DREAM CITY EEN DOCUMENTAIR FOTOPROJECT OVER PRETPARKEN WERELDWIJD VOOR GROEP 7 EN 8 VAN HET PRIMAIR ONDERWIJS HANDLEIDING
VOOR LERAREN
02 INHOUDSOPGAVE Inleiding
03
Praktische informatie
04
1: Plaatsen met een verhaal
06
2: Dream City – Een wereld vol wonderen
09
3: Dream City – Een wereld vol tegenstellingen
16
4: Afsluitende les
20
Bijlage 1: Landen, park en informatie
22
Bijlage 2: Ouderbrief
24
Bijlage 3: Handleiding uploaden Flickr
25
03
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
INLEIDING
V
oor u ligt het lespakket Dream City. Dream City portretteert bijzondere pretparken overal ter wereld. Documentair fotografe Anoek Steketee bezocht vele van deze magische plekken die opvallen door hun opmerkelijke geschiedenis, onverwachte locatie en verrassende bezoekers. In deze omgeving, die zowel prettig is als surrealistisch, worden uiteenlopende bezoekers geportretteerd die voor een dag ontsnappen aan de dagelijkse realiteit. Door de herkenbare en toegankelijke vorm van het pretpark zijn de foto’s van Dream City uitermate geschikt om ingewikkelde vraagstukken als leven in een conflictgebied, armoede en sociale ongelijkheid op prikkelende wijze te behandelen. Aan de hand van de foto’s ontdekken en ontrafelen de leerlingen zelf stukje bij beetje het verhaal van Dream City. Voor kinderen is het pretpark een onderwerp dat direct allerlei vrolijke verhalen en plezierige ervaringen oproept. In de foto’s zijn deze plezierige ervaringen terug te vinden maar wordt tegelijkertijd ook een ander verhaal verteld. De leerlingen worden zich ervan bewust dat er soms grote tegenstellingen bestaan tussen de magische wereld binnen de muren van het park en de realiteit van het leven erbuiten. Het project bestaat uit verschillende activiteiten waarmee de leerlingen door middel van eigen ervaring en onderlinge uitwisseling steeds dieper in de foto’s en de tentoonstelling duiken. Het project wordt afgesloten met een foto-opdracht waarin de leerlingen zelf een foto-tweeluik maken rondom een tegenstelling. Deze foto-opdracht zal door kinderen in heel Nederland worden uitgevoerd. De resultaten worden online verzameld en toegankelijk gemaakt. Wij wensen u en uw leerlingen heel veel plezier met Dream City!
FOTODOK
04
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
PRAKTISCHE INFORMATIE Dream City bestaat uit: • Docentenhandleiding • Leerlingenboekjes • Dream City DVD • Een set posters waarmee u naar eigen inzicht een tentoonstelling kunt inrichten • Dream City Flickr, speciale fotopagina waar alle resultaten worden verzameld: www.flickr.com/photos/dreamcity-educatie Optioneel Voor meer informatie en achtergrondverhalen raadpleeg het boek Dream City Anoek Steketee & Eefje Blankevoort ISBN 978-3-86828-249-8 (Nederlandse editie) U kunt het boek bestellen via de FOTODOK Bookshop op www.fotodok.org Doel van de lessen • Leerlingen leren dat plezier maken een universeel gegeven is • Leerlingen ontdekken dat pretparken wereldwijd er herkenbaar en vergelijkbaar uitzien, ongeacht de situatie in het land • Leerlingen ondervinden hoe tekst het begrip van beeld kan beïnvloeden • Leerlingen leren fotografie als communicatiemiddel gebruiken • Leerlingen verwerken op een creatieve manier hun gevoelens aan de hand van de foto-opdracht
05
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
Aansluiting kerndoelen Dit lespakket sluit aan bij de volgende leergebieden: Kunstzinnige oriëntatie: 54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Nederlands: 04 De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen. 05 De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. De leerlingen leren informatie en meningen te 06 ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale. Oriëntatie op jezelf en de wereld: De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting 47 van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid worden/ werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, 50 beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.
