DR. BİLAL SEMİH BOZDEMİR
NATUROPATHY DOĞU VE BATI TIP BİLİMİNİN TARİHİ VE UYGULAMALARI Alternatif / Bütünleyici Medikal Prosedürler
2011
PRESS GROUP
NATUROPATHY
2011
isbn: 978-605-4330-62-1 Dağıtım: AkademiPress
1. Bölüm: Giriş
444 1 659
2
2011
NATUROPATHY GİRİŞ
Bilimdeki modern tıp köklü hâkimiyet, özellikle güvenlikle alakalı araştırmaların altını çizerek Batı’da da kabul görmüş ve orijini olan ülkelerden daha çok ilgi görmeye başlamıştır. Bu tarihe kadar, Doğu’daki tıbbi iyileştirme geleneksel metotları, modern tıp ile bir bütünleşme içerisinde, oldukça büyük avantajlara konu olmuştur. Bu araştırmada ilk olarak iyileştirme geleneksel metotları ile modern tıptaki geleneksel ve doğal yaklaşım ve etki prosedürlerinin dengeleri ele alınarak karşılaştırmaları yapılacaktır. Konunun daha iyi anlaşılması açısından,tıpta ilgili işlemin hangi aşamada meydana geldiği izahatı yapılacaktır.
Tanım ve anlamlardaki zaman ve paradigmalara göre değişen çeşitlilikler, bu sebeple “entegrasyon çağı” yaklaşımını doğrulamakta ve bu ifadenin doğruluğunu ortaya koymaktadır. Hâlihazırda tıp biliminde kullanılan ifade, terminoloji ve beyanlar, güç hiyerarşisi ve belirli etnik gruplara yönelik uygulamalar anlamına gelmemektedir. İlk olarak bu terimlere, tarihteki spesifik periyotları ile yaklaşılacaktır. Örneğin “modern tıp”, konvansiyonel tıp
1. Bölüm: Giriş
Doğu ve Batı geleneksel tıp tarihlerinde her ne kadar tezat felsefeler bulunsa da Doğu Tıp Teknikleri, daha çok değinilecek konular arasında bulunmaktadır. Burada elbette, ilk olarak tıp terminolojisi hakkında fikir sahibi olmakta fayda bulunmaktadır. Çünkü Tıptaki hızlı ve yeni ilerlemeler, ancak bu terminoloji dili ile yakalanabilmektedir. Yine bu, hızlı bir şekilde mesafe kat etmek açısından da önemlidir. Yani, anlamsal karışıklıklara mahal vermemek yerinde olacaktır.
3
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
uygulamalarını tarif ederken, konuya bilimsel metotlarla yanaşılacak ve “tamamlayıcı ve alternatif tıp terimleri” de (CAM), daha az konvansiyonel terimler için kullanacaktır ve bunlar bilimsel olarak henüz anlaşılmamış metotlar iseler açıklamaları yapılacaktır. Benzer olarak, tıp ve sağlık bilimlerindeki genel teoriler, iki konvansiyonel isim çerçevesinde değerlendirilecektir: Yunan ve Roma orijinli Batı Felsefesi ve Asya ve Pasifik temelli Doğu Felsefesi. Modern tıptaki birçok tanım alışılmış kelime ve açıklamalardan oluşurken, bu süreçte bu terminoloji, anlaşılmasının kolaylığı açısından medikal sınırların dışına taşınmayacaktır.
4
NATUROPATHY
2011
BATI VE DOĞU TIP BİLİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI:
Dünyadaki temel tedavi metotları, genel olarak Batı ve Asya – Pasifik Felsefeleri olarak iki kategoride incelenmektedir. Batı Felsefesi, Yunan ve Roma orijinli olup, Asya – Pasifik Felsefesi ise Doğu Felsefesi olarak tanımlanmaktadır. Bu iki felsefedeki asıl ilerlemenin, altıncı ve yedinci yüzyıllarda olduğu görülmektedir. Doğudaki iyileştirme metotları, Budizm, Taoizm, Hinduizm ve bunların kurucuları ile gelişmeye başlamıştır. Bu felsefeler hala çağdaş tıp biliminde de desteklenmektedir; doğunun kendi tıbbi metotları gün geçtikçe dünyaya daha da dağılmakta ve global olarak kabul edilen esaslar her gün artmaktadır. Birkaç tıbbi müdahale çeşidi Hıristiyanlıktan önce esaslaşmaya başlamışsa da bugün hala soyut sistemler olarak uygulanmalarına devam edilmektedir. Bunlara, Çin Tıbbı, Ayurveda (geleneksel Hindistan tıbbı) ve Tibet Tıbbı dahildir. Diğer Doğu kökenli tıp uygulamaları, pratikte kendi kökeni olan yerlerde de uygulanmaya devam edilmektedir. Örneğin bunlara Fars Tıbbını örnek olarak gösterebiliriz. Kökenindeki felsefelere göre Çin Tıbbı, Ayurveda ve Tibet Tıbbı, aslında birbirine yakın olarak değerlendirilmekte ve birlikte ele alınmaktadırlar. Aslında Batıdaki değişik uygulamalar da bu üçünün harmanlanması ile önümüze çıkmaktadır. Tezat bir şekilde, Batıdaki modern tıp, dinden bağımsız bir şekilde gelişme göstermiştir. Bilim, batıda bu yönden keskin çizgilerle ayrı bir yerdedir. Modern bilimde Yunan filozoflarının ilk çalışmalarına
1. Bölüm: Giriş
FELSEFELERİNİN ORİJİNLERİ
5
NATUROPATHY
2011
Altıncı ve yedinci yüzyıllarda ise Galille, Kopernik, Bakon, Descartes ve Newton da, Batı modern bilimindeki gelişmelere devam etmişlerdir. Descartes “bilginin görmek olduğunu” savunurken, ayrıt etme yeteneğinin açık bir zihin ve bilgi ile olacağını söylemiştir. Zihinsel sebep ve sonuçlar, bilginin doğrulanmasını sağlamaya yönelik teorilerdir. Ruh ve vücudun birbirinden ayrı olduğu teori ve fikrini ortaya atan reduksiyonizm teorisi de burada önemlidir. Modern düşüncede ise Kartezyen teorisi şunu söylemektedir: “Vücut ile ilgili hiçbir şey, ne imge, ne his, ne de algı, vücudun biyolojik doğasında zihin temeli ve doğasının anlaşılması için gerekli ve geçerli değildir. Deskartes’in felsefesi, reduksiyonizm’i biraz daha ileriye taşımıştır; hayati özellikler, küçük basit özelliklere indirgenebilmektedir. Rasyonel ve emprisizm düşüncelerine göre diğer bilgilerin tümünün temelinde bile esasında matematiksel kavramlar yatmaktadır. Deskartes’in bu teorileri aslında Yunan menşeli teorilerle benzerlik göstermektedir. Bu mantığa dayalı teorilerin Yunan menşeli teorilerden ayrılan tek yönü Eski Yunanlıların kati bir doğruyu tespit edememesidir ki, modern tıp doğru ve doğrulamaya dayalıdır. Halihazırda modern tıp deneyimleri, bu şekilde on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllara kadar ilerlemiştir. Örneğin kan alma, dezenfeksiyon yöntemleri
1. Bölüm: Giriş
M.Ö. 300 yıllarında şahit olmaktayız )Plato, Aristo ve Sokrates). Bunlar teorilerini geliştirmek için sebep ve sonuç ilişkisini göz önünde bulundurmuşlardır. Yunan Matematik teorilerini ortaya atan filozoflar Rönesans bilim adamlarından 1500 yıl önce bilimsel metotlar ortaya koymuşladır.
6
NATUROPATHY
2011
Şayet dünyada bilginin kavranması için metodolojik çalışmaların devam etmesi gerekiyorsa, bu durum bir miras olarak nitelendirilmemeli, geliştirilmelidir ve zamana yayılmalıdır. Buna istinaden bilimsel temel, oldukça geniş tutulmalıdır. Tezlerin bilimsel tıpta uygulanmaları evrimsel bir süreçtir. Tıp kültürü diğer paradigmalara değer kazandırırken, kültür, önceki paradigmalarda teşhis edilen bilimsel metotlarının daha eski değerlerinin ötesine taşınmaktadır. Üstad Hong, burada bilimin denenmediğine dikkat çekmektedir. Yirmi birinci yüzyılın başlarında ise tıp kültürü, tüm tıp bilimlerini sarmış ve yeni neslin sosyal hayatını da
1. Bölüm: Giriş
değişirken, Roma Döneminin biyo-tıbbı, yirminci yüzyıl ortalarında çerçevelerini belirlemiştir. On dokuzuncu yüzyılın başlarında modern tıp, profesyonel ilaçlar ve ameliyatlarla desteklenmiştir. Yirminci yüzyıla kadar bilimsel metotlar, modern tıbbın temelini oluşturmamaktaydı. 1910 Flexner Metodu, Tıp Eğitimi temellerini bir standarda bağlarken, 1. Dünya Savaşı itibariyle amaç akut koşullara doğru kaymış ve bilimsel metot hassasiyetleri belirlenmiştir. Eskiden ameliyatların berberler tarafından yapıldığı düşünülürse, bilimsel standartların önemi anlaşılmaktadır. Benzer süreçlerde, naturopathy uzmanları, birçok yöntemden yararlanmışlardır. Ancak örneğin Amerika Birleşik Devletleri tıp uzmanları hala ilk yöntemlerin çerçevesinden çıkamamıştır. Yirminci yüzyılın ilk döneminde tıp dar bir bilim iken yüz yıl öncesinden bile oldukça ileri taşınmıştır. Bu ilerlemeye, önemli bir soru ışık tutacaktır: Bu, tarihi bir model ya da başlangıç çağı mıydı?
7
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
psikolojik ve psikiyatrik olarak ele almıştır. Hastalık – sağlık ilişkisi, daha derin bir perspektifte incelenmeye başlanmıştır.
8
NATUROPATHY
2011
Tezat Felsefeler
Aslında, Batı ve Doğu tıbbi uygulamaları arasındaki en açık ve araştırmalardan uzak fark, dahili ve insanlar arası ilişki kavramlarıdır. Sokratik Model ve Dekart Dualizminden kaynaklanan Doğu tıbbı, daha çok zihin ile beden arasındaki taslaklar üzerine yoğunlaşırken, doktor – hasta ilişkileri ve sağlıklı olmak ve hastalık arasındaki bağlantılar öne alınmıştır. Diğer taraftan, Doğu orijinli tıp, bu alanlarda bazı farklılıklara sahiptir. Bunlar yerine, sağlıklı olmayı canlı olmak kavramlarından ayırarak süreklilik ve denge unsurları ön plana alınmıştır. Hastalık, doğal bir düzen teşkile eden dengezilik modeli olarak ele alınmaktadır. Zihin, vücut ve ruh arasındaki çoklu bağlantılar bu armoninin ve dengenin dahili birer parçaları olarak ele alınmaktadır. Ancak, yine buna karşı Batı tıbbında hastalık, genelde bir yabancı eleman, element ya da madde suretiyle oluşan bir kirlilik ya da düzensizlik olarak somut yabancı kirlilikten sebep belirli bir patoloji ile tarif edilmektedir. Bu aşırı uçta, hasta, tedavi altında hastalığa
1. Bölüm: Giriş
Aslında, Doğu ve Batı tıbbi uygulamalarındaki asıl fark, dünya görüşlerindeki temel ifadelerin arasındaki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Judith Farqhuar, dünyadaki bu temel değişkenleri şu şekilde ifade etmektedir: “…üzerine odaklanan objeler arasındaki farklılık ve değişen dünyadaki algılama farklılıkları… dönüşebilir Çin dünyası tıbbı, çok öncelerden beri görüşlere, mülakatlara ve tartışmalara söz konusu olmuştur. Belki de aradaki en büyük fark, Batılı araştırmacıların manadan ve açıklamalardan çok kısaltmalara önem vermeleridir.
9
NATUROPATHY
2011
maruz kalmış bir kazazededir. Doğu tıbbından, yani Budizm, Taoizm ve Hinduizm’den farklı olarak bu fonksiyonel rol, modern Batı tıbbında “açıklanabilir” olmak zorundadır ki, din ve bilim daima ayrılmak zorundadır. Bunun yerine, Batı tıbbı esas olarak deneysel olarak doğru yorumlara dayanan bilimsel bir rehberlikle oluşturulmalıdır ve böyle yapılmaktadır. Diğer sezgisel deneyimlere göre temel bilgilerden yararlanılmakla birlikte, “bu bilim değildir, bu inançtır” kavramı, bilimsel bir temel ile ifade edilemediği için tezat oluşturmaktadır. Batı felsefesi çerçevesinde inanç, yine bilimsel metotla doğrulanamadığı için, direkt deneyimlere nazaran kazanılan bilgilerden daha az değerli görülmektedir.
Görüş ve yaklaşımlardaki bu belirgin farklılıklar, hasta – doktor ilişkilerinin şekillerini de belirlemektedir. Doğu tıbbındaki bu alışık olunmayan faktörler dengesi, önceden ve hastalık kritik dönemlerinde ifade edilmekte olup, hastalıktan ziyade, hastalığın düzensizliğinin tedavisi unsurlarına eğilim
1. Bölüm: Giriş
Doğu temel kaynaklarına göre Doğu iyileştirme metotları ve Doğu tıbbı, kültürlerine ait felsefelerle iç içedir. Bundan dolayı, Doğu anlayışı, fikirleri ve değerleri, birçok toplum tarafında paylaşılmaktadır. Her ne kadar sağlık, Doğu insanının günlük hayatında çevresel ve toplum faktörlerinden etkilenmekte ise de, Batı için bu ifadeler, sağlık kavramını fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal kavramların etkisi altına almaktadır. Bunların her birisi Doğu için ayrı bir şekilde ve ayrı bir başlıkta incelenirken ve anlam ihtiva ederken, patoloji terimleri ise sağlıklı olmak ile ilgili kavramları, düzensizlikleri ve ifadeleri değişik bir algılama yöntemi ile irdelemektedir.
1 0
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
görülmektedir. Batı tıbbında doktorlar hasta – doktor ilişkilerinde teşhis ve tedavi için ayrı bir bilgi ve deneyimle hareket ederken, semptomlar kategorisi rehberliğinde hareket ederler. Batı ve Doğu tıbbı genel kavramları karşılaştırıldığında, Batı kavramlarının, belirli bir sağlıklı olma rehberine göre hareket edilmesi gerektiği uyarılarına şahit olmaktayız.
1 1
NATUROPATHY
2011
Yukarıda da bahsedildiği üzere, Doğudaki çeşitli yerli sağlık müdahaleleri çok öncelerden beri muhafaza edilmektedir. Çin, Ayurvedic ve Tibet Tıbbı, kendilerine özgü bölgelerinde, birçok tıp çalışanı tarafından uygulanmaktadır. Üç geleneksel yaklaşımda da, benzeri felsefi yapıları görmekteyiz; bunların tümünde sağlık ve hastalık hep iç içedir. Batı Fenomenlere ağırlık verirken, Doğu ise Holistik (analitik) bir yaklaşım sergilemektedir. Batı, hastalıklara patolojik bir yaklaşımla, Doğu ise armoni dengesi yaklaşımı ile bakmaktadır. Fonksiyonel yapı da Batı’da matematiksel ve mantıksal yöntemlerle irdelenirken, Doğu’da Doğu dinsel yaklaşımları ve felsefeleri izlenmektedir. Doktor – hasta ilişkileri Batı’da harici vücut yüzeyi ve hastalık ve tedavi bilgilerine dayanırken, Doğu’da ise teşhis ve tedavi kritik dengesi, yegâne unsur olarak ele alınmaktadır. Yine üç dinsel ve yerel yaklaşımda (Doğu için) armoni dengesi ve bozuklukları arasındaki hassasiyet temel teşkil etmektedir. Doğuda, bu armoniyi bozan ve etkileyen hususlar sağlıklı olma sistemindeki karışıklıklar ve çapraşıklıklar olarak nitelendirilmektedir. Ayruveda için sağlık ve hastalık denge ve dengesizlik durumlarını ifade eder. Tibet Tıbbına göre temel yapıda 3 memnuniyet önemlidir: yel, salgı ve balgam. Bu ve benzeri örnekler, Tablo 1’de yer almaktadır.
1. Bölüm: Giriş
Doğu Tıbbı İle Karşılaştırıldığında Genel Görüşler
1 2
2011
NATUROPATHY
Tablo 1
Tibet
Çin
Denge ve dengesizlik (balans)
Sağlık ve hastalık
3 unsur: Yel, salgı ve balgam
3 unsur (dosha’lar): Qi, kan, Shen Hava, ateş ve su prensipleri
Karşıtlık prensibi
Sıcak/soğuk
Sıcak/soğuk
Yin/yang
5 element
Su, hava, ateş, ruh, toprak
Su, hava, ateş, ruh, toprak
Su, hava, ateş, metal, toprak
Nabız (çok öemlidir), ürin, dil, morfoloji
Teşhis
Tedavi şekilleri
Davranışsal (hayat stili, meditasyon), diyet, doğal ürünler, harici tedavi (akupunktur, masaj)
Diyet alternatifleri, yoga, eksersiz, doğal formüller, cerrahi teknikler
Akupunktur, doğal ilaçlar, Qi gong
Menşei
Budizm ve sahip olduğu
Hindu ve sahip olduğu düzen
Budizm ya da Taoizm ile
1. Bölüm: Giriş
Temel kavramlar
Ayurveda
1 3
2011
NATUROPATHY Dini
düzen ile yakından alakalıdır
ile yakından alakalıdır
resmi bir bağlantısı yoktur
Tarih
Gyu-zhi
Rig Veda (M.Ö. 2. Yy.)
M.Ö. 2598 Nei Jing
Son tarih (Newton’dan son yüzyıla kadar)
Çin etkisi ile değişmiştir
Büyük bir gelişme içinde devam etmektedir
Kültürel Devrim ile değişmektedir
1. Bölüm: Giriş
Birçok diğer tedavi şekilleri, yerel dini ve yerel olmayan uygulama düzeyleri için Doğu’da gelişmeye devam etmektedir. Bunlara, Fars Tıbbı, Ölü Deniz Yazıtları, Şamanizm ve animizm dâhildir. Bununla birlikte, bunlar Arassında detaylı farklılıklar da mevcuttur; bunlar Doğu için aslında temel felsefi benzerlikler taşımaktadırlar.
1 4
NATUROPATHY
2011
Orijinleri
Tibet tıbbi uygulamalarında Buda, “büyük doktor” olarak anılır. Bu öğretilerle uygulanan tıbbi müdahaleler, Gyuzhi dahil birçok önemli tıp metninde geçmektedir. Bununla birlikte, Gyu-zhi Sanskrit versiyonunun M.S. 400 yıllarında yazıldığı muhtemeldir. Buda’nın tarihi öğretilerinin ve Tibet orijnli tanımlamaların bu Ayurvedik tıbbında Budizm etkisi ile harmanlandığını söylerken iki tıbbi metot da aydınlatılmaya ihtiyaç duymaktadır. Ayurveda gibi, Çin kökenli olan tıp da M.Ö. ikinci yüzyıla kadar dayanmaktadır. Bu çağ, Büyük Sarı İmparator Huangdi’nin dönemine denk gelmektedir. Kendisinin
1. Bölüm: Giriş
Tibet Tıbbı ve Ayurvedik Tıbbı, tarihi menşeleri bakımından benzer özellikler taşımaktadır, Ayurveda kelimesi bir Tibet kökenli tedavi usulünden gelmektedir. Ayurveda kökenleri, M.Ö. 2. Yüzyılda oluşturulmuş olup, M.Ö. 800 Brahman sürecinden beri devam etmektedir. Bu süreç, Hidistan’ın 13. Yüzyıl Müslümanlarına kadar bozulmadan devam etmiştir. M.Ö. 6. Yüzyılda ise tarihi Buda ve Şayramuni Hindistan’da doğduğunda Bodhgaya’daki Bodhi ağacının altında aydınlanmıştır; Dört Asil Doğrunun öğretilmesi ve dağılması ile de Budizm doğmuştur.
1 5
NATUROPATHY
2011
Çin Tıbbı, aynı zamanda delili olan çeşitli transformasyonlara sahiptir. Bunların en göze çarpanı, son zamanlardaki Geleneksel Çin Tıbbı olarak Çin’deki ve dünyadaki modern uygulamalara işaret etmektedir. Modern bilimin etkisi ile Çin Tıbbı, 1950’lerde yeni Marksist ideoloji ile “doğal bilim” etkisinde kalmış ve Konfüçyüs etkisini kaldırmıştır. 1914 ‘ler ile düşüşü başlamakla birlikte bu dönemdeki Eğitim Bakanı, geleneksel tıp uygulamalarına devam edilmeyeceğini açıklamıştır. Geleneksel Çin Tıbbı’ndaki değişiklikler ve kaymalar bu dönemle birlikte başlamıştır. Önceki klasik tıbbi çeşitlililk Chung-I ile birleştirilmiştir; bunlar artık genel uygulamalar ve Çin Metotları olarak anılmaya başlanmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti din ve kültür anlayışı ile Budizm tapınakları bir bütünleşme göstermeye başlamıştır. 1951 yılında Mao – Tse – Tong, bunu canlandırmak üzere çalışmalar yapmaya başlamıştır. Mao’nun kültürel Devrimi ile birlikte tıp Çin Geleneksel Tıbbı’na dönüşmeye başlamıştır. Buna, “milletin ruhu” manası da yüklenerek yehni tıp hareketi oluşturulmaya başlanmıştır. Metagfiziksel ideolojiler buna dâhil edilmiştir. Böylece Geleneksel Çin Tıbbı, doktor ve öğrencilerin yorumları ile değişikliğe uğramıştır.
1. Bölüm: Giriş
hkümdarlığı dönemindeki tıp yazıtları, hala geçerliliğini sürdürmektedir.Sistematik ve köklü yapılı Çin Tıbbı, bugün hala Nan Jing olarak bilinmektedir. As Hariston, bu bilgileri kaleme almıştır. Bu bilgiler daha çok, tıp ve ruhlar arasındaki ilişkileri ele almıştır. Nan Jing, Çin Tıbını orijinal sistemden iyi yapılandırılmış organize prensiplere ve terapilere taşımıştır.
1 6
NATUROPATHY
2011
Bu üç gelenekte Tibet Tıbbı için 1959’daki Çin baskısı etkisi görülebilir. On üçüncü yılda ise Hindistan Müslümanlarının etkisi ile daha çok Ayurvedik tıp sistemi bozulmuş ve birçok Budist metinleri tahrip edilmiştir. Ne yazık ki on yedinci yüzyılda Ayurvedik Tıbbı Tibet’e göçmüş ve kendisini Himalaya Dağları’nda muhafaza etmeye başlamıştır. Tibet’te Budizm ve tıbbı yerli halk arasında ilk adaptasyonunu Şamanik din kültürü ile bütünleştirmiştir. Tibet Tıbbına en büyük sistematik katılım, alt Himalaya Platoları’ndaki yerliler tarafından sağlanmıştır. Kral Strongtsan Gampo’nun Tibet’te Budizm’e resmi olarak girişi ile on yedinci yüzyılda Budizm etkisi bu tıp anlayışını geliştirmeye etkili olmuştur. Bu, 1959 Çin etkisine kadar devam etmiştir.
1. Bölüm: Giriş
Pratikteki uygulamaların gölgelenmesine rağmen, Tibet Tıbbı, çeşitli prensiplerini diğer Doğu tedavi yöntemleri ile paylaşır. En güçlü kolu Çin Tıbbı kuzeyde ve Ayurvedik ise güneyde yoğunlaşmıştır. Yedinci yüzyılda Tibet Kralı Gampo dünyanın ilk kayıtlı uluslararası tıp konferansını düzenlemiştir. Hindistan’dan, Çin’den, Yunanistan’dan, Nepal, İran ve Moğolistan’dan çapraz kültür değişimi ile her bir tıbbi gelişme harmanlanmıştır ve bu halkların dillerine çevirileri yapılmıştır.
1 7
NATUROPATHY
2011
Temel Felsefeler:
Doğu tıbbi geleneklerinin çoğunda, hastalığın temel güç dengesizliğinden meydana geldiği fikri benimsenmektedir. Burada teşhis için her ne kadar birçok güç ve element dahil edilmekte ise de, felsefeler bu geleneklerde ortak olarak paylaşılmaktadır. Teşhis ve sağlığın düzeltilmesi için beş element kavramı benimsenmiştir. Bu beş element genelde tarif ve kontrol için anlaşılırken, dâhili ve harici fenomenler tedavi için dahil edilmektedir. Bu fenomenlere insanların hisleri, vücut organları ve iklim dâhildir. Ayurvedik, Tibet, Fars ve Yunan sistemlerinde vücut sıvıları patolojisi esastır. Burada temel prensip, zihin ile vücudu çevresi ile birleştirmektir. Kişinin sağlığını ifade eden kavram, denge ve dengesizlik durumudur. Bu kavramlar, kişinin vücudu ile alakalı biyolojik, psikopatolojik ve fizyolojik fenomenleri ile alakalıdır ve zihin ve çevre vücut olgusu ile birlikte ele alınmaktadır. Hem Tibet, hem de Ayurvedik Tıbbında üç öğe ya da özellik sağlıklı kalmanın temellerini ifade eder. Tibet Tıbbındaki Vayu, Pitta ve Kapha kelimeleri, yel, salgı ve balgam olarak tercüme edilir. Aslında tercümeleri yanlış ifade verirken zihin, enerji ve hareketsiz madde tarifleri de uygun düşmektedir. Benzer özellikler, konvansiyonel fizik kullanılarak da tarif edilebilir.
1. Bölüm: Giriş
Gereçler ve Değerler Dengesi
1 8
NATUROPATHY
2011
Yel kinetik enerji ile karşılaştırılırken, sagı kalorik enerji ile ve balgam da kütle enerjisiyle karşılaştırılmaktadır. Kişisel referans açısından bunlar havanın eğilimi ile alakalı olmaktadır; salgı tipleri kaslara göre değişirken sinirleri uyarmaktadır. Balgam normalde ağır bir durum ifade etmekte olup, havanın eğilimi ile karşılaştırılmamalıdır. Normalde bu üç özellik, Budist geleneğini etkileyen kuruntu olabilir mi? Balgam cehalet, salgı sinir olarak yorumlanmaktadır. Bunların anlaşılması için, ruhsal uygulamalar ve sağlık çalışanları arasındaki ilişkinin belirlenmesi gerekmektedir.
1. Bölüm: Giriş
Ayurvedik Tıbbında bu özellikler üç Dosha olarak adlandırılır. Bunlar, vat, pit ve belirli etkileri taşıyan (kaph) ateş ya da su prensipleridir. Vat, vücuda ait hava prensibidir. Pit, vücudun ateş kontrol mekanizmasını ölçen bir prensiptir. Kaph ise fiziksel yapıyı sağlayan su prensibidir. Bu prensipler aynı zamanda, anabolizm, katabolizm ve metabolizm ile alakalı metabolik aktivitelerle alakalıdır.
1 9
NATUROPATHY
2011
Bu ders kitabı, Benedict Lust’ın 1902’de New York 59. Cadde’de ilk Amerikan Natüropati1 Okulu’nu açmasından beri natüropatik tıbbın olağanüstü evrimine tanıklık etmektedir. Geçen yüzyıl boyunca natüropatik doktorları, tüm Amerikan eyaletlerinin yaklaşık dörtte birinde birinci basamak (temel) sağlık sağlayıcıları olarak tanınmışlardır. Natüropatik uygulama, kamu tarafından finanse edilen kliniklerin bir parçası olmuştur. Onaylanmış eğitim/uygulama, ülkenin tüm bölgelerinde mevcut hale gelmiştir. Ayrıca natüropatik (doğal tıp) felsefe(si), işlevsel yaklaşımı da içeren bir bütün olarak tıbbi felsefeyi de etkilemiştir. Anahtar tıbbi prensiplerin doğal tıp tanınması (tolle causam=nedenleri tanımlama ve tedavi etme, primum non nocere=öncelikle zarar vermeme ve docere=öğretmen-doktor ilkelerini de içerir), yazarların hasta merkezli, özbakım ve sonuç bazlı modelden gelen işlevsel sağlık yaklaşımı vizyonlarını (uzgörüş) netleştirmelerini sağlamıştır. İşlevsel tıp sayesinde, yazarlar, eğitim ya da uzmanlık göz önünde bulundurulmaksızın tüm sağlık uygulayıcılarının günlük hayata dahil edilebilen bir sağlık yaklaşımı geliştirmek için çalıştılar. Yazarlar; natüropatlar, osteopatlar, masörler, tıp
1. Bölüm: Giriş
Doğal Tıpta İşlevsel (Fonksiyonel) Tıp KISIM I: İŞLEVSEL TIP FELSEFESİ GİRİŞ
2 0
2011
doktorları, beslenme uzmanları, diyetisyenler, bitki uzmanları, homeopatlar, akupunkturcular, Ayurvedik hekimler ve diğer çeşitli şekillerde eğitilmiş pratisyenlerin fonksiyonel tıpta doğal olarak artan ve onların mevcut uygulamalarını geliştiren bir yaklaşım bulabileceklerini umut ediyorlar. Fonksiyonel tıp, temel klinik oryantasyon ya da siyasi bağlılık değişikliği gerektiren "yeni" ya da "alternatif" bir yaklaşım değildir. Sadece birinin temel tıp felsefesisini ciddiye almak ve gerçek buluş, açık fikirlilik ve durum tespiti ruhu ile çağımızın bilimi ile meşguliyeti konusunda isteklilik gerektirir. Fonksiyonel ve doğal tıp açısından bakıldığında, bir kişinin tıp felsefesine sürekli dikkat etmeden sağlık yaklaşımı mümkün değildir. Bilimlerde Muhalefet Düşünme İçin Aracı Fonksiyonu Parça/Bütün Geleneksel felsefi parça/bütün dualizmi, doğrudan holistik sağlık alanına hitap etmektedir. Iki ulusal kurum olan Amerikan Holistik Sağlık Derneği (AHHA) (merkezi California, Anaheim’dadır) ve Amerikan Holistik Tıp Derneği (AHMA) (merkezi Kuzey Carolina, Raliegh’dedir), araştırma alanlarını tanımlamada bu dualizme atıfta bulunurlar. AHHA’ya göre, vücudun spesifik bölümleri veya hastalık üzerine odaklanmaktan ziyade holistik (bütünsel) sağlık, insanı bir bütün olarak düşünüp çevresiyle nasıl etkileşime girdiğiyle ilgilenir. Bu fikir; vücut, zihin ve ruhun bağlantısını vurgular. Holistik Sağlık, bütünün bağımsız parçalardan oluştuğu doğa yasasına dayanır. Dünya, sistemlerden oluşur ve hayatın devamlılığı için bunlar birbirinden ayrılamaz. Keza insan vücudu da bağımsız system ve parçalardan oluşur. Bu bütün insan/beden, çevresindeki herşeyle sürekli etkileşim halindedir. AHMA’ya göre, sıhhat, bir insanın bedeni, zihni, duyguları ve ruhunun bir ahenk içinde olduğu ve toplum, doğa ve evren tarafından yönlendirildiği bir durum olarak tanımlanır.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 1
2011
Bu tanımlardaki “parça” ve “bütün” bağlamında holistic tıp büyük ölçüde fonksiyonel yaklaşımla uyumludur. Holistic kelimesi antic Yunancadaki “holon”(“evren” ve “organizma”), kelimesinden gelir. Bütünlük, fonksiyonu anlamak için gerekli bir kavramdır ve holistic tıp, tıbbi felsefenin bütündeki odağını yenileyerek tıbbi felsefeyi önemli bir hizmet yapmıştır. Aynı zamanda yazarlar, felsefelerinin büyümesini düşünmek için holistic tıp taraftarlarını iki şekilde davet ederler: 1) Bütünlüğün değerlendirileceği spesifik bir bağlamı veya referans çerçevesini önceden belirlemeyen çokseviyeli bütünlük anlayışınının ele alınmasını istemektedirler. 2) Parçanın bütünle ilişkisi, holistic bir bakış açısının mantıksal olarak genişletilebileceği ikinci bir alandır. Parçaların bütünle görülebilen bir bağlantısı vardır ama bunlar, geldikleri bütüne hiçbir bireysel benzerlik göstermeyen tüm şekil ve boyutlarda çeşitli bir dizi parçadır. Fonksiyonel bakış açısından bakmak gerekirse yazarlar, bu parça ve bütün imgesinin değiştirilmesi gerektiğine inanıyorlar. Paramparça bir fincan veya bozulmuş bir puzzle yerine yazarlar, paramparça bir “hologram” öne sürmektedirler. Bir hologram kırıldığında, orijinal holograma bireysel olarak hiçbir benzerlik göstermeyen farklı boyut ve şekillerde ayrı parçalara ayrılmaz. Tıbbi bakış açısından bakmak gerekirse, bu değişim, sağlık pratisyenlerinin kısmi fonksiyonları ayrı anatomic vücut parçaları ve sistemlerine devretmeyi bırakıp orijinal hologramı görünür şekilde içeren tüm parçaları tedavi etmeye başlamaları gerektiği anlamına gelir. Örneğin, araştırmacılar, gastrointestinal (GI) traktının kendi bağışıklık sistemine ve kendi beynine sahip olduğunu ve geleneksel olarak vücudun diğer sistemleri için belirlenmiş fonksiyonları taşıyabildiğini bulmuşlardır. Aynı şekilde gözün sadece “görmediği”
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 2
2011
tanımlanmıştır. Göz, melatonin üretimi yoluyla vücudun günlük ritimlerini ayarlamasını sağlar ve bu yüzden aynı zamanda çoğalabilen sinyal vermeyi koordine eder. İç/Dış Doğa karşısında beslenme, kalıtım/çevre, genetic/deneyim hakkındaki klasik tartışmanın, sıhhat durumuna hasta merkezli yaklaşımda can sıkıcı sonuçları vardır. Yazarlar, en saf hallerinde olan “içeridekilerin” hücre çekirdeği içerisindeki krımozamal maddeyle dengelendiğinde/eşitlendiğinde neler olabileceğini gördüler. Iç/dış radikal görüşü; zeka katsayısı (IQ)ndaki etnik farklılıkların yanlış yorumlanmasına dayanan ulusal bir soyarıtımı akımı/hareketi, öğrenme bozukluklarının yanlış yorumlanmasına dayanan ilkokul çağı “kaynaştırma”2 uygulamasına karşı ulusal bir ters tepkiye ve antropolojik gerçeklerin yanlış yorumlanmasına dayanan ırksal farklılıkların popüler antrolojisine neden olmuştur. Bu örnekler, İsviçreli zoolog Adolph Portman’ın 1967’de yayımlanan “Dışarısı ve İçerisi” adlı kitabında yer almaktadır. Portman kitabında hayvanların dışındakilerin içedönüklüğünün ifadeleri olduğunu ileri sürerek bu “içerdekilerin dışardakiler olması”nın amacının canlıların birbirlerini bulmalarını ve “soyutlanma yasasının kırılması”nın sağlanmasıdır. Sağlık pratisyenleri, “milieu intérieur”3 kavramına aşinadır. Bu kavramdan ilk kez Claude Bernard (1865) bahsetmiştir. Bu kavram halen hücresel olayların anlaşılmasında bir dönümtaşı olma özelliğindedir. Bernard’a göre, hastalık ve ölüm, sadece hayati uyarıcıların organik birimlerle irtibatını düzenleyen mekanizmanın bozulması veya rahatsızlığıdır. Elbette iç çevre, bu irtibatı düzenler. Bernard, tüm sorumluluğu “içi” “dışa” bağlayan “mekanizma”ya yükler ve yaşam/ölüm ve hastalık/sağlığın amacına sırtını döner.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 3
2011
Yukarıdaki örnekler, sağlık pratisyenlerinin iç ve dış arasında kesin çizgiler çizdiğini göstermektedir. Fonksiyon kavramı için de bu aynıdır. Fonksiyonun amacı (faaliyetin yöneltildiği hedef ya da bitiş noktası) gerektirdiği tanımlandığında, fonksiyonun “potansiyel”i (ulaşılabilen ancak gerçeklikte elde edilemeyen hedef ya da bitiş noktası, imkan) de gerektirdiği tanımlanmıştır. İmkan olmadan fonksiyon da olmaz. Fonksiyonel tıpta imkan ve lokasyonu, oldukça kritik bir sorudur. İmmünolojide özbenlik/benlik dışı modeli geliştirilmiştir. Otoimmün hastalıklar, “özbenliğin” benlikle benlik dışını karıştırıp kendini mahvettiği birtakım iç dinamikler olamaz. Pozitif potansiyel de negatif potansiyel gibi iç ve dış arasında aşırı derecede kesin bir çizgi çizdiğinde kilitlenir. Amaç, potansiyeli zorunlu kılar. Çok işlevli organizmalar aynı zamanda çok potansiyelli olmalıdır. Bozulmamış bütün parçalarda görülebilir olduğundan çoklu potansiyel de parçalarda bulunur. Genom Bilimi Homo sapiens için İnsan Genom Projesi (HGP) tarafından DNA diziliminin tamamlanmasının ilanı (Nisan 2003) ile “genom bilimi”, “metabolomik” ve proteomik” gibi yeni terimlerin üretilmesine neden oldu. HGP’nin amaçları inanılmazdı: 1) insan DNA’sındaki 20.000-25.000 geni tanımlamak, 2) insan DNA’sındaki 3 milyar temel çiftin sırasını saptamak. Bu bilginin hızla yayılması, özel sektörü de şaşırtıcı bir şekilde etkilemiştir. Neden/Sonuç M.Ö. 4. Yy’da Physica isimli bir bilimsel incelemede Yunan filozof Aristoteles, 4 neden doktrinini açıklamıştır: formal neden (eidos=bir şeyde yapıcı özünü üretme), materyal neden (hyle=bir şeyin maddesini ve
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 4
2011
somutlaştırmasını sağlama), etkin neden (kinoun=bir şeyde değişimi başlatma) ve son neden (telos=değişim için son bir amaç sağlama). Aristoteles’e göre, aynı şeyin birkaç sebebi vardır ve hem heykeltraşın sanatı hem de bronz, heykelin nedenleridir. Pratisyenlere göre tedavi edilebilir ve önlenebilir olan şey, tamamen onların tıp felsefelerine dayanır. Chicago Edgewater Tıp Merkezi’nin müdürü olan Keith Block’a göre, son zamanlarda tartışılan kanseri “ölümcül” olarak yaftalamak hem bilimsel hem de manevi olarak gerekçesizdir. Aristoteles ve Block’ın sağlık anlayışımıza karmaşık bir nedensellik görüşü sokan fikirleri, bilimin klasik mirasından çok uzaktır. Noben ödüllü Fransız Jacques Monod’a göre, bilimsel yöntemin dönüm noktası, olguları son nedenler – yani amaç – bakımından yorumlayarak “gerçek” bilginin elde edilebileceğinin sistematik reddidir. Monod’un felsefesine göre, sağlık pratisyenleri işlev bozukluğu ile ilgili amacı okurken dikkatli olmalıdır ve tüm temelde önlenemeyen şans vakaları ve amaçsız olarak yetersizlik ve ölüm kategorilerini kabul etmelidir. Natüropati, önlemeye odaklanır ve bu bakış açısını dönüştürmeye yardım eder. Önleyici, fonksiyonel ve natüropatik tıp; sıhhatsizlik, yaşam gücünün yokluğu, depresyon ve enerjide yetersizliğin büyük ölçüde önlenebilir hastalıklarla ilintili olduğunu ve her seferinde hastalıkların “önlenemez” kategorisinden “önlenebilir” kategorisine geçtiğini ve böylece tıbbi felsefenin onurlandırıldığını kabul eder.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 5
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Enerji/Madde Çoğu bilimadamı, enerji bazlı insan fonksiyonu görüşüne katılıyor. Sağlıklı işlevin; iyon kanalları, elektrolit denge, zar potansiyeli, redoks, elektrokimyasal gradyanlar ve yüksek enerjili fosfat bağlarına dayandığına inanıyorlar. Bu paradigma, henüz tıbba tamamen uygulanmamıştır. Elektrokardiyografik ve manyetik rezonans ve tekli foton emisyonu görüntülemesi teşhis repertuarının standart parçaları haline gelse de elektroakupunktur biyolojik geri bildirim araçları – pek çok ülkede araştırma kayıtları ve kullanımına rağmen – Amerika’daki kliniklerde klinik kullanım için kanıtsız olarak kalmıştır. Natüropatik tıp, bu alanda da liderliği sağlamıştır. Enerji bazlı tıp, natüropatide açık fikirli düşünceyi sağlamış ve enerjik prensiplere dayanan tüm gelenekler, anlama ve araştırma için önemli alanlar olarak düşünülmüştür. Benzer şekilde homeopatinin kabulü, natüropati uzmanları ve kurumlarınca benimsenen destekleyici pozisyonla büyütülmüştür. Pratisyenler, tıbbi felsefelerinde enerji-madde ilişkisini yeni keşfetmeye başlıyorlar. Beslenmede, vücudu kalori enerjisi açığa çıkarmak adına maddeyi (besini) yakan büyük bir fırın olarak kabul eden 19. Yy buhar makinesi modeline ışık tutmaya başlıyorlar.
