พระธาตํุเชิิงชิุม
วััดพระธาตุุเชิิงชิุมวัรวัิหาร That Choeng Chum Subdistrict,
Mueang Sakon Nakhon District, Sakon Nakhon Province
202 ปัักหมุุดวััดเมืืองไทย
Wat Phra That Choeng Chum Worawihan
ตํําบลธาตํุเชิิงชิุม อำําเภอำเมือำงสกลนคร จัังหวััดสกลนคร
อำุโบสถ
ควัามเป็็นมา
พระพุทธชิินราชิ
ตั้้ง� อยู่่ถ� นนเจริิญเมืือง ตั้ําบลธาตัุ้เชิิงชิุมื อําเภอเมืืองสกลนคริ จ้งหวั้ดสกลนคริ สริ้างขึ้้�นเมืื�อใดไมื�ปริากฏหล้กฐานชิ้ด ในอดีตั้กาล พริะพุทธเจ้าพริ้อมืด้วัยู่พริะอานนท์ ได้เสด็จจากพริะวัิหาริเชิตั้วั้น เสด็จ ตั้ามืลําแมื�นา�ํ โขึ้ง เมืือ� พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะทริงทริาบขึ้�าวั จ้งได้เสด็จ ออกตั้้อนริ้บพริะพุทธเจ้า มืีพุทธปริะสงค์ให้พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะ ทริงเลือ� มืใสในพริะพุทธศาสนายู่ิง� ขึ้้น� จ้งทริงแสดงปาฏิหาริิยู่บ์ น้ ดาล ให้มืีดวังมืณีริ้ตั้น์ มืีริ้ศมืีพวัยู่พุ�งออกจากพริะโอษฐ์พริ้อมืก้นสามืดวัง พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะทริงเห็นเป็นอ้ศจริริยู่์กบ็ ง้ เกิดศริ้ทธา เปล�งวัาจา สาธุการิด้วัยู่ควัามืปิตั้ ิ พริะพุทธเจ้าได้ตั้ริ้สวั�า ณ ทีน� เ�ี ป็นสถานทีอ� น้ อุดมื ปริะเสริิฐ ทีพ� ริะพุทธเจ้าท้ง� สีพ� ริะองค์ จะได้มืาปริะชิุมืริอยู่พริะพุทธบาท ไวั้ เพือ� เป็นทีส� ก้ การิะแก�เทวัดาและมืนุษยู่์ทง�้ หลายู่ พริะเจ้าสุวัริริณภิงคาริะ บ้งเกิดควัามืปิตั้ิโสมืน้ส จ้งได้ถอดพริะมืงกุฎทองคําขึ้อง พริะองค์ สวัมืบ่ชิาริอยู่พริะพุทธบาท แล้วัทริงสริ้างเจดียู่ค์ ริอบไวั้ จ้งได้ ชิือ� วั�า พระธาตุุเชิิงชิุม ตั้ามืพงศาวัดาริลาวั ปัจจุบน้ เป็นป่ชินียู่สถาน สําค้ญค่�บ้านค่�เมืืองสกลนคริ ทุกวั้นพริะในตั้อนคํา� จะมืีปริะชิาชินไป บ่ ชิ ากริาบไหวั้ พ ริะธาตัุ้ และหลวังพ� อ องค์ แ สนเป็ น จํา นวันมืาก งานปริะจําปีขึ้องพริะธาตัุ้เชิิงชิุมื จะเริิมื� ตั้้ง� แตั้�วัน้ ขึ้้น� ๙ คํา� ถ้งวั้นขึ้้น� ๑๕ คํา� เดือนยู่ี � (๒) ขึ้องทุกปี (กําหนดตั้ามืจ้นทริคตั้ิ)
ภาพวัาดจัิตํรกรรมภายในอำุโบสถ ปัักหมุุดวััดเมืืองไทย
203
ภาพมุมสูง
อาคารเสนาสนะ พระธาตุุเชิิงชิุม ตั้้�งห้นหน้าไปทางหนองหานที�อยู่่�ทางทิศตั้ะวั้นออก เป็นเจดียู่ก์ อ� อิฐถือป่น ริ่ปทริงสีเ� หลียู่� มื ส่ง ๒๔ เมืตั้ริเศษ ฐาน เป็นริ่ปสีเ� หลียู่� มื ส�วันบนเป็นทริงบ้วัเหลียู่� มื ไมื�มืลี วัดลายู่ปริะด้บ ทีฐ� านเจดียู่มื์ ซุ้ี มืุ้ ปริะตั้่ทง�้ สีด� า้ น ซุุ้มื้ ยู่อดปริะตั้่มืลี ก้ ษณะเป็นยู่อด ปริาสาท ขึ้้างในท้บสริ้างด้วัยู่ศิลาแลงและหินทริายู่แดง มืีซุ้้มืุ ปริะตั้่หลอกแบบขึ้อมื