Factsheet jeugdzorg 2013

factsheet jeugdzorg 2013

factsheet jeugdzorg 2013

P ROV I N C I E- U T R EC H T. N L

1

inleiding

Voor u ligt de Factsheet jeugdzorg provincie Utrecht 2013. Met de ontwikkelingen rond de transitie jeugdzorg is er veel behoefte aan inzicht in de jeugdzorg. Hoe is de jeugdzorg nu georganiseerd? Wat gaat er veranderen?

In deze factsheet vindt u informatie over de huidige wettelijke kaders en de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners: de provincie, Bureau Jeugdzorg (BJZ) en de aanbieders van Jeugd & Opvoedhulp (J&O). Dit wordt geïllustreerd met de gegevens over het gebruik van jeugdzorg per gemeente. Hoeveel jeugdigen uit de verschillende Utrechtse gemeenten maakten in 2012 gebruik van jeugdzorg?

Per functie/zorgvorm wordt weergegeven hoe deze in het nieuwe stelsel moet zijn belegd, wanneer de nieuwe wet ‘Zorg voor jeugd’ in werking treedt.

In 2010 is de eerste factsheet jeugdzorg uitgegeven, met facts and figures over de geïndiceerde jeugdzorg in de provincie Utrecht.

Nieuw in deze factsheet is dat er meer gedetailleerde gegevens op gemeenteniveau in zijn opgenomen: van BJZ, van de aanbieders van J&O1, van jeugd-GGZ, van gesloten jeugdzorg en van de Raad voor de Kinderbescherming.

Vanwege de geplande inwerkingtreding van de nieuwe jeugdwet (januari 2015) is dit de laatste factsheet die de provincie op papier uitgeeft. Medio 2014 zal de factsheet met de meest recente cijfers online bijgewerkt worden.

i Meer informatie: www.provincie-utrecht.nl/jeugdzorg

Contact: kennisnetwerkjeugdzorg@provincie-utrecht.nl

1

De gegevens van BJZ en de aanbieders van J&O zijn gebaseerd op de uitvraag die gemeenten in de zomer van 2013 hebben gedaan ten behoeve van de transitiearrangementen. Indien er een andere bron aan de tabellen ten grondslag ligt, dan wordt dit apart erbij vermeld.

3

inhoud

Inleiding

3

Algemeen

6

• Provinciale jeugdzorg

7

• Stroomschema huidige jeugdzorg • Stelselwijziging: transitie jeugdzorg

8 10

• Stroomschema zorg voor jeugd na de transitie

14

Provinciale middelen

16

• Financiële middelen provinciale jeugdzorg

16

• Herkomst en verdeling middelen Programma Jeugdzorg provincie Utrecht 2012

18

Bureau Jeugdzorg Utrecht

20

• Centrale Aanmelding

22

• Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ) (vrijwillige hulpverlening)

25

• Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK)

32

• Jeugdbescherming (gedwongen hulpverlening)

35

• Jeugdreclassering (gedwongen hulpverlening)

38

• Kindertelefoon

41

• Voorlichting en advies

42

Aanbieders Jeugd en Opvoedhulp in de provincie Utrecht

44

• Route naar Jeugd- en Opvoedhulp

46

• Zorgvarianten

46

• Prestatie-indicatoren

49

Cliënten 52 • Medezeggenschapsrecht

52

• Vertrouwenspersoon

53

• Klachtrecht

55

Rijksoverheid 56

4

• Raad voor de Kinderbescherming

57

• Jeugdzorgplus

60

• Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI)

62

• Inspectie Jeugdzorg

64 5

factsheet jeugdzorg 2013

algemeen Provinciale jeugdzorg

In de huidige Wet op de jeugdzorg (2005) is de toegang en bekostiging van de jeugdzorg geregeld en zijn de taken en verantwoordelijkheden verdeeld over Rijk, gemeenten en provincies.

De provincies ontvangen van het Rijk de doeluitkering jeugdzorg en hebben als taak ervoor te zorgen dat alle kinderen en jongeren in Nederland jeugdzorg kunnen ontvangen, zoals vastgelegd in de wet. De provincie is verantwoordelijk voor: • de toegang tot de jeugdzorg (via BJZ) • de inkoop van voldoende zorg (middels aanbieders van J&O) • de afstemming met gemeenten (voor het lokale, preventieve veld), het Rijk (voor de justitiële jeugdzorg en jeugdzorgplus) en AWBZ-partners (voor de jeugdzorg die vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) gefinancierd wordt) De provincie stelt de kaders voor de geïndiceerde jeugdzorg vast, koopt zorg in en stuurt de geïndiceerde jeugdzorgaanbieders en BJZ aan. De provincie is bovendien ketenregisseur, zodat een goede afstemming kan plaatsvinden tussen verschillende zorgdomeinen en er integrale hulp aan het kind geboden kan worden.

In het huidige stelsel is de provincie verantwoordelijk voor de geïndiceerde jeugdzorg en heeft zij een regiefunctie voor de hele jeugd(zorg) keten. Dit is

Stroomschema huidige jeugdzorg

zorg voor de zwaardere doelgroep. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het

In het stroomschema op de volgende pagina wordt geschetst hoe de huidige jeugdzorg

lokale aanbod aan eerstelijns zorg (jeugdgezondheidszorg, preventie en licht

is georganiseerd.

ambulante hulpverlening). De gemeentelijke voorzieningen moeten zoveel mogelijk voorkomen dat kinderen en jongeren een problematiek ontwikkelen

i Meer informatie: www.provincie-utrecht.nl/jeugdzorg

waardoor ze gebruik moeten maken van de geïndiceerde jeugdzorg.

De verdeling van verantwoordelijkheden is vastgelegd in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet op de jeugdzorg.

Het kabinet heeft besloten om de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg vanaf 2015 onder te brengen bij gemeenten. Het komende jaar staat in het teken van de transitie van de provinciale jeugdzorg naar gemeenten.

6

7

factsheet jeugdzorg 2013

LOKAAL JEUGDBELEID

Centra voor Jeugd en Gezin (CJG), waaronder: - Jeugdgezondheidszorg - Jeugdmaatschappelijk werk - Jongerenwerk

PROVINCIALE JEUGDZORG

Centrale Aanmelding (BJU) Alle (zorg-) meldingen komen hier binnen.

Cliënten worden doorgeleid naar de juiste afdeling (SEZ/TGJ/AMK).

Spoed Eisende Zorg (SEZ) - Crisishulp bij nieuwe zaken: 4 weken in vrijwillig kader en 6 weken bij VOTS. Leidt daarna door naar TGJ of RvdK - Bereikbaarheidsdienst voor bestaande caseload TGJ en JB en JR.

GEINDICEERDE JEUGDZORG: - Intensief Ambulant - Dagbehandeling - Residentieel - Pleegzorg - Crisishulpverlening JEUGD-GGZ: - AWBZ - Zorgverzekeringswet Indicatie kan ook via de huisarts lopen.

JEUGD-LVG (AWBZ) Indicatie loopt via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) 8

Overlegvormen gemeenten/scholen/BJU/politie etc: - Zorg Advies Teams (ZAT) - Netwerk 12+/12- Veiligheidshuis (huisverbod/APJ)

Jeugdzorg Plus (justitieel) Alleen voor civielrechtelijk geplaatste jeugdigen

Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ) Vrijwillige kader. Casemanager verzorgt voor cliënten de toegang tot geïndiceerde jeugdzorg en reageert op zorgmeldingen van derden.

Casemanagement: indiceren, volgen en evalueren van de geïndiceerde jeugdzorg.

Verwijst bij ontwikkelingsbedreiging door naar de Raad voor de Kinderbescherming.

Advies en- Meldpunt Kindermishandeling (AMK) (Bij AMK kan ook rechtstreeks gemeld worden).

Doet onderzoek bij vermoedens van kindermishandeling. Motiveert voor hulp en verwijst (indien nodig) door naar de RvdK, het lokale veld of de TGJ en checkt na 6 mnd hoe de hulp verloopt.

INDICATIEBESLUIT Cliënten hebben met indicatiebesluit recht op jeugdzorg.

Casemanangers/gezinsvoogden schrijven in overleg met cliënten een indicatieformulier voor jeugdzorg. Dit wordt veelal in een MDO (Multi- Disciplinair Overleg) besproken en leidt tot een indicatiebesluit.

Jeugdbescherming (JB) Gedwongen kader. Civielrecht - Gezinsvoogd voert ondertoezichtstelling uit (ouders zijn beperkt in hun gezag).

- Voogd voert voogdij-maatregel uit (ouders zijn ontheven uit hun gezag).

- Gezinsvoogd kan alleen uithuisplaatsen met machtiging van de rechtbank (en indicatiebesluit).

Jeugdreclassering (JR) 12-18 jaar Gedwongen kader. Strafrecht 1. Hulp en steun (max 2 jaar), waaronder mogelijk ITB- criem (3 mnd) of ITB plus (6 mnd).

2. Gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM).

3. Toezicht en begeleiding.

STROOMSCHEMA HUIDIGE JEUGDZORG (2013)

JUSTITIELE JEUGDZORG Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) Doet onderzoek. Stelt een rapport op met een advies en legt het voor aan de rechtbank.

Civielrechtelijk: Onderzoekt of een kind in zijn ontwikkeling wordt bedreigd en of hulp niet of onvoldoende door ouders wordt geaccepteerd (0-18 jaar).

Strafrechtelijk: Onderzoekt de strafbare feiten bij jongeren (12-18 jaar).

Uitspraak Rechtbank Bij civielrecht: - Ondertoezichtstelling (OTS) - Voorlopige OTS (VOTS) - Voogdij (bijv. ontheffing) - Uithuisplaatsing Bij strafrecht: - Jeugdreclassering.

- Plaatsing in Justitiële Jeugd Inrichting (JJI)

Justitiële jeugdinrichting (JJI) Alleen voor strafrechtelijk geplaatste jeugdigen 9

factsheet jeugdzorg 2013

Stelselwijziging: transitie jeugdzorg In het regeerakkoord van oktober 2010 heeft het kabinet besloten het jeugdzorgstelsel te hervormen. Reden hiervoor is dat de organisatie en financiering van het huidige jeugdzorgstelsel te verkokerd is (lokale jeugdzorg, provinciale jeugdzorg, jeugd-GGZ,

Regio

Gemeenten

Lekstroom

Houten, IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en Vianen

Utrecht-West

De Ronde Venen, Montfoort, Oudewater, Stichtse Vecht, Weesp, Wijdemeren en Woerden

jeugd-VB), waardoor integrale zorg onvoldoende van de grond komt en er sprake is van onvoldoende kosteneffectiviteit.

Op 1 juli 2013 hebben de staatssecretarissen van ministerie van Volksgezondheid,

Zuid-Oost

Bunnik, De Bilt, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede en Zeist

Food Valley

Vanuit provincie Utrecht: Rhenen, Renswoude en Veenendaal Vanuit provincie Gelderland: Barneveld, Nijkerk, Ede en

Welzijn en Sport (VWS) en van Veiligheid en Justitie (VenJ) het voorstel voor een nieuwe

Scherpenzeel

jeugdwet aangeboden aan de Tweede Kamer. De planning is dat deze per 1 januari 2015 in werking treedt.