2 6
2011
Fonksiyonel Tıp Perspektifinden Vücut Sistemleri Tarihi ve Felsefi Perspektif Amerika ve diğer Batı ülkelerindeki tıp ve bilim öğrencileri, anatomi ve fizyolojiyi sistemler yaklaşımından öğrenmektedirler. Bu model, pek çok hastalığın nedenleriyle ilgili rasyonel bir araştırma yöntemi geliştirmeyi sağlamıştır. Sistem modelinin temeli, şu çıkarım olmuştur: organlar ve sistemler hakkında ne kadar çok şey bilinirse tıp da o kadar iyi olacaktır. Şimdiye kadar bu çıkarım, tıp tarihinde önemli bir ilerlemeyle büyük ölçüde geçerli olmuştur. Bu ilerleme, 18. Yy’da Linnaeus’un canlıların taksonomik bir sistem sınıflandırmasını geliştirmesine neden olmuştur. 1970’lerden itibaren biyologlar, bir epistemoloji olarak tanımlama ve sınıflandırmanın sınırlarının farkına vardılar. Biyolojideki bu ilerlemeler ışığında tıp, insan ekolojisinin daha geniş olan alanı içerisinde uzmanlaşmış bir disiplin olarak düşünülebilir. Fonksiyonel tıp, hastalığı kavga edilecek bir düşman olarak değil kontrol ve dirençliliği kuran mekanizmaların bozulmasının bir belirtisi olarak görür. Geleneksel anatomi/fizyoloji modeli, halen teşhis ve tedavide büyük öneme sahiptir. Fonksiyonel tıp yaklaşımı; bir hastalığın antesedanlarının değerlendirmesi, hastalığı tetikleyen sebepler, değişmiş fizyolojik fonksiyonların mediyatörleri ve hastanın sağlık durumunun tümleşik görüşünü geliştirmek için belirtiler ve semptomlarla ilişkisini kapsar. Hastalığı tanımlamaktan ziyade daha çok semptomların ortaya çıkmasına neden olan fonksiyonları anlamaya odaklanır. Birincil ve ikincil teşhis ortaya koyup semptomları azaltıcı ilaç yazmaktan ziyade bir fonksiyonel tıp pratisyeni, enflamasyonun kaynağını daha detaylı irdeler.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
2 7
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Sistemlerin Bileşmesi ve Fonksiyonel Tıp Günümüzde ortaya çıkan bilim, organlar arasındaki ayrılıkları ortadan kaldırır ve fonksiyonun farklı bölümlere ayrılması, kavram olarak daha az kullanışlıdır. Ayrı ve birbirinden bağımsız parçaların toplamı olarak vücut görüşü, bir hologram olarak vücudun görüntülenmesiyle yer değiştirmektedir. Son 10 yılda moleküler biyolojide bir devrim olmuştur. Pratisyenler, bireyin sağlığına ve hastalığına neden olan işlemlerin sadece genler olmadığını öğrendiler. Fonksiyonel tıp pratisyenleri, hastayı kendi “evren”leri veya karşılıklı bağlantıları, potansiyel çeşitlilikleri veya bollukları dizisinin fark edildiği referans noktası olarak kullanır. Fonksiyonel tıp, stabilitenin korunması ve organ alanları üzerindeki çoklu potansiyel üzerine odaklanır. Bu bakış açısından bakıldığında, hastanın sahip olduğu tüm spesifik organ semptomları, ağımsı ve geniş bir seviyede homeodinamik değişimleri yansıtır ve düşük stabilite ile düşük metabolik serbestlik ve etkinlik dereceleriyle karakterize edilen yeni istikrarsız fizyolojik durumlara neden olur.
2 8
NATUROPATHY
2011
Bilgi Olarak Hastalık Geleneksel düşünceye göre, “hastalık”, vücudun bir sistemini rahatsız eden bir dış güç olarak meydana gelir. Klnisyen de hastalığın nedenini tam olarak anlamaya çalışır. Bu metot teşhiste yararlı olmasına rağmen hem hasta hem de klinisyen üzerinde bazı kısıtlamalara neden olur. Diğer taraftan insan vücudu enerji ile çalışan çevresiyle sürekli etkileşim halinde olan bir sistem olarak düşünüldüğünde hastalık, bilinçli farkındalığın bir seviyesinden diğer seviyesine bir iletişim şekli olarak düşünülebilir. Bilinçli farkındalık, kişinin hastalığa neden olan nedenleri anlamaya başlamasını sağlar. Bir amacı olduğu için hastalık, fonksiyonel bir rahatsızlık olarak düşünülebilir. Değişim için bir araç olarak işlev görür. Tedavi gerektiren ancak hastalık tarafından iletişime geçilen “mesaj”a dikkat etme, sonunda iyileşmenin gerçekleşmesini sağlar. Teşhis ortaya koyarken fonksiyonel tıp pratisyeni, hastanın verdiği mesajın farkında olmalı ve hastanın hastalığına üstesinden gelinmesi gereken bir düşman olarak değil de anlaşılması gereken bir bilgi olarak yaklaşmalıdır. Tedavi Kararları Deneyimli bir fonksiyonel tıp pratisyeni, hastalığın tipik olarak çeşitli etkilerden kaynaklandığını bilir ve tedavide de bunları göz önünde bulundurur. Fonksiyonel tıp pratisyeni hastalığa neden olabilecek nedenler arasında beslenme, genetik, çevre, hayat tarzı, psikososyal ve ruh hali ile ilgili etkileri araştırır ve hastalığın altında yatan fonksiyonel değişiklikleri araştırır. Amaç, hastalığa neden olan
1. Bölüm: Giriş
KISIM II: FONKSİYONEL TIBBIN KLİNİK UYGULAMASI FONKSİYONEL UYGULAMADA TEMEL KAVRAMLAR Biyokimyasal Kişilik
2 9
2011
semptomlara hasta merkezli çözümler üretmektir. Fonksiyonel tıp pratisyeni, hastalığı tedavi etmek amacıyla tek bir yöntem kullanmaz, birçok yöntemi kullanabilir. Geleneksel tıbba göre mikrop, (hastalığa neden olan etken mikrop ile ilgilidir) organizmayı hedef almış ortadan kaldırılması gereken bir düşman olarak görür ve ilaç tedavisi bir silahtır. Fonksiyonel tıp ise mikrobu hastalığa neden olan sebeplerden sadece biri olarak görür. Fonksiyonel tıp pratisyeni, hastanın savunma mekanizmalarını bilir ve buna göre bu savunma mekanizmalarını olumsuz etkileyen etmenleri değerlendirir. Bu yüzden de fonksiyonel tıbbın felsefesine göre tedavi yöntemleri, geleneksel tıp tedavi yöntemlerinden oldukça farklıdır. Toplam Yük Kavramı Toplam yük, bireyin yaşamını etkileyen etkilerin toplamını ifade eder. İlk olarak çevresel tıp pratisyenleri tarafından geliştirilen bu kavram, geniş ölçüde kabul edilmiştir. Toplam yük; kimyasallar, gıdalar, mikroplar, psikolojik stres, ve diğer faktörleri içerir ve bunların her biri, hastalığa neden olan semptomların artmasına neden olmayabilir ancak, toplam yükü oluşturan faktörler, hastanın metabolik yönetim sistemini mahvedebilir. Eylemin Derinliği Fonksiyonel tıp, pratisyenin semptomların artmasına neden olan etmenleri araştırmasını gerektirir. teşhise ulaşmış olmak, pratisyenin neler olduğunu ve hastanın neye ihtiyacı olduğunu anladığını garanti etmez. Sonuç Mekanizması Hastanın biyokimyasal mekanizmalarını anlamak, fonksiyonel tıp pratisyeninin bunları teşhis ve tedavide uygulamasını sağlar. Bazı tedavi yaklaşımları, mekanizma tam olarak anlaşılmış olmasa da pozitif sonuçlar getirir.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
3 0
2011
Homeopatik tıp, mekanizmaya bağlı olmayan ancak dikkatli analiz ve model tanınmasını temel almış bir disiplindir. Önleme, Erken Teşhis ve Fonksiyonel Tıp “Önleme”, son yıllarda tıp uygulamasında son yıllarda popüler bir kavram haline gelmiştir. Ancak önleme ve “erken teşhis” arasında bir ayrım yapılmalıdır. Hem önleme hem de erken teşhis, fonksiyonel tıp uygulamasında mevcuttur ancak, hastanın kişiliği en önemli olarak kalmıştır. Hastaya Yaklaşım Fonksiyonel tıp, her zaman hasta merkezlidir, ancak tek hasta merkezli yaklaşım fonksiyonel tıp değildir. Natüropatik tıp da hastayı uygulamanın merkezi yapar ve geleneksel Çin tıbbı, Ayuverdik tıp, homeopati, kiropratik ve fizik tedavi gibi birçok yüksek oranda hasta merkezli gelenekleri de repertuarına eklemiştir. Hasta üzerindeki odak önemlidir, ancak, eğilim, veri yönetimi yöntemleri karmaşık hale geldiği zaman bireysel hasta açısından değil de olasılık açısından düşünmek yönündedir. Olasılık, hastalık ve sağlığın geniş içeriğini anlamak için önemlidir ancak klinik uygulama istatistiklere dayanan pek çok istisnalarla dolu olduğu için zordur. Fonksiyonel Perspektiften Laboratuar ve Enstrümental Teşhis Bir hastanın sağlığını değerlendirken fonksiyonel tıp pratisyeni, hastada hastalık meydana gelmeden önce hastanın nasıl işlev gösterdiğini anlamasını sağlayacak olan araçları kullanır. Bu araçlar, pratisyenin hastalığın oluşmasında ve önleyici tedbirleri öngörmesindeki fonksiyonu anlamasına yardım eder. Fonksiyonel tıp pratisyenleri için vücudu hastalık tehdidi altında gören araçlar, vücut fonksiyonun daha doğru bir değerlendirmesini verir. Bu anlayış, vücudun
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
3 1
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
detoksifikasyon mekanizmalarını anlamadaki gelişmelerden gelmektedir. Model Tanınması Fonksiyonel değerlendirmenin evrimindeki bir sonraki adım, insan fizyolojisini birçok sistemle etkileşim içinde olan dinamik bir süreç olarak ele almaktır. Sadece bir yolun veya bir dizi yolların fonksiyonel değerlendirmesi, yararlı bilgiler sunar ancak, hala sınırlı bir görüş sağlamaktadır. Fonksiyonel test, hi şüphesiz birçok analizcinin dğerlendirmesini ve karmaşık model tanıma metotlarını geliştirmelidir. Model tanıma yeni değildir. Yüzyıllardır Çin tıbbı, “uyumsuzluğun modelleri” ile ilgilenmektedir. Bu disiplinde eğitim görmüş klinisyen, modeli tanımayı ve bunu bir teşhis kategırisine koymayı öğrenir. Homeopatide model tanıma, “materia medica”ya neden olan kavramdır. Psikoterapide ise hastanın yaşam olayları ve hikayelerinin bir değerlendirmesi, uyumsuzluğu ortaya çıkaran modelleri anlamak için bir çabayla yürütülür. Tüm bu örneklerde mekanizmalar önemsizdir; model, tedavi kararlarına neden olur.
3 2
2011
ÖZET Model tanıma, eylem derinliği, toplam yük, enerjetik, bilgi ve hasta merkezli kararların hepsi, değerlendirme ve tedavi etmek için evrim geçiren fonksiyonel yaklaşımın önceki gelişim aşamalarıdır. 3 – İYİLEŞTİRME HİYERARŞİSİ: TERAPÖTİK SIRA Natüropatik Tıbbın Birleştirici Teorisi NATÜROPATİK TIBBIN KISA GEÇMİŞİ Benedict Lust, 1902’de natüropatiyi “keşfetti”. Natüropatik tıbbın temelleri tarih öncesi çağlara dayanır; ancak modern natüropatik tıp, Lust’la başlamış ve onun büyük katkılarıyla ilerlemiştir. 1940’larda bir grup 4 yıllık natüropati üniversiteleri geliştirildi ve bunların üçte ikisi lisans sahibi oldu. Ancak 1957’de sadece bir tanesi kaldı. 1965’te ABD’de 8 devlette natüropati doktorlarına lisans verildi ve 1979’da bu sayı 6 idi. Natüropatik tıbbın hızlı bir düşüşe geçmesinin bir çok nedeni vardı. 1930’larda natüropatik tıp mesleği içerisinde gerginlik artmaktaydı. 1940’ların sonunda Lust’ın ölümüyle dış güçler ile içteki liderlik kavgaları kuvvetlendi. 1956’da mesleği canlı tutmak için birkaç natüropati doktoru, Portland’da Natüropatik Tıp Üniversitesi’ni kurdular. Ancak bu okul neredeyse görünmez bir haldeydi ve yılda ancak 10 kadar öğrenci kaydı yapılıyordu. Bu yüzden natiropati mesleği, muhalifleri tarafından ölü olarak düşünülüyordu. 1940’lardan bu yana standart tıbbın hakim olduğu Amerikan kültürü, 1960’larda değişmeye başladı. Bilim ve antibiyotikler, daha az mükemmel görülmeye başladı. Kronik hastalıklar artıyordu ve standart tıbbın bu hastalıklar için bir “penisilin” i yoktu. 1970’lerin sonlarında standart tıbba bir tepki olarak geleneksel tıp içerisinde biyopsikososyal bakım
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
3 3
NATUROPATHY
2011
1. “Doğa’ya Dönüş”: beslenme, giysi, alıştırma, dinlenme vb nin temellerini kasteder. 2. Temel düzey ilaçlar/çareler: su, hava, ışık, elektrik, vb. 3. Kimyasal ilaçlar: botanik ilaçlar, homeopati, vb. 4. Zihinsel/ruhsal ilaçlar: dua, pozitif düşünme, iyi işler yapma, vb.
1. Bölüm: Giriş
modelini öneren aile hekimliği ortaya çıktı. Engels’in “Yeni Bir Tıbbi Model İhtiyacı”nı yayımlaması, bu trende dikkati çekti. Kültürün unsurları, plastik ve ucuz sentetiklere karşı çıkıyor ve daha doğal çözümler arıyordu. Radyasyon, sentetik ilaçlar, vb. nin tehlikelerinin kanıtlanması, yeni bir tıp etiğini ortaya çıkardı. Organik çiftçilik, doğal lifler ve diğer olasılıklar, dikkati çekmeye başladı. Böylece natüropatik tıp, yeniden dirilmeye başladı. ORİJİNAL FELSEFE VE TEORİ Lust, natüropatik tıbbı “doğal tedavi” olarak tanımlamıştı. Natüropati, hem bir yaşam biçimi, hem de hastalıkların doğal yollarla tedavi edilme kavramıydı. “Doğal araçlar”, natüropatik tıbba Lust tarafından uyarlandı. 1965’te ABD Mesleki Ünvanlar Sözlüğü’nün tanımına göre natüropati şöyleydi: “Teşhis ve tedavi, fizyolojik fonksiyonun ve insan vücudundaki anormal durumların tedavisine dayanan bir sistemi kullanır. Fizyolojik, psikolojik ve mekanik yöntemlerden yararlanır. Ana cerrahlık, röntgen ve radyumun terapötik kullanımı, ilaç kullanımını (doğal ilaçlar hariç) içermez.” Henry Lindlahr’ın “Doğal Tedavi” (1913) adlı eseri, natüropatik teşhis ve tedaviye sistematik yaklaşımına yol açtı. Lindlahr son olarak natüropatik teorisini “Natüropati İlmihali” adlı eserinde 5 terapötik ilerlemede sundu:
3 4
NATUROPATHY
2011
MODERN NATÜROPATİK KLİNİK TEORİ: GELİŞİM SÜRECİ Mesleğin 1950 ve 60’larda düşüşünden sonra bir yeniden doğuş yaşandı. Mesleğin kökleri, ihmalkarlıktan dolayı göz ardı edildi. 1980’lerde de Lust tarafından mesleği yeniden canlandırmak adına şunlar yapıldı: okullar için akreditasyon, lisans ve eğitimde ulusal standartlar, klinik araştırma, yasal amaçlar ve mesleğin iç gelişimi için mesleğin tutarlı bir tanımı. Tüm bunlar, mesleği yeniden canlandırmak, mesleğin geçerliliğini ve eşsizliğini sağlamak ve ayrı bir kol olarak tıp içerisinde kendini ispat etmesini sağlamayı amaçlıyordu.
1997 – Natüropatik Tıp Dergisi’nde “İyileştirme Süreci, Birleştirici Bir Natüropati Teorisi” makalesi yayınlandı. Dr. Zeff – “İyileştirme Süreci: Terapinin Hiyerarşisi”, Dr. Mitchell – “Bitişiklik Fiziği, Natüropatik Tıbbın Amacı ve Gaia”, Dr. Sensenig – “Geleceğe Dönüş: Yeni Bir Paradigma Olarak Vitalizmin Yeniden Tanıtılması”, Dr. Snider – “Birleştirme Projesi”ni duyurdu. Natüropatik Tıp Üniversiteleri Derneği Konsorsiyumu (şimdiki adı: Amerikan Natüropatik Üniversiteleri Derneği), resmen Birleştirme Projesi’ni benimsedi ve natüropatiyle felsefeyi birleştirmek üzere bir girişim başlattı.
1. Bölüm: Giriş
1987’de James Sensenig ve Cathy Rogers’ın önderliğindeki Amerikan Natüropati Doktorları Derneği (AANP), natüropatik tıbbın tanımlanması için bir komite atayarak bu göreve başladı:
3 5
NATUROPATHY
2011
BİR NATÜROPATİK TIP TEORİSİ Standart tıp veya diğer adıyla biyomedikal, basit ve güzel bir paradigmaya sahiptir. Basitçe belirtmek gerekirse, “hastalığın teşhisi ve tedavisi” anlamına gelir. Uygulamada bu ifade, birkaç çıkarımı kapsar: Hastalık, ayrı/açık hastalıklar bakımından anlaşılabilir. “Tedavi”, hastalığın varlığının ortadan kaldırılmasıdır. Bu, hastalıkların varlığını veya semptom belirtilerini ortadan kaldırmak, hafifletmek veya bastırmak için farmasötikler, ameliyatlar veya benzeri tedavilerin kanıt bazlı uygulaması yoluyla başarılabilir. Natüropatik Beslenmenin İşe Yarayan Tanımı Natüropatik tıp, birincil sağlık bakımının ayrı bir sistemidir. Uygulamasının altında yatan ve uygulamasını belirleyen prensiplerden ayrılır. Bu prensipler şöyledir: Doğanın iyileştirici gücü, Nedenlerin tanımlanması ve tedavisi, Öncelikle hiç zarar vermemeye söz verme, Öğretmen – doktor, İnsan bedenin tümünün tedavisi, Önlemeyi vurgulama.
Bu prensipler, kişisel sağlık bakımı ve korunmasında kişiyi daha büyük sorumlulukla güçlendiren ve vurgulayan bir uygulamaya neden olmuştur. Tanım Natüropatik beslenme:
1. Bölüm: Giriş
-
3 6
NATUROPATHY • •
2011
Natüropatik tıp bağlamında beslenme uygulaması. Beslenme uygulamasına ayrı bir yaklaşımla bilimsel beslenme ile natüropatik tıbbın ilkelerini birleştirir.
Natüropatik beslenmenin temel öğeleri: Beslenme ile ilgili bilgilere geleneksel ve deneysel natüropatik yaklaşım için riayet, İlaç olarak besinin değeri, Besinlerinin tümünün parçalarının miktarından daha büyük olduğu anlayışı ve besinlerin canlandırıcı etkiye sahip olduğunun kabulü, Bireyler, beslenme çevreleri ile benzersiz bir etkileşim içindedirler. Uygulama Tanım bağlamında ve tedavi sırasına göre, natüropatik beslenme, aşağıdakilerin uygun kullanımını içerir:
Davranışsal ve hayat tarzı ile ilgili danışmanlık, Beslenme programı terapisi, Besin seçimi, hazırlanması ve ilaç pişirme, Besinlerin özel işlevlerle terapötik uygulanması, Detoksifikasyonla ilgili geleneksel yaklaşımlar, Terapötik perhiz stratejileri, Besin takviyesi.
Natüropatik tıp, “hastalığı tanımla ve tedavi” et yaklaşımından farklıdır. Natüropatik tıp, sağlığı iyileştirerek hastalığı tedavi eder. Natüropati doktorunun belirgin görevi, sağlığı rahatsız eden şeyleri düzeltmek amacıyla bu sebepleri belirler/saptar.
1. Bölüm: Giriş
SÜREÇ OLARAK HASTALIK
3 7
NATUROPATHY
2011
Hastalık, zeki bedenin rahatsız edici durumlara tepki gösterme sürecidir. Basit bir şekilde, bir kişi şu süreçleri gösterir: Sağlıklı durum rahatsız edici faktörler fonksiyon rahatsızlığı tepki tepkime ürünlerinin atılması sonuç Kronik hastalıklar, şu üç faktörden herhangi biri veya hepsi meydana geldiğinde ortaya çıkar: 1. Rahatsız edici faktörlerin devam etmesi, 2. Tepkisel potansiyelin çoğunlukla ilaçlarla engellenmesi veya bastırılması, 3. Sistemin canlılığının, belirgin ve yeterli bir tepki göstermeye yetersiz olması. Hastalıkların sonunda bir işlev yeterince rahatsız olmuşsa, yapılar ve işlevler zarar görür ve kronik ateş, ülsere ve yaralı doku oluşumuna dönüşür. Bu hastalık, nadiren ilaç kullanımı yoluyla tersine döner; ama ilaçların da semptomların hafifletilmesinde işe yarayabildiği unutulmamalıdır. SAĞLIĞIN ETKENLERİ
1. -
Doğuştan Gelen Etkenler Genetik karakter (genotip), Rahim içi/konjenital, Hamilelikte maruz kalınan durumlar: İlaçlar, Toksinler, Virüsler,
1. Bölüm: Giriş
Hastalığı rahatsız eden şeyi anlamak için hastalığı neyin belirlediğini anlamak gerekir. Bu yüzden natüropati doktorları, sağlığın etkenlerini araştırmaktadırlar. Bir sağlık etkeni, olmadığı zaman veya olup da zarar gördüğü zaman bir rahatsızlığa dönüşmektedir.
3 8
NATUROPATHY 2.
2011
Psikolojik-duygusal. Hamilelikte beslenme, Hamilelikte yaşam tarzı, Bünye/yapı: hassasiyeti belirler. Hijyenik Faktörler/Yaşam Tarzı Faktörleri: Nasıl Yaşıyoruz
Çevre, Yaşam Tarzı, Psikolojik-Duygusal ve Ruhsal Sağlık Manevi yaşam, Öz değerlendirme, Daha büyük evrenlerle ilişkiler. Doğaya Maruz Kalma Temiz hava Temiz su Işık Dinlenme ve Egzersiz Dinlenme Egzersiz Beslenme ve Sindirim Katkısız besin Kan zehirlenmesi
Kültür Sevme ve sevilme Anlamlı iş Toplum
Stres (Fiziksel, Duygusal) Travma (fiziksel/duygusal) Hastalıklar: patobiyografi
1. Bölüm: Giriş
Sosyoekonomik Faktörler
3 9
NATUROPATHY
2011
Tıbbi müdahaleler (ya da müdahale edilmemesi) Ameliyatlar Baskı Fiziksel ve duygusal maruziyetler, stres ve travma Zehirli ve zararlı maddeler Bağımlılıklar
1. Sağlık için koşulları oluşturur. Rahatsız edici faktörleri tanımlama ve ortadan kaldırma Daha sağlıklı bir rejim uygulama 2. Doğanın iyileştirici gücünü harekete geçirme (vis medicatrix naturae)=kendi kendini iyileştirme süreçleri/işlemleri 3. Zayıflamış ve zarar görmüş sistem veya organları destekleme Bağışıklık sistemini güçlendirme Zehirliliği azaltma İnflamatuvar fonksiyonu normale getirme Metabolik fonksiyonu optimize etme Düzenleyici sistemleri dengeleme Yenilenmeyi sağlama Yaşam gücünüzle uyum içinde olma 4. Yapısal bütünlüğe hitap etme 5. Patolojiye hitap etme: özel doğal maddeler kullanma, yaklaşımlar ve müdahaleler 6. Patolojiye hitap etme: özel farmakolojik veya sentetik maddeler kullanma 7. Patolojiye baskı veya cerrahi olarak ortadan kaldırma/atma >> EKSİK SAYFA VAR !!!
1. Bölüm: Giriş
TERAPÖTİK SIRA
4 0
NATUROPATHY
2011
Hijyenik Düşünce Ekolü Amerikan natüropatisinin öncülerinden biri de “hijyenik” ekoldür. Temelini Sylvester Graham ile William Alcott’ın popüler öğretilerinden almıştır. Homeopati 1840’larda homeopati mesleği Amerika’dan Almanya’ya aktarıldı. İlk Alman doktorlardan Samuel Hahnemann’la birlikte homeopatinin 3 doktrini vardı: • • •
“benzerliklerin yasası” Bir ilacın etkisinin minik dozlarda verilerek arttırılabileceği Nerdeyse tüm hastalıkların, bastırılmış arzuların sonucu olduğu
İlk homeopati tıp okulu, Cleveland’de 1850’de kuruldu. En son homeopati tıp okulu da 1930’lara kadar Philadelphia’da varlığını korudu. Mezheplerin Yükselişi ve Düşüşü -
Geleneksel ekol Homeopatik ekol Eklektik ekol
Amerikan Etkisi
Natüropatinin gelişiminde bir felsefi akım olarak önemli bir etkiye sahip olan ilk doktordur. Fiziksel eğitimci ve hidropattır. Su tedavisi kurumunu 1844’te New York’ta açmıştır. “Hijyen Evi” fikrini geliştirip uyguladı. İlk doğal iyileştirme sanatı okulunu da kurdu. (hidropatik ve fizyolojik okul)
1. Bölüm: Giriş
Russell Trall
4 1
NATUROPATHY
2011
1862’de Uluslar arası Alkol Karşıtı Konferans’a katılarak alkolün bir içki ve ilaç olarak da kullanılabileceğinden bahsetti. Fizyoloji, hidropati, hijyen, vejetaryenlik ve alkol karşıtlığı ile ilgili pek çok kitap yayınladı. “Bilimsel Tıbbın” Başlangıcı Hijyenik akım etkisini sürdürürken geleneksel tıp da homeopatlar ve eklektiklerle birleşerek önemli ilerlemeler kaydettiler. Aynı zamanda “bilimsel tıp” kavramı da Amerika’ya geldi. 1. Kuruluşu Carnegie ve Rockefeller kuruluşlarından gelen bağışlarla tıp okullarının gelişimine imkan verildi. 2. Değişimde Tıbbi Eğitim Bilimsel tıbbın bağlantılı olduğu araştırmaya dayanarak eğitim laboratuarı ve tıbbi uygulama için bilimsel eğitimle birlikte Harvard Üniversitesi, 1871’de 4 yıllık bir tıp eğitimi programı oluşturdu. Diğer okullar da bunu takip etti. 3. Flexner Raporu
Flexner, tüm Amerikan okullarını gezerek not sistemlerini inceledi ve bununla ilgili bir rapor düzenledi. 4. Farmasötik Endüstrisi AMA (Amerikan Tıp Kurumu), bu süreçte organize farmasötik endüstrisi ile işbirliğine başladı.
1. Bölüm: Giriş
Tıbbi Eğitim Konseyi, çalışmasını doğrulamak üzere bağımsız bir rapor oluşturulması için Carnegie Kurumu’na başvurdu. Genç Abraham Flexner, bu iş için görevlendirildi.
4 2
2011
NATUROPATHY Yeni “Mezhepler”
Andrew Taylor Swift – osteopati, Daniel David Palmer – manyetik iyileştirme ve kiropraktik, NATÜROPATİK TIBBIN KURULUŞU 1. Benedict Lust 2. Alman Etkisi Natüropatinin felsefi temelleri, Natüropatiye katkıda bulunanlar: • • • • • •
• •
Alman
kökenlidir.
Vincent Preissnitz: Hidropatinin kurucusudur. Johann Schrott: Doğal iyileştirme yöntemlerini kullandı. Father Sebastian Kneipp: Arşidük Joseph ve Francis Ferdinand’ın doktoro ve tıp danışmanıydı. Arnold Rickli: Işık ve hava tedavisinin kurucusudur. Louis Kuhne: İlk Natüropati uzmanıdır. Doğal iyileştirme yöntemleri kullanmıştır. Henry Lahman: Işık ve hava tedavisine elektrik kullanımını da ekledi. Güneş tedavisi yöntemini de kullanmıştır. E. E. Bilz: Natüropati akademisyeni. Adolph Just: “Doğaya Dönüş”ün ünlü yazarı.
Geleneksel Tıbbın Metamorfozu 1875’te aşağıdakiler, Amerikan tıbbıyla ilgili olarak genelde doğruydu: Doktorlar hastaları tedavi etmek için hastaların evlerine gidiyorlardı. Biraz daha modern lisanslama düzenlemesi mevcuttu.
1. Bölüm: Giriş
20. YY’IN BAŞLARINDA TIP
4 3
NATUROPATHY
2011
Fakirlere tedavi konusunda özen gösterilmiyordu. AMA, geleneksel tıp ekolünün profesyonel temsilcisi olmasına rağmen pek politik müdahalede bulunmamıştır. Tıp okullarına girmek için lise eğitimi zorunlu değildi. Bazı doktorlar uzmanlaşmasına rağmen uzmanlaşma genel geçer bir kural değildi. Birçok çeşitli doktorlar vardı ancak halk bunlara pek rağbet etmiyordu. Geleneksel tıp ekolü doktorların yaklaşık % 80’ini oluşturmasına rağmen homepatlar ve eklektikler de “düzensiz tıp” olarak halk arasında saygınlık kazanıyorlardı.
Uygulamalar, ofis ve klinik bazlı hale geldi. Modern lisanslama prensipleri tamamen geliştirildi. Hastanelerde kurumsal bakım giderek kabul edilir hale geldi. AMA, politik gücünün zirvesine çıktı. Araştırma ve eğitim temelli tıp okulları gelişimini tamamladı. Tıpta uzmanlaşma oldukça gelişti ve yaygınlaşmaya başladı. Geleneksel doktor, tıp uzmanı olarak görülmeye başladı. Homeopati ve eklektik okullar kapandı. Natüropatlar, bunların öğretilerini benimsediler. Amerikan Tıp Kurumu Tıbbının Baskın Hale Gelmesi “Mucize tıbbı”nın tanıtılması = II. Dünya Savaşı’nın bir sonucudur. Osteopati ilk zamanlarında iki gruba ayrıldı: 1. A.T. Still tarafından desteklenen sıkı ilaçsız sistemler,
1. Bölüm: Giriş
1920’de tıbbın bir meslek olarak tam metamorfozu yaşandı:
4 4
NATUROPATHY
2011
2. Osteopatiye terapötik değeri için geçen pek çok tıp doktorunun inançları. MODERN CANLANMA
1. Bölüm: Giriş
Geleneksel tıbbın sınırlandırmaları olması nedeniyle alternatif tıp saygınlık kazanmaya başladı. Natüropatik tıp, bir canlanma çağına girdi.
4 5
NATUROPATHY
2011
NATÜROPATİK TIBBIN FELSEFESİ TIBBİ FELSEFE 19. yy’ın sonunda natüropatik tıbbın ilk kez ayrı bir meslek dalı olarak görülmesiyle değişen durum, biyolojik süreç ve bilim dili anlayışının değişmesidir. Natüropatik Yöntemler Natüropati doktorları, birtakım teşhis ve tedavi yöntemleri kullanmak üzere eğitilirler. Bu yöntemler, aşağıdakileri içerir: Teşhis: Geleneksel klinik laboratuarın tümü, fiziksel teşhis, görüntüleme teknikleri (radyografi gibi), holistik değerlendirme teknikleri Tavsiye: Yaşam tarzı, beslenme ve psikoloji Doğal ilaçlar: Besin takviyeleri, botanik tıp ve homeopati Fiziksel tıp: Hidroterapi, natüropatik manipülatif terapi, fizyoterapi yöntemleri, egzersiz tedavisi, akupunktur Aile hekimliği: Doğal çocuk doğumu, minör ameliyat, doğal hormonlar, biyolojik ve doğal antibiyotikler
Doğanın İyileştirici Etkisi: Vis Medicatrix Naturae Öncelikle Hiç Zarar Vermemek: Primum Non Nocere Sebebi Bulmak: Tolle Causam Öğretmen – Doktor: Docere İnsanın Tümünü Tedavi Etmek
1. Bölüm: Giriş
Natüropatik Tıbbın Prensipleri
4 6
NATUROPATHY
2011
Önleyici Tıp Dirimselcilik ve Mekanizma Eski Yunanlı Hipokrat’ın yazılarına dayanır. Dirimselcilikle Mekanizma ekolleri birbirinden felsefi perspektifte ayrılır. a. Mekanizma “Materyalizm” olarak da kullanılır. Hayat olgusu, kimyasal ve fiziksel tepkimelerin kompleks dizisinin bir ürünü olarak ayrıca açıklanabilir. Mekanizma’nın birçok ayrı özelliği vardır: - En belirgin özelliği de “indirgemeci” olmasıdır. “İndirgemecilik”, çoğunlukla mekanizmayla eş anlamlı olarak kullanılır. - “Doğrusal kazayı” vurgular. Mekanizma, biyomedikal ve geleneksel tıbbın felsefi kuruluşudur. Hastalık = Normal kimyasal tepkimelerin ve fiziksel aktivitelerin bozulmasının sonucudur. Böyle bozulmalar, patojen maddenin bu tepkime ve aktivitelere doğrudan müdahalesi sonucu oluşur.
Dirimselciliğe göre, patojen madde, hastalığa eşlik eden semptomlara doğrudan neden olmaz; organizmanın kendini korumak ve iyileştirmek için patojen maddeye olan içsel tepkisinin sonucudur. Bu semptomlar, iki durumdan kaynaklanır: - “İyileşme tepkisi”= Organizmanın kendini savunmak ve iyileştirmek için verdiği çok güçlü ve organize bir tepkidir. - Bu iyileşme tepkileri, “iyi huylu semptomlara” neden olur.
1. Bölüm: Giriş
Hastalığın Anlamı
4 7
NATUROPATHY
2011
Çare (Tedavi), Supresyon (Baskı, Bastırma) ve Hafifletme Aşağıdaki yöntemlerle semptomlar iyileştirilir: Tedavi: Semptomlar ortadan kalkar ve hastanın sağlığı iyileşir. Bu durumda tedaviye devam edilebilir ve hasta iyileşmeye devam eder. Supresyon: Semptomlar gider ancak hastanın sağlığı daha sağlıksız hale gelir. Tedaviye devam edilmeyebilir ancak hasta ya genel olarak daha da kötüleşir ya da yeni semptomlar gelişir/oluşur. Hafifletme: Ancak sadece tedaviye devam edildiği sürece semptomlar iyileştirilir. Hafifletme asla bir tedaviye neden olmayacaktır. İyileşme tepkilerinin 4 çeşidi: Tepki: Akutsa ve belirtisizse, organizma kendini kolayca savunur. “İyileşme krizi”: Patojen maddenin ve organizmanın güçleri göreli olarak benzerdir; vücudun kendini savunduğu semptomlar görünürdedir. Tepki güçlü, ancak başarısızdır. Bu durumda patojen madde organizmadan güçlüdür ve müdahale olmazsa ölümle sonuçlanabilir. Tepki kronik ve ılımlı belirtilere sahipse, iyileşme tepkisi zayıftır; ancak hayatı sürdürmek için yeterlidir. Sürekli dejenerasyon görülür.
Mekanizm, Endüstri Çağ’ında baskın hale gelmiştir; çünkü mekanizm, çağın dünya görüşüne uymaktaydı. Bu görüş de, “İnsanoğlu doğayı fetheder” idi ve insanlık yaşadığı dünyadan ayrı ve üstün tutuluyordu. Doğa sadece teknoloji için bir kaynaktı ve teknoloji doğayı düzene sokabilirdi. Bu bakış açısı
1. Bölüm: Giriş
Değişen Toplum
4 8
NATUROPATHY
2011
halen Batı dünyasında önemli olmasına rağmen son 40 yıl içerisinde önemli değişiklikler olmuştur. Tutumlar, insanın ekolojik birleşmeyle çevre lehinde değişmektedir. Nitekim, pek çok ekolojik kaza, bu eski görüşün bir sonucudur. Mekanistik tıp da bu eski görüşün bir parçası olarak hastalıkları fethedilip düzene sokulacak şeyler olarak görmektedir. Diğer yandan dirimsel tıp ise zaten mevcut olan düzeni inceleyip o düzenli sürece uygun olarak tedavi uygulamaktadır. Sonuç olarak dirimselcilik, toplumun eski görüşünü değiştirmesiyle popüler hale gelmektedir. Bilimsel Tıp Mekanizm ve dirimselcilik birbirinin zıttı bakış açılarını temsil etmelerine rağmen, bu tıpların sistemleri, bilimsel yöntemle test edilip incelenebilir. Dirimselciliğin felsefesi hiç şüphesiz kanıtlanmıştır; ancak dirimselci müdahalelerin geçerliği, bilimsel olarak gösterilebilir. Eğer bir terapinin etkinliği kanıtlanırsa, etkinlik, dayandığı felsefesinin doğruluğunu gösterir.
Bilimsel yöntemin kriterleri, sadece araştırmacılar bu yöntemin indirgemeci olduğunu veya basit bir doğrusal kaza modeline dayandığını kabul ettiklerinde dirimselci tıp tarafından karşılanabilir. Deneysel model sosyal bir bağlamda canlı bir sistemin karmaşıklığını kabul ettiği zaman dirimselci tıbbın doğrulanabilir ve yeniden üretilebilir ve böylece de
1. Bölüm: Giriş
Baskın bir sağlık bakımı sistemi ve mekanizmin temsilcisi olan geleneksel tıp, kendisinin “bilimsel tıp” olduğunu iddia etmiştir. Ancak geleneksel tıp, dirimselci tıptan daha bilimsel değildir. Bu yöntem; gözlem ve deney yoluyla veri toplamayı ve hipotezlerin formüle edilmesini ve test edilmesini gerektirir.
4 9
NATUROPATHY
2011
bilimsel olduğu kanıtlanmış olur. Ne yazık ki geleneksel tıbbın politik ve ekonomik üstünlüğü nedeniyle bilimsel yöntem sadece kendi kendine uygulanmakta ve böylece de dirimselci tıbbın bilimsel olmadığı iddia edilmektedir. NATÜROPATİK FELSEFE
1. Bölüm: Giriş
Tarihsel olarak natüropati, dirimselci bir tıp sistemidir. Ancak son 100 yıldır natüropati, mekanik olarak işleyen birtakım tedaviler uygulamıştır. Doğal ilaçlar ve terapiler düzenli kullanıldığında düşük invazif oldukları ve supresyon ile yan etkilere neden olma konusunda çok az kanıt görülmüştür.
5 0
NATUROPATHY
2011
Sağlıklı bir yaşam tarzının, aşağıdakileri içermesi gerekir:
Doğal ham besinler tüketmek, Yeterli miktarlarda egzersiz yapmak ve dinlenmek, Orta tempolu bir yaşam tarzı sürmek, Diğer insanlara sosyal olarak bağlantılı olmak, Yaşamın ruhsal yönlerine hazır olmak, Toksinlerden ve kirli çevrelerden uzak durmak, Uygun atımı sürdürmek.
Natüropatik doktorlar, doğal ve işlenmemiş ilaçları kullanırlar. Sentetik ilaçların kullanımı pek tavsiye edilmez. Doğal ilaçların tavsiye edilmesinin sebebi ise, bu ilaçların içindekilerin doğada milyonlarca yıldır bulunan ve vücudun tanıdığı maddeler olduğu için vücudun bunları etkili bir şekilde kullanıp işleyerek bu ilaçları zehirsiz hale getirebilmesidir. Doğal ilaçlar 4 kategoriye ayrılabilir: 1. Sadece minimum düzeyde işlenen ve doğada bulunan maddeler, 2. Doğal olarak meydana gelen ürünlerden yapılan maddeler, 3. Doğal bir kaynaktan türetilen ve büyük ölçüde işlenmiş tıbbi maddeler, 4. Doğal olarak meydana gelen maddelerle aynı olduğu düşünülen üretilmiş maddeler. Dördüncü kategorideki ilaçlar, diğerlerine göre daha ucuzdur; ancak kullanımının pek arzu edilmemesinin nedenleri şöyledir:
1. Bölüm: Giriş
Doğal İlaçlar ve Terapiler
5 1
2011
NATUROPATHY -
Gerçekte hangi doğal ürüne eş değerde olduğunun tespit edilmesinin zorluğu, - Doğal sinerjik bileşenler içermemesi, - Üretim sürecinden gelen kirli maddeleri içermesi. Üretilmiş “doğal” ilaçlar: hormonlar, sentetik vitaminler ve bitki ile hayvan bileşenlerinin benzerleri. Natüropati doktorları aynı zamanda “doğal terapileri” de kullanır: hava, ışık, ısı, elektrik, ses ve mekanik güç. Bu terapilerden bazıları mekaniktir: natüropatik manipülatif terapi, fizyoterapi, hidropati ve egzersiz terapisi. Aile ve Uzmanlık Uygulaması Önemli olan kişiyi tümüyle tedavi etmektir. Aile uygulaması hizmetleri: doğum kontrol, ilk yardım ve minör cerrahi. Minör cerrahi: Küçük yara ve lezyonların onarımı ve vücuttan yapay dokuların atılması. FELSEFİ SÜREKLİLİK Mekanistik tıp:
Dirimselci tıp: Kronik hastalıklarla ilgili büyük başarılar kaydedilmiştir ve pek çok akut bozukluk için etkindir.
1. Bölüm: Giriş
Travma, kriz bakımı, son aşama hastalık ve pek çok akut bozukluk için etkilidir. Kronik hastalıklar için etkili değildir. Pek çok kronik hastalığı “tedavi edilemez” olarak kabul eder.
5 2
NATUROPATHY
2011
Geleneksel tıbba çok faydalı bir tamamlayıcı olmasına rağmen travma, kriz bakımı ve son aşama hastalıklarda etkili değildir. PLASEBO TEPKİSİ 1. 2. 3.
Plasebo tepkisi, zihnin intansiyon yoluyla gücünün, Kişinin kendindeki bir değişikliğe, Kişinin çevresindekilerde olan bir değişikliğe, Kişinin yaşadığı çevredeki bir değişikliğe etkiye tepkisidir. İntansiyonun makineleri ve uzaktaki biyolojik sistemleri etkileyebildiği gözlemlenmiştir. Uzaktan etkilenmiş sistemler, aşağıdakileri içerir: - Elektrodermal aktivite, - Kan basıncı, - Kas aktivitesi, - Balığın uzamsal yönlendirilmesi, - Küçük memelilerin lokomotor aktivitesi, - İnsanın kırmızı kan hücrelerinin hemolizinin derecesi.
Bilinen plasebo: Tek kör deneyde kullanılan plasebo. Doktor bunun plasebo olduğunu bilir ancak hasta bilmez. Bilinmeyen plasebo: Plasebonun çift kör kullanımı. Ne doktor ne de hasta ilacın plasebo olduğunu bilir. Aktif plasebo: Beklenen plasebo etkisine uygun olmayan içsel bir fizyolojik etkiye sahip madde. İnaktif plasebo: Tıbbi amaçla kullanılan ancak hiçbir içsel fizyolojik etkisi olmayan madde. Plasebo etkisi: Plasebo terapisi sonucunda hastada meydana gelen değişiklikler.
1. Bölüm: Giriş
PLASEBONUN ÇEŞİTLERİ
5 3
NATUROPATHY
2011
Nosebo etkisi: Olumsuz veya tedavi yoluna ters etki ettiği düşünülen plasebo terapisi sonucunda meydana gelen değişiklikler. Plasebo Tepkisinin Semptomları ve Yan Etkileri
Sinirlilik, Anoreksi, Davranış değişiklikleri, Depresyon, Diyare, Baş dönmesi, Epigastrik ağrı, Halüsinasyonlar, Baş ağrısı, Sersemlik, Kalp çarpıntısı, Göz kapağı açılması, Kurdeşen, Halsizlik.
Kalp: - iyileştirilmiş egzersiz toleransı, - düşük serum proteinleri, - iyileştirilmiş T dalgaları ve - düşük kalp atış hızı ve arteriyel basıncı. Sempatik stimülasyon: - Titreme (huzursuzluk), - Terleme, - Taşikardi Topallama: - Artmış yürüme mesafesi, - Bağımlı ilaç atımı.
1. Bölüm: Giriş
Plasebonun neden olduğu fizyolojik değişiklikler:
5 4
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Ameliyat sonrası travma: - Yüzde şişme/su toplamanın azalması Diyabetik kan şekeri kan bozuklukları: - Perhiz kan şekerinin düşmesi Gastrointestinal salgı ve hareketlilik: - Gastrik asit salgılanmasının düşmesi, - Gastrik hareketlilikte değişiklikler, - Onikiparmak bağırsağının iyileşmesi Hipertansiyon: - Kan basıncının düşmesi, - Üriner katekolaminlerin düşmesi Motor bozukluk: - Titreme şiddetinin iyileşmesi.
5 5
NATUROPATHY
2011
ACNE VULGARIS VE ACNE CONGLOBATA TANISAL ÖZET Açık komedonlar – ortası koyu siyah noktası olan açık folikül Kapalı komedonlar – inflamatuvar değişiklikleri olan veya olmayan küçük foliküler papüller Yüzeysel püstüller – foliküler açıklarda bulunan pus grupları Nodüller – derinin altındaki yumuşak pus toplulukları Kist – yüzeye içeriklerini çıkaramayan nodüller Büyük derin püstüller – yara izlerine neden olan bitişik dokuyu mahveden nodüller
Akne, tüm cilt problemleri içinde en yaygın olanıdır. Akne vulgaris: Komedon, papül ve püstülleri olan bir pilosebasöz hastalığı olarak tanımlanır. Akne conglobata: Akne vulgaris’ten daha ciddi boyuttadır. Kist oluşumu ve bunu takiben de yara izleri görülür. Lezyonlar, genel olarak yüzde, daha az miktarda da sırt, gövde ve omuzlarda meydana gelir. Akne vulgaris: Başlangıçta androjenik stimülasyon nedeniyle pilosebasöz salgı bezinde ve cilt yağı salgılanmasında bir artış görülür. Lezyonlar, foliküler kanalın üst kısmında başlar. Bu, kanalın tıkanmasına neden olur. Sonunda komedon oluşur.
1. Bölüm: Giriş
GENEL AÇIKLAMALAR
5 6
NATUROPATHY
2011
Aknemsi lezyonlar, değişik bileşenlere tepki olarak meydana gelir: - Kortikosteroid, - Halojenler, - İzonikotin asidi, - Epilepsi ilacı, - Lityum karbonat. Çeşitli endüstriyel kirliliğe maruz kalmak da akne oluşumuna neden olur: - Makine yağları, - Kömür katranı türevleri, - Klorlu hidrokarbonlar. Kozmetik ürünleri, pomatlar, aşırı yıkama ve sürekli ovma da akne oluşumuna sebebiyet verir. Endokrinolojik Yönler Aknenin androjene bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülür. Androjenler, sebasöz salgılanmasını kontrol eder. Endokrin bozuklukları, önemli etiyolojik faktörlerdir: - İdiyopatik adrenal androjen aşımı, - 21-hidroksilazdaki kısmi bozukluk, - Polikistik ovaryen sendromu. Akne tedavisi başarısı, ancak sıkı bir beslenme, besinsel ve botanik müdahale ile sağlanabilir. 1. Beslenme Beslenme ile akne oluşumu arasında bir ilişki mevcuttur. Batılılaşmış toplumlarda akne vulgaris, % 75 ila % 95 oranıyla ergenler arasında neredeyse evrensel bir problemdir.
1. Bölüm: Giriş
TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR
5 7
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Akneden muzdarip olanlar, iyot almamalı ve süt tüketimini sınırlandırmalıdır. Trans yağ asitli ve yüksek yağlı yiyecekler de tüketilmemelidir. Beslenme programı: % 45 protein, % 35 karbonhidrat ve % 20 yağ içermelidir. 2. Şeker, İnsülin ve Krom Birçok dermatolog, aknenin tedavisinde insülinin etkili olduğunu bildirmiştir. İnsülin, sistemli bir şekilde verilir veya doğrudan lezyona uygulanır. Akne hastalarındaki oral glükoz tolerans testleri, hiçbir farklılığın görülmediğini göstermiştir. Ancak deri biyopsileri, aknenin glükoz toleransının bozulduğunu göstermiştir. Araştırmacılarımız da bu akne bozukluğuna “deri/cilt diyabeti” adını vermiştir.
5 8
NATUROPATHY
2011
BESİNLER Vitamin A Pek çok araştırma, oral A vitamini içeren retinolün cilt yağı üretimini ve sebasöz foliküllerinin hiperkeratozunu azalttığını göstermiştir. Retinol, çok kullanıldığında akneyi tedavi edici özellik göstermektedir. Birkaç aylığına günlük 300.000 IU dozun altında A vitamini alımı, nadiren toksik semptomlara neden olmaktadır. En belirgin toksik semptom; yorgunluk, duygusal kararsızlık, kas ve eklem ağrısını takiben baş ağrısıdır. Çinko Çinko, akne tedavisinde büyük önem taşır. Lokal hormon aktivasyonunda, retinol bağlayıcı protein oluşumunda, yara iyileşmesinde, bağışıklık sistemi aktivitesinde ve doku yenilenmesinde rol alır. Çinko, retinol bağlayıcı protein için çok önemlidir. E vitamininin insanlarda retinol seviyelerini düzenlediği görülmüştür. Erkek akne hastalarında eritrosit glütatiyon peroksidaz seviyelerinde düşme görülmüştür, ki bu da E vitamini ve selenyum tedavisiyle normal hale gelir. Piridoksin
1. Bölüm: Giriş
E Vitamini ve Selenyum
5 9
2011
NATUROPATHY B 6 vitamini eksikliği, testosteron duyarlığında bir artışa neden olur.
alımı
ve
Pantotenik Asit Kolesterol ve steroid hormonların fizyolojik olarak faaldir. Akne tedavisinde de kullanılabilir.
sentezinde
ÇEŞİTLİ FAKTÖRLER 1. TOPİKAL TEDAVİLER Doğal ürünler içeren çeşitli topikal jeller, merhemler ve kremler de akne tedavisinde kullanılabilir: - Çay ağacı yağı, - Azelaik asit 2. TERAPÖTİK YAKLAŞIM Akne, birçok terapötik yöntemin birleştirilip uygulanmasını gerektiren çok faktörlü bir hastalıktır. En popüler akne ilacı, izotretinoimdir (A vitamini türevi, akutan). Beslenme: Saf ve konsantre karbonhidrat tüketmeyin ve yüksek yağ ve protein içeren yiyecekleri sınırlandırın. Trans yağ ve iyodin içeren besinlerden uzak durun. AFEKTİF BOZUKLUKLAR
1. Depresyon: Aşağıdaki 8 kritere dayanır: - Kilo kaybıyla birlikte iştahsızlık veya kilo alımıyla birlikte iştah açıklığı - Uykusuzluk veya hipersomniya, - Fiziksel hiperaktivite veya inaktivite, - Günlük aktivitelere karşı ilgisizlik veya cinsellik dürtüsünde azalma,
1. Bölüm: Giriş
TANISAL ÖZET
6 0
2011
NATUROPATHY
Enerji kaybı ve yorgunluk hissi, Kendini değersiz hissetme, kendi kendini suçlama, uygunsuz suçluluk, - Düşünme ve konsantre olma kabiliyetinde azalma, - Ölüm ve intihar düşüncelerinin ortaya çıkması. 2. Distimi: hastanın en az 2 yıldır depresif olması ve aşağıdaki semptomları göstermesi: - Bireysel genetik yapı, - Sinirsel gelişimin özel yaşı, - Gelişim sırasında beynin fonksiyonel esnekliği, - Çeşitli biyolojik dürtülerden etkilenen motivasyonel durum, - Hafızada depolanan bilginin mevcudiyeti ve ilgili işleme stratejileri, - Anlık belirginliğine bağlı olarak gelen bilgiye uyum sağlayabilen çevre, - Aberant fonksiyonel durumlara neden olabilen beyin hastalığı veya lezyonu, - Metabolik/hormonal sistem hastalıkları veya merkezi sinir sisteminin iç biyokimyasal çevresi. 3. Depresyonun Organik ve Fizyolojik Nedenleri a. Önceden var olan fiziksel hastalıklar: - Diyabet, - Kalp hastalığı, - Akciğer hastalığı, - Romatizmal artrit, - Kronik inflamasyon, - Kronik ağrı, - Kanser, - Karaciğer hastalığı,
1. Bölüm: Giriş
-
6 1
- Çoklu skleroz b. Reçete ilaçları: - Antihipertansifler, - Antiinflamatuvar maddeler, - Doğum kontrol hapları, - Antihistaminleri - Kortikosteroidler, - Yatıştırıcılar c. Adet öncesi sendromu, d. Stres ve düşük adrenal fonksiyonu, e. Ağır metaller, f. Gıda alerjileri, g. Hipotiroid, h. Hipoglisemi, i. Besin yetersizlikleri, j. Uyku bozuklukları 4. Hormonal Faktörler a. Tiroid fonksiyonu b. Stres ve adrenal fonksiyonu c. Hipotalamik hipofiz fonksiyonu 5. Çevresel Toksinler - Ağır metaller, - Çözücüler, - Zirai ilaçlar, - Bitkisel ilaçlar. Çeşitli psikolojik ve sinirsel semptomlar: - Depresyon, - Baş ağrıları, - Zihin karışıklığı, - Zihinsel hastalıklar, - Aşırı derece karıncalanma, - Anormal sinir refleksleri,
2011
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
6 2
2011
NATUROPATHY -
6. a. b. c. d.
7. a. 8. a. b. c.
Sinir sistemi fonksiyonu bozukluğuyla ilgili diğer işaretler. Yaşam Tarzı Faktörleri Sigara içmek, Kafein, Egzersiz, Beslenme, - Beslenme programı yönergeleri, - Folik asit ve B 12 Vitamini, - B6 Vitamini, - Çinko, - Selenyum, - Krom, - Omega 3 yağ asitleri, - Besin alerjileri. Monoamin Metabolizma ve Prekürsör Terapi Triptofan kazası Botanik İlaçlar Hypericum perforatum, Piper mythisticum, Ginkgo biloba
BİPOLAR (MANİK) DEPRESYON VE HİPOMANİ
Bipolar depresyon: Yükselmiş duygudurum periyotlarını takip eden majör depresyon periyotları olarak tanımlanır. Hipomani: Yükselmiş duygudurum orta halliyse ve 4 ile daha az gün sürdüyse hipomani adını alır.
1. Bölüm: Giriş
GENEL AÇIKLAMALAR
6 3
NATUROPATHY
2011
Bireye bipolar depresyon teşhisi konması için aşağıdaki semptomlardan en az üçünü göstermesi gerekir: - Aşırı özsaygı ve muhteşemlik duygusu, - Uykuya olan ihtiyacın azalması, - Aşırı konuşkanlık, telefonda aşırı konuşma, - Zihnin yarışması hissiyle birlikte düşüncelerin aşırı hızlı akışı, - Konsantre olamama, kolayca dikkat dağılması, - Sosyal ve iş yönelimli aktivitelerde artış, - Zayıf yargılama gücü, kontrolsüz para harcama, cinsel duygusuzluğun artması ve yanlış finansal kararlar. TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR
Triptofan, Fosfatidilkolin, Omega 3 yağ asitleri, Vanadyum, Günlük ritimler
TERAPÖTİK YAKLAŞIM
1. Bölüm: Giriş
Beslenme: Düşük vanadyum diyeti önerilir. Besin takviyeleri: Fosfatidilkolin, C vitamini, E vitamini ve piridoksin.
6 4
NATUROPATHY
2011
MEVSİMSEL AFEKTİF BOZUKLUK (SAD) GENEL AÇIKLAMALAR Kış depresyonu ve yaz hipomanisiyle ilintilidir. Tipik olarak bu hastalar depresif hiddeseder, yavaşlar ve genellikle kışın aşırı yemek yerler, aşırı uyurlar ve canları aşırı derecede karbonhidrat çeker. Yazın ise coşkulu, aktif ve enerjik hissederler. TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR
Melatonin, Işık terapisi, L-Triptofan / 5-Hidroksitriptofan, Hypericum perfoliatum,
TERAPÖTİK YAKLAŞIM SAD, ışıkla alakalı olduğu için tedavinin amacı, kış günlerinde ışığa maruz kalma durumlarını arttırmaktır. ALKOLİZM
Alkol ortadan kaldırıldığında gösterilen alkol bağımlılığı: titreme, çırpınma, halüsinasyonlar ve sayıklama Alkol cümbüşleri, şölenleri veya bayılma Alkolün neden olduğu hastalıkların kanıtı: siroz, gastrit, vs. Aşırı alkol tüketiminin fiziksel belirtileri: nefeste alkol kokusu, kızarık yüz, titreme, ekimoz
1. Bölüm: Giriş
TANISAL ÖZET
6 5
NATUROPATHY
2011
Psikolojik/sosyal belirtiler: depresyon, arkadaş kaybı, alkollü araç kullanmaktan tutuklanma, gizlice içme, kahvaltıdan önce içme, sık sık olan kazalar, açıklanamayan iş yoklukları GENEL AÇIKLAMALAR
Ölüm Oranı Artışı - Ortalama ömür süresinde 10-12 yıllık azalma, - Erkeklerde ölüm oranının ikiye ve kadınlarda üçe katlanması, - Altı kat daha fazla intihar oranı, - 25-44 yaş arası erkeklerde ana ölüm sebepleri: kazalar, adam öldürme, intihar ve siroz. Yıllık Ekonomik Bilanço - Kayıp üretim: 14.9 milyar dolar, - Sağlık masrafları: 8.3 milyar dolar, - Kaza ve yangın kayıpları: 5 milyar dolar, - Vahşi suç maliyeti: 1.5 milyar dolar, - Toplam masraflar: 136 milyar dolar. Sağlık Etkileri: - Her hücreye metabolik zarar, - Zehirlenme, - Yoksunluk sendromu, - Beslenme hastalıkları, - Beyincik dejenerasyonu, - Serebral atrofi, - Psikiyatrik bozukluklar, - Özofajit, - Ağız, farinks, vs. kanserlerinde artış, - Pankreatit, - Karaciğer yap bozukluğu ve siroz,
1. Bölüm: Giriş
Alkolizmin Sonuçları:
6 6
2011
- Aritmi, - Miyokardi dejenerasyonu, - Hipertansiyon, - Anjin, - Hipoglisemi, - Protein sentezi azalması, - Serum ve karaciğer trigliseritlerinde artış, - Serum testosteronunda azalma, - Miyopati, - Nöropati, - Osteoporoz, - Rosacea, - Pıhtılaşma bozuklukları, Fetüs Üzerindeki Etkileri: - Büyüme retardasyonu, - Mental retardasyon, - Fetal alkol sendromu, - Teratojenisite. Alkolizmin genetik temelleri: - Alkolizm, bir aile hastalığıdır. - Alkolik anne babalar tarafından yetiştirilmiş çocuklar da alkolizme meyillidir. - Çift ve tek yumurta ikizleri arasında farklılıklar vardır. - Genetik işaretler: renk vizyonu, nonsekretor ABH, HLA-B13 ve düşük trombosit monamin oksidaz, - Alkolizme ırksal eğilimde alkol dehidrojenaz polimorfizmin önemi.
1. Bölüm: Giriş
NATUROPATHY
6 7
NATUROPATHY
2011
ALKOL VE ALKOLİZMİN METABOLİK ETKİLERİ Etanol metabolizması Yağlı karaciğer Hipoglisemi Terapötik Açıklamalar Beslenme: - Çinko, - A vitamini, - Antioksidanlar, - Karnitin, - Aminoasitler, - C vitamini, - Selenyum, - B vitaminleri, - Magnezyum, - Önemli yağ asitleri, - Glutamin Çeşitli Etmenler İntestinal flora, Egzersiz, Silybum marianum TERAPÖTİK YAKLAŞIM
Beslenme programı - Takviyeler: A, B, C ve E vitaminleri, magnezyum, selenyum, çinko, karnitin, glutamin, lactobacillus acidophilus Egzersiz, Danışmanlık
1. Bölüm: Giriş
Öneriler
6 8
NATUROPATHY
2011
ALZHEIMER HASTALIĞI TANISAL ÖZET İlerleyen mental bozulma, hafıza ve bilişsel fonksiyon kaybı, günlük hayattaki aktiviteleri yerine getirememe, Karakteristik ve simetrik EEG modeli, Teşhis çoğunlukla dışarıda tutularak yapılır, Tanımlayıcı teşhis ancak ölümden sonra otopsiyle yapılabilir. GENEL AÇIKLAMALAR Nöropatoloji - Plak oluşumu, - Amiloid kireçlenme, - Nörofibriler düğümlenme, - Granülovakuoler dejenerasyon, - Telensefalik nöronların toplu kaybı. Etiyoloji - Birkaç gen (genetik faktörler), - Bağışıklık sistemi bozukluğu, - Yaşam tarzı ve çevresel etmenler. Aluminyum - Nörofibriler düğümde alüminyum birikmesi, AD (Alzheimer hastalığının) ilerlemesine neden olmaktadır.
Bunama (dementia)dan müzdarip hastaların sadece % 50’si gerçekten Alzheimer hastasıydı. Bunama değerlendirmesi: Ayrıntılı geçmiş, Nörolojik ve fiziksel inceleme, Depresyona dikkat ederek psikolojik inceleme,
1. Bölüm: Giriş
TANISAL AÇIKLAMALAR
6 9
NATUROPATHY
2011
Genel tıbbi değerlendirme, Nörofizyolojik testler, Uzman değerlendirmesi, Uygun laboratuar incelemeleri.
TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR Beslenme: Balık ve mono doymamış yağ tüketilmeli. Kolesterol yapıcı besinlerden uzak durulmalıdır. Östrojen: AD hastalarında koruyucu ve tedavi edici bir etkisi vardır. BESİN AÇIKLAMALARI
Antioksidanlar, Tiyamin, B12 vitamini, Çinko, Fosfatidilkolin, Fosfatidilserin, L-Asetilkarnitin,
DİĞER TERAPİLER
TERAPÖTİK YAKLAŞIM Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri: - Genel olarak sağlıklı bir beslenme programı ve yaşam planı izleyin.
1. Bölüm: Giriş
Dehidroepiyandrosteron, Melatonin, Botanik ilaçlar: - Gingko bloba - Hüperzin A,
7 0
2011
NATUROPATHY -
1. Bölüm: Giriş
Balık, tahıl, sebze ve tekli doymuş yağlar içeren tüm besin maddelerin tüketimini arttırın. - Toplam kaloriyi ve sağlıksız yağları azaltın. - Sabahleyin ışık terapisi uygulayın. Takviyeler: - Yüksek etkili multivitamin ve mineral desteği, - C ve E vitaminleri, - Keten tohumu yağı, - Tiyamin, - Fosfatadilserin, - L-Asetilkarnitin, - Metilkobalamin, - Melatonin.
7 1
NATUROPATHY
2011
ANJİN TANISAL AÇIKLAMALAR Anjinle ilgili en yaygın tanısal EEG değişiklikleri, önceki MI kanıtı, ST tabakası ve ağrı krizleri esnasında meydana gelen Tdalgalarıdır.
Anjin, dikkatli tedavi ve izleme/bakım gerektiren ciddi bir hastalıktır. Doğal bakış açısından anjinin tedavisinde iki temel terapötik amaç vardır: - Kalp içerisindeki enerji metabolizmasını iyileştirmek, - Kalbe kan takviyesini iyileştirmek. Koroner anjiyogram, atardamar baypas ameliyatı ve anjiyoplasti Antioksidan besinler de nitrat toleransını önlemede önemlidir. Karnitin, pantetin, koenzim Q10 ve magnezyum. Botanik ilaçlar: crataegus türleri (dut/çilek türlerikuru, eriyik, su özütler, katı özütler, vs), ammi visnaga, akupunktur, rahatlatma ve nefes alma egzersizleri Intravenöz etilendiyamin tetraasetik asit şelasyon terapisi TERAPÖTİK YAKLAŞIM Beslenme Yaşam tarzı
1. Bölüm: Giriş
TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR
7 2
NATUROPATHY
2011
Besin takviyeleri: C ve E vitaminleri, CoQ10, L-Karnitin, Pantetin, Magnezyum. AFTÖZ STOMATİT TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Besin ve Çevresel Alerjenler Benzoik asit, Sinamaldehit, Nikel, Parabenler, Dikromat, Sorbik asit. Glüten Duyarlılığı Glüten duyarlılığının nedenbi birincil olarak RAS’tır. Stres Besin Yetersizliği Kesretin Deglisirizinat Meyankökü
TERAPÖTİK YAKLAŞIM Herhangi spesifik bir hastada tek bir faktörün sorumlu olduğu aftöz lezyonu vakası görülmemiştir.
1. Bölüm: Giriş
Beslenme: Hayvan ürünleri, yüksek karbonhidratlar ve alerjensiz ve glütensiz yiyecekler tercih edilmelidir. Besin takviyeleri: C vitamini, yüksek güçlü multivitamin ve mineraller ile DGL verilmelidir.
7 3
NATUROPATHY
2011
ASTIM TANISAL ÖZET Nefes darlığı krizleri, öksürük ve balgam, Hırıltılı nefes alıp verme, Eozinofili, serum imünoglobülinde artış ve pozitif yiyecek/nefes yoluyla yapılan alerji testleri Astım belirtilerinin artmasının nedenleri: Havadaki kimyasal kirlenme gibi faktörler nedeniyle bağışıklık üstündeki gerginliğin artması, Bebekleri erken sütten kesme ve katı besinlerle tanıştırma, Besin ekleri, Obezite vakalarının artması, Bitkilerin genetik manipülasyonu. Temel kategoriler: içsel ve dışsal astım. Nedenleri: İnflamasyon ve Th1/Th2 dengesi Mediyatörler: Th2 dengesizlikleri. Lipoksijenaz ürünleri Otonom sinir sistemi Adrenal salgı bezi Boğmaca aşısı TERAPÖTİK AÇIKLAMALAR
Hidroklorit asidi düşüklüğü, İntestinal geçirgenliğin artması, Besin ekleri, Tuz, Östrojen ve projesteron, Dehidroepiyandrosteron,
1. Bölüm: Giriş
Genel
7 4
NATUROPATHY
2011
Melatonin, Beslenme - Yararlı yiyecekler: meyve ve sebzeler. - Besin alerjisi: Astım üzerinde önemli rol oynar. Emzirme: Astımı önleyici etkisi vardır. Vejetaryen diyeti: Astım tedavisinde yardımcıdır. Besinler: - Omega 3 önemli yağ asitleri, - Triptofan ve piridoksin, antioksidanlar, C vitamini, flavonoidler, karotenler, E vitamini, selenyum, B12 vitamini, magnezyum. Botanik ilaçlar: Glycyrrhiza glabra, lobelia inflata, capsicum frutescens, zizyphi fructus, thea sinensus, alyumgiller, tylophora asthmatica, gingko biloba, aloe vera, coleus forskohlii, boswellia. Akupunktur TERAPÖTİK YAKLAŞIM
Hassasiyet gelişimine neden olan yetersizliği belirleyip düzeltme, Aşırı inflamatuar tepkiye neden olan metabolik yetersizliği belirleyip dengeleme, Alerjenleri bulup kaçınılması gereken alerjenlerin neden olduğu yaşam tarzı, beslenme ve çevreden kaçınma, Tepkinin şiddetini sınırlamak için inflamatuvar süreci hafifletme, Akut kriz bronkokonstrüksiyon için etkili bir tedavi hazırlama.
1. Bölüm: Giriş
Uygun astımtedavi planı şunları içermelidir:
7 5
NATUROPATHY
2011
Besin takviyeleri: B6, B12, C ve E vitaminleri, magnezyum, kesretin, üzüm çekirdeği özütü, karotenler ve selenyum. Botabik ilaçlar: Ephedra sinica, glycyrrhiza glabra, camellia sinensis, tylophora asthmatica, coleus forskolii. ATEROSKLEROZ TANISAL ÖZET Yüksek kan basıncı, zayıf kalp atışı ve geniş itki basıncı gibi sebeplerle ilişkilidir. Anjin, bacak krampları, aşamalı zeka bozulması, zayıflık, baş dönmesi, Diyagonal kulak memesi buruşması. GENEL AÇIKLAMALAR Kardiyovasküler hastalıklar etkilidir. Damarın yapısı: Damar üç ana bölümden oluşur: - İntima, - Media, - Adventitia. Ateroskleroz süreci: - Vasküler endotelyumun hasar görmesi veya fonksiyonunun bozulması, başlangıç aşamasıdır. - Endotel hücreleri yeterince zarar gördüğünde daha geçirgen hale gelir ve dışarıdan maddeleri geçirgen hale gelir. - Lipoproteinler, vs gibi maddelerin lokal birleşmesi, yumuşak kas hücrelerinin
1. Bölüm: Giriş
Aterosklerozu Anlama
7 6
2011
NATUROPATHY
-
mediadan intimaya gelip plak oluşturmaya başlar. Fibröz başlıklar oluşup kolesterol ve yağ birikintileri hızlanır. Plak, tüm damar boşluğunu doldurana kadar büyümeye devam eder ve kan akışını engeller.
Ateroskleroz İçin Temel Risk Faktörleri
Sigara içme, Kolesterol seviyelerinin yükselmesi, Yüksek kan basıncı, Diyabet, Fiziksel hareketsizlik, Diğer risk faktörleri. - İnsülin dirençliliği, - Düşük tiroid fonksiyonu, - Düşük antioksidant durumu, - C-reaktif proteinlerin artması, - Önemli yağ asitleri seviyelerinin düşük olması, - Platelet birikiminin artması, - Fibrinojen oluşumunun artması, - Magnezyum ve potasyum seviyelerinin düşmesi, - Yüksek homokistein seviyeleri, - “Tür A” kişilik.
Labaratuar testleri - Toplam kolesterol, - Düşük yoğunlukta lipoprotein kolesterolü - Yüksek yoğunlukta lipoprotein kolesterolü - C-reaktif protein,
1. Bölüm: Giriş
Kardiyovasküler Sistem Değerlendirmesi
7 7
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
- Lipoprotein (a) - Fibrinojen, - Homokistein, - Feritin, - Lipit peroksit Egzersiz stres testi, EEG, Ekokardiyogram.
7 8
NATUROPATHY
2011
Çin Tıbbı Uygulaması
1 BA AĞRILARI Başağrısı klinik hastalarda en sık görülen belirtilerden birisidir. Yaşamında bir dönemde hiç başağrısı yaşamamış çok az kişi vardır. Başağrısı tedavisi migreni kapsayacak ve aşağıdaki başlıklar altında olacaktır: - Sebepleri - Kanalları - Teşhis - Paternlerin tespiti - Tedavi
Bünye : Ailemizden kalıtımsal olarak bize geçen bünye durumumuz genel olarak ebeveynlerin sağlığı, hamile kalma esnasındaki ebeveynlerin sağlığı, annenin hamilelik esnasındaki sağlığına bağlıdır. Bu etkenlerin herhangi birisi hayatta daha ileriki zamanlarda tekrarlanan başağrılarına sebep olabilir.
Duygular : Hastalıkların duygusal sebepleri başağrılarının son derece sık görülen sebepleridir.
1. Bölüm: Giriş
Sebepler
7 9
NATUROPATHY
2011
Kızgınlık, endişe, korku, şok, aşırı zihinsel çalışma bu duygulardandır.
Aşırı Çalışma : Yeteri kadar dinlenmeden uzun süreler boyunca çalışmak Dalak-Qi'sini ve uzun vadede BöbrekYin'ini zayıflatır. Böbrek-Yin'inin zayıflaması bütün kafada ağrıya sebep olacaktır veya Karaciğer-Yang'ının artıp Safra-idrar kesesi kanalında başın tek yanında migren tipi ağrılara yol açacaktır.
Yemek Alışkanlıkları : Yemek alışkanlıklarının baş ağrılarına doğrudan etkileri vardır. Yeterince yememek Qi ve Kan'ın genel eksikliğine sebep olacağından genellikle başın üst tarafında görülen baş ağrılarına sebep olur. Diğer yandan aşırı yemek de Mide-Qi'sini engeller ve başın ön tarafında genellikle keskin özellikte ağrılara yol açar.
1. Bölüm: Giriş
Aşırı Cinsel Faaliyet : Bu özellikle erkeklerde yaygın bir başağrısı sebebidir. Normal şartlarda cinsel faaliyet sebebiyle Böbrek-Özünün geçici olarak kaybı hızlı şekilde giderilir ve hiçbir cinsel faaliyet hastalığa yol açmaz. Ancak cinsel faaliyet çok sık olduğunda BöbrekÖzünün yenilenmesi için zaman olmaz. Kadınlarda çok kısa süre içerisinde çok doğum yapmak da Böbrek üzerinde aynı etkiyi yaratır. Böbreklerin tüketilmesi kafanın arka tarafında veya tamamında baş ağrısına sebep olur.
8 0
NATUROPATHY
2011
Kazalar : Başı etkileyen ciddi kazalar ve düşmeler başın belli bir kısmında dolaşımın durmasına sebep olabilir. Bu da kronik baş ağrısının sık görülen bir sebebidir. Bir hastanın baş ağrısı daima başın belli bir kısmında ve genellikle küçük bir bölgede oluyorsa başa etki eden eski bir travma olabileceği düşünülmelidir.
Doğum : Birbirine çok yakın yapılan doğumlar bir kadının Karaciğer, Böbrek ve Yönlendirici Kanallarını ciddi şekilde zayıflatır. Karaciğer ve Böbreğin yetersizliği Böbrek-Özünün başa ulaşmamasından dolayı boş tip baş ağrılarına yol açabilir, Karaciğer ve Böbreklerin yetersizlikleri de Karaciğer-Yang'ının artmasına ve bu tür baş ağrılarına sebep olabilir.
Harici Hastalık Yapıcı Etkenler : Başağrısına sebep olan temel harici hastalık yapıcı etkenler Rüzgar ve Rutubettir.
Baş vücudun sadece anatomik olarak değil, Qi'nin 12 kanalda akışına göre enerji açısından da en yüksek kısmıdır. Qi kanallarda akar çünkü göğüs ve baş arasında potansiyel bir fark vardır. Baş ağrıları açısından bakıldığında en sık görülen iki Yang kanalı Safra Kesesi
1. Bölüm: Giriş
Kanallar
8 1
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
ve Mesanedir. Yin kanallarından en sık adı geçen iki kanal Karaciğer ve Böbreklerdir.
8 2
NATUROPATHY
2011
Teşhis Baş ağrıları iki bakış açısı ile teşhis edilebilir: kanallar bakış açısı ile veya dahili organlar bakış açısı ile. Başın çeşitli kısımlarındaki ağıları etkileyen kanallar şunlardır: Başın Üst Kısmı : Karaciğer kanalı içeriden başın üst tarafına ulaşır ve oradaki baş ağrılarının en sık sebebi Karaciğer-Kanının bölgeye ulaşamamasıdır. Hasta uzanırsa iyileşir. Bu bölgede Karaciğer kanalına bağlı olmayan, üst kısma yeterli Qi ve Kan gitmemesi ve KalpKanı yetersizliği gibi sebepli ağrılar da vardır. Başın İki Yanı : Bu bölge Safra Kesesi Kanalına denk gelir ve bu bölgedeki bir ağrı genellikle Karaciğer-Yang, Karaciğer-Ateş veya Karaciğer-Rüzgarın artmasına bağlıdır. Keskin ve zonklayan bir ağrıdır.
akaklar : Bu bölge de Safra Kesesi kanalına denk gelir. Bu ağrı Karaciğer-Yang, Karaciğer-Ateş veya KaraciğerRüzgarının artmasına bağlıdır ve zonklayıcı özelliktedir. Gözlerin Arkası : Burası migrende çok sık görülen bir bölgedir. Ağrı künt ise Karaciğer-Kan eksikliğine, keskin ve şiddetli ise Karaciğer-Yang'ının artmasına bağlıdır.
1. Bölüm: Giriş
Sadece Başın Bir Tarafı : Bu bölge de Safra Kesesi kanalına denk gelir ve buradaki bir başağrısı da Karaciğer-Yang veya Karaciğer-Ateşinin eksikliğine bağlıdır.
8 3
NATUROPATHY
2011
Alın : Bu bölgedeki ağrılar genellikle Mide ile ilişkilidir. Ağrı künt ise Mide yetersizliğine, keskin ve şiddetli ise Mide-Isı'sının yetersizliğine bağlıdır. Başın Arka Tarafı : Bu bölgedeki kronik ağrılar genellikle Mesane kanalında kendini gösteren bir Böbrek yetersizliğine bağlıdır. Başın Tamamı : Bu bölgedeki kronik baş ağrıları BöbrekÖzü yetersizliğindendir. Böbrek-Özü beyini besler ve bunun eksikliği başta bir boşluk hissi ile birlikte tüm başta hafif sürekli ağrıya yol açar. Bütün başı etkileyen akut ağrılar harici Rüzgarın işgaline bağlıdır. Bunlar şiddetli ve gerici ağrılardır. Ağrı Tipine Göre Teşhis Rüzgar-Soğuk : belirgin sertlik ile baş arkasında ciddi ağrı Rüzgar-Sıcak : tüm başta şiddetli, gerilme tipi ağrı Rüzgar-Rutubet : baş sarılıymış gibi ağırlık hissi Karaciğer-Yang, Karaciğer-Ateş : gerilme tipi ağrı Karaciğer-Rüzgar : çekiştirici Kan Akışı Durması : batıcı, parçalayıcı
Rutubet : baş sarılıymış gibi ağırlık hissi Qi-Kan Yetersizliği : sürekli hafif ağrı Böbrek Yetersizliği :boşluk hissi
1. Bölüm: Giriş
Mukus : baş sarılıymış gibi ağırlık hissi, sersemlik
8 4
NATUROPATHY
2011
İyileşme-Kötüleşmeye Göre Teşhis Bu teşhis tipinde ağrıların günün zamanı (gece/gündüz), hareket/dinlenme, hava durumu, duygular, cinsel faaliyet, gıdalar, duruş, adet görme ve basınç durumuna göre iyileşmesi veya kötüleşmesine bağlı olarak teşhis konulur.
Ayırt Etme ve Tedavi Baş ağrısı tedavisi için paternleri belirlerken yapılacak ilk ayrım harici ve dahili baş ağrılarını birbirinden ayırmaktır. 8-İlke bakış açısından harici ağrılar tanım gereği Aşırıtiptedir. Dahili baş ağrıları içinde Yetersizlik veya Aşırılık tiplerini ayırt etmek gerekir. Genel İlkeler Belirtinin Kökenini Tedavi Etmek Üç değişik harekete geçme yolu vardır: Hem kökeni hem de belirtiyi birarada tedavi etmek, önce belirtiyi sonra kökeni tedavi etmek, sadece kökeni tedavi etmek
Baş ağrılarının tedavisinde yerel noktaları uzak noktalarla birleştirmek önemlidir. Ağrı ne kadar kronik veya yoğunsa o kadar çok yerel nokta gerekir. Genel olarak, uzak noktalar baş ağrısını gösteren belirtiler ve ilgili kanala bakılarak seçilir. Tedavi Harici Koşullar
1. Bölüm: Giriş
Nokta Seçimi
8 5
NATUROPATHY
2011
Rüzgar-Soğuk Tedavi İlkeleri Akupunktur-Genel Reçete LU-7 Lieque, G.B.-20 Fengchi, Du-16 Fengfu, BL-10 Tianzhu. Hepsi azaltma yöntemi ile. Diğer Noktalar Du-20 Baihui, S.I.-3 Houxi, S.I.-3 ve BL-62 Shenmai, BL-67 Zhiyin ve BL-66 Tonggu, BL-60 Kunlun, Du-8 Jinsuo
Bitkisel Tedavi Reçete Chuan Xiong Cha Tiao San (Ligusticum-Yeşil Çay Düzenleyici Toz) Chuan Xiong(6 gr.), Qiang Huo(6 gr.), Bai Zhi(6 gr.), Jing Jie(6 gr.), Xi Xin(3 gr.), Fang Feng (6 gr.), Bo He(3 gr.), Gan Cao(3 gr.), Qing Cha (Yeşil Çay) Bitkiler
Çok bilinen tedaviler: Chuan Xiong Cha Tiao Wan (Ligusticum-Yeşil Çay Düzenleyici Hap)
1. Bölüm: Giriş
Bitkiler etkilenen alana göre, yani Büyük Yang, Küçük Yang, Parlak Yang, sınıflandırılırlar.
8 6
NATUROPATHY
2011
Chuan Xiong, Qiang Huo, Bai Zhi, Jing Jie, Xi Xin, Fang Feng, Bo He, Gan Cao, Qing Cha (Yeşil Çay) Tong Xuan Li Fei Wan (Akciğerleri Düzenleyici Hap) Ma Huang, Zhi Ke, JieGeng, Fu Ling, Qian Hu, Huang Qin, Chen Pi, Gan Cao, Ban Xia, xing Ren, Zi Su Ye Rüzgar-Sıcak Rüzgar-Sıcak baştaki açıklıkları engeller ve başın içinde gerici özellikte bir baş ağrısına sebep olur. Tedavi İlkesi Hariciyi serbest bırakın, Isıyı temizleyin, Rüzgarı atın ve kanallardan engelleri kaldırın. Akupunktur-Genel Reçete L.I.-4 Hegu, G.B.-20 Fengchi, Du-16 Fengfu, Du-14 Dazhui, T.B.-5 Waiguan. Hepsi azaltma yöntemi ile. Diğer Noktalar:
1. Bölüm: Giriş
Du-20 Baihui, L.L.-11 Quchi, T.B.-16 Tianyou
8 7
NATUROPATHY
2011
Bitkisel Tedavi Reçete -Sang Ju Yin (Morus-Chrysanthemum Özü) Sang Ye(6 gr.), Ju Hua(3 gr.), Bo He(3 gr.), Xing Ren(6 gr.), Jie Geng(6 gr.), Lian Qiao (6 gr.), Lu Gen(6 gr.), Gan Cao(3 gr.) -Ju Hua Cha Tiao San (Chrysanthemum-Yeşil Çay Düzenleyici Toz) Chuan Xiong Cha Tiao San reçetesi artı: Ju Hua(6 gr.), Jiang Can(6 gr.)
Bitkiler Man Jing Zi, Ge Gen, Bo He ve Ju Hua
Çok Bilinen Tedaviler
Sang Ye(6gr.), Ju Hua(3 gr.), Bo He(3 gr.), Xing Ren(6 gr.), Jie Geng(6 gr.), Lian Qiao(6 gr.), Lu Gen(6 gr.), Gan Cao(3 gr.) - Yin Qiao Jie Du Pian (Lonicera-Forsythia Sökücü Zehir Hapı)
1. Bölüm: Giriş
- Sang Ju Gan Mao Pian (Morus-Chrysanthemum Soğuk Algınlığı Hapı)
8 8
NATUROPATHY
2011
Jin Yin Hua, Lian Qiao, Jie Geng, Niu Bang zi, Bo He, Jing Jie, Zhu Ye, Dan Dou Chi, Gan Cao - Ling Yang Shang Feng Ling (Cornu Antelopis Grip Formülü) Ling Yang Jiao, Tian Hua Fen, Lian Qiao, Zhu Yu, Jing Jie, Ge Gen, Gan Cao, Jin Yin Hua, Niu Bang Zi, Bo He
Rüzgar-Rutubet Bu bir tür Rüzgar-Soğuktur ama Rutubet ile birleşmiştir. Rutubet baştaki temiz açıklıkları engeller ve tipik olarak bir ağırlık hissi ile birlikte bir baş ağrısına sebep olur. Tedavi İlkesi Hariciyi serbest bırakın, Rüzgarı atın, kurtulun ve kanallardan engelleri kaldırın.
Rutubetten
Akupunktur-Genel Reçete LU-7 Lieque, L.I.-6 Pianli, SP-6 Sanyinjiao, ST-8 Touwei, Du-23 Shangxing. Tüm noktalarda azaltma yöntemi ile. Bitkisel Tedavi
-Qiang Huo Sheng Shi Tang (Notoptergygium Rutubet Atıcı Öz) Qiang Huo(6 gr.), Du Huo(6 gr.), Fang Feng(6 gr.), Gao Ben(6 gr.), Chuan Xiong(3 gr.), Man Jing Zi (6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Reçete
8 9
NATUROPATHY
2011
Bitkiler Bai Zhi, Huo Xiang, Cang Zhu
Çok Bilinen Tedaviler: -Huo Xiang Zheng Qi Wan (Agastache Dik Qi Hapı) Huo Xiang, zzi Su Ye, Bai Zhi, Ban Xia, Chen i, Bai Zhu, Fu Ling, Hou Po, Da Fu Pi, Jie Geng, Sheng Jiang, Da Zao, Zhi Gan Cao Dahili Koşullar Aşırı Tip Karaciğer-Yang Artışı Bu tip baş ağrısının en sık sebebi duygusaldır ve genellikle aşağıdaki dört durumdan birisinden kaynaklanır: Karaciğer-Kan Yetersizliği, Karaciğer-Yin Yetersizliği, Karaciğer ve Böbrek-Yin Yetersizliği, Karaciğer/Böbrek-Yin ve Böbrek-Yang Yetersizliği Tedavi İlkesi
Akupunktur-Genel Reçete LIV-3 Taichong, LIV-8 Ququan, SP-6 Sanyinjiao, T.B.-5 Waiguan, G.B.-20 Fengchi, ilave nokta Taiyang. Karaciğer ve Böbrek Yin yetersizliği durumunda KI-3 Taixi ilave edin.
1. Bölüm: Giriş
Karaciğeri sakinleştirin, isyankar Yang'ı zapt edin
9 0
NATUROPATHY
2011
Diğer Noktalar P-6 Neiguan, LU-7 Lieque, G.B.-43 Xiaxi, G.B.-4 Hanyan, G.B.-5 Xuanlu ve G.B.-6 Xuanli, G.B.-8 Shuaigu, G.B.-9 Tianchong, G.B.-13 Benshen, G.B.-14 Yangbai, G.B.-21 Jianjing, BL-2 Zanzhu, Yuyao, G.B.-1 Tongziliao Kadim Formül Du-20 Baihui, Du-21 Qianting, Du-24 Shenting, Du-23 Shangxing, T.B.-23 Sizhukong, G.B.-20 Fengchi, L.I.-4 Hegu, BL-2 Zanzhu, ST-8 Touwei Bitkisel Tedavi Reçete -Tian Ma Gou Teng Yin (Gastrodia-Uncaria Özü) Tian Ma(9 gr.), Gou Teng(9 gr.), Shi Jue Ming(6 gr.), Sang Ji Sheng(9 gr.), Du Zhong(9 gr.), Chuan Niu Xi(9 gr.), Zhi Zi(6 gr.), Huang Qin(9 gr.), Yi Mu Cao(9 gr.), Ye Jiao Teng (9 gr.), Fu Shen (6 gr.)
Huai Niu Xi (15 gr.), Dai Zhe Shi(15 gr.), Long Gu(12 gr.), Mu Li(12 gr.), Gui Ban(12 gr.), Xuan Shen(12 gr.), Tian Men Dong(12 gr.), Bai Shao(12 gr.), Yin Chen Hao(6 gr.), Chuan Lian Zi (6 gr.), Mai Ya (6 gr.), Gan Cao (6 gr.) -Ling Jiao Gou Teng Tang (Cornu Antelopis-Uncaria Özü)
1. Bölüm: Giriş
-Zhen Gan Xi Feng Tang (Karaciğeri Yatıştırma ve Rüzgarı Bastırma Özü)
9 1
NATUROPATHY
2011
Ling Yang Jiao(4.5 gr.), Gou Teng(9 gr.), Sang Ye(6 gr.), Ju Hua(9 gr.), Bai Shao(9 gr.), Sheng Di Huang(15 gr.), Fu Shen(9 gr.), Chuan Bei Mu(12 gr.), Zhu Ru(15 gr.), Gan Cao(2.5 gr.)
Çok Bilinen Tedaviler: -Jiang Ya Wan (Tansiyon Düşürme Hapı) Yi Mu Cao, Huai Niu Xi, Sheng Di Huang, E Jiao, Dang Gui, Gou Teng, Chen Xiang, Chuan Xiong, Xia Ku Cao, Mu Dan Pi, Tian Ma, Da Huang, Hu Po, Huang Lian, Ling Yang Jiao -Tian Ma Shou Wu Pian (Gastrodia-Polygonum Hapı) Tian Ma, Shou Wu, Yin Yang Huo, Ren Shen -Tian Ma Qu Feng Bu Pian (Gastrodia Rüzgar Atıcı ve Temizleyici Tablet) Tian Ma, Dang Gui, Dheng Di Huang, Rou Gui, Huai Niu Xi, Du Zhong, Qiang Huo, Bai Fu Zi Tipik Örnek 1.1
32 yaşında bir kadının 8 yıldır migren ağrıları şikayeti vardı. Ağrılar başın üst tarafında ve gözlerin arkasında görülüyordu. Hafif sürekli bir ağrı ile başlayıp mide bulantısı, kusma ve ishal eşliğinde şiddetli bir karakter kazanana kadar kuvvetleniyordu. Yatınca daha iyi oluyordu. Tedavi istediğinde her gün olmaya
1. Bölüm: Giriş
Baş Ağrıları : Karaciğer-Yang Artışı- Kadın, Yaş 32
9 2
NATUROPATHY
2011
başlamışlardı. Dili Solgun ve Zayıf ve nabzı sağ tarafta zayıf sol tarafta biraz titreşimli. Teşhis : Karaciğer-Kan yetersizlğinden kaynaklanan Karaciğer-Yang artışı. Bu yetersizlik Solgun ve Zayıf dilden ve zayıf nabızdan anlaşılıyor. Yatarken iyiye gitmesi bir eksiklikten kaynaklandığını gösterir. Baş ağrısının yeri Karaciğer-Kan yetersizliğini belirtir. Karaciğer-Yang'ının artması şiddetli ağrılar ve mide bulantısı ile kusmanın sebebidir. Karaciğer-Qi'sinin Mideyi işgal etmesi Mide-Qi'sinin aşağı inmesini (kusma) ve Dalak-Qi'sinin yukarı çıkmasını (ishal) önlemektedir. Tedavi ilkesi : Karaciğer-Kan'ını besleyip KaraciğerYang'ını bastırın. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar P-6 Neiguan, T.B.-4 Yangchi, ST-36 Zusanli, LIV-8 Ququan, SP-6 Sayinjiao ve LIV-3 Taichong. Bitkisel tedavi : Karaciğer-Kan'ını beslemek için kullanılan reçete Si Wu Tang'ın Dört Madde Özü'nün bir cinsi idi. Karaciğer-Yang'ını bastıracak biri seçildi. Seçilen reçete:
Karaciğer-Ateşi Karaciğer-Ateşi kaynaklıı baş ağrısı Karaciğer-Yang'ına benzer bir doğadadır ama daha şiddetlidir, bir noktada
1. Bölüm: Giriş
Dang Gui Radix(9 gr.), Bai Shao(6 gr.), Chuan Xiong(6 gr.), Shu Di Huang(6 gr.), Shi Jue Ming(9 gr.), Gou Teng(6 gr.), Man Jing Zi(4 gr.), Ju Hua(3 gr.)
9 3
NATUROPATHY
2011
sabitlenme eğilimindedir ve mide bulantısı veya kusma daha sık eşlik eder. Tedavi İlkesi : Karaciğeri sakinleştirip Ateşi temizleyin. Akupunktur-Genel Reçete LIV-2 Xingjian, SP-6 Sanyinjiao, T.B.-5 Waiguan, G.B.38 Yangfu, G.B.-20 Fengchi, ilave nokta Taiyang Diğer Noktalar : G.B.-43, G.B.-44, L.I.-11 Bitkisel Tedavi-Reçete -Long Dan Xie Gan Tang (Gentiana Karaciğer Boşaltma Özü) Long Dan Cao(6 gr.), Huang Qin(9 gr.), Shan Zhi Zi(9 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Tong(9 gr.), Che Qian Zi(9 gr.), Sheng Di Huang(12 gr.), Dang Gui(9 gr.), Chai Hu(9 gr.), Gan Cao(3 gr.)
Çok Bilinen Tedaviler: -Long Dan Xie Gan Wan (Gentiana Karaciğer Boşaltma Hapı)
-Huang Lian Yang Gan Wan (Coptis-Keçi Karaciğeri Hapı) Huang Lian, Mi Meng Hua, Jue Ming Zi, Shi Jue Ming, Chong Wei Zi, Ye Ming Sha, Long Dan Cao, Huang Bo, Huang Qin, Hu Huang Lian, Chai Hu, Qing Pi, Mu Zei, Yang Gan
1. Bölüm: Giriş
Hapın içeriği yukarıdaki öz ile aynıdır.
9 4
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 1.2 Baş Ağrıları : Karaciğer-Ateşi Yanıyor- Kadın, Yaş 33 33 yaşında bir kadının yıllardır migren ağrıları vardı. Ağrılar sık ve şiddetli ve sağ göz üzerinde idi. Zonklayıcı karakterde idi ve uzanınca artıyordu. Mide bulantısı, sıcaklama hissi, susuzluk ve acı bir tat eşliğinde görülüyordu. Hamilelik esnasında iyiye gitmiş ama doğumdan sonra kötüleşmişti. Adetleri düzenli ve normaldi ama adet öncesi gerginlik, ruh hali değişimleri ve ağlama nöbetleri geçiriyordu. Aynı zamanda 7, 14 ve 21 yaşlarında saçkıran yaşamıştı. Geçmişte şiddetli depresyon da yaşamıştı. Nabzı titreşimli, dili hafifçe Kırmızı, kuru, orta kısmı biraz soyulmuş ve çatlamıştı.
Tedavi ilkesi : Karaciğer-Ateşini temizleyin, KaraciğerRüzgarını bastırın, Mide ve Böbrek-Yin'ini besleyin, Zihni sakinleştirip Ruhu yerleştirin. Tedavi : Bu hasta sadece akupunktur ile tedavi edilmiştir. Kullanılan temel noktalar : T.B.-5 Waiguan, P-6 Neiguan, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi, LIV-2 Xingjian. Zaman zaman kullanılan diğer noktalar : Ren12 Zhongwan, LU-7 Lieque ve KI-6 Zhaohai birlikte,
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Karaciğer-Ateşi yükselmesi migrenin sebebidir. Bunun delilleri Kırmızı ve kuru dildir. Titreşimli nabız ve sıcaklık, susuzluk ve acı tat hisleridir. Bunlar olmasaydı teşhis Karaciğer-Yang'ın ın artması olurdu. KaraciğerQi'sinin akışının durmasından da muzdarip olduğu geçmişteki depresyon ve adet öncesi gerginliğinden anlaşılmaktadır. Saçkıran Karaciğer-Ateşinden gelişen Karaciğer-Rüzgarındandır.
9 5
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
G.B.-43 Xiaxi, KI-9 Zhubin, G.B.-20 Fengchi, Yuyao ve G.B.-1 Tongziliao.
9 6
NATUROPATHY
2011
Karaciğer-Rüzgarı Karaciğer-Rüzgarı sebepli baş ağrısı çekiştirici bir karakterdedir ve yan taraflar yerine bütün başı etkiler. iddetli sersemlik ağrıya eşlik eder. Tedavi İlkesi : Karaciğeri sakinleştirin, Rüzgarı söndürün Akupunktur-Genel Reçete LIV-3 Taichong, SP-6 Sanyinjiao, G.B.-20 Fengchi, Du16 Fengfu, Du-20 Baihui. Temizlenmesi gereken SP-6 hariç azaltıcı yöntem. Diğer Noktalar : S.I.-3 Houxi ve BL-262 Shenmai Bitkisel Tedavi-Reçeteler -Tian Ma Gou Teng Yin (Gastrodia-Uncaria Özü) -Zhen Gan Xi Feng Tang (Karaciğeri Sakinleştirme ve Rüzgarı Dindirme Özü) Çok Bilinen Tedaviler: Karaciğer-Yang artışı tedavisi için belirtilen tedavilerin hepsi Karaciğer-Rüzgarı için de geçerlidir.
Bu tip baş ağrısı genellikle alında veya şakaklarda görülür. Karaciğer-Yang artışındaki gibi zonklayıcı değildir. Başka bir özelliği bir taraftan diğerine geçmesidir. Tedavi İlkesi : Karaciğeri sakinleştirin, akış tıkanmasını giderin, Zihni sakinleştirip Ruhu yerleştirin.
1. Bölüm: Giriş
Karaciğer-Qi Akışının Durması
9 7
NATUROPATHY
2011
Akupunktur-Genel Reçete LIV-3 Taichong, G.B.-34 Yanglingquan, L.I.-4 Hegu, ST36 Zusanli, Du-24 Shenting, Taiyang. Diğer Noktalar : LIV-14, Yintang Bitkisel Tedavi-Reçete -Xiao Yao San(Serbest ve Kolay Gezdirici Toz) Bo He(3 gr.), Chai Hu(9 gr.), Dang Gui(9 gr.), Bai Shao(12 gr.), Bai Zhu(9 gr.), Fu Ling(15 gr.), Gan Cao(6 gr.), Sheng Jiang(3 dilim) Çok Bilinen Tedaviler : -Shu Gan Wan (Karaciğeri Sakinleştirme Hapı) Chuan Lian Zi, Jiang Huang, Chen Xiang, Yan Hu Suo, Mu Xiang, Bai Dou Kou, Bai Shao, Fu Ling, Zhi Ke, Chen Pi, Sha Ren, Hou Po.
Bu oldukça nadir görülen bir baş ağrısı tipidir. Karaciğer kanalında Soğuk tıkanmasının başa ulaşmak için yukarı doğru çıkması ile oluşur. Yoğundur ve başın üst tarafında görülür. Üşüme, kusma, soğuk uzuvlar ve titreşimli bir nabız ile ilişkilidir. Tedavi İlkesi : Karaciğeri sakinleştirip ısıtın, Soğuğu atın, isyankar Qi'yi bastırın. Akupunktur-Genel Reçete : LIV-3 Taichong, Du-20 Baihui.
1. Bölüm: Giriş
Karaciğer Kanalında Soğuk Tıkanması
9 8
NATUROPATHY
2011
Bitkisel Tedavi-Reçeteler: -Wu Zhu Yu Tang (Evodia Özü) Wu Zhu Yu(3 gr.), Ren Shen(veya Dang Shen)(6 gr.), Sheng Jiang(18 gr.), Da Zao(4 parça) -Chen Xiang Jiang Qi San (Aquilaria Qi Bastırıcı Toz):
1. Bölüm: Giriş
Chen Xiang(3 gr.), Sha Ren(4 gr.), Xiang Fu(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.), Sheng Jiang(3 dilim)
9 9
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 1.3 Baş Ağrıları : Karaciğer Kanalında Soğuk TıkanmasıErkek, Yaş 38 38 yaşında bir adamın 5 yıldır migren ağrıları vardı. Ağrılar bütün başta, sürekli ama yoğundu. Uzanınca daha iyidirler, stres ve ışık kötüleştirmektedir. Mide bulantısı ve kusma eşlik etmektedir. Yağlı yemekler kaynaklı sırtına doğru inen evhamsal bir ağrı da yaşamıştır. Geğirme ve kabızlık da çekmektedir. Dilinin rengi normaldir ve kirli bir kaplama ile şiş durumdadır. Nabzı titreşimli ve yavaştır. Teşhis : Belirtilere göre ağrılar açıkça Karaciğer kanalında soğuk tıkanmasına bağlıdır. İlave olarak, şişmiş dil ve kirli kaplamanın gösterdiği Mukus birikmesi ile Dalak-Qi yetersizliği vardır. Tedavi İlkesi : Karaciğer-Qi'nin harekete geçirilmesi ve Soğuğun giderilmesi gerekir.
Bitkisel Tedavi : Kullanılan reçete: Wu Zhu Yu(3 gr.), Dang Shen(6 gr.), Sheng Jiang(3 dilim), Gan Cao(3 gr.), Gui Zhi(3 gr.), Chen Pi(3 gr.), Yin Chen Hao(3 gr.), Da Zao(3 meyve) Rutubet Başa girdiğinde temiz Yang'ın çıkmasını ve kirli Yin'in baştan inmesini engeller. Başta bir ağırlık ve
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : Kullanılan temel noktalar: LU-7 Lieque, ST40 Fenglong, G.B.-34 Yanglingquan and LIV-3 Taichong.
1 0 0
2011
NATUROPATHY
düşünmekte güçlük yaratır. Belirtiler sabahları daha kötüdür. Bütün başı veya sadece alnı etkileyebilir. Tedavi İlkesi : Rutubeti çözün, temiz Yang'ın çıkışını harekete geçirin, Mide ve Dalağı temizleyin. Akupunktur-Genel Reçete : SP-3 Taibai, L.I.-4 Hegu, LU7 Lieque, Ren-12 Zhongwan, BL-20 Pishu, ST-8 Touwei Bitkisel Tedavi-Reçeteler : - Qiang Huo Sheng Shi Tang (Notopterygium Rutubet Atıcı Öz) Qiang Huo(6 gr.), Du Huo(6 gr.), Fang Feng(6 gr.), Gao Ben(6 gr.), Chuan Xiong(3 gr.), Man Jing Zi(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.) - Yin Chen Wu Ling San (Artemisia Capillaris Five Ling Tozu) Yin Chen Hao(10 gr.), Wu Ling San(5 gr.)
Çok Bilinen Tedavi: - Huo Xiang Zheng Qi Wan (Agastache Qi Doğrultma Hapı) harici
baş
ağrıları
bölümünde 1. Bölüm: Giriş
Bu hapın içeriği açıklanmıştır.
1 0 1
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 1.4 Baş Ağrıları : Rutubet- Kadın, Yaş 52 52 yaşında bir kadının son 3 yıldır baş ağrıları vardı. Genellikle alın ve yüzde ama bunun yanında başın üst tarafında da görülmekteydi. Bir oruç ardından başlayıp gündüz kötüleşiyorlardı. Başta bir sersemlik hissi eşlik etmekteydi ve baş dönmesi yoktu. Aynı zamanda 25 yıldır kronik nezle ve rinit şikayeti vardı. Belinde kronik ağrı vardı ve sık sık idrara çıkıyordu. Bağırsakları tıkalı idi. Her gün çalışmıyorlardı. Genellikle üşüyordu. Nabzı genelde derin ve zayıf ve sağ tarafta hafifçe kaygandı. Dili Solgun ve yapışkan sarı bir kaplama ile şişmiş durumdaydı. Teşhis : Dalak ve Böbrek-Yang kaynaklanan Rutubetin başı tıkaması.
yetersizliğinden
Tedavi ilkesi : Dalak ve Böbrek-Yang'ı temizleyin ve Rutubeti çözün.
Bitkisel tedavi : Reçete Qiang Huo Sheng Shi Tang'a aşağıdakilerin ilave edilmesine dayanmaktadır: Huo Xiang(3 gr.), Pei Lan(3 gr.), Chen Pi(3 gr.), Bai Zhu(6 gr.), Du Zhong(6 gr.), Cang Zhu(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : Kullanılan temel noktalar: LU-7 Lieque, L.I.4 Hegu, Ren-12 Zhongwan, ST-36 Zusanli, SP-3 Taibai ve KI-7 Fuliu. Kullanılan diğer noktalar arasında : Ren-9 Shuifen, SP-6 Sanyinjiao, BL-20 Pishu, BL-23 Shenshu, ST-8 Touwei.
1 0 2
NATUROPATHY
2011
Kirli Mukus Mukus doğası gereği Rutubete benzerdir ve aynı zamanda Dalak-Qi'sinin yetersizliğinden kaynaklanır. Baş ağrısı da Rutubet ağrısına benzer ama daha tıkayıcıdır ve hisleri daha çok kısıtlar. Diğer belirtiler göğüste nezle, göğsün dolgunluğu ve tıkanıklığı, yapışkan bir dil kaplaması ve kaygan bir dildir. Tedavi İlkesi : Mukusu çözün, Ortaya ahenk getirin. Akupunktur-Genel Reçete : ST-40 Fenglong, L.I.-4 Hegu, LU-7 Lieque, ST-8 Touwei, Du-20 Baihui. Bitkisel Tedavi-Reçete: -Ban Xia Bai Zhu Tian Ma Tang (Pinellia-AtractylodesGastrodia Özü) Ban Xia(9 gr.), Tian Ma(6 gr.), Bai Zhu(15 gr.), Fu Ling(6 gr.), Chen Pi(6 gr.), Gan Cao(4 gr.), Sheng Jiang(1 dilim), Da Zao(2 parça)
Çok Bilinen Tedavi: - Er Chen Wan (İki Eski Hap)
Tipik Örnek 1.5 Baş Ağrıları : Kirli Mukus- Erkek, Yaş 48 48 yaşında bir adam 10 yıldır baş ağrısı çekmekteydi. Ağrılar alın civarında ve sürekli karakterdeydiler. Kafa
1. Bölüm: Giriş
Fa Ban Xia, Chen Pi, Fu Ling, Zhi Gan Cao, Sheng Jiang, Wu Mei
1 0 3
2011
NATUROPATHY
bulanması, sersemlik ve baş dönmesi eşlik ediyordu. Aynı zamanda çok yorgunluk ve cinsel istek eksikliği de vardı. Kolay üşüyordu. Nabzı derin ve kaygandı ve dili şişmiş yan taraflar ile ve çok yoğun bir sarı kaplama ile solgun renkte idi. Teşhis : Ağrılar açıkça baş boşluklarını dolduran ve temiz Yang'ın çıkmasını önleyen Kirli-Mukus sebeplidir. Tedavi ilkesi : Durumun kronikliğine bağlı olarak dikkat hem Kökeni hem de Belirtileri aynı anda tedavi etmeye verilmiştir. Bu hem vücudun Qi'sini temizlemeyi hem de hastalık yapıcı etkenleri ortadan kaldırmayı (bu durumda Mukus) içermektedir. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar: Ren-12 Zhongwan, ST-8 Touwei, LU-7 Lieque, L.I.-4 Hegu, ST36 Zusanli, BL-20 Pishu, ST-40 Fenglong ve SP-3 Taibai. Kirli Mukus-Rüzgarı Bu patern bir öncekine benzerdir ve Mukus ile dahili Rüzgarın bileşimidir. Sadece yaşlılarda görülür ve Rüzgar-İnmesi olasılığını gösterebilir. çözün,
Rüzgarı
bastırın,
Akupunktur-Genel Reçete : ST-40 Fenglong, L.I.-4 Hegu, LIV-3 Taichong, S.I.-3 Houxi, BL-62 Shenmai, ST8 Touwei, Du-20 Baihui, G.B.-20 Fengchi. Bitkisel Tedavi : Kirli-Mukus tipi ile aynı reçete, yani Ban Xia Bai Zhu Tian Ma Tang, uygulanabilir. Dahili Rüzgarı
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Mukusu Karaciğeri sakinleştirin
1 0 4
NATUROPATHY
2011
bastıran Quan Xie ve Jiang Can gibi maddeler kesinlikle eklenmelidir. Alternatif olarak bu reçete Tian Ma Gou Teng Yin veya Zhen Gan Xi Feng Tang gibi KaraciğerRüzgarını bastıracak bir tane ile birleştirilebilir.
Çok Bilinen Tedavi : - Niu Huang Jiang Ya Wan (Calculus Bovis Tansiyon Düşürücü Hap) Ling Yang Jiao, Niu Huang, Zhen Zhu, Bing Pian, Yu Jin, Huang Qi
Gıda Tutulması Bu tip baş ağrısı alında görülür ve şiddetli olabilir. Gıda alımı ile bağlantılıdır ve yemek bunu kötüleştirecektir. Diğer belirtilerin arasında karın duvarında dolgunluk hissi, ekşi kusma, geğirme, kötü kokulu nefes, yapışkan bir dil kaplaması ve kaygan bir dildir.
Akupunktur-Genel Reçete : Ren-10 Xiawan, ST-21 Liangmen, P-6 Neiguan, ST-34 Liangqiu, ST-45 Lidui, L.I.-4 Hegu, ST-8 Touwei. Bitkisel Tedavi-Reçeteler: - Bao He Wan (Koruyucu ve Uyum Sağlayıcı Hap)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Gıda tutulmasını çözün, Mide-Qi'sinin inişini harekete geçirin, sindirimi kolaylaştırın, Ortayı uyumlu hale getirin.
1 0 5
NATUROPATHY
2011
Shan Zha(9 gr.), Shen Qu(6 gr.), Lai Fu Zi(6 gr.), Ban Xia(6 gr.), Chen Pi(3 gr.), Fu Ling(6 gr.), Lian Qiao(6 gr.) - Xiang Sha Zhi Zhu Wan (Saussurea-Amomum-CitrusAtractylodes Hapı) Mu Xiang(4.5 gr.), Sha Ren(4.5 gr.), Zhi Shi(4.5 gr.), Chen Pi(3 gr.), Ban Xia(6 gr.), Bai Zhu(6 gr.), Bo He(3 gr.)
Çok Bilinen Tedavi : -Bao He Wan (Koruyucu ve Uyum Sağlayıcı Hap) Shan Zha, Shen Qu, Lai Fu Zi, Ban Xia, Chen Pi, Fu Ling, Lian Qiao
Bu tip patern sadece çok kronik ağrılarda görülür. Kan Akışının Durması Karaciğer-Qi'sinin uzun süreli durgunluğundan kaynaklanır. Baş ağrısı durumunda aynı zamanda sık sık başta travma sonucu Kan akışının durmasından da kaynaklanır. Çok şiddetli ve yoğundur ve hastalar genellikle bunu “başa bir çivi çakılması” şeklinde tanımlarlar. Yaşlılarda ve Kan yetersizliği ve kuruluğu olan kadınlarda daha yaygındır. Diğer belirtiler arasında koyu beniz, karın ağrısı ve kadınlarda ağrılı adet dönemleri görülür. Tedavi İlkesi : Kanı Harekete Geçirin, delikleri açın.
1. Bölüm: Giriş
Kan Akışının Durması
1 0 6
NATUROPATHY
2011
Akupunktur-Genel Reçete : L.I.-11 Quchi, L.I.-4 Hegu, SP-6 Sanyinjiao, LIV-3 Taichong, Ah Shi Kan akışının durmasının çeşitli durumlardan kaynaklanabileceği vurgulanmalıdır. Qi durması, Kan yetersizliği, Kan-Sıcaklığı, dahili Soğuk ve Qi yetersizliği. Tedavi bariz bir şekilde Kan duruşunun altında yatan durumu hedeflemelidir. Bitkisel Tedavi-Reçete: - Tong Qiao Hua Xue Tang (Delikleri Açıp ve Kanı Harekete Geçirme Özü) Chi Shao(3 gr.), Chuan Xiong(3 gr.), Tao Ren(9 gr.), Hong Hua(9 gr.), She Xiang(15 gr.), Cong Bai(3 gr.), Hong Zao(7 kırmızı meyve), Sheng Jiang(3 dilim), Pirinç şarabı - Tao Hong Si Wu Tang (Persica-Carthamus Dört Madde Özü) Shu Di Huang(12 gr.), Dang Gui(10 gr.), Bai Shao(12 gr.), Chuan Xiong(8 gr.), Tao Ren(6 gr.), Hong Hua(6 gr.)
- Yan Hu Suo Zhi Tong Pian (Corydalis Ağrı Kesici Tablet) Yan Hu Suo
1. Bölüm: Giriş
Çok Bilinen Çözümler:
1 0 7
NATUROPATHY
2011
Tek bir bitkiden oluşan bu tedavi, Kan akışının durmasından kaynaklanan kronik ağrılar için kullanılabilir. - Wu Jin Wan (Kara Altın Hapı) Yi Mu Cao, San Leng, E Zhu, Xiang Fu, Yan Hu Suo, Wu Zhu Yu, Xiao Hui Xiang, Mu Xiang, Bai Shao, Chuan Xiong, Dang Gui, Shu Di Huang, Bu Gu Zhi, Pu Huang, Ai Ye Tan -Jin Gu Die Shang Wan (Kas ve Kemik Travmatik Yaralanma Hapı) San Qi, Xue Jie, Dang Gui, Ru Xiang, Mo Yao, Hong Hua -Yunnan Te Chan Tian Qi Pian (Yunnan Hazırlanmış san Qi Radix Notoginseng Tableti)
Özel
San Qi -Tong Jing Wan (Girişken Adet Hapı)
1. Bölüm: Giriş
E Zhu Rhizoma, San Leng, Chi Shao, Hong Hua, Chuan Xiong, Dang Gui, Dan Shen
1 0 8
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 1.6 Baş Ağrıları : Karaciğer Kan Akışı Durması- Kadın, Yaş 31 31 yaşında bir kadın çocukluğundan beri baş ağrısı çekmekteydi. Ağrılar başın iki yanında(Safra-Kesesi kanalı boyunca) görülüp ve göz yuvası arkasına yerleşmekteydi. Ağrı şiddetli ve batıcı idi ve kusma ve ishal eşlik etmekteydi. Adetleri azdı. Dili solgun ve hafifçe mavimsi mordu ve altında koyu renk şişmiş damarlar vardı. Nabzı derin ve ani idi. Teşhis : Karaciğer-Yang'ının yükselmesi ve başta Kan akışı duruşunu göstermektedir. Tedavi ilkesi : Bu vakada hem kökeni hem de belirtileri tedavi etmek mümkündür. Bu yüzden Karaciğer-Kanını beslemek, Kanı harekete geçirmek ve KaraciğerYang'ını bastırmak gerekir.
Bitkisel Tedavi : Seçilen reçete yukarıdaki Tao Hong Si Wu Tang'ın bir çeşitlemesidir. Tek değişiklik Chuan Xiong'un dozunun arttırılması ve Tian Ma ilave edilmesidir.
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : Kullanılan temel noktalar: T.B.-5 Waiguan, P-6 Neiguan, Ren-4 Guanyuan, LIV-8 Ququan, LIV-3 Taichong, SP-6 Sanyinjiao, G.B.-1 Tongziliao and SP-10 Xuehai.
1 0 9
NATUROPATHY
2011
Mide-Sıcaklığı Bu tip ağrı alında görülür ve akut veya kronik olabilir. Diğer belirtiler arasında aşırı terleme, yoğun susuzluk, ateş ve aşırı hızlı bir nabız vardır. Sebebi genellikle et, baharat, kızartmalar ve alkol gibi sıcak enerji gıdalarının aşırı tüketilmesidir. Tedavi İlkesi : Isıyı temizleyin, Mideyi temizleyin, isyankar Qi'yi bastırın Akupunktur-Genel Reçete: ST-44 Neiting, L.I.-4 Hegu, ilave nokta Yintang -Qing Wei San (Mide Tozunu Temizleme) Huang Lian(5 gr.), Sheng Di Huang(12 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Dang Gui(6 gr.), Sheng Ma(6 gr.)
Çok Bilinen Tedaviler
Huang Lian, Chuan Xiong, Jing Jie, Fang Feng, Huang Qin, Jie Geng, Shi Gao, Ju Hua, Bai Zhi, Gan Cao, Da Huang, Man Jing Zi, Lian Qiao, Xuan Fu Hua, Huang Bo, Bo He, Zhi Zi Bu tablet Mide-Sıcaklığındansa Mide-Ateşi içindir. Başta Ateş-Zehir belirtileri için kullanılır.
1. Bölüm: Giriş
- Huang Lian Shang Qing Wan (Pian) (Coptis Yukarı Doğru Temizleyen Tablet)
1 1 0
NATUROPATHY
2011
- Shuang Liao Hou Feng San (Çifte İçerikli BoğazRüzgar Tozu) Niu Huang, Bing Pian, Gan Cao, Qing Dai, Zhen Zhu, Huang Lian, Shan Dou Gen
Yetersizlik Tipleri Yetersizlik baş ağrıları başa yeterli Qi veya Kanın ulaşmamasına bağlıdır. Hepsi sürekli bir ağrı karakterlidir ve nöbetler halinde gelirler. Dinlenme ile iyiye giderler. Qi Yetersizliği Mide, Dalak, Akciğer veya Kalp Qi'sinin eksikliğinden kaynaklanabilir. Tüm başta veya özellikle Mide-Qi eksikliğinde sadece alında görülebilir. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, hafif nefes darlığı ve boş bir nabız bulunur. Kalp-Qi'si eksikliğinde aynı zamanda hafif çarpıntılar ve yorulunca nefessiz kalma görülür. Tedavi İlkesi : Qi'yi temizleyip arttır. Akupunktur-Genel Reçete : ST-36 Zusanli, Ren-6 Qihai, SP-6 Sanyinjiao, Du-20 Baihui
- Bu Zhong Yi Qi Tang (Merkezi Temizleyici ve Qi Yararına Öz) Huang Qi(12 gr.), Ren Shen(9 gr.), Bai Zhu(9 gr.), Dang Gui(6 gr.), Chen Pi(6 gr.), Sheng Ma(3 gr.), Chai Hu(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi-Reçete :
1 1 1
NATUROPATHY
2011
Çok Bilinen Tedavi : - Bu Zhong Yi Qi Wan (Merkezi Temizleyici ve Qi Yararına Öz) Hapın içeriği yukarıdaki öz ile aynıdır ve aynı şekilde etki eder. Kan Yetersizliği Tipik olarak başa yetersiz Kan gitmesi ve beynin beslenmemesinden kaynaklanır. Qi-eksikliği ağrısına göre biraz daha şiddetlidir. Başın üst tarafını etkiler ve Karaciğer veya Kalbin Kan yetersizliği ile ilişkilidir. Akşamları daha kötüleşir ve hafıza kaybı ve konsantrasyon eksikliği eşlik eder. Aynı zamanda uzanırken daha iyi olur. Tedavi İlkesi : Kanı beslemek, Qi'yi temizleyip arttırmak Akupunktur-Genel Reçete : ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, BL-20 Pishu, LIV-8 Ququan, Ren-4 Guanyuan, Du-20 Baihui, BL-15 Xinshu. Bitkisel Tedavi-Reçeteler
Dang Gui(10 gr.), Chuan Xiong(5 gr.), Bai Shao(8 gr.), Shu Di Huang(15 gr.), Ren Shen(3 gr.), Bai Zhu(10 gr.), Fu Ling(8 gr.), Zhi Gan Cao(5 gr.) - Shi Quan Da Bu Tang (On Bütün Büyük Temizleme Özü)
1. Bölüm: Giriş
- Ba Zhen Tang (Sekiz Değerli Öz)
1 1 2
NATUROPATHY
2011
Ba Zhen Tang artı : Huang Qi(8 gr.), Rou Gui(4 gr.)
