Provincie Utrecht Magazine 19

Nummer 19 | Juli 2013

Houtense wethouder Nicole Teeuwen over transitie jeugdzorg:

‘Wij zijn er klaar voor’ Interview | Roel Robbertsen

Achtergrond | Laakzone

Vertelt | Rotonde met een stoplicht Profiel | Mieke Hoek

Mooier | Rivierengebied

PS In Gesprek | Schatten in de grond

Uitgelicht | Van de redactie

De provincie verbindt Utrecht is de centrale provincie waar alles samenkomt. De draaischijf van Nederland.

Maar het zijn niet alleen wegen die ons hart doorkruisen en verbindingen leggen waar het hele land baat bij heeft.

Van oudsher is Utrecht een typische schakelprovincie. Een plek waar mensen elkaar graag ontmoeten om te gaan studeren of om zakelijke afspraken te maken. Daarnaast verbindt het Utrechtse landschap laag met hoog, randstad met platteland.

Die verbindende functie van Utrecht ziet u ook terug in het takenpakket van de provincie en de manier waarop wij werken. Vandaar dat in deze uitgave de verbinding centraal staat. We besteden aandacht aan de transitie van de jeugdzorg, een taak die naar de Utrechtse gemeenten gaat maar ook een belangrijk provinciaal samenwerkingsproject.

Ook blikt oud-commissaris van de Koning Roel Robbertsen terug op de verbindende makelaarsrol die hij de afgelopen zes jaar heeft vervuld en waarvan hij 6 juni afscheid heeft genomen.

Verder leest u over de ontwikkeling van de Laakzone, een bijzonder gebied waar inwoners van nieuwe wijken in Amersfoort en Bunschoten kunnen wonen maar ook genieten van het landschap.

2

Hier wordt met de verbreding van het water de verbinding gelegd tussen waterhuishouding en recreatie. Hoe de provincie letterlijk de verbinding legt en de bereikbaarheid en de doorstroming van het verkeer verbetert, leest u in een artikel over een pilotproject waarbij een rotonde wordt voorzien van verkeerslichten.

Benieuwd naar ons hele verhaal? Ga dan naar www. provincie-utrecht.nl/vertelt.

Inhoud 8 | Coverstory Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor álle vormen van jeugdzorg. Wethouder Nicole Teeuwen vertelt hoe Houten deze transitie aanpakt.

12 | Achtergrond Een waterhuishoudkundige verplichting om de Laak te verbreden, groeit uit tot een manier om van het verstedelijkt gebied tussen Amersfoort en Bunschoten een aantrekkelijk recreatiezone te maken.

Provincie Utrecht Magazine

14 | Interview

Redactieadres: Provincie Utrecht Afdeling Services Postbus 80300 3508 TH Utrecht Reacties: Provincie.utrecht.magazine@ provincie-utrecht.nl

Op 6 juni nam Roel Robbertsen als commissaris van de Koning afscheid van 35 jaar openbaar bestuur. Op deze plek blikt hij nog één keer terug, maar richt hij de blik ook op de toekomst van de provincie.

Hoofdredactie: Karin Hengeveld, Ron van Dopperen Eindredactie:

16 | Vertelt

Niels Lange Teksten: Saskia Bogaart, Ron van Dopperen, Mireille van Kempen, Martine Pronk Foto’s: Yon Gloudemans, Vivian Hertz, Rick Huisinga, Jeannette Schols, Dick Termijn

Op een drukke rotonde in Woudenberg draait een pilot met speciale verkeerslichten die het verkeer reguleren. Het is één van de manieren waarop de provincie op een innovatieve manier de bereikbaarheid wil verbeteren.

Ontwerp en vormgeving: Aangenaam Ontwerp visuele communicatie Drukwerkbegeleiding: MultiMedia­Centrum, Provincie Utrecht (MMC) Drukker: Roto Smeets, Grafiservices Utrecht

4 Mooier Rivierengebied 6 GS Kort 18 PS Profiel Mieke Hoek 20 PS In Gesprek

3

Mooier | Rivierengebied

4

Foto: Yon Gloudemans

Al vanaf de Limes tot aan de waterlinie streden hier familie na familie om een voortbestaan temidden van de dijken.

Zij stichtten zich ridderhofsteden met lustwarandes, alsof zij zo voldoende deden voor hun status in die langzaam voortmeanderende loop van de tijd.

De tijd die in dit gebied gelijke tred hield met de rivieren die bevaarbaar werden gemaakt met stuwen, sluizen, kanalisaties, tijdens die laag stromende voortgang van de dagen tot aan vandaag de dag.

Er zijn soms nog hak en snijgrienden te vinden in de uiterwaarden.

In hun naamstelling verhalen zij ons in tongen van de tijden van weleer - alsof we iedere keer dat wij ze zien weer naar de oevers van vroeger varen.

Ruben van Gogh Het Utrechtse Rivierengebied strekt zich uit ten oosten van de stad Utrecht, aan de zuidkant van de Utrechtse Heuvelrug naar beneden. Kenmerkend voor het gebied is het weidelandschap, dat door de aanwezigheid van oude landgoederen, rijen knotwilgen en hakhoutbossen een besloten karakter heeft.

Wie nu over het jaagpad langs de traag stromende Kromme Rijk loopt, kan zich nauwelijks voorstellen dat dit ooit de hoofdstroom van de machtige Rijn was. In 47 na Christus bepaalde keizer Claudius dat de Rijn de noordgrens van het Romeinse Rijk zou vormen (de Limes).

Wijk bij Duurstede (in de Middeleeuwen Dorestad geheten) had als handelsnederzetting een strategische ligging. Hier splitsten Rijn en Lek zich op. In de 13e eeuw nam de nederzetting op deze plaats in betekenis toe, toen de bisschop het Kasteel Duurstede (foto) overnam en de plaats stadsrechten schonk.

