วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร

พระธาตํุเชิ​ิงชิุม

วั​ัดพระธาตุ​ุเชิ​ิงชิุมวัรวัิหาร That Choeng Chum Subdistrict,

Mueang Sakon Nakhon District, Sakon Nakhon Province

202 ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย

Wat Phra That Choeng Chum Worawihan

ตํ​ําบลธาตํุเชิ​ิงชิุม อำําเภอำเมือำงสกลนคร จั​ังหวั​ัดสกลนคร

อำุโบสถ

ควัามเป็​็นมา

พระพุทธชิ​ินราชิ

ตั้​้ง� อยู่​่ถ� นนเจริ​ิญเมื​ือง ตั้ําบลธาตัุ้เชิ​ิงชิุมื อําเภอเมื​ืองสกลนคริ จ้งหวั้ดสกลนคริ สริ้างขึ้​้�นเมื​ื�อใดไมื�ปริากฏหล้กฐานชิ้ด ในอดีตั้กาล พริะพุทธเจ้าพริ้อมืด้วัยู่พริะอานนท์ ได้เสด็จจากพริะวัิหาริเชิตั้วั้น เสด็จ ตั้ามืลําแมื�นา�ํ โขึ้ง เมื​ือ� พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะทริงทริาบขึ้�าวั จ้งได้เสด็จ ออกตั้​้อนริ้บพริะพุทธเจ้า มืีพุทธปริะสงค์ให้พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะ ทริงเลือ� มืใสในพริะพุทธศาสนายู่ิง� ขึ้​้น� จ้งทริงแสดงปาฏิหาริ​ิยู่บ์ น้ ดาล ให้มืีดวังมืณีริ้ตั้น์ มืีริ้ศมืีพวัยู่พุ�งออกจากพริะโอษฐ์พริ้อมืก้นสามืดวัง พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะทริงเห็นเป็นอ้ศจริริยู่์กบ็ ง้ เกิดศริ้ทธา เปล�งวัาจา สาธุการิด้วัยู่ควัามืปิตั้ ิ พริะพุทธเจ้าได้ตั้ริ้สวั�า ณ ทีน� เ�ี ป็นสถานทีอ� น้ อุดมื ปริะเสริ​ิฐ ทีพ� ริะพุทธเจ้าท้ง� สีพ� ริะองค์ จะได้มืาปริะชิุมืริอยู่พริะพุทธบาท ไวั้ เพือ� เป็นทีส� ก้ การิะแก�เทวัดาและมืนุษยู่์ทง�้ หลายู่ พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะ บ้งเกิดควัามืปิตั้ิโสมืน้ส จ้งได้ถอดพริะมืงกุฎทองคําขึ้อง พริะองค์ สวัมืบ่ชิาริอยู่พริะพุทธบาท แล้วัทริงสริ้างเจดียู่ค์ ริอบไวั้ จ้งได้ ชิือ� วั�า พระธาตุ​ุเชิ​ิงชิุม ตั้ามืพงศาวัดาริลาวั ปัจจุบน้ เป็นป่ชินียู่สถาน สําค้ญค่�บ้านค่�เมื​ืองสกลนคริ ทุกวั้นพริะในตั้อนคํา� จะมืีปริะชิาชินไป บ่ ชิ ากริาบไหวั้ พ ริะธาตัุ้ และหลวังพ� อ องค์ แ สนเป็ น จํา นวันมืาก งานปริะจําปีขึ้องพริะธาตัุ้เชิ​ิงชิุมื จะเริ​ิมื� ตั้​้ง� แตั้�วัน้ ขึ้​้น� ๙ คํา� ถ้งวั้นขึ้​้น� ๑๕ คํา� เดือนยู่ี � (๒) ขึ้องทุกปี (กําหนดตั้ามืจ้นทริคตั้ิ)

ภาพวัาดจัิตํรกรรมภายในอำุโบสถ ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย

203

ภาพมุมสูง

อาคารเสนาสนะ พระธาตุ​ุเชิ​ิงชิุม

ตั้​้�งห้นหน้าไปทางหนองหานที�อยู่​่�ทางทิศตั้ะวั้นออก เป็นเจดียู่ก์ อ� อิฐถือป่น ริ่ปทริงสีเ� หลียู่� มื ส่ง ๒๔ เมืตั้ริเศษ ฐาน เป็นริ่ปสีเ� หลียู่� มื ส�วันบนเป็นทริงบ้วัเหลียู่� มื ไมื�มืลี วัดลายู่ปริะด้บ ทีฐ� านเจดียู่มื์ ซุ้ี มืุ้ ปริะตั้่ทง�้ สีด� า้ น ซุุ้มื้ ยู่อดปริะตั้่มืลี ก้ ษณะเป็นยู่อด ปริาสาท ขึ้​้างในท้บสริ้างด้วัยู่ศิลาแลงและหินทริายู่แดง มืีซุ้​้มืุ ปริะตั้่หลอกแบบขึ้อมื ด้านทิศเหนือ ทิศใตั้​้ และทิศตั้ะวั้นตั้ก ซุุ้้มืปริะตั้่ทางเขึ้​้าจริ​ิงด้านทิศตั้ะวั้นออก แตั้�แริกเริ​ิ�มืพริะธาตัุ้เชิ​ิงชิุมื คงเป็นปริาสาทหินทริายู่ศิลปะสมื้ยู่ขึ้อมื ภายู่ในกริอบ ปริะตั้่ทางเขึ้​้าอุโมืงค์ด้านขึ้วัามื​ือ มืีจาริ้กพริะธาตัุ้เชิ​ิงชิุมือ้กษริ ขึ้อมืโบริาณ ริาวัพุทธศตั้วัริริษที � ๑๖ องค์พริะธาตัุ้ในปัจจุบน้ เป็น ศิลปะล้านชิ้าง เนื�องจากชิ�วังที�อิทธิพลขึ้องอาณาจ้กริล้านชิ้าง แผ่�เขึ้​้ามืา บริ​ิเวัณภาคตั้ะวั้นออกเฉี​ียู่งเหนือขึ้องไทยู่ ริาวัพุทธ ศตั้วัริริษที � ๑๙ และได้มืกี าริบ่ริณะองค์พริะธาตัุ้ขึ้น�้ มืาใหมื�

ซุุ้�มประตํูวั​ัด

204 ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย

บ่อำนํ�าศั​ักด์�สท์ ธิ�

วิ​ิหาร

ภายู่ในพริะวัิหาริปริะดิษฐาน หลวิงพ่อพระองค์​์แสน เป็นพริะพุทธริ่ปปางมืาริวัิชิยู่้ ศิลปะเชิียู่งแสน เป็นพริะพุทธริ่ป ค่�บ้านค่�เมื​ืองขึ้องชิาวัสกลนคริ อุโบสถ

มืีล้กษณะเป็นสิมืแบบโถง โคริงสริ้างเป็นไมื้ก�ออิฐ ถือป่น หล้งคาเป็นกริะเบื�องไมื้แบบเดิมื ห้นหน้าไปทางทิศใตั้​้ ภายู่ในมืีจิตั้ริกริริมืเป็นภาพเถาไมื้เลื�อยู่เป็นแนวัริอบอาคาริ หน้ า บ้ น มืี จิ ตั้ ริกริริมืฝาผ่น้ ง เป็ น ริ่ ป เทพบุ ตั้ ริ และเทพธิ ด า ดาวัปริะจํายู่ามื มื้งกริ และเถาไมื้เลื�อยู่ ภายู่ในปริะดิษฐาน พริะพุทธริ่ปหลายู่องค์ ท้�งที�สริ้างด้วัยู่ไมื้ และเป็นป่นปั�น

หอำกลอำง

ศัาลาหอำฉั​ัน

หลวังพ่อำพระอำงค์แสน

รอำยพระพุทธบาท

ผนังเทพบุตํรและเทพธิดา

หน�าบันขอำงอำงค์พระธาตํุเชิ​ิงชิุม

พระพุทธรูปโบราณ

วัิหาร

บ่อนำา� ศั​ักดิ์ิส� ทิ ธิ�

เป็ น บ� อ นํา� ที�มืีมื าพริ้ อ มืองค์ พ ริะธาตัุ้ เชิ​ิ ง ชิุ มื เดิ มื มืี นํา� พุผ่ดุ ขึ้​้น� มืา เนือ� งจากเป็นปลายู่ทางขึ้องลํานํา� ใตั้​้ดนิ ซุ้​้ง� ไหลมืา จากเทือกเขึ้าภ่พาน ผ่�านศ่นยู่์ริาชิการิด้านทิศเหนือ ผ่�านใจกลาง เมื​ืองขึ้​้างวั้ดเหนือ แล้วัไหลมืาผุ่ดที�น� ี เริียู่กวั�า ภู​ูนา�ำ ซอดิ์ หริือ ภู​ู นา�ำ ลอดิ์ แล้ วั ไหลผ่� า นไปที� ส ริะพ้ ง ทอง ในสวันสมืเด็ จ พริะศริีนคริ​ินทริ์ซุ้ง�้ อยู่​่ตั้� ิดก้บวั้ด เมื​ื�อนํา� น้อยู่ลงเริื�อยู่ ๆ จ้งได้มืี การิทําผ่น้งก้น� ไมื�ให้ดนิ พ้งลงไป ในอดีตั้จะมืีการินํานํา� จากบ�อนํา� ทีน� ไ�ี ปปริะกอบพิธ ี เมื​ือ� มืีพธิ กี ริริมือ้นสําค้ญตั้�าง ๆ อีกด้วัยู่ หอกลอง

หอกลองหริือหอริะฆั้ง เป็นหอกลองส่งท้ง� หมืดสามืชิ้น� สริ้างขึ้​้น� ในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ โดยู่ชิาวัเวัียู่ดนามืทีไ� ด้มืาพําน้กอาศ้ยู่ ณ จ้งหวั้ดสกลนคริ ริ�วัมืใจก้นสริ้างขึ้​้น� ถวัายู่องค์พริะธาตัุ้เชิ​ิงชิุมื เพือ� เป็นพุทธบ่ชิา และเพือ� ใชิ้บอกเวัลายู่ามืตั้�าง ๆ ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย

205