Provincie Utrecht Magazine 18

Nummer 18 | Mei 2013

Leo Kwakkenbos trots op toekomst GravenBol

‘Natuur en recreatie gaan hier hand in hand’ Interview | Ernst Hirsch Ballin

Opinie | Noordvleugelprovincie

Achtergrond | PRS in de praktijk Profiel | Wim van Wikselaar

Mooier | Gelderse Vallei

Achtergrond | Toeristische poorten

Uitgelicht | Van de redactie

De provincie versterkt Utrecht staat bekend als Nederland in het klein. Alle typen natuur en landschap vind je in deze provincie. Die bijzondere eigenschap wordt niet alleen door ons gekoes­ terd. Het is ook een kwaliteit die wij willen versterken. Dat betekent meer dan alleen een hek om een bijzonder natuur­ gebied zetten of een histo­ risch fort restaureren.

Versterken is vooral zoeken naar nieuwe, verrassende combinatiemogelijkheden in het Utrechtse landelijk ge­ bied. Dat laten we u in dit nummer zien.

De Strategische Agenda van de provincie Utrecht zet de komende jaren diverse initia­ tieven op de rails voor dit soort versterkende projecten.

Zoals rondom Kasteel Groe­ neveld in Baarn waar gewerkt wordt aan een nieuwe toeristi­ sche poort. In Wijk bij Duur­ stede trok de provincie de openstelling van GravenBol los, een bijzonder recreatiege­ bied waar ook de natuur zijn waarde behoudt. Hoe de pro­ vincie de nieuwe Structuur­ visie inzet om ruimtelijke kwaliteiten een plus mee te geven, is ook een onderwerp waarmee wij u graag laten kennismaken. En natuurlijk ontbreekt de actualiteit niet.

Daarom in deze uitgave volop aandacht voor de plannen van minister Plasterk om de provincies Utrecht,

2

Noord-Holland en Flevoland te laten fuseren.

Wilt u meer weten? In een speciaal themakatern laten we onze relaties aan het woord en leest u meer over de uit­ voering van de Strategische Agenda. Of ga direct voor ons verhaal over de provincie Utrecht naar www.provincieutrecht.nl/vertelt

Inhoud 8 | Coverstory Vorig jaar dreigde recreatieplas GravenBol nog gesloten te wor­ den. Dankzij een innovatief plan van omwonenden en steun van de provincie gaan recreatie en natuur hier nu hand in hand.

12 | Achtergrond Kriskras door de hele provincie wordt een netwerk van Toeristische Poorten opgezet. Kasteel Groe­ neveld in Baarn is er daar sinds november één van.

18 | Interview

Provincie Utrecht Magazine Redactieadres: Provincie Utrecht

Op 5 mei viert Nederland de vrijheid. Oud-minister Ernst Hirsch Ballin spreekt die dag in de Utrechtse Domkerk over het thema van dit jaar: vrijheid spreek je af.

Afdeling Services Postbus 80300 3508 TH Utrecht Reacties: Provincie.utrecht.magazine@ provincie-utrecht.nl Hoofdredactie: Karin Hengeveld, Ron van Dopperen Eindredactie:

20 | Opinie

Niels Lange Teksten: Ron van Dopperen, Mireille van Kempen, Prof. dr. Frank van Oort, Martine Pronk Foto’s: Yon Gloudemans, Rick Huisinga, Cees Keur, Alex Klomp, Jeroen Oerleman,

Is de voorgenomen fusie van de drie Noordvleugelprovincies een zegen voor de economie?

Gast­redacteur Frank van Oort, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht beantwoordt die vraag.

Jan van de Ploeg, Jeannette Schols, Dick Termijn Ontwerp en vormgeving: Aangenaam Ontwerp visuele communicatie Drukwerkbegeleiding: MultiMedia­Centrum, Provincie Utrecht (MMC) Drukker: Roto Smeets, Grafiservices Utrecht

4 Mooier Gelderse Vallei 6 GS Kort 14 Achtergrond Ruimtelijk Actieplan 16 Fotoreportage Naar Buiten!

22 PS Profiel Wim van Wikselaar 24 Ondertussen in PS

3

Mooier | Gelderse Vallei

4

Foto: Yon Gloudemans

Alles ademt oorlog en strijd in deze vallei, een verzamelbekken van stille getuigen, zo goed als onopgemerkt in de omgeving weggestopt. Een kop-hals-rompboerderij staat er als een vreemde eend in het landschap bij, over de ingenieur van het Valleikanaal wordt maar liever gezwegen. Nee, dan dat andere verhaal, een bescheiden divisie hield een overmacht dagenlang tegen, even heroïsch als in die tijd dat via slingerwegen over dekzandruggen de eeuwiger strijd tegen overstromingen werd gewonnen, en onland en woeste gronden werden ontgonnen tot buitenplaatsen en ruimte voor doorzonwoningen.

Zoals wel vaker worden juist nu die plekken om hun rust bezocht, waar de mens, tot recent in het verleden, voor zijn leven vocht.

Ruben van Gogh De Gelderse Vallei vormt het grensgebied tus­ sen Utrecht en Gelderland en ligt ingeklemd tussen de hoger gelegen Utrechtse Heuvelrug in het westen, de randmeren in het noorden en de Veluwe in het oosten. Het landschap van de Vallei laat zich moeilijk lezen, vaste pa­ tronen lijken niet te ontdekken. In het noorden zorgen houtwallen en landgoedbossen voor een besloten karakter, waar het zuiden een stuk opener is. De komvormige en moerassige Vallei leent zich van nature uitstekend voor een militair verdedigingsfront. Dat hadden onze voorvaderen al vroeg door: een aarden schans bij Woudenberg dateert uit de Tachtig­ jarige Oorlog. De Grebbelinie stamt uit de 18e eeuw.

Kasteel Renswoude - vroeger Borchwal - ligt midden in de Gelderse Vallei en stamt uit 1654. Drie eeuwen eerder stond op deze plek ook een kasteel, dat in deplorabele staat werd gesloopt, ten faveure van het huidige, Hol­ lands-classicistische gebouw dat aansluitend werd gebouwd in opdracht van kasteelheer Johan van Reede in 1654. In de huidige tijd biedt het aangrenzende landgoed prachtige plaatjes, zeker wanneer de felblauwe lucht de witte achterzijde extra accentueert.

5

GS | Kort

Regels voor stilte en gebieden voor grondwaterbescherming geactualiseerd

Op 1 mei treedt de geactualiseerde Provin­ ciale Milieuverordening (PMV) in werking.

Hiermee zijn de regels voor stiltegebieden en de bescherming van grondwaterwin­ ningen voor drinkwater weer passend. Ook is de verordening in lijn gebracht met de actuele landelijke regel­geving en zijn over­ bodige regels geschrapt.

Eén van de beoogde effecten van de PMV is versterking van de beleving van natuur en landschap door het behoud van stilte in stilte­ gebieden. Zo is Lage Vuursche per 1 mei niet meer als stiltegebied aangemerkt, maar er is een nieuwe richtwaarde ingevoerd om de slui­ pende achteruitgang van de stilte in de ove­ rige stiltegebieden tegen te gaan.

