Gildin okkar Traust - Vilji - Framsækni
Hlutverk
Við tengjum fólk, fyrirtæki og samfélög með dreifingar-, samskipta- og flutningalausnum um allt land og allan heim.
Framtíðarsýn
Við ætlum að vera fyrsta val viðskiptavina með því að veita framúrskarandi þjónustu og bestu lausnir á hverjum tíma.
Tímamót í póstþjónustu Íslandspóstur gegnir veigamiklu hlutverki í því að tengja fólk, fyrirtæki og samfélög með því að miðla mikilvægum upplýsingum, gögnum og vörum til allra landsmanna og viðskiptavina þeirra hvar sem þeir eru á landinu. Starfsmenn Íslandspósts handleika dag hvern póstsendingar, sem teljast í hundruðum þúsunda, og eru gæði þjónustunnar með því besta sem þekkist. Framlag þeirra er því afar mikils virði, hvort heldur sem er fyrir Íslandspóst eða viðskiptavini fyrirtækisins. Þar að auki er Íslandspóstur í traustri samvinnu við póstfyrirtæki um allan heim. Hún byggir í flestum tilvikum á margra áratuga samstarfi og þéttu dreifikerfi nánast hvar í heimi sem er, þar sem fólk er að finna. Breytt samskiptahegðun einstaklinga og fyrirtækja hefur gjörbreytt póstmörkuðum um allan hinn vestræna heim. Þessi breyting hefur haft mikil áhrif á rekstur póstfyrirtækja og þá sérstaklega þau, sem hafa lagalega skyldu til þess að veita lögbundna alþjónustu, er nær til allra íbúa og fyrirtækja hvers lands. Þrátt fyrir breytingar á regluverki er alþjónustuskylda kvöð á mörgum póstfyrirtækjum og kemur hún í veg fyrir að þau geti hagað rekstri sínum með sem hagkvæmustum hætti. Þessi skylda leggur fjárhagslega byrði á póstfyrirtæki, en án hennar væri slík byrði ekki fyrir hendi. Íslandspóstur fékk ráðgjafarfyrirtækið Copenhagen Economics til þess að taka saman greinargerð um mat á kostnaði við póstþjónustu á Íslandi. Síðastliðið vor skilaði fyrirtækið Íslandspósti efnismikilli skýrslu, þar sem m.a. er lagt mat á umfang fjárhagslegrar byrði, svokallaða alþjónustubyrði. Aðferð sú, sem fyrirtækið beitir, er vel þekkt um allan heim og uppfyllir hún kröfur um útreikning á alþjónustubyrði, sem settar eru fram í viðauka við pósttilskipun Evrópusambandsins, sem póstþjónustu á Íslandi ber að fylgja. Útreikningar Copenhagen Economics eru byggðir á tölum úr kostnaðarbókhaldi Íslandspósts fyrir árið 2016. Þeir sýna, að grunnrekstur fyrirtækisins skilaði um 770 mkr. hagnaði á árinu 2016. Um 650 mkr. af þeim hagnaði fóru í niðurgreiðslu á lögbundinni póstþjónustu. Slík ráðstöfun hagnaðar vinnur gegn grundvallarhagsmunum félagsins. Hún takmarkar svigrúm stjórnenda til mikilvægra rekstralegra ákvarðana, svo sem varðandi nauðsynlega þróunarstarfsemi, kaup og kjör starfsmanna, einkum þeirra tekjulægstu, þar sem þörf er á verulegri breytingu, 4
sem og varðandi möguleika á verðlækkun á vörum og þjónustu, bæði þeirri sem bundin er einkarétti sem og hinni sem boðin er á samkeppnismarkaði. Gildandi fyrirkomulag á fjármögnun alþjónustu hefur leitt til yfirvofandi rekstrarstöðvunar Íslandspósts að óbreyttri þjónustuskyldu. Slíkt fyrirkomulag geta stjórnendur hlutafélaga ekki búið við, enda er það með öllu á svig við skyldur þeirra samkvæmt ákvæðum laga um hlutafélög. Af hálfu Íslandspósts er þess vænst, að efni skýrslunnar geti komið að gagni við mótun reglna um framtíðarskipan póstþjónustu á Íslandi, þar sem tillit væri tekið til kostnaðaráhrifa lögbundinnar þjónustu. Jafnframt er þess vænst, að efni skýrslunnar nýtist við mat á því, hvernig mæta megi kostnaði við lögbundna þjónustu, sem ekki verður borin uppi af þjónustutekjum frá notendum þjónustunnar, þannig að uppfylltar verði leiðbeinandi reglur OECD um stjórnarhætti fyrirtækja í opinberri eigu. Í skýrslunni er skýrt kveðið á um það að stjórnvöld hafi um fjórar leiðir að velja til að draga úr íþyngjandi áhrifum alþjónustuskyldu á póstfyrirtæki: 1) Opinber innkaup á póstþjónustu, 2) Takmörkun á alþjónustuskyldu, 3) Aukinn verðsveigjanleiki og 4) Beint fjárframlag vegna alþjónustubyrði. Grunnrekstur Íslandspósts, sem byggir á framangreindum útreikningum á alþjónustubyrði, að teknu tilliti til magnminnkunar einkaréttar, skilaði 607 mkr. hagnaði á árinu 2018. Hreinn kostnaður félagsins við að veita lögbundna alþjónustu, sem ekki skilaði fullnægjandi tekjum, nam á því ári 900 mkr. og er því tap félagsins samkvæmt ársreikningi 2018 293 mkr. Með sömu aðferðafræði við útreikning á kostnaði fyrir tímabilið 2013-2018 hefur Íslandspóstur staðið undir ófjármögnuðum kostnaði sem nemur alls um 3.500 mkr. Fjárhagsleg afkoma Íslandspósts var önnur en að var stefnt á árinu 2018. Meginforsendur fjárhagsáætlunar ársins gengu eftir að öðru leyti en því, að verðbreytingar á einkaréttarbréfum, sem nauðsynlegar voru til þess að standa undir alþjónustuskyldu, náðu ekki fram að ganga og rúmlega 14% samdráttur varð í bréfasendingum innan einkaréttar milli ára, en hlutfallslega var það um tvöfalt meiri samdráttur en gert var ráð fyrir í áætlun. Það leiddi til 517 mkr. lægri tekna en árið áður auk þess sem tekjur af bréfa- og pakkasendingum til útlanda drógust saman um 129 mkr. milli ára. Bókfært tap varð því af rekstri Íslandspósts, sem nam 293 mkr. á árinu 2018 í stað 201
mkr. hagnaðar, sem fjárhagsáætlun ársins gerði ráð fyrir. Þann 23. október síðastliðinn mælti samgönguráðherra fyrir frumvarpi að nýjum lögum um póstþjónustu. Núgildandi löggjöf var samþykkt árið 2002 og í ljósi þeirra breytinga, sem orðið hafa á rekstrarumhverfi póstþjónustu síðan, er afar brýnt að þau verði endurnýjuð og færð til samræmis við þriðju pósttilskipun Evrópusambandsins frá árinu 2008. Í því felst m.a. tilskilið afnám einkaréttar ríkisins á dreifingu áritaðra bréfa undir 50 g. Þá er í frumvarpinu opnað fyrir möguleika á fjármögnun á þeim hluta lögbundinnar póstþjónustu, sem ekki stendur undir kostnaði tengdum henni, og er það afar þýðingarmikið nýmæli, sem tryggja á póstrekendum eðlilega greiðslu fyrir veitta þjónustu. Nauðsynlegt virðist þó að lagatextinn kveði skýrar á um skyldu ríkisins til þess að gera þjónustusamning um þann hluta póstþjónustunnar, sem ekki á sér markaðslegar forsendur, þar sem óvíst er hvort póstrekandi lifi þann málsmeðferðartíma af, sem frumvarpstextinn ber með sér. Mikilvægt er að ný lög um póstþjónustu verði afgreidd á vorþingi 2019, svo sem áformað er, þannig að þau geti tekið gildi frá ársbyrjun 2020, eins og að er stefnt. Við afnám einkaréttar er afar þýðingarmikið að fyrir liggi skýrar leikreglur um fyrirkomulag póstdreifingar. Hugmyndin um einkarétt ríkisins á dreifingu bréfa allt að 50 g byggir á því að tekjum einkaréttar er ætlað að standa undir annarri þjónustu, sem einkaréttarhafi veitir eingöngu á grundvelli alþjónustuskyldu og ekki er hagkvæmt að veita á viðskiptalegum forsendum. Því þarf að liggja fyrir hvernig stjórnvöld hyggjast tryggja póstþjónustu, sem flutningaðilar hafa ekki forsendur til þess að sinna, hvernig verðlagningu þeirrar þjónustu verði háttað og hvernig standa eigi undir kostnaði við að veita þá þjónustu lögum samkvæmt. Á sama hátt þarf að samræma reglur og eftirlit með póstdreifingu og annarri vörudreifingu, þannig að leiðrétt verði sú mismunun, sem nú er fyrir hendi eftir því hvort fyrirtæki er skilgreint sem póstfyrirtæki eða flutningafyrirtæki. Dreifingarnetið er hryggjarstykkið í rekstri Íslandspósts og byggir það m.a. á áreiðanleika og hraða. Það er í minnkandi mæli borið uppi af bréfasendingum og í vaxandi mæli af pakkasendingum. Árituðum bréfum hefur fækkað um 67% frá árinu 2000, en á sama tíma hefur heimilum og fyrirtækjum og þar með póstlúgum fjölgað
umtalsvert. Þannig eykst kostnaður við dreifingarnetið jafnhliða því sem hann dreifist á færri bréf, ef annað kæmi ekki til, svo sem fjölgun pakkasendinga og hagræðing í rekstri. Í ársbyrjun 2018 fagnaði Íslandspóstur 20 ára afmæli, en félagið tók til starfa 1. janúar 1998. Í áranna rás hafa starfsmenn Íslandspósts tekist á við krefjandi rekstur af miklum áhuga og krafti. Á árinu 2018 gengu rekstarþættir á forræði starfsmanna vel eftir í öllum meginatriðum sem fyrr og vel hefur tekist til með innleiðingu ýmissa hagræðingarverkefna til hagsbóta fyrir viðskiptavini félagsins. Stjórn og stjórnendur Íslandspósts hafa lagt áherslu á jafnréttismál innan fyrirtækisins. Í byrjun árs var jafnlaunastefna Íslandspósts tekin til endurskoðunar, þar sem hnykkt var á því markmiði að konur og karlar njóti sömu kjara fyrir jafnverðmæt eða sambærileg störf, sem og að starfsfólki sé ekki mismunað á grundvelli ómálefnalegra þátta. Á árinu 2018 hlaut Íslandspóstur jafnlaunavottun, sem staðfestir að launasetning fyrirtækisins uppfyllir kröfur um launajafnrétti kynja á vinnustöðum. Áður hafði Íslandspóstur hlotið Gullmerki jafnlaunaúttektar PwC. Tímamót eru framundan í rekstri póstþjónustunnar með gildistöku nýrra póstlaga. Breyttar ytri aðstæður skapa ný tækifæri og er Íslandspóstur vel í stakk búinn til þess að hagnýta þau. Framundan eru mörg áhugaverð verkefni, sem miða að því að efla ennfrekar þjónustu við viðskiptavini, bæta aðbúnað starfsmanna og treysta rekstrargrundvöll Íslandspósts til frambúðar. Starfsmenn fyrirtækisins eru nú sem fyrr klárir í ný og krefjandi verkefni, enda er framlag þeirra afar mikils virði. Um leið og ég þakka þeim gott starf á árinu við krefjandi ytri skilyrði þá vil ég jafnframt fyrir hönd okkar starfsmanna Íslandspósts þakka viðskiptavinum okkar hollustu og ánægjuleg samskipti. Heitum við því, að starfsmenn Íslandspósts muni hér eftir sem hingað til leggja metnað sinn í að veita þeim trausta og góða þjónustu. Ingimundur Sigurpálsson, forstjóri
5
Stjórn Íslandspósts
Thomas Möller Eiríkur Haukur Hauksson Bjarni Jónsson, formaður stjórnar Svanhildur Hólm Valsdóttir Halldór Gunnarsson
Framkvæmdastjórn Íslandspósts
Hörður Jónsson, framkvæmdastjóri pósthúsasviðs Tryggvi Þorsteinsson, framkvæmdastjóri framkvæmdasviðs Ingimundur Sigurpálsson, forstjóri Helga Sigríður Böðvarsdóttir, framkvæmdastjóri fjármálasviðs Sigríður Indriðadóttir, framkvæmdastjóri starfsmannasviðs Anna Katrín Halldórsdóttir, framkvæmdastjóri markaðs- og sölusviðs
6
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Lykiltölur LYKILTÖLUR 2018
2017
2016
8.728.864
9.194.412
8.524.118
Laun og launatengd gjöld ...............................................
