ปักหมุดเมืองไทย เส้นทางบุญเส้นทางธรรม 5จังหวัด ภาคเหนือ

ปั​ักหมุ​ุด

เมุืองไทย

ปั​ักหมุ​ุดเส้​้นทางบุ​ุญ เส้​้นทางธรรมุ จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร่�ย จั​ังหวั​ัดน่​่�น่ จั​ังหวั​ัดพะเย� จั​ังหวั​ัดลำำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดแพร่​่

www

Website

วั​ัดป่​่าเวัียงทอง

ตำำาบลเวัียงทอง อำาเภอสู​ูงเม่​่น จั​ังหวั​ัดแพร่​่

Wat Pa Wieng Thong

Wiang Thong Subdistrict, Sung Men District, Phrae Province 2

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

สำำ�นั​ักปฏิ​ิบั​ัติ​ิธรรม

ประจำำ�จำังหวั​ัดแพร่ แห่งที่​่� ๑ (ธรรมยุ​ุติ) ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

3

- หลวงพ่​่อผาเงา -

วั​ัดพระธาตุ​ุผาเงา

ตุำ า บลเวัี ย ง อำำ า เภอำเชี​ี ย งแสน จั​ั ง หวั​ั ด เชี​ี ย งราย

Wat Phra Dhat Pha Ngao

Wiang Subdistrict, Chiang Saen District, Chiang Rai Province 4

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระธาตุ​ุผาเงา

Pra Dhat Pha - Ngao

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

5

ATPR ปั​ักหมุ​ุด

มนต์​์เสน่ห์​์เมืองเห์นือ เชี​ียงราย

น่​่าน่

แพร่

พะเยา

ลำำาปาง

เมู่ือ� ลมู่หน�วัมู่�เยือน เช่อ� วั��ใคริหล�ยคนจัินตำน�ก�ริภ�พีก�ริเดินที่�งสุ่ภ� �คเหนือ ดินแดนที่​่เ� ตำ็มู่ไปุด้วัย เสุน�หแ์ ละมู่นตำ์ขลัง ดืมู่� ดำ�� กับธริริมู่ช�ตำิ วั​ัฒนธริริมู่พี้น� เมู่ือง อ�ห�ริริสุเลิศิ ริวัมู่ถึงก�ริเดินที่�งมูุ่ง� หน้�ข้น� ภ่เข�สุ่ง สุัมู่ผัสุสุ�ยลมู่สุ�ยหมู่อก พีักผ�อนหย�อนใจัที่��มู่กล�งขุนเข�และดอกไมู่้น�น�พีริริณั นิตำยสุ�ริเล�มู่น่�จัะพี� ทีุ่กที่��นที่�องเที่​่ย� วัไปุยัง ๔ จั​ังหวั​ัดเมู่ืองเหนือ เชียงริ�ย แพีริ� น��น พีะเย� เมู่ืองแห�งมู่นตำ์เสุน�หที่์ เ�่ ตำ็มู่ไปุด้วัยกลิน� อ�ย ของวั​ัฒนธริริมู่พี้น� เมู่ืองโบริ�ณัที่​่ย� งั คงปุริ�กฏให้เห็นในปุัจัจัุบนั ทีุ่กที่��นจัะเพีลิดเพีลินไปุกับเสุ้นที่�งวั​ัฒนธริริมู่ สุถ�นที่​่ที่� อ� งเที่​่ย� วัธริริมู่ช�ตำิที่น่� �� สุนใจั ตำลอดจันที่​่พี � กั ริ้�นอ�ห�ริ และค�เฟ่ยอดฮิ​ิตำอ่กมู่�กมู่�ยที่​่ไ� มู่�ควัริพีล�ด! ที่​่มู่ง�นปุักหมูุ่ดเมู่ืองไที่ยมู่​่ควั�มู่ตำัง� ใจัอย��งยิง� ในก�รินำ�เสุนอเริ่อ� งริ�วัก�ริที่�องเที่​่ย� วัหล�กหล�ยสุไตำล์ ให้ที่กุ ที่��นได้เพีลิดเพีลินและวั�งแผนก�ริที่�องเที่​่ย� วัในอน�คตำ โดยมู่​่ควั�มู่เช่อ� มู่ัน� วั��ทีุ่กที่��นที่​่เ� ปุ่ดอ��นนิตำยสุ�ริ ปุักหมูุ่ด ๕ จั​ังหวั​ัดเมู่ืองเหนือ เชียงริ�ย แพีริ� น��น พีะเย� ลำ�ปุ�ง จัะได้ริับปุริะสุบก�ริณั์อันคุ้มู่ค��ตำลอดก�ริ เดินที่�ง

6

บริ​ิษัที่ั เอที่​่พี​ีอ�ริ์ เพีอริ์เฟคที่์ จัำ�กัด atpr.perfect@gmail.com ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

EDITOR

ATPR PERFECT Co.,Ltd.

ณั​ัฏฐพีัฒน์ แจั�มู่จั​ันที่ริ์ Nattapat Jamjan ที่​่�ปรึ​ึกษาฝ่​่ายปรึะสานงานและส่�อสารึองค์​์กรึ Corporate Coordination and Communication Consultant

ไพีริัตำน์ กลัดสุ​ุขใสุ Pirat Kludsuksai

ภ่ษัิตำ วัิที่ย� Phusit Wittaya

พีุฒิพีธริ จั​ันที่ริ์หอมู่

มู่งคล แพีริ�ศิ​ิริพี ิ ุฒิพีงศิ์

Puttitorn Janhom

Mongkol Praesiriputtipong

ธนิน ตำั�งดำ�ริงจัิตำ

ปรึะสานงานและส่�อสารึองค์​์กรึ Corporate Coordination and Communication

ถ�วัริ เวัปุ​ุละ

Thanin Tangtamrongjit

Taworn Wapula

วัิษัณัุ ชะริุดริัมู่ย์ Wissanu Charudrum

ติ​ิดติ่อปรึะสานงาน Coordination

ชัชญ�ณัิช วัิจัิตำริ

ดวังด�วั บุญที่�วัมู่

พีริริณัวัิก� มู่ะลิซ้​้อน

Chatchayanit Wijit

Duangdao Boomtuam

Panwika Malison

ธัญภริณั์ สุมู่ดอก

ภ�นุวั​ัฒน์ ปุริะสุ�นสุ​ุข

ชลธิช� ปุ่�นปุริะดับ

Thunyaporn Somdok

Panuwat Prasansuk

Chonthicha Pinpradub

คมู่สุันตำ์ สุ่หะวังษั์ Komsan Sihawong

พีัชริะ มู่ะโนที่น Patchara Manothon

พีริริณัน�ริ�ยณั์ สุืบเพี็ง

ออกแบบกรึาฟิ​ิก Graphic Designer

Pannarai Suebpeng

พีริเที่พี ลักขษัริ ติัดติ่อวิ​ิด่โอ Vdo Editor

Bhonthep Luckasorn

จั​ักริพีงษั์ ชำ�น�ญ Jakkapong Chamnan

ช�อผก� มู่ะคุ้มู่ใจั Chopaka Makhumjai ผู้​้�ด้แลส่�อออนไลน์ Admin

ชัยวัิชญ์ แสุงใสุ Chaiwit Saengsai

พีริ โพีช�ริี Porn Pocharee

ถ่​่ายภาพ Photographer

23 หมู่​่�ที่​่� 1 ตำำ�บลนอกเมู่ือง อำ�เภอเมู่ืองสุ​ุริ​ินที่ริ์ จั​ังหวั​ัดสุ​ุริ​ินที่ริ์ 32000 082-0365590 ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ,๕ จั​ั044-060-459 งหวั​ัดภาคเหนื​ือ 7

สารบั​ัญ

CONTENTS 30 จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

วั​ัดพระแก้​้วั พระอารามหลวัง วั​ัดม่�งเมือง วั​ัดเชีตุ​ุพน (สั​ันโค้​้งน้อย) วั​ัดสั​ันทรายหลวัง วั​ัดสั​ันป่​่าก้่อ วั​ัดพระธาตุ​ุผาเงา วั​ัดธารทอง วั​ัดอำามาตุย์ วั​ัดทุ่งพร้าวั วั​ัดห้วัยป่ระสั่ทธ่� วั​ัดพระธาตุ​ุจัอมแจั้ง วั​ัดแม่อ้อใน

24 26 30 34 36 38 40 44 46 48 50 52 54

103 วั​ัดป่​่าป่ัญญาภู่รมย์ - วั​ัดป่​่าภูาวันาภู่รมย์ วั​ัดป่​่าค้ำาวัิสัุทธ่ญาณ 104 ที�พัก้สังฆ์​์บุวัรด่น (บุ้านห้วัยเลื�อน) 106 วั​ัดป่ระด่ษฐ์​์ (สั้อ) 108 วั​ัดนำ�าไค้ร้ 112 วั​ัดดอนตุัน 114 วั​ัดร้องแง 116 วั​ัดหนองแดง 120 วั​ัดแชี่พลาง 122 วั​ัดโป่​่งค้ำา 8

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

40

26 58 60 62 64

วั​ัดอรัญวัิเวัก้ วั​ัดสั​ันก้อง วั​ัดป่​่าชีางหลวัง วั​ัดแม่ค้ำา

68

จั​ังหวั​ัดพะเยา

70 72 74

วั​ัดศรีโค้มค้ำา วั​ัดพระธาตุ​ุจัอมทอง วั​ัดอนาลโย

78

จั​ังหวั​ัดน่าน

80 82 86 88 90 92 94 96 98 100 102

70

วั​ัดพญาภู​ู วั​ัดม่�งเมือง วั​ัดป่​่านันทบุ​ุรีญาณสั​ังวัราราม วั​ัดพระธาตุ​ุชี้างค้ำ�าวัรวัิหาร วั​ัดเจัดีย์ วั​ัดอรัญญาวัาสั วั​ัดสัวันตุาล วั​ัดพญาวั​ัด วั​ัดพระเนตุร วั​ัดดอยแยง วั​ัดป่​่าบุ้านด่าน (ร้าง) - วั​ัดบุ้านด่าน

วั​ัดพระนั�งด่น อำาเภูอเชี​ียงค้ำา จั​ังหวั​ัดพะเยา ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

9

สารบั​ัญ 124 126 128 130 132

136 138 142 144 146 148 150 152

CONTENTS วั​ัดนำ�าแก้่นเหนือ วั​ัดนาป่ัง วั​ัดนำ�ามวับุ วั​ัดไหล่น่าน วั​ัดพุทธสัถานลานป่ฏิ่บุัตุ่ธรรม บุ้านเมตุตุาธรรม

142

จั​ังหวั​ัดแพร่

วั​ัดพระบุาทม่�งเมืองวัรวัิหาร วั​ัดนาคู้หา วั​ัดสัะแล่ง วั​ัดพระธาตุ​ุชี่อแฮ่​่ วั​ัดป่​่าเวัียงทอง วั​ัดร่องฟอง วั​ัดพระธาตุ​ุดอยเล็ง

156 158 160

144

10

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

164 168 170 171 172 173 174 175

จั​ังหวั​ัดลำาป่าง

ทำาบุ​ุญพระ 9 วั​ัด ณ เมืองลำาป่าง วั​ัดพระแก้​้วัดอนเตุ้าสัุชีาดาราม พระ อารามหลวัง วั​ัดจัองค้ำา พระอารามหลวัง วั​ัดสัวันดอก้ วั​ัดวั​ัดพระธาตุ​ุลำาป่างหลวัง วั​ัดศรีรองเมือง วั​ัดศรีชีุม วั​ัดพระเจัดีย์ซาวัหลัง พระอารามหลวัง วั​ัดป่งสันุก้ สัำานัก้ป่ฎิ่บุัตุ่ธรรมสัุสัานไตุรลัก้ษณ์ หลวังพ่อเก้ษมเขมโก้

วั​ัดร่องขุ่น อำาเภูอเมืองเชี​ียงราย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

11

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

พระรัตนมุนี, ผศ. ดร. เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

พระราชีสิ​ิทธิ​ินาย์ก รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

พระครูขันติพลาธิร เจ้​้าคณะอำาเภอเมืองเชี​ีย์งราย์

พระครูวัิสิุทธิ​ิธิรรมภาณี ผู้รักษาการแทนเจ้​้าคณะอำาเภอแม่สิาย์

12

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระพุทธิ​ิญาณมุนี รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

พระครูอุปถั​ัมภ์วัรการ เจ้​้าคณะอำาเภอแม่จ้ัน

พระครูพิพิธิพัฒนโกวัิท เจ้​้าคณะอำาเภอพาน

พระครูพิศาลธิรรมาทร เจ้​้าคณะอำาเภอเชี​ีย์งแสิน

พระครูบวัรรัตนธิรรม เจ้​้าคณะอำาเภอเชี​ีย์งของ

พระครูอุดมคณาภิรักษ์ เจ้​้าคณะอำาเภอเทิง

พระครูวัินิฐสิีลวั​ังวัร เจ้​้าคณะอำาเภอเวัีย์งป่าเป้า

พระครูพิพิธิธิรรมสิาทร เจ้​้าคณะอำาเภอป่าแดด

พระครูรัตนชีัย์คุณ เจ้​้าคณะอำาเภอเวัีย์งชีัย์

พระครูสิถัิตศีลสิุนทร เจ้​้าคณะอำาเภอเวัีย์งแก่น

พระครูโกศลกิจ้จ้านุกิจ้ เจ้​้าคณะอำาเภอพญาเม็งราย์

พระมหาสิุบรรณ มหาคมฺภีโร เจ้​้าคณะอำาเภอแม่สิรวัย์

พระครูสิุนทรปภากร เจ้​้าคณะอำาเภอแม่ลาวั

พระครูวัรกิตติวัิมล เจ้​้าคณะอำาเภอขุนตาล

พระครูวัิสิ​ิฐวัรนารถั เจ้​้าคณะอำาเภอเวัีย์งเชี​ีย์งรุ้ง

พระครูวัิสิาลบุญสิถัิต เจ้​้าคณะอำาเภอดอย์หลวัง

พระครูศรีพัฒนกิตติ� เจ้​้าคณะอำาเภอแม่ฟ้​้าหลวัง

พระครูปราโมทย์​์รัตนานุย์ุต เลข.เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

พระครูสิาทรวัรการ เลข.รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

พระมหาชีนาธิ​ิป ชีนาธิ​ิโป เลข.รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ีย์งราย์

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

13

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย จั​ังหวั​ัดพะเยา

พระราชปริยั​ัติ​ิ เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระครูโสภณปริยั​ัติ​ิสุธี​ี รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระวัิมลญาณมุนี​ี รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระครูพิศาลสรกิ​ิจ้ เลข.เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระครูนีันีทบุรีพิทักิษ์​์ เจ้​้าคณะอำาเภอเชียังม่านี

พระครูสุภัทรพรหมคุณ เจ้​้าคณะอำาเภอเชียังคำา

พระสุนีทรกิ​ิติติ​ิคุณ เจ้​้าคณะอำาเภอเมืองพะเยัา

พระครูวัรพงศ์คณารักิษ์​์ เจ้​้าคณะอำาเภอปง

พระครูวัิมลขันีติยัาภรณ์ เจ้​้าคณะอำาเภอภูกิามยัาวั

พระมหาจ้ิติกิารกิ์ อภิปุญโญ เจ้​้าคณะอำาเภอภูซาง

14

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระมหากิ​ิติติ​ิพงษ์​์ กิ​ิติฺติ​ิญาโณ เลข.รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระมหาศิวักิร ปญฺ​ฺญาวัชิโร เลข.รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา

พระครูสิริจ้ันีทประโชติ​ิ เจ้​้าคณะอำาเภอแม่ใจ้

พระครูสิริวัรนีารถ เจ้​้าคณะอำาเภอดอกิคำาใติ้

พระครูอดุลสุนีทรกิาร เจ้​้าคณะอำาเภอจุ้นี

ทำำ�เนี​ียบสั�ยก�รปกครอง คณะสังฆ์​์ฝ่​่ายธรรมยุต เขตพ้�นิที่​่�จั​ังหวั​ัดนิ่านิ

พระปัญญาพิศาลเถร วัิ. (คำามูล ชิติมาโร) เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา - นี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดรัตินีวันีาราม จ้.พะเยัา

พระครูวัรธีรรมสิริ เจ้​้าคณะติำาบลจ้ังหวั​ัดนี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดเขานี้อยัเทสรังสี จ้.นี่านี

พระธี​ีรปัญญา กิ​ิติฺติ​ิกิาโร เลขานีุกิารเจ้​้าคณะติำาบลจ้ังหวั​ัดนี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดป่านีันีทบุรีญาณสังวัราราม จ้.นี่านี

พระมหาญาณพงษ์​์ สิริปุญโญ เลขานีุกิารเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดพะเยัา-นี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดอนีาลโยัทิพยัาราม จ้.พะเยัา

พระครูกิ​ิติติ​ิจ้ันีทโรภาส เจ้​้าคณะอำาเภอจ้ังหวั​ัดนี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดป่านีันีทบรีญาณสังวัราราม จ้.นี่านี

พระสิทธีิ�นีิคม สิทฺธีิธีมฺโม เลขานีุกิารเจ้​้าคณะอำาเภอจ้ังหวั​ัดนี่านี (ธีรรมยัุติ) วั​ัดป่าแม่จ้ริมโสภิติาราม จ้.นี่านี

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

15

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย จั​ังหวั​ัดนิ่านิ

พระราชศาสน่าภิ​ิบาลั ผูู้้รักษ์าเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดน่​่าน่

พระสุน่ทรมืุน่ี รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดน่​่าน่

16

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระชย์าน่ัน่ทมืุน่ี เจ้​้าคณะอำาเภิอภิูเพีย์ง

