PORTUGAL
MAGAZINE
PORTUGAL reizen ~ natuur ~ cultuur ~ geschiedenis ~ gastronomie- wonen
Palacio do Freixo Een introductie in de wijnen van Portugal
Slapen in een paleis aan de Douro
JOﾃグ BRANDﾃグ
O!Porto!
De Robin Hood van Portugal
for business & Pleasure
Het groene hart van Lissabon
!"#$%&'$'())&* +('$((,$-./0",%()$ 1.'0.23'4
!"#$%&'(
€)*+,-
./'/
www.jiba.nl
www.inkoffie.nl
PORTUGA L MA GA ZIN E
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl
Lente in Portugal
Colofon
Portugal Magazine is een uitgave van IBISZ Media Jouw Keuningstraat 16 8711 LS, Workum Telefoon: 0515 543356 info@portugal-magazine.nl www.portugal-magazine.nl
Zondag 21 maart. De eerst echte mooie dag van het jaar valt op de dag van de lente. De Lente in Portugal is al reeds begonnen, ook al hebben de regen en harde wind Portugal niet overgeslagen. Lees in het artikel van Robin van der Heijde hoe in Lissabon de lente wordt ingeluid. Hoe een Nederlander ervaart dat de lente is begonnen in zijn stad. Misschien heeft elke stad zijn eigen typische expressie van de start van de lente. Voor Lissabon zijn het de vogeltjes die op het balkon voor het eerst weer in de buitenlucht fluiten en de was die hoog boven de straten wappert in de wind. De lente is ook de periode dat het weer groen om ons heen wordt. En in Portugal geen groenere streek dan de Douro. Evelien beschrijft ons een prachtig paleis aan de Douro. Wie zou er niet willen overnachten en in alle rust aan de oever van de rivier willen genieten van de eerste tekenen van de lente. De lente luid een nieuw begin in en dit eerste nummer van Portugal Magazine is hopelijk een begin van een hele serie. Waarin u elk kwartaal opnieuw kan genieten van reisverslagen, columns, foto’s en nog veel meer met als onderwerp dit prachtige Land. Ewald van der Hoop
Uitgever Hoofdredacteur Artdirector Medewerkers
Ewald van der Hoop Allard Gunnink Andre Fraquin Evelien Baks, Marten Witkamp, Toon van Winden, Leslie Lijenhorst, Remmer Meijer, Selinde van der Spek, Tieme Hermans, Robin van der Heijde, Erica de Bruijne, Evelien Baks,
Beeld Antonio Saccahetti, Sebastiao da Fonseca, Evelien Baks, Jose Manuel
Coverfoto Jose Manuel Advertentieverkoop Ewald van der Hoop Telefoon: 0515 543356
Druk X
In deze
Portugal Magazine
Het gezicht van Portugal
19
Portugal lacht met het gezicht naar het westen de zee tegemoet’. Dit is een uitspraak die ik sinds ik in Portugal woon regelmatig hoor.
Een introductie in de wijnen van Portugal
12 Column Robin van der Heijden Woont in lissabon en is eigenaar van Casa Madragoa
Palacio do Freixo Ooit woonde hier de deken van de kathedraal van Porto, een steenrijke edelman. Nu behoort het Palacio do Freixo tot de meest luxe hotels van Noord-Portugal.
10
17
INHOUDSOPGAVE
Voorjaar 2010
João Brandão
26
João Brandão staat bij de Portugezen, met name de mensen uit de Beira , ook bekend als moordenaar en straatrover.
14
Het groen hart van Lissabon Duurzaam reizen is niets nieuws onder de zon in Lissabon. Je kan overal komen, het is vaak sneller en goedkoper en je ziet meer dan wanneer je de auto pakt.
29
Restaurants Hier vind u een overzicht van de Portugese restaurants in Nederland.
Geïnteresseerd om in Portugal Magazine te adverteren? Op portugal-magazine.nl/adverteren vind u de meer informatie en de tarievenkaart. Uiteraard kunt u ook contact opnemen via e-mail: sales@portugal-magazine.nl of telefoon: 0515 543356
Noodweer op Madeira
Na het noodweer van afgelopen 20 februari is sinds 1 maart het normale leven op het eiland Madeira weer op gang gekomen. De openbare diensten hebben het werk opgepakt en ook het merendeel van de commercie is weer open. Er wordt nog steeds puin geruimd in de straten van Funchal maar verwacht wordt dat de werkzaamheden 8 maart klaar zullen zijn. Het hotelwezen is niet door het noodweer getroffen en heeft in alle veiligheid open kunnen blijven. Op het internationaal vliegveld van Madeira zijn de vluchten altijd volgens schema uitgevoerd en ook de haven van Funchal is per 28 februari weer opengesteld en ontvangt weer cruiseschepen; dit duidt op een hoopvol herstel van deze belangrijke havenactiviteit. De regionale regering van Madeira zet alles in op het economische leven van deze autonome regio, en de werkzaamheden gaan net zo lang door tot alles weer bereikbaar is en de huizen weer hersteld zijn. Iedereen, zowel de regering als de bevolking, doet er alles aan om te zorgen dat in april het beroemde Bloemenfeest van Madeira wordt gevierd in het teken van het leven en het herstel van het volk van Madeira. Gedetailleerde en actuele informatie is hier te raadplegen: http://www.madeiraislands.travel
Nieuwe vluchten vanaf Faro In maart zullen er 14 nieuwe vluchten worden uitgevoerd door de lowcost vliegtuigmaatschappij Ryanair, die op het vliegveld Faro zijn 39ste basis zal openen. De Ierse vliegtuigmaatschappij kondigt nieuwe routes aan die deze stad in de Algarve verbinden met een totaal van 27 Europese steden. Verwacht wordt dat het aantal passagiers op het vliegveld Faro zal toenemen tot 1,3 miljoen. Hierbij de 14 nieuwe vluchten van Faro naar: -
Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming: Bestemming:
