AGRO industry 2014/3

ISSN: 2083-0009

3/2014 (15) JESIEŃ

issue inside

english

technika i technologia w przemyśle spożywczym

w numerze:

relacja z...

w Cieszynie

Rynek wód butelkowanych w Zatoce Perskiej

Znaczenie innowacji dla konkurencyjności na przykładzie opakowań aktywnych i inteligentnych

Zwie˛kszenie rentowno´sci.

Zrównowa˙zenie rozwoju.

Nadajemy ksztaät Twemu mleku – Przekonaj sie˛ sam co do innowacyjnych rozwia˛za´n firmy ALPMA w zakresie techniki procesowej, produkcji serów, a tak˙ze technologii krojenia i pakowania.

• Wie˛ksza elastyczno´s´c • Prosta obsäuga • Wysoka jako´s´c • Zwie˛kszona wydajno´s´c – bez wzgle˛du na to, jakiej wielko´sci jest Twoja firma.

III Mie˛dzynarodowe Forum Technologii Serowarskich 27-29.10. 2014 Copernicus Toru´n Hotel www.alpma.com

spis treści 6

Browarnictwo w Polsce – ostatnie ćwierćwiecze

8 BrauBeviale2014 – relacja 9

Browar w Warce

Aleksandra Wojnarowska

10 Forum Technologii Napojowych – relacja

redakcja@bitubi.pl

12 Rynek wód butelkowanych w Zatoce Perskiej 20 Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej 22 Sympozjum KUPS – relacja 24 Urządzenia, dodatki i materiały pomocnicze

dla branży przetwórstwa owocowo-warzywnego – relacja 26 PAQUES

Zaawansowane rozwiązania zintegrowane 28 Serwatka z Mlekovity 29 Święto Mleka w siedzibie Mlekovity 30 Chojnice – rozwój i ambitne plany na przyszłość 32 Spomlek na targach w Hongkongu 34 Jachranka 2014 – relacja 36 Znaczenie innowacji dla konkurencyjności

na przykładzie opakowań aktywnych i inteligentnych 43 Audyt energetyczny jako jeden z najlepszych sposobów

na obniżanie kosztów operacyjnych

w przemyśle przetwórstwa spożywczego

REDAKCJA ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85 redakcja@bitubi.pl RADA PROGRAMOWA Bogdan Dróżdż (SGGW) Lech Maryniak Adam Pawełas (Carlsberg Polska) Ireneusz Plichta (ProEko) Janusz Wojdalski (SGGW) Zygmunt Zander (UWM) REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska tel. 535 094 517 DZIAŁ MARKETINGU tel. 535 566 506

SEKRETARZ REDAKCJI Janusz Zakręta tel. 692 12 33 69 DTP – pracownia graficzna PROGRAFIKA.com.pl DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl.

WYDAWCA Agencja Promocji Biznesu s.c. ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz tel. 32 726 79 47 fax 32 720 65 85 www.agro.apbiznes.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy

Zaprzyjaźnione wydawnictwa:

P

ierwsze cztery miejsca na liście najlepiej sprzedających się produktów żywnościowych (pod względem wartości sprzedaży) zajmują w Polsce kolejno piwo, wódka, soki i nektary oraz napoje gazowane. Jakkolwiek by nie patrzeć, pomimo wahań sprzedaży w poszczególnych latach, wspomniane kategorie zajmują najbardziej poczesne miejsce w koszyku naszych zakupów.

Tuż za nimi znajdują się biały ser, mleko, jogurt, twardy ser i śmietana (kolejno 8, 9, 10, 12 i 17 miejsce).

Wydaje się, że sztuka utrzymania się na tak wymagającym i konkurencyjnym rynku powinna być zaliczona do jednej z kategorii olimpijskich. Długo się zastanawialiśmy w jaki sposób wyróżnić i docenić naszych producentów i doszliśmy do wniosku, że zorganizujemy konkurs.

Konkurs piwa.

Uznaliśmy również że istnieje potrzeba zorganizowania profesjonalnej oceny, gdzie piwa oceniane są przez specjalistów, potrafiących docenić niecodzienne walory piwnego trunku a także odnaleźć w nim ukryte dla „zwykłego piwosza” wady. Konkursy konsumenckie odbywają się przecież przez okrągły rok a zakończeniem każdego z nich jest koniec roku obrachunkowego i wynik finansowy firmy.

Profesjonalny konkurs piwny Golden Beer Poland odbywa się w tym roku po raz drugi. Zachęcam Państwa do zapoznania się z wynikami konkursu tym bardziej, iż nie wszyscy producenci mają odwagę poddać swoje piwa ocenie profesjonalnego jury. Piwa, które zdobyły miejsca medalowe są po prostu znakomite.

Więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie www.goldenbeer.com.pl

IV Międzynarodowe Forum Technologii Browarniczych

reklama

7-9 października 2014, Warka – Warszawa

Owoce Mini kiwi Owoce Mini kiwi, odmiany wyhodowanej przez naukowców Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie pojawiły się już w sklepach. Nowa odmiana Aktinidii została wprowadzona do uprawy towarowej dzięki współpracy pracowników Wydziału Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW oraz sadownika z rejonu grójeckiego.

Sprzedaż w sklepach i na rynkach hurtowych polskiej odmiany nowych

www.agro.apbiznes.pl

owoców to szansa, aby konsumenci zapoznali się z ich smakiem i możliwościami ich wykorzystania w codziennym żywieniu. Liczymy, że jeśli przypadną konsumentom do gustu, w przyszłym roku będą ich ponownie poszukiwać na sklepowych półkach. Wysokie wartości biologiczne i ciekawy smak owoców sprawiają, że będą one stanowić wartościowe poszerzenie dotychczasowej oferty na naszym rynku – powiedział dr hab. Piotr Latocha, twórca nowych polskich odmian Aktinidii.

Jak podkreśla doktor Piotr Latocha obecnie prowadzone są dalsze badania, których celem jest dopracowanie technologii towarowej uprawy tej rośliny. Zakładane są także kolejne plantacje.

Celem badań jest wybranie najlepszej odmiany oraz zoptymalizowanie uprawy w celu uzyskania dobrej jakości owoców.

Poszukiwanie nowych roślin poszerzających asor tyment na rynku owoców i warzyw o nowe gatunki czy odmiany charakteryzujące się dużymi walorami dietetycznymi i prozdrowotnymi, a jednocześnie wpisującymi się dobrze w warunki glebowo-klimatyczne Polski, to w ostatnich latach jeden z ważniejszych kierunków badań w ogrodnictwie. Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta), której owoce nazywane są, zależnie od kraju, hardy kiwifruit, kiwiberry, kiwai, kiwibes czy mini kiwi doskonale spełnia te oczekiwania.

Dotychczas roślina ta była sadzona jako ozdobna w naszych ogrodach, ale od pewnego czasu zaczyna być coraz szerzej uprawiana na plantacjach towarowych w wielu krajach Europy. Owoce mini kiwi są dużo mniejsze niż owoce kiwi, ale mają gładką, jadalną skórkę i mogą być spożywane w całości. Mają atrakcyjny smak i zawierają liczne związki o działaniu zdrowotnym, jak witamina C, luteina, polifenole oraz e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

reklama

enzym proteolityczny – aktinidin.

Owoce wykazują istotne działanie regulujące pracę układu pokarmowego i działają ochronnie na układ sercowo-naczyniowy. Dzięki niewielkim rozmiarom, gładkiej skórce i dużym wartościom prozdrowotnym owoce te w świecie są traktowane jako wartościowa i łatwa w spożyciu przekąska.

Rośliny są niemal wolne od chorób czy szkodników i doskonale nadają Piotr Latocha, twórca nowych się do uprawy ekologicznej co polskich odmian Aktinidii dodatkowo zwiększa ich wartość.

Badania prowadzone w Katedrze Ochrony Środowiska Wydziału Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie od kilkunastu lat przez dr. hab.

Piotra Latochę zaowocowały nie tylko rozpoznaniem możliwości uprawy tej rośliny w Polsce, ale także wyhodowaniem własnych odmian o bardzo atrakcyjnych owocach.

Odmiana „Bingo” właśnie trafia do naszych sklepów. Przeprowadzone do tej pory badania sensoryczne potwierdziły, że owoce mini kiwi mają atrakcyjny smak i są dobrze odbierane przez polskich konsumentów.

Fakt ten bardzo dobrze wróży zaakceptowaniu nowego owocu przez polski rynek. Uprawa aktinidii może być także bardzo opłacalna nawet dla mniejszych plantatorów, gdyż przy obecnych cenach hurtowych tych owoców w Europie, potencjalny przychód z 1 ha w pełni owocującej plantacji może sięgać nawet 200-250 tys. zł.

Nowy – stary Browar Biskupiec

Po prostu lepsza wirówka: GEA Westfalia Separator stop direct directdrive + hydrostop 29 sierpnia 2014 r. została sfinalizowana umowa na zakup Browaru Biskupiec przez Grupę Browary Regionalne Jakubiak.

Jak powiedział prezes grupy, Marek Jakubiak: Dzisiejszy zakup Browaru Biskupiec to nie tylko ważna inwestycja naszej grupy, tym przejęciem ratujemy także jedyny browar z historycznymi tradycjami piwowarskimi na Warmii. To kolejny krok w realizacji naszej strategii.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Wszelkie możliwe, innowacyjne rozwiązania techniczne w końcu dostępne również w wirówkach dla piwowarstwa, sokownictwa, winiarstwa oraz innych napojów.

GEA Westfalia Separator Polska Sp. z o.o.

Aleje Jerozolimskie 212, 02-486 Warszawa, Polska Telefon: +48 22 571 42 03, Fax: +48 22 571 42 10 mariusz.barwinski@gea.com, www.gea.com

engineering for a better world

browarnictwo opinie

Browarnictwo Brewing in Poland – the last quarter of a century a century

O komentarz na temat ostatniego ćwierćwiecza browarnictwa w Polsce, o kamienie milowe w rozwoju branży w tym okresie oraz o szanse i zagrożenia na przyszłość zapytaliśmy ekspertów.

We asked the experts for a comment on the last quarter of a century of brewing in Poland, about milestones in the development of the industry during this period and the opportunities and threats for the future.

Mieczysław Pankiewicz

W

ostatnim 25-leciu polski przemysł piwowarski rozwijał się bardzo szybko, momentami spontanicznie. Dzisiaj osiągnął światowy poziom. Etapy rozwoju moim zdaniem można podzielić w sposób następujący: Lata osiemdziesiąte to moment, kiedy feniks polskiego piwa powstał z popiołów. W tym czasie stan techniczny, jak i image piwa sięgnęły dna. Browary dysponowały przestarzałą technologią, piwo było napojem dla ludzi „spod budki z piwem”.

Z małymi wyjątkami jakość piwa była katastrofalna, a piwosze zawsze odwracali butelkę do góry dnem, żeby sprawdzić „fusy”, które matową złocistą smugą przemieszczały się w butelce. Pełni determinacji piwowarzy z ogromnymi ambicjami próbowali z kiepskiego surowca na marnych urządzeniach stworzyć coś, co dało się wypić. Piwo nie było najlepsze, za to ludzie w browarach ambitni, dysponujący ogromną wiedzą i zapałem, czekający na zmiany.

Początek lat dziewięćdziesiątych to jednocześnie początek cudu w polskim piwie. Pojawiły się pieniądze i możliwości zakupu nowych technologii, początek innej, nowej filozofii polskiego piwowarstwa. To czas inwestycji i prywatyzacji.

Powstaje pierwszy nowoczesny browar EB w Braniewie, pojawiają się reklama, marketing oraz europejskie - choć z australijsko-brytyjskim akcentem - piwo, pierwsze inwestycje w Żywcu, Ostrowii Wlk., Poznaniu, Tychach, Białymstoku, Gdańsku, Elblągu, Szczecinie itd.

Koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku oraz początek, początek XXI cechuje przejmowanie polskiego piwa przez międzynarodowe koncerny, Heineken, SAB, Brau und Brunnen, później Carlsberg, Binding, Bitburg.

Modernizują się średnie i małe browary. Pierwsza dekada i początek drugiej XXI wieku to czas, kiedy polskie browary osiągnęły imponujące wyniki co do wielkości produkcji, jakości, metod zarządzania itp. W latach osiemdziesiątych piwowarzy wyjeżdżali, żeby za granicami Polski oglądać imponujące instalacje w browarach. Dzisiaj ci, którzy nas wtedy gościli w Europie oraz goście z innych kontynentów oglądają polskie browary z zachwytem i niedowierzaniem.

Kultura picia piwa, coraz większa popularność tego napoju sprawiają, że rozrasta się nisza skupiająca małych, restauracyjnych, domowych piwowarów, produkujących piwa regionalne, smakowe, napoje piwne. Rynek piwa nasyca się i imponuje różnorodnością skali, metod i pomysłów na produkcję złocistego napoju.

Wydaje się, że ograniczenie możliwości reklamy, zmiany w prawodawstwa związane z konsumpcją alkoholu oraz relatywne zubożenie niektórych warstw społecznych mogą być zagrożeniem skali konsumpcji piwa.

Wydaje się, że ostatnie 25 lat obrazuje bajeczny przebieg zmian w polskim piwowarstwie i każde piwo znalazło swoich wielbicieli. Jak w każdej bajecznej historii na koniec wypada powiedzieć (z małą modyfikacją) „ i ja tam byłem, piwo piłem, choć po wąsach mi spływało, do ust coś tam się dostało”.

6

3/2014

I

n the last 25 years Polish brewing industry developed very quickly, sometimes spontaneously. Today it has reached the world level. Stages of development in my opinion can be divided as follows: The eighties is the moment when the Polish beer phoenix rose from the ashes. During this time, the technical condition and image of beer hit rock bottom. Breweries were in possession of outdated technology, the beer was the drink for people „getting drunk in the street or in front of a liquor shop.”

With few exceptions, the quality of the beer was catastrophic, and beer lovers always turned the bottle upside down to check the „dregs” that with their matt golden streak moved across the bottle. With full determination, brewers with huge ambitions tried, despite in possession of poor raw materials and poor equipment, to create something that could be suitable for drinking. The beer was not the best, but people in the breweries were ambitious with vast knowledge and enthusiasm and waiting for a change.

The beginning of the nineties is also the beginning of a miracle in the Polish beer. There came finances and options for new technologies, the beginning of another, new philosophy of Polish brewing. This is the time of investment and privatization. The first modern EB brewery is created in Braniewo, there appears advertising, marketing, and European – although with Australian-British accent - beer, as well as the first investments in Zywiec, Ostrowia UK., Poznań, Tychy, Białystok, Gdańsk, Elbląg, Szczecin and so on.

The late nineties of the last century and, the beginning of the XXI century is characterized by the overtaking of the Polish beer by multinationals, Heineken, SAB, Brau und Brunnen, later by Carlsberg, Binding and Bitburg. Medium and small breweries are undergoing modernization. The first decade and the beginning of the second decade of the twenty-first century is a time when Polish breweries have achieved impressive results for the volume of production, quality management methods etc.. In the eighties brewers were leaving abroad in order to watch impressive installations in breweries. Today, those who hosted us in Europe in those days and guests from other continents are watching Polish breweries with delight and disbelief.

The culture of drinking beer and the increased popularity of this drink facilitates the growth of a niche consisting of small, restaurant, home brewers, producing regional beers, flavored beers and beer drinks. The beer market is getting saturated impresses with the diversity of scale, methods and ideas as to the production of the golden beverage.

It seems that the limitation of advertising opportunities, changes in legislation related to alcohol consumption and the relative impoverishment of certain social groups may be a threat to the scale beer consumption.

It seems that the last 25 years depicts a fabulous course of changes in the Polish brewing of beer, and each beer has found its admirers. As in any fabulous history at the end it is proper to say (with slight modifications), „and I was there, I drank the beer, even though it ran down my moustache some of it got into my mouth too.”

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

w Polsce

– ostatnie ćwierćwiecze

Grzegorz Pasztaleniec

Andrzej Sadownik

W

I

ciągu ostatnich 25 lat Polska wykonała ogromny skok cywilizacyjny we wszystkich obszarach życia gospodarczego i społecznego. To samo można powiedzieć o dokonaniach naszej całej branży piwowarskiej. Poczynając od techniki: od wysokowydajnych, wysokoefektywnych warzelni, fermentacji w zamkniętych zbiornikach CKT, zautomatyzowanych filtracji, pasteryzacji przepływowych i nowoczesnych, aseptycznych linii rozlewniczych, poprzez zaawansowaną technologię: stężone brzeczki HGB, wzrost udziału i różnorodności surowca niesłodowanego, po zarządzanie przedsiębiorstwami i kadrami oraz marketing nie ma obszaru, w którym nie zanotowalibyśmy ogromnego postępu.

Polskie browary dokonały przejścia od pełnych rozmaitych ograniczeń zakładów państwowych do w pełni wolnych przedsięwzięć gospodarczych, gdzie jedynymi ograniczeniami są wiedza/wyobraźnia pracowników/właścicieli i zasobność ich portfeli inwestycyjnych.

Na początku przemian polscy piwowarzy odwiedzali zachodnie, głównie niemieckie browary, aby podpatrzyć ich rozwiązania. Dziś wiele z naszych browarów służy innym za wzór nowoczesności i innowacyjności.

Polskie browary to obecnie nowocześnie zarządzane przedsiębiorstwa, w których za końcowy efekt odpowiada cała załoga, włączona do aktywnego współzarządzania. Polskie browary, oddziały dużych koncernów, osiągają czołowe miejsca w ramach swoich grup w kategoriach jakości i efektywności produkcji.

Poza ogólnymi globalnymi geopolitycznymi uwarunkowaniami nie widać poważniejszych zagrożeń dla polskiego piwowarstwa. O ile tylko nie zostanie zdławione przez nadmierny apetyt fiskalny to z pozostałymi problemami na pewno sobie poradzi.

O

ver the past 25 years Poland has taken a great civilizational leap forward in all areas of economic and social life. The same can be said about the achievements of our entire beer industry. Starting from the technology: from highly efficiency and highly effective brew houses, fermentation in sealed tanks CKT, automated filtration, flow pasteurization and modern one, aseptic filling lines, through advanced technology: concentrated worts HGB, the increase in participation and diversity of raw non-malt material, to the business management and human resources and marketing, there is no area where we would not experience enormous progress. Polish breweries have made the transition from state-owned enterprise with a full variety of restrictions, to fully free business ventures, where the only limitations are knowledge / imagination of employees / owners and prosperity of their investment portfolios. At the beginning of the transition period, Polish brewers visited Western, mostly German breweries to look at their solutions. Today, many of our breweries serve as a model of modernity and innovation for others. Polish breweries are now companies managed in a modern way, where the entire crew are responsible for the final result, involved in active co-management. Polish breweries, offices of large corporations, are achieving leading positions within their groups in terms of quality and production efficiency. In addition to general global geopolitical considerations one cannot see any serious threats to the Polish brewing. As long as it is not stifled by excessive fiscal appetite it will certainly be able to handle other problems.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

nwestycyjne wejście do Polski globalnych koncernów piwowarskich było jednym z bardziej znaczących wydarzeń w ostatnim ćwierćwieczu polskiego piwowarstwa. Stało się jednocześnie przyczyną utraty wielu mniejszych browarów, ale także unowocześnieniem wybranych, większych.

W rezultacie krajowy przemysłowy sektor piwowarski należy obecnie do najnowocześniejszych w Europie.

Drugim, istotnym czynnikiem była nieznana nam wcześniej rola i skala reklamy piwa, którą wraz z nowymi technologiami wprowadziły koncerny. Te dwa elementy łącznie dały w rezultacie dzisiejsze bardzo wysokie spożycie piwa na poziomie 97 L per capita.

