Εργασία στο μάθημα της βιολογίας Πανούκλα Υπεύθυνος καθηγητής: Κος Μπράϊλας Δ.
Μαθητής: Λάζαρος Χανιώτης
Τι είναι η πανούκλα ; Η πανούκλα (πανώλη) είναι μια μόλυνση που μεταδίδεται από μικρά ζώα, συνήθως μαύρους αρουραίους και τους ψύλλους τους και προκαλείται από το βάκιλο pestis Yersinia. Αυτή η ασθένεια μεταδίδεται απο τα ζώα στους ανθρώπους από το δάγκωμα των μολυσμένων ψύλλων, από άμεση επαφή, από εισπνοή και σπάνια, από κατάποση μολυσματικού υλικού. Η μη θεραπεύσιμη πανώλη έχει ένα υψηλό ποσοστό θανάτου. Είναι γνωστές τρεις μορφές πανώλης: Η βουβωνική, η σηψαιμική και η πνευμονική.
Οι τρεις μορφές πανώλης Η βουβωνική μορφή είναι η πιο κοινή και προκαλείται από το δαγκώμα ενός μολυσματικού ψύλλου. Ο βάκιλος εισάγεται διαμέσου του δαγκώματος και προκαλεί επίπονες φλεγμονές. Η σηψαιμική μορφή εμφανίζεται όταν εξαπλωθεί η μόλυνση μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Η πνευμονική μορφή προκαλείται από την εισπνοή μολυσματικών σταγονιδίων και μπορεί επίσης να διαβιβαστεί μεταξύ των ανθρώπων. Η βουβωνική πανώλη, ιστορικά επίσης γνωστή ως μαύρος θάνατος, σάρωσε ολόκληρη την Ευρώπη κατα τη διάρκεια της τελευταίας μεσαιωνικής περιόδου και πήρε μορφή επιδήμιας που άρχισε από το 1347.
Από που προήλθε η αρρώστια Η μόλυνση προήλθε από την Ανατολή, από Γενοβέζους ναυτικούς, και μεταδόθηκε στη Σικελία και στην Τοσκάνη αρχικά. Χτύπησε τους πληθυσμούς που ήταν λιγότερο προετοιμασμένοι ν' αντιμετωπίσουν την νέα μορφή της επιδημίας. Διαδόθηκε ταχύτατα σε ολόκληρη την Ευρώπη έως την Αγγλία, την Γερμανία και στην Σκανδιναβία ακόμη. Το μικρόβιο παρέμεινε για πολλούς μήνες σε κάθε πόλη ή περιοχή και γρήγορα προσέβαλλε όλους τους κατοίκους. Οι παλαιές επιδημίες, που άλλοτε εμφανίζονταν σε κανονικά διαστήματα στις δυτικές χώρες, είχαν βουβωνική μορφή.
Στα 1348 όμως η πανώλη παρουσιάζει καινούργια όψη, άγνωστη όπως φαίνεται, στη Δύση, τη μόλυνση δηλ. των πνευμόνων, που μεταδιδόταν ταχύτατα με τον αέρα. Έτσι εξηγούνται οι καταπληκτικές πρόοδοι της αρρώστιας και ο τεράστιος αριθμός των θυμάτων. Οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να αντιδράσουν παρά με το να απομονωθούν στα σπίτια τους και έπειτα να φύγουν μακρυά από τις πόλεις. Η σκληρότητα και ο ανυποχώρητος χαρακτήρας της αρρώστιας, η οποία αμέσως θεωρήθηκε σαν θεϊκή τιμωρία, επηρέασαν πολύ τα πνεύματα των ανθρώπων και δημιούργησαν, ιδίως στις λαϊκές μάζες ένα μυστικισμό με επικίνδυνο παροξυσμό,προκάλεσαν ακόμη αναβιώσεις μαγικών συνθηκών και πράξεων.
Η πανούκλα στην ηπειρωτική Ελλάδα Σε αντίθεση με τα μέτρα που λήφθηκαν στα Επτάνησα κατα τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα , η ηπειρωτική χώρα, η Ελλάδα, που ήταν κάτω από την οθωμανική κατοχή, είχε μια διαφορετική νοοτροπία για την αντιμετώπισης της ασθένειας. Η απομόνωση των ασθενών και η καραντίνα δεν ήταν κοινές πρακτικές. Κατά συνέπεια η πανώλη συνέχισε να προκαλεί επιδημίες στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Αυτές οι επιδημίες είχαν καταστρεπτικές δημογραφικές και οικονομικές συνέπειες. Μετά το 1830, όταν η οθωμανική κυβέρνηση εφάρμοσε υγειονομικά μέτρα, όπως την καραντίνα, μειώθηκαν ουσιαστικά τα κρούσματα στην ηπειρωτική Ελλαδά.
Το τέλος της πανώλης στην Ελλάδα Συμπερασματικά, αν και η επιστημονική βάση της πανώλης δεν ηταν γνωστή, η ενετική κυβέρνηση αναγνώρισε τη μολυσματική φύση αυτής της ασθένειας και έλαβε επιτυχή μέτρα που μείωσαν εντυπωσιακά την εξάπλωση της επιδημίας στα Επτάνησα κατα τη διάρκεια του 18ου αιώνα. Τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων είναι εντυπωσιακότερα εάν συγκριθούν με εκείνα στην γειτονική παράκτια περιοχή της ελληνικής χερσονήσου, η οποία κάτω από οθωμανική κατοχή παρουσίασε ενδημική πανώλη κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Τα αποτελέσματα οδήγουν στο συμπέρασμα ότι ακόμη και ελλείψει της επιστημονικής γνώσης, η παρατήρηση και οι καλά οργανωμένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας μπορούν να σταματήσουν αποτελεσματικά τα μολυσματικά ξεσπάσματα σε σημείο εξαφάνισης, όπως έγινε στην Κέρκυρα κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας !!