Bitkiler ve İnsan Psikolojisi

Page 1

i

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


ii

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


_____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz St Clements University | Türkiye Yayınları

1. BASKI EKİM/2014 ISBN: 978-9944-0790-8-2 iii

St Clements University® Bu kitabın her türlü yayın hakkı St Clements University, Türkiye Enformasyon Ofisine aittir. Yayıncının izni olmadan, eğitim ve tanıtım amaçlı, kısmi alıntılar hariç olmak üzere hiçbir şekilde kitabın tümü yâda bir kısmı yayınlanamaz ve çoğaltılamaz.

Sayfa Düzeni&Dizgi

: St Clements University, Türkiye Enformasyon Bürosu

Kapak Tasarım Yayın ve Dağıtım Telefon Fax Web Adresi E-Posta Baskı

: : İzmir-1 Cd. No:33/31 Kızılay, Ankara : 444 1 659 : (0312) 4184599 : http://www.stclements.eu : info@stclements.eu : Matbaası

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


iv

St. Clements University Dekanı, Fahri Konsolos, PressGrup Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Yrd.Doç.Dr. Bilal Semih BOZDEMİR’e teşekkür ederiz.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


İÇİNDEKİLER Önsöz ............................................................................................................... ix Bitkilerin İnsan Psikolojisi Üzerinde Etkileri Var Mıdır? ........................... 1

Bitki Yani Botanik Bilimi Tarihine Bakış............................................... 3 Bitkilerin Oluşumu .............................................................................. 5 Bitkilerin Ve Bitki Popülasyonunun İnsan Fizyolojisi, Anatomisi Ve Psikolojisi Üzerindeki Etki Tarihi, Gelişimi Ve Şu Andaki Durumu ...... 7 İlk İnsanın Bitkiler İle Tanışması ........................................................ 10 İlk İnsanın Bitkilerden İstifadesi ........................................................ 11 İlk Bitkiler .......................................................................................... 12 Bitkilerin Şifa Olarak Kullanılması, Tarihi Ve Gelişimi ....................... 14 Bitkilerin Psikolojik Şifa Olarak Kullanılması, Tarihi Ve Gelişimi ....... 18 Bitkilerin insan psikolojisi üzerinde neden etkileri vardır? ............... 18 Bitkileri Oluşturan Mineraller ve Maden ve Minerallerin Psikolojik Etkileri ............................................................................................... 19 Bitkiler İnsan Psikolojisinde Ne Gibi Bir Etkiye Sahip Olabilir, Neden? 25

Bitkilerin Yetiştirilmeleri Ve Psikoloji ................................................ 28 Bitkilerin Kendi Psikolojileri Ve Psikoenerjileri ................................. 33 Çevresel Baskılara Karşı Bitkilerin Verdiği Tepkiler........................... 35 Bitkilerin Psikolojik Etkileri Pozitife Nasıl Çevrilebilir?...................... 36 Tohum Ekme, Çiçeklenme Ve Meyve Verme ................................... 39 Bitkilerin Psikolojik Etkileri Pozitife Nasıl Çevrilebilir? ........................... 40

Üretim ve Ekonomik Kazanç ............................................................. 41 Bitki Büyümesine Ve Verimine İlişkin Ek Maddeler .......................... 43 Büyüme Maddelerinin Çevresel Baskılarla Etkileşimi ....................... 44 Bitkiler İnsan Psikolojisinde Ne Gibi Bir Etkiye Sahip Olabilir, Neden? 47

EĞİR (HAZANBEL) .............................................................................. 47 CHHATİM (ALSTONİA SCHOLARİS) .................................................... 49 GÜZEL AVRAT OTU............................................................................ 50 BRAHMİ OTU .................................................................................... 52 CEZAYİR MENEKŞESİ ......................................................................... 53 EMBELİA............................................................................................ 55 EMBLİCA BİTKİSİ ............................................................................... 56 ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

v


vi

EUPHORBİA BİTKİSİ ........................................................................... 58 HİNT SÜMBÜLÜ ................................................................................ 61 YILAN KÖKÜ ...................................................................................... 62 YABANİ EBEGÜMECİ ......................................................................... 64 KANTAKARİ (KÖPEK ÜZÜMÜ) ........................................................... 66 DEMİRHİNDİ (HİNT HURMASI).......................................................... 69 KEDİ OTU .......................................................................................... 71 RUJ ÇALISI ......................................................................................... 79 PERVANE ÇİÇEĞİ( Rozet çiçeği) ......................................................... 83 GOTU KOLA OTU ............................................................................... 85 JAPON GÜLÜ ..................................................................................... 99 KESTANE ......................................................................................... 103 SAHİL SABAHI ÇİÇEĞİ ...................................................................... 105 KAŞINDIRAN AĞAÇ.......................................................................... 108 MELEK OTU ..................................................................................... 111 KÖPEK DİLİ OTU .............................................................................. 112 NANE............................................................................................... 114 HAVLICAN ....................................................................................... 115 ÇEMENOTU ..................................................................................... 116 KEDİOTU ......................................................................................... 117 HODAN BİTKİSİ................................................................................ 119 ŞEYTANTERSİ................................................................................... 120 AYNISAFA ÇİÇEĞİ ............................................................................ 121 AFŞAR OTU...................................................................................... 122 LOĞUSA OTU .................................................................................. 123 SKULLKAP OTU ................................................................................ 124 EĞRELTİ OTU ................................................................................... 125 TWİN LEAF OTU .............................................................................. 127 ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


BAMYA ............................................................................................ 128 YASEMİN ......................................................................................... 129 ÖKSE OTU ....................................................................................... 129 ÇARKIFELEK ÇİÇEĞİ ......................................................................... 131 OĞUL OTU....................................................................................... 132 SİYAH YILANKÖKÜ ........................................................................... 133 BAN OTU(ZEHİRLİ) .......................................................................... 134 IHLAMUR ........................................................................................ 136 SARI KANTARON ............................................................................. 137 FEVERFEW BİTKİSİ........................................................................... 138 ŞAHTERE OTU ................................................................................. 140 KULAKOTU ...................................................................................... 141 SU KARANFİLİ OTU .......................................................................... 142 PELİN OTU ....................................................................................... 144 Hangi Bitki Çayı Hangi Hastalığa İyi Geliyor? ......................................... 147

Kantaron Çayı ................................................................................. 147 Anason Çayı .................................................................................... 147 Ihlamur Çayı .................................................................................... 147 Limon Çayı ...................................................................................... 148 Melissa Çayı .................................................................................... 148 Papatya Çayı ................................................................................... 148 Rezene Çayı..................................................................................... 148 Yeşil Çay .......................................................................................... 148 Zencefil-Ihlamur Çayı ...................................................................... 149 Nane Çayı ........................................................................................ 149 Bu Psikolojik Etkilere Göre Yaşam Alanlarının Seçilmesi Mümkünmüdür Ve Nasıl Seçilmelidir? .................................................................................. 150 Çiçekler Ve Çevreye İnsana Verdiği Psikolojik Etkiler Nelerdir? .......... 161

Botanik Bilminin Psikoloji Bağlantısı ............................................... 161 Bitkilerin Yaradılışı Ve İnsan Yaradılışı Arasındaki Zaman Farkının Psikolojik İncelemesi ................................................................................... 164 Bitkilerin İnsan Fizyolojisine Etkileri ........................................................ 166 ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

vii


viii

Bitkilerin İnsan Anatomisi Bağlantıları, İnsanın Aslında Bitkileri Oluşturan Mineral Ve Kimyasallardan Oluşmuş Olması Gerçeğinin Psikolojiye Etkisi .......................................................................................... 170 Narkotik ve Bağımlılık Yapan Maddeler ve Psikolojik Etkileri .............. 179 Bitkiler Ve İnsan Psikolojisi Arasındaki Bağlantıların Kutsal Kitaplardaki Yeri................................................................................................................ 180 Psikolojimizi Daha Pozitif Ve Çevremizi Daha İyi Hissettirebilecek Şekle Getirmemiz İçin Neler Yapabiliriz? ........................................................... 184 Dünyadaki Değişik Botanik Alanları Ve Burada Yaşayan İnsanların Psikolojilerinin Karşılaştırılması ................................................................ 186 Yenilen Besinlerin Vücutta Sindirilmede İzledikleri Yol Ve Bu Sırada Meydana Gelen İnsan Psikolojik Değişimleri ........................................... 191 Her Vücut Sisteminin Bitkiler Ve Psikolojik Etkileri İle İlişkisi ............. 192 Hangi Vitaminler Bağışıklık Sistemini Destekliyor? ................................ 193 Vücudun Sistemlerinin Aslında Her Birisinin Birer Sistemsel Psikolojik Etkilerinin Olduğu Ve Bunun Bitkilerle Olan Alakaları ......................... 194 Çiçekler Konuşma, Sevgi Sözcükleri Ya da İlgiden Anlarlar mı, Nasıl Tepki Verirler, Nasıl Etkileniriz? ............................................................... 195 Her Bir Bitkiye Ait İnsan Psikolojisi Etkileri ............................................ 196

Depresyonun Bitkisel Tedavisi ........................................................ 197 Kadınlarda Cinsel İsteği Arttırıcı Şifalı Bitkiler................................. 198 Erkeklerde Cinsel İsteği Arttırıcı Şifalı Bitkiler................................. 199 Bitkiler ve Direkt Psikolojik Ekleri: .................................................. 200 Kaynakçalar: ................................................................................................ 201

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


Önsöz Elinizdeki çalışma, Canyon University’de devam eden Tıp (Naturapathy) Uzmanlığı eğitimim yanında, almış olduğum Psikoloji / Davranış Bilimleri derslerime istinaden, okuduğum Üniversiteden edindiğim bilgi, araştırma ve ödevlerimi birer kitap haline getirme isteğinden doğmuştur. Bu alanda, ödev ve derslerim konusunda bana yardımcı olan Üniversite çalışanlarına teşekkürlerimi belirtmek isterim. İlerleyen sayfalardaki bilgi ve araştırmaların bazıları, ek bölümde de belirttiğim üzere, ilgili kişilerin araştırmalarının ana dilinden (İngilizce’den) tarafımca tercüme edilmiştir. Bu çalışmanın bir ilk olması ve özellikle de uzmanlığımdan sonra benzerlerinin takip etmesi ümidiyle. Yrd.Doç.Dr. Bilal Semih Bozdemir

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

ix


x

“BİTKİLER VE ÇİÇEKLER VE PSİKOLOJİMİZ’’ ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin İnsan Psikolojisi Üzerinde Etkileri Var Mıdır? Cümlelerimize bir Çin atasözü ile başlamanın, bu akademik ancak halkımızın her kesiminden herkesi ilgilendiren ve kolay anlayabileceği, hayatında kolaylıkla uygulayabileceği çalışmamız için ilk kıvılcım, küçük bir ışık huzmesi olacağı kanaatindeyiz. Çin atasözü şöyle söylüyor: “Bir hafta mutlu olmak istiyorsan tatile çık, bir ay mutlu olmak istiyorsan evlen, bir ömür mutlu olmak istiyorsan toprakla uğraş, bir ömür mutsuz olmak istiyorsan insanla uğraş”. Konumuz, tatile çıkmanın bir haftalık mutluluk vereceği ve bir hafta sonrasında yaşam devam ettiği için tatile son vermeniz gerekliliği ile ilgili değil. Konumuzun evliliğin ilk ayının sizi belki de en mutlu olduğunuz zamanları size yaşatması, sonrasının o kadar mutluluğu size belki getirememesi ya da bunun aslında sadece ve tamamen psikoloji bilginiz ya da uygulamalarınız ile alakalı olduğu ile de ilgisi yok. Konumuzun, evet tüm insanların birer kendi içlerinde dünya oldukları ve tümünün bir ayrı psikolojileri olduğu ve onları çözmenizin ve anlamanızın ya da ortak tercih ve/veya seçenekleri belirlemenizde zorluklar yaşayacağınızın, belki de bunun mümkün olmadığını anlayacağınızın aslında matematiksel Per mutasyonlar ve olasılıklar kadar zor olduğu ile de alakası yok. Ama konumuzun, kendinizi mutlu hissetmeniz için bu atasözündeki asıl ibare gibi, toprakla uğraşmak ile yakından bağlantısı olduğunun alakası var. İnsanların psikolojiye ilgileri her geçen gün artmakta. Tabiidir ki bunda psikoloji ile ilgili bilimsel ve akademik çalışmaların her geçen gün hız kazanmasının etkileri büyük. Ancak psikoloji konusunda ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

1


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

2

yapılan çalışmaların çoğu, ya psikolojik kavramların “sanat sanat içindir” misali “bilim, bilim içindir varan bir iç döngüde anlaşılmazlığa varan ve alanı psikoloji olmayan insanlara hitap etme kabiliyetinden uzak olması; ya da psikoloji ile ilgili çalışmaların direkt direktiflerle kişilere talimat andırılması şeklinde yapılmakta. Hâlbuki bu döngüde yapılan araştırma sonuçlarının anlaşılabilir kalite ve özellikte sunulması ama açıklayıcı ve tercih edilebilir bir şekilde yapılmasının sağlanarak uygulamaya teşviki daha yapıcı olacaktır. Neticede psikolojiye ilgi duyan insanların bezdirilmeden, zorlaştırmadan ve günlük hayatta uygulayabilecekleri bilgilere ulaşabilmeleri, bilimsel açıdan da yeni akademisyenlerin sayısını bile arttıracaktır. İnsan psikolojisi ile ilgili elde ne kadar net ve kesin bilgi bulunursa, bu bilgiler günlük hayatta uygulanabilir ve anlaşılır olması kadar kişilerin kendilerini iyi hissetmelerinde önemli rol oynayacaktır. Çünkü psikoloji bilimine ilgi duyan ama psikoloji biliminden uzak bireylerin aslıda tam olarak istedikleri, işte o, kendini iyi hissetmek ve çevresindekilerin de kendilerini iyi hissetmeleri ile daha mutlu insanlar ortaya koymak, dolayısıyla mutlu insanlar arasında olmak talebidir. Bunun aynını ya da tersini uygulayan devleler ya da aşikâr veya gizli örgütler bile yüz yılı aşkın bir süredir bu konuda hızla mesafe kat ederken çok ilgili olmasak da insan olmamız sebebiyle sahip olduğumuz psikolojimizin gereği, bu bilimle ilgili bazı gerçekleri ve etkilerini, haytamızda olmazsa olmazları daha iyi irdelemeliyiz.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitki Yani Botanik Bilimi Tarihine Bakış Yukarıda bahsettiğimiz gibi, öncelikle amacımız bir psikoloji ödevini ya da sunumunu grevli olduğumuz kişi veya kurumlara vermek değil. Amacımız, öncelikle kendimizi daha iyi hissetmek. Sonra çevremizi daha iyi hissettirmek. Bunun için de temel bilgilerimizi gözden geçirip, süzerek yenilerini ekleyip öz bilgiyi konsantre etmeliyiz. Yapmamız gereken, psikolojimiz üzerinde önemli etkileri olduğunu düşündüğümüz, dünyadaki canlı cansız her nesneyi psikolojik açıdan daha iyi idrak etmek. Dünyanın oluşumu itibariyle insandan daha eski olan ve insan yaşamına olanak verecek ortamı hazırlayan bitkilerle ve bitkilerin insan psikolojisi ve psikolojik sağlığı ile olan alakaları ile başlamak yerinde olacaksa botanikten başlayalım. Dünyanın kuzeydeki en eski kayaçlarla hesaplanan yaşı 4,8 milyar yıl iken, okyanuslardaki en eski kurşun kalıntılarına göre 4,55 milyar yıl ve yarılanma sürelerine istinaden rubidyum elementinin stronsiyuma dönüşmesi süreci hesabına göre 5,5 milyar yaşında olduğu ortaya çıkmaktadır. 600 milyon yıl önce ise suda ilk tek hücreli canlıların oluşmaya başladığı ilk dönem yani ilkel zamana tekabül etmektedir. Birinci zaman olarak tabir ettiğimiz paleozoik zaman, kara bitkilerinin ortaya çıktığı, graptolith ve trilobit ile karakterize edilen, 375 milyon yıl süren bir çağ olarak kabul edilmektedir. Yine kömür yataklarının, bitkilerin bir sonrası orta dönemde olması mümkün olacağı bilgilerimize dayanarak bu dönemde oluştuğunu biliyoruz. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

3


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Mezozoik zaman yani ikinci zaman ise, günümüzden 65 milyon yıl önceye tekabül etmektedir. İklimlerin oluşmaya başladığı bu dönem de, ammonit ve dinozorlar ile karakterizedir. İki milyon yıl önce sona erdiği düşünülen üçüncü zaman yani neozoik ise 63 milyon yıl sürmüştür. Kıtalar ve bitki toplulukları bu dönemde şekillenmiş olup, bu dönem nummilet, mastadondur, elephas ve hipparion canlıları ile karakterizedir.

4

Biz şu anda dördüncü zaman yani kuaterner devrinde yaşamaktayız. İki milyon yıl önce başlayan bu jeolojik zaman, dört buzul döneminden oluşmaktadır (Mindel, Riss, Wirn, Günz). İnsanlar bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bu dönemi karakterize eden canlılar mamut ve insanlardır. Bu bilgilerin ışığında, gerek dünyanın oluşumu ve dünya üzerindeki nesnelerin oluşum sıralaması, gerekse bu oluşumun enerjik, psikolojik ve fizyolojik etkileme sırası ve dengesi üzerine araştırmalarımızı detaylandıracağız.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Oluşumu Bitkiler, yukarıda izlediğimiz üzere, üçüncü zamanda topluluk oluşturmaya başlamışlardır. Aslında bu, karbon döngüsünün de tam idrak edebildiğimiz bugünkü şekle gelmesinin ilk adımlarıdır. Karbon döngüsü önemlidir, zira insan dahil memeli organizmaların yaşayabilmesi için gerekli ortamdaki oksijenin sağlanması yani fotosentez hayati açıdan önem teşkil etmektedir. Yine belirtmekte fayda göreceğiz ki, fizyolojisi düzgün olmayan örneğin oksijen konusunda sıkıntı çeken ya da sıkıntılı bir ortamda olan bir bireyin psikolojisinin normal düzeyde olması bile beklenemez. Yani, bitkilerin oluşma döngüsünün tamamlanarak tam olarak şu anda gördüğümüz bitki popülasyonlarının var olduğu dönem, aslında insanın yaşayabileceği ortamın hazırlandığı dönemdir. Bitkilerin ve bitki çeşitliliğinin evrim ya da başka teorilerle açıklanması da mümkünken asılolanın, yukarıdaki gibi fotosentez dengesi ile başladığını söylemek uygundur. Diğer canlılardan önce dünyada bitkiler vardı. Zaten bitkiler olmasaydı diğer canlıların olması da beklenemezdi. Fotosentez yapabilen ilk tek hücreli bakteriler olan siyanobakteriler ilk defa yaklaşık 3,5 milyar yıl önce evrimleşmiştir. 2,8 milyar yıl öncesine kadar sayılarını iyice arttırmışlar ve bizlere trilyonlarca fosil bırakmıştır. Bu durum, dünyadaki oksijen miktarının birden bire artmasına sebebiyet vermiştir. Bu yoğun oksijen ile birlikte, oksijensiz solunumdan, oksijenli solunuma doğru bir yavaştan kayma gözlenmiş ve oksijenli solunum yapan canlıların sayısında her geçen gün artış meydana gelmiştir. Bu arada oksijenin en başlarda tüm hayvanlara bir zehir etkisi yaptığını ve pek çok türün oksijen sebebiyle yok olduğunu belirtmek gerekir. Daha sonra, Endosimbiyotik Teorisine göre ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

5


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

6

ökaryotların evrimleşmeye başlamasıyla, siyanobakteriler serbest olarak işlev görmekten çok, diğer hücrelerin içerisinde bir organel olarak işlev görmeye başlamışlardır. Bu önemlidir, zira burada, bakteriler artık birer organ olarak hareket etmeye başladığını görüyoruz. Zira oranlar ileride sistemleri, sistemler ise bünyeleri teşkil edecektir. Daha sonraları, Kambriyen Patlaması döneminde çok hücrelilik gelişmeye başlamıştır. Bitkiler ilk defa, ordovisyen döneminde sadece suda var olmak yerine karaya çıkmışlardır. Bu dönem, 450 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Silüryen Dönemde yani 420 milyon yıl önce ise bitkilerin üremelerinde müthiş bir hızlanma görülmektedir. Bu hızlanma, bitkilerin çeşitliliğine de aksetmiştir. Bu çeşitlenme, İskoçya'da bulunan Rhynie Silisi denen fosil yatağında çok net bir şekilde görülmektedir. Bitkilerin çeşitliliğine, günümüzde bile uygulanan aşılama çok basit bir örnek teşkil eder. Ancak ileriki zamanlarda hayvanların çeşitliliğinin artması, yine bitki büyüme hızını ya da çeşitliliğini ve popülasyon bölgelerini de yakından tetikleyecek ve etkileyecektir. 370 milyon yıl önce ise kökler ve yapraklarda değişiklikler olmaya başlamış, tohumlu bitkiler ortaya çıkmıştır. Böcek türlerinin yüzde 70’ini yok eden Permiyen-Triyasik Kitlesel Yok Oluş, bitkilerin evrimini dahi durduramamıştır. Günümüzdeki çiçeklerin ilk ilkelleri ise, 130 milyon yıl önce Erken Kretase Dönem ‘de şekillenmeye başlamıştır. Yine 40 milyon yıl önce otlar evrimleşmiş ve Dünya’nın dört bir yanına yayılmışlardır. Bu başarılarının arkasında boyutlarının küçük olması, düşük karbondioksit seviyelerinde hayatta kalabilmeleri, yatmaktadır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bitkiler, hayatta kalabilmeleri için insanlardan önce yaratılmalıydı. Bitkilerin insan besini olarak mümkün olmaları ile insan yaşamı için altyapı hazır demekti.

Bitkilerin Ve Bitki Popülasyonunun İnsan Fizyolojisi, Anatomisi Ve Psikolojisi Üzerindeki Etki Tarihi, Gelişimi Ve Şu Andaki Durumu İlk insanın, koşullar gereği sadece bazı bitkilerle ve bazı koşullarda beslenmesi zorunluluğu, günümüzdeki teknolojinin verdiği imkânlarla karşılaştırıldığında şanslı bir dönemde olduğumuzu bize hatırlatmaktadır. Havva’nın yediği elma sebebiyle Adem’in cennetten kovulması, elmanın ne kadar eski bir meyve olduğunu da bize anlatmaktadır. İnsanoğlunun ateşi ilk bulması, onun etin lezzetini anlamasını sağladı olarak anlatılır ilk tarih dönemleri kitaplarında. Ancak hayvanları evcilleştirmeleri ve bitki kültürlerinin oluşturulması ilk çalışmaları ise daha yeni tarihlere, binlerle ifade edilebilecek yıllara tekabül etmektedir. Tarımsal faaliyetlerin ise on bin yıl öncesine denk geldiği kabul edilmektedir. Tarımsal faaliyetlerin artması ise nüfusun artması ile hız kazanmıştır. Bazı arkeolojik kazılarda (örn. Güneydoğu Anadolu Çayönü), bazı yabani buğday formlarına ait tohum örneklerine rastlanmıştır. Başlangıçta taneler çiğ olarak yenirken ya da tahıllar hamur haline getirilenken, kızgın taşların üstünde pişirilerek ekmek yapılmıştır. Buğday, arpa, yonca, soğan, sarımsak, üzüm, lahana, havuç, bezelye ve armut gibi bitkilerin anavatanını Anadolu olduğu bilinmektedir. Yine, insanların yaşama alanları tercihlerinde hayvancılık ya da tarım, yani en işle iştigal ediyorlarsa o işin iyi ve doğru, verimli şekilde yapılabileceği alanları ve bölgeleri tercih etmeleri doğaldır. Dolayısıyla tarım ile uğraşan toplumlarla, madencilik veya hayvancılık ile uğraşan ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

7


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” toplumların psikolojilerinin, yaklaşım ya da hayat tarzlarının birbirinden farklı olduklarını görmekteyiz. Hayat tarzı sosyal yapı ve kültürü, dolayısıyla yeni nesilleri de etkilemektedir.

8

Bitki, yiyecek, meyve ya da sebze çeşitliliğinin bol olduğu toplumlardaki bireylerin psikolojik durumları, diğerlerinden değişik olmaktadır. Bunun ekonomik denge ile de ilişkisi bulunmaktadır. Örneğin dışa bağımlı veya ithalata dayalı ülkelerde gelirin gider ya da günlük temel tüketimi karşılayamaması, bireylerin refah seviyesini dolayısıyla psikolojilerini olumsuz etkilemektedir. Burada, düşük gelirin birey psikolojisini, özellikle refah seviyesi yüksek olan bir ülkede daha olumsuz etkilediğini görmek gerekir. Yani birey, gelir seviyesinin normal olduğu bir ülkede daha rahat yaşayacak, psikolojisi de o derece iyi olacaktır. İnsan psikolojisine faydalı olduğu düşünülen, tespit edilen ya da varsayılan ürünlerin ve bitkileri, sebze ya da meyvelerin, insan fizyolojisini de pozitif etkilediği gerçektir. Örneğin meyve ve çerezler, insanda psikolojik ve fizyolojik olumlu etkiler oluşturmaktadır. Ünlü ressamların “meyve tabağı portlerinden” kendimizi iyi hissettirecek dokunuşlar bu sebeple bizde güzel etkiler bırakabilmektedir. Paul Rezanne, yine bu konu üzerine yaptığı resim için “derinliği kullandım” ifadesinde bulunmuştur. Bitkilerin değişik coğrafyalarda yetişerek dünyanın değişik ırklarına dağılımındaki günümüz teknolojisi sayesindeki kolaylık, bitkilerin, sebze, meyve ve çiçeklerin, hatta onların esanslarından ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” yapılan parfümlerin tüm dünyaca tanınması ve bu psikolojik faydalarından istifade edinilmesinde önemli bir etkiye sahiptir. Kimyasalların kullanıldığı bitkiler ya da sebze ve meyveler, kanser gibi birçok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Doğal tüketim malzemeleri ise, bu riski bertaraf edebilmektedir. Örneğin kivi, C vitamini deposu olmasının yanında iştah açar. Aynı zamanda C vitamini içeren portakal, havuç, yeşil biber ve maydanoz da iştahsızlığına kuşburnu çayı gibi iyi gelir. Netice itibariyle iştahsızlık problemi olan bir hastanın psikolojisinin de normal olması beklenemez. Her ne kadar ileride direkt psikolojik etkilere değineceksek de, dolaylı fizyolojik etkiler ya da yan etkileri önemsemeliyiz. Kendinizi halsiz ve yorgun hissettiğinizde ya da stresli bir dönemde iseniz süt önerilmektedir. Kolesterole karşı yağsız süt içmeye özen gösterilmelidir. Süt aynı zamanda dişlere de çok iyi gelir ve sakinleştirici özelliği vardır. Psikolojik olarak çökmüş, kendisine olan güvenini yitirmiş bir ruh halinde olan bireyler mutlaka balık tüketmelidir. Sadece balıkta bulunan fosfor, kendine olan güveni sağlamlaştıracaktır. Aynı zamanda kuru baklagiller de önerilmektedir. Sinirli olunan dönemlerde bol miktarda marul, maydanoz, adaçayı, yeşil çay, fındık ve ceviz tüketmelidir, aynı zamanda kırmızı et, kahve ve sigaradan mutlaka uzak durulmalıdır. Kereviz ve enginar hayal kırıklığına iyi gelmektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

9


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

İlk İnsanın Bitkiler İle Tanışması İlk insan, bitkilerde öncelikle hangilerinin yeneceği, konusunu merak etti, sonrasında hangilerinin şifalı olabileceği konusunda çalışmalar yaptı. Tarıma başlandıktan sonra, geçen 10.000 senede, önce tohumu ne zaman tarlaya atacağını öğrendi. İnsanın bitkilerle alakalı öğrendikleri, besinleri hakkında bildiklerimizden daha fazla ve daha doğru değildi. Yanıt veremediğimiz sorulara ise mitlerden ibaret bilgilerle ulaştık. 10

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

İlk İnsanın Bitkilerden İstifadesi

Ayçiçeğinin anavatanı da yine Peru ve Meksika gibi Güney Amerika ülkeleridir. Pamuk, anavatanı Orta Amerika olan ve tarihin çok eski devirlerinden beri tarımı yapılan bir bitkidir. Patates, yine bir Amerika kıtası orijinli bitkidir. Çayın anavatanı Çin'dir. İncirin anavatanı Akdeniz ve Ön Asya'dır. Portakal, mandalina ve limon gibi turunçgiller bitkilerin anavatanı Çin ve diğer Uzakdoğu ülkeleridir. Üzümün anavatanı da Anadolu'dur. Bugün dünyada üretilen 140 civarındaki meyveden 75 kadarı Anadolu'da üretilmektedir. Tüm bu çeşitlilik ve üretim ve tanıma ve tüketim kolaylığı, teknoloji ve günümüz kolaylıkları ile gerçekleşmektedir. 11

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

İlk Bitkiler İlk insandan beri bitkiler, yiyecek, dekorasyon, esans vb. Amaçlarla kullanılmaktadır. En eski yemeğin çorba olduğu ve buğday ve bulgurdan yapıldığı arkeolojik kayıtlardan anlaşılmaktadır. Dünyanın en eski çiçeğinin manolya olduğu bilinmektedir. Ayrıca evrimini tamamlayan ilk canlı da manolyadır, manolya ağacı diken kimsenin sevgiyi bulacağına da inanılmıştır.

12

İlk bitkiler, genellikle merak konusu yenilmişlerdir. Birçok deneyimden sonra bitkilerin zehirli ya da faydalı oldukları sınıflandırılmıştır. Bu kolay olmamıştır, birçok insan bu uğurda canlarından olmuştur. İlk insanların, hayvanlara tuzak kurulmasında ya da ok zehrinde kullanmak suretiyle, bitkilerden faydalanmaya başladıkları bilinmektedir. Böylece yiyecek ihtiyaçlarını karşılayabilmişlerdir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Şifa Olarak Kullanılması, Tarihi Ve Gelişimi

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

13


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Şifa Olarak Kullanılması, Tarihi Ve Gelişimi “Şifalı bitkilerin tarihi, insanlığın yaratılışından itibaren başlar”. Şifalı bitkilerin kullanılmaya başlanması, M.Ö. 3000 ‘li yıllara dayanır. MEZOPOTAMYA UYGARLIĞI Sümer, Akkat ve Asur Uygarlıklarında, M.Ö. 3000 yıllarında, saklanmış olan tabletler ve diğer tabletlerin bulunup okunması sonucu tedavinin rahipler tarafından yapılmakta olduğu ortaya çıkmıştır. İlaçların önemli bir kısmı bitkisel lapa merhem, şurup olarak hazırlanmıştır.

14

HİTİT UYGARLIĞI İ.Ö 2000 yıllarında Orta Anadolu’ya yerleşen Hititler’ in tıbbı ve ilaçları hakkındaki bilgilerimiz Hitit devletinin baş şehri olan, Boğazköy (Hattuşaş) da bulunmuş olan Hitit arşivindeki tabletlere dayanmaktadır. Mezopotamya tababetindeki kayıtlara göre reçetelerde adamotu, alıç, arpa, badem banotu, buğday, defne, dişotu, hardal, haşhaş, üzüm benzeri bitkiler ve meyvelerin yanı sıra reçetelerde birçok bitkisel ilaç bir arada kullanılmaktadır. Madensel maddelere az da olsa rastlanmaktadır. Her reçetenin sonuna ¨ böylece hasta iyi olacaktır ¨ cümlesi ile tamamlanır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” GREK UYGARLIĞI Akdeniz’in doğu kıyıları ve adalarda oluşmuş Grek Uygarlığının, Mezopotamya ve eski Mısır ile yakın ilişkileri bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu dönemde Hippocrate ( İ.Ö.460 – 377 ), Thephasraste ( İ.Ö.370 – 287 ) Eserleri İstanbul ve Paris’ te bulunmaktadır. Bunlar 3000 civarında olup İstanbul arkeoloji müzesindedir. MISIR UYGARLIĞI İlaçlar ve tedavi ile ilgili papirusların en önemlisi İ. Ö. 1550 yıllarında yazıldığı tahmin edilen ebers papirusu’dur. Bu belge Alman Egiptologo Gebers tarafından Teb’de Elassaifin mezarında bir mumyanın bacaklarında bulunmuştur. Bu belge 110 sayfa 700 kadar bitkisel ve madensel durog ve 800’den fazla reçete taşımaktadır. Acımarul, Ada soğanı, Ardıç meyvesi, Hardal, İncir, Kişmiş ve Nar kabuğu gibi bitkilerin ve meyvelerin adı geçmektedir. Halen bu tabletlerin bir kısmı Amerika’da Pansilvanya üniversitesinde, İngiltere’de British Museume' da, İstanbul arkeoloji müzesinde bulunmaktadır. ROMA VE BİZANS UYGARLIĞI Roma – Bizans dönemlerinde bitkisel drogları toplayan satan ve bunlardan ilaç veya kozmetik preparatlar hazırlayan birçok meslek grupları bulunuyordu. Roma – Bizans döneminin tanınmış hekim eczacıları pek çoktur.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

15


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” İSLAM UYGARLIĞI Arap veya Acem dili ile yazan Müslüman toplulukların meydana getiren eserler 800 -1100 yılları arasında en yüksek noktasına erişmiştir. Müslümanlar tarafından ilk hastane ElvelitBin Abdülmelik tarafından 706 yılında ( 88 Hicri ) Şam’da kurulmuştur. Sonradan Mısır, Suriye, Irak ve Anadolu' da birçok hastane kurulup çalışmaya açılmıştır. İslam tababeti geniş bir biçimde, Hint hekimliğine dayanmaktadır. İslam hekimleri bilhassa Glenus’ un kitaplarından yaralanmıştır. İslam hekimleri bitkisel ilaçlar ile tedaviye çok önem vermişlerdir. İslam uygarlığı geldikten sonra Buruni, İbni Sina, İbni Baytar, El Gafiki, Davut Al-Antaki gibi büyük hekimler vardır. 16

SELÇUKLU UYGARLIĞI Anadolu Selçuk uygarlık dönemi 1071 – 1308 yılları arasında iki yüzyıl sürmüştür. Bu kadar kısa sürede Anadolu’da büyük şehirlerde sağlık tesisi (Bimaristan Maristan, Darülafiye ve Darülşifa) kurmuşlardır. Bu sağlık kuruluşları sağlam binaları, yeterli hekim, eczacı ve sağlık kadrosu olan tam teşekküllü hastaneler durumunda idiler. Selçuklular döneminde kullanılan bitkisel ilaçlar ve ilaçlar hakkında özel araştırmalar bulunmaktadır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

OSMANLI UYGARLIĞI Osmanlı tababeti genellikle Selçuklu ve İslam tababeti bir devamıdır. Osmanlı uygarlığı ilk dönemlerinde tıbbi bitkilerle ilgili en mühim kaynak İbni Baytar’ın eserinde Türkçe çevrileri yaparak sonradan Calinos, İbni Sina, İbni Baytar ve Razi gibi yazarların eserlerinden yararlanılarak Türkçe kitaplar önem kazanmıştır. Osmanlı padişahları bu işe çok önem verirmiş ve bu dönemde yaşayan Evliya Çelebi gibi kişilerden faydalanılmıştır. 1909 yılında İstanbul Tıp Fakültesine bağlı olarak kurulan eczacılık okulunun öğretim programına bitkisel ilaçları öğretmek amacıyla “Farmakognozi” ismi altında bir ders konulmuştur. Hekimlerin kontrolü altında çalışan personel vakfiyelerde ¨ Eşribe ¨ “ Aşşab“ gibi isimler verilir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde insan sağlığı için kullanılan ilaçlar, aletler ve kitaplara ait örnekler ise 1962 yılında İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi bünyesinde kurulmuş olan “ Türk Eczacılık Müzesi’nde bulunmaktadır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

17


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Psikolojik Şifa Olarak Kullanılması, Tarihi Ve Gelişimi Bitkilerin psikolojik faydaları ile ilgili ilk deneyimlerin, özellikle keyif veren bitkilerin kullanılması ile başladığını ifade etmek yanlış olmaz. Örneğin tütün, haşhaş gibi bitkilerin bireyin geçici mutluluk yakalaması için kullanıldığı bilinmektedir. Bu, bazı bitkilerin kullanımının bağışıklık meydana getirdiğini de doğrulamaktadır. Özellikle bu amaçla yapılan tıbbı müdahale ve ilaçlar ya da kürlerin de devlet kontrolünde olması bu sebepledir. 18

Bitkilerin insan psikolojisi üzerinde neden etkileri vardır? Bitkiler aslında doğadaki ve topraktaki maden, mineral ve tuzlardan oluşmaktadır. Aslında, her maden ve mineralin insan sağlığı ve psikolojisi üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Bitkiler, bu maden, mineral ve tuzlara, belirli bir kıvamın oluşması ve düzenli bir periyodun işlenmesi sürecinde, gerektiği kadar istifade ederek bu maddeleri kullanmakta ve kendi formasyonlarını tamamlamaktadırlar. Bireylerin ihtiyacı ölçüsündeki bu tamamlanmış formasyon, ilgili bitkinin bulundurulması tüketilmesi, eczacılık yoluyla ilaç haline getirilmesi ya da dekorasyon malzemesi olarak kullanılması yoluyla aslında bireye doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Aslında bir başka deyişle ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” bitkilerden alınan minerallerin aynı ölçü, birim ve formasyonda sentetik olarak alınması da benzer sonuçlar meydana getirir. Bu iki yöntem arasındaki tek fark, doğal formasyon ya da yapay işleniş arasındaki zaman, süre. ortam vb. Detaylardır. Ancak bir bitkinin bu mineralleri kendi yöntemleri ile değerlendirmesi yöntem ve süreci, yapay ortamlarda genellikle ya mümkün olmaz ya da kısmen mümkün olur. Yani, bitkiler bize, aslında psikolojik ya da fizyolojik olarak ihtiyacımız olan şu ana kadar keşfettiğimiz ve ileriki tarihlerde keşfedeceğimiz tüm şifaları kendimizi iyi hissetmemiz yöntemlerini aslında doğanın kendilerine verdiği ve kullandıkları doğa imkânları ile sunarlar. İşledikleri malzemeleri bize değişik renk, sunum ve lezzetlerle verirler. Örneğin soğan ve patates arasındaki tek fark, sadece tatlarıdır, ikisi hemen hemen aynıdır.