In de nieuwe PMV zijn ook de grenzen van grondwaterbeschermingszones op orde ge­ bracht. Er zijn drie gebieden opgeheven om­ dat de bijbehorende winningen zijn gesloten (Baarn, Soest en Lage Vuursche), en er zijn twee nieuwe winningsgebieden bijgekomen (Blokland en Vianen-Panoven). Bij de winning Bilthoven is een boringsvrije zone toegevoegd om de kleilaag te beschermen en in Rhenen is een deel van de boringsvrije zone omgezet in een grondwaterbeschermingsgebied.

In het laatste geval gelden er meer regels in het gebied. Zo mogen burgers en (boeren)­ bedrijven bijvoorbeeld niet meer dan een be­ paalde diepte boren (voor bijvoorbeeld sproei­ water voor de tuin of drinkwater voor het vee) omdat ze anders de kleilaag beschadigen die ons grondwater beschermt.

Meer informatie: http://www.provincieutrecht.nl/onderwerpen/alle-onderwerpen/ provinciale/pmv2013/

De digitale provincie Benieuwd naar de dagelijkse bezigheden van onze bestuurders? Op de website van de pro­ vincie Utrecht houden verschillende leden van Gedeputeerde Staten een online dagboek oftewel een blog - bij. Hierin vertellen ze over actuele onderwerpen en hun dagelijks werk bij de provincie. Zo geeft Commissaris van de Koning Robbertsen een blik in zijn weekagen­ da door te vertellen over bijzondere ontmoe­ tingen en momenten. Ook gedeputeerde Mariëtte Pennarts (Cultuur, Jeugdzorg, Be­ stuur, Communicatie en Strategie) deelt haar ervaringen en meningen met het grote publiek. Gedeputeerde Ralph de Vries houdt een videoblog bij over de onderwerpen uit

6

zijn portefeuille Wonen en Stedelijke Vernieu­ wing, Milieu, Recreatie, Water en Europa.

De blogs zijn te lezen op http://www. provincie-utrecht.nl/actueel/weblogs/.

Wilt u automatisch op de hoogte blijven van al het provincienieuws? Ga dan naar de website en schrijf u in voor de digitale nieuwsbrief ‘Provincie Utrecht Actueel’.

Volgt u de provincie Utrecht trouwens al op Twitter? @ProvUtrecht.

In gesprek over onze natuur Een gevarieerde natuur, waar inwoners op hun eigen manier van kunnen genieten, is belangrijk voor een prettig leefklimaat in onze provincie. Tegelijkertijd is er minder geld beschikbaar voor natuur.

Om zo goed mogelijk op deze ontwikkelingen in te spelen, werkt de provincie Utrecht aan nieuw natuurbeleid. Het oude beleid komt uit 1992, waardoor het niet meer voldoende aansluit op de huidige ontwikkelingen.

Via een online enquête en gesprekken met in­ woners zijn de wensen van de ‘gebruiker’ van de natuur onderzocht. Bijna 1000 mensen hebben de enquête ingevuld. Enkele resulta­ ten: mensen zien graag variatie en ze vinden rust erg belangrijk. 46% zou serieus overwe­ gen om een stukje natuur te adopteren om zo de natuur te behouden. Eén dag per jaar hel­ pen als vrijwilliger zou 71% willen overwegen.

Maatschappelijke organisaties op het gebied van natuur, landschap, water, landbouw en recreatie zijn onmisbaar. Met hen praat de provincie over inhoudelijke punten, maar ook intensief over nieuwe manieren om de natuur te ‘organiseren’ en financieren. Hoe kan het efficiënter? Wat doet de provincie, wat kan een ander oppakken? Waar liggen kansen voor het bedrijfsleven? Door onderwerpen aan elkaar te verbinden en slimme allianties aan te gaan, werkt de provincie aan een toekomstbesten­ dige natuur.

In september 2013 wordt het nieuwe natuurbe­ leid behandeld door Provinciale Staten. Voor

meer informatie, kijk op: http://www.provincieutrecht.nl/onderwerpen/alle-onderwerpen/ nieuw-natuurbeleid/

Utrecht viert 2013 Met de officiële opening van 300 jaar Vrede van Utrecht is op donderdag 11 april jl. een bijzonder evenementenjaar van start gegaan in Utrecht. Met de campagne ‘Utrecht viert 2013’, bundelen evenemen­ ten in stad en regio hun krachten.

Naast de Utrechtse icoonevenementen European Youth Olympic Festival (EYOF) en 300 jaar Vrede van Utrecht, zijn in de regio ook volop andere activiteiten. Neem bijvoor­ beeld de forten van de Nieuwe Hollandse Wa­ terlinie, die dit seizoen bol staan van de evenementen. Mariëtte Pennarts, gedeputeer­ de Cultuur: “Als alle activiteiten dit jaar net zo

succesvol worden als de grote publieksope­ ning De Slag om Vrede op het dak van de A2 waar 14.000 mensen bij aanwezig waren, zijn wij, als mede-initiatiefnemer van de Vrede van Utrecht, dik tevreden”.

‘Utrecht viert 2013’ is een samenwerking van de betrokken evenementenorganisaties, de gemeente Utrecht, provincie Utrecht, Toeris­ me Utrecht en Cultuurpromotie Utrecht en wordt ondersteund door Centrum Manage­ ment Utrecht en het Ondernemersfonds Utrecht.

Voor het volledige aanbod van ‘Utrecht viert 2013’: www.utrechtviert2013.nl.

7

Coverstory | GravenBol

Natuur en recreatie hand in hand in GravenBol GravenBol, een voormalige zandwinning bij Wijk bij Duurstede, is al jaren een populaire plek om te recreëren. Toch dreigde de plas gesloten te worden. Met een innovatief plan, waarbij recreatie en natuurbehoud hand in hand gaan, proberen omwonenden GravenBol toch open te houden. De provincie Utrecht is enthousiast en helpt dit burger­ initiatief graag verder. Aan de vooravond van het recreatieseizoen wordt Provincie Utrecht Magazine alvast meegenomen, het prachtige landschap in, voor een rondleiding door twee van de initiatief­ nemers. “Kom hier straks maar eens terug, je weet niet wat je ziet!”

‘Kijk toch eens om je heen, zo’n landschap is toch uniek?’

8

Op de grote foto: waar straks volop wordt gerecreëerd, bespreken Leo Kwakkenbos (r) en Jos Soons de toekomstplannen voor GravenBol.

Tekst: Niels Lange

“Zie je die boomstronken daar? Over een paar maanden staat daar een strandtent. En daar verderop komt een beachvolleybalveld. En binnenkort heeft het hele gebied een WiFi-verbinding, leuk voor de zelfstandige ondernemers die op een mooie dag lekker buiten willen werken.”

Het enthousiasme van Leo Kwakkenbos kent in dit fletse lentezonnetje bijna geen grenzen. Al wandelend door GravenBol, het recreatieterrein bij Wijk bij Duurstede, praat hij honderduit over de plannen om met de stichting WijkNogLeuker GravenBol te redden voor de recreant én voor de natuur.

Het had namelijk niet veel gescheeld of de goedbezochte recreatieplas in het zuidoosten van de provincie Utrecht - op een warme dag komen er met gemak 2000 zonaanbidders verkoeling zoeken - was dit jaar dicht gebleven. ▶

9

Coverstory | GravenBol

GravenBol beschikt over een apart gebied waar honden kunnen zwemmen.