Çok Bilinen Tedaviler: - Ba Zhen Wan (Sekiz Değerli Hap) Bu iyi tanınan hap yukarıdaki öz ile aynı içeriğe sahiptir. - Shi Quan Da Bu Wan (On Bütün Büyük Temizleme Hapı) Ba Zhen Wan, Huang Qi, Rou Gui
Böbrek Yetersizliği
Tedavi İlkesi : Böbrekleri temizle, kemik iliğini besleyin. Akupunktur-Genel Reçete : KI-3 Taixi, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, Du-20 Baihui, G.B.-19 Naokong. Böbrek-Yin yetersizliği için :
1. Bölüm: Giriş
Ağrı başın içerisindedir ama belli bir yerde değildir ve baş dönmesi ile bir boşluk hissi eşlik eder. Diğer belirtiler bir Böbrek-Yin veya Böbrek-Yang yetersizliği olup olmamasına bağlıdır. Böbrek-Yin yetersizliğinde akşamları bir sıcaklık hissi, sık işeme, baş dönmesi, kulak çınlaması, bel ağrısı, hafif kabızlık, üzeri kaplı olmayan kırmızı bir dil ve Uçucu-Boş bir Nabız vardır. Böbrek-Yang yetersizliği durumunda bir üşüme, bel ve diz ağrısı, çok soluk idrar, soluk bir dil ve derin ve zayıf bir nabız olacaktır.
1 1 3
NATUROPATHY
2011
Ren-4 Guanyuan. Böbrek-Yang yetersizliği için: BL-23 Shenshu. Kadim Formül : Du-23 Shangxing, G.B.-20 Fengchi, G.B.-19 Naokong, BL-10 Tianzhu, HE-3 Shaohai Bitkisel Tedavi : Böbrek-Yang Yetersizliği İçin Reçeteler: -You Gui Wan (Sağ Böbrek İyileştirme Hapı) Fu Zi(3 gr.), Rou Gui(3 gr.), Du Zhong(6 gr.), Shan Zhu Yu(4.5 gr.), Tu Si Zi(6 gr.), Lu Jiao Jiao(6 gr.), Shu Di Huang(12 gr.), Shan Yao(6 gr.), Gou Qi Zi(6 gr.), Dang Gui(4.5 gr.) Bu formül özellikle kadınlar içindir. -Jin Gui Shen Qi Wan (Altın Göğüs Böbrek-Qi Hapı) Fu Zi(3 gr.), Gui Zhi(3 gr.), Shu Di Huang(24 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.)
Böbrek-Yin Yetersizliği İçin Reçeteler:
Shu Di Huang(15 gr.), Shan Yao(9 gr.), Shan Zhu Yu(9 gr.), Gou Qi Zi(9 gr.), Chuan Niu Xi(6 gr.), Tu Si Zi(9 gr.), Lu Jiao(9 gr.), Gui Ban Jiao(9 gr.) Bu formül özellikle kadınlar içindir. -Liu Wei Di Huang Wan (Altı İçerikli Rehmannia Hapı)
1. Bölüm: Giriş
-Zuo Gui Wan (Sol Böbrek İyileştirme Hapı)
1 1 4
NATUROPATHY
2011
Shu Di Huang(24 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.) - Qi Ju Di Huang Wan (Lycium-ChrysanthemumRehmannia Hapı) Gou Qi Zi(9 gr.), Ju Hua(6 gr.), Shu Di Huang(24 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.)
Çok Bilinen Tedaviler : - Jin Gui Shen Qi Wan (Altın Göğüs Böbrek-Qi Hapı) Bu hapın içeriği öz ile aynıdır. - Qi Ju Di Huang Wan (Lycium-ChrysanthemumRehmannia Hapı) Gou Qi Zi, Ju Hua, Shu Di Huang, Shan Zhu Yu, Shan Yao, Ze Xie, Mu Dan Pi, Fu Ling Tipik Örnek 1.7
45 yaşında bir kadın ensesinde ve başının üzerinden gözlere doğru yayılan ısrarcı ağrılardan şikayet ediyordu. Aynı zamanda bel ağrısı da vardı. Bir böbrek iltihabı geçirdiği iki sene önceden beri bu belirtiler vardı. Kabızlık eğilimi de vardı ve idrarı az ve koyu renkli idi. Çoğu geceler terliyordu. Dili sarı bir kaplama ile hafifçe kırmızı idi. Nabzı iyi idi ve her iki arka konumda biraz titreşimli idi.
1. Bölüm: Giriş
Baş Ağrıları : Böbrek-Yin Yetersizliği- Kadın, Yaş 45
1 1 5
NATUROPATHY
2011
Teşhis : Belirtiler Böbrek-Yin yetersizliğini göstermektedir. İlave olarak Mide-Yin yetersizliği görülmektedir. Tedavi ilkesi : Önce Mesaneden Rutubet-Isıyı çözün, sonra Böbrek-Yin'ini besleyin. Akupunktur : Başlangıçta kullanılan temel noktalar: LU-7 Lieque and KI-6 Zhaohai, SP-6 Sanyinjiao ve SP-9 Yinlingquan. Birkaç hafta sonra Ren-12 Zhongwan, ST36 Zusanli, BL-10 Tianzhu, BL-60 Kunlun ve KI-3 Taixi noktaları ilave edilmiştir. Bitkisel tedavi : İki reçete kullanılmıştır. Ba Zheng San'ın bir çeşidi ilk birkaç hafta Mesanedeki Rutubet-Isıyı çözmek için kullanılmış, ardından Zhi Bo Ba Wei Wan Böbrek-Yin'ini besleyip aynı anda Rutubet-Isıyı çözmek için verilmiştir. Kullanılan Ba Zheng San çeşidi: Che Qian Zi(6 gr.), Shan Zhi Zi(4 gr.), Mu Tong(3 gr.), Da Huang(3 gr.), Bian Xu(4 gr.), Fu Ling(6 gr.), Zhu Ling(6 gr.), Gui Zhi(2 gr.), Yi Yi Ren(6 gr.), Bai Zhu(4 gr.)
Zhi Mu(3 gr.), Huang Bo(6 gr.), Shu Di Huang(9 gr.), Ze Xie(3 gr.), Shan Yao(6 gr.), Fu Ling(6 gr.), Shan Zhu Yu(4 gr.), Mu Dan Pi(3 gr.), Bai Zhu(6 gr.), Dang Shen(6 gr.), Sang Ji Sheng(6 gr.)
Hastalığı Tahmin ve Önleme Akupunktur ve Çin bitkileri baş ağrıları ve migren konusunda son derece etkilidir ancak sonuçlar hemen
1. Bölüm: Giriş
Kullanılan Zhi Bo Ba Wei Wan çeşidi:
1 1 6
2011
NATUROPATHY
görülmez. Ağrı ne kadar uzun süredir devam ediyorsa tedavisi o kadar uzun sürme eğilimindedir. Tedavi etmesi en zor üç tip baş ağrısı: Mukus, Rüzgar-Mukus ve Kan Akışı Durmasından kaynaklananlardır. Önleme için baş ağrısı eğilimi olan bir kişinin aşırı cinsel faaliyet ve aşırı çalışmadan kaçınması gerekir. Ekşi gıdalar almaktan ve kahve içmekten de kaçınmalıdırlar. Eğer bir kişi Karaciğer-Yang, Karaciğer-Ateş- KaraciğerQi durması veya Karaciğer-Rüzgarı için tedavi edilmişse ruh hallerine dikkat etmeli ve kızmaktan kaçınmalıdır. Batı Yaklaşımı Sebeplerin Özeti 1.
Kafa Boşluğu İçinde (a)
İltihaplı : Menenjit
(b) İltihapsız :Damarlarla İlgili (migren, beyin kanaması), neoplazmaya ait (beyin tümörü), hipertansif (asıl hipertansiyon, ikincil hipertansiyon) 2.
Kafatasında : sinüzit, orta kulak iltihabı
BA DÖNMESİ Baş dönmesi terimi başın pamukla sarılıymış gibi “sersemlik” veya “kafa bulanıklığı” halini de kapsar. Çeşitli koşullara bağlıdır: Karaciğer-Rüzgarına, Qi'nin
1. Bölüm: Giriş
3. Kafatası Dışında : glokom, beyin spondilozu, sinirsel ağrı nöbeti
1 1 7
NATUROPATHY
2011
başa ulaşmaması, İlik Denizi yetersizliğine, Mukusa bağlanmaktadır. Etiyoloji ve Patoloji Duygusal gerginlik, aşırı çalışma veya aşırı cinsel faaliyet, yemek Ayırt Etme ve Tedavi Baş dönmesine sebep olan dört ana patern vardır: Fazlalık Tipi (Karaciğer-Yang, Karaciğer-Ateş veya Karaciğer-Rüzgar artışı ve başta Kirli Mukus), Yetersizlik Tipi (Qi ve Kan Yetersizliği, Böbrek-Öz Yetersizliği) Fazlalık Tipi Klinik Belirtiler : Karaciğer-Yang : şiddetli baş dönmesi, kulak çınlaması, kızgınlık patlamaları, baş ağrısı, dil yanlarda hafifçe kırmızı, nabız titreşimli Karaciğer-Ateş : Kırmızı yüz, susuzluk, acı tat, kuru dışkı, az ve koyu renkli idrar, kuru sarı renk kaplı kırmızı dil ve hızlı ve titreşimli tam bir nabız.
Tedavi İlkesi : Karaciğer-Yang'ını bastırın, gerekirse Karaciğer-Yin veya Karaciğer-Kan ve Böbrek-Yin'ini besleyin. Karaciğer Ateşi durumunda Ateşi kurutun. Karaciğer Rüzgarı durumunda rüzgarı bastırın. Akupunktur-Genel Reçete : LIV-3 Taichong, G.B.-20 Fengchi, T.B.-5 Waiguan, Du-16 Fengfu, S.I.-3 Houxi,
1. Bölüm: Giriş
Karaciğer-Rüzgar : şiddetli baş dönmesi, vertigo ve denge kaybı, titremeler
1 1 8
NATUROPATHY
2011
LIV-2 Xingjian, P-6 Neiguan, LIV-8 Ququan, SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi. Bitkisel Tedavi-Reçete: -Tian Ma Gou Teng Yin(Gastrodia-Uncaria Özü)
1. Bölüm: Giriş
Tian Ma(9 gr.), Gou Teng(9 gr.), Shi Jue Ming(6 gr.), Sang Ji Sheng(9 gr.), Du Zhong(9 gr.), Chuan Niu Xi(9 gr.), Zhi Zi(6 gr.), Huang Qin(9 gr.), Yi Mu Cao(9 gr.), Ye Jiao Teng(9 gr.), Fu Shen(6 gr.)
1 1 9
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 2.1 Baş Dönmesi : Karaciğer-Yang Artışı- Erkek, Yaş 70 70 yaşında bir adamın yıllardır vertigo şikayeti vardı. Çok dengesizdi. Tansiyonu yüksekti ve ara sıra görüşü bulanıyordu. Tırnakları kuru ve solgundu, benzi koyu idi ama cildi kuruydu. Dilinin ortasında sarı bir kaplama vardı ve sert ve kuru idi. Nabzı tam ve titreşimli idi. Teşhis : Altta yatan bir Karaciğer-Yin yetersizliği ile Karaciğer-Yang artışı. Tedavi ilkesi : Karaciğer-Yin'ini besleyin ve KaraciğerYang'ını bastırın. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar: G.B.-20 Fengchi, T.B.-5 Waiguan, L.I.-4 Hegu and LIV-3 Bitkisel tedavi : Çok bilinen Jiang Ya Wan Tansiyon Düşürücü Hap haricinde hiçbir bitki verilmedi. Altı seanstan sonra tansiyonu düzeldi ve baş dönmesi rahatladı. Yaşı ve durumun kronikliği sebebiyle ayda bir kere tedavi almaya devam etmektedir. Başta Kirli Mukus
Baş dönmesi, bir ağırlık hissi ve başta sersemlik, özellikle sabahları düşünmekte ve konsantre olmakta zorluk, göğüste baskı, mide bulantısı, iştahsızlık, yapışkan bir ağız tadı, dil şiş ve yapışkan kaplamalı, nabız kaygan
1. Bölüm: Giriş
Klinik Belirtiler:
1 2 0
NATUROPATHY
2011
Tedavi ilkesi : Rutubeti kurutun, Mukusu çözün, Dalağı güçlendirin ve Mideyi uyumlu hale getirin Akupunktur-Genel Reçete : Ren-12 Zhongwan, ST-36 Zusanli, SP-3 Taibai, BL-20 Pishu, BL-21 Weishu, Ren-9 Shuifen, SP-9 inlingquan, ST-40 Fenglong, ST-41 Jiexi, L.I.-4 Hegu, ST-8 Touwei, Du-20 Baihui. Bitkisel Tedavi-Reçete - Ban Xia Bai Zhu tian Ma Tang (Pinellia-AtractylodesGastrodia Özü) Ban Xia(9 gr.), Tian Ma(6 gr.), Bai Zhu(15 gr.), Fu Ling(6 gr.), Chen Pi(6 gr.), Gan Cao(4 gr.), Sheng Jiang(1 dilim), Da Zao(2 parça)
Yetersizlik Tipi Qi ve Kan Yetersizliği Klinik Belirtiler : Hafif baş dönmesi, yorgunluk, soluk yüz, zayıf hafıza, uykusuzluk, çarpıntılar, depresyon, iştahsızlık, dil solgun ve zayıf, nabız
Akupunktur-Genel Reçete : ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, Ren-12 Zhong-wan, BL-20 Pishu, BL-21 Weishu, Du-20 Baihui, Ren-6 Qihai, BL-15 Xinshu. Bitkisel Tedavi-Reçete :
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Qi'yi temizleyin ve Kan'ı besleyin, Mide ve Dalağı güçlendirin
1 2 1
NATUROPATHY
2011
-Gui Pi Tang (Dalak Temizleme Özü) Ren Shen(6 gr.) veya Dand Shen(12 gr.), Huang Qi(15 gr.), Bai Zhu(12 gr.), Dang Gui(6 gr.), Fu Shen(9 gr.), Suan Zao Ren(9 gr.), Long Yan Rou(12 gr.), Yuan Zhi(9 gr.), Mu Xiang(6 gr.), Zhi Gan Cao(4 gr.), Sheng Jiang(3 dilim), Hong Zao(5 meyve) Böbrek Yetersizliği Klinik Belirtiler : Beyinde boşluk hissi, çınlama, depresyon, yorgunluk, gece uyanma, zayıf hafıza, sırt ve diz ağrısı ile birlikte inatçı baş dönmesi, Yang yetersizliği varsa solgun dil, derin ve zayıf nabız, Yin yetersizliği varsa kırmızı ve soyulmuş dil, uçucu-boş nabız Tedavi İlkesi : Böbrek-Yang'ını veya Böbrek-Yin'ini temizleyin, Özü güçlendirin ve İlik Denizini besleyin. Akupunktur-Genel Reçete : Ren-4 Guanyuan, KI-3 Taixi, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, S.I.-3 Houxi and BL-62 Shenmai, Du-16 Fengfu, Du-17 Naohu, Du-20 Baihui, G.B.-39 Xuanzhong. Bitkisel Tedavi-Reçeteler:
Shu Di Huang(15 gr.), Shan Yao(9 gr.), Shan Zhu Yu(9 gr.), Gou Qi Zi(9 gr.), Chuan Niu Xi(6 gr.), Tu Si Zi(9 gr.), Lu Jiao(9 gr.), Gui Ban Jiao(9 gr.) -You Gui Wan (Sağ Böbrek Yenileme Hapı) Fu Zi(3 gr.), Rou Gui(3 gr.), Du Zhong(6 gr.), Shan Zhu Yu(4.5 gr.), Tu Si Zi(6 gr.), Lu Jiao Jiao(6 gr.), Shu Di
1. Bölüm: Giriş
-Zuo Gui Wan (Sol Böbreği Yenileme Hapı)
1 2 2
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Huang(12 gr.), Shan Yao(6 gr.), Gou Qi Zi(6 gr.), Dang Gui(4.5 gr.)
1 2 3
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 2.2 Baş Dönmesi : Böbrek-Özü Yetersizliği- Erkek, Yaş 31 31 yaşında bir adam bir yıldır şiddetli baş dönmesi, hafif sağırlık ve kulak çınlamasından şikayet ediyordu. Kendisine Meniere hastalığı teşhisi konulmuştu. Geceleri bazen terliyordu ve kendini genel olarak bitkin hissediyordu. On yıl kadar önce bir baş dönmesi nöbeti geçirmişti. Aynı zamanda şakaklarda zonklayıcı karakterde baş ağrıları vardı ve gözleri titremekteydi. Dili hafifçe kırmızı idi ve kaplaması çok ince idi. Nabzı derin seviyede boş ve her iki arka pozisyonda titreşimli idi. Teşhis : Böbrek-Yin yetersizliği ile Karaciğer-Yang artışı. Tedavi ilkesi : Böbrek-Yin'ini besleyin ve KaraciğerYang'ını bastırın. Bitkisel tedavi : Akupunkturcusunun sevk ettiği bu hastaya Liu Wei Di Huanf Wan'ın bir çeşidi verildi: Shu Di Huang(9 gr.), Shan Yao(6 gr.), Shan Zhu Yu(4.5 gr.), Ze Xie(4 gr.), Mu Dan Pi(4 gr.), Fu Ling(4.5 gr.), Shi Jue Ming(12 gr.), Gou Teng(6 gr.), Tian Ma(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
Batı tıbbında vertigonun sebebi kulak, sekizinci kafatası siniri, beyin sapı bölgelerinden birisine göre sınıflandırılabilir. Kulak içindeki sebepler kulak kiri, orta kulak iltihabı, akut labirent iltihabı, Meniere hastalığı ve duruşsal vertigodur. Sekizinci kafatası siniri akut
1. Bölüm: Giriş
Batı Yaklaşımı
1 2 4
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
menenjit, travma ve tümörlerden etkilenebilir. Beyin sapı da enfeksiyonlardan, travmadan, beynin arka alt kısmında kan pıhtılaşması ve multipl sklerozdan etkilenebilir.
1 2 5
NATUROPATHY
2011
NEFESSİZ KALMA (“CHUAN”) Nefessiz kalma Çin Tıbbı'nda hızlı hızlı solumak anlamına gelen “Chuan” denilir. Nefes almada güçlük, açık ağızla nefes alma, nefes alırken omuzların kaldırılması ve uzanamamayı kapsar. Kaut veya kronik olabilir. Etiyoloji Harici Hastalık Yapıcı Etkenler : Rüzgar-Soğuk'un veya Rüzgar-Sıcak'ın işgali pek çok yoldan nefessiz kalmanın sebebidir. Rüzgar-Soğuk Akciğerleri kısıtlar ve Qi'nin aşağı inmesini engeller. İkinci olarak Rüzgar-Soğuk veya Rüzgar-Sıcak kronik nefessizlik çeken hastalarda bir akut krize sebep olabilir. Üçüncü olarak harici Rüzgarın kendisi kronik nefessizliğin başlangıç sebebidir.
Duygusal Sorunlar : Endişe ve kötü düşünceler Akciğer ve Dalağı zayıflatır. Akciğer-Qi'si engellenir. Dalak-Qi'si zayıflar. Uzun süreli kızgınlık, hayal kırıklığı, içerleme Karaciğer-Yang'ının veya Karaciğer-Ateşinin yükselmesine yol açar. Bu Akciğerleri işgal edip AkciğerQi'sinin inmesini engelleyebilir.
1. Bölüm: Giriş
Diyet : Yağların, mandıra ürünlerinin, tatlıların, şekerin ve çiğ-soğuk gıdaların aşırı tüketilmesi Dalak tarafından gıda özlerinin dönüştürülmesini ve taşınmasını sekteye uğratır. Sıvılar dönüştürülmediğinden Akciğerlerde Mukus birikir ve Qi'nin inmesini engelleyerek nefessiz kalmaya yol açar.
1 2 6
NATUROPATHY
2011
Yorgunluk, Kronik Hastalık : Uzun süreli aşırı çalışma Böbrek-Yin'ini zayıflatır. Bu da Qi alış işlevini aksatır. Qi yukarı doğru isyan eder ve Akciğer-Qi'sinin inmesini engeller. Uzun süreli fiziksel yorgunluk Böbrek-Yang'ını zayıflatır ve bu da Qi'nin alınamamasına neden olur. Ayırt Etme ve Tedavi Nefessiz kalma tedavisi için Aşırılıkları Yetersizliklerden ayırt etmek çok önemlidir. Aşırı tip nefessizlikte nefes sığ ve uzundur, yetersizlikte kısa ve hızlıdır. Aşırılıkların tedavisi için belirtinin tedavisi üzerinde yoğunlaşılır. Yetersizlik tiplerinde Köken ve vücudun Qi'sini tedavi etmek ile ilgilenilir. Özetlenirse: Aşırılık Tipleri : Rüzgar-Soğuk'un Akciğerleri işgali, Dışarıda Rüzgar-Soğuk İçeride Mukus-Sıvıları, Dışarıda Soğuk İçeride Sıcak, Akciğerde Mukus-Sıcak, Akciğerde Kirli Mukus, Engellenmiş Akciğer-Qi'si, Akciğerleri işgal eden Akciğer-Ateşi
1. Bölüm: Giriş
Yetersizlik Tipleri : Akciğer-Qi Yetersizliği, Akciğer-Yin Yetersizliği, Akciğer ve Böbrek Yetersizliği, Akciğer-Yin ve Böbrek-Yin Yetersizliği, Akciğer-Yang ve BöbrekYang Yetersizliği, Akciğer-Yang, Kalp-Yang, BöbrekYang Yetersizliği
1 2 7
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 3.1 Nefessiz Kalma : Karaciğer-Ateşinin Akciğerleri İşgali- Kadın, Yaş 33 33 yaşında bir kadın iki yıldır nefessiz kalıyordu. Nefes vermekte zorlanıyordu ve krizleri duygusal stres ile ortaya çıkıyordu. Kolayca susuyor vebazen ağzında acı bir tat hissediyordu. akaklarında zonklayıcı karakterde baş ağrıları vardı ve sık sık sıcaklaması ve çarpıntısı oluyordu. Nabzı titreşimli idi ve dilinin kenarları ile ucu daha kırmızı olmak üzere kırmızı idi, ortasında sığ bir kalp çatlağı vardı. Kenarlarda aynı zamanda kırmızı noktalar vardı.
Tedavi : Sadece Long Dan Xie Gan Tang'ın şu çeşidi ile bitkisel tedavi uygulanmıştır: Long Dan Cao(6 gr.), Huang Qin(4 gr.), Shan Zhi Zi(4 gr.), Ze Xie(6 gr.), Mu Tong(3 gr.), Sheng Di Huang(6 gr.), Chai Hu(6 gr.), Suan Zao Ren(6 gr.), He Huan Pi(6 gr.), Hou Po(3 gr.), Su Zi(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Karaciğer-Ateşinin isyan edip göğüse doğru çıkması ve Akciğerleri kısıtlaması. Bunun yanında KapAteşi ile ilgili sorunları da vardı.
1 2 8
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 3.2 Nefessiz Kalma : Akciğer-Yang ve Böbrek-Yang Yetersizliği- Kadın, Yaş 48 48 yaşında bir kadın son on yıldır nefessiz kalıyordu. Nefes almakta zorlanıyordu ve geceleri durum kötüleşiyordu. Nefessizlik Orta Doğuda bir toz fırtınasına tutulduktan sonra başlamış gibi görünüyordu. Daha önce çocukken zatürre geçirmişti. Aynı zamanda karında ve ayak bileklerinde on yıldır sıvı tutulması da vardı. Sık sık kabız oluyor ve özellikle bacakları üşüyordu. Nabzı iyi ve derin ve her iki arka konumda özellikle zayıftı. Dili solgun ve şiş idi ve yapışkan beyaz bir kaplaması vardı. Teşhis : Akciğer- ve Böbrek-Yang'ının yetersizliği.
Kullanılan bitkisel reçete Su Zi Jaing Qi Tang'ın bir çeşididir: Su Zi(6 gr.), Fa Ban Xia(6 gr.), Qian Hu(4 gr.), Hou Po(4 gr.), Rou Gui(1.5 gr.), Dang Gui(6 gr.), Rou Cong Rong(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Akupunktur ve bitkisel tedavi uygulanmıştır. Akupunktur özellikle akciğerleri ve böbrekleri temizlemeye yönelik şu noktalarda uygulanmıştır : ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, BL-13 Feishu, Du-12 Shenzhu and BL-23 Shenshu ve LU-7 Lieque ve KI-6 Zhaohai yönlendirici noktaları.
1 2 9
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 3.3 Nefessiz Kalma : Akciğer-Yang ve Böbrek-Yang Yetersizliği- Erkek, Yaş 43 43 yaşında bir adamın on sekiz yıldır saman nezlesi ve nefessiz kalma şikayeti vardı. Nefes almakta zorlanıyordu ve geceleri sık sık terliyordu. Beli ağrıyordu ve tek kulağı hafifçe çınlıyordu. Boğazı kuruyordu Nabzı genel olarak hafifçe uçucu-boş ve sağ ön konumda zayıftı. Dili hafif kırmızı ve yerleşmemiş bir kaplama ile kuru idi. Teşhis : Akciğer- ve Böbrek-Yin'inin yetersizliği.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Ba Xian Chang Shou Wan'ın bir çeşidi kullanılmıştır: Shu Di Huang(12 gr.), Shan Zhu Yu(4 gr.), Shan Yao(6 gr.), Ze Xie(4 gr.), Mu Dan Pi(4 gr.), Fu Ling(6 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Wu Wei Zi(4 gr.), Xing Ren(4 gr.), Su Zi(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1 3 0
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 3.4 Nefessiz Kalma : Akciğer-, Kalp- ve Böbrek-Yang Yetersizliği- Kadın, Yaş 75 75 yaşında bir kadının 40 yıldır nefessiz kalma şikayeti vardı. Nefessizlik çifte zatürre ve bir akciğerin çökmesinin ardından başlamıştı. Uzun yıllar Prednisolone tedavisi uygulanmıştı. Nefes almakta ve vermekte zorlanıyordu, göğsünde bir baskı hissi ve hafif mide bulantısı vardı. Dudakları hafif siyanotikti ve beyazsulu balgam çıkartıyordu. Kolayca üşüyordu ve sırtı ile dizleri ağrıyordu. Bazen çarpıntıları oluyordu. Dili çok solgun ve yanlarda mavimsi ve oldukça şiş idi. Nabzı derin, zayıf ve yavaştı. Her iki arka tarafta iyice zayıftı.
Tedavi : Yaşı ve uzun süredir Prednisolone kullanmasından dolayı tedavi edilememiş ancak durumunda iyileşme sağlanmıştır. Ling Gui Zhu Gan Tang, Ling Gan Wu Wei Jiang Xin Tang ve Zhen Wu Tang ile bitkisel tedavi uygulanılmıştır: Fu Ling(10 gr.), Gui Zhi(3 gr.), Bai Zhu(9 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.), Wu Wei Zi(4 gr.), Gan Jiang(1.5 gr.), Fu Zi(3 gr.), Bai Shao(6 gr.), Dan Shen(4 gr.), Chuan Xiong(4 gr.), Sang Bai Pi(6 gr.), Su Zi(6 gr.), Xing Ren(4 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Akciğer-, Kalp-, Dalak- ve Böbrek-Yang'ının aşırı yetersizliği.
1 3 1
NATUROPATHY
2011
Hastalığı Tahmin ve Önleme Hem akupunktur hem de bitkisel ilaçlar nefessiz kalmayı tedavi etmekte etkilidir. Önleme için başarılı bir tedavinin ardından yemek ve yaşam alışkanlıklarına dikkat edilmelidir. Tekrarlamanın önlenmesi için ham pamuk yakılması ve bitkiler kullanılabilir. Batı Yaklaşımı Nefessiz kalmanın batı tıbbındaki genel sebeplerinin hepsi akciğer veya kalp ile ilişkilidir. Akciğerlerdeki sebepler astım, kronik bronşit, anfizem, bronşlarda ur olmasıdır. Kalp ile ilişkili sebepler aort hastalığı, mitral yetersizlik, hipertansiyon ve kalp damar tıkanıklığına bağlı sol karıncık yetersizliğidir.
1. Bölüm: Giriş
Anemi de bir nefessiz kalma sebebi olabilir.
1 3 2
NATUROPATHY
2011
HIRILTILI SOLUMA (“XIAO”) Modern Çin'de Hırıltılı Soluma ile Nefessizlik birlikte ele alınmaktadır ve “bronşiyal astım” veya “astımlı bronşit”in iki belirtisine denk gelebildikleri söylenmektedir. Astımın çocukken başlayan(alerjik), göğüs hastalıklarına yol açan harici Rüzgarın sık sık işgalinin ardından çocuklukta ve ileriki yaşlarda başlayan üç çeşidi vardır. Etiyoloji Harici hastalık yapıcı etkenler : Harici Rüzgar-Soğuk veya Rüzgar-Sıcak Akciğerlere girip Akciğer-Qi'sinin sıvıları dönüştürmesini engelleyebilirler. Bu da mukus birikimine yol açar.
Zayıf vücut durumu : Uzun bir hastalık ardından zayıflayan vücut Akciğer- ve Dalak-Qi'sini tüketebilir. Eğer vücudun Yin'i tükenirse Boş-Ateş yükselir, buharlaşır ve sıvıları Mukus haline getirir.
1. Bölüm: Giriş
Yemek : Soğuk, ekşi veya tatlı-yağlı gıdaların aşırı tüketimi Dalağı yaralar ve gıda özlerini dönüştürüp iletmesini engeller. Bunun sonucunda oluşan Mukus Akciğer-Qi'sini engelleyip hırıltıya sebep olur.
1 3 3
NATUROPATHY
2011
Patoloji Hırıltılı nefes almanın temel patolojik etkeni Akciğerlerdeki “gizli Mukus”tur. İsyankar Qi'nin yukarı doğru hareketi ile harekete geçen Mukus hava yollarını daraltır. Buna hava durumu, yemek, duygusal stres ve aşırı çalışma sebep olabilir. Ayırt Etme ve Tedavi
1. Bölüm: Giriş
Akut ve kronik safhalar arasında kesin bir ayrım yapılmalıdır. Genel olarak akut safhasa belirtiler, kronik safhada Köken tedavi edilir. Yani akut safhada hastalık yapıcı etkenler dışarı atılmalı, Mukus çözülmeli ve Akciğer-Qi'nin aşağı inişi sağlanmalıdır. Kronik safhada dikkat, özellikle Akciğerler, Dalak veya Böbrekler olmak üzere vücudun Qi'sinin temizlenmesine verilmelidir. Akut safhada Soğuk veya Sıcak Mukus olabilir, kronik safhada Akciğer Yetersizliği, Dalak Yetersizliği, Böbrek Yetersizliğinden bahsedilebilir.
1 3 4
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 4.1 Hırıltılı Nefes : Sıcak Mukus- Erkek, Yaş 58 58 yaşında bir adamın 6 yıldır astım şikayeti vardı. Muayene esnasında astım her gün sık sık krizlerle birlikte çok şiddetli idi. Ventolin, Becoforte ve ağızdan kortikosteroidler kullanıyordu. Göğsünü son derece baskı altında hissediyordu ve uzanamıyordu. Göğüs hastalıklarına meyilli idi ve sarı balgam çıkartıyordu. Aynı zamanda mide doluluğu ve şişkinlik de yaşıyordu. Dili hafifçe kırmızı ve kenarları şişti (Dalak tipi) ve yapışkan bir kaplaması vardı. Nabzı Hızlı, Tam ve Kaygandı. Teşhis : Dalak yetersizliği arka planı ile alerjik olmayan geç başlamış bir astım.
Tedavi : Sadece iki günde bir akupunktur uygulanmıştır. Kullanılan temel noktalar: SP-4 Gongsun ve P-6 Neiguan, LU-5 Chize, LU-7 Lieque, LU-6 Kongzui, LU-1 Zhongfu, BL-13 Feishu, ST-40 Fenglong, SP-6 Sanyinjiao. Üç ay sonra Dalak temizlenmesi için Ren-12 Zhongwan, BL-20 Pishu ve ST-36 Zusanli eklenmiştir.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi ilkesi : Krizler şiddetli ve sık olduğu için akut bir vaka olarak tedavi edilmelidir, yani Belirtiler tedavi edilmelidir. Mukus çözülmeli, Isı temizlenmeli ve AkciğerQi'snin inişi sağlanmalıdır.
1 3 5
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 4.2 Hırıltılı Nefes : Böbrek-Yang Yetersizliği- Kadın, Yaş 42 42 yaşında bir kadının 10 yıldır astım şikayeti vardı. İkinci çocuğunun doğmasının ardından başlamıştı. Göğsünde bir baskı hissediyordu ve bazen öksürürken sarı balgam çıkartıyordu. Bel ağrısı ve hafif baş dönmesi şikayeti de vardı. Bazen kulak çınlaması oluyordu. İdrarı soluk ve sıktı. Kendini çok yorgun hissediyordu. Dili hafifçe solgundu ve sarı bir kaplaması vardı. Nabzı, özellikle iki Böbrek konumunda derin ve zayıftı. Teşhis : Böbrek-Yang yetersizliği yanında biraz MukusSıcak sorunu.
Tedavi : Sadece iki haftada bir akupunktur ile tedavi edilmiştir. Kullanılan temel noktalar: BL-23 Shenshu, Ren-4 Guanyuan, KI-3 Taixi, LU-7 Lieque, KI-6 Zhaohai, LU-5 Chize, Ren-22 Tiantu, BL-20 Pishu, Ren-12 Zhongwan, ST-40 Fenglong, SP-6 Sanyinjiao, P-6 Neiguan
1. Bölüm: Giriş
Tedavi ilkesi : Böbrek-Yang'ını güçlendirmek ve ikincil olarak Dalağı temizleyip Mukusu çözmek.
1 3 6
NATUROPATHY
2011
Hastalığı Tahmin ve Önleme Dil ve nabza bariz şekilde bakılmasına rağmen prognoz Batı yaklaşımına dayandırılmalıdır. Genel olarak akupunktura ve Çin Bitkilerine iyi cevap verir. Önleme hırıltının sebebine bağlı olarak değişkendir. Akut bronşit önlenemez, kronik bronşiti önlemenin temel yolu ise yukarıda belirtilen sebebplerden uzak durulmasıdır. Batı Yaklaşımı
1. Bölüm: Giriş
Hırıltılı nefes almaya yol açabilecek temel koşullar akut bronşit, kronik bronşit ve astımdır.
1 3 7
NATUROPATHY
2011
ASTIM Burada alerjik astım ele alınacaktır. Astım kendine özel etiyoloji ve patolojisi olan çok iyi tanımlanmış bir hastalıktır. Batı Tıbbında Alerjik Astımın Etiyolojisi Astımın patolojisi hava yollarındaki hava akışının kısmi olarak engellenmesi ile görülür. Bunun sebebi bronşların mukoza şişmesi ardından geçici olarak daralmasıdır. Alerjik astımda bronş spazmı bir alerjik tepki ile oluşur. Etiyoloji : İki tip astım vardır: atopik astım ve asıl astım. Ayırt Etme : Kronik bronşit ve anfizemden ayrılmalıdır.
1. Bölüm: Giriş
Xiao-Chuan teorisi alerjik astımı teşhis ve tedavi etmek için pek çok açıdan yeterli değildir. Bu yüzden Çin Tıbbında yeni bir astım teorisi geliştirilmelidir. Özellikle erken başlayan, atopik astım üzerinde yoğunlaşılacaktır.
1 3 8
NATUROPATHY
2011
Etiyoloji ve Patoloji Astımın patogenezinde iki ana faktör etki eder: ilki hem Yang hem de Böbrek Savunma-Qi sistemlerini yetersizliği ve diğeri de Rüzgardır. İlki hastalığın Kökeninin, diğeri Belirtilerin sebebidir. Böbrek Savunma-Qi yetersizliği kalıtımsal yapısal rahatsızlıklar, hamilelik esnasında şok, sigara içme, içki içme veya ilaç kullanma gibi sorunlar, fetal sıkıntı gibi doğum sorunları, aşılar sebebiyle ortaya çıkabilir. Çinlilerin Rüzgar anlayışı Batılıların alerjen kavramı ile eşleştirilebilir. Astımın temel patojeni olarak Mukus'tan ziyade Rüzgar'ın gösteren bir olgu da akupunkturun akut bir astım krizini durdurmasındaki etkinliğidir. Geç başlayan astımda kötü beslenme kaynaklı bir Dalak yetersizliği de genellikle mevcuttur ve bu yüzden biraz Mukus da vardır. Ayırt Etme ve Tedavi
Akupunktur akut astım krizlerinin tedavisinde önemlidir. Bazı doktorlar bitkisel ilaçlardan küçük bir Ma Huang dozu kullanırlar. Bu bitki değişik durumlar için aşağıdaki bitkilerle karıştırılabilir: Gui Zhi (Soğuk), Shi Gao(Sıcak), Sang Bai Pi(Akciğer-Sıcak), Xing Ren(İsyankar Qi), She
1. Bölüm: Giriş
Kriz esnasında ve krizler arasında ayrım yapılmalıdır. Kriz esnasında Rüzgar-Soğuk, Rüzgar-Sıcak; krizler arasında Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemleri yetersizliği görülür. Astım tedavisinde, özellikle akut vakalarda Zihni sakinleştirmek de önemlidir.
1 3 9
NATUROPATHY
2011
Gan(Mukus), Hou Po (Qi akışının göğüste durması), Dang Shen(Qi yetersizliği), Shu Di Huang(Böbrek yetersizliği), Bei Sha Shen(Lung-Yin yetersizliği), Fu Zi(Böbrek yetersizliği)
1. Bölüm: Giriş
Çok erken yaşlardan itibaren egzema da alerjik astıma eşlik eder veya onun önünde gelir. Çin patolojisi açısından egzema Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin doğuştan bir yetersizliğinden kaynaklanır. Tedavisi astımın mı egzemanın mı baskın olduğuna bağlıdır.
1 4 0
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 5.1 Astım : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi Sistemleri Yetersizliği- Kadın, Yaş 35 35 yaşında bir kadının 3 aylık olduğundan beri egzema şikayeti vardı. Zaman içerisinde her tür steroid kremi kullanmıştı. Üç çocuğu olmuştu ve her hamileliğinde egzema ilk 3 ayda daha kötü, son 6 ayda daha iyi ve doğumdan sonra daha kötü olmuştu. Çoğunlukla kollar ve yüzde (ağız civarında) görülüyorlardı. Çok kaşınan kırmızı kabarcıklardan oluşuyordu. Sonra apseye dönüşüp bir sıvı salgılıyorlardı. Aynı zamanda 3 yaşında geçirdiği zatürreden sonra astım hastası olmuştu. Krizleri toz, ev akarları, hayvan kürkü, mandıra ürünleri ve kabuklu deniz ürünleri tetikliyordu. Bununla beraber saman nezlesi de vardı. Bazen hafif kulak çınlaması oluyordu. Nabzı dikkat çekici değil ve sağ ön ile sol arka tarafta zayıf. Dili de dikkat çekmiyordy kenarları hafifçe şişkindi.
Tedavi ilkesi : Muayene esnasındaki temel sorunu krizleri çok olmayan astımdan ziyade egzema idi. Benimsenen tedavi yöntemi ciltteki Rüzgarın temizlenmesi, Rutubet-Sıcak'ın çözülmesi, Kan'ın soğutulması, Akciğer ve Böbreklerin Savunma-Qi
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Doğuştan Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin yetersizliği sebebiyle Astım, mevsimsel alerjik rinit ve egzema.
1 4 1
NATUROPATHY
2011
sistemlerinin temizlenmesi ve Akciğer-Qi'sinin aşağı inmesinin sağlanması. Bitkisel tedavi : Reçeteler Böbrek Savunma-Qi sistemini temizlemek için çeşitlendirilen kronik Rutubet-Sıcak için olanlardan seçildi. Formül San Feng Chu Shi Tang ve Chu Shi Wei Ling Tang'ın bir çeşidi idi : Huang Bo(4 gr.), Cang Zhu(4 gr.), Fang Feng(4 gr.), Bai Xian Pi(6 gr.), She Chuang Zi(4 gr.), Zhu Ling(4 gr.), Fu Ling(6 gr.), Yi Yi Ren(9 gr.), Chen Pi(3 gr.), Ze Xie(4 gr.), Shou Wu(9 gr.), Sheng Di Huang(9 gr.), Tu Si Zi(6 gr.), Bu Gu Zhi(4 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Bai He(6 gr.), Sang Bai Pi(4 gr.), Gan Cao(3 gr.) Akupunktur : LU-7 Lieque ve KI-6 Zhaohai, KI-16 Huangshu, KI-3 Taixi, BL-23 Shenshu, L.I.-11 Quchi, SP-10 Xuehai, SP-9 Yinglingquan, BL-13 Feishu, DU-12 Shenzhu.
