PEOPLE’S
კვირა ბათუმში
გვ.2
TYL
L TTY YL
L TTY YL
L TTY YL
S EET TS
S EET TS
L TTY YL
E TTR RE
E S
E RE TTR
EE S S
E RE TTR
EE S S
E RE TTR
EE SS
ქუჩის სტილი
E TR
EES S
გვ.6
გვ.7
რა არის ხელოვნება ? გვ.3
S EET TS
S EET TS
ETS
„ჩემი ოცნების საქართველოში გლეხი და სოფელი უნდა იყოს ძლიერი“
სოციალური ქსელები – კარგად დავიწყებული წარსული გვ.4
აჭარა გვ.8
გვ.5
„ჩვენ, ყველა, მათხოვრები ვართ“
კვირა ბათუმში
ველოსიპედისტი სახლი ტელმანის ქუ ჩაზე, პიაცას გვერდით მაქვს ნაქირავები. ფა ნჯრიდან იხედები და გგონია რომ ბრიუგეში, ან ანტვერპენში ხარ, ჩვეულებრივად ევრო პულია. მართალია წინა სწარ ვიცოდი, რომ ოთ ახში ე.წ. „ხაზეიკა“ არც კონდიციონერს მაღირს ებდა და ყველა ახლომა ხლო ქუჩაზეც გაქანებუ ლი რემონტი იქნებოდა, მაგრამ ოთახში შესვ ლისთანავე, დაუფიქრე ბლად ვიქირავე. ძალიან ბევრ საინტერესო პრ ოცესს ვუყურებ ფანჯ რიდან. მუშები დილას ადრე იწყებენ „კაკუნს“ და მაგიდის ტენისის მს გავსი ხმებით, ქუჩების მოკირწყვლას. ძალიან მაგარი ტემპი აქვს, რაც აქ ვარ, ტელმანის პერპ ენდიკულარული ქუჩა ბოლომე მოკირწყლეს, მალე ტელმანსაც მორჩ ებიან... როდესაც ჩემი პოლონე ლი და ამერიკელი მეგობრ ებისთვის სახლს ვეძებდი, ერთ ძალიან სინდისიერ ქალბატონს შევხვდით. ამ ქალმა ნორმალურ ფასად შეიკედლა სამი ადამიანი და თან, არც ღიმილსა და თბ ილ სიტყვას ამადლის. კა რგი ოჯახი ჩანს, ლალი და ვაჟა... მოგზაურებსაც მა ლევე მოეწონათ ეს ხალხი. იმ ოთახის კარზე, რომე ლშიც მაია, დენი და იასეკი ცხოვრობენ დიდი ასოებით მიაწერეს:„ Don’t Disturb!“
ამ კვირაში ბათუმში რამდენიმე საინტერესო მუსიკალური ივენთი გაიმ ართა, ყველაზე დიდი და მასშტაბური, კრის დე ბუ რგის კონცერტი იყო. მუ სიკალურად გაცილებით უინტერესო და ბანალური, ვიდრე ანტონ კუბიკოვის ან დათო ევგენიძის საღა მოები, მაგრამ დიდი სცენა, ერთ დროს ცნობილი მო მღერალი და წვიმაში მო
ცეკვავე ათასობით ადამ იანი, შეიძლება ეფექტურ ვიდეო სიუჟეტად შეიკრას. დილას რომ კაკუნი მა ღვიძებს ესეც მომწონს, ტაქსი რომ ჩემს სახლამდე ვერ მო დის არც ეს მა ბრ აზებს... რასაც ვერ ვხსნი და ვერ ვეგუები, ქალაქში ველოსიპედების სიმცირ ეა...და ჩემი მეგობრის შე შფოთებული ზარი, ახალ
ბულვარში ველოსიპედით სიარული ამიკრძალა და ცვის კაცმაო. არადა, ეს ბულვარიც და ზოგადად მთელი ბათუმიც, თითქოს ველოსიპედისთვისაა შე ქმნილი. პიაცა ლამაზი და ევროპულია, მაგრამ ბათუ მს ველოსიპედებზე მეტად მაინც ვერაფერი მიუახლ ოვებს ევროპას. გამოვა ცხადოთ აქაურობა ველო მეგობარ ქალაქად და ასე,
პედლების ტრიალით საბოლოოდ დავაღწ იოთ თავი საბჭოეთსა და მის მედროშეებს. P.S. ბათუმში ყველ აზე ძვირფასი საჩუქა რი მივიღე, უველოს იპედობით შეშფოთებ ულს, სანდრო ანთა ძემ, ჩემი საყვარელი ნახატი, ველოსიპედი სტი მაჩუქა.
ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი ბათუმში
რა არის ხელოვნება ? სან დრ ო ასა თი ან ი
info@sandroasatiani.com
ოდესღაც ხელოვნება არ არსებობდა. მაგრამ არსებო ბდნენ ადამიანები, რომელნ იც ატარებდნენ სამკაულებს, მღეროდნენ, ცეკვავდნენ ვე ლურ ცეკვებს - ეს ყველაფ ერი უხვად იყო, მაგრამ ვერა ვინ ხვდებოდა, რომ იმას, რა საც აკეთებდნენ, ხელოვნება ერქვა, რადგან ყველაფერი ერთი დიდი წარმოდგენის ნაწილი იყო. ამ უზარმაზარ წარმოდგენას ცხოვრება ერ ქვა. იმ შორეულ წარსულში არ არსებობდნენ მხატვრები, მოქანდაკეები, მომღერლები, მოცეკვავეები... ადამიანები ყველაფერს ერთად აკეთებ დნენ. ისინი ერთდროულად წარმოდგენის მონაწილეები, ანუ მსახიობები იყვნენ და ამავე წარმოდგენის მაყურე ბლებიც.
