AGRO industry 2013/2

ISSN: 2083-0009

technika i technologia w przemyśle spożywczym

a w i P

ZE C I N L EŚ I EM Z K R ◘

RA

Ł FA

Y CZ AL OW

K

cena 54 PLN w tym 8% VAT

2/2013 (10) WIOSNA

spis treści 6

Pomysły naszych pracowników – potrafimy nimi zarządzać Rozmowa z Marcinem Mnichem

8

Kongres Służb Technicznych Przemysłu Spożywczego – relacja

11 Pół miliarda Spomleku Arkadiusz Cyman

Aleksandra Wojnarowska

12 Po Walnym w Mlekovicie

redakcja@bitubi.pl

13 2012 w Piątnicy 15 Techmilk 2013 – fotorelacja 19 Czy Polska cydrem zasłynie?

22 Kupujemy więcej, ale tańszego wina Aleksandra Molędowska 23 Co piją kobiety?

24 Browar Zamkowy w Raciborzu gospodarzem Warsztatów Piwowarskich 25 Definicje browarów. Spojrzenie zza „wielkiej wody” Sebastian Wawszczak 26 Żywiec Porter piwem 2012 roku 28 Browar Leżajsk 30 Technika pomiarowa, sterownicza i regulacyjna przy podgrzewaniu krótkotrwałym Manfred Feistel, Martin Jörg 36 Jak minął rok w Kompanii Piwowarskiej 37 Jak minął rok w Carlsberg Polska 38 Jak minął rok w Grupie Żywiec 40 Piwa Rzemieślnicze Rafał Kowalczyk 43 QMP. Wołowina, która zmieni polską kuchnię Joanna Długosz

S

toimy na europejskim podium, jeśli chodzi o spożycie piwa a ubiegłoroczne wydatki Polaków na piwo zwiększyły się o kolejne 5,3% wobec 2011 r. Jak widać – kochamy piwo nadal i bezwarunkowo. Producenci piwa w ciągu ostatnich lat znacznie się jednak wyspecjalizowali: od potężnych światowych gigantów oferujących dobry produkt za rozsądną cenę, po małe lokalne minibrowary idące w kierunki „slow food”. W obliczu powstających w Polsce jak grzyby po deszczu minibrowarów, pojawiają się również głosy podające w wątpliwość stwierdzenie, że dla doskonałej jakości i smaku wystarczy aby piwo pochodziło z mikroprodukcji. W numerze znajdziecie Państwo sporo opracowań dotyczących zarówno rynku, jak i technologii produkcji.

Przed nami pracowita wiosna: wręcz zatrzęsienie branżowych spotkań i konferencji. Liczę zatem na inspirujące rozmowy przy szklance mleka, soku czy piwa.

Do zobaczenia, gdzieś w Polsce.

technika – energia – środowisko 44 Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska 50 BIOPAQ AFR Agnieszka Sysło

KALENDARIUM/POLECAMY IMPREZY BRANŻOWE W 2013 ROKU: KWIECIEŃ

11 KWIETNIA 15-19 KWIETNIA 23-24 KWIETNIA 24- 26 KWIETNIA MAJ

14-16 MAJA 22-24 MAJA CZERWIEC

18-21 CZERWCA WRZESIEŃ

3-6 WRZEŚNIA 16-20 WRZEŚNIA PAŹDZIERNIK

2-5 PAŹDZIERNIKA 9-11 PAŹDZIERNIKA 21-23 PAŹDZIERNIKA

RACIBÓRZ, WARSZTATY PIWOWARSKIE „NA GRANICY” GNIEZNO POKAZ MASZYN PAKUJĄCYCH TREPKO UNIEJÓW, ENERGIA-WODA-ŚRODOWISKO W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM WARKA, DODATKI I URZĄDZENIA DO PRZEMYSŁU OWOCOWO-WARZYWNEGO BIAŁOWIEŻA, EUROFORUM POLSKIEGO MLECZARSTWA JACHRANKA, SYMPOZJUM KUPS MRĄGOWO, TECHNIKA I TECHNOLOGIA PRZEMYŚLE MLECZARSKIM

REDAKCJA ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85 redakcja@bitubi.pl

SEKRETARZ REDAKCJI Janusz Zakręta tel. 692 12 33 69

RADA PROGRAMOWA Bogdan Dróżdż (SGGW) Lech Maryniak Adam Pawełas (Carlsberg Polska) Ireneusz Plichta (ProEko) Janusz Wojdalski (SGGW) Zygmunt Zander (UWM)

DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl.

REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska tel. 535 094 517 DZIAŁ MARKETINGU tel. 535 566 506

PRACOWNIA GRAFICZNA PROGRAFIKA.com.pl

WYDAWCA Agencja Promocji Biznesu s.c. ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85 www.apbiznes.pl www.agro.apbiznes.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy

W

LIDZBARK WELSKI, ENERGIA I ŚRODOWISKO W MLECZARSTWIE MONACHIUM, DRINKTEC TORUŃ, 10-CIO LECIE CSK III FORUM TECHNOLOGII BROWARNICZYCH ELBLĄG, II FORUM TECHNOLOGII SEROWARSKICH

Zaprzyjaźnione wydawnictwa:

Przez innowacje do bezpieczeństwa

Polscy mleczarze wykorzystali szansę

W marcu br. ruszyła informacyjna kampania społeczna pn. „Przez innowacje do bezpieczeństwa”, koordynowana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy. Jej celem jest podnoszenie świadomości przedstawicieli przedsiębiorstw z zakresu bezpieczeństwa pracy oraz podnoszenie poziomu wiedzy na działań innowacyjnych, służących poprawie bezpieczeństwa pracy i życia człowieka.

Największa od 50 lat susza w USA stymulowała w 2012 roku wzrosty światowych cen zbóż, co przełożyło się na wzrost cen pasz i w konsekwencji wyższe koszty produkcji mleka.

Kampania jest organizowana w ramach II etapu programu wieloletniego pn.: „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” finansowanego w latach 2011-2013 w zakresie zadań służb państwowych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Do niedawna poziom innowacyjności polskich przedsiębiorstw znacząco odbiegał od poziomu w większości krajów UE. Jednak najnowszy ranking innowacyjności Agencji Bloomberg pokazuje, że pozycja Polski na tle innych krajów poprawiła się. Wymogiem współczesności jest nastawienie na ciagłą zmianę i poszukiwanie ulepszeń. Dobrze więc, że coraz więcej polskich firm rozumie, że innowacyjność to konieczność, a nie jedynie możliwość. Na tym tle konieczne jest więc podkreślanie związku innowacji z bezpieczeństwem pracy i życia człowieka. Jak bowiem wynika z danych

GUS, w latach 2006-2009 tylko dla ok.

30% przedsiębiorstw celem działań innowacyjnych była właśnie poprawa bezpieczeństwa pracy.

Organizatorzy i partnerzy kampanii skupią się na upowszechnianiu wiedzy na temat innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych służących poprawie bezpieczeństwa pracy i jakości życia oraz zachęcaniu przedstawicieli przedsiębiorstw do współpracy przy tworzeniu i wdrażaniu innowacji oraz wykorzystywania wyników prac badawczo-rozwojowych z zakresu bezpieczeństwa pracy. Ważnymi elementami działań kampanii będzie upowszechnianie innowacyjnych metod poprawy bezpieczeństwa pracy oraz „dobrych praktyk” z zakresu rozwijania innowacyjności pracowników. Działania kampanii będą dotyczyły również innowacji, których celem jest poprawa bezpieczeństwa pracy i nauki w szkole.

W rezultacie światowa produkcja mleka była niższa od przewidywań i ceny przetworów mleczarskich zaczęły rosnąć.

Silny światowy popyt na produkty mleczarskie wykorzystali polscy producenci - w ubiegłym roku wartość eksportu artykułów mleczarskich z Polski była najwyższa w historii. Łącznie w całym 2012 roku z wywozu nabiału uzyskano 1,4 mld EUR. Średnio w 2012 r. polskie artykuły mleczarskie sprzedawano jednak po cenach niższych niż przed rokiem (niższy wzrost wartości wywozu: +3,4% w stosunku do wolumenu: +8,8%).

Prawie 39% całego eksportu produktów mleczarskich stanowią sery i twarogi, których wartość eksportu wzrosła do 550 mln EUR (przy zwyżce wolumenu do ponad 177 tys. ton).

Jednak w porównaniu do tempa w zrostu eksportu całego sektora rolno-spożywczego w 2012 (prawie 15%) dynamika wzrostu eksportu produktów mleczarskich była znacznie niższa (zaledwie 3,4%). W rezultacie o jeden punkt procentowy zmniejszyła się rola przetworów mlecznych w łącznym eksporcie produktów spożywczych i wynosi dziś 8% wobec 9% w roku ubiegłym. Źródło: FAMMU/FAPA

WARKA 2013 DODATKI I URZĄDZENIA

DLA PRZEMYSŁU OWOCOWO-WARZYWNEGO

: fructopol@fructopol.com.pl

24-26 KWIETNIA 2013 WARKA

A może kupić browar?

Syndyk masy upadłości Browar Staropolski Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej ze Zduńskiej Woli ogłosił przetarg na dzierżawę przedsiębiorstwa spółki. Dzierżawca będzie miał w przyszłości prawo pierwokupu.

W ofercie jest dzierżawa nieruchomości z budynkiem magazynowo-produkcyjnym oraz maszyny i urządzenia do produkcji piwa oraz napojów.

W skład przedsiębiorstwa wchodzą: nieruchomość o powierzchni 8,38 tys. mkw. w Zduńskiej Woli zabudowana budynkami

produkcyjno-magazynowymi o łącznej powierzchni użytkowej 5,59 tys. mkw. oraz maszyny i urządzenia do produkcji piwa oraz napojów.

Kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest kwota czynszu oferowanego za dzierżawę przedsiębiorstwa spółki, którego minimalna wysokość wynosi: 27 tys. zł miesięcznie do czasu uzyskania przez dzierżawcę zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego (nie dłużej niż 3 miesiące od zawarcia umowy); 50 tys. zł w kolejnych miesiącach.

382

KONTAKT

gramy

– tyle owoców i warzyw zjada dziennie przeciętny Europejczyk (dane za rok 2011), podczas gdy zalecana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) dawka wynosi 400 gram. W 10 spośród 27 krajów wspólnotowych wielkość spożycia dziennego jest równa bądź przewyższa tą zalecaną przez WHO, w pozostałych 17 krajach utrzymuje się zdecydowanie poniżej normy. Źródło: Freshfel Consumption Monitor 2013

4

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Dwie gwiazdy polskiego importu 2012 roku

Jabłko i pomidor 129 tys. ton

– tyle soków owocowych i ich koncentratów zaimportowaliśmy do Polski w 2012 roku. W łącznym imporcie soków do Polski największe ilości stanowił koncentrat soku jabłkowego - 61,8 tys. ton. Ubiegłoroczny import przetworów owocowych do Polski utrzymał się na niemal tym samym co w 2011 roku poziomie i wyniósł 297 tys. ton o wartości 467 mln EUR.

89 tys. ton

– tyle przetworów pomidorowych zaimportowaliśmy w 2012 roku (sam koncentrat pomidorowy to 74 tys. ton). Znalazły się one tym samym na pierwszym miejscu spośród całego importu przetworów warzywnych. W 2012 roku do Polski sprowadzono łącznie 381 tys. ton warzyw świeżych z wyłączeniem ziemniaków i 280 tys. ton przetworów warzywnych. Wartość tego importu osiągnęła odpowiednio 338 mln EUR oraz 261 mln EUR. Źródło: FAMMU/FAPA

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Hochland

stawia na innowacje Innowacje były głównym tematem odbywającego się tym razem w Polsce corocznego spotkania korporacyjnego Grupy Hochland. Wielkopolska gościła członków Zarządu i przedstawicieli spółek z 12 krajów, w których znajdują się zakłady produkcyjne Hochland, m. in. z Niemiec, Rosji, Ukrainy, Hiszpanii, Francji i Iranu.

Spotkanie, które odbyło się w dniach 7-9 marca, było przede wszystkim okazją do omówienia strategii rozwoju Grupy i kolejnych innowacyjnych produktów Hochland. – Bez wątpienia będziemy starać się utrzymać pozycję lidera innowacyjności poprzez oferowanie nowych produktów i wyznaczanie trendów rynkowych, tak jak zrobiliśmy np. w przypadku Almette z gruszką i jabłkiem, który został już w Polsce wprowadzony jako edycja limitowana – powiedział Jacek Migrała, Dyrektor Generalny, Prezes Zarządu Hochland Polska.

Polska na organizatora tak prestiżowego spotkania została w ybrana z co najmniej trzech powodów. Przede wszystkim, na rodzimy rynek firma wprowadza kolejne innowacyjne produkty, a w ocenie menedżerów firmy perspektywy rozwoju rynku serów w Polsce są obiecujące, gdyż nadal nie osiągnęliśmy takiego poziomu spożycia serów jak np. Niemcy czy Francuzi. Hochland jest dziś najbardziej rozpoznawalną marką serów w Polsce, a w tym roku spółka obchodzi 20-lecie obecności w naszym kraju. Tego typu w ydarzenia sprzyjają promocji Polski za granicą. W czasie wizyty w Wielkopolsce uczestnicy Management Meeting zwiedzili m.in. Stadion Miejski w Poznaniu, Starówkę i Zakład Produkcji Serów w Kaźmierzu. – Od mojej ostatniej wizyty w Polsce wiele się tu zmieniło – przyznał Peter Stahl, Prezes Zarządu Grupy Hochland.

– Tym bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że leżąca w sercu Europy Polska to doskonały rynek na w p row a dzanie innow a cji – dodał Stahl.

Peter Stahl

Prezes Zarządu Grupy Hochland

W ciągu 20 lat obecności w Polsce Hochland Polska znacznie zwiększył zatrudnienie, a Polska m.in. dzięki trzem dobrze funkcjonującym zakładom produkcyjnym stała się znaczącą częścią koncernu

rozmowa numeru

Pomysły naszych pracowników

– potrafimy nimi zarządzać

W jakim zakresie obsługujecie przemysł spożywczy i co możecie mu zaoferować?

Zapewniamy kompleksową obsługę logistyki przemysłu spożywczego – transport, magazynowanie oraz usługi dodatkowe – np. co-packing. Świadczymy wspomniany serwis również dla towarów wymagających zapewnienia kontrolowanej temperatury. Dodatkowo, Fresh Logistics, kolejna ze spółek Grupy Raben, oferuje kompleksową obsługę produktów wymagających kontrolowanej temperatury, od 2 do 6 stopni Celsjusza.

Logistyka to jeden z ważniejszych elementów stanowiących o przewadze konkurencyjnej przedsiębiorstwa.

Mówi się, że logistyka to przyszłość. A jaka jest przyszłość logistyki w Raben Polska?

Sprawdzony i rzetelny operator logistyczny może decydować o uzyskaniu przewagi konkurencyjnej w każdej branży. Np. e-commerce logistyka wymieniana jest bardzo często jako kluczowe źródło przewagi konkurencyjnej. Wizja Grupy Raben, która brzmi:

6

2/2013

Nie jest sztuką zbierać pomysły, a nawet wynagradzać za nie. Sztuką jest efektywnie zarządzać tym procesem

Doskonałym przykładem obrazującym otwartość jest wdrożenie filozofii Lean Management do codziennej pracy, które spotkało się z akceptacją osób zatrudnionych w Grupie Raben.

„Budujemy przewagę konkurencyjną naszych klientów, zapewniając im niezawodne rozwiązania i przyjazną obsługę” jest aktualna w odniesieniu do wszystkich gałęzi przemysłu.

Priorytetem w naszych działaniach jest przyjazna i profesjonalna obsługa.

Tym bardziej cieszą nas nagrody przyznawane przez odbiorców naszych usług. Jednym z takich wyróżnień jest uznanie Grupy Raben najlepszym europejskim dostawcą usług logistycznych dla sektora FMCG w 2012 roku.

W naszej pracy kierujemy się wartościami korporacyjnymi, wśród których znajduje się przedsiębiorczość.

W tym roku, CEO Grupy Raben - Ewald Raben został zwycięzcą konkursu Ernst & Young Przedsiębiorca Roku i będzie reprezentował Polskę w międzynarodowym finale konkursu Ernst & Young World Entrepreneur of the Year w Monte Carlo.

Mamy świadomość, że wywieramy wpływ na szeroko pojęte otoczenie. Pragniemy, aby był on pozytywny. Nasze działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu zostały zauważone i nagrodzone. W 2012 roku otrzymaliśmy aż trzy wyróżnienia dotyczące tego obszaru, w tym Srebrny Listek CSR w rankingu 500 „Polityki”.

foto: Raben Polska

Z Marcinem Mnichem, menedżerem logistyki kontraktowej regionu w Raben Polska, rozmawia Aleksandra Wojnarowska

Jak państwu udaje się sprawnie konkurować na tak trudnym rynku usług logistycznych?

Rzeczywiście rynek usług logistycznych jest bardzo wymagający.

Ceny usług są na zbliżonym poziomie przy jednocześnie niskich marżach.

Aby sprawnie konkurować na rynku, nie wystarcza już szeroki wachlarz usług w dobrej cenie. W dzisiejszych czasach firma musi być innowacyjna i nastawiona na realizowanie potrzeb klienta.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Co Pan ma na myśli mówiąc innowacyjna firma?

Co jest najsilniejszą stroną Waszej firmy?

Innowacyjna firma to taka, która na każdym poziomie organizacji potrafi wsłuchać się w głos klienta, dostrzec jego potrzeby, a następnie na nie skutecznie odpowiedzieć lub, co istotniejsze, wyprzedzić potrzeby odbiorców usług i zaoferować im rozwiązania „szyte na miarę”. Mówiąc każdy poziom organizacji mam na myśli wszystkich pracowników.

W Grupie Raben wiemy, że nie tylko kadra zarządzająca, ale przede wszystkim szeregowi pracownicy mają olbrzymi wpływ na jakość świadczonych usług.

To właśnie oni mają bezpośredni kontakt z produktami klientów. Dzięki takiemu podejściu udaje nam się pozyskiwać i wdrażać innowacyjne pomysły naszych pracowników.

U n i k a to we p o ł ą c ze n i e k i l k u niez w yk le wa żnych e le me ntów.

Nowoczesnej, rozbudowanej sieci logistycznej, która pozwala na realizację najtrudniejszych zadań.

Kolejnym kluczowym czynnikiem są otwarci na zmianę pracownicy, nowe pomysły, a przede wszystkim dbałość o szczegóły. Dzięki takiemu połączeniu możemy świadczyć usługi najwyższej jakości. Doskonałym przykładem obrazującym otwartość jest wdrożenie filozofii Lean Management do codziennej pracy, które spotkało się z akceptacją osób zatrudnionych w Grupie Raben.

Wiele firm na rynku może pochwalić się faktem pozyskiwania pomysłów od pracowników.

W Grupie Raben wiemy, że nie tylko kadra zarządzająca, ale przede wszystkim szeregowi pracownicy mają olbrzymi wpływ na jakość świadczonych usług.

To prawda, wiele firm to robi, ale nie jest sztuką zbierać pomysły, a nawet wynagradzać za nie.

Sztuką jest efektywnie zarządzać tym procesem. W Raben Polska nie pozostawiamy niczego przypadkowi.