Het Kasteel zoals we het nu kennen heeft elementen uit verschillende perioden. De stenen woontoren stamt uit 1270, ĂŠĂŠn van de latere hoektorens is uitgebouwd tot de Bourgondische toren die het kasteel nu zo kenmerkt. Het kasteel is een gewilde locatie voor kinderfilms en vormde het decor voor onder meer Bassie en Adriaan en De Club van Sinterklaas.

5

GS | Kort

Koningspaar bezoekt de provincie In de maanden mei en juni maakten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima een kennismakingstoer door de twaalf provincies van Nederland. Het was, - na de officiële kroning op 30 april, de eerstvolgende gelegenheid voor het Nederlandse volk om kennis te maken het nieuwe vorstenpaar. Op 30 mei was de provincie Utrecht aan de beurt.

Nadat het Koninklijk paar ‘s morgens de provincie Gelderland al had aangedaan en per boot hun toer vervolgden, werden de Koning en Koningin ‘s middags bij het kruisen van de provinciegrens welkom geheten door – toen nog - commissaris van de Koning Roel Robbertsen. Op de boot - de Eureka V - sprak het Koningspaar met een vijftigtal inwoners uit de provincie Utrecht. Daarna werden Vianen, IJsselstein, Nieuwegein en de Utrechtse wijk Lombok aangedaan. Centraal stond de ontmoeting met de inwoners, die rijendik vertegenwoordigd waren. De dag werd afgesloten

op Paushuize, waar het koninklijk paar kon kennismaken met Gedeputeerde Staten, de burgemeesters en de dijkgraven van de provincie.

Provinciefusie: voordelen moeten helder zijn bandbreedte tussen het minimum en maximum is erg groot, waardoor nog steeds niemand weet waar we aan toe zijn. Dit komt vooral doordat het nog niet duidelijk is wat de taken en verantwoordelijkheden van de beoogde provincie worden. We hebben als provincie Utrecht zelf al een koers ingezet om te bezuinigen en ons te beperken tot onze kerntaken: hiervan weten we exact wat het oplevert.”

De provincie werkt aan een zienswijze over het herindelingsontwerp voor samenvoeging van de provincies Flevoland, Noord-Holland en Utrecht. Provinciale Staten spreken zich hier op 30 september over uit. Samenwerkingspartners en gemeenten worden hierbij intensief betrokken. Gedeputeerde Staten en een meerderheid van Provinciale Staten zijn kritisch over het herindelingsontwerp omdat de voordelen hiervan niet onomstotelijk vast staan.

Gedeputeerde Mariëtte Pennarts (bestuurlijke zaken): “Wij zijn niet op voorhand tegen een fusie maar zetten vraagtekens bij de voordelen zoals de minister die schetst. De cijfers die minister Plasterk gebruikt, zijn niet overtuigend. Hij stelt dat de fusie jaarlijks tussen de €22 en €70 miljoen op gaat leveren. De

6

Verder zijn we kritisch op de volgorde van het proces dat de minister hanteert. Het herindelingsontwerp is bedoeld om het eerste landsdeel te vormen. De minister wil op termijn alle provincies vergroten tot landsdelen. Voor de overige provincies geldt dat deze schaalvergroting op vrijwillige basis tot stand kan komen, de fusie tussen de drie eerste provincies blijft wel door het Rijk opgelegd. Pennarts: “Hierdoor lopen we het risico dat we straks één megaprovincie en negen kleinere hebben. Dit levert een onevenwichtige verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen overheden op. Ik vind de bestuurlijke indeling van ons land te belangrijk om mee te experimenteren.”

We nodigen u van harte uit om ook uw mening te geven over het herindelingsvoorstel.

Dit kan tot 16 oktober 2013. Meer informatie vindt u op www.provincie-utrecht.nl/ toekomstutrecht.

Utrecht viert de Vrede in Brussel Onder grote belangstelling werd op dinsdag 23 april jl. in het Europees Parlement in Brussel de expositie ‘The Art of Making Peace’ feestelijk geopend door de Utrechtse burgemeester Aleid Wolfsen en loco-commissaris van de Koning in Utrecht Remco van Lunteren.

De provincie Utrecht en gemeente Utrecht organiseerden samen met Europarlementariër Corien Wortmann-Kool (woonachtig te Zeist) deze expositie ter ere van 300 jaar Vrede van Utrecht (1713-2013) en de betekenis daarvan voor Europa. Tegelijkertijd werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om Utrecht als stad van kennis en cultuur en als Europese top­regio in Brussel extra onder de aandacht te brengen.

Om dit kracht bij te zetten, hadden beide colleges enkele vertegenwoordigers van belangrijke partnerorganisaties en het Utrechtse bedrijfsleven uitgenodigd om naar Brussel af te reizen.

Voorafgaand aan de opening was er een ontmoeting met Prins Constantijn, hoofd van het kabinet van Eurocommissaris Kroes in het Huis van de Nederlandse Provincies. Hij ging in op de kansen die de Digitale Agenda, de EU-strategie voor digitale technologieën en ICT, biedt voor de regio Utrecht. Bijvoorbeeld op het gebied van de creatieve industrie.

Het bezoek aan Brussel werd vervolgd met een lezing en een debat in het Europees Parlement getiteld ‘Cultureel en creatief ondernemerschap voor groei en werkgelegenheid in de EU’. Het gaf de Utrechtse creatieve industrie een platform om zichzelf te profileren en met Eurocommissaris Antonio Tajani van

ondernemingen in debat te gaan over de ondersteuning van de culturele en creatieve clusters.

De winst van het bezoek aan Brussel is dat gemeente en provincie zich samen met hun partners hebben gepresenteerd als een excellente regio op het gebied van creativiteit en als een belangrijke gesprekspartner voor de Brusselse instellingen.

De expositie ‘The Art of Making Peace’ gaat verder op reis en zal na Brussel te zien o.a. op het Stadhuis van Utrecht, het provinciehuis en op een conferentie van Universiteit Utrecht.

Daarna reist de expositie verder door Europa.

Van Beek benoemd tot waarnemend commissaris Willibrord van Beek is per 15 september 2013 benoemd tot waarnemend commissaris van de Koning van de Provincie Utrecht. Hiermee volgt hij Roel Robbertsen op, die begin juni afscheid nam. De heer Van Beek (1949) is

momenteel waarnemend burgemeester van de gemeente Bernheze en was lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal namens de VVD. Hij was eerste ondervoorzitter van de Tweede Kamer, voorzitter van de vaste commissie voor Defensie en secretaris van de VVD-fractie. Als kamerlid hield hij zich onder meer bezig met openbaar bestuur en bestuursrecht. In 2006 was hij fractievoorzitter van de VVD. De heer Van Beek was daarvoor lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant en werkte eerder bij Philips. Tot 15 september neemt gedeputeerde Remco van Lunteren als 1e lococommissaris van de Koning de taken waar.

Verderop in dit blad vindt u een afscheids­ interview met Roel Robbertsen, die terugblikt op 35 jaar openbaar bestuur.

7

Coverstory | Transitie Jeugdzorg

Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor álle vormen van jeugdzorg. Nu is dat nog een gedeelde taak van het Rijk, provincie en gemeenten. Deze transitie van de jeugdzorg is complex omdat het gemeenten nieuwe taken geeft en er omvangrijke budgetten mee zijn gemoeid.

Een gesprek met Nicole Teeuwen, wethouder Jeugd en Onderwijs in Houten. “Wij zijn er klaar voor.”

Nicole Teeuwen, wethouder Jeugd en Onderwijs in Houten:

‘We moeten de overstap maken van verkokering naar dienstverlening’ 8

Het kind dat figureert op deze foto heeft - voor zover bekend bij de redactie - geen banden met jeugdzorg.

Tekst: Saskia Bogaart

De jeugdzorg in Nederland kent een aantal hardnekkige problemen, waaronder wachtlijsten en bureaucratie. Ook is er vaak sprake van verkokering: verschillende instellingen en organisaties houden zich bezig met het welzijn van jeugdigen vanuit hun eigen werkterrein en werken niet of nauwelijks samen. In Utrecht hebben jeugdzorgorganisaties onder aansturing van de provincie hard gewerkt om deze kwesties aan te pakken. Daarbij zijn successen geboekt. Zo zijn in 2012 de wachtlijsten in de provincie fors gedaald.

Toch blijven er uitdagingen.

“Sommige jongeren moeten nog steeds te lang wachten op een indicatie en vervolgens op passende hulp. Hierdoor verergeren problemen,” aldus Nicole Teeuwen. ▶

9

Coverstory | Transitie Jeugdzorg

Een nieuw stelsel

Vanwege alle kritiek op het huidige systeem besloot het kabinet-Rutte I (2010-2012) een nieuw stelsel voor zorg voor jeugd in te voeren door te decentraliseren. Met als achterliggend idee dat gemeenten als bestuurslaag het dichtst bij gezinnen staan. “De nieuwe Wet Zorg voor Jeugd die in de maak is, regelt dat de provinciale jeugdzorg, maar ook de jeugd-ggz, gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming én de zorg voor jongeren met een verstandelijke beperking (jeugd-vg) worden overgeheveld naar gemeenten,” legt Teeuwen uit. “Doordat gemeenten de complete regie gaan voeren over alle jeugdhulp, kunnen we sneller en efficiënter hulp bieden. Wij moeten de overstap maken van verkokering naar dienstverlening voor de burger.”

Bezuinigingsopgave

De kosten van de jeugdzorg bedragen landelijk op dit moment circa 3 miljard euro per jaar. De huidige financiering is geregeld vanuit gemeentelijke middelen, provinciale middelen, de zorgverzekering, de AWBZ en het Ministerie van Justitie. Deze onoverzichtelijke diverse financieringsstromen zijn straks verleden tijd.

“Elke gemeente krijgt een eigen budget, van waaruit alle jeugdhulp bekostigd gaat worden.

Bij het overhevelen van de jeugdzorg naar gemeenten wordt het landelijke budget stukje bij beetje verlaagd. De transitie is óók een bezuinigingsopgave.”

Gemeenten staan dus voor de taak om een eenvoudig, effectief én betaalbaar jeugdhulp­ stelsel te ontwikkelen. Met veel aandacht voor preventie en vroege ondersteuning om

Het kind dat figureert op deze foto heeft - voor zover bekend bij de redactie - geen banden met jeugdzorg.

10

problemen bij de wortel aan te pakken en niet te laten escaleren. Een systeem waarbij de eigen kracht en het zelfoplossend vermogen van een gezin centraal staan en waar samen met het gezin naar oplossingen wordt gezocht.

Oefenen in de nieuwe rol

Hoe pakt Houten de transitie aan? “Allereerst hebben we precies in beeld gebracht waar zich de kinderen bevinden die hulp nodig hebben en wat het betekent als wij de zorg overnemen.

Geen kind mag tussen wal en schip raken.”

Met de doelgroepen duidelijk voor ogen, is er veel geoefend in de nieuwe rol als regisseur. Zo experimenteert Houten met indicatievrije trajecten in het voortgezet onderwijs om vroegtijdig schoolverlaten terug te dringen. Het is een van de vele voorbeelden waarin de gemeente haar best doet om beperkende schotten te doorbreken en samenwerking tussen verschillende partners te bewerkstelligen.