5.640.625
5.420.566
4.949.626
Annar rekstrarkostnaður .................................................
3.017.258
3.014.921
2.848.747
Rekstrargjöld samtals ....................................................
8.657.883
8.435.487
7.798.373
Hrein fjármagnsgjöld ......................................................
( 21.217)
( 118.333)
( 195.985)
Afskriftir .........................................................................
( 414.541)
( 407.778)
( 395.963)
(Tap) hagnaður fyrir tekjuskatt .......................................
( 364.777)
232.814
133.797
Tekjuskattur ...................................................................
72.122
( 16.415)
( 13.116)
(Tap) hagnaður ársins ........................................................
( 292.655)
216.399
120.681
Veltufjárhlutfall ..............................................................
0,63
0,92
1,24
Eiginfjárhlutfall ...............................................................
0,35
0,44
0,43
Innra virði hlutafjár .........................................................
1,54
1,74
1,59
TEKJUR Rekstrartekjur ................................................................
GJÖLD
KENNITÖLUR
Rekstrarhagnaður án afskrifta (EBITDA) í hlutfalli af heildartekjum ..............................................
0,8%
8,3%
8,5%
Rekstrarafkoma (EBIT) í hlutfalli af heildartekjum ..........
-3,9%
3,8%
3,9%
Arðsemi eigin fjár ...........................................................
-11,6%
9,4%
5,5%
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
7
Pósturinn á árinu 2018 Úr bréfum í pakka Á árinu hélt vörudreifing áfram að aukast og jukust pakkasendingar um 8% á milli ára. Á sama tíma hélt bréfamagn áfram að dragast saman en á árinu fækkaði bréfum um 14,3%. Þetta er eitt mesta fall bréfa sem orðið hefur á milli ára. Áfram er búist við svipaðri þróun, pakkar munu skipa stærri sess hjá fyrirtækinu á meðan bréfum mun halda áfram að fækka á næstu árum. Til að mæta þessari þróun voru gerðar ýmsar breytingar á framkvæmd og meðal annars var innleitt nýtt útkeyrslukerfi, nýir skannar teknir upp í Póstmiðstöð til að tryggja betri flokkun og póstboxin voru stækkuð síðari hluta árs til að geta tekið við fleiri sendingum.
Breytingar á dreifingardögum
miklu betur í stakk búið til að sinna núverandi starfsemi sem snýr að aukinni vörudreifingu. Í lok árs voru pósthúsin í Pósthússtræti og á Eiðistorgi sameinuð á nýjum stað við Hagatorg.
Starfsmannamál Eitt stærsta verkefni á starfsmannasviði á árinu var vinna í tengslum við jafnlaunavottun. Verkefnið hófst í janúar og lauk í október þegar Íslandspóstur hlaut jafnlaunamerkið, sem er veitt þeim vinnustöðum sem hafa hlotið faggilta vottun á Jafnlaunastaðlinum.
Þann 1. febrúar var gerð grundvallarbreyting á dreifingarfyrirkomulagi í þéttbýli en eftir breytingu er bréfapósti dreift á lengri tíma en áður. Hætt var með A-póst sem hafði verið dreift daginn eftir póstlagningu og nýja viðmiðið tók mið af B-pósti. Eftir breytingu var bréfapósti því dreift á næstu þremur dögum eftir póstlagningu. Með þessari breytingu er sama þjónustustig á öllu landinu í dreifingu á bréfapósti.
Fræðsludeild Póstsins vann að öflugu fræðslustarfi eins og fyrri daginn og á árinu var lögð sérstök áhersla á nýliðaþjálfun og fræðslu í tengslum við innleiðingu á persónuverndarstefnu, sem og þjónustu- og gæðastefnu. Fjarkennsluvefurinn Aþena var uppfærður um haustið og er þar með orðinn enn notendavænni en áður. Árleg heilsu- og öryggisvika var haldin þar sem áherslan var á brunavarnir.
Póstmiðstöð
Frímerkjaútgáfa
Stækkun á Póstmiðstöð hófst á árinu og er áætlað að því verki ljúki vorið 2019. Vinnslurými og starfsmannaastaða verða stækkuð en með fleiri pakkasendingum hefur umfang starfsemi í Póstmiðstöð aukist mikið og þörfin fyrir aukið pláss að sama skapi vaxið. Póstmiðstöðin var svo tekin í þriðja skiptið frá 2009 í gegnum vottunarferli IPC og stóðst þá skoðun. Skoðaðir eru allir ferlar og vinnubrögð varðandi póst til og frá landinu, og þeir metnir og sannreyndir samkvæmt ítarlegu úttektarferli af starfsmönnum IPC.
Pósthús Á árinu voru gerðar nokkrar breytingar á pósthúsum. Í mars var pósthúsið á Siglufirði flutt í nýtt húsnæði og pósthúsið á Egilsstöðum var flutt í nýtt húsnæði í ágúst. Á árinu var lokið við uppbyggingu á nýju pósthúsi á Selfossi og var það opnað í desember. Með opnun á nýju pósthúsi á Selfossi hefur Íslandspóstur nú lokið við að endurbæta pósthús á kjarnastöðum um land allt. Fyrirtækið hefur með þessum endurbótum fækkað fermetrum til muna og er það 8
Á árinu voru gefin út 29 frímerki á fjórum útgáfudögum. Að vanda var mikil fjölbreytni í efnisvali frímerkjanna og merkra tímamóta minnst með einum átta frímerkjaútgáfum og bar þar hæst veglega útgáfu tileinkaða íslenska fullveldinu 100 ára. Einnig var minnst 200 ára afmælis Landsbókasafns Íslands, 100 ára kaupstaðarafmælis Siglufjarðarbæjar, aldarafmælis Háskólans á Bifröst/Samvinnuskólans og 50 ára afmælis Norræna hússins í Reykjavík. Íslenska karlalandsliðið í fótbolta tók þátt í HM í Rússlandi sumarið 2018 og í tilefni þess var gefið út frímerki þar sem þemað var óður til stuðningmanna landsliðsins með víkingaklappið þekkta í forgrunni. Frímerkjasalan tók þátt í samnorrænu frímerkjasýningunni Nordia 2018, sem haldin var hérlendis í sjöunda sinn, í júní 2018. Í tilefni sýningarinnar var gefin út smáörk með þjóðlegu þema, íslenska burstabænum.
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Greiddur arður Milljónir króna
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011 2012
2013
2014 2015 2016 2017
2018
2016 2017
2018
Afkoma 2003-2018 Milljónir króna
Samfélagsleg ábyrgð Íslandspósts Íslandspóstur hefur á undanförnum árum unnið að samfélagslegri ábyrgð og leggur sitt af mörkum. Á árinu 2018 var mótuð ný stefna í samfélagslegri ábyrgð sem Íslandspóstur mun vinna eftir á komandi árum. Hér er yfirlit yfir nokkur af þeim verkefnum sem Íslandspóstur hefur unnið að síðustu ár varðandi samfélagslega ábyrgð: Umhverfi Minnkuð losun koltvísýrings í andrúmsloftið með því að keyra á rafmagnsbílum, dregið úr pappírsnotkun. Samfélag Efld vitund starfsmanna um heilbrigt líferni, tekið þátt í Global Compact en með henni skuldbindur Íslandspóstur sig til að stefna og starfshættir séu í samræmi við tíu alþjóðlega viðurkennd grundvallarréttindi er varða mannréttindi, vinnumál, umhverfismál og spillingu. Þá hefur fyrirtækið fengið jafnlaunavottun og sett upp jafnréttisáætlun. Stjórnarhættir Settar siðareglur, starfsreglur fyrir stjórn og stjórnarháttayfirlýsing.
2003 2004 2005 2006
2007 2008 2009 2010 2011 2012
2013 2014 2015
Einkaréttur - magnbreyting Milljónir bréfa
60 54
40
51
39
30
20
19 16
0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Raun
Spá
9
59
32
1067
50% - 50%
218.802
37.348
Starfsstöðvar
Starfsmenn
Símtöl
10
Rafhjól
Starfsmenn
Netsamtöl
142
Póstbílar
58% - 42%
Stjórnendur
8
Póstbox
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Afkoma starfsþátta Afkoma starfsþátta Í þeim tilgangi að greina afkomu gerir Íslandspóstur upp meginstarfsþætti fyrirtækisins sem skiptast í (i) Einkarétt innan alþjónustu, (ii) Samkeppni innan alþjónustu og (iii) Samkeppni utan alþjónustu. Tekjum og gjöldum hefur verið skipt upp í þessa helstu starfsþætti eftir viðurkenndum aðferðum sem taka meðal annars mið af magni og umfangi við meðhöndlun sendinga ásamt reiknaðri ávöxtunarkröfu á fjármagn. Settar eru fram kröfur um bókhaldslega og fjárhagslega aðgreiningu í rekstri póstrekenda í reglugerð nr. 313/2005. Reglugerðin inniheldur meðal annars ákvæði um framkvæmd aðgreiningarinnar og upplýsingaskyldu póstrekenda til Póst- og fjarskiptastofnunar. Í samræmi við ákvæði reglugerðarinnar sendir Íslandspóstur Póst- og fjarskiptastofnun árlega sundurliðaðar bókhalds- og fjármálaupplýsingar varðandi aðgreininguna. Póst- og fjarskiptastofnun hefur með yfirliti vegna bókhaldslegs aðskilnaðar Íslandspósts árið 2017, dagsettu þann 7. febrúar 2019, staðfest framkvæmd og niðurstöður vegna ársins 2017. Forsendur og niðurstöður fyrir árið 2018 eru sendar til Póst- og fjarskiptastofnunar í samræmi við ákvæði reglugerðarinnar sem mun taka þær til umfjöllunar.
Niðurstöður Íslandspósts um skiptingu rekstrar í framangreinda starfsþætti eru þannig:
Einkaréttur * innan alþjónustu
Samkeppni * innan alþjónustu
Samkeppni utan alþjónustu
Samtals
Rekstrartekjur .....................................................
2.788.870
3.886.148
1.110.827
7.785.845
Rekstrargjöld ......................................................
(2.735.960)
(5.050.304)
(917.615)
(8.703.879)
Afkoma starfsþátta .............................................
52.910
(1.164.156)
193.212
(918.034)
2018
Eignarekstur .......................................................
553.257
Afkoma fyrir tekjuskatt ........................................
(364.777)
Tekjuskattur .......................................................
72.122
Afkoma ársins ....................................................
(292.655) Einkaréttur * innan alþjónustu
Samkeppni * innan alþjónustu
Samkeppni utan alþjónustu
Samtals
Rekstrartekjur .....................................................
3.319.750
3.709.202
1.307.023
8.335.975
Rekstrargjöld ......................................................
(2.905.455)
(4.446.389)
(1.104.153)
(8.455.997)
Afkoma starfsþátta .............................................
414.295
(737.187)
202.870
(120.022)
2017
Eignarekstur .......................................................
352.836
Afkoma fyrir tekjuskatt ........................................
232.814
Tekjuskattur .......................................................
(16.415)
Afkoma ársins ....................................................
216.399
*Á Íslandspósti hvílir alþjónustuskylda sem nær til sendinga allt að 20 kg. Henni fylgir sú kvöð að sinna þeim þáttum þjónustunnar sem ekki eru arðbærir. Samhliða alþjónustuskyldunni hefur félagið einkarétt á dreifingu áritaðra bréfa undir 50 g og er tekjum vegna einkaréttar meðal annars ætlað að standa undir þeim þáttum þjónustunnar sem ekki eru arðbærir en veittir eru eingöngu á grundvelli alþjónustuskyldunnar. Hluti af kostnaði sem færður er meðal rekstrargjalda í samkeppni innan alþjónustu tilheyrir þeim óarðbæru þáttum sem tekjum af einkarétti er ætlað að standa undir.
