Proef Wageningen Magazine editie 5 najaar 2016 by Proef Wageningen Magazine

Het magazine van Wageningen - nummer 5 2016

Proef Wageningen - nummer 5, 2016

3:14

NEEMS GRATI MEE

pagina 10

Julian CalorÂ

DJ van hier tot Tokyo

01-PW5-cover web.indd 1

pagina 48

pagina 60

De groenten van Mars

Op citytrip in eigen stad 13-10-16 17-10-16 15:59 11:52

OVER OVER SMAAK SMAAK GESPROKEN GESPROKEN Wintertijd. Wintertijd. Ons Ons leven leven verplaatst verplaatst zich zich naar naar binnen. binnen. WeWe willen willen genieten genieten van van dede schoonheid, schoonheid, hethet licht, licht, dede vorm vorm enen dede functionaliteit functionaliteit van van dede dingen dingen omom ons ons heen. heen. BijBij Matser Matser zijn zijn je je interieurwensen interieurwensen in in goede goede handen. handen. WijWij geven geven je je goesting, goesting, wensen wensen enen voorliefdes voorliefdes handen handen enen voeten. voeten. Met Met welgemaakte welgemaakte enen welgevormde welgevormde tafels, tafels, stoelen, stoelen, banken, banken, kasten kasten enen lampen. lampen. Met Met een een ingetogen ingetogen twist twist of of een een flamboyant flamboyant detail. detail. Precies Precies zoals zoals je je kan kan verwachten verwachten in in dede mooiste mooiste interieurwinkel interieurwinkel van van Nederland. Nederland.

MATSER PW5-cover MATSER PW5-cover 01-PW5-cover NIEUW!!.indd spread.indd NIEUW!!.indd spread.indd web.indd 2 22

17-10-16 17-10-16 11:2411:52 11:24

1/1-AD. 1/

124 jaar eigentijds Plantsoen 60, Wageningen, www.matser.nl

1/1-AD.indd 2

17-10-16 11:48

04-PW5-adv.indd 2

12-10-16 17:09

Kees Stap en Laura van den Biggelaar

Wageningen ontdekt het! Het woord research wordt nogal eens gebruikt hier in Wageningen. Uiteraard, speelt de universiteit daarin een grote rol, maar ook op een heel ander niveau wordt hier van alles ontdekt. En dat is meer dan je denkt… Wat dacht je van Julian Calor? Hij is 23 jaar, woont in Noordwest en is hét veelbelovende talent in de house- en dancescene. Het enige dat nog ‘moet’ gebeuren is dé ontdekking dankzij die ene grote hit. Reist hij nu al naar alle uithoeken voor een optreden, straks gaat hij waarschijnlijk echt skyhigh en kunnen wij mooi zeggen dat we hem ‘allang’ ontdekt hadden… Nieuwsgierig naar Julian? Je vindt alles over hem op pagina 10. Ook ontdekten wij zelf dit voorjaar op Instagram de 13-jarige Jan-Freerk Kloen uit Wageningen. We nodigden hem uit een artikel te schrijven over zijn fascinatie voor de minder bekende dieren in onze regio. Hij deed dit zo goed, dat we hem wel nogmaals móesten vragen. En weer beschrijft hij (op pagina 27) vol enthousiasme de bijzondere fladderaars en kruipers die we dit keer in het najaar kunnen spotten… Freek Vonk, is gewaarschuwd. Ontdekken is ook ‘exploren’. En dat je dit prima in Wageningen kunt doen, lees je op pagina 60. Daar publiceert 30 plus reisblog Travelvibe een verrassend artikel over een citytrip in eigen stad. Het artikel biedt voldoende ideeën en tips voor een weekendje weg in Wageningen. Een andere ontdekkingstocht voert langs het 10 km lange GeoPad (pagina 39). Deze loopt van Zoom tot dijk en langs Grift en Campus. Een heus bodemmuseum mag tijdens de tocht niet ontbreken. De ‘echte’ ontdekkers, trakteerden ons op een wel heel bijzonder gerechtje. Onderzoekers Wieger Wamelink en Joep Frissel wisten groenten op grond van Mars te verbouwen. En wij ontdekten op onze beurt weer dat die Marsgroenten prima smaken tijdens een sterwaardig Mars-diner (pagina 48). Heeft u nu zelf helemaal geen zin om komende winter op ontdekkingstocht te gaan? Gelukkig hebben Mist u toch nog iets in deze uitgave; heeft u zelf een goed verhaal of een idee voor onze volgende editie? Laat het ons dan weten op redactie@proefwageningen.nl!

we ook dit keer voor u weer 68 pagina’s gevuld met ervaringen, belevenissen, vondsten, onthullingen en bekendmakingen in Wageningen. Veel leesplezier!

05-PW5-Voorwoord.indd 5

17-10-16 10:14

in dit nummer... 23

Janse Heijn, Wageningse goochelaar met ambitie

Met Jan-Freerk op jacht naar onopvallende fladderaars en kruipers

Aanschuiven bij de Tafel van W

01-PW5-Inhoud.indd 6

zoek naar de 64 Op Wageningse Barricaden

17-10-16 10:17

COLOFON Redactie: Laura van den Biggelaar & Kees Stap Vormgeving: Donkers Marketing Communicatie Fotografie: Cees Beumer Sales: Tanja Schrauwen Uitgever: Bastion Media Oplage: 7000 Digitaal: Lees Proef Wageningen Magazine ook op www.proefwageningen.nl/magazine en volg Proef Wageningen op Facebook en Twitter! Contact of suggesties? redactie@proefwageningen.nl Proef Wageningen Magazine komt tot stand in samenwerking met de gemeente Wageningen en de Stichting Ondernemersfonds Wageningen.

45 Sporten bij de Bongerd

en verder...

01-PW5-Inhoud.indd 7

Vers van de pers Koffiebranden aan de Rijn Op bezoek bij NIOO KNAW Vrijwilligers en maatjes Column Sjaak Driessen Kunstenaar Johan Haak Blote Gerrit op het 5 Mei plein Zorg leveren bij De Willemshoeve 10 km fietsen over het Geopad 2328 keer ‘Ja’ bij Babs Marianne van Eijk Basketbalvereniging Pluto Flitsbezoek: Terre des Hommes Kinderboekenschrijfster Mieke van Hooft Like & Win

8 15 16 24 26 32 34 36 39 42 50 56 58 66

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Proef Wageningen Magazine is niet aansprakelijk voor gepubliceerde onjuistheden of verantwoordelijk voor gevolgen na publicatie.

17-10-16 10:17

Vers van de PERS NIEUW BOEK MARTIJN ADELMUND

Stadsdichter Martijn Adelmund heeft een nieuw boek geschreven; ‘Max Havelaar met Zombies’. “Net als het originele verhaal is ook Max Havelaar met Zombies een aanklacht tegen de publieke opinie – die nog steeds moeite heeft de koloniale geschiedenis een plek te geven in ons maatschappelijk bewustzijn en in onze nationale geschiedschrijving. Onze huidige welvaart is deels op slavernij en uitbuiting gebouwd. Sommige van de beelden die ik oproep in Max Havelaar met Zombies zijn daarom shockerend of spraakmakend, maar vanuit een goede bedoeling. Precies zoals Multatuli dat deed”, aldus Martijn.

BELEEF DE LIBERATION ROUTE De Liberation Route in Gelderland is te ontdekken met een virtual reality app. De Liberation Route volgt het spoor dat de geallieerden aflegden in 1944 en 1945. Bij de virtual reality app staan onder meer De Slag om Arnhem, de droppings op de Ginkelse Heide bij Ede en de Amerikaanse oversteek bij Nijmegen centraal. Ook is er aandacht voor Operatie Veritable en de onderhandelingen in Wageningen over de Duitse capitulatie. De app is gratis te downloaden via www.lre-thetour.nl. Om de apps te bekijken zijn speciale kartonnen virtual realitiy brillen geproduceerd. In Wageningen zijn deze verkrijgbaar bij Museum Casteelse Poort, VVV-agentschap Kniphorst, de bblthk, Hotel De Wereld, het stadhuis, Wageningen UR en Rijn IJssel Vakschool.

Winnen? zie pagina 66!

EEN APP VOOR DE WEPOD De WEpod, het zelfrijdende voertuig dat tussen station Ede-Wageningen en Wageningen Campus gaat rijden, heeft inmiddels een eigen app. De app is ontwikkeld en gemaakt door studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en ROC A12. Met de app kun je de WEpod reserveren en ook openen wanneer de WEpod naar je toe is gereden. Daarnaast geeft de app toegang tot informatie over de omgeving door het infotainmentsysteem. Het infotainmentsysteem draait op je telefoon en als je met je telefoon naar objecten in de omgeving kijkt, krijg je op je scherm aanvullende informatie over het object. De WEpod-app is beschikbaar voor IOS en Android. Zodra de WEpod definitief gaat rijden, is de app in de store te downloaden.

1148e VRIJHEIDSROUTE-ZUIL IN WAGENINGEN Roeland Janssen, schrijver van de fietsgids ‘Spoor van de Vrijheid’, heeft de gemeente Wageningen een zuil overhandigd ter ere van deze fietsroute. De 1885 kilometer lange route loopt van de invasiestranden van Normandië tot Wageningen. Langs de route staan 1147 pilaren, de 1148e staat in Wageningen. De zuil is versierd in Amerikaanse sfeer. Dit omdat zij, naast de Canadezen en Britten, een waardevolle bijdragen hebben geleverd aan de bevrijding. De plek voor de zuil wordt nog gekozen.

08-PW5-Nieuws en agenda.indd 8

17-10-16 10:21

AGENDA HUISKAMERFESTIVAL MUZIEK BIJ DE BUREN IN WAGENINGEN Op zondagmiddag 11 december worden 20 Wageningse huiskamers omgetoverd tot een intiem podium. Dit huiskamerfestival heet ‘Muziek bij de Buren’ en is dé gelegenheid om inwoners en artiesten te ontmoeten. De optredens van lokale muzikanten variëren van jazz tot klassiek, van singer-songwriter tot elektronische beats.

wageningen.muziekbijdeburen.nl

TWEE WATERTAPS DANKZIJ JOUKE EN ANNELOU

Wageningen staat in de landelijke top 3 als het gaat om deelauto’s. Dit geldt voor zowel het stimuleren als het werkelijk gebruik ervan. Zo’n 840 huishoudens in Wageningen maken gebruik van autodelen via MyWheels. Dit is al 19% meer dan een jaar geleden. In Wageningen heeft MyWheels 13 auto’s beschikbaar. Daarnaast zijn nog eens 35 deelauto’s beschikbaar gesteld door particulieren. Via GreenWheels zijn twee deelauto’s in Wageningen beschikbaar.

Bergrace by Night

Koopzondag

Intocht Sinterklaas

18-19-20

Dive-in Cinema

Koopzondag Sinterklaas

DECEMBER

Muziek bij de Buren is in 2013 begonnen om bewoners te stimuleren de deur voor elkaar open te zetten en samen met cultuur bezig te zijn. Het festival wil de leefbaarheid binnen de verschillende wijken bevorderen en laat zien hoe gastvrij de stad en haar bewoners zijn. Huiskamers veranderen voor de bezoeker in een blijvende herinnering, in plaats van een anoniem huis. Het festival wordt inmiddels gehouden in negen gastvrije steden, maar is voornemens te groeien.

AUTODELEN POPULAIR IN WAGENINGEN

NOVEMBER 4

Vitens organiseerde dit jaar een selfie-actie waarmee watertappunten te winnen waren. De actie is onderdeel van de meerjarige ‘Kraanwater Graag’ campagne waarmee Vitens iedereen bewust wil maken van de waarde van kraanwater: het wordt gewonnen uit lokale bronnen en is duurzaam, lekker en gezond. Jouke Kardolus en Annelou Hoogerwerf deden mee aan de actie en wonnen. Wageningen krijgt dankzij hen dus twee openbare tappunten voor drinkwater!

Koopzondag

Muziek bij de Buren

Korenfestival/kaarsjestocht

17-18

Kerstmarkt en koopzondag

JANUARI 8

Koopzondag

20-21-22

Bluesroute Wageningen

15+22+29

Zondaguniversiteit in bblthk

FEBRUARI 5

Koopzondag

Beursvloer Wageningen

Carnavalsintocht

MAART 5

Koopzondag

Food Professional Day

APRIL 2

Koopzondag

22-23

Culturele Ronde

Koningsdag

MEI 5

Bevrijdingsfestival

Koopzondag Tips voor de agenda? Mail naar redactie@proefwageningen.nl

08-PW5-Nieuws en agenda.indd 9

17-10-16 10:22

Julian Calor

wereldster op een zolderkamer in Noordwest

Zijn muziek komt uit op het label van Hardwell. TiĂŤsto, Nicky Romero en Martin Garrix waarderen zijn muziek. Hij treedt op bij alle grote dancefestivals in Tokio, Jakarta, Londen en op Ibiza. De 23-jarige Julian Calor is een van de grootste talenten in de house- en dancescene. Zijn muziek componeert hij gewoon op zijn zolderkamer in een rijtjeshuis in Noordwest.

10-13-PW5-Julian Calor.indd 10

12-10-16 14:39

“Hoewel ik optreed in de hele wereld, zijn die shows in mijn eigen stad toch wel heel speciaal”

Foto: Thijs Pausma

10-13-PW5-Julian Calor.indd 11

12-10-16 14:39

Julian aan het werk op zijn zolderkamer in Noordwest

Die zolderkamer ziet er wel uiterst professioneel uit. Julian laat ons zien hoe hij zijn composities maakt. “Met de lichtinstallatie creëer ik een sfeer waarin ik me prettig voel. Ik laat me daarbij vaak inspireren door filmmuziek, computergames, reizen naar andere culturen en muziek die ik hoor op festivals als Pinkpop en Lowlands. Soms heb ik een paar noten in mijn hoofd, soms is het een deuntje dat opkomt. De ene keer leidt dat tot een nieuw nummer, soms sla ik het op om er later alsnog mee aan de slag te gaan.”

Open podium op Pantarijn Julian is op zijn 13e begonnen met het maken van muziek. Een vriend van zijn broer downloadde software op de computer om zelf muziek te maken, Julian was meteen verkocht en ging aan de slag. Lekker aanklooien op de computer, noemt hij het zelf. “Op het Pantarijn koos ik daarna het vak muziek. Toen werd het steeds serieuzer. Ik maakte mijn eigen hiphop beats op de computer en mijn telefoon. Omdat op school regelmatig een open podium was, kon ik mijn eerste composities aan leraren en leerlingen laten horen. Op het Pantarijn heb ik ook Jaime van Tom & Jame ontmoet, twee jongens waar ik nu nog steeds regelmatig mee optreed. Mijn eerste echte optreden was in de bblthk. Ik draaide daar de muziek bij een optreden van Wageningse rappers.”