Kritisch opdrachtgeverschap

En de bezuinigingen op de jeugdzorg? Hoe denkt de wethouder meer te kunnen doen met minder geld? “We moeten kritisch blijven op ons opdrachtgeverschap. Dat betekent steeds opnieuw precies weten welke problemen we op dat moment willen oplossen en welke zorg daar het beste bij past. Bij de inkoop van zorg moet je als gemeente als het ware een goed doordacht boodschappenlijstje hebben. Dat is de enige manier om zowel zorg op maat te verlenen als de kosten te beteugelen.” In diverse pilots experimenteert de gemeente daarom nu al met zorginkoop.

Winst is te behalen door goed aan te sluiten op bestaande kennis in het lokale veld, denkt Teeuwen. “Neem peuters met probleemgedrag op de peuterspeelzaal. Het medisch kinderdagverblijf in onze gemeente boekt goede resultaten met positief coachen bij zwaar gedragsgestoorde kinderen. Nuttige kennis, die ook inzetbaar is voor lichtere problematiek. Je kunt je voorstellen dat medewerkers van het medisch kinderdagverblijf leidsters op de peuterspeelzaal trainen om de betreffende peuters bij te sturen in hun gedrag.” Zo voorkom je dat een peuter in een gespecialiseerd (duur) traject komt en het kind is beter af doordat het in het gewone lokale domein geholpen wordt. “Juist van dit soort vormen van tussenzorg verwacht ik veel.”

Bovenlokale samenwerking

Door tijdig in te grijpen kan worden voorkomen dat een aantal jeugdigen in duurdere gespecialiseerde hulp terechtkomt. “Toch houd je

altijd kinderen waarvoor wel ingewikkeldere trajecten nodig zijn,” zegt Teeuwen realistisch.

Deze complexe vormen van jeugdzorg hebben een bepaalde schaalgrootte nodig. “Dat kun je als gemeente niet alleen. Daarom sluiten de gemeenten in de regio Lekstroom een convenant om met elkaar deze zorg vorm te geven en gezamenlijk in te kopen.”

Impact op gemeentepolitiek

Duidelijk is dat de transitie grote impact heeft op gemeenten. Niet alleen wordt hun takenpakket zeer omvangrijk, ook krijgen ze zeggenschap over alle financiële middelen voor jeugd.

Nu krijgen gemeenten ongeveer 18 miljard euro aan budgetten. Daar komt 10 miljard euro bij. “Gemeenten gaan er hierdoor in 2015 heel anders uitzien. De gemeentepolitiek verandert blijvend. Nu gaat het vaak over infrastructuur, de bouw van bedrijfsterreinen, de aanleg van fietstunnels et cetera. Straks gaat het ook over thema’s als zorg. Bijvoorbeeld over de vraag of een gemeente voldoende in staat is om een sociaal netwerk in stand te houden.

Dat zijn hele andere vragen waar je als gemeente op wordt afgerekend. Ik heb er echter het volste vertrouwen in, deze transitie is een kans.”

Hoe denkt de provincie over de veranderende rol van gemeenten?

Met de transitie laat de provincie de jeugdzorg steeds verder los, terwijl ze zich tegelijkertijd hard maakt voor de continuïteit van kwalitatief goede zorg. Hoe gaat dat proces in zijn werk? Gedeputeerde Jeugdzorg Mariëtte Pennarts: “In 2015 houdt onze taak op. Het komende anderhalf jaar zal de provincie de jeugdzorg daarom steeds meer loslaten, zodat gemeenten dit verder kunnen overnemen. Gezamenlijk hebben we de transitieagenda ontwikkeld en we voeren de daarin genoemde acties uit. Ik wil het maximale doen om gemeenten hierbij te ondersteunen. Een gedeelte van het jeugdzorgbudget mag nu al worden ingezet om gemeenten zelf ervaring op te laten doen met de inkoop van zorg. Dit is een eerste stap naar meer eigen regie en vrijheid van gemeenten. Het is best spannend om wat meer ‘los te laten’. Zo hebben we de wachtlijsten het afgelopen jaar ongekend kunnen verminderen, en dat willen we natuurlijk graag zo houden.”

Jeugdzorg in de provincie Utrecht: feiten en cijfers Ruim 4000 jeugdigen maken jaarlijks voor kortere of langere tijd gebruik van geïndiceerde jeugdzorg: 2500 in tijdelijke zorg, zoals ambulante zorg, dagbehandeling, residentiële of pleegzorg en 1500 in langdurige zorg.

Per jaar krijgt Bureau Jeugdzorg circa 6000 nieuwe aanmeldingen.

Een derde van deze aanmeldingen krijgt een specifieke indicatie voor jeugdzorg. Verder wordt ook doorverwezen naar bijvoorbeeld GGZ of het lokale veld.

11

Reportage | Laakzone

Rivier de Laak als grens tussen stad en uniek weidevogelgebied

‘Zie je, de vogels komen je al begroeten’ Nu nog een sloot, maar straks een nieuwe recreatieplek voor inwoners van Vathorst en Rengerswetering.

Het is nu nog een sloot, maar over ruim twee jaar is de Laak een volwaardige rivier met vele recreatiemogelijkheden: varen, kanoën, vissen, het kan allemaal. Wat begon met de waterhuishoudkundige verplichting voor het waterschap om de Laak te verbreden en te versterken, is uitgegroeid tot een ontwikkelingsvisie voor het hele gebied. Het doel om van het sterk verstedelijkt gebied tussen Amersfoort en Bunschoten een aantrekkelijke recreatiezone te maken, komt steeds dichter bij. Op 15 mei werd een nieuwe mijlpaal behaald: de eerste spade ging de grond in om de Laak en de Rengerswetering met elkaar te verbinden. Met Linde Kuyf, procesmanager namens de provincie Utrecht, en Charles Rijsbosch, programmamanager Amersfoort Groene Stad en projecttrekker van de Laakzone, nemen we een kijkje in het gebied.

