N21 (271) ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014 წ.
ყოველკვირეული გაზეთი
მანანა ნიკოლაიშვილი: „მივმართავ პრემიერმინისტრს, შექმნას კომისია, ჩართოს დაინტერესებული პირები, სპეციალისტები და შეისწავლონ საგამოცდო ცენტრის ის ჯგუფი, ვინც ამ ტესტებზე მუშაობდა“ EXCLUSIVE
რა თანხა ედო ჯიბეში სააკაშვილს მივლინებების დროს? 27 წლის რეინჯერის
როგორ ამშვიდებდა „X ფაქტორს“ გამოთიშული გიორგი ბერიძე შეყვარებულს?
რაში დახარჯა ბიუჯეტიდან მილიონ-ნახევარი 10 თვეში ყოფილმა პრეზიდენტმა?
პეტრე წურწუმია: „ჩნდება ეჭვი, რომ აქ ვიღაცის ინტერესი დევს. სხვა შემთხვევაში, როგორ შეიძლება ხელშეკრულება გაუფორმო კომპანიას, რომელიც სულ რამდენიმე დღის წინ დარეგისტრირდა ქვეყანაში და არანაირი ინფორმაცია მის შესახებ არ მოიძიება“
გაუჩინარებაში დათა ახალაიას, რომან შამათავას, გიორგი ჩიქოვანისა და აჭარის კუდ-ის ყოფილი უფროსის, თეიმურაზ პატარიძის გვარები იკვეთება
რა ხდება სკრინინგ ცენტრში - უკმაყოფილო პაციენტები და არასწორი დიაგნოზები
„სკრინინგ ცენტრში უთხრეს, რომ სიმსივნე აქვს, სხვა კლინიკაში გადავამოწმეთ და სიმსივნე არ დადასტურდა“
www.ptpress.ge
თავდაცვის სამინისტრომ შეიარაღებული ძალებისთვის რუსული წარმოების აღჭურვილობა შეიძინა
EXCLUSIVE
მაია მიმინოშვილი სკანდალში გაეხვია რა პრეტენზიები აქვთ აბიტურიენტებს
ფასი 2 ლარი
SCANDAL
EXCLUSIVE
რას შეეწირა ადმირალი ზურაბ ირემაძე `პრაიმტაიმის~ სკანდალური ინტერვიუ ძებნილ ვიქტორ ჭელიძესთან
ექიმების არაპროფესიონალიზმი თუ რას ჰყვება გულგრილობა? - რა გახდა ჟვანიას კლინიკაში ერთ-ერთი 2 წლის ბავშვის გარდაცვალების მიზეზი?
შემზარავი ტრაგედია ვაკეში
`გიორგი გაბუნიამ მითხრა, ყველამ იცის ყველაზე ძლიერი კონკურსანტი რომ ხარ ყველაფრით, ვოკალით, ენერგიით და ვერ ვიტყვი, რატომ გაგიშვიო~ EXCLUSIVE
14 წლის დედისერთა გოგონა მეცხრე სართულიდან გადმოხტა
თვითმხილველი EXCLUSIVE `ბავშვი სახლში გვიან დაბრუნებულა, რის გამოც ბებია და დედა ეჩხუბა. ამის გამო გადმომხტარა აივნიდან~
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
EXCLUSIVE „მკითხეს, სასახლე გაქვსო? არა-მეთქი, მაშინ ბავშვს „კარდონში“ ჩაგიდებთო... ვიცი, რომ ცოდვაა, მაგრამ იმისთვის, რომ სიმართლე გავიგო, მზად ვარ, ექსჰუმაციაზე დავთანხმდე” 1
რა კავშირი აქვთ სააკაშვილს და ალასან მარიამ ნადირაძე ის იყო სააკაშვილის ხელისუფლებ ისდროინდელი პირველი მსხვერპლი... თუმცა მის დაღუპვას დიდხანს გულის გაჩერებად მიიჩნევდნენ. „მსხვერპლ ად“ ადმირალი ზურაბ ირემაძე მრავ ალი წლის შემდე იქცა, როცა ბელგიაში გაქცეულმა მისმა თანაშემწემ, ვიქტორ ჭელიძემ სკანდალური განცხადება გა აკეთა. ამ განცხადების მიხედვით, ირემ აძე არ დაემორჩილა სააკაშვილის ბრძა ნებას, ჩაეძირა გემი, რომელზეც რუსი დეპუტატები იმყოფებოდნენ და ამის თვის დაისაჯა... ამ განცხადებას მოჰყ ვა სხვა ვერსიაც, რომლის თანახმადაც, ირემაძე ხელს უშლიდა იარაღის ბიზნ ესს, რომელსაც სააკაშვილის ბიძა, თე მურ ალასანია აწარმოებდა და მას გზას ზღვიდან უკეტავდა... მოგვიანებით გა მოჩნდა საიდუმლო კასეტაც, რომელიც, ადმირალის მეუღლის თქმით, საზღვაო ძალების სარდალს გადამალული ჰქონ და და სადაც მაშინდელი უმაღლესი ხე ლისუფალის წინააღმდეგ კომპრომატი უნდა ყოფილიყო... ამ ვერსიების ორომტრიალში გარდაც ვლილის ოჯახი სრულ გაურკვევლობაში ჩავარდა და, ბოლოს და ბოლოს, გადაწყ ვიტა, რომ მისი ექსჰუმაციის შედეგად სა ბოლოოდ დადგინდებოდა სიმართლე. ექსჰუმაცია 26 მაისს ჩატარდა. სიმა რთლის დადგენამდე კი, ალბათ, ცოტა ხნით მოცდა მოგვიწევს. თუმცა ქვემოთ შემოთავაზებული პუბლიკაციით მკითხვ ელს გარკვეული პოზიცია უსათუოდ ჩა მოუყალიბდება. ცხადია, ამ პოზიციების განხილვას ჩვენ არ შევუდგებით. ჩვენ, უბ რალოდ, გაჩვენებთ სურათს. დანარჩენი კი... დანარჩენი საბოლოო დასკვნის გამო ჩენისთვის გადავდოთ. მანამდე „პრაიმტაიმს“ გარდაცვლ ილის მეუღლე, მანანა ირემაძე ესაუბრ ება: – პროკურატურაში ექსჰუმაციაზე მოთხოვნა როდის შეიტანეთ? – ადრეც მქონდა შეტანილი, მაგრამ ბოლოს დავიკითხე 18 აპრილს, გლდანინაძალადევის პოლიციის სამმართველოს მეორე ქვეგანყოფილებაში. სამეგრელოზემო სვანეთის პროკურატურის გამომძ იებელმა დამკითხა. – კითხვები ძირითადად რას შეეხებ ოდა? – ძირითადად ორი მიმართულებით მი სვამდა კითხვებს: რაკი ვიქტორ ჭელიძე საჯაროდ აცხადებდა თავის ეჭვებს, რომ ზურა ირემაძე დარიშხანით მოწამლეს, მე მოვითხოვე, ექსჰუმაციის გზით დადგინ დეს, რამდენად შესაძლოა, ეს სინამდვი ლეს შეესაბამებოდეს. ამის გარდა, დამკ ითხა სამხედრო პოლიციამაც. ჩემს მერე დაიკითხა ზურას თანამშრომელი, ვეფხო მელქაძე. მოგვიანებით შევიტყვე, რომ მან, პრაქტიკულად, დაადასტურა ჩემი ჩვენ ება. – კონკრეტულად რა? – მე ვისაუბრე იმაზე, რომ ზურა მო წამლეს და მისი გარდაცვალების შემდეგ დაიკარგა მისი კუთვნილი იარაღი. ეს ია რაღი, რატომღაც ზურას ლოჯისტიკის მა შინდელ უფროსს, ოგანესიანს აღმოაჩნდა. რომ მოვთხოვე, მითხრა, რომ „სტეჩკინი“ ღვინოში ჩავარდა, დაჟანგდა, გავაკეთე ბინებ და მოვიტანო. არც ეს იარაღი მო
`პრაიმტაიმის~ სკანდალური ინტერვიუ ძებნილ ვიქტორ ჭელიძესთან
მკვლელობა თუ გარდაცვლილი ადმირალის ოჯახის წინააღმდეგ დაგეგმილი ავანტიურა
მიტანა და არც „მაკაროვი“. „მაკაროვზე“ მითხრა, ეს იარაღი ჩემს ძმას ჩავატანე, იმქვეყნად რომ მოვხვდები, მასთან პირნ ათელი უნდა ვიყოო. – ანუ თქვენს მეუღლეს ჩაატანა სა
მანანა ირემაძე 2
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
მძიებელი ოთხშაბათს დამიკავშირდა და საბურთალოს პანთეონში დაგვიბარა. გა მომიგზავნეს მიცვალებულის სუდარა და ტანსაცმელი. სასახლეში კი იდო ჩონჩხი. – ეჭვი გქონდათ, რომ ამ საქმეში თქვენი მეუღლის თანამშრომლები სუ ფთა არ უნდა ყოფილიყვნენ... – ამის მიზეზი მქონდა კიდეც. ვეფხო მელქაძე, რომელიც ახლა თურმე ადას ტურებს ჩემს ჩვენებას, თავის დროზე, როცა ჩემი მეუღლე გარდაიცვალა და ცხვირ-პირიდან სითხე სდიოდა, ვეფხო მელქაძე ინახავდა და აძლევდა ვიღაცას. ეს ვიღაცა კი იყო ჰოსპიტალის მაშინდ ელი ხელმძღვანელი, ზაზა შალამბერიძე. მოგვიანებით კი შევიტყვე, რომ მელქაძე სამსახურშიც არის, დააწინაურეს კიდეც და ბინაც მისცეს. საინტერესოა, რა და მსახურებისთვის? არის კიდევ ასეთი პიროვნება, ვეფხო ბიბილეიშვილი, რო მელმაც მიამბო, ზურას გარდაცვალების წინა დღეს, როგორ ნახა ის სასტუმროს ნომერში გამწვანებული. ზურას უთქვ ამს, ცუდად ვარ, მგონი, საკვებმა მომწ ამლაო. ბიბილეიშვილმა მითხრა, ფორმა მივუტანეო. ბუნებრივად გამიჩნდა ეჭვი, თუ სასტუმროს ნომერში იყო, ფორმა იქ არ უნდა ჰქონოდა? სხვას რატომ უნდა მიეტანა? ან კიდევ, თუ ადმირალი ასეთ მდგომარეობაში ნახა, ექიმს რატომ არ
ფლავში? – დიახ. – როდესაც საფლავი გახსენით, იქ აღ მოჩნდა ეს „მაკაროვი“? – საქმეც ეს არის, რომ არავითარი ია რაღი იქ არ იყო. – რამდენადაც ვიცი, თქვენი მეუღლის ცხედარი ლპობაში წასული დაგხვდათ... – ლპობაში კი არა, ჩონჩხი დაგვხვდა. მე ვიცოდი, რომ, როცა ის დავკრძალეთ, ხა რჯები თავდაცვის სამინისტრომ გაიღო. გაიწერა უზარმაზარი თანხები. როცა ჩო ნჩხი დაგვხვდა, გავოცდით... – რატომ გაგიკვირდათ? ბოლოს და ბოლოს, 10 წელი გავიდა უკვე... – საქმე წლებში არ არის. სასახლე „დე ესპეთი“ დამზადებული აღმოჩნდა. ამან შოკში ჩაგვაგდო. გამომძიებელს განცხა დებით მივმართე, რომ ექსპერტიზა ჩატა რდეს ამ სასახლეზეც და დადგინდეს, რა მასალით არის დამზადებული... ოფიცია ლური დასკვნა მჭირდება. – ეჭვობთ, რომ სამინისტრომ ზურა ირემაძის დაკრძალვაში თანხები „მოტე ხა“? – არც ამას გამოვრიცხავ, თუმცა მთ ავარი აქ ეს არ არის. „დეესპეს“ სასახლ ით სპეციალურად დაკრძალეს, რადგან ეს უფრო ადრე გაფუჭდებოდა და დროთა განმავლობაში, თუ ექსჰუმაციის სურვილი გაგვიჩნდებოდა, ჩვენ იქ ვეღარაფერს ვნ ახავდით. რა, ის გაუჭირდა სამინისტროს, რომ 350-ლარიანი სასახლე ეყიდა? არა, ჩემო კარგო, ეს წინასწარ ჩაფიქრებული და შორსგამიზნული გეგმები იყო... – სასახლის მასალის გამო გიჩნდებათ
ასეთი მძიმე ეჭვი? ეგებ, თქვენ 10 წლის შემდეგ კი არა, გაცილებით ადრე გადა გეწყვიტათ ექსჰუმაცია... ამას ხომ ვერ გათვლიდნენ? – „დეესპე“ როგორც კი სველდება, გვამი მაშინვე ფუჭდება. ამის გარდა, ავ იღეთ მიწის ანალიზი. მაგრამ მაქვს გა რანტია, რომ 10 წლის განმავლობაში ამ მიწას წყალი არ ჩარეცხავდა? თუკი 10 წლის შემდეგ გვამს ველოდი და დამხვდა ჩონჩხი, რა გარანტია მაქვს, რომ მიწა იმ მომწამვლელ ნივთიერებას შეინახავდა? – სპეციალისტები რას გეუბნებიან ამის შესახებ? – ჩვენ სპეციალისტები არ გაგვკარე ბიან. მხოლოდ კრიმინალისტები მუშა ობდნენ და რამე რომც მეკითხა, მაინც არაფერს მეტყოდნენ დასკვნის გარეშე. ექსჰუმაციის შემდეგ ზურა გადაასვენეს სამხარაულში. ჩვენ, რა თქმა უნდა, ახ ლოს არ გაგვიკარეს. შიგნით არც ჩემი ინტერესების დამცველი შეუშვეს. ჩვენ ვისხედით შენობის ფოიეში. დაახლოებ ით ორმოც წუთში გამოვიდა გამომძიე ბელი და გვითხრა, რომ დაგვიკავშირდ ებიან და მოხდება გადასვენება. გამო
დაუძახა? – ვეფხო ბიბილეიშვილი დაკითხ ული არ არის? – მე როგორც ვიცი, მას საზღვარი აქ ვს გადაკვეთილი და საქართველოში არ იმყოფება. თუმცა, თუ მოინდომეს, რთ ული არ იქნება მისი ადგილსამყოფლის დადგენა. ფაქტია, რომ ზურას გარდაც ვალების შემდეგ ძალიან აქტიურობდნენ ვიქტორ ჭელიძე, ზაზა შალამბერიძე და ვეფხო მელქაძე... თუმცა რაკი გამოძიება დაიწყეს, იმედი მაქვს, საქმეს ბოლომდე მიიყვანენ. მაგრამ რა გარანტია მაქვს, რომ ექსპერტიზა სწორ დასკვნას მომც ემს? – ამ ეჭვის საფუძველს რა გაძლევთ? – ექსპერტიზაზე ჩემი ინტერესების დამცველი რომ არ დაუშვეს. ეს იგივეა, თვალზე ხელი აგაფარონ და ბნელში გა ტარონ. შეიძლება ეჭვი ჩემი შიშით არის გამოწვეული. – ზაზა შალამბერიძე გამოძიებაში თურმე უარყოფს ვიქტორ ჭელიძის მი ერ გავრცელებულ ინფორმაციას იმის შესახებ, რომ მან გარდაცვლილ ადმი რალს სისხლის ანალიზი ჩაუტარა და იქ დარიშხანის კვალი აღმოაჩინა. – ზაზა შალამბერიძე იმასაც ამბობს, ზურას მეუღლე მისი გარდაცვალების შემდეგ საერთოდ არ მინახავსო. არადა, ის რამდენიმე წლის წინათ შემხვდა თა ვდაცვის სამინისტროსთან. მაშინ მე მას პასუხი მოვთხოვე, რატომ გვასმევდი გა ურკვეველ წამლებს, როცა ზურა გარდ აიცვალა-მეთქი? – რა წამლებს? – არ ვიცი. ფაქტია, რომ მთელ ოჯახს გვთიშავდა. ალბათ, იმის გამო, რომ არ გაგვეგო, რას ვიღებდით, წამლის ყუთე ბი თან მიჰქონდა. პირჯვარი გადაიწერა და მითხრა, ამას იმიტომ ვაკეთებდი, შენ რომ გადამერჩინეო. ამის გარდა, 3-4 წლ ის წინათ მისი საჩივრის საფუძველზე ზუგდიდში სასამართლო პროცესი გვქო ნდა. ზურამ ადრე ძველი მანქანა იყიდა მისგან. ჩემი მეუღლის გარდაცვალები დან 6-7 წლის შემდეგ იჩივლა, მანქანა ზურას ძმისშვილმა მომპარაო. უნამუს ოდ იცრუა... ახლა კი როგორც იმას იტ ყუება, ირემაძის მეუღლეს არ შევხვედრ ივარო, ზუსტად ისე ცრუობს, არაფერი
რას შეეწირა ადმირალი ზურაბ ირემაძე, ძალიან მალე გაირკვევა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ნიას ზურაბ ირემაძის გარდაცვალებასთან
ვის ინტერსში იყო სარდლის სიკვდილი EXCLUSIVE ვიცი დარიშხანით მოწამვლაზეო. – რომ არ დადასტურდეს ეს მოწამვ ლა, მერე რას გეგმავთ? – წინასწარ ვერაფერს ვიტყვი. თუმცა ამ შემთხვევაში არ გამოვრიცხავ, რომ ექ სპერტიზის დასკვნა გაყალბდეს. მაშინ რა ში დასჭირდა ვიქტორ ჭელიძეს ამ განცხა დების გაკეთება? ან მე რატომ გამთიშეს? იქნებ სწორედ იმიტომ, რომ საღ გონებაზე ექსპერტიზა არ მომეთხოვა? რაში დასჭ ირდათ ჩემს ოჯახში აგენტის შემოგდება? სახლის დაწვა? რატომ მომიკლეს ზურას გარდაცვალებიდან 21 დღის შემდეგ საღსალამათი ახალგაზრდა სიძე? ამ ხერხებ ით გვაიძულებდნენ, რომ საქართველო დაგვეტოვებინა და ამ საქმეს არასდროს მივბრუნებოდით. 9 წელი ჯოჯოხეთში ვი ცხოვრე და ამ ჯოჯოხეთის შედეგად დღ ეს მარტო იმას არ ვაკეთებ, რომ ბუნკერში არ ვიქექები, თორემ სხვა მხრივ, მიწასთან გაგვასწორეს. შემოწირულობებით ვცხო ვრობთ.
`ორშაბათიდან ვთიშავ კავშირს ყველასთან და დაველოდები, ერთი, როდის დამიჭერენ~ ვიქტორ ჭელიძე
რა თქმა უნდა, „პრაიმტაიმი“ ბელგ იაში მყოფ ვიქტორ ჭელიძესაც დაუკავ შირდა: – თქვენ სულ ეჭვობდით, რომ ზურა ირემაძე დარიშხანით მოწამლეს. მეტიც, ამბობდით, რომ ჩუმად ანალიზიც გააკ ეთებინეთ ზაზა შალამბერიძეს და და დგინდა, რომ მას სისხლში დარიშხანი იყო... რა შედეგს ელოდებით ამ ექსჰუმ აციიდან? – ეს ეჭვი ყოველთვის მქონდა, მართ ალია. ექსჰუმაციის მერე, ცხონებული ზუ რა საიქიოში დაისვენებს, მისი ოჯახი და მე კი – სააქაოში. – ფიქრობთ, რომ მოწამვლის ფაქტი დადგინდება? – ჩემი აზრით, იყო იმის წინაპირობა, რომ ის მოეკლათ. შალამბერიძეს კი არავ ითარი ინტერესი არ უნდა ჰქონოდა, რომ ჩემთვის ტყუილი ეთქვა. დაველოდოთ. ჩე მთვის ძალიან საინტერესო და მნიშვნელ ოვანია ეს ყველაფერი. ოჯახი ხომ 7 წლის
განმავლობაში მე მთვლიდა ზურას მკვლ ელად, პოლკოვნიკი ოგანესიანის ცილისმ წამებლური ინფორმაციის საფუძველზე. სხვათა შორის, 20 წელი ოგანესიანის ჩვენ ებით მაქვს მისჯილი. ამას თქვენ ერთმან ეთს არ უკავშირებთ? – შალამბერიძე დღეს უარყოფს, რომ რაიმე ანალიზი ჩაატარა გარდაცვლილი ირემაძის სისხლზე... – ეს მისი პრობლემაა. თუ აღმოჩნდა, რომ მოწამლულია, მერე ადვილად დასა დგენი იქნება, ვინ და რისთვის გააკეთა ეს ყველაფერი. თუ არადა, უფრო მალე გაირკვევა, რომ მე მკვლელი არ ვარ და ყველა დიდ შეცდომაშია შეყვანილი, ვინც ასე ფიქრობდა. მთავარი გამოსაძიებელ ია მიზეზი, რის გამოც შეიძლებოდა ზურა მოეკლათ. – თუ არ დამტკიცდება, რომ ზურა ირემაძე მოწამლეს, ოჯახს თქვენ მიმა რთ ეჭვები უფრო მეტად არ გაუმძაფრ დება? – ოჯახს არანაირი ეჭვის საფუძველი არ აქვს. დარიშხანზე, რასაკვირველია, პირველად მე ვთქვი და არა მარტო ეს. მე ზურას ლიკვიდაციის შესაძლო მიზეზებიც ბევრჯერ დავასახელე. ჩემგან დასახელე ბული ყველა ფაქტი სიმართლეა. იცით, რამდენი ხანია ზურა ირემაძის სიკვდილის გამოძიებას ვითხოვ? მას შემდეგ, რაც არც მას და არც მის სიძეს, დათუნას ექსპერტი ზა არ ჩაუტარეს. ამდენი რომ არ მებრძო ლა ამ საქმის გამოძიებისთვის, ეს ამბავი ისევ ძველებურად დარჩებოდა გაუხმაურ ებელი. – ანუ, მაინც იმედი გაქვთ, რომ ექსპ ერტები სიკვდილის მიზეზად მოწამვ ლას დადებენ? – მე არაფრის იმედი არ მაქვს. მე, უბ რალოდ, საფუძვლიანი ეჭვი მაქვს, რომ შესაძლებელია, ზურა მოეკლათ. 2006 წე ლს ირემაძის ოჯახში მივიდა პოლკოვნი კი ოგანესიანი და თქვა, თითქოს ზურა მე მოვკალი და ამაში ფული ავიღე. იმის მერე ეს ოჯახი თავის უბედურებას მე მაბრალ ებდა, სანამ არ დარწმუნდნენ, რომ მხოლ ოდ მე ვითხოვდი ამ საქმის გამოძიებას. დღეს უკვე მიხვდნენ, რომ შეცდომაში შე იყვანეს, მაგრამ დარჩა უამრავი ადამიანი, ვინც არ იცის, რომ მე არაფერ შუაში ვარ.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
რა შედეგს დადებს 10 წლის წინათ გარდაცვლილი სარდლის ექსჰუმაცია?
– ვერ გავიგე, თუ ექსჰუმაციის შე მდეგ მოწამვლის ფაქტი არ დადასტ ურდება, ეს თქვენს „რეაბილიტაციას“ როგორ მოახდენს? – არ ვიცი, ამ ყველაფერს გამოძიება დაადგენს. ჩემი დახმარებით პროკურატ ურა უფრო მეტს გაიგებდა, მაგრამ არავ ის არაფერი აინტერესებს უკვე ამდენი წელია... – ახლა მაინც დაგიკავშირდათ ვი ნმე, ან დაგკითხეს „სკაიპის“ საშუალ ებით? – არა. მიუხედავად იმისა, რომ ძებნ ილი ვარ, რვა წელია, ვეხვეწები თავდ აცვის სამინისტროს, კონტრდაზვერვას, რომ მიიღოს ჩემგან ინფორმაცია, მაგრ ამ არავის აინტერესებს. ახლა რომ დაიჭ ირეს, ის ვირთხა, ლევან ტაბიძე, მაგასაც მივწერე, სამხედრო პოლიციასაც. მაგრ ამ უშედეგოდ. – კითხვა დაგისვით და არ მიპასუ ხეთ: თუ ექსჰუმაციის შემდეგ მოწა მვლის ფაქტი არ დადასტურდება, ეს თქვენს „რეაბილიტაციას“ როგორ მო ახდენს? – როგორ და... ყველა გაიგებს, რომ ზურა არავის მოუკლავს. ე.ი. არც მე. – გასაგებია... – მიხვდი, დაიკო, ჩემს პრობლემას? – ხომ შეიძლება, ვინმემ იფიქროს, რომ მთელი თქვენი ეს წამოწყება და რიშხანთან დაკავშირებით, სწორედ ამ თქვენს პირად მიზანს ემსახურებო და – დადგინდეს, რომ ზურა ირემაძე
არავის მოუკლავს და მათ შორის არც თქვენ... – თუ ვინმეს მაგ ქვეყანაში დააინტ ერესებს, რატომ შეიძლებოდა მოეკლათ ზურა ირემაძე, ეს ისევ ქვეყანას წაად გება. მაგრამ ამას მე არავინ მეკითხება. ჩემგან რა ინფორმაციაც არსებობს ირ ემაძის ირგვლივ, აბსოლუტური სიმართ ლეა. არაფრის მოგონება არ დამჭირვე ბია. მე მარტივად ვწყვეტ პრობლემას. სიმართლე მაგარი რამეა! – გამოდის, რომ თქვენ ექსჰუმაც იის ორივე შედეგი გაწყობთ – თუ და დგინდება დარიშხანის კვალი, ცხადია, თქვენი ვერსიები დადასტურდება. თუ არ დადგინდება, მაშინ გამოვა, რომ „არავის მოუკლავს და მათ შორის არც თქვენ“... – კი, რასაკვირველია, ექსჰუმაციის ორივე შედეგი მაწყობს. მართალი ვარ ცამდე, დაიკო, და კიდევ სხვა, მესამე ვა რიანტიც რომ არსებობდეს, ისიც ჩემს სასიკეთოდ იქნება. ჩემთვის ცუდი ისაა, რომ მეგობარი დავკარგე და მისი ოჯახ იც დაიბნა. მე მინდოდა, რომ გამოძიებას უკეთ დავხმარებოდი, მაგრამ არ მოის ურვეს. ახლა კი მე აღარ მექნება ამის სა შუალება. ორშაბათიდან ვთიშავ კავშირს ყველასთან და დაველოდები, ერთი, რო დის დამიჭერენ იმ აბსურდული ბრალ დებით, რითაც სამარცხვინოდ არარსე ბულ თანამდებობაზე უფლებამოსილე ბის გადამეტებისთვის ოცი წელი მაქვს მისჯილი. კარგად იყავით.
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
3
ეს სკანდალური საქმე ამ დღეე my View
მირიან ბოქოლიშვილი ხელისუფლების შეცვლის შე მდეგ საზოგადოებაში იყო მოლო დინი, რომ ნათელი მოეფინებოდა წინა წლებში ბუნდოვან ვითარე ბაში გაუჩინარებული ადამიანე ბის საქმეებს, თუმცა მოლოდინი მოლოდინად დარჩა... საგამოძიებო ორგანოები რაიმე სიახლის გამჟ ღავნებას არ ჩქარობენ. რამდენიმე კვირის წინ „პრაიმტაიმთან“ ექ სკლუზიურ ინტერვიუში შინაგან საქმეთა მინისტრმა, ალექსანდრე ჭიკაიძემ განაცხადა, რომ გაუჩ ინარების კონკრეტულ საქმეებზე უკვე არსებობს ხელჩასაჭიდი შე დეგები, თუმცა სხვა დეტალების გამჟღავნება, გამოძიების ინტერე სებიდან გამომდინარე, მინისტრმა არ ისურვა. „გამოძიება მიმდინარეობს და დი დი იმედი მაქვს, უახლოეს ხანში გა იხსნება ეს დანაშაულები, თუმცა გამოძიების ინტერესებიდან გამო მდინარე, წინასწარ ვერაფერს გეტყ ვით. ამას აქვს თავისი საიდუმლო მხ არეები. გეტყვით მხოლოდ იმას, რომ არის გარკვეული შედეგები“, – განა ცხადა ჭიკაიძემ. „პრაიმტაიმისთვის“ ცნობილი გახდა, რომ ერთ-ერთ, საკმაოდ სკ ანდალური გაუჩინარების საქმეზე გამოძიება უკვე დასკვნით ეტაპზეა და საგამოძიებო ორგანო საგანგებო ბრიფინგზე საქმის დეტალებს ამ დღ ეებში გააცნობს საზოგადოებას. გასულ კვირას სახელმწიფო უშ იშროების სააგენტოს 2008 წლის 16 აგვისტოს გაუჩინარებული რეინ ჯერის, დავით ცინდელიანის დედა სტუმრობდა. მოდულის შენობაში თამარ არღვლიანი გამომძიებლის თხოვნით მივიდა. საგამოძიებო სა მსახურში განუმარტეს, რომ საქმის გამოძიება დასრულებულია და ამ დღეებში ყველა დეტალი საგანგებო ბრიფინგზე გახმაურდება. ამის შესა ხებ „პრაიმტაიმს“ თავად თამარ არ ღვლიანმა უამბო, თუმცა გვითხრა, რომ მისთვისაც არ დაუკონკრეტებ იათ, ვის კვალზე გავიდა და რა დასკ ვნამდე მივიდა გამოძიება. მოდულის შენობაში ცინდელიანის დედა იმ მი
დადგენილია იმ პირთა წრე, რომელთაც გამოძიება ამ საქმეზე ბრალს წაუყენებს: . დათა ახალაია, რომელიც საბერძნეთის სასამართლომ გირაოს ქვეშ გაათავისუფლა . რომან შამათავა, რომელიც სასჯელს ხურჩის ტერაქტის საქმეზე იხდის . გიორგი ჩიქოვანი, მეტსახელად „მაიმუნა“ . აჭარის კუდ-ის ყოფილი უფროსი თეიმურაზ პატარიძე ზნით დაიბარეს, რომ საქმის გახსნის შესახებ ინფორმაცია ოჯახს ტელე ვიზიით არ შეეტყო. ამიტომ ის წინა სწარ ჩააყენეს საქმის კურსში. „გამომძიებელმა დაგვიბარა მო დულის შენობაში. გვითხრეს, საქმე უკვე დასრულებულია და უახლოეს დღეებში შეიტყობთ ყველაფერსო. ჩვენ საქმის კურსში ჩაგვაყენეს, რომ ბრიფინგით არ გაგვეგო ეს ამ ბავი. გვითხრეს, რომ პროკურატურ ას გადასცემენ საქმეს და ამ დღეე ბში ჩატარდება ბრიფინგი, სადაც ყველაფერი გახდება ცნობილი. ჩვენ დაგვიბარეს იმ მიზნით, რომ ტელევიზორით არ შეგვეტყო ეს ყველაფერი. სახელმწიფო უშ იშროების სააგენტოში ვიყავით მისულები. გვაიმედებენ, რომ ყველაფერი გაკეთდა და საქმე გაიხსნა. ვნახოთ ახლა შედეგი. მქონდა მოლოდინი, რომ, ადრე თუ გვიან, ყველაფერს ფარდა აე ხდებოდა“, – ამბობს „პრაიმტაიმთ ან“ საუბრისას თამარ არღვლიანი. გამოძიებას ჯერ არ დაუკონკრ ეტებია, თუმცა ჩვენ შევეცადეთ, გაგვერკვია, სად მიდის დავით ცი ნდელიანის გაუჩინარების კვალი? ამ მიზნით თვალი გადავავლეთ იმ ვე რსიებს და სავარაუდო ეჭვმიტანილ თა წრეს. არსებული ინფორმაციების
შესახებ გავესაუბრეთ ცინდელიანის ოჯახსაც და აქედან გამომდინარე, გამოიკვეთა სამი ძირითადი ვერსია. სავარაუდოდ, ამ ვერსიებიდან ერთერთს პროკურატურა უახლოეს დღ ეებში საგანგებო ბრიფინგზე დაად ასტურებს.
„არ ვიცი, როგორ გაიმეტეს წესიერი და ჭკვიანი ახალგაზრდა“
მანამდე კი ჩვენს მკითხველს შე ვახსენებ, რომ 27 წლის დავით ცინდ ელიანი 2008 წლის 16 აგვისტოს და
იკარგა, მას შემდეგ კი გამოძიებამ 8 პროკურორი შეიცვალა, თუმცა არც დამნაშავეები დასჯილან და არც და ვით ცინდელიანი გამოჩენილა. რო გორც ცინდელიანის დედა აცხადე ბს, მისი შვილის დევნა მას შემდეგ დაიწყო, რაც კუდ-ის თანამშრომლ ებს ზემო კოდორის დაკარგვის გამო უსაყვედურა და უთხრა, რომ ისინი ამ ბრძოლიდან თოფის გაუსროლე ლად, მოსახლეობაზე ადრე გამოიქ ცნენ. ოჯახის წევრების თქმით, ამ შელაპარაკების შემდეგ ცინდელია ნი ქუთაისში სატყეო დეპარტამენ ტში თათბირზე დაიბარეს, თუმცა გზაში ცინდელიანსა და მის მამას სამოქალაქო ტანსაცმელში ჩაცმ ული პირები შეხვდნენ და ცინდ ელიანი გაურკვეველი მიმართ ულებით წაიყვანეს. „ძალიან გაკვირვებული და გა ოგნებული ვარ დღემდე. არ ვიცი, როგორ გაიმეტეს წესიერი და ჭკვი ანი ახალგაზრდა. ერთი ვერსია არის ის, რომ უშიშროების სამსახურის წა რმომადგენლებთან მოუხდა შელაპა რაკება. იყო საუბარი, რომ თითქოს კუდ-ის თანამშრომლებთან ჰქონდა შეხლა-შემოხლა. დათო ეუბნებოდათ თურმე, თქვენ კუდამოძუებული გა მოხვედით და მოსახლეობა იქ მიატ ოვეთო, ახლაც არ უქმნით არავითარ
რა გახდა დავით ცინდელიანის მკვლელობის მიზეზი – პოლიტიკური შეხედულებები, პირადი კონფლიქტი კუდ-ის ოფიცრებთან თუ შპიონაჟი? 4
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ებში გახსნილად გამოცხადდება პირობებს დევნილ მოსახლეობასო. ამ ამბიდან ერთ კვირაში გაუჩინარ და კი დეც. რა ვი ფი ქრო, აბა, სხ ვა. ქუთაისში წაართვეს მამას ხელიდან. ეს ყველაფერი გამოძიებას გარკვე ული აქვს. ქუთაისში რომ აიყვანეს, შემოვლითი გზებით მიჰყავდათ თბ ილისისკენ, მაგრამ გეგმები შეეც ვალათ, თბილისიდან დაურეკეს, აქ არ ჩამოიყვანოთ, აფხაზეთის კუდ-ს გადააბარეთო“, – ყვება „პრაიმტაი მთან“ საუბრისას თამარ არღვლიანი. ესაა დავით ცინდელიანზე ანგარი შსწორების ერთი ვერსია, თუმცა არ სებობს სხვა ვერსიებიც. მაგალითად, იგივე თამარ არღვლიანი ყვება, რომ მისი შვილი რაიონში დიდი ავტორი ტეტით სარგებლობდა და ეშინოდათ, იმდროინდელი ხელისუფლების წინა აღმდეგ ხალხი არ აემხედრებინა. „დიახ, მეორე ვერსია ის არის, რომ იმ წელს არჩევნები ტარდებოდა. და თო ხელშემშლელი არ იყო, მაგრამ ხალხში კარგი ავტორიტეტით სარგ ებლობდა და ეშინოდათ, ხალხი არ გადაებირებინა. ნაციონალებს არ უჭერდა მხარს, მაგრამ ხალხსაც არ ამბოხებდა მათ წინააღმდეგ. თავი სთვის იყო და არაფერში არ ერეო და. მაინც ეჭვი ჰქონდათ, რომ რა მეს აპირებდა. ეშინოდათ, დათოს მათ წინააღმდეგ არ შემოეტრიალ ებინა ხალხი. ვისი მომხრეც თვითონ იქნებოდა, ბევრი მხარს აუბამდა, რადგან პატივს სცემდნენ მის აზრს. დანარჩენი არაფერი ვიცი, ვერაფრ ით ვხსნი ,რატომ გაგვანადგურეს მთელი ოჯახი“, – ამბობს დაკარგ ული დავით ცინდელიანის დედა. და კიდევ ერთი ვერსია, რომელიც ცინდელიანისა და რუსი გოგონას სა ტელეფონო საუბარს უკავშირდება. ამბობენ, რომ აგვისტოს ომის დროს კუდ-მა ერთ-ერთი სატელეფონო სა უბრის გაშიფვრის დროს დავით ცი ნდელიანის სიტყვები ამოიღო, სადაც ცინდელიანი ერთ რუს გოგოსთან სა უბრისას ბორჯომის ხეობაში ქართ ული ტანკების თაობაზე საუბრობს. კუდ-მა ამ სატელეფონო საუბარს შპიონაჟის კვალიფიკაცია მისცა. და ვით ცინდელიანი გარემოს დაცვის ინსპექციაში მუშაობდა და პრინცი პში, მეტყევეებისგან ჰქონდა ეს ინ ფორმაცია. ასე რომ, ამის გამო სამხ ედრო საიდუმლოების გამჟღავნება დაჰბრალდა. თბილისიდან ქუთაისში დავით ცინდელიანის დასაკავებლად კუდ-ის სპეცრაზმი გაიგზავნა. ცი ნდელიანი სამსახურში თათბირზე დაიბარა თავისმა უფროსმა და რო დესაც მანქანა გააჩერა, კუდ-ის თა ნამშრომლებმა მანქანიდან გადმოა თრიეს და თბილისის მიმართულებით წაიყვანეს. ამ დროს ცენტრალური გზატკეცილი (სენაკი-თბილისი) ოკ უპირებული იყო და ამიტომ სპეცრა ზმი დაკავებულით ახალციხე-ბოგდ ანოვკა-წალკის შემოვლით თბილის ისკენ გაემგზავრა. პირველი დაკი თხვა გზაზე განხორციელდა, სადაც დავით ცინდელიანმა აღიარა, რომ ეს რუსი გოგო რამდენიმე წლის წინათ გაიცნო და რომ ეს ინფორმაცია სა უბრისას წამოსცდა, მაგრამ არა შპ იონაჟის მიზნით. მოკლედ, შპიონაჟი არ აღიარა. კუდ-ის სპეცრაზმი გზაში იყო, როდესაც ბრძანება მოუვიდათ, ბათუმისკენ შეტრიალებულიყვნენ და დაკავებული დავით ცინდელიანი ბათუმში ჩაეყვანათ. სპეცრაზმში ამ ბრძანებამ გაკვირვებაც კი გამოიწ ვია, მაგრამ ბრძანება შეასრულეს. ბათუმში ჩასვლის შემდეგ დაკავე ბული გადასცეს ბათუმის კუდ-ის სპეცრაზმს, მეტსახელად „მაიმუნას“ მეთაურობით. ბათუმის კუდ-ის თა ნამშრომლებმა დავით ცინდელიანი კატერზე დასვეს, ზღვაში გაიყვანეს და თავში ერთი გასროლით მოკლეს. შემდგომ სიმძიმე მიაბეს და გვამი ზღვაში გადააგდეს. ეს ვერსია პირველად ჩეხეთში მყ ოფმა ქართველმა ემიგრანტმა, გი ორგი ალანიამ გაახმაურა, თუმცა მას ინფორმაციის წყარო არ დაუკ ონკრეტებია. ვის წაუყენებენ ბრალს დავით ცინდელიანის გაუჩინარებასა და მკვლელობაში? როგორც ცინდელ იანის ბიძა ოთარ ვიბლიანი ამბობს, „ის თბილისისკენ მიჰყავდათ, თუმცა კუდ-ის მაშინდელი უფროსის, და თა ახალაიას ბრძანებით თბილისში აღარ ჩაიყვანეს, ბათუმში წაიყვანეს
რა დასკვნამდე მივიდა და ვის კვალზე გადის გამოძიება?
EXCLUSIVE და რომან შამათავას გადასცეს, რის შემდეგაც რეინჯერის კვალი იკარ გება“. მკითხველს კარგად მოეხსენება, რომ დათა ახალაიას სახელი არაე რთ სკანდალურ და გახმაურებულ საქმეში ფიგურირებს. ის რამდენიმე კვირის წინ საბერძნეთის პოლიცი ამ შეცვლილი სახელითა და გვარით დააკავა, თუმცა გასულ კვირას იქ აურმა სასამართლომ გირაოს სანა ცვლოდ გაათავისუფლა. რაც შეეხება რომან შამათავას, ის მაშინ კუდ-ის აფხაზეთის სამმ ართველოს ხელმძღვანელობდა და დათა ახალაიას ახლო მეგობრად მოიაზრებოდა. შამათავა ამჟამად წინასწარ პატიმრობაში იმყოფება. მას ხურჩის ე.წ. ტერაქტის ორგანი ზებას ედავებიან, თუმცა არ არის გამორიცხული, მას ბრალი დავით ცინდელიანის გატაცებისა და მკვლ ელობისთვისაც დაუმძიმდეს. ცი ნდელიანის საქმესთან დაკავშირებ ით მან თავის დროზე მცირე კომე ნტარი „გურია ნიუსს“ მისცა და აღ ნიშნა, რომ ხაიში-ჭუბერის სატყეო მეურნეობის 27 წლის რეინჯერის, დავით ცინდელიანი გაუჩინარებას თან საერთო არაფერი აქვს. „ეს არის ისეთივე აბსურდი, ხვალ ჩვენ რომ გავიგოთ, ამერიკის მი
ერ დაგეგმილ სპეცოპერაციაში ბინ ლადენის წინააღმდეგ მე ვიყავი წა მყვანი ფიგურა. შეგიძლიათ, ეს სი ტყვასიტყვით დაწეროთ“, – აღნიშნა შამათავამ. ცინდელიანის საქმეში ფიგური რებს კუდ-ის ცნობილი ოფიცერი გიორგი ჩიქოვანი, იგივე „მაიმუნა“. მისმა სახელმა გაიჟღერა ანალოგ იური შინაარსის კიდევ ერთ საქმეს თან კონტექსტში. ეს მაშინ, როდე საც 2008 წლის აგვისტოში ბათუმში მოკლეს როინ შავაძე. არაოფიციალ ურად ცნობილია, რომ კუდ-ი როინ შავაძესაც შპიონაჟში სდებდა ბრ ალს. ჯერ კიდევ წინა ხელისუფლების დროს მედიაში გაჩნდა ცნობები იმის შესახებ, რომ „მაიმუნა“ ქვეყნიდან გაიქცა და თავშესაფარს დიდ ბრიტ ანეთს სთხოვდა. მანამდე ჩიქოვანი განყოფილების უფროსი გამომძიე ბელი იყო, ის ითვლებოდა აჭარის კუდ-ის უფროსის, თეიმურაზ პატა რიძის მარჯვენა ხელად. კონსტიტუციური უსაფრთხოებ ის დეპარტამენტის (კუდ-ი) სწრაფი რეაგირების განყოფილების ოპერ ატიული თანამშრომლის, გამომძ იებელ გიორგი ჩიქოვანის შესახებ სკანდალური ცნობა პირველად პრ ესაში 2007 წელს გავრცელდა. მაშინ მას სასამართლოში ქალმა უჩივლა. სასამართლო მასალებში წერია, რომ ჩიქოვანმა „2007 წლის 28 აგვისტ ოს განსაკუთრებული სისასტიკით
ოთარ ვიბლიანი: „ის თბილისისკენ მიჰყავდათ, თუმცა კუდ-ის მაშინდელი უფროსის, დათა ახალაიას ბრძანებით თბილისში აღარ ჩაიყვანეს, ბათუმში წაიყვანეს და რომან შამათავას გადასცეს, რის შემდეგაც რეინჯერის კვალი იკარგება“
თამარ არღვლიანი: „გამომძიებელმა დაგვიბარა მოდულის შენობაში. გვითხრეს, საქმე უკვე დასრულებულია და უახლოეს დღეებში შეიტყობთ ყველაფერსო. ჩვენ საქმის კურსში ჩაგვაყენეს, რომ ბრიფინგით არ გაგვეგო ეს ამბავი“
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
გააუპატიურა“ ერთ-ერთი ნაცნობი გოგონა. მაშინ ჩიქოვანი მე-4 სართ ულზე კედლიდან აცოცდა. მიუხედავად იმისა, რომ გამოძი ება დავით ცინდელიანის გაუჩინ არების საქმეზე დასრულდა, ცხედ არი ამ დრომდე არ არის ნაპოვნი, რაც კიდევ უფრო ამყარებს ეჭვს, რომ მისი ცხედარი ზღვაში გადა აგდეს. მაღალი ალბათობით დადგ ენილია იმ პირთა წრე, რომელთაც გამოძიება ამ საქმეზე ბრალს წა უყენებს: დათა ახალაია, რომე ლიც საბერძნეთის სასამართლომ გირაოს ქვეშ გაათავისუფლა; რო მან შამათავა, რომელიც სასჯელს ხურჩის ტერაქტის საქმეზე იხდის; ზემოხსენებული გიორგი ჩიქო ვანი, მეტსახელად „მაიმუნა“ და აჭარის კუდ-ის ყოფილი უფროსი თეიმურაზ პატარიძე, რომელსაც ერთი ბრალდება (სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გა მოყენება) უკვე წარდგენილი აქვს. გამოძიება პატარიძეს აჭარაში არ ჩევნების ფალსიფიცირების მიზნ ით ყალბი პირადობის მოწმობების დამზადებასაც ედავება. მოკლედ, ცინდელიანის გაუჩინ არების საქმის დეტალები საზოგა დოებისთვის მალე გახდება ცნობ ილი. არ არის გამორიცხული, საგა მოძიებო ორგანომ კუდ-ის რამდენ იმე ყოფილი მაღალჩინოსნის აღია რებითი ჩვენებაც გაავრცელოს. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
5
რა თანხა ედო ჯიბეში სააკა
მარიამ ნადირაძე
მისი ფრენების ინტენსივობა თვალშისაცემი მაშინვე გახდა, რო გორც კი პრეზიდენტი დაერქვა. მოგვიანებით კი ხალხს ამადლიდნ ენ, – ამ ფრენების შედეგი იყო ყვ ელაფერი, რაც საქართველოსთვის გაკეთდაო... რა თქმა უნდა, რა გაკეთდა საქა რთველოსთვის, ამ თემას ამჯერად არ შევეხებით, ვინაიდან მსჯელო ბის საგანი 11 წლის შემდეგაც ისევ სააკაშვილის ფრენებია... მართალია, ცალკე თვითმფრინა ვის ხარჯები არ დაუთვლიათ, მაგრ ამ ძალიან საინტერესო კვლევა შე მოგვთავაზა ორგანიზაცია IDFI-მ. მაშ ასე, გამოსაკვლევი პერი ოდი – 2013 წელი... კვლევის საგანი – პრეზიდენტის საზღვარგარეთული მივლინებები... აქცენტები – ძვირ ადღირებული სასტუმროები და კო ლოსალური, გაუთვალისწინებელი ხარჯები... და შედეგი: „სულ, ოფიც იალურ ვიზიტებზე გასული წლის მა ნძილზე სახელმწიფო ბიუჯეტიდან 1 857 452 ლარი დაიხარჯა. ამ თანხის 82% – 1 533 222 ლარი საქართვე ლოს ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ვიზიტებზე მოდის“, – წერს IDFI. მკითხველს, რომლის ცნობისმო ყვარეობა მხოლოდ ამ მოკლე ფა ბულით არ კმაყოფილდება, შეუძ ლია გამოგვყვეს და დაწვრილებით შეიტყოს, სად და როგორ ხარჯავდა პრეზიდენტი მისგან ბიუჯეტში გა დახდილ ფულს თავისი პრეზიდენ ტობის ბოლო წელს. დავიწყოთ იმ ით, რომ, როგორც ირკვევა, ქვეყნის ფარგლებს გარეთ სამსახურებრივი მივლინებისას „სადღეღამისო ნორმ ის დანამატის განსაზღვრის შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2011 წლის 14 სექტემბრის №14/09/10 გა ნკარგულების თანახმად, საქართვე ლოს პრეზიდენტის სადღეღამისო ნორმის დანამატი განისაზღვრა 900 აშშ დოლარის ეკვივალენტი შესაბა მისი ვალუტით. ეს იმას ნიშნავს, რომ საზღვარგარეთული მივლინებების დროს სააკაშვილმა საკუთარ თავს ჯიბის ფულად დღეში 900 დოლარი დაუწესა. თუმცა, ეს ერთადერთი თანხა არ იყო, რომელიც პრეზიდენ ტისთვის დღიურად იხარჯებოდა. კვლევის შედეგად გაირკვა, რომ გასული წლის 10 თვის განმავლო ბაში (სწორედ ამ დროით მოუწია პრეზიდენტობა 2013 წელს. – მ.ნ.) მიხეილ სააკაშვილი ქვეყნის ფარგ ლებს გარეთ 41 ვიზიტით იმყოფებო და. მთლიანობაში ეს სულ 112 კალე ნდარულ დღეს შეადგენდა, საიდანაც დღიური ნორმა 106 დღისთვის აქვს აღებული, რაც, სულ, დაახლოებით 87 500 დოლარს შეადგენს. „აღნიშნ ული თანხიდან მხოლოდ 5300 დოლა რი შეადგენს განსაზღვრულ ნორმას
რაში დახარჯა ბიუჯეტიდან მილიონ-ნახევარი 10 თვეში ყოფილმა პრეზიდენტმა? კონკრეტული ქვეყნის შესაბამისად, ხოლო დანარჩენი, დაახლოებით 82 200 დოლარი ყოფილმა პრეზიდენ ტმა სადღეღამისო ნორმის დანამა ტის სახით აიღო (ამ დანამატის შე სახებ კი ზემოთ უკვე მოგახსენეთ. – მ.ნ.). როგორც მოყვანილი მონა ცემებიდან ჩანს, მივლინებების გა ნმავლობაში სადღეღამისო ნორმის დანამატი არცთუ ისე მცირე თანხას შეადგენს. მიუხედავად ამისა, სა დღეღამისო ხარჯი არ იბეგრება და ასევე, არ აისახება ქონებრივი მდ გომარეობის დეკლარაციაში. აქვე გასათვალისწინებელია, რომ მივლ ინებების დროს გამოყოფილი სა დღეღამისო ხარჯი დარიცხვის ნა ცვლად ხელზე გაიცემა. ყოველივე აღნიშნული კითხვებს აჩენს, ერთი მხრივ, სახელმწიფო ბიუჯეტის ეფ ექტიანი და მიზანმიმართული განკ არგვის, ხოლო, მეორე მხრივ, თანა მდებობის პირების შემოსავლების გამჭვირვალობის კუთხით“, – ნათქ
ვამია IDFI-ს კვლევაში. ამ თემას უფ რო კონკრეტულად მოგვიანებით, ამ ორგანიზაციის დირექტორთან ინტერვიუში შევეხებით. მანამდე კი კვლავაც განვაგრძოთ „მოგზაურო ბა პრეზიდენტთან ერთად“. ახლა კი, რაც შეეხება იმ სასტ უმროებში გადახდილ თანხებს, სა დაც სააკაშვილი სტუმრობდა. მკვლევარები სასტუმროების ძვ ირადღირებული ნომრების გარდა, ყურადღებას პრეზიდენტის გაუთ ვალისწინებელი ხარჯების ოდენობ აზეც ამახვილებენ. აღმოჩნდა, რომ 2013 წლის განმ ავლობაში მიხეილ სააკაშვილის ვი ზიტების ფარგლებში სასტუმროსთ ვის გადახდილმა თანხებმა, ჯამში, დაახლოებით 362 000 დოლარი შე ადგინა. მათ შორის ყველაზე დიდი ოდენობის თანხა, დაახლოებით 43 300 დოლარი, სახელმწიფო ბიუჯ ეტს პრეზიდენტის ცხრადღიანი ვი ზიტი დაუჯდა აშშ-ში. ყველაზე ძვ
`გიორგი მარგველაშვილის ვიზიტებზე ამ ორ თვეში 49 ათასი ლარი დაიხარჯა. ამ ტენდენციით შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ის წელიწადში ხარჯავს დაახლოებით 300 ათას ლარს~
გიორგი კლდიაშვილი 6
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ირადღირებული ნომერი, რომელშიც საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტი გაჩერდა, იყო სასტუმრო Peninsula New York-ში, სადაც მიხეილ სააკაშ ვილმა ერთ ღამეში 3500 დოლარი გა დაიხადა. სულ 2013 წლის 28 აპრილი დან 30 აპრილის ჩათვლით სასტუმ როში გადახდილია 10 500 დოლარი. აღნიშნულ თანხაში შედის ორი ღამის საფასური, ანუ 7000 დოლარი და პლ უს 3500 დოლარი ნომრიდან დაგვია ნებით გამოსვლის საფასური. ეს არ იყო ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც ყოფილი პრეზიდენტი ამ სასტუმროს სტუმრობდა. იქვე გაატ არა მან დღე-ღამე 2-დან 3 მაისამდე და ამჯერად ნომერში 950 დოლარი გადაიხადა, თუმცა სასტუმროში ყო ფნისას მას, რაღა თქმა უნდა, გაუთ ვალისწინებელი ხარჯებიც ჰქონდა, რაც 2521 დოლარს შეადგენდა. საბო ლოოდ კი, მთლიანად პრეზიდენტის 4 დღე, გატარებული Peninsula New York-ში ქართველ გადასახადების გა დამხდელებს 15 721 დოლარი დაუჯ დათ. მთლიანობაში, აშშ-ში 9-დღიანი ვიზიტის განმავლობაში პრეზიდენ ტის მიერ მხოლოდ სასტუმროს ნო მრებში გადახდილი თანხა 950 დოლა რიდან 3500 დოლარამდე მერყეობს, ხოლო საშუალო თანხა დაახლოებით 2400 დოლარია. შესაბამისად, 10 ღა მისთვის სასტუმროს ხარჯები მაქს იმუმ 23 500 დოლარი უნდა ყოფილი ყო. თუმცა, ნომრიდან გვიან გასვლის საფასურისა და სხვადასხვა გაუთვა ლისწინებელი ხარჯების დიდი რაოდ ენობის გამო, მთლიანობაში გადა ხდილია 43 804 დოლარი – თითქ მის ორჯერ მეტი. კვლევაში საკმაოდ დაწვ რილებით არის აღწერილი ყოფილი პრეზიდენტის არაბეთის გაერთიან ებულ საამიროებში ყოფნისას გადახდ
ილი თანხებიც. ამ შემთხვევაში IDFI-მ გამოითხოვა დეტალური ინფორმაც ია ორი ყველაზე ძვირადღირებული ვიზიტის შესახებ, რომლებიც 26-27 მაისსა და 20-24 ივლისს შედგა. აღნი შნული ვიზიტებისას ქვეყნის ყოფილი პირველი პირი სასტუმრო „One and Only Royal Mirage Jumeira Beach“-ში გაჩერდა. 26-27 მაისის ვიზიტი დუბაიში სა ხელმწიფო ბიუჯეტს დაახლოებით 33 000 დოლარი დაუჯდა. ორი ღამის სა ფასურმა „One and Only Royal Mirage Jumeira Beach“-ში 7 000-მდე დოლა რი შეადგინა. შესაბამისად, დანარჩ ენი ე.წ. გაუთვალისწინებელი ხარჯი იყო. რაც შეეხება იმავე სასტუმროში ივლისში სტუმრობას, მისმა მთლიან მა ხარჯმა დაახლოებით 25 000 დო ლარი შეადგინა, საიდანაც სასტუმ როს ხარჯები დაახლოებით 12 500 დოლარი იყო. აღნიშნულ თანხაში, 2 ღამის საფასურის გარდა, შედის 4 000 დოლარი გაუთვალისწინებელი ხარჯებისთვის და 2 800 დოლარი ნო მრიდან გვიან გამოსვლისთვის. დუბაიში ვიზიტის შემდეგ მიხეილ სააკაშვილი ერთი კვირით გაემგზავ რა სინგაპურში, რაზეც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დაახლოებით 41 000 დოლარი გამოიყო. სინგაპურში ვიზიტისას მიხეილ სააკაშვილი ორ სხვადასხვა სასტუმ როში გაჩერდა – „Marina Bay Sands Singapore“-სა და „Mandarin Oriental Singapore“-ში. სულ სინგაპურში ყო ფნისას სასტუმროში განთავსება და ახლოებით 21 300 დოლარი დაჯდა. კვლევის დასკვნით ნაწილში ნათქვამია: „2013 წლის განმავ ლობაში საქართველოს პრეზ იდენტის ადმინისტრაციის წარმომადგენლები 128ჯერ იმყოფებოდნენ მივლინებით ქვეყნის ფარგლებს გარეთ.