Kennismaking met Hardwell Na het Pantarijn ging Julian naar de HKU in Hilversum voor de studie media & technology. Maar al snel kwam school op een lager pitje te staan. De muziek werd steeds belangrijker. Zijn stijl was inmiddels veranderd naar house en dance. Een groots moment kwam toen DJ Hardwell kennismaakte met de muziek van Julian. “Hij nam contact met me op en dat leidde er toe dat ik bij zijn label kon tekenen”, zegt een trotse Julian. “Na eerst een EP uitgebracht te hebben, verscheen vorig jaar het album ‘Evolve’. Mede daardoor nam het aantal optredens ook enorm toe.”

Show in eigen stad Relaxen in het park voor de deur

In 2015 draaide Julian op 5 mei bij het Wageningse Bevrijdingsfestival op het Dancesquare. Dit jaar werd het Dancesquare afgelast, maar Julian

10-13-PW5-Julian Calor.indd 12

17-10-16 10:24

vond alsnog een plekje op het podium bij KSV aan de Stadsbrink. “Hoewel ik optreed in de hele wereld, zijn die shows in mijn eigen stad toch wel heel speciaal”, glundert Julian. “Het is mijn grote wens dat Dancesquare volgend jaar weer een plekje kan vinden. Maar tegen het hoofdpodium zou ik ook geen nee zeggen.”

Interactie via social media Voor hedendaagse artiesten is de verkoop van albums of CD’s niet meer zo belangrijk. Het draait vooral om downloads van iTunes en Spotify en om optredens op festivals. Voor Julian is social media ook een belangrijk kanaal om een band op te bouwen met zijn fans. Op Facebook heeft hij wereldwijd 145.000 volgers, op Twitter zijn dat er bijna 40.000. Hij gebruikt die kanalen dan ook bij het selecteren van nummers voor zijn nieuwe album. “Elke week plaats ik twee korte samples op internet waarop mijn fans mogen reageren. Aan de hand van de reacties maak ik een keuze welk sample uitgewerkt gaat worden tot een volledig nummer. Op de website Soundcloud kunnen mensen nummers van mij gratis downloaden.”

Julian trad deze zomer op bij alle grote dancefestivals

Wachten op dé hit Julian bevindt zich op dit moment op een belangrijk punt in zijn carrière. Aan de ene kant is het wachten op die ene grote hit, waarmee hij echt wereldberoemd wordt. “Daar moet je een beetje mazzel mee hebben”, weet Julian. “Als het lukt, opent het deuren voor een eigen show met eigen visuals. Met een publiek dat volledig losgaat op míjn muziek.” Maar voor het zo ver is, bouwt Julian tegelijkertijd aan een nieuwe sound. “Ik trek me de laatste tijd vaak terug in mijn studio om hier aan te werken. De reacties van mijn fans helpen daarbij enorm. De scene is op zoek naar jongens met een nieuwe eigentijdse sound.”

Relaxen in het park van Noordwest Mocht zijn grote doorbraak komen, zegt Julian Wageningen dan vaarwel? Hij verwacht van niet. “Ik heb het hier prima naar mijn zin. Ik ben een type dat met beide benen op de grond blijft staan, dat hoort ook bij Wageningen. Het is hier na een drukke tour heerlijk thuiskomen en relaxen. We hebben de bushalte voor de deur, dat is praktisch als ik op tournee ga. Als ik thuis ben, dan loop ik graag door het park in Noordwest. Er hangt daar altijd een heel relaxed sfeertje.” Meer van Julian? Volg hem via www.facebook.com/JulianCalor, twitter.com/JulianCalorDJ of www.instagram.com/juliancalordj

“Het is hier na een drukke tour heerlijk thuiskomen en relaxen”

10-13-PW5-Julian Calor.indd 13

12-10-16 14:39

Theater Junushoff Plantsoen 3 6701 AS Wageningen Informatie & reserveringen www.junushoff.nl (0317) 46 55 00 info@junushoff.nl

Hanita Arns Makelaardij Dé persoonlijke schakel voor al uw woonwensen! Als geen ander weet ik dat een huis kopen of verkopen grote beslissingen zijn met verschillende gevolgen die nog jarenlang invloed hebben op uw leven. De eventuele risico’s zijn groot en deze wilt u zo klein mogelijk houden. Dus zoekt u een makelaar waar u vertrouwen in heeft en die u van A tot Z begeleidt. Iemand die uw belangen behartigt en die u vooraf eerlijk verteld wat de mogelijkheden zijn, en actief voor u aan het werk gaat. Kennis van de lokale markt in combinatie met het onderhandelingstalent zorgt er daarmee voor dat er voor uw object de beste prijs gerealiseerd wordt, of u nu koopt of verkoopt. Belt u gerust om een afspraak te maken.

A: Oudlaan 114 6708 RG Wageningen T: 0317 - 35 89 16 E: info@arnsmakelaardij.nl

14-PW5-adv.indd 2

Elke vrijdag van 14.00 tot 17.00 uur Wooncafé in Café De Kater, Markt 8 www.arnsmakelaardij.nl

12-10-16 17:10

Smaakmaker RijnRoosters

Koffiebranden aan de Rijn In de Wolfswaard, in de uiterwaarden, huist sinds begin 2016 een heuse koffiebranderij: de RijnRoosters. Elke week branden Froutje Fruithof en Raymond van der Wijngaart verse koffie van de lekkerste koffiebonen. Zij leveren kwaliteitskoffie voor de lokale markt. “Altijd op zoek naar de lekkerste koffie ben ik het uiteindelijk zelf maar gaan branden”, vertelt Froutje. “Ik houd van het ambachtelijke werk en ik voel mij tijdens het branden verbonden met de boeren, die overigens het meeste werk al hebben gedaan. De groene koffieboon kan ik zelf uitzoeken en deze zó branden dat de smaken het beste uit komen. Ik kan mij nu al verheugen op al die toekomstige bonen uit nieuwe landen en regio’s, er ligt nog een hele koffiewereld om te ontdekken! Het assortiment bestaat vooralsnog uit drie arabica koffies uit Brazilië, Rwanda en Indonesië-Sumatra. Het zijn koffiebonen van één enkele boerderij of een coöperatie van kleine boeren. De hoge kwaliteit bonen is afkomstig van boeren die biologisch werken of in omschakeling zijn. In de toekomst hopen wij direct bij de boer onze groene bonen in te kopen!” www.RijnRoosters.nl Froutje Fruithof en Raymond van der Wijngaart

15-PW5-Smaakmakers.indd 15

12-10-16 14:50

Het NIOO is een onderzoeksinstituut met ruim 300 medewerkers, studenten en gastonderzoekers uit de hele wereld. Dat maakt het ĂŠĂŠn van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). NIOO staat oorspronkelijk voor Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek. Oecologie is de oude term voor deze natuurwetenschap. Het NIOO werkt zelfstandig en hoort niet bij de universiteit.

NIOO KNAW

Levend gebouw met proeftuin

foto: Cees Mooij

16-17-PW5-NIOO.indd 16

12-10-16 14:58

kijkje in de keuken bij...

foto: Sebastian van Damme-Felix Claus Dick van Wageningen Architecten

Bij het instituut onderzoekt men al meer dan 60 jaar hoe de natuur werkt in ons land en ver daarbuiten. Of het nu gaat om de persoonlijkheden van vogels, het enorm rijke bodemleven of giftige blauwalgen. Die kennis wordt gebruikt voor het oplossen van natuur- en milieuproblemen of het voorkómen ervan. Van de natuur valt veel te leren! Het onderzoekscomplex is gunstig gelegen tussen de groene kennisorganisaties en universiteit, waarmee de ecologen samenwerken.

Architectonische blikvanger ‘Een zo duurzaam mogelijk gebouw, in allerlei opzichten’. Dat was de opdracht toen het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) een nieuwe vestiging nodig had. Sinds 2011 hebben de onderzoekers het Wageningse hoofdgebouw met laboratoria en kantoren in gebruik, met daarachter een terrein vol kassen, proefvijvers en vele andere onderzoeksfaciliteiten. Deze plek is bovendien een proeftuin voor ecotechnologie. Denk aan een experimenteel groen dak, innovatief gebruik van zonne-energie en een andere kijk op ‘afval’water: poep is goud! Ook op het terrein is er volop aandacht voor de biodiversiteit. Het ‘levende gebouw’ is uitgegroeid tot een architectonische blikvanger die het ecologische onderzoek weerspiegelt. En, inderdaad een van de duurzaamste gebouwen van Nederland. www.nioo.knaw.nl

16-17-PW5-NIOO.indd 17

17-10-16 09:30

Allerlekkerste winkel van Wageningen

Kerst begint met Dine & Dance bij Rijn IJssel Vakschool Wageningen

Culinair genieten en sprankelende optredens, geheel in kerstsfeer. Maandag 12 december en dinsdag 13 december, locatie Apeldoornseweg 210a in Arnhem Donderdag 15 december en vrijdag 16 december, Locatie Marijkeweg 20 in Wageningen Junusstraat 27a Wageningen www.columbuskoffie.nl

Meer informatie en reserveren: www.rijnijssel.nl/dineanddance

Zorg en aandacht voor uw dier Ook voor orthomanuele behandeling van rug- en nekklachten van uw hond of kat! Bel: 0317 415 644

De Dierenarts Wageningen

Rooseveltweg 371 â&#x20AC;˘ 6707 GP Wageningen tel 0317 415644 â&#x20AC;˘ fax 0317 621704 info@dedierenarts.net

www.dedierenarts.net

18-PW5-adv.indd 2

HEMA Wageningen

12-10-16 17:12

+Wageningen in cijfers

SPORT

In de gemeente Wageningen kun je meer dan 30 sporten beoefenen bij meer dan 45 sportverenigingen of -groepen.

BUITENSPORT

STUDENTENSPORT

Buiten kun je sporten op

Speciaal voor studenten zijn er

17 GRASVELDEN, 13 KUNSTGRASVELDEN en 1 WATERKUNSTGRASVELD.

27 SPORTVERENIGINGEN en 2 UNIVERSITAIRE SPORTHALLEN.

In de omgeving kun je ook sporten op en langs de Rijn, op de Wageningse berg of in het uitgestrekte Binnenveld.

De kleinste sportgroep of -vereniging telt 8 LEDEN. De grootste meer dan 1200. Op basisscholen zijn gemiddeld

4 OP DE 5 KINDEREN lid van een sportgroep- of vereniging.

BINNENSPORT Binnen sporten kan in

4 SPORTHALLEN, 1 SPORTZAAL, 2 DANSACCOMMODATIES, 3 GYMZALEN, 4 SPORTSCHOLEN, 3 SCHIETBANEN en 1 ZWEMBAD.

WEKELIJKS SPORTEN In 2015 sportte 53% VAN DE NEDERLANDERS (12 jaar en ouder) wekelijks. Mannen (55%) sporten iets vaker dan vrouwen (51%). In de regio Gelderland-Midden ligt het percentage wekelijkse sporters met 54,4% iets hoger.

9 UUR PER DAG ZITTEN In 2015 brachten Nederlanders (4 jaar en ouder) dagelijks gemiddeld 8,7 UUR ZITTEND DOOR. Mannen zitten dagelijks gemiddeld iets langer dan vrouwen. Nederlandse jongeren (12 tot 20 jaar) zitten dagelijks gemiddeld het meest. Activiteiten die een belangrijke bijdrage leveren aan deze hoge score zijn zitten tijdens de les, huiswerk maken, computeren of tabletgebruik. Kinderen (4 tot 12 jaar) en ouderen (65 jaar en ouder) zitten gemiddeld het minst.

Beeld: shutterstock.com Bron: www.volksgezondheidenzorg.info

19-PW5-Cijfers.indd 19

17-10-16 09:31

Een lange tafel waar Wageningers aanschuiven om te eten en te drinken. Zij bespreken de toestand in de stad, vooral over wat er allemaal beter kan. Tussendoor worden zij vermaakt met dans, voordrachten en muziek. Dรกt is de Tafel van W.

De Tafel van W

tussen de

verdwenen populieren

42-43_PW5-Tafel van W.indd 20

12-10-16 16:03

Het idee van de Tafel van W is in 2009 opgeborreld bij kunstenaar Robert Kamphuis. De bedoeling is dat creatieve en betrokken Wageningers met elkaar in gesprek gaan. Zij horen een dag van te voren op welke locatie zij verwacht worden en nemen vervolgens een eigen stoel en glas mee. Elke maaltijd heeft een eigen thema dat in een korte spreekbeurt wordt toegelicht. Daarna staat het vrij een mening te vormen of te geven. Na afloop wordt het besprokene geheel ondemocratisch samengevat in een manifest. Dat wordt als ongevraagd advies aan de burgemeester aangeboden. Maar bovenal is het een gezellige avond waar bekenden elkaar begroeten en onbekenden elkaar ontmoeten. In mei trokken bijna 150 deelnemers naar de Veensteeg in het Binnenveld. De plek waar vorig jaar nog honderden populieren ruisten. Robert Kamphuis heeft samen met Wim Huijser en Henk Meeuwsen een gedenkboek voor de bomen gemaakt, toen duidelijk werd dat ze gekapt moesten worden. Het democratisch proces rond de kap was dan ook de leidraad van deze Tafel. Kamphuis droeg klompen gemaakt van het hout van de populieren. Meeuwsen, normaal registreert hij natuurgeluiden, verraste met geluiden van een kappende motorzaag. Stadsdichter Martijn Adelmund droeg het gedicht ‘Uit Wagenings Hout’ voor. Zijn voorganger Laurens van der Zee kondigde een roman ‘Het Wagenings Kwaad’ aan. Terwijl de gangen van het diner verzorgd door Food of Cultures in rap tempo voorbij komen en de drank steeds rijkelijker vloeit, zorgen vurige discussies voor voldoende warmte in een steeds killer en donkerder Binnenveld. De Tafel van W tussen de verdwenen populieren was de 11e editie. Sinds het begin in 2009 stond de Tafel onder meer op de middenstip van het voetbalveld in Stadion De Wageningse Berg, op het Lexkesveer en in een proefbassin van MARIN. Wanneer en waar de volgende Tafel wordt neergezet? Alleen Robert Kamphuis weet het. En misschien zelfs hij niet…. Meer weten of wellicht aanschuiven? www.tafelvanw.nl

Foto: Bram Damman

42-43_PW5-Tafel van W.indd 21

12-10-16 16:03

advertorial

Het prachtige gebouw aan de Generaal Foulkesweg 37 naast het kleine arboretum heet het Clockhouse. Dat is de nieuwe naam voor het pand dat in Wageningen al jaren bekend staat als ‘Het gebouw met de klok’. In de voorgevel is namelijk een klok prominent aanwezig.

