N9 (51), ოთხშაბათი 3 MARTI, 2010 წ.
ექსკლუზიურად პირადი
`პრაიმტაიმი~ ყოველკვირეული გაზეთი ფასი 1 ლარი
ა ბ ე დ ლ ე ძ რ გ ი E V ლ I S ა U დ XCL ნ ა E კ ს
გვ. 3
ლევან გაჩეჩილაძე და ზურაბ ნოღაიდელი მარტში პუტინს შეხვდებიან?
„რა უცნაური დადგა დროება, აცდენილია ხმა და ტკივილი, გუგუნს როგორ ჰგავს ეს მყუდროება...“ დუმილს როგორ ჰგავს ჩემი კივილი...
გვ. 4–5
EXCLUSIVE
დაუნდობელი ბრძოლა ოპოზიციის ლიდერობისთვის
გვ. 21
PRESS
EXCLUSIVE
ნიკო გომელაური
თინა ხიდაშელი:
`თქვენი ლოგიკა, რომ გარკვეულ ჯგუფს სურს ალასანია ჩაითრიოს თავის თამაშში და შემდეგ იქ მოხდეს მისი ჩაძირვა, ჩემთვისაც მისაღებია....~
გვ. 42
EXCLUSIVE
როგორ მოატყუა და `გადააგდო~ გრეჩიხამ ალასანია გვ. 2 ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
1
როგორ მოატყუა და `გადააგდო~ `გრეჩიხამ~ ალასანია დაუნდობელი ბრძოლა ლიდერობისთვის გელა ამისულაშვილი
გრძელდება ოპოზიციური ტრაგიკომედია „ერთი ანი ლიდერის თაობაზე“, რომელსაც როგორც მიმდ ინარე, ასევე ზოგადი მნიშვნელობა აქვს. მიმდინარე თვალსაზრისით, ირაკლი ალასანიას გარშემო ატეხილი გნიასი იმის დადასტურებაა, რომ ძმებ ბერძენიშვილებს ძალიან ეშინიათ ოპოზიცია ში ისეთი ლიდერის (სააკაშვილის იმგვარი ალტერნ ატივის) გამოჩენისა, რომელიც მათი წრიდან არ იქ ნება გამოსული. სწორედ ამით აიხსნება, რომ „სოციოლოგიური გა მოკითხვის“ თაობაზე გაუთავებელი ლაპარაკის შე მდეგ, როდესაც „კონსერვატორებმა“, „ხალხოსნებმა“ და ნოღაიდელმა ამაზე, როგორც იქნა, თანხმობა გა ნაცხადეს, „ალიანსისთვის“ ესეც მიუღებელი აღმო ჩნდა. აქაოდა, „სოციოგამოკითხვას“ მხოლოდ ახლა გვთავაზობენ, როდესაც ირაკლი „შავი პიარით“ და სუსტებულიაო. არადა, ეს „შავი პიარი“ თვითონ ააგორეს და თვ ითონ ლაპარაკობდნენ იმაზე, რომ ალასანია ზურაბ ნოღაიდელმა „აცდუნა“. რით აცდუნა? რასაკვირვე ლია, ფულით. ახლა კი უკვირთ, რომ ალასანიას რე იტინგი ნაჩხვლეტი ბუშტივით დაიჩუტა. პოლიტოლოგმა სოსო ცინცაძემ ალასანია მოღა ლატე ცოლს შეადარა: „ქმართან თუ კმაყოფილია, სხვასთან არ გაიქცევა. როგორც ჩანს, ირაკლი იქ მთლად კმაყოფილი არ იყოო“. დიდი პლუსი – დიდ მინუსად
ნებისმიერ შემთხვევაში, ყველ აზე უარესი, რაც შეიძლებოდა ალ ასანიას დამართოდა, მან საკუთარ თავს თვითონ დამართა. როგორც ჩანს, ლიდერობისა და ლიდერის ძიებაში ქართველ პოლიტიკოსებს დაავიწყდათ, რომ ჩვენს პირობე ბში მთავარი ის კი არ არის, თუ რო გორი უნდა იყოს ლიდერი, არამედ ის, როგორი არ უნდა იყოს არავით არ შემთხვევაში! უპირველესად, არავითარ შე მთხვევაში არ უნდა ცვლიდეს გა დაწყვეტილებას. თუ ირაკლი ალ ასანია მასაზე თამაშობდა (აბა, ლი დერმა სხვა რაზე უნდა ითამაშოს?) როდესაც ჭადრაკის სასახლეში ახ ალი „რევკომის“ შექმნას დაესწრო, ამის შემდეგ სოზარ სუბართან რესტორანში „საქმის გარჩევა“ ან რესპუბლიკელთა ისტერიკები არ უნდა ყოფილიყო საკმარისი, მას პოზიცია შეეცვალა. ახლა რამდენიც არ უნდა ილაპ არაკოს, „პოზიცია არ შემიცვლი აო“, როგორც არ უნდა დაასაბუთ ოს, რა არგუმენტებიც არ უნდა მო იყვანოს – მასას ამით უკვე ვეღარ დაარწმუნებს. მასის თვალში ალ ასანია უკვე იქცა პოლიტიკოსად, რომელიც არ ასრულებს დაპირე ბებს. დაპირების არშესრულებად კი პოზიციის ცვალებადობა აღიქ მება. სად არის გარანტია, რომ სხვა დაპირებებს შეასრულებს? ხალხს ისეთი შთაბეჭდილება დარჩებოდა, რომ ალასანიამ ყოფი ლი თანაპარტიელების ზეწოლას ვერ გაუძლო. სად არის გარანტია, რომ სხვა დროს გაუძლებს? ამგვარ გარანტიას მხოლოდ პოლიტიკო სის პირადი საქციელი და პირადი მაგალითი ქმნის. აბა, ხელწერილს ხომ არ დაწერს: „ხალხო, აი, ასეთი და ასეთი რკინის ნებისყოფა მაქვს – ზეწოლას ყოველთვის გავუძლებ და დანაპირებს შეგისრულებთო“. ანუ, სხვაგვარად თუ ვიტყვით, ირაკლი ალასანია ან საერთოდ არ უნდა მისულიყო ჭადრაკის სასა ხლეში, ან (რაკი მივიდა) მერე პოზი ცია არ უნდა შეეცვალა და ბოლო მდე უნდა „მისწოლოდა“. მხოლოდ ამ შემთხვევაში გამოავლენდა ის ლიდერის თვისებებს. „რესპუბ ლიკელებისგან“ წამოსვლასა და სხვებთან მისვლას მასა პლუსად ჩაუთვლიდა, რადგან ხალხს უყვა რს მკვეთრი მოძრაობები. ოღონდ 2
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
მხოლოდ ერთი მიმართულებით. ესე იგი, უკან გამობრუნებით ალ ასანიამ დიდი პლუსი დიდ მინუსად აქცია და მისი პოლიტიკური კარი ერაც ამით დასრულდა! საერთოდ, ქართველ პოლი ტიკოსებს თავი რაღაც „ღმერთკ აცებად“ მიაჩნიათ, თითქოს მათი რეიტინგი მარადიულია და რაც არ უნდა გააკეთონ, როგორც არ უნ და მოიქცნენ, მასა ვალდებულია, თავის გრძნობებს კი არ უსმინოს, არამედ მათი ბრძნული გადაწყვე ტილებების სიღრმეს ჩასწვდეს.
„გრეჩიხას“ გარანტია
მეორე მაგალითი იმისა, თუ რო გორი არ უნდა იყოს ლიდერი, უდ ავოდ ლევან გაჩეჩილაძე, ანუ იგ ივე „გრეჩიხაა“. 2008 წლის 13 იანვ არს და 20 იანვარს, აგრეთვე, 2009 წლის გაზაფხულზე მან ორჯერ შექმნა კოლოსალური მოლოდინი მასაში და ორჯერვე გააცუდა. შემდეგ ამბობდა „ამერიკის შე ერთებული შტატები აღიმართა ჩემს წინ მთელი მისი ძლევამოს ილებითო“. მასისთვის ეს გაუგებარია – რა, ამერიკული ავიამზიდი შემოვიდა შავ ზღვაში? თუ ამერიკელი მედე სანტეები იცავდნენ პრეზიდენტის სასახლეს? როგორც ჩანს, „გრეჩიხა“ იმას გულისხმობს, რომ ამერიკის სა ხელმწიფო დეპარტამენტიდან არ ჰქონდა ბეჭედდასმული ქაღალდი დაახლოებით ასეთი შინაარსით: „თუ სადმე „შევარდებით“ და შე ხლა-შემოხლა დაიწყება, ძალადო ბის შედეგებზე პასუხისმგებლობ ას ოპოზიციას კი არა, ხელისუფლ ებას დავაკისრებთ. ხოლო თუ და გაპატიმრებენ, პოლიტპატიმრად გამოგაცხადებთ და მიშას ვაიძულ ებთ, გამოგიშვან“. საქმეც ისაა, რომ „გრეჩიხას“ ასეთი ქაღალდი არც 2008 წელს ჰქონდა და არც 2009 წელს. შესა ბამისად, რისკზეც არ წავიდა. მიშა კი სძულდა, ოღონდ იმდენად არა, ამის გამო ციხეში წასულიყო. ესე იგი, რისკზე წამსვლელი მხოლოდ იმ შემთხვევაშია, როდესაც ასპრ ოცენტიანი გარანტია აქვს. ასეთ ები კი მასას ძალიან არ უყვარს. „ვინც არ რისკავს, შამპანურსაც არ სვამს“. „ბურჯანაძისტები“ დღემდე გა ოგნებულნი არიან: 2003 წლის 2 ნოემბრის არჩევნებამდე ორიოდე
კვირით ადრე სააკაშვილის „ნაცი ონალურ მოძრაობას“ სამჯერ ვუ სწრებდით და არჩევნებში ჩვენზე ორჯერ მეტი ხმა როგორ მიიღოო. „როგორ მიიღო“ და იმ ორი კვ ირის განმავლობაში აჭარაში მო აწყო აქცია! არ შეეშინდა რისკზე წასვლისა, ხალხს კი რისკიანები და „გამკეთებლები“ უყვარს!!! 2003 წლის 22 ნოემბერს, რო დესაც „თავისუფლების მოედან ზე“ ასეულობით ათასი ადამიანი შეიკრიბა, მიშა სააკაშვილს ჯიბეში ნამდვილად არ ედო სახელმწიფო დეპარტამენტის ბეჭედდასმული წერილი „რაც არ უნდა მოხდეს, შენ გაგამართლებთ და შევარდნაძეს გავამტყუნებთო“, მაგრამ გარისკა და მოიგო. ხოლო ვინც არ რისკავს... იმას ხალხი გადამწყვეტ მომენტში იპ ოდრომზე მიჰყავს.
გამოცნობანა
ასევე, ვერ დაიკვეხნის პოლი ტიკოსის თვისებებით თავად ქა ლბატონი ბურჯანაძე, ახლა რომ გაკაპასებით გაიძახის „მომატყუა, მომატყუაო“. თუ მოგატყუა, მაშინ რაღა პოლიტიკოსი ხარ? თუ გახსოვთ, მიხეილ სააკაშვი ლს ოდესმე ეთქვას: „ამან და ამან მომატყუაო“. არ უნდა მოატყუ ებინო თავი, თორემ ხალხს ისეთი შთაბეჭდილება დარჩება, რომ მო ტყუებადი ხარ, ესე იგი სუსტი პო ლიტიკოსი. „გრეჩიხა“-ალასანიას ურთი ერთობა ამასვე ადასტურებს: ფა ქტობრივად, ლევან გაჩეჩილაძემ, კონსერვატორ-ხალხოსნებისა და ნოღაიდელის დახმარებით ირაკ ლი ალასანია ძალიან ოსტატუ რად ჩაითრია მისთვის წამგებიან თამაშში. „გრეჩიხამ“ იცოდა, რომ ალასანია შეიძლება იყოს ოპოზ იციის კანდიდატი არჩევნებზე და „ინტელიგენტური“ პოლიტიკური პარტიის ლიდერი, მაგრამ „რევკ ომის“ თავმჯდომარე ის ვერ იქნე ბა! – ხალხი, რომელიც ჭადრაკის სასახლეში მორიგი „რევკომის“ შე ქმნას აღტაცებითა და ბღავილით შეხვდა, მის ხელმძღვანელად და მორიგი რევოლუციის ლიდერად სწორედ „გრეჩიხას“ აღიქვამდა და არა ალასანიას. ახლა პრაიმერსა და გამოკითხვაში უეჭველად „გრ ეჩიხა“ გაიმარჯვებს, რადგან ხა ლხის თვალში ის თავის ადგილზეა, ხოლო ალასანია მასთან მივიდა და
ამან მიიღო. ესე იგი, რეალურად, „გრეჩიხ ამ“ ალასანია ძალიან ოსტატურად გამოიყენა და გადააგდო. თითქ მის გადაწყვეტილია, რომ „რევკ ომის“ ფორმალური კანდიდატი (ჭექა-ქუხილის ასატეხად) სწორედ გაჩეჩილაძე იქნება, ხოლო „უკან დაბრუნებული“ ალასანია იმ ხმებ საც დაკარგავს, რასაც მიიღებდა, „რევკომზე“ რომ არ მისულიყო. გარდა ამისა, ალასანიასგან განსხვავებით, „გრეჩიხამ“ ერთმ ნიშვნელოვნად დააფიქსირა, რომ ეთანხმება ნოღაიდელს რუსულ გზასა და ორიენტაციაში: რუსული ბაზარი... დასაქმება... და ა.შ. ალასანია კი, ერთი მხრივ, ლა ვროვს ხვდება, მეორე მხრივ, ნო ღაიდელს ემიჯნება. ამით ხალხი კიდევ უფრო იბნევა: რამდენიც არ უნდა ეცადოს ალასანია იმის ახსნა, თუ რა განსხვავებაა ლავრ ოვთან მის შეხვედრასა და პუტი ნთან ნოღაიდელის შეხვედრას შო რის, ხალხი მხოლოდ იმ დასკვნას გამოიტანს, რომ, ვისაც ნოღაიდ ელი შეხვდა, ის უფრო „მაგარია“, ვიდრე ის, ვისაც ალასანია შეხვდა. ანუ (დასკვნა) ნოღაიდელი ალას ანიაზე უფრო მაგარი ყოფილა, რაკი ამ უკანასკნელმა მხოლოდ ლავროვთან მოახერხა შეხვედრა, ნოღაიდელმა კი – თვით პუტინთ ან. გარდა ამისა, მასაში მტკიცდება აზრი, რომ ალასანია არც პროდ ასავლურია, არც პრორუსული და სადღაც შუაშია. ასეთები კი ხალხს არ უყვარს. მას არ მოსწონს პოლი ტიკოსები, რომელთა ორიენტაცია ძნელად გამოსაცნობია და უნდა იმკითხავო იმის მისახვედრად, რა უნდა და საით უპირებს ქვეყანას წაყვანას. ან შალვა ნათელაშვილი, დღემ დე რომ გაიძახის, „სამჯერ გავე დით პარლამენტში და სამჯერვე გამოგვყარესო“. ოჯახაშენებულო, თუ სამჯერ გამოგყარეს, მეოთხედ რატომ ვერ გამოგყრიან? ხმა რა ტომღა უნდა მოგცე? ისევ ალასანიაზე: თუ ერთხელ შეიცვალე პოზიცია, ერთხელ ვერ გაუძელი ზეწოლას, მეორედ გაუძ ლებ? თუ ერთხელ (სინამდვილეში სამჯერ) შეგეშინდა რისკზე წასვ ლისა, რისი ლიდერი ხარ? დამარცხებულთა და წაგებუ ლთა პოლიტიკაში კი ლუზერების ადგილი არ არის.
ქანთარია ალასანიას იბარებს
ეს საზოგადოების მოთხოვნაა. სწორედ ამიტომ მას კალათბურ თის დარბაზში იბარებენ, ოღონდ არა კალათბურთის სათამაშოდ. საზოგადოებას მისი პოლიტიკური ლოგიკის გაგება უნდა. კითხვები უამრავია, თუმცა მთავარი მა რტო ერთია: – ან წასვლა რა იყო და ან მო სვლა... „ქართული აკადემია“ და ნუკრი ქანთარია შეხვედრის ორგანიზე ბისთვის დახმარებას არასამთა ვრობო ორგანიზაციებს სთხოვენ. დახმარებას უფრო მხარდაჭერის სახელით ითხოვენ. პოლიტიკური საქმის გარჩევის დღე და დრო და თქმულია: ხუთშაბათს, 4 მარტს, 3 საათზე ვერის პარკში მდებარე კალათბურთის დარბაზი ხალხით აივსება. ყველა იქ მყოფს ექნება კითხვა ირაკლი ალასანიასთან. „ალიანსის“ ლიდერი ვალდებულ ია, ყველას ცნობისმოყვარეობა დააკმაყოფილოს. ნუკრი ქანთარია: – ახლა არ არის დუმილის დრო, არც გაჩერების დრო აღარ გვაქვს. ჩვენ სწორედ ამ შეხვედრის მერე გადავწყვეტთ, დავუჭერთ თუ არა მხარს მას, როგორც მერობის კა ნდიდატს. ირაკლიმ რომ ამ გაურკვეველი ნაბიჯით მხარდამჭერები დაკა რგა, ფაქტია. როგორც ამბობენ, ახლა ის განადგურებული იმიჯის აღდგენას ცდილობს. ზვიად ძიძი გურის განცხადებით, ალასანიამ პრაიმერისტებიც არანაკლებ და ბნეულები დატოვა, თუმცა ირწმ უნებიან, მისი „ალიანსში“ დაბრ უნება არ გაგვკვირვებიაო: – თუ მისთვის ნოღაიდელი მი უღებელი იყო, ეს მისი პრობლე მაა... – მაგრამ, როცა თქვენკენ ნა ბიჯს დგამდა, ნოღაიდელის ამ ბავი მაშინაც ხომ იცოდა? – რა თქმა უნდა, იცოდა და ამ კითხვებზე თავად მან უნდა გიპა სუხოთ, მე ნამდვილად ვერ გავი გე... ყოფილი პრაიმერისტებისგან განსხვავებით, „ქართული აკადემ ია“ ირაკლისგან პასუხებს ითხოვს. იმედი აქვთ, რომ პასუხებს მიიღ ებენ, თუმცა მანამდე ისევ ჭადრ აკის სასახლის ამბებს იხსენებენ. თემურ ნანეიშვილი: – რუსეთთან ურთიერთობა რომ უნდა დალაგდეს, ეს ფაქტია, მაგრამ არა ნებისმიერი გზით, რა თქმა უნდა. ის, რაც ნოღაიდელმა გააკეთა, ჩვენთვის აბსოლუტუ რად მიუღებელია. ის შეხვედრა, რაც ჭადრაკის სასახლეში მოეწყო, ყველასთვის მოულოდნელი იყო. ჩვენ რასაც ველოდით, ის არ მო ხდა. ჩვენ გულუბრყვილოდ მივე დით საზოგადოებასთან შეხვედ რაზე და სინამდვილეში იქ დაგვხვ და ნოღაიდელის ლეგალიზაციის შოუ. ეს წინასწარ ყოფილა დაგე გმილი და ირაკლიც არ მოელოდა იმას, რაც მერე იქ განვითარდა. ეს იყო სუფთა პარტიული თავყრი ლობა და მეტი არაფერი. თან იყო დაკომპლექტებული დარბაზი, ანუ ვინ სად უნდა დამჯდარიყო, წინა სწარ იყო დაგეგმილი. ჩვენ, ხალხი, არ შეგვიშვეს, სანამ ნოღაიდელის ხალხი არ შეიყვანეს და არ დასვეს ყველა თავ-თავის ადგილას. ეს ყვ ელაფერი ჩვენ დავინახეთ.
`თუთბერ, სამოთხის ბილეთები გამითავდა, ზეგ გამოიარე!..~ „სიმართლის დროს“ შემდეგ თეა თუ თბერიძესა და ნანკა კალატოზიშვილის ურთიერთობა კიდევ უფრო დაიძაბა. გადაცემის წამყვანი და მისი რესპონ დენტი დღეს ერთმანეთს ლანძღვაში ეჯიბრებიან. თუთბერიძე კალატოზიშვ ილს „ბელუქსის“ ავეჯს ადარებს. ნანკა კი მის შესახებ საკუთარ ემოციას ასეთი ჟარგონით გამოხატავს - „მახატია“! თეა თუთბერიძე: „ნანკა „იმედმა“ დაინდო, დაამონტა ჟა გადაცემა, თორემ ჩემი რეაქციებით და პასუხებით იმაზე უარესი გამოჩნ დებოდა, როგორიც გამოჩნდა. მარტო თემები კი არ ამოჭრეს, ნანკას რეაც ქიებიც ამოჭრილი იყო. ირონიით ვპას უხობდი. ვთვლიდი, რომ ასე უნდა მეპა სუხა. მას ერთი სული ჰქონდა როდის დასრულდებოდა გადაცემის ჩაწერა და უცებ გავარდა. - თეა, რატომ იყო გადაცემაში ყუ რადღება გამახვილებული თქვენს ჰი გიენაზე და ნანკამ რატომ დაგისვათ ასეთი შეკითხვა - „იმედია, ხშირად ბანაობ“? - ეს მას ჰკითხეთ. როდესაც გადა ცემაში ასეთი კითხვები ისმება, გადა ცემის დაბალ დონეზე მიუთითებს. სუ ლელური შეკითხვაა. როგორი გადაცე მაცაა, ისეთივე შეკითხვებია. სრულიად ვულგარული გადაცემაა. ის აგრესია, რაც მოდის, გაუნათლებლობის გამოა. არც იციან რა სწამთ, რისი სჯერათ. მირჩევნია, ადამიანს ჰქონდეს განათლ ება, ინტელექტი, ვიდრე იყოს „ბელუქს ის“ ავეჯი. - ნანკას მიანიშნე, რომ ფარისევე ლია... - მართლა ფარისევლობაა მისი მხ რიდან და სასაცილოა, ნანკა კალატო ზიშვილის დასაცავი რომ ხდება ილია მეორე. პატრიარქის თემაზე ლამის ის ტერიკა დაემართა. მას იცავს ადამიანი, რომელსაც ბიბლია არა აქვს წაკითხ ული. ნანკამაც არ იცოდა, რას და ვი სგან იცავდა. მოდაში თუ არის პატრია რქის დაცვა, დაიცვას. მას პატრიარქის დაცვის შემდეგ, ალბათ, მართლმადიდ ებელ მშობელთა კავშირში გააწევრიან ებენ და სასურველი სარძლო გახდება. ნანკა კალატოზიშვილი თუ არიგებდა სამოთხის მოსაწვევებს და ბილეთებს, აქამდე არ ვიცოდი, თორემ მასთან ჩა ვაწყობდი საქმეს. - ლესბოსურ ურთიერთობებზე რა ტომ გკითხეს. ალბათ, ჩათვალეს, აღ ვირახსნილი სექსუალური ცხოვრება გექნებოდათ...?
- ვინ ვის აღვირახსნილ ცხოვრებაზე უნდა ილაპარაკოს?! გადაცემის შემდ ეგ ფეისბუქზე, ჩემს გვერდზე წერდნენ ნანკაზე, პირველად ვნახეთ თუთბერიძ ეზე უარესიო. გამეცინა. ნანკა კალატოზიშვილი: - თუთბერიძეზე არ ვიძლევი ინტე რვიუს, `მახატია!~ - ასე თქვა, მირჩევნია, ადამიანს ინტელექტი ჰქონდეს, ვიდრე „ბელუ ქსის“ ავეჯი იყოსო. ამაზე რას იტყვი? - მაგას ბევრი რაღაცა ევასება და ურჩევნია, და მე რა ვქნა? პატრიარქს აგინებს და ჩემზე რომ რამე თქვას, გი კვირს?... ისე, ამბობენ, „ბელუქსში“ მა გარი ავეჯი იყიდებაო...(იცინის) მე არ მაღიზიანებს... თვითონაც რომ ჰკითხო, არ ბრაზდება, არადა გიჟდება, საშინე ლებებს რომ იძახიან მასზე... უთხარით, სამოთხის ბილეთებზე ზეგ გამოიაროს, ახლა გათავდა, აღარ მაქვს. - გეტყობოდა, რომ უარყოფითად იყავი მის მიმართ განწყობილი. - ისეთი ბანძი მონტაჟი იყო, რომ გა დაცემას საერთოდ არ ვუყურე. რატომ მქონდა ეს რეაქციები საერთოდ არ ჩა ნდა. გაუგებარი იყო, რატომ „ვჭედავ დი“. ამდენი სიბინძურე ჩემს თავზე არ გამიგია, არათუ პატრიარქზე. თუთბერ იძის ამგვარი რეაქცია სასაცილოა. ად ამიანი, რომელიც ამბობს, რომ ყველას აქვს აზრის გამოხატვის უფლება, უცებ ასეთ რეაქციას იძლევა, სასაცილოა... ამ გადაცემასთან დაკავშირებული კომენტარების შემდეგ მივხვდი, რო გორ ხალისობს თუთბერიძე. მეგონა, იუმორის გრძნობა ჰქონდა. რადგან იქ ფანტასტიურად დავშორდით ერთმან ეთს, გადაკოცნით და კისკის-ხარხარ ით... მშვენიერ ხასიათზე წავიდა სტ უდიიდან. ახლა რატომ გადაირია, არ ვიცი. - შენზე რა შთაბეჭდილება დატოვა წასვლისას? - დატოვა, რაც მთავარია... ღმერ თმა შეარგოს ყველანაირი სკანდალი. ეტყობა, ახალი რაღაცა სჭირდება და ააგოროს... ყველას თავისი გზა აქვს ამ ცხოვრებაში - ვიღაც სკანდალებით სულდგმულობს, ვიღაც `ბელუქსის~ ავ ეჯზე ფიქრობს, ვიღაც კი მოდას არის აყოლილი. მლანძღავს? - მლანძღოს. მაბრალებს? - დამაბრალოს... მაპიარ ებს ახლა, თავისი ჭკუით? მაპიარე, თუ თბერ, მაპიარე... ვერ ვბრაზდები. თუ იქ ითამაშა, მაშინ ბოლომდე ეთამაშა და უფრო მაგარი ტიპი გამოჩნდებოდა. ბოლომდე დასტოინად ყოფილიყო...
ხუბუტიამ მოსკოვში ალასანია მიიწვია მოდელი: კატო დედაბრიშვილი – 18 წლის/ნატალი ფოტო: ლელი ბრაგონრავოვა მაკიაჟი და თმა: ოლგა შარიპოვა
ზურაბ ნოღაიდელისა და რობერტ სტურუას შემდეგ ხუბუტიას „გულწრფელი საუბრების“ კლუბში ირაკლი ალასანიას ელოდებიან. „ჩვენ გვსურს, დავუსვათ მას კითხვები და მოვისმინოთ პასუხები. არც ოპოზიციასა და არც საზოგადოების სხ ვა წარმომადგენლებს, რომლებსაც პოლიტიკური ამბიცია აქვთ, ჯერ კონკრეტუ ლი პროგრამა არ წარმოუდგენიათ. ამ პროგრამაზე მუშაობის დროს კი დაუშვებე ლია რუსეთის იგნორირება“, – ამბობს მოსკოვში ქართველთა „ლიდერი“ ხუბუტია. როგორც მისი საუბრიდან ირკვევა, ალასანია არის ის პოლიტიკოსი, ვის მიმართ აც, რუსეთში დიდი ინტერესია, რადგან ის „ქართული ოპოზიციის გამოკვეთილი ლიდერია“. მე-3 სტუმრად ალასანიას მიწვევა, როგორც ხუბუტია ამბობს, იქაურ ქართველებში ჩატარებული გამოკითხვის შემდეგ გადაწყვიტეს. მოწვევა გამოგზ ავნილია, ახლა ჯერი ალასანიაზეა. წარდგება თუ არა ის მესამე სტუმრად „გულწ რფელი საუბრებისთვის“ „პუტინის კარზე“, ალბათ, მალე გაირკვევა. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
3
ავთო ჩიტიძე „მიყვარხარ, მიყვარხარ, მიყვარხარ“-ასე ჰქვია სპექტაკლს, რომელშიც ნიკო გომელაური 20 წლის ბიჭს ითამაშებს, თავისუფალ თეატრში, მარტის დასაწყისში. პრემიერისთვისაც ემზადება და გამოსაცემად ახალ კრებულსაც ამზადებს სათაურით ,,ახალი ლექსი“. ამიტომ აც მსახიობი და პოეტი დროის ნაწილს სცენაზე, რეპეტიციაზე ატარებს და ნაწილს-სახლში კომპიუტერთან. ქუჩაში კი საყვარელ მსახიობზე ხშირად სინანულით და ცრემლით მის გა რდაცვალებაზე საუბრობენ. ალბათ, მხოლოდ ჩვენს რეალობაში შეიძლება მოხდეს, რომ ცო ცხალი ადამიანის შესახებ მუდმივად ავრცელო ხმები მის სიკვდილზე. თავიდან ნიკო ჭორე ბს ხუმრობით უყურებდა, მაგრამ საბოლოოდ, უმსგავსო მითქმა-მოთქმამ მსახიობის ძმის სიცოცხლე შეიწირა. უეცრად გაგებულ უბედურებას ვერ გაუძლო. ძმის დაკარგვის ტკივილი ისევ თეატრმა გადაატანინა. ცხოვრებას ოპტიმისტურად უყ ურებს, კარგად იცის საკუთარი ავადმყოფობის შესახებ და დარწმენებულია, რომ მას დაამ არცხებს. მასთან ინტერვიუზე მისვლამდე ჩემს წარმოდგენაში მისი ფსიქოტიპი ბოჰემური, ქალის მეხოტბე, რომანტიკოსი და მეოცნებე ნატურა იყო. რეალურად კი მიწაზე მყარად მდ გარი ნიკო გომელაური დამხვდა, რომელმაც მის გარშემო აგორებული ბევრი მითი გაფანტა. ჩვენი სტუმრობისას ნიკო კომპიუტერთან იჯდა და ლექსებს წერდა. საუბარი ვერანდაზე დავიწყეთ.
ნიკო
ფიქრები აივანზე
სახლს პატარა ვერანდა აქვს, რომელიც მაღალი კედლითა და მეზობლების აივნებით არის გა რშემორტყმული. ერთი შეხედვ ით ეს ადგილი საპატიმროს შიდა ეზოს ჰგავს. ნიკოს ძალიან უყვა რს. – ამ ვერანდაზე ზაფხულში დიდ დროს ვატარებ, ძირითადად ლექსებს ვწერ, მშვიდი სამუშაოს თვის იდეალური ადგილია. პრინ ციპში წერისთვის არც არასდრ ოს მჭირდება განსაკუთრებული გარემო და სიმშვიდე. მაყურე ბელს და ხმაურს მიჩვეული ვარ. ამ სიტუაციაშიც შემიძლია თავი გავთიშო და მხოლოდ ჩემი სა ქმე ვაკეთო. – კომპიუტერზე წერთ ლექსებს თუ ფურცელ თან ურთიერთობა გირჩ ევნიათ? – ძირითადად ფურც ელს ვხმარობ, რადგან არ მიყვარს ერთ ადგი ლზე მჯდომარე მუშა ობა. მოძრაობა მირჩ ევნია. კომპიუტერს კი ყოველთვის თან ვერ ატარებ. ბევრი ლექსი ბლოკნოტში იწერება და შემდეგ გადამაქვს. საერთოდ რიტუალური მომენტები არ მიყვარს, მით უმეტეს წერის პროცესში. – ახალ წიგნზე მუშაობა დაამთავრეთ? – კი, მალე დაიბეჭდება ჩე მთვის ორიგინალური ფორმ ატით. გამოვა რამდენიმე წი გნი. პირველ წიგნს ერქმევა – ნიკო გომელაური, „ახალი ლე ქსი“- წიგნი პირველი. შემდეგ გამოვა „ახალი ლექსი“- წიგნი მეორე და ასე შემდეგ. ყოველ მათგანში 25 ლექსი შევა. ასეთი ფორმატით წიგნი მკითხველამ დე უფრო მარტივი ფორმით და იაფად მივა. ყოველთვის მაინ ტერესებს პროცესი, როდესაც მკითხველი ჩემს ლექსს ეცნობა. იმისთვის, რომ ეს რეაქცია კარგ ად დავინახო, მიყვარს საკუთარი ლექსების თავად წაკითხვა. – რას ამბობთ თქვენი ახალი ლექსებით? – ყველაფერს. საერთოდ, ად ამიანებზე და ძალიან კონკრე ტულ პრობლემებზე ვწერ. მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ყოფით საკითხებზე ვწერ, მაგალითად, გაზზე, უმუშევრობაზე ან ელექ ტრომრიცხველებზე. ვცდილობ, ჩემს ლექსებში მკითხველმა თა ვისი სათქმელი დაინახოს. საერ თოდ, მიმაჩნია, რომ ხელოვნება ავტორისეული, სუბიექტური არ უნდა იყოს. ადამიანებს და მით უმეტეს ქართველებს გვ აქვს სინდრომი, რაც უფრო გაუგებარია, მით უფრო კა რგია...
4
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
პოლიტიკაზე, მამაზე, ძმაზე, ქორწინებაზე და ბოროტ ხმებზე
გომელაური ხელოვანი ხელოვნური პრ ოტესტის გარეშე
– არ მომწონს განმარტება, რომ ხელოვანი აუცილებლად პროტეს ტის მატარებელი უნდა იყო. ეს თავი სთავად უნდა ხდებოდეს, პროტესტი უნდა ჩანდეს შენს შემოქმედებაში და არ არის საჭირო საჯარო გამოსვლე ბი, საჯაროდ ექვსი საყურის ყურზე გაკეთება. პროტესტი შეიძლება და ტოვო ფურცელზე, სცენაზე, მაგრამ ეს გარეგნულად და ხელოვნურად არ უნდა გამოხატო. პროტესტით უნდა გამოხატავდე რაღაც სიახლისკენ სწ რაფვას. არა იმას, რომ ყველაფერი ცუდადაა. რატომღაც ახლა მოდაში შემოვიდა, რომ ხელოვანი აუცილე ბლად ვიღაცის ოპოზიციაში უნდა
იყოს. სულ არ მინდა ოპოზიციაში ყოფნა, ეს პოლიტიკური ტერმინია და არ მინდა პოლიტიკაში ვიყო გარე ული. – როგორ ახერხებთ ასეთ პოლი ტიკურ ფონზე პოლიტიკიდან განყ ენებული იყოთ? – ძალიან მარტივად, როდესაც მო დიან და მთხოვენ ოპოზიციიდან თუ მმართველი ძალიდან მონაწილეობის მიღებას პროცესებში, უბრალოდ, უა რს ვეუბნები. მგონი რასაც ჩემი პო ეზიით ან მსახიობობით ვაკეთებ, ეს საკმარისია იმისთვის, რომ ჩემი მოქა ლაქეობრივი პოზიცია დავაფიქსირო. არასდროს მაქვს კონკრეტული მთავ რობის მიმართ პრეტენზია. პრეტენ ზია ყოველთვის ჩემი თავის მიმართ
გვიან ნაპოვნი მამა და ახლად დაკარგული ძმა
– ჩემი პიროვნების ჩამოყალიბებაში ძა ლიან დიდი როლი ოჯახმა ითამაშა. თავი სი ტკივილიან-სიხარულიანი მომენტებით. მამაჩემი გვიან გავიცანი. დედაჩემი ფეხმ ძიმედ იყო, როდესაც მამა დაიჭირეს და 4 წლის ვიყავი, როცა ციმბირიდან დაბრუნ და. დღემდე მახსოვს მამასთან შეხვედრის მომენტი, აეროპორტში რომ დავხვდი და ხელში ამიყვანა. გაოცებულიც დავრჩი, ფოტოზე სხვა ადამიანი იყო - რეალობ აში სხვა. გარკვეულწილად ტკივილი იყო ისიც, რომ დედამ და მამამ ერთად ცხოვ რება ვერ შეძლეს, თუმცა ბოლომდე ძალი ან კარგი ურთიერთობა ჰქონდათ. მთელი ცხოვრება მამა ჩვენთან სადილობდა. ჩემს ცხოვრებაში დიდი როლი ითამაშა ჩემმა უფროსმა ძმამ, რომელმაც მამის დეფიცი ტის შევსება იკისრა. – ცხოვრების რა გაკვეთილები მოგც ათ ძმამ? – ჩე მი ძმა იყო ქუ ჩა ში მდ გო მიც, ზო მიერად მოჩხუბარიც და ძალიან განათლ ებული და ჭკვიანი. იშვიათია, როდესაც ქუჩურ გაგებაშიც სიტყვა გეთქმოდეს და ინტელექტუალურ წრეებშიც. 15-16 წლის ასაკში პოულობდა ჩემთვის დროს, რომ მთელი საღამოები დაეთმო, წაეკითხა „ვე ფხისტყაოსანი“ და მთელი მისი არსი გა
იმიჯი
– საზოგადოებრივი აზრი მნიშ ვნელოვანია თქვენთვის? – საზოგადოებრივი აზრი მაშინ არ მაინტერესებს თუ ის ჩემსას არ ემ თხვევა. არა იმიტომ, რომ საზოგადო ება ფეხზე მკიდია, არამედ შეიძლება საზოგადოების აზრიც ისეთივე მც დარი იყოს, როგორც ჩემი. ეპატაჟ ური ტიპი არა ვარ. – თქვენი როლებიდან თუ ხასი ათიდან გამომდინარე, ბოჰემური იმიჯი გაქვთ საზოგადოებაში, მუ დამ მთვრალი, რომელიც ქალს ლე ქსებს უნდა უკითხავდეს. ეს თქვენი რეალური სახეა? – ამ იმიჯის ხელოვნურად შექმ ნაზე არასოდეს მიფიქრია. ღმერთმა დამიფაროს ცხოვრებაში ლოთი ვი ყო და მით უმეტეს, ამით ვიტრაბახო. მეშვიდე კლასიდან მაბრალებდნენ, რომ მუდმივად ვსვამდი, არადა იმ პერიოდში კრივზე დავდიოდი და სა სმელის გემოც არ ვიცოდი. მასწავ ლებელიც ფიქრობდა, რომ ვსვამდი, ალბათ, ეს ჩემი გარეგნული გამოხა ტვის შედეგია. გორში შემოქმედებ ითი საღამო მქონდა და მომიყვნენ, რომ დარბაზიდან ერთი მაყურებელი წამომდგარა და დარბაზი დაუტოვებ ია, თან უთქვამს – შეხედეთ სცენაზე რა მთვრალი დგას და ამას უნდა ვუ სმინო, არადა, კარგა ხანია, ლუდიც კი არ დამილევია. ნამთვრალევი, ბო ჰემური და მექალთანის იმიჯი მაინც ძალიან შორსაა ჩემი პიროვნებისგან. პირიქით, ბოლომდე ოჯახის ადამია ნი ვარ. წლებია-ჩემი ძირითადი მარშ რუტი სახლი და თეატრია. გსმენიათ
მაქვს, ანუ, საზოგადოების მიმართ. გარშემო ყველაფერს ისე უნდა მოექ ცე, როგორც შენ გინდა რომ მოგექც ეს. რატომღაც ჩვენს საზოგადოებას მუდმივად აქვს სურვილი თავისი ტვ ირთი სხვებს აჰკიდოს. – სტუდენტობის წლებში, როდე საც თეატრალურში სწავლობდით, მაშინ აირია პოლიტიკური სიტუ აცია. 90-იან წლებში რუსთაველი ორად იყო გაყოფილი მას შემდეგ ჩვენს პოლიტიკურ ცხოვრებას სი მშვიდე არ ახსოვს. ხალხიც მუდმ ივად ღელვის პროცესშია, თქვენ კი მშვიდად საუბრობთ პროცესებზე. – ჩვენ საერთოდ, შევეჩვიეთ, რომ ქვეყნის ბედი ჩვენზეა დამოკიდებუ ლი, ეს პოსტსაბჭოთა ნაციონალ
დმოეცა. ჩემი განათლების, აღზრდის და პიროვნული ჩამოყალიბების კუთხით დი დი როლი ითამაშა. ცხოვრების ბოლო პე რიოდი მისთვის ძალიან ბედნიერი იყო. მთ ელი ცხოვრება ვერაზე და ვაკეში ჰქონდა გატარებული და ბოლოს საცხოვრებლად სოფელ სიონში გადავიდა, სადაც სოფლ ის სკოლაში რუსული ენის მასწავლებლად მუშაობდა. ძალიან ბედნიერი იყო ბავშ ვებთან ურთიერთობით, მაჩვენებდა მათ დავალებებს. მთხოვდა-შენი ლექსები ბავშ ვებმა ზეპირად იციან, ჩამოდი და ერთი შე ხვედრა მოვაწყოთო. მე კი ახალი წიგნების გამოსვლას ველოდი, რომ ბარემ საჩუქრ ებით ავალ-მეთქი, მაგრამ არ დაგვცალდა. უცებ ინსულტი დაემართა და შემდეგ ინ ფარქტიც მოჰყვა. – რა გეხმარებათ ცხოვრების მძიმე დარტყმების გადატანაში? ხშირად გაჩვ ენებთ ცხოვრება თავის სასტიკ მხარეს? – ტელევიზიით ხანდახან იმდენ უბედ ურებას და გაჭირვებას ვხედავ, რომ ყვ ელაზე ბედნიერი და იღბლიანი კაცი მგონ ია თავი. მაგრამ ცხოვრების ის ტკივილი, რაც მე მარგუნა ღმერთმა, ჩემებურად აღსაქმელია. ამ დროს მობილიზება ვიცი და ხელების ჩამოშვება არ მჩვევია. პირვ ელ რიგში ჩემი საქმე მეხმარება. მამაჩემის დაღუპვის შემთხვევაშიც და ჩემი ძმისაც, ორივეჯერ სპექტაკლებს ვთამაშობდი. სა ხლში პანაშვიდები იყო და მე სპექტაკლები
ჩემზე, რომელიმე ქალთან დაკავშ ირებული ისტორია? არ არსებობს ასეთი რამ, არადა მექალთანის იმიჯი მაქვს. ეს ყველაფერი მაოცებს. – ასეთი მეოჯახე ნატურისთვის, ალბათ, ტრაგიკული იქნებოდა ეკა ნიჟარაძესთან პირველი ოჯახის დანგრევა. – ჩემი და ეკას დაშორება ძალიან მტკივნეული იყო ჩემთვის. ჩვენი თა ნაცხოვრება უცნაურად აეწყო. მაშინ თეატრალური ცხოვრება გაჩერებუ ლი იყო, ეკამ შეძლო და ცეკვაზე გა დაერთო, მუშაობდა, მე ბავშვებთან ვიჯექი სახლში და ვუვლიდი. ფაფის მოხარშვიდან დაწყებული – „პილიონ კების“ გამოცვლით დამთავრებული, ყველაფერი ჩემს კისერზე იყო. რო ლები გავცვალეთ. ამიტომ ორმაგად მძიმე იყო ჩემთვის ოჯახის დანგრე ვა. მაშინაც პროფესიამ მიშველა, უც ებ გამომიჩნდა როლები თეატრში და გადავიტანე. – ეცადეთ ოჯახის გადარჩენას? – მე თავის დროზე ყველაფერი გავაკეთე ამისთვის, მაგრამ მეორე მხარემ არ მოინდომა. ამ დროს თავს ზევით ძალა არ არის. თუმცა ბედნიე რი ვარ იმით, რაც დღეს მაქვს, ჩემს მეორე ოჯახს ვგულისხმობ. – საქართველოში ოჯახი ძალიან არასტაბილური ცნება გახდა, რო გორ ფიქრობთ, რისი ბრალია? – ქალიშვილობის თუ რაღაც სი სულელის ინსტიტუტის. გოგონებს, რომლებიც ფიზიოლოგიურად მზად არიან კაცთან ცხოვრებისთვის, რა ღაც ხელოვნური აკრძალვები აქვთ და ამიტომაც ცდილობენ ქალიშვ
ური სინდრომია. რატომღაც ხალხის ჩართულობა მმართველობაში და პოლიტიკურ მოვლენებში სწორედ საბჭოთა ნანგრევების შედეგია. ბო ლშევიზმმა გვაჩვენა, რომ ხალხის სახელით მმართველობა არაფრის მომტანია. როგორც საბჭოთა დრ ოში, ახლაც, ხალხს იმისთვის იყენებ ენ, რომ ისევ ისინი გაასულელონ. ამ, ხალხმა საკუთარ შეცდომებზე ვერ ისწავლა. – თქვენს ცხოვრებისეულ შე ცდომებზე თუ ფიქრობთ, და სა კუთარი წარსულის ანალიზი თუ გიყვართ? – ვერ ვიტყვი, რომ წარსულში ღრმად მაძიებელი ადამიანი ვარ. არ მიყვარს ჩემი ცხოვრების ისტორი
კოსობა. წარსული ყოველთვის ნო სტალგიურია, რადგან უკან ბავშვობა და ლამაზი წლებია. მიუხედავად ამ ნოსტალგიური განწყობისა, არას დროს მიოცნებია, ნეტავ იმ დროში დამაბრუნა - მეთქი. არც იმ ადამია ნების მესმის, რომლებიც ამბობენ, რომ ცხოვრების თავიდან დაწყების შემთხვევაში არაფერს შევცვლიდიო. ასეთი ადამიანები ან ანგელოზები ან დეგენერატები არიან. ჩემს ცხოვრე ბაში შეცდომების გამოსწორება მხ ოლოდ ნატვრის დონეზე შეიძლება დარჩეს, რადგან რეალურად შანსები აღარ არსებობს. რომ იყოს ამის შა ნსი, უამრავ რამეს გამოვასწორებდი და ბევრ რამეს არ გავაკეთებდი, რაც გამიკეთებია.
არ გადავდე, სცენაზე ვთამაშობდი. თეატ რი ყველაზე კარგად მეხმარება დარდის დაძლევაში. – თქვენ საზოგადოებაში პატივს გც ემენ, მაყურებელს და მკითხველს უყვა რხართ, მაგრამ იგივე ამ საზოგადოებაში ხშირად ჩნდება ჭორები, თქვენი გარდ აცვალების შესახებ. რატომ გივრცელე ბენ ამ ხმებს? – იმის გამო, რომ ძირითადად სახლში და თეატრში ვარ. ზოგჯერ ჩემთვის აღ მოჩენაა, რომ ადამიანები მიცნობენ, იციან ჩემი ლექსები. იგივე ამ ადამიანებს ერთ წუთში შეუძლიათ სასტიკი განაჩენი გამო გიტანონ. შენი ერთი გადაბრუნებული ნა ბიჯის გამო გადაგივლიან და მაშინვე და ივიწყებენ, რომ გუშინ უყვარდი. თავიდან, როდესაც ჩემი სიკვდილის შესახებ გავიგე, გავიცინე. ცოლს აქეთ ვაწყნარებდი, ნუ ნე რვიულობ, შენ ხომ იცი რომ ცოცხალი ვარ. მერე უკვე გაღიზიანება გამოიწვია, იმან, რომ კონკრეტულ ადამიანებს ურეკავდნ ენ და ეუბნებოდნენ, რომ ცოცხალი აღარ ვარ. ჩემ შვილთან დარეკეს, ანუ უკვე ბო როტებაში გადაიზარდა. ის ადამიანი ვინც ამას აკეთებდა, დარწმუნებული ვარ ჩემი ოჯახის წევრებზე არ ფიქრობდა, მას უნ დოდა ჩემთვის შეგნებულად გაეკეთებინა ცუდი და ტკივილი მოეყენებინა. სწორედ ამ ხმებმა იმოქმედა ჩემი ძმის ჯანმრთელ ობაზე და შეიწირა კიდეც.
ილობის პრეზუმფცია ჰქონდეთ და ამისგან მხოლოდ გათხოვებით თავი სუფლდებიან. ბევრს იმის თქმას, ქა ლიშვილი არა ვარო, ურჩევნია თქვას გათხოვილი ვიყავიო. სამაგიეროდ, გამოთხოვების შემდეგ იწყება „გუ ლაობა“. ამ მხრივ, ველური ტომის დონეზე ვართ. იქ სადაც სიყვარული გააზრებულია და ოჯახი მხოლოდ ქალიშვილობის დასაძლევად არ იქ მნება, ყველაფერი სხვაგვარადაა. ტვინი უნდა დააყოლო ოჯახის შექმ ნისას. სიყვარული თავს კი გაკარგვი ნებს, მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ვინც გიყვარს ხელი დასტაცო და ცოლად მოიყვანო. ეს ნაბიჯი მას შემდეგ უნდა გადადგა, როდესაც ხვ დები, რომ მის გარეშე ვერც ერთ წამს ვეღარ ცხოვრობ. – რამდენად განსხვავდება სიყვ არული 20 წლის და 39 წლის ასაკ ში? – არანაირი განსხვავება არ არის. პირადად მე, 20 წლის ასაკშიც ისევე მიყვარდა და გამოვხატავდი სიყვარ ულს, როგორც დღეს. სიყვარულზე იგივე სიტყვებით ვლაპარაკობ და გა მოვხატავ, ისეთივე გაბრწყინებული თვალები მაქვს და ისეთივე შეცდომ ებს ვუშვებ, როგორც ადრე. იმიტომ არის სიყვარული მაგარი, რომ თავს გაკარგვინებს, სულელს გხდის და მა ინც მოგწონს. მილიონერობის მოლოდინი – იდეალური არაფერია ამ ქვეყან აზე და, ალბათ, არც იდეალური მამა ვარ. ერთადერთი ვახერხებ, რომ ჩე
მი შვილების ძალიან ახლო მეგობარი ვიყო. ძალიან პატარები როცა იყვნენ, მაშინაც არ მისაუბრია ჩემს შვილებ თან ენისმოჩლექით. – თქვენი შვილები ტასო და ჯე ჯი მსახიობობას არ გაყვნენ, ბიჭმა პლასტიკური ქირურგობა გადაწყ ვიტა, გოგონამ ლანდშაფტის დიზა ინი. – ეს, ალბათ, იმის შედეგია, რომ ჩემი შვილები უფრო პრაქტიკულები აღმოჩნდნენ და მიხვდნენ, რომ მსახ იობობით ფინანსურ კეთილდღეობას ვერ მიაღწევდნენ. თანაც დედის სო მხურმა გენებმაც იმოქმედეს. ამიტომ ორივეს ძალიან უყვარს ფული. – თქვენ არ გიყვართ ფული? – ფული მიყვარს, როგორც ყველა ადამიანს, პრინციპში მიყვარს იმდე ნად, რამდენადაც ჩემს პროფესიაში მიხდიან. განსაკუთრებულს არაფერს ვაკეთებ, სპეციალურად ფულისათვ ის. ფულისმკეთებელი ნატურა არა ვარ. ცხოვრებაში უამრავი ეტაპი გავიარე, ძალიან უფულობის-როცა დახეული ფეხსაცმელიც მეცვა, სა შუალოდ ყოფნის, როგორც ახლა ვარ - გაჭირვებულ ადამიანს ახლა ვერ მიწოდებთ, და ასევე, ძალიან კარგად ყოფნის პერიოდიც. იმედი მაქვს მი ლიონერობის ეტაპი წინ მაქვს, როცა ჰოლივუდში წავალ. არც ერთ ეტაპზე ჩემთვის შინაგანად არაფერი შეცვ ლილა. ამიტომაც არ მჯერა, გამოთქ მის, რომ ფული აფუჭებს. არ მჯერა კარგი ადამიანი იყო და ფულმა გაგა ფუჭოს. – მეოცნებე ხართ? – შეიძლება უცნაურად მოგეჩვენ
ოთ, მაგრამ არა ვარ მეოცნებე ადამ იანი და არც რომანტიკოსი. პირიქით, მიწაზე მყარად მდგომი ადამიანი ვარ. ბევრს ჰგონია, რომ რომანტიკული ვარ, მაგრამ მე ამას ჩემს თავში ვერ ვხედავ. – საკუთარ თავთან წინააღმდეგ ობები გაქვთ? – მეორე მე, ჩემს თავში კარგად არის განვითარებული. მას ხშირად ველაპარაკები და ვეკამათები. გაორ ება და შიზოფრენია შორსაა ჩემგან.
P.S.
ოპტიმიზმი, რომ გადამდებია ნიკო გომელაურთან ინტერვიუს ბოლოს დავრწმუნდი. რეალურად შემძულდნენ ისინი, ვინც ამ ადამ იანზე ჭორებს ავრცელებენ. და ვრწმუნდი, რომ ნიკოს აქვს ძალა, რომელიც ცხოვრებაში ბევრ წინა აღმდეგობას და სირთულეს დააძ ლევინებს. ბოლოს ჩვენი შეხვედ რის დღის განწყობაზე ვკითხე და ვთხოვე ეს ლექსად გამოეხატა. როცა პასუხი მივიღე, მივხვდი, რომ ნიკო გომელაურის შინაგანი სამყარო სულ სხვა რეალობაში არსებობს, რომელიც მთელი ინ ტერვიუს მანძილზე საგულდაგ ულოდ შენიღბა. „რა უცნაური დადგა დროება, აცდენილია ხმა და ტკივილი... გუგუნს როგორ ჰგავს ეს მყუდ როება... დუმილს როგორ ჰგავს ჩემი კი ვილი.“ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
5
შეშლილი ოპოზიცია მერაბ გვილავა
თუ ქართული ოპოზიციის წარსული, აწმყო და მომავალი შეიძლება ერთი ჟესტით, ერ თი მიმიკით გამოიხატოს, ასეთად უდავოდ გამოდგება ე.წ. ჭადრაკის სასახლეში ლევან გაჩეჩელაძის გრიმასა იმ მომენტში, როდესაც თქვა, „ნახევარი თბილისი თავზე მაქაქებდაო“, მდუღარე ცრემლიც გადმოაგორა და მაღლა აი ხედა ტანჯვით. ოპოზიცია თუ რევოლუციური კო მიტეტი?
ეს უბედურება და ავადმყოფობა უკვე ლა მის 20 წელია, გრძელდება. ოპოზიცია საქა რთველოში ესმით, როგორც ხელისუფლებ ისადმი მტრულად განწყობილი დაჯგუფება, რომლის მიზანია არა მთავრობის შეცვლა და ქვეყნისთვის რაიმე პროგრამის შეთავაზება, არამედ ხელისუფლების (და მისი მომხრეების) განადგურება და ქვეყანაში ახალი რეალობის ძალით შექმნა. ოპოზიცია საქართველოში დაიბადა 1990 წელს, როდესაც პირველი მრავალპარტიული არჩევნები მხოლოდ მზადდებოდა. და უკვე მაშინვე, როცა მთავარ მტრად ზვიად გამს ახურდია გამოცხადდა (ჯერ კიდევ მის არჩე ვამდე), ოპოზიცია განიხილებოდა, როგორც „რევოლუციური კომიტეტი“. ესე იგი, ახალი ხელისუფლება (კომუნისტების შემცვლელი) ჯერ არც კი იყო არჩეული თუ მოსული ქვეყ ნის სათავეში, როდესაც მისი დამამხობელი „რევოლუციური კომიტეტი“ უკვე ჩამოყალი ბდა და ცოტა არ იყოს, კომიკურია, რომ ეს დაჯგუფება თავის თავს (ისევე, როგორც სა კუთარ შეიარაღებულ დაჯგუფებებს) „ოპოზ იციას“ უწოდებდა. ბუნებრივია, ასეთი „ოპოზიციონერობა“ დასრულდა იმით, რითაც უნდა დასრულებ ულიყო – ესე იგი სამოქალაქო ომითა და სი სხლისღვრით. თუ ვინმემ „გაიჯეჯილა“ ამ პროცესში, მხ ოლოდ კრიმინალურმა სამყარომ და იგივე ოპოზიციის ბანდფორმირებებმა, თორემ „ოპ ოზიციონერებად“ მიჩნეულ პოლიტიკოსებს ბევრი არც არაფერი მოუგიათ – საქართვე ლოში მრავალი წლით სრულმა უძრაობამ და ისადგურა და ეს იყო შედეგი სწორედ ისეთი ოპოზიციის არსებობისა, როგორიც ჩამოყა ლიბდა. როდესაც მიზანია არა ნორმალური პოლი ტიკური გარემოს შექმნა და კონკურენცია, არამედ ხელისუფლების დამხობა და რევო ლუცია (მაშინაც კი, როცა ხელისუფლება სულ რამდენიმე თვის მოსულია), შემდეგი პერიოდი უკვე აღიქმება, როგორც მზადება მომდევნო რევოლუციისთვის, ხოლო ეს „მზ ადება“ წლობით შეიძლება გაგრძელდეს. მერე ისევ იმავე „წრით“ ვითარდება მოვლ ენები და ყველაფერი სრულდება მორიგი „გრ ეჩიხას“ მორიგი „დაღრეჯილობით“. აი, ასეთი დაღრეჯილი და დაბოღმილია მუდმივად ოპოზიცია და ქვეყანაც მათი ბო ღმის მძევალია.
რა არის ოპოზიცია?
დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ არც ერთ ქვეყანაში (მათ შორის არც პოსტსაბჭ ოურ სახელმწიფოებში) ამგვარი ოპოზიცია არ არსებობს. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ვერ ახერხებენ ხელისუფლებაში მოსვლას (ავტო რიტარული რეჟიმების მეტი რა შეიქმნა პო სტსაბჭოურ სევრცეზე?!), ყოველ შემთხვევ აში იმას მაინც ცდილობენ, რომ ხელისუფლ ებასთან ერთად ქვეყანას არ მიაყენონ ზიანი და სისხლისღვრა არ გამოიწვიონ. რაც მთავარია, ჩვენში უკვე ჩამოყალიბდა გარკვეული სტანდარტი იმისა, თუ რა არის ოპოზიცია, რა შემთხვევაში ხარ ოპოზიციო ნერი. ესე იგი, ვინ არის „ნამდვილი ოპოზიც იონერი“ და ვინ – „ყალბი ოპოზიციონერი“. თუ იმდენად შეურიგებელი ხარ, რომ სადე პუტატო მანდატს წვავ (ან მაკრატლით ჭრი), თუ ხელისუფლებას „ჯოჯოხეთის მაშხალად“ აცხადებ, თუ მის არა შეცვლას, არამედ დამხ ობასა და გასამართლებას მოითხოვ, ასეთ შე მთხვევაში „ნამდვილი ოპოზიციონერი ხარ“. თუ არა და კოლაბორაციონისტი. ბოლოს ეს ყოველივე მიდის სრულ პათო ლოგიამდე და მანიაკალურ დამოკიდებულე ბამდე. სწორედ „პათოლოგიად“ უნდა შეფა სდეს, მაგალითად, უკვე დამკვიდრებული აზ რი, რომ, თუ ოპოზიციონერმა პარლამენტში
6
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
აი, სწორედ ეს ბოლო გრიმასა იყო ყველაზე დასამახსოვრებელი. სკოლებში უნდა გამოიკ იდოს ან სახელმძღვანელოებში ჩაერთოს იმის საჩვენებლად, თუ როგორ შეაფასა ქართულმა ოპოზიციამ ქართული ოპოზიცია. ხელისუფლებას, მოკლევადიანი თვალსა ზრისით, კიდეც შეიძლება აწყობდეს ასეთი ოპოზიცია, მაგრამ ქვეყნისთვის ეს ყველა შე მთხვევაში წამგებიანია, რადგან „ბოღმა ოპ
ბიუჯეტს მისცა ხმა, მაშინ ის უკვე ვეღარ ჩა ითვლება ოპოზიციონერად. ესე იგი ხელისუ ფლების ფარული თუ აშკარა აგენტია. „შიდაოპოზიციური“ კამათის დროსაც კი, ერთმანეთს, პირველ რიგში, ამას ეკითხებო დნენ და ეკითხებიან: „შენ ბიუჯეტს ხმა თუ მიეციო“. რაკი მიეცი, მაშინ რაღას ოპოზიც იონერობ? – უკვე აშკარაა, რომ ხელისუფლ ების გოშია ხარ. ესეც ერთგვარი ძველბიჭური გაგებაა – სა სამართლოში თუ მოწმედ მაინც იყავი გამო ძახებული, უკვე „არაკაცი“ ხარ. სინამდვილეში, ბიუჯეტის „პოლიტიკურ ტესტედ“ გამოცხადება ნამდვილი პათოლო გიაა. ბიუჯეტი არის ქვეყნის ძირითადი ეკონ ომიკური და ფინანსური კანონი. თუკი მას არ ცნობ, ესე იგი არ ცნობ არც სახელმწიფოს, როგორც ასეთს. მთელს მსოფლიოში ოპოზ იციური პარტიები აქტიურად მონაწილეობენ ამ კანონის განხილვაში და მას ხმას იმ შემთ ხვევაშიც აძლევენ, თუ მმართველმა პარტიამ კონკრეტული მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა. ჩვენში კი უკვე ტრადიციად ჩამოყალიბდა, რომ ოპოზიცია ბიუჯეტის განხილვაში საერ თოდ არ მონაწილეობს, – ხელისუფლებასთან „კოლაბორაციონიზმი“ არ დამბრალდეს და პასუხისმგებლობა ბიუჯეტისთვის მეც არ დამეკისროსო.
