AGRO industry 2018/2 by PROGRAFIKA

ISSN: 2083-0009

technika i technologia w przemyśle spożywczym

2/2018 (6)

polecamy Zarządzanie projektami RD&D w przemyśle spożywczym – ujęcie operacyjne Lech Maryniak

Partner Branżowy

Wycieczka techniczna do Browaru Warka

reklama

Aleksandra Wojnarowska biuro@agroindustry.pl

adownicy mają w tym roku zebrać dwa razy więcej jabłek, aniżeli wyniosły ubiegłoroczne, bardzo ubogie zbiory. Jabłonie mają w tym roku obrodzić prawie 3,7 milionami ton. Szacuje się, że zbiory owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych będą o 25% wyższe niż ubiegłoroczne. Wszystko wskazuje, że owoców będzie w bród. Czy jednak będą wystarczająco dobrej jakości, aby stać się przedmiotem handlu? Zapraszam do zapoznania się z naszą relacją z konferencji „Polskie Jabłko” – wnioski nie są oczywiste. Odbiorcy surowca wydają spore sumy na badania pozostałości pestycydów i niestety, wciąż wykrywają sporo przekroczeń. Drugim bardzo przygnębiającym faktem jest to, że Polacy jedzą coraz mniej jabłek. Jesteśmy jabłkową potęgą, gdzie spożycie per capita systematycznie spada… Humor poprawia się nieco, gdy zerkniemy w stronę polskiego mleczarstwa: zakłady, w większości spółdzielnie mleczarskie, dbają o coraz wyższą jakość surowca a ich powiązanie kapitałowe z rolnikami gwarantuje odbiór mleka po przyzwoitych cenach. Spółdzielnie mleczarskie reprezentują w większości polski kapitał i opierają się na współpracy z polskimi ośrodkami naukowymi. Chciałabym wkrótce z dumą napisać, że Polska zmniejszyła znacznie eksport prostych surowców (jak serwatka i mleko w proszku) na rzecz skomplikowanych technologicznie, dających większą marżę produktów specjalnych. W tym numerze publikujemy rozmowę z Zygmuntem Zanderem – ikoną polskiego mleczarstwa. Serdecznie zapraszam do lektury.

Po prostu lepsza wirówka GEA directdrive + hydrostop Skoncentrowana moc innowacji w wirówkach dla piwowarstwa, sokownictwa, winiarstwa oraz innych napojów łącząca w sobie: • System hydrostop zagęszczający fazę stałą do maksimum w każdych warunkach pracy • Wlot GEA hydrosoft gwarantujący delikatne obchodzenie się z produktem

GEA-RC-BE-003

• Bezkontaktowe i bezobsługowe uszczelnienie zapobiegające natlenianiu się produktu • I wreszcie, energooszczędny zintegrowany directdrive zmniejszający wymagane miejsce do montażu o 35 procent.

2/2018

AGROindustry

spis treści 5

Szefowie kuchni wybrali najlepsze polskie sery

Postawcie na laktoferynę, rozmowa z Zygmuntem Zanderem

Królewski z Sierpca

Olsztyn dla mleka 2018, nasza relacja

OSM Koło rośnie w siłę, Robert Szaniawski

Polacy polubili piwo bezalkoholowe, rozmowa z Bartłomiejem Morzyckim

22 Rynek piwa w Polsce, Piotr Szajner 27 Gniezno – polska stolica pakowania, nasza relacja 28 Co dalej z polskim jabłkiem? nasza relacja 32 Soki stają się sexy, nasza relacja 34 Forum Dań gotowych a.d. 2018 z firmą Virtu, nasza relacja 36 Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle spożywczym, Veolia 38 Zarządzanie projektami RD&D w przemyśle spożywczym – ujęcie operacyjne, Lech Maryniak

polecamy Soki stają się sexy, str. 32 Relacja z KUPS Rynek piwa w Polsce , str. 22 Okiem eksperta Postawcie na laktoferynę, str. 8 Rozmowa z Zygmuntem Zanderem

mikrobiologia REDAKCJA

ul. Królewska 7 lok. 18 47-400 Racibórz redakcja@bikotech.pl

RADA PROGRAMOWA Bogdan Dróżdż (SGGW) Lech Maryniak Adam Pawełas (Carlsberg) Ireneusz Plichta (ProEko) Janusz Wojdalski (SGGW) Zygmunt Zander (UWM) REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska, tel. 535 094 517 Redaktor prowadząca Dominika Pułjan, tel. 535 566 506 Sekretarz redakcji Anna Koprowska, tel. 32 307 66 91 Marketing Rafał Kubiak, tel. 530 470 322 STUDIO GRAFICZNE, DTP PROGRAFIKA www.prografika.pl DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl. WYDAWCA Bikotech Sp. z o.o. ul. Królewska 7 lok. 18 47-400 Racibórz www.bikotech.pl www.agroindustry.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy ***** Wydawca jest organizatorem konkursów i ocen:

dobre polskie sery

Szefowie kuchni wybrali najlepsze polskie sery Członkowie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szefów Kuchni i Cukierni jak co roku ocenili sery w Warszawie. Do konkursu stanęło kilkudziesięciu producentów: poczynając od największych polskich potentatów a kończąc na producentach zagrodowych. Kucharze oceniali sery nie znając producenta.

Jury wypełnia formularze oceny. Punkty przyznawane są m.in. za smak oraz konsystencję

Jury konkursowe zwarte i gotowe do oceny

W tegorocznej ocenie najwyższą

punktację otrzymały sery zgłoszone w kategorii „Ser na deskę” oraz „Twaróg świeży”. Podczas oceny kucharze często wyrażają opinię na temat zgłoszonych produktów. Będą się nimi dzielić podczas debaty „Polski ser a oczekiwania rynku”, która odbędzie się w ramach Polskiego Kongresu Serowarskiego w Łochowie.

Ocena nie jest prosta, szczególnie jeśli chodzi o kategorię twaróg świeży. Wymaga ponadprzeciętnie rozwiniętych kubków smakowych – kucharze wyczuwają każdą różnicę między zgłoszonymi produktami

Tegoroczny skład jury konkursu: Zbigniew Łęgowski, Mariusz Powierza, Jarosław Uściński, Piotr Szczygielski i Mirosław Reszczyk Przy serkach na deser kucharze nie mogą oderwać się od talerzy

Jury wspólnie dyskutuje nad walorami poszczególnych serów

2/2018

AGROindustry

Ser na deskę to kategoria, do której zgłaszany jest szeroki wachlarz produktów. Medale przyznawane są w podkategoriach: ser twardy oraz ser miękki

Sprawa jest prosta: z dobrego mleka powstaje dobry ser – podsumowuje ocenę Jarosław Uściński, właściciel restauracji Moonsfera w Warszawie i szef jury konkursowego – jesteśmy w stanie wyczuć w produkcie końcowym czy krowa pasie się na łące i ma dostęp do świeżych ziół. Drugą ważną sprawą są umiejętności serowara – dodaje Uściński

Good Cheese to kulinarny konkurs sera, w którym zakodowane próbki sera poddane są ocenie profesjonalistów: szefów kuchni znanych stołecznych restauracji. Ocena jest niezależna i niepoddana żadnym zewnętrznym naciskom. Medale otrzymują po prostu najlepsi. Oficjalne ogłoszenie wyników odbędzie się 11 września, podczas Polskiego Kongresu Serowarskiego. Już dzisiaj możemy zdradzić, iż zostanie wręczonych 35 medali.

warto wiedzieć

Czy aby na pewno pijesz francuskie rosé?

iliony butelek taniego hiszpańskiego wina zostało sprzedanych jako francuskie rosé premium. Lepiej uważnie przyglądać się etykietom na butelkach wina. Po dwuletnim dochodzeniu przeprowadzonym przez francuską agencję ds. oszustw konsumenckich odkryto, że pozbawieni skrupułów hurtownicy i sprzedawcy detaliczni sprzedawali wina z Hiszpanii i innych krajów jako droższe wina francuskie. Ogólnoświatowy szał na rosé, zapoczątkowany przez Stany Zjednoczone, podniósł status tego trunku w ciągu ostatniej dekady, a francuscy winiarze, najwięksi producenci rosé, cieszą się wyższymi cenami. Uważa się, że znaczna część ukrytego hiszpańskiego wina sprzedawana była raczej w pojemnikach niż w butelkach.

Poinformowano nas o podrabianiu francuskiego wina pod koniec 2015 r. 22% zakładów, które zostały sprawdzone w 2016 r. i 15% w ubiegłym roku, było pozywane za próbę sprzedania hiszpańskiego wina jako francuskiego. Postępowanie jest w toku, a 25 zakładów zostało ukaranych za oszustwo powiedział Alexandre Chevallier, urzędnik agencji ds. oszustw. Inspektorzy stwierdzili, że 40% wina w jednym z supermarketów z francuskim winem pochodziło spoza kraju. Znaczna część „fałszywego” francuskiego wina nosiła pewne oznaczenia pochodzenia hiszpańskiego, ale bardzo trudno było je dostrzec. Butelki i pudełka zostały ozdobione francuskimi symbolami, takimi jak trójkolorowe rozety. Hiszpańskie rosé sprzedawane jest hurtowo za 34 centy za litr, francuskie od 75 do 90 centów. Afera została okrzyknięta przez francuskie media „oszustwem stulecia”.

Źródło: https://www.thetimes.co.uk/edition/world/rose-racket-millions-of-bottles-of-spanish-wine-passed-off-as-french-ml9mlcht0

Mleczarnia Spomlek otwiera

kolejne kąciki zabaw dla dzieci D

rewniane stoliki i krzesełka, kolorowe regały, mnóstwo zabawek i gier, a wszystko to w żółtych barwach Serenady – tak wyglądają kolejne kąciki zabaw, które SM Spomlek otworzyła w przychodniach zdrowia w Chojnicach, Młynarach i Markusach. „Serenada dla dzieci” to sztandarowa inicjatywa CSR mleczarni Spomlek. Pierwsze kąciki zabaw dla dzieci powstały w lutym w poradni przyszpitalnej w Radzyniu Podlaskim i przychodni w Parczewie. Do końca tego roku mleczarnia planuje otworzyć w sumie 20 takich przestrzeni dla najmłodszych w całym kraju. Cieszymy się, że nasz projekt stale się rozwija. Pomysł realizowania kącików zabaw w poradniach przyszpitalnych oraz przychodniach zdrowia znakomicie wpisuje się w naszą misję. Od początku działalności zależy nam na edukowaniu najmłodszych w zakresie zdrowego stylu życia. Pierwsze kąciki zorganizowaliśmy w miejscowościach, w których mamy zakłady produkcyjne i dostawców, ale w najbliższej przyszłości będziemy chcieli je otwierać również w innych miastach na terenie całej Polski. Wiemy, że małe dzieci najszybciej uczą się przez zabawę. Mamy świadomość, że wizyta u lekarza często wiąże się dla nich ze sporym stresem. Takie kąciki z dużą ilością materiałów edukacyjnych i zabawek nie tylko umilą im pobyt i czas oczekiwania na konsultacje, ale też pogłębią ich wiedzę na temat zdrowego odżywiania i znaczenia aktywności fizycznej, co na pewno zaprocentuje w ich dorosłym życiu – podkreśla Aneta Mostowiec, rzecznik prasowy mleczarni Spomlek. Źródło: informacja prasowa SM Spomlek

AGROindustry

2/2018

warto wiedzieć

Europejki piją piwo w domu

Dzień Mleka z Mlekovitą

wiatowy Dzień Mleka z Mlekovitą to okazja do świętowania – powód do dumy dla producentów, przetwórców i konsumentów z tego, że dzięki nim Mlekovita jest jednym z największych europejskich producentów i eksporterów nabiału. Jest to kolejna edycja wydarzenia, które promuje mleko i przetwory mleczarskie w najpiękniejszej i najszlachetniejszej postaci. Jego celem jest zwrócenie uwagi konsumentów na ich prozdrowotne działanie i fakt, że spożywanie nabiału jest bardzo korzystne dla organizmu. Dzisiejszy dzień jest szczególny i wyjątkowy także z uwagi na przypadający w bieżącym roku jubileusz 90-lecia MLEKOVITY, który świętujemy wspólnie z naszymi hodowcami – producentami mleka, pracownikami oraz partnerami biznesowymi – powiedział prezes Mlekovity, Dariusz Sapiński. Podczas oficjalnej części programu wręczono wyróżnienia i pamiątkowe statuetki przyznane osobom i firmom, dzięki którym nastąpił rozwój dystrybucji produktów mleczarskich na świecie i w Polsce oraz osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju polskiego mleczarstwa i produkcji mleka. Także w tym dniu wręczonych zostało 12 odznak honorowych „Zasłużony dla Rolnictwa”, przyznanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oraz 19 odznak „Zasłużony dla Spółdzielczości Mleczarskiej”, przyznanych uchwałą Krajowego Porozumienia Spółdzielni Mleczarskich w Warszawie. Źródło: informacja prasowa SM Mlekovita

iemal jedna trzecia kobiet w Europie twierdzi, że woli pić piwo w domu, w porównaniu z zaledwie trzema procentami w 2009 roku. Badania wykazały, że kobiety w pubie lub barze częściej piją piwo, jeśli są z koleżankami niż z mężczyznami. Zaskoczeniem nie jest jednak, że nadal o wiele mniej kobiet pije piwo niż mężczyźni; raport wykazał, iż tylko co szósta osoba wybiera złoty trunek co najmniej raz w tygodniu w porównaniu do ponad połowy mężczyzn. Przestarzały „seksistowski” marketing, obawa przed rozwinięciem „brzucha piwnego” i negatywne postrzeganie smaku przyczyniają się do odrzucania piwa przez kobiety. Jedna piąta kobiet twierdzi, że wysoka zawartość kalorii była jednym z głównych powodów, dla których unikały piwa, podczas gdy prawie jedna trzecia stwierdziła, że oba wia się „bycia osądzonym przez innych”. Raport sugeruje, że stosunek kobiet do piwa nie zmienił się od prawie dekady. Nasze badania wykazały wiele nieporozumień, które zniechęcają kobiety do picia piwa, takie jak kaloryczność, reputacja i uprzedzenia dotyczące smaku. To przygnębiające, w naszych rzekomo oświeconych czasach, że tak wielu z naszych respondentek podawało „bycie osądzonym przez innych” jako powód nie picia piwa. Być może potrzebujemy kilku głośnych rzeczników, aby pokazać kobietom, że można pić piwo? – powiedziała Lisa Harlow, współautorka badań. Raport sugeruje, że jasne i zwięzłe informacje na temat profili smakowych mogą być kluczowe dla zachęcenia kupna piwa przez kobiety i powinny być dostarczane przez sprzedawców detalicznych. Źródło: https://www.telegraph.co.uk/news/2018/05/11/women-incerasinglychoosing-drink-beer-home-choose-drinks-study/

Kolejna prasa ZAMET właśnie rusza do klienta Lista referencyjna firmy jest imponująca: zametowskie prasy pracują w większości polskich zakładów prze-

twórczych. Oferujemy także modernizację starych „bucherów” – robimy je tak, że działają jak nowe – zapewnia Jakub Karzewnik, dyrektor handlowy firmy. Cała Polska, jak długa i szeroka, remontuje w Zamecie – dodaje. Cieszy fakt, że polski producent odnajduje się na konkurencyjnym rynku maszyn i urządzeń do przetwórstwa. Z pewnością to dobra informacja dla odbiorcy: gdzie pojawia się silna konkurencja, tam oferta staje się coraz korzystniejsza.

2/2018

AGROindustry

rozmowa numeru

Postawcie na laktoferynę Rozmowa z Zygmuntem Zanderem, członkiem rady programowej naszego czasopisma, emerytowanym profesorem UWM i przewodniczącym rady naukowej Instytutu Innowacji Przemysłu Mleczarskiego w Mrągowie

Czy polskie mleczarstwo otrząsnęło się już z kryzysu po nałożeniu embarga rosyjskiego? Od sierpnia 2014 r. Polska, tak jak i pozostałe kraje UE, objęta jest rosyjskim embargiem. Austriacki Instytut Badań Gospodarki podaje, że w latach 2014-2016 eksport z krajów UE do Rosji spadł o 22,5%. Straty z tego tytułu ponoszone przez polskich producentów żywności w tym

okresie szacowane są w wysokości 3 mld euro. Niektóre przedsiębiorstwa mleczarskie wysyłały na rynek rosyjski 30% eksportowanych produktów. Ta sytuacja wymusiła podjęcie intensywnych działań przez przetwórców mleka w celu poszukiwania nowych rynków sprzedaży produktów. W rezultacie intensywnych działań promocyjnych podjętych przez organizacje i przedsiębiorstwa mleczarskie polskie produkty, np. mleko w proszku, serwatka w proszku, laktoza

W dalszej perspektywie embargo rosyjskie może nawet wzmocnić polskie mleczarstwo. Trudności wywołane rosyjskim embargiem zmobilizowały organizacje i przedsiębiorstwa mleczarskie do innej orientacji eksportu dr hab. inż., em. prof. UWM Zygmunt Zander przewodniczący rady naukowej IIPM w Mrągowie

AGROindustry

2/2018

rozmowa numeru

spożywcza, mleko UHT, jogurty i sery eksportowane są na Daleki Wschód, do Afryki czy Krajów Ameryki Łacińskiej. Na skutek rosyjskiego embarga nastąpiła dywersyfikacja eksportu produktów pochodzenia mlecznego. Polskie produkty mleczarskie konsumują Chińczycy, Wietnamczycy, Japończycy, Nigerczycy, Marokańczycy, itd. Embargo rosyjskie na żywność z UE zostało przedłużone przez prezydenta Rosji Władimira Putina do 31 grudnia 2019 r. Polski przemysł

rozwijać się po zniesieniu embarga, które jest decyzją polityczną, jednak raz otwarte kierunki eksportu produktów mleczarskich i pozyskane rynki zbytu będą aktualne również po zniesieniu utrudnień handlu z Rosją.

Polski Kongres Serowarski 11-12 września, Folwark Łochów

Co jest silną stroną polskiego mleczarstwa? Nie zawsze spotykana w innych branżach współpraca z ośrodkami naukowymi i duża elastyczność w dostosowywaniu się do zmieniają-

W trakcie: Należy zwrócić uwagę na laktoferynę (…). Uważam, że zakład mleczarski, który pierwszy w Polsce wdroży technologię pozyskiwania tego multipotencjalnego białka z mleka lub serwatki, wyprzedzi pozostałych

mleczarski w ciągu czterech lat trwania zakazu handlu produktami mleczarskimi z Rosją wypracował metody i sposoby eksportu nadwyżki produktów, jak również opracował nowe technologie i produkty akceptowane przez nową grupę konsumentów. Każdemu działaniu towarzyszy przeciwdziałanie. W dalszej perspektywie embargo rosyjskie może nawet wzmocnić polskie mleczarstwo. Trudności wywołane embargiem zmobilizowały organizacje i przedsiębiorstwa mleczarskie do innej orientacji eksportu, szybkiego dostosowania procesów technologicznych, spełnienia obowiązujących wymogów higienicznych i z w y c z a j o w y c h ko n s u m e n t ó w w nowych, docelowych krajach importujących z Polski produkty mleczarskie. Działania te na pewno będą dalej

2/2018

AGROindustry

cych się preferencji konsumentów oraz warunków rynkowych. Dlaczego tak ważna jest współpraca pomiędzy światem nauki a dostawcami techniki? W ostatnich latach obserwuje się bardzo silny rozwój techniki i technologii przetwarzania mleka. Postęp jest widoczny począwszy od karmienia i udoju krów a skończywszy na wyrobach mleczarskich. Wdrażanie współczesnej techniki i procesów technologicznych dokonywało się wcześniej i nadal jest realizowane przez zakup linii technologicznych, maszyn i sposobów wytwarzania często spoza Polski, ale też wprowadzane są rozwiązania opracowane w Polsce. Zauważalny jest tutaj udział Wydziałów Nauk o Żywności na polskich

– wykład gościa specjalnego Alexandra Antona, sekretarza generalnego EDA pt. Ser – siła napędowa europejskiego mleczarstwa, – warsztaty kulinarne „Cuda z sera” z udziałem przedstawicieli rynku HoReCa, – debata branżowa pt. Polski ser a oczekiwania rynku Referat wprowadzający do debaty pt. Psychologiczne uwarunkowania wyborów produktów mleczarskich przez konsumenta poprowadzi prof. dr hab. Anna Januszewicz, Centrum Badań Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi.

Kontakt do organizatora: e-mail: konferencje@bikotech.pl tel. 32 30 766 91 www.bikotech.pl

rozmowa numeru

Jesienne Warsztaty Mleczarskie 10 września, Folwark Łochów

Tematyka: – Poprawa parametrów uzyskiwanego mleka: strukturyzowana woda do karmienia krów. Mała mobilna instalacja do zastosowania w hodowli zwierząt – dr inż. Mirosław Gluch, Aqua Vivre – Innowacje i bezpieczeństwo opakowań w przemyśle mleczarskim, Agnieszka Kawecka, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Kontakt do organizatora: e-mail: konferencje@bikotech.pl tel. 32 30 766 91 www.bikotech.pl

uniwersytetach, a od kilku lat również prężnie się rozwijającego Instytutu Innowacji Przemysłu Mleczarskiego w Mrągowie. Niektóre jednostki naukowe w uniwersytetach posiadają hale technologiczne, w których można opracowywać i weryfikować nowe produkty przed wdrożeniem ich wytwarzania w skali przemysłowej. Pełną ofertę badawczą oferuje IIPM, który posiada akredytowane metody badawcze i współpracuje z przemysłem mleczarskim w ramach inteligentnej specjalizacji „Żywność Wysokiej Jakości”. Pracownicy uniwersytetów i IIPM mają możliwość szybkiego dostępu do nowości i śledzenia innowacyjnych działań podejmowanych w innych krajach, prowadzenia badań, opracowywania nowych technologii i ich wdrażania przy zainteresowaniu zakładów mleczarskich.

AGROindustry

2/2018

W jakie technologie należy zainwestować, aby wyprzedzić europejską konkurencję? W minionych dwóch - trzech latach obserwuje się w Polsce budowę nowych

zaawansowane technologie można zaobserwować wprowadzanie nowych, fizykochemicznych procesów separacji i przetwarzania serwatki w celu pozyskania bardzo cennych

Jednym z projektów realizowanych kilka lat temu była linia do produkcji serów holenderskich o wydajności przetwarzania milion litrów na dobę. Było to bardzo duże wyzwanie dla spółdzielni mleczarskiej, dla mnie też, ale zakończone pełnym sukcesem

i nowoczesnych instalacji procesowych do produkcji mleka w proszku, serwatki w proszku, suchych koncentratów białek serwatkowych, laktozy, mlecznych soli mineralnych. W krajach stosujących

2/2018

AGROindustry

frakcji białek serwatkowych. Między innymi należy zwrócić uwagę na laktoferynę, nazwaną przez prof. Grażynę Cichosz szczególnym białkiem mleka ze względu na bezpośrednie działanie

reklama

rozmowa numeru

Jednym z ostatnich moich działań był współudział w opracowaniu prozdrowotnego środka spożywczego zawierającego estry etylowe kwasów tłuszczowych oleju lnianego jako nutraceutyku. Opracowany produkt stanowią mikrokapsułki w postaci proszku. W matrycy mikrokapsułek zastosowany jest koncentrat białek mleka i polisacharydy. Opracowany produkt może być dodawany do masła, serów, napojów fermentowanych wzbogacając ich wartość odżywczą. Wraz z zespołem współpracowników uzyskaliśmy patent w kilku krajach, w tym patent europejski na wytwarzanie prozdrowotnego środka spożywczego zawierającego estry etylowe kwasów tłuszczowych oleju lnianego z wykorzystaniem białek mleka.

antybakteryjne. Uważam, że zakład mleczarski, który pierwszy w Polsce wdroży technologię pozyskiwania tego multipotencjalnego białka z mleka lub serwatki, wyprzedzi pozostałych i znajdzie się w gronie innowacyjnych firm w świecie, a jednocześnie dostarczy potrzebującym produktu naturalnego o silnym działaniu antybakteryjnym i przeciwwirusowym. Jest Pan współautorem szeregu patentów, uczestniczył Pan w projektowaniu wielu linii produkcyjnych. Który projekt wspomina pan z największym sentymentem? Uczestniczyłem w wielu projektach inwestycyjnych jako konsultant, doradca, opiniodawca. W każdym zadaniu byłem w pełni zaangażowany, w każdym przedsięwzięciu przekazywałem

swoje wiadomości, ale też za każdym razem moja wiedza się poszerzała. Uważam, że było to klasyczne łączenie teorii z praktyką. Jednym z projektów realizowanych kilka lat temu była linia do produkcji serów holenderskich o wydajności przetwarzania milion litrów na dobę. Było to bardzo duże wyzwanie dla spółdzielni mleczarskiej, dla mnie też, ale zakończone pełnym sukcesem. W jednym z ostatnich zadań byłem konsultantem przy realizacji projektu budowy linii procesowej do przetwarzania około trzech milionów litrów serwatki w ciągu doby na serwatkę w proszku, koncentrat białek serwatkowych WPC 85, laktozę spożywczą w proszku, z perspektywą przetwarzania soli mineralnych pozyskanych z serwatki i zagospodarowanie pozostałości po krystalizacji laktozy (ang. mother liquor).

Czego życzy Pan polskiemu mleczarstwu? Dalszego intensywnego rozwoju, zachowania obecnego wysokiego poziomu higieny i jakości produktów. Zachęcam do wdrażania nowych procesów i opracowywania technologii wyrobów prozdrowotnych. Z niecierpliwością oczekuję, który z zakładów mleczarskich pierwszy podejmie produkcję laktoferyny na skalę przemysłową. Oczekuję, że równolegle z dalszą koncentracją przetwarzania mleka w dużych firmach mleczarskich, intensywniej będą powstawać małe, rzemieślnicze, czy też farmerskie mleczarnie dostarczające lokalnym konsumentom świeżych, oryginalnych produktów wysokiej jakości. Życzę kadrze inżynieryjnej z zakładów mleczarskich współpracy z uniwersytetami i Instytutem Innowacji Przemysłu Mleczarskiego w Mrągowie, podejmowania wspólnych zadań badawczych z kompetentnym wykorzystaniem środków dostępnych w programach Unii Europejskiej. Rozmawiała Dominika Pułjan

AGROindustry

2/2018

z wizytą w OSM Sierpc

Królewski z Sierpca Wszystkie tutejsze sery sprzedawane są pod marką OSM Sierpc, zakład nie produkuje tzw. marek własnych do sieci. To, zdaje się, wyjątkowa sytuacja, szczególnie jeśli mówimy o dużym graczu. Jest tu w końcu do zagospodarowania ponad 300 milionów ton mleka rocznie, to trzykrotnie więcej niż kilkanaście lat temu.

Arkadiusz Lewandowski, szef produkcji prezentuje opakowanie „pikserków” - smacznych plastrowanych serów przeznaczonych dla najmłodszych

woją pozycję rynkową zakład budował

powoli, ale konsekwentnie. Widać tu wizję rozwoju. Tutejszy ser „Królewski” ma pierwsze miejsce na podium pod względem sprzedaży serów typu szwajcarskiego oferowanych pod marką własną w Polsce. Magazyn wysokiego składowania świeci pustkami – ser y W zakładach w Siercu i Żurominie produkowanych jest 2 tysiące ton sera miesięcznie

Pełna automatyzacja procesu pomaga również w zachowaniu odpowiedniej gramatury jednostkowego opakowania. Tu system podpowiada aby dołożyć dodatkowy plaster sera

2/2018

AGROindustry

wyprzedają się „na pniu”.

Świat się zmienia a konsument chce otrzymywać pięknie zapakowany ser w plastrach. Plany inwestycyjne mleczarni zakładają zakup kolejnych linii do konfekcjonowania sera

Potężne krajalnice kroją tony serów na delikatne plasterki

OSM w Sierpcu produkuje dziennie 200 tysięcy opakowań serów w plastrach. W hali konfekcjonowania sera utrzymywane jest nadciśnienie i temperatura ok. 8 stopni Celsjusza. Co tu dużo mówić – warunki doskonałe do utrzymania higieny i jakości produktu

Olsztyn dla mleka

2018

pod naszym patronatem

Uczestnicy edycji A.D. 2018. Pamiątkowe zdjęcie na tle jeziora Ukiel w Olsztynie

26. edycja sympozjum „Technika i technologia w przemyśle mleczarskim” odbyła się w Olsztynie. Prawie stu technologów mleczarstwa spotkało się z dostawcami, aby posłuchać o nowych rozwiązaniach dla branży. Swoją ofertę prezentowało 26 dostawców dodatków do żywności, maszyn i urządzeń. Z uwagą wysłuchaliśmy wszystkich prezentacji. Poniżej inspirujące – naszym zdaniem – cytaty z prezentowanych treści.

Emocje i doświadczenia stały się nową walutą a jedzenie stało się nową popkulturą. Ważne jest co się je, z kim się je, gdzie się je oraz sposób, w jaki się je. Iza Bernau- Ławniczak, Very human services W 2017 roku zaobserwowaliśmy ogromny światowy boom wprowadzania nowych serów na rynek. Szacujemy, że rynek wzrósł w tym czasie o 19%. Marta Misiuwianiec, CSK 1,5% rocznie – o tyle będzie rosło światowe spożycie sera, przynajmniej do 2026 roku. Jacek Roman, Obram

Silna ekipa GEA, bezpośrednio przed prezentacją pt. „GEA jako światowy lider w procesie suszenia rozpyłowego. Nowoczesne rozwiązania w produkcji proszków natłuszczanych”

51% europejskich konsumentów kojarzy ryż ze zdrową żywnością, dlaczego nie zastąpić drogiego tłuszczu mlecznego skrobią ryżową? Marta Panasiuk, Ingredion Klienci nie oczekują tylko miksowania kubków na tackach dostarczanych do sklepów, pojawia się również konieczność miksowania butelek. Patryk Betlejewski, Flexlink Paweł Łagoda i Maciej Majdecki – przedstawiciele Trepko – kompleksowego dostawcy automatów pakujących

AGROindustry

2/2018

Sympozjum „Technika i Technologia w przemyśle mleczarskim”

to impreza z wielką tradycją, ustępująca wiekiem jedynie mleczarskiej konferencji profesora Budnego. Cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem mleczarskiej rodziny i – co za tym idzie – również firm – sponsorów. Profesorowie Stefan Ziajka oraz Bogusław Staniewski, jako organizatorzy wydarzenia, podkreślają wkład, jaki w rozwój polskiego mleczarstwa wniosły firmy oferujące rozwiązania technologiczne, techniczne, diagnostyczne oraz produktowe. W czasie tych dwudziestu sześciu lat wyrosło nowe pokolenie mleczarzy a Uniwersytet Warmińsko-Mazurski nie oddał pałeczki lidera. Przeciwnie, większość mleczarskich technologów właśnie w Olsztynie kończyło studia i nabierało pierwszych zawodowych szlifów. Jest więc to coroczne spotkanie okazją do spotkania towarzyskiego, wymiany serdeczności z dawnymi profesorami, okazją do podsumowań. Wyjątkowa serdeczność we wzajemnych kontaktach to cecha wyróżniająca czerwcowe sympozjum spośród innych mleczarskich zjazdów.

Stoisko CSK cieszyło się niesłabnącym zainteresowaniem, nie tylko z powodu serwowanych tam znakomitych serów i win, ale również z uwagi na sympatyczną atmosferę (być może jedno z drugim jest jakoś powiązane…)

Jarosław Kowalik i Maria Baranowska – pracownicy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, których mleczarzom przedstawiać nie trzeba. Robimy to tylko z dziennikarskiej rzetelności…

Iza Bernau-Ławniczak w wykładzie plenarnym zaprezentowała innowacyjną metodę badań marketingowych, opartych o tzw. obserwację uczestniczącą (termin znany z etnologii – nauki o zachowaniach człowieka)

2/2018

AGROindustry

reklama

pod naszym patronatem

okiem producenta

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Kole

OSM w Kole rośnie w siłę Spółdzielnia Mleczarska w Kole została założona w 1930 roku przez grupę około czterdziestu osób – lokalnych przedsiębiorców i pasjonatów silnej w Wielkopolsce tradycyjnej spółdzielczości. Dziś spółdzielnia zrzesza ponad 3 tysiące członków - udziałowców oraz zatrudnia 600 osób w zakładzie produkcyjnym w Kole oraz w oddziałach w Kępnie, Ostrzeszowie i w Grodkowie.