พระครูสิริน่ัน่ทวัิทย์​์ เจ้​้าคณะอำาเภิอเมื​ืองน่​่าน่

พระมืหาเกรีย์งไกร อหึสโก เจ้​้าคณะอำาเภิอเวัีย์งสา

พระครูสุภิัทรน่ัน่ทวัิทย์​์ เจ้​้าคณะอำาเภิอปัวั

พระครูสุธี​ีปัญญากร เจ้​้าคณะอำาเภิอน่าน่้อย์

พระวัิจ้ิตรธีรรมืโชติ เจ้​้าคณะอำาเภิอทุ่งช้าง / เฉลัิมืพระเกีย์รติ

พระครูอุปถั​ัมืภิ์น่ัน่ทกิจ้ เจ้​้าคณะอำาเภิอท่าวั​ังผู้า

พระครูน่ัน่ทชัย์คุณ เจ้​้าคณะอำาเภิอเชีย์งกลัาง

พระครูวัิสุทธีิ�ปัญญาธีร เจ้​้าคณะอำาเภิอแมื่จ้ริมื

พระครูพิทักษ์​์เจ้ติย์าน่ัน่ท์ เจ้​้าคณะอำาเภิอบ้าน่หลัวัง

พระครูสุวัรรณเจ้ติย์านุ่กูลั เจ้​้าคณะอำาเภิอน่าหมื​ื�น่

พระครูสุจ้ิณน่ัน่ทกิจ้ เจ้​้าคณะอำาเภิอสัน่ติสุข

พระครูไพโรจ้น่์น่ัน่ทกิจ้ เจ้​้าคณะอำาเภิอสองแควั

พระครูสุทิน่น่ัน่ทธีรรมื เจ้​้าคณะอำาเภิอบ่อเกลัือ

พระมืหาเกรีย์งศักดิ� อาชวัปเสฎโฐ เลัข.เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดน่​่าน่

พระครูปลั​ัดวั​ัขรพงษ์​์ วัชรปญฺ​ฺโญ เลัข.รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดน่​่าน่

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

17

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย จั​ังหวั​ัดแพร่​่

พระราชเขมากร เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดแพร่

พระโกศั​ัยเจ้ติ​ิยารักษ์​์ รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดแพร่

พระครูพิบู​ูลพัฒนโกศัล เจ้​้าคณะอำาเภอเมืองแพร่

พระครูวัิจ้ิติรธรรมสุาธก เจ้​้าคณะอำาเภอวั​ังชิ�น

พระครูโกศัลพิพัฒนคุณ เจ้​้าคณะอำาเภอสุูงเม่น

พระครูวัิจ้ิติรพัฒนพิมล เจ้​้าคณะอำาเภอหนองม่วังไข่

พระครูโกศั​ัยสุ​ุนทรกิจ้ เลขานุการเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดแพร่

18

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระครูบูัณฑิ​ิติานุกูล เจ้​้าคณะอำาเภอลอง

พระครูวัรธรรมสุาร เจ้​้าคณะอำาเภอสุอง

พระครูวัิทิติธรรมวัิมล ผูู้้รักษ์าการแทนเจ้​้าคณะอำาเภอร้องกวัาง

พระครูสุ​ุธรรมกิติติ​ิวังค์ เจ้​้าคณะอำาเภอเด่นชัย

พระครูศัรีกิติติ​ิวังศั์ เลขานุการรองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดแพร่

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์ฝ่​่ายธร่ร่มยุต จั​ังหวั​ัดแพร่​่

พระโพธิญาณรังสุี วัิ. เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดลำาปาง - แพร่ (ธ)

พระครูภาวันาปัญญาคุณ วัิ. เจ้​้าคณะอำาเภอจ้ังหวั​ัดแพร่ (ธ)

พระปลัดเอกราช เขมานนฺโท เจ้​้าคณะติำาบูลจ้ังหวั​ัดแพร่ (ธ)

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

19

ทำำ�เนี​ียบพระสั​ังฆ�ธิ​ิก�ร สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย จั​ังหวั​ัดลำำาปาง

พระจิ​ินดารัตนาภรณ์​์ เจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

พระปิฎกโมลำี รองเจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

พระวัิสุ​ุทธิ​ิธิรรมพิลำาสุ รองเจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

20

พระครูอนุศาสุก์วัรธิรรม เจิ้าคณ์ะอำาเภอเมืองลำำาปาง

พระครูปริยั​ัติพัฒนกิตกิ� เจิ้าคณ์ะอำาเภอห้างฉั​ัตร

พระครูปัญญาวัโรดม เจิ้าคณ์ะอำาเภอแม่พริก

พระครูพิสุ​ุทธิ​ิ�พัฒนพิธิาน เจิ้าคณ์ะอำาเภอเกาะคา

พระครูไพโรจิน์ปัญญาวัุธิ เจิ้าคณ์ะอำาเภอเสุริมงาม

พระครูวัรธิรรมานุสุิฐ เจิ้าคณ์ะอำาเภอวั​ังเหนือ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระครูวัิจิารยั์ภัทรกิจิ เจิ้าคณ์ะอำาเภอสุบปราบ

พระครูสุิริชั​ัยัพิพัฒน์ เจิ้าคณ์ะอำาเภอแม่ทะ

พระครูสุิริรัตนโสุภิต เลำข.เจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

พระครูวัินิตวัรการ เจิ้าคณ์ะอำาเภอแจิ้ห่ม

พระครูวัิจิารณ์​์วัรการ เจิ้าคณ์ะอำาเภอเมืองปาน

พระครูสุ​ุวัิมลำธิรรมานุสุิฐ เจิ้าคณ์ะอำาเภอเถิ​ิน

พระครูโสุภณ์บุญญารักษ์​์ เจิ้าคณ์ะอำาเภองาวั

พระครูอุปถิัมภ์ปุญญาคม เจิ้าคณ์ะอำาเภอแม่เมาะ

พระครูไพโรจิน์พัฒนโสุภิต เลำข.รองเจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

พระมหาธิีรวั​ัฒน์ ญาณ์ธิีโร เลำข.รองเจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

21

๙ว้ัด

ไหว้​้พระ

วั​ัดพระแก้​้วัดอนเตุ้าสุ​ุช่าดาราม

เมื​ืองเหนื​ือ วั​ัดพระบาทม่�งเมืองวัรวั่หาร

ปั​ักหมุ​ุดเมุืองไทย เส้​้นทางบุ​ุญ เส้​้นทางธรรมุ แนะนำาส้ถานท่ส้� าำ คั​ัญทางศาส้นา 5 จั​ังหวั​ัดเมุืองเหนือ กราบุส้ักการะบุูชา วั​ัด 9 วั​ัด เมุืองเหนือ เพื่ื�อคัวัามุ เปั็นส้ิริมุงคัล อิ�มุบุ​ุญ อิ�มุใจั และเปั็นการอนุรักษ์​์ วั​ัฒนธรรมุคังไวั้เพื่ื�อคัวัามุด่งามุ คัู�บุ้าน คัู�เมุืองไทย ตลอดไปั

22

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดศรีโคมคำา

วั​ัดม่�งเมือง

วั​ัดพญาภู​ู พระอารามหลวัง

วั​ัดพระธาตุ​ุช่​่อแฮ

วั​ัดพระธาตุ​ุผาเงา

วั​ัดพระแก้​้วั พระอารามหลวัง

ดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ 23 วั​ัดพระธาตุ​ุปั​ักจหมุ​ุอมทอง

เชี​ีChiang ยงราย Rai

24

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดพระธาตุ​ุดอยตุ​ุง อำาเภอแม่​่สาย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

25

วั​ัดพระแก้​้วั (พระอารามหลวัง) ตำำาบลเวัียง อำาเภอเมืองเชี​ียงราย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat Phra Kaew Phra Aramluang

Wiang Subdistrict, Mueang Chiang Rai District, Chiang Rai Province 26

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดป่​่าเยี้​้�ยี้ะ (วั​ัดป่​่าญะ) หรื​ือวั​ัดพรืะแก้​้วั เป่็นวั​ัด โบรืาณที่้ไ� ม่​่ป่รืาก้ฎนาม่ผู้​้ส้ รื้างและป่ีที่ส้� รื้าง คาดวั่าสรื้างในรืาวั พุที่ธศั​ัก้รืาช ๑๙๗๗ จาก้หลัก้ฐานข้​้อม่้ลที่างป่รืะวั​ัติศัิ าสติรื์ ใน ป่ีพุที่ธศั​ัก้รืาช ๑๙๗๗ ม่้อสุน้บาติด้านหลังอุโบสถวั​ัดป่​่าเยี้​้�ยี้ะ ที่ำาให้พบพรืะพุที่ธรื้ป่องค์หน่ง� ชาวับ้านจ่งอัญเชิญพรืะพุที่ธรื้ป่ ที่้�พบน้�ไป่ป่รืะดิษฐานในพรืะวัิหารื และได้ที่ำาก้ารืบ้รืณะพรืะ เจด้ยี้ใ์ ห้คนื สภาพดังเดิม่ ติ่อม่าป่้นที่้พ� อก้องค์พรืะก้ะเที่าะออก้ บรืิเวัณที่้�เป่็นพรืะนาสิก้ (จม่้ก้) และพรืะก้รืรืณ (ห้) ข้อง พรืะพุที่ธรื้ป่ ที่ำาให้ที่รืาบวั่าม่้พรืะพุที่ธรื้ป่หินส้เข้​้ยี้วังดงาม่อยี้​้่ ภายี้ใน หม่ื�นค้อม่ เจ้าเม่ืองเช้ยี้งรืายี้ในเวัลานั�นได้นำาควัาม่ไป่ ก้รืาบที่้ลพรืะเจ้าสาม่ฝั่​่�งแก้นให้ที่รืาบ หลังจาก้นั�นพระพุทธ มหามณี​ีรัตนป็ฎิ​ิมากร หรื​ือ พรืะแก้​้วั จ่งก้ลายี้เป่็นพรืะพุที่ธ ป่ฏิ​ิ ม่ าอั น สำา คั ญ ยี้ิ� ง และเป่็ น ที่้� สั ก้ ก้ารืะนั บ ถื อ ข้องม่หาชน สม่เด็จพรืะเจ้าแผู้่นดินได้อัญเชิญไป่ป่รืะดิษฐานในนครืสำาคัญ ติ่าง ๆ หลายี้แห่ง ดังนัน� จ่งสาม่ารืถป่รืะเม่ินได้วัา่ วั​ัดน้ม่� อ้ ายีุ้เก้่าแก้่ ก้วั่าป่ีที่้�พบพรืะพุที่ธป่ฏิ​ิม่าไม่​่น้อยี้ เนื�องด้วัยี้ข้ณะนั�นวั​ัดป่​่าเยี้​้� ยี้ะม่้เจด้ยี้์ วัิหารื และอุโบสถป่รืาก้ฏิอยี้​้่ก้่อนแล้วั ภายี้หลังก้ารื พบพรืะพุที่ธป่ฏิ​ิม่า วั​ัดพรืะแก้​้วัจ่งก้ลายี้เป่็นวั​ัดสำาคัญแห่งหน่ง� ในจังหวั​ัดเช้ยี้งรืายี้

เดิ ม่ วั​ั ด พรืะแก้​้ วั เป่็ น วั​ั ด รืาษฎรื์ ครืั� น สม่ั ยี้ รืั ช ก้าล พรืะบาที่สม่เด็จพรืะบรืม่ชนก้าธิเบศัรื ม่หาภ้ม่ิพลอดุลยี้เดช ม่หารืาช บรืม่นาถบพิติรื ที่รืงสถาป่นาเป่็นพรืะอารืาม่หลวัง ชั�นติรื้ ชนิดสาม่ัญ สังก้ัดคณะสงฆ์​์ม่หานิก้ายี้ เม่ื�อวั​ันที่้� ๓๑ พฤษภาคม่ พุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๕๒๑ นาม่ข้องวั​ัดจ่งออก้โดยี้บรืิบรื้ ณ์ วั่า วัดพระแก้ว พระอารามหลวง ติาม่คติ​ินิยี้ม่ก้ารืออก้นาม่ พรืะอารืาม่หลวังชนิดสาม่ัญ พระอุโบสถ

พรืะอุโบสถหลังที่้ป่� รืาก้ฏิอยี้​้ใ่ นป่​่จจุบนั น้ � สรื้างข้่น� เม่ือ� ป่ี พุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๔๓๓ ในรืัชก้าลพรืะบาที่สม่เด็จพรืะจุลจอม่เก้ล้า เจ้าอยี้​้่หัวั โดยี้ครื้บาสม่ณะโสภโณ ซึ่​่�งข้ณะนั�นดำารืงติำาแหน่ง เป่็นเจ้าอาวัาสวั​ัดพรืะแก้​้วั และเจ้าคณะเม่ืองเช้ยี้งรืายี้ โดยี้สรื้าง บนพื�นที่้�ซึ่​่�งเดิม่เป่็นวัิหารื ม่้ลัก้ษณะเป่็นสถาป่​่ติยี้ก้รืรืม่ศัิลป่ะ เช้ยี้งแสน ที่้�เรื้ยี้ก้เป่็นศั​ัพที่์เฉพาะวั่าศัิลป่ะแบบ แม่ไก่กกไข่​่ ก้่อสรื้างด้วัยี้ไม่้เป่็นสำาคัญ หลังคามุ่งด้วัยี้ก้รืะเบื�องดินเผู้า พระรัตนมุ​ุนี, ผศ. ดร. เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดเชี​ียงราย / เจ้​้าอาวัาสวั​ัดพระแก้​้วั

ป่รืะก้อบเครื​ือ� งบนที่ัง� ช่อฟ้​้า ใบรืะก้า ผู้นังด้านในที่าส้ ม่้ป่รืะติ้ เข้​้าออก้ที่ั�งด้านหน้าและด้านหลังพรืะอุโบสถ ที่้�หน้าบันเป่็น ไม่้จำาหลัก้ ป่รืะดับก้รืะจก้ส้ติาม่ป่รืะเพณ้ช่างพื�นถิ�นที่้�ม่้ควัาม่ งดงาม่ และได้ รืั บ พรืะรืาชที่านวัิ สุ ง คาม่ส้ ม่ า ในรืั ช ก้าล พรืะบาที่สม่เด็จพรืะบรืม่ชนก้าธิเบศัรื ม่หาภ้ม่ิพลอดุลยี้เดช ม่หารืาช บรืม่นาถบพิติรื เม่ื�อป่ีพุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๔๙๕ ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

27

พระเจ้​้าล้านทอง

พรืะเจ้าล้านที่องเป่็นพรืะพุที่ธรื้ป่สำารืิดป่างม่ารืวัิชัยี้ ป่รืะม่าณพุที่ธศัติวัรืรืษที่้ � ๒๑ ถ่ง ๒๒ (อายีุ้รืาวั ๓๐๐ ป่ี) ข้นาด หน้าติัก้ก้วั้าง ๒ เม่ติรื ส้ง ๒ เม่ติรื ๘๐ เซึ่นติ​ิเม่ติรื ซึ่​่�งเป่็น พรืะพุที่ธรื้ป่ที่้ก้� ล่าวัก้ันวั่าม่้ข้นาดใหญ่ที่ส้� ดุ และม่้ควัาม่งดงาม่ เป่็ น เลิ ศั ในบรืรืดาพรืะพุ ที่ ธรื้ ป่ สกุ้ ล ช่ า งศัิ ล ป่ะป่าละวัะใน ป่รืะเที่ศัไที่ยี้ ม่้ลก้ั ษณะส่วันโค้งเวั้าเพิม่� ข้่น� ก้วั่าพรืะพุที่ธรื้ป่สกุ้ล ศัิลป่ะคุป่ติะ และอันที่รืา พรืะพัก้ติรื์ม่้ลัก้ษณะยี้าวัเป่็นพิเศัษ พรืะเนติรือยี้​้ใ่ นลัก้ษณะเหลือบลงติำ�าแบบสม่าธิ พรืะนาสิก้โด่ง ยี้าวั พรืะข้นงไม่​่ม่ส้ นั พรืะโอษฐ์บางและเน้นเส้นหนัก้ พรืะหนุ ที่ำาเป่็นสองชั�น ม่้พุที่ธลัก้ษณะเป่็นเอก้ลัก้ษณ์เฉพาะติ่างจาก้ สกุ้ลช่างอื�น พระเจ้ดีย์​์