13
ÁRSREIKNINGUR
ÍSLANDSPÓSTS
Skýrsla og yfirlýsing stjórnar og forstjóra SKÝRSLA OG YFIRLÝSING STJÓRNAR OG FORSTJÓRA
Rekstur árið 2018 Ársreikningurinn hefur að geyma samstæðureikning Íslandspósts ohf. og dótturfélaga þess sem eru Trönur ehf., Samskipti ehf., Frakt flutningsmiðlun ehf. og Gagnageymslan ehf. Tap varð af rekstri samstæðunnar á árinu að fjárhæð 292,7 millj. kr. samkvæmt rekstrarreikningi. Eigið fé þann 31. desember 2018 nam 2.237 millj. kr. samkvæmt efnahagsreikningi. Hlutafé félagsins þann 31. desember 2018 nam 1.448 millj. kr. og er það allt í eigu ríkissjóðs. Á undanförnum árum hefur orðið veruleg fækkun í fjölda bréfasendinga sem falla undir einkarétt og fyrirsjáanlegt er að sú þróun muni halda áfram. Samhliða því hefur orðið mikil aukning í pakkasendingum frá útlöndum en vegna alþjóðlegra endastöðvasamninga, sem félagið er bundið af hafa tekjur af þessari starfsemi ekki nægt til að standa undir rekstrarkostnaði og nauðsynlegum fjárfestingum vegna þjónustunnar. Af þessum orsökum hafa tekjur af einkarétti á undanförnum árum ekki staðið undir kostnaði við þá alþjónustuskyldu sem á Íslandspósti hvílir. Félagið er rekið með tapi og greiðslustaða þess hefur versnað mjög. Nauðsynlegt er að með nýjum póstlögum, en frumvarp til þeirra hefur verið lagt fram á Alþingi, verði möguleikar tryggðir til fjármögnunar á þeim hluta lögbundinnar póstþjónustu, sem ekki stendur undir kostnaði tengdum henni þannig að unnt verði að halda uppi þeirri þjónustu sem lögin kunna að kveða á um. Ljóst var að ef ekkert yrði að gert gæti félagið ekki staðið við greiðsluskuldbindingar sínar á réttum gjalddögum síðar á árinu. Stjórn félagsins taldi, með hliðsjón af greiðslustöðu þess, mjög brýnt að félaginu yrði tryggt nýtt fjármagn. Á hluthafafundi sem haldinn var 6. mars 2019 var stjórn félagsins veitt heimild til að auka hlutafé þess um allt að 1.500 millj. kr. Stjórnarhættir Stjórn Íslandspósts leitast við að viðhalda góðum stjórnarháttum og hefur til hliðsjónar leiðbeiningar um stjórnarhætti fyrirtækja sem gefnar hafa verið út af Viðskiptaráði Íslands í samstarfi við Samtök atvinnulífsins og Nasdaq OMX Ísland. Stjórnin starfar í samræmi við eigendastefnu ríkisins, samþykktir félagsins og vinnureglur sem hún hefur sett sér. Í reglunum er meðal annars að finna skilgreiningu á valdsviði og verkaskiptingu stjórnar, ákvæði um hæfi stjórnarmanna, reglur um þagnarskyldu og fleira. Í stjórn Íslandspósts eiga sæti fjórir karlar og ein kona en í ágúst 2018 kom inn varamaður fyrir aðalmann í stjórninni og breyttust þá kynjahlutföllin með þessum hætti. Fram að því höfðu verið þrír karlar og tvær konur í stjórninni. Í varastjórn eru tvær konur og tveir karlar. Yfirlýsing stjórnar og forstjóra Ársreikningurinn er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu. Samkvæmt bestu vitneskju er það álit okkar að samstæðuársreikningurinn gefi glögga mynd af rekstrarafkomu samstæðunnar á árinu 2018, eignum, skuldum og fjárhagsstöðu hennar 31. desember 2018 og breytingu á handbæru fé á árinu 2018. Jafnframt er það álit okkar að samstæðureikningurinn og skýrsla stjórnar og forstjóra geymi glöggt yfirlit um þróun og árangur í rekstri samstæðunnar, um stöðu hennar og lýsi helstu áhættuþáttum og óvissu sem samstæðan býr við. Stjórn og forstjóri Íslandspósts ohf. hafa í dag rætt um ársreikning fyrir árið 2018 og staðfest hann með undirritun sinni. Stjórn og forstjóri leggja til við aðalfund félagsins að samþykkja ársreikninginn.
Reykjavík, 11. mars 2019 Stjórn: Bjarni Jónsson, Svanhildur Hólm Valsdóttir Thomas Möller, Halldór Gunnarsson, Eiríkur Haukur Hauksson
Forstjóri: Ingimundur Sigurpálsson
16
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
3
_______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Áritun óháðra endurskoðenda ÁRITUN ÓHÁÐRA ENDURSKOÐENDA
Til stjórnar og hluthafa Íslandspósts ohf. Álit Við höfum endurskoðað meðfylgjandi samstæðuársreikning Íslandspósts ohf. og dótturfélaga („samstæðan“) fyrir árið 2018. Samstæðuársreikningurinn hefur að geyma skýrslu stjórnar, rekstrarreikning, efnahagsreikning, eiginfjáryfirlit, sjóðstreymisyfirlit, upplýsingar um mikilvægar reikningsskilaaðferðir og aðrar skýringar. Við staðfestum að samkvæmt okkar bestu vitund eru í skýrslu stjórnar sem fylgir samstæðuársreikningi þessum veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í skýringum. Það er álit okkar að samstæðuársreikningurinn gefi glögga mynd af fjárhagsstöðu samstæðunnar 31. desember 2018, afkomu hennar og breytingu á handbæru fé á árinu 2018, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu. Grundvöllur fyrir áliti Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla. Ábyrgð okkar samkvæmt þeim stöðlum er nánar lýst í kaflanum um ábyrgð endurskoðanda hér á eftir. Við erum óháðir Íslandspósti ohf. og í samræmi við settar siðareglur fyrir endurskoðendur á Íslandi höfum við uppfyllt ákvæði þeirra. Við teljum að við endurskoðunina höfum við aflað nægilegra og viðeigandi gagna til að undirbyggja álit okkar. Ábyrgð stjórnar og forstjóra á samstæðuársreikningnum Stjórn og forstjóri eru ábyrg fyrir gerð og framsetningu samstæðuársreikningsins í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verðið samþykktir af Evrópusambandinu. Stjórn og forstjóri eru einnig ábyrg fyrir því innra eftirliti sem nauðsynlegt er varðandi gerð og framsetningu samstæðuársreikningsins, þannig að hann sé án verulegra annmarka, hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka. Við gerð samstæðuársreikningsins eru stjórn og forstjóri ábyrg fyrir því að meta rekstrarhæfi Íslandspóst ohf. Ef við á, skulu stjórn og forstjóri setja fram viðeigandi skýringar um rekstrarhæfi og hvers vegna þau ákváðu að beita forsendunni um rekstrarhæfi við gerð og framsetningu samstæðuársreikningsins, nema stjórn og forstjóri hafi ákveðið að leysa félagið upp eða hætta starfsemi, eða hafi enga aðra raunhæfa möguleika. Stjórn félagsins skal hafa eftirlit með gerð og framsetningu samstæðuársreikningsins. Ábyrgð endurskoðenda á endurskoðun samstæðuársreikningsins Markmið okkar er að afla nægjanlegrar vissu um að samstæðuársreikningurinn sé án verulegra annmarka, hvort sem er af völdum sviksemi eða mistaka og að gefa út áritun sem felur í sér álit okkar. Nægjanleg vissa er mikil vissa, en ekki trygging þess að endurskoðun framkvæmd í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla muni uppgötva allar verulegar skekkjur séu þær til staðar. Skekkjur geta orðið vegna mistaka eða sviksemi og eru álitnar verulegar ef þær gætu haft áhrif á fjárhagslega ákvarðanatöku notenda samstæðuársreikningsins, einar og sér eða samanlagðar. Endurskoðun okkar er í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla og hún byggir á faglegri dómgreind og gagnrýni. Við framkvæmum einnig eftirfarandi: •
Greinum og metum hættuna á verulegri skekkju í samstæðuársreikningnum, hvort sem er vegna mistaka eða sviksemi, skipuleggjum og framkvæmum endurskoðunaraðgerðir til að bregðast við þeirri hættu og öflum endurskoðunargagna sem eru nægjanleg og viðeigandi til að undirbyggja álit okkar. Hættan á að uppgötva ekki verulega skekkju vegna sviksemi er meiri en að uppgötva ekki skekkju vegna mistaka, þar sem sviksemi getur falið í sér samsæri, fölsun, villandi framsetningu samstæðuársreiknings, að einhverju sé viljandi sleppt eða að farið sé framhjá innri eftirlitsaðgerðum.
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
4
_______________________________________________________
17
Áritun óháðra endurskoðenda frh.
ÁRITUN ÓHÁÐRA ENDURSKOÐENDA FRH. •
Öflum skilnings á innra eftirliti, sem snertir endurskoðunina, í þeim tilgangi að skipuleggja viðeigandi endurskoðunaraðgerðir, en ekki í þeim tilgangi að veita álit á virkni innra eftirlits félagsins.
•
Metum hvort reikningsskilaaðferðir og reikningshaldslegt mat stjórnenda ásamt tengdum skýringum séu viðeigandi.
•
Ályktum um notkun stjórnenda á forsendunni um rekstrarhæfi og metum á grundvelli endurskoðunarinnar hvort verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi eða hvort aðstæður séu til staðar sem gætu valdið verulegum efasemdum um rekstrarhæfi. Ef við teljum að verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi ber okkur að vekja sérstaka athygli á viðeigandi skýringum samstæðuársreikningsins í áritun okkar. Ef slíkar skýringar eru ófullnægjandi þurfum við að víkja frá fyrirvaralausri áritun. Niðurstaða okkar byggir á endurskoðunargögnum sem aflað er fram að dagsetningu áritunar okkar. Engu að síður geta atburðir eða aðstæður í framtíðinni valdið óvissu um rekstrarhæfi félagsins.
•
Metum í heild sinni hvort samstæðuársreikningurinn gefi glögga mynd af undirliggjandi viðskiptum og atburðum, metum framsetningu, uppbyggingu, innihald og þar með talið skýringar með tilliti til glöggrar myndar.
•
Öflum fullnægjandi endurskoðunargagna, vegna fjárhagsupplýsinga eininga innan samstæðunnar, til að geta látið i ljós álit á samstæðuársreikningi. Við erum ábyrg fyrir skipulagi, umsjón og framgangi endurskoðunar samstæðunnar og berum ábyrgð á áliti okkar.
Við upplýsum stjórn meðal annars um áætlað umfang og tímasetningu endurskoðunarinnar og mikilvæg atriði sem kunna að koma upp við endurskoðun okkar, þar á meðal verulega annmarka á innra eftirliti.
Ríkisendurskoðun, 11. mars 2019
Skúli Eggert Þórðarson Ríkisendurskoðandi
Óskar Sverrisson Endurskoðandi
18
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
5
_______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Rekstrarreikningur ársins 2018
REKSTRARREIKNINGUR ÁRSINS 2018
REKSTRARTEKJUR
Skýr.
2018 1.1.-31.12
2017 1.1.-31.12
Tekjur af póstþjónustu .....................................................................
6.711.999
7.472.188
Aðrar tekjur .....................................................................................
2.016.865
1.722.224
4
8.728.864
9.194.412
5
5.640.625
5.420.566
Beinn kostnaður við póstdreifingu ...................................................
1.240.337
1.323.186
Annar rekstrarkostnaður ..................................................................
1.776.921
1.691.735
8.657.883
8.435.487
70.981
758.925
( 414.541)
( 407.778)
( 343.560)
351.147
REKSTRARGJÖLD Laun og launatengd gjöld ................................................................
Rekstrarafkoma fyrir afskriftir, fjármagnsliði og skatta (EBITDA) .............................................................................. Afskriftir ...........................................................................................