როგორც ჩვენი შორეული წინაპრები. ზუსტად მათი შე სწავლით და პარალელების გავლებით ხდება პირველყო ფილი ადამიანების ცხოვრე ბის წესის დადგენა. მოკლედ, როგორც ჩანს, თავიდან ხელოვნება არ არ სებობდა და შესაბამისად, არც ხელოვანები არსებო ბდნენ. მერე ის, რასაც დღ ეს ხელოვნებას ვუწოდებთ, სულ უფრო და უფრო ინტე გრირდებოდა რელიგიურ კუ ლტთან. დღეს, მაგალითად, ეგვიპტურ ხელოვნებას უა მრავი ხელოვნებათმცოდნე სწავლობს. მაგრამ ის, რა საც თანამედროვე ხელოვნ ებათმცოდნეები ეგვიპტურ ხელოვნებაზე ფიქრობენ, არანაირ კავშირში არ არის იმასთან, რასაც თავად ეგვი პტელები ფიქრობდნენ თავი ანთ ნახელავზე. მათთვის ის, რასაც ქმნიდნენ, კონკრეტუ ლი მნიშვნელობის მატარებე ლი იყო. ყველაფერს კულტი განსაზღვრავდა. ამა თუ იმ ნამუშევრის ზომას, ფიგუ
შესასვლელებს და მოედნებს ამშვენებდნენ. უფრო მეტიც, ეს ქანდაკებები ხანდახან უბ რალო მოკვდავებსაც გამო სახავდნენ. მაგრამ ხელოვნ ება თანამედროვე გაგებით, არც საბერძნეთში არსებო ბდა. ეს უფრო ხელობა (Τέχνη - ტეხნე) იყო ვიდრე ხელოვნ ება. ანუ ძველი ბერძენი ხე ლოვანი თავისი ოსტატობით ფასობდა და არა შთაგონებ ით. მერე კი აღორძინების ხა ნის დასაწყისში ხელოვნების ნიმუში ავტონომიურ ობიე ქტად გადაიქცა. გაჩნდა ნა ხატის ჩარჩო. მანამდე, ნახა ტი, როგორც წესი, კედელზე იხატებოდა. რომაელები კი უხატავდნენ ზოგჯერ კე დელზე დახატულ ნახატებს ჩარჩოებს, მაგრამ ეს მაინც სიმბოლური ჩარჩო იყო, რა დგან კედლის მხატვრობას სხვაგან ვერ გადაიტან. ყვ ელაფერს თავისი ადგილი ჰქონდა და ეს ადგილი ამ დრ ომდე წინასწარ იყო განსაზ ღვრული. ახლა კი ჩარჩოში
დებულება, რომელიც დღეს ცივილიზებულ სამყაროშია გაბატონებული. არსებობს ხელოვანი, იგი რაღაცას ქმ ნის. მერე გალერეა გამოფე ნას აწყობს. ამ გამოფენაზე მოდიან მოწესრიგებული და მთვალიერებლები. ისინი გუ ლმოდგინედ ათვალიერებენ და ესთეტიკურ ტკბობას გა ნიცდიან. იქმნება იდილიური სურათი, ერთ მხარეს დგას დამთვალიერებელი, მეორე მხარეს კი, ხელოვნების ნი მუშია. კავშირი ხელოვნების ნიმუშსა და დამთვალიერებ ელს შორის, მხოლოდ გამო ფენაზე არსებობს. მერე კი დამთვალიერებელი სახლში ბრუნდება. ხელოვნების ნი მუშს კი, ან რომელიმე მუ ზეუმი ყიდულობს, ან კერძო კოლექციონერი, რომლის თვისაც ხშირად ხელოვნება კარგი კაპიტალდაბანდებაა. ანუ თუკი ადრე, ოდესღაც, ხელოვნება ცხოვრების გა ნუყოფელი ნაწილი იყო, დღ ეს ის ადამიანის საქმიანობის ერთ-ერთ სფეროდ იქცა. და თუკი ხელოვნების, ერთხელ და სამუდამოდ დადგენილი, ყველასთვის გასაგები კრიტ ერიუმები იარსებებს, მაშინ ხელოვნების ნიმუშის შეფა სებაც ადვილი იქნება და ხე ლოვანთა დამსახურებების შესაბამისად დაფასებაც. ბოლო საუკუნის განმავ ლობაში გაჩნდნენ ისეთი ად ამიანები, რომლებიც ცდილ ობდნენ ხელოვნება კვლავ ადამიანის ცხოვრების ნაწი ლად ექციათ. დაენგრიათ ის ბარიერი, რომელიც დროთა განმავლობაში ხელოვნების ნიმუშსა და ადამიანს შორის გაჩნდა. ამიტომაც აღმოცე ნდა უამრავი ახალი მიმდინ არეობა, რომლებშიც თავად
დამთვალიერებელი ხელოვნ ების ნიმუშის ნაწილია. გაჩნ და ექსპერიმენტული ხელო ვნება. სექტემბრის მეორე ნა ხევარში ბათუმი მეტად უჩ ვეულო სანახაობის არენად გადაიქცევა. ბათუმში, ევ როპის სხვადასხვა ქალაქე ბიდან, ხელოვანთა გაერ თიანების Black/North SEAS ჯგუფის წევრები ჩამოდიან, დაახლოებით 30 ადამიანი. 13-21 სექტემბერს SEAS ჯგ უფი სტამბულიდან ბათუმა მდე იმოგზაურებს. გზად სპ ონტანური გაჩერებებია და გეგმილი. რომლებზეც წარმ ოდგენილი იქნება ფილმები, ვორქშოფები, პრეზენტაცი ები. ეს იქნება ცოცხალი და უშუალო კონტაქტი ადგი ლობრივ მოსახლეობასთან. ხოლო 21-26 სექტემბერს SEAS და ბათუმის დრამატ ული თეატრის თაოსნობით, ხელოვნების საერთაშორისო ფესტივალი გაიმართება. ფა ქტობრივად, მთელი ქალაქი ერთ დიდ საგამოფენო სივრ ცედ გადაიქცევა. პერფორ მანსი, ინსტალაცია, ვიდეო არტი, ქანდაკება, თეატრი, ელექტრო-აკუსტიკური ოპ ერა პერფორმანსი და კიდევ სხვა უამრავი სანახაობა, რო მლებშიც თავად მაყურებე ლიც ხელოვნების ცოცხალი პროცესის ნაწილი იქნება. ამ ფესტივალზე არ იქნება გავლებული საზღვარი მაყუ რებელსა და დამთვალიერებ ელს შორის. ყველანი ერთი დიდი წარმოდგენის მონაწი ლენი იქნებიან. P.S. დამატებითი ინფო რმაციის მოძიება SEAS საიტზეა შესაძლებელი: http://seas.se
