Nr. 96 - Jaargang 9 november 2013
In deze editie:
ABS Kalsbeek Cambuur scoort!
atern k s ad St
14
4 Verrassend Zaailand!
11 mr. Ruud Glas: Genieten van vrijheid
15 Stadskatern Liwwadders
Johannes Rypma live in Winkelcentrum Zaailand
s, Advie gen bezor gen en za AAT! OP M
Uw auto weer superschoon in onze vernieuwde wasstraat!
Vanaf â‚Ź 295,een kast die past! Noordvliet 181- Leeuwarden tel. 058-2120972 www.houtvanbob.nl
Jupiterweg 7 - 8938 AD Leeuwarden
www.rondomleeuwarden.nl
MUSIC • MOVIES • BOOKS • GAMES
W! E N ! W E N ! W E N ! W NE ! W E N ! W E N ! W E N AILAND NEW! NEW! WINKELCENTRUM ZA
R E B M E V O N 0 3 a m p Johannes Ry
Colofon
nummer 94 • jaargang 9 • oktober 2013
,€ 8.090 Va na f
in cl . €
1. 50 0,
- ex tr
a in ru il
0,€ 11 .99 Va na f
in cl . €
1. 50
a in ru 0,- ex tr
il
Oplage:
80.000 ex.
Uitgave:
Publicar B.V. Francois HaverSchmidtwei 5a 8914 BC Leeuwarden T. 058 - 288 58 71 E. info@publicar.nl I. www.publicar.nl I. www.rondomleeuwarden.nl
Vormgeving:
Publicar B.V. Lauwerens Boender
Redactie:
Publicar B.V.
Fotografie: Simon van der Woude Fotografie www.simonvanderwoude.nl
Tijdelijk standaard op de Aygo Now en de Yaris Now en € 1.500,- extra inruilwaarde! De meest gewilde opties zijn tijdelijk standaard op de Toyota Aygo Now en Yaris Now. En je krijgt ook nog eens € 1.500,- extra inruilwaarde! Bij de Aygo Now en Yaris Now zijn centrale vergrendeling met afstandsbediening, stuurbekrachtiging, radio/CD speler met MP3-aansluiting, elektrische ramen voor en airconditioning allemaal bij de prijs inbegrepen. Bij de Yaris Now komen daar ook nog eens een USB-aansluiting, meegespoten deurgrepen en (elektrisch verstelbare) buitenspiegels bij. Met de extra inruilwaarde is er al een Aygo Now vanaf € 8.090,- en een Yaris Now vanaf € 11.990,-. Let op: per 1 januari 2014 gaat de BPM (belasting) op de Aygo en Yaris omhoog. Profiteer nu nog van de huidige lage prijs en kom snel langs in onze showroom!
Brandstofverbruik (556/2011F/EC, EC/630/2012F) varieert van 4,3 l/100 km (23,3 km/l) t/m 5,2 l/100 km (19,2 km/l), CO2 99-119 gr/km. Prijzen incl. BTW en € 1.500,- extra inruilwaarde, excl. kosten rijklaar maken en recyclingbijdrage. Afgebeeld zijn de Aygo Now 5- deurs met Sportpakket vanaf € 8.930,- en de Yaris Now met 15” Pavona velgen van € 12.951,-. Actieperiode loopt van 01-11-2013 t/m 31-12-2013 (mits geregistreerd voor 01-01-2014). Wijzigingen voorbehouden. Importeur: Louwman & Parqui B.V. Meer info bel gratis 0800 - 0369 of kijk op toyota.nl voor de verkoopvoorwaarden.
Galema
Leeuwarden, Orionweg 51 (De Hemrik), 058-7676300
Acquisitie: Publicar B.V. T. 058 - 288 58 71 Verspreiding:
FRL Verspreidingen B.V. T. 058 - 21 54 157
Verschijningsdata: 16 december Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Typ- en/of zetfouten voorbehouden.
3
Leeuwarden
Zaterdag 30 november 13.30 uur
Johannes Rypma live instore bij Spot Mediawinkel Spot in het Winkelcentrum Zaailand draait om puur entertainment: music, movies, books en games. Op zaterdag 30 november om 13.30 uur komt die dynamiek tot een kookpunt wanneer de getalenteerde Johannes Rypma een gratis instore concert geeft. Beleef die sensatie en kom langs! Johannes Rypma behaalde met veel support van het publiek de
de tekst geschreven werd door Syb van der Ploeg, het grote voor-
finale van The Voice of Holland 2012. Zijn coaches Nick & Simon
beeld van Johannes.
bestempelden hem tot de Nederlandse Billy Idol, vanwege zijn uiterlijk maar ook vanwege zijn stem. Uiteindelijk werd de Fries
Sensationele dynamiek
tweede na Leona Phillipo.
Het eerste album kreeg ook de titel ‘Play Me’. Naast veel nieuwe nummers staat er een aantal bekende covers op uit de live shows
Libben y’ne rock ‘n roll
van The Voice of Holland, waaronder de top 5-hit ‘When the lady
Na dit succes in de populairste talentenjacht van Nederland be-
smiles’, het Bryan Adams nummer ‘Summer of 69’, ‘How you re-
sloot Johannes zich uit te schrijven voor de opleiding tot tractor-
mind me’ (Nickelback) en ‘Sex on fire’ (Kings of Leon). Johannes
monteur om zich geheel op zijn zangcarrière te kunnen storten.
Rypma heeft sinds zijn deelname aan TVOH een grote schare fans
Hij sloot een platencontract bij Artist & Company, waar ook Nick
vergaard en treedt regelmatig op. Zaterdag 30 november om 13.30
& Simon onder contract staan. De eerste single met de titel ‘Play
uur doet hij dat in Leeuwarden, waar hij in mediawinkel Spot in
Me’ werd een onvervalste rockplaat. Het unieke aan deze single
Winkelcentrum Zaailand een instore optreden geeft dat je gratis
was dat er gelijktijdig twee versies verschenen: een Engelstalige
kunt bijwonen. Wees er dus bij, want Johannes is live een regel-
en een Friese versie getiteld ‘In Libben Y’ne Rock ‘n Roll’ waarvan
rechte sensatie: wat een talent, wat een energie!
YOUR SPOT 4 ENTERTAINMENT
www.zaailand.nl
4
Leeuwarden
Winkelcentrum Zaailand is letterlijk het bruisende winkelhart van Leeuwarden. U vindt er een verrassend compleet aanbod van kwalitatief hoogwaardige winkels, elk met hun eigen specialiteit. Alle winkeliers staan garant voor een plezierig verblijf in het geheel overdekte winkelcentrum. Extra gemak wordt geboden door frisse toilettenvoorzieningen, een directe verbinding met de buitengewoon fraaie Parkeergarage Zaailand en een overdekte fietsenstalling.
Actie! De komende weken is winkelen in het winkelcentrum extra feestelijk. De winkeliers zetten niet alleen hun beste
BAGS&TRAVEL
5
Leeuwarden
Agenda Winkelcentrum Zaailand Zaterdag 30 november 10.00 - 17.00 uur Promo team Sky Radio 13.30 uur Johannes Rypma live instore mediawinkel Spot 14.30 - 16.30 uur Sinterklaas en Zwarte Pieten Officiële Opening kunstproject Lexicon/Leksikon (unit aan Lombardplein) Van 14.15 - 15.15 uur Optreden Sexton Creeps. Tentoonstelling over taal en taalgebruik. Van 30 november 2013 t/m 11 januari 2014
Zondag 1 december 13.30 - 15.30 uur Sinterklaas en Zwarte Pieten 15.00 uur Prijsuitreiking kleurplatenactie
Donderdag 12 december Beauty and the Best Zoektocht i.s.m. Studiestad naar het gezicht van Leeuwarden Studentenstad
Zaterdag 14 december 14.00 uur Veiling voor Serious Request met veilingmeester Ricardo Brouwer (o.a. werk uit het programma MUSE van Omrop Fryslân) en optredens van de Popacademie
Woensdag 18 december 16.00 - 18.00 uur Optredens van de Popacademie
Donderdag 19 december Actie Bierkratstapelen i.s.m. Studiestad 17.00 uur met DJ.
Zaterdag 21 december Open tot 19.00 uur Actie levende standbeelden en demonstraties Fit For Free. Met DJ.
Zondag 22 december Actie Muziekbandjesdag voor Serious Request Presentatie Ricardo Brouwer
Doorlopende actie: Glow in the dark polsbandjes voor Serious Request, verkoopprijs €1,-Zie ook www.facebook.com/winkelcentrumzaailand
Extra koopmomenten in WCZ - in de maand december: Koopzondagen: 1, 22 en 29 december - van 12.00 - 17.00 uur Koopavonden: 3, 4, 20 en 23 december - tot 21.00 uur beentje voor om een bijdrage te leveren aan het Glazen Huis van Serious Request (van 18 t/m 24 december op
Uitzonderingen zijn mediawinkel Spot en The Sting:
het Wilhelminaplein), ook is er een groot scala aan activiteiten opgezet die het centrum extra sfeervol en inter-
alle zondagen in november en december open van 12.00 – 17.00 uur
essant maken. Kijk op pagina 3 van deze krant voor het volledige aanbod.
Nieuw
MEER VOORDEEL PAKKEN? PAKKE N? PAKKEN
Nieuw in het Winkelcentrum Zaailand is de Bourguignon Store. Deze gerenommeerde dealer van merken als Skoda, Seat, Audi en VW showt op nummer 127 blinkende actiemodellen. Ook nieuw is Spot met een breed assortiment boeken, dvd’s, cd’s en games. Spot is gevestigd in het voormalige pand van Free Record Shop.
L.NL BOURGUIGNONVOORDEE
Profit van onzeeer nu acties!
Persoonlijke bank met mooie acties
Knip uw bon uit en kom la ngs.
Wij zijn geen dure bank met marmeren vloeren. Maar een nuchtere bank in de buurt, waar u persoonlijk financieel advies krijgt van iemand die u kent. Bij ons vindt u alles onder één dak, wel zo handig. En waar andere banken hun kantoren sluiten in dorpen en kleine steden, blijven wij juist actief in de regio. Maar we maken uw keuze voor RegioBank graag nóg eenvoudiger. Daarom hebben we nu een aantal mooie acties waar u direct van kunt profiteren.
Nationale Bioscoopbon cadeau bij Zilvervloot Sparen e Uw complet bank bij u t ur bu in de
Open een Zilvervlootspaarrekening voor uw kind of kleinkind en ontvang: • een extra premie van 1% per spaarjaar, tot maximaal 10% • een Nationale Bioscoopbon cadeau
€ 50 cadeau bij onze Plus Betaalrekening
Open voor 31 december 2013 een Plus Betaalrekening en ontvang € 50 cadeau. Samen gemakkelijk geregeld met de Overstapservice.
Tot 0,20% korting op uw Budget Hypotheek
Als u bij uw Budget Hypotheek ook een betaalrekening opent, krijgt u 0,10% korting op uw rente. Passeert uw hypotheek binnen drie maanden? Dan krijgt u nog eens 0,10% korting.
Dijkstra Assurantiën
Spanjaardslaan 141 8917 AS Leeuwarden T 058 - 234 85 46 E rbl@dijkstra-assurantien.nl I www.dijkstra-assurantien.nl Meer weten? Vraag ons naar de voorwaarden.
Vakgarage van der Zweep Geen merk zo sterk!
BUWALDA MULTISERVICE
Volledige zorg voor uw (lease)auto. APK, onderhoud, storingsdiagnose, aircoservice, uitlijnen, etc.
Schoonmaakwerk
Gevelreiniging
Hogedrukreiniging
Gevelrenovatie
Rioolreiniging
Onderhoud en Glazenwassen
Wij kunnen uw (lease)auto’s in de ochtend bij u thuis ophalen en ’s avonds weer afleveren! U kunt ook gebruik maken van één van onze leenauto’s. Er zijn ± 150 occasions op voorraad!