Ondernemers starten in HET CLOCKHOUSE

“Ik blijf meer bij mezelf zowel in gevoel als in doen” “Mijn lichaam is sterk en krachtiger geworden” “Je meditatie geeft echt rust, wat extra's!”

Ik geef workshops en trainingen die je zin in het leven geven! De basis van mijn werk ligt in meditatie en lichaamswerk.

zijnvolzin.nl

Het pand is in 1895 gebouwd als hoofdgebouw van de Rijkstuinbouwschool. Het gebouw had toen het karakter van een grote villa, met een veranda en een achter grote bogen terugwijkende eerste bouwlaag. De voorgevel werd tijdens een ingrijpende verbouwing in 1927 rechtgetrokken, van de veranda bleef weinig over. Later werd in het gebouw de vakgroep Plantentaxonomie gevestigd. Na het vertrek van de universiteit naar de Campus werd de naam gewijzigd in Clockhouse en kwam het beschikbaar voor verhuur. Naast enkele studentenorganisaties is sinds dit jaar ook een aantal ondernemers in het Clockhouse gestart. Riët Kremers van verloskundigenpraktijk Odebaar is gestart met een spreekuur voor zwangeren. Audrey van der Aa verzorgt met Creatief Atelier Polkadots creatieve workshops en kinderfeestjes in haar gezellig ingerichte atelier. Ook kun je bij haar terecht voor bedrijfsuitjes, vrijgezellenfeestjes of een ontspannen uitje met een eigen groep. Laura Jonker geeft met ZIJNVOLZIN lessen in meditatie en mindfulness om zin in je leven te krijgen. Haar massages maken los wat er losgelaten kan worden, dat brengt rust en energie. Bij Olga Belle, gediplomeerd Bsc in de natuurgeneeskunde en -voeding, kunt u terecht voor een natuurlijke behandeling van (chronische) klachten: van prikkelbare-darm-syndroom tot overgangsklachten, van weerstandsproblemen tot overgewicht. Vitaliteitspsycholoog Maria Voskuilen begeleidt onder het motto ‘Meer van Zelf’ mensen bij de vormgeving van werk, leven of loopbaan.

Creatief Atelier Polkadots verzorgt creatieve workshops en kinderfeestjes in ons gezellig ingerichte atelier. Ook voor bedrijfsuitjes, vrijgezellenfeestjes, of een workshop op jouw locatie. Tot ziens bij Polkadots!

atelierpolkadots.nl Ontdek jouw weg naar meer vitaliteit

22-PW5-Ondernemers starten in het Clockhouse.indd 26

17-10-16 10:28

JANSE HEIJN, GEBOREN GOOCHELAAR MET AMBITIE Je weet dat-ie je gaat belazeren. Dus ben je extra alert op zijn handen. Je doorziet de trucjes waarmee hij je aandacht probeert af te leiden. En tóch lukt het hem om vlak voor je neus precies díe kaart te vinden die jij terug in het spel hebt gestopt. Wageninger Janse Heijn (28) is dan ook niet voor niets tweede geworden op het NK goochelen. Als kind was Janse al gefascineerd door goochelen. “Ik ben als goochelaar geboren”, zegt hij zelf. Toen hij van Sinterklaas een goocheldoos kreeg en daarna van zijn opa een boek met goocheltrucs, begon hij met optreden voor zijn klasgenootjes. “Toen vond ik het al leuk om toeschouwers te verbazen, goochelen is een vorm van intelligent vermaak. In de kern is dat verbazen nog steeds wat ik doe.”

Vakmanschap én droge humor Janse heeft de afgelopen jaren al heel wat Wageningers verbaasd tijdens optredens als het straattheaterfestival van de AID, het Cultureel Café, de Nacht van de Fooi en de Tafel van W. Wat daarbij opvalt is zijn droge humor. Naast het vakmanschap als goochelaar is dat een van de aspecten waar hij zijn tweede plaats op het NK aan te danken heeft. “Verwacht

van mij geen spectaculaire stunts zoals Hans Klok dit doet. Ik werk graag met een klein publiek en vertel een verhaal bij mijn act.”

Van NK naar WK Op dit moment twijfelt Janse aan zijn toekomstige carrière. Op de WUR heeft hij twee masterstudies internationale ontwikkeling en bos- en natuurbeheer voltooid. Een mooie baan als onderzoeker in een van deze vakgebieden lonkt. Tegelijkertijd wordt de passie voor het goochelen alleen maar groter. “Ik kan al rondkomen van het goochelen, ik treed veel op bij bedrijfspresentaties, workshops, recepties en feestjes. Ik zou het goochelen in de toekomst graag willen combineren met andere vormen van cultuur, zoals live-muziek. En natuurlijk wil ik na mijn tweede plek op het NK dolgraag een keer naar het WK.”

Twee groene doekjes Dan vindt Janse dat hij weer genoeg gekletst heeft. Hij pakt zijn magische toverstaf en twee groene doekjes. Eentje stopt hij in zijn eigen hand, de andere in de mijne. Ik weet dat er weer iets onverklaarbaars gaat gebeuren, dus let ik extra goed op. Weer weet Janse me te verbazen. Hij opent zijn hand en het doekje is weg. Ik open de mijne, en ja hoor. Er zitten twee groene doekjes in! Meer over Janse? www.facebook.com/Janse.Heijn.Magic/

23_PW5-Janse Heijn is als goochelaar geboren.indd 23

12-10-16 14:44

Vrijwillig aan de wandel met Dora “Wat is het hier toch mooi, vind je ook niet?” Dora Kuijpers en Carla van Vessem wandelen door het Arboretum Belmonte als we hen tegenkomen. Dora vertelt vol enthousiasme over de prachtige uitzichten over de Betuwe. Wij beamen dat, maar gaan vervolgens snel op bezoek bij haar man Amadeo. Terwijl de dames samen wandelen, geniet hij van zijn uurtje rust.

Lichamelijk bruist ze namelijk van de energie. Dat leek me een goed idee en vervolgens hebben we kennis gemaakt met Carla. Dat vonden wij alle drie boeiend en gezellig en sindsdien komt Carla bij ons langs. Ik waardeer dat enorm. Het ontlast mij en ik kan dan even stoom afblazen. Ik merk dat ik er echt baat bij heb. Als Carla na de wandeling nog een kopje koffie blijft drinken, is het ook fijn om even een normaal gesprek te kunnen voeren.”

Amadeo Kuijpers is namelijk mantelzorger voor zijn vrouw Dora, die sinds twaalf jaar leeft met dementie. Hij doet dat op zijn eigen manier, daarbij ondersteund door hun dochter en haar partner. Dat gebeurt met alle liefde, maar soms heeft hij ook behoefte aan een uurtje voor zichzelf. “Onze casemanager stelde voor om via het Steunpunt Mantelzorg een vrijwilliger te zoeken die af en toe een wandeling met Dora maakt.

Dora en Carla komen weer thuis en vol enthousiasme vertelt Dora over al het moois dat ze gezien heeft. “Ik vind het heerlijk als ik Dora zo zie genieten”, vertelt Carla. “Dat is het dankbare van vrijwilligerswerk. Het contact met andere mensen en iets doen waar zij baat bij hebben. Ik doe al jaren praktisch vrijwilligerswerk. Zo heb ik voorgelezen aan kinderen en hielp ik bij zwemmen met gehandicapten. Ik heb geen vaste wekelijkse afspraak met Dora en Amadeo. Ik kom alleen als het mooi weer is, dan kunnen we onze wandelingen maken. Soms hebben zij samen andere plannen, dan slaan we de wandeling een keertje over. Zoals wij dit doen, hebben we er alle drie plezier van.”

Het dankbare van vrijwilligerswerk

Vrijwilligers Centrum Op zoek naar een leuke vrijwillige functie bij een organisatie in Wageningen? Het Vrijwilligers Centrum Wageningen heeft verschillende vacatures voor jong en oud. Zelf behoefte aan vrijwillige hulp? Het Vrijwilligers Centrum stuurt mensen met een hulpvraag door naar de juiste instantie waar een vrijwilliger hulp of ondersteuning kan bieden. Meer weten? www.vrijwilligwageningen.nl

27-PW5-Vrijwilliger Carla.indd 24

12-10-16 14:42

Dit gedicht werd geschreven ter gelegenheid van Gelders Arcadië, een landgoederenzone op de Veluwezoom, tussen de Veluwe, de Rijn en de IJssel. Het gebied omvat de gemeenten Wageningen, Renkum, Arnhem, Rozendaal en Rheden. Om het erfgoed levend te houden, is er het kunst- en cultuurproject Gelders Arcadië. Martijn droeg zijn gedicht voor bij de restanten van het kasteel in het Torckpark. Een deel van het gedicht was op de oude kasteelmuur te lezen. foto: Arjan Moscoviter

Lofzang aan Gelders Arcadië Door Martijn Adelmund, stadsdichter van Wageningen juli 2016

Arcadië, Arcadië waar in neveldauw de spitshaan kraait en over hei en bos en de rivier in ’t groenbemoste ochtendgloren een siersprei ligt van zonneschijn Arcadië, Arcadië waar elke scherpe lijn en elke kleur in mist vervaagt daar sluimert het mysterie daar grauwt de gelredraak daar dansen witte juffers langs de mosbedekte muren en echoën verhalen door de poort van ‘t kasteel

Arcadië, Arcadië zo veel en zo dichtbij zo blanken huizenrijen in de schaduw van het frisse bos zo los komt u van alles dat u dagelijks zo ruw verstoort tot een stille tocht van bomen u weer uitgeleidt wanneer u terug naar huis toe rijdt en de spitshaan ver weg drie keer kraait Arcadië vaarwel!

29-PW5-Lofzang aan Gelders Arcadië_Adelmund.indd 25

12-10-16 14:32

Eeuwigâ&#x20AC;Ś Het moet een marteling zijn om niets buiten jezelf te zien waarvan je kunt zeggen: dat ben ik. Zonder spiegels, of beter gezegd, zonder spiegeling aan een ander, houdt jaloezie op te bestaan. Dat zou voor het voortbestaan rampzalig zijn. In de meeste dagbladen staat tegenwoordig bij elk artikel een kleine portretfoto van de journalist die het geschreven heeft. Ook op Twitter, Facebook en andere media wordt gretig gebruik gemaakt van de portretfoto, of iets wat daarop moet lijken. Van degenen die je hiervan kent, weet je hoe ze er uitzien. Hun foto laat je dan ook gemakkelijk aan je voorbijgaan. Bij de overige ligt dat anders, die sla je meestal stilletjes op in je geheugen. Op het moment dat zo iemand dan in het echt verschijnt, zie je pas de verschillen. Dan blijkt de werkelijkheid van een andere datum te zijn. Tot verdriet van de eeuwige jeugd. In een radio-interview, lang geleden, samen met toenmalig ministerpresident Joop den Uyl, zei kinderboekenschrijfster Mies Bouhuys dat je niet moet concurreren met je uiterlijk, dat zou een ongelijke strijd zijn. Temeer, omdat wanneer je ouder wordt, er steeds meer jonge mensen bijkomen. Dat de jeugd je geen 24 uurs-bestaansrecht kan geven, begrijp ook ik. Maar met doorlopend zoveel jonge mensen in deze stad, is het een rijkdom waar geen spiegel bestand tegen is. Wanneer je dat ziet, is jong blijven, ook als stad, niet alleen een kwestie van ouder worden. En wie daar anders over denkt, dan kan dat ook. Door Sjaak Driessen, directeur van de bblthk

26-PW5-Column Sjaak Driessen.indd 26

13-10-16 14:51

VAN FLADDERAARS TOT KRUIPERS IN HERFST EN WINTER

Met Jan-Freerk op zoek naar onopvallende dieren De meeste mensen letten in de natuur vooral op de opvallendste dingen. De roofvogels in de lucht, de grote gele bloemen en de eenden op een plas. Jan-Freerk Kloen (13 jaar) niet. Hij zoekt graag naar zeldzame dieren, maar ook dat hoeft niet per se. “Ik houd er vooral erg van om de meest onopvallende dieren te zoeken. Dieren die zich overdag schuil houden en ’s avonds tevoorschijn komen bijvoorbeeld. Ook de dieren die overdag actief zijn, maar veel in dichte begroeiing zitten en een goede schutkleur hebben vind ik erg leuk”.

27-PW5-Jan Freerk.indd 27

13-10-16 14:42

De bosuil “Iedereen heeft hem wel eens gehoord: de bosuil. Alleen zien is andere koek! ’s Nachts vliegt hij rond op zoek naar een lekker muisje, een slapend vogeltje of soms zelfs konijnen. Dan vliegt hij geruisloos door het donker, behendig tussen de bomen door. In het voorjaar kun je hem goed horen: ‘ooooeeeh, ooeehoehoehooooeee.’ Als je in het voorjaar ‘s avonds of ’s nachts in het bos bent, zal je dit vast horen, en heel soms zelfs overdag. Zien is echt lastiger, maar het kan wél! ’s Nachts zou ik het niet proberen. Natuurlijk zal je op een open plek in het bos wel een keer een zwarte schim over zien vliegen, maar dan kun je hem niet mooi zien. Nee, je moet overdag gaan zoeken, als hij slaapt in een holle boom. Vorige winter ontdekte ik veel plekken waar zo’n uil te zien is. De eerste bosuil zag ik in februari na een tip van een mede-vogelaar in Arnhem. Toen hoorde ik ook van verschillende bosuilen in de omgeving van Wageningen. Op de Wageningse Berg zit er eentje, maar degene die bij de vogelaars het meest bekend is, is die van de haven. Bij de Wageningse Afweg zit er eentje in een gat van de grootste boom die daar staat. In de ‘oksel’ van de Wageningse Afweg en de Grebbedijk is een huis, en de boom die net westelijk van het huis staat zit vol met gaten. In één van die gaten zat toen een bosuil. Ik heb hem maar een paar keer gezien, want hij zit lang niet altijd voor het gat, maar soms wel, en dan is hij gewoon vanaf de dijk te zien! Op de Laarserberg bij Rhenen zit ook een gat, waar er zelfs twee in zitten, en waar ik nog takkelingen (net uitgevlogen uilen) heb gefotografeerd. Daar moet je héél veel geluk voor hebben! Je kunt ook zelf de holle bomen gaan afspeuren, ze zijn gewoon vanaf het pad te zien!”