ფოტო SEAS არქივიდან შეიძლება ვიღაცამ გაიფ იქროს, ვინ რა იცის რა ხდებ ოდა ადრეო, უამრავი წლის წინო. არქეოლოგები კი პო ულობენ რაღაც-რაღაც უძ ველეს ნივთებს, მაგრამ, ჩვ ენი ესოდენ შორეული წინა პარი ხომ არ წერდა წიგნებს, მას იმ შორეულ წარსულში ჯერ დამწერლობაც არ ჰქონ და, რომ ჩვენთვის დაეფიქ სირებინა რა და როგორ იყო მოწყობილი მაშინ. მაგრამ იმდროინდელი რეალიების დადგენა პარალელების სა შუალებით ხორციელდება. დღესაც შემორჩნენ ჩვენს პლანეტაზე ცალკეული ტო მები, რომლებიც ისეთივე ცხოვრებით ცხოვრობენ,
რების ადგილმდებარეობას, მათ მონაცვლეობას. თანაც, რაც დღევანდელ დღემდე შე მოგვრჩა ეგვიპტელებისაგან, როგორც წესი, დაფარული იყო უცხო თვალისაგან. ანუ ეს ყველაფერი არასოდეს არ ავის არ უნდა ენახა ღვთაებ ებისა და ღმერთების გარდა, რადგან უბრალო მოკვდავთ ათვის დამალული იყო. დრო მიდიოდა და ბერძ ნებმა, რასაც ეგვიპტელები ასე სათუთად მალავდნენ, საყოველთაო საჩვენებლად აქციეს. ბერძნული ქანდაკ ებები უკვე უბრალო მოკვდა ვთათვის ჩაკეტილ ტაძრებში და სამარხებში კი არ იყო და მალული, არამედ ტაძრების
ჩასმული ნახატები გაჩნ და, რომელიც სადაც გი ნდა იქ შეგეძლო დაგე კიდა. მაგალითად, იქ, სა დაც უფრო მოუხდებოდა შენს სასახლეს. დროთა განმავლობა ში ჩამოყალიბდა ხელო ვნებისადმი ის დამოკი
ხელოვნება (britanika.com) ვიზუალური ობიექტი ან განცდა (გამოცდილება, პრ ოცესი) შექმნილი შეგნებულად ოსტატობისა და წარმ ოსახვის საშუალებით. ტერმინი - ხელოვნება მოიცავს სხვადასხვა მედიებს, ისეთებს როგორიცაა - ფერწერა, ქანდაკება, გრაფიკა, დეკორატიულ -გამოყენებითი ხე ლოვნება, ფოტოგრაფია და ილუსტრაცია და სხვა...
სოციალური ქსელები – კარგად დავიწყებული წარსული ს ან დრ ო ა სა თი ან ი
info@sandroasatiani.com
ერთობ თავშესაქცევი რამ არ ის შორეულ წარსულში პარალე ლების მოძიება. თუკი ადამიანი ძალიან გაერთე ამგვარი საქმ იანობით, ისეთი შთაბჭდილება გექმნება, რომ თითქოს არც არ აფერი იცვლება და საერთოდ, შეუძლებელია რამე ახალი მო იგონო კაცმა. მაგრამ, მეორე მხ რივ, კაცობრიობა ხომ წინ მიდის და შესაბამისად, სულ ახალ-ახ ალი ტექნოლოგიები მკვიდრდება ჩვენს ირგვლივ. ერთი შეხედვით ძნელად წარმოსადგენია რა პა რალელი შეიძლება მოუძებნო ადამიანმა, მაგალითად, ბლოგებ სა და სოციალურ ქსელებს. მაგრ ამ, როგორც ჩანს, იმასაც კი, რაც შორეულ წარსულში ცალსახად, თანამედროვეობის პროდუქტად აღიქმება, ყველაფრის მიუხედ ავად, პროტოტიპები ჰქონია. და გამოთქმას „ყველაფერი ახალი, კარგად დავიწყებული ძველიაო“ ერთობ მოულოდნელი კუთხით მოეძებნება ხოლმე გამართლება.
რები, მონები თუ თავისუფალი მოქალაქეები. კედელზე წერა, როგორც ჩანს, გასაკიცხ საქმედ არ ითვლებოდა. თავისი თეზისე ბის დასამტკიცებლად, რებეკას პომპეის ერთ-ერთი წარჩინებ ული მოქალაქის ოთხსართულიან ვილაში ნაპოვნი წარწერები მო ჰყავს. სახლის კედლებზე გრაფ იტი საკმაოდ კარგად იკითხება. სასტუმრო ოთახში მეგობრებმა პატრონს კეთილი სურვილები მი უძღვნეს. სახლის შიდა კიბეების კედლებზე პოეტური ტაეპები იკ
რმაციას ქურდის შესახებ“; წარწერები კედლებზე დღეს აც საკმაოდ კარგად იკითხება, რაც იმას მოწმობს, რომ თავის დროზე, ამგვარ თვითშემოქმედ ებას არავინ ებრძოდა. მკვლევ არის მტკიცებით, ჩატარებული სამუშაოს საფუძველზე შეიძლე ბა ითქვას, რომ პომპეის ქუჩები ერთგვარ განცხადებათა დაფებს წააგავდა, რომლებზეც პომპეის მოქალაქენი ერთგვარი „ინტერა ქტიული თამაშით“ ირთობდნენ თავს. თანაც ამ თამაშში საზოგა
ითხება, როგორც ჩანს, აქ პოეტ ურ პაექრობას ჰქონდა ადგილი. წარწერები იყო აღმოჩენილი სამზარეულოში, მსახურთა ოთ ახებში და ქალაქ პომპეის სხვა დასხვა კუთხეშიც: ერთ-ერთ ჭიშკართან ასეთი წარწერაა: „მარკუსს უყვარს სპ ენდუზა“; პინარიას სახლის ატრიუმ თან: „თუკი ვინმეს არ სწამს ვე ნერასი, მან უნდა ნახოს ჩემი შე ყვარებული“; კაპრისიუს პრიმუსის სახლ ში: „არ გავყიდდი ჩემს ქმარს მთ ელი მსოფლიოს ოქროზე“; ვერუსის სახლში, სახლის ორ კარს შორის: „სეკუნდუსი გამა რჯობას ეუბნება თავის მეგობრ ებს“; თეატრის ერთ-ერთ გასასვ ლელში: „მეტეს, კამინიუსის მო ნას, უყვარს კრესუსი. დაე ვენე რამ, პომპეის მფარველმა, დაიფ აროს ისინი და მათი ცხოვრება ჰარმონიული ყოფილიყოს“; თეატრების ქუჩაზე: „ჩემი მა ღაზიიდან გაქრა პატარა ქვაბი. ვინც მას დამიბრუნებს 65 სესტ ერციას ვაჩუქებ. კიდევ 20 მიიღ ებს ის, ვინც მომაწოდებს ინფო
დოების სხვადასხვა წარმომად გენლები იყვნენ ჩართულნი, რაც მას კიდევ უფრო საინტერესოს ხდიდა მოქალაქეთათვის.