სასტუმროსთვის გადახდილმა თანხებმა, ჯამში, დაახლოებით 362 000 დოლარი შეადგინა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
აშვილს მივლინებების დროს? სულ ოფიციალურ ვიზიტებზე გა სული წლის მანძილზე სახელმწიფო ბიუჯეტიდან 1 857 452 ლარი დაიხ არჯა. ამ თანხის 82% – 1 533 222 ლარი საქართველოს ყოფილი პრეზ იდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ვიზი ტებზე მოდის“. ცხადია, „პრაიმტაიმი“ დაინტე რესდა, რა მასალებზე დაყრდნობ ით ჩატარდა კვლევა და შეიძლება გახდეს თუ არა ეს ინფორმაცია სა აკაშვილის მიმართ სისხლის სამა რთლის დევნის საფუძველი. ამის თვის IDFI-ს დირექტორს, გიორგი კლდიაშვილს ვესაუბრეთ: – ეს არის საჯარო ინფორმაცია, რომელიც გამოვითხოვეთ პრეზიდ ენტის ადმინისტრაციიდან და შემდ ეგ გავაკეთეთ ანალიზი. – მოთხოვნით როდის მიმართეთ, გასულ წელს? – სამწუხაროდ, გასულ წელს პრ ეზიდენტის ადმინისტრაცია არ წა რმოადგენდა გამჭვირვალე უწყებას. ამის გამო ადმინისტრაციაზე არაე რთი საჩივარი გვქონდა შეტანილი. ჩვენი ერთ-ერთი ბოლო კვლევა სწ ორედ ცენტრალურ საჯარო დაწესე ბულებებში ინფორმაციის გამჭვირვ ალობას შეეხო და აღმოჩნდა, რომ ამ კუთხით ყველაზე მაღალი გაუმჯო ბესება – 20% აქვს პრეზიდენტის ად მინისტრაციას. – როგორ ფიქრობთ, შესაძლებ ელია თქვენი კვლევის საგანი სამა რთალდამცველების დაინტერესე ბის სფეროში მოხვდეს? – პრეზიდენტი შეზღუდული არ იყო იმ ხარჯების გაწერაში, რაც ჩვ ენს კვლევაშია მოყვანილი, თუმცა, აქ საუბარია იმაზე, რომ მისი სა ქმიანობისთვის გაწეული ხარჯები არის ბიუჯეტიდან გაწერილი, რო მელიც მოქალაქეთა გადასახადები დან ივსება. შესაბამისად, ის უფრო მეტ ეკონომიას უნდა ეწეოდეს – არ უნდა დახარჯოს ფული ფუფუნების საგნებში. ის სასტუმროს ნომრები, რომლებიც ჩვენ კვლევაში ვაჩვენეთ, ნამდვილად ძალიან ძვირადღირებუ ლია. ეს კი ნიშნავს, რომ ამ მიმართ ულებით არაეკონომიურად ხდებოდა ხარჯვა. შესაბამისად, რამდენად რა ციონალურად და მიზნობრივად იყო ეს თანხები დახარჯული, ეს სულ სხ ვა საკითხია. თუმცა, არა მგონია, ეს სამართალდამცველების ინტერესი გახდეს, რადგან სახეზე დანაშაული არ იკვეთება. ეს თანხები გადაიხად ეს ფუფუნებისთვის, რაც ნამდვილად არ მგონია, რომ სისხლის სამართლის ნიშნებს შეიცავდეს. სულ სხვა საქმ ეა, თუ საქართველოში არსებულ სოციალურ ფონს გავითვალისწინე ბთ. ამ შემთხვევაში სასტუმროს ნო მერში ერთ დღე-ღამეში გადახდილი ათასობით დოლარი ნამდვილად თვ ალშისაცემი ხდება. როგორც ნახეთ, მივლინებებში პრეზიდენტმა მილი ონ-ნახევარზე მეტი ლარი გახარჯა... – ჩვენ ისიც ვნახეთ, რომ ამავ დროულად, იმავე პერიოდში და ნარჩენ ყველა ვიზიტში ერთბაშად აღებული, სულ 300 ათასი ლარია დახარჯული, როცა ერთი ადამიანი მილიონ-ნახევარს ხარჯავს... – კვლევის მასალა იყო მთელი 2013 წლის ინფორმაცია მივლინებ ების შესახებ. აქ იგულისხმება პრეზ იდენტ მარგველაშვილის ვიზიტებიც. თუმცა თავად ნახავთ, რომ თითო ეულ თანამდებობის პირზე, ვისზეც ეს თანხებია გაწერილი, ბევრად უფ რო ნაკლები მოდის, ვიდრე ეს არის მილიონ-ნახევარი, რაც სააკაშვილმა დახარჯა. ეს იმას ნიშნავს, რომ პრ ეზიდენტი არანაირად არ იყო შეზღ უდული ბიუჯეტის სახსრების გამო ყენებაში, არ უფრთხილდებოდა მო ქალაქეების ჯიბეს. – მარგველაშვილი თავისი უფ ლებამოსილების შესრულებას 17 ნოემბრის შემდეგ შეუდგა. ერთ თვეში მან მოასწრო მივლინებებ ისთვის ბიუჯეტის ფულის ხარჯვა? – იყო ნამდვილად. გიორგი მარგ ველაშვილის ვიზიტებზე ამ ორ თვ ეში 49 ათასი ლარი დაიხარჯა. ამ ტე ნდენციით შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ის წელიწადში ხარჯავს დაახ ლოებით 300 ათას ლარს, რაც მილი ონ-ნახევრის მეხუთედია. – და ამ ყველაფრის მერე მიგაჩნ იათ, რომ სახეზეა სააკაშვილის მი
Peninsula New York
One and Only Royal Mirage Jumeira Beach
სტუმროს აქვს. ეს ყველაფერი მოსა ხლეობამ უნდა განსაჯოს, რამდენად ადეკვატურია პრეზიდენტისგან ას ეთი ხარჯვა იმ რეალობის ფონზე, რაც ქვეყანაში არსებობს. ჩემი აზ რით კი, არანაირ აუცილებლობას არ წარმოადგენდა, რომ ის რამდენიმეა თასიან ნომერში გაჩერებულიყო. – გამოდის, თავისი პრეზიდენ ტობის ბოლო წელს სააკაშვილმა ბოლომდე მიაჭირა ფეხი პედალს და სრულად შეირგო პრეზიდენტო ბის ყველა სიკეთე? – შეიძლება ასეც ვიფიქროთ არა მარტო ამ მონაცემებით, არამედ სხ ვა ინფორმაციების ანალიზითაც, თუნდაც იმით, რომ პრეზიდენტობის დატოვებამდე მან სხვა თანამდებობ ის პირებსაც გაუზარდა დანამატები. ასეთი ფაქტები უხვად ჩანდა მისი პრეზიდენტობის ბოლო პერიოდში. – გქონდათ საშუალება, ეს მო ნაცემები წინა წლების ხარჯებთან შეგედარებინათ? – სამწუხაროდ, არ გვაქვს წინა მონაცემები, იმ მიზეზის გამო, რო მლის შესახებაც უკვე მოგახსენეთ. თუმცა, არა მგონია, წინა წლებში დიდი ეკონომია გაეწია ასეთ ხარჯ ებში, თუმცა 2013 წლის მონაცემე ბით რაც ირკვევა, ეს საკმარისზე ბევრია... შესაძლებელია, რომელიმე სხვა ქვეყნის პრეზიდენტისთვის ეს სულაც არ არის კოლოსალური ხა რჯი, მაგრამ საუბარი გვაქვს საქა რთველოზე, სადაც უამრავი სოცი ალურად შეჭირვებული ადამიანი და
Marina Bay Sands Singapore
Mandarin Oriental Singapore
ერ ბიუჯეტის მიზნობრივი ხარჯვა? – ფაქტია, რომ მას არ აქვს შეზღ უდვა სასტუმროს ნომრის ღირებუ ლებაზე. მას შეეძლო, გაჩერებულიყო როგორც ძალიან ძვირადღირებუ ლში, ასევე უფრო იაფში. როგორც ჩანს, სააკაშვილმა მეტი ფუფუნება არჩია. – თუმცა საქმე მარტო სასტუმ როს ნომრებში არ არის... თქვენს
„სულ, ოფიციალურ ვიზიტებზე გასული წლის მანძილზე სახელმწიფო ბიუჯეტიდან 1 857 452 ლარი დაიხარჯა. ამ თანხის 82% – 1 533 222 ლარი საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ვიზიტებზე მოდის~
კვლევაში აშკარად ჩანს, რომ ბი უჯეტმა დაახლოებით 7000 დოლა რი მარტო იმიტომ გადაიხადა, რომ პრეზიდენტმა სასტუმროს ნომრიდ ან გამოსვლა ორჯერ დააგვიანა... – მეტიც, თქვენ ნახავდით, რომ ბევრად მეტია ე.წ. გაუთვალისწინებ ელი ხარჯები. ეს შეიძლება იყოს სა სტუმროს რესტორანი, მინიბარი, ან სხვა მომსახურებები, რაც ასეთ სა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
იძულებით გადაადგილებული პირია. ამ ქვეყნის პრეზიდენტი თავს ასეთი ფუფუნების უფლებას არ უნდა აძ ლევდეს. არა მგონია, თუნდაც სკან დინავიის ქვეყნების პრეზიდენტები ასეთ ფუფუნებას ეძლეოდნენ. საჯა რო სამსახური ხალხის სამსახურია და პრეზიდენტიც, პარლამენტის თა ვმჯდომარეც, პრემიერ-მინისტრიც და სხვა მაღალი რანგის თანამდებ ობის პირებიც ადეკვატურები უნდა იყვნენ არსებული რეალობის. – 2011 წელს სააკაშვილმა სა კუთარ თავს მივლინების დროს სადღეღამისო ნორმის დანამატად 900 დოლარი განუსაზღვრა... რა მდენად ადეკვატურია ეს რაოდენ ობა? – ამის გარდა, პრეზიდენტს სხვა დამატებითი თანხებიც ეძლევა მი ვლინების დროს. მას ჰქონდა ადმი ნისტრაციული ხარჯებისთვის გამო ყოფილი ბიუჯეტი, რომელიც ნამდ ვილად არ იყო ცოტა ამ პერიოდში. მას თავისუფლად შეეძლო ამ თანხ ების განკარგვა. ის 900 დოლარი იყო მისი პირადი ფული, სურვილისამებრ გამოყენებისთვის. – ერთგვარი ჯიბის ფული? – დიახ, ჯიბის ფული. – ეს დანამატი 2011 წლამდე არ არსებობდა? – მანამდე არ ფიგურირებს. განს აზღვრული იყო დანამატი მაღალი თანამდებობის პირებისთვის, თუ მცა, ამ განკარგულებით დააზუსტა დანამატი პრეზიდენტისთვის.
`ყველაზე ძვირადღირებული ნომერი, რომელშიც საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტი გაჩერდა, იყო სასტუმრო Peninsula New York-ში, სადაც მიხეილ სააკაშვილმა ერთ ღამეში 3500 დოლარი გადაიხადა~ ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
7
თავდაცვის სამინისტრომ შ რუსული წარმოების აღ my View
მირიან ბოქოლიშვილი როგორც ამ საქმის სპეციალისტ ები ამბობენ, ეს დაახლოებით იგივეა, პენტაგონმა ამერიკის შეიარაღებული ძალებისთვის მესამე ქვეყნის გავლით ირანული წარმოების ტექნიკა რომ იყ იდოს, ოღონდ ეს მესამე ქვეყანაც ირ ანის ერთ-ერთი მჭიდრო მოკავშირე უნდა იყოს. ცხადია, ეს ამერიკაში არ მოხდება, რადგან იქ კარგად ესმით, რას ნიშნავს ქვეყნის უსაფრთხოება. ამერიკელები, ალბათ, ვერაფრით გა იგებენ, რატომ უნდა შეიძინონ მტრუ ლი ქვეყნის მიერ წარმოებული ტექნ იკა ამერიკული არმიისთვის, თუმცა ის, რაც რიგითი ამერიკელისთვისაც კი წარმოუდგენელია, სრულიად წა რმოსადგენია ქართული რეალობის თვის. ამ სტატიის მიზანი სრულებითაც არ გახლავთ საზოგადოებაში რუსოფობიის გაღვივება, მით უმეტეს, შეთქმულების თეორიების აგება ალასანიას უწყების ირგვლივ. ჩვენი ინტერესი გამოიწვია ფაქტებმა, რომელიც თავდაცვის სამი ნისტროს სატენდერო კომისიის მიმართ გარკვეულ შეკითხვებს ბადებს – მაშინ, როდესაც ქვეყანა ნატოსკენ მიისწრაფ ვის, რამდენად მიზანშეწონილია რუსუ ლი ტექნიკური აღჭურვილობის შეძენა ქართული არმიისთვის? მოკლედ, „პრაიმტაიმისთვის“ ცნ ობილი გახდა, რომ ბოლო ერთი თვის განმავლობაში საქართველოს თავდაც ვის სამინისტროსა და შეიარაღებული ძალების ერთ-ერთი მთავარი მიმწოდ ებელი სომხური კომპანია „ARPANIV“ გახდა, რომელიც ჩვენი ქვეყნის თა ვდაცვის უწყებას აკუმულატორებითა და საბურავებით ამარაგებს. ჩვენ მიერ მოძიებული დოკუმენტაციით, ირკვევა, რომ ეს კომპანია არ გახლავთ უშუალო მწარმოებელი და ის საქართველოში რე ექსპორტს რუსეთიდან ახორციელებს. საქართველოს თავდაცვის სამინი სტრომ სამხედრო სატვირთო ავტომო ბილების საბურავების შესყიდვაზე ტე ნდერი 2014 წლის 24 თებერვალს გამო აცხადა, აკუმულატორების შესყიდვაზე კი – 4 მარტს. ამ დროისთვის „არპანივი“ საქართველოს ბაზარზე საერთოდ არ ოპერირებდა. მეტიც, საძიებო სისტემ აში ამ კომპანიის შესახებ ინფორმაცია თითქმის არ იძებნება. საჯარო რეეს ტრის ამონაწერით ირკვევა, რომ „უც ხოური საწარმოს ფილიალი არპანივი“ საქართველოში მხოლოდ 2014 წლის 14
თავდაცვის სამინისტროს სატენდერო კომისიამ უპირატესობა მიანიჭა სულ რამდენიმე დღის წინ დარეგისტრირებულ სომხურ კომპანიას, რომელიც რეექსპორტს რუსეთიდან ახორციელებს
თავდაცვის სამინისტრო: „კომპანია „არპანივი“ რეგისტრირებულია სომხეთში და წარმოდგენილი დოკუმენტაციის მიხედვით, აქვს საკმაოდ დიდი გამოცდილება“ მარტს დარეგისტრირდა. კომპანიის იუ რიდიული მისამართი პეტრე იბერის ქუ ჩაზეა. დირექტორის პოზიციაზე კი სოს ჰაკობიანია მითითებული. საქართველოში დარეგისტრირები სთანავე „არპანივმა“ თავდაცვის სამინი სტროს მიერ გამოცხადებულ ტენდერში განაცხადი წარადგინა. სამრაუნდიან ვაჭრობაზე ის კონკურენციას ცნობილ ბრენდს „თეგეტა მოტორსს“ უწევდა, თუ მცა თავდაცვის სამინისტროს სატენდ ერო კომისიამ, მთელ რიგ შემთხვევებში, უპირატესობა მიანიჭა სულ რამდენიმე დღის წინ დარეგისტრირებულ სომხურ კომპანიას, რომელიც, როგორც მოგახს ენეთ, რეექსპორტს რუსეთიდან ახორცი ელებს. სატენდერო კომისია ტენდერში „არპანივის“ გამარჯვებას შემოთავაზე ბული დაბალი ფასით ხსნის, თუმცა „თე გეტა მოტორსისა“ და სომხური კომპან იის მიერ შეთავაზებულ ფასებს შორის სხვაობა იმდენად მიზერულია, ვერ ვიტყ ვით, რომ ტენდერში „თეგეტას“ გამარჯ ვებით თავდაცვის სამინისტრო მნიშვნ ელოვან ფინანსურ ზარალს განიცდიდა. მაგალითად, სატვირთო ავტომობილების საბურავებზე გამოცხადებულ ერთ-ერთ ტენდერში „თეგეტა მოტორსის“ მიერ წარდგენილი საბოლოო ფასი 197 ათას 914 ლარია, „არპანივის“ მიერ წარდგე ნილი ფასი კი – 197 ათას 913 ლარი. ანუ ალასანიას უწყებამ რუსული წარმოების საბურავებს უპირატესობა მხოლოდ ერ თლარიანი სხვაობის გამო მიანიჭა. მიუხ ედავად იმისა, რომ რამდენიმე ტენდერში
გამარჯვება `თეგეტა მოტორსმაც” მოიპ ოვა, `არპანივთან” დადებული ხელშეკ რულება, ამ საქმეში ჩახედულ ადამიანე ბში სერიოზულ კითხვებს ბადებს. რეალურად, რატომ შეაჩერა არჩევა ნი თავდაცვის სამინისტრომ ტენდერის გამოცხადების შემდეგ დარეგისტრირე ბულ კომპანიაზე? ამის გასარკვევად, ჩვენ „არპანივის“ თბილისის წარმომად გენლობას მითითებულ კოორდინატზე დავუკავშირდით, თუმცა პიროვნებამ, რომელიც ჯერ კომპანიის წარმომადგე ნლად გაგვეცნო, შემდეგ კი – ბინის მე პატრონედ, კომენტარის გაკეთება არ ისურვა. „მე არ ვარ უფლებამოსილი პირი. მე, უბრალოდ, ბინა მივაქირავე ამ კომპან იას. მათთან ვერ დაგაკავშირებთ. ჯერ შევეხმიანები და მერე თავად დაგიკავშ ირდებიან“, – გვითხრეს მითითებულ ნო მერზე, თუმცა კომპანიიდან არავინ შეგვ ხმიანებია. რა თქმა უნდა, მეზობელ სომხეთთან სავაჭრო ურთიერთობების წინააღმდეგი არავინაა, თუმცა როდესაც საქმე ეხება საქართველოს შეიარაღებულ ძალებს, სპეციალისტები შესაბამის უწყებებს მე ტი სიფრთხილისკენ მოუწოდებენ. მოგე ხსენებათ, სომხეთი რუსეთის ერთ-ერთი მთავარი მოკავშირეა. მით უმეტეს, ეს ქვეყანა ODKB კავშირის წევრია და იქ გა ნლაგებულია რუსეთის სამხედრო ძალე ბი. საქართველოს ტერიტორიების 20 პრ ოცენტი სწორედ ODKB კავშირის მთავ არ ძალას, რუსეთს აქვს ოკუპირებული.
დიმიტრი შაშკინი: „სომხეთი არის რუსეთთან სამხედრო ალიანსში და იქ ფუნქციონირებს რუსეთის ბაზა. აქედან გამომდინარე, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება სამხედრო, ან ორმაგი დანიშნულების პროდუქცია შეძენილი იყოს სომხური კომპანიიდან. კომპანიიდან, რომელსაც, როგორც ჩანს, საკმაოდ ბუნდოვანი წარსული აქვს“ 8
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
შეიარაღებული ძალებისთვის ღჭურვილობა შეიძინა რა საფრთხეს უქმნის საქართველოს უსაფრთხოებას რუსეთში წარმოებული ტექნიკური აღჭურვილობის შესყიდვა? ამის გასარკვევად „პრაიმტაიმი“ თავდ აცვის ყოფილ მინისტრს, დიმიტრი შა შკინს დაუკავშირდა. შაშკინი ამბობს, რომ საქართველოს 1990-იან წლებში ერთხელ უკვე ჰქონდა ასეთი არცთუ ისე წარმატებული გამოცდილება, რო დესაც რუსეთში წარმოებული იარაღი შევისყიდეთ და აფხაზეთში საბრძოლო მოქმედებების დროს ქართველ ჯარი სკაცებს იარაღის ფეხით გადატენა უწ ევდათ. დიმიტრი შაშკინი, თავდაცვის ყო ფილი მინისტრი: – სომხეთი არის ჩვენი მეზობელი ქვეყანა და მასთან კარგი სავაჭრო ურ თიერთობა ჩვენს ინტერესებშიცაა, მაგრამ არსებობს ქვეყნის უსაფრთხო ების ცნება, რომელიც არ უნდა დადგ ეს კითხვის ნიშნის ქვეშ. მინდა თქვენს მკითხველს შევახსენო, რომ სომხეთი არის რუსეთთან სამხედრო ალიანსში და იქ ფუნქციონირებს რუსეთის ბაზა. აქედან გამომდინარე, არავითარ შემთ ხვევაში არ შეიძლება სამხედრო დანი შნულების, ან ორმაგი დანიშნულების პროდუქცია შეძენილი იყოს სომხური კომპანიიდან. კომპანიიდან, რომელს აც, როგორც ჩანს, საკმაოდ ბუნდოვანი წარსული აქვს. მეც ახლა გადავამოწმე და ამ კომპანიის შესახებ არანაირი ინ ფორმაცია არ მოიპოვება, გარდა იმისა, რომ რეგისტრირებულია ერევანში და საქართველოს თავდაცვის სამინისტ როს მიერ ტენდერის გამოცხადებიდან ორ კვირაში ოფისი გახსნა თბილის ში. მინდა შეგახსენოთ, რომ 90-იანი წლების დასაწყისში შევარდნაძის ხე ლისუფლებამ შეისყიდა რუსეთიდან „კალაშნიკოვის“ ტიპის იარაღი, რომე ლიც აფხაზეთის ომის დროს გახდა სე რიოზული მსხვერპლის მიზეზი ჩვენი მხრიდან. ეს ავტომატები აღმოჩნდა შეღებილი და ეგრევე დაჟანგდა. ვინც აფხაზეთის ომის დროს ომობდა, კარგ ად ემახსოვრებათ, რომ პრაქტიკულად ფეხით უხდებოდათ იარაღის გადატენა ჩვენს ჯარისკაცებს. – იარაღი გასაგებია, მაგრამ საბუ რავების შესყიდვა რამდენად წარმოა დგენს საფრთხეს? – ჯარის მობილობა ნებისმიერ მო მენტში უმნიშვნელოვანესია. როდესაც, მტრული ქვეყნის მიერ წარმოებულ პრ ოდუქციას იძენ, უნდა გესმოდეს, რომ ეს მთელ რიგ რისკებთანაა დაკავშირ ებული. ამ დოკუმენტებით ჩანს, რომ ეს არის საბურავები, რომელიც სატვირ თო ავტომობილებს უყენდება, რითაც ქართული ჯარი გადაადგილდება. აკ უმულატორები დგება ჯავშანტექნიკ აშიც, სატვირთო ავტომობილებშიც და ა.შ. სხვა ალტერნატივა რომ არ არსე ბობდეს, კიდევ გავიგებდი ამას, მაგრამ ეს ხომ არის პროდუქცია, რომელსაც რუსეთი ექსკლუზიურად არ აწარმო ებს ხომ? რატომ მოხდა მაინცდამაინც ამ კომპანიაზე არჩევანის გაკეთება, ეს სერიოზულ ეჭვებს ბადებს. მე არ ვარ საგამოძიებო ორგანო და არ მინდა სპ ეკულაციები დავიწყო იმ თემაზე, რო მელიც ეხება ქართულ ჯარს, მაგრამ ნამდვილად მიჩნდება კითხვები. – ამ შესყიდვას არ ადევს გრიფი „საიდუმლო“... როგორ ფიქრობთ, რა ტომ? – საერთოდ, დიდ სისულელედ მი მაჩნია, რომ თავდაცვის სამინისტროს შესყიდვები ღია იყოს, რადგან ეს არის სპეციფიკური უწყება და პირდაპირაა დაკავშირებული ქვეყნის უსაფრთხო ებასთან. თუ ალასანიას ვინმე არ ენ დობა გუნდის შიგნით და ეუბნება, ღია ტენდერები ჩაატარეო, ესეც სერიოზ ული პრობლემაა. „ანტიკორუფციული მედიაც ენტრის“ ხელმძღვანელი პეტრე წურწუმია: – რა თქმა უნდა, ეჭვს იწვევს ის გარემოება, რომ ტენდერის გამო ცხადებიდან რამდენიმე დღეში ფუძნდება „უცხოური ნაწარმის ფილიალი“, მონაწილეობს თავდ აცვის სამინისტროს ტენდერში და იმარჯვებს უპრობლემოდ. რატომ შეიქმნა ფორსმაჟორულ ვითარე ბაში ამ კომპანიის ფილიალი? ეს კითხვა ბუნებრივად ჩნდება. ვფ იქრობ, თავდაცვის სამინისტროს მხრიდან ეს უფრო მეტი დაფიქრ ების საგანი უნდა ყოფილიყო, მით უმეტეს, რომ ტენდერში გაიმარჯვა იმ ქვეყნის კომპანიამ, სადაც რუსე თის სამხედრო ბაზაა განთავსებული. საინტერესოა, ეს კომპანია აწვდის თუ არა იგივე პროდუქციას იქ განთავსე ბულ რუსულ არმიასაც? ეს უნდა იყოს სერიოზული მსჯელობის საგანი, რადგ
EXCLUSIVE პეტრე წურწუმია: „ჩნდება ეჭვი, რომ აქ ვიღაცის ინტერესი დევს. სხვა შემთხვევაში, როგორ შეიძლება ხელშეკრულება გაუფორმო კომპანიას, რომელიც სულ რამდენიმე დღის წინ დარეგისტრირდა ქვეყანაში და არანაირი ინფორმაცია მის შესახებ არ მოიძიება“
ან მწარე გამოცდილება გვაქვს ამ მიმა რთულებით. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ჩვენ, როგორც ერთ-ერთ სამა რთალმემკვიდრეს, გვერგო სამხედრო ტექნიკის რაღაც ნაწილი, რომელიც პრ აქტიკულად გამოუსადეგარი გახლდათ. მე არ მინდა, რომ ჩემი ქვეყნის თავდაც ვისუნარიანობა კვლავ რუსულ შეკვეთ ებზე იყოს დამოკიდებული. – რა ინტერესი შეიძლება იყოს ამ აში? – რა თქ მა უნ და ჩნ დე ბა ეჭ ვი, რომ
პეტრე წურწუმია
აქ ვიღაცის ინტერესი დევს. სხვა შემთხვევაში, როგორ შეიძლება ხელშეკრულება გაუფორმო კომპ ანიას, რომელიც სულ რამდენიმე დღის წინ დარეგისტრირდა ქვეყ ანაში და არანაირი ინფორმაცია მის შესახებ არ მოიძიება. რატომ მოხდა უპირატესობ ის მინიჭება იმ კომპანიისთვის, რომელიც ტენდერის გამოცხადების მომენტში საერთოდ არ იყო რეგისტ რირებული საქართველოში? სატენდ ერო კომისიამ შეისწავლა თუ არა „არ პანივის“ გამოცდილება ამ ბაზარზე? ამ კითხვებით „პრაიმტაიმმა“ თავდაც ვის სამინისტროს მიმართა. უწყებიდან გამოგზავნილი პასუხით ირკვევა, რომ „არპანივს“ საბურავების მიწოდების სფეროში საკმაოდ დიდი გამოცდილ ება აქვს. „მაღალი ღირებულების ტენდერებ ში აუცილებელი პირობა იყო კომპან იის გამოცდილება ანალოგიური საქო ნლის მიწოდებაზე. კომპანია „არპანივი“ რეგისტრირებულია სომხეთში და წარმ ოდგენილი დოკუმენტაციის მიხედვით, აქვს საკმაოდ დიდი გამოცდილება საბურავების მიწოდების სფეროში. როგორც ჩანს, კომპანია დაინ ტერესდა თავდაცვის სამინისტ როს ტენდერით და ამ მიზნით დააფუძნა ფილიალი საქართ ველოში, თუმცა შეეძლო, პირდაპირაც მიეღო მონა წილეობა ელექტრონული სისტემის მეშვეობით. კა ნონმდებლობით არ არ ის დადგენილი რაიმე შეზღუდვა უცხოური კომპა ნიებ ისთვის, პირიქით, მსგავსი შეზღუდვა განი ხილება, როგორც დის კრ იმ ინ აც ი ული და მარეგუ
ლირებელი ნორმებით აკრძალ ულია. ტენდერის გამოცხადების შემდეგ ფილიალის დარეგისტრირება არავითარ დარღვევას არ წარმოადგენს. ზემოაღ ნიშნულმა კომპანიამ სრულად დააკმა ყოფილა სატენდერო მოთხოვნები და პი რობები. შესაბამისად, ყველა არსებული კანონისა და ნორმის დაცვით 3 ტენდერ ში გაიმარჯვა შპს „არპანივმა“, – განგვი მარტეს თავდაცვის სამინისტროში.
უწყების ინფორმაციით, საბურავე ბის შესყიდვის მიზნით, სულ, 7 ტენდ ერი ჩატარდა, აქედან ოთხ ტენდერში გაიმარჯვა „თეგეტა მოტორსმა“, სამში კი – „არპანივმა“. თავდაცვის სამინისტ როში განმარტავენ, რომ, საერთო ჯამში, ვაჭრობის შედეგად 456 ათას 511 ლარის დაზოგვა მოხდა.
პეტრე წურწუმია: „ტენდერში გაიმარჯვა იმ ქვეყნის კომპანიამ, სადაც განთავსებულია რუსეთის სამხედრო ბაზა. საინტერესოა, ეს კომპანია აწვდის თუ არა იგივე პროდუქციას იქ განთავსებულ რუსულ არმიასაც? ეს უნდა იყოს სერიოზული მსჯელობის საგანი, რადგან მწარე გამოცდილება გვაქვს ამ მიმართულებით“
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
9
ექიმების არაპროფესიონალიზმი თუ გულგრილობა? სალომე გოგოხია გასულ კვირას 2 წლის და 4 თვ ის ნიკოლოზ კეთილაძის გარდაც ვალებიდან ორმოცი დღე გავიდა. ექიმების დიაგნოზის მიხედვით, ბავშვის გარდაცვალების მიზეზი სეფსისი, პნევმონია და სუნთქვის უკმარისობა გახდა. გარდაცვლილ ის ოჯახი გივი ჟვანიას სახელობის ბავშვთა პედიატრიულ კლინიკის ექიმებს არაპროფესიონალიზმსა და პაციენტის მიმართ გულგრი ლობაში დებს ბრალს. მომხდართან დაკავშირებით ჯა ნდაცვის სამინისტრო მოკვლევას ატარებს. საბოლოო დასკვნის შემდ ეგ ცნობილი გახდება პატარას მკურ ნალობა სწორად ჩაუტარეს თუ არა, ხოლო მკურნალ ექიმს საქმიანობას შეუჩერებენ თუ არა. პატარა ნიკოლოზის გარდაცვა ლების შესახებ საზოგადოებამ „ფეის ბუქის“ მეშვეობით შეიტყო. ბავშვის მამამ, გიორგი კეთილაძემ სოციალ ური ქსელით სპეციალური განც ხადება გაავრცელა, სადაც ჟვანიას სახელობის კლინიკას „სასაკლაოს“ უწოდებს, ხოლო იქაურ ექიმებს მისი შვილის გარდაცვალებაში ადანაშაუ ლებს. „თუ თქვენი პატარის ბედი გა ღელვებთ, მოერიდეთ გივი ჟვანიას სახელობის პედიატრიის აკადემიურ კლინიკაში, რეანიმაციის განყოფილ ებაში მოთავსებას, სადაც პატარე ბის ჯანმრთელობის მდგომარეობა უფრო მძიმდება და შესაძლოა, ყვ ელაფერი ფატალურად დამთავრდ ეს... მივმართავ ჟვანიას კლინიკის დირექციას: საავადმყოფოზე განთ ავსებული აბრა, სადაც წერია „გ.ჟვ ანიას სახელობის საუნივერსიტეტო პედიატრიის აკადემიური კლინიკა“, ჩამოხსნან და მის მაგივრად დაკიდონ აბრა, სადაც დაწერილი იქნება - „ბა ვშვების სასაკლაო“..- ამონარიდი გი ორგი კეთილაძის წერილიდან. ჯანდაცვის სამინისტრო მომხდა რით მას შემდეგ დაინტერესდა, რაც ბავშვის მშობლებმა მკურნალი ექიმ ის დოდო გველესიანის მიმართ საჩი ვარი დაწერეს. ამ დროისთვის სამი ნისტროს რეგულირების სააგენტო საქმის შესწავლას განაგრძობს. „საქმე ძალიან დიდი მოცულობი საა. ამიტომ, ჯერაც მიმდინარეობს შესწავლა. ზუსტი თარიღი, დასკვნა მზად როდის იქნება, ამის თქმა ჯერ არ შეგვიძლია,“ - გვითხრა რეგული რების სააგენტოს პრესსამსახურის წარმომადგენელმა მარიამ ჟვანიამ. რა მოხდა ჟვანიას სახელობის კლ ინიკაში, რატომ გართულდა კლინიკ აში მიყვანილი 2 წლის ნიკოლოზის მდგომარეობა და რაში ადანაშაულე ბს ოჯახი კლინიკის მედ-პერსონალს, ამის გასაგებად „პრაიმტაიმი“ კეთი ლაძეების ოჯახში იმყოფებოდა. პატარა ნიკოლოზის მშობლებთ ან საუბარს უცრემლოდ არ ჩაუვლია. ოთახში, სადაც ვისხედით, კედლებ ზე, ყველგან ნიკოლოზის ფოტოებ ია გაკრული, საიდანაც მომღიმარი ბავშვის თვალები შემოგცქერის. ძნელია დაიჯერო, რომ ამ პატარა ანგელოზზე წარსულში საუბრობს, რომლის სიცილი რამდენიმე დღის წინ ამ სახლს ავსებდა, ირგვლივ მისი სათამაშოები ეფინა... როგორც ოჯახმა გვიამბო, ნიკო ლოზს დაუნის სინდრომი ჰქონდა. პატარას ბოტალის სარქველი ღია ჰქონდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ გუ ლთან მდებარე სადინარი ღიაა. ოპ ერაცია შარშან, მაისში გაუკეთდა, რის შემდეგ ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობა მკვეთრად გაუმჯობე სებულა. „ბოტალის სარქველი ღია იყო, ამიტომ სისხლი, რომელიც გულში
დედა 10
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
„ექთანმა აღნიშნა კიდეც, დედამისის დანახვაზე როგორ გაიღიმა და გაჩერდა, პალატაში ხომ არ გადაგვეყვანა დედასთან ერთადო. მე ხომ თავიდანვე გითხარით, რომ ჩემ გარეშე ძალიან გაუჭირდება-მეთქი“
უნდა გადასულიყო, ფილტვში ხვდებოდა, რაც 99%-ში ფილტვების ანთებას იწვევდა. ორჯერ ზედიზედ ფილტვების ანთება მძ იმე ფორმით ჰქონდა, მაგრამ თემქის ბავშ ვთა მესამე საავადმყოფოს ექიმებმა ბავშვი მდგომარეობიდან გამოიყვანეს. ორივე ფი ლტვის ტოტალური დაჩრდილვა ჰქონდა, ამის მიუხედავად, მკურნალმა ექიმმა, პაატა ნემსაძემ სუნთქვის აპარატზე მაინც არ გა დაიყვანა, ამ დროს იმუნიტეტი უფრო ქვეი თდებაო. ასეთი სიმძიმის მიუხედავად ბავშ ვი მდგომარეობიდან გამოიყვანეს. შარშან მაისში ჯო ენის კლინიკაში გაუკეთეს ვასკ ულაცია და ბოტალის სარქველი დაუხურეს. ამის შემდეგ ძალიან კარგად იყო, რეაბილ იტაციის ცენტრშიც დაგვყავდა ვარჯიშებ ზე. ბავშვი კონტაქტური იყო, ოჯახის წევრ ებს გვცნობდა, გვეთამაშებოდა. 9 აპრილს, როცა ვარჯიშიდან მოვიყვანე, საღამოს სი ცხე მისცა - 38,5. ეფერალგანის სანთელი გავუკეთე. ღამით სიცხე ისევ მისცა, 38-მდე, შფოთავდა. მეორე დილით მის მკურნალ ექ იმთან დარეკვა გადავწყვიტე, მაგრამ ჯერ ძალიან ადრე იყო, ამიტომ მომერიდა. პო ლიკლინიკის ექიმებიც დილის 10 საათიდან მოდიან. ამიტომ სასწრაფო გამოვიძახე. ექ იმმა გასინჯა და საავადმყოფოში გადაყვანა შემომთავაზა. მეც დავეთანხმე. თავისუფა ლი ადგილი ჟვანიას კლინიკაში აღმოჩნდა. მივიყვანეთ. ბავშვი გასინჯეს და სუთქვა არ მოგვწონს, რენტგენი უნდა გადავუღოთ. ეგრევე გამომტაცეს ხელიდან და შიდა ლი ფტით გააქანეს, თქვენ ფეხით ამოდითო. ზოგადად, ბავშვებს უცხო გარემოში ადაპ ტირება უჭირთ, მით უმეტეს დაუნის სინდ რომის ბავშვს, ჩემზე მოკედლებული იყო. ტიროდა, არ ჩერდებოდა. ცოტა ხანში ექიმი დოდო გველესიანი გამოვიდა და გვითხრა, პასუხი სამ საათში იქნებაო. გვითხრა, მარჯ ვენა ფილტვის ანთება აქვსო. ანალიზები გა უკეთეს და ლეიკოციტები მომატებულიაო. ვუთხარი, შარშან ორივე ფილტვის ანთება ჰქოდნა მძიმე ფორმით, ერთი ანტიბიოტიკი არ უშველის, კომბინირებული უნდა-მეთქი. კარგით, კარგითო. მესამე დღეს დაუწყეს იმ ანტიბიოტიკის გაკეთება, რომელზეც მე ვუ
თხარი. იმ დღეს ნიკუშასთან არ შეგვიშვეს. ვთხოვეთ, ძალიან მგრძნობიარე ბავშვია და უდედოდ ყოფნა გაუჭირდება-მეთქი, მაგრ ამ არ შეიძლებაო. ხშირად მაინც შემიშვ ით-მეთქი, კიო, მაგრამ ნათქვამი დაპირებად დარჩა. რეანიმაც იულ განყოფილებაში ნახვ ის დროდ მითითებულია: დღის პირველიდან 2 საათამდე და საღამოს 7-დან 8 საათამდე. ის იც რამდენიმე წამით გაჩვენებენ ბავშვს. მეორე დღეს, როცა შევედი, ნიკოლო ზი ტიროდა. მთელი ღამე ტიროდა, არ ჩერდება, საბანს ვა ფარებთ და იხდისო, უკმაყოფილოდ მითხრა ექიმმა. თავი მარცხნივ ჰქონდა მიბრუნებული, ვერ მხედავდა. მარჯვნიდან მივუ ახლოვდი და ვუთხარი, ნიკუშა, დედა, მოვედი, აქ ვარ-მეთქი, თავისი სა ყვარელი სიმღერა ვუმღერე - „გზაზე მირბის კურდღელი“... გადმომხედა და ეგრევე გამი ცანა. დამშვიდდა და ტირილი შეწყვიტა. ეს მისი ბოლო გაცინება იყო“, - ამ სიტყვებზე ნიკუშას დედას ხატიას ცრემლები მოერია... „ექთანმა აღნიშნა კიდეც, დედამისის და ნახვაზე როგორ გაიღიმა და გაჩერდა, პალა ტაში ხომ არ გადაგვეყვანა დედასთან ერთა დო. მე ხომ თავიდანვე გითხარით, რომ ჩემ გარეშე ძალიან გაუჭირდება-მეთქი“, - გვია მბობს პატარას დედა. დედის თქმით, მისი შვილი ექიმებს საწო ლზე დაბმული ჰყავდათ. „მესმის, რომ ხელზე კათეტერი ჰქონდა, წრიალებდა და რომ არ მოეხსნა ამ მიზნ ით შეიძლება ერთი ხელი დაუკავო, მაგრამ ხელ-ფეხის დაბმა რა უბედურებაა?! ბავშვი წრიალებდა, თავს იქით-აქეთ აქნევდა. მე ორე დღეს დოდო გველესიანმა მითხრა, რომ სუნთქვის აპარატზე უნდა გადავიყვანოთო, რაზეც შევეწინააღმდეგე. ორივე ფილტვის ტოტალური დაჩრდილვა როცა ჰქონდა, ექ იმმა მაშინ არ გადაიყვანა სუნთქვის აპარ ატზე და მდგომარეობიდან მაინც გამოიყვა ნა-მეთქი. ირონიულად მითხრა, მაჩვენე ის რენტგენი და მკურნალი ექიმი, რომელმაც განკურნაო. სუნთქვის აპარატზე გადაყვან ის დროს ბავშვს ფსიქოტროპული წამლებით თიშავენ და აძინებენ. როგორც ჩანს, მისი ტირილით წუხდებოდნენ. ასეთ დროს ექიმ ზე ხარ დამოკიდებული და მის წინააღმდეგ ვერ მიდიხარ. ცუდად რომ დაელაპარაკო, შეიძლება უარესი გაუკეთოს ბავშვს. ამიტ ომ, მოწიწებით ველაპარაკებოდი. თურმე, პირიქით უნდა მოიქცე და მკაცრად უნდა ელაპარაკო“,- ამბობს ნიკუშას დედა. დედის თქმითვე, მესამე დღეს ბავშვის მდგომარეობა დამძიმდა. რეანიმაციაში შე სულმა ბავშვს კისერზე ნაწოლები უნახა, „ორ დღეში ბავშვს ნაწოლი როგორ გაუჩ ნდა-მეთქი? რა ვიცი, გაუჩნდაო აგდებულად მიპასუხეს“. ნიკოლოზის მამა, გიორგი: „ვთხოვე, ბავშვს ხანდახან ადგილი შეუცვალეთ, იმ
ს, „მესმი ზე ელ რომ ხ ჰქონდა, რ ერი კათეტ ა და რომ ა ებდ ით წრიალ სნა ამ მიზნ ი მოეხ ა ერთი ხელ ებ შეიძლ ავო, მაგრამ ა გაადდგაიულსევბითზედახელნაი დაუკ ის დაბმა რ წოლები არ გაუჩ ნდება-მეთქი. მაგის ეხ სად გვაქვს, რომ ხელ-ფ ურებაა?!~ ყვდრო ელას მასაჟები ვუკე დ ე ბ უ თოთ, ასეთი პასუხი მივი ღე“. მომდევნო დღეებში ნიკოლოზს შეშუპება დაეწყო. ჯერ კისერი შეუსივდა, შემდეგ სხეულის დანარჩენი ნაწილები. „კვირა დღეს შევედი და რას ვხედავ, 13-კილოიანი ბავშვი 30 კილო გამხდარა. ხელები, თითები, მუცელი, ყველაფერი შე შუპებული აქვს. ვეკითხები, რატომ შეუსივ და, რა სჭირს-მეთქი. მორიგე ექიმმა, ნინომ, გვარი არ ვიცი, მე რა ვიცი, ასეთი გადმომ აბარესო, გადმოგაბარეს რა, ნივთია?! ექ იმი არ უნდა დაინტერესდეს ავადმყოფის მდგომარეობით? მეუბნებოდნენ ეს მეოთხე ხარისხოვანი შესიებაა, ეგ არაფერია, თქვენ იმაზე იფიქრეთ, რომ ფილტვების ანთება ალაგდესო. შესიების გამომწვევ მიზეზს არ ამბობდნენ, ბავშვს ანალიზებს ყოველდღე უკეთებდნენ და ის ვერ გაიგეს, რომ ორგა ნიზმში სეფსისი მიმდინარეობდა?“ - ამბობს ხატია კეთილაძე. მშობლები ექიმს გულრგილობაშიც ად ანაშაულებენ. „მკურნალ ექიმს, დოდო გველესიანს ტე ლეფონის ნომერი ვთხოვეთ, უარი გვითხრა, უფლება არ მაქვს მოგცეთო. აბა, როგორ გავიგოთ ბავშვის მდგომარეობის შესახებ, ტელეფონს არ გვაძლევთ, შიგნით არ გვიშ ვებთ, სახლში ვერ ვჩერდებით-მეთქი. ჩვენ თვითონ დაგიკავშირდებითო, ასეთი პასუხი გაგვცა“. ბავშვის გარდაცვალებამდე ერთი დღით ადრე, კლინიკის ექიმმა მშობლებს თრომბო პლაზმას მოტანა დაავალა, რადგან სისხლში თრომბოციტების მაჩვენებელი დავარდა. „გავიქეცით, მოვიტანეთ, მაგრამ ანალ იზებს ყოველდღე უკეთებდნენ და რაღას უყურებდნენ? უკიდურეს შემთხვევამდე სა ქმე რატომ მიიყვანეს? შემდეგ მითხრეს, ბა ვშვის ტემპერატურა დაეცა, 35 აქვსო. ბავშ ვს ხელი რომ მოვკიდე, გაყინული იყო. სათბ ურები დაადეთ ან რატომ არ აცვია-მეთქი. ტანსაცმელი არ მოგიტანიათო... როგორ არა, პირველივე დღეს მოვიტანე-მეთქი. გვ ელესიანმა ექთანს უთხრა, უჯრა გამოაღე, ნახე თუ არისო, უჯრაში მართლაც იყო ბა ვშვის ტანისამოსი. კი, ყოფილა, გადააცვით
და თქვენ გაბრძანდითო. დარწმუნებული ვარ, არ ჩააცვეს, რადგან 16 აპრილს, დი ლით, სანამ გარდაიცვლებოდა, ბავშვი ის ევ ტიტველი იყო“. - ამბობს ხატია. ოჯახის თქმით, ბავშვის მდგომარეობ ასთან დაკავშირებით დოდო გველესია ნს მუდამ ერთი და იმავე პასუხი ჰქონდა, რომ მდგომარეობა სტაბილურია. თუმცა, გარდაცვალებამდე ორი დღით ადრე, რო გორც ბავშვის მამა გვიამბობს, მას ერთერთი მორიგე ექიმი ესაუბრა, რომელმაც უთხრა, რომ მისი შვილის მდგომარეობა ძალიან მძიმე იყო. „თითქოს მამზადებდა, რომ რაღაც ცუ დი მოხდებოდა. თქვენ, ალბათ, იცით, რომ ბავშვის მდგომარეობა ძალიან მძიმეაო. როგორ, გველესიანი მეუბნება სტაბილ ურია-მეთქი. მაშინვე გადაურეკა გველეს იანს და ცოტა ხანში მეუბნება, დაურეკეთ, დოდო გველესიანმა მითხრა, რომ ბავშვის ანალიზების შემდეგ მშობლები არ მინახა ვსო. ტელეფონის ნომერს არ გვაძლევდა, ნახვის უფლებას არ გვაძლევდნენ და რა ნაირად? როცა ანალიზის პასუხი მიიღო ხომ უნდა დაგვკავშირებოდა, როგორც დაგვპირდა? 16 აპრილს დილით, განყოფ ილების გამგემ, ანა იაკობაშვილმა დაგვ ირეკა, სასწრაფოდ მოდითო“, - იხსენებს გიორგი კეთილაძე. „ბავშვს უკვე გუგები გადიდებული ჰქ ონდა. ჩვენს ექიმს დავურეკე, ვუთხარი რა სიტუაციაც იყო. სასწრაფოდ ყველა ანალიზის პასუხი მომიტანეო, ჩემი მეუღ ლე ავიდა ზემოთ და რა ანალიზის პასუხი, ბავშვს გული გაუჩერდა, ორი ადრენალინი
მკურნალი ექიმი დოდო გველესიანი
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
რა გახდა 2 წლის ბავშვის გარდაცვალების მიზეზი?
გავუკეთეთო. თითქოს ჩვენ მისვლას ელ ოდა, 15 წუთში ბავშვი გარდაიცვალა... მერე რა მოხდა არ მახსოვს, მასულიერ ებდნენ“. - გვიამბო ნიკუშას დედამ. ნიკუშას მამა: „მკითხეს, სასახლე გა ქვსო? რატომ უნდა მქონოდა სასახლე? ბავშვის გარდაცვალებას ხომ არ ველო დით? არა, არ მა ქვს-მე თქი, მა შინ „კა რდონში“ ჩაგიდებთ და ისე წაიღეთო. არ მინდა, მე თვითონ წავიღებ-მეთქი. ზეწა რში შეახვიეს და მომცეს. მკითხეს, გვამ ის გაკვეთა გსურთო? არა-მეთქი, მაშინ ხელი მოაწერე, რომ უარს ამბობო. არც წამიკითხავს ისე მოვაწერე ხელი. მოგვ იანებით წავიკითხე და ეწერა, რომ უარს ვაცხადებ გვამის გაკვეთაზე და პრეტენ ზია არ მაქვს მედ-პერსონალის მიმართ“. ოჯახი მედ-პერსონალს გულგრილო ბასა და პაციენტის მიმართ ზერელე და მოკიდებულებაშიც ადანაშაულებს. „ექიმი მოწოდებით უნდა იყო. მხოლ ოდ განათლება საკმარისი არ არის. ჟვან იას კლინიკაში მოწოდებით ექიმები ვერ ვნახე. თუ პაციენტზე გული არ შეგტკი ვა... მე ვიცი ექიმები, რომლებიც სამსახ ურის მერეც ინტერესდებიან პაციენტე ბის მდგომარეობით“, - ამბობს ნიკუშას მამა. „ბავშვზე ამბობდნენ დაუნის დაავად ება სჭირსო, ექიმმა არ უნდა იცოდეს და უნი სინდრომია თუ დაავადება? მეორეც, მე მივიყვანე ფილტვების ანთებით და რა შენი საქმეა ჩემს შვილს აუტიზმი სჭირს, დაუნის სინდრომი, ცერებრალური და მბლა თუ სხვა? შენი ვალია იმ ანთებას უმკურნალო. შარშან რა, დაუნის სინდ რომი არ ჰქონდა? მეუბნებოდნენ, ბავშვს დაბალი იმუნიტეტი აქვსო. არადა, პაატა ნემსაძე (თემქის მესამე საავადმყოფოს ექიმი) გვეუბნებოდა, რასაც ამან გაუძ ლო, ჯანმრთელი ბავშვი ვერ გაუძლებდ აო. ყველაზე მეტად ნიკოლოზს უჩემოდ ყოფნა გაუჭირდა. ეტყობა, არ სურთ ჩაგახედონ რა ხდება რეანიმაციულ გა ნყოფილებაში და ამიტომ არ გვიშვებდ ნენ.“, - ამბობს ბავშვის დედა. ნიკოლოზის გარდაცვალების მიზე ზად სეფსისი, პნევმონია და სუნთქვის უკმარისობა ცხადდება. თუმცა, ბავშვი კლინიკაში მხოლოდ პნევმონიის დიაგ ნოზით შეიყვანეს. რამ გამოიწვია სეფს ისი, ამაზე პასუხი არ აქვთ. „სეფსისს იწვევს სტაფილოკოკი. მო ვიძიეთ ინფორმაცია სტაფილოკოკის შესახებ. რაც არ უნდა საოცარი იყოს, ის
„მკითხეს სასახლე გაქვსო? არა-მეთქი, მაშინ ბავშვს „კარდონში“ ჩაგიდებთო“
EXCLUSIVE
უმეტესად ჩნდება საავადმყოფოებში. სანი ტარული ნორმების დარღვევის, აპარატის ჩადგმის დროს. ვეჭვობთ, რომ სუნთქვის აპარატურა სათანადოდ დამუშავებული არ იყო“, - ამბობს ბავშვის მამა. ჯერჯერობით ოჯახს პროკურატურის თვის არ მიუმართავს. მიზეზი ერთია, ასეთ შემთხვევაში შესაძლოა გვამის ექსჰუმაცია მოითხოვონ, რასაც ხატია კეთილაძე ეწინ ააღმდეგება. თუმცა, მამა თანახმაა ეს ნა ბიჯი გადადგას, რომ გაიგოს სიმართლე, რა გახდა მისი შვილის გარდაცვალების ნა
მდვილი მიზეზი. „ვიცი, რომ ცოდვაა, მაგრამ იმისთვის, რომ სიმართლე გავიგო, მზად ვარ ექსჰუმ აციაზე დავთანხმდე, მაგრამ ჩემი მეუღლე თავს იკავებს“, - ამბობს გიორგი კეთილაძე. „ექსპერტთან გასაუბრებას ვაპირებთ, გვაინტერესებს რა გვეტყვის, შესაძლებ ელია თუ არა რაიმე დადგინდეს ექსჰუმ აციის შედეგად. სწორედ გამიგეთ, ჟვანიას კლინიკის მეპატრონეს იმხელა გავლენა აქვს, მეშინია, ის ექსპერტი, რომელიც ექ სპერტიზას ჩაატარებს, არ მოისყიდოს და
„ბავშვს გული გაუჩერდა, ორი ადრენალინი გავუკეთეთო. თითქოს ჩვენ მისვლას ელოდა, 15 წუთში ბავშვი გარდაიცვალა... მერე რა მოხდა არ მახსოვს“ © ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
„ვთხოვე, ბავშვს ხანდახან ადგილი შეუცვალეთ, იმ ადგილებზე ხელი გადაუსვით და ნაწოლები არ გაუჩნდება-მეთქი. მაგის დრო სად გვაქვს, რომ ყველას მასაჟები ვუკეთოთ, ასეთი პასუხი მივიღე“
სხვა მიზეზი არ ჩაწერონ დასკვნაში. ამ ყვ ელაფერს ვითვალისწინებ და გაკვეთისგან თავს ვიკავებ, არ მინდა ბავშვი გავაწვალო, ეს ჩემთვის მეორე ტკივილი იქნება“. - ამბო ბს ნიკუშას დედა. მომხდართან დაკავშირებით ჟვანიას სახელობის კლინიკაში საუბარი არ სურთ. ჩვენი ინფორმაციით, ნიკუშას მკურნალი ექიმი დოდო გველესიანი ამ სიტუაციას გაარიდეს და დროებით შვებულებაში გა უშვეს. თუმცა, „პრაიმტაიმს“ კლინიკის დი რექტორმა ლია ძიძიგურმა ეს ინფორმაცია არ დაუდასტურა. მისი თქმით, გველესიანი კლინიკაში მუშაობას განაგრძობს. „პროფესიული განვითარების საბჭოს დასკვნა სანამ არ იქნება, მანამდე კომე ნტარისგან თავს შევიკავებ. ოჯახი ისედაც ძალიან ტრავმირებულია და არ მინდა უზ უსტობა იყოს. ჯანდაცვის სამინისტრომ ბავშვის ისტორია წაიღო. მკურნალობა სწორად იყო ჩატარებული თუ არა, ამას პროფესიული განვითარების საბჭო დაად გენს“, - განგვიცხადა ლია ძიძიგურმა. კლინიკის რეანიმაციული განყოფილებ ის გამგის ანა იაკობაშვილის თქმით, ბავშვი ხშირად ავადობდა, ამიტომ იმუნოდეფიც იტი ჰქონდა. „პნევმონიით შემოვიდა. ანალიზით და კლინიკური მონაცემებით იყო სეფსისი. მოავადე ბავშვი იყო, იმუდეფიციტიდან გა მომდინარე სტაფილოკოკი აღმოჩნდა, რის შედეგად სეფსისი განვითარდა. ხშირად ავადობის დროს ინფიცირება ხდება. ერთ დღეში სტაფილოკოკი არ აღმოცენდება. ბოლოს და ბოლოს დაიდება დასკვნა და მერე ვილაპარაკოთ“, -განგვიცხადა იაკო ბაშვილმა. ნიკოლოზს, კეთილაძის მშობლების თქმით, მათი შვილის გარდაცვალებიდან რამდენიმე დღეში რეანიმაციულ განყოფ
ილებაში 8 თვის თეკლა ბრონქოსპაზმის დიაგნოზით გარდაიცვალა. „ჩვენ მოვიძიეთ ეს ოჯახი და ბოლნისში ჩავაკითხეთ. ოჯახმა გვითხრა, რომ იმ კვ ირაში კიდევ ორი პატარა გარდაიცვალაო. მათ არ უნდათ ამ საქმის გახმაურება, რა დგან გვითხრეს, ამით ბავშვს არაფერი ეშ ველება და ხელახლა ნერვები უნდა მოვიშა ლაოთო. ჩემს შვილსაც არაფერი ეშველე ბა, მაგრამ სხვის შვილებს ხომ ეშველებათ? ნიკოლოზის წყალობით ჟვანიას კლინიკაში ერთი ბავშვი გადარჩა. ჩვენი ამბის შემდ ეგ დედამისი ექიმებს დაუპირისპირდა და ეუბნებოდა, ტანკებით გადაგივლით ჩემს შვილს რამე რომ დაემართოსო. იმ ბავშვს ორივე ფილტვის უმძიმესი ანთება ჰქონდა, დრენაჟი ჩაუდგეს. სანამ პარლამენტარებს არ დავარეკინე არ მიხედესო, გვიყვებო და დედამისი. როგორც გვითხრეს, ჩვენი ამბის შემდეგ ექიმების დამოკიდებულება პაციენტების მიმართ მკვეთრად გაუმჯო ბესდა. თუმცა, დარწმუნებული არ ვარ, რომ რაღაც პერიოდის შემდეგ, ძველებური სიტუაცია არ აღდგება“, - გვითხრა ხატია კეთილაძემ. „პრაიმტაიმი“ 8 თვის თეკლას ოჯახს დაუკავშირდა. ბებიამ, ქალბატონმა ნანამ დაგვიდასტურა შვილიშვილის გარდაცვა ლების ფაქტი და იქვე დასძინა, რომ არავის მიმართ პრეტენზია არ აქვთ. ბოლო თვე-ნახევრის მანძილზე ბავშვ ების გარდაცვალების სამი შემთხვევა და ფიქსირდა, რაც მედიით გახდა ცნობილი. ორ შემთხვევაში საქმის მოკვლევას ჯანდ აცვის სამინისტრო აწარმოებს. თუმცა, ამ დრომდე არც ერთზე საბოლოო დასკვნა ჯერ მზად არ არის. შემდგომი მოვლენების განვითრების შესახებ „პრაიმტაიმი“ თავის მკითხველს მომავალშიც მიაწვდის ინფო რმაციას. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
11
`
საზოგადოების აქტიური განს ჯის საგანი გახდა საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთი ლიდე რის შეფასება თენგიზ კიტოვანის პერსონისა. სამოქალაქო ომის ერთერთი ავტორის, თავდაცვის ყოფი ლი მინისტრის თენგიზ კიტოვანის გეგმებზე კომენტარი გია ვოლსკიმ გააკეთა და აღნიშნა, რომ კიტოვა ნსაც ჰქონდა ბევრი დადებითი, თუ მცა ის ფორმა, რაც მან აირჩია, არ ასწორია. „თენგიზ კიტოვანსაც ჰქონდა ბე ვრი დადებითი, უნდა, რომ იყოს ჩა რთული, მაგრამ ასეთი ფორმით ჩა რთვა არასწორია“, – განაცხადა გია ვოლსკიმ. „პრაიმტაიმი“ დაინტერესდა, კო ნკრეტულად რა დადებითი თვისებ ები აღმოაჩინა დეპუტატმა სამო ქალაქო ომის ერთ-ერთ ავტორში. ჩვენთან ინტერვიუში გია ვოლსკი აცხადებს, რომ მისი ეს კომენტარი კონტექსტიდან იქნა ამოგლეჯილი, თუმცა იქვე აღნიშნა, რომ აფხაზე თის ომის დროს კიტოვანს ჩვენი ქვ ეყნისთვის რაღაც დადებითი მაინც აქვს გაკეთებული. – ბატონო გია, თენგიზ კიტოვა ნზე მინდა გკითხოთ... საკმაოდ დი დი მითქმა-მოთქმა გამოიწვია თქვე ნმა კომენტარმა იმის შესახებ, რომ თურმე თენგიზ კიტოვანს კარგი სა ქმეები ჰქონია გაკეთებული... – ჩემი ეს კომენტარი კონტექსტ იდან იყო ამოგლეჯილი. ჟურნალის ტმა შეკითხვა დამისვა ასეთი სახით: თენგიზ კიტოვანი ამბობს, რომ მისი ბიჭები მის გარშემო არიან შეკრებ ილები და აპირებენ რაღაც აქტივობე ბს. მე ვთქვი, რომ თენგიზ კიტოვანის გარშემო მყოფი ბევრი ახალგაზრდა თავის დროზე საქართველოს ერთიან ობისთვის ბრძოლაში დაიღუპა. ბევრი გადარჩა, რომელთა შორის მართლაც არიან პატრიოტი ადამიანები. იქვე დავამატე, რაღაც დადებითი თენგიზ კიტოვანსაც ახასიათებს-მეთქი. – აი, კონკრეტულად რას გამოყო ფდით კიტოვანის დადებით თვისებ ებს შორის? – კონკრეტულად ის, რომ ეს ადამ იანიც იბრძოდა. შეიძლება პოლიტი კური მსოფლმხედველობა არ უვარ გა, მაგრამ ის, რომ აფხაზეთის ომის პერიოდში საქართველოსთვის რაღაც აქვს გაკეთებული, ესეც არ უნდა და ვუკარგოთ. ამის მიუხედავად, მიმაჩნ ია, რომ მისი პოზიცია კატეგორიულ ად არასწორია. – ლევან ვასაძემ ანტიდისკრი მინაციული კანონის პარლამენტში გატანა „რესპუბლიკურ პარტიას“ დაუკავშირა... სხვა პარტიებს კო ალიციაში განსხვავებული მოსაზრ ება გქონდათ? – ეს არ არის სიმართლე და დიდი ეჭვი მაქვს, რომ ის ამ კანონის შინა
არსს საერთოდ არ იცნობს. თუმცა ვერ წავართმევთ, რომ ლევანს ბე ვრი რამ აქვს გაკეთებული ქვეყნი სთვის. მის გულწრფელობაში ეჭვი არ მეპარება, მაგრამ ვფიქრობ, ის კონტექსტში არ იხილავს საკითხს. რესპუბლიკელები აქ არაფერ შუაში არიან. „რესპუბლიკური პარტია“ პირველი იყო, ვინც მხარი დაუჭირა პრემიერის ინიციატივას კონსტი ტუციაში ოჯახის განმარტების გა წერასთან დაკავშირებით. – ამბობენ, რომ წინასაარჩევნო მორატორიუმის დასრულების შე მდეგ „ნაციონალური მოძრაობის“ რამდენიმე წარმომადგენელს სი სხლის სამართლის პასუხისგებ აში მისცემენ... თქვენ რა ინფო რმაცია გაქვთ? გაგრძელდება თუ არა დაჭერები არჩევნების შემდ ეგ? – სახელმწიფო პოლიტიკასთან დაჭერების დაკავშირება სწორი არ არის, თუმცა ადამიანი, რომელმ აც დააშავა და სისხლის სამართ ლის დანაშაული ჩაიდინა, აუცი ლებლად მიეცემა პასუხისგებაში. მხედველობაში არ მყავს მხოლოდ „ნაციონალური მოძრაობის“ წარმ ომადგენლები. სამწუხაროა, რომ ადამიანების გარკვეული ჯგუფი,
ბევრი ახალგაზრდა თავის დროზე საქართველოს ერთიანობისთვის ბრძოლაში დაიღუპა. ბევრი გადარჩა, რომელთა შორის მართლაც არიან პატრიოტი ადამიანები...
