Koeler, groener sterker

Ziet jouw tuin ook zo af tijdens de zomer? Een Klimaattuin is beter bestand tegen extreme temperaturen én gaat de klimaatverandering tegen. Met de campagne ‘Limburgse Klimaattuinen’ helpt de provincie inwoners om van hun tuin een klimaatbestendig stukje groen te maken.

Verschroeide gazon, dorre planten en een gloeiend heet terras: de zomer vormt tegenwoordig een pittige uitdaging voor tuineigenaars. Door je tuin anders aan te leggen, kan je hem beschermen tegen de warmte en tegelijk droogte tegengaan. Hoe? Dat leggen de Klimaattuincoaches van de provincie Limburg met veel plezier uit. Sinds april zijn er 12 coaches actief in drie pilootgemeenten: Lanaken, Pelt en Sint-Truiden. Zij werden opgeleid door tuinarchitect Wim Collet. Hij vertelt ons meer over dit nieuwe project, dat deel uitmaakt van de campagne ‘Limburgse Klimaattuinen’.

Eerst en vooral: wat is een klimaattuin?

Een klimaattuin is een ecologische verantwoorde tuin waarin je sámenwerkt met de natuur. Het is een tuin waarin droogte en wateroverlast tegengegaan worden door goed waterbeheer en het beperken van verharding. Het is ook een groene tuin met een grote variatie aan planten die schaduwrijke plekken creëren. Hoe groter de totale bladoppervlakte, hoe meer CO₂ je tuin opneemt en hoe meer stikstof en fijnstof hij filtert. Zo draag je bij aan het milderen van de klimaatverandering. Een klimaattuin hoeft niet groot te zijn. Ook op een kleine oppervlakte kan je veel doen.

En wat is een Klimaattuincoach?

Een ervaren tuinontwerper die je adviseert over het klimaatrobuust maken van je tuin. De voorbije maanden konden inwoners van Pelt, Lanaken en Sint-Truiden een afspraak boeken met een coach. Die komt langs bij deelnemers en analyseert hun tuin. Na het bezoek maakt de Klimaattuincoach een verslag met voorstellen op maat en een vlekkenplan. Dat is een plattegrond van de tuin waarop de coach suggesties doet om verharding te verwijderen, struiken of bomen aan te planten en nog veel meer. Dit project zit nog in een testfase, maar wordt mogelijk uitgebreid. Maar je kan natuurlijk ook zonder coach aan de slag.

Wat als ik graag een strakke tuin wil?

Een natuurlijke tuin is niet noodzakelijk verwilderd. Je kan ook tuinen zoals die bij het Kasteel van Versailles op een ecologisch verantwoorde manier aanleggen. En een ‘strakke’ klimaattuin vergt nog altijd minder werk dan een klassieke Vlaamse tuin. Voor de aanleg van een klimaattuin zijn doorgaans geen zware ingrepen of grote kosten nodig. Je kan met wei- nig geld al leuke dingen doen, door bijvoorbeeld bestaande planten in je tuin te stekken.

Is er ruimte voor een terras in een klimaattuin?

Er is al veel te veel verharding in Vlaanderen. We raden daarom aan om zo weinig mogelijk te verharden. Wil je toch graag een terras? Laat het regenwater dan niet naar de riolering aflopen, maar stuur het via een drainagebuis vanop je terras naar je beplanting. Ben je bereid om je terras te verkleinen? In de meeste tuinen volstaat het om een deel van de klinkers of tegels weg te halen, de fundering los te breken tot bij de aarde en die te mengen met wat grond. Hier kan je zaaien, planten of een spontane vegetatie laten groeien. Kiezels? Die kan je met een hark lostrekken, mengen met grond en daar heel specifieke planten inzaaien die houden van kiezelachtige grond. Denk bijvoorbeeld aan tuinkruiden en andere zuiderse soorten.

Is grind een goede oplossing?

Neen. Veel mensen denken onterecht dat grind veel water doorlaat. Omdat er amper bodemleven onder de steentjes is, infiltreert er zo goed als geen water in de bodem. Ook tegen de hitte helpt grind niet: de steentjes slagen overdag warmte op en geven die ’s avonds vrij. Met muren heb je hetzelfde probleem. Hoe dichter bebouwd je buurt is, hoe groter dat verwarmend effect is. Klimplanten bieden in dat geval een oplossing. Zij helpen om je gevels en huis koel te houden.

Gazon is ook uit den boze?

Een gazon heeft weinig natuurwaarde. Dieren en planten hebben er niet veel aan. Ook in het milderen van de klimaatverandering draagt gazon niet veel bij. Een klassiek gemaaid gazon is een monocultuur. Doordat al die grasplanten gelijkaardige wortels hebben en dezelfde voedingsstoffen uit de bodem onttrekken, is er geen gevarieerd bodemleven. Zo verliest

Aan de slag

Heb je zin om jouw tuin aan te pakken, maar weet je niet waar te beginnen? Op de campagnewebsite Limburgse Klimaattuinen lees je hoe je in zeven stappen tot een klimaattuin komt. Je leest niet alleen wat je moet doen, maar ook waarom bepaalde ingrepen nodig zijn en wat de klimaatvoordelen ervan zijn. Je vindt op de website ook praktische infofiches om zelf te beginnen aan een groendak, klimplanten, een wadi en nog veel meer.

www.limburgseklimaattuinen.be de grond haar natuurlijke sponswerking. Omdat veel mensen kunstmest en pesticiden gebruiken, heeft het onderhoud van gazon ook nog eens een zware ecologische voetafdruk.