ვულკანის ფერფლით დაფარული ქალაქი
ჩვენი წელთაღრიცხვის 79 წე ლს, რომის იმპერიაში შემავალი ქალაქი, პომპეი თავისი ცხოვრე ბით ცხოვრობდა. მერე კი, ერთ არც ისე მშვენიერ დღეს, ქალა ქთან ახლოს ვულკანი ამოიფრ ქვა და პომპეი ფერფლით დაიფ არა. ყველაფერი ისე სწრაფად მოხდა, რომ ქალაქის მოსახლეო ბამ ვერც კი მოასწრო სახლების დატოვება. თითოეული ნივთი, საგანი, პრაქტიკულად მთელი ქალაქი, მყისიერად აღმოჩნდა ფერფლის ქვეშ. მრავალი სა უკუნის განმავლობაში ბუნების მიერ კონსერვირებული ქალაქი არავის გახსენებია. პომპეის დი დი ხნის მერე, მხოლოდ XVIII სა უკუნეში დაუბრუნეს სიცოცხლე. თავად წარმოიდგინეთ, რამხელა სიხარულს ანიჭებს საუკუნეების განმავლობაში, ხელუხლებლად შემონახული ქალაქი სხვადასხვა სახის მკვლევარებს. ამ მკვლევ ართა შორის რებეკა ბენეფიელ იც არ ის (Rebecca Benefiel). იგი ვაშინგტონის ერთ-ერთ უნივერ სიტეტში მუშაობს (Washington and Lee University). მისი ნაშრომი პომპეის კედლებზე დატოვებულ წარწერებსა და გამოსახულებებს შეეხება. ერთი სიტყვით, ანტი კურ გრაფიტის. რებეკა ამტკიცებს, რომ კე დლის წარწერები ანტიკური ხა ნის მარგინალების თავშესაქცევი არ ყოფილა. კედლებზე წერით საზოგადოების სხვადასხვა ფე ნების წარმომადგენლები იქცე ვდნენ თავს, ღარიბები, მდიდ
ანტიკური ფეისბუქი
დამეთანხმებით, ალბათ, რომ პომპეის მოქალაქეთა ეს თავშეს აქცევი ნამდვილად ჰგავს ფეის ბუქს. როგორც ცნობილია, ფეის ბუქის პერსონალურ გვერდს, სა დაც ყველა შეტყობინება და ფო ტო იყრის თავს, კედელი (wall) ჰქ ვია. ამგვარად, ფეისბუქში, ისევე, როგორც ძველ პომპეიში, მომხ მარებლები თავის ან მეგობართა კედლებზე ტოვებენ წარწერებს. ზოგი წარწერა ყოველგვარ კონტ ექსტს არის მოკლებული. ზოგის ავტორი რაღაცას ეძებს ან ვინმეს რჩევა სჭირდება ხოლმე. ხანდახან ვირტუალურ კედლებზე პოლემი კის მომსწრენიც ვხდებით. როგორც თავად ხედავთ, რაც არ უნდა შექმნას კაცობრიობამ, როგორიც არ უნდა იყოს პროგ რესი, ჩვენ ისევ ჩვენი ადამიანური სურვილების გარემოცვაში ვიარ სებებთ. და ახალი, ყოველთვის კარგად დავიწყებული ძველი იქ ნება.
„ჩვენ, ყველა, მათხოვრები ვართ“
თორნიკე ყაჯრიშვილი მას ყველაფერი ჰქონდა – ფული, უზრუნველი ცხოვრება, ძვირფასი ტანს აცმელი, სახლი... ყველაფერი სამი წლის წინათ დაიწყო. ნინო მოსკოვში წავიდა, ეკლესიას თან დაჯდა და მათხოვრობა დაიწყო. ახლა 50 წლისაა, გვარის გამხელა არ მოინდომა, უბრალოდ, ნინო დაწერეთო. ქალი, რომელსაც არასოდეს არაფ ერი აკლდა, დღეს შეწყალებას ითხოვს. ეს გზა გაჭირვების გამო არ აურჩევ ია, გადაწყვეტილება საკუთარი სურვილით მიიღო და არ ნანობს. უკვე სამი წელია, მოსკოვში ცხოვრობს, ამბობს, რომ ამ ქვეყანას ვერ იტანს, მაგრამ საკუთარი თავის წინააღმდეგ მიდის. მთელი კვირის განმავლობაში მუშაობს, შაბათ-კვირას კი ეკლესიასთან დგას. ინტერვიუმდე, წარმოვიდგინე ძაძებში ჩაცმული საწყალი ქალი, მაგრამ შეხვედრისას ჩემს წინ კარგად ჩაცმული, სანდომიანი ქალი იდგა. ნინო: „ჩემს ახლობელს, რომელიც ერთ დროს მდიდარი იყო, დიდი ვალი დაედო და გაუჭირდა. ნერვიულობისგან ჯანმრთელ ობის პრობლემები შეექმნა და გულის ოპ ერაცია დასჭირდა, მაგრამ ამის საშუალება აღარ ჰქონდა. მას გვერდში არავინ დაუდ გა. მაშინ ვიფიქრე, გავალ გარეთ, ფულს დავაგროვებ და რაღაცით დავეხმარებიმეთქი. მის ოჯახს ვთხოვე ეკლესიასთან დადგომის უფლება, თავიდან გაუკვირდათ და რომ აღარ მოვეშვი, თანხმობა მომცეს. ბევრისთვის დაუჯერებელი იქნება, მაგრამ ამ ადამიანს ოპერაციის ფული შევუგროვე. სანამ სამათხოვროდ გავიდოდი, ჩემი თავი იმ კაცის ადგილას წარმოვიდგინე. სხვისი გასაჭირი შენიც უნდა იყოს. როდესაც ეკ ლესიის წინ დავდექი, თავიდან მრცხვენო და. ჩემი ნაცნობები მიყურებდნენ და ეგ ონათ, გავგიჟდი. რა არის ადამიანის არსი? უნდა, რომ კარგად ჩაიცვას, კარგი დრო ატაროს და ცხოვრებაში რაღაცას მიაღწი ოს... ეს ყველაფერი მქონდა, მაგრამ ერთ მშვენიერ დღეს გაქრა... ის ძვირფასი ტანს აცმელი და ქონება, რაც გამაჩნდა, გაჭირვ ებულებს დავურიგე. მაშინდელი ფოტოებ იც გავანადგურე და ძველ ცხოვრებასთან ერთად, წარსულს ჩავაბარე. ადამიანს, ადრე თუ გვიან, ფუფუნებაში ცხოვრება ბეზრდება, არაფერი არ არის სამუდამო. მთავარს მივხვდი, სულის გადარჩენაზე უნდა ვიფიქროთ ყველამ. სიმდიდრესა და ტანსაცმელს ჩემთვის მნიშვნელობა არა აქვს. მეგობარმა ნამდვილი „ვერსაჩეს“ ტყ