გვშურდეს მაინც
ოპოზიციისა და ხელისუფლების ჯანსაღი დამოკიდებულების ბრწყინვალე მაგალითე ბია დიდი ბრიტანეთი და ისრაელი. ინგლის ის პარლამენტში ყოველი საკუთარი თავის პატივისმცემელი ჯენტლმენი (განურჩევლად პოზიცია-ოპოზიციონერობისა) პოლიტიკურ მოწინააღმდეგეს, ანუ მმართველი პარტიის წევრს მიმართავს, მხოლოდ როგორც „ღირს პატივცემულს“ („ჰონორობლ“). სხვაგვარად თუ დაიწყე მიმართვა, ითვლ ება, რომ უკვე დაარღვიე ზნეობრივი ნორმა. ამის მიუხედავად, ერთმანეთს „ინტელიგე ნტურად ლანძღავენ“ და კრიჭაშიც უდგანან, თუმცა ყველა დეპუტატს გაეცინება, ვინმემ რომ უთხრას „ხალხის მოღალატე და კოლა ბორაციონისტი ხარ, რაკი ბიუჯეტს ხმა მი ეციო“. პარლამენტის სხდომაზე კი ლანძღავენ ერთმანეთს, მაგრამ თითქმის ყოველ საღა მოს გვერდიგვერდ დგანან სხვადასხვა საზო გადოებრივ ღონისძიებაზე. მათ შორის დედო ფლის თანდასწრებით. ამერიკის შეერთებულ შტატებში, პრეზ იდენტის ყოველწლიური მიმართვისას დემო კრატები და რესპუბლიკელები ერთნაირად იტყავებენ ხელებს ტაშის ცემით და ერთად დგებიან ფეხზე თითქმის ყოველი ფრაზის შე მდეგ, რადგან პრეზიდენტის გამოსვლა ნორმ ალური დემოკრატიული (მათ შორის ოპოზიც იური) ტრადიციის მქონე ქვეყანაში აღიქმება, როგორც ნაციის პატრიოტული ერთიანობის დემონსტრაცია. რა საშინელებები არ ხდება ისრაელის პოლიტიკურ სპექტრში (ჩვენებურად თუ ვი ტყვით, ნამდვილი „დაჭმაა“) – ყოფილი პრემ იერ-მინისტრი ეჰუდ ოლმერტი ახლაც დაკი თხვაზეა და კორუფციაში ედება ბრალი (ოპ ოზიციამ გამოუჩხრიკა), მაგრამ რომელიმე ებრაელ კანონმდებელს მოუვა თავში აზრად, ბიუჯეტს არ მისცეს ხმა? ესე იგი, არ მისცეს ხმა არმიის დაფინანსებას მაშინ, როცა ქვეყ ანა ომის მდგომარეობაში იმყოფება? საქართველოსთვის კი ეს ნორმალური მდ გომარეობაა და სანამ ასეთი დამოკიდებულე ბა იქნება, ჯანსაღ პოლიტიკურ ცხოვრებაზე ლაპარაკი ზედმეტია – ქართული პოლიტიკა დარჩება უმწიფარი ინტრიგების, გადატრია ლება-გადმოტრიალებებისა და მუხთლობის ასპარეზად, ქართველი ოპოზიციონერები კი ზეპირად ისწავლიან „გადმოხალხურებულ“ ლექსს: „თავს არ მოიკლავს ქართველი არა... ცუდია დაღრეჯილობა!“
ოზიცია“, რომელსაც არანაირი პროგრამა არ გააჩნია და მუდმივად რევოლუციის რეჟიმში იმყოფება, გამანადგურებელი ფაქტორია! უფროსი „გრეჩიხის“ გრიმასა იმდენად გულწ რფელი ტანჯვის გამოხატულება იყო, რომ არავის შეიძლება ეჭვი შეეპაროს, რა ამოძრა ვებდა ან დღეს რა ამოძრავებს ამ პოლიტიკოსს და, მისი სახით, ზოგადად, ქართულ ოპოზიც იას.
როგორ აპირებს რუსეთი ქართულ არჩევნებში ჩართვას ქეთი ხატიაშვილი თბილისს უკვე შემოუთვალეს: რუსეთი ადგილობრივი არჩევნებით დაინტერესდა და პროცესებში აქტიურად აპირებს ჩართვასო... ალბათ, უკვე შეიძლება თამამად ასეთი გა ნცხადების გაკეთება. თუმცა, მოსკოვის „ბა ლეშჩიკობაში“ ეჭვი არც არავის ეპარებოდა. რუსები უკვე თავად აცხადებენ ამის შესახებ. ევროსაბჭოდან დაბრუნებული დელეგაციაც არ იყო გამონაკლისი. პარლამენტის მაღალი თანამდებობის პირებისთვის ასეთი ინფო რმაციის მიწოდება უკვე სერიოზულია და ეს სამზარეულოში ჭორაობას ან ყავაზე მკითხა ობას არ ჰგავს. როგორც ჩანს, ახლა თბილისში არამხო ლოდ არჩევნებისთვის, მოსალოდნელი პრ ოვოკაციებისთვისაც ემზადებიან... შემთხვევითი არ არის, რომ ოპოზიცია არ ჩევნების გაყალბებაზე თითქმის ერთ ხმაში ლაპარაკობს. ლევან გაჩეჩილაძის განცხა დებით: „მე ვფიქრობ, რომ არჩევნები დღეს უკვე გაყალბებულია... თუ რევოლუციაზე არ მიდიხარ, არჩევნებზე არ მიდიხარ, მაშინ სჯ ობს, საერთოდ, პოლიტიკიდან წახვიდე... ამ ოპოზიციური პოლიტიკური თაობისთვის ეს ბოლო შანსია... ამიტომ სააკაშვილის რეჟიმი ახლავე უნდა დავამთავროთ“. ასეთი განცდა ბევრს აქვს. მათ შორის ირაკლი ალასანიასაც, შესაძლოა, ამიტომ აც დგამს ის ერთიმეორეზე გაუგებარ და ამოუხსნელ ნაბიჯებს. თუ მან ახლა წააგო, ყველაფერს წააგებს, ის ვეღარ შეძლებს სა პრეზიდენტო მარათონში ჩართვას. ამიტომ აც, შემთხვევითი არ არის, რომ არჩევნების გაყალბებასა და ხმების დაცვაზე ალასანიაც აქტიურად საუბრობს. მას წაგებაზე თეორ იულადაც კი ვერ დაელაპარაკები, ასეთ შეკი თხვებს ყოველთვის ერთი ფრაზით პასუხო ბს: ჩვენ გამარჯვებისთვის ვემზადებით და სხვა ვარიანტი არც განიხილებაო... და ეს მაშინ, როცა, ოპოზიციის მხარდამჭ ერი სოციოლოგით, იაგო კაჭკაჭიშვილით და წყებული და ექსპერტებით დასრულებული, ყველა გიგი უგულავას რეალურ გამარჯვე
ბაზე საუბრობს. ალბათ, გახსოვთ კაჭკაჭიშ ვილის სკანდალური ფრაზა: უგულავა იგებს არჩევნებს, თუმცა, ოპოზიცია ამ ინფორმ აციას არ ახმაურებს და არც თქვენ დაწე როთო... რამაზ საყვარელიძე კი არჩევნებზე ასეთ კომენტარს აკეთებს: „დღევანდელი მო ნაცემებით, გიგი უგულავას მერობის კანდ იდატებს შორის ყველაზე მაღალი რეიტინგი აქვს და ირაკლი ალასანია წაგებულ არჩევნ ებში მონაწილეობს...“ პირველობისთვის ძირითადი ბრძოლა სწ ორედ ალასანიასა და „გრეჩიხას“ შორის მი მდინარეობს. მათი რინგი უკვე მოინათლა პრორუსულად, თუმცა, როგორც სოზარ სუ ბარმა ჩაასწორა: „ნოღაიდელის პოლიტიკა არ არის პრორუსული, ეს რუსული პოლიტიკაა“. რინგზე ალასანია და „გრეჩიხა“ პოლიტიკუ რი კრივისთვის ემზადებიან, ნოღაიდელი ამ ბრძოლაში არ მონაწილეობს, მან ეს კიდევ ერთხელ დაადასტურა ოდნავ ირონიული ღი მილით. მართალიც იყო, მერის პოსტზე ის თავის კანდიდატურას არ წამოაყენებს. თუ მცა, ნოღაიდელი იქნება მსაჯი და სწორედ ის აწევს გამარჯვებულის ხელს... ეს ალასანიას თავიდანვე კარგად ესმოდა... „ნეზავისიმაია გაზეტაში“ გამოჩნდა სტატია: „მოსკოვში ალ ასანიას ელოდებიან“. იური სიმონიანი წერს, რომ ალასანიამ მიხეილ ხუბუტიასგან მიწვ ევა მიიღო და „ალიანსის“ ლიდერს მოსკოვში ელოდებიან... ავტორის თქმით, ეს ის ხუბუ ტიაა, რომელმაც (ზოგიერთი ინფორმაციით) ნოღაიდელი პუტინს შეახვედრა... მოკლედ, რუსული რინგი ფსონს მერო ბის ერთ და ძლიერ კანდიდატურაზე დადებს. როგორც ჩანს, ნოღაიდელი რუსეთის პო ლიტიკის მხარდამჭერ ფიგურას ეძებს. ანუ ქართველ იანუკოვიჩს, რომელსაც მოსკოვი მხარს დაუჭერს. ბუნებრივია, ნოღაიდელმა „ედინაია როსი ასთან“ ხელშეკრულება შემთხვევით არ გააფ ორმა. სოზარ სუბარის განმარტებით: გავემი ჯნებით ყველას, ვინც ნოღაიდელთან, ანუ „ედინაია როსიასთან“ ითანამშრომლებსო. ასეთი მტკიცე და მკაფიო ირაკლი ალასანია
ისევ მორატორიუმი...
ოპოზიცია უკვე სრულ აგონიაშია. ფსევდოერთობისა თუ შიდა დაპირისპირებების თავიდან ასაცილებლად ათასგვარ მეთოდს იგონებენ, თუმცა ყველა კრახით მთავრდება, არადა 30 მაისი ლამის კარზეა მომდგარი. პრაიმერისტების გუნდმა, ვისაც უკვე შეგვიძლია, სოციოლოგისტებიც ვუწოდოთ, „ალიანსისკენ“ ნაბიჯი გადადგა – ხომ იყავით თანახმა სოციოლოგიურ კვლევაზე, ჰო და, აგერ, ძმაო, ჩვენც თანახმანი ვართო. აშკარაა, რომ „ალიანსში“ ნოღაიდელის ეს თანხმობა არ ესიამოვნათ, მისი მხრიდან უფრო გაჯიუტებას ელოდნენ, მით უმეტეს, რომ ალასანიას უკ ვე გაკეთებული ჰქონდა განცხადება ნოღაიდელის გუნდისგან გამიჯვნაზე. ეს განცხადება, მან რესტორან „მეიდანთან“ გააკეთა, სადაც ჟურნალისტები მოულოდნელად დააცხრნენ თავს. ხუ მრობდნენ კიდეც – უსუფაშვილმა ალასანია ჯერ დაათრო და მერე გადაწყვეტილებაც შეაცვლ ევინაო. ისე, არ არის გამორიცხული, ერთი კაი სუფრა ნოღაიდელმაც გაუშალოს და ირაკლიმ გადაწყვეტილება კიდევ შეცვალოს. ეს ხუმრობით... ისე კი, მისი მერყევი ხასიათით თუ ვიმსჯე ლებთ, ზუსტი პროგნოზირება იმისა, რომელი გუნდის კანდიდატი იქნება, ან მიიღებს თუ არა სა ერთოდ არჩევნებში მონაწილეობას, ჯერ თითქმის წარმოუდგენელია. თუმცა, ალასანიას ბოლო განცხადებებით თუ ვიმსჯელებთ, ის არც სოციოლოგიურ კვლევებში მიიღებს მონაწილეობას და არჩევნებზეც „ალიანსის“ მერობის კანდიდატად დარჩება... ნოღაიდელის გუნდის კიდევ ერთი „კეთილშობილური“ ნაბიჯი ისიც გახლდათ, რომ მათ უა რი თქვეს „ალიანსის“ კრიტიკაზე. დავითაშვილის ოფისში გამართულ „სხადნიაკზე“ სპეციალუ რი განცხადებაც კი მიიღეს, მაგრამ ქართულ სინამდვილეში ასეთი თავდაუსხმელობის პაქტები და მორატორიუმები იმდენჯერ გვინახავს დარღვეული, რომ ამის მორიგი მცდელობა მხოლოდ ღიმილს იწვევს. არცთუ დიდი ხნის წინათ ოპოზიციამ „რედისონში“ გამართულ შეხვედრაზე ას ეთივე დოკუმენტი შეიმუშავა, თუმცა ჯერ ხელიც კი არ ჰქონდათ მოწერილი, რომ ერთმანეთის ლანძღვა-გინება დაიწყეს. ისე, კობა დავითაშვილმა ახალი მორატორიუმის გამოცხადებამდე ალ ასანია კრიტიკის ქარცეცხლში გაატარა – სანამ ხელს მოვაწერ, გული უნდა ვიჯეროო და ირაკლი მერყევი ხასიათის გამო გააკრიტიკა. რამდენიმე წუთის შემდეგ გამართულ ბრიფინგზე კი ჟუ რნალისტს იმავე კითხვაზე უპასუხა: არა, ახლა უკვე ვეღარ გავაკრიტიკებ, განცხადებას ხელი მოვაწერეო.:) ვნახოთ, სადამდე გასტანს კობას თვითგვემა.
თავის განცხადებებში არასდროს ყოფილა. კი თქვა, ნოღაიდელის წინააღმდეგი ვარო, მაგრამ ჭადრაკის სახლშიც მივიდა, ნოღაიდ ელისგან გმირის წოდებაც მიიღო და ხელიც ჩამოართვა... სხვათა შორის, ბოლო დროს ბევრი მო უწოდებს ხელისუფლებას: თუ ასეთი მავნ ებელია ეგ ნოღაიდელი, აგენტია და რუსულ საქმიანობას ეწევა, დაიჭირე, რაღას უცდიო... ერთ-ერთი ინფორმაციით, როგორც კი აქ ნოღაიდელს დაიჭერენ, მოსკოვში „ედინაია როსია“ შეშფოთებას გამოთქვამს: საქართ ველოში ჩვენი პარტიის წევრებს ავიწროებენ და იჭერენო... ჰოდა, თანამედროვე სერგო ორჯონიკიძის გამოსახსნელად რუსები არ აფერს დაიშურებენ. არც მოვლენების ამგვ არ განვითარებას გამორიცხავენ... არის მეორე ვერსიაც, რომელზეც დიდი ხანია, ლაპარაკობენ. გორთან ახლოს რუსე თმა სამხედრო პროვოკაცია მოახდინოს და „რუსული პოლიტიკის“ გამტარებლებმა ატ ეხონ დიდი ალიაქოთი: ხომ ხედავთ, რას გვ იშვრება ეს მთავრობა, აქ წესრიგი უნდა და ვამყაროთო... წესრიგის დამყარებას კი ისევ და ისევ რუსეთის დახმარებით შეეცდებიან. თავის დროზე შევარდნაძემაც რუსეთი გამო იყენა ეგრეთწოდებული ზვიადისტების და საშოშმინებლად... მაშინდელ პარლამენტში სხვათა შორის, ბევრი ყვიროდა: რუსები თუ შეძლებენ აქ წესრიგის დამყარებასო... ლევან ალექსიძე, ამ მოვლენების ფო ნზე, 1921 წელს იხსენებს: – ძალაუნებურად ვიხსენებ 1921 წლის საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლი კის კრიტიკულ ჟამს, როდესაც სწორედ სა ქართველოსა და მოსკოვში მოკალათებულ ქართველ ბოლშევიკთა მეცადინეობით განხ ორციელდა წითელი არმიის სისხლიანი ინტე რვენცია, ოკუპაცია და ფაქტობრივი ანექსია მთელი საქართველოსი... ნებისმიერ ოპოზ იციურ პოლიტიკურ პარტიას უფლება აქვს, შეერკინოს ხელისუფლებას, მოითხოვოს მი სი გადადგომაც კი, მაგრამ დაუშვებელია, როცა ზოგიერთი პარტიის ლიდერი თავისი
გეგმის განსახორციელებლად მხარდაჭერას ქართულ საზოგადოებაში კი არ ეძებს, არამ ედ ოკუპანტ ქვეყანაში...
რატომ?
როგორც ჩანს, ალასანია ყველაფერზე თანახმაა. რით მოხიბლა ის ნოღაიდელმა? უფრო ადრე, აპრილის მიტინგების დროს – ლევან გაჩეჩილაძემ, რომელიც ქუჩას „აკ ონტროლებდა“? პოლიტიკური გარანტიები? მაგრამ „ალიანსში“ ამბობენ, რომ ისინი ყო ველთვის უთმობდნენ ირაკლის. ფინანსები? ამაზეც ვერავინ იძლევა ზუსტ პასუხს. და ძნელიც არის ამ მიმართულებთ რაიმეს მტკი ცება, ვარაუდიც კი... თუმცა, როგორც ჩანს, ირაკლი ალასანიას ამბიციები კი აქვს, მაგრამ ბოლომდე არ არის თავდაჯერებული. მას მხოლოდ ლიდერის გა რანტიები არ სჭირდება, ის პოლიტიკაში სა კუთარი როლის დაზღვევას მოითხოვს. ანუ არის წარდგენილი მერის პოსტზე, უნდა და ეზღვიოს, რომ აუცილებლად გახდება მერი და არ წააგებს... ასეთი გარანტიები შესაძლოა, მას სწორ ედ ნოღაიდელის რინგზე მისცეს... ანუ, ნო ღაიდელმა შესაძლოა, მას ისეთი სურათი და უხატა, რომ ალასანიამ იფიქრა: გამარჯვება უდავოდ ამ კაცისკენაა და მოვლენებს არ უნ და ჩამოვრჩე, თორემ წავაგებო... შეგახსენებთ, თავის დროზე ასეთივე მანე რით მოქმედებდა ნინო ბურჯანაძეც, რომე ლიც ყველას არწმუნებდა: კი, მე ვიცი რაღაც ისეთი... და ზუსტად ვიცი, რომ სააკაშვილს აპრილში დავასრულებთო (ისე, ნინიკო უფ რო მიდის დასასრულისკენ)... დათო უსუფაშ ვილი მაშინ ბურჯანაძეს ეხვეწებოდა, ღიად თუ არ ამბობ, ყურში მაინც მითხარი, ასეთი რა იციო, მაგრამ არ უთხრეს... უსუფაშვილსა და გამყრელიძეს არც უნდოდათ აპრილის აქ ციებში ჩართვა, თუმცა ირაკლი ალასანიას ფაქტორმა გადაწონა, მას სურდა ასე... რო გორც ჩანს, მაშინ ბურჯანაძეს დაუჯერა და წააგო... ახლა ნოღაიდელს აჰყვა და აგებს... ვინ იქნება შემდეგი?
იანუკოვიჩი ქართული რეფორმებით დაინტერესდა
იანუკოვიჩის გაპრეზიდენტებას თბილისში შიშით არ შეხვედრიან, საქართველოს ხელისუფლ ება დარწმუნებულია, რომ საქართველო-უკრაინის ურთიერთობებში სერიოზული ცვლილებები არ იქნება. საფრთხე არ არსებობს არც აფხაზეთისა და ცხინვალის დამოუკიდებლობის აღია რების მიმართულებით. იანუკოვიჩის გარემოცვაში უკვე ღიად საუბრობენ იმის თაობაზე, რომ უკრაინა პატივს სცემს საქართველოს სუვერენიტეტს. ლეონიდ კოჟარასმა ეს განცხადება ღიად დასავლეთის ტრიბუნიდანაც კი გააკეთა. თუმცა, პრობლემები არსებობს და ის პოლიტიკური ხასიათის არ არის. უკრაინაში ჩასულ ქა რთულ დელეგაციას თითქმის ყველა დონეზე ეუბნებოდნენ, რომ უკრაინაში საკმაოდ მაღალია ქართული კრიმინალი. ქართველი კრიმინალები კიევში ძირითადად ბინების გაქურდვითა და მა ნქანების გატაცებით არიან დაკავებული. უკრაინული და ქართული მხარეები შეთანხმდნენ, რომ კრიმინალს ერთობლივი ძალებით გაუმკლავდებიან. წინააღმდეგ შემთხვევაში, არ გამორიცხავ ენ, რომ კიევმა თბილისს სავიზო რეჟიმის შემოღება შესთავაზოს... იანუკოვიჩი, ქართული დელეგაციის განმარტებით, დაინტერესებულია საქართველოში მი მდინარე რეფორმებითაც. განსაკუთრებით საგადასახადო სფეროში, გადასახადების ამოღების მიმართულებით, ასევე, კორუფციასთან ბრძოლის მხრივაც... სწორედ ამ მიმართულების გაძლ იერებას აპირებს იანუკოვიჩი... სერგეი ტიგიპკომ ქართულ დელეგაციას განუცხადა, რომ მან პირველად არც დაიჯერა საქა რთველოს ეკონომიკური მაჩვენებლები... მისი თქმით, საქართველო იმის საუკეთესო მაგალითია, თუ როგორ უნდა განვითარდეს უკრაინა. შეგახსენებთ, რომ ტიგიპკომ უკრაინელების სერიოზული მხარდაჭერა მიიღო და ის, იანუკო ვიჩისა და ტიმოშენკოს შემდეგ, მესამე ადგილზე გავიდა. ექსპერტების აზრით, ეს იმის ნათელი მაგალითია, რომ უკრაინა დაიღალა ერთი და იგივე სახეებით, ხალხს მობეზრდა მუდმივი პოლი ტიკური ბატალიები და სტაბილურობისა და იმედის განცდა სჭირდება. თუმცა, როგორც ჩანს, კიევში ჯერ კიდევ ბევრი დაპირისპირების მომსწრენი გავხდებით. ტი მოშენკო აპირებს, სერიოზული პრობლემები შეუქმნას იანუკოვიჩს პარლამენტში. ელოდებიან, რომ იულია მთავრობის დამტკიცებას გააჯანჯლებს იმ მოტივით, რომ უკრაინის პრეზიდენტმა საკუთარი დანაპირები ხალხს ვერ შეუსრულოს და მისმა რეიტინგმა ვარდნა დაიწყოს... ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
7
8
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
პრეზიდენტ სააკაშვილის „მეცხრე ტალღა“
მამუკა ჭელიძე მიხეილ სააკაშვილის ანგარიში „პარლამენტისა და ქვეყნისადმი“ დასასრულს უახლოვდებოდა, როდესაც ითქვა ის, რაც მანამდე ოსტატურად იყო „შეფუთული“ ეკონომიკური თემატიკით. მიხეილ სააკაშვილის განცხა დებით, მიმდინარე წელს ეკონ ომიკური ზრდის (უფრო ზუსტად, დაცემის) მაჩვენებელი „მინუს სა მი“ იქნება. პრინციპში, თუ პოსტსაბჭოუ რი სივრცისა და მეზობლების (განსაკუთრებით სომხეთის, რუ სეთისა და თურქეთის) მაჩვენებ ლებს შევადარებთ, მეტისმეტად ცუდი მაჩვენებელი არ არის. აქედან გამომდინარე, აშკარად იგრძნობოდა, რომ უახლოეს მო მავალში პრეზიდენტი არავითარ „სახელისუფლებო კარუსელს“ არ გეგმავს. ის არ არის განწყობილი, სხვა ქვეყნების მსგავსად, მთავ რობას დააბრალოს კრიზისი – ეს მხოლოდ გაართულებს ვითარე ბას, რაკი გააძლიერებს არასტა ბილურობის განცდას. ერთადერთი შანსი, პრეზიდ ენტს „მინისტრთა კაბინეტი“ და ეთხოვა, ის იქნებოდა, თუ ეკონ ომიკური გუნდი ინვესტიციების მოზიდვას ვერ შეძლებდა, მაგრამ მიხეილ სააკაშვილის მიერ დასა ხელებული სავარაუდო თანხა (2,5 მილიარდი დოლარი) თითქმის იმ დენივეა, რამდენიც რეკორდულ 2006 წელს იყო.
„შუათითის“ ჟესტი პუტინს
პრეზიდენტმა, არა განსაკ უთრებული ხაზგასმით, თუმცა მაინც განაცხადა, რომ საკონს ტიტუციო კომისიამ მუშაობა თითქმის დაასრულა ძირითადი კანონის ახალ პროექტზე და ეს პროექტი უახლოეს მომავალში
წარედგინება პარლამენტს და სამტკიცებლად. მიხეილ სააკაშ ვილს არ დაუზუსტებია, თუმცა მიანიშნა, რომ ეს იქნება საპარლ ამენტო რესპუბლიკის მოდელი. ბუნებრივია, შეიძლება ვივარა უდოთ, რომ პარლამენტი ამ საკი თხს ზაფხულში დაუბრუნდება, როდესაც ოპოზიციას ძალიან გაუჭირდება მასათა მორიგი „მძ ვინვარების“ მოწყობა – ოთხჯერ ჩაფლავებული აქციების შემდეგ. რაც შეეხება „სპიჩში“ დასმულ სხვა აქცენტებს: მიხეილ სააკაშ ვილმა გამოსვლაზე რუსი დისი დენტები მიიწვია, რითაც თქვა, რომ ის პუტინის რეჟიმს ებრძვის და არა რუსეთსა თუ რუს ხალხს. თუმცა, ამით ისიც დადასტ ურდა, რომ ხსენებული რეჟიმის მიმართ ის უკომპრომისო იქნება. შესაძლოა, დარბაზში მყოფი დი სიდენტების დახმარებითაც. ვალერია ნოვოდვორსკაიას შე იძლება კიდევ არ მიაქციოს ყუ რადღება პუტინმა, მაგრამ მისი ყოფილი მრჩეველი ანდრეი ილ არიონოვი და, განსაკუთრებით, საბჭოთა ეპოქის დისიდენტი ვლ ადიმერ ბუკოვსკი დასავლეთ ში საკმარისად ავტორიტეტული ფიგურები არიან, რათა კრემლის რეჟიმმა საქართველოს დღევან დელი ხელისუფლებისგან „უარყ ოფითი გმირის“ გამოძერწვა ვერ შეძლოს. არადა, ძალიან ცდილობს – ევ როპასა და ჩრდილო ამერიკაში მის მიერ დაქირავებული ან ჯერ კიდევ „კაგებეს“ ეპოქიდან შემო რჩენილი გავლენის აგენტების მეშვეობით. ბუკოვსკისა და ილარიონოვის ხელმოწერით დასავლურ პრესაში გამოქვეყნებული ყველა წერილი (საქართველოს მხარდაჭერით) შლის ჩვენი ქვეყნის მოსკოვისთვ
ის „ჩაბარების“ გეგმას, რომელიც „გაზპრომისა“ და გერმანიის ზო გიერთი ამჟამინდელი სამარცხვ ინო ლიდერის ერთობლივი შემო ქმედების ნაყოფია. პრეზიდენტმა რამდენჯერმე გაიმეორა, რომ რუსეთი „ძლიე რი და დაუნდობელი მტერია“, მაგრამ პატარა საქართველოსთ ვის მასთან დამარცხება სამარც ხვინო არ არის, ისევე, როგორც (იგულისხმება მაგალითი) პატარა ბელგიისთვის არ იყო სამარცხვ ინო ჰიტლერული არმიის წინაშე კაპიტულაცია სულ რამდენიმე საათის შემდეგ. იმ ომში ბელგიელები თითქმის არც დაღუპულან, რაკი წინააღ მდეგობა საერთოდ არ ყოფილა.
მესიჯი ნოღაიდელს
სააკაშვილის მესიჯი ნოღა იდელის დაჯგუფების მიმართაც უკომპრომისო იყო. შედარებები კი სულ უფრო მკვეთრი ხდება: „სისხლიანი ჩექმის ლოკვა“ – ეს უკვე ისეთი მეტაფორაა, რომლის შედეგად სერგო ორჯონიკიძე კი არა, შეიძლება ამჟამინდელი რუ სეთუმეები გახდნენ სამომავლოსაშვილიშვილო მაგალითები. ძნელად წარმოსადგენია ამგვ არი შედარებების შემდეგ სააკ აშვილმა და მერაბიშვილმა კიდევ დიდხანს ითმინონ და მოწინააღ მდეგეებს ის არგუმენტი მისცენ „თუ ასეთი მოღალატეები ვართ, რატომ არ გვიჭერთო“. გააჩნია, როდის და რა შემთ ხვევაში – საპარლამენტო გამო სვლისას პრეზიდენტმა სააკაშვი ლმა ისევე გადალახა თავისი „რუ ბიკობი“, როგორც ნოღაიდელმა – გრიზლოვთან ხელშეკრულების გაფორმებით. სააკაშვილის „სპიჩი“ ამ ნაწი ლში იმის დადასტურება გახდა, რომ ე.წ. „უკანმოუბრუნებლობ
ის წერტილი“, რომლის შემდეგაც მოსკოვში მორბენალნი – იგორ გიორგაძის რანგში გადავლენ, ან ძალიან ახლოსაა, ან უკვე განვ ლილია კიდეც. „ძალიან ცდილობდნენ გაზა ფხულზე გამოვეწვიეთ – „მოდით, დაგვარბიეთო“, მაგრამ მაშინ ნე რვებმა არ გვიმტყუნა“. ეს ფრაზა ორგვარად შეიძლება გავიგოთ: „გალიების“ აქციის დროს ხელი სუფლების თავშეკავება ძალის მაჩვენებელი იყო და არა სისუსტ ის, თუმცა მომავალში ძალის დე მონსტრირება შეიძლება აღარც იყოს „მოუთმენლობის“ გამოვლ ინება. უბრალოდ, შარშანდელი მო ვლენების დროს ჯერ არ არსებო ბდა ისეთი არგუმენტი, როგორიც „პუტინის ჩექმის ლოკვაა“, რაც ილუსტრირებულია სახელმწიფო სათათბიროში გაფორმებული კო ნკრეტული დოკუმენტით. იგულისხმება, რომ, ბოლოს და ბოლოს, ჩექმა შეიძლება ლოკოთ (თუ გსიამოვნებთ), მაგრამ, რო დესაც ეს მლოკავები უკვე ქუჩაში გამოვლენ და ბუნტს მოაწყობენ – სულ სხვა რეალობა შეიქმნება.
სამი ცუნამი და მეცხრე ტალღა
ნიშანდობლივია, რომ 2009 წე ლს მიხეილ სააკაშვილმა უწოდა „ბევრად უფრო რთული“, ვიდრე 2008 წელი, რაკი სწორედ 2009ში შეერთდა სამივე პრობლემა („სამი ცუნამი“): რუსეთის აგრე სია, ეკონომიკური კრიზისი და ოპოზიციის გამანადგურებელი აქციები, რომლებმაც, პრეზიდ ენტის თქმით, ეკონომიკას კიდევ უფრო დიდი ზიანი მიაყენა, ვი დრე აგვისტოს ომმა. ბუნებრივია, ასეთი აქცენტი შეიძლება იმასაც ნიშნავდეს, რომ ხელისუფლება ამას აღარ მოით
მენს და უკვე აპრილ-ივნისის შე მდეგ მიღებულ ახალ კანონებს რეალურად აამოქმედებს. სააკაშვილმა ისიც თქვა, რომ სამხედრო ბიუჯეტი ორჯერაა შემცირებული და ეს პროცესი გაგრძელდება. ანუ მტკნარი სი სულელე და პროვოკაციაა ყოვე ლგვარი საუბრები რაიმე „რევა ნშზე“. ვისთან – რუსეთთან? პრეზიდენტმა მოუწოდა ოპ ოზიციას, აქტიური მონაწილე ობა მიიღოს ადგილობრივი თვ ითმმართველობის არჩევნებში. თუმცა, ეჭვი არ ეპარება, რომ იმ არჩევნებში გიგი უგულავა გაიმ არჯვებს. ხოლო გამოსვლის შემდეგ ოპ ოზიციასთან კამათისას აღნიშნა, რომ ამ უკანასკნელს (ესე იგი ოპ ოზიციას) კიდევ 50 წელი მოუწევს ხელისუფლების რიგში დგომა. პრეზიდენტს, რა თქმა უნდა, არ უთქვამს, რომ 2013 წლის შე მდეგაც აპირებს ხელისუფლებ აში დარჩენას. პირიქით, რამდ ენჯერმე გაუსვა ხაზი, რომ მისი „ლეგისლატურა“ 3 წელიწადში სრულდება. თუმცა ბოლოს (ესეც ბოლოს) სხვა ფრაზებით გაიმეორა ადრე ნათქვამი, „2013 წელს სიკვდილს, რა თქმა უნდა, არ ვაპირებო“. მთლიანობაში ეს სიტყვა იმ შთაბეჭდილებას ტოვებდა, რომ სააკაშვილმა კიდევ უფრო მნიშ ვნელოვანი სათქმელი მომავალი წლისთვის ან შემოდგომისთვის შემოინახა. ბუნებრივია, ის დააკ ვირდება ადგილობრივი არჩევნ ების შედეგს (არამხოლოდ თბილ ისში), ძალთა ახალ განლაგებასა და ოპოზიციის „მეოთხე ტალღის“ საპასუხოდ სააკაშვილის „მეცხრე ტალღასაც“ მხოლოდ ამის შემდ ეგ უნდა ველოდოთ. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
9
? “ ი ბ ო ნ ც უ „ ს ბ ე ტ ს ი ლ ა ნ რ უ როგორ „ბრაკავს“ ჟ
მაკა ასათიანი ბევრი ადამიანი მიიჩნევს, რომ გაჩეჩილა ძეებმა თბილისი პოლიტიკური მანიპულაციის საგნად აქციეს. მათ გარშემო შეიკრა მაგიური კასტა, რომელიც დარწმუნებულია, რომ მერი აუცილებლად ვაკელი უნდა იყოს, არ უნდა ჰქ ონდეს რბილი „ლ“ და აუცილებლად უნდა იც ოდეს მიტინგებზე ჯიგრული „ხოდები“. ალბათ, სწორედ ასეთი მიდგომების ბრალია გაჩეჩილა ძის მარცხი სამგორის რაიონში, სადაც ის სა პარლამენტო არჩევნებზე რუსუდან კერვალ იშვილს დაუპირისპირდა. სამწუხაროდ, ბევრ პოლიტიკოსს ავიწყდება, რომ სამგორიც, გლ
დანიც და ზაჰესის დასახლ ებაც თბილისის ნაწილია და შესაძლოა, სწორედ იქ მც ხოვრები ადამიანების ხმები აღმოჩნდეს გადამწყვეტი ადგილობრივ არჩევნებში. ცხადია, „გრეჩიხებს“ მა რთლაც ჰყავთ სტაბილური მხარდამჭერები, ახლობელნათესავების სახით, მაგრამ თბილისის მერობისთვის მხ ოლოდ საახლობლოს მხარ დაჭერა რომ არ არის საკმ არისი, ესეც ცხადია. მაგალითად, გაჩეჩილა ძის მხარდაჭერას ღიად გა მოხატავს ცნობილი თბილ ისელი ლამაზმანი – მაკა ას ათიანი, რომელიც ლევანის ცოლის დეიდაშვილია. ცოტა ხნის წინ ჭადრაკის სასახლ ეში გამართულ ოპოზიციურ თავყრილობაზე მაკა დედა მისთან ერთად გამოჩნდა და არ დამალა, რომ ოპოზ იციიდან ყველაზე მისაღები კანდიდატი მერის პოსტზე სწორედ მისი სიძე ლევან გა ჩეჩილაძეა. ჩვენ მას რამდენ იმე პოლიტიკური კითხვით მივმართეთ. აღმოჩნდა, რომ შეხვედრა, რომელსაც ეს წრებოდა, მისთვის ისეთივე გაუგებარი იყო, როგორც ჩემთვის ჭრა-კერვა. – მაკა, რატომ გამოჩნდი ოპოზიციის შეხვედრაზე? ამ კუთხით ხომ არ გეგმავ აქტიურობას? – არა, აქ ვარ იმ ავე მი ზეზის გამო, რა მიზეზითაც შეიკრიბა საზოგადოება. და ველოდები შედეგებს, ვინ იქ ნება საბოლოო კანდიდატი. – პრაიმერის მომხრე ხარ თუ სოციოლოგ იური გამოკითხვის? – ნუ, ასე ზუ სტ ად ვერ გე ტყ ვით. ალ ბათ, უფრო პრაიმერის, რადგან ერთიანი კანდიდ ატი გამოვლინდეს. – პრინციპში, სოციოლოგიური გამოკი თხვითაცაა ეგ შესაძლებელი... – ხო? ნუ, მე პოლიტიკური განათლება არ მაქვს და სიმართლე გითხრათ, კარგად ვერ ვე
პიტერ სემნები
მირიან ბოქოლიშვილი ოპოზიციის ლიდე რები უცხოურ დელეგა ციებთან შეხვედრისას ხშირად ისეთ განცხა დებებს აკეთებენ, რომ დიპლომატები უკეთეს შემთხვევაში გაოცებ ულები რჩებიან, უარეს შემთხვევაში კი მათი ნათქვამის „გასაშიფრ ად“ ისევ ხელისუფლებ ის წარმომადგენლებს მიმართავენ ხოლმე. ასე მოხდა ცოტა ხნის წინ „მარიოტში“ გამართულ დახურულ შეხვედრა ზეც. რადიკალებს ევ როკავშირის წარმომ 10
რკვევი... – კარგით... დაახლო ებით გასაგებია, ვინ არის თქვენი რჩეული ოპოზ იციონერი... – რჩეული? რა თქმა უნ და, სიძეა ჩემი, ლევან გა ჩეჩილაძე... მაკა ასათიანის გარდა, გაჩეჩილაძეს მხარს უჭერს თბილისური ბომონდის ნაწილიც. სულ სხვა კრიტ ერიუმით აკეთებენ არჩე ვანს ისინი, ვისაც ეს ელ იტა მხოლოდ ტელევიზო რში ჰყავს ნანახი. მათთ ვის ვაკელობაზე მეტად მნიშვნელოვანი ქალაქის პრობლემების მოგვარება, ლიფტის გამართული მუ შაობა, ჭერის გადახურვა, გზების მოწესრიგება და ბავშვებისთვის გასართ ობი პარკების მოწყობაა. სხვათა შორის, ზემოხს ენებულ შეხვედრაზე გაჩე ჩილაძეების ოჯახი თითქ მის სრული შემადგენლო ბით იყო წარმოდგენილი. მათ შორის გახლდათ უმ ცროსი „გრეჩიხაც“, რო მელიც კომენტარებს იმის მიხედვით არიგებდა, თუ რომელ ჟურნალისტს ჰქ ონდა რბილი „ლ“ და რომე ლი მეტყველებდა ვაკური აქცენტით. არა ეს ხუმრ ობა არ გეგონოთ. „უცნო ბი“ რამდენიმე ჟურნალ ისტის ალყაში აღმოჩნდა, კითხვებს კი შერჩევით პა სუხობდა. ჟურნალისტი #1: – რა ფორმით აპირებთ ახალ ოპოზიციურ მოძრაობაში ჩართვას? „უცნობი“: – რა ფორმით ვიქნები ჩართული ამ მოძრ აობაში? აი, როგორც მხედავ, იმ ფორმით, ტყ ავის „კურტკით“ და ჯინსებით (პრინციპში, სხ ვანაირ პასუხს არც ველოდით. – რედ.) ჟურნალისტი #2: – ბატონო გია, „რესპუბლიკურ პარტიაში“ მიიჩნევენ, რომ გაჩეჩილაძეებს ალასანია „პლ
სემნებთან ოპოზიციის შეხვედრის სკანდალური დეტალები
ადგენელ პიტერ სემნ ებთან გეგმიური შეხვ ედრა ჰქონდათ, სადაც ევროპელი დიპლომატი პოლიტიკურ ძალებს კომპრომისისკენ მოუწ ოდებდა. ამ შეხვედრაზე ლევან გაჩეჩილაძეს კა ტეგორიულად უთქვამს: არავითარ კომპრომი სზე წასვლას არ ვაპი რებო, ამ განცხადების მიზანშეწონილობაში კი სემნები შემდეგი სიტყ ვებით „დაურწმუნებია“: მიშამ მთავრობა სოფლ ელებით გაავსო. ჩვენ, თბილისელები, ძირითა დად ვაკელები კი, თამა შგარეთ დავრჩითო. და ახლოებით ასე ჟღერდა „გრეჩიხას“ არგუმენტი,
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
თუ რატომ არ აპირებდა კომპრომისზე წასვლას. სემნები დიდი ყურადღ ებით უსმენდა მის პა თოსს, თუმცა, როგორც მოგვიანებით გაირკვა, დიდად ვერაფერი გა იგო. შეხვედრიდან გა მოსული დიპლომატი ევროსაბჭოში საქართ ველოს ელჩს, სალომე სამადაშვილს დაუკავ შირდა და სთხოვა, აე ხსნა, რა უპირატესობა აქვს ვაკეს თბილისის დანარჩენ უბნებთან შე დარებით და რით განს ხვავდება 51-ე სკოლა სხვა სკოლებისგან. სამადაშვილი შე ეცადა, გაკვირ ვებული უც ხოელისთვ ის გასაგებ ე ნა ზ ე აეხ სნ ა, რას გუ ლის ხ მობდა ვ აკ ე ლო
ბაში ოპოზიციის ლიდე რი. არის თუ არა ვაკელო ბა საკმარისი იმისთვის, რომ ხელისუფლებაში მოხვიდე? ეს კითხვა, ალბათ, პიტერ სემნებ საც გაუჩნდებოდა, თუ მცა საეჭვოა, ევროპულ წიაღში გამოზრდილ დი პლომატს ამ ქართულ უცნაურობაზე ლოგიკუ რი პასუხი ეპოვა.
ლევან გაჩეჩილაძე
„უცნობი~ ენში“ ჰყავთ აყვანილი... „უცნობი“: – იცი, რა? შენ ძალიან ურტყამ „ლ“-ს. ვერ გეტყვით, მართლა „ლ“ არ მოეწონა, თუ კითხვის ფორმულირება, მაგრამ აშკარად უკ მაყოფილოდ კი გამოიყურებოდა. ასეა, ვისაც არ გაქვთ რბილი „ლ“, გაცვიათ ტყავის „კურტკა“ და დახეული ჯინსები, ელ იტარულ კასტაში საპატიო ადგილი გარანტ ირებული გაქვთ. თუმცა არა... ვაკეში რაიმე სიმბოლურ ფართს მაინც უნდა ფლობდეთ. ეს სავალდებულო კრიტერიუმია.
ახლებისა და რესპუბლიკელების ირაკლი ბათიაშვილი
შალვა შავგულიძე
„აგენტები~ ოპოზიციაში ჭადრაკის სასახლეში, მაშინ რო ცა ყველამ თავისი ადგილი დაიკ ავა და სცენაც ლიდერებით აივსო, დარბაზში რესპუბლიკელებისა და ახლების „აგენტებმა“ დაიწყეს მუშა ობა. ირაკლი ბათიაშვილსა და შალვა შავგულიძეს იქ არავინ ელოდებოდა, თუმცა მაინც გამოჩნდნენ და ცდილ ობდნენ, შეუმჩნეველი დარჩენილ იყვნენ. ოპოზიციის ბევრი წარმომ ადგენლისთვის შესაძლოა, დარჩნენ კიდეც. სხვათა შორის, ისინი ვერც კამერებმა დააფიქსირა. შესაბამი სად, ბევრისთვის უცნობი დარჩა მა თი პოზიციაც... როცა სცენაზე ასულმა ზვიად ძი ძიგურმა ამდენი ადამიანის დანახვაზე ამაყად დაასკვნა, დღევანდელი დღ ითაც ჩანს, რომ თბილისი ჩვენიაო, შა ვგულიძემ ირონიულად ჩაასწორა:
– ძლივს ათასამდე კაცი შეკრიბეს და ქვეყანა თავისი ჰგონიათ. განსაკუთრებული აგრესია კი პრაიმერის მიმართ გამოხატეს. ბა თიაშვილი როლში იყო შესული და ზუსტად იმ სიტყვებით ლაძღავდა ოპოზიციის ლიდერებს, როგორც მი ტინგზე ხელისუფლებას უკურთხებს ხოლმე: – ახლა ესენი რასაც ლაპარაკო ბენ, სრული მავნებლობაა... მათი აგრესია ლოგიკურიც იყო. ბოლოს ბათიაშვილს მოსწყინდა „აგ ენტის“ როლი და შავგულიძეს კრ ების დატოვება შესთავაზა, ისედაც საკმარისზე მეტხანს ავიტანეთ ეს სიტუაციაო. მაგრამ შავგულიძემ უა რი განაცხადა, ალბათ, „გრეჩიხას“ ცრემლების შემდეგ მას პოლიტიკუ რი შოუს ბოლომდე ნახვა უნდოდა...
დიდი ქაოსი ოპოზიციაში... ხათუნა მგალობლიშვილი
არჩევნებამდე სამიოდე თვით ადრე ოპოზიციამ ერთიანი ლიდერის ძებნა დაიწყო. თუმცა, რა მეთოდი შეირჩევა ლიდერის გამოსავლენად, ჯერ ისევ უცნობია. სანამ პო ლიტიკოსები სხვადასხვა მეთოდებს სთავაზობენ ერთმანეთს, ერთ დროს ყველაზე ურეიტინგო ნოღაიდელი თამამად აცხადებს, ლიდერი სამ-ოთხ დღეში გამოიკვეთე ბაო... როგორც ჩანს, ექსპრემიერს კულუარული გარიგების იმედი აქვს...
ირაკლი ალასანია: – ერთობისთვის, ერთიანი კა ნდიდატის გამოვლენისთვის გადა დგმული ნაბიჯი – ეს არის ნაბიჯი, რომლიდანაც ჩვენ უკან აღარ და ვიხევთ. რომელ მეთოდს ავირჩევთ, ამაზე მოლაპარაკება გაიმართება. მოლაპარაკებებზეა დამოკიდებუ ლი, რომელ მეთოდს ავირჩევთ: პრ
აიმერს, შეთანხმებას თუ სოციოლ ოგიურ გამოკითხვას. ირაკლიმ საკუთარი „სიმპათიის“ ხმამაღლა დასახელებისგან თავი შეიკავა, თუმცა მოგვიანებით ზუ რაბ აბაშიძემ პოლიტიკოსებთან პი რად საუბრებში დაადასტურა, რომ ალასანია სოციოლოგიური გამოკი თხვების მომხრეა.
ასეთ შემთხვევაში სრულიად გა უგებარია, რა გახდა ახლებთან და რესპუბლიკელებთან დაპირისპირ ების მიზეზი, რადგან „ალიანსში“ დარჩენილებმა ერთიანი კანდიდ ატის გამოსავლენად შემდეგი ფო რმულა დაასახელეს. ინიციატორი ამ შემთხვევაში მათი პარტნიორი, სოციოლოგი იაგო კაჭკაჭიშვილია:
პოლიტიკის ქურდები ხათუნა მგალობლიშვილი
ახალ-ახალი ორგანიზაცი ები
„სახალხო კრებამ“ ოპოზიციას იდეა მოჰპარა. ეს ყველაფერი ისე ტექნიკურად გააკეთდა, რომ დიდი შანსია, ხალხი ძალიან მარტივად შევიდეს შეცდომაში. „პოლიტიკუ რი ქურდობა“ ჭადრაკის სასახლ ეში დაიწყო. იქ დათო მაღრაძესა და ხელოვანების ნაწილს იდეა მო უვიდათ: თბილისის კრება შევქ მნათ და ხალხი ჩავრთოთ ყველა კონკრეტული საკითხის გადაწყ ვეტაშიო. იდეა ადგილზევე განი ხილეს ხმამაღლა, იქ მყოფების თანდასწრებით. თბილისის კრების ჯგუფიც იქვე შეიქმნა. სახელები და გვარებიც დასახელდა. თუმცა საზოგადოებას ამ სახელებისთვის დიდი ყურადღება არ მიუქცევია. მათ მეხსიერებაში მხოლოდ იდეა ჩარჩა. ჰოდა, ამ იდეის გაგრძელე ბა ყველამ ლოგიკურად აღიქვა, როცა მეორე დღესვე დაანონსდა „სახალხო წარმომადგენლობითი კრების“ პრეზენტაცია. ჭავჭავაძ ის #11-ში თერთმეტკაციანი კრება შედგა და ამაყად გამოცხადდა: შე მოთავაზებებსა და იდეებს ხალხ ისგან ველოდებითო. ამ კრებაზე
ყველაზე მეტად ნონა გაფრინდა შვილი აქტიურობდა. კომენტარ ებსაც ის აკეთებდა და მითითე ბებსაც ის იძლეოდა. აქ ყველაზე საინტერესო ორი დეტალი იყო. 1. გაფრინდაშვილის სიტყვე ბით, ამ კრებას არაფერი აქვს საერთო პოლიტიკასთან. შესაბა მისად, იმ ოპოზიციურ პოლიტი კოსებთანაც, რომლებმაც გაერ თიანებასა და ერთიან ლიდერზე მუშაობა დაიწყეს. კონტრარგ უმენტად შემიძლია, იქვე მყოფი ორი ადამიანი მოვიყვანო. ორივე მათგანი „დაიცავი საქართველოს“ წევრი იყო. ორივემ ამაყად განა ცხადა, რომ „დაიცავი საქართვე ლო“ ამ კრ ებ ას მხ არს უჭ ერს და ყველაფრით დაამტკიცებს, რომ გვერდში უდგას. 2. იდეა ლოგიკურად მოიპარეს და ეს, დავისდაუნებურად, გაფრ ინდაშვილმაც დაამტკიცა საკუთა რი სიტყვებით. ნონა გაფრინდაშვილი: – შესაძლოა, ხალხში დარჩეს შთაბეჭდილება, რომ ეს ზუსტად ის კრებაა, რომელიც ჭადრაკის სასახლეში შედგა. მით უმეტეს, თქვენც დაფიქსირდით იქ და უკ ვე კრების სათავეში დგახართ... – არავითარ შემთხვევაში. ამ
– სამმა კვლევითმა ორგანიზა ციამ ჩაატაროს პარალელურ რე ჟიმში გამოკითხვები. ასეთ შემთ ხვევაში ცდომილება იქნება ნული. ძველ მოსაზრებაზე რჩება ნო ღაიდელის სამეული. მათ მიაჩნი ათ, რომ პრაიმერი გაუყალბებელი და გამარჯვებისკენ მიმავალი ერ თადერთი სწორი გზაა. მეტიც, კო ბა დავითაშვილი ეწინააღმდეგება სოციოლოგიურ გამოკითხვებს და ამტკიცებს, რომ ხელისუფლება მას გაცილებით ადვილად გააყალ ბებს, ვიდრე პრაიმერს: – როცა ზოგიერთი პარტია ამ ტკიცებს, რომ მერაბიშვილი და ამუშავებს 300 ათას ადამიანს და შეძლებს პრაიმერის გაყალბებას, მაშინ იგივე მერაბიშვილს გაცი ლებით გაუადვილდება, იაგო კა ჭკაჭიშვილის მიერ დაქირავებუ ლი 300 ადამიანის დამუშავება და სოციოლოგიური კვლევების გაყა ლბება. თუმცა არ არის გამორიცხული, პრაიმერზე ნოღაიდელმა უარი გა ნაცხადოს. ზურაბ ნოღაიდელი: – თუ რომელი მეთოდით სჯობ ია ერთიანი კანდიდატის გამოვლ ენა, ამ თემაზე ხმამაღლა საუბარს საგანგებოდ ავარიდე თავი. ჩვენ სერიოზულ კონსულტაციებს ვმარ თავთ ამ თემაზე. – ერთობის გამო შეიძლება უა რი თქვათ პრაიმერის იდეაზე? – ჯერ უნდა ვილაპარაკოთ. უნდა მოვისმინოთ იდეები, არის თუ არა ეს ყველაფერი რეალური და განხ ორციელებადი და მერე მივიღებთ
გადაწყვეტილებას. – მაგრამ ხომ შეიძლება პრაი მერში თავად ოპოზიციამ ჩაყაროს ბიულეტენები და უკვე არჩევნებ ზე იგივე რაოდენობის ხმების ვე რმიღების შემთხვევაში დაიწყოს მტკიცება, რომ მათ ხმები წაარ თვეს. ამის დასამტკიცებლად კი, პრაიმერში მიღებული ხმების რა ოდენობა მოიყვანონ? – ეს შეუძლებელია. ასეთი რამ არ მოხდება. არის კიდევ ერთი იდეა. თუმცა ავ ტორი ნაკლებად ცნობილია. უფლე ბათადამცველი ზაქარია ქუცნაშვი ლის იდეამ ოპოზიციაში გარკვეული ნაწილის მხარდაჭერა მოიპოვა: – ჩატარდეს სოციოლოგიური გამოკითხვა. გამოვლინდეს ორი ყვ ელაზე ძლიერი კანდიდატი და თუ ეს ორი ლიდერი ვერ შეძლებს ერთმ ანეთში შეთანხმებას, მხოლოდ ამის მერე ჩავატაროთ პრაიმერი უკვე ერთიანი ლიდერის გამოსავლენად. „დაიცავი საქართველოს“ ლიდე რი ამ ყველაფერს შორიდან უყურ ებს. ის ზედმეტად მგრძნობიარე ტალღაზეა მომართული და ცრემ ლებით ცდილობს ხალხზე ზემოქმ ედებას. ხანდახან სიტყვებითაც მა ნიპულირებს. ლევან გაჩეჩილაძე: – მე მზად ვარ, რიგით ჯარისკაც ად წავყვე ნებისმიერ პატრიოტს. ვი საც ვეზიზღები, იმათ საყურადღებ ოდ მინდა ვთქვა: მოვიდნენ, სახეში შემომხედონ და დამიმტკიცონ, რომ საჭიროა პროცესებიდან ჩემი ჩამო შორება. თუ ისინი ამას შეძლებენ, მე ამაზე წამსვლელიც ვარ...
ება ლიდერი. ჩვენ ერთად ვიქნებ ით და თანასწორი უფლებები გვ ექნება. მე ჭადრაკის სასახლეში როგორც ჩვეულებრივი მოქალაქე, ისე მივედი. საერთოდ არ ვაპირე ბდი სიტყვით გამოსვლას. იქ მყ ოფმა ლიდერებმა რომ დაინახეს, ხალხში კიდევ არის შერჩენილი მუხტიო, მოუვიდათ იდეა, მსგავსი კრება შეექმნათ. დარწმუნებული ვარ, იმ კრების, ალბათ, ყველა მო ნაწილე გამოჩნდება ჩვენს კრებ აზე. იცით, რატომ? იდეა ერთია...
სიყვარულისა და ერთო ბის ქალაქი
კრებას იმასთან არაფერი აქვს სა ერთო. და საერთოდ, ჩვენ, აქ მყ ოფებს, არაფერი გვაქვს საერთო პოლიტიკასთან. ჩვენ არ გვეყოლ
„მე მინდა თბილისი სიყვარულ ისა და ერთობის ქალაქი გახდეს“ – ეს ირაკლი ალასანიას ახალი ლო ზუნგია და ის მას შემდეგ გაჩნდა, რაც ირაკლიმ კომენტარების მი ცემა საკუთარი პარტიის ლოგოს ფონზე დაიწყო. ისე, მსგავსი ეპით ეტები უფრო ევროპულ სტილზე მიუთითებს. სამაგიეროდ, ლევან გაჩეჩილაძე იყო ქართულად მო მართული და ცრემლებიც, ასევე, ქართული ჰქონდა... თავიდან ლე ვანმა გამოსვლა საკმაოდ დაბალი ტონით დაიწყო. არავინ ელოდა ას ეთ ემოციურ გაგრძელებას, თავად ლევანიც კი. მას უნდოდა ტირილი, მაგრამ ცრემლებმა ზუსტად მაშინ უღალატა, როცა ყველაზე მეტად სჭირდებოდა. იმისთვის, რომ მო მტირალის იმიჯი შეექმნა, სულ რაღაც წამებით გაჩუმდა, სახეზე ხელი აიფარა და... ბევრმა იჩხუ ბა და ზოგიც დანაძლევდა იმაზე, რომ ეს, უბრალოდ, ოფლი იყო და არა ცრემლი... ალასანიამ ლევანის ცრემლი ვერ გაიგო. აი, სამაგიეროდ „თა ვისუფლებისთვის მებრძოლი ნანასთვის“ იყო რომანტიზმი კა რგად გასაგები. კაკაბაძისთვის თბილისმა ერთ დილას სულ სხვა ნაირად გაიღვიძა: – თბილისმა დღეს სხვანაირი იმედით გაიღვიძა. ნანა მიიჩნევს, რომ ეს ირაკლი ალასანიას „გმირობის“ დამსახ ურებაა. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
11
დინი ვირსალაძე
ირინა სარიშვილი
გია ცაგარეიშვილი 12
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ლიკა ბერაია
ჯიჯი რეჯინი
მაკა ასათიანი ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
13
ამას არავინ ელოდა. შეიძლება, მართლა „ჩაწყობილი“ იყო, თუმცა ფაქტია, რომ ირაკლი ალასანიასა და ზურაბ აბაშიძის რეაქცია სიცი ლი იყო. ოღონდ ცოტა ისტერიული. ყველაფერი კი ზურაბ ნოღაიდელის ჭადრაკის სასახლეში გამოსვლამ გამოიწვია. იქ ირაკლი ალასანია გმ ირად შერაცხეს. „გრეჩიხა“ – ერთო ბისთვის მებრძოლ თუ მორბენალ პატრიოტად. აი, ზურას ყველაზე მე ტი ტაში „შეხვდა“. რატომ? ეს ვერა ვინ გაიგო. ტაშის გარდა, „სტვენაც“ ისმოდა, ოღონდ არა ისეთი, როგო რიც ნინო ბურჯანაძეს მოუწყვეს მი ტინგზე გამოსვლისას – აგრესიული. პოლიტიკურ რინგზე ტაშის შე მდეგ ნოღაიდელის სასარგებლოდ გაიზარდა ქულები. მართალია, ირ აკლი ალასანია სრულ იგნორს უკ ეთებდა ნოღაიდელს მთელი შეხვედ რის განმავლობაში, მაგრამ ბოლოს შეხვედრა და ხელის ჩამორთმევა მანც ვერ აიცილა. მანამდე იყო ხა ნმოკლე „ჩამოჯდომა“ ერთ რიგში. იმ მომენტისთვის გმირსა და მოღა ლატეს ზურაბ აბაშიძე აშორებდათ. ზურა აშკარად ცდილობდა ალასან იასთან ახლოს მოხვედრას. ის მთ ელი შეხვედრის პერიოდი ირაკლის თვალებში უყურებდა და ცდილობ და, რაიმე „ეგრძნო“ მისგან, თუმცა ალასანია შეგნებულად არიდებდა თვალს. მეტიც, საერთოდ არ იყურ ებოდა იქით, სადაც ზურა იდგა. ეს ადვილად შესამჩნევი იყო, თუმცა მათ წუთიერ შეხვედრამდე. შეხვ ედრის მომენტიც ძალიან საინტე რესო იყო: ირაკლი თავისი პარტიის წევრებს ელაპარაკებოდა. ამ დროს ნოღაიდელი ადგილიდან დაიძრა. გასასვლელს დაუმიზნა და რომ არა მისი „ენთუზიაზმი“, ირაკლი ვერც შეამჩნევდა. ნოღაიდელი შეჩერდა, ირაკლის მხარზე მეგობრულად მო უთათუნა ხელი და ჩუმად მიმართა:
აბა, წავედი და კარგად იყავიო... ირაკლის დაფიქრების დროც აღარ ჰქონდა. უნდოდა ამ შეხვედრის თა ვიდან აცილება, მაგრამ არ გამოუვ იდა. ის, რომ ხელის ჩამორთმევის დროს ირაკლიმ ზურას თვალებში მაინც არ შეხედა, იმედისმომცემი აღმოჩნდა „ალიანსში“ დარჩენილთა თვის... საერთოდ, ბევრი ვერსია გა ჩნდა ჭადრაკის სასახლეში გამართ ულ შეხვედრასთან დაკავშირებით, თუმცა ეს პოლიტიკურ შეკრებაზე მეტად უფრო რინგს ჰგავდა, ოღ ონდ პირდაპირი გაგებით. რინგზეც ორი მოწინააღმდეგე ადის. აქაც ასე იყო – ირაკლი და ზურა. როცა რინგ ზე მებრძოლები ადიან, მათ წინ ორი მწვრთნელი მიჰყვება. აქაც ასე იყო: ირაკლის ზურაბ აბაშიძე და ალეკო პეტრიაშვილი ედგნენ წინ. ზურას – კობა დავითაშვილი და კახა კუკავა. შეჯიბრიც შედგა. ოღონდ ძალის დე მონსტრირება სიტყვით გამოსვლასა და ტაშის სიძლიერეში გამოიხატა... სხვათა შორის, პირველი მიკროფ ონთან ირაკლი მივიდა. ეს ზურას მხრიდან, სავარაუდოდ, დათმობის ნიშანი იყო.
ყველაზე მეტი ტაში „ნოღალატეს“
ერთკაციანი პარტიები
ისინი საკუთარ თავს ოპოზ იციის ძირითად წარმომადგენლ ობას უწოდებენ. უხარიათ, რომ ყველაზე, ყველაზე... ძლიერი პარტიები ერთად დადგომას ახ ერხებენ. ახლა საერთო მიზანზე – ერთიან ლიდერზეც მუშაობენ. მაგრამ, როცა ცნობადობასა და სიძლიერეზეა საუბარი, ყველა უკან იხევს და წინ, როგორც წესი, ერთი ადამიანი გამოდის ხოლმე. ის ადამიანი პარტიის ლიდერი და პარალელურად ერთადერთი ცნ ობილი სახეა მთელს გუნდში. ას 14
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ეა თითქმის ყველა პარტიაში. მა გალითად, ჭადრაკის სასახლეში სულ ოთხი პოლიტიკური პარტია შეიკრიბა: კონსერვატორები, „ხა ლხის პარტია“, „სამართლიანი საქართველოსთვის“ და „თავი სუფალი დემოკრატები“. როცა კონსერვატორები გესმის, ცნობ იერებაში ავტომატურად კუკავა ტივტივდება. თუმცა კახა სულაც არ არის პარტიის ლიდერი. ზვ იად ძიძიგური კუკავას „შეფია“, სამაგიეროდ კახა გაცილებით აქ ტიური და „მყვირალაა“. ისე, ეს
ერთადერთი იღბლიანი პოლიტი კური პარტიაა ოპოზიციაში. მას ორი ცნობადი სახე ჰყავს. კობა დავითაშვილს, საერ თოდ, ერთკაციან პარტიასაც უწ ოდებენ ხუმრობით. კობა თავის გუნდში ერთადერთია, ვისი სახე ლიცა და გვარიც კარგად ვიცით. ცნობილი და ერთი და იგივე სახე მას გვერდით არასოდეს უდგას ხოლმე. შეხვედრებზე, მიტინგებ ზე, კონსულტაციებზეც კი ის ყო ველთვის მარტო მიდის, „ხალხის პარტიის“ სახელით.
თითქმის იგივე მდგომარეობ აა ალასანიასთანაც. ირაკლის ყველა კარგად ვიცნობთ. დანა რჩენები არიან, მაგრამ მათი სა ხელისა და გვარის გახსენებისას დაფიქრება ყოველთვის გჭირ დება. მედიისთვის შედარებით ცნობადია ზურაბ აბაშიძე, თუ მცა ის არ ას ოდ ეს არ ჩა ნს აქ ტიურად პოლიტიკურ სივრცეში და ერთადერთი, რატომაც შე იძლებოდა, ის საზოგადოებას დამახსოვრებოდა, ეს პოლიციის სამმართველოსთან მომხდარი
ინციდენტი იყო, როცა ზურა სც ემეს. გასისხლიანებული და გო ნდაკარგული აბაშიძის კადრები დიდხანს ტრიალებდა ტელევი ზიებში. ნოღაიდელი და მისი პარტია ეს სულ სხვაა. მით უმეტეს ახ ლა. მისი სახელი და, მით უმეტ ეს, პარტიის სახელწოდება უკვე „ედინაია როსიასთან“ ასოცირ დება. ზურას დანახვისას არავინ გახსენდება, თუ არა რუსეთი და ბორის გრიზლოვი („ედინაია რო სიას“ ლიდერი).