Za trzeci, istotny czynnik uważam narodziny amatorskiego warzenia piwa, emanacją czego stało się powołanie w roku 2010 Polskiego Stowarzyszenia Piwowarów Domowych. W bezpośrednim następstwie obserwujemy dzisiaj wysyp inicjatyw piwowarskich zwanych „browarem kontraktowym”, a i tworzenie nowych browarów rzemieślniczych. Scena piwna gwałtownie się wzbogaca, w czym biorą już nawet udział i browary koncernowe.

Uważam jednocześnie, że spożycie piwa w Polsce osiągnęło apogeum i w przyszłości będzie jedynie malało. Społeczeństwo staje się zamożniejsze, także starzeje się, a to oznacza częstsze wybory wina niźli piwa. Niewykluczone także, że część rynku piwa wprost zajmie cydr. Szansą na rozwój jest dalsze urozmaicanie stylistycznej oferty piwa, ale to droga głównie dla małych producentów.

I

nvestment entrance to Poland of brewers global corporations was one of the most significant events in the last quarter of a century of Polish brewing.

It resulted at the same time in the loss of many smaller breweries but also the upgrading of selected major ones. As a result, the domestic industrial beer sector is now the most modern in Europe. The second important factor was the, unknown to us before, role and scale of advertising of beer, which, together with the new technologies was introduced by the concerns. These two elements together have resulted in today’s very high beer consumption at 97 L per capita.

The third important factor, according to me, is the birth of amateur brewing of beer, the emanation of which is the establishment in 2010, of the Polish Association of Domestic Brewers. In the immediate aftermath we see today a rash of brewers initiatives called „brewery contract,” and even the creation of new craft breweries. Beer scene is rapidly getting enriched even with the participation of large brewery concerns .

I believe, however, that beer consumption in Poland reached its apogee, and in the future will only be decreased. Society becomes wealthier, the population is aging, and that means more frequent choices of wine rather than beer. It is also possible that part of the beer market will be directly taken by cider. The opportunity lies in the development of further diversification of the stylistic offers of beer, but this is the way mainly for small producers.

3/2014

7

browarnictwo

relacja

Rafał Kowalczyk browarzyciel.pl

O

d 11 listopada 2014 przez dwa dni będą odbywały się w Norymberdze targi BrauBeviale. Impreza skierowana jest do branży spożywczej, a ściślej mówiąc do sektora napojów, producentów piwa, wina i wody.

Zwiedzający będą mogli więc zobaczyć wszystko, co jest związane z ich produkcją, rozlewem, opakowaniami i marketingiem a także poznać nowe trendy. Ciekawą propozycją będzie cały sektor (PET-arena), poświęcony opakowaniom wykonanym w technologii PET. Zadbano również o edukacyjną część wystawy organizując kilka sympozjów i konferencji, z czego najciekawszą jawi się European MicroBrew. Zwiedzający powinni również z zainteresowaniem obejrzeć prezentację wręczenia nagród w konkursie European Beer Star 2014. Gala tego prestiżowego konkursu pokaże nam najlepsze browary i ich zwycięskie piwa. Program BrauBeviale wygląda bardzo interesująco, w szczególności Craft Beer Lounge. Być może podczas tej imprezy dowiemy się w końcu co oznacza magiczne słowo „craft” w piwowarstwie? Gdzie jest granica pomiędzy rzemieślniczą wytwórczością, a gdzie zaczyna się fabryka i masowa produkcja? Widać takie trendy w branży piwnej są silne, skoro BrauBeviale zdecydowało się poświęcić część wystawy oraz program specjalnej konferencji prasowej we Włoszech właśnie tej tematyce.

Jednym punktów owej konferencji była degustacja unikalnych piw z małych włoskich browarów. Wydawało się, że nic już nie może mnie zaskoczyć, gdy tymczasem piwa oferowane przez lokalnych browarników były zupełnie inne od tych, do których przyzwyczaiły nas choćby polskie browary restauracyjne. Tradycja produkcji win włoskich, moda na amerykańskie chmiele, spontaniczna fermentacja – to wszystko można było odnaleźć jako inspiracje w produkcji tych specjałów. Degustacja ta była obiecującą zapowiedzią jednego z największych wydarzeń branżowych w Europie – targów BrauBeviale. reklama

B

rauBeviale trade fair will be held in Nuremberg for two days starting from 11 November 2014. The event is addressed to the food industry, and more specifically to the beverage sector, producers of beer, wine and water. The visitors will be able to see everything that is related to the production, bottling, packaging and marketing of beverages as well as to learn about new trends in the industry. The entire sector (the PET-arena) dedicated to packaging produced using PET technology will be an interesting proposition. The organisers also took care of the educational part of the exhibition organising several symposia and conferences, the most interesting of which seems to be the European MicroBrew. The visitors should also watch with interest the awards ceremony of the European Beer Star 2014 competition. During this prestigious gala the best breweries and their winning beers will be presented. The programme of the BrauBeviale looks very interesting, especially the Craft Beer Lounge. Perhaps during this event we will finally find out what does the magic word “craft” mean in brewing? Where is the line between craft manufacture and factories and mass production? It seems that trends in the brewing industry are very strong, since BrauBeviale has decided to dedicate a part of the exhibition and the programme of a special press conference held in Italy to this particular topic. One of the points of this conference was tasting of unique beers from small Italian breweries.

It seemed that nothing else can surprise me, while the beers offered by local brewers were completely different from those to which we have been accustomed by the Polish restaurant breweries. Traditional production of Italian wines, new fashion for American hops, spontaneous fermentation - all this constituted an inspiration for the production of these specialties.

This tasting was a very promising announcement of one of the biggest industry events in Europe – the BrauBeviale trade fair.

Browar w Warce Pomyślność Warki stała przede wszystkim piwem…. – tak pisał na początku XVII wieku geograf i historyk Mazowsza – Jędrzej Święcicki. Trudno odmówić mu racji – charakterystycznym od stuleci rzemiosłem wareckim była produkcja i sprzedaż piwa.

Tradycje piwowarskie w Warce sięgają piętnastego wieku, kiedy Książę Mazowiecki Bolesław V zastrzegł sobie wyłączność na dostawy piwa z Warki na dwór książęcy i sprzedaż w Ratuszu warszawskim. Przekazy historyczne, legendy i utwory literackie potwierdzają fakt, iż piwo z Warki, które ceniono ze względu na jakość, smak, klarowność i kolor, gościło na stołach podczas najważniejszych obrad, uczt i biesiad.

XV wiek to okres rozkwitu piwowarstwa w całym wareckim regionie. W tym czasie aż 30 piwowarów kultywowało tradycje browarnicze.

Historia obecnego browaru rozpoczęła się w maju 1968 roku, kiedy to podjęto decyzję o budowie nowoczesnego browaru w Warce.

Inwestycja ruszyła w 1973 roku.

W 1975 r. została wyprodukowana pierwsza butelka piwa. Do maja 1976 roku

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Soon after the merger of Browary Warka and Grupa Żywiec, the next modernization process was completed. This time, EUR 40 million was assigned to build among others a brewhouse with the largest lauter tun in Europe at that time, with a diameter of more than 13 metres, unique membrane filtration and the next unitanks. Thanks to this investment, the capacity of the brewery increased from 2 to 3.5 million hl of beer annually, and Warka become the second largest brewery in Grupa Żywiec.

browar w Warce wchodził w skład Zakładów Piwowarskich w Warszawie.

Od 1 czerwca 1976 utworzono zakłady Piwowarskie w Warce. W końcu lat osiemdziesiątych przeprowadzono prace modernizacyjne, co pozwoliło na zwiększenie produkcji do ok. 500 tys. hl piwa rocznie. Prywatyzacja zakładu w 1994 r. przywróciła Browarom w Warce należytą pozycję. W sprywatyzowanej spółce o nazwie Browary Warka Sp. z o.o. rozpoczął się proces głębokich zmian. Znaczące inwestycje poczynione w ostatnich latach zwiększyły możliwości produkcyjne przedsiębiorstwa i pozwoliły na poszerzenie gamy produktów i opakowań. Już w pierwszym kwartale 1997 roku pod względem ilości sprzedanego piwa Browary Warka zajęły szóste miejsce wśród browarów w Polsce.

W maju 2004 roku browar wszedł w skład Grupy Żywiec S.A. Uruchomio-

no m.in. w ultranowoczesną instalację filtracji membranowej oraz warzelnię z największą na kontynencie europejskim kadzią filtracyjną o średnicy ponad 13 metrów. Budynek warzelni w Warce jest niecodziennym przykładem współczesnej architektury przemysłowej. Supernowoczesne urządzenia zostały wkomponowane w przestrzenny, lekki w swej konstrukcji budynek, który, dzięki zastosowanym materiałom wykończeniowym przypomina klimat starego browaru. Miedź, stal i zielonkawy granit – wewnątrz, miedź i nadgryzione zębem czasu, czerwone cegły na zewnątrz sprawiają, że budynek o kubaturze blisko 30 000 m3 wygląda jak stary gmach, który poddano renowacji i zaadoptowano do współczesnych potrzeb.

Browar w Warce jest drugim co do wielkości browarem w Grupie Żywiec.

W Browarze wareckim pracuje ponad 230 osób, co czyni go największym pracodawcą w tym regionie. W browarze w Warce produkowane są m.in. takie piwa jak Warka, Warka Strong, Heineken, Desperados i szczególnie ulubione na rynku warszawskim Królewskie.

MR

3/2014

9

przemysł napojowy

ęć

więcej zd j

relacja

w na w w.ap

zn bi

es.pl

Szereg ważnych tematów dotyczących trendów, rynku, bezpieczeństwa produkcji oraz nowych technologii podjęty został w trakcie Forum Technologii Napojowych. Prawie 120 przedstawicieli branży zjechało do Cieszyna. Konferencja miała mocny akcent piwowarski: po części wykładowej zebrani mogli zwiedzić zabytkowy browar w Cieszynie oraz ultranowoczesny browar w Tychach.

O trendach prozdrowotnych, zmianach w nawykach konsumentów oraz o powiązaniach pomiędzy ceną produktu a popytem na niego mówili Paweł Kaczyński (Nielsen) oraz Bożena Nosecka (IERiGZ). Te dwa referaty znakomicie się wzajemne zazębiały, dając słuchaczom autentyczny obraz tego, co na rynku napojów się dzieje. Lesław Skorupski ze śląskiego inspektoratu IJHARS podzielił się z zebranymi swoją wiedzą

Aleksandra Wojnarowska

na temat wyników kontroli inspekcji.

Kolejny rynkowy temat zaprezentowany został przez Lecha Maryniaka, który opowiedział o produkcji napojów bezalkoholowych w krajach Zatoki Perskiej i o tym, co warto wykorzystać w krajowych zakładach produkcyjnych.

O systemach wspomagających efektywne prowadzenie rozlewu na przykładzie wdrożeń opowiadał Andrzej Jarosz z firmy ANT, natomiast Piotr Ziar-

ko z firmy Pall zajął się rozwiązaniami z zakresu filtracji wody. Referat dotyczacy skutecznej dezynfekcji przygotował Zbigniew Ludwiczak z firmy ProMinent.

Zagrożeniami mikrobiologicznymi w produkcji napojów i soków zajęła się także dr. inż. Barbara Sokołowska z IBPRS, Robert Najman z Ecolab oraz Marcin Chłopek z ActivTek. O filtrach sterylizujących powietrze mówił Paweł Łuczkiewicz z Parker

Do Cieszyna przyjechało prawie 120 osób z całej Polski

Barbara Sokołowska (IBPRS) opowiedziała o zagrożeniach mikrobiologicznych

Robert Najman (Ecolab) mówił o dezynfekcji powietrza

Krzysztof Rudnicki (Coca-Cola) mówił o obniżaniu kosztów

Paweł Kaczyński (Nielsen) ze swobodą i gracją opowiadał kto zyskał a kto stracił w ostatnich latach

Lech Maryniak zaprezentował rynek napojów w rejonie Zatoki Perskiej

Zabytkowy cieszyński browar wywoływał uczucie niedowierzania: czy to możliwe że tak właśnie warzono onegdaj piwo?

I że trwa to do dzisiaj?

10

3/2014

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Referaty inspirowały do gorących dyskusji

Pobudzająca kawa po długiej serii wykładów

Jędrzej Górczyński (Anti-Germ)

wym zajęli się Krzysztof Rudnicki oraz Sławomir Babiarz z firmy Coca-Cola HBC. O renowacjach studni w zakładach rozlewniczych referat przygotował Adam Gonera z MC Bauchemie.

Właściwości fizykochemiczne i prozdrowotne fermentowanego napoju serwatkowo-owocowego były tematem prezentacji dr inż. Bartosza Sołowieja z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. prof. dr hab. inż. Waldemar

Hannifin, natomiast suchym smarowaniem oraz myciem i dezynfekcją transporterów powietrznych zajął się Jędrzej Gorczyński z ANTI-GERM. Kolejny blok tematyczny obejmował zarządzanie produkcją. O innowacjach w zakładzie produkcyjnym opowiedziała dr inż. Magdalena Jurczyk-Bunkowska z Politechniki Opolskiej, natomiast oszczędzaniem mediów i organizacją pracy w zakładach z profilem sezono-

Andrzej Jarosz – jak zwykle uśmiechnięty

Silna ekipa z Anti-Germ

Przemiłe rozmowy kuluarowe

Uczestnikom dopisywał dobry humor

Lesław Skorupski reprezentował Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Bartosz Sołowiej okazał się wykładowcą z niezłym głosem

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Magdalena Jurczyk-Bunkowska opowiadała o innowacjach

Intensywne rozmowy przy stoiskach

Gustaw z tej samej uczelni podjął temat nieznanego szerzej napoju o nazwie Kombucza. Analizą parametrów fizykochemicznych napojów i soków zajął się Jarosław Gajda z Mettler Toledo.

Pierwsza edycja Forum Technologii Napojowych spotkała się z pozytywnym odbiorem słuchaczy. Kolejna edycja – dokładnie za rok.

Więcej zdjęć oraz referaty do pobrania na stronie www.agro.apbiznes.pl

Biesiada w piwnicach zabytkowego browaru stworzyła dobry klimat do rozmów kuluarowych

Bożena Nosecka (IERiGZ) w profesjonalny sposób przekazała szereg danych liczbowych dotyczących rynku napojowego w Polsce

Konferencji towarzyszyło nocne zwiedzanie browaru

11

rynek

fot. sxc.hu

rynki egzotyczne

Rynek wód butelkowanych w Zatoce Perskiej

Bottled water market in the Persian Gulf

Podobnie jak w Europie tak i w Krajach Zatoki Perskiej sprzedaż naturalnych wód mineralnych, źródlanych, stołowych oraz smakowych wykazuje duży wzrost. W związku z powyższym, powstanie nowego przedsiębiorstwa zajmującego się sprzedażą i produkcją tych dóbr konsumpcyjnych może być właściwą drogą do założenia zyskownego biznesu. Rozwój produkcji przedstawionych dóbr konsumpcyjnych wiąże się z warunkami klimatycznymi oraz rozwojem populacji mieszkańców, które są siłami napędowymi sprzedaży. Ważnym czynnikiem jest też rosnąca świadomość prozdrowotna związana z ograniczaniem spożycia napojów słodzonych, które w tym regionie są ciągle jeszcze bardzo popularne.

Similarly to Europe, also in the countries of the Persian Gulf the sale of natural mineral waters, spring and bottled drinking waters has increased substantially. Therefore, the creation of a new company engaged in the sale and production of these consumer goods may be the right way to set up a profitable business.

The development of production of the presented consumer goods is associated with climatic conditions and the development of resident population, which are the driving forces for sale. Also the growing pro-health awareness associated with reduction in consumption of sweetened beverages, which in this region are still very popular, proves to be an important factor.

C

elem artykułu jest przybliżenie naszym przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją oraz rozlewem wody charakterystykę rynku Zatoki Perskiej. Jest szansa że część z informacji zawartych w artykule będzie można przenieść na rodzimy grunt biznesowy.

12

3/2014

Lech Maryniak Ekspert

The aim of this article is to introduce our companies engaged in the production and bottling of water to the characteristics of the Persian Gulf market. There is a chance that some of the information contained in the article may be transferred to the business native soil.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Product characteristics – composition of mineral components

Charakterystyka produktów – kompozycja składników mineralnych

fot. Lech Maryniak

Za względu na warunki hydro-geologiczne kraje Zatoki Perskiej a szczególnie Półwyspu Arabskiego mają bardzo ubogie zasoby podziemnych wód odnawialnych. Przyczyną tego stanu rzeczy jest bardzo niska liczba opadów w skali rocznej. Istnieją tam oczywiście głęboko położone zasoby podziemnych wód słodkich, jednak są to bardzo cenne i strategiczne bogactwa tego rejonu [9]. Taka sytuacja powoduje, że dominującym źródłem wody stosowanym do celów przemysłowych i konsumpcyjnych jest woda pochodzenie morskiego, poddana wcześniej procesom odsalania i końcowego uzdatniania oraz odpowiedniego wzbogacenia o dodatki funkcjonalne i smakowe.

Zjednoczone Emiraty Arabskie mogą być dobrym przykładem wprowadzania standaryzacji dotyczącej produkcji spożywczej w regionie Zatoki Perskiej a szczególnie w krajach GCC (Gulf Cooperation Council). Powołując się na prawodawstwo tego kraju dotyczące butelkowanych wód można przedstawić ich charakterystykę [8] jako: • Gazowane naturalne wody mineralne (carbonated natura mineral water-effervescent), są to naturalne wody mineralne gazowane w sposób naturalny lub posiadające dwutlenek węgla CO2 wprowadzony w procesie produkcji.

• N iegazowane naturalne wody mineralne (non-carbonated natura mineral water-un-effervescent). Jedynie w przypadku zawartości rozpuszczonych naturalnych soli mineralnych (wodoro-węglanowych) dwutlenek węgla CO2 może być dopuszczony w celu zakwaszenia środowiska i zapewnienia poprawnych warunków rozpuszczania tych soli.

• Wody studzienne (well water), pochodzą z odwiertów podziemnych przeznaczonych do eksploatacji naturalnych wód podziemnych.

• Wody źródlane (spring water), są to wody pochodzenia naturalnego z formacji podziemnych cechujących się często samowypływem. Ich ujęcie musi znajdować się w miejscu samowypływu lub z odwiertu sięgającego formacji podziemnych, gdzie źródło to się znajduje.

• Wody artezyjskie (artesian water), są także wodami naturalnymi, pochodzące z niecek artezyjskich.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Fot. 1.

Oferta wody mineralnej pakowanej w opakowanie typu PET i FC o pojemności 4 galonów Pic. 1.

Offer of mineral water packaged in PET bottles and of FC type with capacity of 4 gallons

Due to the hydrogeological conditions the Persian Gulf countries, especially those of the Arabian Peninsula, have very poor renewable groundwater resources.

The reason for that is very low annual average precipitation.

There are, of course, deeply located underground freshwater resources, however they constitute very valuable and strategic wealth of this region [9]. Because of that, the predominant water source used for consumption and industrial purposes is seawater, that undergoes desalination and final treatment processes and is enriched in the appropriate functional additives and flavouring agents.

United Arab Emirates may prove to be a good example of the introduction of standardization in food production in the Gulf region and particularly in the countries of the GCC (Gulf Cooperation Council). Referring to the legislation of the country concerning bottled waters, they can be characterised in the following way [8]: • Carbonated natural mineral water – effervescent, these are natural mineral waters carbonated in a natural manner or having the carbon dioxide CO2 introduced in the manufacturing process.

• Non-carbonated natural mineral water - un-effervescent. Only when the water contains natural dissolved mineral salts (hydro-carbonate), carbon dioxide CO2 may be allowed to acidify the environment and ensure proper conditions for the dissolution of salts.

• Well water, comes from underground drillings intended for exploitation of natural groundwater.

• Spring water, water of natural origin from underground formations, often characterised by self-outflow.

Water intake must be located in the place of self-outflow or may be connected to the borehole that reaches the underground formations where the spring is located.

• Artesian water, also natural water coming from artesian aquifers.