Eemland

Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg

In het wetsvoorstel komt de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor alle vormen van

Utrecht stad

specialistische jeugdzorg (provinciale jeugdzorg, jeugd-GGZ en jeugd-VG) in 2015 geheel

Utrecht

bij gemeenten te liggen. De gemeenten worden verantwoordelijk om een kind - gericht op de specifieke situatie en met inachtneming van de systemen die bij dit kind horen zodanig te helpen dat het binnen de gegeven mogelijkheden veilig en gezond opgroeit

Transitiearrangementen

(jeugdhulpplicht).

De regionale transitiearrangementen moeten op 31 oktober 2013 gereed zijn. Doel hiervan is inzicht te bieden in de continuïteit van zorg voor cliënten. Toetsing van dit

De komende periode kenmerkt zich door de voorbereiding op deze grote stelselwijziging

arrangement zal plaatsvinden door de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ).

(de transitie) en op een inhoudelijke vernieuwingsslag: de transformatie jeugdzorg.

Het arrangement moet een overzicht bevatten van gemaakte afspraken, intenties en uitgangspunten tussen gemeenten, zorgaanbieders en financiers op de volgende punten:

Transitieplan In het transitieplan jeugd van het Rijk, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en

1. Zorgcontinuïteit • Cliënten die op 31-12-2014 in zorg zitten, mogen deze zorg voor de periode van

Interprovinciaal Overleg (IPO) staan belangrijke acties en mijlpalen bij de overgang van

één jaar bij dezelfde zorgaanbieder continueren.

de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de zorg voor jeugd naar gemeenten in 2015.

Tijdens het bestuurlijk overleg tussen rijk, VNG en IPO van 26 april 2013 zijn afspraken

• Voor pleegzorg geldt geen maximale duur voor continuïteit van zorg.

gemaakt over het overgangsjaar 2015. Onderdeel van deze afspraken is dat gemeenten

• Voor cliënten met een indicatie per 31-12-2014 die op dat moment nog niet in

in regionaal verband transitiearrangementen realiseren.

zorg zijn (wachtlijstcliënten), geldt dat zij moeten worden toegeleid naar zorg waarop zij aanspraak hebben. Hier geldt niet dat dit bij een bestaande aanbieder

Regionale samenwerking

moet gebeuren.

In totaal hebben de 408 Nederlandse gemeenten zich gebundeld in 41 regio’s. De gemeenten in de provincie Utrecht hebben zich verdeeld in zes regio’s:

2. Infrastructuur

Om te realiseren dat zittende cliënten bij de bestaande aanbieders in zorg kunnen blijven, is borging van de infrastructuur nodig.

10

11

factsheet jeugdzorg 2013

3. Het beperken van de frictiekosten

De intenties en uitgangspunten die in de (boven-) regionale transitiearrangementen zijn

verwoord, zullen in 2014 uitgewerkt worden tot verdere afspraken tussen gemeenten

Er moet inzichtelijk worden gemaakt hoe de frictiekosten beperkt worden.

en de zorgaanbieders.

In de Utrechtse zes regio’s is er bestuurlijke overeenstemming voor welke zorgvormen er in de transitie- arrangementen bovenregionale of regionale afspraken worden

i Meer informatie: www.netwerkjeugd.nl

gemaakt. Hierbij wordt de volgende indeling gehanteerd:

www.voordejeugd.nl

www.vng.nl

Indeling volgens Utrechtse transitiearrangementen

Stroomschema zorg voor jeugd na de transitie

Preventie, signalering, vroeg interventie en toeleiding Regionale afspraken

In het stroomschema op de volgende pagina wordt geschetst hoe (vanuit het wetsvoorstel) de zorg voor jeugd er na 2015 uitziet.

Generalistische ondersteuning Regionale afspraken Specialistische voorzieningen Regionale- en bovenregionale afspraken Residentieel Bovenregionale afspraken Gezinsvervanging Bovenregionale afspraken Crisisopvang Bovenregionale afspraken AMK Bovenregionale afspraken JB/JR (Wettelijke taken) Bovenregionale afspraken

12

13

provinciale factsheet jeugdzorg jeugdzorg factsheet 2013

stroomschema zorg voor jeugd na de transitie

LOKAAL JEUGDBELEID

JUSTITIELE JEUGDZORG Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) Doet onderzoek. Stelt een rapport op met een advies en legt het voor aan de rechtbank.

24–uurs bereikbaarheid

Toegang

Generalistische zorg

Specialistische ondersteuning

Crisishulpverlening

Gezinsvervanging

(BOVEN-) REGIONAAL JEUGDBELEID 14

Strafrechtelijk: Onderzoekt de strafbare feiten bij jongeren (12-18 jaar).

Toeleiding vrij toegankelijke zorg

Residentiële hulp

JeugdzorgPlus

Advies en- Meldpunt Kindermishandeling (AMK/ASHK) Doet onderzoek bij vermoedens van kindermishandeling. Motiveert voor hulp en verwijst (indien nodig) door naar de RvdK, het lokale veld of de TGJ en checkt na 6 mnd hoe de hulp verloopt.

Civielrechtelijk: Onderzoekt of een kind in zijn ontwikkeling wordt bedreigd en of hulp niet of onvoldoende door ouders wordt geaccepteerd (0-18 jaar).

Verleningsbeschikking niet vrij toegankelijke zorg

In dit overzicht nog veel ‘zwevende blokken” omdat veel functies en dwarsverbanden nog belegd moeten worden.

Jeugdbescherming (JB) Gedwongen kader. Civielrecht - Gezinsvoogd voert ondertoezichtstelling uit (ouders zijn beperkt in hun gezag).

- Voogd voert voogdij-maatregel uit (ouders zijn ontheven uit hun gezag).

- Gezinsvoogd kan alleen uithuisplaatsen met machtiging van de rechtbank (en indicatiebesluit).

Jeugdreclassering (JR) 12-18 jaar Gedwongen kader. Strafrecht 1. Hulp en steun (max 2 jaar), waaronder mogelijk ITB- criem (3 mnd) of ITB plus (6 mnd).

2. Gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM).

3. Toezicht en begeleiding.

Uitspraak Rechtbank Bij civielrecht: - Ondertoezichtstelling (OTS) - Voorlopige OTS (VOTS) - Voogdij (bijv. ontheffing) - Uithuisplaatsing Bij strafrecht: - Jeugdreclassering.

- Plaatsing in Justitiële Jeugd Inrichting (JJI)

Justitiële jeugdinrichting (JJI) Alleen voor strafrechtelijk geplaatste jeugdigen 15

factsheet jeugdzorg 2013

provinciale middelen

Herkomst en besteding middelen Programma Jeugdzorg Provincie Utrecht 2012 Justitietaak

Min V&J 24,9 mln.

Provincie Utrecht

4,3 mln.

SGJ (LWI) 4,3 mln.

Programma Jeugdzorg

5,8 mln.

Min VWS 88,5 mln.

Toegangsfunctie 18,20 mln.

Bureau Jeugdzorg

119,2 mln.

38,6 mln.

Justitietaak

Transitie en steunfuncties

2,8 mln.

20,6 mln.

Residentiële hulp 32,7 mln.

Jeugdhulp provinciaal 72,4 mln.

Pleegzorg 14,1 mln.

Jeugdhulp vm. LWI’s 1,1 mln.

Ambulante hulp 10,0 mln.

Dagbehandeling 10,9 mln.

Op basis van begroting en verleningsbeschikking ult. juli 2013 Financiële middelen provinciale jeugdzorg

Flexibele middelen 1,5 mln.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft een ramings- en verdeelmodel ontwikkeld voor de verdeling van de doeluitkering voor de provinciale jeugdzorg.

Experimenteermiddelen

Risicofactoren van de jeugd (gewogen jeugdigen) zijn hierin bepalend. Op basis van dit verdeelmodel ontvangt de provincie Utrecht in 2013 7,4% van de landelijke doel-

Toelichting

uitkering.

• Het ministerie van VenJ financiert de gedwongen hulp (jeugdbescherming en jeugd-

3,2 mln.

reclassering) die door Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU) en de SGJ geboden wordt.

• Het ministerie van VWS financiert de (toeleiding naar) vrijwillige hulp die geboden wordt door Bureau Jeugdzorg Utrecht en het zorgaanbod door de aanbieders van J&O. • Er zijn vier Landelijk Werkende Instellingen (LWI’s).2 De provincie Utrecht is de penvoerder van de SGJ voor wat betreft de justitiële taken. De financiering van de zorg door de LWI’s is met ingang van 2012 overgegaan naar de afzonderlijke provincies en grootstedelijke regio’s, op basis van gedwongen winkelnering conform een vastgesteld verdeelmodel.

2

16

Stichting Gereformeerde Jeugdwelzijn (SGJ), het NIDOS, Leger des Heils Jeugdbescherming en -Reclassering en de William Schrikker Groep (WSG).

17

factsheet jeugdzorg 2013

Hoe ziet de verdeling van de middelen eruit in het nieuwe

Budget meicirculatie 2013 Gemeenten

stelsel zorg voor jeugd?

Amersfoort Baarn

€ 2.694.606

In verband met de stelselherziening heeft het SCP een nieuw verdeelmodel

Bunschoten

€ 2.212.310

ontwikkeld voor de verdeling van het budget. Het nieuwe verdeelmodel is niet

Eemnes

€ 1.463.166

meer gebaseerd op de risicofactoren van de jeugd per gemeenten, maar op het

Leusden

€ 4.548.400

historisch gebruik van jeugdhulp zoals deze de afgelopen jaren (2010-2011) op

Soest

€ 7.778.909

gemeenteniveau is gerealiseerd.

Woudenberg

€ 2.173.063

Totaal Eemland Renswoude Rhenen Veenendaal Totaal Food Valley

€ 50.594.754 € 875.250 € 2.759.507 € 15.347.099 € 18.981.856

Houten

€ 8.771.634

IJsselstein

€ 5.509.493

Lopik

€ 2.333.702

Nieuwegein Vianen Totaal Lekstroom Utrecht Totaal Utrecht stad

€ 12.875.641 € 3.329.087 € 32.819.557 € 57.747.488 € 57.747.488

De Ronde Venen

€ 5.460.817

Montfoort

€ 2.046.200

Oudewater

€ 1.285.224

Stichtse Vecht

€ 8.911.172

Woerden Totaal West

€ 6.876.959 € 24.580.372

Bunnik

€ 1.811.698

De Bilt

€ 6.163.250

Utrechtse Heuvelrug

€ 8.782.278

Wijk bij Duurstede

€ 4.227.620

Zeist

€ 14.720.344

Totaal Zuid Oost

€ 35.705.190

Eindtotaal 18

€ 29.724.300

€ 220.429.217 19

bureau jeugdzorg utrecht

factsheet jeugdzorg 2013

Regiokantoor

Locatie

Gemeenten

Centraal Bureau

Utrecht

Regiokantoor Stad

Utrecht

Utrecht

Utrecht

Abcoude, De Bilt, De Ronde Venen,

Utrecht Regiokantoor Noord

Stichtse Vecht, Woerden, Zeist Regiokantoor Zuid (1)

Nieuwegein

Bunnik, Houten, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Vianen, Wijk bij Duurstede en IJsselstein

Regiokantoor Zuid (2)

Veenendaal

Renswoude, Rhenen, Utrechtse Heuvelrug en Veenendaal

Regiokantoor Oost

Amersfoort

Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg

Het gemiddeld aantal medewerkers in 2012: 490 fte Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU) vormt de toegang tot de geïndiceerde jeugdzorg in de

i Meer informatie: www.bjzutrecht.nl

provincie Utrecht. De doelgroep is jeugdigen tot 18 jaar en hun ouders/opvoeders in situaties waarin er ernstige problemen zijn bij het opgroeien en de opvoeding. Veiligheid van kinderen is de kernwaarde.