Bitkileri Oluşturan Mineraller ve Maden ve Minerallerin Psikolojik Etkileri Şifalı taşların doğal şifa enerjisi olarak kullanılmasının tarihinin eskilere dayandığı görülmektedir. Şifalı taşlar, vücudun negatif enerjisini çıkarıp, vücuda pozitif enerji aktararak hastalığı tedavi ettiği gibi vücudu hastalığa karşı koruduğu bilinmektedir. Şifalı taşlardan bu şekilde pozitif etki elde edilmesi yöntemleri, geleneksel Asya felsefesinde, hayat enerjisinin girdapları olan yaşam enerjisi (chi veya qi) ve çakra kavramına dayanmaktadır. Şifalı taşlar, sık sık astroloji, kehanet, reenkarnasyon ve modern büyücülük gibi alanlarda uygulama alanı bulmuş, Atlantis (kayıp ülke), zeki dünya dışı yaşam ve inançlar bile bu uygulamaya dahil olmuştur. Alternatif tedavide ise şifalı taşlar işe yaramaz olarak görülmektedir. Ancak gerek fiziksel gerekse psikolojik olarak istifade edilen tüm eczacılık malzemelerinin ve temel kullanım kimyasallarının aslında birer maden veya mineral oldukları ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

19


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

20

gerçeğine göre şifalı taşlar kavramı mantıklı ve aslında başvurulması gereken bir yöntem olarak görülmektedir. Şifalı taşlar üzerinde birçok bilimsel çalışma yapılmıştır. Bu yapılan çalışmaların kimyasal mineral tabanlı yani yine farmakolojik çalışmaların temelini teşkil eden doğan mineral ve madenler olduğunu görmek gerekir. Bu taşların pozitif, negatif veya terapötik hiç bir değerinin olmadığı varsayılsa bile tüm maden ve mineraller ve taşlar aslında bir farmakolojik malzemedir. Şifalı taşların kimyasal bileşimi ya da rengine göre bir hastalığı tedavi ettiği kötü kozmik enerji akımlarını engellendiği iddia edilmektedir. Bu iddia, eğer ilgili taş o birey ya da ortam için gerekli kimyasalları, mineralleri ya da tuzları içeriyorsa elbette gerçektir. Zira miral ya da tuzlar kimyasal malzemelerin ve farmakolojik ilaçların hazırlanması esnasında eser miktarlara paylaştırılacak, öğütülecek ya da belirli sıcaklıklara veya kimyasallara maruz kalacaktır; ancak doğal prizmatik yapıları ya da kristalleri zarar görmedikçe belirli ışık, ses veya elektromanyetik dalgaların yansıtılması, emilmesi veya süzülmesi gibi işlevleri ile doğal olarak daha işlevlerini kaybetmeden mantıklı yollarla kullanılabilecek özelliklerde olacaklardır. Fakat bilimsel düzeyde, hastalıklara kötü kozmik enerji akışının neden olduğuna dair hiç bir kanıt henüz saptanmamıştır. Buna dair şahsımızca da bazı araştırmalara devam etmekteyiz, sizlerle en kısa zamanda paylaşmaktan mutluluk duyacağız. Bu taşlar kaplıcalarında çok popülerdir ve New Age sağlık kliniklerinde, sık sık masaj ve Reiki gibi ilgili uygulamaların içine dahil edilir. Rahat bir ortamda ek olarak kullanılan bu şifalı taşların değil de rahat bir ortamın fiziksel (veya ruhsal) iyileştirmeye katkı sağladığı bilinse de şifalı taşlarda psikolojik rahatlamaya katkı sağlayabilir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Şifalı taşların bileşimi fosfat, bakır ve silikatlardan müteşekkildir. Bu taşların kimyasal açıdan durduğu yerde şifa olduğu söylenemez. Şifalı taşlar, Doğu felsefelerinde bahsi geçen totem vb. öğelerin yaşam enerjisine arabuluculuk yapan örneğidir. Farklı yorumlara rağmen, örneğin ametistin bağırsaklar için avantürünün kalp için, sarı topazın zihinsel netlik için ve menekşenin de vücudun yedi çakra noktası ile ilişkili olduğu söylenir. Bu taşlar, genelde vücudun çakra noktalarına konulur. Bu taşlar bahsi geçen noktalarla ilişkili enerji dengelerini düzenlerken hasta iyileşir. Kristal taşlar da, bazı kültürlerde var olan muskayla aynı amaçla kullanılmaktadır. Tarihte, bazı taşların mistik şifa sunduğu düşünülmüştür. Bu taşlar takı halinde alışveriş amacıyla ticari yelpazede geniş bir yer almaktadır. Amber: Şifalı taşlar Amber taşı Hafıza kaybına yardımcıdır, vücudu arındırır, baş ağrısını hafifletir. Düşünce bozukluğu, kemik ve kalp sorunlarını giderir, Amber, stres ve sakinleştirici özelliği ile bilinir. Ametist (Amethyst) : Uykusuzluk sorunlarını azaltır. Ametist, meditasyon, huzur, denge, cesaret ve iç güç taşı olarak kabul edilir. Aquamarine : Akuamarin ayrıca, korku salan sinirleri yatıştıran ve zihinsel açıklık getirmesiyle bilinir. Garnet : ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

21


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Romantik aşk, tutku, duygusallık ve samimiyeti teşvik etmesiyle bilinmektedir. İnci (Pearl) : Sinirler üzerinde yatıştırıcı özellikleri ile bilinir. İnci saflığın ve masumiyetin simgesidir, kötü düşüncelerden arınmaya yardımcı olduğu söylenir. Lapis : Uykusuzluk ve depresyonu hafifletilmesine yardımcı olur. Lapis ayrıca açıklık, doğruluk ve yaratıcılığı teşvik etmesiyle bilinir. 22

Oniks (Onyx): Çakra ile ilişkilidir. Bedenimizde hormon salgılayan bezlerin hormon üretimini uyarırlar. Oniks taşının manevi ilham ve duygular üzerinde kontrol getirdiği düşünülmektedir. Peridot : Şifalı taşlar Peridot kristal İlişkilerde stres, öfke ve kıskançlık duygularını bastırır. Peridot, yaşlanmayı yavaşlatır, bolluk ve refah sağlar. Ruby : Pozitif duygulara yardımcıdır. Ruby, dürüstlük, bağlılık, ve mutluluğu artırması ile bilinmektedir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Safir (Sapphire) : Yaratıcı ifade ve iç barış için bir meditasyon taşıdır, Safir, kişisel ifadeyi sağlar ve ağrıların hafifletilmesine yardımcı olur. Sitrin (Citrine) : Sitrin başarı, bolluk ve net düşünmeyi teşvik etmektedir. Topaz : En güçlü şifalı taşlardan biridir. Topaz duyguların dengesini kolaylaştırır ve açgözlülüğe karşı bir koruma sağlar. Turkuaz (Turquoise) : Turkuaz bir şifa ve dengeleme taşı olarak bilinir. Özellikle Orta Asya kültüründe çok önemli yere sahiptir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

23


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

24

Bitkiler İnsan Psikolojisinde Ne Gibi Bir Etkiye Sahip Olabilir, Neden?

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkiler İnsan Psikolojisinde Ne Gibi Bir Etkiye Sahip Olabilir, Neden? İnsan, yaşamına devam edebilmesi için beslenme gereği duyan canlılardan birisidir. Beslenmesi için bitkilerden faydalanmalıdır. Bitkiler, insanın yaşamında sadece beslenmek maksadı ile bulunmazlar. Bitkiler, dekor, yaşamı daha yaşanılır hale getirme, giysi, barınma vb. maksatları ile de kullanılır. Bitkilerin kullanımlarında tercih genellikle bunların kullanılmışlığı, renkleri ya da kokuları ile gerçekleşir. Ekonomik olup olmamaları da yine bir tercih sebebidir. Çevresel Etkileri, Yetiştirilme Talebi ve Tıbbi Amaçlı Olanlarla Karşılaştırma Örnekleriyle Bitkiler Bitkilerin insan yaşamındaki etkileri ile ilgili çalışmamıza, özellikle bu konuda en çok araştırma ve incelemenin yüzyıllardır yapıldığı ve geliştirildiği Hindistan ile devam etmekteyiz. Aşağıdaki kısa bilgi, tarımda bitkiler ya da botanik bilimi ile iştigal etmemin, sadece botanik bilimi ya da tarım faaliyetleri için yeterli olmadığının, aynı zamanda tıbbi ve farmakolojik bitki yetiştiriciliğinin de yoğun bir ilgi talep ettiğinin altını çizmekte, Türkiye gibi ülkelere referans ve örnek tekil etmesi de temenni edilmektedir. Hindistan toprakları, çok eski zamanlardan beri, ilkim şartlarındaki büyük çeşitlilik sebebiyle değerli Tıbbi Bitkiler Dünyasının hazine evi olarak ünlenmiştir (Padulosi et.al., 2002, Jobhar et.al., 2). ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

25


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bununla birlikte, ekolojik azalma dahilinde ikiye katlanan nüfus patlaması ormanlarda ve doğal bitki örtüsünde önemli derecede azalmalara sebep olmuştur. Bu nüfus patlaması, birkaç iyileştirici değeri olan bitki türünün varlığını tehdidi konusunda zirveye ulaşmıştır. Bundan dolayı, tıbbi bitkilerin biyolojik çeşitliliğinin daha fazla gelişimi ve korunması doğrultusunda etkili stratejiler edinmek için uyarıların sayısı arttırılmıştır. (Fronz, 1993; Brucher, 1985; Sdrroder, 1998). Bu bilimsel bilgilerin tıbbi bitkilerin kültürlenmesi, yetiştirilmesi ve geliştirilmesi için muazzam bir öneme sahip olduğu kabul edilmektedir. (Singh et.al., 2003, Jakhar et.al., 2003).

26

Bitki üretiminde yer alan biyolojik süreçlerin yapısını anlama üzerine yapılan bu tür araştırmaların öneminden dolayı, bu tür çalışmalardaki bilimsel açıdan verilen önem attırılmıştır. Canlı bilimlerinin bilim dalı, bitkileri, onların fiziksel, kimyasal ve canlılığa ait ortamlarını içeren organizmalar arasındaki karşılıklı ilişkinin yapısını anlamak için yeni bir bakış açısı oluşturmuştur (Larcher, 2002). Bitkilerin büyümesindeki çevresel etkenlerin etkisi yüzyıllar boyunca gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, bitki gelişiminin çeşitli aşamalarındaki bu tür etkilerin miktar ölçümündeki etki yakın tarihli bir kaynaktır.(Nilsen and Orcutt, 1996). Tarım ve bahçecilikteki bu tür gözlemlerin uygunluğu birkaç defa tekrarlanarak vurgulanmıştır - Villareal (1980), Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerde bitki üretiminin gelişmiş ülkelerdekinden daha az olduğunun farkına varılmıştır. Bunun sebebi önceliğin tıbbi bitkilerden çok tahıllara ağırlık verilmesidir. Sen (1977), Brady (1980) ve Coulter (1980) görüşleri de yukarıda adı geçen durumları desteklemektedir. Kramer (1980), istenilen sonuçta ürün elde etmek için bitkilerin fizyolojik süreçlerinin ekolojik karakteristik özellikleri doğrultusunda incelenmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bitkilerin çevresel baskılara maruz kalma olasılığının olduğu tropikal kuşak ve dönence altı ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” bölgelerinde çevresel tarımı düşündüğümüzde, bu tür incelemelerin önemi artmıştır (Alvin and Kozlowski, 1977; Sen and Bansal, 1978; Larcher, 2002). Geleneksel ürünlerin geliştirilmesinde Hindistan’ın ilerlemesi bizler için bir onur meselesidir. Bununla birlikte, Hindistan sosyal ekonomisinde tek bir yerden elde edilen tıbbi bitkilere biraz önem verilmesi gerekmektedir (Jakhar et.al., 2003). Onlar, geleceğin Hintli çiftçileri için önemli ürünler durumuna gelebilecek bir takım tıbbi bitkiler üzerinde temel ve uygulamalı araştırmalar için çalışma üstlenmeyi desteklemişlerdir. Son zamanlarda ticari tarım altında elde edilen birkaç bitki haricinde, Hindistan eczalığında etken madde olarak kullanılan bitkilerin çoğu genellikle yabani kaynaklardan elde edilmektedir ve Hindistan ormanlarından elde edilen bu tıbbi bitkilerin devamlı çıkarımı Hindistan’ın bu paha biçilemez zenginliğinin oranını tükenmektedir (Grupta, 1977; Jan, 1979; Jain and Sastry, 1982; Sarin, 2003). Atal ve Kapur (1982) ve Swaminathan (1982), tarımı yapılan tıbbi olarak değerli bitkilerin birçok türüne duyulan ihtiyacı desteklemektedirler. Tıbbi bitkilerin başarılı bir şekilde yetiştirilmesi ve kültürlenmesi için, çevresel biyolojik incelemelerin değeri tekrar tekrar vurgulanmaktadır (Kavaljian, 1980; Jain and Sastry, 1982). Krishnan (1980), eczacılıkta kullanılan ilaçların belirlenmesinden sonra, çevresel fizyologların hemen devreye girdiğinden bahsetmiştir. Farmakolojik çalışmalar, tıbbi bitki kültürlenmesi programı doğrultusundaki ilk görev olduğunu vurgulamıştır. Buna göre, bir takım kısıtlamalar haricinde, üzerinde çalışılan sebeplere istinaden, değişken tohum çimlenmesi, uzatılmış ürün süresi ve zor üreme temel önceliklerle ilgilidir. Tıbbi bitkilerin bir kaçının örneğini verdikten sonra (Atropa, Rauwolfia, Catharanthus ve Papaver içeren), söz konusu çeşitli çevresel baskı altındaki bölgelerin tarımsal iklimleri etkilediği vurgulamıştır. Bu şekilde elde edilen bilgi, bitki geliştirme programı için büyük ölçüde önemli ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

27


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” olacaktır. Benzer bakış açıları, Sahu (1979), Nickell (1982), Parson (1982) ve Covil et.al., (2002) tarafından açıklanmıştır.

Bitkilerin Yetiştirilmeleri Ve Psikoloji

28

Ashwagandha ve kırmızı tefrosiya, Allopathic (Jain, 1979), Homeopathic (Sanyal,1982), Unani (Israeli, 1982) ve Ayurvedic (Dastur, 1970) ilaç için kullanılmaktadır. Birkaç alan haricinde, bu iki tür, Hindistan’ın eczacılık sanayisi ve yurtdışı ihraç ticareti için genellikle yabani kaynaklardan elde edilmektedir. Bu konuyla ilgili yayınlanan makalelerin incelenmesinin ardından, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi (CIMAP), Hindistan’ın Ticaret Geliştirme Yetkilileri( TDAI),CSIR, ICAR, ve Ulusal Tıbbi Bitkiler Heyeti bilimsel ve sistematik olarak bu iki türün çevresel fizyolojisine yeni bakış açıları geliştirmiştir. Böylece, bu çalışmada rapor edilen incelemelerde aşağıdaki amaçlar ve hedefler yerine getirilmiştir: 1. Oluşumlarının doğal yetişme ortamında bitki türlerinin fenolojik davranışlarını incelemek. a. Bu madde, doğal ortamda ve katkısız gübre vb. kullanılarak bitkinin normal koşullar altında hayatına başlaması ya da sürdürmesi gerekliliğinin altını çizmektedir. b. Zira kitabımızda bahsi geçen tüm psikolojik etkilerin, özellikle insan sağlığı ve psikolojisi için doğal şekilde ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” yetişmiş bitkiler ve çiçekler ile alakalı olduğunun altını çizmek gerekir. c. Yani, burada bahsettiğimiz ve bahsedeceğimiz tüm bilgiler ve belgelenmiş kayıt ve bilimsel araştırmalar, doğal ortamlarında, yüzyıllardan hatta binlerce yıldan beri hayatını sürdüren bitkiler ve çiçekler için geçerlidir. d. Dışarında yapılan müdahaleler, hormon ya da benzeri katkıların bitkiler üzerinde normal olmayan tesirler yapacağı gerçeği üzere bunlardan psikolojik olarak pozitif etkiler beklemek sadece şansa kalmaktadır. e. Yine bu örneğe göre yapılan ve yapılacak çalışmalarda üretimin maliyetini düşürmek veya hızlı bir şekilde tüketiciye sunmak talepleri, fizyolojik pozitif tesirler yanında psikolojik tesirleri de bertaraf etmektedir. f. Buna, Isparta gül yetiştiriciliği örneği verilebilir. 2. Çevresel baskı altında, bitkilerin ilk fide yetiştirme tepkileri ve çimlenmelerini incelemek. a. Bu inceleme, her ne kadar yine Hindistan tıbbi bitkilerin farmakolojik hazırlığı öncesi yapılmakta ise de bitkinin normal şartlara uyum sağladığının gözlenmesi açısından önemlidir. b. Burada bahsi geçen çevresel baskı, bitkinin çevresindeki diğer çeşitliliğin ve diğer canlı popülasyonlarının verdiği ekolojik denge veya dengesizlik etkileridir. c. Anlaşılması gereken asıl inceleme hususu, bitkinin canlılar eko dengesi içinde kendisine ait bir dengesi olan ve bu dengenin çevre koşullarından etkilenebilir bir yapıya sahip olduğunun idrak edilerek yetiştirilmeye ya da psikolojik ve fizyolojik olarak istifadesine hazırlanması gerekliliğidir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

29


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 3. Bitkilerin çevresel baskıya istem dışı olarak verdiği büyüme tepkisini incelemek. a. Yukarıda bahsi geçen çevresel baskılara ya da ekolojik dengesizliklere karşı bitkinin istem dışı verdiği tepkiler söz konusudur. b. Bu tepkilere ait yapılan inceleme ve araştırmalar, tıbbi açıdan bitkinin daha verimli şekilde üretimi ve sunumunu sağlayacaktır. c. Dengeli ve kontrol altındaki bitki ve botanik çalışmaları, sadece ürün halinde değil, bulunduğu ortamda da gerek o çevre, bölge ya da yaşanılan alan için bir ayrı dekoratif ve psikolojik portre ortaya koyacaktır.

30

4. Çeşitli çevresel baskı altındaki bitkilerin verim potansiyeli, tohumlama çiçeklenme, meyve verme ortamına incelemek. a. Yine bahsi geçen bilinçli ya da bilinçsiz çevresel etkiler sebebiyle bitkinin verimi, topraktan ve dış dünyadan, güneşten aldığı ve alması gereken etkileri ve ihtiyaçları da etkilemekte, bu da bitkinin özünde meydana gelecek kimyasal ve yapısı gereği diğer dengeleri etkileyecektir. b. Etkilenen kimyasal yapı ve beklenilen tıbbi, kimyasal, psikolojik ve ürün değerleri, ilgili bitkiden beklenilen değerleri vermeyecektir. c. Burada, bitkinin olması gereken doğal dengede en iyi neticeyi insan ve insan psikolojisine verebileceğinin altını çizmek gerekir. d. Gerek tıbbi, gerekse psikolojik fayda açısından bitkinin doğal dengede en iyi şekilde yetiştirilmesi ya da dış etkiler olmadan yetişmesine engel olunmaması, bitkinin alacağı mineraller ile dış dünyaya özündeki ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” karakteristik psikolojik ve fizyolojik etkileri sağlayabilmesi açısından önemlidir. e. Psikolojik fayda açısından bitkinin yapısının ve kimyasının dış etkilerce tesir altına alınmaması, sadece üretim ve yetiştirilmesinin bitki için kolaylaştırılması esas teşkil etmektedir. 5. Tohum çimlendirme, istem dışı ve üretim yetişmeler ve iyileştirici etkilerde bitkinin büyüme düzenleyicilerinin etkisini incelemek. a. Bitkinin büyümesi ve yetişmesi, hatta normal şartlarda yaşamasının devam ettirilmesi için bazı tedbirler alınabilir. Ancak “hormon” gibi bazı dış güçlendiricilerle bitkinin kimyasının ve orijinal yaşam koşulların değiştirilmesi, vereceği tıbbi ve psikolojik etkileri de olumsuz yönde etkileyecektir. b. Bir diğer husus, gerek ürün olarak alınması, gerekse ömrünü tamamlanmasının ardından bitki atığının da doğal dengeyi bozacak olmasının idrak edilmesidir. 6. Çalışma alanı şartları altındaki bitkinin performansında makro besinlerin etkisi çalışmak ve bitki yetiştirilmesi ve tarımı için en uygun toprak çeşidini incelemek. a. Bitkinin yapay olmayan, ancak koşulların izin vereceği en iyi ortamlarda yetiştirilmesi, vereceği psikolojik ve tıbbi etkiler açısından önemlidir. b. Örneğin Osmanlı’nın son zamanlarında devre ismini veren “lale”, sadece bir görsellik ya da refah belirtisi değil, ayrıca psikolojik bir etki için kullanılmış, tarihe geçerek olumlu da bir etki bırakmıştır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

31


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

32

7. Hindistan eczacılık sanayisi ve yurtdışı ihraç potansiyelinde bu bitkilerin kullanım durumunu gözden incelemek. a. Yine bitkinin iç ve dış ticari hacminin uygun bir şekilde değerlendirilmesi, ekonomik dengeyi, refah seviyesini ve dolayısıyla psikolojik etkileri de tetiklemektedir. b. Bitkiden uygun şekilde, yukarıdaki maddelerde bahsedilen incelemeler ve uyarılar ışında ve doğısını ve kimyasını bozmadan istifade etmek, o bitkiye olan ilgiliyi, bakışı ve psikolojiyi de etkilemektedir. İlgi duyulan her nesne, pozitif enerji kazanmaktadır. Bitki ise bir canlı olması sebebiyle bu pozitif yaklaşıma kesinlikle pozitif bir cevap vermektedir. c. Zira dünyadaki tüm nesnelerin birer enerjisi olduğu varsayımına göre bitkinin zaten mevcut enerjisi, kendisine duyulan ilgi ve ondan normal koşullarda istifade edilmesi ve yaşamının desteklenmesi ile daha da artacaktır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Kendi Psikolojileri Ve Psikoenerjileri Yukarıdaki yaklaşımlar, amaçlı olarak yetiştirilen ürün fizyolojisinin önemli bir kısmı olarak düşünülmektedir ve son zamanlarda dünya çapındaki bilim adamlarının dikkatini çekmeyi başarmıştır. (Larcher, 2002). Misra (1980), çevresel baskılar tarafından etkilenen laboratuvar şartlarının yanı sıra doğal ortam altındaki bitkileri incelemeyi vurgulamıştır. Birçok bitki biyoloğu, buzlanmaya karşı dayanıklılık, kuraklığa karşı dayanıklılık ve tuzluluk oranına karşı dayanıklılık yönündeki çalışmalara çevresel fizyolojik yaklaşımlara vurgu yapmıştır. (Asana, 1975; Levitl, 1980,81; Quisenberry, 1982; Nilsen and Orcutt, 1996). Çevresel şartlar hususunda çeşitli bitkilerin fizyolojik süreçlerinin sistematik ve bilimsel olması, çevresel bitki biyolojisindeki temel amaçtır. Eckardt (1977), bu tür çalışmaların, bitkinin yapısını, işlevselliğini ve dünya üzerindeki yaygınlığını anlama doğrultusundaki geçmişini şekillendirdiğini vurgulamıştır. Street ve Opik (1970), tüm bitki fizyoloji süreçlerinin çevresel şartları hususunda çalışılması gerektiğinden bahsetmiştir. Larcher’e (2002) göre, bitkinin çevresel fizyolojisi temel olarak, dış etkilerin düzensiz hareket etmesiyle şekillenen bitki fizyolojisiyle ilgilidir. Bitkiler ve onların yetişme ortamları etmensel etkileşimin çeşitliliğine sahip karmaşık sistemi şekillendirir. Bu, bitki yaşamını etkileyen dış etmenlerle hızlı etkileşimin büyüklüğünden kaynaklanmaktadır. Larcher (2002), bunun, bahsedilen etkileşimler altında yatan düzenleyici mekanizma, organizmaların uygunlaştırılması ve tepkisi ve çevresel etkenlerin dinamik etkileşimini inceleyen çevresel fizyoloji işi olduğunu vurgulamıştır. Özellikle ürün ve hava şartları ilişkisinin miktarının önemi fark edildiğinde, tarım bilimindeki ilerleme, yapılan çevresel fizyolojik çalışmalara yeni enerji vermiştir. Bitkinin ekilmesi, kültürlenmesi, yetiştirilmesi ve ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

33


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

34

üretilmesindeki çok sayıda fizyolojik kısıtlamaların gerçekleşmesiyle, tarım bilimcileri ve plancıları sistematik ve bilimsel çalışmalarda uygulanması için çevresel fizyoloji arayışına girmişlerdir. Bu durum üzerinde en çok şuna dikkat çekilmiştir: Çevresel etkiler ve bitki tepkilerinde büyük ölçüde karmaşıklık olduğundan dolayı, araştırma projeleri, dikkatlice ve özenle oluşturulan uzun dönem planlamasını, yapılan gözlemlerin en kapsamlı kayıtları, verilerin eleştirel değerlendirmelerini ve sonuç olarak en tarafsız ve gerçek yorumları içermelidir. (Tarcher, 2002). Bu konuda araştırmalar yapmış, çeşitli ders kitapları sempozyum ve seminerler, makaleler bulunmaktadır. (Levitt, 1980, 81; Larcher, 2002), (Landsberg and Cutting, 1977), (Bewleyand Black, 1978; Lange et.al., 1981; Koller and Hadas, 1982; Parson, 1982). Bu yazınsal kaynaklar, geleneksel olmayan özel yetiştirilen ürünler, bunların yetiştiriciliği ve yabani bitkiler özellikle de tıbbın modern sisteminde iyileştirici değere sahip olan bitkiler hususunda incelemeler yapmıştır. Yine de, yapılan, bitkinin çevre bilimsel incelemeleri büyük ölçüde ilerleme kaydetmiştir. (Misra, 1980), bitkiler üzerinde yaptığı çevresel fizyoloji çalışmaları nispeten yeni olarak kabul etmiştir. Levitt (1980, 81), baskı fizyolojisi dahilinde incelemelerin sonucunu bekleyen, özellikle de deneysel malzeme olarak bitkiyi kullanan yeni bilim dallarının oluştuğundan bahsetmiştir. Yakın zaman önce bitkilerin çevresel biyolojisinin çeşitli bakış açıları üzerinde yapılan çalışmaların özet eleştirisi bir sonraki paragrafta verilmektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Çevresel Baskılara Karşı Bitkilerin Verdiği Tepkiler Treshow (1970), dünya üzerindeki organizmaların çevreden bağımsız olmadığını ve yaşayan tüm organizmaların organik ve inorganik çevrelerden etkilendiğini vurgulamıştır. Çevrenin etkenler birleşen olduğu belgelendirilmiştir ve etmenlerin etkileşimi o kadar karmaşıktır ki; diğerlerini etkilemeyen etmenlerin herhangi bir bileşeniyle birleşimi mümkün değildir. Daubenmire (1976), karmaşık bir çevre çalışmasının uygunluğu için, bunları bir kez daha fizyolojik ve biyolojik çevre olarak bölmüştür. Fizyolojik çevre, ısı ışık, su, toprak ve atmosfer gibi etkenleri kapsar. Levitt (1980) bunları organik ve inorganik olarak iki temel gruba ayırmıştır. Bitkilerin bozulması ve diğer organizmalarla yarışı inorganik baskı olarak adlandırılır. Bitkileri etkileyen fizyolojik etmenler inorganik baskılar grubu altına dahil edilmiştir. Tüm bu baskılar, nohut, marul, pirinç, arpa buğday, mısır, pamuk ve diğer mahsulleri içeren farklı bitki ürünlerini kullanan birçok çiftçi tarafından incelenmiştir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

35


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Psikolojik Etkileri Pozitife Nasıl Çevrilebilir?

36

Sarin ve Gupta (1968) ve Subrahmanyam ve Murty (1968) bitkinin yetişme ortamının dağılımı ve yaygınlığında sıcaklığın önemini göstermiştir. Rathore (1971) bitki yaygınlığında sıcaklığın rolünü açıklamıştır. Treshow (1970), Levitt (1980) ve Larcher (1980), sıcaklığın diğer çevresel iklim etkenlerini etkilediğini ve bitki fizyolojisinin bundan etkilendiğini göstermiştir. Yağış, kar veya çiy ve ortam nem miktarı, bitkinin büyümesi ve gelişimi ile yakından ilişkilidir. Su tüm yaşam süreci için gereklidir ve bitkinin çevresel fizyoloji sürecinin sınırlarını belirleyen bir etken olarak işlev görür (Mayer et.al., 1974). Bitkilerin uyum sağlayabilme yeteneği su mevcudiyeti tarafından belirlenmektedir (Misra, 1980). Tüm fizyolojik süreçler doğrudan veya dolaylı olarak suyun mevcudiyetinden etkilenmektedir. (Leopold and Kriedemann,1975). Bitkilerin yoğunluğunun, miktarının ve periyodik olarak tekrarlanmasını etkileyen ışık, bitkinin özelliklerinin, dağılımının ve yaşamının belirlenmesinde hayati rol oynar. Bitkilerin çevresel fizyolojisinde ışığın temel işlevi, onların fotosentez, büyüme ve üretimi gibi fizyolojik süreçlerini düzenlemektedir (Smith, 1966). Kaul (1967), Xanthium strumarium L.adındaki tıbbi bitkinin yaşamında ışığın önemini incelemiştir. Aynı zamanda, Nilsen ve Orcutt (1996) da buna benzer sonuçlar elde etmiştir. Tohum çimlenmesi konusundaki bilimsel bilgi bazı tarım alanı bitkileri için de mevcuttur (Hadas, 1976), ama bu konudaki bilgiler tıbbi bitkiler için yetersizdir. Atal ve Kapur (1982), tıbbi ve aromatik bitkilerin ihtiyacını vurgulamıştır ve bununla birlikte, bu tür çimlenme tutumunun bilgisinin gerekliliğinden de bahsetmiştir. Çalışmanın bu türü, özellikle de Hindistan tıbbi bitkilere ilişkin olarak yetersizdir (Krishnan, 1980). Koch (1977), literatürde bulunan bu tür bakış açılarını ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” incelemiştir ve önemli ilaçların etken maddesi olarak kullanılabilen yabani otlar olarak bilinen bitkilerin tohum çimlenmesi hakkında bilgi vermiştir. Ayrıca, Kozlowski (1972) de literatürdeki çimlenme ve bununla ilgili olan diğer bakış açılarını incelemiştir. Koller (1972), çevresel etkenlerin tohum çimlenmesi üzerindeki önemini göstermiştir. Dr. D.N. Sen ve ekibinin tohum çimlenmesi üzerine yaptığı çalışmalar tohum çimlenmesi ve özellikle de çöllerde yetişen bitkilerin değerli olduğunu vurgulamıştır. Sinha (1977), çevresel baskı altındaki tıbbi bitkilerin fideciliği ile ilgili çok az şey bilindiğini belirtmektedir. Sadece tohum çimlenmesi, fide büyümesi ve yetişmesi üzerinde çalışma yapılması için önemli değildir. Fide yetiştiriciliği, ürünün direnme gücünü, elde edilen ürünün verimini büyük ölçüde etklemektedir.(Down and Hillemers, 1975). Hadas (1977) ve Atal ve Kapur (1982), tohum çimlendirmesinin ve bazı bitkilerin fide yetiştiriciliği konusundaki bilimsel bilgi mevcuttur ama bu tür bilgilerin tıbbi bitkilerle ilgili kısmı yetersiz olduğunu belirtmiştir. Alvin ve Kozlowski (1977) iklimsel baskı altındaki birçok bitkinin çimlendirilmesi ve fide yetiştiriciliği üzerinde çalışmıştır. Singh ve Singh (1981a, b) de baskı altındaki bitkilerin yanı sıra doğal ortmdaki bitkilerin fide yetiştiriciliği konusundaki şartlar üzerinde çalışmıştır. Bewley et.al., (2000), çeşitli fiziksel ve kimyasal yöntemlerin uygulandığı tohumlardan geliştirilen fidelerin fideciliğinin kapsamı bu tür uygulamalardan etkilenmiştir ama yine bu konuya gereken önem verilmemiştir. Son zamanlarda elde edilen durumlarda, bu uygulamalar elde edilecek fidelerin büyümesini çeşitli şekilde etkilemek için rapor edilmiştir. Su baskısı gibi çevresel baskılara karşılık olarak fidelerin büyüme hareketi Singh ve Singh (1981a,b; 82a,b) tarafından araştırılmıştır. Fide yetiştiriciliği ve su baskısına karşı büyümenin diğer bakış açısı üzerine yapılan benzer çalışmalar Hsiao et.al., (1976) tarafından farklı bitki malzemeleri kullanılarak uygulanmıştır. Son zamanlarda, tohum çimlenmesini ve gelişmiş fide büyümesini etkileyen su baskısı seviyesinin incelenmesinin önemi, bitkilerdeki kuraklık direnç özelliğinin fizyolojik değerlendirmesini yapmak için kullanılmıştır (Hall ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

37


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

38

et.al., 1976; Carlson, 1980). Ters çevresel şartların etkilerinin miktarı artan tarımsal ürünün önemidir (Gelmond, 1978; Agrawa1, 1980). Levitt (1980), su, sıcaklık ve ışıma baskısı gibi çevresel şartlar fide büyümesini ve tohum çimlenmesini etkilediğini bildirmiştir. Taylor et.al., (1982) su yokluğundan etkilenen domatesin üç türü üzerinde çimlenme ve fidecilik çalışmaları yapmıştır. Dutta ve Basu (1982) Cassia sophera’da fide yetiştiriciliği hususundaki çevresel etkiler üzerinde çalışmalar yapmıştır. Sıcaklık ve ışıma baskılarının ters etkileri de Bewley ve Black tarafından rapor edilmiştir. (1995). İstem dışı büyüme, tohum çimlenmesi, fide büyümesi, çiçeklenmesi ve bitkinin meyve vermesi aşamaları arasında bağlayıcı bir evredir. Üretkenlik ve ekonomik kar istem dışı büyümeden etkilenmektedir. Filizlenme, köklenme süresi yaprak sayısı, yaprak türü gibi istem dışı büyümenin bazı bakış açıları üzerinde, tıbbi bitkiler için çalışmalar yapılmıştır(Atal and Kapur, 1982). Kendiliğinden büyüme değişkenleri, bitki ürünleri üzerinde birikmiş bir etki yaratmaktadır (Leopold and Kriedemann, 1975). İstem dışı büyüme üzerindeki ışıma baskısının etkisi, fotosentez, solunum ve fotosolunum evrelerini içeren farklı fizyolojik süreçleri doğrultusunda arabuluculuk yapmaktadır (Campbell, 1981). Sıcaklık, terleme, yer değiştirme ve özümseme aşamalarındaki düzenleyici rolüyle bitkilerin fizyolojisini etkilemektedir (Leopold and Kriedemann, 1975). Tüm bu fizyolojik süreçler çeşitli yollarla bitkilerin verimi ve büyümesini etkiler. Bu tür araştırmalar Bohra ve Sen (1976) ve Levitt(1980, 81) tarafından yürütülmektedir. Langeet.al., (1981), fiziksel çevreye karşın bitkilerin büyümesi doğrultusunda önemli bilgiler vermiştir. Bitkinin büyümesi ve gelişmesi hususnda hava şartlarının etkisi Landsberg (1977) ve Eckardt (1977) tarafından belirlenmiştir. Dennis et.al., (1970), ışığın filizlenme süresini engellediğini ve çilek gibi bitkilerin yapraklarını arttırdığını rapor etmiştir. Köklenme/ filizlenme oranı su baskısı altında daha geniştir. Filizlenme ve köklenme süresine ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ilişkin uygulanan az miktar ışık Citrus türü üzerinde McDanial tarafından incelenmiştir (1982)

Tohum Ekme, Çiçeklenme Ve Meyve Verme Çiçeklenme, meyve verme ve tohumlama, bitki üretiminin belirlenmesinde çok büyük öneme sahiptir(Larcher, 2002). Bitkinin üreme kapasitesiyle ilgili tepkiler, bazı seçilmiş geleneksel ürünler üzerinde işçiler tarafından incelenmiştir (Gupta, 1978). Barton et.al., (1973), bitkinin büyümesini ve gelişmesini engelleyen çeşitli etkenler arasındakilerden en önemlileri sıcaklık ve gün ışığı olduğunu vurgulamıştır. Pathak (1967), tohumlanmanın nem, sıcaklık ve gün ışığından etkilendiğini belirtmiştir. Kaufrnan (1972), nem baskısının, tohumlama, çiçeklenme ve meyve verme şeklinde üç evreye ayrılan üretim evrelerini büyük ölçüde etkilediğini bulmuştur. Gupta (1977), su baskısı hem çiçeklenmeyi hem de meyve vermeyi azalttığını belirtmiştir. Chinoyet.al., (1965), çiçeklenme evresinin çevresel baskıya karşı en hassas olan kritik bir evre olduğunu konusunda görüşünü açıklamıştır. Çiçeklenme, meyve verme ve tohum almanın önemli olduğu görüşü önemini korumaktadır. Copper ve Hammer (1996) büyüme gelişme ve verim konusunda kuraklık baskısını incelemiştir. İç nem baskısının bitkinin büyümesi ve verimi konusunda olumsuz etkilerini rapor etmiştir. Trivedi ve Tripathi (1982), Spergula arvensis ve Plantago türü üzerinde nem baskısının etkilerini incelemiştir. Onlar hem çiçeklenme hem de meyve vermenin nem baskısı tarafından etkilendiğini bulmuşlardır. Harder et.al., (1982) ürünlerde benzer sonuçlar elde etmiştir. Murty ve Murty ışık yoğunluğunun farklı evrelerde etkileri üzerine incelemeler yapmıştır ve pirinçteki çiçeklenme ve ürün vermenin loş ışık yoğunluğunda arttığını belitmiştir. Gupta (1978), düşük sıcaklık altındaki artışın bitkilerin verimliliğini de arttırdığını rapor etmiştir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

39


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

40

Bitkilerin Psikolojik Etkileri Pozitife Nasıl Çevrilebilir? ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Üretim ve Ekonomik Kazanç Sıcaklık, su ve ışıma baskısı bitkinin üretimi ve ekonomik kazancını göstermek için rapor edilmiştir (Levitt, 1981). Copper ve Hammer (1996) kuraklığa karşın bitkinin üretimi ve ekonomik kazancı üzerinde durmuştur. Landsberg ve Cutting (1977), çevresel baskının çeşitli şartlarının bitkinin verimliliğini farklı yollarla etkilediğini belirtmiştir. Biscoe ve Gallagher (1977) de, hava şartlarının gelişmiş tarım sisteminde ürün çıkarımını etkileyen temel değişken olduğunu ve üretim konusunda havanın etkisini dikkatli bir şekilde incelenmesini desteklediğini açıklamıştır. Yates (1968) also revealed that weather is a major variable affecting the crop productivity in advanced agricultural system and advocated to study carefully the effect of weather on productivity. Yates (1968), bitki verimi ve hava şartları arasındaki uyumlu ilişkiyi değerlendirme konusundaki başarısızlığını kabul etmiştir. Son zamanlarda, bazı çiftçiler hava şartlarının ürünlerin verimini belirleyen fizyolojik ve gelişimsel sürecini etkilediğini ileri sürmüştür (Nosberger et.al., 2001). Bitkinin büyümesini ve verimini etkileyen fizyolojik süreçteki iklimsel etkenlerin etkisi üzerindeki çalışma Biscoe ve Gallagher (1977) tarafından yönetilmiştir. Çeşitli iklimler altındaki biyokütle ve verim, afyon, kastor, keten tohumu ve tatula gibi bitkileri içeren bazı tıbbi bitkiler üzerinde bazı çiftçiler tarafından incelenmiştir (Singh et.al., 2000). Bununla birlikte, çevresel baskılardan etkilenen, tıbbi değere sahip bitkilerin yetiştirilmesine çok fazla önem verilmemeiştir; özellikle de Hindistan’ın tarımsal iklim şartları altındaki bitkilere gereken önem verilmemiştir. Harman göstergesi veya etkililiğin katsayısı olarak açıklanan ekonomik ve biyolojik kazanç arasındaki ilişki tahıl ürünleri kapsamında ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

41


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

42

çalışılmıştır (Amon, 1975; Gupta, 1977). Hem ekonomik hem de biyolojik kazanç çevresel baskılardan etkilenmektedir (Levitt, 1981). Son zamanlarda, Singh et.al., (2000) Hindistan bulunan ve iyileştirici etkiye sahip bazı önemli bitkilerin kurutulmuş birikimi üzerinde çevresel baskıların etkisi hususunda çalışmalar yapmıştır. Larson (1975), çevrese baskılar, bitki gelişiminin farklı evrelerini (çiçeklenme, çiçek açma tohum elde etme) etkileyen ürün verimini etkilediğini belirtmiş ve bitki verimine ilişkin kuraklık baskıları üzerinde çalışmıştır. Singh ve Purohit (2000), bitkilerin üretiminin karmaşık sorunlarda bitkisel baskılar tarafından etkilendiğini rapor etmiştir. Kramer (1980), ürün verimliliği ürün bitkisisnin genetik potansiyeli ve yetiştiği ortam arasındaki etkileşim tarafından kontrol edildiğini belirtmiştir. Genetik türlerdeki çeşitlilik ve hava ve kültür şartlarını içeren ortam, büyümeyi kontrol etmek için fizyolojik süreçte yer alır. Böylece, bitkinin fizyolojik süreci, çevrenin nicelik ve niteliksel olarak bitkinin büyümesini etkileyen bir mekanizmadır. Asana ve Sarin (1969) verimlilik ile ilgili fizyolojik etkenler üzerinde yapılan incelemeleri yürütmüştür. Sınırsal şartlar altındaki bitkilerin üretim fizyolojisiyle ilgili bir çok bakış açısı Nilsen ve Orcutt (1996) tarafından gözden geçirilmiştir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitki Büyümesine Ve Verimine İlişkin Ek Maddeler Bitkinin büyümesinde ve gelişmesindeki hormonal kontrol, bitki fizyolojisinin hızlı ve büyüleyici büyüme alanıdır. Birkaç bitki hormonunun son otuz kırk yıl içerisinde iyi bir şekilde sınıflandırılıp incelenmesine rağmen, son zamanlarda bitki büyümesi konusundaki düzenleyicilerin kimyası ve faaliyetinde yapılmıştır (Krishnamoorthy, 1981). Çiftçilik ve bahçecilik alanlarında bitki büyümesi maddelerinin uygulanan bakış açıları üzerindeki çalışmalar, verimlilik gelişiminde fotohormanların geniş kapsamlı potansiyelinden dolayı hız kazanmaktadır (Weaver, 1972; Nickell, 1982). Büyüme düzenleyicilerinin biyolojik kimyası ve hareketi üzerine yazılan makaleler mevcuttur (Milborrow, 1974; Moore, 1980; Leopold, 1982). Bazı büyüme düzenleyicileri, kesim durumunda köklerin hızlı gelişiminde, meyvelerin olgunlaşma evresinde, çiçeklenme evresinde gelişimsel süreci kontrol ederek işlev görmektedir. Büyüme düzenleyicilerinin kullanımı, tarımsal uygulamalarda özellikle de gelişmiş ülkelerdeki bahçecilik uygulamarında köklü değişiklikler yapmıştır (Sircar, 1971; Krishnamoorthy, 1981; Nickell, 1982; McLaren, 1982). Fasülye, buğday, arpa vb bitkileri içeren çeşitli ürünlerin tohumlarının çimlenmesindeki küf asidinin rolü Krishnamoorthy (1981) tarafından tartışıldı. Sen Gupta ve Chattopadhyay (1955) Corchorus capsularis, Hibiscus sabdarifolia ve Crotolaria juncea gibi bitkilerde bulunan IAA, IBA ve NAA etkileri üzerinde çalışmalar yapmıştır. Absisik asit bitkilerin ürünlerinde tohum çimlenmesini engelleyen etkeni etkileyerek dormansi görevinde hareket eder (Milborrow, 1974). Etilenin, anastaki dormansi kırıcı etken olarak ve tohum çimlenmesinin düzenleyicisi olarak hareket ettiği Abeles (1973) tarafından rapor edimiştir.Chaudhary ve Singh (1960), büyüme ve gelişmeye ilişkin domates bitkisindeki oksin ve küf asidinin öncü etkisini belirtti. Milborrow (1974), iQ Citrus türlerinin diğer bakış açılarında filizlenme ve köklenme gelişimine ilişkin absisik asidin etkisi üzerinde çalışmıştır. Bitkilerin büyüme ve gelişimindeki etilenin rolü, Abeles (1973) ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

43


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” tarafından gözden geçirilmiştir. Bitkilerin çiçeklenme meyve verme ve tohum verme tutumundaki büyüme düzenleyicilerinin çeşitli etkileri son raporların konusu haline gelmiştir. (Leopold and Kriedemann, 1975; Krishnamoorthy, 1981).