ცნობილი ჟურნალისტი და ანალიტიკოსი. მის აზრს პა ტივს სცემენ, მიუხედავად იმ ისა, ეთანხმებიან თუ არა... ია ანთაძემ რამდენიმე ხნის წინ ჟურნალისტებისთვის ქარტ ია შექმნა, რომელიც ქართულ მედიაში ევროპულ სტანდა რტებს ამკვიდრებს... ამბობს, რომ ძალიან უყვა რს „ფეისბუქი“ და ბლოგები, რომელიც ხალხს საშუალებ ას აძლევს, საკუთარი აზრი გამოხატოს, შეაფასოს ესა თუ ის მოვლენა და ხმა მიაწ ვდინოს სხვებსაც... მოკლედ, ინტერნეტი სასარგებლოა და ახლა ბეჭდურმა პრესამ იმ აზე უნდა იფიქროს, როგორ გაუწიოს კონკურენცია ინ ტერნეტს. ეს პროცესი დასა ვლეთში უკვე დაწყებულია, ჩვენთან ჯერ მხოლოდ კონტ ურები ჩანს. „პრაიმტაიმის“ პრესკლ უბის სტუმარია ია ანთაძე: – იმის თქმა, რომ ძალიან მკაფიოდ ვარ ჩამოყალიბებუ ლი, რა ხდება, გამიჭირდება... და ეს მიუხედავად იმისა, რომ ორი წერილი დავწერე, სადაც ზუსტად ვივარაუდე, რომ ორ იდან ერთი რამ აუცილებლად მოხდებოდა: ან ალასანია იტ ყოდა უარს და თავის კანდ იდატურას მოხსნიდა მერის არჩევნებზე, ან „ალიანსს“ გა ხლეჩდა და სხვა ბანაკში წავი დოდა. მიჭირს მისი გადაწყვე ტილების ახსნა. ვიცი, რომ ის ერთგვარად კედელთანაც კი იყო მიყენე ბული, ის ჩააყენეს წაგების მდგომარეობაში... ადამიანი, რომელიც თავის თავს ხედა ვს პრეზიდენტის საპირწონე ფიგურად, ვერ მისცემს საკუ თარ თავს უფლებას, წააგოს შუალედურ ეტაპზე. იმიტომ, რომ წაგებული ადამიანი ვე ღარ მოიგებს საპრეზიდენტო არჩევნებს... რაც შეეხება ერთ ლიდერს, ის თავიდანვე გამორიცხული იყო. თუ არსებობდა, ერთი მხ რივ, პრაიმერისტების ბანაკი, რომელსაც უნდა ჰყოლოდა ერთი ლიდერი, და არსებობდა „ალიანსი“, რომელსაც უნდა ჰყოლოდა თავისი ლიდერი, მაშინ ეს ორი ბანაკი უნდა შე ერთებულიყო. „ალიანსისთვ ის“ ნოღაიდელი მიუღებელია, მას შემდეგ, რაც ალასანიამ ხან თქვა, მისაღებია ჩემთვის ნოღაიდელიო და ხან თქვა – მიუღებელიო, ამუშავდა სხვა ფორმულა: ყველა მინუს სამი – გამყრელიძე, უსუფაშვილი, სუბარი... ასე რომ, ამ ორი ბანაკის შე ერთების არანაირი კონტური არ ჩანს... ბლოგზე ირაკლი ალასანიას გუნდის წევრის ფრაზა ვნახე: ლევან პირველის ფულითა და ნოღაიდელის ინტელიქტით დაფინანსებულ ბანაკში ჩვენ არ მივიღებთ მონაწილეობას, გვაცალეთ ცოტა ხანსო... ძა ლიან გთხოვთ, ქვებს ნუ დაგვ აყრით, გვაცალეთო... ჭადრაკის სასახლეში შეკრ ების შემდეგ ვთქვი, რომ პრ აიმერი აღარ იქნება. პრაიმე რი სჭირდება საზოგადოებას, როცა არის სხვადასხვა გუნდი, რომელსაც ჰყავს სხვადასხ ვა ლიდერი, მაგრამ ჭადრაკის სახლში მე ვერ ვნახე სხვადა სხვა გუნდი, იქ ერთი გუნდი იყო... ყველა ერთმანეთს უკ რავდა ტაშს, დამუხტული იყო აზრით: სულ ერთია ვინ იქნება თქვენგან, ოღონდ ვინმე აირჩ იეთ ლიდერად და ჩვენ მას მი ვიღებთო... და მათ თქვეს: კი ბატონო, ჩვენ გადავწყვეტთ და გეტყვითო...
საბოლოო ჯამში, ალასან იასთვის ცუდი რამ გამოვა. ორი პერსპექტივაა: ერთი ის, რომ მისმა თანაგუნდელებმა, „ალიანსის“ წევრებმა ჩათვ ალ ონ, რომ, რაც მო ხდა, იყო გაუგებრობა და ყველაფერი დაბრუნდეს ძველ კალაპოტში, თუმცა, მათი რეიტინგი გაცი ლებით დაბალი იქნება. მეორე საკითხია, რა იქნება „ალიანსი“ ალასანიას გარეშე. მაინც, როგორც ჩანს, არ ასაპარლამენტო ოპოზიციას მოუწევს ორი გუნდით თამაში. იმიტომ, რომ, ერთი მხრივ, არ ის პროდასავლური კუნძული „ალიანსის“ სახით და მეორე მხარეს დგას გაურკვეველი ორიენტაციისა და ფინანსებ ის მქონე ჯგუფი, რომლებიც ბევრს ეცადნენ, რომ ალასან ია მათ გვერდით დამდგარიყო და ეს ორი დღით გამოუვიდათ კიდეც... არ ვიცი, რა მოტივი აქვს ალასანიას, როცა ასე უცნა ურად იქცევა. მსმენია, რომ ადამიანები, რომლებიც მის ირგვლივ არიან, გავლენას ახ დენენ მასზე და ჩვენ არ გვჭი რდება ლიდერი, რომელიც ასე იოლად ექცევა სხვისი გავლ ენის ქვეშ... ისეთ მოძრაობებს აკეთებს, რომ თავად ბოლო მდე არ აცნობიერებს, იმ მომე ნტში რა მნიშვნელობა აქვს სა ზოგადოებისთვის მის ყოველ ნაბიჯს... ჩვენ ვცდილობთ, ალასან იას ქცევაში ლოგიკა დავინა ხოთ... თუკი საუბარია იმაზე, რომ „ალიანსს“ ჰქონდა კარგი რეიტინგი, მაგრამ არასაკმა რისი იმისთვის, რომ ოპონირ ება გაეწია ხელისუფლების თვის, აკლდა მათ რეიტინგს რამდენიმე ქულა, საჭირო იყო კიდევ სხვა ძალების შემოერ თება... ამიტომ ურჩევდნენ, მოლაპარაკებები გაემართათ სხვა პარტიებთან... ჰქონდათ კიდეც მოლაპარაკებები სხვა პარტიებთან, ნოღაიდელის გა რდა. და ეს უკვე „ალიანსის“ პრობლემად მიმაჩნია, რომ ვერ მოილაპარაკეს მათთან, ვისთ ანაც, პრინციპში, იყო ამის შე საძლებლობა... აღმოჩნდა, რომ „ალიანსმა“ წარმატებას ვერ მიაღწია და ეტყობა, მათ სათა ნადოდ ვერ შეაფასეს კოლეგა პოლიტიკოსების ძალები. მე ამას ვხსნი ალასანიას მერყევი ხასიათით... თუმცა, მას პირადად არ ვიცნობ, სულ ერთხელ მყავს ნანახი... ლიდე რობა ნიშნავს პასუხისმგებლ ობის აღებას საკუთარ თავზე და მუდმივი გაცემის რეჟიმში ცხოვრებას... ალასანია, როგორც ახალი ლი დე რი, ვერ შე დგა. ის ჯერ იმაზე ვერ ჩამოყალიბებულა, სად არის, რომელ გუნდთან ერთად თამაშობს, რა ორიე ნტაცია აქვს პოლიტიკაში... ხვალ რომც დაბრუნდეს „ალ იანსში“ და „ალიანსმა“ თქვას: კი, რეიტინგულია და იყოსო... არჩევნებამდე სამი თვეა და რჩენილი და ამ ხნის მანძილზე რამდენს იმოძრავებს, ვინ რას ეტყვის, ვინ რას შესთავაზებს და ვინ რაზე დაიყოლიებს, კი დევ არ ვიცით... ვთქვათ, და ბრუნდა, არავინ იცის, ერთი თვის შემდეგ სად იქნება და რას გააკეთებს. ამ ადამიანმა დაიმსახურა ასეთი ეჭვები... კრისტალიზაციის პროცეს იც მიმდინარეობს... გამოჩნ დნენ ადამიანები, რომლებიც ამბობენ, რომ ყველა ლიდერს არ გაჰყვებიან, გაჰყვებიან იმ ას, რომელიც მოიქცევა რაცი ონალურად, პრაგმატულად და რომლის ქცევებშიც ეჭვი არ შეეპარებათ...
თუმცა, რაციონალურ ლი დერს ჯერ კიდევ მოუწევს, და ელოდოს შესაბამის პოლიტი კურ ვითარებას, იმიტომ რომ შანსი უკვე ხელიდან არის გა შვებული და ამაზე პასუხისმ გებლობა პირადად ალასანიას ეკისრება. ამ ეტაპზე კატასტროფა იქნება, რომ სოზარის კანდ იდატურაზე მიდგეს საქმე. ის წააგებს, მას ხმებს გაუყოფს რამდენიმე ოპოზიციური კა ნდიდატი. და არ მჯერა, რომ ხმების გაყოფის შემთხვევაში დღეს რომელიმე კანდიდატი მოიგებს... ლევან გაჩეჩილაძე, ალ ბათ, მიიღებს მონაწილეობას არჩევნებში. მას ადამიანური რესურსიც აქვს, ფინანსურ იც და საინფორმაციოც... ის სულ სხვა ლევანი იქნება მა ლე... დარწმუნებული ვარ, ლიდერად ლევან გაჩეჩილა ძე დასახელდება. მთელი ეს ამბავი მოხდა იმისთვის რომ ლევანი გაეცოცხლებინათ და ნოღაიდელი ყოფილიყო უფრო ლეგიტიმური... ნოღაიდელმა თქვა კიდეც, ამიერიდან ჩვენ ვიქნებით პროცესების ეპიც ენტრშიო. – შესაძლოა, კიწმარიშვი ლმა პოლიტიკურად არაანგ აჟირებული ტელევიზია შექმ ნას? – ის ამბობს, რომ მზად არ ის, გააკეთოს მესამე თაობის ტელევიზია, სადაც არ იქნება ის საფრთხე, რომ ხვალ რაღაც მოხდება და ამას ტელევიზია გადაყვება... ახლა აქ ნდობ ის საკითხია, ვინ ენდობა და ვინ – არა... მან შემომთავაზა კარგი სამსახური, რისთვისაც საჯაროდ ვუხდი მადლობას, მაგრამ მე ვერ გავრისკე ჩემი საქმის მიტოვება... მან იცის, რომ მე არანაირ წნეხსა და მე გობრულ რჩევებს არ ვექვემ დებარება და მას უნდოდა ჩემი წაყვანა. თუ ამ ლოგიკას გავყ ვებით, მაშინ მართლაც უნდა სხვანაირი ტელევიზიის შექმნა და ის საკუთარ განცხადებე ბში გულწრფელია... – დავუშვათ, დაიწყოს ის პროცესები, რომელსაც გეგმ ავენ, ანუ ჭექა-ქუხილი... იქ ნება მისი ტელევიზია ამ პრ ოცესების რუპორი? – არ იქნებაო, ამბობს ერ ოსი... ლოგიკურად, მას უნდა კარგი ტელევიზია, რაკი მე მთავაზობს სამსახურს... – ნოღაიდელმა განაცხადა, რომ ის იყო უკრაინაში, რათა ერთ-ერთი ტელევიზიისთვის ფინანსები ეშოვა... – შესაძლებელია, ეს „მაეს ტრო“ ყოფილიყო? არ ვიცი.... – ხალვაში აფინანსებს „მა ესტროს“, ეროსი ესწრება ოპ ოზიციის კონსპირაციულ შე ხვედრებს და თქვენ გჯერათ, რომ „მაესტრო“ არ იქნება პო ლიტიკურად ანგაჟირებული?.. – არ ვიცი, ვერ გეტყვით, მე უკვე უარი ვუთხარი, ამ უარშ იც დევს რაღაც პასუხი...
დაბოლოს, ყველაზე მთავარი
– ჟურნალისტები ყველან აირად დაუცველები ვართ და ჩვენ თავად უნდა შევძლოთ, რაღაც გავაკეთოთ ამ მიმართ ულებით და ქარტიაც ამიტომ შევქმენით... ჯერჯერობით საბჭო არსე ბობს იურიდიულად... საბჭოს გადაწყვეტილების მიღება შე იძლება მხოლოდ იმათ მიმა რთ, ვინც ხელმომწერია... არ ახელმომწერებზე შეუძლიათ განცხადებები გააკეთონ... ჩვენ მოვალთ აუცილებლად და ამ საკითხს თქვენთან ერ თად გავივლით... ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
15
როგორ შოულობენ ფულს მიუსაფარი ბავშვების სახელით?
ორგანიზაცია, რომელიც
დასაქმების ნაცვლად
მათხოვრობას გთავაზობთ მირიან ბოქოლიშვილი
საქართველოში ბოლო პერიოდში ე.წ. დასაქმების ბიუროები სოკოებივ ით მომრავლდა, თუმცა უმეტესობას რეალურ დასაქმებასთან არაფერი აქვს საერთო, ისინი, უბრალოდ, სხვადასხვა მაქინაციებით სამსახურის მაძიებლებზე ნადირობენ და მხოლოდ საკუთარ ჯიბეს ივსებენ. მსგავსი დასაქმების კანტორების შესახებ „პრაიმტაიმსაც“ არაერთხელ დაუწ ერია, მაგრამ ბოლო შემთხვევა იმდენად არაორდინალურია, რომ კიდევ ერთხელ გადავწყვიტეთ ამ საკითხით დაინტერესება. საქმე ეხება ნაძა ლადევში, დადიანის ქუჩაზე ოროთახიან ბინაში განთავსებულ ერთ-ერთ ორგანიზაციას, რომელიც საკუთარ თავს საერთაშორისო ფონდს უწოდ ებს და რომლის მისიაც თურმე მიუსაფარ და ინვალიდ ბავშვთა დახმარ ებაა. ფონდის სახელწოდებაც უდავოდ შთამბეჭდავია – „რწმენა, იმედი, სიყვარული 21-ე“. რამდენიმე დღის წინ რედაქციაში თავად დაგვიკავ შირდა ახალგაზრდა გოგონა, რომელმაც ამ ბურუსით მოცული ორგანი ზაციის საქმიანობით დაინტერესება გვთხოვა. 20 წლის თამთა ფხალაძე ყვება, რომ ე.წ. ფონდს გაზეთში გამოქვეყნებული განცხადების საშუალ ებით დაუკავშირდა, იქ მისულს კი სულ სხვა რეალობა დახვდა – სამსახ ურის ნაცვლად მას, არც მეტი, არც ნაკლები, მათხოვრობა შესთავაზეს, თანაც ორიგინალური ხერხით. თამთა ფხალაძე:
თამთა ფხალაძე: – განცხადებაში წავიკითხე, რომ ეს ორგანიზაცია აცხადებდა ვაკანსიებს. ეს აჭიროებოდათ ახალგაზრდა, ენერგიული გოგონები. გასაუბრება და სამსახურში მიღება უფასოაო. მივედით მე და ჩემი მე გობარი. გვითხრეს, ჩვენ უკვე უამრავი ადამიანი გვყავს დასაქმებული. პირადო ბის მოწმობები მოგვეცით და ხვალიდან მუშაობას შეუდგებითო. დილის 11 საათ ზე მოხვალთ, ჩვენ გეტყვით კონკრეტულ უბნებს, შემდეგ თქვენ უნდა ჩამოიაროთ მოსახლეობაში, შეაგროვოთ ფული, ტანს აცმელი და პროდუქტი და მოგვიტანოთო. ამ მონაგარიდან ჩვენ მხოლოდ 15 პროც ენტი გვერგებოდა, დანარჩენი მათთან უნ და დარჩენილიყო. ამბობდნენ, მერე ჩვენ მიუსაფარ ბავშვებს უნდა დავეხმაროთო, მაგრამ რაღაც ეჭვი მეპარება, რომ მართ ლა ბავშვებს ეხმარებოდნენ. რეალურად, ჩვენ უნდა გვემათხოვრა და რასაც ვიშო ვიდით, მათთან მიგვეტანა. მაინტერესებს, მათხოვრობა რომ მინდოდეს, მათთან წი ლის მიტანა რა აუცილებელია, გავალ და ვიმათხოვრებ მათ გარეშეც. რაც შეეხება მიუსაფარ ბავშვებს, ადამიანს სიკეთის კე თება თუ სურს, ამას ყოველგვარი ორგანი ზაციის გარეშეც მოახერხებს.
თამთას მონათხრობის შემდეგ ჩვენ ამ ფონდის ოფისს მივაკითხეთ. ახალგაზრდა მამაკაცი, ზაქარია ბრეგვაძე ფონდის დირე ქტორად გაგვეცნო. მასთან ინტერვიუზე იმ იმედით მივედით, რომ იმ მიუსაფარ ოჯახ ებს დაგვაკავშირებდა, რომელსაც ეს ფონდი ეხმარება, თუმცა მან ჩვენს შეთავაზებაზე უარი განაცხადა. ამის შემდეგ კიდევ უფრო გაგვიღრმავდა ეჭვი, რომ რეალურად ეს ორ განიზაცია არავის ეხმარება. გარდა ამისა, ინტერვიუს პროცესში ფონდის დირექტორ მა ბევრი ურთიერთგამომრიცხავი კომენტ არი გააკეთა. ზაქარია ბრეგვაძე: – ესაა ბავშვთა დახმარების საერთაშო რისო ფონდი. გვჭირდება კადრები, თუ მცა უკვე ავიყვანეთ, ამჟამად ყველა კა დრი დასაქმებულია. – სულ რამდენი ადამიანი დაას აქმეთ? – ჯერჯერობით სამი კაცი გვყავს, მერე ვნახოთ... – რა ტიპის მუშაობას ეწევიან ის ინი? – ჩემო ძმაო, არ გეწყინოს, მაგრამ თავს შევიკავებ კომენტარისგან. – რატომ? – რაც საჭირო იყო, უკვე გითხარით. – მაინტერესებს, რომელ ბავშვთა სა ხლებს ეხმარებით. – ბავშვთა სახლებს – არა, აღრიცხვაზე გვყავს აყვანილი ბავშვები, გაჭირვებული ოჯახები და მათ ვეხმარებით. – სულ რამდენია ასეთი ოჯახი? – ნუ, საკმარისია. ჯერჯერობით რასაც გავწვდით, ესაა. – როდის დაფუძნდა თქვენი ორგანიზა ცია? – რამდენიმე თვის წინ. – რა ევალებათ იმ ადამიანებს, რომლ ებიც თქვენ დაასაქმეთ? – ეს უკვე კონფიდენციალური ინფორმ აციაა და ვერ გეტყვით. – კონფიდენციალური? რატომაა კონფ იდენციალური? როგორც გავიგეთ, თქვენ ახალგაზრდებს კარდაკარ ჩამოვლასა და შემოწირულობების აგროვებას სთავაზ ობთ... – ნუ, კი, ზოგადად ასეა. – როგორც შევიტყვეთ, ახალგაზრდებს მთელი ეს შეგროვებული ფული თქვენთან
მოაქვთ და შემდეგ მცირე პროცენტს აძ ლევთ ამ თანხიდან? – კონფიდენციალური ინფორმაციაა, კი დევ გიმეორებ. თავს შევიკავებ კომენტარ ისგან. – მაშინ იქნებ გვითხრათ, რამდენად მიზანშეწონილია მსგავსი საქმიანობა? თქვენ, პრაქტიკულად, ამ ადამიანებს სა მსახურის ნაცვლად მათხოვრობას სთავ აზობთ... – არა, ცუდი რა არის? კვირაში რამ დე ნი მე ს აა თ ით
ზაქარია ბრეგვაძე:
– თუ არის საშუალება, რატომაც – არა? როცა არის შესაძლებლობა, სიკეთე უნდა გააკეთო, ხომ? – გეთანხმებით, მაგრამ სიკეთის გაკე თება თქვენს გარეშეც შეიძლება... – ნუ, ჩვენ მათ ვაძლევთ ოფიციალურ მოწმობას, რომ წარმოადგენენ დახმარების ფონდს. – შეგიძლიათ, იმ ოჯახებს დაგვაკავში როთ, რომლებსაც ეხმარებით? – ახლა ვერ დაგაკავშირებთ. – რატომ? – მეჩქარება, გასასვლელი ვარ. – არა უშავს, ჩვენ მოგვეცით კოორდი ნატები და თავად დავუკავშირდებით. – მასე კონკრეტულად არ შემიძლია. მი რჩევნია, ჩემთან ერთად დაუკავშირდეთ. – თქვენი ორგანიზაცია რეგისტრირე ბულია? – რა თქმა უდა. ფინანსთა სამინისტრო შია რეგისტრირებული და გადასახადებს აც ჩვეულებრივ ვიხდით. – მთავარი მისია რა არის? რატომ გა გიჩნდათ სურვილი ამ ფონდის გახსნის? – ჩვენი მისიაა სიკეთის კეთება. – ანუ, უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, თქვენ ადამიანებს სთავაზობთ მათხოვ რობას და შემდეგ ამბობთ, რომ ამ მათხ ოვრობით შეგროვილი თანხით ეხმარებით გაჭირვებულ ადამიანებს. მე მაინტერე სებს, თუ ვინმეს მათხოვრობის სურვილი აქვს, თქვენი შუამავლობით რატომ უნდა გააკეთოს ეს... – ჩვენ ვართ ორგანიზაცია და იმიტომ. თქვენ რომ გახვიდეთ ახლა, რასაც შეაგრო ვებთ, შეიძლება ჯიბეში ჩაიდოთ და არც არ ავინ დაგიჯეროთ, რომ რეალურად ვინმეს ეხმარებით. ჩვენ კი ოფიციალურ საქმიანო ბას ვეწევით.
გა მოდიან და ქველმო ქმედებას ეწევიან. მოსახლეობაში აგროვე ბენ შემოწირულობას თავიანთი სურვილით. – ახლა თქვენ ამბობთ, რომ ქველმოქმ ედებას ეწევა ეს ხალხი, არადა განცხადე ბაში მითითებული გაქვთ, რომ ქალბატონ ებს ასაქმებთ 18 წლის ზევით... – ნუ, დასაქმება არის, მაგრამ, როდესაც მოდიან და გვესაუბრებიან, ამბობენ, არან აირი ანაზღაურება არ გვინდა, გავა P.S. სტატიის მომზადების პროცესში რედაქც ლთ და ქველმოქმ იაში დაგვიკავშირდა ამ ფონდის ერთ-ერთი ედებას გავაკეთე ხელმძღვანელი და გვთხოვა, გაცილებით პრობ ბთო... ლემატური საკითხებით დავინტერესებულიყ – და ასე, თქ ვენთან გასაუბ ავით. „პრაიმტაიმი“ ამ თხოვნას აუცილებლად რების შემდეგ ყვ შეასრულებს და პრობლემურ საკითხებს, რა ელას ერთიანად თქმა უნდა, გააშუქებს. რაც შეეხება ამ თემას, უჩნდება ქველმო ჩვენ არავის ბრალდებას არ ვუყენებთ, ეს ჩვენი ქმედების სურვ კომპეტენცია არ არის. „პრაიმტაიმი“ ცდილობს, ილი? გააშუქოს ყველა აქტუალური თემა და განმარ
ტებები ყველა მხარისგან მოისმინოს.
16
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
თავისუფლების თვითმფრინავი, ანუ ბრაზინსკასების საქმე მამა-შვილი ბრაზინსკასები 1970 წლის 15 ოქტომბერი იდგა, ბათუმში ოდნავ ცრიდა,
აეროპორტში კი თვითმფრინა ვი „AH-24“ ასაფრენად ემზადე ბოდა. 13 საათსა და 35 წუთზე
თვითმფრინავი ასაფრენი ბი ლიკიდან ცაში აიჭრა და გეზი სოხუმისკენ აიღო. თუმცა ცო ტა ხანში ეკიპ აჟთან კავშირი შეწყდა და რა დისტები ყვირ ილით გაწვნენ ძირს – თვით მფრინავი ელ ვის სისწრაფით ეშვებოდა ძირს, ცო ტაც და აე როპორტს შე ასკდებოდა, ბო ლოს გასწორდა, 500-600 მეტრის სიმაღლეზე გა დაუფრინა აე როპორტს და თურქეთის მი მ არ თუ ლე ბი თ გ აუ ჩი ნა რდ ა . მოხდა წარმოუ დგენელი ფა ქტი, თვითმფ რინავმა საზღ ვარი გადაკვეთა და ტრაპიზონის ა ერ ოპ ორ ტშ ი დაეშვა. საბჭ ოთა საქართვე ლოში განგაში ატყდა. რკინის ფარდა გაირ ღვა. თან რაც მთავარია, რა მდენიმე დღე ვერ არკვევდნ ენ, ვინ გაიტაცა თვითმფრინავი. საბჭოთა უშ იშრ ოე ბი სთ ვი ს გამტაცებლების ვინაობა მხოლ ოდ 18 ოქ ტო მბერს გახდა ცნობილი. ის ინი მამა-შვილი ბრა ზი ნს კა სე ბი ა ღმ ოჩ ნდ ნე ნ . მათ საოცრად სძულდათ საბჭ ოთა კავშირი და ოცნ ებ ობ დნ ენ, ეცხოვრათ ისეთ ქვეყანაში, სადაც კაპიტალისტ ური წყობა იქნებოდა. უფროსი ბრაზინსკასი – პრანას სტასიო
ლიტველი იყო, ის ტრაკაის რა იონის სოფელ ბეიჯონსში და იბადა. ორჯერ გაასამართლეს სპეკულანტობისთვის. მას სამი შვილი ჰყავდა და თვითმფრინა ვის გატაცებისას უმცროსი, 15 წლის ადგირას პრანო ბრაზინ სკასი ახლდა. თუმცა ბრაზინსკ ასები სინამდვილეში, სულაც არ იყვნენ ბრაზინსკასები, პრანას სტასიო გვარად კორევიო იყო, თუმცა მან რატომღაც მეორედ დაქორწინების შემდეგ ცოლის გვარი აიღო და შვილებიც ამ გვ არზე გადაიყვანა. მამა-შვილი ბათუმში ზუსტად იმ თვითმფრინავით ჩამოფრინ დნენ, რომელიც გაიტაცეს. ეს მათ გატაცების გეგმის სრულ ყოფისთვის დასჭირდათ. გაეც ვნენ ეკიპაჟის შემადგენლობას, შეისწავლეს თვითმფრინავის ყვ ელა დეტალი და გადაწყვიტეს, რომ ყველაზე მოსახერხებელი მათთვის პირველ რიგში ჯდომა იქნებოდა. პირველი მსხვერპლი მათი პირველი მსხვერპლი ბორტგამცილებელი ნადეჟდა კურჩენკო აღმოჩნდა. მამა-შვ ილმა ის თავისთან მოიხმეს და პილოტთან წერილი გაატანეს. ამ წერილში ჩამოთვლილი იყო მათი მოთხოვნები და სამოქმ ედო გეგმა. მას პილოტებისთვის წერილი ჩუმად უნდა მიეწოდ ებინა, თუმცა ბორტგამცილ ებელი, როგორც ჩანს, პანიკამ მოიცვა და პილოტებთან ყვირ ილით შევარდა, თავს ბანდიტები დაგვესხნენო. ბრაზინსკასებს ამაზე მომე ნტალური რეაქცია ჰქონდათ, ნადეჟდას იარაღი დაუმიზნეს და ტყვია ზურგში ესროლეს. ბორტგამცილებელი ადგილზ ევე დაიღუპა, რასაც მგზავრ ებში პანიკა მოჰყვა. მომხდარ ფაქტზე აღძრული სისხლის სა მართლის საქმე დღემდე ინახება უშიშროების არქივში, სადაც წერია, რომ ნადეჟდას სიკვდი ლის შემდეგ თვითმფრინავით მანევრირება დაიწყო პირველმა შტურმანმა ჭახრაკიამ. თუმცა ცოტათი განსხვავებულად ყვ ება ამ ამბავს მეორე მფრინავის მეუღლე, ლეილა შავიძე: „შვიდი
წუთის შემდეგ, პირველი გასრ ოლისთანავე, ჭახრაკიამ შტურ ვალს ხელები გაუშვა და თავსა და მუხლებზე წაიშინა. ის პანი კაში ჩავარდა და იმის მაგივრად, რომ საგანგებო სიტუაციაში თვ ითმფრინავის მართვა ეკისრა, შტურვალს ხელებით დააწვა და თვითმფრინავი ცხვირით მიწი სკენ წავიდა. სულიკო შავიძე ელვის სისწრაფით ეცა შტურვა ლს, ღრმად ჩაჯდა სავარძელში, მეთაურს ხელებიანად მოქაჩა და თვითმფრინავი გამართა“. მეუღლე იხსენებს სულიკო შა ვიძის მონაყოლს, რომ თვითმფ რინავის მარჯვნივ და მარცხნივ გადაქანება, ბანდიტების დასა ბნევად, სწორედ მან დაიწყო და კურჩენკოს სულაც არ აუტეხია პანიკა წერილის გადაცემისას, თუმცა ის მაინც მოკლეს. სალო ნში სროლა ატყდა, ერთი ტყვია სულიკო შავიძის სავარძელშიც იყო ჩაჭედილი, ის სიკვდილს სასწაულად გადაურჩა. ცოტა ხანში იარაღი პირდაპირ საფე თქელზე მიაბჯინეს და თვითმფ რინავის სამსუნის აეროპორტში დასმა მოსთხოვეს, თუმცა მფ რინავმა იცრუა, რომ იქამდე სა წვავი არ ეყოფოდათ, ამიტომაც თავდამსხმელები ტრაპიზონში დაჯდომაზე დაიყოლია. აი, რას იხსენებდა ამ ამბავზე აწ გარდ აცვლილი სულიკო შავიძე: „თვითმფრინავი 200-250 მე ტრზე წავიყვანე საზღვრისკენ, საზღვარი დავარღვიე და მეჩე თებიც გამოჩნდა. ბანდიტებს არ სჯეროდათ, რომ საზღვარზე გადავედით და ერთ-ერთმა მი ღრიალა, თვითმფრინავს ავაფ ეთქებო, ლიმონკასაც მოხსნა თავი. როდესაც მეჩეთები და ვანახვე, ერთ-ერთმა გამტაცებ ელმა ხელები ასწია და დაიყვი რა: „ო კეი, სვაბოდა!“, გიორგი ჭახრაკია ისევ აგონიაში იყო. შიშს ჰყავდა შეპყრობილი, ბანდ იტებსაც ეტყობათ, მობეზრდათ მისი პანიკური ყვირილი და გა დაწყვიტეს, თავიდან მოეშორებ ინათ, მაგრამ მე მათ ვუთხარი, თუ ამ კაცს მოკლავთ, მარტო ვერ დავსვამ თვითმფრინავს-მე თქი. დამიჯერეს და ჭახრაკიას აღარ შეხებიან“.
მარიტა დამენია
ოცნება თავისუფლებ აზე... საბჭოთა რეალობა და წარმატება, რომელსაც საბჭოთა მოსკოვში საგუ ლდაგულოდ მალავდნენ... უცნობი ფაქტების სკან დალური დეტალები...
ქაღალდზე დახვრეტილი მოკლედ, ჭახრაკიამ დასვა თვითმფრინავი თუ შავიძემ, ის ტრაპიზონის აეროპორტში მა ინც დაეშვა. თურქეთის სამა რთალდამცველებმა ბანდიტები მაშინვე დააპატიმრეს, მგზავრ ებსა და ეკიპაჟის წევრებს კი პირველადი დახმარება აღმოუჩ ინეს. თუმცა მგზავრებს შორის არსებობენ ისეთი ადამიანებიც, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ დაინახეს, როგორ გადაეხვივნენ ვითომ დაპატიმრებულ მამა-შვ ილს თურქები. ანუ ბევრს დარჩა ისეთი შთაბეჭდილება, რომ სი ნამდვილეში ბრაზინსკასებს თუ რქეთში ელოდნენ. სხვათა შორის, ეს ვარაუდები მომავალში კიდევ უფრო გაამ ყარა ერთმა ფაქტმა. მომხდა რის ირგვლივ საქმე აღძრა ბა თუმის სასამართლომ. საბჭოთა ხელისუფლება კატეგორიულად მოითხოვდა თურქეთისგან, და მნაშავეები იმავე დღეს დაებრუ ნებინათ უკან. საგარეო საქმეთა სამინისტრომ სპეციალური ნო ტა გაუგზავნა თურქეთს, სადაც ხაზგასმით იყო საუბარი, რა დი დი მნიშვნელობა ჰქონდა ამ სა ქმეში თანამშრომლობას ქვეყ ნებს შორის კეთილმეზობლური ურთიერთობის შენარჩუნების თვის, თუმცა თურქებმა საბჭ ოთა კავშირის ნოტები ფეხებზე დაიკიდეს. მათ დამნაშავეები არც უკან დააბრუნეს და არც დაკითხვის საშუალება მისცეს საბჭოთა უშიშროებას. საბჭოთა ხელისუფლება თითქმის ოთხი წლის განმავლობაში ცდილობდა, თურქეთიდან მათ ექსტრადირე ბას, მაგრამ მოლაპარაკებები უშედეგოდ სრულდებოდა. თუ რქები მიიჩნევდნენ, რომ ეს იყო არა პოლიტიკური, არამედ სი სხლის სამართლოს დანაშაული. 1974 წელს, მაისში, მამა-შვილი მართალია, პოლიციის ზედამხ ედველობის ქვეშ, მაგრამ მაინც ამნისტიით გაათავისუფლეს. 12 სექტემბერს კი მათ განაჩენი სა ბჭოთა სასამართლომაც გამო უტანა – მამას დახვრეტა, შვილს კი ათი წლით პატიმრობა, თუმცა განაჩენი განაჩენად დარჩა. ამ ამბის შემდეგ კი თითქმის ორმო ცი წელი გავიდა.
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
17
„გრემის“ დაჯილდოება, მანამდე კი „პლეიბოის“ ჯაზ-კრუიზი „გრემის“ დაჯილდოების ფეირვერკული განწყობა ქართველ „ისთერნპრ ომოუშენებს“ დღემდე შემორჩათ - ბოლომდე აზრზე ვერ მოვედით რა იყო, ბოლოს ვამბობდით, კლიპის გადაღებაზე მოვხვდითო, იხსენებს კახა კანდ ელაკი. თუმცა, არც „პლეიბოის“ გოგონების ყურადღება დავიწყებია, რომლ ებიც „გრემამდე“ იყვნენ. დეა თავბერიძე „გრემის“ დაჯილდოებაზე მოხვ ედრა კახა კანდელაკის დიდი ხნის ნატვრა იყო. ჰოდა, ცხოვრებაში პირველად, სმოკინგიც მოირგო. ათკაციანი საგზური და ზღაპრუ ლი სანახაობა, მსოფლიო ვარსკვ ლავები, ფრანგული შამპანურებით ცაში აფრენილი აკრობატებით, დი ჯეების მრავალფეროვანი შოუთი, „რიტმ ენ ბლუზის”, სემი მურისა და სხვადასხვა მომღერლის დაუვ იწყარი კონცერტით... თბილისური ჯაზ-ფესტივალების ორგანიზატო რებს ოცნება წელს „გრემის“ აკად ემიამ აუსრულა. ამაში „ისტერნ ფრომოუშენს“ ჰერბი ჰენკოკი და თბ ი ლი სშ ი ,
სმოკინგები მოწვევაში ეწერა, რომ სმოკინ გები აუცილებელი იყო და იქ უნდა გვექირავებინა. მონაცემების შესა ვსებად ბლანკები გამოაგზავნეს. ზომები აქ, ატელიეში აგვიღეს და გავაგზავნეთ. იქედან კი ამგვარი პასუხი მივიღეთ - პრომოუტერები ჩამოდიხართ თუ რაგბის ჯგუფის წევრებიო... სმოკინგებს გადაკე თება მაინც დასჭირდა. ნა ხევარი დღე
რო ცენტრში, სანსეტ ბულვარზე იყო. გამაოცა ლეპტოპიანმა გო გონებმა, რომლებიც იქვე გიგვ არებდნენ ყველანაირ პრობლემას და გიფორმებდნენ ყველა საბუთს. თან კალიფორნიულ ღვინოსაც გთ ავაზობდნენ. სასტუმრო „გრემის“ ნომინანტთა ნაწილით და მათი აგ ენტებით იყო სავსე... ნატალი კოლის დაბადე ბის დღეზე 150 სტუმარს შო რის ჩვ ენც ვი ყავით. ლას
ოდში პირველად თბილისში ჩატა რდაო. გაკვირვებული უყვებოდა, როგორ დადიოდნენ ჯაზის ფესტ ივალზე თინეიჯერები. ეს ფოტო ჩიკ კორეასთან და ქენი ჯარეტთან ერთად „გრემის“ აღების შემდეგ გადავიღეთ. მანამდე კი ისე შევხ ვდით ერთმანეთს, ბავშვობის და დიდი ხნის უნახავ ძმაკაცს რომ შეხვდები... ბევრი მუსიკოსი აღნი შნავდა - ძალიან კარგი მსმენელი გყავთ, გრძნობთ მუსიკას და ამას ვაფა
ცხოელ კაბები უ ოეწონათ ს ი ძ ი ო იკა ბობ ვებს ძალიან მ ა ვარსკვლ
თად თან ერ ლ ი ვ შ ა ოჩი ბექა ქ
ფ ეს ტი ვა ლზ ე მყოფი „გრემის“ სხვა ნომინანტები დაეხმარნენ. დახვედრა „თვითმფრინავით მგზავრობას ვერ ვიტან, მაგრამ ჩასვლა იმდე ნად მინდოდა, 13 საათი როგორ გავიდა ვერ გავიგე. ლოს-ანჯელე სში ჩვენი მეგობარი და პარტნიორი სერგი ნაკაიძე დაგვხვდა. საკმაოდ უცნაური მანქანით იყო. რომ შევხ ედეთ, შეგვეშინდა - ციხის მანქანას ჰგავდა. კარის გაღებისთანავე ჩვ ენს გაოცებას საზღვარი არ ჰქონ და, შიგნით მთლიანად ლიმუზინის ატრიბუტიკით იყო მოწყობილი. ჩავსხედით თუ არა, სხვადასხვა ვი სკით სავსე კარადები გაიღო. ამას სასიამოვნო მელოდიაც დაერთო და პირველივე წამიდან კარგ ხასი ათზე დავდექით. ეს განწყობა ბო ლომდე შეგვრჩა. 18
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
კახა კანდ ელაკი ახ ალ სმოკი ნგში
ამ საქმეს შევწირ ეთ, სანამ თავიდან ბოლომდე არ აგვაწყვეს არ გამოგვიშვეს. მეუღ ლეებთან ერთად ვიყავით. მათთ ვის კაბები იკა ბობოხიძემ შეკერა. ამ კაბებმა საკმაოდ ეფექტურად იმოქმედა ნომინანტებზე. ვარსკვ ლავები მოდიოდნენ და ეკითხებო დნენ, სად შეიძინეთ ასეთი ლამაზი კაბებიო. ქმრები ამაყები ვიყავით. გაამართლეს ჩვენმა ქალებმა... ბო ლოს ვაღიარეთ, რომ სწორი გადა წყვეტილება მივიღეთ, როდესაც მეუღლეებთან ერთად გავემგზა ვრეთ. თავიდან ეს საკითხი ეჭვის ქვეშ იდგა და დიდი განსჯის საგა ნი იყო. სასტუმრო სასტუმროში უზარმაზარი, სვ აროვსკის ცხენი გვედგა. სასტუმ
ვეგასში სანტ ანას კონცერტზე წავე დით. დილით, რესტორან ში შესვლაზე რიგი იდგა. რიგში კი, ოთხი ადამიანის უკან, ალექს ბოლდუინი ჩამდგარიყო. ამან გაგვაკ ვირვა. ყველა უღიმოდა, მა გრამ არავის გაუტარებია, ჯერ სხვა დასვეს და მერე ის. დაცვებით მოვარდნები და თავის დაფასებები იქ არ იც იან. პირიქით, ჩვეულებრივად ველაპარაკებოდით ყველას. ამდე ნი ვარსკვლავის დანახვას თავიდან ჰქონდა რაღაც ეფექტი. ნახევარი საათის შემდეგ კი, ვინც მომავლ ისთვის და ჩვენი საქმისთვის დაგვ ჭირდებოდა, მხოლოდ იმათ ვესა უბრებოდით. ძალიან გახსნილები არიან. ჩიკ კორეა, მაკლაფენი, ქენი ჯარეტი, რინგო სტარი ჩვენთან, ჯაზ ფესტივალზე ნა მყოფები და უკვე „გრემის“ ნომი ნანტები სხვადასხვა მუსიკოსებს გვაცნობდნენ - თბილისში უნდა ნა ხოთ, ქართველებს როგორი სტუმ არ-მასპინძლობა აქვთო, ეუბნებ ოდნენ. განსაკუთრებით ჩიკ კორეა აქტიურობდა. კუინსი ჯონსს ისეთი რაღაცები მოუყვა საქართველოზე, მეც გაოცებული დამტოვა. - საქართველოში ხალხი ჯაზს დიდ პატივს სცემს, ჯაზის ფესტ ივალი კი საბჭოთა კავშირის პერი
სებ თო. მათმა ამგვარმა შეფასებამ ისეთი ეფექტი მოახდინა, რომ ერთ-ერთ წვეულებაზე სცენიდან უდიდესი მესაყვირე ვიტო მარსალესი ჩამო ვიდა და ჩვენთვის დაუკრა. ეს ძა
ლიან დიდი პატივი იყო. ბექა ქოჩიაშვილი ნიუ-იორკში ჩვენი პატარა ჯა ზმენი ბექა ქოჩიაშვილიც ვნახეთ. ნიუ-იორკის ერთ-ერთ კლუბში „ბიგ ლენდში“ უკრავს. თავისი ბე ნდი ჰყავს და საკმაო მოწონებითაც სარგებლობს. ბექა თავისი ნიჭითა და შრომით ბევრს მიაღწევს. ჯუ ლიარდში სწავლა და იქაური ატ მოსფერო თავისას იზამს. თუ ასე გააგრძელა, შეიძლება „გრემზეც“ ვიხილოთ. „პლეიბოის“ ჯაზ კრუიზი შარშან „პლეიბოის“ ჯაზ კრ უიზით კარიბის კუნძულებზე ვი ყავით. მარკუს მილერმა და ჰერბი ჰენკონკმა მსოფლიოს ჯაზმენები ამ გემზე შეკრიბეს. მათთან ერთად 8 დღე გავატარეთ. გემზე ჯაზის 1500 ფანი იყო... -იქაც მეუღლეებთან ერთად იყავით? - არააა, იქ არა. ამიტომ დადგა ეს საკითხი - ახლა ან ჩვენთან ერ თად და ან საერთოდ არაო. გაის ად მონრეალის ჯაზ-ფესტივალ ზე გვინდა გამგზავრება. -„პლეიბოის“ სახელი რატომ ერქვა კრუიზს? - ჯაზი, „პლეიბოის“ მუსიკაა. თან ის იყო ამ კრუიზის სპონ სორი. პირველად „პლეიბოის“ ჯაზ - ფესტივალი ნიუ-იორკ ში ჰეფნერმა დანერგა. მანჰ ეტენ ტრანსფერი, ვეზერ
ქენი ჯარეტთ ან
ერთად
რეპორტი, მაილზ დევისიც პირველად „პლეიბოის“ ჯაზ-ფესტ ივალზე გამოვიდნენ. „პლეიბოის“ ჯაზ კრუიზი კი პირველი გასვლა
იყო. ჩვენც გაგვიმართლა და იქ აღმოვჩნდით. ამაში ბათუმის ჯაზფესტივალი დაგვეხმარა, რადგან ფესტივალზე მარკუს მილერი იყო ჩამოსული. -კრუიზში მარკუს მილერიც მეუღლის გარეშე იყო? - მარკუსს მამამისიც ჰყავდა წამოყვანილი. ჰენკონკი ცოლთან ერთად იყო. ჰეფნერი და კარნერი, ოჯახებთან ერთად. თან სტრიპტ იზი და რა მე ის ეთი არ ყო ფი ლა. უბრალოდ, „პლეიბოის“ გოგონები გვემსახურებოდნებნ. - შიშვლელბი? - ნახევრად და კურდღლებით... - ამ ტურში რა იყო განსაკუთ რებული და განსხვავებული? - ყოველი წუთი განსხვავებული იყო. მაგალითად, დაიანა რივსის დისკის პრეზენტაცია კალიფორნ იული ღვინით მოეწყო. დაიანა თან დისკზე ჰყვებოდა, თან ღვინოს გა სმევდნენ. მერე მარკუს მილერმა კალათბურთის ტურნირი მოაწყო, გუნდში ამ მხეც მუსიკოსებთან ერთად აღმოვჩნდით და კალათბ ურთიც ვითამაშეთ. საღამოს იყო ჯემ-სეიშენები და ბოლოს დიდი კონცერტი. დაღლილობას დილით კაიუტის აივანზე ჯაკუზში ნები ვრობა გვიხსნიდა, ან იოგას ვარჯ იშები და მასაჟები ქოქოსის რძეში. ძილზე ლაპარაკიც ზედმეტი იყო. მერე, თბილისში გადამბულად ორი კვირა მეძინა. -კუნძულებზეც იყავით? - სხვადასხვა კუნძულებზე კატე რებით გადავდიოდით. ერთმანეთ ისგან განსხვავდებოდნენ, ზოგი ინ გლისური კოლონია იყო, ზოგი ფრ ანგული. იყო ერთი კუნძული, სულ ორი კილომეტრი, რომელიც მარტო ამ გემს ეკუთვნოდა. იქ მომსახურე პერსონალი ცხოვრობდა. თან, რაც მთავარია, იანვარში წავედით და აქ რომ - 10 გრადუსი დავტოვეთ, იქ ზაფხულში, აღმოვჩნდით. +30 გრ ადუსი დაგვხვდა. საოცარი იყო სან ბარსის კუნძული, ფრანგებს ეკუთ ვნით. 1000 ვილით, 300 როლსრო ისის კაბრიოლეტით, საუკეთესო რესტონრებითა და პლაჟით. -„პლეიბოი“ ამართლებდა სა ხელს? -სადილივით შედიოდა დღის რე ჟიმში. - რას ნიშნავს „პლეიბოი“ სა დილივით შედიოდა დღის რეჟი მში? -იქ რამეზე რომ გენერვიულა, ასეთი რამ არ იყო. სექსის მხრივაც კი. „პლეიბოის“ რომ ეძახიან, ასეთი „რაზვრატნი“ სიტუაცია არ ყოფი ლა. ყველაფერი ზომიერად იყო. ის ვენებდი ჩვეულებრივად, ქალს თუ მოეწონებოდი, არ იყო პრომლემა. ფულების ფრიალი არ გჭირდებო და, როგორც საბჭოთა კავშირის დროს. თან მარკუს მილერის პირა დი სტუმრები ვიყავით და ამიტომ აც „პლეიბოის“ გოგონებიც კარგ ად გვექცეოდნენ. - გულნატკენი არ დაგტოვეს. - არა, როგორ გეკადრებათ, ჩვ ენზე ახალგაზრდა კაცები იქ არ იყ ვნენ და გულს ვინ გვატკენდა? - ბუნებრივია, დაიღლებოდით. -თან, სასიამოვნოდ დავიღალეთ. იქ ერთი კვირა ისე გადის, როგორც ორი თვე. ყოველი სიახლე გაფიქრ ებ ინ ებს, რომ დი დი ხა ნია რაც იქ ხარ...
ავატარი და ამერიკელი ინდიელების შურისძიება სანდრო ასათაინი კაცობრიობის კულტურული მემკვიდრეობა მრავალსართულ იან სახლს ჰგავს, რომლის მშენ ებლობაც მუდამ გრძელდება და ხშირად ახალი სართულების გასა ლამაზებლად, ქვედა სართულებში გამოყენებული მასალის ასლებს იყენებენ. კონტექსტიდან ამოგ დებული, ახალ ადგილას განთავ სებული ეს კოპიები ახალ მნიშვნ ელობას იძენენ. მათ ვინც ფილმი „ავატარი“ ვნახეთ, უკვე კარგად ვიცით, რომ ავატარი ლაბორატო რიაში გამოზრდილი ჰუმანოიდის სხეულია, რომელიც პლანეტა „პა ნდორაზე“ გამოდგება, ადამიანის ორგანიზმისთვის საშიში ჰავა რომ აიტანოს. მომავლის ლაბორატო რიაში პრობლემების გარეშე შე ძლებენ თქვენი ცნობიერების გა დანერგვას ავატარის სხეულში და დანარჩენი უკვე თქვენზეა. მაგრამ, სანამ ეს ტერმინი თა ნამედროვე კინემატოგრაფიაში გადმოინაცვლებდა, მას აქტიურ ად იყენებდნენ ინტერნეტში. მა გალითად, საიტი www.avatarist. com ყველა მსურველს საკუთარ ავატარს სთავაზობს. ინტერნეტში ამ ტერმინის მნიშვნელობა მცირე
ზომის გამოსახულებას გულისხ მობს, რომელსაც მაგალითად, აქ ტიურად იყენებენ ფორუმებზე. ფორუმის მომხმარებელი, რეგი სტრაციისას, თავისი სურათის ნა ცვლად ეგრეთ წოდებულ ავატარს ანთავსებს. ამგვარად, ყოველი მისი ჩანაწერის გვერდზე მისივე ავატარი ჩანს ხოლმე – შესაბამი სად, ინტერნეში, თითქოს, მომხ მარებლის ვირტუალური ორეული არსებობს, რომელიც აქტიურად ერთვება ხოლმე სხვადასხვა დისკ უსიებში. თუ უფრო ჩავუღრმავდებით კაცობრიობის კულტურული მე მკვიდრეობის სართულებს, ინდუ ისტურ რელიგიამდე მივალთ. აქ ავატარი ღვთაების დედამიწაზე ჩამოსვლას ნიშნავს, ანუ ღმერთის გამოცხადებას მოკვდავი ადამ იანის, ან ცხოველის სახით. მაგა ლითად, ინდუისტური რელიგიის მიხედვით, ერთ-ერთი მთავარი ღვთაების – ვიშნუს ათი ძირითადი განსახიერება არსებობს: მატსია (თევზი), კურმა (კუ), ვარაჰა (ტა ხი), ნარასიმჰა (ლომკაცი), ვამანა (ჯუჯა), პარაშურამა (მებრძოლი ქურუმი), რამა (ღვთაებრივი მეფე) კრიშნა, ბუდა და კალკი (აპოკალ იფსური ანგელოზი). მაგრამ ისევ დღევანდელობაში დავბრუნდეთ. ფილმ ,,ავატარის“ სიუჟეტური ქარგაც თანამედრ ოვე ამირიკელებისა და ინდიელებ ის ურთიერთობას მოგვაგონებს. ფილმი, თითქოს, ერთგვარი შე ცდომების აღიარება და ბოდიშის მოხდის მცდელობაა. დღეს ხომ ამერიკას შავკანიანი პრეზიდენტი ჰყავს და ბევრი რამის ხელახალი გადააზრება ხდება. მაგრამ კაცობრიობის ისტორი ის მანძილზე კულტურული პლას ტები ზოგჯერ არა გადატანითი, არამედ პირდაპირი მნიშვნელობ ითაც ერთიმეორეზეა აშენებული. მაგალითად, ვანკუვერის ოლია მპიადაზე დატრიალებული ტრაგ ედიისა და არაერთი უსიამოვნო შემთხვევის შემდეგ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ იმ ადგილას, სადაც ოლიამპიადა ტარდება, ოდ ესღაც ინდიელების დასახლებები იყო. ყველასთვის ცნობილია, რომ ინდიელებისა და ევროპელების „კეთილმეზობლური“ უთიერთობა
პლანეტა პანდორას ადგილობრ ივი მცხოვრებლების და მასზე ჩა სული დედამიწელების ურთიერ თობას წააგავდა. ამიტომაც გაის მა ხმები ინდიელების ღმერთების შურისძიების შესახებ. მოკლედ, შეგახსენებთ რამდენიმე უბედურ შემთხვევას, რომელიც ოლიმპი ადაზე მოხდა: რა თქმა უნდა, ყვ ელამ იცის ქართველი მოციგავის ისტორია და ამას შეხსენებაც არ სჭირდება. ავსტრიელმა სნოუ ბორდისტმა მანუელა რიგლერმა ვარჯიშისას ოლიმპიურ ტრასაზე ტვინის შერყევა მიიღო. მანამდე კი ტრავმა იაპონელმა სპორტსმე ნმა იუკა ფუდზიმორიმაც მიიღო. ვანკუვერის პარკში გამართულ საქველმოქმედო კონცერტზე ცხ რამეტი ადამიანი დაშავდა, ღობის ჩამონგრევის შედეგად. უბედური შემთხვევები ამით არ დასრულებ ულა. ოლიმპიური ორგკომიტეტის მანქანა 76 წლის ქალბატონს შე ეჯახა. იგი საავადმყოფოში მიიყ ვანეს, საბედნიეროდ მის სიცოცხ ლეს საფრთხე არ ემუქრება. ამერიკის ვიცეპრეზიდენტის ჯო ბაიდენის ესკორტი კინაღამ საგზაო შემთხვევას ემსხვერპლა. თავად ვიცე პრეზიდენტი და მი სი მანქანა არ დაშავებულა. მაგრ ამ ამერიკული დელეგაციის ორმა წევრმა - პეგი ფლემინგმა (1968 წლის ოლიმპიური ჩემპიონი) და ვონეტა ფლაუერსმა (2002 წლის ოლმპიური ჩემპიონი) უმნიშვნელო ტრავმები მიიღეს. ისინი ადგილო ბრივ ჰოსპიტალში გადაიყვანეს. ჯო ბაიდენთან დაკავშირებით კიდევ ერთი ინციდენტი ოლიმპი ადის გახსნის ცერემონიალზე მო ხდა. კერძოდ, 48 წლის ფსიქიურად გაუწონასწორებელმა კანადის მო ქალაქემ, ყალბი მოწმობის საშუ ალებით, შეძლო დაცვის წევრების მოტყუება, მაგრამ ჯო ბაიდენთან რამდენიმე მეტრის სიახლოვეზე იგი კანადის ცხენოსანი პოლიცი ის თანამშრომლებმა დააკავეს. ეს ინციდენტი მხოლოდ რამდენიმე დღის შემდეგ გახმაურდა. როგო რც შემდგომში ოლიმპიური თამა შების უსაფრთხოების სამსახურის უფროსმა განაცხადა: „დაკავებუ ლი არ იყო შე ირ აღ ებ ული და არ აპირებდა ვიცე პრეზიდენტისთ ვის რაიმე ზიანის მიყენებას. იგი,
უბრალოდ, ჯო ბაიდენის დიდი თაყვანისმცემელი გახლავთ და მხოლოდ მისი ახლოდან დანახვა სურდა .“ ვანკუვერის ოლიმპიადას არც ამინდი სწყალობს. ორგანიზატო რებს ათასობით ბილეთის დაბრ უნება მოუხდათ სნოუბორდისტე ბის გამოსვლების ჩაშლის გამო – წვიმამ ტრასები ისე დააზიანა, რომ მათზე შეჯიბრის ჩატარება შეუძლებელი გახდა. მაგრამ ინდიელების ყველაზე დიდ შურისძიებად საბოლოოდ მაინც თამბაქო შეიძლება ჩაითვა ლოს, რომლის გამოყენებაც ინდი ელებმა ამერიკაში ჩასულ ევრო პელებს ასწავლეს. კაცობრიობის ისტორიის მანძილზე თამბაქოს მავნე ზემოქმედების გამო, ალ ბათ, გაცილებით მეტი ადამიანი არის გარდაცვლილი, ვიდრე ევ როპელებისა და ინდიელების და პირისპირების შედეგად დაღუპუ ლი ინდიელები. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
19
ერთადერთი პარტია საქართ ველოში, რომლის შემადგენლო ბაშიც ქალს ვერ იპოვით. პრაქტი კულად, მამაკაცების პარტიაა. ყოველთვის უფრთხილდებ იან საკუთარ იმიჯს და ხშირად არაპოპულარულ ნაბიჯებსაც კი დგამენ, ისევ და ისევ პოლიტი კური იმიჯის გადასარჩენად. ასე იყო 26 მაისსაც, როდესაც მათ უარი თქვეს სტადიონზე... ვიცო დით, რომ ხალხს სამებაში წაიყ ვანდნენ, პატრიარქის ამ პროც ესებში ჩართვას კი საჭიროდ არ მივიჩნევდითო, – ასე ამბობენ... არც არჩევნებში მონაწილეობენ, შეიძლება წაგების ეშინიათ, შე იძლება მართლაც ვერ ხედავენ ბრძოლის აზრს... თუმცა, ბოიკ ოტმა „ფორუმი“ სულ უფრო და უფრო პასიურ მდგომარეობაში გადაიყვანა. თუმცა, რეიტინგე ბის მიხედვით თუ ვიმსჯელებთ, ბევრი არც არაფერი წაუგიათ... ახლაც ბოიკოტის რეჟიმში არიან და შორიდან ადევნებენ თვალს არასაპარლამენტო ოპოზიციაში მიმდინარე ბოლოდრიონდელ გა უგებარ თამაშს... „პრაიმტაიმის“ სტუმარია „ფო რუმის“ ერთ-ერთი ლიდერი, ირაკ ლი მელაშვილი: – დღეს ძალიან რთული პროც ესები მიმდინარეობს პოლიტიკაში. მოხდა გარკვეული გადაჯგუფებ ები. ვფიქრობ, ოპოზიცია ჯერ კი დევ ძიების პროცესშია და, სამწ უხაროდ, მგონი, ცოტა არასწორი გზით მიდის. ყოველ შემთხვევაში ოპოზიციის ნაწილი. ეს ჩემი სუბი ექტური შეფასებაა. ეს დიდი ოპ ოზიციური სისულელე ერთხელ და სამუდამოდ უნდა დამთავრდეს. აბსოლუტურად გაუგებარი რაღა ცები ხდება. ურემი რომ გადატრია ლდება, გზაც მერე გამოჩნდებაო, ხომ გაგიგიათ? ოპოზიციის ნაწილი სახლში წავა, ნაწილი გარდაიქმნე ბა, ნაწილიც დარჩება. ოპოზიციას აქვს მკვეთრად ჩა მოსაყალიბებელი პოზიცია: მან ან უნდა ითამაშოს თამაშის იმ წესე ბით, რასაც ნოღაიდელი სთავაზ ობს, თორემ, ასეთ შემთხვევაში, ყოველთვის წაგებული იქნება. ან უნდა იბრძოლოს და ხელისუფლ ებასთან და საერთაშორისო ორ განიზაციებთან ერთად შეიმუშაოს თამაშის ისეთი წესები, სადაც კო ნკურენტუნარიანი გარემო იქნება. ანუ, არის ორი რამ, რაც აუცი ლებელია: გარემო, იმისთვის რომ ცვლილებები გაატარო ქვეყანაში და პოლიტიკური პროცესი წავიდეს ნორმალურად; მეორე, ჩამოყალი ბდეს ძალა, რომელიც ხელისუფლ ებაზე უკეთესია. ასეთ ძალას მე ნოღაიდელთან ერთად ვერ ვხედავ. ნოღაიდელს არ ვიწუნებ იმიტ ომ, რომ ის მოსკოვში გაიქცა და „ედინაია რასიასთან“ რაღაცას მოაწერა ხელი. 1997 წელს „მოქა ლაქეთა კავშირმაც“ მოაწერა ხელი თანამშრომლობას მაშინდელ მმარ თველ პარტიასთან. მაშინ უკეთესი არაფერი ჰქონდა გაკეთებული რუ სეთს ჩვენთვის. – თუმცა მაშინ ტერიტორიები არ იყო აღიარებული... – მაგრამ იყო წართმეული. მი მაჩნია, რომ ძალიან კარგია, როცა ადამიანი პირდაპირ ამჟღავნებს თავის პოლიტიკურ მიმართულებ ას. მე მას არც აგენტს ვეძახი და არც მოღალატეს. უბრალოდ, ჩემი მოსაზრებები და პოლიტიკური ხე დვები მისას არ ემთხვევა. ამიტომ ნუღარც მეძახიან, ერთად დავდგე თო. ვინც მის გვერდით დგას, ანუ იზიარებს მის მოსაზრებებს... ეს ძალიან სერიოზული საკითხია და სულაც არ ჰგავს, მაგალითად, იმ ას, უნდა იდგას თუ არა ბაზრობაზე სალარო აპარატები. ეს გაცილე ბით სერიოზული თემაა და ეხება ქვეყნის ბევრ სტრატეგიულ საკი თხს. ნოღაიდელთან ერთად დგომა ჩემთვის ნიშნავს დამნაშავესთან დგომას. ნოღაიდელი არის კაცი, რომელიც ცალ-ცალი კალოშით 20
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ჩამოვიდა დედაქალაქში და დღეს ის ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი კაცია, რომელსაც, პოლიტიკის გარდა, არსად უმუშავია. როგორ ხდება ეს, ძალიან საინტერესო და სერიოზულია. ოღონდ ამ საკითხ ებით ხელისუფლება არ უნდა ინ ტერესდებოდეს მას შემდეგ, რაც კონკრეტული თანამდებობის პირი ხელისუფლების რიგებს დატოვებს. როგორც ხდება ახლა, კონკრეტუ ლად ნოღაიდელის შემთხვევაში. მან ეს ფულები დააგროვა ხელისუ ფლებაში, თანამდებობაზე ყოფნის პერიოდში და ამით მაშინვე უნდა დაინტერესებულიყვნენ. ჩემთვის ეს არის 9 აპრილის და 26 მაისის კუდები. ვფიქრობ, რომ ეს უნდა დასრულდეს და დასრულდება კი დეც. რაღაც გზა რომ გამოჩნდეს, ეტყობა, ურემი უნდა გადაბრუნ დეს. – რას გულისხმობთ ურმის გა დაბრუნებაში? – იმას, რომ ეს გზა რითიც ახლა ოპოზიცია მიდის, არის დამარცხე ბის გზა. ოპოზიცია კიდევ ერთხელ დამარცხდება და საზოგადოება კი დევ ერთხელ ჩავარდება ფუსტრა ციაში. როდესაც ხე ლისუფლება ამ ბობს, რომ ამომ რჩევლის რიცხვი არის 3 მილიონ 700 ათ ასი და ამ რიცხვში არ შედიან ლტოლ ვილები, გამო დის, 4 მილიონია მოს ახ ლე ობ ა... თუმცა, შეგახს ენებთ, რომ 1989 წელს, აღწერა რომ ჩატარდა, საქ არ თვ ელ ოშ ი აფხ აზ ებ ია ნ-ოს ებიანად, სულ, 5 მილიონი ადამია ნი იყო. თუ ჩვ ენ ახლა 4 მილიონი ვართ, მაშინ, გა მოდის, მოგვ იმატია და არა შევ მც ირ ებ ულ ვ ართ, ანუ არავინ არ გა სუ ლა სა ზ ღვ არ გა რე თ , არავინ არ დაღუ პულა. მე კი ვიცი, რომ ერთი მილიონი გაყალბებული ხმა დევს ამ საარჩევნო სიაში. და შენ მეპატიჟები ამ არჩევნებზე და თან მეუბნები, ჩვენ ამ ხმებს დავი ცავთო. და ეს მაშინ, როცა მთავ არი კონკურენტი, გიგი უგულავა, უკვე 4 თვეა, საარჩევნო კამპანიას ატარებს, მთელი ეს პერიოდი კი ოპოზიციური პარტიები ერთმან ეთს ლანძღავენ. სხვათა შორის, უგულავა ჯერ არც ერთ ოპოზიც იურ კანდიდატს არ გახსენებია. – რატომ არ ჩაერთო „ფორუ მი“ საარჩევნო სიების გადამოწმ ებაში? და საერთოდ, „ფორუმი“ ერთ-ერთია იმ პოლიტიკური ძა ლებიდან, რომელიც ძალიან პასი ურობს ბოლო პერიოდში. – ის, რაც ეკრანზე ჩანს... გეთა ნხმებით, ჩვენ ძალიან პასიურები ვიყავით მთელი ამ ხნის განმავ ლობაში. თუმცა მინდა გითხრათ, რომ მთელი 4 თვის მანძილზე ჩვენ ძალიან სერიოზული კონსულტა ციები გვქონდა იმის თაობაზე, რომ რაღაც შეგვეცვალა. – ვისთან გქონდათ კონსულტა ციები? – ყველასთან. ვინც კი ახლა შე იძლება რომ გაგახსენდეთ, აბსო ლუტურად ყველასთან, ოღონდ ნოღაიდელისა და ხელისუფლების გარდა. რაც შეეხება სიების გადა მოწმებას, არ უნდა ჩაერთო ისეთ საკითხში, რაც წინასწარვე იცი, რომ განწირულია. როცა არის 3 მილიონ 700-ათასიანი სია და გა დასამოწმებლად გაქვს მხოლოდ 1 თვე, ეს არის შეუძლებელი. გამო დის, რომ დღეში უნდა გადაამოწმო
120 ათასი ადამიანი. გარწმუნებთ, არანაირი გადამოწმება კარდაკარ ის პრინციპით არ მიმდინარეობს. ეს მილიონ 200 ათასი გამოიყო იმ ისთვის, რომ ამ პოლიტიკურ პა რტიებს საარჩევნო კამპანიები ეწ არმოებინათ. ვინმეს ეჭვი ეპარება ამაში? თუ ამას ის ბიჭები მალავენ, რომლებმაც თანხა აიღეს? ჩვენ რომ ფულის შოვნა გვდომოდა, ამ პარტიების მსგავსად, დამერწმუ ნეთ, ისე ვი შო ვი დი ამ ფუ ლს, სა ერთოდ ვერ გაიგებდით და გარდა ამისა, ამ 100 ათასს კიდევ ერთი ან ორი ნული მიემატებოდა. – თქვენ განაცხადეთ, რომ კო ნსულტაციები გქონდათ თითქმის ყველა პოლიტიკურ ძალასთან და არ გინდოდათ, ეს შეხვედრები გა შუქებულიყო ტელევიზიით. რა მდენად სწორად მიგაჩნიათ ასეთი კონსპირაციული შეხვედრები და კონსულტაციები, თუნდაც ისეთი, როგორიც ამ რამდენიმე დღის წინ შედგა ბიძინა გეგიძის აგარაკზე? – ჩვენ არ ვატარებთ არანაირ კონსპირაციულ შეხვედრებს. თუ მცა, რაც შეეხება გეგიძის აგარაკ ზე შეხვედრას, მე პირადად 7 წლის წინანდელი კადრები გამახსენა.
– ბადრი პატარკაციშვილი და სხვები პირსახოცაფარებულები რომ იყვნენ? – იმ კარდებსა და მით უმეტეს, შეხვედრებს კარგი არაფერი მო უტანია საზოგადოებისთვის და არც შეხვედრის მთავარი მონაწი ლეებისთვის. მე როცა ვსაუბრობ დახურულ შეხვედრებზე, არ ვგ ულისხმობ კონსპირაციულ შეხვ ედრებს. ჩვენ ღიად ვიტყვით, რომ კონსულტაციები ლეიბორისტებთ ანაც გვაქვს, „ალიანსთანაც“, ბუ რჯანაძესთანაც. – თუ არჩევნებში არ მონაწი ლეობთ, მაშინ რა თემებზე გაქვთ კონსულტაციები? – საარჩევნო სიებთან დაკავშ ირებით. ჩვენ, საერთოდ, ერთი პრობლემა გვაქვს. როცა მოდის არჩევნების დრო, მაშინ ვიწყებთ საარჩევნო გარემოზე ზრუნვას. მერე გვეუბნებიან, რომ სამუშაოს დაწყებისთვის უკვე გვიანია, არჩე ვნებამდე ცოტა დროა დარჩენილი და ვერ მოვასწრებთ ცვლილებების გატარებას. მერე ეს საკითხი გადა იდება ხოლმე და ეს წრე ტრიალებს მუდამ. ამიტომ ჩვენ დღეს ვიწყებთ საუბარს იმაზე, რაც არის გასაკე თებელი, თუნდაც მომავალი დიდი არჩევნებისთვის. – 2013 წლისთვის? – არა მგონია, რომ 2013 წლამ დე მივიდეს საქმე. არ ვიცი, როდის იქნება, მაგრამ არა მგონია, 2013 წელს იყოს. საერთოდ, მე ერთი რამ ვიცი დაზუსტებით: ჩვენ უნდა ჩა მოვაყალიბოთ სწორი მოთხოვნა. საერთოდ, ხელისუფლება არ ტო
ვებს კარგ შთაბეჭდილებას, მაგრამ არც ოპოზიციას დაუტოვებია მაინ ცდამაინც კარგი შთაბეჭდილება. – ბატონო ირაკლი, საერთოდ, რა აზრი აქვს ბოიკოტს? – მერე რა, რომ ნაწილი მიდის არჩევნების გზით? მიიღოს მონაწი ლეობა ედპ-მ არჩევნებში და ქაჩოს ხელისუფლებამ. აქ სულ სხვა რა მეა მნიშვნელოვანი. ხელისუფლებ ამ ხომ იცის ძალიან კარგად, რომ არანაირი სიების გადამოწმება არ მიმდინარეობს. რატომ აკეთებს ამ ას? იმიტომ რომ 15 მარტს გამოვა და მეტყვის, რა გაყვირებთ ან რა გინდათ საერთოდ? აგერ 12 ოპოზ იციური პარტია, ფაფარაშლილი ლომებივით გავარდნენ, მთელი საქართველო შემოირბინეს და იპ ოვეს მცირედი დარღვევები. განა ცხადებენ, რომ არანაირი გაყალბ ებები და მცდარი სიები არ აქვს. – ნოღაიდელის თემასა და პრ ორუსულ ძალებს რომ დავუბრ უნდეთ. კობა დავითაშვილმა გა ნაცხადა, რომ ადრე იგივე კითხ ვები და ბრალდებები, რაც დღეს არის ნოღაიდელის მიმართ, ისმო და სწორედ „ფორუმის“ მისამა რთით... – კობა დავი თაშვილმა თქ ვა, 2007 წე ლს მიშა სააკაშვი ლი გვეუბნებ ოდა, ლეიბორ ისტებთან და „ ფ ორ უმ თა ნ “ არ აწარმოოთ მოლ აპ არ აკ ე ბე ბიო. მე კი აქამდე არ ვი ცო დი, თუ მი შა იძლეოდა მ ით ით ებ ებ ს , ვინ უნ და ყო ფილიყო ოპოზ იციაში და ვინ – არა. ნოღაიდ ელი პუტინთ ან შეხვედრაზე იჯდა და ამის კადრებიც არ სებობს, მე კი არავისთან არ ვმჯდარვარ. – ისე, როგორ ფიქრ ობთ, ალასანია იქნება ლიდე რი თუ ლევან გაჩეჩილაძე? – მრჩება შთაბეჭდილება, რომ ალასანიამ წააგო. რესპუბლიკელე ბი და ახალი მემარჯვენეები არ არ ის საკმარისად დასაყრდენი ძალა, რომ მერი გახდე. თუმცა არა მგონ ია, რომ ამ არასაკმარის ძალას თუ ნოღაიდელი-დავითაშვილი-კუკა ვათი ჩაანაცვლებ, ეს რამე სერი ოზულ პლუსს მოგცემს. ვერ ვიტყ ვი, რომელს აირჩევენ: პრაიმერს თუ სოციოლოგიურ გამოკითხვას. პირადად მე პრაიმერი ძალიან დიდ სისულელედ მიმაჩნია. შეგახსენ ებთ 2006 წლის პრაიმერის, სადაც ოპოზიციურმა კანდიდატმა მიიღო 9 ათასი ხმა და ზუსტად ერთ კვ ირაში იგივე კანდიდატმა ძლივს შეაგროვა ათასი ხმა. თუ მართლა უნდათ ერთიან კანდიდატზე შეთა ნხმება, ყველამ კარგად იცის, ვის რა რეიტინგი აქვს. კობამ ძალიან კარგად იცის, რომ ის ირაკლი ალ ასანიას ვერ სჯობია და ამას არ სჭირდება პრაიმერი. ერთობა არ წყდება იმით, რომ ყველა კანდიდ ატს ასახელებს და ამბობს, ერთო ბა გვინდაო. ერთობა წყდება იმით, რომ, პირველ რიგში, ადამიანები სხდებიან და საკუთარ შესაძლებ ლობებს აფასებენ რეალურად. – ალასანიას მიერ გადადგმულ ნაბიჯებს როგორ ახსნით? – „ალიანსის“ რეიტინგი უკვე მძ იმე საკითხია. ამ შემთხვევაში მა რტო ირაკლი არ დაზარალებულა. ძალიან სერიოზულად დაზარალდ ნენ „ალიანსის“ სხვა წევრებიც, რადგან მათ ყველაფერი ამ პროე ქტში ჰქონდათ ჩადებული. დავიწყ
ოთ იქიდან, რომ „ალიანსს“ მე უკვე განვიხილავ, როგორც სამსუბიე ქტიან ძალას. რაც შეეხება ალას ანიას, გეტყვით, რომ ირაკლი არის კახა შარტავას ახლობელი. თუმცა პოლიტიკურად მან ჩაიდინა სერი ოზული შეცდომა, აზარალა თავი სი თავიცა და თავისი ერთობასაც. – რამ განაპირობა მისი ნოღა იდელთან წასვლა თუნდაც ერთი დღით? რა შეიძლებოდა გამხდა რიყო ამის მიზეზი? – ნოღაიდელთან თანამშრომლ ობით კი არ დაინტერესდა. მან გა დაწყვიტა, რომ სარესურსო ბაზა გაეფართოებინა მომავალი არჩე ვნებისთვის და კი არ გაიფართოვა ეს ბაზა, არამედ, პირიქით, გაცი ლებით შეიმცირა. ერთი რამ შე მიძლია, დარწმუნებით გითხრათ, რომ ეს პროექტი (ნოღაიდელთან ერთობას ვგულისხმობ) 100%-ით დამარცხებულია. თუ ალასანია იქნება იქ, ალასანიასთან ერთად დამარცხდება. თუ ალასანია არ იქნება, მაშინ ირაკლის გარეშე და მარცხდება. ეს ალასანიას გადასა წყვეტია. ისე, კარგია, რომ ალასან იამ ახლა დაუშვა ეს შეცდომა და არა მერე. იმიტომ რომ მას ახლა შეცდომის გამოსწორების საშუ ალება აქვს. მერე ეს შეუძლებელი გახდებოდა და ქვეყანასაც ძვირად დაუჯდებოდა მისი ეს შეცდომა. მე არ ვი ცი, რო გორ უნ და გა მო ასწოროს მან ეს შეცდომა. თუმცა გამოსწორებაში არ ვგულისხმობ იმას, რომ ახლა ირაკლი ალასანია ადგეს და სულ სხვა ბლოკში გაერ თიანდეს. – როგორ ფიქრობთ, ამ ქაოსით ოპოზიციაში ყველაზე მეტად ვინ სარგებლობს? – ხელისუფლება. ოპოზიციის დისკრედიტაცია ოპოზიციისვე ხე ლით – ეს არის ხელისუფლების სა სარგებლოდ გაკეთებული. – და ვისი ხელით აკეთებს ამას ხელისუფლება? – ხელი ამ შემთხვევაში შეიძლე ბა იყოს ოპოზიციის უჭკუობა. ბო ლო 20 წლის განმავლობაში ყველ აზე დიდი „ხელი“, როგორც წესი, უჭკუობაა პრეზიდენტებისაც და პარტიებისაც. იმიტომ რომ ძალიან ბევრი სისულელე, რაც ჩვენ, ქართ ველებმა, გავაკეთეთ პოლიტიკაში და ხშირ შემთხვევაში ჰბრალდება ხან რუსეთსა და ხან – ამერიკას, არის კონკრეტული უჭკუობის ბრ ალი. ოპოზიციამ ისე წაიყვანა სიტუ აცია, რომ იმის შანსი და სურვილ იც კი არ დამიტოვა, რომ ვინმეს, თუნდაც ფარულად, მხარი დავუ ჭირო. – თუ ოპოზიცია არჩევნების მერე გამოსვლებს დაიწყებს, რო გორც იმუქრება, თქვენ გამოხვ ალთ მათთან ერთად? – ნებისმიერ გამოსვლაში მივი ღებ მონაწილეობას თუ დავეთანხ მები მიზანს და თუ მეცოდინება, რომ ამას აზრი აქვს. დღევანდელი ვითარებიდან გამომდინარე, საქმე ისე მიდის, რომ მიტინგზე გამოსვ ლა კი არა, საერთოდ სახლიდან გა მოსვლისაც შერცხვებათ ბოლოს, იმდენს იზამენ. თუნდაც ჭადრაკის სასახლე რომ ავიღოთ. თუ დააკვი რდით, იქნებ მითხრათ ერთი აზრი, რომელიც იქ მყოფი პარტიების მიერ იყო შეთანხმებული? ერთი ალთას იყო და მეორე – ბალთას. საერთოდ, ნორმალურ ქვეყნებში გადაწყვეტილებები საჯაროდ და ღიად იდგმება, თორემ სინამდვი ლეში გადაწყვეტილება მიიღება ძალიან კულუარულად. ანუ იქ ჯერ სცენარი იწერება და „კარწინკა“ მერე დგება. ჩვენთან პირიქით არ ის. ჯერ „კარწინკა“ დგება და მერე იწყებენ ფიქრს სცენარზე, თუ რო გორ უნდა განვითარდეს ის. – რა არის „ფორუმის“ შეცდ ომა? – ის, რომ, სამწუხაროდ, ნაკლ ები ურთიერთობა გვქონდა საერ თაშორისო ორგანიზაციებთან. ეს იყო ჩვენი მინუსი.
ლევან გაჩეჩილაძე და ზურაბ ნოღაიდელი მარტში პუტინს შეხვდებიან?
ლევან დგებუაძე
ზურაბ ნოღაიდელი ოპოზიციურ ფლანგზე თანდათან ყველაზე გავლენიანი ფიგურა ხდება. მოსწონთ თუ არა ეს სხვა ლიდერე ბს, მეასეხარისხოვა ნი საკითხია. არ არის გამორიცხული, ირაკ ლი ალასანიას მთავ არი მიზანი (ამ ფლან გზე გადაბარგებისას) ის ყოფილიყო, რომ სათავეში მოქცეოდა ამ პროცესებს. რესპ უბლიკელები ცდილ ობენ, ირაკლი გაამ ართლონ და ამისთვ ის ასეთი რამ თქვეს: მას სურს ნოღაიდელი პოლიტიკას ჩამოაშ ოროს და პროცესები სწორი მიმართულებ ით წარმართოსო. რესპუბლიკელებმა ასეთი ახსნა ალას ანიას საქციელს შე მთხვევით არ მოუძ ებნეს. თავის დროზე ბერძენიშვილებმაც გამოიყენეს ასეთი „ტექნოლოგია“. ისინი 2007 წლის შემოდგ ომიდან ოპოზიციურ მოძრაობას სწორედ იმ მიზნით ჩაუდგნენ სათავეში, რომ გადა მწყვეტ მომენტში იპ ოდრომზე წაეყვანათ და არა სახელმწიფო კანცელარიისკენ. ოღონდ იმიტომ კი არა, თითქოს „ძმები ბერძენიშვილები“ სა აკაშვილის აგენტები არიან, არამედ იმის გამო, რომ სააკაშვი ლი მათთვის მაში ნაც (სხვათა შორის, დღესაც) უფრო მისა ღები პრეზიდენტია, ვიდრე პატარკაციშ ვილი, ოქრუაშვილი, ბურჯანაძე ან ნათე ლაშვილი.
ვინ რას იხდის და სად
მაშასადამე, მთავარია, რა რე სურსები ექნება „ნოღაიდელის დაჯგუფებას“. უახლოეს მომა ვალში რუსეთი გახსნის ლარსის საკონტროლო-გამშვებ პუნქტს. ბუნებრივია, ამას მოსკოვი თა ვისი სტრატეგიული მოკავშირის – სომხეთის ინტერესებიდან გა მომდინარე აკეთებს. ქართული პროდუქციის რუსულ ბაზარზე შეშვება არ იგულისხმება, თუმცა ეს „გახსნა“ მაინც ნოღაიდელსა და მის მიერ მოსკოვში „ჩაწყობის“ უნარს მიეწერება. ესე იგი, მოსკოვი ერთდრო ულად ორ (თუ სამ) კურდღელს დაიჭერს. რაც შეეხება ფინანსებს, ნოღა იდელს საკუთარი ფულის ხარჯვა ნამდვილად არ დასჭირდება – ახ ალი ალიანსის გასაძლიერებლად სავსებით საკმარისი იქნება ის თანხები, რასაც მოსკოვში მყოფი ქართველი ბიზნესმენები გადმ ორიცხავენ. ქართული კანონმდებლობა უცხოეთიდან პოლიტიკური პრ ოცესების დაფინანსებას კრძალა ვს, მაგრამ, თუ ფულს ის ადამიანი იხდის, რომელიც საქართველოს მოქალაქეა, თუმცა უცხოეთში (მოსკოვში ან ვენაში – მაგალი თად, ლევან პირველი და ა.შ) ცხ ოვრობს და ვანო „კითხვებს ვერ დაუსვამს“, ფორმალურად ვერ შეედავები. მოსკოვში ახლა, უბრალოდ, იმის გათვლა ხდება, რაზე „მოაწ ერს ხელს“ ნოღაიდელი და რა აწ ყობს რუსეთს. რუსული პრესა და ინტერნეტი სავსეა მონაცემებით (მათ არავინ მალავს), რომ, თუ ნო ღაიდელის ალიანსმა გაიმარჯვა (ამა თუ იმ ფორმით), მოსკოვი ახ ალ ხელისუფლებას კონკრეტულ სიას (რუსულად „სპისოკ“!) დაუდ ებს ხელმოსაწერად. ბუნებრივია, აფხაზეთისა და „სამხრეთ ოსეთის“ დაბრუნება არ იგულისხმება. ოღონდ თბილ ისს მათ აღიარებასაც არავინ მო სთხოვს, მაგრამ რუსეთთან დი პლომატიური ურთიერთობების აღდგენა და თბილისში რუსული საელჩოს დაბრუნება იმ ვითარე ბაში, როდესაც არსებობს რუ სული საელჩოები ცხინვალსა და სოხუმში, ირიბად მაინც იმ რეალ ობის აღიარება იქნება, რაც აგვი სტოში მოსკოვმა შექმნა. ქართული საზოგადოებისთვის კი ყველაფერი დაიყვანება პრიმ
აკოვის დაბადების დღეზე წარმ ოთქმულ პუტინის სადღეგრძელ ომდე. ანუ ამაზე სერიოზულად ნოღაიდელს არავინ დაელაპარ აკება. სამაგიეროდ, სერიოზულ ად დაელაპარაკებიან იმაზე, რომ საქართველოს ნეიტრალიტეტი გამორიცხულია და „პუტინის სა დღეგრძელოს“ რეალიზებისთვის (თუნდაც ასი წლის შემდეგ) აუ ცილებელია არა ნეიტრალიტეტი, რაც, უბრალოდ, მტკნარი სისუ ლელეა, არამედ რუსეთთან სამხ ედრო ბლოკში შესვლა („ანტინა ტო“), კოკოითისთან და ბაღაფშ თან „თავდაუსხმელობის“ შესახებ დოკუმენტის ხელმოწერა, რუსე თთან „საბაჟო კავშირის“ გაფო რმება და ა.შ. სანაცვლოდ ბორჯომი და ღვ ინო რუსეთში კიდეც შეიძლება გაიყიდოს. ოღონდ თუ რუსული კომპანიების ხელში გადავა.
მანია
რაც შეეხება ნოღაიდელის მო ტივს, ძნელი დასაჯერებელია, მას მხოლოდ ფული ამოძრავებდეს. ფულს პოლიტიკაში ჩაურევლა დაც იშოვიდა. მაგრამ ბოლო 20მა წელიწადმა ისიც დაადასტურა, რომ ქართული პოლიტიკური ელ იტა ძირითადად „ძალაუფლების ავადმყოფებისგან“ შედგება. ნოღაიდელმა, უბრალოდ, შე ავსო ის ნიშა, რომელიც დღემდე დაუკავებელი იყო. იმის გათვალ ისწინებით, რომ კაპიტულაციაზე (იგივე „სპისოკზე“) ხელმომწერი საზოგადოების რიცხვი საქართვე ლოში აგვისტოს შემდეგ გაიზარდა, ნოღაიდელისთვის ეს, უბრალოდ, წაუგებელი თამაში შეიძლება აღ მოჩნდეს. რაკი თვითონ იყო პირვ ელი, ახლა ყველანაირად შეეცდება ამ მიმართულების გაპრავებას და ამაში „გრეჩიხები“ თუ ახალ გაერ თიანებაში შემავალი სხვა სუბიექ ტები მხოლოდ ხელს შეუწყობენ. არსებობს უტყუარი ცნობები, რომ უკვე მარტში ნოღაიდელი ისევ გაემგზავრება მოსკოვს – პუტინთან ან მედვედევთან შესა ხვედრად, ოღონდ ამჯერად არა მარტო, არამედ უფროს „გრეჩიხ ასთან“ ერთად. წინასწარი შეთანხმებით, სწ ორედ ის იქნება მერობის კანდიდ ატი თბილისში. „გრეჩიხა“ იმდენად მდუღარედ ტიროდა ჭადრაკის სასახლეში, რომ რუსული „სპისოკი“ მისთვი საც მისაღები იქნება.
ყველა მინუს ბრბო...
მერაბ გვილავა მეორე მსოფლიო ომის დროს, სტალინი არმიას ფრონტებად ყოფდა: „პირველი ბელორუსუ ლი ფრონტი“, „მესამე უკრაინ ული ფრონტი“ და ა.შ. სტალინს ეს ტერმინი ჯერ კიდევ 20-30-იანი წლებიდან უყ ვარდა ძალიან, როდესაც მისი ხელმძღვანელობით ევროპაში „სახალხო ფრონტები“ იქმნებ ოდა. ბუნებრივია, იგულისხმება ფრონტი საბჭოთა კავშირის ინ ტერესებიდან გამომდინარე. თუმცა ამ შემთხვევაში აქ ცენტი კეთდებოდა მასის ბუნე ბრივ მისწრაფებაზე – გაერთი ანდეს და ჰყავდეს ერთი ლიდე რი. „ყვარყვარეში“ გენიალური ფრაზაა იმის შესახებ, რომ, თუ „ასი ათასი ადამიანის ძალას შე ვაერთებთ, გამანადგურებელ შედეგს მივიღებთ, მაგრამ თუ ასი ათასი ადამიანის ჭკუას შე ვაერთებთ, მივიღებთ ერთი ბა ტის გონებას“. უკვდავი სიმართლეა!!! თანაც, საქართველოსთვის მარად აქტუალური. ბუნებრივია, „ფრონტად“ გა ერთიანებული ასი ათასიანი მა სა ყოველთვის მოითხოვს „ერ თიან ლიდერს“ და ფრონტად გაერთიანებას. გააჩნია, როდის გამოჩნდება ეს ლიდერი და რა მდენად „გაუმართლებს ბრბოს. არა მხოლოდ საქართველოს, არამედ მსოფლიოს ისტორია ადასტურებს, რომ ასეთი „ფრ ონტები“ და ასეთი ლიდერები ვერ ამართლებენ. ამის მიუხედ ავად, 25 წელია, გვესმის ბრბოს ბღავილი: „გაერთიანდით, გაერ თიანდით“. შემდეგ კი, როდესაც პოლიტიკოსები ვერ ერთიანდე ბიან (ან კი როგორ მოილაპარაკ ებენ, თუკი სკამი ერთია მხოლ ოდ და ყველას ის სკამი უნდა), „ხალხს“ გული უტყდება პოლი ტიკაზე და იმედგაცრუებული სახლში რჩება არჩევნების დრ ოსაც. ოღონდ ოპოზიცია „ხალხს“
მხოლოდ საკუთარ მომხრეებს უწოდებს. სხვა „ხალხს“ კი არ აღიარებს. „ეროვნული მოძრაობის“ სა წყისიდან იქმნება საქართვე ლოში „ფრონტები“. ჯერ ბალტ იისპირელთა წაბაძვით შეიქმნა „სახალხო ფრონტი“, ნათაძის თავმჯდომარეობით, რომელიც სულ მალე ერთ ჩვეულებრივ პარტიად გადაიქცა და ანეკდო ტების საგანი გახდა. შემდეგ იმდენი ფრონტი ჩამოყალიბდა, ჯანსუღ ჩარკვიანი კაფიობდა: „პოლიტიკური სიწმინდის ვა რიანტში და პონტში, გაძვრენ ხანთაძის ფრონტიდან, შეძვრენ ნათაძის ფრონტში“. რაც შეეხებათ „ერთიან ლი დერებს“, ისინი ისევე წარმატ ებულები აღმოჩნდნენ, როგორც პირველი ფრონტის თავმჯდომ არე. ამის მიუხედავად, მაინც ის მის ბრბოს ბღავილი: „გაერთი ანდით, გაერთიანდით“. ბოლოს ჭადრაკის სასახლეში ისმოდა და მასას ისევ მორიგი ბელადი მო ეჩვენა. სხვათა შორის, რამდენიმე წლის წინათ, ჯერ კიდევ პატა რკაციშვილის „იმედში“, საინტე რესო ფაქტი მოხდა: სატელევი ზიო გამოკითხვაში, თუ რომელი პოლიტიკოსი ურჩევნიათ: სააკ აშვილი თუ პუტინი, მნიშვნელ ოვანი უპირატესობით... პუტი ნმა გაიმარჯვა!!! ასევე, გაიმარჯვებს მომავა ლშიც, თუ ბრბოს ქართული პო ლიტიკა არ გაემიჯნება. პირველი, რაც ბოლო 20 წლ ის განმავლობაში უნდა გვეს წავლა, სწორედ „ბელადებსა“ და „ფრონტებზე“ უარის თქმაა. ფორმულა უნდა იყოს არა „ყვ ელა მინუს ნოღაიდელი“, „ყველა მინუს გამსახურდია“, „ყველა მინუს შევარდნაძე“, არამედ „მი ნუს ბრბო!!!“. სხვა შემთხვევაში, ვიტრია ლებთ ერთსა და იმავე მარაზმ ში. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
21
ე ხალ რეპ ორტე“ ა ერლებმა „ფ ი ფ უ ღ გ ჯ მომ მუშაობს. კვე ჩა რტუარზე ახალი სიმღერა უ ის „სა ძ ე ა მ ბ ი ა ნ ე ც რამდ გოგი ადგინეს ლი უც წერეს. აღ სიმღერა“ და ძვე გუფმა ო ჯ ლ ც უ ი ბ მხიარ ომლე ბისთვის იტები, რ ხოური ჰ იული საღამოე , რომ ს ტ კორპორა „ფორტე“ აპირებ ახალი . ს მოამზადა რს კიდევ შემატო ალბო ა რეპერტუ ი და ამის შემდეგ ბ მელოდიე შვას. უ ო მ ა გ ც მი
ძე კავსა ი ხ ა კ ი ელოშ ვ თ რ ი საქა რთელ მ ნ ა ჯ უნდა დაბრ რ ა მდენიმე დღის წინ გერმანიიდან საქართველოში დაბრუნდა მსახიობი კახი კა ვსაძე. ბატონი კახი გერმანია ში საოპერაციოდ იმყოფებოდა. დიაგნოზი, რომელიც მსახიობს საქართველოში დაუსვეს, არას წორი აღმოჩნდა. – ჩამოხვედით, ბატონო კა ხი? – აბა, საცხოვრებლად კი არ ვიყავი წასული, – მიპასუხა ჩვ ეული იუმორით. – როგორ ხართ? – ცუდად ვიყავი ძალიან, ახ ლა უკეთესად ვარ. – თქვენ შემპირდით, როცა საქართველოში დავბრუნდ ები, ვრცელი ინტერვიუ ჩავწ ეროთო. – კი ბატონო, წინააღმდეგი არა ვარ, მაგრამ ინტერვიუ რომ ჩაწერო, ლაპარაკის იშტაზე უნ და იყო. – ბატონო კახი, გერმანიაში ოპერაცია გაიკეთეთ?
– რა თქმა უნდა. – რამდენად შეესაბამება სიმართლეს, რომ აქ არასწო რი დიაგნოზი დაგისვეს? – იცით რა, აქ ექიმები გა დამყვნენ, მთელი მონდომებით გააკეთეს ის, რაც უნდა გაეკ ეთებინათ. ძალიან რთული სი ტუაცია მქონდა. მაგრამ საქა რთველოში არ არის ის აპარატ ურა, რომელსაც უნდა დაენახა ჩემი პრობლემა. გერმანიაში ამ აპარატურის მეშვეობით შე ძლეს, ზუსტად დაედგინათ, რა მჭირდა. რამდენიმე ხანში პრ ოცედურების ჩასატარებლად ისევ მომიწევს გერმანიაში გა მგზავრება. ბატონ კახის „პრაიმტაიმი“ გამოჯანმრთელებას უსურვე ბს. მერე კი, როდესაც „ლაპარა კის იშტაზე დადგება“, იმედია, ვრცელ ინტერვიუსაც შემოგთ ავაზებთ.
„ჯერ ბანალური პირადი მაქვს“
„ნანუკას შოუს“ დიჯეი როსტო გადაცემის ეთერში გასვლიდან ძალიან მალევე გახდა პოპულარული, მაგრ ამ, მიუხედავად ამისა, 25 წლის ლევან როსტოშვილის შესახებ ბევრი არაფერია ცნობილი. თავის უეცარ დიჯე ობაზე თავადვე ეცინება და ხუმრობს კიდეც. ლევანი წყალბურთელია და საქართველოს ეროვნუ ლი ნაკრების ყოფილი წევრი. დღეს ზუკა სახელაშვილ ის თასის ტურნირის ორგანიზატორობასაც ითავსებს. 2000 წელს, როცა მიხვდა, რომ ვერც აქ და ვერც საზღ ვარგარეთ მხოლოდ წყალბურთით ვერ იცხოვრებდა, ბიზნ ესსკოლაში მარკეტინგი და ბიზნესად მინისტრირება აირჩია. „მე უარვყოფ იმ აზრს, რომ სპორტსმენებს ტვინი მუ ხლებში აქვთ და მოდელები მოჰყავთ ცოლებად. არასდროს მყოლია მოდე ლი“. მისი CV-ს ვრცელ ჩამონათვალში ტურისტული კომპანიის მარკეტინგის სამსახურის უფროსობაც შედის. სამი წლის წინათ მოსკოვში სასწავლებლად (ორი წლით) წავი და, საფინანსო აკადემიაში მაგისტრატურა დაამთავრა და ერთი წლის წინათ დაბრუნდა. ახლა სააქციო საზო გადოება „მადნეულში“ შიდა აუდიტის ჯგუფის უფროსი სპეციალისტია. „ნანუკას შოუში დიჯეობა ჩემთვისაც ახალი იყო. ნანუკა და გადაცემის პროდიუსერები ჩე მი ახლო მეგობრები არიან და იცოდნენ, რომ მოსკ ოვში, შინაურულ წრეში ჩემთვის ვდიჯეობდი. წინა დადებაც მაშინვე მივიღე. მახსოვს პირველი ჩაწერა.
ნათია ტრაპაიძემ თაფლობის თვე პარიზში გაატარა ნათია ტრაპაიძემ და „კუდ“-ის ერთ-ერთმა ხელმძღვანელმა, გი ორგი ყაველაშვილმა ჯვარი 6 თებერვალს, კრწანისის ახლად აშენ ებულ, წმინდა სპირიდონ ტრიმიფუნტელის სახელობის ტაძარში დაიწერეს. ნათია: „ტაძარში ეს პირველი ჯვრისწერა იყო და ამით ძალიან ბედნიერი ვარ. იქ ყოველთვის ემახსოვრებათ, რომ ჩვენ ვიყავით პირველი წყვილი, ვისაც ჯვარი დასწერეს“. ნათია და გიორგი საქორწინოდ ავთანდილმა გამოაწყო. პატა რძლის სპილოს ძვლისფერი კაბა ისეთი ლამაზი გამოვიდა, რომ თა ვადაც არ ელოდა ასეთ შედეგს. თაფლობის თვის გასატარებლად წყვილი სიყვარულის ქალაქში – პარიზში გაემგზავრა. რამდენიმე დღე ჰოლანდიაშიც გაატარეს. „მი უხედავად იმისა, რომ ძალიან ციოდა, ყველაზე მაგარი ერთი კვირა იყო. ამ ქალაქში არ ვიყავი ნამყოფი, თან სიყვარულის ქა ლაქს ეძახიან და პარიზში წასვლაც ამიტომ გადავწყვიტ ეთ. თბილ ქვეყანაში წასვლას ყოველთვის მოვასწრებთ“. წყვილის ახალ ბინაში რემონტი უკვე დასრულდა. სა ცხოვრებლად ცალკე გადავიდნენ და როგორც ნათია ამ ბობს, პატარა სახლში „გუგულებივით ცხოვრობენ“.
ანრი ჯოხაძე ახალ პოლიტსკანდალს ამზადებს
ანრი ჯოხაძეს სკანდალების გარეშე არსებობა დიდხ ანს არ შეუძლია. ეროტიკული კლიპის შემდეგ (როდესაც შიშველი უკანალი გამოაჩინა) ასევე რეზონანსული იყო ოპოზიციური აქციების პერიოდში გადაღებული პოლიტ - პაროდიული კლიპი. პოლიტიკამ იმდენად გაიტაცა მო მღერალი, რომ მალე საზოგადოებას ამ თემაზე კიდევ ერთ ,,შოკს“ ჰპირდება. ამჯერად ანრი სკანდალის ავანსცენაზე არ იქნება. ის პროდიუსერის ამპლუას მოირგებს და პოლიტიკურ ჰიტს 16 წლის ანი სირაძეს ამღერებს. „ვაკეთებ 16 წლის ანი სირაძის პროექტს. ამ შემთხვევაში სი 22
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
მღერა პოლიტიკური ძალადობის წინააღმდეგ იქნება მიმართული. სიმღერას შოკისმომგვრელი ტექს ტი აქვს. ეს ჩემი, როგორც პროდიუ სერის მხრიდან ახალი და საინტე რესო ვარსკვლავის შემოთავაზება იქნება. სრული პასუხიმგებლობით ვაცხადებ, რომ ანი სირაძე ვარსკვ ლავი გახდება და სიმღერა 100-პრ ოცენტიანი ჰიტი. მასში არის ასეთი სიტყვები - არ მაღელვებს ვოვა ხარ თუ ვანია. ეს ერთი ფრაზა უკვე კა რგად ასახავს მომავალი ჰიტის პო ლიტიკურ კონტექსტს. მას სრულ იად საქართველო იმღერებს.“
PEOPLE’S
კვირა მსუყე კვირა გამოდგა, ირაკლი ალასანიას მიგრაციით, თეა თუთბერიძის სიმართლით, ლევან გაჩეჩილაძის ცრემლებით და პოლიტიკური მაფიოზობით. ლიდერის ძებნის კიდევ ერთ კვირ ას, ბაზალეთის ტბის ძირის თემასთან მივყავართ. რა გახდა ამ დენი ხანი წესიერი მყვინთავების მოძიება და იმ აკვნის ნახვა?! იქნებ იქ მართლა შალვა ნათელაშვილის სურათი დევს – ჩვენც დავისვენებთ და გუგავაც... „ნოღალატის~ ინტრიგები ალასანიაზე სხვა გვერდებზეც იმდენი დაიწერება, არა მგო ნია აქ ბევრ განხილვას აზრი ჰქონდეს. უბრალოდ, ვფიქრობ, რომ ეს კიდევ უფრო გააძლიერებს ოპოზიციურად განწყობილ ამომრჩეველში ნიჰილიზმს; როგორც ქართულ პოლიტიკას სჩ ვევია, უამრავ კითხვას გააჩენს და სანამ მათ პასუხი გაეცემა, ახალი კითხვების დრო დადგება... არის ამ მოვლენებში ბევრი დადებითიც და არამარტო მთ ავრობისთვის. მათთვის თავისთავად, თუმცა ხალხისთვისაც არანაკლებ კარგი უნდა იყოს ოპოზიციური სპექტრის კრისტა ლიზაცია. ერთგვარი ავტოლუსტრაცია... ჭადრაკის სასახლის თავყრილობამ ძალიან ბევრი რამ გამოაჩინა. გამოჩნდა, რომ ფასი ყველაფერს შეიძლება მოეძებნოს და თუკი ფასზე შეთა ნხმდებით ყველაფერი შეიძლება გაიყიდოს. კარგია, მგელი მგ ლის ტყავში ჯობია და ცხვარი – ცხვრისაში... არჩევანს აადვილ ებს, არჩევანი კი ადამიანის უფლებაა, ზოგს მგელი მოსწონს,
ამ კვირაში ლევან გაჩეჩილაძეს ცრემლი ყველამ დაინახა... ია ანთაძემ „პრაიმტაიმის“ პრეს კლუბში სტუმრობისას, ამ ამბავს ძალიან საინტერესო ახსნა მოუძებნა – ადამიანი პო ლიტიკურ ცხოვრებაში ფენიქსივით ფერფლიდან აღსდგა და ძლიერი ემოციები ლოგიკური იყოო. ამ კვირაში „მაესტროს~ ეთერში გამოკითხვა მიდიოდა, რომელი ოპოზიციური ლიდე რი უნდა დარჩენილიყო მერობის კანდიდატად და ძალიან ლო გიკურიცაა რომ ლევან გაჩეჩილაძე ლიდერობდა. რატომღაც რომ „მაესტროზე~ ალასანიას ელიდერა... აქ ისევ ანალიტიკ ოსი უნდა გავიხსენო, რომელმაც მოჭადრაკე ოპოზიციაში სამი რესურსის თავმოყრაზე ისაუბრა... „დაიცავი საქართვე ლოს~ ხალხი, ნოღაიდელის ფული და ეროსის „მაესტრო~... და ალასანიას რა? ან ალასანია სად? სიმართლის დრო საშინელი სანახავი იყო ეს ეთერი, იმიტომ არა რომ თეა თუთბერიძე მეზიზღება და მისი ჩაქოლვის მომხრეთა რიცხვს განვეკუთნები. ამ ამბავში ის უფრო საშინელი იყო, რომ საქა რთველოს პატრიარქს ერთი მხრიდან თეა თუთბერიძე უტევ და, ხოლო მეორე მხრივ, დამცველად ნანკა კალატოზიშვილი ჰყავდა... ეს არც ერთის დანაშაულია და არც მეორის, უფრო საზო გადოების მანკიერება მგონია, აქამდე რომ ვერ მოახერხა იმ აზრამდე მისვლა, რომ პატრიარქი ისევე არ შეიძლება თეა თუთბერიძის გასალანძღი იყოს, როგორც ნანკა კალატოზი შვილის დასაცავი. რატომ ვცდილობთ ჩვენივე ხელით რაღაც ინტიმური და მაღალი ფასეულობების ტალახში ამოსვრას, ცოტა გაუგებ არია... ეს პრობლემა საზოგადოებრივ დონეზე იწყება, თუ ნდაც ავტობუსში როცა ორი ადამიანი ხმამაღლა საუბრობს რწმენაზე, ეკლესიაზე თუ სასულიერო პირზე, აქ კონტექსტს დიდი მნიშვნელობა არ აქვს. უბრალოდ, უნდა არსებობდეს თემა, რომელზეც ლაყბობა, საყოველთაო აღქმით, მიუღებ ელი იქნება. უწმინდესთან კონტექსტში იმის განხილვა, რომ ნანკა ჯი გარია და თუთბერიძე გარეწარი, ისეთივე მიუღებელი მარა ზმია, როგორც ჯვრებით ჰელოუინის დარბევა და დღესასწა ულებზე ისეთ ეკლესიაში სიარული, სადაც უფრო მეტი სატე
დათო ევგენიძე თავისუფლების იდეაზე
`უნდა მივხვდეთ, რომ წინა ათასწლეუ ლის მეთოდებით ბრ ძოლა, სრულიად ახ ალ ეპოქაში, შედე გს ვერ მოიტ ანს...“
გვ.24
30
დავით ზურაბიშვილი განვლილ 30 წლიან პერიოდზე ზოგს მგლის ცოლი. ისე საინტერესოა, რომ ამგვარი განვითარების შესაძლებ ლობას ჩვენი გაზეთი ადრეც არ გამორიცხავდა, თუმცა მაშინ ამის გამო ხან ჯიბის გაზეთის სტატუსს გვაწებებდნენ, ხან კი ნაირ - ნაირი პოლიტიკური ფიგურების რუპორისას. თუმცა ისეც არ მინდა გამოვიდეს, რომ მთელი ეს იმედგა ცრუება ირაკლი ალასანიას მიეწეროს, ამ “სახელისუფლებო” საქმეში პირველი დიდი აგური გაჩეჩილაძეებმა დადეს, რომლ ებმაც ყველაზე დიდი წვლილი შეიტანეს ოპოზიციური აზრის დევალვირებაში... ჯერ მოძრაობის პოლიტიკისაგან თვისობრი ვად განსხვავებულ – კაიბიჭურ რეჟიმში გადაყვანით, მოგვიანე ბით კი სტადიონის აქციის საპატრიარქოსკენ დაძვრით...
ლევიზიო არხის კამერაა კონცენტრირებული... მაფიის ღამე იხილეთ 26-ე გვერდზე ჯამი ჩვენ რომ სხვის შეცდომებზე სწავლა გვეხერხებოდეს აქამ დე არ მოვიდოდით. ჩვენ რომ საკუთარ შეცდომებზე სწავლა გვეხერხებოდეს ვიტყოდი, რომ წინა კვირა, ჭკუის სწავლების კუთხით, ძალიან სასარგებლო გამოდგა და ამ მოვლენებისთვის შეიძლება და დებითი შეფასებაც მიმეცა. ჩვენ რომ...
გვ.25
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
23
თოვლი – დათო ევგენიძე თავისუფლებაზე `უნდა მივხვდეთ, რომ წინა ათასწლეუ ლის მეთოდებით ბრძოლა, სრულიად ახალ ეპოქაში, შედეგს ვერ მოიტანს...“
გეგა კობახიძე, დათო ევგენიძე, ლევან კერესელიძე და ირაკლი ჩარკვიანი ლევან ღვინიანიძე რუსთაველის თატრალური სარდაფი სკოლის პერიოდში ჩე მთვის განსაკუთრებით ძვირფასი და საინტერესო სივრცე იყო. ლი ტერატურული ხუთშაბათობების პარალელურად, დათო ევგენიძე, საკუთარ საღამოებს აწყობდა... მუსიკაზე, უფრო მეტად კი თა ვისუფლებაზე, ჩემი პირველი სრულყოფილი წარმოდგენებიც მაგ პერიოდში იწყებს ჩამოყალი ბებას... ამდენად, დღეს, როცა თავი სუფლების იდეის ირგვლივ სტ ატიების სერიის დაწყება გადავწ ყვიტე, პირველ რესპონდენტზე ბევრიც არ მიფიქრია. მუსიკა და თავისუფლება „ჩათვალე, რომ მუსიკა ჩემთან ერთად გაჩნდა. არ მახსოვს პერი ოდი უმუსიკოდ და, აქედან გამო მდინარე, არც მუსიკის პირველად მოსვლა. 6 წლიდან უკვე სცენაზე ვიყავი. პირდაპირ სცენაზე ხომ არ მოვხვდებოდი?! ანუ მანამდეც ვუკრავდი, ღამე რომ ვიღვიძებდი და დაკვრას ვიწყებდი, მამაჩემი დადაჩემს ეუბნებოდა, ფსიქიატრ თან წავიყვანოთო... მე და მუსიკა ერთად დავიბადეთ და საიდანაც ჩემი მეხსიერება იწყება, მუსიკა სულ ჩემთანაა... თავისუფლებაც ასევე იყო. კო ნკრეტულად, არ ყოფილა ერთი დღე, რომ ამ იდეით არ გამეღვიძა. რაკი ღმერთმა მუსიკა მაჩუქა, ამ აში თავისუფლებაც იგულისხმ ებოდა. მუსიკა ყველა ხელოვნებ აზე აბსტრაქტულია. მაგალითად, პოეზიაში სიტყვების ნაკრებით უნდა შექმნა აბსტრაქცია. თი თოეული სიტყვა კონკრეტულია. შეიძლება თქვა სკამი, მთვარე, ბალახი და სხვა აზრი გამოვიდეს, მაგრამ თუ ერთ სიტყვას იტყვი, ის სრულიად კონკრეტულია. მა გალითად, იტყვი ფანჯარას და წარმოიდგენ ფანჯარას. მაგიდას იტყვი და მაგიდის ხატება მოდის. ფერწერაშიც ასევეა, რაც უნდა აბსტრაქტული იყოს ნახატი, ფე რი მაინც ფერია. ანუ ამბობ, რომ ეს წითელია, ეს ლურჯია... და ას ოციაცია შეიძლება გქონდეს, ლუ რჯი ცა და მწვანე ტყე... მუსიკა ში კი თითოეული ნოტი და ბგერა თავისთავად იმდენად აბსტრაქტ ულია, რომ აბსოლუტურ არჩევა ნს და, ამდენად, აბსულუტურ თა ვისუფლებას გიტოვებს...“ ბავშვობა და თავისუფლება „ძალიან პატარები ვიყავით და ეს ის ეპოქაა, როცა საბჭოთა კა ვშირის ნგრევა დაწყებული იყო, მაგრამ ჩვენ ვერ ვხვდებოდით. ირაკლი, გეგა, ლევან აბაშიძე, „გომარა“... უამრავი ადამიანი ბა ვშვობის პერიოდიდან, 70-იანები დან ვმეგობრობთ. ჩვენ პირველ ებმა დავიწყეთ სალონური კონც 24
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ერტების კეთება. მაშინ კლუბები არ იყო და იმ ის სა ხლს ვი რჩ ევ დით, ვისთანაც დიდი ფართი გვ ეგულებოდა. კულტურის სახლში ვქირაობდით აპარატურას, ინსტ რუმენტებს... თან ძალიან პერფ
დათო ევგენიძე და ირაკლი ორმირებული იყო ეს ყველაფერი - ხან ვერცხლისფერ მანჟეტებს ვიკეთებდით, ხან შლაპებს ვიხუ რავდით... ძალიან მეხება ახლა ამ ამბების გახსენება. ძალიან დიდი სიყვარული და ბავშვობა იდო ამ ამბავში. თან პროდუქტიულად, მართლა კარგ რამეს ვაკეთებდ ით. მაშინ დაწერილ მუსიკას დღეს რომ მოუსმინო, ვერ იტყვი, რომ ეს 70-იანებშია დაწერილი და, მით უმეტეს, ბავშვების მიერ... ერთგვარად დეკადანსური თა ობა ვიყავით. ჩვენი პროტესტიც იყო დეკადანსური - საკუთარი თავის ნგრევით, და არა ვინმეს მი მართ აგრესიის გამოვლინებით... დღეს პროტესტი ქუჩაში არის გა დასული. დავუშვათ, პოლიტიკურ დონეზე, მაგრამ ეს უკვე აგრესიის რეჟიმში ხდება, რაც თავისთავად, მხოლოდ უფრო ძლიერ აგრესიას წარმოშობს. ჩვენ გვინდოდა დაკვ რა, ლექსი, ფერწერა, კინო და გვ იყვარდა ხელოვნება. გვიყვარდა გოგონები და მათაც ვუყვარდით. მაშინ გოგონებს ის უყვარდათ, ვინც მეტ და კარგ ლექსს წაუკით ხავდა, აცეკვებდა და გააცინებდა. მერე და მერე კი ღიმილი რაღაც სამარცხვინო ჟესტი გახდა – ეს მერე, როცა გოგონებს მანქანიანი და იარაღიანი ბიჭები შეუყვარდ ათ...
უ ცნ აუ რა დ ჟღერს, მაგრამ ჩვენს პერიოდში ძველბიჭობაც კი რომ ან ტი კუ ლი იყო. ეს მოვლენა დღეს უფრო სა შიშია, იმიტომ, რომ დაკანონე ბულია, რაღაც სამსახურივით აა... მა შინ ცხ ოვრების სტილი უფრო იყო. მაშინ საფ უძ ვე ლშ იც არ ედო ფუ ჩარკვიანი ლის შო ვნა და ვიღ აც ის თვ ის ბიზნესის წართმევა. ერთგვარი ცეკვის სტილი იყო - ვიღაც ცე კვავდა ტანგოს, ჩვენ როკენრ ოლს და ისინი კი ძველბიჭობდ ნენ. როგორც მამების თაობას არანაირი გამორჩენა არ ჰქონდა ლაღიძესთან ბირჟაობით, ასევე ამ ადამიანებს... თუმცა მერე, მხ ედრიონის პერიოდში, ამან საში ნელი ფორმები შეიძინა, როცა ამ ხალხმა კონკრეტულად მუშაობა დაიწყო... ზოგადად, რაც უნდა რომანტიკულად გამოაჩინო მა ფია და რაც უნდა კოპოლამ გა დაიღოს, მიზანი აქ მაინც ერთია – ფულის შოვნა და მკვლელობ ები ამ მიზნისკენ მიმავალ გზ აზე. აქ კი ყველანაირი გამართ ლება და რომანტიკა მთავრდება, რადგან, როცა ვინმეს კლავ, იქ ვე შენ თვითონვე კვდები... დღეს რომ ვუყურებ, ჩვენი თაობის ძვ ელი ბიჭებიც კი საკმაოდ თავი სუფალი ადამიანები იყვნენ. საბოლოოდ, ჩვენი თაობა სა დღაც თოვლივით შემოგვადნა, ფიფქებივით გაქრნენ, მაგრამ ბოლომდე ფიფქებივით სუფთა ადამიანებად დარჩნენ.“ თავისუფლების იდეის და კნინება „ჩვენ, საბედნიეროდ, იმ სა ბჭოთა კავშირში არ მოვხვდით, სადაც თავისუფლება იხვრიტ
ებოდა. ეს უკვე ინერციით მი ბრძოლა შედეგს ახლა გამოიღ მავალი ორგანიზმი იყო და მისი ებს. როგორც ბაკურიანში მო ძალაც სულ უფრო იკლებდა. სულ თოვლს სჭირდება ბევრი რეალურად, მაშინ რომ გეკითხ წელი, რომ ბორჯომში წყაროდ ათ, ყველაზე დიდი პრობლემა გადმოვიდეს, ესაც ასევეა... ის იყო, რომ საზღვარგარეთ ვერ უბრალოდ, არ მომწონს, მიდიოდა. და რა არის რომ საზღ როცა დღევანდელი ახალგა ვარგარეთ? - ანუ ბევრის თავში ზრდები პოლიტიკაში ზომაზე საბჭოთა კავშირი „კოკა-კოლის~ მერად არიან ჩართულნი. აგრე და ნეონის რეკლამების გამო სიის რეჟიმში მუშაობა დამღ დაანგრიეს... ყველგან კარგია, უპველია. მით უმეტეს, დღეს, სადაც არა ვართ და სადაც მი როცა ათასწლეული გავიდა... დიხარ კიდევ, სხვაგან გინდა – ეს როცა ხალხი ორ საუკუნეში და ნაცნობი ფრაზა და რეალობაა. ამ საუკუნეთა გზაგასაყარზე ხშირად ადამიანები ვერ ხვდე ცხოვრებას ახერხებდა, ამ მო ბიან, რომ თავისუფლება სულის ვლენით ძალიან ბედნიერები მდგომარეობაა და არა ანტურა იყვნენ და უამრავი ცვლილე ჟი, რომელშიც ცხოვრობ. ბევრი ბის მისაღებად ემზადებოდნენ. მატერიალიზებულ თავისუფლ შეიძლება, ამით გამოწვეულ ებაზე ფიქრობდა, სუპერმარკე პასუხისმგებლობას და ამ მო ტს რომ ხედავდნენ კინოებში, ვლენით ბოძებულ შანსს კარგ ერთნაირი ფერადი პროდუქტე ად ვერ ვხვდებით, მაგრამ იმას ბით... მაინც უნდა მივხვდეთ, რომ წი მერე აქ პოლიტიკა შემოვი ნა ათასწლეულის მეთოდებით და და იქ შეიძლება ითქვას, რომ ბრძოლა, სრულიად ახალ ეპ ბევრი რამ დამთავრდა. სად პო ოქაში, შედეგს ვერ მოიტანს...“ ლიტიკა და სად თავისუფლება? როცა პოლიტი კურად იწყებ ამ ბრძოლას, მაშინ ვე ღარ ხარ თა ვისუფალი... ამიტომ, მე ჩემი ბრძოლის ხერხები მაქვს, სრულიად დეკა დანსური...ჩემი თავის ნგრევა ზე, ჩემს ტკივ ილზე და მერე ამ ტკივილის მსმ ენ ელ ის თ ვის მოყოლაზე აგებული... მგ ონ ია, რომ ეს უფრო მართლმ ადიდებლურია.“ თოვლი და ათასწლეულე ბის გასაყარი „მჯერა, რომ ჩვენი თაობის ირაკლი ჩარკვიანი და გეგა კობახიძე
30 – სტუმარი დავით ზურაბიშვილი მთავრობაში, ძალიან კარგად იყო განწყობილი ჩვენს მიმა რთ. თუმცა ეს შანსიც გავუ შვით. ამ პერიოდში დაიწყო რე ლიგიური ნაციონალიზმი, რომელიც შევარდნაძის შექმ ნილი მოვლენაა და ამ გზით სურდა მას დაპირისპირებოდა არასამთავრობო სექტორს და მისი დისკრედიტაცია მოეხ დინა. ეს იყო უშიშროების სა ბჭოში შედგენილი გეგმა, თა ვისი ბასილ მკალავიშვილით
პოლიტიკურად შეიძლება სრულიად სხვადასხვა გემო ვნებები გვქონდეს, მაგრამ ადამიანები იმიტომ ვართ და მოქალაქეობაზე პრეტენზიაც იმიტომ გვაქვს, რომ ერთმან ეთის მოსმენა შევძლოთ. მიმდინარე კვირის მოვლ ენებზე საერთოდ არ გვისაუ ბრია, ის ჯერ ძალიან ახალია იმისთვის, რომ მის შედეგე ბზე ვისაუბროთ, ეს უფრო საინფორმაციო გამოშვებ ების პროფილია. დავით ზუ რაბიშვილი განვლილ 3 ათ წლეულზე მიყვება, რომლის შედეგებიც უკვე შეგვიძლია შევაფასოდ და პირდაპირ თუ ირიბად შედეგებში ამ კვირ აში დატრიალებული ამბებიც იგულისხმება...
1980-1990
ეს პერიოდი ორ ნაწილად შეგვიძლია გავყოთ. 80-დან 85 წლის ჩათვლით, პრაქტი კულად, მაინც მყარი საბჭოთა კავშირი იყო. ცვლილებები 87 წლიდან დაიწყო, 88-ში სი ჩქარე აკრიფა და 89 წლის 9 აპრილს, ფაქტობრივად, ჩვენ თან საბჭოთა კავშირი დასრ ულდა. მწარედ მახსოვს, როდესაც ახალგაზრდობაში საჯარო ბიბლიოთეკაში არ მაძლევ დნენ რაღაც წიგნებს. მაგა ლითად, ზიგმუნდ ფროიდის გამოშვებულ ძალიან ცნობილ ტრაქტატებს, რომელიც სუ ლაც რევოლუციამდე იყო გა მოშვებული. პერესტროიკის შემდეგ ეს ლიტერატურა ხე ლმისაწვდომი გახდა და მაშინ კითხვას ვერ ავუდიოდი. პირველი დიდი პროტესტი კავკასიურ გვირაბს უკავში რდებოდა, ამის წინააღმდეგ გამოვიდა ინტელიგენცია და ახალგაზრდობა. დასამახსოვ რებელი იყო აკაკი ბაქრაძის ხედვა. ძალიან ბევრი იყო წი ნააღმდეგი და შედეგად, პრ ოექტი არ განხორციელდა... საბოლოოდ, ეს წინააღმდეგ ობა ეროვნულ მოძრაობაში გადაიზარდა და მაშინ შეიქმნა ილია ჭავჭავაძის საზოგადო ება. ერთ-ერთი ყველაზე ნე
გატიური მომენტი, რაც ეროვ ნული მოძრაობის დაწყებით სტ ად იას ახ ლდა თან, ეთ ნო ცენტრული რადიკალიზმი იყო – საქართველო – ქართველებს. ამ იდეის მთავარი აპოლოგეტი ზვიად გამსახურდია იყო, რომე ლიც საბოლოოდ, ძირითად ლი დერად ჩამოყალიბდა. მაშინ პროექტი იმისა, თუ როგორი უნდა ყოფილიყო ქა რთული სახელმწიფო, არ არ სებობდა. იყო მხოლოდ ძალიან რომანტიკული შეხედულებები. თუმცა 9 აპრილის ტრაგიკული მოვლენების შემდეგ, მოძრაო ბა დამოუკიდებლობისკენ სა ყოველთაო გახდა. თან უკვე დემორალიზებული იყო ნომე ნკლატურა, წვერებიანი კაცის ეშინოდათ, რაკი ის ეროვნულ მოძრაობასთან ასოცირდებო და. მამაჩემი იყო თვითონ ნო მენკლატურის მუშაკი. მაგრამ არ მახსოვს, რომ მას ოდესმე რუსეთისთვის ეგულშემატკივ როს. ყველა რაიკომის მდივანს უნდოდა თავისუფალი საქართ ველო, უბრალოდ, ისინი თვლი დნენ, რომ ეს შეუძლებელი იყო. დისიდენტებსაც იგივე სურდათ, ოღონდ თვლიდნენ, რომ ამ ყვ ელაფერს აზრი აქვს. მახსოვს, აკაკი ბაქრაძემ დაწერა წერილი სადაც მან თქვა, რომ 2000 წელს საქართველო დამოუკიდებელი იქნებოდა, რაც ბევრისთვის უტ ოპიურად ჟღერდა, თუმცა, იმ ავე 9 აპრილმა, მოვლენები და აჩქარა, მას მოჰყვა არჩევნები და ზვიადის უპირობო გამარჯ ვება... თუმცა დამოუკიდებლო ბის შერგების საკითხში ძალიან სუსტები აღმოვჩნდით... ჩვეთან არ იყო მომზადებ ული სახელმწიფოებრივი იდეა. იგივე ბალტიის ქვეყნებმა ეს ბევრად მარტივად შეძლეს. თბ ილისში 1889 წლის 8 აპრილს ჩამოვედი, მანამდე ესტონეთში გახლდით და ძალიან შემშურ და მათი, რადგან მივხვდი, რომ ისინი ძალიან წინ იყვნენ. იყო ობიექტური მიზეზები, მაგალი თად, ევროპა მათ ყოველთვის საკუთარ ნაწილად მიიჩნევდა, ჯერ კიდევ საბჭოეთის პერიოდ ში, ლიტვას საკუთარი ელჩი ჰყ ავდა ამერიკაში... მათ ჰქონდათ
სახელმწიფოებრიობის გამოცდ ილება, ჩვენ კი ეს უკვე დავიწყ ებული გვქონდა. გამსახურდიას მმართველობ ამ დიდხანს ვერ გაძლო, უხეშად რომ ვთ ქვ ათ, ამ კა ცმა არ იც ოდა როგორ უნდა ემართა სახე ლმწიფო. ძალიან მძიმე მდგომა რეობა იყო... ჯერ კიტოვანი იყო თავდაცვის მინისტრი, სიგუა ჰყავდა პრემიერ-მინისტრად. შემდეგ შიდა დაპირისპირება მოხდა და შემდეგ ამ ყველაფერს რუსებმა შეუწყვეს ხელი... და თავად ზვიადის არამართლზო მიერმა მიდგომებმა. მის მიერ ჩეჩნების მეშვეობით რუსეთთ ან დაპირისპირების მცდელო ბა, ლოგიკურად, დასავლეთის მიერაც ცუდ ტონად იქნა აღქმ ული. შედეგად, მას არა მარტო რუსეთი, არამედ დასავლეთიც დაუპირისპირდა. მან ვერაფრის გაკეთება ვერ მოასწრო. ძალიან მალე მოხდა მისი ჩამოგდება და სხვათა შორის, არც ძალიან დი დი ძალისხმევით...