12

Tekst: Mireille van Kempen

In informatiecentrum Vathorst schetst Charles de voorgeschiedenis van project Laakzone. “Het gebied rondom Amersfoort en Bunschoten verstedelijkt snel. In Amersfoort is de nieuwbouwwijk Vathorst volop in ontwikkeling en hetzelfde geldt voor de nieuwbouwwijk Rengerswetering in de gemeente Bunschoten.

Hier komen duizenden mensen te wonen die ook allemaal willen recreëren. Tegelijkertijd is Arkemheen-Eemland, pal aan de andere kant van de Laak, aangewezen als Nationaal Landschap en een beschermd vogelweidegebied in het kader van Natura 2000. Er zijn daarmee ook zorgen voor het gebied. De boeren, wij noemen ze liefkozend ‘hoeders van het landschap’, spelen een belangrijke rol bij het wegnemen daarvan. Voor het waterschap Vallei en Veluwe speelt vooral een veiligheidsbelang. De Laak moet grote hoeveelheiden water kunnen afvoeren en moet daarom worden versterkt en verbreed. Kortom, we hebben het over een gebied waar veel verschillende belangen spelen.

Wat wij in onze ontwikkelingsvisie hebben geprobeerd, is de belangen aan elkaar te koppelen om zo een win-winsituatie te behalen.

Dat is ons gelukt, het project kent alleen maar winnaars: de recreanten, de boeren, de gemeenten en provincies, en ja, ook de vogels.”

Niet alleen een waterproject

Het project behelst onder meer een verbreding van de waterloop tot aan de randmeren. In plaats van de 7 meter die het waterschap verplicht moet realiseren, wordt de Laak nu grotendeels naar 12 meter verbreed. Zo kunnen recreanten met kano’s en fluisterbootjes het riviertje op. In het oorspronkelijke plan zou de Laak tot aan de randmeren worden verbreed.

Omdat verbreding van het laatste stukje Laak het landschap echter te veel zou aantasten, is besloten een verbinding te graven tussen de Laak en de Rengerswetering, die langs Bunschoten loopt. Vanaf daar loopt het traject langs nieuwbouwwijk Rengerswetering noordwaarts naar de randmeren. Zuidwaarts wordt de Rengerswetering verbreed tot een natuurstrook met kanaaltjes en eilanden, tevens een natuurlijke buffer voor het achterliggende industrieterrein Haarbrug. Charles: “Groot voordeel hiervan is dat de mensen in de nieuwbouwwijk Rengerswetering nu ook aan het water wonen.” Een (zee)sluis moet er uiteindelijk voor zorgen dat de recreanten met hun bootjes het grote water op kunnen. Langs het verbindingsstuk is horecagelegenheid De Kooi het knooppunt in het recreatieve routenetwerk.

Overigens is project Laakzone niet alleen een waterproject. Het aanleggen van fiets- en wandelpaden, die allemaal bij De Kooi samenkomen, is er ook een onderdeel van. Het project is opgeknipt in drie fasen: Fase A is de verbre-

De Kooi wordt een belangrijk knooppunt voor recreanten.

ding van de Laak tot aan het verbindingsstuk, Fase B is de verbinding tussen de Laak en de Rengerswetering en de verbreding van de Rengerswetering tot aan de Randmeren, Fase C is de tussen de Rengerswetering en de Randmeren. Fase B is op 15 mei van start gegaan. Het hele project moet eind 2015 zijn afgerond zodat de recreanten er in de zomer van 2016 volop van kunnen genieten.

Versterken agrarische structuur

Linde Kuyf komt tijdens onze ‘Laaktour’ op plekken die ze nog niet eerder zag. “Normaal kom ik bij locatie De Kooi, maar niet op deze kleine weggetjes. Hier zie je dat de Laak nu nog maar een klein slootje is. Het is niet voor te stellen hoe alles hier over twee jaar is veranderd.” Ze vertelt dat er voor het realiseren van het verbindingsstuk 60 hectare grond is aangekocht van boeren. Door de provincie Utrecht. “Dat is ook ongeveer het moment dat de provincie Utrecht in het project stapte.

Voor het project hadden we ongeveer 26 hectare grond nodig. De rest is voor kavelverruiling beschikbaar gesteld. Je moet je voorstellen dat boeren vaak op verschillende plekken stukjes land bezitten. Het was dus een hele puzzel om alles naar tevredenheid uit te ruilen. Dat het vrij snel is gelukt, is een hele prestatie, waarmee we tegelijkertijd een belangrijke slag hebben gemaakt in het versterken van de agrarische structuur.”

Onderweg naar de Kooi worden we nog begroet door een weidevogel. Een snip? We weten het niet, maar wel dat het gebied een mekka is voor vogelaars. Charles: “En dat willen we ook zo houden. Het mooie van dit project is dat alle partijen elkaar hebben gevonden in hun ambitie om hier een mooi recreatiegebied van te maken, zonder de bijzondere landschappelijke eigenschappen ervan uit het oog te verliezen. Ook de provincie Utrecht zag duidelijk een regionaal belang en was bereid mee te denken, te werken en te betalen. Er ging een heel proces aan vooraf, maar het resultaat mag er straks wezen.”