Dzięki wdrożeniu systemu do zarządzania sugestiami pracowniczymi IMS (Improvement Management System), mamy nie tylko możliwość s k u te c zn e g o p r ze p r owa d ze n i a procesu od pomysłu do wdrożenia rozwiązania, ale również kierowania inicjatywy pracowniczej tak, by była zgodna z wizją i misją firmy. Za sprawą kompleksowości systemu nie pomijamy żadnego obszaru procesu i mamy pewność, że wszystkie siły w firmie skupione są na realizacji założonych celów.

reklama

foto: APB

Za nami Kongres Służb Technicznych Przemysłu Spożywczego, zorganizowany przez Agencję Promocji Biznesu oraz Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich.

Do Warszawy zjechali specjaliści z mleczarni, zakładów mięsnych, browarów, rozlewni soków i wód, producenci słodyczy i inni przedstawiciele przemysłu spożywczego, aby wspólnie obradować o najważniejszych wyzwaniach służb technicznych.

KONGRES UROCZYSCIE OTWORZYLI: JANUSZ NIEDZIÓŁKA, okręgowy inspektor pracy w Warszawie, DARIUSZ SAPIŃSKI, prezes Mlekovita, WALDEMAR BROŚ, prezes Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich oraz JANUSZ WOJDALSKI, SGGW

K RZYSZTOF URBANEK (ZT Kruszwica SA) przedstawił doświadczenia swojej firmy w zakresie ograniczania zużycia mediów JANUSZ BUDNY (STOWARZYSZENIE ENERGIA I ŚRODOWISKO W MLECZARSTWIE), STANISŁAW DUCH (MLEKOVITA) I DARIUSZ SAPIŃSKI (MLEKOVITA) Z ZAINTERESOWANIEM SŁUCHAJĄ WYKŁADÓW

N

ajwięcej emocji związanych było z zarządzaniem energią i opłacalnością inwestycji w bloki kogeneracyjne. Swoimi doświadczeniami w tym zakresie dzielił się m.in. Dariusz Sapiński, prezes Mlekovity, jak i firmy- dostawcy technologii, w tym CES oraz KWE. Sporo tematów dotyczyło też ekonomicznych i technologicznych aspektów budowy biogazowni przy zakładzie produkcyjnym, tutaj wyczerpujące prelekcje przedstawiły firmy Veolia Water oraz Pro-Eko. Swoimi doświadczeniami przy budowie biogazowni przy gorzelni podzielił się Władysław Butor, prezes firmy Bio-But i jednocześnie inwestor.

Ważnym zagadnieniem poruszanym zarówno na forum jak i w kuluarach były kwestie doboru odpowiedniej technologii do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Na tej niwie o swoich bogatych doświadczeniach wypowiadali się przedstawiciele firm Unitex, Marcor oraz Eurowater. Adam Pawełas z Carlsberg Polska opowiedział o zintegrowanym zapobieganiu zanieczyszczeniom i ich ograniczaniu, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w dużych browarach. Z kolei Janusz Turowski z Uniwersytetu Warmińsko-

SŁAWOMIR K RAMARZ, CROMOSTAL

M AŁGORZATA GOŁOFIT-SZYMCZAK, CIOP-PIB

A DAM PAWEŁAS, CARLSBERG

M AREK K ARPIŃSKI (GRUPA ŻYWIEC) opowiedział o praktycznych aspektach produkcji piwa w „zielonym” browarze w Elblągu

K RZYSZTOF NOWAK (SŁODOWNIA SOUFFLET) mówił o bezpieczeństwie pracy na linii granulowania kiełków i pyłów słodowych

A RKADIUSZ WĘGLARZ, KAPE

JANUSZ TUROWSKI, UWM

DARIUSZ SAPIŃSKI, MLEKOVITA

GRAŻYNA NIEDZIELSKA (GRUPA ŻYWIEC) mówiła o dobrych praktykach w zakresie bezpieczeństwa pracy

A RKADIUSZ NALIKOWSKI, A NDRZEJ KUKIEŁKO, M ARCOR

CIEKAWYM UZUPEŁNIENIEM OBRAD BYŁA WYCIECZKA TECHNICZNA DO BROWARU W WARCE -Mazurskiego przeanalizował raporty o zrównoważonym rozwoju przygotowane przez zakłady produkujące żywność.

Na kongresie nie mogło zabraknąć tematów dotyczących efektywności energetycznej. Obszerny referat w tym zakresie wygłosił Arkadiusz Węglarz z Polsko-Japońskiego Centrum Efektywności energetycznej KAPE a o doświadczeniach w zakresie ograniczania zużycia mediów mówili Marek Karpiński z Browaru w Elblągu oraz Krzysztof Urbanek z ZT Kruszwica. O doświadczeniach firmy ANT w zakresie instalacji systemu bilansowania zużycia mediów opowiedział zebranym p. Andrzej Jarosz, z kolei temat modernizacji kotłowni przemysłowych podjął p. Marek Ilmer z firmy Viessmann. Janusz Wojdalski z SGGW przedstawił referat dot. energii, środowiska i odpadów w cukrowniach i przemyśle spirytusowym, o optymalizacji zużycia energii mówił p. Rafał Witkowski z firmy CES. Niezmiernie ważnym tematem była kwestia bezpieczeństwa, zarówno produkcji jak i pracy. O bezpieczeństwie pracy na linii granulowania kiełków i pyłów słodowych mówił Krzysztof Nowak ze Słodowni Soufflet, tymczasem Grażyna Niedzielska z Browaru w Elblągu (Grupa Żywiec) podzieliła się doświadczeniami z zakresu odpowiedniej wizualizacji miejsc pracy. O zagrożeniach mikrobiologicznych płynących z wykorzystywania zielonej energii mówiła przedstawicielka CIOP-PIB p. Małgorzata Gołofit-Szymczak, z kolei p. Andrzej Mazurek, przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy opowiedział o bezpieczeństwie w mleczarniach.

Kolejnym blokiem tematycznym były remonty i utrzymanie ruchu. O wyborze właściwej organizacji utrzymania ruchu opowiadał Przemysław Popiołkiewicz z firmy Modem-Projekt, z kolei przedstawiciel firmy ANT przedstawił aplikacje działające w zakładach rozlewniczych oraz cukrowniach. O realizacji termografii urządzeń energetycznych opowiedział zebranym przedstawiciel Słodowni Soufflet.

Całość obrad odbywała się pod naukowym patronatem przedstawicieli Politechniki Warszawskiej, SGGW oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Aktywny udział profesora Janusza Budnego był marką samą w sobie.

M AREK ILMER, VIESSMANN RAFAŁ WITKOWSKI, CES

ŁUKASZ WILCZYŃSKI, KWE

IRENEUSZ PLICHTA, PRO-EKO

W kongresie uczestniczyli przedstawiciele całego przemysłu spożywczego

BOGUSŁAW BUCZAK, VEOLIA WATER

WŁADYSŁAW BUTOR, BIO-BUT Obradom towarzyszyła wystawa stoisk

Obrady odbywały się pod patronatem Ministerstwa Gospodarki, Rektora SGGW, Centralnego Instytutu Pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy. Uczestnicy mieli także możliwość zwiedzenia Browaru w Warce oraz Stacji Filtrów MPWiK w Warszawie.

Dziękujemy za aktywny udział w obradach, przygotowanie i wygłoszenie ciekawych referatów, przyjazd do Warszawy pomimo obfitych opadów śniegu oraz doskonałą atmosferę Kongresu.

Jesteśmy przekonani, że zaproponowana formuła spotkała się z Państwa życzliwym przyjęciem. Zapraszamy do udziału w Kongresie już za rok, czekamy też na Państwa uwagi w zakresie podejmowanej tematyki.

TADEUSZ TUREK, COCA-COLA HBC

JACEK GRZECH, EUROWATER

A NDRZEJ JAROSZ, ANT

ANDRZEJ PLUTA, CES

ROZMOWY W KULUARACH

ANDRZEJ SKRZYPKOWSKI, AS INSTRUMENT

REKLAMA

KATEDRA MLECZARSTWA i ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Wydziału Nauki o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie ORAZ ■ AARHUSKARLSHAMN ■ADM TRADING ■ ALPMA ■BACTOFORCE ■ CHR. HANSEN ■ CSK FOOD ENRICHMENT■ DIVERSEY ■ DSM FOOD SPECIALTIES ■ ■ ECOLAB ■ELOPAK ■ FOSS ■ GEA PROCESS ENGINEERING ■ GEA WESTFALIA SEPARATOR ■ GRUNDFOS ■IMCD ■ MERCK ■ MILK HYDROSAN ■ MULTIVAC ■ NEUMO ■ OBRAM ■ PALSGAARD ■ P.M.T. TRADING ■ TETRA PAK■ TEWES-BIS ■ TREPKO ■ WEBER ■ WILD ■ ZENTIS PARTNER KRAJOWY ZWIĄZEK SPÓŁDZIELNI MLECZARSKICH ZWIĄZEK REWIZYJNY W WARSZAWIE PATRONAT MEDIALNY

AGRO INDUSTRY, PRZEGLĄD MLECZARSKI

MAJĄ ZASZCZYT ZAPROSIĆ DO UDZIAŁU W

XXI SYMPOZJUM

TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRZEMYŚLE MLECZARSKIM

KTÓRE ODBĘDZIE SIĘ

18-21 CZERWCA, 2013 R. W MRĄGOWIE.

DO WSZYSTKICH ZAKŁADÓW MLECZARSKICH ZOSTANĄ WYSŁANE SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE WRAZ Z KARTĄ ZGŁOSZENIA. ZGŁOSZENIA UDZIAŁU W SYMPOZJUM PRZEDSTAWICIELI ZAKŁADÓW MLECZARSKICH PRZYJMOWANE BĘDĄ DO DNIA 31.05.2013 R. Informacja: tel. (89) 523-39-78 ; 523-48-76 fax: (89) 523-34-02, e-mail: magdalen@uwm.edu.pl; mbb@uwm.edu.pl W imieniu organizatorów: Prof. dr hab. Bogusław Staniewski Prof. dr hab. Stefan Ziajka Prof. dr hab. Władysław Chojnowski

SYMPOZJUM

DOFINANSOWANE Z

FUNDUSZU PROMOCJI MLEKA

mleczarstwo

W

2012 r. Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek sprzedała sery żółte, proszki mleczne, masło i inne artykuły o łącznej wartości 550,4 mln zł. Oznacza to, że po raz pierwszy w swojej historii przekroczyła pułap pół miliarda zł.

W porównaniu do 2011 r. oznacza to wzrost o 24 proc. Co bardzo istotne, jest to efekt rozwoju organicznego, w 2012 r. Spomlek nie przyłączył żadnego nowego zakładu.

W tym okresie istotnie zwięks z y ł a s i ę i l o ś ć p r ze r o b i o n e g o mleka, przekraczając poziom 260 mln litrów. O ponad jedną czwartą wzrosła sprzedaż serów i wyniosła łącznie 21,4 mln kg. Równie intensywnie zwiększył się popyt na proszki mleczne. Najbardziej spektakularny skok wykonał oddział w Młynarach. Skupił o 40 proc mleka więcej niż rok wcześniej, a dynamika produkcji serów wyniosła 250 proc.

Rok 2012 SM Spomlek zakończyła z dodatnim wynikiem. Zysk wyniósł 4 mln zł. Środki te są niezbędne

do realizacji ambitnego planu inwestycyjnego, rozpoczętego przed kilkoma miesiącami. W bieżącym roku w samej tylko mleczarni w Radzyniu Podlaskim wartość nakładów wyniesie ok. 20 mln zł. Proszkownia wzbogaci się o nową instalację suszarniczą, rozbudowany zostanie dział konfekcjonowania sera, powstaną nowe zbiorniki na skupowane mleko oraz aparatura do jego ultrafiltracji. Część środków pochodzić będzie z dotacji unijnych.

– Już teraz wielkość zamówień przekracza nasze możliwości produkcyjne.

Dlatego równocześnie z przyłączeniem kolejnej spółdzielni, kontynuujemy rozwój organiczny – podkreśla Edward Bajko. „Po słowie” jest już ze Spomlekiem Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Chojnicach. Tamtejsze Zgromadzenie Przedstawicieli niemal jednogłośnie podjęło uchwałę połączeniową. Potrzeba jeszcze analogicznej decyzji członków SM Spomlek oraz zgoda Prezesa UOKiK, której uzyskanie

foto: Spomlek

Po raz pierwszy w historii przychody SM Spomlek wyniosły ponad 500 mln zł. W ciągu zaledwie roku wzrosły o blisko jedną czwartą. Spółdzielnia zapowiada utrzymanie wysokiej dynamiki w 2013 r.

foto: sxc.hu

Pół miliarda Spomleku

powinno być formalnością. Obie strony założyły, że jeśli nic nie stanie na przeszkodzie, faktyczna fuzja nastąpi 1 sierpnia br.

Obecnie koncentrujemy się na sprawnym wchłonięciu OSM Chojnice, jednak docierają do nas sygnały, że w latach 2013-2014 kolejne spółdzielnie będą poszukiwały szansy rozwoju drogą konsolidacji. Nie wykluczamy zatem dalszej aktywności w tej dziedzinie – deklaruje Edward Bajko.

W polu zainteresowań Spomleku znajdują się przede wszystkim mleczarnie specjalizujące się w produkcji serów żółtych. Obecnie do radzyńskiej spółdzielnie należy ok. 8 proc. polskiego rynku. W ciągu kilku lat udział ten powinien wzrosnąć do 20 proc., co uczyniłoby ze Spomleku niekwestionowanego lidera polskiej branży serowarskiej. Jego kluczowe marki to Serenada (segment popularny) oraz Old Poland, tworzona przez szlachetne sery długodojrzewające, których sprzedaż co roku rośnie o kilkadziesiąt procent.

Edward Bajko, prezes SM Spomlek: Konsekwentna realizacja opracowanej w 2008 r. strategii rozwoju przynosi z roku na rok coraz lepsze efekty. Stawiając na produkcję niemal wyłącznie serów żółtych i proszków, postąpiliśmy odmiennie niż większość dużych spółdzielni mleczarskich w Polsce.

Specjalizacja pozwoliła nam na optymalne wykorzystanie zasobów, udoskonalenie jakości oraz zbudowanie bardzo konkurencyjnej oferty.

Doceniają to konsumenci i handel. Jednocześnie stały wzrost skali produkcji oraz unowocześnienie systemu zarządzania umożliwił y p oprawę wszystkich wskaźników kosztów pozasurowcowych. Dzięki temu z każdym rokiem wzrastają też stawki, które wypłacamy naszym dostawcom.

Arkadiusz Cyman

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

2/2013

11

Po Walnym

mleczarstwo z życia branży

w Mlekovicie Walne Zgromadzenie Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita nie przyniosło żadnych niespodzianek. Członkowie spółdzielni wybrali Radę Nadzorczą oraz jednogłośnie udzielili absolutorium na kolejny rok działalności prezesowi zarządu Dariuszowi Sapińskiemu.

M

lekovita osiągnęła najwyższe przychody w swojej ponad 85-letniej działalności na rynku. Rok 2012 zamknął się przychodami w wysokości 3 028 146 tys. zł.

– Jestem bardzo zadowolony z podsumowania wyników ubiegłego roku – pomimo tego, iż rok 2012 był trudny dla całej gospodarki oraz kryzysowy dla mleczarstwa, udało nam się zakończyć rok z przychodami wyższymi niż 2011 – powiedział Dariusz Sapiński, prezes zarządu Mlekovity – Osiągnęliśmy sukces w postaci stałego rozwoju firmy i wzrostu

wartości marki. Poczyniliśmy kolejne ruchy konsolidacyjne, przyłączając w 2012 r. zakłady w Białej Podlaskiej i Trzebownisku, oraz zrealizowaliśmy kolejne inwestycje, rozbudowując i modernizując infrastrukturę wewnętrzną. Środki wydane na inwestycje w 2012 r. wyniosły 53 433 tys. zł i zostały włożone głównie w: • rozbudowę fabryki konfekcjonowania serów, • rozbudowę fabryki produktów fermentowanych, • zakup linii ciągłej do produkcji serów twarogowych bezformowych,

• oczyszczalnię ścieków, • proszkownię serwatki.

Plany na kolejny rok obejmują dalszy, konsekwentny rozwój bazy produkcyjnej i produktowej, systemów informatycznych oraz infrastruktury wewnętrznej, a także handel hurtowy i detaliczny, ochronę środowiska, nowoczesne zarządzanie i skupienie się na produktach innowacyjnych.

Najważniejszą inwestycją na najbliższe dwa lata będzie budowa, wyposażenie i uruchomienie Centrum Badań i Rozwoju.

IP

Powstała Rada Ekspertów Mleczarstwa

S

kład osobowy Rady stanowią autorytety branży mleczarskiej, jej przedstawiciele i szefowie organizacji branżowych, oraz autorytety naukowe, posiadające wiedzą teoretyczną i praktyczną w zakresie techniki, technologii oraz ekonomiki mleczarstwa. Cyklicznym obradom REM przewodniczył będzie jej pomysłodawca i inicjator Dariusz Sapiński.

Rada Ekspertów Mleczarstwa ma charakter opiniodawczo – konsultacyjny i działa społecznie, a tym samym z założenia stanowi scalenie interesów branży, mające na celu skuteczne definiowanie rozwiązań problemów istotnych dla polskiego sektora mleczarskiego. Owocem pierwszego spotkania REM będzie list intencyjny w sprawie jej powołania oraz głównych celów działalności.

12

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

reklama

foto: Piątnica

2012 w Piątnicy Przychody ze sprzedaży OSM Piątnica w 2012 roku wzrosły o 12,5% w stosunku do roku poprzedniego i wyniosły 795 mln zł. Taki wynik był możliwy dzięki wzrostowi skupu mleka o 11% w porównaniu do 2011r.

Spółdzielnia skupiła ponad 302 mln litrów mleka od 2 600 dostawców, płacąc 15. rok z rzędu najwyższą cenę w kraju – 1,53 zł za litr.

Grupa TREPKO oraz Firmy Partnerskie serdecznie zapraszają do wzięcia udziału w trzeciej edycji

foto: Piątnica

Najwyższą dynamikę sprzedaży spółdzielnia uzyskała w kategorii sera mascarpone (wzrost o 30%), serków do smarowania (wzrost o 20%) i w śmietanach (wzrost o 15%). Firma pozostaje liderem w sprzedaży serków wiejskich z 50%, oraz śmietan z 25% udziałem w rynku.

Wysoką dynamikę osiągnął również eksport produktów OSM Piątnica, który w roku 2012 wzrósł aż pięciokrotnie. Głównymi odbiorcami produktów spółdzielni były kraje nadbałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia), Rosja, Rumunia, USA oraz Kanada. Rosnąca z roku na rok sprzedaż za granicę stanowi już 2,5% obrotów firmy.

Dodatnie wyniki finansowe zakładu to także efekt wprowadzenia nowych grup produktowych.

Piątnica rozpoczęła produkcję klasycznego Jogurtu Naturalnego oraz jogurtu typu bałkańskiego z dodatkiem mascarpone pod marką Milandia, znaną już z wprowadzonych w 2011 serów twarogowych w plastrach. Rosnąca popularność naturalnego twarożku typu grani skłoniła firmę do wprowadzenia jego odmian smakowych.

Znaczący wpływ na wynik finansowy Spółdzielni miało także uruchomienie w nowym zakładzie w Ostrołęce produkcji serwatki w proszku. Bieżące kontraktowanie całej produkcji poprawiło płynność finansową i rentowność tego zakładu Od września 2012 r., z dzienną produkcją na poziomie ponad 20 ton, OSM Piątnica jest jednym z największych w Europie graczy w tej kategorii.