44

Büyüme Maddelerinin Çevresel Baskılarla Etkileşimi Bitkinin büyüme ve gelişime süreçleri hem çevresel hem de içsel olarak birçok etken ve bu etkenlerin etkileşimi tarafından kontrol edilmektedir (Leopold and Kriedemann, 1975; Levitt, 1980). Witwer (1971), Arnon (1975), Bruinsma (1982) ve Sacher (1982), inorganik baskıların ters etkilerinin, bitkinin büyüme maddeleri zamanında ve dikkatli kullanılırsa azaltılabileceğini veya ortadan kaldırılılabileceğini belirtmiştir. Bununla birlikte, bu durum, yoğun deneylerden sonra alanın uygulanabilirliğini ve ekonomik çözümlerini sağlayan bitki fizyologları için yeni bir zorluk olabilir (McLaren, 1982; Grierson et.al., 1983). Bitkinin yetişmesi ve getirisi hususunda Toprak tipleri, Nitrojen, Fosfor ve Potasyum Murthyand Hirekerier (1980), Hindistan’da bulunan toprakların literatürünü incelemiştir ve toprak örneklerinin (kil, alüvyon, kum ve verimli topraklar) baskınlığına dayandırılarak bunların dört ana grupta ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” sınıflandırılabileceğini belirtmiştir. Misra (1980), bitkinin büyümesinin ve veriminin toprağın kendisine özgü fiziksel ve kimyasal özelliği tarafından etkilendiğini belirtmiştir. Topların ürün vermesi üzerine birçok araştırma yapılmıştır ama bu araştırmalar tıbbi bitkilerin yetiştirilmesi hususunda yetersiz kalmıştır. Saroha (1981) bitkinin yetişmesi ve toprağın türünü arasında yakından bir ilişki olduğunu vurgulamıştır. Nitrojen, fosfor ve potasyum, 16 tane mikro ve makro besinlerin en önemlileri olarak görülmektedir.(Lauchii, 1983). Elde edilecek ürünün mineral gereksinimleri türden türe farklılık göstermektedir (Larcher, 1980). Atal ve Kapur (1982), tıbbi bitkilerin mineral gereksinimleri üzerinde az ya da çok olmak üzere herhangi bir çalışma yapılmamaış olduğunu ve bu konuda sadece birkaç raporun mevcudiyetinin farkına varmışlardır. Mevcut literatürün ayrıntılı bir şekilde incelenmesinden faydalanılarak yapılan yukarıdaki tartışmalarda özetlenen kısa özgeçmişe dayandırıldığında, bilginin mevcut boşlukların, genellikle Hindistan’daki tıbbi bitkilerin çevresel biyolojisini ve T. purpurea ve W. somnifera bitki türlerini kavramamız üzerinde bulunmaktadır. Bu tür boşluklar üretimi ve tıbbi bitkilerin ihracatını engellemektedir (Sarin, 2003, Rawat, 2003, Singh et.al., 2003, Jakhar, et.al., 2003). Böylece, bu tür bakış açıları üzerinde yapılan geniş kapsamlı incelemeler ulusal ve uluslar arası ticarette en son noktaya gelen gerekliliktir. Burada rapor edilen durum çalışması bu tür girişimlerin bir kısmıdır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

45


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

46

Hangi Bitki Hangi Psikolojik Etkiye Sahiptir?

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkiler İnsan Psikolojisinde Ne Gibi Bir Etkiye Sahip Olabilir, Neden?

EĞİR (HAZANBEL) FAMİLYA: Arum Ticari adı olan Eğir, bitkinin bilimsel adına dayandırılmaktadır. TANIM: Uzun, çok dallı, sarmaşık türünden, hoş kokulu kökleri olan otsu bir bitkidir. Spata olarak adlandırılan geniş yapraksı yapısı ile desteklenen çiçeklenme filizi vardır. Çomak adı verilen 5-10cm uzunluğunda silindirik sivri uçlarında açan küçük, soluk yeşil çiçekleri vardır. Meyveleri sarımsı renktedir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu, Kuzey ve Doğu Himalayaların sulak ve nemli koşullarında yetişen, Hindistan genelinde 200 m rakıma kadar olan her yerde bulunan bir bitkidir. Karnataka ve diğer bölgelerde yetiştirilmektedir. İLAÇ VE ÖZELLİKLERİ: Bitkinin kurutulmuş kökleri Eğir ilacını oluşturur ve tıpta kullanılır. Uçucu yağı olmasından dolayı, Eğir otu gaz giderici görevi görür yani midedeki şişkinlik ve gazı giderir bunun yanında iştah açar. Gaz sancılarını rahatlatan bir halk ilacı olarak ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

47


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” düşünülür. Uçucu yağ içeriğinden dolayı, balgam sökücü olarak da kullanılır; yani bronşiyal salgı akışını kolaylaştırır. Astım tedavisi için de kullanışlıdır. Bu bitki, aynı zamanda, tanin de içerir bu yüzden ishal ve dizanteri hastalıkları için de uygundur. Eğir otu, emetik (kusturucu) görevi yapar ve aşırı doz kullanımı şiddetli kusmaya sebebiyet verebilir. Yaprakları ve kökleri tatlandırıcı içeceklerde, parfümeride ve böcek ilacı hazırlamada da kullanılır. Toz haline getirilmiş kökleri kurt döken ilacı olarak da kullanılır.

48

Köklerden elde edilen yağ iyi bir sinir uyarıcısıdır ve bu yağdan serbestçe çıkan alkol özü açıkça bu bitkinin sakinleştirici ve ağrı giderici (ağrı kesici) özelliklerini göstermektedir; bu özellikler ruh hastalıklarının da tedavisinde kullanılır. Köklerin anti bakteriyel etkisi son zamanlarda deneysel olarak gösterilmiştir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

CHHATİM (ALSTONİA SCHOLARİS) FAMİLYA: Akdikengiller (Çiçekli bitki familyasıdır) (Şeytanın Ağacı) Ticari ismi bitkinin en yaygın Hindistan ismine dayandırılmıştır. Sanskrit dilindeki ismi, bir sarmaldaki 7 yaprağı temsil eder. TANIM: Bu büyük yaprak dökmeyen ağaç yaklaşık 25m uzunluğuna erişir. Acı bitki sütü, pürüzlü kabuğu olan koyu gri gövdesi, sarmal yapıda dalları ve genellikle destekli kökleri olan bir ağaçtır. Bu bitkinin 4-7 cm sarmal şekilde olan toplamda 10-20cm deriye benzer yaprakları vardır. Ağacın çiçekleri, küçük, yeşilimsi beyaz ve baharat kokuludur. Meyveleri çok uzundur; 30-60 cm boyunda, dar, ince, sarkık çiftler ve yoğun salkımlar halinde meyveleri vardır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu ağaç ülkenin neredeyse tüm nemli bölgelerinde yetişir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Chhatim, ağacın kurutulmuş kabuğudur. Bu ilacın kronik ishal ve dizanteride çok etkili olduğu düşünülmektedir. Sıtma ateşinde de kullanışlıdır ve sıtma için kullanılan ilaçların ardından ortaya çıkan terleme ve halsizlik gibi etkilere sebep olmadan ateşi aşamalı bir şekilde düşürür. Chhatim, cilt hastalıklarının tedavisi için de uygundur. Bu ilacın, motor (hareket ettirici) siniler üzerinde felç etme etkisi yarattığı ve bu nedenle kan basıncını düşürdüğü belirlenmiştir. Bazı deneyler bu ilacın fizyolojik ve antibiyotik etkisi üzerinde çelişkiye düşmüştür. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

49


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” DİĞER KULLANIMLAR: Ağaçtan elde edilen tahtalar, ikinci kalite mobilya yapımında kullanılır. Ağacın kerestesi, eskiden okul çocukları için yazı tahtası olarak kullanılırdır. Bu bitkiye verilen “bilgin” ismi bundan kaynaklanmaktadır.

GÜZEL AVRAT OTU FAMİLYA: Patlıcangiller Ticari ismi Belladonna (veya Hindistan Belladonnası), Avrupa’da ortaya çıkan A. Belladonna L. Olarak adlandırılan Atropa’nın (koyu mor dutları olan zehirli bitki) bilimsel türlerinin bilimsel isminden türemiştir ve sadece Hindistan’da etkili halde yetiştirilmektedir. 50

TANIM: Dik, dallı ve çok yıllık olan dallı bitki 60-90 cm uzunluğundadır. 7-15 cm uzunluğunda köke doğru daralan, kahverengimsi yeşil yaprakları vardır. Bitkinin çiçekleri, 2.5cm uzunluğunda, çan şeklinde, sarımsı kahverengidir. Dallar ile yapraklar arasındaki köşede açan bu çiçek hem tek hem de çift olarak açabilir. Yaklaşık 1,5 cm çapında koyu mor kiraz benzer meyvesi olan bir bitkidir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Kaşmir’in rakımı 2000 ile 3500m olan bölgelerinde bulunur ve yetiştirilir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Güzel avrat otunun ilacı, bitkinin kurutulmuş yaprakları ve diğer açık havada kalan kısımlarını içermektedir. Aynı zamanda bu otun ilacı için kökler de kullanılmaktadır. Tüm alkaloitlerinin miktarı bitkinin gelişim aşamasına dayanmaktadır. Bu miktar çiçeklenme esnasında düşerken, yeşil meyveler vermeye başladığında çok yüksek olur. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yapraklardan ve diğer kısımlardan elde edilen ilaç, şeker, tükürük ve gastrit salgılanmasını azaltır. Bu ilaç, bağırsak ağrılarında ve diğer kasılma belirtilerinde spazm önleyici görevi görür. Aynı zamanda, astım ve boğmaca öksürüğü gibi hastalıklarda da kullanımı uygundur. Bitkinin kökünden elde edilen ilaç, yapraklardan ve dallardan elde edilen ilaç ile benzer özelliklere sahiptir. Ama yine de köklerin daha fazla zehirli madde içerdiğine ve romatizma, nevralji, iltihap vb hastalıklar için belirlenen ilaçların hazırlanmasında kullanıma dahil edildiklerine inanılmaktadır. DİĞER TÜRLER: Bu familyanın Atropa belladonna L (Yaban Mersini) olarak adlandırılan bu diğer önemli bir türü de Avrupa’ya özgü bir bitkidir ve Hindistan2ın dağlık bölgelerinde yetiştirilmektedir. Ticaret alanında, kökü, belladonna kökü; yaprakları belladonna yaprağı olarak bilinen bu bitki, kullanım dozuna dayandırıldığında sakinleştirici, spazm önleyici ve tonik olarak tıbbı öneme sahiptir. Bu bitki gözbebeği büyütme özelliğine de sahiptir ve göz damlası veya merhem olarak hazırlandığında (Atropin gibi) büyük ölçüde etkili olur. Göz ve diğer oftalmik tedavilerde kullanılmadan önce test edilmelidir. Çeşitli zehirlenme vakalarında panzehir olarak da kullanılır. Yaklaşık bir rupi değerinde olan bu bitkinin alkaloitleri, 1970-71 yıllarında ithal edilmekteydi.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

51


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

BRAHMİ OTU (BACOPA) BACOPA MONNİERİ (L.) WETTST. Eş anlamlısı HERPESTİS MONNİERİ (L.) H.B.K. Monniera cuneifoli Mich. FAMİLYA: Sıraca otugiller- Çiçekli bitkiler familyası Thyme-leaved Gratiola ( Kekik yapraklı Gratiol) Ticari ismi Brahmi ve Bacopa yerel Hindistan’a ve bitkinin bilimsel isimlerine dayandırılmıştır.

52

TANIM: Bu bitki yere serilerek büyür. Bitkinin dalları ve küçük yaprakları etli ve suludur. Kökler, dalların düğümlerinden ortaya çıkar. Çiçekleri yaprakların aksilerinde oluşur ve kısa çiçek saplarında açar. Beş çanak yapraklardan biri diğerlerine göre daha geniş olur. Çiçek tacı 1 cm çapında ve mavimsi beyaz renktedir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu bitki, su kanalları ve kuyuların kenarlarında, sulak arazi gibi nemli ve ıslak bölgelerde bulunur. Hindistan’ın tüm bölgelerinde yetişir. İLAÇ VE ÖZELLİKLERİ: Brahmi ilacında bitkinin tamamı kullanılır. Tıp alanında sinir toniği olarak değerlendirilmiştir. Sinir hastalıkları (konvülsiv veya bilinçsizlik beraberinde), ruhsal bozukluklar, kabızlık gibi hastalıkların tedavisi için kullanımının yanında idrar çıkarımını arttırmak için idrar söktürücü olarak da kullanılır. Yapraklarının öz suyu bronşitli bebeklere verilir; ilacın etkisi sayesinde meydana gelen ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” temizleme ve kusmadan dolayı bir rahatlama olur. Gaz yağı ile karıştırılmış yaprak suyu romatizmalı bölgeye uygulanır. Bitkinin kaynatılmasıyla oluşturulan lapa öksüren çocukların göğsüne sürülür. Bu bitkinin kanı temizlediği düşünülmektedir. Bu bitkinin alkollü özünün sakinleştirici etkisi, deney hayvanları üzerinde başarılı bir şekilde kanıtlanmıştır. Bu bitki, kalp toniği olan ve kalbin canlanmasını ve güçlenmesini sağlayan Bramhine alkaloitini içermektir.

CEZAYİR MENEKŞESİ (SADABAHAR) GEORGE DON tarafından CATHARANTUS ROSEUS adıyla kullanılan bitkinin eş anlamlısı VİNCA ROSEA L. Lonchera rosea Reichb. FAMİLYA: Akdikengiller (Çiçekli bitki familyasıdır) TANIM: Yaklaşık 1m kadar uzayan dik bir bitkidir. Karşılıklı, oval yaprakları vardır. Çiçekleri 2 veya 3 aksiler salkımda açar; taç yaprakları beyaz veya kırmızımsı pembedir. Hafif yere doğru bakan kırmızımsı ya da beyaz renkli 5 taç yaprağı vardır. tohumları taşıyan meyvesi koza şeklindedir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu bitki Madagaskar’a özgü bir bitkidir ama her iki yarım kürenin tropikal bölgelerinde doğallaştırılmıştır. Sıklıkla yetiştirilir ama sonrasında vazgeçilir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Bitkinin kökleri ilaç oluşturur. Stomalhk ve toksik özellikleri olduğu bilinmektedir ama son zamanlarda Yılan ağacı türünden elde edilen değerli alkaloitlere benzer alkaloit kaynağı olarak ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

53


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ün kazanmıştır. Cezayir menekşesinin kökleri daha fazla raubazin içerir ve Yılan ağacından bile daha fazla kıvrımı vardır. Ayrıca bunlar rezerpin de içerir. Bu alkaloitler tansiyon düşürücü, sakinleştirici ve yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, Cezayir menekşesinin belirli özsularının lösemi tedavisi için kullanışlı olduğunu göstermiştir. DİĞER KULLANIMLAR: Bu bitki, yıllarca etkileyici bahçelerin bitkisi ve çiçeği olarak kullanılmaktadır. Bu, bitkiye “Sadabahar” ismini vermiştir. Oldukça dayanıklı bir bitkidir ve dekoratif amaçlı kullanılmaktadır. 54

DİĞER TÜRLER: Cezayir Menekşesi, G. Don ( VİNCA ROSEA L. Lonchera rosea Reichb. – Sanskrit Dillinde Sankhaphuli, Tamil- Milagai poondu) yabani ot olarak çıkar ve bel ağrısı için çok faydalı olduğu söylenmektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

EMBELİA EMBELİA TSJERIAM COTTAM A. DC. FAMİLYA: Myrsinacea Ticari ismi, bitkinin bilimsel ismine dayandırılmaktadır. TANIM: Bodur veya küçük bir ağaçtır. Taze dalları kahverengimsi tüylerle kaplıdır; olgunlaşmış dallar ise pürüzsüzdür. Dalları beyaz bir beze ile kaplıdır. Köklere doğru daralan, 12cm’e kadar uzayan yaprakları vardır. Yapraklarının her tarafı beneklerle doludur ve kenarları tırtıllıdır. Bazen bu yaprakların alt yüzeyi kırmızımsıdır ve sinirleri üzerinde tüy vardır. Çiçekleri çok küçük ve soluk yeşildir; kısa aksiler ve yoğun tüylü salkımlar halindedir. Olgunlaştığında, kırmızı, küre şeklinde, sert ve küçük meyveleri vardır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Deccan yaylasında yetişir.

Bu bitki en çok Doğu Hindistan ve

İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Bitkinin kurutulmuş meyvelerinden ilaç yapılır. Bu ilacın başlıca kullanımı Bağırsak kurdu hastalığının tedavisidir. Uygun dozda verildiğinde, bağırsak kurtlarını öldürür ve daha sonra onlar bir müshil yardımıyla vücuttan atılır. Embelia bitkisinin kendisi yumuşak bir sakinleştirici özelliğe sahiptir. Son deneyler, Kancalıkurt ve Yuvarlak kurtlara karşı değil de; sadece Bağırsak kurduna karşı etkili olduğunu göstermiştir. Bu ilaç yer solucanlarını da ortadan kaldırır ve akariyaz tedavisinde de kullanışlıdır. Bu ilacın anti bakteriyel ve anti tüberküloz etkisi de bulunmaktadır. DİĞER TÜRLER: Embelia ribes Burm’un aynı türleri, Hindistan’da bulunur. Bu bitki genellikle E. Tsjerıam Cottam olarak aynı yerel ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

55


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” isimlerle bilinir. Meyveleri de benzer özelliklerdedir. Resmi Embelia ilacının yapılmasında kullanılır.

EMBLİCA BİTKİSİ (Emblic Myrobalan) (BEKTAŞİ ÜZÜMÜ) EMBLİCA OFFİCİNALİS Gaertn; eş anlamlısı: Phyllanthus Emblica L. 56

FAMİLYA: Sütleğengiller Ticari ismi, bilimsel ismine dayandırılmıştır. Emblic Myrobalan olarak da bilinmektedir çünkü bu bitki iyi bilinen üç Myrobalandan biridir. TANIM: Küçük veya orta boylu, kışın yaprak döken bir ağaçtır. 1013mm uzunluğunda, 2-3mm genişliğinde küçük yaprakları vardır. Yapraklar, tüylü dış görünüşünde çok yakın bir şekilde dizilmiş, genel görünümünde çok tüylü görünen bölmelerden oluşmuştur. Dişi ve erkek çiçekler aynı ağaçta açar. Çiçekler soluk yeşildir ve genellikle yaprakların altında küçük salkımlar halinde oluşur. Erkek çiçekler, küçük saplarda çok sayıda ve küçük olurlar; dişi çiçekler ise yine küçük ama sayıca daha az olurlar. 1,5-2,5cm çapındaki meyveleri, etli, yuvarlak, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” soluk yeşil veya sarımsıdır. Belli belirsiz 6 loba ayrılmışlardır. İşlenmiş biçimlerinin tohumlarının 6. Meyvesi daha büyüktür. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu bitki, tropikal ve alt tropikal Hindistan’da oluşur. Madhya Pradesh’in yaprağını döken ormanlarında bolca (pratik olarak işlenmeyen) bulunmaktaydı. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: İlaç, bu ağacın taze veya kurutulmuş meyvelerinden yapılmaktadır. Bu meyve, Hindistan’ın en iyi bilinen Triphala adlı ilacının üç bileşeninden biridir. (Diğer iki bileşeni; Harada(haritaki) ve Behada(bibhitaki)dir). Triphala sakinleştirici, uykusuzluk giderici olarak kullanılır. Bunun yanında; karaciğer büyümesi, hemoroit, karın ağrısı ve göz ağrısı gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Emblica meyvesi iyi bir karaciğer toniğidir. Taze meyvesi serinletici ve sakinleştiricidir. Meyvelerinden yapılan mayalı likörün, hazımsızlık, kansızlık, sarılık, kalp şikayetleri, soğuk algınlığı gibi hastalıkların tedavisi için uygundur. İdrar çıkarımını da arttırdığı düşünülmektedir. Çok zengin bir C Vitamini kaynağıdır. İskorbüt hastalığı gibi C Vitamini eksikliğinden kaynaklanan hastalıklar için çok değerlidir. Akciğer tüberkülozu olan hastalar üzerinde yapılan deneyler, Emblica meyvesinde bulunan C vitamininin insan sisteminde, Sentetik C vitamininden daha hızlı bir şekilde özümsendiğini göstermiştir. Belki de meyve içerisinde bu avantajdan sorumlu olan bilinmeyen etmenler vardır. kuru meyveler ishal ve dizanteri için faydalıdır. Turşu yapılmış meyveler bile Hindistan tıbbında reçete edilmektedir. Ağacın çiçekleri, kökleri ve gövdesi ilaç özelliğine sahiptir. Astım ve mide hastalıklarında ise tohumlarının kullanılması önerilmiştir. DİĞER KULLANIMLAR: Bu bitkinin meyveleri, mürekkep, boya ve şampuan yapımında kullanılır. İnce dallar boyunca oluşan meyveler ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

57


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” kırbaç olarak ve fırça olarak kullanılır. Ağacın keresteleri, çeşitli konutsal amaçlar için kullanılır. Bunlar suyun altında uzun süre kalabilir ve su kanalı yapımında kullanılır. Yaprakları kakule ekiminde gübre olarak kullanılır. Alkali toprak gelişimine yardımcı olur.

EUPHORBİA BİTKİSİ EUPHORBİA HIRTA L. Eş anlamlısı E. Pilulifera (Hindistan bitkisidir ama Linneaous değildir) FAMİLYA: Sütleğengiller Ticari ismi, bitkinin bilimsel ismine dayandırılmıştır. 58

TANIM: Her yıl 50cm’e kadar dik bir şekilde uzayan bir bitkidir. Gövdesi yuvarlaktır ve sarımsı tüylerle kaplıdır. 4cm’e kadar uzayan küçük karşılıklı çift yaprakları vardır. Yapraklarının üst kısımları koyu yeşil iken, alt kısımları açık yeşildir ve yaprak kenarları tırtıllıdır. Çok küçük, beyazımsı açan çiçekleri vardır. Bu çiçekler salkım halindedir. 12mm çapında küçük tüylü meyveleri olur. Meyveleri 3 tohumlu yuvarlak kapsül şeklindedir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Hindistan’ın daha sıcak yerlerindeki ekilmemiş her alanda yetişen bir bitkidir. Nemli şartlardaki tüm topraklarda yetişir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Çiçeklenme, meyve verme ve kurutulma aşamasında biriktirilen bitkinin tümü ilaç yapımında kullanılır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Euphorbia bronşçukların rahatlamasını sağlar. Solunum ve kalp üzerinde yatıştırıcı etkisi vardır. Çocuklarda oluşan kurtçukların vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bağırsak şikayetlerinde, astım ve öksürük tedavisinde faydalı olur. Bu bitki, kadınlarda süt oluşumunu ve akışını hızlandırır. Belsoğukluğu ve idrar yolları şikayetlerinde de faydalı olan bir bitkidir. Bitkinin kökleri kusmayı durdurur. İlacın fazla dozu mide rahatsızlıklarına sebep olabilir ve sonucunda kusma ve bulantı gibi etkiler bırakabilir. Bitkinin sütlü özü siğil üzerine uygulanır. Anti bakteriyel ve tüberküloz önleyici etkisi deneysel olarak kanıtlanmıştır. DİĞER KULLANIMLAR: Euphorbia hirtanın yaprakları sebze olarak yenilmektedir. DİĞER TÜRLERİ: Familyanın diğer birkaç otsu türü, E. Hirta ile benzer tıbbi özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Euphorbia familyası, kalın, etli ve sütlü, Kaktüse benzeyen dikenli kabuğu ile ve spiral şekilde kıvrımlı, köşeli gövdesi ile kolayca tanınabilecek geniş çalımsı türleri içermektedir. Bu tür bitkilerin beyaz sütlü özü ekşi ve zehirlidir. Bu tür bitkilerin özünün dikkatsizce tutulması cilt hastalıklarına veya diğer hastalıklara sebep olabilir. Sadece kısıtlı dozda alındığında, müshil etkisi yapar. Bu türlerin bazılarının özü, yarada veya cilt hastalığı üzerindeki kurtçukları öldürmek için yaranın üzerine uygulanır. E. antiquorum L. (Hintçe –Tridhari Selhund, Sanskrit DiliVajrakantaka) bitkisinin 3-5 köşeli dalları vardır ve Hindistan’ın daha sıcak bölgelerinde yetişir. Ödemler için kullanılır; bunun yanında sakinleştirici olarak da kullanılır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

59


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” E. barnhartii Croizat eş anlamlısı E. Trigona Roxb. (Telugu Dili: Kattimangu) Deccan bölgesinin kuru kayalık tepelerinde ve Andamas’da oluşmaktadır. Toz haline getirilmiş yaprakları kaynatılarak lapa halinde getirilir ve o şekilde kullanılır. E.neriifolia L. (Hintçe-Sahund, thuhar; Sanskrit Dili-Snuhi) bitkisinin 5 köşeli dalı vardır. Deccan yaylasının vahşi doğasında oluşur ama Hindistan’ın sınırlarında yetiştirilmez. Bitkinin özsuyu kulak ağrısı ve astım tedavisinde kullanılır.

60

E.nivulia Buch-Ham (Hintçe-Katathuar; Sanskrit Dili: Patrashuni) bitkisinin silindirik dalları vardır ve Hindistan’daki neredeyse tüm kuru bölgelerde oluşur. Sınır bölgesinde çok fazla oluşur. Öz suyunun idrar söktürücü olduğuna inanılmaktadır. (Bastar kabileleri, bu bitkinin beyaz özsuyunu büyükbaş hayvanların yaralarını tedavi etmek için kullanır.) E.royleana Boiss (Juncabi Dili: Danda Thor) bitkisi 5-7 köşeli dallara sahiptir ve Batı Himalayaların kuru yamaçlarının dışında oluşur. Genellikle rakamın 1000-1500m arasın da olduğu yerlerde görülür. E. tirucalli L. (Hintçe- Sehund; Sanskrit Dili-Vajradruma) bodur veya küçük bir ağaçtır. Çok sayıda ve silindirik dalları vardır. Dalları diğer türlerden çok daha fazla dardır. Bu bitki Afrika bitkisidir ama Hindistan’ın daha kuru bölgelerinde ve sınır bölgelerinde, Deccan ve Batı Hindistan bölgesinde oluşmaktadır. Bitkinin beyaz süt özünün romatizma ve diş ağrısının olduğu bölgeye uygulanmasının faydalı olduğu düşünülmektedir. Az dozlarda, içten uygulanmaktadır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

HİNT SÜMBÜLÜ (DÜDÜK) NARDOSTACHYS JATAMANSİ DC. FAMİLYA: Kedi otugiller Ticari ismi, kök sapının püsküllü görünümünü açıklayan Jatamansi gibi bitkinin Hindistan ismine dayandırılmıştır. TANIM: 60cm’e kadar uzayan, odunsu kök sapı olan, kuru yapraklarının sapından liflerle kaplanmış bir bitkidir. Alt taban yapraklar yaklaşık 20cm’e kadar uzar ve yaprak sapı dardır. Üst yapraklar daha küçük ve ovaldir. Çiçekleri küçük demetler halindedir. Çok küçük tüylerle kaplanmış küçük meyveleri vardır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Alp Himalayaların 3000m ile 4500m rakım arasındaki Bhutan’ın doğuya bakan kısmında oluşmaktadır. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Kurutulmuş kökleri ve kök sapları tıbbi amaçla kullanılmaktadır. Hint sümbülü, canlandırıcı, antispastik ve uyarıcı özelliklere sahiptir. Kalp çarpıntısı ve kasılmalarının ve bazı nöbet krizlerinin tedavisinde kullanılır. Sakinleştirici olarak da kullanılır. İdrar çıkarımını, regl kanamasını ve sindirim sorunlarını iyileştirir. Valerian ilacının etken maddesidir (Veleriana officinallis L.) Bu ilaç için 100 kiloluk bitki gerekmektedir. Himalayaların daha yüksek rakımların bu bitkinin yetiştirilmesi için uygundur. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

61


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

YILAN KÖKÜ (HİNT YILAN KÖKÜ, YILAN AĞACI, YILAN ÇALISI, RAUVOLFİYA) YILAN KÖKÜ (L.) Bentham ex Kurz. FAMİLYA: Akdikengiller Bitkinin ticari ismi Rauvolfiya, bitkinin bilimsel adına dayandırılmaktadır. Rauvolfiya kelimesi, 16yy Alman botanikçi ve fizikçi Leonardo Rauwolf’dan almıştır. 62

TANIM: Dikine uzayan tüysüz, çalımsı bir ağaçtır. 30-75cm yüksekliğinde olur. Yaprakları genellikle üçlü şekilde sapın etrafına dizilmiş olup, kenarları bütün, mızrak şeklinde uca doğru sivrice, derimsi, koyu yeşil renkli, kısa saplı, 8–20 cm uzunluğundadır. Yaklaşık 1.5cm uzunluğunda, beyaz veya pembemsi çiçek yaprakları vardır. Sapları koyu kırmızıdır ve küçük demetler halindedir. Olgunlaştığında, küçük, mor veya siyahımsı, yuvarlak meyveleri olur. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Hindistan’ın yaklaşık 1000m rakımına kadar olan her bölgesinde oluşmaktadır. Himalaya dağlarının alt bölgelerinde ve dağ geçitlerinin doğuya ve batıya bakan alçak kesimlerinde yaygın bir şekilde oluşmaktadır. Bengal, Bihar, Uttar, Pradesh,Maharashtra vb. ovalardan da toplanır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Kabuklarıyla beraber bütün olarak kurutulmuş kökler ilaç yapımında kullanılmaktadır. Bu bitki genellikle sonbaharda, 3-4 yıllık bitkilerden toplanır. Bu bitkinin yaklaşık 4.000 yıldır Hindistan ilacı olarak bilindiğine inanılır. Bitkinin bahsi Charak’ın çalışmalarında geçmiştir. Kökler çeşitli alkaloitler içermektedir. İlacın temel kullanım amacı, sakinleştirmek ve uyuşturmaktır bunun yanında tansiyonu düşürmek için de kullanılır. Günümüzde ilacın en yaygın kullanıldığı alanlar akıl hastalıkları ve yüksek tansiyon tedavisidir. İlacın sakinleştirici etkisi yavaşça işlemektedir bu yüzden ilacın akut durumlarda kullanılması uygun olmaz. İlaç, kronik ruhsal hastalığı olanlarda ve hafif anksiyete durumlarında kullanım için çok daha uygundur. İlacın yatıştırıcı etkisi vardır. Bu ilaç, bronşit, astım ve gastrit ülser hastalıkları olan kişilere verilmemelidir. Bitkinin kökleri, bağırsak hastalıklarında ve ateşli hastalıklar için de kullanılır. R.tetraphylla L. (Eş anlamlısı R. Canescens L.) gibi familyanın diğer türleri tıp biliminde kullanılır. (Resim: 21) Birçok araştırma çalışması yapıldı ve bitkilerin bu grubu üzerinde yapılan çalışmalar hala devam etmektedir. Hindistan bu bağlamda konum üstünlüğüne sahiptir. Bununla beraber, günümüzde bazı ülkeler, Rauvolfiya ile aynı etkiyi verecek sentetik ürünler geliştirmektedir. Hindistan’da toplam yıllık Rauvolfiya ilacının ihtiyacının yaklaşık 12.000 kenton civarı olduğu tahmin edilmektedir ve yetiştirilmesinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bitki, neredeyse ovalık olan her alanda, yaprak dökmeyen her ormanda ve Himalaya’nın tüm alt bölgelerinde yetiştirilebilir. Bitki, en iyi şekilde kök budamalarından uzamaktadır. Tohumlarından ve dallarında da uzamaktadır. 6-7 kentonluk ilaç, 4047 ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

63


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” metre karelik araziden elde edilmektedir. Dehra Dun, Orman Araştırma Kurumunun raporlarına göre iki yıllık arazilerden daha fazla verim alınmaktadır. İlacın ihracatı azalmıştır ve 1970-71 yıllarında, ilaç iki rupi değerinden ihraç edilmiştir.

YABANİ EBEGÜMECİ SIDA CORDİFOLİA L. FAMİLYA: Malvaceae 64

Ticari ismi, bitkinin bilimsel ismine dayandırılmaktadır. Bilimsel ismi cordifolia, yaprakların şeklinden gelmektedir. Örneğin; kordat veya kalp şekli. TANIM: Küçük çok dallı bir ağaççıktır. Tüm bitkinin üzerinde çok küçük yıldız şeklinde tüyler vardır. 2-5cm uzunluğunda, oval veya yuvarlak, kenarı tırtıllı ve kalın yaprakları vardır. Sapları, yapraklardan daha kısadır. Küçük, sarı, bir veya birkaç çiçeği olur. Meyveleri 6-8mm çapındadır ve 7-10 bölüme ayrılır. Bu bölümlerin her biri güçlü bir ağ şeklindedir; uçlarında iki tane kılçık vardır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Hindistan’ın otlaklarında, arazilerinde ve maki ormanlarında yaygın olarak yetişmektedir.

boş

İLAÇ ve ÖZELLİKLER: Bitkinin tamamı ilaç yapımında kullanılmaktadır. Cinsel gücü arttırmak için ve genel canlandırıcı olarak ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” kullanılmaktadır. Bitkinin tohumları özellikle bu amaçla çoğaltılmaktadır. Kızıl renkli köklerinin kaynatılmasıyla hazırlanan özün bazı ateşli hastalıklara iyi geldiği düşünülmektedir. Toz haline getirilen kök sapları (bu kök sapları sütlü ve tatlıdır), vajinal akıntı gibi kadın hastalıklarında ve sinir sistemi hastalıklarında (asabiye) kullanılır. Kök öz suyu yaraların iyileşmesini hızlandırır. Susam yağı ve süt içeren kök sapları, yüz felcinin bazı tiplerinin tedavisi için faydalıdır. Bitkinin tohumlarının bel soğukluğu ve karın ağrısı hastalıkları için çok faydalı olduğu düşünülmektedir. DİĞER TÜRLERİ: Bu familyanın diğer önemli tıbbi bitkileri. Sida acuta Burm f. (Bengali dili, Hintçe- Banmethi; Sanskrit DiliBala) bitkisinin kökleri sinir ve üriner sistem hastalıkları için faydalıdır. Ateş ve mide şikayetlerinde de faydalıdır. Yapraklarının tıbbi özelliğe sahip olduğuna inanılmaktadır. S. rhombifolia L. (Hintçe-Sverbarela; Sanskrit-Atibala) bitkisi romatizma ağrıları ve akciğer tüberkülozu hastalıklarında koruyucu olarak kullanılmaktadır. S. spinosa L (Hintçe-Gulsakri; Sanskrit-Nagbala) bitkisinin kökleri ve kök sapları, mesane rahatsızlıklarında, bel soğukluğunda, ateşli hastalıklarda güçlendirici olarak kullanılmaktadır. Bitkinin yaprakları da benzer özelliklere sahiptir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

65


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

KANTAKARİ (KÖPEK ÜZÜMÜ) SOLANUM SURATTENSE BURM. F. Eş anlamlısı S. Xanthocarpum Schrad & Wendl. FAMİLYA: Patlıcangiller Kantakari ticari dayandırılmaktadır.