8
Rekstrarafkoma fyrir fjármagnsliði og skatta (EBIT) ........................ Fjármunatekjur ................................................................................
174.382
32.282
Fjármagnsgjöld ...............................................................................
( 195.599)
( 150.615)
( 21.217)
( 118.333)
( 364.777)
232.814
72.122
( 16.415)
(Tap) hagnaður ársins .......................................................................................................... ( 292.655)
216.399
Hrein fjármagnsgjöld .......................................................................
7
(Tap) hagnaður fyrir tekjuskatt ........................................................ Tekjuskattur ....................................................................................
18
SKIPTING AFKOMU Hluthafar móðurfélags .....................................................................
( 287.485)
Hlutdeild minnihluta ......................................................................... Heildarafkoma ársins ..................................................................................
211.684
( 5.170)
4.715
( 292.655)
216.399
( 0,20)
0,15
AFKOMUHLUTUR OG ÞYNNTUR AFKOMUHLUTUR Afkomuhlutur og þynntur afkomuhlutur á hverja krónu hlutafjár ....................................................................
16
Skýringar nr. 1 til 28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
Skýringar nr. 1-28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar
6
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
19
Efnahagsreikningur 31. desember 2018
EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 2018
EIGNIR
Skýr.
Rekstrarfjármunir ............................................................................
8
2018
2017
4.130.539
3.393.425
Eignarhlutir í öðrum félögum ...........................................................
9
79.883
82.404
Langtímakröfur ................................................................................
10
752.012
744.455
Skuldabréf .......................................................................................
11
2.393
5.207
Tekjuskattinneign ............................................................................
18
FASTAFJÁRMUNIR
70.340
0
5.035.167
4.225.491
Birgðir .............................................................................................
12
177.842
180.038
Viðskiptakröfur og aðrar kröfur ........................................................
13
938.582
1.038.000
Handbært fé ....................................................................................
14
198.478
215.076
Eignir til sölu ...................................................................................
15
0
7.798
VELTUFJÁRMUNIR
1.314.902
1.440.912
EIGNIR SAMTALS
6.350.069
5.666.403
EIGIÐ FÉ Hlutafé ............................................................................................
16
1.447.500
1.447.500
Lögbundinn varasjóður ....................................................................
17
367.927
367.927
Bundið eigið fé ................................................................................
17
21.681
32.335
Óráðstafað eigið fé ..........................................................................
391.172
668.003
EIGIÐ FÉ HLUTHAFA FÉLAGSINS
2.228.280
2.515.765
Hlutdeild minnihluta .........................................................................
9.060
14.230
EIGIÐ FÉ
2.237.340
2.529.995
1.562.409
SKULDIR Skuldabréfalán ................................................................................
19
2.026.720
Tekjuskattsskuldbinding ..................................................................
18
0
4.231
LANGTÍMASKULDIR
2.026.720
1.566.640
Skammtímalán ................................................................................
17.384
0
Lán frá Seðlabanka Íslands .............................................................
22
Viðskiptaskuldir ...............................................................................
500.000
0
657.089
749.295 176.465
Næsta árs afborgun langtímalána ...................................................
19
281.947
Tekjuskattur til greiðslu ...................................................................
18
0
11.428
Aðrar skammtímaskuldir .................................................................
20
629.589
632.580
SKAMMTÍMASKULDIR
2.086.009
1.569.768
SKULDIR
4.112.729
3.136.408
EIGIÐ FÉ OG SKULDIR SAMTALS
6.350.069
5.666.403
Skýringar nr. 1 til 28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar.
20
Fjárhæðir eru króna 2018 Ársreikningur Íslandspósts ohf.í þúsundum 31. desember _______________________________________________________
7
Skýringar nr. 1-28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar Fjárhæðir eru í þúsundum króna
_______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Eiginfjáryfirlit 2018
EIGINFJÁRYFIRLIT 2018
Annað Óráðstafað Hlutafé
eigið fé
eigið fé
Hlutdeild Samtals
minnihluta
Samtals
1.447.500 400.262 668.003 2.515.765 Eigið fé 1.1.2018 ..................................................................................
14.230
2.529.995
( 287.485) ( 287.485)
( 5.170)
( 292.655)
ÁRIÐ 2018 Tap ársins ............................................................ Fært á bundið eigið fé .........
( 10.654)
10.654
0
1.447.500 389.608 391.172 2.228.280 Eigið fé 31.12.2018 ..................................................................................
0 9.060
2.237.340
9.515
2.313.596
ÁRIÐ 2017 1.447.500 370.436 486.145 2.304.081 Eigið fé 1.1.2017 .................................................................................. Lagt í lögbundinn varasjóð ...........................
10.584
( 10.584)
0
Hagnaður ársins ............................................................
211.684
211.684
Fært á bundið eigið fé .........
( 19.242)
0
19.242
1.447.500 400.262 668.003 2.515.765 Eigið fé 31.12.2017 ..................................................................................
0 4.715
216.399
14.230
2.529.995
0
Upplýsingar um breytingar á öðru eigin fé má sjá í skýringu 17.
Skýringar nr. 1 til 28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
8
Skýringar nr. 1-28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
21
SJÓÐSTREYMISYFIRLIT ÁRSINS 2018
Sjóðstreymisyfirlit ársins 2018
Skýr.
2018
2017
1.1.-31.12
1.1.-31.12
( 292.655) (Tap) hagnaður ársins ...................................................................................................
216.399
REKSTRARHREYFINGAR Rekstrarliðir sem hafa ekki áhrif á fjárstreymi: 5.347
9.890
Afskriftir ..........................................................................................
8
414.541
407.778
Fjármagnsgjöld ...............................................................................
7
21.217
118.333
Tekjuskattur ....................................................................................
18
( 72.122)
4.987
76.328
757.387
Tap af sölu eigna ............................................................................
VELTUFÉ FRÁ REKSTRI Breytingar á rekstrartengdum eignum og skuldum: Birgðir, lækkun ...............................................................................
2.007
2.196
Langtíma- og skammtímakröfur, lækkun (hækkun) .........................
328.233
( 350.108)
Skammtímaskuldir, (lækkun) hækkun ............................................
( 202.145)
268.175
BREYTINGAR Á REKSTRARTENGDUM EIGNUM OG SKULDUM
128.095
( 79.737)
Innheimtar vaxtatekjur ....................................................................
64.073
16.390
Greidd vaxtagjöld ............................................................................
( 133.703)
( 111.211)
Greiddir skattar ...............................................................................
0
( 372)
HANDBÆRT FÉ FRÁ REKSTRI
134.793
582.457
FJÁRFESTINGARHREYFINGAR Fasteignir og lóðir ...........................................................................
8
( 858.086)
( 55.097)
Áhöld, tæki og bifreiðar ...................................................................
8
( 381.086)
( 595.417)
Söluverð eigna ................................................................................
88.454
11.518
Önnur breyting ................................................................................
17.838
3.685
FJÁRFESTINGARHREYFINGAR
( 1.132.880)
( 635.311)
680.624
0
FJÁRMÖGNUNARHREYFINGAR Tekin ný langtímalán ......................................................................
19
Lán frá Seðlabanka Íslands ............................................................
500.000
0
Afborganir langtímalána ..................................................................
( 199.135)
( 137.730)
FJÁRMÖGNUNARHREYFINGAR
981.489
( 137.730)
LÆKKUN Á HANDBÆRU FÉ ............................................................
( 16.598)
( 190.584)
215.076
405.660
198.478
215.076
Tekin ný langtímalán ......................................................................
1.169.204
0
Afborganir langtímalána ..................................................................
( 1.169.204)
0
HANDBÆRT FÉ Í ÁRSBYRJUN ......................................................... HANDBÆRT FÉ Í ÁRSLOK ................................................................
14
FJÁRMÖGNUNARHREYFINGAR ÁN GREIÐSLUÁHRIFA
Skýringar nr. 1 til 28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar.
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________ Fjárhæðir eru í þúsundum króna
22
9
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
Skýringar nr. 1-28 eru óaðskiljanlegur hluti af ársreikningi samstæðunnar
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar SKÝRINGAR 1.
FÉLAGIÐ Íslandspóstur ohf. („félagið”) er með aðsetur á Íslandi. Höfuðstöðvar og lögheimili er að Stórhöfða 29 í Reykjavík. Ársreikningur samstæðu félagsins hefur að geyma ársreikning félagsins og dótturfélaga þess, sem vísað er til í heild sem samstæðunnar.
2.
GRUNDVÖLLUR REIKNINGSSKILANNA a. Yfirlýsing um að alþjóðlegum reikningsskilastöðlum sé fylgt Ársreikningur samstæðunnar er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS) eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu. Stjórn félagsins staðfesti ársreikninginn þann 11. mars 2019. b. Grundvöllur matsaðferða Ársreikningur samstæðunnar er gerður á grundvelli kostnaðarverðs. c. Starfrækslu- og framsetningargjaldmiðill Ársreikningur samstæðunnar er birtur í íslenskum krónum, sem er starfrækslugjaldmiðill félagsins. Allar fjárhæðir eru birtar í þúsundum króna nema annað sé tekið fram. d. Mat og ákvarðanir Gerð ársreiknings í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla krefst þess að stjórnendur taki ákvarðanir, meti og gefi sér forsendur sem hafa áhrif á beitingu reikningsskilaaðferða og birtar fjárhæðir eigna og skulda, tekna og gjalda. Endanlegar niðurstöður kunna að vera frábrugðnar þessu mati. Mat og forsendur þess eru í stöðugri endurskoðun. Breytingar á reikningshaldslegu mati eru færðar á því tímabili sem breytingin á sér stað og jafnframt á síðari tímabilum ef breytingin hefur áhrif á þau.
3.
BREYTTAR REIKNINGSSKILAAÐFERÐIR Að undanskildum þeim breytingum sem hér er fjallað um þá hefur samstæðan beitt reikningsskilaaðferðum með samræmdum hætti fyrir öll tímabil sem koma fram í ársreikningnum. a. IFRS 15 Tekjur af samningum við viðskiptavini Félagið hefur innleitt reikningsskilastaðal IFRS 15 fyrir reikningsár sem hófst 1. janúar 2018. Reikningsskilastaðallinn inniheldur nýja viðmiðun við skráningu tekna og kemur í stað reglna um tekjuskráningar sem áður var að finna í IAS 11 og IAS 18. Innleiðingin á staðlinum hafði engin áhrif á óráðstafað eigið fé eða hlutdeild minnihluta þann 1. janúar 2018, né á rekstur eða efnahag félagsins vegna starfsemi sinna á árinu 2018. b. IFRS 9 Fjármálagerningar Í IFRS 9 eru reglur um skráningu og mat á fjáreignum, fjárskuldum og samningum um kaup eða sölu á tilteknum ófjárhagslegum eignum. Staðallinn leysir af hólmi IAS 39, Fjármálagerningar: Skráning og mat. IFRS 9 heldur að mestu leyti gildandi reglum IAS 39 um flokkun og mat á fjárskuldum. Hinsvegar falla niður tilteknir flokkar fjáreigna, þ.e. fjáreignir haldið til gjalddaga, útlán og kröfur og fjáreignir til sölu. Samkvæmt IFRS 9 er fjáreign við upphaflega skráningu flokkuð og metin á: afskrifuðu kostnaðarverði, á gangvirði gegnum aðra heildarafkomu eða á gangvirði gegnum rekstur.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
23
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 3.
BREYTTAR REIKNINGSSKILAAÐFERÐIR, FRH. b. IFRS 9 Fjármálagerningar, frh. Flokkun fjármálagerninga samkvæmt IFRS 9 er almennt byggð á viðskiptalíkani félagsins um stýringu fjáreigna og sjóðsflæðis hennar. IFRS 9 hverfur frá mati á virðisrýrnun miðað við útlánatap sem þegar hefur átt sér stað samkvæmt líkani IAS 39 og kynnir til sögunnar mat á væntu útlánatapi. Hið nýja virðisrýrnunarlíkan tekur til fjáreigna á kostnaðarverði, samningseigna og skuldagerninga á gangvirði gegnum aðra heildarafkomu, en undanskilur fjárfestingar í hlutabréfum. Upptaka IFRS 9 hafði ekki áhrif á eigið fé samstæðunnar 1. janúar 2018 né bókfært verð fjáreigna og skulda en eftirfarandi breytingar urðu á flokkun fjármálagerninga samstæðunnar 1. janúar 2018.