Robert Szaniawski OSM w Kole www.osmkolo.pl

akład posiada nie tylko własną bazę transportową czy stację paliw, ale prowadzi także zaopatrzenie rolnikówdostawców mleka w środki do produkcji rolnej. Pochwalić może się także małą siecią spożywczych sklepów firmowych, gdzie głównym przedmiotem handlu jest własna galanteria mleczna. Zakład rocznie przerabia 300 milionów litrów mleka, z czego 99 % stanowi najwyższa klasa ekstra. Mleczarnia konsekwentnie stawia na rolników-dostawców prowa-

dzących rodzinne gospodarstwa rolne o areale 100, maksymalnie 300 ha, gdzie można rozwijać produkcję bazującą na 100 sztukach krów.

Spółdzielczość i zawirowania historii Przypadająca w 100-lecie odzyskania niepodległości, 88. rocznica powstania naszej firmy to jubileusz, na który pracowało kilka pokoleń człon-

ków i pracowników spółdzielni. Śmiem twierdzić, że bez szeroko pojmowanej spółdzielczości nie byłoby niepodległości w Polsce, gdzie różne koleje losu nie raz, nie dwa, drastycznie przerywały działalność gospodarczą, nieznaną choćby w krajach Europy Zachodniej. II Wojna Światowa, przejęcie spółdzielni przez okupantów, następnie upaństwowienie spółdzielczości w czasach PRL, to tylko niektóre z owych zakrętów dziejowych, którym musiał stawiać

AGROindustry

2/2018

okiem producenta

czoła rolnik – dostawca. Spółdzielczość dodatkowo traktowana była, w nowej sytuacji polityczno-gospodarczej w latach 90-tych ubiegłego wieku, jako relikt socjalizmu. Ale przecież ta działalność oparta na autonomicznym zrzeszaniu się osób, łączących się dobrowolnie w celu zaspokojenia wspólnych gospodarczych, socjalnych i kulturalnych potrzeb i dążeń, poprzez współposiadanie i demokratycznie zarządzane przedsiębiorstwo, jest zaprzeczeniem jakichkolwiek form totalitarnych ustrojów politycznych – mówi Czesław Cieślak, prezes OSM w Kole. Słowa te zdają się potwierdzać cyfry dotyczące sektora spółdzielczego w gospodarce narodowej. I tak (dane wg GUS, ceny bieżące): produkcja globalna spółdzielni (mld zł) w roku 1995 wynosiła 20,4 mld zł, by w roku 2015 osiągnąć 49,3 mld zł, wartość dodana brutto spółdzielni odpowiednio 5,9 mld zł i 13,3 mld zł. Warto także wskazać, że udział spółdzielni w produkcji sprzedanej przemysłu ogółem wynosi 1,5%. Wydarzenia mikroekonomiczne miały miejsce na tle wydarzeń makroekonomicznych - wspólna polityka rolna UE, która tak naprawdę nie jest ani wspólna, ani spójna, brak opracowanej długofalowej

Czesław Cieślak, prezes OSM w Kole o szansach dla branży mleczarskiej Oceniam, że perspektywy branży mleczarskiej w Polsce są jak najlepsze. Należy ona do najnowocześniejszych na świecie, a większość urządzeń obecnie pracujących jest nowszej generacji niż w „starej” Unii. Fakt, że ponad połowę produkcji eksportujemy, nie oznacza, że gubimy ze swojej gospodarskiej perspektywy potrzeby lokalnego rynku i jego konsumentów. Jedno jest pewne - drogę do sukcesu wykuwa się w twardej walce o klienta i nigdy nie jest się pewnym, że osiągnięty sukces zwalnia z jej zaprzestania. Czesław Cieślak, prezes OSM w Kole sprawuje swoją funkcję nieprzerwanie od 1992 roku

jej wizji wobec produkcji mlecznej, doraźne decyzje dotyczące limitów produkcji kwot mlecznych, w końcu sankcje gospodarcze nakładane na kraje pozaeuropejskie miały też wpływ na sposób zachowania się na rynkach kolskiej mleczarni. Wychodzi ona jednak obronną ręką z tych zawirowań dzięki kompromisowi i współpracy między zarządem, radą nadzorczą a załogą zakładu.

Proszek mleczny eksportowym numero uno

Protokół założycielski mleczarni w Kole z 1930 roku

2/2018

AGROindustry

OSM w Kole z powodzeniem wpisuje się w spółdzielczy rynek mleczarski. Przeprowadzone inwestycje wynikały z przyjętego planu produkcji i ekspansji rynkowej. Zaczęto od budowy nowej proszkowni mleka o dużej mocy, która pozwala produkować proszki mleczne różnorodnej jakości, przeznaczone dla konsumentów z rynków europejskich, ale także z Azji i Afryki. Zainstalowano nowoczesną kompletną linię do produkcji masła. Zwiększono moce produkcyjne „flagowego produktu” serka twarogowego typu cottage cheese. Nowoczesne technologie zamontowane

Proszkownia mleka w zakładzie miejskim w Kole

w zakładzie pozwalają na uzyskanie wyrobów o najwyższej i – co najważniejsze – powtarzalnej jakości.

Ciągły rozwój Konsekwentnie zadbano o zwiększenie bazy surowcowej, poprzez przejęcie spółdzielni w Ostrzeszowie, Kępnie i Grodkowie. W tej materii nie powiedziano jeszcze ostatniego słowa. Niedawno podjęto decyzję o przyłączeniu konińskiej mleczarni „Mona”. Nastąpi ono z końcem III kwartału 2019 roku.

18 A LN CJ E SP

IE D

R AG LA

d O in

u st

tylko u nas

Polacy polubili piwo bezalkoholowe Bartłomiej Morzycki, dyrektor generalny ZPPP Browary Polskie o trendach na rynku piwa, wpływach z akcyzy i kampaniach edukacyjnych

Bartłomiej Morzycki dyrektor generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie

W świetle nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz dynamicznie zmieniającego się rynku piwowarskiego w Polsce śmiało można stwierdzić, że przed branżą piwowarską wiele wyzwań. Jakie kluczowe szanse i zagrożenia stoją przed Państwem?

Rynek piwa w Polsce jest dojrzały, nasycony i bardzo konkurencyjny. Największym zagrożeniem dla dalszego rozwoju branży jest nieprzewidywalne, niestabilne prawo. Próby rozwiązania problemów wynikających z nieodpowiedzialnej konsumpcji alkoholu za pomocą zmian legislacyjnych mogą drastycznie ograniczyć działalność gospodarczą producentów, a tym samym zaszkodzić rozwojowi sektorów z nimi powiązanych, takich jak: handel, rolnictwo, przetwórstwo czy HoReCa. Po stronie szans należy wymienić:

wzrost zamożności społeczeństwa, dynamiczny rozwój kultury piwnej i otwartość polskiego konsumenta na innowacje. Obserwowana od kilku lat rosnąca popularność piwnych nowości oraz piw bezalkoholowych to trend, który - zdaniem analityków - może pomóc ustabilizować poziom

Po stronie szans należy wymienić: wzrost zamożności społeczeństwa, dynamiczny rozwój kultury piwnej i otwartość polskiego konsumenta na innowacje

konsumpcji w obliczu prognozowanego w długofalowej perspektywie organicznego spadku wielkości rynku z przyczyn demograficznych. Nad branżą piwowarską wciąż wisi widmo ograniczenia emisji reklam piwa. Co to dla Państwa oznacza w praktyce?

Od początku uważaliśmy tę propozycję za rozwiązanie fasadowe i nieskuteczne. W naszej opinii ograniczenie emisji reklam nie przyniesie rozwiązania problemów społecznych związanych z nadmierną i szkodliwą konsumpcją alkoholu. Osoby nadużywające mocnych trunków stanowią niewielki procent populacji i wobec tej grupy należy zastosować programy profilaktyczne. Większość Polaków spożywa alkohol w sposób rozważny i umiarkowany. Skutki wprowadzenia ograniczenia byłyby odczuwalne nie

AGROindustry

2/2018

tylko u nas

tylko przez producentów piwa, ale też przez szereg branż powiązanych. Likwidacji uległby Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów. Mając na uwadze rzetelną ocenę tej propozycji ufamy, że prace nad projektem nie będą kontynuowane. Wpływy z podatku akcyzowego do budżetu państwa to prawie 3,5 mld zł rocznie. Jak wyglądało to 10 lat temu? Czy dostrzega Pan relację pomiędzy modą na piwa lżejsze i bezalkoholowe a zmniejszeniem wpływów z podatku akcyzowego?

Dynamiczny rozwój rynku piw bezalkoholowych jest równoległy ze wzrostem wpływów z podatku akcyzowego od piwa. Należy pamiętać, że piwo jest opodatkowane w zależności od stopnia Plato (zawartości brzeczki podstawowej), a nie od zawartości alkoholu. 10 lat temu wpływy z podatku akcyzowego od piwa kształtowały się

Skutki wprowadzenia ograniczenia emisji reklam piwa byłyby odczuwalne nie tylko przez producentów piwa, ale też przez szereg branż powiązanych. Likwidacji uległby Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów

na poziomie ok. 3 mld zł (2,98 mld w 2008 r.) a dziś to kwota oscylująca wokół 3,5 -3,6 mld zł, zależna przede wszystkim od wielkości sprzedaży, na którą główny wpływ ma pogoda. W 2017 r. po raz kolejny wzrosły segmenty piw bezalkoholowych oraz piwnych specjalności przy stabilnej bazie lagerów i dalszym spadku piw mocnych – dla konsumentów w piwie coraz ważniejszy jest smak a nie zawartość alkoholu. Wielkość rynku piw bezalkoholowych, pomimo systematycznego, corocznego wzrostu to niecałe 2%, stąd ich wpływ na dochody jest niewielki.

Dotychczas Polacy najchętniej pili „jasne pełne”. Idąc z duchem zachodnich trendów coraz bardziej popularne stają się nowości, eksperymenty piwne, jednocześnie o niskiej zawartości alkoholu. Czy uważa Pan, że ten trend będzie rósł w siłę?

Zde cyd owanie tak. Rosnąc a popularność piw lekkich, poszukiwanie smaków i nowości związane są ze zmianą stylu życia na zdrowszy i bardziej aktywny. W ciągu dwóch minionych lat odnotowaliśmy rosnącą sprzedaż piw bezalkoholowych reklama

tylko u nas

statystyki pokazują, że w ostatnim czasie liczba nietrzeźwych kierowców znacznie się zmniejszyła. W 2017 roku liczba ujawnionych kierujących pod wpływem alkoholu była niższa o jedną trzecią niż w roku 2010. Ubyło też wypadków spowodowanych przez pijanych kierowców. W ramach starań o ograniczenie dostępu młodzieży do alkoholu i zapobieganie piciu nieletnich uruchomiliśmy platformę „Odpowiedzialny sprzedawca”. Do tej pory za jej pośrednictwem udało się przeszkolić około 36 000 sprzedawców. Jako wyraz poparcia dla idei całkowitej abstynencji w okresie ciąży (o 58 proc. w 2016 r. i o 22,9 proc. w 2017 r.). Warto zwrócić uwagę na stosunkowo nowe zjawisko, jakim jest zwiększony popyt na lagery o obniżonej zawartości alkoholu. W ubiegłym roku Polacy wydali na nie o 20 mln zł więcej niż w roku 2016. Równolegle nastąpił spadek sprzedaży najmocniejszych piw (o 6,2 proc.). Poprzedni rok to również zwiększenie sprzedaży piw smakowych (o 1,1 proc.) oraz piwnych specjalności (o 16,9 proc.). Producenci piwa, chcąc utrzymać zainteresowanie młodszego pokolenia klientów, lubiących eksperymentować, poszukujących nowości, obserwują rynek i regularnie powiększają swoje portfolio o rozmaite warianty piw specjalnych i smakowych. Wszystko to sprawia, że kategoria piwna jest coraz bardziej zróżnicowana i otwarta na zmieniające się potrzeby konsumentów. 15 lat temu rozpoczęli Państwo realizację kampanii edukacyjnych, m. in. W ciąży nie piję alkoholu czy Nigdy nie jeżdżę po alkoholu. Jakie są ich efekty?

Z ogromną przyjemnością obserwujemy, że wieloletnie kampanie edukacyjne i dobrowolne stosowanie znaków odpowiedzialnościowych na

W ciągu dwóch minionych lat odnotowaliśmy rosnącą sprzedaż piw bezalkoholowych – o 58 proc. w 2016 r. i o 22,9 proc. w 2017 r.

opakowaniach piwa, w spotach reklamowych i innych materiałach promocyjnych przynoszą efekty. Zwiększyła się świadomość społeczna różnych zagrożeń związanych z nierozważną konsumpcją alkoholu. Wyniki badań pokazują, że spontaniczna rozpoznawalność znaku „Nigdy nie jeżdżę po alkoholu” wynosi aż 44 proc., a 17 proc. osób identyfikuje znak „W ciąży nie piję alkoholu”. Dla porównania, jedynie 4 proc. Polaków spontanicznie wymienia obowiązkowe ostrzeżenie dotyczące szkodliwości alkoholu dla kobiet w ciąży i zagrożenia dla kierowców. 13 proc. Polaków spotkało się ze znakiem „Alkohol. Tylko dla pełnoletnich”, podczas gdy nikt nie kojarzy obowiązkowego ostrzeżenia przed sprzedażą alkoholu niepełnoletnim. Nastąpiła również zmiana postaw i zachowań wobec alkoholu. Policyjne

i karmienia piersią uruchomiliśmy program edukacyjny skierowany do kobiet i środowisk medycznych na temat szkodliwych skutków spożywania alkoholu w ciąży i zagrożenia FAS. Każdemu lekarzowi ginekologowi w Polsce przekazaliśmy stanowisko ekspertów zachęcające do informowania pacjentek o negatywnym wpływie alkoholu na rozwijający się płód. Skuteczność działań staramy się zwiększać poprzez partnerstwo. Do współpracy zapraszamy instytucje z sektora państwowego i podmioty komercyjne. Wierzymy, że dobrowolne działania podejmowane w partnerstwie publiczno-prywatnego oraz przyjęte przez nas zobowiązania samoregulacyjne są bardziej skuteczne niż odgórne regulacje. Rozmawiała Dominika Pułjan

AGROindustry

2/2018

okiem eksperta

Rynek piwa w Polsce dr inż. Piotr Szajner Zakład Badań Rynkowych IERiGŻ-PIB

Rynek piwa w Polsce charakteryzuje się wysoką dynamiką rozwoju. W okresie transformacji gospodarczej i integracji z UE zwiększyła się produkcja, konsumpcja i obroty handlu zagranicznego. Branża browarnicza wykazuje silnie skoncentrowaną strukturę podmiotową i duży udział globalnych koncernów, ale w ostatnich latach udział w rynku zwiększają małe lokalne i rzemieślnicze browary. Popyt na rynku wewnętrznym dynamicznie wzrastał, ale w ostatnich latach zbliżył się do granicy nasycenia. Szansą dalszego rozwoju branży będzie eksport. Sytuacja ekonomicznofinansowa browarnictwa jest dobra, a przedsiębiorstwa uzyskują duże zyski i wykazują aktywność inwestycyjną, a efektem jest postępująca modernizacja zakładów.