Weg met gras?

Ik ben zeker niet anti-gazon. Ik begrijp dat het leuk is om speelruimte te hebben voor je kinderen. Maar kies dan voor extensief beheerd gazon: een grasmat die beperkt is in oppervlakte en niet te vaak gemaaid wordt. Daarin groeien wél kruiden en bloemen. Die maken de bodem los en dragen zo bij aan een actiever bodemleven. Maai niet meer dan twee keer per jaar en je zit al snel met een heuse bloemenweide in je tuin. Zo’n weide laat meer water door en verdort niet zo snel bij heet weer.

Welke planten horen wél thuis in een klimaattuin?

Planten die een meerwaarde bieden voor de natuur, zoals nectar voor bijen en bessen voor zangvogels. Het is ook belangrijk om de juiste plant op de juiste plaats te zetten, rekening houdend met factoren zoals klimaat, schaduw, zon en bodem. Laat je goed adviseren, want hier wordt nog veel tegen gezondigd. Als je voor voldoende variatie zorgt, verhoog je de biodiversiteit en kamp je niet snel met ziekten of plagen. Ook bomen horen thuis in een klimaattuin. Ze bieden een enorme meerwaarde, zowel voor de biodiversiteit als voor het klimaat. Bomen zorgen voor verkoeling, een betere luchtkwaliteit én de buffering van water. Mijn tip: kies voor bomen die in verhouding staan tot je tuin.

Kan mijn tuin wel impact hebben op het klimaat?

Absoluut. Maar liefst 9% van de oppervlakte in Vlaanderen bestaat uit privétuinen. Daar ligt een gigantisch onbenut potentieel. Je tuin aanpassen kan een grote impact hebben op de klimaatverandering. Daar mogen we gerust wat meer de nadruk op leggen in België. Nog niet veel tuinaannemers zijn hier bezig met klimaattuinen. Voorlopig is het nog een niche, al groeit het sterk. Ik ben hoopvol voor de toekomst. Ik merk aan de reacties van klanten dat ze haast niet kunnen geloven hoe snel er leven ontstaat in hun tuin.

Agenda

Kruidenwandeling Bocholt

ZONDAG 27 JUNI 2021

Tijdens deze wandeling ontdek je welke kruiden er allemaal voorkomen in GrensPark Kempen~Broek. Sommige blaadjes, bloemetjes of plantenwortels in het park hebben een geneeskrachtige werking. Anderen kan je in de keuken gebruiken. Een gids vertelt je er alles over. Deelnemen kost 2 euro per persoon of 5 euro per gezin.

14 u.

De Luysmolen, Bocholt

Info en inschrijven: els@rlkm.be

JUNI WANDELEN

Tot Uw Dienst

provincie Limburg

Milieu en Klimaat

Universiteitslaan 1 3500 Hasselt milieuenklimaat@limburg.be www.limburg.be/milieuenklimaat 011 23 83 38

Regionale Landschappen Haspengouw en Voeren

2

Volg ons Volg ons ook op onze Facebook-pagina’s en Twitter @klimaatlimburg.

Alle activiteiten zijn onder voorbehoud van eventuele coronamaatregelen. Wil je deelnemen aan een activiteit? Hou de website van de organisator in de gaten.

Lees Meer

Nieuwsbrieven

Voor de nieuwsbrieven van het Provinciaal Natuurcentrum en de Regionale Landschappen kun je inschrijven via de respectievelijke websites. Nog geen abonnee?

Lees LINA online via www.limburg.be/limburgnatuurlijk.

LINA wordt enkel verstuurd naar abonnees. Wil je LINA gratis thuis ontvangen, schrijf je dan in via lina@limburg.be of bel naar 011 23 83 38

De graaf en zijn bomen

ZONDAG 8 AUGUSTUS 2021

AUGUSTUS WANDELEN

Burggraaf Vilain XIIII haalde in zijn leven heel wat bijzondere bomen naar Leut. Je ontdekt zijn hele bomencollectie tijdens deze excursie, die start op de parking bij het kasteel van de graaf. Deelnemen kost 2 euro per persoon of 5 euro per gezin. Boek je tickets via de website. En vergeet je wandelschoenen of laarzen niet.

14 u.

Kasteel Vilain XIIII, Leut (Maasmechelen)

Info en inschrijven: www.wandeleninlimburg.be

LINA is een uitgave van de deputatie van de Limburgse provincieraad: Jos Lantmeeters, gouverneur, Inge Moors, Igor Philtjens, Tom Vandeput, Bert Lambrechts, gedeputeerden en Wim Schoepen, provinciegriffier

REDACTIERAAD EN HOOFDREDACTIE Patrick Boucneau, Jan Mampaey, Sonja Schreurs, Ilse Van Aelst, Geertje Ramaekers, Liesbeth Van Gysegem FOTOGRAFIE Renaat Nijs, Mine Dalemans en Robin Reynders MET DANK AAN Leen Raats, Luc Crevecoeur, Babette Paredis, Bert Colling, bewoners Lazarijstraat en Lies Kuppens. EINDREDACTIE EN VORMGEVING Stapel Magazinemakers, www.stapel.be DRUKWERK Bredero Graphics VERANTWOORDELIJK UITGEVER Patrick Boucneau, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt OPLAGE 9 000 exemplaren WETTELIJK DEPOTNUMMER D/2017/5.857/026 CONTACTADRES Milieu en Natuur, Directie Omgeving, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, 011 23 83 38, mina@limburg.be, www.limburg.be