ავის ლაბადა მაჩუქა. ძვირფას ტანსაცმე ლში თავს არაკომფორტულად ვგრძნობ. ცნობილი ბრენდებიდან, ჩემს გარდერობში ახლა მხოლოდ „გალიანოსა“ და „ვერსაჩეს“ რამდენიმე ნივთია. მოსკოვში, სადაც ვც ხოვრობ, ოთახში არაფერი მაქვს, საწოლის გარდა. სულიერ სიმშვიდეს ვგრძნობ ცარი
ეს ნინოს ერთადერთი ფოტოა, რომელიც „პრაიმტაიმმა“ მისი მეგობრებისგან მოიძია
ელ და სუფთა სახლში. – შეიძლება მათხოვრობის პერიოდი დამთავრდეს? – არა მგონია. მთელი მსოფლიოს მი ლიონები რომ მაჩუქონ, მაინც ვიმათხ ოვრებ. თქვენ არ გესმით, ის ადამიანი, რომელიც მოდის და ფულს გაძლევს, შე ნი დახმარებით სიკეთეს სჩადის და ამით ისევ შენ გეშველება. ბევრს ჰგონია, რომ ჩემი ასეთი გადაწყვეტილება ცხოვრები სეულ ტრაგედიას უკავშირდება, მაგრამ არა, ეს, უბრალოდ, ჩემი გადაწყვეტილე ბაა და მეტი არაფერი. ზოგიერთმა მათხ ოვრობა პროფესიად აქცია, მაგრამ მე – არა. მე ამ ფულით არ ვცხოვრობ. მაქვს სამსახური და ჩემს თავს ვინახავ. – რატომ ეკლესია და არა სხვა ადგი ლი? – რა პრობლემაა, ქუჩაშიც შემიძლია, დავდგე და ვიმათხოვრო. ეს არაფერს ნიშნავს. უფალმა ადამიანის ამოცნობის ნიჭი მომცა. როცა ეკლესიასთან ადამია ნი ჩამოდის, უკვე ვიცი, როგორია და რას გააკეთებს... მეცოდება ის, ვისაც ფული აქვს და არ მაძლევს. ადამიანს, რომელიც მიყვიროდა და მემუქრებოდა, ეკლესიაში სახალხოდ დავუჩოქე და შენდობა ვთხო ვე. ტირილი დაიწყო და მითხრა: მაპატი ეო. როდესაც ასეთ გადაწყვეტილებას იღებ, დიდი ვაჟკაცობა და მოთმინებაა საჭირო. შეურაცხყოფას გაყენებენ და ხელითაც გეხებიან... ეს თითქმის ყოვე ლდღიურად ხდება. – ოჯახის წევრებმა იციან, რომ მათხ ოვრობთ? – ერთხელ დედამ მკითხა, მოსკოვში რას აკეთებო? არ დამიმალავს და პირდ აპირ ვუთხარი, ეკლესიასთან ვმათხო ვრობ-მეთქი. თავიდან არ დამიჯერეს, მაგრამ მერე სხვებმაც უთხრეს... იციან, ჯიუტი ვარ და რასაც ვიტყვი, იმას გავა კეთებ. – დაოჯახებული ხართ? – დაქორწინებული ვიყავი, მაგრამ არ გამიმართლა. შვილი არ მყავს, მაგრამ დღეს ბევრ მრავალშვილიან ოჯახს ვეხმ არები. თბილისში დაბადებული და გაზრ დილი ვარ. მყავს და, მშობლები და ერთი დისშვილი. – დღეში დაახლო ებით რამდენს შო ულობთ? – ყოფილა ისეთი დღე, 700 დო ლა რი მომიგროვებია, ზოგჯ ერ – 500. ისეთი დღ ეებიც ყოფილა, რომ ერთი კაპი კი ვერ მიშოვია. არავინ რომ არ აფერი მომცეს, მაინც ვიდგები და ვიმათხოვრებ. ჩემი ცხოვრების მთავარი აზრი ის არ ის, რომ ვიღაცას დავე ხმარო. თუ სიკე
თე არ ვაკეთეთ, ყველაფერი ამაო იქნება. – ბევრს თქვენი ნათქვამი არადამაჯ ერებლად მოეჩვენება... – არავის არაფერს ვუმტკიცებ. იმის თვის არ ვაკეთებ სიკეთეს, რომ ვიღაცამ მადლობა მითხრას. უბრალოდ, ეს დიდ შვებას მაძლევს... ამჟამად არ მიჭირს და რომ გამიჭირდეს, ჩემთვისაც გავალ სა მათხოვროდ. თბილისში ორი სახლი მა ქვს და ერთიც – რუსთავში. ერთ სახლში მშობლები ცხოვრობენ, მეორეში ჩემი დისშვილი და მესამეში, შემიძლია, ვინმე შევუშვა. იცი, რამდენი გაჭირვებული მო დის ჩემთან, რომელსაც საჭმლის ფული არ აქვს და მათხოვრობის რცხვენია? ბე ვრჯერ გადმომირიცხავს ფული, გაჭირვ ებული ოჯახებისთვის საქართველოში. ბრმად არავის ვეხმარები, მხოლოდ მათ, ვისაც მართლა სჭირდება. – ახლა რამდენი ხნით ხართ ჩამოსუ ლი? – რამდენიმე დღეში წავალ, ამ პერი ოდში ახლობლებს, ნაცნობებს შევხვდ ები. აუცილებლად წავალ ეკლესია-მონა სტრების მოსანახულებლად, ვიკითხავ, ვის რა უჭირს და მერე დავეხმარები. ფსიქოლოგი გია ჯაჯანიძე ნინოს 20 წელზე მეტია, იცნობს. ერთ დროს, სტ უდენტ გიას, რომელსაც ძალიან უჭირდა, უანგაროდ ჩუქნიდა ძვირფას ტანსაცმე ლს და ეხმარებოდა. როგორც გია ამბობს, მათხოვრობამდე ნინოს საკუთარი მაღა ზია ჰქონდა. გია ჯაჯანიძე: „ჩემი ყურადღება ამიტ ომ მიიქცია, რომ „მდიდარს ართმევდა და ღარიბს აძლევდა“. ნინო ჩემი ერთ-ერთი მეგობრის ოჯახში გავიცანი და მას მერე დავმეგობრდით. ძალიან უცნაურად იქ ცეოდა, ხანდახან გიჟი მეგონა. როცა სტ უდენტი ვიყავი, მართლა ძალიან მიჭირდა. იცოდა, ჩაცმა სიგიჟემდე მიყვარდა და რაც კი რამე კარგი და ლამაზი იყო, ჩემთვის ჩამოჰქონდა. ფულს არასდროს არ მიიჩნევდა სიმდიდრედ, დღეს გა ქვს და ხვალ აღარ გექნებაო, სულ ამას ამბობდა. მთელი ჩემი სტუდ ენტობა, ჩასაცმელი, გზის ფული, ს აჭ მე ლ ი – ყველაფერი ნინო იყო. როდესაც გავიგე, რომ მოსკოვში მათხ ოვრობდა, არ გა მკვირვებია, ნინო სხვა ფენომენია. რამდენიმე დღ ის წინ და მირეკა და მითხრა, თბ ილისში ვარ და გნახავო, გადაღებაზე ვიყავი და სირბილ ით გა მოვიქე ცი“.
TYL
L TTY YL
E TR
ETS
L TTY YL
EE S S
E RE TTR
S EET TS
L TTY YL
E RE TTR
S EET TS
Y TTYLL
E RE TTR
EE S S E S
E TR
EE SS
ს ტ ი ლ ი ს ი ჩ ქუ
E TR
EES S S EET TS
ETS
ETS
ფოტო: ანა კობახიძე
ყველა მსურველს, აქვს საშუალება გამოგვიგზავნოს თავისი ფოტო, რომელიც გამოხატავს მის პირად სტილს. გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ შემდეგ ი-მეილ-ზე: tbilisistreetstyle@ gmail.com
1
2
3
4
www.styletbilisi.net
1 2 3 4
ირაკლი შონია მაისური: Ashley Marc Hovelle შორტი: God Knows :) ფეხსაცმელი: Paul Smith
ანა სარუხანოვა მაისური: Zara შორტი: Bershka ფეხსაცმელი: Jennifer
მარიკა მჟავია კაბა: Mango სათვალე: H&M ფეხსაცმელი: Esprit
Bicholla ფეხსაცმელი: Zara შარვალი: Alexander Mcqueen პერანგი: Vintage (მეორადი) სათვალე: Maison Martin Margiela ჩანთა: ანუკა ქებურია
„ჩემი ოცნების საქართველოში გლეხი და სოფელი უნდა იყოს ძლიერი“ თორნიკე ყაჯრიშვილი ქიზიყში, სოფელ ბო დბისხევში, გერმანა მე ჭურჭლიშვილს – გერმანა პაპას ყველა იცნობს. მისი სოფლიდან მოსახლეობა წლების წინათ ბარში ჩა სახლდა და ძველ ბოდბის ხევში მხოლოდ რამდენიმე კომლი შემორჩა. მათ შო რის გერმანა პაპას ოჯახ იც. „მაშინ სოფელი აქ იყო. ეს კი სოფლის ცენტრია. აქ იყო სა ბჭო, კლ უბი და ყველანაირი წარმოება, სა სადილო, „საპოჟნაია“... მა შინდელი სოფელი სულ სხ ვანაირი გახლდათ. ახლა ნდელისგან ძალიან განსხვ ავდებოდა. მაშინ მჭიდროდ დასახლებული იყო, ყოველ ორ მეტრში სახლი იდგა. ამ პატარა სოფელში ძალიან ბევრი გვარის ხალხი ცხოვ რობდა, სულ 1500 კომლი. ახლა სულ რამდენიმე ოჯ ახიღა შემოვრჩით“. დილის ექვს საათზე იღვიძებს, სა ქონელი საბალახოდ გაჰყ ავს, მერე უკან ბრუნდება და ბოსტანში ფუსფუსებს. კვირას სოფლის დიდ ბაზა რში დადის და მეგობრებს იქ ნახულობს. „ჩემი სახე ლის დარქმევაზე ოჯახმა ბევრი იფიქრა. ნანატრ ბი ჭს სახელიც განსხვავებ ული უნდა დავარქვათო, – უთქვამს მამაჩემს. მერე მეგობარს ურჩევია, მოდი, ჰიტლერი დავარქვათო. ახ ლა გერმანიის ხელისუფლ ებაში ჰიტლერია პირველი კაცი და მისმა სახელმა იქ ნებ გაამართლოსო. 1935 წლის 10 იანვარს დავიბა დე, ჰიტლერი არა მაგრამ გერმანე დამარქვეს. მა მაჩემს დედაჩემი ცოლად რომ შეურთავს, მამა ჯა რში მალე წაუყვანიათ. რვა წელი შვილი არ ჰყავდათ. პირველი – ბიჭი დავიბადე. რვა კლასი სოფელში დავა მთავრე, შემდეგ სამი წელი
