MATERIAŁY INFORMACYJNE
Projek t wspó ł f inansowany pr zez Uni ę Europejską w ramac h Europejskiego Funduszu Roz woju Regionalnego
T- Park. Kapita Ĺ‚ dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
KAPITAŁ DLA
INNOWACJI Oferta skierowana jest do przedsiębiorców mających innowacyjny pomysł biznesowy i poszukujących źródeł finansowania.
T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
PROJEKT T-PARK. KAPITAŁ DLA INNOWACJI Strategicznym celem aktywności Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. (DARR S.A.) jest budowa na Dolnym Śląsku gospodarki silnej, o wysokiej konkurencyjności, opartej na różnorodności branż przemysłowych oraz aktywności biznesowej małych i średnich przedsiębiorstw. Swoje cele realizuje przez popularyzowanie wśród przedsiębiorców postaw otwartości na innowacje i kształtowanie umiejętności działania na rynkach konkurencyjnych, zapewnienie prowadzącym działalność gospodarczą możliwości łatwego uzyskania wsparcia edukacyjnego, wykształcanie umiejętności działania na wolnych rynkach zjednoczonej Europy, zwłaszcza w nowych obszarach i niszach rynkowych.
idea
Projekt „T-Park. Kapitał dla Innowacji” jest naturalnym rozwinięciem misji i celów Dolnośląskiego Parku Technologicznego T-Park, realizowanych m.in. poprzez tworzenie warunków do powstawania i rozwoju przedsiębiorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wykorzystujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac laboratoryjnych i przyciągających venture capital.
cel
Celem projektu „T-Park. Kapitał dla Innowacji” jest wspieranie innowacyjnych przedsięwzięć o charakterze biznesowym poprzez komercjalizację nowatorskich pomysłów. W ramach Projektu zostanie wyłonionych 36 najlepszych koncepcji, spośród których 12 najlepiej rokujących zostanie objętych procesem preinkubacji. W efekcie co najmniej 6 projektów biznesowych zostanie przekształconych w przedsiębiorstwa i otrzyma bezzwrotne finansowanie w wysokości do 800 tys. zł.
dla kogo
Do współpracy w ramach Projektu zapraszamy przedsiębiorców oraz autorów innowacyjnych pomysłów, którzy poszukują kapitału na ich realizację. Najlepsze koncepcje biznesowe otrzymają nie tylko wsparcie kapitałowe (poprzez objęcie udziałów), ale również merytoryczne – od momentu tworzenia wizji, poprzez analizę potencjału, stworzenie biznesplanu, pomoc w założeniu firmy i jej prowadzeniu, pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania, aż do wyjścia z inwestycji.
WIĘCEJ INFORMACJI NA: WWW.T-PARK.PL
4 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
SPINqbator ZDolnego Śląska Aktywność ta szczególnie widoczna jest w sektorze inwestycji kapitałowych poprzez realizację projektów, które z jednej strony tworzą możliwość przygotowania początkujących przedsiębiorców do pozyskania zewnętrznego kapitału na rozwój innowacyjnej działalności (projekty „Inwestuj w Innowacje” i SPINqbator ZDolnego Śląska), a z drugiej dają szansę DARR S.A., jako inwestorowi, na wejście kapitałowe w nowo powstające przedsiębiorstwo (projekt „T-Park. Kapitał dla Innowacji”). Tworzenie dogodnych warunków inicjowania współpracy pomiędzy sferą nauki i biznesu oraz kreowanie w środowiskach akademickich tzw. investment readiness to cele projektu SPINqbator ZDolnego Śląska, realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007–2013, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.1 Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw.
idea
cel
W ramach Projektu tworzone będą możliwie najlepsze warunki dla współpracy inwestorów z początkującymi przedsiębiorcami poszukującymi funduszy potrzebnych do zrealizowania innowacyjnych pomysłów. Projekt SPINqbator ZDolnego Śląska zakłada kreowanie w środowisku akademickim gotowości inwestycyjnej m.in. poprzez wsparcie szkoleniowe, doradcze oraz stworzenie platformy internetowej służącej kojarzeniu potencjalnych inwestorów ze studentami i naukowcami poszukującymi zewnętrznych źródeł finansowania swoich przedsięwzięć.
Celem Projektu jest rozwój przedsiębiorczości akademickiej w województwie dolnośląskim poprzez przygotowanie do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej spin off/out w dziedzinach kluczowych dla gospodarki regionu oraz poprzez promocję idei przedsiębiorczości akademickiej.
Z Projektu skorzystać mogą: studenci, absolwenci (do 12 miesięcy od ukończenia studiów), doktoranci, pracownicy naukowi oraz naukowo-dydaktyczni dolnośląskich uczelni wyższych.
dla kogo
Przystąpienie do Projektu daje możliwość: prezentacji swojego pomysłu biznesowego, profilu działalności w portalu internetowym, uczestnictwa w szkoleniach i seminariach dotyczących zasad pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania innowacyjnych przedsięwzięć, uzyskania doradztwa, uczestnictwa w symulacjach biznesowych.
WIĘCEJ INFORMACJI NA: WWW.SPINQBATOR.PL
5 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
Dla przedsiębiorców mających innowacyjny pomysł biznesowy i poszukujących źródeł finansowania.
Jak skorzystać
z PROJEKTU? Wywiad z Kierownikiem Projektu Sławomirem Hunkiem
Na czym polega realizowany obecnie przez Dolnośląską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. projekt „T-Park. Kapitał dla Innowacji”? Projekt „T-Park. Kapitał dla Innowacji” polega przede wszystkim na umożliwieniu realizacji pomysłów biznesowych poprzez objęcie udziałów w spółkach kapitałowych utworzonych wspólnie z pomysłodawcami. Projekt jest naturalnym rozwinięciem misji i celów zarządzanego przez DARR S.A. Dolnośląskiego Parku Technologicznego T-Park. Podstawowym celem T-Parku jest stworzenie warunków dla powstawania i rozwoju przedsiębiorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wykorzystujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac laboratoryjnych i przyciągających venture capital. W ramach projektu „T-Park. Kapitał dla Innowacji” zamierzamy wspierać najlepiej rokujące innowacyjne przedsięwzięcia biznesowe poprzez zapewnianie ich autorom usług doradczych i oferowanie wsparcia finansowego. Jakie usługi doradcze można uzyskać w ramach Projektu? Uczestnikom Projektu oferujemy szeroki wachlarz usług doradczych – od momentu tworzenia wizji, poprzez analizę potencjału, stworzenie biznesplanu, pomoc w założeniu firmy i jej prowadzeniu, pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania, aż do wyjścia z inwestycji. Pomysłodawcy zakwalifikowani do preinkubacji otrzymają możliwość skorzystania z usług informacyjnych i doradczych m.in. w zakresie: » tworzenia, organizowania i zarządzania przedsiębiorstwem, » konstruowania studiów wykonalności, tworzenia i doskonalenia planów biznesu, » ekonomiki nowych przedsięwzięć gospodarczych, » analizy rynków europejskich, pozyskiwania nowych klientów, » przygotowania do komercjalizacji, » badania konkurencyjności pomysłu biznesowego, » oceny rynkowego potencjału pomysłu biznesowego, » pozyskiwania i transferu technologii, wdrażania wyników prac B+R, » weryfikacji i doskonalenia biznesplanu, w tym modelu prowadzenia biznesu, » analizy i komercjalizacji rozwiązań innowacyjnych.
6 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
W każdym przypadku zakres wsparcia doradczego będzie dostosowany do indywidualnych potrzeb wynikających ze specyfiki pomysłu objętego preinkubacją. Kto może zostać wspomnianym wyżej „pomysłodawcą”? Projekt skierowany jest do autorów nowatorskich pomysłów, którzy chcą osiągnąć sukces w biznesie. Naszą grupą docelową są zatem autorzy oryginalnych koncepcji: przedsiębiorcy, naukowcy, studenci, pracownicy naukowi i wynalazcy, którzy na bazie innowacyjnych rozwiązań zamierzają realizować nowe przedsięwzięcie biznesowe. Czy pomoc w ramach Projektu jest dofinansowaniem czy dokapitalizowaniem? Nasze wsparcie nie jest dofinansowaniem, nie jest też czystym dokapitalizowaniem w rozumieniu podręcznikowym. Dofinansowanie oznacza bowiem zazwyczaj bezzwrotną pomoc w formie gotówkowej, w warunkach polskich najczęściej spotykaną w funduszach unijnych, zaś dokapitalizowanie to wzmocnienie finansowe istniejącej firmy poprzez przekazanie jej dodatkowego kapitału pieniężnego. Nasz sposób polega zaś na dokonywaniu tzw. wejść kapitałowych, czyli wyposażaniu nowo utworzonych spółek w kapitał zakładowy. W ramach projektu „T-Park. Kapitał dla Innowacji” wspólnie z pomysłodawcą przechodzimy od pomysłu do otwarcia nowej firmy, do której jako inwestor wnosimy kapitał. Nasze wsparcie obejmuje zatem zarówno wsparcie merytoryczne – w okresie preinkubacji, jak i finansowe – w formie wejścia kapitałowego. Czy istnieje limit wsparcia finansowego dla jednego pomysłodawcy? Tak. Zgodnie z regułami udzielania pomocy publicznej wsparcie finansowe w ramach Projektu udzielane jest jako tzw. pomoc de minimis, a zatem pomoc finansowa w ramach Projektu nie może przekroczyć ustalonych pułapów. Ponadto Agencja jako realizator Projektu może objąć w nowo powstałej spółce udziały lub akcje wyłącznie w pakiecie mniejszościowym, maksymalnie na 10 lat. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, że DARR S.A. może objąć w powstającej spółce udziały lub akcje wyłącznie w ilości dającej
mniej niż 50% kapitału zakładowego tej spółki. Wartość tych udziałów nie może być większa niż równowartość 200 tys. euro, bądź – w przypadku mikro-, małego lub średniego przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego – 100 tys. euro. DARR S.A. jest zobligowana do wyjścia kapitałowego w ciągu maksymalnie 10 lat, a sposoby na to są rozmaite i dają duże możliwości rozwoju (jak np. wejście spółki na NewConnect). Sposób i warunki wyjścia kapitałowego każdorazowo określane są w umowie inwestycyjnej. Pomysłodawca może jednak zapewnić sobie prawo pierwokupu akcji bądź udziałów zbywanych przez DARR S.A. Czy istnieją jakieś ograniczenia co do przeznaczenia środków w ramach inwestycji? Pomysłodawca nie jest wiązany formalnymi wymogami dotyczącymi rodzaju wydatków, na jakie może zostać wydany otrzymany kapitał. Przeznaczeniem wkładu kapitałowego w powstałej spółce jest rozwój firmy, np. zakup środków trwałych, prace badawcze, promocja produktu czy przedsięwzięcia. Nie ma jednak w tym aspekcie narzuconego katalogu wydatków kwalifikujących czy niekwalifikujących się do objęcia wsparciem. Wydaje się to ciekawą alternatywą dla środków z tzw. dotacji unijnych. A co odróżnia tę formę wsparcia od pożyczki? Przede wszystkim to, że wsparcie udzielone w ramach Projektu nie musi być przez pomysłodawcę zwrócone. To zasadniczo odróżnia wejście kapitałowe od kredytu czy pożyczki, które charakteryzuje to, że w określonym czasie i na określonych warunkach należy oddać otrzymane wcześniej środki. A co dzieje się w przypadku, gdy spółka po pewnym czasie nie będzie w stanie finansować swojej działalności, tzn. zbankrutuje? Czy wtedy istnieje konieczność zwrotu otrzymanego wsparcia? Nie. Z uwagi na charakter działania 3.1 PO IG nie będzie istnieć konieczność zwrotu wsparcia. Założeniem Projektu i całego działania 3.1 jest bowiem wspieranie przedsięwzięć obarczonych dużym stopniem ryzyka.
Należy jednak dołożyć starań, by wybrana do wsparcia inwestycja w przyszłości była rentowna. Jaki powinien być charakter powstałej spółki – spółka cywilna, z o.o., komandytowa? Czy są jakieś wymagania i sugestie odnośnie tej kwestii? Charakter spółki, która powstanie po okresie preinkubacji, powinien pozwalać na objęcie w niej udziałów bądź akcji, zatem chodzi o spółki kapitałowe, tzn. akcyjna lub z o.o. Co należy zrobić, aby otrzymać wsparcie? Jak wygląda procedura aplikacyjna? Pierwszym krokiem powinno być odwiedzenie witryny internetowej www.kapitaldlainnowacji.pl, w której znajdują się wszystkie niezbędne dokumenty, jak: regulamin, formularz zgłoszeniowy, schemat biznesplanu, kryteria oceny itd. Można także skontaktować się bezpośrednio z Biurem Projektu, a pracownicy odpowiedzą na wszelkie pytania. Następnie należy wypełnić i złożyć w naszej siedzibie formularz zgłoszeniowy. Po pozytywnej ocenie formalnej i merytorycznej pomysłodawca zostanie zaproszony do udziału w spotkaniu z zespołem, podczas którego przybliży założenia swojego pomysłu. Następnym etapem w procesie aplikowania o środki jest sporządzenie biznesplanu oraz jego ocena przez Panel Ekspertów. Jeśli pomysł okaże się interesujący, jego autor zostanie zaproszony do podpisania umowy preinkubacji, w ramach której – przy współpracy ekspertów – biznesplan będzie podlegał doskonaleniu, aby stać się podstawą do utworzenia nowej spółki i objęcia w niej udziałów przez DARR S.A.
Sławomir Hunek Prezes Zarządu Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Kierownik Projektu pn. „Akcelerator Innowacji Dolnośląski Park Technologiczny T-Park”
7 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
W YBÓR INNOWACYJNYCH POMYSŁÓW BIZNESOW YCH DO PREINKUBAC JI
SELEKC JA WSTĘPNA
Schemat procesu aplikowania Osoba/Grupa osób działających wspólnie/Spółka FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY
Ocena formalna
Ocena merytoryczna
Spotkanie z Zespołem Realizatora Projektu
Wybór najlepiej rokujących pomysłów innowacyjnych do drugiego etapu Projektu
Złożenie biznesplanów (e-mail, poczta, osobiście)
Ocena biznesplanów przez Panel Ekspertów (ocena pozytywna min. 70%)
Wybór 12 najlepszych biznesplanów do objęcia preinkubacją
PREINKUBAC JA
Wsparcie doradcze dla preinkubowanych pomysłodawców
Ocena pomysłów przez Komisję Oceny Innowacyjnych Pomysłów
Rekomendacja pomysłów innowacyjnych
Brak rekomendacji pomysłów innowacyjnych
Wybór 6 innowacyjnych pomysłów biznesowych do objęcia wejściem kapitałowym (Decyzja Zarządu DARR S.A.)
WEJŚCIE KAPITAŁOWE
8 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
Plan na
BIZNES
9
punktów profesjonalnego biznesplanu
Biznesplan jest nieocenionym źródłem informacji dotyczącym przedsiębiorstwa i kierownictwa firmy. Dobrze i rzetelnie wykonany jest świadectwem profesjonalizmu zarządu oraz daje duże szanse na pomyślne zakończenie procesu pozyskania inwestora, dlatego w trakcie tworzenia biznesplanu warto współpracować z zewnętrznymi doradcami, którzy mają doświadczenie w sporządzaniu tego rodzaju dokumentów. Doradcą przy tworzeniu biznesplanu może być: • firma consultingowa, • autoryzowany doradca, • dom maklerski, • kancelaria radców prawnych. Spojrzenie osób niezwiązanych dotychczas z firmą może zaowocować wartością dodaną dla spółki i projektu. Pozwoli również uniknąć wielu niedopatrzeń, które mogą być efektem braku dystansu do realizowanego przedsięwzięcia. Sposobów na tworzenie biznesplanu jest bardzo wiele. Wzorcowy dokument powinien składać się z dwóch części. Część pierwsza to skrót menedżerski, czyli streszczenie biznesplanu mające maksymalnie 2 strony A4. Skrót menedżerski pozwala na zapoznanie się z profilem spółki osobom, które nie miały wcześniej kontaktu z przedsiębiorstwem. Poza tym nie wszyscy inwestorzy poświęcają swój czas na spotkania przed otrzymaniem jakiejkolwiek dokumentacji, dlatego skrót menedżerski stanowi dla nich nieocenione źródło wiedzy o projekcie. W części opisowej należy zawrzeć szczegółowe informacje dotyczące planowanego przedsięwzięcia, które pozwolą inwestorowi na ocenę potencjału przedsiębiorstwa. 1. Wizja i misja Wizja wskazuje na wartości i cele, których przedsiębiorca chce się trzymać i kierunek, w którym chce stymulować wzrost firmy. Wizja firmy składa się z jej fundamentalnych wartości i ogólnych celów, którymi się kieruje oraz wyobrażenia przyszłości, do której dąży. Misja określa tożsamość i główny cel istnienia firmy. Misja może zawierać informacje o docelowych klientach, najważniejszych produktach lub usługach, zasięgu geograficznym oraz zastosowaniu technologii. Te dwa elementy przedstawiają odbiorcom biznesplanu, jakie są długofalowe plany spółki oraz wartości wyznawane przez pomysłodawców. Wiele osób przy tworzeniu dokumentu pomija wizję i misję firmy lub – co gorsza – formułuje ją w mylny sposób. Wizja i misja powinny w jasny sposób opisywać kierunek, w jakim zamierza podążać przedsiębiorca.
2. Historia przedsiębiorstwa Historia opisuje najistotniejsze wydarzenia w dotychczasowej działalności firmy. Powinny się tu znaleźć kroki milowe, które istotnie wpłynęły na dalszy kierunek rozwoju przedsiębiorstwa. Dział nie musi zawierać tylko pozytywnych wydarzeń; informacja na temat trudności występujących w przeszłości oraz sposobów ich przezwyciężenia pokazuje charakter spółki oraz zaradność jej właścicieli. W przypadku nowo powstających przedsiębiorstw w tym miejscu należy przedstawić sposób, w jaki zrodziła się idea nowego pomysłu. W tym dziale nie należy opisywać wydarzeń nieistotnych w celu zwiększenia objętości dokumentu. Inwestorzy nie podejmują decyzji na podstawie ilości tekstu. 3. Osoby kluczowe W rozdziale dotyczącym kluczowej kadry powinno zostać przedstawione CV zarządzających ze szczególnym uwzględnieniem dotychczasowych doświadczeń w zakresie, który osoby te będą sprawować w przedsiębiorstwie. Z badań przeprowadzonych na inwestorach typu venture capital wynika, iż najistotniejszymi czynnikami determinującymi inwestycję w spółkę są doświadczenie i kompetencje kadry zarządzającej. Większość inwestorów uważa, że są one ważniejsze od prezentowanego modelu biznesowego. Dlatego podczas przygotowywania biznesplanu dobrze jest zwrócić uwagę na wyczerpujące przedstawienie sylwetek osób kluczowych dla powodzenia przedsięwzięcia. Rozdział powinien zawierać również informacje na temat braków kadrowych, które dostrzegają pomysłodawcy. Inwestorzy, dzięki szerokim kontaktom oraz doświadczeniu w branży, poza kapitałem są w stanie dostarczyć know-how i przekonać doświadczonych menedżerów do pracy w nowo powstającej spółce. 4. Analiza rynku Analiza rynku powinna zawierać szczegółowy opis rynku, na którym działa spółka, poprzez określenie liderów rynku oraz dostawców usług/dóbr będących substytutami. Kolejnym elementem niezbędnym w tej analizie jest określenie grup odbiorców i dostawców wraz ze
9 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
wskazaniem ich pozycji rynkowej względem firmy. Ważnym składnikiem opisu są również bariery wejścia na rynek. Wysokie oznaczają potencjalnie małą konkurencję i możliwość osiągania wysokich marż. Dobrze przeprowadzona analiza rynku powinna przekonać inwestorów o dużej wiedzy pomysłodawców na temat branży, w której działają, oraz obranej drogi rozwoju przedsiębiorstwa. Nieocenionym źródłem informacji na temat sytuacji na wybranym przez pomysłodawców rynku są prospekty emisyjne oraz dokumenty informacyjne spółek notowanych na GPW. Zawierają one szczegółowe informacje o funkcjonowaniu spółki oraz sektora, którym wybrane przedsiębiorstwo operuje. 5. Strategia marketingowa Przez strategię marketingową rozumie się wszelkie działania, metody, filozofię zmierzające do poprawienia sprzedaży towarów i usług, które natrafiają na barierę popytu. Strategie marketingowe obejmują również cały obszar związany z konkurowaniem pomiędzy przedsiębiorstwami i dążeniem przez nie do osiągnięcia przewagi rynkowej. Strategia powinna pokazywać drogę, którą wybierze przedsiębiorstwo w celu osiągnięcia planów sprzedażowych będących podstawą prognoz finansowych. Dobrze przygotowana strategia marketingowa jest pochodną analizy rynku. To kolejna po wizji i misji część biznesplanu, często pomijana przez twórcę dokumentu. Dlatego należy pamiętać, że nawet „najlepszy” produkt bez odpowiedniej promocji nie znajdzie nabywców, gdyż w dzisiejszym świecie problemem nie jest produkcja, ale sprzedaż. 6. Otoczenie prawne Analiza dotycząca otoczenia prawnego powinna wskazywać specyficzne przepisy prawa wpływające na działalność przedsiębiorstwa. Dotyczy to przede wszystkim przedsięwzięć, których prowadzenie wymaga różnego rodzaju pozwoleń lub koncesji. Analiza otoczenia prawnego powinna pozwolić na identyfikację ryzyk szczególnego rodzaju, niewystępujących w innych przedsiębiorstwach. 7. Prognozy finansowe Dział zawierający prognozy finansowe jest często kluczowy dla podjęcia decyzji inwestycyjnej, gdyż przedstawia on potencjał projektu wyrażony w pieniądzu. Prognozy finansowe powinny zawierać rachunek wyników oraz bilans. Dobrym pomysłem jest dołączenie rachunku przepływów pieniężnych, jednak profesjonalny inwestor powinien być w stanie sporządzić go na podstawie wcześniej wymienionych danych. W trakcie przygotowywania projekcji finansowych pomysłodawca powinien pamiętać o możliwych nieplanowanych wydatkach i założyć je w budżecie. Poziom tych wydatków nie powinien jednak
