Love Radio - 360 magazine

AP

het beste uit de internationale pers

in dit nummer

nr. 55

|

10 tot 24 april 2014

|

www.360magazine.nl

|

â‚Ź 2,50

financial times the washington post le monde frankfurter allgemeine zeitung radikal mustafasonmez.net the economist revista fĂłrum weltwoche tehelka india.com raseef 22 african arguments the new york review of books sunday times salon

Klimaatverandering

Het naderend onheil

2

â‚Ź , 50 ip v 4,99

en wat we er volgens Zadie Smith aan kunnen doen fotokroniek

Rouw Rwanda twintig jaar later

frankrijk | turkije

De sterke armen van Le Pen en Erdogan irak

Huwbare leeftijd naar 9 jaar horizon

Designsuperster Thomas Heatherwick

Cover.indd 1

08-04-14 18:08

inhoud 6 Wereldnieuws

Actuele gebeurtenissen wereldwijd, in woord, beeld en citaat.

8 Controverse in de Verenigde Staten

Is het een goed idee om Amerikaans schaliegas naar Europa te exporteren en zo de Russische invloed op het continent te verminderen?

9 Bronnen

360 haalt de beste journalistiek uit alle windstreken.

De bronnen van dit nummer samengebracht en toegelicht.

10 Fotokroniek Rouw Rwanda

Radio was een belangrijk instrument in de bloedstollende volkerenmoord waarbij honderdduizenden mensen omkwamen. De webdocumentaire Love Radio houdt u honderd dagen bij de les.

de continenten 16 Vrijheid, Gelijkheid en Marine Le Pen europa | Marine Le Pen maakt het Front National groter en groter.

Na de Franse gemeenteraden mikt zij nu op het Europese parlement.

Hoe een extreem-rechtse partij plaatsneemt op het pluche.

28 Gepersonifieerde wapens

amerika’s | Nieuwe technologie maakt het eenvoudiger wapens op te sporen en het gebruik ervan onder bepaalde omstandigheden te verhinderen.

32 Wat wil de Indiase jeugd?

azië | 150 miljoen jongeren kiezen voor het eerst in de grootste democratie ter wereld.

35 Twaalf jaar was aan de oude kant

midden-oosten | Huwbare leeftijd voor meisjes in Irak zakt naar negen jaar.

Minister van Justitie, Hassan Al-Chammari meent dat deze wet ‘vrouwen ongekende privi leges zal verschaffen’.

36 Vreedzaam samenleven

afrika | Corruptie is aangepakt en salarissen zijn gestegen. Alleen nu is de bevolkingsgroei weer een bedreiging voor de vooruitgang.

horizon 38 Wat hebben we gedaan?

Zadie Smith maakt zich zorgen over de klimaatverandering en vraagt zich af wat ze tegen haar kleindochter moet zeggen.

42 Erecode ‘Pasjtoenwali’

Gulab redde het leven van een Amerikaanse soldaat.

Zijn heldendaad werd een kaskraker in Amerika, maar hij is op de vlucht voor de taliban.

46 De stad heeft liefde nodig

De Britse ontwerper Thomas Heatherwick over zijn romantische visie op architectuur.

50 The Influencing Machine

Brooke Gladstone weet als geen ander hoe de media echt functioneren.

Inhoud.indd 5

08-04-14 17:52

fotokroniek

love radio

Rouw Rwanda Love Radio Radio was verreweg het succesvolste oorlogstuig in de volkerenmoord destijds. Journalist Eefje Blankevoort en fotograaf Anoek Steketee gebruikten de soap Musekweya, ‘Nieuwe Dageraad’, met ditmaal een

verzoenende boodschap als uitgangspunt voor hun transmediale documentaire Love Radio.

pagina 10 nr. 55 10 tot 24 april 2014

Fotodossier.indd 10

08-04-14 17:09

fotokroniek

love radio

Tussen Sake en Massisi, D.R Congo, 7.52 p.m.

Niet ver van de grens met Rwanda kan Musekeweya ook worden ontvangen. Fiston en Olivier wonen in ‘Little Switzerland’, een regio met veel geweld. Fiston kent Musekweya, maar hij luistert liever naar BBC.

10 tot 24 april 2014 nr.55 pagina 11

Fotodossier.indd 11

08-04-14 17:09

fotokroniek

love radio

Fabian, Musambira, 8.54 p.m.

Fabian kent de radiosoap Musekeweya goed, maar hij luistert niet altijd.

Hij vindt Rutaganira leuk, de boef die langzaam op het rechte pad komt.

Volgens hem heeft Rutaganira een hele donkere huid en een snor.

pagina 12 nr. 55 10 tot 24 april 2014

Fotodossier.indd 12

08-04-14 17:37

fotokroniek

love radio

Love Radio,

een zeer

complete en innovatieve webdocumentaire van journalist Eefje Blankevoort en fotograaf Anoek Steketee gaat over het ingewikkelde

proces van verzoening in postgenocide Rwanda.

Het bestaat uit een webdocumentaire, mobiele tapstory’s (korte verhalen in fotografie en tekst, te zien met een smartphone op de website) en een tentoonstelling in Foam.

Love Radio toont de verschillende gezichten van het proces van verzoening; de positieve ontwikkelingen en de negatieve kanten.

De webdocumentaire beweegt zich op de scheidslijn tussen feit en fictie. Op het eerste gezicht vertelt het een lineair, bijna sprookjesachtig verhaal gebaseerd op radiosoap Musekeweya, in een tweede laag komt de complexe realiteit naar voren.

Want hoe kunnen daders en slachtoffers na de gruwelijke moordpartijen weer naast elkaar wonen, met elkaar leven of elkaar liefhebben? Terwijl in de radiosoap happy ends de boventoon voeren (dorpen verzoenen zich, schurken komen tot inkeer), blijkt verzoening in het echte leven weerbarstiger.

Vanaf 7 april 2014, gedurende de 100 dagen die de genocide duurde, verschijnt er om de week een nieuwe episode op www.loveradiorwanda.org. In elke aflevering staat een ander thema centraal.

Dit portfolio kwam tot stand dankzij de makers en een samenwerkingsverband tussen 360 en Submarine Channel.

Kacyiru, Kigali, 8.55 p.m.

Nyamirambo, Kigali, 9.01 p.m.

Kacyiru, Kigali, 9.04 p.m.

Alice en haar kleine zusje Jennifer luisteren alleen naar Musekeweya als ze batterijen voor hun radio kunnen vinden. Ze houden het meest van het personage Soromba, omdat hij geobsedeerd is door geitenvlees.

10 tot 24 april 2014 nr.55 pagina 13

Fotodossier.indd 13

08-04-14 17:10

fotokroniek

love radio

Goma, DR Congo, 7.59 p.m.

Kimihururo, Kigali, 8.55 p.m.

Kacyiru, Kigali, 9.10 p.m.

Gideon is nachtwaker en studeert. Hij luistert liever naar nieuws over Congo, zijn moederland dat hij ontvlucht is op zoek naar een beter leven in Rwanda.

pagina 14 nr. 55 10 tot 24 april 2014

Fotodossier.indd 14

08-04-14 17:10

fotokroniek

love radio

Te mooi, te rustig en te geordend 360 – Amsterdam

In honderd dagen veranderde Rwanda in een ongekend slagveld en kwamen honderdduizenden mensen om het leven.

Het land is uit de as herrezen, maar de herinnering aan de gruwelijkheden sijpelt overal doorheen.

W

aar je ook rondloopt in Rwanda – in het razendsnel ontwikkelende Kigali of tussen de bananenplantages op het platteland – altijd en overal waait er wel een flard van een radio-uitzending langs. Opgewonden discussies in een talkshow, de laatste nieuwsberichten over weer een uitbarsting van geweld in buurland Congo, de ronkende woorden van een predikant van de Pinkstergemeente, rap, Rihanna of gospel, in het Kinyarwanda, Frans of Engels.

Mensen luisteren in hun auto, op de bodaboda, (een kleine transistorradio), in het café of op hun mobiel naar hun favoriete zender. De keuze is inmiddels groot: er zijn tientallen radiostations in de Rwandese ether te vinden, private zenders en staatsmedia die luisteraars in alle uithoeken van het land en over de grenzen heen weten te bereiken.

‘Radio is als een tweede leven voor

Rwandezen’, vertelt Aimable Twahirwa, directeur van radiosoap Musekeweya.

‘Iedereen die je spreekt in Rwanda heeft mooie jeugdherinneringen aan het luisteren naar de radio.’ Als kind – opgroeiend in een vluchtelingenkamp in Burundi – vocht Twahirwa met zijn

Het is verboden over Hutu’s en Tutsi’s te praten

vader elke avond om de frequentieknop.