AGROindustry

2/2018

okiem eksperta

rzemysł piwowarski (PKD 11.05) w Polsce przeszedł proces głębokich przemian własnościowych, strukturalnych oraz modernizacyjnych. W pierwszym okresie transformacji gospodarczej w branży browarniczej nastąpiły przemiany własnościowe, które polegały przede wszystkim na prywatyzacji zakładów. Istotną rolę w tym procesie odegrały bezpośrednie inwestycje zagraniczne transnarodowych koncernów browarniczych o zasięgu globalnym. Według badań IERiGŻ-PIB do 2004 r. łączna wartość tych inwestycji wyniosła ok. 1,2 mld USD, co stanowiło ok. 18% bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przemyśle spożywczym. Większe inwestycje zagraniczne wystąpiły tylko w branży tytoniowej (1,6 mld USD)1. W drugim etapie wystąpiła silna koncentracja struktur podmiotowych w przemyśle browarniczym, który obecnie według danych PKO BP jest zdominowany przez trzy duże grupy kapitałowe: Kompania Piwowarska (Asahi Group) 34%, Grupa Żywiec (Heineken) 27% i Carlsberg Polska 21% 2. Polski rynek piwa jest silnie zglobalizowany i jest to zjawisko typowe dla światowego browarnictwa. W 2016 r. czterdzieści największych koncernów

browarniczych wytworzyło 78,7% światowej produkcji, w tym udział czterech największych koncernów wyniósł 44,4%3 W ostatnich latach na polskim rynku powstało bardzo dużo małych browarów, przeważnie o charakterze lokalnym i rzemieślniczym. Dekoncentracja struktury rynku jest korzystna dla konsumentów, gdyż zwiększa konkurencję między producentami i przyczynia się do poszerzenia oferty asortymentowej. Małe browary korzystnie wpływają także na rozwój gospodarczy i społeczny w ujęciu lokalnym, gdyż kultywują i tworzą regionalne tradycje piwowarskie. Postępujący proces dekoncentracji struktur rynkowych potwierdzają także dane GUS, gdyż małe browary zwiększyły udział w rynku, kosztem dużych

przedsiębiorstw. W 1999 r. duże przedsiębiorstwa generowały 93% przychodów ze sprzedaży branży i zatrudniały 86% pracowników. W 2016 r. udziały tych firm w przychodach i zatrudnieniu zmniejszył się odpowiednio do 83%, a w zatrudnieniu do 73%. Równocześnie małe podmioty zwiększyły udział w przychodach ze sprzedaży z 2 do 7%, a w zatrudnieniu z 3 do 10% (tab.1). Restrukturyzacji branży towarzyszyła intensywna działalność inwestycyjna. W latach 1995-2017 przedsiębiorstwa zainwestowały łącznie ok. 14 mld zł, co przyczyniło się do modernizacji produkcji i poszerzenia oferty asortymentowej. Inwestycje kapitałowe umożliwiły redukcję zatrudnienia z 15,5 do ok. 7,5 tys. osób oraz pięciokrotny wzrost wydajności pracy z 1,1 do 5,7 tys. hl na zatrudnionego. 1999

2016

Wyszczególnienie

Małe (10-45)*

Średnie (50-249)*

Duże (>249)*

Małe (10-45)*

Średnie (50-249*)

Duże (>249)*

Liczba firm

Zatrudnienie

Przychody ze sprzedaży

Tab. 1. Struktura podmiotowa przemysłu piwowarskiego w Polsce * Według liczby zatrudnionych Źródło: Obliczenia własne, niepublikowane dane GUS

Rys. 1. Produkcja piwa w Polsce i jej wahania sezonowe Źródło: Obliczenia własne, dane CIHZ, MF i MRIRW

2/2018

AGROindustry

okiem eksperta

Rynek piwa w Polsce charakteryzuje się wysoką dynamiką rozwoju, a świadczy o tym wzrost produkcji, konsumpcji oraz eksportu. W latach 1990-2017 produkcja wzrosła trzyipółkrotnie do 39,9 mln hl. Rekordowa produkcja wystąpiła w 2016 r. i wyniosła 41,4 mln hl. Średnioroczna dynamika

produkcji wyniosła 5,2%, a w ujęciu bezwzględnym produkcja zwiększała się o 1,1 mln rocznie. Produkcja piwa charakteryzuje się wahaniami sezonowymi, które w latach 1990-2017 uległy istotnemu zmniejszeniu. W ostatnich latach sezonowy wzrost produkcji był mniejszy (20-25%) i obejmował on

okres maj-sierpień. W 1990 r. sezonowy wzrost produkcji był większy (30-35%), ale dotyczył on głównie lipca i sierpnia. Również sezonowy spadek produkcji w miesiącach zimowych jest mniejszy niż na początku okresu transformacji gospodarczej (rys. 1). Zmniejszenie wahań produkcji w ciągu roku było

Rys. 2. Konsumpcja piwa i wyrobów alkoholowych Źródło: Niepublikowane dane GUS, PARPA

AGROindustry

2/2018

okiem eksperta

wynikiem dostosowań do sezonowości konsumpcji w kraju oraz rosnącego eksportu. Zmniejszenie wahań sezonowych pozytywnie wpływa na efektywność gospodarowania branży poprzez równomierne wykorzystanie pracy i kapitału w ciągu roku oraz ułatwia dystrybucję, a tym samym korzystnie wpływa na rozkład przychodów w ciągu roku. Wzrostowi produkcji piwa towarzyszyło poszerzenie oferty asortymentowej, gdyż producenci wprowadzili wiele nowych gatunków piwa, w tym także gatunków dostępnych wyłącznie na rynkach lokalnych. Proces ten jest szczególnie widoczny w okresie ekspansji rynkowej lokalnych, rzemieślniczych i kontraktowych browarów. Rosnąca produkcja piwa nie przyczyniła się do rozwoju bazy surowcowej w Polsce, tj. uprawy jęczmienia browarnego i chmielu. Produkcja słodu wzrosła wprawdzie do ok. 400 tys. t, ale import ciągle wynosi 150-220 tys. t. Bazę surowcową krajowego słodownictwa stanowi ok. 100 tys. ha jęczmienia browarnego, którego zbiory są szacowane na ok. 400 tys. t. Zapotrzebowanie na słód wzrasta nieproporcjonalnie do produkcji piwa, gdyż w latach 1995-2017 zawartość ekstraktu w piwie zmniejszyła się z 17,5% do 12,5%. Powodem tego jest rosnąca produkcja lekkich gatunków

(np. radler, shandy). Powierzchnia uprawy chmielu wykazuje niewielkie zmiany 1,4-2,0 tys. ha, a zbiory są determinowane warunkami pogodowymi. Przedmiotem uprawy są zarówno odmiany goryczkowe (60%) i aromatyczne (40%). Zbiory szyszek chmielowych wynoszą 2-4 tys. t, ale są one przetwarzane głównie w Niemczech, z których następie jest importowany granulat chmielowy4. Główną determinantą rozwoju branży piwowarskiej był rosnący popyt na rynku krajowym. W latach 1995-2017 bilansowa konsumpcja piwa wzrosła dwuipółkrotnie do 37 mln hl. Spożycie piwa w przeliczeniu na mieszkańca zwiększyło się w tym samym stopniu do ok. 100 l/osobę. Wzrostowi konsumpcji towarzyszyła zmiana modelu spożycia, gdyż duże ilości piwa są spożywane poza gospodarstwem domowym, tj. w lokalach oraz w trakcie wydarzeń sportowych i kulturalnych. Piwo ma największy udział w strukturze konsumpcji wyrobów alkoholowych, która w latach 1992-2017 zwiększyła się o 44% do 9,4 litra 100% alkoholu etylowego. Udział piwa w strukturze spożycia zwiększył się z 32 do 56%. Wzrost spożycia piwa odbył się kosztem mniejszej konsumpcji wyrobów winiarskich i spirytusowych (rys. 2). Popyt na piwo na krajowym rynku zbliża się jednak do granicy

z życia branży

Niemcom brakuje butelek

etnia fala upałów powoduje poważne problemy w Niemczech: browarom brakuje butelek. Jeden z browarów wydał apel do osób pijących, wzywając do zwrotu pustych butelek: Potrzebujemy twojej pomocy! - napisał na Facebooku browar Moritz Fiege - Świetna pogoda + świetne piwo = poważne pragnienie. Haczyk: chociaż regularnie kupujemy nowe butelki, zaczyna nam ich brakować. Zanim wyruszysz na letnie wakacje, pamiętaj o zwrocie butelek Moritz Fiege do miejscowych sklepów. Niemcy nie akceptują piwa w puszkach. Lubią swoje piwo w butelkach. Są jednak uświadomieni w kwestii ochrony środowiska. Butelki po piwie nie trafiają do kosza z innym szkłem. Zamiast tego za każdym razem, gdy kupujesz piwo w Niemczech, płacisz kaucję w wysokości od 8 do 15 centów za butelkę. Kaucja wypłacana jest przy zwrocie. W niemieckich supermarketach są zazwyczaj długie kolejki osób konsekwentnie zwracających butelki do specjalnych automatów. Rzecznik prasowy Veltins, jednego z największych browarów w Niemczech, poinformował, że firma zamówiła tysiące dodatkowych opakowań. Ale w przypadku butelek, zamawianych zwykle z rocznym wyprzedzeniem, nie jest to rozwiązanie dla mniejszych browarów. Niemcy nie pierwszy raz borykają się z podobnym problemem. W 2012 r. sprawa stała się niezwykle poważna. Słynny browar Hofbräu w Monachium sprzedawał piwo klientom tylko w zamian za puste butelki. Źródło: https://www.telegraph.co.uk/news/2018/05/11/women-incerasinglychoosing-drink-beer-home-choose-drinks-study/

Rys. 3. Wyniki handlu zagranicznego (CN 2203) Źródło: Obliczenia własne, dane CIHZ, MF

2/2018

AGROindustry

okiem eksperta

nasycenia i dlatego szansą dalszego wzrostu produkcji jest eksport. Pierwszym symptomem tego był spadek produkcji w 2017 r. o 2,1%. Kraje sąsiadujące z Polską charakteryzują się wielowiekowymi tradycjami piwowarskimi i trudno będzie na tych rynkach lokować duże ilości piwa. Konieczna będzie zatem ekspansja eksportowa na rynki wschodnie. Handel zagraniczny branży piwowarskiej wykazywał wysoką dynamikę rozwoju. Po akcesji do UE eksport zwiększył się z 0,6 do 3,3 mln hl, a import z 0,2 do 0,9 mln hl. W ujęciu wartościowym eksport wzrósł z 22 do 140 mln EUR, a import z 10 do 60 mln EUR (rys. 3). Branża jest eksporterem netto, ale znaczenie handlu zagranicznego w krajowym bilansie rynkowym jest niewielkie. Udział eksportu w produkcji wynosi ok. 9%, a udział importu w zaopatrzeniu rynku wewnętrznego jest szacowany na 2,5%5. Głównymi rynkami zbytu piwa w 2017 r. były Niemcy (0,5 mln hl), Włochy (0,4 mln hl) oraz Holandia i Węgry (po 0,3 mln hl). Najwięcej piwa importowano z Czech, Niemiec (po 0,3 mln hl) i Holandii (0,1 mln hl). W handlu zagranicznym słodem występuje ujemne saldo ok. 120 tys. t. W handlu zagranicznym chmielem przedmiotem eksportu są szyszki (ok. 900 t), a importowany jest granulat chmielowy (600-1000 t).

Rys. 4. Sytuacja ekonomiczno-finansowa przemysłu piwowarskiego

Przemysł piwowarski w Polsce charakteryzuje się bardzo dobrą sytuacją ekonomiczno-finansową. Działalność inwest ycyjna skutkowała modernizacją zakładów i poprawą efektywności gospod a rowa nia . Su b s t y tu c ja p r acy kapitałem spowodowała wzrost wydajności pracy i produktywności majątku trwałego. Poprawie wyników finansowych sprzyjał przede wszystkim rosnący popyt w kraju i na rynkach zewnętrznych. W latach 1995-2017 nominalne przychody ze sprzedaży wzrosł y z 2,8 do 10,8 mln zł, a zysk netto oscyluje w granicach 0,9 mln zł. Ujemny wynik finansowy wystąpił tylko w 2001 r. (112 mln zł). Rentowność netto b r a n ż y w y n o s i 10 -15% i j e s t wyższa niż średnio w przemyśle spożywczym (4-5%). Rentowność kapitału własnego (ROE) jest także bardzo wysoka, co czyni branżę interesującą dla potencjalnych inwestorów (rys. 4). Rynek wyrobów alkoholowych podlega licznym regulacjom dotyczącym: polityki podatkowej, warunków produkcji i dystrybucji, reklamy oraz polityki zapobiegania negatywnym skutkom społecznym i zdrowotnym konsumpcji używek. Badania IERiGŻ-PIB wykazały, że udział podatków VAT i akcyzowego w strukturze ceny

Przychody ze sprzedaży i zysk netto

detalicznej wynosi odpowiednio 19 i 18%. Wpływy z podatku akcyzowego od wyrobów alkoholowych do budżetu państwa w 2016 r. wyniosły 11,6 mld zł, w tym od piwa 3,6 mld zł6.

Chechelski P. (2008), Wpływ procesów globalizacji na polski przemysł spożywczy, Studia i Monografie, nr 145, IERiGŻ-PIB, Warszawa.

PKO BP (2017), Rynek piwa w Polsce, Raporty Branżowe, http://www.pkobp.pl/ centrum-analiz/analizy-sektorowe/raportybranzowe/rynek-piwa-w-polsce/.

Barth-Haas Group (2017), The Barht Report Hops 2016/2017, http:// www.barthhaasgroup.com/images/ mediacenter/downloads/pdfs/412/ barthbericht20162017en.pdf., 2017 Nuremberg.

Szajner P. (2018), Ewolucja rynku piwa w Polsce, seminarium, IERiGŻ-PIB, Warszawa, https://www.ierigz.waw.pl/ aktualnosci/seminaria-i-konferencje/2172 1,35,3,0,seminarium-ewolucja-rynku-piwaw-polsce.html.

Szajner P. (2017), Rynek wyrobów alkoholowych. Stan i perspektywy, nr 5, s. 10, IERiGŻ-PIB, KOWR, MRiRW, Warszawa.

Zalewski A. (2017), Rynek wyrobów alkoholowych. Stan i perspektywy, nr 5, s. 32, IERiGŻ-PIB, KOWR, MRiRW, Warszawa.

Wyniki finansowe przemysłu piwowarskiego

Źródło: Niepublikowane dane GUS

AGROindustry

2/2018

pakowanie żywności

II Forum Technologii Pakowania zgromadziło ok. 60 uczestników z branży mięsnej, mleczarskiej i rybnej

Gniezno – polska stolica pakowania Redakcja czasopisma AGROindustry po raz kolejny objęła patronatem medialnym konferencję firm Trepko, Ulma Packaging, Bizerba i Sealed Air, która odbyła się w dniach 20-21 czerwca w siedzibie firmy Trepko S.A. w Gnieźnie.

Po uroczystym powitaniu or-

ganizatorzy zaprosili zebranych na salę konferencyjną, gdzie przedstawili prelekcje na temat najnowszych trendów i innowacyjnych rozwiązań w zakresie pakowania produktów spożywczych. W przerwach między wykładami uczestnicy mieli okazję obejrzeć prak t yczne poka zy maszyn pakujących oraz zwiedzić część produkcyjną zakładu Trepko. II Forum Technologii Pakowania to nie tylko prezentacja szerokiego asortymentu organizatorów, to także świetna okazja, aby poznać światowe trendy, sytuację rynkową oraz zacieśnić relacje z klientami. Maciej Gierszewski (SealedAir) opowiedział o prognozowanych trendach na rynku opakowań w 2025 roku. Podkreślił, iż do 2050 roku liczba ludności na świecie wzrośnie do ok. 9 miliardów, a co za tym idzie nastąpi wzrost zapotrzebowania na żywność i opakowania. Z tego względu niezmiernie ciekawym produktem stają się opakowania ekologiczne. Maciej Gierszewski podkreślił, że firma SealedAir dąży do produkcji opakowań jeszcze bardziej przyjaznych środowisku i bezpieczniejszych 2/2018

AGROindustry

Uczestnicy zwiedzili część produkcyjną zakładu Trepko

Piotr Tyrek (Ulma Packaging) poprowadził pokaz maszyny przeznaczonej do pakowania produktów spożywczych w próżni, w opakowania typu skin/defresh

Uczestnicy chętnie robili zdjęcia zapakowanych produktów

B2B i sprawdzanie oferty online to domena spotkań branżowych w dzisiejszych czasach

Brygida Kotłowska (Graal) i Bogdan Wiśniewski (Koral) w czasie pokazu pakowania

Agata Kroczek (Łukosz) zadawała szereg pytań o produkty pakowane w próżni

Paweł Łagoda (Trepko) przedstawił uczestnikom możliwości firmy. Nowoczesny zakład w Gnieźnie, który w 2019 roku będzie obchodził 100-lecie istnienia, wysyła w świat ok. trzech maszyn tygodniowo. Firma produkuje maszyny przeznaczone m.in. do: napełniania i zamykania gotowych pojemników, napełniania butelek, napełniania i koagulacji sera U.F. czy automaty do pakowania kanapek i dań gotowych

wydarzenia

Co dalej z polskim jabłkiem? Jedenasta edycja wareckich spotkań producentów i przetwórców owoców zgromadziła ponad 100 uczestników. Tematyka obrad koncentrowała się na surowcu do przetwórstwa, funkcjonowaniu grup producenckich, rynku i trendach, nowych technologie w przetwórstwie oraz bezpieczeństwie i higienie produkcji. Dyskusję zdominowała tematyka jakości polskich jabłek a w szczególności pozostałości pestycydów w surowcu.