De sleedoornpage “De sleedoornpage is een zeer zeldzame vlinder, die juist wél in Wageningen zit. Het is een erg geheimzinnige vlinder, die zich niet vaak laat zien. Wat je niet zou verwachten, is dat het vrouwtje zich het meest opvallend gedraagt. Het mannetje zie je bijna nooit. Het vrouwtje heeft een mooie oranje halve maan op de donkerbruine bovenkant van de vleugels, die het mannetje niet heeft. De vlinder zal je in de winter ook niet zien, maar de eitjes kun je dan wél heel goed zoeken! Het vrouwtje legt de kleine witte eitjes in de oksel van een zijtak of een doorn in de sleedoorn. Sleedoorn staat in verschillende bosjes van de gemeente en ook veel in het park de Blauwe Bergen, waar ook sleedoornpages zitten. Het zijn in de winter kale struiken met doorns, waar vaak donkerblauwe bessen in zitten, als ze niet al zijn opgegeten door de vogels. Een echte aanrader is om het eitje, als je er een gevonden hebt, door een loep te bekijken. Je ziet dan alle putjes, prachtig! Het ziet er uit als een echt kunstwerk! Heb je een eitje gevonden? Geef hem dan door via www.waarneming.nl!”

27-PW5-Jan Freerk.indd 28

17-10-16 10:30

De kraanvogel “De kraanvogel is geen typisch Wageningse vogel. Wel vliegt hij hier elk jaar over, dus is het goed om er alert op te zijn! De kraanvogel is een prachtig sierlijke vogel, die ieder voor- en najaar aan de gigantische trek begint. Eind oktober en november zijn ze overvliegend te zien en eind februari tot begin maart weer. Elk jaar weer vliegen er duizenden over Nederland en ook boven Wageningen worden ze dan veel gezien. Ze vliegen, net als ganzen, in een V-vorm en maken een trompetterend geluid. Dit doen ze meestal alleen als ze in grote groepen vliegen. Kleine groepjes zijn meestal stil. Goed opletten dus!”

De grote zaagbek en de brilduiker “De grote zaagbek en de brilduiker zijn beide wintervogels die elk jaar weer in de uiterwaarden en vooral op de Nederrijn zitten. Brilduikers zijn duikeenden; ze duiken veel en lang onder. Grote zaagbekken zijn geen duikeenden, maar die doen dat ook. Ze jagen onder water op allerlei kleine beestjes en zijn elke winter weer te zien”. WNF Frans Lanting Award Jan-Freerk is onlangs genomineerd voor de grootste natuurfotowedstrijd van Nederland; de WNF Frans Lanting Award. Deze wereldwijde fotowedstrijd krijgt 10.000 inzendingen. Jan-Freerk is uit 3000 inzendingen in zijn leeftijdscategorie genomineerd met deze foto van een zwemmende dwergmuis. In december wordt de winnaar bekend gemaakt. Stemmen op de foto van Jan-Freerk? Dat kan via photoaward.wnf.nl/nl/frans_lanting_award

Meer zien van Jan-Freerk?

27-PW5-Jan Freerk.indd 29

13-10-16 14:42

Half november neemt de gemeente na een periode van bijna twee jaar weer haar intrek in het verbouwde en uitgebreide stadhuis op de Markt. Door een laagdrempelige inrichting en veel ruimte voor de bezoekers is het echt een ‘huis van de stad’ geworden. Een huis dat bovendien is ingericht met aandacht voor sociale, maatschappelijk en duurzame inkoopvoorwaarden. Daarbij is gekeken naar de grondstoffen die gebruikt worden, hoe ze gewonnen worden en of ze kunnen worden hergebruikt. Maar ook is gekeken hoe met mensen wordt omgegaan bij het winnen van die grondstof en de productie. Daarmee wil de gemeente een voorbeeld en inspiratie zijn. Voor zowel bezoekers als andere organisaties en bedrijven.

Stadhuis wordt weer

‘huis van de stad’

30-PW5-Huis van de stad2.indd 30

17-10-16 10:37

Twee historische glas-in-loodramen zijn gerestaureerd en teruggeplaatst in de nieuwe trouwzaal.

MUZIKALE HEROPENING STADHUIS

Het atrium is ook zeer geschikt voor bijeenkomsten.

Het stadhuis heropent op zaterdag 8 april 2017 officieel zijn deuren. Dan wordt het stadhuis letterlijk teruggeven aan de stad door ruimte te bieden aan heel veel lokaal muzikaal talent. Op twee podia, één op de Markt en één in het verbouwde stadhuis, is er muziek voor, door en met de stad. Want, samen muziek maken verbindt!

De balie is gemaakt van gebruikte klimtouwen en rubberwood.

Overal in het gebouw is gebruikt gemaakt van duurzame grondstoffen, met aandacht voor mens en milieu.

Als opwarmer voor de openingsact lopen alle muzikanten in een parade door de Wageningse straten om met elkaar te eindigen op de Markt. Daar is een grandioze muzikale openingsact waarbij ook het carillon te horen is. Guus Tangelder, o.a. dirigent van BigBand Sound of Science (bigband WUR), gaat de muzikale openingsact ‘Coming Home’ componeren. De compositie is passend bij de stad Wageningen; kleurrijk en divers. De gezamenlijke voorbereiding en uitvoering van het stuk gebeurt met de BigBand Sound of Science. Doe mee! Wilt u het muzikale talent van uzelf, uw koor of orkest graag ten gehore brengen? Dat kan tijdens het muziekfestival dat volgt op het officiële gedeelte van de heropening van het stadhuis. Meer info bij Robbert Kamphuis, info@robbertkamphuis.nl, (0317) 42 78 78.

De verplaatsbare wand in de nieuwe raadzaal wordt opgeluisterd met een artistieke afbeelding van Koning Willem-Alexander.

De vloerbedekking bestaat uit hergebruikt tapijt afkomstig uit een ander kantoorgebouw.

Op de gevel aan het Raadhuisplein wordt uitleg gegeven over de geschiedenis van het gebouw.

Met een ‘hydrowashr’ wordt per wasbeurt veel water en zeep bespaard op handen wassen én drogen.

De architect heeft veel aandacht besteed aan de verbinding tussen de oude gebouwen en de nieuwbouw.

De gangen in het oude stadhuis ademen door hun klassieke kleur de sfeer van vroeger. Een mooie mix van oud en nieuw.

30-PW5-Huis van de stad2.indd 31

17-10-16 10:37

‘Tussen fantasie en realiteit’ EERBETOON AAN JOHAN HAAK In museum De Casteelse Poort is t/m 2 april onder de titel ‘Tussen fantasie en realiteit’ een prachtige overzichtstentoonstelling van het werk van de Wageningse kunstschilder Johan Haak (1890-1977) te zien. Een groot deel van zijn leven werkte en woonde Haak in Wageningen. Hij gaf tekenles aan de Rijks HBS en werkte voor de Landbouwhogeschool.

32-33-PW5-Eerbetoon aan Johan Haak-versie 2.indd 32

13-10-16 16:19

Haak werd in maart 1890 in Wageningen geboren. Zijn vader had in de Hoogstraat een drukkerij, zijn grootvader was een bekend portretschilder. Haak was vele jaren een bekende verschijning in Wageningen en omgeving; op zijn fiets op pad en op zoek naar inspiratie voor zijn tekeningen en aquarellen. Landschappen, gebouwen, bergen, bomen en bloemen zijn vaak zijn onderwerpen. In eigen omgeving tekende hij de Rijn met uiterwaarden en steenfabrieken, kasteel Doorwerth, de Nude, de Grebbeberg, het Binnenveld en enkele stads- en dorpsgezichten.

Expositie met 80 werken Het museum bezit een grote collectie werken van Haak, waaruit een representatieve keuze is gemaakt. Daarnaast bleken vele vrienden en bekenden van de kunstenaar werk uit eigen bezit graag in bruikleen te willen afstaan voor deze expositie. Het resultaat is een prachtig oeuvreoverzicht met 80 werken van Haak. Aanvankelijk maakte Haak veel houtsneden, een techniek waarin hij uitblinkt, later vooral pen- en potloodtekeningen en aquarellen. Een andere belangrijke inspiratiebron zijn de beelden die hij krijgt tijdens denkbeeldige reizen, terwijl hij luistert naar zijn geliefde muziek of leest in favoriete boeken. Een documentaire over Haak’s leven en werk, samengesteld uit historisch filmmateriaal en korte interviews met vrienden en bekenden, completeert deze bijzondere expositie.

Vriend Wijnand Steemers Wijnand Steemers is een van Haak’s vrienden die een bijdrage aan de expositie heeft geleverd. Steemers is zelf bekend als schilder en dichter. Hij was jarenlang eigenaar van kunsthandel en antiquariaat Leida op het Salverdaplein. Daar had hij ook een uitgeverij. Hij publiceerde in 2000 in eigen beheer een boek over het leven en werk van Haak onder de titel ‘’t Is weinig en het is heel veel’.

‘’t Is weinig en het is heel veel’ Leermeester in het tekenen Wijnand heeft Haak de laatste tien jaar van diens leven gekend. “We hebben elkaar leren kennen toen ik een expositie van zijn werk organiseerde in de toenmalige bibliotheek op de Stadsbrink. Zijn karakter sprak mij zeer aan. Haak was een eigenzinnig man, ik herkende daar veel van mezelf in. Tijdens onze fietstochten leerde hij mij naar de omgeving te kijken. Hij was absoluut mijn leermeester in het tekenen. Ik bewonderde de intensiteit en de discipline waarmee hij tekende en schilderde. We voerden ook een uitgebreide correspondentie met brieven. Die heb ik nog in mijn bezit. Dat is waardevol, want hoe meer je bewaart, hoe meer je je herinnert.”

Bewogen leven Voor de biografie over het leven en werk van Haak heeft Wijnand uitgebreid onderzoek verricht. “Haak heeft een bewogen leven gehad. Hij had meerdere vrouwen en heeft op diverse plaatsen gewoond en geleefd. Ik ben op zoveel mogelijk van de locaties geweest. Het is een intiem portret geworden. Heel eerlijk, ook de minder fraaie passages in zijn leven heb ik beschreven. De titel van het boek is een citaat van Haak zelf. ‘Het is weinig wat ik heb gemaakt, maar het heeft me ook heel veel gekost’, zo vertelde hij.”

Meer info over de expositie? www.casteelsepoort.nl

32-33-PW5-Eerbetoon aan Johan Haak-versie 2.indd 33

13-10-16 16:20

5 Meiplein met Blote Gerrit Het Nationaal Bevrijdingsmonument. Dat is de officiĂŤle naam van het monument op het 5 Meiplein. In de Wageningse volksmond staat het vooral bekend als Blote Gerrit of Blote Jan. De naaktheid van het beeld heeft hier ongetwijfeld mee te maken. Maar de aanleiding van de bijnaam is niet te vinden. Wie weet meer? De man met opgeheven handen symboliseert de roep om hulp van groot gevaar en getuigt van dankbaarheid die daarop volgt. De leeuwen bij het voetstuk symboliseren het brute oorlogsgeweld. Het is gemaakt door beeldhouwer Han Richters en onthuld op 13 september 1951 door Prins Bernhard. Bij het beeld wordt jaarlijks op 4 mei klokslag twaalf uur â&#x20AC;&#x2122;s nachts het Bevrijdingsvuur ontstoken om de overgang naar 5 mei te markeren.

34-35_PW5-Blote Gerrit.indd 34

13-10-16 16:23

34-35_PW5-Blote Gerrit.indd 35

13-10-16 16:23

DE WILLEMSHOEVE

Zorg leveren in je eigen boerderij Aan de Grintweg, op de grens van Wageningen en Bennekom, ligt de monumentale boerderij De Willemshoeve. Bewoners Wout en Nanny van Deelen genieten daar al tientallen jaren van de rustige landelijke omgeving. Steeds sterker werd de wens om hun woongenot met anderen te delen. Tien jaar geleden startten zij daarom hun eigen zorgboerderij. Een Bed & Breakfast volgde vijf jaar later.

Nanny en Wout van Deelen

36-37_PW5-Willemshoeve.indd 36

12-10-16 13:30

De zorgboerderij wordt omr ingd door landerijen en er zijn kippen, geiten, koeien, paarden en schapen.

“We liepen al jaren rond met het plan om anderen van onze boerderij te laten meegenieten”, leggen Wout en Nanny uit. “Altijd hebben wij ons gerealiseerd dat wij bevoorrechte mensen zijn om op zo’n prachtige locatie te mogen wonen en leven.” Omdat Wout werkzaam was als maatschappelijk werker en Nanny als verpleegkundige in het Radboudumc, lag het voor de hand om iets in die sector te beginnen. Het werd een zorgboerderij. Het realiseren van de Bed & Breakfast duurde wat langer, maar was gebaseerd op dezelfde filosofie: gasten mee laten genieten van de mooie omgeving en gastvrijheid bieden.

Dagactivering op maat Zorgboerderij De Willemshoeve biedt dagactivering aan de doelgroepen met dementiële, psychiatrische en/of verstandelijke problemen. De dagactivering op de zorgboerderij betekent een zinvolle en afwisselende invulling van de dag. In de belevingstuin worden alle zintuigen geprikkeld, waardoor de gasten uitgenodigd worden tot het ontplooien van diverse activiteiten. De zorgboerderij wordt omringd door landerijen en er zijn kippen, geiten, koeien, paarden en schapen. Ook is er een boerentuin, moestuin, kruidentuin, jeu-de-boulesbaan en een tuinkamer. De gasten worden begeleid door professionele krachten, die ondersteund worden door een team van circa veertig goed getrainde vrijwilligers. Wout is manager van de zorgboerderij. Nanny werkt daarnaast nog als oncologie verpleegkundige en runt samen met Wout de drie kamers van de Bed & Breakfast.

hun mantelzorger teruggaan zijn we blij als je een glimlach ziet of als je hoort: ‘Wat heb ik een fijne dag gehad’. Daar doe je het voor. Onze vrijwillige teamleden werken hier graag. Als je de sfeer proeft en ziet hoe enthousiast de gasten zijn, dan wil je hier spontaan vrijwilliger worden. Ook de familieleden zijn enthousiast over wat wij bieden. Elk jaar hebben wij een herdenking van overleden gasten met de gasten en familieleden. De waardering je dan terugkrijgt van de familieleden is echt hartverwarmend.”

Plannen voor uitbreiding De gasten van de zorgboerderij kunnen vijf dagen per week op De Willemshoeve terecht. “We hebben een wachtlijst voor de gasten. Maar doorstroom is er alleen wanneer een gast overlijdt of wordt opgenomen in een psychogeriatrisch verpleeghuis. We hebben afgelopen jaar zelf contracten afgesloten met de diverse gemeenten in de regio, vanwege de decentralisatie van de zorg. Er zijn plannen om te verbouwen, dan kunnen we meer gasten ontvangen.”

Vrienden van De Willemshoeve Wout doet graag een oproep voor donateurs. “De basiszorg bij De Willemshoeve is een commercieel verhaal, dat gaat goed. Maar de leuke extraatjes voor onze gasten kunnen we niet van de reguliere budgetten betalen. Daarom hebben we de Stichting Vrienden van Zorgboerderij De Willemshoeve opgericht. Via fondswerving hebben we nu de belevingstuin aangelegd. Meer donateurs en sponsoren zijn altijd welkom. Meer info op www.dewillemshoeve.eu.”

