AGRO industry 2012/4 PL by PROGRAFIKA

cheese technology forum/ forum technologii

serowarskich www.apbiznes.pl

24-26. 10. 2012 - Nałęczów technika i technologia w przemyśle spożywczym cena 54 PLN w tym 8% VAT 4/2012 (8) JESIEŃ

ISSN: 2083-0009

Jakość piwa Jakość wody Począwszy od wody jako głównego składnika piwa, przez wodę do mycia kadzi, aż po wodę do zasilania kotłów, nasza szeroka gama urządzeń zapewnia spełnienie wszystkich wymagań stawianych wodzie dla przemysłu browarniczego. Uzdatniamy wodę od 1936 roku. EUROWATER posiada wiedzę i doświadczenie oraz dysponuje technologiami pozwalającymi projektować optymalne stacje uzdatniania wody.

EUROWATER Spółka z o.o. Ul. Izabelińska 113, Lipków PL 05-080 Izabelin (Warszawa) Tel.: +48/22/722-80-25 info@eurowater.pl www.eurowater.pl

EUROWATER Spółka z o.o. ul. Mydlana 1 PL 51-502 Wrocław Tel.: +48/71/345-01-15

Aleksandra Wojnarowska

spis treści 4

140 lat minęło – Browar w Elblągu

Wędzony koźlak Rozmowa z Andrzejem Millerem

redakcja@bitubi.pl

prawdziwą przyjemnością oddajemy w Państwa ręce dwujęzyczne wydanie Agro Industry. Coraz większe zainteresowanie naszym pismem wśród Czytelników nieznających języka polskiego sprawiło, że podjęliśmy wyzwanie. Czasopismo w takiej formie ukazywać się będzie przy okazji międzynarodowych targów czy konferencji branżowych. Kolega pracujący w potężnym koncernie spożywczym powiedział mi ostatnio, że jego firma nie zamierza wydać ani złotówki na kreowanie kultury spożycia czy budowanie świadomości konsumenta. Niech za to zapłaci ktoś inny. Oni tylko wykorzystają trend a w razie potrzeby przejmą, czyli kupią, małego, innowacyjnego producenta. Szereg dynamicznych zmian na polskim rynku spożywczym skłania do refleksji. Z jednej strony małe podmioty, gdzie wdrożenie innowacyjnego produktu obciążone jest dużym ryzykiem całkowitej plajty. Z drugiej strony koncerny, wydające ogromne sumy na marketing i przekuwające, dzięki skali produkcji, kiełkujące nowe trendy na realne zyski. Tak po prostu jest. Z tym większą przyjemnością kibicujemy „niegigantom”, którzy odnoszą sukcesy. Przykładem jest mleczarnia Lazur, która w swoim zakładzie w Skalmierzycach postawiła prawdopodobnie najnowocześniejszą na świecie linię do produkcji serów pleśniowych.

PORTER bałtycki Rafał Kowalczyk

Bardzo zielony browar w Elblągu

Serowi wynalazcy SM Spomlek

Worki z pieniędzmi nie leżą na ulicy Rozmowa z Tadeuszem Remiszewskim

Pleśniowy ze Skalmierzyc Lazur

Ślad wodny w mleczarstwie Jan Marjanowski, Jarosław Ostrowski

U „Budnego”

Raz do roku w Elgiszewie

Produkcja napojów bezalkoholowych w układzie ekonomiczno-ekologicznym Lech Maryniak

Polska żywność fałszowana Urszula Wieteska

Unilever inwestuje w środowisko Janusz Zakręta

REDAKCJA ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85 redakcja@bitubi.pl RADA PROGRAMOWA Lech Maryniak Adam Pawełas (Carlsberg Polska) Ireneusz Plichta (ProEko) prof. Janusz Wojdalski (SGGW) prof. Zygmunt Zander (UWM) REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska tel. 535 094 517

Tymczasem za nami udany debiut rynkowy tzw. miksów piwnych, czyli mieszanek piwa z lemoniadą bądź sokiem. Kategoria tzw. piw specjalnych, w tym piw smakowych, dynamicznie się rozwija. Pytanie tylko, czy mieszanka piwa z lemoniadą czy sokiem jest jeszcze piwem? Czy ważne są proporcje? Niektóre Urzędy Celne mają wątpliwości w tym zakresie. Potrzeba określenia dokładnej definicji piwa staje się zatem coraz bardziej paląca. Stawka toczy się m.in. o wysokość podatku akcyzowego, która - w przypadku piwa – naliczana jest w sposób bardziej korzystny aniżeli w przypadku np. wina. Zapraszam serdecznie do lektury. Dołożyliśmy wiele starań, aby lektura czasopisma stanowiła dla Państwa nie tylko relaks, ale i inspirację. Z niecierpliwością czekamy również na Państwa uwagi i komentarze.

SEKRETARZ REDAKCJI Janusz Zakręta tel. 608 664 129 PRACOWNIA GRAFICZNA PROGRAFIKA.com.pl DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl. WYDAWCA Agencja Promocji Biznesu s.c. ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85 www.apbiznes.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy

browarnictwo

historia

140

o ł e n i m t a l

W Elblągu zawsze istniał dobry klimat dla produkcji i konsumpcji piwa. Piwo znali już rycerze zakonu krzyżackiego, którzy w 1237 roku założyli na brzegu rzeki Elbląg warowną osadę. Przywilej warzenia piwa elblążanom nadał mistrz krzyżacki Zygfryd von Feuchtwangen w 1309 roku. Elblążanie swoje prawa do warzenia piwa opierali nie tylko na pierwszym przywileju krzyżackim, lecz przede wszystkim na przywilejach Zygmunta Starego z 1526 roku i Zygmunta Augusta z roku 1566.

Do wielowiekowych tradycji nawiąza-

Pokój Wersalski miał katastrofalne

pod nazwą Eksport Bałtycki. W latach

no w 1872 roku, kiedy powstało Towa-

konsekwencje dla zakładu. Utracone

pięćdziesiątych dokonano wymiany

rzystwo Akcyjne „Browar Elbląski”, które

rynki zbytu i stworzenie Wolnego

urządzeń i modernizacji browaru,

zakupiło od miasta dworek „Angielski

Miasta Gdańsk doprowadziło do spadku

odbudowano elbląską słodownię.

Zdrój”. W pobliżu tego miejsca Towarzy-

produkcji do 34 000 hl. Sprawna

Wymieniono dębowe kufy piwne na

stwo zbudowało browar, przejęty w 1880

organizacja i dobra jakość piwa po-

metalowe tanki.

roku przez „Brauerei English Brunnen”

zwoliły jednak odbudować sprzedaż

W roku 1959 podjęto decyzję o roz-

czyli Browar Angielski Zdrój. Ta nazwa

we wschodniej i południowej części

budowie słodowni do rocznej produkcji

zachowała się do 1945 roku.

Prus a także w Berlinie. W 1923 roku

7000 ton słodu. W 1964 roku połączono

obok produkcji piwa uruchomiono tu

Elbląskie i Gdańskie Zakłady Piwowar-

Towarzystwo podjęło intensywną rozbudowę browaru w Elblągu. W latach

produkcję lemoniady i wody sodowej.

1880-1915 produkcja piwa wzrosła

Druga wojna światowa była okresem

z 5000 do 85 000 hl. Browar „Angielski

produkcji dużej ilości (łącznie ok. 300

Zdrój” produkował wiele gatunków piwa:

tys. hl rocznie) piwa o niskiej zawar-

słodowe-zwyczajne, słodowo-kar-

tości ekstraktu słodowego oraz wody

melowe, jasne-bawarskie, leżakowe,

mineralnej dla wojska. W czasie działań

jasne-białe berlińskie, pilzneńskie-

wojennych spłonęły główne budynki

-niemieckie, eksportowe ciemne, porter

produkcyjne: warzelnia i słodownia.

niemiecki i koźlak . W roku 1900 browar

Pierwszą powojenną warkę piwa

stał się oficjalnym dostawcą piwa na

ugotowano 6 lutego 1946 roku. Do

dwór niemieckiego cesarza Wilhelma II.

sprzedaży jako pierwsze trafiło piwo

4/2012

Browar elbląski, ul. F. Dzierżyńskiego, obecnie Browarna, koniec lat czterdziestych

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

skie. W latach siedemdziesiątych zain-

sną warzelnię, zespół 34 unitanków

stalowano nową warzelnię, wymieniono

o pojemności 4.600 hl każdy, słu-

wyposażenie fermentowni i leżakowni

żących do prowadzenia fermentacji

oraz urządzenia rozlewnicze. W roku

i leżakowania piwa, zbiorniki piwa kla-

1975 produkcja browaru wynosiła 530

rownego, nową linię filtracyjną, linię KEG

000 hl. W grudniu 1976 roku na rynku

oraz linię rozlewu piwa butelkowego

zagościło piwo Specjal.

o wydajności 90 000 butelek na godzinę.

Rok 1991 rozpoczął nowy etap

O skali przemian w browarze elbląskim

w kilkusetletniej historii elbląskiego

świadczy choćby fakt, że o ile w 1990

piwowarstwa. 17 kwietnia został pod-

roku wyprodukowano tu 422 tys. hl, to

pisany akt notarialny o utworzeniu

w roku 1997 aż 1930 tys. hl piwa.

spółki Elbrewery Company Limited,

Pod koniec 1997 roku Elbrewery

do której 51% udziałów wniosła firma

co. Ltd., jako jedna z pierwszych firm w

australijska Brewpole PTY i 49%

branży, uzyskała certyfikat ISO 9001,

Zakłady Piwowarskie w Elblągu.

czym potwierdziła przynależność do

2 maja 1991 roku rozpoczęła działal-

elity firm stosujących międzynarodowe

ność Elbrewery Co. Ltd. W 1993 roku

normy jakości zarządzania.

W skład Grupy Żywiec browar wchodzi od listopada 1998 roku

produkcyjne, aby w 2008 roku osiągnąć rekordową w historii browaru produkcję 2 662 000 hl piwa, z czego 1 767 000 hl przypadło na piwo Specjal, największą

firma wprowadza na rynek całkowicie

W kolejnych latach uzyskuje kolejne

nowe piwo – EB Specjal Pils, które od

certyfikaty – systemu zapewnienia bez-

razu zyskało uznanie klientów i stało się

pieczeństwa produkcji żywności HACCP

Obecnie browar w Elblągu dys-

oraz certyfikat Zintegrowanego Systemu

ponuje dwoma liniami rozlewniczymi:

Zarządzania Jakością, Ochroną Środo-

linią butelkową 0,5 l o wydajności

wiska i Bezpieczeństwem Pracy.

90 000 but/h i linią puszkową 0,5 l

przebojem lat 90-tych. „Okrętem flagowym” dynamicznie rozwijającej się spółki pozostał browar w Elblągu. Trzyletnią przebudowę rozpoczęto pod koniec 1993 roku

W skład Grupy Żywiec browar wchodzi od listopada 1998 roku.

regionalną markę piwa w Polsce.

o wydajności 28 000 puszek/h. Produkcja piwa w browarze odbywa się w działach produkcyjnych na po-

– w jej efekcie powstał jeden z naj-

Po okresie reorganizacji i zmian jakie

większych i najnowocześniejszych

przechodziła firma, browar w Elblągu

browarów w Polsce. Piwowarzy Elbląga

po spadku produkcji pod koniec lat

Potwierdzeniem najwyższej świa-

90-tych, z roku na rok zwiększał wyniki

towej klasy w dziedzinie produkcji

przejęli do eksploatacji nowocze-

wierzchni 6,5 ha.

i logistyki jest przyznanie elbląskiemu browarowi w marcu 2010 roku nagrody dla Najlepszego Browaru Heinekena w roku 2009 w Regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Linia produkcyjna z 1960 roku

Tankofermentatory z 2012 roku

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

4/2012

browarnictwo

Grand Champion

Wędzony koźlak

rodem ze Szczecina

Co roku jeden domowy browarnik dostępuje niebywałego zaszczytu: jego piwo warzone jest w przemysłowej ilości przez najlepszych browarników Grupy Żywiec. Już po raz kolejny Janusz Konieczny (dyrektor cieszyńskiego browaru) oraz Dominik Szczodry (główny piwowar) zadbają o to, aby zwycięski trunek pokosztować mogła jak największa rzesza piwoszy. O domowym warzeniu piwa rozmawiamy z Andrzejem Milerem, tegorocznym zwycięzcą Grand Championa.

Kiedy zaczął pan przygodę z piwowarstwem?