ด้านทิศเหนือ ทิศใตั้้ และทิศตั้ะวั้นตั้ก ซุุ้้มืปริะตั้่ทางเขึ้้าจริิงด้านทิศตั้ะวั้นออก แตั้�แริกเริิ�มืพริะธาตัุ้เชิิงชิุมื คงเป็นปริาสาทหินทริายู่ศิลปะสมื้ยู่ขึ้อมื ภายู่ในกริอบ ปริะตั้่ทางเขึ้้าอุโมืงค์ด้านขึ้วัามืือ มืีจาริ้กพริะธาตัุ้เชิิงชิุมือ้กษริ ขึ้อมืโบริาณ ริาวัพุทธศตั้วัริริษที � ๑๖ องค์พริะธาตัุ้ในปัจจุบน้ เป็น ศิลปะล้านชิ้าง เนื�องจากชิ�วังที�อิทธิพลขึ้องอาณาจ้กริล้านชิ้าง แผ่�เขึ้้ามืา บริิเวัณภาคตั้ะวั้นออกเฉีียู่งเหนือขึ้องไทยู่ ริาวัพุทธ ศตั้วัริริษที � ๑๙ และได้มืกี าริบ่ริณะองค์พริะธาตัุ้ขึ้น�้ มืาใหมื�
ซุุ้�มประตํูวััด
204 ปัักหมุุดวััดเมืืองไทย
บ่อำนํ�าศัักด์�สท์ ธิ�
วิิหาร ภายู่ในพริะวัิหาริปริะดิษฐาน หลวิงพ่อพระองค์์แสน เป็นพริะพุทธริ่ปปางมืาริวัิชิยู่้ ศิลปะเชิียู่งแสน เป็นพริะพุทธริ่ป ค่�บ้านค่�เมืืองขึ้องชิาวัสกลนคริ อุโบสถ มืีล้กษณะเป็นสิมืแบบโถง โคริงสริ้างเป็นไมื้ก�ออิฐ ถือป่น หล้งคาเป็นกริะเบื�องไมื้แบบเดิมื ห้นหน้าไปทางทิศใตั้้ ภายู่ในมืีจิตั้ริกริริมืเป็นภาพเถาไมื้เลื�อยู่เป็นแนวัริอบอาคาริ หน้ า บ้ น มืี จิ ตั้ ริกริริมืฝาผ่น้ ง เป็ น ริ่ ป เทพบุ ตั้ ริ และเทพธิ ด า ดาวัปริะจํายู่ามื มื้งกริ และเถาไมื้เลื�อยู่ ภายู่ในปริะดิษฐาน พริะพุทธริ่ปหลายู่องค์ ท้�งที�สริ้างด้วัยู่ไมื้ และเป็นป่นปั�น
หอำกลอำง
ศัาลาหอำฉััน
หลวังพ่อำพระอำงค์แสน
รอำยพระพุทธบาท
ผนังเทพบุตํรและเทพธิดา
หน�าบันขอำงอำงค์พระธาตํุเชิิงชิุม
พระพุทธรูปโบราณ
วัิหาร
บ่อนำา� ศัักดิ์ิส� ทิ ธิ� เป็ น บ� อ นํา� ที�มืีมื าพริ้ อ มืองค์ พ ริะธาตัุ้ เชิิ ง ชิุ มื เดิ มื มืี นํา� พุผ่ดุ ขึ้้น� มืา เนือ� งจากเป็นปลายู่ทางขึ้องลํานํา� ใตั้้ดนิ ซุ้้ง� ไหลมืา จากเทือกเขึ้าภ่พาน ผ่�านศ่นยู่์ริาชิการิด้านทิศเหนือ ผ่�านใจกลาง เมืืองขึ้้างวั้ดเหนือ แล้วัไหลมืาผุ่ดที�น� ี เริียู่กวั�า ภููนา�ำ ซอดิ์ หริือ ภูู นา�ำ ลอดิ์ แล้ วั ไหลผ่� า นไปที� ส ริะพ้ ง ทอง ในสวันสมืเด็ จ พริะศริีนคริินทริ์ซุ้ง�้ อยู่่ตั้� ิดก้บวั้ด เมืื�อนํา� น้อยู่ลงเริื�อยู่ ๆ จ้งได้มืี การิทําผ่น้งก้น� ไมื�ให้ดนิ พ้งลงไป ในอดีตั้จะมืีการินํานํา� จากบ�อนํา� ทีน� ไ�ี ปปริะกอบพิธ ี เมืือ� มืีพธิ กี ริริมือ้นสําค้ญตั้�าง ๆ อีกด้วัยู่ หอกลอง หอกลองหริือหอริะฆั้ง เป็นหอกลองส่งท้ง� หมืดสามืชิ้น� สริ้างขึ้้น� ในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ โดยู่ชิาวัเวัียู่ดนามืทีไ� ด้มืาพําน้กอาศ้ยู่ ณ จ้งหวั้ดสกลนคริ ริ�วัมืใจก้นสริ้างขึ้้น� ถวัายู่องค์พริะธาตัุ้เชิิงชิุมื เพือ� เป็นพุทธบ่ชิา และเพือ� ใชิ้บอกเวัลายู่ามืตั้�าง ๆ ปัักหมุุดวััดเมืืองไทย
205