Vreugde van het landleven Bij een bezoek aan De Willemshoeve is duidelijk dat de bezoekers het naar hun zin hebben. De gasten van de Bed & Breakfast gaan weer naar huis en bedanken Nanny voor de goede zorgen. Terwijl in de tuinkamer koffie en thee wordt gedronken, gaan enkele gasten van de zorgboerderij de kippen voeren, het paard aaien of schoffelen in de belevingstuin. Wout kijkt tevreden toe: “Het welzijn van onze gasten staat centraal. Het leukste vind ik om te zien dat ze genieten van de vreugde van het landleven. Maar ze mogen zelf aangeven wat ze willen. Hun eigen interesse is bij ons bepalend voor wat de gasten kunnen doen. Zo hebben we ook een sportdag, gaan fietstochtjes maken met de duofiets met elektrische ondersteuning, schilderen, bloemschikken en niet te vergeten de lente- en herfsttochten. Als aan het eind van de dag de gasten naar

36-37_PW5-Willemshoeve.indd 37

12-10-16 13:31

Hart voor ondernemers Partner voor particulieren A&S Advocaten Agro Business Park 3 Postbus 150 6700 AD Wageningen T (0317) 42 53 00 www.aens.nl

A&S Advocaten in Wageningen heeft een vooraanstaande positie in het ondernemingsrecht, familierecht, mediation, agrarisch recht en vastgoedrecht. Wij werken voor ondernemers in het midden- en kleinbedrijf, de agrarische sector en voor particulieren.

Ondernemingsrecht | Familierecht | Agri | Vastgoed

Wageningen DE WINKEL DIE SINDS DE OPENING IN 1992 ALTIJD OP DE BEKENDE PLEK NAAST DE GRACHT ZAT, HEEFT EEN NIEUWE LOCATIE GEVONDEN.

Franchisepartner Piet van der Sluys is lange tijd op zoek geweest naar een ander pand. Uiteindelijk was eind 2015 het verlossende antwoord dat Hunkemöller ging verhuizen. De dames van het team waren blij verrast met het geweldige nieuws zo net voor kerst! De vele reacties van de klanten en collega-ondernemers waren uiterst positief. Door het vertrek van Dixons uit Wageningen kwam het pand vrij. Dat was een pand wat Piet van der Sluys geschikt achtte voor een nog mooiere maar vooral veel grotere Hunkemöller. Door de grotere winkel is de collectie van Hunkemöller Wageningen sterk vergroot. Zo hebben we nog weer meer bh’s, een grotere collectie nachtkleding en de hele bikinicollectie. Wat wil een vrouw nog meer? Service staat bij Hunkemöller Wageningen hoog in het vaandel. Als het goed is merken de klanten dat. Een aankoop die eventueel toch niet naar wens is, lossen we altijd naar tevredenheid op! Maar ook bezorging is een onderdeel van het

servicegerichte handelen. We waarderen elke klant omdat ze onze klant is en dat mag weleens gezegd worden! Wij bieden oplossingen die het internet niet kan bieden. Vakkundige hulp bij uw keuze, een paskamer om te kijken hoe het staat en een goed advies is o zo belangrijk. Dus kom gezellig naar de winkel voor deskundig advies! En moeten we iets bestellen uit een van onze andere winkels of via het hoofdkantoor, dan weten zij welke maat het moet zijn. Het kan allemaal heel snel. Dat scheelt een hoop teleurstelling! Helaas gaat de aanbieding van het internet nog weleens boven de vakkundigheid van de winkel, bij de consument, maar weet dat op vertoon van de betreffende aanbieding of korting op het internet, deze uiteraard ook in onze winkel in Wageningen te verkrijgen is. Zo heb je vakkundigheid altijd voor de juiste prijs! Namens Angela, Carla, Elly en Jolanda graag tot ziens en zij zullen u vakkundig en servicegericht van dienst zijn!

Hunkemöller Wageningen | Hoogstraat 84 | 6701 BZ Wageningen | T 0317 – 425 763

38-PW5-adv.indd 2

12-10-16 17:13

Een groep vrijwilligers van twee musea, de Casteelse Poort en het World Soil Museum, heeft een fietsroute van ongeveer 10 km in en rond Wageningen gemaakt; het GeoPad. Centraal staan de interessante landschappen rond Wageningen. De twee musea zijn onderdeel van de tocht. Op een bijzondere manier maak je kennis met de landschappelijke variatie in het gebied. De invloeden van de ijstijden en de vorming van het land met de verschillende bodems in zand, rivierklei en veen, het reliĂŤf en de bewoning. Wij reden het GeoPad als proefrit met Willem Dragt, initiatiefnemer van de route.

GeoPad-fietstocht: 10 KM VARIATIE IN LANDSCHAP EN BODEM Willem Dragt

39-41-PW5-Proefrit.indd 39

12-10-16 13:16

Sinds het kappen van de populieren heb je vrij uitzcicht op de Veensteeg

Hoe stroomt de Grift?

De vijf verschillende bodemsoorten in Nederland

Op de Westbergweg begint het Veluwemassief

Willem vertelt honderduit tijdens onze proefrit

Het World Soil Museum op de Campus

De reliĂŤfkaart in de Casteelse Poort

Langs de Zoomweg ervaar je de hoogteverschillen op de Eng

39-41-PW5-Proefrit.indd 40

12-10-16 13:17

Willem heeft jarenlang gewerkt op het Pantarijn als leraar aardrijks kunde en conrector. In 2013 moest hij, met grote tegenzin, met pensioen: “Het lesgeven en het delen van kennis zit me in het bloed. Gelukkig vond ik een alternatief als vrijwilliger educatie bij Museum De Casteelse Poort. Daar heb ik samen met andere vrijwilligers het GeoPad ontwikkeld. Het is bijzonder omdat nergens anders in Nederland op zo’n klein gebied zoveel variatie in bodems en landschappen voorkomt.”

Met alle zintuigen We beginnen de route in de Casteelse Poort op het Bowlespark. Daar komt de leraar in Willem direct boven. Hij neemt ons mee naar de historiezaal waar een bijzondere 3D reliëfkaart van de omgeving van Wageningen hangt. Hij toont de hoogteverschillen richting de stuw wallen van de Utrechtse Heuvelrug in het westen en die aan de rand van de Veluwe in het noordoosten. Daar tussenin ligt het laaggelegen natte gedeelte van de Vallei. Dan wordt het tijd om de fiets te pakken. We gaan de Rijndijk op en al snel houdt Willem halt om even af te stappen. Op de route zijn namelijk diverse afstappunten waar je kunt stilstaan bij wat er onder je, boven je en om je heen te ontdekken valt. “Ik wil graag dat mensen regelmatig de omgeving met al hun zintuigen ervaren”, legt Willem uit. “Kijk om je heen naar de diversiteit van het landschap, probeer de reliëfkaart in het museum voor te stellen en realiseer waar je je in het landschap bevindt. Waar is het noorden, waar stroomt nu de Rijn, is het lager gelegen vochtig terrein of hoger gelegen droger terrein. Luister naar de natuur die je omringt.” Als we uitgekeken zijn, vraagt Willem of we de twee zwarte giraffen hebben gezien. We kijken hem verbaasd aan; giraffen in de uiterwaarden? Het blijkt de bijnaam te zijn van twee hoge monumentale elektriciteitsmasten. Ze leiden stroomkabels over de Rijn. Die moesten bij de aanleg (rond 1920) hoog genoeg lopen om de doorvaart van zeilschepen mogelijk te maken.

Badkuip de Gelderse Vallei Via de Costerweg gaan we richting de Kortenoord Allee. Bij het MARIN gaan we de ventweg op en Willem wijst ons erop dat dit een dijkje is. Het heet hier dan ook Binnenhaven. Hier werd vroeger de turf uit de Gelderse Vallei aangevoerd. Café Onder de Linden aan de rechterkant is een voormalig schipperscafé. Even verderop, op de hoek Nieuwe Kanaal/ Veensteeg, wijst Willem ons alweer op een detail waar we nooit bij stil hebben gestaan. De weg en het water gaan met een flauwe bocht naar rechts. Vroeger lag hier een trekvaart voor de turfschepen, zij hadden een flauwe bocht nodig om te varen. Op de Veensteeg hebben we mede door de gekapte populieren een mooi zicht op de Grebbeberg, de zuid

oostpunt van de Utrechtse Heuvelrug, Rechts zien we in de verte het Veluwemassief. We zijn in de badkuip die Gelderse Vallei heet. In 1995 was het hier spannend; bij een breuk in de Grebbedijk zou deze badkuip tot aan Amersfoort vol lopen. Verderop komen we bij rivier de Grift. “Let op de stroomrichting”, komt de leraar in Willem weer naar boven. “Die liep vroeger naar het zuiden, dus naar de Rijn. Na de vervening kwam het land in de Vallei lager te liggen en stroomde het water van de Grift naar het noorden.”

World Soil Museum Al snel komt de Campus van Wageningen UR in zicht. Hier bevindt zich het World Soil Museum, te herkennen aan de zandkleurige voorkant. In het gebouw is een bijzondere lift waarin je in een zandprofiel naar boven gaat terwijl het water om je heen naar beneden stroomt. Het museum toont een fraaie expositie van alle op de wereld voorkomende bodem profielen. Thomas Caspari leidt ons rond en vooral bij Willem leidt dat tot groot enthousiasme. De geoloog in hem voelt zich op deze plek als een kind in de snoepwinkel. Voor ons als leek is het interessant dat er in de hele wereld zoveel verschillende bodemsoorten zijn, zelfs in Neder land zijn er al vijf verschillende.

Hoogteverschillen op de Eng We gaan verder en zoeken kriskras een weg naar de Zoomweg. Daar is een mooi zicht op Wageningen en ervaren we de hoogteverschillen op de Eng. Hier bevinden zich oude bouwlanden op de arme zandgronden. Tot eind 19e eeuw werd hier plaggenmest op het land gebracht om het vruchtbaarder te maken. Eeuwenlang werd het land zo’n 1 mm per jaar opgehoogd, na 100 jaar lag het dus ongeveer 10 centimeter hoger. We houden rechts aan tot we op de Diedenweg zijn. Na een pittige klim rijden we de Westbergweg op. Hier ontstond ruim 900 jaar geleden het oude Wageningen. Na de afdaling komen we op de Veerweg. Met aan de rechterkant de steile helling van de Wageningse Berg en links de uiterwaarden van de Rijn rijden we onze laatste kilometer terug naar de Casteelse Poort.

Het GeoPad is beschikbaar op www.casteelsepoort.nl en kan met smartphone of iPad (of een print) gefietst worden. Eventueel is via het museum deskundige begeleiding mogelijk, contact via wgdragt@live.nl. De woensdagmiddag is het meest geschikt omdat dan het World Soil Museum voor publiek geopend is, op andere dagen is het alleen te bezoeken op afspraak.

39-41-PW5-Proefrit.indd 41

17-10-16 10:31

42-43-PW5-Marianne van Eijk.indd 42

12-10-16 15:18

MARIANNE VAN EIJK IS BABS:

2.328 Keer in 30 jaar In de jaren tachtig presenteerde Marianne van Eijk een programma op de lokale radio. Elke zondagochtend interviewde ze min of meer bekende Wageningers. Een van de gasten was een trouwambtenaar die afscheid nam. Het leek haar zo’n leuke baan dat ze daarna zelf solliciteerde als Babs (buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand). Op 1 juni 1987 sloot Marianne haar eerste huwelijk. Bijna dertig jaar later heeft ze 1.164 paren in de echt verbonden. In oktober is Marianne 65 geworden. “Het werk is nog steeds zo leuk om te doen. Ik word regelmatig speciaal gevraagd om een huwelijk te sluiten, dat blijft een grote eer. Maar ik denk dat ik me nog laat benoemen t/m december 2018. Dan is het mooi geweest en wordt het tijd om het stokje door te geven. We hebben in Wageningen daarvoor een mooi team van Babsen.”

Wereldbaan Het contact met mensen van diverse achtergronden is volgens Marianne het mooiste van haar werk als trouwambtenaar. “Het is een wereldbaan! Het is zo mooi om een rol te mogen spelen in die belangrijke dag van iemands leven. Ik hoor al dertig jaar de mooiste verhalen. Trouwen heeft iets intiems, mensen vertrouwen mij hun diepste gevoelens toe. Niet alleen de mooie dingen in het leven, soms hoor ik ook hele emotionele verhalen. Dat vertrouwen is een groot geschenk, daar ga ik uiterst discreet mee om. Ik vertel weleens anekdotes, maar absoluut nooit met de namen daarbij.”

‘ja’

Onvergetelijke trouwlocaties

Marianne geniet ook erg van huwelijken op bijzondere locaties. “In het Arboretum bijvoorbeeld. Daar kun je trouwen terwijl de wandelaars van het park gewoon voorbij lopen. Laatst had ik een huwelijk op een open plek in het bos bij Nol in ’t Bosch. Daar werd ik met een golfkarretje naar toe gereden, en stapte in toga uit terwijl alle gasten al hadden plaatsgenomen. Dat werkte behoorlijk op de lachspieren van de gasten en van mijzelf.” Het wekt geen verwondering dat Marianne op straat regelmatig wordt aangesproken door mensen die zij ooit getrouwd heeft. “Ik groet altijd vriendelijk terug, maar ze moeten het me maar niet kwalijk nemen als ik hun namen niet meer weet. Zelf sta ik natuurlijk op alle films en foto’s, maar voor mij is het ondoenlijk om die 1.164 echtparen te onthouden. En in hun dagelijkse kloffie zien ze er ook nog eens heel anders uit dan op de mooiste dag van hun leven.”

Wageningse trouwlocaties én meer Babsen Sinds het Stadhuis in de steigers staat, is het aantal huwelijken in Wageningen flink teruggelopen. Waren het er in 2014 nog 154, in 2015 daalde dat naar 114. Met het oog op de nieuwe trouwzaal in het Stadhuis, heeft de gemeente extra Babsen aangetrokken om voorbereid te zijn op de verwachte stijging. Maar veel trouwlustigen weten niet dat je in Wageningen in principe overal kunt trouwen. De gemeente heeft een aantal bijzonder geschikte trouwlocaties aangewezen; Hotel de Wereld, De Blaauwe Kamer, Hotel De Wageningse Berg, Café Onder de Linden, Arboretum Belmonte, Arboretumkerk, De Patio, Colors en Schip van Blaauw.

Bijzondere huwelijken En dus vertelt Marianne over een aantal bijzondere huwelijken, zonder dat ze de namen vertelt. “Een ouder koppel heeft lang geleden hun verloving gedwongen uitgemaakt. Via Facebook kwamen ze jaren later weer met elkaar in contact en de klik bleek nog steeds aanwezig. Nu zijn ze alsnog zielsgelukkig getrouwd. Een ander stel vierde het jubileum van hun zaak. Tenminste, dat dachten de gasten. Plotseling kwam ik als trouwambtenaar binnen en bleek dat het stel zonder dat iemand van de aanwezigen het wist, ging trouwen. Of wat dacht je van de tweeling die kort na elkaar trouwde. We hadden per ongeluk de namen verwisseld in het trouwboekje. Toen ben ik ’s avonds met het trouwboekje naar het feestje geweest en heb ze alsnog met de juiste partner laten trouwen.”

Het team van de Wageningse Babsen: Vlnr. Rabea Ubachs, Marianne van Eijk, Miranda Ederveen, Joke van de Klift, Jan Boer, Annemarie Elbers, Lilian Oostveen, Pieter Bitter en Sita Hes. Niet op de foto staan Hans Gerritsen en Bob Kernkamp. Foto: Guy Ackermans

42-43-PW5-Marianne van Eijk.indd 43

17-10-16 10:33

Koetshuysch kaas is al jaren een begrip in Wageningen, mede door een ruim assortiment van Boerenkazen maar natuurlijk ook de Noord-Hollandse en Goudse. Ook voor een pakketje kunt u goed terecht, de verse producten kiest u samen uit en worden vakkundig verpakt. En natuurlijk de kaasplank voor uw verjaardag of vergadering, geheel naar uw wensen. Kortom wilt u een vers product van een plaatselijke ondernemer? U bent altijd welkom om onze diversiteit te komen proeven!!

Waar Kaas betaalbaar is!!! Koetshuysch kaas Wageningen | Hoogstraat 33 Open: di-vr 9:00 - 17:30 uur | za 9:00 - 17:00 uur

e d n e r e r i p s In s aa l k st r e k Sinter pr i m e u r s ! De Oude Tol haalt wederom groots en indrukwekkend alles uit de kast voor de komende decembermaand. Vintage, koper, goud, zilver, glitter, roze, rood en groen. Alle trends van 2016 liggen verleidelijk uitgestald om je verlangens naar sfeer en feestelijke dagen te behagen. Van harte welkom.

Home of Scandinavian design.

De Casserole Bevrijdingsstraat 15 6701 AA Wageningen www.casserole.nl

De Willemshoeve

Zorgboerderij & Bed and Breakfast

De vreugde van het landleven

www.dewillemshoeve.eu Grintweg 360

44-PW5-adv.indd 2

Wageningen

www.tuincentrumdeoudetol.nl

12-10-16 17:18

Sports Centre

de Bongerd:

70 sporten in 105 uur

Van de 10.000 studenten, sporten er 5.500 bij Sports Centre de Bongerd. Zij kunnen kiezen uit 70 sporten en zich aansluiten bij 26 sportverenigingen (ssvâ&#x20AC;&#x2122;s). De sportkaarthouders zijn studenten en medewerkers van Wageningen University & Research (WUR) die in het bezit zijn van sportrechten. Zij kunnen er zeven dagen per week (in totaal 105 uur) terecht voor lessen, cursussen en trainingen verbonden aan ssvâ&#x20AC;&#x2122;s. De cursussen zijn verdeeld in blokken van acht weken en lopen parallel aan het onderwijsprogramma van de universiteit. Henri ten Klooster, hoofd Sports Centre De Bongerd, leidt ons rond.

45-PW5-De Bongerd.indd 45

17-10-16 10:37

maar . De piek zit in de avonduren, Het sportrooster voor overdag n vore te van uur kan al een week ook een yogales om 10.00 ekt zijn. ebo volg n nde seco 30 en binn

Bij Sports Centre de Bongerd vind je 26 studentensportve renigingen. Alle reguliere sporten zijn er denkbaar, maar ook poledan ce, lacrosse, aquabootcamp, capoeira, kick boksen, mennen met paard en wagen, Tai chi en TRX is mogelijk.

Pronkstuk van het Sports Centre; de oudste KNVB-beker van Nederland (1897).

Op veel plekken aan de noo rdzijde van het Sports Centre zijn ramen, die uitzicht bieden op de Cam pus om zo die verbinding te houden.

Het nieuwste gedeelte van het Sports Centre is sinds sept ember geopend en wordt ook ingezet als tent amenaccommodatie.

er hoog. In de nabije De klimwand buiten is 7 met klimmuur gerealiseerd een toekomst wordt binnen ook g. hoo er van 10,8 met

Boksen wint enorm aan pop

ulariteit, vooral onder vrou

wen.

45-PW5-De Bongerd.indd 46

17-10-16 10:38

Spinning op 30 fietsen.

De eerste (WUR) blauwe atletiekbaan van Nederland werd hier aangelegd.

The Wall of Fame hangt vol met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van Olympisch Kampioenen die lid zijn (geweest).

het weekend ook De vier squashbanen zijn in van Wageningen.

te boeken voor inwoners

Sporten kan individueel, met een digitale instructie (bij spin ning) of met een docent.

Er is veel materiaal om kennis te maken met een sport. Je hoeft niets aan te schaffen, maar kunt eerst testen of een sport iets voor jou is.

uur,

arat beoefenen op de nieuwste app Fitness is heel populair en te 2 m. verspreid over maar liefst 525

45-PW5-De Bongerd.indd 47

17-10-16 10:39

U moet de groenten van Mars hebben 48

48-49-PW5-Groenten van Mars.indd 48

12-10-16 15:10

Tesla-oprichter Elon Musk en de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA smeden plannen om reizen naar Mars mogelijk te maken. Er wordt zelfs gekeken om een menselijke kolonie op Mars te vestigen. Maar niemand vraagt zich af wat mensen daar dan moeten eten. De Wageningse onderzoeker Wieger Wamelink inmiddels wel. Hij heeft samen met zijn collega Joep Frissel zelfs al groenten op Marsgrond verbouwd. De groenten werden verwerkt in een diner. Proef Wageningen schoof aan.

Als kind wilde Wieger Wamelink astronoom worden. Het liep anders. Hij studeerde ecologie en is sinds een aantal jaar werkzaam als onderzoeker aan Wageningen UR. Toen hij de sciencefictionfilm The Martian zag – waarin op Mars aardappelen verbouwd worden – en las dat er plannen waren om daadwerkelijk naar Mars te reizen, kwam hij in actie. Wieger ontdekte dat je in Amerika nagemaakte Marsgrond kunt kopen. Hij regelde geld uit een innovatiepotje en kon aan de slag met zijn onderzoek.

1 April? In een universiteitskas startte Wieger op 1 april 2013 met het telen van tuinkers, herik en rogge. “Overigens nooit op 1 april beginnen”, leerde hij. “Dan word je niet serieus genomen.” Tot zijn eigen verrassing kiemden de eerste zaadjes al binnen 24 uur. Sommige plantjes kwamen zelfs tot bloei. Belangrijk, want dan krijg je weer zaadjes om te herplanten. Als controle werd ook een proef uitgevoerd met Maan-grond, daar bleken de plantjes een stuk minder goed op te groeien.

Doperwtjes en quinoa Enthousiast door het succes startte Wieger in 2015 met een nieuwe proef waarin hij onder meer doperwtjes, worteltjes, radijs, tuinkers, quinoa en tomaten kweekte. Ook dit keer was het resultaat boven verwachting; het leverde een mooie oogst op. Na analyse bleek dat de zware metalen – Marsaarde bevat lood, kwik en cadmium – nauwelijks opgenomen waren door de groenten. Hiermee is volgens Wieger bewezen dat we voedsel kunnen verbouwen op Mars. Niet boven de grond; de temperatuur op Mars is rond de min 60 en de kosmische straling is dodelijk voor

mens en plant. Er zullen op Mars onder de grond kassen moeten komen, in Hobbit-achtige holen. Lucht wordt kunstmatig aangevoerd, ledlampen op zonnepanelen zorgen voor licht, water komt van gesmolten ijs. Mest komt van plantenresten en astronautenpoep.

Mars-menu in pop-up restaurant Tot zover het onderzoek. Een belangrijke vraag is niet beantwoord; smaken die groenten van Mars een beetje? Wieger kwam in contact met Hotel de Nieuwe Wereld van de Rijn IJssel Vakschool in Wageningen. Docenten en leerlingen zagen het wel zitten om met de Mars-groenten een diner samen te stellen. Ilonne Bongers en Marike van der Leeden organiseerden begin oktober de kook- en koopzondag ‘Let it Bean!’. Het leek hen een leuk idee om hier een Mars-diner aan toe te voegen. De gemeente stelde het pand ‘Ruimte voor de Binnenstad’ beschikbaar om voor één avond te dienen als pop-up restaurant. En dus schoven veertig proefpersonen aan voor een vijfgangen Mars-diner. Tussen de gangen door vertelde Wieger over zijn onderzoek.

Sterwaardig diner Het Mars-diner bleek sterwaardig. In de diverse gangen waren groenten als rucola, wortel, erwtjes en boontjes verwerkt die Wieger gekweekt had. De koks van Rijn IJssel besteedden met allerlei leuke details aandacht aan het thema Mars, Maan, ruimte en grond. Bij het hoofdgerecht aten we kip. Mooi symbolisch, want volgens Wieger is het een goed idee om kippen mee te nemen naar Mars. “Kippen kunnen heel goed restjes eten, de mest is bruikbaar voor de groententeelt en je kunt de eieren eten. En niet te onderschatten, de kip is ook een goed gezelschapsdier.”

48-49-PW5-Groenten van Mars.indd 49

13-10-16 16:40

Basketbalvereniging

Pluto

Basketbal is een sport voor jong en oud, voor meisjes en jongens. Bij basketbal staan twee teams van elk vijf spelers op het veld en zijn er meerdere wisselspelers. Pluto telt ongeveer 200 leden, waarvan de meesten jonger zijn dan 18 jaar. Ben je sportief, nieuwsgierig of enthousiast, klein of groot, dik of dun? Iedereen kan basketballen!

50-53-PW5-Pluto Basketball.indd 50

13-10-16 16:29

BASKETBALVERENIGING PLUTO IN CIJFERS Oprichting: 1 maart 1972 Locatie: Sporthal De Tarthorst Aantal leden: 193 leden, (waarvan 58 vrouwen en meisjes en 135 mannen en jongens). Het merendeel van de leden is onder de 18 jaar. Start leeftijd: Vanaf 6 jaar Oudste lid: 70 jaar Topsport-niveau op de club: Pluto leidt haar spelers op om uiteindelijk op landelijk niveau te kunnen spelen. Contributie per jaar: Afhankelijk van leeftijd: jeugd vanaf € 106 volwassenen € 293 studenten in overleg (exclusief eenmalige inschrijfkosten € 20) Winterstop: Basketbal heeft geen winterstop. De trainingen vinden het gehele jaar plaats, behalve in de schoolvakanties. De wedstrijden beginnen meestal begin september en eindigen medio april. Benodigdheden: Sportschoenen, een sportbroekje en een shirt voor de trainingen. Tenue: Groen shirt en een groen sportbroekje. Pluto heeft voor alle teams tenues beschikbaar, vaak verkregen door sponsoren. Dit hoeven spelers dus niet zelf aan te schaffen. Populaire activiteiten: Toernooien, het nieuwjaarstoernooi en het jeugdkamp. Clublied: Bij Pluto is er geen clublied, wel wordt bij de aanvang van de wedstrijd door veel teams een yell geroepen. Landelijke bond: Nederlandse Basketbal Bond (NBB) Website: www.plutobasketbal.nl

50-53-PW5-Pluto Basketball.indd 51

13-10-16 16:31

Van alle tijden!

Hoogstraat 49 | tel: 0317 - 42 42 42 | www.kniphorst.nl

DE CASTEELSE POORT Geschiedenis van Wageningen

Adverteren in

Vrede van Wageningen 1945

NEEM GRATIS MEE

Galerie Het Koetshuis

Het magazine van Wageningen

- nummer 5 2016

Magazine

voorjaar 2017?

pagina 10

Julian CalorÂ

Bowlespark 1A, 6701 DN Wageningen

www.casteelsepoort.nl

DJ van hier tot Tokyo pagina 39

De groenten van Mars

Cees Beumer Fotografie Javastraat 6 6707 EC Wageningen

Voor meer info mail naar: magazine@proefwageningen.nl

pagina 61

Op citytrip in eigen stad

MEER OMZET MAKEN? Bel of mail ons even!

info@ceesbeumer.nl 0317 41 57 93 06 22 37 07 96 Agro Business Park 22

6708 PW Wageningen

www.ceesbeumer.nl

52-PW5-adv.indd 2

Telefoon: 0317 - 760 009

E-mail: info@donkersmc.nl www.donkersmc.nl

13-10-16 16:27

OOK DIT IS BASKETBALVERENIGING PLUTO Eigen sporthal Pluto heeft een eigen sporthal in De Tarthorst. Deze eigen sporthal heeft bovendien een gezellige kantine, gerund door de ouders en spelers van Pluto.

Nederlands team en sommigen zijn zelfs internationaal basketbal gaan spelen.

GRATIS PROEF TRAINEN Ontdekken of basketbal een leuke sport is? Kijk voor meer informatie over trainingstijden op de website of stuur een mailtje naar info@plutobasketbal.nl. De eerste paar keer is meetrainen gratis. Ook vriendjes en vriendinnetjes zijn welkom.

Huren sporthal

GEZELLIGHEID EN PRESTATIES Bij Pluto wordt gespeeld voor de gezelligheid, maar ook de sportkwaliteit staat hoog op de agenda. En met resultaat; diverse oud-spelers van Pluto zijn doorgestroomd naar het

De sporthal van Pluto is ook beschikbaar voor het organiseren van een kinderfeestje of bijvoorbeeld een sporttoernooi. Tegen een kleine vergoeding kan gebruik gemaakt worden van de sporthal.

Vanaf 6 jaar Basketballen kan bij Pluto al vanaf 6 jaar. Kinderen jonger dan 8 jaar spelen vooral veel met de bal en leren op die manier gooien,

vangen, dribbelen en snel bewegen. Vanaf 8 jaar wordt er ook getraind in het samenspel. Basketbal is een echte teamsport. Dat betekent steeds zelfverzekerder worden met schieten, passen, de verdediger afschudden en met verschillende spelsystemen leren spelen.

RESPECT Pluto hecht veel waarde aan een sportief spel. Er wordt geapplaudisseerd voor de tegenÂ standers als zij goed spelen en alle leden blijven vriendelijk in woord en gedrag.

