5 minute read
2.2 Werkzoekenden en kansengroepen in West Vlaanderen
In West-Vlaanderen is er voor 2019 een werkzaamheidsgraad van 61,7%8 bij allochtonen9 van 20-64 jaar, deze waarde ligt hoger dan de werkzaamheidsgraad bij ouderen in de provincie (57,3%). West-Vlaanderen scoort voor deze kansengroep gelijkaardig als Vlaanderen waar sprake is van een werkzaamheidsgraad van 61,9% bij allochtonen. Over een periode van vijf jaar was er voor zowel West-Vlaanderen als Vlaanderen een stijging van respectievelijk 7,4%-punt (54,3%) en 8,6%-punt (53,3% in 2014). Wat betreft de laaggeschoolden is er in de groep van 20-64 jarigen in West-Vlaanderen een werkzaamheidsgraad van 57,6%10 voor 2019. Dit cijfer ligt hoger dan de werkzaamheidsgraad binnen Vlaanderen (54,2%). Ten opzichte van 2014 was er zowel voor West-Vlaanderen (55,2%) als Vlaanderen (51,8%) een stijging van 2,4%-punt.
In 2019 telde West-Vlaanderen 26.518 nwwz (zie figuur 3). Dit komt overeen met 14,3% van het Vlaamse totaal (184.851 nwwz).
Figuur 3: Aantal niet-werkende werkzoekenden, West-Vlaanderen en Vlaams Gewest.
Bron: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen.
Een aantal werkzoekenden hebben het extra moeilijk om een job te vinden op de reguliere arbeidsmarkt. VDAB definieert vier categorieën van werkzoekenden die moeilijk te plaatsen zijn11: personen van allochtone origine, kortgeschoolden12, personen met een arbeidshandicap en ouderen (55-plussers). De Vlaamse Regering focust op drie specifieke doelgroepen, met name jongeren, 55-plussers en personen met een arbeidshandicap. POM West-Vlaanderen vertrekt voor haar inventaris van de categorieën die VDAB definieert en voegt daar nog volgende drie doelgroepen aan toe: jongeren (min 25-jarigen) en langdurige werkzoekenden meer dan twee jaar en meer dan vijf jaar. Bekijken we de West-Vlaamse nwwz van dichtbij, dan valt onmiddellijk op dat één op de twee (50,2%) laaggeschoold is en dat ruim één op de vier (28,1%) langer dan twee jaar werkloos is. De laaggeschoolden zijn dus veruit de grootste groep binnen de ‘kansengroepen’. Hun aandeel nam de voorbije jaren gestaag af maar kwam in 2017 (50,6%), 2018 (50,2%) en 2019 (50,2%) toch terug
8 Zie voetnoot 4. 9 Geboren buiten één van de 28 lidstaten van de Europese Unie, cijfers afkomstig van LFS. 10 Zie voetnoot 4. 11 https://www.vdab.be/cvs/kansengroepen.shtml. 12 Synoniem ‘laaggeschoolden’.
boven de 50%-grens (zie figuur 4). Ook in 2019 zijn de laaggeschoolden in West-Vlaanderen nog steeds sterker vertegenwoordigd in de werkloosheidscijfers dan in Vlaanderen (46,5%) het geval is. Ten opzichte van 2018 nam het aandeel langdurig werklozen in de Vlaamse populatie in 2019 toe (van 31,8% naar 32% indien minstens twee jaar werkloos, en van 13,2% naar 14,1% indien minstens vijf jaar werkloos). Ook in West-Vlaanderen merkten we tussen 2018 en 2019 een toename (respectievelijk van 28% naar 28,1% en van 11,5% naar 11,8%), maar de West-Vlaamse aandelen blijven lager dan de Vlaamse aandelen. Naast de laaggeschoolden nemen ook de jongeren (22,5%) en de arbeidsgehandicapten (17,4%) een groter aandeel in van het totale aantal nwwz in West-Vlaanderen dan dit in het Vlaamse Gewest (respectievelijk 19,6% en 17%) het geval is. De meeste nwwz worden in West-Vlaanderen dus geteld bij de laaggeschoolden (13.314 nwwz). Op de tweede plaats staan de werkzoekenden die twee jaar of langer werkloos zijn (7.464 nwwz). De top drie wordt vervolledigd door de jongeren (5.959 nwwz). De allochtonen volgen op de vierde plaats met 5.864 nwwz of 10,8% van het Vlaamse totaal (54.425 nwwz van allochtone origine in Vlaanderen). Als vijfde in de rang vinden we de ouderen terug, daar tellen we 5.853 nwwz. Opvallend, 4.601 nwwz in West-Vlaanderen hebben een arbeidshandicap; dat is 7,7% minder in vergelijking met 2018, maar wel nog steeds 14,6% van het Vlaamse totaal.