რომელიც დანაშაულს სჩადიოდა, ამ პოლიტიკურ ძალასთან იყო და კავშირებული. – როგორ წარმოგიდგენიათ უკ რაინის ახალ ხელისუფლებასთან სამომავლო თანამშრომლობა იმ ფონზე, როდესაც იგივე თქვენი წინამორბედები რეფორმების გა ტარების მიზნით მიიწვიეს მრჩე ვლებად? მხედველობაში მყავს თუნდაც კახა ბენდუქიძე... ეს რა იმე უხერხულობას ხომ არ შექმ ნის ორი ქვეყნის ურთიერთობაში? – კახა ბენდუქიძეს გარკვეული ეკონომიკური კონცეფცია გააჩნია. თუ ის ეკონომიკურ საკითხებზე რჩევებს მისცემს, ეს უკრაინის შიდა საკითხია. საქართველოს ხელისუფლება იმოქმედებს მისი სახელმწიფო ინტერე სებიდან გამომდინარე. უკ რაინა პარტნიორი ქვეყან აა, მათ შორის სავაჭროეკონომიკური თვალსა ზრისით და ამ ურთიერ თობებს ვერ შეცვლის ის, რომ ბენდუქიძე იქნება უკრაინის პრეზიდენტის მრჩეველი. კონცეფცია, რომლითაც „ნაციონალ ური მოძრაობა“ ეკონომიკას
აშენებდა, მნიშვნელოვანწილად არ ემთხვევა იმ ეკონომიკურ სტრა ტეგიას, რომელიც ჩვენს ხელისუ ფლებას აქვს, თუმცა ეს არ ცვლის ქართულ-უკრაინული ურთიერთო ბების დღის წესრიგს და ის ისეთივე მეგობრული იქნება, როგორიც აქ ამდე იყო. – როგორ ფიქრობთ, რამდენად აისახება თავისუფალ საარჩევნო გარემოზე „ნაციონალური მოძრ აობისა“ და მისი მხარდამჭერების
„უკრაინა პარტნიორი ქვეყანაა, მათ შორის სავაჭროეკონომიკური თვალსაზრისით და ამ ურთიერთობებს ვერ შეცვლის ის, რომ ბენდუქიძე იქნება უკრაინის პრეზიდენტის მრჩეველი“
მიმართ ბოლო პერიოდში განხ ორციელებული თავდასხმები... მხედველობაში მაქვს თუნდაც ბოლო შემთხვევა ზურაბ ჭიაბერ
`
my View
მირიან ბოქოლიშვილი
EXCLUSIVE
რა დადებითი თვისებები აღმოაჩინა გია ვოლსკიმ თენგიზ კიტოვანში?
აშვილთან მიმართებაში... – ჭიაბერაშვილზე თავდასხმა არანაირად არ არის დაკავშირებ ული წინასაარჩევნო ან საერთოდ, რაიმე პოლიტიკურ თემასთან. სხვა შემთხვევებს რაც შეეხება, არსებო ბს სასამართლო, რომელიც ხშირ ად ისეთ გადაწყვეტილებას იღებს, რომელიც საზოგადოების ნაწილს მოსწონს, ნაწილს კი – არა. ამ შე მთხვევაში პროკურატურამ რაც არ უნდა ქნას, სასამართლოს ნაცვლად ვერ მიიღებს გადაწყვეტილებას. დარწმუნებული ვარ, რომ ამ ფაქტ ებს საარჩევნო გარემოსთან კავშ ირი არ აქვს. წლების განმავლობაში ფიზიკური ძალადობა სახელმწიფო პოლიტიკის რანგში ჰყავდა აყვა ნილი „ნაციონალურ მოძრაობას“, რომლის აქტიური წევრები და წარმომადგენლები იყვნენ წი კლაური და თუნდაც ჭიაბერაშ ვილი. არ არის გამორიცხული, საზოგადოების წარმომადგე ნლებს ჰქონდეთ აგრესიული რეაქცია მათ მიმართ, მაგრ ამ ხაზგასმით მინდა აღვნიშ ნო და მინდა ყველამ იცოდეს, რომ ადამიანები, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ასეთი გზით შე იძლება სამართლიანობის აღდგ ენა, ძალიან ცდებიან და აშავებენ. რეალურად ისინი სერიოზულ ზიანს აყენებენ ქვეყნის იმიჯს, რადგან პოლიტიკური სპეკულაციის საშუ ალებას აძლევენ იმ ხალხს, რომლ ებსაც, კიდევ ვიმეორებ, ძალადობა სახელმწიფო პოლიტიკის რანგში ჰყავდათ აყვანილი. ასეთი ფორმით ანგარიშსწორება არათუ არასწო რია, არამედ მავნებელია ჩვენი ქვ ეყნისთვის.
„ჩემი ეს კომენტარი კონტექსტიდან იყო ამოგლეჯილი... მაგრამ ის, რომ აფხაზეთის ომის პერიოდში საქართველოსთვის რაღაც აქვს გაკეთებული, ესეც არ უნდა დავუკარგოთ“ 12
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
13
შინაგან საქმეთა სამინისტრო პოლ შინაგან საქმეთა სამინისტრომ 30 მაისს პოლი ციელის პროფესიული დღე ბათუმში აღნიშნა. ოფ იციალურ საზეიმო ღონისძიებას დაესწრო საქა რთველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვ ილი, რომელმაც სამართალდამცველებს სიტყვით მიმართა და პროფესიული დღე მიულოცა. შინაგან საქმეთა მინისტრმა ალექსანდრე ჭიკაიძემ კი პი რადად დააჯილდოვა მოქმედი პოლიციელები და შინაგან საქმეთა სამინისტროს ვეტერანები. ღონისძიებას ასევე ესწრებოდნენ: საქართველოს მთავრობის წევრები, პარლამენტის თავმჯდომარე, პარლამენტის წევრები, საქართველოში აკრედიტე ბული დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლები და ოფიციალური დელეგაციები პარტნიორი ქვეყნე ბიდან: ბელორუსიდან, ლატვიიდან, სომხეთიდან და თურქეთიდან. ოფიციალური ნაწილის დასრულების შემდეგ, პრ ემიერ-მინისტრმა და შინაგან საქმეთა მინისტრმა სტ უმრებთან ერთად დაათვალიერეს საგამოფენო სივრ ცე, სადაც შსს-ს დანაყოფებმა თავიანთი ავტოპარკი, ტექნიკა, იარაღი და აღჭურვილობა წარმოადგინეს. გადაუდებელი დახმარების მართვის ცენტრმა „112“-მა წარმოადგინა `GPS ტრეკერები“, რომელიც საქართველოს ტერიტორიაზე მყოფ ტურისტებს, სა ტელიტური სისტემის საშუალებით, ზუსტი ადგილმ დებარეობის განსაზღვრით უზრუნველყოფს. შსს-ს არქივმა წარმოადგინა სამუზეუმო ექსპონატები - პო ლიციელის ოთხი ისტორიული ფორმა; ასევე, არქივის მიერ გადაღებული დოკუმენტური ფილმები, გამოცე მული ჟურნალები და წიგნები. გარდა ამისა, პოლიციელის დღესთან დაკავშირებ ით, ბათუმის ბულვარში გაიმართა სანახაობრივი წა რმოდგენები: ვირტუალური ტირი, საპატრულო პო ლიციის მოტოციკლებისა და ავტომანქანა „მინიკუ პერის~ ტექნიკური შესაძლებლობების პრეზენტაცია, მართვის მოწმობის თეორიული და პრაქტიკული გა მოცდების ჩვენება, სამაშველო, გასაბერი, საევაკუა ციო ბალიშის გამოყენების დემონსტრირება. საღამო ბენდ „ნიუტონის~ კონცერტით დასრულდა. `პრაიმტაიმი~ გთავაზობთ ფოტოკოლაჟს ბათუმში გამართული ღონისძიებიდან.
ირაკლი ღარიბაშვილი: `დღეს ჩვენ გვაყავს პოლიცია, რომე ლიც მოქმედებს დემოკრატიული სტან დარტებისა და ეთიკის ნორმების დაცვით. და მიუხედავად ამისა, ჩვენი მთავარი პრ იორიტეტია, კიდევ უფრო გაიზარდოს და გაღრმავდეს ნდობა პოლიციასა და სა ზოგადოებას შორის, რადგან ჩვენ ყველას საერთო მიზანი გვაერთიანებს - სახელმ წიფოებრივი წესრიგისა და მოქალაქეების დაცვა. დარწმუნებული ვარ, ჩვენი პოლი ცია არავის არ მისცემს იმის უფლებას, რომ დაარღვიოს ჩვენი ხალხის სიმშვიდე~
რა მოხდა უკრაინა-თ
სალომე გოგოხია
უკრაინაში საპრეზიდენტო არჩე ვნების გასაშუქებლად ქართული მე დია საშუალებების ჟურნალისტებიც იმყოფებოდნენ. პროფესიული საქმ იანობის შესრულების შემდეგ, ქართ ველი ჟურნალისტები სამშობლოში 29 მაისს, გამთენიისას დაბრუნდნენ. ამ ისტორიაში უჩვეულო არაფერი იქნებოდა თუ არა ის ფაქტი, რაც თვ ითმფრინავში მოხდა. მოულოდნელად, თვითმფრინავში „რუსთავი 2“-ის ოპერატორი ცუდად გახდა. თვითმფრინავი როსტოვში და ჯდა, მგზავრები უვიზოდ, თანაც რუ სეთის ტერიტორიაზე, დამატებით რთ
ულ სიტუაციაში აღმოჩდნენ. თანაც, აეროპორტში განუცხადეს, რომ საავ ადმყოფოში გადაყვანის შემთხვევაში, პაციენტს ვერავინ გაჰყვებოდა. ერთერთმა უკრაინელმა მგზავრმა გული სხმიერება გამოიჩინა და განაცხადა, რომ საჭიროების შემთხვევაში ავადმყ ოფს თან გაჰყვებოდა. თვითნფრინავში მოხმდარი ინციდე ნტის შესახებ ინფორმაცია ტელეკო მპანია „იმედის“ ჟურნალისტმა გურამ როგავამ სოციალურ ქსელში გაავრც ელა. „წუხელ ქართველი ჟურნალისტები სამშობლოში კიევი-თბილისის რეისით ვბრუნდებოდით, როცა ჩვენი ერთ-ერ თი კოლეგა შეუძლოდ გახდა, გონება
„სამარცხვინოა, როცა ადამიანი ასე იქცევა. როცა შენ გვერდით მჯდომი საქართველოს მოქალაქე უგონოდაა, დახმარება სჭირდება, რუსს მესაზღვრეებს ვეხვეწებოდით, რომ დაგვხმარებოდნენ. რუსეთის აეროპორტმა ექიმების ნაცვლად სანიტრები გამოგზავნა. ამასობაში ეს ადამიანი არაადეკვატურად იქცეოდა“
14
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
„აი, ქართველების „გმირობამ~ კი მართლა დაკარგა და რომ არა დათო კაკულიას სწრაფი რეაქცია, ყველაფერი ტრაგედ იით დასრულდებოდა. ჩვენი თხოვნით პილოტმა საგანგებო დაშვება როსტოვ ში განახორციელა. ყველაფრის მიუხედ ავად, არ ველოდით ასეთ ირონიას რუსი მესაზღვრეებისგან და განსაკუთრებით ექიმებისგან (ჰიპოკრატეს ფიცის იმედ ად ვიყავით, მაგრამ, როგორც ჩანს, ამათ პუტინის ფიცი აქვთ დადებული)... მაგრ ამ აი, ქართველების „გმირობამ“ კი მა რთლა გამაოცა და დამთრგუნა. თავიდან გვეგონა, რომ პაციენტს საავადმყოფ ოში გადაიყვანდნენ, მე და დათო უნდა გავყოლოდით, ასე გადავწყვიტეთ. რე ისის უცხოელი მგზავრები ფულს გვთა ვაზობდნენ, რუსეთში მცხოვრები მათი ახლობლების ნომრებს გვაწერინებდნენ, დაურეკეთ და მოგხედავენო. ბორტზე ორი მგზავრი ექიმი აღმოჩნდა, რომლ ებმაც ჩვენს მეგობარს პირველადი და ხმარება აღმოუჩინეს. მას შემდეგ, რაც გაირკვა, რომ რუსეთის ტერიტორიაზე შესვლის ნებართვას ავადმყოფის გარდა არავის აძლევდნენ, ერთ-ერთმა უკრაინ ელმა მგზავრმა გვითხრა, მე გავყვებიო. დროზე გადაწყვიტეთ, გვეჩქარებაო, ყვიროდნენ ჩვენი ქართველი „ძმები“. ადამიანი სიკვდილისპირას იყო და ამათ ბორტზე აჯანყება მოაწყვეს, სიგარეტი მოგვაწევინეთო. ჩვენი რეისით „ნაციონ ალური მოძრაობის“ ლიდერებიც მგზა ვრობდნენ და ერთმა „ვაჟკაცმა“ გინება დაიწყო, თქვენ გამო 9 წელი საქართვე
ლოში ჩამოსვლის უფლება არ მქონდა, დღეს პირველად მივდივარ თბილისშიო, მაისური გაიხადა და ტატუებით მარი აჟობა რომ დაამთავრა, საჩხუბრად მო ემზადა. ბავშვებს ხმაურის შეეშინდათ და ტირილი დაიწყეს. ჩვენთანაც ჰქონდა პრეტენზიები, „მე თქვენ გიცნობთ, თქ ვენ პოპულარულები ხართ, მე გლეხიო“, მაგრამ მე იმის ძმა ვარო (სავარაუდოდ ვიღაც კრიმინალური ავტორიტეტის სა ხელს გვეუბნებოდა)“. - ეს არის ამონარ იდი ჟურნალისტის წერილიდან. საბედნიეროდ, ჩვენი კოლეგა გადა რჩა და ამჟამად, თავს კარგად გრძნობს. „პრაიმტაიმთან“ საუბარში „რუსთავი 2“-ის ოპერატორმა ზვიო იგრიაშვილმა განაცხადა, რომ თავს უკეთ გრძნობს. „ცუდად ვიყავი. თვითმფრინავში გა ვხდი ცუდად. თვითმფრინავი როსტოვში დაჯდა. იქაურ საავადმყოფოში არ გადა ვუყვანივართ. ადგილზე აღმომიჩინეს და ხმარება. მე ისე ცუდად ვიყავი, რომ თითქ მის არ მახსოვს რა ხდებოდა ამ დროს თვ ითმფრინავში“. - გვითხრა იგრიაშვილმა. რა მოხდა თვითმფრინავში და ვისთან მოუხდათ ქართველ ჟურნალისტებს შე კამათება, ამის გარკვევას „პრაიმტაიმი“ შეეცადა. მომხდართან დაკავშირებით ჟურნალისტი გურამ როგავა კომენატრს არ აკეთებს, ამბობს, რომ იმაზე მეტი სა თქმელი არ აქვს, რაც სოციალურ ქსელ ში დაწერა. საუბარი არ ისურვა „რუსთავი 2“-ის ჟურნალისტმა დავით კაკულიამ. მიზე
ზად შეუძლოდ ყოფნა დაგვისახელა. თვითმფრინავში იმყოფებოდა საზო გადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტი ქეთი ბოჯგუა. „პრაიმტაიმთან“ საუბარში ამბობს, თვითმფრინავის აფრენიდან მოკლე ხა ნში მათმა კოლეგამ თავი შეუძლოდ იგ რძნო. პრობლემებიც სწორედ მას შემდ ეგ დაიწყო. ქეთი ბოჯგუა: - ერთადერთი მდგო მარეობის გამო მოგვიხდა როსტოვში დაშვება. ჩვენმა კოლეგამ თავი შეუძ ლოდ იგრძნო. თავდაპირველად საუბ არი იყო იმაზე, რომ პაციენტსაც საზღ ვარზე არ გადაუშვებდნენ. როცა მიხვ დნენ, რომ სიტუაცია ძალიან რთული იყო, გვითხრეს, რომ მხოლოდ პაციენტს გადაიყვანდნენ საზღვარზე და მას არ ავინ არ გაჰყვებოდა, ანუ უვიზო პირი ვერ გაჰყვებოდა. ეს იყო მათი პირობა. ამან შექმნა გარკვეული პრობლემები. უცხო ქვეყნის ტერიტორიაზე, როცა ად ამიანს ჯანმრთელობის პრობლემა აქვს, მისი მარტო გაშვება არ გვინდოდა. ამან სიტუაცია ძალიან გააჯანჯლა. როცა თვითმფრინავი როსტოვში დაეშვა, მო ვიდნენ აეროპორტის ექიმები. შემდეგ მოვიდა სასწრაფო. - სასწრაფოს ექიმები დროულად მოვიდნენ? - ექიმები დროულად არ მოვიდნენ. ჯერ აეროპორტის ექიმები მოვიდნენ, შემდეგ გამოიძახეს სასწრაფო. თითქმის ერთი საათის დაგვიანებით მოვიდნენ.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ლიციელის დღე ბათუმში აღნიშნა ირაკლი ღარიბაშვილი: `დღეს მოქალაქისთვის სახელმწიფო და პოლიცია გახდა იმედი და მისი უსაფრთხოების დაცვის გარანტი. მაგრამ ამ ავე დროს, მინდა ყველამ იცოდეს, - ვინც კანონს დაარღვევს და დანაშაულს ჩაიდენს, - ყველა დაისჯება უმკაცრესად! აი, სწორედ აქ უნდა ჩანდეს პოლიციელების პროფესიონალი ზმი - ისე უნდა აღკვეთო დანაშული და ებრძოლო დამნაშ ავეობას, რომ არ დათრგუნო ხალხი, არ შეულახო ღირსება შენს მოქალაქეებს. ჩვენი მიზანია მხოლოდ კანონიერი გზ ით ვებრძოლოთ დანაშაულს, როგორც ცივილიზებულ ქვეყ ანას ეკადრება, და ასე დავამყაროთ წესრიგი.
თბილისის რეისზე? გამაოცა და დამთრგუნა“ - როგორი იყო რუსი ექიმების და მოკიდებულება? - რუსი ექიმების დამოკიდებულება მკაცრი იყო. გვეუბნებოდნენ ხელს ნუ გვიშლით პაციენტის მკურნალობაშიო. შეკითხვებზე დიდი ხალისით არ გვპა სუხობდნენ. რბილად, რომ ვთქვათ, ცი ვი და მკაცრი ექიმები იყვნენ. - როგორც შევიტყვეთ, თვითმფრ ინავში საკმაოდ არასახარბიელო სი ტუაცია შექმნილა. - თვითმფრინავში ნამდვილად უსია მოვნო სიტუაცია იყო. საუბარი არ არის ყველა ქართველ მგზავრზე. რამდენიმე მამაკაცი იყო, რომლებიც რის გამო არ
ვიცი, ცოტა ძაბავდნენ სიტუაციას. გუ რამს რაც უწერია გადაჭარბებული არ არის. - გურამი იმასაც წერს, რომ ქართ ველების გულცივი დამოკიდებულე ბის პარალელურად, სრულიად უცხო მგზავრებმა გამოიჩინეს ავადმყოფის მიმართ ყურადღება. - კი, ეს მართალია, თუმცა, მერე აღარ იყო საჭირო, რადგან როსტოვში მცხო ვრები ქართველი მოვძებნეთ, რომელიც აეროპორტში მოვიდა. მისთვის პაციენ ტი აბსოლუტურად უცნობი იყო, მაგრამ მზად იყო დახმარებოდა. თუმცა, შემდეგ მისი დახმარება საჭირო არ გახდა.
- ანუ დაძაბულობა დიდი იყო? - დაძაბულობა ძალიან დიდი იყო. ჩვენ ვიყავით რუსეთში, ვიზები არ გვქონდა. ეს იყო უკრაინიდან მომავალი თვითმფრი ნავი. სასაზღვრო პოლიცია შორიახლოს იყო და იქ დამატებით შეიძლებოდა ცუდი სიტუაცია შექმნილიყო. თვითმფრინავში იმყოფებოდა საპა რლამენტო უმცირესობის წევრი გიორგი ვაშაძეც. ინტერნეტში გავრცელდა კიდეც ინციდიდენტის ამსახველი კადრები, სა დაც ჩანს, როგორც ცდილობს გიორგი ვაშაძე წელს ზემოთ შიშველი მამაკაცის დამშვიდებას და სიტუაციის განეიტრა ლებას. „პრაიმტაიმი“ გიორგი ვაშაძეს ესაუ ბრა. „ის ადამიანი ძალიან ნასვამი იყო. ჩემთან უშუალოდ კამათი არ ჰქონია. ვცდილობდი დამემშვიდებინა, რადგან ისედაც რთულ სიტუაციაში ვიმყოფ ებოდით. რუსეთის ტერიტორიაზე იყო თვითმფრინავი და წარმოიდგინეთ, რომ ადამიანი, რომელიც წელს ზემოთ ტიტვ ელია, გარბის და ხან ერთს ეჩხუბება და ხან მეორეს. აშკარად ეტყობოდა, რომ დაახლოებული იყო კრიმინალთან, მე ნტალობით ეტყობოდა. არა ერთ მგზა ვრთან ჰქონდა ჩხუბი და უთანხმოება. სამარცხვინოა, როცა ადამიანი ასე იქ ცევა. როცა შენ გვერდით მჯდომი სა ქართველოს მოქალაქე უგონოდაა, და ხმარება სჭირდება, რუს მესაზღვრეებს ვეხვეწებოდით, რომ დაგვხმარებოდნენ.
რუსეთის აეროპორტმა ექიმების ნაცვ ლად სანიტრები გამოგზავნა. ამასობაში ეს ადამაინი არაადეკვატურად იქცე ოდა“,- განაცხადა ვაშაძემ. უკრაინა-თბილისის რეისზე მომხდარ ინციდენტის თვითმხილველმა ერთ-ერ თმა მგზავრმა ლენა მარტინენკომ, რომელმაც საკუთარი შთაბეჭდილება მოგვიანებით სოციალურ ქსელში თვ ითმფრინავში გადაღებული ფოტოებ ითურთ განათავსა. „მინდა გაგიზიაროთ ის ემოციები, რომელიც განვიცადე. ად ამიანმა გონება დაკარგა... რეალურად, სიკვდილის პირას იმყოფებოდა... იძულ ებითი დაშვება როსტოვში... და აი, რუსი მესაზღვრე თავხედური გამომეტყველე ბით და სიძულვილით სავსე თვალებით ამბობს, რომ მას ვერ დაეხმარებიან, რა დგან არ აქვს ვიზა, ხოლო აეროპორტის ექიმებს არ აქვთ პრეპარატები, რომე ლიც მას დაეხმარება, რომ თბილისამდე ჩააღწიოს. მგზავრები, რომლებისთვის აც ყველაფერი სულერთი არ არის, იწ ყებენ ნაცნობების მოძიებას როსტოვში, რომ რაიმეთი მაინც დაეხმარონ... მაშ როგორ? თუ შენ ქართველი ხარ, უვიზ ოდ რუსეთში სული გაგძვრება. ჯამში: აეროპორტში ორი საათი, თვითმფრი ნავიდან გამოუსვლელად, სანამ არ იჩ ივლეს და არ გამოგზავნეს სასწრაფო... წამლებით გაჭყიპეს და გაუშვეს. ასე შეიცვალა ბევრი რამ ერთ ფრენაში“, ვკითხულობთ თვითმხილველის წერი ლში.
„წუხელ, ქართველი ჟურნალისტები სამშობლოში კიევი-თბილისის რეისით ვბრუნდებოდით, როცა ჩვენი ერთ-ერთი კოლეგა შეუძლოდ გახდა, გონება დაკარგა და რომ არა დათო კაკულიას სწრაფი რეაქცია, ყველაფერი ტრაგედიით დასრულდებოდა“ © ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
15
მაია მიმინოშვილი მაია მიმინოშვილი:
„ეს
თემა ანგაჟირებულია და ამის უკან სხვა რაღაცებიც დგას“
ქეთი ხატიაშვილი მაია მიმინოშვილი ყოველთვის იყო განათლების ყველა მინისტრის თავისტკივილი. ბევრი აღნიშნავდა, რომ მიმინოშვილთან ურთიერთობა რთულია. ის კახა ლომაიას ფავორი ტად ითვლებოდა, თუმცა სამინისტ როდან მისი წასვლის შემდეგ ყველ აფერი აირია. დიმიტრი შაშკინთან უთანხმოე ბის სერია დაიწყო. განათლების მა შინდელმა მინისტრმა კონფლიქტი ასე ახსნა: – დღეს, როდესაც საგამოცდო სი სტემაში კორუფციის შესაძლებლობა მინიმუმამდეა დაყვანილი, შეგვიძლია, უფრო ლიბერალური პოლიტიკა განვ ახორციელოთ. ამ ლიბერალიზაციის წინააღმდეგი გახლდათ მაია. საუბარ ია გამოცდების 8+1 სისტემაზე, რო მელიც წარმატებით მუშაობს აშშ-ში. მიმინოშვილისგან ჩვენ ძირითადად ვი სმენდით – „მე ამას არ გავაკეთებ“. ის ითხოვდა, რომ წყალბურთი ცივ წყალ ში და ძველი ბურთით გვეთამაშა. როგორც ჩანს, ძველ ბურთს გამო ცდების ეროვნული ცენტრის დირექტ
ორი მაია მიმინოშვილი ახლაც ჯიუტ ადაა ჩაჭიდებული. ის, რაც წელს სკოლის გამოცდებზე მოხდა, სერიოზული სკანდალია. თუ მცა, თავად მიმინოშვილი უხერხულო ბასაც არ იმჩნევს. საქმე ის გახლავთ, რომ საგამოცდო საკითხებში, თითქმის ყველა საგანში, სერიოზული ხარვეზ ები და შეცდომები იყო დაშვებული. თუ წინა წლებში სამინისტროს პოლი ტიკა იყო, მაქსიმალური კომფორტი შეექმნათ აბიტურიენტებისთვის, მიმი ნოშვილმა ეს მთლიანად დაანგრია. რა ბრალდებებს უყენებდნენ აბ იტურიენტები გამოცდების ეროვნულ ცენტრს: გამოცდის დროს კომპიუტე რული სისტემა ჭედავდა და ტესტები ცენტრიდან დროულად არ მოდიოდა, რის გამოც მოსაფიქრებელი დრო და გვაკლდა; ტესტურ კითხვას ოთხი პა სუხი აქვს, საიდანაც ერთი სწორია, სამი კი – მცდარი. ჩვენს შემთხვევაში მეოთხე გრაფა ცარიელი იყო, სწორი პასუხი ვერ ვიპოვეთ და აღმოვაჩინეთ არაპროგრამული მასალა. პრეტესტი იოლი და მარტივი იყო, საგამოცდო ტესტები კი გაცილებით რთული და ხა რვეზებით სავსე. სოციალური ქსელები მაშინვე გა
ივსო სკოლის მოსწავლეების წერილე ბით, შენიშვნებითა და კომენტარებით. როგორც ირკვევა, მოსწავლეებმა წე რილები პარლამენტშიც გაგზავნეს. ერთი-ერთი წერილის შინაარსი ასეთია: „პირველ რიგში, დავიწყოთ პრეტ ესტით. პრეტესტი ჩატარდა მხოლოდ 3 საგანში – ისტორიაში, მათემატიკასა და ქართულში. ჩვენთვის გაუგებარი მიზეზების გამო, პრეტესტში არ იყო ინგლისური და თან ზემოაღნიშნული ყველა საგნის პრეტესტი ჩატარდა ერ თად, რის შესახებაც არ ვიყავით ინ ფორმირებულები. ასევე, არ ვიყავით ინფორმირებულნი პრეტესტის შეფა სების დონესთან დაკავშირებით. რო გორც საბოლოოდ აღმოჩნდა, 10-ის ნაცვლად, უმაღლესი ქულა გახლდათ 8.7, რაც ასევე პანიკის საფუძველი გა ხდა მოსწავლეებისთვის. რაც შეეხება თავად საატესტატო გამოცდებს, პი რველ რიგში, ძალიან არეულად მიმდ ინარეობს მოსწავლეების დაშვება გა მოცდებზე, ძალიან ხშირად ხდება ისე, რომ მოსწავლის საგამოცდო ბარათში მითითებული დროის მიუხედავად, მოსწავლე თავისუფლად ახერხებს გა მოცდაზე ადრე შესვლას, რაც ქმნის არეულობას. ეს ყოველივე მიუთით ებს დამკვირვებლების არაპროფესი ონალიზმსა და საქმისადმი გულგრილ დამოკიდებულებაზე. ასევე, დამკვი რვებელი ძალიან მწირ ინფორმაციას ფლობს გამოცდების შესახებ, რაც, ჩვენი აზრით, დაუშვებელი და არას ერიოზულია. ასევე, ვფიქრობთ, რომ ოთხი გამოცდის ზედიზედ ჩატარება ახდენს ძალიან დიდ ფსიქოლოგიურ ზეწოლას მოსწავლეზე და იწვევს მი სი ნერვული სისტემის დარღვევას. რაც შეეხება მთავარს, პროგრამულ ხარვეზებს. ძალიან ბევრ სკოლაში გამოცდების დროს მიდიოდა ელექ ტროენერგია, ინტერნეტი, ჭედავდა პროგრამა, ტესტებში გაპარული იყო
რა პრეტენზიები შეცდომები. მაგალითად: ზოგ კითხ ვას ჰქონდა 3 სავარაუდო პასუხი, 4-ის ნაცვლად. იყო ასევე იდენტური სავა რაუდო პასუხები, რაც, რა თქმა უნდა, არანაირად არ შეიძლება ნორმალურად ჩაითვალოს. ასევე მივიჩნევთ, რომ ტე სტების სირთულე არ შეესაბამება გა ნათლების დონეს ჩვენს სკოლებში. ზე მოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ჩვენ მოვითხოვთ, რომ: 1) ოფიციალურად გახდეს ჩვენთვის ცნობილი შეფასების სისტემა; 2) გასწორდეს ხარვეზები ტე სტებში; 3) აღმოიფხვრას ელექტროე ნერგიის პრობლემა; 4) შეიქმნას კომი სია და დადგინდეს ტესტების ხარისხი და სისწორე; 5) გამოცდაზე დაშვებულ იქნან პროფესიონალი და მაქსიმალურ ად ინფორმირებული დამკვირვებლები. გვინდა, მკაფიოდ განვაცხადოთ, რომ ჩვენთვის მნიშვნელობა არ აქვს, ვინ გადავლახეთ ბარიერი და ვინ ჩავიჭერით. ჩვენ ყველა გავე რთიანდით ერთი მიზნისთვ ის. ჩვენთვის მთავარია, გამოცდების პროცესი მიმდინარეობდეს გა მჭვირვალედ, მი ნიმალური ხარვ
ეზებითა და სამართლიანად! კარგად გვესმის, რომ ეს პრობლემები და მო თხოვნები ორი დღის ვადაში ვერ აღმო იფხვრება, მაგრამ გვსურს, რომ იგივე პრობლემა ავარიდოთ მომავალ აბიტ ურიენტებს!“ მაია მიმინოშვილი ამ გამოცდების გამო ექსპერტებმაც გააკრიტიკეს. მანანა ნიკოლაიშვილი, ექსპერტი განათლების საკითხებში: – 20 მაისს ჩატარდა პრეტესტი ოთხ საგანში: ქართულში, ისტორიაში, მათემატიკაში და უნდა ყოფილიყო უცხო ენაშიც, მაგრამ ისე, რომ არავ ინ გაუფრთხილებიათ, უცხო ენაში არ ჩატარებულა. ასევე, არავინ გაუფრთ ხილებიათ იმის შესახებ, რომ „კატის“ ტესტებში თურმე უმაღლესი შეფასება რვა ქუ ლა იყო. კი თხ ვას ვს ვამ: რის მომცემია ამდენი საგნის ერთდრო ული პრეტესტი? ამით დაადგი ნეს რამე? რაც შეეხება „კატის“ გამოცდებს: მიმინოშვილი გამოვიდა და ტელევიზიით განაცხადა, გაუმართა ობა უამინდობის გამო ხდებოდაო და რა უამინდობა იყო?
`ნურავის ექნება პრეტენზია, თუ გამოცდების შედეგები ობიექტურ სურათს ასახავს~
16
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
სკანდალში გაეხვია
დიმიტრი შაშკინი: „ის ითხოვდა, რომ წყალბურთი ცივ წყალში და ძველი ბურთით გვეთამაშა“ ურ სურათს ასახავს. გამოცდებმა ის შედეგები აჩვენა, რაც რეალურადაა საქართველოში. ჩვენ შეგვიძლია ყვ ელა მოსწავლეს დავუწეროთ მაღალი შეფასება, მაგრამ ეს არის მთავარი? ამით ეშველება რამეს? მოსწავლის შე დეგები გამოსწორდება, თუ, პირიქით, დათვური სამსახური გაეწევა ჩვენს მომავალ თაობას?.. მაია მიმინოშვილმა სკოლის მო სწავლეების ბრალდებებს თითქმის მთლიანად უპასუხა და რაიმე სახის დისკომფორტი, რომელიც შეიძლე ბოდა თავად ეროვნული საგამოცდო ცენტრის მხრიდან ყოფილიყო დაშვ ებული, უარყო: – როცა ელექტროენერგია მაშინ წყ დება, როცა მოსწავლე მუშაობს, მას შედეგი ავტომატურად ენახება. ელ ექტროენერგიის აღდგენის შემდეგ, ის სწორედ იმ ადგილიდან აგრძელებს მუშაობას, სადაც შეჩერდა. ინტერნეტ ის სიჩქარეს რაც შეეხება, ამ შემთხვევ აში შესაძლოა, მას მხოლოდ რამდენიმე წამით მეტი დაეკარგოს და მეტი არაფ ერი... რაც შეეხება შინაარსობრივ მხ არეს, არანაირ პრობლემას არ ვხედავ, იმიტომ რომ როგორც ოთხ-, ხუთპას უხიანი დავალებები არის, ასევე შეიძ ლება იყოს სამპასუხიანიც... რაც შეეხ ება იდენტურპასუხებიან დავალებას, ასეთი ერთადერთი იყო ინგლისურის ტესტში. ოთხი სავარაუდო პასუხი ჰქ ონდა და აქედან ორი იყო იდენტური, ამ იდენტურთაგან, რა თქმა უნდა, არც ერთი არ იყო სწორი. ბუნებრივია, მო სწავლეს ამ კუთხითაც არანაირი პრ ობლემა არ შეჰქმნია... ასე რომ, თუ ჩვენ კონკრეტულ საკითხზე გვინდა
აქვთ აბიტურიენტებს მუშაობდა. რაც შეეხება ეროვნულ ცე ნტრს, რაც არ უნდა ილაპარაკონ და ბავშვებს აბრალონ, რომ შედეგები არ ის დაბალი, როგორ? ერთეულებმაც კი ვერ მიიღეს მაღალი შეფასებები? რა ტომ არ დაიწერა მაღალი ქულები? რა, ყველა უცოდინარი იყო? ესაა სიცრუე! ამიტომ უნდა მოხდეს მასალების ამ
მოცდების პროგრამაშია, რადგანაც ეს სხვადასხვა პროგრამებია და ესეც მაგათ სინდისზე იყოს. გამახსენდა დიმიტრი შაშკინის გამოსვლა, როცა მაია მიმინოშვილს დაეჯახა. ერთერთი საკითხი, რასაც მაშინ შაშკინი აყენებდა, ესაა შეფასების სქემები და კრიტერიუმი. 22 მაისს გამოცდა ისტორიაშიაო? ამ დროს, ბრძანე ბით, გამოცდა უცხო ენაში იყო და შეეშალა თურმე! ამ დროს ყველა დაბნეული და გაგიჟებული იყო, მანანა გამოცდა რა საგანში ტარდებოდა, ნიკოლაიშვილი: არავინ იცოდა! სრული შოკი ჰქ ონდათ ბავშვებს, მშობლებს, „მივმართავ მასწავლებლებსა და ყველას! პრემიერ-მინისტრს, მაგათი შედგენილი ტესტები შექმნას კომისია, ჩართოს და ჩატარებული გამოცდები რომ შეფასდეს, სტატისტი დაინტერესებული პირები, კა უნდა დაიდოს და უნდა სისტემა ზოგ შემთხვევაში გა ვნახოთ, ვინ არის მართალი. სპეციალისტები და უმართავად მუშაობდა და ხშირი უამრავი ბავშვია ჩაჭრილი შეისწავლონ საგამოცდო იყო გათიშვები. გარდა ამისა, და ამიტომ ეს სასწრაფო ტესტი ოთხ სავარაუდო პასუ დაა გასაკეთებელი. რა გა ცენტრის ის ჯგუფი, ხიანიც იყო და სამიანიც. მაგრამ აკეთეს და რა დაამტკიცეს სამპასუხიანში მეოთხე პასუხიც ვინც ამ ტესტებზე ამით? კახა ჯამბურია არის ჩანდა, რაც ბავშვებს აბნევდა. ამ ინ ჯგუფის ხელმძღვანელი და მუშაობდა“ ფორმაციას ბავშვებისგან ვიგებდით, მას პირადად ვიცნობ, პატი რომლებიც გამოცდიდან ტირილით გა ოსანი კაცია და რა აერიათ? მოდიოდნენ: უმეტესობა უკმაყოფილო როგორ შეიძლება, რომ უძ იყო შედეგით. ბავშვებსა და მშობლებს ლიერესი ბავშვები გამოვიდნ გასაჩივრება უნდოდათ, მაგრამ რა უჭ ენ უმცირესი შეფასებით? ირავთ ბავშვებს ხელში? რა უნდა გა ოღება, შერჩევით შემოწმდეს ყველაზე თავად მაია მიმინოშვილს ასეთი ასაჩივრონ? ამიტომ, მივმართავ პრემ ძლიერი მოსწავლეების ნამუშევარი შეფასებები და სოციალურ ქსელებში იერ-მინისტრს, შექმნას კომისია, ჩართ და საერთოდ შემოწმდეს იმ ტესტების ატეხილი პანიკა არარეალურად მი ოს დაინტერესებული პირები, სპეცია ხარისხი, რომელიც აშკარად ხარვეზ აჩნია. მისი განცხადებით: ლისტები და შეისწავლონ საგამოცდო იანი იყო! პროგრამაში ის ტესტები არ – ნურავის ექნება პრეტენზია, ცენტრის ის ჯგუფი, ვინც ამ ტესტებზე უნდა ყოფილიყო, რაც ეროვნული გა თუ გამოცდების შედეგები ობიექტ © ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
კამათი ვინმესთან, გოგა ხაჩიძე იქნება ეს თუ სხვა, ჩვენ შეგვიძლია შინაარ სობრივ ნაწილში ვაჩვენოთ ერთ-ერთი დავალება ქართულ ენასა და ლიტერა ტურაში, რომელსაც სამი სავარაუდო პასუხი ჰქონდა და ინგლისურ ენაში ის დავალება, რომელსაც ორი იდენტური პასუხი ჰქონდა. მე პირდაპირ გეტყვით, რატომ შე იქმნა ეს პრობლემა, თუმცა ძალიან კარგად მესმის, რომ ეს თემა ანგაჟი რებულია და ამის უკან სხვა რაღაცე ბიც დგას. ერთ-ერთმა... ოპონენტი თუ ჰქვია, არ ვიცი, გამიჭირდება ქალბატ ონ მანანა ნიკოლაიშვილს ოპონენტი დავარქვა, მაგრამ მაინც ვთქვათ ასე... ქალბატონმა მანანამ განაცხადა, რომ დაბალი შეფასებები დაიწერა. მე მას ასეთ შეფასებაში ვერაფრით დავეთა ნხმები, იმიტომ, რომ ეს არის სასერტ იფიკაციო გამოცდა, აქ არის საუბარი იმაზე, გადალახა მოსწავლემ ბარიერი თუ ვერ გადალახა. თუ გადალახა ბა რიერი, ის ატესტატის ღირსია, შედეგი არ მოქმედებს არც მედალზე, არც სა სკოლო შეფასებაზე. ქალბატონ მანანას ვერნაირად ვერ ექნებოდა სტატისტიკური მონაცემე ბი, მან შეიძლება ჰკითხა რამდენიმე მოსწავლეს, რომლებიც სკოლაში ათ ოსნები იყვნენ და აქ მიიღეს 9 ან რვა ქულა და უკმაყოფილონი არიან, თუ მცა ეს რეალურად ძალიან მაღალი შეფასებაა და ნიშნავს, რომ მოსწავლე მართლაც ძალიან კარგია. ძირითა დი შედეგები განთავსებულია 6-დან 8-მდე, მაგრამ ეს არის არსებული რეალობა, რაზეც ის კვლევებიც მი უთითებს, რასაც ჩვენი ორგანიზაცია აწარმოებს. საქართველო ბევრ საერ თაშორისო კვლევაში მონაწილეობს, სადაც ძალიან არასახარბიელო შედე გი გვაქვს განათლების ხარისხის და დონის მიხედვით. ალბათ, უცნაური იქნებოდა, კვლევები ადასტურებდეს, რომ დაბალი ხარისხია განათლების, მეორე მხრივ კი, ამ ორგანიზაციის მი ერ ჩატარებულ გამოცდებში მაღალი შედეგები აჩვენონ მოსწავლეებმა. ასე რომ, ეს არის არსებული რეალობა... ასეთი თემებით სპეკულირება მიუღებ ელია. გოგა ხაჩიძეს მივმართავ, თუ ვინმეს შინაარსობრივად აინტ ერესებს, ნახოს, რაზეა საუბ არი, რატომ იყო სამი სავარა უდო პასუხი, შეექმნა თუ არა მოსწავლეს პრობლემა იმის გამო, რომ ორი იდენტური პასუხი იყო უცხო ენაში, ამ დავალებებს, თუ ჩვენთან მოვლენ, დიდი სიამოვნე ბით ვაჩვენებთ. მაია მიმინოშვილი ყოველთვის სკანდალუ რი პერსონა იყო. მედი ის ყურადღების ქვეშ ხან მისი ჩაცმულობა ხვდებოდა, ხან მისი ჟე სტიკულაცია, ხან მისი დაპირისპირებები მინი სტრთან, თუმცა, პირვ ელად მოხვდა სერიოზ ული ხარვეზები სკოლის საატესტაციო გამოცდ ებზე. ეს კი მხოლოდ ერთ რამეს ნიშნავს – განათლ ების ახალი მინისტრი სა კმაოდ სუსტია იმისთვის, რომ, წინამორბედების მს გავსად, მაია მიმინოშვილი აიძულოს, მეტი პასუხი სმგებლობით მოეკიდოს საკითხს. მისი პასუხები, რომელთა დიდი ნაწილიც სოციალური ქსელით გავრ ცელდა, სირაქლემას პოზას უფრო ჰგავს. მას, უბრალოდ, არ უნ და, დაინახოს და გაიგონოს. საინტე რესოა, მოჰყვება თუ არა ამ სკანდალს შესაბამისი რეაგირება იმისთვის, რომ მომავალ წელს მოსწავლეები ასეთივე ვითარებაში არ აღმოჩნდნენ. თუმცა, წინ დიდი ეროვნული გამოცდებია. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
17
18
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
„ეს თეატრია, აქ ყველაფერი იქნება, მათ შორის ინტრიგებიც“ my View
მირიან ბოქოლიშვილი დეპუტატისა და მსახიობის, ზაზა პაპუაშვილის საკანონმდებლო ინ იციატივა, საზოგადოების ნაწილმა უკვე მონათლა, როგორც განხეთ ქილება თეატრალურ სამყაროში. ჩვენს მკითხველს შევახსენებ, რომ პაპუაშვილის საკანონმდებლო ინ იციატივით, თეატრების სამხატვრო ხელმძღვანელების არჩევის პროც ესში აქტიურად უნდა იყოს შემოქმ ედებითი დასი ჩართული. როგორც იცით, მედიაში გავრცელდა პაპუ აშვილის წერილი პრემიერ-მინისტ რისადმი, სადაც ის რუსთაველის თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანე ლს (რობერტ სტურუას) აკრიტიკე ბს. პაპუაშვილის ინიციატივას კრ იტიკა მოჰყვა თავად სახელოვნებო წრეებში. მაგალითად, სოციალური ქსელის მეშვებით მწვავე პოლემიკა გაიმართა რეჟისორ ქეთი დოლიძესა და ზაზა პაპუაშვილს შორის. ამ კანონპროექტზე კომენტარი არ გაუკეთებია თავად რობერტ სტ ურუას, თუმცა „პრაიმტაიმი“ დაინ ტერესდა, რას ფიქრობს რეჟისორის ერთ-ერთი ფავორიტი მსახიობი და ახლო მეგობარი, ბესო ზანგური. გთავაზობთ ინტერვიუს მსახიობ ბესო ზანგურთან: – მე ვიზიარებ ზაზა პაპუაშვილის მოსაზრებებს, გარდა ამ კანონისა. ვფიქრობ, თეატრში ყველაფერს სამხ ატვრო ხელმძღვანელი უნდა წყვეტდ ეს. მსახიობმა რატომ უნდა აირჩიოს სამხატვრო ხელმძღვანელი, ჩემთვის გაუგებარია. მე არ მინახავს სამხატ ვრო საბჭოს მიერ აშენებული თეატ რი. ამან ისტორიის არც ერთ ეტაპზე არ გაამართლა. რუსთაველის თეატ რში ხომ იყო სამხატვრო საბჭო, რო დესაც ბატონი რობიკო სააკაშვილის რეჟიმის დროს წასული იყო თეატრი დან. მე ვერ ვნახე, რომ დიდი გარღ ვევა მომხდარიყო მაშინ. ასე რომ, ყველაფერში ვეთანხმები ზაზა პაპუ აშვილს, გარდა ამ საკითხისა. – ამჟამად რამდენად აქტიურია თეატრი? ზაზა პაპუაშვილი თეატ რში ძალაუფლების უზურპაციაზე საუბრობდა... – არა, ზაზას არ უთქვამს. ეს არის ჭორები. – წერილში, რომელიც მან პრემ იერ-მინისტრს მისწერა, სწორედ ამაზეა საუბარი... – თქვენ წაიკითხეთ ეგ წერილი? – დიახ, წავიკითხე და იქ საუბ არია იმაზე, რომ თეატრში პრაქტი კულად არ იდგმება სპექტაკლები და სამხატვრო ხელმძღვანელი ძირითადად საქართველოში არ იმყოფება... – უკაცრავად, სამხატვრო ხელმძღვანელი გაგდებული ჰყავდათ თეატრიდან და ახ ლა როგორ უნდათ... რა გა აკეთოს რობერტ სტურუამ – აქეთ მადლობები უხად ოთ? როცა სამხატვრო ხე ლმძღვანელი გააგდეს, ის წავიდა და უცხოურ თეატ რებთან დადო კონტრაქტები. ეს კონტრაქტები, ასე ხელის აღებით, ვერ დაირღვევა, ახ ლა დაბრუნდა და აპირებს „ვეფხისტყაოსნის“ დადგმას, ასევე, „სამი ასულის“ დადგ მას, ამასობაში მუშაობა მი დის სამ სპექტაკლზე. ვერ ვხვდები, რას ჰქვია თეატრის გაჩერება. მაგალითად, მე თუ სპექტაკლებს არ ვთამაშ ობ, არ ნიშნავს, რომ თეატრი გაჩერებულია. არ არსებობს ფაქტი, რომ რომელიმე თე ატრში სამხატვრო საბჭოს გა ემართლებინოს. – აბა, ერთი ადამიანი უნდა წყვეტდეს ყველაფერს? – ერთი ადამიანი რატომ? ის ერთი ადამიანი არის სამხატვრო ხელმძღვანელი, დასს აქვს უფლე ბა, არ დაეთანხმოს მის გადაწყვე ტილებას. აბა, შვიდი მსახიობი უნ და წყვეტდეს თეატრის ბედს? – შვიდი რატომ?.. აქ იგულის ხმება მთლიანად შემოქმედებ
ბესო ზანგური: „ძალიან დიდი ბრძოლა გამოვიარეთ იმისთვის, რომ სტურუა თეატრში დაგვებრუნებინა. მაშინ რატომ დავაბრუნეთ? რატომ ვიბრძოლეთ, თუ ეს კაცი ისევ რამდენიმე ადამიანის ასარჩევი გახდებოდა?“ ითი დასი... – არ მესმის, რატომ უნდა აირჩ იონ მსახიობებმა სამხატვრო ხელმ ძღვანელი. მაგალითად, რა სჭირს რობიკო სტურუას ბესო ზანგურის ასარჩევი? კაცის, რომელიც მსოფ ლიო ოთხეულშია შესული, რა სჭირს საიმისო, რომ ბესო ზანგურმა ან სხ ვამ აუწიოს ხელი, დადგას თუ არა სპექტაკლი? მე ეს დიდ უხეშობად მიმაჩნია. მე მგონი, სასაცილოა, რომ რობერტ სტურუა სპექტაკლებს დგ ამდეს რომელიმე მსახიობის ხელის აწევით. რუსთაველის თეატრი ჩემთ ვის არ არის კედლები და მხოლოდ ადგილი. რუსთაველის თეატრი ჩე მთვის რობერტ სტურუაა. ის რასაც გადაწყვეტს და იტყვის, მე იმას ვერ გავცდები. როგორც გინდათ, ისე ჩამითვალეთ, მაგრამ, თუ რობერტ სტურუა არ იქნება, ჩემთვის რუსთ აველის თეატრში ყოფნა-არყოფნაც სულერთია. თქვენ კარგად იცით ჩე მი დამოკიდებულება რობიკოს მიმა რთ. ის არის არა მხოლოდ უნიჭიერე სი რეჟისორი, არამედ ჩემი უფროსი მეგობარიც. ძალიან დიდი ბრძოლა გამოვიარეთ იმისთვის, რომ სტურ უა თეატრში დაგვებრუნებინა. მაშინ რატომ დავაბრუნეთ? რატომ ვიბრ ძოლეთ, თუ ეს კაცი ისევ რამდენიმე
ადამიანის ასარჩევი გახდებოდა? – თქვენ ფიქრობთ, რომ ამ კანო ნის მიღების შემთხვევაში შესაძლ ოა, რობერტ სტურუას რუსთაველ ის თეატრში ყოფნის საკითხი კვ ლავ კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგეს? – არავითარ შემთხვევაში. მე ზა ზას ვიცნობ და ვიცი, რომ მას რო ბერტ სტურუასთან პერსონალური პრობლემა არა აქვს. – თუმცა მას აქვს პრეტენზია, რომ თეატრის ცხოვრება ჩაკვდა... – თეატრის ცხოვრებით შეიძლება არ იყოს კმაყოფილი მსახიობი. მეც არ ვიყავი კმაყოფილი, როცა რობი კო წასული იყო. 5 წელი როლი არ მი თამაშია, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ რობიკოს წინააღმდეგ წავიდე. – როგორ ფიქრობთ, რატომ და დგა დღის წესრიგში ამ კანონის მი ღება? – ალბათ, ზაზა არ დააკმაყოფი ლა... ნუ, აქ პრობლემა იცით რა არ ის? საზოგადოებას ჰგონია, რომ აქ მხოლოდ რუსთაველის თეატრზეა საუბარი, რაც არასწორია. ხალხი აღიქვამს, როგორც სტურუასთან დატაკებულ ზაზას, მაგრამ ასე არ არის. იმ კაცს აქვს თავისი პოზიცია, პარლამენტის წევრია და მისი საქმეა კანონების შექმნა. მას აქვს ეს იდეა, ან დაეთანხმებიან ან არა. – საზოგადოების ნაწილი ვარა უდობს, რომ პაპუაშვილის ეს ინ იციატივა თეატრალურ სამყაროში განხეთქილებას გამოიწვევს... – მე ვერანაირ განხეთქილებას ვერ ვხედავ ზაზა პაპუაშვილსა და რობერტ სტურუას შორის. – თუმცა მხოლოდ რობერტ სტ ურუაზე არაა აქ საუბარი... ასევე, მწვავე პოლემიკა ჰქონდა ზაზა პა პუაშვილს ქეთი დოლიძესთან... – ყველაფერს თავისი გამოხატვის ფორმები აქვს. რახან ზაზა პოლიტი კაშია წასული, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მკვახე პასუხს პასუხითვე არ უნდა უპასუხოს. ალბათ, ქეთის მი ერ იყო რამე ნათქვამი ისეთი, რომ ზაზამ რეაქცია მისცა. იცით, რა? შეიძლება ადამიანი გააკრიტი კო, მაგრამ კრიტიკის ფორმას აც გა აჩ ნია. ზა ზა არ არ ის ის კაცი, რომ ადამიანს, მით უმ ეტეს ქალს, უზრდელურად უპასუხოს. თუ მკვახედ ეტ ყვიან, მკვახედვე უპასუხ ებს. ყველას აქვს ნერვები. მოსწყდე საქმეს, რომელსაც ჰქვია ხელოვნება და წახვიდე იმ ბაკქანალიაში, რასაც პარლ ამენტი ჰქვია, ამას ძალიან დი დი ნერვები სჭირდება. – და ვინ აიძულა „ბაკქან ალიაში“ წასვლა? სწორედ აქედან გამომდინარე მინდა გკითხოთ, ზოგადად, რამდენად სწორად მიგაჩნიათ, ხელოვანე ბის ამ დოზით ჩართვა პოლიტი კურ პროცესებში? – საქართველოში იყო ისეთი დრო, როცა ყველას უნდა ამოეღო ხმა, იქნე ბოდა ეს ექიმი, მსახიობი, რეჟისორი თუ სხვა სფეროს წარმომადგენელი. ეს მოიტანა „ნაციონალური მოძრ აობის“ სისხლიანმა რეჟიმმა. იმხელა ბოროტების ძალას, მხოლოდ ერთი სფეროს წარმომადგენლები ვერ მო ერეოდნენ. ამ ბრძოლის შემდეგ, ვი ღაცების იქ დარჩენა გახდა საჭირო. სწორედ ამიტომ შემორჩნენ პოლიტი კაში მსახიობები, რეჟისორები, ან სხ ვა აპოლიტიკური სფეროს წარმომად გენლები. მსახიობები უცოდინრები
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
„არ მესმის, რატომ უნდა აირჩიონ მსახიობებმა სამხატვრო ხელმძღვანელი. მაგალითად, რა სჭირს რობიკო სტურუას ბესო ზანგურის ასარჩევი“ არიან, თუ გაუნათლებლები, რატომ არ შეიძლება ისინიც იყვნენ პარლ ამენტში?! აი, ის კანონშემოქმედე ბითი ხალხი რომ ეჯდათ მხოლოდ და მამაკაცებს აუპატიურებდნენ, მაგათ მიხედონ ჯერ და მერე დაიწ ყონ მსახიობების გადარჩევა. – თუმცა იგივე მსახიობები და ინტელიგენციის წარმომადგენლ ები ჩვენ გვახსოვს „ნაციონალ ური მოძრაობისა“ და ჟვანია-სა აკაშვილის გვერდითაც, როდესაც ქვეყანაში „ვარდების რევოლუ ცია“ მწიფდებოდა... – დიახ, რადგან ეს იყო ახალი ძა ლა, მაგრამ ეს ძალა აღმოჩნდა ბო როტების ძალა და ნელ-ნელა მო შორდა ეს ხალხიც. – მანამდე იყო შევარდნაძეც... – კი და ისიც შეიცვალა. ასე რომ მოვყვეთ ყველაფერს, შეგვიძლია გავაგრძელოთ – იყო 90-იანი წლ ები და ა.შ. – დიახ, და იმ 90-იან წლებშიც გვახსოვს ინტელიგენციის ეს სა ხეები ჯაბა იოსელიანისა და კი ტოვანის გვერდით... – ჯაბა იოსელიანზე მე ცუდს ვე რაფერს გეტყვით. ქალბატონი ლი ლი და, ზოგადად, ეს ოჯახი ჩემთ ვის ძალიან ახლობელია. – ცუდის თქმა არც მითხოვია... უბრალოდ, თქვენი აზრი მაინტე
რესებდა, ზოგადად, რამდენად სწორად მიგაჩნიათ, როდესაც ინტელიგენცია ჯერ ჯაბა იოსე ლიანს უჭერდა მხარს ზვიად გა მსახურდიას წინააღმდეგ, შემდეგ – შევარდნაძეს, შემდეგ – სააკაშ ვილს და ახლა – „ქართულ ოცნე ბას“... – მითხარით ერთი მსახიობი, რომელიც ჯაბა იოსელიანს უჭერ და მხარს, აბა. მე არ ვიცი ასეთი. – მაგალითად, რეჟისორი ნუ კრი ქანთარია... – მე არ მსმენია ასეთი ინფორმ აცია. „მხედრიონის“ დროს მე პატა რა ვიყავი და შეიძლება არ მახსოვს. ზოგადად, ჩემი ნება რომ იყოს და ხელმეწიფებოდეს, რა თქმა უნდა, ვარჩევდი, მსახიობებს, ხელოვა ნებს თავიანთი საქმე ეკეთებინათ, მაგრამ, სამწუხაროდ, ხშირად მხ ოლოდ ასე არ გამოდის. რაც შეეხ ება დაპირისპირებას თეატრალურ სამყაროში, მოდით, ინტერვიუს ასე დავასრულებ: ეს არის თეატრი, ყვ ელაფერს უნდა შევხედოთ ლაღად, რატომ გინდათ, რომ კანონებში მკაცრად მოქცეული სტრუქტურა გახდეს თეატრი? ეს თეატრია, აქ ყველაფერი იქნება, მათ შორის ინ ტრიგებიც. ყველაფრის ბოლო მა ინც კარგად მთავრდება, თეატრი ხომ მაინც აბსურდია. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
19
POLIT BAZ POLIT BAZ
უკრაინის ახალი პირველი ლედი POLIT BAZ
POLIT BAZ
უკრაინელები ახალ პი რველ ლედის ეგუებიან. უკ რაინული მედია წერს, რომ შესაგუებელიც არაფერია, რადგან ყოფილი პირველი ლედი საკუთარ მოვალეობ ებს არ ასრულებდა.
20
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ახალ პრეზიდენტს, 48 წლის პეტრე პოროშენკოს მასზე ოთხი წლით უფროსი მეუღლე ჰყავს. მარინა პოროშენკო 52 წლის არის და აცხადებს, რომ საკუთარი მე უღლის გვერდით თავს ყველაზე დაცულად გრძნობს. წყვილმა ერთმანეთი დისკოთ ეკაზე გაიცნო. მაშინ მომავალი პრეზიდენტი მხოლოდ 17 წლის იყო. როგორც თავად მარინა ამ ტკიცებს, ეს იყო ერთი ნახვით შეყვარება. კონტაქტურმა, მამა კაცურმა და სპორტით გატაცე ბულმა პოროშენკომ მომავალი მეუღლე მარტივად მოხიბლა. თუ მცა შეხვედრები გაცნობიდან ნა ხევარი წლის შემდეგ დაიწყეს. მარინა პოროშენკო, უკრაინ ის პირველი ლედი: „ოფიციალუ რი მოწვევა არ ყოფილა. უბრა ლოდ, ერთმანეთის გამუდმებით ნახვის გადაულახავმა სურვილმა ჩვენი სამომავლო ურთიერთო ბა განსაზღვრა. სასწავლო წლ ის დასრულების შემდეგ, პიკნ იკი მოვაწყვეთ, მოგვიანებით კი პეტიამ სახლამდე მიმაცილა. ასე დავიწყეთ ერთმანეთთან შეხვედ რა. პირველი პაემანი – ეს ისეთი რომანტიკული იყო, მე მკაცრი რეჟიმი მქონდა, 22:00-ზე სახლში უნდა ვყოფილიყავი. ამ დროისთ ვის ჩვენ სახლთან მოვდიოდით, დედას დავენახვებოდი ხოლმე და შემდეგ აივნის ქვევით ვიდექით ღამის პირველ საათამდე – ერთმ ანეთთან განშორება ძალიან გვ იჭირდა“. სწორედ დაშორებამ დააჩქა რა მათი დაქორწინებაც. შეყვ არებულობის პერიოდში პეტრე პოროშენკო სამხედრო კომისა რიატმა გამოიძახა. შეყვარებულ ები ფიქრობდნენ, რომ ორწლიან განშორებას ვერ გადაიტანდნენ. ამიტომ მათ მალევე იქორწინეს. ჯარისკაცი პეტრე პოროშენკო სამხედრო ნაწილიდან 10 დღით გამოუშვეს საკუთარ ქორწილში. პოროშენკოების წყვილს 4 შვ ილი ჰყავს: 29 წლის ალექსეი, 14 წლის ტყუპი გოგოები – ევგენია და ალექსანდრე და უმცროსი მი ხეილი – 13 წლის. ოჯახს საკუთა რი წესები აქვს, მაგალითად, სა ხლში არასოდეს საუბრობენ პო ლიტიკაზე. თუმცა ეს აქამდე იყო, ახლა, როდესაც ოჯახის უფროსი ქვეყნის პირველი პირი გახდა, შე საძლოა, წესები ნაწილობრივ შე იცვალოს... პირველი ლედის მამა ჯანდაც ვის მინისტრის მოადგილე იყო. რევოლუციის შედეგად გაპრ ეზიდენტებული პოროშენკო კი დღეს უკრაინაში უდიდეს საკო ნდიტრო კომპანიის „Roshen“-ისა და ყველაზე პოპულარული საინ ფორმაციო არხის „5 Kanal TV“-ს მფლობელია.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
POLIT BAZ POLIT BAZ ნაციონალები იშლებიან არჩევნების შემდეგ ცვლილებე ბს „ნაციონალურ მოძრაობაშიც“ ელოდებიან. პარტია აუცილებლად ორად გაიყოფა და ამ ინფორმაც იას არაოფიციალურად ნაციონ ალების ოფისშიც ადასტურებენ. თუმცა, დეტალები არ ხმაურდება. ჯერ არ ამ ბო ბენ, ვინ სა ით გა და ნაწილდება, ვინ დარჩება მიხეილ სააკაშვილის პარტიაში. თუმცა, ოპოზიციაში აცხადებენ რომ ეს დაშლა კი არა, გაშლა და გაფართ ოება იქნება.