Fjáreignir Skuldabréf ....................
Flokkun samkvæmt IAS 39 Lán og kröfur
Flokkun samkvæmt IFRS 9 Afskrifað kostnaðarverð
5.207
Lán og kröfur
Afskrifað kostnaðarverð
1.038.000
Viðskiptakröfur og aðrar kröfur ................
4.
TEKJUR Tekjur samstæðunnar myndast einkum vegna póstþjónustu sem felur meðal annars í sér dreifingu á bréfum, pökkum, fjölpósti og tilheyrandi þjónustu. Tekjur eru skráðar þegar samningsskylda félagsins hefur verið uppfyllt.
5.
LAUN OG LAUNATENGD GJÖLD Félagið hefur skuldbundið sig til að greiða viðbótarframlag til Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins sem nemur 6% af mismun heildarlauna og viðmiðunarlauna þeirra starfsmanna sem nýta sér rétt til greiðslu iðgjalda í sjóðinn meðan þeir starfa hjá félaginu. Laun, launatengd gjöld og annar starfsmannakostnaður greinast þannig:
2018
2017
Laun ...................................................................................................... Mótframlag í lífeyrissjóð ......................................................................... Önnur launatengd gjöld ......................................................................... Annar starfsmannakostnaður ................................................................
4.459.263 539.201 398.784 243.377
4.314.860 459.296 381.597 264.813
Laun og launatengd gjöld samtals .........................................................
5.640.625
5.420.566
Stöðugildi ..............................................................................................
850
878
Laun og hlunnindi stjórnar og æðstu stjórnenda námu 126 millj. kr. á árinu (2017: 119 millj. kr.). Þar af voru laun forstjóra 25 millj. kr. (2017: 20 millj. kr.) og laun til stjórnarmanna 12 millj. kr. (2017: 10 millj. kr.). Laun stjórnarformanns eru tvöföld laun stjórnarmanns. Samningar við stjórnendur félagsins kveða hvorki á um kauprétt á hlutum í félaginu né sérstakar greiðslur við starfslok.
6.
ÞÓKNANIR TIL ENDURSKOÐENDA Greiðslur til Ríkisendurskoðunar greinast þannig:
2018
2017
Endurskoðun ársreiknings ..................................................................... Könnun árshlutareikninga ......................................................................
4.690 5.065
6.985 5.881
Samtals .................................................................................................
9.755
12.866
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
24
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
11
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 7.
FJÁRMUNATEKJUR OG FJÁRMAGNSGJÖLD Fjármunatekjur Fjármunatekjur samanstanda af vaxtatekjum af fjárfestingum, gengishagnaði af erlendum gjaldmiðlum og arði af eignarhlutum í öðrum félögum. Vaxtatekjur eru færðar í rekstrarreikning eftir því sem þær falla til. Fjármagnsgjöld Fjármagnsgjöld samanstanda af vaxtakostnaði af lántökum og gengistapi af erlendum gjaldmiðlum. Erlendir gjaldmiðlar Viðskipti í erlendum gjaldmiðlum eru færð á gengi viðskiptadags. Peningalegar eignir og skuldir í erlendum gjaldmiðlum eru færðar miðað við gengi á uppgjörsdegi. Gengismunur sem myndast er færður í rekstrarreikning. Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld greinast þannig:
8.
2018
2017
Vaxtatekjur og verðbætur ...................................................................... Arðstekjur .............................................................................................. Gengishagnaður ....................................................................................
25.205 17.325 131.852
16.630 15.652 0
Fjármunatekjur samtals .........................................................................
174.382
32.282
Vaxtagjöld og verðbætur ........................................................................ Gengistap ..............................................................................................
( 195.599) 0
( 137.848) ( 12.767)
Fjármagnsgjöld samtals ........................................................................
( 195.599)
( 150.615)
Hrein fjármagnsgjöld samtals ................................................................
( 21.217)
( 118.333)
REKSTRARFJÁRMUNIR Færsla og mat Rekstrarfjármunir eru færðir til eignar á kostnaðarverði, að frádregnum uppsöfnuðum afskriftum og virðisrýrnun. Kostnaðarverð samanstendur af beinum kostnaði sem fellur til við kaupin. Þegar rekstrarfjármunir samanstanda af einingum sem hafa mismunandi nýtingartíma eru einingarnar aðgreindar og færðar miðað við mismunandi nýtingartíma. Hagnaður eða tap af sölu rekstrarfjármuna er mismunur á söluandvirði og bókfærðu verði eignarinnar og er fært í rekstrarreikning meðal annarra tekna og gjalda. Kostnaður sem fellur til síðar Kostnaður sem fellur til vegna endurnýjunar á hluta rekstrarfjármuna er eignfærður meðal rekstrarfjármuna þegar sá kostnaður fellur til, ef líklegt er að framtíðarhagnaður sem felst í eigninni muni renna til félagsins og hægt er að meta kostnaðinn á áreiðanlegan hátt. Allur annar kostnaður er gjaldfærður í rekstrarreikningi þegar til hans er stofnað. Afskriftir Afskriftir eru reiknaðar línulega miðað við áætlaðan nýtingartíma einstakra hluta rekstrarfjármuna. Leigðar eignir eru afskrifaðar á leigutíma eða nýtingartíma ef hann er skemmri en leigutími. Land er ekki afskrifað. Áætlaður nýtingartími greinist þannig: Fasteignir ...................................................................................................................... Áhöld, tæki, bifreiðar og innréttingar ..............................................................................
20-25 ár 3-10 ár
Afskriftaaðferðir, nýtingartími og niðurlagsverð eru endurmetin á uppgjörsdegi.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
12
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
25
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 8.
REKSTRARFJÁRMUNIR, FRH. Rekstrarfjármunir og afskriftir greinast þannig:
Kostnaðarverð Staða 1.1.2017 ............................................................... Viðbót á árinu ................................................................. Selt og niðurlagt ..............................................................
Fasteignir og lóðir
Áhöld, tæki og bifreiðar
Samtals
3.211.171 55.097 ( 157)
3.550.477 595.417 ( 81.779)
6.761.648 650.514 ( 81.936)
Staða 31.12.2017 ...........................................................
3.266.111
4.064.115
7.330.226
Staða 1.1.2018 ............................................................... Viðbót á árinu ................................................................. Selt og niðurlagt .............................................................. Endurflokkað af til sölu ...................................................
3.266.111 858.086 ( 38.342) 8.270
4.064.115 381.086 ( 378.080) 0
7.330.226 1.239.172 ( 416.422) 8.270
Staða 31.12.2018 ...........................................................
4.094.125
4.067.121
8.161.246
Afskriftir Staða 1.1.2017 ............................................................... Afskriftir ársins ................................................................ Selt og niðurlagt ..............................................................
1.498.685 103.899 ( 157)
2.092.866 303.879 ( 62.371)
3.591.551 407.778 ( 62.528)
Staða 31.12.2017 ...........................................................
1.602.427
2.334.374
3.936.801
Staða 1.1.2018 ............................................................... Afskriftir ársins ................................................................ Selt og niðurlagt .............................................................. Endurflokkað af til sölu ...................................................
1.602.427 124.988 ( 25.925) 2.977
2.334.374 289.553 ( 297.687) 0
3.936.801 414.541 ( 323.612) 2.977
Staða 31.12.2018 ...........................................................
1.704.467
2.326.240
4.030.707
Bókfært verð 1.1.2017 ......................................................................... 31.12.2017 og 1.1.2018 .................................................. 31.12.2018 .....................................................................
1.712.486 1.663.684 2.389.658
1.457.611 1.729.741 1.740.881
3.170.097 3.393.425 4.130.539
Afskriftahlutföll ................................................................
0-5%
10-33%
Vátryggingar og mat eigna Vátryggingarverð, fasteignamat og bókfært verð eigna í árslok nam eftirfarandi fjárhæðum:
Vátryggingarverð fasteigna .................................................................... Fasteignamat fasteigna og lóða ............................................................. Bókfært verð fasteigna og lóða .............................................................. Vátryggingaverð áhalda, tækja og bifreiða ............................................. Bókfært verð áhalda, tækja og bifreiða ..................................................
2018 4.004.740 2.278.257 2.389.658 2.164.652 1.740.881
2017 3.879.830 2.169.237 1.663.684 1.674.760 1.729.741
Veðskuldir Á eignum samstæðunnar hvíla tryggingabréf og skuldabréf til tryggingar eftirstöðva skulda að fjárhæð 1.905 millj. kr. (2017: 1.243 millj. kr.)
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
26
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
13
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 9.
EIGNARHLUTIR Í ÖÐRUM FÉLÖGUM Fjáreignir til sölu Fjárfestingar samstæðunnar í hlutabréfum eru flokkaðar sem fjáreignir til sölu. Þegar hlutabréf eru ekki skráð á virkum markaði og ekki hægt að meta gangvirði þeirra með áreiðanlegum hætti er fjárfestingin færð á upphaflegu kostnaðarverði að teknu tilliti til greindrar virðisrýrnunar. Eignarhlutir í öðrum félögum greinast þannig:
10.
Internet á Íslandi hf. ................................. Vörusjá ehf. ............................................. Sendill is Unimaze ehf. ............................ Eurogiro, nafnverð 100 þús. DKK .............
2018 Nafnverð Bókfært verð 3.781 45.351 27.500 27.500 34 7.032 0
2017 Nafnverð Bókfært verð 3.781 45.351 27.500 27.500 34 7.032 2.521
Eignarhlutir í öðrum félögum samtals .......
79.883
82.404
LANGTÍMAKRÖFUR Í ársreikningi 2018 hafa kröfur á erlend póstfyrirtæki verið flokkaðar meðal fastafjármuna sem langtímakröfur. Um er að ræða kröfur sem myndast við uppgjör endastöðvatekna og –gjalda vegna póstsendinga milli landa og geta greiðslur vegna viðskiptanna borist allt að tveimur og hálfu ári eftir að krafa myndast.
11.
SKULDABRÉFAEIGN Skuldabréfaeign greinist þannig:
12.
2018
2017
Staða 1.1 ............................................................................................... Verðbætur ............................................................................................. Afborganir .............................................................................................. Breyting á niðurfærslu ........................................................................... Afborganir næsta árs .............................................................................
8.084 165 ( 6.033) 587 ( 410)
12.998 222 ( 5.682) 546 ( 2.877)
Skuldabréfaeign 31.12 ...........................................................................
2.393
5.207
BIRGÐIR Birgðir eru metnar á kostnaðarverði eða hreinu söluvirði, hvort sem lægra reynist. Hreint söluvirði er áætlað söluverð í venjulegum viðskiptum að frádregnum áætluðum kostnaði við að selja vöru. Kostnaður við birgðir er byggður á meðalkostnaðarverðsreglunni við birgðamat og tekur til kostnaðar sem stofnað hefur verið til við kaup birgðanna og við að koma þeim á þann stað og í það ástand sem þær eru í á uppgjörsdegi. Birgðir í árslok greinast þannig: Birgðir rekstrar- og söluvara .................................................................. Frímerkjabirgðir .....................................................................................
2018 88.969 88.873
2017 82.304 97.734
Birgðir samtals ......................................................................................
177.842
180.038
2018
2017
Nafnverð viðskiptakrafna .......................................................................
1.053.297
1.177.238
Niðurfærsla viðskiptakrafna sem kunna að tapast ................................. Næsta árs innheimta skuldabréfaeignar ................................................ Aðrar skammtímakröfur .........................................................................
( 154.615) 410 39.490
( 170.118) 2.877 28.003
Viðskiptakröfur og aðrar kröfur samtals .................................................
938.582
1.038.000
Gjaldfærsla birgða á árinu nam 133 millj. kr. (2017: 135 millj. kr.)
13.
VIÐSKIPTAKRÖFUR OG AÐRAR KRÖFUR Viðskiptakröfur og aðrar kröfur greinast þannig:
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
14
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
27
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 14.
HANDBÆRT FÉ Til handbærs fjár teljast sjóður og óbundnar bankainnstæður. Handbært fé greinist þannig:
15.
2018
2017
Markaðsverðbréf ................................................................................... Óbundnar bankainnstæður .................................................................... Sjóðir .....................................................................................................