BEL OF KOM LANGS! Vakgarage Van der Zweep
Wartenstedyk 2
9005 XS Warga
T: (058) 255 21 53
E: info@vakgarage-zweep.nl
I: www.vakgarage-zweep.nl
LEEUWARDEN
Heeft u vragen? Aarzel niet en neem contact met ons op
Wij helpen u graag verder! VAKGARAGE VAN DER ZWEEP WARGA
Buwalda Multiservice De Wieken 31 8801 RA Franeker
Tel.: 0517-395704 Fax: 0517-396990 www.buwaldamultiservice.nl
7
Leeuwarden
MatrasCleaning Doordat onze huizen tegenwoordig steeds beter geïsoleerd zijn, stijgt het aantal huisstofmijten, bacteriën en virussen, ook in onze bedden. Het gevolg hiervan is dat we een toename zien in het aantal mensen met astmatische aandoeningen, eczeem, hooikoorts, jeukende huid en andere allergieën. De MatrasCleaner reinigt zonder chemicaliën en is de oplossing voor een gezond, schoon en fris matras. Met gebruik van UVC stralen worden mijten etc. gedood en hoogfrequente trillingen verwijderen restanten en huidschilvers. De MatrasCleaning service wordt aan huis verleend. www.trudys-matras-service.nl
Veilig wonen
All-In
Begin bij Ewald Het is best bijzonder, de nieuwe all-in service die Mega Tegels & BadkaDe donkere dagen staan weer voor de deur
mers Leeuwarden lanceert. Deze actie houdt in dat de bijzondere design
en dat betekent een stijging van het aantal
badkamers van het bedrijf compleet geïnstalleerd kunnen worden voor een
woninginbraken. Nu de behoefte het grootst is,
bijzonder scherpe totaalprijs. Mega beschikt namelijk over een netwerk van
is onze korting het hoogst! Maak een afspraak
professionele installateurs die in deze samenwerking voor sterk concurre-
voor een vrijblijvend beveiligingsadvies middels
rende prijzen aan de slag gaan. De nieuwste producten, kant en klaar op
inbraak,- brand,- en/of camerabeveiliging en
maat, met een uitstekende service en garantie. Wel zo makkelijk en: com-
profiteer tevens van onze winteraanbieding. Bel
pleet is ook echt compleet! Dus alle sanitair, de wand- en vloertegels, de lijm
voor een afspraak met Ewald BV: 058-2125019 of
en voegmaterialen en uiteraard de complete installatie. Alles mega goed!
mail naar info@ewald.nl
Al 99 jaar lang installeert en onderhoudt Ewald bv toekomstgerichte installaties bij zowel particuliere als zakelijke klanten.
Is uw huis of kantoor goed beveiligd? Bel voor een vrijblijvend advies en profiteer van onze winteraanbieding!
Jupiterweg 28 | Postbus 7571 | 8903 JN Leeuwarden | www.ewald.nl T 058 2 12 50 19 F 058 2 12 52 25 E info@ewald.nl
Zoom 1 | 9231 DX Surhuisterveen | www.ibboerma.nl T 0512 34 25 73 F 0512 34 18 97 E info@ibboerma.nl
10% KASSA KORTING
Op het gehele BRUDER assortiment! (Geldig t/m 5 December)
89,
Van 104,99
99
LEGO Galaxy Squad Galactic Titan - 70709
Van 20,99
16,
99
Stuur de leider van het blauwe team Solomon Blaze erop af om de griezelige alien rups in zijn Hive Tower onschadelijk te maken Inclusief vliegend insect-wezen en 5 minifiguren met wapens.
3 HALEN = 2 BETALEN
l i b o m y a l p n e o ! g d e s l j n i i r e p t e s g t o p o r r e g h e c d s d j alti 10,49 99 99 32, 24, 119,-
LEGO Friends Oefenzaal – 41004
Licht uit en spots aan voor het beste concert dat de inwoners van Heartlake City ooit hebben meegemaakt! Inclusief Stephanie minipoppetje.
Op alle puzzels en spellen
PLAYMOBIL 5488 Speelgoedwinkel Van 14,99
Van 44,99
Van 32,99
Van 169,99
PLAYMOBIL Drakenslagschip – 5481
HOTEL Deluxe
De klassieke titel is eindelijk terug, maar nu in een nieuwe jasje: Hotel Deluxe. Koop gronden op en bouw luxe hotels.
Speelg
oed
Planetenlaan 2 - Leeuwarden - Tel. 058 - 2882120 www.mazzelshop.nl
Val andere Drakenstrijders aan met de sterke vuurkanonnen die echte kogels afschieten. Drakenslagschip (42cm) kan echt drijven!
PLAYMOBIL Winkelcentrum – 5485
Winkeltje spelen is nog nooit zo leuk geweest als in dit compleet ingerichte winkelcentrum. Inclusief 7 figuren en verschillende accessoires.
KOOPZONDAGEN 1, 8,15 en 22 December (alleen bij Mazzelshop) Voorstraat 92 - Kollum - Tel. 0511 - 452820 www.speelgoedhuus.nl
9
Leeuwarden
Mooi dicht Hörmann sectionaldeuren onderscheiden zich door
slechts 1250,- euro inclusief btw. Hierbij inbegrepen is
een hoog kwaliteitsniveau en een perfecte afwerking.
de vakkundige montage door onze eigen monteurs.
Maar liefst 18 standaard maatvoeringen, allemaal uit
Niet voor niets mag Regts Professional zich dé Hörmann
voorraad leverbaar in combinatie met de zéér scherpe
specialist van Noord-Nederland noemen.
prijsstelling, maken uw keuze wel erg gemakkelijk. Interesse? Gratis montage
U kunt altijd onze showroom in Leeuwarden bezoeken
Deze Hörmann sectionaldeur voorzien van Proma-
bij Regts Leeuwarden, Plutoweg 9 (bedrijventerrein de
tic aandrijving met handzender biedt Regts aan voor
Hemrik) www.regts.nl
Dickensville
De Mazzelshop in Leeuwarden heeft
Bij De Tijd
één van de grootste collecties van de Dickensville Elfsteden series in Friesland. Bovendien is er een kerstshow opgebouwd met alle modelgebouwen uit de collectie. Dat kerstdorp is meer dan 10 m2 groot en alle steden van de Elfstedentocht zijn vertegen-
Hylko en Elly van der Wal hadden met hun meubelzaak De Tijd Wonen in Leeuwarden een duide-
woordigd. De nieuwste items uit de
lijk doel voor ogen: geweldige kwaliteitsproducten, scherpe prijzen, deskundig advies en excellen-
collectie van 2013 zijn voorzien van
te service. En dat streven stuwt iedere dag hun ambitie om u op de best mogelijk wijze van dienst
een schitterend LED-systeem. Kom kij-
te kunnen zijn. De Tijd heeft door die instelling echte allure die u misschien niet had verwacht. In
ken en neem de kinderen mee!
de showroom van ruim 2500 m2 kunt u ervaren wat het echtpaar Van der Wal verstaat onder eigentijds wooncomfort. Ga eens sfeer proeven aan de Zwettestraat 20 in Leeuwarden.
De Tijd gaat door!
Nieuw in Friesland MatrasCleaning aan huis!!
3+2 zitsbankstel
Voor mensen met een astmatische aandoening, eczeem, huisstofmijt- en andere allergie of gewoon omdat je het een prettig vindt om op een hygiënisch schoon en fris matras te slapen! t! nd matras-hygiënetes
nu voor € 1.395,-*
Gratis en vrijblijve rijf. Voor particulier en bed ak! pra afs Bel voor een
Oer de Barten 16 9003 MZ Warten Tel. (058) 844 70 39 Mobiel: (06) 51 41 94 76 www.trudys-matras-service.nl
*Bij aankoop 1 sierkussen gratis!
n 100 ve Leverbaar in meer da
rschillende designs
€ 10,00 KORTING op vertoon van deze bon
Zwettestraat 20, 8912 AH Leeuwarden T [058] 213 00 27
www.detijdwonen.nl
1 bon per 2 personen Grieks Specialiteiten Restaurant Rhodos t.o. De Harmonie, Ruiterskwartier 47 Leeuwarden, T 058 - 213 20 01
www.rhodospalace.nl
10
Leeuwarden
column
Warme Winterfair
mr. Oscar van Oorschot is advocaat/partner bij De Haan AGW Advocaten en Notarissen te Leeuwarden. Voor vragen en suggesties kunt u mailen naar o.vanoorschot@dehaanlaw.nl
De aanbetaling Het is in sommige bedrijfsbranches gebruikelijk om een aanbetaling te vragen bij de klant. Wanneer u bijvoorbeeld meubels koopt, een nieuwe keuken, een nieuwe vloer koopt, een vakantie of een boot bestelt, dan zal de ondernemer u altijd vragen een eerste termijn te betalen. Deze eerste termijn is vaak 30%, maar in sommige gevallen ook 50%.
Dit gebruik van een aanbetaling is als het ware iets acceptabels geworden. Maar: wanneer je er goed over nadenkt, is het eigenlijk wel een bijzondere “transactie”.
In een sfeervolle ambiance genieten en kopen. Kerst, groen, woondecoraties, wellness, reizen, een modeshow, eten, drinken en muziek… De Warme Winterfair op zaterdag 7 en zondag 8 december in het WTC is er klaar voor. Daar begint de kerst al vroeg dit jaar. “Speciaal voor dit evenement is de Plaza van het WTC omgetoverd tot een sfeervol winters tafereel met tal van kraampjes”, vertelt René Spindelaar. “Tal van exposanten inspireren de bezoekers met leuke ideeën, een modeshow, aantrekkelijke aanbiedingen voor onder de kerstboom en workshops. Maar ook aan de inwendige mens wordt gedacht. Zo zijn er diverse stands met proeverijen en drankjes, zoals glühwein, champagne of warme chocolademelk. En natuurlijk is er ook live muziek en komt de Kerstman op bezoek. Bovendien is de entree gratis. www. warmewinterfair.nl
In het recht geldt namelijk de regel, dat u de prestatie pas hoeft te verrichten als de andere partij de prestatie heeft verricht. Beter gezegd: u hoeft de portemonnee pas te trekken, wanneer de keuken is geïnstalleerd of de boot is afgeleverd. Een aanbetaling is feitelijk niet meer dan dat u de ondernemer gedeeltelijk voorfinanciert. Immers, als het goed is, koopt de ondernemer met uw geld het door hem te leveren product. Op deze manier hoeft de ondernemer zijn financiering niet aan te spreken of zijn eigen geld. Het kan echter voorkomen dat de door u betaalde aanbetaling wordt gebruikt voor iets anders. Dit “iets anders” kan bijvoorbeeld het welbekende “gat” zijn waarvan ondernemers met problemen last hebben. Het antwoord op de vraag wat er gebeurt bij een faillissement en een aanbetaling is eenvoudig: de aanbetaling zal
u hoogstwaarschijnlijk in elk geval nimmer terugkrijgen. Bij een faillissement brengt dit vaak emotionele situaties met zich mee, omdat klanten van de onderneming wel betaald hebben, maar werkelijk niets gekregen. Er zijn meerdere voorbeelden van failliete reisbureaus en keukenfirma’s die helaas niets konden terugbetalen. Ook een curator heeft vaak geen oplossing: hij mag u als normale schuldeiser geen voorrang geven. Ook de andere vraag of “u hier iets aan kunt doen” is snel beantwoord: in de meeste gevallen niet. Wanneer u de ondernemer betaalt, wordt dit het vermogen van de ondernemer, waarmee hij kan doen en laten wat hij wil. De enige oplossing is het geld storten op een derdenrekening bij een notaris of van een stichting, die het geld dan apart houdt voor betaling van de koopsom op het moment dat er daadwerkelijk door de ondernemer wordt geleverd. Aan de andere kant: een risicoloos leven bestaat er niet en risico’s moet je soms nemen om verder te komen. Een gewaarschuwd mens telt echter voor 2, dus altijd helder zaken blijven doen.
“Meer weten begint met verder kijken.” De Haan staat wederom aan de top.* Wederom is De Haan Advocaten & Notarissen door het bedrijfsleven beoordeeld als beste juridische dienstverlener van het Noorden. En voor het tweede achtereenvolgende jaar scoren we een top-vijf klassering in onze sector ‘Advocatuur & Notariaat’. Dat maakt ons trots! Een beloning voor onze visie, waarbij het leveren van toegevoegde waarde ons vertrekpunt is.
Meer weten begint met verder kijken. Daarom blijven we ons specialiseren en zitten we bovenop ontwikkelingen in de markt. We investeren bewust in kennis, in onze klanten en hun vakgebieden. Volgens onze klanten* lossen wij acute problemen snel en vakkundig op. Tegen vooraf besproken en eerlijke prijzen, na afloop helder gefactureerd. Vanzelfsprekend. * Bron: onderzoek Incompany 100 (2013) onder 5.000 beslissers in het bedrijfsleven.