Figuur 4: Kansengroepen (aantal en in % van totaal aantal nwwz), West-Vlaanderen en Vlaams Gewest.
Bron: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen.
Tussen 2018 en 2019 is het totale aantal nwwz gedaald. De afname bedraagt -3,9% in West-Vlaanderen en -5,7% in Vlaanderen (zie tabel 1). Over de periode 2014-2019 daalde het aantal nwwz met 23,3% in West-Vlaanderen en met 20,8% in Vlaanderen. Bij alle categorieën van kansengroepen tellen we in West-Vlaanderen in 2019 minder nwwz dan het jaar voordien. De grootste procentuele daling doet zich voor bij nwwz met een arbeidshandicap (-7,7%), de kleinste afnames zijn er bij de ouderen (-0,1%) en de allochtonen (-0,2%). Inzake evolutie van het aantal nwwz binnen de kansengroepen doet Vlaanderen het overwegend beter dan West-Vlaanderen: voor vier van de zeven bestudeerde categorieën van kansengroepen is
de evolutie in Vlaanderen gunstiger dan in West-Vlaanderen. De daling van het aantal nwwz in Vlaanderen is groter dan de daling in West-Vlaanderen bij de jongeren, de allochtonen, de laaggeschoolden en de werkzoekenden die twee jaar of langer werkloos zijn. Daartegenover staat dat de daling van het aantal nwwz met een arbeidshandicap kleiner is in Vlaanderen (-5,3 %) dan de daling in West-Vlaanderen (-7,7%). Bij de ouderen en de werkzoekenden met een werkloosheidsduur van minstens vijf jaar werden binnen Vlaanderen toenames genoteerd, respectievelijk +0,7 % en +1,1 %, terwijl deze categorieën in West-Vlaanderen wel gunstig evolueerden. Er was een afname van -1,4 % bij de werkzoekenden die al vijf jaar of langer werkloos zijn en een bescheiden afname van -0,1 % bij de ouderen. Over de langere periode beschouwd doet West-Vlaanderen het overwegend beter dan Vlaanderen. Tussen 2014 en 2019 is de evolutie in West-Vlaanderen voor nagenoeg alle categorieën van kansengroepen gunstiger dan die in Vlaanderen. Eén uitzondering is er voor de allochtonen. Voor die groep zien we een toename (+6,9%) in West-Vlaanderen naast een daling (-7,5%) in Vlaanderen. West-Vlaanderen scoort duidelijk beter dan Vlaanderen wat betreft de werkzoekenden die vijf jaar of langer werkloos zijn. Tussen 2014 en 2019 daalde hun aantal met -5,9% in West-Vlaanderen naast een forse toename van +16,7% in Vlaanderen.
Tabel 1: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden naar kansengroep, West-Vlaanderen en Vlaams Gewest, 2014-2019.
Laaggeschoold: geen diploma hoger secundair onderwijs, inclusief middenstandsopleiding en deeltijds beroepssecundair onderwijs. Allochtoon: origine buiten EU-28 en EVA-landen. Niet-werkende werkzoekenden met een arbeidshandicap: - nwwz met Vlaams Fondserkenning inzake tewerkstelling; - nwwz uit het buitengewoon onderwijs; - nwwz met beperkte of zeer beperkte geschiktheid. Bron: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen.
Uitsmijter n.a.v. Corona-uitbraak
Vanaf maart 2020 zien we ten gevolge van het uitbreken van de COVID-19 pandemie het aantal nietwerkende werkzoekenden op jaarbasis fors stijgen. In het tweede en derde kwartaal van 2020 werden in West-Vlaanderen toenames van respectievelijk 19,3% en 9,6% op jaarbasis genoteerd. Het aantal openstaande vacatures kende op jaarbasis relatief sterke afnames. In het tweede en derde kwartaal van 2020 werden in West-Vlaanderen afnames met respectievelijk 21,2% en 17,3% opgetekend. Een stijgend aantal werklozen in combinatie met het dalend aantal openstaande werkaanbiedingen, leidt tot een kleinere - doch nog altijd aanzienlijke - arbeidsmarktkrapte in West-Vlaanderen. In het tweede en derde kwartaal van 2020 telde West-Vlaanderen respectievelijk 4,2 en 4,1 niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature. In de overeenkomstige kwartalen van 2019 was dat nog 2,8 en 3,1. Het is afwachten hoe de arbeidsmarkt verder zal reageren en evolueren tijdens en na de COVID-19 uitbraak.