KONFERENCJI I POKAZU MASZYN PAKUJĄCYCH 15-19 KWIETNIA 2013 w Gnieźnie.

Piątnica pozostaje niedoścignionym liderem w sprzedaży serków wiejskich z 50% udziałem w rynku

Nie ma rozwoju bez nakładów na inwestycje, dlatego OSM Piątnica przeznaczyła w ubiegłym roku na nie rekordową sumę - 70 mln zł. W ramach wygenerowanego budżetu powstała nowoczesna, czterokondygnacyjna hala produkcyjna, w której obecnie trwa montaż nowych linii technologicznych. Zakończona została budowa trzypiętrowego magazynu chłodniczego.

Równolegle, w zakładzie w Ostrołęce powstaje hala do rozlewu świeżego mleka, w której na początku II kwartału 2013 r. planowane jest uruchomienie produkcji mleka w ergonomicznych, niespotykanych dotąd na polskim rynku opakowaniach.

OSM Piątnica – według rankingu dziennika Rzeczpospolita z 2012r – jest obecnie 4. najmocniejszą marką mleczarską na polskim rynku.

Wartość marki oszacowano na 212,5 mln zł, co dało jej jednocześnie 61. pozycję na liście 330 najbardziej wartościowych marek w Polsce.

MP

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Niewątpliwie wydarzenie to jest niepowtarzalną okazją do zapoznania się z działalnością firmy, zastosowaniem poszczególnych maszyn znajdujących się w ofercie Trepko oraz praktycznym procesem pakowania produktów mleczarskich. Pokaz daje również możliwość uczestnictwa w panelach dyskusyjnych, spotkaniach z przedstawicielami TREPKO oraz firmami współorganizującymi pokaz.

Patronat honorowy nad t ym wydarzeniem objął Polski Komitet Międzynarodowej Federacji Mleczarskiej FIL/IDF. Do organizacji Konferencji zaprosiliśmy liczne Firmy Partnerskie: Zentis, Festo, Egli, Rockwell Automation, MBP, Obram, Domino, Danapak flexibles, Südpack Patronat medialny objęło:

Szczegółowe informacje na stronie www.trepko.com lub u sprzedawcy regionalnego

REKLAMA

UWAGA MENADŻEROWIE PODMIOTÓW PRZETWÓRSTWA MLEKA !

NIEPOWTARZALNA OKAZJA DO KOLEJNEGO INTEGRACYJNEGO SPOTKANIA KADRY KIEROWNICZEJ W BIAŁOWIEŻY (HOTEL „BIAŁOWIESKI”)

W DNIACH

14-16 MAJA 2013 ROKU,

W NAJCZYSTSZEJ, NAJBARDZIEJ „NATLENIONEJ” ATMOSFERZE NA SKRAJU

RZECZYPOSPOLITEJ

PODCZAS

VI EUROFORUM POLSKIEGO MLECZARSTWA ZE WSPÓŁORGANIZATORAMI: - Krajowym Stowarzyszenie Mleczarzy Krajowym Związkiem Spółdzielni Mleczarskich, - Polskim Komitetem FIL/IDF, - Związkiem Polskich Przetwórców Mleka PRZY FINANSOWYM WSPARCIU FIRM SPONSORUJĄCYCH:

ALPMA, OBRAM, MULTIVAC, CSK, CHR. HANSEN, SERVI –DORYL

DZIĘKI GOŚCINNOŚCI RAD I ZARZĄDÓW: Spółdzielni Obrotu Towarowego w Białymstoku, Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Hajnówce, Spółdzielni Mleczarskiej BIELMLEK w Bielsku Podlaskim, których zakłady odwiedzimy POD PATRONATEM MEDIALNYM: AGRO INDUSTRY, PRZEGLĄDU MLECZARSKIEGO, FORUM MLECZARSKIEGO, PORTALU SPOŻYWCZEGO

W części seminaryjne kontynuować będziemy w obecności przewodniczącego PK FIL / IDF, jako animatora, cykl debat nad przyszłością naszego sektora, relacjach przetwórca - handel i efektywnym wykorzystaniu przez branżę środków UE w perspektywie finansowej 2014– 2020. Ponadto omówimy walory zdrowotne serów i wybrane zagadnienia z zakresu techniki i technologii produkcji serów twarogowych i dojrzewających w tym m.in. normalizację kazeiny w mleku serowarskim.

Wspominać będziemy też w obecności najbliższej rodziny zmarłego w ubiegłym roku prof. dr hab. Zbigniewa Śmietanę, którego popiersie zdobić będzie awers medalu wręczanego laureatom XXIV Krajowej Oceny Serów i Twarogów.

K ARTA ZGŁOSZENIOWA DO POBRANIA NA: WWW.MLEKOLAND.COM KONTAKT: TEL/FAX 22 372 03 52, BIURO@MLEKOLAND.COM

foto: APB

TECHMILK 2013 Techmilk to co roku wydarzenie branży. W hotelu Gołębiewski w Mikołajkach dostawcy technologii spotykają się z jej odbiorcami czyli sektorem mleczarskim Techmilk jest okazją do profesjonalnej wymiany doświadczeń ale także do nieformalnych rozmów na neutralnym gruncie

Dziekan Bogusław Staniewski z zainteresowaniem przyglądał się technicznym nowinkom prezentowanym w trakcie spotkania

Można było skosztować pysznych napoi, serwowanych wprost z homogenizatora

O fachowe porady można było zapytać specjalistów

Konferencję organizuje Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej na Wydziale Inżynierii Produkcji UWM w Olsztynie. Na zdjęciu od lewej: Jan Limanowski, Fabian Dajnowiec oraz Zygmunt Zander.

Nadzieja „ mleczarskiego inżynieringu”: młodzi i przystojni inżynierowie Jak zawsze uśmiechnięta reprezentacja firmy Culinar

Grzegorz Szkaradek (Festo) dzielnie obsługiwał stanowisko przez całą imprezę

Na żadnej mleczarskiej imprezie nie może zabraknąć firmy Ecolab

Karol Sokołowski (ATPomp) z dumą prezentuje rozwiązania techniczne swojej firmy

W tym gronie można było spokojnie wymienić fachowe uwagi o kogeneracji w mleczarstwie

Doświadczonemu specjaliście wystarczy kilka pytań, aby uzyskać wiedzę o oferowanym produkcie

Silna ekipa z Nagel Polska

Nasza redakcja samoistnie przyznała pierwszą nagrodę w kategorii „najlepsze stoisko” dla firmy OptiFlow

Podczas prezentacji oferty firmy Ulma Packaging

Ciągle uśmiechnięty Andreas Niemcewicz (GAL)

Firma Schwarte-Milfor świętowała swój jubileusz.

Na zdjęciu z intrygującą krasulą „made in Schwarte”

Techmilk 2013 zostanie zapamiętany jako „edycja z pożarem”. Pożar popsuł trochę plany organizatorom, jednak sytuacja została opanowana

Wieloletni uczestnicy mleczarskich spotkań.

Patrząc na ich wiek, przygodę z branżą musieli rozpoczęli już we wczesnym dzieciństwie

Dobre humory dopisują w trakcie całej cztero dniowej imprezy

16

2/2013

W trakcie rozmowy o polskim serowarstwie: przedstawiciele mleczarstwa, mediów oraz dostawców nowoczesnych technologii

XVI MIĘDZYNARODOWE SYMPOZJUM KRAJOWEJ UNII PRODUCENTÓW SOKÓW

„Dorobek 20 lat branży sokowniczej w Polsce i perspektywy na przyszłość” oraz

Jubileusz 20-lecia Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków 22-24 maja 2013, Jachranka, Windsor Palace Hotel www.windsor.hotelekorona.pl

PROGRAM

RAMOWY

22 maja 2013, środa

14:00 Przyjazd gości 14.00-16.00 Obiad 16.30-17.00 Koktajl 17.00 Otwarcie XVI Sympozjum KUPS 17.30-19.30 UROCZYSTE OBCHODY 20-LECIA STOWARZYSZENIA KRAJOWA UNIA PRODUCENTÓW SOKÓW 20.00 Uroczysta kolacja z częścią artystyczną 23 maja 2013, czwartek 9.00-14.00 RYNEK SOKÓW I BAZA SUROWCOWA DO ICH PRODUKCJI

14.00-15.00 Obiad 15.00-18.30 NOWE WYZWANIA BRANŻY SOKOWNICZEJ

Prezentacje i dyskusja: Trendy soków, nektarów i napojów w ciągu 20 lat Trendy zagęszczonych soków owocowych w ciągu 20 lat Krajowy rynek soków pitnych i zagęszczonych na tle rynku europejskiego i perspektywy jego rozwoju Rynek soków cytrusowych Perspektywy rozwoju soków na rynku Ameryki Północnej Potencjał azjatyckiego rynku soków zagęszczonych na przykładzie Chin Możliwości współpracy z tureckim rynkiem soków zagęszczonych Szanse i zagrożenia na rynku wschodnioeuropejskim branży sokowniczej PREZENTACJE FIRM

Prezentacje i dyskusja: Aktualny stan legislacji UE w branży sokowniczej Nowe metody oceny jakości, zafałszowań soków i autentyczności soków w Europie Kampanie promocyjno-informacyjne narzędziem ekspansji soków na rynki unijne i pozaunijne Przegląd badań naukowo-technicznych dotyczących branży sokowniczej PREZENTACJE FIRM 19.15 Zamknięcie Sympozjum 20.00 Kolacja (strój casual)

24 maja 2013, piątek Do 12.00 Wykwaterowanie Wycieczka dla chętnych do Twierdzy Modlin (odpłatna) Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne (j. angielski i j. polski) Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wprowadzenia zmian w programie

ORGANIZATOR SYMPOZJUM

Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków ul. Rakowiecka 36 lok. 340, 02-532 Warszawa, tel. 48 22 606 38 63, fax. 48 22 646 44 72 email: biuro@kups.org.pl, wwww.kups.org.pl

przetwórstwo owocowo-warzywne

Czy Polska

?

wydarzenia

cydrem zasłynie

Cydr może stać się punktem zwrotnym dla branży winiarstwa owocowego. Takie wnioski można było wysnuć po konferencji prasowej „Czy jest szansa na polski cydr?”, która odbyła się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie.

Związek Sadowników PR i Polska Rada Winiarstwa zaprosili do dyskusji na temat szans i zagrożeń dla rodzimych trunków typu cydry i perry.

Istotnym kontekstem dla tych rozważań jest najnowszy zapis w ustawie okołobudżetowej o niższej stawce akcyzowej dla niskoalkoholowych napojów fermentacyjnych, który może stać się elementem pobudzającym polski przemysł winiarski do aktywności. Czy zatem za kilka lat będziemy mówić o trendzie, nie o niszy produktowej?

Mirosław Maliszewski Prezes Związku Sadowników PR omówił znaczenie cydrów dla polskiego sadownictwa. Ewelina Szkodzińska, firma Firma JANTOŃ S.A. Sp. K., Członek Polskiej Rady Winiarstwa poruszyła zagadnienie tych trunków w kontekście szans dla polskiego sadownictwa, a Paweł Kosecki z firmy Kamron omówił szanse rozwoju branży i popularyzacji cydru w Polsce. W konferencji prasowej wzięli udział również przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi m.in. Kazimierz Żmuda, Z-ca Dyrektora Departamentu Rynków Rolnych.

Cydr jest nap ojem o nisk iej zawartości alkoholu (1,5%-8% obj.) uzyskiwanym przez fermentację mosz-

e-w ydanie do pobrania na:

Konferencja prasowa – Czy jest szansa na polski cydr

www.agro.apbiznes.pl

czu jabłkowego, bardzo popularnym w Europie Zachodniej głównie we Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii, USA i Kanadzie. W naszym kraju, który jabłkiem słynie, cydr, zwany również jabłecznikiem, praktycznie na rynku nie istnieje. Dotychczasowe eksperymenty związane z jego produkcją można uznać jedynie jako ciekawostki technologiczne. A przecież w Polsce posiadamy odpowiednie wyposażenie techniczne do tego typu produkcji, wykwalifikowana kadrę, oraz doskonałe zaplecze surowcowe – polskie jabłka.

Dlatego cydr może być nowoczesnym i efektywnym rozwiązaniem, korzyst-

nym dla wszystkich osób bezpośrednio lub pośrednio związanych z branżą winiarską: zarówno dla przemysłu winiarskiego, sadownictwa, jak i dla budżetu państwa poprzez wpływy z akcyzy oraz dla konsumentów.

Korzyści z uruchomienia produkcji cydrów: • cydr może stać się punk tem zwrotnym dla branży winiarstwa owocowego. Dzisiaj ten sektor produkuje ok. połowę mniej win niż jeszcze 15 lat temu. Cydr może być szansą do zagospodarowania mocy produkcyjnych.

2/2013

19

przetwórstwo owocowo-warzywne wydarzenia

Zagrożenia, jakie może napotkać rynek, to bariera mentalna związana z negatywnym istniejącym w przeszłości wizerunkiem win owocowych, produkowanych w Polsce głównie z jabłek.

• To droga do zagospodarowania ok. 100 000 t nadprodukcji jabłek i dodatkowy zysk dla sadowników.

• Dla budżetu państwa cydry mogą stać się istotnym źródłem wpływów z akcyzy.

• Ponadto produkcja cydrów byłaby odpowiedzią na potrzeby konsumentów: innowacyjnego, smacznego i niskoalkoholowego napoju. Dowodem na to, że zainteresowanie tego typu trunkami rośnie, może być choćby rosnące spożycie piw smakowych, czy napojów spirytusowych tzw. ALCO POPS o mocy kilku procent.

• A na koniec korzyści, o których warto wspomnieć, czyli korzyści ogólnospołeczne. Chodzi tu o zmianę struktury spożycia napojów alkoholowych na korzyść niskoalkoholowych.

Od niedawna pojawiły się też korzystne uwarunkowania prawne, które

20

2/2013

Mirosław Maliszewski Prezes Związku Sadowników RP, Ewelina Szkodzińska Firma Jantoń, Członek Polskiej Rady Winiarstwa, Paweł Kosecki firma Kamron

Produkcja cydrów byłaby odpowiedzią na potrzeby konsumentów: innowacyjnego, smacznego i niskoalkoholowego napoju.

powinny sprzyjać produkcji cydrów na skale przemysłową. Warto wspomnieć o obowiązującej obecnie ustawie winiarskiej z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.

Umożliwia ona sadownikom i właścicielom gospodarstw rolnych wyrobić i rozlać z przeznaczeniem do obrotu 10 000 l cydru lub perry rocznie, oraz 5 000 l wina owocowego markowego.

Ta ustawa pozwala także przeznaczyć na cydr lub perry niewykorzystany limit na produkcję wina owocowego markowego.

Do datkowo najnowsz y zapis w ustawie okołobudżetowej (ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej), przypisujący niskoalkoholowym napojom fermentowanym typu cydr i perry o mocy alkoholu nie przekraczającym 5% vol. odrębną stawkę akcyzową wynoszącą 97 zł/h l, jest szczególnie sprzyjający.

Zagrożenia, jakie może napotkać rynek, to bariera mentalna związana z negatywnym istniejącym w przeszłości wizerunkiem win owocowych, produkowanych w Polsce głównie z jabłek. Czy ewolucja stylu życia ostatnich 23 lat, a także związana z tym zmiana świadomości sprawi, że Polacy pokochają cydry i perry, a negatywne postrzeganie napoju alkoholowego

wyprodukowanego z jabłek będzie już anachronizmem? Podczas konferencji prasowej okazało się, że możemy mieć szansę na to, że Polacy docenią liczne walory tego trunku.

Pr zecież cydr znany był już w czasach starożytnych. Do Europy dotarł dzięki Maurom, którzy traktowali go jako substytut wina zakazanego przez ich religię. W Europie jego popularność szybko rosła. Przypisywano mu właściwości lecznicze, które potwierdzają współczesne badania naukowe.

Wykazano, że zawiera on duże ilości polifenoli i antyoksydantów zapobiegających nowotworom i chorobom serca.

Jest również źródłem cennych witamin i minerałów.

Pod względem konsumpcji cydrów rynek europejski nie jest jednolity.

Kraje o tradycjach sadowniczych, jak Austria, Niemcy, Wielka Brytania czy wreszcie Francja, posiadają dużą tradycję i ustabilizowaną produkcję.

Wyrób cydru na skałę handlową, jak i w gospodarstwach domowych jest tam bardzo rozpowszechniony. Szacuje się, że we Francji przerabia się w tym celu około 40 % zbioru owoców.

Olbrzymi sukces wdrożeń ostatnich lat na Bałkanach czy w Beneluksie dowodzi, że również i w Polsce ryzyko podjęcia produkcji cydrów może okazać się spektakularnym sukcesem.

e-w ydanie do pobrania na:

IP

www.agro.apbiznes.pl

Distribution in Poland

przetwórstwo owocowo-warzywne rynek

Kupujemy więcej, ale tańszego wina K ryzys ekonomiczny najbardziej odczuwają Polacy o średniej zasobności portfela. Analizując raporty sprzedażowe widać znaczący wzrost sprzedaży kategorii cenowej 10 zł -15 zł i spadek w segmencie powyżej 20 zł.* Jednak cały sektor win kontynuuje dynamiczny wzrost osiągając ponad 12% przyrostu w ujęciu wartościowym w 2012 r.** Polska Rada Winiarstwa prognozuje, że rynek wina w Polsce czeka ustawiczny rozwój jeszcze przez parę lat. Kryzys może jedynie ten rozwój nieco spowolnić.

Kryzys, który puka do naszych drzwi, na razie powoduje bardziej mentalne skierowanie się klienta ku tańszym winom – mówi Konrad Działak, Dyrektor Marketingu Jantoń S.A. Sp. K. – Bardziej selektywny dobór oparty na ekonomii, gdzie bez straty jakości klient próbuje znaleźć dobre wina w tańszym przedziale cenowym niż dotychczas, czyli szuka zamienników. Jeżeli kryzys na dobre zawita do naszego kraju, to można przewidywać, że przedział 10-15 zł szybko zwiększy swoje udziały wartościowe. Także wzrost cen tych najtańszych win gronowych, które zaoferowali nam producenci Starego Świata po ostatnich zbiorach, na pewno przełoży się na wzrost cen na półce sklepowej i ciężko będzie utrzymać wina w przedziale do 10 zł, co naturalnie umocni przedział 10-15 zł.

Porównując grudzień 2011 do grudnia 2012r. widać znaczny wzrost sprzedaży win w przedziale cenowym pomiędzy 10 zł a 15 zł (wzrost o 3,4%) oraz spadek sprzedaży win spokojnych w przedziale 20-25 zł i spadek z 30% do 26,3%. Największe udziały przypadają wciąż na wina w przedziale 20-25 zł, jednakże w perspektywie czasu w sklepach detalicznych oddadzą one swoją pozycję najpierw winom w przedziale 15-20 zł, a w przyszłości także winom z przedziału 10-15 zł.***

Aleksandra Molędowska Kuźnia PR

**

Źródło: Ambra S.A. za Nielsen: kategoria win stołowych, Cała Polska, wartość i wolumen sprzedaży rok 2012 (grudzień 2011-listopad 2012). *** Źródło: CMR Retail Metria, tradycyjne sklepy spożywcze (dane udostępniła firma Jantoń S.A. Sp. K.)

