze identycznym z kolorem znakowania wierzchołków pocisków znajdujących się w skrzyni.
On the chest, in addition to the inscriptions convergent with those on canned goods, a colored strip identical in color to the color marking the tops of the bullets in the chest was placed.
PS
18
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
T-45
19
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
T-78
UZ / ŁADUNEK WZMOCNIONY
UNM / PROPELLANT
ŚLEPE/ BLANK
20
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
SZKOLNE/TRENINGOWE / DUMMY
21
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.2.2 5,45x39 wz.88 Paczka Amunicja pakowana w pakiety po 20 szt. owinięte szarym papierem pakowym i przewiązane sznurkiem. Na papierze stemplowany znak kontroli jakości. W części amunicji stosowano również pakowanie w pudełka kartonowe o pojemności 20 sztuk. Na pudełkach nie było żadnych oznaczeń. Jedynie stemple kontroli technicznej.
Cardboard Ammunition packed in packages of 20 pcs wrapped with gray wrapping paper and tied with a string. Stamped quality control mark on paper. Part of the ammunition was also used for packing in cardboard boxes with a capacity of 20 pieces. There were no markings on the boxes. Only stamps of technical inspection.
Puszka metalowa Amunicja w pakietach pakowana do hermetycznych metalowych puszek w których znajdowało się 1080 sztuk nabojów. Na wieczku puszki umieszczane stosowne napisy informacyjne.
Metal container Ammunition in packages packed in hermetic metal cans in which there were 1,080 pieces of cartridges. Appropriate information inscriptions can be placed on the lid of the cans.
5,45x39 naboje z pociskiem PS / with bullet PS
5,45x39 naboje ślepe / blank ammunition
Wooden crate Skrzynka drewniana Dwie metalowe puszki pakowane do drewnianej skrzyni (490x380x160 mm) w której znajdowało się 2160 sztuk amunicji. Amunicja ślepa była pakowana w identyczny sposób jak amunicja ostra. W przypadku pakowania amunicji szkolnej w skrzyni znajdowało się 680 szt. nabojów.
Two metal cans packed in a wooden box (490x380x160 mm) was containing 2160 cartridges. Blank ammunition was packaged in the same way as an combat ammunition. In packaking of training ammunition there were 680 cartridges is in the chest.
22
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Amunicja na rynek cywilny lub eksport / Ammunition for the civil market or export W latach 90-dziesiątych wykonano partię amunicji z przeznaczeniem na eksport do Niemiec. Różniła się ona znakowaniem (zn.: 5,45x39 MESKO) i sposobem pakowania od amunicji wojskowej. Kartonowe pudełko o pojemności 25szt. naboje pomiędzy warstwami były przełożone papierową taśmą. Na pudełko naklejano etykietę informacyjną w języku niemieckim. Na spodzie opakowania mogą występować dodatkowe stemple lub etykietki.
In the years 90’s, a batch of ammunition was made for export to Germany. It differed in marking (hs: 5,45x39 MESKO) and packaging from military ammunition. Carton box with a capacity of 25pcs the cartridges between the layers were transferred with paper tape. An information label was affixed to the box in german. There may be additional stamps or labels on the bottom of the packaging.
23
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.3 Amunicja karabinowa / Rifle ammunition III.3.1 7,62x54R Paczka Amunicja pakowana w pakiety po 20 szt. (luzem lub w łódkach) owinięte szarym papierem pakowym i przewiązane sznurkiem. Na papierze stemplowany znak kontroli jakości.
Cardboard Ammunition packed in packages of 20 (loose or in stripper clips) wrapped in gray wrapping paper and tied with a string. Stamped quality control mark on paper.
Puszka metalowa Amunicja w pakietach pakowana do hermetycznych metalowych puszek w których znajdowało się 440 sztuk nabojów. Na wieczku puszki umieszczane stosowne napisy informacyjne.
Metal container Ammunition in packets packed in airtight metal cans in which there were 440 cartridges. Appropriate information inscriptions can be placed on the lid of the cans.
W przypadku amunicji łódkowanej mieściło się w puszce 300 szt. naboi.
In the can of ammunition in stripper clips, 300 cartridges were stored in a can.
Dla amunicji ślepej upakowanie wynosiło 450 szt.
For blank ammunition, the packing amounted to 450 pcs items.