De Haan zet de standaard. www.dehaanlaw.nl
11
Leeuwarden
mr. Ruud Glas test Mitsubishi Outlander hybrid
‘Genieten van vrijheid’ “Autorijden is genieten van vrijheid. Tegelijk is mijn auto ook een mobiel kantoor waarin ik mijn gedachten en zaken kan ordenen.” En mr. Ruud Glas heeft nogal wat zaken lopen. Als advocaat en partner van De Haan AGW Advocaten en Notarissen buigt hij zich over vele juridisch vraagstukken, maar daarnaast bekleedt hij tal van maatschappelijke functies, waaronder het voorzitterschap van Commerciële Club Leeuwarden. Voor RondOm Leeuwarden testte hij onlangs de nieuwe Mitsubishi Outlander hybrid van Auto De Boer. Met 25.000 kilometer per jaar is Glas een iets boven gemiddelde automobilist. Zijn Audi Q5 rijdt om die reden op benzine. “Mijn auto moet representatief zijn en mag best laten zien dat ons kantoor succesvol is”, verklaart hij zijn keuze. De Haan behoort met 7 vestigingen en 70 advocaten tot de top 25 van Nederland. “Maar hoewel wij qua omvang best fors zijn, zijn we tegelijk klein genoeg om de menselijke maat vast te houden met aandacht voor het persoonlijke.” Petrolhead Wanneer Jeroen de Boer van Auto De Boer de testauto aflevert, blijkt Glas zeer geïnteresseerd. “Ik duik er niet zo in als mijn collega Oscar van Oorschot, een echte ‘petrolhead’, maar ik kan mooie, innovatieve techniek die rijcomfort en -veiligheid bevordert wel waarderen”, zegt Glas lachend. En innovatie biedt de Outlander Hybrid genoeg, één van de redenen van het grote verkoopsucces. “We hebben er in en rond Leeuwarden al 160 van verkocht”, zegt De Boer. 0% bijtelling Ten eerste is de auto uiterst groen en zuinig met een verbruik van 1 op 52. “Maar klopt dat wel?”, vraagt Glas zich af. “Ieder verbruik valt te koppelen aan het rijgedrag, maar dit moet haalbaar zijn”, zegt De Boer. Een topprestatie van Mitsubishi, zeker wanneer in ogenschouw wordt genomen dat de auto 1800 kilo weegt. Met ruim 200 pk gecombineerd in de elektrische en benzinemotoren is de auto krachtig in vermogen en hoewel deze Outlander hybride is, mag achter de auto toch tot 1500 trekgewicht worden gehangen.” “Koppel dit aan de 0% bijtelling en een investeringsaftrek die tot en met dit jaar nog gold en het plaatje wordt ook voor ondernemers erg aantrekkelijk. Voor volgend jaar heeft de politiek de spelregels veranderd, maar met 7% bijtelling blijft de Outlander super interessant.”
Snufjes Glas start de auto en rijdt soepel weg. De achteruitrijcamera assisteert. De Boer legt meteen wat snufjes uit. “Normaal kost remmen energie, maar laat bij de Outlander het gas los en hij remt terwijl hij energie opwekt.” Ruud Glas zet koers richting Harlingen en heeft inmiddels de ‘lane departure warning’ ontdekt. “De auto waarschuwt wanneer de rijbaan onaangekondigd wordt verlaten”, zegt De Boer. Na een paar kilometer is het fraaie dashboard wel zo’n beetje ontdekt, inclusief de ‘adaptive cruise control’ waarmee de auto steeds dezelfde afstand bewaard tot z’n voorganger. “Op basis van radargegevens zal de auto sowieso altijd stoppen wanneer de weg niet vrij is.” Nieuw elan Glas prijst nog eens de hoge zit. “Erg plezierig met goed zicht rondom!” Bij Dronrijp draait hij de neus van de auto weer naar de Friese hoofdstad. “Leeuwarden heeft weer zelfvertrouwen, geloof in eigen kunnen. We voelen dat we meetellen en dat uit zich in nieuw elan, ook onder ondernemers”, zegt de voorzitter van de Commerciële Club Leeuwarden. “De verkiezing tot Culturele Hoofdstad van Europa draagt daar extra aan bij, zoals ook Serious Request dat volgende maand zal doen. Die vormen van aandacht zullen we als stad slim inhoud moeten geven.” 4WD Via winkel- en bedrijvenpark De Zwette rijdt Glas weer naar de Tesselschadestraat. “Wat betekent die knop ‘4WD Lock?”, vraagt de advocaat nog. “Dat is de schakeling naar aandrijving in zwaar terrein waar de Outlander ook als een echte fourwheeldrive uit de voeten kan.” Glas knikt tevreden, de Outlander lijkt een auto naar zijn hart.
‘Hard op de zaak, vriendelijk op de mens’ mr. Ruud. Glas staat iedere ondernemer bij met welk juridisch probleem dan ook. Hij is daarnaast gespecialiseerd in het Huur- en Vastgoedrecht en Contractenrecht. Hij streeft naar snelle, praktische oplossingen in het belang van de klant, maar wanneer een procedure nodig is, dan wordt door Glas ook direct doorgepakt. Ruud staat bekend als: “Hard op de zaak, vriendelijk op de mens”. Glas is ook actief in diverse bestuursfuncties zoals lid Rotary Leeuwarden Oldehove, Raad van Commissarissen Caparis NV, voorzitter Commerciële Club Leeuwarden, bestuurslid Stichting Steunpunt Monumentenzorg, secretaris Ondernemersvereniging Zakenhart Leeuwarden, bestuurslid Stichting Behoud Provinciale Bibliotheek. Tevens is hij actief lid van de Vereniging van Bouwrechtadvocaten, Vereniging van Huurrechtadvocaten en medewerker van het Tijdschrift voor Huurrecht Bedrijfsruimte. www.dehaanlaw.nl r.glas@dehaanlaw.nl
AutodeBoer Leeuwarden Zuiderkruisweg 5 Leeuwarden Tel. 058 - 288 21 88
www.autodeboer.nl
Royale inruilkortingen op de A-Klasse, B-Klasse, C-Klasse en E-Klasse Mercedes-Benz maakt het inruilen van uw huidige auto nu wel heel verleidelijk! Bij aankoop van een nieuwe Mercedes-Benz profiteert u tijdelijk van inruilkorting tot € 3.500,-* *afhankelijk van het model dat u aanschaft
NU IN ONZE SHOWROOM
DE NIEUWE PEUGEOT 308 Vanaf € 18.900,-
Hij is er! HAAIMA LEEUWARDEN Saturnusweg 6 Tel.: (058) 288 20 18
HAAIMA WURDUM Werpsterdijk 1 Tel.: (058) 255 13 02
Peugeot Haaima, net even meer...
HAAIMA BURGUM Mr. W.M.O. van Veenweg 34 Tel.: (0511) 46 98 22 -
HAAIMA FRANEKER James Wattstraat 4 Tel.: (0517) 39 76 00
www.autohaaima.nl
13
Leeuwarden
Rijsensatie
Top gear!
De designers en ingenieurs van Peugeot hebben met de nieuwe 308 een gedurfde, intuïtieve en uiterst geavanceerde auto afgeleverd. Pure rijsensatie! De voortreffelijke prestaties zijn echter gecombineerd met een minimale belasting van het milieu. Er is veel aandacht besteed aan het verlagen van het gewicht, zodat de nieuwe Peugeot 308 tot 140 kg lichter is dan zijn voorganger. Het nieuwe
Al meer dan een halve eeuw domineert Mitsubishi Motors rallyraces over de hele wereld. Het bedrijf behoort
aerodynamische silhouet, de toepassing van innovatieve lichte materialen en de
dan ook tot de meest succesvolle constructeurs van onder meer de Dakar Rally, die meedogenloos is voor
elektrische stuurbekrachtiging dragen in belangrijke mate bij tot het verminderen
mens en machine. De investeringen die Mitsubishi op dit vlak doet zijn niet alleen in het voordeel van de sport,
van de CO2-uitstoot. Voor zakelijke rijders betekent dit een fiscale bijtelling van
maar zeker ook in uw comfort. Ervaringen in het rally rijden helpen Mitsubishi (‘de gestaalde perfectie’) bij het
slechts 14%. Auto Haaima geeft u graag de sleutels voor een proefrit.
bouwen van optimaal betrouwbare en veiliger auto’s. Test ze bij Auto De Boer!
Onweerstaanbaar!
De onweerstaanbare uitstraling en enorme veelzijdigheid maakt de Toyota
Luxe EcoBoost
Auris Touring Sports tot een geavanceerde verschijning. Het model combineert
Ford presenteerde onlangs een onweerstaanbaar
automatische airconditioning, FordPower startknop,
optimale bagageruimte en functionaliteit met een stoer, dynamisch exterieur.
aanbod met de Focus EcoBoost Edition, die tegen
elektrische voorruitverwarming, regen- en lichtsen-
De echt royale bagageruimte heeft een lage laaddrempel. Easy Flat-stoelen en
een zeer scherpe prijs een rijke uitrusting combineert
soren, parkeersensoren rondom, automatisch dim-
diverse extra opbergmogelijkheden maken deze Touring Sports ongelofelijk
met de 74kW (100pk) sterke 1.0 EcoBoost motor of
mende binnenspiegel, guide-me-home verlichting,
eenvoudig in het gebruik. De auto is bovendien de eerste hybrid in zijn klasse
een extra krachtige en nóg luxere versie: de 92kW
automatisch inschakelende dimlichten, elektrisch
en stelt dus een nieuwe norm, zoals Toyota als innovatieve koploper zo vaak
(125pk) sterke EcoBoost Edition Plus. Deze is onder
bedienbare achterportierramen en elektrisch verstel-,
doet. Hier kan geen conventionele verbrandingsmotor tegenop! Galema Leeu-
meer voorzien van een geavanceerd navigatiesys-
verwarm- en inklapbare buitenspiegels.
warden laat u dat graag beleven.
teem, Active Park Assist, Hill Start Assist, Dual Zone
Vanaf prijs: € 22.995,-. Check ‘m bij Ford Van der Horst.
OPENINGSTIJDEN FIETSENSTALLING Maandag t/m woensdag: van 7.30 tot 19.00 uur Donderdag t/m zaterdag: van 7.30 tot 6.00 uur andere morgen Op koopzondag: van 11.30 tot 18.00 uur
Algemene telefoonnummer: 058 212 80 05
Ook geopend tijdens de koopzondagen in november en december! OPENINGSTIJDEN PARKEERGARAGES: Parkeergarage Oldehove: maandag t/m zaterdag open van 07.00u tot 22.00u koopavonden open tot 24.00u, zondag open van 12.00u tot 18.00u, feestdagen gesloten, koopzondagen open uitrijden met geldige parkeerkaart is altijd mogelijk
Parkeergarage Klanderij: maandag t/m zaterdag open van 07.00u tot 19.00u koopavonden open tot 22.00u zon- en feestdagen gesloten uitrijden met geldige parkeerkaart is altijd mogelijk
Parkeergarage Zaailand: 24 uur per dag, 7 dagen in de week altijd open
www.parkeergaragesleeuwarden.nl
Parkeergarage Hoeksterend: maandag t/m zaterdag open van 07.00u tot 22.00u zon- en feestdagen gesloten uitrijden met geldige parkeerkaart is altijd mogelijk
14
Leeuwarden
Harry Strampel van ABS Kalsbeek Autoschade
Cambuur scoort ook voor ons! “Al tweemaal was ik in het geweldige stadion Camp Nou en zag
bekendheid is die plek toch fantastisch? Zo scoort Cam-
ik FC Barcelona schitteren aan de hand van het fenomeen Messi.
buur ook voor ons!”
voor auto’s, vooral ook aandacht hebben voor mensen.” Selectie en directie
Man, wat een voetballer is dat!” De ogen van Harry Strampel verraden zijn liefde voor het spelletje. “Voetbal is gewoon genieten.