22

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

browarnictwo rynek Piwo pozostaje najpopularniejszym napojem alkoholowym w Polsce – także wśród pań.

Do picia piwa przyznało się 72 proc. kobiet i aż 91 proc. mężczyzn. Panie częściej niż mężczyźni piją wino (51 proc. vs. 36 proc.), ale rzadziej mocne alkohole (40 proc. vs. 75 proc.).

Co piją kobiety ? foto: sxc.hu

*

Zapienione statystyki Dla 90% pań piana to zupełnie nieistotna cecha piwa (dla 17% panów to arcyważny atrybut dobrego chmielowego trunku). To trochę martwi, ponieważ w pubie czy restauracji m.in. dzięki pianie można poznać dobre piwo. Jeśli po wypełnieniu szklanki długo pozostaje na powierzchni, najczęściej oznacza to, że barman nalał piwo prawidłowo, zaserwował je w czystej i schłodzonej szklance, zgodnie z kunsztem barmańskim (7 kroków perfekcyjnego serwowania na www.sztukaserwowaniapiwa. pl). Piana odgrywa również ważną rolę w utrzymaniu w kuflu zapachu i orzeźwiającego smaku piwa. W przypadku świeżego, dobrze uwarzonego i podanego piwa po opróżnieniu kufla pierścienie piany pozostają na jego wewnętrznych ściankach.

Chmielowe orzeźwienie Kobiety generalnie nie zwracają uwagi, jakie piwo piją – zaledwie 7,5% z nich zwraca na to uwagę. Jest to natomiast niezwykle istotne dla mężczyzn - aż 98,5% pamięta, jakie piwo pili ostatnio. Dla kobiet liczy się przede wszystkim wysoka „pijalność” chmielowego napoju: 43% * Badania przeprowadzone dla Grupy Żywiec przez deklaruje, że jeśli chodzi o piwo jasne GfK Polonia na reprezentatywnych próbie: 4470 piwoszy (osób, które pija piwo co najmniej raz najbardziej lubi trunek bez dominującew miesiącu) w wieku 18-65 lat w okresie lipiec 2011 go smaku (mężczyzn - 42%). Panie (32%) – czerwiec 2012, 5 529 piwoszy (w wieku 18-65 lat), dwukrotnie bardziej niż mężczyźni którzy pili piwo w ciągu miesiąca poprzedzającego (16%) cenią w piwie łagodny smak. badanie oraz 178 okazjonalnych piwoszy (którzy pili piwo 1-6 miesięcy wcześniej) w okresie Z tego samego powodu większość listopad-grudzień 2011. kobiet unika goryczki pochodzącej

z chmielu – jedynie 5% piwoszek twierdzi, że to ważna cecha piwa (w kontraście do 14% panów, którzy szczególnie w gorące dni nie wyobrażają sobie piwa bez rześkiego chmielowego posmaku).

Ogólnie można uznać, że kobiet y poszukują piw o niewielkiej goryczce pochodzącej z chmielu, choć ta roślina z rodziny konopiowatych ma właściwości łagodzące, uspokajające a nawet bakteriobójcze. Do warzenia piwa piwowarzy wykorzystują tylko szyszki rodzaju żeńskiego, a najlepszy chmiel używany przy produkcji pochodzi z Polski.

Klasyczna kobieta 75% kobiet przyznaje, że piwo jest nieodłącznym elementem męskiego świata (potwierdza to także aż 83% panów).

To może oznaczać, że mężczyźni chcą zawłaszczyć sobie tę kategorię, twierdząc, że piwo do kobiet po prostu nie pasuje. Choć panie są innego zdania.

13,5% pań pije piwo z sokiem (latem ten udział wzrasta nawet do 20%), zapominając, że tzw. „sok” jest często zlepkiem sztucznych barwników i cukru. Zazwyczaj niewielka ilość tego płynu ma wyższą liczbę kalorii niż 0,5 l piwa. Do takiego zachowania uważanego przez piwnych ekspertów za profanację przyznaje się zaledwie 3% mężczyzn.

Kobiety dwukrotnie rzadziej kupują napoje energetyczne niż faceci. 15% pań i 30% mężczyzn w wieku 18-65 przyznało, że w ciągu ostatnich 6 miesięcy piło „energetyki”.

MP

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

2/2013

23

browarnictwo w ar s z t at y

BROWAR ZAMKOWY W RACIBORZU GOSPODARZEM WARSZTATÓW PIWOWARSKICH Pierwsze wzmianki o browarze

Honorowy Gospodarz Warsztatów

Dziś raciborski browar produkuje siedem gatunków piwa, zdobywających duże uznanie nie tylko na raciborszczyźnie.

Browar Zamkowy w Raciborzu w kwietniu 2013 pełni również zaszczytną funkcję Honorowego Gospodarza Warsztatów Piwowarskich. Dzięki imprezie do miasta nad Odrą zjadą się przedstawiciele piwowarstwa z całej Polski. Tematyka obrad dotyczyć będzie wyzwań, sukcesów i zagrożeń małych browarów w Polsce.

24

2/2013

foto: Browar Zamkowy w Raciborzu

książęcym przy Zamku w Raciborzu pochodzą z drugiej połowy XVI wieku.

Od początku był, jak na owe czasu, browarem bardzo dużym, jedna warka wynosiła 4130 litrów. Natomiast pierwsze wzmianki o piwowarstwie raciborskim znaleziono już w dokumentach z 1293 roku. Jest w nich mowa o tym, że rada i ławnicy ustalają szynkarzom miary i ceny piwa.

Wyciąg z programu: • Rozwój minibrowarów – okiem twórcy pierwszego minibrowaru w Polsce, Bogdan Spiż, Browar Spiż • Browary kontraktowe – silny trend czy czasowa moda?, Sebastian Wawszczak, Akademia Morska w Gdyni • Kontrola poziomu tlenu i jakości w browarze do 50 tys. hekto, Janusz Rozumecki, Centec • Nieznane możliwości słodowni w Gdańsku, Władysław Jamborowicz, Malteurop Polska • Propozycje przygotowania wody technologicznej dla mniejszych browarów, Jacek Grzech, Eurowater • Browary regionalne w Polsce – wyzwania na najbliższe lata, Andrzej Olkowski, Stowarzyszenie Regionalnych Browarów Polskich • Jakość i stabilność sensoryczna piwa, Rafał Kowalczyk, Browarzyciel • Promocja browarów regionalnych w Polsce, Agnieszka Wołczaska-Prasolik • Jak budowaliśmy browar rzemieślniczy – kilka słów prosto od inwestora, Piotr Wypych, Jacek Materski, Browar Artezan • Dywersyfikacja działań i rozwój małego browaru – okiem inwestora, Marek Jakubiak, Browar Ciechan • O stawce VAT dla wysłodzin browarnianych, Dariusz Copa, etill.pl • Enzymy - sposób na obniżenie kosztów, poprawę jakości oraz pomoc w produkcji piwa, Cezary Góral, Biochem-Art • Produkcja zbiorników dla browarnictwa, Katarzyna Zysk, Hydro-Instal.

DefinicjeSpojrzenie browarów zza „wielkiej wody” Sebastian Wawszczak Akademia Morska w Gdyni

Po zachwycie browarami regionalnymi, przyszedł czas na kult browarów rzemieślniczych.

Biorąc pod uwagę fakt, że nie ma w naszym kraju oficjalnej definicji (prawnej czy naukowej) czym jest browar regionalny a także co powinno wyróżniać browar rzemieślniczy, powstaje mnóstwo subiektywnych definicji, które często niewiele mówią o piwie.

rozwiązań można przenieść na rynek polski po jedynie niewielkich modyfikacjach, uwzględniających specyfikę i tradycję naszego rynku. Spójrzmy jak to wygląda za wielką wodą.

Browary Narodowe to ogromne koncerny, których moce produkcyjne jednostkowo przekraczają 15 milionów baryłek rocznie (1 baryłka piwa w USA to odpowiednik 117 litrów). Według innych źródeł wspomniany browar może być nazywany narodowym makrobrowarem już wówczas, kiedy roczny poziom produkcji przekracza 2 miliony baryłek.

Największe zakłady w Stanach Zjednoczonych produkują piwa masowe, zwykle jasne lagery, przy produkcji których wykorzystują niskokosztowe technologie.

Wśród surowców duży udział mają surowce niesłodowane jak kukurydza i ryż, stosuje się tutaj też, w porównaniu z innymi producentami, stosunkowo mało chmielu. Piwa największych browarów zwykle wyróżniają się mniejszą smakowitością.

Tymczasem Browary Regionalne, zarządzane przez indywidualnych właścicieli, produkują mniej piwa niż wspomniane browary narodowe, ale często z nimi konkurują. Zajmują się produkcją popularnych piw, często dla sieci handlowych. Regionalne Browary zwykle sprzedają swoje wyroby w określonym regionie USA.

e-w ydanie do pobrania na:

Kolejną kategorię stanowią browary produkujące piwa specjalne (browary specjalności), do których należą: regionalne rzemieślnicze browary specjalności, brewpuby, mikrobrowary oraz browary kontraktowe. Specyfiką browarów specjalności jest ich niezależność w sensie właścicielskim, a przede wszystkim produkcja piw według tradycyjnej technologii z tradycyjnych składników. Zwykle powyższe browary określa się również jako browary rzemieślnicze. Piwa rzemieślnicze charakteryzują się pełnym bogatym smakiem i produkowane są z najwyższej jakości chmielu, słodów, drożdży oraz wody, bez dodatku składników takich jak ryż, kukurydza, stabilizatorów i enzymów niepochodzących ze słodu, a także bez rozcieńczania wodą. Rzemieślnicze piwa specjalne są zwykle produkowane zgodnie z belgijską, brytyjską lub niemiecką tradycją.

Regionalny rzemieślniczy browar specjalności charakteryzuje się produkcją roczną na poziomie pomiędzy 15000 – 500 000 baryłek. Flagowymi produktami takiego browaru są piwa (lagery) rzemieślnicze oraz ale.

Brewpub to w USA browar restauracyjny, który sprzedaje minimum 50% swojego rzemieślniczego piwa w miejscu produkcji, a jego zdolności produkcyjne nie przekraczają 15 000 baryłek rocznie.

www.agro.apbiznes.pl

Mikrobrowarem w Stanach Zjednoczonych określa się browar, który sprzedaje więcej niż 50% swojej produkcji poza miejscem wytworzenia, a jego zdolności produkcyjne nie przekraczają 75 000 baryłek rocznie (pierwotnie limit wynosił 10 000 baryłek rocznie) Browar kontraktowy stanowi przedsięwzięcie, które polega na wynajmowaniu mocy produkcyjnych innego browaru, w celu produkcji piwa według własnej receptury. Browary kontraktowe produkują głównie piwa rzemieślnicze i tradycyjne.

Należy zaznaczyć, że terminy mikrobrowar, browar specjalności, czy browar rzemieślniczy poza literaturą naukową lub fachową są w publicystyce amerykańskiej dość luźno i swobodnie traktowane. Niezmiennym jest jednak wyróżnik, że najmniejsi gracze na rynku USA są promowani jako producenci piw lepszych niż te, które powstają w trakcie masowej produkcji.

W trakcie opracowywania powyższego tekstu korzystano z następujących publikacji: Goldammer T., “The Brewer’s Handbook”, Apex, Clifton Virginia 2008, Hales S.D., “Beer & Philosophy”, Blackwell Publishing, Malden MA 2007, Rabin D., Forget C., “The Dictionary of Beer and Brewing”, Brewers Publications, Boulder CO 1998,

foto: APB

Uważam, że wiele amerykańskich

Sebastian Wawszczak

Możemy domniemywać, że wyróżnikiem większości polskich małych producentów piwa stanie się jakość w rozumieniu wykorzystywania tradycyjnej technologii, dostosowanej do stylu piwa oraz składników najwyższego gatunku

Tremblay V.J., Tremblay C.H., “The U.S. Brewing Industry”, The MIT Press, Cambridge Massachusetts, London England 2009.

2/2013

25

browarnictwo piwo roku 2012

porter roku 2012

Żywiec Porter piwem 2012 roku

Żywiec Porter zostało ogłoszone przez Bractwo Piwne „Piwem Roku 2012”. Żywiec Porter to wyjątkowe piwo ciemne dolnej fermentacji w unikalnym stylu porter bałtycki. Warzone jest w małym Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie według najstarszej stosowanej polskiej receptury z 1881 r.

Piwne - Towarzystwo Promocji Kultury Piwa. Wyróżnienie „Piwa Roku” jest wynikiem sumy ocen, jakie dane piwo uzyskuje podczas amatorskich i profesjonalnych konkursów piwnych, odbywających się na terenie Polski w ciągu danego roku kalendarzowego. O przyznaniu tego tytułu Żywcowi Porterowi zadecydowały następujące nagrody w 2012 r.: 1. miejsce w konkursie konsumenckim podczas Chmielaków Krasnostawskich w Krasnymstawie (3 punkty), 2. miejsce na Konsumenckim Konkursie Bractwa Piwnego (2 punkty), 2. miejsce w Plebiscycie Piwo Roku Browar.biz (2 punkty). „Tytuł <Piwa Roku> jest formą podsumowania i docenienia pracy danego browaru w ciągu roku. Bractwo Piwne jest przekonane, że dzięki idei <Piwa Roku> wzrasta ranga konkursów piwnych, a poddawane ocenom piwa są coraz lepsze” – mówi Marek Suliga, Wielki Mistrz Bractwa Piwnego. Żywiec Porter to wyjątkowe piwo ciemne dolnej fermentacji w stylu porter bałtycki, warzone według najstarszej stosowanej polskiej receptury z 1881 r.

Jej autorem był Juliusz Wagner, który od 1875 r. sprawował funkcję Arcyksiążęcego Naczelnego Piwowara. Do warzenia Żywieckiego Portera piwowarzy Grupy Żywiec wykorzystują aż 4 słody szlachetnego jęczmienia browarnianego (monachijski, pilzneński, karmelowy i palony), choć do większości piw stosuje się zazwyczaj tylko jeden.

Żywiec Porter jest warzony unikalną już dziś metodą otwartej fermentacji Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie. Do jego warzenia stosuje się dekokcyjną metodę zacierania słodu.

Porter bałtycki, którym jest Żywiec Porter uważa się za styl piwa o najbardziej polskim rodowodzie pośród ok. 80 innych dostępnych na świecie. Pod hasłem „porter bałtycki” na wikipedia.pl można również przeczytać: „Ze względu na to, że porter bałtycki wymaga długiego, nawet kilkumiesięcznego leżakowania i jest droższy w produkcji niż większość jasnych piw typu lager, wiele dużych i znanych browarów porzuciło produkcję porterów bałtyckich i współcześnie jego warzeniem zajmują się przede wszystkim małe i średnie browary (…).

Portery bałtyckie należą do najbardziej cenionych piw z Polski (…)”. Żywiec Porter leżakuje w piwnicach Brackiego Browaru Zamkowego w Cieszynie nawet 6 miesięcy, czyli dłużej niż niejedno wino. To również najbardziej esencjonalne piwo w naszym kraju. Jest dostępne w całej Polsce w butelkach 0,5 l i 0,33 l oraz 30 l beczkach. Obecnie stanowi aż 70 proc. wszystkich sprzedawanych porterów w Polsce. Żywiec Porter jest również ceniony za granicą. Od wielu lat Grupa Żywiec eksportuje swoją piwną specjalność m.in. do USA, Grecji i Niemiec. Niektórzy piwni smakosze, szczególnie na południu Polski, cenią sobie piwo tzw. „żnięte”, które powstaje po połączeniu Żywca lagera (jasnego) oraz Żywca Portera w dowolnych proporcjach.

porter roku 2012 26

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

PORTER ROKU 2012

„Piwo roku” to tytuł i medal przyznawany przez Bractwo

MAPA

BROWARÓW

PORTER ROKU 2012

Uroczystość wręczenia dyplomów odbyła się 2 marca w Łodzi. Tytuł restauracyjnego piwa roku otrzymał Altbier z Bierhalle Warszawa, natomiast tytuł domowego piwowara roku otrzymała pani Agnieszka Łopata. Za międzynarodową promocję portera bałtyckiego dyplom otrzymał Andrzej Olkowski, członek zarządu Browaru Kormoran.

W

2014

PRZYGOTOWANIU

porter roku 2012

Uroczyste wręczenie dyplomów

Agencja Promocji Biznesu s.c. przygotowuje mapę polskich browarów.

Projekt wydany zostanie jako mapa ścienna, z kalendarzem na rok 2014.

Uroczysta premiera mapy nastąpi w trakcie III Forum Technologii Browarniczych.

Silna ekipa z Bierhalle Warszawa Bractwo Piwne -Towarzystwo Promocji Kultury Piwa jest apolitycznym, dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem osób pełnoletnich. Podstawowym celem Bractwa Piwnego jest popularyzacja w społeczeństwie piwa jako napoju alternatywnego do wysokoprocentowych i niskogatunkowych napojów alkoholowych. Swoje cele Bractwo osiąga przez m.in.: kultywowanie tradycji i tworzenie nowych wartości związanych z biesiadnym charakterem piwa, tworzenie kultury spożywania piwa w społeczeństwie, edukację i ochronę konsumenta piwa i przeprowadzanie badań wyprodukowanych piw.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Projekt dostępny będzie bezpłatnie dla wszystkich uczestników spotkania.

Co na mapie: – Lokalizacja browarów znajdujących się na terenie Polski, z nazwą i logotypem, – kalendarz na 2014 rok, – oraz moduły z przeznaczeniem na branżowe informacje, reklamy.

Format: Wymiary ok 60 x 80cm Dystrybucja mapy: III Forum Technologii Browarniczych (premiera), imprezy branżowe.

W celu aktualizacji mapy prosimy o przesyłanie informacji o powstających nowych browarach, szczególnie mikrobrowarach restauracyjnych.

Kontakt: redakcja@apbiznes.pl tel. 32 726 79 47

2/2013

27

browarnictwo foto: Browar Leżajsk

z cyklu browary w Polsce

Browar Leżajsk

Dzisiejszy Browar w Leżajsku czuje się spadkobiercą tradycji browarniczej, która kształtowała się przez stulecia. W 1525 r. Król Zygmunt I swoim przywilejem nadaje Leżajskowi prawo do budowy browaru, jednocześnie zakazał warzenia piwa i innych trunków w odległości mniejszej niż mila od granic miejskich.

B

rowar zbudowano przy leżajskim zamku. Historia browaru nierozerwalnie związana jest z Kościołem i Klasztorem o.o. Bernardynów.

W roku 1590 browarnikowi Tomaszowi Michałkowi objawiła się Matka Boska i wg przekazów w tym właśnie miejscu wybudowano Kościół wraz z Klasztorem. W 1657 roku podczas najazdu wojsk węgierskich Księcia Rakoczego browar ulega spaleniu. Odbudowany zostaje dopiero w 1661 r. W 1853 r. browar jest jeszcze zaznaczony w mapach katastralnych, wkrótce potem jednak kolejny pożar niszczy

28

2/2013

kultywuje tradycje produkcji piw jasnych typu pilzneńskiego. Piwo Leżajsk jest kultowym piwem dla kilku pokoleń Polaków. Pod koniec lat osiemdziesiątych na festiwalu piosenki polskiej w Opolu Wańska Wstańka i Ludojady zaśpiewała niezapomniany do dziś przebój „...takiego piwa nie pił nawet król, gul, gul Leżajski Full....”.