3/2014

13

rynek

rynki egzotyczne • Wody pitne uzdatnione (treated drinking water), pochodzą z różnych źródeł. Wody te muszą być poddane procesom uzdatniania zapewniającym konsumentom bezpieczeństwo zdrowotne. Procesami wykorzystywanymi do ich uzdatniania są: wstępne i końcowe procesy uzdatniania, strącania osadu, filtracja, procesy odsalania.

• Treated drinking water, comes from a variety of sources. These waters must undergo purification processes that provide consumers with health security.

Processes used for their purification include: the initial and final treatment processes, precipitation, filtration, desalination processes.

Przedstawione wyżej definicje klasyfikujące butelkowane wody na rynku krajów Zatoki Perskiej są teoretyczne. Praktycznie gazowane wody butelkowane są tam rzadko produkowane, zdecydowanie dominuje wersja bez gazu. W rzeczywistości na rynku możemy spotkać następujące nazwy wód butelkowanych: • Naturalne wody mineralne (pure natural mineral water), jest to naturalna woda mineralna wydobywana z pokładów głębinowych, ewentualnie poddana procesowi napowietrzania oraz filtracji na złożu piaskowym.

• Butelkowane wody stołowe pitne (pure drinking water, bottled drinking water), jest to woda produkowana w oparciu o wodę wodociągową, której pierwotnym źródłem jest woda morska. Bardzo często w zakładzie produkcyjnym woda wodociągowa jest poddawana procesowi uzdatniana końcowego, zwykle w procesie odwróconej osmozy RO (Reverse Osmosis). Po rozpuszczeniu komponentów sypkich soli mineralnych woda taka podlega procesowi wtórnej mineralizacji, żeby na końcu być rozlana do opakowań jednostkowych.

• Mineralne oraz pitne wody smakowe (flavored mineral water, flavored drinking water), są to wody smakowe produkowane z wykorzystaniem wspomnianych wcześniej naturalnych wód mineralnych ale też i wody wodociągowej, poddanej uzdatnieniu końcowemu z dodatkami aromatów smakowych.

The abovementioned definitions for classifying bottled water on the Persian Gulf countries market are just theoretical. Carbonated bottled waters are rarely produced there, they are far dominated by non-carbonated waters.

In fact, we can see the following names of bottled waters on the market: • Pure natural mineral water, it is a natural mineral water extracted from deep layers, that eventually undergoes aeration process and sand bed filtration.

• Pure drinking water, bottled drinking water, this water is produced based on tap water, which primary source is seawater. In the production plant tap water is very often subjected to final treatment process, usually in the process of Reverse Osmosis. When the loose components of mineral salts are dissolved, the water undergoes remineralisation process and in the end is poured into individual bottles.

• Flavoured mineral water, flavoured drinking water, these are flavoured waters produced using the aforementioned natural mineral water, but also using tap water that underwent purification process, with added flavours.

W tabeli 1 przedstawiono zakresy komponentów mineralnych zawartych w wodach butelkowanych w krajach regionu Zatoki Perskiej, uzyskanych z badań rynkowych autora. Ich mineralizacja jest stosunkowo niska. Należy nadmienić, że można nabyć

14

3/2014

Tab. 1.

Mineralizacja butelkowanych wód, produkowanych w rejonie Zatoki Perskiej

Table 1.

Mineralization of bottled waters produced in the Persian Gulf region

Table 1 shows the ranges of the components contained in the bottled mineral waters in the countries of Persian Gulf region, obtained from the market research performed by the author. Their mineralization is relatively low. It should be noted that it is also possible to purchase highly mineralized waters, but these are imported.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Characteristics of packaging

również wody o wyższych mineralizacjach, są to jednak produkty importowane.

Charakterystyka opakowań

fot. Lech Maryniak

Opakowania jednostkowe są zdominowane przez butelki z tworzywa sztucznego typu PET (Polyethylen Terephthalate).

Dominacja jest szczególnie widoczna w krajach azjatyckich w tym także w regionie Zatoki Perskiej.

Na rynku tym można spotkać wspomniane produkty w opakowaniach szklanych czy nawet puszkach napojowych, są to jednak wody importowane głównie z krajów Unii Europejskiej, plasujące się w sektorze sprzedażowym „wyższej półki”.

W kategorii spożycia natychmiastowego IC (Immediate Consumption), zaraz po zakupie, dominują opakowania PET w rozmiarze od 0,25 L do 1,5 L. Kategoria IC jest sprzedawana głównie z półki chłodniczej. W kategorii spożycia późniejszego FC (Future Consumption) są widoczne opakowania PET od 1,5L aż do opakowań 4 galonów. W przypadku mineralnych lub smakowych wód pitnych dominuje kategoria IC. Wody te również są rozlewane do opakowań typu PET. Wody smakowe są najczęściej konfekcjonowane w technologii rozlewu na gorąco. Są to produkty niekonserwowane. Taka technologia wydaje się być bardziej niezawodna od technologii rozlewu aseptycznego, szczególnie w regionie Bliskiego Wschodu, gdzie proste rozwiązania technologiczne w przemyśle spożywczym są preferowane. Technologia rozlewu na gorąco daje możliwości minimalizacji ryzyka zakażeń mikrobiologicznych.

Choć kraje Zatoki Perskiej są największym producentem granulatów tworzyw sztucznych na świecie to należy nadmienić, że zmniejszanie wagi opakowań LW (Light Weighting) jest tu powszechne stosowane.

Zdjęcia od 1do 3 przedstawiają ofertę butelkowanych wód w przeciętnym sklepie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Przybliżenie technologii i organizacji produkcji i rozlewu Procesy produkcyjne zewnętrzne Ujęcie wody – proces uzdatniania wody. Jak wspomniano, w warunkach klimatycznych regionu Zatoki Perskiej woda

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Fot. 2.

Oferta butelkowanych wód mineralnych oraz pitnych sprzedawanych z lady chłodniczej Pic. 2.

Offer of bottled mineral and drinking waters sold from refrigerated counter

Unit packages are dominated by PET plastic bottle (Polyethylene Terephthalate). This domination is particularly evident in Asian countries, including the Persian Gulf region. The abovementioned products can be seen in glass containers or even cans on this market, however these are waters imported from the European Union countries that are considered “high-end” products.

In the category of IC (Immediate Consumption), consumed immediately after the purchase, the PET packaging dominates in sizes from 0.25 L to 1.5 L. Waters in IC category are mainly sold from refrigerated counters.

In the category of FC (Future Consumption) , it is possible to see PET packages ranging from 1.5L to even 4 gallons.

In case of mineral and flavoured waters the IC category dominates. These waters are also put into PET packages.

Flavoured waters are most often packaged using hot filling technology. These are non-preserved products. This technology seems to be the more reliable than aseptic filling technology, particularly in the Middle East, where simple technological solutions in the food industry are preferred. The hot filling technology provides opportunities to minimize the risk of microbial infections. Although the Persian Gulf countries are the largest manufacturer of plastic raw materials in the world, it should be noted that reduction of the weight of packaging LW (Light Weighting) is commonly applied.

Pictures from 1 to 3 show the bottled water offer in an average shop in United Arab Emirates.

Closer look on technology and organization of production and bottling External production processes Water intake – water treatment process. As was mentioned before, in the climatic conditions of the Persian Gulf water is a very valuable resource, extracted from underground water intakes, however, right now seawater intakes start to predominate. The extracted water

3/2014

15

rynek

rynki egzotyczne

fot. Lech Maryniak

jest bardzo cennym surowcem, pozyskiwanym z ujęć podziemnych, choć w obecnej chwili zaczęły dominować ujęcia wody morskiej. Tak pozyskana woda następnie jest uzdatniana.

Najczęściej stosowane procesami uzdatniania wody dostarczanej ze wspomnianych ujęć są: • M SF (Multi Stage Flash Distillation) destylacja wielostopniowa otwarta ale też zbliżona do niej • MED (Multi Effect Distillation) destylacja wielostopniowe [2] ,[7], oba te procesy wykorzystują ciepło odpadowe z bloków energetycznych, • R O ( R e v e r s e O s m o s i s) o d w r ó cona osmoza jako technologia membranowa, polegającą na filtracji na poziomie jonowym [4].

Wspomniane technologie stosowane są w lokalnych systemach produkcji mediów komunalnych, które również dostarczają wodę dla zastosowań przemysłowych.

Procesy produkcyjne wewnętrzne Procesy uzdatniania i odgazowania wody w zakładzie produkcyjnym. W procesie przygotowania oraz rozlewu naturalnych wód mineralnych, źródlanych, stołowych oraz smakowych dominującym surowcem jest oczywiście woda.

W przypadku wód stołowych oraz smakowych jest ona poddana procesowi uzdatniania w zakładzie. W wielu przypadkach naturalne wody mineralne oraz źródlane są poddawane procesom napowietrzania i filtracji na złożu piaskowym. Woda wodociągowa dostarczana do zakładów produkcyjnych i dalej wykorzystywana w produkcji stołowych czy smakowych wód jest najczęściej poddawana procesowi uzdatniania z udziałem odwróconej osmozy. Kolejnym procesem zwykle jest odgazowanie tak uzdatnionej wody, które pozwala zapobiegać zjawisku utleniania składników dodawanych w następnych procesach produkcyjnych.

Procesy dodawania komponentów soli mineralnych, aromatów, baz sokowych, CO2. Procesy te polegają na dodawaniu do wody uzdatnionej: • rozpuszczonych wcześniej komponentów soli mineralnych, • aromatów lub baz sokowych w celu produkcji smakowych wód mineralnych lub stołowych, • w przypadku produkcji wersji gazowanej, zostaje dodany dwutlenek węgla CO2.

16

3/2014

Fot. 2.

Oferta smakowych niekonserwowanych wód mineralnych, rozlanych w technologii na gorąco

Pic. 2.

Offer of flavoured non-preserved mineral waters, packaged using hot filling technology

is the n treate d. The most commonly used purification processes of water supplied from one of the abovementioned intakes include: • MSF (Multi Stage Flash Distillation) a multi-stage open distillation, but also similar • MED (Multi Effect Distillation) multi-stage distillation [2] ,[7], both processes use waste heat from power plants, • R O (R eve r s e O s m o s i s) r eve r s e o s m o s i s a s a membrane technology, consisting in ionic filtration [4].

These technologies are used in local utility production systems that also supply water for industrial applications.

Internal production processes Water treatment and degassing processes in a production plant. In the process of preparation and bottling of natural mineral water, spring water, pure drinking water and flavoured water the dominant raw material is, of course, water. In case of pure drinking and flavoured water, it is subjected to purification process at the production plant. In many cases the natural mineral and spring waters undergo aeration process and sand bed filtration. Tap water supplied to production facilities and further used in the production of pure drinking water or flavoured water is most often subjected to the process of purification involving reverse osmosis. Another process is usually degassing of the treated water that helps to prevent the oxidation of ingredients added in subsequent manufacturing processes.

Processes of adding mineral salts, aromas, juice additions, CO2 . These processes consist of adding to the treated water: • previously dissolved components of mineral salts, • aromas or juice additions in order to produce flavoured mineral or pure drinking waters, • in case of when carbonated water is produced, carbon dioxide CO2 is added.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

W zależności od zastosowanej technologii produkcji oraz receptury po wymieszaniu wspomnianych dodatków tak przygotowane produkty są gotowe do rozlewu.

Proces rozlewu w opakowania jednostkowe. Opakowania z tworzyw sztucznych typu PET dominują zarówno dla kategorii sprzedażowej IC jak i FC. Są produkowane na miejscu w zakładzie produkcyjnym. Bardzo często spotyka się monobloki produkcyjne w skład których wchodzą urządzenia produkujące butelki – „wydmuchiwarki”, zblokowane z urządzeniami rozlewczymi – „rozlewaczkami” oraz zamykającymi opakowanie – „zakręcarkami lub zamykarkami”. Tak wyprodukowane oraz zapakowane produkty są etykietowane oraz oznakowane kodem produkcyjnym wraz z datą przydatności do spożycia.

Proces pakowania zbiorczego: pakowanie w zgrzewki, paletyzacja. Końcową fazą produkcji zachodząca na linii produkcyjnej odpowiedzialnej za pakowanie są procesy pakowania zbiorczego w zgrzewki oraz proces paletyzacji. Bardzo często w obu tych procesach następuje również oznakowanie opakowań zbiorczych jakimi są zgrzewka oraz paleta.

Rysunek1. Przedstawia schematycznie technologie: procesowe, pakowania oraz pomocnicze zastosowane w standardowym zakładzie produkcji oraz rozlewu wód butelkowanych w regionie Zatoki Perskiej. Oprócz procesów produkcyjnych oraz pakowania niezbędne jest też dostarczenie mediów produkcyjnych, mediów energetycznych, odebranie

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Rys. 1.

Figure 1.

Depending on the technology of production and the formula used, after mixing these additions with water, the products prepared in this way are ready for bottling.

Bottling process. PET plastic packages dominate in both the IC and the FC category. They are manufactured on site at the plant. It is possible to see production complete lines very often which include devices that produce bottles – “blow molding machines,” interlocked with machines filling the bottles – “filling machines” and those closing the packaging – “capping machines.” Products manufactured and packaged in this way are later labelled and marked with production code along with the ‘best before’ date.

Packing process: packing in multipacks and palletizing. The final phase of production process that takes place on the production line that is responsible for the packing processes is packing in multipacks and palletizing.

Very often, both of these processes, include also marking of the multipacks and pallets.

Figure 1. Schematically shows the following technologies: process, packaging and auxiliary in a standard production and bottling plant in the Persian Gulf region.

Apart from the manufacturing and packaging processes, it is also necessary to provide production media, energy, waste and industrial effluents collection and management.

Washing station in closed circuit for process machines

3/2014

17

rynek

rynki egzotyczne i zagospodarowanie odpadów i ścieków poprodukcyjnych.

Niezbędną funkcję spełnia tu stacja mycia w obiegu zamkniętym dla urządzeń i instalacji procesowych [3] CIP (Cleaning In Place).

Istotnymi zagadnieniami są również procesy magazynowania i logistyki. Nowoczesne magazynowanie dopiero zaczyna tam być stosowane. Przedstawione schematycznie technologie produkcji są zilustrowane formą diagramu przepływu surowców i produktów PFD ( Product Flow Diagram), który może być dalej pomocny w budowie szczegółowego schematu technologicznopomiarowego typu P&ID ( Piping & Instrumentation Diagram) a na końcu konstrukcji ciągu technologicznego.

Warto zapamiętać i wdrożyć na polskim rynku Branża wód butelkowanych przeżywa intensywny rozwój w krajach Zatoki Perskiej. Pomimo faktu, że kraje regionu są ubogie w zasoby słodkich wód podziemnych, zastosowanie zaawansowanych technologii uzdatniania umożliwiło skuteczną walkę z tym problemem. Dysponując opisanymi technologiami można produkować bez ograniczenia określone typy wód stołowych z dodatkami funkcjonalnymi. Można także produkować wody smakowe z dodatkiem naturalnych komponentów owocowych. Na uwagę powinna zasłużyć technologia rozlewu takich produktów bez konserwantów do opakować typu PET w technologii na gorąco, co minimalizuje ryzyko ich narażenia na zakażenia mikrobiologiczne.

Możliwości produkcji funkcjonalnych oraz smakowych wód na bazie naturalnych komponentów owocowo-ziołowych nie zawierających konserwantów, rozlewanych do butelek typu PET w technologii na gorąco, mogą być ciekawą propozycją dla polskich producentów napojów oraz wód różnego typu.

Literatura

1. A Bottled Water Plant Operation , A Key Issue on Quality, http://www. foodsafetydubai.com/.../A%20Bottled%20Wate.../, z dnia 15 czerwca 2014 r.

2. Baillargeon G, Innovation for desalination: Reverse osmosis over multistage flash distillation, http://www.pitt.edu/~gmb44/writingassignment3pfd.pdf/, z dnia 15 czerwca 2014 r.

3. Maryniak L., Mycie i dezynfekcja urządzeń przeznaczonych do produkcji napojów bezalkoholowych, Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny (PFiOW) 1997, nr 9.

4. Maryniak L., Metoda odwróconej osmozy do uzdatniania wody do produkcji napojów bezalkoholowych, Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny (PFiOW) 1996, nr 5.

5. Maryniak L., Produkcja mleczarska w krajach Zatoki Perskiej, Agro-Industry 2014, nr 1.

6. Maryniak L., Produkcja soków, nektarów oraz napojów owocowych w regionie Zatoki Perskiej, Agro-Industry 2014, nr 2.

7. Multi-Effect Distllation, http://www.eolss.net/sample-chapters/.../e6-14444-00.pdf/ z dnia 21 czerwca 2014 r.

8. UAE Scheme for Drinking Water, Emirates Authority For Standarization & Metrology, http:// www.esma.gov.ae/.../Drinking_Water_Scheme_ENG/, z dnia 15 czerwca 2014 r.

9. Water resources of GCC countries, http://www.ce.utexas.edu/prof/.../Gulf/ Gcc_2010.pdf/, z dnia 15 czerwca 2014 r.

18

3/2014

and installations [3] CIP (Cleaning In Place) fulfils an essential function here. Also warehousing and logistical processes are very important.

Modern warehousing is not yet very common. The production technology is schematically illustrated in a form of raw materials and products flow diagram PFD (Product Flow Diagram), which may be used further in the construction of a detailed P&ID diagram (Piping & Instrumentation Diagram), and finally in the construction of a technological line.

Things worth remembering and implementing on the Polish market Bottled water industry is experiencing rapid development in the Persian Gulf countries. Despite the fact that the countries of the region are poor in fresh groundwater resources, the use of advanced treatment technologies enabled the effective fight against this problem. Having the abovementioned technologies at disposal, one can produce, without limitations, certain types of pure drinking waters with functional additives. It is also possible to produce flavoured waters adding natural fruit components. We should also pay attention to the hot filling technology which allows to put water without any preservatives in PET bottles and at the same time minimizes the risk of microbial infections.

The possibilities to produce functional and flavoured waters based on natural fruit and herbal components that do not contain preservatives, spilled into PET bottles using hot filling technology can be an interesting proposition for Polish producers of beverages and waters of different types.

Użyte skróty, Used abbreviations: CIP

Clearing In Place – mycie instalacji produkcyjnych w obiegu zamkniętym

CO2 Carbon Dioxide – dwutlenek węgla

FC Future Consumption – spożycie późniejsze GCC Gulf Cooperation Council – Rada Współpracy Zatoki Perskiej IC Immediate Consumption – spożycie natychmiastowe LW Light Weighting – zmniejszenie wagi opakowań MSF Multi-Stage Flash Distillation – destylacja wielostopniowa PET

Polyethylen Terephthalate – popularne tworzywo PET PFD

Product Flow Diagram – przepływ surowca i produktu P&ID Piping & Instrumentation Diagram – schemat technologiczno-pomiarowy RO Reverse Osmosis – odwrócona osmoza TDS Total Dissolved Solids – całkowita ilość substancji rozpuszczonych

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Krojone warzywa z konserwantami Komisja Europejska opublikowała rozporządzenie nr 969/2014 z dnia 12 września 2014 zmieniające sposób stosowania askorbinianu wapnia (E 302) i alginianu sodu (E 401) w niektórych nieprzetworzonych owocach i warzywach.

Substancje stosowane są łącznie w celu uzyskania jadalnego żelu, aplikowanego na powierzchnię owoców i warzyw tak, aby powstała cienka warstwa ochronna, stanowiąca fizyczną barierę dla tlenu i wilgoci, ograniczająca wyciekanie i wysuszanie produktów. Proces psucia zostaje opóźniony a właściwości odżywcze owoców i warzyw zachowane. Komisja zezwoliła na stosowanie alginianu sodu (E 401) jako substancji glazurującej owoce i warzywa obrane, krojone i rozdrobnione na maksymalnym poziomie wynoszącym 2 400 mg/kg oraz tylko w połączeniu z askorbinianem wapnia (E 302) na maksymalnym poziomie wynoszącym 800 mg/kg w celu uzyskania jadalnego żelu. Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie: Dziennik Urzędowy Komisji Europejskiej

reklama

rynek

instytucje badawcze

Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Instytut jest samodzielną placówką naukowobadawczą z kilkudziesięcioletnim dorobkiem naukowym i doświadczeniem w analizowaniu procesów ekonomiczno-produkcyjnych polskiego rolnictwa i gospodarki żywnościowej.

Badania naukowe prowadzone w IERiGŻ-PIB skoncentrowane są na najważniejszych zagadnieniach dotyczących ekonomicznej, produkcyjnej i społecznej sytuacji polskiej wsi, rolnictwa i szeroko rozumianej gospodarki żywnościowej: Badania realizowane są w oparciu o statutową działalność naukową, zadania Programu Wieloletniego, funkcję Agencji Łącznikowej FADN (Farm Accountancy Data Network) oraz krajowe i międzynarodowe projekty badawcze, w tym projekty w ramach grantów Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego. Instytut dysponuje własnymi bazami danych jakie tworzą zbiory FADN obejmujące coroczne wskaźniki sytuacji ekonomiczno-produkcyjnej gospodarstw indywidualnych oraz tzw. Wielka Ankieta, podczas której gromadzone są informacje z ok.

8 tys. wiejskich gospodarstw domowych (w tym ok. 4 tys. użytkowników gospodarstwa rolnego).

Instytut posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk ekonomicznych.

Dorobek naukowy Wyniki prac naukowo-badawczych i eksperckich Instytutu wykorzystywane są w kształtowaniu polityki państwa wobec wsi i rolnictwa. Dostarczają danych na temat funkcjonowania całej gospodarki żywnościowej w warunkach unijnych i pozwalają na bieżący monitoring procesów integrowania się różnych systemów gospodarczych.

Są także istotnym wkładem w rozwój teorii w zakresie ekonomiki rolnictwa i integracji.

Rezultaty prac Instytutu są wynikiem analizy danych makro i mikroekonomicznych, w tym gromadzonych na podstawie własnych terenowych badań empirycznych. W Zakładzie Rachunkowości

20

3/2014

The Institute of Agricultural and Food Economics is an independent scientific and research centre with several dozen years of scientific achievement and experience in analysing economic and production processes in the Polish agriculture and food economy.

T

he scientific research conducted at IAFE-NRI is focussed on key issues in the economic, production and social situation of rural areas in Poland, on agriculture, and on the broadly-conceived food economy, including: The research is conducted under the Institute’s statutory scientific activity, its objectives under the Multi-Annual Programme, acting as the FADN (Farm Accountancy Data Network) Liaison Agency, and national and international scientific and research projects, including projects subsided by the Ministry of Science and Higher Education. The Institute has at its disposal its own databases, formed from FADN resources, comprising annual indicators of the economic and production status of individual holdings and the so-called Great Survey, which collects data from approximately 8 thousand rural households (including about 4 thousand farm users).

The institute has the right to confer the scientific degrees of Doctor (PhD) and Assistant Professor (PhD hab.) of Economic Sciences.

Scientific achievements The results of scientific and research studies and expert appraisals produced by the Institute are used in formulating the country’s policies on agriculture and rural areas. They serve as a source of data on the functioning of the whole food economy in the EU environment, while also allowing the current monitoring of integration processes among different economic systems. They also constitute a significant contribution to the theoretical development of agricultural economics and integration.

The Institute’s findings are the result of micro- and macro-economic data analysis, including data from its own empirical field work. In the

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Rolnej w ramach Systemu R a c h u n ko w o ś c i R o l n e j , a od 2004 roku w ramach Polskiego FADN gromadzone są informacje o wynikach ekonomiczno-produkcyjnych gospodarstw indywidualnych.

Zakład Polityki Społecznej i Regionalnej przeprowadza co 4-5 lat w 72 wsiach całej Polski ankietę dotyczącą sytuacji produkcyjno-społecznej gospodarstw rolnych.

W IERiGŻ-PIB gromadzone są także dane GUS dotyczące sytuacji ekonomiczno-finansowej przemysłu spożywczego, produkcji i cen żywności oraz dane CIHZ o sytuacji w handlu zagranicznym artykułami rolno-żywnościowymi.

Na zlecenie najważniejszych organów administracji państwowej (Sejm, Senat, URM, Kancelaria Prezydenta, MRiRW, MF, NIK), agend rządowych (ARR, ARiMR), sądów i urzędów statystycznych, a także przedsiębiorstw, firm oraz związków producentów i przetwórców opracowywane są ekspertyzy dotyczące sytuacji w gospodarce żywnościowej i na obszarach wiejskich. Prace badawcze i eksperckie publikowane są w wydawnictwach własnych Instytutu, w wydawnictwach innych ośrodków naukowych oraz w ogólnopolskich czasopismach naukowych.

Odbiorcami prac IERiGŻ-PIB jest około 380 instytucji w całym kraju, stanowią także podstawę wielu rozpraw magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych wykonywanych na uczelniach w Polsce i za granicą.

Ponad 60 letni dorobek naukowy i doświadczenie IERiGŻ-PIB w analizowaniu procesów ekonomiczno-produkcyjnych rolnictwa i gospodarki żywnościowej pozwalają naukowcom z Instytutu na realizacje szerokiego spektrum badań, analiz, prognoz i ekspertyz, a także prowadzenie wykładów i szkoleń. Jesteśmy gotowi na współpracę ze wszystkimi środowiskami decyzyjnymi, naukowymi i gospodarczymi w kraju i za granicą.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Agricultural Accountancy Department, under the Agricultural Accountancy System, and since 2003 also under the Polish FADN, information concerning the economic and production performance of individual farms is collected.

Every 4-5 years the Social and Regional Policy Department carries out a survey on the production and social conditions in agricultural holdings in 72 villages nationwide. The IAFE-NRI also collects Central Statistical Office (GUS) data on the economic and financial status of the food industry, production and food prices, and the Science Centre of Foreign Trade (CIHZ) data on the condition of the foreign agricultural and food products trade.

At the request of the key national administration authorities (the Seym, the Senate, the Office of the Council of Ministers, the Chancellery of the President, the Ministry of Agriculture and Rural Development, the Ministry of Finance, Supreme Audit Office), governmental instrumentalities (the Agricultural Market Agency, and the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture), the courts, and statistical offices, as well as enterprises, companies, and associations of producers and processors, the Institute prepares expert appraisals on the state of food economy and of rural areas. Research studies and expert opinions are published in the Institute’s own publications, in publications of other research centres and in nationwide scientific magazines. IAFE-NRI projects reach approximately 380 institutions across Poland and constitute the basis for many MA theses, doctoral theses and habilitation theses produced in Polish universities and abroad.

The IAFE-NRI’s over 60 years of scientific achievement and experience in analysing economic and production processes in the agriculture and food economy allow its scientists to carry out a wide variety of research, analyses, forecasts, and expert reports, and to give lectures and training.

We are open to cooperation with all decision-making, scientific and economic bodies, both at home and abroad.

3/2014

21

przetwórstwo owocowo-warzywne

ęć

więcej zd j

w na w w.ap

relacja

Sympozjum KUPS

zn bi

es.pl

Tegoroczna edycja sympozjum KUPS była połączeniem gorącej części dyskusyjnej oraz merytorycznych prezentacji dotyczących rynku i trendów. Liczne grono zagranicznych słuchaczy, żywo zainteresowanych prognozami produkcji i urodzaju w Polsce, było najlepszym dowodem na siłę i znaczenie naszego rynku. A wszystko w atmosferze dyskretnych biznesowych ustaleń i rozmów kuluarowych. Tutaj po prostu należy bywać.

Aleksandra Wojnarowska, Olga Rudzka

Spożycie soków owocowych i warzywnych w Polsce nie jest duże. Po wzroście spożycia w latach 2006-2010, od roku 2011 obserwuje się spadek konsumpcji tych produktów. Podczas wykładu Magdaleny Piwkowskiej z AC Nielsen zostały przedstawione trendy w kategorii soków, nektarów i napojów (SNN) w Polsce i Europie Zachodniej. Spadek nastrojów konsumenckich powoduje wzmożoną chęć oszczędzania wśród Polaków. Jednym ze sposobów jest przestawienie się na tańsze produkty i aktywne poszukiwanie promocji. Aż 70% społeczeństwa uważa, że Polska jest aktualnie w stanie recesji. W związku z tym wzrasta znaczenie sklepów dyskontowych, utożsamianych z niskimi cenami oraz ofertą marek własnych. W segmencie soków marki własne dynamicznie rosną

Panel dyskusyjny, od lewej: dr Mieczysław Paradowski (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi), dr Krzysztof Pawiński (Prezes Zarządu Grupa Maspex Wadowice Sp. z o.o.), Magdalena Piwkowska (AC Nielsen), Grzegorz Frącek (Prezes Zarządu Döhler Polska Sp. z o.o.), Maciej Jóźwicki (Prezes Zarządu Marwit Sp. z o.o.)

Magdalena Piwkowska z AC Nielsen przedstawiła trendy w kategorii soków, nektarów i napojów. Podkreśliła, że soki tłoczone są nowym rosnącym segmentem

Anna Avchukhova z Rosyjskiego Stowarzyszenia Soków Owocowych omawiała tamtejszy rynek soków. Okazuje się, że nowym trendem w Rosji są ekologiczne i zdrowe produkty

The symposium of the Polish Association of Juices Producers was held for the 17th time. It was devoted to the current market situation. The topic of this year’s edition was: “Old threats, new opportunities for the juice industry.” The speakers emphasised the opportunities for the expansion of our raw materials within the territory of the Central and Eastern Europe after the EU accession. We are defending our position as the No. 1 producer of apple juice concentrate – stressed Julian Pawlak – the president of PAJP (KUPS). – But we realise that it will not be easy – he added. During the three-day meeting many aspects concerning the shape of the juice concentrate market in the world, promotional activities, development strategies and pro-health aspects of drinking juices were covered.

22

3/2014

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

opinie ekspertów

Strategia branży szansą jej rozwoju

Przedstawiciel Maspexu pokazał wyniki badań, z których wynika, że 33% społeczeństwa nie odróżnia soku od napoju, a ponad 50% uważa, że soki zawierają sztuczne dodatki, takie jak konserwanty, barwniki, aromaty

w hiper i supermarketach, podczas gdy w dyskontach rozwój tej kategorii odbywa się produktami markowymi i jest to taki sam trend jak dla nektarów.

Cała kategoria SNN odnotowuje tendencje spadkową na poziomie 2%, do której głównie przyczynił się spadający segment napojów.

Anna Avchukhova z Rosyjskiego Stowarzyszenia Soków Owocowych przedstawiła rynek soków w Rosji.

Mówiła m.in. o wzorcach zachowań konsumentów, z których wynika, że cena jest decydującym czynnikiem przy zakupie, choć nie jedynym. Jakość i marka są również bardzo ważne dla Rosjan.

Dr Krzysztof Pawiński, prezes zarządu Grupy Maspex, mówił o przyczynach

spadku rynku soków, nektarów i napojów w Europie Środkowo-Wschodniej.

Czynnik makroekonomiczny odgrywa tu ogromną rolę, ponieważ większość obywateli Europy uważa, że ich kraj jest w recesji, dlatego ludzie oszczędzają pieniądze. Nie bez znaczenia jest też trend „Eko”, ponieważ woda z kranu jest ok. 500 razy tańsza niż butelkowa. Poza tym konsumenci częściej wybierają napoje takie jak ice tea, piwa smakowe, kawa mrożona, napoje energetyczne, syropy czy napoje gazowane. Przykładem są Czechy, gdzie picie wody staje się nowoczesnym trendem. Ostatnio zauważalne jest także mniejsze zaufanie do żywności i napojów. Paradoksalnie większym zaufaniem cieszą się banki niż branża FMCG. Pawiński zastanawiał się czy jest możliwe zwiększenie konsumpcji „owoców w płynie”. Przekonywał, że należy powiązać soki z okazjami do spożywania (np. do śniadania) oraz wprowadzać innowacje produktowe.

Mówił także o promowaniu soków wśród nowych grup użytkowników (dzieci, seniorzy) oraz nowych formatach opakowań np. pojedynczej porcji soku (single serve).

Firma Zentis zaprezentowała nowe rozwiązania wykorzystywane w celu uatrakcyjnienia napojów i drinków zwane Juicy Popping Boba. Kulki żelowe z płynnym środkiem w zalewie degustowano na stoisku firmy.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Julian Pawlak: Bronimy wytrwale naszej pozycji nr 1. producenta i eksportera ZSJ (zagęszczonego soku jabłkowego). Ale zdajemy sobie sprawę, że nie będzie łatwo.

Piotr Podoba: W wielu miejscach na świecie zwiększa się produkcja ZSJ, jest to produkt globalny, najczęściej wykorzystywany jako „wypełniacz” do innych soków.

Być może kluczem do sukcesu jest odmianowość, skoncentrowanie się na smaku.

Józef Moszyński: Soki NFC (not from concentrate) to nie konkurencja dla dotychczasowej produkcji, ale nowy segment. Nasza firma jako jedna z nielicznych ma dostawy surowca pokryte umowami z rolnikami. W tym widzę perspektywę na dalszy rozwój.

Roman Zuzok: Jednym z podstawowych celów naszej firmy jest ograniczenie produkcji zwykłego ZSJ (zagęszczonego soku jabłkowego). Szansę na rozwój widzę w odpowiednim dopasowaniu się do wymagań klientów w zakresie barwy i szczegółowych wymagań jakościowych. Wtedy istnieje szansa nawiązania długofalowej współpracy.

Grzegorz Frącek: Kluczem do rozwoju rynku jest duża dywersyfikacja.

Jarosław Dybus: W kwestii prognozowania mamy wiele do zrobienia. Dwa lata temu poprzez ewidentne niedoszacowanie zbiorów czarnej porzeczki wiele firm poniosło znaczne straty. Dla rozwoju branży kluczowe jest odpowiednie szacowanie zbiorów.

3/2014

23

przetwórstwo owocowo-warzywne

relacja

Sobienie Królewskie, 29-30 maja 2014 r.

Urządzenia, dodatki i materiały pomocnicze dla branży przetwórstwa owocowo-warzywnego Za nami siódma edycja konferencji „Urządzenia, dodatki i materiały pomocnicze dla branży przetwórstwa owocowo-warzywnego”, organizowanej przez firmy ściśle związane z sektorem spożywczym – Flottweg, DSM i Fructopol.

Martyna Zakręta AGRO industry

Z ebrani mieli okazję wysłuchania interesującego wykładu Tadeusza Pokrywki z Krajowej Izby Gospodarczej, w którym przybliżył nowe obowiązki, jakie muszą przyjąć producenci w związku z ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W swojej prezentacji zdefiniował podział opakowań, scharakteryzował opakowania wielomateriałowe oraz wyjaśnił czym jest wprowadzenie opakowań do obrotu.

Spotkanie to było okazją do wymiany poglądów oraz dyskusji na temat trendów rynkowych, a także miejscem, gdzie firmy działające w branży spożywczej mogły zaprezentować swoje produkty.

Marten Paasman z DSM zaznajomił uczestników z nowościami enzymatycznymi dla przetwórstwa owoców – czyli preparatami Rapidase Pro Color i Rapidase Smart Plus, a o obiektywnym doborze pomp w przetwórstwie owocowo-warzywnym mówił Piotr Podobiński z Netzch Pumpen & Systeme GmbH. Katarzyna Bączkowska z firmy Blucher tłumaczyła natomiast, jak ustrzec się przed awariami kanalizacji.

Swoje propozycje rozwiązań technicznych i technologicznych zaprezen-

24

3/2014

Gości powitał Daniel Olszewski, Flottweg

Tadeusz Pokrywka z Krajowej Izby Gospodarczej objaśnił zawiłości prawne wynikające z ustawy o gospodarce opakowaniami

Marten Paasman z DSM prezentował nowości w ofercie firmy dotyczące preparatów enzymatycznych

The seventh edition of the “Equipment, accessories and supporting materials for the fruit and vegetables processing industry” conference, organised by the companies closely linked to the food industry – Flottweg, DSM i Fructopol, has finished. The event was an opportunity to exchange views and discuss market trends, and also it was a place where companies operating in this industry could present their products.

towali także przedstawiciele firm PALL Corp., ITW Novodan, Alima Bis, a także wcześniej wspomniani organizatorzy spotkania – Flottweg, DSM i Fructopol.

Jako, że nie samą wiedzą człowiek żyje, po części merytorycznej spotkania, goście zostali zaproszeni na akademię nauki gry w golfa, która mimo niezbyt sprzyjającej aury, spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników, chętnych do zmierzenia się z tą dyscypliną pod czujnym okiem instruktorów. Nie pozostaje nic innego, jak oczekiwanie na kolejne spotkanie, które odbędzie się za rok.

W zakresie doboru pomp pomocą służył Piotr Podobiński z Netzch Pumpen&Systeme GmbH Trochę teorii, zanim przejdziemy do praktyki czyli nauka gry w golfa

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

ochrona środowiska

artykuł sponsorowany

Zaawansowane rozwiązania zintegrowane Przez ostatnie 50 lat firma Paques urosła do rangi światowego lidera w beztlenowym oczyszczaniu ścieków. Wyznając zasadę „być lepszym każdego dnia”, stała się dostawcą kompaktowych rozwiązań oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych. Paques posiada obecnie 1 700 referencji na całym świecie.

Wyzwania płynące ze ścieków Większość gałęzi przemysłu mierzy się z podobnymi wyzwaniami: zmniejszeniem zużycia wody, obniżeniem kosztów energii i obniżeniem kosztów za ścieki. Niestety lista na tym się nie kończy. Dziś trzeba usprawiedliwiać każde wykorzystywanie zasobów i przekonać konsumenta, że proces produkcji jest zrównoważony. Oczyszczanie ścieków staje się ważnym czynnikiem w spełnieniu tych wymagań.

Dzisiaj systemy oczyszczania ścieków produkują biogaz, który jest źródłem energii. Równocześnie w procesie oczyszczania ścieków

26

3/2014

Agnieszka Sysło

Most industries that use water in their production process face the same challenges: reduce fresh water intake, reduce energy cost, reduce discharge cost, etc. And the list doesn’t stop there. Today, companies need to explain themselves for excessive use of resources and they need to convince the matured consumers that their products are sustainable. This makes wastewater treatment an important solution for improvement.

Through the last 50 years Paques has developed into one of the world’s leading companies for anaerobic wastewater treatment. Constantly challenging itself and trying to be a little better every day, Paques has become a total solution provider for wastewater challenges in numerous industries and municipalities with today more than 1 700 references worldwide.

możliwy jest odzysk cennych substancji i metali. Te „uboczne produkty” oczyszczania ścieków można wykorzystać na potrzeby zakładu. Jakość wody natomiast musi być odpowiednia do ponownego użycia w proces produkcji. Zaawansowane zintegrowane technologie Paques mogą sprostać temu zadaniu w wieloetapowym procesie, prowadzonym w obrębie jednej instalacji; wszystko w rękach tego samego doświadczonego i niezawodnego dostawcy technologii.

Przykład Rendac Son Paques wybudował wiele zintegrowanych instalacji. Jednym z ostatnich przykładów jest Rendac Son w Holandii, należący do VION Food Group.

Rendac Son gromadzi i przetwarza wszelkie odpady zwierzęce z rzeźni z terenu Holandii; martwe zwierzęta oraz inne odpady poubojowe.

W fabryce w miescie Son znaczna część odpadów zwierzęcych przekształcana jest w biopaliwo, wykorzystywane głównie przez elektrownie.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Proces generuje dużą ilość ścieków, którą do niedawna oczyszczano w konwencjonalnych procesach, wymagających znacznych nakładów energii. W nowej oczyszczalni, zaprojektowanej i wybudowanej przez Paques, podczyszczanie beztlenowe, które przetwarza odpady organiczne w biogaz, jest połączone z procesem ANAMMOX® skutecznie usuwającym azot. Wyprodukowany biogaz poddawany jest odsiarczaniu w procesie biologicznym THIOPAQ®, a następnie przekształcany w energię elektryczną i cieplną w systemie kogeneracyjnym CHP. Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej i pozostałe oszczędności, w porównaniu z konwencjonalnym procesem oczyszczania ścieków, są równoważne ze zużyciem energii 3 000 holenderskich gospodarstw domowych.