L (21)
(343)
C
24
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
ŁPS
PS
B-32
T-46
ŚLEPE
25
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Skrzynka drewniana Dwie metalowe puszki pakowane do drewnianej w której znajdowało się 880 sztuk amunicji.
Wooden crate Two metal cans packed in wooden, in which there were 880 pieces of ammunition.
Skrzynia z amunicją łódkowaną mieściła 600 szt. naboi
The boat ammunition box contained 600 cartridges
Skrzynka na amunicję ślepą mieściła 900 szt. naboi
The blank ammunition box contained 900 cartridges
C
L (21)
26
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
(343)
ŁPS
27
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
PS
B-32
T-46
ŚLEPE
28
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
SZKOLNE
Dodatkowe informacje w skrzyniach / Additional information in wodden crates
Uwaga Przy strzelaniu niniejszymi nabojami z karabinu maszynowego PK/PKS, PKT/ stosować nakrętkę do strzelania ślepego z otworem Ø 4,3mm oraz Ø 3,5 mm dla km „SG”.
Warning When shooting with these cartridges with machine gun PK / PKS, PKT use a blank screw cap with hole Ø 4,3mm and Ø 3,5 mm for mg "SG".
Wykaz zawartości skrzynki / List of contents of the box
29
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Wyciągi z instrukcji / Extracts from the instructions
30
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
Amunicja na rynek cywilny lub eksport / Ammunition for the civil market or export
31
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.4 Amunicja wielkokalibrowa / Large Heavy Machine Gun ammunition III.4.1 12,7x108 Paczka Naboje nie są pakowane w papierowe kartoniki
Cardboard Cartridges not packed in paper cartons
Puszka metalowa Te naboje są zapakowane identycznie jak radzieckie naboje kalibru 12,7 mm. Osiemdziesiąt pięć nabojów, ułożonych pociskami na przemian w przeciwnych kierunkach, pakuje się luźno w rzędy w metalowej puszce i przekłada paskami papieru między warstwami.
Metal container These cartridges are packaged identically to the Soviet 12.7 mm cartridge. Eighty-five cartridges, alternately projected in opposite directions, are packed loosely into rows in a metal can and are loaded with strips of paper between the layers.
Skrzynka drewniana Dwa metalowe pojemniki są pakowane w drewnianą skrzynię, w sumie mieści ona 170 nabojów.
Wooden crate Two metal containers are packed in a wooden box, in total it holds 170 cartridges.
Wyciągi z instrukcji / Extracts from the instructions
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
32
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
III.4.2 14,5x114 Paczka Naboje nie są pakowane w papierowe kartoniki.
Cardboard Cartridges not packed in paper cartons.
Puszka metalowa W hermetycznie zamkniętym metalowym pojemniku mieści się 40 sztuk nabojów zapakowanych luźno w rzędach, z paskami papieru umieszczonymi między każdą warstwą. Ułożone są głowami naprzemiennie w przeciwnych kierunkach. Inny wariant przewiduje pakowanie po 42 sztuki w metalowym pojemniku.
Metal container The hermetically sealed metal container holds 40 pieces of cartridges loosely packed in rows, with strips of paper placed between each layer. Arranged with heads alternately in opposite directions.
Skrzynka drewniana Dwa metalowe takie pojemniki są umieszczone w drewnianej skrzyni, co daje w sumie 80 sztuk amunicji w pierwszym wariancie lub 84 sztuki w drugim wariancie pakowania.
Wooden crate Two metal such containers are placed in a wooden box, which gives a total of 80 pieces of ammunition in the first variant or 84 pieces in the second variant of packaging.
Another option is to pack 42 pieces in a metal container.