„...takiego piwa nie pił nawet król, gul, gul Leżajski Full....”

go doszczętnie. O nowej lokalizacji browaru w Leżajsku zadecydowały, oprócz tradycji browarniczej sięgającej 1525 r., pokłady wody głębinowej doskonałej do produkcji piwa. Oficjalnie 1 stycznia 1978 r. Browar Leżajsk został przekazany do eksploatacji i od tego czasu zaczął zdobywać klientów w kraju i zagranicą. Browar Leżajsk od samego początku postawił na jakość wyrobu i udało mu się w krótkim czasie wejść do grona najlepszych. Firma

W Browarze w Leżajsku produkowane jest piwo Leżajsk Pełne.

Leżajsk Pełne to piwo jasne 12,0% wag. ekstraktu; 5,5% obj. alkoholu, to lekkie piwo z aromatem chmielu, o łagodnej goryczce.

Jakość leżajskiego piwa była wielokrotnie nagradzana w konkursach piw organizowanych przy okazji targów odbywających się w Polsce i zagranicą, między innymi: Eurobeer 1995, oraz Polagra i Chmielaki Krasnystawskie.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

SR

browarnictwo foto: Centec

technologie

Centec FlashPasto FPS 90 9 000 l/h

Technika pomiarowa, sterownicza i regulacyjna przy podgrzewaniu krótkotrwałym

Filtracja membranowa, jako „zimna” metoda stabilizacji biologicznej i pasteryzacja tunelowa, jako „gorąca” metoda są szeroko rozpowszechnione jako alternatywy do rozlewania napojów na gorąco; w miarę możliwości w coraz większym stopniu są one jednak zastępowane przez podgrzewanie krótkotrwałe.

30

2/2013

Manfred Feistel Martin Jörg Centec GmbH, Maintal-Niemcy

„Mała instalacja” Centec Flash Pasto FPS 10 1 000 l/h

foto: Centec

Ze względu na dzisiejsze wysokie wymogi jakościowe produktów oraz długie drogi dystrybucyjne producenci napojów są zmuszeni do optymalizacji trwałości swoich wyrobów. W przypadku płynnych produktów / napojów, w których dodatki chemiczne nie mogą być stosowane lub są niepożądane, występują następujące możliwości zwiększenia trwałości biologicznej: eliminacja mikroorganizmów przez gorąco (pasteryzacja) lub sterylna filtracja membranowa.

Zwłaszcza pasteryzacja tunelowa cechuje się długim okresem cyklu operacyjnego (butelki lub puszki potrzebują około godziny), a także bardzo dużym zapotrzebowaniem na zajmowane miejsce, zasilanie i energię.

Oprócz tego ta technika procesowa jest powiązana ze zdecydowanie najwyższymi kosztami inwestycyjnymi.

Mniejszą ilością zajmowanego miejsca i znacznie lepszym bilansem energetycznym cechuje się podgrzewanie krótkotrwałe przy użyciu płytowych wymienników ciepła (np.

API Schmidt Bretten).

Gorąco jest dla mikroorganizmów śmiertelne, jednak każdy gatunek wykazuje określoną tolerancję w tym zakresie. Podczas termicznego procesu eliminacji, jak pasteryzacja, odsetek inaktywacji, podobnie do wzrostu, jest logarytmiczny. Bakterie wystawione na oddziaływanie gorąca są eliminowane w ilości, która jest proporcjonalna do ilości występujących organizmów. Proces jest zależny zarówno od wysokości temperatury, jak i od czasu, potrzebnego przy tej temperaturze do osiągnięcia żądanego odsetka eliminacji bakterii. Obliczenia termiczne wymagają z tego względu znajomości koncentracji występowania eliminowanych mikroorganizmów, jak i akceptowalnej koncentracji pozostałej (np. szkodliwe bakterie, ale nie patogenne zarodki), odporności termicznej organizmów docelowych (najbardziej odpornych na gorąco) i wymaganej proporcji temperatury i czasu eliminacji organizmów docelowych.

W badaniach stwierdza się, że czas konieczny do eliminacji mikroorganizmów ulega wykładniczo skróceniu, jeśli temperatura zostanie zwiększona w nieznacznym stopniu.

e-w ydanie do pobrania na:

Kryterium dla pasteryzacji stanowi jednostka pasteryzacji PE. W zależności od branży rozumie się przez to czas utrzymywania gorąca w minutach, który jest konieczny dla określonej temperatury, w celu eliminacji wystarczającej ilości mikroorganizmów.

PE (formuła piwa) = czas • 1,393 (temperatura utrzymania gorąca – 60°) PE (formuła soku) = czas • 1,2589 (temperatura utrzymania gorąca – 80°) Ponieważ jako wielkość znormalizowaną przyjęto 60/80°C, produkt przy dokładnie 60/80°C musi być utrzymywany w stanie gorąca dokładnie przez jedną minutę w celu osiągnięcia PE.

jest podgr zewany w pier wszym segmencie / w pier wszej strefie w ramach wymiany ciepła, a w drugiej strefie jest doprowadzany przy użyciu dokładnie wyregulowanej gorącej wody do temperatury pasteryzacji, która jest utrzymywana w dalszym odcinku utrzymania gorąca przez zadany czas. Następnie produkt jest schładzany w ramach wymiany ciepła w tak zwanej strefie regeneracji, przy czym 85 do 95% stosowanej energii jest odzyskiwane. Ewentualnie aktywowane w dalszej kolejności etapy schładzania doprowadzają do schłodzenia produktu do żądanej temperatury końcowej.

Przy paster yzacji za pomocą ogrzewania krótkotrwałego bardzo ważne jest uzyskanie w yższego Narzędzie Centec do kalkulacji PE i temperatury pasteryzacji dla piwa

Podgrzewanie i schładzanie produktu następuje z wykorzystaniem 2-, 3- lub 4-strefowych płytowych wymienników ciepła (np. API Schmidt Bretten), które umożliwiają bezpośrednią i intensywną wymianę ciepła. W instalacji zimny produkt

www.agro.apbiznes.pl

ciśnienia po pasteryzowanej stronie wymiennika ciepła. Utrzymując ciśnienie pasteryzowanego napoju przynajmniej o > 0,5 bara (dodatni spadek ciśnienia) w yższe niż w przypadku napoju nieprzetwarzanego, skutecznie zapobiega się

2/2013

31

browarnictwo technologie Jeśli żądana temperatura pasteryzacji zostanie przekroczona, może dojść do pogorszenia właściwości smakowych, co na przykład w piwie byłoby odczuwalne, ponieważ nabrałoby ono smaku przypominającego chleb. Zbyt niska temperatura pasteryzacji prowadzi

foto: Centec

kontaminacji w przypadku wystąpienia minimalnych przecieków w cienkich płytach ze stali szlachetnej.

Powyższy rysunek przedstawia zasadniczy schemat przebiegu procesu w tego rodzaju instalacji do podgrzewania krótkotrwałego.

dzisiaj systemy sterowania są pod względem wydajności, niezawodności i możliwości zintegrowania w nadrzędne systemy sterowania procesami, najbardziej odpowiednie do spełnienia kompleksowych wymogów współczesnego podgrzewania krótkotrwałego.

Sterownik stale rejestruje przepływ produktów, ważne wartości temperatury i ciśnienia oraz oblicza wszystkie istotne parametry regulacyjne i nastawne.

W przypadku produktów zawierających CO2 dodatkowo bardzo ważne jest pozostawanie w każdej chwili powyżej ciśnienia nasycenia występującego przy danej temperaturze. Tutaj występuje pierwsze sprzężenie zwrotne między dwoma odcinkami regulacji; regulatorem objętości przepływu i regulatorem ciśnienia do utrzymania ciśnienia nasycenia.

Zasadniczy przebieg podgrzewania krótkotrwałego Ponieważ cały proces wymaga bardzo krótkiego czasu, występują tutaj wysokie wymogi wobec techniki pomiarowej, sterowniczej i regulacyjnej.

32

2/2013

z kolei do zwiększonego ryzyka, że eliminacja mikroorganizmów obejmie ich niewystarczającą ilość. Z tego względu regulacja temperaturowa musi być starannie wymiarowana i kontrolowana, aby możliwe było uniknięcie szkód jakościowych. Stosowane

Sterownik rejestruje natężenie przepływu produktów z wykorzystaniem przepływomierza indukcyjnego, a przy użyciu pomp sterowanych w zakresie częstotliwości reguluje występującą moc. Drugi odcinek regulacji na wylocie strefy regeneracji rejestruje ciśnienie, a przy pomocy zaworów regulacyjnych nastawia żądane ciśnienie. Rosnąca moc pompy skutkuje wyższym ciśnieniem, które jest zmniejszane przez zawór do regulacji ciśnienia poprzez jego otwarcie. W wyniku tego przeciwciśnienie zmniejsza się, a przepływ zwiększa.

Przepływomierz indukcyjny rejestruje te procesy, a sterownik zmniejsza moc pompy w celu utrzymania wymaganego przepływu, a tym samym także ciśnienia. Aby możliwe było osiągnięcie dokładności rzędu +/- PE, konieczna jest bardzo precyzyjna konfi guracja

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

foto: Centec e-w ydanie do pobrania na:

Czujnik prędkości dźwięku Centec Sonatec do oznaczania koncentracji i oddzielania faz

www.agro.apbiznes.pl

foto: Centec

regulatorów. Do tego niezbędne jest także ścisłe utrzymanie temperatury pasteryzacji. Temperatura nie może z reguły wahać się bardziej niż o kilka dziesiętnych stopnia Celsjusza.

Przy użyciu precyzyjnych przekaźników temperaturowych (zdjęcie powyżej) sterownik nadzoruje temperaturę produktu na odcinku utrzymania gorąca i reguluje temperaturę obiegu gorącej wody poprzez ilość gorącej pary w aktywowanym wcześniej parowym wymienniku ciepła. Ze względu na podwójne przenoszenie energii z pary na wodę i wody na produkt także tutaj występują zazębiające się obwody regulacyjne. Programowanie i dostosowanie do występujących warunków procesowych musi uwzględniać nie tylko bezpośrednie sprzężenia zwrotne obwodów regulacyjnych, ale także czynnik czasowy.

Jeśli cały system podgrzewania krótkotrwałego pracuje przy stałym przepływie, wyżej opisane stany procesowe są stosunkowo łatwe do

opanowania. Jednak taki wariant wymaga większego zbiornika (buforowego), który będzie zainstalowany mię dz y układ e m p o d gr zewa nia krótkotrwałego, a odbiornikiem (np. napełniaczem).

Bardziej skomplikowane jest zharmonizowanie wszystkich parametrów regulacyjnych, jeśli wydajność przepływu podgrzewania krótkotrwałego ma się automatycznie dopasowywać do wydajności napełniania. W tym celu uruchamiany w dalszej kolejności, wyposażony w odpowiednie oprzyrządowanie zbiornik buforowy jest wyposażony w układ pomiaru stanu napełnienia, dzięki któremu sterownik w każdej chwili może odczytać aktualną wydajność napełniacza.

Inteligentne programowanie umożliwia w ten sposób dopasowanie mocy natężenia przepływu produktu do ilości odbieranej przez napełniacz. Jednak także tutaj występują liczne sprzężenia zwrotne. Modyfikacja przepływu przez wymiennik ciepła zmienia przenoszenie energii w wyniku czego temperatura na odcinku utrzymania gorąca i w strefie chłodzenia musi zostać odpowiednio dopasowana. Jeśli przykładowo przy zmniejszeniu przepływu następuje to zbyt wolno, ze względu na mniejszą prędkość przepływu produkt zbyt długo pozostaje na odcinku utrzymania gorąca i zostaje poddany nadmiernej pasteryzacji. Równocześnie produkt zbyt wolno przepływa przez etap chłodzenia i na przykład w przypadku

piwa, które jest schładzane niemal do temperatury 0°C, szybko występuje niebezpieczeństwo zamarznięcia etapu chłodzenia - w wyniku czego podgrzewanie krótkotrwałe zostaje zatrzymane i musi być uruchamiane od nowa.

Aby taka sytuacja nie wystąpiła, regulacja musi spełniać niżej opisane warunki. Podczas uruchomienia trzeba z maksymalną precyzją określić, jak szybko regulatory powinny reagować, aby nie nastąpiło odchylenie całego systemu od sformułowanych wartości specyfikacyjnych. Dodatkowo krytyczne wyjścia regulatorów, jak to do pomp, a tym samym moc przepływu muszą zostać wykonane z ograniczeniami w zakresie maksymalnej możliwej zmiany na minutę. Kiedy wszystkie parametry zostaną optymalnie określone i zapisane w sterowniku, zakład otrzyma wydajny i wyjątkowo elastyczny system zajmujący niewiele miejsca. Poprzez dopasowanie przepływu zbiornik buforowy może też być wykonywany ze znacznie mniejszymi wymiarami.

Ponieważ także dłuższe okresy unieruchomienia napełniacza nie są rzadkością, każdy zarządca instalacji podgrzewania krótkotrwałego zadaje sobie pytanie, czy produkt, przy pełnym zbiorniku buforowym, może być pasteryzowany w danym obiegu po raz drugi lub nawet trzeci.

Unieruchomienie systemu nie jest korzystne pod względem energetycznym i prowadziłoby do zbyt długiej fazy rozruchowej. Z szybko reagującymi i szeroko rozpowszechnionymi czujnikami prędkości dźwięków inteligentnie zaprogramowane instalacje podgrzewania krótkotrwałego mogą zastępować produkt wodą, zanim zostanie uruchomiony obieg.

2/2013

33

browarnictwo technologie

foto: Centec

ności napełniacza oznacza bardziej bezawaryjną eksploatację w zakresie napełniania, ponieważ sterownik przełącza się w odpowiednim czasie i bez ingerencji operatora na obieg wody i ponownie na pasteryzację produktu.

Dane zarejestrowane przez sterownik instalacji mogą być obrazowane w postaci wykresów i archiwizowane (IFS) w celu zapewnienia jakości.

Opcjonalnie można zastosować zestaw do zdalnej konserwacji, jak w przypadku niemal wszystkich instalacji Centec.

Centec FlashPasto FPS 225 22 500 l/h AB-InBev

Podsumowanie:

Największą korzyścią podgrzewania krótkotrwałego ze zmiennym przepływem jest to, że instalacja przy zwiększającym się stanie napełnienia zbiornika buforowego redukuje moc przepływu i na odwrót, nie wychodząc przy tym poza zakres zbilansowania energetycznego. Adaptacja do wydaj-

foto: Centec

Dzięki precyzyjnemu oznaczaniu granicy faz produktu i wody dodatkowo osiąga się minimalizację strat produktu. Oprócz tego podczas zwykłej eksploatacji zakładu pasteryzującego czujnik nadzoruje produkt (koncentrację) i dostarcza danych z zakresu kontroli jakości.

Centec FlashPasto FPS 800 80 000 l/h Grupa Radeberger

34

2/2013

Współczesne instalacje do podgrzewania krótkotrwałego w coraz większym stopniu zastępują pasteryzację tunelową i filtrację sterylną.

Precyzyjne pomiary temperatury umożliwiają dokładną regulację temperaturową. Szybkie systemy sterowania regulują nie tylko moc przepływu, ale także ilość gorącej wody i etapy chłodzenia.

Procesowa technika pomiarowa online od jednego producenta rejestruje przejścia na linii woda/produkt i generuje parametry produktu dla działu zapewnienia jakości. Rejestrowane dane dostępne są dla klienta od razu i długoterminowo, w postaci protokołów.

C e n te c to p r ze d s i ę b i o r s t wo wyspecjalizowane w procesowej technice pomiarowej i regulacyjnej, oferujące w połączeniu z odpowiednią techniką procesową instalacji, najbardziej optymalne rozwiązanie dla specyficznych potrzeb klienta, od projektowania, poprzez integrację procesową, po uruchomienie przez wykwalifikowanych inżynierów - a to wszystko z jednego źródła!

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

browarnictwo

W 2012 r. Kompania Piwowarska sprzedała 14,2 milionów hektolitrów piwa, utrzymując udziały w rynku na poziomie 38%. Firma pozostaje liderem na rynku, który po udanym początku ubiegłego roku odnotowuje spadki sprzedaży wskutek niskiego poziomu wskaźników optymizmu konsumenckiego.

foto: Kompania Piwowarska

wyniki 2012 w dużych browarach

Jak minął rok K P W

OMPANII

IWOWARSKIEJ

jak minął r ok w duż ych br owar ach

W ubiegłym roku firma rozszerzyła portfolio o nowe marki (Kolekcja

36

Piwnych Specjalności Książęce) i piwne kategorie (LECH Shandy, czyli miks piwa z lemoniadą), jak również kolejne warianty i smaki istniejących brandów (Żubr Ciemnozłoty, Tyskie Klasyczne, Tyskie Jasne Lekkie 3,5%, Tyskie z tanka oraz Redd’s Cranberry, Redd’s Grapefruit-Pineapple). Do tego dochodzą nowe opakowania (butelka i puszka LECH Easy Grip).

Wśród najlepiej sprzedających się piw w 2012 r. znalazły się aż trzy marki Kompanii Piwowarskiej (ACNielsen). Na szczycie zestawienia niezmiennie utrzymuje się Tyskie – marka ta w ciągu sześciu miesięcy urosła o 15% w porównaniu do roku 2011. To również najbardziej wartościowy brand alkoholowy w Polsce wg „Rankingu Najcenniejszych Polskich Marek 2012” dziennika Rzeczpospolita, opublikowanego w grudniu ubiegłego roku.

Rynek piwa w Polsce rósł do sierpnia, natomiast ostatnie cztery miesiące 2012 r. przyniosły obniżenie wielkości sprzedaży w stosunku do roku poprzedniego. Było to spowodowane głównie niskimi wskaźnikami optymizmu konsumenckiego – obecnie jest on na najniższym poziomie od czasu kryzysu, który cztery lata temu wstrząsnął światową gospodarką. Jednak nawet ewentualny wzrost sprzedaży w 2013 r. niekoniecznie musi przełożyć się zwiększenie wartości kategorii.

Bardzo widocznym trenRob Priday, dem jest bowiem rosnąca prezes Kompanii Piwowarskiej: popularność piw najtańW pierwszej połowie 2012 r. branży piwnej szych, co jest przejawem sprzyjała dobra pogoda i wielkie imprezy skłonności konsumentów sportowe, podczas których piwo jest nieodłącznym towarzyszem kibiców. do oszczędzania. Są to m.in.

Jednak w drugiej części roku mniejsza marki własne sklepów lub gotowość konsumentów do wydawania też piwa kupowane coraz pieniędzy nie ominęła branży piwnej, czego efekty widać było wyraźnie częściej w dyskontach, w ostatnim kwartale 2012. Musimy też które w ostatnim czasie pamiętać o rosnącej presji kosztowej, stały się niezwykle istotnym która może w najbliższym czasie doprowadzić do wzrostu cen piwa w Polsce. kanałem sprzedaży. Sytuacji na rynku nie pomagają także rosnące koszty surowców wykorzystywanych do produkcji piwa, opakowań i energii, co w dłuższej perspektywie może skutkować podniesieniem cen przez producentów.