Door bezuinigingen bij de beheerder, het Recreatieschap Midden-Nederland, kwam het voortbestaan van GravenBol als recreatieplas op losse schroeven te staan en zou GravenBol alleen nog maar fungeren als natuurgebied.

“Dat zou eeuwig zonde zijn,” vertelt Kwakkenbos. “In deze regio is er al niet veel buiten-

10

zwemwater. Je hebt het Henschotermeer, maar dan praat je al over een flinke afstand. En anders gaat iedereen naar de overkant van de Lek, bij Maurik. Daar is het een stuk gevaarlijker zwemmen. Hier hebben we een hele fijne zwemplek, met diep en gezond water waar weinig algen in voorkomen en een aparte arm

waar honden kunnen zwemmen. Dat vind je bijna nergens,” zegt hij, wijzend naar het informatiebord bij de parkeerplaats.

Leuker maken

Om te voorkomen dat dit allemaal verloren zou gaan, kwam de bewonersorganisatie waarvan Kwakkenbos voorzitter is, WijkNogLeuker, in actie. “WijkNogLeuker is een stichting van en voor de inwoners van Wijk bij Duurstede,” legt hij uit. “We willen de gemeente Wijk bij Duurstede mooier en leuker maken door voorzieningen en activiteiten op het gebied van cultuur, welzijn en sport en leefbaarheid te stimuleren. Dat doen we door bestaande organisaties te versterken met de inzet van onze bestuurlijke expertise en onze vrijwilligers.

Allemaal op een hele pragmatische manier.

Kleinschalig en met onze voeten middenin de samenleving. We bestaan nu krap een jaar en hebben al een aantal mooie projecten opgepakt. Zo hebben we met de hulp van vrijwilligers een ijsbaan aangelegd met als resultaat de oprichting van de Wijkse IJsclub met een eigen bestuur, ijsmeesters en een groep vrijwilligers.

Door de opbrengsten van de Koek&Zopie-tent is de Wijkse IJsclub gestart met een kleine reserve en is het voort­bestaan van de ijsbaan voor de komende jaren gegarandeerd.”

GravenBol is ook zo’n project dat WijkNogLeuker op die manier wil aanvliegen: “We willen rondom GravenBol een autonome groep opzetten die uiteindelijk in staat is GravenBol zelf te exploiteren en open te houden voor het publiek.”

Om die woorden kracht bij te zetten, werden er in rap tempo plannen gemaakt om de 50.000 euro die nodig zijn om GravenBol open te houden, terug te verdienen. “Denk daarbij aan een horecavoorziening met lokale producten, kanoverhuur, betaald parkeren en diverse evenementen,” verduidelijkt Kwakkenbos.

“Daarnaast denken we in het beheer te kunnen besparen door de inzet van vrijwilligers, maar ook door mensen met een verstandelijke beperking en leerlingen van groene scholen onder begeleiding het gebied te laten onderhouden. Zo bied je hen ook weer een kans om zich te ontwikkelen.”

Vorig jaar juli gingen de gemeente, het recreatieschap, WijkNogLeuker en de provincie Utrecht om de tafel, om te kijken of deze plannen haalbaar waren. De provincie, in de persoon van gedeputeerde Ralph de Vries, zag een kans en besloot het komende jaar voor maximaal 50.000 euro garant te staan. Mocht het WijkNogLeuker niet lukken om de exploitatie helemaal rond te krijgen, hebben ze in de vorm

van deze garantstelling het eerste jaar dus een financiële rugdekking. In oktober werden de handtekeningen gezet en konden de werkzaamheden worden gestart, om deze zomer op volle sterkte te kunnen draaien. “Complimenten voor de gemeente en de provincie hoor, hoe zij het hele proces hebben aangepakt,” vult Kwakkenbos aan. “Het ging allemaal razendsnel en een stuk flexibeler dan ik had verwacht.

Natuur

“Kijk toch eens om je heen, zo’n landschap is toch uniek in de provincie,” roept Leo Kwakkenbos, terwijl hij langs het strookje zand in de westelijke richting over het water kijkt. In de verte zien we de torenspits van de Grote Kerk van Wijk bij Duurstede. Daartussen dus de waterplas en een enorme lap robuuste natuur.

“Want, om het even in perspectief te plaatsen,” zegt hij, “we hebben het hier over een gebied van 43 hectare. Slechts zeven hectare daarvan is bedoeld voor recreatie, de rest is en blijft natuur.”

Pal naast Kwakkenbos loopt Jos Soons over het strandje. Hij heeft een ecologische achtergrond en maakt ook deel uit van het bestuur van WijkNogLeuker. “GravenBol is, naast een mooie recreatieplas, ook een belangrijke schakel in de natuur van de provincie,” vertelt hij. “Het is het broedgebied van verschillende vogels en huis voor enkele bijzondere struweelsoorten. Daarmee heeft het ook grote ecologische waarden die behouden moeten blijven. Door de recreatie te concentreren op een kleiner gebied, brengen we de kosten voor beheer omlaag én beschermen we de natuur beter.”

Dat de natuurwaarden van het gebied worden behouden, is voor de provincie een belangrijke reden om mee te werken aan dit ‘pilotproject’ (zie kader). Zo wordt de horecapachter tegelijkertijd toezichthouder en deze zal sturen op behoud van de natuurwaarden op de GravenBol. Indien nodig spreekt hij bezoekers aan op hun gedrag. Direct na het seizoen wordt de nieuwe, mobiele horeca-unit uit het gebied weggehaald zodat de natuur in de herfst en winter vrij spel krijgt.

“Bovendien kunnen we met informatieborden en natuurwandelingen met schoolkinderen ook bijdragen aan de natuureducatie op school,” benadrukt Soons. “Zo proberen we op een pragmatische manier bij te dragen aan een mooiere omgeving voor onze inwoners.” “En voor de wijde omgeving,” voegt Kwakkenbos toe. “Echt, kom hier over een paar maanden maar eens terug. Je weet niet wat je ziet!”

GravenBol als pilot De provincie Utrecht is nauw betrokken bij de plannen rond GravenBol, onder meer in de vorm van projectbegeleiding en een garantstelling van 50.000 euro. Met de handtekening van gedeputeerde Ralph de Vries startte op 12 oktober een ook voor de provincie span­ nende pilot, met als opgave om ruimtelijke en natuurwinst te behouden, de beleefwaarde van het recreatieterrein te vergroten, de kosten van beheer te verlagen en de inkomsten te verhogen.

De provincie wil in de toekomst steeds meer naar dit soort con­ structies toe. Steeds vaker biedt de provincie kennis, een netwerk en een financieel vangnet, in plaats van een som geld. Op deze manier wil de provincie ruimte bieden aan lokale onder­ nemers en particulieren om een zichzelf bedruipend en toe­ komstbestendig plan te ontwik­ kelen. Uiteraard ziet de provincie wel toe dat aan de ruimtelijke richtlijnen van het gebied (neem bijvoorbeeld het behoud van de natuurwaarden in GravenBol) wordt voldaan.