POLIT BAZ
პირველად ეს ფორმულა ლევან ბე რძენიშვილმა გამოიყენა, მაშინ რო ცა თავად ოპოზიციაში იყო, ალიანსის ერთ-ერთი ლიდერი გახლდათ და ადგი ლობრივი არჩევნების შემდეგ დაიშალ ნენ. თუმცა, ამ განცხადებას ცოტამ თუ ვინმემ დაუჯერა. მაინც ყველამ ჩათვ ალა, რომ ოპოზიციაში განხეთქილებაა და დაიშლებიან. ნაციონალები განხეთქილებას არ იმ ჩნევენ და ამბობენ, რომ ეს ტაქტიკური სვლა უფროა, ვიდრე განხეთქილება. ვარაუდობენ, რომ ცალკე გავლენ ეგრეთწოდებული ჟვანია-მერაბიშვილ ის „სასტავი“, გიგი უგულავა და სააკაშ ვილი კი ცალკე დარჩებიან. თუმცა, ეს მხოლოდ ვარაუდებია და ძირითადად იმ სტერეოტიპებს ასხავს, სადაც ლიდერე ბს შორის გამყოფი ხაზები გადის. პარტია, სადაც ნაციონალები მასო ბრივად გადაინაცვლებენ, შოთა მალა შხიას პარტიაა. მისმა პარტია „ქრისტი ან-კონსერვატორებმა“ ერთხელ უკვე იხსნა ზურაბ ჟვანია, როცა ის შევარდ ნაძის დროს უპარტიოდ დარჩა. მაშინ პარლამენტის ყოფილმა თავმჯდომარ ემ სწორედ შოთა მალაშხიას პარტიით
იყარა კენჭი. ბევრს არ სჯერა, თუმცა, როგორც ოფიციალურად ირწმუნებიან, მალაშხიამ თავად შესთავაზა დახმარ ება და პარტია ზურაბ ჟვანიას. დეტალები არ ხმაურდება, მალაშხ იას პარტია მალე სიმბოლური აღარ იქ ნება და ის სერიოზულად შეივსება. თუ მცა ვინ გახდება პარტიის თავმჯდომ არე, რთული სათქმელია. ამბობენ, რომ შეიძლება ეს მართლაც ტაქტიკური სვლა იყოს და ნაციონალებმა გაყოფით ორმაგად ისარგებლონ იმ სარგებლით, რასაც პარტიებს კვალიფიციურის სტ ატუსი აძლევს.
მიყვარს სმა და მიყვარს ჭამა... POLIT BAZ
ლამის სწორედ ამ ქართ ული მულტფილმის შესაბამი სი იმიჯი აუწყო სოციალურმა ქსელებმა ფინანსთა მინისტრს. სხვებს თუ პრემიებს უთვლიან, ნოდარ ხადურს მუდმივად მენი უს ურჩევენ. საქმე იმდენად გა რთულდა, რომ მინისტრმა ისიც კი გამოაცხადა, დიეტაზე ვზივ არ, უკვე 15 კილო დავიკელიო.
თუმ ცა, სოცქსელებ ში ეს თე მა მაინც არ დაიხურა. მენიუებ ის გან ხილვ ა და მინისტრ ისთვის უფ ასო რჩე ვე ბის მიცემა გრძელდება. ნოდარ ხად ურმა ამ თემაზე „ვერსი ას თან“ ვრცელი კომენტ არი გაა კე თა: – შეს აძ ლო ა, მენიუზე ბევრი ვიკ ამ ათ ოთ, როგორ ი უნდა იყო ს, ჯერ ბრა ლი დაგვდეს ბევრიაო, მერ ე გვისაყვედურ ეს, ცოტ აა ო,
ისიც კი თქვეს, სალათ ი „ოლივიე“ რატ ომ შეიტა ნეთ მენიუში, რუსუ ლია ო. შემიძლია გიჩ ვენო თ ჩემი ვიზიტ ის პრო გრ ამა სამიტ ის გა ნმა ვლობ აში. სამი მიღ ებ აა, პრემ იერ-მინისტრ ის, ფინანსთ ა მინი სტრ ისა და ცენტრ ალურ ი ბანკის მმა რთ ველის სახელით, ეს არის პრო ტო კო ლი, სხვანაირა დ არ შე იძლებ ა“, – აცხადებ ს ნოდარ ხა დურ ი. მისივე თქმით, მას ის პერ ი
ოდი ც ახსოვს, როდესაც ფინანს თა მინისტრი და მისი მეგობრები სტუმრებს „შეწერილი“ ფულით მასპი ნძლობდნენ. ხადურის განც ხადებით, მას საკუთარი მეგობრ ები რესტორანში არ წაუყვანია. „ვერ გე ტყ ვით, რომ არ ვს ად ილობ, მაგრამ, როდესაც მეგობრ ებთან ერთად ყოფნა მინდა, სახლ ში ვშლი სუფრას. რადგან რესტ ორნებში საერთოდ არ დავდი ვარ.
არც „მასაჟი სტკა“ ჩამომიყვანი ა სახელმწიფოს ხარჯი თ, არც მაი მ უნი ს ტვი ნი ს დელიკატესები მი მიტანია სუფრაზე და არც კლუბ „დივაში“ წამიყვანი ა არც ერთი დელეგაც ია. კახეთში წავიყვანეთ ექსკურსიაზე და ტრადი ცი ული ქართული კერძები თ გავუმასპი ნ ძლდით. მათი განწყობაც ვიც ი, მოსწონთ კარგი გემრი ელი ქართ ული სამზარეულო და ღვი ნო“.
დათა ახალაია ციხეს დღეს დატITო ვ ე ბ ს Z BA საბერძნეთის საპატიმროს დათა ახალაია 2 ივნისს დატო ვებს. კუდ-ის ყოფილი უფროსის ადვოკატის განცხადებით, პრ ობლემა გირაოს თანხის გადა რიცხვისას შეიქმნა.
სასამართლომ რამდენიმე დღ ის წინ დათა ახალაიას 100 ათასი ევროს ოდენობის გირაოს გადა
ხდა დააკისრა, სწორედ ამის შე მდეგ გაათავისუფლებდნენ მას ციხიდან. თუმცა, როგორც აღ ნიშნავენ, ამ თანხის მობილიზება ოჯახმა ვერ შეძლო:
ახალაიას ციხიდან ორშაბათს ად გილობრივი დროით, 12:00 საათ ზე გამოუშვებენ“, – განაცხადა ალექსანდროს პაპასტეროპოლ უსმა.
„ოჯახმა 100 ათასის შემოტანა ვერ მოახერხა. საბერძნეთში ერთ დღეში თანხის შემოტანას ხელი ბიუროკრატიამ შეუშალა. დათა
რაც შეეხება ახალაიას ექსტ რადირებას, საბერძნეთის სასამა რთლო აღნიშნულ საკითხზე ორ თვეში იმსჯელებს.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
POL
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
21
კახა გოგოლაშვილი: „მიდგომა, რომელიც „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს რუსეთის მიმართ იყო, უნდა შეცვლილიყო“ „მთავრობამ ბრძანება უნდა გამოსცეს, რომ ოკუპანტი სახელმწიფოს დროშების ფრიალი აიკრძალოს... იმ დროშის, რომელიც ცხინვალში ფრიალებს ოკუპანტის ტანკზე“ ქეთი ხატიაშვილი რატომ ხვდება საქართველოს ოპოზიცია ერთი და იგივე ხასიათის მესიჯებს რადიკალურად განსხვავ ებული შეფასებებით. რატომ შეუძ ლია უკრაინის პრეზიდენტს თქვას, რომ რუსეთთან დიალოგი აუცილე ბელია და რატომ იწვევს იგივე ში ნაარსის განცხადება აგრესიას უკვე მაშინ, როცა მას საქართველოს პრ ემიერი ამბობს. რატომ უკრავენ ტაშს პოროშე ნკოს მაშინ, როცა ის ფრთხილია რუსეთთან მიმართებაში და იგივე სიფრთხილე, ოღონდ უკვე საქართ ველოს ხელისუფლებაში, რატომ იწვევს მძაფრ კრიტიკას? ამ თემაზე კომენტარი ექსპერტ კახა გოგოლა შვილს ვთხოვეთ: – რუსეთთან და დასავლეთთან და კავშირებით, ჩვენ და უკრაინას დაახ ლოებით ერთი და იგივე მიზნები გვ აქვს. ჩვენ გვინდა, რომ რუსეთისგან სა ფრთხე შევამციროთ და საუბარი და ვიწყოთ ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენაზე. უკრაინასაც იგივე მიზნ ები აქვს, თუმცა ამ ეტაპზე ვითარება იქ დაახლოებით ისეა გამწვავებული, როგორც ჩვენთან აგვისტოს ომის დროს იყო... უკრაინაში რუსული ინ ტერვენცია ჯერ არ დასრულებულა, ყირიმში დასრულდა, მაგრამ პირდაპ ირი სამხედრო ჩარევა არ განხორცი ელებულა დონეცკსა და ლუგანსკში. როგორც კი დარეგულირდება, დარჩ ება ანექსირებული ყირიმი და გარკ ვეული, მოუგვარებელი პრობლემები იგივე ლუგანსკსა და დონეცკში. სტრატეგია როგორც უკრაინის თვის, ისე საქართველოსთვის და ახლოებით ერთნაირია – საფრთხის თავიდან არიდება. ევროკავშირიც და ამერიკაც, როგორც საქართველოში, ისე უკრაინაში, გვთხოვენ მაქსიმალ
პეტრე პოროშენკო 22
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ურად შევეცადოთ, არ გავამწვავოთ ურთიერთობები რუსეთთან. აქ იკვე თება რუსეთთან დამოკიდებულებებს შორის მსგავსება. – პოროშენკო აცხადებს, რომ რუსეთთან დიალოგი აუცილებე ლია, საქართველოს ოპოზიციას ეს მოსწონს, თუმცა იგივე განცხადე ბები უკვე საქართველოს ხელისუ ფლების მხრიდან აღიზიანებს... – უკრაინა ომის ზღვარზეა და ან ტიტერორისტულ ოპერაციას გარკ ვეული წარმატებით ახორციელებს. უკრაინა დგას რეალური საფრთხის წინაშე და იქ არავის აწყობს ფართ ომასშტაბიანი ომი, ამიტომაც პორო შენკოს განცხადებები ფრთხილი და წინდახედულია. იქ ძალიან გაიზარდა მოსახლეობის თვითშეგნება და პო ლიტიკური კულტურაც. და ამ ვითა რებაში მათ კარგად ესმით, რომ ეს არის მესიჯი იმისთვის, რომ რუსეთს არ მიეცეს ომის დაწყების მიზეზი. უკ რაინას სჭირდება დროის მოგება. რაც შეეხება საქართველოს, სა ქართველოში ომი დასრულდა, ჩვენი ტერიტორიები ანექსირებულია და რუსეთი საქართველოში დამატებით შემოჭრას კი არ ცდილობს, არამედ ჩვენგან სტატუს კვოს აღიარებას. ამიტომაც საქართველოში ოპოზ იცია მთავრობის მხიდან ფრთხილ და მოკიდებულებასა და რუსეთის კრიტ იკისთვის თავის არიდებას აღიქვამს, როგორც რუსეთის ამ მოთხოვნაზე დათანხმებასა და დაყოლიებას. ამ თვალსაზრისით რეაქცია და და მოკიდებულება ჩვენი მთავრობისა და პოროშენკოს მოქმედებებს შორის გა ნსხვავებულია. ზოგადად, მიდგომა, ალბათ, სწორ ია, მაგრამ შესაძლოა, ტაქტიკურად მოგვდის შეცდომა. ზოგჯერ რეაგირ ებას ვაგვიანებთ, ზოგჯერ დუმილს ვარჩევთ. ასე რომ, შეიძლება გავა კრიტიკოთ ტაქტიკურ ელემენტებში. პოლიტიკა სტრატეგიაში სწორია
– რუსეთი არ უნდა აიძულო, პროვ ოცირება არ უნდა მოახდინო, რომ მას ჰქონდეს პოზა: არ ველაპარაკები საქართველოსო. ამ ფონზე კი თავისი მიზნები ისე განახორციელოს, როგო რც მას გაუხარდება. მეორე მხრივ, არავის არ უნდა და რჩეს იმის განცდა, რომ ჩვენ რუსეთს შევურიგდით, სტატუს კვო ვაღიარეთ და ახლა ისინი ჩვენი ძმები არიან და ერთადერთი, რაც დაგვრჩა, რუსი ტუ რისტების შემოყვანაა საქართველოში და სხვა პრობლემა აღარ არსებობს. ჩვენი მთავრობის მდგომარეობა რთულია. ფაქტია, რომ მიდგომა, რო მელიც „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს იყო, უნდა შეცვლილიყო. იმან შედეგი ვერ გამოიღო. მაგრამ რამდ ენად სწორად ხორციელდება ახალი დამოკიდებულება და პოლიტიკა? ხა ნდახან ზედმეტად ვიკავებთ რუსეთის კრიტიკისგან თავს, ზოგჯერ ზედმეტ ად ვჩუმდებით, რაც ხშირ შემთხვევ აში თანამეგობრობისთვისაც ცუდია და ქვეყნის შიგნით მოსახლეობისთ ვისაც – პრორუსული ძალები აქტი ურობენ. ხაზი მინდა გავუსვა მედიასივრც ეს, აქაც რუსული პროპაგანდა გააქ ტიურდა. რადიოში მოისმენთ პირდაპ ირ პროკრემლისტურ პროპაგანდას. ხომ არსებობს მედიამონიტორინგი და უნდა მოსთხოვონ, რომ მტერი ქვ ეყნის პროპაგანდა არ მოხდეს. ამ კო ნკრეტულ რადიოში, რომელზეც მე ვლაპარაკობ, ფაქტებსაც კი დამახი ნჯებულად გადმოსცემენ. ეს სიტყვის თავისუფლება კი არ არის, მტრულად განწყობილი ქვეყნის პროპაგანდაა. მთავრობამ ბრძანება უნდა გამო სცეს, რომ ოკუპანტი სახელმწიფოს დროშების ფრიალი აიკრძალოს აქცი ების ან აზრის გამოხატვის დროს. მა გალითად, რუსული დროშების დემო ნსტრირება არ შეიძლება ქუჩაში. იმ დროშის, რომელიც ცხინვალში ფრია ლებს ოკუპანტის ტანკზე.
`რუსეთთან და დასავლეთთან დაკავშირებით, ჩვენ და უკრაინას დაახლოებით ერთი და იგივე მიზნები გვაქვს~
რა მოხდა ა
ქეთი ხატიაშვილი კოსოვოს ჯიბრზე აღიარებული აფხაზეთი და ცხინვალი; ევროკა ვშირის გაფართოების ჯიბრზე შე ქმნილი ევრაზიული კავშირი. პუტინი ყველა თავის საგარეო მარცხს საქართველოში „იქარვე ბს“. უკრაინაში უკან დახევის შე მდეგ პუტინი ისევ საქართველოს ესხმის თავს. თითქოს ეს ერთადე რთი სივრცეა, სადაც მას შელახუ ლი იმიჯის „აღდგენა“ შეუძლია. კრემლმა სოხუმში ოპოზიცია გაააქტიურა. რაულ ხაჯიმბა, რო მელიც ახლა ალექსანდრე ანქვაბ ის წინააღმდეგ გამოდის, პირვ ელად არ ესხმის თავს ეგრეთწოდ ებულ პროაფხაზურ ძალებს. ანქვაბი უკვე დიდი ხანია, რუ სეთის ნერვებზე თამაშობს. ჯერ კიდევ არძინბას ხელისუფლებიდან მოყოლებული, ის ცდილობდა ხე ლში ჩაეგდო მმართველობა და რუ სეთის გავლენები შეესუსტებინა. ამიტომაც არძინბას საეჭვო გარდ აცვალების შემდეგ ანქვაბმა საკუ თარი კანდიდატურა წამოაყენა პრ ეზიდენტის პოსტზე. მისი გავლენ ები იმდენად სერიოზული იყო, რომ აფხაზეთში კანონი შეცვალეს და ანქვაბს საარჩევნო რინგზე ასვლ ის უფლება ჩამოართვეს. ამიტომ აც, მის მაგივრად კენჭი სერგეი ბაღაფშმა იყარა. ბაღაფშს და პირისპირება სწორედ ხაჯი მბასთან მოუწია და წააგო. მაშინ ყველამ თქვა, რომ სერგეი ბაღაფშს გა ლის ქართველი მო სახლეობის ხმები დაეხმარა. გა
ლმა გადაწყვიტა არჩევნების ბედი, ასევე, საეჭვო ვითარებაში გარდ აცვლილი უკვე სერგეი ბაღაფშის შემდეგაც. ალექსანდრე ანქვაბმა სწორედ მაშინ გაიმარჯვა და უკვე თავად განაგრძო აფხაზეთის დამო უკიდებლობის კურსის გატარება. აფხაზეთის ეგრეთწოდებული პრ ეზიდენტები რუსეთს არც მიწების პრივატიზების უფლებას აძლევდ ნენ და არც საბადოებზე კონტრო ლის დაწესების საშუალებას. ანქვ აბი რკინიგზის გახსნის წინააღმდ ეგიც გამოვიდა, რაც რუსეთისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი თემაა. საუბარია რკინიგზაზე, რო მელმაც სომხეთი და რუსეთი უნდა დააკავშიროს. ამ მიმართულებით თბილისის პოზიციაც დადებითი იყო. პაატა ზაქარეიშვილმა მოსკოვის ეს ინ იციატივა სრულიად გაიზიარა: – ჩვენ უნდა შევწყვიტოთ საკი თხის პოლიტიკურად მოტივირება და პრობლემა ეკონომიკურ ასპე ქტში განვიხილოთ. სარკინიგზო ხაზის აღდგენა ხელს შეუწყობს დე ვნილების დაბრუნებას და პრობლე მების მოგვარებას. სარკინიგზო ხა ზი მაინც მუშაობს: შემადგენლობა მაინც მოძრაობს რუსეთის, მაგრამ არა საქართველოს მიმართულებ ით, რადგან ძველმა ხელისუფლებ ამ ასე გადაწყვიტა. არ შეიძლება იმის დაშვება, რომ აფხაზეთი ეკ ონომიკურად მხოლოდ რუსე თზე იყოს მიბმული, თუ ჩვენ რკინიგზას ჩვენს მხარესაც გავხსნით, აფხაზეთს ალ ტერნატივა გაუჩნდება. მინისტრის შებმის ამ ფო რმ ას აქ მო სახლეობა არ აჰ
სერგი კაპანაძე: „მოთხოვნები მრავალფეროვანი იყო, მათ შორის, გალელების გამოყრა, მათთვის აფხაზური პასპორტების ჩამორთმევა, არჩევნებში ხმის უფლების წართმევა~
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ანქვაბსა და ხაჯიმბას შორის?
რა საფრთხის ქვეშ დგას გალის მოსახლეობა
და ვისზე იყრის ჯავრს პუტინი
პაატა დავითაია: „ანქვაბმა, როგორც გახსოვთ, აკრძალა მიწების პრივატიზაცია და რუსეთს არც შავი მარმარილოს საბადო არ დაუთმო. ამ თემამ თავის დროზე მოსკოვი საკმაოდ გააღიზიანა“ ყვა და იქ ალექსანდრე ანქვაბი. თბილისის პოზიცია მაშინ მკაც რად გააკრიტიკა საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა. გრიგოლ ვაშა ძის განმარტებით, სარკინიგზო მი მოსვლის აღდგენა, პირველ რიგში, რუსეთსა და სომხეთს სჭირდება და არა საქართველოს. ყოფილი მინი სტრის შეფასებით, ამ გზით რუსეთი აფხაზეთისა და საქართველოს ტრ ანზიტით საკუთარ სამხედრო ბაზას მოამარაგებდა გიუმრიში. ასე რომ, რკინიგზის თემა რუ სეთისთვის გადამწყვეტი იყო და ანქვაბის „გაგულავებას“ კრემლი დიდხანს არ მოითმენდა. მით უფრო ახლა, უკრაინაში წარუმატებლობ ის ფონზე. და არც გალის მოსახლ ეობის ატანას აპირებს, რომელიც მუდმივად ბლოკავს არჩევნების გზით კრემლისთვის მისაღებ ფი გურებს. ხაჯიმბა უკვე ადასტურე ბს იმ ფაქტს, რომ გალში ქართველი ეროვნების მოსახლეობას სერიოზ ული პრობლემები შეექმნება: – ალექსანდრე ანქვაბმა ვერ შე ასრულა ვერც ერთი დაპირება, რაც მოგვცა – აფხაზეთი ნეპოტიზმითა და კლანური ბიზნესით იმართება, რასაც კატასტროფული შედეგი მო ჰყვა, ამხელა პოტენციალის მქონე ქვეყანა არ ვითარდება. პრეზიდენ ტს არც ერთ სფეროში რეფორმა არ გაუტარებია. ქვეყანა კორუფციაში იძირება... მხოლოდ მინისტრთა კა ბინეტისა და გენერალური პროკურ ორის განთავისუფლება ვერაფერს შეცვლის, მთავრობა უნდა გადადგ ეს... რაც შეეხება მეორე მოთხოვნას, იმ ქართველების გასახლებას, ვისაც აფხაზური პასპორტები კანონდარ ღვევით აქვთ მიღებული, ეს აფხაზი
ხალხის დაკვეთაა, ჩვენს ქვეყანაში კი ყველაფერი ისე უნდა მოხდეს, როგორც ხალხი ითხოვს... ნურავის ექნება იმედი, რომ აფხაზეთში არსე ბულ სიტუაციას სათავისოდ გამოიყ ენებს: ჩვენ სიტუაციას ვაკონტრო ლებთ და სამოქმედო გეგმასაც იმის მიხედვით დავსახავთ, როგორც აფ ხაზი ხალხის ნება-სურვილი გვიკარ ნახებს, – ეს განმარტება მან „კვირის პალიტრასთან“ საუბარში გააკეთა. პუტინმა კი, თავის მხრივ, სასწრა ფოდ შეკრიბა საკუთარი „კარი“ და ევრაზიული კავშირიც უკვე გააფორ მა. შეხვედრა ასტანაში შედგა. რუსე თის, ყაზახეთისა და ბელორუსის პრ ეზიდენტებმა უკვე გააფორმეს შესა
ბამისი დოკუმენტი, რომელიც 2015 წლიდან შევა ძალაში. აფხაზეთი კი რუსეთთან მიერთე ბას ითხოვს. ანუ სოხუმს ახლა უკვე დამოუკიდებლობაც არ უნდა. ჰოდა, ამ გზაზე ისევ გალი რომ არ გაებლა ნდოს ფეხებში კრემლს, ეთნიკურად ქართული მოსახლეობა სერიოზული საფრთხის წინაშე დგას. ამ დროს კი რას აცხადებენ თბილ ისში? სრულიად არაადეკვატური და გაუგებარი კომენტარი გააკეთა შე რიგებისა და სამოქალაქო თანასწ ორობის საკითხთა სახელმწიფო მი ნისტრმა აფხაზეთში მიმდინარე მო ვლენებზე. ამიტომაც, თუ პაატა ზა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ქარეიშვილს მინისტრი ჰქვია, მაშინ მე დღეიდან იმპერატრიცა ვიქნები. ისე კი, ზაქარეიშვილი უფრო ჰგავს აქ დე ფაქტო მინისტრს, ვი დრე სოხუმში იყო ანქვაბი. ჩვენი „დე ფაქტო“ მინისტრის განმარტე ბა, რომელიც სოხუმში მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით ჯერ სამი დღე დუმდა (მისი პრესსამსახ ური აცხადებდა, მინისტრს ხმა არა აქვსო), შემდეგ კი განაცხადა: – პირველად შიდა აფხაზურ კონფ ლიქტში, აფხაზები ვერ იყენებენ სა ქართველოს ერთმანეთის საწინააღ მდეგოდ. ეს მნიშვნელოვანი ფაქტია. ისე მოვახერხეთ ჩვენი პოლიტიკის წარმართვა, რომ აფხაზებს საშუ ალებას არ ვაძლევთ, საქართველოს თემით ისპეკულირონ. ჩვენ არც ერთ მხარეს არ ვიჭერთ, არც ერთი პოლი ტიკური ძალის, რომელიც იქ დღეს დაპირისპირებულია. ვერავინ იტყვ ის, რომ რომელიმე მათგანის უკან ვდგავართ. არ ვიცი, ეს საერთოდ რას ნიშნავს და რის თქმა უნდა ზაქარეიშვილს. თუმცა, ალბათ, ბატონი მინისტრი მის ამ კომენტარსაც დააპრემირებს. მოვლენები კი სოხუმში სწრაფად განვითარდა და როგორც ჩანს, აქ მოულოდნელიც არაფერი იყო. „ევროპელი დემოკრატების“ ლი დერი პაატა დავითაია ანქვაბის წი ნააღმდეგ ოპოზიციის გააქტიურ ებას, რა თქმა უნდა, რუსეთსა და რუსულ ინტერესებს უკავშირებს ამ რეგიონში. – ანქვაბმა, როგორც გახსოვთ, აკრძალა მიწების პრივატიზაცია და რუსეთს არც შავი მარმარილოს საბა დო დაუთმო. ამ თემამ თავის დროზე მოსკოვი საკმაოდ გააღიზიანა. შემდ
ეგ კი რკინიგზის თემა. რკინიგზამ რუსეთი და სომხეთი უნდა დააკავ შიროს. თავის დროზე ივანიშვილის მთავრობამაც თანხმობა განაცხადა ამ პროექტზე, თუმცა ანქვაბი წინა აღმდეგი იყო. ეს თემა კი კრემლმა უკვე აღარ დათმო და ანქვაბი გადა აყენეს. ექსპერტი სერგი კაპანაძე ამ მოვლენებში გალის ფაქტორს ხე დავს და მომხდარს რუსეთის პო ლიტიკას უკავშირებს აფხაზეთის შეერთებასთან დაკავშირებით: – აფხაზეთში ანქვაბმა რეალურ ად მოახდინა ხელისუფლების თავის ხელში კონცენტრაცია და, როგორც ჩანს, ბევრი თანამოაზრე იმის გა მო ჩამოსცილდა, რომ ისინი ხელი სუფლებას არ მიაკარა, ანუ „თბილ ადგილებს“. მან ასევე ბევრი ფული ჩადო ისეთ პროექტებში, საიდანაც ფული კარგად იპარებოდა, მაგრამ ეკონომიკური სარგებელი დიდი არ ჰქონდა (სტადიონები, ინფრასტრ უქტურა, რემონტები და ა.შ.). ამან მას ყველაზე ახლო მეგობრებიც კი ჩამოაშორა, რადგან, კარგად გვეს მის, რომ სოხუმში საბიუჯეტო ფუ ლი „ტკბილია“ და ყველას სურს თა ვისი წილი. მეორე თემა, რის გამოც მოხდა დიდი დაპირისპირება, იყო გალის მოსახლეობა. გალელები ძალიან ცუდ მდგომარეობაში არიან, რადგ ან, სადაც ცხოვრობენ, იქ მათ ცუ დად ეპყრობიან და ცუდი პირობები აქვთ, აქეთ კი ინტეგრაციას ვერ ახ დენენ, რადგან სახლები და ოჯახები იქით აქვთ. ანქვაბმა რამდენიმე წლ ის წინათ გაბედა და გალის მოსახლ ეობას აფხაზური პასპორტები და ურიგა. ეს, ერთი მხრივ, ცუდი იყო, რადგან იძულებით პასპორტიზაცი ას ნიშნავდა, მაგრამ, მეორე მხრივ, სუფთა ადამიანურად თუ შეხედავ, გალელებისთვის ცუდი არ იყო, რა დგან უფრო მეტი შესაძლებლობა გაუჩნდათ აფხაზეთში. ეს პასპორტიზაცია ხელზე დაიხ ვია ოპოზიციამ და მოითხოვა, რომ გალელებისთვის პასპორტები ჩამო ერთმიათ. მოთხოვნები მრავალფე როვანი იყო, მათ შორის, გალელე ბის გამოყრა, მათთვის აფხაზური პასპორტების ჩამორთმევა, არჩევნ ებში ხმის უფლების წართმევა, მათი იძულება, რომ საქართველოდან მი ეტანათ ცნობა, რომ საქართველოს მოქალაქეები არ არიან და ა.შ. საბოლოო ჯამში, ისე გამოვიდა, რომ ანქვაბს ყველა წინ აღუდგა, მათ შორის, ტრადიციული, „კგბ“-სთან შეკრული ე.წ. აფხაზური ოპოზიცია, თავისი ყოფილი თანამოაზრეები და ეთნიკური საკითხით შეიარაღებუ ლი სხვა ჯგუფები. როგორც ჩანს, ეს ოპოზიცია ახლა იმარჯვებს. სოხუმის პარალელურად მოვლ ენების ასეთივე განვითარებას არც ცხინვალში გამორიცხავენ. კომუნი სტური პარტის ერთ-ერთმა ლიდე რმა და ეგრეთწოდებული პარლამ ენტის ეგრეთწოდებულმა სპიკერმა სტანისლავ კოჩიევმა განაცხადა, რომ პოლიტიკაში ახალი სახეები უნდა მოვიდნენ და ცხინვალი რუ სეთის შემადგენლობაში შეიყვანონ. მაგრამ რა გინდა ქნა? პაატა ზა ქარეიშვილს ხმა არ აქვს და ვინ ამ ოიღებს ხმას? ვინ დაიცავს გალის მოსახლეობას?
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
23
რატომ იმატა ქალთა მიმართ ძალადობის ფაქტებმა გენდერული პრობლემა თუ საზოგადოების გულგრილობა სახელმწიფოს ვალია იზრუნოს ოჯახური ძალადობის აღმოფხვრ აზე. ცალკეული არასამთავრობო ორგანიზაციები საკუთარი ძალე ბით ამ მხრივ სიტუაციის გაუმ ჯობესებას ცდილობენ. თუმცა, ეს ზღვაში წვეთია. მთავარი ბერკ ეტი მაინც სახელმწიფოს ხელშია. სამწუხაროდ, არცთუ იშვიათად, ოჯახში გამეფებული კონფლიქტი ფატალურად სრულდება. მიმდინარე წლის იანვრიდან მა ისის თვის ჩათვლით, მედიის საშუ ალებით ცნობილი გახდა 15-მდე ოჯახური მკვლელობა. მათ შორის, უმეტესობა ქმრების მიერ მოკლ ული ცოლები არიან, ასევე, არის შე მთხვევა, როცა მამამ შვილი მოკლა, ან შვილმა დედამ. თავისთავად, მკვლელობის ფა ქტი შემაძრწუნებელია, თუმცა, არ ანაკლებ საფიქრებელია ის დამო კიდებულება, რაც საზოგადოების მხრიდან ვლინდება. კერძოდ, მოძა ლადის მიმართ ხშირად საზოგადო ება უფრო მეტ შემწყნარებლობს იჩ ენს, ვიდრე ფაქტის ან მსხვერპლის მიმართ. ორი კვირის წინ საზოგადოება შეძრა ქობულეთში მომხდარმა მკ ვლელობამ. ეჭვიანობის ნიადაგზე ქმარმა ფემძიმე ცოლი, 8 შვილის დედა მოკლა, შემდეგ თავი მოიკლა, თანასოფლელების მხრიდან დამნ აშავის მიმართ უფრო მეტი შემწყნ არებლობა იყო, ვიდრე მოკლულის მიმართ. მის ნაბიჯს იმით ამართლ ებდნენ, რომ ცოლი ღალატობდა, ჰპატიობდა, ითმენდა, ბოლოს კი ამ ზღვრამდე მიიყვანაო. თუმცა, იმაზე არავინ ამახვილებდა ყურადღებას, რომ ცოლს განქორწინების მცდე ლობა რამდენჯერმე ჰქონდა, მაგრ ამ ქმარი უარს ამბობდა. მიუხედავად იმისა, რომ ოჯახ ური მკვლელობის სტატისტიკის მატებას მედია აქტიურად გამოეხ მაურა, ასევე, ამ ფაქტს არასამთა ვრობო ორგანიზაციებიც გამოეხმა ურნენ, სახელმწიფო დუმს. ოჯახური ძალადობის ფაქტ ებთან დაკავშირებით განცხადება მხოლოდ შინაგან საქმეთა სამი ნისტრომ გააკეთა. „ადამიანის უფლებების დაცვა წარმოადგენს შინაგან საქმეთა სამინისტროს უმ თავრეს ამოცანას. სამინისტროში მიმდინარე ყველა რეფორმა ემსა ხურება შსს-ს მუშაობის ეფექტუ რობის ზრდას. ქალთა მიმართ ძა ლადობის და ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლას ერთ-ერთი პრიორიტეტული ადგილი უკავია შსს-ს განვითარების სტრატეგიაში. ამ მიმართულებით მიმდინარეობს მრავალმხრივი მუშაობა, არასამთა ვრობო და საერთაშორისო ორგანი ზაციების ხელშეწყობით, სამართ ალდამცველებს პერმანენტულად უტარდებათ კვალიფიკაციის ასამ აღლებელი სწავლებები. სამინისტ როს წარმომადგენლები ჩართულნი არიან საკანონმდებლო ცვლილე ბების შემუშავებაში. უწყებათშორ ისი საბჭოს ფარგლებში იმართება სამუშაო შეხვედრები, ხოლო შსს-ს ინიციატივით, მიმდინარე პროექტ ის ფარგლებში, რეგიონალური მა სშტაბით ტარდება ღია დისკუსიები იმ უწყებების ჩართულობით, რომე ლთა კომპეტენციაშიც შედის ოჯახ ში ძალადობაზე რეაგირება. შინაგან საქმეთა სამინისტრო ძირითად პრიორიტეტად აცხადე
24
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
დამოკიდებულება, რაც საზოგადოების მხრიდან ვლინდება. კერძოდ, მოძალადის მიმართ ხშირად საზოგადოება უფრო მეტ შემწყნარებლობს იჩენს, ვიდრე ფაქტის ან მსხვერპლის მიმართ ბს ძალადობასთან ბრძოლას, მათ შორის, ოჯახში ძალადობასთან და მზადაა არ სებული რესურსითა და საზოგადოების მხარდაჭერით პრინციპულად გააგრძელ ოს მუშაობა მის წინააღმდეგ. აღნიშნულ პრობლემასთან ბრძოლის ეფექტურობის გაზრდის მიზნით, შინაგან საქმეთა სამი ნისტროში შეიქმნა სპეციალური ჯგუფი, რომლის ფუნქციაში შედის თითოეულ ფაქტზე მონიტორინგის წარმოება და რეაგირების ადეკვატურობის ანალიზი. არსებული ხარვეზების გამოკვეთის და მათზე კოორდინირებული რეაგირების მიზნით, იგეგმება საგანგებო შეხვედრის ორგანიზება ქალთა უფლებებზე მომუ შავე არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან. ჩვენ ვაცნობიერებთ, რომ მხოლოდ სახელმწიფო უწყებების ძალისხმევა უძ ლურია ამ მეტად სენსიტიური და რთული პრობლემის წინაშე, შესაბამისად, აუცი ლებელია სამოქალაქო სექტორის მხარ დაჭერა და მათი მხრიდან გენდერული და ოჯახში ძალადობის შესახებ ცნობიერე ბის ასამაღლებელი კამპანიის მეტი აქტი ვობით წარმოება. შინაგან საქმეთა სამინისტრო მზადაა კიდევ უფრო გააღრმავოს და გააფარ თოვოს ადგილობრივ არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანა მშრომლობა. აგრეთვე მოვუწოდებთ თითოეულ მო ქალაქეს, გამოიჩინონ გულისხმიერება და ოჯახში ძალადობის შესახებ ინფორმაცია შეგვატყობინონ „112“-ის ცხელი ხაზის სა შუალებით, ხოლო სამართალდამცველთა მიერ არაადეკვატური რეაგირების შემთ ხვევაში, დარეკონ შსს-ს გენერალური ინ სპექციის ცხელ ხაზზე „126“, - ნათქვამია განცხადებაში. რით არის საზოგადოების შემწყნარ ებლური დამოკიდებულება განპირობებ ული დამნაშავეების მიმართ, ამის გარკვე ვას „პრაიმტაიმი“ შეეცადა. გაეროს ქალთა ფონდის მრჩეველი გე ნდერულ საკითხებში თამარ საბედაშვილი საზოგადოების ასეთ დამოკიდებულებას გენდერულ უთანასწორობას უკავშირებს. „საზოგადოება ცდილობს გაამართლ ოს ძალადობა და არ არის მგრძნობიარე ძალადობის მიმართ. ძალადობის ფაქტის დაგმობაზე მეტად აინტერესებს მოტივა ცია, რომ ამას გამართლება მოუძებნოს. ცხადია, ეს იმაზე მიანიშნებს, რომ ქალის სიცოცხლეს ფასი არ აქვს, ღირებული არ არის. ქალი ძალადობისგან რომ იყოს და ცული, მაშინ აქცენტი ძალადობაზე გაკე თდებოდა. ოჯახში ძალადობა არის ციკლ ური და სისტემური ხასიათის. როდესაც ერთი მხარე მუდმივად ძაალადობს მეორ ეზე, ხშირად მსხვერპლი ცოლია, ამას აქვს გამოკვეთილი და სისტემური ხასიათი. ეს
არ არის ერთჯერადი შემთხვევა, რომე ლიც მკვლელობით სრულდება“, - ამბობს საბედაშვილი. მისი თქმით, საზოგადოება ვალდებ ულია ძალადობის პრევენცია მოახდინოს. „სანამ საქმე მკვლელობამდე მივა, სამართალდამცველები უნდა ჩაერიონ. მოტივი ნაკლებ მნიშვნელოვანია. საზო გადოებას ევალება ყველას უფლებები დაიცვას. საზოგადოებას ევალება ძალა დობის პრევენცია და მისი აღკვეთა, სანამ საქმე ფატალურ დასასრულამდე მივა. სა ქართველოს კანონი ოჯახური ძალადო ბის 5 ფორმას ცნობს - ფსიქოლოგიურს, ფიზიკურს, სექსუალურს, ეკონომიკურს და იძულებას. მალე დაემატება უგულვე ბელყოფა ბავშვების მიმართ“, - აღნიშნა საბედაშვილმა. იურისტი თამარ გურჩიანი აცხადებს, რომ საქართველო ერთადერთი ქვეყანა არ არის, სადაც ქალის მიმართ ძალადო ბას აქვს ადგილი. „ქალთა მიმართ ძალადობას აქვს სა ფუძვლები. პირველ რიგში ეს არის ქა ლთმოძულეობა. ქალის მიმართ გავრ ცელებული ნეგატიური ცრურწმენები, სტერეოტიპები. ის რომ, ქალი მეორეხ არისხოვანია, სადაც მისგან მორჩილებას, მსახურებას მოელიან. მის მიმართ დისკ რიმანაციას ძალადობად არ აღიქვამენ. უკიდურესი დისკრიმინაციის გამოვლენ აა ქალის სიცოცხლის და ჯანმრთელობ
ის რისკის ქვეშ დაყენება. მკვლელობების კატასტროფული რიცხვი ძალიან საშიშია. ამას სერიოზულად უნდა მიუდგეს სახე ლმწიფო, რადგან მის გარდა ვერავინ ვერ ჩაერევა, მას ბევრი ვალდებულება აქვს. მათ შორის, ისეთი სტერეოტიპის აღმო ფხვრა, რაც ქალს მეორეხარისხოვან რო ლს ანიჭებს“. - აცხადებს გურჩიანი. ფსიქოლოგი სოფი ხარატი: „საყურა დღებოა, რატომ ეცოდება საზოგადოებას მკვლელი უფრო მეტად, ვიდრე მსხვერ
EXCLUSIVE
სალომე გოგოხია
„საზოგადოება ცდილობს გაამართლოს ძალადობა და არ არის მგრძნობიარე ძალადობის მიმართ. ძალადობის ფაქტის დაგმობაზე მეტად აინტერესებს მოტივაცია, რომ ამას გამართლება მოუძებნოს. ცხადია, ეს იმაზე მიანიშნებს, რომ ქალის სიცოცხლეს ფასი არ აქვს, ღირებული არ არის. ქალი ძალადობისგან რომ იყოს დაცული, მაშინ აქცენტი ძალადობაზე გაკეთდებოდა“
პლი. დამნაშვე ყოველთვის ის არ არის, ვინც საჭესთან ზის, არამედ ის ვინც გზ აზე უყურადღებოდ გადადის. ეს მაგალი თი ბევრ შემთხვევაში შეიძება როგორც პროტოტიპი გამოვიყენოთ, რომ დავდოთ ერთჯერადი დასკვნა. თუ მოწმეები ამტკ იცებენ, რომ დამნაშავეა,ანუ საქციელის გამომწვევი მსხვერპლი იყო, გამოდის, რომ აუცილებლად იქნება რაღაც ინფო რმაცია რაც მათ ამ მოსაზრებას დაამტკ იცებდა, ყველა ჭორს აქვს თავისი საფუ ძველი... თუ საქმე კრიმინალურ დანაშა ულთან გვაქვს, აქ პატარა ნიუანსებიც გა დამწყვეტ როლს თამაშობს... როცა ქმარი კლავს ცოლს, რომელთანაც ძალიან ახ ლო ურთიერთობა აკავშირებს, და როცა იგი საკუთარი შვილების დედაა,მას რაიმე განსაკუთრებული მიზეზი უნდა ჰქონდეს, ამის გარდა აფექტისა, მაგრამ აფექტსაც აქვს მისი მიზეზი და ეს საყურადღებოა. რაც შეეხება საზოგადოების მხრიდან მკ ვლელის შეცოდებას, ეს რეალურია, თუ მათ იციან და ნანახი აქვთ, რომ დანაშა ულის გამომწვევი შეიძლებოდა ცოლი ყო ფილიყო. მკვლელობა ყველა შემთხვევაში ყველაზე ცუდი გამოსავალია და გამართ ლება არა აქვს, მაგრამ არსებობენ სხვა დასხვა ტიპის ადამიანები, რომელთაც განსხვავებული ნებისყოფა აქვთ. განს ხვავებული ფსიქოლოგიური მდგომარე ობა და მათ ვერ მოვთხოვთ იმას, რასაც სხვა, უფრო გაწონასწორებულ ადამიანს. თუ მკვლელი საკუთარ თავს აგრეთვე სი კვდილით სჯის, გამოდის, რომ მას აქვს ძალიან დიდი სინანულის შეგრძნება და სირცხვილი, რასაც აფექტის მდგომარე ობაში ვერ გრძნობდა. მოგეხსენებათ აფ ექტი არ გრძელდება დიდი ხანი და მისგან გამოსვლის დროს რეალობა, როგორც ცივი წყლის გადასხმა, ისე ხვდება ადამია ნის გონებას და გულს. სისუსტე, უნების ყოფობა და მისი საქციელის გამომწვევი ძლიერი ფაქტორი განსაზღვრავს იმ ქმ ედების ჩადენას, რისიც თვითონ ადამიანს ძალიან ეშინია“. გაეროს მოსახლეობის ფონდის გამო კვლევის თანახმად, საქართველოში ყო ველი მე-11 ქალი ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლია. არასამთავრობო ორგანი ზაცია „ძალადობის დაცვის ეროვნული
ცენტრის“ მიერ ჩატარებული გამოკვ ლევით კი, ყოველ მესამე ქალს ერთხელ მაინც განუცდია სხვადასხვა ფორმის ძალადობა. ამ ქალების მხოლოდ ძალი ან მცირე ნაწილი ახერხებს მოძალადი სგან თავის დაღწევას. ამაში მათ ხელს უშლის ის კულტურული გარემო, რომე ლშიც ცხოვრობენ, ხშირად - საკუთარი ნათესავები და ოჯახის წევრები, ეკონ ომიკური დამოკიდებულება ქმარზე, გა ურკვეველი მომავლის შიში და ხალხის აზრიც. ოჯახში ძალადობის ცხელი ხაზის მონაცემებით, 2012 წელს 644 ადამია ნს გაეწია კონსულტაცია. ყველაზე ხშ ირი - 128 შემთხვევა - იყო ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობა. 92 იყო ფსიქოლოგიური ძალადობის, 88 ფიზი კური ძალადობის ფაქტი. დაფიქსირდა ეკონომიკური ძალადობის 4 შემთხვევა. 2013 წელს ცხელ ხაზზე შევიდა 997 ზარი. აქედან 163 - ფსიქოლოგიური ძალადობის ფაქტზე, 178 - ფსიქოლ ოგიურ-ფიზიკური ძალადობის, 116 კი - მხოლოდ ფიზიკური ძალადობის ფა ქტზე. ცნობილია, რომ ყოველი მესამე ქალი მსოფლიოში ერთხელ მაინც გამხდარა ძალადობის მსხვერპლი. ამასთან, 603 მილიონზე მეტი ქალი ცხოვრობს ქვეყ ნებში, სადაც ოჯახში ძალადობა დანა შაულად არ ითვლება.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
კახეთში მამა საკუთარი ქალიშვილის მიმართ გარყვნილი ქმედების ბრალდებით დააკავეს სალომე გოგოხია ეს საზარელი შემთხვევა კახეთში, დედოფლისწყარ ოს რაიონის სოფელ ხორნაბ უჯში მოხდა. მამა საკუთარი ქალიშვილის მიმართ გარყ ვნილი ქმედების ბრალდები თაა დაკავებული. გოგონა 15 წლისაა. ამჟამად, ის თბილ ისში, დედასთან იმყოფება. როგორც სოფელში აცხადე ბენ, სამართალდამცველებმა მამაკაცი ყოფილი ცოლის და გოგონას მიერ დაწერილი სა ჩივრის საფუძველზე დააკავ ეს. თუმცა, შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრესცენტრში მამაკაცის დაკავების საფუძვ ელს არ აკონკრეტებენ. სოფელში არაფერი იმალ ება, თუმცა, ამ შემთხვევაში თანასოფლელებს რაიმეს მტ კიცება უჭირთ. დაზუსტებით არავინ არაფერი იცის. ცხადია, საქმის დელიკა ტურობიდან გამომდინარე, ამ ისტორიის გმირების ვინაობას არ დავაკონკრეტებთ. როგორც „პრაიმტაიმმა“ გა არკვია, დაკავებულს პირველი ქორწინებიდან ორი შვილი, ქალ-ვაჟი ჰყავს. 15 წლის გო გონა და 18 წლის ბიჭი. ამჟა მად, ბიჭი სავალდებულო სა მსახურშია. ბავშვების მამამ განქორწინების შემდეგ მეორე ოჯახი შექმნა. ამ ქორწინებ იდან 2 მცირეწლოვანი შვილი ჰყავს. „ცოლი თბილისში თუ რუ სთავში ცხოვრობს. მეორე ოჯახი არ შეუქმნია, თუმცა, ბავშვები საცხოვრებლად რა ტომღაც მამასთან გამოუშვა. დედინაცვალი ძალიან კარგად ეპყრობოდა, ის ზრდიდა ორ ივე ბავშვს. პატრონობდა. ბა ვშვებს ერთმანეთთან კარგი ურთიერთობა ჰქონდათ, ამ კა ცისთვის არასდროს არაფერი შეგვიმჩნევია. ეს ბავშვი არ აფერს ამბობდა და რა გითხ რათ?!“ - საუბრობს „პრაიმტაი მთან“ ხორნაბუჯის მკვიდრი. გოგონა მერვე კლასის მო სწავლეა. „პრაიმტაიმთან“ სა უბარში კლასის დამრიგებელი
„ამდენი წელი რომ ცხოვრობდა ამ კაცთან, ნუთუ ვერაფერი შეატყო?“ EXCLUSIVE
„ცოლი თბილისში თუ რუსთავში ცხოვრობს. მეორე ოჯახი არ შეუქმნია, თუმცა, ბავშვები საცხოვრებლად რატომღაც მამასთან გამოუშვა. დედინაცვალი ძალიან კარგად ეპყრობოდა, ის ზრდიდა ორივე ბავშვს. პატრონობდა. ბავშვებს ერთმანეთთან კარგი ურთიერთობა ჰქონდათ, ამ კაცისთვის არასდროს არაფერი არ შეგვიმჩნევია. ეს ბავშვი არაფერს ამბობდა და რა გითხრათ?!“ დამ თან წაიყვანა. რაღაც დროის შემდეგ მამას ჩამოუყვანა და ამ ის შემდეგ მამის ოჯახში იზრდ ებოდა. დედინაცვალი აკითხავდა სკოლაში, მშობელთა კრებებსაც ის ესწრებოდა. დედა არც ერთხელ არ მოსულა. ისე კი, დედის ფოტო ებს მაჩვენებდა, ერთხელ ჩემთან ფოტოც გადაიღო, დედას უნდა ვაჩვენოო. მოვიდოდა, ჩამეხუტე ბოდა. მეც ვეფერებოდი, რადგან
„ისე კი, დედის ფოტოებს მაჩვენებდა, ერთხელ ჩემთან ფოტოც გადაიღო, დედას უნდა ვაჩვენოო. მოვიდოდა, ჩამეხუტებოდა. მეც ვეფერებოდი, რადგან მშობლები გაცილებულები იყვნენ, ვფიქრობდი, რომ სითბო აკლდა და ყურადღებას ვაქცევდი“ ამბობს, გოგონა ასაკთან შე დარებით სერიოზული და გუ ლჩათხრობილი იყო. კარგად სწავლობდა. „ეს ბავშვი ჩვენს სკოლაში პირველიდან მე-4 კლასის ჩა თვლით სწავლობდა, შემდეგ, როცა ოჯახი დაენგრათ, დე
მშობლები გაცილებულები იყვნენ, ვფიქრობდი, რომ სითბო აკლდა და ყურადღებას ვაქცევდი. ერთი წელი გაუცდა და კლასში ჩარჩა. ალბათ, ოჯახის დანგრევის გამო. მისთვის არაფერი ისეთი არ შემი მჩნევია. უბრალოდ, სულ გულჩათ
ხრობილი იყო“,- გვიამბობს კლასის დამრიგებელი. დამრიგებელმა ბავშვი ბოლოს სკოლაში 23 მაისს, პარასკევს ნახა. შემდეგ დედინაცვლისგან შეიტყო, რომ გოგონა დედამ წაიყვანა თბ ილისში. „დედინაცვალმა მითხრა, ჩვენ თვითონ გავაცილეთო. ორშაბათს კი ასეთი ამბავი მოხდა, მამამისი დააკავეს. რა მოხდა არ ვიცით“, ამბობს გოგონას მასწავლებელი. „პრაიმტაიმი“ გოგონას დედინა ცვალს დაუკავშირდა და ესაუბრა. „გეხვეწებით რა, მაგის თავი ნა მდვილად არ მაქვს. თქვენ აქ რომ ცხოვრობდეთ, მაშინ ჩემი ქმრის სახელი გეცოდინებოდათ. ისე ვე რაფერს გეტყვით. ამ თემაზე სა უბრისას ცუდად ვხდები, გაფი ქრებაც არ მინდა. ეს ბავშვი ჩემი გაზრდილია. ჩვენ ვპატრონობდით. ამ ხალხის მიკვირს, რატომ არ ინ ტერესდება, ან თქვენ ან სხვა ჟუ რნალისტები მისი დედით? ამ ბავშ ვს აქამდე დედა სად ჰყავდა? რა ტომ არ ცხოვრობდა ბავშვი დედასთან? წლების გა ნმავლობაში რატომ ზრდიდა დედინაცვ ალი, როცა ჰყავს დედა, რომელსაც უმუშავებს ხელფეხი. მეორე ოჯ
„ამ ბავშვს აქამდე დედა სად ჰყავდა? რატომ არ ცხოვრობდა ბავშვი დედასთან? წლების განმავლობაში რატომ ზრდიდა დედინაცვალი“ ახი არ ჰყავს, გდია მარტოკა. რა ტომ აქამდე არ მიაკითხა შვილებს? ერთი კანფეტის და ცხვირსახოცის მიტანა დედობა არ არის. ბავშვს ათასი რამე სჭირდება. ერთხელ მა ინც სკოლაში მისულა და უკითხავს მისი შვილი რომელ კლასშია ან რო მელ მერხზე ზის? ყველაფერი ჩვენ ვიყავით, ჩვენ ვპატრონობდით. დე დის მხრიდან არავინ კითხულობ და. ამდენი წელი, რომ ცხოვრობდა ამ კაცთან, ნუთუ ვერაფერი შეატ ყო? თუ ასეთი იყო, მაშინ ბავშვე ბი როგორ ანდო და მიუყარა მამას შვილები? მამამ მიიყვანა სკოლაში და და აყ ენა გზ აზე, ცივ ნი ავს არ აკარებდა. მაშინ არ იყო ასეთი? რატომაა ყველგან უსამართ ლობა?“ - აცახდებს და კავებულის მეუღლე. მას შემდეგ, რაც გოგონა დედამ წა იყვანა, ტელეფო ნი გამორთო. მა სთან დაკავშირ ებას მეგობრები
„მამამ მიიყვან სკოლაშ ა დააყენა ი და გზაზე, ცივ ნია აკარებდ ვს არ ა. მაშ არ იყო ინ ასეთი? “
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
და მასწავლებლები ვერ ახერხებენ. „მას შემდეგ, ტელეფონი სულ გამორთული აქვს. კლასელებიც ურეკავდნენ, მაგრამ გამორთულ იაო. სოციალურ ქსელში ერთხელ ყოფილა შემოსული, ისიც გვიან ღამით. დედა სად ცხოვრობს არ ვიცით“, - გვითხრა მასწავლებე ლმა. დაკავებულის ოჯახი სასამართ ლოს მოლოდინშია. მომხდართან დაკავშირებით გამოძიება მიმდინ არეობს. „პრაიმტაიმი“ შეეცადა გოგონას დედასთან დაკავშირებას, მაგრამ ვერ მოვახერხეთ. ერთ-ერთ სოცი ალურ ქსელში გოგონას დედის და ძმის ფოტოები აქვს განთავსებუ ლი. თუმცა, მომხდარის შემდეგ, როგორც ჩანს, ნაცნობებთან კო ნტაქტს ერიდება. რა მოხდა სინამდვილეში, ადგი ლი ჰქონდა თუ არა მამის მხრიდან საკუთარი ქალიშვილის მიმართ გა რყვნილ ქმედებას, ამას გამოძიება დაადგენს.
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
25
რეპორტაჟი შემთხ მაგდა კლდიაშვილი
შსს-მ ძიება 115-ე მუხლით და იწყო, რაც თვითმკვლელობამდე მიყვანას გულისხმობს. ამ დრომდე მიზეზებზე არავინ საუბრობს. გა რდაცვლილის კორპუსთან, გარდა მეზობლებისა, კლასელები, გარდ აცვლილის მეგობრები და ძალო ვანი უწყების წარმომადგენლებიც არიან. ყველა გაფრთხილებულია, რომ მომხდარის დეტალები არ გაახმა ურონ. ადგილზე მისულებს ფო ტოების გადაღების საშუალება არ მოგვცეს. იმ ადგილას, სადაც გო გონა დაეცა, ყველა კვალი წაშლ ილია და ავტომობილები დგას. თვითმკვლელობიდან მეორე დღეს პროზექტურიდან ცხედარი შინ დააბრუნეს. სახლშია დედაც. „პრაიმტაიმი“ შემთხვევის ად გილზე იმყოფებოდა და შეეცადა, მეზობლებისა და გარდაცვლილის კლასელებისგან ინფორმაცია მო ეპოვებინა როგორც კორპუსის დარაჯი ყვება, შემთხვევა 31 მაისს, ღამის ორ საათზე მოხდა. მეზობლებმა გარდაცვლილის დედის, ეკა იორა შვილის ხმა გაიგეს, რომელიც შვ ილის სახელს კიოდა. გოგონა ადგილზევე გარდაი ცვალა. მისი კლასელები „პრაიმტ აიმთან“ საუბარში ყვებიან, რომ ლ.ლ. კომუნიკაბელური და უკონ ფლიქტო იყო. „ლ.ლ. ძალიან კარგი მოსწავ ლე იყო, დავალებებსაც დროუ ლად ასრულებდა. კონტაქტში შემოდიოდა ყველასთან, გვეკით ხებოდა, რამე ხომ არ გვჭირდებ ოდა. არც გაგვიგია, რომ დედა სთან რაიმე სახის კონფლიქტი ჰქონოდა“, – ამბობენ გარდაც ვლილის კლასელები. როგორც შროშის ქუჩაზე მდებ არე ერთ-ერთი მაღაზიის გამყიდ ველი ყვება, ლ.ლ. სახლში გვიან დაბრუნდა, რის გამოც ბებიამ და დედამ ის დატუქსეს. სწორედ ამ კონფლიქტის შემდეგ გოგონა აი ვნიდან გადმოხტა. `ბავშვი სახლში გვიან დაბრუნებულა, რის გამოც ბებია და დედა ეჩხუბა. ამის გამო გადმომხტარა აივნიდან~, - ამბობს მაღაზიის გამყიდველი. იმას, რომ ლ.ლ. სახლში გვიან დაბრუნდა, კლასელები უარყოფენ და ამბობენ, რომ ის შინ დროულად მივიდა. „ლ.ლ. გვიან არ დაბრუნებ ულა, ჩვეულებრივ დროს მივიდა, ისეთი არაფერი მომხდარა, მეტს ვერაფერს გეტყვით“. გარდაცვლილის მშობლები გა შორებულები არიან. ის ოჯახის ერთადერთი შვილი იყო და ბებია და დედა ზრდიდნენ. კლასელების თქმით, ისინი „ამ ერიკულ აკადემიაში“, მეცხრე კლ ასში სწავლობდნენ. მიზეზებზე საუბარი, თუ რა მოხდა, არც მეზობლებს სურთ და არც გარდაცვლილის კლასელებსა და მეგობრებს. მომხდარის დეტალებზე, შროშ ის ქუჩაზე მცხოვრები, ერთ-ერთი ქალბატონი დაწვრილებით წერს სოციალური ქსელის საკუთარ გვ ერდზე. „წუხელ, კოშმარი ღამე მქონ და... დაახლოებით 2 საათისთვის ისეთი საშინელი ხმა მომესმა, რო მლის მსგავსი არასოდეს გამეგო... ვიფიქრე, ნუთუ, აქვე ახლოს რა 26
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
„შოკში ჩავარდნილი ქალი, აღრიალებული, მეზობლებმა პატრულის დახმარებით სახლში აიყვანეს. ცოტა ხანში, ისევ იგივენაირი ხმა... ზედა სართულიდან კივილი... და ჰოი, ღმერთო ჩემო, ახლა დედა გადახტა მეცხრე სართულის უკანა აივნიდან... გადახტა, გადახტაო, იძახდა ხალხი...“
EXCLUSIVE
ვაკეში, შროშის ქუჩაზე 14 წლ ის გოგონა – ლ.ლ. მეცხრე სართ ულიდან გადმოხტა და ადგილზ ევე გარდაიცვალა. შვილის თვ ითმკვლელობას დედა შეესწრო, რომელმაც მომენტალურად იგ ივე გადაწყვეტილება მიიღო და იმავე აივნიდან გადახდა. ეკა იორაშვილი გადარჩა, ის ქვედა სართულის აივანზე დაეცა და მს უბუქი დაზიანებები მიიღო. რა მოხდა ოჯახში და რატომ გადა წყვიტა გოგონამ თვითმკვლელ ობა? ამ საქმეს შინაგან საქმეთა სამინისტრო იძიებს.