– W tym roku zamierzamy skupić się na umacnianiu ubiegłorocznych innowacji. Wprowadzimy także kolejne, ale na pewno nie będzie ich tak wiele jak w roku 2012 – mówi Piotr Jurjewicz, wiceprezes ds. marketingu. – Będziemy także kontynuować działania w zakresie edukacji konsumentów na temat jakości piwa, zwłaszcza w gastronomii.

SP

Kompania Piwowarska jest największym przedsiębiorstwem piwowarskim w Polsce. Kilkusetletnie doświadczenia w warzeniu piwa, nowoczesne technologie i rygorystyczne przestrzeganie zasad produkcji na światowym poziomie gwarantują najwyższą jakość naszych produktów. Do portfela marek KP należą najpopularniejsze polskie piwa – m.in. Tyskie, Żubr, Lech, Dębowe Mocne, Redd’s, a także międzynarodowe marki premium: Pilsner Urquell, Grolsch oraz Peroni Nastro Azzurro.

Kompania Piwowarska (utworzona w 1999 roku) posiada trzy browary (w Tychach, Poznaniu i Białymstoku) oraz oddziały handlowe na terenie całego kraju. Kompania Piwowarska prowadzi także działalność społeczną oraz programy edukacyjne popularyzujące odpowiedzialność i umiar w konsumowaniu alkoholu. Wielkość sprzedaży osiągniętej przez KP w roku finansowym zakończonym 31 marca 2012 r. wyniosła 13,5 mln hektolitrów piwa.

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

foto: Carlsberg Polska

Jak minął rok W

CARLSBERG POLSKA

Carlsberg Polska zanotował w 2012 roku 15% wzrost sprzedaży zarówno wolumenowo jak i wartościowo, osiągając najwyższy w historii poziom udziałów w polskim rynku piwa: wolumenowo 18, 51%, wartościowo 17,8%. Jednocześnie cała branża zanotowała dynamikę wzrostu na poziomie 5%.

e-w ydanie do pobrania na:

konsumentów, którzy poszukują piw lżejszych oraz oryginalnych smaków.

Odpowiedzią na ten trend jest marka Somersby, która została wprowadzona w marcu w zeszłym roku i podbiła gusta konsumentów, notując sprzedaż zdecydowanie powyżej zakładanych planów.

Mówiąc o wzrostach należy wspomnieć również o utrzymującym się trendzie piw „niepasteryzowanych”, których sprzedaż urosła o ok. 40% w porównaniu do roku 2011. Wzrost tej kategorii zawdzięczany jest głównie marce Kasztelan Niepasteryzowane z portfela Carlsberg Polska. Rok 2012 to również czas spadku sprzedaży piw mocnych. Szacuje się, że w najbliższych latach nastąpi dalsze zmniejszanie się tej kategorii.

W obszarze podziału opakowań do roku 2011 dominowała puszka. Obecnie konsumenci coraz częściej preferują butelki zwrotne. Przyczyną takiego trendu jest, między innymi, cena. Piwo w butelce zwrotnej jest od 20 do 30% tańsze niż w puszce. Nie bez znaczenia jest również fakt, że zwiększyła się świadomość, dotycząca ochrony środowiska. To pozwala dokonać wyboru na korzyść butelki zwrotnej.

Podobnie jak cała branża w 2012 Carlsberg Polska musiał się zmagać z rosnącymi cenami surowców.

Najwyższe objęły słód ze względu

www.agro.apbiznes.pl

Tomasz Bławat, prezes Carlsberg Polska: Polska jest atrakcyjnym i dużym rynkiem piwa, polski konsument jest dojrzały i świadomie wybiera konkretne piwa, w zależności od smaku, opakowania, atrakcyjności marek. Carlsberg Polska jest dynamicznie rosnącą częścią grupy Carlsberg jak również wiarygodnym partnerem handlowym, co odzwierciedlają ostatnie wyniki satysfakcji naszych klientów. W przyszłości naszym zadaniem pozostanie zapewnienie klientowi dobrej jakości naszych piw, atrakcyjne pozycjonowanie naszych marek tak aby konsumenci wybierali je jak najczęściej.

na ubogie zbiory oraz koszty opakowań, głównie puszki w wyniku wzrostu cen aluminium. Rok 2013 będzie niewątpliwie następnym rokiem wzrostu kosztów materiałów i surowców do produkcji piwa.

Obecnie niemal co trzeci konsument wymienia markę Carlsberg wśród najbardziej znanych marek piwa.

Rok 2012 to również inwestycje w nową linię produkcyjną w browarze OKOCIM w Brzesku, wartość tej inwestycji wyniesie 60 mln złotych.

Carlsberg Polska znacząco poprawił swoje wyniki jak również znaczenie w Grupie Carlsberg. W związku z tym właśnie rozpoczęła się inwestycja w dalszą rozbudowę browaru Kasztelan w Sierpcu, wartość tej inwestycji to 187 mln złotych.

Rozbudowa zakończy się w roku 2014. Browar Kasztelan jest atrakcyjnym miejscem inwestycji, jego atutem jest centralne położenie, wysokiej jakości woda oraz współpraca lokalnych partnerów. Dzięki aktualnie prowadzonym programom inwestycyjnym moce produkcyjne Carlsberg Polska wzrosną z obecnych 7mln hl do 8,5 mln hl piwa rocznie.

jak minął r ok w duż ych br owar ach

W

2012 roku sprzedaż Carlsberg Polska rosła trzykrotnie szybciej niż rynek, co w efekcie zwiększyło wolumenowe udziały firmy w polskim rynku do 18,5% (17,8% wartościowo), osiągając tym samym najwyższy poziom w historii.

Dobre wyniki wsparły decyzję Carlsberg Breweries o rozbudowie Browaru Kasztelan w Sierpcu.

Jedną z przyczyn tak znacznych wzrostów było wprowadzenie na rynek marki Somersby, aktywacja Euro 2012 jak również konsekwentna strategia komunikacyjna marek Kasztelan oraz Harnaś, która zaowocowała ich wzrostem. Udało nam się również zachować wzrostową dynamikę sprzedaży po Euro, notując 9% wzrost w czwartym kwartale zeszłego roku kiedy to cała kategoria piwa w Polsce już nie rosła – mówi Tomasz Bławat, prezes Carlsberg Polska.

Wspomniany wzrost miał miejsce głównie w ramach największej kategorii, czyli piw jasnych pełnych, stanowiących 75% całego rynku. Trend ten w najbliższych latach nie odwróci się – dominującą pozycję będą miały nadal piwa Full Light.

Jednocześnie udziały tej kategorii będą nieznacznie maleć na korzyść piw smakowych (beer mix-y) i niszowych (tzw. specjalności), które zanotowały w 2012 roku znaczący wzrost w porównaniu do roku 2011. To nowe trendy w preferencjach

MP

2/2013

37

browarnictwo wyniki 2012 w dużych browarach

W

foto: Grupa Żywiec

Jak minął rok GRUPIE ŻYWIEC

Grupa Żywiec,

najbardziej atrakcyjnym pracodawcą w sektorze FMCG

jak minął r ok w duż ych br owar ach

foto: Grupa Żywiec

Po dwuprocentowym wzroście w 2011, również w ubiegłym roku sprzedaż Grupy Żywiec wzrosła o ok. 3 proc.

Jest to związane przede wszystkim ze znaczącymi inwestycjami dotyczącymi krajowych i zagranicznych marek Grupy Żywiec, jak również wprowadzeniem nowych produktów takich jak Warka Radler czy Desperados Red. Dzięki dobrym wynikom Radlera sprzedaż całej marki Warka wzrosła w 2012 r. o prawie 20 proc.

38

W 2012 r. ponownie wzrosła również sprzedaż eksportowa piw Grupy Żywiec (wzrost o 15 proc.), głównie z uwagi na dobre wyniki marek Żywiec i Warka.

Pomimo spadku nastrojów konsumenckich, częstszego sięgania konsumentów po piwa tanie (downtradingu) oraz wzrostu znaczenia kanału handlu nowoczesnego, Grupa Żywiec S.A. zwiększyła zysk operacyjny z 340 mln złotych w 2011 r. do 387 mln zł w 2012 r.

W 2012 r. Grupa Żywiec S.A. osiągnęła również zysk netto wynoszący 338 mln złotych (w roku 2011: 297 mln złotych).

Te wyniki Grupa Żywiec S.A. osiągnęła

2/2013

dzięki pozytywnemu efektowi podjętych działań.

Grupa Żywiec S.A. niezmiennie koncentruje się na dalszym wzmocnieniu swoich największych walorów – wyróżniających się marek piwnych a także zwiększeniu efektywności dystrybucji, obsługi klienta oraz satysfakcji konsumenta, wprowadzaniu nowych produktów i realizacji polityki odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu.

W 2012 r. Grupa Żywiec S.A. we współpracy z Ernst & Young po raz pierwszy w historii przygotowała raport oceniający wpływ na otoczenie społeczno-gospodarcze w Polsce.

Wynika z niego, że działalność Grupy Żywiec generuje 0,35% PKB Polski a całkowita wartość dodana dla polskiej gospodarki generowana przez spółkę przekroczyła 4,6 mld zł. Grupa Żywiec i przedsiębiorstwa z powiązanych z nią branż w 2011 r. wpłaciły do budżetu państwa 2,6 mld zł podatków. SR

Grupa Żywiec jest najlepiej postrzeganą firmą w sektorze produktów szybko zbywalnych wg. najnowszego badania, które przeprowadziła firma Randstad. Badanie dotyczyło 150 największych przedsiębiorstw w Polsce z różnych sektorów gospodarki i zostało przeprowadzone na grupie 7000 Polaków.

Wyniki badań pokazują, że najważniejszymi kryteriami, którymi kierują się Polacy przy wyborze przyszłego pracodawcy są stabilność finansowa firmy (72 proc.), bezpieczeństwo zatrudnienia (70 proc.), przyjazna atmosfera w pracy (54 proc.), interesująca praca (50 proc.) i wynagrodzenie (49 proc.).

79 proc. osób, które wzięło udział w badaniu Randstad zna największego pracodawcę w branży piwnej na tyle dobrze, aby mieć o nim opinię, co wskazuje na wysoką świadomość marki Grupy Żywiec jako pracodawcy. Ankietowani uznali także, że pod względem przyjaznej atmosfery w pracy, Grupa Żywiec jest trzecią najpopularniejszą firmą w Polsce. Według badania, 40 proc. respondentów chciałoby pracować w Grupie Żywiec. „Bardzo się cieszymy, że Grupa Żywiec znalazła się w ścisłej czołówce najbardziej pożądanych pracodawców w Polsce. Tym bardziej, że zostaliśmy jednocześnie najbardziej atrakcyjnym pracodawcą w sektorze FMCG” – mówi Robert Bębenek, Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji Grupy Żywiec.

Grupa Żywiec to największy pracodawca w branży piwnej, zatrudniający ponad 5000 osób i jeden z czołowych producentów piwa w Polsce. Firma jest powiązana z Grupą Heineken, największym producentem piwa w Europie. Grupa Żywiec rocznie sprzedaje 11,5 mln hektolitrów piwa warzonego w pięciu browarach w Warce, Elblągu, Leżajsku oraz Arcyksiążęcym Browarze w Żywcu i Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie. Poprzez sieć prawie 50 oddziałów handlowych i blisko 900 przedstawicieli działających w całym kraju spółka oferuje prawie 30 różnych piw kilkudziesięciu tysiącom partnerów biznesowych. Marką flagową firmy jest Żywiec – jedno z największych polskich piw eksportowych (obecne dzisiaj w ponad 40 krajach), sprzedawane za granicą od ponad stu lat.

Do najważniejszych marek spółki należą też Heineken, Warka, Tatra, Specjal, Strong i Leżajsk. Ważną część oferty Grupy Żywiec stanowią piwa regionalne: Królewskie (Polska centralna), Leżajsk (południowo-wschodnia) i Specjal (północna). Spółka prowadzi również dystrybucję zagranicznych piw specjalnych (Desperados, Paulaner, Guinness i Kilkenny) oraz polskich piw specjalnych (Kaper, Żywiec Porter, Radler). Grupa Żywiec jest jedyną spółką spośród największych producentów piwa notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, gdzie zadebiutowała 24.09.1991 r.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

reklama

10-12 maja 2013 odbędzie się czwarta edycja Wrocławskiego Festiwalu Dobrego Piwa, a w jego ramach X Wrocławskie Warsztaty Piwowarskie. Warsztaty są najstarszą i największą imprezą cykliczną dla piwowarów domowych, rok w rok gromadzącą dziesiątki piwowarów z całej Polski oraz setki osób zainteresowanych założeniem domowego browaru. Od 4 lat, dzięki owocnej współpracy z Centrum Kultury „Zamek” impreza stała się istotnym elementem większej całości, jaką jest Festiwal Dobrego Piwa. Dzięki Festiwalowi coraz więcej osób wie, że piwo to nie tylko jasny, mocno nagazowany lager. Jest to jedyna impreza w Polsce, na której nieobecne są popularne marki wielkich koncernów piwowarskich, nie doleją ci tu również soku do piwa. Co roku właśnie na FDP premiery swoich piw robią nowopowstające browary, a największy polski internetowy serwis piwny browar.biz ogłasza wyniki Plebiscytu na Piwo Roku i wręcza nagrody zwycięzcom.

Ponad sto marek piw w różnych gatunkach dostępnych z nalewaka, koncerty, konkursy, scena kulinarna, jarmark ekologiczny – zapraszamy na trzydniową ucztę dla smakoszy.

Więcej o imprezach na stronach internetowych www.festiwaldobregopiwa.pl i www.wrowar.pl

Po prostu lepsza wirówka: GEA Westfalia Separator stop direct directdrive + hydrostop Wszelkie możliwe, innowacyjne rozwiązania techniczne w końcu dostępne również w wirówkach dla piwowarstwa, sokownictwa, winiarstwa oraz innych napojów.

GEA Westfalia Separator Polska Sp. z o.o.

Aleje Jerozolimskie 212, 02-486 Warszawa, Polska Telefon: +48 22 571 42 03, Fax: +48 22 571 42 10 mariusz.barwinski@gea.com, www.gea.com

engineering for a better world

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

browarnictwo

głos w dyskusji

P iw a RZEMIEŚLNICZE Kiedyś, w sumie całkiem niedawno, byłem „szczęśliwym ” posiadaczem samochodu cenionej marki. W środku przepiękny, dopracowany, wyłożony skórą , drewnem i wielbłądzią wełną – no istne cudo! Ale miał jeden feler – psuł się potwornie - w ciągu trzech lat miał 16 napraw gwara ncyjnych. Czy był więc autem dobrym, czy złym? Mecha nik w firmowym serwisie poradził mi, że jak chcę mieć auto bezawaryjne, to żebym sobie Hyundaia kupił. Tylko, czy będzie to dobry czy zły samochód? Podobne dylematy możem y mieć przy wyborze piwa, niezależnie od tego z jakieg o hufca pochodzi i pod jaką chorą gwią zdobywa rynek. Zawsz e pozostaje pytanie: ale czy to jest dobre piwo?

Tym, którzy dawno nie analizowali rynku i wytwórców piwa, warto przypomnieć, że dzielą się oni na parę grup. Pierwszą i największą z nich są megabrowary należące do dużych koncernów. W ocenie wielu piwoszy wytwarzają one mocno ujednolicony smakowo trunek, który ani nie przeszkadza, ani niczym nadzwyczajnym się nie wyróżnia. Drugą grupą są browary tzw. regionalne, czyli dużo mniejsze, aczkolwiek również zmechanizowane i uprzemysłowione. Te z kolei powinny warzyć piwa o ograniczonej dostępności, choć często zdarza się, że są do kupienia niemalże wszędzie. Prawie wszystkie też mogą pochwalić się ofertą jasnych lagerów jako alternatywą dla tych „nijakich” koncernowych. I tu teoretycznie różnice i podziały mogłyby się kończyć. Jednak ostatnimi czasy dużo zaczęło się mówi o tzw. piwowarstwie

40

2/2013

rzemieślniczym - czyli kolejnej lidze, w której gra się piwem o klienta. Dziwne w tym wszystkim wydaje się to, że dopiero teraz mówi się o tym, bo przecież browary rzemieślnicze istnieją od wielu lat, a znamy je jako restauracyjne. Dziwne Rafał Kowalczyk jest również to, że sami piwowarzy z browarzyciel.pl tychże browarów wolą nazywać się inaczej niż rzemieślnikami. Być może dlatego, że źle im się to kojarzy, bo nadal są skażeni latami socjalistycznego realizmu. Z racji upływu czasu rzadko kto jeszcze pamięta przekazy, kiedy to przedwojenny fachowiec (czytaj: rzemieślnik) był naprawdę kimś, prawie artystą. Przypominamy sobie natomiast o tzw. fachowcach, złotych rączkach, badylarzach i innych „cwaniaczkach” pośród których zaszufladkowaliśmy również rzemieślników. Nie pamiętamy o dobrych szewcach, bo kto by sobie w komunie buty na miarę robił? Pamięta-

my natomiast, że usługi były wątpliwej jakości, a o wszystko trzeba było prosić.

Co zatem dzieje się obecnie, że zaczynamy mówić o powrocie do rzemiosła w piwowarstwie? Po co dyskutujemy, jakie piwo jest jeszcze rzemieślniczym, a jakie już nie?

Z jednej strony znaczna część dotychczasowych rzemieślników (to Ci restauracyjni) okazała się pewnego rodzaju rozczarowaniem. Browar restauracyjny często bowiem traktowany jest wyłącznie jako model biznesowy, w którym błyszczący gadżet (warzelnia) ma przyciągać klientów i obiecywać zacne piwo. Rzeczywistość jednak okazuje się brutalna, szczególnie kiedy przychodzi do oceny sensorycznej.

Analogicznie jak w przypadku luksusowych aut, które mają zarówno

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

foto: http://beerprole.wo rdpress.com

Browar restaurac yjny często traktowany jes t wyłącznie jako mode l biznesowy, w którym błyszczący gadżet (w arzelnia) ma przyciągać klientó w i obiecywać zacne piw o

RZEMIEŚLNIK

historię jak i piękną oprawę, jednak mają też liczne wady. Oferta piw z tychże browarów również wydaje się „smutna”. Kupując taki cudny browar od austriackiego, niemieckiego, czy słowackiego dostawcy zwykle dostajemy w pakiecie szkolenie i receptury „zestawu obowiązkowego” - trzech piw: jasnego, ciemnego i pszenicznego.

Niestety często browar pozostaje przy tym wyborze, ponieważ restaurator jest jedynie biznesmenem, a piwowar okazał się przypadkową osobą z łapanki.

Jest też inny powód lub raczej przyczyna tego, że mówimy dziś o rzemiośle w browarnictwie. Jesteśmy bowiem świadkami piwnej rewolucji – rozwoju browarnictwa, który na wzór amerykańskiego craftbrewering zaczyna objawiać się również i w Polsce. Od dekady miłośnicy piwnego trunku realizują się w różnych obszarach: piwowarstwie

e-w ydanie do pobrania na:

Jesteśmy świadkami piwnej rewolucji – rozwoju browarnictwa, który na wzór amerykańskiego craftbrewering zaczyna objawiać się również i w Polsce

www.agro.apbiznes.pl

to osoba prowad ząca na niewielką skalę sa modzielną działalność gosp odarczą, rękodzielnik i drobny wytwórca dóbr co dziennego użytku. W dziedz inach artystycznych to potocznie osoba, która po siada warsztat, zna te chniki artystyczne (np. malarskie), ale jest pozbaw iona talentu.

domowym, piwnych podróżach, stowarzyszeniach, konkursach, szkoleniach, birofilstwie, niechęci do koncernów oraz w innych dziedzinach związanych Źródło: Praktycz ny Słow nik z piwem.