Drugi konkurs w jakim wzięliśmy udział odbył się we Wrocławiu, gdzie

Piwowarstwem domowym intere-

nasz PILS zajął drugie miejsce. Na

suję się od ponad dwóch lat. Pierwsze

kolejnym konkursie w Żywcu, który

warki warzone były z użyciem ekstrak-

uchodzi za najbardziej prestiżowy

tów słodowych nachmielonych - tzw.

w Polsce, moje piwa zajęły 3 miej-

Brewkitów. Szybko jednak stwierdziłem,

sce w kategorii AIPA oraz 1 miejsce

że smak takiego piwa nie jest dla mnie

w kategorii Rauchbock, który to został

satysfakcjonujący i zacząłem warzyć

uhonorowany tytułem Grand Champio-

z pełnym procesem zacierania.

na, czyli najlepszego piwa konkursu.

Pasją szybko zaraziłem swojego ojca Jerzego, z którym wspólnie warzymy prawie każde piwo.

To musiała być zapewne wielka przygoda? Raczej pole doświadczalne. Spraw-

Co oznacza, że zostaje uwarzone w Brackim Browarze Zamkowym Dokładnie tak. To dla mnie ogromna radość i duma. Nie ma bardziej prestiżowego konkursu piw domowych w Polsce.

dzaliśmy, co wyjdzie jak do kotła dodamy trochę takiego słodu, trochę

w trakcie warzenia 67 500 litrów Grand Championa – najlepszego piwa 2012 r. Po fermentacji piwo w stylu Rauchbock, który w Polsce jest prawie nieznany, trafił do podziemnych tanków leżakowych browaru, gdzie pozostanie do połowy listopada br. Rauchbock, czyli koźlak dymiony jest dość mocny i treściwy. Ma wyjątkowe dymione i śliwkowe aromaty.

Czym wyróżnia się Pańskie piwo? Jest to koźlak pradawny, co odnosi się do tradycyjnej metody warzenia oraz wytwarzania słodu. W dawnych czasach każdy słód był bardziej lub mnie wędzony, ponieważ jego suszenie odbywało się za pomocą dymu, a co

takiego a nachmielimy takim i takim

W szczecińskim pubie Pivaria wraz z pi-

chmielem. Po pierwszym roku ekspery-

wowarami domowymi organizujemy cyklicz-

mentów i wyciągania wniosków, kolejny

nie warsztaty piwowarskie, w trakcie których

sezon rozpoczęliśmy z nastawieniem,

pokazujemy jak uwarzyć w domu smaczne

że trzeba w końcu zacząć warzyć

piwo. Dzięki tym warsztatom zaraziliśmy

piwa stylowe, a jak dobrze pójdzie to

naszą pasją wielu nowych piwowarów.

jedni mówią o świetnym aromacie

wystawiać je w konkursach.

Z miesiąca na miesiąc impreza ta cieszy

suszonych śliwek, suszonych owoców,

się coraz większym zainteresowaniem

a inni o nieakceptowalnym wędzonym

i przychodzi na nią coraz więcej osób

smaku. Moim zdaniem takie piwo trzeba

Były sukcesy?

Co zatem dalej?

Andrzej Miler

za tym idzie piwa były bardziej lub mniej wędzone/dymione. W obecnych czasach piwa dymione są dużą rzadkością na rynku. Gatunek ten ma tyle samo zwolenników co przeciwników,

W pierwszym naszym konkur-

które chcą się dowiedzieć czegoś więcej

spróbować co najmniej kilka razy, gdyż

sie 17 marca w Szczecinie zająłem

o warzeniu, historii oraz nowych gatunkach

do tego smaku i aromatu trzeba się po

3 miejsce w kategorii piwo zielone.

piwa.

prostu przyzwyczaić.

4/2012

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

P bOa ł R T E R tycki

browarnictwo piwne smaki

To mocne, wymagające i kosztowne w produkcji piwo, które niestety nie może pochwalić się tak wysoką pijalnością jak popularne jasne lagery. Nazywane jest „pułkownikiem”, ponieważ zbiera kurz na sklepowych półkach. Mimo to wiele browarów chce je mieć w swoim portfolio. Tylko po co? Czy jako wizytówkę swojej wysokiej jakości? Czy może dlatego, że dobrze jest nawiązywać do tradycji i regionalnego skarbu, jakim jest porter znad Bałtyku?

M ówiąc „porter” nie sposób nie

ka nazywana była „three threads”.

wspomnieć o innych trunkach nazy-

W Londynie, gdzie oferowano wte-

wanych tak samo. Kiedy przyjdzie

dy 23 gatunki piwa, zdarzało się,

Tego dokładnie nie wiemy. Do jego

odwiedzić nam kraje anglosaskie

że sprzedawano aż do sześciu piw

produkcji stosowano ciemniejsze słody,

i poprosić tam o portera, to zamiast

w miksturze. Mieszanie miało przede

tak więc udział karmelu i smaku słodowe-

mocnego, rozgrzewającego trunku

wszystkim podłoże ekonomiczne

go był odpowiednio wysoki i zdecydowa-

dostaniemy aromatyczne i ciemne piwo,

i polegało na połączeniu taniego,

nie charakteryzował ten rodzaj piwa. Jego

jednak o zawartości alkoholu około

jaśniejszego i słabego, ale dość

5%. Brown Porter, bo u nim mowa, jest

mocno chmielonego piwa (tzw. two

bezpośrednim potomkiem dawnego

penny) z ciężkim, mocnym i słodkim

nie wyraźnie słodowe z posmakiem prażo-

portera rodem z Anglii. Był też inspi-

ciemnym piwem. Było to korzystne

nego ziarna. Często karmelowe, o smaku

racją dla amerykańskich piwowarów,

przede wszystkim dla mniej majętnych

którzy dzisiaj warzą nieco bardziej pa-

konsumentów, którymi zazwyczaj byli

lony trunek zwany Robust Porter. Nasz

robotnicy i tragarze. Stąd też późniejsza

z kolei to Porter Bałtycki i ze swoim

nazwa trunku – porter (ang. tragarz).

dalekim angielskim krewnym nie ma już

Piwo było relatywnie mocne, bo

wiele wspólnego. Podobnie jak z innymi

w granicach 6,5 – 7%. Było też ciem-

krewnymi, bo - jak się okazuje - nie tylko

ne, mocno karmelowe i sprawiało

porter mógł mieć wpływ na jego profil

wrażenie bardzo treściwego. Pracow-

smakowy.

nicy fizyczni zwykli traktować portera

Jak smakował tamten porter?

Rafał Kowalczyk browarzyciel.pl

dzisiejszych spadkobierców nazywamy Brown Porter. W smaku piwa te są faktycz-

jako swoisty posiłek regeneracyjny.

Piwo tragarzy

W 1722 roku Ralph Harwood, właściciel

Historia tego angielskiego gatunku

browaru Bell Brewhous w Shoreditch

sięga początków XVIII w., kiedy to

(East London) postanowił uwarzyć

w londyńskich pubach jeszcze nie

piwo nalewane z jednej beczki, które

rozmawiano powszechnie po Polsku.

smakiem przypominałoby popularną

Za to bardzo popularne było mieszanie

mieszankę. Zdobyło ono uznanie wśród

przynajmniej trzech gatunków piwa

konsumentów i zostało nazwane „Entire

z oddzielnych beczek. Taka mieszan-

Butt”, czyli cała lub kompletna beczka.

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

4/2012

browarnictwo

piwne smaki ciemnego chleba lub wręcz grzanki. Mogą

się w zupełnie odmienny styl. Otóż

karmelu, który dostarczany jest z wraz

też występować smaki czekoladowe,

Wielka Brytania była kiedyś naprawdę

z ciemniejszymi wersjami słodów. Ogól-

a w amerykańskiej wersji Robust nawet

wielka, ba (!) nawet imperialna i miała

nie rzecz ujmując, to właśnie dzięki dol-

mocno kawowe i palone. Jako że jest to

mnóstwo egzotycznych kolonii. Swoje

nej, chłodniejszej fermentacji doceniamy

piwo górnej fermentacji, mogą pojawić

piwa wysyłała więc w najodleglejsze

aromaty pochodzące od słodu. Oprócz

się estry, czyli smaki owocowe, choć

zakątki świata. Rodzime piwa warzono

wybitnego charakteru słodowego

nie powinny one dominować. Goryczka

tak, by wytrzymały zamorską podróż.

i karmelowego wyczujemy też sporą

chmielowa powinna tylko zrównoważyć

Musiały charakteryzować się większą

dozę zapachu palonego. Jako że trunek

słodycz piwa, a aromat chmielowy jeżeli

mocą, goryczką i pełnią. Między nimi

ten ma potężny ekstrakt początkowy,

w ogóle, to powinien być odczuwalny

znalazł się porter i konkurujący z nim

wręcz do 22° Plato, zawartość alko-

jedynie w tle, nie dominując słodowe-

stout, piwo jeszcze bardziej palone

holu może osiągnąć nawet 10%. Piwo

go charakteru piwa. Piwo winno być

i tęgie. Korzystając z morskich szlaków

jest przy tym bardziej słodkie, jednak

półpełne, porządnie odfermentowane,

handlowych oba style trafiały do krajów

zawsze powinno być zrównoważone

o zawar tości alkoholu od 4-5%,

nadbałtyckich. Trudno dziś spekulować,

odpowiednim poziomem kwaśności

w kolorze brązowym wpadającym

które z nich miało większy wpływ na

i wyraźnie podwyższoną goryczką. Ta

w rubinowy. Powinno też mieć dobrą

kształt naszego portera. W pewnym

ostatnia powinna być długa, mocna,

pijalność.

momencie eksport z Brytanii zamarł,

jednak nieostra czy nazbyt drapiąca. Jest

a przyzwyczajeni do trunku lokalni pi-

to piwo pełne i aksamitne. Przekombino-

wowarzy zaczęli warzyć piwa na kształt

wane karmelem staje się ostre jak tarka

War to wspomnieć jak por ter

i podobieństwo angielskich „przodków”.

i pozostawia nieprzyjemne wrażenia.

z wysp trafił do Polski i jak przeobraził

Powstanie mocnego piwa znad

Mimo, że ekstrakt początkowy jest wy-

Bałtyku wpisywało się w ówczesne

soki, piwo można zakwalifikować do tych

rynkowe tendencje. Koźlaki, a przede

bardziej odfermentowanych. Na końcu

wszystkim podwójne ich wersje

i tak zostaje sporo treści, jednak trzeba

były w tamtym czasie powszechnie

uważać aby nie było jej zbyt dużo, żeby

Porter podróżuje

Browarzyciel.pl

działająca To niezależna ﬁrma dostępne na rynku niemieckim. ej, która w branży browarnicz Porter Bałtycki, wzorowany na radcze świadczy usługi do angielskich wersjach eksportowych, adzona i szkoleniowe. Prow a, yk lcz spełniał oczekiwania klientów z tego wa Ko jest przez Rafała a ar ow samego segmentu co Doppelbock. doświadczonego piw ylów st i ry ltu ku cę aw - zn w zakresie piwa. Jako ekspert Jak więc smakuje piwa jest sensorycznej oceny nasz bałtycki porter? podczas od wielu lat sędzią Dzisiaj jest to piwo dolnej ich. konkursów piwowarsk fermentacji, więc trudno tu szuKrytyk i recenzent ż te kać ferii estrowych. Będziemy rynku piw nego. Jest adowcą kł wy i em wc io en wyczuwali inne owocowe smaki, szkol Autor a. Piw m iu ud St w m.in. a mianowicie wszelkiego rodzaju piwa pu blikacji na temat suszone owoce. Śliwki, wiśnie i ycznych w magazynach hobbyst rodzynki będą znaczącym eleSwoje i prasie branżowej. el ci mentem porterowego bukietu, zy usługi ﬁrma Browar ie ln na sjo ofe jednak ich źródłem nie są prakieruje do osób pr em oraz piw się h yc jąc cowite drożdże, a spora ilość mu zaj trunku”. o eg ot „zł w tó na pasjo

4/2012

piwo nie było zbyt słodkie, ulepne. Trunek winien być klarowny, bardzo ciemny, a może nawet być nieprzejrzyście czarny jak stout. Zwykle jednak powinien być ciemnobrązowy z rubinowymi przebłyskami światła. Porter Bałtycki winien wdzięczyć się kremową, trwałą pianą w kolorze beżowym, wyraźnie zabarwioną w kolor piwa.

Uwarzyć portera Aby osiągnąć kompleksowy charakter i poprawny balans smaków i aromatów potrzebujemy poprawnej receptury i ścisłego jej przestrzegania. Brzmi jak „oczywista oczywistość”, jednak są to warunki bezwzględne, aby powstał prawdziwy porter.

