Części zamienne dla… człowieka

LEK. ALBERT STACHURA TYTUŁ SPECJALISTY UZYSKAŁ W 2006 R. PONAD 20-LETNIE DOŚWIADCZENIE ZDOBYWAŁ W OŚRODKACH KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH M.IN. ANNECY, NICEI, OXFORDZIE, BOSTONIE, GYHUM, KIEL. SPECJALIZUJE SIĘ W ZABIEGACH PROTEZOPLASTYK STAWÓW BIODROWEGO, KOLANOWEGO, RAMIENNEGO ORAZ ZABIEGACH MAŁOINWAZYJNYCH I REKONSTRUKCYJNYCH UKŁADU KOSTNO-SZKIELETOWEGO.

WSPÓŁCZESNA MEDYCYNA DOSZŁA DO TAKIEGO MOMENTU, ŻE REALIZUJE WIZJE ZAWARTE W KSIĄŻKACH ORAZ KINIE SCIENCE FICTION I DOSTARCZA LUDZIOM, UŻYWAJĄC POTOCZNEGO OKREŚLENIA, CZĘŚCI ZAMIENNYCH. NIEZALEŻNIE CZY BĘDZIE TO PRZESZCZEP SERCA, WĄTROBY CZY ROGÓWKI OD INNEGO CZŁOWIEKA, CZY WSZCZEPIANIE IMPLANTÓW I PROTEZ.

Takimi „częściami zamiennymi” ratującymi nasze zdrowie są używane w ortopedii protezy, a raczej endoprotezy. O ich rozwoju i właściwościach rozmawiamy z dr Albertem Stachurą, ortopedą i właścicielem kliniki Ortho Expert.

Proteza najczęściej kojarzy nam się z obciętą nogą i „czymś” plastikowym założonym na kikuta.

Rzeczywistość wygląda zgoła inaczej i współczesna ortopedia ma do zaoferowania zupełnie inne rozwiązania w tym temacie. Współczesne protezy w ciągu ostatnich 20 lat technologicznie się bardzo zmieniły. Mam oczywiście na myśli endoprotezy, które stosujemy w ortopedii w przypadku urazów różnych stawów i ich destrukcji zwyrodnieniowej, a nie utraty kończyn. Są tworzone ze stopów metali takich jak tytan, molibden, kobalt, mangan, tak aby nie reagowały z organizmem biorcy i wytrzymały dziesięciolecia używania.

Czym zatem jest endoproteza i w jakich przypadkach możemy ją stosować?

Endoprotezy to zamiana chorego stawu na nowy. Jest to po prostu sztuczny staw. Możemy go wymienić w całości albo gdy nie jest całkowicie zniszczony, wymienić tylko jego część. W przypadku kolana możemy wymienić tylko połowę, w przypadku stawu ramiennego tylko głowę. Oczywiście, jeżeli mamy destrukcję dużego stopnia, wymieniamy wszystko. Endoprotezy stosujemy w tak różnych miejscach, że niektórzy mogą nawet nie wiedzieć o ich istnieniu. Oprócz powszechnych protez kolana i biodra, stosujemy także endoprotezy stawu ramiennego czy stawu śródstopno-paluchowego, zwanego potocznie haluksem.

Na jakim etapie obecnie znajduje się ta część ortopedii?

Endoprotezy zaczynamy wszczepiać coraz młodszym osobom. Dwadzieścia lat wcześniej dominowało przeświadczenie, że endoprotezy są dla starszych ludzi, na zasadzie: im dłużej chodzisz