พรืะเจด้ยี้วั์ ดั พรืะแก้​้วั พรืะอารืาม่หลวังในป่​่จจุบนั ม่้ ลัก้ษณะเป่็นเจด้ยี้ที่์ รืงก้ลม่ฐานแป่ดเหล้ยี้� ม่ ยี้ก้เก้็จป่รืะดับลวัดบัวั เส้นบนสองเส้นและเส้นล่างสองเส้นวัางอยี้​้่บนชุดฐานบัวัถลา แป่ดเหล้ยี้� ม่ยี้ก้เก้็จสองชัน� และฐานเข้​้ยี้งแป่ดเหล้ยี้� ม่ยี้ก้เก้็จสาม่ ชั�นลดหลั�นก้ัน เหนือฐานป่​่ที่ม่์ข้่�นไป่เป่็นชุดฐานเข้​้ยี้งแป่ด เหล้�ยี้ม่ยี้ก้เก้็จสาม่ชั�น แล้วัติ่อด้วัยี้ชุดบัวัถลาแป่ดเหล้�ยี้ม่ยี้ก้ เก้็จห้าชั�น แติ่ละชั�นป่รืะก้อบด้วัยี้ลวัดบัวัข้นาดใหญ่หน่�งเส้น ที่้ อ งไม่้ ที่้� ห น้ า ก้รืะดานถั ด ข้่� น เป่็ น ชุ ด ก้ล้ บ บั วั ควัำ�า บั วั หงายี้ รืองรืับองค์เจด้ยี้ที่์ รืงรืะฆ์ัง ป่รืะดับเส้นลวัดบัวัแบบแป่ดเหล้ยี้� ม่ รืัดรือบบรืิเวัณก้ลางองค์รืะฆ์ัง เหนือข้่�นไป่เป่็นบัลลังก้์ที่รืงส้ง ป่ล้องไฉนข้นาดใหญ่เก้​้าข้ั�น รืองรืับป่ล้ยี้อดและฉัติรืเก้​้าชั�น เหนือสุดป่รืะดับล้ก้แก้​้วั หอพระหย์กเชี​ีย์งราย์ เม่ื� อ ป่ี พุ ที่ ธศั​ั ก้ รืาช ๒๕๓๓ เป่็ น ป่ี ที่้� ส ม่เด็ จ พรืะ ศัรื้นครืินที่รืาบรืม่รืาชชนน้ เจรืิญพรืะชนม่ายีุ้ ๙๐ พรืรืษา ม่รื.ฮู้เวัิรืล์ โล นำาหยี้ก้ข้นาดใหญ่จาก้ป่รืะเที่ศัแคนาดาม่าถวัายี้ เจ้าคณะจังหวั​ัดเช้ยี้งรืายี้ คณะสงฆ์​์จงั หวั​ัดเช้ยี้งรืายี้ได้เห็นพ้อง ติก้ลงจัดที่ำาโครืงก้ารืสรื้างพรืะแก้​้วัหยี้ก้ข้่�นจาก้ก้​้อนหยี้ก้เพื�อ ถวัายี้เป่็นพรืะรืาชกุ้ศัล และเป่็นอนุสรืณ์วัา่ วั​ัดพรืะแก้​้วัแห่งน้� เคยี้เป่็นที่้�ค้นพบพรืะแก้​้วัม่รืก้ติม่าก้่อน แติ่ด้วัยี้ข้​้อจำาก้ัดใน

28

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

สม่ัยี้นัน� คณะผู้​้จ้ ดั ที่ำาจ่งส่งแบบพรืะพุที่ธป่ฏิ​ิม่าที่้ � อาจารืยี้์ก้นก้ วัิศัวัะกุ้ล ป่​่�นข้่�นไป่ให้นายี้ช่างชาวัจ้นผู้​้​้ม่ค้ วัาม่เช้�ยี้วัชาญเป่็นผู้​้​้ สลัก้จนสำาเรื็จซึ่​่ง� ม่้ข้นาดใก้ล้เค้ยี้งแติ่เป่็นรืองพรืะพุที่ธม่หาม่ณ้ รืัตินป่ฏิ​ิม่าก้รื

ครืั�นวั​ันที่้� ๘ ก้ันยี้ายี้น พุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๕๓๔ สม่เด็จ พรืะศัรื้นครืินที่รืาบรืม่รืาชชนน้ พรืะรืาชที่านนาม่พรืะพุที่ธรื้ป่ หยี้ก้วั่ า พระพุ ท ธรตนากรนวุ ติ วั ส สานุ ส รณี์ ม งคล ถอด ควัาม่ได้วัา่ พรืะพุที่ธเจ้าผู้​้เ้ ป่็นอาก้รืแห่งรืัตินะ และพรืะรืาชที่าน นาม่สาม่ัญวั่า พระหย์กเชี​ีย์งราย์

สำาหรืับสถานที่้�ป่รืะดิษฐานพรืะหยี้ก้เช้ยี้งรืายี้นั�น ได้ จัดสรื้างข้่น� เป่็นหอพรืะ ซึ่​่ง� เป่็นที่้ป่� รืะดิษฐานพรืะพุที่ธรื้ป่สำาคัญ โดยี้ที่้ผู้� นังข้องอาคารืเป่็นภาพจิติรืก้รืรืม่ฝั่ีม่อื ช่างพืน� บ้านล้านนา ที่้�สื�อควัาม่หม่ายี้เก้​้�ยี้วัก้ับม่้ลเหติุก้ารืสรื้างพรืะหยี้ก้เช้ยี้งรืายี้ที่้� ในพรืะอุโบสถวั​ัดพรืะศัรื้รืัตินศัาสดารืาม่ และภาพชุดแสดง เรื​ื�องรืาวัเก้​้�ยี้วัก้ับป่รืะวั​ัติ​ิควัาม่เป่็นม่าข้องพรืะแก้​้วัม่รืก้ติ รืวัม่ จำานวัน ๙ ภาพ เม่ื�อก้ารืดำาเนินก้ารืก้่อสรื้างหอพรืะและก้ารื ป่รืะดิษฐานพรืะหยี้ก้เช้ยี้งรืายี้แล้วัเสรื็จ สม่เด็จพรืะพ้�นางเธอ เจ้าฟ้​้าก้ัลยี้าณิวั​ัฒนา ก้รืม่หลวังนรืาธิวัาสรืาชนครืินที่รื์ เสด็จ เป่ิดหอพรืะน้�เม่ื�อวั​ันที่้� ๒๖ พฤศัจิก้ายี้น พุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๕๔๑ ครืาวัเด้ยี้วัก้ับที่้�เสด็จม่ายี้ก้ยี้อดฉัติรืพรืะเจด้ยี้์ โฮงหลวงแสงแก้ว

โฮูงหลวังแสงแก้​้วั เป่็นอาคารืที่้�สรื้างข้่�นใหม่​่ เม่ื�อป่ี พุที่ธศั​ัก้รืาช ๒๕๓๘ ติั�งอยี้​้่รืิม่ก้ำาแพงวั​ัดด้านที่ิศัใติ้ เป่็นสถาน ที่้ติ� ง�ั พิพธิ ภัณฑ์​์ข้องวั​ัด เก้็บรืวับรืวัม่ป่้ชน้ยี้วั​ัติถุ วั​ัติถุที่างศัาสนา ติลอดจนสิ� ง ข้องที่้� พุ ที่ ธศัาสนิ ก้ ชนนำา ม่าถวัายี้วั​ั ด พรืะแก้​้ วั พรืะอารืาม่หลวัง เพื�อเป่็นแหล่งเรื้ยี้นรื้​้ที่้�ที่รืงคุณค่าสำาหรืับ ป่รืะชาชน ติลอดจนอนุ ช นรืุ่ น หลั ง ที่้� สำา คั ญ คื อ เป่็ น ที่้� ป่รืะดิ ษฐานพรืะเจ้าที่ั นใจ ซึ่​่� งเป่็ นพรืะพุที่ธรื้ ป่สำาคั ญสม่ัยี้ เช้ยี้งแสน สรื้างด้วัยี้สำารืิดป่ิดที่อง ป่รืะดิษฐานอยี้​้ค่ ก้​้่ บั วั​ัดม่าแติ่ เก้่าก้่อน และพรืะพุที่ธศัรื้เช้ยี้งรืายี้ พรืะพุที่ธศัิลป่ะเช้ยี้งแสนที่้� อาจารืยี้์เสนอ นิลเดช ป่รืะติ​ิม่าก้รืผู้​้​้ม่้ชื�อเส้ยี้งยี้ิ�งข้องเม่ืองไที่ยี้ เป่็นผู้​้​้ออก้แบบ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

29

วั​ัดมิ่​่�งเมิ่ือง

ตำำ�บลเวัียง อำ�เภอเมิ่ืองเชี​ียงร�ย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร�ย

Wat Ming Mueang

Wiang Subdistrict, Mueang Chiang Rai District, Chiang Rai Province

30

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ั ด มิ่​่� ง เมิ่ื อ ง เป็​็ น วั​ั ด โบราณ สร้ า งขึ้​้� น ในสมิ่ั ย พญามิ่ังรายมิ่หาราช (๗๐๐ กวั่าป็ีที่ผ่​่� า่ นมิ่า) โดยผ่้ส้ ร้าง คื​ือ พระนางอั�วัะ มิ่​่�งจองเมิ่ือง (เจ้าย่าคืำาขึ้่าย) เจ้าหญ่งจาก ราชสำานักไที่ยลื้ือ� แห่งเมิ่ืองเช่ยงร้ง้ ส่บสองป็ันนา (มิ่ณฑลื้ ย้นนานขึ้องจ่นในป็ัจจ้บนั ) ซึ่้ง� เป็​็นพระราชมิ่ารดาขึ้องพญา มิ่ังรายมิ่หาราช แลื้ะในย้คืหลื้ัง วั​ัดมิ่​่ง� เมิ่ือง ได้รบั การบ้รณะ โดยพระนางอ้สาป็ายะโคืราชเที่วั่ (ตะลื้ะแมิ่​่ศร่) พระราชเที่วั่ ขึ้องพญามิ่ังรายมิ่หาราช เจ้าหญ่งมิ่อญจากเมิ่ืองหงสาวัด่ ที่​่�มิ่​่พระนามิ่ป็รากฏในจาร้กภาษามิ่อญบนแผ่​่นที่องบรรจ้ ในเจด่ย์ที่​่�พังที่ลื้าย (จากคืำาบอกเลื้่าขึ้องศรัที่ธาผ่้​้อ้ป็ัฏฐาก วั​ัดมิ่​่�งเมิ่ืองจากร้่นส้่ร้่น) แลื้ะวั​ัดมิ่​่�งเมิ่ืองยังเป็​็นวั​ัดที่​่�เป็​็น มิ่งคืลื้นามิ่ขึ้องเมิ่ืองเช่ยงราย ตั�งอย้่ในที่​่ศมิ่งคืลื้ตามิ่ที่ักษา ขึ้องการสร้างเมิ่ืองในสมิ่ัยโบราณ ในย้คืต่อมิ่าเมิ่ืองเช่ยงราย กลื้ายเป็​็นเมิ่ืองร้าง ชาวัไที่ยใหญ่จากรัฐฉาน (เช่ยงต้ง) ที่​่� ถู้กกวัาดต้อนโดยพมิ่​่าได้มิ่าอาศัยพักพ่งบร่เวัณน่ � จ้งกลื้ายเป็​็น

ช้มิ่ชนไที่ยใหญ่แห่งแรกขึ้องจังหวั​ัดเช่ยงราย แลื้ะได้พากันบ้รณะ ซึ่​่อมิ่แซึ่มิ่วั​ัดมิ่​่ง� เมิ่ือง จ้งมิ่​่ศลื้่ ป็ะขึ้องชาวัไที่ยใหญ่ป็รากฏอย้่ในวั​ัด แลื้ะถู้กตั�งชื�อวั่า จองเวียง คือ วัดในเวียง หรือชาวับ้านที่ั�วัไป็ เร่ยกวั่า วั​ัดช้างมิ่้บ (ช้างหมิ่อบ) เพราะมิ่​่บอ่ นำา� โบราณ ศ่ลื้ป็ะไที่ยลื้ือ� แบบส่บสองป็ันนา อย้ขึ้่ า้ งกำาแพงด้านที่​่ศตะวั​ันออก แลื้ะมิ่​่รป็้ ป็ัน� ช้างหมิ่อบที่รงเคืรือ� งอย้บ่ นบ่อนำ�า เนือ� งจากในย้คืก่อนสร้างเมิ่ือง เช่ยงราย บร่เวัณน่เ� ป็​็นหนองนำ�าที่​่อ� ด้ มิ่สมิ่บ้รณ์แลื้ะเป็​็นที่​่อ� ย้อ่ าศัย ขึ้องโขึ้ลื้งช้าง นอกจากน่�วั​ัดมิ่​่�งเมิ่ืองยังเป็​็นวั​ัดที่​่� พญามิ่ังราย มิ่หาราชเสด็จมิ่าจ้ดผ่างป็ระที่​่ป็บ้ชาป็ีลื้ะสองคืรัง� คื​ือ วั​ันวั่สาขึ้บ้ชา แลื้ะวั​ันย่�เป็​็ง (วั​ันลื้อยกระที่ง) เพื�อสักการะพระเจด่ย์ที่​่�บรรจ้ พระอัฐขึ้่ องพระนางเที่พคืำาขึ้่าย พระราชมิ่ารดาขึ้องพระองคื์ที่ไ่� ด้ อัญเช่ญมิ่าบรรจ้ไวั้ ณ ที่​่�แห่งน่�

พระครูโสภณศิ​ิลปาคม เจ้​้าคณะตำำาบลเวี​ียงเขตำ ๑ / เจ้​้าอาวีาสวีัดมิ�งเมือง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

31

พระพุทธเมตำตำาเชี​ียงรายสถิ​ิตำย์ พระพุทธรูปศิักดิ�สิทธิ�จ้ากเมืองคยาประเทศิอินเดีย

32

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระชั​ัยม่�งเมือง

พระพุทัธมหาธรรมราชัาเชัียงแสน (พระเจ้าหมายเมืองเชัียงราย)

พญามังราย

พระนางอั�วะม่�งจอมเมือง (เจ้าย่าเทัพคำาข่าย พระราชัมารดาของพญามังราย) ผู้​้​้สร้างวัดม่�งเมือง

พระเจ้าทั​ันใจ

พระนางอุสาป็ายะโคราชัเทัวี (พระราชัเทัวีของพญามังราย) ผู้​้​้บู้รณะวัดม่�งเมือง ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

33

วั​ัดเชตุ​ุพน (สั​ันโค้​้งน้อย)

ตุำ�บลรอบเวัียง อำ�เภอเมื​ืองเชียงร�ย จั​ังหวั​ัดเชียงร�ย

Wat Che Tu Phon (San Khong Noy) Rob Wiang Subdistrict, Mueang Chiang Rai District, Chiang Rai Province

ความเป็​็นมา

วั​ัดเชตุ​ุพน ตุั�งอยู่​่�เลขที่​่ � ๑๑๓ บ้​้านสั​ันโค้​้งน้อยู่ ถนนราชโยู่ธา ซอยู่ ๓ หมู่​่ที่� ่� ๑๕ ตุำาบ้ลรอบ้เวั่ยู่ง อำาเภอเมู่ืองเช่ยู่งรายู่ จั​ังหวั​ัดเช่ยู่งรายู่ สัร้างเมู่ื�อประมู่าณปี พ.ศ. ๒๔๒๐ มู่​่ค้ร่บ้าสัุยู่ะ เป็นเจั้าอาวัาสัองค้์แรก

34

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ซ่ง� ได้ตุงั� ชือ� วั�า วัดเชตุ​ุพน เที่�าที่​่ที่� ราบ้ มู่​่เจั้าอาวัาสั สัืบ้ตุ�อกันมู่า ๙ ร่ป และเจั้าอาวัาสัองค้์ปจั​ั จัุบ้นั ค้ือ พระครูวิจิ​ิตุรธรรมาภิ​ิ รักษ์​์ ซ่�งได้รับ้แตุ�งตุั�งเป็น เจั้าอาวัาสั ตุั�งแตุ�ปี พ.ศ. ๒๕๒๗ เป็นตุ้นมู่า ป็ูชนียสถาน และป็ูชนียวัตุถุ พระวิหาร (อุ​ุโบสถ) เร่�มู่แรกพระวั่หาร ตุั�งอยู่​่�ภายู่นอกวั​ัด สัร้างแบ้บ้ก�ออ่ฐถือป่นหลัง ขนาดเล็ก ตุ�อมู่ามู่​่การตุัดถนนจั่งยู่้ายู่พระวั่หาร

ถอยู่เข้าไปสัร้างใหมู่�ให้มู่​่ขนาดใหญ่�ข�่น สัร้างประมู่าณ พ.ศ. ๒๔๙๖ แล้วัเสัร็จั และฉลองในปี พ.ศ. ๒๕๐๕

ตุ�อมู่าในปี พ.ศ. ๒๕๓๑ วั่หารชำารุดเสั่ยู่หายู่ยู่ากจัะ บ้่รณะ จั่งได้สัร้างข่�นใหมู่�อยู่�างสัวัยู่งามู่ยู่​่�งโดยู่ช�างที่วั่ บุ้ญ่ตุัน ภายู่ใตุ้ ก ารเอาใจัใสั� ด่ แ ลของพระค้ร่ วั่ จั่ ตุ รธรรมู่าภ่ รั ก ษ์​์ เจั้ า อาวัาสัองค้์ ปั จั จัุ บ้ั น ที่​่� ที่ำา ให้ พ ระวั่ ห ารของวั​ั ด เชตุ​ุ พ น งดงามู่ในสัายู่ตุาผู้่้พบ้เห็น พระพุทธเชตุ​ุพนมงคลรักษ์​์ ค้ือ พระประธานที่​่� ประด่ษ์ฐานอยู่​่ใ� นวั่หารหลังปัจัจัุบ้นั เป็นพระประธานองค้์เด่มู่ จัากวั่หารหลังเก�า เมู่ือ� มู่​่การสัร้างวั่หารได้ยู่า้ ยู่พระออกมู่าที่ำาให้ องค้์พระชำารุด ในปี พ.ศ. ๒๕๐๐ ได้ให้ช�าง ค้ือ สัล�าแขกช�อมู่ ที่ำายู่กหน้า (พระพักตุร์) และเสัร่มู่องค้์ให้ใหมู่� ให้ดเ่ ด�นเป็นสัง�า และสัวัยู่งามู่ ค้วัรค้�าแก�การบ้่ชากราบ้ไหวั้ยู่ง่� ข่น� ที่ำาแล้วัเสัร็จั ในปี พ.ศ. ๒๕๐๕ พร้อมู่กับ้พระวั่หาร

พระธาตุ​ุเชตุ​ุพนมงคลรัตุนะ เป็นพระธาตุ​ุที่สั�่ ร้างข่น� ใหมู่� ด้านหลังพระวั่หาร ที่ำาการวัางศ่ลาฤกษ์​์ โดยู่พระพุที่ธ่วังศ์ วั่วั​ัฒน์ เจั้าอาวัาสัวั​ัดพระแก้วั เมู่ื�อปี พ.ศ. ๒๕๑๙ พระธาตุ​ุมู่​่ ฐานเป็นสั่�เหล่�ยู่มู่จั​ัตุ​ุรัสั บ้รรจัุพระธาตุ​ุที่​่�ได้รับ้เมู่ตุตุาบ้ารมู่​่ มู่าจัากพระสัุพรหมู่ยู่านเถระ วั​ัดพระพุที่ธบ้าที่ตุากผู้​้า ตุำาบ้ล มู่ะกอก อำาเภอป่าซาง จั​ังหวั​ัดลำาพ่น เป็นพระธาตุ​ุขนาดเมู่ล็ด ข้าวัสัาร ๑๐๘ องค้์ ขนาดเมู่ล็ดถั�วัเข่ยู่วั ๓ องค้์ ขนาดเมู่ล็ด ถั�วัดำา ๒ องค้์ กับ้พระรอดเชตุ​ุพน ๘๔,๐๐๐ องค้์ บ้รรจัุไวั้ เสัร็จัที่ำาการฉลองใน พ.ศ. ๒๕๒๓ ตุ�อมู่าปี พ.ศ. ๒๕๕๐ ได้ ก�อกำาแพงแก้วัโดยู่รอบ้และที่าสั่องค้์พระธาตุ​ุใหมู่�ให้ด่ด่ข่�น ผลงานด้านศิ​ิลป็วัฒนธรรมและป็ระวัตุิศิาสตุร์โบราณ

ได้ระล่ก ร่ถ้ ง่ เข้าใจั ในศ่ลปวั​ัฒนธรรมู่ของไที่ยู่ตุัง� แตุ� โบ้ราณมู่า และตุ้องการสัืบ้สัานรักษ์าไวั้ให้ค้งอยู่​่� เพื�อให้ค้น รุ�นหลังตุ�อไปได้ตุระหนักถ่งค้วัามู่ร่้ ค้วัามู่เข้าใจัในคุ้ณค้�า วั​ั ฒ นธรรมู่ ประเพณ่ ตุ� า ง ๆ เก่ ด ค้วัามู่หวังแหนใน ศ่ลปวั​ัฒนธรรมู่อันด่งามู่ ซ่�งเป็นมู่รดกอันลำ�าค้�าที่​่�ตุกที่อด มู่านัน� จั่งได้ให้ชา� งมู่าแกะสัลักบ้านประตุ่ บ้านหน้าตุ�าง อุโบ้สัถ (วั่หาร) ออกมู่าในแนวัภาษ์่ตุ ค้ำาค้มู่โบ้ราณ ที่ำาซุมู่้ ประตุ่เข้าโบ้สัถ์ (วั่หาร) เป็นลายู่ป่นนั�นแบ้บ้โบ้ราณ สัร้างกุฏิ่และหอพระ ไตุรปิฎกในแบ้บ้ศ่ลปะพืน� เมู่ืองที่างเหนือ เพือ� เป็นการอนุรกั ษ์​์ ไวั้ให้ปรากฎเป็นเก่ยู่รตุ่ประวั​ัตุ่สัืบ้ตุ�อไป

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

35

วั​ัดสั​ันทรายหลวัง

ตำำาบลสั​ันทราย อำำาเภอำเมื​ือำง จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat San Sai Luang

San Sai Subdistrict, Mueang Chiang Rai District, Chiang Rai Province ความเป็​็นมา

วั​ัดสั​ันทรายหลวัง ตั้ั�งอย่�เลขท่� ๒๔๕ หมู่​่�ท่� ๑ ตั้ำาบลสั​ันทราย อำาเภอเมู่ืองเชี่ยงราย จั​ังหวั​ัดเชี่ยงราย เร่มู่� ก่�อสัร้างประมู่าณปี พ.ศ. ๒๔๑๘ โดยสัร้างเป็นอารามู่ไมู่้ไผ่� มู่​่พระภ่ก่ษุ​ุปัญญา เป็นเจั้าอาวัาสัร่ปแรก่

36

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ตั้�อมู่ามู่​่ก่ารเปล่�ยนแปลงข้�นตั้ามู่ลำาดับ จันมู่าถึ้งสัมู่ัยท�าน คืร่บาสัุข จั้งได้รวัมู่ใจัผ่​่มู่้ จั่ ตั้่ ศรัทธาร�วัมู่ก่ันสัร้างอุโบสัถึทรง ล้านนาข้�นมู่า ๑ หลัง มู่​่ พ่ระยาราชวงกฎ เจั้าเมู่ือง เชี่ยงรายสัมู่ัยนั�น เป็นประธานในก่ารสัร้าง ตั้�อมู่าเจั้า อาวัาสัหลายร่ป หลายสัมู่ัย ได้พัฒนาให้เป็นวั​ัดเจัร่ญ รุ� ง เรื อ งเป็ น ลำา ดั บ ปั จั จัุ บั น มู่​่ พ่ ระคร่ ป็ ร่ ช าวรพ่​่ พ่ั ฒ น์ (ณัฐวุฒ่ ไชยแล้) ดำารงตั้ำาแหน�งเจั้าคืณะตั้ำาบลสั​ันทราย และเป็นเจั้าอาวัาสัวั​ัดสั​ันทรายหลวัง

สิ่​่ง� ศั​ักดิ์่สิ่� ท่ ธิ์่ภ� ายในวัดิ์ท่ม� าถึ​ึงแล้​้วต้​้องกราบไหว้ ขอพร หนุนดวัง หนุนบารมู่​่ เสัร่มู่ดวัง เสัร่มู่บารมู่​่ คื​ือ - หล้วงพ่​่อพ่ระพุ่ทธิ์มงคล้อุดิ์มโชค พระประธาน ในพระวั่หาร ขอพรด้านหน้าท่�ก่ารงาน - หล้วงพ่ระพุ่ทธิ์บารม่เฉล้่มจั​ักร่บรมราช (หลวังพ�อ ไมู่้ขนุน อายุ ๑๘๐ ปี) ขอพรด้านคืวัามู่สัุข คืวัามู่คืำ�าชี่ อุดหนุน บร่วัาร ทรัพย์สัมู่บัตั้่ - พ่ระมหาเจัดิ์่ ย์ ค่​่ บุ ญ ค่​่ บ ารม่ ศัร่ สิ่ั น ทราย ขอพระด้านคืวัามู่ร�มู่เย็นเป็นสัุขในคืรอบคืรัวั - ท้าวเวสิ่สิุ่วรรณ (ป็่�ป็ระทานพ่ร) ขอพรด้านอำานาจั วัาสันา ทรัพย์สัมู่บัตั้่ ธุระก่​่จัด้านท่�ดน่ และก่ารคื้าขาย

พระครูปรีชาวรพิพัฒน์​์ (ณั​ัฐวุฒิ ใชยแล) เจ้​้าอาวาสวัดสัน์ทรายหลวง / เจ้​้าคณัะตำำาบลสัน์ทราย

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

37

วั​ัดสั​ันป่​่าก่​่อ

ตำำาบลดอยลาน อำาเภอเมื​ืองเชี​ียงราย จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat San Pa Ko

Doi Lan Subdistrict, Mueang Chiang Rai District, Chiang Rai Province

38

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดสั​ันป่​่าก่​่อ ตั้ั�งอยู่​่​่เลขที่​่� ๓๓ หมู่​่​่ที่​่� ๑๓ ตั้ำาบล ดอยู่ลาน อำาเภอเมู่ืองเชี่ยู่งรายู่ จั​ังหวั​ัดเชี่ยู่งรายู่ เร่�มู่สัร้าง เมู่ื�อวั​ันที่​่� ๑๗ มู่ก่ราคมู่ พ.ศ. ๒๕๓๗ มู่​่เนื�อที่​่�ที่ั�งหมู่ด ๑๓ ไร่ ๒ งาน ได้รับยู่ก่ฐานวั​ัดร้างข้�นเป่็นวั​ัดที่​่�มู่​่พระภ่ก่ษุ​ุจัำา พรรษุาเมู่ือ� วั​ันที่​่ � ๑๓ มู่​่นาคมู่ พ.ศ.๒๕๕๖ ได้รบั พระราชีที่าน วั่สังุ คามู่สั่มู่าเมู่ือ� วั​ันที่​่ � ๒๒ สั่งหาคมู่ พ.ศ. ๒๕๕๗ ได้ป่ระก่อบ พ่ธีเ่ มู่ือ� วั​ันที่​่ � ๖ มู่​่นาคมู่ พ.ศ. ๒๕๕๙ นอก่จัาก่น่วั� ดั สั​ันป่​่าก่​่อ ยู่ังเป่็นที่​่ตั้� ง�ั ของหน่วัยู่งานและโครงก่ารตั้่างๆ ดังน่�

- หน่วัยู่อบรมู่ป่ระชีาชีนป่ระจัำาตั้ำาบล (อป่ตั้.)

- ศ่นยู่์ก่ารศ้ก่ษุานอก่โรงเร่ยู่น (ก่ศน.)

- โรงเร่ยู่นผู้่้สั่งอายูุ่

- ศ่นยู่์ก่​่้ชี่พดอยู่ลานธีรรมู่นันที่์เชี่ยู่งรายู่

- โครงก่ารไถ่​่ชี่วั่ตั้โคก่ระบือ - โครงก่ารบรรพชีาอุป่สัมู่บที่ภาคฤด่รอ้ น ป่ระจัำาทีุ่ก่ป่ี พระครูสมุห์ธ์ รรมนันท์​์ กลฺ​ฺยาณธมฺโม ดำารงตั้ำาแหน่ง เจั้าอาวัาสั (พ.ศ. ๒๕๓๗ - ป่ัจัจัุบัน) และดำารงตั้ำาแหน่ง เจั้าคณะตั้ำาบลดอยู่ลาน เขตั้ ๓

พระครูสมุ​ุห์​์ธรรมุนั​ันัท์​์ กลฺ​ฺยาณธมฺุโมุ เจ้​้าคณะตำำาบลฺดอยลฺานั เขตำ ๓/ เจ้​้าอาวาสวัดสันัป่​่าก่อ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

39

หลวงพ่อผาเงา

วั​ัดพระธาตุ​ุผาเงา

ตุำาบลเวัียง อำำาเภอำเชี​ียงแสน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat Phra That Pha Ngao

Wiang Subdistrict, Chiang Saen District, Chiang Rai Province ความเป็​็นมา

วั​ัดพระธาตุ​ุผาเงา สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มหานิ​ิกัาย ตุั�งอย่�บนิ ฝั่​่ง� แม�นิำ�าโขงทางด้านิทิศตุะวั​ันิตุกั ตุรงข้ามกั​ับประเทศลาวั อย่ใ� นิ หม่บ� า้ นิสับคำา ตุำาบลเวัียง อำาเภอเชี​ียงแสันิ จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย พ้นิ� ที� วั​ัดประมาณ ๔๗๔ ไร� พ้�นิที�สั�วันิใหญ่�เป็นิเนิ​ินิเขาเล็กั ๆ ทอดยาวั ลงมาตุั� ง แตุ� บ้ า นิดอยจัำา ปี ผ� า นิบ้ า นิดอยจั​ั นิ และมาสัิ� นิ สัุ ด ที� บ้านิสับคำา แตุ�กั�อนิชีาวับ้านิเรียกัดอยล่กันิี�วั�า ดอยจั​ัน วั​ัดตุั�งอย่�

40

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

เลขที� ๓๙๑ หม่� ๕ ตุำาบลเวัียง อำาเภอเชี​ียงแสันิ จั​ังหวั​ัด เชี​ียงราย รหัสัไปรษุณีย์ ๕๗๑๕๐

กัารสัร้างวั​ัดใหม�บนิเชีิงเขา ตุอนิแรกัได้สันิั นิ​ิษุฐานิ วั�าบริเวัณเนิ​ินิเขาเล็กั ๆ ล่กันิีท� กัี� ำาลังแผ้วัถูางอย่จั� ะตุ้องเป็นิ วั​ัดเกั�าแนิ�นิอนิเพราะได้พบเห็นิซากัโบราณวั​ัตุถูุกัลาดเกัล้อ� นิ ไปทั�วับริเวัณ และในิเด้อนิกัุมภาพันิธ์ พ.ศ. ๒๕๑๙ จัึงได้ ลงม้อแผ้วัถูางป่า แตุ�เดิมทีแ� ห�งนิีเ� คยเป็นิถูำา� เรียกัวั�า ถุำา� ผาเงา ซึ� ง ปากัถูำ�า ถู่ กั ปิ ด ไวั้ นิ านิแล้ วั ทำา ให้ บ ริ เวัณแห� ง นิี� เ ป็ นิ ป่ ารกัชีั ฏิ เตุ็ มไปด้ วั ยซากัโบราณวั​ั ตุถูุ กั ระจั​ั ด กัระจัาย เกัล้อ� นิกัลาดเตุ็มไปหมด มีชีนิ​ิ� ใหญ่�อย่ชี� นิ�ิ หนิึง� เป็นิพระพุทธ ร่ ป ครึ� ง องค์ ชี� วั งล� า งหนิ้ า ตุั กั กัวั้ า ง ๔ วัา เชี้� อ วั� า เป็ นิ พระประธานิในิวัิหารเกั�า เม้อ� คณะศรัทธาได้ปรับพ้นิ� ทีห� มด เรียบร้อยแล้วั จัึงเริม� ขุดและยกัตุอไม้ขนิาดใหญ่�ออกั ทุกัคนิ ตุ�างตุ้นิ� เตุ้นิและปิตุยิ นิ​ิ ดีเม้อ� ได้พบวั�าใตุ้ตุอไม้นินิั� (หนิ้าฐานิ พระประธานิ) มีอิฐโบราณกั�อเรียงไวั้ เม้�อยกัอิฐออกักั็พบ หนิ้ากัากั (แผ�นิทึบ) กั�อกั​ั�นิไวั้ พอยกัหนิ้ากัากัออกัจัึงได้ พบพระพุทธร่ปที�มีลักัษุณะสัวัยงามมากั ผ่้เชี​ี�ยวัชีาญ่ด้านิ โบราณวั​ัตุถูุได้วัเิ คราะห์วัา� พระพุทธร่ปองค์นิม�ี อี ายุระหวั�าง ๗๐๐ - ๑,๓๐๐ ปี คณะศรัทธาทัง� หมดจัึงได้พร้อมใจักั​ันิตุัง� ชี้�อพระพุทธร่ปองค์นิ�ีวั�า หลวงพ่อผาเงา และเปลี�ยนิชี้�อ

ใหม�จัากั วัดสบคำา มาเป็นิ วัดพระธาตุ​ุผาเงา ตุั�งแตุ�บัดนิั�นิ เป็นิตุ้นิมา

เม้�อค้นิพบพระพุทธร่ปหลวังพ�อผาเงา วั​ัดเกั�าแห�งนิี� กั็ถู่กัพัฒนิาบ่รณะมาอย�างตุ�อเนิ้�อง กัารกั�อสัร้างถูาวัรวั​ัตุถูุ ตุ�าง ๆ กั็ดำาเนิ​ินิไปอย�างไม�หยุดยั�งท�านิเจั้าอาวัาสัร่ปแรกั ค้อ พระอธิกัารคำาแสันิ คัมภีโร ท�านิเป็นินิักัพัฒนิา ท�านิได้สัร้าง วัิหารหลวังพ�อผาเงา กัุฏิ​ิสังฆ์​์ ศาลากัารเปรียญ่ และได้บ่รณะ พระธาตุ​ุ ผ าเงาและอ้� นิ ๆ อี กั มากัมาย ตุ� อ มาในิยุ ค ของ เจั้าอาวัาสัร่ปป่จัจัุบันิ ค้อ พระพุทธิญาณมุนี ท�านิได้ตุ�อยอด โครงกัารพัฒนิาวั​ัดพระธาตุ​ุผาเงาร�วัมกั​ับคณะกัรรมกัารศรัทธา อย�างตุ�อเนิ้�องมาตุลอด พระพุทธรูป็หลวงพ่อผาเงา