Współczesnej Po lszczyzny, Wyd. Od lat marzeniem wielu jest Kurpisz, Poznań 2002, to m 37. też skrzyżowanie pasji z zawodem i otworzenie własnego browaru rzemieślniczego. I to dzieje na koniec dnia, żeby wszyscy zarobili godne pieniądze. się właśnie się teraz!

No dobrze, ale czy tylko o dobrą O ile część właścicieli browarów restauracyjnych traktuje browar wyłącz- robotę chodzi? Czy aby piwowarstwo nie jako biznes, o tyle piwni pasjonaci tzw. rzemieślnicze nie jest również przeważnie nie liczą pieniędzy, a jedynie kolejnym szyldem, proporcem, pod liczą na to, że zrewolucjonizują rynek i którym może się zebrać kolejna grupka będą dobrze się przy tym bawić. Nie ma osób, która będzie manifestować w tym nic złego i ani krzty sarkazmu. swoją odmienność? Wszystko byłoby Jest to przecież idealna sytuacja, kiedy w porządku, gdyby była to jedynie odpracę wykonujemy z pasją. Ba! Życzy- mienność w stylu „pięknie się różnimy”. libyśmy sobie, aby wszyscy tak mieli, Jednak mam wrażenie, że jest to kolejna łącznie z pielęgniarkami i lekarzami, a etykieta głosząca my jesteśmy tu gdzie

2/2013

41

browarnictwo

głos w dyskusji Pojawiła się sytuacja, w której jedna strona twierdzi, że „my jesteśmy tu gdzie warzy się prawdziwe i dobre piwo, a wy stoicie tam, gdzie kiedyś stało ZOMO”. Dochodzi do tego, że podmiot całego tego zamieszania – piwo – schodzi na plan dalszy

warzy się prawdziwe i dobre piwo, a wy stoicie tam, gdzie kiedyś stało ZOMO. Dochodzi do tego, że podmiot całego tego zamieszania – piwo – schodzi na plan dalszy, a najważniejsza staje się ideologia i marketing. Nieistotnym okazuje się to, jak wychodzi nam warzenie, ale to jak głośno wykrzyczymy swój manifest. A gdzie w tym wszystkim jest piwo?

Browarzyciel.pl To niezależna firma działająca w branży a browarniczej, któr radcze do gi łu us świadczy adzona ow Pr we. io i szkolen walczyka, Ko a fał Ra jest przez owara doświadczonego piw stylów i ry ltu ku - znawcę piwa. Jako ekspert znej w zakresie sensoryc wielu lat od st je a oceny piw ursów sędzią podczas konk yk piwowarskich. Kryt piw nego. u nk ry t en i recenz wcem Jest też szkolenio w Studiu m n. m.i cą ow i wykład acji na Piwa. Autor pu blik nach temat piwa w magazy asie pr i h nyc hobbystycz ługi firma us oje Sw j. branżowe do osób Browarzyciel kieruje mujących profesjonalnie zaj natów się piwem oraz pasjo „złotego trunku”.

42

2/2013

foto: chromastock

Ktoś może się z tym nie zgodzić.

Mówi się wręcz, że należałoby zdefiniować „prawdziwe” piwo rzemieślnicze,

aby było synonimem dobrej praktyki warzelniczej, dobrego produktu i wreszcie wizytówką dobrego piwowara. No można, tylko po co? I tak na koniec liczy się tylko piwo i to, czy komuś smakuje, czy nie. Tak było od zarania dziejów, odkąd je odkryto. Browar rzemieślniczy może umieścić poprawne dane na etykiecie: zawartość ekstraktu, skład surowcowy łącznie z podaniem wszystkich użytych gatunków chmielu. Może zastosować wyłącznie surowce słodowane. Może powiedzieć, że nie stosuje enzymów, HGB, itp. I co, większe browary np. regionalne tak nie mogą?

Jednego browarom rzemieślniczym nie można odmówić: tego, że mają znaczący wkład w rozwój ogólnie pojętej kultury piwa. To one właśnie wykorzystując korzyści miniskali i swoją elastyczność przypominają nam jak różne są style piwnego trunku na świecie i propagują piwa sezonowe. Walczą o

to, by ich unikalna oferta była obecna w różnych pubach. Browary rzemieślnicze lub kontraktowe organizują premiery i eventy piwne skupiając miłośników piwa. Robi się tym samym bardziej kolorowo, czasem bardziej tradycyjnie, ale to co jest najważniejsze to to, że ostatecznie klienci mają większy wybór.

Póki co niestety mamy raptem parę takich browarów. Jednak już niedługo ma powstać jeszcze kilka kolejnych. To dalej kropla w morzu, ponieważ obecnie rynek chłonie wszystko, co uwarzą.

Mam nadzieję, że będą się rozwijały, a inni pójdą ich śladem. Wierzę również, że piwa z tych browarów będą cieszyły się powodzeniem nie tylko dlatego, że są offowe, niszowe i uwarzone na pohybel koncernom, ale przede wszystkim dlatego, że są świeże, smaczne, stylowe lub po prostu ulubione. Życzę tego przede wszystkim browarom, ale i nam wszystkim jako konsumentom.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

wołowina, która zmieni polską kuchnię

foto: sxc.hu

QMP Wołowina przez wieki gościła na polskich stołach w wielu kulinarnych odsłonach.

Aż do momentu, gdy w okresie PRL jej jakość uległa wyraźnemu obniżeniu, a kultura z nią związana – degradacji.

B

ogactwo tusz wołowych o różnym zastosowaniu ewoluowało w świadomości Polaków do podziału na mięso „z kością” i bez, a radość płynącą z jedzenia wołowiny zastąpiło niezadowolenie, spowodowane niewielką dostępnością mięsa wysokiej jakości. Co o tej jakości przesądza? Smak, pewne pochodzenie, kruchość, soczystość, łatwość przygotowania – wszystkie te cechy ma wołowina produkowana zgodnie z systemem jakości Quality Meat Program (QMP). Zdaniem specjalistów, ma ona szansę zmienić polską kuchnię i odbudować rodzimy rynek wołowiny.

Dlaczego Polacy nie jedzą wołowiny?

Według danych Głównego Ur zędu Stat yst yczne go, sp oż ycie mięsa wo łowe go w Polsce od wielu lat systematycznie się zmniejsza. W 1990 r. konsumpcja na 1 mieszkańca wynosiła 16,4 kg, natomiast zgodnie z prognozami Instytytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowego Instytutu Badawczego, w 2012 r. wyniesie już tylko 2,2 kg. Tendencję tę spowodował fakt, że w latach 90. wołowina była mięsem znacznie tańszym i łatwiej dostępnym niż wieprzowina czy drób. Wyniki badań jednoznacznie wskazują, iż niskie spożycie mięsa wołowego podyktowane jest głównie za wysoką ceną w stosunku do jakości, zanikiem tradycji konsumpcji wołowiny, brakiem standardów gwarantujących stałą jakość mięsa oraz brakiem wiedzy dotyczącej wartości odżywczych wołowiny i sposobów na jej łatwe przygotowanie.

Czas na duże zmiany 12 marca 2013 r. oficjalnie ogłoszono start programu informacyjnego, mającego promować wołowinę QMP

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Joanna Długosz

wśród konsumentów, sprzedawców i restauratorów.

Program jest dofinansowany z budżetu krajowego (Agencja Rynku Rolnego), przez Unię Europejską oraz Fundusz Promocji Mięsa Wołowego – jego celem jest odbudowa rodzimego rynku wołowiny w Polsce. Czy możliwy jest powrót do czasów przedwojennych, gdy wołowina gościła na każdym polskim stole nie tylko w postaci polędwicy?

Czy polska wołowina ma szansę zostać kiedyś porównana do argentyńskiej lub irlandzkiej? Jerzy Wierzbicki, prezes Polskiego Zrzeszenia Producentów Bydła Mięsnego, jest w tej materii optymistą: Przykłady innych krajów pokazują, że jest to w naszym zasięgu. Często powołuję się na przypadek Australii – tam kilkanaście lat temu rynek i postrzeganie wołowiny wyglądały podobnie jak u nas. Dzięki systemowi certyfikacji mięsa udało się wprowadzić do sprzedaży produkt na tyle jakościowy, że konsumenci szybko go docenili, a zyski, w tym wpływy do budżetu państwa, są tam aktualnie liczone w milionach dolarów. Ponadto, Australia ma teraz znakomitą kulturę wołowiny, prawie porównywalną z amerykańską, gdzie przygotowanie steku to prawie celebracja. Do tego również dążymy, wiedząc, że jest i potencjał rynkowy, i potrzeba. Polacy podróżują po świecie, poznają wysokiej jakości produkty i chcą mieć dostęp do takich samych na co dzień. Dobra wołowina QMP to odpowiedź na ich oczekiwania.

2/2013

43

energia – woda – środowisko

xxxxxxxxxxxxx

Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania

Polska należy do czołówki producentów mleka w Unii Europejskiej. W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka [11]. Spożycie mleka w Polsce w przeliczeniu na mieszkańca w 2011 r. wyniosło 194 litry (bez mleka zużytego do produkcji masła) [11]. W ostatnich latach przemysł mleczarski przeszedł bardzo istotne zmiany: nastąpił znaczny postęp techniczny i organizacyjny oraz wzrosła efektywność wykorzystania surowca.

dr inż.

Katarzyna Umiejewska

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Środowiska, Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Oczyszczania Ścieków

44

A

sortyment produkcji w zakładach mleczarskich jest zróżnicowany. Każdy z produktów charakteryzuje się specyficzną technologia wytwarzania, do której potrzebna jest woda. Według Henzego [6] zużycie wody wynosi 0,7-2,5 m3/t przetworzonego mleka.

W wyniku produkcji w zakładach mleczarskich powstają ścieki.

Według danych GUS w 2011 [10] przy produkcji wyrobów mleczarskich powstało 25,4 hm3 ścieków, z czego 13,8 hm3 ścieków było oczyszczanych (9.0 hm3 biologicznie, 4,8 hm3 z podwyższonym usuwaniem biogenów) i kierowanych do wód lub do ziemi. Natomiast pozostałe 11,4 hm3 nie wymagały oczyszczania albo po podczyszczeniu były odprowadzane do kanalizacji. Ścieki mleczarskie składają się przede wszystkim z wody, w której rozpuszczone są składniki mleka

2/2013

jak: białka (kazeina), tłuszcze, składniki mineralne, węglowodany (laktoza) oraz substancje chemiczne (ze środków do mycia).

Najważniejszymi wskaźnikami zanieczyszczeń charakteryzującymi powstające ścieki są: wysokie wartości BZT5, ChZT, zmienne pH, zawartość tłuszczy oznaczana jako ekstrakt eterowy, zawartość białek oznaczanych jako azot ogólny Kjeldahla oraz zawiesina ogólna i związki fosforu. Charakter ścieków powoduje, że powinny być one poddane oczyszczaniu przed skierowaniem do odbiornika lub kanalizacji. Ścieki z przemysłu mleczarskiego w celu oczyszczenia poddawane są procesom mechanicznym i fizycznym oraz biologicznym.

Wstępne oczyszczanie polega na wykorzystaniu: cedzenia, sedymentacji, flotacji, koagulacji i neutraliza-

cji. Po oczyszczaniu mechanicznym stosowane są procesy biologiczne opierające się na technologii osadu czyn nego, złoża biologicznego a ostatnio również na procesach beztlenowych.

Typy zakładów mleczarskich oraz charakterystyka powstających ścieków W zależności od rodzaju przerobu mleka rozróżnia się [1]: • zlewnie mleka – gdzie przyjmuje się mleko od producentów i po schłodzeniu przesyła się je do dalszej przeróbki, • małe zakłady mleczarskie–w których wytwarza się mleko pasteryzowane, śmietany, kefiry, jogurty, twarogi, • średnie i duże zakłady mleczarskie o rozszerzonym lub pełnym profi lu produkcyjnym (mleko spożywcze, twarogi, sery

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

foto: Agencja Promocji Biznesu

W oczyszczalniach ścieków mleczarskich obciążenie komór osadu czynnego ładunkiem zanieczyszczeń organicznych nie powinno przekraczać 0,2 kgBZT5/m3•d, przy obciążeniu osadu 0,03÷0,04 kgBZT5/kg s.m.•d

topione i długodojrzewające, masło, mleko w proszku, lody itp.). Jednostkowe ilości ścieków powstających przy produkcji różnego asortymentu wyrobów mleczarskich zebrano w tabeli 1.

Produkcja

Ilość ścieków

Mleko w proszku

1,5 - 3,0

Twarogi

5

Sery twarde

6

Mleko spożywcze

6

Kazeina

6

Sery topione

12

Masło

20

Tab. 1.

Jednostkowe ilości ścieków powstających przy produkcji różnego asortymentu wyrobów mleczarskich (m3/1 000 l mleka) [3]

e-w ydanie do pobrania na:

Na terenie zakładów mleczarskich powstają dwa rodzaje ścieków: poprodukcyjne i nieprodukcyjne. Ścieki poprodukcyjne powstają głównie podczas mycia posadzek i sprzętu, ale są to również wycieki i straty mleka oraz ścieki z kąpieli solankowych i płukania kazeiny.

Zawierają one w swoim składzie resztki mleka i przetworów produkowanych w danym zakładzie oraz środki myjące. W niektórych zakładach mleczarskich do ścieków odprowadzana jest serwatka, która znacznie zwiększa ładunek zanieczyszczeń [4].

Z uwagi na wysoką wartość BZT5 mleka równą 104000 mgO2 /l ważne jest, aby zapobiegać przedostawaniu się mleka i jego wyrobów do ścieków. Ścieki nieprodukcyjne, m.in. sanitarne, pochłodnicze i burzowe mogą stanowić znaczną część

www.agro.apbiznes.pl

ogólnej ilości ścieków, ale mają małe stężenia substanc ji organicznych. Powstają one podczas mycia samochodów dostawczych, w kotłowni czy też z systemów chłodzących (o ile nie pracują w obiegu zamkniętym).

Jednostkowe ładunki zanieczyszczeń poprodukcyjnych ścieków mleczarskich podano w tabeli 2, zaś skład ścieków z odpowiadających im zakładów - w tablicy 3 (numeracja kolumn w tablicy 3 odpowiada numerac ji wierszy w tablicy 2).

Na j w y ż s z e wa r t o ś c i BZ T5 i ChZT występują w ściekach z produkcji twarogu i serów, najmniejsze zaś przy produkcji masła. W stanie świeżym ścieki mleczarskie charakteryzują się odczynem lekko zasadowym, oprócz ścieków z produkcji kazeiny (pH 5,5÷6,5) i niektórych gatunków serów. Maja barwę białą

2/2013

45

xxxxxxxxxxxxx

Rodzaj produkcji

BZT5, gO2/kg

Zawiesiny, g/kg

Sery

200

30

Kazeina

150

25

Twarogi

50

15

Masło

30

4

Mleko w proszku

13

5

Sery topione

10

4

Mleko spożywcze

1

0,2

Tab. 2.

Wartości jednostkowe ładunków BZT5 i zawiesin w ściekach mleczarskich [3]

lub biało-żółtawą. Ścieki te szybko zagniwają i staja się kwaśne (pH 5,0) na skutek fermentacji laktozy przechodzącej w kwas mlekowy i masłowy oraz dwutlenek węgla.

W tabeli 4 podano skład ścieków z produkcji serów. W tym procesie bardzo istotny wpływ na stężenie zanieczyszczeń ma wykorzystanie serwatki, bądź jej zrzut do ścieków.

Na podstawie wartości z tabeli 4 można zauważyć, że odzysk i wykorzystanie serwatki znacznie wpływa na obniżenie wartości

Oznaczenia

Jednostki

Odczyn

pH

Utlenialność

g O2/m

ChZT

BZT5, ChZT oraz tłuszczy i związków azotu w ściekach.

Z uwagi na wymagania dotyczące jakości ścieków oczyszczonych ścieki mleczarskie należy oczyszczać przed ich odprowadzeniem do odbiornika lub kanalizacji.

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania ścieków mleczarskich Z uwagi na duże stężenie zanieczyszczeń w ściekach, większość mleczar n i stosuje jakąś formę oczyszczania wstępnego, po którym następuje oczyszczanie właściwe.

Kolejność stosowanych procesów oczyszczania przedstawia się następująco: • Oczyszczanie wstępne – usuwanie zanieczyszczeń o dużych rozmiarach - proces cedzenia, – usuwa n ie zw iązków m ineralnych – sedymentacja w piaskownikach – usuwanie tłuszczów- proces flotacji, – uśrednianie składu ścieków, – koagulacja zanieczyszczeń koloidalnych, • oczyszczanie właściwe – usuwanie zanieczyszczeń łatwo rozkładalnych - procesy biologiczne • oczyszczanie końcowe.

Do oczyszczania ścieków mleczarskich stosowane są procesy biologiczne: • tlenowe: – złoża biologiczne, – komory przepływowe z osadem czynnym – sekwencyjne reaktory porcjowe, – rowy cyrkulacyjne, – stawy stabilizacyjne, – złoża roślinne • beztlenowe.

Rodzaj produkcji 1

2

3

4

5

6

7

7,0

6,4

6,6

7,5

7,6

7,2

7,2

500

480

1020

200

575

485

550

g O2/m3

3950

1360

3420

1055

2090

1450

2090

BZT5

g O2/m3

1760

1300

1900

690

1135

875

1160

Ekstrakt eterowy

g/m

3

150

31

100

75

32

375

60

Zawiesiny

g/m

3

350

400

485

200

505

1980

205

Sucha pozostałość

g/m3

2020

1800

1920

1100

1090

3250

1460

3

Tab. 3.

Skład ścieków mleczarskich w zależności od rodzaju produkcji [3]

46

2/2013

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

energia – woda – środowisko Wskaźnik

Ścieki bez serwatki

Ścieki wraz z serwatką

ChZT [mgO2/l]

5312

20559

BZT5 [mgO2/l]

2397

5312

Ekstrakt eterowy [mg/l]

96

463

Azot ogólny [mg/l]

90

159

Fosfor ogólny [mg/l]

26

21

Tab. 4.

Skład ścieków z produkcji serów [wg 9]

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania wstępnego Cedzenie polega na usunięciu większych cząstek stał ych, nie ulegających rozkładowi i szkodliwie działających na dalsze urządzenia w oczyszczalni. W tym celu wykorzystuje się kraty i sita, będące pierwszymi urządzeniami na oczyszczalni. Na kratach i sitach usuwane są np. resztki wyrobów.

Proces flotacji wykorzystuje się do usuwania ze ścieków zanieczyszczeń pływających i innych substanc ji, lżejszych od wody.

W przypadku ścieków mleczarskich proces ten stosuje się do usuwania tłuszczu, który występuje w formie zawiesin i emulsji. Duże stężenia tłuszczów w ściekach mogą powodować zarastanie przewodów kanalizacyjnych i ścian kanałów otwartych, oblepianie urządzeń na oczyszczalni ścieków (np. zgarniaczy). Zjawisko to jest związane z hydrolizą tłuszczy w ściekach i wytrącaniem się soli wapnia i magnezu kwasów tłuszczowych.