Hij luisterde het liefst naar het radioprogramma Greetings By Radio. ‘Ik schreef elke week naar het programma om de groeten te doen aan familie en vriendjes. Ik was zo’n fanatieke schrijver dat iedereen mijn naam kende en mij teruggroette.’ Twahirwa ontmoette zo luisteraars uit het hele Grote Merengebied; lotgenoten uit vluchtelingenkampen in Burundi, Oeganda en Congo en Rwanda zelf, zijn moederland waar hij nog nooit was geweest.

Radio vermaakt, radio verbroedert, maar radio kan ook vernietigen. Twintig jaar geleden werd het oorlogstuig.

De genocide in Rwanda dient vaak als voorbeeld van de invloed die haatmedia kunnen hebben. Radio was verreweg het succesvolste propagandamiddel. Het semiprivate radiostation Radio Télévision Libre des Mille Collines (RTLM), dat opriep tot haat en geweld tegen Tutsi’s en Hutu’s is het beruchtst. Tegenwoordig klinken er vanaf dezelfde frequentie geen hatespeeches maar verzoenende woorden.

Om nieuwe geweldsuitbarstingen te voorkomen riep de Nederlandse organisatie Radio La Benevolencija tien jaar geleden de radiosoap Musekeweya in het leven. Nog steeds geen overbodige luxe, zegt scriptschrijver André Musagara.

‘Verzoening en gedragsverandering zijn heel lange processen.’

Zoals Mark Weston schrijft op pagina 36 van deze 360, is de ontwikkeling die het land in de twintig jaar na de allesverwoestende genocide heeft doorgemaakt ongelofelijk. Wie in Rwanda rondloopt ziet de vooruitgang ervan afspatten. De wegen tussen de grote steden zijn vers geasfalteerd, afval wordt niet op straat maar in de prullenbak gegooid, de mensen in hoofdstad Kigali houden zich netjes aan de verkeersregels.

Zelfs diep in de nacht kun je er veilig op straat rondlopen. De 8 procent jaarlijkse economische groei oogst zelfs waardering onder de grootste criticasters van het regime.

Maar wie door booming Kigali of op het oogverblindend mooie platteland rondloopt, ontkomt niet aan een gevoel van beklemming. Het is te mooi, te rustig, te geordend. Ook het contact met Rwandezen is dubbelzinnig. Mensen laten nooit het achterste van hun tong zien. Sinds 2002 is het weer toegestaan radio te maken. Maar de pers staat

onder strenge controle van de overheid. Het is verboden om over Hutu’s en Tutsi’s te praten. Wie dat wel doet kan bestraft worden voor het uitdragen van ‘genocide ideologie’. Maar door erover te moeten zwijgen, worden sluimerende problemen niet opgelost.

Slachtoffers van de genocide tegen de Tutsi’s worden herdacht, maar voor slachtoffers onder de Hutu’s is geen aandacht. Kinderen van daders zijn vaak sociaal en economisch achtergesteld, wat kan leiden tot nieuwe haatgevoelens. En terwijl met het nieuwe mantra ‘We zijn allemaal Rwandezen’ wordt gepoogd de oude tegenstelling tussen Hutu’s en Tutsi’s te elimineren, broeien er onder de oppervlakte andere veenbranden, zoals de overbevolking en de groeiende kloof tussen arm en rijk, en zijn er nieuwe tegenstellingen ontstaan, zoals die tussen de vaak verarmde rescapées (overlevenden van de genocide) en de hoogopgeleide Engelssprekende remigranten die na de genocide uit hun ballingschap in Oeganda of Burundi zijn teruggekeerd en de nieuwe elite vormen.

Volgens de Rwandese overheid is verzoening voor meer dan 80 procent bereikt. Welnee, zeggen anderen, verzoening wordt gepredikt maar niet gepraktiseerd. En wat is verzoening

Tussen Gisenyi en Goma, vlak bij de grens met Congo.

Radio in huis van de dokter, Musambira.

eigenlijk? ‘Economische noodzaak’, zoals mediatycoon Eugene Nyagahene het noemt, of, in de woorden van mensenrechtenactiviste Petronilla, ‘een kwestie van het hart’?

Eefje Blankevoort

Nyamirambo, Kigali, 9.15 p.m.

Marguerite houdt van het personage Batamuriza, omdat zij moeilijke situaties aankan.

De scheiding tussen de twee dorpen beïnvloedt haar liefde voor Sherma niet.

10 tot 24 april 2014 nr.55 pagina 15

Fotodossier.indd 15

08-04-14 17:10