სიღნაღის ვაჟთა სკოლაში ვსწავლობდი. ვეტერინარი ის ფაკულტეტზე მინდოდა ჩაბარება, მაგრამ არ გამი მართლა და სულ ისე დარჩ ენას, ვაჭრობის სპეციალობა ვარჩიე. ახლა დიდი მოთხოვ ნაა ბანკებზე, ფინანსებზე, იურიდიულზე. მაშინ სოფლ ის მეურნეობაზე და ვეტერი ნარიაზე იყო მოთხოვნა. იუ რიდიულზე მაშინ იშვიათად აბარებდნენ. მილიციასთან ცოტა მწყრალად იყო ხა ლხი“. გამყიდველის პროფ ესიას კარგად დაეუფლა. მონდომებული ახალგაზრ და დედაქალაქში ჩამოვიდა და ელბაქიძეზე, ნაჭრების მაღაზიაში დაასაქმეს. მერე ჯარში გაიწვიეს და მეზღ ვაური გახდა. ჯარიდან ჩა მოსულმა, თავისუფლების მოედანზე უნივერმაღში და იწყო მუშაობა. ოთხი წლის შემდეგ რაიონში დაბრუნდა, ქალაქს სოფელი არჩია. უკვე 15 წელია, გამოცარიელებ ულ სოფელში, ზემო ბოდბ ისხევში მეუღლესთან ერ თად ცხოვრობს. მაშინ სხვანაირი სიყვ არულით უყვარდათ... „სირცხვილი და სიყვარ ული ერთმანეთში გამჯდა რი ჰქ ონ დათ, ვე რც კი ამ ჟღავნებდნენ ხოლმე. თუ კარგი გოგო იყო, ბევრს უყვარდა. მერე იყო ჩხუბები და თავპირისმტვრევა. მა შინ მოტაცება იყო მოდაში. ვისაც მოიტაცებდნენ, ის იმ ოჯახში რჩებოდა. არა, შე ყვარებულებიც იყვნენ, მა გრამ უფრო მოტაცება, უკ ეთეს შემთხვევაში – გარი გება იყო. ნელ-ნელა იწყე ბოდა სიყვარული და ბავშ ვობიდან ისე შეეპარებოდათ ხოლმე, რომ თვითონაც ვერ იგებდნენ. შეიძლება, ერთი წელი ჰყვარებოდა ბიჭს გო
გო და ვერც გაემჟღავნები ნა...“ დრო ისე გაეპარა, რომ 31 წლის ასაკში გარიგებით შერთეს ცოლი. მართალია, თავიდან ერთმანეთი არ ჰყ ვარებიათ, მაგრამ თანაცხ ოვრების დროს სიყვარული ისე შეეპარათ, რომ უკვე ერთმანეთის გარეშე ერთ დღესაც ვერ ძლებენ. ორი შვილი ჰყავთ, გოგომ ეკლე სიური ცხოვრება აირჩია და ახალციხის დედათა მონა სტერში მონაზონია. ბიჭი კი ოჯახთან ერთად თბილისში ცხოვრობს „ეს ადათები ძველთაგან ძველი...“ „ახლანდელთან შედარე ბით ადრე მეტი პატივისცემა, მეტი სიყვარული და მეტი გა გება იყო. მაშინ პატარა ბიჭი ცოტა დიდებთან რომ მისუ ლიყავი ახლოს, გამოგხედავ დნენ და გეტყოდნენ: ე, აბა
ერთი გაიხედე, შენხელა აქ ვინ არ ის? წა დი შენ ტო ლე ბთანო. 74 წლის კაცი ვარ და ჩემს თვალწინ ხალხი რაღა ცნაირად შეიცვალა. არ ვიცი, გაჭირვებას დავაბრალო თუ რას, მაგრამ დიდი გაჭირვება მაშინაც იყო, ომიანობის პერი ოდში. დაიკარგა ყველაფერი და მარტო ჩემი ტოლი ადამ იანების მოგონებად დარჩა... გრიშაშვილსა აქვს ნათქვამი, „კრივი, ართურმა, ეს ადათ ები ძველთაგან ძველი, გადა ივიწყა სიტყვამ ქართულმა...“ პოლიტიკა არ აინტერესებს, მაგრამ შალვა ნათელაშვილ ის იდეები და სტრატეგია მო სწონს. მთავარია, ქვეყანაში სიწყნარე იყოს და ვინ იქნება პრეზიდენტი ან მისი მოადგი ლე, ეგ უკვე მეორეხარისხო ვნად მიაჩნია. „ბებერი კაცი და პოლიტიკა? ადრე ხალხი მთელი დღე შრომაში იყო ჩა რთული და ყველას თავისი სა
მიტოვებული სახლი ბოდბისხევში
ქმე ჰქონდა, ახლა, თითქმის ყველა რაღაც პარტიაშია და უსაქმურად დადის“. მისი ყვ ელაზე დიდი ოცნება ძველ ებური სოფელია, მუდამ რომ სიხალისე იყო. უნდა, რომ ის ევ ისმოდეს ყველა სახლიდან ტკბილი „მრავალჟამიერი“ და თოფის გასროლა – „ბიჭია, ბიჭიიი“... ახლა, წარსულზე ფიქრებით, ხშირად მოგზ აურობს დაცარიელებულ სოფელში... „ჩემი ოცნების საქართველოში გლეხი და სოფელი უნდა იყოს ძლიერი. სოფელი ისევ ისეთი მინდა ვნახო, როგორიც ჩემს ბავშ ვობაში იყო... საქართველო იყოს კარგად და ერიც აღ დგეს. ქვეყნიდან გაქცეული ხალხი სამშობლოსა და ოჯ ახებს დაუბრუნდეს. ყველას თავის მიწა-წყალზე დაელ იოს სული და ქართველ კაცს ქართული, მშობლიური მიწა დაეყაროს გულზე...“
აჭარა ეს რუბრიკა ყველ აზე ადვილი და ამ ავდროულად სა ინტერესო დასა წერი შვებულების პერიოდშია. თბ ილისში თითქმის ყველაფერი მოვი არე, ზოგი შევაქე, ზოგიც უბრალოდ, გავატარე... აჭ არა სულ სხვა რე სტორნების, სულ სხვა მომსახურ ებისა და ტარიფე ბის ამბავია. გუშინ, ჩემს უც ხოელ სტ უმრ ებ თა ნ ე რთ ა დ , გ ვი ა ნ ღ ა