Meer informatie: www.provincie-utrecht.nl/vertelt www.wijknogleuker.nl

11

Achtergrond | Toeristische poorten

Kasteel Groeneveld in Baarn

Makkelijker recreÍren met netwerk van poorten en toeristische overstappunten Lekker recreÍren in de natuur. Of in het weekend naar een attractie. Klinkt leuk, maar wel als de randvoorwaarden goed geregeld zijn. De locatie is goed te bereiken met openbaar vervoer of de auto, en ter plekke kunnen we makkelijk parkeren. Op de locatie zelf is iets te ondernemen. En er is gelegenheid om iets te eten en te drinken. Of in ieder geval is er informatie te vinden over andere opties in de buurt. Om de recreant op een duidelijke manier van dienst te kunnen zijn, wordt in de provincie Utrecht een netwerk van poorten en toeristische overstappunten (TOP’s) ontwikkeld.

12

Tekst: Mireille van Kempen

Toeristische poorten en overstappunten zijn plekken waar je gemakkelijk kunt parkeren, kunt overstappen op wandel- of fietsroutes en waar vaak ook iets te beleven valt. Een poort is een toeristisch-recreatief attractiepunt waar de bezoeker een dag op of rondom kan verblijven. Een overstappunt is een strategisch handige plek waar op zichzelf niets te doen is, maar van waaruit de recreant kan gaan wandelen of fietsen.

De meeste locaties in het netwerk bestaan al en zijn bekend bij het grote publiek, maar sommige hebben nog een aanpassing nodig zodat ze ook iets toevoegen aan het recreatieaanbod in de provincie. Denk bijvoorbeeld aan het Henschotermeer. Het functioneert nu al als een recreatieplas met kleinschalige voorzieningen, waar bezoekers prima een dag kunnen verblijven. Door de locatie door te ontwikkelen kan het in de toekomst functioneren als een volwaardig recreatiegebied met een bredere economische functie. Dat laatste is in deze tijd van bezuinigingen zeker ook een item: een recreatiegebied moet zichzelf kunnen onderhouden en ruimte voor ontwikkeling in zich hebben.

Paleis Soestdijk

Ook Paleis Soestdijk is zo’n locatie met veel potentie. De voormalige residentie van Prinses Juliana en Prins Bernhard is nu nog eigendom van het Rijk. De provincie Utrecht en de gemeenten Baarn en Soest willen dat Paleis Soestdijk en de omliggende tuinen in de toekomst toegankelijk zijn voor het grote publiek.

Het kan dan als toeristische poort functioneren voor het natuur- en recreatiegebied de Utrechtse Heuvelrug.

De toekomst

Diverse partijen in het landelijk gebied van de provincie Utrecht buigen zich over de vraag hoe recreatiefuncties in de toekomst behouden kunnen blijven. De ambities moeten worden bijgesteld, de manier van financieren moet anders worden georganiseerd. Met de ontwikkeling van verschillende locaties op de Heuvelrug, onder andere de locaties die in dit artikel worden genoemd en afgebeeld, wordt daarin geoefend. Het is een spannende zoektocht waarin de samenwerking tussen

Paleis Soestdijk

overheid en ondernemers intensiever wordt en er meer dan ooit ruimte is voor creativiteit en ondernemingszin.

Kasteel Groeneveld, poort naar Utrechtse Heuvelrug Kasteel Groeneveld in Baarn heeft eigenlijk al jaren een poortfunctie voor de Utrechtse Heuvelrug. Het is goed toegan­ kelijk, er is voldoende parkeer­ ruimte, bezoekers kunnen zich op de locatie zelf uren

vermaken en er is een restau­ rant aanwezig. Toch is de status van toeristische poort pas afgelopen november officieel geworden met de installatie van een digitale informatietafel.

Deze tafel geeft informatie over

Veel belanstelling bij de opening van de digitale informatietafel. Van links naar rechts: Gerrit Kars (senior medewerker financiën Kasteel groeneveld), Ingeborg Snelleman (projectleider tentoonstellingen Kasteel Groeneveld), Jan Baerends (wethouder Baarn), Ralph de Vries (gedeputeerde provincie Utrecht), Jan Hartholt (directeur Kasteel Groeneveld) en Jan Altenburg (directeur Paleis Soestdijk).

de omgeving van het kasteel: het landgoed, de Utrechtse Heuvelrug en het Nationaal Landschap Arkemheem-Eem­ land. Een animatie, speciaal gemaakt door de provincie Utrecht, laat zien hoe de Utrechtse Heuvelrug is ont­ staan en hoe de eerste buiten­ plaatsen er hun plek vonden.

Ingeborg Snelleman, werkzaam bij Kasteel Groeneveld, heeft meegewerkt aan de totstand­ koming van de digitale tafel.

“De provincie benaderde ons met de vraag hoe we het gebied meer onder de aandacht kon­ den brengen van de bezoekers.

Het kasteel staat niet op zich, maar is onderdeel van een prachtig landschap. Bezoe­ kers kunnen nu niet alleen meer over het kasteel te weten komen, maar ook ervaren hoe bijzonder de omgeving is.

Voor wandelliefhebbers zijn de routes in de omgeving in beeld gebracht. De meeste ervan zijn ook te koop in het winkeltje van Kasteel Groeneveld. Ook de fietsroutes zullen op termijn op

de informatietafel te zien zijn.”

Volgens Ingeborg Snelleman voorziet de digitale tafel in een behoefte. “Veel van onze bezoe­ kers willen graag meer weten over de locatie en de omgeving.

Ik zie regelmatig een groep mensen bij de tafel staan.”

Met 60.000 tot 80.000 bezoe­ kers per jaar behoort kasteel Groeneveld tot één van de grotere toeristische trekpleisters van de Utrechtse Heuvelrug. De bezoekers zijn divers. “We or­ ganiseren hier activiteiten voor verschillende doelgroepen. Zo zijn er regelmatig debatbijeen­ komsten voor beleidsmakers.

De tentoonstellingen die we organiseren zijn voor het grote publiek, net als de evenemen­ ten: De buitenspeelplaats in het voorjaar en Het Groeneveldfes­ tival in het najaar. Daarnaast zijn er educatieve programma’s voor vooral het basisonderwijs.

Deze programma’s worden verzorgd door onze geweldige vrijwilligers.”

13

Achtergrond | Ruimtelijk Actieprogramma

Structuurvisie wordt vertaald in Ruimtelijke Actieprogramma’s:

‘Op een goede manier is veel mogelijk’ In februari hebben Provinciale Staten de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) vastgesteld. Met deze stap is duidelijk welk ruimtelijk beleid de provincie Utrecht tot 2028 zal gaan voeren. Opvallend daarin is de nieuwe rol van de provincie.

De manier waarop de provincie Utrecht de ruimte om ons heen ontwikkelt (één van haar kerntaken), verandert snel. Steeds minder vaak legt de provincie een gedetailleerde blauwdruk over een gebied heen, waarin tot op de millimeter is aangegeven wat wel en wat niet mag. In plaats daarvan worden er in de PRS kaders gesteld door de provincie. Denk daarbij aan hoeveel huizen er waar gebouwd mogen worden, waar bedrijven zich kunnen vestigen, waar natuur wordt beschermd, waar we mogen recreëren, etc. Het stellen van kaders is niet nieuw, dat deed de provincie in haar vorige ruimtelijke visies natuurlijk ook al. Wel vernieuwend is dat de provincie een meer sturende rol heeft. Binnen de kaders kunnen gemeenten, inwoners en bedrijven zelf hun plannen gaan vormgeven, veel meer dan voorheen.