1990-2000
წინა ათწლეულში დაწყებულ ამბებს ძალიან მძიმე შედეგები მოჰყვა... თბილისის ომი, აფხა ზეთის ომი, შეიარაღებული ად ამიანების თარეში. შემდეგ ბა ნდიტები და ყაჩაღები გახდნენ ქვეყნის მმართველები. ამ ყველ აფერს ძალიან მალე შევარდნა ძის ჩამოყვანა მოჰყვა, რომელს აც საკმაოდ დიდი ავტორიტეტი ჰქონდა და თვლიდნენ, რომ ქვ ეყანას დაალაგებდა. ქვეყანაში სამოქალაქო ომის ვითარება იყო. არ შეიძლებოდა ამ ყველ აფერს ძალიან მძიმე კვალი არ დაეტოვებინა... შევარდნაძემ ნელა, ეშმაკუ რად, იარაღიან ძალებს ერთმან ეთი მოასპობინა. 96-97 წლებში უკვე ცოტა ოპტიმისტური განწ ყობა ჩნდებოდა. არასამთავრ ობო ორგანიზაციებმა დაიწყო ჩამოყალიბება. ჟვანია, სააკაშ ვილი და სხვა ახალგაზრდები მოვიდნენ, რომლებიც პრეტენ ზიას აცხადებდნენ დამოუკიდ ებლობაზე, ლიბერალიზმზე და დასავლურ ღირებულებებზე. სიახლე გაჩნდა, ახალი ხალხი წამოვიდა, რაღაც იმედები გაჩნ და. მსოფლიო პრესაც საკმაოდ
25 წლ ის წი ნ ოპტიმისტურად იყო განწყობი ლი, ვეფხვის ბოკვერს გვადარ ებდნენ, მაშინ, როცა ვეფხვებად ისეთ ქვეყნებს მოიხსენიებდნენ, როგორიც ვთქვათ, ტაილანდია, ანუ ხედავდნენ პერსპექტივ ას, მაგრამ იმის იქით ვერ წავე დით... 1998 წლიდან კი ნაბიჯნაბიჯ, კორუფციითა და სხვა მიზეზებით გამოწვეული უკუს ვლა დაიწყო... ამ პერიოდში გაზეთ „საქა რთველოში“ ვმუშაობდი, რო მლის რედაქტორიც გრიგალ აშვილი იყო. ჩვენთან იყვნენ ვახო კომახიძე, ნინო დანელია, მიხეილ სააკაშვილიც აგზავნ იდა სტატიებს ამერიკიდან... მახსოვს ერთი-ორჯერ მხედ რიონი შემოგვივარდა. მე ჩამო ვართვი დათო ბერძენიშვილს ინტერვიუ სადაც მხედრიონი იყო კრიტიკულად შეფასებული. როცა მხედრიონი რედაქციაში მოვიდა, იქ მხოლოდ მიშა მახა რაძე დახვდათ. სტაცეს ხელი და წაიყვანეს. მერე მის გასათა ვისუფლებლად ნოდარ ნათაძემ თავისი შეიარაღებული რაზმი გამოიძახა.... მოკლედ, საკმაოდ რთული პერიოდი იყო. ყველაზე ცუდი, რაც ამ მო ნაკვეთში დაიგეგმა და დღესაც მძიმე მდგომარეობაში გვაგდე ბს, ეს არჩევნების გაყალბება იყო. მთავარია კარგი ხალხი იყ ოს ხელისუფლებაში და რა მნიშ ვნელობა აქვს ვის მისცემს ხმას ხალხი... ამ პერიოდში გაჩენილი კი დევ ერთი ჭირი ასლან აბაშიძე იყო, რომელიც ზვიადმა მოიყვა ნა და მალევე, ეს ადამიანი რე გიონის მეფედ იქცა... დადებითი მომენტი იყო ის, რომ ოსეთთან ურთიერთობა ერგნეთის ბაზრობის გამო, ძა ლიან სასიკეთოთ წარიმართა. ცხინვალში ჩასვლა ადვილად შეიძლებოდა, მაშინ ვინც იქ იყო
და ექსტრემალებით... ეს მო მენტი კიდევ უფრო გაძლიე რდა, როდესაც სააკაშვილის ხელისუფლება მოვიდა.
2000-2010
შევარდნაძეს რომ ფხა აღ არ ჰქონდა და უნდა წასული ყო, უკვე ცხადი იყო და 2003 წლის ე.წ. „ვარდების რევო ლუცია“ აღარ იყო რთული. მახსოვს ჟვანია ამბობდა, რომ ეს ძალაუფლება ქუჩაში გდია, უბრალოდ, ვინმემ უნდა აიღო სო. ასეც იყო, უბრალოდ, ვინც ყველაზე კარგად მოახერხა, იმან აიღო. ძალოვანი სტრუ ქტურა დამშეული იყო, მთ ელი სისტემა დამპალი... „ვარდების რევოლუციას“ დიდი იმედები ახლდა და მა თი განხორციელება არ იყო რთული. საუკეთესო სასტარ ტო პოზიციები ჰქონდა სააკ აშვილს და დღეს შეიძლებოდა ევროკავშირის კარიბჭესთან ვყოფილიყავით. თუმცა, ის გზის არჩევაში შეცდა, დემო კრატიული ინსტიტუტების შექმნის სანაცვლოდ, მან ეს ინსტიტუტები დათრგუნა... ჩემი ოპოზიციაში გადასვლაც ამით იყო განპირობებული. იყო მოსაზრება, რომ ხელისუ ფლებაში 30 წელი უნდა ვყოფ ილიყავით, რაკი ხალხი ბნელი იყო და მენტალიტეტი ასე ად ვილად არ შეიცვლებოდა... არ უარვყოფ, რომ მენტალ ური ცვლილებები საჭიროა, მაგრამ ეს თუ ხალხის მონა წილეობით არ მოხდა, შენ მათ ვერ გადააკეთებ. საბჭოთა კავშირის მიზანიც იყო ახალი ადამიანის შექმნა, მაგრამ ეს ხომ შეუძლებელია. რაღაც არ მოსწონდათ, მაგრამ კონკრე ტულად რა უნდოდათ არ იც ოდნენ... ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
25
სიმართლის ღამე, მაფიის დროში... ლევან ღვინიანიძე ამ ორ გადაცემას შორის სა კმაოდ მსხვილი პარალელების გავლებაზე მანამ არ მიფიქრია, სანამ მახო ქვრივიშვილთან სა თამაშოდ სხვადასხვა კალიბრის პოლიტიკოსები არ შეიყარნენ. იგივე ადამიანები, ალბათ, ნანკა კალატოზიშვილთან სტუმრო ბაზე სასტიკ უარს იტყოდნენ, უკიდურეს შემთხვევაში კი წინა სწარ ეცოდინებოდათ, რომ „ის ეთს“ არაფერს ჰკითხავდნენ... თუმცა აქ კი შეცდნენ – ფაქტია, მათი „თამაშის“ ყურებით, დაკვ ირვებული ადამიანი გაცილე ბით მეტის გაგებას შეძლებდა, ვიდრე წითელ სავარძელში ორ გაზმსა და ერექციაზე დასმული შეკითხვებით. ვეცდები სტუმრების შემა დგენლობა გავიხსენო და შემდ ეგ გავაგრძელებ: ელენე თევდ ორაძე, ხათუნა გოგორიშვილი, ეკა ხერხეულიძე, მაგდა ანიკ აშვილი, მამუკა არეშიძე, პაატა დავითაია, ბაჩუკი ქარდავა, და თო მესხიშვილი, ლევან ვეფხვა ძე, ზურაბ ტყემალაძე… 1,2,3... 10 მგონი ყველა ჩამოვთვალე. გიგა ბოკერია, ან თინა ხიდა შელი არ არიან მაგრამ, მაინც საკმაოდ ცნობადი და არცთუ უამბიციო ტიპები. გადაცემა საფუძველშივე დამაინტრიგებელი იყო, როგო რი ამბავია? ამ ხალხს ღია ეთერ ში ის უნდა ეკეთებინათ, რასაც ყოველდღე აკეთებენ, ოღონდ ყოველდღიურ რეჟიმში ამას უკვე ხალხზე ზრუნვა ჰქვია. ოპ ოზიციონერი თუ პოზიციონერი საქართველოში მეტწილად სწ ორედ საკუთარი უმანკოებისა და სხვისი ბრალეულობის მტ კიცების რეჟიმში ყოფნით ინარ ჩუნებს ადგილს საინფორმაციო გამოშვებებში. საქმის კეთე ბასთან შედარებით, ეს რთ ული სუ ლაც არ არ ის. ალბათ, ესაც გახდა ერთ-ერ თი მიზეზი იმისა, რომ ს აქ არ თ ვ ელ ოშ ი ყ ოვ ელ ი ორმ ოც დ ამე შვ იდ ე ა და მი ა ნი სელე ბ რი თი ა , ყ ოვ ე ლ ოთხ მო ც დ ამ ეთ ო თ ხმ ეტ ე ს კი ხალხი პოლ იტ ი კოსად იც ნობს.
26
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
გად აც ემ ა ვისაც უნახ ავს, ემახსო ვრება ერთი მომენტი, რო ცა მაფიოზ ები ერთმან ეთს იცნობენ და წამყვანი ტ ელ ემ აყ უ რებელს აფ რ ხი ლე ბ ს : „თუ გსურთ ბოლომდე შე ი ნა რჩ უნ ო თ აზარტი და პა ტიოსანი მოქა ლაქეების მს გავსად, თამა შის ბოლომდე არ გაიგოთ მაფ იო ზე ბი ს ვინაობა, მაშინ დახუჭეთ თვალ ები და შეამოწმეთ თქვენი ინტუ იცია“. პირადად მე არ მეგულება ქართველი, რომელიც იმ საღამოს თვალებს დახუჭავდა, უკვე აზარ ტიც ყელში ამოვიდა და თავგადას ავლებიც, კაცმა არ იცის რამდენი წელია საკუთარი ინტუიციის შე მოწმებაში ვართ. ეს ქართული პო ლიტიკაც სერიალ „დაკარგულებს“ მაგონებს, ყოველი ახალი პასუხის შემდეგ, 10 ახალი კითხვა რომ გი ჩნდება... და აი, დადგა სიმართლის დრო, მაფიის ღამეში. ბოლომდე განკითხვის დღის ხარისხში ამ ამ ბის აყვანა ისეთივე უაზრობა იქ ნებოდა, როგორც მახო ქვრივიშვ ილში მეორედ მოსული ღმერთის დანახვა, თუმცა ძალიან ბევრის მთქმელი და საინტერესო „თამაში“ კი გამოვიდა.
„თამაში“
მგონი ეს გამონათქვამი სულ არ არის რუსული, მაგრამ საქართვე ლოში რუსულად შემოვიდა და დე და ენაზე კი ასე ჟღერს: „უმართლ ებთ უძლიერესებს.“ კარტიც მა თთან მიდის და მსაჯიც მათ სასარ გებლოდ ცდება ხოლმე. ამ ამბავში რომ საკმაოდ მყარი ლოგიკა დე ვს, იმ საღამოს კიდევ ერთხელ დადასტურდა. მაფიოზის ვაკანსიაზე რომ კონკურსი გამოცხადებულიყო, პო ლიტიკოსისათვის საჭი რო თვისებების გათვალ ის
წინებით, ზუსტად ის სამი ადამიანი გაიმარჯვებდა, რომელ სამ ადამ იანსაც ლათინური M-ით დამშვე ნებული კარტი ამოუვიდა. პირადი სიმპათიები და პოლიტიკური გე მოვნება სხვა საქმეა, მაგრამ ობიე ქტურად ძალიან რადიკალი უნდა იყო, რომ ხათუნა გოგორიშვილ ის, ეკა ხერხეულიძისა და მამუკა არეშიძის სხვებთან მიმართებაში არსებული უპირატესობა არ დაინ ახო. კომპიუტერულ ფეხბურთში, მოთამაშეების ძალას სხვადასხვა მონაცემების (დარტყმა, სისწრა ფე და ა.შ.) გასწვრივ მითითებული ციფრები განსაზღვრავს, მაფიოზ ების უპირატესობაზე საუბრისას, მეც დაახლოებით მსგავს რამეს ვგულისხმობ. ზურაბ ტყემალაძეს აქაც ისევე არ ჰკითხეს არაფერი, როგორც თამაშზე გაცილებით ხანგრძლი ვი კარიერის განმავლობაში არ ეკითხებოდნენ. მანაც ჩვეული ღიმილით დატოვა მოედანი და ხა ლხშიც ტრადიციულად პატიოსანი ადამიანის იმიჯი დატოვა, იმის ეჭ ვით, რომ იგი სულ სხვა თამაშების მოყვარულია. ძალიან მაზალო სანახავი იყო ბაჩუკი ქარდავა,
ეკა ხერხულიძეს ლამის კარტი რომ დაუნახა და მაინც ვერ ბედავდა ნიღბის აწევას. მერე მაინც ასწია და მორცხვად თავი დახარა. ლევან ვეფხვაძე, ალბათ, ყველა თემა ზე ასე საუბრობს. გა ნსაკუთრებით მაშინ, როცა შორიახლოს კამერებია. დაბეჯი თებით, თანმიმდევრ ულად და არაფრისმ თქმელად. დათო მესხიშვი ლს თამაშის მიმდ ინარეობა ესმოდა, ეჭვები და ვარაუდ ებიც სწორი ჰქონდა, მაგრამ რეალურად ბევრიც ვერაფერი შეცვალა. შეიძ ლება მოერიდა. ძალიან მომეწონა თამაში და დიდი გამოცდილება მი ვიღეო, ბოლოს თქვა. პაატა დავითაია პატიოსან ად ამიანებში ყველაზე აქტიური იყო, სანამ იყო. ეტყობოდა მაფიოზ ობა გულით სურდა და კარტზე იყო გაბრაზებული. ამხანაგობის თავმჯდომარეს ჰგავდა, პატიოსან მოქალაქეთა სამეზობლოში. ამ დენად მაფიოზებმაც მხოლოდ მა შინ მოიშორეს, როცა პოზიციები შეუსუსტდათ და თავმჯდომარის ზედმეტად გაძლიერების საფრთხე დადგა. ელენე თევდორაძეს უფრო კო მენტატორის ფუნქციები ჰქონდა, თითქოს ყველაფერი იცოდა და ამბობდა კიდეც, მაგრამ, როგო რც დიმიტრი ობოლაძის შეძახილი ვერაფერს შეცვლის მოედანზე... მერე კი იძახდა, ხო ვამბობდიო, მა გრამ... ზ ემ ო თ კომ პი უ ტერ ის ფეხბ
ურთი ვახსენე, საერთოდ, მაღა ლი მაჩვენებლები თავისთავად, წარმატების გარანტი არაა, თუ ზედმეტს მოინდომებ და ბევრს იმატავებ, ბურთს შენზე გაცი ლებით სუსტი მოთამაშე წაგა რთმევს. ეკა ხერხეულიძესაც ასე მოუვიდა, როცა მაგდა ან იკაშვილს ცოტა არაეთიკურად შეუტია, თამაშის ფარგლებს გასცდა და მას „პოლიტიკურ მოღვაწეობაში“ სიყალბე და სწამა. საბოლოოდ ამან თავად ეკა აზარალა, როცა მაგდა პა ტიოსანი მოქალაქე გამოდგა, მაყურებელმა ხერხეულიძის მი ერ გავლებული პარალელების დახმარებით მასში პატიოსანი პოლიტიკოსი დაინახა, მაფიოზს კი მალევე მოუხდა თამაშის და ტოვება. არადა, არეშიძის დი პლომატიისა და გოგორიშვილ ის გამოცდილების პირობებში, რადიკალური გამოსვლებისგან თავი რომ შეეკავებინა, თამაშს გაცილებით ადრე და უმტკივნე ულოდ მოიგებდა. საბოლოოდ ისიც ლოგიკუ რი იყო, რომ თამაში ხათუნა გოგორიშვილმა და მამუკა არ ეშიძემ მოიგეს, ისინი ხომ იმ საღამოს, მოთამაშეთაგან ყველაზე დიდი ხნის გა ნმავლობაში ახერხებდ ნენ არსებული სიმა ღლის შენარჩუნებას, გაცილებით დაუნ დობელ თამაშებშიც კი... მაფია უკვდავ ია! – პირველად ეს ფრაზაც რუსუ ლად მა ქვს მო სმენილი.
კოსტა ძემ არველა ჯვარი იმში იერუსალ დაიწერა ყურადღების ცენტრში ყოფნამ დამძაბა და ერთიორი ჭიქა არაყი დავლიე ამ დაძაბულობის მოსახს ნელად“. ახლა იმდენად შინაურულად გრძნობს თავს, რომ ყავის ჭიქით დასეირნობს და ცეკვასაც აღარ ერიდება. ნანუკა შეუძახებს ხოლმე – მოისვენეო, და თავის ადგილზე აბრუნებს. ის, რომ ჩაწერის დრ ოს ტელეფონის გამორთვა ავიწყდება და ჩაწერას შლის, უკვე ჩვეულებრივი ამბავია. ერთხელ „გრუს ტნი“ გადაცემის ჩაწერაზე როიალის თავსახური გა უვარდა ხელიდან და საშინელი ხმაური გამოიწვია. უყვარს ბარი უაითი. სტინგის შემოდგომის კონც ერტის ბილეთისთვის ხელფასიდან თანხას უკვე ზო გავს. გოგონებო, ყურადღებით! სიმპათიური როსტ ოს გული თავისუფალია. „ჯერჯერობით ბანალური პირადი ცხოვრება მაქვს. სამსახური, საქმეები და „უიქენდებზე“ მეგობრებთან ერთად გართობა. „მოსკოვის შემდეგ ძალიან გამიჭირდა აქაურ ღა მის კლუბებთან და გასართობებთან შეგუება, ლამის ისევ უკან გავიქეცი. მერე გადამიარა. შეყვარებული არ ვარ. რუსი გოგონები ძალიან მომწონს. მე მაგათი სიცივე ვერ ვიგრძენი, პირიქით“. მეგობრობს ანსამბლ „ალილოს“ ბიჭებთან და „გაჭირვებაში“ ბანსაც მღერის. სხვათა შორის, ლევანს გეგმაში აქვს მოსკოვში დაბრუნ ება და ეს, შეიძლება, მისთვის სანაქებო ტანიებისა და ვალიების ბრალიც იყოს, თუმცა თვითონ იქ მცხოვრები საკუთარი დისა და მეგობრების მონატრებას იმიზეზებს. გარდა ამისა, „ჩემი პროფესიით ვიმუშავებ და თანაც, კარგი ანაზღაურების საფასურად. 25 წლის ვარ და ჯერ მოგზაურობის დრო მაქვს“.
„გრეჩიხა“ მალე ბაბუა გახდება
ლევან გაჩეჩილაძე აპრილში ბაბუა გახდება. მანამდე კი ანა მჭედლიძე ოპოზიციონერების საერთო-სახალხო შეკრებებსაც ესწრება-ხოლმე. არც ჭადრაკის სასახლეში გამართულ შეკრებას დაჰკლებია. 7 თვის ორსული ანა მჭ ედლიძე 2 საათის განმავლობაში ფეხზე იდგა და ყოველ გა მომსვლელს ოვაციითა და ტაშით ხვდებოდა. „აქ თუ არა, სხვაგან სად უნდა ვიყოთო“, - თქვა გაგა გაჩეჩილაძემ. წყვილი, თურმე ბიჭს ელოდება, სახელიც შერჩეული აქვთ. პატარას ბაბუას სახელს, ლევანს დაარქმევენ.
ქართული „ავტომარიაჟი“ მალე საქართველოშიც ივლიან „გამარი აჟებული“ მანქანები. ავტო „ტიუნინგი“ და სავლეთის ქვეყნებში საკმაო პოპულარობით სარგებლობს, ჩვენთან კი ეს საქმე კომპანია „line korp“-მა წამოიწყო და როგორც ამ კომპ ანიის დირექტორმა აღნიშნა, „ავტომობილის მეპატრონე მხოლოდ მასალისთვის განკუთ ვნილ თანხას გადაიხდის, რადგან საკმაოდ ძვირადღირებული პროექტია. ხელობასა და დიზაინს კი კომპანია საკუთარ თავზე აიღე ბს. ერთი მანქანის სტანდარტული შეკეთება დაახლოებით ორი კვირიდან ერთ თვემდე გრძელდება“. მანქანის ვიზუალური ცვლილების პრ ოცესს მაყურებელი ტელეკომპანია „მზის“ ეთერით ადევნებს თვალს. უკვე ნებისმიერ ადამიანს ეძლევა შანსი, საკუთარი ავტომო ბილი გადააკეთოს, მხოლოდ ამისთვის ელექ ტრონულ ფოსტაზე ავტომობილის მონაცე მებისა და ფოტოების გადაგზავნაა საჭირო. ამჯერად პროექტში ნიკა ლომიძის ავტო მობილს – BMW Z3-ს „ამარიაჟებენ“.
ნიკა ლომიძე: „Z3-ის უკანა ნა წილი საშინლად არ მომწონდა. ამ პროექტის დიზ აი ნე რე ბ ისგან საკმაოდ საი ნტ ერ ეს ო შემოთავაზება მივიღე. ავტო მობილის უკანა ნაწილი თავი დან ბოლომდე გამოცვალეს. ახ ლა წინა საქარე მი ნას ცვლიან, ასევე წინა და უკანა ფარე ბს. ერთ კვირაში დასრ ულდება და ვნახოთ, რა გამოვა, თუმცა რაც აქამდე ვნახე, უკვე კმაყოფილი ვარ“.
კოსტა არვ ელ აძ ემ ცოლი მოიყ ვანა. მეუღ ლის ოცნება აასრულა და ჯვარი ნაზარეთში, წმინდა გი ორგის სახელობის ეკლესიაში, არაბი მართლმადიდებელი მღ ვდლის, მამა ანდრიუსის მეშვ ეობით დაიწერა. მეჯვარეები მათი საუკეთესო მეგობრები იყვნენ. 10- დღიანი მოგზაუ რობის ფარგლებში, წყვილმა თითქმის მთელი იერუსალი მის დათვალიერება მოასწრო. თაფლობის თვე ბერლინში გა ატარეს, ზუსტად მაშინ, როცა „ბერლინალე“ მიმდინარეო ბდა და არც მასზე დასწრება გამოუტოვებიათ. მომავალი მეუღლე ნინო კიკვიძე, კოსტამ სამსახურში გაიცნო. მისი გულის მოსაგე ბად დიდი ბრძოლა დასჭირდა. „ყველანაირი ხერხით ვიბრ ძოდი. თუ კი რამე შეიძლება ადამიანმა გამოიყენო, ყველ აფერს მივმართე. ზაფხულში ბათუმში ვიყავი მივლინებით
წ ას ულ ი , ნინო მანჩ ე სტ ერ შ ი იყო. მისი ჩამ ოს ვლ ა ომის პერიოდს დაემთხვა და ამიტომ ბათუმში ჩარჩა. ომის დამთავრებამდე ჩემთან ერ თად მარტო მოუწია ცხოვრე ბა. ეს სასიამოვნო სიურპრიზი იყო ცხოვრებისგან და, ალ ბათ, ამან განაპირობა ის, რომ დღეს ერთად ვართ“. ბათუმიდან ჩამოსვლის შე მდეგ ნელ-ნელა დაუახლოვ დნენ ერთმანეთს. 19 ოქტო მბერს ნიშნობა მოაწყვეს და საბოლოოდ, დაქორწინებაც გადაწყვიტეს. ახლა წყვილი ცალკე ცხოვ რობს. მომავალში ერთობლ ივი გეგმები აქვთ – ერთი წლ ით საზღვარგარეთ აპირებენ სწავლის გაგრძელებას. ორი ვარიანტია – ლონდონში და ბარსელონაში საბუთები უკვე გაგზავნილია და დარწმუნე ბულები არიან ყველაფერი გა მოუვათ, რადგან ორივე ძალი ან მიზანდასახული ადამიანია. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
27
სასამართლო ძალადობა ოჯახებში რომ ცოლის მოყვანამდე ცოტა ხნ ით ადრე ციხეში იჯდა და ვადაზე ადრე იყო განთავისუფლებული. სასჯელი 11 თვე და 12 დღე ჯერ კიდევ არ ჰქონდა მოხდილი. ექვს წელს ეს დროც დაემატა და სხვა ფაქტორების გათვალისწინები თაც, საერთო ჯამში, მეფარიშვილს 7 წლით, 11 თვითა და 12 დღით თა ვისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. საქმე #2 – მეურვე და ბავშვი ეს ამბავი ბავშვის მეურვის სისასტიკეს ეხება, რომელმაც ობოლ ბავშვზე მზრუნველობის ნაცვლად, ის მოახლედ გაიხადა და აიძულებდა, სახლში მძიმე სამუშაოები ეკეთებინა. მცირეწლოვან ნინოს ჯერ დე და, რამდენიმე წლის მერე კი მამა გარდაეცვალა. ობლად დარჩენილ გოგონაზე მზრუნველობა გარდ აცვლილი დედის ნათესავმა სა მოცდაათ წელს გადაცილებულმა ქალმა იკისრა. ნათესავთან გოგო ნამ ოთხი წელი გაატარა. ამ ხნის განმავლობაში ის აუწერელ ტა ნჯვა-წამებაში იყო. ქალი ბავშვს
ცემა-ტყეპა, გინება, ლანძღვა და დამცირება ქართულ ოჯახ ებში იშვიათობა არ არის. ან მშ ობელი ურტყამს შვილს, ან შვ ილი – მშობელს, ან ცოლი – ქმ არს, უფრო ხშირად კი, რა თქმა უნდა, ქმარი – ცოლს. ამ ყველ აფერს ერთი სიტყვა – ძალადობა აერთიანებს. ჩვენში ძალადობა იმდენად სერიოზული პრობლე მაა, რომ რამდენიმე წლის წინათ საქართველოს პარლამენტმა ოჯახში ძალადობის აღკვეთის შესახებ სპეციალური კანონიც კი მიიღო. როგორც ამბობენ, ყვ ელაზე გავრცელებული ცოლის ცემაა. მიზეზები კი სხვადასხვაა. ქმარი ქალს ურტყამს, როცა ეჭ ვიანობს, ან როცა მთვრალია ან, როცა ეჩვენება, რომ მას უპატ ივცემულოდ ექცევიან, ანდა იმ ისთვის, რომ ოჯახში დაამტკიც ოს, რომ ოჯახში ისაა პატრონი და რომ მის სამფლობელოში ყვ ელასი და ყველას ბატონ-პატრ ონი ისაა. ექსპერტების თქმით, ფიზიკური ძალადობის გარდა, ხშირია ფსიქოლოგიური ძალა დობის ფაქტებიც: ცოლის მუ დმივი კონტროლი, მშობლებისა და მეგობრებისგან იზოლაცია; მუქარა, დაშინება, სიტყვიერი შეურაცხყოფა და ა.შ. საქმე, რო მელიც ახლახან საქართველოს სასამართლომ განიხილა, განს აკუთრებით მძიმე შემთხვევაა. რატომ? ამას თავად მიხვდებით. საქმე #1 ცოლქმრული გარჩევები 2005 წლის სექტემბერში მი ნდია მეფარიშვილმა ცოლად ფა ტი მებურიშვილი შეირთო. ქორწ ინების პირველი დღიდანვე ქმარი ძალიან ცუდად ეპყრობოდა ცოლს, სცემდა და სასტიკად ექცეოდა. 28
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
დეკემბერში კი ფეხმძიმე ფატი მე ბურიშვილი ისე სცემა, რომ ქალს მუცელი მოეშალა. ამის მერეც აგ რძელებდა მეფარიშვილი ცოლის ცემასა და სასტიკ მოპყრობას. 2006 წლის აპრილშიც, მეორე ფე ხმძიმობის დროს ცოლის წამებას განაგრძობდა, საწოლზე აბამდა მას და დანით ან სხვა მჩხვლეტავი ბასრი საგნის გამოყენებით აწვა ლებდა. ღამის საათებში სახლიდან აგდებდა ხოლმე, ფეხმძიმეს ღამის გათენება ხან გარეთ, ბაღში, ღია ცის ქვეშ, ხანაც მეზობლად, მე უღლის პაპის ბინაში უწევდა. ასე გრძელდებოდა 2007 წლის მაისამ დე, სანამ ფატი მებურიშვილი, თა ვის ახალშობილ შვილთან ერთად, სახლიდან არ გაიქცა. მან თავი მშობლების ბინას შეაფარა. 2007 წლის 3 ივნისს მთვრალმა მეფარი შვილმა ცოლს მიაკითხა და დანით დაემუქრა, თუ არ წამოხვალ, მო გკლავო. რომ არა ოჯახის წევრები და მეზობლები, ეს ამბავი ცუდად დასრულდებოდა. მეფარიშვილი იძულებლი გახდა, იქაურობას გა სცლოდა. ცოლს ეშინოდა და სა ვსებით საფუძვლიანადაც, რომ ქმარი მუქარას აუსრულებდა და ამიტომაც სასამართლოს მიმა რთა. მეფარიშვილის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძ რა. ის დააკავეს. საინტერესოა, რომ დაკავებული აღიარებდა, რომ ცოლს სცემდა, მაგრამ თავს დამნაშავედ არ ცნობდა, ამბობდა: „ცემით ისე არ მიცემია, რომ მუ ცელი მოშლოდა. 10 დღის ორსუ ლი იყო, დამიჯდა „ტაჩკაზე“, მის ოჯახში ვაპირებდი წასვლას, ვირს შეეშინდა ჩემი და გაიქცა და ამ იტომ მოეშალა მუცელი. ჩემს ცო ლს ჩვენებაში რომ უწერია, ვითომ წიხლი ჩავარტყი და ასე მოეშალა მუცელი, ასე არ ყოფილა. გაშლ ილი ხელი შემომირტყია, ისე რომ
მეცემოს, რომ თვალი ჰქონოდეს დალურჯებული, ასე არასოდეს არ ყოფილა“. მეფარიშვილს არც ის უარყვია, რომ ბოლოს, ცოლის ოჯახში მი სული, ქვებს ისროდა და ფანჯრე ბს უმტვრევდა ცოლის ოჯახს. თუ მცა მას ამაზეც თავისებური ახსნა ჰქონდა. „ვისროდი, ბავშვს ვეთა მაშებოდი და იქიდან წამოსვლა აღარ მინდოდაო“. მეფარიშვილმა უნებურად აღიარა, რომ ფეხმძიმე ცოლი სახლიდან გარეთ აგდებდა ხოლმე. დაადასტურა, რომ ცოლი პაპის ბინაში იძინებდა, თუმცა არ აუხსნია, რატომ ეძინა ფეხმძიმე ქალს თუნდაც მეზობლად. ფატი მებურიშვილის ჩვენებით, მეფარიშვილი იმისთვის სცემდა, რომ ის ქმრის წესებს არ თანხ მდებოდა: „საწოლზე მაბამდა და სხვანაირი ფორმით სქესობრივ ურთიერთობას მთხოვდა. რომ არ ვთანხმდებოდი, ამაზე მცემდაო“. მერე ფეხმძიმეს უკრძალავდა და ემუქრებოდა, მისი საქციელის შე სახებ არაფერი ეთქვა. „საწოლზე დაბმულს მეუბნებოდა, მეტს რას ვაკეთებ, ასე უნდა გიცქიროო. ყე ლს გამოგჭრი, მკერდს მოგაჭრი, ხმა არ ამოიღოო“. სხვაზეც რომ გაბრაზდებოდა, მაშინაც ცოლზე იყრიდა ჯავრს. ცოლი სახლიდან რამდენჯერმა გაექცა, მაგრამ მე ფარიშვილი მის დაბრუნებას ტკ ბილი სიტყვით მაინც ახერხებდა, როგორც ბრალდებულმა სასამა რთლოზე თქვა: „ვუყვარდი და ამ იტომ მირიგდებოდაო“. სასამართლოს გადაწყვეტილება მეფარიშვილს ცოლის წამებისა და ტანჯვისთვის 6 წლით თავისუ ფლების აღკვეთა მიესაჯა. გარდა ამისა, მას ის ფაქტი გაუხსენეს,
სისტემატურდა სცემდა, ლანძღა ვდა, თან აიძულებდა, სხვადასხვა სახის საოჯახო საქმეები შეესრუ ლებინა, რაც ბავშვისგან დიდ ფი ზიკურ ძალისხმევას მოითხოვდა. მეურვეს თუ მისი გაკეთებული საქმე არ მოეწონებოდა, ბავშვს ცემით სჯიდა. გოგონამ ამ ჯო ჯოხეთიდან თავის დახსნა არაე რთხელ სცადა, მაგრამ წასასვლე ლი არსად ჰქონდა. არაერთხელ გამოპარულა, მაგრამ მერე ისევ იძულებული დაუბრუნებიათ უკან. ბოლოს გამწარებულმა ნინომ ძა ლადობისგან დაცვის ეროვნული ქსელის დირექტორს მიმართა და თავშესაფარი ითხოვა. სწორედ ამ ის შემდეგ, გოგონას ჩვენების სა ფუძველზე, მეურვე ქალბატონის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა. სასამართლოს გა დაწყვეტილებით, მეურვეს სა მწლიანი პატიმრობა შეეფარდა. თუმცა გაითვალისწინეს რა ქალის ასაკობრივი მდგომარეობა და ის, რომ ადრე ნასამართლევი არ ყო ფილა, მისი სასჯელი პირობითად გამოცხადდა. ქალბატონზე კონტ როლი პრობაციის სამსახურს და ევალა.
იცით თუ არა, რომ . . . – მუქარა ისჯება ჯარიმით ან ას ოციდან ას ოთხმოც საათამდე სა ზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომით ან ერთ წლამდე გამასწორებ ელი სამუშაოთი ანდა ერთ წლამდე თავისუფლების აღკვეთით. – პირის დამცირება ან იძულება, არაადამიანურ, ღირსებისა და პა ტივის შემლახავ მდგომარეობაში ჩაყენება, რაც მას ძლიერ ფიზიკურ, ფსიქიკურ ტკივილს ან მორალურ ტანჯვას აყენებს, ისჯება ჯარიმით, სამ წლამდე თავისუფლების შეზღუდვით ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ორიდან ხუთ წლამდე. – ცემა ან სხვაგვარი ძალადობა, რამაც დაზარალებულის ფიზიკური ტკივილი გამოიწვია, მაგრამ არ მოჰყოლია მისი ფიზიკური დაზიანება, ისჯება ჯარიმით ან ას ოციდან ას ოთხმოც საათამდე საზოგადოებ ისთვის სასარგებლო შრომით ანდა თხუთმეტ თვემდე გამასწორებელი სამუშაოთი. – არასრულწლოვანის ცემა ისჯება ჯარიმით ან თხუთმეტიდან ოც დაოთხ თვემდე გამასწორებელი სამუშაოთი ანდა ერთ წლამდე თავისუ ფლების აღკვეთით. – ძალადობა, სისტემატური ცემა ან სხვაგვარი ძალადობა, რამაც დაზარალებულის ფიზიკური ან ფსიქიკური ტანჯვა გამოიწვია, მაგრამ არ მოჰყოლია ჯანმრთელობის დაზიანება, ისჯება ორ წლამდე თავისუ ფლების შეზღუდვით ან ერთიდან სამ წლამდე თავისუფლების აღკვეთ ით.
დარბაზში მემკვიდრეებს შორის დავა სასამართლოში
კითხვა-
პასუხი
– ვინ ითვლება უღირს მემკვიდრედ? – უღირს მემკვიდრედ ჩაითვლება პირი, რომელსაც სასამართლოში დაუმტკიცდება, რომ ის განზრახ უშლიდა ხელს მამკვიდრებ ელს მისი უკანასკნელი ნების განხორციელ ებაში და ამით ხელს უწყობდა თავისი ან მისი ახლობელი პირების მოწვევას მემკვი დრეებად ან სამკვიდროში მათი წილის გა ზრდას, ან მემკვიდრე, რომელმაც ჩაიდინა განზრახი დანაშაული ან სხვა ამორალური საქციელი მოანდერძის მიერ ანდერძში გა მოთქმული უკანასკნელი ნება-სურვილის საწინააღმდეგოდ. – შეიძლება თუ არა უღირსი მემკვი დრის პატიება? – უღირსი მემკვიდრის პატიება შეუძლია მამკვიდრებელს, ეს მან უნდა გამოხატოს თავის ანდერძში. მაგრამ პატიების უკან წა ღება უკვე აღარ დაიშვება. – როგორ ხდება სამკვიდროს მიღება? – მემკვიდრე სამკვიდროს მიიღებს, სა მკვიდროს გახსნის ადგილის მიხედვით, სა ნოტარო ორგანოში სამკვიდროს მიღების შესახებ განცხადების შეტანით. სწორედ ამ დღიდან ის, ფაქტობრივად, შეუდგება სამკ ვიდროს ფლობას ან მართვას. და ეს არის იმის დასტური, რომ მან სამკვიდრო მიიღო? – შეუძლია თუ არა ქმედუუნარო პირს სამკვიდროს მიღება? – შეუძლია, ოღონდ კანონიერი წარმომ ადგენლის მეშვეობით.
ზოგიერთებს ჰგონიათ, რომ მემკვი დრეებს შორის ქონების გამო დავა ად ვილი მოსაგვარებელი საქმეა. მაგრამ ასე არ არის. ის ერთ-ერთი ყველაზე რთულია სამოქალაქო საქმეებს შორის, მით უმეტ ეს, რომ სასამართლო დარბაზში განსახ ილველად სწორედ ყველაზე მეტად ჩახლ ართული შემთხვევები ხვდება. საქმე, რო მელიც დღეისთვის შევარჩიეთ, ერთ-ერთი მათგანია. ამ მაგალითზე კარგად ჩანს, რამდენად მნიშვნელოვანია სამკვიდროს მისაღებად დროული რეაგირება, რომ უმ ოქმედობამ შეიძლება ქონებაზე უფლება სამუდამოდ დაგაკარგვინოთ. თუმცა ყვ ელაფერი თავიდან დავიწყოთ. „უღირსი მემკვიდრის“ საქმე ეს ამბავი ქორწილით დაიწყო. 1997 წლ ის 5 აგვისტოს ფილიპა ბაღდასაროვამ და მიხაილ ბარანიკოვმა გურიის ერთ-ერთ სო ფელში იქორწინეს და როგორც ცოლმა და ქმარმა რეგისტრაციაც გაიარეს. ერთად ცხოვრება იმ სახლში დაიწყეს, რომელიც ფილიპას დედას მირანდა ბაღდასაროვას ეკუთვნოდა. სახლში ახალი წევრის მიღება ოჯახის წევრებმა სიძის სახლში ჩაწერით დააგვირგვინეს. ამ პერიოდში ბაღდასაროვ ების საკარმიდამო მიწის ნაკვეთი სახლთან ერთად 2500 კვ.მ-ს შეადგენდა. ფილიპას დედას, მირანდას, ჰქონდა ასევე 600 კვ.მ მიწის ნაკვეთი. მას შემდეგ, რაც ქვეყანაში მიწის რეფორმა გატარდა, ბაღდასაროვების ქონება 5100 კვ.მ გახდა. ასე რომ, ფილიპას დედა საკმაოდ დიდი ქონების პატრონი იყო, რომელიც წყვილის ქორწინებიდან ერთი წლ ის შემდეგ გარდაიცვალა. შესაბამისად, სა მკვიდრო შემდეგ მისმა ქალიშვილმა მიიღო. მეუღლეთა შორის ურთიერთობა 2001 წლის 2 ივლისს დაიძაბა. ამიტომაც ფილიპა ბაღდ ასაროვამ სასამართლოს მიმართა და მიხა ილ ბარანიკოვთან განქორწინება მოითხოვა. თუმცა საქმის ბოლომდე მიყვანა არ დასც ალდა. 2001 წლის 4 აგვისტოს მიხაილ ბარა ნიკოვმა ფილიპა და მისი დისშვილი, ანასტა სია, შურისძიების გამო დახოცა. ბარანიკო ვი დაიჭირეს და განზრახ მკვლელობისთვის 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა შეუფარ დეს. ამის შემდეგ ბაღდასაროვების ქონე ბას მოკლული ფილიპასა და და ანასტასიას დედა ევა ბაღდასაროვა დაეუფლა. ამის მი უხედავად, 2002 წლის 14 მაისს სახლისა და
მიწის ნაკვეთის მესაკუთრედ მაინც მიხაილ ბარანიკოვი დარეგისტრირდა, რამდენადაც ამ სახლში ჩაწერილი უკანასკნელი პირი იყო. ამაზე პატიმარი ბარანიკოვის შვილმა ანა ბარანიკოვმა იზრუნა. 2004 წლის 5 მაისს მი ხაილ ბარანიკოვმა მინდობილობა გააფორმა მასზე. შვილის დახმარებით ბაბუამ რეგისტ რირებული ქონება საკუთარ შვილიშვილს, ია პეტრიაშვილს აჩუქა. ამის შემდეგ, ქო ნება საჯარო რეესტრში ია პეტრიაშვილის საკუთრებად დარეგისტრირდა. 2006 წლის 9 აგვისტოს მიხაილ ბარანიკოვი გარდაიცვ ალა და სწორედ ამის შემდეგ დაიწყო სასამა რთლო დავა ნანა ბარანიკოვსა და ფილიპას დას, ევა ბაღდასაროვას შორის, რომელიც ამავე დროს გარდაცვლილი ანასტასიას დე და იყო. სასამართლოს პირველად ევა ბაღდ ასაროვამ მიმართა და მიხაილ ბარანიკოვის უღირს მემკვიდრედ ცნობა და შესაბამისად, მის შვილიშვილზე ჩუქების გაბათილება მო ითხოვა. საქმე პირველ ინსტანციაში რაიონულმა სასამართლომ, რამდენიმე მიზეზით, საქმე ევა ბაღდასაროვას სასა რგებლოდ გადაწყვიტა. მიხაილ ბარანიკოვი უღირს მემკვიდრედ ცნო შემდეგი მოტივის გამო: „მართალია, მას ბრალი არ შერაცხია ანგარებით მკვლელობაში, მაგრამ მისი გა სამართლების შემდგომ განვითარებულმა მოვლენებმა დაადასტურა, რომ ის შეეცადა, უკანონოდ დაუფლებოდა იმ პირის ქონებას, რომელიც მან განზრახ მოკლა. ამასთანავე, საგულისხმოა ის გარემოებაც, რომ, თუკი მის მიერ არ იქნებოდა ჩადენილი აღნიშნ ული დანაშაული და სასამართლო მოახდე ნდა მიხაილ ბარანიკოვისა და ფილიპა ბა ღდასაროვას განქორწინებას, ბარანიკოვი კარგავდა ყოველგვარ უფლებას სადავო ქონებაზე, როგორც ბაღდასაროვას მეუღ ლე და პირველი რიგის მემკვიდრე“. რაც შეეხება ჩუქების ხელშეკრულებას, სასამა რთლომ მიიჩნია, რომ ეს იყო მოჩვენებითი გარიგება, რამდენადაც ბარანიკოვისა და მისი ქალიშვილისთვის ცნობილი იყო სადა ვო ქონების კანონიერი მესაკუთრის შესა ხებ. ჩუქების ხელშეკრულების გაფორმებით შეგნებულად მოხდა ქონების გასხვისება, რათა მასზე დავის აღძვრის შემთხვევაში, შემძენის ინტერესებიდან გამომდინარე, მომხდარიყო სადავო ქონების შენარჩუნება.
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ბარანიკოვის ადვოკატი არ დაეთანხმა პირველი ინსტანციის გადაწყვეტილებას და ის სააპელაციოში გაასაჩივრა. სააპელაციომ მიხაილ ბარანიკოვს მოუხსნა უღირსი მემკ ვიდრის ბრალდება, რადგანაც ბარანიკოვის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმის აღ ძვრის შემდეგ გაირკვა, რომ მან დანაშაული ანგარების კი არა, შურისძიების მიზნით ჩა იდინა. მკვლელობამდე ფილიპა ბაღდასარ ოვას და მის დისშვილს ბარანიკოვის კუთვ ნილი ნივთი გაუნადგურებიათ, რაზეც ეს უკ ანასკნელი ძალიან გამწარებულა და ამიტომ მოუკლავს ისინი. ამისთვის მიესაჯა ბარანი კოვს 15-წლიანი პატიმრობა. თითქოს ახლა, როცა ბარანიკოვი არ იქნა აღიარებული უღ ირს მემკვიდრედ, სხვა ფაქტორების მიუხედ ავად, ის მაინც რჩებოდა იურიდიულად თა ვისი ცოლის პირველი რიგის მემკვიდრედ და მისი შთამომავლებისთვის მემკვიდრეობის მისაღებად ხელი არაფერს არ უნდა შეეშ ალა, მით უმეტეს, რომ ფილიპა ბაღდასარ ოვას ანდერძი არ დაუტოვებია. მაგრამ... სამკვიდროს გახსნიდან, ანუ ცოლის გა რდაცვალებიდან უკვე რამდენიმე წელი იყო გასული. კანონის მიხედვით, ბარანიკოვს ცოლის სამკვიდრო 2002 წლის 4 თებერვლა მდე უნდა მიეღო, ანუ ცოლის გარდაცვალე ბიდან ექვსი თვის განმავლობაში. მას კი ას ეთი მოთხოვნა არ დაუყენებია. ბარანიკოვმა და მისმა შთამომავლებმა ხელიდან გაუშვეს ბაღდასაროვას ქონების მიღების შანსი. მა რთალია, მეუღლის სახლში მიხაილ ბარანი კოვი ჩაწერილი იყო, მაგრამ საკუთრების უფლება სამკვიდრო ქონებაზე არ გააჩნდა. რამდენადაც ბარანიკოვის ქონების მესაკუ თრის უფლება არ დადასტურდა, შვილიშვი ლისთვის ჩუქებაც უკანონოდ გამოცხადდა. მიხაილ ბარანიკოვი პირველი რიგის მემკვი დრე კი იყო, მაგრამ დროულად რომ არ მი იღო ზომები, სამკვიდროს მიღების უფლება კანონით გადავიდა მისი ცოლის მეორე რი გის მემკვიდრეზე, მის დაზე, ევა ბაღდასარ ოვაზე. ფაქტობრივად, სასამართლოს მიმდ ინარეობის პერიოდში ის უკვე ფლობდა მისი დის სამკვიდროს და სასამართლომაც ეს სა ვსებით კანონიერად მიიჩნია.
– სამკვიდროს გახსნიდან რამდენი ხნ ის განმავლობაში აქვს მემკვიდრეს სამკ ვიდროს მიღების უფლება? – სამკვიდრო უნდა მიღებულ იქნას სა მკვიდროს გახსნის დღიდან ექვსი თვის გა ნმავლობაში. ბარანიკოვის შემთხვევაში სწ ორედ ეს ვადა იქნა დარღვეული, რის გამოც მან ვერ მიიღო მემკვიდრეობით ცოლის ქო ნება. – შეიძლება თუ არა სამკვიდროს მისა ღები ვადა გაგრძელდეს და რა შემთხვ ევებში? – სამკვდიროს მისაღებად დადგენილი ვადის გაგრძელება შეუძლია სასამართლოს და ისიც საპატიო მიზეზის არსებობის შე მთხვევაში. – ვის რჩება სამკვიდროს მიღების უფ ლება, თუ მემკვიდრე სამკვიდროს გახს ნის შემდეგ, მაგრამ სამკვიდროს მიღება მდე გარდაიცვალა? – ასეთ დროს სამკვიდროს მისი წილის მიღების უფლება მის მემკვიდრეებზე გადა დის. ამას მემკვიდრეობით ტრანსმისია ეწ ოდება. – რამდენია ასეთ დროს სამკვიდროს მიღების ვადა? – გარდაცვლილი მემკვიდრის მემკვი დრეებმა სამკვიდრო უნდა მიიღონ სამკვი დროს მიღების ვადამდე დარჩენილი ხნის განმავლობაში. თუ ეს დრო სამ თვეზე ნა კლებია, ის სამ თვემდე უნდა გაგრძელდეს. – როგორ ხდება სამკვიდროზე უარის თქმა? – უარის თქმა სამკვიდროს მიღებაზე ფორმდება სანოტარო ორგანოში. მემკვი დრეს სამკვიდროზე უარის თქმა შეუძლია სამკვიდროს მიღების შესახებ შეტყობინებ ის მიღებიდან სამი თვის განმავლობაში. სა პატიო მიზეზის არსებობისას ეს ვადა შეიძ ლება გააგრძელოს სასამართლომ, მაგრამ არა უმეტეს ორი თვის ვადით. – როგორ შეიძლება მემკვიდრეს ჩამო ერთვას მემკვიდრეობის უფლება? – მემკვიდრეობის უფლების ჩამორთ მევის საკითხს წყვეტს მხოლოდ სასამა რთლო, იმ სარჩელის საფუძველზე, რომლ ისთვისაც უღირსი მემკვიდრისთვის მემკ ვიდრეობის უფლების ჩამორთმევა განსაზ ღვრულ ქონებრივ შედეგს იწვევს.
გვერდისთვის მასალები მოამზადა ღეთი კაპანაძემ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
29
რეზ ო შატ აკ იშ ვი ლი ჩქა რს ის ხლ ია ნ ლ რ ეზ ო შატ აკ იშ ვი ლი ლადო ასათიანი – მისი ფილტ ვები ჭლექმა დაღრღნა. მისი სული – საბჭოთა ინკვიზ იციამ. მას არ აღირსეს სიხარული – ენახა თავისი ლექსების კრებ ული. პოეტი, რომელსაც დაუჭრეს ლექსების პირველი წიგნი... პოეტი, რომელსაც სული დაუშ ანთეს დედის გადასახლებით... მაგრამ ვერც ფილტვებისა და ვერც კაცობრიობის ჭლექმა – საბჭოთა იმპე რიამ ვერ გაიმარჯვა მასზე. ის უკვდავ ია. უკვდავია თავისი ლექსებით. ის კაცი იყო და იქცა ლექსად. კაცს კლავენ. ლექსს – ვერა. ლადო ასათიანი – პოეტი, ყაყაჩოებ ის ალში რომ გვხვევს თავისი ლექსებ ით. პოეტი – ყაყაჩოებით აელვარებული ველ-მინდვრებით აღფრთოვანებული, ჩვენ კი – მისი პოეზიით. ყაყაჩო სიმბოლოა სილამაზის. ას ეა საზოგადოდ და ასეა ლადოსთანაც – აკი, ხედავს კიდეც ლამაზი ქალის ხა ტებას ყაყაჩოში, მაგრამ ვერ ვიტყვით, რომ ყაყაჩო მხოლოდ სილამაზეს განა სახიერებს მის პოეზიაში. ყაყაჩოს მეშვ ეობით, მას წითელი ფერი და ამ ფერის სიმბოლიკა შემოაქვს პოეზიაში. წითე ლი, მწვანესთან ერთად. სწორედ წითელისა და მწვანის აღ ლუმია – ყაყაჩოების ცეცხლწაკიდებ ული კრწანისი, უფლისციხის მიდამო ები, თუ ადგილი, სადაც ძველად ჯარე ბს უხმობდნენ. წითელი და მწვანე ერთად – არის ნიშანი სიყვარულისა და იმედის, მარა დისობის. აკი ამბობს კიდეც ლადო ასათიანი: „გზაში ყაყაჩოს შეხვედრა სიკე თედ დაგვებედება: სულ ახალგაზრდა ვიქნებით, გუ ლი არ დაგვიბერდება!“ წითელი – სიმბოლო სიცოცხლისა და სიხარულის... სწორედ სიცოცხლის დაუოკებე ლი წყურვილი, მძაფრი სიყვარული და სიხარული ვლინდება მის ლექსებ ში. მას ახარებს სიცოცხლე, ყაყაჩო ების შემონათება და არ ეძიებს სხვა დიდებას. „მოდი, ჩვენ ესეც ვიკმაროთ და სხვა დიდება ნუ გვინდა, ყაყაჩომ თუ მოგვანათოს ლამაზი ქალის შუქითა!“ ლადო ყაყაჩოში ხედავს მორცხვ ქალს, ისევე, როგორც ანა კალანდაძე მამრს – თუთაში, რომელიც სახლში შეჭრასა და ქალი პოეტისთვის წელზე ხელის შემოხვევას ლამობს. ლადო ას ათიანი უფაქიზესად გადმოგვცემს მძაფრი ეროტიზმის ამ შთამბეჭდავ ხა ტებას. წითელი ადამიანის გუნება-განწ ყობილების გამომხატავი ფერიცაა და სირცხვილის დროსაც ჩნდება, სახეზე გადაუვლის ხოლმე ადამიანს. ლადო სთანაც ასეა: „შერცხვა და თავი დახარა; სიწითლემ გადაუარა, ალბათ, იმ აზე დაფიქრდა, მოვეწონეო თუ არა?!“ ყაყაჩოები ყვავიან იქ, სადაც ძველად ჯარებს უხმობდნენ და იღვრებოდა სი სხლი. ახლა ეს სისხლი ყაყაჩოდ ყვავის. წითელი სისხლის გამოხედვაა და ეს წითელი იხედება კრწანისის მიდამოებ იდან: „ეს სისხლი არის თუ მართლა ყა ყაჩოების ცეცხლია“. ბებერი კრწანისის ამაბრდღვიალე ბელი ყაყაჩოების ცეცხლი – სიმბოლო იმ თავდადებული სამასი არაგველისა, რომელთაც თავი მიიტანეს მამულის, რჯულის სამსხვერპლოზე და მკვდრე თით აღდგნენ – მარადისობაში გადა სახლდნენ. 30
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ვინც კაცი იყო ლექსად იქცა
აქ არაა გლოვა, აქაა პატივისცემა ღირსეული წინაპრებისა და სიამაყე მათ გამო. აქაა ისევ და ისევ პოეტის გაშმაგებული სიყვარული სიცოცხლი სადმი, სამშობლოსადმი. ყაყაჩოების ცეცხლი და ფერი – წითელი თვით ლადო ასათიანისა და მისი მგზნებარე, ძარღვიანი პოეზიის სიმბოლოდაც შეგვიძლია, აღვიქვათ. ადამიანის გუნებასაც ხომ აქვს თავისი სიმბოლიკა. კაცის ხასიათსაც ხომ აღნიშნავდნენ ფერებით. წითელი ფერით აღინიშნება სანგვინიკი – ად ამიანი მხიარული, ფიცხი, ჩქარი სი სხლისა. ანუ ისეთი, როგორადაც წა რმოგვიდგება თავად ლადო ასათიანი, როგორც მისი პოეზიიდან, ისე პირადი წერილებიდან – კაცი ჩქარი სისხლისა. ლადო ასათიანი – ვინც კაცი იყო და ლექსად იქცა. იყო კაცი ჯანმრთელი გულისა და არა ჯანის. ჯანმრთელი სულისა და არა ხორცის. თუმცა კი ძლიერი სენის შეყრამდე ჯანიც მრთელი ჰქონდა, გულიცა და სულიც. ბარდნალაში მდინარის გაღმიდან ეძახის ლადო მექი ასათიანს, მშობელ მამას უხმობს შვილი, შუა ზამთარია. ცხენი მოაშველოს უნდა. არდადეგე ბზე ჩამოსულა სტუდენტი ლადო... „ძვირფასო დედა! მე კარგადა ვარ, შენ ყოფილხარ ავად – სამწუხ აროა. შემომითვალე, რითი შემი ძლია დახმარება და დაგეხმარები... ფული შემომაკლდა, მაგრამ არა უშავს, ვიშოვი. საბანი არ შემიკერა ვს“. – წერდა ლადო მშობელ დედას. გაჭირვება იყო მისი ცხოვრების თანა მგზავრი. ალბათ, ამიტომაც უყვარდა ფიროსმანი ასე გააფთრებით. ის ყო ველ დილით ფიროსმანის ქუჩაზე კი არ ხვდებოდა ნიკალას, არამედ ყოვე ლდღიურ ყოფაში ართმევდა მის ბედს ხელს, უშინაურდებოდა მის ბედს, მის სიდუხჭირეს იზიარებდა, ისიც მოკვდა და მერე ვაცხონეთ... მატერიალურ სიდუხჭირეს აუვი დოდა, მაგრამ... 20 წლის ჭაბუკს დედა დაუპატიმრეს – ხალხის მტრის ბრალ დებით. მალე თავად პოეტი ინსტიტ უტიდან გარიცხეს – „კონტრრევოლ უციური ლაყბობისთვის“. მოგვიანე ბით აღადგინეს. მაგრამ მოშურნენი ახალგაზრდა პოეტს თავის ხელს არც მანამ აკლებდნენ და არც შემდეგ. იერიშს იერიშზე ახორციელებდნ ენ. ვაიკრიტიკოსები პოლიტიკური შეცდომების გამოსწორებისკენ მო უწოდებდნენ. ამაოდ ეძებდა ხალხის მყრის შვილი სამსახურს ლუკმა-პუ რისთვის... ქუთაისი. „ცისფერი კაფე“ რიონის პირას. მეგობრები. ნატეხი შოთი. თი
თო ტარანი, ხელადით ღვინო. ანდა სულაც ჩაი და საუბრები. საუბრები ქართველი ხალხის წარსულზე, თე ატრზე, კინოზე, მხატვრობასა და პო ეზიაზე. მერე თბილისი. ჩამოსვლა და თბილისელად ქცევა ერთი იყო. „მხოლოდ დროდადრო დამარე ტიანოს ქაშვეთის შემოხედვამ – რუსთაველის პროსპექტზე ხეტი ალი ნუ მომიშალოს ღმერთმა“. ათბობდა ქაშვეთის შემოხედვა და რუსთაველის გამზირი. ოცნებობდა, რომ წამოესხა ძალიან გრძელი, რომანტიკოსის „პლაში“, კი სერში ჩაეფინა თმა, ჰქონოდა ზორბა ქოჩორი, ჰკეთებოდა, თეთრი-თეთრი, გახამებული საყელო, თეთრი შარფი, რომელსაც ქარი აუფრიალებდა, ჰხ ურებოდა თართოფარფლებიანი ქუდი – გედის ფრთით დამშვენებული და ასე გამოწყობილს აევლო და ჩაევლო რუ სთაველზე... თბილისში 21 წლისა გადმოვიდა საცხოვრებლად, ქუთაისის ინსტიტ უტის დამთავრების შემდეგ. დაიწყო მუშაობა. მდგომარეობა ოდნავ შეუმ სუბუქდა, მაგრამ რა შემსუბუქება ჰქ ვია, როცა მის პატრიოტიზმს ლაფში სვრიდნენ, ნაციონალისტობას სწამებ დნენ. ერის ტკივილისა და სიხარულის გაზიარებასაც არ აცდიდნენ, არათუ პირადისას. არადა, რამდენი ტკივილია ჩაქს ოვილი მის სტრიქონებში – „ნეტავ, სადა ხარ, ან რომელ მხარეს, სულზე უტკბესო დედილო ჩემო?“... „დედა, სიზმრებმა არ მომასვენა, შენს ბნელ სენაკში გადმომახედა“... „გეძახი, მი ნდა გაგესაუბრო, შუა აზიის ურწყულ მხარეში“...
** ლადოს ერთი გოგონა გააცნეს. მას ანიკო ერქვა, გვარად ვაჩნაძე იყო. ლადოს შეუყვარდა. მერე, მე რე კი მატარებლით მგზავრობისას, მატარებელი რომ დამუხრუჭებ ულა, ლადო ანიკოსკენ გადახრილა და... პირველად უკოცნია. მერე, მერე კი იყო წყება სასიყვარულო ბარათებისა. „ანიკო ციხისძირელო, თბილ ისში ყველაფერი ძველებურად აა, ყველაფერი სტანდარტულია, სასახლეშიც ასევეა, მხოლოდ ჭავჭავაძის ქუჩაზე არაა ძველ ებურად, ნაცნობი ხე შეცვლი ლა ოდნავ, ფოთლები გასცვენია. შემოდგომის ბრალია, ალბათ, შენმა უნახაობამ თუ დაჰმარ თა ეს საქმე. დროზე უნდა ეწვიო და აამწვანო. მაგრამ რას უზამ, გაზაფხული წელიწადში მხოლ ოდ ერთხელ მოდის. ჰოდა, ასეა, ასეა საერთოდ, მაგრამ ამ წერი ლის ავტორისთვის არაა ასე, ამ წერილის ავტორს უყვარს გაზა ფხული, გაზაფხული და გაზა ფხული, სიცოცხლის პოეზიისა და სიყვარულის მარადიული გა ზაფხული... გაუმარჯოს ზღვას, სიცოცხლეს, პოეზიასა და სიყვ არულს. გაუმარჯოს ულამაზეს ქვეყანას, საქართველოს!..“ – იმ საქართველოს, რომელიც დედის რძესავით ტკბილი იყო ბარდნალე ლი ჭაბუკისთვის. ** „დაუკარით, მოასწარით თორემ ჰერი... და სიბერეც ძუ მგელივით მოგვ იხტება“.