BJU voert op grond van de Wet op de jeugdzorg de volgende functies uit: • Centrale aanmelding • Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ, vrijwillige hulpverlening) • Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) • Jeugdbescherming (JB, gedwongen hulpverlening) • Jeugdreclassering (JR, gedwongen hulpverlening) • Kindertelefoon • Het geven van voorlichting en advies

20

21

factsheet jeugdzorg 2013

Centrale Aanmelding

Instroom bij BJU per gemeente

BJU heeft een centrale toegang: één telefoonnummer dat voor alle nieuwe aanmeldingen

De tabel op pagina 24 laat de nieuwe instroom3 van jeugdige cliënten in 2012 zien,

gebeld kan worden. Alle aanmeldingen worden, na acceptatie, gescreend op aard, ernst

onderscheiden naar de gemeente van inschrijving van de jeugdige. Het gaat om de

en mate van urgentie. Daarna wordt bepaald wat het vervolgtraject zal zijn: doorge-

gemeente waar de jeugdige is ingeschreven op het moment van aanmelding.

leiding naar de Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ), het team Spoed Eisende Zorg (SEZ) of het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK).

Hoe ziet de toegang tot de jeugdzorg eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Gemeenten krijgen wettelijk de verantwoordelijkheid om de jeugdhulp voor jeugdigen, ouders en professionals herkenbaar en laagdrempelig te organiseren. Gemeenten zorgen ervoor dat jeugdigen en hun ouders binnen de gemeente of een daartoe door de gemeente aangewezen organisatie terecht kunnen met vragen over de opvoeding, ontwikkeling, geestelijke gezondheid of veiligheid van een kind.

In het wetsvoorstel is opgenomen dat de huisarts naar alle vormen van jeugdhulp mag verwijzen. Dit geldt ook voor een medisch specialist of een jeugdarts. Om de regierol van gemeenten in het stelsel goed te kunnen borgen (volumebeheersing) is het noodzakelijk dat tussen de partijen goede afspraken over deze verwijzingsmogelijkheid worden gemaakt.

3

22

Bij casemanagement dwang gaat het niet om nieuwe instroom. Dit zijn lopende zaken in de vrijwillige hulpverlening met casemanagement die een dwingend karakter hebben.

23

BJZ: instroom bij de Centrale Aanmelding (vrijwillige hulpverlening) Reguliere aanmeldingen

Zorgmeldingen

Amersfoort

396

515

132

79

Baarn

34

44

11

10

Bunschoten

20

26

7

5

Eemnes

8

11

3

4

Leusden

44

57

15

7

Soest

76

98

25

31

Woudenberg

26

34

9

8

604

785

202

144

Renswoude

19

25

6

2

Rhenen

49

64

16

8

Veenendaal

199

259

67

33

- Bij zorgmeldingen neemt de casemanager proactief contact op met het gezin.

Totaal Food Valley

267

348

89

43

Er wordt outreachend gewerkt. In samenspraak met de ouders en/of jeugdige

Houten

106

138

36

24

wordt onderzocht welke vorm van geïndiceerde jeugdzorg nodig is. Als duidelijk

IJsselstein

83

108

28

17

is welke zorg gewenst is, wordt de definitieve keuze vastgelegd in het indicatie-

Lopik

30

39

10

9

164

213

55

35

58

75

19

12

Totaal Lekstroom

441

573

148

97

Utrecht

829

1.077

277

210

Totaal Utrecht stad

829

1.077

277

210

De Ronde Venen

71

93

24

19

Montfoort

22

28

7

6

Oudewater

19

24

6

4

161

209

54

34

Totaal Eemland

Nieuwegein Vianen

Stichtse Vecht

24

CasemanaSpoed Eisende gement dwang Zorg

Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (vrijwillige hulpverlening)

Gemeente

Volgens de huidige Wet op de jeugdzorg hebben jeugdigen pas recht op jeugdzorg nadat BJZ een indicatiebesluit heeft vastgesteld. BJZ indiceert voor: 1. Provinciaal gefinancierde jeugdzorg (op grond van de Wet op de jeugdzorg) - Bij reguliere aanmeldingen vullen ouders en/of verwijzers zelf het aanmeldformulier in. Dit is de verkorte indicatieroute. Hierbij toetst BJZ de aanvraag op drie aspecten: de veiligheid in de opvoedingssituatie, de complexiteit van de problematiek en de bereidheid van ouders om zelf hulp te organiseren. Mochten uit deze drie aspecten geen aanvullende vragen zijn, dan ontvangen ouders binnen tien dagen een indicatiebesluit dat zij zelf kunnen verzilveren. In dit geval wordt er geen casemanagement van BJU ingezet. Mochten er wel aanvullende vragen zijn, dan wordt er contact opgenomen met het gezin.

besluit. De casemanager begeleidt de cliënt actief naar een aanbieder van J&O en blijft betrokken bij de hulp die wordt geboden. Dit betekent dat de casemanager middels start- en evaluatiegesprekken volgt hoe de hulpverlening verloopt en bijstuurt indien noodzakelijk. In de tabel is dit weergegeven als casemanagement dwang. Mocht gaandeweg de hulpverlening blijken dat ouders en/of de jeugdige hulp niet of onvoldoende accepteren en de jeugdige in zijn ontwikkeling wordt bedreigd, dan kan er vanuit de vrijwillige hulpverlening besloten worden tot een melding bij de Raad voor de Kinderbescherming.

2. Jeugd-GGZ (op grond van de AWBZ of de zorgverzekeringswet)

BJZ geeft jeugd-GGZ indicaties af wanneer er sprake is van psychiatrische proble-

Woerden

120

155

40

17

matiek en het IQ 85 is of hoger. Dit gaat om Zorg in Natura (ZIN) of zorg die via een

Totaal West

393

509

131

80

Persoons Gebonden Budget (PGB) kan worden verzilverd. Er is geen sprake van

Bunnik

12

15

4

2

De Bilt

79

102

26

18

Utrechtse Heuvelrug

79

102

26

28

Wijk bij Duurstede

52

68

17

9

Zeist

132

171

44

30

Totaal Zuid Oost

354

458

117

87

2.888

3.750

Eindtotaal

964

661

casemanagement vanuit BJZ bij de zorg die vanuit de jeugd-GGZ wordt geboden.

De zorgkantoren en de zorgverzekeraars hebben de taak om erop toe te zien of de zorg juist wordt ingezet.

Zie de tabellen op de pagina’s 28 t/m 31 voor het aantal jeugdigen die in 2012 na aanmelding een indicatiebesluit hebben ontvangen.

25

Hoe ziet het recht op jeugdzorg eruit in het nieuwe

Spoed Eisende Zorg (SEZ)

stelsel zorg voor de jeugd?

Als er uit de aanmelding blijkt dat er sprake is van een crisissituatie, dan pakt het team Spoed Eisende Zorg dit direct op. Deze is 24 uur per dag bereikbaar. De SEZ-mede-

In het wetsvoorstel wordt het huidige wettelijke recht op zorg vervangen door een

werker ondersteunt het gezin maximaal vier weken en schakelt geïndiceerde jeugdzorg

jeugdhulpplicht voor gemeenten, vergelijkbaar met de huidige compensatieplicht

in als dat nodig is. Indien de geïndiceerde jeugdzorg langer doorloopt dan vier weken,

in de Wmo. Het college is gehouden een voorziening te treffen als de jeugdige en

krijgt de cliënt een casemanager vrijwillige hulpverlening.

zijn ouders er op eigen kracht niet uitkomen. Vervolgens beslist de gemeente of en welke voorziening een jeugdige nodig heeft.

De gemeente bepaalt zelf welke hulp vrij toegankelijk is en welke niet. Voor de niet

Hoe ziet SEZ eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

vrij toegankelijke jeugdzorg zal eerst beoordeeld moeten worden of de jeugdige of zijn ouders deze ondersteuning daadwerkelijk nodig hebben. Deze niet vrij toe-

Gemeenten zorgen ervoor dat men binnen de gemeente terecht kan (ook buiten

gankelijke voorzieningen veronderstellen altijd een ‘verleningsbeschikking’ met de

kantooruren) met vragen over de opvoeding, ontwikkeling of veiligheid van een kind.

mogelijkheid van bezwaar en beroep. Daarmee is de rechtsbescherming van de

Er is 24-uur bereikbaarheid inclusief de mogelijkheid van directe interventie in crisis-

burger gewaarborgd.

situaties.

Toeleiding en indicatiebesluit (aantal aanspraken) In de tabellen op de volgende pagina’s wordt weergegeven hoeveel jeugdigen er een (her-) indicatie hebben ontvangen per zorgvorm in 2012. Omdat één indicatiebesluit meerdere aanspraken kan bevatten, staat in de tweede tabel het aantal aanspraken per zorgvorm weergegeven.

Nieuw in deze tabellen zijn de gegevens over de Jeugd-GGZ (zowel vanuit de AWBZ als de Zvw).