Door deze nieuwe rolverdeling komen er meer taken en verantwoordelijkheden bij de gemeenten te liggen. Om hen hierbij te helpen, komt de provincie met het Ruimtelijk Actieprogramma.

14

Dit is een concrete doorvertaling van de PRS, waarin het beleid een stap verder richting uitvoering wordt gebracht. De komende tijd worden er overal in de provincie RAP-projecten opgestart, zestien in totaal. Projectleider Martijn van Veelen van de provincie vertelt wat er gaat gebeuren: “Aan de ene kant vragen gemeenten om ruimte en flexibiliteit, aan de andere kant om duidelijkheid en normering. Ons uitgangspunt is: op de goede manier is veel mogelijk. We moeten nu met gemeenten en andere betrokken partijen per situatie uitvinden wat ‘de goede manier’ is.”

Veel RAP-projecten hebben een vergelijkbare aanpak: in pilots gaan provincie en gemeenten aan de slag met onderwerpen uit de PRS en op basis daarvan worden handreikingen ontwikkeld.

Zo kunnen ook andere gemeenten gebruik maken van de ervaringen uit de pilot. Als voorproefje worden op deze pagina’s alvast een tweetal RAP-projecten uitgelicht.

Buitenplaatsen: behoud door ontwikkeling Buitenplaatsen - de provincie Utrecht telt er 270 - zijn monumentale, eeuwenoude huizen die een harmonieus geheel vormen met omliggende tuinen of parken. Samen vormen ze één van de grootste cultuurhistorische schatten die de provincie rijk is. Maar ze zijn ook kwetsbaar, vanwege het intensieve onderhoud dat nodig is.

Mede daarom biedt de provincie haar buitenplaatsen in de PRS ‘ruimte voor ontwikkeling, gericht op het creëren van economische dragers voor het behoud van de cultuurhistorische waarden’. Daarbij is behoud van de specifieke kenmerken van de zone waarin de buitenplaats ligt het uitgangspunt. In het RAP-project ‘Behoud Historische Buitenplaatsen’ wordt hiervoor een handreiking opgesteld.

Zo wil de provincie de buitenplaatseigenaren meer duidelijk-

heid bieden over de mogelijkheden rondom de ontwikkeling van ruimtelijke plannen in de buitenplaatszone. Ook wil de provincie meer leren over hoe de buitenplaats als bedrijf werkt, tegen welke problemen men aanloopt en op welke manier de provincie kan bijdragen aan de instandhouding. Daarnaast wordt ook de samenwerking met de gemeente onder de loep genomen.

Er doen vier buitenplaatsen mee in deze pilot, die in maart is gestart. Voor de zomervakantie, uiterlijk begin juli, zal de provincie een integraal advies uitgeven over de haalbaarheid van de toekomstvisies. Met de informatie en ervaringen uit de business cases wordt vervolgens de handreiking opgesteld, die aan het einde van het jaar wordt opgeleverd. Dan kunnen ook andere gemeenten en buitenplaatsen hiermee aan de slag.

Kernrandzones: integraal tegen verrommeling Kernrandzones zijn de randen van steden en dorpen: de overgang van stedelijk naar landelijk gebied. In deze gebieden en gebiedjes vinden we vaak een mix van woningen, bedrijven, sportvelden, volkstuintjes en schuren. Kernrandzones werden tot voor kort nog niet als geheel gezien en ook niet als zodanig beoordeeld, waardoor ze vaak rommelig ogen.

Om die verrommeling aan te pakken en het gebied aantrekkelijker en waardevoller te maken, is de provincie een RAP-project rondom de kernrandzones gestart. De gemeenten Soest, De Bilt en Woerden ontwikkelen een integrale visie. Deze ervaringen vormen de basis voor de handreiking die hier uit voortkomt, waarmee de provincie ook andere gemeenten wil uitdagen om hun kernrandzones van een visie te voorzien.

Overigens weet de provincie ook: verrommeling aanpakken is meer dan een muurtje een verfbeurt geven. Daarom biedt de

PRS meer ruimte dan voorheen om deze zones te ontwikkelen.

Zo kan kleinschalige woningbouw bijvoorbeeld een middel voor de oplossing zijn. Voorwaarde is echter wel dat deze ontwikkelingen buiten de rode contour deel uit maken van een brede visie.

De term ‘ruimtelijke kwaliteit’ loopt als een rode draad door de PRS en het RAP. Maar wat is het eigenlijk? “Het is een container­ begrip, zoals duurzaamheid. Iets wat moeilijk te grijpen is, maar overal in is verweven,” probeert Ingeborg Thoral te verduidelijken.

Thoral is sinds 1 februari 2013 de Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit voor de provincie Utrecht. Ze voorziet Gedeputeerde Staten ge­ vraagd en ongevraagd van onafhankelijke adviezen op het gebied van ruimte. “In die functie kijk ik uiteraard ook mee op het Ruimte­ lijk Actieprogramma en toets ik de ontwikkelingen op hun kwaliteit.

Zo ben ik bijvoorbeeld nauw betrokken bij het ontwikkelen van de visies in de kernrandzones.”

Meer weten over de Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit van de provincie Utrecht? Kijk dan op: http://www.provincie-utrecht.nl/ politiek-bestuur/extern-advies/adviseur-ruimtelijke-0/

Ook hier zal de meerwaarde van de nieuwe rolverdeling tussen gemeente en provincie zich snel tonen, zo is de verwachting.

De provincie ziet in dat de ontwikkeling van een kernrandzone nauw samenhangt met de identiteit van een dorp of stad. Dat er op gemeenteniveau veel beter kan worden gekeken naar lokale behoeften en dat er op die manier gezamenlijk wordt toegewerkt naar de drie ruimtelijke doelen uit de PRS: een duurzame leefomgeving, krachtige steden en dorpen en landelijk gebied met kwaliteit.

Voor meer informatie over het Ruimtelijk Actieprogramma en de bijbehorende projecten, ga naar: http://www.provincie-utrecht.nl/ onderwerpen/alle-onderwerpen/ruimtelijk/

15

Fotoreportage | Utrecht vanuit de lucht

Naar buiten!

De schoonheid en de enorme afwisseling in het landschap van de provincie Utrecht toont zich misschien wel het beste vanuit de lucht. En wanneer de lente haar intrede doet, de bomen knoppen krijgen en de Utrechters weer massaal naar buiten gaan, lijkt het er alleen nog maar mooier op te worden. De buitenplaatsen worden weer goed bezocht, de bootjes op de Loosdrechtse en de Vinkeveense Plassen worden weer te water gelaten en de boeren laten hun vee weer buiten grazen. En ook al zijn deze plaatjes al verbluffend, de Utrechtse natuur is in het echt minstens net zo mooi.

16

Op de linkerpagina ziet u de Kromme Rijn bij Rhijnauwen en Kasteel De Haar. Op deze pagina vanaf linksboven met de klok mee: de Vecht, de Haarrijnse Plas, de Loosdrechtse Plassen, het Mรกximapark in Leidsche Rijn, Kockengen, Harmelen, de Vinkeveense Plassen en Loenen aan de Vecht.