Milaan (Bergamo) - Datum: 25 maart Birmingham - Datum: 28 maart Billund - Datum: 30 maart Derry - Datum: 30 maart Kerry - Datum: 30 maart Oslo (Rygge) - Datum: 30 maart Marseille - Datum: 30 maart Stockholm (Skavsta) - Datum: 30 maart Knock - Datum: 30 maart Maastricht - Datum: 27 april Memmingen (Mun) - Datum: 27 april Eindhoven - Datum: 27 april Parijs (Beauvais) - Datum: 27 april Madrid - Datum: 27 april
NUEVO
Festival Proef Portugal 26 september 2010
BEMVINDO Bij BEMVINDO (Portugees voor welkom) vindt u handgemaakte, interieur-en lifestyle producten uit Portugal. In de warm en vrolijk gekleurde winkel vind je alles, prachtige serviezen, handgemaakte tassen, sieraden, religieuze items, mooi linnengoed, traditioneel beschilderde
In Loods 6, KNSM-laan 311 te AMSTERDAM Van 12.00 tot 19.00 uur Een 20-tal exposanten met actuele Portugese producten en diensten: • Veel muziek: waaronder fado • Lezingen over Portugese geschiedenis en literatuur • Interviews met jonge Portugese schrijvers • Dansoptreden van de Rancho Folclórico • Loterij met interessante prijzen • Wedstrijd voor kinderen. Zie voor het laatste nieuws:
www.proefportugal.nl
kindermeubels, authentiek speelgoed, handgebreide babysokjes, truitjes, geborduurde lakentjes, vele zeepjes uit één van de oudste zeepfabrieken en natuurlijk de handbeschilderde Portugese hanen zowel de moderne als de traditionele uitvoering. Alle spullen in de winkel zijn persoonlijk door Wilma uitgezocht. Kortom een winkel vol shopping inspiratie! Open: di-vr 10-18, za 10-17 uur. Maasstraat 125 Amsterdam Telefoon 020 6628782 www.bemvindo-lifestyle.nll
!"#$%&!'(")*"+!,-#$
Palacio do Freixo
.)-/"+!*+!""+!/-)"*$!--+!0"!12342 Ooit woonde hier de deken van de kathedraal van
gemaakt voor een nieuwe toekomst in de vorm van
Porto, een steenrijke edelman. Nu behoort het
hotel en/of restaurant.
Palacio do Freixo tot de meest luxe hotels van
Zo ook het Palacio do Freixo, dat na een grondige
Noord-Portugal. Dankzij een stevige injectie van
opknapbeurt in 2009 officieel zijn deuren opende
vijftien miljoen euro die de staat en de
net buiten het centrum van werelderfgoed-stad
hotelorganisatie Pousadas de Portugal nodig
Porto. Na een trip onder de beroemde bruggen van
hadden om het sprookjespaleis aan de oevers van
de stad door doemt daar nabij de jachthaven
de Douro om te toveren tot elegant verblijf.
opeens de witte pousada op. Hoog boven de rivier
Het Palacio do Freixo behoort tot de nieuwste
en mĂŠt een prachtig uitzicht op de stad aan de ene
paradepaardjes van de Pousadas-groep. Deze
kant en de groene heuvels aan de andere kant.
beijvert zich sinds een aantal jaren om vele
Een eigen oprijlaan leidt naar het langgerekte
monumenten in het land te behoeden voor een
smalle landhuis, gebouwd in de typische Portugese
eventuele slopershamer. Liever wordt naar een
stijl met zijn decoraties om de vele ramen, zijn
nieuwe bestemming gezocht. Vanuit die gedachte
torentjes op het dak en een bordes aan de
wordt in samenwerking met de overheid menig
waterzijde dat zicht biedt op de eigen klassieke
gebouw bewaard voor komende generaties.
ingerichte tuin.
Onder de noemer pousada worden op deze manier
Het 18de eeuwse paleis in de stad van de Tawny's
vele historisch belangrijke panden, waaronder
en de Ruby's port is een waar staaltje bouwkunst,
voormalige kloosters, kazernes en paleizen en
ontworpen en gebouwd door de architect Nasoni.
eeuwenoude kasteeltjes door heel Portugal rijp
Hij is echter niet de man achter de voormalige fabriek die later pal naast het paleis werd
gebouwd. Hier werd gedurende lange tijd meel
Spanjaarden. Er is een riant binnenzwembad, maar
gefabriceerd. Veel authentieke herinneringen aan
wat is er leuker dan een beetje ronddobberen in
die tijd zijn met de verbouwing voorgoed
het buitenbad aan de rand van de Douro dat ook
begraven, maar wat is gebleven is onder meer de
nog eens zijn eigen bar en restaurant heeft?
originele aanlegsteiger in de rivier.
Voor het echte restaurantwerk dienen de gasten
Hier arriveerden gedurende lange tijd de schepen
echter over te steken naar het paleis dat met veel
met alle ingrediĂŤnten, nu fungeert de houten
toewijding (ĂŠn geld) in alle glorie is hersteld. Er
steiger op de hoge palen als een lounge voor de
zijn weelderige plafondschilderingen en vergulde
hotelgasten die zich comfortabel kunnen nestelen
lambriseringen. Het tapijt is zo hoog als je enkels
in riante stoelen met uitzicht op het eigen
en op je weg naar het toilet in het souterrain
zwembad van de Palacio do Freixo.
branden langs de wanden rijen kaarsjes.
Dient het paleis als bar en restaurant, slapen doen
In het restaurant wordt romige risotto geserveerd,
de gasten toch in dit grondig verbouwde zoetroze
witte of rode Douro geschonken terwijl buiten de
gekleurde fabrieksgebouw dat om onduidelijke
ene na de andere toeristenboot voorbij tuft op weg
redenen van binnen geheel groen is. Zwart-wit
naar een proeverij in een van de vele beroemde
foto's aan de wanden op de beneden-etages
porthuizen even verderop. Inschepen kan altijd
houden het verhaal van de meelfabriek en zijn
nog.
