Polski Monitor - Grudzien 2016

RADIO POLONIA TORONTO 100.7 FM nadajemy W NIEDZIELĘ 17:00 - 20:00

WWW.RADIOPOLONIA.CA

POLSKI

ZDROWIE

BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK

onitor.com NAUKA

PORADNIK

PRZEWODNIK

Grudzień 2016

INFORMATOR

Temat miesiąca

Święta bez stresu

Zastanawiasz się, jak uniknąć świątecznego stresu? Oto kilka porad: ustal, co w przygotowaniach do Bożego Narodzenia możesz zmienić, zadbaj o relacje z bliskimi oraz zaplanuj odpowiedni podział obowiązków dla wszystkich członków rodziny. I nie daj się zwariować zakupowemu szaleństwu! "" Ewa Zwierzchowska

Wiele osób marzy o idealnych świętach – dokładnie takich, jakie pamiętają z czasów dzieciństwa czy młodości: przepełnionych ciepłem rodzinnej atmosfery i pachnących wigilijnymi potrawami. Nie wyobrażasz sobie, że spędzisz je inaczej, niż nakazują polskie zwyczaje. Jednak im bliżej świąt, tym więcej w tobie frustracji. Narzucasz sobie zbyt wiele rzeczy do zrobienia, a potem brakuje ci czasu. Nie dajesz sobie pomóc.

Pamiętaj o jednym: nie zadowolisz wszystkich, więc czas, abyś sobie odpuściła.

W Wigilię ledwo trzymasz się na nogach i marzysz jedynie o tym, aby wreszcie odpocząć.

A przecież trzeba podawać kolejne potrawy. Pół biedy, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem. Gorzej, jeśli wszystko leci ci z rąk, a z ciasta robi się zakalec.

Daje o sobie znać potworne zmęczenie i złość, którą często wyładowujesz na domownikach.

Zastanów się, z czego możesz zrezygnować Zastanów się, z czego jesteś w stanie zrezygnować. Przed świętami wcale nie musisz robić gruntownych porządków.

Wystarczy, że zetrzesz kurze i odkurzysz.

Po co myć okna w zimie, skoro można to zrobić wiosną? A może rozważyć fachową pomoc do sprzątania? Zaoszczędzisz sporo czasu.

Jeśli przeraża cię wizja kilku dni spędzonych w kuchni, skróć listę zaproszonych gości albo zaproś bliskich na kawę i ciasto. Panuj też nad emocjami.

Kilka niepotrzebnie wypowiedzianych słów może zmienić sielankową atmosferę w karczemną awanturę.

Przedświąteczne przygotowania Nie sil się na wieczerzę z 12 potraw. Wystarczy, że przygotujesz kilka ulubionych dań domowników. A może każdy zrobi swoje popisowe? Być może nikt nie lubi karpia po żydowsku, więc po co tracić czas w kuchni na przygotowywanie czegoś, czego nikt nie ruszy?

Jeśli pieczenie ciast nie sprawia ci przyjemności, zamów smakołyki w cukierni. Wytłumacz mężowi, który przepada za sernikiem twojej roboty, że tym razem będzie musiał zadowolić się kupionym, a w wolnej chwili upieczesz mu taki, jaki lubi.

Nie daj się zwariować zakupowemu szaleństwu Trudno oprzeć się zakupowemu szaleństwu. Dosłownie w biegu łapiesz to, co wpadnie ci w ręce. W efekcie kupujesz o wiele więcej, niż potrzeba. Stop! Zrób listę niezbędnych zakupów i w trakcie wędrówek po sklepach ściśle się jej trzymaj.

Nie szukaj prezentów do ostatniej chwili. A w przyszłym roku pomyśl o tym dużo wcześniej – może jeszcze w czasie wakacji. Źródło: poradnikzdrowie.pl

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

3

rodzina

Temat miesiąca

Samotne święta

Boże Narodzenie - najbardziej rodzinne ze wszystkich świąt - jest trudnym okresem dla osób samotnych. Brak drugiej połowy wtedy boli najbardziej. Wielu singlom, z wyboru niebędącym w stałych związkach, w czasie świąt też doskwiera samotność. Co zrobić, by mimo wszystko święta były udane? Oto nasze rady samotnych i singli na Wigilię i święta. "" Magdalena Moraszczyk

iWdok szczęśliwych par robiących świąteczne zakupy, płynące zewsząd kolędy, cały ten świąteczny rozgardiasz bezlitośnie uzmysławiają samotnym, że bliskość drugiej osoby jest naprawdę ważna. Mnogość przekazów medialnych, wspomnienia z dzieciństwa i przyjęte społeczne wzorce zachowań sprawiają, że niespełnione potrzeby teraz bolą bardziej. Z tym problemem borykają się głównie osoby, które są same z przymusu. Ktoś bliski umarł lub odszedł.

Jeśli jeszcze trwa żałoba, żal i rozpacz są tak wielkie, że nawet dom pełen ludzi nie wypełni pustki.

Niektórzy chcą być sami, ale wycofywanie się z bliskich relacji nie jest dobre dla człowieka. Trzeba to zmienić, żeby przyszłe święta były inne.

Ciężko jest też osobom, które nie ułożyły sobie życia rodzinnego. Samotność boleśnie przeżywają osoby żyjące w „trójkątach”. Niektórzy są samotni od wielu lat, bo nie mają nikogo bliskiego. Dotyczy to nie tylko osób starszych i schorowanych. Wielu singlom, świetnie radzącym sobie na co dzień, w czasie świąt też doskwiera samotność.

na spotkania świąteczne z przyjaciółmi.

Trudno o uniwersalne rady na samotne święta. Jedno jest pewne: aby były udane, trzeba się odprężyć. A jak je spędzimy, w dużym stopniu zależy od

Nie udawaj, że świąt nie ma Nie myśl o świętach jak o czymś najgorszym. Przestań z uporem powtarzać sobie, że święta będą bolesne, bo bez partnera będziesz się czuć przy stole jak piąte koło u wozu. Przecież nie jesteś bezwolna, zamiast rozczulać się nad sobą, spróbuj raczej „wpleść się” w grupę, z którą chcesz być w te dni. Powiedz otwarcie, że nie masz z kim spędzić świąt, spytaj, czy mogłabyś przyjść. Na pewno są znajomi, którzy cię chętnie zaproszą, lecz sami mogą nie odczytać twoich oczekiwań.

A przy stole gospodarze już zadbają o to, byś wśród gości nie czuła się samotna, miała z kim porozmawiać.

Ubierz w domu choinkę dla siebie, nie dla kogoś. Zaproś przyjaciół albo osoby jak ty samotne. Uwierz, że w święta nie ma obowiązku siedzenia z rodziną przy stole w oto-

Co robić w święta samemu?

Jedni biorą dyżur w pracy, inni wyjeżdżają w gronie znajomych na narty albo do ciepłych krajów. Ktoś odwiedza dalszą rodzinę, bo wśród kuzynów nie czuje się zupełnie sam na świecie. Ktoś inny zaszywa się w domu. Są to głównie osoby młode, samotne z wyboru, które swoje życie koncentrują na robieniu kariery. Święta to dla nich czas, kiedy wreszcie mogą zrobić coś dla siebie. Czytają książki, których nie miały czasu przeczytać, nadrabiają deficyt snu, robią to, co sprawia im przyjemność. A ponieważ takie osoby mają zwykle dużo znajomych, po rodzinnej Wigilii i życzeniach od „życzliwych” cioć ułożenia sobie życia, umawiają się

4

nas samych. Z dnia na dzień nie zmienimy swojej sytuacji, nie znajdziemy pod choinką księcia z bajki, dlatego musimy dobrze wykorzystać to, co jest. Zgodnie ze stosowaną w psychologii teorią kryzysu, każdy kryzys może być rozwojowy. Tego się trzymajmy!

WYDAWCA (Publisher): Radio Polonia Enterprises Ltd.

www.polskimonitor.com

MIESIĘCZNIK / MONTHLY MAGAZINE REKLAMA I KONTAKT Z REDAKCJĄ info@radiopolonia.ca tel. 416 - 938 - 7141 Adres do korespondencji: Radio Polonia Toronto 2550 Goldenridge Rd., Unit #6 Mississauga, On, L4X 2S3

EDITOR: Krystyna Piotrowska krystyna@radiopolonia.ca REDAKTOR GRAFICZNY: Magdalena Lesiuk GraphMad@gmail.com Fotografia: Michael Profesorski Adam Pakuła Ilona Girzewska Jola Bugajski Magdalena Lesiuk

Artykuły: Magdalena Lesiuk Łukasz Stępień Karolina Brozio Richard Piotrowski

Redakcja nie odpowiada za treść artykułów i ogłoszeń.

Prawa autorskie zastrzeżone.

Treść wszystkich artykułów publikowanych w magazynie „Polski Monitor” ma charakter wyłącznie informacyjny. Nie zastępuje konsultacji z lekarzem i nie może być podstawą do stosowania jakichkolwiek środków farmaceutycznych ani form terapii. Wszelkie decyzje w wyżej wymienionych kwestiach należą do lekarza prowadzącego leczenie. Magazyn „Polski Monitor” ani osoby współpracujące nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji w nim zawartych.

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Temat miesiąca czeniu gromadki dzieci. Można zaproponować spotkanie inne niż stereotypowe: w sportowym ubraniu podczas długiego spaceru po lesie. Alternatywą jest też wyjazd do ośrodka wypoczynkowego w jakieś ładne miejsce. Choć będą tam same rodziny, to warto mieć nadzieję, że spotka się bratnią duszę. Zresztą są też oferty wyjazdowe dla singli. Można włączyć się w akcje charytatywne, pomóc w przygotowaniu świąt w domu dziecka czy opieki społecznej, zorganizować zbiórkę prezentów, zrobić kolorowe paczki i zanieść dzieciom do szpitala.

A może właśnie w te święta wydarzy się coś, co odmieni twoje życie?

Jak spędzić święta, gdy ktoś bliski odszedł? Święta są szczególnie trudne dla osób, które straciły kogoś bliskiego. Jak bardzo, to zależy od wzajemnej relacji. Psycholodzy radzą jednak, żeby nie bronić się przed spotkaniem u krewnych czy przyjaciół. Czasem ludzie krępują się zaprosić osobę przeżywającą żałobę, bo boją się odmowy. Wtedy warto samemu wystąpić z propozycją zorganizowania wspólnych świąt.

Osoby w żałobie często mówią, że nie będą swoim smutkiem psuć komuś świąt.

To od ich samych zależy, co z tym smut-

kiem zrobią. Trudno jest „wyłączyć” żal, ale przy stole można o tym nie mówić. Jeśli samotne święta wynikają z rozwodu, to wspomnienia i związane z tym emocje też zakłócają świąteczny nastrój. Gdy komuś jest smutno, nie można mu nakazać, by się cieszył. Niektórzy wolą być sami i trzeba to uszanować. Ale bez nalegania zostawić wtedy furtkę: zawsze możesz do nas przyjść.

Samotni żyją obok nas Warto rozejrzeć się, może w naszym otoczeniu jest samotna osoba w starszym wieku, chora lub niedołężna. Zaprośmy ją na Wigilię albo na świąteczny obiad, a przynajmniej sami wpadnijmy ze świątecznym stroikiem, upominkiem, kawałkiem ciasta czy wigilijnego karpia. Niektórzy z nich wprawdzie mają rodziny, ale z różnych względów trafiają do domów opieki lub do szpitali, gdzie zostają na święta. To nieprawda, że staremu człowiekowi jest wszystko jedno.

Poczucie osamotnienia i cierpienie psychiczne pogarszają jego stan zdrowia.

Trzeba o tym pamiętać.

Boże Narodzenie - czas na refleksję W święta robimy podsumowania.

Warto więc zastanowić się nad swoim

Rodzina życiem, czy naprawdę nam odpowiada. Czy jesteś zdeklarowanym singlem, który w święta odczuwa samotność, czy jesteś sam/sama wbrew własnej woli?

Jeśli nie chcesz być sama, to dlaczego jesteś? Może odizolowałaś się od ludzi, masz trudności z nawiązywaniem kontaktów, boisz się ich albo wstydzisz. Niektórzy chcą być sami, ale to nienaturalne, że wycofujemy się z bliskich relacji.

Wtedy zwykle jest drugie dno, którego trzeba poszukać – złe relacje w domu rodzinnym, zawiedziona przyjaźń, miłość, niska samoocena. Trzeba to zmienić, żeby przyszłe święta były inne.

Jeśli jesteś w konflikcie z rodziną, pomyśl, jak go rozwiązać; gdy nie masz przyjaciół – co możesz zrobić, żeby ich znaleźć; boisz się nowego związku – jak możesz się na związek otworzyć. Kobiety, które są w święta same, bo wdały się w romans z żonatym mężczyzną, powinny zastanowić się, czego oczekują od takiego układu. Gdy nie ma przyszłości, to tkwienie w nim jest zamknięciem sobie drogi do innego, już satysfakcjonującego związku. Jeśli nie umiesz samodzielnie poradzić sobie z problemem, skorzystaj z pomocy psychologa. Czasem wystarczy rozmowa, a czasem potrzebna jest terapia. Źródło: poradnikzdrowie.pl

Święta po rozwodzie

Zaplanowanie świąt bywa trudne nawet w tradycyjnej rodzinie. Komplikuje się jeszcze bardziej, gdy mama i tata nie są już razem, pojawiają się nowi partnerzy rodziców, a nierzadko i ich potomstwo z poprzednich związków.

Jak temu sprostać? Jak pomóc dzieciom zaakceptować nową sytuację?

Bardzo często zdarza się, że po rozwodzie dzieci mieszkają z mamą, a weekendy spędzają u ojca.

W święta każde z małżonków chce je mieć tylko dla siebie. Awantur muszą wysłuchiwać dzieci, które bardzo przeżywają kłótnie rodziców”. W jak

wielu rodzinach podobna sytuacja powtarza się co roku? A kto cierpi na tym najbardziej?

Ten świąteczny scenariusz jest jednym z wielu, jakie zdarzają się w rodzinach rekonstruowanych, nazywanych potocznie patchworkowy-

mi. A ile takich rodzin, tyle różnych konstrukcji, scenariuszy i problemów, z jakimi muszą zmierzyć się wszyscy jej członkowie – nie tylko od święta. Jednak świąteczny czas jest apogeum tego, co dzieje się w takiej rodzinie na co dzień.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com



5

rodzina Znaczenie ma to, kiedy doszło do rozstania, z którym z rodziców zostały dzieci, czy dorośli założyli nowe związki i czy mają nowe dzieci. Kluczowe są relacje między byłymi partnerami – czy nadal pozostają oni w stanie wojny, czy też udało im się załagodzić emocje i dojść do porozumienia m.in. w kwestii opieki nad dziećmi czy finansów. To wszystko w okolicy świąt „wychodzi”. Dlatego jeśli na co dzień byłym partnerom trudno cokolwiek z sobą uzgodnić, święta postawić na swoim. Aby tego uniknąć, trzeba wykazać się dojrzałością i dobrą wolą, a nade wszystko kierować się potrzebami dzieci. Bo w tej skomplikowanej sytuacji to one są najważniejsze. Potrzebują obojga rodziców i mają do nich prawo. Ale gdy w rodzinie pojawiają się nowe osoby – partnerka taty, partner mamy, przyrodnie rodzeństwo, może to być dla dziecka nie lada wyzwanie.

Warto dać dzieciom czas na poznanie nowych osób i nawiązanie relacji, a przed wspólnymi świętami przygotować je na to wydarzenie. Uważnie obserwować, co się z dzieckiem dzieje, co mu sprawia trudność. Cierpliwie pomagać w przystosowaniu się do nowej sytuacji i np. nie przymuszać do okazywania ciepłych uczuć „nowym dziadkom”, bo wypada.

Rozwiedzeni rodzice muszą pamiętać, że dla dzieci czas świąt to magiczny okres, w którym spełniają się ich marzenia. Nie można dopuścić, aby cokolwiek mogło je zepsuć. Jeśli rodzina nie może zebrać się przy jednym stole, trzeba poszukać takich rozwiązań, które nie narażą dzieci na niepotrzebny stres.

Od klasy i poziomu rodziców zależy, czy dzieci będą zmuszone do wysłuchiwania przy wigilijnym stole złośliwości o wzajemnych niepowodzeniach. Choć bywa to bardzo trudne, warto zastanowić się, czy w okresie świątecznym nie udałoby się odłożyć wszystkich żalów i pretensji, a skupić tylko na tym, aby Święta przebiegły spokojnie i radośnie?

Plan na święta Odpowiednio wcześnie ustalcie z kim dziecko spędza tegoroczne Święta. Dziecko na pewno zapragnie pobyć i u mamy, i u taty. Zorganizuj to tak, aby nikt nie był poszkodowany. Jeżeli Wigilię spędzi u ciebie, nie protestuj, gdy drugi rodzic zabierze je w pierwszy dzień Świąt.

Na skali stresu rozwód jest drugim w kolejności najbardziej stresującym wydarzeniem (po śmierci współmałżonka). To rodzaj straty, z którą nieraz bardzo trudno się pogodzić, przede wszystkim dzieciom. W święta ból rozstania może wrócić na nowo, spotęgowany jeszcze przez wyjątkowo rodzinną atmosferę. Do głosu dochodzą wtedy wspomnienia, zawiedzione nadzieje, poczucie winy i osamotnienia. Często przy świątecznym stole trzeba też skonfrontować się z pretensjami ze strony rodziny, a to nie ułatwia pogodzenia się z sytuacją. Trzeba jednak

6

Temat miesiąca dać sobie czas na żałobę po rozstaniu.

Gdy już się ją przejdzie, pojawi się miejsce na nowe uczucia.

W pierwsze święta po rozwodzie, gdy sama jeszcze nie ochłonęłaś, nie rób dziecku kolejnej rewolucji. Zaplanuj je, mając na uwadze jego spokój i własny. Zastanów się, w którym miejscu ten czas będzie dla was bardziej komfortowy. Szukaj w rodzinie i wokół siebie ludzi, którzy będą wyciszać „burzę” i wspierać w trudnych chwilach, a nie podżegać do nienawiści i zaogniania konfliktu z byłym partnerem.