DR ALBERT STACHURA I WSPÓŁWŁAŚCICIELE: DR MACIEJ DOMIN I DR SEBASTIAN KURAS

na swoim, tym lepiej dla ciebie. W powszechnym użyciu były tzw. protezy cementowe. Osoba, która przekroczyła 70. rok życia musiała mieć zastosowaną protezę cementową, czyli wklejaną specjalnym klejem kostnym zwanym potocznie cementem. Robiono tak, gdyż sądzono, że nieklejona proteza nie będzie się trzymać ze względu na osteoporozę. Z czasem okazało się, że kolejne protezy świetnie sobie radzą nawet u ludzi z osteoporozą. Aktualnie endoprotez cementowych już się nie stosuje tak powszechnie, nawet u osób po 90 roku życia. Jak już wspomniałem, granica wieku cały czas się przesuwa. Najmłodszy pacjent, któremu wszczepiłem protezę stawu biodrowego miał 28 lat. Urodził się z wrodzonym niedorozwojem stawów biodrowych i kiedy osiągnął dojrzałość, endoproteza była koniecznością, żeby mógł normalnie funkcjonować. Aktualnie endoprotezy mają długi okres przeżywalności i mitem jest mówienie, że za 5 czy 10 lat tę protezę trzeba będzie wymienić. Zawsze tłumaczę pacjentowi, że chodzi o jego komfort życia tu i teraz. Niejednokrotnie słyszałem od pacjentów, którzy zdecydowali się na protezę, westchnięcie: dlaczego ja tyle czekałem, żeby wymienić ten staw. W końcu mogę normalnie funkcjonować.

Jak wygląda zabieg wszczepienia endoprotezy i czy jest bardzo inwazyjny dla naszego organizmu?

Obecnie, tak jak się zmieniły protezy, zmieniła się też technika operacyjna. Po pierwsze, staramy się, implantując taką protezę, oszczędzić tkanki pacjenta. Stosujemy techniki mało inwazyjne. W czasie zabiegu nie odcinamy mięśni, nie ma konieczności przedłużonego leżenia w łóżku. Nie ma również konieczności stosowania trójkątów między nogami, żeby wygoiły się mięśnie. Wszczepiając protezę, nie naruszamy w sposób istotny tkanek pacjenta. Po sześciu tygodniach, po pełnym wygojeniu, pacjent nie odczuwa, że ma w sobie obce ciało. Do tego stopnia, że po latach, kiedy przychodzi na kontrolę, zapomina, że miał przeprowadzany taki zabieg. Po samym zabiegu pacjent może od razu wstać i zacząć chodzić. Wypisujemy go ze szpitala na drugi dzień, po rehabilitacji, która odbywa się w naszej Klinice. Kiedyś zabiegi trwały kilka godzin, aktualnie wszczepienie endoprotezy trwa 45 minut, godzinę. Oczywiście każda ingerencja w staw wymaga kontynuowania rehabilitacji, żeby go uaktywnić. Bez tego nie osiągniemy pełnej satysfakcji z użytkowania endoprotezy.

Czy nasze życie po takim zabiegu wygląda tak jak przedtem? Mam na myśli naszą sprawność fizyczną.

Endoprotezy pozwalają wrócić do uprawiania sportu. Można jeździć na nartach, można grać w tenisa, można uprawiać każdą aktywność fizyczną. Staramy się indywidualnie dobierać rodzaj endoprotezy, w zależności od oczekiwań pacjenta, wieku, rodzaju wykonywanej pracy.

W jaki kierunku zmierza współczesna ortopedia?

Żyjemy coraz dłużej, nie godzimy się ze starością, z ograniczeniami które z wiekiem postępują. Natomiast genetycznie jesteśmy tak zaprogramowani, że zużywamy się bezlitośnie. Oczywiście zależy to od tego jaką pracę wykonujemy, jaki prowadzimy tryb życia, jakim urazom ulegamy. Generalnie zmierzamy ku temu, żeby jak najdłużej utrzymać sprawność naszego organizmu. Ortopedia idzie w tę stronę, żeby za wszelką cenę utrzymać zdolność do samoobsługi, do poruszania się bez bólu, do jak najdłuższego życia w komforcie.

Dziękuje za rozmowę.

rozmawiała: Aneta Dolega / foto: Dagna Drążkowska-Majchrowicz

Umów się już dziś na konsultację! tel.: 535 350 005 | rejestracja@ortho-expert.pl ul. Jagiellońska 87b, 70-437 Szczecin Godziny otwarcia: Poniedziałek – Piątek: 12.00 – 20.00