medewerkers in leven. Boven is daarvan weinig terug te vinden. Elke verdieping waar ooit kantoor werd gehouden, is opgesplitst in luxe kamers die volgens de eigenaar van het hotel op dit moment vooral in trek zijn bij
! Geniet van het Portugese leven... !"#$ %&'($ )"$ *''+$ +,%#$ #'+'-'%$ *'.$ &/$ ''%$ %&'01$ 2+'/3'$ "%(-'/(444$ 5"6(,$ -'$$ 7&6.",4$8&3-'%6$9&3%$'':6('$.')"'/$1,6$&/$-&:';($<':/";*(4$=')'$6(:''/$&6$2':>';($ <"":$''%$<,/,%(&'$<"+$;0+(00:?$2:,;*(&#'$%,(00:$'%$+'//':$'('%4$@&3%$(1''-'$.'A )"'/$&6$&%9&--'+6$''%$>'&(4$!,$''%$.')"'/$,,%$B&%(:,?$''%$6(,-$<"+$9"%09'%('%?$ 62:""/3'6,;*(&#'$2,+'&)'%$'%$1''+-':&#'$(0&%'%?$.'%$&/$("'$,,%$"%(62,%%&%#4$C2$ -'$(':0#1'#$6("2$&/$.&3$''%$<,%$-'$),%-6(:,%-'%$-&'$D":(0#,+$:&3/$&64$E/$1":-$6(&+$ <,%$*'($9""&'$0&()&;*($'%$-'$/,+9('$-&'$-'$,)00:.+,01'$)''$0&(6(:,,+(4$F($G+&%/($ 9&66;*&'%$ #'/?$ 9,,:$ )"$ .'%$ &/$ ,+(&3-$ &%$ H0&-AI0:"2,$ "2$ )"'/$ %,,:$ -'$ 9''6($ 2:,;*(&#'$2+'//'%4$!""&($*'()'+>-'?$9,,:$,+(&3-$"%#':'2($'%$J;*(4 7&'>6?$I+&),
www.elizawashere.nl
Waar iedereen rechts afslaat, gaat Eliza linksaf...
Boek Elizaâ&#x20AC;&#x2122;s ontdekkingen: !!!"#$%&'!'()#*#"+$
!"#$%&!:";;"4!<"*7"4
De smaaksensatie van een typisch Portugese wijn moet men zelf ervaren. Bij voorkeur op een pittoresk terras in Lissabon, een Alentejaanse Quinta, een charmant café in Porto of aan de prachtige kust van de Algarve. Saudé.
'"+!*+%42035%*"!*+!0"!6*7+"+!(-+!824%39-) Portugal heeft veel te bieden: prachtige stranden, schilderachtige dorpjes, een rijke cultuur en vooral
De rijke en veelzijdige wijntraditie van Portugal
een verassend en authentiek wijnaanbod. Portugese
dateert dan ook naar alle waarschijnlijkheid van ver
wijnen hebben een eigen identiteit door het gebruik
voor Christus. Zeker is dat de oerbewoners van het
van veel autochtone druivenrassen, die je elders in
Iberische eiland, de Feniciërs, hier de fundamenten
de wereld nauwelijks tegenkomt. Er wordt bovendien
legden voor wat later door de Grieken en Romeinen
een grote verscheidenheid aan wijnen geproduceerd,
verder werd ontwikkeld tot de bloeiende wijncultuur
van sprankelende witte wijnen tot de versterkte
van Europa.
wijnen als Port en Madeira. Al in 1761 werden door de Markies van Pombal de Deze grote verscheidenheid is te danken aan de vele
officiële grenzen van het Portgebied vastgelegd. De
microklimaten die het land kent. Wie denkt dat het
eerste algemene wijnwet in Portugal kwam in 1908
in Portugal alleen warm en droog is, heeft het dus
tot stand. De wijngebieden Vinho Verde, Douro, Dão,
mis. Zo heeft het groene noorden van Portugal de
Bucelas, Colares, Carcavelos, Setúbal en Madeira
meeste regenval van Europa en daalt het kwik rond
kregen toen al hun beschermde herkomstbenaming.
de bergregio’s regelmatig onder nul. Het is onder andere deze diversiteit van
Het huidige Portugal wordt verdeeld in negen
klimatologische omstandigheden die al millennia
wijnregio’s; de Minho, Trás-os-Montes, Beiras,
wordt gebruikt om een fantastisch scala van wijnen
Estremadura, Ribatejo, Terras do Sado, Alentejo,
te produceren.
Algarve, Madeira en de Azoren. Al deze negen
regio’s hebben erkende herkomstgebieden en bezitten gezamenlijk 26 DOC’s. Het totale wijnoppervlak bedraagt ongeveer 250.000 hectare. Wat betreft oppervlakte staat Portugal hiermee op de vierde plaats in Europa, maar qua productie op de vijfde plaats. Dit is mede te danken aan de lage opbrengsten per hectare en de van oorsprong relatief kleinschalige wijnbouw. Maarliefst 87 procent van de wijnboeren produceert minder dan 100 hectoliter wijn per jaar. Wel is ongeveer 40 procent van deze boeren aangesloten bij een wijncoöperatie. De hedendaagse wijnbouw in Portugal is, naast authentiek, ook constant in beweging. Maar gelukkig heeft de opleving die de Portugese wijnbouw de afgelopen 25 jaar kende de belangrijkste Portugese wijnhuizen en wijnboeren van het land er niet toe verleid hun identiteit op te geven. Integendeel, veel authentieke druivenrassen en technieken worden juist verenigd met internationaal bekende druivenrassen en moderne wetenschappen. Het is deze combinatie, van een zeer rijke wijngeschiedenis met een eigentijds gevoel voor karakter die Portugal als wijnland meer dan de moeite waard maakt. De smaaksensatie van een typisch Portugese wijn, zowel authentiek als modern gevinificeerd, moet men zelf ervaren. Bij voorkeur op een pittoresk terras in Lissabon, een Alentejaanse Quinta, een charmant café in Porto of aan de prachtige kust van de Algarve. Saudé.