66

ismi,

bitkinin

Hindistan

isimlerine

TANIM: Dikenli, çok dallı, genelde dağınık veya dağınık, taze dalları yıldız şeklinde küçük tüylerle kaplı, dikenleri, parlak, yaklaşık 1,5 cm. uzunluğundadır. Yaprakları 10 cm. uzunluğa kadar, orta damarı ve diğer sinirleri keskin, sarı dikenlidir. Çiçekleri eflatun, yaklaşık 2 cm. uzunluğunda, küçük demetler halinde ve yapraklarıyla karşılıklıdır. Meyvesi 1,5-2 cm. yuvarlak, sarı veya soluk yeşil damarlıdır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu bitki, genellikle Hindistan’ın boş arazilerinde, yol kenarlarında ve çalılık ve bodur ağaçlarla kaplı alanlarında yetişmektedir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Bitkinin kurutulmuş kökleri ilaç yapımında kullanılır. Bu yapılan ilaç, öksürük, astım, göğüs ağrısı ve bazı ateşli hastalıkların tedavisi için uygundur. İdrar söktürücüdür ve mesanedeki taşların çıkarılmasına ve şişliğin giderilmesine yardımcı olur.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Meyvelerinde ve özünde bulunan bazı anti bakteriyel özellikler deneysel olarak kanıtlanmıştır. Bitki meyvesinin, boğaz ağrısı, bronşit ve bazı ateşli hastalıkların tedavisi için faydalı olduğu düşünülmektedir. Hindistan Eczacılık Kanunnamesi’nde ve Amerika Farmakope’sinde bu bitkinin tıbbi değerinden bahsedilmemiştir. Bitkinin yaprakları ve gövdesinin doğurganlığı önleyici herhangi bir özelliği olup olmadığı yönünde testler yapılmıştır. Bu testler deney hayvanları üzerinde yapılmıştır. Bunların doğum kontrol hapı olarak garanti vermediği görülmektedir. Bitkinin bazı kısımlarının yılan sokmalarında faydalı olduğuna inanılmaktadır ama deneyler, bitkinin bu tür kullanımları konusunda çelişkiye düşmektedirler. (Bastar kabileleri, ağrıyan meyvelerinin özünü koyarlar.)

kulaklarına

bu

bitkinin

ezilmiş

DİĞER KULLANIMLAR: Bitkinin taze yaprakları ve meyveleri, gerekli süreçlerden geçirildikten sonra sebze olarak yenilmektedir. DİĞER TÜRLERİ: Solanum nigrum L. (Siyah Köpek Üzümü; Bengali dili – Gurkamai, Kakmachi; Hintçe- Gmahai, Makoi; Kannada DiliKachigida; Punjabi Dili- Pilak) bitkisi, bazı Hindistan ilaçlarında önemli bir bileşendir. Bitkinin vücuda aşılanması, dizanteri, bazı mide şikayetleri ve ateşli hastalıkların tedavi edilmesini sağlar. Bitki, idrar çıkarımını kolaylaştırır. Bitki özü ülserler ve çeşitli cilt hastalıkları için faydalıdır. bu bitkinin meyveleri çok daha önemlidir. Kuvvetlendirici ve sakinleştiricidir. İştahı açar. Astım, cilt hastalıkları, idrar çıkarımı, aşırı

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

67


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” susama gibi hastalıklar ve durumlar için faydalıdır. Yeşil meyveleri ezilir ve kellik olan bölgeye uygulanır. Tıbbi özelliklere sahip olduğuna inanılan bu familyanın diğer önemli türleri; S dulcamara L. (Acı Köpek Üzümü, Sanskrit Dili: Kakmachi), S. Ferox L (Bengali, Hintçe- Rambegun; Sanskrit Dili-Chandra-pushpa), S. İncanum L. (Şekil:20 Hintçe-Gaglibhata, Asind) ve S. İndicum L. (Bengali-Tita-bhekuri; Sanskrit Dili- Brihatika)’dır. Son zamanlarda, S. Viarum Dunal (Resim:25), Solasodine kaynağı olarak ün kazanmıştır. Bitki Kalküta’da ve diğer yerlerde hala incelenmektedir.

68

YETİŞTİRİLEN TÜRLER: Bu familyaya ait olan Brinjal (Solanum melongena L.)bitkisinden ve bu bitkinin bazı tıbbi özelliklerinden burada söz edilmiş olabilir. Bu bitkinin olgunlaşmamış meyveleri kalp kuvvetlendirici, iştah açıcı ve kan yapıcıdır. Olgunlaşmış meyveleri sakinleştiricidir ama aşırı sinirliliğe de sebep olabilir. Yapraklarının lapası frengi yaralarına uygulanır. Köklerinin kaynatılmasıyla hazırlanan öz bu hastalığı olan kişilere verilir. Patates (S. Tuberosum L) bazı tıbbi kullanımlara sahiptir. Su içerisinde kaynatılan kökleri, sivilceler, cilt bozuklukları ve yanıklar için faydalıdır. Patates nişastası, bazı cilt kremlerinin ve merhemlerinin yapımında kullanılır. YENİ BİLGİ: Keşmir bölgesinde S. Aviculare Forst. F olarak adlandırılan familyanın yabancı bir türünü geliştirmek için çalışmalar ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” yapılmaktadır. Bu, seks hormonunun iyi bir kaynağı olan Solasodine verimini sağlamıştır.

DEMİRHİNDİ (HİNT HURMASI) TAMARHİNDUS İNDİCA L. FAMİLYA: Caesalpiniaceae(Baklagiller) Ticari ismi, bitkinin İngilizce ismine dayandırılmaktadır. TANIM: 1cm uzunluğunda, 10-20 çift birleşik yaprakçıkları olan büyük bir ağaçtır. Kırmızımsı damarları olan sarı çiçekleri vardır. Bu çiçekler yaprakların arasında dik küçük demetler halinde bulunur. 820cm uzunluğunda, 2-3cm genişliğinde, etli, sarkık ve kahverengi meyveleri olur. 3-12 arasında koyu kahverengi, eti ve lif kitlesine gizlenmiş parlak tohumları vardır. Demirhindinin meyve özü en iyi bilinen asittir. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bu ağaç Hindistan’ın güney bölgelerinde ve merkezinde oluşur. Hindistan’da yol kenarlarına ve bahçelere ekilir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Meyvelerin özü tedavi edici bir özelliğe sahiptir. Demirhindi meyve özü sakinleştirici özelliğe sahiptir. Bu bitkinin suda demlenmesi ferahlatıcı bir içecektir ve ateşli hastalıklar için faydalıdır. Bu ilacın rahatlatıcı etkisi de vardır. Rahatlatıcı olarak tek veya diğer müshil ilaçlarıyla karıştırılarak alınır. Diğer müshil

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

69


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ilaçlarıyla karıştırıldığında, bu bitki diğer ilaçların rahatlatıcı özelliğini azaltır. DİĞER KULLANIMLAR: Ağacın keresteleri böceklere karşı dayanıklıdır ve genellikle tarım aleti, konutsal malzeme, mobilya vb amaçlarda kullanılır. Bu bitkiden çok iyi ağaç kömürü olur. Barut yapımında da kullanılmaktadır. Ağaçlarından sarı boya elde edilir. Meyvelerinin asitli özü temizlik malzemesi, pirinç eşya ve diğer aletlerin yapımında kullanılır. Tohumları reçel ve jöle sanayisinde kullanılır. Toz haline getirilmiş tohumları, bazı kıyafetlerin genişletilmesinde yapıştırıcı olarak kullanılır.

70

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

KEDİ OTU VALERİANA OFFİCİNALİS L. FAMİLYA: Kedi otugiller Ticari ismi bitkinin bilimsel ismine dayandırılmaktadır. TANIM: 1m’ye kadar uzayan uzun ömürlü bir bitkidir. Kök sapları dallarından daha kalındır. Altları tüylü, üstleri yumuşak oluklu dalları vardır. alt yapraklar uzun saplı, üst yaprak ise; kısa saplıdır. Küçük, beyaz veya mat beyaz çiçekleri, dalların ucunda demetler halinde olur. Küçük, yumuşak ve tüysüz meyveleri vardır. YAYGIN OLDUĞU YERLER: Bitki, Keşmir’in 2.500 rakımdaki belirli bölgelerinde yetişmektedir. İLAÇ ve ÖZELLİKLERİ: Bitkinin sapları ve kökleri ilaç yapımında kullanılmaktadır. Hasat zamanı sonbahardır. İşlenmemiş ilacın yavaş kurutulması önerilmektedir. Kediotu, merkez sinir sistemi üzerinde sakinleştirici etkiye sahiptir. Histeri nöbeti, sinir hastalıkları ve bağırsak gazı gibi hastalıkların tedavisi için faydalıdır. Taze sapların ve köklerin özsuyu çok daha fazla etkilidir; ilacın özellikleri kurutma esnasında kaybolur. Taze özsuyu, uykusuzluk ve kalp koruma ilaçlarında uyuşturucu madde olarak kullanılır. DİĞER TÜRLERİ: Valeriana Jatamansi Jones (Resim:29; eş anlamlısı: V. Wallichii DC.-Hindistan Valerianı; Hintçe-Mushkbala; SanskritTagara) olarak adlandırılan familyanın diğer bir türü, Keşmir’den Assam’a kadar tüm Hindistan’da kendiliğinden yetişir ve Kediotu ile ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

71


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” benzer özelliklere sahiptir. Familyanın bu türü de aynı hastalıkların tedavisi için kullanılır. Kediotunun yıllık ihtiyacının 20 kental olduğu tahmin edilmektedir. Kuzey Hindistan’ın dağlık bölgelerinde yetiştirilebilir. Aloe vera L. (Eş anlamı: Aloe barbadensis Mill.) Yerel ad:Aloe İngilizce Adı:Aloe, Aleo Vera

72

Tanım: Sütlü ot yeşili, oval-mızraksı, 40-60cm ile 10-12 cm boyları arasında, iğne kenarlı ve sivri uçlu dikenleri olan yapraklarının geniş rozetiyle taçlanan kısa, ince tek saplı sukkulent (etli ve sütlü) bir bitkidir. Kırmızı borumsu çiçekleri 4 cm’e kadar uzar ve sivri uçta oluşur. Birçok küçük düz tohumla 15-25 mm uzunluğunda kahverengi kapsüllü meyvesi vardır. Çiçeklenme ve meye verme dönemi bilinmemektedir. Yetişme ortamı: Genellikle ev bitkisi olarak yetiştirilir. Yaygın olduğu yerler: Kuzey Afrika bölgesine özgüdür. Şimdiler Güney Pasifik bölgesinde, dekoratif ve tıbbi bir bitki olarak yetiştirilmektedir. Bileşenleri1-6: 1,8-dihidrokslantrasen, aloe emodin, krizofanik asit, aloin, aloin türevleri, barbaloin, aloeesin, neoeloesin A, antranol, enzotiyazol, izositirk asit, parakumorik asit, sistin, amino asit, şeker, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” enzimler, dehidro-abiyetal, dehidro- abiyetiğin metil esteri, acemannan, aloeferon, glucomannan, aloe peptidler, kolestrol, campesterol, stigmasterol, lupeol, lipidler. Biyolojik Etki1, 7-12: Ağrı kesici, ateş dürücü, iltihap sökücü, toksik, mitojenik, yanmaz, yara iyileştirici, antibakteriyel, lökopeni önleyici, tümör önleyici, antileukopenic, antitumour, teratojenik, hipoglisemin, doğurganlık önleyici, ödem önleyici, rahim uyarıcı, antiviral, saç canlandırıcı, alerjen, astım önleyici,immunostimulan, antiviral, hemaglutinin, yumuşatıcı, böcek öldürücü, depresan, hipokolestrolemi, hipolipemi. Geleneksel Kullanım13: Bu bitki aslında müshil olarak kullanılır. Taze yapraklarındaki bitki özü, kesik ve sıyrık yaralarını, cilt mantarını tedavi etmede kullanılır. Saç uzamasını hızlandırır. (Eş anlamı: Annona macrocarpa Wercklé) Yerel Adları: Tarçın elması (Kebuguili, Milne Bay); kahiloko (Tawala,Milne Bay). Tarçın elması, dikenli hint ayvası. Tanım: 3-7 m uzunluğundadır. Çok soluk yeşil, elips şeklinde, yuvarlak ama apiküllo veya yassı sivri uçlu yaprakları vardır. Yuvarlak veya dar tabanlıdır. Sepalleri çok kalın ve valvattır. Dış taç yaprağı kalp şeklindedir. Bu bitkinin geniş, tek, sarımsı veya yeşilimsi sarı renkte çiçekleri vardır. Dikdörtgen veya oval, kısmen kavisli (mango şeklinde) bir meyvesi vardır. Meyveleri 30 cm uzunluğundadır. Yüzeyi, düzenli aralıklarla kısa yuvarlak dikenli sert doku ile kaplanmıştır. Yeşildir. Etli ve suludur. Beyazımsı ve asitlidir. Tohumları verimlidir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

73


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yetişme Ortamı: Rakımı 1200 m altında olan ovalarda yetişir. Yaygın olduğu yerler: Tropikal Amerika bölgesine özgü bir bitkidir. Günümüzde, meyvesi için Papua Yeni Gine dâhil tüm dünyada yetiştirilmektedir.

74

Bileşenleri1-4: Annonaceous asetat oluşumu: annocatalin, annohexocin, annomonicin, annomontacin, annomuricatin A & B, annomuricin A-E, annomutacin, annonacin, (çoklu izo, eşyanlı, tek vb.), annonacinone, an-nopentocin A-C, cis-annonacin, cis-corossolone, cohibin A-D, corepoxy-lone, coronin, corossolin, corossolone, donhexocin, epomuricenin A & B, gigantetrocin, gigantetrocin A & B, gigantetrocinone, gigantetronenin, goniothalamicin, iso-annonacin, javoricin, montanacin, montecristin, muracin A-G, muricapentocin, muricatalicin, muricatalin, muri-catenol, muricatetrocin A & B muricatin D, muricatocin A-C, muricin H, muricin I, muricoreacin, murihexocin 3, murihexocin A-C, murihexol, murisolin, robustocin, rolliniastatin 1 & 2, saba-delin, solamin, uvariamicin I & IV, xylomaticin, annocatalin, annohexocin, annomonicin, annomontacin, cisannomontacin, annomuricin A-E, annomutacin; kampesterol, stigmasterol, izokineloin alkaloitler, tanen, lipit, karbonhidrat. Biyolojik Etki5-10: Kalp ile ilgili, depresan, amip önleyici, anti bakteriyel, mantar önleyici, serotonin (5-HT) alıcı, cilt etkisi, antimalaryal, toksik, antimalaryal, toksik, yumuşakça öldürücü kimyasallar, kabuk önleyici, kas gevşetici, spazm yapıcı, mesane uyarıcı, damar açıcı, layşmanyaz önleyici, böcek öldürücü, antiparazitik, lipit peroksidiz oluşumu engeller. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Geleneksel Kullanım11,12: Yaprakları kaynatılır ve buharı içe çekilir. Midesi bozulan kişilere verilir. Kaynatılmış yapraklar midenin üzerine sıkıştırılır ve aşağı doğru ovalanır. Bu karın ağrılarının rahatlatılmasını sağlar. Areca catechuL. (Yalancı Akasya) Fundagiller Yerel Adları: buai (Karma Diller); gunantuna (Gazelle Yarımadası, Doğu Yeni Britanya) buatan (Gairi, Merkez Eyalet); magi (Ubuia Adası, Milne Bay ); guria (Rigo, Merkez Eyalet ); meme na buai (Kokopo,Doğu Yeni Britanya). betel cevizi, hurma, areca cevizi, areca palmiye. Tanım: Yaprak dökmeyen palmiye ağaçtır. 10-15 m yüksekliğinde, tek, ince ve dik gövdeli bir ağaçtır. Yaprakları 1-2 m uzunluğundadır. 30-60cm uzunluğunda, ucunda düzensiz tırtıkları olan en üst bölmede birleşen çok sayıda tüy yaprakları vardır. Birden fazla dalı vardır. Çiçekleri sarımsı beyazdır. Erkek çiçekleri ince dallarda açar; dişi olanlar ise, ince dalların neredeyse tüm yüzeyinde açar. Meyveleri çok tanelidir. Çeşitli oval şekillerde, renkli ve 4-6cm uzunluğundadır. Yuvarlak, koni şeklinde, 15-30mm genişliğinde tohumları vardır. Tohum kabuğu kahverengidir sıkıştırılmış liflerle kaplıdır. Çekirdeğin içi çiğnenir. Büzüştürücü ve acı bir tadı vardır. Mayıs- Aralık ayları arasında çiçeklenir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

75


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yetişme ortamı: Bu bitki kuru yaprak döken ormanları ve ışık almayan nemli toprakları tercih eder. İkinci derece açık alanda, geniş ovalarda yetişir. Tropikal bölgelerde ev bitkisi olarak yetiştir irilir. Yaygın Olduğu Yerler: Tropikal bölgelerde yaygın olarak bulunur. Yeni Gine bölgesinde ana üründür.

76

Bileşenleri: Arecoline, arecaidine, guvacine, nicotine, nicotinic asit ethyl ester, nicotinic asit methyl ester, harman, norharman, piper-dine and pyridine esters, alanine, phenylalanine, arginine, aspartic asit, glutamic asit, glycine, histidine, leucine, isoleucine, proline, serine, threonine, tyrosine, valine, stearic asit, alanine, phenylalanine, nondeconoic acd, oleic asit, palmitic asit, pentadeconoic asit, lauric asit, myristic asit, flavone, catechin derivatives, beta-sitosterol. Biyolojik Etki: Antidepresan, psikoterapik, öforiye sebep olur. Yorgunluk önleyici etkisi vardır. Tansiyon düşürücü, spazm önleyici, antibakteriyel, embriyoteksik, sitotoksik, antihepatotoksik, kurtçuk kıran, mesane uyarıcı, kanserojen, antioksidan, klastojenik, diyabetik, gebe kalmayı kolaylaştırıcı, kolestrol seviyesini düşürme etkisi vardır. Bronşit önleyici, düşük yaptırır, hiper termik, mantar önleyici, antihalistosis, antiviral, kromozom sapkınlıklarını indirger; antikolinerjiktir. Barringtonia asiatica (L.) KurzBarringtoniaceae (Eş anlamlısı: Barringtonia speciosa J. R. Forst. & Forst.)

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yerel isimler: mwanumbu (Normanby Island, Milne Bay),(Kurti, Manus Province), putu (Ubili, BatıYeni BritanyaMerkezi). Deniz ağı ağacı. Tanım: 20m uzunluğunda gövdesi 1-1.5m çapında orta boylu bir ağaçtır. Geniş, uzantısız, ova, bütün, kalın ve parlak yaprakları 20-40cm uzunluğundadır. Yaprakları geniş uçlu ve dar gövdelidir. Çiçekleri geniştir. Kısa ve dik çiçek salkımları vardır. kaliks tübü 1cm uzunluğundadır; 2 veya 3 lobu vardır. dikdörtgenimsi-oval çukur yeşildir. 2.5 cm uzunluğundadır. 4 taç yaprağı vardır. Taç yaprakları, yaprak döken, ince, kahverengimsi- beyaz, dikdörtgen, 7-8cm uzunluğunda, 3-4cm genişliğindedir. Çok sayıda, ince, kökte birleşmiş, 10-12 cm uzunluğunda, beyaz tabanlı, üst kısmı mor olan erkeklik organı vardır. Küçük ve sarı anterler vardır. bu anterler, ince şekilli, yaklaşık 13cm uzunluğunda morumsudur. Meyveleri dikdörtgen veya ovaldir. Bu meyveler, genelikle 4; nadiren 5 köşelidir. 8-14cm uzunluğunda 8-2 kalınlığında olup büyük ve tek tohuma sahiptirler. Meyveler tipik dikdörtgen fener şeklindedir ve su yüzeyinde durur. Haziran ayında çiçeklenir. Yetişme Ortamı: Kumlu ve kayalıklı sahillerde, bataklık ve sahil ormanlarının kenarlarında yaygın olarak görülmektedir. Deniz kıyıları da bu bitki için uygun bir yerdir. Yaygın Olduğu Yerler: Ovalarda ve tropikal Pasifik ve Hindistan okyanusu boyunca yaygındır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

77


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bileşenleri1-3. Bartogenic asit, 19-epibartogenic asit, anhydrobartogenic asit, hidrosiyanik asit, saponin, galik asit, monosakkaridler. Biyolojik Etki:4,5 Antiviral, antibakteriyel (şüpheli), antifungal (şüpheli), mantar önleyici (şüpheli).

78

Geleneksel kullanım6-10: Bütün olarak kurutulmuş bitki genellikle balık avlarken balık yemi olarak kullanılır. Genel balık zehiri olarak kullanılır. Bitkinin kuru çekirdeğinden hazırlanan su özü, öksürük, soğuk algınlığı, boğaz ağrısı, bronşit ve ishal gibi hastalıkların tedavisi için içilmektedir. Taze yapraklar ateş üzerinde ısıtılır ve yara üzerine sürülür. Barringtonia asiatica ve Morinda citrifolia bitkilerinin taze yaprakları su içerisinde ezilir ve içilir. Karın ağrılarını hafifletir. Taze yapraklar ısıtılır ve kesiklerin veya kronik cilt enfeksiyonlarının üzerine uygulayın. Dilimlenmiş tohumlar yaraların üzerine uygulanır. Kurutulmuş tohumların çok zehirli olduğu düşünülmektedir ve intihar girişimlerinde kullanılır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

RUJ ÇALISI Bixa orellana L. Bixaceae (eş anlamlısı: Bixa acuminata Bojer, B. Americana Poiret in Lam, Bixa odo-rata Ruiz & Pav. ex G. Don, Bixa platycarpa Ruiz & Pav. ex G. Don, Bixa tinctoria Salisb., Bixa upatensis Ram. Goyena, Bixa urucurana Willd., Orellana americana Kuntze, Orellana orellana (L.) Kuntze, Bixa orellana var. leiocarpa (Kuntze) Standl. & L.O. Williams) Yerel isimleri: Tar (Kuanua, Doğu Yeni Britanya); pop (Kurti, Manus Province). Annatto, anato. Tanım: 2-10m uzunluğunda olan bir meyve ağaççığıdır. Yaprakları oval, dar, bütün ve tüysüzdür. Kalp şeklinde ve yassıdır. Yaprak sapı 49cm uzunluğundadır. İnce dalları pütürlüdür. Spiral şekilde sıralanmıştırtektir ve ovaldir. Çiçekleri iki eşeylidir. Çanak yaprakları, oval şekilde birbirine geçmiş durumdadır ve kaşık biçimindedir. İki tohumlu kapsül şeklinde yuvarlak veya oval meyveleri vardır. Çok sayıda tohumları vardır. Bu tohumlar, turuncu-sarı boyanın kaynağı olan kırmızımsı bir zar ile kaplıdır. Annattonun çiçekleri yaklaşık iki yıllık genç çiçeklerdir. 7cm boyutlarında pembe veya beyaz olan çiçekler birçok erkeklik organına sahiptir. Kalp şeklindeki kırmızı meyveler, olgunlaşınca kahverengiye ya da bordo renge dönüşür ve hafif sert tüylerle kaplanır. Tamamen Olgunlaştıklarında, meyvesinden birden çok tohum çıkar. Kalp şeklindeki kabukların içinde bulunan kırmızımsı turuncu tohumlar ezilip yiyecek olarak kullanılır. Yıl boyunca çiçekleri ve meyveleri mevcuttur.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

79


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yetişme Ortamı: Bahçelerde, ormanlarda ve bataklıklarda yetişen bir bitkidir. Yaygın Olduğu Yerler: Brezilya’ya özgü bir bitkidir. Papua Yeni Gine bölgesinde 2000m rakıma kadar olan her yerde yetişir. Bitki çiçekleri için yetiştirilmektedir. Özellikle de tohumlarını kaplayan kırmızı boya maddesi için yetiştirilir.

80

Bileşenleri: Bixaghanene, bixein, biksin, methylbixin, trans-bixin, zeaxanthin, cryptoxanthin, biksol, crocetin, ellagic asit, ishwarane, isobixin, norbixin, phenylalanine, salicylic asit, threonine, tomentosic asit, tryptophan, apigenin-7-bisulphate, cosmosiin, cynaroside, isoscutellarein, hypolaetin-8-bisulphate, geranyl-geraniol, geranyl-geranyl octadecanoate, galik asit, pyrogallol, deltatocotrienol. Biyolojik Etki: Panzehir, antibakteriyel, antiviral, mantar önleyici, merkez sinir sistemi sakinleştirici, gastrik sekrasyon engelleyici, tansiyon düşürücü, kas gevşetici, böcek ısırmalarına karşı diranç artıcı, antioksidan, hiperglisemik, hipoglisemik, alerjik. Bryophyllum pinnatum (Lam.) Kurz.crassulaceae (eş anlamlısı. Kalanchoe pinnata (Lam.) Pers. Yerel İsimleri: Moiatiti (Aroma, Merkez); solomon (Vanapa, Merkez); ine renge idu ndronndron (Kurti, Manus Şehri); maguliwai (Rigo, Merkez). Ölümsüzlük otu, Dünya mucizesi, Hava otu, mucize yaprak. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Tanım: 50-100m uzunluğunda, sulu ve etli yaprakları ve dalları olan bir ağaççıktır. Yeşil benekleri olan mor gövdesi vardır ve odunsudur. Karşılıklı ve genellikle çift halinde olan yaprakları vardır. Yaprakları elips şeklinde ovaldir ve kenarları kök ya da yuvarlak dişli tırtıklıdır. Bu yapraklar 10cm uzunluğunda 5-6cm çapındadır. Geniş, sarkık, beyaz, yeşilimsi veya turuncumsu kırmızı çiçekleri vardır. Kaliks, silindirik 4 köşeli, kabarık ve 4 bölümden oluşan çiçekleri vardır. Taç yaprakları tek, tüb şeklinde, taban odaklıdır. Kaliksten biraz daha uzundur. İki kıvrımda sekiz erkeklik organı vardır. 4 meyve yaprağı vardır. Bu meyve yapraklarının her biri dar ve uzundur. Dört saç kökü ve birçok tohumu vardır. Çiçeklenme dönemi Aralık- Mart arasındadır. Yetişme Ortamı: Sıcak ve kurak bölgelerde kendiliğinden çıkar. Az sulu, kayalık arazilerde dallanıp budaklanır. Yaygın Olduğu Yerler: Papua Yeni Gine bölgesi boyunca yaygın olarak görülmektedir. Bahçelerde ve evlerde dokoratif ağaç olarak yetiştirilir; bunun yanında tıbbi kullanım amaçlı olarak da yeiştirilir. Bileşenler: Bryophyllin B & C, bryotoxin C, bersaldegenin-3-acetate, bersaldigenin-1,3,5-orthoacetate, 22-dehydrobrassicasterol, bryophyllol, campesterol, cholesterol, clerosterol, 24-epiclerosterol, clionasterol, codisterol, isofucosterol, peposterol, beta-sitosterol, stigmasterol, alpha- and beta-amyrin, bryphollone, bryophynol, pseudotarax-asterol, astragalin, para-coumaric asit, kaempferol, luteolin, quercetin, rutin, bufadienolide, acetic asit, alkanes, 4hydroxybenzoic asit, caffeic asit, ferulic asit, fumaric asit, gallic asit, malic asit, oxalic asit, leuci-nopine, protocatechinic asit, succinic asit, syringic asit, n-triacontane. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

81


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Biyolojik Etki: Antibakteriyel, antiviral, sitotoksik, antimutagenik, damardaraltan ilaç, ishal önleyici, mantar önleyici, merkez sinir sistemi sakinleştrici, ateş düşürücü, iltihap önleyici, layşmanyaz önleyici, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç, ülser önleyici, spazm yapıcı, antitussif.

82

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

PERVANE ÇİÇEĞİ( Rozet çiçeği) Catharanthus roseus (L.) G. Don Apocynaceae (eş anlamlısı: Ammocallis rosea (L.) Small; Lochnera rosea (L.) Rchb.; Vinca rosea L.) Yerel İsimleri: pua na purpur (Kuanua, Batı Yeni Britanya); palwa theresia (Kurti, Manus Merkez); falava (Rigo, Merkez). Cezayir Menekşesi, madagascar Cezayir menekşesi, Pervane çiçeği. Tanım: 30cm yüksekliğinde tüysüz, tabana dayalı odunsu ve dallı bir bitkidir. Karşılıklı, düz, oval, uçları keskin olmayan ya da yuvarlak 1540 x 6-15cm sapları olan yaprakları vardır. Gövdesinde sütlü lateks bitki özü vardır. Çiçekler aksilerin en üstünde açar. Çiçeklerin yapısı tüp şeklindedir 5 bölümden oluşmuştur; çiçeklerin rengi beyaz-sarı, beyazkırmızı, eflatun kırmızı olabilir. Meyveleri yeşildir ve uzunlamasına çizgileri vardır. Her yıl çiçek açar. Yetiştiği Yerler: Kurak sahil bölgelerinde, ev kenarlarında, hindistan cevizi ekili alanlarda yetişir. Yaygın Olduğu Yerler: Madagaskar’a özgü bir bitkidir. Bu bitki birçok tropikal bölgeye uyum sağlayabilir. Papua Yeni Gine bölgesinde dekorasyon amaçlı yetiştirilir. Tropikal bölgede geniş ölçüde yetiştirilir. Bileşenleri: Bu bitki 100’ün üzerinde alkait içermektedir. Bunlar; vincris-tine, vinblastine, vinleurosine, vinrozidine, vincerine, catharanthine, ajmalicine, serpentine, vincadioline, vincaline, vincamicine, vincarodine, vincathicine, vinceine, vincolidine, vincoline, vincubine, vindolicine, vindolidine, vindoline, vindolinine, vindorosine, vinesesine, vinosidine, vinsedicine, vinsedine, virosine, vivaspine, yohimbine, vb. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

83


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Biyolojik Etki: Hayvan savar, antibakteriyel, anti-idrar söktürücü, doğurganlık önleyici, hiper kolestrol engelleyici, hipergilikemik, yüksek tansiyon engelleyici, iltihap önleyici, mitotik önleyici, mutagenik önleyici, spazm önelyici, tümör önleyici, merkez sinir sistemi sakinleştirici, hiperglisemik, kurtçuk kıran, kas gevşetici, toksik etkisi. Geleneksel Kullanımları: Yapraklarının kaynatılmış hali ağız kanseri tedavisinde ağızdan alınır. Köklerinden elde edilen özsu karın ağrısı için ağızdan alınır. Tüm bitki suda kaynatılır ve soğutulur. Bu su uyuz olan hastaların banyosunda kullanılır. Yaprakları ısıtılır ve vücuttaki şişliklerin üzerine masaj yapılır.

84

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

GOTU KOLA OTU Centella asiatica (L.) UrbanUmbelliferae(eş anlamlısı: Hydrocotyle asiatica L.) Yerel İsimleri: Yotubukona (Trobrian Adası, Milne Bay); milaina, pal-a-karkar (Kokopo, Doğu Yeni Britanya, Merkez) Hindistan saksıgüzeli, asiatic Saksıgüzeli, gotukola. Tanım: Küçük kestaneçikli, uzun ömürlü aromalı ince bir bitkidir. Kısa kök sapları uzun dalları vardır. Yaprakları yuvarlak veya böbrek şeklindedir. Yapraklarının kenarları tırtıklıdır ve 7-8 çatallı sinirden oluşmaktadır. Rozet şeklinde sıralı, her bir düğümde kümelenmiş yaprakları vardır. 2-4 çiçekli, küçük beyaz vey kırmızımsı çiçekleri yaprak sapında açmaktadır ve bu çiçekler tek ve şemsiye şeklindedir. Yumru şeklinde küresel küçük 5mm çapında meyveleri vardır. Bu meyveler sarımsı kahverengidir. Yıl boyunca çiçekleri ve meyveleri mevcuttur. Yetişme Ortamı: Açık, çimli ve açık alanlarda yaygındır. Yol kenarlarındaki otlaklarda, deniz seviyesinde ve dağların alt kısımlarında yetişir. Yaygın Olduğu Yerler: Tropikal bölgelerde yaygındır. Bileşenleri: Asiatic asit, 6-beta-hydroxyasiatic asit, asiaticoside, asiaticoside B, betulinic asit, isobrahmic asit, brahminoside, brahmoside, centetellasaponin B to D, centelloside, centoic asit, indocentelloside, indocentic asit, ursane, madasiatic asit, madecassic asit, madecassoside, sceffoleside A, isothankunic asit, isothankuniside, betaascoradiene, bicycloelemene, beta-bisabolene, deltacadinene, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

85


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” caryophyl-leneoxide, alpha- and beta-chamigrene, alpha-copaene, beta-elimene, transbetafarnesene, farnesol, germacrene D, epiglobulol, nerolidol, beta-sesquiphellandrene, widdrene, borneol acetate, camphene, geraniol, limonene, linalool, myrcene, nerol, phellandrene, alpha- and beta-pinene, terpinene, terpineol, campesterol, daucosterol, beta-sitosterol, stigmas-terol, stigmasterol glucoside, stigmasterone, astragalin, kaempferol, populnin, quercetin, isoquercetin, hydrocotyline, pyridine, vanillic asit, centellose, lipids.

86

Biyolojik Etki: İltihap önleyici, yara iyileştirici, antibakteriyel, mikrop önleyici, mantar önleyici, konvülsan önleyici, alergenik, antiamibik, doğurganlık önleyici, spazm önleyici, antiviral, ağrı kesici, ateş düşürücü, antileprotik, stres önleyici, tümör önleyici, ülser önleyici, merkez sinir sistemi sakinleştirici, tansiyon düşürücü, citotoksik, konvulsan önleyici, bağışıklık sistemi uyarıcı, cilt güzelleştirici, saç uzamasına yardımcı olur. Cleome viscosa Cleome viscosa L.Capparidaceae Yerel İsimleri: Kayıt yok(Kamali, Central Province). İnce yabani ot, Asya örümcek çiçeği. Tanım: Yıllık, yapışkanlı tüyleri olan, 40-80cm yüksekliğinde bir bitkidir. Yaprakları,3-5 yapraklı, sıralıdır; oval yaprakçıkları vardır. Çiçekleri, aksilerin üzerinde tek olarak sarı renkte açar. Beze gibi sert ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” tüyleri olan kapsülleri vardır. 4 tane dökülen çanak yaprağı vardır. Eşit boyutta 4-20 erkeklik organı olan 4 taç yaprağı vardır. Meyveleri çok tohumlu kapsül şeklindedir ve 8cm uzunluğundadır. Bu tohumlar uzunlamasına bölünür. 1.3 çapında yuvarlak kahverengi tohumları vardır. Yetiştiği Yerler: Yol kenarlarında, otlaklarda ve boş arazilerde görülmektedir. Yaygın Olduğu Yerler: Afrika’dan Avustralya’ya kadar olan tüm sıcak bölgelere özgü bir bitkidir. Amerika’da da doğal şartları oluşturulup yetiştirilmektedir. Papua Yeni Gine’nin rakımı az bölgelerinde yaygın olarak yetişmektedir. Bileşenleri: Amino asits, beta-amyrin, lupeol, behenic asit, diterpenes, cleomaldeic asit, cleomeolide, (+)-cleomeolide, viscosic asit, viscosin, cleomiscosin A-D, fraxetin, linoleic asit, myristic asit, oleic asit, palmitic asit, stearic asit, glucocleonin, methyl isothiocyanate, glucocapparin, glucocleomin, stigmasterol, alpha-l-rhamnopyranosideergost-5-en-3-beta-ol, n-heptacosane, n-hexacosane. Biyolojik Etki: Antibakteriyel, rahatlatıcı etki (zayıf bir etkidir), ağrı kesici, uyku hapı etkisine sahiptir, mantar önleyici, ishal öneleyici. Geleneksel Kullanımı: Bir kadın haftada bir kez yapraklarını çiğnerse doğurganlığı artar. Çocuksuz kadınlar gebe kalımını kolaylaştırır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

87


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Costus speciosus Costus speciosus (J. König) Sm.Zingiberaceae Yerel İsimleri: tomtom (Kuanua, Doğu Yeni Britanya); (Vunakaur, Doğu Yeni Britanya); saiwaha (Yangoru, Esat Sepik Merkez); mangmang (Siwai, Bougainville); totomuho (Tawala, Milne Bay Merkez); malamalai (Vunakaur, Doğu Yeni Britanya). İngilizce İsimler: Bürümcük zencefil, crape zencefili, yabani zencefil, malaya zencefili.

88

Tanım: 1-2 metre boyunda çok yıllık bitki olup yurdumuzda yetişmez. Gövdesinin boruyu andıran bir duruşu vardır. Yapraklı sürgünler 1-2 metre boyunda olabilirken çiçek koçanını taşıyan sürgün 20 cm boyundadır. Çiçek koçanı 4-6 cm büyüklüğünde olup kozalağı andırır. Bu kozalak şeklindeki esmerimsi yaprakların altından çıkan çiçek sapları üzerinde çiçekleri bulunur. Kökleri yumru gibi birbirine bağlı, yassı, boynuz gibi ve etlimsi olup bu köklerle çevresine yayılır. Temmuz, Ağustos aylarında çiçeklenir. Ağustos/Eylül aylarında meyve verir. Yetiştiği Yerler: Açık alanlarda, terk edilmiş bahçelerde, otlak, çayır, meralarda, nemli topraklarda yetişmektedir. Yaygın Olduğu Yerler: Papua Yeni Gine bölgesine özgüdür. Tropikal bölgelerde yaygındır bunun yanında, Papua Yeni Gine’de her yerde yetişir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bileşenleri: Saponins and sapogenins, costusoside I & J, dioscin, dioscin prosapogenin A & B, protodioscin, diosgenin and diosgenin derivatives, gracillin, tigogenin, cadinene, carvacrol, 1,8-cineol, methyl ester paracoumaric asit, cycloartanol, cycloartenol, 31norcycloartanone, cycloaudenol, lanosterol, daucosterol, betasitosterol, stigmasterol, lipids, lauric asit, linoleic asit, myristic asit, oleic asit, palmitic asit, stearic asit, plastoquinone, vanillic asit. Biyolojik Etki: Antiviral, tansiyon düşürücü, östrojenik, kloretik, merkez sinir sistemi sakinleştirici, idrar sökücü, spazm önleyici, üreme sistemi rahatlatıcı, yüksek kolestrol önleyici, hiperlipidemik, mantar önleyici, hipoglisemik, antibakteriyel. Geleneksel Kullanım: Kök sapı suyun içine sıkılır ve içilir. Kabızlığa ve nezleye iyi gelir. Bu ve buna benzer hazırlanmış içecekler haftada bir kez, günde bir defa olarak içilir. Kadınların şişmiş göğüslerinin tedavisinde ve erkeklerin şişmiş testislerinin tedavisinde kullanılır. Bir avuç yaprak toplayın iki eliniz arasında yuvarlayın ve suya bandırılır; kasılmalara ve kabızlığa iyi gelir. Taze yapraklar ısıtılır ve lapa haline getirilir ve bu yaraların iyileşmesine yardımcı olur. Köklerin kabuğu soyulur ve dişlerin üzerine konur ve bir saat tutulur. Bu yöntemle diş ağrıları hafifletilir. Desmodium umbellatum Desmodium umbellatum (L.) DC.Papillionaceae Yerel İsimleri: Urara (Barakau, Merkez); kewai (Kurti, Manus Merkez); tututu (Tawala, Milne Bay). İngilizce İsimleri: Desmodium. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

89


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Tanım: 4m uzunluğunda küçük bir ağaç veya ağaççıktır. Oval, geniş, sivri uçlu yaprakları vardır. Bu yapraklar 5-12 x 3-6cmdir. Uç yaprakları genelde en geniş olanıdır. Üstleri tüysüzdür altları beyaz tüylüdür. Yaprakları yeşilimsidir, yeni oluşan yapraklar ise, pembemsidir. Uçları sivri, köküne doğru geniştir. Çiçekleri aksilerde veya sapta beyaz renkte açar. 5-12 adet şemsiye şeklinde çiçeği olur. 1-2cm uzunluğunda sapları vardır. Olgunlaştığında, kırmızı yeşil odunumsu meyveleri olur. 2-7 tane tüylü meyvesi olur. Yetiştiği Yerler: Suların çekildiği kıyılarda yaygındır. Karasal bölgelerde ve nadiren de olsa kurak bölgelerde de yetişir.