Wyciągi z instrukcji / Extracts from the instructions
33
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Piech. 108/56 - Instrukcja piechoty 14,5 mm podwójnie sprzężony przeciwlotniczy karabin maszynowy (PKM -2)
34
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Uzbr. 184/62 - Opis, użytkowanie i zasada strzelania 14,5 mm podwójnie sprzężony przeciwlotniczy karabin maszynowy zmodernizowany (PKMZ-2)
35
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Uzbr. 816/66 - 14,5 mm nabój z pociskiem zapalającym natychmiastowego działania (MDZ)
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
36
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Uzbr. 15/75 Instrukcja w sprawie znakowania opakowań naboi broni strzeleckiej
37
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
TAB.III.1 Kody producentów / Code of producers Producent amunicji / Ammunition producer FA - Fabryka Amunicji, Skarżysko-Kamienna PFA - Państwowa Fabryka Amunicji, Skarżysko-Kamienna 21 - Zakłady Metalowe MESKO, Skarżysko-Kamienna 54 - Fabryka amunicji, Poniatowa 234 343 - Wydzial Produkcji Specjalnej Fabryki Maszyn Rolniczych "Pilmet", Wrocław - Pilczyce
Producent prochu / Powder producer 26 361 – Zakład Produkcji Specjalnej, Pionki
38
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
TAB.III.2 SKRÓTY / ABBREVIATIONS l.p. ŁUSKI Łuska mosiężna Łuska bimetalowa Łuska stalowa POCISKI PISTOLETOWE 7,62 mm rewolwerowy z rdzeniem ołowianym 7,62 mm z rdzeniem stalowym 7,62 mm smugowy 9 mm z rdzeniem stalowym 9 mm z rdzeniem ołowianym POŚREDNIE 7,62 mm z rdzeniem stalowym 7,62 mm smugowy 7,62 mm smugowy 7,62 mm przeciwpancerno-zapalający 7,62 mm zapalający 7,62 mm ze zmniejszoną szybkością pocisku 7,62 mm uniwersalne naboje miotające UNM KARABINOWE 7,62 mm lekki 7,62 mm z rdzeniem stalowym 7,62 mm ciężki 7,62 mm wskaźnikowo-zapalający 7,62 mm smugowy 7,62 mm przeciwpancerno-zapalający 7,62 mm do karabinu wyborowego WIELKOKALIBROWE 12,7 mm przeciwpancerno-zapalający 12,7 mm przeciwpancerno-zapalającosmugowy 14,5 mm zapalający 14,5 mm przeciwpancerno-zapalający 14,5 mm przeciwpancerno-zapalającosmugowy 14,5 mm zapalający natychmiastowego działania 14,5 mm z rdzeniem z węglików spiekanych 14,5 mm przeciwpancerno-zapalającosmugowy z rdzeniem z węglików spiekanych INNE Naboje wysokiego ciśnienia (wszystkie kalibry) Naboje ze wzmocnionym ładunkiem (wszystkie kalibry) Naboje ćwiczebne (wszystkie kalibry) szkolne INNE OZNACZENIA sztuk
Do 1975
Po 1975
Rosyjskie
ŁM ŁB ŁSt
GŁ GŻ GS
ГЛ ГЖ ГС
R Pst PT Pst P
Р ПСТ ПТ ПСТ П
PS T-45 T-78 BZ Z US UNM
ПС Т-45 Т-78 БЗ З УС -
L ŁPS C PZ T-46 B-32 PS
Л ЛПС Д ПЗ Т-46 Б-32 ПС
B-32 BZT-44
Б-32 БЗТ-44
ZP B-32 BZT
ЗП Б-32 БЗТ
MDZ
МДЗ
with sintered carbide core armor piercing-incendiarytracer with sintered carbide core OTHERS high pressure cartridges
BS-41 BST
БС-41 БСТ
WD
ВД
cartridges with reinforced load
UZ
УЗ
dummy dummy OTHERS ABBREVATIONS
UCZ
УЧ
CASE Case brass Case bimetal Case steel BULLETS PISTOLS revolver with lead core with steel core tracer with steel core with lead core INTERMEDIATES with steel core tracer tracer armor piercing-incendiary incendiary with down muzzle speed propellant UNM RIFLES light with steel core heavy indicator-incendiary tracer armor piercing-incendiary for a rifle sharpshooter LARGE HEAVY MACHINE GUNS armor piercing-incendiary armor piercing-incendiarytracer incendiary armor piercing-incendiary armor piercing-incendiarytracer incendiary MDZ
pieces
pist
SZT.
SZT.
39
Piotr J. BOCHYŃSKI PAKOWANIE I ZNAKOWANIE OPAKOWAŃ POLSKIEJ AMUNICJI STRZELECKIEJ Cz. III PACKAGING AND MARKING OF PACKAGING POLISH SMALL ARMS AMMUNITION vol. III
Amunicja łódkowana Amunicja niełódkowana Pakowane hermetycznie Pakowane hermetycznie
ammunition in stripper ammunition without stripper hermetic packaking hermetic packaking
łdk nłdk herm hrm
40