Z kim dziecko spędzi Święta po rozwodzie rodziców ustalcie wspólnie Ważne jest, aby dziecko nie czuło się szantażowane emocjonalnie, a jego wybory nie wpływały na ogólną atmosferę.

Pamiętaj, że rozwód dla małego członka rodziny był dużą traumą, postaraj się więc, aby dziecko nie czuło się pionkiem, który nie ma wpływu na zapadające decyzje.

Informuj je o ustaleniach i pytaj o zdanie, aby czuło się kochane.

Tylko święta pełne miłości i dobrych słów wspominane będą z tęsknotą. Postarajcie się, by wasze też były takie, nawet w sytuacji, gdy rodzina nie spędza ich w komplecie.

Koniec z fikcją Szczęśliwa rodzina przy jednym stole – ten obraz po rozwodzie zaczyna się rozmywać. Zdarza się jednak, że byli partnerzy zasiadają z dziećmi do wigilijnej kolacji, by stworzyć iluzję wspólnych świąt. Może to wynikać z nieumiejętności „przepracowania” rozstania i pogodzenia się z nową sytuacją.

Ze względu na dobro dzieci nie warto utrzymywać, że nadal jesteście kochającą się rodziną, bo to nieprawda. Wasza rodzina nie jest już całością. Spotkanie przy wspólnym stole może być bolesnym doświadczeniem nie tylko dla was, ale także dla dzieci, utrudnia im bowiem poradzenie sobie ze stratą, jaką jest wasze rozstanie. Przy tym może obudzić w nich nadzieję, że jeszcze do siebie wrócicie. Bywa, że osoby, które pochodzą z rozwiedzionych rodzin, jako dorosłe nadal fantazjują o tym, że ich rodzice jeszcze kiedyś będą razem.

Zadbaj o rodzinną atmosferę Świąt Święta to dobry czas na wybaczanie wzajemnych urazów. Oboje musicie sobie uświadomić, że najważniejsze jest to, aby wasze dzieci wspominały Boże Narodzenie jak najlepiej. Warto zapomnieć o tym, co złe i unikać kłótni przy dzieciach.

Zaplanowanie świąt wymaga elastyczności od obojga byłych partnerów, a z tym bywa różnie, bo w relacjach często górę biorą pretensje. Warto powściągnąć emocje, czasem iść na ustępstwa, by nie zaogniać sytuacji. W święta dzieci powinny mieć możliwość, by nacieszyć się bliskością każdego z rodziców. Ale czy

warto upierać się, by dziecko tego wieczoru odwiedziło koniecznie dwie rodziny, dziadków, dawnych i nowych krewnych?

Nawet jeśli mieszkacie niedaleko, ten wyjątkowy wieczór lepiej spędzić w spokojnej atmosferze, a nie przemieszczając się z miejsca na miejsce. Lepiej podzielić ten czas tak, aby dzieci mogły spędzić nieco czasu z obiema częściami swojej rodziny. Starsze dzieci mogą mieć swoje pragnienia związane ze świętami, np. chcą pobyć z rodzicem, z którym nie mieszkają na co dzień. Warto tę decyzję uszanować i w miarę możliwości spełnić, nie wikłając dziecka w swoje emocjonalne rozterki. Ono i tak głęboko przeżywa całą sytuację, a rodzic powinien mu pomóc poradzić sobie z nią, mimo że często sam cierpi.

A co zrobić, gdy na spotkanie z wnukami nalegają też dziadkowie? Warto to uwzględnić w świątecznych planach, bo dla dzieci osoby te nadal są częścią ich życia. Jednak nie trzeba dążyć do tych spotkań za wszelką cenę. Wywieranie tego rodzaju presji przez rodziców czy byłych teściów może być dokładaniem trudności i bólu ludziom, którym i tak niełatwo o porozumienie. Najważniejsze, by skupić się na potrzebach dzieci i dorosłych, którzy znaleźli się w tej sytuacji – mamy, taty, ich partnerów. W przypadku byłych teściów na miejscu będzie telefon z życzeniami lub świąteczna kartka. Z dalszymi krewnymi można spotkać się przy innej okazji.

Okazany dziecku szacunek i możliwość spotkania nie tylko z drugim rodzicem, ale też z dziadkami obojga ze stron, w przyszłości zaprocentuje brakiem pretensji i złości, że dziecko wychowywało się bez miłości jednego z rodziców.

Kodeks dobrych zasad • Spornych spraw dotyczących świąt nie poruszajcie przy dziecku.

• Nie konkurujcie o względy dziecka na prezenty. Kwestię upominków warto omówić wcześniej. Nie wyrażaj się negatywnie (nie tylko słownie, ale też mimiką, gestami) o prezencie, który dziecko otrzymało w drugim domu.

• Nie nastawiaj swojej pociechy przeciwko dzieciom z nowego związku taty.

• Nie wypytuj dziecka, jak spędziło święta z drugą stroną. Jeśli zechce, samo ci opowie, ale nie komentuj tego, co usłyszysz.

• Dzieci nowego partnera traktuj życzliwie, ale nie przesadzaj z czułościami. Nie narzucaj im też swojego towarzystwa. Pozwól im oswajać się z tobą powoli.

• Staraj się nie faworyzować swoich dzieci. Z partnerem spróbujcie obdzielać wszystkie sprawiedliwie – prezentami, czasem, uczuciami. Jednocześnie nie oczekuj od pasierbów tego samego, czego od własnych dzieci. Szanuj ich potrzeby i granice.

• Respektuj zasady, które wprowadziła mama pasierbów, nie komentuj ich i nie krytykuj.

Źródło: poradnikzdrowie.pl

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Temat miesiąca

Zwierzaki

12 zagrożeń świątecznych czyhających na psa

Właściciele czworonogów w święta powinni zwrócić szczególną uwagę na swoje zwierzęta, by ich pupil był także zadowolony i bezpieczny. Przedstawiamy 12 świątecznych zagrożeń, które czyhają na ciekawskiego, niezdarnego lub młodego psa w naszych domach podczas zimowych świąt.

Przygotowania wigilijne

W ferworze przygotowań świątecznych pamiętajmy o zabezpieczeniu gorących urządzeń np. piekarnika, tak by pies zwabiony zapachem nie poparzył się. Nie pozostawiajmy na kuchence tłuszczów po smażeniu, do których niezauważony pies dużej rasy może dosięgnąć. Po użyciu chowajmy na miejsca przyprawy oraz domowe detergenty. Szczególnie uważajmy na sodę oczyszczoną, proszek do pieczenia, drożdże i surowe ciasto drożdżowe. Te rzeczy mogą powodować poważne rozstroje żołądka.

Świąteczne frykasy Zapachy kuszące psa do kuchni, pieczenie ciasta, mięs i przygotowanie wigilijnych potraw może być niezwykle irytujące dla naszego pupila. Tyle nęcących nos zapachów a on biedny nie może spróbować ani odrobiny wspaniałej, słonej szynki, sałatki z cebulką czy świątecznego piernika z przyprawami korzennymi i rodzynkami. Pamiętajmy, że powyższe potrawy mogą wywołać zatrucie żołądka a niektóre z nich mogą doprowadzić do poważnych chorób psa. Nie pozostawiajmy też w zasięgu psa czekoladowych mikołajów, kakaowych ciast i czekoladowych polew. Pies z chęcią połakomi się na ryby i drób, pamiętajmy, że zarówno ości jak i kości mogą wbić się w przełyk czy żołądek pupila, powodując ból i poważne zagrożenie dla jego zdrowia.

Najbardziej narażone na zatrucia są psy małych ras, ponieważ dawka śmiertelna trucizny zależy od wagi.

Świąteczne napoje Uważajmy na kawę, alkohol i świąteczny poncz z cytrusami i przyprawami korzennymi. Większa ilość kawy może spowodować przyspieszenie tętna i drgawki u zwierząt. Napoje wyskokowe oprócz upojenia alkoholowego mogą spowodować śpiączkę, wymioty, odwodnienie. Cytrusowy poncz podrażni przewód pokar-

mowy nie tylko cytrusami ale także intensywnymi przyprawami korzennymi. Nalewki, piwa i wina kuszą czworonogów słodkawym zapachem i smakiem, więc niektóre psy z chęcią mogą spróbować niedozwolonych dla nich drinków.

Masa solna Dzięki modzie na ręcznie wykonywanie świątecznych dekoracji do łask wróciła masa solna. Świetny materiał na wykonywanie przeróżnych ozdób może być zagrożeniem dla pupili. Pies może nie tylko połknąć masę z ogromną ilością szkodliwej soli ale także, może podrażnić nią śluzówki oczu, warg, podniebienia oraz łapy, co skutkuje bolesnymi pęknięciami skóry, obrzękami i zwiększonym pragnieniem.

Prezenty Prezenty pod choinką są uroczą tradycją, pamiętajmy jednak o rozpakowaniu ich zaraz po wieczerzy wigilijnej i sprzątnięciu pozostałości. Zaciekawiony pies może nie tylko zniszczyć nasz prezent, ale także pogryźć i połknąć rzeczy toksyczne lub niebezpieczne dla jego żołądka i pyszczka. Powinniśmy także schować lub wyrzucić opakowania - papiery i prezenty w które może zaplątać się i przestraszyć mały pies czy szczeniak.

Rodzina i przyjaciele Święta Bożego Narodzenia to czas, który spędzamy z rodziną, przyjaciółmi i bliskimi – spotkania są wpisane w tradycję i decydują o niezwykłym charakterze tego czasu. Warto jednak pamiętać, że nie dla każdego psa będzie to przyjemność. Psy starsze, lękliwe lub takie które mają trudności w adaptowaniu się do nowych warunków lub nie lubią dużych grup ludzi mogą być zestresowane, a w momencie kiedy nie będą miały gdzie uciec mogą stać się agresywne. Koniecznie nadzorujmy kontakty psa z dzieckiem, zwłaszcza jeśli maluch na co dzień nie ma kontaktów z psem.

Może skończyć się to źle dla którejś ze stron – pies może zostać uderzony przez malca, ciągnięty za ogon lub uszy, małe paluszki mogą próbować dotykać oczu lub zębów psa, nasz pupil natomiast mogę ugryźć malca w obronie własnej lub dlatego, że się przestraszy krzyku lub płaczu.

Ozdoby świąteczne Uważamy na ozdoby świąteczne np. anielskie włosy, szklane bombki, pierniczki, sztuczne choinki i naturalne gałązki drzew iglastych. Szklane bombki często traktowane są przez szczeniaki jako zabawki, niestety szybko się tłuką powodując skaleczenia łap, pyszczka, odłamki szkła mogą dostać się do oka, a nawet przewodu pokarmowego psa. Jeśli w tym roku szczeniak świętuje z nami po raz pierwszy warto zaopatrzyć się w plastikowe i nietłukące bombki i ozdoby. Szeleszczące anielskie włosy i łańcuchy choinkowe też mogą być świetną zabawką. Uważajmy by szaleństwo szczeniaka nie skończyło się połknięciem części ozdoby, bolesnym i bardzo stresującym zaplątaniem się w plastik lub przewróceniem choinki. Pamiętajmy by często sprzątać opadnięte igły naturalnych ozdób, tak by pies nie mógł spożyć igiełek lub pokłuć nosa, łap i pyszczka.

Choinka

Niezwykle ciekawa, pachnąca lasem, najważniejsza ozdoba bożonarodzeniowa może stanowić największe niebezpieczeństwo dla psa. Pamiętajmy by dobrze ją osadzić w stojaku, tak by się nie chwiała i trzymała się stabilnie w pionie. Można ją dodatkowo przywiązać, w połowie wysokości pnia. Wszystkie ozdoby powinny być zawieszone powyżej zasięgu psa. Pamiętajmy o tym by najlepiej nie wieszać smakowitych pierniczków na drzewku. Pies zwabiony ich zapachem może stanąć na tylnych łapach, a oprzeć się przednimi o choinkę by dosięgnąć słodkiego pierniczka.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com



7

Zwierzaki Unikamy wieszania cukierków i czekoladowych ozdób, którymi może poczęstować się nasz łasuch.

Może się zdarzyć, że pies będzie „podlewał” nową rzecz w domu. Jeżeli mamy takie podejrzenia, lepiej zrezygnować z konwencjonalnej choinki na rzecz mniejszego drzewka, które postawimy na meblach, czy wybrać sztuczną wersję iglaka.

Świąteczne rośliny Gwiazda betlejemska, grudnik, białe kuleczki jemioły są trujące zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Zastanówmy się, czy lepiej nie zrezygnować z tych roślin, szczególnie jeżeli nasz pies należy do ciekawskich i lubi sprawdzać wszystkie nowości w domu pyszczkiem.

Temat miesiąca Lampki i świecidełka Pamiętajmy by świecidełka choinkowe zabezpieczyć przed pogryzieniem przez psa. Nie tylko dlatego, że zawierają one elementy, które psu mogą zaszkodzić, ale przede wszystkim ze względu kable, które przerwane mogą porazić psa prądem elektrycznym.

Świece i lampiony, kominek By stworzyć odpowiedni świąteczny nastrój często zapalamy świece, lampiony i rozpalamy w kominku. Jeżeli otwarty ogień gości u nas rzadko, ciekawski pies może sprawdzić, co

wesoło świeci i daje tyle ciepła. Może to doprowadzić do oparzeń a nawet podpalenia sierści zwierzęcia (np. włosów na uszach) stroika, obrusu czy firanki. Pamiętajmy, by wszystkie świece i palące się przedmioty położyć poza zasięgiem psa, a kominek zasłonić specjalną osłoną.

Dekoracje na zewnątrz Pamiętajmy, że na zewnątrz także dekorujemy ogród lub dom. Światełka, a przede wszystkim przewody zabezpieczamy przed zębami psa i warunkami atmosferycznymi. Uważamy także, gdy w ogrodzie kwitną ciemierniki, na gałązkach pozostały jagody irgi i cisu, są to rośliny trujące dla zwierząt. Unikajmy też przesadnie dużych i poruszających ozdób, które mogą przestraszyć psa zwłaszcza przy pierwszym kontakcie. Źródło: pieswmieście.pl

Stresujący Sylwester dla pupila

Psy i koty szczególnie przeżywają noc sylwestrową. Hałasy, śpiewy, krzyki, a przede wszystkim fajerwerki są dużym obciążeniem dla ich wrażliwych uszu.

Najczęściej zostają one w ten dzień same w domu, co jeszcze potęguje ich strach. Dlatego, jako odpowiedzialni właściciele musimy stworzyć naszym zwierzakom taki komfort, żeby jak najmniej odczuły stres związany z sylwestrową zabawą.

Jest kilka sposobów, które pomogą naszym pupilom przeżyć Sylwestra w spokoju i bez większych nerwów. Pierwszy z nich jest najprostszy - możemy zostać w domu, zamknąć szczelnie okna, spuścić żaluzje, włączyć cicho muzykę czy telewizję i spokojnie świętować nadejście Nowego Roku. Nasz zwierzak może pozostać wtedy w zamkniętym pokoju, albo swoim ulubionym miejscu.

Niestety, to mało realny scenariusz, ponieważ niewielu z nas decyduje się na tę noc zostać w domu i spędzić ją ze swoim pupilem.

Dlatego, jeśli wychodzimy z domu i zostawiamy nasze bojaźliwe zwierzę samo, spróbujmy zasłonić żaluzje (jeśli posiadamy, to szczególnie te zewnętrze, które wyciszą hałasy), umieścić zwierzaka w jego ulubionym miejscu, dać zabawki i przysmaki.

Pupilom, które naprawdę źle znoszą samotne spędzanie Sylwestra, boją się petard i hałasu, można podać specjalne preparaty wyciszające i uspokajające zwierzaki. Jednak musimy to skonsultować z lekarzem weterynarii. Absolutnie nie podawaj-

8

my zwierzętom swoich leków na uspokojenie bez wizyty u weterynarza!

- U lekarzy weterynarii można zakupić środki farmakologiczne o działaniu uspakajającym, dostępne w dwóch formach: w postaci żelu doustnego i w tabletkach.

Zawierają one substancję z grupy neuroleptyków – acepromazynę, która działa hamująco na ośrodki psychomotoryczne, co prowadzi do obniżenia ruchliwości zwierzęcia, z relaksacją mięśni, ale bez obniżenia świadomości. Szczególnie polecany u psów i kotów nadmiernie stresujących się hałasem i wybuchami jasnego światła (fajerwerki, sztuczne ognie).

Należy pamiętać o tym, że nie wolno samemu, bez uprzedniego kontaktu z lekarzem weterynarii, podawać jakichkolwiek preparatów uspokajających, wykorzystywanych w medycynie człowieka mówi lekarz weterynarii Maciej Grzegory.

Z kolei innego zdania jest behawiorystka Katarzyna Szewczyk, która nie poleca środków z zawartością acepromazyny: - Acepromazyna działa na układ motoryczny - paraliżuje psa i potęguje jego negatywne przeżycia psychiczne. Można w ten sposób doprowadzić do bardzo poważnych stanów lękowych, które zagrażają jego życiu. Wielu lek.weterynarii w ogóle zrezygnowało z jego podawania, w jakichkolwiek sytuacjach. Tutaj lepiej sprawdzą się leki psychotropowe z grupy anksjolityków, konkretnie leki

z substancją czynną diazepamum lub alprazolamum. Można też stosować feromony uspokajające DAP lub Feliway.

To tylko pokazuje jak ważna jest konsultacja ze specjalistą w przypadku leków czy środków zapobiegawczych dla naszego pupila. Pamiętajmy, że Sylwester to dla zwierzaków najtrudniejsza noc w roku. Dlatego trzeba naprawdę zadbać o nasze psy i koty. Nagły huk może wywołać u nich stany lękowe, które odbiją się na ich dalszym życiu. Warto więc przed końcem roku skonsultować się z lekarzem weterynarii, który dobierze odpowiednie środki.