17

Interview | Ernst Hirsch Ballin

Ernst Hirsch Ballin houdt 5-mei lezing in de Domkerk

‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend’ Op 4 mei herdenken we, op 5 mei vieren we onze vrijheid. De Viering van de Bevrijding - dit jaar in de provincie Utrecht - kan worden gezien als brug tussen die twee dagen. Dat vindt ook oudminister en hoogleraar Ernst Hirsch Ballin, dit jaar spreker op de traditionele 5 mei-lezing in de Utrechtse Domkerk. “Laten we niet de illusie hebben dat vrijheid vanzelf gaat. Dat hebben we met veel inspanning verworven.”

18

Tekst: Niels Lange

‘Vrijheid spreek je af’ is het thema van de 5 mei-lezing dit jaar. Een onderwerp dat hoogleraar in het recht Ernst Hirsch Ballin aanspreekt. “Vrijheid gaat over weten wat je aan elkaar hebt. De verwachtingen die je als gemeenschap verwoordt in wetten en regels. ‘Zo hebben we dat niet met elkaar afgesproken’, is een veelgehoorde kreet wanneer er zogenaamd klein wangedrag wordt getoond dat we willen corrigeren. Door goede afspraken te maken, kun je vrijheid waarborgen. Daar wil ik het in mijn 5-mei-lezing over hebben. Met een terugen een vooruitblik.”

Ieder jaar is een andere provincie gastheer van de Viering van de Bevrijding. Dat het dit jaar Utrecht is, is niet toevallig. Dit jaar wordt namelijk ook uitgebreid stilgestaan bij de Vrede van Utrecht, die 300 jaar geleden is getekend.

Voor het eerst werden internationale geschillen niet uitgevochten met een veldslag, maar aan de onderhandeltafel. “Ook hieruit blijkt weer de waarde van het recht voor het bestaan van de vrijheid,” licht Hirsch Ballin toe.

Dat de oud-minister uitgerekend in de Utrechtse Domkerk mag spreken, maakt het voor hem extra persoonlijk. “Mijn vader heeft als Duitse jood in Kamp Buchenwald gezeten en is naar Nederland gevlucht. Daar is hij ondergedoken met hulp van mijn moeder. Na de oorlog, in 1947, sprak hij zijn eerste woorden als docent aan de Universiteit Utrecht. Op steenworp afstand van waar ik op 5 mei spreek, zei hij: ‘In de concentratiekampen was

Dr. Ernst M.H. Hirsch Ballin (Amsterdam, 1950) is hoogle­ raar Nederlands en Europees Constitutioneel Recht aan de Universiteit van Tilburg en hoogleraar Rechten van de Mens aan de Universiteit van Amsterdam. Als lid van het CDA diende hij in het kabinet Lubbers III als Minister van Jus­ titie. Later werd hij o.a. Tweede Kamerlid en Eerste Kamerlid, om in 2006 weer terug te keren als minister. Op 5 mei 2013 houdt hij in de Domkerk de 5 mei-lezing over het onderwerp ‘Vrijheid spreek je af’.

niet eens sprake van onrecht, want dat is tenminste nog onrechtvaardig recht. In die kampen was alle recht uitgebannen.’ Dit laat zien hoe belangrijk het is om te kunnen vertrouwen op het recht, op vrijheid. Dat kan alleen maar wanneer je dat als samenleving afspreekt.”

We moeten volgens Hirsch Ballin goed beseffen dat dit niet altijd vanzelfsprekend is. “Vrijheid en recht zijn niet eeuwenoud verankerd in onze samenleving. Dat is een geleidelijk proces geweest. Vergeet niet dat Nederland tot anderhalve eeuw geleden nog slavernij toestond, dat vrouwen pas sinds 1922 kiesrecht hebben en dat je 60 jaar geleden als zwangere vrouw in overheidsdienst nog verplicht werd ontslagen.

Laten we niet de illusie hebben dat vrijheid vanzelf komt. Dat hebben we met veel inspanning verworven.”

Hirsch Ballin wil tijdens zijn lezing ook uitgebreid vooruit kijken. Het recht kan wel een nieuw steuntje in de rug gebruiken, zoals hij het zelf zegt. In aanloop naar 5 mei sprak hij enkele maanden geleden al met een groep Utrechtse studenten geschiedenis over het thema ‘Recht en vrijheid’. “In het Vredespaleis in Den Haag, door secretaris-generaal van de VN Boutros Boutros-Ghali ooit de justitiële hoofdstad van de VN genoemd, hebben we gebrainstormd over ‘Vrijheid spreek je af’. Een betekenisvol moment, waaruit blijkt dat de hoop het nog vaak wint van de zorg. Juist daarom is de nieuwe generatie zo waardevol voor ons recht en voor onze vrijheid.”

Programma Nationale Viering van de Bevrijding in Utrecht 00.00 uur: Hotel De Wereld, Wageningen Onder aanwezigheid van commissaris van de Koningin van de provincie Utrecht, de heer R. Robbertsen, gaan lopers uit alle Utrechtse gemeenten met het bevrijdings­ vuur op weg naar hun woonplaats en vervolgens naar het Domplein in Utrecht.

10.30 - 11.45 uur: Domkerk, Utrecht (alleen voor genodigden) Genodigden wonen in de Domkerk de jaarlijkse 5 mei-lezing bij, die dit jaar wordt uitgesproken door prof. dr. E.M.H. (Ernst) Hirsch Ballin. Hij spreekt over het thema ‘Vrijheid spreek je af’.

11.45 - 12.15 uur: Domplein, Utrecht De lopers met het bevrijdingsvuur worden op het Domplein ontvangen. Hier wordt ook aandacht besteed aan ‘Making Peace’, een openlucht fototentoonstelling die tot en met 28 juli 2013 te zien is in de Utrechtse binnenstad 13.00 uur: Bevrijdingsfestival, Transwijk, Utrecht Bevrijdingsfestival Utrecht wordt geopend met het ontsteken van het bevrijdings­ vuur. Dit is ook het startsein voor de bevrijdingsfestivals in de andere dertien steden in Nederland.

19

Opinie | Noordvleugelprovincie

Frank van Oort over economische voordelen van opschaling:

‘Investeren in regionale com­ petenties, niet bezuinigen’ Het onderwerp is inmiddels breed uitgemeten in diverse media: de voorgenomen opschaling van de huidige 12 provincies tot 5 landsdelen, te beginnen met een fusie tussen Noord-Holland, Utrecht en Flevoland in 2015. Omdat er nog veel vragen zijn rondom deze plannen van minister Plasterk, gaat gastredacteur Prof. dr. Frank van Oort, hoogleraar stedelijke economie aan de Universiteit Utrecht, in op de economische gevolgen van zo’n samenvoeging.

20

Tekst: Prof. dr. Frank G. van Oort

De economieën van de stedelijke regio’s van Utrecht en Noord-Holland delen een aantal kenmerken: ze groeien beiden sterk (ook in de nabije toekomst) en kennen daarom allebei druk op de woningmarkt en de arbeidsmarkt.

Ze zijn gespecialiseerd in kansrijke (top)sectoren die qua kennis en vaardigheden overlap vertonen. Ze hebben internationaal gewaardeerde kennisinstellingen en hoog opgeleide mensen wonen en werken er graag. Dit creëert gezamenlijke kansen.

