© Blokplan
Noord-Kaukasus
Adygië
R U S L A N D
Tsjermen Beslan Vladikavkaz
etië oesj Ing
Kabardië-Balkarië
Sotsji
Grozny
Tsjetsjenië
Noord-Ossetië
Gimry
Zwarte Zee 100 km
Kaspische Zee
Karatsjaj-Tserkessië
Dagestan
GEORGIË
‘Ik kan de Russen alleen maar wantrouwen’ Het Russische Sotsji‚ waar volgend jaar de Olympische Winterspelen plaatshebben‚ ligt in een van de gevaarlijkste regio’s ter wereld. Arnold van Bruggen en Rob Hornstra maakten er een uniek document over. Tekst: Marnix de Bruyne Fotografie: Rob Hornstra
E
lke dag zit Khava Gaisanova in Tsjermen naast een koelkast die met een lang snoer verbonden is met haar huis. Van daaruit verkoopt ze limonade en water aan voorbijgangers. ‘Mijn man is verdwenen. Waarschijnlijk ontvoerd door de politie’‚ zegt ze in 2011 tegen journalist Arnold van Bruggen en fotograaf Rob Hornstra‚ als ze stoppen om water te kopen. De twee zijn op pad in de Noord-Kaukasus‚ voor een journalistiek project. Daarmee begonnen ze na het besluit de Olympische Winterspelen van 2014 toe te wijzen aan Sotsji‚ de Russische badplaats aan de voet van de Kaukasus. Hun drijfveer is verbazing over de keuze voor deze plaats‚ aan de rand van een van de gevaarlijkste gebieden op aarde. Opstand
en terreur‚ door rebellen en de Russische geheime politie‚ eisen er nog dagelijks levens. Gaisanova vertelt de twee haar levensverhaal. Het werd de ruggengraat van het boek De geheime geschiedenis van Khava Gaisanova & de Noord-Kaukasus dat eind januari is verschenen. Gaisanova is een Ingoesjeetse die woont in Noord-Ossetië. Maar ze had ook in een van de andere Kaukasische deelrepublieken kunnen wonen. Want talloze in deze bergen gewortelde families kennen een vergelijkbaar verhaal. De grootouders van Gaisanova kregen in 1944 twee uur om hun spullen te pakken. Daarop vertrokken ze met hun kinderen in overvolle‚ steenkoude treinen naar Kazachstan‚ samen met een half miljoen andere
20 | Wordt Vervolgd | nr. 2 - februari ’13 | De Noord-Kaukasus
Tsjetsjenen en Ingoesjeten. Onderweg en na aankomst stierf zo’n twintig procent van hen van honger en uitputting. Stalin beval tot de massale deportaties‚ wordt gezegd‚ uit angst voor collaboratie door die volkeren met de Duitsers. Moskou heeft de regio altijd met wantrouwen bekeken‚ zeker sinds de grote Kaukasische oorlog (1816-1859). De Russen vochten daarin met de welhaast onverslaanbare bergbewoners‚ die streden onder leiders als imam Sjamil‚ die 25 jaar uit handen van de Russen kon blijven. In zijn geboortestad Gimry en in Goenib‚ waar hij uiteindelijk werd verslagen‚ wordt imam Sjamil nog altijd vereerd. Lees verder op pagina 25. De Noord-Kaukasus | Wordt Vervolgd | nr. 2 - februari ’13 |
21