26

27

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep

26

161

Bunnik

10

0

0

Baarn

23

0

0

9

2

8

7

3

15

De Bilt

30

2

Bunschoten

13

2

0

3

0

6

3

0

21

Utrechtse Heuvelrug

41

5

Eemnes

7

0

0

0

1

1

5

4

13

Wijk bij Duurstede

26

Leusden

25

2

0

5

3

5

10

10

36

Zeist

Soest

52

1

0

15

2

10

19

11

60

Zuidoost

Woudenberg

14

1

0

3

0

5

2

3

16

315

23

8

106

29

120

140

57

322

7

0

2

0

0

4

0

0

5

24

1

3

7

0

5

7

5

21

Veenendaal

104

10

10

27

2

23

27

21

129

Food Valley

135

11

15

34

2

32

34

26

155

Houten

56

1

2

11

4

17

27

9

60

IJsselstein

46

1

0

10

1

11

16

11

36

Lopik

13

1

0

6

0

3

5

3

25

Nieuwegein

84

4

1

26

5

17

47

23

65

Vianen

26

1

1

8

0

3

15

5

18

225

8

4

61

10

51

110

51

204

Lekstroom Utrecht

270

21

19

142

25

108

163

64

156

Utrecht

270

21

19

142

25

108

163

64

156

De Ronde Venen

56

1

2

11

4

17

27

9

60

Montfoort

46

1

0

10

1

11

16

11

36

Oudewater

13

1

0

6

0

3

5

3

25

Stichtse Vecht

84

4

1

26

5

17

47

23

65

Woerden

26

1

1

8

0

3

15

5

18

213

17

11

46

8

33

75

55

167

West 28

3

2

3

12

2

3

17

11

38

2

14

21

9

70

4

1

6

13

3

25

3

18

5

23

35

20

54

15

6

49

12

49

88

46

199

3

5

55

14

11

45

8

15

28

3

5

55

14

11

45

8

15

Buitenprovinciaal

108

8

9

83

9

31

80

15

27

Buitenprovinciaal

108

8

9

83

9

31

80

15

27

1.471

106

77

576

109

435

735

322

1.245

1

2

2

9

1

17

3

0

70

5

177

Voogdij: BJU

28

BJU

4

Eindtotaal

4

Jeugd-GGZ op basis van AWBZ

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel

94

Rhenen

Jeugd-GGZ op basis van zorgverzekeringswet

Jeugdhulp thuis individueel

85

Renswoude

Verblijf accomodatie zorgaanbieder 24 uur

Jeugd-GGZ op basis van AWBZ

21

Eemland

Verblijf accomodatie zorgaanbieder deeltijd (dagbehandeling)

Jeugd-GGZ op basis van zorgverzekeringswet

71

Pleegzorg deeltijd

Verblijf accomodatie zorgaanbieder 24 uur

8

CliĂŤnten

Pleegzorg 24 uur

Verblijf accomodatie zorgaanbieder deeltijd (dagbehandeling)

17

Amersfoort

Pleegzorg deeltijd

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep

181

CliĂŤnten

Pleegzorg 24 uur

Jeugdhulp thuis individueel

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel

Unieke

Unieke

Indien de voogdij over een jeugdige bij BJU ligt, dan zijn er geen ouders met gezag en woonplaats.

29

11

2

8

Bunschoten

0

3

0

6

Eemnes

8

0

0

0

1

1

Leusden

29

2

0

5

3

Soest

59

1

0

18

Woudenberg

19

1

0

6

368

23

8

7

0

31

1

Eemland Renswoude Rhenen

30

27

11

109

14

43

9

192

4

1

6

21

3

63

3

23

5

23

52

21

175

17

7

62

12

49

145

47

575

3

5

62

14

11

63

8

31

30

3

5

62

14

11

63

8

31

Buitenprovinciaal

127

8

9

109

10

34

115

16

52

Buitenprovinciaal

127

8

9

109

10

34

115

16

52

1.717

109

80

758

111

448

1.077

337

3.587

2

2

8

3

42

De Bilt

32

2

2

12

5

0

73

Utrechtse Heuvelrug

44

5

2

21

7

4

34

Wijk bij Duurstede

27

4

0

5

13

10

112

Zeist

84

6

2

10

21

12

165

Zuidoost

199

0

5

4

3

37

Voogdij: BJU

30

142

29

120

185

59

919

BJU

2

0

0

4

0

0

10

3

9

0

6

14

5

49

11

43

2

23

39

22

371

16

52

2

33

53

27

430

Houten

70

1

2

13

4

18

44

9

179

IJsselstein

54

1

0

13

1

12

30

11

102

Lopik

16

1

0

11

0

3

9

3

60

Nieuwegein

99

4

1

33

5

21

66

26

192

Vianen

32

1

1

14

0

3

24

5

55

271

8

4

84

10

57

173

54

588

Utrecht

306

22

20

183

25

110

235

69

484

Utrecht

306

22

20

183

25

110

235

69

484

De Ronde Venen

38

3

4

16

4

5

23

11

115

Montfoort

15

1

0

6

0

2

13

9

64

15

0

1

4

0

2

2

3

10

108

5

4

20

4

17

46

14

184

87

8

2

18

1

8

24

20

135

263

17

11

64

9

34

108

57

508

Eindtotaal

Pleegzorg 24 uur

Pleegzorg 24 uur

10

Pleegzorg deeltijd

0

Pleegzorg deeltijd

0

11

West

3

2

12

115

Woerden

2

Bunnik

153

Stichtse Vecht

36

456

Food Valley

Oudewater

3

27

Veenendaal

Lekstroom

2

127

aanspraken

Jeugd-GGZ op basis van AWBZ

0

2

Jeugd-GGZ op basis van zorgverzekeringswet

0

15

Verblijf accomodatie zorgaanbieder 24 uur

27

Verblijf accomodatie zorgaanbieder deeltijd (dagbehandeling)

Baarn

3

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep

85

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel

21

Jeugdhulp thuis individueel

Verblijf accomodatie zorgaanbieder deeltijd (dagbehandeling)

99

Jeugd-GGZ op basis van AWBZ

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep 8

Amersfoort

Aantal

Jeugd-GGZ op basis van zorgverzekeringswet

Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel 17

aanspraken

Verblijf accomodatie zorgaanbieder 24 uur

Jeugdhulp thuis individueel 211

Aantal

31

Advies- en Meldpunt Kindermishandeling

Aantal onderzoeken AMK in 2012

Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is een onderdeel van BJZ en is

Amersfoort

toegankelijk voor iedereen die zich zorgen maakt over kinderen in zijn of haar omgeving

Baarn

24

en denkt aan kindermishandeling. Het AMK heeft drie functies:

Bunschoten

12

Eemnes

6

1. Adviesfunctie

Leusden

20

Als er een vermoeden is dat er een kind mishandeld wordt, dan kunnen deze

Soest

65

vermoedens met het AMK besproken worden. Een adviesgesprek kan anoniem,

Woudenberg

13

het AMK legt geen dossier aan en onderneemt geen actie richting het gezin.

2. Consultfunctie

Bij een consult is sprake van meerdere contacten met het AMK over hetzelfde kind.

Renswoude

345 6 11

Veenendaal

63

Totaal Food Valley

80

situatie. Zij praten met de ouders en winnen informatie in bij mensen die het gezin

Houten

34

beroepshalve kennen (school/huisarts). Het AMK biedt zelf geen hulp, maar zorgt

IJsselstein

51

er wel voor dat noodzakelijke hulp in gang wordt gezet en checkt na drie tot zes

Lopik

24

maanden hoe deze hulpverlening verloopt. Als de situatie voor het kind bedreigend

Nieuwegein

78

is of als ouders geen hulp willen accepteren, dan doet het AMK een melding bij de

Vianen

19

Raad voor de Kinderbescherming.

Totaal Lekstroom

206

Utrecht

345

Totaal Utrecht stad

345

3. Onderzoeksfunctie

Totaal Eemland Rhenen

Het AMK geeft advies hoe de consultvrager het gezin het best kan ondersteunen.

Na een geaccepteerde melding stelt het AMK een onderzoek in naar de gezins-

Aantal adviezen/consulten/onderzoeken 2010

2011

2012

2.214

2.367

2.514

Consulten

651

680

613

Onderzoeken

914

1.068

1.260

Adviezen

Bron: Jaarverslag 2012

De Ronde Venen

19

Montfoort

4

Oudewater

13

Stichtse Vecht

60

Woerden Totaal West

43 139

Bunnik

6

De Bilt

23

Vanuit het wetsvoorstel ligt het advies om de taken en functies van het huidige

Utrechtse Heuvelrug

26

AMK bovenlokaal te organiseren en daarbij aansluiting te zoeken bij Advies- en

Wijk bij Duurstede

29

Steunpunten Huiselijk Geweld (ASHG).

Zeist

61

Er komen landelijk dekkende afspraken tussen gemeenten over de uitvoering van

Totaal Zuid Oost

deze taken op bovenlokaal niveau.

Eindtotaal

Hoe ziet het AMK eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

32

205

145 1.260 33

SAVE: SAmen werken aan VEiligheid

Jeugdbescherming (gedwongen hulpverlening)

Bureau Jeugdzorg Utrecht, samen met de Raad voor de Kinderbescherming regio Midden Nederland, de William Schrikker Groep en de Eigen Kracht Centrale zijn

Civielrechtelijk

gestart met het project SAVE. Doel hiervan is te onderzoeken hoe er na de transitie

Na een melding onderzoekt de Raad voor de Kinderbescherming of het kind bedreigd

invulling gegeven kan worden aan het werken met dwang en drang (als er sprake

wordt in zijn ontwikkeling en of een kinderbeschermingsmaatregel noodzakelijk is.

is van risicovolle situaties en onveiligheid van kinderen). In een aantal regio’s wordt

De kinderrechter beslist of er een ondertoezichtstelling, voogdijmaatregel, dan wel

momenteel al met een SAVE team gewerkt.

een maatregel van voorlopige voogdij noodzakelijk is. BJZ voert het casemanagement van deze gedwongen maatregelen vervolgens uit. Jeugdbescherming (JB) kan alleen

In dit project worden de taken van het AMK, spoedzorg, casemanagement dwang,

uitgevoerd worden na een uitspraak en beschikking van de kinderrechter.

zorgmeldingen en de jeugdbeschermings- en reclasseringstaken zoveel mogelijk integraal uitgevoerd. Er wordt gewerkt vanuit één interdisciplinair team. Zo kan één en de-

De kinderrechter kan de volgende jeugdbeschermingsmaatregelen uitspreken:

zelfde werker het vaste gezicht vormen naar het gezin, ongeacht welke vorm van hulp het gezin nodig heeft en ongeacht of er sprake is van een juridische maatregel of niet.

1. Ondertoezichtstelling (OTS)

Wordt door de kinderrechter uitgesproken voor de duur van één jaar. Bij deze maat-

Een lokaal team kan het SAVE-team inschakelen wanneer er sprake is van een

regel behouden ouders het ouderlijk gezag, maar het wordt beperkt door de OTS.

onveilige thuissituatie of ontwikkeling, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van huiselijk

Er wordt een gezinsvoogd aangesteld, die toezicht houdt op het kind en die de hulp

geweld of van kindermishandeling. Op dat moment is het nodig om via ´drang-en-

regelt die noodzakelijk is. Als de bedreiging van de ontwikkeling van het kind na een

dwang´ de veiligheid van kinderen en/of de resocialisatie van criminele jongeren te

jaar nog niet is opgeheven, dan kan aan de kinderrechter verzocht worden om de

borgen. Het zou kunnen zijn dat naar aanleiding van deze zorgen een kind onder

OTS te verlengen.

toezicht wordt gesteld of dat er door de kinderrechter een jeugdreclasseringsmaat-

2. Voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS)

regel wordt uitgesproken.

Wordt voor de duur van drie maanden uitgesproken door de kinderrechter wanneer er sprake is van spoed/crisis en het onderzoek van de Raad voor de Kinderbescher-

Door de bevoegdheid tot het aanvragen van een rechtelijke maatregel niet bij een

ming niet kan worden afgewacht. In deze periode voert de Raad het onderzoek uit.

lokaal team te leggen maar bij de SAVE-medewerker, behoudt het lokale team haar

3. Voogdij

laagdrempeligheid. De begeleiding van het gezin blijft overigens wel in handen van

het lokale team; het SAVE-team werkt aanvullend op het lokale team.

