Παρέμβαση Υφυπουργού παρά τω Προέδρω στο1ο Φόρουμ Ανοικτών Δεδομένων με θέμα «Επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων του Δημόσιου Τομέα: Προοπτικές – Ευκαιρίες - Προκλήσεις» 3 Ιουνίου 2016, Αμφιθέατρο CYTA
Σας καλωσορίζω στο 1ο Φόρουμ Ανοικτών Δεδομένων που πραγματοποιείται στην Κύπρο, και το οποίο απευθύνεται κυρίως στον ιδιωτικό τομέα. Στις επιχειρήσεις, στην ακαδημαϊκή και την ερευνητική κοινότητα, και βασικά σε όλη την Κοινωνία. Γιατί είναι αυτούς που θέλει να εξυπηρετήσει κατά κύριο λόγο το «άνοιγμα» των δημόσιων δεδομένων. Λέμε
ότι
προσπαθούμε
να
μεταρρυθμίσουμε
το
κράτος,
να
το
εκσυγχρονίσουμε. Ε δεν μπορεί λοιπόν σε ένα σύγχρονο και Ευρωπαϊκό κράτος, οι πληροφορίες που κατέχει το δημόσιο, να αποτελούν ιδιοκτησία ή ‘κοτσάνι’ των τμημάτων της κυβέρνησης και όχι των πολιτών. Το «άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων» είναι λοιπόν μια πραγματική μεταρρύθμιση. Είναι μια μεταρρύθμιση που αφορά τη διαφάνεια, αφού ο πολίτης έχει το δικαίωμα για άνευ περιορισμούς πληροφόρηση. Που του παρέχει τα εφόδια κοινωνικού και δημοσιογραφικό ελέγχου στο κράτος, κάτι που προάγει τη χρηστή διοίκηση. Είναι μια μεταρρύθμιση που αφορά την ηλεκτρονική διακυβέρνηση αφού τα δεδομένα παρέχονται εύκολα και ηλεκτρονικά μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας και υπηρεσίες του δημοσίου αποκτούν πρόσβαση σε δεδομένα άλλων δημόσιων υπηρεσιών, κάτι που στο παρελθόν ήταν ανέφικτο.
1
Είναι όμως και μια σημαντική αναπτυξιακή μεταρρύθμιση, καθώς
τα
δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον επιχειρηματικό κόσμο, από τα start ups, από τους ερευνητές και τους ακαδημαϊκούς για τη δημιουργία καινούργιων ιδεών, νέων πεδίων που μπορεί να συμβάλουν στη στήριξη της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και εισοδημάτων. Όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει το 2013 η Neelie Kroes, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφερόμενη στο δεδομένα που διαθέτει η δημόσια διοίκηση, "καθόμαστε πάνω σε ένα χρυσορυχείο" και μεγάλο μέρος αυτής της πληροφορίας δεν έχει "εξορυχτεί". Μια ματιά, όμως στο τι γίνεται διεθνώς, δείχνει ότι τα τελευταία τρία χρόνια, έχει γίνει «εξόρυξη» των πληροφοριών. Ευφάνταστες και πρωτοποριακές εφαρμογές έχουν δημιουργηθεί από άτομα που έχουν και ιδέες και όραμα χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα. Εφαρμογές που βελτίωσαν την ποιότητα της καθημερινής ζωής των πολιτών. Για παράδειγμα, η διάθεση στοιχείων προσβασιμότητας μείωσε τα εμπόδια για εργασία, ταξίδια και τουρισμό για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Η διάθεση δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες μεταφορές αύξησε τόσο τον αριθμό των επιβατών όσο και τον διαθέσιμο χρόνο τους. Ενώ στοιχεία για το οδικό δίκτυο αξιοποιήθηκαν για ποικίλους σκοπούς, μεταξύ άλλων σε συνδυασμό με στοιχεία όπως θέσεις ξενοδοχείων, σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος, υπηρεσιών υγείας, δρομολογίων, κ.α. συμβάλλοντας στο να δημιουργηθούν τουριστικές εφαρμογές.
2
Στο ΗΒ και την Ιρλανδία, αξιοποιώντας δημόσια δεδομένα, έχουν αναπτυχθεί δικτυακοί τόποι που επιτρέπουν στους πολίτες να αναφέρουν προβλήματα στο
οδικό
δίκτυο
όπως
λακκούβες,
ελλιπή
φωτισμό,
κτλ,.