- Dla kotów zalecane są bardziej preparaty w żelu, wynika to z łatwiejszego ich podawania i precyzyjniejszego dawkowania. Zmniejszają one nadpobudliwość nerwową oraz przywracają równowagę psychiczną. Szczególnie sprawdzają się w sytuacjach, w których koty są mocno zestresowane, np. głośne dźwięki. Preparaty te zawierają naturalne składniki, w tym witaminy z grupy B oraz aminokwasy, które w fizjologiczny sposób wpływają, na jakość samopoczucia psychicznego kota. Polecane jest wcześniejsze podawanie tego leku, minimum 2 tygodnie, przed wystąpieniem sytuacji stresowej.

U psów również można zastosować preparat w płynnej postaci o smaku np. karmelowym, przez co jest chętniej spożywany przez zwierzę - tłumaczy weterynarz. Źródło: e-lecznica.pl

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

10

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Uwaga! Już teraz możecie Państwo zamówić prenumeratę „Polskiego Monitora” z wysyłką do domu!

Informacje jak zamówić prenumeratę pod nr tel.

416 - 938 - 7141

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

11

Jemioła na zdrowie

Kącik zielarski

Jemioła to zielony kulisty krzew, który rośnie na drzewach. Tradycyjnie kojarzy się z wieszaną pod sufitem ozdobą świąteczną, pod którą trzeba się pocałować. Ale warto też poznać i wykorzystać lecznicze właściwości jemioły pospolitej. Preparaty z jemioły stosuje się głównie w leczeniu nadciśnienia i miażdżycy, a także przy dolegliwościach wywołanych menopauzą. "" Krystyna Bilska

Jemioła od najdawniejszych czasów uważana była za roślinę wyjątkową, oddawano jej boską cześć oraz składano ofiary. Jemioła od wieków była symbolem płodności. Nic dziwnego, skoro rzeczywiście jest niesamowita: rozwija się i owocuje w zimie, kiedy wszystko wokół obumiera. Dodatkowo rośnie na pozornie martwych drzewach. Dlatego też jemiołę uważano za roślinę świętą, dar od bogów: jak inaczej, bez boskich mocy, mogłaby przeżyć trudy zimy? Według wierzeń celtyckich owoc jemioły reprezentował wręcz boskie nasienie i dawano ją m.in. niepłodnym zwierzętom, aby mogły w końcu doczekać się młodych.

Całowanie się pod jemiołą stało się bardzo popularne w XVIII i XIX wieku w Anglii. Jemiołowe pocałunki rozpowszechniły się głównie dzięki XIX wiecznej modzie na odkrywanie wierzeń Celtów (zwłaszcza zaś „modzie na Druidów”), którzy otaczali jemiołę szczególną czcią. Jemiołę wieszano u sufitu i całowano się zaraz pod nią: tradycyjnie, po każdym pocałunku należało ściągano jedno nasionko i całowano się dopóty, dopóki jemiołowy krzew miał na sobie owoce. W purytańskiej Anglii takie pocałunki mogły być nie lada gratką! Pod jemiołą stawały także przyszłe panny młode, które planowały posiadanie licznego potomstwa. W Japonii natomiast przyrządzano z niej lek przeciw niepłodności kobiet.

Współcześnie jemioła ma nieco inne zastosowanie.

Składniki jemioły Lektyny, polisacharydy, alkohole cukrowe, aminokwasy, awonoidy, tosterole, peptydy to najcenniejsze składniki jemioły. Ich ilość zależy od tego, na jakim drzewie roślina pasożytuje. Ale ten bogaty zestaw cennych substancji sprawia, że jemioła ma różnorodne właściwości.

Właściwości lecznicze Jemiołę, jej właściwości lecznicze i występowanie jako pierwszy opisał Teofrast, uczeń Arystotelesa. W Europie przez bardzo długi czas uważano ją za najskuteczniejszy lek przeciw epilepsji – zwłaszcza jemiołę rosnącą na dębach.

Jemioła działa moczopędnie i uspokajająco. Zwiększa częstotliwość skurczów serca, rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Znajdujące się w zielu lektyny i wiskotoksyny wykazują działanie cytoksyczne (niszczą komórki nowotworowe) i pobudzające układ odpornościowy. Preparaty z jemioły są stosowane głównie w leczeniu nadciśnienia, w zaburzeniach rytmu serca oraz miażdżycy, a także zaburzeniach miesiączkowych.

Jak zbierać i przechowywać jemiołę?

W Polsce występują 3 gatunki jemioły, z których najpopularniejsza jest zwyczajna, rosnąca głównie na drzewach liściastych. Szczególnie cenione są rośliny zbierane z dębów i jabłoni, bo mają więcej lektyn od innych.

Zbiory odbywają się od grudnia do marca. Surowcem są liście oraz cienkie łodygi bez owoców (białych lepkich kulek), które oddziela się zaraz po zerwaniu rośliny. Suszyć je należy w temperaturze nie wyższej niż 25ºC – wtedy roślina zachowuje wszystkie cenne substancje. Prawidłowo wysuszone ziele powinno mieć barwę zieloną lub żółtozieloną. Należy je wówczas zapakować w papierową torbę i przechowywać w przewiewnym miejscu.

Macerat z jemioły Łyżkę rozdrobnionego ziela zalej szklanką przegotowanej letniej wody i odstaw na 30–60 minut. Przecedź i odciśnij ziele. Pij 2–3 razy dziennie po 1/3 szklanki – pomaga obniżyć i wyregulować ciśnienie krwi, łagodzi nadpobudliwość i rozdrażnienie występujące w okresie przekwitania.

Odwar z jemioły Garść ziela zalej 2 szklankami wody i powoli podgrzewaj, nie dopuszczając do zagotowania. Przykryj i podgrze-

waj jeszcze przez 5 minut, utrzymując w stanie prawie wrzenia. Przecedź – stosuj do nasiadówek jako wspomaganie w leczeniu upławów i stanów zapalnych narządów płciowych.

Składnik leków Jemioła jest składnikiem wielu mieszanek przeciwmiażdżycowych, np.

Cravisol, Cardiosan, Sclerosan.

Wchodzi także w skład preparatu Klimaktogran, który łagodzi różne dolegliwości występujące w okresie przekwitania. Substancje czynne (glikoproteiny) pozyskiwane z jemioły wykorzystywane są w preparatach (np. Helixor, Iscador - niedostępne w Polsce) stosowanych w leczeniu guzów i nowotworów (działają stymulująco na układ immunologiczny), przewlekłych chorób stawów.

Jemioła w kosmetyce Dezynfekuje i wykazuje działanie przeciwzapalne, dlatego idealnie sprawdza się do pielęgnacji skóry dotkniętej problemem trądziku lub łojotokowej, wspomaga leczenie problemów skórnych: łuszczycy, przewlekłych infekcji skóry. Łagodzi podrażnienia oraz odświeża.

Napary i ekstrakty z ziela poleca się do przemywania cery tłustej, łagodzenia podrażnień oraz do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Maseczki z rozgniecionych (zmiksowanych) świeżych listków, z dodatkiem odrobiny mleka, pielęgnują i odżywiają cerę oraz oczyszczają ją z wyprysków. Maseczki z dodatkiem żółtka i oleju rycynowego stanowią wspaniałą odżywkę, zapewniającą gęste i zdrowe włosy.

Skutki uboczne Chociaż jemioła wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości, należy uważać z jej przyjmowaniem. Jest to roślina trująca, której przedawkowanie może mieć nieprzyjemne skutki uboczne. Nadmiar jemioły może wywołać wymioty, biegunki i drgawki. Źródło: poradnikzdrowie.pl

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

13

Kącik zielarski

Drzewa, które leczą

Drzewa pobudzą lub uspokoją. Ułatwią medytację i złagodzą stresy.

Wspomogą leczenie. Podziwiaj ich piękno, pij napary z kory i liści. Albo po prostu przytul się do nich. Bo warto. "" Katarzyna Bonda

– Są ludzie, którzy głaszczą drzewa, mówią do nich, przytulają się. Ja wolę opierać się o nie lub po prostu siedzieć w ich cieniu.

Ważne jest jedno: być w pobliżu. Nie ma drzew, które uczynią nam krzywdę. Każdy gatunek działa na ludzi pozytywnie – przekonuje Zofia Telesińska, prezes Polskiego Towarzystwa Psychotronicznego.

Systematyczne zasilanie energią drzew zwiększa odporność organizmu, polepsza samopoczucie, przywraca optymizm, wpływa na twórczą aktywność. Wzmacnia człowieka, wspiera jego rozwój i dodaje mu zdrowia. Każdy gatunek ma inne właściwości, inną energię. – W zależności od tej energii drzewa wywołują w duszy człowieka różne stany – wyjaśnia Telesińska – podobnie jak wywary, nalewki i syropy sporządzane z różnych drzew oddziałują na różne schorzenia.Energię drzew wykorzystywano od dawien dawna. Kiedyś ludzie tworzyli świątynie w lasach i gajach, budując ołtarze pod świętymi drzewami. W cieniu gałęzi ustawiano stoły weselne. Na drzewach zawieszano kołyski z niemowlętami, by wiatr bujał dziecko do snu.

Wybieraj tylko zdrowe drzewa Mimo że nie ma drzew złych, są jednak takie, które nie leczą, bo same są chore – przestrzega Zofia Telesińska. – Rosną na ciekach wodnych, które promieniują negatywną energią. Łatwo je rozpoznać: są poskręcane, ze zwyrodnieniami, uschnięte, mają na sobie pasożyty, np. jemioły lub huby. Do takich nie radzę się przytulać, bo ściągamy negatywną energię cieku, i to wzmocnioną – dodaje radiestetka.

Rozglądajmy się więc, gdzie rośnie drzewo, do którego chcemy się przytulić.

W pobliżu nie powinno być np. transformatorów lub trakcji elektrycznych. Nie przynośmy też chorych drzew do domu.

Wyschnięte drzewa są martwe, nie oddziałują energetycznie – także ozdoby z drewna, np. boazeria. Niektórzy trzymają w domu lakierowane korzenie drzew czy pasożyty, np. huby, robią sobie woreczki z kory lub gromadzą witki i przykładają do skroni, gdy boli ich głowa.– Wszystko dobrze, jeśli to działa na nas pozytywnie. Jeśli nie, to znak, że należy się pozbyć tych fragmentów drzew z domu. Możemy zrobić sobie krzywdę – tłumaczy Telesińska.

Kiedy więc zamierzamy korzystać z energii drzewa, sprawdzajmy dokładnie, czy jest zdrowe. Nie przytulajmy się do chorego ani tym bardziej umierającego.

Tylko żywe drzewa mają wartości energetyczne. Iglaste są żywe cały rok, liściaste tylko od wiosny do jesieni.

14

Jak sprawdzić, czy działają na nas dobrze?

– Liczy się pierwszy moment pobierania energii – wyjaśnia Zofia Telesińska. – Jeśli czujemy odprężenie, jest nam błogo lub po prostu przyjemnie – kontynuujmy terapię. Natomiast jeśli odczuwamy zbyt silny przepływ energii lub ból głowy, przenieśmy się gdzie indziej.

Wybierz drzewo na swoje problemy

• Akacja - daje dużo energii, pomaga zebrać siły i napełnia ochotą do pracy.

Polecana tym, którzy czują zniechęcenie, są osłabieni, zbyt długo się zastanawiają i przepuszczają dobre okazje.

• Brzoza - obdarza dobrym samopoczuciem, uspokaja i pociesza w kłopotach.

Medytując w jej cieniu, poczujesz przypływ dobrych pomysłów i wyraźne rozbudzenie intuicji.

• Buk- łagodzi napięcia i poprawia humor. Potrafi oczyścić z bólu po ciężkich przejściach i zasilić chęcią do życia. Uczy dystansu do świata.

• Czereśnia - drzewo kobiet, szczególnie pomocne dla tych, które czują się stare i niepotrzebne. Pomaga odnaleźć kobiecość, uwierzyć w siebie oraz w to, że życie niezależnie od wieku może być twórcze i piękne.

• Dąb - uosobienie sił witalnych. Aktywizuje, dodaje energii, wzmacnia psychikę. Polecany przy rekonwalescencji - przyspiesza powrót do zdrowia. Niezastąpiony dla przemęczonych nadmiarem obowiązków lub długotrwałą pracą.

• Jabłoń - symbol obfitości. Dzięki niej odnajdziesz nowe sposoby materialnego zabezpieczenia lub nauczysz się doceniać to, co już posiadasz. Dobra na kłopoty w kontaktach z młodzieżą.

• Jarzębina – poszerza świadomość, pozwala dostrzec niedostrzegalne. Uczy korzystać z własnej intuicji. Dzięki jarzębinie życie staje się zrozumiałe, rzadziej popełnia się pomyłki i szybciej podejmuje istotne decyzje.

• Jesion – dla przepracowanych, smutnych i zniechęconych. Poprawia nastrój i dodaje ochoty do rozpoczynania nowych przedsięwzięć lub kontynuowania szczególnie trudnych obowiązków.

• Jodła – ułatwia radzenie sobie z emocjami, szczególnie negatywnymi, które zagłuszają głos rozsądku. Leczy z zazdrości.

Wycisza, koi, wspiera, kiedy musisz poradzić sobie z nowym doświadczeniem. Pomaga pozbyć się seksualnych zahamowań i odnaleźć radość w intymnym pożyciu.

Kasztanowiec – koi dolegliwości duszy w chwilach załamania, poprawia nastrój w depresji. Pomaga odnaleźć w sobie siłę do przezwyciężenia przeszkód, zwalczyć lęki i niepokoje.

• Leszczyna – ma niezwykłą moc radiestezyjną, dlatego jest dobrym materiałem na różdżki. Pomaga odzyskać równowagę po przeżyciach miłosnych, ułatwia podejmowanie decyzji związanej z uczuciami.

Lipa – drzewo ochronne. Pomaga ukoić lęk o dom, rodzinę, bliskich. Rozjaśnia myśli, podnosi na duchu, pozwala poczuć siłę. Inspiruje, jest źródłem natchnienia. Odpręża, uspokaja. Pod lipą można pisać wiersze, raporty i scenariusze.

• Modrzew - pozwala dokonać wyboru tego, co jest istotne w naszym życiu i odrzucić to, co niepotrzebne. Pożegnać się bez cierpienia i rozpaczy ze starymi przebrzmiałymi historiami oraz związkami. Inspiruje twórczo.

• Orzech – wzmacnia siły fizyczne (daje wytrwałość i odporność) i psychiczne (zapewnia upór i nieustępliwość). Obdarza sprytem, błyskotliwością, mądrością. Wyostrza inteligencję. Pomaga rozwiązywać problemy.

• Olcha – chroni przed negatywnymi energiami. Pomaga w odróżnianiu dobra od zła. Przynosi piękne sny i pozwala oddać się marzeniom.

• Sosna - żyjąc na nieurodzajnej ziemi, pokazuje, jak właściwie gospodarować energią, aby osiągnąć zabezpieczenie materialne. Przyciąga pieniądze i uczy właściwego inwestowania. Wzmacnia inteligencję.

• Świerk – dodaje pewności siebie. Pomaga przezwyciężyć lęk i nieśmiałość, zastanowić się nad swoimi mocnymi stronami. Zachęca do podjęcia ryzyka, aby osiągnąć sukces. Uczy obiektywizmu i pozwala zachować realizm we wszystkich poczynaniach.

• Topola – odpowiada za uczucia wyższe (miłość, litość, przyjaźń), za rozwój wewnętrzny. Kieruje ku szlachetnym celom.

Pokazuje nowe ścieżki w życiu. Pomaga odnaleźć prawdziwą miłość i przyjaźń. Leczy z samotności.

• Wiąz - drzewo pojednania. Pod nim odnajdziesz zrozumienie i tolerancję dla drugiego człowieka. Nauczy cię wybaczania.

Pozwoli ci inaczej spojrzeć na tych, których dotąd uważałeś za swoich wrogów. Życzliwie nastawia do ludzi i świata.

• Wierzba - jedno z najbardziej tajemniczych drzew, było uważane za drzewo czarownic. Daje dużą moc, pomaga pojąć to co niezwykłe – magię i prawa rządzące wszechświatem.

• Wiśnia - drzewo seksu i zmysłowości. Pomaga odnaleźć na nowo przyjemności życia intymnego. Wspaniale działa na pary, które wybiorą się na piknik i rozłożą koc w cieniu jej gałęzi. Uruchamia nowe bodźce, pobudza zmysły, zachęca do zabawy.

Uczy poznawania własnego ciała i niweluje niepotrzebne psychiczne zahamowania.

Źródło: poradnikzdrowie.pl

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Ayurveda - wiedza o życiu

Tak nazwano tradycyjny kunszt leczenia – ludzi chorych i zdrowych, chcących polepszyć swoją kondycję, zdrowie, samopoczucie oraz psychikę.

Sposób ten wywodzi się z Indii i się- móc samemu sobie. Znane są rozmaga pamięcią czasów starożytnych. Le- ite masaże olejkowe i pięcio-częściowa czenia tego rodzaju przeprowadzano oczyszczająca i odszlakowująca orgai w dalszym ciągu się prowadzi w takich nizm kuracja „Panch”. krajach jak: Indie, Sri Lanka, Nepal itp.

Od niedawna, kiedy sprawdzono i po- Dlaczego powinniśmy unitwierdzono siły lecznicze tej metody, kać leków syntetycznych? zaczęto ją wprowadzać do krajów zaLeki syntetyczne najczęściej łagochodnich Europy. Mimo iż Ayurveda zaliczana jest do medycyny niekonwen- dzą tylko objawy, a nie likwidują przyczycjonalnej, z roku na rok zyskuje sobie co- ny. Przykładem są chociażby takie choraz to większą popularność, gdyż popar- roby jak: alergia na pyłki, owoce lub wyta jest wartościami doświadczeń i filozo- stępujące łącznie (tzw. krzyżowe), sezofii, koncentrujących się na potrzebach nowe lub całoroczne nieżyty nosa, astma oskrzelowa czy pospolita pofizycznego życia ludzkiego, mentalnokrzywka. Potężne dotacje narodości, emocjach i spirytualnych aspekwe na cele badań naukowych tach, odgrywających niemałą roi wprowadzanie na rynek colę w naszym zdrowiu czy chorobie. raz to nowszych leków, nie Ayurveda głosi, że świat i wszytko, doprowadziło do zmniejszeco w nim się znajduje i żyje, skłania występowania tych choda się z pięciu elementów, choć rób. Skutek okazał się całkowiistoty żyjące - w przeciwieństwie cie odwrotny! Prowadzone wiedo rzeczy martwych - posiadają jeloletnie badania epidemioden element dodatkowy. Elemenlogiczne, wskazują na wytami tymi są: przestrzeń, ziemia, raźny wzrost występowapowietrze, woda i ogień, nia tych chorób. Choroa dla istot żyjących dodatby te i wiele innych - zakowo „siła życiowa“, czymiast zostać zwalczone li energia, odpowiadająca – odporniejsze na cheza: duchową, umysłową miczne leki, zwycięsko i fizyczną siłę oraz zdrowie. wkroczyły w XXI wiek.