To pokazuje siłę i synergię tych trzech biologicznych systemów; BIOPAQ®IC, ANAMMOX® i THIOPAQ®. Porównując wymagania pod względem wielkości terenu zajmowanego pod oczyszczalnię dla tego typu ścieków, instalacja dodatkowo charakteryzuje sie małymi wymaganiami pod względem zabudowy.

Doskonałość na skalę światową Przykłady wyjątkowych kombinacji różnych technologii Paques w ramach jednego obiektu można znaleźć na całym świecie. W Wielkiej Brytani w obrębie oczyszczalni komunalnej Paques połączył technologię beztlenowa BIOPAQ ®UASBplus, ANAMMOX® oraz PHOSPAQ®. Ścieki o wysokim ładunku ChZT kierowane są tu do reaktora BIOPAQ® UASBplus, a następnie mieszane z odpływem z instalacji fermentacji osadu i kierowane do reaktorów ANAMMOX® i PHOSPAQ ®, służących do usuwania azotu oraz fosforu. e-w ydanie do pobrania na:

Ścieki z produkcji lodów, sera, mleka i przetwórstwa mięsa

ALL – IN – ONE Unilever wraz z firmą Paques wybudował bioreaktor na potrzeby zakładu Ben & Jerry w Hellendoorn w Holandii. W procesie biologicznego oczyszczania i rozkładu odpadowe produkty z procesu produkcji lodów są przekształcane w energię. BIOPAQ AFR pokrywa 40% zapotrzebowania na odnawialną energię zakładu. BIOPAQ® AFR to nowość w dziedzinie oczyszczania ścieków zawierających tłuszcze. Ciekawostką jest, że strumienie ścieków zawierających tłuszcz i oleje są poddawane procesom w jednym kompaktowym reaktorze, w odróżnieniu od systemów konwencjonalnych, gdzie proces dla takiego rodzaju ścieków jest wieloetapowy. Reaktor BIOPAQ®AFR wybudowany dla Unilever przekształca odpady z produkcji lodów, takie jak mleko, śmietana, białka, syropy i kawałki owoców w biogaz.

Produkcja piwa i napojów Oczyszczalnie wybudowane w technologii Paques dla branży piwowarskiej i napojowej usuwają obecnie 2 000 000 kg ChZT/d w ponad stu browarach i zakładach produkcji napojów bezalkoholowych na całym świecie.

Począwszy od produkcji na poziomie 50 000 hl / rok odzysk energii ze ścieków jest zazwyczaj atrakcy jny ekonomicznie dla zak ładu.

Oczyszczalnie w technologii Paques łączą w sobie atrakcyjność ekonomiczną, wydajność i stabilność działania. Ta kombinacja zapewnia, że koszty utrzymania zakładu ulegają zmniejszeniu a ścieki spełniają wymagania ustawowe. Paques opracował i wdrożył technologię do usuwania siarki THIOPAQ®, która pozwoliła na wykorzystanie zielonej energii w wielu browarach, poprawiając tym samym ich bilans energetyczny. Ilość biogazu wyprodukowana w zrealizowanych przez firmę na całym świecie oczyszczalniach ścieków browarniczych i napojowych jest równoważna 500 000 m3 gazu ziemnego.

Dostawca kompletnego rozwiązania Od początku swojej działalności Paques pracuje razem z wybranymi partnerami, uczelniami i stowarzyszeniami.

Dzieląc się i poszerzając wiedzę Paques stał się dostawcą kompletnych rozwiązań dla strumieni ścieków przemysłowych. Bliska współpraca

www.agro.apbiznes.pl

z klientem zawsze prowadzi do najlepszego rozwiązania specyficznego problemu danych ścieków. Niezależnie, czy instalacja będzie pracować w oparciu o jeden proces czy też zintegrowane rozwiązanie, Paques zawsze gwarantuje najlepszą jakość i niezawodność systemu.

3/2014

Pure Solutions.

Pure Paques.

Kontakt w Polsce Agnieszka Sysło tel. kom. +48 668 887 337 a.syslo@paques.nl

27

mleczarstwo

inwestycje

Serwatka z Mlekovity

Innovative actions of the MLEKOVITA Dairy Cooperative for the development of new products allowed for the introduction of a 90% demineralised whey powder to production. MLEKOVITA was the first company in Poland that introduced so highly demineralised whey powder. The company offers also whey powder with 70% and 50% degree of demineralisation.

Spółdzielnia Mleczarska Mlekovita wprowadziła do produkcji demineralizowaną w 90% serwatkę w proszku. Tak wysoki stopień demineralizacji serwatki firma wprowadziła pierwsza w Polsce.

Serwatka demineralizowana w proszku jest produktem mlecznym, pochodzącym z serwatki płynnej, uzyskanej przy produkcji serów dojrzewających, a następnie poddana procesowi demineralizacji i suszenia rozpyłowego. Proces demineralizacji serwatki polega na usunięciu z niej związków mineralnych przy użyciu procesów membranowych.

Charakterystyka produktu: Demineralizowana ser watka w proszku różni się od serwatki w proszku powszechnie stosowanej znacznie lepszymi właściwościami organoleptycznymi, niższą kwasowością i większą rozpuszczalnością oraz wysoką stabilnością termiczną.

Serwatka w proszku demineralizowana posiada biało-kremową barwę oraz charakterystyczny smak oraz aromat.

Skład demineralizowanej serwatki 90% przedstawia się następująco: zawartość wody maks. 4%, zawartość białka min. 11%, tłuszcz maks. 1,5%, laktoza 78-84%, popiół maks. 1%.

W serwatce demineralizowanej nie występują składniki ani dodatki, w skład których wchodzą genetycznie zmodyfikowane organizmy (GMO).

28

3/2014

Produkt nie jest poddany działaniu promieniowania jonizującego. Produkt nie zawiera alergenów z wyjątkiem mleka (łącznie z laktozą).

Zastosowanie: Serwatka w proszku demineralizowana jest produktem o wyjątkowo szerokim zastosowaniu - podnosi walory smakowe produktów spożywczych, a także pełni funkcje wypełniacza oraz składnika wiążącego wodę, dzięki niezdenaturowanej postaci Laktoalbuminy, która wraz z innymi białkami tworzy kompleksy podczas ogrzewania, dając w rezultacie wzrost możliwości kompleksowego wiązania wody.

Serwatka w proszku demineralizowana polecana jest m.in. jako składnik deserów mlecznych, czekolad, nadzień, polew, surowców piekarniczych oraz cukierniczych.

Demineralizacja wpływa znacząco na walory smakowe serwatki, ponieważ usuwa niepożądany lekko słonawy smak, dzięki czemu jest z powodzeniem stosowana w przemyśle cukierniczym.

Wykorzystywana jest również przy produkcji wyrobów wędliniarskich oraz sosów i zup. Stosowana jest także w

przemyśle piekarniczym, gdzie m.in. wpływa na zabarwienie skórki pieczywa i wg opinii piekarzy zapobiega tworzeniu się tzw. „zakalca”, tworzy niepowtarzalny efekt smakowy i nadaje odpowiednią strukturę pieczywu.

Wykorzysty wana jest przy produkcji odżywek dla dzieci i preparatów tzw. „mlekozastępczych” dla niemowląt oraz w przemyśle farmaceutycznym.

Stosowana jest także przez osoby uprawiające sport, w okresie intensywnych ćwiczeń fizycznych, które chcą uzyskać szybszy przyrost masy mięśniowej.

Serwatka w proszku jest produktem bogatym w cenne proteiny, które zawierają aminokwasy niezbędne w żywieniu człowieka. Wartość biologiczna tych białek, np. albumin, jest wyższa niż w kurzym jajku.

Laktoza – cukier mlekowy, przechodzi prawie w całości do serwatki podczas produkcji serów. Wpływa korzystnie na trawienie, ponieważ sprzyja powstawaniu dobroczynnej dla organizmu człowieka flory bakteryjnej.

Zdaniem wielu dietetyków, cukier mlekowy wspomaga absorbowanie wapnia, co sprzyja również dobrej kondycji kości i zębów.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Święto Mleka

w siedzibie Mlekovity

Już po raz siódmy odbył się w Wysokiem Mazowieckiem Światowy Dzień Mleka w Polsce – Ogólnopolskie Święto Mleka.

C

zęść oficjalną zainicjował Dariusz Sapiński, prezes zarządu Grupy Mlekovita symbolicznym toastem szklanką mleka wraz z zaproszonym gośćmi: księdzem Biskupem Łomżyńskim Tadeuszem Bronakowskim, Pierwszym Radcą Ambasady Federacji Rosyjskiej w Polsce Taurasem Shpokyavichyusem, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeuszem Nalewajkiem, konsultantem ds rolnictwa i obszarów wiejskich w Kancelarii Prezydenta RP Januszem Gołosem, przewodniczącym Rady Gospodarki Żywnościowej Bronisławem Wesołowskim, zastępcą prezesa Agencji Rynku Rolnego Lucjanem Zwolakiem, wicewojewodą podlaskim Wojciechem Dzierzgowskim, członkiem zarządu województwa podlaskiego Karolem Pileckim, radną Sejmiku Województwa Podlaskiego Darią Sapińską, dziekanem Wydziału Nauki o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dr. hab. inż. Bogusławem Staniewskim, kierownikiem Katedry Towaroznawstwa Przemysłowego, Podstaw Techniki oraz Gospodarki Energią na Wydziale Nauki o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dr. hab. inż.

Ryszardem Żywicą oraz pełnomocnikiem

e-w ydanie do pobrania na:

zarządu Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich Związku Rewizyjnego Markiem Murawskim. Podczas tej części programu wręczono wyróżnienia i pamiątkowe statuetki przyznane przez Radę Ekspertów Mleczarstwa osobom i firmom, dzięki którym nastąpił rozwój dystrybucji produktów mleczarskich na świecie i w Polsce oraz osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju polskiego mleczarstwa i produ-kcji mleka.

W tym dniu za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej medalami odznaczeni zostali: Zofia Polcyn, Bogusława Misiewicz, Jan Kruszewski (złote medale); Wojciech Kraszewski, Kazimierz Kossakowski (srebrne medale); Alina Szymborska (brązowy medal).

Odznakami honorowymi przyznanymi przez zarząd Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich wyróżnieni zostali: Barbara Bargiel, Antonina Bobak, Jadwiga Szczecińska, Justyna Karolczyk, Adam Żyła, Stefan Wyrodek, Zofia Orzeł, Urszula Marianna Tabaka,

www.agro.apbiznes.pl

For the seventh time the World Milk Day was held in Wysokie Mazowieckie in Poland – the National Milk Festival. The official part was launched by the President of the Capital Group Mlekovita Dariusz Sapiński with a symbolic toast with a glass of milk together with the invited guests. The event was funded by the Milk Promotion Fund. The Minister of Agriculture and Rural Development Marek Sawicki and the Minister of Economy Janusz Piechociński took honorary patronage over the event. AgroIndustry was the media sponsor of the event.

Zdzisław Stanisław Tyc, Stanisław Pochoda, Jan Paweł Topa, Elżbieta Solecka, Małgorzata Haryk, Jarosław Odważny, Ryszard Matuszczak, Wiesław Wojciechowski, Andrzej Jędrzejczak, Elżbieta Molasy-Bartków, Czesława Dolna, Andrzej Makowski, Kazimierz Kiszka, Piotr Wojciuk, Jerzy Domański, Grzegorz Szarubka, Sylwester Olędzki, Wojciech Rusin, Jan Brydak, Leszek Skowron, Waldemar Czebiera. Światowy Dzień Mleka w Polsce został sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Mleka. Patronatem honorowym objęli je Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki oraz Minister Gospodarki Janusz Piechociński. AgroIndustry było patronem medialnym wydarzenia.

3/2014

29

mleczarstwo

inwestycje

O niemal 70 proc. wzrosła od sierpnia ilość surowca przerabianego miesięcznie w mleczarni w Chojnicach. Wartość inwestycji przeprowadzonych od momentu połączenia ze Spółdzielczą Mleczarnią Spomlek wyniosła ponad 5 mln zł. Plany na lata 2014-2015 są jeszcze ambitniejsze, nakłady na unowocześnienie i rozbudowę zakładu sięgają 21 mln zł. Rolnicy za dostarczane mleko dostają zapłatę zdecydowanie wyższą niż przed połączeniem.

Chojnice

– rozwój i ambitne plany na przyszłość C

The quantity of raw material processed in dairy in Chojnice has increased by almost 70% since August. The value of investments made since the merger with the Spomlek Dairy Cooperative amounted to more than PLN 5 million. The plans for years 2014-2015 are even more ambitious, the capital for modernisation and expansion of the plant reaches PLN 21 million. The farmers are paid significantly more for the milk they deliver than they were before the merger.

30

3/2014

oraz większe problemy finansowe i słaba pozycja na rynku to główne powody, dla których rok temu członkowie Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Chojnicach zdecydowali się na przyłączenie do Spółdzielczej Mleczarni Spomlek. Decyzja nie była łatwa, bowiem oznaczała rezygnację nie tylko z samodzielności, ale także z wytwarzania części produktów – Spomlek koncentruje się bowiem na produkcji

serów dojrzewających (popularnie nazywanych „żółtymi”).

– Rozpoczynając rozmowy o przyłączeniu, nie ukrywaliśmy, że na chojnicką mleczarnię mamy swój pomysł. Obserwując jej wcześniejszą działalność stwierdziliśmy, że będzie świetnie wpisywać się w naszą strategię budowy silnej grupy serowarskiej. Jednak konieczna była poprawa jej wydajności, co wiązało się z wycofaniem się z mało opłacalnej na niewielką skalę produkcji galanterii mlecznej. Członkowie OSM, widząc m.in. jak funkcjonują inne zakłady Spomleku uznali, że przyszłość ich mleczarni to specjalizacja, tym bardziej, że już wcześniej najwięcej pochwał zbierał wytwarzany w niej ser salami – przypomina Edward Bajko, prezes zarządu SM Spomlek.

Potwierdzenie tych słów widać po niespełna roku we wskaźnikach opisujących działalność zakładu.

W sierpniu przerobił on 2,88 mln litrów mleka, a w maju już 4,85 mln litrów. To wzrost o blisko

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

70 proc. w ciągu zaledwie dziewięciu miesięcy. W momencie połączenia na jednego pracownika przypadało 25 tys. litrów przetworzonego surowca, w maju już 44 tys. litrów (wzrost o 76 proc.). Znacząco poprawiła się też jakość powstających w Chojnicach serów. Zakład przed kilkoma tygodniami pomyślnie przeszedł audyt i otrzymał certyfikat BRC. Otwiera on drogę na półki większości sieci handlowych oraz na rynki eksportowe, np. do Wielkiej Brytanii.

– Wzrost wydajności nie oznacza ani istotnego zwiększenia obciążenia pracą, ani zwolnień pracowników.

Dzięki usprawnieniu procesów produkcyjnych, częściowej wymianie sprzętu, dobrej współpracy z zakładem Spomleku w podelbląskich Młynarach oraz koncentracji na produkcji serów, udało się lepiej wykorzystać posiadane zasoby i zaktywizować ukryte rezerwy – powiedział Damian Kożuch, dyrektor Oddziału Chojnice.

Na tym jednak spółdzielnia z centralą w Radzyniu Podlaskim nie zamierza poprzestawać. W latach 2014-2015 zainwestuje w Chojnicach 21 mln zł.

Najważniejsze projekty to: całkowicie nowa automatyczna linia do produkcji serów dojrzewających warta blisko 4 mln euro, zestaw nowych kotłów serowarskich, maszyna do próżniowego pakowania serów oraz urządzenia do obróbki surowca i półproduktów (śmietanki, płynnej serwatki).

Styczeń

Luty

Marzec

Kwiecień

Maj

2013 (OSM Chojnice)

1,32

1,32

1,32

1,32

1,37

2014 (Oddział Chojnice SM Spomlek)

1,71

1,60

1,60

1,60

1,48

Tab. 1. Średnia stawka za mleko wypłacana dostawcom OSM Chojnice / SM Spomlek Oddział Chojnice

Tab. 2.

Rozwój SM Spomlek

Rozwój zakładu to nie jedyne korzyści dla spółdzielców z Chojnic.

Zdecydowanie poprawiła się także sytuacja rolników – producentów mleka.

Za dostarczany surowiec otrzymują zapłatę zdecydowanie wyższą niż przed połączeniem.

e-w ydanie do pobrania na:

Dobrą prognozę dla chojnickiej mleczarni stanowią też osiągnięcia SM Spomlek w ostatnich kilku latach.

Od czasu zmiany strategii i władz w 2008 r., radzyńska spółdzielnia nieustannie zwiększa skalę swojej działalności i umacnia rynkową pozycję. Jest niekwestionowanym liderem w segmencie polskich serów szlachetnych (długodojrzewające marki „Old Poland”, stanowiące najdoskonalsze osiągnięcie serowarów w Polsce, oraz nawiązujące do tradycji „Sery

www.agro.apbiznes.pl

lidację: w momencie połączenia znamy już potrzeby inwestycyjne zakładu i konsekwentnie je zaspokajamy. Tak było w każdej dotychczas przyłączanej przez Spomlek mleczarni i tak będzie w każdej kolejnej. Jednocześnie dbamy o to, aby naszym dostawcom płacić za mleko adekwatnie do jego jakości oraz naszej pozycji na rynku – zapewnia prezes Edward Bajko.

Swoją obecność w Chojnicach Spomlek zaznaczył nie tylko poprzez

2010

2011

2012

2013

Przychody netto (mln zł)

355,1

443,2

550,4

653,2

Ilość przerobionego mleka (mln l)

176,4

227,5

260,5

298,3

z Radzynia Podlaskiego”), zajmuje też pozycję największego producenta serów salami, w czym pomogło przyłączenie mleczarni w Chojnicach.

– W ciągu kilku lat zamierzamy zostać największym polskim producentem serów dojrzewających. Chcemy to osiągnąć zarówno poprzez przyłączenia innych spółdzielni, jak i rozwój organiczny. Chojnice są doskonałym przykładem na to, jak rozumiemy konso-

rozwój zakładu i zapewnienie lepszych warunków rolnikom. Spółdzielnia aktywnie uczestniczy w życiu lokalnej społeczności. Z jej wsparcia korzystają m.in. MKS Chojniczanka i Chojnicki Klub Żeglarski. O dofinansowanie w ramach programu grantowego „Spomlek – Działaj z Pasją” mogą ubiegać się wszystkie organizacje i osoby, które podejmują inicjatywy służące integracji i aktywizacji mieszkańców regionu.

3/2014

31

mleczarstwo z życia branży

Spomlek na targach

w Hongkongu Spomlek, jako jedna z dwóch mleczarni z Polski, uczestniczył w targach rolno-spożywczych w Hongkongu. Stoisko z polskimi serami i produktami mleczarskimi w proszku odwiedziło wielu przedstawicieli firm i sieci handlowych z Chin oraz z innych państw tamtego regionu zainteresowanych produktami radzyńskiej spółdzielni.

Targi „Food Expo” to jedna z największych imprez wystawienniczych w Azji. Udział w nich wzięło 1100 wystawców z 20 krajów świata, m.in.

Tajlandii, Indonezji, Włoch, Japonii, Korei, Meksyku, Filipin, USA, Australii. Wśród polskich firm, które wzięły udział w targach były tylko dwie mleczarnia: SM Spomlek i OSM Łowicz.

Targi dają nadzieję na rozpoczęcie lub zwiększenie eksportu produktów na Daleki Wschód.