Bij deze maatregel zijn ouders uit hun gezag ontheven, ontzet of door overlijden is er geen ouder met gezag meer aanwezig. De voogdij (het volledige gezag) ligt bij BJZ. Er wordt een voogd aangesteld die verantwoordelijk is voor het kind.

4. Voorlopige voogdij

Bij deze maatregel moet er direct moet worden voorzien in gezag, omdat er niemand is die het gezag uitoefent. Bijvoorbeeld door ziekenhuisopname, detentie in het buitenland of door overlijden. Deze maatregel wordt ingezet als acuut ingrijpen noodzakelijk is.

5. Uithuisplaatsing Een jeugdige kan alleen (gedwongen) uit huis worden geplaatst indien de rechter daarvoor een machtiging uithuisplaatsing heeft afgegeven.

34

35

Totaal aantal JB maatregelen in 2012

Het doel van OTS is het wegnemen van de bedreiging in de ontwikkeling van het kind.

De geïndiceerde hulp die wordt ingezet, is niet vrijblijvend. Bij voorkeur wordt geïndiceerde zorg in de thuissituatie ingezet. Als hulp in de thuissituatie onvoldoende is om de bedreiging in de ontwikkeling van het kind weg te nemen, dan kan BJU bij de kinderrechter een verzoek tot uithuisplaatsing indienen. De kinderrechter beslist of een machtiging uithuisplaatsing noodzakelijk is.

Hoe ziet jeugdbescherming eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Gemeenten krijgen in de nieuwe wet de taak voor het toeleiden naar en het uitvoeren van jeugdbescherming (in het wetsvoorstel valt dit onder de term ‘kinderbeschermingsmaatregelen’). Afgesproken is dat de jeugdbescherming op bovenlokaal niveau wordt georganiseerd. Jeugdbescherming kan in het nieuwe stelsel alleen worden uitgevoerd door gecertificeerde instellingen.

36

In deze tabel zijn ook het aantal jeugdigen met een beschermingsmaatregel vanuit het Leger des Heils (LdH) en de Stichting Gereformeerde Jeugdzorg (SGJ) opgenomen.

Werkwijze ondertoezichtstelling

BJU

LdH

SGJ

Eindtotaal

280

12

17

309

Baarn

17

7

0

24

Bunschoten

25

0

1

26

Eemnes

11

0

0

11

Leusden

48

0

1

49

110

0

0

110

Amersfoort

Soest Woudenberg

11

0

2

13

502

19

21

542

Renswoude

17

0

1

18

Rhenen

28

0

0

28

Veenendaal

136

0

Totaal Food Valley

181

Totaal Eemland

4

140

5

186

Houten

96

2

1

99

IJsselstein

51

6

0

57

Lopik

20

0

0

20

139

8

0

147

51

0

0

51

Totaal Lekstroom

357

16

1

374

Utrecht

650

38

14

702

Totaal Utrecht stad

650

38

14

702

De Ronde Venen

71

0

0

71

Montfoort

25

0

0

25

Oudewater

14

3

0

17

Stichtse Vecht

68

0

4

72

Woerden

59

0

2

61

237

3

6

246

Bunnik

25

0

0

25

De Bilt

28

6

3

37

Utrechtse Heuvelrug

88

10

6

104

Wijk bij Duurstede

40

0

0

40

116

1

2

119

Nieuwegein Vianen

Totaal West

Zeist Totaal Zuid Oost Eindtotaal

297

17

11

325

2.224

93

58

2.375 37

Jeugdreclassering (gedwongen hulpverlening)

3. Gedrags BeĂŻnvloedende Maatregel (GBM)

Wanneer naast begeleiding ook behandeling noodzakelijk is, kan een GBM worden

Strafrechtelijk

ingezet. De reclasseringsmedewerker begeleidt de jongere en zorgt daarnaast ook

Wanneer een jeugdige in aanraking komt met de politie kan de kinderrechter een straf

voor coĂśrdinatie van de ingezette behandeling.

opleggen: een boete, taakstraf of gevangenisstraf. Bovendien kan de kinderrechter besluiten dat de jongere begeleiding nodig heeft van de jeugdreclassering (JR).

4. Intensieve Trajectbegeleiding Criem (ITB criem)

Dit is een intensieve vorm van begeleiding voor etnische jongeren die voor het eerst

Een jeugdreclasseringsmaatregel kan door de kinderrechter opgelegd worden bij

in aanraking komen met justitie. De begeleiding is erop gericht om recidive te voor-

jongeren van 12 jaar en ouder die een strafbaar feit hebben gepleegd. Er zijn verschil-

komen.

lende reclasseringsmaatregelen. Welke wordt opgelegd, is afhankelijk van het gepleegde delict.

5. Intensieve trajectbegeleiding Plus (ITB plus)

1. Hulp en steun

gepleegd. Reclassering heeft een controlerende taak.

De begeleiding is gericht op de aanpak van problemen thuis, op school of in de vrije tijd. Er worden afspraken gemaakt over de aanpak van problemen.

6. Samenloop

2. Toezicht en begeleiding

Dit is intensieve begeleiding voor jongeren die ernstige of meerdere delicten hebben

Dit geldt indien er naast een reclasseringsmaatregel ook een jeugdbeschermingsmaatregel (OTS) is uitgesproken.

Begeleiding in de periode tussen de arrestatie en de strafzitting. Dit wordt verzocht door de Raad voor de kinderbescherming. De begeleiding is gericht op aanpak van problemen thuis, op school of in de vrije tijd. Het is vrijwillig, maar niet vrijblijvend.

Hoe ziet de jeugdreclassering eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Gemeenten krijgen in de nieuwe wet de taak voor het zo nodig toeleiden naar en

het uitvoeren van jeugdreclassering. Afgesproken is dat de jeugdreclassering op bovenlokaal niveau wordt georganiseerd. Jeugdreclassering kan in het nieuwe stelsel alleen worden uitgevoerd door gecertificeerde instellingen.

38

39

Totaal aantal JR-maatregelen in 2012 BJU Amersfoort

Eindtotaal

86

0

86

4

0

4

13

0

13

Eemnes

5

0

5

Leusden

11

0

11

Soest

22

0

22

4

0

4

145

0

145

4

0

4

Baarn Bunschoten

Woudenberg Totaal Eemland Renswoude Rhenen

Kindertelefoon De kindertelefoon is onderdeel van BJZ. Bij de kindertelefoon kunnen kinderen anoniem hun verhaal over hun problemen kwijt bij opgeleide vrijwilligers. Kinderen kunnen bellen of chatten met de kindertelefoon.

Kindertelefoon

2010

2011

2012

Aantal gesprekken

21.959

22.161

26.029

Aantal chats

13.698

10.980

10.060

Bron: Jaarverslag BJU 2012

0

0

0

Veenendaal

22

0

22

Totaal Food Valley

26

Houten

13

1

14

IJsselstein

16

0

16

0

0

0

bovenlokaal oppakken. De VNG bereidt een apart voorstel voor om de kinder-

Nieuwegein

27

0

27

telefoon collectief als gemeenten te financieren.

Vianen

14

1

15

Lopik

Totaal Lekstroom

26

70

2

72

Utrecht

235

4

239

Totaal Utrecht stad

235

4

239

14

0

14

Montfoort

5

0

5

Oudewater

0

3

3

Stichtse Vecht

14

0

14

Woerden

20

0

20

Totaal West

53

3

56

Bunnik

2

0

2

De Bilt

13

1

14

9

0

9

Wijk bij Duurstede

13

0

13

Zeist

50

0

50

Totaal Zuid Oost

87

1

88

616

10

626

De Ronde Venen

Utrechtse Heuvelrug

Eindtotaal 40

LdH

Hoe ziet de kindertelefoon eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Gemeenten dienen zorg te dragen voor een kosteloze en anonieme adviesfunctie voor jeugdigen die de kindertelefoon nu vervult. Gemeenten zullen deze functie

i Meer informatie: www.kindertelefoon.nl

41

factsheet jeugdzorg 2013

Voorlichting en advies BJZ heeft op grond van de wet de taak het geven van advies aan, het bijdragen aan deskundigheidsbevordering van en het onderhouden van contacten met algemene (lokale) voorzieningen voor jeugdigen. Het doel van deze taak is het versterken van deze voorzieningen en het bevorderen van vroegtijdige signalering van problemen. BJZ doet dit in de vorm van deelname aan lokale zorgstructuren en lokale netwerken rondom jeugd (zoals het veiligheidshuis en netwerk 12+ of 12-) en door middel van het geven van training en advies.

Trainingsaanbod

In 2012 gegeven aan:

- Werkwijze BJU

Kinderopvang

- Signaleren en gespreks-

Basisonderwijs

voering met ouders

Jeugdgezondheidszorg

- Praten met het kind/puber

Ziekenhuizen

- Motiverende gespreks-

Zorgaanbieders

voering met ouders

CJG/Jong Centraal

- Training en voorlichting

Welzijn (AMW, jongeren-

over kindermishandeling

werk)

- Verwijsindex: hoe vertel

ROC/hoger onderwijs

ik het?

GGZ

Totaal aantal trainingen gegeven:

396

- Werken met gescheiden ouders - Coรถrdinatie van zorg Bron: Jaarverslag BJU 2012

Hoe ziet voorlichting en advies eruit in het nieuwe stelsel zorg voor jeugd?

Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om te voorzien in een consultatiefunctie voor professionals die werken met jeugdigen.

42

43

Aanbieders Jeugd- en Opvoedhulp (J&O) in de provincie Utrecht

De provincie Utrecht financiert acht provinciale aanbieders voor J&O en twee Landelijk

factsheet jeugdzorg 2013

Utrechtse aanbieders 1

De Rading www.rading.nl

2

Joozt www.lsg-rentray.nl

3

Lijn 5 www.ln5.nl

Jeugdhulp op Maat Dit is een samenwerkingsverband van De Rading, Lijn 5, LSG Rentray (Joozt) en de Lindenhorst/Almata (JeugdzorgPlus) voor jeugdigen van 0-23 jaar.

Er is een gezamenlijke front office.

4

Trajectum www.trajectum.nl

5

Zandbergen www.zandbergenjeugd.nl

6

Timon www.timon.nl

7

Reinaerde www.reinaerde.nl

8

Leger des Heils www.cwzwmiddennederland.legerdesheils.nl

9

LWI: Stichting Gereformeerde Jeugdhulp (SGJ) www.sgj.nl

10

LWI: William Schrikker Groep (WSG) www.williamschrikkergroep. nu.nl

doelgroep qua leeftijd en/of problematiek. sectoren samenwerkingsverbanden (en naamsveranderingen) ontstaan om beter te kunnen anticiperen op de transformatie en integrale zorg. Hiernaast een overzicht:

44

Samenwerkingsverband

Werkende Instellingen (LWI’s). Iedere instelling heeft (buiten enige overlap) een andere In 2013 zijn er tussen de aanbieders van J&O en enkele organisaties uit aanpalende

Nieuwe naamgeving

J&O

LSG-Rentray en Zonnenhuizen gaan verder onder een nieuwe naam: Intermetzo www.intermetzo.nl

Trajectum en Zandbergen gaan samen verder onder een nieuwe naam: Youké. www.youkejeugd.nl

Netwerk voor Jeugd Youké, Timon, Reinaerde (ook jeugd-VG), Altrecht en Indigo (jeugd met psychiatrische problematiek), vormen samen een netwerkorganisatie voor cliënten van 0-23 jaar.