Uniek in het Noorden
Camp Nou (99.000 zitplaatsen) is Catalaans voor ‘nieuw
De sfeer rond het veld, de strijd, de beleving; prachtig! Om die
Naast voetbal heeft Strampel, ooit zelf verdienstelijk
veld’, iets waar Cambuur al tijden naar smacht. “Daar
reden ben ik met mijn autoschadebedrijf ABS Kalsbeek uit Stiens
(zaal)voetballer, een passie voor auto’s. “Een bezoek
kan niemand tegen zijn, maar een nieuw stadion mag
ook sponsor geworden van Cambuur. Dat dat soms ook zakelijk
aan FC Barcelona combineerde ik dan ook met een
geen doel op zich worden”, stelt Strampel. “Eerst moet
winst oplevert is mooi, maar het gaat mij eerst om de punten voor
wedstrijd van de Formule I. Puur spektakel!” Voor zijn
de basis kloppen. Met goede scouting en opleiding
de club.”
werk benadert hij auto’s met meer nuchterheid. “Auto-
moet de club proberen haar kapitaal deels zelf te ma-
schade is altijd vervelend. En of het nu is aan een auto
ken. Daarnaast blijft het bedrijfsleven belangrijk, net als
Wie in het stadion van Cambuur zicht heeft op de dug-
van 2.000 euro of 2 ton: het herstel moet helemaal
een goede organisatie en uiteraard de prestaties van
outs, weet dat daar al tijden prominent de bedrijfsnaam
goed gebeuren. Net zo goed als nieuw is daarbij ons
het eerste elftal. Gelukkig is Cambuur op de goede weg
Kalsbeek op staat. “Al meermaals was ik door Cambuur
uitgangspunt.” ABS Kalsbeek in Stiens, al sinds 1976 pro-
en hebben de huidige directie en selectie al veel laten
gevraagd om te sponsoren, maar dat wilde ik alleen
fessioneel specialist in schadeherstel, is in het Noorden
zien dat smaakt naar meer!”
doen als het bijzonder was. Toen ik er op een gegeven
uniek. “Wij hebben namelijk contracten met echt alle
moment lucht van kreeg dat de reclamepositie op de
in ons land bekende verzekeraars. Nooit problemen
dug-outs vrij zou komen, ben ik met de club in onder-
dus!”, zegt Strampel, “De basis van ons succes is echter
handeling gegaan. En zeg nou zelf: voor onze naams-
dat wij doen wat we zeggen en dat we naast liefde
Fotografie: Henk Jan Dijks (www.dijksfotografie.nl)
Win thuiskaarten voor SCC
Gratis naar SC Cambuur! Het publiek is de twaalfde man en daarom stellen RondOm Leeuwarden en SC Cambuur ook dit seizoen voor iedere thuiswedstrijd in de Eredivisie 12 gratis tribunekaarten beschikbaar!
Ga snel naar www.rondomleeuwarden.nl, doe mee en maak grote kans op een avondje Cambuur!
Zondag 15 december 12:30 uur:
Dit keer zijn er 6x2 kaarten te winnen voor:
SC Cambuur - Ajax
SC Cambuur – Ajax, zondag 15 december, 12:30
Met elkaar naar SC Cambuur.
De vorige winnaars van twee kaarten voor Cambuur – NEC waren:
Bestel je kaartje via cambuur.nl of bij de administratie van het Cambuurstadion (clubkaart verplichting) . Op de wedstrijddag zijn de kassa’s geopend vanaf 17.45 uur.
SC Cambuur is te volgen via: www.cambuur.nl @sccambuurlwd Download nu ook de Cambuur-app!
/ sccambuur
Karin Boonstra (Goutum), John Veldman (Leeuwarden), Jantine van de Witte (Leeuwarden), P. de Vries (Hardegarijp), R. van den Berg (Grou) en Arthur Draaisma (Stiens). Gefeliciteerd!
Stadskatern november 2013
Ondernemer Jaap Hoekstra van De Fabriek
‘Blokhuispoort zou ik professioneler aanpakken’ ‘Ik ben geen reguliere verhuurder en ik ben geen reguliere belegger.’ Vijf maanden geleden opende Jaap Hoekstra De Fabriek aan de James Wattstraat in Leeuwarden. Het is een bedrijfsverzamelgebouw van bijzondere allure met een bijzondere eigenaar. ‘Dit voelt goed’, zegt hij. Jaap Hoekstra laat zijn gevoel spreken in het ruim opgezette eetcafé van het verzamelgebouw. ‘Achterin komt een bibliotheek. Iedereen kan daar boeken meenemen en moet er zelf voor zorgen dat die teruggezet worden. Binnenkort openen we een fitnessruimte die, net als het eetcafé, voor iedereen toegankelijk is. We hebben een mooie binnentuin met zelfs een volleybalveld.’ Het gigantische gebouw, waar voorheen de sociale werkplaats van de gemeente Leeuwarden gevestigd was en later Johnson Controls regeltechniek produceerde en tot voorkort Re-integratiebureau Four Star huisde, is nagenoeg vol. Een bonte verzameling
19
huurders is er neergestreken. De naambordjes tonen: Renn 4 (prof. Grewelschool), 3 Voor Werk (werkervaringsplaats van de gemeente Leeuwarden), Team Jeroen Horsthuis (‘de grootste studio in Friesland’), Saskia Wagenvoort Visagie en Foto, het Rode Kruis, Werkhove
Reclassering en werkervaringsplaats Motozorg onderdeel van Rondomzorg. Verder zijn er in het gebouw een uitzendbureau, accountantsbureau en diverse andere bedrijven, 25 in totaal. Er worden fietsen gerepareerd, flipperkasten gerestaureerd, vogelhuisjes gebouwd en op weerbaarheid getraind. ‘Binnenkort gaat de fitnessruimte open. Dan kun je, voor je gaat werken, even op de hometrainer je oefeningen doen.’ In het eetcafé De Fabriek begroet Jaap Hoekstra zijn overbuurman van carrosseriebedrijf Visser. ‘Die krijgen klanten vanuit de hele wereld om te praten over ambulances en andere
hulpverleningsvoertuigen en eten hier een hapje.’ ‘s Morgens had hij een aanvraag van een lerares die een leslokaal zocht. Voor een vriendelijke prijs is de lerares geholpen. ‘Gratis flexwerken in het eetcafé met wifi kan ook. Ik hou van ondernemen in een goede sfeer.’ Jaap Hoekstra bezit in het westen van Leeuwarden nog een handvol bedrijfsgebouwen. De meeste worden aan één ondernemer verhuurd. Het gebouw waar de sociale werkplaats ooit was gevestigd is een vreemde eend in de bijt.
Lees verder op pagina 23
Restaurateur Gerard Buising
Ellie Weistra
Frans Smit
‘Ik zet geen plakletters op monumentale panden’
‘Se mutte nyt un ferkeerd woord segge over Hema’
‘Werken bij Wielsma was mijn mooiste periode’
20
21
16 Historie
Fanne hak oppe tak,
door Liwwadder volksbuurten
Pauzehapkes Tijdens een trimloopje langs mijn favoriete route, het wandel- en fietspad evenwijdig aan ons stadsriviertje de Potmarge, passeerde ik een groot aantal ‘voortgezette’ scholieren. Het was kennelijk pauze en ze ‘haastten’ zich al slenterend in de richting van de Schrans. Naar de Aldi en Albert Heijn. Alles voor de lekkere trek Lotgenoten die al eerder vrijaf hadden gekregen waren al op de terugweg. Handenvol lekkers torsten ze met zich mee. Plastic verpakkingen met gevulde koeken, Snelle Jelles en de onontbeerlijke zakken chips, Marsen en Nutsen voor de broodnodige trek. Oh ja, en blikjes energiedrankjes natuurlijk want de reclames schreeuwen het uit dat je vooral die veel moet drinken! Elke school heeft in de buurt zo zijn eigen leveranciers van pauzehapjes. De jongens en meisjes van de SSG aan de Botkeweg bijvoorbeeld zijn vaste klant bij het tegenovergelegen tankstation. Weinig geld om handen Hoe anders was dat vroeger. Als we al geld hadden om iets te kopen dan gebeurde dat
Wirdum School 1971. Foto: Foto Dikken en Hulsinga.
zeker niet in de pauze; je moest het eens wagen om het schoolplein te verlaten. Na schooltijd kon je voor een stuiver of dubbeltje terecht in kleine snoepwinkeltjes als die van het Rooie Winkeltsje (De Favoriet) in de Bote van Bolswertstraat te kust en te keur. Mevrouw Dokter had ook zo’n snoepdiske in de Nieuwe Oosterstraat op de hoek van de Gedempte Keizersgracht. Zij had aan de leerlingen van die MAVO goede klantjes. De leerlingen van de Huishoudschool aan het Jacobijnerkerkhof hadden zelfs de keuze uit twee huisjes vol lekkernijen, de ene in de Monnikemuurstraat en de andere aan de Nieuweburen. Maar ook daar was de inzet een kwestie van een paar centen en zeker niet elke dag!
Zaailand Rijks Hogere Burgerschool 1892 Foto: Foto Dikken en Hulsinga.
waar je nog iets van de inhoud van die ouderwetse snoeptrommel terug kunt vinden. In het Museumwinkeltje in de Nieuwesteeg hebben ze nog van die heerlijke nostalgische lekkernijen waar je lekker bij kunt wegdromen naar de sfeer van vroegere tijden. Speciaalzaken in die branche zijn er niet meer. In het luxe Op de Potmarge bij Huizum. lekkernijensegment begint er een kenteFoto: Foto Dikken en Hulsinga. ring te komen. Het kleinste winkeltje van Leeuwarden, de schitterende pijpenla van architect Z.S. Feddema op de hoek van de Voorstreek en Koningsstraat is omgetoverd ‘Fopwinkeltsje’ van het ijswater maar te zwijgen. Onze niet zo sympathieke meester in de vijfde klas op de tot Choco Kathedraal, een speciaalzaak in luxe Fopcadeautjes kochten we vroeger liever ‘Menno’ verwenden we hiermee. Maar zeer tot bonbons. Maar om daar als student elke dag in het fopwinkeltsje in de Grote Hoogstraat. onze spijt gaf hij geen krimp, maar wat moet je snoepgoed te kopen, daarvoor is de (studie) Komend vanaf de Brol aan de linkerkant, die man een kouwe kont hebben gehad. beurs van de student van vandaag-de-dag niet vlak voor het Klokplein. Met een etalage vol toereikend. leuke dingen om vader of moeder eens de Lekkernijen stuipen op het lijf te jagen. Of om je favoriete Er is -denk ik- in onze stad nog maar één plek Jaap de Groot oom of tante in de gordijnen te jagen. Om Snoepwinkeltjes Van die speciale snoepwinkeltjes, vol met bijzondere lekkernijen als stroopsoldaatjes, zuurstokken, wijn- en toverballen zijn er weinig meer over. Aan het begin van de Nieuwestad vinden we er nog een, maar die heeft het assortiment noodgedwongen moeten uitbreiden met ansichtkaarten, ....en .....leuke bijkomstigheid hier is dat je er ook lekkernijenkadootjes en zelfs fopkadootjes kunt bestellen.
Ilaha Goniyeva en Elchin Mammadov van Matroesjka
Eieren met dubbele dooiers en rode en zwarte kaviaar ‘Rijst in verschillende soorten, Russische kwark, heel veel granen, gezouten haringen, Russische wijnen en bieren.’ Ilaha Goniyeva somt het ene na het andere product op uit haar winkel aan de Voorsteek in Leeuwarden. In Matroesjka lijkt er geen nee te koop. ‘Je kunt ook vis bij ons op bestelling krijgen.’ En weer gaat de halve oceaan over de toonbank. Ilaha runt samen met haar man Elchin Mammadov de winkel, waar een veelheid van producten staat opgesteld. Niet alleen Russische, zo vertelt de onderneemster. ‘We verkopen ook producten uit Iran, Turkije, Bosnië en Polen.’ Vanuit dat laatste land is net een voorraad binnengekomen. De twee Leeuwarder ondernemers zijn afkomstig uit Azerbeidzjan. Vijf jaar lang, vanaf 2001, werd er gewacht op een verblijfsvergunning, daarna werd er geïnvesteerd in opleidingen en een winkel. De zaken lopen redelijk, zo vertelt Ilaha terwijl ze de kersverse eigenaar van de Leeuwarden Lounge in de Korfmakersstraat aan een bakpoeder helpt. ‘Dit is geen kerrie toch? Het is voor op de aardappelen’, zo vraagt de horecaman. ‘We zijn vorig jaar net voor de kerst opengegaan. Ik heb hiervoor een studie voor administratief medewerker gevolgd en een opleiding medisch secretaresse. Mijn
man is nu bezig met een opleiding mbo-boekhouden.’ Het openen van de kleine supermarkt vergde behoorlijk wat voorbereidingen. Uit marktonderzoek bleek dat het kon, al moest het assortiment breder worden opgezet dan alleen voor de eigen bevolkingsgroep. ‘Er wonen maar twee gezinnen uit Azerbeidzjan in Leeuwarden.’ Een mevrouw wil de baklava wel eens proberen. Ook verdwijnen er vier pruimen in een plastic tasje. Het advies om de baklava thuis af te bakken wordt niet gehonoreerd. ‘Het is direct voor bij de thee.’ Op de stoep staan fruit en groenten opgesteld om de klanten naar binnen te lokken. Direct om de hoek bij de toonbank staan knoeperds van eieren: 20 stuks voor 3 euro. ‘Het zijn eieren met dubbele dooiers’. Ilaha holt van het een naar het ander. Geen moeite lijkt haar te veel. Als de mevrouw vraagt om schone pruimen, stapt ze naar de wastafel achter in de winkel om het fruit te wassen. Enkele keren pakt ze haar Blackberry om haar man
te vragen om informatie over een bepaald product. Achter in de zaak staan de vriezer en de koelkast opgesteld. Gezouten haring is rechtstreeks te krijgen uit een witte emmer. Ook de bokking en sprot liggen klaar voor het grijpen. Veel producten worden, gelet op de etiketten, uit Duitsland aangevoerd. Het assortiment wordt langzaamaan uitgebreid, zo vertelt Ilaha Goniyeva.