!"#$%!"+!A2%294-A*"&!!*";"!="4;-+$
="%!942"+"!>-4%!(-+!?*$$-@2+ Alle bussen rijden op gaz natural. En
doorging voor tweedewereldland. Tegenwoordig
dat kan zeker geen kwaad. Het kan
hebben Portugezen hun zekerheid hervonden, met
goed benauwd zijn bij warm weer, dus
welig tierend toerisme, een gestaag groeiende economie en volle terrassen. Deze dagen weten
alle beetjes helpen volgens het simpele
buitenlanders de voormalige Iberische uithoek ook
sommetje van het Lissabonse openbaar
te vinden buiten de met beton en roodgebakken
vervoer: Mens+metro= - autoâ&#x20AC;&#x2122;s.
het toeristenseizoen dan ook comfortabel op tot eind
Engelsen overspoelde Algarve. De temperatuur rekt november. In Lissabon is het dan ultiem nazomeren
Sommige delen van Lissabon, het centrum van dat
met temperaturen tot wel 22 graden.
ooit zo gigantische Portugese rijk, laten duidelijk een lang vervlogen glorie zien. De met koloniaal
Mens+metro= - autoâ&#x20AC;&#x2122;s.
geld gebouwde huizen vertonen afbladderende
Vaak worden opklimmende landen geassocieerd met
azulejoâ&#x20AC;&#x2122;s en in sommige woonblokken schijnen meer
een gebrekkig transportsysteem, veel vervuiling en
duiven te wonen dan mensen. Toch klimt het land op
een nagenoeg onzichtbaar milieubeleid. Toch verrast
na lange periode van economische isolatie onder
Portugal ook op dit gebied en worden de
dictator Salazar, een winterslaap die het land
Lissabonners op prikkelende wijze geattendeerd op
lamlegde van 1932 tot 1968 met grote honger en
de letterlijke schoonheid van het openbaar vervoer
een gapende achterstand op het snel groeiende
en rijden alle bussen op gaz natural. En dat kan
Europa als gevolg, waardoor het tot voorkort
zeker geen kwaad. Het kan goed benauwd zijn bij
warm weer, dus alle beetjes helpen volgens het simpele sommetje van het Lissabonse openbaar vervoer: Mens+metro= - auto’s. Zelfs de toeristen doen het. In vrolijk gekleurde, elektrische Go-Karts bedwingen zij zelfs de steilste heuvels van de stad. Ook de politie doet het duurzaam, en scheurt met elektrische wagentjes door de nauwste straatjes. Groene eilanden Dappere wandelaars kunnen tijdens het beklimmen van de zeven hoofdstedelijke heuvels af en toe op adem komen in een van de vele parken om en rond het centrum van de stad. De parken zijn echt een verademing na al dat snelle verkeer in de drukke straten. Deze groene zones worden dan ook een stuk intensiever gebruikt dan veel stadsparken in Nederland. Overdag rennen er kinderen rond en zitten er mensen te lunchen, ’s avonds kan er zomaar eens een optreden plaatsvinden, waarna groepjes studenten het vrolijk overnemen. Vanaf de vele miradouro’s, uitzichtpunten op de heuvelflanken van de stad, zie je precies de groene eilandjes in de zee van rode daken verschijnen. Van het grootse Parque Eduardo VII tot de Jardim da Estrela met zijn zomerse jazzconcerten. Toch moet je als je de grootstedelijke stress echt wilt ontvluchten uitwijken naar het gigantische Parque Florestal de Monsanto, iets buiten de stadskern. Alfama omhoog brengt. Koop een kaartje of Op naar Sint Sjorsj
spring, net als de jongens uit de wijk achterop
Ben je klaar met sjouwen en zie je de klim naar het
voor een spannende hop on, hop off-tour door
over de stad wakende Castelo São Jorgeals een brug
de wijk. Geniet bovengekomen van een wijds
te ver? Probeer dan de antieke tramlijn 28 die je
uitzicht over de stad vanaf de miradouro en het
door de nauwe straatjes van de oude volksbuurt
kasteel van Sint Jorge(zeg Sjorsj).
Even slikken De veelgehoorde kreet, ‘wie in Portugal is, moet wachten’, bewijst zijn waarheid keer op keer als de tram in alle kalmte stopt om een vrachtwagen uit te laten laden midden op de trambaan. De bestuurder
PORTUGAL MAGAZINE
lijkt geen enkele haast te maken en stapt uit om rustig een steentje tussen de rails weg te halen. De straten zijn soms zo smal dat er maar één tram tegelijk kan passeren. Westerlingen uit meer gejaagde culturen zullen in Portugal dan ook af en toe moeten slikken, maar vermoedelijk zijn dit, hoe fraai het uitzicht vanaf de top ook mag zijn, de momenten die je zult herinneren, misschien zelfs koesteren. Straatcultuur De geduldigen worden in Alfama hoe dan ook beloond door zelf de klim te wagen voor een duik in dit doolhof van steile straatjes, vol met barretjes, fadorestaurantjes, winkeltjes en meer zaakjes met – tje erachter, die vaak uit niet veel meer dan een huiskamer bestaan. Hier in deze straatjes speelt het hele leven van de Alfamezen zich af. Hele families zitten op straat om te eten, te drinken of om een kistje fruit, een paar vissen of grootmoeders servies te slijten. Hoewel je spieren je de volgende dag ter
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
verantwoording zullen roepen, is Alfama een ware ontdekking, vooral in het laagseizoen, wanneer je naar goede Portugese traditie op ontdekkingsreis kan gaan in deze wirwar van straatjes, met om elke hoek een nieuw Kodakmomentje. Boom om te vliegen Duurzaam reizen is niets nieuws onder de zon in Lissabon. Je kan overal komen, het is vaak sneller en goedkoper en je ziet meer dan wanneer je de auto pakt. Wie echt op de groene toer wilt, compenseert ook de gemaakte vliegkilometers. Voor minder dan acht euro plant je bomen die ervoor zorgen dat je op een volgende reis naar Portugal evengoed kan genieten van al dat natuurschoon.
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl
Robin van der Heijden
Hoe merk je dan dat het lente gaat worden? Nou, ten eerste omdat bijna iedereen in onze buurt "Madragoa", hun vogelkooitje (met kanarie) weer buiten aan de muur hangt.