เป็นิพระพุทธร่ปป่นิป่นิ� ศิลปะสัมัยเชี​ียงแสันิสัิงห์สัาม มีเปลวัรัศมี ขัดสัมาธิราบ ปางมารวัิชียั ขนิาดหนิ้าตุักักัวั้าง ๔๐ นิ​ิวั� เป็นิพระพุทธร่ปทีถู� กั่ ฝั่​่งไวั้ในิดินิเชีิงเขาดอยชีันิ มีซากัปรักั หักัพังของพระพุทธร่ปองค์ใหญ่�ที�ล้มทับอย่� ชีาวับ้านิสับคำาได้ ขุดค้นิปรับพ้นิ� ทีเ� พ้อ� สัร้างวั​ัดพบวั�า ใตุ้ฐานิชีุกัชี​ีพระพุทธร่ปองค์ ใหญ่�ท�หี ักันิั�นิมีพระพุทธร่ปฝั่​่งอย่� โดยมีอิฐแผ�นิทึบกั�อป้องกั​ันิ ไวั้อย�างดี เม้�อมีกัารขุดพบแล้วันิักัโบราณคดีได้วัิเคราะห์วั�า พระพุทธร่ปองค์นิ�มี ีอายุระหวั�าง ๗๐๐ - ๑,๓๐๐ ปี คณะผ่้ค้นิ พบจัึงได้ขนิานินิามองค์พระพุทธร่ปทีค� นิ้ พบวั�า หลวงพ่อผาเงา ได้ขดุ ค้นิพบพระพุทธร่ปในิวั​ันิที � ๑๗ มีนิาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ ทีม� า หลวังพ�อ มาจัากั กัารเรียกัขานิพระภิกัษุ​ุชีราตุามภาษุาพ้นิ� บ้านิ ผาเงา มาจัากั ชี้�อของพระธาตุ​ุท�ตุี ั�งอย่�บนิกั้อนิหินิใหญ่�ใกัล้ที� ขุดพบพระพุทธร่ป ป็ูชนียวัตุถุ​ุภายในวัดพระธาตุ​ุผาเงา พระธาตุ​ุผาเงา ตุั�งอย่�บนิหินิผาตุิดเนิ​ินิเขาดอยจั​ันิ เป็นิเจัดียอ์ งค์เล็กัทรงแปดเหลีย� ม ศิลปะล้านินิาตุัง� อย่บ� นิกั้อนิ หินิแกัรนิ​ิตุ ขนิาดใหญ่� สั่ง ๑๐ เมตุร ที�ฐานิของกั้อนิหินิที� ประดิษุฐานิพระธาตุ​ุมีหินินิอนิลาด ลักัษุณะคล้ายเงาของหินิ ผาทีเ� จัดียตุ์ งั� อย่ � คณะผ่ค้ นิ้ พบจัึงขนิานินิามวั�า พระธาตุ​ุผาเงา ซึง� ไม�ปรากัฏิหลักัฐานิวั�าสัร้างในิสัมัยใด แตุ�สันิั นิ​ิษุฐานิวั�าสัร้าง ร�วัมสัมัยเดียวักั​ับหลวังพ�อผาเงา พระธาตุ​ุจัอมจั​ัน ตุั�งอย่�บนิไหล�ดอยจั​ันิ ซึ�งตุั�งอย่� ระหวั�างทิศเหนิ้อ ตุิดกั​ับแม�นิา�ำ คำา และที�ราบลุ�มเม้องเชี​ียงแสันิ ทิศตุะวั​ันิออกัเฉี​ียงใตุ้ตุิดกั​ับแม�นิำ�ากักั และแม�นิำ�าโขง ทิศใตุ้ตุิด กั​ับทีร� าบลุม� ซึง� ไม�ปรากัฏิหลักัฐานิทางประวั​ัตุศิ าสัตุร์ แตุ�จัากั กัารบอกัเล�าของชีาวับ้านิทราบวั�า สั​ันิดอยอีกัฟากัหนิึ�งนิั�นิมี โบราณสัถูานิอีกัหลายแห�ง ซึ�งนิ�าจัะเป็นิวั​ัดสัำาคัญ่ของเม้อง เชี​ียงแสันินิ้อย มีลักัษุณะเดียวักั​ับวั​ัดพระธาตุ​ุดอยสัุเทพของ จั​ังหวั​ัดเชี​ียงใหม� ป่จัจัุบนิั พระธาตุ​ุจัอมจั​ันิได้รบั กัารบ่รณะและ อนิุรกั​ั ษุ์เม้องประวั​ัตุศิ าสัตุร์เชี​ียงแสันิ ของสัำานิักังานิโบราณคดี และพิพธิ ภัณฑ์​์สัถูานิแห�งชีาตุิท �ี ๖ เชี​ียงใหม� ซึง� พระธาตุ​ุจัอมจั​ันิ

พระป็ระธานภายใน พระบรมธาตุ​ุพุทธนิมิตุเจัดีย์

พระพุทธิ​ิญาณมุ​ุนี​ี (ประเสริฐ ปญฺ​ฺญาวชิ​ิโร) รองเจ้​้าคณะจ้ังหวัดเชิียงราย / เจ้​้าอาวาสวัดพระธิาตุ​ุผาเงา

คงเหล้อแตุ�เจัดีย์ตุ�ังแตุ�ฐานิถูึงปากัระฆ์ังเท�านิั�นิ สั�วันิองค์ระฆ์ัง และสั�วันิยอดพังทลายลงหมด พระธาตุ​ุเจั็ดยอด เป็นิเจัดีย์ท�สัี มบ่รณ์ มีลักัษุณะเป็นิ พระธาตุ​ุเจั็ดยอด เม้อ� ชีาวับ้านิอพยพเข้ามาตุัง� ถูินิ� ฐานิบ้านิเร้อนิ เม้อ� ปี พ.ศ. ๒๔๘๕ ยังพบสัภาพเดิมมีลกั​ั ษุณะเป็นิเจัดียย์ อด จัึง ได้เรียกัขานิวั�า พระธาตุ​ุเจั็ดยอด ตุามลักัษุณะที�พบ จัวับจันิ ล�วังเลยมาถูึงปี พ.ศ. ๒๕๑๘ ได้มีกัารสัำารวัจัโดยชีาวับ้านิเพ้�อ จั​ัดตุั�งวั​ัด ซึ�งแผ้วัถูางบริเวัณเจัดีย์เจั็ดยอดบนิดอยชีันิ (ดอยจั​ันิ ป่จัจัุบันิ) พบวั�าพระธาตุ​ุได้ชีำารุดทรุดโทรมเป็นิอันิมากัตุาม

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

41

ภาพมุมสูงวัดพระธาตุ​ุผาเงา

หอพระไตุรป็ิฎก

วิหารหลวงพ่อผาเงา

กัาลเวัลา เม้�อมีกัารยกัวั​ัดร้างขึ�นิเป็นิวั​ัดมีพระสังฆ์​์ เม้�อปี พ.ศ. ๒๕๒๒ คณะกัรรมกัารได้ดำาเนิ​ินิกัารกั�อสัร้างพระบรมธาตุ​ุ พุทธนิ​ิมตุิ เจัดีย ์ เพ้อ� ถูวัายเป็นิพระราชีกัุศลแด�พระบาทสัมเด็จั พระบรมชีนิกัาธิเบศร มหาภ่มพิ ลอดุลยเดชีมหาราชี บรมนิาถู บพิตุร และสัมเด็จัพระนิางเจั้าสัิริกัิตุิ� พระบรมราชีินิีนิาถู พระบรมราชีชีนินิีพนิั ปีหลวัง โดยกัารนิำาของอาจัารย์บญ่ ุ ธรรม โพธิแพ�งพุม� ได้เดินิทางมาหาสัถูานิที � เพ้อ� จั​ัดสัร้างพระบรมธาตุ​ุ พุทธนิ​ิมิตุเจัดีย์ขึ�นิในิพ้�นิที�ภาคเหนิ้อสัุดของประเทศไทย ซึ�ง คณะกัรรมกัารดำาเนิ​ินิกัารกั�อสัร้างได้ด่ที�ตุั�งของเจัดีย์เจั็ดยอด เดิมตุรงตุามวั​ัตุถูุประสังค์ ค้อ ตุัง� อย่บ� นิยอดเขาสั่งตุิดชีายแดนิ จัึงได้เสันิอและเรียนิเชีิญ่ท�านิผ่้หญ่ิงอุศนิา ปราโมชี ณ อยุธยา เป็นิประธานิดำาเนิ​ินิกัารกั�อสัร้าง พระบรมธาตุ​ุพุทธนิ​ิมิตุเจัดีย์ ครอบองค์พระธาตุ​ุเจั็ดยอดองค์เดิม

42

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระอุโบสถุ

พระบรมธาตุ​ุพทุ ธนิมตุิ เจัดีย ์ สัร้างขึนิ� ด้วัยควัามดำาริ ของผ่ม้ คี วัามจังรักัภักัดีในิพระบาทสัมเด็จัพระบรมชีนิกัาธิเบศร มหาภ่มิพลอดุลยเดชีมหาราชี บรมนิาถูบพิตุร และสัมเด็จั พระนิางเจั้าสัิรกัิ ตุิ �ิ พระบรมราชีินินิี าถู พระบรมราชีชีนินิีพนิั ปี หลวัง โดยท�านิผ่้หญ่ิงอุศนิา ปราโมชี ณ อยุธยา เป็นิประธานิ คณะกัรรมกัารดำาเนิ​ินิกัารกั�อสัร้าง ได้รับพระมหากัรุณาธิคุณ โปรดเกัล้าฯ ให้สัมเด็จัพระนิางเจั้าสัิริกัิตุ� ิ พระบรมราชีินิีนิาถู พระบรมราชีชีนินิี พั นิ ปี ห ลวัง เสัด็ จั พระราชีดำา เนิ​ิ นิ แทนิ พระองค์ พร้อมด้วัยสัมเด็จัพระกันิ​ิษุฐาธิราชีเจั้า กัรมสัมเด็จั พระเทพรัตุนิราชีสัุดาฯ สัยามบรมราชีกัุมารี ทรงเจัิมแผ�นิ ศิลาฤกัษุ์ และทรงเททองพระพุทธร่ปเชี​ียงแสันิสัิงห์หนิึ�ง เพ้� อ ประดิ ษุ ฐานิไวั้ ภ ายในิ พระบรมธาตุ​ุ พุ ท ธนิ​ิ มิ ตุ เจัดี ย์ ด้านิทิศเหนิ้อ เม้อ� วั​ันิที � ๒๙ มกัราคม พ.ศ. ๒๕๒๔ พระบรมธาตุ​ุ พุทธนิ​ิมิตุเจัดีย์ ออกัแบบโดย ศ.ดร.ภิญ่โญ่ สัุวัรรณคีรี

พระธาตุ​ุผาเงา

พระบรมธาตุ​ุพุทธนิมิตุเจัดีย์

หอพระบรมฉายามหาราชพุทธิรังสรรค์

กัารกั�อสัร้างเริม� ตุ้นิเม้อ� วั​ันิที � ๑๕ กัุมภาพันิธ์ พ.ศ. ๒๕๒๖ ทัง� นิีไ� ด้ดำาเนิ​ินิงานิตุลอดมาด้วัยควัามยากัลำาบากัและมีอปุ สัรรค นิานิาประกัาร จันิจัวับปี พ.ศ. ๒๕๓๖ จัึงแล้วัเสัร็จั ประธานิ คณะกัรรมกัารจัึ ง ได้ นิ้ อ มเกัล้ า นิ้ อ มกัระหม� อ มถูวัายเป็ นิ พระราชีกัุศลแด� พระบาทสัมเด็จัพระบรมชีนิกัาธิเบศร มหา ภ่มิพลอดุลยเดชีมหาราชี บรมนิาถูบพิตุร โดยกัราบบังคมท่ล เชีิญ่พระบาทสัมเด็จัพระบรมชีนิกัาธิเบศร มหาภ่มิพลอดุลย เดชีมหาราชี บรมนิาถูบพิตุร และสัมเด็จัพระนิางเจั้าสัิริกัิตุ� ิ พระบรมราชีิ นิี นิ าถู พระบรมราชีชีนินิี พั นิ ปี ห ลวัง เสัด็ จั พระราชีดำา เนิ​ิ นิ ทรงเจัิ ม ยอดฉีั ตุ รและทรงเฉีลิ ม ฉีลอง พระบรมธาตุ​ุพทุ ธนิ​ิมตุิ เจัดีย ์ เม้อ� วั​ันิที � ๒๙ มกัราคม พ.ศ. ๒๕๓๖

พระบรมธาตุ​ุ พุ ท ธนิ​ิ มิ ตุ เจัดี ย์ ได้ สั ร้ า งขึ� นิ ครอบ พระธาตุ​ุเจั็ดยอดไวั้ซึ�งเป็นิพระธาตุ​ุเกั�าแกั� ภายในิมีภาพเขียนิ ฝั่าผนิังพระราชีประวั​ัตุิพระนิางจัามเทวัี ด้านินิอกัสัามารถู

ภาพมุมสูงวัดพระธาตุ​ุผาเงา

เดินิรอบได้ลักัษุณะคล้ายป้อมปรากัาร สัามารถูมองเห็นิ ทัศนิียภาพ ๓ ประเทศ (ประเทศไทย, ประเทศลาวั และ ประเทศพม�า) และสัามารถูมองเห็นิแม�นิำ�าโขงอย�างสัวัยงาม พระบรมธาตุ​ุพุทธนิ​ิมิตุเจัดีย์ ขนิาดกัวั้าง ๔๐ เมตุร ควัามยาวั ๔๐ เมตุร ควัามสั่ง ๓๙ เมตุร

ซุุ้�มทัศนียภาพ ๓ ป็ระเทศ ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

43

วั​ัดธารทอง

ตำำาบลแม่​่เงิน อำาเภอเชี​ียงแสน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat Than Thong

Mae Ngoen Subdistrict, Chiang Saen District Chiang Rai Province

ความเป็​็นมา

ตั้​้�งอยู่​่�หมู่​่�ที่​่� ๑๑ ตั้ำ�บลแมู่�เงิน อำ�เภอเชี่ยู่งแสน จั้งหวั้ด เชี่ยู่งร�ยู่ สืบเนื�องมู่�จั�กก�อนปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๘ มู่​่ชี�วัเข�เผ่��มู่้ง บ้�นธ�รที่อง ตั้ำ�บลแมู่�เงิน อำ�เภอเชี่ยู่งแสน จั้งหวั้ดเชี่ยู่งร�ยู่ และ ชี�วัเข�เผ่��มู่้งบ้�นไที่ยู่ส�มู่้คค่ อำ�เภอเวั่ยู่งแก�น จั้งหวั้ดเชี่ยู่งร�ยู่ กล่�มู่หน่�ง รวัมู่ปีระมู่�ณ ๒๐ คน ศร้ที่ธ�ในพระคร่บ�บ่ญชี่�มู่ ญ�ณสำวัโร ซึ่​่ง� ที่��นเปี็นพระปีฏิ​ิบตั้​้ ดิ ่ ปีฏิ​ิบตั้​้ ชีิ อบส�ยู่ปี่�อร้ญวั�ส่ จั่งได้ตั้ดิ ตั้�มู่ ไปีร้บใชี้ในง�นตั้��ง ๆ ของที่��น เชี�น ก�รถ�กถ�งสถ�นที่​่�เพื�อก�ร บ่รณะสถ�นที่​่ปี� ฏิ​ิบตั้​้ ธิ รรมู่ดอยู่เวั่ยู่งแก้วั อำ�เภอเชี่ยู่งแสน จั้งหวั้ด เชี่ยู่งร�ยู่ ของพระคร่บ�บ่ญชี่�มู่ ตั้ลอดจันได้ตั้ิดตั้�มู่ที่��นไปีในที่​่� ตั้��ง ๆ เพือ� ให้ที่�� นไปีสร้�งวั้ดให้ที่บ�่ �้ นธ�รที่อง จันที่��นพระคร่บ� บ่ญชี่�มู่ที่��นแน�ใจัแล้วัวั��ชี�วัเข�เผ่��มู่้งกล่�มู่น่�ศร้ที่ธ�และเลื�อมู่ใส ในพระพ่ที่ธศ�สน� ตั้ลอดจันที่​่ห� มู่​่บ� �้ นธ�รที่องมู่​่ศ�สน�อืน� เข้�ไปี เผ่ยู่แผ่�

เดิมู่ชี�วับ้�นธ�รที่องน้บถือผ่​่บรรพบ่ร่ษก้นที่้�งหมู่ด ล่กหล�นได้ไปีเร่ยู่นหน้งสือ และไปีบวัชีเณรตั้�มู่วั้ดตั้��ง ๆ ด้วัยู่ ฐ�นะยู่�กจันได้รบ้ เอ�ศ�สน�พ่ที่ธไวั้ และในหมู่​่บ� �้ นธ�รที่องได้มู่​่ ก�รตั้ิดตั้�อก้บเพื�อนบ้�นมู่�กข่�น ก�รคมู่น�คมู่สะดวัก ล่กหล�น ได้ไปีเร่ยู่นร่้จั�กโลกภ�ยู่นอกมู่�กข่�น ที่ำ�ให้คนในหมู่​่�บ้�นมู่​่ก�ร น้บถือศ�สน�พ่ที่ธหล�ยู่ครอบคร้วั จั่งรวัมู่ตั้​้วัก้นไปีห�เจั้�คณะ ตั้ำ�บลแมู่�เงิน เจั้�คณะอำ�เภอเชี่ยู่งแสน ตั้ลอดจันบ่คคลที่้�วัไปีให้ มู่�สร้ � งวั้ ด ให้ แ ตั้� ไ มู่� สำ� เร็ จั ตั้� อ มู่�เมู่ื� อ ปีล�ยู่ปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๘

44

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระครูบาเจ้​้าบุญชุุ่�ม ญาณํ​ํโร

ที่��นพระคร่บ�บ่ญชี่�มู่ ที่��นได้มู่​่เมู่ตั้ตั้�ตั้�อชี�วัเข�เผ่��มู่้ง กล่�มู่น่� จั่งได้ให้น�งน�ตั้ิ (ชีิงชีิง) จัะพะ ซึ่​่�งปีระกอบอ�ชี่พ ข�ยู่ใบชี�อยู่​่ที่� ส่� �มู่เหล่ยู่� มู่ที่องคำ� อำ�เภอเชี่ยู่งแสน จั้งหวั้ด เชี่ยู่งร�ยู่ ให้ไปีสร้�งวั้ดให้ชี�วัเข�เผ่��มู่้ง โดยู่ ณ ขณะน้�น ที่��นพระคร่บ�บ่ญชี่�มู่ได้ปีฏิ​ิบ้ตั้ิธรรมู่ในปี่�ของหมู่​่�บ้�น สบรวัก อำ�เภอเชี่ยู่งแสน จั้งหวั้ดเชี่ยู่งร�ยู่ เปี็นวั้นที่ำ�บ่ญ ออกกรรมู่ จั่งมู่​่ชี�วับ้�นที่​่ศ� ร้ที่ธ�ที่้ง� ใกล้ไกลมู่�ก้นมู่�กมู่�ยู่ โดยู่น�งน�ตั้ิ (ชีิงชีิง) จัะพะ ก็ได้ไปีในง�นน่ด� วั้ ยู่ พระคร่บ� บ่ญชี่�มู่ ได้เร่ยู่กน�งน�ตั้ิ (ชีิงชีิง) จัะพะ ไปีห�ที่��นใกล้ ๆ โดยู่ที่��นเร่ยู่กชีื�อเล�นวั�� อ�ชีิง ที่��นบอกให้แบมู่ือที่้�งสอง ข้�ง โดยู่ที่��นเที่นำ��จั�กขวัดใส�มู่อื และรดศ่รษะ ส�วันที่​่เ� หลือ ที่��นให้ถอื ไวั้ปีระมู่�ณคร่ง� ขวัดแล้วับอกให้อ�ชีิงไปีสร้�งวั้ด ให้ชี�วัเข�เผ่��มู่้งเน�อ

