O DWORCU MORSKIMW GDyNI

co WArto WieDzieć o DWorcu morsKim W GDyni?

Niegdyś jeden z flagowych budynków II Rzeczypospolitej i strategiczny punkt na trasie podróży za ocean, często w jedną stronę. Był ostatnim widokiem w kraju, jaki zapamiętywali Polacy emigrujący na stałe do Ameryki. Dziś Muzeum Emigracji w Gdyni i jedna z pereł modernizmu, która przyciąga entuzjastów historii i fanów architektury. Co powinniśmy wiedzieć o Dworcu Morskim w Gdyni, który 8 grudnia obchodził 88. urodziny?

4Z Dworca Morskiego na pokładzie transatlantyków takich jak MS „Batory” i MS „Piłsudski” wyemigrowało wielu znanych Polaków, między innymi pisarz Witold Gombrowicz i Zbigniew Brzezieński, profesor nauk politycznych, przyszły doradca ds. bezpieczeństwa narodowego USA w czasie prezydentury Jimmy’ego Cartera.

1Budynek Dworca Morskiego został zaprojektowany w 1932 roku przez katowicki oddział berlińskiej spółki Dyckerhoff & Widmann. W projekt zaangażowany był także znany architekt Wacław Tomaszewski. Obiekt jest przykładem architektury modernistycznej, łączącej stylistykę art deco z konstruktywizmem.

2Dworzec został oddany do użytku 8.12.1933, a pierwszy statek przybił do niego 22 grudnia 1933 roku. Był to transatlantyk SS „Kościuszko“, który przywiózł na swoim pokładzie 190 pasażerów. 5„Restauracja Dworca Morskiego mieszcząca się w obszernych i gustownie urządzonych salach na 2-gim piętrze z wspaniałym widokiem na morze, port i Oksywie – poleca publiczności obficie zaopatrzony bufet w zimne i gorące zakąski oraz polsko-francuską kuchnię po cenach bardzo umiarkowanych. Piwnica stale zaopatrzona w trunki krajowe i zagraniczne oraz wina francuskie, włoskie i węgierskie. Dla wycieczek specjalne zniżki. Jednorazowe przyjęcie można urządzić na 1200 osób.” – to treść reklamy dworcowej restauracji, która ukazała się w przedwojennej prasie. Restauracje były częścią większej oferty usługowej mieszczącej się w budynku.

3We wnętrzu Hali Pasażerskiej były organizowane bale, imprezy karnawałowe, msze święte dla pracowników portu oraz walki bokserskie. W 1937 roku odbył się 6 tutaj ślub wicekonsula USA w Warszawie i Polki mieszkającej w Ameryce. Para poznała się na pokładzie „Batorego”. Dziś w budynku zwiedzający muzeum mogą również skorzystać z bistro oraz restauracji z widokiem na port mieszczącej się na II piętrze, przestronnego tarasu widokowego oraz księgarni. 7W 1990 roku Dworzec Morski został wpisany do rejestru zabytków. Przez kolejne lata pełnił funkcje biurowe i magazynowe. W późniejszym czasie odbywały się tam także wydarzenia kulturalne, m.in. I i II Międzynarodowe Biennale Sztuki „Energia wody”, festiwal „Gdynia Design Days” oraz wystawy Muzeum Miasta Gdyni. W 2012 roku rozpoczęła się renowacja budynku związana z przystosowaniem go na siedzibę Muzeum Emigracji w Gdyni, w którym można poznać historie migracji Polaków. Dworzec w swojej nowej funkcji został otwarty dla publiczności 16 maja 2015 r.

8Z okazji 88. urodzin Dworca Morskiego Muzeum Emigracji w Gdyni wydało audiospecer architektoniczny – nietypowy przewodnik, którego narratorką jest Magdalena Cielecka. Żeby dowiedzieć się więcej o historii budynku, wystarczy odwiedzić muzeum, wziąć ze sobą telefon i słuchawki i odsłuchać nagranie w przestrzeni dworca.