- Chiny, największy pod względem ludności kraj świata i bardzo dynamicznie rozwijająca się gospodarka, jawią się jako doskonały rynek zbytu. Wpisanie nas na listę zakładów uprawnionych do eksportu na rynek chiński otwiera nam drzwi do podejmowania bezpośrednich działań związanych z eksportem – mówi Edward Bajko, prezes Spółdzielczej Mleczarni Spomlek. – Nasze produkty są już tam obecne. W tym roku zintensyfikowaliśmy współpracę z dużym kupcem odtłuszczonego mleka w proszku. Mamy również odbiorcę serów, który był obecny na naszym stoisku podczas tegorocznych targów i czynnie uczestniczył w rozmowach z przyszłymi, potencjalnymi partnerami. Wydaje się być interesującym kandydatem na regionalnego dystrybutora naszych produktów.

32

3/2014

Spomlek at the food fair in Hong Kong Spomlek, as one of two dairies from Poland, participated in the fair agri-food in Hong Kong. Polish stand with cheese and powdered milk products was visited by many representatives of companies and retail chains in China and other countries of that region.

„

Food Expo” is one of the largest exhibitions in Asia. These involved 1,100 exhibitors from 20 countries, including Thailand, Indonesia, Italy, Japan, Korea, Mexico, Philippines, USA, Australia. Among Polish companies that participated in the fair were only two dairies: SM Spomlek and OSM Łowicz. „Food Expo” in Hong Kong gives chance to begin or increase exports to the Far East.

– China, the largest population in the world and dynamically developing economy, appear to be the perfect receiver of Polish dairy.

Being authorized to export to the Chinese market opens the door for us to take direct action – says Edward Bajko, Spomlek CEO. – Our products are already present there. This year, we have intensified co-operation with a large buyer of skimmed milk powder. We have also the recipient of cheeses, who was present at fair and actively participated in discussions with future potential partners. He seems to be an interesting candidate for the regional distributor for our products.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Wzrost poziomu życia w Chinach powoduje, że ich mieszkańcy coraz bardziej otwierają się na produkty żywnościowe importowane z krajów należących do innych kręgów kulturowych, w tym przetwory mleczne.

W czasie pobytu na targach przedstawiciel Spomleku miał okazję odwiedzić sklepy Watson Group, największej sieci w Hongkongu.

- Odbyliśmy również spotkanie z ich przedstawicielami, które mam nadzieję zaowocuje nawiązaniem nowej współpracy handlowej – dodaje prezes Bajko.

Polskie pawilony odwiedzili m.in. Blanka Gołębiowska – Radca Rolny Ambasady RP w Pekinie, Bożena Wróblewska – prezes Krajowej Izby Gospodarczej Centrum Promocji oraz Marcin Studenny – Sekretarz Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Pekinie. Wszyscy goście obiecali aktywną pomoc w nawiązywaniu nowych kontaktów z odbiorcami w Chinach.

The increase in the standard of living in China makes their residents more and more open to the food products imported from countries belonging to different cultures, including dairy products.

During his time at the fair Spomlek CEO had the opportunity to visit the shops belonging to Watson Group, the largest retail chain in Hong Kong.

– We had a meeting with the company representatives, which I hope will result in establishing new trade cooperation – says Mr. Bajko.

Polish pavilions visited, among others, Blanka Gołębiowska – Agricultural Counsellor of the Polish Embassy in Beijing, Bożena Wróblewska – President of the Polish Chamber of Commerce Promotion Centre and Marcin Studenny – Secretary of the Department of Trade and Investment Promotion of the Polish Embassy in Beijing. All guests have promised active assistance in establishing new contacts with customers in China.

Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek z Radzynia Podlaskiego jest jednym z największych polskich producentów sera żółtego.

W 2013 r. wyprodukowała blisko 21 000 ton serów typu holenderskiego i szwajcarskiego. Ponad 1/4 wyprodukowanych przez Spomlek serów znajduje odbiorców poza granicami Polski. Szczególnie silną pozycją Spółdzielnia cieszy się na rynku rosyjskim, dokąd eksportuje ponad 40 proc. produkcji serów. Firma jest jednocześnie jednym z filarów eksportu polskiego mleczarstwa do Rosji.

Spółdzielnia znana jest przede wszystkim, jako producent specjalizujący się w wytwarzaniu serów szlachetnych, wprowadzający na polski rynek nowe gatunki. Jako pierwsza w Polsce zaoferowała ser z oczkami (Radamer) oraz ser długodojrzewający (Bursztyn). Oprócz kilku gatunków serów żółtych, produkuje m.in. artykuły proszkowane (mleko, maślanka i serwatka), masło. Są one wytwarzane w czterech lokalizacjach: w głównym zakładzie produkcyjnym w Radzyniu Podlaskim oraz w oddziałach w Parczewie, Chojnicach i Młynarach (okolice Elbląga).

SM Spomlek to ponad 100 lat tradycji spółdzielczości na ziemiach Polesia. Obecnie należy do ponad 1800 udziałowców, wśród których ponad 1300 osób to rolnicy indywidualni - dostawcy, a ponad 500 to pracownicy spółdzielni. Celem spółdzielni jest zarówno osiąganie optymalnych wyników finansowych, jak i zapewnienie możliwie najwyższych stawek za mleko o jak najwyższej jakości. Rocznie przerabia ponad 300 mln litrów mleka krowiego.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

3/2014

33

fot. Przegląd Mleczarski

mleczarstwo

relacja

Pamiątkowa fotografia uczestników Sympozjum

Jachranka 2014 Jak się miewa polskie mleczarstwo ? - na to pytanie starali się odpowiedzieć uczestnicy XXII Sympozjum TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRZEMYŚLE MLECZARSKIM, zorganizowanego przez Katedrę Mleczarstwa i Zarządzania Jakością Wydziału Nauki o Żywności UWM w Olsztynie, nad którym Agro Industry objęło patronat medialny. Pieczę naukową nad przebiegiem spotkania sprawowała kadra Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, między innymi prof. dr hab. Bogusław Staniewski – dziekan Wydziału Nauk o Żywności, I Zastępca Rektora dr hab. Mirosław Gornowicz, dr inż. Maria Czerniewicz, dr inż. Maria Baranowska, prof. dr hab. Stefan Ziajka, którzy zaprosili gości do dyskusji o aktualnej sytuacji ekonomicznej oraz trendach w polskim mleczarstwie.

Dr hab. Mirosław Gornowicz zwrócił uwagę na konsekwencje zniesienia kwot mlecznych, które nastąpi w 2015 roku, oraz przedstawił spojrzenie na polskie mleczarstwo w kontekście europejskim

34

3/2014

Martyna Zakręta AGRO industry

What is the situation of Polish diary industry? - this is the question that the participants of the XXII Symposium on ENGINEERING AND TECHNOLOGY IN THE DAIRY INDUSTRY tried to answer. The Symposium was organised by the Chair of Dairy Science and Quality Management of the Faculty of Food Sciences at the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. AgroIndustry took media patronage over the event. The staff of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, among others prof. dr hab. Boguslaw Staniewski – the Dean of the Faculty of Food Sciences, and Deputy Rector dr hab. Miroslaw Gornowicz, dr inż. Maria Czerniewicz, dr inż. Maria Baranowska, prof. dr hab. Stefan Ziajka were responsible for overseeing the course of the meeting. They invited guests to discuss the current economic situation and trends in the Polish dairy industry.

Przyjemność, zdrowie, fizyczność, wygoda, etyka – pięć mega trendów w mleczarstwie omówiła dr inż. Maria Baranowska.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Do Jachranki przybyli również przedstawiciele firm z związanych z branżą spożywczą.

Jacek Krajewski (Diversey), omówił technologię Enduro Power® i G5 – innowacje w rozwiązaniach higienicznych dla mleczarstwa

Od lewej: Marek Karwacki, Piotr Laboga i Rafał Andrzejewski (ECOLAB)

Justyna Wilińska i Tomasz Ziółkowski z CSK w swej prezentacji objaśniali jak zarządzać wydatkami

Izabella Jagodzińska (FOSS) przedstawiła nowe rozwiązania techniczne dla branży mleczarskiej

Dr Silke Paar (ALPMA) scharakteryzowała innowacje w filtracji membranowej mleka i sewatki

www.agro.apbiznes.pl

Sympozjum swą obecnością uświetnili: (od lewej) Adam Głowacki i Ireneusz Lichota – członkowie zarządu Zentis oraz Anna Klimczyńska, wiceprezes OSM Łowicz

Od lewej: Teresa Zarzycka, kierownik produkcji z OSM Czarnków, Jerzy Sell, Chr. Hansen, Zofia Just, wiceprezes OSM Czarnków

Stanisław Pająk z ZM Łuków i Albert Wawrzyniak ze Schwarte-Milfor

Sławomir Nawarenko i Urszula Krzemińska (Tewes Bis) zaprezentowali ofertę firmy – urządzenia oraz linie technologiczne dla przetwórstwa spożywczego

e-w ydanie do pobrania na:

W sentymentalną podróż w czasie zebrani przenieśli się dzięki firmie ECOLAB, która przedstawiła struktury powstawania firmy w Polsce, dziękując za poświęcenie i ogrom pracy, jakie w rozwój spółki wniósł przechodzący na emeryturę Piotr Laboga, ostatnio pełniący funkcję sales managera działu Dairy.

Funkcja kierownika działu mleka została symbolicznie przekazana Markowi Karwackiemu.

Po całodniowych wykładach i emocjonujących dyskusjach goście wzięli udział w zabawie tanecznej na świeżym powietrzu w pięknych okolicznościach przyrody, niedaleko rzeki Narew, a także stanęli w konkury turnieju gry w kręgle o puchar CSK Food Enrichment.

3/2014

35

opakowania

inwestycje

Znaczenie innowacji dla konkurencyjności na przykładzie opakowań aktywnych i inteligentnych

The importance of innovation Magdalena Jurczyk-Bunkowska

B

ranża spożywcza jest jednym z najważniejszych elementów polskiej gospodarki. Przemysł ten jest tradycyjnie postrzegany jako sektor o niskiej intensywności badawczej.

Jednak przez kilka ostatnich lat ten obraz zmienił się radykalnie. W obecnym, silnie konkurencyjnym otoczeniu, znaczenie innowacyjności nieustannie wzrasta. Firmy, które chcą przetrwać, zmuszone są nieustannie rozwijać swoje produkty, a także procesy biznesowe oraz metody organizacyjne, by coraz lepiej spełniać oczekiwania klientów.

Dotyczy to także opakowań jednostkowych, które stały się nie tylko elementem dystrybucji i marketingu, ale często również integralnym elementem produktu, zwiększającym jego funkcjonalność i określającym jego pozycję wśród wielu porównywalnych ze sobą asortymentów. Najważniejszą rolę pełnią opakowania w branży spożywczej. Ich celem jest ochrona żywności przed manipulacją lub zanieczyszczeniem ze źródeł z fizycznych, chemicznych i biologicznych. Opakowanie zachowuje zalety przetworzonej żywności, pozwalając jej bezpiecznie podróżować na długich odległościach od miejsca ich pochodzenia zachowując przy tym pełnię walorów dla konsumenta.

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi producentów żywności na potencjał konkurencyjny wynikający z zastosowania innowacyjnych opakowań. Przedstawiono to na przykładzie opakowań aktywnych i inteligentnych, których ciągle zbyt mało funkcjonuje na rynkach europejskim i polskim.

36

3/2014

for competitiveness based on examples of active and intelligent packaging

T

he food industry is one of the most important sectors of the Polish economy. This industry is traditionally regarded as a sector with low research intensity. However, this picture has changed radically in recent years. In the current highly competitive marketplace the importance placed on innovation is continually increasing. Companies wanting to survive are forced to continually develop their products and business processes to consistently meet customer expectations. This also applies to unitary packages which have become not only a means of distribution and marketing, but are often also an integral part of the product, increasing its functionality and determining its position among many competitors. The primary purpose of packaging is to protect the food from outside influences such as tampering or contamination from physical, chemical and biological sources. Packaging maintains the shelf stability and quality of the packaged food, enabling the product to be transported substantial distances from its point of origin and still be wholesome at the time of consumption. Specifically, food packaging protects against oxygen, water vapour, ultraviolet light, and both chemical and microbiological contamination.

The purpose of this article is to make food producers aware of the competitive potential that can arise from the application of innovative packaging. This study is based on examples of active and intelligent packaging, which are currently underutilised in the European and Polish markets.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Sens poszukiwania innowacji w opakowaniach

The aim of looking for innovation in packaging

Opakowanie jednostkowe dzięki swej estetyce oddziałuje na kupującego i bardzo często jest bodźcem przy podejmowaniu decyzji zakupowych. Dlatego niezbędne jest ciągłe dostosowywanie opakowań do trendów związanych z samoobsługą i zmian w stylu życia konsumentów oraz postrzeganych przez nich wartości. Klient mimo przywiązania do tradycyjnych smaków, oczekuje jednocześnie zaspokojenia potrzeb związanych ze współczesnym stylem życia.

Czynniki kształtujące te potrzeby to między innymi: wzrost liczby pracujących kobiet, zmniejszona wielkość gospodarstw domowych, propagowanie zdrowego stylu życia, starzenie się społeczeństwa, zainteresowanie smakami odległych kulturowo kuchni, wzrost wiedzy i potrzeby informacji.

Dodatkowo wzrost zamożności Polaków powoduje, że poszukują żywności o możliwie najmniejszej liczbie dodatków i ulepszaczy, świeżej i bezpiecznej. Oczekują przy tym przedłużonej trwałości produktów tak, by ograniczać czas zakupów przez zmniejszenie ich częstotliwości. Zachęcając do opracowywania i wdrażania innowacji w opakowaniach należy podkreślić, że powinny być stosowane w celu spełnienia nowych wymagań i dostosowywania produktów do konkretnych potrzeb rynku. Innowacje w opakowaniach powinny być zatem narzędziem reagowania na zmiany otoczenia, umiędzynarodowienia, marketingu, technologii, dystrybucji i czynników związanych z konsumentami.

A unitary package, due to its aesthetic design, can influence potential buyers and very often acts an incentive when consumers make purchasing decisions. Therefore, it is necessary to continuously monitor and where appropriate make adjustments according to new packaging trends related to self-service, consumer lifestyle and perceived value of the product. Customer despite attachment to traditional flavours, expected at the same time meet the needs of modern lifestyles. Factors affecting such needs are: increase in the number of working women, reduced household size, promotion of healthy lifestyles, an aging population, interest in culturally distant cuisines and increased demand for information transmission. In addition, the increased disposable income of Poles has lead to the emergence of a growing customer base prepared to spend far more on healthy eating. They increasingly demand fresh food containing minimum quantities of additives and processing aids. Additionally, customers expect long-life products, so as to reduce the frequency of shopping trips.

It should be noted that innovation should be used to meet the new requirements and customizing products for specific market needs. Packaging innovations ought to be a tool to respond to the environmental changes of internationalization, marketing, technology, distribution and changing customer trends.

One of the most important innovations, perfectly suited to the needs of the modern food market, is active packaging. The idea of the concept is to combine the package and product in a complete system, where the package is an active element. The purpose is to create the conditions in which the product will maintain its freshness for a long time to ensure it is safe and wholesome when it reaches the consumer. This is achieved by controlling the inner atmosphere of the package, mainly through the absorption or release of specific gasses etc as shown in Fig.1.

Opakowania aktywne Jedną z najistotniejszych innowacji, doskonale wpisującą się w potrzeby współczesnego rynku spożywczego są opakowania aktywne. Jest to koncepcja łącząca opakowanie z produktem w swoisty system, w którym opakowanie jest elementem aktywnym. Jego rolą jest tworzenie warunków, w których produkt przez dłuższy czas będzie w pełni zachował swoje walory, wpływające na decyzje konsumenckie. Odbywa się to poprzez sterowane warunkami otoczenia pochłanianie lub uwalnianie określonych substancji, rys.1.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Rys. 1.

Istota działania opakowań aktywnych Fig. 1.

The idea of active packaging

3/2014

37

opakowania

inwestycje Active packaging can be used to: • preserve the quality of food for the duration of its shelf life • increase food safety • extend the standard shelf life of the product • decrease food spoilage • reduce use of food additives • market particular products • develop new products

Aktywne opakowania są stosowane w celu: • zachowania jakości żywności w czasie jej przechowywania, • zwiększenia bezpieczeństwa żywności, • przedłużenia trwałości produktu, • ograniczenia strat, • o graniczenia zastosowania dodatków w produktach żywnościowych, • jako element marketingu, • jako czynnik rozwoju nowych produktów.

Aktywne opakowania występują zazwyczaj w formie małych dodatków, saszetek, zawierających sproszkowane żelazo i wodorotlenek wapnia, umieszczanych w opakowaniach lub w postaci aktywnych składników dodanych bezpośrednio do opakowania, np. do folii opakowaniowych. Najczęściej w opakowaniach aktywnych przemysłu spożywczego są stosowane pochłaniacze tlenu (rys. 2). Mają one za zadanie zmniejszyć zawartość tlenu do takiej ilości, która zapewniałaby zapakowanemu produktowi najwyższą jakość. Polską innowacją jest tutaj typ pochłaniaczy tlenu, opisany w zgłoszeniu patentowym P.397499 (2011). Został on opracowany przez zespół pod kierownictwem prof. Zenona Foltynowicza z Wydziału Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jest to nowa technologia oparta na nanożelazie, które - rozproszone w matrycy polimerowej - daje aktywny nanokompozyt pochłaniający tlen.

Opakowania inteligentne Sukces opakowań aktywnych zainspirował do opracowania całkiem nowej kategorii rozwiązań zwanych opakowaniami inteligentnymi. Wyróżnia je zdolność do pozyskania, przetworzenia i przekazania informacji o stanie opakowanego produktu. Definicja wskazuje, że inteligentne opakowanie jest wyposażone w funkcje umożliwiające śledzenie produktu w łańcuchu logistycznym lub monitorowanie środowiska wewnętrznego i zewnętrznego opakowania. Ponadto daje ono możliwość przekazania konsumentowi odpowiedniego komunikatu.

Opakowania inteligentne bazują na dwóch systemach. Jeden oparty jest na pomiarze warunków panujących na zewnątrz opakowania.

38

3/2014

Rys. 2.

Przykład zastosowania pochłaniacza tlenu w saszetce

Fig. 2.

Example of the use of an oxygen scavenger in a sachet

Źródło:

nooxidation.com

Active packaging is generally in the form of small sachets containing iron powder or calcium hydroxide. These additives can be placed inside the packaging or added directly to the package material, e.g. in packaging films. Oxygen scavengers are used widely in active packaging (Fig. 2).

Removal of oxygen reduces oxidative reactions to ensure the product is well preserved when it reaches the consumer.

Researchers in Poland have headed the development of a new innovative oxygen scavenger technique described in the patent application P.397499 (2011). This technique was developed by the team led by Prof. Zenon Foltynowicz, Faculty of Commodity Science at Poznań University of Economics. His team developed nanoiron-based oxygen scavengers where the nanparticles were scattered throughout the polymer matrix.

Intelligent packaging The success of active packaging has led to the development of a more advanced category of food packaging called intelligent packaging. Intelligent packaging can be defined as packaging which senses, processes and communicates information about the quality of the packaged product.

The definition indicates that intelligent packaging has features for tracking the product in the logistics chain or monitoring the internal and external environment. In addition, critical information concerning product quality is conveyed in an appropriate way to the consumer. There are two main systems of intelligent packaging. One is based on the measurement conditions at the outside of the package. The second measures the quality of the food inside the package, and as such direct contact with food may occur. Therefore, additional safety and quality controls are required.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Drugi w sposób bezpośredni mierzy jakość produktów żywnościowych wewnątrz opakowania, przy czym może dochodzić do bezpośredniego kontaktu wskaźnika z żywnością.

Dlatego wymagany jest w takim przypadku dodatkowy nadzór bezpieczeństwa i jakości pakowanej żywności. Przykładem inteligentnych opakowań może być zastosowanie sensorów CO2 do produktów pakowanych w modyfikowanej atmosferze (modified atmosphere packaging, MAP).