მით, რესტორან „მაჭახელაში“ აღმოვჩნდით, რომელიც მხ ოლოდ „მაჭახელა“(ანუ სახა ჭაპურე) არ ყოფილა და ზოგ მაგიდაზე ხინკალს, ქაბაბს და ზოგანაც პიცას მიირთმ ევდნენ. ზოგადად, უცხოელ ებს ხინკლის გემო აინტერეს ებთ, მით უმეტეს, თუ მეორე ისეთი უცხოელიც არის იქვე, რომელსაც ქართული სამზ არეულოს „ჰედლაინერი“ უკვე გასინჯული აქვს. ისეთ არატ რადიციულ მასპინძელსაც კი, როგორიც მე ვარ, ამ დროს, ძალაუნებურად წამოგცდე ბა ხოლმე: „თხუთმეტი ხინკ ალი!!!“ საკმაოდ მელანქოლიურმა, დაღლილმა ახალგაზრდა გო გონამ, როგორც იქნა, ჩვენს მაგიდამდე მოაღწია... - გამარჯობათ, 15 ხინკ ალი... გოგონა უცბად გამოფხიზ ლდა და ლაპარაკი შემაწყვე ტინა. -ხინკალს დააგვიანდება... -არ გვეჩქარება... -ძააან დააგვიანდება! -მაინც რამდენ ხანს? -ძალ ია ნ, ძ ალ ი
ან... ჩემი სტუმრები ვეღარ ხვ დებიან, რატომ გადაიზარდა ხინკლის შეკვეთის პროცესი კამათში... -უფრო კონკრეტულად? -უუუფ... კარგით, რა!!! (შე ვაწუხე უკვე) დიდხანს. კაი, არ გვ აჭ მე ვთ, ნუ გვ აჭმევთ. ისევ აჭარული ხაჭა პური შევუკვეთეთ, სხვა რა გზაა... პრინციპში, თავიდანვე მის საჭმელად მოვედით. ხა ჭაპური, დაახლოებით საათსა და 20 წუთში მოგვიტანეს... დენიმ, რომელიც ამერიკელ ია, ყველაფრით ძალიან ჰგავს ჯიმ ქერის და შესაბამისად, თითქმის არ ჩუმდება, უცებ შეთხზა ქართული ანეკდოტი: „ პოლონელი, ამერიკელი და ქართველი რესტორანში შე ვიდნენ ხინკლის საჭმელად. მიმტანი ეუბნება, ხინკალი დაიგვიანებს, სამაგიეროდ ხა ჭაპური იქნება მალე, 4 საათ სა და 25 წუთში.“ ბათუმში დღესვეა საჭირო იმაზე მინიმუმ, ორჯერ მეტი მიმტანი, ვიდრე ახლაა. არ მინახავს კვების ობიე ქტი, სადაც მიმტანს თვალ ებში სიცოცხლის ნიშანწყალი აქვს შერჩენილი. ყველა და ღლილია, შესაბამისად, ცუდ ხას ია თ
ზე. არადა მომავალში, შეიძ ლება აჭარაში მიმტანად მუ შაობა ქართველ სტუდენტე ბში ერთ-ერთ ყველაზე პოპუ ლარულ საზაფხულო სამსახ ურად იქცეს. ისვენებ, მუშაობ და ფულის მშობლებისთვის გამორთმევაც არ გიხდება. თითქმის ყველა რესტორ ანში სტუმრების უმრავლეს ობა სომხები არიან. საშუალო და დაბალი დონის რესტორნე ბს ვგულისხმობ, შერატონები, ბლექ ბარები და ლიტერა ტურულები მხოლოდ ქართ ველებზე, კონკრეტულად კი თბილისელებზე, უფრო კონკ რე ტუ ლად კი, 3-4 უბ ნის მა ცხოვრებლებზეა გათვლილი. სომხები ისეთივე ტურისტები არიან, როგორც სხვები, შეიძ ლება ცოტა განსხვავებული, მაგრამ ტურისტები. რამდენიმე უცნაურ ამბა ვს შევესწარი. საკალმახეში, რომელიც კვარიათის ფრიდ ას „რაკუშკების“ შემდეგ ჩემს საყვარელ დაწესებულებად იქცა, პირველად რამდენიმე დღის წინ ავედი. მიმტანს ისე გაუხარდა ქართველების და ნახვა, რომ ლამის სხვების შეკვეთებიც ჩვენ მოგვიტანა. სომხები თურმე საკუთარი სა მწვადით, კარტოფილითა და ლიმონათით მისულან რესტ ორანში. კეთილმა მა
სპინძელმაც ვეღარ „გაუტეხა“ და შეუშვა. ჩვენი იქ ყოფნის პერიოდში, ატყდნენ მუსიკა ჩვენი დისკიდან ჩართეთო... აქ ცოტა დავიძაბე. ჩანჩქერთან, როცა შენი ხელით დაჭერილ კალმახს მიირთმევ, გრილა და კარგ ხასიათზე ხარ, ყველაზე ცუდი რაც შეიძლება მოხდეს, უხარისხო მუსიკის იძულებით მოსმენაა... დი სკი ჩა რთ ეს და აქ კი დევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ სიტყვა „სომხური“ გოიმ ურს არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ნიშნავდეს და რომ უგემოვნო მსმენელი და შე მსრულებელი ყველგან არსე ბობს... რომ მეგონა ჰაიკ კა რატულიანს ან რამე ამგვარს ჩართავდნენ, დინამიკებიდან, ქართული, მშობლიური გია სურამელაშვილი მომესალმა... „ჩემო სიცოცხლე...“ მგონი ეგ აა, გიაა, მგონი... რაც აქ ვარ ოთხჯერ ვჭამე ჩემს საყვარელ ფრიდასთან კატლეტი და პიურე, ბათუმში ვცხოვრობ და კვარიათში სა მწუხაროდ, ყოველდღე ვერ დავდივარ. არადა, ასეთი სტ აბილური და ყოველთვის ერ თნაირად გემრიელი, ჩემს სა მშობლოში, „მაკდონალდსიც“ არ ყოფილა. I Love you Frida !