90

Yaygın Olduğu Yerler: Avustralya.

Doğu Afrika, Asya, Malesya, Kuzey

Bileşenler: Kayıt yok. Biyolojik Etki: Antibakteryel (zayıf etki). Geleneksel Kullanımı: Ezilmiş yaprakları ve filizleri sıtmadan dolayı genişlemiş olan dalaklara masaj yapma amacıyla kullanılır. Yapraklarının kaynatılması ile elde edilen su, genel olarak hastalık önleyici olarak kullanılır. Aynı zamanda ateşli hastalıklarda gelişen üşüme için de banyoda kullanılır. Taze yaprakları ve dalları sıkılır bir miktar deniz suyu ile karıştırılır. Bu karışımdan su çıkartılır, irin akan yaralara dıştan uygulanır. Taze yapraklar suyun içerinde ezilir ve çıkan su genellikle küçük çocuklarda şişmiş dalak tedavisinde kullanılır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Dodonaea viscosa Dodonaea viscosa (L.) Jacq.Sapindaceae Yerel İsimleri: Kelnge, kelne (Minj, Western Highlands); lokai (Wapenamanda, Enga); olga (Mt. Hagen, Weatern Highlands); ioia (Erave, Southern Highlands). İngilizce İsimleri: sticky hopbush, giant hopbush, hopseed bush, native hop. Tanım: Dik, hızlı büyüyen, yaprak dökmeyen, 5m yüksekliğinde bir ağaççıktır. Bu ağaççık 3-5m uzar. Sıralı, oval; mızrak şeklinde yaprakları vardır. Bu yapraklar, sivri uçlu, tam kenarlı, 7-12 x 2-4 cm, tüysüzdür. Olgunlaştığında, yapışkan olur. Köküne doğru kama şeklini alır. Yaprak sapı çok kısadır veya yoktur. 3-4 tane çanak yaprağı vardır; taç yaprağı yoktur. Yeşilimsi-sarı sapta açan çiçekleri vardır. Bu çiçekler salkım üzerine sıralanmış 4-6 mm uzunluğundadır. Yuvarlak, tüylü yüzeyli, kanatlı meyveleri vardır. Uçlarda veya kökte dişli yaprakları vardır. Bu meyveler genlikle 2 hücrelidir; nadiren de olsa üç hücreli olanları vardır. Bu hücreler 1-2 tohumludur. Çiçekleri ilkbaharda açar. Yetiştiği Yerler: Yüksek rakımlı otlaklarda yetişir; güneş alan nemli toprakları tercih eder. Yaygın Olduğu Yerler: Çöl arazilerinde sıklıkla yaygın olarak görülür. Toplu olarak dikilir ve yetiştirilir. Bileşenleri: Aliarin, avicularin, acacetin-7-methylether, eriodic-tyol, hyperoside, (+) leucocyanidin, kaempferol, kaempferol ethers, kumatakenin, narcissin, penduletin, pinocembrin, quercetin, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

91


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” isorhamnetin, rutin, sakuranetin, santin, viscosol, aromadendrene, alpha-bisabolane, ciscarophyllene, betaeudesmol, guail, longipinene, barrigenol derivatives, dodonoside A & B, doviscogenin, jegosapogenol, car-3-ene, (+) car-4-ene, citronellol, geraniol, limonene, linalool, linalool acetate, myrcene, beta-pinene, alpha and gamma terpineol, dodonic asit, hautriwaic asit, clerodane diterpenoids, chlorogenic asit, cleomiscosin A & C, fraxetin, fraxoside, daucosterol, beta-sitosterol, alpha-spinasterol, stigmasterol, syringic asit, linoleic asit, oleic asit, palmitic asit. Biyolojik Etki: Antiviral, kas gevşetici, spazm önleyici, antibakteriyel, sıtma önleyici, antiascariasis, boşaltım sistemini rahatlatır, tenya öldürücü, mantar önleyici. 92

Geleneksel Kullanımı: Yaprakları kadınlar tarafından temizlik için kullanılır. Colocacia antiquo-rum veya Ipomoea batatas yedikten sonra yaprakları rahime sürülür. Isıtılan yaprakları lapa olarak kızışma, yara veya tropikal yaralara sürülür. Gövdesi, dizanteri tedavisinde kaynatılarak içilir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Erythrina variegata Erythrina variegata (L.)Fabaceae Yerel İsimleri:: ivini (Hula, Central Province); lalawa (Wagawaga, Milne Bay); balbal (Raval, Doğu Yeni Britanya); bubukai (Kokopo, Doğu Yeni Britanya); lehelehe (Lontis, Buka, Kuzey Solomons Merkezi). İngilizce İsimleri: Mercan ağacı, Hindistan fasülyesi, Hindistan mercan fasülyesi. Tanım: Orta boylarda, geniş, yaprak döken 25m uzunluğunda bir ağaçtır. Kalın gövdesi ve dalları vardır. Yaprakları çeşit çeşit damarlar boyunca olur. Üçgen şeklinde oval yaprakçıkları vardır ve boyut olarak çeşitlilik gösterir. Kırmızıya çalan parlak turuncu, pençe ve bezelye şeklinde çiçekleri vardır. Çiçekleri 50 cm’e kadar uzar. Kırmızı, geniş tohumları olan meyveleri vardır. Temmuz ve Eylül arasında çiçekleri ve meyveleri mevcuttur. Mart- Mayıs arası çiçeklenme dönemidir. Yetiştiği Yerler: Kırsal tarım alanlarında parmaklık kenarlarında ve yol kenarlarında yaygındır. Ev bahçelerinde de yetiştirilir. Yaygın Olduğu Yerler: Rakımı düşük sahil bölgelerinde bulunur. Bileşenleri: Alkaloitler (erysotine, erysopine, erysotramidine, erysotrine, erysotrine-N-oxide, erysovine, iso-coccolinine, erythraline, erythrartine, erythratidine, erythrinitol, erythrocarine, erythromotidienone, erythrosotidiemone, L-stachydrine, hypaphorine, choline), capric asit, ferulic asit, caffeic asit, stigmasterol, campesterol, daucosterol,

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

93


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” cycloartenol, epilupeol, fatty asits, flavones, laburnetin, quercetin, rutin. Biyolojik Etki: Antibakteriyel, mantar önleyici, ülser önleyici, iltihap önleyici, kas gevşetici, spazm önleyici.

94

Geleneksel Kullanımı: Kabukları ökse otuyla karıştırılır. Şişlikleri azaltmak için uygulanır. Yaprakları deniz suyunda ezilir ve günlük olarak karın ağrısını azaltmak için içilir. Ezilmiş ıslak yapraklar ısıtılır ve ateşi olan kişinin başına veya vücuduna sürülür. Ezilmiş yapraktan çıkan özsu su ile karıştırılır ve öksürüğü azaltmak için içilir. Yapraktan elde edilen özsu yaraları da iyileştirir. Kaynatılan kökler gargara olarak kullanılır ve diş ağrısına çok iyi gelir. Ağaç kabukları kazınır ve az miktarda su ile karıştırılır. Bu su öksürük ve boğaz ağrısını gidermek için içilir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Euphorbia hirta Euphorbia hirta L. Euphorbiaceae (eş anlamlısı: Euphorbia pilulifera var. hirta (L.) Griseb.; Chamaesyce hirta (L.) Sm.) Yerel İsimler: gigirogo (Rigo, Merkez); tantade, tade (Kuanua, Doğu Yeni Britanya); wilai (Yangoru, Doğu Sepik Merkezi). İngilizce İsimleri: Astım Otu, Kedi saçı, tüylü sütleğen, bahçe sütleğeni, pillsbearing sütleğeni. Tanım: Yıllık,70cm uzunluğunda, dik bir bitkidir. Yaprakları karşılıklı kısa saplı veya sapsızdır. Küçük, karşılıklı, elips dikdörtgen veya eliptik mızrağımsıdır. 1-5 cm uzunluğunda, 5-13 mm genişliğinde sivri uçlu, bütün halde ve her iki tarafı da tüylü olan yaprakları vardır. Tek ve dikenli gövdesi vardır. 1-2 salkımda birleşmiştir ve 4-15mm uzunluğunda sapları vardır. Erkek çiçekler nadirdir. 1 dişi çiçeği vardır ve bu çiçek kısa saplıdır. Eşit parçalı dişicik başı olan 3 şekli vardır. 3 bölgeye ayrılmış kapsülleri vardır. Tohumları soluk kahverengi, sivri uçlu açılıdır. Haziran- Aralık ayları çiçeklenme ve meyvelenme dönemidir. Yetiştiği Ortam: yaygındır.

Boş arazilerde, yol kenarlarında, bahçelerde

Yaygın Olduğu Yerler: Bahçelerin ve tarlaların kenarlarında yagındır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

95


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bileşenleri: Afzelin, cyanidin-3,5-O-beta-diglucoside, euphorbianin, kaempferol, leucocyanindin, myricetin, myricitrin, pelargonidin-3,5-Obeta-D- diglucoside, quercetin, quercimeritrin, isoquercitrin, phenyl acetate, rutin, xanthorhamnin, beta-amyrin, beta-amyrin acetate, lupeol, cycloartenol, 24-methylenecycloartenol, euphorbol hexacosanoate, friedelin, taraxenol, taraxerone, choline, diterpenes, tinyatoxin, ingenol triacetate, neochlorogenic asit, phorbic asit, protocatechuic asit, shikimic asit, beta-sitosterol, ellagic asit, gallic asit, euphorbin A-E, geraniin, tannic asit, terchebin, oleic asit, linoleic asit, melissic asit, palmitic asit, l-inositol, myo-inositol.

96

Biyolojik Etki: Bağışıklık sistemini uyarır. Histaminik önleyici, kas gevşetici, spazm önleyici, amibik önleyici, iltihap önleyici, östrojenik, antinematodal, antiviral, tümör önleyici, hipoglisemik, tansiyon düşürücü, galagtagog, ağrı kesici, ödem öneleyici, ateş düşürücü, merkez sinir sistemi sakinleştirici, uyku getirir. İshal önleyici, histaminerjik, mantar önleyici, yara iyileştirici, anjiyotensin koruyucu enzim, antidipsetik, ülser önleyici, antibakteriyel.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Flemingia strobilifera Flemingia strobilifera (L.) J. St.-Hil Fabaceae (eş anlamlısı: Moghania strobilifera (L.) J. St.-Hil.; Flemingia strobilifera (L.) R. Br.) Yerel isimler: arana (Rabagi, Doğu Yeni Britanya); kabur na rar (Kuanua, Doğu Yeni Britanya). İngilizce İsimler: Şans bitkisi, yabani hops. Tanım: 2m uzunluğunda dik, beyaz tüylü bir ağaççıktır. Yaprakları, oval elips şeklinde, bütün, sivri uçlu, üstü tüysüz altı tüylü 1-4cm uzunluğunda sapı olan yaprakları vardır. Salkım şeklinde çiçeklenir. Geniş çift diziler şeklinde ve böbrek şeklinde, derili, tek çiçeklidir. Yeşilimsi sarıçiçekleri vardır. 5 sivri dişli kaliksi vardır. 9+1 diyedelf erkeklik organı vardır. Bu erkeklik organı iki tanedir ve ipliksi yapıdadır. 6-14mm uzunluğunda 3-5mm genişliğinde oval kabukları vardır. İki tane oval 3mm uzunluğunda, kahverengi-siyah, kırmızı benekli tohumları vardır. Yetiştiği Yerler: Terk edilmiş otlaklar ve buna benzer yerlerde yetişir. Çalılık şeklinde şekillenir. Kuru topraklarda yaygındır ve bataklıkta bulunmaz. Yaygın Olduğu Yerler: Güney Pasifik bölgesinde yaygındır ve yayılan bir bitki olarak düşünülür. Bileşenleri: Ascorbic asit, dihydroxychalcone, flemiculosin tetramethoxy flavonoid, galacturonic asit, mannose, fructose, inositol, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

97


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” leptosin, lignoceryl lignocerate, naringin, floridzin, raffinose, ribose, beta-sitosterol, n-tritriacontane, n-triacontane, n-heptacosane, nhexacosane, n-nonacosane, n-octacosane, n-dotriacontane, nhentriacontane. Biyolojik Etki: Yok Geleneksel Kullanımı: Kadınlar, bu bitkinin tohumlarını doğum kontrol hapı olarak çiğner. Bir avuç taze yaprak eller arasında ovalanır ve suyu sıkılır. Kötü ruhu kovmak için vücuda uygulanır ve korkuların üstesinden bu yolla gelinir.

98

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

JAPON GÜLÜ Hibiscus rosa-sinensis L Malvaceae Yerel İsimleri: Banban (Hisiu, Merkez); hibisküs (Waiwa, Merkez); gelegwaugwau (Rigo, Merkez); ovaova vava’a (Vanapa, Merkez) Kırmızı hibisküs, Çin gülü, Çin hibisküsü Tanım: boyu kısa olsa da, bahçede 3 m.'ye kadar boylanabilen, 2 m.'ye kadar yayılma alanı gösterebilen, yerden sık dallanan, çalı formunda bitkilerdir. Gövde genç sürgünlerde, yeşil renkli yaşlı dalları gri renklidir. Yapraklar parlak yeşil renkli yumurta şeklindedir. Çiçekler uzun saplı, çok göz alıcı, iri, beyaz ve kırmızı başta olmak üzere çok farklı renklerde olabilir. Çok sayıda siyah tohumu olan meyveleri vardır. Tüm yıl boyunca meyveleri ve çiçekleri mevcuttur. Yetiştiği Yerler: süs bitkisi olarak yaygındır. Park ve bahçe düzenlemelerinde çiçekleri nedeniyle tercih edilir. Tek tek veya gruplar halinde kullanılabilir. Yaygın Olduğu Yerler: Tropik ve sub-tropik iklimlerde yaşar. Papua Yeni Gine bölgesinde yaygındır. Bileşenleri: Beta-sitosterol, campesterol, stigmasterol, choles-terol, ergosterol, lipids: arachidic asit, behenic asit, oxalic asit, palmitic asit, octanoic asit, stearic asit, sterculic asit, tricosanoic asit, tride-canoic asit, undecanoic asit; citric asit, tartaric and, fructose, glucose, sucrose, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

99


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” flavonoids and flavonoid glycosides, hibiscetin, cyanidin and cyanin glucosides, chrysanthemin, qercetin; alkanes. Biyolojik Etki: Ateş düşürücü, ağrı kesici, iltihap önleyici, konvülsif önleyici, spazm önleyici, Merkez sinir sistemi sakinleştirici, tansiyon düşürücü, hipotermik, anti östrojen, düşük ilacı, boşaltım sistemi uyarıcı, embriyotoksik, mantar önleyici.

100

Geleneksel Kullanımı: Ezilmiş kökler ve yapraklardan elde edilen özsu ishal ve dizanteri tedavisinde kullanılır. Çiçek tomurcuğundan elde edilen bitki özü şişmiş gözlere iyi gelir. Yaprakların ezilmesinden elde edilen özsu ile tuzlu su karıştırılır ve karın ağrılarını hafifletmek için içilir. Taze çiçek filizlerinden elde edilen su nefes darlığı, vücut ağrıları, ateşli hastalıklara bağlı olan ağrılar için ve adet düzensizliği için içilir. Çiçekleri ve yaprakları, Hindistan cevizi özüne batırılır ve birkaç saat bekletilir. Bu karışım hamile kadınların doğum sancılarını hafifletir. Yaprakları kaynatılarak hazırlanan su, doğum sancıları için içilir. Hibiscus rosa-sinensis, Acalypha wilkesiana, Euodia hortensis ve Ocimum basilicum taze yaprakları sıcak suya konur ve zatürre, sıtma, ağrı ve ateşli hastalıklarda kullanılır. Hibiscus tiliaceus Hibiscus tiliaceus (L.)Malvaceae Yerel İsimleri: Varvar (Gunantuna, Doğu Yeni Britanya); banj (Gaikorovi, Sepik); pow (Manus Adası); valu (Hula, Merkez); loge (Buka, Kuzey Solomon); lawulage (Tawala, Milne Bay). ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Sahil Hibisküsü Tanım: 15 metreye kadar uzyan orta boylu bir bitkidir. Sıralı, saplı, oval ve damarlı yaprakları vardır. Geniş ve gösterişli çiçekleri vardır. Taç yaprakları sarı, köke doğru olan kısımları vişneçürüğü rengindedir. 25cm’e kadar uzayan küresel, çok sayıda tohum içeren meyveleri vardır. Yıl boyunca çiçekli ve meyvelidir. Yetiştiği Yerler: Sahillerde, çalılıklarda, bataklıklarda ve bataklık ormanlarda yaygın olarak görülür. Dekoratif, süs bitkisi olarak yetiştirilir. Yaygın Olduğu Yerler: Papua Yeni Gine’de her yerde yetiştirilir. Özellikle de ormanlarda ve nehir kenarlarında görülür. Bileşenleri: Para-coumaric asit, fumaric asit, hyperoside, cyanidin3-sophoroside, lapachol, beta-sitosterol, gemlophuran, gos-sypol, hibiscolactone A, hibiscone A, hibiscone B, hibiscoquinone A, hibiscoquinone B, hibiscoquinone C, hibiscoquinone D, mansonone D, mansonone E, mansonone F. Biyolojik Etki: Merkez sinir sistemini sakinleştrir. Antioksidan, sitotoksik(zayıf etkisidir). Geleneksel Kullanımı: Taze yaprakları ezilir ve az miktar suyun içerisine konur; doğumu kolaylaştırmak için içilir. Benzer tarzda hazırlanan özsuyu, kaşıntı, boğaz ağrısı, öksürük tedavisi için kullanılır. Bitkinin gövdesinden hazırlanan çözelti ağızdan alınır. Tüberküloz ve öksürüğü hafifletir. Taze yapraklar ateşte ısıtılır ve yaranın üzerine uygulanır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

101


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Homalanthus novoguineensis Homalanthus novoguineensis (Warb.) K. Schum. Euphorbiaceae Yerel İsimleri: ngohou (Kurti, Manus Merkez); hikumutu (Siwai, Bougainville).

102

Tanım: 10 metreye kadar uzayan ağç veya ağaççıktır. Yaprakları kalp şeklinde veya deltoittir. Yapraklar bütün ve sivri uçludur. Geniş, tepesi kesik, yüzeyi tüylüdür. Odunu yumuşaktır. Kaygan sıvıya sahiptir ve bu sıvı gözleri zehirler. Beyaz bir tozla kaplı yeşil gövdesi vardır. Çan şeklinde sarıçiçekleri vardır. Tek cinslidir. Dioiktir. Çok çeşitli şekillerde görülebilir. Sadece bir çiçek örtüsü olabilir veya yalın halde olabilir. Küçük, tek çiçekleri vardır. 1-1000 erkeklik organı bulunur. Oval, sapsız veya saplı olabilir. Genel olarak; 3 karpel, bölüm ve hücreden oluşur. Nadiren de olsa 1-2-3 veya 5 hücreli bir o kadar da karpelli olarak oluşabilir. Meyveleri genellikle kuru ve üç üçli çekirdekte oluşur. Merkez kolondan uzakta yetişir ve çok taneli olarak yetişir. Yetişme Ortamı: kendiliğinden yetişir.

Terk

edilmiş

bahçelerde

ve

ormanlarda

Yaygın Olduğu Yerler: Her yerde bulunabilir. Hem yüksek hem de alçak rakımlarda görülür. Bileşenleri: Kaydedilmedi. Biyolojik Etki: Kaydedilmedi.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Geleneksel Kullanım: Bitki genel olarak zehir olarak kabul edilir. Taze yaprak ve dalları ısıtılır ve masaj yapmak için kullanılır. Dalak hastalığı olan çocuklarda hastalıklarından kaynaklı olarak ortaya çıkn krın ağrılarında kullanılır. Yapraklarının öz suyu suyla karıştırılır ve bu karışım 3 gün boyunca güçlü bir doğum kontrol ilacı olarak içilir. Bunu içen kadınlar regl olur ama hamile kalmaz. Gövdesinin kazıntıları suyla karıştırılır ve karasevdaya iyi gelir.

KESTANE Inocarpus fagifer (Parkinson) FosbergFabaceae (eş anlamlısı: Inocarpus edulis J.R. Forst. & G. Forst.) Yerel İsimleri: aila (Pidgin); ela (Kuanua, Doğu Yeni Britanya), gete (Ubili, Batı Yeni Britanya, Merkez), Ip (Torawe, Siassi island). tahitian kestane; polinezya kestanesi. Tanım: Kayıngiller familyasından, uzun ömürlü bir ağaçtır. 35 metre boyuna ulaşabilir ve kuvvetli bir gövdeye sahiptir. Önce düz olan kabuğu sonra derin yarıklar ve çıkıntılardan oluşur. Yaprakaları 10-20 cm uzunluğunda, kenarları dikenli, kısa saplıdır. Çiçekleri, dallarının ucunda topluca bir aradadır. Meyvelerin dışı dikenli bir kapsül içinde 23 adet tohumdan meydana gelir ve bu tohumlara kestane denir. Nisan ayında meyve verir. Yetiştiği Yerler: 400metre rakımda sahillerde yetişir. Sahil kenarlarında ve sahil kenarlarındaki köylerde yetiştirilir. Yaygın Olduğu Yerler: Papua Yeni Gine’nin kuzey bölgelerinde alçak yerlerde yaygın olarak görülür. Buralardaki tüm adalarda görülür. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

103


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bismarc adaları önemli derecede yetiştiği bölgedir. Milne Bay merkezinde ve adalarında da yetişir. Güney Pasifik’te de bulunmaktadır. Bileşenleri: Lipid. Biyolojik Etki: Spazmolitik, merkez sinir sistemi etkilidir(zayıf etki). Geleneksel Kullanım: Taze yaprakları sıkılarak elde edilen özsu suyla karıştırılır ve içilir. Sıtmadan kaynaklanan yüksek ateşi düşürür. Ipomoea pes-caprae Ipomoea pes-caprae L. Convolvulaceae 104

Yerel İsimleri: Vulagagaga (Ubili, Doğu Yeni Britanya, Merkez); lalatalinga (Buka, Kuzey Solomon Merkez); m’buwch ( Manus Adaları); kokolauna (Hula, merkez);akaris (Mumeng, Morobe Merkez); kwakwomo (Ferguson Adası, Milne Bay); oopurauna (Hisiu, Merkez).

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

SAHİL SABAHI ÇİÇEĞİ Tanım: Uzun ömürlü kalın köklü bir bitkidir. Gövdesi uzundur; kök salan delikli bir gövdesi vardır. Düz, basık, çiftli, köşelidir ve sütlü bir özü vardır. Yaprakları yuvarlaktır ve iki bölümden oluşur. Yaprak tabanı kama şeklindedir ve yaprak sapı vardır. 9mm uzunluğunda çanak yaprakları vardır ve taç yaprakları 6mm uzunluğundadır. Taç yapraklar huni şeklindedir ve 3-5cm uzunluğundadır. Bu taç yapraklar, tüysüz, pembe, kırmızımsı mor veya viyole rengindedir ve köküne doğru koyulaşır, nadiren de olsa köküne doğru rengin açıldığı görülmektedir. Yıl boyunca çiçekleri ve meyveleri mevcuttur. Yetiştiği Yerler: Sahillerde, kumlu bölgelerde, mercan yataklarında ve bazen de kanal kenarlarında görülür. Yaygın Olduğu Yerler: Yaygın olarak Güney Pasifik’te ve tropikal bölgelerde görülür. Papua Yeni Gine bölgesinde rakımı 600 metre olan alçak yerde sıklıkla bulunmaktadır. Bileşenleri: Behenic asit, caproic asit, caprylic asit, melissic asit, myristic asit, pescaproside E, (-) mellein, hyperoside, quercetin, isoquercetin, fumaric asit, malic asit, butyric asit, citric asit, succinic asit, tartaric asit, paracoumaric asit, ferulic asit, benzoic asit, 2-4-dihydroxy-6-methoxybenzenoid, salicylic asit, syringic asit, vanillic asit, damascenone, beta-damascenone, alpha-amyrin, alphaamyrinacetate, beta- amyrin, beta-amyrin acetate, betulinic asit, glochidone, sericic asit, eugenol, ipomea pes-caprae steroid, ipomea pescaprae sterol, beta-sitosterol, stigmasterol, ipomea pese-caprae amide, ergotamine.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

105


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Biyolojik Etki: Ağrı kesici, düşük yaptırıcı, ödem önleyici, antihistamin, antivenin, spazm önleyici, iltihap önleyici, hipoglisemik, antikolinerjik, antitoksik, yara iyileştirici, plaket toplanmasını engeller. Seratonin salgılanmasını engeller. Antioksidan. Geleneksel kullanımı: Yapraklarını çiğnemek karın ağrısını azaltır. Taze yaprakları yumuşayıncaya kadar ısıtılır ve yaraların üzerine uygulanır. Gövdesinden elde edilen bitki özü yaralı gözlere ve kızışmalar üzerine uygulanır. Aynı zamanda kulak ağrısı tedavisine de faydalıdır. Kaynatılan yapraklar belsoğukluğu tedavisi için içilir. Olgun yapraklardan kaynatılarak elde edilen su günlük olarak AIDS tedavisi için kullanılır. 106

Kleinhovia hospita Kleinhovia hospita L. Sterculiaceae Yerel isimleri: Powi’i (Manus Adası); amaeka (Koulupu, Merkez); mulumulu (Dobu ve Goodenough Adası, Milne Bay); mamua (Kokopo, Doğu Yeni Britanya) Tanım: 6-10 metre uzunluğunda, ikinci derece ormanlarda 20-30 metreye kadar uzayan bir ağaçtır. Yaprakları sıralı ve yuvarlaktır. Sivri uçlu, bütün halinde 10-25cm uzunluğunda ve genişliğindedir. Yaprak sapları 5-20cm uzunluğundadır. Çiçekleri iki eşeylidir. 5 çanak yaprağı, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 5 taç yaprağı, yaşamsal tüpün altında tek çiçeği vardır. 15-17mm çapında, pembe-kırmızı tübüler taç yaprağı sarıçiçekleri vardır. Taç yaprakları ve çanak yaprakları neredeyse eşit uzunluktadır. Kapsülü 1520mm uzunluğunda ve geniştir. İki yılda bir Ocak, Temmuz Ağustos aylarında çiçeklenir. Yetiştiği Yerler: ikincil ormanlarda ve çok büyümüş ormanlarda yaygındır. Yaygın Olduğu Yerler: Papua Yeni Gine’de yaygın olarak yetişir. Bileşenleri: Triterpenes (betaamyrin, bauerenol, baurenol acetate, betulin, lupeol acetate), fatty asits, flavonol (kaempherol, nicotiflorin, querecetin, rutin, vitexin), coumarin (scopoletin), steroid (betasitosterol). 107

Biyolojik Etki: Tümör önleyici, zayıf antibakteriyel, kromotropik, histeminerjik, merkez sinir sistemini sakinleştirir. Spazmolitik. Geleneksel Kullanımı: Gövdesi kazanır ve su ile karıştırılır. Süzülür ve öksürüğü ve tüberkülozu hafifletmek için içilir. Ezilmiş yapraklar cilt hastalıklarını tedavi etmede kullanılır. Baş ağrısını hafifletmek için alına sürülür. Taze yapraklardan çıkarılan özsu bir miktar su ile karıştırılır ve arı sokmalarını tedavi etmek için içilir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Laportea decumana Laportea decumana (Roxb.) Wedd. Urticaceae Yerel İsimleri: Salat (Pidgin); nik (Mendi, Güney Highlands); nondi (lalibu, Güney Highliands); niki( Tari, Güney Highlands); youta( Wagawaga, Milne Bay); yagwata (Tawala, Milne Bay); gofe (Kabiufa, Batı Highlands); pisi (Kenemote, Batı Highland); nunt (Mt. Hagen, Batı Highlands); nontz (Minj, Highlands); nakau (Wapenamanda, Enga)

KAŞINDIRAN AĞAÇ

108

Tanım: Birevcikli, uzun ömürlü bitki 2 metre yüksekliğinde bir ağaççıktır. Gövdesi odunsu, yumuşak, kolay kırılan, çok dallıdır. Uzun sert tüylüdür. Özellikle uçları daha çok tüylüdür. Tüysüz bezeleri vardır. 20-25 cm uzunluğunda, 6-18 cm genişliğinde oval, nadiren elips şeklinde yaprakları vardır. Uzun, buruşuk, her iki yüzeyi uzun tüylü yaprakları vardır. Uçları uzun ve sivridir. Köke doğru yuvarlaklaşır. Yaprak sapları 2cm uzunluğundadır. Eşit parçalı;3cm uzunluğunda çiçekleri vardır. Erkek organları dişi organlarından daha uzundur. Yetiştiği Yerler: Gölgeli ve nemli bölgelerde daha iyi yetişir ama kuru topraklarda da yetişir. Yaygın Olduğu Yerler: Güney Borneo’dan Papua Yeni Gine’nin tüm bölgelerinde yaygındır. Bileşenleri: Mevcut bilgi yoktur. Biyolojik Etki: Bilgi yoktur. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Geleneksel Kullanım: Isırgana benzeyen yaprakları vücudun dışından uygulanır ve vücuttaki ağrıyı, başağrısını, karın ağrısın, eklem ve kas ağrısını, morarmaları ve yaraları hafifletip iyileştirir. Vücuda karşı tutulan yaprak altı acının olduğu bölgeye konur. Astım tedavisi için göğse sürülür. Albizia falcataria Albizia falcataria (L.) Fosberg Mi-mosaceae (eş anlamlısı: Albizia falcata (L.) Backer; A. moluccana Miq.; Adenantherafalcataria L.) Yerel İsimleri: iri (Agene, Kuzey Merkezi), ele (Ubili, Batı Yeni Britanya). Beyaz albizia, molucca albizia. Tanım: 40metre uzunluğunda yaprak döken bir ağaçtır. Bu ağaç 1 metre çapındadır. Gövdesi 20metreye kadar uzayan dallar yapar. Bu dallar 100cm veya daha fazlasında çapa sahiptir. Yaprakları, sıralı ve çift tüylüdür. 23-30cm uzunluğundadır. Tüylüdür. 30-40 çift yaprağı vardır. Geniş, 20-25cm uzunluğunda yanal salkımı vardır. Çok sayıda saplı çiçekleri vardır. Bu çiçekler beyaz, açık sarı veya yeşilimsi olabilir. 10-12cm uzunluğundadır. Kaliksleri 5 dişli, 5 bölümden oluşan 6mm uzunluğunda taç yaprağı vardır. Erkeklik organı oval 12cm uzunluğunda ve dardır. Düz kabukları 10-13cm uzunluğunda 2cm genişliğindedir. Karın yapısı boyunca kanatlı gibidir. Sivri uçlu, yeşil, kahverengine dönen, açılan çiçekleri vardır. 15-20cm çapında, yeniden şekillenen tohumları vardır. 3-4 yaşında olduğunda, ağaçlar çok miktarda tohum üretir. Ağustos ayında meyve verir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

109


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Yetiştiği Ortamlar: ilk olarak ikincil ormanlarda; nehir kenarlarındaki ormanlarda ve 2300 metre rakıma kadar yükselen bölgelerde yetişir. Yaygın Olduğu Yerler: Moluccas, Yeni Gine, Yeni Britanya, Solomon Adaları. Bileşenleri: Syringaresinol (lignan). Biyolojik Etki: Kayıt yoktur.

110

Geleneksel Kullanım: Kurutulmuş gövdesinden elde edilen özsu tropikal ülser banyolarında kullanılır. Kurutulmuş haldeki tüm bitkinin öz suyu uyku getirir ve cinsel hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Gövde üzerindeki kurumuş kabuklar ezilir ve yemeklere karıştırılır. Tıkanmış göğüsleri açmak için göğse sürülür.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

MELEK OTU YAYGIN ve YABANCI İSİMLERİ: Masterwort, Archangel, Dead Nettle, Bellyache Root. Angelique, Angelica, Engerwurzel, Brustwurz, Angelika. YETİŞTİĞİ YERLER: Suriye, Avrupa, A.B.D. KULLANILAN KISIMLARI: Kökler, yapraklar ve tohumlar TEMEL BİLEŞENLERİ: Angelicin, valerik asit; Kökler, Terebangelene ÖZELLİKLERİ ve KULLANIMI: Aro. Sti. Car. Dia. Exp. Diu. Emme. Mide ekşimesi, gaz giderici, öksürük, akciğer zarı iltihabı, idrar organları hastalıkları, bronşit, ateşli hastalıklar, hazımsızlık, genel kuvvetsizlik, sinirlilik, sarılık gibi hastalıklarda kullanılır. Bunun yanında, kalbi kuvvetlendirir ve alkolden tiksindirir. Saplarının sarı öz suyu romatizmada kullanılmıştır. Köklerinden elde edilen gargara, bakteri önleyici ve iyileştiricidir. Not: Diyabet (şeker) hastalarında kullanımı: Doz: Kaynatılarak hazırlanan doz: 56-112 gram Toz haline getirilmiş hali: 30-60 tane Bitkinin ekstra kullanımı: 1 dirhem Köklerin ekstra kullanımı: ¼ veya 1 dirhem

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

111


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

KÖPEK DİLİ OTU (CYNOGLOSSUM OFFİCİNALE. ZEHİRLİ) YAYGIN VE YABANCI İSİMLER: Kanada bur. Tory weed, Köpek Ağzı, Çingene çiçeği, Langue de chien, Hundszunge. YETİŞTİĞİ YERLER: A.B.D, Avrupa KULLANILAN KISIMLAR: Bitki ve kökleri TEMEL BİLEŞENLERİ: Cynoglossine, Consolidin, Choline. ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMI: Ast. Aro. Ano. Muc. Nar. Dem. Sed. 112

Soğuktan kaynaklanan öksürüklerde yatıştırıcı ve sakinleştirici olarak kullanılır. Ağrılı ishallerde ve hemoroitlerde kullanılır. Köklerden yapılan haplar, uykusuzluğa, baş ve göğüs sorunlarına, kan tükürme gibi hastalıklar için faydalıdır. (2Tane) Deneyimsiz olarak içten kullanımı tehlikelidir. Dıştan olarak kullanımı, ekşimeler, morarmalar, ülserler, yaralar, tümörler ve guatr sorunları için lapa olarak kullanılır. Bitkinin çözeltisi, morarmalarda renk değişimleri ve şişlikleri ortadan kaldırır. Bitkiden yapılan merhem, çatlaklar üzerine uygulandığında yumuşatıcıdır. Gerektiği kadar sürdüğünüzde, çatlaklıklar yok olacaktır. DOGWOOD (KIRMIZI ÇİÇEKLİ KIZILCIK ) ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” YAYGIN VE YABANCI İSİMLER: Acı kırmızı dut, Amerikan Boxwood, Cornel, Köpek ağacı. Çiçekli Dogwood, Kutu ağacı, Virjinya Dogwood, Budwood, Cornouiller a grandes fleurs, Hornstrauch, Cornelrinde. YETİŞTİĞİ YERLER: Batı Hint Adaları, Florida, Teksas, Meksika, Güney Amerika’nın Kuzey bölgeleri. KULLANILAN KISIMLAR: Ağaç kabukları TEMEL BİLEŞENLER: Cornin ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Feb. Ton. A-per. Sti. Ast. A-sep. Ateşli hastalıklar, sinir hastalıkları, boğmaca hastalığı, ağrılı ay dönümü, sinirsel kuvvetsizlik durumlarında kullanılır. Şarbon hastalığında, ağrısız ülser, yılancık hastalığında lapa olarak kullanılmaktadır. Dutların çözeltisi, alkolizmde mideyi güçlendirici olarak kullanılır. Kullanım dozu: Toz hali: Sıtmanın nöbet krizleri arasında 28-56gr Ekstra kullanım: Tonik olarak 30 damla Cornin: 2 tane.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

113


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

NANE (BAHÇE NANESİ) YAYGIN VE YABANCI İSİMLER: Lamint, Brandy Mint, Menthe poivree, Pfefferminze, Menta Piperata, Herba Menthae. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D. Asya, Avustralya KULLANILAN KISIMLAR: Yapraklar TEMEL BİLEŞENLER: Yağ ve tannik asit. ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Aro. Sti. Sto. Car. Yağ; Rub. Sti. 114

Nane çayı veya yağı, karın ve bağırsaklardaki spazmlar ve bulantılarda ve sindirim borusundan çıkan gazlar için kullanılır. Nane, kalbi kuvvetlendirir, krampları ve belirli baş ağrılarını giderir. Karında ve sinirsel kusmalarda, bakteri oluşumunu engeller. Nane yağı, boyun ve boğaza dıştan uygulanır ve bademcik iltihabı için mükemmel bir ilaçtır. Şekerin üzerine 2-5 damla damlatmak, migren, kramp ve sinirlilik durumlarına iyi gelir. Taze yaprakları ezin ve kulağa koyun. Bu sağırlığa iyi gelmektedir. 2 saatte bir tekrarlayın. Yukarıda bahsedilen birçok hastalığa iyi gelmektedir. İki avuç nane yaprağı ve bir avuç çörekotu, iki avuç portakal kabuğu, çeyrek brendi; bunları karıştırın ve 3-4 hafta boyunca güneşin ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” altında bekletin. 225gr şeker ekleyin ve süzün. Süte biraz nane eklerseniz, süt kesilmez. Doz: 1 dirhem

HAVLICAN (CYPERUS LONGUS) YAYGIN VE YABANCI İSİMLER: Tatlı papirüs, İngiliz havlıcanı, Souchet, Abdülleziz. Cyperngrasswurzel. YETİŞTİĞİ YERLER: Güney Asya, Yeni Hollanda KULLANILAN KISIMLAR: Bitki ve Kökleri ÖZELLİKLER VE KULLANIMLARI: Aro. Ton. Bit. Dia. Diu. Mide sorunlarında kullanılır. Akciğerlerdeki balgamı söker. Ay dönümü ve idrar yolları sorunlarını dindirir. Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’da bulunan cyprus escelentus (tatlı tane, abdülleziz) kahve maddesi olarak kullanılır. Avusturya ve Almanya’da bu amaçla yetiştirilir ve Mandel kahve olarak bilinir. Gratorole’nin ilacı hafızayı kuvvetlendirir: Bal ve havlıcan yağı, her iki kısım için Beyaz Frankincense(günlük, buhur) ve kaju fıstığı. Birinci kısım için; yuvarlak ve uzun biber, her iki kısım için beyaz ve sarı mirobalan kullanın. Bunları bir pasta içerisinde karıştırın. Doz: Sabah ve akşam 2 dirhem. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

115


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

ÇEMENOTU (BUYOUTU- Trigonella Foenum Graecum) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Foenugreek Tohumu, Greek Hay Seed. Helba.Bockshorn Samen. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, Hindistan, Afrika TEMEL BİLEŞENLER: Trigonalline, Choline (Oluşumu balık yağıyla benzerlik gösterir.)Fosfat, Lesitin ve Demir açısından zengindir. KULLANILAN KISIMLARI: Tohumlar 116

ÖZELLİKLER VE KULLANIMLARI: Mar. Muc. Em. Dem. Çıban, apse, aslanpençesi için dıştan lapa olarak kullanılır. İltihap çıkması iyi bir şeydir. Çıplak ayaklar için de lapa olarak kullanılır ve çok faydalıdır. Boğaz ağrısı ve difteri de harika bir şekilde gargara olarak kullanılır. Çay olarak a içilebilir. Ateşin yükselmesini engellemek konusunda sıtma ilacıyla eşit etkiye sahiptir. Mide ve bağırsak hastalıklarında, sıraca hastalığında, raşitizm, kansızlık, halsizlik, gut hastalığı, sinir zayıflığı gibi durumlarda başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Ciğerlerin balgamlanması ve iltihap salgılanması gibi durumlara çok iyi gelir. Her iki saatte bir servis kaşığı dolusu mide ülserini rahatlatır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Çemen otu, Kniepp’in sakinleştirici çayının etken maddelerinden biridir. Doz: Bir bardak suya bir yemek kaşığı koyun. On dakika demleyin.