1. Bölüm: Giriş
Kadının egzeması, çoğunlukla bitkisel tedavi ve sık olmayan akupunktur tedavisi ile 9 ay sonra neredeyse tamamen geçmiştir.
1 4 2
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 5.2 Astım : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi Sistemleri Yetersizliği- Kadın, Yaş 19 19 yaşında bir kadının 2 yaşından beri egzema ve astım şikayeti vardı. Muayene esnasında hem egzema hem de astım hala çok kötü durumdaydı. Astımı için her gün Ventolin ve Becotide kullanmak zorundaydı ve geçmişte egzeması için steroid kremler kullanmıştı. Astım krizleri kediler ve ev akarlarına maruz kalınca tetikleniyordu. Aynı zamanda geceleri terliyordu ve bağırsakları iki günde bir çalışıyordu. Bunun dışında başka belirtisi yoktu. Çok zayıf ve utangaçtı. Cildi çok kuru, kırmızı ve kaşıntılı idi. Nabzı ve dili dikkat çekici değildi.
Tedavi ilkesi : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin temizlenmesi, Akciğer-Yin'inin beslenmesi, Kan'ın beslenmesi, cildin nemlendirilmesi, ciltten Rüzgar'ın temizlenmesi ve Rüzgar'ın göğüsten uzaklaştırılması. Sadece bitkisel olarak tedavi edildi ve ilk kullanılan reçete: Mai Men Dong(6 gr.), Bai He(6 gr.), Su Zi(4 gr.), Xing Ren(4 gr.), Fang Feng(4 gr.), Tu Si Zi(6 gr.), Du Zhong(4 gr.), Zu Zhen Zi(4 gr.), Shou Wu(9 gr.), Dang Gui(6 gr.), Bai Xian Pi(6 gr.), Chan Tui(4 gr.), Nan Sha Shen(4 gr.), Huo Ma Ren(4 gr.), Hei Zhi Ma(6 gr.), Hong Hua(3 gr.), Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Atopik astım ve Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin yetersizliği sebebiyle egzema.
1 4 3
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 5.6 Astım : Karaciğer-Qi'sinin Akışının Durması- Kadın, Yaş 40 40 yaşında bir kadın 20'li yaşlarının yaşından beri astım hastasıydı. Krizler derin bir duygusal travmanın ardından başlamıştı. Günde dört kere Ventolin ve Becotide kullanıyordu. Muayene esnasında kortikosteroidler de (Prednisolone) almaya başlamıştı. Görünüşte herhangi bir maddeye alerjisi yoktu ve saman nezlesi de yoktu. Astıma ilave olarak bol, yapışkan sarı bir burun akıntısı ile birlikte nezlesi vardı. Stres altında çok gergin ve zayıf olduğunu, ellerinin soğuyup başa çıkmakta zorlandığını anlattı. Aynı zamanda adet öncesi gerginlik ve hastalık kuruntusu ve karın gerginliğnden şikayet etti. Dili uçları ve yanları daha kırmızı olmak üzere kırmızı idi ve sarı bir madde ile kaplıydı. Nabzı so tarafta titreşimli idi.
Tedavi ilkesi : Karaciğer-Qi'sini harekete geçirin, AkciğerQi'sinin inişini sağlayın, Zihni sakinleştirin ve Uçucu Ruhu yerine yerleştirin. Bitkisel tedavi : Si Ni San'ın bir çeşidi seçilmiştir çünkü Karaciğer-Ateşine yol açan Karaciğer-Qi'sinin durmasıdır. Kullanılan formül : Chai Hu(6 gr.), Bai Shao(9 gr.), Gan Cao(4.5 gr.), Zhi Shi(6 gr.), Hou Po(4.5
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Astım alerjik değildir ve açıkça bir Karaciğer uyumsuzluğuna bağlıdır. Uzun süreli Karaciğer-Qi akışının durması Karaciğer-Ateşine dönüşmüştür.
1 4 4
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
gr.), Shan Zhi Zi(4 gr.), Sang Bai Pi(6 gr.), Di Gu Pi(4 gr.), Su Zi(6 gr.), Xing Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(4 gr.), Yuan Zhi(4 gr.)
1 4 5
NATUROPATHY
2011
Prognoz ve Önleme
1. Bölüm: Giriş
Alerjik astımın tedavi edilmesi uzun süre alacaktır. Hem akupunktur hem de Çin bitkileri birlikte veya ayrı ayrı eşit şekilde etkilidirler. Hasta Ventolin gibi bronkodilatörler kullanıyorsa bunu durdurmaya gerek yoktur ama steroidleri mümkün olduğu kadar kısa sürede yavaş yavaş azaltmak gereklidir. Astıma egzema eşlik ediyorsa ve hasta steroid kremler kullanıyorsa bunlar bırakılmalıdır. Astım tedavisi ardından tekrarlamanın önüne geçmek için yeteri kadar dinlenilmeli ve aşırı cinsel faaliyetten kaçınılmalıdır. Aşırı miktarlarda mandıra ürünşeri, tatlılar ve yağlı-kızartma yemekler yemekten kaçınılmalıdır.
1 4 6
NATUROPATHY
2011
Batı İlaç Tedavisi
1. Bölüm: Giriş
Batı tıbbında astımın ilaçla tedavisi için üç temel yaklaşım vardır: anti alerjik ilaçlar, bronkodilatörler, kortikosteroidler.
1 4 7
NATUROPATHY
2011
Alerjik Rinit Alerjik rinite yaklaşım astıma benzer sorunlar içerir. Batı tıbbına göre tanımlanmış bir hastalık olduğu için Çin tıbbında karşılık geldiği belirtilerin belirlenmesi gerekir. Çoğu kitap bu hastalık için “Bi Yuan” terimini kullanır. Ancak bu teorinin alerjik rinit için kullanılmasının pek çok sakıncalı yanı vardır: 1. Bi Yuan teorisi rinitin alerjik doğası hakkında bir açıklama getirmediği gibi etiyolojisi hakkında bir açıklaması da yoktur.
Alerjik Rinit İçin Yeni Bir Teori : Alerjik rinit bağışıklık sisteminin belli alerjenlere aşırı tepki göstermesindendir. Astım gibi bunun da sebebi Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin yetersizliği ile burunda kronik bir Rüzgar'ın biraraya gelmesindendir. Kalıtımsal veya hamilelik veya doğumdaki sorunlardan kaynaklanabilir. Temel patolojik etken Rüzgarın burundaki Akciğer kanalını işgal etmesidir. Tedavi için mevsimsel rinitin sürekli rinitten ayırt edilmesi gerekir. Mevsimsel alerjik rinitin belirtileri tedavi edilirken Rüzgar-Soğuk ve RüzgarSıcak, kökeni tedavi edilirken Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemleri ve Yönetici Damar; sürekli alerjik rinit tedavi edilirken Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemleri ve Yönetici Damar tedavi edilir.
1. Bölüm: Giriş
2. Bi Yuan'da açıklanan bazı paternler alerjik rinit değil sinüzittir.
1 4 8
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 6.1 Alerjik Rinit : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi'si Yetersizliği- Kadın, Yaş 33 33 yaşında bir kadının 18 yaşından beri alerjik rinit şikayeti vardı. Toz, kedi ve köpek ile karşılaştığında hapşırıyordu ve burnu akıyordu(beyaz sulu akıntı). Çay, kahve, şarap, alkollü içecekler içtiğinde ve peynir, tereyağı, çikolata, katı yağ ve baharat gibi belli gıdalar yediğinde de hapşırıyor ve “kızarıyordu”. Sık sık idrara çıkma isteği oluyor ve bu ihtiyaç bazen acil oluyordu. Bunu “sistit” olarak açıklıyordu ama yanma yoktu ve idrar açık renkli idi. Son 6 yıldır bel ağrısı da vardı. Nabzı Zayıf ve Derin ve her iki arka konum zayıftı. Dili solgun ve üzerindeki diş izleri ve köküne doğru biraz sarı kaplama ile hafifçe mavimsi idi.
Tedavi : Sürekli rinit olduğundan kem köken hem de belirtiler Böbrek-Yang'ı temizleyen bir formül ile tedavi edilmelidir. Ancak bu hasta temel olarak akupunktur ile tedavi edilmiştir: LU-7 Lieque ve KI-6 Zhaohai, ST-36 Zusanli ve SP-6 Sanyinjiao, BL-23 Shenshu, KI-7 Fuliu, Ren-4 Guanyuan ve KI-16 Huangshu , BL-13 Feishu ve Du-12 Shenzhu, SP-9 Yinlingquan ve BL-25 Dachangshu, Du-23 Shangxing ve L.I.-20 Yingxiang. İlave olarak Quan Lu Wan hapın verilmiştir.
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin yetersizliğinden, özellikle Böbrekler ve Böbrek-Yang'ın yetersizliğinden sürekli rinit.
1 4 9
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 6.2 Alerjik Rinit : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi'si Yetersizliği- Kadın, Yaş 25 25 yaşında bir kadının kendini bildi bileli saman nezlesi şikayeti vardı. Yaz mevsiminde hapşırıyordu ve gözleri ve boğazı kaşınıyordu. Aynı zamanda burnunun iki yanında ve çenesinde egzema vardı. Kabarcıklar başlangıçta papül benzeri idi ama birkaç hafta sonra kuruyup kabuklanıyordu. Noktalar kırmızı ve kaşıntılı idi ama güneşe maruz kalınca kötüleşiyordu. Nabzı biraz zayıftı ve sol arka konumda daha zayıftı. Dili hafifçe yapışkan bir madde ile kaplı idi ama rengi normaldi. Teşhis : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemleri yetersizliğinden mevsimsel rinit. Aynı sebepli egzema.
Gui Ban(15 gr.), Shu Di Huang(9 gr.), Bu Gu Zhi(6 gr.), Lu Jiao Jiao(4 gr.), Wu Wei Zi(3 gr.), Zhi Mu(3 gr.), Fang Feng(4 gr.), Chan Tui(4 gr.), Bai Xian P(6 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerini temizlemek ve Rüzgar-Sıcak'ı Akciğer'in Savunma-Qi sisteminden atmak. Seçilen formül Yi Du Yang Yuan Tang'ın bir çeşidi idi:
1 5 0
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 6.3 Alerjik Rinit : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi'si Yetersizliği- Erkek, Yaş 44 44 yaşında bir adamın 22 yaşından beri mevsimsel rinit şikayeti vardı. Temel belirtileri hapşırma, hassas gözler ve sabahları yoğun-sarı olmak üzere beyaz-sulu akan bir burun idi. Nabzı sadece biraz zayıftı ve sol arka konumda daha zayıftı. Dili solgun ve şişti. Teşhis : Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemleri yetersizliğinden mevsimsel rinit. Solgun ve şiş dil aynı zamanda bir Dalak-Yang yetersizliğini göstermektedir.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Temel amaç Akciğer ve Böbrek Savunma-Qi sistemlerinin ve Dalak-Yang'ının temizlenmesidir. Kullanılan formül Yi Du Yang Yuan Tang'ın bir çeşididir: Gui Ban(15 gr.), Shu Di Huang(9 gr.), Bu Gu Zhi(6 gr.), Lu Jiao(9 gr.), Wu Wei Zi(3 gr.), Zhi Mu(3 gr.), Huang Qi(9 gr.), Fang Feng(4 gr.), Bai Zhu(6 gr.), Fu Ling(6 gr.)
1 5 1
NATUROPATHY
2011
SİNÜZİT Sinüzit durumu genel kapsamda Bi Yuan'a denk gelmektedir. Bazen Nao Lou da denmektedir. Sinüzitin temel belirtileri burnun önünden ve arkasından (boğaz) cerahatli, sarı burun akıntısı, ön tarafta baş ağrısı, yüz ağrısı ve bir sersemlik ve baş ağırlığıdır. Etiyoloji ve Patoloji İster Rüzgar-Sıcak ister Rüzgar-Soğuk olsun harici Rüzgar'ın tekrar tekrar işgali burun geçitlerindeki sıvıların burun ve sinüslerde akışının durmasına sebep olarak Akciğer-Qi'sinin dağılıp aşağı inmesini engeller. Sıvıların uzun süre akmaması Mukusa ve Sıcağa yol açar.
Akupunkturda da kullanılan noktalara ST-36 Zusanli ve BL-20 Pishu gibi Dalak temizleyici noktalar eklenmelidir. Prognoz Sinüzit uzun süreli tedavi gerektiren inatçı, kronik bir hastalıktır. Ateş-Zehirin belirtileri ne kadar barizse tedavi
1. Bölüm: Giriş
Kronik vakalarda daima tedavi edilmesi gereken altta yatan bir yetersizlik, genellikle Dalak yetersizliği, olduğu unutulmamalıdır. Bütün vakalarda kullanılan formüller Bai Zhu, Dang Shen veya Huang Qi gibi temizleyici bitkilerle desteklenmelidir.
1 5 2
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
o kadar uzun sürer. Sıcak'ı çözmek, Rutubet-Sıcak'ı veya Ateş-Zehir'i çözmenin yanı sıra altta yatan herhangi bir yetersizliği de çözmek önemlidir. En olası yetersizlikler Akciğer, Mide ve Dalak-Qileridir.
1 5 3
2011
NATUROPATHY
ÖKSÜRÜK Qi hastalıkları Akciğerlerde öksürük ile kendisini gösterir ama öksürük sadece Akciğerlere dayanmamakta beş Yin organından her birisi buna sebep olabilmektedir. Öksürük uzarsa Yin organlarından Yang organlarına geçebilir. Etiyoloji ve Patoloji Öksürüğün sebepleri : harici patojenik etkenler(Harici Rüzgar), duygusal stres, diyet ve kronik hastalıktır. Öksürük çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Doluluk ve Boşluk kullanarak aşağıdaki şekilde sınıflandırabiliriz: DOLU TİP : Harici (Rüzgar-Soğuk, Rüzgar-Sıcak, Rüzgar-Kuruluk), Dahili (Rutubet-Mukus, Mukus-Sıcak, Ateş, Mukus-Sıvılar) BO TİP Yetersizliği
:
Akciğer-Qi
Yetersizliği,
Akciğer-Yin
Öksürük sesi, gelme zamanı ve balgam karakterine göre teşhis edilebilir. Genel olarak zayıf sesli bir öksürük bir yetersizlik belirtisi iken yüksek sesli bir öksürük aşırılık gösterir. Sadece akşamüstü geç saat veya akşam gelen öksürük Yin yetersizliği belirtisidir. Sabah kötüleşen öksürük genellikle Mukusa bağlıdır. Balgamsız bir öksürük ya yetersizlik ya da Sıcak belirtisidir.
1. Bölüm: Giriş
Teşhis
1 5 4
NATUROPATHY
2011
Ayırt Etme ve Tedavi
1. Bölüm: Giriş
Öksürükleri akut veya kronik olarak sınıflandırmak gerekir.
1 5 5
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 8.1 Öksürük : Rüzgar-Kuruluk İşgali- Erkek, Yaş 41 41 yaşında bir adam yaz mevsiminde Rocky Dağlarında tatilde iken üst solunum yolları enfeksiyonuna yakalanmıştı. O zaman hastalık kendisini Rüzgar-Sıcak ve Kuruluk belirtileri ile, yani soğuktan hoşlanmama, hafif bir ateş, kuru öksürük, boğazda kuru ve kaşıntılı bir his ve başağrısı, göstermişti. Tatil dönüşü kendisini gece ayakta tutan hala kuru, sürekli ve kaşıntılı bir öksürüğü varken gelmişti. Teşhis : Bu orijinalde Akciğer sıcılarını kurutan bir Rüzgar-Sıcak-Kuruluk saldırısı idi.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Benimsenen tedavi Akciğerleri nemlendirmek, sıvıları desteklemek ve Akciğer-Qi'sinin inişini sağlamaktır. Bir Sang Xing Tang çeşidi kullanılmıştır: Sang Ye(6 gr.), Xing Ren(6 gr.), Dan Dou Chi(4 gr.), Zhi Zi(3 gr.), Zhe Bei Mu(6 gr.), Nan Sha Shen(6 gr.), Li Pi(6 gr.), Tian Hua Fen(6 gr.), Yu Zhu(6 gr.), Kuan Dong Hua (ballı)(9 gr.)
1 5 6
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 8.3 Öksürük : Akciğer Mukus-Sıcak- Kadın, Yaş 80 80 yaşında bir kadın 5 yıldır sürekli öksürüyordu. Öksürük az bir sarı balgam çıkartıyordu ve göğsünde baskı hissediyordu. Sağlığı bunun dışında iyiydi, iyi bir Yoga öğretmeni ve uygulayıcısıydı. Vücudu ince ve cildi kuru idi. Nabzı genel olarak hafifçe Uçucu-Boş ve Akciğer konumunda hafifçe kaygandı. Dili Kırmızı, kuru ve ön kısmında kaplamasızdı.
Tedavi : Benimsenen tedavi ilkesi Mukusu çözmek,Ateşini temizlemek, Akciğer-Yin'ini beslemek ve Akciğer Boş-Ateş'i temizlemektir. Sadece Qing Jin Hua Tan Tang'ın bir çeşidi ile tedavi edilmiştir: Huang Qin(6 gr.), Zhi Zi(4 gr.), Zhi Mu(6 gr.), Zhe Bei Mu(6 gr.), Gua Lou(9 gr.), Sang Bai Pi(4 gr.), Chen Pi(4.5 gr.), Fu Ling(6 gr.), Jie Geng(4.5 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Gan Cao(3 gr.), Tian Men Dong(6 gr.), Kuan Dong Hua (ballı)(9 gr.), Di Gu Pi(4 gr.) Prognoz Hem akupunktur hem de Çin bitkileri öksürüğün tedavisinde mükemmel sonuçlar vermektedir. Akut öksürüğün ister harici ister dahili olsun tedavisinin daha
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Bu vaka bir Akciğer-Yin yetersizliği arka planında Mukus-Sıcak'ın Akciğerlerde tutulmasıdır.
1 5 7
NATUROPATHY
2011
kolay olduğu açıkça görülmektedir. Akut solunum hastalıklarından kaynaklanan öksürükler Savunma-Qi veya Qi seviyesinde birkaç günde temizlenebilmekte ve artık Ateşe sebep olan antibiyotiklerin alınmasına gerek olmamaktadır. Batı Yaklaşımı
1. Bölüm: Giriş
Batı tıbbının yaklaşımı ile öksürüğün temel sebepleri soluk borusu iltihabı, akut bronşit, kronik bronşit, boğmaca, akciğer zarı iltihabı, zatürre, bronşlarda ur, akciğer tüberkülozu, bronşektazi ve kalp hastalıklarıdır.
1 5 8
NATUROPATHY
2011
RUHSAL-DUYGUSAL SORUNLAR
Kalp veya Kalp-Zihin'de bulunan “Zihin” düşünmei hafıza, bilinç, kavrama, uyku, zeka, bilgelik, fikirler gibi değişik zihinsel faaliyetlerden sorumludur. Bunlara ilave olarak, Kalp-Zihin aynı zamanda duyma, görme, dokunma, tat alma ve koku almadan da sorumludur. Bu işlevlerin çoğu Batı tıbbında beyine atfedilmektedir. Zihin ve dolayısıyla Kalp tüm zihinsel faaliyetlerde öncü ve lider bir rol oynamaktadır. Özellikle Yin organları zihinsel faaliyetlerden daha doğrudan sorumludurlar. Her
1. Bölüm: Giriş
Çin Tıbbında zihin (Shen) vücudun hayati maddelerinden birisidir. Qi'nin en gizli ve en maddi olmayan halidir. Shen hepsi Kalp'e dayanan düşünme, bilinç, kavrayış ve hafıza faaliyetlerini belirtir. İnsan varlığının beş ruhsalzihinsel yanının tamamını belirtir, yani Zihnin kendisi, Uçucu Ruh, Maddi Ruh, Zeka ve İrade. Çin tıbbının en önemli özelliklerinden birisi vücut ve zihnin yakın entegrasyonudur. Bu Öz (Jing), Qi ve Zihnin (Üç Hazine) birleşmesi ile vurgulanır. Öz Zihnin kökeni ve biyolojik temelidir. Böylece bir yeni doğanın Zihni annesi ve babasının doğum öncesi Özlerinden gelir. Doğumdan sonra doğum öncesi öz Böbreklerde saklanır ve Zihnin biyolojik temelini sağlar. Zihin temelini ve beslenmesini Böbreklerde depolanan doğum öncesi Öz ve Akciğer, Mide ve dalak tarafından üretilen doğum sonrası Öz ile sağlar. Böylece Üç Hazine: ZİHİN= KALP, QI = AKCİĞER, MİDE-DALAK, ÖZ= BÖBREKLER
1 5 9
NATUROPATHY
2011
Yin organı bir insanın belli bir zihinsel-ruhsal yanına ev sahipliği yapar: Zihin(Shen) – Kalp, Uçucu Ruh(Hun) – Karaciğer, Maddi Ruh(po) – Akciğerler, Zeka(Yi) – Dalak, İrade(Zhi) - Böbrekler Uçucu Ruh genel olarak Batılı “ruh” kavramına denk gelir. Eski Çin inanışına göre doğumdan hemen sonra vücuda girer, ölümden sonra “Cennete” geri uçar. İşlevleri arasında uyku ve rüya görme, zihinsel faaliyetler, duyguların dengelenmesi, gözler ve görüş, cesaret, planlama bulunur. Zihin ve Uçucu Ruh arasında çok yakın bir ilişki vardır. Eğer Karaciğer-Kan bol ve Uçucu Ruh sağlamsa Zihne ilham veren sağlıklı bir akış olacaktır. Ancak Uçucu Ruh Karaciğerde yerleşmemiş ise hareket ve ilham eksikliği yaşanabilir ve kişi amaçsız veya hayalsiz kalıp depresyona girebilir. Komada iken Zihin hiçbir yerde yerleşik değildir ve bu yüzden hiç işlev gösteremez ama kişi ölmüş değildir. Ölümün gerçekleşmesi için sadece Zihnin ölmesi yetmez, Uçucu Ruh vücuttan ayrılmalı ve Maddi Ruh toprağa dönmelidir.
Maddi Ruh Öz ile yakından ilişkilidir. Özün duygular ve hisler küresinde belirmesi olarak tanımlanabilir. Maddi Ruh olmadan Öz değerli, hayati bir madde olmasına rağmen durağan olurdu. Maddi Ruh hisleri, duyguları, fizyolojik faaliyetleri ve nefes almayı sağlamaktadır.
1. Bölüm: Giriş
Maddi Ruh Akciğerlerde bulunur ve Uçucu Ruh'un fiziksel eşidir. Yedi tipi vardır: 5 duyu, kollar-bacaklar ve bütün olarak Maddi Ruh. Hareket açısından Maddi Ruh vücuda hareket, kıvraklık, denge ve hareket koordinasyonu sağlar.
1 6 0
NATUROPATHY
2011
Uçucu Ruh gece görülen sorunlar ile ilişkiliyken Maddi Ruh gündüz ortaya çıkanlar ile ilişkilidir. Zeka dalağa yerleşmiştir ve uygulamalı düşünce, çalışma, ezberleme, odaklanma, yoğunlaşma ve fikir üretmekten sorumludur. Doğum sonrası Qi ve Kan Zekanın fizyolojik temelleridir. İrade (Zhi) kelimesinin hafıza, güç ve zihnin beş yanı anlamları vardır. Hafıza içeren anlamında Böbrekler ezberleme ve veri depolama kapasitemizi etkilerler. İkinci anlamda Böbrekler kararlılık, amaç ve motivasyon takibinde tek fikirlilik, azmi tetikleyen iradeye ev sahipliği yaparlar. Yani eğer Böbrekler güçlü ise İrade güçlüdür.
Duygular normalde bir hastalık sebebi değildirler ama aşırı yoğunlukta veya uzun süreli olduklarında hastalığa yol açmaya başlarlar. Çin tıbbında duygular (hastalık sebebi olarak) Zihni ve Uçucu ve Maddi Ruhu rahatsız eden ve bunların aracılığı ile iç organlar ile Qi ve Kan uyumunu bozan zihinsel uyarıcılardır. Diğer yandan iç organlarımızın durumu da ruhsal durumumuzu etkiler: kızgınlık(ve hayal kırıklığı ve dargınlık) karaciğeri, neşe kalbi, düşünceye dalmak dalağı, endişe akciğerleri, korku böbrekleri, üzüntü (ve elem) akciğerleri, şok böbrekler ve kalbi, aşk kalbi, nefret kalp ve karaciğeri, hasret kalbi, suçluluk böbrekler ve kalbi etkiler. Ancak her duygunun etkilediği organ çok kesin şekilde ele alınmamalıdır. Dahası tüm duygular ilgili organı doğrudan etkilemenin yanında dolaylı şekilde kalbi de etkilemektedir çünkü Zihne ev sahipliği yapan kalptir.
1. Bölüm: Giriş
Duyguların Zihin ve Ruh Üzerindeki Etkisi
1 6 1
NATUROPATHY
2011
Zihinsel-Duygusal Sorunların Etiyolojisi Zihinsel-duygusal sorunların verilen etiyolojik sebeplerinin yanı sıra özellikle bünye, diyet, aşırı cinsel faaliyet, aşırı çalışma ve uyuşturucular da bu sorunları tetiklemektedir. Bünye : Doğuştan veya hamilelik esnasında rahimde gelişen etkenlerden etkilenir. Her iki durumda da sinir sisteminin durumu daha sonraki zihinsel-ruhsal sorunlarda rol oynar. Kalıtımsal olarak zayıf bir sinir sistemi kendisini genellikle dilde bir Kalp çatlağı ile gösterir. Diyet : Diyet zihinsel-duygusal sorunlarda önemli bir rol oynamaktadır. Sıcak-enerji gıdalarının ve içeceklerinin (özellikle alkol) aşırı tüketimi Zihni kolaylıkla yorup Ateşe yol açabilir. Rutubet üreten gıdaların aşırı tüketilmesi Mukus oluşumuna ve Ateş ile biraraya geldiğinde Zihnin rahatsız olup tıkanmasına yol açar. Bu da huzursuzluk, manik davranış ve uykusuzluğa sebep olur. Bu durumlarda dil şiştir ve bir mide çatlağı ile üzerinde sarı yapışkan bir madde olur.
Uyuşturucular : Esrar, kokain, eroin, LSD ve diğerleri Zihni derinden etkiler. Bu tür ilaçların uzun süreli kullanımı zihinsel karışıklık ve hafıza ile konsantrasyon kaybına yol açar. Zihinsel-duysgusal sorunların kökeni hakkında bir fikir edinmek için hayat üç geniş döneme bölünür : rahimdeki dönem: bünye, çocukluk: çocukluk
1. Bölüm: Giriş
Aşırı cinsel faaliyet ve aşırı çalışma : Her ikisi de Böbrekleri ve Özü tüketir. Bu şekilde bitkinlik ve depresyona yol açabilirler.
1 6 2
2011
NATUROPATHY paternleri, yetişkinlik: diyet, uyuşturucular, duygular.
seks,
aşırı
çalışma,
Zihinsel-Duygusal Sorunların Teşhisi Zihinsel-duygusal problemlerin teşhisinde beniz, gözler, nabız, dil gözönüne alınır. Beniz : Sağlıklı bir Zihin ve Ruh herşeyden öte benizde shen ile kendisini gösterir. Rengin kendisi hastalıklı olsa da tanımlanamayan bir parlama, ışıma kalitesi ve benizin sağlıklılığı iyi bir prognozu gösterir. Nabız Qi'nin durumunu gösterirken beniz Zihin ve Ruhun durumunu gösterdiğinden beniz gözlemi nabız hissi ile ilişkilendirilmelidir. Çeşitli duygular benizde belirli işaretler verebilirler. Gözler : Gözlerin gözlemlenmesi duygusal ve ruhsal sorunların teşhisinde son derece önemli bir tol oynar. Tüm Yin organlarının ve buna bağlı olarak Zihin, Uçucu Ruh, Fiziksel Ruh, Zeka ve İradenin özü gözlerde belirir. Gözlere bakarken ışıldayıp ışıldamadıklarını göz önünde bulundurmalıyız.
Dil : Duygusal sorunların en güvenilir belirtilerinden birisi kırmızı bir dil ucudur çünkü kalbe denk gelir ve bu organ tüm duygulardan etkilenir. Zihinsel-Duygusal Sorunların Patolojisi ve Tedavisi Zihinsel-duygusal sorunların depresyon, manik depresyon veya şizofreni gibi batı tanımlı hastalıklarının tedavisi yerine patolojiler Çin tıbbında Qi, Kan ve Yin
1. Bölüm: Giriş
Nabız : Çeşitli duygular nabız üzerinde etkide bulunurlar.
1 6 3
NATUROPATHY
2011
üzerindeki etkileri açısından incelenir ve Engellenmiş Zihin, Huzursuz Zihin ve Zayıflamış Zihin olarak üç geniş kategoride sınıflandırılır. Çeşitli etiyolojik etkenler de Qi üzerindeki, Kan üzerindeki ve Yin üzerindeki etkiler olmak üzere üç geniş sınıfa ayrılabilir. Qi üzerindeki etkiler : Karaciğer Qi akışının durması, Kalp ve Akciğer Qi akışının durması Kan üzerindeki etkiler : Kan yetersizliği, Kalp-Kan yetersizliği, Karaciğer-Kan yetersizliği, Kan akışının durması, Kalp-Kan akışının durması, Karaciğer-Kan akışının durması, Kan-Ateşi, Yin üzerindeki etkiler : Kalp-Yin'i, Karaciğer-Yin'i, Böbrek-Yin'i, Akciğer-Yin'i, Dalak-Yin'i üzerindeki etkiler.
Mukus-Ateşi : Zihni engeller ama aynı zamanda huzurunu da kaçırıp kişiyi tedirgin, huzursuz ve endişeli hale getirir. Kendisini kaygan ve hızlı bir nabız ve yapışkan sarı bir madde ile kaplı kırmızı-şiş ve ortasında kalp çatlağı olan bir dil ile gösterir. Boş-Sıcak : Zihni huzursuz eder eve şiddetli endişe, uykusuzluk, huzursuzluğa yol açar. Sık görülen sebepleri aşırı neşe, hasret, kıskançlık ve aşktır. Kayan-Boş veya
1. Bölüm: Giriş
Mukus : Mukus Zihni (Kalbin deliklerini) engeller ve düşünce durgunluğu, bulanık bir kafa, karışık bir zihin ve baş dönmesine sebep olabilir. Ciddi durumlarda zeka geriliği ve hatta komaya yol açabilir. Kişi huzursuz değil aksine yorgun, durgun, depresif ve sessiz olur. Mukus kendisini daima şiş ve yapışkan bir madde kaplı bir dil ve kaygan bir nabız ile gösterir.
1 6 4
NATUROPATHY
2011
İyi-Hızlı nabız ve üzerinde kaplama olmayan ve ortasında bir kalp çatlağı olan kırmızı bir dil ile kendini gösterir.
1. Bölüm: Giriş
İç Rüzgar : Zihni huzursuz eder ve sinirsel tikler ve titremelere yol açar.
1 6 5
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 9.2 Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Zihnin Mukus ile Engellenmesi- Erkek, Yaş 51 51 yaşında bir adam atopik astım ve egzema için tedavi olmak istemişti. 32 yaşından sonra 10 yıl çok içki içmişti ve düzenli ve ağır şekilde amfetamin kullanmıştı. Gözleri solgun ve ışıktan yoksundu ve hafıza ve konsantrasyon zayıflığı şikayeti vardı. Kendisi ile konuşulduğunda sürekli biraz ilgisizdi ve kelimeleri bulmakta güçlük çekiyordu. Dili şişti ve yapışkan sarı bir madde kaplı idi. Üzerinde bir Mide-Kalp çatlağı vardı. Nabzı biraz kaygandı. Tedavi ilkeleri : Kalbi beslemek ve Zihni sakinleştirmek, patojenik etkenleri temizleyip Zihni sakinleştirmek, Mukusu çözmek, delikleri açmak, Zihni çöktürmek Akupunktur Tedavisinde En Sık Kullanılan Noktalar Dış Mesane Noktaları : Bl-42 Pohu, Bl-44 Shentang, Bl47 Hunmen, Bl-49 Yishe, Bl-52 Zhishi Kalp Kanalı : HE-7, Shenmen, HE-6 Yinxi
Böbrek Kanalı :Kl-9 Zhubin İnce Bağırsak Kanalı : S.I.-5 Yanggu, S.I.-3 Houxi Safra Kesesi Kanalı : G.B.-40 Qiuxu, G.B.-13 Benshen Akciğer Kanalı : LU-7 Lieque
1. Bölüm: Giriş
Perikard : P-7 Daling, P-6 Neiguan
1 6 6
2011
NATUROPATHY Yönlendirici Araç : Ren-15 Jiuwei, Ren-4 Guanyuan
Yönetici Araç : Du-24 Shenting, Du-21 Qianting, Du-20 Baihui, Du-19 Houding, Du-18 Qiangjian Rahatsızlıklara kombinasyonları :
göre
kullanılan
nokta
Hayal durumu : Du-14 Dazhui, L.I.-11 Quchi, G.B.-34 Yanglingquan, Ren-8 Shenque ve Ren-4 Guanyuan Kelimeleri unutma : Du-20 Baihui, BL-8 Luoque, HE-5 Tongli, LI-4 Dazhong Takıntılı fikirler : Du-18 Qiangjian, S.I.-3 Houxi, G.B.-39 Xuanzhong Kıskançlık : P-7 Daling ve G.B.-43 Xiaxi Konsantrasyon güçlüğü : G.B.-17 Zhengying, P-5 Jianshi, Yintang, ST-40 Fenglong Zayıf hafıza : Du-20 Baihui, HE-7 Shenmen, KI-3 Taixi, G.B.-18 Chengling İrade eksikliği : Du-19 Houding, G.B.-6 Xuanli, P-6 Neiguan, SP-10 Xuehai
1. Bölüm: Giriş
Duygusal iniş çıkışlar : G.B.-15 Toulinqi, Du-20 Baihui, P-8 Laogong, LI-1 Yongquan, Du-25 Suliao
1 6 7
2011
NATUROPATHY Akupunktur ve Bitkisel Tedavi Engellenmiş Zihin
Zihin Qi akışının yavaşlaması, Kan veya Mukus akışının durması ile engellenebilir veya “bulanıklaşabilir”. Zihnin engellenmesindeki tedavi ilkesi patojenik etkenlerin giderilmesi, Zihnin deliklerinin açılması ve Zihnin sakinleştirilmesidir. Deliklerin açılmasına yardımcı olan bitkiler: Shi Chang Pu, Yu Jin, Yuan Zhi, He Huan Pi, Su He, Hu Po. Kullanılan akupunktur noktaları: P-5 Jianshi, Du-20 Baihui, Du-26 Renzhong, ST-40 Fenglong, ST-25 Tianshu, G.B.-18 Chengling, Du-19 Houding, G.B.-13 Benshen Qi Akışının Yavaşlaması Karaciğer-Qi Akışının Yavaşlaması: Tedavi İlkesi : Qi'yi harekete geçirmek, Karaciğeri sakinleştirmek, Uçucu Ruhu yerleştirmek ve zihni sakinleştirmek
Bitkisel Tedavi : Yue Ju Wan : Cang Zhu (6 gr.), Chuan Xiong (6 gr.), Xiang Fu (6 gr.), Zhi Fi (6 gr.), Shen Qu (6 gr.) Tipik Örnek 9.3 Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Akışının Durması- Kadın, Yaş 38
Karaciğer-Qi'sinin
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : LIV-3 Taichong, L.I.-4 Hegu, LIV-14 Qimen, P-6 Neiguan, P-7 Daling, T.B.-6 Zhigou, Du-24 Shenting, G.B.-13 Benshen.
1 6 8
NATUROPATHY
2011
38 yaşında bir kadın asıl olarak kısırlık tedavisi arıyordu. 2 yıldır hamile kalmaya çalışıyordu. Jinekoloğu endometriyoz ve fallop tüplerinde yapışmalar teşhisi koymuş ve kadın bunun için lazer tedavisi görmüştü. Adetleri oldukça normal ve düzenli ama azdı (3 gün sürüyordu). Çok belirgin karın gerginliği ve şişkinlik çekiyordu. Panik atakları vardı ve göğüste baskı ve çarpıntıları oluyordu. Bu krizler esnasında boğazında bir boğulma hissi de oluyordu. Gözleri korkmuş gibi kararsız bir bakışa sahipti. Dilinin ucu ve kenarları kırmızı idi ama onun dışında oldukça normaldi. Nabzı kaygan, kısa ve hareketli idi. Muayene esnasında geçirmiş olabileceği şoklar sorulduğunda 22 yaşına iken tecavüze uğradığını söylemişti. Teşhis : Karaciğer kanalında ve Girişken Damarda Qi akışının durması ve Kalbin etkilenmesi.
Kullanılan bitkisel içecek Yue Ju Wan ve An Shen Ding Zhi Wan formüllerinin karışımı idi: Xiang Fu(9 gr.), Shan Zhi Zi(4 gr.), Chuan Xiong(4 gr.), Shen Qu(4 gr.), Cang Zhu(4 gr.), Dang Shen(6 gr.), Fu Shen(6 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Long Chi(12 gr.), Shi Chang Pu(4 gr.), Gui Ban(12 gr.), Dang Gui(6 gr.), Chen Xiang(4 gr.), Suan Zao Ren(4 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi : Akupunktur ve bitkilerle tedavi edilmiştir. Kullanılan temel akupunktur noktaları : ST-30 Qichong, KI-14 Siman, KI-13 Qixue, LIV-3 Taichong, P-6 Neiguan, BL-15 Xinshu, BL-18 Ganshu, and SP-6 Sanyinjiao
1 6 9
NATUROPATHY
2011
Kalp ve Akciğer-Qi Akışının Yavaşlaması Tedavi İlkesi : Qi'yi harekete geçirmek, Kalp ve AkciğerQi'sinin inişini desteklemek ve Zihni sakinleştirmek Akupunktur : LU-7 Lieque, HE-7 Shenmen, P-6 Neiguan, Ren-15 Jiuwei, Ren-17 Shanzhong, ST-40 Fenglong, L.I.-4 Hegu, S.I.-5 Yanggu.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Ban Xia Hou Po Tang : Ban Xia(6 gr.), Hou Po(9 gr.), Su Ye(6 gr.), Fu Ling(12 gr.), Sheng Jiang(9 gr.)
1 7 0
2011
NATUROPATHY
Kan Akışının Durması Kalp-Kan Akışının Durması Tedavi İlkesi : Kanı harekete temizlemek, Zihni sakinleştirmek
geçirmek,
Kalbi
Akupunktur : P-6 Neiguan, Ren-14 Juque, BL-14 Jueyinshu, BL-15 Xinshu, Ren-17 Shanzhong, HE-7 Shenmen, SP-6 Sanyinjiao, BL-17 Geshu, BL-44 Shentang. Bitkisel Tedavi : Xue Fu Zhu Yu Tang : Dang Gui(9 gr.), Sheng Di Huang(9 gr.), Chi Shao(6 gr.), Chuan Xiong(5 gr.), Tao Ren(12 gr.), Hong Hua(9 gr.), Chai Hu(3 gr.), Zhi Ke(6 gr.), Niu Xi(9 gr.), Jie Geng(5 gr.), Gan Cao(3 gr.) Karaciğer-Kan Akışının Durması
Akupunktur : LIV-3 Taichong, LIV-14 Qimen, BL-18 Ganshu, BL-17 Geshu, BL-47 Hunmen, P-6 Neiguan, P7 Daling, SP-6 Sanyinjiao, Du-24 Shenting ve G.B.-13 Benshen. Bitkisel Tedavi : Yue Ju Wan : Cang Zhu(6 gr.), Chuan Xiong(6 gr.), Xiang Fu(6 gr.), Zhi Zi(6 gr.), Shen Qu(6 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Kanı harekete geçirmek, Karaciğeri sakinleştirmek ve Fiziksel Ruhu yerleştirmek
1 7 1
NATUROPATHY
2011
Kanın Aşağı Ocakta Durması Tedavi İlkesi : Kanı harekete geçirmek, Girişken ve Yönlendirici araçları uyumlu hale getirmek, durgunluğu giderip Zihni sakinleştirmek Akupunktur : SP-10 Xuehai, SP-6 Sanyinjiao, SP-4 Gongsun and P-6 Neiguan, Ren-6 Qihai, ST-29 Guilai, BL-18 Ganshu, BL-17 Geshu, SP-1 Yinbai, Du-18 Qiangjian. Bitkisel Tedavi : Tao He Cheng Qi Tang : Tao Ren(12 gr.), Da Huang(12 gr.), Gui Zhi(6 gr.), Mang Xiao(6 gr.), Zhi Gan Cao(6 gr.) Zihni Bulandıran Mukus Zihni Taciz Eden Mukus-Sıcak Tedavi İlkesi : Mukusu çözmek, delikleri açmak ve Zihni sakinleştirmek
Bitkisel Tedavi : Ban Xia Bai Zhu Tian Ma Tang : Ban Xia(9 gr.), Tian Ma(6 gr.), Mai Zhu(15 gr.), Fu Ling(6 gr.), Chen Pi(6 gr.), Gan Cao(4 gr.), Sheng Jiang(1 dilim), Da Zao(2 parça)
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : ST-40 Fenglong, P-7 Daling, P-6 Neiguan, P-5 Jianshi, Du-14 Dazhui, BL-15 Xinshu, BL-44 Shentang, Du-20 Baihui, L.I.-4 Hegu, LU-7 Lieque, Ren12 Zhongwan, ST-36 Zusanli, BL-20 Pishu, L.I.-7 Wenliu, ST-25 Tianshu.