მაგრამ აცალა განგებამ სიბერე? რაჟდენ გვეტაძეს სწერს: „ბატონო რა ჟდენ! თქვენ სერიოზულად იცით ჩემი გაწამებული ცხოვრების შესახებ, ჩემი ადრე დამთავრებული ახალგაზრდო ბის შესახებ...“ ადრე დამთავრებულ, ჩამწარებულ ახალგაზრდობაზე არსად გოდებდა ლა დო, არც ერთ ლე ქს ში, არც ერთ სტრიქონში, ის მართლაც მტრის ჯი ნაზე ცხრალახვარჩარტყმული, ცხრა ჯერ მწარედ იცინოდა. მხოლოდ წე რილებში იგრძნობა მისი ნაღველი. წე რილების უფრო ხშირ-ხშირად მიწერას სთხოვს ანიკოსა და ძმას, გოგიტას. „მოიწერე ამბები სახლის, კარის, რაა ეს, ორ სიტყვას რომ გადმოაგდ ებ, როგორ გეკადრება ეს! სახლშიც მისწერე წერილები და მომწერე ხშ ირად ამბები. თუ გესირცხვილება ჩემთან წერა? რა ვიცი, აბასთუმანში რომ ვიყავი, კონსტანტინე გამსახ ურდია მწერდა წერილებს და ნუთუ შენ ერთი სიტყვის მოწერის გრცხვე ნია?“ – წერს ძმას... ** „როგორ არ მინდა, ძლიერო სენო, ლექსში ქართულად რომ მოგიხსენო! როგორ არ მინდა, ჩემს სიჭაბუ კეს დააჩნდეს შენი შავი ჩრდილები! ეს რა უშრეტი ცეცხლით დამბ უგე, პირს მარიდებენ ქალიშვილ ები“. განიცდიდა. თავს უცხოდ გრძნობ და. განსაკუთებით მაშინ, როცა პირს არიდებდნენ. „სადაც წინათ ვცხოვრობდი, იქ უკვე გამომიცხადეს, რომ ჩემი მა თთან ცხოვრება შეუძლებელია. მოგეხსენებათ, ტუბერკულოზიანს სათოფეზე არ ეკარება ხალხი...“ – წე
ლად ო ასა თი ან ზე
და
„მჯერა ამ დიად ბუნების კართან მე თვით სიკვდილსაც გარდავქმნი ლექსად“
რდა რაჟდენ გვეტაძეს. გრძნობდა, რომ დიდი გზა არ ედო წინ გასავლელი. რომ მალე დამთავრდ ებოდა უკვე ჩამწარებული ახალგაზრ დობა. არადა, როგორ არ უნდოდა... არ უნდოდა ამ სენს კვლავაც შერჩენოდა მისი ფილტვების დაღრღნა, ისევე, რო გორც ვაჟას ფილტვებისა ოდესღაც. „მე, დაწყევლილი ლადო ასათია ნი, ერთი კვირაა, რაც გეახელით თბ ილისს. თითქმის ხუთი თვე გავატარე აბასთუმანში... არავითარი გაუმჯო ბესება არ მიმიღია ჯანმრთელობის მხრივ. ჩემი ფილტვების მიხედვით, მე მალე უნდა მივიცვალო, ძვირფა სო, და აბა, შენ იცი, ცრემლებს ნუ დაღვრი“. – სთხოვდა მეგობარს, ნიკა აგიაშვილს. მაგრამ ზუსტად იმხანად ომახია ნად წერდა: „რადგან სიცოცხლე ასე ნავარდობს, სიკვდილის ყველა კარი დარაზეთ და იმ ბედნიერ დღეს გა უმარჯოს, როცა ჩვენ გავჩნდით ამ ქვეყანაზე!“ კონსტანტინე გამსახურდიამ ნახა რა მძიმე ავადმყოფი, გასამხნევებლად შესძახა: „აღსდექ ვაჟკაცო, ებრძოლე სიკვდილს, სალმობამ არ დაგაძაბუ ნოს“! ებრძოდა ლადო ძლიერ სენს, მაგრ ამ უძლური იყო. „ო, განვედ ჩემგან ძლიერო სენო, ჩემ შემდგომ ნურვინ ნუ მოგიხსენოს“. ნიკა აგიაშვილს: „ვეღარ ვძლებ ამ ვიწრო ოთახში, თითქოს კუბოში ვარ ცოცხლად მდებარე, მზის მონა ტრული. რომ მოვკვდე, ნეტა ამაზე უარესი თუ იქნება ის კუბო. ამის ბრ ალია, ალბათ, რომ თითქმის ყოველ ღამით და დღისითაც, როცა წავთ ვლემ, სულ თავახდილი კუბოები მე ზმანება...“ გარდაცვალების კვირას სულ მამა მისს ნატრულობდა, უხმობდა, ისევე, როგორც ოდესღაც სტუდენტობაში მდინარის გაღმიდან... ოღონდ ჩუმად... სიკვდილს დღეს უთქვამს, მამაჩე მი დამესიზმრა და უთუოდ ჩამოვაო. სწორედ იმ დღეს, ჯერ არც კი გაცი ებულიყო პოეტის ცხედარი, აივანზე ერთი მოხუცი შესულა და ლადო ას ათიანის ბინა უკითხავს. ეს იყო მექი ასათიანი... „ეს ჩემი სენი თუ დაგემართოს, ამაზრზენი და განუკურნელი, ეს ჩემი სენი თუ დაგემართოს, და მოიხადო როგორც სახადი, ჰეი, შენ, დიდი მომავლის ლანდო, ერთი თხოვნისთვის ნუ დამძრახავდი: თუ მეცნიერის გონების ღონედ უმალ განკურნოს ჭლექი სნეული, – მაშინ მომნახე და მომიგონე სა მარადისოდ მიწად ქცეული“. გავიდა ხანი, აღარ არის ჭლექი უკ ურნებელი სენი. ვინც გაიმარჯვეთ ამ ერთ დროს უკურნებელ სენზე, მიდით ლადოს საფლავთან და ჩასძახეთ ლა დოს, რომ დაამარცხეთ მისი დამმარ ცხებელი. რომ სიკვდილს გამოუსხლ ტით ხელიდან, იმ სიკვდილს, რომე ლიც ლადომ ლექსით დაამარცხა. „მჯერა ამ დიად ბუნების კართან მე თვით სიკვდილსაც გარდავ ქმნი ლექსად“, მან სიკვილი ლექსად გარდაქ მნა და ჩვენ შეგვყარა უკურნე ბელი სენი – სენი, რომელსაც ვერავინ უწამლებს. ამ სენს ლადოს პოეზიით „დასნებ ოვნება“ ჰქვია.
დ ინ ი „ძალიან დადებითი ემოცია მომიტანა იმ ფილმის სამონტ აჟოში ნახვამ, რომლის მთავარ როლშიც ვარ და მუსიკის ავტო რიც გახლავართ. ეს მოკლემეტ რაჟიანი ფილმი პაკო სვიმონიშ ვილმა გადაიღო. სანახავად რომ მივდიოდი, ვღელავდი, მაგრამ ძალიან მომეწონა. ფილმის სი უჟეტი იმ დროზეა, როდესაც კი ნოთეატრი „აპოლო“არსებობდა, თბილისი თავისი შენობებით ძალიან ლამაზი იყო და ნელ-ნე ლა როგორ იკარგება ეს სახე. მე ტაპიორ ქალს ვთამაშობ. ტაპი ორი კინოს ჩვენების დროს იჯდა დარბაზში და მუსიკას უკრავდა. წარმოდგენებში გადავიქცევი ანტიკურ ბერძნულ პენელოპედ, რომელიც ოდისევსს ელოდება. ფილმში მამაკაცი არ არის, თუ მცა კონტრაბასის ბგერა არის მამაკაცის საწყისი. ძნელია ეს ფილმი ასე მოყოლით გადმოსცე. ფილმს „ელეგია“ ჰქვია. მისთვის
დავწერე ჯა ზური მუსი კა. ალბათ, პრემ იერა მალე ი ქნ ებ ა . ა დრ ე ს ერ გ ო ფ არ აჯ ა ნოვმა გადამი ღო „სურამის ციხეში“, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩემი კადრები ფილმში არ შევიდა. კომუნისტების დრო იყო და სერგომ ძლ ივს მიაღწია იმას, რომ ფილმი დაემტკიცებინ ათ. მე წმინდა ნინოს ვასახიერებდი, ჩემი სი მაღლის ჯვარი მეჭირა და დავფრინავდი. სამწ უხაროდ, ჩემი კადრები არ მაქვს ნანახი, მაგრამ, რო გორც გავიგე, არაჩვეულებ რივი კადრები ყოფილა.“
ვირსალაძის „ამ კვირას ძალიან სასიამოვნო ემოციაც დამეუფლა. ჩემი ბავშვო ბის მეგობარი დამიკავშირდა, რო მელთან ერთადაც იტალიურ ეზოში გავიზარდე. ეს ქალბატონი ახლა ბერლინში ცხოვრობს და 25 წელია არ მინახავს. თვითონ მიპოვა, დამი რეკა და ძალიან გამიხარდა. კაფეში ვისხედით ორი საათი და ერთად ვი ხსენებდით ბავშვობას. გარდა იმ ისა, რომ მოწესრიგებული ბავშვი ვიყავი და კარგადაც ვსწავლობდი, ბევრსაც ვცელქობდი. თოფებით ომობანას ვთამაშობდი, გარაჟებზე ავდიოდი და იქიდან ვხტებოდი, ვე ლოსიპედით დავქროდი. ამ დროს, რომ შემხედავდი, არ მეტყობოდა. გრძელი ნაწნავი მქონდა და ხუთო სანი ვიყავი. ეტყობა, ჩემში შიგნით ცხოვრობდა ველური დინი, თავი სი თავგადასავლებით და ნატკენი მუხლებით... ერთხელ ბურთის და ჭერისას თითიც გადავიტეხე. ვფ იქრობ, ბავშვობიდან ბოლომდე გა მოსული არა ვარ. თხილამურებზე
შარშან დავდექი პირველად. ძალიან მეშინოდა, არ და ვცემულიყავი და ხელე ბზე რამე არ დამმარ თნოდა. მაგრამ გადა ვლახე და დავდექი. სასიამოვნო გრძნ ობაა, ადრენალინს გამოყოფ. ახლა ვხ ატავ და დავაკვირ დი, ჩემს ნახატებში მოჭარბდა ჯუ ჯა, პიერო... არ ვიცი რატომ?! მათი დახატვა თ ავ ის ი თ მ ომ ინ დ ა . უ ცე ბ პ იე რ ო გ აჩ ნდ ა ჩემს ცხ ოვრ ებ ა ში.“
ემოცია „ნოდარ ქუ მარ იტ აშ ვი ლ ის ტრაგედ იამ ისე იმ ოქმედა, ამ ფაქტის გა ვ ლე ნი ს ქ ვე შ ვი
ყავი სამი დღე. ვმუშაობდი, თუ რასაც ვაკეთებდი, ჩე მდაუნებურად მხოლოდ ამ ტრაგედიაზე მეფიქრებოდა, თავიდან არ ამომდიოდა. წა რმომიდგენია, იქ ვინც იყო, ახლობელს არ ვგულისხმობ, როგორი იქნებოდა მისთვის ამ უბედურების ნახვა. სამწ უხაროა, რომ მერე დაიწყეს ტრასის შესწორება. ესეც ბედისწერაა, ალბათ, მაგრ ამ ეს ტრასა სტანდარტების მიხედვით თა ვიდან რომ ყ ოფ ილ ი ყო გამა რთული, ეს ტრ ა გე დ ია არ მო ხდ ებ
ოდა და ეს ადამიანი ცოცხ ალი იქნებოდა. კიდევ ერთხ ელ დავრწმუნდი და დავფ იქრდი, რომ სიცოცხლესთან შედარებით ყველაფერი არ არაობაა. როგორი შედარე ბითია, არა, ყველაფერი? ყვ ელაფერზე რომ ვწუწუნებთ - რა უბედურებაა, დღეს მზე არ არის, „რა უბედურებაა“ და ამ სიტყვით იწყება დილა და დღეში რამდენჯერ ვამბ ობთ. საერთოდ არ მიყვარს ასეთ მანერაში ლაპარაკი, მაგრამ, ალბათ, მეც წამო მცდენია. უბედურება კი არა, რა ბედნიერებაა დილა რომ გათენდა, ცოცხლები ვართ, არაფერი გვტკივა, ვსვამთ ყავას, ჩაის, ვუსმენთ მუსი კას, დავდივართ და ვხედავთ ახლობლებს. ყველაფერზე მაღლა უნდა დავაყენოთ ის, რომ ცოცხლები ვართ და სი სულელეებზე ნერვები არ ავ იშალოთ.“ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
31
არაყი, „კალაშნიკოვი” და „კაგებე“ ერთადერთი, რაც რუსებმა შექმნეს მამუკა ჭელიძე
ნეოაღორძინება
არ არის გამორიცხ ული, ზურაბ ნოღაიდ ელმა თავის მომავალ კოალიციას (რომლის კონტურები უკვე გამო იკვეთა, წინასარევოლუ ციო აჯაფსანდალისა თუ გრეჩიხის სახით) „აღორძინება“ დაარქვ ას. ალბათ, ასლან აბაშ იძის პატივსაცემად. ერ თი ასეთი აჯაფსანდალი ასლანფაშამაც შექმნა თავის დროზე. ყოველ შემთხვევაში, ის, რასაც ამჟამად მი სი „ახალი აღორძინება“ აკეთებს, სრულიად უმ აგალითოა საქართვე ლოს უახლეს ისტორი აში. ასლან აბაშიძეც კი ვერ ბედავდა ასე ღიად „რუსეთუმეობის“ ქადა გებას. რუსეთის არმიის გენერალი კი იყო, მაგრ ამ გარკვეული მორიდე ბა მაინც ჰქონდა. მაგრამ, რასაც დღეს „ნეოაღორძინება“ სჩ ადის, ბევრად უარესია, ვინაიდან პირველად, უკანასკნელი 20-22 წლ ის განმავლობაში, ხდება „რუსეთუმე ორიენტაც იის“ ღია, აშკარა ქადაგე ბა. ესე იგი, ამ ორიენტ აციის ლეგალიზაცია, მისი „გაპრავება“. რუსი პოლიტოლო გები და ექსპერტები ხშირად წუწუნებდნენ: „საქართველოში პრ ორუსული ძალები არ არიანო“. ისინი იმას კი არ გულისხმობდნენ, თითქოს არ იყვნენ პოლიტიკოსები, რომლებ იც მზად იქნებოდნენ აფხაზეთისა და „სამხ რეთ ოსეთის“ სანაცვლოდ შეეტრიალებინათ კურსი და კაპიტულაციაზე ხელი მოეწერათ, არამედ იმას, რომ საქართველოში არ არსე ბობდა ძალა, რომელიც ყოველგვარი წინა პირობის გარეშე, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ხსენებაზე უარის თქმით მოაწერდა ხელს იგივეს. შეიძლება, კიდევ იმსჯელო იმაზე, რამდ ენად გამართლებულია ვაჭრობა რუსეთთან ასეთი ფორმულით: „ტერიტორიები – ორ იენტაციის სანაცვლოდ“. მაგრამ, როდესაც ამაზეც აღარ ვაჭრობ, „ედინაია როსსიასთ ან“ ხელშეკრულებას აფორმებ, მეორე დღეს სერგეი ლავროვი რაიმე გაცვლას „ეგზოტი კურ სქემას“ უწოდებს, აშკარად დაგცინის და პოზიციას მაინც არ იცვლი – ეს უკვე რაღაც მართლა ახალია! ასეთი რამ საქართველოში არ ყოფილა უკანასკნელი 50-60 წლის განმავლობაში! თვ ით კომუნისტურ ეპოქაშიც კი. ანუ ნამდვილი „რუსეთუმეობა“ სერგო ორჯონიკიძისა და ფილიპე მახარაძის შემდეგ აღარ არსებულა და ახლა ხდება მისი „აღორძინება“, როდესაც საქართველო გაეროს წევრია!
მიშა ხუბუტია – ქართველი ლეონარდო
განსაკუთრებით ამაზრზენია, რომ „ნეოა ღორძინების“ შექმნაში ის ხალხი მონაწილე ობს, 20-22 წლის წინათ „ეროვნული მოძრაო ბის“ მედროშედ რომ მოჰქონდა თავი და ახლა აცხადებს: „ნატოზე ჯვარი არ დამიწერია – ჩემს ცოლზე დავიწერეო“. კი მაგრამ, შე ოჯახაშენებულო, აკი 22 წლ ის წინათაც გეუბნებოდნენ, „საქართველოს გამო ნატო მოსკოვთან ომს არ დაიწყებსო“ და მაშინ დაგეჯერებინა, რას ერჩოდი და რას დააქციე ეს ქვეყანა – შენი და შენნაირების ექ სპერიმენტთა მსხვერპლი რომ გახდა: ამდენი ტერიტორია დაიკარგა და ამდენი ათასი ად ამიანი დაიღუპა, ხოლო ასეულობით ათასი, საკუთარ სამშობლოში ლტოლვილად იქცა?! 32
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ახლა გაახსენდათ, რომ თურმე რუსეთი „დიდია“ და მასთან „პრაგმატული პოლიტი კის“ წარმოებაა საჭირო, ხოლო „პრაგმატი ზმს“ მიშა ხუბუტიასთან დაძმობილებაში ხე დავენ. პუტინ-გრიზლოვ-ლუჟკოვის მიერ სწორ ედ ისაა დანიშნული ახალი ქართველი „ამღო რძინებლების“ კურატორად, თორემ თვითონ ყოველთვის როდი ცალიათ შესახვედრად. „ჩარჩო ხელშეკრულება“ გაფორმებულია და ჰაიდა... „აწი თქვენ იცოდეთ და ხუბუტიამ“. აქვს ფული კაცს და საქართველოს აღორძი ნებისთვის საჭირო თანხებს კიდევ გამოუყ ოფენ მოსკოვში მდებარე ერთი შეუხედავი შენობიდან. იმ ნაგებობის წინ ადრე ფელიქს ძერჟინ სკის ძეგლი იყო, რომელიც თვითონ რუსებმა ისევე მოაშორეს მოედანს, როგორც ქართვე ლებმა – სერგო ორჯონიკიძის მახინჯი ქვის ორეული. ბოლოს და ბოლოს, ნებისმიერ ორიენტ აციას რაღაც ჭკუა და აზრი უნდა მოეკითხე ბოდეს. ტერიტორიების დაბრუნებასა და ქვ ეყნის გაერთიანებაზე უკვე ითქვა. მაგრამ... „საქართველომ განვითარების შანსი შეინარ ჩუნოსო“ – სად? რუსულ სივრცეში?!!! მერე და თვითონ რუსეთი რას წარმოადგენს, რომ მასზე ორიენტაციით განვითარდე? დაასახელონ კაცობრიობის უახლეს ის ტორიაში რუსეთზე ორიენტაციით განვით არებული და აყვავებული თუნდაც ერთი ქვ ეყანა: კუბა? ჩრდილოეთ კორეა? გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა, რომელსაც ერიხ ჰონეკერის ეპოქაშიც კი „პროამერიკუ ლი“ ბონი აჭმევდა?
საით გვექაჩებით?
ყველაზე მარტივი მაგალითი: გაიარეთ თბილისის ბაზრობებზე. ყველგან ჩინური წარმოების უიაფესი ტელეფონები იყიდება. თანაც როგორი? ორი სიმ-ბარათი იდება, ტე ლევიზიას რადიოსავით ანტენით იჭერს, „მე დია ფლეერი“ და „რიალ ფლეერი“ აქვს, „ვო რდში“ მუშაობის საშუალებასაც კი გაძლევს, ელექტრონულ წიგნებს კითხულობს და ა.შ. რა თქმა უნდა, უხარისხოა, რა თქმა უნდა,
„დიდი ვერაფერია“, მალე გაფუჭდება, ერთ-ორ სეზონს თუ გაძლებს. სა მაგიეროდ სულ რაღაც ასი ლარი ღირს! ასევე „ნოუთბუ ქები“, ფოტო-ვიდე ოკამერები და სხვა. ესე იგი ჩინეთი (ჩინეთიც კი!!!) რა ღაცას მაინც აწ არმოებს ისეთს, მსოფლიო ბაზა რზე რომ შეიძლება გაიტანო (თუნდაც თბილისის „ვაგზ ლის ბაზრობაზე“) და გაყიდო. კიდევ ვიმეორ ებ: უხარისხოა, „ნაგავია“, მაგრამ მაინც ახალი ტე ქნოლოგიაა, მაინც რაღაც „მოძრაო ბის“ მაჩვენებელია და იმ ნაგავ ჩინურ „აიპოდშიც“ კი იგ რძნობა 21-ე საუკ უნის სუნთქვა. ახლა მე თქვენ გეკითხებით: თუ გინახავთ სადმე რუსული წარმოე ბის თუნდაც გაყა ლბებული და მოპა რული (როგორც ჩი ნელები აკეთებენ), თუნდაც უხარისხო და „ერთჯერადი“ „აიპოდი“, რუსული წარმოების „ნოუთ ბუქი“, მობილური ტელეფონი, რუსუ ლი წარმოების ვი დეოკამერა, თუნდ აც ისეთი, სიიაფის გამო რომ იყიდი და ერთ სეზონზე გამოყენებად ღირდეს. ან ისეთი ავ ტომანქანა, რუსების გარდა, მსოფლიოში ვი ნმე რომ ყიდულობდეს? ანუ, საით მიგვათრევს ეს ახალი „აღორ ძინება“ – აბსოლუტურად ჩამყაყებული, არ აფრის მწარმოებელი, ნავთობდოლარების მუქთამჭამელი, ლოთი საზოგადოებისკენ, რომელიც მხოლოდ იმპერიული შოვინიზმით თვრება და მე-19 საუკუნეში ცხოვრობს, 21-ე საუკუნის ნაცვლად? იქ უნდა განვითარდეს საქართველო?!!! საქართველო უნდა განვითარდეს იმ სი ვრცეში, სადაც ადამიანებს კი არ აპატიმრე ბენ პოლიტიკური შეხედულებების გამო (ეს მეტისმეტი თავის შეწუხება იქნებოდა), არ ამედ პირდაპირ ხოცავენ?! გავიხსენოთ ჟუ რნალისტ პოლიტკოვსკაიას, ნატაშა ასტე მიროვას, ადვოკატ მარკელოვისა და სხვათა შემთხვევები. უნდა განვითარდეს „ჩეკისტ-კაპიტალისტ თა“ იმ ბნელ საუფლოში, სადაც ოლიგარქია კომუნისტურ ნომენკლატურას შეეზარდა, ხოლო ლონდონური პრესა წერს (აბრამოვი ჩზე): „ყველაზე მეტად პუტინის ამ ფავორი ტსა და არისტოკრატიული „ჩელსის“ მფლო ბელს ის უყვარს, ფეხსაცმელებით რომ და წვება ხუთვარსკვლავიანი სასტუმროს ლო გინში და „დვდ“ ფილმებს უყურებს პლაზმურ ეკრანზეო“. აქ, ამ ბნელ ჯურღმულში შეიძლება განვ ითარდეს ქართული დემოკრატია? კი მაგრამ, ეს ხომ აშკარა ზღაპარია? თა ნაც ბოროტი ზღაპარი! სინამდვილეში, ერთადერთი, რასაც ქვ ეყანას „ნეოაღორძინება“ მოუტანს, იქნება მორიგი შიდაქართული დაპირისპირება, შესა ძლოა, სამოქალაქო ომიც. აი, სწორედ ამით აიხსნება მოსკოვის მხარ დაჭერა, რაკი ერთადერთი, რაც რუსულმა იმ პერიალიზმმა შექმნა გვარიანი და ხარისხიანი საუკუნეების განმავლობაში – არაყი, „კალა შნიკოვი“ და სპეცსამსახურია. ამაში ბევრი ვერ შეეცილებათ. ჩინელებიც კი.
საქართვ
ვასი თორნიკე ყაჯრიშვილი
2008 წლის 9 აგვისტო... გორის რუსულმა ავიაცი ამ გორის სამხედრო ბა ზას კასეტური ბომბებით შეუტია... ავიაიერიშმა 40-მდე ქართველ ჯარისკ აცს წამებში მოუსწრაფა სიცოცხლე... გარდაცვლ ილთა შორის იყო 22 წლის ვასიკო განჯელაშვილი, სვენეთელი ბიჭი, რომე ლიც რამდენიმე დღეში (24 აგვისტოს) დაქორწინებას აპირებდა, თუმცა არ და სცალდა. განჯელაშვილების ოჯახი ვაჟის დაბადებას დიდხ ანს ელ ოდა... ორი ქა ლი შვილის შემდეგ მშობლებს ნატვრა აუსრულდათ და ბიჭი შეეძინათ. პაპის სა ხელი დაარქვეს – ვასიკო. ნანატრ ბიჭს ოჯახი ლა ღად ზრდიდა... ლელა ჯანგელაშვილი, ვასიკოს და: „24 წლის გახდებოდა 12 თებე რვალს... ორი წელი გავიდა იმ საშინელი დღიდან. სამი დედმ ამიშვილი ვიყავით, ვასო ნანა ტრი მემკვიდრე იყო. გათამამე ბული გვყავდა, მაქსიმალურად ხელი ეწყობოდა, რასაც მოის ურვებდა. უზრუნველი ბავშვო ბა ჰქონდა. ძალიან მორიდებუ ლი და ჭკვიანი იყო. არასდორს არავის აწუხებდა. მამისგან განსაკუთრებულად იყო გა თამამებული. საჭეს პირველი კლასიდან დაეუფლა. პედლებს რომ ვერ სწვდებოდა, მამას კა ლთაში ეჯდა და ისე ატარებდა. ხუთი-ექვსი წლიდან დამოუკ იდებლად მართავდა. უკვე მო ზრდილი ავტომობილს მამის უკითხავად რომ წაიყვანდა, მამაჩემი ჩვენ გვეჩხუბებოდა, გვლანძღავდა, რატომ გაატ ანეთო. სახლში რომ მოვიდო და, ერთ სიტყვას არ ეტყოდა, არ აჩვენებდა, რომ გ აბ რა ზე ბუ ლ ი იყო. მა მას სი გიჟემდე უყ ვარდა...“
გმი
რი
ველოსთან გაფორმებული კონტრაქტი
იკო განჯელაშვილი გამხდარიყო და კონტრაქტს მოაწ ერა ხელი. გორის ჯავშან-სატანკო ბატალიონში სპეციალური მომზ ადება გაიარა და შტაბის ოცეულში ჩაირიცხა... ლელა განჯელაშვილი: „ჩვიდ მეტი წლის იყო, ჯარში რომ წა ვიდა და იტყოდა ხოლმე, ხუთი წელი მიხდება სტაჟი, რაც ფო რმა მაცვიაო. მისი მომავალი სა მხედრო ცხოვრებას უკავშირდ ებოდა. ამბობდა, ერაყშიც უნდა წავიდეო... ყოველთვის დილის რვის ნახევარზე დგებოდა“. ექვს აგვისტოსაც უთენია, ექ ვს საათზე დაურეკეს და გამოიძ ახეს. დედას უთხრა, ყაზარმული გამოცხადდა და გავრბივარო. დას დღემდე სანანებლად აქვს, რომ იმ დილით ადრიანად არ ადგა და ძმა არ გააცილა. ლელა განჯელაშვილი: „24 აგ ვისტოს უნდა ექორწინა, დიდ გე გმებს აწყობდა. შავ-თეთრად შე ბრიზგული სახლი არ მოსწონდა, ვარდისფრად უნდა შევღებოო. შრომისმოყვარე იყო, ხელფასს
უკვე ორი წელია, განჯელაშვი ლების სახლში ყველა სადღესას წაულო დღე ვასოს საფლავზე გა სვლით იწყება... რამდენიმე დღეში მეგობრის ბავშვი უნდა მოენათლა, არ დასცალდა. ის ბავშვი ვასოს დამ, ლელამ მონათლა. მომავალი საცოლე პირველად მეგობრის ქორწილში ნახა. ჯერ ტელეფონით ეკონტაქტებოდა, მე რე გორში, სასწავლებელში აკით ხავდა და ერთ დღესაც სიყვარულ ში გამოუტყდა... ლელა განჯელაშვილი: „იმ გოგოსთან ახლაც გვაქვს ურთი ერთობა. ბევრი ცოლი არ იქნება ისეთი მწუხარე, როგორც დღეს ის გოგოა. გასვენება, ორმოცი, დაბადების დღე, წლისთავი, მი ცვალებულის დღეები... ის ყოვე ლთვის ჩვენთან არის. ატენელი გოგოა, ერთხელ მოიტაცა და მე რე უკან დააბრუნეს. უკვე დაგე გმილი ჰქონდა, რომ 24 აგვისტ ოს ბორჯომში უნდა წაეყვანა და მარიამობისთვის, 28-ში სახლში უნდა მოსულიყვნენ... ბოლოს 5
უაზროდ არ ხარჯავდა, ძმაკაც ებშიც უყვარდა დროსტარება და მომავალზეც ფიქრობდა. ხელფ ასზე სახლისთვის ყოველთვის რაღაცას ყიდულობდა. მის მუსი კალურ ცენტრს, რომელსაც სულ რამდენჯერმე თუ მოუსმინა, დღ ეს დიდი დუდუნებით ვეპყრობით. პირველი ხელფასით ჩემს შვილს დიდი სათამაშო მანქანა უყიდა. ხის კარ-ფანჯარა მეტალოპლას ტმასით შეცვალა, ოჯახის შესა ქმნელად ემზადებოდა... მეორე სართულს როგორც მინდა, ისე მოვიწყობ და ჩემს ცოლ-შვილ თან ერთად ვიცხოვრებო. ბავშ ვებზე გიჟდებოდა. ბიძაშვილს შვილი რომ შეეძინა, უთქვამს, ნეტა ჩემს შვილს ხელში როდის დავიჭერო...“
აგვისტოს ნახა. მათი სიყვარული ერთ წელს გაგრძელდა... ერთ საღამოს სახლში ნედლი თხილი მოკრიფა, ატენში მივდივარ, შე ყვარებულს დავპირდი და უნდა ავუტანოო... ბოლოს მისთვის 8 აგვისტოს დაურეკავს...“ 9 აგვისტოს, დილის 11-ის სამ წუთზე უკანასკნელად ელაპარაკა დას. ტელეფონზე ანგარიში შემი ვსეთო, – უთქვამს. შვიდ წუთში მი სი ტელეფონი გაითიშა... ლელა განჯელაშვილი: „ჩემმა დამ დამირეკა, გორის ნაწილი დაბომბეს და ვეღარ ვრეკავთ ვა სიკოსთანო. ვუთხარი, ნუ გეში ნიათ, ამ წუთში ველაპარაკე და ცოცხალია-მეთქი. მასთან ერ თად 39 ბიჭი იყო, ყველანი ერ თმანეთის ძმაკაცები, ბავშვის
მამის გულმა დიდხანს ვერ გაუძლო ერთადერთი ვაჟის გარდაცვალებას. ზუსტად ერთ წელში ისიც დაიღუპა „მთელი წელი იჯდა და ქალი ვით ხმამაღლა ტიროდა, ყოვე ლთვის ამბობდა, ვისაც ვუყურებ, ყველას სახეში ვასიკოს ვხედავო. დიაბეტი ჰქონდა და გორის ჰო სპიტალში გვეწვინა. 9 აგვისტოს, წლისთავზე რამდენიმე საათით სახლში ამოვიყვანეთ, ვერაფერი ვერ გაიგო, სახლში რა ხდებოდა. 15 სექტემბერს მამაც ინფარქ ტით დაიღუპა...“ და ახლაც ცრემლიანი იხსენებს ვასიკოს ხასიათს... ამბობს, ძალი ან ჯიუტი იყოო, მაგრამ უზრდელი არასდროს ყოფილა. უპრეტენზიო იყო. ჩუმი, წყნარი, ხალისიანი, – ასე აფასებენ მას მეგობრებიც. ყოველთვის რაღაცას ჩხირკედე ლაობდა. სკოლის დამთავრების შედეგ არ დაიშალა, ჯარში უნდა წავიდეო,
დედას ნანატრი ბიჭი სამხედროს მკაცრი ცხოვრებისთვის არ ემეტ ებოდა. ერთი ჰყავდა და იმიტომ... ისიც იცოდა, თუ საქართველოს სა ფრთხე დაემუქრებოდა, დაუფიქ რებლად დადგებოდა სამშობლოს სადარაჯოზე. დედის შიში გამართ ლდა. ჯიუტი იყო. რასაც იტყოდა, გაჰქონდა კიდეც თავისი. ძალიან ეამაყებოდა ჯარისკაცობა. თავს იწონებდა ახალი ფორმით. სამს ახურში არასდროს აგვიანებდა და სიფრიფანა ბიჭი ვაჟკაცურად იტ ანდა სამხედრო ცხოვრებას. 2003 წელს მოხალისედ წავიდა სავალდ ებულო სამხედრო სამსახურის გა სავლელად სამთავრობო დაცვაში. 2005 წლის თებერვლიდან მუშა ობდა გორის დაცვის დეპარტამენ ტში. სამხედრო რეჟიმს შეჩვეულმა მტკიცედ გადაწყვიტა, ჯარისკაცი
ნათლიები და მეჯვარეები იყვნ ენ. მათთან დავიწყეთ დარეკვა, მაგრამ ყველას ტელეფონი გა თიშული იყო... გორის ნაწილი დაებომბათ. ბი ძაჩემი რომ მივიდა ნაწილში, თა ვიდან დაუმალეს, ცოცხალიაო, მაგრამ მიხვდნენ, რომ დამალვას აზრი აღარ ჰქონდა... ერთ საათ ში თბილი მიცვალებული მოიყვა ნეს სახლში. საფეთქელში ჰქონდა ჭრილობა. აფეთქების წნევისგან ერთი ძვალი აღარ დარჩენოდა მთ ელი... ჩემი მეუღლე ცხინვალის რა იონიდან, თამარაშენიდან არის, ჩემი დედამთილ-მამამთილი იქ იყვნენ, რვაში საღამოს გამოვი დნენ სოფლიდან. იმათ ურეკავდა, კითხულობდა, ხომ კარგად ხა რთო, თავის თავზე არც ფიქრობ და, გვამშვიდებდა, გორში საში ში არაფერიაო. ჩვენი ბიძაშვილი „სპეცნაზშია“, მასაც ყოველ წუთს ურეკავდა და ეუბნებოდა, ცოტაც გაუძელით, ყველაფერი კარგად იქნებაო. ბოლოს, ტელეფონის ხა ზები რომ აირია, მარტო ჩემთან ახერხებდა დარეკვას: ლაშა საით არის, გურამი საით არისო, ყველას კითხულობდა, აინტერესებდა, რო გორ ვიყავით“. როცა კლასი ქეიფს დააპირ ებდა, სულ უნდოდა, რომ მასთან, სახლში ექეიფათ. ორი სადღეგრძ ელო უყვარდა, იუბილარებისა და უდროოდ წასულების. უკანასკნელ დაბადების დღეზე, საყვარელ ად ამიანებთან ერთად, გიჟურად მო ილხინა... ლელა განჯელაშვილი: „ბო ლო პერიოდში რაღაცნაირად იყო ატეხილი. ივლისის ბოლო რიცხვები, 27-28 იყო, სახლში ნა სვამი მოვიდა და დედას უთხრა, გუშინ შეყვარებული გამოვცადე და დავრწმუნდი, ძალიან ვყვა რებივარო. ჯარიდან დაურეკავს, ტანკების ხმა ისმოდა და უთქვ ამს, ცხინვალში მივყავართ, ომი დაიწყო და ვეღარ მნახავო. მა ნამდე სახლში შეყვარებულზე არაფერს ამბობდა, მაგრამ ბოლო პერიოდში გულღია გახდა და გვ იკვირდა კიდეც...“ 12 აგვისტოს, როცა რუსული ავიაცია გორს კასეტური ბომბებ ით უტევდა, ვასო უკანასკნელ გზ აზე სულ რამდენიმე კაცმა გააც ილა და მშობლიურ მიწას მიაბარა. ვასიკო განჯელაშვილი საქართვე ლოს პრეზიდენტის 2009 წლის 21 აპრილის N288 ბრძანებით დაჯი ლდოვდა მედლით „მხედრული მა მაცობისთვის“. 33 ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
სკოლა
ერიკ ეკედალი წელს, ზამთრის სუსხიან საღამოს მეგობრები სტოკჰოლმის ერთ-ერთ ბარში შევიკრიბეთ. აქ ერთ-ერთი ყვ ელაზე იაფი ლუდი იყიდება. ძირითა დად გოგოები იყვნენ და მე – კათხით ხელში, რაღაცებს ვყვებოდი. ერთერთი გოგო ვალდორფის სკოლიდან იყო, სადაც სასწავლო პროცესი სტ ანდარტული საჯარო სკოლებისგან რადიკალურად განსხვავებულ ფო რმებში მიმდინარეობს. აქ მოსწავ ლეებს ბუნებასთან განსაკუთრებუ ლი დამოკიდებულება უყალიბდებათ, ბავშვები და თინეიჯერები სკოლის ეზოში ხშირად საკუთარ ბოსტნეულს ზრდიან. ვალდორფის სკოლის მოსწავლე უნივერსიტეტში ძალიან ადვილი ამ ოსაცნობია, ძირითადად ის იქნება ერთადერთი, ვინც „სულელურ“ შეკი თხვას საკუთარ თავთან ბევრი წინა აღმდეგობის გარეშე, მოურიდებლად დასვამს. რეალურად, ამ შეკითხვაზე პასუხი, თითქმის ყველა მის ჯგუფ ელს აინტერესებს, მაგრამ თავად კი თხვის დასმა ერიდებათ ხოლმე, რაკი ეშინიათ ეს მათ არასათანადოდ ერ უდირებულებად გამოაჩენთ.
ეს გოგონა ახლა აუტიზმით დაავადებულ თინეიჯერებთან მუშაობდა, სტოკჰოლმის გარეთ მდებარე ვალდორფის სასწავ ლებელში და ჩვენ შთაბეჭდილე ბების გაზიარება დავიწყეთ. მეც ერთი ზაფხული აუტიზმით დაავ ადებული მამაკაცის პერსონალ ურ ასისტენტად ვმუშაობდი. ჩვ ენი შემთხვევები ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავებული
გამოდგა, თუკი ჩვენს დაწესე ბულებაში ძირითადად ის გვახ არებდა ხოლმე, რომ მამაკაცი არ ჩხუბობდა, ისინი მთელ დროს დაავადებულებთან კომუნიკაცი ის საუკეთესო გზების ძებნაში ატარებდნენ. ისინი ყველა მათი სტუდენტისთვის ინდივიდუალ ურ მიდგომას იმუშავებდნენ. მათ მიაჩნდათ, რომ აგრესია ძირითა დად იმ იმედგაცრუების შედეგად ჩნდებოდა, რაც აუტიზმით დაავ ადებულ ახალგაზრდებს კომუნი კაციის ვერ დამყარების შედეგად ეუფლებოდათ. არადა ურთიერ თობისთვის უამრავი ალტერნატ იული საშუალება არსებობს – მუ სიკა, ცეკვა, ხატვა თუ მოზაიკა. მოგვიანებით გავიგე, რომ ვა ლდორფის სკოლა თბილისშიც 34
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
არსებობდა, რომელიც შეზღ უდული შესაძლებლობების ბა ვშვებსა და ახალგაზრდებს, მათ შორის აუტიზმით დაავადებულ ადამიანებს, სწავლებას სთავ აზობდა. ისინიც ზუსტად იმავე ფორმით მუშაობენ, როგორც შვედეთში, მოსწავლეების სტ იმულირებას ხელოვნების და რგების მეშვეობით ახერხებენ. ვალდორფის სკოლებში თვე ან
თვეზე მეტი ერთ საგანს ან ერთ ქვეყანას ეთმობა. როცა თბილ ისში მდებარე სკოლას პირველად ვეწვიე, გერმანული თვის დასა სრული იყო და შედარებით უფ როსი ასაკის სტუდენტები მცირე წარმოდგენას ამზადებდნენ. რა მდენიმე დღეში კი პერსონალის, სტუდენტებისა და მშობლების წინაშე საკუთარი შემოქმედება წარადგინეს... ფოტოებიც იქ გა დავიღე. ზამთრის სუსხიან საღამოს იმ გოგოსთან საუბარმა და შემდეგ თბილისში ამ სკოლაში სტუმრო ბამ, მე ახლებურად დამანახა, რამდენის მიღწევაა შესაძლებ ელი, როცა ჩარჩოებს მიღმა აზ როვნებ, გვერდს უვლი დადგენ ილ დოგმებსა და სტერეოტიპე ბს. როცა, სურვილი იმისა, რომ გაუგო, აღემატება გაკონტრო ლების სურვილს. ხშირად უკვე არსებული იდეებისა და წესების შეცვლას გაცილებით დიდი სიკე თის მოტანა შეუძლია, ვიდრე ამ კლიშეებმა მთელი საკუთარი, ხა ნგრძლივი არსებობის განმავლო ბაში მოახერხეს...
„ ისე ვ დ გე ბა დ არ აბ ებ ს მ იღ მა გაზ აფ ხუ ლ ი “
,,უცებ მომიქნია და, წავედი... დავვარდი ტახტზე და მივხვდი, რომ ცუდად ვარ.~
თამარ გონგაძე ეკა ქუთათელაძესთან ინტერვიუზე მივდიოდი და ვცდილობდი, 19 წლის ფო ტოკორესპონდენტისთვის ამეხსნა, ვისთან მიმყავდა. ქალბატონი, ახლა რომ „შუა ქალაქში“ ვახუნხულას დე დის როლს თამაშობს, 30 წლ ის წინათ ძალიან პოპულა რული სპექტაკლის - „დარა ბებს მიღმა გაზაფხულიას“ - მთავარი როლის შემსრუ ლებელი იყო-მეთქი. უცებ ნინიმ მითხრა: ვგიჟდე ბი მაგ სპექტაკლზე, ჩემი უსაყ ვარლესი სპექტაკლია. დედაჩემი სულ პირველ რიგში იჯდა, რეზოს თვალი რომ ჩაეკრაო. საოცარია, თუმცა დღემდე, „დარაბებს მიღმა გაზაფხულია“, თაობების შეცვლის მიუხედავად, საყვარელ სპექტაკლ ად რჩება. როგორც რეზო ჩხიკვი შვილი ამბობს, 30 წლის შემდეგაც ინტერესი არ განელებულა. მეტიც, კოკა მხეიძე იმ თაობის გმირად იქცა. რეზო ჩხიკვიშვილი თავისუ ფლად მარტო ქუჩაში კი არა, საკუ თარი სახლის კიბეზე ვერ ადიოდა. სპექტაკლს რომ უყურებ, გგონია, რომ კოკა და ნინიკო ცხოვრება შიც ერთმანეთზე იყვნენ შეყვარ ებულნი. თუმცა იმ პერიოდში ეკა ქუთათელაძე უკვე გათხოვილი იყო და სამი წლის შვილი ჰყავდა. მე კი მინდა გაგახაროთ - შეიძლება ამ სპექტაკლის გაგრძელებაც კი დაიდგას. მოკლედ, დავბრუნდეთ წარსულში. კოკა და ნინიკო თეატრალური ინსტიტუტის დასრულების შემდეგ გიზო ჟორდ ანიას ჯგუფი რუსთავის თეატრში მოხვდა. ეკა ქუთათელაძის მამა, ანზორ ქუთათელაძე ამ თეატრის მთავარ რეჟისორად დანიშნეს. სწორედ მან წაიყვანა რუსთავის თეატრში ქალიშვილის ჯგუფელი მსახიობები. ერთხელაც, მიშა ბუ კიამ, ლაშა თაბუკაშვილის პიესა მიიტანა და „მთლიანად ამოატრ იალა“ - გადაწყვიტა, ავანგარდულ ად დაედგა და სპექტაკლი უკუღმა დაიწყო. „ყველანი ახალგაზრდები ვიყავით და ახალი გზების ძიება
დავიწყეთ. ლაშამ უყურა თავის ამ ოტრიალებულ პიესას. გაბრაზდა, ეს არ არის ჩემი პიესაო და წავიდა. ამ სპექტაკლზე 9 თვე ვმუშაობდით. ორივე, მეც და რეზოც 21 წლისანი ვიყავით. პიესა აქტუალური იყო, მს ახიობებსაც არაგვიშავდა... 30 წლის შემდეგ იმ თაობას, რომელიც მაშინ ამ სპექტაკლის სანახავად დადიოდა, ჩემს დანახვაზე ნოსტალგიურად ახ სენდება „დარაბებს მიღმა გაზაფხ ულია“ და საკუთარი ცხოვრების ის კარგი დრო და პერიოდი. ერთი ისტორია მახსენდება. ღამით წვიმდა. რეზო თავის მეგობართან ერ თად სახლში იყო. უცებ კარზე ზარი გაისმა. კარის გასაღებად ეს მეგობა რი გავიდა და უი, ეკა შემოდიო, დაიძ ახა. მე ვეგონე. სინამდვილეში კართან ვიღაც უცხო გოგონა, ჩემი პერსონაჟ ის კოსტიუმით და ლაბადით იდგა და რეზო რომ მივიდა, გაიქცა. მახსოვს, ქუთაისში, სპექტაკლზე უამრავი ხალხი მოვიდა. თეატრში და სს მილიცია არ გვიშვებდა, ბილეთები არ გაქვთო. მერე ესკორტით ძლივს შეგვიყვანეს. ერთ ზაფხულს ბათუ მში უნდა გვეთამაშა. ბილეთები ათი დღით ადრეა გაყიდული, მე სიცხე მა ქვს და მხარზე ძირმაგარა გამოსული. რეზოს ვთხოვე, იმ სცენაში, სადაც გეუბნები, რომ ბავშვს ველოდები და ტახტზე მაგდებ, ხელი არ მომკიდო და ჩემით დავჯდები იმ ტახტზე-მე თქი. როლში რომ შევედით, აღარც მე მტკიოდა რამე და არ მახსოვდა რა მჭირდა, არც რეზოს. უცებ მომიქნია და, წავედი... დავვარდი ტახტზე და მივხვდი, რომ ცუდად ვარ. რეზომ შე მატყო და მეცა - ნინიკო, ნინიკო, ეკა, ეკა! - იფიქრა, მოვკალიო.“ ვახუნხულას დედა ეკა ხუთი წელია უნარშეზღუდულ ბავშვებს ამეტყველებაში ეხმარება და ამას დიდი სიამოვნებით აკეთებს. „ვერასდროს წარმოვიდგენდი, იმ ემ ოციურ დატვირთვას, რასაც სცენ აზე გამოსვლისას აპლოდისმენტების დროს განიცდი, რამე თუ შეცვლიდა. ბავშვებისგან რომ წამოვსულვარ, გა უცნობიერებელი სიხარული დამუ ფლებია და მერე მივმხვდარვარ, რომ იმ ბავშვების წარმატება, წარმოთქმ ული სიტყვა მიხაროდა.“ „შუა ქალაქში“ სერიალ „ჟამი ყვავ ილობისას“ პარალელურად თამაშო ბდა, თუმცა ამ უკანასკნელის გადა ღება შეჩერდა. „მინდოდა, დანარჩენი
სპექტაკლი გრძელდება პერსონაჟების დედებისგან განსხვ ავებული, სახასიათო და საყვარელი დედის სახე შემექმნა, თან რომანტ იკული. შვილს არფაზე დაკვრა ასწა ვლა, ესე იგი თვითონაც რაფინირე ბულია, სხვანაირი მეტყველება აქვს. „ჩემი ტორტი“, საყვარელი შვილი მყ ავს, რძალი - მით უმეტეს.“
რეზოს სახლის კიბეზე გოგონები ხვდებოდნენ რეზო ჩხიკვიშვილი ყველა მსახ იობს უსურვებს ისეთ პოპულარო ბას, რაც 21 წლის ჩვეულებრივ ბიჭს უცებ დაატყდა თავს. „მანამდე თე ატრალური ინსტიტუდიდან გამოსუ ლი, ტროლეიბუსს რომ დავინახავდი, გავეკიდებოდი, რომ ჩავმჯდარიყავი და ჩვეულებრივად დავდიოდი. უც ებ იმხელა პოპულარობა მოვიდა და ამ გამარჯვებამ ისე ამიტაცა, ჩემი
საფეხურებზე გოგონები ისხდნენ. შეიძლება გავიარო-მეთქი, ვეკითხ ებოდი და ამ გავლის დროს ხელით მეხებოდნენ. იმ პერიოდში შეყვარებული არ ვყოფილვარ, რომანტიკული ვიყავი და გატაცებები მქონდა. სახლის კა რთან ყოველ დღე ყვავილები მხვდ ებოდა. იმ დროს შემეძლო ყვავილ ების მაღაზია გამეხსნა. სახლში რომ არ მეტეოდა, მეზობლებში ვარიგე ბდი. ერთ ჩემოდანზე მეტი წერილე ბი მაქვს მიღებული. ყველას პასუხს ფიზიკურად ვერ გავცემდი. წიგნის გამოშვება მინდა და ეს წერილებიც შევა შევა.“ რეზოს სიყვარული გვიან ეწვია. მისი მეუღლე ხათუნა ჩაგელიშვილ ია. ხათუნა „ჩიორას“ მთავარი რო ლის, მარის შემსრულებელია. დღეს მათ ორი ვაჟი ჰყავთ.
ხუთი მარწყვი, ძველი ბოჰემა და მამა ნიკოლოზი „მე და ჩემი მეუღლე, ვაჟა მინდიაშვილი თეატრალურში ერთ ჯგუფში ვსწავლობდით. რომ ვიქორწინეთ, პირველ კუ რსზე ვიყავით, მე -17 წლის, ვაჟა - 18-ის. არასრულწლო ვანობის გამო ქორწინების მო წმობა გვიან მოგვცეს. ერთხ ელ, შეყვარებულობის დროს, ვაკის პარკში ვსეირნობდით, თოვლი იდო. მაშინ იქ ღია სც ენა იყო. მე ავედი, ვაჟა ქვევ ით იდგა და ლექსებს მიძღვნ იდა. უცებ მეუბნება, შენთვის საჩუქარი მაქვსო. ვიფიქრე, ხელში არაფერი აქვს და რა უნდა მაჩუქოს-მეთქი. უცებ ჯიბიდან ამოიღო ხელსახოცში გახვეული ხუთი მარწყვი. მა შინ, დეკემბერში მარწყვი - ეს მხოლოდ ზღაპარი იყო. სახლ ში ჰქონდა ჯიში, რომელიც ზამთარშიც ყვაოდა. ვიფიქრე, ზამთარში თუ მარწყვი მო აქვს, მერე რას იზამს-მეთქი. მოკლედ, რვა მარტს ვიქორწ ინეთ. ჩვენი სახლის კარი არ იხურებოდა, ყველას უყვარდა ჩვენთან სტუმრობა. ამისთვ ის ბევრი არაფერი გვჭირდებ ოდა - შემწვარი კარტოფილი და გული... ჩვენი ცხოვრება 9 აპრილის შემდეგ შეიცვალა. ვაჟას მსოფლმხედველობა შე ეცვალა და ბოჰემური ცხოვ რება უკან მოიტოვა. ეკურთხა მამა ნიკოლოზად. საბურთალ ოს სასაფლაოზე, ამაღლების ტაძრის წინამძღვარი გახლ დათ. იყო მოძღვარი სიონშიც.
მამა ნიკოლოზი პატრიარქთან და შვილებთან ერთად ქუჩაში სიარული აღარ შეიძლებო და. ჩემ გამოჩენას მოჰყვებოდა ყვ ირილი, გნიასი... როდესაც ტაქსის ფული არ მქონდა, ხან მუქ სათვალეს ვიკეთებდი, ხან ქუდს ჩამოვიფხატებ დი, რომ არავის ვეცნე. სპექტაკლის დასრულების შემდეგ ვცდილობდი ისეთი გასასვლელით გავსულიყავი, რომ თაყვანისმცემლებისგან თავი დამეღწია. მაგრამ სახლში მისული, კიბეზე ვერ ავდიოდი, იმიტომ, რომ
„იყო პერიოდი, ვფიქრობდით, ლაშა თაბუკაშვილთან ერთად პიეს ის გაგრძელებაზე, 25 წლის შემდეგ როგორი იქნებოდა მათი შეხვედრა. მოკლედ, ეს სურვილი იდეის დო ნეზეა დღესაც. არის ხალხი, ვინც ამაზე ფიქრობს. ახლა უფრო სხვა ფაზაა... პოპულარობა რჩება, ინტე რესი არ კლებულობს. ამდენად, ეს უნდა გამოვიყენოთ.“
9 აპრილს დაზიანებულ ხერხ ემალზე ოპერაცია ორჯერ გა იკეთა, მაგრამ მაინც ეს გახდა მისი გადაცვალების მიზეზი. ხუთი წლის წინათ, 49 წლის ასაკში გარდაიცვალა. გვყავს სამი შვილი და ექვსი შვილიშ ვილი. მესამე შვილი, 18 წლის ალექსანდრე, მორაგბეა და ახლა სამხრეთ აფრიკაში სწ ავლობს.“ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
35
„ვაწებებ ყველაფერს, რაც თქვენ და
ქეთი მატაბელის ცხოვრების მისტიკური ნიშნები
თამარ გონგაძე მხატვარ ქეთი მატაბელს 1980 წელს ხილვა ჰქონდა, ხმა ჩაესმა - საქართველოს შველა რწმენაშიაო. ცხოვ რებაში ბევრი ნიშანი ჰქონია, რამაც ადამიანის ამ ქვეყნად მოსვლის მისიაზე დააფიქრა. რწმენით რომ უნდა ეცხო ვრა, ამას გრძნობდა. შემთ ხვევით გამოჭრილი ნარინჯ ისფერი ქაღალდისგანაც კი კელიებიანი ჯვარი მიიღო, მცხეთის ჯვრის მონასტრის გეგმა. რამდენიმე წლის შე მდეგ „ვეფხისტყაოსნის“ ხუ თტომეულზე მუშაობა შესთ ავაზეს, რომლის ერთ-ერთი ტომის ყდა ნარინჯისფერია, რაც ქეთისგან დამოუკიდებ ლად მოხდა. ესაც ნიშანი იყო მისთვის. ნიშნებთან და კანო ნზომიერებებთანაა დაკავშ ირებული „ვეფხისტყაოსანთ ან“ ქეთის ყოველი შეხება.
„ვეფხისტყაოსანი“ ამ ოუწურავია
„ვეფხისტყაოსანზე“ მუშა ობას 1981 წლიდან შეუდგა. ილუსტრაციების გაკეთება მდე რუსთველოლოგები შე ისწავლა. მათ შორის ვიქტორ ნოზაძე, რომელიც საფრან გეთში იყო ემიგრირებული. იმ პერიოდში მასზე, როგო რც ემიგრანტზე, ინფორმ აციის მოძიება აკრძალული იყო. „როდესაც ვსწავლობდი და ვკითხულობდი, ინტუიც იით ვგრძნობდი, რომ „ვეფ ხისტყაოსანში“ რაღაც სხვა კოდი იდო, ვიდრე ამას გვასწავლიდნენ. მირჩიეს, რუსთველო ლოგი ნოზაძე წამეკი თხა. წაკითხვის შემდეგ ძალიან ბევრ რამეზე გავეცი პასუხი, მაგრამ რაც მეტ კითხვას სცემ პასუხს, მით მეტი შეკი თხვა გიჩნდება. ნოზაძე გრიგოლ რობაქიძის და კიტა ჩხენკელის თაობაა და ძალიან რომანტიკული რუსთველოლოგია. ჩე მთვის, როგორც მხატ ვრისთვის, მისი აღწე რილი ფერთა სიმბოლ იზმი მნიშვნელოვანი იყო. ნესტან-დარეჯანის მწ ვანე კაბა პერსეფონეს ალ უზიაა. ბეატრიჩესაც ამ ფე რის კაბა აცვია. თან მწვანე, იმედის და გაზაფხულის ფე რია. ფერებიც, ისევე როგო რც ყველაფერი „ვეფხისტყ აოსანში“, თავისი მნიშვნელ ობებითაა. როსტევანი ძველი სიბრძნეა, თინათინი - ახალი, ანუ ძველი და ახალი აღთქმა. პოემაში აღმოსავლეთის და დასავლეთის შედარებაა. ტა რიელის და ნესტან-დარეჯა ნის შეერთებით საკრალური ქორწინება დგება - ის სიბრ ძნე, რომელიც ადამ და ევას შემდეგ დავკარგეთ, უნდა დავიბრუნოთ. ეს სხვადასხვა ქმნილებაში სიმბოლიზირებ ულია ან ქალით, ან წმინდა გრაალის თასით, ან ქვით. რუსთაველის სიკეთე სხ ვადასხვა კუთხით შეიძლება განიხილო. სიკეთე, შენში, მიკროსამყაროში უნდა მოხვ დეს, რომ შენს თავში ბორო ტს სძლიო. გარეთ კი არ უნდა ხდებოდეს რუსთაველის აღ ქმა, არამედ შენს თავში. შენ უნდა გახდე ვეფხისტყაოსა ნი, იმქვეყნიურთან შეერთე ბა შენში უნდა მოახდინო. ამ 36
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ჯვარი – ნიშანი პოემასთან კავშირი არ უნდა გაწყდეს. „ვეფხისტყაოსანი“ ქა რთველებისთვის ცნობიერების წინამძღოლიაო, ვაჟა ამბობდა. შოთა რუსთაველის მართ ლმადიდებლობა ეჭვქვეშ იყო დაყენებული. მისნაირი ქრის ტიანი არ გვყავს. ასტროლოგ იურმა მოძღვრებამ დიდი გა ვლენა იქონია ქრისტიანობაზე. ქრისტიანობამ წარმართობა დაამარცხა, მაგრამ ბევრი რამ შეიმეცნა მისგან. რუსთაველმა კოპერნიკამდე, მეთორმეტე სა უკუნეში იცოდა მზის სისტემა. ამდენად, რუსთაველი და „ვეფხ ისტყაოსანი“ ამოუწურავია.“
600 მინიატურული „ვე ფხისტყაოსანი“
ცოტა ხნის წინ ქეთი მატა ბელმა მინიატურული, უნიკალ ური, საკოლექციო 600 „ვეფხ ისტყაოსანი“ „მოხატა“. არცერთ მათგანში ილუსტრაციები არ მეორდება. ეს, მეასე გამოცემა, ხელოვნების განვითარების ფო ნდის ინიციატივითა და თი ბი სი ბანკის დაკვეთით გაკეთდა. ამ კოლექციიდან პირველი წიგნი მამუკა ხაზარაძეს აქვს. შეძენის მსურველი ბევრია, თუმცა ეს 600 მინიატურული „ვეფხისტყ
აოსანი“ არ იყიდება. ბანკის საკუთრებაა.
„ჩვენ და „ვეფხის ტყაოსანი“ „დღეს რუსთველოლოგები ისევ აგრძელებენ ამ დაუსრუ ლებელ წიგნზე მუშაობას. მანა ნა კარტოზია „ვეფხისტყაოსნის“ ხუთტომეულის გამოცემის იდ ეის ავტორია. ამ ხუთტომეულში სიახლე ისაა, რომ მასში პოემის ის სტროფები შედის, რომლებ იც სხვა გამოცემებში არ შესუ ლა. ზოგიერთი სტროფი შესწ ორებულია. რუსთველოლოგებმა, თა მაზ გამყრელიძემ და ბაჩანა ბრეგვაძემ ნება დამრთეს, რომ ეს გამოცემა ჩემი გაფორმებ ით ყოფილიყო. მე-17 საუკუნის არშიებიანი „ვეფხისტყაოსანი“, სპარსულ-აღმოსავლური გავლ ენით, მამუკა თავაქარაშვილმა დაასურათა. ჩემი ილუსტრაციე ბი და კოლაჟი მისი მიხედვითაა გაკეთებული. დამკვეთებს ჯერ მხოლოდ ყდის გაკეთება უნდოდათ და ჩემთან მოსულებმა აღმოაჩინ ეს, რომ მე უკვე მინიატურული „ვეხისტყაოსნისთვის“ ილუსტრ აციებზე ვმუშაობდი. ამდენად
„ჩვენ და ვეფხ ი ს ტყაოსანში“ ილუსტრაციები 600 „ვეფხისტყაოსნიდან“ მეორდე ბა. ეს კიდევ ერთი დამთხვევა. ორ, ერთმანეთისგან დამოუკიდ ებელ „ვეფხისტყაოსანზე“ ერ თდროულად მომიწია მუშაობა. ამ ხუთტომეულში შედის პატრიარქის წერილი „ვეფხ ისტყაოსანზე“, მერაბ ბერძ ენიშვილის, აკა მორჩილაძის, ზვიად გამსახურდიას, ნოდარ დუმბაძის წერილები და ის, ვი საც რა უთქვამს ამ პოემაზე. ამ გამოცემაში აღწერილი და და სურათებულია ყველა ის ფრინ ველი და ცხოველი, რომლებიც პოემაშია ნახსენები. მულღაზ ანზარი ფრინველთა სამყაროს ნიშნავსო, ამბობს რუსთველო ლოგი ნოზაძე. ეს მხატვრისთვ ის გასაღებია. ჩემს ილუსტრაც იებში წეროებია. წეროს თავისი სიმბოლო აქვს. ამ ქვეყნიდან იმ ქვეყანასთან მაკავშირებელია. თქმულება, ბავშვი წერომ მო იყვანაო, იქედან მოდის, რომ ამ
ფრინველს სული ჩამოაქვს სხ ეულში. მზიანი ღამის ახსნა თე ოლოგიიდან მივიღე. ახალ წე ლს, როდესაც ქრისტე იბადება, ანგელოზების დასი ახლოს არის დედამიწასთან და ნათელმხი ლველები გამჭვირვალობაში მზ ეს, ქრისტეს ხატს ხედავდნენ. იმ ღამეს ამიტომაც ხდება ოც ნებები. ამავე გამოცემაში დახატუ ლია პოემაში არსებული ქვეყ ნების გეოგრაფიული რუკა, დაბეჭდილია ყველაფერი რუ სთველოლოგების შესახებ. მე ორე ტომში თანამედროვე ქა რთულითაა მოთხრობილი „ვე ფხისტყაოსანი“. მესამე ტომში ქართულ-ინგლისურადაა პოემა. ხუთტომეულის მთავარი რედა ქტორი ლევან ღვინჯილიაა. კოლაჟებში „ვეფხისტყაო სანს“ სტრიქონები ფონად იმ ენებზე მიჰყვება, რომელ ენ აზეცაა თარგმნილი „ვეფხის ტყაოსანი“ - არაბულად, ებრა ულად, სომხურად, რუსულად,
ფლითეთ, გასწირეთ და გაიმეტეთ“ „თამარს ვაქებდეთ მეფესა“. იმ პერიოდში ბებიამ ამოი ტანა სკივრი, საიდანაც სა გვარეულო ვერცხლის, მო მინანქრებული ხატები, მე-19 საუკუნის ლოცვანი ამოვიღ ეთ. სკივრის ნივთები დიდი ემოცია იყო ჩემთვის.“
პირადი
ცოტა ხნის წინ ქეთი მატაბელმა მინიატურული, უნიკალური, საკოლექციო 600 „ვეფხისტყაოსანი“ „მოხატა“. არცერთ მათგანში ილუსტრაციები არ მეორდება.