Proces zestala n ia się tł uszczy i zarastania przewodów zachodzi dość szybko, szczególnie zimą oraz w momencie, gdy ciepłe ścieki alkaliczne zmieszają się ze ściekami o podw yższonej zawarto ści tł uszczu. Ponadto tł uszcze przeszkadzają w działaniu

e-w ydanie do pobrania na:

oczyszczania biologicznego t j.: złóż zraszanych, osadu czynnego oraz osadu granulowanego w reaktorach beztlenowych. Jako substancje lżejsze od wody wypływają na powierzchnię tworząc kożuch. Duże ilości tłuszczy mogą zakłócać też proces sedymentacji osadu w osadnikach.

W celu usunięcia tłuszczy ze ścieków mleczarskich stosuje się [5]: • flotację samoistną – samoistne wypływanie tłuszczy na powierzchnię, • flotację wspomaganą – wynoszenie tłuszczy na powierzchnię za pomocą pęcherzyków gazu (najczęściej flotacja sprężonym powietrzem lub ciśnieniowa).

Proces flotacji ciśnieniowej przeprowadza się na ogół w dwóch urządzeniach: komorze saturacji i komorze flotacji.

Ciśnieniowy zbiornik saturacji służy do nasycania ścieków powietrzem. Do zbiornika wypełnionego ściekami tłoczy się sprężone powietrze przez 1÷2 min.

[5]. Można również nasycać powietrzem ścieki w pompie kierującej je do komory flotacji. Napowietrzone ścieki kieruje się do komory flotacji, gdzie powietrze ulega rozprężeniu, uwalniając niezliczoną ilość bardzo drobnych pęcherzyków. Pęcherzyki

www.agro.apbiznes.pl

przylegają do zawartych w ściekach zanieczyszczeń i wynoszą je na powierzchnię. Powstająca piana usuwana jest przy pomocy zgarniacza.

Uwzględniając recyrkulację, czas zatrzymania ścieków w komorze flotacji wynosi od 10 do 40 minut [2].

W piaskownikach następuje oddzielenie części mineralnych od lekkich i kłaczkowatych zawiesin zawartych w ściekach. Piasek wpływa niekorzystnie na urządzenia oczyszczalni, powodując np. wycieranie się pomp, utrudnienia w usuwaniu osadów z osadników, ma też tendencję do cementacji w komorach fermentacyjnych [7].

Do oczyszcza n ia śc ieków mleczarskich w ykorzyst ywany jest również proces koagulacji.

Najczęściej używanymi koagulantami w przemyśle mleczarskim są trójwartościowe sole żelaza i glinu z lub bez dodatku wapna jako środka korygującego pH. Istotne jest podawanie optymalnej dawki koagulantu w celu osiągnięcia wymaganego efektu oczyszczania ścieków.

We wstępnym oczyszczaniu ścieków mleczarskich proces koagulacji może być stosowany przy: • odtłuszczaniu do wspomagania flotacji ciśnieniowej (koagulanty dawkowane są przed komorą flotacji); • oczyszczaniu biologicznym, gdy chemiczne strącanie pozwoli na znacznie obniżenie ładunku zanieczyszczeń. Wówczas koagulant dawkuje się za piaskownikiem. Proces koagulacji pozwala na obniżenie wartości BZT5 o 60÷70%, zawiesin ogólnych o 75÷85%, azotu ogólnego o 20÷25% i fosforu ogólnego o 80÷90% [5].

W układzie technologicznym oczyszczania ścieków mleczarskich często stosuje się zbiornik uśred-

2/2013

47

energia – woda – środowisko niający. Następuje w nim uśrednienie stężeń, odczynu i przepływu ścieków. Zbiornik uśredniający powinien zapewniać przyjęcie co najmniej 4÷5-krotnego maksymalnego godzinowego przepł ywu ścieków [7]. W zbiorniku uśredniającym stosuje się często, jako proces pomocniczy, wstępne napowietrzanie. Celem napowietrzania jest wymieszanie zawartości zbiornika i odświeżenie ścieków (zapobieganie ich zagniwaniu), usunięcie innych gazów oraz przygotowanie do dalszego oczyszczania. Wstępne napowietrzanie sprzyja też flokulacji zawiesin oraz flotacji tłuszczów.

Procesy i urządzenia stosowane do właściwego oczyszczania ścieków Procesy biologiczne odgrywają ważną rolę przy oczyszczaniu ścieków mleczarskich zawierających dużo łatworozkładalnej substancji organicznej.

Do oczyszczania ścieków mleczarskich stosowana jest metoda osadu czynnego. Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego można stosować w następujących rozwiązaniach technologicznych [5]: • jednostopniowy reaktor biologiczny – współpracuje z osadnikiem wtórnym oraz z urządzeniem do recyrkulacji osadu, • trzystopniowy reaktor biologiczny – podział komory na trzy strefy: beztlenową, niedotlenioną i tlenową, co umożliwia realizację procesów biologicznej defosfatacji, denitryfikacji i nitryfikacji, • reaktor sekwencyjny SBR. W oczyszczalniach ścieków mleczarskich obciążenie komór osadu czynnego ładunkiem zanieczyszczeń organicznych nie powinno przekraczać 0,2 kgBZT5/m3·d, przy obciążeniu osadu 0,03÷0,04 kgBZT5/

48

2/2013

kg s.m.·d [7]. Przy ściekach mleczarskich jest to szczególnie ważne, gdyż zawierają one dużo łatworozkładalnej substancji organicznej, powodującej intensywny przyrost biomasy osadu, przeciążenie komór ładunkiem zanieczyszczeń oraz pęcznienie osadu i w efekcie obniżenie skuteczności oczyszczania.

Oczyszcza n ie ścieków mleczarskich może być realizowane w reaktorach porcjowych SBR. Urządzenie to łączy w sobie procesy zachodzące w komorze tlenowej, beztlenowej i osadniku wtórnym, a także eliminuje urządzenia do realizacji procesów recyrkulacji.

W komorze zachodzi nie tylko zintegrowane biologiczne utlenianie związków organicznych i amonifikacja, ale również nitryfikacja, denitryfikacja oraz zwiększone, wewnątrzkomórkowe magazynowanie ortofosforanów. Komorę SBR napełnia się cyklicznie, najczęściej trzy razy na dobę. Cykl pracy przedstawia się następująco: • napełnienie i mieszanie (2h).

Napełnienie komory ściekami surowymi (najlepiej o uśrednionym składzie).

W czasie miesza n ia pa nują warunki beztlenowe i zachodzi fermentacja związków złożonych do prostych związków organicznych, głównie kwasu octowego. W tej fazie zachodzi również proces denitryfikacji oraz uwalnianie fosforanów z biomasy do ścieków.

• napowietrzanie (3h) W tej fazie zachodzi mineralizacja związków organicznych, proces nitryfikacji oraz wiązanie przez bakterie wcześniej uwolnionych fosforanów.

• sedymentacja (2h) Osad czynny ulega procesowi sedymentacji. W górnej części reaktora znajduje się strefa oczysz-

Beztlenowe metody oczyszczania stosowane są w przypadku ścieków o wysokim stężeniu zanieczyszczeń, dla których metody utleniania substancji organicznych wiążą się z wysokimi nakładami energetycznymi.

czonych ścieków, natomiast na dnie - warstwa osadu. W tym czasie wyłączone są urządzenia napowietrzające.

• opróżnienie komory (1h) Odprowadzane są biologicznie oczyszczone ścieki. Okresowo usuwany jest osad nadmierny.

Rowy cyrkulacyjne stosowane są do oczyszczania ścieków mleczarskich. Można je podzielić na: • rowy utleniające, w których obciążen ie row u w y nosi 0,2 kg BZT5/m3·d i praktycznie nie występuje przyrost osadu czynnego; • rowy biologiczne, które dzieli się na: – n i s k o o b c i ą ż o n e , g d z i e obc iążen ie row u w y nosi 0,3 kg BZT5/m3·d i jest pewien przyrost osadu czynnego.

Powoduje to potrzebę okresowego odprowadzania osadu nadmiernego (2÷4 razy w ciągu roku); – wysokoobciążone, z ładunkiem związków organicz-

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

foto: Tomasz Karpiński Procesy anaerobowe - fermentacja metanowa dają korzyści wtedy, gdy ścieki poddawane oczyszczaniu są ciepłe

nych wyrażonych wskaźnikiem BZT5 powyżej 0,3 kg BZT5/m3·d i występowaniem znacznej ilości osadu nadmiernego, który zawiera więcej substancji organicznych niż osad nadmierny z rowu niskoobciążonego, przez co jest skłonny do zagniwania i wymagana jest przeróbka stabilizująca.

Oczyszczanie ścieków w rowach cyrkulacyjnych polega na doprowadzeniu ścieków do rowów napowietrzanych powierzchn iowo za pomocą obrotow yc h szc zotek Kess enera, w y wo ł ujących ruch obiegowy ścieków (ścieki przepływają z prędkością 0,2÷0,4 m/s [8]). Ruch ten zapobiega opadaniu osadu czynnego na dno rowu i zapewnia pełne w y miesza n ie jego zawar tośc i.

Jednocześnie szczotki wtłaczają do ścieków tlen z powietrza. Odprowadzenie ścieków odbywa się przez przelewy w sposób ciągły lub okresowy. Czas zatrzymania

e-w ydanie do pobrania na:

ścieków w rowie cyrkulacyjnym wynosi średnio 3 dni. Na skutek tego zachodzi tz w. przedłużone napowietrzanie ścieków Jedną z metod oczyszczania ścieków mleczarskich są złoża biologiczne. Błona biologiczna charakteryzuje się większą różnorodnością mikroorganizmów niż osad czynny.

Do realizacji procesu denitryfikacji na złożach biologicznych stosuje się dwustopniowe oczyszczanie na złożach zraszanych. Na pierwszym złożu prowadzony jest proces denitryfikacji, a na drugim proces nitryfi kacji. Złoża rozdzielone są osadnikiem pośrednim.

Do oczyszczania ścieków mleczarskich stosowane są: • złoża zraszane (spłukiwane); • tarczowe; • wieżowe.

Beztlenowe metody oczyszczania stosowane są w przypadku ścieków o wysokim stężeniu zanieczyszczeń, dla których metody utleniania substancji organicznych wiążą się z wysokimi nakładami energet yczny mi. Procesy a naerobowe - fermentacja metanowa dają korzyści wtedy, gdy ścieki poddawane oczyszczaniu są ciepłe.

Fermentacja metanowa stosowana jest głównie przy oczyszczaniu ścieków bogatych w substancje organiczne (dla wartości BZT5 > 2000 mg/l).

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania końcowego Końcowe oczyszczanie ścieków polega na oddzieleniu oczyszczonych ścieków od mikroorganizmów stosowanych w procesach oczyszczania biologicznego. Do procesów końcowego oczyszczania ścieków zaliczamy: • sedymentację w osadnikach wtórnych;

www.agro.apbiznes.pl

• fi ltrację przez fi ltry piaskowe, okresowo zalewane.

Klarowanie ścieków w osadnikach wtórnych jest powszechnie stosowa ne przy biolog icznych metodach oczyszczania ścieków i wchodzi niejako w ich skład.

Gdy wymagana jest wysoka jakość ścieków oczyszczonych, ścieki doczyszcza się poprzez ich filtrację przez filtry piaskowe, okresowo zalewane.

Literatura •

•

•

•

•

•

•

•

•

• •

Anielak A. - Gospodarka wodno – ściekowa przemysłu mleczarskiego Agro przemysł 2/2008, str. 57-59, Anielak A. – „Chemiczne i fizykochemiczne oczyszczanie ścieków”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 Bartkiewicz B., Umiejewska K. - Oczyszczanie ścieków przemysłowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010 Danalewich J.R., Papagian nis T.G., Belyea R.L., Tumbleson M.E., Raskin L.; 1998, Characterization of dairy waste streams, current treatment practices, and potential for biological nutrient removal.

Water Research, Vol. 32, No 12, pp.

3555-3568.

Heidrich Z., Witkowski A. – „Urządzenia do oczyszczania ścieków”, Wydawnictwo Seidel – Przywecki, Warszawa 2005 22 Henze M., Herremoës P., Jansen J. , Arvin E. – Oczyszczanie ścieków.

Procesy biologiczne i chemiczne, Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2000 Meinck F., Stooff H., Kohlschutter H. – „Ścieki przemysłowe”, Wyd. Arkady, Warszawa 1975 33 Miksch K., Praca zbiorowa – „Biotechnologia ścieków”, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2000 - 37 Najlepsze dostępne techniki (BAT).

Wytyczne dla przemysłu mleczarskiego ippc.mos.gov.pl/preview/ custom/BAT%20-%20mleko.pdf Ochrona Środowiska, GUS, Warszawa 2012 Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, GUS, Warszawa 2012

2/2013

49

energia – woda – środowisko

xxxxxxxxxxxxx

BIOPAQ AFR Nowy typ beztlenowego reaktora; rozwiązanie umożliwiające uzyskanie biogazu z rozpuszczonego ChZT, tłuszczów i białek w jednym reaktorze zintegrowanym z flotacją.

Agnies zka Sy sł o a HYDROTECH Polsk

foto: Hydrotech Polska

Reaktor AFR dla Unilever w zakładzie Ben & Jerry’s w Hellendoorn, Holandia; instalacja wybudowana, aby czerpać zieloną energię z odpadów produkcji lodów, takich jak mleko, śmietana, białka, syropy oraz kawałki owoców w jednym reaktorze.

Beztlenowe procesy oczyszczania ścieków to metody pozwalające na uzyskanie wymaganych kryteriów odpływających ścieków oraz jednoczesną produkcję biogazu.

Technologie te bazują na zdolności bakterii metanogennych do konwertowania związków organicznych do źródła energii bogatego w metan.

Reaktor BIOPAQ AFR® to najnowsze rozwiązanie, które wypełnia lukę powstałą pomiędzy beztlenowymi reaktorami wysokoobciążonymi oraz rozwiązaniami typu komór fermentacyjnych. Został opracowany z myślą o zakładach produkcyjnych, dla których typowe są ścieki zawierające wysokie stężenia tłuszczów oraz innych biodegradowal nych substa nc ji stałych, takich jak np. białka czy skrobia oraz substancji organicznych w formie rozpuszczonej.

Rozwiązanie to zostało opracowane z myślą o sektorach przemysłu, dla których produkcja wiąże się z powstawaniem właśnie takich strumieni ścieków. W celu umożliwienia ich obróbki do wymaganej jakości odpływu przy jednoczesnej produkcji biogazu i niewielkim przyroście osadu nadmiernego w jednym reaktorze opracowano technologię BIOPAQ AFR®.

50

2/2013

W przypadku ścieków o złożonym składzie, tj. zawierających jednocześnie wysokie stężenia tłuszczów oraz innych substancji organicznych, zastosowanie standardowych rozwiązań zaliczanych do beztlenowych reaktorów wysokoobciążonych wymaga wstępnej obróbki dla zapewnienia dozwolonego poziomu tych substancji.

W tym celu stosuje się osadnik lub flotację z wykorzystaniem polimerów, dzięki którym możliwe jest uzyskanie dozwolonych limitów tych substancji w przypadku tych tech nologii. Tak więc tł uszcze usuwane są przed stopniem beztlenowym, a zatem uzysk biogazu z ich konwersji w takim przypadku jest żaden lub wymaga rozbudowy instalacji o kolejne obiekty, w których prowadzonych jest odrębny proces dla odseparowanych osadów. Z drugiej strony, komory fermentacyjne to niskoobciążone reaktory o długim czasie retencji, przeznaczone raczej do oczyszczania substancji stałych oraz osadów niż strumieni tak rozcieńczonych jak ścieki. Dodatkowo odpł yw z tego typu instalacji wymaga dalszej obróbki w celu odseparowania biomasy od fazy ciekłej.

Rea ktor BIOPAQ ® A FR j e st rozwiązaniem umożliwiającym konwersję wszystkich związków organicznych, w tym tłuszczów oraz zawiesin, w bogaty w energię biogaz.

Jest to możliwe dzięki zastosowaniu zintegrowanej z reaktorem BIOPAQ AFR® jednostki flotacji, która zapewnia utrzymanie w reaktorze jeszcze

nieprzekonwertowanej biomasy, podczas gdy oczyszczone ścieki oraz biogaz są uwalniane z reaktora.

Zastosowanie zintegrowanej flotacji zapewnia możliwość skrócenia czasu retencji ścieków do minimum oraz uzyskanie wymaganego czasu zatrzymania dla przekształcenia zawiesin oraz pozostałych związków organicznych w cenny biogaz.

W zależności od jakości dopływających ścieków reaktor BIOPAQ ® AFR projektuje się z czasem retencji od 1,5 do 8 dni, co w porównaniu z wymaganiami w tym względzie dla komór fermentacyjnych (20-30 dni) sprawia, że instalacja jest wielokrotnie mniejsza przy zapewnieniu obróbki całego strumienia ścieków w jednym reaktorze. Proces flotacji odbywa się przy wykorzystaniu biogazu. Zawiesiny oraz tłuszcze transportowane są na powierzchnię, skąd po wyflotowaniu ponownie trafiają do niższego poziomu reaktora w celu dalszej obróbki.

Twórcą i jednocześnie właścicielem rozwiązania jest firma Paques BV, która jest światowym liderem w beztlenowym oczyszczaniu ścieków, z ponad 30-letnim doświadczeniem i ponad 750 referencjami z zakładów przemysłowych. Linia produktów PAQUES pod nazwą BIOPAQ® przeznaczona jest do beztlenowego oczyszczania ścieków przemysłowych; BIOPAQ ® AFR jest najnowszym innowacyjnym osiągnięciem, wzbogacającym gamę tych niezwykle przemyślanych i odpowiednich rozwiązań dla strumieni ścieków z przemysłu.

Hydrotech Polska Sp. z o.o. wyłączny partner Paques BV na terenie Polski.

Więcej informacji na: www.hydrotechpolska.pl

Twoja droga Twoja droga

Weź udział w konkursie „Twoja droga” organizowanym przez Anton Paar i wygraj iPada: Weź udziałczas w konkursie Sprawdź, ile wynosi podróży „Twoja droga” Anton organizowanym przez z siedziby Paar Poland do Anton PaarTwojej i wygraj iPada: siedziby!

Sprawdź, ile wynosi czas podróży z siedziby Anton Paar Poland do Twojej siedziby!

Witaj Polsko!

Spółka Anton Paar Poland, która rozpoczęła działalność w styczniu 2013 r., świadczy usługi bezpośredniego doradztwa oraz szybkiego i specjalistycznego serwisu Spółka Paar u Poland, rozpoczęła działalność sprzętu Anton na miejscu klienta.która Droga między Anton Paar a w styczniu 2013 r., świadczy bezpośredniego Tobą stała się o wiele krótsza usługi – ale dokładnie jak krótka? doradztwa oraz szybkiego i specjalistycznego serwisu sprzętu na miejscu u klienta. Droga między Anton Paar a Zachęcamy udziału konkursie Tobą stała się odo wiele krótszaw – ale dokładniena jak stronie krótka?

Witaj Polsko!

www.anton-paar.com/yourway

Zachęcamy do udziału w konkursie na stronie

Anton Paar Poland Sp. z o.o. ul. Osmańska 14 02-823 Warszawa, Polska Anton Paar

Poland Sp. z o.o.

Tel. +48 22 395 53 90 ul. Osmańska 14 info.pl@anton-paar.com 02-823 Warszawa, Polska www.anton-paar.com Tel. +48 22 395 53 90