Jarosław Dybus (Konvin), Marek Marzec (Ewa-bis), Daniel Olszewski (Flottweg), Witold Boguta (Krajowy Związek Producentów Owoców i Warzyw), Mariusz Kowalczyk (Fructopol)

Okiem eksperta Marek Marzec właściciel firmy Ewa-Bis, jednego z największych eksporterów polskich jabłek (ok. 50 tysięcy ton)

Nie sposób nie dołączyć do chóru narzekań – nie mamy czym handlować. Dzięki Bogu – jabłka ludzie jedzą na całym świecie, nieważne czy polskie, ważne czy mam dobry towar. Ceny dyktuje światowy rynek a udział polskich jabłek to ok 4% tego rynku. Moim marzeniem jest abym wiedział od kogo jabłko kupuję: wtedy wiem co produkuje i jakie ma podejście do produkcji. Dziś potrafię zlokalizować około 10% towaru, reszta pochodzi od grup producenckich. To nie jest biznes, tylko siedzenie w kasynie. Nikt nie uwierzy, że połowę dochodów tracimy przez reklamacje.

AGROindustry

2/2018

wydarzenia

Światowy handel polskim jabłkiem Tegoroczny zimny prysznic z rynków Szwecji, Czech i Danii uświadomił eksporterom, że produktu niskiej jakości sprzedać się nie uda. Rosnące wymagania jakościowe dużych odbiorców wymuszają głębokie pochylenie się nad jakością.

Producent soku z polskich jabłek Przetwórca oczekuje rozsądnej ceny i zerowej zawartości pestycydów w owocu. Ideałem byłaby produkcja BIO soku NFC. Jabłka najlepiej

z sadu przemysłowego, niepryskane. Sok trzeba przecież wyprodukować, sprzedać i na nim zarobić.

Jabłko okiem sadownika Sadownicy również chcą sprzedawać swój produkt jak najdrożej. Dlatego nastawiają się na produkcję jabłek deserowych. Większość polskich sadowników to rzetelni wytwórcy, dbający o jakość. Oczywiście, wszędzie znajdą się czarne owce, psujące wizerunek całej branży. Być może, gdyby doszło do utylizacji kilku chłodni – sytuacja by się unormowała – rozważał Witold Boguta.

Silna ekipa z firmy JMR. Na spotkaniu prezentowali technologię dealkoholizacji cydru

Paweł Czeczko (Calvatis) i Krzysztof Szarek (Anti-Germ) w trakcie rozmowy o technologiach higieny w zakładach przetwórczych

Okiem eksperta Adam Siekacz (DSM) przedstawił dominujące światowe trendy na rynku żywności i napojów

Firma Niwa prezentowała swoją ofertę dla przetwórstwa owoców i warzyw

2/2018

AGROindustry

Jacek Skoneczny członek zarządu ECO grupa, jednego z największych producentów i dystrybutorów owoców i warzyw w Polsce.

Lokalizacja obrad pozwala na chwilę relaksu w promieniach słońca

Daniel Olszewski (Flottweg) wygłosił lekko kontrowersyjną prezentację o Januszach i Dobromirach biznesu

Krzysztof Antosik (Ekma) zachęcał do współpracy w zakresie pomiarów poszczególnych parametrów w napojach

Mamy gigantyczną nadprodukcję. Niska cena nie pozwoli producentom odtworzyć produkcji i część zbankrutuje. Za 2-3 lata rynek powinien być w miarę poukładany – dziś jest zbyt rozdrobniony. Centralizacja nastąpi przy grupach i firmach handlowych. Na rynku utrzymają się tylko ci sadownicy, którzy produkują dobry towar. Nie widzę możliwości zagospodarowania całej naszej produkcji w normalnych pieniądzach. Druga sprawa to bezpieczeństwo: pierwszy raz producenci muszą identyfikować się ze sprzedawcami, bo inaczej utną gałąź, na której siedzą. Towary wracają do nas z powrotem za przekroczenia pestycydów, odbiorcy żądają lepszej jakości aniżeli nakazują normy. Jeżeli nas wytną – nie potrafię powiedzieć co zrobimy…

wydarzenia

Piotr Podoba (Dohler) zaprezentował stanowisko swojej firmy w zakresie badania pozostałości pestycydów w owocach

Silna ekipa firmy Real w towarzystwie Witolda Boguty (KZPOiW)

Piotr Ziarko (Pall) mówił o podstawach filtracji mikrobiologicznej w przemyśle przetwórczym

Wiesław Wasilewski (Big-pol) mówił o możliwościach finansowania inwestycji ze środków unijnych

Damian Mizera i Piotr Tyrek (Ulma Packaging) prezentowali możliwości swojej firmy w zakresie pakowania jabłek

Do Warki przyjechało ponad 100 specjalistów z całej Polski

Dobra atmosfera panowała w trakcie całej konferencji

Krzysztof Teter (Austia Juice) i Piotr Karpiński (Warwin)

Obradom towarzyszyła debata pt „Polskie Jabłko – czy liczy się tylko cena” w debacie udział wzięli: Piotr Podoba, Dӧhler Polska, Marek Marzec, Ewa-Bis, Jacek Skoneczny, ECO grupa. Moderowała Aleksandra Wojnarowska

Dwugodzinne warsztaty o mikrobiologii w produkcji, przechowywaniu i transporcie zagęszczonych soków poprowadził Hubert Antolak z InstytutuTechnologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechniki Łódzkiej

Piękniejsza część konferencji, czyli specjalistki z Gomar Pińczów (Paulina Sołtys i Dorota Lozia) i Warwin (Ewa Surma).

Ekipa telewizyjna nagrywała najciekawsze elementy spotkania

Okiem eksperta Piotr Podoba prezes Dӧhler Polska, jednego z największych przetwórców polskich jabłek

W ubiegłym roku nasza firma wydała milion złotych na badania soków NFC. W 20% mieliśmy przekroczenia norm. Co ciekawe – przekroczenia dotyczyły środków do produkcji zbóż, które nie powinny być w ogóle stosowane do jabłek. Ale są tańsze i się je stosuje…

Polskie jabłko a konsument Co się`dzieje z konsumpcją polskiego jabłka? Produkcja rośnie, natomiast konsumpcja maleje. Być może Polacy spragnieni są egzotycznych smaków, jak mandarynka czy awokado, być może jakość jabłka jest niewystarczająca. Kluczowym parametrem jakościowym jest jędrność. Amerykańskie jabłko, ze względu na swą jędrność właśnie, ma największy udział w rynkach Wietnamu, Chin i Indii. Czy moglibyśmy wypracować naszą polską recepturę produkcji jędrnych jabłek?

AGROindustry

2/2018

® ® ® aseRapidase Rapidase mum Maximum Maximum fruit without fruit without fruit thethe muscle muscle withou

Demand for delicious, fruit and vegetables juicefruit has never beenvegetables esh fruit and vegetables Demand juice forfresh has delicious, never beenfresh and has never been vegetables. They work vegetables. forjuice clear They work and for cloudy clear and juices, cloudy concentrates, juices, concentrates, purées vegetables. purées ® With you our smart t Rapidase®stronger. enzymes, stronger. With can Rapidase liberate our® smart enzymes, the you Rapidase can liberate the enzymes, youfruit can liberate the and nectars, fruitand preparations nectars, preparations and extracted and extracted oil products. oil products. For For juice juice and nectars , characteristic mouth-watering mouth-watering colors and aromas, appealing characteristic aromas, flavors colors and characteristic appealing flavors colors and appealing flavors challenges and ideation, challenges our and enzyme ideation, our experts enzyme offer experts a offer wealth a wealth of knowledge of knowledge challenges a thatthat consumers consumers enjoy. enjoy. in fruit processing, in and fruit processing, are readyand to are work ready intopartnership work in partnership with with you. you. in fruit proce

® ® ® Simple Simple to use, Rapidase to use, Rapidase enzymes maintain production enzymes quality maintain and yield production enzymes Be quality onand the maintain yield winningBeteam. on production the Contact winning team. DSM’s quality Contact specialists DSM’s and specialists for yield smarter for smarter processing: processing: Be on the wi ns and harvests. through through Enzymes changing changing seasons are the and smart harvests. seasons answer Enzymes are and the info.food@dsm.com smart harvests. answer Enzymes info.food@dsm.com | www.dsm.com/food are the | www.dsm.com/food smart answer info.food@d concentrated forproducts for single-strength single-strength from and allconcentrated types of fruits and products and concentrated from all types of fruits products and from all types of fruits and

pod naszym patronatem

Soki

stają się sexy

o raz dwudziesty pierwszy na dorocznym sympozjum spotkali się członkowie i sympatycy Krajowej Unii Producentów Soków, tym razem pod hasłem „Strategia branży sokowniczej w zmieniających się warunkach rynkowych”. Ponad dwustu uczestników, szereg prezentacji dotyczących rynku soków zagęszczonych oraz gotowych do spożycia oraz szereg rozmów kuluarowych, koncentrujących się przede wszystkim na tegorocznych cenach surowca do przetwórstwa sprawiają, że na konferencji KUPS warto bywać. Prezentowany zakres tematyczny jest bardzo rozległy: od wartości odżywczych i chorób cywilizacyjnych poprzez technologie produkcji i strategie marketingowe produktów gotowych, od programów promocyjnych, poprzez zmiany rynkowe i kapitałowe na rynku, od sadownictwa i bezpiecznej produkcji po umowy kontraktowe i fundusze unijne. Wydaje się jednak, że impreza organizowana zawsze przed sezonem przetwórczym pozwala przede wszystkim producentom się spotkać i nabyć wiedzy operacyjnej o prawdopodobnych tegorocznych zbiorach i cenach.

Stoisko Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach pachniało ogrodem i sadem

Jarosław Dybus (Konvin), Sylwia Skąpska (IBPRS) oraz Piotr Trojanowicz (ZPOW Polkon)

Krzysztof Kwietniewski oraz Bożena Pniak-Buła – przedstawiciele Sokpolu

Mariusz Kikulski (Beczkopol) i Piotr Furmański (Kampol-Fruit)

Szymon Pięta i David Bastien (Sysmex)

Paweł Bojanowski i Kamil Smoliński (GEA Westfalia)

Tomasz Łazicki (Falken Trade) i Kazimierz Kujawa (Tymbark MWS)

AGROindustry

2/2018

pod naszym patronatem

Usłyszane – podsłuchane na „kupsie”: Sławomir Suliński (Alpma) na stoisku firmowym

Sympozjum towarzyszą intensywne rozmowy kuluarowe

Andrzej Burzyński (BEWA) i Dariusz Poncyliusz (Excellence) po burzliwej rozmowie na temat rynkowych przemian

Podstawowym problemem w Polsce jest brak ludzi do pracy. Bardzo się rozwinęliśmy i bardzo dużo produkujemy. Potrzebujemy dziesiątków tysięcy ludzi do pracy na polach Andrzej Gajowniczej, REAL

Paweł Kubiak i Tomas Jendrzejek z Kofola Ceskoslovensko w trakcie miłej pogawędki z Alicją Winecką (Cargill)

Jakub Karzewnik (Zamet) prezentował prasę do owoców produkowaną w zakładzie w Tarnowskich Górach

Mariusz Goca (Tetra pak) podjął temat obróbki procesowej napojów z owsa

Kolejne przejęcia i akwizycje zakładów przetwórczych na pewno będą. Nie oczekiwałbym jednak inwestorów finansowych, gdyż dajemy zbyt niską wartość dodaną. Spodziewałbym się akwizycji ze strony firmy produkującej napoje gotowe albo sieci. Wojciech Kępiński, ADM Wild Europe

Daniel Olszewski (Flottweg), Piotr Podoba (Netzsch), Stefan Borowiec (Fructopol) i Wojciech Mazurek (B&P)

Waldemar Gawłowski (KGH) odbiera z rąk Barbary Groele (KUPS) certyfikat „Jakość i smak pod kontrolą”

Honorata Jarocka (Mintel) przedstawiała możliwości zastosowania innowacji w kategorii soków

Dobrym kierunkiem jest produkcja ekologicznych jabłek. Ekologiczny sok NFC (not from concentrate) osiąga dwukrotnie wyższą cenę rynkową. W Polsce mamy sześć tysięcy hektarów sadów ekologicznych Piotr Trojanowicz, ZPOW Polkon W tym roku może trafić do przetwórstwa ponad 2,5 miliona ton jabłek. Sady przemysłowe? – jestem na tak, pod warunkiem, że dają nam wartość dodaną czyli produkcję eko i NFC. To mogłoby dać nam pewną stabilizację Jarosław Dybus, Konvin

W „kupsie” co roku uczestniczy ponad 200 przedstawicieli sektora: producentów, naukowców, mediów i firm współpracujących.

Larissa Popp Abrahao (Brazylijskie Stowarzyszenie Eksporterów Cytrusów) opowiadała o inicjatywach promocji soków pomarańczowych w Europie

Julian Pawlak (KUPS) zachęcał zebranych do zapoznania się z sympozjalnym wydaniem naszego pisma

Sok może być produktem hipsterskim, jeśli odpowiednio sprzedamy wyobrażenie o tym produkcie Julian Pawlak, KUPS Soki są świetną bazą do hybrydyzacji napojów – produktów wychodzących poza swoją kategorię. To daje szansę na stworzenie nowej kategorii produktów na ich bazie Honorata Jarocka, Mintel

Piotr Podoba (Dohler Polska) w trakcie dyskusji panelowej pytał retorycznie czy polski koncentrat jest niezastąpiony. I zaraz odpowiadał, że niestety nie, że zostaliśmy z zapasami w magazynach

2/2018

Anna Bugała i Bożena Nosecka z Instytutu Ekonomiki i Gospodarki Żywnościowej „złapane” na kilka sekund przed prezentacją o rynku soków zagęszczonych w Polsce

AGROindustry

Dorota Kruczyńska (Instytut Ogrodnictwa) postawiła tezę, że sady przemysłowe są odpowiedzią na potrzeby przetwórstwa

Pozycjonowanie produktu na półce ma większy wpływ na sprzedaż aniżeli opakowanie. 140-200 centymetrów – to jest obszar, w którym konsument sięga po towar na sklepowej półce Aleksandra Łuszczyńska, SWPS we Wrocławiu

dania gotowe

Forum Dań gotowych a.d. 2018 z firmą Virtu

W Zawierciu spotkała się kadra zarządzająca i techniczna zakładów produkujących żywność gotową, aby obradować na temat trendów, jakości oraz nowych technologii i opakowań. Uczestnicy mieli okazję wziąć udział w warsztatach na temat wymagań prawnych związanych z substancjami dodatkowymi w daniach gotowych oraz wysłuchać niezmiernie ciekawych prelekcji na temat innowacyjnej metody utrwalania żywności HPP oraz trendach na rynku opakowań dań gotowych. Partnerem branżowym Forum została firma Virtu Production.

rzegorz Cielecki, dyrektor zarządzający Virtu, mówił o rosnącym rynku dań gotowych i ciągłej pogoni za wymaganiami konsumentów. Nadchodzą czasy, kiedy nie tylko cena, lecz jakość coraz częściej decydują o wyborach klientów – mówił do uczestników Forum. Powodem jest rosnąca świadomość i zamożność konsumentów. Za tymi trendami podąża również Virtu, które stale uzupełnia portfolio dań gotowych. Tylko w 2018 r. firma wprowadzi na rynek kilkanaście nowych produktów, z czego dużą część stanowią dania premium. W domu, z rodziną również jemy produkty naszej firmy, od pierogów po pizzę włoską, która niewiele się różni od tej z pizzerii – dodał w kuluarach G. Cielecki. We d ł u g S y l we s t r a R zo s k i z Instytutu Wysokich Ciśnień PAN - przyszłością utrwalania żywności jest metoda HPP. Zastosowanie wysokiego ciśnienia ma zastąpić obróbkę termiczną czy konserwanty przy o wiele korzystniejszych wynikach w niszczeniu patogenów oraz ograniczeniu utraty wartości odżywczych i organoleptycznych. Mimo ciągle jeszcze wysokich kosztów – coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na wybór tej metody.