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

reklama

Rzeczywistość pokazuje, że wyma-

ju sztuczkę, która nie tylko zmniejsza

gający technologicznie trunek można

ryzyko stresingu drożdży, ale również

zrobić „na skróty”, ale tak jak nie da się

skraca czas leżakowania piwa. Warzą

oszukać natury, tak i nie da się oszukać

trochę słabsze ekstraktywnie piwo

konsumentów. Zacznijmy od receptury

o silnym smaku karmelu, a następnie

i mitu pełnosłodowej wersji. Receptury

dosładzają piwo przed rozlaniem

wykorzystujące sam słód jako źródło

i pasteryzacją, takie „Low Gravity”. Efekt

cukrów fermentowalnych są zacne

tego jest fatalny, piwo jest sztucznie

i mogą stanowić ciekawą propozycję.

słodkie i zazwyczaj przekombinowane

Będą też nie lada wyzwaniem dla

karmelowo, a ponadto nie jest wyleża-

piwowara, a później niewykluczone że

kowane - zrównoważone.

dla konsumenta. Im więcej słodu, tym

Najlepszym dowodem na to,

więcej dekstryn, cukrów resztkowych,

iż takie praktyki są stosowane, jest pew-

etc. W efekcie piwo może niedosta-

ne doświadczenie. Ponowne dodanie

tecznie odfermentować i mieć bardzo

drożdży do niektórych porterów potrafi

słodki, brzeczkowy charakter ze zbyt

obniżyć zawartość ekstraktu końcowego

dużą dozą karmelu i mdłego słodu.

o kolejne 4-5° Plato (!). Nie twierdzę, że

W tak mocnych i treściwych piwach

kiedy ekstrakt spadnie do poziomu 2°

można z powodzeniem zastosować

Plato, to trunek jest lepszy – broń Boże.

pewną ilość sacharozy jako dodatku

Jednak kiedy serwuje się nam piwo,

do kotła warzelnego. I tak zostanie nam

które ma dalej 6% wagowo ekstraktu, to

dużo komponentów smakowych, a ła-

łatwo obliczyć, że daje nam to 30g cukru

two dostępny dla drożdży cukier będzie

w jednej butelce (bardziej obrazowo:

przefermentowany do takiego poziomu

to ekwiwalent około 6 łyżeczek od

słodyczy, który pozwoli nam później

herbaty).

cieszyć się wszystkimi walorami piwa.

Dużo by dywagować na temat

Druga istotna rzecz to słody specjalne.

jak jest i jak być powinno. Jednak

Porter powinien być słodowy z dozą kar-

warto na końcu zauważyć, że Porter

melu, a nie odwrotnie. Zbyt duża ilość

Bałtycki jest jednym z najtrudniejszych

słodów specjalnych spod znaku Cara

do uwarzenia piw, a już na pewno

może być przyczyną, że piwo będzie

jednym z najdroższych. Warto jednak

jak cukierniczy karmelek. Problem ten

pozostać przy właściwych procedurach

opisywałem już przy okazji koźlaków.

mając nadzieję, że piwo odwdzięczy

Kolejny znaczący aspekt to fermentacja.

się pełnym smakiem. Mimo, że u nas

Zestresowane ciśnieniem osmotycznym

nazywany „pułkownikiem”, porter jest

drożdże mogą nie współpracować

doceniany przez wielu piwoszy z całego

należycie z piwowarem. Późny start,

świata i powinniśmy być z tego dumni,

słaba fermentacja lub przedwczesne

a samego portera traktować jako nasz

zaprzestanie fermentacji to główne

kulturowy dorobek. Nie mamy przecież

GEA Westfalia Separator Polska Sp. z o.o.

zagrożenia dla browaru, który wybrał

aż tylu rodzimych stylów piwnych.

Aleje Jerozolimskie 212, 02-486 Warszawa, Polska Telefon: +48 22 571 42 03, Fax: +48 22 571 42 10 mariusz.barwinski@gea.com, www.gea.com

niewłaściwy szczep lub zastosował nieodpowiednią ilość gęstwy. Zdarza się, że browary stosują pewnego rodza-

e-w ydanie do pobrania na:

W kolejnym wydaniu opublikujemy subiektywny ranking porterów bałtyckich.

www.apbiznes.pl

Po prostu lepsza wirówka: GEA Westfalia Separator stop direct directdrive + hydrostop Wszelkie możliwe, innowacyjne rozwiązania techniczne w końcu dostępne również w wirówkach dla piwowarstwa, sokownictwa, winiarstwa oraz innych napojów.

engineering for a better world

Bardzo zielony browarnictwo

browar w Elblągu

W ramach programu Zielony Browar prowadzone jest m.in. badanie emisji dwutlenku węgla na każdym etapie produkcji, rozlewu i transportu produktów. Jednym z zadań jest regulacja gospodarki odpadami, m.in. poprzez redukcję ich ilości, poszukiwanie nowych technologii oraz współpracę z organizacjami zajmującymi się odzyskiwaniem i recyklingiem odpadów.

Roman Korzeniowski,

dyrektor Browaru w Elblągu: Świadomość tego, że jako firma produkcyjna mamy ogromny wpływ na otoczenie, w którym funkcjonujemy, zobowiązuje nas do traktowania polityki środowiskowej na równi z naszymi celami biznesowymi i polityką jakości produktów. Naszym obowiązkiem jest minimalizowanie wpływu na środowisko naturalne, dlatego w codziennej działalności stosujemy odpowiedzialne praktyki w tym zakresie. W obszarze działań ekologicznych Browar w Elblągu należy do światowej czołówki. Jesteśmy jednym z najlepszych wśród 140 browarów należących do Heinekena w 70 krajach świata.

Program Zielony Browar opiera się na

• konsekwentne zmniejszanie ilość

zasadzie 3R (Reduce, Reuse, Recycle),

odpadów niesegregowanych groma-

czyli unikania kupowania zbędnych

dzonych na składowisku miejskim,

rzeczy, używania ich powtórnie oraz

• monitoring ilościowy i jakościowy

utylizowania. Jego głównym celem jest

• szkolenia pracowników oraz repre-

niesegregowanych na wysypisku miej-

zentantów firm współpracujących

skim oraz wprowadzenie zasad odzysku

z browarem z zakresu obowiązku

i unieszkodliwiania odpadów.

segregacji odpadów,

Główne założenia programu: ich powstania oraz ich odzysk, • segregacja odpadów zgodnie z przypisanym kodem,

Już niebawem w Radzyniu Podlaskim ruszy wyjątkowy w skali kraju projekt serowarski, dzięki któremu będziemy mogli spróbować serów jakich polski rynek jeszcze nie widział. Budowa „Doświadczalnej serowni” – nowego działu SM Spomlek, zakończy się lada moment. Mała serownia, zwana również doświadczalną bądź eksperymentalną, będzie tworzyć sery o niespotykanych dotychczas smakach, aromatach oraz kształtach. Na jej potrzeby zaadoptowane zostały pomieszczenia, w których kiedyś mieściła się jogurtownia. Eksperymentowanie z serami było dotychczas obarczone dużym ryzykiem, dlatego też rzadko podejmowaliśmy takie próby. Powodem tego było ograniczenie mocy produkcyjnych naszej serowni głównej. Minimalna ilość sera, jaką możemy wyprodukować, wynosi jeden war – czyli około 1200 kg – mówi Wojciech Styś – kierownik warzelni SM Spomlek. Mała serownia postawi przed serowarami zupełnie nowe perspektywy kreacyjne. Dzięki możliwości tworzenia naprawdę małych partii rzędu kilkunastu kilogramów, będziemy próbować tworzyć sery o najodważniejszych kombinacjach smakowo-zapachowych. – dodaje. Sery wytwarzane w nowej, „doświadczalnej” serowni, stwarzają też zupełnie nowe możliwości marketingowe. Produkcja małych partii produktu pozwala nam szybko reagować na sygnały i oczekiwania klientów płynące z rynku. Poza tym, ta elastyczność umożliwia eksperymentowanie z przeróżnymi dodatkami w poszukiwaniu tych, które najlepiej trafią w gusta smakoszy – mówi Marta Tomaszewska, Brand Manager SM Spomlek.

wytwarzanych odpadów,

obniżenie kosztów składowania odpadów

• minimalizacja ilości odpadów u źródła

Serowi wynalazcy

• ograniczenie zużycia mediów: energii elektrycznej, cieplnej, wody. Program ten realizowany jest w ramach Globalnej Strategii Zrównoważonego Rozwoju „Brewing a Better Future”, która

• selektywna zbiórka w wydzielonym

zakłada ciągłe doskonalenie w obszarze

i oznaczonym miejscu w celu unieszko-

ochrony środowiska oraz zmniejszenia

dliwienia odpadu (którego powstaniu

wpływu browarów Heinekena na środo-

nie udało się zapobiec),

wisko naturalne. Partner branżowy

4/2012

forum technologii

serowarskich

24-26 października 2012 r. – Spa Nałęczów

Worki z pieniędzmi nie leżą na ulicy

Pleśniowy ze Skalmierzyc

fot. Agencja Promocji Biznesu

Rozmowa z Tadeuszem Remiszewskim, prezesem OSM Siedlce

Tadeusz Remiszewski prezes OSM Siedlce

Jest Pan zwolennikiem silnego zrzeszenia spółdzielni mleczarskich... Nasz ogromny problem polega na tym, że jak nie damy naszych produktów sieci handlowej za pół darmo to przyjdzie inny i da. Uważam, że – wzorem np. Finlandii – do rozmów z handlem powinien przystępować jeden wybrany przedstawiciel. Gdybyśmy razem kupowali dodatki czy opakowania – również możnaby wynegocjować lepsze warunki. Czy sytuacja jest zła? Nigdzie na świecie nie spotkałem takiego rozwiązania, że dwóch Portugalczyków ma 50% całego handlu w jednym kraju. Aby wypracować rentowność zakładu produkcyjnego nie wolno zbyt dużo dokładać. Te wszystkie „półkowe”, „gazetkowe” – tak się nie da dalej. Myśleliście o koncentracji? Wielokrotnie. W samych Siedlcach odbyło się wiele spotkań w tej sprawie. Jednak potrzeba tutaj zdrowego instynktu samozachowawczego, którego niestety często brakuje. W trakcie takich spotkań należy też wyłożyć swoje karty na stół. Bez szczerości w takiej sytuacji – nie jest możliwe podjęcie ważnych decyzji. Partner branżowy

forum technologii

Nie wszystko jednak zależy od polityki zakładu… Oczywiście, jesteśmy uczestnikiem globalnego rynku. Raz do roku kanadyjscy rolnicy ustalają ze swoim rządem ceny skupu mleka, które obowiązują przez cały rok i mogą odbijać się niekorzystnie na naszej sytuacji w Polsce. Dodatkowo cechuje nas w kraju niestabilność zarówno przepisów jak i kursów walut. Przeszedł Pan z zakładem okres transformacji. Jak ocenia Pan dzisiejszy rynek? I wówczas i dzisiaj były anomalia na rynku. Wtedy była lepsza współpraca z innymi zakładami. Wspólnie wymienialiśmy swoje produkty czy mleko na inne sprzęty, pożyczaliśmy sobie nawzajem po koleżeńsku pompy, stal czy hydraulikę. Dziś stoją przed nami inne wyzwania. Mam tę świadomość, że całego świata nie naprawię a poważnie boję się powtórki z rynku cukru czy mięsa. Młodzi chcieliby szybko zachłysnąć się dobrobytem, tymczasem worki z pieniędzmi nie leżą na ulicy. Albo bierzesz się do roboty, albo nic z tego nie będzie. Siedlce stawiają zdecydowanie na produkcję twarogu? Gdzie wokół spojrzysz – w Polsce same twarożkarnie. My sami rocznie produkujemy ponad 2 000 ton twarogu – i chcemy więcej! Nowoczesne linie produkcyjne pozwalają nam realizować dostawy do sieci. Bardzo obiecująco wygląda też produkcja twarożku z ultrafiltracji. Co jest najtrudniejsze w zarządzaniu mleczarnią? Zarządzanie mleczarnią to zarządzanie ludźmi. Jak się jest człowiekiem – inni zwykle też są w porządku.

serowarskich

24-26 października 2012 r. – Spa Nałęczów

Pod koniec sierpnia w Spółdzielni Mleczarskiej Lazur w Nowych Skalmierzycach odbyła się uroczysta prezentacja najnowocześniejszej linii do produkcji serów pleśniowych LAZUR. Projekt linii oparty został na wypracowanej przez wiele lat własnej technologii.