In de landelijke discussie rondom de Noordvleugelprovincie wordt, naast bestuurlijke en bezuinigingsargumenten, de nadruk gelegd op deze regionaal-economische kansen. De economische voordelen van een stadsregio zouden in grotere regio’s beter tot hun recht komen, zoals ook de internationale concurrentiepositie en de jacht op internationaal top­ talent baat hebben bij meer ‘massa’.

Enkele van deze argumenten worden inderdaad bevestigd door recent wetenschappelijk onderzoek. Studies van de Universiteit Utrecht en de Technische Universiteit Delft werken met de stelling dat een stedelijk netwerk van

middelgrote steden door samenwerken, bereikbaarheid en het ‘lenen’ van elkaars voorzieningen kan functioneren als een grote stad met de bijbehorende economische voordelen.

Echter, deze studies staan nog in de kinderschoenen - de houdbaarheid ervan voor de Noordvleugel van de Randstad is nog niet overtuigend aangetoond.

Momenteel zijn provincies vooral gespecialiseerd in (kort gezegd) natuur en woonmilieu,

water, infrastructuur en ruimtelijke ontwikkeling. Als de nieuwe provincie het doel heeft om internationaal te kunnen concurreren met andere economische topregio’s, moet ze over de juiste economische instrumenten beschikken.

Want om de economische voordelen van een grotere regio daadwerkelijk te kunnen benutten, wordt een andere rol verwacht van de provincie. Ze zal moeten faciliteren op gebieden als de arbeids- en woningmarkt, bereikbaarheid, duurzaamheid en sociale cohesie, aldus organisaties als de OECD en de EU. Een sturende overheidsrol ligt moeilijk, omdat de kern van regionaal-economisch onderzoek en beleid is dat bedrijven en kennisinstellingen ieder individueel hun eigen netwerken zoeken, bouwen en onderhouden. Zij laten zich niet direct dwingen tot samenwerking en netwerkvorming. Niet in de huidige provincies, en ook niet in een mogelijke grotere nieuwe.

Bij het kijken naar economische voordelen van bestuurlijke opschaling moet daarom vooral goed worden gekeken naar de gebieden waarop de regionale overheden faciliteren, of zouden moeten of kunnen faciliteren, en voor welke problemen de provinciale schaalvergroting een oplossing is.

De Noordvleugel is een regio die de komende jaren nog voldoende vernieuwingskracht, banen en productiviteit zalw opleveren.

Denk aan de creatieve industrie, de zakelijke en financiële dienstverlening, ICT, ontmoetingscentra als de RAI en de Jaarbeurs en de grootste universiteiten van het land. Dat

samenwerken kan lonen, wordt al langer onderkend. Dat zie je aan de steden Amsterdam en Utrecht, die al enige tijd op zoek zijn naar de instrumenten om deze kansen te benutten.

Er wordt al nagedacht over de eerdergenoemde gebieden waarop overheden dienen te faciliteren, maar het is helder dat dit nog niet altijd goed gaat: neem bijvoorbeeld de uitbreidingsplannen van zowel de RAI als de Jaarbeurs.

Er is dus wel een samenwerkingsagenda, maar het is ook duidelijk dat de faciliterende rol op deze gebieden hele andere competenties van de provincies verlangt dan waar ze momenteel in gespecialiseerd zijn. Om te zorgen dat provincies die competenties gaan ontwikkelen, moet men investeren, niet bezuinigen.

Als deze investeringen uitblijven, dan moeten ze wellicht ook niet genoemd worden in de voordelen van provinciale schaalvergroting.

‘Schoenmaker, blijf bij je leest’ kan dan een prima uitgangspunt zijn. En als de samenhangende en door studies aantoonbare economische potenties van een noordvleugel wél een speerpunt van regionaal beleid vormen, dan moet er goed nagedacht worden over hoe te investeren in de juiste expertise en competenties en de bijbehorende instrumenten.

Dat nadenken kun je volgens mij beter voor dan na een fusie doen. Anders blijft de vraag boven de markt hangen welk economisch probleem een fusie daadwerkelijk oplost.

Deze tekst is een samenvatting van een uitgebreider artikel dat Professor Van Oort schreef voor dit magazine. Benieuwd naar de uitgebreide versie? U kunt het artikel downloaden op www.provincie-utrecht.nl/ toekomstutrecht.

Fusie: wie, wat, wanneer?

Begin dit jaar heeft minister Plasterk de eerste stappen gezet om de provincies Fle­ voland, Noord-Holland en Utrecht samen te voegen. Hiervoor is een zogenaamde Wet Arhi-procedure gestart. De eerste fase daarvan zit erop: in februari en maart is hij in verschillende zittingen in gesprek gegaan met lokale en regionale besturen en politici, inwoners en maatschappelijke organisaties over zijn plannen.

Na de consultatiefase stelt de minister een herindelingsontwerp op. Dit ligt naar verwachting nog deze maand ter inzage; alle betrokkenen (inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties)kunnen tot en met juli 2013 zienswijzen indienen. De minister neemt deze zienswijzen en de beantwoording daarvan mee bij het opstel­ len van het herindelingsvoorstel.

In 2014 ligt er volgens zijn planning een wetsontwerp dat tot de beoogde fusie moet leiden. De Eerste en Tweede Kamer besluiten uiteindelijk over de wet voor de fusie van de drie provincies. Uiteindelijk is het de bedoeling van de minister dat bij de eerstvolgende Statenverkiezingen op 18 maart 2015 de samenvoeging een feit is.

21

PS | Profiel

Wim van Wikselaar (SGP) is een nuchtere idealist

‘Een goed voorstel zal ik altijd steunen’ 22

Tekst: Martine Pronk

Wim van Wikselaar is fractievoorzitter van de SGP sinds 2011. Wim is een ondernemend persoon en zet zich graag in voor de medemens. In zijn eigen dorp of op provinciaal niveau wil hij graag zijn steentje bijdragen. Als politicus wil hij zich zo goed mogelijk inzetten voor de gemeenschap om zo wensen, behoeftes en plannen te realiseren.

“Zeggen wat je doet en doen wat je zegt.” Wim is een nuch­ tere idealist met praktische oplossingen. Daarbij zijn christelijke kernwaarden de basis. Hij staat graag dicht bij de gemeenschap. De provin­ cie is er voor de inwoners en bedrijven. Door overleg, sa­ menwerking, onderhandeling en advies wil hij een bijdrage leveren. Het faciliteren van wensen vanuit de burger, van­ uit een gemeenschap, dorp of stad; dat doet hij met veel energie en plezier.

In de politiek Al voordat Wim politiek actief was, stond hij voor maat­ schappelijke betrokkenheid en praktische oplossingen. In 1995 maakte hij kennis met zijn partij, de SGP. De kern­ waarden van de partij spraken Wim aan. “De SGP staat on­ der andere voor leven, het ge­ zin en voor elkaar. Maar ook voor veiligheid, een duurzame leefomgeving en een gezonde economie.” Hier herkende Wim zich in en door politiek verantwoordelijk te zijn kan hij

dit ook daadwerkelijk uitdra­ gen in de provincie Utrecht. In 2002 werd hij raadslid van de plaatselijke SGP in Driebergen en vier jaar later wethouder Financiën. In 2011 volgde hij Roelof Bisschop op als fractie­ voorzitter in Provinciale Sta­ ten.