Tijdsduur 4 lessen van een uur, exclusief foto-opdracht en nabespreken. Leerlingen maken in de tweede les een muurkrant, omdat dit een activiteit is waar leerlingen vaak enthousiast en vol overgave aan werken kunt u het beste zelf beslissen hoeveel tijd dit kost. Wanneer uw leerlingen helemaal opgaan in het maken van de krant, geef hen dan de tijd. De hierboven genoemde tijd is exclusief het uitvoeren van de foto-opdracht (doen de leerlingen thuis) en exclusief het nabespreken van de foto’s. Reken voor het nabespreken van de foto’s ongeveer 30 tot 45 minuten. Voorbereiding Ter voorbereiding dient u deze handleiding goed door te lezen. De fototentoonstelling richt u aan het begin van de tweede les in samen met de leerlingen. De tentoonstelling bestaat uit zestien posters. Denk na over een geschikte plek waar de foto’s kunnen hangen. Daarnaast dient u te inventariseren of alle leerlingen thuis de beschikking hebben over een fotocamera, dan wel dat een aantal leerlingen kunnen samenwerken met een camera. Opbouw van het project • Instap in het project aan de hand van plaatsen en gevoel • Bekijken en bespreken van twee foto’s – introductie van het pretpark • Tentoonstelling bekijken en vergelijken • Uitleg over het project (dvd) • Maken van een muurkrant over een land • Introductie tegenstellingen, rol van informatie bij de foto’s • Opdrachten in tentoonstelling • Uitleg foto-opdracht door Anoek (dvd) • Bespreken zelfgemaakte foto’s
06
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
60 min.
PLAATSEN MET EEN VERHAAL INFO
Zelfstudie (daarna klassikaal bespreken)
Werkvorm Doceren, zelfstudie a.d.h.v. afbeeldingen en opdrachten, kort interview
2a Hieronder vind je een aantal omschrijvingen van plaatsen. Schrijf bij elke plaats een gevoel op. Een donker en verlaten straatje:
Benodigdheden • Leerlingenboekjes
Bijvoorbeeld angst, bang, onveilig, onrustig, eenzaam, kil Een zonnig schoolplein met spelende kinderen:
Doceren (klassikaal bespreken)
Bijvoorbeeld blij, vrolijk, gezellig, warm
1a Wat is in jouw leven een speciale plaats?
Een drukke markt:
1b En waarom? Bespreek met de leerlingen bijzondere plekken in hun leven. Het huis waar je geboren bent, het straatje waar je leerde fietsen, misschien wel een plek waar je een ongeluk hebt gehad, een eng straatje waar je niet alleen durft te lopen of het huis van oma waar je zo lekker op de zolder kunt spelen, etc. U kunt zelf ook iets vertellen over een belangrijke plek in uw leven. 1c Als je terugdenkt aan die plek, welk gevoel komt er dan in je op? Denk bijvoorbeeld aan blij, gelukkig, bang, verdrietig, etc. Welk gevoel, welke emotie verbinden de leerlingen aan die plaats?
Bijvoorbeeld gezellig, levendig, vrolijk of juist benauwend, onrustig Een oorlogsgebied: Bijvoorbeeld onveilig, angst, paniek 2b
Dus: schrijf bij elke foto een gevoel op dat je bij die plek in de foto vindt passen.
Antwoorden naar eigen inzicht van de leerlingen. Bespreek een aantal beelden klassikaal. Zijn de gevoelens overeenstemmend of is er veel verschil? Waardoor komt dat dan?
07
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
FOTO 2
FOTO 1 3a Wat zie je op deze foto?
3a Wat zie je op deze foto?
Leerlingen beschrijven kort de foto: een attractie, in een soort park, een stenen huisje, groene heuvels op de achtergrond.
Leerlingen beschrijven kort de foto: botsauto’s in een redelijk kalen en kleurloze omgeving. Er brandt een kaal peertje. Op de voorgrond zie je een bulldozer en wat puin.
3b Waar gaat deze foto over denk je? (Wat vertelt deze foto je?)
3b Waar gaat deze foto over denk je? (Wat vertelt dteze foto je?)
Eigen woorden leerlingen.
Eigen woorden leerlingen.
3c Lijkt het je een fijne of leuke plek? Waardoor komt dat?
3c Lijkt het je een fijne of leuke plek? Waardoor komt dat?
Eigen mening.
Eigen mening.
3c Denk je dat de foto in Nederland is gemaakt? Waardoor komt dat?
3c Denk je dat de foto in Nederland is gemaakt? Waardoor komt dat?
De leerlingen maken een keuze. Geen goed of fout. Belangrijk dat ze kunnen uitleggen waarom ze denken dat het wel of niet in Nederland is. Waardoor komt dat? Waar kun je dat aan zien?
Ook hier is het een keuze. Geen goed of fout. Belangrijk dat ze kunnen uitleggen waarom ze denken dat het wel of niet in Nederland is. Waardoor komt dat? Waar kun je dat aan zien?
Foto 1
Foto 2
09
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
DREAM CITY – EEN WERELD VOL WONDEREN
60 min. + tijd voor maken muurkrant
INFO
Klassikaal
Werkvorm Doceren, tweetallen, groepswerk
1 Wat betekent Dream City denk je?
Benodigdheden • Leerlingenboekjes • Dream City DVD • Landenkaartjes (zie bijlage 1) • Gekleurde vellen papier, minimaal A2 • Scharen en lijm • Computer met internetverbinding • Internetlinks • Tentoonstelling (posters) Vooraf aan les 2: • Kopieer de kaarten uit bijlage 1. Elk groepje krijgt 1 landenkaartje. • Bij het maken van de muurkrant heeft u een computer met internetverbinding nodig. Via een aantal voorgeselecteerde links gaan de leerlingen hun pretpark bekijken. Dit kunnen de verschillende groepjes omstebeurt doen. U vindt de links op de landenkaartjes in bijlage 1. Om ze te gebruiken dienen ze te worden overgetypt. U kunt de links ook in een email krijgen zodat u ze vast klaar kunt zetten in een bladwijzermap. Stuur hiervoor een e-mail naar elsbeth@fotodok.org
Dream City betekent letterlijk vertaald Droom Stad. 2a Let goed op de verschillen tussen je eigen foto en de foto’s van Anoek. Beantwoord de volgende vragen nadat je goed de tentoonstelling hebt bekeken en hebt vergeleken met jullie eigen foto’s.. Schrijf hieronder vier belangrijke verschillen op tussen de foto’s van Anoek en jullie eigen foto’s.. • Vertel de leerlingen dat Anoek in verschillende landen op de wereld in pretparken heeft gefotografeerd. Daarbij heeft ze niet alleen het park gefotografeerd maar ook haar bezoekers en medewerkers. • Bespreek in de tentoonstelling een aantal foto’s van leerlingen. Waar is de foto gemaakt? Welke herinneringen en gevoelens roept deze foto op? Welke verschillen zie je tussen jouw foto en die van Anoek? • Verschillen die kunnen opvallen: Bijvoorbeeld licht, kleur, sfeer. In de meeste foto’s van Anoek is het erg stil en leeg in het pretpark. Let ook op vorm. De foto’s van Anoek zijn vierkant en onze eigen foto’s zijn eigenlijk altijd langwerpig. Dat is niet omdat Anoek haar foto’s bijsnijdt maar omdat ze met een camera fotografeert die vierkante foto’s maakt. Daarnaast werkt Anoek met een speciale flitslamp, hierdoor ontstaat een bepaalde sfeer en licht in de foto’s. 2b Wat vind je van de foto’s van Anoek? Leg je antwoord uit. Eigen mening leerlingen. Vinden ze de foto’s mooi of niet mooi? Vraag naar argumenten voor hun mening.
12
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
Belangrijkste informatie over de landen (bron: Wikipedia) Ter vergelijking: In Nederland wonen 16,7 miljoen mensen op 41.528 km2
CHINA Aantal inwoners 1,3 miljard Hoofdstad Peking
Oppervlakte 9.596.961 km2 (ca. 231 keer zo groot als Nederland)
Religie Taal Voornamelijk Mandarijn & Kantonees Boeddhisme Pretpark Nanhu
In het filmpje van het pretpark zie je onder andere de raket, spookhuis, wildwaterbaan, verschillende achtbanen, een centrifuge en een soort octopus. Het verhaal dat bij dit land hoort is het verhaal van het jongetje dat op het bankje ligt. Woorden die erbij passen kunnen zijn: plezier, saai (het is heel leeg in het filmpje), arm (op te maken uit het verhaaltje), spannend, groot.
LIBANON Aantal inwoners 3,7 miljoen Hoofdstad Beiroet Taal Arabisch
Oppervlakte 10.400 km2 (ca. 4 keer kleiner dan Nederland) Religie Islam en Christendom Pretpark Beirut Luna Park
In het filmpje van het pretpark zie je onder andere: een reuzenrad, achtbaan, trampoline, octopus (vliegtuigjes), reuzenschommel (schip), botsauto’s, een treintje en veertoestellen (‘wipkippen’). Het verhaal dat bij dit land hoort is het verhaal van Khalid, die met zijn voet op een stoel zit in het avondlicht. Woorden die erbij passen kunnen zijn: plezier, oud, klein, arm, oorlog, gevaarlijk.
21
DREAM CITY LERARENHANDLEIDING GROEP 7/8
COLOFON © FOTODOK, Anoek Steketee en Eefje Blankevoort Foto’s © Anoek Steketee Tekst Elsbeth Pijnappels met dank aan Toos Kruithof en Eefje Blankevoort Grafisch ontwerp Autobahn FOTODOK Postbus 1011 3500 BA Utrecht www.fotodok.org
Dit project is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het VSB Fonds en het NCDO