KEDİOTU (VALERİANA OFFİCİNALİS) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Wild Valerian, Phu, Great Wild Valerian, English Valerian, Herb Bennet, Setwall. German, Vermont Valerian, Garden of Summer Heliotrope, Capon's Tail. Augenwurzel, Katzenkraut, Baldrian, Hexenkraut, Racine de Valeriane, Guerittout, Valeriana. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, Kuzey Asya TEMEL BİLEŞENLER: Valeryan, Chatarine, Formik ve Asetik asit KULLANILAN KISIMLAR: Kökler ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Aro. Sti. Ton. Ano. Ner. A-spa. Sinirlilik, uykusuzluk, huntington hastalığı, epilepsi, hastalık hastalığı, halsizlik, kalbin histeri çarpıntısı için kullanılmaktadır. Ağrıyı dindirir. Sinir uçları için, mide spazmları için ve ağrılı ay dönümüne de iyi gelir. Kurutulmuş bitkiden bir tatlı kaşığı bir fincan kaynamış suyun içerisinde 10dk demlendirin uykudan 1 – 2 saat önce içiniz. Kediotu kökü kullanımında çok dikkatli davranmalısınız. Toz haline getirilmiş kediotu kökünden bir çay kaşığı alınır bir fincan kaynamış suyun içine konulur karıştırılarak içilir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

117


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Kırmızı ve ağrıyan gözler üzerine yeşil kedi otu bastırın. Kereviz, kulak otu ve sinir otundan 25’er gram koyarak hazırlayacağınız lapayı gözlerinize koyunuz. Aynı karışımı ekmekle karıştırın ve kumaşlarda yama veya yapıştırıcı olarak kullanın. Kedi otu, meyan kökü, kuru üzüm ve anason ile birleştirip kaynatın ve bu karışımı için. Bu karışım öksürük için mükemmel bir ilaçtır. Doz: Çözeltisi: Günde üç kez 1-2 yemek kaşığı Demlenmiş hali: Bir şarap kadehi dolusu Özü: 3-6 tane 118

Yağı: 5 damla Çok ve sık kullanılması tavsiye edilmez çünkü bu bitki baş ağrısı, ağırlık ve sersemlik yaratabilir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

HODAN BİTKİSİ (Borago officinalis) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Burrage,Bugloss, Common Buglos. Bourrache, Borasch, Boretsch, Gurkenkraut. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D. KULLANILAN KISIMLAR: Tüm bitki TEMEL BİLEŞENLER: Zamk, gövde ve yapraklarında potasyum nitrat ve kalsiyum. ÖZELLİKLER VE KULLANIMLARI: Cor. Pec. Ape.Dem. Ref. Dia. Diu. Emo. Ağrılı romatizma, kızamık hastalığı, ateşli hastalıklar, akciğerle ilgili şikâyetler, hastalık hastalığı, melankoli gibi durumlar için iyileştirici özelliği bulunmaktadır. Böbreklerin işlevini arttırır. Bitkinin öz suyunun şurubu, ateşli hastalıklar, sarılık, mantar ve kellik gibi durumlara da iyi gelmektedir. Ballı su ile karıştırılan karbonat, bademcik iltihabı, boğaz, diş eti ve dil yaraları için mükemmel bir ilaçtır. Kalp çarpıntısı için, bir avuç hodan bitkisi ve oğul otu, 60gr gül suyu ve 60gr şarap sirkesi alın. Biraz kaynatın bir bezi hazırladığınız suyun içine bandırın ve kalbinizin olduğu bölgeye kompres yapın. Dıştan uygulanan çay, iltihaplı şişkinliklere çok iyi gelir. Dr. DE Lorme’nin mucize içeceği: ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

119


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Bir avuç hodan otu, buglas, hindiba, ekşi yonca, ayrık otu, çilek yaprağı, karahindiba, kasık otu alın. Bir galon suyun içinde, toprak bir kap içerisinde 1-2 saat boyunca kaynatın. Ocağı kapatın ve dörtte bir galon kadar soğuk su ekleyin. Bu hazırladığınız karışımın acı tadını alacaktır. Kahvaltılardan ve akşam yemeklerinden önce bir bardak için. Bu, kan dolaşımı, kabızlık, böbrek kumu dökme, akciğer zarı iltihabı gibi hastalıklar için çok faydalıdır. Bunun yanında; kandaki safra için de faydalıdır.

ŞEYTANTERSİ 120

(Ferula-Asafeotide) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Şeytan gübresi, Tanrı’nın yiyeceği, Steckenkraut, Absand, Teufelsdreck. YETİŞTİĞİ YERLER: Afganistan, Doğu İran TEMEL BİLEŞENLER: Reçine, zamk, yağ, felürik asit KULLANILAN KISIMLARI: Zamk ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Foet. Sti. Exp. Lax. Ant.Ner. Şeytantersi, histeri, sinir zayıflığı, uykusuzluk, kramp, astım, buruntu, bronşit, boğmaca hastalığı için bire bir ilaçtır. Sağınım ve boşaltım sistemini hızlandırır. Safra boşaltımını arttırır. Kemiklerin ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” yumuşatır. Çözeltisi iğneyi iplikten geçirmeye yardımcı olacak bir sıvıdır. Mukoza zarı ve sindirim sistemi için bölgesel bir uyarıcıdır. Doz: Çözelti: ½ veya 1dirhem Hap: 3gr Emülsiyon: 4 parça şeytantersi, 1lt su

AYNISAFA ÇİÇEĞİ (Calendulas Officinalis) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Altıncık, Bahçe nergisi, Gecesafası, Calendula arvensis, Marigold, Souci, Mirabolis, Calendula officinalis YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Çiçekleri ve Yaprakları TEMEL BİLEŞENLERİ: Karotin, reçine, violaksaktin ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Vul. Dis. Sti. Dia. Det. Ap. Ağrı kesici olarak kullanılır. Ağrıyan her bölgeye merhemi sürülebilir. Ağrılar hafifler, gerginlik ve sertlikler gider. İdrar tutukluluğunu giderir. Terletici özelliğe sahiptir. Sinirleri yatıştırır. Aybaşı kanını söktürür ve düzene sokar. Aynı safa çayı, kan temizleyici ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

121


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” bir bitki çayı olarak, mikroplu sarılıkta çok yararlı bir bitkidir. 12 parmak bağırsağı ülserlerinde kullanılabilir. Kaşıntılı ayak mantarlarını yok etmede çok iyi gelir. Kan çıbanı, derideki pigment lekeleri, ihtiyarlık lekeleri için öz suyu deriye sürülür, çok faydalıdır. Ezik ve yaralara sürüldüğünde iyileşme çabuklaşır. Aynı şekilde yanık yaralarında da emniyetle kullanılır. Süre gelen egzamaların iyileşmesinde etkin bir bitkidir. Bebek bezlerinden oluşan isiliklerin bölgesel tedavisinde etkindir. Diş etlerine sürüldüğünde dişleri saran reçine plakalarından dolayı oluşan rahatsızlıkları giderir. Doz: Özsu: 1/4-1 dirhem Çay: Günde 1 bardak veya fazlası 122

AFŞAR OTU (Asarum europaeum) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Avrupa Yılan kökü, Hazelwort, Wild Nard, Public House Plant. Hazelwurz, Schlangenwurzel, Asaret, Asaro, Mansoor YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa ÖZELLİKLER VE KULLANIMLARI: Kökler: Pur. Eme. Diu. Aro.

Yapraklar: Err. Eme. Cat. Aro.

Esas olarak, belirli beyin, göz ve boğaz enfeksiyonlarında ve ağız ve dil felci hastalıklarında burnun akmasını kolaylaştıran bir ilaç olarak ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” (geniz boşaltımını arttıran) kullanılır. Bu bitkinin toz haline getirilmiş hali, soğuk algınlığında burnun koku almasını sağlar. Bitkiden elde edilen çay, sıtma ateşine, sarılık, ödem ve dizanteri gibi hastalıklar için faydalıdır. Bitkinin kök çayı, balgam söktürücüdür ve astım için mükemmel bir ilaçtır. Çözeltisi, yapay neşe durumuna geçiren melankoli durumu için faydalıdır. Toz haline getirilmiş bitkiden 4 gram alarak bir kadehin içine koyun. Sulandırıp için. Kahvaltıdan önce içtiğinizde, karaciğer, dalak ve tümörleri temizler. Doz: 2-4 gram

123

LOĞUSA OTU (Aristolochia) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Loğusa otu, Dik Loğusa otu, Osterluzei YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLAR: Kökler TEMEL BİLEŞENLER: Aristolochia asit ÖZELLİKLER VE KULLANIMLARI: FEB. EMM. SİT. ACR

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Sinir sisteminin depresyon ve tükenmişlik şartlarında mükemmel bir kurtarıcıdır. Sinir uyarıcıdır. Özellikle de, tifo, sıtma, lohusalık humması gibi durumlar için iyi bir uyarıcıdır. Difteri, çiçek hastalığı, kızıl hastalığı ve zatürree gibi hastalıkların son evresinde kullanılır. Soğuk karışımı, hazımsızlık, kramp, boğaz ve böbrek enfeksiyonları ve özellikle de romatizma için çok değerli bir bitkidir. Dikkatli kullanın. Doz: Çözelti: Günde 3 kez ½- veya 1 yemek kaşığı Gastrit Uyarıcı: 10-15 tane

124

SKULLKAP OTU (Scutellaria Latiflora) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Mavi Scullcap, Mavi Pimpernell, Hooded Willow Herb, Sideflowering Scullcap, Mad Dogweed, Hoodrout, Mad Weed, Helmet Çiçeği, Amerikan Scullcap. Helmkraut, Schildkraut, Scutellaire. YETİŞTİĞİ YERLER: A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Yapraklar, Gövde ve Kökler TEMEL BİLEŞENLERİ: Scutellarin, Yağ, Klorofil, albümin, linin, soda klorid, demir tuzu, silika. ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Ner. Ton. Diu. A-spa. Ast ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” St. Vitus Dance tarafından, sinirsel baş ağrıları, sinirlilik ve sinir enfeksiyonları için kullanılmıştır. Uykusuzluk, kuvvetsizlik, konvülsiv, hezeyan, sıtma ateşi, hidrofobi, histeri, raşitizm, epilepsi ve boğaz iltihaplanması durumları için çok faydalıdır. Mideyi güçlendirir. Çabuk sinirlenme, sinirlilik durumları için çok iyi bir ilaçtır. Sürekli öksürme ve ağrıdan kaynaklı baş ağrısına çok iyi gelir. Yorgunluk ve aşırı heyecanlanmadan kaynaklanan hastalıklar için de iyi bir ilaçtır. Doz: Soğuk karışım: Günde üç kez bir kadeh Çözelti: 1-2 yemek kaşığı Çıkarılmış özü: ½ -1 yemek kaşığı.

EĞRELTİ OTU (Polypodium Vulgare) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Kaya Eğreltisi, Aşk merdiveni, Eğrelti otu kökü, Dişi eğrelti, Tuepelfarn, Ross veBaumfarn, Englesuess, Torfwurz, Kropf veya Korallenwurzel. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLAR: Bitkinin tümü ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Diu. Cho. Pur. Sac. Pec. Dem. Ant. Akciğer ve karaciğerle ilgili hastalıklar için değerli bir şuruptur. Kronik soğuk algınlığı, astım gibi hastalıklara çok iyi gelir ve özellikle de balgam çıkarımını hızlandırır. Bitkinin çayı, hazımsızlık, iştah kaybı ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

125


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” durumlarında tonik olarak kullanılır ve deri hastalıklarına da iyi gelmektedir. Taze köklerinin toz haline getirilmiş veya kaynatılmış şekli melankoli durumuna iyi gelir. Bu çay eklem romatizması için mükemmel bir rahatlatıcıdır. Sarılık, ödem ve iskorbüt hastalığı için de çay kullanılabilir. Ebegümeciyle birleştirilir ve bu birleşim, dalak ve kolik sertleşmesini yumuşatır ve dikiş sancılarını hafifletir. Toz haline getirilmiş kökler bal ile karıştırılır ve polipus üzerine dıştan uygulanır. Halsizlik için hazırlanmış olan bitki meşrubatı, bir avuç eğrelti otu, adaçayı, rezene kökü, ikişer avuç çördük otu, kurbağaotu, yer sarmaşığı bitkilerinin karıştırılması ile elde edilir. Bu karışım iki galon mayasız bira içerisinde kaynatılır. Daha sonra ezilir ve günde üç kez birer kadeh alınır. 126

Doz: Toz hali: 1-4 dirhem Kaynatılması ve şurup: 28-112gr günde 3-4 kez. Çıkartılmış Özü: 1 dirhem

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

TWİN LEAF OTU (Jeffersonian Diphylla) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Ground squirrel Pea, Romatizma kökü, Helmet pod, Sarı kök. YETİŞTİĞİ YERLER: A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Kökler ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Diu. Alt. A-rhe. A-syp. Dia. Bitkinin çayı, sinir hastalıkları için ve soğuk algınlığı için muhteşem bir ilaçtır. İlk olarak kronik romatizma için başarılı bir şekilde kullanılmıştır. İkinci olarak; frengi, ödem, sinirlilik, spazm ve kramplar üzerinde de başarılı bir şekilde kullanılmış bir bitkidir. Kızıl hastalığında ve boğaz hastalıklarında gargara olarak kullanılır. Ağrılı gözler için dıştan uygulanır. Kökleri, fazla dozda alındığında kusturucu etkisi yaratır. Az dozda alınan kökler, tonik ve balgam söktürücü görevi yapar. Doz: Kaynatılması: 56-112gr günde 3-4 kez. Çözelti: Günde 3 kez 1-3dirhem

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

127


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

BAMYA (Abelmoschus Esculentus) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Bendee, Gombo Yaprakları, Misk otu Yaprakları, Misk otu, Kehribar tohumu, Ambrette, Ochra, Misk otu tohumu, Gumbo. Graine d'Ambrette, Arnbrettenkoerner, Bisomkoerner. YETİŞTİĞİ YERLER: Mısır, Doğu ve Batı Hindistan KULLANILAN KISIMLARI: Kapsülleri TEMEL BİLEŞENLERİ: Gombine ÖZELLİKLERİ VE KULLANIMLARI: Muc. Dem. Edi. 128

Lapa olarak kullanılır. Tohumlardan elde edilen sıvı, spazm önleyicidir. Çiğnenen tohumlar sinirleri yatıştırır ve nefesi yumuşatır. Bu tohumlar afrodizyak olarak kullanılır. Tohumlardaki özsu süt ile karıştırılır ve kaşıntı için kullanılır. Yapraklar yumuşatıcı lapa olarak kullanılır. Bamyadan elde edilen müsin mide ülserini iyileştirir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

YASEMİN (Jasminum Officinale) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Beyaz Yasemin, Yasymn, Beyaz Zehirli Filiz YETİŞTİĞİ YERLER: İspanya ve Fransa KULLANILAN KISIMLARI: Yağ, Çiçekleri TEMEL BİLEŞENLERİ: Yağ, Benzil asetat,Linalil asetat ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: YAĞ: Fra. Bit. A-rhe. Genellikle parfüm olarak kullanılır. Çiçekleri, sinirlilik, çabuk sinirlenme gibi durumlarda iyi bir yatıştırıcıdır.

ÖKSE OTU (Viscum Flavescens) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Ökse, Altın dalı, Ökse otu, Gui de Chene, Gillou, Herbe de la Croix, Muerdago. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Yapraklar, Taneli meyvesi, İnce dalları TEMEL BİLEŞENLERİ: Visin

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Nar. A-spa. Eme. Ton. Ner. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

129


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Epilepsi, St. Vitus Dance, konvülsif sinir sistemi bozuklukları, kramplar, histeri, halsizlik gibi durumların iyileşmesi için hizmet eden bir bitkidir. Çözeltisi mükemmel bir kalp toniğidir. Meyvelerinden yapılan çay dikişleri rahatlatır. Ülser ve yaralara dıştan uygulanır ve bunları iyileştirir. Toz haline getirilmiş meyveleri bağırsak kurtlarının dökülmesine yardımcı olur. Meşe ağacında açan ökse otu özellikle çocuklardaki kurtçuklara iyi gelir. Ökse otu çayı, gecikmiş ay dönümü için ve yüksek tansiyon için iyi bir ilaçtır. Bunları düzenler. Bu bitki aynı zamanlarda doğumda oluşan sorunların da iyileştirilmesine yardımcı olur. 130

Doz: Kaynatılmış hali: Günde birkaç kez bir yemek kaşığı Toz hali: 10-60 tane Çözeltisi: Suyun içine 5-10 damla damlatın. Çıkarılan özü: ¼-1 dirhem

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

ÇARKIFELEK ÇİÇEĞİ (Passiflora Coerulea)

YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Çarkıfelek, Tutku çiçeği, Granadilla, Passionsblume, Maracoo. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Bitkinin tümü ve çiçekleri TEMEL BİLEŞENLERİ: göstermektedir)

Pasiflora (bu bileşen morfin ile benzerlik

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Orn. Diu. Dep. Sep. Mükemmel bir sinir yatıştırıcıdır. Uykusuzluğu ve belirli konvülsifleri giderir. Sinir sistemine çok faydalı bir bitkidir. İshal, dizanteri, ağrılı ay dönümü ve epilepsi için çok faydalı bir bitkidir. Atardamar basıncını düşürür ve terlemeyi arttırır. Meyvenin özü, iskorbüt hastalığı ve safra kesesi hastalığı için kullanılır. Doz: 3-10 tane Çıkarılan öz: 10-20 dk.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

131


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

OĞUL OTU (Melissa Officinalis) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Limon otu, acem otu, mavi melisa, güzel nane, Citronelle, Cure-All, Ödem otu,Melissenblaetter, Bienenkraut. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Yapraklar ve çiçekleri TEMEL BİLEŞENLERİ: Yağ, tanin, zamk, sitral

132

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Aro. Cep. Dia. Emm. Sti. Aspa.Feb. Car. Yeşil hastalığı, histeri, melankoli, kramplar, kolik, sinirsel baş ağrısı, ağrılı ay dönümü, romatizma, soğuk algınlığı, kusma ve ateşli hastalıklar için mükemmel bir ilaçtır. Ateşli hastalıklar için içine biraz limon ekleyin ve serinletici bir içecek olarak için. Epilepsi hastalığı için yapraklarını şarabın içinde bekletin ve az dozlarda tüketin. Nefes darlığı ve zayıflamış bir kalp için mükemmel bir ilaçtır. Çözeltisi, karın ağrısı, romatizma ağrıları, felç durumlarına iyi gelir. Şaraba batırıldığında kalbi, beyni kuvvetlendirir ve ciğerleri temizler; hırıltıyı giderir. Öküzgözü çözeltisini ve oğul otu çözeltisini soğuk ayaklara sabah akşam sürün. Oğulotu sirkesi hafızayı güçlendirir ve melankoli durumuna iyi gelir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

SİYAH YILANKÖKÜ (Cimicifuga Racemosa) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Rattle Root, Black Snake Root, Bugwort, Squawroot, Bugbane, Rattle Weed, Rattlesnake Root, Rich Weed, Macrotys, Rattle Top. Racine d'Actee a Grappes, Schwarze Schlangenwurzel YETİŞTİĞİ YERLER: Kanada, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Kökleri TEMEL BİLEŞENLERİ: Simifugosit veya macrotin racemosin ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Alt. Ner. Exp. Emm. Dia. Ast. Diu. A-spa. Sinirleri yatıştırır. Spinal sinirler üzerinde mükemmel etkileri vardır bu yüzden bu bitki St. Vitus Dance ve Spinal menenjit durumlarında kullanılır. Hindistan’da yaşayan kadınlar, bu bitkiyi ay dönümü ağrılarını ve doğum ağrılarını hafifletmek için kullanırlar. Bu bitkinin çözeltisi kronik romatizma ağrılarına, siyatik hastalığına ve kulak çınlamasına iyi gelir. Az dozda kullanıldığında, öksürüğe ve çocuklardaki ishale iyi gelir. Hızlı nabzı düşürür. Boğmaca öksürüğü için mükemmel bir ilaçtır. Mavi yılan kökü ile karıştırıldığında ağrılı geçen ay dönümleri üzerinde etkili olur. Lifli dokulara iyi gelir. İdrar romatizmasındaki ağrıları dindirir. Canlandırma durumlarında her 20 dk da bir 28 gram siyah yılan kökü, kurbağa otu, kırmızıbiber karışımı alın. Aynı zamanda, hastaların ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

133


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ayaklarına da sürüldüğünde kan akışını sağlar. Aşırı dozda yılan kökü kullanılması, genel rahatlamaya, vertigo hastalığına, sarsıntılara, tansiyonun düşmesine ve baş ağrılarına sebebiyet verir. Doz: Çay: Her üç saatte bir yemek kaşığı Toz hali: 5-30 tane Çıkartılış özü: 15-30 damla Çözelti: 1dirhem Simifugosit: 1-6 tane

BAN OTU(ZEHİRLİ) 134

(Hyoscyamus) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Hog's Bane. Şeytan Gözü, Henbell, Insane Root, Jupiter Fasulyesi, Zehirli Tütün, Stinking Nightshade. Belene, Chenile, Bilsenkraut, Giusquiamo, Beleno. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, Asya, Kuzey Amerika, Brezilya KULLANILAN KISIMLARI: Kökleri, Yaprakları, Tohumları TEMEL BİLEŞENLERİ: Hiyosiyamin (Salgıları kontrol eder ve rahatlatır.), Apropin, Skolopamin, Hiyosin (Acıyı dindirir) ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: A-no. A-spa. Hyp. Diu. Çok büyük bir dikkatle kullanılmalıdır. Kanı temizleyici, sakinleştirici, kramp çözücü etkilere sahiptir. Uykusuzluk ve ishali gidermeye yardımcı olur. Nefes darlığını önleyici etkisi ile astımlılara faydalıdır. Özellikle çocuklarda görülen gece altını ıslatma sorununu önlemeye yardımcı olur. Yaşa bağlı titremelerde faydalıdır. Mide ve bağırsak spazmlarını giderici etki gösterir. Banotunun içerdiği maddeler beyine ve sinirlere etki ettiği için ağrıları keser, fakat uyku ve uyuşukluk verir ve zehirlenmelere neden olabilir. Ezilmiş taze yapraklar ülser, ağrılı ve yaralı gut gibi hastalıklara iyi gelir. Sinir sistemine faydalıdır. Ağrıyı dindirir. Tohum yağlarından yapılan merhem, sirke ile karıştırılıp alına sürüldüğünde uykusuzluk için faydalı olur. Bu yağ göbek kordonu sarkmalarına ve kulak ağrılarına iyi gelir. Banotu, güzelavrat otu ve şeytan elması bitkisiyle aynı işlevi görür. Banotu sistit ve spazmlardaki ağrıyı dindirir. Doz: Toz haline getirilmiş yapraklar: 2-5 tane Çıkarılan öz: 2-10 damla Suyu: ½ -1 dirhem Çözeltisi: ½-1 dirhem Katı hali: 2-8 tane

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

135


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

IHLAMUR (TİLİA EUROPAEA) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Ihlamur ağacı, Locust Bloom, Tilia Çiçekleri, Til Ağacı. Teyl Ağacı, Linden Tilleul YETİŞTİĞİ YERLER: Kuzey Sıcak Bölgeler KULLANILAN KISIMLARI: Çiçekleri, Gövdesi, Odunu TEMEL BİLEŞENLERİ: Çiçekler: Tanin, şeker, reçine, klorofil Gövdesi: Tilicin, Tiliadin

136

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Gövde: Ast. Diu. Emm

Çiçekler: Ano. Aspa.Cep. Sud.

Ihlamur çayı, kramplar, böbrek rahatsızlıkları, sarılık gibi hastalıklar için iyi bir ilaçtır. Bununla bitlikte terlemeyi sağlar. Kanlı öksürük, safra kesesi hastalıkları, akciğer sorunları, yorgunluk, bitkinlik, çabuk sinirlenme veya sinirlilik durumları, göğüs ağrısı ve karaciğer sorunlarında ilaç olarak kullanılır. Bir bardak su veya sütün içerisine yarım yemek kaşığı koyun, sabah akşam için. Aşırı terlemede soğutucu olarak kullanılır. Sarılık hastalığı için, yarım bardak şarap veya suyun içerisine koyun. Suyun içerisinde kalan gövdesi, tümör ve yaraları iyileştiren bir yağ salgılar. Çiçeklerinden elde edilen öz, çiller üzerine dıştan uygulanır. Doz: Günde 1-2 bardak ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Çözeltisi: ½- 1dirhem

SARI KANTARON (HYPERİCUMPERFORATUM) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Johnswort, Millepertuis, Cassediable, Johanniskraut, Hartheu, Liebeskraut. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Tüm bitki TEMEL BİLEŞENLERİ: Hiperisin, Uçucu yağ, Tanin ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Aro. Ast. Res. Ner. Exp. Sed. Diu. Kanı temizler; özellikle de tümör olduğu zamanlarda iyi bir temizleyicidir. Aşırı idrar, ishal, kurtçuk, sarılık, çok ve gecikmiş ay dönümü kanamaları için iyi bir ilaç görevi yapar. Kramp, kansızlık, migren, aşırı sinirlilik, histeri, akciğer hastalıkları, mesane sorunları, dizanteri, sinirlilik ve depresyon, kronik akciğer sorunları, mesane ve idrar yolları hastalıklarında kullanılır. Sarı kantaron çayı, alt ıslatmaları, böbrek ve karaciğer sorunlarına iyi gelir. Bitkinin yağı, göğse, yara üzerine veya tümörlü bölgeye dıştan uygulanır. Bu karışımın yapılışı: Bir pint yağın içine 112 gr sarı kantaron koyun ve yumuşayıncaya kadar bekletin. Bu yağdan 6-8 damla mide krampı ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

137


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” için kullanılır. Bu bitkinin çayı ateşli hastalıklarda serinletici olarak kullanılır. Doz: Çıkarılan suyu: 1-2 yemek kaşık 28gr koyulur. Çıkarılan öz:1/2 -1 dirhem Toz hali: ½-1 dirhem

FEVERFEW BİTKİSİ (Matricaria Parthenium) 138

YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Feather Few, Febrifuge Plant, Featherfoil, Flirtwort. Matricaire,Mutterkraut, Bertraniswurzel. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa, A.B.D KULLANILAN KISIMLARI: Tüm bitki TEMEL BİLEŞENLERİ: Parthenin ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Ton. Car. Emm. Sti. Ver. Ap. Bit. Sıcak demlenmiş çayı soğuk algınlığı için iyi bir ilaçtır. Düzensiz ay dönümü kanamaları, histeri ve sinirlilik durumlarına iyi gelir. Feverfew, papatya çayıyla benzer şekilde davranır. Mükemmel bir toniktir. Bal ile beraber kaynatıldığında, nefes darlığına ve zorluğuna iyi gelir. Sıtma ateşi için faydalıdır. Çiçekleri kaynatılır ve yüze ve kulağa dıştan ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” uygulanır. Bu uygulama kulak ve yüzdeki ağrıları dindirir. Az miktarda şarap veya yağda kavrulur. Kolik ve tümör üzerine dıştan uygulanır. Yine bu bitkinin çözeltisi, dıştan uygulanmak koşuluyla böcek ısırmalarına sürülür. Sirke içerisinde kaynatılan ve mümkün olduğunca sıcak içilen kökler diş ağrısını dindirir. Bu bitkiyi yukarıda bahsedilen hastalıklarda uygulanmasının en iyi yolu: sirke ve şekerle karıştırılıp morlukların üzerine sürülebilir ve bu karışım yemek olarak da yenilebilir.

139

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

ŞAHTERE OTU (FUMARİAOFFİCİNALİS) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Earth Smoke, Beggary, Scheiteregi, Kaphnos. Nidor. Fumeeterre, Erdrauch, Acker veya Feldraute, Taubenkropp YETİŞTİĞİ YERLER: Afrika

Avrupa, Amerika, Asya, Avustralya, Güney

KULLANILAN KISIMLARI: Yapraklar TEMEL BİLEŞENLERİ: Fümarik Asit 140

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Sal. Bit. Ton. Diu.Lax. Exa. Sud. Dia. Ap. Sarılık, karaciğer hastalıkları, hazımsızlık, cilt hastalıkları, gut, romatizma, ödem gibi hastalıklara iyi gelir. Bitkinin çayı veya bitkinin kaynatılması böbrek kirliliğini giderir. Hazımsızlık için, 56gr çiçek suda bekletilerek yumuşatılır. Günde iki defa 2-4 kez içilir. Süt ile kaynatılır ve bebeklerin kafa derisine uygulanır. Bu esans melankoli, ateşli hastalık, sarılık, idrar zorluğu durumları için kullanılır. Doz: 5-6 kaşık dolusu şahtere otunu beyaz şarabın içerisine koyun. Şişmiş gözler ve yaralar için, bitkinin veya esansın 100 gr bal veya suyla karıştırın. Mahmude otunun 10 tohumu ezilip toz haline getirilir. Bu toz ödemlere iyi gelir. Sinameki suyunda toz haline getirilmiş şahtere otunun bir dirhemi melankoli durumu için çok iyi bir ilaçtır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Doz: Suyu: He dört saatte bir kadeh Bitki: 1/3- ¼ tane Öz suyu: Günde 2kez.

KULAKOTU (SEMPERVİVUM TECTORUM) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Thor's Beard, Bullock's

Hen ve Chickens, Jupiter's Eye,

Eye. Sengreen, Ayron, Ayegreen. Grande Joubarbe, Hauswurz, Hauslauch, Dachwurz, Donnersbart. YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa KULLANILAN KISIMLARI: Yapraklar TEMEL BİLEŞENLERİ: Malik Asit, kalsiyum oksit

ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Ref. Emo. Diu. Aven.Vul. Ast. Aci. Cep. Kulak otu dıştan kullanıldığı gibi içten de kullanılmaktadır. İçten olarak kullanılan suyu, dizanteri ve aşırı ay dönümü kanamasını durdurur. Bitkinin çayı uyutur. Mide ülseri için kullanılır (bunun için her saat bir yemek kaşığı içilir). Altını ıslatma konusunda çok etkilidir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

141


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Taze yapraklarının lapası, yanıklar, yaralar, erizepelli enfeksiyonlarına, cilt hastalıklarına iyi gelir. Bitkinin çayı, iç ve dış iltihaplanmalarının tedavisinde kullanılır. Ateşli hastalıklarda etkilidir. Siğillerin üzerine uygulandığında onların yok olmasına yardımcı olabilir. Çillere uygulandığında onların yok olmasını sağlar. Tuzlanan yapraklarından yapılan merhem guatr başlangıcında kullanıldığında fayda sağlar. Doz: Taze öz suyu: 2-10 damla Çay: günde 1 bardak Çözelti: 5-20 damla 142

SU KARANFİLİ OTU (GEUM RİVALE) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Nodding Avens, Drooping Avens, Mor Avens, Cure All, Su Çiçeği, Hindistan çikolatası, Gırtlak kökü,Evans Root, Her Bonnet, Colewort, Clove Root. Wasser Benediktenkraut, Ufernelkenwurz. . YETİŞTİĞİ YERLER: Avrupa KULLANILAN KISIMLARI: Kökler TEMEL BİLEŞENLERİ: Eugenol

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Feb. Ton. Ast. Sty. Sud. A-Sep. Aro. Sto. Mukoz zarını rahatlatır ve ishal, vajinal akıntı, iltihaplı akıntı, akciğer hastalıkları, hazımsızlık, hemoroit, boğaz ağrısı, yaralı ateş gibi durumlara iyi gelir. Şarap içerisinde kaynatılan kökleri, kalbe mideye ve melankoliye iyi gelir. Kan dondurucu ilaç olarak kullanılır. Mide ve mesaneye iyi gelir kanı temizler. Kan tükürme, kurt dökme için hazırlanması: 28’er gram su karanfili otu, köpek otu, adamotu, behen, pelin, misk otu ve imparator otunu karıştırın. Günde dört kez bir kadeh için. Ağrılı ay dönümü ve kadınsal sorunlar için hazırlanması: Behen, su karanfili, adamotu, süpürge çalısı, hodan otlarından eşit miktarda alıp karıştırın. Doz: Günde dört kez bir kadeh Toz hali: 20 taneden 1 dirheme kadar.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

143


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

PELİN OTU (ARTEMİSİA ABSYNTHİUM) YAYGIN VE YABANCI İSİMLERİ: Ajenjo

Absinthium, Vermut, Absinthe,

YETİŞTİĞİ YERLER: Tüm Dünya KULLANILAN KISIMLARI: Tüm bitki TEMEL BİLEŞENLERİ: Absinthine, Malik asit, asetik asit, ÖZELLİKLERİ VEKULLANIMLARI: Bit. Ton. Aro. Feb. Ant. A-sep. 144

Az miktarda dozlar halinde kullanılmalıdır ve çok sık kullanılmamalıdır. Hazımsızlık, ateşli hastalıklar, kas ve zihin rahatlaması, sarılık, karaciğer şikâyetleri, kolik, kansızlık, ishal, ödem, kusma, gecikmiş ve ağrılı ay dönümü, iltihaplanmalara iyi gelir. Sirkede ve ya bitkinin kendi yağında kaynatılır. Bu kaynatılarak hazırlanan lapa burkulmalar, morarmalara ve bölgesel iltihaplanmalara iyi gelir. Bu bitkinin yağı içten kullanılmamalıdır. Çay, mide ve bağırsak kurtçuklarında başarılı bir şekilde kullanılır. Çözeltisi mide kramplarına ve iştahsızlığa iyi gelir. Pelin otunun çözeltisinin hazırlanması: 90gr pelin otu, 30gr portakal kabuğu, 15gr eğir kökü, 15gr yılan otu, 5gr tarçın. 6 gün boyunca inceltmek için alkolde bekletin. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” Pelin otu sirkesinin hazırlanması: Bir parça pelin otu, lavanta, kekik otu, karabiber, biberiye, adaçayı karıştırın. Beyaz şarabın içerisinde 8 gün bekletin. Doz: Toz haline getirilmiş: 10-20 tane Öz Suyu: 28-56gr

145

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

146

Hangi Bitki Çayı Hangi Hastalığa İyi Geliyor? ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Hangi Bitki Çayı Hangi Hastalığa İyi Geliyor?

Kantaron Çayı Orta şiddetteki depresyona karşı faydalıdır. Özellikle menopozda görülen bitkinlik, endişe ve sıkıntıları giderici olarak kullanılır. Yatıştırıcı, sakinleştirici özelliğe sahiptir.

Anason Çayı Mide ve bağırsak gazlarını giderir, hazmı kolaylaştırır. Adet kanamalarının düzenli olmasını sağlar. Anne sütünü arttırır. Sakinleştirici etkisiyle sinirleri yatıştırır, uykusuzluğu önler. Kan dolaşımın düzenli olmasını sağlar ve migren ağrılarını hafifletir.

Ihlamur Çayı Kan dolaşımını düzenleyen ıhlamur çiçeğinin yatıştırıcı özelliği vardır. Öksürüklerde bağışıklık sisteminizi güçlendirerek, grip ve soğuk algınlığına karşı sizi korur. Göğüs yumuşatıcı rahatlatıcı, balgam söktürücü ve terletici etkilere sahiptir. Ihlamurun ödem çözücü etkisi olduğundan, böbreklerinizi yormadan, vücudunuzda biriken ödemi indirir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

147


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Limon Çayı A, B, C ve D vitaminlerini içerir. Soğuk algınlığında, mide bulantısı ve hazımsızlık şikayetlerinde rahatlıkla kullanılabilir. Tansiyonu düşürür, sinir sistemini yatıştırır.

Melissa Çayı Yapraklar sakinleştirici, gaz söktürücü, terletici ve antiseptik etkilere sahiptir. Huzursuzluk ve sıkıntıları giderir. Baş dönmesi ve kulak çınlaması gibi şikayetleri azaltır. Hazımsızlık, baş ağrısı ve migrende de faydalıdır.

Papatya Çayı 148

Boğaz, solunum yolu, mide ve bağırsak iltihap ve ağrılarını gidermede faydalı olan son derece yumuşak bir çaydır. Bebeklerde ve küçük çocuklarda gaz söktürücü olarak kullanılır.

Rezene Çayı Mide ve barsak hareketlerini artırır. Uçucu yağı, düz kaslarda meydana gelen spazmları giderici olarak kullanılır. Bronş mukozası üzerindeki salgıları artırmada ve iltihap gidermede etkilidir. Gaz söktürücü ve süt artırıcıdır.

Yeşil Çay Yeşil çay, bağışıklık sistemini güçlendirir, direnç artırır. Sakinleştirici etkisiyle sinirleri yatıştırır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Zencefil-Ihlamur Çayı Nefes darlığı, astım, bronşit gibi soğuk algınlıklarına iyi gelir. Gevşetici, sakinleştirici ve terleticidir.

Nane Çayı Mide-barsak spazmını azaltır, gaz söktürür, hazımsızlığa ve bulantıya iyi gelir. Migren, uykusuzluk ve baş dönmesine faydası olabilir. Nefes almayı kolaylaştırıcı etkisi nedeniyle astım, grip, bronşit ve öksürük için yararlıdır. Heyecan ve korkuyu yatıştırır, sinirleri gevşetir. Ancak nanenin, çay gibi kaynatılarak sıklıkla tüketilmesi durumunda gebeliğin gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir.