Na uroczystość przybyło wielu znamienitych gości, przyjaciół i kontrahentów Dziś Lazur to pionier w plastrowaniu serów z niebieską pleśnią i jedyny na rynku producent serów z przerostem pleśni zwierających aktywne kultury bakterii probiotycznych. Innowacyjny jest także sam sposób konfekcjonowania i pakowania tutejszych serów. W zakładzie ściśle są przestrzegane standardy ISSO 22000 oraz HACCP.

Innowacje to sposób myślenia Pomimo, iż zakład działa w strukturze spółdzielni, udało się przekonać członków do produkcji „pleśniaków”. Obok zakładu znajduje się nowoczesny hotelik „Lazur”, w którym szefowie kuchni serwują znakomite dania z dodatkiem tutejszych pleśniowych specjałów. Jak mówi Małgorzata Gęsicka, wiceprezes spółdzielni, najlepszą metodą na zareklamowanie tutejszych wyrobów jest po prostu poczęstunek. Na etatach w spółdzielni pracują znakomici kucharze, którzy z „pleśniaków” przygotują wszystko. To działa. Ludzie podjeżdżają pod zakład aby kupić swojego ulubionego „lazura”. Ilość ciekawych pomysłów wdrożonych w SM Lazur naprawdę zaskakuje: ser żółty z pleśnią, pleśniowe sery plastrowane, własny hotel ze specjalnym menu. Wszędzie wokół czystość i porządek. Z daleka widać dobrego gospodarza. Partner branżowy

forum technologii

serowarskich

24-26 października 2012 r. – Spa Nałęczów

mleczarstwo

zarządzanie mediami Światowe zasoby wodne nieustannie się kurczą a zapotrzebowanie na wodę wzrasta, szczególnie w krajach uprzemysłowionych, i podwaja się średnio co około 20 lat. Zasoby wodne maleją systematycznie. Przyczyn jest wiele: globalne ocieplenie klimatu, duże zanieczyszczenia mórz i rzek przemysłowymi i komunalnymi ściekami oraz stale rosnąca konsumpcja dóbr i usług, do produkcji których potrzebna jest woda.

Ślad wodny w mleczarstwie Deficyt wody na świecie jest różny

Należy tak że zwrócić uwagę

wołowiny w całym procesie od początku

w zależności od usytuowania miejsca

na osobiste zużycie wody i zadać

do końca powstawania wyrobu (od koły-

geograficznego. Przede wszystkim

sobie pytanie czy i w jaki sposób

ski do grobu). Sytuacja komplikuje się,

dotyczy krajów globalnego Południa.

decyduje ono o globalnym zużyciu

gdy to zużycie zależne jest od przyrody,

Jan Marjanowski

Problem mają także kraje europejskie

wody. Czy nasze działania w zakresie

miejsca geograficznego usytuowania

w tym Polska, która, obok Danii, jest

oszczędności wody w gospodar-

i mnóstwa innych czynników. Dlatego też

CBW UNITEX Sp. z o.o.

w najbardziej niekorzystnym położeniu.

stwach domowych mają wpływ na

powstała koncepcja wirtualnej wody tzw.

Problemy z wodą w rolnictwie pojawiły

zmniejszenie zużycia wody?

śladu wodnego (z ang. water footprint),

Jarosław Ostrowski CBW UNITEX Sp. z o.o.

się też w Hiszpanii i Portugalii. Woda jest

W tabeli 2 przedstawiono strukturę

częścią każdego procesu produkcyjnego,

zużycie wody w gospodarstwie domo-

szczególnie w rolnictwie i przetwórstwie

wym jako inspirację do poszukiwań

Ślad wodny osoby, firmy, miasta lub

rolno spożywczym. Potrzebujemy jej

oszczędności w planowaniu osobistego

kraju to suma wody zużytej bezpośred-

do hodowli krów, produkcji mleka w

zmniejszenia zużycia wody.

nio lub pośrednio do produkcji towarów

proszku ale też do uprawy zbóż i owoców, produkcji bawełny. Ilość wody, jaka jest

która została opracowana przez Johna Allana w 2003 roku.

i usług, które skonsumowaliśmy. Składa

Definicje śladu wodnego

się na niego:

potrzebna w każdym procesie zależy od

Aby można było porównać zużycie

tego, gdzie się znajdujemy. Klimat i metody

wody dla poszczególnych wyrobów

uprawy to najważniejsze czynniki a woda

i procesów, nie tylko przemysłowych,

Tab. 1.

wykorzystywana w rolnictwie stanowi 70%

koniecznym stało się opracowanie

Średnie zużycie wody na kontynentach

całkowitego zużycia wody na świecie.

wskaźnika do porównań. Tak, abyśmy

• w ykorzystanie lokalnych zasobów wodnych, • wykorzystanie globalnych zasobów wodnych.

Poniżej w tabeli 1 przedstawiono

mogli wiedzieć ile wody zużywanej jest

Statystyczny Holender zużywa

średnie zużycie wody na kontynentach.

na wyprodukowanie szklanki mleka i 1 kg

2,3 miliona litrów wody rocznie,

Region

Procent ludności świata (%)

Udział w światowym zużyciu wody (%)

Ogólne średnie roczne zużycie na mieszkańca (m3)

Roczne średnie zużycie w gospodarstwie domowym (m3)

Dzienne zużycie w gospodarstwie domowym (dm3)

Afryka

13,0

5,8

291,14

17,47

Ameryka Płd. I Łacińska

8,6

4,6

346,15

65,77

180

Ameryka Północna

5,1

18,2

2316,13

324,26

888

Australia i Oceania

0,5

0,80

1100,00

165

452

Azja

60,9

606,76

60,67

249

Europa 11,9 13,6 731,51 109,73 300 Na podstawie: http://encyklopedia.interia.pl/tabela.html?sc=img.interia.pl/encyklopedia/nimg/woda.csv&o=Zu%BFycie%20wody%20na%20%B6wiecie%20(2002)

4/2012

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Struktura zużycia wody w lokalach

Zużycie l/os./dobę

Zużycie l/os./m-c

Picie i gotowanie

120

Mycie naczyń

360

Mycie ciała

360

Kąpiel

990

Spłukiwanie toalety

1140

Pranie

540

Sprzątanie

240

Razem

125

3750

100

to jest 6300 litrów dziennie. Z tej

wpływu działalności ludzkiej na zasoby

olbrzymiej ilości wody tylko 11%

naturalne (wodne).

Tab. 2. Struktura zużycia wody do celów osobistych Na podstawie: http://www. psm.pila. pl/porad_ techn_03.html

Ślad wodny dla porcji kawy ze względu na lokalizację (suma cząstkowego

pobiera we własnym kraju, natomiast

Ślad wodny empiryczny stanowi

reszta przybywa do Holandii w postaci

wielowymiarowy wskaźnik określają-

zużycia) wyliczamy uwzględniając: • kawa z Afryki, Brazylii itp.,

produktów, do wytworzenia których

cy zużycie ilości wody świeżej, ilości

• transport morski (ślad wodny stat-

trzeba było zużyć wodę pitną na

wytworzonych ścieków na potrzeby

ku), lądowy (ślad wodny ciężarówki),

terenie innych państw.

dane g o p ro duk tu (mle ka , sera ,

• p alarnie ziarna kawowego (np.

Ślad wody empiryczny stanowi

serwatki), zdefiniowanej w czasie

wielowymiarowy wskaźnik określający:

i miejscu w całym cyklu wytwórczym

• woda z wodociągu np. Warszawa,

• ilość wody zużytej w produkcji,

wyrobu.

• cukier z Garbowa Lublin (ślad wodny

• typ wody zużytej (opadowa - deszcz, śnieg, powierzchniowa, podziemna,

Gdynia),

cukru z Garbowa), Można to prześledzić na podstawie

oraz ilość zanieczyszczonej wody

filiżanki gotowej do picia kawy:

- ścieku),

• wegetacja ziarna kawowego (woda

• miejsce (lokalizacja) użycia,

z ziemi + woda z opadów, odpa-

• czas użycia, okres.

rowanie),

• mleko Mlekovita (ślad wodny mleka z Mlekovity). Ślad wodny dla różnych zlewni ze względu na ich lokalizację jest

• zbiory ziarna kawowego (rolnictwo),

następujący:

nawiązuje do zasobów (lub inaczej

• suszenie, pakowanie, transport,

• niebieska woda to woda naturalna

niedostatku) wody przeznaczonej

• sortowanie, pakowanie, dystrybucja

Z agadnie nie śladu wo dne g o

na działalność ludzką i jest bazą do dyskusji na temat rozmieszczenia dostępnych zasobów wodnych

transport, • gotowanie wody (ślad wodny energii elektrycznej),

(deszcz, woda gruntowa, itp.) użyta w procesach przemysłowych. • zielona woda to woda w działalności rolniczej – w tym odparowanie do at-

w stosunku do konkretnych zastoso-

• cukier do kawy (ślad wodny cukru),

mosfery, podsiąkanie gleby (naturalne

wań, w nawiązaniu do zrównoważo-

• mleko do kawy (ślad wodny mleka).

- paruje gleba i rośliny, przepływy ze

nego, sprawiedliwego i efektywnego użycia wody. Ponadto określany jest wpływ wytwarzania produktów, usług na poziomie konkretnej zlewni (rzeki, wododziału) na ślad wodny i opracowanie strategii

Przeciętny człowiek wypija od 2 do 4 litrów wody dziennie, lecz wyprodukowanie dziennej dawki żywności na potrzeby jednej osoby pochłania jej od 2000 do 5000 litrów. Otrzymanie 1 kilograma pszenicy wymaga 1500 litrów wody, a kilograma mięsa wołowego 10 razy więcej. Dlatego, aby starczyło wody dla obecnych 7 miliardów ludzi i spodziewanych w 2050 roku 9 miliardów, FAO zaleca przede wszystkim oszczędność wody w produkcji rolnej i ograniczenie produkcji mięsa.

w celu zmniejszenia negatywnego

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

4/2012

mleczarstwo

zarządzanie mediami

Zielony i niebieski ślad wodny w zależności od bilansu wodnego dla danej zlewni ZIELONY ŚLAD WODNY

opady

NIEBIESKI ŚLAD WODNY

odparowanie nie woda zawarta woda zawarta transport związane z produkcja zw. w produktachprodukcja zw. w produktach wody do innej produkcją z odparowaniem z odparowaniem zlewni

strata, różnica

obszar zlewni

strumień zawrócony

odpływ na poziomie lokalnym

gleby i roślinność

Rys. 1. Wzajemne relacje pomiędzy śladami wodnymi w zlewni wody

Ślad wodny w produkcji mleczarskiej Ślad wodny w produkcji 1litra mleka wynosi 1000 litrów wody (jako średnia globalna). Z tych 1000 litrów równoważnej wody: • woda zielona stanowi 85% tj. 850 l, • woda szara stanowi 8% tj. 80 l,

odpływ ze zlewni

• woda niebieska stanowi 7% tj. 70 l. Obliczenia śladu wodnego dla poszczególnych produktów mleczarskich

SZARY ŚLAD WODNY

są bardzo skomplikowane, wymagają określenia zużycia wody na poziomie lokalnym oraz uwzględnienia bezpo-

zlewni wody do zlewni, oraz sztuczne

ile równoważnej wody jest potrzebne

np. chłodnie kominowe elektrowni

do ich produkcji:

produkujących energię elektryczną).

• 1 filiżanka herbaty – 35 litrów

• szara woda w postaci ścieku tracona jest bezpowrotnie (ścieki z mleczar-

Pośrednie zużycie to np. produkcja

• 1 filiżanka kawy – 140 litrów

energii elektrycznej, woda z kondensatu

• 1 szklanka soku pomarańczowego

po turbinie.

ni, odchody krów).

– 170 litrów • 1 pomidor – 13 litrów

Mogą wystąpić tutaj różne sytuacje:

średniego i pośredniego zużycia.

• 1 jabłko – 70 litrów

Śladem wodnym niebieskim będzie z kolei odparowanie wody w chłodni. Pośrednie zużycie wody z natural-

tracona bezpowrotnie woda szara

• 1 ziemniak – 25 litrów

nych źródeł:

w jednej zlewni po uzdatnieniu ścieków

• 1 jajko – 135 litrów

• Ślad wodny zielony – odparowanie

i oddaniu do innej zlewni (rzeki) staje

• 1 szklanka mleka (0,2 l) – 200 litrów

wodą niebieską.