Er is een gezamenlijke front-office genaamd START. Het Leger des Heils werkt samen met beide samenwerkingsverbanden.

45

factsheet jeugdzorg 2013

Route naar J&O

Zorgvariant

per zorgvariant in 2012

Jeugdigen, zowel vanuit het vrijwillige als het gedwongen kader, kunnen bij één van deze zorgaanbieders terecht als zij een indicatiebesluit hebben en binnen de provincie Utrecht5 wonen. Wanneer een aanbieder van J&O het indicatiebesluit ontvangt en accepteert, dan worden ouders en hun kind6 binnen tien dagen uitgenodigd voor een afstemmings-gesprek. In dit gesprek wordt met de jeugdige en de ouders besproken welke hulp wordt ingezet, wat de behandeldoelen zijn en wanneer de hulp kan starten.

Er wordt ook al een (concept-) hulpverleningsplan opgesteld zodat helder is aan welke doelen gewerkt wordt wanneer de hulp begint.

Een half jaar na de start van de zorg is er een tussenevaluatie over de voortgang van de hulp. Aan het eind van de zorg is er een eindevaluatie waarin onder andere de doelrealisatie en cliënttevredenheid gemeten worden.

Centrale uitgangspunten bij de hulpverlening Centraal in de hulpverlening staan jeugdigen en hun opvoeders. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij hun hulpvraag en ook worden zij – waar mogelijk – in de eigen omgeving geholpen, liefst met steun van het eigen netwerk. Eigen kracht is daarbij een belangrijk motto. Zowel voor het ‘gedwongen kader’ als voor de vrijwillige hulpverlening geldt het uitgangspunt dat de jeugdige en het gezin zoveel mogelijk in de thuissituatie worden begeleid.

Zorgvarianten Globaal kunnen er vijf zorgvarianten onderscheiden worden. In onderstaande schema’s is te zien welke zorgvarianten dit zijn en door welke aanbieder van J&O deze worden geboden. Opgemerkt moet worden dat jeugdigen combinaties van zorg kunnen krijgen.

Op basis van innovatie zijn er combinaties van zorg (volgtijdig en gelijktijdig) ontwikkeld

Gemiddels percentage

Ambulante hulpverlening Zorg die bij de jeugdige thuis of bij de zorgaanbieder wordt geboden. Deze hulp bestaat uit één of meerdere keren per week een aantal uren begeleiding en ondersteuning door de hulpverlener gedurende een bepaalde periode. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt met effectieve methoden zoals multidimensionele familie therapie, Intensief Orthopedagogische Gezinsbehandeling, hulp bij vechtscheiding etc.

Dagbehandeling Zorg en begeleiding die één of meerdere dagen per week gegeven worden op locatie van de zorgaanbieder. Te denken valt aan onderwijs-zorg arrangementen, Boddaertcentra of Arbeidstrainingscentra.

Residentiële zorg Zorg waarbij de jeugdige op een locatie van de zorgaanbieder woont en hier 24-uurs zorg ontvangt. Te denken valt aan kinderhuizen, gezinshuizen, observatiegroepen, behandelgroepen, kamertrainingscentra (KTC), begeleide huisvesting etc.

38%

12%

14%

Pleegzorg Plaatsing van jeugdigen in een (netwerk)pleeggezin. Binnen pleegzorg is ook observatie- en weekendpleegzorg mogelijk.

24%

Crisis Zorg die binnen 24 uur wordt geboden in crisissituaties.

Dit kan ambulante hulp zijn, residentiële zorg of pleegzorg.

12%

Bron: Vraag- en Aanbodanalyse Jeugdzorg Utrecht, juli 2013

om beter te kunnen aansluiten bij de hulpvraag van cliënten.

5 Voor jeugdigen buiten de provincie Utrecht geldt een aparte regeling.

6 En de casemanager of (gezins-)voogd van BJU. 46

47

factsheet jeugdzorg 2013

Netwerk voor

Maat

jeugd

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

op doelrealisatie, cliënttevredenheid en reden beëindiging hulp inzichtelijk in hoeverre kwaliteit van hun hulp effectief en naar tevredenheid van cliënten is.

WSG

Gezinshuizen

SGJ

x

Leger des Heils

Residentiële zorg

Youké

x

Reinaerde

Dagbehandeling

prestatie-indicatoren. De Utrechtse aanbieders van J&O maken met behulp van scores

Timon

x

Prestatie-indicatoren De provincie Utrecht monitort de kwaliteit van zorg onder andere door middel van

Intermetzo

Ambulante hulp

LWI’S

De Rading

Lijn 5

Jeudhulp op

Doelrealisatie Na afloop van de hulp bepalen de cliënt, de hulpverleners en de

x x

x

x

x

Pleegzorg

x

x

Crisis-pleegzorg

x

x

x

casemanager of de doelen uit het hulpverleningsplan zijn behaald.

x

Doelen (deels) gehaald, situatie gunstiger dan bij start

x x

x

Cliëntentevredenheid

Crisis-ambulant

x

x

Voor het meten van de cliënttevredenheid bij het einde van de

Crisis-residentieel

x

x

hulp vullen cliënten een vragenlijst in. Deze laat de tevredenheid

Score in 2012

over de resultaten van de hulp zien.

Gemiddeld rapportcijfer

8

Reden beëindiging hulp

Score in 2012

Hoe ziet jeugdhulp eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

De reden beëindiging hulp wordt door de zorgaanbieder vast-

Gemeenten dienen ervoor te zorgen dat ieder kind, dat in enigerlei vorm jeugdhulp

gelegd om inzicht in de mate van uitval te krijgen.

nodig heeft, deze daadwerkelijk krijgt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor

87%

x

Score in 2012

een kwalitatief en kwantitatief toereikend aanbod van de verschillende vormen van

Zorg in overeenstemming beëindigd omdat de doelen

jeugdhulp en van gecertificeerde instellingen die de kinderbeschermingsmaat-

zijn behaald en zorg niet meer nodig is.

91%

regelen en jeugdreclassering uitvoeren.

Bron: Jaarverslagen van de Utrechtse aanbieders van J&O

In het schema op de pagina’s 50 t/m 51 is per zorgvorm het totaal aantal jeugdigen te zien die in 2012 geïndiceerde jeugdzorg hebben ontvangen. In dit schema zijn ook de

gemaakt. Voor de Jeugd-GGZ geldt dat deze aanmeldingen vaak via de huisarts lopen.

Alle aantallen zijn gebaseerd op de uitvraag die gemeenten in de zomer van 2013

hebben gedaan.

48

Hoe zien de prestatie-indicatoren eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

aantallen jeugdigen te zien die in 2012 van de jeugd (L)VG en jeugd-GGZ gebruik hebben

Gemeenten en/of regio’s zullen (nieuwe) afspraken maken over de prestatieindicatoren.

49

Amersfoort

49

20

3

411

1

188

93

192

941

107

86

80

66

122

Baarn

8

32

29

7

2

78

21

6

6

10

8

7

2

60

0

14

Bunschoten

7

16

9

8

1

41

8

6

7

5

4

1

0

31

0

16

108

59

1.195

1

8

134

0

3

96

2

38

1592

Eind totaal

Preventie

Verslavingszorg

Totaal Jeugd-ggz (Awbz en Zww)

factsheet jeugdzorg 2013 Langdurige zorg en begeleiding (ZmV)

Langdurige zorg en begeleiding (VV)

Kortdurende behandeling

Gezinsbehandeling

Eerstelijnspsycholoog

Diagnostiek

Beschermd wonen

Totaal Jeugd VG/ LG/ZG/LVG (Awbz)

Persoonlijke verzorging

Kortdurend verblijf (logeren)

Individuele begeleiding

Gespecialiseerde behandeling met verblijf

Gespecialiseerde behandeling

Dagbesteding met vervoer

vb (met vervoer)

Behandeling voor jeugd-

Totaal J&O

Verblijf 24 uur

Pleegzorg

Jeugd-GGZ (Zvw en AWBZ)

315

2.944

14

53

0

3

13

1

174

312

0

1

5

4

125

197

Eemnes

1

10

4

0

5

20

8

1

1

1

2

2

4

19

0

6

0

4

72

1

0

0

0

83

122

Leusden

19

39

22

15

11

106

7

11

7

3

9

2

2

41

0

21

19

6

154

1

1

9

14

225

372

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

241

0

0

753

0

0

0

0

994

994

20

72

34

31

25

182

25

16

20

21

18

8

3

111

0

50

1

9

380

1

3

27

14

485

778

7

28

12

9

2

58

4

9

6

5

3

9

5

41

0

18

9

6

136

0

1

19

4

193

292

215

512

298

163

238

1.426

180

135

127

111

93

49

19

714

1

488

138

95

2.920

5

23

126

75

3.871

6.011

5

13

11

2

0

31

5

3

1

0

3

2

0

14

0

8

4

0

40

0

0

0

0

52

97

1

Soest Woudenberg Totaal Eemland Renswoude Rhenen

11

45

6

8

6

76

7

10

16

6

6

0

0

45

2

22

8

4

164

0

0

5

0

205

326

Veenendaal

60

199

88

34

38

419

43

76

57

23

23

16

17

255

0

95

39

15

750

1

2

23

3

928

1.602

Totaal Food Valley

76

257

105

44

44

526

55

89

74

29

32

18

17

314

2

125

51

19

954

1

2

28

3

1.185

2.025

Houten

18

62

46

35

35

196

19

32

20

30

27

33

6

167

0

83

14

46

616

2

3

166

7

937

1.300

IJsselstein

20

44

33

20

21

138

15

7

29

13

10

7

4

85

0

60

2

28

370

0

2

108

5

575

798

5

29

22

6

14

76

7

5

5

2

6

2

2

29

0

25

3

6

100

0

2

49

0

185

290

29

129

75

41

53

327

26

26

60

35

25

18

9

199

0

92

4

57

727

1

6

212

9

1.108

1.634

8

38

23

15

10

94

6

2

20

8

4

4

1

45

0

30

3

14

240

0

0

47

7

341

480

80

302

199

117

133

831

73

72

134

88

72

64

22

525

0

290

26

151

2.053

3

13

582

28

3.146

4.502

Lopik Nieuwegein Vianen 1 Riagg Amersfoort heeft geen indeling op gemeenteniveau opgegeven.