1 7 2
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 9.4
39 yaşında bir adam 8 yıldır “fobi anksiyetesi” adı verilen bir rahatsızlık çekiyordu. Geçmişi oldukça karmaşıktı ve sorununa katkıda bulunan pek çok etken vardı. Bu yüzden görülen belirtilerdense başından beri geçmişi ele alındığında çocukluğunun annesi ona karşı sevgi göstermediğinden ve sık sık azarladığından çok sorunlu geçtiği görüldü. 28 yaşında kendisi üzerinde büyük endişe yaratan siyasi ve askeri koşullar altında Belfast'ta çalışmıştı. Arabasının altında bir bomba bulduğunda bir şok geçirmişti. 30 yaşında iken bir trafik kazası geçirmiş ve beyin sarsıntısı geçirmişti. Ondan dokuz ay sonra neredeyse ölümcül olan ciddi bir grip hastalığına yakalanmıştı. Sürekli ateşli şekilde bir ay yatmıştı. Ondan birkaç ay sonra histerik şekilde ağlayarak bayılmıştı, konuşamıyor, hareket edemiyor ve ışığa bakamıyordu. Doktoru beyin kanamasından şüphelenmişti ama durum bu değildi. O bayılmanın ardından son derece endişeli olmaya devam etmiş, kendisine olan güvenini kaybetmiş, son derece güvensiz ve ağlama krizlerine yatkın durumda idi. Bu noktada bir psikoterapiste ve ardından kendisine sakinleştiriciler ve antidepresanlar yazan bir psikiyatriste gitmeye başlamıştı. Kendisine bitkisel tedaviyi de öneren bir kişiden akupunktur tedavisi almaya da başlamıştı. Muayene anında temel belirtiler karın duvarı ağrısı, ishal
1. Bölüm: Giriş
Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Zihni Taciz Eden Mukus-Sıcak- Erkek, Yaş 39
1 7 3
NATUROPATHY
2011
ve kabızlık arasında gidiş geliş, eklemlerde ağrı, yanan gözler ve başın arkasında sıcak bir his idi. Zihinsel seviyede temel belirtiler şiddetli anksiyete, uykusuzluk, ağlama krizleri, zayıf hafıza ve konsantrasyon, depresyon ve kendine güven ve saygı kaybı idi. Gözleri parlamıyor ve korkmuş şekilde bakıyorlardı, aşırı kilolu idi ve benzi soluk ve renksizdi. Dili koyu kırmızı, şiş, kalp çatlağı olan, üzeri kaplı değil ve kuru idi. Dilin ucu daha kırmızı idi ve kökünde ruh yoktu. Ancak nabzı hafifçe hızlı, oldukça dolu ve kaygandı. Teşhis : Temel olarak iki patern vardır: Kalp ve Böbreklerde şiddetli Yin yetersizliği ve Zihni bulandıran Mukus-Sıcak. Mide-Yin yetersizliği, Rutubet-Ateş, Karaciğer-Qi'sinin akışının durması, Dalak yetersizliği gibi birkaç diğer patern daha vardır ama bunlar ikincil olarak ele alınabilir. Zaman içerisinde Mukus-Sıcak'a dönüşen Mukus oluşumuna sebep olan altta yatan bu Dalak yetersizliğidir.
Bitkisel tedavi : Hastanın tedavisi 4 yıldır devam etmektedir. Ancak en sık kullanılan formül Wen Dan Tang, Tian Wang Bu Xin Dan, Gan Mai Da Zao Tang reçetelerinin bir karışımıdır. Kullanılan bir formül: Zhu Ru(6 gr.), Zhi Shi(4 gr.), Ban Xia(6 gr.), Fu Ling(6 gr.),
1. Bölüm: Giriş
Tedavi ilkesi : İki ana Yin yetersizliği ve Mukus-Sıcak paterni üzerinde odaklanılmıştır : Kalp ve Böbrek-Yin'ini beslemek, Boş-Sıcak'ı temizlemek, Zihnin deliklerini açmak, Zihni sakinleştirmek, Uçucu Ruhu ve Fiziksel Ruhu sabitlemek ve İrade Gücünü güçlendirmek.
1 7 4
NATUROPATHY
2011
Chen Pi(3 gr.), Sheng Di Huang (9 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Xuan Shen(4 gr.), Ren Shen(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren (6 gr.), Wu Wei Zi(4 gr.), Yuan Zhi(9 gr.), Shi Chang Pu(4 gr.), Yu Jin(4 gr.), Fu Xiao Mai(6 gr.), Zhi Gan Cao(9 gr.), Da Zao(10 meyve) Çeşitler : Hastanın durumuna göre değişik zamanlarda kullanılan çeşitler: Du Zhong, He Huan Pi, Bai He, Ju Hua, Ye Jiao Teng, Mu Xiang, Tai Zi Shen, Long Chi, Zhen Zhu Mu en(4 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.) Oturmamış Zihin Zihin, Uçucu Ruh ve Fiziksel Ruh Kan-Yin'i yetersizliği veya Zihni rahatsız eden bir patolojik etken yüzünden oturmamış olabilir. Bu etkenler Qi yavaşlaması, Kan akışının durması, Mukus-Ateş veya Boş-Sıcak olabilir. Kan Yetersizliği Kalp-Kan Yetersizliği
Akupunktur : BL-15 Xinshu, BL-44 Shentang, Ren-14 Juque, HE-7 Shenmen, P-7 Daling, Ren-4 Guanyuan, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, P-6 Neiguan ve SP-4 Gongsun. Bitkisel Tedavi : Yang Xin Tang : Ren Shen(veya Dang Shen)(6 gr.), Huang Qi(9 gr.), Dang Gui(6 gr.), Chuan Xiong(4.5 gr.), Fu Ling(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Kalbi temizlemek, Kanı beslemek ve Zihni sakinleştirmek
1 7 5
NATUROPATHY
2011
Zao Ren(4.5 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Wu Wei Zi(4.5 gr.), Ban Xia(4.5 gr.), Rou Gui(1.5 gr.), Zhi Gan Cao(4.5 gr.) Yin Yetersizliği Kalp-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Kalbi temizlemek, Yin'i beslemek ve Zihni sakinleştirmek Akupunktur : BL-15 Xinshu, BL-44 Shentang, Ren-14 Juque, HE-7 Shenmen, HE-6 Yinxi, P-7 Daling, Ren-15 Jiuwei, Ren-4 Guanyuan, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Bai Zi Yang Xin Wan : Bai Zi Ren(120 gr.), Fu Shen(30 gr.), Gou Qi Zi(90 gr.), Shu Di Huang(60 gr.), Dang Gui(30 gr.), Xuan Shen(60 gr.), Mai Men Dong(30 gr.), Shi Chang Pu(30 gr.), Gan Cao(15 gr.)
1 7 6
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 9.5 Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Zihni Taciz Eden KalpYin Yetersizliği- Erkek, Yaş 28 28 yaşında bir adam ellerinin titremesinden ve asabilikten şikayet ediyordu. Özellikle işte olmak üzere neredeyse sürekli asabi olduğunu ve ellerinin titremesini çok moral bozucu bulduğunu söylemiştir. Aynı zamanda ağız kuruluğu, terleme, nefes yetişmemesi ve uykusuzluk şikayetleri de vardı. Kendine güveni de eksiktir ve çoğu zaman kendisini güvensiz, endişeli ve kaygılı hissetmektedir. Dilinde dikkati çeken birşey yoktu, sadece hafifçe şiştir. Nabzı hareketli, hızlı, kısa, fasulye şekilli ve atmaktan çok titreme izlenimi verir durumdaydı.
Tedavi ilkesi : Qi'i ve Akciğer ve Kalp Yin'ini temizlemek, Zihni beslemek ve sakinleştirmek ve Fiziki Ruhu yerine oturtmak Akupunktur : HE-7 Shenmen, SP-6 Sanyinjiao, BL-15 Xinshu, BL-39 Shentang ve Ren-15 Jiuwei Kalbi besleyip Zihni sakinleştirir.
1. Bölüm: Giriş
Teşhis : Düzenli paternlerin bir miktar dışında olan bu belirtilerin bazıları Yin ve bazıları da Qi yetersizliğine işaret etmektedir. Bu durum yıllar boyunca korku ve endişeden kaynaklanan bir sorundur: korku Kalbi ve Zihni etkilemiş ve endişe Akciğerler ile Fiziksel Ruhu etkilemiştir.
1 7 7
NATUROPATHY
2011
LU-9 Taiyuan, BL-13 Feishu ve BL-37 Pohu Akciğerleri temizler ve Fiziki Ruhu yerleştirir. Altı ay süren haftalık tedavinin ardından tüm belirtiler kaybolmuş ve elleri titremeyi bırakmıştır. Karaciğer-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Karaciğeri temizlemek, Yin'i beslemek, Zihni sakinleştirmek ve Uçucu Ruhu oturtmak. Akupunktur : LIV-8 Ququan, SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi, Ren-4 Guanyuan, Du-24 Shenting, G.B.-13 Benshen, BL-18 Ganshu, BL-47 Hunmen. Bitkisel Tedavi : Huang Lian Eiiao Tang : Huang Lian(3 gr.), Huang Qin(9 gr.), Bai Shao(9 gr.), Ji Zi Huang(2 yumurta sarısı), E Jiao(9 gr.) Zhen Zhu Mu Wan : Zhen Zu Mu(30 gr.), Long Chi(18 gr.), Chen Xiang(3 gr.), Zhu Sha(1.5 gr.), Shu Di Huang(12 gr.), Dang Gui(6 gr.), Ren Shen(6 gr.), Suan Zao Ren(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Fu Shen(6 gr.), Shui Niu Jiao(6 gr.) Yin Mei Tang : Bai Shao(30 gr.), Dang Gui(15 gr.), Long Chi(6 gr.), Tu Si Zi(9 gr.), Mai Men Dong(15 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(9 gr.), Fu Shen(9 gr.)
Tedavi İlkesi : Böbrekleri temizlemek, Yin'i beslemek, Zihni sakinleştirmek ve İradeyi güçlendirmek
1. Bölüm: Giriş
Böbrek-Yin Yetersizliği
1 7 8
NATUROPATHY
2011
Akupunktur : KI-3 Taixi, KI-6 Zhaohai, Ren-4 Guanyuan, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, HE-6 Yinxi, P-7 Daling, Ren-15 Jiuwei. Bitkisel Tedavi : Gui Zhi Gan Cao Long Gu Mu Li Tang : Gui Zhi(9 gr.), Zhi Gan Cao(18 gr.), Long Gu(30 gr.), Mu Li(30 gr.) Zhen Zhong Dan : Gui Ban(10 gr.), Long Gu(10 gr.), Yuan Zhi(10 gr.), Shi Chang Pu(10 gr.) Boş-Sıcak ile Yin Yetersizliği Kalp Boş-Sıcağı ile Birlikte Kalp ve Böbrek-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Kalp ve Böbrek-Yin'ini beslemek, İradeGücünü güçlendirmek ve Zihni sakinleştirmek
Bitkisel Tedavi : Tian Wang Bu Xin Dan : Sheng Di Huang(12 gr.), Xuan Shen(6 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Tian Men Dong(6 gr.), Ren Shen(6 gr.), Fu Ling(6 gr.), Wu Wei Zi(6 gr.), Dang Gui(6 gr.), Dan Shen(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(6 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Jie Geng(3 gr.) Liu Wei Di Huang Wan Çeşidi : Shu Di Huang(30 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.), Bai Shao(15 gr.), Chai
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : HE-7 Shenmen, HE-6 Yinxi, P-7 Daling, Yintang, Ren-15 Jiuwei, Du-19 Houding, KI-3 Taixi, KI-6 Zhaohai, KI-10 Yingu, KI-9 Zhubin, Ren-4 Guanyuan, SP-6 Sanyinjiao.
1 7 9
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Hu(1.5 gr.), Mai Men Dong(15 gr.), Wu Wei Zi(3 gr.), Suan Zao Ren(15 gr.), Ju Hua(9 gr.)
1 8 0
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 9.6 Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Boş-Sıcak ile Kalp ve Böbrek-Yin Yetersizliği- Kadın, Yaş 52 52 yaşında bir kadın inatçı gece terlemesi ve sıcak basmaları için tedavi olmak istemişti. Adet görmesi bir sene önce kesilmişti ve o zamandan sonra belirtiler kötüleşmişti. Akşamları sık sık endişeleniyor ve çarpıntıları oluyordu. Uykusu düzensizdi ve zihinsel olarak huzursuzdu. Aşırı kilolu idi, elmacık kemikleri hafifçe kırmızı idi, gözlerinde ışık yoktu ve korkmuş bir bakışı vardı. Dili hafif kırmızı, yanları şiş, çatlak ve köksüz bir madde kaplı idi, ortasında da bir kalp çatlağı vardı. Nabzı her iki arka konumda zayıftı, kalp konumu zayıf ve kısa idi ve nabzın tamamının dalgası yoktu. Teşhis : Dalak yetersizliği, Böbrek-Yin yetersizliği, Kalp yetersizliği, Zihin huzursuzluğu.
Bitkisel tedavi : Tian Wang Bu Xin Dan : Sheng Di Huang(12 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Tian Men Dong(6 gr.), Ren Shen(6 gr.), Fu Ling(6 gr.), Wu Wei Zi(6 gr.), Dang Gui(6 gr.), Dan Shen(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(6 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Jie Geng(3 gr.), Ze Xie(4 gr.), Qing Hao(3 gr.), Qin Jiao(3 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Böbrek ve Kalp-Yin'ini beslemek, BoşSıcağı bastırmak, Zihni sakinleştirip İradeyi güçlendirmek.
1 8 1
NATUROPATHY
2011
Boş-Sıcak ile Karaciğer-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Karaciğer-Yin'ini beslemek, Boş-Sıcağı temizlemek, Zihni sakinleştirmek ve Uçucu Ruhu oturtmak. Akupunktur : LIV-8 Ququan, SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi, Ren-4 Guanyuan, Du-24 Shenting, G.B.-13 Benshen, Du-18 Qiangjian, BL-18 Ganshu, BL-47 Hunmen, KI-2 Rangu and LIV-3 Taichong.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Suan Zao Ren(18 gr.), Chuan Xiong(6 gr.), Fu Ling(12 gr.), Zhi Mu(9 gr.), Gan Cao(3 gr.)
1 8 2
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 9.7 Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Boş-Sıcak Karaciğer-Yin Yetersizliği- Kadın, Yaş 63
ile
52 yaşında bir kadın yüksek tansiyon için tedavi olmak istiyordu. 200 ile 150 arasında dolaşan sistolik kan basıncı sürekli 95 olan diastolikten daha büyük bir sorundu. Temel fiziksel belirtiler sert bir boyun, başta bir basınç hissi, tepede zonklayan baş ağrıları, kulak çınlaması, bulanık görüş, kuru gözler, uykusuzluk ve akşamları sıcaklama hissi idi. Benzi mat ve her iki elmacık kemiğinde kırmızı benekler vardı ve gözleri mat ve ışıksızdı. Dili kenarları daha fazla olmak üzere kırmızı ve biraz sert ve kaplı madde çok ince idi. Nabzı titreşimli ama iyi idi. Teşhis : Karaciğer-Yin yetersizliğine bağlı KaraciğerYang artışı, Boş-Sıcak. Sistolik değerin günden güne değişmesi sinirsel stres belirtisidir.
Akupunktur : LIV-8 Ququan, Ren-4 Guanyuan, SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi, LIV-3 Taichong, KI-2 Rangu, Du24 Shenting, G.B.-13 Benshen, P-7 Daling. Qi Akışının Yavaşlaması Zihnin engellenmesinde belirtildiği gibi belirtiler benzerdir. Temel fark zihinsel karışıklık yerine baskın
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Karaciğer-Yin'i beslemek, Boş-Sıcağı temizlemek, Karaciğer-Yang'ı bastırmak, Zihni sakinleştirmek ve Uçucu Ruhu köklendirmek.
1 8 3
NATUROPATHY
2011
belirtilerin endişe ve zihinsel huzursuzluk olmasıdır. Tedavi ilkesi Qi'yi harekete geçirmek, durgunluğu gidermek ve Zihni sakinleştirmektir. Zihnin engellenmesi başlığı altında belirtilen akupunktur noktaları ve reçeteler burada da geçerlidir. Kan Akışının Durması Zihnin engellenmesinde belirtildiği gibi belirtiler benzerdir. Temel fark bu durumda şiddetli anksiyete ve zihinsel huzursuzluk olmasıdır. Tedavi ilkesi Kan'ı harekete geçirmek, durgunluğu gidermek ve Zihni sakinleştirmektir. Zihnin engellenmesi başlığı altında belirtilen akupunktur noktaları ve reçeteler burada da geçerlidir. Ateş Kalp-Ateşi Tedavi İlkesi : Kalbi temizlemek, ateşi atmak ve Zihni sakinleştirmek. Akupunktur : HE-8 Shaofu, HE-7 Shenmen, P-7 Daling, Ren-15 Jiuwei, SP-6 Sanyinjiao, G.B.-15 Toulinqi. Bitkisel Tedavi : Dao Chi San : Sheng Di Huang(15 gr.), Mu Tong(3 gr.), Zhu Ye(3 gr.), Gan Cao(6 gr.)
Zihinsel-Duygusal Sorunlar : Kalp-Ateşi- Kadın, Yaş 33 33 yaşında bir kadın kısırlık tedavisi olmak istiyordu. 8 yıldır hamile kalmaya çalışıyordu ve ne hormon seviyelerinde ne de yumurta kanalında bir anormallik
1. Bölüm: Giriş
Tipik Örnek 9.8
1 8 4
NATUROPATHY
2011
yoktu. Adetleri daima gecikiyordu (32 ila 44 günlük döngülerde), adet kanı parlak kırmızı idi ama koyu renk pıhtılar vardı ve adet ağrılı geçiyordu. Adet döneminde üşüyordu. Bel ağrısı, gevşek dışkı ve genel yorgunluk sorunu vardı. Bel ağrısı 10 yıl önceki bir düşmenin ardından başlamıştı. Hafızası zayıftı ve geceleri kötü rüyalar görüyordu. Bazen çarpıntısı oluyordu. 13 yaşından 18 yaşına kadar çok asabi, sık sık çarpıntısı olan ve bayılan bir vaka idi. Yüzü düzensiz, alın bölgesinde 16 ve 19 yaş arasına denk gelen alanda lekeli idi. Dili solgundu ama ucu kırmızı idi. Nabzı sağ tarafta ve her iki arka tarafta zayıftı ve kalp nabzı nispeten aşırı kayar ve hafifçe hareketli idi. Teşhis : Kalp ateşinin yukarı çıkışı engellenmiş ve aşağı doğru Böbrekler ve soğuyan Alt Ocak ile iletişimi kesilmiştir. Kısırlığın, geciken adet döngüsünün, kan pıhtılarının ve soğuk hissinin sebebi budur. Tedavi ilkesi : Zihni sakinleştirmek ve Kalp-Ateşini aşağı doğru yönlendirip Böbreklerle iletişime geçirmek.
Karaciğer-Ateşi Tedavi İlkesi : Karaciğer-Ateşini boşaltmak, sakinleştirmek ve Uçucu Ruhu oturtmak.
Zihni
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel tedavi : Özel bir formül kullanılmıştır : Dang Shen(9 gr.), Fu Shen(6 gr.), Yuan Zhi(9 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(3 gr.), Long Chi(12 gr.), Bai He(6 gr.), Shi Chang Pu(4 gr.), Huang Qin(3 gr.), Rou Gui(1.5 gr.), Zhi Gan Cao(2 gr.), Hong Zao(3 meyve)
1 8 5
NATUROPATHY
2011
Akupunktur : LIV-2 Xingjian, LIV-3 Taichong, L.I.-4 Hegu, BL-18 Ganshu, SP-6 Sanyinjiao, Du-18 Qiangjian, Du-24 Shenting, G.B.-13 Benshen, G.B.-15 Toulinqi, HE-7 Shenmen, P-7 Daling, LU-3 Tianfu. Bitkisel Tedavi : Xie Gan an Shen Wan : Long Dan Cao(9 gr.), Shan Zhi Zi(6 gr.), Huang Qin(6 gr.), Bai Ji Li(4 gr.), Shi Jue Ming(12 gr.), Ze Xie(6 gr.), Che Qian Zi(6 gr.), Dang Gui(6 gr.), Sheng Di Huang(9 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Zhen Zhu Mu(12 gr.), Long Gu(12 gr.), Mu Li(12 gr.), Fu Shen(6 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Bai Zi Ren(6 gr.), Suan Zao Ren(6 gr.), Gan Cao(3 gr.) Mukus-Ateşi Mide ve Kalp Mukus-Ateşi Tedavi İlkesi : Mukusu çözmek, Mideyi uyumlu hale getirmek, Zihnin deliklerini açmak, Kalbi temizlemek ve Zihni sakinleştirmek.
Bitkisel Tedavi : Wen Dan Tang : Ban Xia(6 gr.), Fu Ling(5 gr.), Chen Pi(9 gr.), Zhu Ru(6 gr.), Zhi Shi(6 gr.), Zhi Gan Cao(3 gr.), Sheng Jiang(5 dilim), Da Zao(bir meyve) Zayıflamış Zihin Özellikleri fiziksel ve zihinsel yorgunluk, depresyon, irade ve inisiyatif eksikliği, uykusuzluk, hafif anksiyete, zayıf
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : ST-40 Fenglong, Ren-12 Zhongwan, Ren-9 Shuifen, ST-25 Tianshu, G.B.-13 Benshen, ST-8 Touwei, G.B.-18 Chengling, G.B.-15 Toulinqi, G.B.-17 Zhengying, BL-20 Pishu, BL-49 Yishe, P-7 Daling, Du-20 Baihui.
1 8 6
NATUROPATHY
2011
hafıza, konuşmaktan hoşlanmama ve kötümserliktir. Zayıf bir zihine yol açan koşullar Qi yetersizliği, Kan yetersizliği veya Yin yetersizliğidir. Tedavi ilkesi Qi, Yang, Kan veya Yin'i beslemek, Zihni sakinleştirmek ve İrade-Gücünü güçlendirmek. Qi ve Kan Yetersizliği Qi Yetersizliği Tedavi İlkesi : Qi'yi temizlemek, Zihni güçlendirmek Akupunktur : ST-36 Zusanli, SP-3 Taibai, Ren-6 Qihai, BL-20 Pishu, BL-21 Weishu, Du-20 Baihui, HE-7 Shenmen, LU-3 Tianfu, BL-15 Xinshu, BL-13 Feishu, BL44 Shentang ve BL-42 Pohu. Bitkisel Tedavi : An Shen Ding Zhi Wan : Ren Shen(9 gr.), Fu Ling(12 gr.), Fu Shen(9 gr.), Long Chi(15 gr.), Yuan Zhi(6 gr.), Shi Chang Pu(8 gr.) Ding Zhi Wan : Ren Shen(9 gr.), Fu Ling(6 gr.), Shi Chang Pu(6 gr.), Yuan Zhi(6 gr.) Qi ve Kan Yetersizliği
Akupunktur : ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, Ren-4 Guanyuan, BL-20 Pishu, BL-21 Weishu, Du-20 Baihui, HE-7 Shenmen, Ren-15 Jiuwei, BL-15 Xinshu ve BL-44 Shentang. Bitkisel Tedavi : Gui Pi Tang : Ren Shen(6 gr.) (Dang Shen(12 gr.)), Huang Qi(15 gr.), Bai Zhu(12 gr.), Dang Gui(6 gr.), Fu Shen(9 gr.), Suan Zao Ren(9 gr.), Long
1. Bölüm: Giriş
Tedavi İlkesi : Qi'yi temizlemek, Kanı beslemek ve Zihni sakinleştirmek.
1 8 7
NATUROPATHY
2011
Yan Rou(12 gr.), Yuan Zhi(9 gr.), Mu Xiang(6 gr.), Zhi Gan Cao(4 gr.), Sheng Jiang(3 dilim), Hong Zao(5 meyve) Shi Wei Wen Dan Tang : Ban Xia(6 gr.), Chen Pi(6 gr.), Fu Ling(4.5 gr.), Zhi Shi(6 gr.), Ren Shen(3 gr.) (Dang Shen(9 gr.)), Shu Di Huang(9 gr.), Suan Zao Ren(3 gr.), Yuan Zhi(3 gr.), Wu Wei Zi(3 gr.), Zhi Gan Cao(1.5 gr.), Sheng Jiang(5 dilim), Hong Zao(1 meyve) Gan Mai Da Zao Tang : Fu Xiao Mai (15 gr.), Gan Cao(9 gr.), Da Zao(7 meyve) Yang Yetersizliği Böbrek-Yang Yetersizliği Tedavi İlkesi : Yang'ı temizleyip ısıtın, Böbrekleri güçlendirin, Zihni sakinleştirip ruh halini iyileştirin. Akupunktur : BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, Du-4 Mingmen, Du-14 Dazhui, Ren-4 Guanyuan, KI-3 Taixi, KI-7 Fuliu, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao, Du-20 Baihui, BL-8 Luoque, BL-10 Tianzhu.
Kan Yetersizliği Tedavi İlkesi : Kanı beslemek ve Zihni sakinleştirmek. Bitkisel Tedavi : Oturmamış Zihin altında Kan yetersizliği için kullanılan reçetelerin aynısı geçerlidir.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : You Gui Wan : Fu Zi(3 gr.), Rou Gui(3 gr.), Du Zhong(6 gr.), Tu Si Zi(6 gr.), Lu Jiao Jiao(6 gr.), Shu Di Huang(12 gr.), Shan Yao(6 gr.), Shan Zhu Yu(4.5 gr.), Gou Qi Zi(6 gr.), Dang Gui(4.5 gr.)
1 8 8
NATUROPATHY
2011
Yin Yetersizliği Böbrek-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Yin'i beslemek, Zihni sakinleştirip ruh halini iyileştirmek. Akupunktur : KI-3 Taixi, KI-6 Zhaohai, SP-6 Sanyinjiao, Ren-4 Guanyuan, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, Du-20 Baihui. Bitkisel Tedavi : Oturmamış Zihin altında Yin yetersizliği için kullanılan reçetelerin aynısı geçerlidir. Ruh halini iyileştirmek için şu formül kullanılır : Liu Wei Di Huang Wan : Shu Di Huang (24 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.) Akciğer ve Böbrek-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Akciğer ve Böbrek-Yin'ini beslemek, İradeyi güçlendirmek ve Fiziki Ruhu oturtmak.
Bitkisel Tedavi : Mai Wei Di Huang Wan : Shu Di Huang(24 gr.), Shan Zhu Yu(12 gr.), Shan Yao(12 gr.), Ze Xie(9 gr.), Mu Dan Pi(9 gr.), Fu Ling(9 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Wu Wei Zi(6 gr.) Di Po Tang : Mai Men Dong(9 gr.), Wu Wei Zi(3 gr.), Xuan Shen (9 gr.), Bai Shao (9 gr.), Mu Li(9 gr.), Ban Xia(9 gr.), Gan Cao(3 gr.)
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : LU-9 Taiyuan, LU-5 Chize, KI-3 Taixi, Ren4 Guanyuan, LU-7 Lieque and KI-6 Zhaohai, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, BL-42 Pohu.
1 8 9
NATUROPATHY
2011
Böbrek ve Karaciğer-Yin Yetersizliği Tedavi İlkesi : Böbrek ve Karaciğer-Yin'ini beslemek, İrade-Gücünü güçlendirmek ve Uçucu Ruhu oturtmak. Akupunktur : KI-3 Taixi, KI-6 Zhaohai, SP-6 Sanyinjiao, Ren-4 Guanyuan, LIV-8 Ququan, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, BL-47 Hunmen. Bitkisel Tedavi : Da Bu Yin Jian : Shu Di Huang(15 gr.), Shan Yao(12 gr.), Shan Zhu Yu(9 gr.), Gou Qi Zi(12 gr.), Dang Gui(9 gr.), Dang Shen(12 gr.), Du Zhong(9 gr.), Zhi Gan Cao(6 gr.) Zuo Gui Wan : Shu Di Huang(15 gr.), Shan Yao(9 gr.), Shan Zhu Yu(9 gr.), Gou Qi Zi(9 gr.), Chuan Niu Xi(6 gr.), Tu Si Zi(9 gr.), Lu Jiao Jiao(9 gr.), Gui Ban Jiao(9 gr.) Böbrek-Özü Yetersizliği Tedavi İlkesi : Böbrekleri beslemek, Özü temizlemek ve İrade-Gücünü güçlendirmek.
Bitkisel Tedavi : He Che Da Zao Wan : Zi He Che(1 plasenta), Shu Di Huang(60 gr.), Sheng Di Huang(45 gr.), Gou Qi Zi(45 gr.), Tian Men Dong(20 gr.), Wu Wei Zi(20 gr.), Dang Gui(20 gr.), Niu Xi(20 gr.), Du Zhong(30 gr.), Suo Yang(20 gr.), Rou Cong Rong(20 gr.), Huang Bo(20 gr.) Zihinsel-Duygusal Sorunların Önlenmesi
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : Ren-4 Guanyuan, Ren-7 Yinjiao, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, KI-3 Taixi, SP-6 Sanyinjiao, G.B.-13 Benshen, Du-20 Baihui.
1 9 0
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Sakin bir zihin elde etmek için Daoist bilgeler aşırı düşünmeden kaçınmayı, aşırı arzudan kaçınmayı, kafa karıştırıcı düşüncelerden kaçınmayı tavsiye ederler.
1 9 1
NATUROPATHY
2011
UYKUSUZLUK Uykusuzluk terimi kolay uykuya dalamama, gece uykudan uyanma, huzursuz uyma, sabah erken kalkma ve rüyaların rahatsız ettiği uyku sorunlarını kapsamaktadır.
Etiyoloji ve Patoloji Aşırı yorulma ve endişe, aşırı çalışma, kızgınlık, “safra kesesi utangaçlığı”, düzensiz yemek, doğum yapmak, artık sıcak, kanallar ile ilgili sorunlar uykusuzluğa sebep olabilir.
1. Bölüm: Giriş
Uykunun miktarı ve kalitesi Zihnin durumuna bağlıdır. Zihin de daha önce söylendiği gibi Kalpte ve özellikle Kalp-Kan ve Kalp-Yin'dedir. Eğer kalp sağlıklı ise ve kan bolsa zihin düzgün şekilde yerleşmiş ve sağlam olur. Eğer kalp hasarlı ise veya Ateş gibi patojenik etkenlerden rahatsızsa Zihin düzgün şekilde yerleşemez ve uyku etkilenir. İç organların uyumsuzluğu da, ister yetersizliğe ister aşırılığa bağlı olsun kan ve özü etkileyerek uyku üzerinde etkili olabilir. Uçucu Ruh (Hun) da uykunun fizyoloji ve patolojisinde önemli bir rol oynar. Çin görüşüne göre uyumak için en uygun pozisyon sağ tarafınızın üzerine bacaklar hafif bükülü şekilde ve sağ kol yastığın önünde sol kol sol baldırda olacak şekilde yatmaktır. Böylece kan serbestçe dolaşıp karaciğerde toplanabilir ve uçucu ruhu destekleyebilir, mide ve bağırsaklar gıdaların rahatça aşağı ineceği bir pozisyondadırlar.
1 9 2
NATUROPATHY
2011
Teşhis Uykuya dalmakta güçlük genellikle kan yetersizliğini gösterirken, kolayca uyumak ama gece sık sık kalkmak Yin yetersizliğine işarettir. Sabah erken kalkmak Kalp ve Safra Kesesi yetersizliğindendir. Aşırı rüya görme kan veya Yin yetersizliğinden olabilr. Korkunç rüyalar Safra Kesesi ve Kalp yetersizliğini gösterir. Huzursuz rüyalar sık sık Mukus-Sıcaktan etkilenen Mide ve Kalptendir. Uyku Pozisyonları : Eğer sırtüstü uyumakta güçlük çekiliyorsa Akciğer ve Kalp ile ilgili bir Aşırı durum vardır. Eğer kişi sadece kollar açık uyuyabiliyorsa bir Sıcak durumu mevcuttur. Eğer kişi sadece yüzükoyun bir şekilde uyuyabiliyorsa genellikle Mide ile ilgili bir yetersizliği gösterir. Eğer sadece bir yana doğru uyuyabiliyorsa ya vücudun o tarafında bir Qi-Kan yetersizliği ya da diğer tarafta bir aşırılık vardır. Horlama : Genellikle Mukusun Mide kanalını etkilemesi ve bacaktaki üç Yang kanalında isyanknar Qi'ye bağlıdır. Ayırt Etme ve Tedavi
Aşırı Tip : Karaciğer-Ateşinin, Kalp-Ateşinin yanması, Mukus-Sıcağın Zihni taciz etmesi, diyaframda artık Sıcak olmasıdır. Yetersizlik Tipi : Kalp ve Dalak Kan Yetersizliği, Kalp-Yin Yetersizliği, Kalp ve Böbreklerin uyumsuzluğu, Kalp ve Safra Kesesi Yetersizliği, Karaciğer-Yin Yetersizliği
1. Bölüm: Giriş
En Önemli Ayırım Dolu ve Boş Tip Uykusuzluk arasındakidir. Temel paternler:
1 9 3
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 10.1 Uykusuzluk : Kalp- ve Böbrek-Yin Yetersizliği- Erkek, Yaş 58 58 yaşında bir adam 2 yıldır uykusuzluk çekiyordu. Kolayca uyuyor ama gece birçok kere boğazı kurumuş şekilde uyanıyordu. Aynı zamanda 3 yıldır iktidarsızlık da çekiyordu. Dili kırmızı, üzerindeki kaplama çok ince idi ve bir kalp-çatlağı vardı. Nabzı derin seviyede boş ve sol arka ve orta konumlarda son derece zayıf ve narin idi. Tek böbrekle doğmuştu. Teşhis : Böbrek-Yin yetersizliği ve Böbrek ve Kalp arasındaki uyumsuzluk. Tedavi ilkesi : Böbrek-Yin ve Kalp-Yin'i besleyip Zihni sakinleştirmek. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar :S.I.-3 Houxi, BL62 Shenmai, Ren-4 Guanyuan, SP-6 Sanyinjiao ve KI-3 Taixi, BL-23 Shenshu, HE-7 Shenmen, Ren-15 Jiuwei ve Du-19 Houding, G.B.-12 Wangu ve Yintang.
Uykusu yaklaşık altı aylık bir tedavinin ardından normale dönmüş ve iktidarsızlığında da %50 kadar bir iyileşme sağlanmıştır.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Sadece çok bilinen Tian Wang Bu Xin Dan reçetesi kullanılmıştır.
1 9 4
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 10.2 Uykusuzluk : Karaciğer-Yin Yetersizliği- Erkek, Yaş 61 61 yaşında bir adam karısı öldüğünden beri 2 yıldır uykusuzluk çekiyordu. Uykuya dalmakta zorlanıyor ve gece sık sık uyanıyordu. Görüşü bazen bulanıyordu ve hafızası etkilenmişti. Dili kırmızı, kuru, gevşek ve kaplaması fazlasıyla ince idi. Nabzı Uçucu-Boş ve sol tarafta çok hafif titreşimli idi. Teşhis : Bu vakada üzüntü Karaciğer ve Kalbi etkilemişti. Karaciğer-Yin zayıflamış ve Uçucu Ruh kökünden yoksun kalmıştı. Tedavi ilkesi : Karaciğer-Yin'i beslemek, Uçucu Ruhu köküne kavuşturmak ve Zihni sakinleştirmek. Akupunktur : Kullanılan noktalar : LIV-8 Ququan, SP-6 Sanyinjiao, Ren-4 Guanyan, HE-7 Shenmen, Ren-15 Jiuwei, Du-24 Shenting, G.B.-13 Benshen Bitkisel Tedavi : Sadece çok bilinen Suan Zao Ren Tang Pian kullanılmıştır.
Uyku hali daima biraz uykulu ve yorgun olma eğilimidir. Uykusuzluk gibi bu da ya Zihnin engelleyen bir patojenik etkenden ya da Zihne ulaşan Qi ve Kanın yetersizliğinden kaynaklanır.
1. Bölüm: Giriş
Ek I : Uyku Hali
1 9 5
NATUROPATHY
2011
Etiyoloji
1. Bölüm: Giriş
Endişe ve dalgınlık, aşırı çalışma ve aşırı cinsel faaliyet, doğum yapma, üzüntü, “eğlendirici” ilaçlar buna sebep olabilir.
1 9 6
NATUROPATHY
2011
Ayırt Etme ve Tedavi Dalak Yetersizliği : Konsantre olamama ve çalışamama, zayıf hafıza, yorgunluk, iştahsızlık. Dil solgun, nabız zayıf. Tedavide Dalak temizlenip Zeka güçlendirilir. Kullanılan akupunktur noktaları: ST-36 Zusanli, SP-3 Taibai, Du-20 Baihui, BL-15 Xinshu, Du-14 Dazhui, BL20 Pishu, BL-49 Yishe. Bitkisel tedavide Gui Pi Tang kullanılır.
Kalp Yetersizliği : Geçmiş olaylarla ilgili zayıf hafıza, isimleri unutmak, dalgınlık, çarpıntılar, yorulunca hafif nefessizlik, yorgunluk. Dilde kalp çatlağı, Yin veya Yang yetersizliğine bağlı olarak dil solgun ya da kırmızı. Nabız zayıf. Tedavide kalp temizlenir, Zihin ve hafızayı güçlendirmek. Akupunkturda kullanılan genel noktalar : HE-5 Tongli, BL-15 Xinshu, BL-44 Shentang, Ren-6 Qihai, Du-14 Dazhui. Bitkisel tedavide Zhen Zhong Dan kullanılır.
1. Bölüm: Giriş
Böbrek Özü Yetersizliği : Zayıf günlük hafıza, baş dönmesi, kulak çınlaması, zayıf dizler ve sırt. Dil BöbrekYang veya Yin yetersizliğine bağlı olarak solgun ya da kırmızı, nabız derin ve narin. Tedavide böbrekler temizlenir, öz ve ilik beslenir ve hafıza güçlendirilir. Kullanılan akupunktur noktaları : KI-3 Taixi, Ren-4 Guanyuan, BL-23 Shenshu, BL-52 Zhishi, BL-15 Xinshu, Du-20 Baihui. Bitkisel tedavide bir Liu Wei Di Huang Wan çeşidi kullanılır.