50-53-PW5-Pluto Basketball.indd 53

13-10-16 14:59

“Het centrum is een vitaal onderdeel van de stad”

Op de koopzondag in oktober maken we met binnenstadsmanager Tom Kool en Ruud van Doorn, voorzitter van de Stichting Ondernemersfonds Wageningen, een rondje door het centrum. Hoewel het weer niet geweldig is, is het toch gezellig druk in de stad. “Die levendigheid is belangrijk voor de stad”, zegt Ruud. “Het centrum wordt steeds belangrijker als een plek om te verblijven. Niet alleen om te winkelen, zien en gezien worden is waar het steeds meer om draait.

54-55-PW5-Binnenstad.indd 54

13-10-16 15:02

Sinds 2009 is er in Wageningen een Ondernemersfonds. Het is een organisatie voor en door centrumondernemers die wordt gefinancierd door reclamebelasting. De gemeente heft de reclamebelasting bij de winkeliers en keert de opbrengst als subsidie uit aan de Stichting Ondernemersfonds Wageningen (SOW). Met het geld worden activiteiten georganiseerd om de aantrekkelijkheid van het centrum te vergroten.

Wageningse Straatjes Tom somt een aantal van die activiteiten op: “We hebben onze website www.wageningencentrum.nl. Samen met de gemeente zijn we gestart met Proef Wageningen dat zich richt op bezoekers en toeristen. Dit jaar zijn we begonnen met een maandelijkse koopzondag op de eerste zondag van de maand. Aan het eind van het jaar hebben we de gezamenlijke feestverlichting. We proberen ook steeds meer organisatoren van activiteiten in de stad aan elkaar te koppelen. Zoals dit jaar Woetstok samen met het LEEFfestival en de Dag van de Hoed met Kunst Wageningen. Op dit moment zijn we bezig met het project ‘De Wageningse Straatjes’ om te kijken hoe we de zijstraten extra kunnen promoten.”

Saamhorigheid verbeterd Volgens Ruud is, met de komst van de SOW, de saamhorigheid onder de ondernemers de afgelopen jaren gegroeid: “De winkeliers realiseren zich dat ze elkaar nodig hebben en dus moeten samenwerken. Er is een bestuur met een mooie verscheidenheid aan branches en locaties. We hebben als bestuur om de zes weken een inloopspreekuur, daar is iedereen welkom om ideeën in te brengen. Ook hebben we onze nieuwsbrief verbeterd, dat slaat goed aan. En ondernemers kunnen zelf via de website en onze Facebookpagina ideeën voor nieuwe activiteiten indienen.”

Gevarieerd aanbod winkels en horeca Zoals elke binnenstad heeft ook het centrum van Wageningen te maken met leegstand als gevolg van teruglopende omzetten, de toename van internetverkopen en dus ook de afname van winkelend publiek. Toch is de leegstand in het centrum van Wageningen, ten opzichte van andere winkelgebieden, volgens Tom niet schokkend te noemen. “Het centrum beschikt over een gevarieerd winkelaanbod met goede horecavoorzieningen en zowel landelijk als lokaal kwalitatief hoogwaardige ondernemers. We hebben een fraaie historische binnenstad met prachtige, monumentale panden. Dit heeft een positieve aantrekkingskracht op het winkelend publiek. We hebben hier relatief weinig grote landelijke ketens, dus we hebben minder last van de faillissementsgolf. Afgelopen jaar zie je weer tal van nieuwe winkels van ondernemers die mogelijkheden zien in Wageningen. Maar elke lege winkel blijft er één teveel.”

nieuwbouw van de SNS-locatie of de toekomst van het gebied rond Duivendaal en de Hof van Wageningen. “Wij benadrukken daar telkens de belangen van de ondernemers in de stad, dat blijft nodig”, stelt Ruud. Tom vult aan dat hij wel blij is dat de gemeente het aanpakken van de binnenstad als een speerpunt beschouwt. “Met het project ‘Aan de slag met de binnenstad’ hebben we al de nodige successen bereikt. Zo zijn de bestemmingsplannen soepeler geworden, in panden kunnen nu meer bestemmingen komen die goed zijn voor de stad. We hebben afspraken gemaakt voor pop-upwinkels rond exposities en cultuur in leegstaande winkels. Maar ook meer praktische zaken zijn geregeld zoals meer fietsparkeerplekken, bankjes in de stad en huisnummers in de Hoogstraat. We zijn er nog niet, maar we zijn wel goed op weg.”

Speerpunt: aanpakken binnenstad De SOW is bij diverse projecten rond het centrum betrokken. Of het nu gaat om het parkeerbeleid, het opknappen van de stadsgracht en de

Links binnenstadsmanager Tom Kool. Naast hem het SOW-bestuur v.l.n.r. Ruud van Doorn (HEMA), Loek Buys (Junushoff ), Ilonne Bongers (Bas Buitensport), Jan Smit (Smit & Moormann notarissen), Ans Oosterhuis (Columbus koffie/thee/kookwinkel), Robert Frijlink (Gelderse IJzerhandel) en Eric van der Kolk (Buurman & Buurman).

54-55-PW5-Binnenstad.indd 55

13-10-16 15:03

In 2006 werd door een groep enthousiaste mensen de Terre des Hommes winkel op de Markt gestart. Inmiddels is het 10-jarig bestaan gevierd en zet een groep van ruim 40 vrijwilligers zich in om alles draaiende te houden. In de afgelopen 10 jaar heeft de Wageningse winkel een bedrag van bijna € 400.000 kunnen doneren aan de verschillende projecten. “Wij zijn begonnen met een project in Bolivia en ondersteunen nu een project in Cambodja. Meisjes zijn daar slachtoffer van huiselijk geweld, seksueel misbruik en mensenhandel. Zij worden in opvangcentra opgevangen, krijgen onderdak en volgen onderwijs. Zo worden zij begeleid naar een veilig en zelfstandig bestaan”, vertelt Anne Eversdijk, secretaris van de winkel in Wageningen. Het aanbod in de kringloopwinkel is divers; van dames-, heren- en kinderkleding, schoenen en accessoires tot speelgoed, boeken, lp’s, kleine huishoudelijke artikelen en bric a brac. De opbrengst komt ten goede aan de kinderprojecten van Terre des Hommes en door hergebruik van de spullen draagt iedereen ook nog eens bij aan een beter milieu. Meer info: www.terredeshommes.nl/winkels/wageningen

56-57-PW5-Flitsbezoek Terre des Hommes winkel.indd 56

12-10-16 15:49

Flitsbezoek

TERRE DES HOMMES WINKEL WAGENINGEN

10 jaar en 40 vrijwilligers goed voor â&#x201A;¬ 400.000

56-57-PW5-Flitsbezoek Terre des Hommes winkel.indd 57

12-10-16 15:49

MIEKE VAN HOOFT

de dingen die ik schrijf, moeten echt kloppen Als kind was Mieke van Hooft al dol op lezen. In het dorpje waar zij opgroeide, was echter geen bibliotheek. Dus zat er maar één ding op; zelf schrijven. Ruim vijftig jaar later is zij een gerespecteerd schrijfster van tientallen boeken voor kinderen en gedichtenbundels voor volwassenen. Inmiddels maakt zij ook tekeningen bij haar eigen boeken.

De planken in de boekenkast in haar woning op de Dolderstraat zijn keurig gevuld met tientallen boeken van eigen hand. Hoeveel zijn het er? Mieke weet het niet. “Ik ben gestopt met tellen toen mijn 50e boek verscheen. En dat is al weer wat jaartjes geleden.” Het verschijnen van haar eerste boek weet ze nog wel. Dat was ‘Kijk naar je eigen’ in 1979. “Ik was zo trots. Het was iets dat ik zelf gemaakt had. Mijn schrijfsels op school stelden nog niet veel voor, maar dit was een écht boek! Die trots, blíjdschap vooral, voel ik nog steeds als er een nieuw boek verschijnt.”

Geluksvogel Mieke noemt zichzelf een geluksvogel. “Dat ik mag schrijven en tekenen en dat mensen na 37 jaar mijn boeken nog steeds mooi vinden, is heel bijzonder. Ik ben op dit moment bezig met een aantal nieuwe projecten. Een bundel voor kleuters, een prentenboek voor peuters en een boek voor kinderen vanaf 9 jaar. Het ligt er maar net aan welk boek het hardste roept om aan te werken.” Een flink aantal van Mieke’s boeken is getipt door de Nederlandse Kinderjury. Haar bekendste boek voor het grote publiek is ‘De Tasjesdief’. Hiervoor kreeg ze in 1990 de Prijs van de Nederlandse Kinderjury en in 1992 de Prijs van de Franse Kinderjury. Van het boek is zelfs een film gemaakt. De verfilming werd in 1995 in Berlijn bekroond

64-65_PW5-Mieke van Hooft.indd 58

12-10-16 11:46

“Die trots, blíjdschap vooral, voel ik nog steeds als er een nieuw boek verschijnt”

met een Glazen Beer en won nog zes andere prijzen, o.a. in Japan, Egypte en Canada.

Dingen moeten kloppen Dat kinderen zichzelf in haar boeken kunnen herkennen, vindt Mieke belangrijk. “De dingen die ik schrijf, moeten ook echt kloppen. Ik hou niet van verhalen waarin kinderen een schat vinden en allerlei onwaarschijnlijke avonturen beleven. Als onderwerpen mij echt raken, verwonderen of boos maken, dan komen ze in een boek. Het kind in mij is altijd gebleven. Ik schop graag door de blaadjes in de herfst en als het sneeuwt ben ik de eerste die een sneeuwpop maakt. Waarschijnlijk weet ik door die instelling de jonge lezers van mijn boeken nog steeds te bereiken.”

Pleintje van de Tasjesdief Heeft Mieke nog een wens rondom haar boeken? “In Noordwest heb je allerlei straten als het Laantje van de Spin Sebastiaan en het Pad van Dikkertje Dap. Ik zou het leuk vinden als er bijvoorbeeld het Pleintje van de Tasjesdief bij kan komen.” Geen Mieke van Hooftsteeg? “Nee”, zegt ze resoluut. “Straatnamen worden niet naar levende personen vernoemd en ik wil het naambordje wel zelf onthullen.” Meer weten over Mieke en haar boeken? www.miekevanhooft.nl

Lezen is belangrijk Uiteraard vindt ze lezen voor kinderen én volwassenen erg belangrijk: “Het geeft rust, omdat je je heerlijk in je eigen tempo in een boek kunt verliezen. Toen ik leerde lezen, ging er een wereld voor me open. Geweldig hoe je in je eigen huis in een andere wereld kunt kruipen.” Mieke geeft aansluitend meteen een grote pluim aan de bblthk in Wageningen: “Ze organiseren daar veel leuke activiteiten om het lezen te stimuleren. Daarmee zijn ze absoluut een voorbeeld voor andere bibliotheken in Nederland.”

64-65_PW5-Mieke van Hooft.indd 59

12-10-16 11:46

Op reis in je eigen stad: WAGENINGEN Geen vakantieplannen? Ga dan eens op reis in je ‘hometown’. Dat is de tip op 30 Plus reisblog Travelvibe.nl, opgericht door Laura & Yvon uit Wageningen. Zij verzamelden een paar ideeën om Wageningen te ontdekken als een toerist. En inderdaad, er valt nog genoeg te ‘exploren’.

Laura & Yvon

60-63-PW5-Op reis in je eigen stad.indd 60

12-10-16 15:47

Boek een overnachting om de hoek In Wageningen kun je logeren in een aardig aantal hotels en diverse B&B’s. Hier slaap je van 4-sterren luxe tot knusse kamer. Zelf hebben we twee voorkeuradresjes: B&B HET TORENTJE

Zo zijn we gecharmeerd van B&B Het Torentje. Deze B&B is gevestigd in een karakteristiek pand (mét torentje) in de mooiste wijk van Wageningen. Net boven het centrum, aan de rand van de uiterwaarden, het Arboretum en de bossen. Met twee kamers, de Bali kamer en de Portugal kamer, is er plek voor 5 personen. Naast de gastenkamers is er een kitchenette, zithoek, fitnessruimte en een infrarood- en Finse sauna. De badkamer is voorzien van een 2-persoons whirlpool. Je boekt hier al een overnachting vanaf € 70. www.het-torentje.nl HOTEL DE WERELD Hotel De Wereld is al decennia lang beroemd als hotel voor de voorname gasten van de Universiteit van Wageningen. En, sinds 1945 dé locatie waar de capitulatie van de Duitse bezetter een feit werd. Het hotel speelt daarom nog altijd een centrale rol tijdens het Bevrijdingsfestival op 5 mei. Het is een heerlijke plek om te verblijven. De kamers zijn stijlvol ingericht en gelegen met uitzicht op de binnenstad. Beneden is sterrestaurant O Mundo gevestigd en is een lunch of diner zeker aan te raden. Je boekt hier een overnachting in een luxe kamer vanaf € 125. www.hoteldewereld.nl

’n Frisse blik door je camera Met een camera in de hand, kijk je heel anders naar een stad. Je ziet nieuwe dingen. Kijk maar eens naar details in plaats van het grote geheel en wandel nu juist wél langs de plekken waar de toeristen ook stoppen.

Maak een wandeltocht

Wij trokken richting de Zoom en verkenden een stuk van het Klompenpad. Op klompenpaden.nl vind je de mooiste wandelroutes over boerenland in de provincies Utrecht en Gelderland. Met de route over het Wageningse Engpad (13 km) wandel je langs de bosrand, op de stuwwal, over zandwegen en akkers. Cultuurhistorisch landgebruik, fraaie zichtlijnen en landgoederen bepalen hier de sfeer. HOTEL DE WAGENINGSCHE BERG Het startpunt van het Klompenpad is Hotel De Wageningsche Berg. Dit hotel met restaurant is meteen al een mooi vertrekpunt. Hier kijk je uit over de Rijn en de Betuwe. Vanuit het hotel volg je de paarse bordjes met een klompje. Onderweg passeer je de Wageningse wijngaard, een bijzondere plek in het bos. Op de website wageningswijngoed.nl vind je arrangementen en activiteiten in de wijngaard.

Meer slaapadresjes in Wageningen? www.proefwageningen.nl/overnachten

60-63-PW5-Op reis in je eigen stad.indd 61

12-10-16 15:47

Maak een wandeltocht (vervolg) ZELF GEPLUKT BOEKETJE VOOR THUIS Even verderop op de Dorskampweg ligt bloempluktuin De Bosrand. Hier kun je van mei tot nachtvorst een boeket plukken, fruit oogsten of kruiden verzamelen. In de theetuin kun je genieten van een koffie of thee van vers geplukte kruiden, een taartje of koek en een fantastisch uitzicht over de Wageningse Eng. Kijk voor de openingstijden, workshops, arrangementen en het aanbod op www.pluktuindebosrand.nl.

Bezoek een onbekend evenement

Tip: Ook leuk om vrienden van buiten jouw woonplaats uit te nodigen en met hen een wandeling te maken. Dat leert jou meteen weer anders kijken naar de ‘dagelijkse’ dingen. De tussenstops houd je natuurlijk in dat – ook voor jou – nog onbekende koffietentje of café.