• 1 kromka chleba – 40 litrów

Wzajemną relację między śladami

• 1 hamburger – 2400 litrów !!

wodnymi cząstkowymi dla zlewni wody

wody z gleby, • Ślad wodny szary – odchody krowie. Bezpośrednie zużycie wody (lokalne zużycie – zakład mleczarski):

przedstawiono na rys.1.

Na Rys. 2 przedstawiono procen-

Poniżej pokazano wartość śladu

towe udziały śladów wodnych cząst-

wodnego dla wybranych produktów

kowych w śladzie wodnym całkowitym

spożywczych aby mieć świadomość

w procesie wytwarzania 1 litra mleka.

• Niebieska woda – pobór powierzchniowej i głębinowej wody, • Ślad wodny niebieski- odparowanie wody w chłodniach,

Rys. 2. Udziały cząstkowych śladów wodnych w produkcji 1 litra mleka

8% 7%

85%

1000 litrów wody

4/2012

1 litr mleka

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Zamiast przykręcania kranu, więcej wody oszczędzimy ograniczając spożycie mięsa, np. z 7 do 3 razy w tygodniu, wprowadzając nowe energoi wodooszczędne technologie.

1 k ilograma pszenicy w ymaga 1 500 litrów wody, a kilograma mięsa wołowego 10 razy więcej. Dlatego, aby starczyło wody dla obecnych 7 miliardów ludzi i spodziewanych w 2050 roku 9 miliardów, FAO zaleca przede wszystkim oszczędność wody w produkcji rolnej i ograniczenie produkcji mięsa. Aby wody wystarczyło dla następnych pokoleń potrzebna jest wiedza o ilościowym zużyciu wody na poszczególne wyroby i usługi (znajomość wskaźnika jakim jest ślad wodny) oraz świadomość wprowadzenia oszczędności w zużyciu lub wielokrotnym wykorzystaniu wody pojawiającej się w procesie produkcyjnym. Takim przykładem może być technologia UNISHER wdrażana

• Ś lad wodny niebieski – woda w mleku, wyrobie,

przez firmę UNITEX z Gdańska przy

zanieczyszczonej jest kosztowna,

produkcji proszku mlecznego lub

więc ludzkość nie ma wyjścia: roz-

• Ślad wodny szary – woda zanie-

sądne gospodarowanie wodą staje

czyszczona (ściek oddawany do

się powoli naszym „być albo nie być”.

oczyszczalni ścieków).

serwatkowego. Mahatma Gandhi, który będąc przywódcą politycznym do kąpieli

Jak podaje FAO (agenda ONZ od-

używał jednej miski wody i mawiał:

powiedzialna za żywność i rolnictwo)

Warto zapamiętać Zasoby wody pitnej są ograniczo-

4 litrów wody dziennie, lecz wypro-

ne i nierówno lub niesprawiedliwie

dukowanie dziennej dawki żywności

podzielone w świecie. Technologia

na potrzeby jednej osoby pochłania

odsalania wody morskiej i innej

od 2 000 do 5 000 litrów. Otrzymanie

Pozycja

Zużycie wody niebieskiej

Ślad wodny

Suma

104 l/kg

15,8 równ. litr H2O/kg

Woda z natury do rolnictwa

19%

81%

Zużycie na farmie

87%

12%

Udój

< 1%

Przetwórstwo mleczarskie

-6%

Opakowanie

< 1%

Transport do celu

< 1%

Udział %-owy:

e-w ydanie do pobrania na:

„bądź sam zmianą, jaką chcesz

przeciętny człowiek wypija od 2 do

www.apbiznes.pl

zobaczyć w świecie”. Zmiana może być drobna i stopniowa, na miarę naszych możliwości, ale dobrze by była przemyślana i oparta na szerszym oglądzie sytuacji. Dlatego też Tabela 3. Zużycie wody niebieskiej i ślad wodny przy produkcji mleka w proszku w Australii z dostawą drogą morską do Japonii (wg R.Ridoutt J.Dairy Sci. 2010)

zamiast przykręcania kranu, zdaniem autorów więcej wody oszczędzimy ograniczając np. spożycie mięsa, np. z 7 do 3 razy w tygodniu, wprowadzając nowe energo- i wodooszczędne technologie.

4/2012

mleczarstwo

relacje Mówi się, że do trzech razy sztuka. W przypadku profesora Budnego to przysłowie nie ma zastosowania. Budny „wystartował” po raz trzydziesty pierwszy! Nasza redakcja z przyjemnością po raz kolejny objęła patronat nad tym spotkaniem.

U „Budnego” T

Konferencja „Problemy gospodarki energią i środowiskiem w mleczarstwie” to klasa sama w sobie. Osobowość Profesora oraz niepowtarzalna atmosfera tych spotkań sprawiają, że trudno opuścić jakąkolwiek edycję.

egoroczna edycja odbyła się w urokliwych wnętrzach pałacu w Mierzęcinie. Jak co roku dyskutowano o gospodarowaniu energią oraz systemach uzdatniania i kondycjonowania wody. Tegoroczną nowością było wprowadzenie tematyki mleczarstwa zrównoważonego i zaproszenie do udziału w obradach producentów trzody.

Interesującą prelekcję w ygłosił Andrzej Jarmasz, opowiadając o systemach zaopatrzenia surowcowego mleczarstwa przez grupy producenckie. Profesor Janusz Budny podkreślał socjologiczne aspekty w zrównoważonej gospodarce energią. Po raz pierwszy w historii w obradach uczestniczył Piotr Hajewski z firmy Nalco, który opowiadał m.in. o nowoczesnych systemach oczyszczania ścieków.

Raz do roku w Elgiszewie

środek Karbówko w Elgiszewie od kilku już lat serdecznie przyjmuje wszystkich Klientów firmy CSK, zaproszonych na coroczne świętowanie. Klienci lubią tu przyjeżdżać: chaty kryte słomą, mnóstwo towarzyszących atrakcji, dobre jedzenie oraz doskonała atmosfera są podziękowaniem firmy CSK za całoroczną współpracę. W tym roku swoją ofertę prezentowały także firmy: Instytut Innowacji Przemysłu Mleczarskiego, Ecolab, Culinar oraz PAK.

Przyszłoroczna edycja konferencji odbędzie się pod auspicjami SM „Jana”

Swoją fachową wiedzą z zakresu technologii produkcji sera, obrony przed fagami, stabilizatorów białkowych, trendów na rynku jogurtów dzielili się specjaliści z CSK. Bardzo ciekawą prezentację, jak zwykle zresztą, miał Niko Kloosterman opowiadając o technologicznych różnicach pomiędzy typowym jogurtem a produktem „vla”, bardzo popularnym na holenderskim rynku. Nad całością czuwał uśmiechnięty Piotr Zgórzyński, dyrektor generalny CSK w Polsce. Impreza była okazją do uroczystego pożegnania Paula Visschedijka, który odchodzi na emeryturę.

Na konferencje CSK przyjeżdża co roku liczne grono klientów firmy

4/2012

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Zgodnie z wymogami Europejskiej Dyrektywy o Odpadach oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003, składowiska odpadów komunalnych powinny posiadać systemy odgazowania. ENER-G Polska zapewnia rozwiązania techniczne w postaci bezpiecznych i ekonomicznych systemów odgazowania dostosowanych do indywidualnej specyfiki danego składowiska.

Pasywne

Partnerstwo Publiczno-Prywatne model DBFO Projekt – Budowa – Finansowanie - Eksploatacja Sprzedaż energii elektrycznej/cieplnej Energia elektryczna i cieplna na potrzeby własne Sprzedaż żółtych i zielonych certyfikatów Zarządzanie polem gazowym i produkcją Optymalizacja produkcji energii, Udział w projektach redukcji emisji.

Aktywne 50 - 2000 m3/h-1 Współpracę rozpoczynamy od nieodpłatnego i niezobowiązującego wykonania teoretycznego modelu gazowego Państwa składowiska i wizyty na obiekcie w celu weryfikacji wyników.

Wypożyczenie lub leasing pochodni biogazowych, Dostawa, instalacja, odbiór techniczny i szkolenia w zakresie użytkowania pochodni, Pompowania próbne, Projekty oraz instalacje pod klucz Opieka eksploatacyjna oraz poeksploatacyjna.

Zapraszamy do zwiedzenia naszych elektrowni biogazowych na składowiskach odpadów komunalnych, których mamy w Polsce kilkanaście.

ul: Bitwy Warszawskiej 1920 r. 7 02-366 Warszawa tel. 022/395 66 00 www.energ.pl, biuro@energ.pl

zarządzanie

media energetyczne

Produkcja napojów bezalkoholowych w układzie ekonomiczno-ekologicznym W artykule autor pragnie przybliżyć działania na poziomie mikro, które pozwolą przedsiębiorstwu prowadzić oszczędną gospodarkę mediami energetycznymi. Taka gospodarka będzie również dźwignią poprawy negatywnego wpływu przedsiębiorstwa na środowisku naturalne. Autor przedstawi najważniejsze kroki pozwalające oszczędzać formy energii na przykładzie przedsiębiorstwa produkcji napojów bezalkoholowych typu CSD (Carbonated Soft Drinks) i NCSD (Non Carbonated Soft Drinks).

Sposoby oszczędzania form energii

pojów wraz z konfekcjonowaniem,

• Produkcja i magazynowanie dwutlen-

mają działanie hybrydowe [3] z jednej

czyli rozlewem napojów do opakowań.

ku węgla CO2. W najnowocześniej-

strony pozwalają oszczędzać i poprawiać

W części ściśle technologicznej może-

szych zakładach następuje własna

bilans ekonomiczny przedsiębiorstwa,

my wyróżnić:

produkcja CO2 przy wykorzystaniu

z drugiej zaś strony przekładają się na

• Wydobycie wody wraz z jej uzdatnia-

technologii CHP/QUAD (Combined

niem. Woda w procesie produkcji napo-

Heat and Power/QUAD) [6]. Po

jów bezalkoholowych stanowy ponad

takiej produkcji następuje jego ma-

90% udziału wagowego, licząc wsad

gazynowanie w formie skroplonej.

surowcowy. Czyli jest to pod względem

W tradycyjnym systemie CO2 jest

ilościowym najważniejszy surowiec.

dowożony od certyfikowanego do-

Przed użyciem jej do bezpośredniej

stawcy (z wymaganym atestem dla

W czasie rosnących wymagań ja-

produkcji należy wodę wydobytą ze

środka spożywczego) oraz również

kościowych, presji na koszty produkcji

studni (lub pozyskiwaną z innego źró-

przechowywany w formie skroplonej

oraz zmieniających się upodobań klienta

dła) uzdatnić. Każde przedsiębiorstwo

produkcja napojów bezalkoholowych

z tego sektora ma swoje wymagania

W części dotyczącej mieszania oraz

i technologie.

rozlewu mamy główne etapy takie jak:

obniżenie emisji GHG, czyli na poprawę Lech Maryniak

ochrony środowiska.

Produkcja napojów bezalkoholowych – przybliżenie technologii

w tym gazowanych ma niewiele wspólnego

w zbiornikach magazynowych.

z produkcją pamiętnej kultowej oranżady

• Przygotowanie syropów końcowych.

• Mieszanie, które polega na łączeniu

czy lemoniady. Wspomniane czynniki

Etap ten odbywa się w procesie

uprzednio wyprodukowanej wody

spowodowały znaczne zaawansowanie

mieszania wody uzdatnionej, baz

uzdatnionej z przygotowanym syro-

technologiczno-organizacyjne tego

napojowych oraz cukrów, syropów

pem końcowym oraz w przypadku

dobra konsumpcyjnego.

prostych (cukry rozpuszczone

napojów gazowanych dodaniem CO2.

Wytwarzanie napojów bezalkoho-

w wodzie uzdatnionej), ale także

Po takim zmieszaniu w urządzeniach

lowych praktycznie możemy podzielić

substancji słodzących. Fazę przy-

popularnie zwanych mikserami

na trzy najważniejsze bloki produkcyjne.

gotowania takich syropów często

powstaje napój końcowy gotowy do

poprzedza proces magazynowania

rozlewu i dalszego pakowania.

BLOK Nr. 1. Pierwszym blokiem jest

substancji słodzących (silosy, zbior-

połączona technologia produkcji na-

niki na syropy proste).