W wyniku psucia się produktu dochodzi do ulatniania się gazowych i nielotnych produktów rozkładu. Dlatego do określenia świeżości produktu wykorzystuje się zmianę stężenia CO2 (rys.3).

Najbardziej znanym rozwiązaniem w branży spożywczej jest wskaźnik Ageless Eye wprowadzony przez firmę Mitsubishi Co. Jego działanie polega na zmianie barwy wraz ze zmianą stężenia tlenu w opakowaniu (rys. 4). Jest to ważne, ponieważ duża zawartość tlenu może być spowodowana nieszczelno-

ścią opakowania, jak również możliwością zanieczyszczenia bakteryjnego żywności.

Przykładem inteligentnych rozwiązań w opakowaniach jest również produkt australijskiej firmy Smart Lid Systems™, który w 2011 roku zdobył nagrodę „nowości” roku magazynu Occupational Health & Safety. Jest to jednorazowa pokrywka do gorącego napoju, wizualnie wskazująca jego temperaturę (rys. 5).

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Rys. 3.

Przykład inteligentnego opakowania, wskazującego świeżość produktu Fig. 3. An example of intelligent packaging indicating the freshness of the product Źródło:

An example of smart packaging is the use of CO2 sensors for products packaged in a modified atmosphere packaging (MAP). As a result of spoilage volatile and non-volatile products are released which affects CO2 content. Therefore, the concentration of CO2 can be used to determine the freshness of foods packaged in this way (Fig. 3).

eatpack.ru

A well known example of smart packaging used in the food industry is the Ageless Eye™ g a s in di c ato r introduced by Mitsubishi Co. This product works by changing color according to the concentration of oxygen in the package (Fig. 4). This is impor tant because a high oxygen content may be caused

Rys. 4.

Optyczny wskaźnik obecności lub braku tlenu w opakowaniu: Ageless Eye Fig. 4.

Visual indicator of the presence or absence of oxygen in the package: Ageless Eye Źródło:

mgc.co.jp

by package leakage and can be associated with bacterial contamination of food.

Another example of intelligent solutions in packaging is a product from the Australian company Smart Lid Systems ™. This product was awarded the novel product prize in 2011 by the Occupational Health & Safety journal.

The innovation was a lid for hot drinks which visually

3/2014

39

opakowania

inwestycje Ta innowacja, zwiększa nie tylko wygodę ale i bezpieczeństwo.

Pozwala ocenić temperaturę napoju. Co nie jest łatwe, gdy jest on podawany w termoizolacyjnym kubku. Wskazuje też czy wieczko zostało właściwie założone. Ogranicza to możliwość ochlapania gorącym napojem klienta, jak i pracownika.

Potencjalne korzyści wprowadzania innowacyjnych opakowań Opakowanie staje się siłą przyciągającą klienta do określonej marki. Wpływa nie tylko na postrzeganie konkretnego produktu ale i pozostałej oferty producenta. Opakowania mogą też nadawać produktom niepowtarzalną wartość i w ten sposób wpływać na wybory w ramach szerokiej gamy substytucyjnych produktów. Obok tych czynników ważne są również poprawa dostępności i wykorzystania produktu oraz komunikacji producenta z konsumentem. W związku z tym opakowanie w branży spożywczej staje się istotnym czynnikiem rozwoju produktu. Opakowanie ma największe znacznie w fazie wprowadzania i wzrostu sprzedaży w odniesieniu do cyklu życia produktu. W tym okresie na rynku sukcesywnie wzrasta liczba konkurentów, a brak jest jeszcze możliwości różnicowania samego produktu.

Nowatorskie rozwiązania związane z opakowaniem mogą skutecznie wyróżnić w takim momencie produkt wśród pozostałej oferty.

40

3/2014

indicates the temperature (Fig. 5). This innovation not only increased comfort but also safety. The heat sensitive Smart Lid warns consumers of dangerously hot contents, by turning bright red, something which is not easy to achieve when the drink is served in a heat-insulating cup. It also indicates whether the lid is properly installed.

This reduces the possibility of spilling the hot beverage on customers or employees.

Rys. 5.

Smart Lid System, wskazujący temperaturę gorącego napoju

Fig. 5.

Smart Lid System indicating the temperature of a hot drink

Źródło:

packagingoftheworld.com

The potential benefits of introducing innovative packaging Packaging is becoming an important force for attracting potential customers to specific brands. It not only affects the perception of the product but impacts on the wider range of products available from the manufacturer. Packaging may also give products a unique value and thus influence the decision to buy amongst a range of alternative options.

Besides these factors are also important to improve the availability and use of the product as well as for the communication between manufacturer and the consumers. Therefore, packaging is an important factor in product development especially in the food industry. Packaging is most significant during the launch phase of a new product and a sale increase in relation to the product life cycle. During this period, the market gradually increases in the number of competitors, and there may be no clear way to differentiate the recently launched product from its competitors. At that moment, innovative packaging solutions may provide an effective way to distinguish the product from competing alternatives.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Tips for Polish packaging market

Wskazówki dla polskiego rynku opakowań Rynek opakowań w Polsce mierzony wartością sprzedanych opakowań w roku 2013 wyniósł ok. 7,6 mld euro (32 mld zł). Tempo jego rozwoju w ostatnich 3 latach to 3,5% - 5%.

Największy udział w tym rynku mają opakowania spożywcze (rys. 6).

Zużycie opakowań w Polsce jest obecnie średnio o 30% - 40% niższe niż w krajach wysokorozwiniętych. Przeciętny Polak (per capita) wydaje na opakowania ok. 200 euro rocznie, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej jest to 300 - 340 euro. Można zatem zakładać, że w najbliższych latach rynek opakowań w Polsce będzie systematycznie wzrastał.

Warto zatem zainteresować producentów innowacyjnymi rozwiązaniami w opakowaniach jednostkowych. Tym bardziej warto zainteresować producentów żywności opakowaniami aktywnymi i inteligentnymi. Przypuszczalnie znaczenie tego typu opakowań w Polsce będzie wzrastało w ciągu najbliższych lat ze względu na: • wzrost liczebności klasy średniej poszukującej żywności najwyższej jakości, oczekujących zapewnienia odpowiedniej trwałości, bezpieczeństwa, komfortu użytkowania i informacji o kupowanej żywności; • zmniejszenie kosztów materiałów opakowaniowych; • wzrost wymagań detalistów co do trwałości produktów, związany z masową produkcją żywności i jej transportem na znaczne odległości; • o bawy dotyczące autentyczności i higieniczności produktu oraz dostrzeżenie problemu bioterroryzmu; • etyczne trendy wzmagające zaangażowanie społeczne w ograniczanie odpadów żywności, a także opakowań

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

The packaging market in Poland in 2013 amounted to approx. 7.6 thousand million Euros (32 thousand million PLN). The pace of development in the last 3 years is 3.5-5%.

The largest share of this market was composed of food packaging (Fig. 6).

Rys. 6.

Struktura i wartość (mld euro) poszczególnych segmentów polskiego rynku opakowań

Fig. 6. The structure and the value (thousand million Euros) of the Polish packaging market

Źródło:

Wasiak W.: Przemysł i rynek opakowań w Polsce.

Opakowania 2/2014, str. 18-20

Packaging expenditure in Poland is currently 30-40% lower than in developed countries. The average Pole (per capita) spends approximately 200 Euros per year on packaging compared to western Europe where 300-340 Euros is spent. Therefore it can be assumed that in the coming years the packaging market in Poland will steadily expand. This is one of the reasons underlying the interest in innovative solutions in packaging. Importantly, food producers are actively encouraged to use active and intelligent packaging.

It is widely held that the importance of this type of packaging in Poland will grow in the coming years due to the following conditions: • The rise of the middle class seeking premium quality food which has long-life stability, safety, comfort, and appropriately transmitted information about the food they consume.

• Demand for a reduction in the costs of packaging material.

• Increased safety and quality control requirements placed on retailers providing long-life food associated with mass production and transport over long distances.

• Concerns about the authenticity and hygiene of products as well as the possible issue of bio-terrorism.

• I ncreasing efforts to reduce unnecessary product/ package waste.

3/2014

41

opakowania

inwestycje W krajowej literaturze można znaleźć szczegółowe publikacje na temat funkcjonowania opakowań aktywnych i inteligentnych. Ciągle brakuje jednak kompleksowych opracowań dotyczących regulacji prawnych zastosowania opakowań aktywnych i inteligentnych. Brakuje też badań akceptacji tych rozwiązań przez konsumentów oceny skuteczności ich zastosowania, a co najważniejsze wpływu na wskaźniki ekonomiczne.

It is easy to find detailed publications about the functioning of active and intelligent packaging in domestic literature.

However, comprehensive studies on the legal issues surrounding active and intelligent packaging as not readily available.

There is also lack of published studies on the acceptance of these solutions by consumers, their effectiveness, and most importantly on the impact on economic indicators.

References Literatura • Yam K., Takhistow P., Miltz J., Intelligent Packaging: Concepts and Applications, „Journal of Food Science” 2005, no. 70, s. 1-10 • Rundh B.: The multi-faceted dimension of packaging. „British Food Journal”, 107/9, 2005, s. 670-684.

• Wasiak W.: Przemysł i rynek opakowań w Polsce.

Opakowania 2/2014, str. 18-20.

• Prasad P., Kochhar A.: Active Packaging in Food Industry: A Review. Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology.Volume 8, Issue 5 Ver., May 2014, s. 1-7.

• Cichoń M., Lesiów T.: Zasada działania innowacyjnych opakowań inteligentnych w przemyśle żywnościowym.

Artykuł przeglądowy. [w:] Nauki inżynierskie i technologie 2(9), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013, s. 9-33.

• Yam K., Takhistow P., Miltz J., Intelligent Packaging: Concepts and Applications, Journal of Food Science 2005, no. 70, s. 1-10 • Rundh B.: The multi-faceted dimension of packaging.

British Food Journal, 107/9, 2005, s. 670-684.

• Wasiak W.: Przemysł i rynek opakowań w Polsce.

Opakowania 2/2014, str. 18-20.

• Prasad P., Kochhar A.: Active Packaging in Food Industry: A Review. Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology.Volume 8, Issue 5 Ver., May 2014, s. 1-7.

• Cichoń M., Lesiów T.: Zasada działania innowacyjnych opakowań inteligentnych w przemyśle żywnościowym.

Artykuł przeglądowy. [w:] Nauki inżynierskie i technologie 2(9), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013, s. 9-33.

HUGART COMPANY JOINED TREPKO GROUP TO CREATE A CENTRE OF EXPERTISE FOR ASEPTIC AND ULTRA CLEAN MACHINES

TREPKO przejęło HUGART Sp. z o.o.

P

rzejęcie firmy HUGART spowoduje wzrost zatrudnienia w Grupie Trepko do 550 osób.

Na transakcji zyskają również klienci obu firm, ponieważ zwiększą swój zakres wiedzy o produktach i będą mogli korzystać ze znacznie rozszerzonej oferty.

HUGART zatrudnia ponad 100 pracowników. Firma specjalizuje się w produkcji i sprzedaży maszyn liniowych i rotacyjnych do napełniania i zamykania. Urządzenia te dostosowane są do przemysłu mleczarskiego i spożywczego, z uwzględnieniem napojów.

Wiedza firmy HUGART, w obszarze maszyn ULTRA CLEAN z wykorzystaniem higienicznej technologii pakowania oraz doświadczenie w produkcji według norm sanitarnych 3A, będzie stanowić podstawę rozwoju aseptycznych maszyn liniowych i rotacyjnych do pakowania, produkowanych przez TREPKO. Takie nowoczesne urządzenie zostanie zaprezentowana podczas targów Anuga Food-Tech w marcu 2015.

Nowo sformowane centrum rozwoju maszyn aseptycznych i ULTRA CLEAN, przyjmie nazwę TREPKO ASEPTIC Sp.z o.o.

By zwiększyć sprzedaż w Ameryce Północnej i Łacińskiej, biuro sprzedaży HUGART w Los Angeles połączy się z TREPKO Inc. w Tampa na Florydzie.

42

3/2014

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Audyt energetyczny jako jeden z najlepszych sposobów na obniżanie kosztów operacyjnych w przemyśle przetwórstwa spożywczego Energy Audit as one of the best driver to reduce operation costs in food processing industry

Polska wstąpiła do Unii Europejskiej UE w 2004r. Akces unijny przyniósł wiele korzyści, ale w tym samym czasie nałożył również wiele zobowiązań, zwłaszcza w obszarach ochrony środowiska, ale też i oszczędnościach energetycznych w gospodarce. Jeden z najważniejszych programów unijnych, którego wymogi Polska powinna spełniać jest znany pod nazwą celów „20-20-20” [3]. Posiada on trzy uwarunkowania, które powinny być spełnione do 2020r jak: • o bniżenie o 20% w UE emisji gazów cieplarnianych w porównaniu do poziomu emisji z 1990r; • podwyższenie w UE udziałów energii ze źródeł odnawialnych do 20% w całościowym jej zużyciu; • poprawa efektywności energetycznych w UE o 20%.

Przedstawiony powyżej pakiet energetyczno-klimatyczny jest ogólną dyrektywą i powinien być kaskadowany dalej do przedsiębiorstw, które energię produkują, ale też i ją zużywają w procesach produkcyjnych. Kluczowym podejściem jest połączenie czynników takich jak zużycie energii, które jest połączone z zagadnieniami związanymi z ochroną środowiska, które nie są bezpośrednio widoczne, aczkolwiek mogące mieć duży wpływ na środowisko naturalne w niedalekiej przyszłości.

Zużycie energii jest kluczowym czynnikiem kosztowym w przemyśle przetwórstwa spożywczego. W wielu technologiach przetwórstwa spożywczego koszt energii stanowi drugi albo trzeci składnik generujący koszty całkowite produkcji. Są również przypadki gdzie jest to koszt numer jeden. Na przykład w przemyśle napojów bezalkoholowych koszt energii może stanowić do 40% całkowitych kosztów wytwarzania, w których skład wchodzą również koszty produkcji opakowań. W przemyśle piwowarskim koszty te są podobne i mogą osiągać do 34%.

Chcąc zarządzać przedsiębiorstwem przetwórstwa spożywczego, jako przedsięwzięciem konkurencyjnym warto znać profil zużycia jego energii i porównać go z najlepszymi wskaźnikami w branży. Mając właściwie zdefiniowany profil zużycia energii przedsiębiorstwo może dokonać procesu optymalizacji, prowadzącego do racjonalnego jej zużycia.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

P

Lech Maryniak SE Big Blue

oland has joined EU in 2004. The access has brought many privileges but in the same time great number of obligations, especially focused on energy savings and environmental protection in economy. One of the most important programmes, which Poland has to oblige, are known as the „20-20-20” targets [3], set three key objectives for 2020: • a 20% reduction in EU greenhouse gas emissions from 1990 levels; • raising the share of EU energy consumption produced from renewable resources to 20%; • a 20% improvement in the EU’s energy efficiency.

The presented above climate and energy package is general directive and has to be cascaded down to enterprises responsible for energy generation and usage in manufacturing. Crucial approach is connection both factors like energy savings, which brings tangible values and environmental issues, which brings intangible values, however could have significant impact on environmental conditions in the near future.

Energy usage is crucial cost factor in food processing. In many food processing technologies cost of energy presents second or third cost driver, even in some few cases is the number one driver. For example in soft drink industry the energy cost may present up to 40 % of total manufacturing cost including packaging production. In brewing business the cost are very similar and reach up to 34%. Making the food processing business more competitive is valuable to know the energy usage profile and confront with the best practice indicators. Having the energy profile properly defined an enterprise could make optimization process focused on rational energy usage.

3/2014

43

efektywność energetyczna

audyt Cel i zakres audytu energetycznego i projektów oszczędności energetycznych Jak zaprezentowano, koszty energii elektrycznej i cieplnej stanowią znaczący składnik kosztowy w przedsiębiorstwie produkcji spożywczej. Opierając się na prognozach zmian cen energii, to przewidywane ich koszty mogą wzrastać od 10 do 15% w skali rocznej [4].Posiadając doświadczenie, firma SE Big Blue może potwierdzić, że audyt energetyczny razem z realizacją planu w postaci projektów poprawy zużycia mediów energetycznych mogłyby przynieść oszczędności: • elektryczności w zakresie: 8 – 17 % z prostym okresem spłaty pomiędzy: 2,5 – 4,0 lat, • paliw kopalnych w zakresie: 7 – 22 % z prostym okresem spłaty pomiędzy: 2,5 – 4,0 lat.

Nawet w nowo wybudowanej fabryce według najnowszych technologii i zarządzanych zgodnie z najnowszymi standardami znajdzie się miejsce do poprawy. Posiadając przedstawione dwie informacje na temat wzrostu cen energii oraz możliwości redukcji jej kosztów SE Big Blue może wnioskować, że najlepszym podejściem będzie podjęcie decyzji o przeprowadzeniu audytu energetycznego a następnie wykonanie projektów prowadzących do oszczędnego użytkowania mediów energetycznych w przedsiębiorstwie. Rysunek 1 przedstawia przykład wzrostu kosztów energii w zakresie od 10-15% w skali rocznej i redukcję potencjalnych kosztów w zakresie od 10-20% po wykonaniu audytu energetycznego oraz wyniku inicjatyw projektowo-wdrożeniowych związanych z poprawą zużycia mediów energetycznych.

Podejmując decyzję później o optymalizacji zużycia mediów energetycznych przedsiębiorstwo nie można obniżyć kosztów od razu, ale raczej z pewnym przesunięciem czasowym. Późniejsza decyzja może przynieś jedynie koszty niewykorzystanych możliwości. Decyzja podjęta od razu przynosi dużą szansę redukcji kosztów energii dla przedsiębiorstwa oraz konkurencyjną jego pozycję na rynku w chwili obecnej.

Rysunek 1.

Podwyżka kosztów energii w czasie vs. inicjatywy związane z audytem energetycznym oraz wprowadzeniem projektów poprawy zużycia mediów energetycznych w przedsiębiorstwie. Pole zakreskowane obrazuje utracone możliwości oszczędzania przez opóźnianie decyzji o rozpoczęciu audytu energetycznego. Źródło: Opracowanie własne.

Figure 1.

Energy costs increase on time bases versus energy audit and energy saving initiative outcomes. The dashed area means lost opportunities by delaying the decision about energy audit start up.

Own source.

Aim and goal of energy audit and energy saving projects As presented, cost of energy both electrical and thermal represents significant factor in food processing business. Based on energy prices forecasting, energy costs are planned to grow from 10 to 15% on annual bases [4]. Having experience SE Big Blue can conclude that energy audit together with action plan implemented could reduce costs of: • Electricity 8 – 17 % with simple payback period between: 2,5 – 4,0 years, • Fossil fuel 7 – 22 % with simple pay back period between: 2,5 – 4,0 years.

Even in newly built production facility according to the best available technology and operated according up-to-date standards there is room for improvement.

Having the both information about energy prices growth and opportunity to reduce energy costs SE Big Blue can conclude that the best approach is to make decision to do energy audit and after that execute energy efficiency projects. Figure 1 presents an example of energy cost increase by 10-15% on annual bases and potential cost reduction by 10-20 % after implementation of energy audit and energy saving initiative applied project outcomes.

Making decision later to start an energy optimisation process, enterprises cannot reduce the energy costs straight but rather after some time. The later decision can bring only opportunity costs. Decision taken now gives entire chance to reduce energy costs for an enterprise and make the business more competitive on the market straight.

Audyt energetyczny i jego architektura W ujęciu ogólnym, prowadzenie audytu energetycznego skupia na 3 obszarach obejmujących procesy: • p rzetwarzania energii, dedykowane do produkcji mediów energetycznych oraz innych mediów produkcyjnych,

44

3/2014

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

• p rzesyłu, używane do dystrybucji prezentowanych wcześniej wytworzonych mediów, • produkcyjne, zastosowane bezpośrednio w wytwarzaniu.