Niektórzy specjaliści i uczePowodów jest wiele, ni tej dziedziny twierdzą, że ale podstawowym jest Ayurveda dzieli się na trzy syntetyk! Brak pełnej logicznie różniące się od siegamy składników podbie temperamentem i energią czas zwalczania chorożycia – typy „Doshas”. Pierwszy Dhanvantari - patron Ayurvedy by, spowodowało: przeto wiatr, powietrze i eter, drugi życie, mutację i uodporogień i woda, a trzeci to ziemia nienie wirusa, bakterii i innych wrogich i woda.

Na podstawie twierdzenia - albo ra- nam mikro-organizmów. Syntetyki na doczej wizji - Ayurveda, wspomniane typy miar złego, osłabiają nam ciągle nasz sys„Doshas” istnieją w każdym organizmie. tem obronny, zwany układem immunoloDominuje natomiast tylko jeden, najwy- gicznym. W wyniku tego, stajemy się pożej dwa, a już do rzadkości należą trzy datniejsi na działanie wolnych rodników, na raz. W zdrowym organizmie „tem- kancerogenów i alergenów. Organizm perament” i „energia życia” powinny nasz staje się bezbronny i mało odporny, ze sobą harmonizować i pozostawać na najmniejsze nawet przeziębienia. w równowadze. Ważnym czynnikiem do Dlaczego wracamy do zastosowania odpowiedniego leczenia metodą Ayurveda, jest rozpoznanie tynaturalnych leków i aptek pu Doshas, jaki dominuje u danego pacjenta czy kuracjusza. Każdy typ wymatypu „DOM ZDROWIA” ga odpowiedniego dla siebie specyfiku Odpowiedź jest prosta! Wcześniej lub lekarstw oraz rodzaju terapii. Celem uzdrowicielskiego kunsztu Ayurveda jest nie pozwalano nam głośno krzyczeć, uniknięcie zachorowań na poważne choć każdy wiedział, co w trawie piszchoroby. Próbując zrozumieć przyczyny czy. Gwałtowny rozwój wielkich konwyzwalania się tych chorób staramy się cernów chemicznych, mógł sobie powyeliminować niezdrowe nawyki i przy- zwolić na finansowanie środowisk, któzwyczajenia. W tym celu stworzono ca- re tworzyły pod ich dyktando korzystłą gamę odpowiednich kuracji, które ne dla nich ustawy. Wypierano w ten mają pomóc naszemu ciału, oraz po- sposób ten drugi „Konkurencyjny“, ja-

kim była chemia organiczna (naturalna). Czas jednak pokazał, że syntetyk nie jest w stanie zastąpić natury. Wiemy, że lek syntetyczny nie jednemu już życie uratował, ale też i nie jednemu je skrócił czy przedwcześnie zabrał. Nawet najlepsi chemicy już dzisiaj zauważają, że nie uda się nikomu odtworzyć pełnych i skomplikowanych struktur, będących dziełem natury. Przecież nikt inny jak my sami jej dziełem jesteśmy, i z jej a nie innych dobrodziejstw korzystać winniśmy.

Choć biznes „Twardej Chemii“ dominował przez okres całego stulecia, to nie przetrwał jednak próby czasu! Przyćmiony zauważalnymi skutkami ubocznymi i częsta bezskuteczność powstrzymania choroby, spowodowana brakiem jakiegoś niezbędnego składnika, powodują powrót do naturalnych leków roślinnych. Leki roślinne zawierają tak wiele różnych składników, że organizm - spośród nich - sam wybiera to, co jest mu najbardziej potrzebne!

Dlaczego po czasie błędów i wypaczeń wracamy do łask natury?

Część powodów już znamy z powyższej treści. Innym powodem jest to, że wielu znakomitych naukowców odważyło się opublikować swoje prace naukowe udowadniając, że nie bez powodu niektóre rośliny były uznawane za eliksiry młodości i źródła życia.

Wyciągnięto w końcu wnioski z tych wszystkich doświadczeń i doprowadzono do powstania nowej dziedziny o nazwie „Fitofarmacja“. Osiągnięte doświadczenia oraz nowoczesne technologie w przemyśle farmakologicznym, wykorzystuje się teraz do: wykrywania, wyodrębniania, preparowania i przetwarzania czynnych związków chemicznych z organizmów żywych, głównie roślinnych. W końcu nauka potwierdziła, że organizm ludzki nie toleruje chemii, a najzdrowszym i wręcz niezastąpionym lekiem jest sama natura! Jeśli ktoś twierdzi, że „coś, co leczy wszystko, niczego nie leczy“ to jest w wielkim błędzie, obecna nauka dowodzi czegoś zupełnie innego. Dowodem cudu natury i skuteczności leczenia niektórych schorzeń, jest chociażby nam znany żeń-szeń, aloes czy vilcacora. Są one dostępne nie tylko w formie leków, ale również, jako preparatów do pielęgnacji urody, będącej wizytówką naszej urody. źródło: www.kawencja.com

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

15

Roślina, która zabija komórki rakowe w 48 godzin Zdrowie

Kanadyjscy badacze z Uniwersytetu Windsor odkryli, że popularna roślina może być skuteczną alternatywą dla chemioterapii. Zabija komórki nowotworowe nie uszkadzając zdrowych, a w dodatku nie wywołuje skutków ubocznych, takich jak przy innych terapiach onkologicznych.

Okazuje się, że takie niezwykłe właściwości posiada popularny mniszek lekarski, a dokładniej – korzeń rośliny. Naukowcy zauważyli, że ekstrakt z mniszka niszczy komórki nowotworowe w ludzkim organizmie. Co ciekawe, reakcje chemiczne, powodujące rozpad komórek rakowych, zachodziły już w ciągu 48 godzin od rozpoczęcia kuracji.

W toku eksperymentu okazało się, że najskuteczniejsze jest leczenie małymi dawkami mniszka lekarskiego przez dłuższy czas. Naukowcy z Uniwersytetu Windsor otrzymali dodatkowe fundusze na kontynuowanie badań.

Skąd pomysł, aby wziąć pod lupę właśnie mniszek lekarski? Onkolog Caroline Hamm jako pierwsza zauważyła, że pacjenci chorzy na raka, którzy piją napar z tego zioła, mają lepsze sa-

mopoczucie i wyniki badań. Była przekonana, że mniszek zawiera substancję czynną, która można wykorzystać w leczeniu nowotworów. O swoich spostrzeżeniach opowiedziała jednemu z naukowców pracujących na uniwersytecie – tak narodził się pomysł, aby dokładnie zbadać mniszka.

Specjaliści wciąż badają popularne zioło, ale nie brakuje osób, które na własnej skórze wypróbowały działanie mniszka. Jednym z najbardziej znanych pacjentów, który leczył się w ten sposób, jest John DiCarlo. Mężczyzna chorował na białaczkę i po serii różnych terapii został wypisany do domu.

Agresywna chemioterapia nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, a lekarze nie mogli zaproponować innych alternatyw. Jeden z pracowników kliniki

poradził mu, aby spróbował pić napar z mniszka. John przez cztery miesiące spożywał ziołową herbatę. Po tym czasie okazało się, że nowotwór jest w remisji, a on znów jest zdrowy.

Ekstrakt z korzenia mniszka nie tylko zabija komórki rakowe, ale jest też źródłem wielu cennych substancji. Zawiera witaminy A, B6, C, K, a także związki mineralne – żelazo, potas, mangan oraz magnez. Ma właściwości moczopędne i stymuluje produkcję żółci, dlatego jest polecany osobom z chorobami wątroby, woreczka żółciowego oraz nerek.

Mniszek redukuje cholesterol, oczyszcza organizm z toksyn, pomaga na objawy alergii. Chociaż roślinę uznaje się za chwast, tak naprawdę może być cennym surowcem leczniczym. Źródło: portal.abczdrowie.pl

Dandelion Root Kills Cancer Cells In Lab Tests

A common weed may hold the key to treating, and possibly curing, some types of blood cancers. Dandelion root may become an inexpensive alternative to chemotherapy and radiation — treatments that both come with unpleasant and grueling side effects. "" Ada Kulesza

Non-toxic and nutritive, dandelion’s potential is being explored by cancer researchers in Canada, China, and Japan. Its story is a testament to natural medicine’s vast potential in addressing cancer and other afflictions that elude chemical treatment, while also highlighting how the laws governing the practice of medicine and the approval of prescription drugs have narrowed patients’ options when it comes to treating cancer.

Canadian Researchers Discover Dandelion’s Potential In The Lab Researchers at the University of Windsor, Canada, were given the go-ahead for clinically testing

16

the effectiveness of dandelion root extract for treating cancer in 30 patients.

The move into the human trial phase comes after lab tests and animal tests found that dandelion root extract was effective in inducing apoptosis, or cell suicide, in tumor cells, while leaving healthy cells alone.

The research, led by biochemistry professor Dr. Siyaram Pandey, will focus on end-stage blood cancers. It will take about one year for the final results to be published. Pandey declined to be interviewed for this article, but he discusses the initial results of the lab research and animal studies in a TEDx talk he gave at the University of Windsor (available to watch on Youtube).

Nature, the best chemist

Dr. Siyaram Pandey - TEDxUniversity of Windsor “An oncologist introduced me to dandelion root extract,” he says in the video.

She had patients who’d had multiple rounds of chemotherapy and refused any more. “She expected they would come back in an ambulance. Contrary to that, they came back on their own,” with very low blood counts of cancer, and they said they were drinking dandelion tea.

“We dug out the dandelion root and just ground it in a home blender with water, made the extract, filtered it, tried to put it in the same Petri dishes where we grow the leukemia cells, and frankly speaking I was not expecting any activity because it was so diluted,” he says. Yet

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

cancer cells started dying, and more importantly, the healthy cells were fine.

His discovery could scientifically validate folk medicine’s long use of dandelion for cancer. „To understand how cancer treatment works, we must first understand what cancer is — damaged cells. Bacteria can be targeted by drugs like penicillin, leaving healthy cells alone, because they are structured differently than the body’s cells.

Cancer cells, however, are our own cells. The problem with traditional cancer therapy is, whatever we design to kill a cancer cell targets healthy cells too,” Pandey says. “That’s why we have side effects.

Cancer starts when a cell’s DNA, its blueprint, gets damaged, which can be caused by radiation, chemotoxins, or a replication error.

There are three safeguard mechanisms when cells get damaged. First, cells try to repair the damage. If there’s too much damage, they are dysfunctional,” Pandey says, “and they think, ‘I might become cancerous, good idea, die.’

That is a built-in process to keep getting rid of bad cells in the body.” This cell-suicide is called apoptosis. If neither repair nor apoptosis work, damaged cells go into senescence and stop dividing.

If these three safeguards fail and cells with a damaged blueprint keep dividing, they become a cancerous tumor.

Unfortunately, the current treatments available — radiation and chemical therapy — also cause DNA damage and thus, can make healthy cells cancerous.

In the Petri dishes Pandey and his team found that dandelion caused cancer cells to commit apoptosis while leaving healthy cells alone. They tested the extract on blood drawn from a leukemia patient and on lab rats.

With his published research and support from patients’ anecdotal evidence, Health Canada, the Federal department responsible for governing medicine and health care in Canada, approved Pandey to study dandelion in a human trial.

It’s the first natural extract approved for clinical trial for cancer in Canada.

Dandelion Has A Long History Of Use As A Cancer Treatment Dandelion’s botanical name, Taraxacum officinale, speaks to its use as a medicine — Taraxacum comes from the Greek and means “inflammation curative” and officinale is a common designation for medicinal plants. Its use predates written records.

It’s mentioned in ancient Chinese and Greek materia medica as a liver tonic, digestive stimulant, and diuretic. The entire plant is edible and the leaves have been eaten throughout its vast growing range.

It’s been used traditionally as a blood purifier, liver support, and tonic in traditio-

nal Western and Eastern herbalism. Dandelion contains numerous compounds that have been shown to be anti-inflammatory, anti-cancer, and antioxidant.

As a food, it’s very high in vitamin A, potassium, magnesium, and a number of other vitamins and minerals.

“Dandelion is one of those awesome little herbs that we use both in Western and Eastern herbology,” herbalist and acupuncturist Sarah Thompson tells Reset.Me. “Traditional Chinese medicine has used it for thousands of years clinically for dampness and heat — lymphatic conditions — in terms of cancer, things like lymph nodes of the neck and groin (the enlargement of which is one of the telltale signs of lymphoma).”

She says the empirical evidence and traditional Chinese medical theory points to dandelion root being most effective for blood cancer — leukemia — and lymphatic cancer, as well as skin cancer.

In a warning echoed by Pandey during his talk, Thompson cautioned against hunting for a single magic compound in dandelion to extract and concentrate for cancer treatment. While that process may work in the case of, say, extracting CBD from marijuana to treat epilepsy, Pandey warns that dandelion’s compounds have a synergy that make it effective against cancer.

Professionals who use it medicinally — herbalists — have to be very careful about how they administer this ubiquitous plant to clients.

“Legally in the United States, acupuncturists and herbalists are not allowed to treat cancer,” Thompson says.

“We can treat the effects of chemotherapy and other side effects of cancer treatments, but legally we are not allowed to treat any form of tumor.”

Herbalists Aren’t Allowed To Treat Cancer In America Demetria Clark tells Reset.Me that life gave her no choice but to practice herbalism since childhood, and her career has never left that trajectory. She studied under some of the most eminent modern herbalists in the country, started her practice in 1993, and opened her own school in 1998. She’s written four books and taught at numerous universities and hospitals.

Talking about dandelion’s effectiveness against cancer, she’s cautious about her words, prefacing her thoughts with a disclaimer. “I wouldn’t treat someone’s cancer,” she says. “I offer supportive therapy that works with a patient’s treatment protocol.”

Although she’s never lost a client to cancer, she’s very careful about attributing any success to dandelion, or even herbs. She loses touch with clients, after all. And they’re often on traditional treatments — as an herbalist, she just helps “support” or treat side effects.

Zdrowie “I’ve seen dandelion be beneficial in different kinds of cancers affecting lymph function and cervical cancer.

The problem is, when you get down to beneficial, you don’t always know what was the one hammer that sunk the nail in the wood,” she says.

“Could it be that it has tons of vitamin A and C? A decent amount of vitamin K, or B6 and B12? And calcium, magnesium and potassium? Or was it chemotherapy? Was it radiation?” she says. “I don’t want to be misleading or inaccurate.”

There’s enough empirical evidence, and enough is known about the plant’s chemical structure, to safely say dandelion enhances the immune system and supports the liver and kidneys with no toxicity and a high amount of nutrition. “I like using it because it’s really safe. I feel safe suggesting it for children, mothers, and when you’re pregnant,” Clark says.

“And it’s plentiful — it’s found almost everywhere. It could be an incredible solution [to cancer] that’s very inexpensive and accessible,” and doesn’t cause side effects.

Clark often works with cancer patients and she understands the side effects of chemotherapy and radiation treatment: mouth sores, nausea, vomiting, loss of appetite, muscle soreness and weakness, skin integrity issues, kidney and urinary tract infections, swollen hands and feet. Dandelion has no side effects and she uses it to address those issues.

“It’s a natural diuretic, and very soothing on kidneys, bladder and urinary tract. It assists in appetite stimulation” and promotes bile production, “getting digestive juices going.” By supporting the liver, it helps the body detoxify. “You can add dandelion leaves into smoothies or other kinds of cool things, which also help mouth sores and nausea and vomiting,” Clark says.

“It’s one of those herbs that’s looking right at you. When it comes to health and well-being, we’ve forgotten the KISS principle — keep it simple, silly. We’ve decided that the most radical and involved treatment is the best course of action, instead of saying, ‘What’s in our environment?’”

Americans spend billions of dollars each year eradicating this potential cancer cure from fields and lawns. “There’s an industry made to eradicate dandelion, and there are commercials where it’s hitting someone on the head, and I’m laughing — they’re actually hitting them with the cure!”

Magic bullets don’t usually exist. Rarely does one single compound, medicine, or plant work for everyone. But given dandelion’s nutritional value, medicinal properties, and safety, it’s a plant that nearly anyone can take for prevention, and one with a lot of promise for fighting cancer.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

17

Zdrowie „Piokal” wkładki biotermiczne Wkładki biotermiczne to ciepłe stopy i lepsze krążenie

Celem działania wkładek jest podwyższenie temperatury ciała i poprawa krążenia krwi. Wkładki dają efekt ciepłych stóp u osób z zaburzeniami mikrokrążenia w przebiegu cukrzycy i miażdżycy obwodowej. Stosując codzienną, cieplną korektę metodą ekranowania własnej energii ręce i nogi stają się ciepłe.

Wkładki biotermiczne stosowane jako wkładki do obuwia pełnią funkcję ekranizującą energię cieplną stóp. Poprzez odbijanie ciepła, a nie rozpraszanie wpływają na procesy termoregulacji naszego ciała i co z tym związane na mikrokrążenie.

Wkładki stanowią bodziec termiczny o słabym nasileniu i długotrwałym działaniu.

Pod wpływem bodźca cieplnego dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych: tętniczek, naczyń włosowatych, żył skóry i tkanki podskórnej oraz otwierania się nieczynnych w normalnej temperaturze naczyń włosowatych.

Zmiany te wywołują znaczny wzrost ukrwienia skóry.