4/2012

• Proces rozlewu poprzedza przygotowanie opakowań. Mogą tu być

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

opakowania zwrotne, które trzeba Produkcja i dostarczenie mediów energetycznych WYTWARZANIE MEDIÓW ENERGETYCZNYCH

umyć, lub jednorazowe, które trzeba wyprodukować. Do tak przygotowa-

BLOK Nr. 2

nych opakowań następuje rozlew napojów oraz ich zamknięcie. • Końcowa faza to etykietowanie, kodowanie (druk daty przydatności i informacji producenta) oraz pakowanie jednostkowych opakowań

Uzdatnianie wody

STUDNIE

STACJA UZDATNIANIA

procesom logistycznym. BLOK Nr. 2. Jest blokiem związanym z wytwarzaniem mediów energetycznych, w skład którego wchodzą następujące główne instalacje oraz systemy:

SILOSY ZBIORNIKI

SYROPIARNIA

Produkcja CO2

Magazynowanie CO2

CHP / QUAD

ZBIORNIKI

Rozlew i pakowanie napoju

konsumpcji jest dalej poddany złożonym

Przygotowanie syropów

(syrop + woda + CO2 )

Zapakowany produkt zanim trafi do

Skład cukru i/lub syropu prostego

LINIA ROZLEWNICZA PRZYGOTOWANIE OPAKOWAŃ

paletyzacja.

Produkcja napoju

MIKSER

w opakowania zbiorcze oraz ich

Wydobycie wody

BLOK Nr. 1

• Kotłownia, zapewniająca media takie jak gorąca woda oraz para, niezbędne w przedstawionych procesach

BLOK

produkcyjnych.

Nr. 3

Instalacje dodatkowe

• Produkcja sprężonego powietrza

INSTALACJE: OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW, POMOCNICZE, CIP

o ciśnieniach niskim jak i wysokim, potrzebnego do funkcjonowania całego zakładu (sterowanie) oraz

BLOK Nr. 3. Obejmuje instalacje

produkcji opakowań (w przypadku

pomocnicze, takie jak oczyszczalnia

posiadania takiej technologii).

ścieków, systemy mycia w technologii

• Produkcja chłodu technologicznego, potrzebnego w procesach produkcji napojów jak i opakowań.

zamkniętej CIP (Clearing In Place) oraz inne towarzyszące.

Rys. 1. Schemat blokowy technologii produkcji napojów bezalkoholowych.

Przedstawiona technologia produkcji

zacyjno – inwestycyjne, które pozwolą poprowadzić przedsiębiorstwo produkcji napojów bezalkoholowych w kierunku ekonomii zrównoważonego rozwoju [7]. Krok pierwszy: świadomość

• Systemy transportujące wyżej wy-

napojów bezalkoholowych została

energetyczna i ochrona środowiska

mienione media bezpośrednio do

zaprezentowana w postaci schematu

w przedsiębiorstwie

ich odbiorców.

blokowego na rysunku 1. Takie przedsta-

W sytuacji ciągle drożejących me-

• W najnowocześniejszych zakładach

wienie w postaci bloków pomoże w dal-

diów energetycznych, ich koszty plasują

produkcji napojów bezalkoholowych,

szej części pokazać gdzie są możliwości

się w czołówce wydatków operacyjnych

posiadających technologię CHP/

poszukiwania poprawy zużycia mediów

przedsiębiorstwa. Taka sytuacja skłania

QUAD media produkcyjne w postaci

energetycznych oraz ograniczeniu

do poświęcenia im szczególnej uwagi

energii elektrycznej, cieplnej, chłodu

oddziaływania na środowisko naturalne

technologicznego oraz CO2, zapew-

w tego typu przedsiębiorstwie. Autor

nione są przy użyciu tej technologii.

chce również przedstawić kroki organi-

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

w procesie zarządzania przedsiębiorŹródło: Koncepcja własna

stwem. Jednak zanim nastąpią jakiekolwiek inwestycje w środki trwałe w tym

4/2012

zarządzanie

media energetyczne

Użyte akronimy

CHP/QUAD Combined Heat and Power /QUAD, gospodarka skojarzona produkcje czterech mediów: energii elektrycznej, cieplnej, chłodu użytkowego oraz dwutlenku węgla. CIP Cleaning In Place, mycie instalacji i urządzeń w obiegu zamkniętym. CSD Carbonated Soft Drinks, napoje bezalkoholowe gazowane. CO2 Dwutlenek węgla.

obszarze, należy wprowadzić szeroko

właściwych efektów ekonomiczno-

pojętą świadomość zużycia mediów

-eklologicznych. Początkowo wprowa-

energetycznych, wody ale także innych

dzenie systemu M&T może być oparte

mediów produkcyjnych. Świadomość

na prostych pomiarach, jak odczyty

poszanowania mediów energetycznych

liczników mediów energetycznych i dalej

powinna być zainicjowana przez zarząd

analizie tych danych z przedstawieniem

i dalej kształtowana na szczeblach

wniosków. Następnym krokiem może

wykonawczych przedsiębiorstwa.

być stopniowa lub pełna automatyzacja

Na samym początku należy wyjaśnić

takiego systemu. Posiadając wiedzę na

jakie znaczenie mają media energe-

temat zużyć mediów energetycznych

tyczne wraz z kompleksową ochroną

i wody można określać cele oraz iden-

środowiska dla przedsiębiorstwa. Chodzi

tyfikować słabości i potrzeby przedsię-

tu głównie o wyjaśnienie sytuacji mikro-

biorstwa. Zwykle po wprowadzeniu M&T

ekonomicznej, czyli ich wpływu na koszty

i zaawansowanym jego wykorzystaniu,

funkcjonowania przedsiębiorstwa, ale

środki organizacyjne już nie wystarczają

także oddziaływania na środowisko

i należy podjąć następne kroki w postaci

naturalne, co coraz częściej ma wpływ

dostarczenia nowej wiedzy, ale także

na wartość akcji przedsiębiorstwa. Takie

i wykonanie inwestycji.

przedstawienie powinno być wstępem

Dysponując już zaawansowanym

do inicjacji profesjonalnego systemu

systemem pomiaru mediów oraz

zarządzanie w przedsiębiorstwie. Wpro-

stawiania celów przedsiębiorstwo po-

wadzenie systemu monitoring i stawianie

trzebuje następnego stadium jakim jest

celów M&T (Monitoring & Targeting) jest

identyfikacji potrzeb wyższego rzędu.

procesem analizy historycznych danych

Zdarza się, że przedsiębiorstwo nie jest

EAC Energy Account Centre, centrum kosztowe mediów energetycznych.

i ustalania przyszłościowych celów.

w stanie dokonać samodzielnie takiego

Ważny jest pomiar parametrów, w tym

zadania. Często wiąże się to z brakiem

przypadku zużycia mediów energetycz-

czasu, a w szczególność koncentracją

nych i wody, a co za tym idzie emisji GHG

na wykonywaniu bieżących zadań

EU ETS European Union Emissions Trading System, handel emisjami gazów cieplarnianych w UE.

i stawiane ambitnych, choć możliwych

przez załogę. Właściwym wyjściem

do osiągania celów na przyszłość. M&T

z tej sytuacji jest audyt zużycia mediów,

sprzyja też wykrywaniu nieprawidłowości

prowadzonym przez audytora zewnętrz-

operacyjnych (np. nadmiernych i nieuza-

nego lub wewnętrznego. Audyt ma na

sadnionych zużyć tych mediów), które

celu zidentyfikowanie obszarów, które

zaburzają - chwilowo ale istotnie - ten

powinny ulec poprawie. Kluczowym jest

proces. Istotne jest, żeby każda instalacja

wybór audytora/ firmy audytorskiej, która

produkcji mediów energetycznych, ale

zna specyfikę zagadnienia, pomoże to

też i ta, która je zużywa, przynależała

przedsiębiorstwu zaoszczędzić wiele

do zdefiniowanego centrum kosztowego

cennego czasu. Posiadając komplek-

mediów energetycznych EAC (Energy

sowy raport z audytu, przedsiębiorstwo

Account Centre). Mając pod właściwym

może przedstawić plan następnych

nadzorem techniczno-finansowym

działań w tym inwestycji kapitałowych.

GHG Green House Gases, gazy powodujące efekt cieplarniany, jak CO2, metan-CH4, NOx. M&T Monitoring & Targeting.

takie centra, powiązane bezpośrednio

Na tym etapie autor pragnie po-

z planem M&T, można spodziewać się

dzielić się własnym doświadczeniem

4/2012

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

i podkreślić celowość takiego audytu.

powoduje straty mocy tej instalacji na

dać możliwości obniżenia ich kosztów,

Przykładowo jednym z kluczowych

poziomie 3.5 [kW], co przekłada się na

ale także przyczynić się do ochrony

elementów jest kompleksowy prze-

wymierne straty o wartości ponad 2 000

środowiska.

gląd instalacji sprężonego powietrza,

[EUR/rok]”.

k tóre jest najdroższym medium

Mając wprowadzoną szerokopojętą

w przedsiębiorstwie produkcji napojów

świadomość zużycia mediów energe-

bezalkoholowych. Ze szczególną uwa-

tycznych oraz wody w przedsiębiorstwie

Każda branża rządzi się swoimi

gą należy monitorować jego zużycie

można dokonać pełnej integracji tego

prawami, czego powodem jest jej spe-

i efektywność jego wykorzystania.

zagadnienia z ochroną środowiska.

cyfika. W przypadku sektora produkcji

W audycie energetycznym kluczową rolę

Autor proponuje kompleksowe podej-

napojów bezalkoholowych ważne jest

powinien odegrać pomiar wycieku wraz

ście do zagadnienia i wprowadzenie

dobre poznanie technologie produkcji

z uszczelnieniem instalacji sprężonego

zintegrowanego systemu zarządzania

i analiza tych urządzeń, które zużywają

powietrza (nisko oraz wysoko-ciśnie-

energią i środowiskiem TEEM (Total

znaczne ilości mediów energetycznych

niowego).

-oszczędnościowe

Energy and Environmental Managment).

i wody. Szczególnie istotne są tu paste-

Warto na tym etapie zacytować

Tak zaproponowany system powinien

ryzatory jak i systemy pakowania wraz

firmę Danfoss Solutions [1]: „dziurka

całościowo wesprzeć zarządzanie

z produkcją opakowań. Produkcja opako-

o średnicy 3 [mm] w instalacji sprę-

zużyciami mediów energetycznych oraz

wań (produkcja preform oraz produkcja

żonego powietrza o ciśnieniu 7.0 [bar]

wody w przedsiębiorstwie, szczególnie

gotowych butelek jednorazowych typu

Tab. 1. Przykłady obszarów w przedsiębiorstwie produkcji napojów bezalkoholowych z inwestycjami oszczędności mediów energetycznych

Krok drugi: inwestycje pro-

OSZCZĘDNOŚCI W OBSZARZE % lub x 1000 EUR

OBSZAR

ZAKRES INWESTYCJI x 1000 EUR

SPŁATA INWESTYCJI

Zarządzanie mediami energetycznymi. Oszczędności mediów energetycznych i wody. BLOK 1, 2 i 3 Wprowadzenie systemu kontroli i zarządzania mediami energetycznymi i zużyciem wody.

Media o mocy cieplnej: 6 [MW] Media o mocy elektrycznej: 10 [MW] Stacja uzdatniania wody: 300 [m3/h]

5 - 30 %

100 - 500

0.5 - 4.5 lat

Regulacja współczynnika nadmiaru powietrza - λ.

Moc kotła:

5 [MWc]

1-2%

15 - 30

1.5 - 3.0 lat

Ekonomizer- odzysk ciepła ze spalin.

Moc kotła:

3 [MWc]

2-5%

Użycie biogazu z oczyszczalni ścieków - proces beztlenowy, w kotłowni zakładowej.

Moc kotła:

5 [MWc]

5-10%

100 - 250

2.0 - 3.0 lat

80 - 90 %*

50 - 100

0.5 - 1.5 lat

Sprawność kotła/ kotłowni. Oszczędności gazu. BLOK 2

1.8 - 4.0 lat

Dystrybucja i wykorzystanie energii cieplnej. Oszczędności ciepła. BLOK 1 i 2 Poprawa izolacji termicznej: rurociągów, aparatów, urządzeń. Oszczędności ciepła.

Instalacja CIP, 3 torowa

Wykorzystanie chłodzenia zewnętrznego dla technologii produkcji napojów i opakowań-" free cooling". Oszczędności energii elektrycznej. BLOK 1 i 2 Chłodzenie wodami podziemnymi o temperaturze +12oC systemu kompresorów.

Przepływ wody : Moc:

Chłodzenie powietrzem o temperaturze poniżej +1oC.