Meer informatie: www.laakzone.nl

13

Interview | Roel Robbertsen

Commissaris neemt afscheid van 35 jaar openbaar bestuur

‘Ik doe het voor de inhoud’ ‘The American Dream in de Gelderse Vallei’ werd zijn aantreden als commissaris van - toen nog - de Koningin zes jaar geleden nog getypeerd. Van varkenshouder tot commissaris, zo schreef een dagblad vol bewondering. Inmiddels heeft Roel Robbertsen op 6 juni afscheid genomen van het openbaar bestuur. Op deze plek blikt hij nog één keer terug, maar ook vooruit.

14

Tekst: Niels Lange

Hij vindt het een compliment. Waar andere commissarissen soms een prominente rol hebben als uithangbord van hun provincie, werd Roel Robbertsen door website Binnenlands Bestuur onlangs beschreven als ‘doener achter de schermen’. “Iets doen om in de publiciteit te komen is leuk, goed voor het ego. Maar: daar doe je het natuurlijk niet voor. Ik doe het voor de inhoud, dat heb ik altijd gedaan. Ik wil onze mooie provincie Utrecht nog mooier en nog beter maken. Daarin ben ik inderdaad een doener. Die rol achter schermen past heel goed bij de verbindende schakel die de provincie in deze moderne tijd vormt.”

Is daar veel in veranderd sinds uw aantreden?

“Zeker, ik refereer nog weleens aan de oude manier van werken van de overheid en dus ook van de provincie. Je had een idee, zette dat samen met ambtenaren op papier en ging langs GS en de Staten. Daar werd soms zo hevig gediscussieerd dat het water bij het oude provinciehuis ervan ging rimpelen. Maar als je lang genoeg wachtte, trok de vijver weer glad. Die tijd van alles intern oplossen is voorbij, dat hebben we wel bereikt de afgelopen jaren. We doen het als makelaar nu samen met de buitenwereld, halen de bedrijven en instellingen naar binnen. Zij bepalen onze economie, wij kunnen dat hoogstens aanjagen. Overigens verdient de provincie als organisatie daar ook een groot compliment. In een paar jaar tijd hebben de medewerkers de slag gemaakt naar het nieuwe werken, met een flexibele werkwijze die bij deze moderne tijd past.”

U bent begonnen als raadslid in Renswoude en bent via wethouder, gedeputeerde en burgemeester op deze post beland. Hoe kijkt u terug op deze politieke carrière?

“Ik kan best zeggen dat het me eigenlijk altijd min of meer is overkomen. Als iemand mij 35 jaar geleden gezegd zou hebben dat ik op 6 juni 2013 afscheid zou nemen als commissaris van de Koning, zou ik dat voor onmogelijk hebben gehouden. Dat kwam niet eens in je op.

Het wethouderschap in Renswoude heb ik gezien als een uitgebreide stage. Vervolgens ben ik als gedeputeerde aan de slag gegaan en is mijn hobby, de politiek, eigenlijk mijn werk geworden. Veel dank gaat daarbij uit naar mijn vrouw, die samen met de medewerkers mijn rol op ons agrarisch bedrijf heeft overgenomen. De grootste beloning uit die tijd is dat ik, als gedeputeerde Landschap en Natuur, op een gegeven moment ook Economie in mijn portefeuille kreeg. Tot die tijd waren dat twee werelden, maar onze natuur en ons landschap zijn

twee van de belangrijkste vestigingfactoren voor Utrecht en bepalen mede of je je hier als bedrijf of inwoner vestigt.

Ook had ik nooit gedacht burgemeester in Ede te worden. En toen ik vanuit die functie werd gevraagd om in mijn eigen prachtige Utrecht commissaris te worden, zag ik dat als de bekroning op mijn loopbaan. Ik heb ook in deze rol mooie dingen mogen doen. Ik heb 18 burgemeesters benoemd, stond aan de wieg van de Economic Board Utrecht en ook de inhuldiging van Koning Willem-Alexander en zijn kennismakingstoer waren bijzondere momenten. Waarmee de cirkel overigens mooi rond is: als wethouder in Renswoude mocht ik toenmalig K oningin Beatrix ontvangen bij haar kennismakingsronde. Dat ik haar als commissaris mocht uitzwaaien, maakt het heel bijzonder allemaal.”

Welke ontwikkeling heeft de provincie de afgelopen zes jaar doorgemaakt?

“Ik zie dat we hele mooie dingen hebben gedaan voor ‘het Utrechtse’. Niet alleen voor de samenleving, waar we het uiteindelijk voor doen, maar ook door het goede voorbeeld te geven als beter bestuur voor minder geld.

We zijn teruggegaan naar onze kerntaken, naar de plekken waar we meerwaarde kunnen bieden aan de inwoners, bedrijven en kennisinstellingen. Daar moeten we altijd een 8 of liefst nog hoger op scoren. Daarnaast hebben we een aantal gebieden benoemd waar we écht goed in zijn en waar we als regio nog beter in willen worden. Samen met de bedrijven en de universiteiten hebben we een visie ontwikkeld op life sciences, de snel groeiende creatieve industrie en de duurzaamheidsagenda.

Overigens heeft die manier van werken voor mij ook een duidelijke voorbeeldfunctie. Het is veel moderner om in strategische netwerken te opereren dan om te sleutelen aan de structuur van het middenbestuur.”

U zegt altijd dat u houdt van voor­uit kijken. Dat stopt vast niet na uw afscheid. Voor welke uitdagingen staat de provincie volgens u de komende tijd?

“Wat ik de provincie vooral toewens, is dat het een mooie, zelfstandige provincie blijft met een eigen, benoemde commissaris van de Koning. We zijn het kloppend hart van Nederland en het is zaak om - ondanks de economische crisis - in te spelen op kansen die we krijgen om een topregio te blijven. Dat doe je door voort te borduren op de koers die we eerder al hebben ingezet. Blijven inzetten op de visie die ik hiervoor al noemde. Om een aantrekkelijke regio te blijven.”