Behoedzaam wordt gekeken waar men zich verder in kan onderscheiden. Het onderscheid vormt de kracht van de onderneming, zo maakt de Russische onderneemster duidelijk. Een Bulgaarse winkel tegenover Matroesjka heeft het om die reden niet erg lang volgehouden. ‘Daar waren alleen maar Bulgaarse producten te koop.’ Op deze donderdagmiddag zit de
loop er aardig in. De ingrediënten voor de waterpijp zijn ook in trek bij sommige consumenten. ‘We bouwen de zaak op een rustige manier op. Gewoon kijken en onderzoeken wat men precies wil. Voor vegetariërs hebben we ook veel keus. Kroketten met een vulling van kool bijvoorbeeld.’ Uit de vitrine bij de kassa wordt een glazen potje opgediept. ‘Echte kaviaar, rode en zwarte.’
17
Integrale woon-zorgoplossingen
‘Hoe verder met mem?’ Palet, altijd in de buurt “Na een lelijke valpartij belandde onze mem met een gebroken pols in het ziekenhuis. Ze werd daar toen ook onderzocht op de afdeling geriatrie en een arts constateerde de ziekte Alzheimer. Dat was niet geheel onverwacht, maar wel schrikken. Hoe moest het nu verder?”, vertelt dochter Murkje de Vries, “want mem kon niet meer zelfstandig wonen. De familie koos voor een kleinschalige woonvorm van Palet en mede door hun eigen inzet pakte dat heel goed uit. “Mem is hier helemaal opgebloeid en zo kunnen we samen de goede momenten van het leven nog delen.”
Een mooi koppel; mantelzorgers en professionals Gelukkig raken we er met elkaar steeds meer aan gewend dat goed samenwerken tussen mantelzorgers en professionals erg van belang is en positief is voor drie partijen; degene die afhankelijk is van de zorg, de mantelzorger(s) en de professional(s). Om dit tot stand te brengen is het minimaal noodzakelijk dat binnen de samenwerking sprake is van gelijkwaardige inbreng en van een gelijkwaardige relatie tussen alle partijen. Jarenlang lag daarbij de zwaarte van de inbreng bij de professionals; professionals dachten wel te weten wat goed was voor kwetsbare mensen (dat werd ook van hen verwacht) en namen snel ook veel zorg uit handen, waarbij mantelzorgers meer in een afwachtende ongelijkwaardige positie terecht kwamen. Dit is niet meer van deze tijd en doet tekort aan de positie die een mantelzorger verdient! Gezamenlijke afspraken over hoe je samen kunt bijdragen aan het welbevinden van iemand die zorg nodig heeft past vandaag de dag beter en draagt bij aan het zo lang mogelijk in stand houden van netwerken en gebruiken. Middelen als een mantelzorgportaal, waarbij alle partijen altijd beschikken over dezelfde actuele informatie en waarbij communicatie tussen mantelzorgers onderling en mantelzorgers en professionals tot stand komt, helpen daar zeker bij!
Voordat Sijbrigje ter Horst haar kamer in Camminghastins kon betrekken kreeg
anderen te stroomlijnen, heeft Palet onlangs een innovatieve proef gehouden
ze thuiszorg van Palet en bezocht ze de dagopvang in het MFC, dat op een
met een online mantelzorgportaal. Familie kan zo dagelijks onze notities en die
steenworp afstand van haar woning ligt. Na de verhuizing werd Ellen Wiekstra
van de Specialist Ouderen Geneeskunde lezen en daar op reageren. Ook kan via
haar persoonlijk begeleidster. “In samenspraak met mevrouw en de familie is
het systeem de inzet van familie en vrienden van de bewoners heel goed worden
toen een zogenoemd zelfstandigheidsplan opgesteld. Op die manier brengen wij
geregeld. Dit alles is zo’n succes dat Palet het op veel meer plekken wil inzetten.”
al onze bewoners in beeld. Wat voor karakter ze hebben, wat hun interesses zijn, hoe hun levensloop is geweest, kortom alles dat van belang is voor optimale zorg.” “Daarnaast kijken we nadrukkelijk naar het netwerk dat iemand nog heeft”, zegt leidinggevende Jelle Swart. “Iedere familie heeft zo zijn eigen gewoontes en wensen, daar willen we natuurlijk alle ruimte voor bieden.”
Alzheimer Murkje de Vries heeft een bijzonder goede band met haar moeder. “Wij deden regelmatig klusjes bij haar thuis en Murkje kwam er iedere avond”, vertelt haar man Auke. En hoewel mevrouw Ter Horst nog twee thuiswonende zoons had, was die aanspraak erg welkom. Murkje: “Mijn moeder is al 86 en omdat mijn broers overdag werkten vereenzaamde ze steeds meer, ook omdat de Alzheimer het moeilijker maakte om contacten te onderhouden.” In Camminghastins, waar kleinschalig 14 dementerenden in twee verschillende groepen wonen, bloeide Ter Horst helemaal op. Auke: “Ze heeft hier meer gesprek en contact, iets waarvan ze echt geniet.”
Grootmoeders tijd
Samen zorgen Er wordt soms veel van een mantelzorger gevraagd. Een zieke partner, vriend of familielid rekent gedurende lange tijd op hulp en zorg. Palet kan
Iedere dag komen Auke en Murkje op bezoek en tonen zich dan betrokken
u hierin ondersteunen met informatie, een luisterend oor en vervangende
in alle opzichten. “Het is geweldig wat deze mensen doen!”, zegt Jelle Swart.
hulp om uw situatie gemakkelijker te maken. Neemt u contact op met het
Murkje lacht. “Ach, ’s avonds zet ik koffie voor de bewoners en Auke helpt hen
Klantadviescentrum, (0900) 321 321 3 (€0,01 p.m.).
met het opvouwen van de was. We maken grapjes, vooral Auke, of we voeren gesprekjes met iedereen die hier woont of werkt. Zo horen wij er echt een beetje
Ook kunt u de situatie eens bespreken
bevindt zich ook in uw dorp of wijk.
bij.” “Het is waardevol”, knikt Auke. “Soms nemen wij onze kleine kleinzoon
met de buurtverpleegkundige bij u in
Raadpleeg onze website over de
mee en dan gebeurt er echt wat: prachtig vinden ze dat hier!” Inmiddels is
de buurt. Zij ondersteunt u bij zaken
buurtverpleegkundige
Jan, een broer van Murkje, ook regelmatig van de partij. “Hij staat graag in de
die voor u belangrijk zijn. Indien
informatie of bel gerust met ons
keuken en maakt dan veelal gerechten uit grootmoeders tijd. Hachee en zo”,
nodig kan zij andere noodzakelijke
Klantadviescentrum
zegt Swart.
of gewenste hulp inschakelen. De
vragen 0900 321 321 3 (€0,01 p.m.).
Online “Al deze initiatieven zijn voorbeelden van samen zorgen. Dat verhoogt de
Roeli Mossel, Directeur Palet r.mossel@paletgroep.nl
Uitgelicht
buurtverpleegkundige
van
of voor
overige al
uw
Palet
www.paletgroep.nl
T (0900) 321 321 3 (€ 0,01 p.m)
kwaliteit van het leven van onze bewoners en zorgt voor een onderlinge band”, zegt Wiekstra. Swart knikt: “Om de organisatie van de inzet van familie en
thuiszorg | verpleging & verzorging | dienstverlening
18
Jong Ongepland
Zwanger
Vragen Hoe?
Welzijn Centraal Hulp Samen
Verder
Geboren “Van heel veel mooie babykleding tot kinderstoelen, zwangerschapskleding en kinderwagens, boxkleden en speelgoed, bedjes en knuffels: de Snuffelwinkel heeft bijna alles. En gratis, maar alleen voor jonge moeders tot en met 23 jaar en moeders van de 23+ groep! Het assortiment is gebruikt, maar de spulletjes zijn altijd schoon en netjes”, vertelt Serinde Cornelissen van de Jonge Moedergroep van Welzijn Centraal.
Gratis shoppen voor jouw baby Gemiddeld bevallen Nederlandse moeders op hun 29ste jaar van hun eerste kindje. En hoewel het aantal tienermoeders afneemt, overkomt een groep jonge moeders het moederschap toch op relatief jonge leeftijd. Meestal wel gewenst, maar vaak ongepland. “Het was voor mijn omgeving wel erg wennen toen ik vertelde dat ik zwanger was, maar dat was op slag over toen mijn prachtige dochter werd geboren”, vertelt Esmeralda (21). Ze zit samen met Amber en Isra op de bank in de jongerensoos van Welzijn Centraal aan de Eewal. Ze drinken koffie en praten over van alles, zeker ook over hun kids. Wat voor voeding ze geven, hoe ze het moeder zijn combineren met studeren en dat opvoeden soms zo moeilijk is. Daarnaast shoppen ze graag en gratis in de Snuffelwinkel. “Een geweldig initiatief!”, zo vinden de moeders. Gewone meiden “Dit zijn gewone meiden net als ik, alleen hebben ze er in hun leven plotsklaps een grote verantwoordelijkheid bij gekregen; een kleintje”, vertelt Kim van de Brake (20), stagiaire van Stenden Hogeschool, waar ze sociaal pedagogische hulpverlening studeert.
“Hier bij Welzijn Centraal leer ik in de praktijk wat niet in een boek past: de verhalen die mensen uniek maken.” Het centrum is een gezamenlijk initiatief van Welzijn Centraal, Friesland College, FIOM, gemeente Leeuwarden en Stenden Hogeschool. Serinde Cornelissen en haar collega Anneke Kramer zijn projectleiders en dragen ook zorg voor de Snuffelwinkel. “Alle spullen, en dat zijn er best veel, zijn ingebracht door particulieren”, vertelt Cornelissen. “Tweemaal per week houden wij een inloopspreekuur voor jong zwangere en moeders. Zij mogen gratis uitzoeken wat ze nodig hebben, iets dat hen financieel een duwtje in de rug geeft.” Een kleintje Naast krappe financiën kampen jonge moeders vaak ook met andere knelpunten en vraagstukken in hun leven. Cornelissen: “Het leven met een kleintje is meer complex. Ten eerste komt de zwangerschap vaak ongepland en heeft de moeder soms geen relatie meer met de vader. Ook is woonruimte regelmatig een probleem, net als het combineren van opleiding of werk en moederschap. Ten tweede: je sociale
netwerk valt weg of is niet meer hetzelfde als daarvoor. Omdat je zelf bezig bent met je zwangerschap of kindje. De opening van het Snuffelwinkeltje heeft vooral betrekking op het geldgebrek dat jonge moeders veelal hebben. Een uitzet, maar ook het eerste jaar waarin het kind zich snel ontwikkelt, kan best duur zijn en daarom geven wij graag dat steuntje in de rug.” Sociaal werk Tijdens de inloopuren, kunnen de moeders met elkaar praten en ervaringen uitwisselen en eventueel een beroep doen op een sociaal werker van Welzijn Centraal. “De moeders komen bij ons in beeld nadat ze bij de verloskundige hebben aangegeven dat ze het geen probleem vinden om door ons te worden benaderd. In gevallen waarbij soms meer of veel meer speelt dan alleen een ongeplande zwangerschap, kan een sociaal werker hulp, advies en doorverwijzing bieden. Overigens bieden wij ook ondersteuning aan moeders boven de 23 jaar maar dan wel tijdens een speciale inloop op donderdagochtenden.”