WOONT IN LISSABON EN IS EIGENAAR VAN CASA MADRAGOA: EEN CITY APARTMENT
oude wijk in Lissabon.Heel gezellig! (foto vogelkooitje) Waar je het ook aan merkt, is de was die door ieder gezin in Lissabon buiten wordt opgehangen. Niks droger, gewoon de zon en wind hun werk laten doen totdat het textiel weer heerlijk fris ruikt. Die was wordt voor de ramen opgehangen aan een ingenieus waslijn-systeem. Een wasdraad die je over de hele
Hoewel je in Nederland misschien nog niet echt aan lente kunt denken met die kou, pakken sneeuw,
breedte kunt draaien, dus recht vooruit ophangen en naar rechts of links schuiven. Zo wordt ieder stuk
dooi-troep, regen of mist, kriebelt het hier in
gewassen sokje, broek, T-shirt, hemd, handoek en
Lissabon al weer een tijdje.
jawel….onderbroek in de straten van Lissabon te
Natuurlijk hebben we hier ook een winter, maar dat
drogen gehangen. Ik ken de onderbroeken van de
betekent meestal iets meer regen (nog steeds,
buurman. Heel apart. Je zou zeggen “show me your
gelukkig, erg weinig) en wat lagere temperaturen.
washing and I will tell you who you are”. Een
Wollen onderbroeken en regenpakken verkopen hier
portugese bekende die ooit van Lissabon naar Wenen
BC.?DEF'F!'F!GHI'?!E'.!<CJ'F!''F!GHH:ECC: niet echt, zeg maar. Hoe merk je dan dat het lente gaat worden? Nou, ten eerste omdat bijna iedereen in onze buurt "Madragoa", hun vogelkooitje (met kanarie) weer buiten aan de muur hangt. Heel gezellig dat gefluit de hele dag kan ik u melden. Zo zorgt mijn buurvrouw ook goed voor haar gevederde vrienden. Ze hebben altijd te eten, vers water, stukje fruit of groenten, een wit doekje zorgt voor genoeg schaduw en ze praat regelmatig met hen. Waarover weet ik niet, maar als ik de hele dag zo hun vrolijke gefluit hoor, dan zal ze toch wel wat stimulerende, motiverende woorden tot hen spreken, waar vriend Ratelband nog wat van kan leren.Deze vogeltjes in hun buitenkooitjes passen écht bij deze typische
is verhuis, vroeg ik “wat mis je nou het
mist”, waarbij zonder nadenken zijn antwoord was “de waslijn”.
Serieus! Hij kan in Wenen de was niet ophangen. Hier, in Lissabon wel en dat deed hij met veel plezier. Heimwee naar de waslijn. Geweldig, zo eenvoudig kan het leven zijn. Kortom, lente is hier vogelgetjilp en de geur van verse was aan de waslijn. Ik zou het zeker missen als ik hier niet meer zou wonen. Maar, dat laten
we niet gebeuren! Ik blijf, de waslijn en de parkiet ook! Kom er ook van genieten! Kom naar Lissabon.
PORTUGA L MA GA ZIN E
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl
!"#$%!"+!A2%294-A*"&!'4*5-!0"!,43*7+"
="%!9"K*5>%!(-+!824%39-)
‘Portugal lacht met het gezicht naar het westen de zee tegemoet’. Dit is een uitspraak die ik sinds ik in Portugal woon regelmatig hoor. Met een beetje fantasie kan je in de vorm van Portugal inderdaad een gezicht ontdekken. De regio Lissabon vormt de grote kromme neus in het westen. Het is het dichtstbevolkte en rijkste gebied van het land. De rivier de Taag stroomt vanuit Spanje via de binnenlanden van Portugal door het neusgat het land uit, de Atlantische Oceaan in. In de monding ligt de stad Lissabon, de belangrijkste havenstad van Portugal. Op het puntje van de neus ligt Cabo da Roca, het meest westelijke punt van het Europese vasteland.
Onder de neus is een bescheiden mondje zichtbaar, met in de holte het natuurreservaat Estuário do Sado. Voorin de mond, aan de onderkant van de grote bovenlip, ligt Setúbal. Het is een stad die belangrijk is voor Portugal als zeehaven maar die vooral bekend is vanwege de Moscatel de Setúbal, een heerlijke dessertwijn. De landtong met aan het uiteinde het luxe plaatsje Tróia sluit de mond. Via een kleine opening stroomt de rivier de Sado het binnenland in. Als het oog van Portugal zie ik Coimbra. De belangrijkste stad van het land na Lissabon en Porto en wereldberoemd vanwege zijn fadomuziek. Het is eveneens de stad met een van Europa’s oudste universiteiten. Als je vanuit Coimbra verder naar het noorden gaat, valt het hoge voorhoofd op: een teken van intelligentie. De rivier de Douro loopt als een grote diepe rimpel horizontaal door Portugal heen en eindigt in zee bij Porto. De kin tenslotte wordt gevormd door de Algarve, met als sik de hoge kliffen van het plaatsje Sagres. De vergelijking van Portugal met een gezicht is niet nieuw. Begin 20ste eeuw omschreef de beroemde Portugese dichter Fernando Pessoa in zijn gedicht ‘O Dos Castelos’ Europa als een liggende vrouw. In het Iberisch schiereiland zag hij het hoofd en in Portugal het gezicht, met “ogen die uitkijken op het westen”. Pessoa, die een grote liefde voor zijn vaderland bezat, bedoelde zijn vergelijking echter meer figuurlijk dan letterlijk. Portugal is van oudsher een volk van ontdekkingsreizigers. Het heeft een rijke
zeevaardergeschiedenis. Samen met Spanje was het in de 15de en 16de eeuw een van de vroege kolonisatoren en bepaalde zo lange tijd het gezicht van Europa. De Portugezen stichtten vele kolonies in Afrika, Amerika en Azië. De bekendste zijn Angola, Brazilië, Mozambique, Kaapverdië en Macau. Het feit dat de Portugese taal momenteel door meer dan 200 miljoen mensen gesproken wordt terwijl het huidige Portugal nog geen 11 miljoen inwoners telt, geeft wel aan dat het in het verleden een behoorlijk reislustig volk was. De gevolgen van de naar de zee gerichte blik van Portugal zijn ook nog steeds zichtbaar in het land zelf. Het overgrote deel van de bevolking woont in de smalle kuststrook in het westen waar de belangrijkste steden liggen; Lissabon, Porto, Coimbra, Braga en Aveiro. Het binnenland is zeer dunbevolkt en bestaat voornamelijk uit natuurgebieden en dorpen waar de tijd heeft stil gestaan. De ontdekkingsreizen behoren al lange tijd tot het verleden maar de Portugezen hebben hun open blik naar de buitenwereld behouden. Ze zijn tolerant naar buitenlanders en zeer behulpzaam. Portugezen spreken graag andere talen. Het Engels en in iets mindere mate ook het Frans zijn onder de jongere generatie populair. Deze gastvrijheid in combinatie met de rijke historie, prachtige natuur en het heerlijke klimaat maken Portugal tot een ideale vakantiebestemming. En een geweldig land om als Nederlander te wonen.
Door Leslie Leijenhorst
De metafysische ingenieur en andere gedichten 1923-1935 Tweede bundel gedichten Fernando Pessoa
bevat meesterwerken van een ongekende soms gruwelijke schoonheid. De dandy, de sensationalistische schrijver en altijd verzorgde 'dichter van de decadentie' van de eerste bundel Gedichten (1913-1922) lijkt een grote inwendige
Met het tweede deel van de gedichten van Alvaro
ontwikkeling te hebben doorgemaakt. De stijl is
de Campos, het pseudoniem van de Portugese
poĂŤtischer maar ook reflectiever. Een aanpak als
schrijver en dichter Fernando Pessoa (1888-1935),
ware hij een metafysische ingenieur. Deze meer
is het complete dichtwerk in het Nederlands
bezonken, peinzende allure roept sterke
beschikbaar. Pessoa was een van de belangrijkste
overeenkomsten op met het werk van tijdgenoten
dichters van de twintigste eeuw; niet alleen in de
elders in Europa zoals de Duitse schrijver Kafka, de
Portugese maar evenzeer in de Europese literatuur.
Italiaanse dichter Pirandello en de Griekse dichter
In Nederland is Pessoa slechts bij een klein publiek
Kavafis. Na het verlies van zijn hartsvriend SĂĄ
bekend is. Veel, zeg maar gerust het leeuwendeel,
Carneiro in 1916 en in 1925 van zijn moeder heeft
van zijn oeuvre werd vertaald door August
Pessoa alleen nog zijn werk dat hem die steun
Willemsen (1936 - 2007).
geeft die hij nodig heeft om te overleven. Dat gegeven weerspiegelt zich bijvoorbeeld in de
Door Leslie Leijenhorst Het tweede en laatste deel met gedichten
gedichten waar Campos ' de koffers van het zijn pakt'.
LIVROS Oorspronkelijke versie Het boek is uitgegeven in een mooi, markant vierkant formaat. In dit tweede deel zijn 180 gedichten opgenomen, opgesplitst in twee delen. De metafysische
1928: Sigarenwinkel. Streamersuggestie: "Ik glimlach om de voorkennis van al het niets dat ik zal zijn ...
ingenieur beslaat de periode 1923 -1930. De
In elk geval, ik glimlach; glimlachen is altijd iets"
tweede periode - De ingenieur gepensioneerd -
(uit: 59 Bijna)
bevat de gedichten die hij schreef tot aan zijn dood in 1935, waarin onder meer In de ruime eetkamer
Laatste hand Maar lees beslist ook eens Aan het
van mijn oude tantes uit 1933. Dit gedicht gaat
stuurwiel van de Chevrolet over de weg naar
over de 'verschrikking' dat men het geluk niet heeft
Sintra, Gedicht van het Lied van de Hoop en En ik
gekend, terwijl men het misschien wel
die dronken ben van al het onrecht op de wereld. Al
heeft ervaren zonder het te weten en de klok de
weer lang geleden schreef August Willemsen als
tijd langzaam wegtikt. Op de linkerpagina staat
introductie op het werk van de Portugese
telkens de oorspronkelijke Portugese versie, op de
woordenkunstenaar Het ik als vreemde. Willemsen
rechterzijde de vertaling van Willemsen. Daarnaast
had bij zijn overlijden op 28 november 2007 al de
vermeldt het boek een vijftal gedichten van
laatste hand gelegd aan de vertaling van dit tweede
onzekere herkomst. Een van meest memorabele en
deel van de gedichten. De tekst is voorzien van een
bovenal lange gedichten schreef hij op 15 januari
commentaar en een nawoord van de vertaler.
Alvaro de Campos (Fernando Pessoa) De metafysische ingenieur en andere gedichten 1923 â&#x20AC;&#x201C; 1935 Uitgeverij De Arbeiderspers ISBN 978 9029 56653 7
Travel in style
Stijlvol genieten. Ervaar de Algarve met Bella Vakanza.
Een exclusief en uniek aanbod van luxe hotels, villaâ&#x20AC;&#x2122;s en chalets naar zon- en wintersportbestemmingen vindt u op: www.bellavakanza.nl www.bellavakanza.nl
Voor meer informatie kunt u bellen naar: 030 â&#x20AC;&#x201C; 789 01 77
!"#$%&!<-4%"+!B*%#-;/
HL8H:!HL!A24!@3$*+"$$!M!/)"-$34" Die!! zijn volkomen terecht want Porto, gelegen aan de oevers van de Douro, is een fantastische stad met vele gezichten. UNESCO plaatste de historische binnenstad in 1996 op de Wereld erfgoedlijst en faciliteerde daarmee de vernieuwing van oude zones en de herinrichting der infrastructuur. Daaropvolgend werd Porto in tandem met Rotterdam in 2001 de Europese hoofdstad van cultuur, met als absolute hedendaagse eyecatcher het door Nederlander Rem Koolhaas ontworpen Casa da Musica. TAP Portugal onderhoudt rechtstreekse dagelijkse verbindingen tussen Amsterdam (2x), Brussel (1x) en Porto; vliegtijd iets meer dan 2 uur. Luchthaven Francisco Sa Carneiro, genoemd naar de Portugese minister-president die in 1980 met zijn vliegtuig neerstortte, is na Lissabon en Faro het 3e grote vliegveld van Portugal. Het had nogal wat technische voeten in de aarde om deze supermoderne airport op de restanten van de voorganger te bouwen, maar het resultaat is schitterend. Porto profileert zihczelf graag als de stad voor congressen en andersoortige bijeenkomsten, reden voor het Porto Convention & Visitors Bureau om de vele faciliteiten via perstrips onder brede Europese aandacht te brengen. In sterrenhotels geteld biedt de stat 6x 5*, 13x 4* en 7x 3* onderkomens met in totaal 3600 kamers. Vergaderruimtes zijn er te over, waarbij men kan kiezen tussen hotels, pousadas, port wine estates en historische gebouwen zoals de Palacio da Bolsa (voormalige Beurs) en het Afandaega Congress Centre,
in vroeger tijden het Cusoms House. Wilt u er plaatse niet alleen vergaderen maar tevens een cocktailparty houden enof in stijl dineren dan behoeft u dat maar aan te geven en er wordt voor gezorgd, tot en met banketten middeleeuwse stijl aan toe. Gelet op het enorme scala aan business faciliteiten doet u er goed aan om de website www.portocvb.com te bezoeken. Natuurlijk was en is de rivier Douro een zeer belangrijke levensader voor deze eeuwenoude stad waarin met diverse bouwstijlen vind: Romeins, gotisch, renaissance, barok, neoklassiek en modern. Vanaf de Cais da Ribeira met zâ&#x20AC;&#x2122;n gezellige terrasjes kan met een korte of lange boottrip op de Douro maken om Porto vanaf het water te bekijken en de door Gustav Eiffel gebouwde ijzeren brug te bewonderen. Een stadsrit per open top bus is eveneens geweldig, maar een wandeling door Portoâ&#x20AC;&#x2122;s oude centrum slaat alles en voert u als bezoeker langs schitterende gebouwen, blauw betegelde kerken, pijpenlaatjes van winkeltjes en cafeetjes, een grote