Moc:

40 [m3/h] 750 [kW]

5 - 10%

60 - 100

1.5 - 3.0 lat

do 600 [kW]

5 - 10%

50 - 100

1.5 - 3.0 lat

7 - 15

15 - 20

2.0 - 3.0 lat

50 - 70

60 - 100

1.5 - 2.0 lat

Wykorzystanie strumieni ciepła odpadowego oraz poprawa energetyczna systemu sprężonego powietrza. BLOK 2 Wykorzystanie ciepła odpadowego z chłodzenia Moc grzewcza: 60 [kW] kompresorów wysokiego ciśnienia 35-40 bar do ogrzewania hali. System sprężonego powietrza wysokie ciśnienie 35-40 bar. Obniżenie ciśnienia pracy do 35 bar, instalacja zbiornika Moc zainstalowana sprężarek: 2 [MW] wyrównawczego, sterowanie sprężarek.

Zastosowanie nowych rozwiązań w technologii produkcji napojów bezalkoholowych. Oszczędności energii elektrycznej. BLOK 1

* % traconego strumienia energii cieplnej

Grzanie bezpośrednio spalanym gazem procesu pakowania Moc grzewcza: 120 [kW] w folię "shrink". Stosowanie bloku produkcyjnego "wydmuch-rozlew". Linia rozlewnicza o wydajności ok. 30 000 [butelek / godz.] w stosunku do klasycznego rozwiązania.

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

25 - 50

50 - 125

8 000 - 10 000 (koszt linii)

4/2012

2.0 - 4.5 lat

zarządzanie

media energetyczne PET) jeżeli istniej w przedsiębiorstwie powinna być pod szczególnym nadzorem energetycznym. Warto w tym przypadku polecić oszczędne systemy osuszana granulatu PET jak również odzyski sprężonego powietrza i ciepła w procesie produkcji butelek typu PET (BLOK 2 – LINIA ROZLEWNICZA PRZYGOTOWANIE OPAKOWAŃ). W przypadku

Źródło energii pierwotnej Węgiel kamienny Węgiel brunatny Gaz ziemny wysokometanowy Gaz ziemny zaazotowany Gaz ciekły LPG Drewno opałowe Koks i półkoks Olej opałowy Olej napędowy Benzyny silnikowe

WO Jednostka 24,08 9,21 36,06 26,60 47,30 9 500,00 27,71 42,61 43,33 44,79

MJ/kg MJ/kg MJ /m3 MJ /m3 MJ/kg MJ /m3 MJ/kg MJ/kg MJ/kg MJ/kg

WO Jednostka 6,69 2,56 10,02 7,39 13,14 2 638,89 7,70 11,84 12,04 12,44

kWh/kg kWh/kg kWh/m 3 kWh/m 3 kWh/kg kWh/m 3 kWh/kg kWh/kg kWh/kg kWh/kg

WE CO2 WE CO2 [kg/GJ]

[kg/kWh]

93,59 107,96 53,45 54,73 63,10 112,00 109,40 74,71 71,56 70,54

0,34 0,39 0,19 0,20 0,23 0,40 0,39 0,27 0,26 0,25

używania opakowań zwrotnych należy stosować energooszczędne urządzenia myjące, które potrzebują mniej energii cieplnej oraz wody technologicznej. W technologii produkcji napojów opartych na syropach prostych (BLOK 2- SYROPIARNIA) warto rozważyć odejście od ich pasteryzacji. Kluczowe tu będą badania mikrobiologiczne zezwalające na taką aplikację. Można również rozważyć zastosowanie

Tab. 2. Wartości emisji CO2 w zależności zastosowanego paliwa w produkcji energii cieplnej Oznaczenia: WO – Wartość Opałowa, WE – Wartość Emisji.

oraz energię wtórną można już śmiało

nadmienić powtórne wykorzystanie już

i własnoręczne wykonać obliczenia

użytej wody do dalszych procesów.

dotyczące śladu węglowego lub jego

Rekomendowane jest zawracanie wody

zmniejszenia przez przedsiębiorstwo.

z płukania stacji uzdatniania wody do powtórnego jej wykorzystania. W tabeli 1 autor przedstawia prak-

Krok trzeci: wprowadzenie technologii CHP/QUAD

tyczne przykłady oszczędzanie mediów

Mając wprowadzony i w pełni

energetycznych w przedsiębiorstwie

funkcjonujący system zarządzania

produkcji napojów bezalkoholowych.

mediami energetycznymi oraz zu-

UV (Ultra Violet), która to technologia

Okresy zwrotu są policzone bez

życia wody ale także zintegrowany

jest bardziej energooszczędną od

uwzględnienia stóp dyskontowych.

z modułem zarządzania ochroną śro-

technologii cieplnych. Ważne też jest

Przykłady te pomogą branżowym

dowiska (proponowany przez autora

przypomnienie o szerokim stosowa-

przedsiębiorstwom zidentyfikować

TEEM) można wykonać następny krok

niu falowników, które zintegrowane

potrzeby i pokazać kierunki w których

w kierunku produkcji własnych me-

z maszynami wirującymi (pompy, napę-

warto dokonać analizy i wprowadzić

diów energetycznych. Motywacja

dy, sprężarki, agregaty chłodnicze, inne)

późniejsze zmiany.

tego przedsięwzięcia wydaje się być

mogą poprawić ich osiągi, jednocześnie

Tabela 2 pokazuje wartości emisji

całkiem uzasadniona. Wprowadzenie

przyczyniając się do obniżenia poboru

dla poszczególnych mediów ener-

opłat emisyjnych ETS EU (European

energii elektrycznej a co za tym idzie

getycznych, najczęściej używanych

Union Emissions Trading System) dla

i obniżenia emisji GHG.

w branży produkcji napojów bezalko-

krajowej energetyki zawodowej opartej

holowych, ale także i całej spożywczej.

na węglu kamiennym i brunatnym

wody do operacji produkcyjnych na-

Należy jeszcze dodać, że wyprodu-

spowoduje znaczne podwyżki energii

leży rozważyć oszczędne technologie

kowanie 1 [kWhe] energii elektrycznej

elektrycznej i cieplnej dla klientów

produkcyjne. Standardem staje się

przez energetykę zawodową w Polsce

końcowych. Dodatkowo inwestycje

blokowanie urządzenia produkującego

generuje około 0,96 [kg CO2]. Używają

w nowe moce wytwórcze oraz ich

gotowe opakowania (wydmuchiwarka)

własne źródło produkcji mediów ener-

przesył (44% elektrowni jest w wieku

z rozlewem. Dotyczy to technologii

getycznych z zastosowaniem CHP

powyżej 30 lat, sieci przesyłowe też są

(Combined Heat and Power) opartej

stare), które są koniecznością, przy-

o spalanie gazu ziemnego na produkcje

czynią się jeszcze bardziej do wzrostu

1 [kWHe] powoduje emisję 0,58 [kg

cen wspomnianych energii. Na tym

CO2]. Mając tak podane dane oraz ilości

etapie autor sugeruje wprowadzenie

zużytych nośników energii pierwotnej

technologii poligeneracji CHP/QUAD

W przypadku optymalizacji zużycia

produkcji wszelkich napojów bezalkoholowych, w szczególności tych z wykorzystaniem technologii aseptycznych. W takim rozwiązaniu omijana jest płuczka opakowań, co przyczynia się do elimi-

nacji używania wody. Dodatkowo należy

4/2012

Źródło: opracowanie własne na podstawie: KASHUE, Warszawa, styczeń 2007

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

[6], polegającą na produkcji własnych

i w przemyśle piwowarskim. Tak produ-

Przedstawiając zagadnienie autor

czterech mediów takich jak:

kowany biogaz może być dostarczany

chce zapoczątkować sposób wprowa-

• energii elektrycznej (prąd elek-

do technologii CHP/QUAD (częściowo

dzenia zarządzania przedsiębiorstwem

tryczny),

pokrywając zapotrzebowanie). Oprócz

produkcji spożywczej na płaszczyźnie

• energii cieplnej (gorąca woda i para),

wytwarzania bardziej przyjaznej

zrównoważonego rozwoju.

• chłodu technologicznego (woda

środowisku i tańszej energii będzie

Na koniec trzeba zacytować Holgera

chłodząca- wytwarzana przez chłod-

można uzyskać dodatkowe przychody

Rogalla, przedstawiającego cechy

nictwo absorpcyjne),

z zielonych certyfikatów (zielona

zrównoważonego rozwoju [7]: „zrówno-

energia- odnawialna, produkowana

ważony rozwój zmierza do zapewnienia

z biogazu).

wszystkim żyjącym dzisiaj ludziom

• dwutlenek węgla spożywczego (uzyskiwany w procesie oczyszczania przy zastosowaniu absorpcji i desorpcji).

i przyszłym pokoleniom dostatecznie Krok piąty: zarządzanie i świadome

wysokich standardów ekologicznych,

ulepszanie systemu

ekonomicznych i społeczno-kulturowych

Inwestycje w technologię CHP/

Po wykonaniu przedstawionych

w granicach naturalnej wytrzymałości

QUAD [5] pozwolą ograniczyć emisję

wyżej kroków należy mieć zawsze na

Ziemi, stosując zasadę sprawiedliwości

GHG o około 40%, również o taką

uwadze ciągłe doskonalenie systemów

wewnątrzpokoleniowej i międzypoko-

samą wartość obniżą zużycie energii

energetycznych. W tym kroku powinno

leniowej„

pierwotnej jak i ograniczą koszty zwią-

zawierać się innowacyjne podejście

Dbając o rozwój naszych przedsię-

zane z przesyłem energii. CHP/QUAD

przedsiębiorstwa do przedstawionych

biorstw powinniśmy mieć na uwadze

będzie bezpośrednio zintegrowane

wyżej zagadnień i cały czas świadome

mądrość przedstawioną w powyższym

z przedsiębiorstwem, pracować będzie

ponoszenie ryzyka, celem poprawy

cytacie.

głównie na jego potrzeby.

wyników na płaszczyźnie ekonomiczno-ekologicznej. Taki sposób zarządzania

Krok czwarty: wprowadzenie

da duże możliwości zwiększenia konku-

odnawialnych źródeł energii OZE

rencyjności przedsiębiorstwa na rynku

Wspomniana ciągle drożejąca ener-

lokalnym ale też i europejskim.

gia może spowodować, że już niedługo będzie opłacalna inwestycja w produkcję

Wnioski

energii elektrycznej przy użyciu ogniw

Przedstawiony w pięciu krokach pro-

fotowoltaicznych PV (PhotoVoltaic). Na

gram poprawy zużycia mediów energe-

podstawie badań autora cena energii

tycznych oraz wody, pokazuje sposoby

elektrycznej wyprodukowana przez tech-

obniżania kosztów oraz ograniczania

nologię PV w warunkach krajowych może

emisji GHG. Program ten daje również

się kształtować na poziomie 0,35 [ EUR/

szansę poprawy konkurencyjności na

kWhe]. Taka cena nie skłania jeszcze do

obecnie bardzo wymagającym rynku.

podjęcia ryzyka inwestycyjnego.

Podane przykłady są jedynie stadium

Równie obiecujące może się stać

początkowym zagadnienia, przez które

w y twarzanie własnego biogazu,

autor stara się pobudzić innowacyjne

czy jego wykorzystanie z procesu

myślenie czytelnika. Każde przedsię-

beztlenowego oczyszczania ścieków

biorstwo, nawet z tej samej branży,

przemysłowych. Takie rozwiązania

posiada własną specyfikę, do której

stosowane już są w przemyśle napojów

należy podejść w sposób indywidualny

bezalkoholowych (tabela 1), ale także

ale też i twórczy.

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Literatura [1] D anfoss Solutions, EnSave Innovative Energy Saving Solutions, materiały z seminarium energetycznego, Warka 2002 r. [2] KASHUE, Warszawa, styczeń 2007r, link: http://www.kashue.pl/materialy/download/WE_i_WO_2008_do_SHE_w_2011.pdf [3] Kasiewicz S., Rogowski W., Inwestycje Hybrydowe- nowe ujęcie oceny efektywności; Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009 r. [4] Maryniak L., Proces inwestycyjny technologii CHP/QUAD w przedsiębiorstwie produkcji spożywczej, Agro-Industry 4/2011. [5] Maryniak L., Kogeneracja w przedsiębiorstwie 3x40%, Agro-Industry 2/2011. [6] Maryniak L., Kryteria wyboru technologii CHP dla przedsiębiorstwa produkcji spożywczej, Agro-Industry 3/2011 r. [7] Rogall H., Ekonomia Zrównoważonego Rozwoju. Teoria i Praktyka, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2010 r. [8] Stern N., STERN REVIEW: The Economics of Climate Change. Cambridge University Press 2006., link: http:// www.siteresources.worldbank.org/ INTINDONESIA/Resource/ z dnia 18 maja 2012 r.