Wim: “Binnen de partij wordt er intensief samengewerkt.

Het is een klein team waar iedereen bereid is om com­ promissen te sluiten. Er is veel overleg. Niet alleen binnen de partij is dat nodig, ook in Pro­ vinciale Staten. De rol van de SGP als oppositiepartij is niet de rol de mij persoonlijk erg aanspreekt. Een goed voor­ stel, van welke partij dan ook, zal ik steunen. Het gaat om de inhoud en de meerwaarde voor de provincie. Ik moet be­ kennen dat ik het soms zelfs jammer vind dat ik een voor­ stel niet zelf heb bedacht.”

Basis Voor Wim is de Bijbel zijn ba­ sis. De inrichting van de maat­ schappij wil hij dan ook proberen te spiegelen aan die basis. Wim: “Een samenleving - in dit geval de provincie Utrecht - bestaat altijd uit een diversiteit aan mensen met verschillen waarden, menin­ gen en ideeën. Ieder onder­ werp moet je zo goed mogelijk en met een frisse blik bekijken, waarbij waarden en normen leidend zijn. Het gaat om de vertaling die je maakt.

Je hebt de wetgeving die heel veel ruimte biedt, maar ook de tien geboden. Die geven de juiste richting. Als bijvoor­ beeld iedereen zou streven naar ‘Heb je naaste lief zoals jezelf’, zouden een heleboel problemen opgelost zijn,” al­ dus Wim.

Toekomst “Als directeur en mede-eige­ naar van IVA training BV én fractievoorzitter is het zoeken naar de juiste balans,” geeft

‘Mijn gezin staat op nummer één en daarna komt mijn werk en politieke passie’ Wim toe. “Er komen periodes voor dat ik tijd te kort kom.

Mijn gezin staat op nummer één en daarna komt mijn werk en politieke passie. Mijn tijd die ik niet aan werk besteed, gaat volledig naar ons gezin.”

Wim werpt een blik in de toekomst: “Met de huidige ontwikkelingen in de maat­ schappij is de verwachting dat de partij niet groter zal wor­ den. Maar wellicht dat men­ sen toch kiezen voor de duidelijke christelijke grond­ slag van de SGP. Ik ben be­ nieuwd naar alle tendensen, ook rondom de fusie van de drie noordvleugelprovincies.

Ondanks al die ontwikkelingen zal ik mij samen met mijn partij actief blijven inzetten om een toegevoegde waarde te leveren aan de zaken die op provinciaal terrein spelen.”

Curriculum Vitae Wim van Wikselaar Woonplaats: Driebergen-Rijsenburg Geboortedatum: 17 maart 1964 Statenlid sinds: maart 2011 Burgerlijke staat: gehuwd en vader van 6 kinderen 2011 - heden Statenlid/fractievoorzitter Provinciale Staten 2011 - heden Directeur IVA trainingen 2006 - 2010 Wethouder Financiën gemeente Driebergen 1995 - 2005 Lid van SGP

23

PS | Ondertussen in Provinciale Staten

Anne-Marie Mineur en Jacqueline Versteeg Het gesprek aangaan, daar houden leden van Provinciale Staten wel van. Aan de hand van een actueel onderwerp, worden twee statenleden aan elkaar gekoppeld.

De mailwisseling die daarop volgt, is hier te lezen. In deze aflevering reageren Anne-Marie Mineur (SP) en Jacqueline Versteeg (D66) op de stelling: ‘Een fusie in de noordvleugel van de Randstad biedt enorme kansen voor economische groei in deze regio.’

Anne-Marie Mineur

Anne-Marie Mineur (AM): “Ik zou niet weten waarom. Om­ dat het minder bureaucratie zou opleveren, en een minder stroperig bestuur? Dat moet zeker gebeuren, maar dat gaat niet lukken door een nog gro­ tere provincie op te tuigen.

Daar komen alleen maar be­ stuurslagen en meer mana­ gers bij en daar schiet niemand iets mee op. Schaal­ vergroting werkt niet.”

Jacqueline Versteeg (JV): “Fu­ sie is geen doel op zich, maar aan voorwaarden gebonden ziet D66 het als een oplossing voor bestuurskrachtproble­ men. Om de Randstad bij de internationale economische top te houden, in belang van de werkgelegenheid, zijn extra inspanningen nodig. De be­ stuurlijke versnippering staat het slagvaardig aanpakken van huidige en toekomstig beleids­ vraagstukken in de weg.”

AM: “Er is geen enkele hande­ ling die op dit moment niet zou kunnen worden uitge­ voerd en na een fusie wel.

Wanneer er een plan ligt waar alle drie de provincies heil in zien, dan wordt het gereali­ seerd. De reden waarom projecten soms niet van de

Jacqueline Versteeg

grond komen, is omdat er in­ gewikkelde afwegingen ge­ maakt moeten worden, waarbij met meerdere belan­ gen rekening gehouden moet worden. Je lost dat niet op door er alleen maar meer af­ stand van te nemen. Vanaf de maan bezien is er geen enkel probleem, maar dat betekent nog niet dat ze er niet zijn.”

JV: “Volgens mij geef je nu precies in jouw redenering aan waarom alleen samen­ werken in de huidige bestuur­ lijke structuren juist niet de oplossing is! Bijvoorbeeld de gezamenlijke aanpak van mo­ biliteitsproblemen, maar ook de woningbouwopgave van de regio Amsterdam - Almere Utrecht trekt zich niets aan van provinciegrenzen. Gevolg is een wirwar aan overlegorga­ nen, waarbij er te veel gepraat en te weinig met voldoende tempo wordt besloten. Be­ stuurlijke drukte dus. De maat­ schappelijke dynamiek van nu vraagt juist om een overheid die snel kan besluiten.”

AM: “We hebben nogal een verschillende visie op de oor­ zaken van bestuurlijke drukte, merk ik. Bestuurlijke drukte ontstaat in mijn optiek door­

dat gemeenten te ver van de provincie afstaan. Je hebt dan allerlei democratische hulp­ structuren nodig om nog een beetje te kunnen functioneren.

Wij zijn er voorstander van om te onderzoeken hoe de ge­ meenten nu samenwerken en welke schaal het beste werk­ baar is. Misschien is het wel veel handiger om de provincie op te splitsen in kleinere re­ gio’s. Dat is niet onderzocht.

Het gaat er toch om dat de overheid zo goed mogelijk functioneert?”

JV: “Dat we volstrekt anders denken over wat bestuurlijke drukte is, maar ook over de vraag hoe we bestuurlijk Ne­ derland het best kunnen in­ richten, is mij volstrekt helder!

Het doel moet voor mij als D66’er zijn: effectief, efficiënt, goed democratisch gelegiti­ meerd bestuur. Taken moet je neerleggen bij die be­ stuurslaag waar deze het best horen. Zorg dan ook dat die bestuurslaag daar qua be­ stuurskracht en grootte op toegerust is. Dat is wat ik voor­ sta. Provincies kleiner maken is geheel tegen mijn logica in, dat zal je begrijpen…”