Dochodzi do zwiększenia dyfuzji poprzez ściany naczyń włosowatych i do poprawy przemiany materii. Powoduje to pobudzenie części przywspółczulnej układu nerwowego, który wpływa na pracę narządów wewnętrznych, układu oddechowo-krążeniowego i pobudzenie reakcji immunologicznych.

Zastosowanie wkładek biotermicznych wpływa na podwyższenie temperatury skóry w obrębie stopy, podudzia i uda.

Przeciwwskazania • leczenie immunosupresyjne, • radioterapia w leczeniu nowotworów, • przed zabiegami chirurgicznymi, • kamica nerkowa i kamica żółciowa, • stany, w których nie wskazana jest poprawa mikrokrążenia

Sposób używania • Wkładki biotermiczne, zwinięte w ciasny rulonik wkładamy do butów, starając się dosunąć je do samego czubka.

• Można je skrócić tylko poprzez obcięcie od strony pięty, dopasowując do długości obuwia.

Natomiast bocznych części wkładek nie należy ścinać lecz wywinąć je na ścianki obuwia, gdyż działają na wiele receptorów znajdujących się na bocznych częściach stopy.

• Ponieważ „zapamiętują” one kształt, układamy je w butach tak, aby otulały stopy równomiernie po obu stronach.

• Wkładki przeznaczone są do obuwia

18

pełnego. Można je stosować cały sezon np. w półbutach, sandałach, pantoflach z zakrytą piętą, kozakach czy obuwiu sportowym. Obuwie powinno być luźne.

Nie należy stosować w obuwiu ciasnym, aby nie blokować krążenia krwi.

• Wkładki zakładamy nadrukiem do stopy.

• W przypadku wysuwania się wkładek z obuwia należy je przykleić w trzech punktach taśmą dwustronnie klejącą. Nie zaleca się przekładania wkładek do innego obuwia.

• Wkładek nie zakładamy bezpośrednio na gołą stopę. Należy stosować skarpety bawełniane z frotowanym spodem. Nie należy stosować skarpet stylonowych czy elastycznych, ponieważ nie wchłaniają potu.

• Raz w tygodniu wkładki należy umyć (szczoteczką i delikatnym środkiem np. mydłem, następnie spłukać bieżącą wodą) ponieważ w ich szczelinach gromadzą się produkty wydalane przez stopy.

• Ze względów higienicznych wkładek nie należy odstępować innej osobie.

• Nieodłącznym elementem i warunkiem osiągnięcia efektów przy stosowaniu wkładek jest mycie nóg i częsta wymiana skarpet (dla poprawy usuwania produktów wydalanych przez organizm).

W pierwszym miesiącu stosowania wkładek skarpety należy wymieniać kilka razy dziennie, aby usprawnić i poprawić usuwanie produktów wydalanych przez organizm. Po miesiącu stosowania, skarpety należy wymieniać co najmniej trzy razy dziennie. (można też na wkładki włożyć złożony na pół lub 1/3 tzw ręcznik papierowy – używany w kuchni, i często go wymieniać, kiedy jest wilgotny, bez konieczności częstego zmieniania skarpet) • Dodatkowe zastosowanie wkładek filcowych wpływa korzystnie na szybsze oczyszczenie organizmu, szczególnie u osób, które nie mają możliwości częstej wymiany skarpet np. w pracy. Wkładki filcowe należy położyć na wkładkach biotermicznych.

• Wkładki można stosować kilka godzin dziennie w zależności od własnego odczucia, profilaktycznie - co drugi dzień.

• Osoby z zaburzeniami krążenia w obrębie stóp powinny stosować wkładki nieco dłużej.

• W przypadku dużych zwężeń tętnic, tętniakach mózgu, stwierdzonych blaszkach miażdżycowych oraz wysokim ciśnieniu krwi i wysokim poziomie cukru uży-

wanie wkładek można rozpocząć od 15 minut, robiąc kilkugodzinne przerwy, stopniowo je zmniejszając.

• Wkładki zużywają się tylko pod wpływem chodzenia, szczególnie w miejscach największego nacisku, czyli pod piętą, palcami. Tracą wówczas swą sprężystość i elastyczność, stają się cieńsze, „wydeptane” i przestają działać. Wtedy należy je wymienić na nowe. Jest to uzależnione od wagi użytkownika oraz czasu ich stosowania.

• Wkładki, które nie są używane mogą być przechowywane nawet kilka lat, nie tracą swych właściwości.

Wkładki biotermiczne badania naukowe Pozytywne działanie wkładek biotermicznych potwierdziły badania naukowe przeprowadzone w ramach działalności naukowo-badawczej w Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy w Katedrze i Zakładzie Laseroterapii i Fizjoterapii.

Tytuł projektu badawczego: „Ocena zmienności temperatury skóry w obrębie kończyn dolnych po zastosowaniu wkładek biotermicznych”.

Uzyskane wyniki: Wkładki biotermiczne są wspomagającym środkiem terapeutycznym dla osób z zaburzeniami termoregulacji. Celem działania wkładek jest podwyższenie temperatury ciała i poprawa krążenia krwi. Wkładki dają efekt „ciepłych stóp” u osób z zaburzeniami mikrokrążenia w przebiegu cukrzycy i miażdżycy obwodowej.

Skuteczność oddziaływania wkładek biotermicznych została również udokumentowana przez Laboratorium Biotroniki i Elektrofotografii w Kielcach. Badania wykazały, że wkładki posiadają specyficzne właściwości stymulujące pole energetyczne naszego organizmu. Kierunek zmian tych pól zależy od indywidualnych właściwości osobniczych badanych. Około 80% badanych pozytywnie zareagowało na stymulację. Wykazało to powiększanie się i wypełnianie pól energetycznych.

Ocena pola energetycznego palców a) po 15 minutach na filcu, b) po 15 minutach na wkładce gumowej, c) po 15 minutach na wkładce biotermicznej.

Korzystne zmiany w wyglądzie pól energetycznych wskazują na rozpoczęcie procesów zdrowotnych.

Sprzedaż wysyłkowa wkładek biotermicznych „Piokal”

tel. 647-951-0658

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

19

Przedstawiamy ...

Nowy Katolicki Dom Pogrzebowy znajduje się na terenie Holy Cross Catholic Cemetery, gdzie teraz rodziny będą mogły zorganizować wszystko w jednym miejscu: pogrzeb, pochówek i kremację.

Naszym celem jest dostarczanie Ro Rodzinom Katolickim współczującej troskliwej opieki, zgodnie z wartościami naszej wiary.

Polskie odkrycie posłuży w pracach nad lekiem na raka

Nauka

- Pomyślnie wypadły pierwsze badania kliniczne szczepionki przeciwnowotworowej, w której wykorzystano wynalazek polskich specjalistów – powiedział prof. Jacek Jemielity z Uniwersytetu Warszawskiego.

Prof. Jacek Jemielity podkreślił, że preparat - przeznaczony do leczenia czerniaka, jednego z najgroźniejszych nowotworów skóry - przeszedł pomyślnie pierwszą fazę badań klinicznych.

- Badania kolejnej fazy nad tym środkiem mogą się zakończyć za 2-3 lata. Sukces ten sprawił, że naszym wynalazkiem zainteresowały się firmy farmaceutyczne, które również chcą go wykorzystać do nowych leków przeciwnowotworowych. W przyszłości dzięki naszemu osiągnięciu może powstać kilka nowej generacji leków - wskazał.

Naukowcy z UW pracowali nad tym od 1980 roku. W końcu się udało. Opracowali metodę, jak zwiększyć trwałość i produktywność mRNA, czyli maleńkich cząsteczek, które mogą doprowadzić do przełomu w opracowaniu szczepionek na raka.

- Kłopot polega na tym, że naturalne mRNA jest mało trwałe i szybko ulega degradacji w komórce. Musi również rywalizować w komórce z innymi cząsteczkami mRNA w tym, żeby doszło do jego połączenia z czynnikiem inicjującym translację, niezbędną do wyprodukowania białka. Aby można było wykorzystywać mRNA do terapii, trzeba było je ustabilizować - zaznaczył specjalista.

Naukowcy z UW zmienili strukturę końca cząsteczki mRNA (zwanego kapem 5’), która jest uniwersalna: znajduje się w zakończeniu każdego mRNA, niezależnie od tego, jaki ma on przepis na dane białko.

- Jednym z elementów kapu 5’ jest mostek trifosforanowy. Zmieniliśmy w nim tylko jeden atom, atom tlenu na atom siarki, ale to wystarczyło, żeby mRNA z takim analogiem kapu stało się cztery razy trwalsze i wykazywało kilkakrotnie silniejsze powinowactwo do

Tę przełomową modyfikację nazwano beta S-ARCA. Wkrótce badacze UW odkryli, że jest jeszcze drugi sposób stabilizacji mRNA, który nazwano beta B-ARCA. Obydwoma wynalazkami zainteresowali się specjaliści niemieccy z uniwersytetu Mainz oraz z należącej do niego firmy biotechnologicznej BioNTech. BioNTech pod koniec 2015 roku podpisał kontrakt z firmą Sanofi, a w 2016 roku z należącym do firmy Roche przedsiębiorstwem biotechnologicznych Genetech w San Francisco.

Oba koncerny zamierzają wykorzystać polski wynalazek.

Wszystko zaczęło się w 1980 r.

Efekty, do jakich doszli naukowcy w Uniwersytetu Warszawskiego, zajęły „Osiągnięcie to można im 35 lat. Początek prac to 1980 r. Kilkunastu lat badań było potrzeporównać do ba, żeby naukowcy dopiero zawynalezienia radu” częli formułować praktyczne tezy i rozwiązania postawionego proDyrektor Uniwersyteckiego blemu. Zaangażowani w to byli Ośrodka Transferu Technologii dr chemicy, fizycy, biolodzy i dopieRobert Dwiliński wyjaśnił, że wynaro pod koniec lat 90. sformułowali lazek opracowany przez naukowideę i zaczęli pracować nad konców z Uniwersytetu Warszawskiekretnym rozwiązaniem. go polega na tym, że zmodyfikoDroga była zawiła, ale wano mRNA, które można wykoostatecznie patenty uzyskano rzystać do terapii genowej. w 2007 i 2008 roku. Trzeba było - Osiągnięcie to można poprzeprowadzić badania kliniczrównać do wynalezienia radu, ne, a to koszt rzędu 20-40 mln który najpierw nie miał praktyczdol. Polskiego Uniwersytetu nie nego zastosowania, a potem zabyło na to stać, rodzime konpoczątkował wykorzystanie proProfesor Jacek Jemielity i Joanna Kowalska w laboratorium Centrum Nowych Techno- cerny farmaceutyczne też nie mieniotwórczości w medycynie miały, albo nie chciały ryzykopodkreślił. - Początkowo odkrycie logii UW w Warszawie. wać takich pieniędzy. to nie zostało docenione, ale po Naukowcy połączyli więc siły z nieczasie okazało się, że miało gigantycz- czynnika inicjującego translację - wyjamiecką firmą BioNTech w 2010 roku. ne znaczenie. Podobnie jest z naszymi śniał prof. Jemielity.

Specjalista dodał, że zadziwiające To ona zdecydowała się zainwestobadaniami nad mRNA, to wynalazek jest, że tak mała modyfikacja wystar- wać. Po pierwszej fazie badań kliniczna skalę światową – dodał.

Prof. Jemielity, który pracuje w Za- czyła, żeby uzyskać duży efekt, tym bar- nych w 2015 roku sprzedała sublicenkładzie Biofizyki UW oraz w Centrum No- dziej, że cząsteczka mRNA zawiera oko- cję firmie Sanofi. W kolejce po odkrywych Technologii UW, wytłumaczył, że ło 80 tys. atomów. Pracowało nad tym cie polskich naukowców ustawiły się mRNA jest przepisem na określone biał- wielu specjalistów z całego świata, ale kolejne koncerny.

W 2016 roku drugą sublicencję kupił ko. Są to kopie genów przenoszące udało się to badaczom polskim, którym w komórkach informację niezbędną do pomagali naukowcy z uniwersytetu sta- Genentech należący do koncern Roche. nowego w Luizjanie. wyprodukowania danego białka. Źródło: polskieradio.pl

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

23

Nieinwazyjny test płynna biopsja prostaty Nauka

Jeżeli w związku z diagnostyką podwyższonego stężenia PSA rozważane jest wykonanie u Ciebie pierwszej lub powtórnej biopsji prostaty warto byś zastanowił się nad wykonaniem SelectMDx Liquid Biopsy.

Jest to płynna biopsja prostaty czyli nieinwazyjne badanie wykonywane na podstawie próbki moczu mierzące ryzyko wykrycia istotnego klinicznie nowotworu stercza w trakcie dalszej diagnostyki. Badanie pozwala na pomiar poziomu mRNA DLX1 oraz HOXC6 (genetycznych biomarkerów, których ekspresja, zgodnie z badaniami klinicznymi*, jest silnie powiązana z agresywnością nowotworu).

Płynna biopsja prostaty umożliwia Pacjentowi podjęcie wraz z lekarzem świadomej decyzji odnośnie zasadności wykonania pierwszej lub powtórnej biopsji prostaty.

Tym samym pozwala uniknąć narażenia Pacjenta na wystąpienie powikłań po biopsyjnych (aż u 18% mężczyzn po biopsji prostaty występują powikłania, a 3% mężczyzn może wymagać hospitalizacji z ich powodu).

Czym jest płynna biopsja prostaty?

Płynna biopsja prostaty – SelectMDx Liquid Biopsy to nieinwazyjne badanie wykonywane na podstawie próbki moczu, które mierzy ekspresję dwóch genów silnie powiązanych z rakiem prostaty. W połączeniu z innymi czynnikami ryzyka, określanymi przez lekarza urologa w trakcie konsultacji oraz badania USG (PSA, rozmiar prostaty, wiek pacjenta oraz wywiad rodzinny pacjenta), SelectMDx Liquid Biopsy pozwala przewidzieć szansę wykrycia nowotworu w przypadku wykonania biopsji. Cena badania obejmuje: • Konsultacja/wywiad lekarza urologa • Badanie DRE • Badanie USG mierzące wielkość prostaty • Pobranie oraz analizę genetyczną próbki moczu Ponadto dzięki badaniu możliwe jest również wykrycie istotnego klinicznie raka stercza, który wymaga leczenia zabiegowego w początkowym stadium, gdy leczenie przynosi najlepsze efekty.

Jaki jest cel płynnej biopsji prostaty?

Wynik płynnej biopsji prostaty w przystępny sposób prezentuje pro-

24

centowe ryzyko wykrycia raka prostaty w przypadku wykonania u Pacjenta biopsji gruczołu krokowego. Przedstawia również odrębnie ryzyko wykry-

cia łagodnego oraz agresywnego raka stercza.

Dla kogo?

Płynna biopsja prostaty – SelectMDx Liquid Biopsy przeznaczona jest dla mężczyzn z podwyższonym stężeniem PSA zainteresowanych profilaktyką raka prostaty. Badanie pozwala określić ryzyko wykrycia istotnego klinicznie raka stercza w biopsji gruczołu krokowego. Pozwala to zadecydować o zasadności wykonania tej procedury. * Wieloośrodkowe badanie walidacyjne, przeprowadzone na grupie 863 pacjentów

SelectMDx™ Liquid Biopsy for prostate cancer

MDxHealth SA (Euronext: MDXH.BR) announced that it has signed a distribution agreement with The European Health Centre Innovation (EHC Innovation) to offer its SelectMDx(TM) for Prostate Cancer and ConfirmMDx® for Prostate Cancer tests to their urology customers throughout Poland.

Under the terms of the agreement, EHC Innovation will be one of two exclusive distributors of SelectMDx in Poland and the only exclusive distributor of ConfirmMDx. Samples will be sent to MDxHealth’s state-of-the-art clinical diagnostic laboratory in Nijmegen, The Netherlands for analysis. EHC Innovation will reimburse MDxHealth for all testing services. „We are delighted to announce our collaboration with The European Health Centre Innovation which, as part of European Health Center Otwock Hospital, is the most technologically advan-

ced multispecialty diagnostic centre in Poland. We believe that SelectMDx and ConfirmMDx perfectly complement EHC Innovation’s existing portfolio of advanced diagnostic tools,” commented Dr. Jan Groen, CEO of MDxHealth. „With a strong reputation throughout the region and focus on improving patient care and outcomes, EHC Innovation is an ideal partner to help us raise awareness and expand access to SelectMDx and ConfirmMDx within the urology community.”

Of the nearly 2 million prostate biopsies performed each year, less

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

than a third find cancer. Most of these men could have avoided a painful and invasive prostate biopsy procedure, with its associated complications and costs. SelectMDx for Prostate Cancer is a proprietary urine-based, molecular diagnostic test that offers a non-invasive ‚liquid biopsy’ method to assess a man’s risk for prostate cancer. SelectMDx helps identify men at increased risk of harbouring aggressive, potentially lethal, prostate cancer who may benefit most from a prostate biopsy and earlier detection. The test delivers a negative predictive value (NPV) of 98% for clinically significant disease, helping to reduce unnecessary MRI procedures and invasive prostate biopsies by approximately 50%, thereby reducing healthcare costs.

ConfirmMDx for Prostate Cancer is the first epigenetic, and only tissue-based test in the 2016 NCCN Guidelines for early detection of prostate cancer

which addresses false negative biopsy concerns. It is the only molecular diagnostic test that provides a very high negative predictive value (NPV) of 96% for clinically significant prostate cancers, and 90% NPV for all prostate cancers, as well as prostate mapping of the test results to help guide repeat biopsies. Each year, more than 1 million American men undergo an invasive prostate biopsy with a negative result, however approximately 30% of those men actually have prostate cancer. The current standard of care for prostate biopsy procedures samples less than 1% of the prostate, leaving men at risk for undetected cancer and leading to a high rate of repeat biopsies, even on cancer-free men. ConfirmMDx for Prostate Cancer helps urologists identify low-risk men who may forego an unnecessary repeat biopsy and high-risk men who may benefit from intervention. To date more than 3,000 urologists have ordered Con-

Nauka firmMDx on more than 45,000 patients.

ConfirmMDx has qualified for Medicare, Medicare Advantage and many private reimbursement plans.