შემზარავი ტრაგედია ვაკეში 14 წლის დედისერთა გოგონა მეცხრე სართულიდან გადმოხტა
ფოტო არ ასახავს რეალურ კადრს
დედამ თვითმკვლელობა სცადა, თუმცა გადარჩა
ღაც აფეთქდა-მეთქი... გავიხედე ღია ფანჯრიდან, მაგრამ ვერაფერი დავინახე... სულ რამდენიმე წამში ქალის განწირული ხმით კივილი შემომესმა... შველას ითხოვდა... გავვარდი უცებ გარეთ და ვხედ ავ, ახალგაზრდა ქალს შუა ქუჩაში დავარდნილი გოგონა გულში ჰყავს ჩახუტებული და უაზროდ და არაა დამიანური ხმით კივის. მივედი ახ ლოს და მთხოვს, სასწრაფო გამო იძახეთო... გული წაუვიდა-მეთქი? – ვეკითხები დაბნეული... არაო, მიპასუხა... გადმოვარდაო... საიდ ან-მეთქი, მეცხრე სართულიდანო... (ჩემი სახლის გვერდით 9-სართულ იანი შენობიდან), გადავირიე... ვერ აღვწერ იმ მდგომარეობას, რა დღ ეში ჩავვარდი, თვითონ გავხდი მო საბრუნებელი... ამასობაში, ჩემი რძალიც გამოვარდა სახლიდან... დარეკე სასწრაფოში-მეთქი, – უკ ვე დავრეკეო, მიპასუხა. გოგონას კი სიცოცხლის არანაირი ნიშანი აღარ აღენიშნებოდა... გული მო მიკვდა... თავში მხოლოდ ერთი აზ რი მიტრიალებდა, როგორ გაიმეტა თავი ასეთი სისასტიკით ხელეყო ღმერთისგან ბოძებული ყველაზე ძვირფასი – სიცოცხლე! ამ დროს, ნეტავ, ტვინი როგორ არის მომა რთული, ასეთ ნაბიჯს რომ დგამს... ნუთუ, იმ წუთას ეშმაკმა აცდუნა... სად და რატომ ჩაუსაფრდა? ეს აზ რები წამში ტრიალებდა ჩემს თავში და პასუხს ვერ ვპოულობდი... უკვე თითქმის მთელი სახლის მაცხოვ რებლები გამოვიდნენ, სასწრაფო არ ჩანდა, პატრული კი უცებ მოვი და... თან უამრავი, ვერც დათვლი დი... სასწრაფოც, როგორც იქნა, გამოჩნდა...
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ხვევის ადგილიდან
რას ჰყვება ერთ-ერთი თვითმხილველი
„გოგონას კი სიცოცხლის არანაირი ნიშანი აღარ აღენიშნებოდა... გული მომიკვდა... თავში მხოლოდ ერთი აზრი მიტრიალებდა, როგორ გაიმეტა თავი ასეთი სისასტიკით ხელეყო ღმერთისგან ბოძებული ყველაზე ძვირფასი – სიცოცხლე!“ „გავვარდი უცებ გარეთ და ვხედავ, ახალგაზრდა ქალს შუა ქუჩაში დავარდნილი გოგონა გულში ჰყავს ჩახუტებული და უაზროდ და არაადამიანური ხმით კივის. მივედი ახლოს და მთხოვს, სასწრაფო გამოიძახეთო... გული წაუვიდა-მეთქი? – ვეკითხები დაბნეული... არაო, მიპასუხა... გადმოვარდაო“ შემ დეგ, მეზ ობ ლებისგ ან გავ ი გე, გოგ ონა, რომელ იც გად მო ხტა, 15-წლი სა ყოფილა, დედის ერთ ა დერ თი შვი ლი, რომელიც უმა მო დ გაუ ზრ დი ა ამ ახალგაზრდა ქალს. უცე ბ დავინახე, მეორე ქალი, რომ ე ლიც ასევე განწი რული ხმით კიო და და მოთქვამდა, ეს რა ქენ იო, შვილ ოო... ბებია ყოფილ ა გაჭირ ვე ბუ ლი. მეზ ობ ლებმა ცოტ ა ხნის შემ დე გ ბებია სახლშ ი აიყვანეს. გოგ ონ ა კი საკ აცეზე დაასვენეს და როცა დე და მიხ ვდა, საავადმყო ფო ში აღა რ მიჰყავდ ათ სასწრაფოს ექიმე ბს, მიხ ვდ ა, რომ შვი ლი გარ და ცვ ლილი იყო... გასაც ოდავებ ულ ი, შოკ ში ჩა ვარ დნ ილ ი ქალ ი, აღრ ია ლე ბუ ლი, მეზ ობ ლებმა პატ რული ს დახ მა რე ბ ით სახ ლშ ი აიყვანეს. ცოტა ხან ში, ისე ვ იგი ვენაირი ხმა... ზედ ა სარ თ
ულიდა ნ კივ ილ ი... და ჰოი, ღმერთ ო ჩემ ო, ახლა დედა გადახტა მეცხრ ე სარ თუ ლის უკა ნა აივნიდა ნ... გა დახ ტა, გადახ ტა ო, იძა ხდა ხალხი... პატრუ ლი და ნაწილი მოსახლეობ ი სა სას წრ აფ ოდ გავარ დნენ სახლის უკა ნა მხა რე ს ჩაბ ნელებულ ეზო ში, მაგ რა მ ქალი ვერ იპო ვეს... შემდეგ ვიღაცამ დაინა ხა, რომ რომელიღ ა ცა სარ თუ ლის აივანზე, რომელიც უფრ ო გან იე რი იყო და კარ გა დ წინ წამ ოწ ეუ ლი, ქალი ამ აივნის სახუ რავ ზე ეგდო... მესმის მისი მდგო მარ ეო ბა... წამებ ში დაემხო თავზე მთე ლი ცხო ვრებ ა, წამებ ში დაკა რგა აზრ ი მისმა ამ ქვეყნად ყოფნ ამ, მაგ რა მ სიკვდილი თუ არ გიწე რია, თურ მე არა ფრ ით არ მოკვდე ბი... გადარ ჩა...“, – წერ ს თვითმხ ილვ ელი.
`ბავშვი სახლში გვიან დაბრუნებულა, რის გამოც ბებია და დედა ეჩხუბა. ამის გამო გადმომხტარა აივნიდან~
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
27
სოსო მანჯავიძე: „ჩემი ცოლის დაქალებშიც“ მინიშ my View ხათუნა მგალობლიშვილი
„რუსთავი 2“-ის დაუყოვნებლივ დახურვის მოთხოვნა მირიან ბარა თეონის გმირზე საუბარს მოჰყვა. ტელეკომპანიის დახურვას ვასაძის მეგობარი ითხოვს. პოლიტიკაში მო სულ სოსო მანჯავიძეს მიაჩნია, რომ „ჩემი ცოლის დაქალები“ უნიჭოდ გაკეთებული შარჟია და ის ვასაძის პიროვნებას ჩრდილს ვერ მიაყენ ებს. ანუ მანჯავიძისთვის მირიან ბარათეონი იგივე ლევან ვასაძეა. სერიალის პროდიუსერის განცხადე ბით, არის თუ არა ბიზნესმენი ვასა ძე მირიან ბარათეონის პერსონაჟის პროტოტიპი, ამაზე ბევრი კითხვის დასმა შეიძლება... თუმცა ფაქტია, საკითხი იმდენად აქტუალური გახდა ბარათეონის გამოჩენის პირველივე დღიდან, რომ თავად სერიალის ავ ტორსა და პროდიუსერებსაც უკვე დიდი ხანია „თავის მართლება“ მო სწყინდათ. სწორედ ამიტომ ისინი მირიან ბარათეონის „განდეგილობაში შესვ ლას“ ძალიან ზოგადი შეფასებებით შეხვდნენ. ირაკლი საღინაძე, „ჩემი ცოლის დაქალების“ პროდიუსერი: – ეს იმ ადამიანების გადასაწყვეტია, ვინც მსგავს დასკვნებს აკეთებს. ჩვენ ვთავაზობთ პროდუქტს და ვტოვებთ სივრცეს მსჯელობისთვის. ჯერ ერთი, ვასაძე არის თუ არა ამ პერსონაჟის პროტოტიპი, ამაზე ძალიან ბევრი კი თხვა არსებობს, მე ასე მგონია, ყოველ შემთხვევაში. ჩვენ გვაქვს სიუჟეტური ხაზი, რომელშიც ამ ადამიანის გამო ჩენა გვჭირდება. ვისაც როგორ უნდა, ისე გამოაბას კუდი, ჩვენი პროდუქტი ამ თავისუფლებას იძლევა. სხვა საკი თხზეც შეუძლიათ მსჯელობა, თუ რა ტომ ხდება ისე, როგორც ხდება, განი ხილონ ვინმეს ნათქვამი. არის თუ არა სერიალში ნათქვამი სიტყვები მინიშნ ება რომელიმე რეალური პიროვნების გამონათქვამზე ან საქციელზე. ეს ხომ ადამიანების გადასაწყვეტია და თავად გააკეთონ დასკვნები. ჩვენ ჩვენი ჩანა ფიქრი გვაქვს, რომ შევქმნათ რეზონა ნსი და ამ ადამიანებმა ისაუბრონ. ჩვენ ვზრუნავთ ჩვენი პროდუქტის რეიტ ინგსა და მხატვრულ ღირებულებაზე და დანარჩენი დასკვნები თავად გააკ ეთეთ. იარსებოს ქვეყანაში კრიტიკამ, რომელიც კვალიფიციურ დასკვნებს გამოიტანს, არგუმენტებს დადებს, იტყვის კარგს ან ცუდს და გააანალი ზებს ამ ყველაფერს. მე ვიცი, რასაც ვაკეთებ. უკვე ჩემი პროდუქტი ლაპა რაკობს თავის თავზე, ამიტომ არ არის საჭირო, რომ დამატებით დავაზუსტო. თუ რამის დაზუსტება მინდოდა სცენ არშივე და კადრშივე გამოჩნდებოდა ეს დეტალები. ანუ იქ ზუსტად იმდენი იყო მოწოდებული, რამდენის თქმაც ჩვენ ამ საკითხზე გვინდოდა. მათი რეაქცია ადეკვატურია. სერი ალის ყურების მიზანი გართობაა, „ჩემი ცოლის დაქალები“ კი ამ მიზანს ათია ნზე ასრულებს. სერიალის ავტორის, პროდიუსერებისა და ზოგადად, მასზე მომუშავე გუნდის მიზანი პოპულარო ბის მიღწევა და რეიტინგის დადებაა, რასაც ისინი, ასევე, წარმატებით აღ წევენ. თუმცა არის კითხვები, რომე ლიც მათ არ სიამოვნებთ. მაგალითად, იგივე ბარათეონთან დაკავშირებით. ბუნებრივია, არავინ ელოდება მათგან დადასტურებას, რომ ბარათეონის რო ლით ბიზნესმენს აშარჟებენ, თუმცა საზოგადოების დიდი ნაწილი სწორედ ასე ფიქრობს. მაყურებელი პარალე ლებსაც ავლებს და პრინციპში, დასკ ვნის გამოტანაც ძალიან ადვილდება: მირიან ბარათეონი მონარქიის აღდგ ენის მომხრეა, ლევან ვასაძის დამო კიდებულება მეფის ინსტიტუტის აღ
ირაკლი საღინაძე: „იქ იყო ზუსტად იმდენი მოწოდებული, რამდენის თქმაც ჩვენ ამ საკითხზე გვინდოდა“ `ვისაც როგორ უნდა, ისე გამოაბას კუდი, ჩვენი პროდუქტი ამ თავისუფლებას იძლევა~
დგენასთან დაკავშირებით ყველამ ვი ცით; მირიან ბარათეონი ქვეყნისთვის უფლისწულის „ჩუქებას“ გეგმავდა და ამისთვის დიდხანს არჩევდა სასურველ კანდიდატს, ლევან ვასაძემ სულ ცოტა ხნის წინ სვეტიცხოველში უფლისწული გიორგი ბაგრატიონი მონათლა, ანუ მისი გათვლებით მომავალი მეფის სუ ლიერი მამა გახდა. უფლისწულის ნა თლობის პარალელურად „ჩემი ცოლის დაქალების“ სცენარისტის, ქეთი დე ვდარიანის „facebook“-ის პირად გვერ დზე კითხვები ჩნდებოდა: „ნათლობის ტექსტები შენი დაწერილია?“; მირიან ბარათეონი დაუნდობლად ებრძვის თანამედროვე, თინეიჯერულ გატაცე ბებს, სექსუალურ უმცირესობებს, სა ყურიან ბიჭებს... ლევან ვასაძემ სულ
ორიოდე კვირის წინ ულტიმატუმით მიმართა საკანონმდებლო ორგანოს ანტიდისკრიმინაციული კანონის გაუქ მების მოთხოვნით – ეს ბარათეონი-ვა საძის პიროვნებების დამახასიათებელი თვისებების დამთხვევების მხოლოდ მცირედი ნაწილია. ბუნებრივია, მათი სერიოზულად განხილვა თავისთავ ად არასერიოზულია, თუმცა გასულმა სერიებმა პოლიტიკური ჭორი კიდევ უფრო აქტიური გახადა. რაც პოლიტი კურად გააქტიურებულ ვასაძეს ლოგი კურად უკავშირდება... სხვათა შორის, ინტერნეტსივრცეში ერთმა ასეთმა მოსაზრებამაც კი გაიჟ ღერა, რომ ბარათეონის როლმა ვასა ძეს პოლიტიკაში მოსვლის შანსები შე უმცირა... აზრი განსაკუთრებით მაშინ
გამყარდა, როდესაც განდეგილობაში შესულმა მირიან ბარათეონმა განმარ ტოებისას საკუთარ სექსუალურ ლტ ოლვას ახადა ფარდა. თავად ბიზნესმენს ერთადერთხელ აქვს გაკეთებული კომენტარი სერიალ თან დაკავშირებით. „პირველ რადიოს თან“ ინტერვიუს დროს ვასაძემ განა ცხადა, რომ „ჩემი ცოლის დაქალებს“ საერთოდ არ უყურებს: „წარმოდგენა არ მაქვს, მე ამ სერიალს არ ვუყურებ, წავიკითხე ინტერვიუ მისი რეჟისორი სა, რომელიც მე მლანძღავს, არსებას მე ძა ხის და ამ ბო ბს, რომ ეს ჩე მი პრ ოტოტიპია და ესეც მეტყველებს ჩვენი ლიბერასტების ფსევდოპაციფიზმზე და სინამდვილეში უდიდესი აგრესი ულობაა“.
სერიალით უკმაყოფილოა მისი მეგო ბარი, სოსო მანჯავიძე, თუმცა მიაჩნია, რომ ვასაძეს ბარათეონთან ასოცირებით არაფერი დააკლდება. სოსო მანჯავიძე: – დრო არ მაქვს, რომ სერიალს ვუყუ რო, მაგრამ შეფასებები ცნობილია ჩემთ ვის, რადგან ძალიან რეზონანსული გახდა. ლევან ვასაძე ჩემი მეგობარია, ახლოს ვა რთ ძალიან, ის ძალიან განათლებული, თავის სამშობლოზე შეყვარებული ადამ იანია, რომელიც, ასევე, წარმატებულია თავის ბიზნესში. ვასაძეს განსხვავებული შეხედულებები აქვს. სხვათა შორის, ას ეთივე შეხედულებები აქვს ევროპაში ბე ვრ ადამიანს, იგივე იმ ევროკავშირშიც. გასაგებია, რომ მას აქვს გარკვეული ეპ ატაჟური იმიჯი. გარკვეული წრეები კი მის მონარქისტულ იდეალებს, თავისებურ ეპატაჟს, ეროვნული ღირებულებების მი მართ დამოკიდებულებას გამაღიზიანებ ლად აღიქვამენ. „ჩემი ცოლის დაქალებშ იც“ ვითომ მინიშნება გააკეთეს, ლევანის შარჟის გაკეთება სცადეს. მინდა ვთქვა, რომ ლევანის რელიგიურ შეხედულებებს იზიარებს მოსახლეობის უდიდესი ნაწი ლი. გარდა ამისა, თუ ლევანი მონარქის ტულ იდეებს პროპაგანდას უწევს, იგივე ეროვნულ ტანსაცმელს, ამაში არაფერი გასაღიზიანებელი არ არის. პირიქით, მე ვიტყოდი, რომ ის ძალიან კარგ საქმეს აკეთებს. რატომღაც მაინცდამაინც რა ინდობის თემას, სამეფო ოჯახს უსვამენ ხაზს და ამას აშარჟებენ. – უკავშირებთ სერიალის ფრაგმენტ ებს ვასაძის პოლიტიკურ გააქტიურებ ას? – მან არაერთხელ განაცხადა, რომ პო ლიტიკაში არ მოვა. არ ვეთანხმები ლე ვანს შეხედულებაში, რომ შესაძლებელია პოლიტიკაში მოსვლის გარეშე შეცვალო რამე. ამ კაცს უკიჟინებენ იმას, რაც მას არ უნდა. თუ ამის საჭიროება იქნება, თა ვად იტყვის. რაც შეეხება სერიალს, ის უარყოფითად ვერ იმოქმედებს ლევან ვა საძის პიროვნებაზე იქიდან გამომდინარე, რომ ეს სერიალი ძალიან ზედაპირული და გასართობია, ვერ ვიტყოდი, რომ მა ღალხარისხიანია, ვერც იმას ვიტყვი, რომ სერიალი მაღალი გემოვნებით ხასიათდე ბა. ის ადამიანები, ვისზეც ეს სერიალი ზე
`რაც შეეხება სერიალს, ის უარყოფითად ვერ იმოქმედებს ლევან ვასაძის პიროვნებაზე იქიდან გამომდინარე, რომ ეს სერიალი ძალიან ზედაპირული და გასართობია~ 28
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
შნება გააკეთეს, ლევანის შარჟის გაკეთება სცადეს“
მოქმედებას მოახდენს ისედაც არ არიან იმ იდეალების გამზიარებლები, რომლის დამკვიდრებასაც ჩვენ ლევანთან ერთად ვცდილობთ. აქედან გამომდინარე, ეს ზე თი და წყალია, რომელიც ერთმანეთს არ ეხება. სერიალში საკმაოდ უნიჭოდ გაკე თებული შარჟები ვერანაირად ვერ შეეხ ება იმას, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ. – ხომ არ იცით, როგორი დამოკიდე ბულება აქვს სერიალთან მას, ხომ არ უყურებს? – სერიალებს არ უყურებს, „ჩემი ცო ლის დაქალებზე“ გაუგია ისევე, როგორც მე. მე ამ სერიალით მაშინ დავინტერესდი, როდესაც სოციალურ ქსელში დაიწყეს ამაზე საუბარი, საყურებლად არც დრო მაქვს და არც სურვილი. ისიც არ ვიცი, სად გადის სერიალი, „რუსთავი 2“-ზე? – დიახ. – „რუსთავი 2“, საერთოდ, დაუყოვნე ბლივ დასახურია. ჯერ მარტო იმიტომ, რომ ის არის ტელევიზია, რომელიც 10 წლის განმავლობაში უთვალავ ტყუილს
`არც არის გამორიცხული, შეიძლება ლევანმა მოისურვოს ჩემი გაცნობა. ეს იქნება ბარათეონისა და ვასაძის შეხვედრა~ დაინტერესდება და პირადად გაიცნობს მსახიობს... დათო დარჩია, მირიან ბარათეონის როლის შემსრულებელი: – მირიან ბარათეონზე იმიტომ მი დის ამდენი ლაპარაკი, რომ კონკრე ტულ პიროვნებასთან მის შედარებასა და გაიგივებას ახდენენ. ამიტომ აფეთ ქდა, ამიტომ ატყდა ხმაური. პოლიტი ზებულ საზოგადოებაში ვცხოვრობთ და მირიანის გარშემო ეს ხმაურიც ამის ბრალია. თორემ როლი როლია – ხან მილიონერს ითამაშებ, ხან მათხოვარს, ხან მეფეს და ხან ბანდიტს. აქამდე არც ერთი ჩემი როლი არ მახსენდება, რომე ლსაც ასეთი განხილვა მოჰყოლოდეს. ეტყობა, სერიალის ჯგუფს „აწყობდა“ ასეთი მომენტი. მე, როგორც ჯარისკ
„არ უყურებს სერიალებს, „ჩემი ცოლის დაქალებზე“ გაუგია ისევე, როგორც მე“
ეუბნებოდა მოსახლეობას, გუნდრუკს უკმევდა სახელმწიფო ტერორიზმის პო ლიტიკის გამტარებელ ხელისუფლებას. გარდა ამისა, ამ ტელევიზიას იმხელა და ვალიანება აქვს საქართველოს მოსახლ ეობის მიმართ, რომლის ჩამოწერის უფ ლებაც არავის არ ჰქონდა. – ეს დავალიანება ახალი ხელისუ ფლების პირობებში ჩამოიწერა... – ვინც ეს დავალიანება ჩამოწერა, აუ ცილებლად წარდგება ახალი ქართული სასამართლოს წინაშე. ახალი ხელისუ ფლება ძალიან მალე შეიცვლება და მას ჩვენ შევცვლით, „პატრიოტთა ალიანსი“. – ვასაძის დახმარებით? – ლევან ვასაძე რა შუაშია, ლევან ვა საძეც ამ აზრზეა, მან ხელისუფლების მისამართით პირდაპირი მიმართვა გა ავრცელა, სადაც ულტიმატუმი წაუყენა
ხელისუფლებას, რომ ანტიდისკრიმინა ციული კანონი გაეუქმებინა. მე დიდად მოხარული ვიქნებოდი, რომ ქართულ პოლიტიკაში მოსულიყო და ხელი შეეწ ყო ჩვენთვის. ცალკე თემაა მირიან ბარათეონის როლის შემსრულებელი. დათო და
აცი, ვასრულებ დავალებას. მსახიობს ის სიამოვნებს, მის განსახიერებულ გმ ირთან დაკავშირებით რომ საუბრობენ და არა პროტოტიპებზე. მოდი, ის თქ ვით, დათო დარჩია კარგია თუ ცუდი და არა ლევან ვასაძეს როგორ ჰგავს... ჩემს გმირს პოლიტიკასთან აკავშირებენ. რა ტომ? ეს ხომ ხელოვნებაა? ტელევიზიას ეს ძალა აქვს, უცებ გამოჩნდები, პოპუ ლარული ხდები, ან მიწაში ჩაგდებენ, ან ზეცაში აგიყვანენ და მერე ავიწყდები... შეიძლება გავიცნო. არც არის გამორი ცხული, შეიძლება ლევანმა მოისურვოს ჩემი გაცნობა. ეს იქნება ბარათეონისა და ვასაძის შეხვედრა. ვხუმრობ. დარჩ იასა და ვასაძის შეხვედრა იქნება. არც ის ვიცი, სერიალი ნანახი აქვს თუ არა, ხმა არ მომსვლია.
რჩიას გული სწყდება, რომ მისი პერს ონაჟის ყურებისას ყველა ვასაძეზე საუბრობს და არა იმაზე, რა კარგად ასრულებს ის მონარქიის აღდგენის მო მხრე თავადის როლს. თუმცა არ გამო რიცხავს, რომ ერთ დღეს ბიზნესმენი ბარათეონის როლის შემსრულებლით
სოსო მანჯავიძე: „უარყოფითად ვერ იმოქმედებს ლევან ვასაძის პიროვნებაზე, იქიდან გამომდინარე, რომ ეს სერიალი არის ძალიან ზედაპირული, გასართობი, ვერ ვიტყოდი, რომ მაღალხარისხიანია“
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
29
„Slim Factor“ – „ლოტუსის“ უპრეცედენტო პროექტი სხეულის ფორმაში მოსაყვანად ზაფ ხუ ლი მოახლ ოვ და და ქა ლბატო ნები ს მთა ვა რი საზ რუნ ავი ც ახლა სხე ულ ის ფორმა ში მოყვანაა. მზეს და ზღვ ას ხომ დაკ ლებუ ლი კილ ოგ რა მე ბი თა და გამკვ რი ვებუ ლი სხე ულ ით უნდა შევ ხვ დეთ. შესაბ ამ ის ად, დიე ტ ები ს სეზ ონიც უკვ ე დაწ ყე ბულ ია, თუმცა შიმში ლი და კვე ბი ს რაციო ნი დან სხვ ადას ხვ ა პროდ უქტ ების ამო ღება, კარგი სხე უ ლის სრული გარან ტი ა სულ აც არ არი ს. სასურვე ლი შედეგ ის მიღწევა ახლა მტა ნჯვე ლი დი ეტები ს გარ ეშეც თავ ის უფ ლა დ არი ს შესაძლებე ლი: სწორი კვ ება, თვენახევრ ია ნი პროცე დურ ები და შედ ეგ იც არ დაა ყოვნ ებ ს. ამ ყველაფრ ის დას ამ ტკ იც ებ ლა დ ესთ ეტ იკ ურ ი მედიც ინ ის ცენ ტ რმა „ლოტ უსმა“, საქ ართვ ელ ოშ ი პირ ველად, უპრ ეც ედენ ტო პროე ქტი წამოი წყო. კონ კურს ის წეს ით ორი გოგ ო შეარჩ იე ს, რომ ლე ბ საც თვე-ნახევ რი ს გან მა ვლ ობ ა ში „ლოტ უსში“ არს ებ ულ ი სხვ ა დასხვ ა პრო ცედურე ბი სრული ად უფასო დ უტარდ ებ ოდათ. ორი ვე მათ განი სხვ ად ას ხვ ა შედეგ ის მი ღწევას ცდი ლო ბდა: 22 წლი ს ნი ნიკ ო დიდ ებაშვი ლს წონ ის პრობ ლემა აწუ ხებდ ა, 26 წლი ს თიკ ო კარ დენს კი სხე ულ ის კორექ ცი ა ესაჭი რო ებოდ ა. ორი ვე გოგ ონ ას თვე-ნახევ რი ს გან მა ვლ ობ აშ ი სხ ვად ასხვ ა აპარა ტურული პროც ედუ რები და ხელ ით მას აჟ ებ ი უტ არდ ებოდ ა. ყველა ზე მნი შვ ნე ლ ოვანი კი ის იყო, რომ პროგრამ ის მონაწილეები ენდოკ რი ნოლოგი ს მუდ მი ვი კონტრ ოლ ის ქვე შ იმყო ფებოდ ნენ. 10 დღე ში ერთ ხე ლ ეც ვლებო დათ დიეტა, რომ ელ იც ჯა ნსაღ, დღეში ოთხ ჯე რა დ კვე ბა ს გულისხმობდა. როგ ორც ესთ ეტი კურ ი მედ იცინის ცენ ტრის მენ ე ჯერ ი ქეთ ი მაჭავ არია ნი ამბ ობ ს, ამ პრო გრ ამის მთა ვა რი მიზ ან ი იყო, ქარ თვ ელი ქალ ბა ტონე ბი ს თვი ს დაენახვ ებინ ათ, როგ ორ შე იძლება უმო კლეს ვადებ ში, დიე ტ ისა და აკრ ძალვ ებ ის გარეშ ე, ჩა დგე ფორ მაში. პროგრამ ის შედე გი მარ თლაც გას აოცა რი აღმ ოჩ ნ და. გოგ ონამ, რომ ელ სა ც წონ ის პრო ბლემები აწუხე ბდა, 18 კილ ო დაი კლო და, შეს აბ ამ ის ად, პრ
Before
სასურველი შედეგის მიღწევა ახლა მტანჯველი დიეტების გარეშეც თავისუფლად არის შესაძლებელი: სწორი კვება, თვენახევრიანი პროცედურები და შედეგიც არ დააყოვნებს
გოგონამ, რომელსაც წონის პრობლემები აწუხებდა 18 კილო დაიკლო და შესაბამისად პროგრამის გამარჯვებულადაც ის დასახელდა
Before 30
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
არა ი `რომ “ არ ვიც ი ოდა. ტუს „ლო ეშველებ ლება რა მ ოს დაკ ლა ლ თ 18 კი ვის მარ ღწევაა. ჩემთ იდი მი ბი ან დ ბრე ძალი ემი მეგო და ვერ ჩ ნ ებია ენ~ დ ვ ხ ბ მ მცნო
After
ოგრ ამ ის გამ არ ჯვებულადაც ის დასახ ელდა. არანაკლები შედე გები აჩვენ ა მეო რე გოგონ ამ აც, რომ ელ საც სხეულ ის გარ შემო წ ერილო ბა მკვეთრად შეუმცირ და, ფორ მები კი უფრ ო დაეხვეწა და გაუმკვრ ივდა. ესთეტიკური მედიც ინის ცენტ რი „ლოტუსი“ საქართველოში უკვე წლები ა ფუნქც იონი რებს და, უმაღ ლესი ხარისხი ს პროფესი ონალების დახმარები თ, მომხმარებელს მუ დმი ვ სიახლესა და თანამედროვე ტექნოლოგი ებით მომსახურებას სთავაზობს. ცენტრის ყველა ფი ლიალში მსოფლიოს წამყვანი ბრ ენდების თითქმის ყველა აპარატი ა წარმოდგენილი, რასაც ესთეტი კური მედიც ინა სხეულის მოვლი ს სფეროში გვთავაზობს. „ლოტუსში“ შეხვდებით ვაკუი ტსა და ლიპოლა ზერს, რომლი თ სარგებლობა მთელ ამი ერკავკასიაში მხოლოდ აქ არი ს შესაძლებელი. ესთეტიკის ცენტ რში გასახდომი პროგრამები ყოვე ლთვის წარმატები თ ინერგებოდა. ყველა პროგრამა ინდივიდუალურ ია და თითოეულ კლი ენტზე პერს ონალურად მორგებული. ასე რომ, თუ ზამთარში მოგროვი ლმა კილო გრამებმა შეგაწუხათ და გინდათ, ზაფხულში იდეალური სხეული გქ ონდეთ, თანაც ისე, რომ დიეტები თ თავი არ გაი ტანჯოთ, „ლოტუსი“ იდეალურ შანსს გაძლევთ, თქვენი სურვი ლები უმოკლეს ვადებში შე ისრულოთ! თვე-ნახევარში მიღწეულ შედე გებზე პროგრამის მონაწილე გო გოები თავადაც საუბრობენ. ნინ იკო დიდებაშვილი: „რომ არა „ლოტუსი“, არ ვიც ი, რა მეშვ ელებოდა. 18 კილოს დაკლება ჩე მთვის მართლა ძალიან დიდი მიღწ ევაა. ჩემი მეგობრები მხვდები ან და ვერ მცნობენ. კიდევ იმი ტომ
After
`ეს თვენახევრიანი პროცედურები და დიეტა საერთოდ არ გამჭირვებია, პირიქით, უფრო მეტი მოტივაცია და დიდი სტიმული მქონდა. მიხაროდა ყოველდღე იქ მისვლა~ ვარ ძალიან კმაყოფი ლი, რომ არ ანაირი კანის ჩამოკიდება და ასეთი პრობლემები არ მქონი ა. თავიდან ძალიან მოწადინებული არ ვიყავი, უბრალოდ, ჩემზე ბევრი ადამი ანი იყო დამოკიდებული და თითოეუ ლი დამეხმარა, ვისაც ყოველდღე ვხედავდი. მართლა ძალიან კარგი გარემოა, ეს 90%-ით გეხმარება, რომ მარტი ვად გადალახო ყველ აფერი. თვი დან ცოტა სკეპტიკუ რად ვიყავი განწყობილი, მაგრამ იმხელა შედეგი მივიღე, რომ, ჩემი გამოც დი ლები დან გამომდი ნარე, ბევრს შემიძლი ა ვურჩი ო. ახლა ის ევ დავდი ვარ ფიტნესზე და სწორ კვებას ვაგრძელებ. კიდევ 15 კი ლოს დაკლება მინდა და ამ შედე გსაც უნდა მივაღწი ო“. თაკო კარ დენი: „ეს თვენახევ რიანი პროცედურები და დიეტა სა ერთოდ არ გამჭი რვებია, პირიქით, უფრო მეტი მოტივაც ია და დიდი სტი მული მქონდა. მიხაროდა ყო ველდღე იქ მისვლა და ამ პროცედ ურები ს ჩატარება. ფორმები ხომ საგრძნობლად შემეც ვალა და წო ნაშიც დავიკელი. ცილოვანი დიეტა მქონდა დანიშნული, სადაც იმდენი რაღაც შედიოდა, რომ ვერ ვჭამდი და რაღაც ებს ვტოვებდი ხოლმე. ახლაც ისევ ვცდილობ, რომ ცხი მ იანი საკვები არ ვჭამო და „ლოტუ სში“ ფიტნესზე სიარული ც უნდა გავაგრძელო“.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
სკრინინგ ცენტრით უკმაყოფილო პაციენტების რაოდენობა გაიზარდა სალომე გოგოხია ყოველწლიურად საქართველოში ავთვისებიანი სიმსივნის 8 000 ახ ალი შემთხვევის გამოვლენა ხდება. 2008 წლიდან ქვეყანაში უფასო სკ რინინგ ცენტრი ფუნქციონირებს, სადაც შესაძლებელია საშვილოს ნოს, ძუძუს, მსხვილი ნაწლავის და პროსტატის სიმსივნის ადრეულ სტადიაზე გამოვლენა. ცხადია, სო ციალურად შეჭირვებული ჩვენი მოსახლეობისთვის უფასო გამოკვ ლებები ნამდვილად დიდი შეღავა თია. თუმცა, პრეტენზიები და ბრ ალდებები სკრინინგ ცენტრის მიმა რთ სულ უფრო ხშირად გაისმის. სკრინინგ ცენტრში მისულ 63 წლის ელისოს (პაციენტის ვინაობას ოჯახის თხოვნიდან გამომდინარე არ ვაკონკრეტებთ) სიმსივნის დიაგნოზი დაუსვეს. მოგვიანებით ერთ-ერთ პრ ესტიჟულ კლინიკაში ხელახალი გამო კვლევები ჩაიტარა, სადაც ცენტრის დიაგნოზი არ დადასტურდა. როგორც პაციენტის შვილმა გვია მბო, დედას მარჯვენა მკერდში სიმა გრე აღმოაჩნდა. ამიტომ, წერეთლის გამზირზე მდებარე სკინინგ ცენტრს მიმართა, სადაც უთხრეს, რომ სიმს ივნე აქვს. „დაახლოებით სამი კვირის წინ, დედა სკრინინგ ცენტრში მივიდა. მკ ერდზე რაღაც სიმაგრე აღმოაჩინა; ოჯახის წევრებს არც გვითხრა, ისე წავიდა. ექიმის ვინაობას შეგნებულ ად არ დავასახელებ (პირად საუბარ ში მისი ვინაობა გვითხრა). ექომამ ოგრაფია გადაუღეს, თან ნელ-ნელა თრგუნავენ, არ არის კარგი ამბავიო. საოპერაციოა, მართალია საწყისი ფუნქციაა, მაგრამ მოსაკვეთიაო. პუ ნქცია გავაკეთოთ, დავთესოთ და შე იძლება მთლიანი მკერდის მოკვეთა საჭირო არ გახდეს და მხოლოდ ის ადგილი ამოგკვეთოთო. უშველებელი „შპრიცით“ აუღეს პუნქცია, ეს მოხდა 14 მაისს და უთხრეს, პასუხი 24 მაისს იქნებაო. სკრინინგ ცენტრის პასუხი არ დავიჯერე, რადგან ახლობლებმა მითხრეს, მათი ნდობა არ შეიძლე ბა, სერიოზული ბიზნესი კეთდებაო. დედა ერთ-ერთ ცნობილ კლინიკაში წავიყვანე, სადაც ჩაუტარეს ყველან აირი სახის გამოკვლევა. მამოლოგმ აც გასინჯა. გვითხრა, პუნქციის მერე ისეთი დიდი ჩაქცევაა, სანამ ეს არ გა იწოვება მანამ ვერაფერს ვიტყვი და ზუსტებითო. სიმაგრე შეიძლება გა მოწვეული იყოს ცხიმგროვით, სითხ ის გროვით, შეგუბებული სისხლითო. მთავარია, მორფოლოგიური ანალიზი რას გვეტყვისო. ამის შემდეგ, სკრინი ნგ ცენტრში გამოსაკვლევი მასალის წამოსაღებად მივედი. თავიდან არ მატანდნენ. ხან მეუბნებოდნენ ლაბო რატორიაში გავგზავნეთო, იქ ვრეკავ დი და არ მიგვიღიაო, მპასუხობდნენ. შემექნა შთაბეჭდილება, რომ თავიდან მიცილებდნენ. ვუხსნი, რომ ძალიან ვნერვიულობ. ეს არ არის კოლიტი ან გასტრიტის დიაგნოზი, ეს არის გა ნაჩენი! როგორც იქნა გამომატანეს. გამოკვლევის შედეგად სიმსივნე არ დადასტურდა“,- ამბობს პაციენტის შვილი, მირანდა. მისივე თქმით, არაპროფესიონალ იზმის გარდა სკრინინგ ცენტრში მი სული პაციენტების მიმართ ადგილი აქვს გულგრილობას და ზერელე და მოკიდებულებას. „ადამიანების მიმართ სრული ყა სბური დამოკიდებულება აქვთ. იქ ყო ფნისას ერთი ახალგაზრდა გოგო იყო, რომელსაც მკერდი უკვე მოჭრილი ჰქონდა, მეორეს ამისთვის ამზადებდ ნენ. პრაქტიკულად, ცენტრში ჯანმ რთელი მიდიხარ და იქიდან მოწინავე ავადყოფი ბრუნდები. პაციენტის მი მართ აგდებული დამოკიდებულება აქვთ. ერთი ქალბატონი მოვიდა, შე შინებული სახით იცქირება, ეტყობა რომ პასუხის მოლოდინში ნერვიუ ლობს. რეგისტრატურაში ვინც იჯდა ეკითხება, რისთვის მოხვედი? პასუ ხისთვისო. აგდებული ტონით ეუბნ ება, ხომ გითხარი, რომ ათზე მოდიო, რისთვის გაქვს ის ფურცელი, ჩაიხედ ეო. ეს არის არაადამიანური, არაპრო ფესიონალური დამოკიდებულება და მით უმეტესს მათი დიაგნოზი სანდო არ უნდა იყოს. მე მესმის, რომ ამხელა
„სკრინინგ ცენტრში უთხრეს, რომ სიმსივნე აქვს, სხვა კლინიკაში გადავამოწმეთ და სიმსივნე არ დადასტურდა“ სისტემას ვერ შევეჭიდები; ერთი მხრივ, ეს ცენტრი კარგია, რადგან არიან ხელმოკლე ადამიანები, რომლებიც ძვირადღირებულ გამოკვლევას ვერ ჩაიტარებენ, მაგრამ პე რსონალის დამოკიდებულება უნდა შეიც ვალოს. ცენტრი კლინიკებთან არის შეკრ ული, რომ რაც შეიძლება ბევრი პაციენტი გაუგზავნონ. შემოსავლის პროცენტებს იყოფენ. მე რა დამოკიდებულებაც ვნახე იქ, მაძლევს იმის საფუძველს, რომ განგაში ავტეხო. დედაჩემს ლამის გარდაცვალების თარიღი დაუდგინეს. არადა, სიმსივნე არ აღმოაჩნდა“, - ამბობს პაციენტის შვილი. ჩვენი მეორე რესპონდენტის ისტორიაც სკრინინგ ცენტრს უკავშირდება. 27 წლის ნინოს თითქმის ნახევარი წელი ტრიხომონ ას დიაგნოზზე მკურნალობდნენ. შემდეგ ახ ლობლის რჩევით სხვა კლინიკას მიმართა, გამოკვლევის შედეგად სიმსივნის მეორე სტადია დაუდგინეს. „მკურნალობის შედეგი არ ჩანდა. ამ იტომ, სხვა კლინიკას მივმართე. საკმაოდ ცნობილი ექიმია, მის ვინაობას არ დავასა ხელებ. გამოკვლევების შედეგად სიმსივნის მეორე სტადია დამიდგინეს. ჩემმა ექიმმა ონკოლოგიურში გამიშვა, სამწუხაროდ, სა შვილოსნოს ამოჭრა გახდა საჭირო. სკრი ნინგში სხვა დიაგნოზი დამისვეს, რაც მთავ არია, არასწორი და მკურნალობაც არასწო რად მიმდინარეობდა. დროული და სწორი დიაგნოსტიკის შემთხვევაში, შესაძლოა, ეს შედეგი თავიდან ამერიდებინა. ახლა ვერა ფერს ვიზამ. ადამიანის ბედით თამაში არ შეიძლება“, - გვითხრა ნინომ. „პრაიმტაიმი“ ესაუბრა იმ ექიმებს, რო მლებსაც სკრინინგ ცენტრით უკმაყოფილო პაციენტები მიმართავენ. პირად საუბრებში მათ დაადასტურეს, რომ ცენტრის მიერ სიმსივნის დიაგნოზ დასმულები მათთან ხშირად მოდიან, თუმცა, ხელახალი გამოკვ ლევების შემდეგ უმრავლესობას სიმსივნე არ უდასტურდება. სამწუხაროდ, მედიკოსები ამ თემაზე ღიად საუბარს ერიდებიან. როგორც ამბო ბენ, ეს მათი მხრიდან არაკოლეგიალურია. „მე პირადად, ასამდე შემთხვევა ვიცი, როცა ცენტრში პაციენტს არასწორი დი აგნოზი დაუსვეს. პაციენტების მხრიდან პრეტენზიები გაიზარდა. თუმცა, უმრავლ ესობა საჩივარს მაინც არ წერს. არ ვიცი რატომ. სკრინინგ ცენტრში სხედან პატარა გოგოები, რომლებსაც შეცდომები ნამდვი ლად მოსდით. თანაც, ე.წ. „პაპ-ტესტით“ სი მსივნის დადგენა 60%-ში მცდარია. ჩემთან მოვიდა რამდენიმე პაციენტი, არიან ერთ ამბავში, გამოტირებული აქვთ საკუთარი სიცოცხლე, გავუკეთეთ ანალიზი და სიმს ივნე არ აქვს. მანდ სერიოზული ბიზნესი ტრიალებს. ახალგაზრდა გოგოებს საშვ ილოსნოს ისე აჭრიან, როგორც არაფერი.
„საქართველოში ყოველწლიურად 8 000 ახალი შემთხვევაა ავთვისებიანი სიმსივნის. საბოლოო ციფრზე მაშინ გავალთ, რაც გვექნება კანცერ რეგისტრი ე.წ. ავთვისებიანი კიბოს აღრიცხვის სისტემა, რომელიც ქვეყანაში მოშლილი იყო“
ერთი სიტყვით, საყასბოა“, - გვითხრა ერთერთმა ცნობილმა პროფესორმა, რომლის ვინაობას მისივე თხოვნით არ ვწერთ. თბილისში სკრინინგ ცენტრი 2008 წე ლს გაიხსნა. ცენტრის დაარსება საქართ ველოს ყოფილი პირველი ლედის, სანდრა რულოვსის სახელს უკავშირდება. სწორედ ის კურირებდა ცენტრს წლების მანძილზე. შემდეგ ცენტრმა ფილიალები რეგიონებშიც გახსნა. დღეისთვის თბილისში 14, ხოლო რეგიონებში 32 სკრინინგ ცენტრის ფილი ალია გახსნილი. სკრინინგ ცენტრის მიერ მოწოდებული სტატისტიკის თანახმად, 2008 წლიდან დღ ემდე კიბოს გამოვლენის შემთხვევები საგრ ძნობლად გაიზარდა. თვალსაჩინოებისთვის, გთავაზობთ ცენტრის სტატისტიკას: თბილისის სტატისტიკა: 2008 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 9 743 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 9 110 2009 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 17 242 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი - 17 949 2010 ძუძუს კიბოს სკრინინგი - 17 154 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 18 178 2011 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 14 258 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 14 679 2012 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 14 275 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 15 953 2013 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 17 545 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი-16 836 2014 იანვარი-აპრილი (4 თვე) ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 4 597 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 4 202 რეგიონები 2011 - მაისიდან ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 9 795 საშვილოსნოს კიბოს სკრინინგი- 19 316 2012 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 17 618 საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგი 26 975 2013 ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 20 050 საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგი 25 906 2014 - I კვარტალი (3 თვე) ძუძუს კიბოს სკრინინგი- 5 663 საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგი 5 975 „პრაიმტაიმთან“ საუბარში სკრინინგ ცე ნტრის დირექტორი რემა ღვამიჩავა პაცი ენტების პრეტენზიებს და ბრალდებებს უა რყოფს. ამბობს, რომ მსგავსი პრეტენზიით არც ცენტრისთვის მიუმართავს ვინმეს და არც ჯანდაცვის სამინისტროსთვის. ჩვენთან საუბარში მხოლოდ ერთ შემთ ხვევას იხსენებს, როცა სკრინინგ ცენტრის ერთ-ერთმა ექიმმა დიაგნოსტიკური შეცდ ომა დაუშვა და პაციენტს მცდარი დიაგნო ზი დაუსვა. ამას მოჰყვა ის, რომ ექიმს ერთი თვის ლიცენზია ჩამოართვეს. „პაციენტი ქალბატონი იყო, რომელსაც მკერდის ექოსკოპია გადაუღეს და ექიმმა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
რნალში გვაქვს კლინიკების ჩამონათვალი, პაციენტი თავად ირჩევს და ხელს აწერს, რომ საკუთარი ნებით მიდის იქ“, -აცხადე ბს რემა ღვამიჩავა. მისივე თქმით, სკრინინგ ცენტრში მო მართვიანობა არც ისე მაღალია. „ჩვენ ვისურვებდით, რომ უფრო მეტი იყოს. იდეა არის, რომ სკრინინგის ეფექ ტურობა სახელმწიფო დონეზე რეალურ ად გამოვლინდეს. მიზნობრივი, ასაკობრი ვი ჯგუფის დაფარვა 60%-ზე მეტი უნდა იყოს. ამ შედეგს ქვეყნები ათწლეულების შემდეგ აღწევენ. ჩენთან მომართვიანობა დაახლოებით 15%-მდეა. დაავადება უდ ავოდ გაახალგაზრდავდა. მთელ მსოფლი ოში მატებაა. საქართველოში ყოველწლი ურად 8 000 ახალი შემთხვევაა ავთვისებ იანი სიმსივნის. საბოლოო ციფრზე მაშინ გავალთ, რაც გვექნება კანცერ რეგისტრი ე.წ. ავთვისებიანი კიბოს აღრიცხვის სისტ ემა, რომელიც ქვეყანაში მოშლილი იყო. ჯანდაცვის სამინისტროს და დაავადებ ათა კონტროლის ცენტრის სახელმწიფო პროექტია. პირველი ეტაპი შემუშავებუ ლია. არსებობს ევროპული პროგრამა, რომელიც ადაპტირებულია ქართულთან. დაიწყება მისი დანერგვა. ეს იმას ნიშნავს, რომ ყველა სიმსივნის შემთხვევა ერთიან ბაზაში იქნება. ვფიქრობთ, რომ მომავალი
„ცენტრი კლინიკებთან არის შეკრული, რომ რაც შეიძლება ბევრი პაციენტი გაუგზავნონ. შემოსავლის პროცენტებს იყოფენ. მე რა დამოკიდებულებაც ვნახე იქ, მაძლევს იმის საფუძველს, რომ განგაში ავტეხო. დედაჩემს ლამის გარდაცვალების თარიღი დაუდგინეს. არადა, სიმსივნე არ აღმოაჩნდა“ უთხრა, რომ სიმსივნე იყო. ექიმი შეცდა. კეთილთვისებიანი იყო. ეს შემდეგ ჩვენ ავ უხსენით, მაგრამ როგორც ჩანს, ჩვენი ახ სნა-განმარტება საკმარისი არ აღმოჩნდა და ჯანდაცვის სამინისტროს მიმართა. სა მინისტრომ კომისია გამოყო, დოკუმენტაც ია შეისწავლეს და ამ ექიმს, ვინც ექოსკოპია გადაუღო, ერთი თვით ექიმის ლიცენზია შეუჩერეს. მინდა გითხრათ, რომ მანამდე ამ ქალბატონს მეორე ძუძუზე სიმსივნის დიაგ ნოზი დაუსვეს ჩვენთან, ჩაუტარდა მკურნა ლობა და განიკურნა. - ბატონო რემა, ეს ექიმი მუშაობას აგ რძელებს, როგორ ფიქრობთ, არსებობს გარანტია, რომ მსგავსს შეცდომას მომა ვალშიც არ დაუშვებს სხვა პაციენტთან მიმართებაში? - ვერ გეტყვით. ჩვენ ვალდებული ვიყა ვით და დავემორჩილეთ კანონს. ცენტრის დირექტორის თქმით, სკრინი ნგი საბოლოო დიაგნოზი არ არის. სიმსივ ნის ლოკალურად აღმოჩენის შემდეგ, მიმდ ინარეობს სიმსივნის სტადიის დადგენა. „ეს არის სტაციონარის დონე, რომელიც სკრინინგის ფუნქცია არ არის. სკრინინგი გულისხმობს გამოხშირვას. მაღალი რისკის ჯგუფებში მასობრივი პოპულაციიდან გა მოყოფას. თუმცა, სკრინინგს აქვს ძალიან ბევრი დადებითი მხარე. რაოდენობრივად, ძუძუს და საშვილოსნოს ყელის კვლევებს საქართველოში ყველაზე მეტს ჩვენს ვაკე თებთ. პროგრამას ვგულისხმობ. შესაბამი სად, სკრინინგის პროგრამა არ შეიძლება იყოს პანაცეა. სკრინინგის პროგრამას აქვს თავისი ნიშა, თავისი ფუნქცია. თუ ძუძუს სკრინინგზეა საუბარი, ქალბატონს უდგი ნდება რენტგენოლოგიურად. სიმსივნის ნიშნების ან მასზე საეჭვო ნიშნების შემთ ხვევაში, პაციენტს უტარდება ბიოფსია. თუ დადასტურდა სიმსივნე, მაშინ პაციენტს ვთავაზობთ მიმართოს ნებისმიერ სპეცია ლიზებულ კლინიკას, სადაც მას სურს. ჟუ
წლიდან ძალაში შევა“, - ამბობს ღვამიჩავა. „პრაიმტაიმთან“ საუბარში ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე მარიამ ჯაში აც ხადებს, რომ მას მსგავსი პრეტენზიების შესახებ არ სმენია და აღნიშნული თემით აუცილებლად დაინტერესდება.