149

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bu Psikolojik Etkilere Göre Yaşam Alanlarının Seçilmesi Mümkünmüdür Ve Nasıl Seçilmelidir? Yaşantımızda her nesnenin, her rengin ve her ritmin psikolojimiz ve fizyolojimiz üzerinde bir etkisi vardır. İnsan psikolojisi, bulunduğu ortam ve bulunduğu ortamdaki nesnelerin verdiği enerjiye göre değişik tepkiler verir, mutlu yad a mutsuz olur. Bu etkilerde bitkilerin payı oldukça yüksektir. Çünkü bitkiler de yaşayan organizmadırlar. Geceleri oksijen, gündüzleri ise karbondioksit alarak bizm gibi hayatlarına devam ederer. Gerek verdikleri oksijeni fotosentez yoluyla doğaya saçmaları, gerekse böcekleri kendilerine üreme yolu olarak çekmeleri, doğada güzel renk ve görüntüler oluşturmaktadır. 150

Çiçeklerin görüntüleri ile yaşama alanlarımızı daha güzel kılmaları ve ağaçların ise hem sıcağa karşı bir gölge misali değişik sığınma ve korunma alanları meydana getirmeleri, bulundukları bölgede yaşmuru çekebilmeleri, elbette yaşama alanının kalitesine etki etmektedir. Bu ise insan psikolojisini, fizyolojisi kadar etkilemektedir. Dünyada bitkilerin bulunduğu, dolayısıyla yağmur ormanları ve bolluğun mevcut olduğu yerlerdeki refah seviyeleri insanların yaşantısına, psikolojisine ve karakterlerine de yansımaktadır. Bu sebeple bu tür bölgelerde yaşayan insanların, diğerlerine nazaran daha sıcak kanlı, daha kültürlü, daha eğitime, üretkenliğe ve çalışamaya yatkın ve özellikle de ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

daha misafirperver oldukları sonucu, yapılan araştırmalarda elde edilen önemli bulgulardan birisidir. Dolayısıyla, bitkilerin bulunduğu ortama çok fazla pozitif etki yaptıklarını görmekteyiz. Yine evinde çiçek yetiştiren ve hatta onları seven ve konuşan insanların, daha hayat dolu, daha yaşama hazır ve daha az stres yaşayan ve depresyon eğiliminde olmayan insanlar olduğu sonucunu araştırmalarımızda yakalamaktayız. Balkonunda çiçek yetiştien bir bireyin sabah onları ritmik bir şekilde sulamasını izleyen dışarıdaki herhangi bir insanın da bilimsel olmayan böyle bir sonuca varması bu sebeple doğaldır. Yaşam alanlarının seçiminde, çevrede bitkiler olan yerleri tercih etmemiz gerektiği üzerinde hemfikir isek, şimdi nasıl alanları, hangi tür bitkilerin olduğu ve bizi nasıl etkileyeceği ile ilgili bilgileri öğrenelim ve seçimizi nasıl yapacağımızı belirleyelim. “Bahçe terapisi”, birazdan detaylandıracağımız psikolojik etkiler için iyi bir örnektir. Bahçe terapisi, uzmanlarca, motivasyon eksikliği ve konsanrasyon bozukluğu için tavsiye edilmekte ve uygulanmaktadır. Bahçe terapisi, bireylerin ihtiyaçları karşılamaları için gayret ve sonucunda bir enerji ortaya koyabilmelerini bireye hatırlatmak amacıyla tavsiye edilmektedir. Bireyler de, bitkiler gibi yaşantılarını sağlamaktadır aslında. Onlara bakan birey, algı ile “kabul” mekanizmasını gerçekleştirmekte, bitkilerin doğuşuna, üremelerine, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

151


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

yayılmalarına, beslenmelerine, hareket ve hareket kabiliyetlerine, büyüme ve olgunlaşmalarına, güçten düşme ve ölmelerine şahit olmaktadırlar. Bu terapi yöntemi, evcil hayvanlarla uğraş yerine tercih edileblmektedir, zira evcil hayvanın ihtiyaçlarının zor şekilde karşılanabilmesi ya da maliyetli oluşu, evcil hayvanın daha çok zaman gerektirmesi ve daha kısa süre fiziki koşullar dahil ilgilenilmesi, ilgiyi bu terapi ieklinde daha cezbedici kılmaktadır.

152

Bahçe terapisine dahil olan bireyler adımlarını planlamayı ve sonucu beklemeyi öğrenmekteler. Bahçe ile uğraşmak, psikolojik etkilerin yanında tansiyonu düşürme, stresi azaltmak ve kasları gevşetme pozitif etkilerini de sağlamaktadır. Tabiat insana, kendi ile başbaşa kalmayı ve doğal dengeyi hatırlamaktadır. İnsanın farkındalığı ile bitkinin kökleri arasında da aslında yakından bir bağlantı vardır. İnsanın farkındalığı kazanması da dopanın verdiği tepkiyi andırmaktadır. Tepkilere olan olgunluk, sürprizlerle daha anlaşılır olabilmektedir, bu insanın sürprizlere karşı kendisi ile daha barışık olması anlamına gelmektedir. İnsanın tabiat ile başbaşa olması, doğayı ve elbette kendisini daha iyi anlamasını sağlamaktdır. Çiçek ya da doğa ile uğraşmak, onu hayatımıza sokmak demektir. Yani ilk maddeyi doğayı yaşamaya başlamak olarak özetleyebiliriz.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Yine mimarinin ne kadar etkisi varsa insan psikolojisi üzerinde, peyzaj mimarisinin de o kadar etkisi bulunmaktadır. Bu etkiler, beğeni, tercih ve yaşa göre değişmektedir. “Çevreyi algılama ve analiz etme sürecinde önemli bir kavram olarak ortaya çıkan algı,“nesnel dünyayı duyular yolu ile öznel bilince aktarma” biçiminde tanımlanmaktadır (Özcan vd 2003)”. Bu algı öeşitliliğine göre duyu organları psikolojiye değişik şekilde sinyaller göndermektedir. Görme ve işitme ise bu duyu organları arasında birincil önceliği kapmaktadır. Sıcak ve soğuk ikinci, koku ve tat i,se üçüncü etki öeşidi olarak görülmektedir. Bu fiziksel niteliklerden görme duyusu, mimari açıdan yaşanılan yerin şekil ve akresuar, mimari ve ek görsellerini önemseyerek beyne ilgili sinyalleri göndermekte ve beğeni ve taktir sebeplerini geçerli kılmaktadır. Bu özellikler arasında mevcut olan bitki ve çiçekler de bu kategoriye girmektedir. İkinci soğuk ve sıcak ilgisi ise yine beyni, duyuları ve dolayısıyla fizyolojiyi etkilemekte, psikolojik olarak hislerin durumunu tetiklemekte ve organize etmektedir. Bitkilerin yoğun oladuğu ortamların sıcaklık seviyeleri, ortam sıcaklığınıinsan vücut sıcaklığına denk bir ayara düşürmekte ya da yükseltmektedir. Örneğin çok sıcak olan bir yörenin bitki ya da ağaçlarla kaplı bir bölgesindeki sıcaklık, normal hava sıcaklığı değerlerinin altında hissettirmektedir, yoğun olmayan bölgelerde ise bu sıcaklık birimi “gölgedeki sıcaklık” olarak tabir edilir. Bitkilerin sık oladuğu yerlerde bu oran daha da insan vücut sıcaklık değerleri ile uyuşmakatdır. Yine soğuk olan yerlerde de durumun aynı olduğunu görmekteyiz. Soğuk alanlarda, özellikle ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

153


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

154

bitki sıklığının yeteri kadar olduğu alanlarda insanın hayatını soğuğa rağmen devam ettirebilmesinin daha mümkün olduğunu görmekteyiz. Bu ise, o bölge sıcaklığının, bitkilerin verdiği sıcaklık, bitki sıcaklığı ya da bitkilerin fotosentez yaparken ortaya çıkardığı enerjiden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Üçüncü olarak tat ve koku unsurlarının insan fizyolojisi, görsellik ve psikolojisi ile peyzaj açısından önemli olduğunu görmekteyiz. Yine bitkilerin bulunduğu ve özellikle yoğun olduğu yerlerde, bitkilerin, hele de çiçeklerin bir takım kokular yaydığı görmekteyiz. Bu, bitkinin kimyasal yapısını, doğaya verdiği cevap ya da üremesi için polenlerin taşıyıcısı arı ve böcekleri davet anlamına gelmektedir; yayılan bu kokular, o bölgenin, alanın, mimarinin ya da yaşanılacak veya yaşanılması tercih edilecek yerin psikolojisini yani ambiansını değiştirmekte, farklı kılmakta ve insan piskolojisini ve enerjisini olumlu yönde etkilemektedir. Bir diğer unsur ise insanların yaşadığı eyrlerdeki renklerin seçimi ve uyumudur. Dünyadaki en iyi tonlama doğada mevcuttur. Örneğin yeşil, değişik bitki ve ağaç toplulukları arasındaki değişik çiçeklerle bezeli kırların ressamlara ilham kaynağı olduğunu görmekte, bu reismlerin duvarlarımızı süslemesinden bile keyif almakta ve oralarda yapacağımız piknik ve gezilerin bizi rahatlatacağını bilerek oralarda olmayı hayal etmekteyiz. Rüya tabirlerinde bile bu gibi hadiseleri hep iyiye yorumlarız. Bu doğal tonlamanın hiçbir uygarlığın mimarisinde ve ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

peyzajında olamadığını görüyoruz. Yine, bir bitkinin tek bir saksı içinde bile olsa her bir yaprağı ve dalının ayrı tonlama içind eodluğunu görmek, yukarıda bahsettiğimiz bahçe terapisinin yanında, mükemmelliği ve renk psikolojisini bize hatırlatmakta ve beyin ve psikoloji sağlıüğı için bizi pozitif yönde etkilemektedir. Renkler, dalga boyu yüksek ve dalga boyu düşük olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yüksek dalga boylu olanlar sarı, kırmızı ve turuncu iken, düşük dalga boyu olanlar ise mavi, mor ve yeşildir. Yüksek dalga boylu renkler dinamizm ve canlılığı teşvik ederken, düşük dalga boylu olanlar ise güven, huzur, sorumluluk, üretkenlik, ferahlık, barış ve özgürlük duygularını çağrıştırmaktadır. Buna göre birkaç çiçek ve bitkiyi inceleyelim, örnekle verelim ve burada açıklayamadıklarımız için bir formül belirleyelim. Öncelikle, yaşama alanının ne şekilde tercih edilmesi gerektiğini hatırlayalım. Yukarıdaki soğuk ve soıcak, dinamik ve relaks olan dalga boyu yüksek ve düşük renklere göre, kendimizi rahat hissedeceğimiz alanların, kendimizi huzurlu ve özgür hissedceğimiz alanların düşük dalga boylu renlklerle bezenmesi gerektiği ortadadır. Yine çalışma alanlarının da, işimizin nevi ve boyutuna göre sıcak renklerle donaltılmış olması gereklidir. Öyleyse yatak odamız mümkün olduğu kadar soğuk renklerden oluşurken, oturma odamız nispeten sıcak renklerden oluşmalı. Yine çıkış kapımız sıcak renklerden, giriş kapımız da da ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

155


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

kapımızın giriş yönü ise soğuk renklerden oluşmalıdır. Balkonumuz nispeten sıcak renkli bitki ve çiçeklerle bezenmiş olmaldırı. Çalışma ortamımız, ihtiyacımız ölçüsünde fazla olmak kaydı ile sıcak renklerden oluşmalı ki kendimizi dinamik hissedip daha başarılı olalım.

156

Sıcak renkli çiçek ve bitkilerin, doğaları gereği daha görünür odluğu için daha yakındaymış hissi verdiklerini unutmayalım. Soğuk renklerin ise çok fazla kullanıldığnda kasvet ve boğuculuk, moral bozukluğu ve sıkıcılık verdiğini göz önünde bulunduralım. Bu soğuk renkler, hayal kırıklığı, tembellik ve duygusallık meydana getirebilir. Ancak bitkiler için soğuk renklerde böyle bir kaygı ya da ihtimal yoktur. Zira canlı olan hiçbir bitki hayal kırıklığı, tembellik ve duygusallık durumları oluşturmaz. Çünkü doğaları ve yapıları gereği böyle bir durum bitkinin hayatını devam ettiremeyeceği sonucu doğuru ki bu da o bitkinin zaten solması anlamına gelir. Sıcak renklerle geçen süre normal sürenin üstünde algılanırken, soğuk renklerle geçen süre ise normal sürenina ltında algılanır. Yine renkelr, bir takım kokuları da andırmaktadır. Örneğin yeşil çam kokusunu çağrıltırırken, eflatun ise parfüm kokusunu çağrıştıracaktır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkielrin dokusu da buluna ortamın ambinasını etkilemektedir. Bitkinin hafif dokulu ya da ağır dokulu olması, renk homojenliği ve gölgeleme oranlarını, yani ışığı etkilemektedir. Hafif doku ortamı geniş göstereceği için ferah bir alandaymış psikolojisi meydana getirirken, ağır doku ise tersine, dar bir ortamdaymışsınız izlenimi verecektir. Çiçekleri ve meyveleri küresel olan bitkiler dikkati bir nokyata çekerken, yatay olanlar dikkati sağa ve sola çeker, sarkık ve yere doğru bakanlar ise dikkati aşağıya doğru çekmektedir. Tüm bu geometrik şekilller, psikoojisimizi relaks olmaya ya d aharekete davet ederler. Dik olan bitkiler insanda göğe doğru yükselmeyi çağrıştırırken, salkım formlar ise iç aleme teslimiyet duygusu uyandırır. Dik olanla durağan iken, düzensiz olanlar dinamiktir. Yine dik bir şekilde uzayan bir bitki ciddiyet duygusu uyandırmaktadır Yine ışık da önemli bir faktördür. Düşünülenin aksine, aydınlatılmış park ve bahçeler, ürkütücü ve güvensiz bir ortma hissi verirler. İnsanlar genellikle bitki denilince yeşili hatırlamaktadır. Yeşil alanlar ve rengarenk çiçekleri tasvir etmektedirler. En çok tercih edilen sıcak renk kırmızı iken, en az tercih edilen ise pembedir. Yine yeşil alanların ağaçlı olması talep edilmektedir. Bitkinin kokusu ve rengi en önemli faktörken, Koku ve büyüklük cezbedicidir, doku ve koku sırasıyla tercih sebebidir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

157


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Yeşil ve yapraklarını döken bitkiler daha romantik bir psikoloji çağrıştırmaktadır. Bitki görmek talebi, genellikle yeşil görme talebinden kaynaklanmaktadır.

158

Bir araştrımaya göre: “En çok sevilen bitki türü: Peyzaj mimarlarının 6’sı (%23) bitkilerin hepsini çok sevdiklerini belirtmişler, 20’si (%77) ise en sevdikleri bitkilere Narcissus sp. (nergis) , Prunus cerasifera Pisardi (süs eriği), Abies sp. (göknar) , Salix babylonica (söğüt) ,Croton sp., Cotinus coggyra (bulut ağacı) ., Tilia p. (ıhlamur) , Punica granatum (nar) , Juglans sp. (ceviz) Rosa sp.(gül) , Bauhinia variegata (deve tabanı) , Betula alba (huş),Cedrus sp. (sedir), Syringa vulgaris (leylak) gibi çeşitli bitki isimleri vermişlerdir”. “Tasarımcıların, %100’ü bitkilerin biçimine,%92’si rengine, %53’ü kokusuna ve %50’si dokusuna dikkat etmektedirler.” “Bitkilerin, tüm yaş gruplarındaki kullanıcıları en çok renkleriyle cezbettikleri anketsonucunda belirlenmiştir. 26-34, 61-65 ve 65+ yaşları için bitkinindokusu, 61 yaş ve üstü için bitkinin büyüklüğü, kullanıcıyı cezbetmemektedir.” “12-18, 19-25, 26-34 ve 61-65 yaş grupları herdemyeşil ve yapraklarını döken bitkilerin her ikisini de sevmektedirler. 35 60 ve 65 üzeri yaş gruplarının ise ensevdikleri bitki türü herdemyeşildir.” “Rengârenk çiçek tercihi kullanıcıların, hem sıcak renklerin psikolojik etkisi olanhareketli ve yorucu hem de soğuk renklerin psikolojik etkisi olan sakin ve kasvetlimekânları ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

istemediklerini göstermektedir.” “Görme duyusuna hitap eden bitkiler: Açık alan kullanıcılarının bitki tercihlerindegörme (renk, büyüklük, biçim) birincil duyu organıdır (%75,9). İkincil duyuorganları ise koklama (%19,8) ve dokunmadır (%4,3). Buna göre kullanıcılar bitkisel tasarımda öncelikle görselliğe önem vermektedirler. Bitki rengi: Kullanıcıların bitki beğenilerinde en önemli etken bitkilerin rengidir.”

159

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

160

Çiçekler Ve Çevreye İnsana Verdiği Psikolojik Etkiler Nelerdir? ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Çiçekler Ve Çevreye İnsana Verdiği Psikolojik Etkiler Nelerdir?

Botanik Bilminin Psikoloji Bağlantısı Bitkilerdeki davranışlar çiçek açma, bölünme, çimlenme, yaprak dökme, tropizma ve nasti davranışlardır. Bitkisel psişizm, psişik araştırmacılara göre bitkilerdeki psişik hususları içermektedir. Bitkilerle ilgili çalışan parapsikologlara göre bitkiler, çevrelerindeki insanların heyecan ve düşüncelerine duyarlıdır, çiçeklerin ve bitkilerin heyecan ve belleklerleri de insanlarla farklı özellikler gösterse de mevcuttur, insanlarla iletişim kurmalarını sağlayacak birtakım güçleri vardır. Bitkilerile ilgili bu ve benzer araştırmalar 1900 ‘lü yılların ikinci yarısında başlamıştır. Bitkilerle ilgili araştırma ve deney sahipleri arasında Backster Cleve (Backster etkisini keşfeden ve yalan makinesinin mucidi), Marcel Vogel (Uluslararası İş Makineleri Kurumu'nun araştırma kimyageri) Ambrose ve Olga Worrel’i sayabiliriz. Özellikle Rus bilim adamlarının bitkisel psişizm alanında önemli katkıları olmuştur. Tüm bu bilim adamlarının ortak kanısı: “Bitkilerin bir algılama duyusu mevcuttur. İnsanların bazı heyecan ve düşüncelerine karşı bitkiler duyarlıdırlar. Bitkilerin, sahipleri ile psişik iletişim ve onlara yanıt verebilmeleri yetenekleri aralarında kilometreler de olsa ispatlanmıştır. Bitkiler enerji yaylımında bulunurlar. Bitkilerin çevrelerinde de Kirlian ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

161


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

162

fotoğrafçılığı yöntemiyle saptanabilen, bazı vibrasyonlardan etkilenen bir enerji alanı vardır. Birçok müzik çeşidi, özelikle klasik müziğin yanında dua, ilgi, şefkat ve sevgi bitkilerin gelişiminin hızlı ve verimli olmasını sağlar. Ancak yine, kin, nefret, düşmanlık duygularını bilen ve algılayan bitkiler bunlara karşı da kayıtsız kalmazlar ve tepki verirler. Dünyada bir enerji yoğunluğu vardır, bu enerji yayılımında her bir nesne, kendi karekterine özgü bir enerji boyutunun içinde bulunur ve benzer bir enrjiyi yayarlar. Bitkilerde bu daha yoğundur. Zira bitkiler hem bir nesnedir, hem bir canlıdır. Bitkiler, insan mekanizmasını oluşturan minerla ve besin kaynaklarının temelini teşkil ettikleri için ve insandan daha eski olduklarından, evreni, insanı ve insanın hammaddesini daha iyi tanırlar. İlk insanı keşfetmek, onu anlamak ya da yorumlar yapmanın en kolay vge kestirme yolu aslında onu insaoğlundan daha iyi tanıyan bitkiler değil midir? Bitkiler dünyada insandan daha eskdir. Yine sevgi – şefkat ve kin – öfke kavramlarına göre kristal yapısı değişen suyu en dinamik şekilde ihtiva eden birim ağırlığının büyük çoğunluğu sudan oluşan nesneler canlılardır. Suyu sirküle etmeleri sebebiyle kristaşller,inin durağan olmaması, canlını verdiği ve aldığı enerjiyi daha önemli kılmaktadır. Bu sebeple dengesi, enerjisi ve doğaya verdiği uyumu çevresidnen aldığı enerji, ses ve hislere göre değişen ve resimlerle labaraturvarlarda ispat edilmiş suyu böyylesine içinde ihtiva eden bitkiler, insanlar gibi çevreden etkilenmekte ve çevreyi etkilemektedir. Yani gerek yapılarındaki ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

bizi de oluşturan mineraller, gerekse bizimle aynı içerdikleri su, bitkiler ile benzer frekaslarda enerji yaymamız ve almamızın göstergesidir. Çağımızın modern müzik türleri içinde ahenksiz gürültü içerenlerinden ıstırap duyarlar. Su kristalleri de bçyledir. Su kristalleri, verilen ses ve müzeğe göre değişik şekiller almaktadır. Bir tür bellekleri vardır. Bitkiler, örneğin kendilerine zarar veren kişiyi unutmamaktadırlar. Bu da, bitkilerin, bizimkilere benzemese de bir tür belleklerinin olduğunumn göstergesidir. Bu koular he rne kadar parapsikoloji ile bağlantılı ve modern bilim tarafından kati olarak ispat eilemeyecvek konularsa da, bir bitki ya da çiçeği severken onun bir canlı olduğunu düşünerek klendisini hissettirmenizi sağlamak, sizin kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır.”

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

163


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin Yaradılışı Ve İnsan Yaradılışı Arasındaki Zaman Farkının Psikolojik İncelemesi Bitkilerin yaradılışı ile insanların yaradılışı arasında, ilk bölümde de incelediğimiz üzere çok uzun bir zaman söz konusudur. Dolayısıya, bu zaman farkı için, bitkilerin insanlardan daha önce var olması sebebiyle bitkilerin insanı insandan daha erken ve çok tanıdığı sonucunu çıkarabiliriz. Yine yukarıda açıkladığımız sonuçlara göre gerçekten bitkilerin belleği varsa, bitkilerin “evrim teorisi” dahil bir çok teoriye şahit olmaları gerekir.

164

Konumuza, birçok efsane ve masallara konu olmuş bir bitki olarak “ceviz ağacı” örneği ile devam edelim. Yine uygarlıklarda bu ağaç hep bereketli bir ağaç olarak tabir edilmiştir. Şifa olan bu ağacın aslında bazı gizemleri de var. Yukarıdaki asli konumuza gelmeden, ceviz ağacının sırlarına biraz değinelim: Ceviz ağacı, salgıladığı sülfüre sebebiyle altında oturanları sersemletir. Çünkü sülfür, ağır olduğu için dibe çökmektedir. Ancak bu sülfür sadece altındakilere uyku bastırır, başka bir zararı yoktur. Peki, diğer bölümlerde ele aladığımız, “her bitkinin doğa için bir faydası vardır ve doğa dengesini sağlar”yani, “psikolojik enerji dengesi” teorimize göre bu sülfür doğanın ne işine yarar? Bu sülfür, ozon tabakasının herhangi bir durumda tamiri işine yarar. Atalarımızın, “ceviz ağacının altında oturulmaz” sözü buradan gelir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Ceviz ağacı fotoğraf çeker. Yani doğal bir fotoğraf makinesidir. Ceviz ağacından yapılmış mobilyalarada, hayvan figürlerine benzer resimler görürüz. Bunlar, ceviz ağacının zamanında çektiği fotoğraflardır. Bunlar genellikle, gövde – kabuk kısmının altında olurlar. Ağaç marangoz tarafından işlenirken rastgele mobilya üzerine işlenir. Ancak bu doğal fotoğraf makinesinin bizim makinelerden farkı, içini, dışını, heryerini çekebilcek özellikte olması. Yaşar Kemal’in Tek Kanatlı Bir Kurş kitabında yazar, “Zinhar, ceviz ağacı altında cima etmeyesin, sakıncalıdır. Ola ki, resminiz olduğu gibi, o durumda budaklara çıkar." diyor. Bu örnekteki gibi, bitkilerin bizim anladığımız dünya felsefesi ile atalaırımız ve yaşantılaırna şahit olmaları, benzeri şekilde ispatlanabilir görülmektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

165


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin İnsan Fizyolojisine Etkileri

166

Bitkiler ve fizyolojimiz denildiğinde ilk akla gelen, besin tercihlerimizle alakalı olarak “vejetaryenlik” olup olmama tercihidir. Veganların ise bal tüketmeyi bile reddettiklerini de hesaba katmak gerekir. Zira besin olarak tamamen bitkileri tercih eden vajetaryenler, dinsel, ahlaki ya da beslenme tercihleri sebebiyle bunu yaparlar. Çok başarılı sporcuların bile çıktığı vajetaryenlerin protein ihtiyacını bitkilerden sağlayabilidği görülmektedir. Bu, insan yaradılışı ve fizyolojik temellerinin aslında bitkilerde olduğunun göstergesidir. “Örneğin baklagillerdeki aminoasit eksikliği, tahıllarda çok miktarda bulunan aminoasitle dengelenebilir. Fasulye, pirinç, mercimek, bezelye, arpa, yulaf ve kabuklu yemiş gibi bitkisel besinler bitkisel protein açısından zengindir. Demir açısından zengin vejetaryen besinler, barbunya, börülce, kaju, keten tohumu, mercimek, yulaf ezmesi, kuru üzüm, soya, mısır gevreği, ay çekideği, nohut, domates suyu, tempeh, pekmez, kekik, ve kepek ekmeği olarak sayılabilir. Bitkilerde kayda değer oranda B12 vitaminine raslanmaz. Ancak, lacto-ovo vejetaryenler süt ürünleri ve yumurtadan B12 elde edebilir, veganlar ise bu vitamini zenginleştirilmiş besinlerden veya tabletlerden alabilir. İnsan bedeni B12 depolayıp bozmadan tekrar kullandığından, klinik olarak B12 eksikliğinin kanıtlanması zordur. Beden bu vitamini 30 yıla kadar saklayabilir. Bitkisel bazlı Omega 3 yağ asit kaynakları arasında soya, ceviz, kabak çakirdeği, kanola yağı, kiwi meyvesi ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

ve kenevir tohumu, keten tohumu ve semizotu sayılabilir. Vejetaryenlerde Kalsiyum alımı vejetaryen olmayanlarla aynıdır. Yeterli miktarda yapraklı yeşil sebze tğketmeyen veganlarda kalsiyum eksikliğine raslanmaktadır. Bazı zengin kalsiyum kaynakları arasında kara lahana, kıvırcık lahana ve turp otu sayılabilir. Ispanak, pazı ve pancar otu da bol kalsiyum içerir; ancak kalsiyum oksalat tuzuna bağlı olduğu için emilimi zayıftır.” Fizyolojimizin tam olarak performans göstermesi için bitkilerden yeteri kadar ve yerinde istifade etmemiz gerekmektedir. Kendimizi yorgun hissettiğimizde, pes ettiğimizde, özgüven eksiliğimizde, her ne kadar farklı çözüm yolları varsa da en kati çözüm yolalrının ya beslenme dengemizi sağlamkata ya da ek bitki tedavisi ile odluğunu görüyoruz. Sentetik ve farmakolojik ilaçların da etkisini inkar etmiyoruz ama, tüm bu ilaçların da aslında bir bitkiye ya da o bitkinin verdiğinin kimyasallarla benzerinin oluşturulmak suretiyle bize sunulduğunu biliyor ve kabul ediyoruz. Örneğin İngiliz Doktor Edward Bach’a göre, psikoojimiz 38 duygudan oluşmakta. Bach, bunlan her birisi için 38 bitkiyi, seneler süren araştırmaları ile belirlemiş. Örneğin, çiçek ve bitkilerin verdiği derman için şöyle bir özet oluşturabiliriz: 1. Kasık otu: Sorunlarınızı bastirdığınızı hissettiğinizde 2. Kavak: Korkularınız ve tedirginize karşı 3. Kayın: Toleranslı bir insan olmadığınızı düşündüğünüzde ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

167


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

4. 5. 6. 7.

168

Kantaron: "Hayır" demeyi bilmiyorsanız Boynuzlu: Kararlarınıza güvenmiyorsanız Erik ağacı: Kontrol mekanizmanızdan şüpheli iseniz Kestane tomurcuğu: Hayattan ders almayı bilmediğinizi düşünüyorsanız 8. Hindiba: Herkesin zie uyması gerektiğini düşünüyorsanız 9. Orman asması: Hayalperest iseniz ve düüncelerinize odaklanamıyorsanız 10. Karaağaç: Sorumluklarınızın altında ezildiğinizi düşünüyorsanız 11. Büyük kantaron: Cesaretsiz iseniz 12. Katır tırnağı: Üm,tsiz iseniz 13. Funda: Yalnızlıktan hoşlanmıyorsanız 14. Çoban Püskülü: Kıskanç iseniz 15. Hanımeli: Geçmişe özelem duyuyorsanız 16. Gürgen: Kendinizi yorgun hissediyorsanız 17. Kına Çiçeği: Sabırsızsanız 18. Melez Çam: Öz güven eksikliği yaşıyorsanız 19. Misk Otu: Çekingenseniz 20. Hardal Otu: Hüzünlü iseniz 21. Meşe: Çok çabalıysanız 22. Zeytin Ağacı: Hem bedensel hem de ruhsal açıdan tükendiyseniz 23. Çam: Suçluluk duygusu yaşıyorsanız 24. Kızıl Kestane: Kaygılı iseniz ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

25. Laden: Korkuyorsanız 26. ROCK WATER: Katı kuralcıysanız 27. Yıllık Yumaklıot: Karar vermekte güçlük çekiyorsanız 28. Tükürük Otu: Ruhsal ya da bedensel bir şok içindeyseniz 29. Kestane: Ümitsizlik içindeyseniz 30. Mine: Çiçeği İdealist iseniz 31. Asma: Ne Tahammülsüzseniz 32. Ceviz: Olumsuz dış etkilerden korunmak için 33. Dere Menekşesi: İçe kapanıksanız 34. Ak Kestane: Kafanız karışıksa 35. Yaban Yulafı: Plansızsanız 36. Yaban Gülü: Kayıtsızsanız 37. Söğüt Ağacı: Talihinizin hiç yüzünüze gülmediğini düşünüyorsanız Bazen tercih ettiğimiz enerji içeceklerinin yanında bu doğal ilaç ya da tedbirleri göz ardı etmemek gerekir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

169


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkilerin İnsan Anatomisi Bağlantıları, İnsanın Aslında Bitkileri Oluşturan Mineral Ve Kimyasallardan Oluşmuş Olması Gerçeğinin Psikolojiye Etkisi Tüketilen her besinin psikolojimize pozitif ya da negatif bir etkisi bulunmaktadır. Öncelikle, bu bitkilerin, direkt vücuda krem ya da cilde kopmas yoluyla alınmasını inceleyelim: ANASON: Canlılık hissi verir.

170

ARDIÇ: Zihin için de uyarıcı, berraklaştırıcı ve destekleyici olan ardıç, endişe, depresyon, hafıza kaybı ve duygusal tükenmişlik durumlarında fayda sağlar. ASİLBENT: Rahatlatıcı, iyileştirici ve yatıştırıcı bir etkisi olan asilbent, yalnızlık, üzüntü, endişe ve endişelerden kurtulmaya yardımcı olur ve kendine güveni sağlar. BİBERİYE: Duygulara berraklık verir, entelektüel etki sağlar ve hafıza zayıflığı ya da zihin karışıklığı gibi fonksiyon kayıplarını önler. Histeri, tembellik, üzüntü ve "Pazartesi Sendromu” için birebirdir. BERGAMOT: Moral yükseltici ve sakinleştirici etkisi olan bergamot, öfke ve hayal kırıklığını için birebirdir ve endişeye bağlı depresyon için mükemmel sonuç verir. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

ÇÖRDÜKOTU: Nüfuz ettiği, itibariyle çördük çöp otu, gömülmüş duyguları odaklayarak duygusal acıyı azaltır. CLARY TOHUMU: Aşırı aktif çalışan zihinlerde görülen zorlanma, aynı rüyaları görme, sinirsel zayıflık, karmaşık düşünce hissi, aşırı heyecan, panik ve klostrofobi durumları clary tohumu kullanılır. Depresyonda yardımcı olur. CITRONELLA: Ruhu canlandırır ve depresyonda olanlar için faydalıdır. ÇAM: Yorgun zihni güçlendirir ve canlandırır. DEFNE: Hafif bir uyuşturucu olan defnenin yatıştırıcı etkisi vardır. DEREOTU: Kriz anlarında veya şok sonrasında, kişinin olaylara yenik düştüğü durumlarda kullanılır. FESLEĞEN: Konsantre olma zorluğu çekenler, dikkati kolayca dağılanlar, kararsızlık ve disipline olma zorluğu içinde olanlar için faydalıdır. Duygusal açıdan kırılgan olanlara güç verir ve ruhsal yorgunluk tedavisinde kullanılır. FRANKINCENSE: Çok eski zamanlardan beri kullanılan frankincense, kendini güvenmeme, kendini eleştirme, şüphecilik, takıntılı olma, yorgunluk ve cesaret eksikliği gibi durumların hepsi için kullanılır. Geçmişe takılmış görünen insanlarda faydalıdır. Kâbus, klostrofobi ve bilinmeyen ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

171


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

şeylerden korkma durumları bu uygulamaya mükemmel cevap verirler. GALBANUM: İnsanların özlerine dönmelerini sağlar. GREYFURT: Kıskançlık ve hayal kırıklığı içi kullanılır. Manik ve depresif durumlarda yardımcıdır. GUIACWOOD: Ruhaniliğe teslim olma duygusu verir.

172

GÜL: Özelliklere kadınlara faydalı olan güçlü bir ilaçtır. Aşırı derecede ben-merkezli olan kişiler için faydalıdır. Üzüntü ve pişmanlık durumlarında yatıştırıcıdır, ruha neşe verir, acıyı ve depresyonu, özellikle de bu bir doğum sonrası yaşanırsa, iyileştirir. HAVUÇ TOHUMU: Zihin için de berraklaştırıcıdır. HUŞ: Dinçlik verir ve ruhu canlandırır. IMMORTELLE: Şok, korku ve fobilerde faydalıdır. KAFUR: Ruhu dengeleyerek, gerilimi uzaklaştırır. KAJUPUT: Durağan duyguları uyandırır, bedeni ve zihni dengeler. KARABİBER: Hayal kırıklıklarında karşı ve zihnin karar verme mekanizmasını güçlendirmek için kullanılır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

KARAMAN KİMYONU: Gerilim ve yorgunluktan uzaklaşma sağlar. KIRMIZI BİBER: Kişinin kendini keyifsiz hissettiği durumlarda faydalıdır. Canlandırıcı ve uyarıcıdır. Zihinsel enerjiyi arttırır. KEKLİKOTU: faydalıdır.

Psikosomatik

rahatsızlıkların

tedavisinde

KİMYON: Zihinsel açıdan güç verir. KİŞNİŞ: Hafızaya yardımcıdır. LAVANTA: Endişe, panik ve histeriyi yatıştırırken depresyon ve halsizlik durumlarında kişiye canlılık sağlar. Uykusuzluk için birebirdir. LEMONGRASS: Güçlü konsantrasyonlara yöneltir. Dış dünyalarından bağımsız olarak can sıkıntısı çekenler için faydalıdır. LİMON: Kalbi tazeler, düşüncelere berraklık sağlar. MELISSA: Olumlu bakış açısı kazandırır. MAYDANOZ: İdrar akışını arttırır, yüklü zihinleri temizler. MELEKOTU: Heyecan ve ruhsal stresi, akıl ve duygu dengesini düzenler ve teskin eder.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

173


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

MERCANKÖŞK: Ruhsal travmalar için kullanılır. Endişe, hiperaktivite, gerilim ve histeri durumlarında ve uykusuzluk vakalarında kullanılır. MİNEÇİÇEĞİ: Depresyon için kullanılır ve canlandırıcıdır. MÜRRÜSAFİ: Kişiyi güçsüzlük, kayıtsızlık ve dürtü eksikliğine sürüklediği durumlarda kullanılır. NIAOULI: Zihni uyarır ve konsantrasyonu sağlar.

174

NANE: Etkileyici ve uyarıcı bir yağ olarak nane, zihni yabancı konulardan arındırır, öfkeden uzaklaştırır, zihinsel yorgunluk ve depresyon durumlarında enerji ve dinçlik verir. Kişinin sinirsel heyecan nedeni ile titrediği durumlarda faydalıdır, sinirsel güçsüzlükte güç sağlar. Nanenin etkileyici kokusu, şok ve histeri durumunda kişiyi yatıştırır. OKALİPTÜS: Konsantrasyon ve zihin açıklığı sağlar. Enerjilerin dengesiz olduğu durumlar için kullanılır. PALMAROSA: Kişiye canlandırıcı bir tazelik verir. Yatıştırır ve düşüncelere berraklık verir. PAPATYA : Depresyon, korku, histeri ve gerilimi yatıştırır. Tedirginlik, huzursuzluk, öfke ve sabırsızlık için iyi gelir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

PATCHOULI: Espritüelliği arttırır, kararsızlık durumunda için iyidir ve kişinin aklını başına toplamasını sağlar. Endişeli olanları yatıştırırır. PETIGRAIN: Panik ve öfkeyi yatıştırır, depresyonda olanlara cesaret verir, zihni canlandırır, duygusal karışıklığı azaltır. PORTAKAL: Kasvetli düşüncelerden ve can sıkıntısından arındırır. Olumlu bir bakış açısı sağlar ve enerji verir. Psikolojik gerilim ve strese karşı korunma sağlar. REZENE: Sıkıntılı zamanlarda güç ve cesaret verir. Stresli zamanlarda tepki olarak yeme sonucu oluşan oburluk ve alkolizm için kullanılır. 175

ROSEWOOD: Sinir sistemi üzerinde dengeleyici bir etkisi vardır. Bitkin, keyifsiz ve problemlerine fazlası ile boğulmuş olanları canlandırır. SARDUNYA: Manik depressif eğilimli kişilerde, zihni yeniden dengeler ve içe/ dışa dönüklüğün aşırı uçlarını törpüler,endişe ve depresyonu yatıştırır. SANDAL: Dinginlik veren bu yağ, saplantılar, gerginlik, gelecek olaylar ya da hata korkusu, emniyetsizlik, kendini eleştirme ve güven eksikliği ile kuşatılmış olanlar için çok önemlidir. Üzüntü ve depresyonu yatıştırır, kedere yardımcı olur, zor şartlarda sebat sağlar. Sandal kokusu kendini emniyetsiz hissedenlere korunma hissi verir. Cinsel iktidarsızlık ve ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

frijidite durumlarındaki kullanımı ile ünlüdür ve içgüdüsel duyuların gelişmesine yardımcı olur. SEDİR: Gerilimleri yatıştırır ve meditasyon aracı olarak kullanılır. SELVİ: Rahatlatıcı bir yağ olan selvi, depresyonun hem acı hem de öfke, tedirginlik, için iyi gelir. TARÇIN: Yorgunluk ve güçsüzlük durumlarında faydalıdır.