ตั้�อมู่�ได้มู่​่ผ่​่้บริจั�คที่​่ด� ินจัำ�นวัน ๓ ร�ยู่ ด้งน่�

๑. น�งน�ตั้ิ(ชีิงชีิง) จัะพะ จัำ�นวัน ๖ ไร�

๒. แมู่�ชี่บ่ญมู่​่ เวัชีส�ร วั้ดส้มู่พ้นธวังศ�ร�มู่วัรวัิห�ร เขตั้ส้มู่พ้นธวังศ์ กร่งเที่พฯ จัำ�นวัน ๔ ไร� ๒๕ ตั้�ร�งวั�

๓. น�งบ้วัซึ่อน เครื�องผ่ง จัำ�นวัน ๒ ง�น

รวัมู่พืน� ที่​่ที่� ง้� หมู่ด ๖ ไร� ๒ ง�น ๒๕ ตั้�ร�งวั� จั่งได้ดำ�เนิน ก�รก�อสร้�งมู่�รวัมู่ ๑๓ ปี​ี ในปีัจัจั่บน้ น่ไ� ด้ปีระก�ศเปี็นวั้ดเร่ยู่บร้อยู่ แล้วัตั้​้�งแตั้�วั้นที่​่� ๒๖ ตั้่ล�คมู่ พ.ศ. ๒๕๖๓

สมเดู็จพระกนิษฐาธิ​ิราชิเจ้า กรมสมเดู็จพระเที่พรัติน ราชิสุดูาฯ สยามบรมราชิกุมาร่ เสดู็จพระราชิดูำาเนิน ณ พระติำาหนักดูอยติุง เมื�อวันที่​่� ๑๐ ธิันวาคม ๒๕๔๓

เรือเอกสมนึก ลักษณะหุติ เกิดที่​่�อำ�เภอเมู่ือง จั้งหวั้ด ฉะเชีิ ง เที่ร�ร้ บ ร�ชีก�ร หน� วั ยู่บ้ ญ ชี�ก�รน�วัิ ก โยู่ธิน กองที่้พเรือ ผ่​่ส้ ร้�งวั้ด ธ�รที่อง พระอาจ้ารย์​์สุ​ุทธิ​ิ จ้รณํสุัมปั​ันโณํ รักษาการเจ้​้าอาวาสุวัดธิารทอง

นางนาติ​ิ (ชิ​ิงชิ​ิง) จะพะ เกิดที่​่บ� ้�นเที่อดไที่ยู่ อำ�เภอแมู่�ฟ้�้ หลวัง จั้งหวั้ด เชี่ยู่งร�ยู่ เจั้�ของร้�นชี� ที่รงเสวัยู่ ส�มู่เหล่� ยู่ มู่ ที่องคำ� อำ� เภอเชี่ ยู่ งแสน จั้งหวั้ดเชี่ยู่งร�ยู่ ผ่​่ส้ ร้�งวั้ด ธ�รที่อง

โครงการบรรพชิาสามเณรภาคฤดู​ูร้อน ถวายในหลวงรัชิกาลที่​่� ๙ ติั�งแติ่ป็ี ๒๕๕๓ - ๒๕๖๐ รวม ๘ ครั�ง จำานวน ๑,๒๕๐ องค์ และ บวชิชิ่พราหมณ์เดู็กนักเร่ยนหญิ​ิง รวม ๕ ครั�ง ๔๓๗ คน

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

45

วั​ัดอำำ�ม�ตย์​์

ตำ�บลเวัีย์ง อำำ�เภอำเทิ​ิง จั​ังหวั​ัดเชี​ีย์งร�ย์

Wat Am-mart

Wiang Subdistrict,Thoeng District, Chiang Rai Province ความเป็​็นมา

วั​ั ด อำำ� ม�ตย์​์ ตั� ง อำย์่� ใ นเขตเทศบ�ลตำ� บลเวัี ย์ งเทิ ง เลขที� ๑๗๐ บ้�นเวัีย์งเทิง ตำ�บลเวัีย์ง อำำ�เภอำเทิง จั​ังหวั​ัดเชี​ีย์งร�ย์ สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มห�นิกั�ย์ มีเน้�อำที�ทั�งหมด ๒ ไร� ๕๐ ต�ร�งวั� ได้รบั พระร�ชีท�นวัิสังุ ค�มสัีม� เม้อำ� วั​ันที � ๒ กั​ันย์�ย์น พ.ศ. ๒๕๐๐ สัร้�งข้�นปี​ีใดไม�มีปีร�กัฏ แต�มีกั�รเล��ข�นวั�� เม้�อำปีระม�ณปี​ี

46

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พุทธศักัร�ชี ๑๔๐๒ พระเจั้�กั�วัีละ เจั้�เม้อำงลำ�ปี�ง พร้อำม พระอำนุชี�ได้ไปีเย์ีย์� มเม้อำงหลวังพระบ�ง เม้อำงเวัีย์งจั​ันทร์ เม้�อำกัลับม� พระอำนุชี�ได้รับเอำ�มเหสัีชี้�อำ จั​ันทร� ม�ถึ้ง เม้อำงเทิง มอำบหม�ย์ให้ด่แลเม้อำงเทิง ต�อำม�ได้มีมเหสัีอำีกั ๑ อำงค์น�มวั�� แกั้วั พระน�งจั​ันทร� ม�อำย์่�เม้อำงเทิงแล้วั มีควั�มปีระสังค์จัะสัร้�งวั​ัดไวั้สั​ักักั�ระสั​ักั ๑ วั​ัด โดย์ตั�งชี้�อำ วั�� วั​ัดหลวัง แล้วักัลับไปีเย์ี�ย์มญ�ติที�เวัีย์งจั​ันทร์ และได้ เสัีย์ชี​ีวัิตลง พระน�งแกั้วัจั้งให้เสัน�อำำ�ม�ตย์​์ สัร้�งต�อำ จันเสัร็จัและตั�งชี้�อำใหม�วั�� วั​ัดอำำ�ม�ตย์​์ จันถึ้งปีัจัจัุบัน กิ​ิจกิรรมป็ระจำาป็ีของวัดอำามาตย์​์

๑. ปีระเพณีทำ�บุญตักับ�ตรวั​ันข้�นปี​ีใหม�

๒. กัิจักัรรมทำ�บุญวั​ันสัำ�คัญท�งพระพุทธศ�สัน�

๓. ปีระเพณีทำ�บุญวั​ันสังกัร�นต์

๔. กัิจักัรรมบรรพชี�สั�มเณรภ�คฤด่ร้อำน

๕. กัิจักัรรมทำ�บุญวั​ันเข้�พรรษ�และวั​ันอำอำกัพรรษ�

๖. ปีระเพณีทำ�บุญถึวั�ย์ท�นสัล�กัภัต (ในพรรษ�)

๗. กัิจักัรรมทำ�บุญทอำดกัฐิ​ิน

๘. กัิจักัรรมสัวัดมนต์ข้�มปี​ี

พระครูอุ​ุดมคณาภิ​ิรักษ์​์ เจ้​้าคณะอุำาเภิอุเทิ​ิง / เจ้​้าอุาวาสวัดอุำามาตย์​์

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

47

วั​ัดทุ่​่�งพร้​้าวั

ตำำาบลม่�วังคำำา อำำาเภอำพาน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร้าย

Wat Thung Prao

Muang Kham Subdistrict, Phan District, Chiang Rai Province

48

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา วัดทุ่​่�งพร้​้าว มี​ีชื่​่�อเดิ​ิมีเรี​ียกว่​่า วัดสั​ันทุ่ร้าย เดิ​ิมีอย่​่ ในเขตการีปกครีองของคณะสงฆ์​์ตำาบลเมี่องพาน ต้�งอย่​่ทาง ทิศตะว่้นออกเฉี​ียงใต้ของหมี่บ่ า้ น รีาว่ปี พ.ศ. ๒๔๔๐ สภาพว่้ดิ ตอนน้น� มี​ีศาสนว่้ตถุ​ุ ค่อ ว่ิหารีและศาลาลอย ทรีาบไดิ้โดิยซาก อิฐป่นปรีากฏให้เห็นก้นอย่​่ นอกจากนีมี� อี โุ บสถุกลางนำา� โดิยอาศ้ย สรีะนำ�าเป็นสีมีา สรี้างดิ้ว่ยไมี้ พ่�นที�ว่้ดิล้อมีรีอบดิ้ว่ยรี้�ว่ไมี้ มี​ีพ่�นที�ตามีใบโฉีนดิที�ดิ​ิน น.ส.๔ จ เลขที� ๑๐๐๕ มี​ีเน่�อที�อย่​่ ๒ ไรี่ ๑ งาน ๙๔ ตารีางว่า ปัจจุบ้นเป็นธรีณีสงฆ์​์ว่้ดิทุ่งพรี้าว่ สาเหตุที�ต้องย้ายว่้ดิ เน่�องจากต้�งอย่​่ห่างไกลศรี้ทธา ปรีะชื่าชื่น เว่ลาไปทำาบุญทุก ๆ ครี้�ง ต้องลำาบากก้บการี เดิ​ินทาง โดิยเฉีพาะชื่​่ว่งฤดิ่ฝน ปรีะกอบก้บไมี่อย่จ่ ดิุ ศ่นย์กลาง ของหมี่บ่ า้ น ดิ้งน้น� ทางเจ้าอาว่าส (พรีะอธิการีแก้ว่ ถุิรีญาโณ) และผู้่้ใหญ่บ้าน (พ่อหลว่งทา คำาดิา) ไดิ้รี่ว่มีก้นปรีึกษาหารี่อ

ก้บศรี้ทธาปรีะชื่าชื่นย้ายว่้ดิมีาต้ง� อย่ท่ ป�ี จั จุบน้ โดิยมี​ีผู้เ่้ ล่อ� มีใส ศรี้ทธาไดิ้บรีิจาคทีดิ� นิ ให้กบ้ ทางว่้ดิ มี​ีเน่อ� ทีอ� ย่​่ ๒ ไรี่ ๔๒ ตารีางว่า เมี่�อปี พ.ศ. ๒๔๙๒ เรีิ�มีสรี้างว่้ดิเป็นอ้นดิ้บแรีก แล้ว่เสรี็จในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ จากน้�นเรีิ�มีสรี้าง กุฏิสงฆ์​์ ศาลา กำาแพง มี​ีการี บ่รีณปฏิส้งขรีณ์มีาโดิยลำาดิ้บ ว่้ดิทุง่ พรี้าว่ ต้ง� อย่บ่ า้ นทุง่ พรี้าว่ หมี่ท่ �ี ๒ ตำาบลมี่ว่งคำา อำา เภอพาน จ้ ง หว่้ ดิ เชื่ี ย งรีาย ส้ ง ก้ ดิ คณะสงฆ์​์ มี หานิ ก าย มี​ีหน้งส่อแสดิงกรีรีมีสิทธิ�ที�เป็น น.ส. ๓ ก มี​ีพ�น่ ที�ตามีใบโฉีนดิ ที�ดิ​ิน น.ส.๔ จ เลขที� ๑๑๐๖ ภายหล้ ง ว่้ ดิ ทุ่ ง พรี้ า ว่ไดิ้ เ ปลี� ย นเขตการีปกครีอง คณะสงฆ์​์ จากตำาบลเมี่องพาน มีาเป็นตำาบลมี่ว่งคำา เขต ๑ มี​ีพรีะภิกษุจำาพรีรีษาทุก ๆ พรีรีษาไมี่เคยขาดิ ทางว่้ดิไดิ้รี้บ พรีะรีาชื่ทานว่ิสุงคามีสีมีา เมี่�อว่้นที� ๑๖ เดิ่อนมีกรีาคมี พ.ศ. ๒๕๑๘ และทำาการีผู้่กพ้ทธสีมีา เมี่อ� เดิ่อนมี​ีนาคมี พ.ศ. ๒๕๒๐ เขตสีมีากว่้าง ๔๐ เมีตรี ยาว่ ๖๐ เมีตรี

พระครูพิพิธพัฒนโกวิ​ิท เจ้​้าอาวิาสวิัดท่�งพร้าวิ

เสันาสันะป็ร้ะกอบด้วย ๑. กุฏิสงฆ์​์ ๑ หล้ง ๒. อุโบสถุ ๑ หล้ง ๓. ศาลาอเนกปรีะสงค์ ๑ หล้ง ๔. หอรีะฆ์้ง ๑ หล้ง ๕. ห้องนำ�า - สุขา ๑ หล้ง ๖. ซุ้มีปรีะต่ ๗. กุฏิรีบ้ รีอง ๘. อาคารีเรี​ียน ๑ หล้ง ปัจจุบน้ ว่้ดิทุง่ พรี้าว่มี​ีศรี้ทธาอุปถุ้มีภ์ ๑๐๕ หล้งคาเรี่อน โดิยมี​ี พร้ะครู้พิพิธพัฒนโกวิทุ่ เจ้าคณะอำาเภอพาน และ เจ้าอาว่าสว่้ดิทุ่งพรี้าว่ ว่้ ดิ ทุ่ ง พรี้ า ว่เป็ น ว่้ ดิ ที� จ้ ดิ การีศึ ก ษา แผู้นกธรีรีมี และบาลี พุทธศาสนิกชื่นอยากรี่ว่มีทำาบุญสมีทบทุนไดิ้ที� เลขที�บ้ญชื่ี ๕๒๒-๑-๓๓๐๑๖๔ ธนาคารีกรีุงไทย สาขาพาน จ้งหว่้ดิเชื่ียงรีาย

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

49

วั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ�

ตำำ�บลป่�ห้่�ง อำำ�เภอำพ�น จั​ังห้วั​ัดเชี​ียงร�ย

Wat Huai Prasit

Pa Hung Subdistrict, Phan District, Chiang Rai Province

50

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ตั้�ิ ง�ั อย่เ� ลขท่ � ๑๔๗ ห้มู่​่ � ๑๒ ตั้ำ�บลป่�ห้่ง� อำ�เภอพ�น จั​ังห้วั​ัดเชี่ยงร�ย เริมู่� ก่�อตั้ัง� ในปี พ.ศ. ๒๕๒๕ โดยมู่​่ พระเหรียญกิ​ิตฺตฺ​ฺ ป็ิ ญฺ​ฺโญ (เจั้�อ�วั�สิวั​ัด) พร้อมู่ด้วัยน�ยจั​ันทร์ ใจัยะปัน ผู้่้ให้ญ่�บ้�นในสิมู่ัยนั�น ได้นำ�ชี�วับ้�นทำ�ก่�รบ่รณะ วั​ัดร้�งท่มู่� แ่ ตั้�ก่อ้ นอิฐในเน้อ� ท่ � ๓ ง�น ชี�วับ้�นได้ก่อ� สิร้�งศ�ล� บำ�เพ็ญ่บ่ญ่ ๑ ห้ลัง โดยขอก่ระเบ้อ� งเก่��ท่ใ� ชี้แล้วัของวั​ัดป่�แขมู่ มู่�มู่​่งเป็นห้ลังค� และนำ�ถุ่งป่นซี่เมู่นตั้์มู่�ทำ�เป็นฝ�ผู้นัง ก่ันลมู่ ก่ันห้น�วั ตั้�อมู่� พระครูธรรมสุ​ุภาลั​ังกิาร อด่ตั้เจั้�คณะอำ�เภอพ�น ได้มู่อบถุวั�ยพระพ่ทธิ์ร่ปห้ิน (ห้ลวังพ�อห้ิน) จั�ก่จั​ังห้วั​ัดลำ�พ่น ให้​้ มู่ �เป็ น พระประธิ์�นในสิำ� นั ก่ สิงฆ์​์ แ ห้� ง น่� (ปั จั จั่ บั น เป็ น พระพ่ทธิ์ร่ปท่�ศัก่ดิ�สิ​ิทธิ์ิ�ประจัำ�วั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ�) ห้ ว ยป็ระสุิ ท ธิ� เป็ น ชี้� อ ท่� เ ปล่� ย นมู่�จั�ก่คำ� วั� � ห้วยป็ลัาสุิกิ ซี่�งค้อ ปล�นำ��จั้ดจัำ�นวันมู่�ก่ท่�อ�ศัยอย่�ลำ�ห้​้วัย

ท่ไ� ห้ลผู้��นห้น้�วั​ัดก่ล�งห้มู่​่�บ�้ น ตั้�อมู่�พระเห้ร่ยญ่ ก่ิตั้ตัฺ้ ปิ ญฺ​ฺโญ่ ได้นำ�ชี�วับ้�นทำ�ก่�รบ่รณะสิถุ�นท่�วั​ัดให้​้มู่​่ควั�มู่เจัริญ่มู่�ก่ข่�น จันได้รับพระร�ชีท�นวัิสิ่งค�มู่สิ่มู่�เมู่้�อวั​ันท่� ๑๓ ก่รก่ฎ�คมู่ พ.ศ. ๒๕๓๖ ท��นได้รับก่�รแตั้�งตั้ั�งให้​้เป็นเจั้�อ�วั�สิ เมู่้�อวั​ันท่� ๒๕ ตั้่ล�คมู่ พ.ศ. ๒๕๓๑ ถุ่งจันปัจัจั่บัน และตั้�อมู่�เมู่้�อวั​ันท่� ๕ ธิ์ันวั�คมู่ พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้รับพระร�ชีท�นสิมู่ณศัก่ดิ�พัดยศ เจั้�คณะตั้ำ�บลชีั�นเอก่ ท่� พระครูวิจิ​ิตฺรธรรมมานุศาสุกิ์ วัดห้วยป็ระสุิทธิ� ได้รับคัดเลัือกิให้เป็​็น