„პაციენტის უკმაყოფილების შემთხვ ევაში ინდივიდუალური განცხადებები რე გულაციების სააგენტოში უნდა გაკეთდ ეს. რაც შეეხება დიაგნოსტიკის ხარისხს, ნებისმიერ ტესტს ახასიათებს სპეციფიკ ურობა და სენსიტიურობის მაჩვენებლები. მსოფლიოს მასშტაბით არც ერთი ტესტი 100%-ით ზუსტი არ არის. ყოველთვის რჩ ება მინიმალური რისკი, რომ იყოს ცრუ დადებითი ან ცრუ უარყოფითი შემთხვევ ები. რაც შეეხება ხარისხის კონტროლს, ეს არის თემა, რომელსაც ჩვენ სულ ვაჟღერ ებთ. სამწუხაროდ, საქართველოში ხარი სხის კონტროლის და მისი გაუმჯობესე ბის კუთხით სისტემური რეფორმა არ გა ნხორციელებულა. რამდენიმე კვირის წინ, ჰარვარდის უნივერსიტეტთან ერთად ჩა ვატარეთ პირველი გაფართოებული სემი ნარი, როგორც ჯანდაცვის უწყების, ასევე კლინიკების წარმომადგენლებთან ერთად. შეიქმნა ჯანდაცვის სისტემაში სამედიცი ნო ხარისხის გაუმჯობესების კომპლექს ური ათკომპონენტიანი სისტემა. ეს პროე ქტი ხორციელდება მსოფლიო ბანკის და იუესაიდის ხელშეწყობით. ეს ნამდვილად მნიშვნელოვანი თემაა. კონკრეტულ შე მთხვევებში თუ არის უკმაყოფილება, მე დიაციის სამსახური დავების მოგვარების ალტერნატიული მექანიზმია“, - განაცხადა მარიამ ჯაშმა. თუმცა, მოცემულ შემთხვევაში კონკ რეტული საჩივარი მედიაციის სამსახურში არ შესულა, გარდა იმ შემთხვევისა, რომე ლიც ჩვენთან საუბარში სკრინინგის ცენტ რის დირექტორმა დაასახელა. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
31
პრესის რეიტინგი წელიწად
`ახალი მონაცემები რომ გვქონდეს, მაშინ my View ხათუნა მგალობლიშვილი
„თუკი რომელიმე ორგანიზაცია ახალ მედიაკვლევებსა და ახალ მონა ცემებს დაადგენს, ჩვენც მივყვებით ამ ახალ მონაცემებს“, თუ არ დაადგენს, მაშინ „სამოქალაქო განვითარების ინ სტიტუტი“ ისარგებლებს სამ ან ოთხწ ლიანი დაძველების მონაცემებით და რაც ყველაზე მთავარია, ამაში პრობ ლემას თავად ვერ ხედავენ. ერთადე რთი, რასაც აკეთებენ, ეს IPM-ისკენ თითის გაშვერაა. ანუ ბრალეულობის გადამისამართება, რა ვქნათ გოჩა ცქ იტიშვილს 2012 წლის შემდეგ კვლევე ბი აღარ ჩაუტარებიაო... გამოდის, ცქ იტიშვილის ორგანიზაციამ საერთოდ რომ შეწყვიტოს არსებობა, ათი წლის შემდეგაც მისი 2012 წლის მედიამონ აცემები იქნება მოხმარებაში მარტო იმიტომ, რომ სხვა მონაცემებს, უბრა ლოდ, ვერ მიაგნეს. პრობლემური ჯაჭვის პირველი რგ ოლი სწორედ IPM-ისგან იკვრება. მის მიერ ჩატარებულ მედიამონიტორინგში გაზეთი „პრაიმტაიმი“ ორჯერ ვერ მოხვ და. მიზეზი ორჯერ ახსნეს და ორივეჯერ ბოდიშის მოხდა მოუწიათ. ამჯერად უხ ერხულ მდგომარეობაში „სამოქალაქო განვითარების ინსტიტუტი“ აღმოჩნდა. სწორედ მათი ხელმძღვანელობით დაიწ ყო 2014 წლის 15 აპრილიდან დაგეგმილი თვითმმართველობის არჩევნების წინა საარჩევნო პერიოდის მედიამონიტორ ინგი. 3 არასამთავრობო ორგანიზაცია 39 მედიასაშუალებას აკვირდება, მათ შორის არის 8 ტელეარხი, 12 რადიოსად გური, 7 გაზეთი და 12 ონლაინგამოცემა. პროექტი როგორც გასულ წლებში, ამ ჯერადაც ევროკავშირისა და გაეროს გა ნვითარების პროგრამის მხარდაჭერით ხორციელდება. თავად ორგანიზატორე ბი აცხადებენ, რომ დამფინანსებლებს დეტალურ ინფორმაციას აწვდიან, ასევე, ადასტურებენ, რომ დონორები საქმის კურსში არიან, რომ კვლევა მოძველებ ულ მონაცემებზე დაყრდნობით ხორც იელდება. თანაც იმდენად მოძველ ებულზე, რომ მასში გაზეთი „24 სა ათი“ ჯერ კიდევ „ცოცხალია“. ამ იტომ კვლევითი ორგანიზაცია იძულებული გახდა, საკვლევი სიიდან დახურული გაზეთი საკუთარი ინიციატივით ამოეღო. სამაგიეროდ აზრად არ მოსვლიათ 2012 წლის შემდეგ
გახსნილი გაზეთები და პორტალები, ან IPM-ის მიღმა დარჩენილი რეიტინგული გამოცემები შეეტანათ საკუთარ კვლე ვაში. კვლევითი ორგანიზაციების პრობ ლემა საქართველოში დიდი ხანია განხ ილვის თემაა, მაგრამ პრობლემის გა დაწყვეტის გზებზე არავინ საუბრობს. მედიაექსპერტები დეტალურად ფლობენ ინფორმაციებს, რა უნდა გაკეთდეს იმ ისთვის, რომ საზოგადოებას კვლევის შედეგებთან დაკავშირებით კითხვები არ გაუჩნდეს და თან მრავალწლიანი გამო ცდილებიდან საინტერესო ისტორიებ საც ასაჯაროებენ. ზვიად ქორიძე, მედიაექსპერტი: – ზოგიერთი კვლევა ძალიან უცნა ურ დამოკიდებულებას იჩენს არაერთი გამოცემის მიმართ. არის შემთხვევები, როდესაც წამყვანი მედიასაშუალება საერთოდ არ მონაწილეობს გამოკითხ ვებში, ამიტომ სრულიად გაურკვეველი ხდება, რა დამოკიდებულებას ავლენს რეალურად მაყურებელი, მკითხველი, მსმენელი კონკრეტული გადაცემის ან გაზეთის მიმართ. სამწუხაროდ, ჩვენ არ გვაქვს სტანდარტი და ფორმა, რომლის ფარგლებშიც ხდება გარკვევა, როგორ უნდა ხდებოდეს თანამონაწილეობა მს გავს გამოკითხვებში. ხშირ შემთხვევ აში თანამონაწილეობა ხდება კვლევითი ორგანიზაციის პირადი მოსაზრების, ან მათი თანამშრომლების, ან საკუთარი სპ ეციალისტების მიერ შერჩეული მედიას აშუალებების დასახელების საფუძველ ზე. სწორედ ამიტომაც ჩნდება კითხვები. რადგან კითხვა ბევრია, ეს იმას ნიშნავს, რომ კვლევითი ორგანიზაციები ბევრ ად გამჭვირვალეები უნდა იყვნენ. მით უმეტეს, რომ ამ საკითხს მიბმული აქვს მედიასაშუალებების იმიჯი. იმიჯს კი, თავის მხრივ, მიბმული აქვს რეკლამები, რომელიც ასე მნიშვნელოვანია თითო ეული მედიასაშუალებისთვის. როგორც წესი, ყოველთვის უცნობია, რის საფუ ძველზე ხდება კონკრეტული კვლევითი სუბიექტების შერჩევა, ასევე მუდმივად უცნობია მეთოდოლოგიის ტიპი, მაშინ როდესაც კვლევას სწორედ პრეამბულ აში უნდა ჰქონდეს მითითებული დეტა ლური ინფორმაცია, სად ჩატარდა გამო კითხვა, რა რაოდენობის ადამიანი გა მოიკითხა, რა მეთოდით მოხდა მათი შერჩევა, როგორი იყო კითხვარი... სიის გაგრძელება უსასრულოდ შეიძლება. ამჯერად კითხვების სია კიდევ უფრო გაიზარდა „სამოქალაქო განვით არების ინსტიტუტის“ მისამართით. მედი ამკვლევარი გი
ია ანთაძე: „მედიამონიტორინგი სუფთა მათემატიკური სიზუსტით დგინდება, თუკი ის პატიოსნად არის წარმოებული“
„ამჯერად ვერ მოხვდება „პრაიმტაიმი“, რადგან აღნიშნული მეთოდოლოგია უკვე შემუშავებული იყო და მას შუა კვლევაში ვერაფრით ვერ შეცვლიდნენ“
ორგი ჯოლოგუა, რომელიც უშუალოდ ხე ლმძღვანელობს პორტალების კვლევებს, აცხადებს, რომ მათი მიზანი ყველაზე რე იტინგული საინფორმაციო პორტალების სიის შედგენაა. საკვლევი სია ორგანიზაცი ამ „TOP.GE“-დან აიღო. მიუხედავად იმისა, რომ „პრაიმტაიმის“ პორტალი რეიტინგე ბში ერთ-ერთ მოწინავე ადგილს იკავებს ჯოლოგუას მიერ ჩატარებულ კვლევებში მაინც ვერ მოხვდა. ჯოლოგუა, უბრალოდ, ფაქტის გამო წუხს და შეცდომის გამოსწ ორებას მარტივი მიზეზით არ აპირებს, კვლევა უკვე პროცესშია და პორტალებ იც დონორებთან შეთანხმებულიაო. აქ ერთადერთი კითხვა ჩნდება: რა აზრი აქვს კვლევის ჩატარებას, თუ მისი შედეგი ახ ლოსაც არ მივა არსებულ რეალობასთან? თუ „სამოქალაქო განვითარების ინსტიტ უტი“ საწყის ეტაპზევე არასწორ მონაცემე ბს იღებს, ლოგიკურია, რომ მისი შედეგები აბსოლუტურად აცდენილი იქნება სინამდ ვილეს. ამაზე ჯოლოგუას თავისი პასუხი აქვს – ახალი მონაცემები თუ გაჩნდება და ჩვენი ორგანიზაციაც იარსებებს, შემდეგ კვლევებში ჩავსვამთ ამ ეტაპზე გამოტოვე ბულ გამოცემებსა და საიტებსო. გიორგი ჯოლოგუა, „სამოქალაქო გა ნვითარების ინსტიტუტის“ მედიამკვლე ვარი: – ჩვენი ორგანიზაცია წელს ჩაერთო პი რველად გაზეთების მონიტორინგში. 2012 წლიდან ვახორციელებთ ონლაინ მედიამ ონიტორინგს, ანუ ინტერნეტპორტალებს. გაზეთებზე კვლევა პირველად წელს ჩავა ტარეთ და აღმოვაჩინეთ, რომ დაახლოებ
32
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ით წელიწად-ნახევრის წინ IPM-მა რომ ჩა ატარა გაზეთების რეიტინგების კვლევა, მას შემდეგ მონაცემები აღარ განახლებ ულა. ჩვენ გავიკითხეთ, დავინტერესდით და არ ყოფილა არაფერი ჩატარებული. თუმცა ვიცით, რომ არის შემთხვევები, როცა თავად გაზეთები ატარებენ კვლე ვებს. – მოიძიეთ კონკრეტული გაზეთი, რომელიც თავად ატარებს ასეთ კვლე ვებს? – აღარ დავინტერესებულვარ, რადგან ასეთი ტიპის კვლევების შედეგებს ჩვენ ვერ მივიღებდით. რაც მთავარია, გაზე თების რეიტინგების კვლევა IPM-ისგან გვაქვს შეძენილი. ეს არის დოკუმენტი, გული მწყდება რომ ეს არის ძველი კვლე ვა, ახალი რომ იყოს, ბუნებრივია, ახალ მონაცემებს გამოვიყენებდი. – თუმცა IPM ამბობს, რომ მსგავსი კვლევები ყოველწლიურად ტარდება... – ნამდვილად არ არის ასე, პირადად ვესაუბრე IPM-ის ხელმძღვანელობას, ფული გადავიხადეთ ამ კვლევებში, თა ვად მითხრეს, რომ 2012 წლის შემდეგ გაზეთების კვლევა არ ჩატარებულა. ჩვენ სულ შვიდი გაზეთის მონიტორინგს ვა ხორციელებთ და მათ სიაში არ არის „პრ აიმტაიმი“, რადგან IPM-ის კვლევებში არ იყო მოხვედრილი. ეს არის ერთადერთი მიზეზი რატომაც არ მოხვდა ჩვენ კვლე ვებში „პრაიმტაიმი“, ჩვენთვის აბსოლუ ტურად სულერთია, რომელი გაზეთი ან რომელი საიტები მოხვდება ჩვენს კვლე ვაში. ბუნებრივია, თუ ყველაზე რეიტინ გულები არ მოხვდება, ეს, პირველ რიგში, ჩვენს კვლევას დააზარალებს. – გამოდის, ბრმად ენდობით IPM-ს? – IPM არის სანდო ორგანიზაცია, ბრ მად არ ვენდობით. – არ გაგიჩნდათ კითხვა, რატომ არ იყო „პრაიმტაიმი“ კვლევებში? – კითხვები გაგვიჩნდა, ეს ჩემს ინტე რესებშიც შედიოდა, ბუნებრივია, მაგრამ საქმე ისაა, მე რომ დავიწყო ჩემი გემოვნ ების ან ინტერესის მიხედვით გაზეთების შერჩევა, მთელი კვლევა ჩაიყრება წყალ ში. ამას მოჰყვებოდა ის, რომ სხვადასხვა გაზეთების ხელმძღვანელები მოვიდო დნენ და მკითხავდნენ, რის მიხედვით გა დაწყვიტე, რომ ის კონკრეტული გაზეთი უნდა ყოფილიყო კვლევაში და მე არაო... კვლევის ჩატარებისას შერჩევა უნდა ხდ ებოდეს ავტომატურად. სწორედ ამიტომ მე მაქვს ამობეჭდილი დოკუმენტი, სადაც წერია, რის საფუძველზე შეირჩა გაზეთე ბი და პორტალები. – მაგრამ აქ თქვენს გემოვნებაზე არ არის საუბარი... – გასაგებია, მაგრამ რაღაც დოკუმე ნტი ხომ უნდა მქონდეს ხელში, რომ მას დავეყრდნო? – თქვენი კვლევის მიზანია ის, რომ მას ჰქონდეს სანდოობა და იყოს ობიე ქტური. როდესაც ერთ-ერთი რეიტინ გული გაზეთი არ ხვდება ამ კვლევაში, როგორ ფიქრობთ, ის ავტომატურად კითხვის ნიშნებს არ აჩენს? – კითხვის ნიშნებზე რა მოგახსენოთ, მაგრამ გავიმეორებ და ისევ ვიტყვი, რომ ცუდია, როდესაც წელიწად-ნახევრის წი ნანდელ მონაცემებზე დაყრდნობა გვიწ ევს. სხვა საშუალება არ არის. პრობლემაა ის, რომ ქვეყანაში კვლევები არ ტარდება. რომელიმე ორგანიზაციას რომ ჩაეტარ ებინა და მე მქონოდა სამი თვის წინანდ ელი კვლევები, ბუნებრივია, მე მას გამო ვიყენებდი. – ბუნებრივია, თქვენი შედეგები უკ ვე არასწორი იქნება, რადგან ის კვლე ვები, რომელსაც ეყრდნობით, რეალობ ას არ ასახავს... – წელიწად-ნახევარში ცვლილებები შეიძლება მოხდეს, თუმცა ჩვენი კვლევის ჩატარებას ის აზრი აქვს, რომ შედეგები დაიდება. უბრალოდ, ახალი მონაცემები რომ გვქონდეს, მაშინ ჩვენი კვლევაც შე იძლება უკეთესი იყოს. მაგრამ რა ვქნათ, როდესაც ქვეყანაში არ არსებობს კვლე ვები? – 2012 წლის შემდეგ ბევრი ახალი გაზეთი გამოვიდა, ზოგი დაიხურა, სა ერთოდაც... – იმ არსებული სიიდან ერთადერთი, რაც შეიცვალა, იყო ის, რომ „24 საათი“ ამოვიღეთ, რადგან მან გამოსვლა შეწყ ვიტა. – გასაგებია, ფაქტია, რომ „24 საათი“ დაიხურა, მაგრამ იგივენაირად ფაქტია, რომ „პრაიმტაიმი“ არის რეიტინგული და მაშინ რატომ არ მოხდა მისი შეყვანა კვლევებში? – რის საფუძველზე უნდა დამედასტ ურებინა, რომ რეიტინგულია და ტოპა თეულში ხვდება თქვენი გაზეთი? იგივ ენაირად შეიძლება დამიკავშირდეს ნები სმიერი გაზეთის ხელმძღვანელობა, ჟუ რნალისტი და მოითხოვს პასუხი ჩემგან: რის საფუძველზე შევიდა შვიდ ყველაზე რეიტინგულ გაზეთში „პრაიმტაიმიო“. რა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
დნახევრიანი ცდომილებით
ჩვენი კვლევაც შეიძლება უკეთესი იყოს~ პასუხი გავცე? – არსებობს შესაბამისი კვლევა... – მე არ ვიცი, მაჩვენეთ ეს მონაცემე ბი, სადაც „პრაიმტაიმი“ ტოპათეულშია. ჩვენ ასეთი ინფორმაციის მოსაძიებლად დრო და ენერგია არ დაგვიშურებია ნამდ ვილად. – IPM-თან მიმართებაში არ გაგიჩნ დათ კითხვა? – რა თქმა უნდა, კითხვები იყო, მე მათ რჩევის სახით ისიც ვუთხარი, რომ კარგი იქნებოდა, თუ ვებგვერდებზეც ჩატარდ ებოდა კვლევები. მაგრამ მოგეხსენებათ, ყველაფერი სახსრებთან და რესურსებ თანაა დაკავშირებული. ძალიან გამიხა რდება, ვინმემ რომ ჩაატაროს მსგავსი კვლევა. – გამოდის, ორი ან თუნდაც ხუთი წლის შემდეგ რომ ჩატარდეს კვლევა, ისევ IPM-ის 2012 წლის მონაცემებს უნ და დაეყრდნოთ, მარტო იმიტომ, რომ სხვა არჩევანი არ არსებობს? – იმედი მაქვს, რომ არ მოგვიწევს. ორი წელი არჩევნები აღარ გვექნება, თუ ორი წლის შემდეგ ჩვენი პროექტი კიდევ იმ უშავებს, 5 წლის წინანდელ მონაცემებს ხომ არ გამოვიყენებთ ისევ? თუ არჩევანი არ იქნება, პრინციპში, სხვა გზა არც და გვრჩება, ან ერთადერთი გამოსავალი ის იქნება, რომ ჩვენს დონორებს ვთხოვოთ, გამოყონ დამატებითი თანხა აღნიშნული კვლევის ჩასატარებლად. ახლა ამაზე ძა ლიან ზოგადად შემიძლია საუბარი. ძალი ან მიხარია, რომ ინტერესი გაქვთ, თქვენი გაზეთი მოხვდეს კვლევებში. უბრალოდ, თქვენც უნდა გაიგოთ, რასაც გიხსნით, კვლევის ჩატარებისას არ არის ისე, რომ მე ასე ვთვლი და მორჩა, ყველაფერი და დასტურებულად და დასაბუთებულად ხდება. – როდესაც დონორისგან იღებთ და ფინანსებას, სანაცვლოდ არ გიყენებენ მოთხოვნებს, მაგალითად, კვლევები უნდა ჩატარდეს მინიმუმ სამი ან ექვსი თვის წინ განახლებული მონაცემების გამოყენებით? – არა, ასეთი მოთხოვნები არ არსებო ბს. ერთადერთი, როგორც სხვა ნებისმიერ კვლევას, ამასაც სჭირდება დასაბუთება. მაგალითად, როდესაც ხდება მედიასაშ უალებების შერჩევა კვლევისთვის, ოფ იციალურად უნდა მოხდეს დასაბუთება, რის საფუძველზე მოხდა მათი შერჩევა. თუ არ არსებობს იმაზე უკეთესი მონაცე მები, რომელსაც ვეყრდნობით, მაშინ რა უნდა ვქნათ? არა მგონია, წელიწად-ნახე ვარში რეალობა კატასტროფულად განს ხვავებული იყოს. ასეც რომ ვიფიქრო, მე ვერაფერს შევცვლი. – რაც შეეხება ვებგვერდებს... – ზუსტად იგივე პრობლემაა აქაც. არ მინდა „TOP.GE“-ზე რამე ცუდი ვთქვა, ეს არის საიტი, რომელიც მუშაობს, მე მათ მუშაობაში ვერ ჩავერევი, არ ვიცი, კარგ ად მუშაობს თუ ცუდად, მაგრამ ფაქტია, რომ საჭიროა „TOP.GE“-ზე უფრო სანდო ვებგვერდების რეიტინგული მონაცემები არსებობდეს. მაგრამ ისიც ფაქტია, რომ ამ საიტზე სანდო მონაცემები არ არსებო ბს. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე მონაცემები, პირიქით, შეგეხვეწებით, რომ მომცეთ ის ინი. ცოტა ხნის წინ „IPM“-თანაც გვქონდა საუბარი, მათ გვითხრეს, რომ მსგავსი კვ ლევის ჩატარებას აპირებდნენ, მაგრამ ჯერ დაწყებული არ არის. ამიტომ როცა საჭირო კვლევები არ არსებობს, რაც არ ის, იმის საფუძველზე გვიწევს კვლევების ჩატარება. აბსოლუტურად მესმის „პრაი მტაიმის“, თქვენი გაზეთიც მუშაობს, პო რტალიც და არც ერთი არ მოხვდა კვლე ვებში, მესმის, რომ გიჩნდებათ კითხვები... – თქვენ არ გაგიჩნდებოდათ? – გული დამწყდებოდა. თქვენ ვებგვე რდს აწერია საინფორმაციო სააგენტო, მე დავრეკე და ვესაუბრე თქვენს ჟურნალის ტს, რომელმაც ასევე დამიდასტურა, რომ ნამდვილად საინფორმაციო სააგენტოა. სააგენტოები კი ჩვენი კვლევის სპეციფ იკიდან გამომდინარე არ მონიტორინგდე ბა. მხოლოდ საინფორმაციო პორტალს ვიკვლევთ. – ეს იგივე პორტალია, რომელიც თქ ვენი ინტერესის სფეროში შედის... – როცა თქვენი ვებგვერდი შევამოწმ ეთ, მას ეწერა საინფორმაციო სააგენტო. კიდევ რამე თუ გქონდათ, არ ვიცოდი. მე შემხვდა თქვენი სააგენტო „TOP.GE“-ზე, ის იყო ათეულში, ამიტომაც დავინტერეს დი და დავრეკე. თქვენი პორტალი არ იყო ტოპათეულში, შესაბამისად, რომც გვცო დნოდა მისი არსებობის შესახებ, კვლევე ბში მაინც ვერ მოხვდებოდა. – თქვენ ეს მონაცემები„TOP.GE“-ზე ერთი ნახვით აარჩიეთ, თუ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში აკვირდებ ოდით მონაცემებს? – არა, გადამოწმება ხდება კვლევის დაწყების წინ, დაახლოებით ერთი კვირით ადრე. ჩვენ ეს მონაცემები ამობეჭდილი გვაქვს დოკუმენტებად. ამას იმიტომ ვა
ელისო კილაძე: „ბუნებრივია, ჩნდება კითხვები, რატომ არ ხვდება კვლევებში ესა თუ ის გაზეთი. მე შეკითხვის დასმის უფლება მაქვს და ამ უფლებას ვერავინ წამართმევს“
გიორგი ჯოლოგუა: „ჩვენ სულ შვიდი გაზეთის მონიტორინგს ვახორციელებთ და მათ სიაში არ არის „პრაიმტაიმი“, რადგან IPM-ის კვლევებში არ ფიგურირებდა. ეს არის ერთადერთი მიზეზი, რატომაც არ მოხვდა ჩვენს კვლევებში „პრაიმტაიმი“
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
კეთებთ, რომ არის ხოლმე შემთხვევები, როდესაც ბევრს უჩნდება კითხვები. გა რდა ამისა, ყველა საიტს, რომელიც ოდ ნავ მაინც საკამათო იყო, საინფორმაციო სააგენტოს წარმოადგენდა თუ პორტალს, სათითაოდ დავურეკეთ და ვიკითხეთ. – რომელი იყო საკამათო? – მუშაობის სტილის მიხედვით იყო სა კამათო ზოგიერთის შემთხვევაში. ზოგი ერთი ვებგვერდი სააგენტოს სტილში მუ შაობს, ბეჭდავს მოკლე და ინფორმაციულ სტატიებს და ნაკლები ანალიზი გვხვდება. – რადგან ჩვენთან დარეკეთ, ანუ ჩვ ენიც საკამათო იყო? – არა, თქვენთან იმიტომ დავრეკეთ, რომ ის „TOP.GE“-ს ათეულში მოხვდა. ერ თი თვით ადრე ჩვენ, სავარაუდო პორტალ ების სია გამოვაქვეყნეთ და ერთი კვირით ადრე კიდევ ერთხელ მოხდა მათი გადა მოწმება. პირველ რიგში ჩემთვის არის მნიშვნელოვანი, კვლევებში მოხვდეს ათი ყველაზე რეიტინგული პორტალი. მერწ მუნეთ, ისე არ ხდება, რომ მე „TOP.GE“-ს გადავხედე და ამის შემდეგ შევადგინე სია. სათითაოდ ვხსნით საიტს, ვაკვირდებით და მხოლოდ ამის შემდეგ ხდება გადაწყ ვეტილების მიღება. კიდევ ერთხელ გეტყ ვით, რომ აბსოლუტურად მესმის თქვენი პოზიცია, თუმცა ამ ეტაპზე ასე მოხდა და ეს არის ობიექტური და ავტომატური შე რჩევა. – დონორებს რამდენად დეტალურად მიეწოდებათ ინფორმაციები? – როგორ დეტალებზეც ახლა თქვენთ ან ვსაუბრობ, ზუსტად ასეთივე დეტალე ბით ვაწვდით ინფორმაციას დონორებსაც. – მათ ექნებათ ინფორმაცია რომ ერთერთი რეიტინგული გაზეთი და მისი პო რტალი კვლევებში არ მოხვდა? – სიტყვა რეიტინგულს მე ვერ ვიხმარ, რადგან რაღაცაზე დაფუძნებული ხომ უნ და იყოს ეს ინფორმაცია? ისინი ერთადე რთი იმას ნახავენ, რომ ამ სიაში „პრაიმტ აიმი“ ვერ მოხვდა და ასევე, ეცოდინებათ, რომ მონაცემები, რომელზე დაყრდნობით აც კვლევა ჩატარდა, არის წელიწად-ნახე ვრის წინ გაკეთებული. მედიაექსპერტის, ია ანთაძის მოსაზრ ება აბსოლუტურად იდენტურია არას ამთავრობო ორგანიზაციასთან. ანთაძე მედიაკვლევებს პოლიტიკურ კვლევებს ადარებს და აცხადებს, რომ, მაგალითად, NDI-ს ან IRI-ს კვლევები ხშირ შემთხვევაში არ ემთხვევა პოლიტიკურ რეალობას და ეს დადასტურებულად 2012 წლის საპარლამ ენტო არჩევნებზე ვნახეთ. თუმცა არა მგ ონია, ეს ამართლებდეს მედიამონიტორინ გის აბსოლუტურ ცდომილებებს. ია ანთაძე, მედიაექსპერტი: – გააჩნია რომელ კვლევებს გულისხ მობთ, რადგან შეიძლება ზოგი კვლევა კომენტარისთვის გამოიყენო, ზოგიერ თი კი – ყველაფრისთვის. „სამოქალაქო განვითარების ინსტიტუტი“ არის ჩვენი ორგანიზაცია, პირადად მე ამ პროექტში არ ვმონაწილეობ, ჩემთვის ძნელია ჩვენი პროექტის შესახებ საუბარი. რამდენიმე
ორგანიზაცია მუშაობს პროექტზე, ზოგი ტელევიზიებს იკვლევს,ზოგი გაზეთებს და ზოგი პორტალებს. მეთოდოლოგია გაეროს ეგიდით არის შემუშავებული. ეს ერთ-ერთი ყველაზე სანდო მეთოდო ლოგიაა, თუ კითხვა ეხება, რამდენად კვალიფიციური ადამიანები აკეთებენ ამ კვლევას, მე შემიძლია, დადასტურებულ ად გითხრათ, რომ, თუკი საქართველოში ვინმეს აქვს მედიამონიტორინგის გამო ცდილება, მათ შორის ერთ-ერთი ჩვენი ორგანიზაციაა. პირველივე დღიდან ჩა რთულები ვართ ამ მიმართულების განვ ითარებაში. ზოგადად თუ ვისაუბრებთ კვლევებზე, მაგალითად, NDI-ს კვლევე ბზე, მიუხედავად იმისა, რომ მას მრავალ წლიანი გამოცდილება აქვს ამ სფეროში, საქართველოში მათი კვლევის შედეგები და არჩევნების შედეგები საერთოდ არ ემთხვევა ერთმანეთს. ამიტომ, ბუნებრ ივია, საზოგადოების ერთ ნაწილს მაინც უჩნდება კითხვები კვლევის სანდოობა სთან დაკავშირებით. რაც შეეხება მედი ამონიტორინგს, შედეგების შემოწმების საშუალება, სამწუხაროდ, არ არსებობს. მედიამონიტორინგი სუფთა მათემატი კური სიზუსტით დგინდება, თუკი ის პა ტიოსნად არის წარმოებული. თუმცა არ არის საშუალება, რაც კვლევის შედეგად მიღებულ მონაცემებს შეგვამოწმებინებს რეალურ მონაცემებთან. მე როგორც ვი ცი, კვლევითი ორგანიზაციის წარმომად გენელმა „პრაიმტაიმს“ შემოგთავაზათ, გეჩვენებინათ ის მონაცემები, რომელიც თქვენ გაქვთ. – თუმცა ისიც გვითხრა, რომ ამით არაფერი შეიცვლებოდა და „პრაიმტაი მი“ სიაში მაინც ვერ მოხვდებოდა... – ამჯერად ვერ მოხვდება „პრაიმტაი მი“, რადგან აღნიშნული მეთოდოლოგია უკვე შემუშავებული იყო და მას შუა კვ ლევაში ვერაფრით ვერ შეცვლიდნენ. ამ ეტაპზე მეტი გზა არ არის, ახლა უნდა დავამთავროთ ისე, როგორც დავიწყეთ, თუმცა ახალი კვლევის შედეგები, თუკი ასეთი არსებობს, უნდოდა ენახა ჩვენს ორგანიზაციას, რომ სამომავლოდ მაინც გაეთვალისწინებინა. თავის დროზე იგივე ორგანიზაციის კვლევებში ვერ მოხვდა გაზეთი „ქრონ იკა+“-ც. გაზეთის რედაქტორს, ელისო კილაძეს მიაჩნია, რომ მსგავსი კვლევების მიმართ კითხვები, როგორც წესი, მუდმ ივად არსებობს და არავინ ცდილობს მათ მოხსნას... შესაბამისად, საკუთარი რეიტ ინგის დასადგენად ის უფრო პირად და კვირვებებს ეყრდნობა, მიაჩნია, რომ ეს გზა გაცილებით ახლოს იქნება რეალობ ასთან, ვიდრე ევროკავშირისა და გაეროს მიერ დაფინანსებული კვლევები... ელისო კილაძე, „ქრონიკა+“-ის მთ ავარი რედაქტორი: – ზოგადად, როდესაც მედიაგარემ ოს კვლევა მიმდინარეობს, თავისთავად ცხადია, რომ ჩამონათვალში უნდა იყოს ყველა ის გაზეთი, რომელიც გამოდის. თუ კვლევაში კონკრეტული გაზეთები შეტანილი არ არის, ადამიანებმა პასუხე ბი რაზე უნდა გასცენ? ბუნებრივია, ჩნ დება კითხვები, რატომ არ ხდება ამა თუ იმ გაზეთის შეტანა. მე შეკითხვის დასმის უფლება მაქვს და ამ უფლებას ვერავინ წამართმევს. ჩემთვის, საერთოდ, განმ საზღვრელია ჩემი მკითხველის ნდობის ხარისხი, ჩემი ტირაჟი, გაზეთის რეალიზ აცია. სიმართლე გითხრათ, მე სხვა კრიტ ერიუმი სანდოობის შესამოწმებლად არ მჭირდება. თქვენ თუ გგონიათ, თუ ასეთ კვლევებში ვერ მოვხვდები, ჩემს გაზეთს უცხოელები არ წაიკითხავენ, დიპლომატ იური კორპუსის რეაქცია და რეაგირება არ მოხდება გამოქვეყნებულ მასალებზე, შეკითხვები არ იქნება, ასე ნამდვილად არ არის. ჩვენ ვართ ერთი წლის გაზეთი, ვფიქრობ, ამ ერთი წლის განმავლობაში მოვახერხეთ კონკურენციის პირობებში საკუთარი ადგილისა და პოპულარობის მოპოვება. ჩემთვის პრობლემა უფრო გაზეთის რეალიზაციის მონოპოლიური სამსახურებია, რომლებიც ჩვენ ძალიან კაბალურ პირობებს გვთავაზობენ. მე ეს უფრო მაწუხებს, სიმართლე გითხრათ. – ანუ თქვენ მსგავს კვლევებს არ აღ იარებთ და დიდ ყურადღებას არ უთმო ბთ? – ჩემთვის ეს გადამწყვეტი არ არის, თუმცა ყველა კვლევას აქვს მნიშვნელ ოვანი სეგმენტი. ძალიან მნიშვნელოვ ანია, რა კატეგორიის ადამიანები არიან გამოკითხული, მოცულობა როგორია, როდესაც, მაგალითად, ქვეყანაში სამი მილიონი ადამიანია და კვლევითი ორ განიზაცია ათას ადამიანს გამოკითხავს, ბუნებრივია, ასეთი კვლევა რეალური სუ რათის ამსახველი არ იქნება. მეორე საკი თხიც არის: გაზეთების მკითხველი სხვა თაობაა, შედარებით ახალი თაობა უფრო ინტერნეტის მომხმარებელია. კვლევებში ეს სეგმენტებიც განსაზღვრული უნდა იყოს. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
33
34
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
რომელი პოლიტიკური ძალები დატოვებენ კოალიციას my View ხათუნა მგალობლიშვილი
კოალიციურ დაპირისპირებასა და დაშლაზე იმდენჯერ და ისეთი განსხვავებული ვერსიები გავრცე ლდა, რომ პოლიტიკური ფანტაზიე ბი მაშინვე ამოწურულად გამოცხ ადდა. თუმცა ფაქტია, კულუარებში „მეორე სუნთქვა“ გაიხსნა და ახალი ვერსიით, ერთობას ერთმანეთის მი ყოლებით დატოვებენ „ეროვნული ფორუმი“ და „თავისუფალი დემო კრატები“. ამაზე მინიშნებები და მოუკიდებლად გააკეთეს სხვადასხ ვა პოლიტიკურმა ძალებმა. საუბარი რომ „ფორუმს“ საკუ თარ გუნდთან ურთიერთობები და ეძაბა, უკვე დიდი ხანია მიმდინარ ეობს. ამას ისიც ადასტურებს, რომ პარტიის ლიდერი, კახა შარტავა „ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვ ლისა და ცნობილი მასტერკლასის ჩატარების შემდეგ ღიად აღარც გა მოჩენილა. როგორც მაშინ ამბობდ ნენ, შარტავას საკუთარი პოზიციებ ის დაფიქსირება გუნდმა აუკრძალა. ლიდერს მალევე მიჰყვა „ფორუმის“ საპარლამენტო გუნდი. ჯერ გუბაზ სანიკიძე დადუმდა, მოგვიანებით კი ყველა მათი წარმომადგენელი. სანიკიძე პოლიტიკურ შეფასებებს მხოლოდ დახურულ სხდომებზე ან შიდაპარტიულ შეხვედრებზე აკეთ ებს. სანიკიძე პირად საუბრებშიც კი ერიდება პოლიტიკური თემების განხილვას. ერთადერთი, რის პი რობასაც დებს, ეს ალაპარაკებაა, ოღონდ რამდენიმე თვეში. ეს დაპი რება კი თვიდან თვემდე გაურკვევ ელი დროით ვადდება. შესაბამისად, რა გეგმები აქვს „ფორუმს“, ამაზე საუბარი რთულია, თუმცა, როგო რც მათი წევრი, ანი მიროტაძე აც ხადებს, პარტია არსად გასვლას არ აპირებს და არც დამოუკიდებელ მოღვაწეობას განიხილავს. ყოველ შემთხვევაში უახლოეს მომავალში. გავრცელებული ინფორმაციით, კოალიციას სწორედ შარტავასა და ალასანიას გუნდი დატოვებს. ამაზე საუბარი მტკიცებით ფორმაში ჯერ კიდევ დიდი ხნის წინათ „თავისუ ფალი საქართველოს“ ლიდერმა და იწყო. მაშინ კახა კუკავა ირწმუნებ ოდა, რომ ინფორმაცია გადამოწმ ებული და დადასტურებულია. კახა კუკავა: – სანიკიძესთან და ალასანიასთან დაკავშირებით მაქვს ინფორმაცია, რომ ისინი კოალიციას თვითმმარ თველობის არჩევნების შემდეგ და ტოვებენ. გარდა ამისა, ძნელი აღ საქმელი არ არის ვიზუალურადაც, რომ ეს პარტიები კოალიციის არც ერთ აქტივობაში არ არიან წარმოდ გენილები. ისინი, უბრალოდ, შესა ფერის მომენტს ელოდებიან, თუ ად გილობრივ არჩევნებზე „ქართულმა ოცნებამ“ წაიფორხილა, რა თქმა
ანი მიროტაძე: „თუკი წასვლას გადავწყვეტთ, ეს ჩვენი მხრიდან გაჟღერდება და არავის დასჭირდება მკითხაობა, შეესაბამება თუ არა აღნიშნული ინფორმაცია სინამდვილეს“
უნდა, ამას კოალიციის დაშლა მო ჰყვება. ეს ორი პარტია, კოალიც იიდან გასასვლელად შესაფერის დროს, ადგილობრივ არჩევნებს, ელოდება. მოგვიანებით იგივე თემაზე აქ ტიურად დაიწყო საუბარი პარლ ამენტის ყოფილმა წევრმა, ვალერი გელბახიანმა, რომელმაც განაცხ ადა, რომ ძალიან მალე გარდაუვა ლი იქნება ვადამდელი საპარლამ ენტო არჩევნები. ვადამდელ არჩე ვნებს პოლიტიკოსები სწორედ ში დაკოალიციური დაპირისპირების დამაგვირგვინებელ ეტაპად განი ხილავენ. მეტიც, გელბახიანის ინ ფორმაციით, აღნიშნულ საკითხზე კულუარული მოლაპარაკებებიც კი მიმდინარეობს, რომელშიც ჩართ ულები არ არიან არც ალასანიას გუნდის წევრები და არც სანიკიძის პარტია. ვალერი გელბახიანი: – ვადამდელ საპარლამენტო არ ჩევნებზე კულუარული მოლაპარა კებები უკვე მიმდინარეობს. კოალ იციის შიგნით ერთიანობა არ არის და ისინი ცალ-ცალკე კონსულტა ციებს გადიან სხვადასხვა მიმა რთულებით, ორი სუბიექტი – „ერ ოვნული ფორუმი“ და ალასანიას გუნდი, პრაქტიკულად, უკვე ჩამო ცილებულია კოალიციას და ისინი არანაირ შიდა კონსულტაციებში
გიორგი ცაგარეიშვილი: „როდესაც ჩვენზე არავინ აღარ დაწერს, როცა ალასანიაზე ჭორებს აღარ გაავრცელებენ, სწორედ მაშინ დასრულდება ჩვენი პოლიტიკური ცხოვრება“
აღარ მონაწილეობენ. დიდი ალბა თობით კოალიციიდან პირველები სწორედ „ეროვნული ფორუმი“ და ალასანიას გუნდები გავლენ. ბუნებრივია, კატეგორიულად უარყოფენ ინფორმაციას ისტორი ის მთავარი გმირები. საპარლამ ენტო უმრავლესობის წევრის, ანი მიროტაძის განცხადებით, „ეროვ ნული ფორუმი“ არსად წასვლას არ
ში. ასეთ ჭორებზე პარტიაში რეაქ ციები არ გვაქვს ხოლმე, რადგან ძალიან ხშირად გვესმის ჩვენი პა რტიის ლიდერების შესახებ სხვადა სხვა ჭორები. მათ შორის ბევრჯერ გავრცელდა ინფორმაციები გუბა ზზეც, კახაზეც, ჩემზეც... როგორც ხედავთ, აქამდე არც ერთი მსგავსი ინფორმაცია არ გამართლდა. აქამდე არ გამართლდა, თუმცა
ებრძვიან მხოლოდ ძლიერს. პო ლიტიკური გვამების გაცოცხლება შეუძლებელია. ჩვენ, „თავისუფა ლი დემოკრატები“, ძლიერები ვა რთ, ირაკლი ძლიერია და მე ამით უზომოდ ამაყი ვარ. ჩვენ მიერ გა მოვლილმა ქარტეხილებმა უფრო გაგვამყარა. სწორედ ამიტომაც გვებრძვიან. ეს სულ ასე იქნება და ჩვენ ამას უნდა შევეგუოთ. როდე
აპირებს, მანამ სანამ ყველა ერთო ბლივი დაპირება არ შესრულდება. ანი მიროტაძე, საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი: – რა თქმა უნდა, არ არის სწორი აღნიშნული ინფორმაცია. კოალ იციის დატოვებაზე საუბარი საერ თოდ არ ყოფილა. ეს ინფორმაცია პირველად არ გავრცელებულა. ბუ ნებრივია, პირველად არ მესმის ეს ჭორი, აქამდეც მსმენია. ორ თვეში ან ოთხ თვეში ერთხელ გამუდმებ ით არის ხოლმე ამაზე ლაპარაკი. სიმართლეს გეტყვით, არსად წასვ ლას არ ვაპირებთ და მეტსაც გეტყ ვით, თუკი წასვლას გადავწყვეტთ, ეს ჩვენი მხრიდან გაჟღერდება და არავის დასჭირდება მკითხაობა, შეესაბამება თუ არა აღნიშნული ინფორმაცია სინამდვილეს. ამ ეტ აპზე არანაირი საფუძველი ჭორს არ აქვს, ჩვენ ვრჩებით კოალიცია
ეს არ ნიშნავს იმას, რომ არც აწი გამართლდება. „ეროვნული ფორუ მისგან“ განსხვავებით, „თავისუფა ლი დემოკრატები“ გაცილებით გა ბედულნი არიან საკუთარ კომენტ არებში. ისინი ამ ეტაპზე უარყოფენ კოალიციიდან გასვლას, თუმცა აცხადებენ, რომ წინასწარ არ ღირს საუბარი იმაზე, როგორ გადანაწი ლდება კოალიციური შემადგენლო ბა მომავალი საპარლამენტო არჩე ვნებისთვის... ცაგარეიშვილს მიაჩნია, რომ ირ აკლი ალასანიას ოპოზიცია მიზანმ იმართულად უვრცელებს დეზინფ ორმაციას და ამას მხოლოდ იმიტომ აკეთებს, რომ „თავისუფალი დემო კრატების“ ლიდერი ერთ-ერთი ძლ იერი ლიდერია კოალიციაში. გიორგი ცაგარეიშვილი, „თავი სუფალი დემოკრატების“ წევრი: – სუსტს არასოდეს ებრძვიან,
საც ჩვენზე არავინ აღარ დაწერს, როცა ალასანიაზე აღარ გაავრც ელებენ ჭორებს, სწორედ მაშინ დასრულდება ჩვენი პოლიტიკური ცხოვრება. უამრავი პარტია შემი ძლია დაგისახელოთ, რომლებიც უბრალოდ არსებობენ, ძლივს სუ ნთქავენ, მათზე არავინ ჭორაობს, არავინ წერს, ჟურნალისტებს ის ინი არც კი ახსენდებიან. ჩვენზე გამუდმებით წერენ. ასე ხდება საზღვარგარეთაც. ამისგან ტრ აგედია არ უნდა შევქმნათ, არც აპოკალიფსური სურათი არ უნდა დავხატოთ. ცაგარეიშვილის განცხადებით, ალასანია კოალიციაში მომავალ საპარლამენტო არჩევნებამდე და რჩება, 2016 წლისთვის კი როგორი იქნება პოლიტიკური ძალების გა ნლაგება, ამაზე საუბარს მოგვიანე ბით გვპირდებიან...
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
35
მერობის კანდიდატების პირველი დებატები my View ხათუნა მგალობლიშვილი
მერობის კანდიდატების პირვ ელი დებატები შედგა. წამყვანი პოლიტიკური პარტიების კანდიდ ატები შეეცადნენ, საზოგადოების თვის კიდევ ერთხელ ეჩვენებინათ საკუთარი უპირატესობები. როგო რც ჩა ნს, ჯერ კი დევ არ არ ის პო ლიტიკური ისტებლიშმენტი მზად ელექტორატზე ნადირობის ძველ, ტრადიციულ ჩვევებზე უარი თქვას. ამიტომაც აქაც უხვად იყო ერთმ ანეთისთვის წარსულის შეხსენება, კომპრომატების დადება, მწვავე შე კითხვები... მთავარი ინტრიგა, წესით, მმართვ ელი კოალიციისა და მთავარი ოპოზ იციური პარტიის კანდიდატების და პირისპირება უნდა გამხდარიყო. და თო ნარმანიასა და ნიკა მელიას შორის შედგა კიდეც აღნიშნული მთავარი დაპირისპირება. მელია ცდილობდა, გაეგო, რატომ ვერ დახარჯა ინფრ ასტრუქტურის მინისტრმა ნარმანიამ ბიუჯეტით გათვალისწინებული 200 მილიონი. ნარმანია კი მელიას თბილ ისში არსებულ ყველა უკანონობაზე სთხოვდა პასუხს. ეს მოსალოდნელი დუელი იყო. თუმცა მოულოდნელ ინტრიგად დებატების მსვლელობისას ბურჯ ანაძის კოალიციის კანდიდატი, დი მიტრი ლორთქიფანიძე იქცა. თავად კახა კუკავაც კი სახტად დარჩა, რო ცა მას ნინო ბურჯანაძის კანდიდატი დიმიტრი ლორთქიფანიძე ომახიანი ტონით დაუპირისპირდა. კუკავას გა ოცების მიზეზი ნამდვილად ჰქონდა, რადგან მანამ სანამ ლორთქიფანიძეს ბურჯანაძე „იყიდდა“, ისინი ახლო მე გობრები იყვნენ. კახა შეეცადა კი დეც, დიმიტრისთვის ახლო წარსული გაეხსენებინა. ანუ ეს ერთადერთი ტკბილი და დადებითი მოგონება იყო, რომელიც დებატების დროს წარსულ ის სახით კანდიდატებმა გაიხსენეს. დანარჩენი მხოლოდ კომპრომატებზე აეწყო თავისთავად, მიუხედავად იმ ისა, რომ დებატების დასაწყისში წა მყვანებიც და მთავარი გმირებიც სწ ორედ მომავალზე სასაუბროდ მოემ ზადნენ. ბუნებრივია, საინტერესოა, რა გაგრძელება ექნება პოლიტიკურ დებატებს. ეს მხოლოდ დასაწყისი იყო, მომდევნო რაუნდი, „ტვ 3“-ის შე მდეგ, „რუსთავი 2“-ში შედგება. მთავარი ინტრიგა, როგორც უკვე ვთქვით, ძველი მეგობრების დუეტი გახდა და კიდევ ერთხელ დადასტ ურდა, რომ ჯოჯოხეთს პოლიტიკაც ანათებს. ქართულ პოლიტიკაში პო ლიტიკურ უთანხმოებებს, ზოგადად, ბევრი სხვა მეგობრული დუეტიც შე ეწირა. მათ შორის, ნათელმირონობ აც კი ვერ გახდა შემაკავებელი ფაქტ ორი. მაგალითისთვის კობა დავითა შვილი და მიხეილ სააკაშვილი შეგვ იძლია გავიხსენოთ... ჩამონათვალის გაგრძელება შორს წაგვიყვანს. ამავე დებატებში გაირკვა, რომ მე სამე-მეოთხე ადგილზე მყოფ ოპოზ იციას შორის წინასაარჩევნოდ შიდა მორატორიუმიც კი გამოცხადებულა, რომელიც, როგორც ყოველთვის, ის ევ ბურჯანაძის მხარემ დაარღვია. სი ტყვიერი შეთანხმება კი კუკავამ გა აჟღერა, როდესაც დიმიტრი ლორთ ქიფანიძის კანდიდატურა შეირჩა, ნი ნო ბურჯანაძემ დამირეკა და შევთან ხმდით, ერთმანეთისთვის წარსული არ წამოგვეძახებინა და მეგონა, ამ პირობით მივიდოდით არჩევნებ ამდეო... კუკავას მოლოდინი დიმიტრი ლორთქიფანიძემ სწორედ წარსულის გახს ენებითა და პასუხის მო თხოვნით დაარღვია.
რატომ დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს დიმიტრი ლორთქიფანიძე და კახა კუკავა დიმიტრი ლორთქიფანიძე, ნი ნო ბურჯანაძის კოალიციის მე რობის კანდიდატი: – კითხვა მაქვს კახა კუკავასთ ან, მაშინ როდესაც ძალიან დი დი გამოწვევის წინაშე გვაყენებს დღევანდელი საარჩევნო სიები, მაინტერესებს, აცნობიერებთ თუ არა იმას, რომ მამუკა კაციტაძის მიერ დადგენილი სიები რეალობ ას არ შეესაბამება და იღებს თუ არა პასუხისმგებლობას თქვე ნი კოალიცია ამ სიებზე? რადგან საარჩევნო სიების დაზუსტების საკითხზე სწორედ შენი პარტნი ორი, მამუკა კაციტაძე მუშაობ და, სწორედ კაციტაძის კომისია ცდილობდა ხარვეზების გამოსწ ორებას. ამ ორგანიზაციამ ძალიან მნიშვნელოვანი დაფინანსებაც კი მიიღო, 5 მილიონის ოდენობით. დღესაც ამ სიებით ვხელმძ ღვანელობთ და დღესაც უა მრავ ოჯახშია მიწერილი ადამიანები, მკვდარი სულები... დღესაც ეჭ ვქვეშ დგება სიების სისწორე და ყვ ელამ იცის, რომ
`ცოტა მიკვირს კრიტიკა დიმიტრი ლორთქიფანიძის მხრიდან...~
36
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
რეალურად არ არის მოსახლეობის რაოდენობა 3 მილიონ-ნახევარი, რადგან უამრავი ადამიანი გაედ ინება ქვეყნიდან. მაშინ როდესაც კუკავას მთავ არი სამიზნე მმართველი გუნდი ან თუნდაც მთავარი ოპოზიციური პარტიის კანდიდატი უნდა გამხ დარიყო, მას თავის მართლება მო უწია და თანაც ნინო ბურჯანაძის კანდიდატის წინაშე... კახა კუკავა, „თავისუფალი საქართველოს“ ლიდერი: – ცოტ ა მიკ ვი რს კრი ტი კა დიმ იტ რი ლორ თქ იფ ან იძ ის მხრ იდ ან, რად გა ნ, როც ა დებ ატ ებ ის თვ ის ვემ ზა დ ებო დი, ვიც ოდ ი, რომ ჩე მი მთა ვა რი ოპო ნე ნტ ებ ი ნარ მა ნი ა და მელ ია იქ ნებ ოდ ნე ნ. მე ლორ თქ ი ფან იძ ეს ოპო ნე ნტ ად არ აღი ქვ ამ დი. რაც შეე ხ ება სიე ბი ს გად ამ ოწ მე ბი ს კომ ის ია ს, მაშ ინ ვე მქო ნ და ჩემ ი პოზ იც ია ამ სიე ბ თან დაკ ავ ში რე ბი თ. მაგ რ ამ ლორ თქ იფ ან იძ ის მხრ იდ ან კაც იტ აძ ის ასე არა კო რე ქტ უ ლად მოხ სე ნი ებ ა, უსა მა რთ ლო საქ ცი ელ ია, მით უფრ ო მაშ ინ, როდ ეს აც თავ ად ლორ თქ იფ ან ი ძე დავ ით აი ას თა ნ და „პად ოშ ა სთა ნ“ ერთ ად შევ იდ ა პარ ლა მ ენტ ში, მაშ ინ როდ ეს აც მამ უკ ა კაც იტ აძ ე, ფიქ რი ა ჩიხ რა ძე და მან ან ა ნაჭ ყე ბი ა მაკ რა ტლ ებ ით
ჭრი დნ ენ საკ უთ არ სად ეპ უტ ატ ო მან და ტე ბს. ძალ ია ნ ცუდ ი თემ ა გახ სნ ა ლორ თქ იფ ან იძ ემ. მე ჩე მი საა რჩ ევ ნო კამ პა ნი ა ბოლ ო მდე ისე მივ იყ ვა ნე, რომ ჩემ სა და მას შორ ის კონ კუ რე ნც ია არ უნდ ა ყოფ ილ იყ ო. მეგ ონ ა, ისი ც ასე ვე მოი ქც ეო და. ლორ თქ იფ ა
ორთაბრძოლა სწორედ ამ ორ კა ნდიდატს შორის გაიმართა და წა გებული იქვე გამოვლინდა. დიმი ტრი ლორთქიფანიძის მინუსების მოგროვებაზე მისივე ლიდერმა იზრუნა. კუკავა ოპონენტს „წამო ძახებების ომში“ ბოლომდე მიჰყვა და ბურჯანაძეს 2008 წლის 5 ია ნვრის არჩევნებიც კი გაუხსენა... კახა კუკავა: – დღეს თქვენი ლიდერი, ნინო ბურჯანაძე კლიპში ამბობს, ჩვენ არასდროს შევეგუებით უსამარ თლობასო... როდესაც სანდრო გირგვლიანი მოკლეს, პარლამ ენტში საგამოძიებო კომისიის საკითხი გამოვიტანე და ზუ სტად ორი საათი ვეხვეწებოდი ქალბატონ ნინოს, სხდომათა დარბაზში რომ გამოსული ყო. ერთი განცხადებაც კი არ გააკეთა მაშინ. 7 ნოემბერს, როდესაც მე და შენ ერთად ვი დექით რუსთაველის გამზირ ზე, ზუსტად ორი დღის შემდეგ იგივე ნინო ბურჯანაძე სიტყვით გამოვიდა პარლამენტში და განა ცხადა, რომ ჩვენ ყველა რუსეთის ჯაშუშები ვიყავით. კიდევ უფრო მოგვიანებით, 5 იანვრის არჩევნ ებზე, როდესაც მოყინულ იპოდ რომზე ვიდექით ყველა, ბურჯან აძემ თქვა, რომ ეს იყო ყველაზე დემოკრატიული არჩევნები საქა რთველოს ისტორიაში და დღეს ეს ადამიანი საუბრობს სამართლიან ობის აღდგენაზე...
`როცა დებატებისთვის ვემზადებოდი, ვიცოდი, რომ ჩემი მთავარი ოპონენტები ნარმანია და მელია იქნებოდნენ~
ნიძ ის ადგ ილ ას, თავ ს უხე რხ უ ლად ვიგ რძ ნო ბდ ი. ლორთქიფანიძე პასუხებს და ჟინებით ითხოვდა. თავისუფლად შეიძლება ითქვას, რომ მთავარი
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ოთარ ქაჯაია - პროფესორის 90 წლის იუბილე ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში my View თამარ გონგაძე
„მადლობის სიგელით ჯილდოვდე ბა პროფესორი ოთარ ქაჯაია, ქართვე ლოლოგიის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის“ დიპლომი 90 წლის პროფესორს საიუ ბილეო საღამოზე, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში, 29 მაისს გადასცეს. საიუბილეო საღამო უნივერსიტეტის პროფესორებისა და ქართველოლოგე ბის ინიციატივით ჩატარდა. ბატონი ოთარი მეგრულ-ქართული ლექსიკონის ოთხტომეულის ავტორია. ლექსიკონის მომზადება უმადური საქმეა. ლექსიკონს ვიყენებთ, მისი ავტორი ნაკლ ებად გვახსოვს ხოლმე. ბატონი ოთარი ზუსტად ვიცი, არასდროს დამავიწყდება. ერთადერთი ლექსიკონის შემდგენელია, ვისაც ასე პირისპირ შევხვდი. როგორც პროფესორმა ქალბატონმა, ნინო დობორჯგინიძემ გვამცნო, ამ სა ღამოს ჩატარებაზე ბატონი ოთარისგან მტკიცე უარი მიუღია. „ეს მხოლოდ თქ ვენთვის კი არა, ჩვენთვის, საქმისთვის და უწყვეტი მემკვიდრეობითი კავშირის მეხსიერებისთვის არის საჭირო, რომლის გარეშე სამეცნიერო საზოგადოება ვერ იარსებებს-მეთქი, ვუთხარი“. საღამო შედგა. ბატონი ოთარი ბედნ იერი ჩანდა. პროფესორების მოხსენებებს გულისყურით უსმენდა და ჩუმი სიხარუ ლი დასთამაშებდა ხმელ სახეზე. მილოცვ ები იენის ფრიდრიხ შილერის სახელობის უნივერსიტეტიდან და კანადის მონრეა ლის უნივერსიტეტიდან მოვიდა. ბატონმა ოთარმა მიიღო წერილი ვინფრიდ ბოედ ერისგანაც, გერმანელი მეცნიერისგან: `საიუბილეო თარიღს გილოცავთ. თავს უფლებას ვაძლევ მრავალი ქართველო ლოგის სახელით დიდი მადლობა გადა გიხადოთ იმ სამსახურისთვის, რომელიც ჩვენ გაგვიწიეთ. ასეთი ხარისხის ლექსიკ ონი ის სიმდიდრეა, რომლითაც მრავალმა თაობამ უნდა ისარგებლოს. გისურვებთ მიბაძოთ დიდი ხნის კოლეგას, ლეო კვაჭ აძეს და კიდევ დიდხანს უხელმძღვანელ ოთ ახალი თაობის მეცნიერებს~. ბევრი რამ გავიგე ამ საღამოზე. თურმე ბატონი ოთარი თავისი მასწავლებლის, აკაკი შანიძის რჩევით ცდილობდა ისეთი სალექსიკონო მასალა შეეგროვებინა, რო მელთაც დაინტერესებული პირი ი. ყიფშ იძის ლექსიკონში ვერ იპოვიდა. ოთხივე ტომი სქელტანიანია. 2001 წელს პირველი ტომი გამოვიდა, 2002 წელს მეორე და მე სამე, 2009 წელს კი მეოთხე ტომმაც იხ ილა დღის სინათლე. „ვინაიდან ჩემი შვილები და შვილიშ ვილები ფილოლოგები არ არიან, ოთხტ ომეულის ამ ბოლო ეგზემპლარს ვჩუქნი ილიას უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკას“, - თქვა ოთარ ქაჯაიამ. გამაოცა იმან, რაც პროფესორზე მო ხსენებებიდან შევიტყვე. მას დღემდე არ შეუცვლია მუშაობის სტილი. ის აქტი ური მონაწილეა ყველა იმ ღონისძიების, რომლებიც ქართველოლოგიურ პრობ ლემებს ეძღვნებოდა ბოლო წლებში. რაც შეეხება ლექსიკონზე მუშაობას, ბატონი ოთარი ასე იხსენებს. „1967 წლის ივლისი იდგა. აპოლონ ცა ნავას ინიციატივით მე, ტოგო გუდავა და გურამ კარტოზია შევიკრიბეთ. აპოლონმა ილია ვეკუას ნათქვამი გადმოგვცა, მე გრულს უნდა მივხედოთო. ბატონი ილია მაშინ თსუ-ს რექტორი იყო. მას უთქვამს, თქვენ იმუშავეთ და მე ჩემს თავზე ავიღებ დაბეჭდვასო. ეს მაშინ დიდი გაბედულება გახლდათ. დავინაწილეთ სამუშაო: უნდა გამოსულიყო ქართულ-ხალხური ზეპი რსიტყვიერების ორი ტომი, პირველი და მეორე - მეგრული პოეზია და პროზა, მე გრულ-ქართული ლექსიკონი და ლაზური ტექსტები. ამ შეკრებას მე „მეგრელების
EXCLUSIVE
მეგრულ-ქართული ლექსიკონის ავტორის ისტორია შეთქმულება“ დავარქვი. ზემოხსენებ რაბ სარჯველაძეს სამტომეულის გამო ული კოლეგებიდან მხოლოდ მე დავრჩი. სვლისთვის „ოთარ ქაჯაიას კაპიტალური დაწყებული სამუშაო შესრულდა, ნაწილი ნაშრომის პუბლიკაცია“ უწოდებია. ადრე, ნაწილი მოგვიანებით, ვიმუშავეთ ლექსიკონი დიდ სამსახურს უწევს ჰუ იმაზე მეტი, ვიდრე ვიტვირთეთ“. მანიტარული დარგის სპეციალისტებს ასე ჩაეყარა საფუძველი მეგრულ-ქა ისტორიკოსებს, ფილოლოგებს, ზოგადად რთული ლექსიკონის შექმნას, რომლის ქართული კულტურით დაინტერესებულ განხორციელებას ბატონმა ოთარმა მრ პირებს. ავალი წელი მოანდომა. ეს ოთხტომეული 2013 წელს მოსკოვში გიორგი კლიმოვ დიდი ხნის ნაფიქრი ყოფილა. როგორც ისა და ოთარ ქაჯაიას ავტორობით გამო პროფესორი ბელა ქობალავა აღნიშნავს, იცა მეგრულ-რუსულ-ქართული განმარ ბატონ ოთარ ქაჯაიას მეგრულ-ქართ ტებითი ლექსიკონი. ული ლექსიკონის ოთხტომეული საეტაპო გამაოცა 90 წლის პროფესორის მახს მნიშვნელობის სამაგიდო წიგნია ყველა ოვრობამ. ბიოგრაფიის ბევრი სურათი ის სპეციალისტისთვის, თითოეული დაინტე ეთი დეტალებით გააცოცხლა, აუდიტო რესებული მკითხველისთვის. ბევრი სიტყ რია გაოცებაში მოგვიყვანა. ერთი შეხე ვა-ფორმა დროთა განმავლობაში შეიძლე დვით უმნიშვნელო დეტალებიც ახსოვდა. ბა დაიკარგოს, ლექსიკონი კი მას ინახავს. „1923 წლის 29 ივლისს დავიბადე მა ლექსიკონის გამოცემის საქმეში ავ რტვილის რაიონის სოფელ ბანძაში. ბანძა ტორ-შემდგენელი არა ერთ ქართველ დიდი კულტურის მქონე სოფელი, არ იყო კოლეგას ემადლიერება, მათ შორის გა ხელწამოსაკრავი. შექსპირი პირველად მორჩეულად სამივე ტომის რედაქტორს, საქართველოში ბანძაში დაიდგა. როლე პროფესორ ზურაბ სარჯველაძეს. ბს ძმები ფაღავები თამაშობდნენ. დედა იმის შესახებ, თუ რა ტიპისაა ეს მეგრ სგან ვიცი, სანამ ილია ჭავჭავაძე სანქტულ-ქართული ლექსიკონი პირველი ტო პეტერბურგში წავიდოდა, მანამ ბანძაში მის შესავალ ნაწილში წერია. ლექსიკონი სამი დღით იყო, მექი ფაღავას თავკაცობ არის თარგმნითი, მეგრული სიტყვა თა ით 30 ცხენოსანი დახვდა. სკოლა წარჩ რგმნილია ქართულად. ლექსიკონი ტერმ ინებით შვიდმა მოწაფემ დავამთავრეთ, ინოლოგიურიც არის. მასში შეტა აქედან ხუთი ებრაელი იყო. საბჭოთა ნილია მეურნეობის სხვადა კავშირის ნებისმიერ სასწავ სხვა დარგის ტერმინები. ლებელში უგამოცდოდ შე ოთარ ქაჯაია: ასევე არის დოკუმენტ გვეძლო ჩარიცხვა. მეც ირებული: სახსნელი თსუ-ს ფილოლოგიის „აპოლონ ცანავამ სიტყვა წარმოდგე ფაკულტეტზე შევე ილია ვეკუას ნათქვამი ნილია გამოთქმა დი. არ ვი ცო დი ვინ ში, წინადადებაში. გადმოგვცა, მეგრულს უნდა იყო დეკანი. ფს მეოთხე ტომი სა მივხედოთო. ეს მაშინ დიდი იქოლოგიის ლე მტომეულის შე ქტორი დიმიტრი გაბედულება გახლდათ. ამ ვსება-დახვეწასა უზნაძე შემოვიდა. და სრულყოფას ქართული ფილო შეკრებას მე „მეგრელების ემსახურება. თა ლოგიის ფაკუ შეთქმულება“ დავარქვი. ვის დრ ოზე ზუ ლტეტის დეკანი ვიმუშავეთ იმაზე მიხეილ ზანდუკელი ვნახე. მერე, 1942 წე მეტი, ვიდრე ლს, ჯარიდან დაბრუნ ვიტვირთეთ“ ებულს მითხრეს, გაუს ახლებიათო. ვესწრებოდი შალვა ნუცუბიძის ლექციებს, ქართული ფილოსოფიის ისტორიაში ატარებდა, ზღაპრულად. 1941 წელს მე ორე კურსის სტუდენტი ვიყავი. მახსოვს, მამიდა შემოვიდა (თბილისში მასთან ვც ხოვრობდი) და თქვა, ოთარ შვილო, ომი დაიწყოო. 3 აგვისტოს უკვე ჯარში ვიყა ვი, მობილიზაციით გამიწვიეს საბჭოთა არმიის რიგებში. უნივერსიტეტის მეორე კორპუსში ოთხ თვე-ნახევარი ვიცხოვრე. 557 კაცი შეტევაზე წავედით, საღამოს 13 კაცი გადავრჩით. ბევრჯერ გადავრ ჩი. მაშინ თავს ვუთხარი, ოთარ, შენ არ მოკვდები-მეთქი. დავამთავრე თბილისის ახალგახსნილი სამხედრო სასწავლებე ლი, მომენიჭა ლეიტენანტის სამხედრო წოდება და ვორონეჟის ფრონტზე გამგ ზავნეს. ვიბრძოდი კალინინისა და ბალტ იისპირეთის ფრონტებზე“.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
„ვინაიდან ჩემი შვილები და შვილიშვილები ფილოლოგები არ არიან, ოთხტომეულის ამ ბოლო ეგზემპლარს ვჩუქნი ილიას უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკას“ როგორც მხცოვანი პროფესორი ყვება, მშობლიურ უნივერტისტეტს 1945 წლის ოქტომბერში დაბრუნებია და სამ წელში დაუმთავრებია. შემდეგ იყო ასპირანტურ ის სამი წელი, ძველი ქართული ენის სპეც იალობით. ხელმძღვანელი აკადემიკოსი აკაკი შანიძე გახლდათ. „უნივერსიტეტში ლექციებს ვისმენ დი, საქვეყნოდ ცნობილი ისეთი ქართვე ლი მეცნიერებისას, როგორებიც იყვნენ აკადემიკოსები - გიორგი ახვლედიანი, აკაკი შანიძე, არნოლდ ჩიქობავა, ვარლ ამ თოფურია, კორნელი კეკელიძე, ილია აბულაძე... აკაკი შანიძემ წაგვიკითხა ქართვე ლური ენების შედარებითი გრამატიკა. სვანეთში გაგვიშვეს სვანურის შესასწ ავლად. ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხის მო საპოვებლად 1954 წელს დისერტაცია დავიცავი. 1959 წლიდან 1971 წლამდე სამხრეთ ოსეთის სახელმწიფო პედაგო გიურ ინსტიტუტში ვხელმძღვანელობ დი ქართული ენისა და ლიტერატურის კათედრას. 1971 წლიდან 2002 წლამდე ვმუშაობდი (ქართული ენის კათედრის წევრი, დოცენტი, პროფესორი) სულხ ან საბა ორბელიანის (ადრე პუშკინის) სახელობის თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიურ უნივერსიტეტში. უფრო კონკრეტულად: ვიყავი ქართული ფი ლოლოგიის ფაკულტეტის დეკანი, ცხრა
წელი პრორექტორი სასწავლო დარგში, ხოლო ერთი წელი პრორექტორი სამე ცნიერო დარგში. 1995-2002 წლებში ვასრულებდი სამეცნიერო-კვლევითი ნაწილის გამგის მოვალეობას. დაჯი ლდოებული გახლავართ სამამულო ომის პირველი ხარისხისა და ღირსების ორდენებით, ცხრა მედლით“. ბატონ ოთარს აკაკი შანიძის შერჩევ ით უმუშავია საკანდიდატო დისერტაციის თემაზე „ქართული ენის მოხეურ დიალექ ტზე“. - ბატონო ოთარ, რა ასაკია 90 წელი, სიბრძნის ასაკია? - გააჩნია ვისთვის?! - თქვენთვის. - მე მგონი, კი. - მალე გავიდა ეს დრო? - მალე არ გასულა, ბევრი რამ გადავი ტანე, რთული ცხოვრებით ვიცხოვრე. - მაინც საინტერესოა ცხოვრება? - ძალიან. ნებისმიერ მომენტში შემე ძლო მოწინავე ხაზზე ვყოფილიყავი. - გული ბერდება? - გული ბერდება, სურვილი კი - არა. ადამიანი ფიზიოლოგიურად ბერდება, სუ რვილი არ ნელდება. - შინაგანი განწყობა როგორი გაქვთ? - ოპტიმისტური. - კიდევ რისი მოსწრება გინდათ? - ბევრი რამის, ვნახოთ...
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
37
რომა რცხილაძე - 60 წელი მინორული მაჟორით my View თამარ გონგაძე
28 მაისს დიდ საკონცერტო დარბაზში რომა რცხილაძის საიუბილეო კონცერ ტი ჩატარდა. საიუბილეო იმიტომ, რომ მუსიკოსი ამ დღეს 60 წლის გახდა. ყოვე ლთვის ასეთი მახსოვს, ღია ფერის სრული პიჯაკით, თეთრი შლაპით, თავისუბური სიარულის მანერითა და კლავიშებთან გალაღებული. გამორჩეული მუსიკოსია, მართალი, ლაღი და თავისუფალი. ეს თვ ისებები ყველა მუსიკოსს უნდა ჰქონდეს, მაგრამ იშვიათად შემიმჩნევია მუსიკოსში ასეთი სილაღე. რომას მუსიკა დღესაც ის ევე ჟღერს, როგორც თავის დროზე. მან ყველა თავისი ჰიტი შეასრულა, ანსამბ ლი „75“-დან და „ნატვრის ხიდან“ მოყო ლებული დღემდე. სამი თვე დასჭირდათ 22 სიმღერის ახლებურ არანჟირებებზე, რეპეტიციებმა თვე-ნახევარი წაიღო. „სპ ილობენდთან“, ინსტრუმენტალისტებთ ან, კონსერვატორიის კაპელასთან ერთად შეასრულა ჰიტები. კონცერტის სახელი იყო „მინორული მაჟორი“. მუსიკოსი გა რდაცვლილ მუსიკოს მეგობრებს იხსენე ბდა და უძღვნიდა კომპოზიციებს. რომას სიმღერებს მღეროდნენ თემო რცხილაძე, ანრი ბასილაია, ბესიკ კალანდაძე, მაია ბარათაშვილი, თემურ ყვითელაშვილი, მაკა ზამბახიძე... დასარტყამ ინსტრუმე ნტზე დასაკრავად რომამ სცენაზე გამო იყვანა „ნიჭერის“ ერთ-ერთი ფავორიტი გიორგი კაპანაძე. 13 წლის ბიჭმა საოც რად დაუკრა. რომა მასზე ხუმრობდა, გი ორგი ჩემზე უფროსია, ჩვენ მეგობრები ვართო. სცენაზე დიდი ნატვრის ხე იდგა, ხე, რომელიც ქართულ ესტრადაზე, რომა რცხილაძესთან ასოცირდება. კონცერტი, რომელიც ერთ ამოსუნთქვაში ჩატარდა, მაინც დიდი ნოსტალგია იყო, ტკბილი, კე თილი დროის. მუსიკოსი ამბობს, რომ მის მუსიკას დრო არ აქვს. მისი სიტყვებით, ეს ნამდვილი და ფაიზაღი მუსიკაა. რომა რცხილაძე: - ორ საათნახევარმა ისე გაირბინა, თითქოს, კონცერტი 20-წუ თიანი იყო. - ასეა, და მაინტერესებს, რა ემოციით შეასრულეთ ძველი ჰიტები ახლებური ემოციითა და არანჟირებით?