Politiek CV R.C. (Roel) Robbertsen 1978-1990 raadslid voor het CDA in Renswoude 1979-1991 wethouder en locoburge­ meester in Renswoude 1991-2002 lid Provinciale Staten Utrecht 1995-2002 lid Gedeputeerde Staten Utrecht 2002-2007 burgemeester Ede 2007-2013 commissaris van de Koning(in) Utrecht

15

Vertelt | Bereikbaarheid

De provincie ver 16

Samen met regionale en lokale overheden en bedrijven kijkt de provincie Utrecht naar slimme oplossingen om de bereikbaarheid te verbeteren. Het rotondestoplicht in Woudenberg is daar een voorbeeld van. Het is de eerste keer dat deze vernieuwende combinatie, bij wijze van proef, in onze provincie wordt uitgevoerd. De komende tijd houdt de provincie dan ook nauwlettend in de gaten of de doorstroming daadwerkelijk verbetert. Deze verkeerslichten vormen het startsein van een groot aantal dynamische verkeersmaatregelen in Midden Nederland.

rbindt

‘Doseerlicht bij rotonde is goedkoop en effectief ’ “Op drukke rotondes, waar veel verkeer vanuit één richting komt, kan het soms zo zijn dat auto’s uit andere richtingen relatief lang staan te wachten tot ze er tussen kunnen, met filevorming als gevolg. Voor mijn afstudeerscriptie aan de TU Delft heb ik in 2011 onderzocht of dit probleem verkleind kon worden door het plaatsen van doseerlichten, oftewel een rotondedoseerinstallatie (RDI), die de constante stroom auto’s eventjes kan stoppen en ruimte kan geven aan het wachtende verkeer. Het bleek dat deze relatief goedkope maatregel behoorlijk effectief is. Bij turborotondes kan de capaciteit zelfs vergroot worden. Het mooie is dat de lichten alleen aan gaan bij extreme drukte in de spits. Daarbuiten staan ze uit en functioneert de rotonde als iedere andere rotonde.

Het is leuk om te horen dat de provincie Utrecht in Woudenberg een pilot is gestart met een RDI op de rotonde die de N226 met de N224 verbindt. Het is de eerste in deze provincie en volgens mij de derde in heel Nederland. Het laat zien dat Utrecht innovatief bezig is op het gebied van bereikbaarheid. Ik ben benieuwd of ook hier het beoogde effect wordt bereikt en of de pilot een structureel vervolg gaat krijgen.”

Bob Granneman Master in Civiele Techniek, momenteel werkzaam als management trainee bij Ballast Nedam in Nieuwegein.

Provincie Utrecht verbindt, vernieuwt, versterkt

17

PS | Profiel

Mieke Hoek wil ouderen een stem geven

‘Kleine partijen kunnen weldegelijk een verschil maken’ 18

Tekst: Martine Pronk

Betrokken en politiek zeer actief, dat is Mieke Hoek. Sinds 2011 is haar partij 50PLUS met één zetel vertegenwoordigd in Provinciale Staten.

Zo kan ze als statenlid en als raadslid in haar eigen gemeente Stichtse Vecht op lokaal en provinciaal niveau een bijdrage leveren aan provinciale thema’s zoals openbaar vervoer, zorg, wonen en openbare ruimte.

“Die dubbele rol zorgt voor een goede kruisbestuiving bij actuele onderwerpen.

Het geeft een heuse meerwaarde aan mijn rol als Statenlid.”

“Ik wil de politiek dichter bij de burger brengen door een verbindende rol in te nemen,” zo vat Mieke Hoek (65) haar politieke motivatie samen. Ze wil in haar rol kleine en grote knelpunten signaleren en doorgeven. Met name voorzieningen in kleinere dorpen of gemeenten vragen haar aandacht. Het openbaar vervoer, zorglocaties, voorzieningen en cultuur bereikbaar en toegankelijk houden voor

ouderen, dat is haar continue streven.

Brede interesse Van een bloembollenbedrijf tot de verpleging en van binnenhuisarchitectuur tot grafisch vormgeven; Mieke heeft tijdens haar carrière een diversiteit aan kennis en ervaring opgedaan. En ook in haar vrije tijd heeft ze zich altijd actief ingezet voor bewonersverenigingen en commissies van clubs. Het is daarom ook niet verrassend dat zij uiteindelijk politiek actief werd. In 2002 belandde ze namens de VVD in de gemeenteraad van

bekendheid.” Mieke schuwde daarbij het veldwerk niet; ze verzon ledenacties, stond op de 50PlusBeurs, plakte posters en ondernam vele andere activiteiten met als resultaat een zetel in Provinciale Staten.

Stem voor ouderen Mieke: “Het is belangrijk dat er een partij is die ouderen een stem geeft. Bij andere partijen is er bijna geen aandacht voor ouderen. Mijn doel binnen de Staten is dan ook om alle punten die met ouderen te maken hebben bespreekbaar te maken. Ik hoop dat deze onderwerpen dan zo

‘De Vechtstreek is een goede omgeving om even bij te tanken’ Stichtse Vecht. Drie jaar later stapte ze uit haar fractie omdat ze zich niet kon vinden in de bezuinigingen in de sociale sector. Een roerige tijd voor de gemeente: het college viel door de vele commotie rondom de begroting en de voorgenomen bezuinigingen.

Mieke stemde, samen met de oppositiepartijen, niet in met de bezuinigingen.

Tot aan de verkiezingen in 2006 ging ze verder als Onafhankelijke Fractie Mieke Hoek.