- วั​ัดพัฒน�ห้น่�งวั​ัดห้น่�งอำ�เภอ พ.ศ. ๒๕๔๗

- วั​ัดพัฒน�ห้น่�งวั​ัดห้น่�งตั้ำ�บล พ.ศ. ๒๕๔๘

- ศ่นย์ศก่​่ ษ�พระพ่ทธิ์ศ�สิน�วั​ันอ�ทิตั้ย์ พ.ศ. ๒๕๕๒

- สิำ�นัก่ปฏิ​ิบตั้ั ธิ์ิ รรมู่ประจัำ�จั​ังห้วั​ัดเชี่ยงร�ยแห้�งท่ � ๑๔

พ.ศ. ๒๕๕๔

- อ่ทย�นก่�รศ่ก่ษ�ในวั​ัด พ.ศ. ๒๕๕๖

- วั​ัดพัฒน�ตั้ัวัอย��ง พ.ศ. ๒๕๖๐

- สิำ�นัก่ปฏิ​ิบัตั้ิธิ์รรมู่ด่เด�นประจัำ�จั​ังห้วั​ัดเชี่ยงร�ย

พ.ศ. ๒๕๖๑ ได้รับคัดเลัือกิจิากิสุำานักิงานพระพุทธศาสุนาแห่งชาตฺิให้ เป็​็นวัดพัฒนาตฺัวอย่างที�มีผลังานดีเด่น พ.ศ. ๒๕๖๓

พระครูวัิจัิตำรธิ์รรม�น่ศ�สิก์​์ เจั้�คณะตำำ�บลป่�ห้่�ง เขตำ ๑ / เจั้�อำ�วั�สิวั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ�

ป็ระวัตฺิพระครูวิจิ​ิตฺรธรรมานุศาสุกิ์

พระคร่ วัิ จัิ ตั้ รธิ์รรมู่�น่ ศ �สิก่์ ฉ�ย� ก่ิ ตั้ ตั้ิ ป ญฺ​ฺ โ ญ่ น�มู่สิก่​่ล เชี่ยงน� อ�ย่ ๕๘ ปี พรรษ� ๓๘ วัิทยฐ�นะ นัก่ธิ์รรมู่ ชีั�นเอก่, พ่ทธิ์ศ�สิตั้รบัณฑิ​ิตั้ และศ่ก่ษ�ตั้�อระดับปริญ่ญ่�โท สิ�ข�ก่�รพั ฒ น�สิั ง คมู่ ดำ� รงตั้ำ� แห้น� ง เจั้ � อ�วั�สิวั​ั ด ห้​้ วั ย ประสิ​ิทธิ์ิ� เมู่้�อปี พ.ศ. ๒๕๓๑ จันถุ่งปัจัจั่บัน (เป็นเจั้�อ�วั�สิ ร่ปแรก่ของวั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ�) ป็ัจิจิุบันดำารงตฺำาแหน่ง

- เจั้�คณะตั้ำ�บลป่�ห้่�ง เขตั้ ๑ ปก่ครองวั​ัด ๙ วั​ัด

- เจั้�อ�วั�สิวั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ�

- เจั้�สิำ�นัก่ปฏิ​ิบัตั้ิธิ์รรมู่ประจัำ�จั​ังห้วั​ัดเชี่ยงร�ย

แห้�งท่� ๑๔

อำ่ทย�นก์�รศึก์ษ�ในวั​ัดและสิำ�นัก์ปฏิ​ิบัตำิธิ์รรมประจัำ� จั​ังห้วั​ัดเชี​ียงร�ยแห้�งที� ๑๔

Facebook : วั​ัดห้​้วัยประสิ​ิทธิ์ิ� อำ.พ�น จั.เชี​ียงร�ย ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

51

พญาปุ​ุริ​ิสาท

เทวดาผู้​้�ด้แลริักษาวัดพริะธาตุ​ุจอมแจ�ง

วั​ัดพระธาตุ​ุจอมแจ้ง

ตุำาบลม่วังคำำา อำาเภอพาน จังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat Phra That Chom Chaeng

Muang Kham Subdistrict, Phan District, Chiang Rai Province 52

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระอาจารย์จิรภัทร จิรปภาโส เจ้าอาวัาสวั​ัดพระธาตุ​ุจอมแจ้ง

ขอเชิ​ิญร่​่วมทำำบุ​ุญสร่้างมหาเจดี​ีย์ว์ ัดีพร่ะธาตุ​ุจอมแจ้ง ตุ.ม่วงคำำ อ.พาน จ.เชิีย์งร่าย์

เลขทำี�บุัญชิี 522-0-55359-3

ชิ่�อบุัญชิี วัดีพร่ะธาตุ​ุจอมแจ้ง ( เพ่�อสร่้างมหาเจดี​ีย์​์ ) ธนาคำาร่กรุ่งไทำย์ สาขาพาน Facebook เพจ : วัดีพร่ะธาตุ​ุจอมแจ้ง อ.พาน จ.เชิีย์งร่าย์ โทำร่ศั​ัพทำ์ 095-459-6993 ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

53

วั​ัดแม่​่อ้อ้​้ ใน

ตำำ�บลแม่​่อ้อ้​้ อ้ำ�เภอ้พ�น จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร�ย

Wat Mae Or Nai

Mae Or Subdistrict, Phan District, Chiang Rai Province

54

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ั ด แม่​่ อ้​้ อ้ ใน ตั้ั� ง อ้ยู่​่​่ เ ลขที่​่� ๑๙๑ หม่​่​่ ที่​่� ๑๑ บ้​้านแม่​่อ้อ้​้ หลวัง ตั้ำาบ้ลแม่​่อ้อ้​้ อ้ำาเภอ้พาน จั​ังหวั​ัดเชี่ยู่งรายู่ สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์ม่หานิกัายู่ ม่​่เน้�อ้ที่​่�ตั้ั�งวั​ัด ๒ ไร่ ๑ งาน น.สั. ๓ เลขที่​่� ๒๙๗ ที่​่�ธรณ่สังฆ์​์ จัำานวัน ๑ แปลง เน้�อ้ที่​่� ๑ ไร่ ๑ งาน ๕๒ ตั้ารางวัา

เม่้�อ้ปี พ.ศ. ๒๓๗๑ ได้ม่​่ประชีาชีนจัากัจั​ังหวั​ัด ลำาพ่น เชี่ยู่งใหม่​่ ลำาปาง อ้พยู่พม่าตั้ัง� หลักัปักัฐานล่ม่​่ นำ�าแม่​่อ้อ้​้

ได้ร่วัม่กั​ันสัร้างวั​ัดแตั้่เดิม่เป็นที่​่�ล่ม่เกัิดนำ�าที่​่วัม่เป็นประจัำา (ปัจัจั่บ้ันตั้ั�งอ้ยู่​่​่ที่​่�หอ้ประชี่ม่บ้​้านแม่​่อ้​้อ้หลวัง หม่​่​่ที่ ่� ๑๑) จัึง ได้ยู่้ายู่ม่าตั้ั�งวั​ัดใหม่​่ในที่​่�ตั้ั�งปัจัจั่บ้ัน เม่้�อ้ปี พ.ศ. ๒๔๕๒ ชีาวับ้​้านเร่ยู่กั วัดม่อน อาคารเสนาสนะ ประกัอ้บ้ด้วัยู่ อ้่โบ้สัถ วัิหาร พระเจั้าที่ันใจั พระธาตั้่ กั่ฏิสัิ งฆ์​์ ศาลารายู่ศาลากัารเปร่ยู่ญ หอ้พระไตั้รปิฎกั หอ้ฉั​ัน สัำานักังานวั​ัดแม่​่อ้​้อ้ใน

ป็ู ช นีย วัตถุ​ุที่ี�สำาคัญภายในวัด ประกัอ้บ้ด้วัยู่ พระประธานในอ้่ โ บ้สัถ, พระพ่ ที่ ธม่งคลอ้่ ด ม่ที่รั พ ยู่์ (พระพ่ที่ธร่ปหินแกัรนิตั้ขนาดใหญ่), พระพ่ที่ธม่หาสั่ที่สั​ั สันม่​่น่ (พระเจั้าสัำาเร็จัสัม่ปรารถนา), พระเจั้าที่ันใจั และพระบ้รม่ ราชีาน่สัาวัร่ยู่์พญาม่ังรายู่ม่หาราชี พระครูอุดมพัฒนสุนที่ร เจั้าอ้าวัาสัวั​ัดแม่​่อ้​้อ้ใน / เจั้าคณะตั้ำาบ้ลแม่​่อ้​้อ้ เขตั้ ๒ พระป็ลั​ัดป็ุนณะพัที่น์ เสฏฺ​ฺฐเมธ่ รอ้งเจั้าอ้าวัาสัวั​ัดแม่​่อ้​้อ้ใน เบ้อ้ร์ตั้ิดตั้่อ้. o๙-๗๙๘๓-๕๔๙๓, o๘-๙๙๕๔-o๑o๑

พระครูอุ​ุดมพัฒนาสุ​ุนทร เจ้​้าอุาวาสุวัดแม่อุ้อุใน / เจ้​้าคณะตำำาบลแม่อุ้อุ เขตำ ๒

พระปลัดปุนณะพัทน์ เสุฏฺ​ฺฐเมธี​ี รอุงเจ้​้าอุาวาสุวัดแม่อุ้อุใน

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

55

56

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

57

วั​ัดอรั​ัญวัิเวัก (วั​ัดห้​้วัยบง)

ความเป็​็นมา

วั​ัดอรั​ัญวัิเวัก ตั้ั�งอยู่​่�เลขที่​่ � ๓๔๔ หมู่​่�ที่​่� ๗ ตั้ำ�บล ที่�นตั้ะวั​ัน อำ�เภอพ�น จั​ังหวั​ัดเชี่ยู่งรั�ยู่ เดิมู่ชี�วับ้�นเรั่ยู่ก ชี่อ� วั​ัดอรั​ัญวัิเวัก วั��วั​ัดห้วัยู่บง เน่อ� งจั�กมู่​่ลำ�ห้วัยู่บงอยู่​่ห� �� ง Than Tawan Subdistrict, Phan District, Chiang Rai Province จั�กหมู่​่�บ้�น ๓๐๐ เมู่ตั้รั จัึงนำ�มู่�ตั้ั�งชี่�อวั​ัดและชี่�อหมู่​่�บ้�น วั​ัดน่�เป็​็นวั​ัดโบรั�ณมู่�ก�อน ตั้�มู่หลักฐ�นจั�กบรัิเวัณวัิห�รั เดิมู่ที่​่�ตั้ั�งอยู่​่�ที่�งที่ิศใตั้​้ของวัิห�รัหลังป็ัจัจัุบัน พบอิฐเก�� โบรั�ณ และเส�หินที่รั�ยู่จัำ�นวัน ๑๒ ตั้​้น ตั้�อมู่�ในป็ี พ.ศ. ๒๔๖๓ พ�ออุ้ยู่โน ด�ส� ผู้่้ใหญ�บ้�น พรั้อมู่ด้วัยู่พรัะกั�นตั้่ อุ โ มู่งค์​์ ได้ นำ� ชี�วับ้ � นแผู้​้ วั ถ�งเพ่� อ ตั้ั� ง เป็​็ น สำ� นั ก สงฆ์​์ ป็ัจัจัุบัน พรัะค์รั่วัิสิที่ธิ์ิ�วัรัศิลป็์ เจั้�ค์ณะตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน ดำ�รังตั้ำ�แหน�งเจั้�อ�วั�สวั​ัดอรั​ัญวัิเวัก (วั​ัดห้วัยู่บง)

ตำำ�บลท�นตำะวั​ัน อำ�เภอพ�น จั​ังห้วั​ัดเชี​ียงรั�ย

Wat AranyaWiwek Wat Huai Bong

58

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

หลวงพ่​่อหิน

หลวังพ� อ หิ น เป็​็ น พรัะป็รัะธิ์�นของวั​ั ด อรั​ั ญ วัิ เวัก (วั​ัดห้วัยู่บง) มู่​่ลักษณะเป็​็นพรัะพุที่ธิ์รั่ป็ศิล� วั​ัดอรั​ัญวัิเวักห��ง จั�กถนนพหลโยู่ธิ์ิน ตั้รังป็�กที่�งป็่แกง ป็รัะมู่�ณ ๙ กิโลเมู่ตั้รั ห��งจั�กตั้ำ�อำ�เภอพ�นป็รัะมู่�ณ ๒๐ กิโลเมู่ตั้รั พรัะพุที่ธิ์รั่ป็ศิล� องค์​์น่�เป็​็นพรัะพุที่ธิ์รั่ป็หินที่​่�ใหญ�ที่​่�สุดในจั​ังหวั​ัดเชี่ยู่งรั�ยู่ สรั้�ง ด้วัยู่หินที่รั�ยู่ชีั�นด่ หน้�ตั้ัก กวั้�ง ๑๘๔ เซนตั้ิเมู่ตั้รั ส่ง ๒๒๔ เซนตั้ิเมู่ตั้รั สรั้�งโดยู่ชี��งที่​่�มู่ฝี่ มู่ี ่อป็รัะณ่ตั้ เดิมู่เป็​็นพรัะป็รัะธิ์�น วั​ัดรั้�ง ชี�วับ้�นเรั่ยู่กวั�� วั​ัดสันป็่�งิวั� ซึง� เป็​็นวั​ัดโบรั�ณ ห��งจั�ก หมู่​่บ� �้ นห้วัยู่บงไป็ที่�งที่ิศตั้ะวั​ันตั้กเฉี่ยู่งใตั้​้ป็รัะมู่�ณ ๒ กิโลเมู่ตั้รั ตั้�มู่ศิล�จั�รัึกกล��วัวั�� เมู่​่องอ้อน เป็​็นผู้่ส้ รั้�งเมู่​่อ� ป็ี พ.ศ. ๒๐๓๒ มู่​่อ�ยูุ่ ๕๓๑ ป็ี ตั้�อมู่�ในป็ี พ.ศ. ๒๕๐๗ น�ยู่ขัน ด�ส� ผู้่ใ้ หญ�บ�้ น และพรัะค์ำ�สุข มู่ัน� ถ�วัรั เจั้�อ�วั�ส พรั้อมู่ค์ณะศรั​ัที่ธิ์�บ้�นห้วัยู่บง ได้รั�วัมู่กันอัญเชีิญพรัะพุที่ธิ์รั่ป็องค์​์น่�มู่�ป็รัะดิษฐ�นไวั้เป็​็นพรัะ ป็รัะธิ์�นของวั​ัดอรั​ัญวัิเวัก (วั​ัดห้วัยู่บง) ตั้ั�งแตั้�บัดนั�นเป็​็นตั้​้นมู่�

พระครูวิ​ิสิ​ิทธิ์ิ�วิรศิ​ิลป์​์ เจ้​้าคณะตำำาบลทานตำะวิัน / เจ้​้าอาวิาสิวิัดอรัญวิ​ิเวิก (วิัดห้​้วิยบง)

โรงเรียนผู้​้�สู้งอายุตำำาบลทานตำะวัน (วัดอรัญวิเวก)

ชีมู่รัมู่ผู้่ส้ ง่ อ�ยูุ่ตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน และองค์​์ก�รับรัิห�รั ส�วันตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน ค์ณะสงฆ์​์ตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน ตั้ลอดจัน หน�วัยู่ง�นของรั​ัฐในพ่�นที่​่� รั�วัมู่กันจั​ัดตั้ั�งศ่นยู่์พัฒน�ค์ุณภ�พ ชี่วัิตั้และส�งเสรัิมู่อ�ชี่พผู้่้ส่งอ�ยูุ่ตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน และให้ผู้่้ส่ง อ�ยูุ่ตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ันรัวัมู่กลุ�มู่จั​ัดตั้ั�งเป็​็นสถ�นศึกษ� เรั่ยู่กวั�� “โรงเรียนผู้​้สู� ง้ อายุตำาำ บลทานตำะวัน” เป็ิดภ�ค์เรั่ยู่นแรักเมู่​่อ� วั​ันที่​่� ๑๑ กันยู่�ยู่น พ.ศ. ๒๕๕๙ โดยู่ใชี้สถ�นที่​่�ภ�ยู่ใน วั​ัดอรั​ัญวัิเวัก (วั​ัดห้วัยู่บง) เป็​็นสถ�นที่​่�จั​ัดก�รัศึกษ�และ กิจักรัรัมู่ตั้�มู่หลักส่ตั้รัโรังเรั่ยู่นผู้่้ส่งอ�ยูุ่ ของกรัมู่กิจัก�รัผู้่้ส่ง อ�ยูุ่ กรัะที่รัวังพั ฒ น�สั ง ค์มู่และค์วั�มู่มู่ั� น ค์งของมู่นุ ษ ยู่์ ป็ัจัจัุบันมู่​่นักเรั่ยู่นจัำ�นวัน ๑๒๙ ค์น เพศชี�ยู่ ๔๕ ค์น และ เพศหญิง ๘๔ ค์น จัดที่ะเบ่ยู่นก�อตั้ัง� องค์​์กรั วั​ันที่​่ � ๒๑ กันยู่�ยู่น พ.ศ. ๒๕๖๑ และได้รับั ก�รัรั​ับรัองเป็​็นองค์​์กรัสวั​ัสดิก�รัชีุมู่ชีนใน วั​ันที่​่� ๒๗ พฤศจัิก�ยู่น พ.ศ. ๒๕๖๑ ป็ัจัจัุบัน พรัะค์รั่สุที่ธิ์ิ�วัรัศิลป็์ เจั้�ค์ณะตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน เจั้�อ�วั�สวั​ัดอรั​ัญวัิเวัก (วั​ัดห้วัยู่บง) ดำ�รังตั้ำ�แหน�งผู้่อ้ ำ�นวัยู่ก�รัโรังเรั่ยู่นผู้่ส้ ง่ อ�ยูุ่ตั้ำ�บลที่�นตั้ะวั​ัน

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

59

วั​ัดสั​ันกอง

ตำำ�บลแม่​่ไร่​่ อำ�เภอแม่​่จั​ัน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร่�ย

Wat San Kong

Mae Rai Sub-district, Mae Chan District, Chiang Rai Province.