- ემოცია აბსოლუტურად არ შეცვლი ლა, ჩემს სიმღერებში უნიღბობაა და მა რთალია, ასი წლის მერეც რომ შესრულ დეს, იგივე ემოცია მექნება. ჩემს მუსიკას ასაკი არ გააჩნია. დრო არ ეხება. - ფაიზაღი მუსიკა ბევრჯერ ახსენეთ. - ეგ არის. სადაც ფაიზაღობაა, ვერაფე რი ვერ მოერევა, არამხოლოდ მუსიკაში, ყველაფერში. - ბევრი მეგობარი გაიხსენეთ და სც ენაზე გამოიყვანეთ, არც მეგობრობას გასდის ყავლი და ვადა. - ვერაფერი ერევა. სცენაზე ყველაზე უფროსი იყო 13 წლის გიორგი კაპანაძე, ყველაზე უმცროსი მე ვიყავი. ძალიან მა გარი ადამიანია გიორგი. იმდენად მასშტა ბურია ეს ბავშვი, რომ აუცილებლად ბექა გოჩიაშვილთან ერთად უნდა ისწვალოს. ბერკლიში მიიღებენ ულაპარაკოდ. გიორ გი ძალიან დიდ სცენაზე უნდა ვიხილოთ. - რა ასაკია 60 წელი? - აქამდე იყო უვერტიურა, აქამდე იყო ის დრო, მივხვედრილიყავი, ვინ არის მი სი უდიდებულესობა - მუსიკა. მიყვარს სიტყვა მეცადინეობა. აქამდე ვმეცად ინეობდი. ეს გემოვნებიანი მუსიკა უნ და ვაჩვენოთ მსოფლიოს. აუცილებლად ხუთივე კონტინენტზე უნდა წავიღოთ და მოვასმენინოთ. ვაჩვენებთ ჩვენ სიყვ არულს. - მადლობა ასეთი კონცერტისთვის. - მიყვარხართ, ზღვა სიყვარული „პრაი მტაიმის“ მთელ გუნდს.
„ჩემს სიმღერებში უნიღბობაა და მართალია, ასი წლის მერეც რომ შესრულდეს, იგივე ემოცია მექნება. ჩემს მუსიკას ასაკი არ გააჩნია. დრო არ ეხება“
„აქამდე იყო უვერტიურა, აქამდე იყო ის დრო, მივხვედრილიყავ ი, ვინ არის მისი უდიდებულესობ ამუსიკა“
„კამერტონის“ მორიგი წარმატება my View თამარ გონგაძე
26 აპრილიდან 6 მაისამდე საერთა შორისო პროექტ „კამერტონის“ საქართ ველოს წარმომადგენლობის ახალგაზრ და მუსიკოსებმა გერმანიის ქალაქებში 6 საგასტროლო კონცერტი გამართეს. წლეულს „კამერტონს“ წარმოადგენდნენ პროექტის დამფუძნებლის, ცნობილი გე რმანელი საზოგადო მოღვაწის ქალბატონ ლიუდმილა ფონ ბერგის მიერ შერჩეული მოზარდები - ევგენი მიქელაძის სახელო ბის ცენტრალური სამუსიკო სასწავლე ბლის აღსაზრდელები თათა მახარაძე (ფორტეპიანო), გიორგი ოიკაშვილი (კლ არნეტი), ნატა როინიშვილი (ვიოლინო), ლევან უგულავა (ფორტეპიანო), სპეცია ლური სტუმრის სტატუსით საგასტროლო კონცერტებში მონაწილეობდა ახალგაზრ და პიანისტი ირაკლი ოიკაშვილი. გერმ ანიაში, საზოგადოებრივი ორგანიზაციის Eurocon-ის ეგიდით მეექვსე წელიწადია, რაც მოზარდთა მუსიკალური განათლებ ის განვითარების, კულტურის სფეროში თანამშრომლობისა და ახალგაზრდული გაცვლითი პროგრამების მხარდამჭერი საერთაშორისო პროექტი „კამერტონი“ ფუნქციონირებს. პროექტის მიზანია გა ნსაკუთრებული მუსიკალური ნიჭით და ჯილდოებული მოზარდებისა და ახალ გაზრდების ხელშეწყობა და მხარდაჭერა, ახალგაზრდა კლასიკური მუსიკოსების საერთაშორისო კარიერის ჩამოყალიბება, მასტერკლასებისა და საკონცერტო გამო სვლების ორგანიზება, სხვადასხვა ქვეყ ნების ახალგაზრდა მუსიკოსების შემოქმ ედებითი ურთიერთობების დამყარება და განვითარება. საქართველო 2011 წლიდან შეუერთდა პროექტ „კამერტონს“, იმ წელს „კამერტონი-საქართველოს“ წარმომად გენელი იყო პიანისტი ირმა რუხაძე, 2012 წლიდან პროექტის საქართველოს წარმ ომადგენელი და მუსიკალური ხელმძღვა ნელია კირა ლელაშვილი. პროექტის მხ არდამჭერები არიან გოეთეს ინსტიტუტი, გერმანიის საგარეო საქმეთა სამინისტრო და ბერლინის სენატი. წლეულს „კამერტ ონის“ მხარდამჭერთა, პარტნიორთა რიგს საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა
38
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
დაცვის სამინისტროც შეემატა. ქართველ ახალგაზრდებს წლეულსაც ძალზე მრ ავალფეროვანი საკონცერტო პროგრამა ჰქონდათ მომზადებული გერმანელი მსმე
ნელებისთვის - როგორც სოლო ნომრები, ასევე ანსამბლები. ცხადია, დასავლეთ ევ როპელი, რუსი და ამერიკელი კომპოზიტ ორების ქმნილებებთან ერთად, პროგრა
მაში შეტანილი იყო ქართული მუსიკაც რევაზ ლაღიძის რონდო-ტოკატა, ირაკლი გეჯაძის „მერცხალი“, გელა ჩარკვიანის საფორტეპიანო ციკლი „ირაკლიანა“. „კა მერტონის“ თხოვნით, ვაჟა აზარაშვილმა შექმნა თავისი შესანიშნავი „ნოქტიურნის“ საკმაოდ უჩვეულო საანსამბლო შემადგ ენლობისთვის განკუთვნილი რედაქცია, ამავე შემადგენლობისთვის ასევე ირაკლი ცინცაძემ გადააკეთა სულხან ცინცაძის ორი საკვარტეტო მინიატურა „სიმღერა“ და „ლალე“. საგანგებოდ ბერლინში მიმა ვალი ამ მუსიკოსებისთვის შეიქმნა ახალ გაზრდა კომპოზიტორის თენგიზ ნოზაძის კვარტეტი სახელწოდებით „სარკაზმი“. საგულისხმოა, რომ გერმანიაში გამგზა ვრებამდე, „კამერტონი“ 4 კონცერტით წარსდგა თბილისის სხვადასხვა საკონც ერტო სივრცეში, მათ შორის, საქართვე ლოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროში და გოეთეს ინსტიტუტში გერმანული დღეების „სამი ქვეყანა - ერ თი ენა; გერმანია, ავსტრია, შვეიცარია“ ოფიციალურ გახსნაში. „კამერტონი-სა ქართველოს“ კონცერტებს წლეულსაც დიდი წარმატება ხვდა წილად. გულთბილ გამოხმაურებებთან ერთად, გაჩნდა ახალი საინტერესო შემოქმედებითი შეთავაზე ბებიც - გაისად „კამერტონის“ მუსიკოსე ბი მიწვეულნი არიან ქალაქ ბად-ჰერსფე ლდში იოჰან სებასტიან ბახის სახელობის საერთაშორისო საოპერო ფესტივალზე ორი კონცერტის გასამართად. ასევე წა რმოებს მოლაპარაკება ნიდერლანდების ერთ-ერთ შემოქმედებით ორგანიზაციას
ვაგნერის საზოგადოების წევრებთან ერთად თან „კამერტონის“ მიწვევის თაობაზე ტე ქსელის კუნძულზე მეორე მსოფლიო ომის დამთავრების 70 წლისთავისადმი მიძღვნ ილი კონცერტების ციკლში მონაწილეობ ისთვის. მნიშვნელოვანი გამოდგა რიხარდ ვაგნერის საზოგადოებაში გამართული კონცერტი, რომლის წარმატებამაც გა ნაპირობა გაისად „კამერტონის“ კვლავ მიწვევა საკონცერტოდ. ასევე, ამ საზოგა დოების გამგეობის გადაწყვეტილებით გი ორგი ოიკაშვილი გახდა რიხარდ ვაგნერის სახელობის სტიპენდიატი. ცხადია, პროე ქტ „კამერტონის“ ეგიდითაც დაიგეგმა 2015 წლის შემოქმედებითი პროცესი და შესაბამისად, „კამერტონი-საქართველო“ გაისადაც გამართავს გასტროლს გერმან იის ქალაქებში.
საქართველოს ელჩთან ლადო ჭანტურიასთან ერთად © ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
„ტაქსი“ - ძალიან სასაცილო ფილმი რეალურ ამბებზე my View თამარ გონგაძე
ამ ფილმზე ბევრს იცინებთ, თავსაც ამოიცნობთ, თბილისურ რეალობებს და ყოველდღიურობას გვერდიდან შეხედა ვთ, „წიპა“ ტარანტინოა (კომპლიმენტი მიშა მშვილდაძეს, ფილმის სცენარის ავტორსა და რეჟისორს). საიდან დავი წყო, რა მოგიყვეთ, უნდა ნახოთ, საუკ ეთესო რჩევაა, ოქროსი. მარიხუანას თემა, ჯაზმენებისადმი სნობი თბილის ელების „ტრფიალი“, „პრადვინუტი“ და სტერეოტიპულად მოაზროვნე ადამია ნები, ტაქსისტების ცხოვრება, მათზე ჩა მოყალიბებული სტერეოტიპი და პროფ ესიული სოლიდარობა გვერდიდან, შე ყვარებულობა ქართულად, მოსმენების თემა, ჩვენი მილიარდერის ზვიგენის და პინგვინის კერძო საკუთრებაში ყოლის ამბავზე „შუტკაობა“, საზოგადოების გან გარიყული გეების მინორული განწ ყობა და იშვიათი პროგნოზი, ათეული წლების შემდეგ როგორ მოეღება გეების პარპაშს ბოლო. ფილმის მთავარი ხაზი გარემოების გამო გატაქსისტებული ვა ნიკო თარხნიშვილის გმირის გარშემო ვითარდება. შეყვარებული აღდგომას ჯო ზავინულის კონცერტზე დასასწრებ 400-ლარიანი ბილეთის ყიდვას სთხოვს. საიდან მოიტანოს მსახიობმა, რომე ლიც ჯერ სერიალებშიც არ დაუკავებ იათ და წლებია მხოლოდ ზურიკელას მურადას როლით შემოიფარგლება, 800 ლარი? ამ დროს კასტინგზე იბარებენ და ტაქსისტის როლის შესრულებას ავ ალებენ. დამწყები მსახიობი კასტინგს უიღბლოდ გადის, სამაგიეროდ, დღეში რამდენიმე ათეული ლარის გაკეთების იდეას ეჭიდება და ულვაშის მასკირ ოვკით ცოტა ხნით ტაქსისტი ხდება. აქ იწყება სათავგადასავლო ისტორიების კასკადი, რომელიც მანქანის სალონში სხვადასხვა ტიპის ადამიანებს შემოაქ ვთ და ვანიკოს გმირის ცხოვრებაში იჭ რებიან. მთელი ფილმის მსვლელობისას ხორხოცებდა დარბაზი, შესვენებებით და გემრიელად, განსაკუთრებით იმ სც ენების დროს, როდესაც ტაქსში არაფ ხიზელ მდგომარეობაში მყოფი კაბუსა და კოტე თოლორდავას გმირები სხდე ბიან და ტელეფონზე ძმაკაცს ესაუბრ ებიან. დიდ აჟიოტაჟს იწვევს პლანის კოლოფების უკან დასაბრუნებლად ტა ქსისტთან მორაზბორკე პერსონაჟების სცენა. სიკვდილის შიშის ქვეშ მყოფი ვა ნიკოს პერსონაჟი აღიარებს - შიშისგან ჩაჯმის არსს ჩავწვდიო. სიტუაციიდან ტაქსისტებს გამოჰყავთ, რომლებიც სო ლიდარობის მიზნით განსაცდელში მყ ოფ დროებით ტაქსისტს თბილისის ზღ ვაზე გატაქსებული მერსედესებით მიაკ ითხავენ. პიკი იყო ფინალში გახსნილი კვანძი, ჯაზმენის კონცერტის ბილეთის საყიდლად გატაქსისტებული ვანიკოს გმირი ახალ ამბებში იგებს, რომ ჯო ზავინული, რომლის კონცერტის ორგა ნიზატორმა ფული აიღო და თურქეთის საბაჟოზე დააკავეს, 2007 წელს გარდაი ცვალა. ჯაზფესტივალებზე მოსიარულე სნობი თბილისელები მშვილდაძემ ასე გააშიშვლა. ფილმში თამაშობენ: ვანიკო თარხნი შვილი, ნინო გაჩეჩილაძე, კოტე თოლო რდავა, კაბუ, გიორგი ბახუტაშვილი, გი ორგი ბოჭორიშვილი, ტრისტან სარალიძე, ლევან ყოჩიაშვილი, გია ცინაძე, მარი ჯა ნაშია... პრემიერის მერე შემოქმედებითი ჯგ უფი კმაყოფილი ჩანდა. ვანიკო თარხნიშვილი: - პირველად ვნახე მთლიანად და მე თვითონაც მომე წონა. საკუთარ ნამუშევარს ვერ შევაფა სებ, მაგრამ მასზე ვიტყვი, რომ ცუდი იყო. - შეგეცვალა ტაქსის მძღოლებზე წა რმოდგენა? - არც მანამდე მქონია რაიმე განსხვავ ებული წარმოდგენა. მთავარია, მაყურე ბელს შეეცვალოს არა მხოლოდ ტაქსის ტებზე, არამედ ყველაფერზე, რისი თქმაც ვცადეთ ამ კინოში. გიორგი ბახუტაშვილი: - სცენარი რომ წავიკითხე, მივხვდი, რომ კარგი გა მოვიდოდა. სცენარზევე ვიცინე. ნიჭიერი ხალხია და დარწმუნებული ვიყავი, კარგ ფილმს გადაიღებდნენ, მაგრამ მთლად ასეთ მაგარსაც არ მოველოდი. საღოლ. პირველი ფილმია მიშასთვის, მაგარი სტ არტია და დარწმუნებული ვარ, მაგარ
ინაძე: ირაკლი საღ ტივი“ კრეა „ფორმულა თავის აგრძელებს ობს ლ ხაზს და ცდი ნახოს ს დაა საზოგადოება ვართ როგორები გვერდიდან“
მიშა მშვილდაძე: „ეგ ხალხის ხმაა. რა გამოხმაურება უნდა ჰქონდეს? იმედი მაქვს, ხალხს კინოს გამო არ იჭერენ“ ფილმებს გადაიღებს. იმედი მაქვს კიდევ დავჭირდები. - იცნობ ისეთ მსახიობ ბიჭებს რო ლის გამო შეფებთან აბავენ რომანებს? - არ ვიცნობ, თუმცა გამიგია, რომ არ სებობენ. თაკო შოშაშვილი: - ფილმი მომეწონა, როგორც ოპერატორს და მაყურებელს. ბევრი ვიცინე და ვიხალისე. კარგ განწყო ბაზე დავდექი. ჩემი ქმარი ლერის როლში ცოტნეს არ ჰგავს, განსხვავებული პერს ონაჟია. გიორგი ბოჭორიშვილი: - მშვენიერ ხასიათზე გამოვედი. ყველაზე მეტი ვიცი ნე კაბუს და კოტეს მანქანის სცენაზე. ვერ ვჩერდებოდი. ერთსადაიმავეზე რომ იტ რიალეს, მსახიობების თამაში იყო მაგარი. ბევრ კომედიური ჟანრის ფილმზე არ მი ცინია ამდენი. იმედია, სწორად გაიგებენ, კარგად მიიღებენ და გაიყიდება. ია ფარულავა: - ძალიან საინტერესო და სახალისო იყო ამ ჯგუფთან მუშაობა. ყველაზე ძალიან მომეწონა ის, რომ ყველ აფერი რაც ვნახე, იყო ქართული რეალობ იდან. მერსი სულხანიშვილი: - პირველად მივიღე მონაწილეობა ფილმში, ძალიან დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო ყვ ელას, ძალიან გამიხარდა, რომ ისეთ გუ ნდთან ერთად მომიწია მუშაობა, როგო რიცაა „ფორმულა კრეატივი“. დარწმუნე ბული ვარ, რომ მაყურებელი მოიხიბლება. ძალიან დიდი ბედნიერებაა, როდესაც სა კუთარ თავს ტიტრებში ასეთ ადამიანებთ ან ერთად ხედავ. კრიტიკის არ მეშინია, ეს არის ფილმი და მე მგონი გასაკრიტიკებ ელიც არაფერი არ არის.
ნინია ბალავაძე: - მე მსახიობი არ ვარ. „ფორმულა კრეატივში“ რეჟისორის ას ისტენტად ვმუშაობ და ამ გაუგებრობაში ასე მოვხვდი. ამ ფილმის ძალიან ბევრჯერ ყურება არ მოგბეზრდება. ბევრს არ მობე ზრდება. ოთარ მახარაძე: - ჩემი გმირი ძალიან მხიარულია და კარგ მუსიკას უსმენს, გა ნსხვავებული ორიენტაციისაა და ისეთი ტაქსის მძღოლი შეხვდება, რომელიც ას ევე გათვითცნობიერებულია მუსიკაში. რაკი განსხვავებულია და არატრადიცი ული სხვა დამოკიდებულებაა მის მიმართ და ეს ჩანს მეორე მგზავრისგან. სასაცი ლოა ტრისტან სარალიძის გმირის პროგ ნოზი - რა ელით გეებს. ფილმს წარმატებ ას ვუწინასწარმეტყველებ. გიორგი ლიფონავა: - ძალიან კარგი დებიუტი იყო და ვანო გენიალურია. ერ თიანია სცენარი და რეჟისურა. ვახო ბაბუნაშვილი: - ძალიან მაგარი კინოა. ვისიამოვნე. ამდენი ხანი დიდი ხა ნია არ მიცინია. თვალები სიცილისგან ჩა წითლებული მაქვს. მომეწონა ის, რომ ასე მოხდენილად გაგვაშიშვლა რეჟისორმა. ასეთი დაბალბიუჯეტიანი და ასეთი კარგი კინო დიდი ხანია არ გადაღებულა. ეს ძა ლიან საინტერესო ფილმების დასაწყისია. მასში საკუთარ თავს ყველა დაინახავდა. ნიკა ქავთარაძე: - დადებითი ემოციე ბით აღსავსეა. სულ სხვანაირად დავუწყე ტაქსისტებს ყურება. რამდენი უაზრო ად ამიანი უსხდებათ მანქანებში, ჩვენ კიდევ ტაქსისტებზე ვბრაზდებით, თურმე ჩვენ ვაბრაზებთ მათ. ოჯახურ, თბილ ფინა ლზე ცრემლებიც წამომივიდა. ლექსო მაჭავარიანი: - საკმაოდ წარმ ატებული დებიუტია. ყველას ვურჩევ მო ვიდეს და ნახოს ეს ძალიან სასაცილო ფი ლმი. პირველი შემთხვევა იყო, როდესაც არც ვიცოდი რაზე იყო ჩემი მეგობრების ფილმი. ქეთი დევდარიანი: - ჩვენი კინოა და
როგორ შეიძლება რომ არ მომეწონოს. მა გარია მიშა! აქტუალურია, მხიარულია და მსუბუქად არის მიწოდებული მძიმე პრობ ლემები. ირაკლი საღინაძე: - ძალიან კეთილი და ადამიანების კარგ ხასიათზე დამაყენე ბელი ფილმია. სასაცილო და საინტერესო ისტორიაა. „ფორმულა კრეატივი“ აგრძ ელებს თავის ხაზს და ცდილობს საზოგა დოებას დაანახოს როგორები ვართ გვერ დიდან. ტრაგიკული არაფერი არ ხდება, ფაქტებზეა, სასაცილოები ვართ და უკ ეთესებიც შეგვიძლია ვიყოთ. დებიუტმა მოლოდინს გადააჭარბა. - კრიტიკას ელით? - რეალობაში, რომელშიც ვცხოვრობთ, თუ მას კრიტიკულად არ ვუყურეთ, შეუძ ლებელია ის რეალობა განვითარებას და ექვემდებაროს. მე მგონია, რომ ქვეყანაში დემოკრატიაა. მიშა მშვილდაძე: - სცენარს ორი კვ ირა ვწერდი, კარგი გამოდისო მითხრეს და მერე ფილმს 25 დღე ვიღებდი. არის რეალური ისტორიები, რაც ნამდვილად მოხდა, ჩემს მეგობრებს გადახდენიათ. - დაგვცინე ხო ყველას?! - რატო დაგცინეთ? - მკვდარი ზავინულის ბილეთები რომ აყიდინე თბილისს. - ეგ ხომ მომხდარა :)))?! - გვისმენენ და მაგათი დედაო, მთავ რობას აგინებთ, გამოხმაურებას ელით? - ეგ ხალხის ხმაა. რა გამოხმაურება უნდა ჰქონდეს? იმედი მაქვს, ხალხს კინოს გამო არ იჭერენ. რასაც ამ კინოში მოის მენენ, ნებისმერ ადგილას შეუძლიათ ამის მოსმენა, სადაც ხალხი იკრიბება და მათზე საუბრობენ. ყველანაირმა კრიტიკამ უნდა გაგაძლიეროს, კი არ უნდა დაგბოღმოს. - რა კუთხით ელოდები კრიტიკას? - ბევრი კუთხით, დამწყებიაო, ისაო... შეაფასონ, განმსაჯონ. მთავარია ამ კინოს გამო კანონი არავინ დაარღვიოს. - სალაროს ფილმია? - იმედი მაქვს. შემოსავალი არასდრ ოს არ არის ცუდი. რა რეაქციაც ჰქონდა მაყურებელს, წესით, უნდა გაიყიდოს. ვუ სმენდი რეაქციებს. თავიდან ვნერვიულ ობდი და მაინტერესებდა. რეაქციებით კმაყოფილი ვარ.
ქეთი დევდარიანი: „მაგარია მიშა! აქტუალურია, მხიარულია და მსუბუქად არის მიწოდებული მძიმე პრობლემები“ © ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
39
„ჯერ კიდევ წინ მაქ რეზო შატაკიშვილი მას ყოველთვის ანებივრებდა განგება - ცხოვრების გზაზე ახ ვედრებდა ადამიანებს, ვინც გა ნსაზღვრავდა მის პრაიმტაიმებს. იქნებოდა ეს მოსიყვარულე, მზ რუნველი მშობლები თუ შემდეგ ცოცხალი ლეგენდები - ვახტანგ ჭაბუკიანი ქორეოგრაფიულ სა სწავლებელში, რომელიც მას დიდ ბალერინობას უწინასწარმეტყვ ელებდა, თუ რობერტ სტურუა - თე ატრალურ ინსტიტუტში -პედაგო გად, რომელმაც მეოთხე კურსელს მნიშვნელოვანი როლი მიანდო და განსაზღვრა კიდეც მისი მომავალი თეატრში, თუ - გია მატარაძე, რო მელმაც ჩაანაცვლა ლონდონში სპ ექტაკლის დასადგმელად წასული რობერტ სტურუა და რომელიც იქ ცა მარინა კახიანის მრავაწლიანი ბედნიერების უცვლელ გარანტად. ბედნიერების, რომელიც მარინა კახიანს ათქმევინებს: „ეს იყო უდ იდესი სიყვარული, როგორიც არც თუ ისე ბევრია გარშემო. მართლაც, ბედნიერი ვარ, რომ ასე მოხდა ჩე მს ცხოვრებაში და ბედისწერამ შე მახვედრა გია მატარაძეს. 12 წელი ვიყავი უბედნიერესი ქალი. დღესაც მიკვირს ხოლმე, ნუთუ შეიძლება ორი ადამიანი ერთად ცხოვრობდ ეს ამდენ ხანს ასე ბედნიერად?“ დიახ, ბედი მას ანებივრებდა, მა გრამ ბედნიერებსას თან სდევდა უბ ედურება, ტრაგედიები... არ აკლდა როლები - კორდელია, ევა ბრაუნი, ბერნარდა ალბა, მარია სტიუარტი, კოლხი მედეა და მაინც, ის გეტყვით, რომ პირველ რიგში დე დაა და შემდეგ ყველაფერი სხვა... მარინა კახიანი: - დავიწყოთ იქიდ ან, მე იმედი მაქვს, რომ საუკეთესო დრო ჯერ კიდევ წინ მაქვს, ჯერ კი დევ წინ მაქვს პრაიმტაიმი. არ ვიცი რამდენად კარგია ასე რომ ვფიქრობ, მაგრამ ასე ვფიქრობ... ადამიანები, ყოველ შემთხვევაში ქართველები, ძირითადად წარსულს მივტირით, იმედით შევყურებთ მომავალს და აწმყო სადღაც გვეკარგება ხოლმე... ალბათ, ყველაფერს დრო სჭირდე ბა, რომ სწორად აღიქვა, გაიაზრო არათუ ცხოვრების ესა თუ ის პერი ოდები, საერთოდ შენი არსებობა ამ სამყაროში. არც თუ ისე ცოტა ხანია რაც მე ვარსებობ, ვცხოვრობ, თუმცა ამას დიდად ვერ ვგრძნობ... აი, გუში ნაც, ჩემთვის რაღაცას ვფიქრობდი, რომ გავიაზრე ჩემი ასაკი... ვერ გე ტყვით რომ შემეშინდა, მაგრამ ეს ცი ფრები, რომელიც ასაკს აღნიშნავს,
40
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
„შესაძლოა, ძალიან ცუდად გამომდის, მაგრამ ეს ჩემი აზრია ყველა ნორმალური ქალისთვის პირველი მოვალეობა, მისია, არის დედობა!“ თითქოს რაღაც შორს არის ჩემგან, ალბათ, ყველა ადამიანი ასეა და მე არ ვარ გამონა კლისი, მაგრამ მე ვერ ვაკავშირებ ჩემს თავს იმ ციფრებთან, რამდენი წლისაც ვარ... იმ ას არ ვგულისხმობ, რომ ახალგაზრდულად გამოვიყურები, არ ვიცი, ეს ეტყობა ჩემი ში ნაგანი მდგომარეობაა, თან ახალგაზრდის არა, პატარა გოგოსი. თითქოს ეს კარგია, მაგრამ მე არ ვიცი, კარგია თუ არა ეს... როდესაც თვალს ვავლებთ ჩვენ წა რსულს, განვლილ ცხოვრებას, რა ღაც სევდა გვეპ არება თითქოს
და წარსულში მომხდარი ცუდიც კი რაღაც ტკბილი სევდით გვახსენდება, თითქოს რა ღაცით გვხიბლავს ხოლმე ის, რაც თავის დროზე გვაღელვებდა, გვტკიოდა, ნერვებს გვიშლიდა, რაღაცა საოცრებაა.... - მაგ დროს ჩვენ ჩვენს ასაკზე ხომ არ გვაქვს ნოსტალგია? - არ ვიცი, შეიძლება ასეცაა, თუმცა ვერ გეტყვით, რომ მე რაღაც ასაკ ზე მაქვს ნოსტალგია, მართლა გულწრფელად ვამბობ, ნა მდვილად არ მინდა, რომ ვი ყო 20 წლ ის, 25 წლ ის, არანაირი სურვილი არ მაქვს, ყოველ შემთხვ ევაში ჯერჯერობით... რაც არ უნდა გეჩვენ ებოდეთ, რომ მე ვიპრ ანჭები, ვპოზიორობ, ეს ასეა... ყველა ასაკს აქვს ხიბლი, რაღაცებს იძენ, რაც გიიოლებს ნაბიჯე ბის გადადგმას, რაღაცე ბის გააზრებასაც, ასე რომ, მომწონს მე, როდესაც თვალს ვადევნებ ასაკის მატებას, როცა წარსულში ვიხსენებ ამბებს... ძალი ან კარგად მახსენდება ბავშვობა, მართ ლა კარგი ბავშვობა მქონდა, ძალიან კარგ ოჯახში ვიზრდებოდი, ძალიან საინტერესო ადამიანების გვერდით, მე არ ვგულისხმ ობ მარტო მშობლებს, ბებია, ბაბუა, ბიძები, მამიდები, მშობლების მეგობრები, ძალიან საინტერესო და კარგი ადამიანები იყვნენ... საბედნიეროდ ქართველებს გარს გვახვევია არა მარტო მშობლები, მათი ნათესავებიც, მეგობრებიც და მათ მაგალითზე ვიზრდე ბით. არ არის აუცილებელი, რომ ვიღაცამ რაღაცა გასწავლოს, თავისთავად სწავლობ, გააჩნია, რა გარემოში, რა საზოგადოებაში გიწევს ცხოვრება... ჩემი მშობლებიდან გა მომდინარე შემოქმედებით ატმოსფეროში ვიზრდებოდი, მერე მე თვითონ ვიზრდებო დი ქორეოგრაფიულ სასწავლებელში, მუსი კალურ სასწავლებელში და ჩემი ბავშვობის ყოველი დღე იყო საინტერესო... - მე მგონი ბავშვობა მაინც ყველასთვ ის პრაიმტაიმია, რაღაც სამოთხესავითაა, საიდანაც „გვაძევებენ“ შემდეგ... - ალბათ, ძირითადად ასეა, თუმცა, არ იან, რა თქმა უნდა, ადამიანები, ვისაც ძა ლიან მძიმე ბავშვობა ჰქონდა. ჩემი თაობა კი საბჭოთა კავშირში ვიზრდებოდით, მაგრამ ბავშვობა ბედნიერი გვქონდა. - ეგ გასაგებია, გვიანდელი საბჭოთა კა ვშირია, როცა უკან იყო მოტოვებული რე პრესიები, დახვრეტები და უბედურებები, თუმცა ისინიც, ვინც იმ შავბნელ წლებში გაატარა ბავშვობა, მაინც თბილად იხსე ნებენ ბავშვობას, ცხადია, არ ავიწყდებათ არც ის ტერორი, მაგრამ არ ავიწყდებათ არც სიკეთე, ურთიერთგატანა... - მე, ცხადია მაგ პერიოდს არ მოვსწრ ებივარ, მაგრამ გადმოცემით ვიცი, ჩემმა მშობლებმა გამოიარეს ეგ ყველაფერი. მა
„ეს რომ წაიკითხო ს რომელიმ ე რეჟისორ მა, შეიძლება ძალიან ა რ მოეწონოს.. .“
მაჩემი ძლიერ ოჯახში იზრდებოდა, შემდეგ სწავლობდა მაშინდელი ლენინგრადის კო ნსერვატორიაში, სრულიად ახალგაზრდა ომში წავიდა, ტყვედ ჩავარდა, შემდეგ ისევ ტყვედ ჩავარდა, საზღვარგარეთ ცხოვრო ბდა, ძალიან მძიმე ცხოვრება გამოიარა, წარმოიდგინეთ, დასახვრეტად რომ ორ ჯერ გაგიყვანენ, ერთხელ ისინი და მეორედ ესენი... მიუხედავად ამისა, ამ ყველაფერს, მაინც რაღაც ნოსტალგიით იხსენებდა, თან ტკივილით, რა თქმა უნდა, მაგრამ მაინც იგ რძნობოდა მის მონაყოლში ტკბობა... - სხვაგვარად მგონი შეუძლებელიცაა, ჭკნებოდეს, უძლურდებოდეს სხეული და არ გენატრებოდეს ის დრო, როცა ჯანღ ონით იყავი სავსე, გულიც გერჩოდა, მუ ხლიც, როცა იყავი ჯანმრთელი და შემა რთული... - თუმცა მამაჩემი ბოლომდე შემართული და ჯანმრთელი იყო, ცურავდა და დედა ეხ უმრებოდა კიდეც, თურქეთამდე ხომ არ გა დასცურეო, თვითონ ხუმრობდა კიდეც, რომ გული არ იცოდა საით იყო... გარდაცვალე ბის წინა დღეს იდირიჟორა კიდეც და უცებ დაიღუპა... გულით... ჩვენ ახლა ისეთ თემებს ვეხებით, ფსიქოლოგებიც ვერ ხსნიან... შემდეგ ინსტიტუტის პერიოდი მახსენ დება. ფანტასტიკური პერიოდი იყო. ეს ის ეტაპია, როდესაც საკუთარი თავის აღქმას იწყებ, უკვე ეგუები ან არ ეგუები შენსავე თვისებებს, ხან მოგწონს შენი თავი - ხან არ მოგწონს და წლების შემდეგ თვითონვე გიკვირს, რატომ არ მოგწონდა შენი თავი... თუნდაც გარეგნული თვალსაზრისით... ლე ქციები, რეპეტიციები საღამოობით გვქო
ნდა, თეატრალური ინსტიტუტი რუსთ აველზეა, მოგეხსენებათ და წინ პატარა აივნები აქვს, საღამოობით იმ აივანზე ვი ჯექი, გავყურებდი ჰორიზონტს და ვფიქ რობდი მომავალზე, გეგმებზე, მსოფლიოს დაპყრობაზე და ეს იყო ყველაზე სასიამ ოვნო და ტკბილი... მაშინ თეატრალური ინსტიტუტი საკმაოდ ძლიერი ინსტიტუტი იყო, ვდგამდით სპექტაკლებს, ვცხოვრობ დით სისხლსავსე შემოქმედებითი ცხოვ რებით, გარდა ამისა, როცა 17-18 წლის გოგონა ხარ, თაყვანისმცემლების ჯარი გყავს და გიჭირს არჩევა... ცხადია, ესეც სასიამოვნოდ მახსენდება... შემდეგ დაიწ ყო სიყვარული ჩემს ცხოვრებაში... უბედ ნიერესი წლები, თუმცა, რაღაც პერიოდის შემდეგ ქვეყანაში შეიქმნა ისეთი სიტუაც ია, რაც შავ ღრუბლად დააწვა ჩემს პირად ბედნიერებას. რაც არ უნდა თავს ბედნ იერად გრძნობდე შინ, როცა გარეთ ომი მიდის, თან პირდაპირ შენი სახლის წინ... (მარინა კახიანი რუსთაველზე ცხოვრობს - რ.შ). ჩემ ბენიერ სამყაროში ტყვიების, ქვ ემეხების ხმა ისმოდა, პირდაპირი გაგებით და იყო ნერვიულობა, როცა შიშით უმზერ შენ მომავალს, შენი ოჯახის წევრების მო მავალს. ასე რომ, ყოველთვის არსებობს რაღაც, რაც გიშლის ხელს იყო ბოლომდე ბედნიერი. შემდეგ ტრაგედია დამატყდა თავს, გარდამეცვალა მეუღლე, რომლის გარეშე ვერ წარმომედგინა ცხოვრება... - თუმცა, თქვენს ცხოვრებაში, სწორ ედ მაგ პერიოდში, მეუღლის გარდაც ვალების შემდეგ იწყება შემოქმედების საინტერესო ეტაპი. - ნამდვილად, მაგრამ მე, საბედნიე როდ, მანამდეც მქონდა საინტერესო ეტაპები შემოქმედებაში. თან ეს დაიწყო ძალიან ადრე. ხანდახან ძალიან ნიჭიერ ადამიანებსაც კი, წლები სჭირდებათ, რომ რაღაც მნიშვნელოვანი გააკეთონ, მე კი, მეოთხე კურსზე ვიყავი, როდესაც ძალიან საინტერესო და მნიშვნელოვანი როლი მა რგუნა ადამიანმა და ბედმა, რა თქმა უნდა, რობერტ სტურუას ვგულისხმობ, მან მო ინდომა ასე. შემდეგ იყო არანაკლებ მნიშ ვნელოვანი როლები... მაგრამ ისე მოხდა, რომ მაშინ, როდესაც მე წინ საერთოდ ვერ ვიყურებდი და ვერ წარმომედგინა როგორ უნდა გამეგრძელებინა ცხოვრე ბა, ჩემთვის ძვირფასი ადამიანის გარეშე, გოჩა კაპანაძემ შემომთავაზა დღეს უკვე
ჩემთვის ერთ-ერთი უსაყვარლესი როლი - ბერნარდა ალბა. რამაც მე, ნაწილობრივ გამომიყვანა იმ მდგომარეობიდან. ახლა რომ ვფიქრობ, როგორ მომანდო საერ თოდ?... 34 წლის ვიყავი მაშინ. ლორკას
„და მე მაშინ, მთელი ფილტვებით, ნამდვილად შევიგრძენი ბედნიერება, მაგრამ, სამწუხაროდ, ერთ წელიწადში მთელი ეს ბედნიერება დაიმსხვრა მთლიანად და მას შემდეგ, როცა ვგრძნობ იგივეს, მეშინია არა თუ თქმა ამის, ბოლომდე გააზრებაც კი...“
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ქვს პრაიმტაიმი...“
მარინა კახიანის პრაიმტაიმი EXCLUSIVE უწერია, რომ 60 წლისაა ბერნარდა, ას აკის გარდაც, სხვა ოსტატობა სჭირდება ამ როლის თამაშს, სხვა ოსტატობა და დიდი ცხოვრებისეული გამოცდილება. მე უცბად, რამდენიმე თვეში მივიღე ის ეთი გამოცდილება, როგორიც შეიძლება მთელი ცხოვრება ვერ მიიღო. ალბათ, ეს დამეხმარა, არ ვიცი რამდენად სწორ ად გამოვიყენე ეს გამოცდილება, მე არ მაქვს პრეტენზია რომ სრულყოფილად ვითამაშე, მაგრამ სწორედ იმ გამოცდ
სთვის პროფესია, ზოგისთვის სიყვარული, ზოგისთვის დიდება, ზოგისთვის ფული და ვიცით ეს ჩვენ... თუმცა, ალბათ, ყველა ნო რმალური ქალისთვის, შესაძლოა ძალიან ცუდად გამომდის, მაგრამ ეს ჩემი აზრია - ყველა ნორმალური ქალისთვის პირველი მოვალეობა, მისია, არის დედობა! არ ვიცი, შეიძლება ჩემი პროფესიის გამო მე რაღა ცებს ვაკლებდი ჩემს შვილს და ალბათ, ეს ეც იყო, მაგრამ, არა მგონია, რომ რაღაც მნიშვნელოვანი დამეკლოს... უბრალოდ, მე
ილებაზე დაყრდნობით იყო ის როლი, რაღაცით საინტერესო... - როდესაც პრაიმტაიმებზე ვსაუ ბრობთ, გარდა შემოქმედებისა, პირა დი ცხოვრებისა, არის დედობაც... - „ც“ არა, დედობა პირველია. ვიცით, რომ ყველა დედა ასე არაა, ვიცით, რომ ძალიან ბევრ დედას შესაძლოა ძალი ანაც უყვარს თავისი შვილები, მაგრამ დედობას, შვილებს, არ აყენებს პირველ ადგილზე, თვლიან, რომ მათთვის უფრო მნიშვნელოვანია სხვა რაღაცები, ზოგი
ყოველი დღის ნაწილს ვატარებდი არა ჩემს შვილთან, არამედ თეატრში ან გადასაღებ მოედანზე. მე მაინც მგონია, რომ პირველ რიგში ვარ დედა და შემდეგ ყველაფერი დანარჩენი. და შეიძლება ბევრი რაღაცე ბიც გადავწიე მეორე და მესამე პლანზე, სწორედ იმის გამო, რომ მე ვიყავი და ვარ დედა. - გაქვთ კიდეც ნათქვამი ერთ-ერთ ინ ტერვიუში, რომ სწორედ ვათას გამო არც იფიქრეთ მეორედ გათხოვება. - დღეს, უკვე ამდენი წლის შემდეგ, მე
თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ პირველი, რა თქმა უნდა, ეს იყო. არ ვიცი ეს რამდ ენად სწორია, იმიტომ რომ არიან ქალები, რომლებიც მშვენივრად ახერხებენ და არ ანაირი ეჭვი არ შემაქვს მათ დედობაში, ძალიან კარგი დედები არიან, მაგრამ მე, რატომღაც, ასე მიმაჩნდა, რომ ამით შეიძ ლება ჩემს შვილს რაღაც დაკლებოდა, ან ფსიქოლოგიურად, ან ფიზიკურად... არ ვი ცი, ასე მიმაჩნდა ყოველ შემთხვევაში... - როდესაც პერსონაჟს ქმნით, როდის არის თქვენთვის საუკეთესო პერიოდი, პრაიმტაიმი? როდესაც სპექტაკლს თა მაშობთ, უკვე თუ ის პირველი წამები, როდესაც პერსონაჟი თქვენში გადმობ არგებას იწყებს ან პირიქით, თქვენ იწყე ბთ მის ტყავში გადასვლას? - ყველა ეტაპს, მთელ ამ პროცესს თავი სი ხიბლი აქვს. ფანტასტიკურია იქიდანვე, როდესაც თეატრში როლების განაწილე ბა ეკვრება და შენ თავს აღმოაჩენ იქ, მით უმეტეს თუ ეს როლი შენთვის არის საინ ტერესო, მნიშვნელოვანი. აღარაფერს ვა მბობ იმაზე, რომ თეატრში ვნაბათაღელვა იწყება მანამდე, როგორც კი გახმაურდება, რომ ესა თუ ის რეჟისორი აცოცხლებს ამა თუ იმ პიესას... ყველა ეტაპი საინტერესოა, რეპეტიციები, როდესაც ხან მუშაობ მთ ელი თავდავიწყებით და ხან ეჭვები გიპყ რობს - ეჭვით უყურებ შენ თავს თეატრში, ხელოვნებაში, აღარ გინდა არაფერი... ასეც ხდება... ჩემთვის როლზე მუშაობა რეპეტი ციებზე არ სრულდება. ხშირად მითქვამს, მე ძალიან ცუდად ვთამაშობ პრემიერებს, ცუდია ეს, რა თქმა უნდა, იმიტომ რომ ძა ლიან დიდი ნაწილი მაყურებლისა, რომლის აზრი ჩემთვის საინტერესოა, მოდის პრემ იერაზე და მე ვთვლი, რომ ისინი ვერ ნახუ ლობენ იმ მხატვრულ სახეს, რომელსაც მე ვქმნი, რომელიც შემდეგაა. აღმოჩნდა, რომ მე მაინც ბოლომდე ვერ ვმუშაობ რეპეტი ციებზე, მე ვაგრძელებ როლზე მუშაობას მაყურებლის თანდასწრებით და ეს ძალიან საინტერესო პროცესია ჩემთვის. - ანუ თქვენ, როლს საბოლოდ ქმნით უშუალოდ მაყურებელთან კონტაქტში. - კი, და ეს რომ წაიკითხოს რომელიმე რეჟისორმა, შეიძლება ძალიან არ მოეწ ონოს... რეჟისორებს უყვართ, როდესაც შენ როგორც ჯარისკაცი ასრულებ იმას, რასაც გთავაზობს და შემდეგაც აგრძელ ებ ზუსტად ისე, მაგრამ არ გამომდის მე ასე და რა ვქნა? თუმცა, მე სპექტაკლზე შეიძლება გავაკეთო ის, რასაც მთავაზ ობდა რეჟისორი და ვერ გავაკეთე რეპე ტიციაზე... სამწუხაროდ ასეა და რა ვქნა? მე ვაგრძელებ როლზე მუშაობას სცენაზე და ჩემთვის ეს არის ძალიან საინტერესო, არასდროს ერთი და იგივე არაა ჩემთვის სპექტაკლი, ყოველთვის განსხვავებულია. ცხადია, ამას ვერ იგრძნობს მაყურებელი, იგრძნობს მხოლოდ ის, ვინც ხშირად დადის ჩემს სპექტაკლებზე... - წეღან ახსენეთ, როგორ იმოქმედა თქვენ ბედნიერ წლებზე ქვეყანაში შექმ ნილმა სიტუაციამ, სხვა როდის შეგიშა ლათ გარემომ ხელი, ანუ როდის ჩაგაშხ ამათ ბედნიერება? - ეს ხშირად ხდება, არ გამოდის ხოლმე სხვანაირად. რაც არ უნდა ბედნიერი იყო პროფესიით თუ კონკრეტულ ადამიანთან ურთიერთობით, ყოველთვის არის რაღაც,
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
რაც ხელს გიშლის სრულყოფილ ბედნიე რებაში. ჩემს ცხოვრებაში, ყოველ შემთხვ ევაში, სულ ასე იყო. ნუ, ალბათ, იყო რაღაც მოკლე-მოკლე პერიოდები, როდესაც სრ ული ჰარმონია იყო, მაგრამ აღარც მინდა ამაზე ფიქრი, მეშინია... - რატომ? - მახსოვს, გადაღებები გვქონდა შატი ლში, ჩემი მეუღლე იღებდა ვაჟას „მოკვ ეთილს“, რამდენიმე თვე გავატარეთ შა ტილში, ჩემი შვილიც იქ იყო, დედაჩემიც, რამდენიმე ჩემი მეგობარიც, გია - თავისთ ავად და რაღაც მომენტში მე შევიგრძენი აბსოლუტური ბედნიერება, მახსოვს, ჩემს მეგობრებს ვუთხარი კიდეც, თუ გრძნ
ობთ რა ბედნიერები ვართ მეთქი. არ ვიცი ისინიც ბოლომდე გრძნობდნენ ამას, თუ შენ, ადამიანი, როდესაც თავს ბედნიერად შეიგრძნობ მთელი ფილტვებით, გგონია, რომ გარშემო ყველა ბედნიერია... თუმცა იქ მართლაც იყო ყველა პირობა საამის ოდ, საოცარი ბუნება, გაწყობა, ნაყოფიერი შემოქმედებითი მუშაობა... და მე მაშინ ნა მდვილად შევიგრძენი ბედნიერება, მაგრამ, სამწუხაროდ, ერთ წელიწადში მთელი ეს ბედნიერება დაიმსხვრა მთლიანად და მას შემდეგ, როცა ვგრძნობ იგივეს, მეშინია არა თუ თქმა ამის, ბოლომდე გააზრებაც კი... შეიძლება ეს რაღაც ცრურწმენაა, არ ვიცი...
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
41
31 მაისს თბილისმა „ქუჩის მუსიკის საერთაშორისო ფესტივალს“ მესამედ უმასპინძლა თეა ხომერიკი თითქმის ყველა ადამიანი გუ ლის სიღრმეში მუსიკოსია. ქუჩის მუსიკოსები დღითი დღე უფრო და უფრო მიმზიდველნი და საინტერე სონი ხდებიან მთელ მსოფლიოში. ისინი უკრავენ ქუჩაში იმისთვის, რომ გამოავლინონ თავიანთი ნიჭი, გამოხატონ შეხედულებები სხვადა სხვა საკითხებთან დაკავშირებით, ხელი შეუწყონ ამ საინტერესო მუ სიკალური იდეის განვითარებას და ამასთანავე, დაუკავშირდნენ სხვა დასხვა სუბკულტურის წარმომად გენლებს. საქართველო მსოფლიო ქუჩის მუსიკის გულისცემას უკვე მესა მე წელია, უერთდება და ის დღითი დღე მეტად პოპულარული ხდება ჩვენს ქვეყანაში. თბილისმა ქუჩის მუსიკის საერთაშორისო ფესტ ივალს წელსაც უმასპინძლა. თა მამად შეიძლება ითქვას, რომ 31 მაისს თბილისი აჟღერებული და სასიამოვნოდ ხმაურიანი იყო. რუ სთაველის გამზირზე მთელი დღის განმავლობაში ისმოდა სხვადასხვა ჟანრის მუსიკა, რომლებსაც როგო რც ქართველი, ასევე ევროპის სხ ვადასხვა ქვეყნიდან მოწვეული უც ხოელი მუსიკოსები ასრულებდნენ. საქართველოში ამ ფესტივალის და ნერგვა არასამთავრობო ორგანიზა ცია „დრონის“ ეკუთვნის, რომელიც თბილისის მერიის დიდი მხარდაჭე რით უკვე მესამე წელია სათავეში უდგას ფესტივალს. ფესტივალის შესახებ არასამ თავრობო ორგანიზაცია „დრონის“ პრეზიდენტი გიორგი კიკალიშვილი გვესაუბრება. – რა არის ქუჩის მუსიკა და ვინ არიან ამ ფესტივალის მონაწილე ნი? – ეს არის ფესტივალი მუსიკოსე
იგრძენი ქუჩის გულისცემა! ბისთვის, მათთვის, ვინც უკრავს, მღერ ის, ქმნის ნებისმიერი ჟანრის კომპოზიც იას. ეს არის, უბრალოდ, სასიამოვნო დღე მუსიკის მოყვარულთათვის, რომელიც ყოველწლიურად იმართება მაისის ერთ თბილ დღეს. ქუჩის მუსიკის დღე საქართველოში პირველად 2012 წელს გაიმართა. მთელ რუსთაველის გამზირზე, რუსთაველის ძეგლიდან დაწყებული პუშკინის სკვერა მდე, მუსიკის ხმა ჟღერდა. სხვადასხვა სა ხის მუსიკა, სხვადასხვა ინსტრუმენტებ ით, მუსიკოსების განსხვავებული ასაკით, მუსიკა ყველა გემოვნებისთვის. თბილისს სტუმრობდა ლიტვის დელეგაცია, ფესტ ივალის დამაარსებელთან, ანდრიუსთან ერთად. დღე იმდენად წარმატებული იყო, რომ სურვილი ყოველწლიური ფესტივ ალის განხორციელებისა უფრო გაღრმა ვდა. წელს უფრო მეტი მუსიკოსით, მეტი
ორგანიზებით, ენერგიითა და შემართებ ით გავაერთიანებთ მთელ საქართველოს. ეს არის გარემო, სადაც მუსიკოსები თა ვიანთ იდეებს ახორციელებენ, ავლენენ გრძნობებს. ეს კარგი საშუალებაა, ამაღ ლდეს მუსიკის კულტურა საქართველო ში. წელს ფესტივალში 600-ზე მეტმა ქა რთველმა და უცხოელმა მუსიკოსმა მი იღო მონაწილეობა, მათ შორის 90-მდე ქართული მუსიკალური ჯგუფი, 50-მდე სოლო შემსრულებელი და მუსიკალური ორკესტრი იყო ჩართული. უცხოელი მუსიკოსები ფესტივალში ევროკავშირის ახალგაზრდული პროგრამის „ახალგაზრ დები მოქმედებაში“ (Youth in Action) ევრო კომისიის დაფინანსებითა და „დრონის“ ორგანიზებით მონაწილეობდნენ. მინდა აღვნიშნო, რომ ფესტივალის მხარდამჭერი კომპანიების დახმარების
გარეშე ფესტივალის გამართვა გაგვიჭ ირდებოდა. ეს კომპანიებია: „ლიკანი“, „ნა ტა ხტ არი“ და Shell Lubricants Macro Distributor. ას ევე, „ბა ვშ ვთა და ახ ალ გაზრდობის განვითარების ფონდი“ და საქართველოს მოსწავლე ახალგაზრდო ბის ეროვნული სასახლე. ასევე, მინდა მადლობა გადავუხადო თქვენს გაზეთს „პრაიმტაიმს“, რომელიც ყოველწლიურ ად გვერდში გვიდგას და საინფორმაციო პარტნიორობას გვიწევს: ასევე, ახალი ამბების სააგენტოებს: „პირველს“, „ფრ ონტნიუსსა“ და „სმო ნიუსს“. ვიმედოვნ ებ, რომ მომავალ წელს ფესტივალს სხვა კომპანიებიც შემოუერთდებიან და ამ დღესასწაულში ჩაერთვებიან. – რატომ გადაწყვიტეთ ამ პროექტის საქართველოში განხორციელება? – ეს პროექტი აერთიანებს ყველა ადამ იანს, ვინც მსოფლიოში ყველაზე უნივერ
სალურ, მუსიკის ენაზე საუბრობს. სხვა დასხვა ასაკის მუსიკოსები მუსიკალური ინსტრუმენტებით გამოდიან ქუჩებში და უკრავენ სხვადასხვა ჟანრის მუსიკას: როკს, ჯაზს, ფოლკლორს, აფრიკულ მუსიკას და ა.შ. გაგვიჩნდა იდეა და გვ სურდა, რომ მსოფლიოს მუსიკალურ გუ ლისცემაში საქართველოც ჩართულიყო და ვფიქრობ, ჩვენმა მონდომებამ გაამ ართლა. წლიდან წლამდე ქუჩის მუსიკა საქართველოში უფრო და უფრო პოპუ ლარული ხდება. გვსურს, ფესტივალმა მოიცვას არა მხოლოდ თბილისი, არამედ საქართველოს ყველა რეგიონი და ის სა ხალხო ზეიმად ვაქციოთ. – რა არის ამ ფესტივალის მიზანი? – ფესტივალის მიზანია ქუჩის მუსი კის პოპულარიზაცია, საერთო ინტერე სის მქონე ადამიანების ერთმანეთთან დაკავშირება, განსხვავებული სუბკულ ტურების მიმართ ტოლერანტობის გა ზრდა, მუსიკალური სფეროს ჟანრობ რივი მრავალფეროვნების ხელშეწყობა, კრეატივის წახალისება და, ასევე, შესა ნიშნავი საერთაშორისო კავშირ-ურთი ერთობის ჩამოყალიბება და ქართული კულტურის მსოფლიოსთვის გაცნობა. ჩვენი მიზანია, შევქმნათ სივრცე, სადაც მუსიკოსები, მომღერლები შეძლებენ შეკრებას, იმპროვიზებას და ალტერნ ატიული, მხოლოდ თბილისის ქუჩებისთ ვის დამახასიათებელი მუსიკის შექმნას. გვინდა ნიჭიერი მუსიკოსებისთვის იმის შესაძლებლობის უზრუნველყოფა, რომ მათ თავიანთი უნარები გამოავლინონ. – რამდენადაა ჩართული ქართველი ახალგაზრდობა ამ ფესტივალში? – წლიდან წლამდე ეს ფესტივალი თბილისის განუყოფელი ნაწილი ხდ ება. იმედი გვაქვს, რომ ეს ფესტივალი ტრადიციად იქცევა და მომავალშიც ჩატარდება გაზრდილი მასშტაბებითა და მონაწილეების რაოდენობით. მასში ჩაერთვებიან მუსიკოსები არა მხოლოდ თბილისიდან, არამედ მთელი საქართვე ლოდან და ფესტივალი სრულიად სახა ლხო ზეიმად იქცევა.
თანამედროვე მეცნიერება
სალი კიპაროიძე ქართველებს რატომღაც ფილოსო ფიურ-მეცნიერული წიგნები ბევრი არ გვაქვს და დღესდღეობით კი მათი სა ჭიროება დღითიდღე მატულობს. არც ერთი ადამიანისათვის არაა საკმარისი, რომ აქა-იქ ყური მოკრას რამეს მეცნ იერება-ფილოსოფიაზე. იმისთვის, რომ ადამიანს გარკვეული მსოფლმხედველ ობა ჰქონდეს აუცილებლად საჭიროა თავადაც იშრომოს, იკითხოს, იფიქროს. ის კი ყველამ ვიცით, რომ სამყაროში ყვ ელაფერი, მიკროორგანიზმებით დაწყ ებული და უზარმაზარი ციური სხეულე ბითა თუ მაკროკოსმოსით დამთავრე ბული, იბადება, ვითარდება და კვდება.