10 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
przekroczyć 10% całości inwestycji. Większe odchylenia świadczą o braku doświadczenia i przekonania zarządu do obranej strategii rozwoju. Prognozy finansowe powinny uwzględniać również wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy, jeśli spółka zamierza w ten sposób „wynagradzać” inwestora. Na podstawie prognoz finansowych inwestor powinien mieć możliwość wyliczenia potencjalnej stopy zwrotu do osiągnięcia. 8. Analiza scenariuszowa Prognozy finansowe przedstawiane są w warunkach przewidywalnych. Jednak z uwagi na dużą niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji na rynkach finansowych oraz na możliwość niespełnienia się wszystkich założeń biznesplanu, zarząd powinien przedstawić scenariusze rozwoju i prognoz finansowych skorygowane o wybrane założenie. Wyniki finansowe w alternatywnych scenariuszach powinny różnić się istotnie od przyjętych w scenariuszu bazowym. Różnice powinny wynikać jednak z czynników niezależnych od spółki oraz ryzyk, które nie mogą być zabezpieczone. Dobrym przykładem takich czynników są: wzrost PKB, inflacja oraz możliwość pojawienia się nowych regulacji prawnych. Biznesplan powinien zawierać, poza scenariuszem bazowym, prognozy w scenariuszach optymistycznym i pesymistycznym. 9. Analiza SWOT Analiza SWOT powinna być podsumowaniem biznesplanu. Pokazuje ona, w jaki sposób działa firma w odniesieniu do czynników mających największy wpływ na działalność przedsiębiorstwa. SWOT polega na zidentyfikowaniu silnych i słabych stron danej firmy oraz na rozpoznaniu szans i zagrożeń, jakie stają przed nią. Silne i słabe strony są czynnikami wewnętrznymi dla firmy, np.: jakość produktu, kwalifikacje kadry zarządzającej. Szanse i zagrożenia są zewnętrznymi czynnikami, np. rozwój całego nowego rynku czy pojawienie się nowych konkurentów. Jest to tylko jeden ze sposobów na sporządzanie biznesplanu, gdyż istnieje wiele innych koncepcji jego budowy oraz zakresu informacji, jaki powinien zawierać. Sama struktura i zawartość poszczególnych części zależy od rodzaju przedsiębiorstwa i modelu biznesowego. Najistotniejsza w tego typu dokumencie jest rzetelność i realność poczynionych założeń. Bez tych dwóch rzeczy każdy biznesplan zostanie odrzucony przez potencjalnego inwestora. Firma, która nie jest w stanie przygotować projekcji dalszego rozwoju, nie ma większych szans na pozyskanie inwestora zewnętrznego. Przed przygotowaniem biznesplanu konieczne jest sprawdzenie informacji na temat przedsiębiorstw konkurencyjnych. Dobra analiza konkurencji pozwoli na uniknięcie wielu oczywistych błędów oraz pozwoli na lepsze zweryfikowanie przyjętych założeń.
Jak pozyskać
INWESTORA? INWESTO ORA? Każdy pomysłodawca lub świeżo upieczony przedsiębiorca staje przed prozaicznym problemem – gdzie znajdę kogoś, kto dostarczy kapitał na rozwój mojego pomysłu na biznes. Fundusze venture capital to inwestorzy długoterminowi, którzy poszukują możliwości inwestycyjnych w przedsiębiorstwa na wczesnym etapie rozwoju (tj. seed, start-up). Większość z tego typu funduszy inwestuje w przedsięwzięcia z zakresu IT oraz medycyny z uwagi na duży potencjał rozwojowy takich firm. Wielkość inwestycji funduszy typu VC to kwoty w przedziale 500 tys.–10 mln zł, a okres inwestycji wynosi zazwyczaj 3 do 7 lat. Środki angażowane przez inwestora powinny wystarczyć na realizację większości projektów we wczesnych fazach rozwoju. Decydując się na poszukiwanie inwestora VC, możemy skorzystać ze strony Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych, które gromadzi w jednym miejscu najaktywniejszych uczestników rynku VC w Polsce. Kolejnym dobrym sposobem na wyszukanie kontaktu do interesującego nas inwestora są bazy danych administrowane przez portale takie jak inwestycje.pl.