De Snuffelwinkel Welzijn Centraal Ingang: zijstraat Eewal 61 - Leeuwarden
Open: Dinsdag en donderdag: 9:30 tot 12.00 uur Vrijdag: 9.30 tot 12.00 uur Jonge Moedergroep
Vragen? Serinde Cornelissen 06-27017617
Postbus 2582 8901 AB Leeuwarden T: 058 234 84 34 Bezoekadres Eewal 61 8911 GS Leeuwarden www.welzijncentraal.nl
Babyspullen over? Heeft u baby- en kinderspullen over die schoon en netjes zijn? En zou u die willen schenken aan de Snuffelwinkel? Neem contact op met Serinde Cornelissen via 06-27017617 of s.cornelissen@welzijncentraal.nl
19 Restaurateur Gerard Buising
‘Ik zet geen plakletters op monumentale panden’ ‘Bij toeval ben ik in dit vak van restaurateur terechtgekomen.’ Gerard Buising is restaurateur van schilderwerk en glas-in-lood. Hij wordt ingeschakeld bij bijzondere projecten zoals het schilderwerk in de statenzaal van de provincie Friesland en bij het vergulden van de kroon op het stadhuis van Leeuwarden. Hij restaureerde tientallen gevelstenen in zijn stad, vergulde de windvaan op de Waag in het hart van de stad en plaatste glas-in-lood in ornamentale lampen van het schip de Batavia in Lelystad.
Het bladgoud dat Buising gebruikt is bijna zuiver goud (23,75 karaat). Hij schat dat voor de kroon van het Leeuwarder stadhuis 300 velletjes zijn gebruikt à 3,50 euro per stuk. Ook het lijmwerk vereist een specifieke vaardigheid: geduld. Buising: ‘Als ik de lijm mixtion gebruik, dan moet ik ongeveer twaalf uur wachten voordat ik de velletjes kan aanbrengen. Ik moet ook rekening houden met de luchtvochtigheid en andere weersinvloeden. Als ik een andere lijm gebruik, dan kan ik de velletjes vrijwel direct aanbrengen.’ Maar ook hier gelden er wetten en tradities. ‘Ik werk in opdracht van architecten en sommige staan erop dat ik de mixtion gebruik, terwijl instacol zijn waarde al vijftien jaar bewezen heeft. Maar als de architecten dat willen, dan gaat het zo gebeuren.’ In de voormalige gevangenis de
Blokhuispoort heeft Buising zijn overzichtelijke werkplaats ingericht. Bij de ingang staat een verlichte tafel waarop enkele voorwerpen liggen die afkomstig zijn uit de statenzaal. Een glazen kroon moet worden gerestaureerd en enkele onderdelen van het gemeentewapen van het Bildt zijn aan vervanging toe. Hoewel Buising meestal alleen opereert, pakt hij ook klussen aan die in groepsverband worden uitgevoerd. ‘Met de schilders van De Noordhoek hebben we het schilderwerk in de statenzaal gerestaureerd. Dan staan we daar een paar weken met een man of zes rond te springen.’ Lijmen, solderen en branden zijn enkele hoofdonderdelen van het beroep dat Buising uitoefent. De oven staat centraal opgesteld in de kleine ruimte. De achterwand van zijn werkplaats is ingericht als eregalerij. Hier hangen de artikelen uit kranten en tijdschriften over de werkzaamheden van de restaurateur. Gerard punt een wapen bij en kijkt geïnteresseerd naar de resultaten van zijn bakwerk. Na zijn vakopleiding aan de lts begon Gerard Buising zijn arbeidzame leven in de behangwinkel van Jopie Dames aan de Voorstreek. De winkel die later door vele specialisten – Vossenberg, Zwart en Friso -werd gedreven. ‘De winkel zat op het streekje bij ijzerhandel Postma en lampenwinkel Laagland. Tijdens mijn studie binnenhuisarchitectuur ontdekte ik het pandje van de voormalige verzekeringsmaatschappij De Utrecht aan de Tweebaksmarkt waar de
Holland´s Got Talent Heitie, mag ik daar met mijn fiets vanaf, vroeg mijn dochtertje en ze wees naar de tijdelijke rolstoel- en rollatorstellage die tijdens iedere verkiezingsdag op de trappen van het stadhuis ligt. Doe maar niet meisje, zei ik. De mensen die vandaag uit het stadhuis komen zijn vast heel erg in de war en misschien rijd je dan met je fietsje tegen hen aan. Nu moet je eigenlijk een 5-jarige niets uitleggen, want je weet dat je dan de vraag krijgt: waarom dan? Nou, zei ik, veel mensen die hier vandaag komen, stemmen op iemand die ze verder niet kennen. En die mensen gaan de komende jaren vertellen hoe de stad er uit gaat zien. Waarom dan?, klonk het. Na de tweede
keer ‘waarom dan’ kun je uiteraard zeggen dat ze daar nog te klein voor is, maar omdat ik pas op latere leeftijd vader ben geworden en mij, voor ik deze verantwoordelijkheid aanging, flink in de hedendaagse opvoedkunde heb verdiept, heb ik haar verteld hoe ons kiesstelsel er ongeveer uitziet. Toen ik klaar was met mijn betoog knikte ze begrijpend en vroeg toen: ‘waarom dan?’ Even moest ik zuchten, maar mijn dochtertje ging door. Ga jij ook stemmen?, vroeg ze. Nee, zei ik, want dan fiets jij misschien tegen me aan en bovendien weet ik niet op wie ik zou moeten stemmen. Iedereen die wat te melden heeft staat op een onverkiesbare plaats omdat ze te oud zijn. Waarom dan?
stichting Renaissant in was gevestigd. Deze organisatie houdt zich bezig met het geven van advies aan restaurateurs en schilders.’ Buising werd gegrepen door het ambacht en al snel in contact gebracht met broeder Acquino in Bolsward, een specialist op het gebied van brandschilderen. ‘Renaissant was bezig voorbereidingen te treffen voor de restauratie van de kerk in Blauwhuis. Zo trof ik de pater die mij allerlei restauratietechnieken bijbracht. En voor de rest komt het neer op heel veel zelfstudie.’ Buising constateert dat de restauratie van woningen die aan het begin van de vorige eeuw zijn gebouwd weer in de belangstelling staat. ‘Woningen
Nog twee keer beloofde ik mezelf en dan word ik wanhopig. Lieverd, zei ik, het maakt niet zoveel uit of je stemt of niet. Er is bijna geen gemeenteraadslid die luistert naar wat een burger, zoals ik, graag zou willen, ook de oudjes op de onverkiesbare plaatsen niet. Ze trekken hun eigen plan. Hopend op een ‘waarom dan?’ wachtte ik even, maar die kwam niet. Bij de McDonalds hebben ze ook burgers, zei mijn dochtertje. Dat is wat anders, mijn schatje, zei ik. ‘Waarom dan?’ Nou, misschien heb je ook wel gelijk, antwoordde ik, en is het bijna hetzelfde. Kiezers worden blij gemaakt met een soort Happy Meal met kadootjes en daarna doen de mensen op wie je gestemd hebt nooit de dingen
die rond 1920 in Leeuwarden zijn gebouwd werden in de jaren zeventig drastisch aangepakt. Ze werden gemoderniseerd. De opkomst van het thermopane zorgde in veel gevallen voor aantasting van het authentieke ontwerp. Ik merk nu dat eigenaren die authenticiteit weer willen terugbrengen. Glas-inloodramen worden ook wel in een frame van thermopane gezet.’ Een mooie opdracht werd Buising enkele jaren geleden verleend door de gemeente Leeuwarden toen winkelstraat de Kleine Kerkstraat werd getroffen door de bouw van de parkeerkelder op het Oldehoofsterkerkhof. Allerlei acties werden er bedacht om de lijdende
die ze beloven. Ze doen gewoon dingen waar niemand blij van wordt. ‘Waarom dan?’, vroeg mijn mooie blonde meisje. Gelukkig, dacht ik, dit is de laatste keer, nu gaan we dit gesprek beëindigen. Nou, zei ik, zij worden er wel blij van en geloven soms ook dat wij blij worden van alles wat ze doen, ook al hebben wij er niet om gevraagd. Ik word altijd blij van een Happy Meal, zei mijn dochtertje vrolijk. Ze schoot weg op haar fietsje zonder ook nog maar naar de rolstoeloprit voor het stadhuis te kijken. Een paar dagen later mocht ze opblijven om naar Holland´s Got Talent te kijken. Tot mijn grote verbazing deed het roemruchte duo Joop Visser(75) en Jessica van Noort (onbekend) mee. Wat is er
ondernemers enigszins tegemoet te komen. ‘De gemeente wilde de ondernemers in de straat helpen en bedacht allerlei namen voor panden in de straat om die zo aantrekkelijker te maken voor toeristen. Een prachtige opdracht die ik heb aanvaard met twee voorwaarden. Ik vond dat de namen een relatie moesten hebben met de panden (dit is bijna overal gelukt) en dat er geen gebruik gemaakt mocht worden van plakletters. Ik weiger om plakletters op monumentale gebouwen te gebruiken. Dat doe ik niet. Mijn verzoeken zijn gehonoreerd en nu hebben de panden allemaal namen, wel geschilderd in verschillende lettertypen, dat vond ik ook een belangrijke eis.’
Heitie, vroeg mijn dochter toen ik de volumeknop open zette. Lieverd, zei ik, die mijnheer met die gitaar was al cultuur met een grote C toen jouw vader nog klein was. En nu doet hij mee aan een talentenshow, wat raar. Na een minuut hadden de juryleden al op de rode knoppen gedrukt en moesten Joop en Jessica stoppen. Stelletje onnozelaars, riep ik naar de jury op de televisie. Die waren daar niet van onder de indruk. Die bleven gewoon onnozel doen. Ze zijn vast weggestemd omdat ze oud zijn, zei mijn dochter. Ja, anders dan bij ons in de stad, antwoordde ik, daar zijn alle oudjes door! Klaas Kasma, kok in Leeuwarden (voorheen restaurant Piet Paaltjens)
- COLUMN - K L A A S K A SM A -
‘Dat vergulden met bladgoud is een precisiewerkje. Je moet eerst de ondergrond goed prepareren voordat je het bladgoud aanbrengt. Als die ondergrond goed is, dan breng ik een lijmlaag aan en leg ik hierop de velletjes bladgoud. Dat werk doe ik vaak met mijn dochter Monique. Die kan dit ook heel precies.’ Na het opbrengen kan het oppoetsen beginnen. Van het opbrengen van goudkleurige verf in het kader van dit soort opdrachten wil de restaurateur niets weten. Hij verfoeit ook het gebruik van plakletters op monumentale panden. ‘Dat zal ik nooit doen. Met goudverf krijg je nooit de kroon op het stadhuis zo mooi als die nu is.’
