W KADRZE

Szumy obniżają jakość w medycynie

Zawsze tam, gdzie podejmowane są decyzje, występują zakłócenia w postaci szumów. Powodują one, że nawet strategiczne decyzje jak wyroki sądowe albo diagnozy nie są w pełni racjonalne, gdyż mogą podlegać wpływowi czynników, które nie powinny mieć żadnego znaczenia – przykładowo pogoda, pora dnia, nastrój, samopoczucie. W tym przypadku mowa o szumie okolicznościowym.

Z kolei gdy pacjent otrzymuje dwie różne diagnozy albo zalecenia terapeutyczne mamy do czynienia z hałasem systemowym. Oznacza to, że w procesie decyzyjnym występują stałe elementy, które go zakłócają. Mogą to być różne źródła informacji, procedury albo wytyczne. Całkowite wyeliminowanie szumów jest niemożliwe, ale można ograniczyć ich występowanie. Z takiego założenia wychodzą autorzy ostatnio wydanej głośnej książki „Noise” (Daniel Kahneman, Olivier Sibony, Cass Sunstein).

Wyniki leczenia mogą różnić się znacznie pomiędzy praktykami lekarskimi w ramach tego samego kraju, nawet gdy pacjenci mają dostęp do tych samych technologii i leków. W wielu przypadkach powodem jest niewidoczny na pierwszy rzut oka hałas towarzyszący procesowi podejmowania decyzji. Autorzy książki, opierając się na dostępnych badaniach naukowych, postulują m.in. zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji. Choć AI jest wolna od tzw. szumów okolicznościowych, może być podatna na tzw. błędy systematyczne (ang. bias) wynikające z jakości danych, na których trenowany jest model. Niemniej jednak AI może potencjalnie poprawić jakość decyzji w ochronie zdrowia.