About MDxHealth MDxHealth is a multinational healthcare company that provides actionable molecular diagnostic information to personalize the diagnosis and treatment of cancer. The company’s tests are based on proprietary gene methylation (epigenetic) and other molecular technologies and assist physicians with the diagnosis of cancer, prognosis of recurrence risk, and prediction of response to a specific therapy. For more information, visit mdxhealth.com and follow us on Twitter at: twitter.com/mdxhealth.

Rewolucyjna metoda dostępna w Polsce

Rak stercza, czyli rak prostaty jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. Zajmuje on trzecią pozycję wśród umieralności (po raku płuc i raku żołądka), a czwartą wśród zachorowalności mężczyzn na nowotwory. Rocznie to około 7000 przypadków w Polsce.

Rak prostaty codziennie zabija dziesięciu mężczyzn w naszym kraju!

Istnieje wiele dostępnych metod leczenia raka prostaty. Zasadniczo jednak wyróżniamy leczenie chirurgiczne (np. prostatektomia, czyli operacyjne usunięcie stercza), radioterapię, terapię hormonalną i – w niektórych sytuacjach – chemioterapię.

Niestety metody te wiążą się z dużym ryzykiem powikłań. Są to też metody wysoce inwazyjne, a w przypadku ich niepowodzenia, żadnej z nich nie można powtarzać.

O leczeniu metodą HIFU Metoda Ablatherm® HIFU polega na użyciu ultradźwięków (takich samych jak w aparatach ultrasonograficznych USG) do niszczenia tkanek nowotworowych w gruczole krokowym. Wykorzystuje ona zasadę skupiania wiązek ultradźwięków do osiągnięcia w określonym miejscu wysokiej energii i temperatury, co prowadzi do zniszczenia guza.

Zabieg metodą HIFU trwa od 90 minut do dwóch godzin. Jest wykonywany w ramach krótkiego pobytu w szpitalu. Jest to nieinwazyjne leczenie i nie wymaga operacji chirurgicznej ani wykorzystywania promieniowania.

Metoda HIFU jest stosowana z powodzeniem do leczenia raka prostaty w ponad 300 ośrodkach na całym świecie. Metoda ta, niegdyś uznawana za eksperymentalną, zdobyła obecnie uznanie Towarzystw Urologicznych. W sumie wykonano już ponad 30.000 zabiegów metodą HIFU, co potwierdza skuteczność metody. Wyniki odległe, 5-cio i 7-mio letnie pokazują wysoki odsetek wyleczeń 83-87%, niski poziom powikłań oraz zachowanie dotychczasowej jakości życia. Olbrzymią zaletą technologii HIFU jest niskie narażanie pacjenta na efekty uboczne, jak również możliwość powtórzenia zabiegu w przypadku nawrotu choroby.

Przewaga metody HIFU nad metodami tradycyjnymi to: • zdecydowanie mniejsza ilość powikłań pozabiegowych, • niskie narażenie pacjenta na efekty uboczne, • HIFU to nie radioterapia – brak jej wszystkich niedogodności związanych napromieniowywaniem, • metoda HIFU może skutkować wydłużeniem oporności pacjenta na nowotwór,

• możliwość powtarzania zabiegu u chorych z nawrotem nowotworu, • komplementarność zabiegu (możliwość wykonania po uprzednim zabiegu radioterapii, brachyterapii czy prostatektomii), • na Zachodzie zabieg HIFU jest rutynowo wykonywany po niepowodzeniach radioterapii, • szansa na utrzymanie funkcji seksualnej po terapii, • HIFU nie wymaga długiego pobytu w szpitalu.

O klinice HIFU Clinic jest pierwszym i jedynym ośrodkiem w Polsce oferującym leczenie raka prostaty metodą HIFU. Do leczenia wykorzystywany jest najwyższej jakości sprzęt Ablatherm®. Zlokalizowane w Grodzisku Mazowieckim koło Warszawy, HIFU Clinic zostało stworzone przez grupę specjalistów zaangażowanych w rozwój i stosowanie nowych metod leczenia.

Zespół medyczny HIFU Clinic tworzą lekarze z doświadczeniem klinicznym w wielu dziedzinach, m.in. urologii, seksuologii, kardiologii, neurologii i radiologii interwencyjnej.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

25

Niezdrowy styl życia przyczyną nowotworów Zdrowie

Nowotwór. Niczym podstępny i bezlitosny zabójca czai się w zakamarkach organizmu człowieka by zaatakować w najmniej oczekiwanym momencie i bez zawahania zniszczyć wszystko co spotka na swojej drodze. Zmusza do wyczerpującej i dramatycznej walki o to co najcenniejsze. Boleśnie sprowadza na ziemię, przypominając, że nie jesteśmy niezniszczalni… "" Paulina Styś

Mimo ciągłego postępu medycyny i coraz to nowocześniejszych metod leczenia nie potrafimy skutecznie zapobiec tej strasznej i przerażającej chorobie. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) ostrzega przed nadciągającym „nowotworowym tsunami”, szacując, że w 2025 roku liczba przypadków nowotworów wzrośnie z 14 mln do 19 mln rocznie, w 2030 do 22 mln, zaś w 2035 aż do 24 mln! Bez wątpienia jest to ogromny problem, który może dotknąć każdego z nas. Ale czy rzeczywiście jesteśmy bezsilni? Czy nie możemy zrobić zupełnie nic żeby zapobiec rozwojowi nowotworów?

Geny, geny i jeszcze raz geny?

Dla większości z nas główną i niepodważalną przyczyną chorób nowotworowych są uwarunkowania genetyczne. Jeśli również podzielasz tą opinię za chwilę będziesz mocno zaskoczona/y.

Badania Amerykańskiego Instytutu nad Rakiem (American Institute for Cancer Research – AICR) pokazują, że dominującą przyczyną rozwoju nowotworów są złe nawyki żywieniowe oraz niska aktywność fizyczna. Szacuje się, że czynniki dietetyczne oraz styl życia odpowiadają za 30 – 40% przypadków zachorowań na nowotwory. W momencie gdy dodamy do tego nowotwory spowodowane paleniem tytoniu odsetek ten sięga 60 – 70%.

Jakie więc znaczenie mają uwarunkowania genetyczne?

Okazuje się, że są odpowiedzialne jedynie za 10 – 15% przypadków chorób nowotworowych.

Teraz sam(a) widzisz, że wcale nie jesteśmy skazani na ślepy los. Mało tego!

Nawet obarczenie genetyczne nie jest wyrokiem, od którego nie ma odwołania. Prawda jest taka, że większości no-

26

wotworom z powodzeniem możemy zapobiec poprzez wprowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych. Weźmy więc w garść swoje zdrowie i zadbajmy o nie póki nie jest za późno! W przeciwnym razie przyczynimy się do spełnienia dramatycznych prognoz WHO.

Tego unikaj – czynniki rakotwórcze Zasadniczą sprawą jest maksymalne ograniczenie czynników, których rakotwórcze działanie zostało bezsprzecznie potwierdzone. Nie na wszystkie mamy bezpośredni wpływ, jednak większość z nich możemy wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć.

Do czynników ryzyka rozwoju nowotworów należą: • Palenie papierosów (!) – jest to bezsprzeczna i niepodważalna przyczyna znaczącej części nowotworów, również w przypadku tzw. biernych palaczy. Czy wiesz, że w skład dymu tytoniowego wchodzi aż 4 tysiące substancji z czego ponad 40 jest określona jako związki rakotwórcze?! Palenie tytoniu odpowiada za 90% zachorowań na raka płuc, 80 – 90% zachorowań na raka jamy ustnej, krtani, gardła i przełyku a także ok. 30% przypadków raka pęcherza moczowego i trzustki.

• Nadmierna konsumpcja alkoholu – zwiększa ryzyko nowotworów jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, piersi, wątroby a także jelita grubego. W tym przypadku zasadniczym problemem jest rakotwórcze działanie metabolitu alkoholu – aldehydu octowego, który może uszkadzać DNA komórek i zaburzać mechanizmy jego naprawy. Połączenie alkoholu z paleniem tytoniu potęguje ich szkodliwe efekty. Dlatego też warto maksymalnie ograniczyć ilość spożywanego alkoholu. I tak u mężczyzn dzienna dawka czystego etanolu nie powinna przekraczać 20 – 30 g, zaś u kobiet 10 – 15g.

• Zanieczyszczenie środowiska (smog, metale ciężkie, pestycydy).

• Narażenie zawodowe w przypadku niektórych zawodów (np. na azbest czy anilinę). Osoby, u których występują inne czynniki ryzyka jak np. palenie papierosów nie powinny pracować na stanowisku gdzie istnieje narażenie na szkodliwe substancje.

• Promieniowanie UV, które w nadmiernej dawce może sprzyjać rozwojowi nowotworów skóry. Dotyczy to zarówno nadmiernego opalania na słońcu (zwłaszcza w godzinach popołudniowych) jak i sztucznego promieniowania.

• Stres • Czynniki żywieniowe, do których należą zarówno nasze niekorzystne nawyki żywieniowe ale także szkodliwe substancje obecne naturalnie w żywności jak i powstałe na skutek niewłaściwie przeprowadzonego procesu obróbki termicznej czy nieodpowiedniego przechowywania.

• Nadwaga i otyłość

Złe nawyki żywieniowe • Do wspomnianych niekorzystnych nawyków żywieniowych, z którymi możemy z powodzeniem walczyć należy przede wszystkim wysoka ogólna kaloryczność diety i związana z nią nadwaga i otyłość.

Badania stanowczo potwierdzają, że nadmierna masa ciała przyczynia się do wzrostu ryzyka zachorowania na wiele typów nowotworów złośliwych (raka piersi, prostaty, trzonu i szyjki macicy, jajnika, jelita grubego, trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego, przełyku oraz nerek).

Dla przykładu duża metaanaliza obejmująca 56 badań i obejmująca 7 213 335 osób (w tym 93 812 przypadków nowotworów jelita grubego) wykazała istotny wzrost zachorowań na raka jelita grubego wraz ze wzrostem BMI. Dla BMI wynoszącego 23,0 – 24,9 ryzyko to wynosiło 14%, dla BMI 25,0 – 27,4 – 19%, dla BMI 27,5 – 29,9 – 24%, zaś dla BMI >30 aż 41%! Jeszcze większy związek obserwuje się w przypadku raka błony śluzowej macicy – każdy wzrost BMI o 5 jednostek zwiększa ryzyko zachorowania o 52%.

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

• Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i czerwone mięso Drugim niezmiernie ważnym żywieniowym czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów jest wysokie spożycie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz czerwonego mięsa (zwłaszcza w kontekście nowotworów złośliwych, głównie jelita grubego, piersi, płuc, trzonu macicy oraz gruczołu krokowego).

Osoby jedzące czerwone mięso codziennie (pamiętajmy, że są to również wszelkie przetwory z wołowiny i wieprzowiny – kiełbasa, wędlina, parówki) są 3krotnie bardziej narażone na rozwój raka jelita grubego niż osoby spożywające czerwone mięso sporadycznie lub wcale.

• Nadmiar soli Z kolei wysokie spożycie soli wiąże się z istotnym wzrostem ryzyka rozwoju raka żołądka(oszacowano, iż na każdy gram soli spożywanej dziennie ryzyko to wzrasta aż o 18%!).

• Warto pamiętać również o odpowiednim spożyciu pokarmów – spożywanie napojów i pokarmów o wysokiej temperaturze znacząco zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów jamy ustnej, gardła i przełyku.

• Dodatkowo znaczenie mają także nasze codzienne wybory żywieniowe nakierowane na produkty zawierające rakotwórcze substancje. Rakotwórcze substancje obecne w żywności można podzielić na 3 grupy: związki występujące naturalnie (toksyny roślinne), związki powstające w czasie smażenia lub pieczenia (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, heterocykliczne aminy aromatyczne, akrylamid) oraz związki tworzące się w trakcie przechowywania żywności.

Mowa tu przede wszystkim o: ~~ Związkach azotowych stosowanych często jako środki konserwujące. Znajdują się przede wszystkim w wędlinach (peklowanych mięsach) ale także wędzonych rybach, serach oraz piwie. Azotyny występują również w warzywach nawożonych pestycydami (zwłaszcza burakach, selerze, szpinaku, rzodkiewce, sałacie, marchwi czy kapuście). Związki azotowe pod wpływem bakterii jelitowych przekształcają się w azotyny, które łącząc się w przewodzie pokarmowym z aminami drugoi trzeciorzędowymi tworzą nitrozoaminy, wykazujące działanie rakotwórcze. ~~ Wielopierścieniowych węglowodorach aromatycznych, do których należy m.in.benzopiren powstający podczas wędzenia mięsa czy ryb, ale także w trakcie smażenia i grillowania na otwartym ogniu gdy dochodzi do wytapiania się tłuszczu. Benzopiren występuje także w roślinach uprawianych niedaleko dróg komunikacyjnych czy na terenach przemysłowych. Substancja ta wpływa szczególnie na zwiększenie ryzyka rozwoju raka żołądka i jelita.

~~ Heterocyklicznych aminach aromatycznych, które powstają w wysokich temperaturach podczas smażenia czy pieczenia. Najwięcej kancerogennych związków znajduje się w produktach przypalonych. ~~ Substancjach dodatkowych dodawanych do żywności, m.in. konserwantach i barwnikach. ~~ Mykotoksynach (toksyny produkowane przez grzyby) występujących w zepsutej żywności. Przykładem mykotoksyny jest aflatoksyna, której przypisuje się znaczącą rolę w rozwoju raka wątroby. Mykotoksyny są niezwykle stabilne i odporne na działanie obróbki termicznej dlatego też absolutnie należy wyrzucać każdy produkt choćby z delikatnym nalotem pleśni. I to w całości!

– gdyż toksyny przenikają w głąb nadpsutego produktu. Duże stężenia aflatkosyn stwierdza się w otwartych orzesz-

Zdrowie • produktów i potraw zawierających duże ilości tłuszczów zwierzęcych (czerwone mięso, tłuste wędliny, pasztety, konserwy, duże ilości tłustych serów), • dużych ilości soli oraz produktów będących jej źródłem (żywność typu fast – food, zupy w proszku, wędliny i inne przetwory mięsne, produkty wędzone i konserwowe, żółte sery), • nadmiernych ilości alkoholu.

Siedzący tryb życia Nie bez znaczenia jest także brak regularnej aktywności fizycznej (głównie w kontekście nowotworu jelita grubego, macicy, piersi oraz gruczołu krokowego), która podobnie jak dieta wysokokaloryczna przyczynia się do rozwoju nadwagi i otyłości, a ta z kolei znacząco nasila procesy nowotworzenia w organizmie.

Jak rozwija się nowotwór?

kach ziemnych, dlatego też nie powinniśmy ich przechowywać po otwarciu opakowania. ~~ Akrylamidzie, występującym głównie w potrawach smażonych, zwierających skrobię (np. chipsach, frytkach).

Ok! Wiemy już, że w celu zmniejszenia narażenia na substancje rakotwórcze warto ograniczyć spożycie: • produktów wędzonych (wędlin, ryb, serów), • produktów mocno wysmażonych (im bardziej „spalona” panierka czy mięso tym większe stężenie akrylamidu i benzopirenu), • produktów grillowanych nad otwartym ogniem (można grillować na tackach dzięki którym tłuszcz nie skapuje nad ogniem aczkolwiek nie daje to 100% ochorny!), • produktów zepsutych a nawet lekko nadpsutych!

• produktów wysokoprzetworzonych, zawierających mnóstwo konserwantów i dodatków chemicznych,

Wymienione powyżej szkodliwe czynniki prowadzą do uszkodzeń DNA oraz powstawania wolnych rodników tlenowych (reaktywnych form tlenu – RFT) czyli cząsteczek posiadających jeden lub kilka niesparowanych elektronów. Cząsteczki te dążą do przyłączenia lub oddania niesparowanego elektronu utleniając każdy związek, z którym mają kontakt. RFT powstają w organizmie również pod wpływem tlenu, który z jednej strony stanowi cząsteczkę niezbędną do życia, z drugiej zaś jest niezwykle reaktywny.

Wolne rodniki atakują głównie związki posiadające wiązania podwójne, np. białka i nienasycone kwasy tłuszczowe, wchodzące w skład błon komórkowych. Niestety prowadzą również do uszkodzenia DNA, powodując zmiany w genach (mutacje) w zdrowej komórce. Zwykle dochodzi do naprawienia wadliwego DNA przez odpowiednie enzymy reperujące. Jednak gdy to nie nastąpi uszkodzony DNA będzie się powielał, zaś kumulujące się mutacje prowadzą do utraty kontroli nad wzrostem i namnażaniem się komórki, a w efekcie do rozwoju nowotworu.

Tak więc wolne rodniki są produkowane w organizmie zawsze. Co więcej są one wręcz niezbędne do funkcjonowania komórki. Dopiero w momencie gdy dojdzie do zaburzenia równowagi pomiędzy mechanizmami obronnymi a produkcją wolnych rodników rozwija się tzw. stres oksydacyjny. Nagromadzenie się wolnych rodników przyczynia się do uszkodzenia komórek i rozwoju nowotworów, starzenia organizmu a także niedoborów odporności.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com



27

Zdrowie Proces powstawania nowotworów dzieli się na 4 fazy: • Inicjacja – zapoczątkowanie, gdzie dochodzi do przedostania się czynnika rakotwórczego do komórki i jego wpływu na materiał genetyczny (DNA). Wówczas powstają mutacje, które mogą być przekazywane kolejnym pokoleniom komórek.

• Promocja – dochodzi do namnażania się uszkodzonych komórek pod wpływem czynników chemicznych i fizycznych. Zmutowane komórki tracą łączność z sąsiadującymi komórkami prawidłowymi. Na tym etapie nadal można zatrzymać proces rozwoju nowotworu.

• Konwersja, tzw. bezobjawowa faza nowotworu, prowadzi do powstania komórek nowotworowych. Jest procesem nieodwracalnym.