176

VETIVERT: Zihne denge hissi verir. Stres ve gerilim sonucu oluşan problemleri yatıştırırır, özellikle sınav, dişçi öncesinde yaşanan korku benzeri durumlarda faydalıdır. Derin psikolojik problemleri olanlar, özellikle de aşırı hassas ve duygusal yaşamında fazla açık olanlar, vetivert kullanımı ile rahatlayacaklardır. YASEMİN: Kendini uzak ve kopuk hisseden kişileri dünyanın daha gerçekçi kılar. Depresyon, üzüntü tedavisi ile güven aşılama, kayıtsızlık ve tembellikten sıyrılmanın sağlanmasında kullanılan ana maddedir, endişeyi yatıştırır ve gelecek olaylardan korkanlara soğukkanlılık verir, aynı zamanda afrodizyak olarak da kullanılır. YLANG YLANG: Suçluluk, düşmanlık, sabırsızlık, kıskançlık, inatçılık, şüphecilik ve öfke gibi duyguları yatıştırır. Endişe, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

depresyon, uykusuzluk ve şok durumlarında faydalı olmasının yanında, geleneksel olarak cinsel iktidarsızlık ve firijidite durumlarında afrodizyak olarak kullanılmaktadır. Yine bir başka tedavi ya da psikolojik fayda şekli ise aromatik maddelerdir. Tarihte hemen her çağda psikolojik etkileri için kullanılmıştır. Birçok kayda göre, bu maddelerin bu maddelerin tarihte parfüm olarak kullanıldığını ve Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Roma uygarlıklarındaki dini törenlere malzeme odluğunu görmekteyiz. Cinsel çekicilik ya da dini duyguların uyandırılması için de kullanılan bu maddeler, psikoloji ve koku arasındaki ilişki açısından önemlidir. Koku duyumuz, en ilkel duyumuz olarak görünmektedir. Ceninde koklama sistemine ait hücreler beyin hücrelerinden daha önce geliştikleri için koku alma sinirleri vücutta yenilenmeye uğrayan tek sinir hücreleridir. Koklama; beyinle dış dünya arasındaki en doğrudan bağlantı teşkil etmektedir. Bu durum da, aracısız dış dünya bağlantısı anlamına gelmektedir. Her ne kadar bu faydalı ise de, özellikle subliminal çalışmalar için kişinin savunmasızlığında en kolay yararlanılacak özelliğidir. İçgüdü, ruh hali, hafıza, duygular ve hormonal sistem, kokular yoluyla direkt etkilenerek kişiye tesir açısından en savunmasız bölgeden yararlanılmak maksadıyla kullanılabilir. Kokuların ruhsal durumumuzu etkilemesinin asıl sebebi de budur. Yani kokular, oksijen gibi birçok gaz ya da atomun direkt ve aracısız solunması şekli ile direkt beyin ve fizyolojik ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

177


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

hareketleri ve anatomiyi, en az psikoloji kadar etkilemektedir. Bu durum, bazı kokuların zevk vermesi, bazı duyguları çağrıştırması, beyindeki bir kısım alanların uyarılması ve buna bağlı olarak kenar kıyıdaki bazı anıların canlanması, ani refleks ve hatta kusma sonuçları meydana getirmektedir.

178

Cinsel açıdan çekici hoş kokulu kimyasallar davranış ve duygularda güçlü bir etki meydana getirmektedir. Bazı kişiler için bu maddeler cinsel olarak uyarıcı nitelikte olurken, bazıları üzerinde hiç bir etkisi olmayabileceği gibi, bazılarında cinsel isteği ve kuvveti azaltıcı olabilir, bazıları ise kokuyu hiç fark edemeyebilir. Bitkisel yağların psikolojik ve duygusal açıdan kullanımının zorluklarına istinaden, kişiler kokulara bağlı psikolojik ve fizyolojik tepkiler verirler. Bitkisel yağların ruhsal etkileri hesaba katıldığında, bitkisel yağların masaj yolu ile sağlanan fiziksel etkileri de düşünüldüğünde, güçlü bir tedavi oluşturabilir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Narkotik ve Bağımlılık Yapan Maddeler ve Psikolojik Etkileri Vücuda değişik yollarla alınan ya da koçlanılan maddelerin psikolojik yönden etkileri için bağımlılık yapan maddelerden de bahsetmek gerekecektir. Merkezi sinir sisteminin işleyişini engelleyecek, işleyiş tarzını etkileyecek ya da kişiye yeni bir sinir sistemi işliyor izlenimi verecek bir takım doğal ya da kimyasal maddeler ya da bitkiler, kişini geçici olarak psikolojik yönden kendisini normalin dışında hissetmesini sağlamakta, kişinin olduğu veya olması gerektiği psikolojik durumdan çıkmasına izin vermektedir. Her ne kadar bazı kimyasallar, bitkiler ya da ilaçlar, tavsiye edilen dozlarda kişilerin doktorlar tavsiyesiyle iyileşme süreci için kullanılsa da, gerek doz aşımı, gerek amaç dışı kullanım, gerekse bilinçli veya bilinçsizce bağımlı olma – müptela olmak, suretiyle bireyin psikolojisini bozmakta, geçici süre bireyin kendisini iyi hissetmesini sağlarken, gerek bağışıklık sisteminin gördüğü zarar, gerekse yeni ama gerçek dışı psikolojiye ayak uydurma çabalarıyla kişinin normal psikolojik, fizyolojik ve zihinsel faaliyetlerini zedelemekte ve öldürmektedir. Koku yoluyla alına kimyasallar ya da tüm yollarla vücuda dozundan fazla veya gereksiz alınan birtakım bitkiler, kişinin tüm psikolojisini, çoğu zaman fizyolojisiyle birlikte tamir edilemeyecek hasarlara konu etmektedir. En doğru çözüm ve önlem, emin olmadan kullanımın yapılmaması ve emin olunanlardan zararlılar için ise uzak durulmasıdır. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

179


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkiler Ve İnsan Psikolojisi Arasındaki Bağlantıların Kutsal Kitaplardaki Yeri

180

Kutsal Kitaplarda birçok bitkiye açıkça yer verilmektedir. Örneğin Kur’an- Kerim Nahl Suresi 11’de şöyle bir ayet bulunmaktadır: “Onunla sizin için ekin, zeytin, hurmalıklar, üzümler ve meyvelerin her türlüsünden bitirir. Şüphesiz bunda, düşünebilen bir topluluk için ayetler vardır”. Nar i.in ise Enam Suresi, 99. Ayette “O, gökten su indirendir. Bununla her şeyin bitkisini bitirdik, ondan bir yeşillik çıkardık, ondan birbiri üstüne bindirilmiş taneler türetiyoruz” denilmektedir. Yine Vakıa Suresi 29. Ayette muzdan doğrudan bahsedilmektedir:” O, gökten su indirendir. Bununla her şeyin bitkisini bitirdik, ondan bir yeşillik çıkardık, ondan birbiri üstüne bindirilmiş taneler türetiyoruz.” Ağaç kelimesi Kur’an’da 26 defa geçerken, bağ ve bahçe anlamındaki cennet kelimesi ise yaklaşık 146 defa geçmektedir. Tevrat'a göre "Yehova", Hz.Musa Peygamber’e zeytinyağı ile birçok seçkin parfümün karışımından oluşan Kutsal bir Mesih Yağı (vaftiz yağı) reçetesi vermektedir. İncil’e göre ise, Hz. İsa gökyüzüne çıktığında, Zeytin Dağı'nın eteklerindeki "Gethsemane Bahçesi’nde bulunan 8 büyük zeytin ağaç Hz. İsa’nın çarmıha gerilirken dualarına, gözyaşlarına ve ölümüne tanık etmiştir. Halen, bu ağaçlardaki zeytin tanelerinin Hıristiyanlara Hz. İsa’nın gözyaşlarını hatırlattığı söylenmektedir. Kur’an’a göre zeytin ağacının, ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

İsrailoğulları'nın Sina Dağı'nda yetiştirilen ve sıkılarak yağının çıkarıldığı ve bu yağın yemeklere lezzet, hastalıklara şifa vermek için kullanıldığı geçmektedir. Budizm’e göre. “Gautama Siddharta (M.Ö. 563-483) zengin ve güçlü bir aileden gelme bir prensti, dünya zevklerini bıraktı, huzuru seçti. Yaşlı ve saygın bir ağacın altında son meditasyonunu yapıyordu. O sırada, aradığı “mükemmel kavrayışı” ve “mutlak ve koşulsuz gerçeği” (bodhi) bulduğunu fark etti. O, Budha idi ve ağaç da ilham veren kutsal Bo ağacı Bodhi ağacı idi”. Budha’nın yaşantısında Kama-Mara şeytanının etkisi büyüktür. Şeytan fırtına, rüzgâr, yağmur ve lavı ve kaynayan çamuruyla bir yanardağ püskürmeleri olarak ortaya çıkmaktadır. Fakat Buda kımıldamadan durmaktadır. “O, çoktan evrenin merkezinde duran ağaçla tek vücut olmuştur.” Bu, Kozmos ile bir bütün olmasına sebebiyet vermiştir. Bu sebeple ilk Budizm’e göre Budha insan biçimli şekillerden oluşmamaktadır. “Gösterilen her şey ağaçtır ve Budha’nın oturması gerektiğini düşündüğümüz ağacın dibindeki yer genellikle boştur.” “Budha evrenle bir olmuştur ve bu yüzden de kendisini en iyi şekilde dünya ağacı olarak gösterir.” İlk dönem Budist yazılarını Bodi ağacı olarak görmekteyiz ve Buda değil “Büyük Uyandıran” olarak eski yazılarda şahit olmaktayız. Budist misyonerler küçük bir ağaç taşıyarak bu ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

181


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

durumu temsil ederler: Başka ülkelerde de yetişebilmesi için Budizm ağacını (hintinciri ağacı) yayarlar. Yine Hıristiyan ressamlar çileğe resimlerinde çok önem vermişlerdir. Bakir Meryem’in yumuşaklığını ve değerini çilekle tasvir etmişlerdir. Orta Çağ’da yaşayan insanlar, üç yapraklı çilekte Kutsal Üçlemeyi betimlemişlerdir. Yahudiler ise, Şefaat ayının 15. gününü ağaşların yılbaşı olarak kabul etmektedirler. Bu tarih, toprağa yağan bereket yani yağmur sayesinde, ağaçların hayat bulma bayramı olarak kutlanmaktadır. 182

Yine İslamiyet’te, çörekotu için “Çörek otunda ölüm hariç her türlü hastalığın şifası vardır" hadisi bulunmaktadır. Mercimek için ise “Mercimeğe, 70 Peygamber dua etmiştir.” denilir. Lokman Hekim ile ilgili rivayetlerin en ilginci ise: Lokman Hekim Çukurova bölgesine geldiğinde ovanın bereketine ve güzelliğine hayran kalıp Misis kentine yerleşmiş. Efsaneye göre bu bölgede yetişen tüm bitkileri tek tek incelemiş ve ebedi ömür sağlayanını bulmaya çalışmış. Bir gece incelemelerinden yorgun düşmüş ve ulu bir çınarın altında uyuyakalmış. Daha sonra bir ses duymuş ve uyanmış. ses, şöyle diyormuş : ''Ey Lokman, bunca zamandır yaptığın ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

aramalar bitsin artık! Ben ebedi hayatın devasıyım. Bundan böyle insanlara da hayvanlara da ölüm yok.'' “Lokman Hekim, sesin geldiği yöndeki ota doğru yürümüş ve onu koparmış. Misis'e gelmiş. Seyhan Nehri 'nin üstündeki köprüde durmuş. Sesin, kendisine devanın nasıl yapılacağını bildirdiği şeyleri yazdığı defterini açmış, okumaya başlamış. Hemen ardından da kopardığı otu, yazılanlara göre ilaç haline getirmeye başlamış. İlaç yapılmış ama tam bitmek üzere iken eli deftere çarpmış ve defter Seyhan Nehri'ne düşmüş ve Lokman Hekim' de ebedi hayat formülünü bir daha bulamamış...” şeklindedir. Çayın Türkler tarafında şok içilmesi ve tercih edilmesinin sebebinin ise bir duaya hizmet ettiğine inanılmaktadır. Rivayete göre Ahmet Yesevi bir eve misafir olur ve ev sahibi sıcak bir içecek ikram eder misafire. O zamana kadar çay, Çin’de bir kralın ağaç altında dinlenirken tesadüf bardağına düşüp hoşlanılan bir içecektir yalnızca. Ahmet Yesevi, verilen ikramdan memnun kalır ve dua eder, çayın Ahirete kadar şifa olması ruhsatının Allah tarafından verilmesine. Çayın Türk geleneklerine katılması, bu şekilde gerçekleşir. Keltler’de ise Meşe’nin kutsal olduğunu görmekteyiz. Meşe üzerindeki ökse otu, bu kutsallığı desteklemektedir. Meşe güç ve elma, bu uygarlıkta ölümsüzlüğü sembolize etmektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

183


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Psikolojimizi Daha Pozitif Ve Çevremizi Daha İyi Hissettirebilecek Şekle Getirmemiz İçin Neler Yapabiliriz? Kendimizi daha hissetmemiz, psikolojimizi pozitif hale getirmemiz anlamına gelmektedir. Kendimizi iyi hissettiğimizde çevremize pozitif enerji gönderir ve çevremizden de muhtemelen ve genellikle pozitif enerji alırız. Bu da, kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlar.

184

Bitkilerle bu durum için ne yapabiliriz? Bitkileri besin, içecek ve diğer kullanım şekilleri ile kullanmak bize elbette pozitif etkiler sağlayacak ve tedavi imkânı sunacaktır. Bitkilerin evimizde ve ofisimizde, balkon ve bahçemizde mevcut olmaları da bizim bu pozitif etkileri arttırmamızda faydalı olacak, görüntü, peyzaj ve koku olarak hayatımıza gerçek anlamda “renk” katacaktır. Bitkilerin canlı oluşları, onların bizimle ya da bizim onlarla iletişime geçebileceğimizi bize hatırlatacak ve bunu başaramasak da düşünmek bile keyif verecektir. Örneğin likapa kurutulmuş meyve çayı diyabet yani şeker hastalığı için iyi gelmektedir. Alerji ve astım için ise keçiboynuzu uygundur.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Kekik, sigaranın zararlarını bertaraf etmede birebirdir. Ağız yaralarını geçiren kekik, zekâyı geliştirir. Çayı ise sinirleri yatıştırırken gribal enfeksiyonlar için faydalıdır. Arpa çimi suyu, tiroit bezini tetikler. Uyku düzenleyicidir, nefesi temizler. Kalp krizi sonrası hücre hasarını önler. Ev Havası ve Psikolojisi İçin Önerilen Bitkiler: Salon eğreltisi (Nephrolepis exaltata), Orman sarmaşığı (Hedera helix), Areca palm (Chrysalidocarpus lutescens), Kurdele çiçeği (Chlorophytum comosum), Çizgili dracaena ‘Janet Craig’ (Dracaena deremensis), Dua çiçeği, Drasena (Dracaena marginata) ve philodendron 185

Belirli bitkiler, evdeki zararlı kontaminantlar için faydalı olmaktadırlar. Benzen, tolüen, oktan, alpha-pinene ve trikloretilen gibi zararlı uçucu organik bileşenler, bu kontaminantlar arasındadır. Beş ayrı süs bitkisi olan Kırmızı sarmaşık (Hemigraphis alternata), İngiliz sarmaşık (Hedera helix), Jolla (Hoya carnosa), Asparagos (Kuşkonmaz otu) ve (Tradescantia pallida), bu kontaminantların temizlenmesinde, Georgia Üniversitesi’nin yaptığı araştırmaya göre ön sırada yer alıyor. Bu kontaminantların astım ve nörolojik zararlarda etkili oldukları ortaya çıkmaktadır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Dünyadaki Değişik Botanik Alanları Ve Burada Yaşayan İnsanların Psikolojilerinin Karşılaştırılması

186

Bitkilerin, yaşanılan alandaki insanların psikolojisini etkilediğini öğrendik. Her ne kadar bu, psikolojik bir gerçekse de fizyolojik olarak kirlilik vb., oksijen ve ekonomik denge açısından da önemli ise de, örneğin ses kirliliği için de bir çözüm oluşturmakta, yaşanılan alanın ses dengesini ve ses psikolojisini etkimektedir. Özellikle sert ve geniş yapraklı bitkiler, çevredeki seslerin dağılımını engelleyerek gürültü kirliliğinin azalmasını sağlamaktadır. Bu şekilde gürültü perdesi olarak kullanılan ağaçlar, peyzaj için güzel alternatifler doğuracaktır. Bitkiler ve doğaya bağlı olarak değişen psikolojimiz, doğanın sundukları ile buna bağlı olarak değişime uğramaktadır. Örneğin, somon balığı, içeriğindeki Omega 3 yağ asidi sayesinde, beyin, mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin üretmektedir. Uskumru ve sardalye gibi diğer yağlı balıklar da benzer etkiye sahiptir. Doğanın psikolojimizi etkileyen nimetleri ile ilgili bir başka örnek ise süttür. Kalsiyum ve triptofan açısından zengin olan süt, kemik gelişimine katkıda bulunmasının yansıra, sinirleri ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

gevşetmekte, stres ve anksiyeteyi azaltmaktadır. Ispanak ise anksiyete ve depresyona karşı etkili mineraller içermektedir. Çikolata örneğin, mutluluk vermektedir. Polifenol sayesinde bilişsel faaliyeti geliştirirken, feniletilamin ile de konsantrasyon artırıp beynin keyif merkezini uyandırmaktadır. Peynirin yan ürünü olan kesilmiş süt suyunda bolca triptofan bulunmaktadır. Bu amino asit de serotonin üretiminde kilit önemdedir. Ihlamur: Ihlamurun içinde uçucu yağ, tanen, şeker, C ve P vitamini, reçine ve bazı enzimler bulunmaktadır ve sakinleştirici bir etkisi vardır. Uyku sorunu yaşayanlar yatmadan önce ıhlamur içtiklerinde, ıhlamurun teskin edici ve sakinleştirici etkisini hissedebilirler. Kediotu kökü: Sinirleri yatıştırıcı ve sakinleştirici bir etkisi vardır. Psikolojik kökenli birçok hastalığa iyi gelen kediotu kökü, gerginlikleri giderici, kaygı, endişe, aşırı heyecan, gerilim tipi baş ağrısı ve migrene karşı iyi gelmektedir. Stresle birlikte meydana gelen çarpıntıya karşı iyi gelir. Yine psikolojisi bozulmuş kişilerde görülen ve uykusuzlukla sonuçlanan durumlar için çözücü niteliktedir. Uyku getirici etkisi sebebiyle doğal uyku sağlar. Banyo kürü olarak kullanılması, yapılan deneylerde faydalı olarak görülmüştür. Karabaş Otu: Sakinleştirici, ve sedatif (yatıştırıcı) etkisinin yanında, karabaş otu, uykuya dalma sorunlarında birebirdir. Sigarayı bırakmaya karar verenlerin, sigaraya olan eğilimlerini ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

187


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

önleyen bu otun, demlenmek suretiyle sigara isteğine karşı iyi geldiği kanıtlanmıştır. Nane yağı: Nane, Al manyada son 4 yıl en iyi doğal ilacı seçilmiş olup, rahatlatıcı ve anestezik etkisiyle ünlüdür. Sinirleri yatıştırıcı ve sakinleştirici bir özelliğe sahip olan nane, yorgunluk ve halsizliğe karşı kullanılır. Migren ağrılarında ise her iki şakağa sürülüp masaj yapıldığında, damarları, genişledikleri için ağrı yapmalarından dolayı daralttığı için, ağrıyı keser. Kas gevşetici ve nefes açıcı özellikleri olan nanenin kaygı ve stresle mücadelede faydalı olduğu, yapılan deneylerle görülmüştür. 188

Rezene: Vücudu rahatlatan rezene, iştah sorunları yaşayan bireyler için ve depresyon ve panik bozukluk hastalarında iştah artırmak için kullanılabilir. Cinsel gücü artırır ve adet düzensizliğine iyi gelir. Strese bağlı mide ve bağırsak gazlarını giderici etkiye sahiptir. Bu nedenle stresin meydana getirdiği olumsuz bedensel sorunlarla mücadelede kullanılabilir.

Papatya: Demlenmiş papatya çayı sakinleştirici etkiye sahiptir. Papatyanın Valium adındaki antidepresanlar gibi etki oluşturarak bazı beyin reseptörlerini engellediği biliniyor. Pennsylvania Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada yaygın anksiyete(kaygı bozukluğu) hastalarına 8 hafta süresince ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

papatya takviyesi verildi ve süre sonunda endişe belirtilerinde önemli bir azalma olduğu gözlemlendi. Lavanta: Lavantanın kişiye hoş gelen ve güven veren kokusunun anti-inflamatuar olabileceği belirtiliyor. yapılan bir araştırmada, diş hekimine giden hastaların lavanta yağı kokulu bir bekleme odasında beklediklerinde diş tedavisi ile ilgili daha az endişe duydukları bulunmuştur. Florida’da yapılan bir diğer araştırmada ise sınavdan önce lavanta yağı koklayan öğrencilerin sınav kaygısının azaldığı bulunmuştur. Bu özelliğiyle sınav kaygısına iyi gelen bitkiler arasında sayılmaktadır. Kantoron otu: Sarı kantaron tıbbi adıyla St.John's, yapılan son nöroendokrin çalışmalarında sarı kantaron özünün hipotalamushipofiz-adrenal eksen işlev kontrol genlerinin düzenlenmesinde rol oynadığı, serotonin, dopamin ve noradrenalin (norepinefrin) arasında sinaptozomal alımını inhibe ettiğini bildirilmiştir.(Institute of Pharmacology and Toxicology,Universitatsklinikum Munster, Germany). Sarı kantaron daha çok depresyon tedavisinde kullanılmaktadır. Özellikle hafif dereceli depresyonlarda kantaronun önemli faydalar sağladığı bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır, bazı depresyon ilaçlarının yapımında da kantaron kullanılmaktadır.Amerin Journal da yayınlanan bilgilere göre Almanya'da doktorlar kantoronu kimyasal depresyon ilaçlarından 20 kat daha fazla öneriyorlar. British Medical Journal da yayınlanan yirminin üzerindeki araştırma makaleleri de sarı ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

189


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

kantaronun orta ve hafif şiddetli depresyonda etkili olduğunu gösteriyor. Psikolojik sorunların bitkisel tedavisinde yaygın olarak kullanılan kantaronun sarı kantaron ve kızıl kantoron olarak iki çeşidi vardır. Bitkisinden ve yağından faydalanılır. Bitkisi depresyon ve psikolojik kökenli alt ıslatmalarda, kaygı ve korkularda sakinleştirici, teskin edici olarak da kullanılmaktadır. Menopoz ve adet şikâyetlerini azaltıcı etkisi vardır.

190

Sarı kantaronun kullanılmaması gereken kişi ve durumlar: Hamileler, gebe kalmayı düşünenler,çocuklar,kalp ve tansiyon,astım) hastaları kantoron kullanmamalıdır. Yine anestezi altına girecek hastalar 2-3 hafta önce kantaron kullanmayı bırakmalı. Oğul otu: Latince ismi Melissa officinalisdır. Oğulotu, uzun yıllardır stres ve endişeyi azaltmak, uykuya yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Günde 600 miligram oğul otu özü alanların daha sakin ve zinde oldukları yapılan bazı araştırmalarla belirlenmiştir. Fazla tüketiminden kaçınmak gerekir çok fazla alındığında kişiyi daha fazla endişeli yapabilmektedir. Bu nedenle başlangıçta en az dozla başlanmalıdır. Oğul otu çay ve kapsül şeklinde kullanılabilir. Lavanta: Lavantanın hoş ve güvenli kokusu anti-inflamatuar olabilir. Bir araştırmada, diş hekimine gelen hastaların lavanta yağı kokulu bir odada beklediklerinde daha az endişeli oldukları görüldü. Florida’da yapılan bir araştırmada ise sınavdan önce ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

lavanta yağı koklayan öğrencilerin sınav hakkında daha az endişelendikleri belirlendi. Şerbetçi otu:(Humuslu lup ulus)Teskin edici, sakinleştirici ve östrojen etkisi belirgin olan bir bitkidir. Sinirleri yatıştırıcı, uyku getirici ve östrojen etkisi ile bazı cinsel problemlerde kullanılır. Ayrıca iştah sorunu yaşayanlarda iştah açıcı olarak da kullanılır. Psikolojik kökenli kalp çarpıntılarında ve depresyonda yardımcı olarak kullanılabilir.

Yenilen Besinlerin Vücutta Sindirilmede İzledikleri Yol Ve Bu Sırada Meydana Gelen İnsan Psikolojik Değişimleri Tüm yukarıda anlattıklarımıza ek olarak, bitkilerin besin olarak tüketilmelerinde, sindirim sisteminde izledikleri yol bitkilerin psikolojimiz üzerindeki etkilerini de gündeme getirmektedir. Her bitkinin birer psikolojisi olduğu varsayımına göre sindirilen besinler, organizmanın da psikolojisini aynı yönde etkileyecektir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

191


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Her Vücut Sisteminin Bitkiler Ve Psikolojik Etkileri İle İlişkisi

192

Bağışıklık sistemleri, bünyeyi hastalıklara karşı koruyan bakteri, virüs vb. gibi patojenleri ve tümör hücrelerini tanıyıp onları yok etme kabiliyetindeki işleyişlerin tümüdür. Bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve güçlendirilmesi, hastalıklara karşı direnç ve soğuk algınlığı, grip ve kanserden etkilenme olasılığını azaltmak veya bertaraf etmek için çok önemlidir. Kronik enfeksiyonları sadece bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıktığı için, zayıf bir bağışıklık sistemi enfeksiyona sebebiyet verir ve enfeksiyon vücut direncini daha da zayıflatır. Besin yetersizlikleri, bağışıklık sisteminin görevini yerinde, zamanında ve tam olarak yapmasını engellemektedir. Fazla şeker, obezite, alkol tüketimi gibi etkenler çeşitli nedenlerle bağışıklık sisteminin işlevini azaltır. Protein alımı en iyi düzeyde bağışıklık işlevi için şarttır. Fakat fazlası yine bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkiler. Bünyeye alınan besinler enerji için oksijenle yandığında oksijen içeren son ürünler oluşur. Bazıları ise hücre ve dokularda çoğaldığında DNA yapısında hasara neden olur. Ayrıca sigara, hava kirliliği, radyasyon ise bu durumu hızlandırır. Neticede ise kanser, kalp-damar hastalıkları, artritler vb. sağlık sorunları oluşur. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Hangi Vitaminler Bağışıklık Sistemini Destekliyor? A , E, C, B vitaminleri, karotenler, demir, çinko ve selenyum bağışıklık sistemini desteklemektedir. A vitamini: Bağışıklık sürecini destekler ve uyarır. Eksikliği, viral enfeksiyonlara daha kolay yakalanmaya sebebiyet verir. Süt, balık yağı, yumurta önemli kaynaklarıdır. Betakaroten: Yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı, turuncu, koyu sarı renkli sebzelerde bulunur. C vitamini: Bağışıklığı arttırır ve güçlendirir. Turunçgiller, yeşil biber, maydanoz, kiraz, kavunda bulunur. E vitamini: Soya, susam, ceviz, badem, fıstık vb. yağlı tohumlarda bulunur. B6 vitamini: Yetersizliği durumunda bağışıklık sisteminin baskılanması görülür. Folik asit –B12 vitamini: Folik asit özellikle ıspanak olmak üzere yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller önemli kaynaklarıdır. B12 kırmızı et, balık, yumurta, tavuk ,süt ve süt ürünleri önemli kaynaklarıdır. Demir eksikliği: Özellikle kırmızı et, yumurta da hayvansal demir, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzelerde bitkisel kaynaklı demir bulunur. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

193


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Çinko: Birçok virüs cinsinin çoğalmasını engeller. Yumurta, et ve sütte yoğun bulunur. Selenyum: Bağışıklık sisteminin tüm parçaları üzerinde etkisi vardır. Vücudun Sistemlerinin Aslında Her Birisinin Birer Sistemsel Psikolojik Etkilerinin Olduğu Ve Bunun Bitkilerle Olan Alakaları

194

Her bir sistemin, diğer sistemlere fizyolojik olduğu kadar psikolojik etkileri de vardır. Vücut sistemlerinin herhangi birsinin psikolojik açıdan normal olmayan bir durumda olması, diğer sistemlerin de psikolojik işleyişini etkilemektedir. Her bir sistem, aslında bünyenin birer parçasıdır. Vücut sistemleri, vücudu teşkil ederken, kendilerine verilen görevleri icra ederler. Bu sistemlerin de, kendi görevlerini yapabilmeleri ile ilgili bir düzenleri, anatomileri, fizyolojileri ve psikolojileri vardır. Buna göre, konumuz olan bitkiler, çiçekler ve bize psikolojik etkileri konusunda, özellikle bitkiler ve çiçeklerle yakından alakası olan sistemlerimizin, genel olarak bünyemizi etkilediğini görmekteyiz. Yani, bitki ve çiçekler ile yakından alakalı olan sistemlerimiz, onlardan etkilenen psikolojimizi diğer vücut sistemlerine aktarmaktadır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Öyleyse, beş duyumuzun ve sindirim sistemimizin, bitki psikolojisi ve bize verdiği psikolojik etkiler açısından önemli olduğunu söylemek yerinde olacaktır.

Çiçekler Konuşma, Sevgi Sözcükleri Ya da İlgiden Anlarlar mı, Nasıl Tepki Verirler, Nasıl Etkileniriz? "Bitkilerle konuşursan seni anlarlar ve daha hızlı büyürler, çünkü her canlı aslında çıkardığımız seslere duyarlıdır."

"Bitkilere sevgi gösterip, onları okşarsan, sevgi sayesinde daha hızlı büyürler, daha güzel renklerde çiçekler açarlar. Çünkü sevgi evrenseldir." Yukarıdaki bilgileri duymuşuzdur. Acaba çiçekler ve bitkiler bizi anlamakta mıdırlar? Aslında bu, bitkilere gösterdiğimiz ilginin bir enerji yansımasıdır. Bitkilerle ilgilenmemiz, onlara pozitif enerji göndermemize ve onların büyümesinin hızlanmasına, bu da bizim kendimizi iyi hissetmemize sebebiyet vermektedir.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

195


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

196

Her Bir Bitkiye Ait İnsan Psikolojisi Etkileri

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Depresyonun Bitkisel Tedavisi

Sarı kantaron (Hypericum perforatum) , yaygın yetişen otsu bir bitkidir. Bazı ülkelerde kültürü yapılmakta olan bu bitkinin ekonomik değeri oldukça yüksektir. Sarı kantaron dünyada daha çok depresyon tedavisindeki yeriyle bilinmektedir. Araştırmalara göre, daha ziyade hafif depresyon vakalarında etkili olduğunu göstermektedir. Bazen orta derecede depresyon vakalarında da olumlu cevap alınabilmektedir.

197

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Kadınlarda Cinsel İsteği Arttırıcı Şifalı Bitkiler Salatalık isteği arttıran sebzelerden biridir. Kayısı cinsel isteği arttırır. Kivi, arzu uyandıran meyveler arasındadır. Çikolata cinsel dürtüyü arttırır. Pekmez cinsel isteği arttırır. Isırgan otu çayı, cinsel isteksizliği azaltır. 198

Üzüm, kadınların ilişkiye girme isteklerini arttıran meyvelerden biridir. Elma, cinsel isteği arttırır. Tarçın cinsel isteği arttırır. Karanfil ve çayı, cinsel isteği arttırır. Adaçayı cinsel isteği arttırır. Papatya çayı cinsel isteği arttırır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Erkeklerde Cinsel İsteği Arttırıcı Şifalı Bitkiler Maydanoz cinsel isteği arttırır. Roka cinsel isteği arttırır. Yabanmersini cinsel isteği arttırır. Zencefil, çayı yapılarak tüketilebilir ve isteğin artmasına yardımcı olur. Avokado cinsel isteği arttırır. Ceviz cinsel isteği arttırır. İncir cinsel isteği arttırır. Sarımsak ve soğan cinsel isteği arttırır. Nar cinsel isteği arttırır. Muz cinsel isteği arttırır. Badem cinsel isteği arttırır. Biber cinsel isteği arttırır.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

199


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Bitkiler ve Direkt Psikolojik Ekleri: KONSANTRASYON; limon, fesleğen, limon otu, okaliptüs, kişniş, laden, gül suyu MUTLULUK; portakal, gül, yasemin, kişniş, zencefil, ıtır KABULLENMEK; servi, ölmez otu, melissa KIZGINLIK; paçuli, lavanta, bergamot UNUTKANLIK; zencefil, biberiye, fesleğen, limon, greyfurt, kişniş 200

UYKUSUZLUK; lavanta, mandalina, kedi otu, sandalağacı, limon, ıhlamur FOBİLER; lavanta, ylang ylang, sandalağacı KARARSIZLIK; zencefil, karabiber, biberiye YARATICILIK; bergamut,gül, yasemin, defne, karanfil, mimoza, sandalağacı, servi, ardıç

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

Kaynakçalar: 38. Ponglux, D., et al., Medicinal Plants, (1987), Bangkok, Thailand, 13. 39. Park, M.K, et al., Planta Med., (1996), 62 (4), 363-365. 40. Afzal, M., et al., Planta Med., (1991), 57 (1), 38-40. 41. Saccu, D., et al., J. Agr. Food Chem., 49 (10), 4526-4530. 42. Yamaguchi, I., et al., Biosci. Biotech. Biochem., 57 (8), 13501352. 43. Waller, G.R., et al., Proc. Okla. Acad. Sci., (1978), 58, 69. 44. Mohsin, A., et al., Fitotherapia, (1989), 60 (2), 174-177. 45. Ajabnoor, M.A., J. Ethnopharmacol., (1990), 28 (2), 215-220. 46. Upupa, L., et al., Fitotherapia, (1994), 65 (2), 141-145. 47. Suga, T., and Hirata, T. Cosmet. Toileteries, (1983), 98 (6), 105108 48. Magnuson, J.A., and Waller, T.A., Drug. Cosmet. Ind., (1991), 148 (5), 20-22. 49. Vazquez, B., et al., J. Ethnopharmacol., (1996), 55 (1), 69-75. 50. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. 51. Ross, I.A., Medicinal Plants of the World, (1999), Humana Press, Totowa, New Jersey; 109-118. 52. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

201


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61.

202

62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69.

Kumar, S., et al., Int. J. Pharmacog., (1997), 35 (3), 179-184. Maikhuri, R.K., et al., Econ. Bot., (2000), 54 (2), 150-154. Kosela, S., et al., Aust. J. Chem., (1985), 38 (9), 1365-1370. Srivastava, S.D., Indian J. Chem., (1982), 21B, 165-167. Lin, S.R. and Chen, A.H., Taiwan K’o Hsueh, (1975), 29 (2), 4044. Singh, P.D.A. and West, M.E., Phytother. Res., (1991), 52 (2), 82-84. Feng, P.C., et al., J. Pharm. Pharmacol., (1964), 16, 115-. Afaq, S.H., et al., Indian J. Pharm. Sci., (1984), 46 (2), 91-93. Songsak, T. and Lockwood, G.B., Fitoterapia, (2002), 73 (3), 209-216. Parimala Devi, B., et al., Phytomedicine, (2002), 9 (8), 739-742. Holdsworth, D. and Lacanienta, E., Quart. J. Crude Drug Res., (1981), 19, 141-154. Holdsworth D.K., Medicinal Plants of Papua New Guinea, (1977), South Pacific Commission Technical Paper No. 175, Noumea, New Caledonia, 17. Sunar Rao, K., et al., Int. J. Pharmacog., (1993), 31 (1), 3-6. Holdsworth D.K., Medicinal Plants of Papua New Guinea, (1977), South Pacific Commission Technical Paper No. 175, Noumea, New Caledonia, 24. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea.

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 70. Womersley, J.S., Report Regional Tech. Mtg. Med. Plants, (1973), Papeete, 71. Tahiti; South Pacific Commission, Noumea, New Caledonia , 117. 72. Nigam, S.S. and Saxena, V.K., Planta Med., (1975), 27, 98. 73. Bhatt, S., Indian J. Chem., (1975), 13, 1105. 74. Saxena, V.K., et al., Planta Med., (1976), 29, 94. 75. Khattri, P.S., et al., Heterocycles, (1984), 22 (2), 249-252. 76. Chen, A.H., et al., J. Chin. Chem. Soc., (1976), 23 (2), 111. 77. Holdsworth D.K., Medicinal Plants of Papua New Guinea, (1977), South 78. Pacific Commission Technical Paper No. 175, Noumea, New Caledonia, 32. 79. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. 80. Subramanian, S., and Nair, A.G.R., Curr. Sci., (1973), 42, 770. 81. Ali, S., et al., J. Chem. Soc. Perkin Trans I, (1980), 257-259. 82. Lowry, J.B., Phytochemistry, (1976), 15, 1395-1396. 83. Cox, P.A., et al., Econ. Botany, (1989), 43 (4), 487-497. 84. Masuda, T., et al., J. Agr. Food Chem., (1999), 47 (4), 17491754. 85. Yang, L.L., et al., Cancer Lett., (2000), 157 (1), 65-75. 86. Holdsworth, D., Int. J. Pharmacog., (1991), 29 (3), 231-236. 87. Holdsworth, D., and Balun, L., Int. J. Pharmacog., (1992), 30 (3), 218-222. 88. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

203


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz”

204

89. Nick, A., et al., J. Ethnopharmacol., (1995), 49 (3), 147-156. 90. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. 91. Sotheeswaran, S., et al., Food Chem., (1994), 49, 11-13. 92. Cox, P.A., et al., Econ. Bot., (1989), 43 (4), 487-497. 93. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. 94. Dan, S., and Dan, S.S., Fitotherapia, (1988), 59 (4), 348-349. 95. Ramesh, P., and Subramanian, S.S., Arogya, (1984), 10 (1), 7677. 96. SundarRao, K., et al., Int. J. Pharmacog., (1993), 31 (1), 3-6. 97. Mokkhasmit, M., et al., J. Med. Ass. Thailand, (1971), 54 (7), 490-504. 98. Cox, P.A., et al., Econ. Botany, (1989), 43 (4), 487-497. 99. Holdsworth, D. K., Medicinal Plants Of Papua New Guinea, (1977), South 100. Pacific Commission Technical Paper No. 175, Noumea, New Caledonia, 39. 101. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, NCD, Papua New Guinea. 102. Holdsworth, D., and Balun, L., Int. J. Pharmacog., (1992), 30 (3), 218-222. 103. Holdsworth, D., and Rali, T., Int. J. Crude Drug Res., (1989), 27 (1), 1-8. ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 104. Traditional Medicine Database, (2002), National Department of Health, Govt. of Papua New Guinea, Waigani, N.C.D., Papua New Guinea. 105. Liswidowati, K., et al., Wood Res., (2001), 88, 40-41. 106. Holdsworth, D., et al., Int. J. Crude Drug Res., (1983), 21 (4), 161-168. 107. Holdsworth, D.K. and Wamoi, B., (1987), Int. J. Crude Drug Res., 20 (4), 169- 181. 108. Holdsworth D.K., Medicinal Plants of Papua New Guinea, (1977), South Pacific Commission Technical Paper No. 175, Noumea, New Caledonia, 8. 143-144. 109. Yrd.Doç.Dr. Aslan Kalafatçılar 110. Prof.Dr. İbrahim Adnan Saraçoğlu Bitkilerle gelen sağlık 111. Yeşilada E, Gürbüz İ. Evaluation of the anti-ulcerogenic effect of the flowering herbs of Hypericum perforatum. Journal of Faculty of Pharmacy of Gazi University 1998;15:25-31. 112. Peşin İ, Akkol Küpeli E, Yılmazer D, Baykal T, Yeşilada E. Hypericum perforatum L. ve Hypericum scabrum L. bitkilerinin yara iyileştirici ve antienflamatuvar aktiviteleri. XVII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı. Kuşadası 26-29 Ekim 2007. 113. PDR for Herbal Medicines. Thomson Physician Desk Reference; 2002. 4. Römpp H, Seger C, Kaiser C, Haslinger E, Schmidt PC. Enrichment of hyperforin from St.John’s wort (Hypericum perforatum) by pilot- scale supercritical carbon dioxide extraction. European Journal of Pharmaceutical Sciences 2004;21:443-51. 114. Prof.Dr. Erdem Yeşilada, Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı ____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir

205


“Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz” 115. Başak ÖZER Ankara ÜniversitesiFen Bilimleri EnstitüsüPeyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı - Doç. Dr. Emin BARIŞ 116. Prof. Dr. Ali ÖZEK & Prof Dr. Hayrettin KARAMAN, Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Meali, Lokman Suresi dipnot, 1992

206

____________________________________________________________________________

Bitkiler Çiçekler ve Psikolojimiz– Yrd. Doç. Dr. Bilal Semih Bozdemir


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.