Forum otworzył Grzegorz Cielecki, dyrektor zarządzający Virtu Production. Firma została partnerem branżowym wydarzenia.

Katarzyna Bigos (AirLiquide) opowiedziała uczestnikom o aplikacjach z użyciem formy ciekłej, dzięki którym można zwiększyć wydajność mrożenia oraz o korzyściach płynących z pakowania w atmosferze ochronnej MAP.

Magdalena Bielecka (Culinar) przybliżyła uczestnikom produkt Lyckeby Careful – skrobię modyfikowaną bez numeru E, wpisującą się w trend czystej etykiety. Skrobię można wykorzystać w produkcji m.in. dań gotowych, ketchupów, sosów czy produktów mlecznych.

Wykład Grzegorza Zadykowicza (Mitsubishi Electric Europe) dotyczył zrobotyzowanych systemów pakowania dla segmentu „convenience food”. Uczestników szczególnie zainteresowała tematyka pakowania pierwotnego dedykowana dla produktów mięsnych, piekarniczych i słodyczy.

AGROindustry

2/2018

dania gotowe

Zalety stosowania metody HPP prof. dr hab. Barbara Krzysztofik

III Forum Technologii Żywności zgromadziło ok. 80 przedstawicieli producentów żywności gotowej

Skuteczność i korzyści wynikające z zastosowania HPP do produkcji żywności zostały dość dobrze przebadane i przeszły wiele testów na każdym etapie procesu produkcyjnego, wykazując wiele istotnych korzyści: • proces HPP może być prowadzony w temperaturze otoczenia, co obniża koszty procesu i ułatwia dobór określonych warunków procesu; • nie powoduje spadku ilości witamin w żywności, zmian jej smaku, zapachu i dla większości produktów także barwy;

Uśmiechnięte Anna Racka i Anita Trojanowska-Kaczorek z firmy Delikates Ostróda w czasie przerwy na kawę.

Anna Majdziak i Ewa Walerczyk z Konspol-Bis podczas owocnych „wojaży” wokół stoisk.

Elżbieta Dolniak, Małgorzata Puszek i Robert Jezik ze „Społem” PSS „Jedność” Częstochowa w czasie przerwy od bogatych merytorycznie wykładów.

Mariusz Czech (Anti-Germ) Janusz Pater (Ecolab) i Grzegorz Zadykowicz (Mitsubishi Electric Europe) w trakcie miłej pogawędki o rynku dań gotowych w Polsce.

• wpływa niszcząco na drobnoustroje łącznie z letalną Listerią, E. coli i Salmonellą, powodujące psucie żywności i aktywuje jedne enzymy a inaktywuje inne. W ten sposób marka producenta jest chroniona, a konsument dostaje bezpieczną żywność; • producenci mogą przy użyciu HPP tworzyć nowe, świeże i wysokowartościowe produkty z czystą etykietą i z wydłużonym terminem trwałości – bez niekorzystnego wpływu na jakość, smak, teksturę, zapach czy wartość odżywczą (w tym wersje chłodnicze dotychczasowych świeżych wyrobów) oraz poszerzyć rynki i dystrybucję. Wraz z rozwojem nowych produktów, często pozwala również osiągnąć wyższy poziom cenowy, co skutkuje wzrostem przychodów; • umożliwia ukierunkowanie niektórych przemian, np. usuwanie białek wywołujących alergię; • poprawia zdolność białek do żelowania oraz wiązania wody w produktach mięsnych; • pozwala uzyskać produkty o wysokiej jakości, smakiem przypominające żywność nieprzetworzoną, o wysokiej zawartości witamin oraz składników odżywczych;

Jakub Gaździcki (Fenix Systems), Katarzyna Bigos (Air Liquide) i Michał Bogaty (Air Liquide) jak zawsze uśmiechnięci.

Joanna Gajda-Wyrębek z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny poprowadziła warsztaty na temat wymagań prawnych związanych z substancjami dodatkowymi w daniach gotowych. Uczestnicy Forum z uwagą notowali i chętnie odpowiadali na pytania prowadzącej.

2/2018

AGROindustry

Firma Mniam Mniam w osobach Joanny Denesiuk i Dominiki Łuczak.

Mocna ekipa Virtu Production – Iwona Dalecka, Grzegorz Wojciechowski, Aleksandra Górska, Dominika Poskart i Agnieszka Zawłocka świeżo po wykładzie o innowacyjnych opakowaniach dań gotowych.

• dwa lub więcej razy wydłuża oczekiwany termin trwałości. Przyczynia się to do zachowania wysokiej jakości żywności, wygody dla konsumentów i umożliwienia producentom dostawy wyrobów w dalsze rejony, pozwalając im zdobywać nowe rynki; • umożliwia wytwarzanie produktów niskosodowych, z czystą etykietą, wolnych od konserwantów, bez obróbki termicznej i bez dodatków chemicznych. Jednocześnie zachowane zostają cechy organoleptyczne (smak, tekstura, zapach, barwa) oraz naturalna wartość odżywcza. Do tej grupy produktów należą niskosodowe, kompletnie naturalne artykuły spożywcze, a także żywność funkcjonalna, która wywodzi się z niszy „zdrowej żywności”; • umożliwia uzyskanie 100% mięsa ze skorupiaków, czego wynikiem jest znaczna redukcja kosztów pracy i zwiększona wydajność, możliwość kreowania innowacyjnych produktów z owoców morza, a także wygoda dla konsumenta.

energia – woda – środowisko

artykuł sponsorowany

Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle spożywczym

Woda jest istotnym elementem przemysłu spożywczego. Wykorzystywana jest zarówno do procesów technologicznych jak również do układów chłodniczych, mycia, wytwarzania pary czy systemów przeciwpożarowych.

o każdego z wymienionych celów trzeba zapewnić inne parametry wody. Jej jakość ma szczególne znaczenie w produkcji żywności oraz napojów. W zależności od produktu końcowego zmienia się ilość wody potrzebnej do jego wytworzenia. Biorąc pod uwagę fakt, że zasoby wody kurczą się, a koszt jej pozyskania wzrasta, istotne jest, aby prawidłowo zarządzać gospodarką wodną. Duża ilość wody w procesie produkcyjnym oznacza równie dużą ilość ścieków. Ich ilość i rodzaj zależą w dużej mierze od technologii oraz sezonowości produkcji. Aby ścieki mogły zostać odprowadzone do środowiska

muszą zostać oczyszczone ze szkodliwych substancji zgodnie z wymaganiami prawa. Poprzez wykorzystanie odpowiednich technologii możliwe jest odzyskanie wody i ponowne jej użycie w procesie produkcyjnym, jak również wykorzystanie osadów ściekowych na przykład do wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła. Takie rozwiązania pozwolą na zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko.

Poprawa efektywności Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Klientów Veolia oferuje kompleksowe usługi w zakresie rozwiązań

wodno-ściekowych obejmujące projekt, budowę, finansowanie (opcjonalnie) oraz długoterminowe zarządzanie instalacją. Wiedza, doświadczenie oraz wykorzystywane technologie zapewniają poprawę efektywności energetycznej oraz parametrów, niezawodność pracy instalacji oraz dostosowanie do wymogów prawa w zakresie ochrony środowiska. Oferta Veolii obejmuje: • o czyszczanie ścieków, również bardzo trudnych, pochodzących ze skomplikowanych procesów; • oczyszczanie wody procesowej;

AGROindustry

2/2018

energia – woda – środowisko

• produkcję wody i jej dostosowanie do wymagań technologicznych związanych z procesami przemysłowymi (woda procesowa); • długoterminowe utrzymanie zakładu (naprawy, remonty, okresowa inspekcja i badania diagnostyczne); • n iezawo dność w utr z ymaniu i zapewnienie ciągłości dostaw i określonych parametrów; • przejęcie ryzyka związanego z niezawodnością pracy systemów, jakością wody i ścieków oczyszczonych.

Modernizacja istniejącej oczyszczalni Przykładem rozwiązań, które mogą być wdrożone przez Veolię u Klienta, są te zastosowane w największej europejskiej fabryce Grupy Danone w Saint-Just Chaleyssin we Francji. W związku z planowaną przez Klienta rozbudową zakładu istniejące instalacje oczyszczania ścieków musiały zostać dostosowan i rozbudowane, aby sprostać nowym wymaganiom w zakresie ilości oraz jakości odprowadzanych ścieków i wód opadowych. Danone zdecydował się na rozpoczęcie dwufazowego globalnego projektu modernizacji oczyszczalni ścieków: zaprojektuj, wybuduj, a następnie rozpocznij operowanie. Rozwiązanie zainstalowane przez Veolię obejmuje: • biologiczne oczyszczanie tłuszczu Biolix®; • beztlenowe oczyszczanie w reaktorach UASB w celu usunięcia ChZT i ograniczenia produkcji osadu; • o czyszczanie trzeciorzędowe za pomocą technologii Actiflo®. Korzyści dla Klienta: • o bniżenie kosztów operacyjnych: niższe koszty oczyszczania ścieków (w tym: energia, chemikalia, koszty pracownicze, części zamienne);

2/2018

AGROindustry

• o dzyskiwanie produktu: ogólny wskaźnik odzysku odpadów wzrósł z 70% do 98%, przychody ze sprzedaży materiałów wtórnych przekraczają koszty zbierania i przetwarzania odpadów; • gwarancja oczyszczania ścieków: Veolia zapewnia zgodność z wymogami prawnymi; • realizacja celów CSR: ISO 14001.

Oczyszczalnia z odzyskiem wody Wzorcową referencją jest rozwiązanie, które Veolia zaproponowała Grupie Bakkavor w fabryce Tilmanstone Salads w Eythorne w Wielkiej Brytanii. Zakład położony w strefie niedoboru wody zużywał znaczne ilości wody z sieci wodociągowej. W związku z tym zarządzanie zasobami wodnymi stało się najważniejszym priorytetem Grupy i dlatego postanowiono znaleźć wiarygodnego i odpowiedniego partnera, który posiada wiedzę, umiejętności i zasoby niezbędne do zaprojektowania, zbudowania, obsługi i konserwacji oczyszczalni ścieków z recyklingiem. Veolia zaoferowała innowacyjną technologię, która obejmuje: • zbiornik DAF usuwający tłuszcze, oleje i smary; • t echnologię MBR, która usuwa pozostałe rozpuszczalne substancje organiczne; • ultra-filtrację, nanofiltrację i dezynfekcję UV; • mieszanie wody z recyklingu z wodą wodociągową; • wykorzystanie odwodnionego osadu jako polepszacza gleby. Efekty współpracy: • redukcja kosztów związanych z zakupem wody sieciowej i usuwaniem ścieków; • d ostęp do zrównoważonych zasobów: ponowne wykorzystanie wody do mycia sałat (ślad wodny zmniejszony o 75%);

• parametry wody wykorzystywanej w procesach fabrycznych przewyższają obecne przepisy Inspekcji sanitarnej.

Obieg wody w zakładzie przemysłowym W Irlandii Veolia nawiązała współpracę z Irish Distillers, spółką należącą do Grupy Pernod Ricard. Klient poszukiwał partnera do wykonania modernizacji ujęcia wody oraz oczyszczalni ścieków, które były niezbędnym elementem w związku z rozbudową istniejącej gorzelni. W celu zwiększenia wydobycia wód powierzchniowych wykonano nowy otwór wiertniczy. Ponadto zastosowano najnowocześniejszą technologię uzdatniania wody. Zarówno ujęcie wodne, jak i oczyszczalnia ścieków zostały zaprojektowane tak, aby zapewnić długoterminową pracę urządzeń i umożliwić przyszłą rozbudowę. Korzyści dla Klienta: • zmniejszenie zużycia wody o 30%; • p oprawa jakości oraz obniżenie kosztów oczyszczania; • zgodność z surowymi przepisami o zrzucie ścieków oczyszczonych.

Dla swojego klienta Veolia może zaprojektować, zbudować, sfinansować oraz zarządzać rozwiązaniami technologicznymi z obszaru mediów.

research and development

Zarządzanie projektami RD&D w przemyśle spożywczym – ujęcie operacyjne dr inż. Lech Maryniak

W obecnym czasie strategii ciągłej poprawy wyników finansowych przedsiębiorstw konwencjonalne metody usprawnień tak zwane „value engineering” bardzo często nie są wystarczające. Należy sięgać po coraz to inne rozwiązania oraz myślenie innowacyjne w celu wprowadzania nowych produktów na rynek a tym samym bycia na nim konkurencyjnym, ale też bardziej zyskownym. Na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia mogliśmy zauważyć jak zmieniły się usługi IT, jak zostały udoskonalone produkty komunikacji zarówno te softwarowe, ale także hardwarowe. Produkty motoryzacji też ulegają dynamicznym zmianom. A co z przemysłem spożywczym? Przemysł ten postrzegany jest jako tradycyjny, nie ulegający zasadniczym zmianom. W większości przypadków formuły produktów spożywczych ciągle ulegają zmianom, choćby tym drobnym. Szczególnie jest widoczne wprowadzanie opakowań innowacyjnych i funkcjonalnych, które maja zachęcić klienta do kupna tak opakowanych innowacyjnie produktów.

a świecie przedsiębiorstwa produkcji spożywczej przeznaczają różne części swojego dochodu na projekty inwestycyjne w tym na projekty typu RD&D. (Research, Development & Demonstration). Chcąc utrzymać wartość firmy należy więc dokonywać modernizacji i inwestycji zarówno w odtwarzanie majątku ale też i we wprowadzanie nowych technologii aby dane przedsiębiorstwo mogło być konkurencyjne na rynku. Przeciętnie na świecie w przedsiębiorstwach produkcji spożywczej nakłady na projekty RD&D są na poziomie 0,8% wartości sprzedaży w skali rocznej. Przykładowo ta kategoria wydatków dla przemysłu napojowego jest w granicach około 0.3% [2], [6]. Za względu na prowadzenie projektów typu badania i rozwój R&D (Research & Development ) a w szczególności badania i rozwój wraz z wdro-

żeniem RD&D (Research, Development & Demonstration), które mają w sobie wiele wyzwań i niepewności autor chce podzielić się swoim doświadczeniem z obszaru zarządzania takimi projektami. Jednocześnie autor pragnie zwrócić uwagę na zagrożenia, które mogą powodować, że dany produkt spożywczy nie znajdzie się na półce sklepowej. O tym jak prowadzić takie projekty i omijać rafy niepewności i zagrożeń dalej na łamach niniejszego artykułu.