ჩინურად, იაპონურად... ვინც წაიკითხავს, თავის ენაზე დაწე რილ ფრაგმენტს იპოვის. ამით ეს უკვდავი პოემა საყოველთაო ხდება. „ვეფხისტყაოსნის“ ორივე პროექტი მამაჩემს, გული მატა ბელს მივუძღვენი. ექიმი იყო, თუმცა სულ ხელოვანი ხალხის გარემოცვაში გახლდათ. წიგნ ები ასევე ნათლიებს - თემიკო ჩირგაძეს,ზურა კაპანაძეს (გრ აფიკოსს), მიშა ქვლივიძეს მი ვუძღვენი. მიშას აქვს ლექსი - „წებო“ ასეთ შინაარსით: ვა წებებ ყველაფერს, რაც თქვენ დაფლითეთ, გასწირეთ და გა იმეტეთო. მასში არის სტრიქონი - „ჰამლეტის არ იყოს, შესული ხანში, ვამთელებ ჟამთასვლის გაწყვეტილ კავშირს!“ მეც ჩემს კოლაჟებში ყველაფერს ვაწე ბებ, ნახატებს, ძველ შრიფტებს, ქსოვილებს, ნაფლეთებს... ვაკე თებ ფოლიანტებს ძველი წერი ლებისა და წიგნებისგან - კოლა ჟის პრინციპით. სხვადასხვა ფა ქტურის რაღაცები თემატურად ამოკრეფილია და სიძველის ეფ ექტი ეძლევა. არ ვიცი, რა ნამუსით ვაკეთე ეს ყველაფერი (ილუსტრირებას ვგულისხმობ). ეტყობა, სურვ ილი დიდი იყო. მანანა კარტოზ იამ ბაჩანა ბრეგვაძეს წინასიტყ ვაობის გაკეთება სთხოვა. „რას ლაპარაკობთ, თქვენ არ იცით, ვინ იყო რუსთაველი. როგორ შემიძლია მის წიგნზე წინასიტყ ვაობის დაწერაო“. მოკლედ, მე იმით ვარ ბედნიერი, რომ შოთა რუსთაველთან კავშირის აღდგ ენაში წვლილი შევიტანე.“
„80-იანელები“ „ადრე, 80-იან წლებში ვხატ ავდი გრაფიკაში. ბულგაკოვის
და ჰოფმანის წიგნებს ვაფორმ ებდი. მაშინ აბსტრაქციის ხატვა აკრძალული იყო და ნეტავ, ოდ ესმე, ნახატებს ცისფერ გალე რეაში თუ გამოვფენთ-მეთქი, ვნატრობდით მხატვრები. მე და ლევან ჭოღოშვილს პირველი გამოფენა არალეგალური გვქო ნდა. მას ემიგრანტებზე და მე - ბულგაკოვის თემაზე. ეს ორი თემაც აკრძალული იყო. მერე კი თავისუფლებაც წამოვიდა, ისეთი, რომ ზედმეტიც იყო. მე რე პირველ გამოფენებს ერთად ვაკეთებდით, მე, ირაკლი ფარჯ იანი, გია ბუღაძე. სულ ერთად ვიყავით. ერთმანეთის ნამუშე ვრებს ვათვალიერებდით. ჩვენი, „80-იანელების“ საფუძველი წი ნა თაობა იყო, რომელმაც გზა გაგვიკვალა - პიკო ნიჟარაძე, ხიტა ქუთათელაძე, კოკი მახა რაძე, ედმუნდ კალანდაძე... ჩვ ენს მხატვრობაში რელიგიური თემები დაიბადა. ზურა კაპანაძე გვეუბნებოდა, გამოფენას სიკვ დილის მერე აწყობენ და როგორ შეიძლება თქვენი გამოფენების მოწყობაო. ჩვენ პირიქით, გვინ დოდა გამოფენები, ეს მუშაობის პროცესი იყო. ყოველი შემდეგი გამოფენა ნაკლის გამოსწორ ება იყო, წინსვლა. ეს ჩვენთვის სულიერი ერთობა იყო. „80-ია ნელების“ მისაბაძი და თანამე დროვე პიკო ნიჟარაძე იყო. ყვ ელაზე მთავარი კი, ალბათ, ის იყო, რომ კარგი პედაგოგები გვყავდა. სამხატვრო აკადემია დღესაც მათი გავლენით და ინ ერციით მოდის.“
***
ქეთი მატაბელის შემოქმედ ება მდიდარი და მრავალფერო ვანია. მისი შექმნილი ფოლი ანტები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში, ბევრი გამოჩენილი
ადამიანის კოლექციაში ინახ ება. მაგალითად, რომის პაპის ცხოვრებაზე დაწერილი ხატი პაპს ედუარდ შევარდნაძემ უს ახსოვრა. ჰოლანდიის დედოფა ლს ქეთის შექმნილი „ბიბლიური პეიზაჟები“ აქვს, მსოფლიო პა ტრიარქს მამუკა ხაზარაძემ მა ტაბელის შექმნილი ხატი აჩუქა, ბუშს ნინო ბურჯანაძემ - ვარდ ით შექმნილი ფოლიანტის ტიპის სურათი. მეუღლესთან ერთად მოუწყვია გამოფენები გერმან იაში, სადაც დიდ ფასად გაიყიდა ნახატები. ყოფილა ვენის, შვეი ცარიის, ამერიკის, ესპანეთის, იტალიის, რუსეთის გამოფენე ბი. გაფორმებული აქვს თამაზ ჩაჩავას რედაქტირებით გამო სული „უილიამ შექსპირის სონე ტები“. ეს პირველი ფოლიანტე ბით გაფორმებული წიგნია. ას ევე, ვაჟა-ფშაველას კრებული, ახალგაზრდა პოეტთა კრებული. წინ ისევ „ვეფხისტყაოსანია“.
ათ, დაუფხრეწიათ და იატაკზე დაუყრიათ. შემთხვევითობა არ არსებობს, არის კანონზომიერე ბა და რითმი. ამ კანონზომიერე ბით ჩავედი იმ ქალაქში, სადაც ბებია-ბაბუა ცხოვრობდა. თი ბი სი ბანკში ჩატარდა ჩემი პე რსონალური გამოფენა - „ვეფხ ისტყაოსნის მოტივები“. ადრე იმ შენობაში სადგური ყოფილა, სადგური, საიდანაც, როგორც ბებია ყვებოდა, მისი ქმარი წაიყ ვანეს. ბანკის გამოფენის მეორე დღეს მუზემში იყო გამოფენა. ნათესავები მოვიდნენ... ისეთი შეგრძნება მქონდა, თითქოს რუსთაველის და თამარის ის და ფლეთილი ნახატები აღვადგინე. ეტყობა, ეს ძალა მამოქმედებს. კახეთში, ლამაზ სახლში, სა იდანაც ალაზნის ველი მოჩანდა, კედელზე ვხატავდი. 12 წლის ვიყავი კედელზე რომ დავწერე:
ქეთის ცხოვრებაში სიყვ არული ორჯერ მოვიდა. პი რველად 31 წლის წინათ. სო სო ბანძელაძესთან მხატვარს დღეს მეგობრული ურთიერ თობა აქვს. „სოსო რესტავ რატორია, მთელი ცხოვრება ძეგლებს შესწირა. სვეტიც ხოვლის სამრეკლო მისი აღ დგენილია. ჯვრიდან დაწყებ ული ძეგლი არ არსებობს, ხა რაჩოებზე არ მდგარიყოს და არ აეზომოს ტაძარი. ერთად შვიდი წელი ვიცხოვრეთ. მე რე შევხვდი გიას და ძალიან მძაფრი სასიყვარულო ურთი ერთობა გვქონდა. შვიდწლ იანი ურთიერთობის შემდეგ გადავწყვიტეთ, დავქორწი ნებულიყავით. მეორედ რომ ვიქორწინე 33 წლის ვიყავი. მყავს სამი შვილი. 30 წლის გიორგი ბანძელაძე - პირვ ელი ქორწინებიდან. გიორგი ტელე-კინორეჟისორია, მე რაბ კოკოჩაშვილის სტუდენ ტი. გადაცემა „ჩემი ქუჩას“ რეჟისორია. მეორე ქორწინ ებიდან გამიჩნდა მარიამი და ლუკა. მარიამი აკადემიის მე ორე კურსის სტუდენტია. ახ ლახან მიუნჰენში გამოფენა ზე გაგზავნა ნამუშევარი და მესამე ადგილი აიღო. უფრო დიზაინერია, ვიდრე მხატვა რი. აფიშებზე მუშაობს. ლუ კა 14 წლისაა.“ ინტერვიუს დროს სახე ლოსნოში ქეთის მეუღლე, მხატვარი გია გუგუშვილი შემოგვიერთდა. „მხატვრებ ის ცხოვრება გადასარევია. პოლიტიკა და სხვისი საქმე არ გვაინტერესებს. ძალიან კარგია, რომ ყველა პოლიტი კითაა დაკავებული და ჩვენ თვის არ სცალიათ. თავისუ ფლება გვაქვს. რა პოზიცი აზეც ვიყავით, იგივეზე ვართ ახლაც. ჩვენს შიგნით თუ იც ვლება რამე, თორემ გარემო იმის მიხედვით იცვლება, სო ციალურად როგორ გიჭირს. თუ მოიცლიან კულტურის თვის და არ ვიქნებით მხოლ ოდ ფასადურები, ძალიან კა რგი იქნება. ერში კულტურის ფენომენი სადღაც წავიდა... ყოფითმა რაღაცებმა დაგვ ავიწყა.“
კავშირი რეპრესირებულ ბაბუასთან „ჩემი ბაბუა რეპრესირებული იყო. ამის გამო ყოველთვის მქ ონდა პროტესტის გრძნობა და ეს შიგნიდან მტკიოდა. პირველი ფოლიანტი ბაბუაჩემის ციმბირ იდან გამოგზავნილი წერილე ბისგან გავაკეთე. 24 წლის იყო რომ გადაასახლეს და ასევე 24 წლის ბებიას იქიდან წერდა ხო ლმე. დედაჩემი მაშინ ოთხი წლ ის იყო. ბათუმში ცხოვრობდნენ. როგორც ბებია გვიამბობდა, 40 ოთახი ჰქონდათ და სულ ძვირ ფასი ნივთებით გაწყობილი. ბა ბუას ჯერ მამა დაუპატიმრეს. მერე შემოცვივდნენ, სახლი და არბიეს. რუსთაველის და თამა რის დიდი სურათები, რომლებიც კედელზე ჰქონიათ, ჩამოუყრი
ქეთი და გია შვილებთან ერთად ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
37
,,პაპარაცი ყოველი ფეხის ნაბიჯზე და ვარსკვლავები...~
LLNY
ლოლა ლუნი ნიუ – იორკიდან სვათ ხაზი... მაკიაჟი და და, რომ იგი Lincoln Center-ში დელი მოდის ტენდენციით თუ ვარცხნილობა. აქსესუ გადაინაცვლებს. მართალია, ეს ვიმსჯელებთ, გირჩევთ, ხვალ არები და ქუსლიანი ფეხს იდეა არავის მოსწონს, მაგრამ იდანვე ჯიმში სიარულით და აცმელები, რომლებმაც ფე Alexander McQueen-ის გა კავდეთ. ნახევრად შიშველი თუ ხის გულზე ბოტოქსის გაკეთე რდაცვალებამ გადაადგილების არა, ნახევრად დარღვეული, ან ბის სურვილი გამიჩინა და, ამას თემას აქტუალობა დააკარგვ ნახევრად გამჭვირვალე აუცი დამატებული მინუს 10 გრად ინა. მისმა ფავორიტმა Lady ლებლად იქნებით, რომ არაფ უსი სიცივე და თოვლი. მაგრამ Gaga-მ მას სიმღერაც მიუძღვ ერი ვთქვა ბრჭყვიალა ელემენ არაფერი გაწუხებს, როდესაც ნა. რატომღაც Gaga-ს ხსენებ ტებზე, რომელიც ყურადღების ტაქსიდან ფეხს გადმოადგამ, აზე სულ ქალბატონი მახსენდე მიქცევაში აუცილებლად დაგე თავს წამოწევ და ფოტოაპარ ბა. მისი აზრიც მაინტერესებს ხმარებათ. და შოუ, რომელმაც ატების სინათლე არ ჩერდება... ბრიტანელი დიზაინერის თვით ჩემი მეზობელი, 75 წლის მანუ დაბნეული, ღიმილს ინარჩუნებ მკვლელობის შესახებ, მაგრამ ელ გონსალესიც აალაპარაკა: და ცდილობ, კიბეზე არ დაგო ქალბატონისტები ახლოს არ მი დევიდის და ფილიპის ოჯახი, რდე. Bryant Park-ში MBFW მიშვებენ. თუ ხმა მიგიწვდებათ, ანუ the Blondes-ი, რომელმაც მრავალი წელია, იმართება. წე გადაეცით, სამოსის კონსტრუქ პოპ კულტურას ჯაჭვის პერა ლიწადში ორჯერ უწევთ იქაუ ციები იმდენად გართულებულ ნგი ჩამოაცვა. მათი რეგულა რობის გადათხრა და ტენტების ია ჟურნალ Burda-ს თარგებით, რული კლიენტები: Beyonce, გაშლა და კვირეულის დასრ „პირიმზეში“ (თუ კიდევ არსე Rihanna, Christina Aguilera, როდესაც მოდის ინდუსტრია ევრო ულების შემდეგ - ყველაფრის ბობს) მკერავი ერთი ერთზე ვე Britney Spears, Ketty Perry, პელი დიზაინერების პრივილეგია მოწესრიგება. შარშან გადაწყ ღარ შეკერავს-მეთქი. წლევან JLo, Mariah Cary... იყო. დღეს, კითხვას - რატომ ესწრ ებით fashion week-ს? ოთხი სავარა უდო პასუხი აქვს: A: ბიზნესმენი ვარ. B: გადამიხადეს - საჭიროა. C: მეცო დინება, რომელ დიზაინერს მივაკი თხო. D : „მეც აქ ვარ!“-მეგობარი ვარ. თუ Fashionist-ობაზე გაქვს პრეტენ ზია - ერთ კვირაში შეგიძლია დაინ ახო, საითკენ მიმართო შენი ფანტაზ ია, ვის აჰყვე, მომდევნო სეზონზე რა შეიძლება და რა -არა. მე არც ბიზნეს მენი ვარ და არც გადამიხადეს. მეგო ბრულად მიღებულმა მოსაწვევებმა „მეც აქ ვარ! მეც აქ ვარ!“- ძალაუნ ებურად მაძახებინა. ვუყურებდი, დი ზაინერების რამდენიმეთვიანი მუშა ობის შედეგი, როგორ მთავრდ ებოდა მათი „წარმატების 15 წუთის“ შეგრძნებით. ქალაქს მოდის კვირეულის მოახლო ება თებერვლის დასაწყისში დაეტყო: პაპარაცი ყოველი ფეხის ნაბიჯზე და ვარსკვ ლავები, რომლებიც არ იმ ალებიან. ბლოგერები, რო მლებიც street fashion-ზე სამუშაოდ 24/7-ზე გარეთ დგანან და მათი გადა მკიდე - გაშიშვლებუ ლი ქალაქი. მოდის სახელით აკიდ ებული ფილტვე ბის ანთება ამად ღირდა. მეორე წელია, ასეთი ანთება ქრონიკულში გადაგვ ივიდა მე და ჩემს მეგობარს და ბლეფის მონაწილე პარტნიორს. როლები კარგად გავინაწი ლეთ და იქ აღმოვჩნდით, სა დაც „ქართველი მოდელი და ქართველი ტელეწამყვანი“ ძირითადად არაფერს ნიშნ ავს. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ იქ დასწრება მხ The Blondes გამოირჩე და ყოველი ფოტოს გადაღე გადმოდგა ფეხი და ჩაფხუტს ოლოდ მოსაწვევებით ხდ ვიან ხელნაკეთი კორსეტებ ბის წინ ფოტოგრაფს უნდა იხსნისო. გრძელი, ქერა თმა ება, შანსი დიდი არაა. ძი ით. როგორც მათზე ამბობენ გაებერა. სანამ ხალხი ადგი გააქან-გამოაქანა და, მაო მა რითადი კვების რესურსი „all about glitz and glam ლების ძებნით იყო დაკავებუ რთალი ყოფილა, ყველანი „გა MAOPR ანუ celebrity our“. დარბაზში შესვლისას ლი, დიჯეი ჯუნგლების ხმას ვბანანდით“. ეს ხომ თვითონ stylist Maurizio Padilha ნიუ-იორკის სული ყველაზე გვასმენინებდა. ჩვენც ვიპო ფილიპ ბლონდია. ეს ჩემთვის გახდა, რომელსაც ოც კარგად იგრძნობოდა. რო ვეთ ჩვენი ადგილები და უცებ პირველი შემთხვევა იყო, რო ამდე შოუს ორგანიზება დესაც შოუს დაწყებამდე და გვესმის გორილას საშინელი დესაც შოუს დაწყებიდან ზუ და გაპიარება ევალებ მსწრე საზოგადოებას თვალი ღრიალის ხმა და მოდელების სტად 30 წამში მაყურებელი ოდა. „ჩქ არა, ჩქ არა გადავავლე, ყველაზე ძალიან მომლოდინეებს დიდი შავი აპლოდისმენტებით ფეხზე წა მისამართი და მოსაწვ Patricia Field-ის დანახვა გა გორილა შეგვრჩა, რომელმაც მოდგა. ერთ საათში ყველანი ევებს ვაგზავნი“, თქვა მი ხარდა და კიდევ მაღალი ტანზე ბეწვი გაიხადა და ოქ The Blondes After Party-ზე მაომ და გამოაგზავნა. რანგის სტრიპერის, რომელს როსფერებში გამოწყობილი ვიყავით, სადაც ის ხდებოდა, აი, აქ დაიწყო ჩვენი აც წყლის გასაბერი ბალიშე მოდელის ულამაზესი ტანი რაც ნიუ - იორკში ხდება მთ სახლის კულისებად ბისგან დამზადებული პიჯაკი გამოჩნდა. რამდენიმე ნაბი ელი წლის განმავლობაში. ქცევა. რა ეცვა, რომელიც პე ჯის შემდეგ გორილას თავის P.S. კიბეზე მაინც და რასთან შე რ იო დუ ლა დ მოხსნა დაიწყო, თითქოსდა ვგორდი. ტემპერატურა ვ ახ ამ ო თ , იფუშებოდა მოტოციკლიდან ახლახანს 37.7. რას გავუ
სპ ეცია ლურად მისთვის შე ქმნილი ელეგანტურ კოსტიუმში გამოწყობილი ჰი ტლერი მაინც ჰიტლერს ჰგავს და მეტალისტვინიანი პატარა ადოლფებით რუკაზე ჭადრ აკს თამაშობს. როდესაც 1943 წელს, ნიუ-იორკში პირველი Fashion Week-ი ჩატარდა, მაშინ მას Press week-ი ეწოდებოდა, მხოლოდ ჟურნალისტებისთ ვის მოეწყო და ამერიკელი დიზაინერების წინ წამოწევას უწყობდა ხელს...
Fashion Week
„all about glitz and glamour“
38
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ქართველი ინტელექტუალები იცნობდეთ – თემურ კუცია exclusive
მისი პირველი წარმატება აბაშის სკოლაში მიღებული პირველი ხუთიანი იყო. მას კიდევ ხუთი ანი დაემატა, შემდეგ ოქროს მედალი და გაჩნდა სურვილი, ამ ნიშნით, პირველიდან, დიდი წარმატებ ისთვის მიეღწია. მიზნის სისრულეში მოსაყვანად თემურ კუციამ იმ დროისთვის (90-იან წლებზე ვსაუ ბრობ) არცთუ პოპულარული დარგი, ზუსტი მეცნიერება აირჩია და „სათვალეებიანი ბიჭების“ რიგებს შეუერთდა, რომლებიც რაღა დაგიმალოთ და მაშინდელი „პოპულარული გოგონების“ ინტერესს საერ თოდ არ იწვევდნენ. სტუდენტობა დასრულდა. დაიწყო ახალი ეტაპი, რომელიც 1998 წლიდან დღემდე გრძელდება, თბილისიდან – ავსტრიაში, ლინცის უნივერსიტეტის სიმბოლური გამოთვლების კვლევით ინსტიტუტში (RISC), ერთადერთი ქართველია და ახლა სხვებს ასწავლის იმას, რამაც მას ევროპის ამ ქვეყანაში აღიარება მოუტანა. მის „სივის“ რომ ჩავხედე და ჩამოთვლილი ნაშრომების სათაურები წა ვიკითხე, ვიფიქრე, თქვენს წინაშე პირადად წარმედგინა. სხვათა შორის ეს პირველი ინტერვიუა, რომე ლიც თემურ კუციამ ქართველ ჟურნალისტს მისცა. თამარ გორთამაშვილი
ღამის დარაჯი
ჩემი მთავარი მოტივაცია სწ ავლა იყო, სასწავლებლად წავედი. მაშინდელი (ანუ 90-იანი წლების) პირობები მეცნიერებისთვის მე ტად მძიმე იყო: დაბალი ანაზღა ურება, პროფესიული ზრდის პრ ობლემატურობა, მოუწესრიგებე ლი სამუშაო ინფრასტრუქტურა. მახსოვს, გამოყენებითი მა თემატიკის ინსტიტუტში კო მპიუტერული დარბაზი რომ მოაწყვეს, მეტი სამუშაო დრო რომ მქონოდა, ღამით ვრჩებოდი ხოლმე: ღამით დენი შედარებით დიდხანს არ ქრებოდა ხოლმე და კო მპიუტერებზეც რიგი არ იყო. ასე იქცეოდა რამდ ენიმე კოლეგაც. ფაქტობ რივად, მორიგეობასავით იყო: ერთ ღა მეს ერ თი რჩებოდა, მეორე ღამეს მეორე და ასე... თან ტე ქნიკის დარაჯობაც გა მოგვდიოდა. საერთაშო რისო კონფერენციაში ან რაიმე სკოლაში მო ნაწილეობის მისაღებად სამგზა ვრო ფულის შოვნა უკიდურესად ძნელი იყო. საინტერესო სტატიის ან წიგნის მოხელთებაც ჭირდა. ეს ყველაფერი პროფესიულ ზრდას, პროფესიონალად ჩამოყალიბე ბას პრაქტიკულად შეუძლებელს ხდიდა. ამიტომაც, ახალგაზრდე ბისთვის მეცნიერებაში პერსპე ქტივის დანახვა ძნელი იყო. ჩემი წასვლაც ამ მიზეზებმა განაპი რობეს. თუმცა, მიმაჩნია, რომ შინ საუკეთესო პირობების არსებობის შემთხვევაშიც კი, ახალგაზრდა მეცნიერისთვის ძალიან სასარგ ებლოა რამდენიმე წლით საზღვა რგარეთ მუშაობა, საერთაშორისო გამოცდილების მისაღებად.
„წარმატების ფორმულა“
პირველი წარმატება, ალბათ, სკოლაში მიღებული პირველი ხუ თიანი იყო. რაიმე განსაკუთრებუ ლი „წარმატების ფორმულა“, რაც დარგზე ან ეროვნებაზე იქნება და მოკიდებული, არ ვიცი. უბრალოდ, დამქირავებელმაც და დაქირავე
ბულმაც თავიანთი მოვალეობები უნდა შეასრულონ. დამქირავებ ელი (უნივერსიტეტი ან ინსტიტ უტი) უქმნის დაქირავებულს (მე ცნიერს) სამუშაო პირობებს, უნ აზღაურებს შრომის ღირებულე ბას. თავის მხრივ, დაქირავებული თავის მოვალეობებს ასრულებს: ატარებს კვლევებს, აქვეყნებს შე დეგებს, ასწავლის სტუდენტებს, მონაწილეობს სამეცნიერო შეხვ ედრებში, მოიპოვებს დამატებით გრანტებს, მო
ნაწილეობს ად მინისტრაციულ და საორგანიზა ციო საქმიანობაში. ეს ყველაფერი მოითხოვს შრომას და ორგანიზე ბულობას, სულ ერთია, მეცნიერი ქართველია თუ ავსტრიელი.
გამართლებული არჩევანი
სტუდენტობის დროს (უნივერ სიტეტის მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტზე ვსწავლობდი) გა მოყენებითი მათემატიკის ინსტ იტუტში შალვა ფხაკაძის, ხიმური რუხაიას და ჯემალ ანთიძის სემი ნარებს ვესწრებოდი – ლოგიკური პროგრამირების და თეორემების ავტომატური დამტკიცების საკი თხებზე. მაგ დროს დავინტერეს დი კომპიუტერული ლოგიკით. ეს საკმაოდ დიდი დარგია და მრავალ ქვედარგს მოიცავს. როგორც ვთქვი, კომპიუტე რული ლოგიკა მრავალ ქვედარგს მოიცავს. უნიფიკაციის თეორია ერთ-ერთი ასეთი ქვედარგია, რო მელიც სპეციალურ თეორიებში
განტოლებების ამოხსნადობის სა კითხებს სწავლობს. უხეშად რომ ვთქვა, ამოსახსნელი პრობლემა მოცემულია სიმბოლური გამოსა ხულებების სახით, სადაც ზოგი ქვე-გამოსახულების ახალი გამო სახულებით ჩანაცვლება დასაშვ ებია. უნდა ვიპოვოთ სწორედ ის ეთი ჩანაცვლება, რის შემდეგაც მოცემული გამოსახულებები წინა სწარ განსაზღვრულ მიმართებას დააკმაყოფილებენ. უნიფიკაციის თეორია სწავლობს ალგორითმებს ასეთი ჩანაცვლებების გამო სათვლელად ან მათი არსე ბობა/არარსებობის დასამტ კიცებლად. პრობლემები, რასაც უნ იფიკაციის მეთოდები ხსნის, ხშირად გვხდება სხვადასხ ვა და რგ ში, რაც ამ თე ორ იისადმი ინტერესს ზრდის. მაგალითად, ლოგიკურ პრ ოგრამირებაში გამოყვანის (გამოთვლის) თითოეული ბიჯი უნიფიკაციის პრობლემის ამ ოხსნას მოითხოვს, იგივე ხდება ფუნქციურ პროგრამირებაში, სადაც უნიფიკაციას მისი სპ ეციალური შემთხვევა, მეჩინგი ანაცვლებს. გარდა ამისა, მათე მატიკური ასისტენტ-სისტემები და თეორემების ავტომატური და მტკიცების სისტემები ლოგიკური გამოყვანის თითოეულ ბიჯზე უნ იფიკაციას საჭიროებენ. უნიფიკ აციის ცნობილი პრობლემებია გა ნტოლებების ამოხსნის პრობლე მები ალგებრულ სტრუქტურებში (მაგალითად, ნახევარჯგუფებში, კომუტაციურ მონოიდებში). უნიფ იკაციის მეთოდები გამოიყენება კომპიუტერულ ლინგვისტიკაში, მონაცემთა დამუშავებაში, ტიპე ბის გამოყვანაში პროგრამული ენ ებისთვის, პროგრამულ ინჟინერი ასა და სხვა დარგებში.
კომპიუტერის ენა
უნიფიკაციის თეორიაში ჩემი რამდენიმე ნაშრომი შეეხებოდა განტოლებათა სისტემის ამოხსნ ას მიმდევრობითცვლადებიან თე ორიებში. ვაჩვენე ამოხსნადობის პრობლემის გადაწყვეტადობა და ავაგე ამოხსნის პროცედურა. ამ პროცედურის ფრაგმენტი მერე
XML-ის მონაცემების მანიპულა ციის ერთ-ერთ სისტემაში იქნა გამოყენებული. გარდა ამისა, კო ლეგებთან ერთად ვაჩვენე მიმდევ რობითცვლადებიანი თეორიების უნიფიკაციის პრობლემის კავშირი კონტექსტების უნიფიკაციის პრ ობლემის ერთ ვარიანტთან, რამაც საშუალება მოგვცა ამ ვარიანტის გადაწყვეტადობა დაგვემტკიცებ ინა. კონტექსტების უნიფიკაციის პრობლემა უნიფიკაციის თეორია ში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ღია პრობლემაა და, ამდენად, ეს საკმაოდ საინტერესო შედეგი იყო. სხვა ნაშრომები შეეხებოდა შე ზღუდვების სისტემების ამოხსნის ალგორითმს.
დღეს
ლინცის უნივერსიტეტში ვა სწავლი, ლექციები წამიკითხავს საზაფხულო სკოლებში. ვმონაწ ილეობ ევროპულ პროექტში „სი მბოლური გამოთვლების ინფრას ტრუქტურა ევროპისთვის“. ვიყავი ჟურნალის სპეციალური გამოშვ ების და წიგნის რედაქტორი, 19 საერთაშორისო კონფერენციის თუ „ვორქშოფის“ პროგრამული კომიტეტის წევრი, 17 საერთაშო რისო კონფერენციის, „ვორქშო ფის“ თუ სკოლის ორგანიზატორი, რეცენზენტი საერთაშორისო ჟუ რნალებისთვის და Mathematical Reviews-თვის. მონაწილეობა მი მიღია 50-ზე მეტ საერთაშორისო კონფერენციაში, სიმპოზიუმსა და „ვორქშოფში“. კვლევითი ვიზიტი და მიწვეული მოხსენებები მქონ ია აიზუს, ცუკუბას, კაგოშიმას უნივერსიტეტებში (იაპონია) და ესპანეთის სამეცნიერო კვლე ვების საბჭოს ხელოვნური ინტე ლექტის კვლევით ინსტიტუტში, ბარსელონაში. ვთანამშრომლობ კოლეგებთან ცუკუბას, პორტ ოს, ჟირონის, ედინბურგის, უდ ინეს უნივერსიტეტებიდან, ბარს ელონის ხელოვნური ინტელექტის კვლევითი ინსტიტუტიდან.
დარჩნენ. ოჯახში, ავსტრიაში ჩემს გადმოსვლასთან დაკავშირებით, არანაირი პრობლემა არ ყოფილა. ერთი წლის მერე ნინო თავადაც სადოქტორო პროგრამაში ჩაერ თო უტრეხტის უნივერსიტეტში და ხშირად ჩავდიოდი ჰოლანდიაში. 2001 წლ იდ ან ნი ნო, ანა და ერ თი წლის ელენე ავსტრიაში გადმოვიდ ნენ და მას მერე ერთად ვართ. 2007 წელს ალექსანდრა დაიბადა. ნინო ამირიძე, ლინგვისტია. სა დოქტორო დისერტაცია უტრეხტ ის უნივერსიტეტში დაიცვა. მანა მდე საკანდიდატო ჰქონდა თბილ ისში გაკეთებული, აკადემიკოს თა მაზ გამყრელიძის ასპირანტი იყო.
ერთადერთი ქართველი
აქ, RISC-ში ქართველი ახლა მხ ოლოდ მე ვარ, მაგრამ გასულ წლ ებში საქართველოდან ასპირანტ ები იყვნენ ჩამოსული. გარდა ამ ისა, ინსტიტუტს ჰქონდა პროექტი, რომელშიც სხვა პარტნიორებთან ერთად თბილისის უნივერსიტეტის გამოყენებითი მათემატიკის ინსტ იტუტის კომპიუტერული ლოგიკის ჯგუფი იყო ჩართული. პროექტი პროგრამების ვერიფიკაციისთვის სიმბოლური გამოთვლების მეთო დების დამუშავებას ეხებოდა. თბ ილისში კოლეგებთან კონტაქტი მაქვს და ვცდილობ, მათთვის სა ინტერესო ინფორმაცია მივაწოდო ხოლმე. ბიბლიოთეკისთვის წიგნ ები ჩამიტანია. ლექციებსაც წავი კითხავდი, თუ ამისი სურვილი იქ ნებოდა.
ოჯახი
ავსტრიაში 1998 წელს ჩამოვე დი, ლინცის უნივერსიტეტის სი მბოლური გამოთვლების კვლევით ინსტიტუტში RISC. ჩემი მეუღლე ნინო და შვიდი თვის ანა თბილისში ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
39
სპეციალური ფასდაკლება `პრაიმტაიმისთვის~ `ბინდი~
შეიძინეთ საუკეთესო
სტეფანი მეიერის `ბინდი~ ფენტეზის ჟანრის თანამედროვე ბესტსელერია, რომელმაც გამოცემისთანავე დაიპყრო თანამედროვე ახალგაზრდების გულები. ოთხი სრული და ერთი დაუმთავრებელი ნაწილისგან შემდგარი საგა XXI საუკუნიდან გადმოსული მომხიბლავი ვამპირისა და XXI საუკუნის თინეიჯერი გოგონას ამაღელვებელ სიყვარულზე მოგვითხრობს.
საკითხავი წიგნები `PRIMETIME~-ის მკითხველებმა 20%-იანი ფასდაკლებით წიგნის მაღაზიებში:
`ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა~ (აღმაშენებლის 150); EX-ლიბრის (ყაზბეგის 43); სანტა ესპერანსა (სანკტ-პეტერბ ურგის 12) ტელ: 47 60 18 www.sulakauri.ge
ოქროს კომპასი ინგლისელი მწერლის, ფილიპ პულმანის ოქროს კომპასის ტრილოგია, რომელიც ფენტეზის ჟანრს განეკუთვნება, 2003 წელს ინგლისელების საუკეთესო საკითხავი წიგნების სამეულში შევიდა; 2005 წელს საბავშვო ლიტერატურაში უმაღლესი, ასტრიდ ლინდგრენის პრემია მოიპოვა; 2007 წელს კი ამ ტრილოგიის პირველი წიგნის მიხედვით გადაიღეს ფილმი სახელწოდებით `ოქროს კომპასი~.
ქურდების მბრძანებელი თანამედროვე გერმანული საბავშვო და საყმაწვილო მწერლების თვალსაჩინო წარმომადგენლის, არაერთი ლიტერატურული პრემიის ლაურეატის, კორნელია ფუნკეს `ქურდების მბრძანებელი~, რომელიც ავტორისავე ილუსტრაციებით არის გაფორმებული, 2001 წლის საუკეთესო საყმაწვილო წიგნად აღიარეს და ყველაზე პრესტიჟული პრემიით - Der Deutsche Jugendliteraturpreis (გერმანული საყმაწვილო ლიტერატურული პრემია) დააჯილდოეს.
40
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ჩარლი და შოკოლადის ქარხანა მსოფლიოში ყველაზე უცნაური და საუკეთესო შოკოლადი მისტერ ვილი ვონკას შოკოლადის ქარხანაში მზადდება - იქ, სადაც მისტერ ვილი ვონკა და მხიარული უუმპა - ლუმპები ათას რამეს იგონებენ ბავშვების გულის გასახარად. ყველა გამოგონება თავისი თვალით ნახეს ერთმა პატარა, გამხდარმა და ძალიან ღარიბმა ბიჭმა, ჩარლი ბაკეტმა და ვილი ვონკას მომგებიანი ბილეთების კიდევ ოთხმა იღბლიანმა მფლობელმა. შეუერთდით მათ, იმოგზაურეთ ვილი ვონკას შოკოლადის ქარხან აში და გასაოცარ ამბებს შეიტყობთ
ჩემი ოჯახი და სხვა ცხოველები
`ჩემი ოჯახი და სხვა ცხოველები~ ე.წ. `კორფუს ტრილოგიის~ პირველი წიგნია. მის ახალ, შესწორებულ გამოცემაშიწ, ისევე, როგორც ტრილოგიის ორ დანარჩენ წიგნში (`ფრინველები, მხეცები და ნათესავები~ და `ღმერთების ბაღი~ ) დარელების ოჯახის საბერძნეთის პატარა კუნძულზე ცხოვრების ხუთწლიანი ისტორიაა მოთხრობილი.
ნიჭი ანგრევს ჯებირებს...
ბავშვობა
რალი მოვისმინე და მივხვდი, როგო რი სადა, ღრმა და როგორი პოეტურ ია ტექსტები. ეს გაცოცხლდა ჩემში. მომერგო... მერე დაერქვა ამას ჯერ თავისუფალი ლექსი და მერე - ვერლ იბრი. ვერლიბრი - სიტყვა არ მიყვ არს... ნიჭი ანგრევს ჯებირებს. ნიჭს არ უყვარს კონვენცია...“
„ღარიბ სოფელში გავიზარდე. ომ ის შემდეგი წლები იყო. სანამ შაქარი შემოვიდოდა, შაქრის სახელიც არ ვიცოდით. არც ის, თეთრი თუ იყო... მე დედისერთა ვიყავი. ჩემს მეზობლ ად კი ბევრნი ცხოვრობდნენ და იმათ უფრო უჭირდათ. მაგრამ, როგორც წიგნში ვამბობ, ბავშვობა ისეთი დრ ეკადია, რომ არ შეიძლება მძიმე იყ ოს... წიგნების და ლექსის სიყვარული ყველაზე ბუნებრივად შემოვიდა ჩე მში. დედაჩემი ქართულის მასწავ ლებელი იყო. ის და მისი მეგობარი, მირზა გელოვანის და - რუსუდანი, კარგი მკითხველები იყვნენ. ლექსებ საც წერდნენ. გაჭირვება იყო, მაგრ ამ მაინც იკრიბებოდნენ ადამიანები, რომლებიც ლიტერატურას მისდევ დნენ. ამიტომ, ჩემს ირგვლივ სულ ლექსები ტრიალებდა. ერთხელაც, პატარამ, ჩემი დაწერილი ლექსი წა ვუკითხე მათ - დაცინვა, გართობა და წახალისება რომ ერთად არის, ასეთი
წერისას რაც შეიძლება თავისუ ფალი უნდა იყო. მიხა ხელაშვილს აქვს: „ლექსო, ამოგთქომ ოხერო, თორო იქნება ვკვდებოდე“. ბევრი ხმ აა სამყაროში. ხშირად გაურჯელად რაღაცები მოგდის, გესმის, მაგრამ ყოველთვის არ ხდება ასე. მაქვს ის ეთი პერიოდები, როცა ვერაფერს ვაკეთებ. დაჯექი და დაწერე, თუ ბი ჭი ხარ. არ გამოვა... ვერ მოიგონებ... წიგნშიც მაქვს - „პოეტო, გრცხვენია არაა, სიტყვებს რომ არჩევ?“ - იმდე ნად უნდა მოდიოდეს სიტყვა. პოეზიიდან პროზაში გადასვლა რამ განაპირობა? იცი, როგორ არის? რომ ვერ დაეტიო და ცოტათი ღობე
დამოკიდებულება მახსოვს მათგან.“
გადაწიო, - აი ასეა ჩემთვის.“
პოეზია და პროზა
საქართველო ნობელის პრემიისთვის ემზადება თბილისში
დეა თავბერიძე „სამოცი ჯორზე ამხედრებული რაინდი ანუ წიგნი ჰიპერბოლებისა და მეტაფორებისა“ - ეს ბესიკ ხარანაულის ახალი ნაწარმოებია. წიგნი, რომელიც სულ ცოტა ხნის წინ გამოიცა და რომელსაც ქართველი მწერლები და პოეტები ნობელის პრემიაზე წარსადგენად ამზადებენ. შემოქმედისთვის კი ყველაზე დიდი ჯილდო ხალხის სიყვარულია, რომელიც მან დიდი ხნის წინ მოიპოვა... ბესიკ ხარანაული: „ამ წიგნის წერისას ჩემს პრაქტიკაში ახალი ის იყო, რომ ბევრი ვიკითხე, ბევრი ვეძებე, მინდოდა, დოკუმენტურად ყოფილიყო ყველაფერი დასაბუთებული. რთული იყო, მაგრამ... მაინც მსუბუქად ვიარე... მკითხველისთვისაც ბევრნაირად შეიძლება იყოს რთული. აგებული არის სხვანაირად. ადამიანი უფრო სიუჟეტს არის მიჩვეული. ენობრივადაც რთულია. მაგრამ ჭინჭარაულის ლექსიკონი მაქვს გამოყენებული. მინდა ყველამ გაიგოს, თუ რამოდენა ცოდნა იყო ხალხში ძველად, რა ერქვა სხვადასხვა სიტყვებს ქართულად. ყველაფერს თავისი სახელი ჰქონდა... როდესაც ბოლო კორექტურა წავიკითხე, ჩემი შეფასება ამგვარი იყო: როგორი ვაჟკაცობაც ამის დაწერას უნდოდა, ისეთი წაკითხვაც უნდა მეთქი!~ ნინო სადღობელაშვილი, პოეტი: „დაბეჭდვამდე წავიკითხე ხელნაწერები. მახსოვს, ყოველი დღე, ყოველი წუთი... სამსახურში საქმესა და საქმეს შორის ვკითხულობდი. მკითხველის შესატყუებელი წიგნია. საბოლოო ჯამში კი ცხოვრებაში გიტყუებს. ხელახლა აღმოაჩენ საკუთარ თავში ქართველობას და არა მარტო ქართველობას, სამყაროს შვილობას... ეს არის დიდი კავკასიური საგა - რაინდობაზე, სიყვარულზე, პოეზიაზე, და საერთოდ, ადამიანობაზე...“ მარიამ წიკლაური, პოეტი: „როგორც ბატონო ბესიკი ამბობს, ეს არის პროზისა და პოეზიის პირშესაყარი. ვერაფრით დააკონკრეტებთ, ეს წიგნი რომელ ჟანრს მიეკუთვნება, მაგრამ ეს არის წიგნი, რომელიც მსოფლიო ლიტერატურას შეემატა. ოცნებაა ჩვენი და გვგონია, იმის დრო და ჟამი არის დამდგარი, რომ ამ წიგნმა ნობელის პრემია მიიღოს. ამისთვის საქმეა გასაკეთებელი, რომელიც სახელმწიფომ, ყველა ლიტერატორმა, ყველა მკითხველმა უნდა ითავოს, რათა ამან, ბოლოს და ბოლოს, ის მოიტანოს საქართველოში, რასაც ქართველი მწერლობა დიდი ხანია იმსახურებს... წიგნში ძველი, ასი წლის წინანდელი ქართული ანდრეზებია - ყოფა-ცხოვრების ამსახველი ფაქტების ზეპირი გადმოცემები. ერთმა ხევსურმა, გვარად გაბუურმა ეს ანდრეზები იმ დროს პეტროგრადში სასწავლებლად მყოფი აკაკი შანიძის თხოვნით ჩაწერა, როდესაც დაჭრილი ჯარისკაცი იქ ჰოსპიტალში მოხვდა. ასე შემორჩა ეს ჩანაწერები აკაკი შანიძეს. აქ არის საოცარი ლექსიკონი, ენობრივი მასალა. იმდენ რამეს მისცემს ეს წიგნი სიტყვიერებით დაინტერესებულ მკითხველს, რომ ათი წიგნი აიტანდა იმ სიღრმეს.“
ბესიკ ხარანაული ნიკა რურუასთან ერთად
„სანამ სწავლას დავიწყებდი, თბ ილისში სულ ორჯერ ვიყავი - ვახტ ანგ ჭაბუკიანის სანახავად და ოპერის მოსასმენად ჩამოვედი. ძალიან მიყვ არდა მუსიკა. შავი რადიო გვეკიდა სახლში და იმით ვიცოდი დავით გა მრეკელი - დიდი ბარიტონი. ბალე ტიც ძალიან მიყვარდა. ერთხელაც, დედაჩემმა თბილისელ ქალს გამო მაყოლა. ასე, 14 წლის ვიქნებოდი. ოთხი სპექტაკლი მოვისმინე გამრეკ ელის შესრულებით. იმ ქალს ოპერა არც ენახა და ჩემს გამო დადიოდა თეატრში, „გალიორკაზე“ ვისხედით, მაღლა... ერთხელ, ბალანჩინმა თავი სი დასი ჩამოიყვანა. მხეცები იყვნენ, მაგრამ ჭაბუკიანი ყველას სჯობდა. თიანეთშიც იყო კლუბი, სადაც ფი ლმებსაც უშვებდნენ და სპექტაკლ ებიც იმართებოდა. დიდი მსახიო ბები ჩამოდიოდნენ. მახსოვს ვასო გოძიაშვილი, გიორგი შავგულიძე... სპექტაკლებზე ახლა ვერ დავდივარ. მაგასაც რაღაც სიჩქარეში ჩავარდნა უნდა, ალბათ...“
თავისუფალი ლექსი
„პოეზია ერთ-ერთი გზა არის, რომ ცხოვრებას, რაღაცნაირად, გვერდი აუქციო ან შეიმსუბუქო. რაც თა ვი მახსოვს, სულ ვწერ. ყოველთვის ასე მეგონა, რომ სულ პოეტი ვიყავი. ერთადერთხელ გამიჭირდა. მაშინ, როცა მივხვდი, რომ ასე აღარ უნდა მეწერა. საბჭოური პოეზია მაღიზი ანებდა. ოც წელს რომ გადავცდი, მი ვხვდი, ასე აღარ გამოვიდოდა. მძიმე წლები დადგა და ეჭვი შემეპარა ჩემს პოეტობაში. თბილისში, სასწავლე ბლად ჩამოსული, ჯერ დედაჩემის მამიდასთან ვცხოვრობდი. მერე სტ უდქალაქში გადავედი. დამხვდნენ აქ ჩემნაირები. მაგრამ ყველა ერთნაი რად ვწერდით. ახალგაზრდები ბევრ ფსევდო-პოეტურ ტექსტებს ვკით ხულობდით. გამიჭირდა... მაგრამ ვიპოვე გზა და წერაც გავაგრძელე... მე ხომ ნატურალურ ტრადიციაზე ვიყავი გაზრდილი. დავდიოდი ხა ტობებში, გასვენებებში... მაშინ მო ტირალი ცდილობდა, კარგად ეტირა მიცვალებული, რომ შემდეგ ეს ტექს ტი მთიბველებს წაეღოთ და თიბვაში ეგვრინათ. ხალხური პოეზია ბევრად ცოცხალი იყო. ნატირალი - გაურით მავია. მაშინ საქართველო დოგმების ქვეყანა იყო და ამიტომ წარმოუდგ ენლად მიაჩნდათ, მისი ლიტერატუ რაში გამოყენება. რამდენიმე ნატი
ომარ თურმანაული. წიგნების პრეზენტაცია პარიზსა და სტრასბურგში
„ომარ თურმანაული ფშაველი კაცია, ჩემზე ბევრად ახალგაზრდა. თბილისში ცხოვრობდა. ფრანგული ენის ფაკულტეტი დაამთავრა. სამს ახურიც ჰქონდა, სადაც თავის ფრ ანგულს იყენებდა. მერე სამსახური დაკარგა და ვიღაცამ საფრანგეთში წასვლა ურჩია. იქ ჯერ ლუკმაპურ ისთვის მუშაობდა, მერე ნაცნობობა გააფართოვა, ენაც უფრო ისწავლა და კარგა ხნის შემდეგ მითხრა, უნ და ვთარგმნო შენი წიგნიო. ნიჭიერი პოეტია, ფშაველია თანაც. ესმის ჩემი სიტყვის. ლექსები ერთ ფრანგ პოეტ თან ერთად თარგმნა. მერე, რომე ლიღაცა ფრანგულმა გაზეთმა დაბე ჭდა, რომელიც ლიტერატორებსა და გამომცემლობებს არაკომერციულ ლიტერატურას სთავაზობს. ომარი მირეკავდა ხოლმე, მერე გაინაბებ ოდა... თურმე, იმიტომ ინაბებოდა, რომ გამოცდაზე იყო წიგნი გატანი ლი. ერთხელაც დამირეკა და ჩაუშ ვესო, მითხრა. ჩვენებურ ჟარგონზე.“ ამ წიგნის პრეზენტაცია 6 მარტს სტრასბურგში, 9-ში კი პარიზში გა იმართება.