20 Ellie Weistra, bedrijfleidster van Hema Zuiderburen
‘Se mutte nyt un ferkeerd woord segge over Hema’ ‘Dit gaat lukken, dat weet ik zeker.’ Zilversmid Hennie Broers is een van de aanjagers van de bouw- en verbouwplannen rond de voormalige CTS aan de Cornelis Trooststraat. ‘Er zijn belangrijke stappen gezet. Dit is nu precies zo’n plan waarvan iedereen de mond vol heeft: van onderop. Mienskip.’ ‘Het is gewoon een leuke, gezellige winkel. Onderzoek bevestigt het beeld dat veel mensen van de Hema hebben. Ze zouden deze winkel niet graag willen missen.’ De Hema in Zuiderburen, die op 12 juli 2011 werd geopend, behoort tot de kleinste categorie Hema-warenhuizen. ‘We zitten in de U-categorie, ultra klein.’ Dat betekent dat het assortiment beperkt is. Geen gebak en geen warme worst. Koud is de worst overigens wel verkrijgbaar. Het is het enige minpuntje dat Ellie Weistra (43) weet op te noemen. ‘Een warme worst was fantastisch geweest.’ Weistra omschrijft het Hema-gevoel als blij. ‘Je wordt als klant vrolijk van de Hema, ik tenminste wel.’ In een week komen er ongeveer 2000 betalende consumenten over de drempel. Populair zijn de knutselartikelen, verzorgingsproducten en makeup. ‘Woensdagmiddag zitten hier veel meiden te tutten bij het make-
internet opkwam. ‘Daar hebben ze goed op ingespeeld. Last hebben we er niet van, integendeel. Er worden via de webshop producten verkocht die in de winkel niet verkrijgbaar zijn. De producten worden bij de vestigingen afgehaald en dat levert meestal extra omzet op omdat er nog iets wordt gekocht. Bovendien werkt de webshop met aantrekkelijke dagaanbiedingen. Het internet zorgt voor meer activiteit.’
upmeubel. Die laat ik rustig hun gang gaan, want het zijn onze toekomstige klanten.’ De meeste Hema filialen worden geëxploiteerd door zelfstandige ondernemers. In Friesland vallen de Hema- vestigingen in Zuiderburen, Bilgaard aan de Nieuwestad en die van Lemmer bij toeval rechtstreeks onder de Hema-directie. Ellie Weistra begon haar carrière, eveneens bij toeval, in het grote filiaal in het centrum van de stad. ‘Mijn oudere zuster werkte daar al en die attendeerde mij op een zaterdagbaantje. Ik dacht: leuk, dat ga ik doen. Samen met mijn tweelingzus ben ik toen bij de Hema gaan werken.’ De onderwijzeres in spe heeft de organisatie niet meer verlaten. ‘In 1988 was de arbeidsmarkt voor onderwijzers erg slecht. Dat heeft mijn keuze mede bepaald. Net voordat ik veertig werd heb ik nog even overwogen om de studie aan de Pabo op te pakken,
maar dit is toch ook leuk. Ik heb geaarzeld maar ben de Hema trouw gebleven.’ Hoeveel producten er in de winkel staan is zelfs bij benadering niet aan
te geven. ‘Dat varieert, maar je vindt in alle Hema’s in dezelfde categorie dezelfde producten. De blauwe waterkoker die hier staat, staat ook in de winkel in Bilgaard.’ Hema was bij de tijd toen het winkelen via het
De negen medewerksters (‘Er mag wel eens een lekkere kerel bij’) vormen een hecht team. ‘Het is een mooie ploeg en er is weinig verloop. Het leuke is dat je je klanten ook een beetje kent. Wanneer we iemand een paar weken niet hebben gezien valt dat op. We kennen de mensen die iets hebben besteld. “Oh, ik heb ook nog een bestelling voor u”, hoor ik dan. Die persoonlijke benadering stellen de meeste klanten op prijs. Mijn jubileum hebben we bij de Waldwei gevierd. Een prachtig feest was dat. Echt Hema. Nee, se mutte nyt un ferkeerd woord segge over Hema.’
21 Het Kleine Kerkstraat-dramajaar 1957
‘Mag ik effe voor, ze staan in de rij te wachten’ broertje loopt nog op krukken na het ongeval bij de muur en ook Agnes Mulder herinnert zich de stank, rook, het gekrijs en de enorme vlammenzee aan de andere kant van de acht meter brede straat.
De directe omgeving van de Leeuwarden Kleine Kerkstraat is een mannenwereld van drank en hoerenbezoek aan de vrouwen van plezier die in de buurt zitten, in het Heer Ivostraatje,bij de Groeneweg, in de steegjes achter de Kleine en de Grote Kerkstraat. Een drukte van belang is het daar dan vaak, vooral op de vrijdagen. Thea Boorsma herinnert zich dat een van de ‘publieke vrouwen’ de winkel van haar ouders (de kruidenierszaak Keverkamo) in stoof en riep ‘Mag ik effe voor, ze staan bij mij voor in de rij te wachte…!‘ Pieter de Groot, wiens vader Jan de bakkerij op de hoek met het plein heeft, herinnert zich die volkse drukte heel goed. De Witte Kousenbuurt achter, daar kijk je op vanuit zijn kinderkamertje op zolder en als zijn vader eind jaren vijftig de bakkerij heeft omgetoverd tot snackbar, tja, dan komen die vrouwen ’s avonds laat nog regelmatig even een vette hap halen.
breekt zijn been en hinkelt nog een tijd op krukken door de straat, maar Petie de Vries die met zijn ouders boven Van Sloten op nummer 32 woont, krijgt het volle gewicht van de vallende bakstenen op zijn hoofd en overlijdt. Klokkenmakersdochter Agnes Mulder heeft het nog scherp in beeld. “Ik liep naar overkant naar de Boorsma’s en zij riep tegen me “Pas op de winkel” en rende snel naar haar zoon onder de stenen. Ik stond daar in die winkel, helemaal alleen, en ik voelde voor het eerst verantwoordelijkheid op mijn schouders.”
Het gelukkige, drukke dagelijkse leven in de straat wordt 1957 een paar keer ruw verstoord. In het voorjaar spelen een paar jochies uit de straat in de Bagijnestraat, waar panden gesloopt zijn en alleen een enkelsteens muur is blijven staan. Plotseling breekt de muur en twee jochies het dichtst bij de muur komen er genadig van af; Japie Boorsma
Brand, brand!! Een paar maanden later, in de nacht van 30 september op 1 oktober, breekt een forse brand uit bij Van Kammen op 35. Pieter de Groot herinnert zich dat een van de bewoners uit de Kousenbuurt schreeuwend door de straat rent, ‘brand, brand!!’ Thea Boorsma weet het als de dag van gisteren, haar
De met rook bezwangerde straat staat vol volk en de brandweer doet zijn stinkende best, maar niemand kan verhinderen dat de jonge vrouw Van Kammen en haar twee jongste kinderen een gruwelijke dood in de vlammen sterven. Vader Van Kammen ontsnapt ternauwernood aan de dood door met zijn oudste dochter uit het raam achter, de Regenboogsteeg in te springen. Het duurt lang voordat de mensen in de straat deze drama’s hebben verwerkt, het maakt een diepe indruk op de meeste kinderen en hun ouders en toch gaat het leven in volle vaart door. Maar voor sommigen gaan de trauma’s aan die dagen en nachten nooit over, zo gruwelijk zijn de gevolgen. (uit: Kleine Kerkstraat Leeuwarden, 150 jaar handel en wandel in de leukste winkelstraat, Niek Donker).
Frans Smit ‘de drukker uit Lekkum’
‘Werken bij Wielsma was mijn mooiste periode’ ‘De tijd dat ik bij drukkerij Wielsma aan de Ossekop in Leeuwarden werkte, was de allermooiste periode.’ Frans Smit is ‘de drukker uit Lekkum.’ Maar de vakman die werkt onder de naam Printré, is veel meer dan dat. Hij is drukwerkvoorbereider, grafisch ontwerper en tekenaar. Smit doorliep de Grafische Vakschool in Zwolle. ‘Daar zaten mannen als Bertje van Marwijk en Gerard van Someren. Tenminste, ze zeggen dat Van Marwijk daar rondgelopen moet hebben, maar ik heb hem niet gezien.’ Al vanaf zijn 14e jaar zit Frans Smit in het grafisch vak. De lessen op de Wissesdwinger konden hem niet al te veel boeien. ‘Toen ik mijn paasrapport thuis liet zien, kwam de vraag: wat wil je nou?’ Het antwoord luidde: naar de werkplaats van fietsenmaker Herrema in de Van Eysingstraat. Smit: ‘Mijn vader werkte bij drukkerij Jongbloed in de Grote Kerkstraat, de bijbeldrukker. Dat vak sprak mij ook aan.’ Herrema bleek een tussenstap naar de ware arbeidsvreugd: de drukkerij. ‘Al snel werkte ik bij drukkerij Menno in Sneek. Daar was mijn tekentalent door de redelijk bekende cartoonist Appie Roosenstein opgevallen. We maakten onder meer ontwerpen voor de six-packs van Heineken. Bennie de Vries van Rekladruk stond daar ook aan het begin van zijn carrière.’ Frans Smit bekwaamde zich in de vakken vlakdrukmonteur en lithograaf. Werkzaamheden die in het digitale tijdperk bij velen de wenkbrauwen doen fronsen. Helemaal wanneer we spreken over de letterzetters en letterontwerpers. ‘Dat deed mijn vader nog bij
Jongbloed.’ Via Flevodruk in Harlingen (‘dat krantenvak was mij veel te ruig werk’) en de Handelsdrukkerij belandde Smit bij Wielsma aan de Ossekop. ‘Dat was daar geweldig. We drukten catalogi voor musea, en ook voor kunsthandelaar Thom Mercuur en kunstenaar Jopie Huisman. Dan gingen we naar Jopie Huisman om paling te roken. Directeur Johan Wielsma hield van sfeer en vertrouwde zijn personeel, dat maak je wel eens anders mee. Af en toe gingen we met de hele ploeg: Johan Wielsma, Johan Meijer, Johan Hylkema en later met Piter Doele naar café Eijgelaar (De Ossekop) om een goed glas bier te halen. Als je naar Ajax wilde, zei Johan: neem de Range Rover maar mee.’ Een salariskwestie bracht Smit ertoe om te solliciteren als lichtdrukker bij de provincie Friesland. ‘Daar heb ik het fotografisch zetten nog geïntroduceerd.’ Het bleek een luizenbaan te zijn. ‘Voor dat ik het wist zat ik in allerlei commissies omdat ik weinig te doen had. We klokten na de lunch uit en dan gingen we nog even een paar uur
Drukkerij Wielsma aan De Ossekop in 1956. Foto: Foto Dikken en Hulsinga. in de stad wandelen. Dat deed een hele ploeg toen.’ Een baan als leermeester bij de Dienst Sociale Werkplaats lonkte. ‘Dat had nooit mutten’, is het nuchtere commentaar. Het bedrijf aan de Orionweg, waar Wico van der Meulen destijds de scepter zwaaide, omschrijft Smit als ‘dikke zwendel en bedrog.’ Er werd gerausd om het leven. ‘Als je daar iets van zei, dan werd je bedreigd.’ Ook van Van der Meulen ontving Smit weinig
steun. ‘Daar kon ik niks mee.’ Bijna iedereen die in dienst van de Sociale Werkplaats werkte had er privé een bedrijfje bij, maar toen Smit dacht zijn werkzaamheden op een ordentelijke wijze te hebben geregeld bleek dit in de ogen van zijn superieuren niet zo te zijn. Ontslag op staande voet. ‘Ze hadden me een recherchebureau op mijn dak gestuurd. Volgens mij allemaal onterecht, maar om twee jaar te procederen terwijl zij dat kunnen op kosten van de gemeenschap en jij het uit eigen zak
moet betalen, had ik geen zin.’ Met Printré gaat het goed. ‘Ze weten dat ik vakwerk aflever en alle facetten van het voorbereidende drukwerk kan hanteren.’ De kerstkaarten voor de Unie Van Vrijwilligers zijn bijna printklaar. Ook voor Tafeltje Dekje staat de drukker uit Lekkum paraat. ‘Politicus Klaas Zwart wilde nog een aparte folder voor de verkiezingen om te laten zien hoe hij zich voor het dorp inzet. Kijk, hier is ie. Dat is toch een mooi ontwerp geworden?’
Sfeervol genieten tijdens Kerst
GELIEVE
TE R
ESERVEREN Kinderen t/m 3 jaar gratis, 4 t/m 11 jaar 50% korting.
45
45
P.P.
5-gangen menu EERSTE KERSTDAG
5-gangen menu TWEEDE KERSTDAG
Gekonfijte kabeljauw
Kreeft
met gerookte aardappel, rode biet, kappertjesmayonaise en krokant filodeeg
met zoetzure pompoen, rettich, dragonemulsie en appelgelei
★★★
Velouté van schorseneren
P.P.
★★★
50
Bouillon van hoender
met gerookte melk en Friese droge worst
met tortellini, champignon en peterselie
★★★
★★★
Gebraden eendenborst
Rosevalslaatje
met confit de canard, pompoen, knoflookpolenta en jus van foelie
met gerookte zalm, scheermes en hollandaisesaus
★★★
★★★
Gebraden hertenrugfilet
Gebakken Black Angus bavette
met peer, spruitjes, amandel en jus van jeneverbes
met gratin, aardpeer, geboterde groenten en jus van Madeira
★★★
★★★
Baba geweckt in sinaasappel
Pure chocoladetaart
met kaneelroomijs en kastanje
met ananas, kokos-anglaisesaus, sorbet van passievrucht en hazelnoot
dagen Kerst tbijt Geniet op beide on reid ook van een uitgeb
Restaurant Us Heit is onderdeel van Fletcher Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof in het centrum van Leeuwarden
MEER INFORMATIE OF RESERVEREN?