0 193.031 5.447
26.801 184.497 3.778
Handbært fé samtals ............................................................................
198.478
215.076
EIGNIR TIL SÖLU Þegar gert er ráð fyrir að bókfært verð fastafjármuna (eða eignasamstæða sem samanstanda af eignum og skuldum) verði endurheimt aðallega með sölu þeirra fremur er áframhaldandi notkun, eru eignirnar eða eignasamstæðurnar endurflokkaðar í efnahagsreikningi sem eignir til sölu. Áður en endurflokkunin á sér stað eru eignirnar (eða einstakir hlutar eignasamstæða) endurmetnir í samræmi við reikningsskilaaðferðir samstæðunnar. Eftir það eru eignirnar (eða eignasamstæðurnar) almennt metnar á bókfærðu verði eða hreinu gangvirði, hvoru sem lægra reynist. Eignir til sölu greinast þannig:
16.
2018
2017
Staða 1.1 ............................................................................................... Endurflokkað á rekstrarfjármuni ............................................................. Selt á árinu ............................................................................................
7.798 ( 5.292) ( 2.506)
7.798 0 0
Eignir til sölu samtals ............................................................................
0
7.798
EIGIÐ FÉ Hlutafé Heildarhlutafé félagsins samkvæmt samþykktum þess er 1.448 millj. kr. og hafa allir hlutir verið greiddir. Eitt atkvæði fylgir hverjum einnar krónu hlut í félaginu. Arður Ekki var greiddur arður á árinu 2018 vegna rekstrarársins 2017 (2017: 0 kr.) Lögbundinn varasjóður Félaginu er skylt að leggja minnst 10% þess hagnaðar, sem ekki fer til þess að jafna hugsanlegt tap fyrri ára og ekki er lagt í aðra lögbundna sjóði, í lögbundinn varasjóð uns hann nemur 10% hlutafjárins. Þegar því marki hefur verið náð skulu framlög vera minnst 5% þar til sjóðurinn nemur 25% hlutafjárins. Heimilt er að nota varasjóð til að jafna tap sem ekki er unnt að jafna með færslu úr öðrum sjóðum. Þegar varasjóður nemur meiru en 25% hlutafjárins er heimilt að nota upphæð þá sem umfram er til þess að hækka hlutaféð eða, sé fyrirmæla 53. gr. laga nr. 2/1995 um hlutafélög gætt, til annarra þarfa. Bundinn hlutdeildarreikningur Bundinn hlutdeildarreikningur samanstendur af hlutdeild í afkomu dóttur- eða hlutdeildarfélaga, sem færð er í rekstrarreikning og er umfram móttekinn arð sem ákveðið hefur verið að úthluta á bundinn hlutdeildarreikning meðal eigin fjár. Verði dóttur- eða hlutdeildarfélag selt eða slitið þá er bundin hlutdeild vegna þess félags flutt yfir á óráðstafað eigið fé. Hagnaður á hlut Í ársreikningnum er sýndur grunnhagnaður á hlut og þynntur hagnaður á hlut sem reiknaður er sem hlutfall afkomu, sem ráðstafað er til almennra hluthafa í félaginu og vegins meðalfjölda útistandandi almennra hluta á árinu. Félagið hefur ekki gert kaupréttarsamninga né tekið lán sem breytanlegt er í hlutafé, þannig að þynntur hagnaður á hlut er jafn grunnhagnaði á hlut.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
28
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
15
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 17.
ANNAÐ EIGIÐ FÉ Annað eigið fé greinist þannig: Lögbundinn varasjóður
18.
Annað eigið fé 1.1.2017 .................................................. Hlutdeild í hagnaði dótturfélaga ...................................... Lagt í lögbundinn varasjóð ..............................................
357.343
Annað eigið fé 31.12.2017 ..............................................
Bundinn hlutdeildarreikningur
Samtals
13.093 19.242
370.436 19.242 10.584
367.927
32.335
400.262
Annað eigið fé 1.1.2018 .................................................. Hlutdeild í tapi dótturfélaga .............................................
367.927
32.335 ( 10.654)
400.262 ( 10.654)
Annað eigið fé 31.12.2018 ..............................................
367.927
21.681
389.608
10.584
TEKJUSKATTUR Gjaldfærður tekjuskattur samanstendur af tekjuskatti til greiðslu og frestuðum tekjuskatti. Tekjuskattur er færður í rekstrarreikning nema þegar hann varðar liði sem eru færðir beint á eigið fé en í þeim tilfellum er tekjuskatturinn færður á eigið fé. Tekjuskattur til greiðslu er tekjuskattur sem áætlað er að komi til greiðslu á næsta ári vegna skattskylds hagnaðar ársins, miðað við gildandi skatthlutfall á uppgjörsdegi auk leiðréttinga á tekjuskatti til greiðslu vegna fyrri ára. Frestaður tekjuskattur er færður vegna tímabundinna mismuna á bókfærðu verði eigna og skulda í ársreikningnum annars vegar og skattverði þeirra hins vegar. Útreikningur á frestuðum tekjuskatti byggir á því skatthlutfalli sem vænst er að verði í gildi þegar tímabundnir mismunir koma til með að snúast við, miðað við gildandi lög á uppgjörsdegi. Tekjuskattseign er einungis færð að því marki sem líklegt er talið að skattskyldur hagnaður verði til ráðstöfunar í framtíðinni, sem unnt verður að nýta eignina á móti. Tekjuskattseign er metin á hverjum uppgjörsdegi og lækkuð að því marki sem talið er að hún komi ekki til með að nýtast. Tekjuskattur í rekstrarreikningi greinist þannig:
2018
2017
Skattar til greiðslu Skattar ársins ........................................................................................
0
11.428
Frestaðir skattar Tímabundnir mismunir ...........................................................................
( 72.122)
4.987
Tekjuskattur færður í rekstrarreikning ....................................................
( 72.122)
16.415
Virkur tekjuskattur greinist þannig: 2018 ( 292.655) (Tap) hagnaður ársins ................................................................................................... ( 72.122) Tekjuskattur ............................................
2017 216.399 16.415
(Tap) hagnaður fyrir tekjuskatt .................
232.814
( 364.777)
Tekjuskattur samkvæmt gildandi skatthlutfalli .............................. Óskattskyldar tekjur ................................. Ófrádráttarbær kostnaður ....................... Áhrif skattalegra tapa ............................... Annað ......................................................
20,0% 1,2% 0,0% ( 1,5%) 0,0%
( 72.955) ( 4.509) 4 5.338 0
20,0% ( 3,1%) 0,0% ( 9,9%) 0,1%
46.563 ( 7.329) 12 ( 23.140) 309
Virkur tekjuskattur ....................................
19,8%
( 72.122)
7,1%
16.415
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
16
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
29
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 18.
TEKJUSKATTUR, FRH. Tekjuskattsinneign og -skuldbinding félagsins greinist þannig:
19.
2018
2017
(Tekjuskattsskuldbinding) -inneign 1.1 ................................................... Mismunur á áætluðum og álögðum opinberum gjöldum fyrra árs .......... Reiknaður tekjuskattur ársins ................................................................ Tekjuskattur til greiðslu ..........................................................................
( 4.231) 2.449 72.122 0
756 0 ( 16.415) 11.428
Tekjuskattsinneign (-skuldbinding) 31.12 ...............................................
70.340
( 4.231)
Tekjuskattsinneignin og (-skuldbindingin) greinist þannig í árslok: Rekstrarfjármunir ................................................................................... Viðskiptakröfur ...................................................................................... Frestaður gengismunur ......................................................................... Yfirfæranlegt skattalegt tap .................................................................... Birgðir ....................................................................................................
2018 ( 39.642) 17.172 ( 12.422) 105.398 ( 166)
2017 ( 30.683) 18.192 8.342 0 ( 82)
Samtals .................................................................................................
70.340
( 4.231)
VAXTABERANDI SKULDIR Á árinu 2018 voru lán Íslandspósts hjá Landsbankanum endurfjármögnuð. Greidd voru upp eldri lán og tekin 3 ný lán til endurfjármögnunar á eldri lánunum. Heildarhækkun lánanna var 500 millj. kr. þar sem yfirdráttarheimild var breytt í langtímalán. Vaxtaberandi skuldir greinast þannig: Lán bundin vísitölu neysluverðs ............................................................. Óverðtryggð lán í ISK ............................................................................ Lán í EUR .............................................................................................. Lán í CHF .............................................................................................. Lán í JPY .............................................................................................. Næsta árs afborganir ............................................................................. Langtímaskuldir .....................................................................................
2018
2017
2.169.710 95.136 19.514 18.019 6.288 ( 281.947)
1.689.594 5.780 19.871 17.664 5.965 ( 176.465)
2.026.720
1.562.409
281.947 294.749 305.711 308.715 202.045 915.499
176.479 181.728 187.303 191.695 197.662 84.795 719.212
2.308.666
1.738.874
2018
2017
Laun og launatengd gjöld ...................................................................... Áfallið orlof ............................................................................................ Virðisaukaskattur ................................................................................... Fyrirframinnheimtar tekjur ...................................................................... Annað ....................................................................................................
203.156 339.118 32.222 31.371 23.722
219.780 330.799 45.025 31.705 5.271
Aðrar skammtímaskuldir samtals ..........................................................
629.589
632.580
Afborganir af langtímaskuldum í árslok greinast þannig á næstu ár: Árið 2018 ............................................................................................... Árið 2019 ............................................................................................... Árið 2020 ............................................................................................... Árið 2021 ............................................................................................... Árið 2022 ............................................................................................... Árið 2023 ............................................................................................... Síðar ..................................................................................................... Langtímaskuldir samtals, þar með taldar næsta árs afborganir .............
20.
AÐRAR SKAMMTÍMASKULDIR Aðrar skammtímaskuldir greinast þannig:
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
30
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
17
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 21.
STÝRING FJÁRMÁLALEGRAR ÁHÆTTU Yfirlit Eftirfarandi áhættur fylgja fjármálagerningum samstæðunnar: * lánsáhætta * lausafjáráhætta * markaðsáhætta Hér eru veittar upplýsingar um framangreindar áhættur, markmið, stefnu og aðferðir samstæðunnar við að meta og stýra áhættunni. Að auki eru veittar tölulegar upplýsingar víða í ársreikningnum. Stjórn móðurfélagsins ber ábyrgð á að innleiða og hafa eftirlit með áhættustýringu samstæðunnar. Stjórnin hefur falið forstjóra móðurfélagsins umsjón með daglegri áhættustýringu samstæðunnar. Markmið samstæðunnar með áhættustýringu er að uppgötva og greina áhættu sem hún býr við, setja viðmið um áhættutöku og hafa eftirlit með henni. Áhættustýring og aðferðir eru yfirfarnar reglulega til að endurspegla breytingar á markaðsaðstæðum og starfsemi samstæðunnar. Með þjálfun starfsmanna og starfsreglum stefnir samstæðan að öguðu eftirliti þar sem allir starfsmenn eru meðvitaðir um hlutverk sitt og skyldur. Lánsáhætta Lánsáhætta er hættan á fjárhagslegu tapi samstæðunnar ef viðskiptamaður eða mótaðili í fjármálagerningi getur ekki staðið við umsamdar skuldbindingar sínar. Lánsáhætta samstæðunnar er einkum vegna viðskiptakrafna. Viðskiptakröfur og aðrar kröfur Lánsáhætta samstæðunnar ræðst einkum af fjárhagsstöðu og starfsemi einstakra viðskiptamanna. Atvinnugreinar og staðsetning viðskiptamanna hafa minni áhrif á lánsáhættu. Samstæðan hefur sett útlánareglur þar sem allir nýir viðskiptamenn eru metnir áður en þeim er veittur gjaldfrestur. Greiðslusaga nýrra viðskiptamanna er könnuð og þeim settar hámarksúttektir og trygginga krafist sé talin ástæða til þess. Flestir viðskiptamenn samstæðunnar hafa átt í áralöngum viðskiptum við hana og tapaðar viðskiptakröfur hafa verið tiltölulegar litlar í hlutfalli af veltu. Við stýringu lánsáhættu vegna viðskiptamanna er einkum horft til aldurs krafna og fjárhagsstöðu einstakra viðskiptamanna. Viðskiptakröfur og aðrar kröfur samstæðunnar eru bæði á einstaklinga og félög. Viðskiptamenn sem flokkaðir eru sem áhættusamir geta ekki átt frekari lánsviðskipti við samstæðuna nema greiða niður skuldir sínar. Samstæðan myndar niðurfærslu vegna áætlaðrar virðisrýrnunar viðskiptakrafna, annarra krafna og fjárfestinga. Niðurfærslan er í meginatriðum sérstök niðurfærsla vegna einstakra viðskiptamanna og sameiginleg niðurfærsla með tilliti til aldurs krafna, sem ekki hefur verið tengd einstökum viðskiptamönnum. Almenn niðurfærsla er ákveðin með tilliti til innheimtusögu sambærilegra krafna og væntri þróun efnahagslífsins. Viðskiptakrafa er endanlega afskrifuð þegar ljóst er að hún muni ekki innheimtast svo sem við gjaldþrot. Viðskiptakröfur samstæðunnar eru færðar niður um 155 millj. kr. (2017: 170 millj. kr.) og skuldabréf í eigu félagsins eru færð niður um 0 millj. kr. (2017: 1 millj. kr.)