Czym rożni się zarządzanie standardowym projektem a projektem badania i rozwoju wraz z wdrożeniem Na początek warto porównać te dwie kategorie zarządzania projektami. Zarządzanie projektami „niejedno ma imię”, dlatego warto przytoczyć choćby

jedną definicję przedstawiającą czym jest standardowy projekt: „Projekt to ograniczony w czasie wysiłek, podjęty w celu wytworzenia unikatowego produktu, usługi lub rezultatu.„ [5]. Natomiast idąc dalej i przedstawiając kategorie projektu RD&D należy powiedzieć, że: „Projekt RD&D polega na wytworzeniu zupełnie nowego lub udoskonaleniu istniejącego produktu przy udziale działań niestandardowych.” Ważne jest, żeby do wytworzenia tego nowego produktu używać zupełnie nowych technik zarówno w zarządzaniu projektem jak i w wytworzeniu produktu, albo przynajmniej najlepszych dostępnych technik w obecnej chwili BAT (Best Available Technique). Oczywiście zarządzanie projektami RD&D powinno wykorzystywać wszelkie narzędzia, w prowadzeniu projektu jednak należy

AGROindustry

2/2018

research and development

Użyte akronimy:

być przygotowanym na zupełnie nowe wyzwania, więc bardzo często na niestandardowe sposoby nim zarządzania. Ważne jest porównanie metod zarządzania tymi dwoma kategoriami projektowymi. Dla głębszej konfrontacji porównawczej autor dodał jeszcze trzecią kategorię jaką jest produkcja, czyli działanie rutynowe. Tabela 1 przedstawia porównanie tych trzech kategorii operacyjnych, gdzie kategoria RD&D jest zupełnie nową aktywnością. W tabeli porównano główne składowe wymagań zarządzania projektem takie jak: zakres, czas realizacji, budżet, współpraca czy ryzyko. W przypadku rutynowego działania jakim jest produkcja, zdarzenia, które mogą mieć miejsce a w tym ich przewidywalność wystąpienia jest wysoka. Co do aktywności jaką jest standardowy projekt przewidywalność zdarzeń tam występujących maleje, choć jeszcze jest

2/2018

AGROindustry

dość duża. Natomiast w kategorii RD&D przewidywalność zdarzeń jeszcze bardziej maleje ale należy bacznie ją obserwować i w przypadku wystąpienia nieprzewidywalnych okoliczności, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest duże, należy natychmiast podejmować działania korygujące. Działania te mogą być w dużej mierze niestandardowe. Zarządzanie projektami typu RD&D wymaga podejścia „agile”, czyli prostego i zwinnego zarządzania, tak żeby nowy produkt, który jest wynikiem procesu zarządzania projektem został wytworzony z sukcesem. Jest pewnym, że klient będzie oceniał nowy produkt bardzo krytycznie. Bardzo ważne jest żeby w końcu został on doceniony przez klienta w sposób pozytywny, czyli współpraca zarządzającego projektem i jego zespołu z klientem jest podstawowym filarem sukcesu

BAT

Best Available Technique – najlepsza dostepna technika w obecnej chwili

Information Technology – technologia informatyczna

Project Charter – karta opisujaca projekt

Project Manager – szef projektu, menadzer zarzadzajacy projektem

PMBOK

Project Management Body of Knowledge

R&D

Research & Development – badanie i rozwoj, BiR

RD&D

Research, Development & Demonstration - badanie i rozwój wraz z wdrozeniem

SKU

Stock Keeping Unit – jednostka magazynowa, produkcyjna

przedsięwzięcia. Idąc dalej, projekty RD&D są projektami obarczonymi wysokim ryzykiem nieprzewidywalności zdarzeń. Istotne jest to, żeby główni interesariusze będący zaangażowani w projekt byli w pełni tego świadomi. Rysunek 1 pr zedstawia cykl projektu RD&D, stosowany przez autora w zarządzaniu tego typu projektami w przemyśle spożywczym. Systematyzując, w tej kategorii projektu możemy wyróżnić nastepujące jej fazy: • Z definiowanie produktu, jest to początek projektu. Należy w tej fazie określić cel prowadzenia projektu, czyli co będzie jego końcowym produktem. Zdefiniowanie produktu, czyli dokładny jego opis jest podstawą rozpoczęcia projektu. W przypadku, kiedy w projekcie biorą udział co najmniej dwie organizacje takie zdefiniowanie ułatwi ewentualne rozstrzygnięcie

research and development

Zmniejszenie Zwiększenie przewidywalności przewidywalności RD&D PRODUKCJA ZwiększenieZwiększenie PROJEKT Zmniejszenie zdarzeń Zmniejszenie zdarzeńZwiększenie Zmniejszenie Zmniejszenie Zwiększenie Zmniejszenie Zmniejszenie Zwiększenie Zwiększenie przewidywalnościPodejście przewidywalności przewidywalności przewidywalności przewidywalności przewidywalności Podejście przewidywalności przewidywalności Podejście RD&D RD&D RD&D PRODUKCJA PRODUKCJA PRODUKCJA PROJEKT PROJEKT PROJEKT przewidywalności przewidywalności przewidywalności zdarzeń zdarzeń zdarzeń zdarzeńprzewidywalności zdarzeń zdarzeń PRODUKCJA PROJEKT RD&D RD&DRD&D PRODUKCJAPodejście PRODUKCJA PROJEKT PROJEKT zdarzeń zdarzeń zdarzeń zdarzeń zdarzeń zdarzeń Podejście Podejście Podejście Podejście Podejście Podejście Podejście Podejście niestandardowe rutynowe

projektowe Podejście Podejście Podejście rutynowePodejście Podejście Podejście Podejście Podejście Podejście niestandardowe niestandardowe niestandardowe rutynowe rutynowe projektowe projektowe projektowe rutynowe rutynowe projektowe projektowe niestandardowe niestandardowe rutynowe

..... projektowe

ZAKRES:

Sciśle określony.

Sciśle określony. Sciśle określony. Dobrze określony, dotrzymywany.

ZAKRES:

niestandardowe

ZAKRES:

Określony i opisany Sciślewokreślony. PC "project charter Określony ". i opisany w PC "projectOkreślony charter Określony ".w PC "project i opisany w PC" "project charter ". w charter jednak ze Określony względu naPC "project charter " jednak Określony ze względuwna PC "project charter " jednak ze względu na ZAKRES: ZAKRES: innowacyjny charakter przedsięwzięcia może innowacyjny ulegać " jednak charakter przedsięwzięcia może innowacyjny ulegać charakter przedsięwzięcia może ulegać Określony Określony i opisany w PC i"project charter Określony ".PC "project i opisany w PC "project ". w PC "project Określony charter Określony ze Określony względu w na PC "project " jednak ze względu na opisany w charter ". charter w PCcharter "project charter " jednak ze względu zmianie. zmianie. innowacyjny charakter przedsięwzięcia może innowacyjny ulegać charakterzmianie. przedsięwzięcia może ulegać

Sciśle określony.

innowacyjny charakter przedsięwzięcia może ulegać CZAS REALIZACJI: CZAS REALIZACJI: CZAS REALIZACJI: zmianie. zmianie. Dobrze określony, wielu przypadkach dotrzymywany. Dobrze określony, w wielu przypadkach Dobrze określony, w wielu przypadkach dotrzymywany. Dobrze określony, dotrzymywany. Dobrzewokreślony, dotrzymywany. Określony, w wielu przypadkach przekraczany. Określony, w wielu przypadkach przekraczany. Określony, w wielu przypadkach przekraczany. CZAS REALIZACJI: CZASdotrzymywany. REALIZACJI: zmianie.

ZAKRES:

Sciśle określony. Dobrze określony, dotrzymywany. Zdefiniowany.

Dobrze określony, dotrzymywany. Zdefiniowany.

Określony i opisany wokreślony, PC "project ". dotrzymywany. Określony w PC "projectprzekraczany. charter " Dobrze określony, w wielu przypadkach Dobrze dotrzymywany. w wielu charter przypadkach Dobrze określony, dotrzymywany. Określony, w wielu przypadkach przekraczany. Określony, w wielu przypadkach

Zdefiniowany.

BUDŻET:

BUDŻET: CZAS REALIZACJI:

BUDŻET:

jednak ze względu na innowacyjny charakter przedsięwzięcia może ulegać

wstępnie, należy liczyć się " Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się Zdefiniowany, Zdefiniowany. zawiera "contingency " Zdefiniowany, zawiera "contingency "Zdefiniowany Zdefiniowany, zawiera "contingency BUDŻET: BUDŻET: Dobrze określony, w wielu przypadkach dotrzymywany. Określony, w wielu przypadkach z przekroczeniem. z przekroczeniem. z przekroczeniem.przekraczany. zmianie. Zdefiniowany. Zdefiniowany, zawiera "contingency " Zdefiniowany, zawiera "contingency " Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się WSPÓŁPRACA: WSPÓŁPRACA: WSPÓŁPRACA:z przekroczeniem. z przekroczeniem.

CZAS REALIZACJI: BUDŻET:

Operacja w obrębie jednego działu z kooperacją Operacja z w obrębie jednego działu z kooperacją Aktywna Operacja współpraca z w obrębie i kooperacja jednego działu z innymi z kooperacją Aktywna działamiwspółpraca z i kooperacja zWSPÓŁPRACA: innymi Interaktywne Aktywna działami współpraca współdziałanie i kooperacja wszystkich z innymi podmiotów Interaktywne działami współdziałanie wszystkich podmiotów Interaktywne współdziałanie wszystkich podmiotów WSPÓŁPRACA: określony, w wielu przypadkach dotrzymywany. Dobrze określony, dotrzymywany. innymi wwszystkich wielu przekraczany. innymi działami. działami. innymi działami. biorących udział w projekcie, zewnętrznych biorących udział jak wInteraktywne projekcie, Określony, zarówno zewnętrznych biorących udział jak przypadkach wpodmiotów projekcie, zarówno zewnętrznych jak z kluczową rolą Dobrze PM rolą PM jako leadera. zzkluczową rolą zarówno PM jako leadera. Operacja w obrębie jednego działu z kooperacją Operacja zw obrębie jednego działu z kooperacją Aktywna współpraca z jako leadera. i kooperacjaz kluczową z innymi Aktywna działami współpraca i kooperacja innymi Interaktywne działami współdziałanie wszystkich podmiotów współdziałanie Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się Zdefiniowany. Zdefiniowany, zawieraz kluczową "contingency " i wewnętrznych; i wewnętrznych; i wewnętrznych; innymi działami. innymi działami. biorących udział w projekcie, zarówno zewnętrznych biorących udział jak w projekcie, zarówno zewnętrznych jak z kluczową rolą PM jako leadera. rolą PM jako leadera. Aktywna rola PM, jako niezbędne działanie Aktywna w kierunku rola PM, ijako niezbędne działanie Aktywna w kierunku rola PM, jako niezbędne działanie w kierunku z przekroczeniem. i wewnętrznych; wewnętrznych; ustalania decyzji na Aktywna poszczególnych etapach ustalania tworzenia decyzji naAktywna poszczególnych tworzenia decyzji na poszczególnych rola PM, jako niezbędne działanie w kierunku rola PM,etapach jakoustalania niezbędne działanie w kierunku etapach tworzenia nowego produktu. ustalania decyzji na poszczególnych nowego produktu. nowego produktu. etapach ustalania tworzenia decyzji na poszczególnych etapach tworzenia

BUDŻET:

WSPÓŁPRACA: Zdefiniowany wstępnie, należy liczyć się Zdefiniowany. Zdefiniowany, zawiera "contingency " nowego produktu. nowego produktu. RYZYKO: RYZYKO: z innymi działami RYZYKO: z przekroczeniem. Operacja w obrębie jednego działu z kooperacją z Aktywna współpraca i kooperacja InteraktywneAnaliza współdziałanie wszystkich podmiotów Analiza Analiza nawet ryzyka prowadzona w sposób częsty, nawet ryzyka prowadzona w sposób częsty, nawet W rutynowych operacjach analiza ryzyka nie W rutynowych jest operacjach analiza ryzyka Analiza W nierutynowych jest ryzyka prowadzona operacjachwanaliza sposóbryzyka periodyczny; Analiza nie jestryzyka prowadzona w sposób periodyczny; Analizaryzyka ryzykaprowadzona prowadzonawwsposób sposóbczęsty, periodyczny; RYZYKO: RYZYKO: każdego dnia; ryzykiem każdego dnia; częsty, każdego dnia; częsty, nawet innymi działami. biorących udział w projekcie, zarówno zewnętrznych jak WSPÓŁPRACA: prowadzona; prowadzona; Zarządzanie prowadzona; prowadzone na bieżąco; Zarządzanie ryzykiem prowadzone na bieżąco; Zarządzanie prowadzone na bieżąco; z wkluczową rolą PM jako leadera. Analiza ryzyka prowadzona w sposób Analiza nawet ryzyka prowadzona w sposób W rutynowych operacjach analiza ryzykaWnie rutynowych jest operacjach analizaryzykiem ryzykaAnaliza nie jestryzyka prowadzona sposób periodyczny; Analiza ryzyka prowadzona w sposób periodyczny; Sposób zarządzania ryzykiem i jego łagodzenie Sposób jest zarządzania ryzykiem i jego łagodzenie Sposób jest zarządzania ryzykiem i jego łagodzenie jest Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Istnieje Operacja średnie prowadzona prawdopodobieństwo zgodnie ryzykiem z procedurami. wystąpienia Istnieje średnie wystąpienia Istnieje średnie prawdopodobieństwo wystąpienia każdego dnia; każdego dnia; i wewnętrznych; prowadzona; prowadzona; Zarządzanie prowadzone naprawdopodobieństwo bieżąco; Zarządzanie ryzykiem prowadzone na bieżąco; Operacja w obrębie jednego działu z kooperacją z Aktywnanieprzewidzianych współpraca i kooperacja z prowadzone innymi działami Interaktywne współdziałanie podmiotów na bieżąco; prowadzone bieżąco; prowadzone na bieżąco;wszystkich nieprzewidzianych zdarzeń projektowi. zdarzeń zagrażających nieprzewidzianych projektowi. zdarzeńzarządzania zagrażających projektowi. Sposób ryzykiem i jegona łagodzenie Sposób jest zarządzania ryzykiem i jego łagodzenie jest Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Istnieje zagrażających średnie prawdopodobieństwo wystąpienia Istnieje średnie prawdopodobieństwo wystąpienia Aktywna rola PM, jako niezbędne działanie w kierunku Istnieje bardzo dużeprowadzone prawdopodobieństwo Istnieje wystąpienia bardzo duże prawdopodobieństwo Istnieje wystąpienia duże prawdopodobieństwo wystąpienia innymi działami. biorących udział wbardzo projekcie, zarówno zewnętrznych jak prowadzone na bieżąco; kluczowąnieprzewidzianych rolą PM jakozdarzeń leadera. nieprzewidzianych zdarzeńz zagrażających projektowi. zagrażających projektowi. na bieżąco; nieprzewidzianych zdarzeń nieprzewidzianych zagrażających zdarzeń bezpośrednio nieprzewidzianych zagrażających zdarzeń bezpośrednio zagrażających Istnieje bezpośrednio bardzo duże prawdopodobieństwo Istnieje wystąpienia bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia ustalania decyzji na poszczególnych etapach tworzenia i wewnętrznych; projektowi. projektowi. projektowi. nieprzewidzianych zdarzeń bezpośrednionieprzewidzianych zagrażających zdarzeń bezpośrednio zagrażających nowego produktu. Aktywna rola PM, jako niezbędne działanie w kierunku projektowi. projektowi. ustalania decyzji na poszczególnych etapach tworzenia RYZYKO: nowego produktu. Analiza ryzyka prowadzona w sposób częsty, nawet W rutynowych operacjach analiza ryzyka nie jest Analiza ryzyka prowadzona w sposób periodyczny; każdego dnia; prowadzona; Zarządzanie ryzykiem RYZYKO: prowadzone na bieżąco; Sposób ryzyka zarządzania ryzykiem jego łagodzenie jest Analiza prowadzona w isposób częsty, nawet W rutynowych operacjach analiza ryzyka nie jest Analiza w sposób periodyczny; Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Istnieje ryzyka średnieprowadzona prawdopodobieństwo wystąpienia każdego dnia;na bieżąco; prowadzone prowadzona; Zarządzanie ryzykiem prowadzone na bieżąco; nieprzewidzianych zdarzeń zagrażających projektowi. Sposób zarządzania ryzykiem i jego łagodzenie jest Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia Operacja prowadzona zgodnie z procedurami. Istnieje średnie prawdopodobieństwo wystąpienia prowadzone na bieżąco; nieprzewidzianych zdarzeń bezpośrednio zagrażających nieprzewidzianych zdarzeń zagrażających projektowi. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia projektowi. nieprzewidzianych zdarzeń bezpośrednio zagrażających projektowi.

Tab. 1. Porównanie projektu klasy RD&D z zarządzaniem standardowym projektem oraz z zarządzaniem produkcją. Źródło: Opracowanie własne

sporów, podziału ról, dalszej części aktywności projektowych oraz stworzenia dodatkowego budżetu na dalsze działania. W tej części trzeba również określić plan, czyli zupełnie wstępne ramy czasowe, także wstępny budżet. Ważne jest nakreślenie składowych ryzyka, które mogą mieć miejsce w projekcie [3]. • Projekt produktu, polega na jego zaprojektowaniu, składa sie z trzech kroków: –– przygotowanie dokumentacji, analiz, wizualizacji, symulacji numerycznych; –– koncepcji, polegającej na p r ze dstawieniu p ro duk tu w sposób wirtualny, czasem też modelu- „mockup”; –– wykonanie prototypu, następnie po przeprowadzeniu korekt powinno być przygotowanie szczegółowej dokumentacji produktu. • Rozwinięcie produktu czyli przygotowanie niezbędnych technologii

do jego wyprodukowania. Milowym krokiem jest wykonanie produkcji testowych „ sprints”. Następnie należy dokonać sprawdzenia integralności produktu, również wprowadzić niezbędne korekty, jeżeli tylko są one potrzebne. Dlatego na rysunku przedstawiono „okrągłą pętlę”, czyli wykonanie tych czynności nawet kilka razy, jeśli jest to potrzebne. • Testowanie produktu, składa sie z dwóch głównych kroków: –– wykonania i wdrożenia planu produkcji testowej produktu; –– wykonania testów, co najważniejsze powinno być to realizowane razem z klientem oraz należy uwzględniać jego uwagi, które posłużą do wykonania niezbędnych korekt. Jeżeli kryteria sukcesu określone w planach testów oraz celach początkowych opisujących produkt nie zostały osiągnięte wówczas należy cofnąć się do fazy projektu, jak to przedstawia pętla zwrotna na rysunku 1.