Bel 058 - 216 21 80 of mail naar info@restaurant-usheit.nl Hofplein 29 | 8911 HJ | Leeuwarden |www.restaurant-usheit.nl
Enorme collectie kunstkerstbomen
Dickensville 11-steden huisjes
SA KAS G TIN KOR
KOOPZONDAGEN 1, 8, 15 & 22 DECEMBER Planetenlaan 2 (bedrijventerrein Hemrik) 8938 AL Leeuwarden
Tel. 058 - 2882120 info@mazzelshop.nl www.mazzelshop.nl
23 Vervolg van pagina 15
Deze portefeuille omschrijft Jaap Hoekstra als een bijzonder bedrijfsverzamelgebouw met architectonische kwaliteit. ‘Wij zijn flexibel in ons aanbod als het gaat om de te huren locatie en ook als het gaat om de activiteiten en de omstandigheden van de huurder. Soms zeg ik: probeer het maar eens een tijdje.’ Jaap Hoekstra is opgegroeid in een boerengezin in de omgeving van Wommels. Hij woont in Easterrein. Hij volgde de lts in Sneek en bekwaamde zich in de autotechniek op de streekschool in Leeuwarden. Aan de Zwettestraat vestigde hij zijn autobedrijf dat inmiddels is overgedaan aan zijn bedrijfsleider en nog altijd functioneert onder zijn naam. Landelijk stond hij aan de top met autorestauraties. Het pand van motorzaak Motorado aan de James Wattstraat is eveneens van hem geweest. Hij noemt het gebouw om te laten zien dat hij van een loods een visitekaartje kan maken. ‘Ik vond dat een mooie locatie en heb het pand opgeknapt en voorzien van een eigentijdse uitstraling.’ Volgens Jaap Hoekstra vormt het opknappen en onderhouden van panden een deel van zijn succes. ‘Als ondernemer zie ik meteen wat de kansen van een gebouw zijn. Je moet eerst goed investeren om het pand voor de huurders zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Voor mijn bedrijfsverzamelgebouw De Fabriek dat dateert uit 1968 zie ik een goede markt. Het gebouw moet er goed bij staan en de sfeer in het gebouw moet aangenaam zijn. Daar werken we iedere dag aan. Waar haal je een uitsmijter voor 2,80 en een kopje koffie voor tachtig cent?’ Zou de voormalige gevangenis de Blokhuispoort niet iets voor ondernemer Jaap Hoekstra zijn om te exploiteren? Hij kijkt naar dit object met gemengde gevoelens. ‘Daar zou ik iets heel moois van kunnen maken. Het blijft nu als creatief ondernemerscentrum steken in hobbyisme. Dat is jammer. Een gemiste kans. Dat zou ik professioneler aanpakken met meer kans op succes.’
Zanger Joepie van Tuinen
‘Se seiden: Daar komme se an: de karaokazingers.’ ‘De populariteit van Nederlandstalige muziek is wel een beetje voorbij. Allrounders zoals ik hebben nog een beetje werk, maar ook dat wordt minder.’ De stem van de Leeuwarder zanger Joepie van Tuinen klinkt als een klok. Of het nu gaat om ‘Als je nooit verdrietig bent’ of ‘Jaargetijden’: hij draait zijn hand er niet voor om. ‘Met het lied Jaargetijden beleefde ik mijn doorbraak. Het is een mooi melodieus lied met een stevige tekst. Jaargetijden werd opgepakt door de piratenzenders in heel Friesland, Groningen en Drenthe. Maar ik had moeten doorzetten.’ Het kleurrijke artiestenbestaan loopt allerminst over rozen, zoveel wordt duidelijk in het gesprek met de Liwwadder volkszanger, die opgroeide in de Insulindestraat en zijn carrière begon achter de bar van Us Mem aan de Eewal en de Monkey Bar in de Grote Hoogstraat. ‘Daar stond ik als dj en al snel kreeg ik een microfoon in de handen geduwd met het verzoek om te zingen. Ze vonden dat ik dat wel aardig kon.’ Jan de Jong van Us Mem en Tonny van Houten van de Monkey Bar zagen in Joepie van Tuinen een attractie die de bierpomp langer liet stromen. ‘Vanaf mijn dertiende stond ik als dj in die zaken te werken.’ Nadat een carrière in de tuinbouw niet tot bloei kwam. ‘Iemand wees me op een advertentie van de toentertijd bekende band Crossfire, die een zanger zocht. Reina van Zandvoort was de zangeres van de band. Drie weken later stond ik op het podium van De Kruisweg in Marum countryliedjes te zingen. Crossfire was een van de eerste bands die live zong met behulp van opnamebanden.’ De zanger met het brede geluid werd al snel op andere muzikale
Se make mij de pis niet lauw We hebben in onze stad al een Us Heit en een Us Mem, maar daar kan sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen een Us Henk aan worden toegevoegd. Onze wethouder HENK DEINUM, want over hem gaat het natuurlijk, is in korte tijd uitgegroeid tot een geweldenaar. Hij is met hulp van MOHAMMED BENMHAMMED, die hem op de schouders nam, zelfs boven ons uitgestegen. Nog even en zijn naam verschijnt in neonletters boven ons nieuwe culturele kwartier aan de Haniasteeg. Waar MITTERRAND het nog moest doen met een bibliotheek, POMPIDOU met een kunsthal en GISCARD d’ ESTAING met een piramide, hebben wij nu Henk met zijn eigen poppodium. Waar heb ik deze magistrale Henk voor het eerst ontmoet? En zag ik toen al in
dat hij zich zo zou ontwikkelen? Het zijn vragen die mij de laatste week danig hebben beziggehouden. Het moet ergens in de jaren tachtig zijn geweest dat ik Henk voor het eerst ontmoette. Na een persfeest in de Nieuwe Zaal van schouwburg de Harmonie werd ik uitgenodigd om de afterparty mee te maken in de woning van SIKKE DOELE, journalist van de Leeuwarder Courant, in de Leeuwarder Kanaalstraat. Ik kwam nog maar net kijken in de wonderlijke wereld van de journalistiek. Kelner PIET SCHIPPERS van de Harmonie, die mij wel eens bij een toneelvoorstelling had gezien, verwelkomde mij op het persfeest met de woorden: Wat doe’st dou hier? Bist dou fan de Donald Duck? U begrijpt, een groter compliment kon mij in mijn prille journalistieke carrière niet ten deel vallen, al had ik dat toen nog niet meteen door.
sporen gezet en belandde via de populariteit van René Froger bij de Engelstalige top-40 muziek. ‘Ik zong de grootste hits. Mijn stem kwam een beetje in de buurt van die van Froger.’ Het ene ensemble volgde het andere op. Ook veranderde de naam van de zanger naar gelang de markt hierom vroeg. Via het Suzan Trio en het Garden Duo en een duo met Silvia Zwart is het nu weer gewoon Joepie solo. ‘Joepie is de naam waarvan ze me kennen.’ Eigenlijk is Joepie van Tuinen weer terug bij af. Onder het wisselende succes heeft Van Tuinen nooit echt geleden. In thuisstudio’s werden iedere keer verwachtingsvol demo’s opgenomen om later te constateren dat die echte hit er toch wéér niet tussen zat. Even leek hij het geluk met volle teugen tot zich te kunnen nemen, dat was bij de presentatie van Als ik jou niet had in 1998. ‘Tonny de Haan gaf mij de kans om een cd met negentien nummers uit te brengen. Het was Nederlandse countrymuziek. Het nummer Als je ooit verdrietig bent was een geïnspireerd op If You Ever Change Your Mind van the Animals.’ Het liep even goed, maar waar bleef de opvolger? ‘Niels Bloembergen nam een single op met vijf nummers. Die flopte helemaal.’ Met het Cambuurlied Mijn hart is geel, mijn hart is blauw werd weer gescoord. ‘Daar zat een
In de woning van Sikke Doele en zijn vriendin NYNKE was het een en al jolijt. Er waren twee mastodonten op dat feest waar je onmogelijk omheen kon en die mij dus nog helder op het netvlies staan. De eerste was HENK DEINUM, toentertijd opbouwwerker bij het Centraal Orgaan Leeuwarden. COL, een machtige club die wethouders met woeste plannen in de tang hield, boezemt bij velen in onze gemeente nog angst in. En de ander was ALBERT VAN KEIMPEMA, destijds noordelijk correspondent van de Telegraaf en woonachtig in Pip’s Pub van het Oranje Hotel, zoals hij onlangs nog in café De Ossekop verklaarde. Als vermeend vertegenwoordiger van de Donald Duck stelde ik mij in huize Doele bescheiden op, een rol die ik volgens mij sindsdien bij diverse gelegenheden vaardig op mij heb weten te nemen. Het is ook niet niks om je in de omgeving
complete liveband achter, niet zo’n muziekmachine.’ Soms sloeg de twijfel toe wanneer hij de Harekieten (bewoners van de oostelijk gelegen provinciedelen) met veel bravoure op het podium zag staan. ‘Rommy, die stond er toch maar. Die Harekieten hebben meer geloof in hun vak. Ze zingen met overtuiging. In oans stadsje twijfelen we wat meer.’ Ook de concurrentie speelt parten. ‘Voor een paar centen stappen de Idols op het podium.’ Hij kijkt zoals de orkestleden naar hem keken toen hij met zijn bandrecorder het podium opstapte. Met afkeuring
van personen met een dergelijke statuur te bewegen. Deinum en Van Keimpema zijn mannen die met hun vocabulaire geweld een slecht functionerende open haard moeiteloos nieuw leven kunnen inblazen. Ik heb Henk - Albert wat minder - sinds hun optreden in de Kanaalstraat altijd gevolgd. En van Henk kan nu gezegd worden dat hij op de top van de berg staat. Daar staande overziet hij alles en het kan hem niet kwalijk worden genomen dat een detail in het dal hem door bergmist ontgaat. Ik neem niet aan dat Henk nog hoger kan. Bij de actie van Mohammed in het Stadskantoor dacht ik even dat er een draagstoel werd gehaald, want de macht grijpen met slechts 9900 stemmen van de 86.000 is niet niks. Dat grenst aan het ongelooflijke. Daarbij ook nog eens verklaren een eind te hebben gemaakt aan de pietepeuterigheid van onze stad is helemaal formidabel. Dat
werd er gezegd: ‘Daar komme se an: de karaokazingers.’ Ach, Joepie van Tuinen vermaakt zich wel bij de lokale zender Mercurius. Hij bewondert Martin Plantinga en heeft waardering voor Sjonnie, Sjoukje en Cees. Met Sandra zingt hij op bruiloften en partijen. ‘Ik ben allround en zing moeilijke en gemakkelijke nummers: Paul Anka en Elvis. Nog vier of vijf jaar, dan zal het wel gebeurd zijn. Dan stap ik achter het stuur van een vrachtwagen.’
past helemaal in de lijn van collegawethouder ISABELLE DIKS, die de stad sinds haar bewind helemaal zag opbloeien en haar zetel verlies toch eigenlijk als grote winst beschouwt. Ook het wegdrukken van een winnende partij als D66 met het verwijt dat hun gebrek aan steun aan Culturele Hoofdstad de stad met een molensteen zou hebben opgezadeld past in dit plaatje en versterkt het machtsbeeld rond Henk. Henk roept en Isabelle hangt de versierselen om. De twee moeten hebben gedacht: als je een ander de molensteen omhangt, zie je je eigen steen niet meer. Het brengt Henk bijna op een niveau waarbij je moet overwegen om de monumenten Us Heit en Us Mem maar te verwijderen. Die staan er in de schaduw van Us Henk niet meer lekker bij.
Andries Veldman < < <
MUSIC • MOVIES • BOOKS • GAMES
s t h g i l h g i SPOT H
s DVD-Box Zeven Film Alex van Warmerdam
Out now: Lady Gaga Artpop
Ricksen Vechtlust, Fernando Vincent de Vries
Topgame: Call of Duty - Ghosts
Winkelcentrum Zaailand - begane grond