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
18
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
31
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 21.
STÝRING FJÁRMÁLALEGRAR ÁHÆTTU, FRH. Lausafjáráhætta Lausafjáráhætta er hættan á því að samstæðan geti ekki staðið við fjárhagsskuldbindingar sínar eftir því sem þær gjaldfalla. Markmið samstæðunnar er að stýra lausafé þannig að tryggt sé að hún hafi alltaf nægt laust fé til að mæta skuldbindingum sínum eftir því sem þær gjaldfalla. Samningsbundnar greiðslur af fjárskuldum greinast þannig í árslok:
2018 Skuldabréfalán .................. Viðskiptaskuldir og aðrar skammtímaskuldir ...........
2017 Skuldabréfalán .................. Viðskiptaskuldir og aðrar skammtímaskuldir ...........
Bókfært verð 2.308.666
Innan 1 árs 392.749
2-3 ár 780.746
4-5 ár 633.089
Meira en 5 ár 1.605.017
2.086.009
2.086.009
4.394.675
2.478.758
780.746
633.089
1.605.017
1.738.874
276.294
532.558
511.236
1.472.973
1.558.340
1.558.340
3.297.214
1.834.634
532.558
511.236
1.472.973
Markaðsáhætta Markaðsáhætta er hættan á því að breytingar á markaðsverði erlendra gjaldmiðla og vaxta hafi áhrif á afkomu samstæðunnar eða virði fjárfestinga hennar í fjármálagerningum. Markmið með stýringu markaðsáhættu er að stýra og takmarka áhættu við skilgreind mörk, jafnframt því sem ábati er hámarkaður. Gjaldmiðlagengisáhætta Lántaka samstæðunnar sem er að 2% hluta í erlendri mynt, EUR, CHF og JPY, myndar gengisáhættu sem ekki er varin. Vextir af þessum lánum eru að jafnaði lægri en af lánum sem móðurfélagið tekur í íslenskum krónum. Samstæðan býr við gengisáhættu vegna krafna á erlend póstfyrirtæki og viðskiptavini í öðrum gjaldmiðli en starfrækslugjaldmiðli samstæðufélaganna. Þeir gjaldmiðlar sem einkum skapa gengisáhættu eru SDR og EUR. Samstæðan ver sig að jafnaði ekki fyrir gjaldmiðlaáhættu. Vaxtaáhætta Lántökur samstæðunnar í íslenskum krónum eru bundnar vísitölu neysluverðs eða óverðtryggðar og eru ýmist með breytilegum eða föstum vöxtum. Lántökur í erlendri mynt eru með breytilegum vöxtum. Ef vaxtakjör hefðu verið 1% lakari en þau reyndust vera hefði afkoma samstæðunnar verið 23 millj. kr. lakari á árinu 2018 en 23 millj. kr. betri ef vaxtakjör hefðu reynst 1% betri en raunin var. Ef vaxtakjör hefðu verið 1% lakari á árinu 2017 en þau reyndust vera hefði afkoma samstæðunnar verið 17 millj. kr. lakari á árinu 2017 en 17 millj. kr. betri ef vaxtakjör hefðu reynst 1% betri en raunin var. Önnur markaðsverðsáhætta Önnur markaðsverðsáhætta er takmörkuð, þar sem fjárfestingar í skuldabréfum og eignarhlutum eru óverulegur hluti af starfsemi samstæðunnar. Eiginfjárstýring Það er stefna stjórnar félagsins að eiginfjárstaða félagsins sé sterk til að styðja við stöðugleika í framtíðarþróun starfseminnar. Stjórn félagsins leitast við að halda jafnvægi milli ávöxtunar eigin fjár, sem mögulegt er að hækka með aukinni skuldsetningu, og hagræði og öryggi sem næst með sterku eiginfjárhlutfalli. Félaginu ber ekki að fylgja ytri reglum um eiginfjárhlutfall.
22.
TENGDIR AÐILAR Tengdir aðilar félagsins eru íslenska ríkið og fyrirtæki og stofnanir sem tilheyra því auk stjórnar félagsins, helstu stjórnenda þess og nánir fjölskyldumeðlimir þeirra. Félagið á viðskipti við tengda aðila sína og eru viðskiptin verðlögð eins og um ótengda aðila væri að ræða.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
32
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
19
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 23.
FÉLÖG Í SAMSTÆÐUNNI Á árinu sameinaðist félagið dótturfélagi sínu ePósti ehf. Samruninn var staðfestur í október 2018 en gilti frá og með 1. janúar 2018. Í árslok 2018 var einnig skrifað undir kaupsamning vegna sölu á öllu hlutafé í Gagnageymslunni en unnið er að því að ljúka söluferlinu. Eignarhlutur
Dótturfélög: Samskipti ehf. ......................................................................................... Trönur ehf. .............................................................................................. Frakt flutningsmiðlun ehf. ........................................................................ ePóstur ehf. ............................................................................................ Gagnageymslan ehf. ...............................................................................
24.
2018
2017
100% 100% 62,5% 100%
100% 100% 62,5% 100% 100%
BÓKHALDSLEG OG FJÁRHAGSLEG AÐGREINING Settar eru fram kröfur um bókhaldslega og fjárhagslega aðgreiningu í rekstri póstrekenda í reglugerð nr. 313/2005. Reglugerðin inniheldur meðal annars ákvæði um framkvæmd aðgreiningarinnar og upplýsingaskyldu póstrekenda til Póst- og fjarskiptastofnunar. Í samræmi við ákvæði reglugerðarinnar sendir Íslandspóstur Póst- og fjarskiptastofnun árlega sundurliðaðar bókhalds- og fjármálaupplýsingar varðandi aðgreininguna. Þann 8. febrúar 2019 birti Póst- og fjarskiptastofnun yfirlit yfir bókhaldslegan aðskilnað Íslandspósts vegna rekstrarársins 2017 og var það niðurstaða stofnunarinnar eftir skoðun gagnanna að kostnaðarbókhald og bókhaldslegur aðskilnaður félagsins væri í samræmi við viðurkennda aðferðarfræði og ákvæði laga um póstþjónustu og fyrrnefnda reglugerð um bókhaldslega og fjárhagslega aðgreiningu í rekstri póstrekanda. Niðurstöður um bókhaldslega og fjárhagslega aðgreiningu í rekstri vegna rekstrarársins 2018 verða sendar Póst- og fjarskiptastofnun í samræmi við fyrirmæli reglugerðarinnar.
25.
AÐRAR UPPLÝSINGAR UM REKSTRARUMHVERFI
Íslenska ríkið fer með einkarétt á dreifingu bréfa allt að 50 gr. en hefur falið Íslandspósti að annast einkarétt þess á póstþjónustu. Einkarétti á bréfadreifingu hefur fylgt svokölluð alþjónustuskylda sem felst í því að tryggja öllum landsmönnum á jafnræðisgrundvelli aðgang að ákveðnum þáttum póstþjónustu, bæði innanlands og milli landa, með tilteknum gæðum og á viðráðanlegu verði. Á Íslandspósti hvílir því alþjónustuskylda sem nær til sendinga allt að 20 kg. Með henni kemur sú kvöð að sinna þeim þáttum þjónustunnar sem ekki eru arðbærir en tekjum vegna einkaréttar er meðal annars ætlað að standa undir þeim þáttum starfseminnar. Núgildandi löggjöf um póstþjónustu er frá árinu 2002 en frumvarp til nýrra póstlaga hefur verið lagt fram á Alþingi til samræmis við þriðju pósttilskipun Evrópusambandsins frá árinu 2008. Í því felst meðal annars tilskilið afnám einkaréttar ríkisins á dreifingu áritaðra bréfa undir 50 gr. Þá er í frumvarpinu opnað fyrir möguleika á fjármögnun á þeim hluta lögbundinnar póstþjónustu, sem ekki stendur undir kostnaði tengdum henni, og er það afar þýðingarmikið nýmæli, sem tryggja á póstrekendum eðlilega greiðslu fyrir veitta þjónustu. Nauðsynlegt virðist þó að lagatextinn kveði skýrar á um skyldu ríkisins til þess að tryggja fjármögnun á þeim hluta lögbundinnar póstþjónustu, sem ekki stendur undir kostnaði tengdum henni þannig að unnt verði að halda uppi þeirri þjónustu sem lögin kunna að kveða á um. Á undanförnum árum hefur orðið veruleg fækkun í fjölda bréfasendinga sem falla undir einkarétt ríkisins og fyrirsjáanlegt er að sú þróun muni halda áfram. Samhliða því hefur orðið mikil aukning í pakkasendingum frá útlöndum en vegna alþjóðlegra endastöðvasamninga, sem félagið er bundið af hafa tekjur af þessari starfsemi ekki nægt til að standa undir rekstrarkostnaði og nauðsynlegum fjárfestingum vegna þjónustunnar. Af þessum orsökum hafa tekjur af einkarétti á undanförnum árum ekki staðið undir kostnaði við þá alþjónustuskyldu sem á félaginu hvílir. Félagið er rekið með tapi og greiðslustaða þess hefur versnað mjög. Til að bregðast við þessari stöðu var á hluthafafundi í félaginu sem haldinn var 6. mars 2019 ákveðið að veita stjórn þess heimild til að auka hlutafé félagsins um allt að 1.500 millj. kr.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
20
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
33
Skýringar frh.
SKÝRINGAR FRH.
26.
ÁRSFJÓRÐUNGAYFIRLIT
Rekstur samstæðunnar greinist þannig á ársfjórðunga (óendurskoðaðar upplýsingar): 4. ársfjórðungur
3. ársfjórðungur
2. ársfjórðungur
1. ársfjórðungur
Samtals
Tekjur af póstþjónustu ..... Aðrar tekjur ........................
1.844.675 682.648 2.527.323
1.489.880 422.481 1.912.361
1.658.696 515.212 2.173.908
1.718.748 396.524 2.115.272
6.711.999 2.016.865 8.728.864
Laun og launat. gjöld ......... Beinn kostnaður við póstdreifingu .................... Annar rekstrarkostnaður ....
1.597.642
1.282.802
1.427.360
1.332.821
5.640.625
319.889 543.874 2.461.405
290.743 365.759 1.939.304
299.168 483.009 2.209.537
330.537 384.279 2.047.637
1.240.337 1.776.921 8.657.883
EBITDA .............................
65.918
( 26.943)
( 35.629)
67.635
70.981
Afskriftir .............................
( 122.819)
( 100.007)
( 95.590)
( 96.125)
( 414.541)
EBIT ..................................
( 56.901)
( 126.950)
( 131.219)
( 28.490)
( 343.560)
Fjármagnstekjur (-gjöld) .....
36.557
( 14.098)
( 5.232)
( 38.444)
( 21.217)
Tap fyrir tekjuskatt ............ Tekjuskattur ...................... Tap ....................................
( 20.344) 5.703 ( 14.641)
( 141.048) 24.188 ( 116.860)
( 136.451) 24.689 ( 111.762)
( 66.934) 17.542 ( 49.392)
( 364.777) 72.122 ( 292.655)
Tekjur af póstþjónustu ....... Aðrar tekjur ........................