Rynek niepubliczny W przypadku decyzji o poszukiwaniu inwestora zewnętrznego przedsiębiorca powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, kim jest idealny inwestor. Na rynku niepublicznym najogólniej możemy zidentyfikować następujących inwestorów: • anioł biznesu, • fundusz venture capital, • fundusz private equity. Przed decyzją o podjęciu rozmów z potencjalnym inwestorem pomysłodawca musi zrozumieć specyfikę poszczególnych, wyżej wymienionych inwestorów. KOGO MOŻNA POZYSKAĆ? Aniołowie biznesu to osoby fizyczne posiadające znaczące nadwyżki kapitału, które inwestują w wybrane interesujące przedsięwzięcia. Większość z tych osób to byli przedsiębiorcy, którzy odsprzedali prowadzone wcześniej przedsiębiorstwo lub menedżerowie wysokiego szczebla w dużych przedsiębiorstwach. Anioł biznesu inwestuje kwoty w granicach 50–500 tys. zł w jedno przedsięwzięcie, a jego horyzont inwestycyjny wynosi zazwyczaj od 3 do 7 lat. Aniołowie, w celu zwiększenia swoich możliwości inwestycyjnych i osiągnięcia dostępu do szerszego grona projektów, zrzeszają się w sieciach skupiających tego rodzaju osoby. Z uwagi na trudność w identyfikacji pojedynczych osób młoda firma poszukująca kapitału powinna zgłosić swój pomysł do takich sieci. Sprawi to, że w przypadku pozytywnej weryfikacji biznesplanu przesłanego przez spółkę projekt trafi do dużej grupy osób mających odpowiednie zaplecze finansowe. Innym sposobem na poznanie anioła biznesu jest współpraca z parkami technologicznymi, które są dobrą platformą do kontaktu młodych przedsiębiorców z osobami z nadwyżkami finansowymi.
ZAPOTRZEBOWANIE NA KAPITAŁ
Szukając kapitału, w pierwszej kolejności można zwrócić się do rodziny i przyjaciół, innym pomysłem może być zaciągnięcie kredytu. Są to najprostsze rozwiązania, lecz nie są one doskonałe. Pożyczka od bliskich najczęściej może sfinansować małe projekty, niewymagające jednak dużego zaangażowania kapitałowego, a pożyczka od banku czy instytucji parabankowej jest najczęściej niedostępna dla nowo założonej firmy i wymaga szeregu zabezpieczeń, których firmy na etapie start-upu nie mają. Gdzie w takim razie szukać kapitału i jak przygotować się do przekonania potencjalnego inwestora, że ma przed sobą pomysł na biznes nie gorszy niż Amazon czy Skype?
GWP PRIVATE EQUITY NEW CONNECT VENTURE CAPITAL
ZAŁOŻYCIELE RY Z
SEED
START-UP
WZROST
Y KO
IN W E
EKSPANSJA
S T YCYJ N
E
STABILIZACJA
Rysunek 1. Źródła kapitału własnego dla przedsiębiorstw
Fundusze typu private equity to najwięksi z dotychczas wymienionych gracze na rynku inwestycji niepublicznych. Kwoty inwestowane przez fundusze typu PE zaczynają się od 50 mln zł i kończą się na miliardach zł. Okres, na jaki PE angażują środki w przedsiębiorstwo, wynosi około 5 lat. Większość tych przedsiębiorstw inwestuje w dojrzałe i sprawdzone modele biznesowe, jednak bardzo dobry pomysł i kompetentna kadra mogą czasami przekonać tego typu inwestora do współpracy z naszym przedsiębiorstwem. Najlepszym przykładem inwestycji funduszu PE w nowe przedsiębiorstwo jest Alior Bank S.A., który został sfinansowany ze środków prywatnych inwestorów.
11 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
Krótka analiza wyżej wymienionych inwestorów pokazuje, że podejmując decyzję o wyborze potencjalnego partnera, powinniśmy kierować się zapotrzebowaniem na kapitał do rozwoju naszego przedsiębiorstwa. Jeśli już określimy kwotę niezbędną do realizacji naszego pomysłu, powinniśmy przygotować listę inwestorów, którzy mogą sfinansować nasz projekt. Wybierając inwestora, powinniśmy kierować się następującymi informacjami jego dotyczącymi: • wielkość kapitału możliwego do zainwestowania, • branże, w jakie inwestuje fundusz, • opinia na rynku, • dotychczas zrealizowane inwestycje, • doświadczenie. Jak doprowadzić do spotkania? Jeśli na podstawie wcześniej wymienionych kryteriów przedsiębiorca przygotował krótką listę inwestorów, którym przedstawi swój pomysł na biznes, powinien starannie przygotować się do spotkania z inwestorem. Pierwszym krokiem jest stworzenie teasera inwestycyjnego, który będzie zawierał podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu. Teaser nie powinien zajmować więcej niż 2 strony A4 oraz prezentować informacje, które zachęcą inwestora do dalszego zajęcia się projektem. Pomysłodawca musi pamiętać, że teaser nie powinien zawierać informacji szczegółowych, które stanowią przewagę konkurencyjną nad innymi firmami. W przypadku pozytywnej weryfikacji naszego pomysłu przedstawiciel inwestora skontaktuje się z nami w celu otrzymania