Jeugd VG/LG/ZG/LVG (Awbz)

153

Amersfoort

50

Spoedeisende zorg

Gemeente/Regio

Intensief Ambulante hulp

Dagbehandeling

Jeugd- en Opvoedhulp

Totaal Lekstroom Utrecht

179

517

338

170

257

1461

141

116

229

129

83

57

23

778

0

476

169

334

2.818

9

15

527

84

4432

6.671

Totaal Utrecht stad

179

517

338

170

257

1.461

141

116

229

129

83

57

23

778

0

476

169

334

2.818

9

15

527

84

4.432

6.671

De Ronde Venen

7

38

40

16

15

116

2

1

6

12

4

3

0

28

0

44

6

29

328

1

0

56

5

469

613

Montfoort

4

19

9

5

4

41

2

3

5

8

6

2

0

26

0

20

4

8

153

2

0

39

1

227

294

Oudewater Stichtse Vecht

2

15

7

6

2

32

4

0

2

0

2

2

0

10

0

9

2

5

75

0

1

22

1

115

157

28

117

61

38

42

286

21

17

30

13

11

8

6

106

0

57

9

35

580

2

2

100

12

797

1.189

Woerden

17

97

47

21

23

205

13

7

25

12

8

4

1

70

0

54

11

28

550

0

2

126

7

778

1.053

Totaal West

58

286

164

86

86

680

42

28

68

45

31

19

7

240

0

184

32

105

1.686

5

5

343

26

2.386

3.306

Bunnik

5

10

27

8

3

53

3

1

6

2

4

5

6

27

0

27

1

12

153

0

1

35

2

231

311

De Bilt

2

46

43

14

19

124

8

3

5

7

25

7

0

55

0

78

27

35

433

2

3

103

8

689

868

27

73

78

22

50

250

21

25

23

19

19

20

5

132

0

129

1

27

430

3

9

61

5

665

1047

5

44

41

10

15

115

8

1

14

13

11

10

2

59

0

29

4

12

180

0

2

42

3

272

446

25

128

62

37

84

336

31

36

49

124

38

17

7

302

0

145

5

41

651

15

10

123

28

1.018

1656

127

1.847

20

25

364

46

2.875

4328

831 12.282

43

83

1.970

Utrechtse Heuvelrug Wijk bij Duurstede Zeist Totaal Zuid Oost Eindtotaal

64

301

251

91

171

878

71

66

97

165

97

59

20

575

0

408

38

672

2.175

1.355

671

929

5.802

562

506

729

567

408

266

108

3.146

3

1.971

454

262 17.899 26.847

factsheet jeugdzorg 2013

cliënten

• Het provinciale cliëntenplatform JIJ Utrecht is een belangrijke gesprekspartner van de provincie. JIJ Utrecht heeft panels van (oud)cliënten om de stem van de cliënt goed hoorbaar te maken en legt regelmatig belangrijke vragen voor aan deze panels.

Jaarlijks vindt er een gesprek tussen Statenleden en cliënten plaats. De informatie die hieruit voortkomt, wordt gebruikt voor kwaliteitsverbetering.

i

Meer informatie: www.jijutrecht.nl

Vertrouwenspersoon In de Wet op de jeugdzorg is bepaald dat de provincies ervoor moeten zorgen dat cliënten van BJZ en aanbieders van J&O een beroep kunnen doen op een vertrouwenspersoon die onafhankelijk is van deze instellingen. De provincie Utrecht heeft dit belegd bij het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ). Dit is een onafhankelijke, landelijk georiënteerde organisatie.

De vertrouwenspersonen van het AKJ bezoeken cliënten binnen de instellingen, zij bieden ondersteuning bij klachten en het AKJ heeft een centrale telefonische adviesdienst.

Versterking van de positie van cliënten in de provinciale jeugdzorg De volgende instrumenten zijn in de Wet op de jeugdzorg vastgelegd om de positie van

Taken AKJ

Aantallen in 2012

de cliënt in de geïndiceerde jeugdzorg te versterken:

Het beantwoorden van vragen van

924 cliënten hebben het AKJ benaderd

cliënten over provinciale jeugdzorg en

met een vraag, klacht of probleem.

het geven van informatie en advies.

225 cliënten hebben gebruikgemaakt

Medezeggenschapsrecht Het medezeggenschapsrecht is bedoeld om cliënten binnen de jeugdzorg een afdwingbaar recht op medezeggenschap toe te kennen. Binnen de provincie Utrecht is dit als volgt georganiseerd: • Cliëntorganisaties worden in de gelegenheid gesteld om te reageren op het ontwerpbeleidskader en uitvoeringsprogramma van de provincie.

• Jeugdzorginstellingen investeren in cliëntenparticipatie. Dit varieert van het hebben

van de telefonische adviesdienst.

Het bieden van ondersteuning bij

Het AKJ heeft ondersteuning geboden bij

klachten en/of bezwaarprocedures.

627 klachten.

Het bezoeken van cliënten per instelling,

Naar aanleiding van de binnengekomen

het signaleren en bespreken van

signalen vanuit de instelling wordt er in

verbeterpunten per instelling.

samenwerking met de aanbieder J&O

van een cliëntenraad tot het doen van huisvergaderingen. Jaarlijks worden de

een werkplan voor het volgende jaar

prestaties van jeugdzorginstellingen op het gebied van cliëntenparticipatie met de JIJ-meter gemeten.

opgesteld.

Bron: Jaarverslag AKJ 2012

i 52

Meer informatie: www.jijutrecht.nl 53

factsheet jeugdzorg 2013

Klachtrecht Vanuit de Wet op de jeugdzorg zijn de Bureaus Jeugdzorg en de aanbieders van J&O verplicht om een klachtenregeling te treffen en een klachtencommissie in te stellen.

• Interne klachtenprocedure Iedere jeugdzorginstelling heeft een interne klachtenprocedure. Het heeft de voorkeur om klachten rechtstreeks met de medewerker en/of zijn leidinggevende te bespreken. Mocht de cliënt dit niet willen, of mocht dit geen oplossing bieden, dan kan een klacht ingediend worden bij de externe klachtencommissie.

• Klachtencommissie Jeugdzorg Utrecht (KJU) Dit is de externe klachtencommissie binnen de provincie Utrecht. Zij functioneert onafhankelijk van de Utrechtse jeugdzorginstellingen. In 2012 zijn er bij de KJU 68 klachten binnengekomen. Deze hebben geleid tot 31 hoorzittingen.

• Nationale ombudsman De nationale ombudsman behandelt klachten over jeugdzorg als er sprake is van hulpverlening in het gedwongen kader.

Hoe ziet de versterking van de positie van de cliënt eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Gemeenten zijn ervoor verantwoordelijk dat jeugdigen en hun ouders een beroep kunnen doen op een onafhankelijk vertrouwenspersoon.

Jeugdhulpaanbieders moeten zorg dragen voor een klachtenregeling en medezeggenschap van jeugdigen en hun ouders (cliëntenraad).

54

55

factsheet jeugdzorg 2013

rijksoverheid Raad voor de Kinderbescherming

De Raad valt onder het Ministerie van VenJ. De organisatiestructuur omvat een landelijke directie, een landelijk ondersteuningsbureau en tien locaties, waaronder Midden Nederland met de locaties Utrecht en Lelystad.

De kerntaken van de Raad liggen op het terrein van: • Beschermingsonderzoek De Raad is betrokken bij gezinnen waar opvoeden een probleem is geworden en kan de rechter verzoeken een kinderbeschermingsmaatregel op te leggen. Gemiddeld aantal KB onderzoeken per 1000 kinderen in Nederland is 5,5.

• Gezag en omgang na scheiding De Raad adviseert de rechter bij gezags- en omgangszaken als ouders die uit elkaar gaan het niet eens worden over afspraken over de kinderen, bijvoorbeeld over de omgangsregeling of de verblijfplaats. Gemiddeld aantal G&O onderzoeken per 10.000 inwoners in Nederland is 2,9.

• Afstand, screening, adoptie en afstammingsvragen De Raad voor de Kinderbescherming, de jeugdzorgplus, de justitiële jeugd-

De Raad is betrokken bij zaken op het gebied van afstand doen, de screening van

inrichtingen en de Inspectie Jeugdzorg vallen onder de verantwoordelijkheid

pleeggezinnen, adoptiegezinnen, adviesaanvragen over adoptie en afstammings-

van de Rijksoverheid.

vragen.

• Basisonderzoek en strafonderzoek (halverwege 2012 is er overgestapt op een nieuw keteninformatiesysteem en heet dit strafonderzoek 2A en 2B) Bij strafzaken doet de Raad onderzoek en formuleert een advies aan de rechter welke straf het best bij de jongere past. Gemiddeld aantal strafonderzoeken per 1000 jeugdigen 12-18 jaar in Nederland is 25,7.

• Coördinatie taakstraffen Als een jeugdige een taakstraf moet uitvoeren, dan doet de Raad de coördinatie hiervan.

56

57

factsheet jeugdzorg 2013

Aantal jeugdigen met onderzoek in 2012

Coรถrdinatie taakstraffen

Strafonderzoek 2B

Strafonderzoek 2A

Uitgebreid strafonderzoek

Basisonderzoek

Adoptie gerelateerde activiteiten

Gezag en omgangsonderzoek

Beschermingsonderzoek

Coรถrdinatie taakstraffen

Strafonderzoek 2B

Strafonderzoek 2A

Uitgebreid strafonderzoek

Basisonderzoek

Adoptie gerelateerde activiteiten

Gezag en omgangsonderzoek

Beschermingsonderzoek

Amersfoort

Aantal jeugdigen met onderzoek in 2012

260

37

36

29

6

188

94

118

Montfoort

7

3

0

1

0

3

1

1

Baarn

16

3

2

1

0

15

3

11

Oudewater

10

4

1

0

0

2

0

3

Bunschoten

11

0

0

6

2

15

7

9

De Ronde Venen

47

3

3

9

0

19

6

13

Eemnes

4

2

2

3

1

8

5

6

Stichtse Vecht

48

4

12

9

1

29

11

16

Leusden

23

7

2

4

2

16

10

9

Woerden

53

10

13

11

1

32

14

21

Soest

69

15

8

11

3

51

21

28

165

24

29

30

2

85

32

54

Woudenberg

10

2

5

4

0

6

7

5

Renswoude

11

3

2

2

0

2

2

1

393

66

55

58

14

299

147

186

Rhenen

20

6

0

2

0

9

1

10

Houten

59

8

7

16

6

24

9

17

Veenendaal

95

10

6

13

1

28

20

28

IJsselstein

41

4

6

8

1

29

11

23

Food Valley

126

19

8

17

1

39

23

39

Lopik

17

0

0

11

0

2

1

5

Utrecht

476

51

60

143

26

420

234

295

Nieuwegein

90

17

10

28

6

89

34

57

Totaal Utrecht stad

476

51

60

143

26

420

234

295

Totaal Eemland

Vianen

Totaal Utrecht West

34

4

3

16

5

14

4

0

241

33

26

79

18

158

59

102

De Bilt

32

3

2

10

4

25

9

28

Bunnik

10

0

0

0

0

6

2

6

Utrechtse Heuvelrug

46

11

8

14

0

23

10

24

Wijk bij Duurstede

32

1

0

6

1

11

5

9

Zeist

124

9

3

48

12

107

66

69

Totaal Zuid Oost

244

24

13

78

17

172

92

136

Totaal Lekstroom

Hoe ziet de Raad voor de Kinderbescherming eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

In de nieuwe jeugdwet worden gemeenten verantwoordelijk voor de toeleiding naar de Raad voor de Kinderbescherming. Zij moeten daartoe bindende afspraken met de Raad maken.