2.128.921 529.769 2.658.690
1.769.602 413.038 2.182.640
1.768.690 409.307 2.177.997
1.804.975 370.110 2.175.085
7.472.188 1.722.224 9.194.412
Laun og launat. gjöld .........
1.594.693
1.281.885
1.322.577
1.221.411
5.420.566
370.449 488.896 2.454.038
318.609 408.783 2.009.277
320.021 418.704 2.061.302
314.107 375.352 1.910.870
1.323.186 1.691.735 8.435.487
EBITDA .............................
204.652
173.363
116.695
264.215
758.925
Afskriftir .............................
( 100.595)
( 103.585)
( 101.661)
( 101.937)
( 407.778)
EBIT ..................................
104.057
69.778
15.034
162.278
351.147
Fjármagnsgjöld .................. Hagnaður (tap) fyrir tekjuskatt ........................ Tekjuskattur ...................... Hagnaður (tap) ..................
( 31.782)
( 5.034)
( 74.709)
( 6.808)
( 118.333)
72.275 ( 40.143) 32.132
64.744 20.399 85.143
( 59.675) ( 29.607) ( 89.282)
155.470 32.936 188.406
232.814 ( 16.415) 216.399
Árið 2018
Árið 2017
Beinn kostnaður við póstdreifingu ................... Annar rekstrarkostnaður ....
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
34
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
21
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 27.
28.
KENNITÖLUR Helstu kennitölur samstæðunnar: Veltufjárhlutfall - veltufjármunir / skammtímaskuldir ............................... Eiginfjárhlutfall - eigið fé / heildarfjármagn ............................................. Innra virði hlutafjár - eigið fé / hlutafé .....................................................
2018 0,63 0,35 1,54
2017 0,92 0,44 1,74
Rekstrarafkoma án afskrifta (EBITDA) í hlutfalli af heildartekjum ........... Rekstrarafkoma (EBIT) í hlutfalli af heildartekjum .................................. Arðsemi eigin fjár ..................................................................................
0,8% -3,9% -11,6%
8,3% 3,8% 9,4%
MIKILVÆGAR REIKNINGSSKILAAÐFERÐIR Reikningsskilaaðferðum sem er lýst hér á eftir hefur verið beitt með samræmdum hætti fyrir öll tímabil sem koma fram í ársreikningnum. a. Grundvöllur samstæðu (i) Sameiningar fyrirtækja Samstæðan færir sameiningu fyrirtækja með því að nota kaupaðferðina þegar yfirráð flytjast til hennar. Endurgjald fyrir yfirtöku er að jafnaði metið á gangvirði eins og keyptar hreinar aðgreinanlegar eignir. Viðskiptavild sem verður til er virðisprófuð árlega. Allur hagnaður af hagstæðum kaupum er færður í rekstrarreikning þegar í stað. Viðskiptakostnaður er gjaldfærður þegar hann fellur til nema hann tengist útgáfu skuldabréfa eða hlutabréfa. Endurgjaldið felur ekki í sér fjárhæðir vegna uppgjörs viðskiptasambanda. Slíkar fjárhæðir eru almennt færðar í rekstrarreikning. (ii) Dótturfélög Dótturfélög eru félög þar sem samstæðan fer með yfirráð. Samstæðan fer með yfirráð þegar hún ber áhættu eða hefur ávinning af breytilegri arðsemi af hlutdeild sinni í félaginu og getur haft áhrif á arðsemina vegna yfirráða sinna. Reikningsskil dótturfélaga eru innifalin í samstæðureikningnum frá því að yfirráð nást og þar til þeim lýkur. (iii) Hlutdeild annarra eigenda Hlutdeild annarra eigenda, það er þeirra sem ekki eru ráðandi, er metin miðað við hlutdeild þeirra í aðgreinanlegum eignum yfirtekinnar einingar á kaupdegi. Breyting á hlutdeild samstæðunnar í dótturfélagi sem leiðir ekki til þess að yfirráð tapist er færð sem viðskipti með eigið fé. (iv) Viðskipti felld út við gerð samstæðureiknings Viðskipti milli félaga innan samstæðunnar, stöður milli þeirra og óinnleystar tekjur og gjöld sem myndast hafa í viðskiptum milli félaganna eru felld út við gerð ársreiknings samstæðunnar. b. Fjármálagerningar Til fjármálagerninga teljast fjárfestingar í hlutabréfum og skuldabréfum, viðskiptakröfur, aðrar kröfur, handbært fé, lántökur, viðskiptaskuldir og aðrar skammtímaskuldir. Við upphaflega skráningu í bókhald eru fjáreignir (aðrar en viðskiptakröfur sem fela ekki í sér verulegan fjármögnunarþátt) og fjárskuldir færðir á gangvirði að viðbættum tilheyrandi viðskiptakostnaði, þegar um er að ræða fjármálagerninga aðra en þá sem eru færðir á gangvirði í gegnum rekstur. Viðskiptakröfur sem fela ekki í sér verulegan fjármögnunarþátt er færð á viðskiptaverði við upphaflega skráningu.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
22
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
35
Skýringar frh. SKÝRINGAR FRH. 28.
MIKILVÆGAR REIKNINGSSKILAAÐFERÐIR, FRH.
c. Virðisrýrnun (i) Fjáreignir Á hverjum uppgjörsdegi er kannað hvort til staðar sé hlutlæg vísbending um virðisrýrnun fjáreigna. Fjáreign telst vera virðisrýrð ef hlutlægar vísbendingar eru um að einn eða fleiri atburðir sem átt hafa sér stað eftir upphaflega skráningu í bókhald benda til þess að vænt framtíðarsjóðstreymi af eigninni verði lægra en áður var talið. Virðisrýrnun fjáreigna sem færðar eru á afskrifuðu kostnaðarverði er mismunurinn á bókfærðu verði þeirra annars vegar og núvirtu væntu framtíðarsjóðstreymi, miðað við upphaflega virka vexti hins vegar. Virðisrýrnun fjáreigna til sölu er ákvörðuð með hliðsjón af gangvirði þeirra á hverjum tíma. Einstakar mikilvægar fjáreignir eru prófaðar sérstaklega með tilliti til virðisrýrnunar. Aðrar fjáreignir eru metnar í flokkum með svipuðum lánsáhættueinkennum. Virðisrýrnun fjáreigna er færð í rekstrarreikning. Uppsafnað tap af fjáreignum til sölu sem fært hefur verið á eigið fé er fært í rekstrarreikning við virðisrýrnun. Virðisrýrnun er bakfærð ef hægt er að tengja bakfærsluna með hlutlægum hætti atburðum sem orðið hafa eftir að virðisrýrnun var færð. Bakfærsla fjáreigna sem færðar eru á afskrifuðu kostnaðarverði er færð í rekstrarreikning. (ii) Aðrar eignir Bókfært verð eigna samstæðunnar, annarra en birgða (sjá reikningsskilaaðferð e) er yfirfarið á hverjum uppgjörsdegi til að meta hvort vísbending sé um virðisrýrnun. Ef eitthvað bendir til þess er endurheimtanleg fjárhæð eignarinnar áætluð. Virðisrýrnun er færð þegar bókfært verð eignar eða sjóðskapandi hluta hennar verður hærra en endurheimtanlega fjárhæð hennar. Virðisrýrnun er færð til gjalda í rekstrarreikningi. Endurheimtanleg fjárhæð eigna eða sjóðskapandi eininga er hreint gangvirði þeirra eða nýtingarvirði, hvort sem hærra reynist. Nýtingarvirði er áætlað framtíðarsjóðstreymi núvirt miðað við markaðsvexti eignarinnar fyrir skatta, sem sýna núverandi markaðsmat á tímavirði fjármuna og áhættuna sem tengist eigninni.
d. Skuldbindingar Skuldbinding er færð þegar samstæðan ber lagaleg eða ætluð skylda vegna liðinna atburða, líklegt er að til greiðslu komi og hægt er að meta hana á áreiðanlegan hátt. e. Nýir reikningsskilastaðlar og túlkanir á þeim sem hafa ekki verið innleiddar Nokkrir nýir alþjóðlegir reikningsskilastaðlar gilda um fjárhagsár sem hófust 1. janúar 2018 og síðar og heimilt var að beita fyrir gildistöku þeirra. Samstæðan hefur hins vegar ekki innleitt nýja eða breytta staðla fyrr en heimilt var, við gerð þessara reikningsskila. Af þeim stöðlum sem enn hafa ekki tekið gildi, gerir samstæðan ráð fyrir því að IFRS 16 muni hafa veruleg áhrif á reikningsskil hennar á því fjárhagsári sem staðallinn verður innleiddur.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
36
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
23
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
ÁRSSKÝRSLA 2018
ANNUAL REPORT
Skýringar frh.
SKÝRINGAR FRH. 28.
MIKILVÆGAR REIKNINGSSKILAAÐFERÐIR, FRH.
e. Nýir reikningsskilastaðlar og túlkanir á þeim sem hafa ekki verið innleiddar, frh. IFRS 16 Leigusamningar Samstæðunni ber að innleiða IFRS 16, Leigusamningar frá og með 1. janúar 2019. Samstæðan hefur metið væntanleg áhrif IFRS 16 á samstæðureikninginn. Endanleg áhrif staðalsins kunna að breytast þegar fyrstu reikningsskil samstæðunnar þar sem honum er beitt verða birt. IFRS 16 kynnir heildstætt líkan sem felur í sér færslu leigusamninga í efnahagsreikning. Leigutaki færir nýtingarrétt sem endurspeglar rétt hans til notkunar eignar og á móti skuld vegna framtíðarleigugreiðslna. Samkvæmt staðlinum þarf ekki að færa í efnahagsreikning leigusamninga til skemmri tíma en eins árs og leigu á ódýrum eignum. Ákvæði um leigusala munu ekki breytast verulega frá gildandi staðli sem áfram flokkar leigusamninga í fjármögnunarleigusamninga eða rekstrarleigusamninga. IFRS 16 kemur í stað eldri staðla, IAS 17, Leigusamningar, IFRIC 4, Ákvörðun um hvort samningur inniheldur leigusamning, SIC-15, Rekstrarleigusamningahvatar og SIC-27, Mat á eðli viðskipta sem eru að forminu til leigusamningur. Leigusamningar þar sem samstæðan er leigutaki Samstæðan mun færa eignir og skuldir vegna leigusamninga um fasteignir. Eðli kostnaðar tengdum þessum leigusamningum mun breytast þar sem samstæðan mun afskrifa nýtingarrétt og færa vaxtagjöld af leiguskuld en áður voru leigugreiðslur færðar meðal rekstrargjalda. Áður voru leigugreiðslur færðar til gjalda línulega yfir leigutíma og einvörðungu færðar eignir eða skuldir ef tímamunur myndaðist á milli greiðslu leigu og gjaldfærslu kostnaðar. Leigusamningar þar sem samstæðan er leigusali Innleiðing IFRS 16 hefur ekki veruleg áhrif á samninga sem sem samstæðan er leigusali. Innleiðing Samstæðan mun innleiða IFRS 16 afturvirkt með samlegðaráhrifum. Það þýðir að uppsöfnuð áhrif IFRS 16 færast sem breyting á opnunarstöðu óráðstafaðs eigin fjár 1. janúar 2019 en samanburðarfjárhæðir verða óbreyttar. Byggt á tiltækum gögnum er talið að leiguskuld sem færð verður 1. janúar 2019 muni nema 315 millj. kr. og á móti skuldinni verður færður nýtingarréttur að fjárhæð 296 millj. kr. og 19. millj. til lækkunar á bókfært verð eigin fjár. Ekki er talið að innleiðingin á IFRS 16 hafi áhrif á fjárhagsskilyrði lánasamninga.
Fjárhæðir eru í þúsundum króna
Ársreikningur Íslandspósts ohf. 31. desember 2018 _______________________________________________________
24
Fjárhæðir eru í þúsundum króna _______________________________________________________
37
Hönnun og umbrot: Elías Jóhann Jónsson Prentun: Ísafoldarprentsmiðja Ljósmyndir: Bernhard Kristinn, Svenni Speight
Íslandspóstur Stórhöfða 29 110 Reykjavík Sími / Tel +354 580 1000 postur@postur.is www.postur.is