większej ilości informacji. W przypadku braku kontaktu ze strony inwestora przedsiębiorca powinien upewnić się, że przesłane przez niego dokumenty doszły do adresata. W tym miejscu należy pamiętać, że pracownicy inwestora analizują dziennie kilka pomysłów na firmę. Dlatego dokument przesłany do oceny, poza walorami merytorycznymi, powinien zawierać walory estetyczne. Różne czcionki, niewyjustowany tekst czy nieczytelne wykresy mogą zdyskwalifikować pomysłodawcę już na początku. Jeśli brak kontaktu wynikał z braku zainteresowania pomysłem, warto dowiedzieć się, dlaczego pomysł nie przypadł do gustu przedstawicielom funduszu. Uwagi krytyczne mogą pomóc w odniesieniu sukcesu i weryfikacji poczynionych wcześniej założeń. Dodatkowo rozmowa telefoniczna może rozwiać wątpliwości inwestora, które narodziły się w trakcie analizy przesłanego dokumentu. Przed spotkaniem i przekazaniem większej ilości informacji w postaci biznesplanu lub memorandum ofertowego przedsiębiorca powinien zadbać o ochronę swoich interesów poprzez podpisanie z przedsiębiorcą listu o zachowaniu poufności (NDA). Jest to standard rynkowy i żaden inwestor nie powinien mieć oporów przed podpisaniem tego typu dokumentów. Dbałość ze strony przedsiębiorcy o takie detale stawia go również w pozytywnym świetle, ponieważ pokazuje, iż zna standardy rynkowe i wartość swojego pomysłu. Wzory NDA w języku polskim oraz angielskim znajdują się na wielu portalach dotyczących tematyki PE/VC, a przykładem takiej strony jest choćby witryna Lewiatan Business Angels (www.lba.pl). Po podpisaniu NDA należy przedstawić inwestorowi szczegóły projektu inwestycyjnego. W zało-
12 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
żeniach i prognozach powinniśmy pamiętać o tym, aby nie przesadzać i założyć realne do wykonania prognozy. Inwestor oczekuje, że zarobi na inwestycji, jednak nierealne założenia dotyczące projektu inwestycyjnego szybko zniechęcają każdego. 1. Po przejściu oceny formalnej przedstawiciel funduszu lub anioł biznesu zaproponuje nam spotkanie, które może być kluczowe dla podjęcia decyzji dotyczącej inwestycji. Przed spotkaniem powinniśmy pamiętać o kilku zasadach, które zwiększą prawdopodobieństwo powodzenia rozmów. W spotkaniu powinny uczestniczyć wszystkie osoby odpowiedzialne za rozwój biznesu, co pozwoli na ocenę kadry przez inwestorów i skróci proces inwestycyjny. 2. Przed spotkaniem przedstawiciele pomysłodawcy powinni dobrze przestudiować założenia z biznesplanu i przygotować sobie listę potencjalnych trudnych pytań wraz z przemyślanymi odpowiedziami. 3. Zapoznanie się z dotychczasowymi inwestycjami funduszu pozwoli na lepsze zrozumienie jego specyfiki. 4. Zrewidowanie swoich oczekiwań do warunków rynkowych, zbyt wysoka wycena spółki często odstraszają potencjalnych inwestorów. 5. Wyszukajmy informacje na temat inwestycji w spółki podobne do prezentowanego pomysłu na firmę. 6. Pierwsze wrażenie jest ogromnie ważne, dlatego powinniśmy pamiętać o detalach, takich jak punktualność oraz strój formalny. Jeśli w trakcie spotkania inwestor przekona się do pomysłów przedsiębiorcy, zaproponuje dalszy harmonogram współpracy, zawierający terminy, w jakich przeprowadzony zostanie proces due diligence oraz przybliżoną wielkość kapitału, jaką fundusz jest gotów przeznaczyć na projekt. W dalszym etapie prac warto skorzystać z pomocy doświadczonych podmiotów, które pomogą chronić interesy pomysłodawców i – znając specyfikę rynku niepublicznego – nie doprowadzą do fiaska negocjacji z uwagi na niemożliwość spełnienia wyrażanych żądań. W przypadku decyzji o samodzielnym kontynuowaniu rozmów istotne jest dotrzymywanie terminów na realizację kolejnych etapów zmierzających do pozyskania środków oraz udzielanie wyczerpujących wyjaśnień na pytania zadawane przez ekspertów ze strony inwestora. Podsumowanie Pozyskiwanie inwestora to proces złożony, który w większości przypadków kończy się fiaskiem przed lub w trakcie pierwszego spotkania z potencjalnym inwestorem z uwagi na brak odpowiedniego przygotowania pomysłodawcy do spotkania. Powyższy tekst pokazuje najważniejsze czynności, jakie pomysłodawca powinien wykonać przed pierwszym spotkaniem z inwestorem. Postępując zgodnie ze wskazówkami w nim zawartymi, przedsiębiorca znacznie zwiększy swoje szanse na pozytywne zakończenie poszukiwań kapitału. Przed rozpoczęciem prac związanych z pozyskaniem inwestora dobrym pomysłem jest zwrócenie się o pomoc w ocenie stworzonego przez nas modelu biznesowego do firm doradczych lub wyspecjalizowanych parków technologicznych.