42
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ყველაფერ ამას დასაბამიდან დღემდე მეცნიერები იკვლევენ. იყო დრო, როცა დედამიწა არ არსებობდა. მეცნიერე ბი ამბობენ, რომ იგი დაახლოებით 4,5 მილიარდი წლის წინ მზესთან და მზის სისტემასთან ერთად ვარსკვლავური მტვრისგან წარმოიშვა. დღევანდელ დღემდე მან ცვალებადობის დიდი გზა განვლო. მოსალოდნელი კატაკლიზმე ბის გამო, დღეს დედამიწა საფრთხეშია. უკანასკნელი ათწლეულების განმავ ლობაში თანამედროვე მეცნიერები ამ საფრთხეებს იკვლევენ და კვლევის პრ ოცესში მთელი მსოფლიოსთვის საკმ აოდ საინტერესო აღმოჩენებს აკეთებენ. ისინი იკვლევენ გლობალურ დათბობას, ასტეროიდების შემოჭრას, ცოცხალი
ორგანიზმებისათვის სახიფათო მილი ონობით მიკრობის ზრდას, ბირთვული რეაქტორების აფეთქებას და ისეთივე შორეულ, მაგრამ გარდაუვალ საკითხ ებსაც, როგორიცაა, მაგალითად, მილი ონობით წლის კაშკაშა ნათების შემდეგ მზის საწვავის ამოწურვა და არსებობის შეწყვეტა. თუმცა მანამდე ვარაუდობენ, რომ მზე წითელ გიგანტად გადაიქცევა და ის, რაც აქამდე სიცოცხლის საფუძვ ელი იყო, მისი მოსპობის მიზეზად გადა იქცევა. მანამდე კი სანამ მზე გაგვანად გურებს ან თავის სხივებს დაგვაკლებს, გავიხსენოთ ბოლო ათწლეულების სა ინტერესო მეცნიერული აღმოჩენები. უკანასკნელი წლების მანძილზე ჟურნალმა Science-მა დმანისის უმნიშვ ნელოვანეს აღმოჩენას რამდენჯერმე მი უძღვნა ვრცელი სტატია სახელწოდებით „სრული თავის ქალა დმანისიდან და ად რეული ჰომოს ევოლუციური ბიოლოგ ია“. მეცნიერებს მიაჩნდათ, რომ აფრიკაში მცხოვრები ადამიანები, მილიონ ნახევარი წლის წინ იმ ტერიტორიაზე ვითარდებ ოდნენ და ზუსტად ნახევარი მილიონი წლის წინ გადავიდნენ ევრაზიაში. დმ ანისის არქეოლოგიური გათხრების შე დეგად კი აღმოჩნდა, რომ დაახლოებით მილიონ 800 ათასი წლის წინ, საქართვე
ლოში უკვე ბინადრობდა აფრიკული ჰო მინიდის მსგავსი ადამიანი. უფრო მეტიც, არა მხოლოდ ბინადრობდა, არამედ მან შთამომავლობაც კი შექმნა. 2005 წლის არქეოლოგიური გათხრებისას 1,8 მილი ონი წლით დათარიღებულ ფენაში აღმო ჩენილი თავის ქალა 8 წლის განმავლობა ში ლაბორატორიული პირობების სრული დაცვით მუშავდებოდა. როგორც ვიცით, კოლუმბი პირვ ელი ადამიანი იყო, რომელმაც ახალი მი წები აღმოაჩინა, ფეხი დადგა ამერიკის ტერიტორიაზე და მსოფლიოს უხილავ მცენარეთა და ცხოველთა სამყარო სწ ორედ მან აჩვენა. თუმცა მეცნიერებმა ახლახან საკმაოდ საინტერესო აღმოჩენა გააკეთეს. არსებობს პატარა უზუსტობა, დღემდე ითვლება თამბაქოს, კოკაინს და კანაფს ამერიკის მეშვეობით გაეცნო მთ ელი მსოფლიო, თუმცა რამდენიმე წლის წინ გამოკვლეული ეგვიპტური მუმიების სხეულში აღმოაჩინეს კანაფის, თამბაქოს და კოკაინის კვალი. მუმიებზე და ზოგი ერთი ფარაონის სხეულშიც აღმოჩენილ იქნა ნიკოტინის კვალი. თუმცა ამ ფაქტის შესახებ დღემდე მიმდინარეობს დავა მე ცნიერებს შორის. თუმცა არსებობს ისეთი აღმოჩენები, რომელიც ასე სასარგებლოა ჩვენი ეპოქ
ისთვის. თანამედროვე მსოფლიოში ხომ მეცნიერებამ არნახულ დონესა და სიჩქ არეს მიაღწია და სწორედ ამიტომ იქცა ჩვ ენი ეპოქა სიურპრიზების ეპოქად. დღე არ გაივლის ისე, რომ ინტერნეტში რომელიმე ინტერნეტ პორტალიდან ან ტელევიზიდან ახალი აღმოჩენების შესახებ არ გავიგოთ. ეს აღმოჩენები ხან ძალიან გვახარებს, ხან პირიქით, გვაშინებს კიდეც. დიდი ეჭვია იმის, რომ მეცნიერება და ტექნოლოგია, რომელიც ასეთი სისწრა ფითა და ტემპით ვითარდება, უახლოეს მომავალში ისეთ აღმოჩენებს გააკეთებს, რომელიც შეძლებს ზეგავლენა მოახდი ნოს ჩვენ წარმოსახვასა და აზროვნებაზე. თუ გადავხედავთ ახლო წარსულს, მივხ ვდებით, რომ გუშინდელიდან დღემდე ძალიან ბევრი რამ შეიცვალა. იმისთვის, რომ დროს ფეხი ავუწყოთ, საჭიროა ყვ ელა ინფორმაციას შეძლებისდაგვარად გავეცნოთ.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
my View თამარ გონგაძე
ასეთ ქორწილში ხშირად ვერ მო ხვდებით. ეს იყო კოსტიუმირებული, თეატრალიზებული შოუ-ქორწილი თა ვისი ნომრებითა და შოუპროგრამით. როგორ ეტყობოდა ოთო კოვზირიძეს მსახიობი რომ არის, ქორწინების სა ხლში მეფის მანტიითა და გვირგვინით შემოსილი ფაეტონით მოვიდა. ეტლი დან ჭაობისფერი რომაული სტილის კაბიანი ლამაზი დედოფალი გადმოი ყვანა და ქორწინების სახლის წინ და მხვდურ ამალას მეფური მისალმებით შეუერთდა. ატყდა ხორხოცი - „შენ რა გითხარი“, „რა ღადაობაა“, მხოლოდ მშობლები ჩანდნენ შეცბუნებულნი, ესენი ქორწილშიც ამ ფორმაში უნდა იყვნენ, ნეტაო? სამშობლოზე მოფიქრ ალი რომელიღაცა ბაგრატიონ მეფის „ობრაზში“ დროებით შესულ ოთოს ჭა ღარაზე ზრუნვაც არ დავიწყებია და პუ დრას მსუბუქი მიყრით წვერიც შეევერ ცხლა და საფეთქლებიც. სიმამრის სახე არ მავიწყდება, შენ ქორწილშიც ასე უნდა იყოო? - ჩაულაპარაკა მსახიობ სიძეს. კაცს ნათესავებისთვის უნდა გა ეცნო, რა წარმოსადეგი სიძე ჰყავს, ქო რწინების სახლში მისულს კი ხელში გა ჭაღარავებული მეფე შერჩა. „მამაჩემს ბოლომდე ეგონა, რომ ვხუმრობდით, მაგრამ ასეთ ფორმაში რომ დაგვინახა, გადაირია“ - იცინის ეკა. წყვილმა გამო იცვალა, ასე რომ კლასიკური ნეფე-პა ტარძალიც ვიხილეთ. თუმცა მანამდე არანაკლებ დააბნიეს ხელის მოწერის ორგანიზატორი ქალბატონიც. ეკა ჩიკვაიძე: -დაზეპირებული ტექსტი გაუწყდა და აშკარად დაიბნა. თან ახალი გახსნილია ეს საქორწინო სახლი. ერთ-ერ თი პირველები ვიყავით. ხელის მოწერის დროს ოთომ სამეფოს გადმოფორმება აღმითქვა. ასე ჩავიგდე ხელში კოვზირიძ ეების სამეფო. წყვილმა ჯვარი 23 თებერვალს დაიწ ერა, მეორე დღეს მარხვა დაიწყო. შემდეგ კი ოთოს მეგობრების ინიციატივითა და ორგანიზებით ხელის მოწერის და საქო რწილო დღედ 24 მაისი დაინიშნა. მომღ ერალმა ნეფემ ორგანიზება ორ კვირაში გააკეთა. სცენარის ავტორიც თავად იყო და ქორწილის ორგანიზატორიც. თურმე მეგობრების ქორწილების ორგანიზების გამოცდილება ჰქონია. ოთო კოვზირიძე: - ჩემი მეგობრების შვილების ქორწილების ორგანიზება გა მიკეთებია. სხვისი ქორწილი უფრო კარგი გამომსვლია. ეკა ჩიკვაიძე: - ეს იყო შემთხვევა, რო დესაც გოგოზე მეტად ბიჭს უნდოდა ქო რწილი. როგორც წესი, პირიქით არის. სხ ვების ქორწილები უკეთებია და უნდოდა თავისიც კარგად გაეკეთებინა. არავინ და ხმარებია, ყველაფერი თავისით მოაგვარა, ყველას უარი უთხრა დახმარებაზე - მეგო ბრებსაც, ოჯახის წევრებსაც. ტრადიციუ ლი ქორწილი არ უნდოდა, არც იჯდა, სულ მოძრაობდა. სანამ ამალა ნეფე-პატარძალს ელოდა, მანამ წყვილმა თბილისის ქუჩები ფაეტონ ით მოიარა და სამახსოვრო ფოტოსესიაზე იზრუნა. ბავშვები ჟრიამულით მოსდევ დნენ, უცხოელები ფოტოებს იღებდნენ. ძველ თბილისში ბავშვებს ოთო ღვთისმსა ხური ეგონათ და გაეკიდნენ, მამაო, დაგვ ეხმარეო. ესეც ეხუმრა, ჩემს ნაზირ-ვეზი რებს სთხოვეთ დახმარებაო. ოთო: - ფაეტონში თავს ვიწროდ ვგრძ ნობდი, ეკას სიმსუქნის გამო. ეკა: - ბოლოს დედოფლობა ისე შევი ფერე, მისასალმებლად ხელს ფაეტონიდან
EXCLUSIVE
ეკასა და ოთოს კოსტიუმირებული შოუ ქორწილი ოთო: „დავლაგდი, დავმშვიდდი, დ აოჯახება საქმიანობაშიც დამეხმარა, უფ გააზრებულად რო ვაკეთებ ყველაფერს“
„ძველ თბილისში ბავშვებს ოთო ღვთისმსახური ეგონათ და გაეკიდნენ, მამაო, დაგვეხმარეო. ესეც ეხუმრა, ჩემს ნაზირვეზირებს სთხოვეთ დახმარებაო“ უბრალოდ ვიქნევდი. ქორწილი ნამდვილი შოუ იყო. ოთომ ქავერებისთვის ქართული ტექსტები და წერა, იუმორისტული, გასართობი. სამი სიმღერა „ანდღოს სტუდიაში“ სამი დღ ით ადრე ჩაწერეს. ფრენკ სინატრას - „my way“, ელვის პრესლის - „blue suede shoes color“ და „we are the world“, რომლისთვის აც ტექსტი ნანა ცინცაძემ დაწერა. ეს უკ ანასკნელი სიმღერა ნეფე-პატარძალთან ერთად იმღერეს „თეატრალურმა კვარტე ტმა“, „ფორტემ“, გიორგი კობაიძემ, ნუკრი კაპანაძემ, სოფო ბედიამ, ლელუკა თელიამ და მაგდა ნიკოლეიშვილმა. ეკა: - სტუდიაში პირველად ვიყავი, სი მღერის ჩასაწერად და არა ინტერვიუზე. ოთო არ შემოსულა, მე ამის თავი არ მაქვ სო და კვარტეტის ირაკლიმ და ლაშამ ჩამა წერინეს. ქორწილის წინა დღეს ამბობდა, ცოტა ნომრები გვაქვს და კიდევ ჩავწერ ოთ სიმღერებიო. - სიმღერების ტექსტებში რასაც შე ნზე მღერის მართალია? - ერთ სიმღერაში ტყუილს მღერის, მთვრალს სახლში არ მიშვებსო და თუ გი ნდა შეგიშვას, შოკოლადი და ნაყინი უნდა მიუტანოო. ეგეთი ტირანი ცოლი არ ვარ. რაჭველია ჩემი ცოლი და მძიმე, კაპასიო, რომ მღერის, გარშემო ყველა რაჭველი ჰყავს და თუ არ მოსწონდა, რას მოვყავ დი ცოლად?! სიმღერებს სახლში წერდა და საოცარი ტექსტების გამგონე მეზობლები გაგიჟებულები იყვნენ. ოთო: - მუზა რომ მომაწვებოდა, დილა იყო თუ შუაღამე, ვმღეროდი, ტექსტს და სიმღერას ვამუშავებდი.
მღერლისა და ჟუ რნალისტის წყვი ლი მხოლოდ ერთ რეპეტიციას დაჯე რდა, ილეთები ვი დეოთი ისწავლეს. ოთო: - ავირიეთ, ეკას ბრალი იყო. ეკას ქართულის თავისი სტილი აქვს, რაც ვისწ ავლეთ არ აკმაყოფილებდა. ეს იყო ქართ ული ცეკვის დედანი :)) ქორწილში თამადა „ფორტეს“ ზურა მანჯავიძე იყო. ძალიან ლაღი, იუმორისტ ული და თავისუფალი თამადა. ოთო: - არ მიყვარს როცა ქორწილში თამადა ტვინს ბურღავს და არ აცეკვებს ხალხს. ვიცოდი, ზურა ისე წაიყვანდა ქო რწილს, როგორც მინდოდა. კმაყოფილი დავრჩი. ბევრი ვიცეკვეთ და მოვულხინეთ. მე შენ გეტყი, მომღერლები გვაკლდა თუ უმ უსიკობა იქნებოდა. მოსაწყენად საკუთარ თავთან არავინ დაგტოვებდა. გვაცეკვა მა ესტრო მორისმაც. ცეკვის კონკურსი მო აწყო. დარიგდა სიმბოლური პრიზები. იყო თაიგულის გადაგდებაც. პატარძალს არც
ეკა ჩიკვაიძე: „ასე ჩავიგდე ხელში კოვზირიძეების სამეფო“ - აქცენტი იუმორზე გაქვს გაკეთე ბული. - და ეკას „გაპარტახებაზე“ :)). - სამაგიეროდ სამეფო გაქვს გადა ფორმებული. - სამეფოს ნახევარს მივცემ. - არ გაგიჭირდა თან ნეფეობა, თან წამყვანობა, თან სიმღერები? - თეორიულად ეს ყველაფერი ადვი ლად მეჩვენებოდა, მაგრამ პრაქტიკაში რთული აღმოჩნდა. თავიდანვე დავიღალე და შემეშინდა, ვერ გავუმკლავდები-მეთქი. მაგრამ ძალები მოვიკრიბე და ბოლომდე გავქაჩე. არ მინდოდა საშუალო რომ გა მოსულიყო. მცირე დროში მომიწია ორგა ნიზება და მე თვითონ ძალიან კმაყოფილი არ ვარ. რაღაცები ვერ მოვასწარი. მინდ ოდა რეი ჩარლზის სიმღერის გაკეთებაც. თუმცა მგონი არასტანდარტული იყო, ხა ლხი გაერთო. - რომელი ნომრით ხარ კმაყოფილი? - შარვლის უბე რომ არ გამხეოდა, ელ ვის პრესლის ნომრით ვარ კმაყოფილი. სიმღერის დროს არ ვიცოდი, მერე ვიდე ოში ვნახე... ელვისი გასუქდა, 15 კილოთი მეტია, ვიდრე იყო. პრესლი ჩემი კუმირია, ეკას მერე ის მიყვარს.
სიძე ჩამორჩა და „ბაბოჩკა“ მოიქნია. იყო ტორტი, ისიც ორიგინალური - წყვილი მი ნიონით დამშვენებული, იყო ფოიერვერკი, ბევრი პოზიტიური ემოცია და არ დაშლის სურვილი... - თქვენი სამეფოს მემკვიდრე ამდე ნი ცეკვის მერე მუცელში არ გადაირია? ეკა: - ბევრი ვიცეკვე, მაგრამ დიდად არ უხვანცალია. მიჩვეულია მამამისის და კვარტეტის სიმღერებს. დავაკვირდი, რა მდენიც ამათმა სიმღერა დაიწყეს, ჩვენი პატარა მუცელში მოძრაობას იწყებს, შო კში ვარდება მამის ხმის გაგონებაზე, ტრია ლებს. ოთო უმღერის და ხელს რომ ადებს ან ელაპარაკება, ჩერდება. ოთო: - ღამეები არ მძინავს, ისე მაინ ტერესებს როგორი იქნება. ეკას ცხვირი ექნება თუ ჩემი თვალები:)) წყვილი სამეფოს გვარის გამგრძელებ ელს ივლისის ბოლოს ელოდება. მემკვი დრის სახელზე ფიქრობენ. ალბათ, ნეფე გაიმარჯვებს. - როგორი ქმარია ოთო? - ყურადღებიანი. ვიცოდი, რომ ასეთი ქმარი იქნებოდა. იმედები არ გამცრუებია. ოთო: - დავლაგდი, დავმშვიდდი, და ოჯახება საქმიანობაშიც დამეხმარა, უფ რო გააზრებულად ვაკეთებ ყველაფერს.
„ყურადღებიანია. ვიცოდი, რომ ასეთი ქმარი იქნებოდა. იმედები არ გამცრუებია“
ცეკვა „ქართულის“ შესასწავლად მო
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
43
როგორ ამშვიდებდა „X ფაქტორს“ გამოთ my View თამარ გონგაძე
გიორგი ბერიძის ასე ადრიანად „X ფაქტორს“ გამოთიშვა ისეთივე მო ულოდნელი იყო, როგორც წლების წინ „ჯეოსტარში“ მისი ძმის, ნიკოსი. გულწრფელად არ ველოდი. გიორგის უფრო დიდხანს ვხედავდი პროექტში. მაგრამ „X ფაქტორს“, თავისი წესებით, ცხოვრებას ვამსგავსებ, ზოგჯერ და მცინავს, დაუნდობელს, თავისი მკაც რი წესებით მოთამაშეს. გათვლას ვერ გააკეთებ. როგორც ცხოვრების დაგე გმვაა გვერდიდან ზოგჯერ სასაცილო, ისევეა ეს მეგაშოუც - მოულოდნელო ბით სავსე და სასტიკი. „არ მწყდება გული, რომ გავუშვიო“ 21 წლის გიორგისთვის „X ფაქტორი“ კარგი გამოცდილებაა. თუმცა ის თავისი გამოცდილებით მოვიდა ამ შოუში. რე ალითი შოუ „მაგთიფანის“ გამარჯვებუ ლია. გიორგი გაბუნიამ მისი პროექტიდ ან გაშვება ამით ახსნა კიდეც - „მაგთიფ ანის“ გამარჯვებულია და ამიტომაც არ მწყდება გული, რომ გავუშვიო. როგორც ჩანს, ჩათვალა, რომ გიორგი უკვე შემდ გარი მომღერალია, პროფესიონალია და ახალბედა ელიავას დაუთმო ასპარეზი. თვითონ კონკურსანტი ძალიან გულდ აწყვეტილია-მეთქი, ვერ ვიტყვი, თუმცა დამეთანხმა, რომ თავს ისიც გაცილებით მეტხანს ხედავდა „X ფაქტორში“. იქით დაუწყნარებია გარშემო ყველა, ატირ ებული შეყვარებულით დაწყებული იმ ედგაცრუებული გულშემატკივრებით დამთავრებული. იმ ღამით შეყვარებულ თან და მეგობრებთან ერთად ბარში ლუ დი დალია, დამშვიდდა და დაიძინა. მისი ძმა, ნიკო კი, იმ დროს, როდესაც გიორგი აუტსაიდერში იდგა და მისი დარჩენა-წა სვლის ბედი წყდებოდა, „იმედზე“ „ორი ვარსკვლავის“ კონცერტზე მღეროდა. მერე კი „ფეისბუქზე“ დაპოსტა. „იმიტომ მევასები, რომ მიუხედავად როკმენული სიგიჟისა, მაგარი დასტოი ნი ხარ!!! დღევანდელ უმეტესად უნიჭი ვითომ ვარსკვლავების არამსგავსად!!! ამ საზარელ, პატარა, ლამაზ და ნაშა ქვეყ ანაში! მაგრამ შენ რის შენ ხარ, ან მე ან კიდევ ყველა ნორმალური ადამიანი, მა გათზე თუ არ ვიღადავეთ და გავერთეთ ბოლომდე“!!! - ნიკო, როგორ ფიქრობ, რაზე გააკ ეთა გათვლა მენტორმა? ნიკო ბერიძე: - ვერ ვხვდები მიშო ელ იავას დატოვებით გიორგი გაბუნიამ რა ზე გააკეთა გათვლა. ალბათ, მაინც მრ ავალფეროვნებაზე. მიშო კარგი ტიპია, ზოგადად ვიცნობ მის მუსიკალურ შემო ქმედებას. მამამისს კონსერვატორიიდან ვიცნობ. როგორც ჩანს, ნიკა კიკნაძე რა ხან ჰყავს - როკერი, გიორგი გაუშვა. თუ მცა სხვადასხვა ტიპის როკერები არიან. „აკვიატებული მქონდა გავვარდები-მეთქი“ გიორგიმ პროექტს გამოთიშვის მე ორე დღეს „ფეისბუქზე“ პოსტი დადო. „ხშირად მწერენ, რატომ გავარდი? იცით, არ ვიცი. ერთი ის ვიცი, სანამ პრ ოექტში მივიდოდი, ყველაფრისთვის მზ ად ვიყავი. ეს არ არის კატასტროფული.
მაია და გიორგი რაღაც იწყება, რაღაც მთავრდება. და კიდევ იწყება, სამყარო ხომ ჯაჭვია. არ ვფილოსოფოსობ :) მე ვაგრძელებ ჩემს საქმეს, ჩემი მუსიკის კეთებას. მიყვარს ყველა ის მხარდამჭერი და გულშემატ კივარი, რომელიც არ ეკუთვნის ბრბოს და მოსაზრებით მყარად არის. და ამას მე ვამჩნევ ყველას, ვინც მწერს - ვინ გუ ლახდილია და ვინ არა. არამხოლოდ აქ, ლაივშიც. აი, ეგეთებს მადლობა, ბრბოს - არა“:) - გიორგი, ბრბოში ვის გულისხმობ? - 17 წლის ასაკიდან ვიცი ბრბოს არ სებობა და ამას შეგუებული ვარ. ბრბომ თავი ოთხი სკამის ტურზე კარგად გა მოამჟღავნა. კონკურსანტს ტაშს რომ უკრავდნენ და „ძალიან გულშემატკი ვრობდნენ“, მერე იმაზე მენტორს თითე ბით მიუთითებდნენ - გაუშვიო, ვისზეც ემოციებს ანთხევდნენ. ეს ბრბოა, თვ ალში საცემად და სახის გამოვლენით. სიტყვით ამბობენ, გიორგი მევასებიო და
ვუშვებდი, რომ გავვარდებოდი. ბევრი კარგი კონკურსანტი გავარდა. თუმცა იმ დღეს წინათგრძნობაც იყო, მთელი დღე აკვიატებული მქონდა - გავვარდები-მე თქი, სახლშიც ვამბობდი. რომ დამასა ხელა, მაშინვე გავხედე ნიკა კიკნაძეს. ალბათ, იმ მომენტში გამოვავლინე - ვინ მიყვარდა გუნდში ყველაზე ძალიან. ნიკა „დაიგრუზა“. ჯერ მე ჩამეხუტა და მერე მიულოცა მიშოს დარჩენა. ამ ჟესტით გა მოხატა ის, რომ მოხდა ის, რაც არ უნდა მომხდარიყო. - შენი აზრით, მენტორები რაზე აკ ეთებენ გათვლას? - ვერ ვხვდები, მენტორები რაზე აკ ეთებენ გათვლას. ამაზე არ მაქვს პასუხი. თვითონ არ აქვთ ამაზე პასუხი. გიორგი გაბუნიამ მითხრა, ყველამ იცის ყველაზე ძლიერი კონკურსანტი რომ ხარ ყველაფ რით, ვოკალით, ენერგიით და ვერ ვიტყ ვი, რატომ გაგიშვიო. ინტერნეტ ოთახში თქვა, „მაგთი ფანში“ გაიმარჯვა და ამიტ ომ არ მწყდება გული, რომ გავუშვიო. - ანუ რახან შედარებით ცნობილი და შემდგარი მომღერალი ხარ? - ალბათ, ამიტომ. გული მწყდება იმ აზე, რომ ჩემი თავი სხვა ამპლუაში არ გამომივლენია. დრაივებით მივედი და შემდეგ ლაივზე ბალადის შესრულებას ვაპირებდი. - გიორგის როკი უყვარს და გამიკვ ირდა შენ რომ არ დაგტოვა პროექტში. - შეიძლება მებოს ჟანრის როკი უყვა რს. ჩემი გრანჟი და პროტესტია, რასაც გრძნობ იმის თქმა მიყვარს. - როკერი მართალია ყოველთვის? - უნდა იყოს მართალი. როცა როკს მღერი, უნდა იცოდე საიდან წამოვიდა. როკი ცარიელი პროტესტია. - ვისი ფრაზა ან რეაქცია დაგამახს ოვრდა? - სოფო ტოროშელიძე ჩემი შესრ ულების დროს უსტვენდა და სტეფანემ იკივლა. მაგრები ხართ, შენ და შენი ძმა სჭირდებით საქართველოსო - გვეუბნებ ოდნენ. - რომელიმე სხვა მენტორ ის გუნდში რომ ყოფილი „ვერ ვხვდები, ყავი, ახლა პროექტში მენტორები რაზე იქნებოდი? აკეთებენ გათვლას. - სოფოს გუნდში ამაზე არც თვითონ რომ ვყოფილიყავი, ალბათ, ვიქნებოდი აქვთ პასუხი. გიორგი მერე ბრბოში გაბუნიამ მითხრა, ყველამ პროექტში. მას შე გაერევა და დარებით მძიმე რო იცის ყველაზე ძლიერი გაგ წი რა ვს. კთან აქვს შეხება. კონკურსანტი რომ ხარ ბევრია ასეთი ამიტომ ვფიქრობ, არამყარი ად ყველაფრით, ვოკალით, დატოვებდა ისეთ კო ამიანი. ნკურსანტს, ვინც ამ ენერგიით და ვერ - კმაყოფილი სტილის შემსრულებე ვიტყვი, რატომ ხარ შენი გამოსვ ლია და არა პოპროკის. გაგიშვიო“ ლით? - სტრესი მიიღე? - მაქსიმუმი გავაკე - არა, ვცდილობ ცხოვრება თე, მეტს ვერაფერს გავა ში კიდევ უფრო დიდი რაღაცებისთ კეთებდი. თუმცა კმაყოფილი არ ვარ. ვის ვიყო მზად. სამ დღეში გაივლის, პრ თითქოს ფეხებზე მეკიდა. გამოსვლა ოექტია, არ ღირს ნერვიულობად. იქით მდე, სცენის უკან, მონიტორზე დარბაზს ვაწყნარებდი ატირებულ შეყვარებულს ვაკვირდებოდი. დარბაზიდან წამოსული და გულშემატკივრებს. ახლა უფრო „გა მუხტი არ მომეწონა, ცუდი პუბლიკა და სწორებულში“ დავტოვე პროექტი, ვი ვინახე, ბრბო ვიგრძენი. ჩემი გამოსვლაც დრე „მაგთი ფანში“ გამარჯვებულმა. იქ ამიტომ იყო ასეთი. საერთოდ ემოციური ჯგუფის შექმნა მოვიგე, მაგრამ არ მინდ და მგრძნობიარე ვარ. ოდა ბარში და ოზურგეთში კონცერტის - რას ფიქრობდი აუტსაიდერში დგ კეთება. ვცდილობ, ყოველთვის მართ ომის დროს? ალი ვიყო. როგორადაც მე ვიხარჯები, - აუტსაიდერში დგომის დროს ვფიქ ისე მინდა უკან დამიბრუნდეს. „X ფაქტ რობდი გიორგი მე დამტოვებდა. იმასაც ორის“ პლიუსია ის, რომ „რუსთავი 2“-ზე გადის. აქ ხალხს უყვარდები ისეთი, რო გორიც ხარ. გგულშემატკივრობენ და გიცნობენ.
მაია ჯანგულაშვილი: „არ ველოდი. გული დამწყდა და ცრემლებიც ამან გამოიწვია. გიორგის დიდი დიაპაზონი და დიდი შესაძლებლობები აქვს. გული დამწყდა, რომ ამ ყველაფრის გამოვლენის საშუალება არ მიეცა. გიორგის კარიერა არც „X ფაქტორით“ დაწყებულა და არც მისით დასრულდება“ 44
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
დედასთან ერთად სული, წითელ წიგნში შეგვიყვანეს, რო გორც პირველი ბავშვთა ოპერა. პარა ლელურად როკს ვუსმენდი და მივხვდი, რომ ეს მუსიკა მეტ თავისუფლებას და სითამამეს მაძლევდა. ყოველთვის დი დებთან ვმეგობრობდი. დედა 40 წლისაა, მამა 44 წლის. ისინიც ჩემი და ჩემი ძმის მეგობრები არიან. „თბილისმა მიმიღო“ - ბათუმელი თბილისმა როგორ მი გიღო? - თბილისმა მიმიღო. თბილისელმა ძმაკაცებმაც მაგრად შემაყვარეს ეს ქა ლაქი და ბათუმელმა ძმაკაცებმაც. ამ ქალაქის ქუჩაში ღამეც დამთენებია თა ვზე. ბევრი თბილისელი არ იქნება ფე ხით დიღმიდან ნახალოვკაში ჩასული. მიწისქვეშა გადასასვლელში დაბადების დღე გადამიხდია. ციოდა, იყინებოდა ყვ ელაფერი. ფული არ გვქონდა, პატარა არყის ბოთლებით ჩავედით მიწისქვეშა გადასასვლელში, სადაც ბაბუა ძალიან ძველ გიტარაზე უკრავდა. ხმებში გავშ ალეთ ვისოცკი, ცოი, როკსიმღერები... არასდროს დამავიწყდება.
თავისუფლება - ბათუმელებს რა მაგარი ვოკალი გაქვთ - შენ, ნიკა კიკნაძეს, აკე და ანას, და არამარტო ამ პროექტის კონკურ სანტებს, კლიმატის ბრალია? - ჰო, არ ვიცი. იოდი განაპირობებს, ალბათ, ჯადოსნურია. ბათუმი ძალიან მაგარი ქალაქია. თავისუფლებასთან ას ოცირდება ჩემთვის. თბილისში მისი დე ფიციტი მაქვს, სიმშრალეში ვარ თითქ ოს, გამხმარი. ზღვა სივრცეს გაძლევს. მთელი ბათუმი ერთი დიდი ეზოა. მოკლ ედ, მე ნიკა კიკნაძეს ვუგულშემატკივრ ებ. მას ის ვოკალი აქვს, რაც საქართვე ლოს სჭირდება. - შინაგანი თავისუფლება რამ მო გცა? - კლასიკურმა მუსიკამ. პატარა ბავშ ვი ძალიან დიდ სცენაზე რომ დგახარ და მღერი, ეს უკვე თავისუფლებაა. მე და ჩემს ძმას 7-8 წლის ასაკში გვიმღერია დიდ სცენებზე, კრემლშიც კი. ბათუმის ბავშვთა ოპერით იტალიაში ვიყავით წა
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
თიშული გიორგი ბერიძე შეყვარებულს?
„კმაყოფილი არ ვარ. თითქოს ფეხებზე მეკიდა. გამოსვლამდე , სცენის უკან, მონიტორ ზე დარბაზს ვაკვირდებო დი. დარბაზიდან წამოსულ ი მუხტი არ მომეწონა, ცუდი პუბლიკა დავინა ხე, ბრბო ვიგრძენი. ჩემი გამოსვლაც ამიტომ იყო ასეთი“
EXCLUSIVE - რას აპირებ? - ჩემი საქმის კეთების მუღამი არ დამიკარგავს. მინდა საკუთარი სიმღერების ჩაწერა. ჩემეული ვე რსიით ქავერების გაკეთებაც მაქვს გეგმაში.
სიყვარულის ისტორია უკვე რამდენიმე თვეა გიორგი ბერი ძის გული დაკავებულია და ის მაია ჯა ნგულაშვილს ეკუთვნის. მომღერალი შე ყვარებულს მარიას ეძახის. ერთმანეთი „ფეისბუქზე“ გაიცნეს. მაიკო „იმედზე“
ანონსების რედაქტორია. უყვარს პოეზ იის მხატვრულად კითხვა. ლექსების გა მოფენებზე პოეტები თავიანთ პოეზიას აკითხებენ. მაია თავადაც წერს. გიორგი ბერიძე: - მე მყავს გოგო, რო მელთანაც თავს ძალიან კარგად და მშვი დად ვგრძნობ. არ ვფიქრობ წარსულზე და მომავალზე, აწმყოზე ფიქრი რომ არ დამავიწყდეს. - რითი შეგცვალა გრძნობამ? - დამაფიქრა, გრძნობა ადვილი არ ყოფილა. ასე არ მყვარებია. თავს ძალი ან კარგად ვგრძნობ. ცოტა ანარქიული ურთიერთობა გვაქვს, ეიფორიებით, ხმ აურით. ამ ხმაურს ჩვენი „მეები“ იწვევს. თან ჩემზე დიდია ცოტა. 29 წლისაა. ეს არაფერია, ჩვენ ერთნაირები ვართ. არ მიყვარს პირველი ნაბიჯის გადადგმა. არ შემიძლია. ესეც გვიშლის ხელს. ნამდვი ლი გრძნობა ბევრ ცუდს კლავს. მაგალი თად, არაჯანსაღ პრინციპებს, ეჭვიანობ ას, ეგოისტობას. ეგოისტობას და ეჭვს სიყვარულთან არაფერი ესაქმება. შენ არ უნდა გჭირდებოდეს ის, შენ უნდა ჭი რდებოდე მას. ჯერ ამ კრისტალამდე არ მივსულვარ. მაია ჯანგულაშვილი: - რომ გავიგე ჩემზე უმცროსია, თავიდან არ ვფიქრო ბდი ურთიერთობის დაწყებას. სერიოზ ულად ვერ აღვიქვი. ვეუბნებოდი კიდეც, არაფერი გამოვა, გიო, მე შენზე უფროსი ვარ-მეთქი. ცხოვრებაში არასდროს მი ფიქრია, რომ ასე უმცროსთან მექნებოდა ურთიერთობა. მაგრამ გიორგიმ ყველაფ ერი გადაატრიალა. ახლა უკვე ვერც ერ თი ვერ ვგრძნობთ ასაკობრივ სხვაობას. მენტალობით არ არის ჩვენს შორის სხვა ობა. ის, თავის ასაკთან შედარებით, დი დია. გიორგიში რაც მომეწონა და რატო მაც ვართ ერთად მისი გულწრფელობა და სიმართლეა. აღმოჩნდა, რომ მასაც იგივე მოეწონა ჩემში. - ძალიან სიმპათიურია და პატარა გოგონების გამოხტომებზე არ ეჭვიან ობ? - თავიდან ცოტა ეჭვიანობის მომე ნტები მქონდა, უმნიშვნელოდ. უკვე და რწმუნებული ვარ მის სიყვარულში, გიო ერთგული ადამიანია. - გიორგიმ მითხრა, პროექტიდან რომ გამიშვეს, მაიკომ იტირაო. რამ გა მოიწვია ეს ემოცია თქვენში? - არ ველოდი. გული დამწყდა და ცრ ემლებიც ამან გამოიწვია. ბევრი გულშემ ატკივარი ჰყავს. ბევრის მხარდაჭერა ჰქ
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
მაია ჯანგულაშვილი: „რომ გავიგე ჩემზე უმცროსია, თავიდან არ ვფიქრობდი ურთიერთობის დაწყებას. სერიოზულად ვერ აღვიქვი. ვეუბნებოდი კიდეც, არაფერი გამოვა, გიო, მე შენზე უფროსი ვარ-მეთქი. მაგრამ გიორგიმ ყველაფერი გადაატრიალა“ ონდა. მაგრამ ასე მოხდა. გიორგის დიდი დიაპაზონი და დიდი შესაძლებლობები აქვს. მე მოსმენილი მაქვს საოპერო არ იებს როგორ მღერის, როკბალადებს და ქართულ სიმღერებს როგორ მღერის. გული დამწყდა, რომ ამ ყველაფრის გა მოვლენის საშუალება არ მიეცა. გიორ გის კარიერა არც „X ფაქტორით“ და წყებულა და არც მისით დასრულდება. ერთი კარი რომ იხურება, ყოველთვის იხსნება მეორე. იმ ღამეს არ იმჩნევდა, ნაწყენი რომ იყო, ძალიან ოპტიმისტური განწყობა ჰქონდა, ყველაფერი ახლა იწ ყებაო და მეც იგივეს ვეუბნებოდი. - სახელი შეგიცვალათ? - მარიას მეძახის, მის გარდა სხვა არ ავინ მომმართავს ასე. ნათლობის სახე
ლი მართლა მარიამია. პირველად რომ მარიათი მომმართა, გამოვშტერდი. რა ტომ დამიძახე მარია-მეთქი, ვკითხე. გი ხდება და მინდა ჩემთვის მარია იყოო. ბა თუმშიც ვიყავი, ლექსების გამოფენაზე, ძმებს კონცერტი ჰქონდათ, დავესწარი და ძალიან ამაყი გახლდით. თავის ქალა ქში გიოს ყველა აჩერებდა, ეფერებოდა, სიყვარულს უხსნიდა. - თავს კარგად გრძნობთ და ხვალ ეზე არ ფიქრობთ? - ორივე ბედნიერები ვართ. სამოვა ვლოდ რა იქნება, არავინ იცის, დღევან დელი დღით ვცხოვრობთ. ბედნიერები და ერთმანეთზე შეყვარებულები ვართ. მიხარია, რომ ღმერთმა ეს ადამიანი შე მახვედრა.
გიორგი ბერიძე: „მე მყავს გოგო, რომელთანაც თავს ძალიან კარგად და მშვიდად ვგრძნობ. ცოტა ანარქიული ურთიერთობა გვაქვს, ეიფორიებით, ხმაურით. ამ ხმაურს ჩვენი „მეები“ იწვევს. თან ჩემზე დიდია ცოტა. 29 წლისაა. ეს არაფერია, ჩვენ ერთნაირები ვართ“ ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
45
„ახალი ღვინის ფესტივალი 2014“ სალი კიპაროიძე ქართული ღვინის პოპულა რიზაციასა და მისი ცნობადობის გაზრდას ხელს უწყობს „ახალი ღვინის ფესტივალი“, რომელიც წელს უკვე მეხუთედ ჩატარდა. ფესტივალს 24 მაისს თბილისის ეთნოგრაფიულმა მუზეუმმა უმ ასპინძლა. ესაა ერთადერთი ღო ნისძიება სადაც ღვინის დიდ მწარ მოებლებთან ერთად, ჩვეულებრივ გლეხებსაც აქვთ საშუალება ხელი შეუწყონ ქართული ღვინის ცნობ ადობისა კულტურის გაზრდას და ხარისხიანი ღვინის წარმოების სტიმულირებას. წელს ეთნოგრაფ იულ მუზეუმში „ღვინის კლუბმა“ 25 ათასამდე სტუმარს უმასპინძ ლა. აუტანელი სიცხის მიუხედავ ად ხალხის ნაკადი არ წყდებოდა და დილის საათებიდან მოყოლე ბული, კუს ტბის ასახვევში უწყვ ეტ და უძრავ საცობს ქმნიდა ფე სტივალზე მიმავალი ათასობით ადამიანი. სტუმრების დიდ ნაწილს ღვინ ით დაინტერესებული პირები და ის მომხმარებლები წარმოადგენდნენ, რომლებიც ცდილობდნენ უფრო კარგად გარკვეულიყვნენ ქართულ ღვინის სპეციფიკაში. წელს ფესტივ ალი ტურისტების რაოდენობითაც გამოირჩეოდა, უცხოეული სტუმრე ბი აღფრთოვანებას ვერ მალავდნენ ქართული ღვინის, ზოგადად ჩვენი ქვეყნის მწვადის მიმართ, რომელიც ფესტივალზე მათ თვალწინ, შამფ ურზე ტრიალებდა. მარტინი (ამერიკელი ტურისტი - 40 წლის): - პირველად ვარ საქართველოში, ძალიან მომეწონა. 1 წლის წინ ქა რთველი ცოლი მოვიყვანე და წელს პირველად ჩამოვყევი თავის ქვეყან აში. არ მეგონა ასეთი ლამაზი თუ იყო, რამდენი სიმწვანეა, რამდენი ღვინოა და რა კარგი აურაა. ძალიან კარგ დროს ვატარებ. სხვადასხვა ნაირი ღვინო გავსინჯე, ძალიან კა რგ ხასიათზე ვარ და კიდევ ვაპირებ დავაგემოვნო რამდენიმე სახეობა. თქვენთან შემწვარი მწვადი სტეიკს ჰგავს, თუმცა უფრო გემრიელია. წელიწადის ამ დროს აქ ხშირად ჩა მოვალ, არაჩვეულებრივი ფესტივ ალია. მადლობა ამ სიამოვნებისთ ვის. ფესტივალთან დაკავშირებული დეტალებზე კი ეთნოგრაფიული მუ ზეუმის გიდი, ზედამხედველი, მაკა ყიფშიძე მესაუბრა. მაკა ყიფშიძე (ეთნოგრაფიული მუზეუმის გიდი): - ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ღვ ინის ფესტივალი ყოველი წლის გა ზაფხულზე იმართება ხოლმე. აი, წელს უკვე მეხუთედ, აქ წარმოდგე ნილი იყო, საქართველოში წარმოე ბული ყველა სახის ღვინო, რომლის შეძენაც და დაგემოვნებაც ადგი ლზევეა ხოლმე შესაძლებელი. წელს ფესტივალზე ღვინო სხვადასხვა ღვინის 30-მდე კომპანიამ წარმოა დგინა. მაგალითად, „თელიანი ვე ლი“, „ქინძმარაულის მარანი“, „ასკა ნელი ძმები“, „ბაბანეულის მარანი“ და ა.შ. მათთან ერთად მონაწილე ობას იღებდნენ ოჯახურ ბიზნესში ჩართული მეღვინეებიც, რომელიც საკმაოდ აქტიურად ჩაებნენ ღვინის ფესტივალში.
46
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
ფესტივალზე განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით ტურისტები იყვნენ - რითი გამოირჩეოდა წლევანდელი ფესტივალი წინა წლებში გამართული ფესტივალებისგან? - ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ხშირად იმ ართება ხოლმე სხვადასხვა ღონისძიებები. სულ ახლახან, მაგალითად, ჩატარდა ევ როპის დღისადმი მიძღვნილი საღამო, იმ ართება ხოლმე ასევე ყველის ფესტივალი, სადაც, ღვინის ფესტივალის მსგავსად, ხდება ყველა სახის ყველის დაგემოვნება, ზაფხულობით ასევე იმართება არტ გენი, ყველა ფესტივალი თავისებურად გამორჩ ეულია, თუმცა, ალბათ, ყველაზე თვალში
საცემი და შესამჩნევი წლევანდელი ღვინის ფესტივალი იყო, არსანიშნავია განსაკ უთრებული ხალხმრავლობა და ალაბათ, ისიც, რომ ფესტივალზე განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით ტურისტები იყვნენ. თითოეულ მათგანს ქართული ღვინით ხე ლდამშვენებულებმა განსაკუთრებული
ყურადღებითა და პატივისცემით ვუმასპ ინძლეთ, როგორც ჩანს, გულდაწყვეტილი არავინ დარჩენილია. ყველა კარგ ხასიათზე იყო, ამდენი ბედნიერი და გაღიმებული სა ხე ერთად, კარგა ხანია საქართველოში არ მინახავს. ფესტივალზე ქართული ღვინის დაგე მოვნება ფოლკლორული ანსამბლებისა და ჯაზშემსრულებლების გამოსვლის ფონზე იყო შესაძლებელი. საუკეთესო ოჯახური ღვინოები ღვინის კლუბმა, დეგუსტაციის წესით, სპეციალურად შეარჩია. ასე რომ, მსხვილ კომპანიებთან ერთად, მცირე მა
რნებმა და ოჯახებმა ფესტივალზე ცნობ ილი და იშვიათი ქართული ვაზის ჯიშის ყურძნისგან დაწურულ ღვინოები წარმ ოადგინეს: რქაწითელი, საფერავი, მწვანე კახური, ციცქა, ცოლიკოური, ჩინური, შა ვკაპიტო, თავკვერი, კრახუნა, ალექსანდ რეული, ჩხავერი, უსახელოური, ხიხვი, ქი
„ეთნოგრაფიულ მუზეუმში ღვინის ფესტივალი ყოველი წლის გაზაფხულზე იმართება ხოლმე. აი, წელს უკვე მეხუთედ, აქ წარმოდგენილი იყო, საქართველოში წარმოებული ყველა სახის ღვინო, რომლის შეძენაც და დაგემოვნებაც ადგილზევეა ხოლმე შესაძლებელი“
სი, ალადასტური, ოცხანური საფერე, ძე ლშავი, მუჯურეთული, ოჯალეში, კუნძა, გრძელმტევანა, ჭუმუტა, ჩიტისკვერცხა – ამ და სხვა მრავალი დასახელების ახალ ღვინოებს ერთად, ფაქტია, რომ სხვაგან ვერსად ნახავდით. ჯიშური მრავალფერო ვნების გარდა წლევანდელი ფესტივალი ქვევრის ღვინის და იშვიათი ჯიშებიდან
დაყენებული ღვინოების სიუხვით იყო გა მორჩეული. ფესტივალის შემეცნებით-გა სართობი სანახაობა ეთნოგრაფიული მუ ზეუმის ერთ-ერთ ეზოში ჭურის მოხდა და ღვინის ჭაშნიკი გახლდათ. წელს საკმაოდ დიდი აქტივობით გამოირჩეოდნენ სტუდ ენტებიც, ხშირად შენიშნავდით, რომ მათი დიდი ნაწილი ტურისტებისთვის ქართულ ღვინოს უფრო ახლოს გაცნობით აქტი ურად იყო დაკავებული. შეიძლება ითქვას, რომ ამ დღეს ახალგაზრდებმა უკვე საკმ აოდ აქტიურ როლი ითამაშეს ქართული ღვინის პოპულარიზაციის საქმეში. უკვე მომავალი წლისთვის ფესტივალის გაფა რთოებას და მის სხვა ადგილას გადატა ნას გეგმავენ, რადგან ორგანიზატორების თქმით ეთნოგრაფიულ მუზეუმს უკვე სტუმრების დატევა უჭირს. ახალი ღვინის ფესტივალების ტრადიცია მეღვინეობით სახელგანთქმულ თითქმის ყველა ქვეყან აში არსებობს. საქართველოში კი, ღვინის კლუბის ინიციატივით, ფესტივალი პი რველად 2010 წელს ჩატარდა და აქედან მოყოლებული, ყოველ წელს, ათასობით ღვინის გურმანს მასპინძლობს.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
მოდური დიეტების სავალალო შედეგები სალომე გოგოხია მოხდენილი, უნაკლო სხეულით თავის მოწონება ყველას სურს. თუ მცა, სასურველ შედეგს ყველა ვერ აღწევს. მეგობრების, ახლობლების ნაცად-ნაქები დიეტების გამოყე ნება ხშირად არასახარბიელო შე დეგებით სრულდება. ბოლო დროს, თბილისში, განსაკუთრებით პოპუ ლარული გახდა ენდოკრინოლოგდიეტოლოგების მიერ დანიშნული დიეტები. ასევე, ინტერნეტის საშუ ალებით ვნახულობთ უამრავ დიეტ ას მაცდური სათაურებით - „მინუს 10 კილოგრამი ერთ კვირაში“ და ა.შ. როგორ ვიკვებოთ სწორად, გვ ქონდეს მოხდენილი სხეული, თანაც საკუთარი ჯანმრთელობა არ დავი ზიანოთ? ამის შესახებ „პრაიმტაიმი“ ექიმ გასტრო-ენტეროლოგს მანანა კვარცხავას ესაუბრა. - ქალბატონო მანანა, ნათქვამია, ჩვენი ჯანმრთელობა ჩვენივე თეფშ იდან იწყება ანუ რა საკვებს ვიღებთ. როგორ ვიკვებოთ, რომ ვიყოთ ჯა ნმრთელები? - ნომერ პირველი ამოცანაა, რომ კვება იყოს ჯანმრთელი. ადამიანი სა კვებით ღებულობს ორგანიზმისთვ ის ყველა საჭირო ნივთიერებას. რაც აუცილებელია ნივთიერებათა ცვლი სთვის, ორგანიზმის არსებობისთვის. საკვების შემადგენლობაში შედის ცი ლები, ნახშირწყლები, ცხიმები ანუ სა მი ძირითადი საშენი მასალა, რომლის საშუალებით ორგანიზმში ყველა სა ჭირო პროცესი მიმდინარეობს. ზო გადად, ქართველები ჯანმრთელობის მიმართ ზერელე დამოკიდებულებით გამოვირჩევით. როცა დაავადება შო რს წასულია და მდგომარეობა დამძ იმდება, მხოლოდ მაშინ მივმართავთ ექიმს და მივხედავთ ხოლმე საკუთარ ჯანმრთელობას. ჩვენი, ექიმების პი რდაპირი მოვალეობაა, რომ ადამიანე ბს ავუხსნათ რას ნიშნავს ჯანმრთელი კვების რეჟიმი. ეს მოიცავს რამდენიმე პუნქტს. დღეს ძალიან დიდი ბუმია დიეტების და გახდომის. საერთოდ, ცივილაზიციის ყოველ საუკუნეში სი ლამაზის შეფასების განსხვავებული კრიტერიუმები არსებობდა. დრო იყო, როცა ფერხორციანი ქალები მოსწონდათ; მე-20 საუკუნის 70-იანი წლებიდან, რაც უფრო განვითარდა მოდის კულტურა, უფრო პოპულარუ ლი გახდა გამხდარი ქალი. მართალია, პოდიუმზე ასეთი ქალი შესახედად ძალიან ლამაზია, უნაკლო სხეულით გამოირჩევა, თუმცა, ასეთი სიგამხ დრე, რომელიც საზოგადოებამ აიტა ცა, აღმოჩნდა, რომ ორგანიზმისთვის ძალიან დამანგრეველია. ამ მოდამ გამოიწვია ის, რომ გოგონები, განს აკუთრებით თინეიჯერები, იწყებენ გაუთავებელ დიეტებს, შიმშილობენ. სხვადასხვა სახის დიეტებს მიმართავ ენ - ცილოვანი, ნახშირწყლების და ა.შ. - რა მოსდის ორგანიზმს მკაცრი დიეტის დროს? - ორგანიზმი ვარდება საშინელ სტ რესულ სიტუაციაში. როდესაც ადამ იანი წლობით იღებს 3 000 კალორიას და ერთ დღესაც გადაწყვეტს, რომ უნდა გახდეს და კალორაჟის კატა სტროფულად დაქვეითებას იწყებს, დაუშვებელია. ადამიანის ორგანიზმ ის 90% წყლისგან შედგება. ამიტომ, წონის კლება დიეტის პირველი ხუთი დღის განმავლობაში სითხის გამოდე ვნის ხარჯზე ხდება. თუმცა, ამ დროს ორგანიზმში არის განგაში, რადგან საკვებ ნივთიერებას, რომელიც ორ განიზმისთვის აუცილებელია, ვერ იღებს. ორგანიზმი იწყებს მობილი ზებას. როცა ეს დიეტა დასრულდე ბა, რადგან ნორმალური ადამიანი 500 კალორიაზე ერთ კვირაზე მეტს ვერ გაძლებს, შემდგომ მიღებული საკვები ორგანიზმში გლიკოგენად ანუ ცხიმოვან ქსოვილად გარდაიქმ ენა. ორგანიზმს თუ დაუდგება ასეთი „საშიში“ მდგომარეობა, მას „მარაგი“ ექნება. ეს არის მიზეზი, რომ მსგავსი დიეტების დროს გახდომის ნაცვლად წონაში ორმაგად იმატებენ. გახდომ ას ეტაპობრივი მომზადება სჭირდება. არ შეიძლება მკაცრ დიეტურ რეჟიმზე გადასვლა. ცხადია, ყველას უნდა მო ხდენილად გამოიყურებოდეს. როცა საღამოს კაბაში ვერ ეტევით, დასა შვებია, რომ 2-3 დღე მკაცრი დიეტა დაიცვათ. მაგალითად, მხოლოდ კი ტრი და სი თხე, ან ვა შლი... გა ხდ ომ ის პირველი ეტაპია ფსიქოლოგიური მომზადება. უნდა განსაზღვროს, რომ მისი წონაში დაკლება იქნება მრავალ
ჯერადი, ხანგრძლივი. ასეთ კვების რეჟიმზე გადასვლა 2-3 დღით კი არ მოუწევს, არამედ ხანგრძლივად. შესაძლოა, მთელი ცხოვრე ბაც კი. ამიტომ, მნიშვნელოვანია ფსიქოლ ოგიურად მომზადება, რომ ბევრ რამეზე მოუწევს უარის თქმა. როცა დარწმუნდება, რომ მზად არის, მაშინ შეუძლია ნაბიჯ-ნა ბიჯ ლამაზი სხეულისკენ სწრაფვა დაიწყოს. - ბოლო დროს ძალიან პოპულარული გახდა ენდოკრინილოგ-დიეტეოლოგების მიერ დანიშნული დიეტები. შემდეგ ბევრი მიმართავს მეგობრის ნაცად დიეტას. რა მდენად გამართლებულია კონკრეტულ ადამიანზე „მორგებული“ დიეტის გამო ყენება? - ეს კატეგორიულად დაუშვებელია. დი ეტის დაწყებამდე საჭიროა გამოკვლევა. რადგან ხშირია კუჭის სხვადასხვა პათო ლოგიები, კუჭის წყლულოვანი დაავადებ ები, შეიძლება ნაღველში კენჭები არ იყოს, მაგრამ დისკინეზია ჰქონდეს. ამ დროს სა ჭიროა აბსოლუტურად სხვა მიდგომა. ხდ ება პრეპარატების ჩართვა. დიეტა კომპ ლექსური მექანიზმია. 3-4 კილოს დაკლება თვითნებურად შეიძლება, ანუ შევზღუდავთ საკვებს. თუმცა, ჭარბი წონის შემთხვევაში, როცა ადამიანი თავად ვერ უმკლავდება, სა ჭიროა არა მხოლოდ გასტრო ენტეროლოგი და დიეტოლოგი, არამედ, პირველ რიგში, ენდოკრინოლოგი. ამ ყველაფერს ენდოკრ ინოლოგი შეაჯამებს და გამოიყვანს შესაბა მის ფორმულას. მხოლოდ ამის შემდეგ იწყე ბს პაციენტი დიეტას. - დიეტის შედეგად ჯანმრთელობა შე რყეულები თუ გაკითხავენ? - კი, რა თქმა უნდა. არის პაციენტების კატეგორია, რომლებიც პერიოდულად იც ავდნენ მკაცრ დიეტებს - ორ, სამ კვირიანს ან ერთ თვიანს. რაც გამოიხატება კალორა ჟის მკაცრ შეზღუდვაში. მთელი დღის განმ ავლობაში არაფერს ჭამენ, არიან მხოლოდ სითხეზე, მაწონზე. რა თქმა უნდა, ეს იწვევს კუჭ-ნაწლავის დაზიანებას. როცა საკვები გარკვეული პერიოდით კუჭში არ ჩადის, ამ დროს კუჭის წვენის გამოყოფა არ ხდება, არც ნაღვლის ბუშტის და ხდევა დაგუბება. ასეთ პაციენტებს ხშირად ემართებათ ნა ღვლის ბუშტის ანთება, ნაღვლ-კენჭოვანი დაავადება. ახალგაზრდა პაციენტები, რო მლებიც წლობით იმყოფებიან თვითნებურ დიეტებზე, დაავადებულები არიან ნაღვლკენჭოვანი დაავადებით. ამ დაავადების მკ ურნალობა მხოლოდ ქირურგიული გზით არის შესაძლებელი. - ერთ-ერთი პრობლემა ე.წ. „ფასტ ფუ დებია“, ყოველ ნაბიჯზე გახსნილი სახა ჭაპურე მაცდურად გამოიყურება... - ცომეული, ტკბილეული, „ფასტ-ფუ დები“ ჭარბი წონის გარანტია. უმეტესობას შინიდან კონტეინერით საკვების წამოღება ეზარება. ქუჩაში, პირველი რაც შეგხვდ ება, ცომეულია, ფენოვანი ხაჭაპური და ა.შ. ასევე, გაზიარებული, გამაგრილებელი სასმელი. სხვათა შორის, გაზიანი სასმელი
EXCLUSIVE
ზედმეტ 300-400 კალორიას მატებს ადამ იანს. ჯანმრთელი კვების დაწყების დროს პირველი რაზეც უარი უნდა ვთქვათ, არის სწრაფი კვება, ცომეული და გაზიანი სასმ ელი. ზაფხულში შეგვიძლია მივიღოთ შინ მომზადებული ლიმონათი. ტოლჩაში ჩავყ აროთ ხილი, ოდნავ დავსრისოთ და დავა სხათ წყალი. ამ გზით დიდი რაოდენობით სითხეს ვიღებთ, თან სასიამოვნო დასალე ვია. სითხის მიღების გარეშე წონაში კლ ება გამორიცხულია. აგრეთვე, ჭამის წინ მიღებული ერთი ჭიქა წყალი კუჭს ავსებს და ნაკლებ საკვებს მიიღებთ. სასურველ ია, წყლის გარდა დღის განმავლობაში ერთ ლიტრამდე მწვანე ჩაი მიიღოთ. ოღონდ დაყენებული და არა ერთჯერადი პაკეტით. ყოველდღიურად ერთი ლიტრი მწვანე ჩაის მიღებით თვეში დამატებით 2 კილოს დაიკ ლებთ.
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება
- როგორ ვიკვებოთ, რომ საკუთარ ჯა ნმრთელობას არ ვავნოთ? - ვების რეჟიმის მოწესრიგება იმის საწინდარია, რომ ადამიანს ჯანმრთელ ობის პრობლემები არ შეექმნება. კვებ ის რეჟიმის მოწესრიგება გულისხმობს გარკვეულ დროში ულუფებად კვებას. მთავარი პრინციპია -ადამიანს არ უნდა მოშივდეს. შიმშილის დროს თავს ვეღარ აკონტროლებს და საკვებს დიდი რაოდ ენობით იღებს. დღეში მინიმუმ ოთხჯ ერადი კვება ყველაზე ნორმალური და ფიზიოლოგიურია. აუცილებელია, რომ კვება სრულფასოვანი იყოს. მხოლოდ ნახშირწყლებით ან ცილებით კვება და უშვებელია. ცილაში შედის ხორცი, კვ ერცხი, რძის პროდუქტი, ნახშირწყლები - ბოსტნეული, ხილი, შაქარი, თაფლი და ცხიმები. მცდარია მოსაზრება, თითქოს
ცხიმები ასუქებს და არ უნდა მივიღოთ. ეს ყველაფერი საჭიროა ორგანიზმის ნორმალურად ფუნქციონირებისთვის. სტატისტიკურად მსოფლიოში ადამია ნი საშუალოდ 3 000 კალორიას იღებს, მაგრამ სასიცოცხლო არსებობისთვის 2 000 კალორია სრულიად საკმარისია. ზედმეტი კალორიის დახარჯვა ხდება სიარულით, ვარჯიშით, ცურვით. თუ მცა, დღევანდელი ცხოვრების რიტმიდ ან გამომდინარე, ადამიანების უმრავლ ესობა ენერგიას ვერ ხარჯავს. შედეგად ხდება ჭარბი წონის მატება. განსაკუთ რებით ქალები, რომლებიც შედიან პრ ეკლიმაქსურ ასაკში. ესტეროგენ ჰორმ ონის დეფიციტის დროს იწყება წონაში მატება. უმეტესად თეძოებსა და მუ ცლის არეში. თუმცა, ბალანსირებული კვებითა და ვარჯიშით შესაძლებელია წონის კორექცია. თუმცა, 50 წლის ას აკის ზემოთ ქალბატონებს ვურჩევ, ნუ მოინდომებენ ამ ასაკში წონით ისევე გამოიყურებოდნენ, როგორც 18-20 წლ ის ასაკის გოგოები. ის ცხიმი, რომელიც ორგანიზმში გროვდება, საჭიროა, რა დგან მის ხარჯზე ხდება ესტროგენის გამომუშავება, რაც ხელს უწყობს კა ლციუმის შენარჩუნებას. - შესაძლებელია თუ არა სასურველი წონის შენარჩუნება ტკბილეულზე და ცომეულზე უარის თქმის გარეშე? - ეს აუცილებელია. წარმოუდგენელია ადამიანმა არ მიიღოს პური, მასში ისეთი ამინომჟავები შედის, რაც სხვა ნივთიე რებაში არ არის. დღეში 150 გრამი პური არათუ დასაშვები, არამედ აუცილებელია. თუმცა, გასათვალისწინებელია, როცა კა რტოფილს, წიწიბურას, ჰერკულესს მი ვირთმევთ, იმ დღეს პურის მიღება უნდა შევზღუდოთ. როცა წონის დაკლება და სასურველი ეფექტის მიღება გვინდა, მა შინ მცირე ხნით თავი უნდა შევიკავოთ ტკბილეულის და ცომეულის მიღებისგან. სასურველი წონის მიღწევის შემდეგ შე იძლება ტკბილეულის მიღება. ხაჭაპური უნდა მივირთვათ, მაგრამ ერთი ნაჭერი და არა ნახევარი. ასევე, ტორტიც. სჯობს ერ თი ნაჭერი მიირთვათ, ვიდრე თავი სტრე სულ მდგომარეობაში ჩაიგდოთ. - დაბოლოს, გავრცელებული მოსა ზრება, რომ წონის დაკლების მსურვე ლებმა საღამოს ექვსი საათის შემდეგ საკვები არ უნდა მიიღონ, მართალია? - მსოფლიოში ჩატარებულმა მრავალ მა კვლევებმა დაამტკიცა, რომ ეს არის მცდარი მოსაზრება. არის მთელი რიგი დაავადებები, რომელიც გამოწვეულია მა ღალი მჟავიანობით. ასეთ პაციენტებს სა ღამოს ექვსის მერე ჭამა რომ აუკრძალო, დაუშვებელია. ოქროს სტანდარტია, რომ ბოლო კვება ძილამდე 3-4 საათით ადრე უნდა იყოს. ვახშამი უნდა იყოს მსუბუქი. მაგალითად, მაწონი, ჩაი და არა ჩაქაფული ან მწვადი. ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
47
N21 (271) ორშაბათი, 2 ივნისი 2014 წ.
ყოველკვირეული გაზეთი
ფასი 2 ლარი
www.ptpress.ge
რომა რცხილაძე - 60 წელი მინორული მაჟორით EXCLUSIVE
ოთარ ქაჯაია პროფესორის 90 წლის იუბილე ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში
მეგრულ-ქართული ლექსიკონის ავტორის ისტორია EXCLUSIVE
„კამერტონის“ მორიგი წარმატება
„ტაქსი“ - ძალიან სასაცილო ფილმი რეალურ ამბებზე
EXCLUSIVE „ჯერ კიდევ წინ მაქვს პრაიმტაიმი...“
EXCLUSIVE
მოდური დიეტების სავალალო შედეგები
მარინა კახიანის პრაიმტაიმი EXCLUSIVE
exclusive ოთო კოვზირიძისა და ეკა ჩიკვაიძის კოსტიუმირებული შოუ-ქორწილი
48
ორშაბათი, 2 ივნისი, 2014
© ყველა უფლება დაცულია, რედაქციის ნებართვის გარეშე მასალების გამოქვეყნება იკრძალება