Και
χρησιμοποιώντας ανοικτά γεωγραφικά δεδομένα οι σχετικές καταγγελίες τίθενται ενώπιον των αρμόδιων αρχών για διερεύνηση. Και, επειδή βλέπω ανάμεσα μας και εκπροσώπους των media, θα ήθελα να αναφέρω ότι και στη δημοσιογραφία έχουν αναπτυχθεί υπηρεσίες που βασίζονται κατά κύριο λόγο σε ανοικτά δημόσια δεδομένα. Από τα πιο σημαντικά παραδείγματα το Datablog της Guardian, όπου με τη λήψη ενός ή περισσότερων
δημόσιων
συνόλων
δεδομένων
και
την
απεικόνιση
δημοσιογραφικών δεδομένων - συνήθως διαδραστικά - είναι σε θέση να πουν την ιστορία πίσω από τα δεδομένα και να ενημερώνουν τους αναγνώστες τους με τρόπους που δεν ήταν δυνατόν πριν. Ο κατάλογος είναι μακρύς, αλλά είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που βλέπω ότι η προσπάθεια άρχισε να τυγχάνει αξιοποίησης από τους πρωτοπόρους και προπομπούς για το τι μπορεί να ακολουθήσει και στην Κύπρο. Πέραν από τους κόμβους νομικής CYLAW και LEGΙNET, ήδη έχουν αξιοποιηθεί έχουν δημιουργηθεί, μεταξύ άλλων, εφαρμογές όπως Cyprus by Bus, Fuel Finder και Open Tourism CY. Χαίρομαι που σε λίγο θα ακούσουμε την εμπειρία των αρχιτεκτόνων και επιτρέψτε μου να πω οραματιστών αυτών των εφαρμογών. Τονίζω το προπομποί γιατί κανένας, και ιδιαίτερα το κράτος, δεν μπορεί να προκαταλάβει ή να συλλάβει πως οι νέοι, πως η επιχειρηματικότητα και η φαντασία θα χρησιμοποιήσουν αυτές τις εφαρμογές. Οι προοπτικές, είναι τεράστιες και εμείς ως κράτος απλά οφείλουμε απλά να κάνουμε το καθήκον μας. Να συλλέγουμε, να παρέχουμε και να ανανεώνουμε όλο και
3
περισσότερα δεδομένα, σεε επεξεργάσιμη μορφή και σε καλή ποιότητα.. Και τότε ‘the sky is the limit’ Όχι μόνο για τις επιχειρήσεις αλλά και για τους ερευνητές, αφού για αυτούς αποτελούν μια πρώτη ύλη την οποία οφείλουμε να τους την παρέχουμε. Και έχουμε και στην Κύπρο καλούς ερευνητές και ακαδημαϊκούς, ας τους δώσουμε τα εφόδια να ερευνήσουν! Φίλες και φίλοι, Το άνοιγμα των δεδομένων δεν είναι καθόλου εύκολο εγχείρημα. Μπορεί να κάναμε ένα μεγάλο βήμα, θεσπίζοντας σχετική νομοθεσία τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμφωνα με την οποία
όλα τα στοιχεία, τα έγγραφα, οι
πληροφορίες και οποιαδήποτε άλλα δεδομένα κατέχει ο δημόσιος τομέας, πρέπει να είναι διαθέσιμα, προσβάσιμα και ανοικτά στους πολίτες.
Από τη νομοθέτηση όμως για να περάσουμε στην εφαρμογή δεν είναι εύκολο εγχείρημα, πιστέψτε με, το βιώνω καθημερινά.
Χρειάζεται σκληρή δουλειά και προετοιμασία. Απαιτείται συντονισμός και συνεργασία εκατοντάδων λειτουργών και διάσπαρτων τμημάτων του δημοσίου. Χρειάζεται μεθοδικότητα και αφοσίωση. Όταν μόλις τον περασμένο Νοέμβριο διοργανώσαμε ημερίδα με στόχο την σχετική
ενημέρωση και εκπαίδευση των δημοσίων λειτουργών, είχαν
αναρτηθεί μέχρι τότε 120, περίπου, σύνολα δεδομένων από 10 μόνο φορείς του δημοσίου.
4
Τότε, είχα καλέσει τους δημόσιους λειτουργούς να συνεργαστούν και να προωθήσουν και να εφαρμόσουν εμπράκτως την πολιτική των ανοικτών δεδομένων σε κάθε Υπουργείο, γιατί αποτελεί ύψιστο μεταρρυθμιστικό στόχο, της ίδιας της Προεδρίας. Σήμερα θέλω να τους ευχαριστήσω, γιατί δεν πίστευα ότι μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα ήταν εφικτό να διαθέτουμε στην Εθνική Διαδικτυακή Πύλη Ανοικτών Δεδομένων πέραν των 900 συνόλων δεδομένων από 60 φορείς του δημοσίου. O κατάλογος ανανεώνεται και εμπλουτίζεται καθημερινά.
Ναι δεν είναι αρκετά, και έχουμε ακόμη πολλή δρόμο να καλύψουμε, όχι μόνο στην ποσότητα αλλά και στην ποιότητα των δεδομένων, αλλά θεωρώ ότι ο στόχος μας τους επόμενους μήνες για αύξηση του αριθμού στα 1200 είναι απόλυτα εφικτός. Σταδιακά, όλα τα δεδομένα του δημόσιου τομέα πρέπει να είναι ανοικτά προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε και τις δικές σας εισηγήσεις, τις εισηγήσεις της επιχειρηματικής, της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας, για δεδομένα του δημοσίου για τα οποία θα θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση.
Κλείνοντας, πέραν από τις ευχαριστίες μου στους λειτουργούς του δημοσίου που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα μας για στήριξη της πρωτοβουλίας αυτής, θέλω ιδιαίτερα να ευχαριστήσω το ΤΔΔΠ και ειδικά τον Κύπρο Κυπριανού, τον Γιώργο Χρυσαφίνη και το Δημήτρη Μιχαήλ που υιοθέτησαν από μόνοι τους – χωρίς πολιτική καθοδήγηση - αυτή την ‘ορφανή’ μέχρι τότε οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πίστεψαν στο εγχείρημα και δούλεψαν και δουλεύουν με ζήλο για να διεκπεραιώσουν ένα πολύ δύσκολο έργο. 5
Σας ευχαριστώ και ειλικρινά είναι τιμή μου να δουλεύω μαζί σας, γιατί δημόσιοι λειτουργοί όπως εσάς είναι που βγάζουν ασπροπρόσωπη τη δημόσια υπηρεσία. Όπως άλλωστε θέλω να ευχαριστήσω και τους Σύμβουλους, την Deloitte για τη σημαντική τους βοήθεια και που πίστεψαν και αφοσιώθηκαν στο έργο. Σήμερα όμως δεν είναι μέρα των πολιτικών αλλά της κοινωνίας των ανοικτών δεδομένων, και σε αυτήν παραδίδω το βήμα.
Ευχαριστώ.
6