4/2012

Użyte akronimy NCSD Non Carbonated Soft Drinks, napoje bezalkoholowe nie-gazowane. OZE Odnawialne źródła energii. ppm parts per milion, część na milion, 1/1 000 000. PET Poly Ethylene Triaftelate. PV Photovoltaic, ogniwo foto- elektryczne. TEEM Total Energy and Environmental Managment, zintegrowany system zarządzania energią i środowiskiem. UE Unia Europejska. UV Ultra Violet, światło utyta-fiolet, stosowane w lampach UV używanych do sterylizacji wody ale coraz częściej i syropów.

rynek

podróbki

Polska żywność

fałszowana

Ktoś mądry kiedyś powiedział, że argumenty należy ważyć a nie liczyć. Błąd błędowi nierówny. Do „najcięższych” nieprawidłowości, stwierdzanych przez Inspekcję JHARS należą te, które są klasyﬁkowane jako zafałszowanie.

Producent wprowadzając do obrotu artykuły rolno-spożywcze niezgodne

Urszula Wieteska

z wymaganiami określonymi w przepi-

GIJHARS

sach prawa lub z deklaracją producenta,

szowanych przetworów mlecznych,

tłuszczu (np. zaniżoną zawartość tłuszczu

wytworzonych przez 11 przetwórców.

w suchej masie), zawyżoną zawartość soli, a także niewłaściwy smak i zapach,

Fałszowany ser

nieprawidłową barwę, niewłaściwą

wprowadza produkty które są wyrobami

Wśród nieprawidłowości spotykanych

konsystencję oraz wady oczkowania

niepełnowartościowymi. Konsument

w serach twarogowych i podpuszczko-

serów. Niektóre z ww. nieprawidłowości

kupując takie produkty, nabywa wyroby

wych należy wymienić zawyżoną zawartość

dotyczyły pojedynczych partii skontrolo-

niezgodne ze swoimi oczekiwaniami,

wody, niezgodną z deklaracją zawartość

wanych serów.

a przy tym ponosi określone straty

Nieprawidłowości i charakter zafałszowania to:

finansowe.

Fałszowany chleb W okresie od 22 maja 2009 roku do 18 lipca 2012 roku, organa Inspekcji JHARS podały do publicznej wiadomości informacje zawarte w 384 decyzjach, które dotyczyły artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych. Produkty te były wyprodukowane przez 199 przedsiębiorców. Najwięcej zafałszowań stwierdzono w artykułach

• obecność tłuszczu obcego (innego niż tłuszcz mleczny) w przetworze mlecznym, co jest niezgodne z obowiązującymi przepisami, • zaniżona zawartość podstawowego składnika w stosunku do deklaracji producenta, np. zaniżona masę ryby, • bezpodstawne wydłużenie terminu przydatności do spożycia do 13 dni lub daty minimalnej trwałości do 2 miesięcy, • brak podania w wykazie składników pełnego składu surowcowego, np. w składzie nie wymieniono użytego składnika alergennego, stabilizatora, substancji konserwującej lub wzmacniacza smaku, • w nazwie produktu użycie określenia: – „…. z nadzieniem różanym”, podczas gdy w rzeczywistości produkt zawierał jedynie aromat róży, – „…. z serem”, mimo iż do produkcji wyrobu użyto składnika seropodobnego, – „… naturalny” na wyrobie, do produkcji którego użyto substancji konserwującej i barwnika.

rolno-spożywczych należących do takich grup towarowych jak: wyroby piekarskie i przetwory zbożowe – 108 (wyprodukowanych przez 45 przedsiębiorców) oraz mięso i jego przetwory – 79 (wyprodukowanych przez 37 producentów). Wśród upublicznionych decyzji 14 dotyczyło zafał-

4/2012

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Niewłaściwe cechy fizykochemiczne i organoleptyczne przetworów mlecznych

Produkty Premium też nie są niewinne

mogą wynikać z błędów technologicz-

Podczas kontroli produk tów

nych. Jednakże zwiększanie udziału wody

grupy Premium w 2011 roku, nie-

kosztem tłuszczu mlecznego w serach

prawidłowości występowały zarówno

świadczy o ich fałszowaniu.

w zakresie deklarowanych para-

Zwiększanie udziału wody kosztem tłuszczu mlecznego w serach świadczy o ich fałszowaniu

metrów fizykochemicznych, jak też

Mleczne podróbki

w ich oznakowaniu. Na podstawie

Kontrole obejmują sprawdzenie

badań laboratoryjnych stwierdzono

trzech podstawowych obszarów jakości

od niewiele ponad 5% partii z niepra-

handlowej, tj. cech organoleptycznych,

widłowościami w grupie przetworów

parametrów fizykochemicznych oraz

z mięsa drobiowego do około 15%

znakowania opakowań. Na podstawie

par tii w przypadku przet worów

wyników kontroli przeprowadzonych

z mięsa czerwonego i przetworów

w latach 2010-2012 należy zauważyć,

rybnych grupy Premium.

że w zakresie cech organoleptycz-

Kontrola parametrów fizykochemicz-

nych, wśród których oceniamy m.in.

nych nie wykazała nieprawidłowości

wygląd, smak, zapach, barwę i kon-

w odniesieniu do produktów Premium

systencję produktu czy wygniecenie

następujących grup towarowych: prze-

wody, najwięcej nieprawidłowości

twory owocowo-warzywne, wyroby

stwierdziliśmy wśród następujących

czekoladowe oraz oliwa z oliwek.

grup asortymentowych: masło (8,6%

Zdecydowanie więcej nieprawidłowości

pieniężnej zależy od stwierdzonej

partii z nieprawidłowościami), sery

stwierdzono jednak w oznakowaniu

wady i wynosi:

podpuszczkowe i śmietana (4,1% partii

produktów z tzw. „górnej półki”. Nie-

• dla produktu o niewłaściwej jakości

z nieprawidłowościami). Biorąc pod

zgodnie z prawem oznakowanych było

handlowej – do pięciokrotnej warto-

Zgodnie z definicją zawartą

uwagę parametry fizykochemiczne,

od niespełna 6% skontrolowanych partii

ści korzyści majątkowej uzyskanej

jak np. zawartość tłuszczu, wody, soli,

przetworów owocowo-warzywnych

lub która mogłaby zostać uzyskana

obecność tłuszczów obcych, najwięcej

do 57% partii przetworów z mięsa

przez wprowadzenie tego artykułu

kwestionowanych partii reprezentowało

czerwonego. Wśród przetworów mlecz-

do obrotu, nie niższej jednak niż 500

śmietankę (26,3%), sery twarogowe

nych grupy Premium nieprawidłowości

zł, podwyższonej o wysokość kar

(25,5%) oraz serki smakowe (20,7%).

w zakresie znakowania dotyczyły 26%

nałożonych w okresie 24 miesięcy

Nieprawidłowe oznakowanie kwestio-

skontrolowanych partii, natomiast

przed dniem rozpoczęcia kontroli,

nowano głównie w przypadku mleka

niewłaściwe cechy fizykochemiczne

(25,5% kontrolowanych partii), śmietanki

miało 13% partii.

w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych „artykuł rolno-spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumenta”.

(25,0% kontrolowanych partii), serów podpuszczkowych (23,6% kontrolowa-

• d la produktu zafałszowanego – nie więcej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczenio-

Ośmiu recydywistów

wym poprzedzającym rok nało-

nych partii), serków smakowych (21,4%

Organa Inspekcji JHARS są upraw-

żenia kary, nie niższej jednak niż

kontrolowanych partii) oraz serów twa-

nione do nakładania kar pieniężnych,

1 000 zł, podwyższone o wysokość

rogowych (21,2% kontrolowanych partii).

w drodze decyzji administracyjnych,

kar nałożonych w okresie 24 miesię-

Dodatkowo, w przypadku mlecznych

za ponowne wprowadzanie do ob-

cy przed dniem rozpoczęcia kontroli.

napojów fermentowanych sprawdzane

rotu produktu tego samego rodzaju

są cechy mikrobiologiczne w zakresie

z tą samą wadą, czyli w przypadku

mikroflory charakterystycznej.

tzw. „recydywy”. Wysokość kary

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

Co to znaczy produkt zafałszowany

W 2011 roku wydano 8 takich decyzji.

4/2012

rynek

inwestycje

Unilever

inwestuje w środowisko

Warta 2 mln Euro nowatorska inwestycja, wyposażona w najnowocześniejsze technologie tlenowego i beztlenowego oczyszczania ścieków przemysłowych, spełnia najwyższe światowe standardy środowiskowe. To nie koniec - powstały w procesie podczyszczania biogaz wykorzystamy na potrzeby podczyszczalni, a nadwyżki - do wytwarzania energii dla całej fabryki – powiedział Marcin Szymański, dyrektor fabryki w Baninie

Janusz Zakręta AGROindustry

Wszyscy znają lody Algida i Magnum.

„Życie w sposób zrównoważony” firmy

Niewielu jednak wie, że produkowa-

Unilever, który zakłada znaczne ogra-

ne są pod Gdańskiem, w Baninie,

niczenie wpływu firmy na środowisko

w supernowoczesnej fabryce należącej

naturalne.

do Unilever. Jeszcze mniejsza grupa

Nowa podczyszczalnia pozwoli

zdaje sobie sprawę, że tutejsze lody

także zneutralizować odpady orga-

powstają w zakładzie, gdzie ogromną

niczne powstałe przy produkcji lodów.

wagę przykłada się do spraw śro-

Głównym zadaniem podczyszczani

dowiskowych. Również dlatego, że

jest obniżenie poziomu zanieczyszczeń

inwestycje w infrastrukturę obniżają

odprowadzanych w ściekach z zakładu.

koszty funkcjonowania. Oraz oczywi-

Jako wskaźnik służący do pomiaru

ście z myślą o przyszłych pokoleniach.

poziomu zanieczyszczenia ścieku używana jest wartość ChZT (chemiczne

Nowa podczyszczalnia ścieków

zapotrzebowanie tlenu do utleniania

7 września w fabryce lodów firmy

związków organicznych i nieorganicz-

Unilever w Baninie k. Gdańska została

nych zawartych w ściekach). Celem

uroczyście otwarta nowoczesna bio-

podczyszczalni jest obniżenie wartości

W 2011 roku, w stosunku do poziomu z logiczno-chemiczna podczyszczalnia 2010 roku, Unilever zre- ścieków. Warta 2 mln € inwestycja dukował zużycie wody jest kolejnym etapem realizacji planu (na tonę produkcji): w fabryce w Katowicach o 10%, natomiast w fabryce w Bydgoszczy o prawie 6%. W fabryce w Baninie do 240 zostało zwiększone Wydajność instalacji: m3/dobę zużycie wody używanej Liczba etapów oczyszczania: 5 w produkcji o 26% Ilość produkowanego 500-900 a w Poznaniu o 36%. To efekt zwiększenia biogazu (prognoza): m3/dobę skali produkcji Redukcja zanieczyszczeń: -97% i zrealizowanych Powierzchnia oczyszczalni: 400 m2 inwestycji. W 2012 roku w każdym z zakładów hala technolo- produkcyjnych w Polsce planowane jest giczna zmniejszenie zużycia Struktura oczyszczalni: oraz 4 zbiorniki wody o minimum 2% o wysokości w stosunku do poziomu 7-11m z 2011 roku. Tab. 1. Podczyszczalnia w liczbach

4/2012

zanieczyszczeń ChZT w ściekach. Instalacja pozwala na oczyszczanie do 240 m3 ścieków na dobę.

e-w ydanie do pobrania na:

www.apbiznes.pl

HONOROWY PATRONAT:

PATRONAT NAUKOWY:

Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej UWM

forum technologii

PATRONAT MEDIALNY:

www.apbiznes.pl

Katedra Mleczarstwa i Zarządzania Jakością UWM

PARTNERZY BRANŻOWI:

24-26 października 2012 Spa Nałęczów

PARTNER GENERALNY:

PARTNERZY:

serowarskich

Technika-Energia-Środowisko

Marian Wesołowski Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Warszawa

23 stycznia 2013 r.

KONGRES

SŁUŻB TECHNICZNYCH PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO BEZPŁATNE UCZESTNICTWO

W OBRADACH DLA PRZEDSTAWICIELI ZAKŁADÓW PRODUKCYJNYCH PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO

ZAKRES TEMATYCZNY KONGRESU: • • • • • • • •

Zarządzanie mediami Kogeneracja, trigeneracja Woda w przemyśle spożywczym Ścieki: kłopot czy źródło przychodów? Produkcja zrównoważona Remonty i Utrzymanie ruchu Nowoczesne linie produkcyjne Bezpieczny zakład produkcyjny

więcej informacji na:

apbiznes.pl