• Progresja – następuje niekontrolowany wzrost i namnażanie komórek nowotworowych. Postępujące mutacje uszkodzonych komórek prowadzą do rozwoju raka agresywnego i inwazyjnego. Faza ta bezpośrednio poprzedza przerzuty.

Podsumowując, każdy zdrowy organizm – niezależnie od uwarunkowań genetycznych – posiadabarierę ochronną, tzw. układ naprawczy, który nieustannie naprawia powstające uszkodzenia i broni nas przed rozwojem nowotworu. Każdego dnia walczymy z wolnymi rodnikami oraz rakotwórczymi substancjami dostarczanymi ze środowiska zewnętrznego (zanieczyszczenia środowiska, dym tytoniowy czy niezdrowa dieta). W momencie gdy organizm zostanie zbombardowany nadmierna ilością czynników rakotwórczych oraz wzmagających powstawanie wolnych rodników dochodzi do ich akumulacji (stresu oksydacyjnego) i uszkodzenia komórek.

Dlatego właśnie tak ważne są czynniki środowiskowe, jak chociażby zdrowa dieta czy aktywność fizyczna, bo to właśnie dzięki nim jesteśmy w stanie maksymalnie przeciwdziałać wolnym rodnikom oraz hamować lub odwracać proces powstawania nowotworu.

Chemoprewencja to podstawa!

Chemoprewencja nowotworów to strategia opierająca się na zastosowaniu nietoksycznych środków farmakologicznych oraz substancji bioaktywnych, występujących naturalnie w żywności. Jej celem jest zahamowanie, spowolnienie a nawet odwrócenie procesu rozwoju nowotworu poprzez wzmocnienie bariery ochronnej organizmu. Okazuje się, że zastosowanie odpowiedniej profilaktyki może dać niewiarygodne efekty w zapobieganiu rozwoju nowotworów co również potwierdzają badania naukowe.

28

Do takich substancji biologicznie czynnych należą m.in. związki fitochemiczne (polifenole, karotenoidy), składniki mineralne (wapń, selen), błonnik pokarmowy, witaminy (C, E, D, kwas foliowy), nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega 3 oraz probiotyki i prebiotyki. Jak widać jest w czym wybierać! – wcale nie jesteśmy tacy bezsilni w walce z nowotworem.

TOP 10 produktów w walce z rakiem!

Zgodnie z podsumowaniem wytycznych American Cancer Society (2012 rok) w celu ochrony przed rozwojem nowotworów należy m.in. jeść przynajmniej 2,5 filiżanki warzyw lub owoców dziennie. W ten jakże prosty, a zarazem przyjemny sposób zapewnimy sobie podaż różnorodnych substancji aktywnych wykazujących właściwości przeciwnowotworowe.

Czosnek i cebula Świeżo zmiażdżony czosnek zawiera allicynę, która powstrzymuje wzrost komórek nowotworowych. Allicyna przekształca się w inne związki jak ajoen, siarczek diallilu (DAS) oraz disiarczek diallilu (DADS), hamujące rozwój raka macicy, piersi i jelita grubego. Z kolei cebula jest olbrzymim źródłemkwercetyny (do 500 mg/kg cebuli), która hamuje działanie czynników rakotwórczych. Kwercetyna w mniejszych ilościach występuje także w brokułach, fasolce szparagowej i sałacie.

Soja Soja jest świetnym źródłem genisteiny i daidzeiny czyli związków zaliczanych do grupyfitoestrogenów. Z uwagi na podobieństwo pod względem chemicznym do estrogenów w organizmie wykazują istotną rolę w profilaktyce nowotworów hormonozależnych (piersi, jajników i prostaty).

Kapusta Zawiera glukozynolany, posiadające silne właściwości przeciwnowotworowe. Ich źródłem są także inne warzywa z rodziny krzyżowych, jak brokuły, kalafior czy brukselka. Badania wskazują, że spożywanie warzyw kapustnych zmniejsza ryzyko zachorowania na raka płuc, pęcherza moczowego, trzustki, żołądka, tarczycy, skóry, prostaty i jelita grubego.

Brokuły Brokuły są potężnym źródłem sulforafanu, którego działanie przeciwnowotworowe zaobserwowano w stosunku do raka okrężnicy i prostaty. Sulforafan w mniejszych ilościach występuje także w innych warzywach krzyżowych. Jego ochronne właściwości zaobserwowano we wszystkich fazach rozwoju nowotworu (inicjacji, promocji i progresji).

Przyprawy A przede wszystkim kurkumina, będąca składnikiem przyprawy curry orazkapsaicyna obecna w czerwonych papryczkach chilli. Aby zwiększyć słabą przyswajalność kurkuminy warto stosować ja równocześnie z pieprzem lub ostrą papryką.

Zielona herbata I obecna w niej liczna grupa flawonoli zwanych katechinami, m.in. epigalokatechina (EGC), epikatechina (EC) czy galusan epigallokatechinowy (EGCG).

Polifenole występujące w zielonej herbacie wykazują działanie antyoksydacyjne, powstrzymują wzrost komórek nowotworowych, m.in. białaczki szpikowej, raka skóry, piersi, jamy ustnej i prostaty.

Owoce jagodowe Zawierają kwas elagowy wykazujący właściwości antyoksydacyjne, antymutagenne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.

Jego doskonałym źródłem są szczególnie maliny, truskawki, żurawina, winogrona oraz orzechy włoskie. Ponadto owoce jagodowe są także świetnym źródłem antocyjanów (barwników roślinnych nadających czerwoną, niebieską lub purpurową barwę), chroniących nie tylko przed niektórymi nowotworami (jelita grubego, skóry) ale także przed rozwojem cukrzycy i zapalenia stawów.

Pomidory Pomidory to doskonałe źródło likopenu – jednego z najsilniejszych antyoksydantów z grupy karotenoidów. Uwaga! Likopen jest dużo lepiej przyswajalny z przetworów pomidorowych(koncentratu, sosów, ketchupu), które uległy wcześniejszemu podgrzaniu, niż ze świeżych warzyw.

Ponadto dużo więcej likopenu zawierają pomidory czerwone niż żółte, zaś najwyższe jego stężenie występuje w skórce. Likopen zapobiega uszkodzeniom DNA i chroni przed występowaniem wielu nowotworów, m.in. raka piersi i prostaty.

Owoce cytrusowe Zawierają szereg związków czynnych wykazujących właściwości przeciwnowotworowe. Należą do nich m.in. flawonoidy (hesperydyna w pomarańczach, naringenina i kampferol w grejpfrutach) oraz karotenoidy (β-karoten w pomarańczach i likopen w czerwonych i różowych grejpfrutach).

Winogrona czerwone Winogrona zawierają resweratrol, wykazujący właściwości antyoksydacyjne, antymutagenne i przeciwzapalne.

Największe stężenie tego antyoksydantu występuje w skórce winogron, który zawiera ok. 50 – 100 µg resweratrolu w 1g suchej masy. Resweratrol występuje także w orzeszkach ziemnych, czerwonym winie oraz owocach jagodowych (jagody, maliny, truskawki, jeżyny). Źródło: cojesc.pl

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

30

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Od lewej: Konsul Generalny RP Grzegorz Morawski, Karolina Brozio - Piotrowska oraz autor wystawy

Konsul Generalny RP składa życzenia urodzinowe artyście.

Z prawej strony stoi malarka Maryla Kwiatkowska

Artysta z gośćmi

Od lewej: Maryla Kwiatkowska, Krystyna i Ryszard Piotrowscy oraz Andrzej Cieślik

32

Jeden z obrazów prezentowanych na wernisażu

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Wernisaż malarski Andrzeja Cieślika

Wydarzenia

Cudze chwalicie, swego nie znacie – chciałoby się napisać. A może nawet nie, że nie znacie (bo pewnie obrazy niektórych polskich artystów obiły się Czytelnikowi o oczy), ale nawet nie wiecie, jak wiele geniuszu na swoim podwórku posiadacie. Tym trudniej się o tym przekonać, jeśli żyje się na emigracji.

Na szczęście nasze polonijne instytucje kulturalne dbają o to, abyśmy mogli – od czasu do czasu – zapoznać się ze sztuką i zobaczyć na własne, niefiltrowane ekranem smartfona, tabletu czy ekranu komputera, dzieła polskich artystów.

Takim też wydarzeniem był wernisaż pt. „Podróż Sentymentalna” autorstwa Andrzeja Cieślika, który odbył się 11 października 2016, w gościnnych salach (czy może lepiej powiedzieć w salonach) Polskiego Konsulatu, zorganizowany był przez Radio Polonia Toronto pod honorowym patronatem konsulatu Generalnego RP w Toronto. „Podróż Sentymentalna - pejzaże polskie” w akwareli to próba pokazania piękna naszego kraju, przedstawiająca obrazy pielęgnujące pamięć o najstarszych zabytkach architektury drewnianej, pokazujące poszanowanie tradycji, obyczajów i obrzędów, natura łącząca wszystkie objawy życia na ziemi. Jak mawia sam autor li-

sta krajobrazów i obiektów do namalowania jest nieskończona, a rozpoczęty projekt będzie z pewnością kontynuowany.

A kim jest sam Andrzej Cieślik, który podbił serca oglądających wystawę w salach Konsulatu?

Urodzony w 1957 w Pabianicach absolwent jedynego w Polsce Studium Techniki Teatralnej i Filmowej w Łodzi o specjalizacji scenografia. Dziesięć lat pracy w Teatrze Powszechnym na stanowisku kierownika pracowni scenograficznej i asystenta scenografa. Pracował u boku takich słynnych ludzi teatru, jak Adam Hanuszkiewicz, Xymena Zaniewska, Da-

Krystyna Piotrowska i Andrzej Cieślik z obrazem przekazanym przez artystę na rzecz Radia Polonia Toronto

W środku stoi vice Konsul p. Andrzej Szydło

Autor wernisażu - Andrzej Cieślik

niel Bargiełowski, Waldemar Wolański. Otrzymał Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej” nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za działalność kulturalną, jak również nagrody i wyróżnienia przyznane przez Marszałka Województwa Łódzkiego oraz Prezesa Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego. Prowadząc od 22 lat Miejski Ośrodek Kultury w Konstantynowie Łódzkim, instytucję kultury, która skupia około 200 osób: instruktorów, zespoły muzyczne, taneczne i teatralne oraz plastyczne, odebrał wielokrotnie słowa uznania za pracę na

rzecz środowiska lokalnego i pracy w regionie w formie certyfikatów oraz dyplomów. W swojej 35 letniej karierze zawodowej zrealizował kilkadziesiąt scenografii teatralnych, wcielił się w rolę reżysera spektakli i prowadzącego autorskie benefisy ze słynnymi wokalistami, muzykami, zespołami i aktorami sceny polskiej.

Andrzej Cieślik przyjechał do Toronto na zaproszenie Maryli Kwiatkowskiej, również malarki, wizjonerki, poetki, od wielu lat działającej i w Kanadzie i w Polsce.

Wernisaż poprowadziła elegancko i z humorem Karolina Brozio – Piotrowska, a bardzo serdecznie powitał gości i samego Artystę Konsul Generalny RP w Toronto Pan Grzegorz Morawski.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

33

Masz serce okaż serce Wydarzenia

Nie od dziś wiemy, że piękna tradycja wigilii Bożego Narodzenia związana jest z „wolnym miejscem przy stole”- dla kogoś, kto może się zjawić nieoczekiwanie w ów szczególny, jedyny dzień w roku. "" Krystyna Starczak Kozłowska

ki Stowarzyszeniu „Masz serce – okaż Beata i Edyta objeżdżają niestrudzeserce”, którego prezesem został Daniel nie, jak w zeszłym roku, polskie biznesy Dąbrowski. Zaś główne „motory” tej na w Toronto i Mississauga – i podkreślają, Do tej starej, a wciąż żywej trady- szeroką skalę działań akcji – dla zdoby- że w każdym polskim sklepie spotykają cji nawiązał Mikołaj Rykowski zakłada- cia potrzebnych środsię z ogromną aprobatą jąc Fundację Wolne Miejsce. O tym, jak ków i koordynacji cai serdecznością. Trzeba przez lata realizuje on swą ideę „wol- łości – to Beata Węcek by długo wymieniać te nego miejsca” nie tylko w Polsce, ale i Edyta Jodełka. Już pabiznesy, które darmo dai w różnych zakątkach świata, pisałam rę miesięcy temu bardzo ją swoje produkty na pow Gońcu w 2015 roku. Fundacja Wol- poważnie wzięły się do lonijny wigilijny stół. ne Miejsce zorganizowała wówczas pracy. Wiele godzin i dni – Polacy pokazuwigilijne wieczerze w Kołobrzegu i Wi- zajmuje im rejestracja ją znowu w tym roku, śle, zaś w katowickim Spodku Wigilię na uczestników, trzeba stale że możemy na siebie li3200 osób, no a w Kanadzie, dla miesz- mieć w pogotowiu teleczyć– dodaje Edyta – kańców Toronto i Mississauga - wiecze- fony, notesy, długopisy... każdy sklep coś da, dlarzę wigilijną, planowaną początkowo Od połowy październitego dużo będzie wszystna 400, potem na 500 osób, a w efek- ka poświęcają cały swój kiego. W ogóle oddzielny cie w Centrum Jana Pawła II ugoszczo- wolny czas – a przecież rozdział – to serdeczność nych zostało w zeszłym roku 620 osób. obie mają rodziny, dziei pomoc ze strony CenBowiem żadnemu zgłaszającemu się ci, wymagające opieki. trum Jana Pawła II, gdzie człowiekowi nie odmówiono, a wstęp Ich bliscy zgodzili się na się wigilia odbędzie. Tydla wszystkich, którzy się zapisali, był to, że przez 2 i pół miele chętnych ludzi! Same całkowicie wolny... siąca Beaty i Edyty czębyśmy nic nie zrobiły... To Sama byłam uczestnikiem tamtej sto nie ma w domu. Miłosz Małycha, szef kuchni i współwłaściciel wspólna praca Polonii. pamiętnej Wigilii w Centrum Jana Paw- A teraz nie bez satysfak- restauracji Pearl Diver Fot. Anna Rubiec Tak, bez sponsorów niła II, siedziałam przy wigilijnym stole cji i uczucia ulgi obie móczego by nie było – i sioz wolontariuszami, a wszyscy oni wyrażali wią: - Bogu dzięki dajemy radę udźwi- stry wystąpiły z niezwykłym pomysłem swój entuzjazm dla udziału w przygoto- gnąć odpowiedzialność za tę wielką ini- dla zachęcenia polskich biznesów, żewaniu tej pełnej rozmachu uroczystości, cjatywę na rzecz jedności Polonii w dniu by wspierały sprawę. Mianowicie już 22 odbywającej się pod patronatem Kon- tak jedynym, jakim jest Wigilia. października br. zorganizowane zostało sulatu Generalnego RP w Toronto, któA to będzie polska Wigilia z 12 da- z inicjatywy sióstr w Konsulacie Generalrej celem było nie tylko nakarmienie lu- niami i niepowtarzalną atmosferą. Ile nym RP w Toronto spotkanie ludzi biznedzi, ale i podanie im ręki w ten szczegól- radości daje nam fakt, że możemy su i wykwintna kolacja dla nich. Konsulat ny dzień. Ogółem zgłosiprzemienił się w ekskluzywło się wówczas aż 150-ciu ną restaurację, a kelnerzy wolontariuszy. Jedni poobsługiwali gości w czarmagali w kuchni, inni zwonych frakach. Sale Konsuzili ofiarowane przez sponlatu przybrane były przez sorów produkty, inni dekobiznes Ewy Bajorek, a inny rowali salę, którą pięknie polonijny biznes, Mega Ciprzybrała Ewa Bajorek koty, zadbał o nakrycia stołu, rzystając z usług Mega Cikrzesła, obrusy, a zdjęcia ty. I tu zaczyna rysować robiła młoda, utalentowasię obraz niezwykłego odna artystka, Anna Rubiec. zewu, z jakim spotkała się Przybyło 48 przedstapiękna inicjatywa Fundawicieli polonijnego biznecji Wolne Miejsce w Polosu. Kolacja w podwojach nii torontońskiej.

Konsulatu Generalnego Podobnie w tym roku RP była tak niezwykła i ory– też odbędzie się Wigilia ginalna, gdy idzie o sam w Centrum Jana Pawła zestaw dań, bo przygotoII – przewidywana na 400 wał ją znany mistrz kuchGoście – uczestnicy Wigilii 2015 Fot. Izabella Tinc miejsc, z wstępem całkoni, Miłosz Małycha, szef rewicie wolnym – ale tym razem inicja- nie odmówić żadnej zgłaszającej się stauracji Pearl Diver w Toronto. Oto nietywa Fundacji Wolne Miejsce z Polski osobie! I że polskie biznesy w Toronto które z dań, serwowanych przez niego: znalazła pełną rozmachu kontynuację i Mississauga w tym roku też otworzy- tatar z bizona z żubrówką, dzik w dwóch w środowisku Polonii torontońskiej dzię- ły swoje serca. postaciach, pierogi z homarem...

34

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

Wielką atrakcją wieczoru była aukcja charytatywna, na którą „samego siebie” Miłosz Małycha ofiarował: chodziło mianowicie o to, że kto z przybyłych na ucztę w Konsulacie da najwięcej na Wigilię 2016 w Centrum Jana Pawła II – w domu tego ofiarodawcy sam Małycha przygotuje wystawny obiad. Ucztujący przedstawiciele biznesu nie szczędzili grosza – i tak zebrano naprawdę znaczącą sumę na tę Wigilię 2016. Wszyscy okazali się bardzo hojni, pewnie dlatego, że wspólna Wigilia Polonii bliska jest sercu Polaków na obczyźnie.

Przykład takiego podejścia już w zeszłym roku dał również zespół Centrum Jana Pawła II w Mississauga, gdzie ubiegłoroczna Wigilia się odbywała. W tym roku równie szeroko otwarte są podwoje Centrum dla Stowarzyszenia „Masz serce – okaż serce” i planowanych przezeń 400 gości.

Do tej chwili zapisało się już 330 osób.