1 9 7
NATUROPATHY
2011
Kulak Çınlaması Bir veya her iki kulakta duyulan ses ile öznel bir histir. Sürekli veya nöbetler halinde olabilir ve yoğunluk ve özelliği değişebilir. Yüksek frekanslı bir düdük, çan, çalışan bir makine veya akan su gibi duyulabilir. Etiyoloji ve Patoloji Sebepleri arasında duygusal gerginlik, aşırı cinsel faaliyet ve aşırı çalışma, yaşlılık, diyet, yüksek seslere maruz kalmak vardır. Ayırt Etme ve Tedavi Aşırı Tip : Karaciğer ve Safra Kesesi Ateşinin yükselmesi, Mukus-Ateşinin yukarı doğru çıkması
1. Bölüm: Giriş
Yetersizlik Tipi : Böbrek-Özü Yetersizliği, Üst Yakıcı Qi Zayıflığı, Kalp-Kan Yetersizliği
1 9 8
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 11.1 Kulak Çınlaması : Karaciğer- ve Safra Kesesi AteşiErkek, Yaş 39 39 yaşında bir adam bir yıldır kulak çınlamasından muzdaripti. Oldukça ani başlamıştı ve yüksek frekanslı idi. Dinlenince hafifliyor ve sıkıntı altında kötüleşiyordu. Başka belirti yoktu. Dili kenarları daha fazla olmak üzere kırmızı idi ve üzeri sarı bir madde ile kaplı idi. Nabzı Dolu ve Titreşimli ve hafifçe Hızlı ve her iki arka konumda biraz Zayıftı. Teşhis : Kulak çınlaması temel olarak Karaciğer ve Safra Kesesi Ateşinin yukarı doğru çıkmasından kaynaklanmaktaydı. Altında yatan bir Böbrek-Yin yetersizliği de görülmekteydi. Tedavi ilkesi : Karaciğeri ve Safra Kesesini temizlemek, Ateşi temizlemek, Böbrek-Yin'ini beslemek.
Bitkisel Tedavi : Long Dan Xie Gan Wan ve Er Ming Zuo Ci Wan kullanılmıştır.
1. Bölüm: Giriş
Akupunktur : Kullanılan noktalar : T.B.-2 Yeman, L.I.-4 Hegu, LIV-2 Xingjian, G.B.-43 Xiaxi, T.B.-17 Yifeng, G.B.-2 Tinghui, SP-6 Sanyinjiao ve KI-3 Taixi.
1 9 9
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 11.2 Kulak Çınlaması : Mukus Ateşi- Erkek, Yaş 39
Teşhis : Üç ana sorun vardır. En uzun süreni Mukusa bağlı Dalak yetersizliğidir. İkinci sorun Böbrek-Yin yetersizliği ve son olarak Mide-Yin yetersizliği görülmekteydi. Bütün bunların altında çocukluk veya gençlik yıllarına dayanan duygusal bir soruna bağlı KalpQi yetersizliği de vardır. Tedavi ilkesi : Dalağı temizlemek, Mukusu çözmek, Böbrek-Yini beslemek ve Zihni sakinleştirmek. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar : ST-36 Zusanli, Ren-12 Zhongwan ve ST-40 Fenglong, ST-25 Tianshu,
1. Bölüm: Giriş
39 yaşında bir adam son onbir yıldır kulak çınlamasından muzdaripti. Yavaş yavaş başlamıştı ve bir jet motoru gibi olduğunu söylüyordu. Aynı zamanda bel ağrısı, baş dönmesi, hafif bir işitme kaybı ve penisten arada bir mukus gibi bir sıvı akışı oluyordu. Aynı zamanda gençlik yıllarından beri ishal ve yumuşak dışkıdan da şikayetçiydi. Kötü uyuyor, sık sık kuru bir boğazla uyanıyordu. Ganglion tümörü teşhisi koyulan eklemlerinin derileri altında yumuşak şişlikler vardı. Dili ve nabzı karmaşıktı. Dili hafifçe kırmızı, kenarları dahil şiş(Dalak tipi) idi. Kaplama köksüz ve yer yer eksikti. Derin bir kalp-çatlağı vardı. Nabzı sağda iyi solda kaygan ve tam ve sol ön konum çok az aşırı kaygan ama boş ve biraz sivri şekilli idi.
2 0 0
NATUROPATHY
2011
KI-3 Taixi ve Ren-4 Guanyuan, HE-5 Tongli ve HE-7 Shenmen, S.I.-19 Tinggong ve T.B.-17 Yifeng.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Bitkisel tozlar kullanılmıştır. Shen Ling Bai Zhu San ve Ban Xia Bai Zhu Tian Ma Tang formülleri kullanılmıştır.
2 0 1
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 11.3 Kulak Çınlaması : Böbrek-Yin Yetersizliği - Erkek, Yaş 36 36 yaşındaki bir adam son on yıldır kulak çınlamasından muzdaripti. Çınlama yavaş yavaş başlamıştı ve diğer belirtilerin arasında bel ağrısı, baş dönmesi, gece terleme ve genel yorgunluk vardı. Aynı zamanda çok kötü uyuyor, sık sık kuru bir ağız ile uyanıyordu. Dili çok ince olan bir kaplama ile kırmızı idi. Nabzı her iki arka konumda zayıftı. Teşhis : Böbrek-Yin yetersizliği. Tedavi ilkesi : Böbrek-Yin'i beslemek ve kulakları iyileştirmek. Akupunktur : Kullanılan temel noktalar : KI-3 Taixi ve Ren-4 Guanyuan,ST-36 Zusanli ve SP-6 Sanyinjiao, T.B.-17 Yifeng ve S.I.-19 Tinggong.
Prognoz : Sonuçlar Dolu tipte Boş tipten daha başarılıdır. Karaciğer-Ateşinden kaynaklananın tedavisi Mukus-Ateşinden daha kolaydır. Böbrek yetersizliği kaynaklı kulak çınlamasında hasatanın süt ürünleri ve yağlı acı gıdalardan kaçınması önemlidir. KaraciğerAteşinden kaynaklanan kulak çınlamasında hasta dinlenmeye ve egzersizden kaçınmaya teşvik edilmelidir.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Sadece çok bilinen Er Ming Zuo Ci Wan hapı verilmiştir.
2 0 2
NATUROPATHY
2011
Yorgunluk Yorgunluk Çin Tıbbında “Bitkinlik” başlığı altında ele alınır ve sadece bir belirti değil altta yatan sebebini de, yani Qi yetersizliğini de kapsar. Aslında Xu Lao'nun kelime anlamı “yetersizlikten yorgunluk”tur. Ancak, yorgunluk bazen Aşırılıktan da kaynaklanır. Etiyoloji Zayıf yapı, aşırı çalışma, fiziksel aşırı faaliyet, diyet, aşırı cinsel faaliyet, doğum yapmış olma, “eğlence” ilaçları yorgunluğa sebep olabilir.
Eğer yetersizlik söz konusu ise Qi, Yang, Kan veya Yin eksikliği söz konusudur ve ilgili organ son derece önemlidir. Kronik yorgunluğun en sık sebebi olan Yin organı dalaktır. Buna sık sık bir mide yetersizliği eşlik eder. Karaciğer-Kan yetersizliği de kronik yorgunluğun sık görülen sebeplerindendir.
1. Bölüm: Giriş
Patoloji : Kronik yorgunlukla sonuçlanması en olası olan aşırılık durumları Karaciğer-Qi tıkanması, KaraciğerYang yükselmesi, Karaciğer-Ateşi, Karaciğer-Rüzgar, Mukus ve Rutubettir.
2 0 3
NATUROPATHY
2011
Ayırt Etme ve Tedavi Yetersizlik Tipi : Akciğer-, Dalak-, Kalp-Qi yetersizliği, Kalp-, Böbrek-, Dalak-Yang yetersizliği, Kalp-, Karaciğer, Dalak-Kan yetersizliği, Akciğer-, Kalp-, Mide- ve Dalak-, Karaciğer-, Böbrek-Yin yetersizliği.
1. Bölüm: Giriş
Aşırı Tip : Karaciğer-Qi durgunluğu, Karaciğer-Yang artışı, Karaciğer-Ateş yanması, Karaciğer-Rüzgar, Mukus, Rutubet
2 0 4
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 12.1 Yorgunluk : Böbrek-Yang Yetersizliği - Kadın, Yaş 61
Teşhis : Böbrek-Yang baskın olmak üzere eşzamanlı Böbrek-Yang ve Böbrek-Yin yetersizliği. Tedavi ilkesi : Önce Böbrek-Yang'ı sonra Böbrek-Yin'i temizlemek.
1. Bölüm: Giriş
61 yaşındaki bir kadın 13 yaşındaki bir çocuk felci krizinden beri bel ağrısından yakınıyordu. Ağrı dinlenme ile iyileşiyor, ayağa kalkınca kötüleşiyordu. Ancak temel şikayeti ciddi tükenmişlikti. Aynı zamanda kolayca üşüyordu ve geceleri tuvalete kalkıyordu. Ayak bilekleri ödemliydi. İdrarı daha önce hep solgundu ama kısa süre önce rengi koyulaşmıştı. Uzun süredir kabızlık da çekiyordu. Uykusu iyi değildi ve geceleri sık sık kuru bir ağızla kalkıyordu. Hafızası zayıftı ve sık sık başı dönüyor ve kulakları çınlıyordu. Son olarak hafif çarpıntıdan ve acı bir tattan şikayet ediyordu. Üç çocuk doğurmuştu. Geçmişte rahimden bazı fibroid tümörler alınmıştı. Bir sarkmayı düzeltmek için bir idrar kesesi operasyonu geçirmişti ve son olarak 39 yaşında histerektomi operasyonu olmuştu. Nabzı Derin, Zayıf ve Yavaştı (60). Her iki arka konumda (Böbrek) özellikle zayıf ve her iki ön konumda (Kalp ve Akciğerler) nispeten taşıcı idi. Dili solgun, şiş ve kuru idi.
2 0 5
NATUROPATHY
2011
Akupunktur : LU-7 Lieque, KI-6 Zhaohai, ST-36 Zusanli, SP-6 Sanyinjiao ve BL-20 Pishu, BL-23 Shenshu ve KI-7 Fuliu, Shiqizhuixia.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Sadece çok bilinen Liu Wei Di Huang Wan ve Quan Lu Wan verilmiştir.
2 0 6
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 12.2 Yorgunluk : Mide- ve Dalak-Yin Yetersizliği - Erkek, Yaş 37 37 yaşındaki bir adamın yıllardır aşırı yorgunluk şikayeti vardı. İştahı yoktu ve sık sık mide bulantısı hissediyordu. Ağzını kuru hissediyordu. Bacaklarında sık sık son derece kaşıntılı olan bir isilik çıkıyordu. HIV-pozitif olduğunu gösteren bir kan testi yapılmıştı. Nabzı KayarBoş ve dili tamamen soyulmuş ve ortasında Mide çatlakları, yanlarda enine Dalak çatlakları yayılmıştı. Teşhis : Mide- ve Dalak-Yin yetersizliği. Tedavi ilkesi : Mide ve Dalak-Yin'ini temizlemek ve Mide Boş-Ateşini temizlemek. Akupunktur : Ren-12 Zhongwan, ST-36 Zusanli ve SP-6 Sanyinjiao, ST-44 Neiting, T.B.-6 Zhigou ve G.B.-31 Fengshi.
1. Bölüm: Giriş
Bitkisel Tedavi : Bir çeşit Yi Wei Tang reçetesi verilmiştir : Bei Sha Shen(6 gr.), Mai Men Dong(6 gr.), Sheng Di Huang(9 gr.), Yu Zhu Rhizoma(6 gr.), Bing Tang(3 gr.), Shi Hu(4 gr.), Tai Zi Shen(6 gr.), Bian Dou(6 gr.)
2 0 7
2011
NATUROPATHY
Tipik Örnek 12.3 Yorgunluk : Böbrek-Yin Yetersizliği - Kadın, Yaş 58 58 yaşındaki bir kadın son on dört yıldır aşırı yorgunluktan şikayet ediyordu. 15 yıl önce bir histerektomi olmuştu çünkü adetleri ağırdı ve rahmi sarkmıştı. Ondan önce bir çocuk sahibi olmadan önce 4 kere düşük yapmıştı. Doğumdan sonra ağlama krizleri ile birlikte doğum sonrası depresyona girmişti. Histerektomiden sonra kendisini daha da kötü hissemişti. Aynı zamanda depresifti, geceleri terliyordu, genellikle sıcaklıyordu ve baş dönmesi ile kulak çınlamasından şikayet ediyordu. Beli çoğu zaman ağrıyordu. Son 16 yıldır eklem ağrıları (eller, bilekler ve omuzlar) vardı. Nabzı genel olarak her iki arka konumda (Böbrekler) Zayıf ve çok Derindi. Dilinin kenarları solgunken kendisi hafif kırmızı idi. Kaplamasının kökü yoktu ve dilinin arkasında ruh yoktu. Teşhis : Kan ve Böbrek yetersizliği. beslemek
ve
Akupunktur : SP-6 Sanyinjiao, KI-3 Taixi, ST-36 Zusanli, KI-7 Fuliu, BL-23 Shenshu ve Ren-4 Guanyuan. Bitkisel Tedavi : Ba Zhen Wan verilmiştir.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi ilkesi : Kanı, Böbrek-Yini kanallardan engelleri kaldırmak.
2 0 8
NATUROPATHY
2011
Tipik Örnek 12.4 Yorgunluk : Karaciğer-Qi Akışının Durması - Erkek, Yaş 28 28 yaşındaki bir genç bir adam son iki yıldır cansızlık ve yorgunluktan şikayet ediyordu. Aynı zamanda azalan bir cinsel istek, haftada bir kere gece vakti istemsiz boşalma (rüyalarla) ve cinsel ilişki ardından yorgunluk yaşıyordu. Bir miktar kuruntu ağrısı ve bariz şişkinlik hissi vardı. Elleri genellikle soğuktu. Uzun ve ince idi. Sakin ve rahat izlenimi bırakmaya çalışsa da çok gergin ve biraz katı ve talepkar bir kişi olduğu belli idi. Dili çok kırmızı idi ve kenarları ile ucu biraz daha kırmızı idi ve kalın bir sarı madde ile kaplı idi. Nabzı çok dolu ve çok titreşimli idi. Teşhis : Karaciğer-Qi akışının durması sonucu yorgunluk. Aynı zamanda biraz Karaciğer-Ateş ve KalpAteş de vardır ancak bunlar Karaciğer-Qi akışının durmasından kaynaklanmıştır.
Akupunktur : Sol tarafta BL-62 Shenmai ve sağ tarafta S.I.-3 Houxi kullanılmış ve sol tarafta HE-7 Shenmen, sağ tarafta LIV-3 Taichong iğnelenmiştir. Bitkisel Tedavi : Bitkisel tedavi olarak yaygın şekilde bilinen Yue Ju Wan kullanılmıştır.
1. Bölüm: Giriş
Tedavi ilkesi : Sadece Karaciğeri sakinleştirmek ve Qi durmasını rahatlatmak.
2 0 9
NATUROPATHY
2011
1. Bölüm: Giriş
Sadece bir akupunktur tedavisi ve yukarıdaki bitkisel tedavi (2 ay süre ile) bu adamın canlılığını geri kazanmasına ve diğer belirtilerin kaybolması için yeterli olmuştur.
2 1 0
NATUROPATHY
2011
Rudolf Virchow, mütevazi bir çiftçi ve esnafın oğlu olarak, 13 Ekim 1821’de Schivelbein Pomeranya’da doğdu. Berlin’de tıptan mezun oldu. Ve o üniversitede öğretim görevlisi olarak seçildi. Fakat politikaya hevesi onu hoşnutsuzluğa sürükledi. 1849’da patoloji profesörü yapıldığı Wurbzurg’a taşındı. Fakat 1856’da Patoloji Enstitüsü’nün profesörü ve yöneticisi olarak Berlin’e geri döndü. Ve burada dünya çapında bir ün kazandı. 1856’da yayınlanan ünlü çalışması “Histolojiye Dayalı Hücresel Patoloji” bilimde farklı bir çağa işaret eder. Virchow Lord Lister’ın “her bir morbid yapının, daha önce mevcut olmuş hücrelerden soy olarak türemiş hücreler içerdiği hakiki ve verimli doktrini” olarak tasvir ettiğini kanıtladı. Virchow sadece patolojist olarak tanınmadı, ayrıca arkeolojist, antropolojist olarak da dikkate değer bir ün kazandı. 1866 ve 1870–71 savaşları boyunca donanım sağladı, hastane birliklerini ve ambulans ekiplerini eğitti ve hastane trenlerini ve Berlin Askeri Hastanesi’ni denetledi. Savaş bittiğinde dikkatini sağlık önlemlerine ve Berlin’in kanalizasyon problemlerine yöneltti. Virchow en bilinen çalışmaları “kıtlık ateşi” ve “bilimin özgürlüğü” olarak, konu çeşitliliği bakımından verimli bir yazardı. 5 Eylül 1902’de öldü.
1. Bölüm: Giriş
Hücre patalojisi
2 1 1
NATUROPATHY
2011
Hücre ve dokular
Histolojinin patolojiye uygulanmasında başlıca nokta, hücrenin içinde her tür yaşam gösterisinin olduğu nihai morfolojik unsur olduğu gerçeğinin tanınmasını sağlamaktır.
Tek bir hücreyi incelediğimiz zaman, morfolojik kısımları ayırt edebildiğimizi gözleriz. Đlk olarak, hücrede, hücre çekirdeği olarak bilinen yuvarlak ya da oval bir hacim buluruz. Ara sıra hücre çekirdeği yıldızımsı ya da köşelidir. Fakat (sayfa 293) kural olarak, hücreler hayati güçlere sahip oldukları sürece, hücre çekirdeği neredeyse daimi yuvarlak ya da oval şekli sürdürürler. Hücre çekirdeği, sırası geldiğinde, tamamıyla gelişmiş hücrelerde oldukça sıklıkla yanında başka bir yapının daha etrafını sarar.- çekirdekçik. Hayati form bilinmezliği hususunda, çekirdeğin mutlak gerekli olduğu söylenemez. Ve dikkate değer sayıda küçük hücrede, şimdiye değin araştırmalardan kaçmıştır. Diğer bir yandan, ona devamlı olarak tamamıyla gelişmiş, daha eski formlarda rastlarız. Ve buna bağlı olarak hücrede daha yüksek derecede bir gelişim gösterdiği görülür. Schleiden tarafından ilk örnekte öne sürülen ve Schwann tarafından kabul edilen görüşe göre, üç birleşik hücre bileşeni arasındaki bağlantının uzun zaman şu doğada olduğu düşünüldü: çekirdekçik, ( blastema, hücre-blasteması) şekil
1. Bölüm: Giriş
Belli konularda, hayvan hücreleri bitki hücrelerinden ayrılırlar. Fakat temel unsurlarda aynıdırlar. Đkisi de nitrojenli doğaya sahip maddeden oluşmaktadır.
2 1 2
NATUROPATHY
2011
verici bir sıvıdan ayrılarak kendini dokuların gelişiminde göstermede ilkti. Derhal belirli bir boyut elde etti. Sonra bunlar olurken bir çeper yoğunlaştırıldı. Bu yolla yeni maddenin aşamalı olarak toplandığı bir hücre çekirdeği oluşturuldu. Ve bahsedilen zamanda, küçük bir çeper üretildi. Bu hücre oluşumu teorisi serbest hücre teorisini tanımladı. – şu anda hemen hemen tamamıyla terk edilmiş bir teoriyi-
Her bir organizma, bitki de olsa hayvan da, daha büyük ya da daha küçük sayıda benzer ya da farklı hücreden oluşan ilerleyici bir bütün olarak kabul edilmelidir. Tıpkı Bir ağaç her bir bölümde, köklerde olduğu gibi yapraklarda da, çiçek de olduğu gibi gövdede de, hücrelerin nihai elemanlar oldukları belli bir tutum içinde düzenlenmiş bir kütle meydana getirdiği gibi. Hayvan yaşam formlarında bu şekildedir. Her bir hayvan kendisini hayati bütünlüklerin bir toplamı olarak sunar. Ki bunların her biri hayatın tüm karakteristiklerini açığa çıkarmaktadır. Hayatın karakteristiği ve bütünlüğü bir oragnizmadaki herhangi özel bir noktayla sınırlandırılamaz.
1. Bölüm: Giriş
Hücre çekirdeğinin hücrede son derece önemli bir rol oynadığı oldukça olasıdır. – hücrenin fonsiyonu ve özel göreviyle canlı bir bölüm olarak idamesiyle ve çoğalımıyla olduğundan daha az bağlantılı olan bir bölüm.- Özel (hayvansal) fonksiyonu en belirgin olarak hücre çekirdeğinde, sinirlerde ve salgıbezi hücrelerinde gösterilir. Ki bunların özgü aksiyonlarının- kasılma, duyu ve salgılama- çekirdeklerle hiçbir doğrudan tutum içinde bağlantılı olmadıkları görülür. Fakat bir hücrenin eleman olarak kalıcılılığının hücre çekirdeğine bağlı olduğu görülür. Çünkü çekirdeğini kaybeden her hücre derhal ölür, dağılır ve yokolur.
2 1 3
NATUROPATHY
2011
(örneğin bir insanın beyniyle) Fakat sadece her bireysel elemanın gösterdiği, belirli, devamlı yinelenen yapıda bulunmaktadır. Bahsedilen birey daima birçok birey mevcudiyetinin karşılıklı olarak, bağımlı olduğu, buna rağmen her bir elemanın kendi özel aksiyonunun olduğu, sosyal türde bir düzen gösterir. Eylem için dürtüsünü diğer bölümlerden almasına rağmen, yine de tek başına görüvlerindeki performansını etkilemektedir.
Çeşitli zamanlarda, lifler, globüller ve orta dereceli granüllerin histolojik olarak başlangıç noktası oldukları kabul edilmiştir. Günümüzde, buna rağmen, hiçbir çeşit gelişimin yeni baştan başlamadığı ve aynı andaki oluşumların bütün organizmalar durumunda imkansız olduğu ve bu nedenle bireysel bölümler durumunda da imkansız olduğu genel ilkesini kanıtlamış bulunmaktayız. Hiçbir hücre kendisini yapısında hücre bulunmayan maddelerin dışında oluşturamaz. Bir hücrenin ortaya çıktığı yerde, daha öncesinde bir hücrenin olması zorunludur. (omnis cellula e cellula) (sayfa 295) Bir hayvanın sadece bir hayvandan ve bir bitkinin bir bitkiden meydana gelebileceği gibi. Hiçbir gelişmiş dokunun aslı hücreden başka bir şeyde bulunamaz.
1. Bölüm: Giriş
Hücreler arasında, az çok homojen yapıda bir madde vardır. – hücreler arası madde. Schwann’a göre, hücrelerarası madde yeni hücrelerin gelişimi için yönlendirilen hücre blastemasıydı. Bunu böyle olmadığını düşünmekteyim. Hücrelerarası maddenin belli bir tutum içinde hücrelere bağlı olduğu ve belli bölümlerinin bir hücreye ve diğer bölümlerin bir başkasına ait olduğu fikrinden yanayım.
2 1 4
NATUROPATHY
2011
Eğer dokuları sınıflandırmak istersek, oldukça basit bir ayrım ortaya çıkar. (a) hücrelerin yan yana bulunduğu, yalnızca hücre içeren dokular, (b) hücrelerin belli miktarda hücrelerarası maddeyle ayrılmış olduğu dokular, (c) sinir ve kas sistemleri ve damarlar gibi yüksek düzey ya da özgü tipteki dokular, sahip olduğumuz doku çeşitleridir. Birinci sınıfa bir örnek epitel dokularda görülür. Bu dokularda, hücreler, aralarında hiçbir şey olmayacak şekilde bitişik konumdadır. Đkinci sınıf bağlayıcı dokularda örneklendirilir. – ki bunlar, hücrelerin belli aralıklarda yerleştirilmiş konumda oldukları hücrelerarası maddeden oluşmuş dokulardır.
Kas elementleri genellikle en basit olarak kabul edilmişlerdir. Eğer sıradan kırmızı bir kası incelersek, enlemesine ve boylamasına striaslarla dikkat çekici bir kaç silindirik liflerden oluştuğunu gözleriz. Eğer bu noktada, asetik asit eklersek, ayrıca aşağı yukarı çekirdekçiklerle birlikte büyük hücre çekirdeklerini de keşfederiz. Böylece uzatılmış hücre gibi bir görünüme sahip oluruz. Ve ilkel fasiküllerin tek bir hücreden çıktıklarını düşünmeye bir eğilim olur. Bu görüşe ben oldukça meyilliyim.
1. Bölüm: Giriş
Kaslar, sinirler ve damarlar bir bakıma heterojen bir grup meydana getirirler. Düşünce tek başına üç maddenin hepsinde az çok hareketli içeriklerle dolu gerçek tüplerle ilgilenmek zorunda olduğumuzu ileri sürer. Fakat bu görüş yetersizdir. Çünkü kanı, sinirdeki meduller maddeye ya da bir kas fasikülündeki kontraktil maddeye benzer olarak kabul edemeyiz.
2 1 5
NATUROPATHY
2011
Patolojik dokular normal dokulardan ortaya çıkarlar. Ve kendi elementlerinde ekonomide daha önceden bağımsız bir mevcudiyet sürdürmüş bazı modellerden türediği gözlenmez olan hiçbir morbid büyüme formu yoktur. Ayrıca bir patolojik büyüme sınıflandırması (sayfa 296) normal dokular hususunda ileri sürmüş olduğumuz aynı plan üzerinde yapılabilir.
Besleyici madde dokulara kan tarafında taşınır. Fakat bu madde dokular tarafından sadece o an için gereksinimlerine göre kabul edilir. Ve uygun miktarlarda bireysel bölgelere iletilir. Atardamarların kas elementleri sağıtılan kan miktarı üzerinde en önemli etkiye sahiptir. Elastik elementleri eşit bir akım sağlar. Fakat genellikle sıvıların nüfuz etmesini etkileyen kılcal damarların en basit homojen zarıdırlar. Buna rağmen, besleyici maddenin aktarımındaki özelliklerin hepsi kılcal damar duvarına atfedilmez. Çünkü belli bölümlerin özel olarak kandan belli maddeleri etkilemesine imkan veren kimyasal ilişkilerin var olduğundan hiç şüphe yoktur. Örneğin birkaç maddenin sinir dokuları için özel eyilimlere sahip vücuda tanıdıldığını ve belli maddelerin belli organlarca vücuttan atıldığını bilmekteyiz. Bu nedenle bireysel elementleri çekimin aktif aktörleri olarak düşünmeye zorlanırız. Eğer yaşayan elementler hastalıkla değiştirilirse, ozaman özel çekim gücünü kaybeder.
1. Bölüm: Giriş
Beslenme, kan ve lenf bezi. iltihap
2 1 6
NATUROPATHY
2011
Ben kanı kronik diskrazinin sebebi olarak kabul etmiyorum. Çünkü kanı, bağımsız olarak kendisini yenileyen ve çoğaltan kalıcı bir doku olarak değil de, diğer bölümlere daimi bağımlı durumda bir sıvı olarak görüyorum. Her bir diskrazinin belli kaynaklardan kalıcı miktar zararlı bir içeriğe bağlı olduğunu düşünüyorum. Zararlı besinin devamlı alınımı kanı bozma eğiliminde olduğu için, benzer bir tutum içinde, belirli bir organda devamlı hastalık kana sürekli morbid madde temini sağlama eğilimindedir. Temel nokta, bu nedenle, kanda bozukluklara neden olan farklı diskazilerin bölgesel kaynaklarını (sayfa 297) aramaktır. Çünkü devir halindeki sıvıların durumunda yer alan her bir kalıcı değişimin belli organlardan ya da dokulardan türediği çok büyük olasılıktır.
Kırmızı kan hücreleri embriyonun gelişiminin belirli dönemleri hariç çekirdek içermezler. Barındırdıkları oksijene göre, Koyu ya da açık kırmızıdırlar. Yoğunlaştırılmış sıvılarla muamele edildiklerinde büzüşürler. Seyreltilmiş sıvılarla ise şişerler. Az çok madeni para şeklindedirler. Ve bir damla kan durgun olduğunda, onlar genellikle para dizileri gibi birbiri ardına kümelenirler. Renksiz hücreler kırmızı hücrelerden daha az sayıdadır. Sadece 300de 1- fakat daha geniştirler. Ve hücre çekirdeği içerirler. Kan koyulaştığında, beyaz yuvarlar daha yavaş bir
1. Bölüm: Giriş
Kan morfolojik elementler içerir. Kan pıhtılaştığında fibrilsi gibi görünen bir madde, fibrin ve kırmızı ve renksiz kan hücreleri barındırır.
2 1 7
NATUROPATHY
2011
şekilde alçalırlar. Ve pıhtının üstünde daha açık renkte görünürler. Đltihap hücreleri renksiz hücreler gibidir. Ve ikisi arasındaki ilişki çok fazla tartışılmıştır. Bir iltihap hücresi renksiz kan hücresinden sadece orijin şekliyle ayırt edilebilir. Eğer kanın dışında bir orijine sahipse, o iltihap hücresi olmalıdır. Eğer kanda oluşmuşsa, onun bir kan hücresi olduğu düşünülmelidir. Gelişiminin ilk evrelerinde, beyaz bir hücre yuvarının bölünmeyle değiştiği görülür. Fakat tamamen gelişmiş kanlarda böyle bir bölünmeye asla rastlanmaz. Renksiz beyaz yuvarların olgun kana lenfatik bezlerle verilmesi mümkündür. Bağımsız şekilde lenfatik bezlerle bağlantılı olan bir bölümün her bir iritasyonu kandaki renksiz hücre sayısını arttırır. Bu kaynaktan herhangi aşırı artışı lökositoz adını vermekteyim. Embriyonun ilk aylarında kırmızı hücre (sayfa 298) bölünmeyle çoğalır. Olgun döneminde, çoğalma modu bilinmez. Ayrıca, muhtemel suretle lenfatik bezlerde ve dalakta oluşmaktadırlar.
Bu gerçekler, bana göre, spleen ve lenfatik bezlerinin kanın oluşturulmuş elementleri üretimiyle çok yakından bağlantılı olduklarını ileri sürmekten başka her hangi bir tutumda zorlukla yorumlanabilir.
1. Bölüm: Giriş
Leukemia adını verdiğim bir hastalıkta, renksiz kan hücreleri aşırı boyutta artar. Böyle durumlarda daima spleen ve oldukça sık lenfatik bez hastalığı vardır.
2 1 8
NATUROPATHY
2011
Kan zehirlenmesi kanda iltihap yuvarları anlamına gelir. Fakat çoğu kan zehirlenmesi durumu gerçekte beyaz hücre yuvarlarının artışının görüldüğü durumlardır. Ve kanda iltihap olması gibi bir durumun hiç meydana gelip gelmediği şüphelidir. Đltihabın toplardamarları yarıp geçtiği oldukça nadir vakalarda, cerahat parçacıkları, şüphesizki kana aktarılır. Fakat böyle durumlarda, iltihap girişi çoğu bölüm için bir kez meydana gelir. Ve sürekli bir kan zehirlenmesi olmaz. Toplardamarlardaki pıhtılar bozulup, iltihap gibi bir madde oluşturduklarında bile, maddenin gerçekten iltihap olmadığı ve hiçbir iltihap hücresi içermediği bulunacaktır. Kloroz, kanın hücre elementlerinde, muhtemelen spleen ve lenfatik bezlerde yetersiz oluşumları nedeniyle, bir azalmanın olduğu bir durumdur.
Sinir sitemi histolojisinin araştırılması vücudun tüm bölümlerinde birkaç küçük merkeze ayrılmanın yer aldığını ve hiçbir yerin tek bir merkezi noktayı, vücudun işleyişinin yönetildiği yerden çıkan anatomik kanıt için elverişli hale getirmediğini gösterir. Sinir sisteminde (sayfa 299) hareket merkezleri olarak hizmet eden belli başlı küçük hücreler gözleriz. Fakat hiçbir tek başına tüm hareketlerin eninde sonunda meydana geldiği ganglion hücreye rastlamayız. En çeşitli özgün hareket kası aparatları, en çeşitli özgün hareket kası ganglion hücreleriyle bağlantılıdır. Duyular şüphesiz belli
1. Bölüm: Giriş
Hayati süreçler ve hastalıkla ilişkileri. Enflamasyo
2 1 9
NATUROPATHY
2011
Yaşamdan bahsettiğimiz zaman, hayati aktiviteyi kastederiz. Bu noktada, her hayati aksiyon eksitasyon ya da iritasyon ileri sürer. Bölümün iritabilitesi onun canlı olup olmadığı yargısına vardığımız kriterdir. Bir bölümün ölümü kavramımız az çok -onda herhangi bir iritabilite daha fazla gözleyemediğimiz durumdan başka hiçbir şeye dayalı değildir. Eğer bu noktada eksitabilite kavramındaki analizimizle birlikte ilerlersek, bir kerede herhangi dış aktörün etkisiyle sebep olunan farklı aksiyonların esasen üç çeşit olduğunu keşfederiz. Bir eksitasyon ya da iritasyonun sonucu, koşullara göre, ya sadece fonksiyonel süreç ya da bölümün az çok artmış beslenmesi, ya da az ya da çok sayıda yeni elementin ortaya çıkmasını sağlayan şekil verici süreç olabilir. Bu farklılıklar kendilerini, özel dokuların bir ya da başka çeşit eksitasyona yanıt verme kapasitesinde olmasına göre, aşağı yukarı farklı olarak gösterirler. Süreçlerin açıkça belirlenmemesinin muhtemel olduğu ve besleyici ve şekil verici süreçler arasında ve ayrıca fonksiyonel ve besleyici olanlar arasında da geçiş aşamaları olduğu Şüphesiz ki inkar edilemez. Yine de tipik olarak uygulandıklarında, (sayfa 300) ararlında oldukça belirli
1. Bölüm: Giriş
ganglion hücrelerde toplanır. Yine de onlar arasında da bir şekilde tüm duyuların merkezi olarak adlandırılabilecek tek ganglion hücreye rastlamayız. Fakat tekrardan büyük miktarda oldukça küçük merkezlerle karşılaşırız. Kaynakları sinir sisteminde olan tüm işleyişler, şüphesizki oldukça çok miktarda bulunur, bizim bilincimizden başka herhangi bir yerde bir bütünlük teşhis etmemize müsaade etmez. Anatomik ya da fizyolojik bir bütünlük en azından bugüne değin hiçbir yerde gösterilmemiştir.
2 2 0
NATUROPATHY
2011
bir fark mevcuttur. Ve harekete geçirilmiş bölümler tarafından iç değişimlerde dikkate değer farklılıklar yaşanır. Enflamasyoda, üç irite edici sürecin tümü yan yana meydana gelir. Gerçekte, organ farklı bölümlerden oluştuğunda, dokunun bie bölümünün fonksiyonel ya da besleyici, diğerinin şekil verici değişimler geçirdiğini sıklıkla gözlemleyebiliriz. Bir kasta neler olduğunu düşünürsek, kimyasal ya da travmatik dürtünün besleyici değişimlerle izlenen kas kasılmasıyla birlikte, ilkel fasiküllerin fonsiyonel bir iritasyonunu ürettiğini görürüz. Diğer bir yandan kasın özgün fasiküllerini bir araya toplayan interstisyel bağlayıcı dokuda, hakiki yeni olşumlar, çoğunlukla iltihaplar gerçekten üretilir. Bu bağlamda üç iritasyon formu bir bölümde ayırt edilebilir.
Bu fonksiyon, beslenme ve yeni oluşum aktif süreçleri yanında, pasif süreçler de meydana gelir. Pasif süreçler ya bir miktar maddelerini kaybettikleri ya da oldukça tahrip edildikleri hücrelerdeki o değişimlerle adlandırılır. Bu tahripler öyle bütünüyledir ki bir madde kaybı, vücuttaki bileşenlerin toplam miktarında bir azalım ortaya çıkarılır. Hücrelerin yağ dejenerasyonu, atardamarlar afeksiyonu,
1. Bölüm: Giriş
Şekil verici süreç bölümün iritasyon nedeniyle olmuş besleyici yayılmanın ardından gelir. Ve sinirlerin iritasyonula hiçbir bağlantısı yoktur. Ayrıca bir sinir iritasyonunun var olduğu şüphesizdir. Fakat bu eğer fonksiyonu hesaba katmazsak, dokuda uygun şekilde devam eden süreçlerle sebebe yönelik bir bağlantı barındırmaz. Buna rağmen sadece orijinal tahribin tamamlayıcı etkisidir.
2 2 1
NATUROPATHY
2011
kireçlenme, atardamar kemikleşmesi, amiloid dejenerasyonu vesaire bu sınıfa aittir. Şu noktada enflamasyoyu daha geniş anlamda düşünmek gereklidir. enflamasyo teorisi çeşitli aşamadan geçmiştir. Spekülatif sinir sistemi patolojistleri acıyı bir şeyin kökeni ve kaynağı olarak düşünürken, Đlk olarak ısı onun temel ve baskın özelliği olarak düşünüldü. Sonrasında (sayfa 301) kırmızılık ve sonrasında da terletici şişme bunun yerini aldı. Kişisel olarak, ben iritasyonun enflamasyon konusunda başlangıç noktası olarak alınması gerektiğini düşünüyorum. Đrite edici dürtü olmaksızın enflamasyonu düşünemeyiz. Ve ilk soru böyle bir dürtü oluşturmak için ne gibi bir konsepsiyon olduğumuzdur.
Kan hücumunun enflamasyonun temel özelliği olmadığı kabul edilmelidir. Çünkü enflamasyon damarlı bölümlerde olduğu kadar damarsız bölümlerde de meydana gelir. Ve iltihap gösteren süreçler iki örnekte de bilhassa aynıdır. Đltihap gösteren terleme de enflamasyonun bir özelliği değildir. Herhangi özel bir iltihap gösterici terlemenin
1. Bölüm: Giriş
Đltihap gösteren bir dürtü ya doğrudan ya da kan ortamı yoluyla bir bölüm kompoziyonu ve yapısı üzerinde kendisine genel olandan daha büyük miktar bir madde çekmesini ve onu koşullara göre iletmesini sağlayacak bir yolla rol oynayan bir dürtüdür. Tanışmış olduğumuz enflamosyonun her bir formu bu yolla açıklanabilir. Enflamasyonun maddelerin dokuya bu artmış emiliminin meydana geldiği andan başladığı varsayılabilir. Ve dahası bu maddelerin iletimi de başlar.
2 2 2
NATUROPATHY
2011
olmadığı, buna rağmen karşılaştığımız terlemenin, durumundaki değişim yoluyla, özellikle iltihaplanmış bölgede kendinden üremiş maddeden ve damarlardan türeyen sızıntıdan oluştuğu kanısındayım. Bu nedenle, eğer bir bölüm çok miktarda damara sahipse ve damarlar özellikle yüzeyselse, terleme üretme kapasitesindedir. Çünkü kandan sızan sıvı dokunun özel ürününü onunla birlikte yüzeye taşır. Eğer durum böyle değilse, terleme olmayacaktır. Fakat tüm süreç, iltihap gösterici dürtüyle teşvik edilmiş özel değişimlerin dokusunun gerçek maddesindeki vakayla (sayfa 302) sınırlandırılacaktır.
1. Bölüm: Giriş
Bu bağlamda, enflamasyonun iki formu ayırt edilebilir; kandan kaçmış herhangi serbest sıvının varlığını ortaya çıkarabilmeksizin, sürecin rotasını dokunun içinde sürdürdüğü tamamıyla parenkimatoz enflamasyon, sıvının kandan artmış kaçışının yer aldığı ve özgün parenkimatoz maddelerin onunla birlikte organların yüzeyine yayıldığı sekretuvar (terletici) enflamasyon. Đki enflamasyon türünün mevcut olduğu çoğunlukla farklı organlarda meydana geldikleri gerçeğiyle gösterilir. Her bir parenkimatoz enflamasyon bir organın histolojik ve patolojik karakterini değiştirme eğilimindedir. Serbest terlemeli her bir enflamasyon, tıkalı olduğu zararlı maddelerin büyük bölümünü ondan uzaklaştırarak genellikle bölümlere belli bir rahatlama sağlar.
2 2 3
NATUROPATHY
2011
•
Natural Medicine (Joseph E. Pizzorno and Michael T. Murray)
•
Articles of Qiang Cao, Proff
•
Article about the Natural Medicine and Naturopathy
•
Internet Resources
•
Severion S. Moline, Premenstrual Syndrome
•
Bermond P Therapy of the side effects
•
Abraham GE, Nutritional Factors
•
Sharpe RM, Skakkebaek, Disorders for male
•
Facchinetti F
•
Nappi G,
•
J Clin - Endocrinal Metab
•
Goldin BR, Effects of the milk
•
Çin ve Doğru tıbbıile ilgili makale, blgi, kaynak ve araştırmalar
1. Bölüm: Giriş
Kaynaklar:
2 2 4