ნობელის პრემია
„ჩემს გარშემო, ადამიანებს, რა ტომღაც, ღრმად სჯერათ ამის... წა რმოიშვა ენთუზიაზმი და ახლა უნ დათ, რომ მეც გადამედოს. მე რეალ ისტიცა ვარ. ჯერ ბევრი რამ არის გა საკეთებელი... წინააღმდეგი არა ვარ. რატომ უნდა იყო კარგის წინააღმდ ეგი? მაგრამ, აქ წიგნის პრეზენტა ციამ დამღალა და... სუსტი ფსიქიკა მაქვს. ეტყობა, ნერვებით ვმუშაობ. მუზა კი არა, ნერვი ჰქვია ამას. ასეთ აზრს თავში ვერ ჩავიდებ - მომცენ, არ მომცენ... თუ უნდათ, ყველა პრემ ია მომცენ, წარბს არ შევახამხამებ და მივიღებ, მაგრამ არც ერთ პრემიაზე არ ავიშლი ნერვებს. იცით, რუსთავ ელის პრემიას რამდენი გადაჰყვა? ბევრს უსინდისოდ არ მისცეს. მაგა ლითად - იოსებ ნონეშვილს და გადა ჰყვა. სულ იმას ვამბობდი, ჭურჭელი უნდა აივსოს და თავისით გადმოვა მეთქი. ადამიანი თავისი ინიციატი ვით ბევრ რამეს აფუჭებს ხოლმე. ჩემი პრინციპი ამგვარია - წესიერად უნდა აკეთო შენი საქმე. რა თქმა უნ და, კარგია, როცა შრომა გიფასდება. მაგრამ დიდებაზე ოცნება ყველაზე დიდი სისულელეა.“ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
41
კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკ პი ლრ უა ზდ იიექ ურადპი სკლუ რზ ადუიექ სკლრ უა ზდ იი უ რადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირზი რადპი ურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურ ექ ადპი სკლუ რზ აი დუიექ რად ს კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკ პი ლრ უა ზდ იიექ ურადპი სკლუ რზ ადუიექ სკლრ უა ზდ იი უ რადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირზი რადპი ადპი რზ აი დუიექ ს ურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურ ექ სკლუ რად კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკ პი ლრ უა ზდ იიექ ურადპი სკლუ რზ ადუიექ სკლრ უა ზდ იი უ რადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირზი რადპი ურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურ ექ ადპი სკლუ რზ აი დუიექ რად ს კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკ პი ლრ უა ზდ იიექ ურადპი სკლუ რზ რადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირზი ადუიექ რადპი სკლრ უა ზდ იი უ ადპი რზ აი დუიექ ს ურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურ ექ სკლუ რად კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკ პი ლრ უა ზდ იიექ ურადპი სკლუ რზ ადუიექ სკლრ უა ზდ იი უ რადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირზი რადპი ურადპი ს კ ლასუ დ იექ ს კლუზიურ ექ ადპი ს კლუ რზ აი დუიექ რად ს „დიახაც,რ ლეა ვანდ გაჩიექ ეჩილაძე დია, რომ ეთიზ ადაი მიაუ ნებირ აღადპი ვრ ადამიანსრ აკვა იატ ებად ექცა. იებით შეხვდნენ ნოღაიდელს. ამ ურა რომ გადაწყდა, ხელი ჩამო დღეს არის პრობლემა ქართული მოჩნდნენ. მეორე მხრივ, კარგია, გაუძლებს თუ არა ამ ცდუნებას ადამიანებს არ უნდა მივცეთ იმ ვართვით ლევანს და ბოლომდე კლუ ზ ი აპრდპი ა იექ ი ალდ სდკ ლრ უ ზ ი იექ უ რამადედპი ს კარა ლუ რზ პო ლიტ იკუ ისთვრ ის...“ ესკლუბ რ რად გად ნ, რაც უფრო ადს რე კ გამლ ო უ დაზ აჟიო ტაუ ჟს, რ ესაა ა მთადპი ვარი. ბუ რ ის უფ ება,იექ რომ ხვალ, რო ეპი საც მხაა რშიდ ვედ ექით. ნად, ში ნათქვამი ეს ფრაზა ჩვენთან ჩნდებოდა ეს წყალგამყოფი, მით ნებრივია, ამ გადაწყვეტილების ნოღაიდელის სცენარი აღმოჩნ მგონია, ვინმემ თქვას, რომ მის სულმა ყვს ელა სა ტელუ ევიზ ზიო ი უკეთ ესი.ადპი ღებისას მან დლ ა გაიუ თვალ ი ი რადმო იექ კ ლ უ რ რადმისწიექ სუნკ ზ უბარ რხზი უ აკადპი ს ზ იი უ დე წამა ყვანდპი ი სცენარი, სა ლა ში დ საიექ არრ ჩევნო მპანკ იაზლ ე ვირ ნუ მე ა ჩე დ არხმა ჩართო საკუთარი სიუჟ – ქალბატონო თინა, არის თუ ინოს, რომ ამას აუცილებლად დასხდნენ, რბილ სავარძლებში, მზე მეტად დაიხარჯა. აქ ძალიან ეტში – თან საკმაოდ ხმამაღლა... არა ამჟამად ირაკლი ალასანია მოჰყვება შლეიფები, თუნდაც და კ ივილ შვიშონ. დუ ა მორ ვექ თადპი მარკ ტილ ვია გა თვლ ების ეთ ება,ად ა დ იექ ს კ ურადპი ა ს უმათ ზუნი რ ა დგაუკიექ ს ურადპი ს უ ზ ი რ თინა ხიდაშრ ელი, მგ ონი, პირვ „ალ იალ ნსის“უ წევზ რი?ი ნოღაიდელისრსა გად რეო იექ კურს ხოვოთ პოლიტიკური პასუხისმ თუ რასთან გვაქვს საქმე. რესპ ელი ძლიერი ოპოზიციონერია, – დიახ, ირაკლი ამ მდგომარე ის გამო და თუნდაც პრაიმერის გებლობა. ძალიან მაინტერესებს, უბლიკელებსა და მემარჯვენეებს კლუ ზ ი უ ა დპი იექ ი უ რ ა ა დ ს უ ზ ი უ აიადპი სდაკ რზ რო მელ მაც მსრ გავსი ფრ აზა ხმ რ ობა ით დ რჩება „ალიანსის“ს წეკ ვრალ დ. უ იდზ ეის გა მო, რო მელ იცდპი მიმაჩნია, რ როც ა და თოიექ მაღრაძემ გა დაკ წპი ყვლ ი რ ნამა დვიდ ლ ადიექ შეგრ ვიძლ ახლლ ო უ ამაღლა წარმოთქვა და მედიის „ალიანსი“ არ დაშლილა. რომ არის სახელისუფლებო პრ ტა, სიტყვა მიეცა ნოღაიდელის ებით კიდევ 9 პარტია დავაფუ ალების გა რთლ ოებაც ამზ ითი ი –რ კრა ისტდპი ალიზაციის რ პროა ც დოე ქტი. რაა პასდპი უხი აქვს მასრ საზი ზა ო დ ძნიექ ოთ, ყვეკ ლა ლ პარრ ტ იიდ ან დ ს უ ზ იი უ რადთვ იექ სფაკ უ უ იექ სკლუზითვ უის,რ უ რმეარედპი ა იყო გამოწვეული... ესი, რომელიც თქვენ ახსენეთ, – თუმცა ალასანიას ჰქონდა გადოებასთან. დავაყენოთ კანდიდატურები და ბოლო კვირის მოვლენათა ეხება თუ არა ირაკლი ალასან ერთობის გამოცდილება, იგივე –კ პრლ აიმერ ის ზ მომი ხრეუ ებს რ მუ გავკ მარლ თოთუ ვა რა ობა –უ ერ თრ ს მეად ურადპი დ ს ზიურადპი ს უ ექ ადპი ს რჭზ ი დ იექ ს სიმძაფრიდრ ან ა გა მომიექ დინარე, იასკ აც?ლუ აპრილის აქრ ციება ის დ დროიექ ს, რო დმივად მოჰყავთ მაგალითად მოვხსნი, ერთი შენ მოხსენი. ესაა რესპუბლიკელ ქალბატონთან – ეს ეხება ყველა პოლიტიკო მელიც პრაქტიკულად კრახით 2006 წელს ტყიბულში გამართ არასერიოზული და ცირკი. ექზ სკლი უზიუ ურარ დ პი რად საკითხ რ სს,ა მათ შოიექ რის ირაკლის ალ ასლ ან უ დაზ სრუი ლდუ ა... რ კლუ ა დპი დ კ ა დპი რ ა იექ პი ლ რ უ ა დ ი ურკრ ანდპი ს კ რზ ული შიდ და არ ჩევნები... სკ –ზ და ამ იექ ცი ის ფო ზე ოპ ოლ ზ უ ებზე არ გვისაუბრია – პოლიტი იასაც. დროა, ღიად და ნათლად – შესაძლოა, სწორედ აპრი – დიახ, ეს იყო 2006 წელს, მე იციას აქვს რაიმე შანსი არჩევნ პოლიტის კა და აფეუ რი ზ პო ი დააფ იქსა იროს მან თავისირ პოზ ი დლის აქციებისს გაკ თვალ ლისწუ ინებზ ით ი მგ ახლა ვცხორ ვრო ბთ ებიექ ისრ მოგა ების? უონი.რჩვაენდპი ადუ სკლრ უა ზდ იი უ რადკა, იექ კარლ უ რ დპი ა იექ ზი დპი ლიტიკის გარდა. ცია. გადაწყვიტა, რომ ამჯერადაც არ 2010 წელს. ტყიბულის არჩევნებ – მე ვფიქრობ, რომ „ალიანსს“ დღეს ძირითადად ორ ადამ – თქვენთვის არსებობს კითხ შექმნილიყო იგივე რეალობა და ზე არ არის აქ საქმე, აქ საუბ ეს შანსი ნამდვილად ჰქონდა – რ ათიდნაიექ ს დარიექ ს კლუ ზიურ ადპი რზ აი დუიექ ს ურადპი ექ ს კლუ რად იანზე საუბრ ობენ, ხიდაშე ვისკ ნილ შნებიუ ალზ ასანიი ას უ საგარ რეოადპი წარუმატებლრ ობა.ა არ ის გა არია „ნაციონალური მოძრაობის“ გამარჯვება ყოფილიყო გარდაუ ლსაც მეტწილად სწორედ ნოღა პოლიტიკურ კურსთან დაკავშ მორიცხული, მან ეს ნაბიჯი გა დასასრულის დასაწყისზე. ალი. დღეს კი ნაბიჯი უკან არის იდზ ელიი ს ფე ნორ მენსა და ირაკლი რ ირა ებიდ თ? იექ დაზ დგა ი სწოუ რედრ ამ ჭე ქა-ქუ ხილის რ–ა კლუ უ ა დპი ს კ ლ უ ა დპი დ უ ა ზ იექ უ აამდპი სსწკ რზ რა ტომიექ გქონდათ ს ილკ უპი ზილ ა, რ გად ადდ გი მულ ი, რ მაგრ რალ ფი უ ალასანიას გადაადგილებებზე – არა, ამ მხრივ, კითხვები არ ჩასაცხრობად. რომ ვინმე ალასანიას სასარგ გადაწყვეტილების შემთხვევაში დებოდა კითხვების მოსმენა. მაქვს. – ამბობენ, რომ ირაკლი ალ დათ მობდა კანდრ იდზი აა ტ დ ყვიექ ელ აფრა ის დპი გა სწო რება შეა იძ დ სმოკ ლ უ ზ იი უ რადუხ იექ სკლუზიუ რადპირადასიექ სკლუზიებურ ულას?ოდ რა დპი უ რ რ პრესკლუბში ის ყვება, რო – თუმცა ის გამოჩნდა პრორ ანიამ თავისი გადაწყვეტილე ლება. გორ მოხდა ალასანიასთან პო უსულ ზურაბ ნოღაიდელთან... ბით დააზარალა, როგორც სა – არავითარი ილუზია არ გვქო – თქ ვენ ბრ ძა ნეთ, რომ ირ ურადპი დ ს კ ლ ი ა დმთიექ ს ზპრი რ ექ ს კ ა დ იექ ს ლიტიკური რ დააა ხლო ებაიექ 20-წლ – დი ახ, უ თქვზ ენ გუ ლუ ისხმრ ობთადპი კუთარი თავრ ი, ას ევე ლიანად ნია,კ ჩველ ნ გვქუ ონდა აგმუ ატიზ მისადპი აკლ ი ლ ალასუ არ ნიაზ დგი ას უ არ ჩრ ევაად იანი ნაცნობობის შემდეგ და ჭადრაკის სასახლეში შეხვედრას. „ალიანსი“... იმედი. კონსერვატორებს თავის ნის ზღვარზე... რა ნაბიჯი უნდა ასზ ევე,ი იხსუ ენერ ბს მა ან „ალია რ რაა თქდ მა უნიექ და, ეს იყო არ სწოლ რი უ – ჯერ ნაადრ რევა ია დპი ზარალისა რ კლუ ასთდპი საკ ზ იუ ა იექ ს„ალ კ პი უ ა ზ ურომრდაარდპი ს კ რზ დრო ზედ ვუთ ხარით, რომ ილ ა რ გად ადდ გი ას, იექ წმუ ნდლ ეთ უ ნსის“ შექმნის პერიოდში მედი ირაკლის მხრიდან, თუმცა ამ ფა და მოგების დათვლა. მაგრამ, რა ნსში“ მათი ადგილი იქნებოდა სრ – ალასანიამ ეს არჩევანი ნოღა გამოჩენილ სათაურებს... ქტს პირდაპირი კავშირი არა აქ მა უნდა, თუკი ვინმე დაზარა ულ ასოვა ანი. მე მქონდა გა ნც და ა, დ იდ ელ ის ა სასდპი არს გებკ ლოდ აკეთა? რადაში იექ კ უ რ დთქ იექ სცეკ უფრ დპი რ ზი უ იექ რ ლგარ უ ა ზდ იი უ „ალ ასანიამ ს „ალ ილ ანსი“უ გაზ და ი ვს მის საა გარდპი ეო კურსთან.რა ლდ ება ამ პრო სიდლ ან, პიუ რვეზ ლი ი რომ იგივე ლევან გაჩეჩილაძეც – ჩვენ ამაში მხოლოდ მაშინ აგდო?“, „ალასანია „ალიანსს“ – რამდენად შეუწყობს ხელს ეს იქნება ირაკლი ალასანია. წამოვიდოდა, სრულიად პრაგმა დავრწმუნდებით, როცა ირაკლი რდააა.შ... დიექ ს ა ს კ ა დ ს ურადპი ექ ს ლიანუ გადააგდებს“ თუმცა, ალკ ასალ ნიას უ რეიზ ტინი გს უ მერრ ყევიადპი – ჭადრაკრ ის სა სად ხლისიექ ცნობ ტულ ილ მოსაზუ რებზ ებიდი ან უ გამორ მდადპი წავკ ა „ალ სრ ის“ზ გადი აწყუ ვიექ ეტრ ილეად საბოლოოდ, არ სურს იმის აღ ხასიათი? იმ შემთხვევაშიც კი, ილ შეხვედრაზე მინდა ჩაგეკი ინარე. ილუზიების გარეშე, მზად ბების წინააღმდეგ და ოფიცია იაზ რება, რომ 1რ წლი ს წი ნანდელი რ თუა ალდ ასანიექ ია კვლავ და ბრ უნლ და უ თხზ ოთ. ი იყოუ ცრრ ემლეა ბი,დპი მუხლმო რ კლუ ი უ ა დპი ს კ დ იექ უ ზ დ ი იექ უ დპი საიდკ რზ ვიყაა ვით, რომ გაგვეფარს თოკ ეპი ბილ ნა რ ლუა რად და დგერ ბა ა ნოღ ელლ ის უ მედია წინასწარმეტყველური „ალიანსში“, მას ექნება კი ის დრეკილი თხოვნა – ჩემო თინა, „ალიანსი“. მე უფრო მეტად ის გვერდით. როგორც კი ირაკლი ჭით გამოირჩეოდა და დღეს ეთივე რეიტინგი, როგორიც წა მოუერთდი ამ ერთობას, ემ მა რვეა ბს, დპი რატომ გააკერ თეზი ს ა ამ დ ნო ღრ აიდეა ლთდპი ანს(ლა არაკრ ის ა ნა დ იექ კპლ უ ზ იი უ რადნიალ იექ სინიკმალ უ უ რადშეოციექ ლ უკვირ უ ასანიამ ის რთლ ა ზ „გა ი სვლრ ამდეა ჰქდპი ონდა ? იური გამს ოსვკ ლებ ი დაუ ჩქაზ რი ი ადამიანებმა არჩევანი ნოღაიდ ცვლად) პარტნიორულ ურთიერ დაყარა“... – ირაკლი ალასანია ნოღაიდ ტაში... მაინტერესებს თქვენი ელზე და არა ჩვენს შეთავაზება ობაში გადავა, ჩვენ, ბუნებრივია, ურადპი ს უ რ რ ა დ იექ ს ლ უ ზ ი უ რ ექ ა დპი ს კ რ ა დ უიექ რ ს ნოღაიდერ ლზეა სად უბრიექ ისას ძი ელკ თანლ არ წა სუზ ლა. ი ასეუ თი გა ნაადპი შეფასება. რა იყო ეს – შოუ თუ ზე. კ ერთ ადლ ვერუ დაზ ვრ ჩეი ბით, რა შიცად რითადად იღიმოდა და მართლა ჩენების გამოტანის შესაძლებ მართლაც ერთობისკენ მიმართ – როგორ ფიქრობთ, რატომ? ეჭვი მეპარება. არზ ის ყო ფუ ილ რ პრემა იერ ში რაღაც რ ლო ბა დ ჯერიექ არ გვ აქ ვს.ს თუკ ამ ის უ ული ღო ნიუ სძიერ ბა? ადპი იყოა თუ აქ განმსაზს ღვკ რპი ელი –ზ ქად ლ ბაიექ ტ ონო თია ნა,დპი გორ ც უ კლუ ი დპი ა ლ ზ ი რ დარაიექ ლრ უ ა ი უ რ სროკ ლ რზ როუან ატკინსური, კონკრეტუ ნიშნები იქნება, გარწმუნებთ, – ეს გამოსვლები გულწრფელი ნოღაიდელის ფინანსური რესუ ცნობილია, ნოღაიდელი კანდ კი მისტერ ბინური... ვერ დამასწრებთ. ირაკლი ამჟა იქნებოდა მხოლოდ იმ შემთხვევ რსი? იდ ატ ურა ის დპი წას მოყკ ენელ ბას რ არ ა აპ უ ზ უ– რ ადპირზი ადუ იექ უ ზდ იი უ რადლად იექ უ უ რ იექ რ ზოგადად,ს ჭაკ დრალ კის სა საზ ხლ ი მად რ დგაა ს დპი არჩევანის ზღ ვარა ზე დაში, თუ ყველას ამკ ადალ მიანს, ვის აც ი არ ვიცი. ასეც რომ იყოს, არ ირებს, ყოველ შემთხვევაში ჯერ ის ერთობას სკეპტიკურად უყ და იმედი მაქვს, მალე გააკეთებს საუბრის დასაწყისში პრობლემა გამიკვირდება, არაფერს გამო არაფერი უთქვამს... ურებს და ფი ქრა ობს, თუიექ რაიმეს არჩკ ევალ ნს, რა დგზ ან ყო ვეუ ლი რ დღეადპი არ ჰქონია, ირ აკლ ი ალ ასიექ ანია გმ რ დ ს უ ი რ ა დ ს ლ უ დ იექ ს ურადპი ექ ს კ ლ ვრიკ ცხავ. ჩემუ ი ვეზ რსიი ა უფ რორ იმადპი – თბ ილიუ სშრ იზ არა ისი 25უ მა ჟრ ორიად თავი ჰქონდათ, სასახლეშივე მუშაობს მის წინააღმდეგ და იმ ირად გამოეცხადებინა, საუბრის ისკენ იხრება, რომ ამ ადამიანებს ტარული ოლქი, პარტნიორობა დაზ ასახი ელუ ებდრ ნენ ა ერთდპი იან კანდ რ ედია მად ქვს, იექ მალე გააცნს ობიკ ერელ ბს უ დაზ სასრი ულს ქვა,ა მე დპი ამ გმირის რ აქვთ გა ნსაკიექ უთრებული ს ფუკ ნპი ქცლ ია რ იმაა ს ნი ში ნავს, იმ უბ კლუ უეთრ ა დ უ ზ დ იექ ურომ რამაათუ დპი სკ ლუ რზ იდატსო... ამას. სასარგებლოდ ვხსნი კანდიდატ ქართულ პოლიტიკაში – ესენი არ ანში პარტნიორს ხელს არ შეუშ პრესკლუბი წარმოგიდგენთ – – თუ ალასანია საბოლოოდ ასო. ამ შემთხვევაში იქნებოდა გატიური როლის მატარე ლი. ასე მოხდება აუცილებლად რად„რე იექ ლ უ რ დპი ადურ იექ ლ უთან ზიიან უნერ ადპირზი ადუ იექ სკლრ უა ზდ იი უ რადპი სპუბლიკს ურკ ი პა რტიუ ის“ ზ ლი ი იტყვ ის ა უარ ს „ალიანსშრ ი“ და გუ ლწრფელოს ბა. კ რო დესაც ბლები, რომელთა მიზანია, ჩაახ ნოღაიდელისა და მისი პარტნი დერი, თინა ხიდაშელი: რჩენაზე, თქვენ მერის პოსტზე გმირად აცხადებ და თან ეუბნები, შოს ყველაზე პრაგმატული იდეა. ორების შემთხვევაშიც. ნოღაიდ სოკ ზარლ სუბაუ რისზ კანი დიდ ატუ რასადპი წამოდი ახლრ ა, პრ აიდ მერში ვიჭი ურადპი რ ა დ იექ ს უ რ ა იექ ს ლ ი უ ექ ს კ ლ უ რ ზ ა ი დ ს დიაკ ხ, მათ ნაუ მდვზ ილად სუ რთრ საადპი ელი ამ ბობს, რომ გუ რუ იაიექ შირ ისეად – ჩემი აზრით, ოპოზიციაში წამოაყენებთ? და ოთო, ეს, რა თქ მა უნ და, იყო აკაშვილის დამარცხება, მაგრამ მყარად არის, რომ არჩევნებს მო ერთგვარი კრისტალიზაცია მი – არ მინდა, მოვლენებს წინ შოუ, რომელიც უკვე იმდენჯერ ეს მხ ოლ ოდიექ მათი თანამო იპი ლლ ე რ იგეა ბს.დ რას ნიშნ ავს ეს? ისიკ ნი იტ ა დიექსკლუ ზიურადპირ ა დ სნაწკ უ ზ იიექ უ რ ადპი რზ კლუ ზიურადპირ ს ლუ დის. ზურაბ ნოღაიდელს მადლ გავუსწორო. ირაკლი ამ მდგო ვნახეთ, რომ არა მგონია, ვინმ ობით უნდა მოხდეს, წინააღმდეგ ყვიან: მოდი, გურია დავუთმოთ ობაც უნდა გადავუხადოთ, რომ მარეობით „ალიანსის“ ლიდერია. ეს გული აჩუყებოდა ამაზე. ისე, ხვევაში გესხმიან თავს. ნოღაიდელს და ჩვენ ვიჭიდაოთ, რადპიიექ სხსნკ ლ უ რ დპი იექ ლ ზიშეუმ–თრ აკიდპი უ იექ რ დპი ს ლ უ ზ იი უ რველმა გა ა კრ ისტუ ალიზ ზა ი სანამ ესაგა დაწყვეტილერ ბა ა ძა დმე ამ ყველაფს ერშკ ი ყვ ელაუ ზე დიდ ისინი ამ ბრალდრ ებზი ება ს, დ და ვუ შვაა თ, თე ლავკ შიო. ესრ ჯგუა ფი დ ციის პროცესი. საქართველოში ლაშია, არ ვარ მზად, სხვა კანდ პასუხისმგებლობას არ ვაკისრ პირიქით, თქვენ გიყენებენ, რომ მოქმედებს კოალიციურ რეჟიმში სულ ვამბობრ დით, რომ არ არსე იდაკ ტულ რებზუ ე ვი საუი ბრო. კი დევადპი ებ არც ლევან გაა ჩეჩდ ილაძიექ ეს, არც ურადპი ა დ იექ ს ზ უ რ რ ს უ ი ს რსხზ დ რ ს თქვკ ენ ლ ყოველ თვზ ის შლ ითუ ერრ თექ ოადპი და კ ინალ წილეუ ბს ვა ადი ასხუ ვაიექ უბ ანსად ბობდა მკვეთრად გამოკვეთილი ვიმეორებ, ალასანია არჩევანის კონსერვატორებს, არც დავითა ბას... როგორც თბილისში, ასევე მთ რუსული ძალა. როგორც ჩანს, ზღვარზეა, ის ამ ზღვარზე დგას შვილს და თქვენ წარმოიდგინეთ –ა ესდ მხოლ ოდ საუბარს ია, ფა ქტ ელი ეი ყნის სშტა აბით. მ უ კლუ ი ანიადპი დ ზნოი რყვაელდპი იექ კ ლრ უ ზქვდ უმარ დპი სფო კრლ რზ პი ა იექ ბეზ ვრ ად ამუ იანსრ ჰქო სურვილი რ საქა ართ ველიექ ოში გაბატს ონეკ ბულ ლი უ არც ღაიუ დელს. აზე მეტი რ ები კი სხვა რამეზე მეტყველებს. ულებიც მარტივია და არაფერი ამის ხმამაღლა გაჟღერებას აზრების გამო. ეს არის ის ეფემ პასუხისმგებლობა ეკისრებათ იმ საპრეზიდენტო არჩევნებზეც კი, დარჩება ბუნდოვანი. ნოღაიდელი რადდავერ იექ სერკ უ დპი იექ სმკ უვანრ აჩეჩდპი იექ სიქკ უა ზ იი უ უ ბედავდა. თლ ი მხრუ ივ, ზ ცუ ი ერურ ლი ა ერთ ობა, რომელრ იც ა ბე დად ამიანებს, რო ლებლ იც იქუ ოვზ აც ი ლე გა ილაძის კანდრ იდზი აა ტ დ ყო ვერ ლთა ვის დპი აფ სირლ ებს, რ რომ ის დ 42 ექს კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურ ექ ად სკ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
იურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიე ზ იექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურად პირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზ ზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიე იექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურად პირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზ ზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიე იექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურად პირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზ ზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიე იექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურად პირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზ ზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიე იექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურად პი რადიექსკლშეუ ზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზ საძლოა, მას აქვს არგუმენტი არის მთავარი ვექტორი და არის ვეს და პრესკონფერენციის ჩა ით, ეს შესაძლებელია. პარტიებში – ეროსი კიწმარიშვილის „ფე საზოგადოებას დაარწმუნებს, თავრ დაჯა ერედპი ბული ადამიარ ნი. ა ის,დდა ტარრ ებისა უფდპი ლებაც კი არ რ მისცა ეს, დ100 ზიუ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ იექ ს უ უ რბოადიე სანდო ად აკ მიანლ ის მო ძიეზ ბა, ი ნო მერ ნზე“ა რადპი აზრის ხართ? რომ ტაქტიკურად სწორი გადაწყ რაც ვერ განახორციელა გასუ მაშინ კობამ ჩვენთან, რესპუბლი წე ს ით, არ უნ დ ა იყ ო ს პრ ო ბ ლ ე მ ა. ლო პე რ ი ო დ შ ი თი თ ქ მ ის არ ტო ვე ტ ი ლ ე ბ ა მი ი ღო. ლი წლის გაზაფხულზე, მოახერ კელ ებკ ში, ლ ჩემთაუ ნ ერზ თადი გამუ ართა აქდპი მთავარია შერ თანხა მებდ ის სუ რვ ვებს ს ოპ ოზლ იციის არც ერთ შეხვ იექ ი რ ს რ ა იექ კ უ ზ ი უ რად – სხვათა შორ რის,ა ირდ აკლიექ ი ალ ხას დღკ ეს.ლ ნოღაუ იდეზ ლი არ ასუ დრო ს ადპი ბრიფინგი. ადამიანს შეიძლება ილი ჰქ ო ნ დ ეს ად ა მ ი ა ნ ს. რე ა ლ უ რ ედ რ ას. შე გ ა ხ ს ე ნ ე ბთ, თუ ნ დ ა ც ას ა ნ ი ა, თუ ნ დ ა ც აპ რ ი ლ ის მი ტ ი ყოფილა სულსწრაფი, მას მუდამ შეეშალოს, მაგრამ წიხლის მიყო ად კი ერთი კანდიდატის გამოვლ საგ ურაა მოს გა საიდუმლოს ებუკ ლ ლუ ბისზ დრი ოს,უ იგირ ვე „სა კან #5“ჰყ ოფნა იდდ ა ნებიექ ისყოფა, რომს მიკ ზალგე პი რ უ ა დპი რ ა დ ს კ ლ უ ზ ი უ რ ა დპი რ დ იექ ზ ლე ბა არ გვ ჩვეიექ ვია. ენ ა ს არც სო ც ი ო ლ ო გ ი ა სჭ ი რ დ ე შე ხ ვ ე დ რ ას ბი ძ ი ნ ა გე გ ი ძ ის აგ ში გა მ ო ს ვ ლ ი ს ას, ყო ვ ე ლ თ ვ ის ნმიმართულად განეხორციელე – გა ჩ ე ჩ ი ლ ა ძ ის ცრ ე მ ლ ე ბ ის ბა და არც პრაიმერი. მარტივად არაკზე... გა ლევან გაჩეჩილაძის გვერ ბინარ თავა ისიდპი გეგმა. თუ მირ სი სქა ემადიდ თუ გჯ ერა ათ? ზიუ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ რ დპი რ ა დ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ– რ ათლდპი ადიე შე ი ძ ლ ე ბ ო დ ა ამ ი ს მო გ ვ ა რ ე ბა, სიმარ ე გითხრათ, რ არ მა დით და არა „ალ ი ა ნ ს ი ს“ ლი დ ე ახლა იმუშავებს, ნაციონალურ – ამ თემაზე არ შემიძლია ცი თუ ნ დ ა ც პო ლ ი ტ ი კ უ რ ი შე თ ა ნ ხ მ ე ინ ტ ე რ ე ს ე ბ ს მი ს ი „ფე ნ ო მ ე ნ ი“. რე ბ თ ა ნ... არჩევნებზე ის მოგვევლინება ნიკური საუბარი. გულის აჩუყება ბის საფუძველზრ ე. ა ზუსს ტაკ დ ლ ვიცი,უ რაზ ინტი ერუ ესებრ ი ად – „საკანზე“ გე თაა ნხმდ ებით, თუ დ იექ იექ ლ უ ზძაი უჩვრ რ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ რ ა დპი მთს ავაკ რ პო ლიტ იკურ ლად, ენ ადპი ყველა ადამიანს ემართება. – გამორიცხავთ, რომ რესპ და როლი აქვს მთელ ამ აურზაუ მცა, სხვა შემთხვევებზე ასე არ ამას ყველანაირად შევუშლით ხე – კვლავ პრაიმერის თემას უბლიკელებმა, მემარჯვენეებმა რში. ის არ არის ჩემთვის იმდენად ვი ტყო დი. ი ჩვეუ ნ პრრ აქტია კულ ად ყვ ლს, სულ მარტიექ ოც რომ დავს რჩეთ. პი რ ა დ კ ლ უ ზ დპი რ ა დ კ ლ უ ზ ი უ რ ა დპი რადიექსკლუზ რომ და ვუ ბრუიექ ნდეთ... კობს ა და და სუ ბ ა რ მა ალ ა ს ა ნ ი ა ს გ ა ნ და მნიშვნელოვანი ადამიანი, რომ ელ გ ან ერ თ ად ვი ყ ა ვ ით. მი ტ ი ნ გ – ქალბატონო თინა, ფიქრ ვი თ ა შ ვ ი ლ მ ა „პრ ა ი მ ტ ა ი მ ის“ მო უ კ ი დ ე ბ ლ ად მი ი ღ ო თ არ ჩ ე ვ ნ მა ს ზე კომენტარები ვაკეთო და ზე შეიძლება ფიზიკურად ვინმეს ობთ, რომ მხოლოდ ნოღაიდელ პრესრ კლუ ბშდპი ი განაცხადა, რომ ზიუ რ ა დპი რ ა დ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ ა რ ა დ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ რ აჯო.დპი ებ შ ი მო ნ ა წ ი ლ ე ო ბა? დრო ვხარ „ვარდების რ რევა ო დიე გვ ე რ დ ით აღ მ ო ჩ ნ დ ე, მა გ რ ა მ ეს ია ქართული პოლიტიკის პრობ პრაიმერის მთავარი ინიციატო – ჩვენ არჩევნებში ყველა ვა ლუციის“ დროს, როდესაც ეროსი არ არის პრობლემა. პირადად მე ლემა? გაცილებით ადრე ხომ არ რი დავით გამყრელიძე იყო: მან რიდპი ანტში ვმონაწრ ილეა ობთ – იქიექ ნება წინს ააღკ მდელ გი იყო, ეშვაუ პლ ცოდი, რომ რ არც ა ერთ კაიექ დრში უამზპრი დ უარზგაი რად იექ უ რავიარდპი დ დას უშკ ვითლ შეც დოზ მა, ი როუ დესაც დას მარკ წმულ ნა მე ოუ ექტირ ს ა ეს ირაკლისთან ერთად თუ მის ებისციტის შედეგები ეთერში, მე უნდა გამოვჩენილიყავი ერ ძმებ გაჩეჩილაძეებს მიეცით უპირატესობაში, თავადვე შეხვ გარეშე. არჩევანი ალასანიამ უნ მას ძალიან დავუპირისპირდი. მას დერთი ადამიანის გვერდით. უფ ლეა ბა,დ განიექ ესაზღვრათ ს თაკ მალთა პი რ უ ზ ი უ რ ა დპი ა იექ ზ დარ ნოღ აიდ დელს, მერე ჩვენს შეგკ ვ ლ დაუ გააზ კეთი ოს.უ თანრ ძალა იანდპი მალე, შემრ დეგა ერდ თმანიექ ეთს აღარ შეს ვხვკ ე ლუ ალბათ, ხვდებით, ვინ მყავს მხედ შის წესები? ატ ო ვა ის და თვ ი თ ო ნ გა ი ქ ც აო... რადგან დრო მის საწინააღმდეგ დრივართ. ველობაში. – არ ვფიქრობ, რომ მხოლოდ როგრ ორ ხს ნით გამყრელიძრ ის მო ზიუ ლ ზიუ ა დპი ა დ იექ ლ უ ზ ი უ– რ ადიე ოდ მუშაობს. სკ თუმა ცა დპი დღეს ის ქმნრ ის ახ – ალბათ, ს ნინკ ო ბუ რჯაუ ნაძე... ნოღრ აიდა ელიდპი ა პრობლემა.რ როა გოდიექ ულოდნელ გარდასახვას? – თქ ვ ენ ნე ბ ი ს მ ი ერ ვა რ ი ა ნ ალი ტე ლ ე ვ ი ზ ი ა ს, რო მ ე ლ იც და – ... რც ქალბატონმა სალომემ აღ – არა, არანაირ გარდასახვაზე ტში მიდიხართრ არჩა ევნდ ებზე,იექ მა ფარ მთ ელ სა ქარ თვეი ლოს... – სხვათა შო რის, სა ინტ ერე სამევსკ ლ უ ზ ურად იექ ზ რ ა დ იექ ს კ ზდიი დპი ნის შნა,კ ისლ მოგუ ვევლ ინაი იმ უ ინსრ ტ ადპი არ ყოფ ილლ ა საუუ ბარი. ახ, უ დათრ ო ა გრ ა მ იგ ი ვე კვ ლ ე ვ ე ბ ი, მათ შო – რ ე რა? სა მ ი რუ პ ო რი უკვე სოა თქ ვ ე ნ ი გა ნ მ ა რ ტ ე ბ ა, რო რუმენტად, რომლითაც რუსეთი გა მ ყ რ ე ლ ი ძ ემ ნა მ დ ვ ი ლ ად არ გა რის თქვენ მიერ დაკვეთილიც, არსებობს ტელემედიაში და მე საც „უცნობმა“ არცთუ დიდი გვ ელაა პარდ აკება. რაც შეეხეს ბა კ გალდე პი რ იექ უ ზ ი უ რ ა დპი უ ზ ი უ რ ა დპი ა იექ ზ მორ რიცა ხა დ პრაიიექ მერის ჩატას რებკ ის ლ აჩ ვ ე ნ ე ბ ს, რომ პი რ ვ ე ლ ად გ ი ლ ზე ოთრ ხე შე ემდ ატება, კიწმარიშვს ილკ ის ლუ ხნ ი ს წინ გა ნ ა ც ხ ა და და თ ო უს ჩეჩილაძეებს, ვფიქრობ, 7 ნოემ შესაძლებლობა, მაგრამ ეს იყო სტ ა ბ ი ლ უ რ ა დ ა ა გი გ ი უგ უ ლ ა ვა... ტე ლ ე ვ ი ზ ი ი ს სა ხ ით. უფ ა შ ვ ი ლ ის კო მ უ ნ ი ს ტ უ რ პა რ ტ ბრის შემდეგ შეუძლებელი იყო, ადრრ ე. 7ა წლ ის წინათ რა ღაცა ას დმით უმეტეს, ს ოპო ზილ ციაშუ ი დაზ წყ ი წაგეა ბისდპი შემთხვევაში, ზიუ ადადპი იექ სშეკ ზიუ დპი რ იექ კ უ– რ რაპადიე ში შესვლის სახლ ებ... უ სხვარ გვარი მოკიდებულრ ება ა გვდია რომ იტყვი, ხომ არ შეიძლება, ებ უ ლი ახ ა ლი ქა ო სი კი დ ევ უფ ირებთ თუ არა ქუჩაში გამოსვ – რა უნ დ ა გი პ ა ს უ ხ ოთ, რქ ე ბი ქონოდა, მაგრამ ეს დრო გავიდა, ეს ფორმულა დღეს გამოიყენო? რო გაამყარებდა მოა ქმედ დი მე რის ლას? არა მაქვს-მეთქი?! ას ეთ არიექ ასერ იექ უ რ ა დპი რ ა დ დპი რ იექ სკლუზიურად ადს ამიკ ანელ ბი და რჩზ ნენ ი საკუ უთარ ეს ს ამბკ ავილ მორუ ჩა. ზ არჩეი ვნეუ ბამდრ ე ა პო ზ ი ც ი ე ბს... – წაგების შემთხვევაში – არა, იო ზ ულ გა ნ ც ხ ა დ ე ბ ე ბ ზე კო მ ე ნ ტ წარსულში და იმ პოლიტიკის ტყ რამდენიმე თვეა დარჩენილი, რა – გიგი უგულავა ნამდვილად წართმევის შემთხვევაში – კი. არ ვაკეთებ. ეს განცხადება ვე ობაა ში არ იან, რომელშიცს იყკ ვნლარს დრ ოს ა პრდ აიმეიექ რია ახლა. ს კობკ ამ ლ პი რ დ იექ უ ზ ი უ რ ა დპი რ უ ზ ი უ რ ა დპი რ ა დშეიექ სჩაკ ზ პი რ ვ ე ლ ად გ ი ლ ზ ე ა, თუ მ ცა სა კ მ – თუ მცა საძლოა, ქუ ში ლუ გა კ ე თ და მა შ ინ, რო ც ა ჩვ ე ნ არ ენ 2008 წელს. ამიტომ მიმაჩნია, რაც არ უნ დ ა ეც ა დ ო ს გა მ ყ რ ე ლ ი აოდ და ბ ა ლ ი მა ჩ ვ ე ნ ე ბ ლ ით. თუ ნო ღ ა ი დ ე ლ ი ც გა მ ო ვ ი დ ეს... ვიზიარებდით აპრილის აქციების რომ დიახ, ლევან გაჩეჩილაძე არ ძის რ ნოღაა იდდპი ელთან დაკავრ შირეა ბა, დჩვ ენ სწორი კა ნიალ ჩავაუ ტარზ ეთ, ი ნოღა აიდდპი ელი სადაც იდ ა, დიე ზიუ რ რ იექ უ ზ უ იექ სმპაკ უ– რ რგება თოსს. „უცს ნოკ ბი“ ლ კი ყო ველ დ ი ის პრ ობა ლემდპი ა ქართული პო ლია ტიდპა ეს არ ი ს მტ კ ნ ა რი სი ც რ უ ე. შე ი ძ შანსი მაინც არსებობს, მე გამა მით უმეტეს იმ ქუჩაში, რომელს ღიურად გვაკრავდა იარლიყებს, კისთვის იმის გამო, რომ ის კვლავ ლება შეხვდა, მაგრამ რა იყო იქ რჯვების იმედი არ დამიკარგავს, აც ს ცოკ ტა ლ ხნის უ წინ ზ სცემი და,უ ჩვერ ნ ად რომ ჩვენი იდეარ პლეა ბისდ ციტიექ ის შე 2008 წლლ ის 5 უ იანვზ არშია ჩა რჩერ ნ ა იექ ს კ ი უ დპი ზვა ი დპირადიექ მთს ავაკ რი, ლ ეს უკუ ვე სხ საკუ ითხირ ა ა მაგრამ გეთანხმებით, რომ დღეს იქ არ ვიქნებით. სახებ სახელისუფლებო პროექტი ილი. ომის შემდეგ ძალიან რთ და მე ვურჩევ დავითაშვილს, თა უფრო უკან ვართ, ვიდრე ერთი – დაბოლოს, გვინდა გკით მაშინ ამოცანა გახლდათ ის ულ ია,ა საზ ოგაიექ დოებას მოსს თხოკ ვოლიყო. ვირ გაანა ებო ს ამიექ ით მანიპულს აციკ ას. ლ პი რ დ უ ზ ი უ რ ა დპი დ რ ა დპი რ ა იექ კლუზ კვუ ირიზ ს წინი ვიყუ ავით. ხოთ... პიდ რველ ად როგორსგა ეთი: მაქსიმალურად დავარტყათ ისევე მოიქცეს, როგორც მანამდე – გასაგებია, რომ ირაკლი ალ – სა გ უ რ ა მ ოს სა ი დ უ მ ლ ო სე ხვ ე დ ი თ ალ ა ს ა ნ ი ა ზ ე? ვინ იყო „ალ ი ა ნ სს“, რა დ გ ა ნ ძა ლ ი ა ნ წინ იქცეოდა. ასანია დიპლომატია, მაგრამ რა ბაზეც მინს და კ გკილ თხოთ... ყვ ი კო რეტა ულდპი ად მასთან პარ რტნა ი დიე ვარდა... სკ ზიუ რალა იექ ლ უ ზ ი უ რადპირადრო იექ უ ზ უნოკრ –რ როა გორდპი ც ცნობილია, ასდგა მდენად არის პოლიტიკოსი? ელა ად ა მ ი ა ნ ი იყო იქ წა რ მ ო დ გ ე ორ ბ ი ს ავ ტ ო რ ი? – ქა ლ ბ ა ტ ო ნო თი ნ ა, თქ ვ ენ სა ანია მხარს უჭერს სოციოლოგ – ისეთ კითხვას მისვამთ, რომ ნილი, ვინც ჭადრაკის სასახლის – ირაკლი იყო ჩემი კურსელი, უბ რობდით, რომ გაჩდ ეჩილ აძეს იურ კვ ლლ ევას უ და არა პრ აიუ მერრ ს, ა ს ლ რ ა დპი რ ა დ იექ ს20კ ლუზიურად იექ ს კ ზ ი დპი რ ა იექ ძნ ე ლიკ ა იუ მორუ ს ასზ ცდე.ი მეუ არც შე კ რ ე ბ ა ს ეს წ რ ე ბ ო და, თუ მ ცა მას წელია, ვიცნობ. ბოლო პე სთ ა ვ ა ზ ო ბ დ ით „ალ ი ა ნ ს ი ს“ სრ მაშინ რატომ დადგა დღის წესრ მი ს ი პე დ ა გ ო გ ი ვარ და არც აღ მინუს ალასანია. ხომ არ ფიქრ რიოდში ნიუ-იორკში უფრო მეტ ულფასოვან წევრობას. რატომ იგში „ალიანსიდან“ მისი წასვ მზრ რდეა ლი.დ ვფიიექ ქრობ, რომ ს ალკ ას ლ პი რ ა დ იექ ს კ ლ უ ზ ი უ რ ა დპი უ ზ ი უ რ ა დპი ა სილკლუზ ობთ, რომ ას ე თ კო ნ ს პ ი რ ა ც ი უ ლ დრრ ოს ვა ტდ არებიექ დი, ვიდრე თბ თქ ვ ა მან უა რ ი? ლა? ანია არის ძალიან მნიშვნელოვანი შე ხ ვ ე დ რ ე ბ ზე იგ ე გ მ ე ბ ა ალ ა ს ა ნ ის შ ი. ომ ი ს დრ ო ს იქ მო მ ი წ ია ყო – სხ ვ ა თ ა შო რ ის, იმ დრ ო ი ს თ – დიახ, გეთანხმებით, რომ ირ შენაძენი ქართული პოლიტიკი იას ჩაძირვისს მეთ ოდლ ები?უ რატზ ომ ი ფნა. 6 აგა ვისდპი ტოს გავფრინრ დი და ლევან გას ჩეჩკ ილალ ძე, ელ ექზ ტო ი ზიუ აციდპი იექ უ უ რ ა დპი რ ა დ იექ კ უ რ ადიე აკლრ ი სო ოლოგიური რ კამოა კიდვის სთვის და მენანება, რომ ამ გაუგ არ იყო ალასანია გეგიძის აგარ იქ, აეროპორტში, გავიგე ამბავი, რალური თვალსაზრისით, ძალიან თხვის მომხრეა, მაგრამ მისი გა ებრობაში რაიმე ისეთი მოხდება, აკზე გამართულ სერობაზე? რომ საქართველოში ომი დაიწ ცუდ პოზიციებზე იყო. კვლევე დას წყვკ ეტილ ლების მიზ ზეზი ი არუ ის ის, იექ უ რ ა დპი რ ა დ იექ ს კ ლ უ რ ა დ იექ ლ ზდაი რად რომ მას და აკარ გვიზ ნებსი ქარუ თურ ლ ადპი – თქ ვ ე ნ ი ლო გ ი კ ა, რომ გა ყო.ს მაშკ ინვე ირუ აკლის ვუუ რეკე. ბში ჰქ ო ნ დ ა უმ ნ ი შ ვ ნ ე ლ ო მა ჩ ვ რომ მან დაუშვა პრაიმერის ჩა პო ლ ი ტ ი კ ას. ამ ი ტ ო მ ჩვ ე ნ ყვ ე ლ რკ ვ ე უ ლ ჯგ უ ფს სუ რ ს ალ ა ს ა ნ აე რ ო პ ო რ ტ შ ი მო მ ა კ ი თ ხა და იმ ენებელი. ამის მიუხედავად, ჩვენ ტარება. ის არ გამოსულა ინიცია აფრ ერსა გად ვაკეთ ებთ, რომ ეს პი რ აპრდ კ უზ იექ სასე კლიაშეუ რ ამადპი ზ ჩაიზ თრიი ოს უ თავის თა შში და დრრ ოიდა ან დ პრაქიექ ტიკულად ს გვეკ რ ლუ შევთი ავაუ ზეთრ შეა მოედპი რთება. ტი ვით, აიმიექ ერი გავმარს თოთ ო,ლმას არ მო ხ დ ე ს. მდეგ იქ მოხდეს მისი ჩაძირვა, დიდან არ მოვცილებივარ, შეძლ რატომ თქვა უარი? იმიტომ რომ მაგრამ მან დაუშვა ამის შესაძლ – სოზარ სუბარი სოციოლ ჩე მთვისაც მის საღკ ებია. იძლზ ია, ი ებ აგვა არადპი დ ვეხმარებორ დი. ა იმ დიე სჭირდეს ბოდკ ა ლ პოლიუ ტიკზ ური ი რადმას იექ უ რ იექ ლშემუ უისდრ ზიუ ებლრ ობა.ადპი ოგ ი უ რი ა გამდპი ოკითხვის მორ მხრა ეა, დგა მოგყვეთ ამ ლოგიკაში, თუმცა მომენტში ირაკლის უკვე ჰქონდა რეაბილიტაცია, რაც, ჩაითვალა, – ამის ფონზე რამდენად საიმ თუმცა იგივე კობა დავითაშვ ეს ჯერჯერობით მხოლოდ ვა პროტესტი და ამბობდა, რომ აუ რომ მოახერხა ჭადრაკის სასა ედო პა რლ ტნიოუ რადზ მიგაი ჩნიუ ათ და იექ ს კ რ ა დპი რ ა დ იექ ა სებკ ლ იპოუსტრად ილს მა კ ჩველ ნთან უ საუზ ბრისი ას უ დადრ ო ა რადპი უდებია. რომრ გით ხრდ ათ, იექ სხვა ცილ ლად წავუ იდოზ და ამ ხლეში დადგმული სპექტაკლით. რა გარიანტია გაქვთ, რომ დაბრ კო ნ კ რ ე ტ უ ლ ი სქ ე მა, თუ რო გ ორ მოლოდინები მაქვს და მათგან იდან. მე ეს ამბები ჩამოვიტანე ლიტიკურად მისი შემოერთე უნების შემთხვევაში კვლავ არ შერ იძლა ებად მოხიექ დეს სოციოს ლოკ გ ლ გმუ იროზ ბას ი ველ ი-მერ თქი,ა მო გატყ თბრ ილია სში,დ იდეიექ ა მოიწონეს, თვ პი რ იექ ლპო უ ზგვი რ უ დპი სიყო კლუზ ბა არც იღიუ რდა, მაგა რადპი მ ადამ და ტოა ვებდ ს „ალ იანსს“? სკ იის გაყალბება... უე ბ თ. ვერ ვხვ დ ე ბ ი, რა შ ი და ს ჭ ით ო ნ ირ ა კ ლ ის მხ რ ი დ ა ნ აც ია ნ უ რ ად გა დ ა ვ დ გ ით ეს ნა ბ ი ჯ ი. – დაშვებებით ვერ ვისაუბრებ. – გეთანხმებით, რომ სოციოლ ირ დათ გასაის დუმკ ლოლ ება. უ გასაზ გე ი შე მხვრ ედრი ნა ბიჯები და ასე გა ენ არ გვჩვს ევიკ ა პალ რტნიუ ორეზ ბის ი ზიუ რ ა იექ უ რ დპი იექ უ ა დპი რ ა დიე ამაზე კო მედპი ნტარს გავაკერ თებ ა მხდჩვ ოგ ი უ რი ა კვლ ევაც შესაძლრ ოა ა გა დბია, რომ იქ არ უნ დ ა ყო ფ ი ლ ი ყ ო ღრ მ ა ვ და ჩვ ე ნი თა ნ ა მ შ რ ო მ ლ ო ბ მი ტ ო ვ ე ბ ა. კო ბ ა და ვ ი თ ა შ ვ ი ლ ი ს ოლოდ მაშინ, როცა დავინახავ ყა ლ ბ დ ეს, მა გ რ ა მ, თუ ჩვ ე ნ ამ ა ს ალასანია და მას ამის შესახებ არ აც, რაც საბოლოოდ „ალიანსის“ მაგალითს შეგახსენებთ, როდე კოს ნკრ ეტლ ულ გა დაწზ ყვეტ ილუ ებებრ ს. ა გავს აკეკ თებლ თ პაუ რტიზ ულიი რეუ სურრ ს ა იექ კ უ ი დპი ა დიექ კ ლ ზიურად უნდპი და სცოდნოდრ ა. ა შექს მნით და სრუუ ლდა. საც ის კონსერრ ვატო რედ ბმა იექ გაუშ 43 კლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპირადიექსკლუზიურადპი რ ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
000006
Tamazi saocrebaTa qveyanaSi
უმცროსი ძმის დაჟინებული მოთხოვნის მიუხედავად, ნინა მაინც ვერ აიძულეს ბიზნესის მართვისა და ცივილიზაციათა შორისი დიალოგების ფაკულტეტ ზე ჩაებარებინა. ბოლო ზარის კარნავალის მეორე დღესვე ნინას უკვე ყოფილმა კლასელებმა გამოუარეს. მანაც წინა ღამით გამზადებულ ზურგჩანთას ხელი დასტაცა, მანქანაში ჩახტა და იმ დროისათვის კარგად გავრცელებულ თავისუფლების მარშრუტს დაადგა. უფროსი დის არჩევანით გაწბილებული თამაზი კი საკმაო ხანი არათუ სახლიდან, საკუთარი საძინებლიდანაც არ გამოდიოდა. mokled, Tamazi gancdebSi ra es d Si amRu miqna iyo da es, TiTqos, meore p T klasSi ris vai-vaglaxiT xal avi a a kac ha, i r gadasul bavSvs abereb bs.. xi ma gamo , uban sxr . am mey da kidec. dardis erTi i a s of wel d d kviris Tavze wveris am s v a pir amigd a, er vel e os vla am asakSi TavisT m o ity i via ewyoo ve av a d superucnauri mo n vlena iqneboda, Tamazis mikrosamyaro ki amasac ar dasjerda da korifaZeebis um cros vaJiSvils, 7 wlis asakSi, pirdapir WaRara Tmebi amoewvera loyebsa da nikapze. ninas ki dardi ra iyo, saerTod ar axsovda. Tavisuflebis marS ruti ivnisis meore viqendze ki keTidan iwyeboda, sadac kobis gadasaxedze mTeli qveynidan ua mravi 17-18 wlis adamiani iyrida Tavs. karvebi, hamakebi, gitarebi, TmebSi Cawnuli yvavilebi, jado snuri soko kecze sulguniT an sulgunis gareSe. axalgazrdebi me pirveli sami dRe srul siCume toni var, Si Ria cis qveS goraobdnen, am saCxeridan, 18 periodSi eulad misuli gogowlis biWebi dawyvilebas undebodnen, meoTxe dRes ki erTkviriani nonstopi iwyeboda. saocrad dabolili viyavi, magram mec arafriT maviwy deboda ybadaRebuli biWi, venis klub idan, romlis dorblebis awmendasac mTeli personali ver audioda
ni na ici, mgoni aqam dec sadRac minaxixar?
aq tonis saxe gaubrwyinda da sami Tv is winaT martis ardadege bze avstriis dedaqalaqSi nanaxi kadri gaaxse nda.
n me nz in a on , sa 17-i idan s ,
i e al bed ev S Sin T, is ma ov ba om di, rm er r o wa ib o, r T iy ved ri Tu avi gx raf ndi i iy ve dge el i i
cekva
ici, mec mec nobi, wel s vena xveviT f Si, SemT leqsSi xom ar Sevxv edriv aT?
al baT, bedi yofila, roca marS ruts movrCebiT, Sens ojaxTan Camoval da sa mi wliT Sens xels vTxov.
aba kunTebi daWime...
or
iT
!!!
Se vT md axn iT -
44
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
Tavisuflebis marSruti, kikeTidan gudaurisken gr Zeldeboda, GOODauri Summertime, iqidan likani – Lick’n’Roll, pankisis pank-rok kvireuli – Punk-Kiss da ag vistos bolos ukve kulm inacia - Batumi Love Parade... seqtembris dasawyisSi to ni da nina korifaZeebis ojaxs erTad ewvien. kari Tamazma gauRo da nina pi rvelad swored aq daeWvda, sakuTari arCevanis sisw oreSi, maT winaSe sul sxva Tamazi idga. TeTri wveriT, daRlili TvalebiTa da xis joxiT...
naxe ra qna Senma zRvargadas ulma Tavisuflebam? rogor damabe ra? Sen ki sul ar dardobdi, albaT, rodemde apireb ase gagrZelebas? dnkc, dnk... geSinodes nino, geSinodes. me mainc miyvarxar da swored amitom Sen unda dais ajo, droze saxlSi, Tqven ki axalgazr dav sjobs droze moegoT gons da sakuTari sulis xmas mousminoT, rameTu xmai igi, romel exla Cagesmodes iyos xma falosisa Senisa da garyvnilebasa gasm inebdes...
EXCLUSIVE ავთო ჩიტიძე მისი ცხოვრება თბილისსა და ბარსელონას შორის მიდის. გათხოვების შემდეგ ქმართან, ესპანეთში გადავიდა საცხოვრე ბლად, მაგრამ თბილისური ცხ ოვრების ტემპიდანაც შორს არ დგას. ახლაც ცხოვრების იმ ეტ აპზეა, როგორც 6 წლის წინათ, როცა ხელოსნებისა და იუველი რების ქუჩაზე, სახელოსნოების გვერდით, მომავალი თბილისის ღამის ცხოვრების მთავარი კერა - „შარდენ ბარი“ დაინახა. მაშინ ყველა თვლიდა, რომ პარიზიდან ახალდაბრუნებული ნინო იოსე ლიანი გაგიჟდა, როდესაც ქუჩა ზე, სადაც ადამიანები არ მოძრ აობდნენ, ფრანგული სტილის კა ფეს გაკეთება გადაწყვიტა. დღეს ტანსაცმლის ქართული ბრენდის პოპულარიზაციაზე ფიქრობს და სერიულ წარმოებას გეგმავს. ამის წინაპირობად კი გაზაფხ ულის ბოლოს თბილისის მოდის კვირეულს ხედავს და მოსამზ ადებელ საქმეებშიც აქტიურად არის ჩართული. საფრანგეთთან კავშირები გამოიყენა, მოდის დედაქალაქიდან მასტერკლას ების ჩასატარებლად ოსტატების ჩამოყვანას გეგმავს და ქართველ დიზაინერებსაც 2-3 წლით ადრე ეცოდინებათ მომავლის მოდის ტენდენციები, რასაც თავიანთ კოლექციებში გამოიყენებენ. ნინო იოსელიანი: – თბილისში მოდის კვირეულის გამართვას, აუცილებლად მოჰყ ვება მოდის ინდუსტრიაში მნიშვნ ელოვანი გამოცოცხლება. იმისათ ვის, რომ ქართველი დიზაინერები უფრო მეტად ინფორმირებულები იყვნენ, ორი წლით ადრე, თბილის ში გუნდი ჩამოგვყავს პარიზიდან, რომელიც დახურულ მასტერკლას ებს ჩაატარებს. ქართველ დიზაინ ერებს გააცნობენ ქსოვილებისა და სილუეტის ტენდენციებს მომავალი წლებისთვის. ფრანგული მოდის ინდუსტრია საათის მექანიზმივით არის აწყობილი. საქართველო ში თუ გვინდა მოდის განვით არება, ძალიან საფუძვლიანად უნდა მივუდგეთ და ვიზრუნოთ დიზაინერების მეტ ჩართულ ობაზე მსოფლიოს ტენდენცი ებში. ვფიქრობ, რომ თბილისის fashion week-ის ყველაზე დიდი მისია ისაა, რომ რაც შეიძლება საინტერესო მასტერკლასები და უორქშოფები ჩატარდეს. – არ ფიქრობთ რომ მოდის კვ ირეულები დიდი ქვეყნებისა და ქალაქებისთვისაც ფუფუნებაა? – ვფიქრობ, რომ საქართველო საც აქვს რესურსი ჩაატაროს და განავითაროს მოდის ინდუსტრია. ამ ეტაპზე ინტენსიურად ვმუშაობ იმაზე, რომ ახალგაზრდა დიზაინ ერებმა შექმნან ახალი მოდელები, რომლებიც ფაბრიკაში ჩაეშვება და სერიული სახით მაღაზიებში გაიყიდება. ამ პროექტით ბევრი ადამიანი დასაქმდება და ქართ ული ბრენდის სამოსის ტარება პრესტიჟული და მოდური იქნე ბა. მოდის კვირეულის გამართ ვას ისიც მოჰყვება ხოლმე, რომ დიზაინერებს სერიოზული შეკვ ეთები მოსდით. ასეთი შეკვეთები, ბუნებრივია, პატარა ატელიებში ვერ გაკეთდება, ამიტომ საჭირო იქნება ფაბრიკების ამუშავება. დარწმუნებული ვარ, რომ მოდის კვირეული ჩვენი დიზაინერებ ისთვის სერიოზული ბიძგი იქნე ბა, რაც ბევრ რამეს დაეტყობა. ამიტომაც დარწმუნებული ვარ ეს საქმე დღესაც მომგებიანი იქ ნება. ახლა ქვეყანაში ის დრო და ნიადაგია, რომ ეს ყველაფერი გა ნვითარდეს.
მე რომ თბილისურ მაღალ საზოგადოებაში არ ვყოფილიყავი, ჩემი ბარიც არ იქნებოდა ასეთი წარმატებული
ნინო იოსელიანი მეორედ რისკავს ნინოს პირველი, წარმატებული პროექტი სწორედ „შარდენ ბარი“ იყო, რომელიც ძალიან მალე იქცა ქალაქის ცხოვრების ეპიცენტრად. ნინო იოსელიანი: – როდესაც საფრანგეთიდან თბ ილისში დავბრუნდი, პიარ სააგენტო გავაკეთე, საინტერესო ღონისძიებე ბს ვგეგმავდი. მუშაობის პროცესში აღმოვაჩინე, რომ ადგილი, სადაც ეს ყველაფერი გაკეთდებოდა, თითქ მის, არ არსებობდა. კარგად მახსოვს, ერთ-ერთი ივენთისთვის რამდენი შრომა და წვალება დამჭირდა, რომ „ბერიკონის“ ძველი ინტერიერი წვ ეულებისთვის შესაფერი გარემო სთვის მომერგო. ბოლოს მივხვდი, რომ უკეთესი იქნებოდა თავად თუ გავაკეთებდი ბარს, რომელიც ჩემი გემოვნებით იქნებოდა და ბევრ საშუ ალებას მომცემდა. ამ საქმეში მამაჩე მის თაობის ბიზნეს პარტნიორები დამიდგნენ, თუმცა როდესაც გაიგეს, რომ მინდოდა ფრანგული სტილის ბარი გამეკეთებინა, ცოტა გაუკვი რდათ. შარდენზე ხინკლის რესტორ ნის გარდა რა იმუშავებსო. მინანქრის ხელოსნებს ველაპარაკე და ამ ქუჩა ზე კვირაში ერთმა კაცმა თუ გაიარა მადლობელი უნდა ვიყოთო. მზარ ეულსაც არ ეგონა, რომ ბარი იმუშ ავებდა. დუბაიდან ჭურჭელი რომ ჩამოვიტანე, გაოცებულმა მკითხა, ამდენი რად გინდაო. მაშინ ვთქვი, რომ ეს თბილისის მომავალი ღა მის ცხოვრების ცენტრი გახდებამეთქი. მამაჩემმა პირველად როცა ნახა შენობა, სადაც ბარის გაკეთე ბას ვაპირებდი, სახლში გაოცებ ული მოვიდა და დედაჩემს უთხრა, დავრწმუნდი, რომ ნინო გაგიჟდაო. შედეგმა კი ჩემი ბიზნეს-გეგმის მო ლოდინსაც გადააჭარბა. ამას მოჰყ
ვა სახელოსნოების დაკეტვა და მათ ადგილას მოდური ბარები გაკეთდა. – დღეს ყველა სირთულე წარს ულს ჩაბარდა? – დღემდე რთულია საქართვე ლოში იპოვნო კარგი მზარეული და კარგი დიჯეი. საერთოდ, კადრების პრობლემაა. ბარმენს და მიმტანს გა მოზრდი, მიიღებ შედეგს და უცებ სხ ვა კაფეს და რესტორანს მენეჯერად მიჰყავს. ჩვენთან ჯერ კიდევ არ არის ისეთი სკოლები, სადაც მიხვალ და კადრებს შეარჩევ. – ბარის მომავალს როგორ ხედავთ? – 6 წელი გავიდა, ეს ის დროა, რომ მოხდეს რებრენდინგი, კონცეპტუ ალურად უნდა შევცვალო გარემო. იმედია ზაფხულამდე მოვასწრებ. ახ ალი „შარდენ ბარი“ ტრადიციულად, კიდევ უფრო გამორჩეული იქნება აქ არსებული ბარებისგან. – ეს ბარი დაგეხმარათ თბილის ის მაღალ საზოგადოებაში დამკვი დრებაში და სოციალური სტატუს ით წინ წასვლაში? – ვერ ვი ტყ ვი, რომ ბა რი ნა ცნ ობობაში დამეხმარა. აქ ის საზოგა დოება დადის, რომელსაც მანამდეც ვიცნობდი და სწორედ ამის გამო და დიან ხშირად. მე რომ თბილისურ მაღალ საზოგადოებაში არ ვყოფ ილიყავი, ჩემი ბარიც არ იქნებოდა ასეთი წარმატებული. თბილისურ ბომონდში თავს კარგად ვგრძნობ, ეს რომ არ მდომებოდა, ალბათ, ბა რსაც არ გავაკეთებდი. – რა გაღიზიანებთ თბილისურ ბომონდურ ცხოვრებაში? – ალბათ, ჭორაობა. ჩემი ექსტრა ვაგანტურობის გამო ხშირად გავმხდ არვარ ჭორების ობიექტიც. მაგრამ მე ამ ყველაფერს მარტივად ვატარებ.
თამუნა ინგოროყვა: - ნინოს იდეა თავიდანვე მომეწონა. ეგვიპტეშიც გავყევი, რომ ბარისთვის ავეჯი შეგვერჩია. პარიზიდან ახალი ჩამოსული იყო და გვერდით ვედექი, რადგან ხელოსნიდან დაწყებული, ყველა ცდილობდა მის მოტყუებას. მე კი საკუთარი სალო ნი მქონდა გაკეთებული და კარგად ვიცოდი ეს ყველაფ ერი. ნინოს ბარმა შემოიტანა ქუჩაში ჯდომის კულტურა და მალე ყველასთვის ძალიან საყვარელ ადგილად იქცა. მენატრება ის დრო, როდესაც შარდენი ასეთი გადატვ ირთული არ იყო ბარებით და გარეთ ჯდომა უფრო სა სიამოვნო იყო. ზაფხულობით ამ ბარში ხილის ისეთი კოქტეილები მზადდება, რომლებსაც ვერსად დალევ.
5 წლის წინ თავისივე კლასელს გაჰყვა ცოლად. გიორგი ქისტაუ რი ესპანეთში სამშენებლო კომპ ანიაში მუშაობს. მათ ორი შვილი ჰყავთ. ნინო იოსელიანი: – პირად ცხოვრებაშიც ძალიან გამიმართლა. შევხვდი ისეთ ადამ იანს, რომელიც სრულიად მიგებს და ჩემს გვერდითაა. არასდროს მოუთხოვია, რომ სახლში ვყოფ ილიყავი და შვილებისთვის მე ტი დრო დამეთმო. მეორე მხრივ, იმის გამო , რომ ორივე ძალიან დაკავებულები ვართ, მუდმივად მონატრების შეგრძნება გვაქვს. ახლაც ის ბარსელონაშია და მე
თბილისში. ჩემთვის წარმოუდგ ენელი იყო გათხოვება, იმ დროს, ჩემს გეგმებში ეს არანაირად არ შედიოდა. მაგრამ გიორგისთან ურთიერთობამ მალე მიმაღები ნა გადაწყვეტილება. სამ თვეში გავთხოვდი. ეს ერთგვარი რისკი იყო, მაგრამ გაამართლა. – გენატრებათ თავისუფალი ცხოვრება ოჯახის გარეშე? – რაც არ უნდა თავისუფალი იყო ოჯახურ ცხოვრებაში, შენი ფიქრები და ზრუნვა ნაწილდება მეუღლეზე და შვილებზე. ორივე მდგომარეობას თავისი ხიბლი აქვს. დღეს ჩემს ოჯახში თავს კარგად ვგრძნობ.
გიორგი ქისტაური: - ნინო თავისი აქტიური საქმიანობით ჩემთვის სრულიად მისაღებია. ვერ წარმომიდგენია, ნინო სულ სახლში იყოს. ის რაც უფრო რეალიზებულია, მით უფრო კარგად გრძნობს თა ვს. არასდროს მოვთხოვ, რომ ცხოვრების წესი შეიცვალოს. დროს კარგად ანაწილებს ოჯახზე და საქმეზე. დაზვერვის შეფის ავთო იო სელიანის სამივე ქალიშვილს, მამის მოულოდნელმა გარდაც ვალებამ ძალიან დიდი ტკივილი დაუტოვა. ამ თემაზე ნინო დღ ესაც ცრემლების გარეშე ვერ საუბრობს. ნინო იოსელიანი: – ეს ყველაზე დიდი უბედურ ება იყო ჩემს ცხოვრებაში. ყო ველთვის ვიხსენებ მამასთან გა ტარებულ საუკეთესო პერიოდს, მისი სიცოცხლის ბოლო წუთები კი საშინელება იყო. წარმოუდგ ენელი იყო მამას ავადმყოფობა და მისი წასვლა ამ ცხოვრებიდან. ალბათ, ძალიან ბევრი წელი უნდა გავიდეს, რომ ამ ტკივილის და
ძლევა შევძლო. ავთო სხვანაირი მამა იყო ჩვენთვის და სხვანაირი მეუღლე-დედაჩემისთვის. – ხშირად ადამიანის გარდ აცვალების შემდეგ ოჯახის მი მართ ბევრი ადამიანი იცვლის განწყობას. თქვენც გაქციეს ზურგი? – როცა ასეთ რამეებზე საუბ რობდნენ, ყოველთვის მეგონა, რომ ცხოვრებაში ასე არ ხდება, მაგრამ მამის გარდაცვალებამ ეს დამანახა. ისინი ვინც ჩვენი ოჯ ახის ახლობლები გვეგონა, თუ რმე სხვა ადამიანები ყოფილან. რას ვიზამთ, ასეა ცხოვრება მო წყობილი. ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
45
ილო ზედგენიძის განცდები რუსეთის მატჩის წინ ავთო ჩიტიძე საქართველოს მორაგბეთა ნაკრების კაპიტანი და ერთერთი წამყვანი ძალა, ილო ზედგენიძე, 12 წელია სა ფრანგეთში ცხოვრობს და თამაშობს. ჰყავს მეუღლე, რომელიც მის ყველა თამა შს ესწრება და ძალიან განი ცდის ქმრის ყველა ტრავმას. თბილისში დაწყებული love story ევროპაში გაგრძელდა და წელიწადნახევრის წინ ქორწინებით დაგვირგვინ და.
ილო ზედგენიძე: – რაგბის თამაში საკმაოდ გვ იან 17 წლის ასაკში დავიწყე. მანა მდე ბევრი რამ მოვსინჯე. პირველი სპორტი თხილამურები იყო. ფეხი სერიოზულად მოვიტეხე და სა მთო-სათხილამურო სპორტისთვის თავის დანებება მომიწია. ფეხის ტრ ავმის მოსაშუშებლად აუცილებელი იყო ცურვა. ცურვიდან წყალბურთ ზე გადავედი და ძალიან კარგად ვგ რძნობდი თავს. უბრალოდ, ცუდი პერიოდი დამემთხვა-ჯერ აუზში წყალი გაცივდა, აღარ თბებოდა და შემდეგ საერთოდ გაქრა. იძულების წესით შევწყვიტე წყალბურთელ ობა, ჩავაბარე უნივერსიტეტში, მა გრამ სპორტის მოთხოვნილება სულ მქონდა. ამიტომ უნივერსიტეტში კალათბურთის გუნდიც გავაკეთეთ და საქართველოს ჩემპიონატშიც ვთამაშობდით. ჩემმა უფროსმა მე გობარმა ირაკლი კეკელიძემ რაგბი შემომთავაზა და მალე ის ჩემი მწვრ თნელიც გახდა. პირველივე ვარჯ იშებზე მივხვდი, რომ სპორტის ეს სახეობა ძალიან მომწონდა და ჩემი თავი მომავალში რაგბის მოედანზე დავინახე. – როდის მიხვდით, რომ წა რმატებული რაგბისტის კარი ერა გელოდათ? – მეხუთე კურსზე ვიყავი, როცა საქართველოს ნაკრების მწვრთვნე ლი კლოდ სორელი გახდა. მან რაგბ ისტებს ფანჯარა გაგვიხსნა საფრ ანგეთისკენ. ერთ-ერთ პირველ ნა კადში მეც მოვხვდი. საფრანგეთში თამაშისას მივხვდი, რომ შემეძლო ცხოვრება ამ გზით გამეგრძელები ნა. მანამდე ნაკლებად ვფიქრობდი, რომ ცხოვრების წამყვანი ხაზი ჩემს სპორტსმენობაზე გავიდოდა. – რაგბისტობამ რა თვისებ ები განავითარა თქვენში? – ეს არის კოლექტიური თამაში და თანაგუნდელის გვერდით დგ ომა, თუმცა ვერ ვიტყვი, რომ ამ მხრივ რაგბი განსაკუთრებულია, რადგან იგივე პრინციპი ყველა გუ ნდურ სპორტშია. ყველა სახეობაში მთავარია თავგანწირვა. თუ მოთა მაშე ერთი რგოლი გამოგაკლდა, ჯაჭვი არ შეიკვრება. რაგბი უფრო კონტაქტური სპორტია და, ალბათ, ამიტომაც ქართულ ხასიათთან ყვ ელაზე ახლოა. 46
ოთხშაბათი 3 მარტი, 2010
ქვეტექსტი ძალიან მოქმედებს“ – გაგვაცანით თქვენი ოჯახი. – ერთ წელზე ცოტა მეტია დავოჯახდი. ჩემი მეუღლე სოფიო ჯუღელია, რომელიც ჩემთან ერთად ცხოვრობს საფრანგეთში და თავისი ეკ ონომიკური პროფილით მუშაობს. ჩვენი გაცნობა თბილისში მოხდა, გარკვეულწილად რაგბთან კა ვშირშია. ბედის ირონიაა, რომ ორივე, ბავშვობი დან ბარნოვის ქუჩაზე 500 მეტრის დაშორებით ვცხოვრობთ და ასე მოგვიანებით გავიცანით ერ თმანეთი. ერთ-ერთ სასწავლო დაწესებულებაში მთხოვეს, რომ რაგბის განვითარებაზე მესაუბრა. ამ შეხვედრაზე სოფომ ეკონომიკური ანგარიში წარმოადგინა და აქედან დაიწყო ჩვენი ურთიერ თობა. დავიწყეთ თბილისიდან, შემდეგ გაირკვა, რომ სოფო ლონდონში ცხოვრობდა, მე საფრან გეთში და ევროპა გახდა ჩვენი შეხვედრების ად გილი. ჩვენს სიყვარულს საქართველოში ჩაეყარა საფუძველი და ევროპაში განვითარდა. – ამ სიყვარულისთვის ბრძოლა დაგჭ ირდათ? – ჩვენი სიყვარული სპონტანური იყო და ორ ივე მხრიდან მოდიოდა. სიყვარულის მოსაპოვე ბლად ბრძოლა არ დამჭირვებია. – თქვენი მეუღლე ადვილად შეეგუა რა გბისტის ცოლობას? რას აპროტესტებს? – ალბათ, ადვილი არ არის რაგბისტის და სა ერთოდ სპორტსმენის ცოლობა. ჩემი სამუშაო ხშირად ემთხვევა შაბათ-კვირას, როდესაც სოფო ისვენებს. – შეიყვარა რაგბი? – კი, ძალიან, ყველა თამაშზე დადის და აქტიური გულშემატკივარია. – პარიზი თქვენთვისაც სი ყვარულის ქალაქია? – ჩვენ სამხრეთ საფრან გეთში ვცხოვრობთ, მა გრამ პარიზში ხშირად ჩავდივართ. როგორც კი თავისუფალი დრო გვიჩნდება, მაშინვე რომანტიკულ მოგზ აურობებს ვგეგმა ვთ. ხან პარიზი, ხან ნიცა, ხანაც სუ ლაც სხვა ქვეყანა. ნატურით რომა ნტიკოსი ვარ.
– რაგბისტობისთვის გა ღებული მსხვერპლი რა არის, ცხოვრებაში ბევრ რამეზე მო გიწიათ უარის თქმა? – შეიძლება თავისთავად ამ სპ ორტმა ჩემგან ბევრი მსხვერპლიც მოითხოვა, მაგრამ ეს არ ყოფილა ძალდატანებით. ყველაფერი ბუ ნებრივად მოხდა. ძნელია დღეში რამდენიმე საათი ივარჯიშო, მით უმეტეს, როცა ასაკში შედიხარ, მა გრამ შინაგანი დისციპლინა, რომე ლიც წლების მანძილზე გამომუშა ვდა, ამ ყველაფერს გაკეთებინებს. – რით ახსნით ბოლო პერი ოდში რაგბის პოპულარობას? – ალბათ, პირველ რიგში გამა რჯვებებითა და გულშემატკივრ ის თვალით დანახული რეალობა, რომ მოედანზე სპორტსმენები მთლიანად იხარჯებიან. თანაც ყო ველთვის ემთხვევა ჩვენს მატჩებს პოლიტიკური ქვეტექსტი, განს აკუთრებით რუსეთთან თამაშის დროს. – ამ დროს ბრძოლის ჟინიც სხვანაირია? – რუსეთის ნაკრების რაგბის ტებს ყველანი კარგად ვიცნობთ, ხშირად ერთ კლუბშიც გვითამაშ ია და ბუნებრივია, ეს მოთამაშეები ჩვენთვის არანაირი მტრები არ არ იან. რამდენადაც არ უნდა ვეცა დოთ, რომ რუსეთთან თამაშისას პოლიტიკურმა ქვეტექსტმა არ იმოქმედოს, მაინც მოქმედებს. ყვ
ელანაირად ვცდილობ, რომ ეს გარემოება არ იყოს დამატებითი მოტივაცია, მაგრამ ვერ ვახერხ ებთ. ყველაფრის მიუხედავად, მა ინც ვფიქრობ, რომ პოლიტიკა და სპორტი ცალ-ცალკე უნდა იყოს. – გუნდის სულისკვეთებას როგორ აკონტროლებთ რუსე თთან მატჩის წინ? – ვცდილობთ, რომ გამოცდ ილმა მოთამაშეებმა გუნდში მო მატებული ემოციური ფონი გავა ნეიტრალოთ, რადგან შეიძლება ზედმეტმა ემოციებმა ბევრ რამეში ხელი შეგვიშალოს. – თამაშის დროს ცხოვრე ბისეულ, ყოველდღიურ სტრე სს როგორ უმკლავდებით? რა მეთოდი გაქვთ? – ყველაზე მეტად ანალიზის უნარი მეხმარება. ყველა თამაშზე გიწევს საკუთარი თავისთვის და მტკიცება, რომ გამარჯვება შეგი ძლია, ეს თვისება შემდგომ ცხოვ რებისეული სტრესების გადალახვ აშიც გეხმარება ადამიანს. – საფრანგეთში როგორ ცხ ოვრობთ? – უკვე წლებია საფრანგეთში ვცხოვრობ და ჩემი გრაფიკი მუ დმივად ვარჯიში და შეხვედრებია. ალბათ, ასეთი დაკავებულობა უფ რო მიადვილებს ცხოვრებას საფრ ანგეთში, სხვა მხრივ, ნოსტალგია უფრო მეტად შემომიტევდა.