DARR S.A. zarządza Dolnośląskim Parkiem Technologicznym T-Park
Misja T-Parku Misją Dolnośląskiego Parku Technologicznego T-Park jest wzmocnienie konkurencyjności regionu wałbrzyskiego, pośrednio także Dolnego Śląska, przez wspieranie przedsiębiorczości opartej na wiedzy, wypracowanie modelowej współpracy z regionalnymi centrami badań oraz wzmacnianie przedsiębiorstw tworzących podstawy długofalowego rozwoju regionu. Do misji T-Parku należy również pobudzanie aktywności zawodowej regionalnej społeczności, a także poprawa spójności ekonomicznej z pozostałą częścią Dolnego Śląska, Polski i Unii Europejskiej. Utworzenie i rozwój Dolnośląskiego Parku Technologicznego ma stanowić istotny element podnoszący inwestycyjną atrakcyjność regionu wałbrzyskiego. Dla inwestorów krajowych i zagranicznych działalność T-Parku oznacza ułatwienia w rozpoczęciu inwestycji, poszerzenie palety usług umożliwiających realizację inwestycji, a także wsparcie w osiągnięciu oczekiwanej stopy zwrotu. Cel T-Parku Podstawowym celem Dolnośląskiego Parku Technologicznego T-Park jest stworzenie warunków do powstawania i rozwoju przedsiębiorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wykorzystujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac laboratoryjnych i przyciągających venture capital. Oferta Oferta Dolnośląskiego Parku Technologicznego T-Park obejmuje: • Możliwość zakupu lub dzierżawy działek inwestycyjnych. • Możliwość wynajmu na preferencyjnych wa-
•
• •
• •
•
•
•
• • • • • •
runkach powierzchni przygotowanej do prowadzenia działalności biurowej, biurowo-usługowej, produkcyjnej i magazynowej. Wsparcie w nawiązywaniu międzynarodowej współpracy przedsiębiorców, udział w projektach rozwojowych i badawczych. Ułatwiony dostęp do sal szkoleniowych. Ułatwiony dostęp do zaplecza naukowo-badawczego Politechniki Wrocławskiej i ośrodków badawczo-rozwojowych zlokalizowanych w otoczeniu T-Parku. Profesjonalne doradztwo dotyczące transferu technologii i innowacji. Profesjonalne doradztwo organizacyjne, ekonomiczne i prawne dla firm lokujących się na terenie T-Parku. Organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarządzania własną firmą oraz wdrażania innowacji i nowych technologii. Współpracę w tworzeniu struktur sprzyjających działalności lobbingowej na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, szczególnie w dziedzinie innowacyjności i transferu nowoczesnych technologii. Tworzenie grup eksperckich zapewniających wymianę doświadczeń, promocji, praktyk zawodowych w zakresie rozwoju przedsiębiorczości. Współpracę z organizacjami krajowymi i zagranicznymi o podobnym profilu działalności. Organizowanie przedsiębiorców w ramach klastrów branżowych. Ofertę usług biurowych. Analizę ryzyka pracy. Dobór kadr. Wsparcie w organizacji i realizacji procesu inwestycyjnego z dopełnieniem wymaganych procedur administracyjnych.
13 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. pomaga uczestnikom Projektu rozwijać ich potencjał i zdolności innowacyjne.
pomoc w budowaniu strategii i biznesplanów
doradztwo w zakresie testowania i wprowadzania nowych technologii
wsparcie w nawiązywaniu kontaktów biznesowych z innymi inkubowanymi firmami oraz przedsiębiorstwami zlokalizowanymi w innych parkach technologicznych w Polsce i Europie
POMOC ORGANIZACYJNA
wsparcie ośrodka Enterprise Europe Network, Sekcji Informacji i Doradztwa, Centrum Promocji i Szkoleń oraz Zespołu Analiz Ekonomicznych i Opracowań Studialnych
wsparcie merytoryczne i dostęp do instytucji finansowych zajmujących się inwestowaniem
organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarządzania własną firmą oraz wdrażania innowacji i nowych technologii
ułatwiony dostęp do zaplecza naukowo-badawczego Politechniki Wrocławskiej i ośrodków badawczo-rozwojowych zlokalizowanych w otoczeniu T-Parku
doradztwo w zakresie rejestrowania patentów na rynku polskim i międzynarodowym
WSPARCIE MERYTORYCZNE
14 T- Park. Kapita ł dla Innowacji | w w w.kapitaldlainnowacji.pl
DORADZTWO BIZNESOWE
WSPARCIE OŚRODKA ENTERPRISE EUROPE NETWORK OBEJMUJE:
informacje i doradztwo w zakresie prowadzenia i finansowania działalności gospodarczej oraz prawa Unii Europejskiej
analizy na temat danego kraju lub rynku
informacje w zakresie inicjatyw wspólnotowych i krajowych dotyczących sfery B+R
WSPARCIE SEKCJI INFORMACJI I DORADZTWA W ZAKRESIE:
zagadnień związanych z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej na terytorium Polski, w tym: • podejmowanie i rezygnacja z działalności • obowiązki podatkowe • zatrudnianie pracowników • finansowanie działalności • kontrola przedsiębiorstw
pomoc we wdrażaniu innowacji i rozwoju badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa oraz w pozyskiwaniu funduszy na prowadzenie działalności badawczej (w tym w 7. Programie Ramowym)
pomoc w podnoszeniu potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw oraz transferu technologii i wiedzy, w tym poprzez audyt technologiczny
pomoc w wyszukiwaniu partnerów zagranicznych (m.in. poprzez transgraniczne bazy danych zawierające oferty współpracy technologicznej i biznesowej)
informacji dotyczących możliwości uzyskania wsparcia na realizację projektów współfinansowanych ze środków publicznych, w tym: informacji na temat możliwości i zasad uzyskania usług specjalistycznych o charakterze proinnowacyjnym, usług doradczych proeksportowych, szkoleń
wsparcie w zakresie zamówień publicznych instytucji europejskich
WSPARCIE ZESPOŁU ANALIZ EKONOMICZNYCH I OPRACOWAŃ STUDIALNYCH W ZAKRESIE:
konsultingu gospodarczego
przygotowywania planów rozwoju biznesu
sporządzania studiów wykonalności projektów inwestycyjnych
wyceny przedsiębiorstw
wykonywania opracowań eksperckich, w tym: • analiz efektywności zaangażowania kapitałowego w spółki • analiz marketingowych • prognozowania rozwoju przedsięwzięć gospodarczych • identyfikacji zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju przedsiębiorstw • analiz strategicznych możliwości przedsiębiorstw • ocen gotowości przedsiębiorstw do rozwoju w zmiennych warunkach otoczenia
15 T-Park. Kapitał dla Innowacji | kapitaldlainnowacji@t-park.pl
egzemplarz bezpłatny
Projek t wspó ł f inansowany pr zez Uni ę Europejską w ramac h Europejsk iego Funduszu Roz woju Regionalnego