• Wdrożenie produktu. Faza ta polega na wykonaniu produkcji komercyjnie, a następnie dostarczenie jej klientowi. Istotną a wręcz niezbędną rzeczą jest wykonanie dokumentacji, czyli zebranie wszystkich uwag oraz spisanie wniosków z tak zwanej „nauki z lekcji” prowadzenia tej kategorii projektu - „lesson learned”. Nauka z tej lekcji może dostarczać wnioski pozytywne ale również i negatywne dla dalszego, nawet przyszłościowego prowadzenia projektów tej klasy. Z doświadczeń autora projekty RD&D w przemyśle spożywczym można podzielić na cztery główne kategorie, w których te projekty mają miejsce: 1. Wprowadzenie zupełnie nowej jednostki magazynowej, produkcyjnej, nowego SKU (Stock Keeping Unit), nieznanego na rynku. Także dogłębna jej modyfikacja z nowymi cechami, niewystępującymi dotychczas; 2. Poprawa nowej jakości produktu spożywczego, która nie występuje na rynku;

AGROindustry

2/2018

research and development

Rys. 1. Uproszczony schemat faz prowadzenia projektów typu RD&D Źródło: Opracowanie własne na podstawie doświadczeń własnych [1]

3. Nowatorskie wprowadzenie poprawy produktywności, unowocześnienie metod wytwarzania; 4. Projekt zupełnie badawczy. Również na podstawie doświadczeń autora można wnioskować, że pierwsze trzy kategorie dominują w aktywnościach prowadzenia projektów RD&D w przemyśle spożywczym. Aktywność czwarta oczywiście istnieje, jednak w większości przypadków jest najczęściej prowadzona z innymi podmiotami - partnerami w biznesie.

Warto zapamiętać W artykule autor chciał podkreślić wagę prowadzenia projektów RD&D jako niezbędny element rozwoju przedsiębiorstwa. Ważnym przesłaniem artykułu jest to, że pomimo dużych zmian charakteryzujących projekty typu RD&D należy nimi zarządzać w sposób planowy i konsekwentny, tak żeby projekty miały szansę być skończone, również dawać produkty komercyjne. Niezbędnym elementem jest zakończenie projektu z opisem wniosków tych pozytywnych ale też i tych negatywnych. Wnioski te na pewno będą miały dużą wartość w przyszłości dla dalszego kontynuowania danej tematyki projektowej w przemyśle spożywczym. Przechodząc do bardziej szczegółowych wniosków należy je przedstawić jak poniżej dla poszczególnych kategorii: • Z arządzanie. Zazwyczaj zarządzający organizacjami sprzedażowo-produkcyjnymi sektora spożywczego

2/2018

AGROindustry

posiada wyczerpujące doświadczenie z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem, czy doświadczenia z zarządzania sprzedażą. Jednak niewielu zarządzających przedsiębiorstwami produkcji spożywczej posiada doświadczenie w prowadzeniu projektów a w szczególności tych RD&D. W związku z powyższym do prowadzenia projektów RD&D potrzebna jest odrębna organizacja, posiadająca doświadczenie oraz odbywająca szkolenia z prowadzenia projektów w tym z tych złożonych typu RD&D. Istotnym jest to, żeby główne działy biorące udział w projektach RD&D były w jednej strukturze macierzowo-projektowej, nie stanowiły silosów funkcyjnych. Przejrzysta i prosta struktura da organizacji projektowej szybkości ale też i zwinności w podejmowaniu decyzji i realizowaniu zmiennych zadań. • Ograniczenia projektowe, takie jak zakres, czasy realizacji, budżet powinno się określić na początku. Jednak ich zmiany są nieuniknione ze względu na charakter RD&D projektu. Należy więc być przygotowanym na ciągłe zmiany. Ważnym elementem jest komunikacja ze wszystkimi aktywnie biorącymi udział w projekcie interesariuszami a w szczególności ze sponsorem projektu RD&D. • Ryzyko. Zarządzanie ryzykiem jest fundamentalną aktywnością w zarządzaniu projektem RD&D. Częstotliwość monitoringu oraz aktualizacji ryzyka w tej kategorii projektu musi być bardzo wysoka.

Stosując przedstawioną metodologię jest duża szansa, że czas realizacji projektu, budżet ale też i zakres projektu oraz pojawiające się ryzyko będą miały szansę bycia pod kontrolą. Również działania określone w projekcie RD&D będą miały szansę być właściwie komunikowane do interesariuszy projektu a w szczególności do jego sponsora, co będzie miało szczególne przełożenie na właściwe działania a tym samym powodzenie projektu typu RD&D.

Literatura 1.

Gutierrez R.M.R., Canela J.M., Artes F.F., Femenias T.V., Lopez M.A., Experiences in Agile R&D Project Management for New Product Design and Development in the Automotive Industry, Journal of Trends in the Development of Machinery and Associated Technology, Vol16, No1, 2012.

2. http://www.investopedia.com/terms/r/ randd.asp, z dnia 20 czerwca 2018r. 3.

Maryniak L., Risk Analysis in Food Industry Project Management -Operations Approach, AGROindustry, 4/2016.

Maryniak L., Zarządzanie projektem instalacji nowej linii produkcyjnej – ujęcie operacyjne, AGROindustry, 3/2012.

Project Management Body of Knowledge (PMBOK guide), Project Management Institute, Fifth Edition, 2013.

Szakonyi R., World-Class R&D Management in Food and Beverage Companies, http://www.ittoday.info/AIMS/ Information_Management/61-03-58.pdf, z dnia 20 czerwca 2018 r.

42 3

owocowa nowość od marki Wawel

1 Kwaśnie Żaby

i Owocowe Kameleony

Przypominające żaby cukierki można znaleźć w dwóch wariantach – jabłkowym i truskawkowym – wypełnionych ekstra kwaśnym, musującym nadzieniem. Z kolei kameleony zabiorą dzieciaki w podróż pełną smakowych połączeń – jagody z limonką, truskawki z porzeczką i banana z jabłkiem. Kategoria cukierków i żelków w Polsce jest warta 1,6 mld i stanowi doskonałe uzupełnienie czekoladowej oferty E. Wedel. Gramatura: 90 g Producent: Lotte Wedel Cena: ok. 3,50 zł

2 Akuku! ZdrOwocki

W torebce znajduje się mix kolorowych żelków w 6 smakach i kształtach: ananasa, marakui, truskawki, limonki, maliny i pomarańczy. Niespodzianką dla konsumentów i zaproszeniem do zabawy jest ukryty w każdej paczce niebieski AKUK – żelek o smaku gumy balonowej. Akuku! ZdrOwocki zostały wzbogacone sokiem owocowym. Żelki nie zawierają sztucznych aromatów, barwników i substancji konserwujących, a dzięki obniżeniu zawartości cukrów (o 30%), stanowią świetną przekąskę w ciągu dnia. Ich soczyste kolory to efekt naturalnych koncentratów roślinnych.

5 Żelki jak Smok -

3 Batony proteinowe BA! Nowa propozycja skierowana jest do osób aktywnych, poszukujących wysokobiałkowych produktów, zawierających witaminy i mikroelementy, które pozwalają szybko odzyskać energię, nawet po intensywnym treningu. Batony dostępne są w czterech smakach i nie zawierają tłuszczów utwardzonych, cukru oraz syropu glukozowego. Bogate źródło białka wspomaga budowę i regenerację mięśni, zapewnia wysoką dawkę energii, niezbędną podczas wysiłku fizycznego oraz przyspiesza przemianę materii i redukcję masy ciała. Gramatura: 45 g Producent: Bakalland

Żelki jak Smok dostępne są w czterech wariantach: owocowe, z sokami, kwaśne i jogurtowe. Nowy produkt marki dostępny jest w wyjątkowo wygodnym opakowaniu, które umożliwia otwarcie torebki z boku oraz wygodne częstowanie się produktem. Dodatkowo transparentne okienko eksponuje produkt. Innowacyjna torebka ułatwia także stabilne ustawienie paczki i daje możliwość wygodnego dzielenia się żelkami z innymi. Gramatura: 100g Producent: Wawel Cena: ok. 3,20 zł

6 Baton Michaszki

Junior Milky

Mondelez przygotował nową tabliczkę, która jest połączeniem dwóch kultowych produktów – najdelikatniejszej czekolady Milka i ciastka Oreo. Zaskakujące rozwiązanie polegające na ułożeniu całych ciastek na kostkach czekolady zapewnia nowe, jeszcze lepsze doznania smakowe.

Mieszko wchodzi w nową kategorię produktową – batony. Będą dostępne w sprzedaży od września 2018 roku. Jak pokazują badania GFK Polonia, niemal każdy z nas jest konsumentem słodyczy impulsowych, z czego zdecydowana większość, bo aż 85% wybiera właśnie batony. Michaszki Junior Milky to baton mleczny, sz trzema ziarnami zbóż: pszenicą, jęczmieniem i ryżem, oblany mleczną czekoladą.

Gramatura: 90 g

Gramatura: 87g

Gramatura: 28g

Producent: Colian

Producent: Mondelez

Producent: Mieszko

Cena: ok. 3 zł

Cena: ok. 5 zł

Cena: ok. 1,10 zł

Cena: ok. 4 zł

4 Milka Oreo sandwich

AGROindustry

2/2018

ROZWÓJ OZNACZA ZMIANY

Drodzy Klienci i Dostawcy Nadszedł czas, aby odkryć naszą nową tożsamość. Przez ostatnie 15 miesięcy Hypred, Anti-Germ, Medentech, LCB Food Safety oraz G3 współpracowały ze sobą wypełniając tą samą misję - zagwarantować jak najlepszą higienę w przemyśle spożywczym. Dzięki wsparciu naszego głównego akcjonariusza - funduszu inwestycyjnego Ardian - już dziś pragniemy poinformować o połączeniu spółek w jedną grupę: KERSIA. Jako Grupa startujemy z bardzo solidnej pozycji, jesteśmy dumni z postępów, których dokonują firmy wchodzące w skład naszej grupy. Mamy wszystko czego potrzeba, aby podejmować wyzwania stawiane przez naszych klientów. Poprzez zjednoczenie naszych uzupełniających się kompetencji oraz dzięki bogatemu portfolio produktów i rozwiązań dla bezpieczeństwa ekologicznego o wartości dodanej, tworzymy Grupę w 100% skoncentrowaną na rozwiązaniach i usługach dla bezpiecznej produkcji i przetwarzania żywności. Oprócz tej ważnej i widocznej zmiany nie wystąpiły żadne inne związane z prawami własności lub zajmowanymi stanowiskami. Zamierzamy dostarczać te same produkty i najwyższej klasy usługi, na których zbudowaliśmy naszą reputację. W przeciągu najbliższych 24 miesięcy stopniowo wprowadzimy zmianę wyglądu opakowań – logo Kersia pojawi się na wszystkich opakowaniach razem z marką handlową i nazwą produktu. Nasi pracownicy będą informowali Państwa na kolejnych etapach w trakcie okresu przejściowego. Dołożymy wszelkich starań, aby te zmiany były dla Państwa nieodczuwalne.

Skład sędziów konkursu Good Beer 2018: David Anderson – USA

właściciel i piwowar w Dave’s BrewFarm - A Farmhouse Brewery w Stanach Zjednoczonych. W branży piwnej od ponad 23 lat. Od 2005 roku jest sędzią m.in. w konkursie organizowanym podczas Great American Beer Festival, od 2010 roku sędziuje także w konkursie Wolrd Beer Cup, a od 2006 roku w Birra dell’Anno.

Susan Boyle – IRLANDIA

laureatka nagrody przyznawanej przez British Guild of Beer Writers za publikacje na temat piwa w irlandzkim czasopiśmie Leinster Leader, prezenterka segmentu na temat piwa w irlandzkim programie śniadaniowym na kanale TV3. Wspólnie z siostrą Judith założyła browar Two Sisters Brewing. Susan pracowała w British Museum nad warzeniem piwa popartego starożytnymi egipskimi recepturami sprzed 5 tysięcy lat.

Jan M. van Bragt – BELGIA

współzałożyciel O.B.E.R. - klubu miłośników piwa regionu Essen w Belgii oraz świątecznego festiwalu piwnego Kerstbierfestival w Essen. Degustator w duńskim czasopiśmie BIER! Niezależny, międzynarodowy sędzia piwny, bloger, autor książki “Beer Icons of the Low Countries”.

Andreas Fält – SZWECJA

aktywny w branży piwnej od 2000 roku. W 2015 roku rozpoczął pracę nad rozwojem rosyjskiego rynku importowanych piw rzemieślniczych w Prime Beer Russia. W ciągu ostatnich 17 lat zorganizował liczne degustacje piwne oraz szkolenia. Sędzia piwny w konkursach takich jak: World Beer Cup, Great American Beer Festival, International Beer Challenge.

Des de Moor – WIELKA BRYTANIA

jeden z czołowych pisarzy zajmujących się piwem w Wielkiej Brytanii. Autor nagradzanego przewodnika „The CAMRA Guide to London’s Best Beer, Pubs & Bars.” Redaktor na takich portalach jak: Beer Advocate czy Time Out. Współautor książki „1001 Beers You Must Try Before You Die”. Jako akredytowany sommelier piwny, organizuje degustacje i bierze udział w wielu międzynarodowych konkursach piwnych.

Doug Odell – USA

swoją karierę rozpoczął jako piwowar domowy w 1975r. Trzy lata później rozpoczął pracę w Anchor Brewing w San Francisco. Zaintrygowało go piwo, które może być bardziej aromatyczne niż amerykańskie jasne pełne. Pod koniec lat ’80 wraz z żoną i siostrą otworzył swój własny browar – Odell Brewing w Colorado.

Gisele Russano – BRAZYLIA

akredytowana sommelier, z tytułem magistra z zakresu brazylijskich piwnych stylów. Współautorka publikacji związanych z piwem. Dedykowany szkoleniowiec z zakresu kursów piwnych oraz degustacji piwnych. International Business Manager w The Science of Beer Institute z siedzibą w Brazylii. Na stanowisku odpowiedzialna za projekty specjalne i rozwój biznesu w Europie.

Piet Tuinema – HOLANDIA

piwowar domowy od 25 lat. Kilka jego receptur jest dostępnych w pijalniach piwa w jego rodzinnym mieście. Doświadczony, międzynarodowy sędzia piwny. Oceniał w takich konkursach jak Bockbeerfestival czy Ibeerian Awards.

Marion Weinberger – NIEMCY

dołączyła do branży piwnej w 2013 roku i od tego czasu entuzjastycznie zdobywa wiedzę na temat kategorii i zdolności sensorycznych w różnych stylach piwa. Pasjonuje się chmielem, kwaśnym piwem i słodem wędzonym. Na stałe związana z browarem Camba Bavaria. Sędziowała w takich konkursach jak European Beer Star czy Austrian Beer Challenge.

Paweł Zarychta – POLSKA

w ramach studiów magisterskich, a następnie doktoranckich, prowadził badania nad wpływem brzeczek HG i VHG na stan fizjologiczny i aktywność fermentacyjną drożdży piwowarskich. W 2009 roku rozpoczął pracę jako główny technolog w Browarze Konstancin. Po dwóch latach wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie przez kilka lat obejmował stanowiska głównego piwowara, zarówno w browarach przemysłowych jak i craftowych. Właściciel firmy Brewing Services dr inż. Paweł Zarychta.

Paweł Zych – POLSKA

szef działu produkcji piwa w Browarze Okocim, Carlsberg Polska. Absolwent Technikum Browarniczego w Tychach oraz Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Uczestnik kursów w Scandinavian School of Brewing, Prowadzi zajęcia na studiach podyplomowych „Dyplomowany Technolog” Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Posiada cenne doświadczenie z kilku browarów oraz z przemysłu napojowego. Kontakt: Bikotech Sp. z o.o., ul. Królewska 7 lok. 18, 47-400 Racibórz, tel. 32 307 66 91, fax 32 441 67 60, e-mail: konferencje@bikotech.pl