De gemeente kan ook besluiten een jeugdzorgaanbieder aan te wijzen die mag melden bij de Raad voor de Kinderbescherming. Daarnaast heeft het AMHK en de gecertificeerde instelling voor JB en JR deze bevoegdheid.

i 58

Meer informatie: www.kinderbescherming.nl 59

factsheet jeugdzorg 2013

Jeugdzorgplus

Aantal jeugdigen in Jeugdzorgplus 2012

Jeugdzorgplus valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS. De jeugd-

Amersfoort

zorgplus is bedoeld voor jongeren die zo ernstig zijn vastgelopen binnen hun gezin of

Baarn

2

hun dagelijkse omgeving dat zij een gesloten behandeling nodig hebben.

Bunschoten

0

Eemnes

0

Huidige werkwijze

Leusden

5

BJZ indiceert voor jeugdzorgplus. Een wettelijke eis is dat een onafhankelijk gedrags-

Soest

2

wetenschapper deze indicatie toetst. Als de gedragswetenschapper eveneens tot de

Woudenberg

1

conclusie komt dat een jongere jeugdzorgplus nodig heeft en een instemmingsverklaring afgeeft, dan kan BJZ de kinderrechter om een machtiging gesloten uithuisplaatsing verzoeken. Als de kinderrechter een machtiging heeft afgegeven, dan wordt een jongere aangemeld voor jeugdzorgplus. De jongere moet vervolgens opgenomen worden (acceptatieplicht).

Totaal Eemland Renswoude

41 -

Rhenen

1

Veenendaal

9

Totaal Food Valley

10

Capaciteit en zorgaanbod

Houten

9

Nederland kent 14 verschillende jeugdzorgplus-instellingen (23 locaties) met een totale

IJsselstein

5

capaciteit van 1345 plaatsen. De jeugdzorgplus-instellingen zijn opgedeeld in vijf zorg-

Lopik

3

gebieden. Utrecht maakt deel uit van het zorggebied Noord-West (samen met de

Nieuwegein

provincie Noord-Holland en stadsregio Amsterdam). Utrechtse jeugdigen worden bij

Vianen

voorkeur in dit gebied geplaatst tenzij de problematiek om specifieke expertise van

Totaal Lekstroom

35

een instelling uit een ander zorggebied vraagt.

Utrecht

95

Totaal Utrecht stad

95

Zorggebied Noord-West (272 plaatsen) Naam instelling

Locatie

Aantal plekken

Doelgroep

14 4

De Ronde Venen

6

Montfoort

2

Oudewater

2 5

Transferium Jeugdzorg www.transferiumjeugdzorg.nl

Heerhugowaard

80

Jongens/meisjes 12-18 jaar (ook LVG/psychiatrisch)

Stichtse Vecht

De Koppeling (Spirit) www.dekoppeling.com

Amsterdam

96

Jongens/meisjes 12-18 jaar

Totaal West

Almata www.almata.nl

Den Dolder

36

Jongens/meisjes 12-18 jaar (ook LVG)

De Lindenhorst www.delindenhorst.nl

Zeist

60

Jongens/meisjes 12-18 jaar (ook LVG).

Woerden

3 18

Bunnik

1

De Bilt

3

Utrechtse Heuvelrug

6

Wijk bij Duurstede

6

Zeist

19

Totaal Zuid Oost

35

Eindtotaal 60

31

234 61

factsheet jeugdzorg 2013

Hoe ziet jeugdzorgplus eruit in het nieuwe stelsel zorg

• Trajectplan

voor de jeugd?

Het Trajectplan bestaat uit het Perspectiefplan dat elke jeugdinrichting opstelt kort

na binnenkomst én het plan van aanpak - het nazorgplan - dat de jeugdreclassering Gemeenten zijn vanaf 2015 ook verantwoordelijk voor de gesloten jeugdhulp.

opstelt ter voorbereiding op de terugkeer in de samenleving.

Dat wil zeggen de opname, het verblijf en de jeugdhulp in een gesloten accommodatie op basis van een rechtelijke machtiging gesloten jeugdhulp.

• Netwerkberaad De Raad voor de Kinderbescherming organiseert wekelijks in elke opvanginrichting een Netwerkberaad. Hierin bespreken de Raad, de jeugdinrichting en de jeugdreclas-

i

Meer informatie: www.jeugdzorgplus.nl

sering alle (nieuw) ingestroomde jongeren. Het doel van het beraad is om zo snel mogelijk alle relevante informatie over een jongere te verzamelen, partijen bij elkaar te brengen en afspraken te maken over wie wat doet.

Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI) De verantwoordelijkheid voor jongeren in detentie ligt bij de sector Justitiële Jeugdinrich-

• Trajectberaad

tingen (JJI) van Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die onder het ministerie van VenJ valt.

Het Trajectberaad vindt niet plaats binnen de jeugdinrichting (JJI), maar in de (regio van) de gemeente waarin de jongere woont. De Raad, de jeugdreclassering, de

Jeugddetentie

jeugdinrichting (JJI) en een contactpersoon van de gemeenten zijn deelnemers aan

Jongeren die een misdrijf hebben gepleegd, kunnen door de kinderrechter veroordeeld

het Trajectberaad. Tijdens het beraad vindt inhoudelijke afstemming plaats en worden

worden tot jeugddetentie. In een justitiële jeugdinrichting verblijven jongeren in de leeftijd

afspraken gemaakt over de doelen van het Trajectplan en over de begeleiding van de

van 12 tot 18 jaar op strafrechtelijke basis. In de leeftijd van 12 tot 15 jaar krijgen

jongere en zijn ouders. De gemeente adviseert in dit overleg de ketenpartners over

jongeren maximaal een straf van 12 maanden in een justitiële jeugdinrichting opgelegd.

de inzet van gemeentelijke voorzieningen.

Is een jongere 16 of 17 jaar? Dan is de straf maximaal 24 maanden.

• Scholings- en Trainingsprogramma’s (STP) PIJ-maatregel

De STP’s voorzien in een programma van minimaal 26 uur per week, dat is gericht op

Na het plegen van een gewelds- of zedendelict, kan de rechter een jongere veroordelen

opleiding, training of werk om de jongere weer te laten meedraaien in de samenleving

tot een PIJ-maatregel oftewel ‘plaatsing in een inrichting voor jongeren’. Er moet dan

na verblijf in een inrichting. De jongere verblijft daarbij zowel overdag als ’s nachts

sprake zijn van een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening. De jongere krijgt

buiten de inrichting onder toezicht en begeleiding van de jeugdreclassering. Wie zich

eerst minimaal twee jaar een behandeling in een justitiële jeugdinrichting. Na deze

tijdens een STP niet aan de afspraken houdt, loopt het risico op terugplaatsing in de

periode kan de maatregel indien nodig verlengd worden (maximaal twee keer een

inrichting.

verlengingstermijn van twee jaar).

Resocialisatie en nazorg

Hoe ziet de justitiële jeugdinrichting eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

Alle jongeren in een justitiële jeugdinrichting krijgen bij vertrek passende resocialisatie of nazorg. Onder deze nazorg valt iedere vorm van begeleiding door de (jeugd)reclas-

sering, in aansluiting op het verblijf van een jongere in een inrichting. De Raad voor de

Strafrechtelijk geplaatste jeugdigen blijven onder rijksverantwoordelijkheid vallen.

Kinderbescherming, justitiële jeugdinrichtingen en de jeugdreclassering werken hierin intensief samen. Dit wordt gedaan via:

i 62

Meer informatie: www.dji.nl 63

factsheet jeugdzorg 2013

Inspectie Jeugdzorg De Inspectie Jeugdzorg valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS. De Wet op de jeugdzorg vormt het wettelijke kader voor het toezicht. Deze wet geeft de Inspectie Jeugdzorg de volgende taken: • Onderzoek verrichten naar de kwaliteit van de jeugdzorg • Toezicht houden op de naleving van de wettelijke kwaliteitseisen • Voorstellen doen voor verbetering De Inspectie Jeugdzorg houdt onafhankelijk toezicht op de kwaliteit van de jeugdzorg in Nederland. Zij doet onderzoek naar het werk van de volgende organisaties: • Bureaus Jeugdzorg • Aanbieders van J&O • Raad voor de Kinderbescherming • Justitiële jeugdinrichtingen • Organisaties voor interlandelijke adoptie • Opvang en voogdij van alleenstaande minderjarige vreemdelingen • Schippersinternaten Werkwijze Inspectie Jeugdzorg De Inspectie Jeugdzorg selecteert de thema’s waarop zij haar onderzoek gaat richten uit

Melden van calamiteiten

de informatie die voorkomt uit:

Alle instellingen zijn verplicht calamiteiten te melden bij de Inspectie Jeugdzorg. Een

• Toezicht op instellingen

calamiteit is een gebeurtenis die kan leiden tot een ernstig of schadelijk gevolg voor een

• Onderzoek van gemelde klachten, meldingen en signalen

jeugdige of voor een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige. De Inspectie

• Toezicht naar aanleiding van calamiteiten

Jeugdzorg beoordeelt of zij direct een onderzoek start.

Incidentenrapportage Incidenten zijn (in vergelijking met calamiteiten relatief lichte) verstoringen van de dagelijkse gang van zaken in een instelling. Aangezien alle instellingen gecertificeerd (moeten) zijn is het de verantwoordelijkheid van deze instellingen zelf om deze incidenten te registreren, te analyseren en waar nodig verbeteringen aan te brengen.

De Inspectie Jeugdzorg ontvangt van alle instellingen halfjaarlijks een incidentenrapportage met een analyse van de geaggregeerde incidenten en een overzicht van de verbetermaatregelen die zijn getroffen.

64

65

factsheet jeugdzorg 2013

Onderzoek verricht in 2012: • Landelijk onderzoek ‘Jongeren in buitenlands zorgaanbod’ • Landelijke onderzoek ‘Zicht op veiligheid kind bij start netwerkpleegzorg, rapportage implementatie protocol netwerkpleegzorg’ • Landelijk onderzoek naar de veiligheid van jongeren die wachten op geïndiceerde jeugdzorg • Landelijk onderzoek ‘Een kinderbeschermingsmaatregel? Stand van zaken n.a.v. het vervolgonderzoek in 2012 naar de kwaliteit van de Bureaus jeugdzorg bij de verzoeken om een kinderbeschermingsmaatregel’ • Onderzoek naar het handelen van SGJ inzake een spoeduithuisplaatsing in 2011 • Casusonderzoek SGJ: Onderzoek inzake misbruik van een meisje • Casusonderzoek BJU & RvdK. Onderzoek na overlijden van een peuter

Hoe ziet toezicht eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?

In de jeugdwet heeft de Inspectie Jeugdzorg als taak het onderzoeken van de kwaliteit van de jeugdhulp in algemene zin. Daarnaast houdt zij met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toezicht op de naleving van de wet door de jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen. De inspecties voeren namens het ministeries van VWS en VenJ een handhavende taak uit.

i

66

Meer informatie: inspectiejeugdzorg.nl

Provincie Utrecht Postbus 80300, 3508 TH Utrecht T 030 25 89 111

68