bleomen/fruit/vismarkt en door voetgangersvriendelijke winkelstraten. Drink een kopje koffie of een goed glas port in Jugendstil Majestic Cafe en bezoek vooral livraria Lello, een van de 10 mooiste boekwinkels ter wereld, daterend uit 1881 met een monumentale houten trap en prachtige lambrisering. Voor treinfanaten onder u is een bezoek aan het Sao Bento station een must, net als wellicht een ritje in een antiek trammetje. En natuurlijk zullen liefhebbers van hedendaagse architectuur het al eerder genoemde Casa da Musica willen zien en bezoeken, al is het slechts omdat deze muziektempel door een Nederlander werd bedacht. Een in alle opzichten revolutionair gebouw met technologische hoogstandjes en waarin u van de ene in de ander verbazing valt. Met kan er bovendien heel goed eten, in restaurant Kool!
in riante stoelen met uitzicht op het eigen
Waar Porto qua bezienswaardigheden en things-to-do de tijdgebonden (zakelijke) bezoeker met gemak 1 hele week binnen de stadgrenzen kan houden, biedt de Douro vallei zoveel schoons dat men er goed aan doet om daarvoor minimaal 1,5 dag uit te trekken. Guimaraes - volgens overlevering de geboorteplaats van de staat Portugal - met haar imposante pousada Sta. Marinha en middeleeuwse kasteel, Lamego met superde-luxe maar prijzig designhotel Aquapura Douro Valley (5*), wijnwalhalla Quinta da Pacheca met een productie van meer dan vootreffelijke (port)wijnen en sympathieke Portugese gastvrijheid en het allercharmantste stadje Amranate zijn bestemmingen waar men geweest moet zijn en die men gezien moet hebben. gebouwd. Hier werd gedurende lange tijd meel
Spanjaarden. Er is een riant binnenzwembad, maar
gefabriceerd. Veel authentieke herinneringen aan
witte of rode Douro geschonken terwijl buiten de
die tijd zijn met de verbouwing voorgoed
ene na de andere toeristenboot voorbij tuft op weg
begraven, maar wat is gebleven is onder meer de
naar een proeverij in een van de vele beroemde
originele aanlegsteiger in de rivier.
porthuizen even verderop. Inschepen kan altijd
Hier arriveerden gedurende lange tijd de schepen
nog.
met alle ingrediĂŤnten, nu fungeert de houten steiger op de hoge palen als een lounge voor de hotelgasten die zich comfortabel kunnen nestelen
zwembad van de Palacio do Freixo. Dient het paleis als bar en restaurant, slapen doen de gasten toch in dit grondig verbouwde zoetroze gekleurde fabrieksgebouw dat om onduidelijke redenen van binnen geheel groen is. Zwart-wit foto's aan de wanden op de beneden-etages houden het verhaal van de meelfabriek en zijn medewerkers in leven. Boven is daarvan weinig terug te vinden. Elke verdieping waar ooit kantoor werd gehouden, is opgesplitst in luxe kamers die volgens de eigenaar van het hotel op dit moment vooral in trek zijn bij wat is er leuker dan een beetje ronddobberen in het buitenbad aan de rand van de Douro dat ook nog eens zijn eigen bar en restaurant heeft? Voor het echte restaurantwerk dienen de gasten echter over te steken naar het paleis dat met veel toewijding (ĂŠn geld) in alle glorie is hersteld. Er zijn weelderige plafondschilderingen en vergulde lambriseringen. Het tapijt is zo hoog als je enkels en op je weg naar het toilet in het souterrain branden langs de wanden rijen kaarsjes. In het restaurant wordt romige risotto geserveerd,
PORTUGA L MA GA ZIN E
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl
.com nevesinsurance
PORTUGA L MA GA ZIN E
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl www.casa-semara.nl
!"#$%&!.")*+0"!(-+!0"4!$/"#
De Robin Hood beweging, de liberalen. João Brandão steunde de vrije beweging, trok met zijn bende op tegen de volgelingen van Dom Miguel en vergaarde zo de roem en de bescherming van het volk, doordat hij opkwam voor de arme bevolking. João Brandão staat bij de Portugezen, met name de mensen uit de Beira , ook bekend als moordenaar en straatrover. Op zijn twaalfde pleegde hij zijn eerste moord, op een herder uit Gouveia
JOÃO BRANDÃO, VOLKSHELD EN SCHRIK VAN DE BEIRAS João Victor da Silva Brandão werd geboren in Casal da Senhora, op 1 maart 1825. In de Beiras gaat het verhaal dat hij een publieke verdeler van de rijkdom was, men zegt dat hij stal van de rijken om het aan de armen uit te delen, en dat hij zingend met zijn gitaar en bedelend door de Beiras trok. Aan te nemen is dat dat verhaal niet op fantasie berust. In die tijd was het politiek onrustig in Portugal en werd er tussen verschillende bendes in de Beiras veelvuldig gevochten, bijvoorbeeld in Carregal do Sal en São João de Areias. Aanhangers van de naar Frankrijk gevluchte regent Dom Miguel, absolutisten die vasthielden aan alleenheerschappij van de regent, vochten met aanhangers van de vrije
“D a a r g a je n a a r het b a ll in g s c h a p To t z ie n s Jo ã o B ra ndão die hij per ongeluk raakte toen hij aan het oefenen was met schieten. En zo begon het verhaal van zijn leven dat in de voetsporen van zijn vader en broers een gewelddadig karakter had. De bende die hem vergezelde, bestond voornamelijk uit familieleden, waarvan hij de leider was.Tientallen jaren van min of meer ongestrafte moorden, overvallen en afpersingen volgden. In veel gevallen werd João Brandão de hand boven het hoofd gehouden: nooit hoefde hij rekenschap af te
van Portugal
geven aan de autoriteiten en belangrijke families van de dorpen waar hij zich begaf. Altijd lukte het hem om zijn onschuld te bewijzen totdat hij veroordeeld werd voor de dood van Padre Portugal in 1869, alhoewel het oordeel van de jury niet unaniem was. Voor de moord op Padre Portugal werd João Brandão veroordeeld tot verbanning naar Angola. Ook daar genoot hij bijzondere bescherming. Hij hoefde bijvoorbeeld nooit voetboeien te dragen en werd te werk gesteld op een boerderij. Toen João Brandão op 9 oktober 1870 naar Angola werd gestuurd, werden er in de hele Beira feesten georganiseerd en zongen mensen liederen op straat.
Het volk van de Beira zong: " Já lá vais para o degredo, Adeus, ó João Brandão! A morte daquele padre Foi a tua perdição! " “Daar ga je naar het ballingschap Tot ziens João Brandão De dood van de Padre Werd jou ondergang” João Brandão stief op 20 september 1880 in Angola, naar verluidt werd hij vergiftigd. Heden ten dage worden nog steeds toneelstukken en liederen over zijn leven opgevoerd.
CALENDARIO DE CULTURA
Bloemenfeest op Madeira Op het eiland Madeira wordt jaarlijks in de lente een eerbetoon gegeven aan zijn koningin - de Bloem. En dus wordt Funchal, ieder jaar weer in april, het podium voor een omvangrijk spektakel: het Bloemenfeest. Tijdens dit rijkelijke feest rijden allegorische wagens door het centrum van Funchal in een grote optocht en laten een heerlijk parfum achter in de straten van deze metropool; het is alsof u een sprookjesboek binnenstapt. De festiviteiten beginnen met de tentoonstelling van onvergetelijke en zeer delicate bloementapijten, die strategisch worden neergelegd in de straten van de benedenstad van Funchal. Dit zijn écht
Madeira.
meesterwerken van de kunstenaars op
Op zaterdagochtend, de dag voor de grote bloemenoptocht, verenigen honderden kinderen zicht op het plein Praça do Município, waar ze allemaal een bloem neerleggen en zo deelnemen aan de “bouw” van een bloemenmuur - Muro da Esperança. Op zondag vindt de grote allegorische optocht plaats, waarbij tientallen wagen versierd met een zee van karakteristieke bloemen van het eiland langsrijden en een licht en vluchtig parfum achterlaten - dit is de grote bloemenoptocht cortejo da Flor. donderdag, 15 april 2010 - zondag, 18 april 2010
XIV TRIATLON PETER CAFÉ SPORT OP 24 APRIL Op 24 april aanstaande staat de 14de editie van de Triatlon Peter Café Sport gepland. Deze wedstrijd, georganiseerd door de wereldberoemde Peter Café Sport, wordt gehouden tussen de eilanden São Jorge, Pico en Faial, en de disciplines zijn windsurfen, mountainbiken en kajakken. De eerste etappe - windsurfen - gaat over een afstand van 12 zeemijl en is tussen Velas de São Jorge naar Cais do Pico; het vertrek is om 10.00 uur. Da atleten zullen een waterweg moeten trotseren dat bewoond wordt door dolfijnen, walvissen en... haaien! De tweede etappe bestaat uit een proef van 60 kilometer mountainbiken; het vertrek is bij het museum Museu da Indústria Baleeira de São Roque en de atleten rijden vervolgens naar een punt op 1000 meter boven zeeniveau, ofwel naar de voet van de hoogste berg van Portugal. Zij dalen vervolgens af naar Porto Velho da Madalena en rijden tussen de wijngaarden die groeien op lavagrond en die werelderfgoed van de Unesco zijn. Tot slot - tijdens de derde etappe - moeten de deelnemers kajakken van Porto da Madalena tot aan Faial; zij varen het kanaal over en finishen bij de haven van Horta, tegenover het Café Sport. Voor meer info check de website: www.petercafesport.com
RESTAURANTES Alto Douro Dordtsestraatweg Rotterdam 010-4233313 www.altodouro.nl
583B
Cafe Lisboa Westewagenstraat 72 Rotterdam 010-213798 www.cafelisboa.nl Chez Antoinette Roggestraat 10-12 7411 EP Deventer 0570-616630 www.chezantoinette.nl De Portugees Zeedijk 39a AMSTERDAM 020 - 42 72 005 www.deportugees.com Girassol Weesperzijde 135 Amsterdam 020–692 34 71 www.girossol.nl Me Gusta Vijzelstraat 66 Amsterdam 020-625 4755 www.megusta.nl O Valatim Valentijnstraat
51
Tilburg 013 - 542 70 54 www.valatim.nl OportO Grand-café restaurant Hertogstraat 1 Nijmegen 024-3220498 www.restaurantoporto.nl Sal do Mar F re d . v. d . Pa l t s h o f Rhenen 0317-613000 w w w . s a l d o m a r. n l
9
Volgende keer in Portugal Magazine
Lisboa special
.com nevesinsurance PORTUGA L MA GA ZIN E
BEREIK LEZERS DIE ANDERE MAGAZINES NIET BEREIKEN
Om te adverteren stuurt u een mail naar adverteren@portugal-magazine.nl www.casa-nazare.nl
!"#$%&'$'())&* +('$((,$-./0",%()$ 1.'0.23'4
!"#$%&'(
€)*+,-
./'/
www.jiba.nl