Zelfs in de kleinste dorpen vindt wel een event plaats. Wij bezochten begin september de jaarlijkse Molenmarkt in de straten rond de Wageningse molen De Vlijt aan de Harnjesweg. Koningsdag in het klein met een rommelmarkt, spelletjes en lokale ondernemers en buurtinitiatieven als Wij Wageningen. Middelpunt is windkorenmolen De Vlijt. Je koopt er heerlijke biologische bakmixen (tip: de chocoladekoekjes mix). De molen is op donderdag, vrijdag en zaterdag geopend. Op zaterdag kun je er ook een rondleiding krijgen. Meer info: www.molendevlijt.nl

Verrassend vervoer Bewonder het museum of de galerie Wij brachten een bezoek aan Beeldengalerij Het Depot aan de Aboretumlaan. Een culturele highlight waar we zelf nog niet eerder geweest waren. Naast diverse tijdelijke tentoonstellingen vind je er een permanente tentoonstelling over het menselijke lichaam. Bekijk de bijzondere beeldhouwwerken, bewonder de vormen van lichaamsdelen of verbaas je over gigantische voeten die uit het plafond steken. Dankzij de herkenbare vormen van de beelden is het Depot ook prima geschikt voor een bezoek met kinderen vanaf een jaar of zes. Drink daarna een goede kop koffie in restaurant Linnaeus. Dit restaurant biedt een fijn uitzicht op het achterliggende arboretum ‘De Dreien’. De galerij is gratis toegankelijk. Bezoek voor openingstijden en het adres: www.hetdepot.nl

Een bijzonder vervoermiddel is een goede manier om een stad te leren kennen. Wij kozen voor een kanotocht over de Grift. Ons opstappunt was de kanosteiger aan de Cuneraweg in Rhenen. Eenmaal in de kano gaat er écht een nieuwe wereld open: ruisend riet, watervogels en koeien die je vanaf de aangrenzende weilanden nieuwsgierig aankijken. De weidse uitzichten over het Binnenveld, het landelijk gebied tussen Wageningen, Ede en Veenendaal, maken het idyllische plaatje compleet. Onderweg kun je stoppen voor een lunch op één van de picknickplaatsen langs de route. Deze zijn overigens ook bedoeld voor de fietsers op het aangrenzende fietspad. Meer informatie over kano-mogelijkheden: www.kanoroutes.nl/nl-valleikanaal.htm

60-63-PW5-Op reis in je eigen stad.indd 62

12-10-16 15:47

Sunset of sunrise in je eigen stad Wageningen ligt niet aan het strand, maar heeft een aantal perfecte plekken voor een mooie zonsopkomst of ondergang. Zo ben je op de Wageningse berg gegarandeerd van een mooie uitkijk. Ook op de Grebbedijk, net buiten het centrum, heb je een wijds uitzicht en loop je de zonsondergang zo tegemoet.

Tip voor een avondje uit In Wageningen vind je een uniek en fijn filmtheater, waar je terecht kunt voor kaskrakers en filmhuis-movies. De zalen zijn knus en dankzij de specials en arrangementen heb je hier een complete avond uit. www.heerenstraattheater.nl

Food & drinks ONDER DE LINDEN

Reis met je hart Tijdens deze citytrip nam Travelvibe het roze hart van ‘De Stichting Reis met je Hart’ mee. Dit om aandacht te vragen voor mensen die door gebrek aan financiële middelen al langere tijd niet van een vakantie kunnen genieten, maar dit wel van harte gegund wordt door hun omgeving. De stichting verzorgt een dagje uit of een vakantie met gelden die opgebracht worden uit giften, schenkingen, erfenissen en steun in natura. Meer info: www.reismetjehart.nl

www.travelvibe.nl

Eén van de oudste cafés in Nederland vind je in Wageningen. Onder de Linden (Haagsteeg 16) ligt net even buiten het centrum, maar is een heerlijke plek voor een borrel en een bite. Binnen in stijl van de jaren ’50 en buiten op het terras of fijne veranda. Extraatje is de bierbrouwerij waar Wagenings Blond en Wagenings Tripel wordt gebrouwen. Meer info en een bezoek aan de brouwerij? www.onderdelindenwageningen.nl

JUNUSSTRAAT Op de Markt, rondom de kerk, vind je veel horeca en ook een paar favoriete adresjes van ons, zoals Taste, Drinks & Bites en Diels. Maar omdat we voor dit artikel de minder bekende plekjes opzochten, tippen we graag de biologische Eeterij H’eerlijk (Heerenstraat 47), vegetarische eetwinkel The Green Kitchen (nr 47) en het Grieks eethuisje MorningTales (nr. 45) in de Junusstraat. De Junusstraat mag je sowieso ook overdag niet missen voor leuke winkeltjes. Smakelijke (Wageningse) specialiteiten koop je bij Heroes of Taste (nr. 27), Koffie & Thee lekkernijen bij Columbus (nr. 27a), Vintage kleding bij Trésor (nr. 35) en stoere kinderkleding bij Broertje & Zusje (nr. 16).

60-63-PW5-Op reis in je eigen stad.indd 63

13-10-16 16:34

Op zoek naar

de Wageningse Barricaden

Foto: collectie RenĂŠ Oudshoorn

Op het dak van Kraakpand Delpad

Een blik vanuit De Tien Zilverlingen vlak voor de ontruiming

Kritiek op het woonbeleid

24-25_PW5-Jobbe Wijnen.indd 64

12-10-16 16:06

De Tien Zilverlingen, Delpad, Pudoc, de Wageningse Lente, de WSO, Troost, de Uitbuyt, Jokari. Veel Wageningers zegt het niets meer, maar bij oudere jongeren die eind jaren ‘70 en begin jaren ‘80 in Wageningen studeerden roept het nostalgische herinneringen op. Het was de tijd van aksie, kollektieven, kraken en kernwapens de wereld uit. Kortom, de tijd van het linkse activisme. Archeoloog Jobbe Wijnen ontdekte dat er in de officiële archieven weinig bewaard is gebleven van die roerige tijd. Daarom probeert hij onder de titel ‘Wageningse Barricaden’ die geschiedenis in kaart te brengen. Jobbe begon zelf zijn studie biologie in 1995. Van het linkse actie wereldje heeft hij dus niet veel meegekregen. Waarom is hij dan toch zo geïnteresseerd in die geschiedenis? “Twee jaar geleden liep ik langs de International Club aan de Marijkeweg. Op een buitenmuur zag ik per toeval de restanten van de graffitileus ‘Lubbers wel, Pudoc niet’. Waarom die graffiti me nooit eerder opviel, is me een raadsel. Ik raakte direct gefascineerd door dit spoor uit een voor mij onbekend verleden. Ik heb tegenwoordig mijn eigen bedrijf waarin ik me bezighoud met cultuurhistorisch onderzoek. In mijn werk en privé ben ik extra gefascineerd door recente geschiedenis en conflictarcheologie. Ik ben daarbij op zoek naar materiële sporen van conflicten. Die Lubbers-leus bleek zo’n spoor te zijn.”

Geschiedenis in kaart brengen Na enig onderzoek ontdekte Jobbe namelijk dat de oude boerderij waarin nu de International Club zit, vroeger het kraakpand Wanders was. “Ik wist meteen dat er nog veel meer te vinden moest zijn over dit stukje recente Wageningse geschiedenis. Tegelijkertijd ontdekte ik dat er in de beeldbank van het gemeentearchief en op internet vrijwel niets te vinden was over dit onderwerp. Ook in het dikke boek ‘Geschie denis van Wageningen’ (dat ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van de stad verscheen) staat niets over deze tijd vermeld. Daarom ontstond het idee voor het project de Wageningse Barricaden om deze periode alsnog in kaart te brengen.”

Stortvloed aan informatie In zijn kennissenkring bevonden zich mensen die wel actief waren in de linkse actiewereld. Jobbe benaderde hen voor informatie en tot zijn grote verrassing bleek hij een oliebron aan te boren. “Rondvragen bleek helemaal niet nodig: mensen die de tijd actief meemaakten meld den zich bijna vanzelf met verhalen en foto’s. De scene van vroeger kent

De leus bij de International Club waar het mee begon

elkaar nog goed. Van de Vrouwenbeweging, de Woongroepengroep, Pudoc, Delpad, Wanders en de Sportstraat. De Facebookpagina van het project werd een levendige gemeenschap die zelfstandig groeide en op mijn vragen antwoord geeft.”

WikiWageningen Het in kaart brengen van het linkse verleden gebeurde letterlijk. Jobbe vond een partner in de website WikiWageningen. Daarop gaat een digitale kaart verschijnen met de locaties waar het zich allemaal afspeelde. Kraakpanden, vergaderlocaties van organisaties en de huidige sporen die uit het verleden bewaard zijn gebleven. De benodigde app werd vergoed door het Wagenings Nut en de interviews met hoofdrolspelers uit die tijd leverden vele verhalen op die ook op Wiki Wageningen gepubliceerd worden. Jobbe heeft al een aantal verhalen klaar, de rest moet de komende maanden volgen.

De Tien Zilverlingen Jobbe benadrukt dat hij geen wetenschappelijk historisch onderzoek doet. “Ik wil laten zien hoe de plekken er toen uitzagen en wat er nu nog van over is. Maar ik moet bekennen dat de verhalen van vroeger me wel steeds nieuwsgieriger maken.” Daarom spreekt hij met ons graag af bij De Tien Zilverlingen, op de hoek van de Markt en de Hoogstraat. Het pand werd gekraakt op 28 februari 1981 en ontruimd door de Mobiele Eenheid op 28 januari 1985. “Dit pand is een ijkpunt in de geschiedenis van de Wageningse Barricaden. Het was het bolwerk van het linkse activisme. Er wordt wel gezegd dat de ontruiming het einde van een periode betekende. Ik heb gesproken met krakers die bij de ontruiming aanwezig waren. Oud-politiechef Bob Nagel heeft mij ook van informatie voorzien. Ik hoop daar een mooi verhaal voor het project van te maken.” Nieuwsgierig naar de verhalen van Jobbe over de Wageningse Barricaden? www.wageningsebarricaden.wordpress.com

Jobbe heeft veel materiaal gekregen van de scene van vroeger

Een actiekrant uit de jaren ’80

24-25_PW5-Jobbe Wijnen.indd 65

12-10-16 16:06

Like & Win

VOLG JIJ PROEF WAGENINGEN OP FACEBOOK? DAN MAAK JE KAN S OP ONDERSTAAN DE PRIJZEN!

Proef Wageningen Magazine gaat verder dan papier. Digitaal kun je ons vinden op www.proefwageningen.nl/magazine en we zijn actief op Facebook en Twitter. Daar houden we je op de hoogte van toeristisch nieuws, interessante weetjes, leuke winacties en aantrekkelijke aanbiedingen!

MAX HAVELAAR MET ZOMBIES VAN MARTIJN ADELMUND ‘Max Havelaar met Zombies’ is het nieuwste boek van Martijn Adelmund en een moderne hervertelling van de grootste Nederlandse klassieker aller tijden. De Amsterdamse koffiehandelaar Droogstoppel laat door zijn assistent een verhaal samenstellen uit de notities van een oude schoolvriend. Het blijkt een wonderlijke vertelling, waarin naast koffie, buffels en een Japanse steenhouwer ook zombies een rol spelen. Martijn over zijn in versie: “Sommige van de beelden die ik november oproep in Max Havelaar met Zombies zijn shockerend of spraakmakend, maar vanuit een goede bedoeling. Precies zoals Multatuli dat deed.” In november maak je kans op een gesigneerd exemplaar.

HET GESIGNEERD ALBUM ‘EVOLVE’ VAN JULIAN CALOR In dit magazine heb je alles kunnen lezen over DJ Julian Calor. Inmiddels ben je natuurlijk hartstikke nieuwsgierig naar zijn sound! Dat komt mooi uit, want we mogen onder de lezers van Proef Wageningen Magazine en onze volgers op Facebook twee exemplaren van Julian’s album ‘Evolve’ weggeven mét handtekening van Julian himself! Een heus collectorsitem, helemaal zodra zijn wereldwijde doorbraak komt.

in december

in februari

KOETSHUYSCH KAAS PROEFPAKKET De winkel van Koetshuysch Kaas (Hoogstraat 33) nodigt uit tot proeven. Hier verkopen ze vele soorten heerlijke Hollandse kaas tegen lage prijzen en diverse buitenlandse kazen. Koetshuysch Kaas heeft ook verschillende soorten kleine kaasjes (boerenpondjes) en cadeaupakketten. Proef Wageningen Magazine mag één smakelijk kaaspakket t.w.v. € 25 weggeven. www.koetshuyschkaas.nl/winkels/wageningen/

KLEAN KANTEEN DRINKBEKER De duurzame, roestvrijstalen Klean Kanteen bekers zijn handig voor thuis, onderweg, school of werk. Klean Kanteen wil met deze bekers een veilig alternatief bieden voor plastic en aluminium drinkflessen. Het assortiment in bestaat uit verschillende aart m formaten, uitvoeringen en kleuren. Dit mintgroene exemplaar mogen wij van Bas Buitensport verloten onder de lezers van Proef Wageningen Magazine. Kun je niet wachten? De fles is voor € 21,95 te koop bij Bas Buitensport, Bevrijdingsstraat 11.

HEERENSTRAAT THEATER CADEAUBONNEN

in januari

Met deze cadeaubonnen van het Heerenstraat Theater ontvang je twee kaartjes voor een film naar keuze en een drankje in de pauze. Ideaal dus om een vriend(in) of familielid te trakteren op een avondje film. Benieuwd wat er te zien is? Op de website van het filmtheater vind je de actuele films, maar ook de verwachte films en diverse events en specials! Bekijk, beleef & bewonder! www.heerenstraattheater.nl

- De prijzen worden maandelijks verloot onder alle volgers van www.facebook.com/proefwageningen - De winnaars worden bekend gemaakt via www.facebook.com/ proefwageningen - Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd

66-PW5-Like&win.indd 66

17-10-16 10:35

16 1:2411:24

01-PW5-cover 3 1/1-AD.indd 1/1-AD.indd 2web.indd 2

17-10-16 17-10-16 11:44 11:5211:38 11:44 13-10-16 13-10-16 11:38

Bel mij vandaag voor een afspraak.

Henk Jansen: (0318) 660 661

Hypotheek binnen een week. www.rabobank.nl/vr Een aandeel in elkaar

1/1-AD.inddspread.indd PW5-cover 01-PW5-cover 2web.indd 14

13-10-16 17-10-16 13:14 11:52

Proef Wageningen - nummer 5, 2016

Morgen al op hypotheekgesprek?