Cóż więc mi pozostało – zachęcić biznesy polonijne do dalszej ofiarności i zaprosić w imieniu organizatorów wszystkich chętnych do wspólnego spędzenia tego Jedynego Wieczoru w roku, bo wszyscy są jednakowo mile widziani, a wstęp jest wolny. Jeśli ktoś ma ochotę wesprzeć tę piękną polonijną inicjatywę, odbywającą się pod patronatem Konsulatu Generalnego RP – finansowo lub poprzez zakup produktów – może to uczynić. No i sprawa niezwykle ważna: szczególnie mile widziane są rzesze wolontariuszy, którzy pomogą w przygotowaniu i sprzątaniu po Wigilii – jak w zeszłym roku. Beata i Edyta zgromadziły już 70 wolontariuszy, organizują dla nich spotkania, czekają na dalszych – można się zgłaszać do sióstr telefonicznie, zarówno do Beaty (416828-2582), jak i do Edyty (647-466-6207).

W tym roku Wigilię na 400 osób w Centrum Jana Pawła II cechować

Beata Węcek dziękuje wolontariuszom

będzie, jeśli idzie o tradycyjny zestaw 12 dań – menu typowo polskie, a nawet staropolskie – z różnych regionów kraju. Ponieważ moja rodzina pochodzi z Kresów, od razu spytałam, czy będą tradycyjne kresowe śleżyki, które moja mama przygotowywała wśród 12 obowiązkowych dań na wszystkie wigilie mego dzieciństwa.

Tu powołałam się też na Teresę Berezowską, byłą prezes ZG Kongresu Polonii Kanadyjskiej, która w mojej książce pt. „Kanada uskrzydloFot. Izabella Tinc na polskością”, gdy Kaja Cyganik i Krystyna Piotrowska śpiewają kolędy rozmawiam z nią m.in. o daniach prawdziwie polskiej Wi- letnich campusów dla dzieci w okogilii, rzekła zdecydowanie: – „śleżyki mu- licach Peterborough. Działa zresztą szą być!” A Beata z Edytą, które już coś na obie przykład znakomitego szefa wiedziały o śleżykach, od razu powtórzy- kuchni zeszłorocznej Wigilii – Adriana ły z mocą: – „Śleżyki muszą być!” No i bę- Rykowskiego.

Wpisując chętnych na listę uczestdą – i przekonacie się sami, jakie są wyników Beata i Edyta przekonały się, ile śmienite... Ale to tylko dygresja.

W zeszłym roku na Wigilii 2015 w Kanadzie jest ludzkiej samotności. Ile w Centrum Jana Pawła II w Mississau- ludzi żyje bez rodzin, bez przyjaciół... Ale ga było serwowane menu raczej no- niech przyjdą i ci z rodzinami! 24 grudwoczesne. W tym roku będzie trady- nia o godz. 5.30 p.m. w Centrum Jacyjne: śledzie, ryba po grecku, karp, na Pawła II w pięknie udekorowanej barszcz, pierogi, kutia, sałatki warzyw- sali, czekać na nich będą przybrane ne po żydowsku z buraków, kompot w białe obrusy, bogato zastawione stoz suszu, no i oczywiście śleżyki... I ciasto, ły, a przy nich ludzie uśmiechnięci i woktóre dobrze by było, by każdy z nas lontariusze, obsługujący z niezwykłą galanterią i uprzejmością. mógł przynieść ze sobą.

Siostry pełne entuzjazmu snują już A trzeba zaznaczyć, że Beata i Edyta, choć stosunkowo młode, mają jak dalekosiężne plany: - Marzeniem naszym było z tymi ludźto się mówi, życiowe doświadczenie w przygotowywaniu zbiorowych uczt, mi, którzy w zeszłym roku w liczbie 620 jako że Edyta co roku jest dyrektorem osób przybyli na Wigilię 2015 do Centrum Jan Pawła II - dalej współdziałać, współpracować, zawierać przyjaźnie, spotykać się także w ciągu roku... I to nam się udało! Dlatego jesteśmy tak dobrej myśli o zbliżającej się Wigilii 2016.

I jeszcze raz podajemy nasze telefony dla chętnych (Beaty: 416-828-2582, Edyty: 647-466-6207), które są otwarte przez cały rok - nie tylko do najbliższej Wigilii, ale i do następnych Wigilii dla Toronti i Missisauga.

A więc przyjdźmy na tę wieczerzę wigilijną z wiarą i nadzieją na prawdziwe Święto, które w nas obudzi głębokie poczucie wspólnoty i braterstwa. Niech licznie zebrani w tak uroczystym dniu nawiążą serdeczne relacje, poznają nowych ludzi, sami się otworzą, poczują się jak jedna rodzina.

W ludziach zachodzi jakaś przemiana – powiedział Mikołaj Rykowski – trzeba tylko serca dotknąć, z Bożą pomocą przełamać granice...

Tak, jest jeden tylko warunek: masz Fot. Izabella Tinc serce – okaż serce.

Wydarzenia

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

35

XX lecie Stowarzyszenia Gdańszczan w Kanadzie Wydarzenia

12 listopada 2016 roku w pięknej sali „Millennium Gardens Centre” w Brampton gdańszczanie świętowali swoje dwudziestoletnie istnienie i bogatą społeczną działalność podczas „Balu Lwów Gdańskich”, na którym to uhonorowano Stowarzyszenie Gdańszczan w Kanadzie oraz jego członków – najbardziej zasłużonych dla promocji Gdańska i Pomorza. "" Zuzanna Stupak

stawiają moment przekazywania medali.

Honorowy prezes Stowarzyszenia Zasłużeni gdańszGdańszczan w Kanadzie czanie zostali odznaUhonorowani zostali: Zuzanna Stu- czeni również przez pak – prezes, Krzysztof Korczyński – wi- Kongres Polonii Kanaceprezes, Barbara Kwiecińska – skarb- dyjskiej medalami za niczka, Elżbieta Kluz – członkini zarzą- wiele lat pracy społeczdu, Danuta i Stanisław Węsierscy oraz nej na rzecz Gdańska, Tadeusz Kay. Medale i dyplomy za wy- Polonii i Polski.

Odchodzący Zajątkowe zaangażowanie w promoStowarzyszenia cji grodu Neptuna przyznał Przewod- rząd niczący Kaszubskiego Zespołu Parla- Gdańszczan w Kanamentarnego Senator Kazimierz Kleina dzie w składzie: Zui Prezydent Gdańska Paweł Adamo- zanna Stupak – prezes wicz. Wręczali je w imieniu Senatora (20 lat prezesury, zło– Marian Gorlikowski, a Piotr Mazurek ty medal KPK), KrzyszZuzannie Stupak – Honorowemu Prezesowi, medal dla Stowarzyszenia wręcza Marian i Helena Chmielowiec w imieniu władz tof korczyński – wiceGorlikowski w imieniu Senatora Kazimierza Kleina miasta. Z tej okazji gdańszczanie otrzy- prezes (15 lat działalNowy, wybrany 5 października 2016, mali też wspaniałe gratulacje; zamie- ności, srebrny KPK), Barbara Kwiecińścili je w okolicznościowym biuletynie. ska – skarbnik (20 lat działalności, srebr- Zarząd to: Barbara Duda – prezes, ElżZdjęcia z tej uroczystości wykonane ny KPK) i Elżbieta Kluz – czlonek Zarządu bieta Kluz – wiceprezes, Barbara Gilewicz – skarbnik oraz członkowie Zarząprzez Mariana Gorlikowskiego przed- (5 lat, brązowy KPK).. du – Teresa Stalińska, Mirosław Śliwiński i Jarosław Kluz.

A zaczęło się wszystko już w 1995 roku w połowie lipca od wizyty w Toronto ówczesnego prezydenta Gdańska Tomasza Posadzkiego, który przedstawił nam plany obchodów 1000 lecia grodu nad Bałtykiem. Wtedy to konsul RP Andrzej Brzozowski zaprosił gdańszczan na spotkanie aby porozmawiać o tym, jak można przypomnieć i przybliżyć to miasto Polonii kanadyjskiej i wielokulturowej społeczności Kanady. Zawiązał się komitet organizacyjny obchodów milenijnych na terenie torontońskiej metropolii. Pierwotnie na czas milenium Gdańska. (Okazało się potem, że przetrwał dwadzieścia lat przekształcając się w Stowarzyszenie Gdańszczan w Kanadzie, zarejestrowane w Ministry of Consumers, Non Profit Organization, a prezesem została Zuzanna Stupak).

Rozpoczęły się przygotowania do szeroko zakrojonego działania gdańszczan, zamieszkałych nie tylko w Toronto, Nowy Zarząd SG: Przy mikrofonie Barbara Duda –prezes, Mirosław Śliwiński – członek Zarządu, Elżbieta Kluz – wicepre- ale i w Mississaudze, Scarborough, Etozes, Barbara Gilewicz –skarbnik, Teresa Stalińska – czlonek Zarządu. bicoke, Oakville, Brampton, Milton czy

36

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

na Ontaryjskich Kaszubach. Tęskniący za swoim miastem i za Polską zapaleńcy podjęli się trudnego, ambitnego zadania, by historia, piękno gdańskiej architektury i współczesny obraz miasta znów zagościły w naszych sercach. Zaczęli od audycji o Gdańsku w Radiu Polonia Toronto, artykułów w polonijnej prasie i współpracy ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego w Kanadzie, bo polonijne szkoły były pierwszym miejscem, gdzie o Gdańsku mówili nasi nauczyciele, organizowali konkursy o historii miasta, rysunkowe dla dzieci i młodzieży o kamieniczkach, kościołach, o Bałtyku.

Strzałem w dziesiątkę okazał się pomysł wyjazdu na sesję zdjęciową do Gdańska kanadyjskiej grupy PhotoSensitive. Organizatorem był Andrzej Stawicki, fotoreporter „Toronto Star”. Efektem tej wizyty była wspaniała wystawa obrazów fotograficznych. Podbiła ona nie tylko Toronto, ale również Vancouver i Chicago. Potem szło „jak z płatka”. Wykłady, filmy, wystawy promujące gród Neptuna i... nasze polskie Kaszuby były częścią planu obchodów tysiąclecia miasta. Gośćmi byli księża, naukowcy, pisarze, poeci, profesorowie Uniwersytetu Gdańskiego m. in. Jerzy Samp, Józef Borzyszkowski. Gdańscy artyści mieli swoje koncerty: Polski Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, występował Rudi Schuberth, Dorota Stalińska ze sztuką „Zgaga”, Teatr Rozmaito-

ści dla dzieci polonijnych z „Legendą o Neptunie” i spektaklem „Zło tańcem zwyciężaj”. Zespół „Kaszuby” z Kartuz pod kierownictwem Franciszka Kwidzińskiego był w Kanadzie też na nasze zaproszenie dwukrotnie, a członków zespołu gościli również potomkowie pierwszych polskich osadników w Kanadzie, ontaryjscy Kaszubi w Berry’s Bay i Wilnie. „Pilotem” pobytu zespołu był Ted Kay, najstarszy rodowity gdańszczanin w Stowarzyszeniu. Autorem pięknego filmu o ontaryjskich Kaszubach jest też gdańszczanin Od lewej stoją: Barbara Kwiecińska - była skarbniczka i Krzysztof Korczyński – były wiceprezes.

Henryk Bartul.

W imieniu władz miasta pamiątkowy medal, obraz i album Gdańska wręczają: Piotr Mazurek Są dumni, że wśród i Helena Chmielowiec. nich działają wyjątkowi ludzie tacy jak inż Tomir Bałut, który nosprawnym dzieciom czy szkołom wy„kukuruźnikiem” uciekł z bratem z Polski magającym remontu, albo sponsorudo Szwecji czy Tadeusz Kay i jego żona jąc budowę pomnika ofiar komunizmu w Ottawie. Wiele lat nieśli radość, wyElżbieta – żywa historia sybiraków.

Wciągu tych minionych dwudziestu syłając świąteczne paczki dzieciom lat gdańszczanie byli sponsorami wielu ze Szkoły Specjalnego Kształcenia pożytecznych akcji niosąc pomoc po- w Gdańsku – Oliwie. „Bo radość i dobro niesione ludziom trzebującym, często finansową np. nieistniejącemu już dzisiaj Domowi Dziec- zawsze do nas powraca...” - te słoka w Kolbudach, Akademii Medycz- wa przyświecały ich działalności przez nej w Gdańsku, powodzianom, niepeł- ostatnie dwadzieścia lat.

Wydarzenia

Stowarzyszenie Gdańszczan w Kanadzie. Uczestnicy „Balu Lwów Gdańskich” na tle pięknych lwów z herbem Gdańska wykonanych wiele lat temu przez atrystkę Uniwersytetu Toruńskiego Halinę Wyłudę – Kaźmierczak.

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

37

Kulinaria

Sałatka śledziowa

Składniki:

• 40 dag płatów śledziowych • dwa duże ogórki konserwowe • pół puszki czerwonej fasoli • pół cebuli • pół puszki kukurydzy

Przygotowanie:

• pół małego, kwaśnego jabłka • trzy łyżki gęstego jogurtu naturalnego • dwie łyżki majonezu • biały i czarny mielony pieprz

Umyj, a potem namocz płaty śledziowe w zimnej wodzie przez ok. dwie godziny. Długość moczenia zależna jest od stężenia solanki, najlepiej spróbować kawałeczek ryby po godzinie i ocenić, czy jest zbyt słona czy nie. Płaty pokrój na ok. centymetrowe kawałki. Ogórki posiekaj w drobną kostkę, podobnie jak obrane jabłko i cebulę (dla osób nie lubiących ostrego smaku surowej, polecam sparzenie jej na sicie), dorzuć kukurydzę i przepłukaną z zalewy fasolę. Wymieszaj majonez z jogurtem i przyprawami.

Zalej składniki sałatki i odstaw na przynajmniej godzinę, dwie do lodówki.

Ryba pieczona w porach i śmietanie Składniki:

• 80 dkg ulubionej ryby • dwa pory (biała część i po centymetrze zielonej) • duża cebula • dwie, trzy łyżeczki masła • sok z cytryny • nieco białego pieprzu • szczypta pieprzu cytrynowego

Przygotowanie:

• szczypta pieprzu czarnego • nieco czerwonej, słodkiej papryki • sól • 250 ml kwaśnej śmietany 18 % lub jeśli wolimy delikatniejsze smaki - słodkiej śmietanki 30-36%

Piekarnik ustawić na 180 st. Pora i cebulę pokroić w cienkie półtalarki, podsmażyć krótko na łyżeczce masła na patelni.

Rybę pokroić na kawałki, jeśli filety są niewielkie, zostawić w całości, oprószyć solą, skropić sokiem z cytryny. Na dno żaroodopornego naczynia wyłożyć kawałeczki masła, na nie cebulę i por, rybę ułożyć na wierzchu. Wstawić do rozgrzanego piekarnika na 20 minut. Śmietanę rozmieszać i zalać rybę, piec całość jeszcze ok. 10 minut.

Zawijaniec ze szpinakiem i łososiem Składniki:

• ok. 0,5 kg świeżego szpinaku lub opakowanie mrożonego (w liściach lub rozdrobnionego) • trzy ząbki czosnku • 4 duże jajka lub 5 małych • 4 łyżki mąki • sól • pieprz • szczypta gałki muszkatołowej • ok. 400 g zmielonego, białego sera z trzema łyżkami śmietany lub gotowy smarowny kanapkowy czy do serników • dwie łyżeczki chrzanu • 200 g łososia wędzonego w plastrach

Przygotowanie:

Piekarnik ustawić na 180 st. Szpinak drobno posiekać, mrożony rozmrozić i odsączyć na sicie. Wymieszać z żółtkami jajek, solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Białka ubić ze szczyptą soli (w misce bez drobinki wody, tłuszczu i żółtka) na sztywną pianę. Dodawać po łyżce szpinaku i mąki, mieszając delikatnie, aż masa będzie jednolita. Płaską blaszkę wyłożyć papierem do pieczenia. Rozprowadzić masę szpinakową równomiernie na całej powierzchni, ok. centymetrową warstwą. Włożyć do piekarnika i piec ok. 15 minut. Po wyjęciu, gorące ciasto wyłożyć papierem do góry na ściereczkę, zwinąć przy jej pomocy w roladę, pozostawić do ostygnięcia. Zmielony twaróg dosolić, przyprawić pieprzem, dodać chrzan, wymieszać. Ciasto rozwinąć ze ściereczki, posmarować warstwą twarożku, wyłożyć na nim plastry łososia, ponownie zwinąć w roladę. Zawinąć ciasno w folię przeźroczystą i wstawić do schodzenia do lodówki.

38

Barszcz grzybowy Alternatywą dla barszczu czerwonego jest zupa grzybowa. Dania wigilijne nie mogą obejść się bez grzybów, pojawiają się one w wielu wigilijnych potrawach, między innymi w zupie grzybowej. Warto do tej potrawy użyć suszonych grzybów, które wymoczone i dodane do wywaru warzywnego wraz z płynem, nadadzą mu niesamowity aromat i smak

Składniki:

• w ł o s z c z y zna bez ka-

pusty • 5 dag suszonych grzybów • łyżka masła • 10 ziaren pieprzu

• 6 ziarenek ziela angielskiego • 2 listki laurowe • 2 łyżeczki soku z cytryny • sól

Przygotowanie:

Grzyby dokładnie myjemy, zalewamy zimną wodą i gotujemy na małym ogniu ok. 40 minut, aż będą miękkie. Odstawiamy, by ostygły i kroimy w cienkie paseczki.

Włoszczyznę obieramy, myjemy, kroimy w paski. W garnku roztapiamy masło i podsmażamy warzywa. Zalewamy 2 litrami wody, dodajemy listki laurowe, pieprz i ziele angielskie.

Gotujemy ok. 30 minut na małym ogniu.

Wywar przecedzamy i łączymy z wywarem z grzybów, dodajemy pokrojone grzybki, doprawiamy sokiem z cytryny i solą. Podajemy z pasztecikami lub uszkami. Źródło: niebonatalerzu.blogspot.ca

REKLAMA to klucz do sukcesu. Tel.416-938-7141 lub e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

For Advertising Information Please Call 416-938-7141 or e-mail info@radiopolonia.ca, www.polskimonitor.com

39