Ogólne opisując wspomniane procesy można scharakteryzować, jako:

Procesy przetwarzania energii Procesy te są przeznaczone do zamiany energii pierwotnej jak paliwa (gaz, olej, węgiel) na energię wtórną, jaką jest ciepło użytkowe (para, gorąca woda). W praktyce procesy te mają miejsce w kotłowni. Inne przetwarzanie energii dotyczy zamiany energii elektrycznej na inne formy mediów użytkowych jak chłód przemysłowy, sprężone powietrze, wytwarzanie próżni i inne media choćby woda uzdatniona czy proces oczyszczania ścieków. W tym obszarze jest stosowanych wiele technologii.

Celem audytu energetycznego w tym zakresie jest zbadanie czy przetwarzanie energii pierwotnej, ale też i prądu elektrycznego w media energetyczne i użytkowe jest prowadzone w sposób efektywny, według najlepszych wzorców i dostępnych technik. Jednak najbardziej ważnym na tym etapie audytu jest skwantyfikowanie strumieni energii, które są marnotrawione lub wyrzucane, jako odpadowe. Dodatkowo ważne jest sprawdzenie czy urządzenia przeznaczone do produkcji mediów energetycznych pracują w sposób właściwy i efektywny. W przypadku problemów niezbędnym jest sprawdzenie urządzeń i wprowadzenie planu poprawy w celu redukcji zużycia energii pierwotnej i prądu elektrycznego a w końcu poprawy procesu wytwarzania tych mediów.

Właściwe przeprowadzone pomiary oraz późniejsze obliczenia a w końcu interpretacja wyników liczbowych są najważniejszymi czynnościami w tym zakresie aktywności.

Procesy przesyłu Posiadając wcześniej wytworzone media energetyczne i produkcyjne bardzo ważne jest sprawdzenie, w jaki sposób są one efektywnie przesyłane i dystrybuowane. Kluczowym jest sprawdzenie czy znajdują się tam jakiekolwiek wycieki tych mediów, czy system orurowania jest zaizolowany wraz z armaturą i towarzyszącym sprzętem. Także analiza systemów pompowych i ich sterowania może dać bardzo duże możliwości oszczędzania. Mając potencjalne problemy zidentyfikowane należy wprowadzić plan akcji a potem jego wykonanie.

Procesy produkcyjne Po procesach przetwarzania i przesyłu mediów energetycznych oraz innych produkcyjnych docelowo są one wykorzystywane w operacjach produkcyjnych. W wielu przypadkach

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Energy audit and its architecture In general energy audit is covering 3 main areas: • t ransformation process, dedicated for generation of energy and other production utilities, • distribution processes, used for convening presented above utilities, • manufacturing processes, dedicated directly for manufacturing.

The description of the processes is as follow:

Transformation Processes The processes are dedicated for converting primary energy like fuel (gas, oil, coal) in to the secondary like thermal energy (steam, hot water). In practice the process takes place in boiler house. Another transformation concerns conversion of electric energy in to other forms of usable utilities like: industrial cooling, compressed air, vacuum and other utilities like water and waste water treatments. In these areas many technology and systems are in application. The aim of the energy audit in the areas is research whether the transformation of primary energy or electric energy in to presented above usable utilities is performed in efficient way, according to the best available technique. However the most important in this stage of the audit is to quantify energy streams which are wasted or dumped after transformation.

In addition is crucial to check if the energy generating facilities are operated in a proper and efficient way. In case of problems it is fundamental to check the facilities and presents action plan to reduce primary energy usage and finally increase efficiency of the processes. Measurements then calculations in the end results interpretation are the most important actions in this stage.

Distribution Processes Having the energy and other utilities produced very important is to check how all of them are distributed.

Fundamental is to check if there are any energy or other utilities leakages, if piping systems are properly insulated including armature and accompanied equipment. Also analysis of pumping philosophies and control systems can generate huge energy savings opportunities. Having the potential problems identified dedicated action plan has to be introduced then executed.

Manufacturing Processes After transformation and distribution processes of energy and other utilities the final consumers

3/2014

45

efektywność energetyczna

audyt

procesy produkcyjne są energochłonne. Po procesach produkcyjnych niektóre media energetyczne są wyrzucane na zewnątrz i już nieużywane nigdy więcej. Mając wykonany audyt w zakresie obszarów procesów produkcyjnych jest możliwe wskazanie czy są one prowadzone w sposób efektywny, albo czy są możliwości odzyskania i wtórnego użycia strumieni energii odpadowej emitowanych na zewnątrz. W ekstremalnych przypadkach zmiany w procesach produkcyjnych mogą być zaproponowane. Zmiany te mają na celu poprawę efektywności energetycznej, jakkolwiek nie mogą one wpłynąć na jakość produkowanego dobra.

Mając zaprezentowany wyżej proces zbadany i przeliczony następnie należy określić praktycznie potencjalne oszczędności dotyczące mediów energetycznych i produkcyjnych.

Największą zaletą prowadzenia audytu energetycznego przez SE Big Blue jest kwantyfikacja zużycia mediów energetycznych

46

3/2014

Rysunek 2.

Przepływ energii i mediów produkcyjnych w przykładowym zakładzie produkcyjnym wraz z ich optymalizacją I odzyskiem. Prezentacja możliwości oszczędzania energii i mediów produkcyjnych w sposób kompleksowy. Źródło: Opracowanie własne.

Figure 2.

An energy and production utility flows in an example of production facility. Opportunities of energy and production utilities saving presentation in holistic way.

Own source.

are manufacturing processes. In many cases the manufacturing processes are energy intensive.

After manufacturing processes some of the energy utilities are dumped and not used any more. Having the manufacturing processes audited it is possible to quantify whether they are conducted in efficient way or there are possibilities to recover and reuse dumped energy streams. In extreme changes in manufacturing processes could be proposed, focused on energy efficiency increase, however without any impact on product quality.

Having the presented process checked and quantified the next is to present in practical way potential savings in energy and manufacturing utilities. The biggest advantage of the energy audit conducted

by SE Big Blue is quantification of energy and other

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

i produkcyjnych wraz z przedstawieniem jak i gdzie tracone i wyrzucane strumienie energii mogłyby zostać użyte ponownie.

Rysunek 2 przedstawia podejście kompleksowe do przeprowadzania audytu energetycznego oraz powtórnego wykorzystania traconych mediów energetycznych i produkcyjnych w różnych obszarach produkcyjnych. Posiadając projekty oszczędności mediów energetycznych i produkcyjnych skwantyfikowane należy je sklasyfikować według wartości przynoszonych korzyści a następnie wybrać te najlepsze do końcowego wdrożenia. Kolejne kroki projektowe oraz decyzje o ich realizacji będą w rękach klienta.

production utilities but on top of that where wasted utilities could be reused. Figure 2 presents holistic approaches focused on energy audit conduction and then reuses loosing energy and production utilities in various production sectors. Having the saving projects quantified the next step is to array them on value bases and then choose the best of them for the final execution. The next project steps are upon customer’s decision.

SE Big Blue propose the following roadmap for the development of the co-operation

SE Big Blue proponuje mapę drogową rozwoju współpracy

In general SE Big Blue is conducting projects according PMBOK [1] philosophy. The idea has been calibrated and validated in practical way in many energy saving project applications. The entire project is organized in 6 steps and has been illustrated in Figure 3.

SE Big Blue wykorzystuje metodę prowadzenia projektów według teorii PMBOK [1]. Taki sposób prowadzenia projektów został skalibrowany i sprawdzony praktycznie w wielu projektach wykonanych na płaszczyźnie oszczędności energetycznych. Cały projekt jest zorganizowany w 6 krokach i został zilustrowany na rysunku 3.

Organizacja zarządzania projektem została zbudowana w oparciu o „kroki projektowe” przedstawione jako:

Wizyta techniczna Celem wizyty technicznej jest zapoznanie się z konfiguracją badanego zakładu. Wizyta ta daje początkową ocenę obszarów, które dają możliwości dostarczenia oszczędność energetycznych. Zwykle taka wizyta trwa kilka godzin.

Wynikiem jej jest lista potencjalnych projektów dotyczących oszczędności energetycznych, które kwalifikują się do dalszego badania. W celu oceny technicznej pracy zakładu dodatkowo klient, u którego badania są prowadzone jest proszony o dostarczenie danych o zużyciu mediów energetycznych i produkcyjnych.

Badania wstępne Posiadając listę potencjalnych projektów razem z wartościami liczbowymi zużycia mediów energetycznych jest możliwe dokonania kroku o nazwie „badania wstępne”.

Badania wstępne są głównie ukierunkowane na zbadanie technicznych możliwości dostarczenia oszczędności energetycznych. Krok ten zwykle trawa od 2 do 3 dni i jest

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Rysunek 3.

Kroki projektowe dedykowane inicjatywą oszczędzania energii w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Źródło: Opracowanie własne Figure 3.

Project steps dedicated for energy saving initiatives in food processing plant. Own source

The project management architecture has been formed in a way of “project steps” described as follow:

Technical visit The purpose of technical visit is to be equated with audited plant configuration. The visit gives first estimate on areas, which are potentials for energy saving opportunity. Usually the visit can take couple of hours and the outcome is a list of potential energy saving projects qualified for further investigation. In addition customer where the research is conducted is asked to forward energy and production utilities usage data for technical evaluation.

Pre-screening Having a list of potential projects together with energy usage figures is possible to start energy pre-screening step. The pre-screening phase is generally focused on reviewing technical possibilities of saving energy delivery.

Usually the step takes between 2 to 3 days review on plant bases. The outcome of the step is a presentation of potential projects realization based on reviewed figures

3/2014

47

efektywność energetyczna

audyt poświęcony badaniom zakładu. Wynikiem badań w tym kroku jest prezentacja możliwości realizacji projektów dających największe możliwości oszczędzania energii w zakresie regulacji istniejących już urządzeń lub inwestycji kapitałowych. Decyzja co do wyboru projektów może być wnioskowana poprzez dokonanie analizy finansowej lub przez strategię klienta.

W wielu przypadkach teoria Pareto jest drogowskazem, co do wyboru realizacji projektów.

on shop floor. The presentation is performed in the presence of customer. The final outcome is choosing the most promising energy saving projects focused on existing facilities adjustment or capital investment projects. The chosen project could be based on financial or customer’s strategic decisions. In many cases Pareto theory is the guide for the decision making, which projects have a chance to be chosen for further implementation.

Audyt energetyczny Posiadając decyzję wyboru które projekty zostały zakwalifikowane do następnych kroków audyt energetyczny powinien być zrealizowany. Badania energetyczne czy audyt energetyczny jest najczęściej wykonywany na poziomie produkcyjnym zakładu. Ogólnie ujmując: parametry teoretyczne zużycia mediów energetycznych przez maszyny i urządzeńnia są weryfikowane z rzeczywistymi odczytami tych zużyć.

W wielu przypadkach urządzenia pracują w zmiennych i niestabilnych warunkach, dlatego ich wydajności powinny być badane w różnym i zmiennym otoczeniu. Robiąc konfrontację wspomnianych parametrów teoretycznych z praktycznymi wynikami pomiarów propozycje zmian i ulepszeń są prezentowane w sposób precyzyjny na płaszczyźnie technicznej i finansowej. Czas trwania tego kroku projektowego może zając kilka tygodni razem z pomiarami mającymi miejsce w zakładzie. Faza analiz może zając nawet do 2 miesięcy. Końcowymi efektami tego kroku jest raport projektowy, który prowadzi do rozwiązań technicznych razem z propozycjami budżetowymi aż do dalszego ich praktycznego wdrożenia. Wykonanie projektu inwestycyjnego jest uzależnione od decyzji klienta.

Faza inżynieryjna Mając projekty oszczędności energetycznych przebadane i zakwalifikowane do realizacji faza inżynieryjna jest następnym krokiem tego procesu. Faza inżynieryjna zawiera techniczne rozwiązania oparte na badaniach z poprzednich kroków. Rozwiązania te prezentują pełen zakres techniczny wraz z dokumentacją, użytym sprzętem z jego podłączeniami do istniejącej infrastruktury zakładu.

Energy Survey Having the decision done, which projects are qualified for the next step then energy survey could be performed. The energy survey or energy audit is performed on shop floor of a plant. In general theoretical parameters of energy utilities usage by machines and facilities are verified with real measured figures. In many cases facilities work in different and not stable conditions, why facilities performance has to be verified in different and changing conditions. Confronting theoretical figures with practical measurements projects could be enhanced and then precisely presented on technical and financial bases. The duration of this part the project step could take couple of weeks concerning site measurements. The analysing phase could take up to 2 months. The final outcomes are project report, which leads to technical solution and budget proposals, then for the further practical execution. The execution of the project depends on customer’s decision.

Engineering phase Having the energy saving project checked and qualified for further execution engineering phase is the next step of the process. In general the engineering phase presents technical solution based on steps preformed before. The solution presents full technical scope of supply including documentation, used equipment together with connection to the existing plant infrastructure.

Implementation Wdrożenie Opierając się na fazie inżynierskiej następnym krokiem powinien być krok wdrożenia. Krok ten jest praktycznie pełnym wykonaniem projektu0, składającym się z jego inicjacji, planowania, wykonania, kontroli i końcowego zamknięcia [1].

48

3/2014

Based on engineering phase implementation phase could be execution. The step presents full project management scope of supply like: project initiating, planning, execution, monitoring and controlling and finally project closing [1].

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Posiadając proces produkcji zoptymalizowany wraz z redukcją wycieków energetycznych, znając również profil zużycia mediów energetycznych będzie możliwym wprowadzenie własnego źródła produkcji mediów energetycznych w postaci gospodarki skojarzonej jednoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, znanej jako kogeneracja.

Making the manufacturing process more optimal and reduce majority of energy leakages, and knowing of energy profiles usage, it will be possible to introduce own power generation source like combined heat and power. Also well known as cogeneration.

Audyt gwarancyjny

Post audit

W praktyce jest to kontynuacja poprzedniego kroku, jakim było wdrożenie. Celem tego kroku jest sprawdzenie założeń projektowych z wynikami praktycznymi zastosowanych rozwiązań. Audyt gwarancyjny powinien być gwarancją poprawności zastosowanych rozwiązań w projekcie.

Powołując się na doświadczenie SE Big Blue kompleksowy projekt zaprezentowany wyżej w 6 krokach ma szansę być przeprowadzony w okresie od 1 do 1.5 roku. Zaprezentowane kroki projektowe przedstawione na rysunku 3 mogą być wykonane całościowo przez SE Big Blue, jako przysłowiowe „one go”. Takie podejście ma następujące zalety: • jeden punkt odniesienia – jeden partner, • konsekwentne i staranne prowadzenie projektów, • sprawdzony model wdrażania rozwiązań w oszczędnościach energetycznych, • zapewnienie dodatkowych środków w celu optymalizacji zużycia mediów energetycznych, • z apewnienie ekspertów w dziedzinie zarządzania gospodarką energetyczną i projektami, • dokonanie pomiarów energetycznych sprzętem najwyższej klasy.

In practice post audit presents prolonged step of implementation. The aim of the step is checking the entire project goals and assumptions versus practical performance of implemented solutions. Post audit has to be a proof of solutions properly used in projects.

Jak wspomniano, są możliwości prowadzenia poszczególnych kroków osobno. Również faza inżynieryjna i wdrożenia może być prowadzona przez klienta.

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl

Based on SE Big Blue experience the entire project presented above in 6 steps could be executed between 1-1.5 years. The presented project steps, illustrated in Figures 3 could be performed in “one go” by SE Big Blue, which gives advantage of: • One point of contact – main partner / contractor • A stringent process • A proven implementation model in energy savings • Extra resources focused on utility optimization • Dedicated experts in utility/project management • High end measurement equipment There are possibilities to perform the project steps separately. Also engineering phase and implementation could be managed by customer.

Conclusion Having in mind strong completion in food processing sector and supply chain cost savings, energy usage

3/2014

49

efektywność energetyczna

audyt Wnioski Mając na uwadze mocną konkurencję w sektorze produkcji spożywczej jak i oszczędności w łańcuchu dostaw, zużycie energii jest jednym z kluczowych kosztów, który powinien być pod kontrolą i ulegać przyszłościowym optymalizacjom.

Głównymi celami audytu energetycznego wraz z wdrożeniami projektów oszczędzania energii, które są jego wynikiem są: • Redukcja kosztów w procesie produkcji. Posiadając praktykę SE Big Blue może dostarczyć: od 8 do 17% oszczędności kosztów energii elektrycznej, od 7 do 22% oszczędności kosztów paliw kopalnych.

• Redukcja emisji dwutlenku węgla CO2 i innych gazów cieplarnianych, których generowanie jest ściśle związana z produkcją energii oraz jej zużyciem.

• Redukcja zużycia wody i produkcji ścieków w procesach produkcyjnych. Zmniejszenie zużycia wody jest ściśle powiązana z redukcją zużyciem chemikaliów używanych w procesie uzdatniania wody i innych procesach wodnych.

Często woda jest nośnikiem ciepła procesowego, na przykład redukcja wycieków wodnych redukuje również koszty energii cieplnej.

Posiadając wykonany i udokumentowany audyt energetyczny przedsiębiorstwo będzie mogło mieć prostszą drogę do wprowadzania systemu ISO 50001 wraz z certyfikacją.

Posiadając proces produkcji zoptymalizowany wraz z redukcją wycieków energetycznych, znając również profil zużycia mediów energetycznych będzie możliwym wprowadzenie własnego źródła produkcji mediów energetycznych w postaci gospodarki skojarzonej jednoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, znanej jako kogeneracja.

Jak zaprezentowano projekty oszczędności energetycznych mogą pomóc przedsiębiorstwu stać się bardziej konkurencyjnym na rynku. SE Big Blue posiadając środki i sprawdzone rozwiązania jest doskonałym partnerem do poprowadzenia takiego rodzaju projektów w najbardziej profesjonalny sposób.

is one of the key costs, which has to be under control then optimized further. The main goals of energy audit then implementation of energy saving projects, which are the outcomes, are: • Operation cost reduction in manufacturing processes.

Having the practice SE Big Blue could deliver: 8-17% costs reduction for electricity, 7-22% costs reduction for fossil fuel.

• Reduce carbon dioxide CO2 and other greenhouse gases emissions, which generation is closely linked together with energy generation and usage.

• Reduce of water usage and waste water generation in manufacturing processes. Water usage reduction is tightly linked with chemicals usage decrease for water treatment and other similar water processes.

Often water is one of the main thermal energy carriers in processes, i.e. reduction of water leakage can reduce thermal energy costs.

Having the energy audit done and documented an enterprise could have easier way to introduce ISO 50001 together with certification.

Making the manufacturing process more optimal and reduce majority of energy leakages, and knowing of energy profiles usage, it will be possible to introduce own power generation source like combined heat and power. Also well known as cogeneration.

As presented the energy saving projects can help to make an enterprise more competitive on the market.

SE Big Blue having resources and proven solution is motivated to conduct this kind of project in the most professional way.

Literature 1.

A guide to project management body of knowledge (PMBOK Guide), fifth edition, Project Management Institute, Inc. Pennsylvania 2013.

2.

http://www.sebigblue.dk/pl

3.

The 2020 climate and energy package http://www.ec.europa.eu/ clima/policies/package/index_en.htm

4.

Prognoza wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w województwie mazowieckim http:/www.efs.gov.pl/.../Prognoza%20wzrostu%20cen%20

Literatura

50

1.

A guide to project management body of knowledge (PMBOK Guide), fifth edition, Project Management Institute, Inc. Pennsylvania 2013.

2.

http://www.sebigblue.dk/pl

3.

The 2020 climate and energy package http://www.ec.europa.eu/ clima/policies/package/index_en.htm

4.

Prognoza wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w województwie mazowieckim http:/www.efs.gov.pl/.../Prognoza%20wzrostu%20cen%20

3/2014

e-w ydanie do pobrania na:

www.agro.apbiznes.pl