Daarna is de nieuwe partij ‘Het Vechtse Verbond’ opgericht, waarin ze nog steeds actief is. In 2010 werd Mieke door Jan Nagel gevraagd om zich kandidaat te stellen voor de 50PLUS-partij en als lijsttrekker de kar te gaan trekken voor de Provinciale Statenverkiezingen. Ondanks dat de partij in 2011 nieuw was, kon Mieke toch aansluiten bij de regionale debatten op tv. “Ik heb daarin veel steun gevoeld van RTV Utrecht rondom de promotieactiviteiten voor 50PLUS. Het was een partij in opbouw en er moest veel gedaan worden aan naams­

goed mogelijk landen. 50PLUS is als eenmansfractie genoodzaakt om de samenwerking te zoeken met andere fracties.

Vaak ben ik op zoek naar medestanders voor een motie of amendement. Als kleine partijen kun je weldegelijk een verschil maken. En als het dan is gelukt, geeft mij dat natuurlijk veel voldoening.”

Mieke vindt de kunst van het provinciale bestuur om ook kleinschalig te kunnen denken.

“De provincie zou zichtbaarder kunnen worden aan de

hand van voorbeeldprojecten op lokaal en provinciaal niveau. De provincie als bestuurslaag is geen doel maar een middel. De vraag is: hoe blijf je dicht bij de burger en hoe kun je hem het beste van dienst zijn. De voorgenomen fusie van de drie provincies Utrecht, Noord-Holland en Flevoland moet serieus bekeken worden. Er zal daarbij gebruik moeten worden gemaakt van de huidige goed functionerende samenwerkingsverbanden. Nieuwe organen in bestaande organen creëren heeft geen zin. De aansluiting van de verschillende lagen en organisaties moet goed, zorgvuldig en vooral niet overhaast verlopen.”

Privé versus politiek “Iedereen heeft recht op een privéleven,” vervolgt ze. “Ik houd erg van ‘lege dagen’ om te tuinieren of te schaken of om met mijn bootje te gaan varen op de Vecht. De Vechtstreek is een prachtig gebied om te wonen. Na de vele vergaderingen is het een goede omgeving om bij te tanken. En toch, als er belangrijke en tijdrovende kwesties zijn, dan raakt het privéleven wel eens op de achtergrond. Het is soms erg druk, maar dat wist ik toen ik voor de politiek koos. Het is mijn passie. En ik heb er geen spijt van.”

Curriculum Vitae Mieke Hoek Woonplaats: Vreeland Geboortedatum: 6 januari 1948 Statenlid sinds: 10 maart 2011 Burgerlijke staat: ongehuwd Opleiding: Hogeschool Utrecht, Visuele communicatie - grafisch ontwerp 2011 - heden Statenlid/fractievoorzitter Provinciale Staten 2006 - heden Raadslid Het Vechtse Verbond (Stichtse Vecht) 2005 - 2006 Raadslid Onafhankelijke Fractie Mieke Hoek 2002 - 2005 Raadslid VVD

19

PS | In Gesprek

‘Gevoel, beeld en kleur bij alle besluiten’ De statenzaal in het Huis voor de Provincie is niet de enige plek waar de leden van Provinciale Staten zich ophouden.

Regelmatig gaan de verschillende commissies op werkbezoek. De provincie in, om kennis te maken met bijzondere projecten en initiatieven. Om te zien wat er speelt in de regio. En om in gesprek te gaan met elkaar en de inwoners van Utrecht.

Op 27 mei jl. ging een groep Statenleden langs bij de archeologische bouwput op het Domplein en bij het Utrechts Archief.

De Statenleden bezochten de opgraving op het Domplein.

bezoeken. Dat zegt zoveel meer dan alleen een rapport of een memo, waarmee PS doorgaans op de hoogte wordt gehouden. Iedereen is baas van z’n eigen agenda, maar het zou goed zijn als de Statenleden vaker gebruik zouden maken van deze werkbezoeken. Het geeft je gevoel bij wat je doet.”

De ontmoeting stond centraal bij dit werkbezoek.

Arne Schaddelee, fractievoorzitter van de ChristenUnie, vond het erg interessant om op deze manier bijgepraat te worden over de Utrechtse cultuurhistorie. “Het geeft gevoel, beeld en kleur aan alle besluiten die we nemen. Het is gewoon goed om regel­matig een bouwput, weg of gebouw te

In de omgeving van Utrecht bevinden zich een aantal belangrijke Romeinse knooppunten waarlangs een Romeinse weg heeft gelopen. Leidsche Rijn, Castellum Fectio en het Domplein zijn onderdeel van deze knooppuntenlijn. Er is een programma opgezet, waaraan ook de provincie haar bijdrage levert, om deze (tastbare) geschiedenis te beschermen en daarnaast beleefbaar te maken voor publiek.

De Statenleden kregen door middel van een app op hun mobiele telefoon de

mogelijkheid om de geschiedenis op het Domplein te herbeleven. Schaddelee: “Ik heb wel wat met geschiedenis en vond het razend interessant om de Utrechtse geschiedenis zo terug te zien in onze grond.

Twee tot drie meter onder de grond zie je resten van de Romeinse weg liggen, daarbovenop een middeleeuwse laag.

Het is een soort tijdladder in hartje stad. Het maakt je bewust van onze rijke geschiedenis. Prachtig.”

Na het Domplein bezochten de Statenleden de tentoonstelling van de Vrede van Utrecht in het Utrechts Archief en gingen zij in gesprek met de directie over de samenwerking tussen het Archief en de provincie. “Ook erg fijn om - buiten het formele papier om - eens te kijken hoe het gaat,” vindt Schaddelee. “Op die manier laten wij onze betrokkenheid zien én blijven we op de hoogte.”