60

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ั ด สั​ั น กอง เป็​็ น วั​ั ด เก่ า แก่ วั​ั ด หน่� ง ในจั​ั ง หวั​ั ด เชี​ียงราย ตั้ั�งอย่​่เลขที่ี� ๑๔๑ บ้​้านสั​ันกอง หมู่​่ที่​่ �ี ๗ ตั้ำาบ้ลแมู่​่ไร่ อำาเภอแมู่​่จั​ัน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย สั​ังกัดคณะสังฆ์​์มู่หานิกาย ภาค ๖ ตั้ั�งวั​ัดเมู่​่�อ วั​ันที่ี� ๑ เมู่ษายน พ.ศ. ๒๔๖๐ มู่ีเน่�อที่ี� ตั้ัง� วั​ัดที่ัง� หมู่ด ๗ ไร่ ๓๐ ตั้ารางวัา โฉนดที่ีด� นิ เลขที่ี � ๑๗๘๕๑ เล่มู่ที่ี� ๑๗๙ หน้าที่ี� ๕๐ รวมสิ​ิริอายุ​ุวัดได้ ๑๐๓ ป็ี

- ได้รับ้วัิสัุงคามู่สัีมู่าเมู่​่�อ วั​ันที่ี� ๑ กุมู่ภาพันธ์​์ พ.ศ. ๒๔๘๙

- ได้ รับ้ คั ด เล่ อ กเป็​็ น อุ ที่ ยานการศ่ ก ษาในวั​ั ด เมู่​่อ� ป็ี พ.ศ. ๒๕๔๐

- ได้ รั บ้ คั ด เล่ อ กเป็​็ น วั​ั ด พั ฒ นาตั้ั วั อย่ า ง เมู่​่�อป็ี พ.ศ. ๒๕๔๙

เจ้​้าอาวาสิที่​่�ได้รับการแต่​่งต่ั�งเป็​็นที่างการ ป็ระกอบด้วยุ

๑. พระคร่นที่ีสัมู่านคุณ (คร่บ้าจัอมู่ใจั คนฺธ์ิโย) พ.ศ. ๒๔๖๐ -พ.ศ. ๒๕๑๗

๒. พระอธ์ิการจัรัล อภิวัฑฺ​ฺฒโน

พ.ศ. ๒๕๑๗ – พ.ศ ๒๕๒๒

๓. พระคร่ศุภกิจัป็ระยุตั้ (แสัวัง อาจัารสัุโภ) พ.ศ. ๒๕๒๒ - ป็ัจัจัุบ้ัน พระครูศุภุ กิจ้ป็ระยุ​ุต่ อายุ​ุ ๖๔ พรรษา ๔๔ นามเดิม แสิวง ริรนิ ที่อง พระคร่ศภุ กิจัป็ระยุตั้เป็​็นบุ้ตั้รของ พ่อสัุคาำ แมู่​่คาำ มู่า ริรนิ ที่อง เกิดที่ี�บ้​้านสั​ันกอง เลขที่ี� ๔๒ หมู่​่​่ที่ี� ๗ ตั้ำาบ้ลแมู่​่ไร่ อำาเภอแมู่​่จั​ัน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย เมู่​่�อวั​ันอาที่ิตั้ย์ที่ี� ๒๙ สัิงหาคมู่ พ.ศ. ๒๔๙๙ บ้รรพชีาเป็​็นสัามู่เณร เมู่​่อ� วั​ันที่ี � ๑๔ พฤษภาคมู่ พ.ศ. ๒๕๑๓ มู่ีพระคร่ นที่ีสัมู่านคุณ วั​ัดสั​ันกอง เป็​็นพระอุป็ัชีฌาย์ อุป็สัมู่บ้ที่เมู่​่�อวั​ันที่ี� ๕ พฤษภาคมู่ พ.ศ. ๒๕๒๐ ได้ฉายานามู่วั่า อาจัารสัุโก มู่ีพระคร่สัิริ สัิกขาที่ร วั​ัดแมู่​่คำา เป็​็นพระอุป็ัชีฌาย์ ด้านการศุึกษา

- จับ้นักธ์รรมู่ชีั�นเอก เมู่​่�อป็ี พ.ศ. ๒๕๑๖ - จับ้ป็ระถมู่ศ่กษาป็ีที่ �ี ๔ ที่ีโ� รงเรียนบ้​้านสั​ันกอง เมู่​่อ� พ.ศ. ๒๕๑๒

- จับ้พิมู่พ์ดีดสั​ัมู่ผั​ัสั ภาษาไที่ย-อังกฤษ ที่ี�โรงเรียนพาน พิมู่พ์ดีด เมู่​่�อ พ.ศ. ๒๕๒๓

- จับ้มู่ัธ์มู่ศ่กตั้อนป็ลาย ที่ี�ศ่นย์การศ่กษานอกโรงเรียน ภาคเหน่อ เมู่​่�อ พ.ศ. ๒๕๓๐

- จับ้ป็ริ ญ ญาพุ ที่ ธ์ศาสัตั้รบ้ั ณ ฑฺิ ตั้ มู่หาวัิ ที่ ยาลั ย มู่หาจัุฬาลงกรณราชีวัิที่ยาลัย วัิที่ยะเขตั้พะเยา เมู่​่อ� ป็ี พ.ศ. ๒๕๔๙

- จับ้ป็ระกาศนียบ้ัตั้รบ้ัณฑฺิตั้ สัาขาการบ้ริหารการศ่กษา มู่หาวัิที่ยาลัยราชีภัฏเชี​ียงราย เมู่​่�อป็ี พ.ศ. ๒๕๕๑ ต่ำาแหน่งป็ัจ้จุ้บัน

๑. เจั้าอาวัาสัวั​ัดสั​ันกอง พ.ศ. ๒๕๒๖ - ป็ัจัจัุบ้ัน

๒. พระอุป็ัชีฌาย์ พ.ศ. ๒๕๕๓ - ป็ัจัจัุบ้ัน

๓. พระธ์รรมู่ที่​่ตั้ ฝ่​่ายบ้ริหาร พ.ศ. ๒๕๕๖ - ป็ัจัจัุบ้ัน

๔. รองเจั้าคณะอำาเภอแมู่​่จั​ัน พ.ศ. ๒๕๕๖ - ป็ัจัจัุบ้ัน สิ​ิ�งสิำาคัญภายุในวัด ๑. อุโบ้สัถ และพระป็ระธ์านในอุโบ้สัถ "พระอนันตั้ชีินราชี"

๒. พระธ์าตัุ้จัอมู่ใจั (ตั้ั�งชี่�อตั้ามู่เจั้าอาวัาสัองค์แรก คร่บ้าจัอมู่ใจั คนฺธ์ิโย)

๓. ศาลาพุที่ธ์านุภาพ (ป็ระดิษฐานพระพุที่ธ์ร่ป็ป็่นป็ั�น พระป็ระธ์านในอุโบ้สัถหลังเก่า)

๔. ศ่นย์พัฒนาเด็กเล็ก

๕. ศ่นย์ศ่กษาพระพุที่ธ์ศาสันาวั​ันอาที่ิตั้ย์

๖. โรงเรียนพระป็ริยัตั้ิธ์รรมู่

พระครูศุ​ุภกิ​ิจประยุ​ุต รองเจ้าคณะอำาเภอแม่​่จัน / เจ้าอาวาสวัดสันกิอง พระธาตุจอม่ใจ

ศุาลาพุทธานุภาพ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

61

วั​ัดป่​่าซางหลวัง

ตำำาบลป่​่าซาง อำำาเภอำแม่​่จั​ัน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงราย

Wat Pa Sang Luang

Pa Sang Subdistrict, Mae Chan District, Chiang Rai Province ความเป็​็นมา วัดป็่าซาง เป็​็น วั​ัดราษฎร์ ตั้ั�งอยู่​่�เลขที่​่� ๑๒๐ หมู่​่�ที่​่� ๒ บ้​้านป็่าซาง ตั้ำาบ้ลป็่าซาง อำาเภอแมู่�จั​ัน จั​ังหวั​ัด เชี่ยู่งรายู่ ชีาวับ้​้านเร่ยู่ก วัดป็่าซางหลวง ตั้ั�งเมู่​่�อวั​ันพุ​ุธที่​่� ๓๑ มู่​่นาคมู่ พุ.ศ. ๒๔๒๘ ตั้รงกับ้ เด่อน ๖ เหน่อ แรมู่ ๑๐ คำา� ป็ีระกา (เมู่​่องดับ้เล้า) จัุลศักราชี ๑๒๔๗

62

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

โดยู่ราษฎรพุลเมู่​่องจัากลำาพุ่น ได้อพุยู่พุเข้ามู่าตั้ั�งบ้​้าน สร้างเร่อนอยู่​่ก� นั ในหมู่​่บ้� า้ นแห�งน่� มู่​่พุอ� ตั้ังแก เป็​็นหัวัหน้าบ้​้าน มู่​่พุระคร่บ้าจั่� ฉายู่า อินตั้๊ะ เป็​็นป็ระธานสร้างขึ�น มู่​่เน่�อที่​่� ตั้ั�งวั​ัด ๔ ไร� ๒ งาน ๒๐ ตั้ารางวัา มู่​่ขนาดควัามู่กวั้าง ๔๐๐ เมู่ตั้ร ควัามู่ยู่าวั ๘๐๐ เมู่ตั้ร ตั้ามู่หมู่ายู่เลขโฉนด ที่​่� ดิ น ๗๓๘๔ เล� มู่ ๗๔ หน้ า ที่​่� ๘๔ ออกให้ เ มู่​่� อ วั​ั น ที่​่� ๖ กรกฎาคมู่ พุ.ศ. ๒๕๓๑ ได้รับ้พุระราชีที่าน วัิสงุ คามู่ส่มู่า จัากกระที่รวังธรรมู่การ เมู่​่อ� วั​ันที่​่� ๒๐ กุมู่ภาพุันธ์ พุ.ศ. ๒๔๘๔ กวั้าง ๔๐ เมู่ตั้ร ยู่าวั ๘๐ เมู่ตั้ร มีที�ธรณี​ีสำงฆ์​์จำำานวน ๔ แป็ลง โฉนดที่​่�ดิน ๗๓๙๙ เล�มู่ ๗๔ หน้า ๙๙ เน่�อที่​่� ๒ งาน ๓๘ ตั้ารางวัา โฉนดที่​่ด� ิน ๗๔๐๐ เล�มู่ ๗๔ หน้า ๑๐๐ เน่�อที่​่� ๑ งาน ๗๗ ตั้ารางวัา โฉนดที่​่�ดิน ๗๔๐๑ เล�มู่ ๗๔ หน้า ๑๐๑ เน่�อที่​่� ๓๘ ตั้ารางวัา โฉนดที่​่ด� ิน ๗๓๘๓ เลขที่​่ด� ิน ๑๐๔ เน่�อที่​่� ๑ งาน ๕๙ ตั้ารางวัา

มีพระพุทธรูป็สำำาคัญป็ระจำำาวัด ๑. พุระเจั้าแสนที่องที่ิพุยู่์ ๒. พุระเจั้าห้าพุระองค์ (พุระป็ระธานในวัิหาร) พระเจำดีย์ป็์ ระจำำาวัด พุระธาตัุ้เจั้าสายู่ยู่อง ป็ูชนีย์วัตถุ​ุสำำาคัญของวัด วัิหาร อุโบ้สถ หอพุระมู่หากัจัจัายู่นะ (สังกัจัจัายู่น์) หอพุระมู่หาอุป็คุตั้ พุระสิวัล่ หอบ้่รพุาจัารยู่์อด่ตั้เจั้าอาวัาส (คร่บ้าจั่� อินตั้๊ะ - คร่บ้าบุ้ญมู่า เตั้จั๊ะ - คร่บ้าบุ้ญมู่​่ พุทีฺ่ธญาโณ) สั ตั้ ตั้บ้รรณ เที่วัร่ ป็ ไมู่้ ๒ ชีิ� น ธรรมู่มู่าสหลวัง ๑ หลั ง โฮงกลองหลวัง ๑ หลัง กลองหลวัง ๒ ล่ก กลองบ้่ชีา ๒ ชีุด

พระครูอุ​ุปถั​ัมภ์​์วรการ เจ้​้าคณะอุำาเภ์อุแม่จ้ัน / เจ้​้าอุาวาสวัดป่าซางหลวง

นับแต่สำร้างวัดมามีเจำ้าอาวาสำป็กครองดูแลจำำานวน ๗ รูป็ ๑. พุระคร่บ้าจั่� ฉายู่า อินตั้๊ะ พุ.ศ. ๒๔๒๘ - พุ.ศ. ๒๔๓๙ รวัมู่ ๑๑ ป็ี มู่รณภาพุ ๒. พุระอธิการมูุ่๊ด ฉายู่า มูุ่ที่ิตั้๊ะ พุ.ศ. ๒๔๓๙ - พุ.ศ. ๒๔๔๒ รวัมู่ ๓ ป็ี ลาสิกขา ๓. พุระอธิการตั้๋า ฉายู่า ตั้๊ะน๊ะ พุ.ศ. ๒๔๔๒ - พุ.ศ. ๒๔๔๗ รวัมู่ ๕ ป็ี ลาสิกขา ๔. พุระอธิการป็า ฉายู่า จัุมู่ป็่ นามู่สกุล ซางสุภาพุ พุ.ศ. ๒๔๔๗ - พุ.ศ. ๒๔๕๕ รวัมู่ ๘ ป็ี ลาสิกขา ๕. เจั้าอธิการบุ้ญมู่า ฉายู่า เดิมู่ เตั้จั๊ะ (เตั้โชี) นามู่สกุล คำาเงิน พุ.ศ. ๒๔๕๕ - พุ.ศ. ๒๔๙๗ รวัมู่ ๔๒ ป็ี มู่รณภาพุ (คร่บ้าบุ้ญมู่า อด่ตั้ตั้ำาแหน�ง เจั้าคณะหมู่วัดป็่าซาง พุระ อุป็ัชีฌายู่์ ของพุระคร่บุ้ญมู่​่) ๖. พุระคร่บ้ญ ุ มู่​่ ฉายู่า พุที่ธญาโณ นามู่สกุล อ่ป็ซาง พุ.ศ. ๒๔๙๗ - พุ.ศ. ๒๕๒๐ รวัมู่ ๒๓ ป็ี มู่รณภาพุ (คร่บ้าบุ้ญมู่​่ อด่ตั้ตั้ำาแหน�ง เจั้าคณะตั้ำาบ้ลป็่าซาง พุระอุป็ชีั ฌายู่์ ของพุระคร่อุป็ถัมู่ภ์วัรการ) ๗. พุระคร่อป็ุ ถัมู่ภ์วัรการ (บุ้ญชี�วัยู่ จัอมู่พุ่น) ฉายู่า วัรมู่งคโล พุ.ศ. ๒๕๒๐ ถึงป็ัจัจัุบ้ัน (เจั้าคณะอำาเภอแมู่�จั​ัน เป็​็นพุระอุป็ัชีฌายู่์)

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

63

วั​ัดแม่​่คำำ�

ตำำ�บลแม่​่คำำ� อำำ�เภอำแม่​่จั​ัน จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร�ย

Wat Mae Kham

Mae Kham Subdistrict, Mae Chan District, Chiang Rai Province ความเป็​็นมา

วั​ัดแม่​่คำำ� ตั้ั�งวั​ัดเม่​่�อวั​ันที่​่� ๑ เด่อน ม่​่น�คำม่ พ.ศ. ๒๔๔๒ ตั้รงกั​ับวั​ันพฤหั​ัสบด่ แรม่ ๙ คำำ�� เด่อนหักั (เหัน่อ) ปี​ีกัุน โดย พระคำรูบ�ญ�ณวัิไชย (คำำ�มู่ล ญ�ณวัิชโย) ซึ่​่�งเปี็นเจ้​้�อ�วั�ส รูปีแรกั และพ่อขุ​ุนคำำ�คำณ�รักัษ์​์ ตั้​้นตั้ระกัูล ช�วัคำำ�เขุตั้ ผูู้ใ้ หัญ่บ�้ น ร่วัม่กั​ับช�วับ้�นปีระม่�ณ ๑๕ หัลังคำ�เร่อน เปี็นผูู้ร้ เิ ริม่� กั่อสร้�งวั​ัด ในเน่อ� ที่​่ � ๔ ไร่ ๒ ง�น ๖ ตั้�ร�งวั� เม่​่อ� วั​ันที่​่ � ๑๒ เด่อน กัุม่ภ�พันธ์​์ พ.ศ. ๒๔๖๒ ได้รับพระร�ชที่�นวัิสุงคำ�ม่ส่ม่� และตั้่อม่�ได้ ผูู้กัพัที่ธ์ส่ม่� เม่​่�อวั​ันที่​่� ๒๑ ม่​่น�คำม่ พ.ศ. ๒๔๗๗

64

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

อาณาเขตวัด

ที่ิศเหัน่อ จ้ดถนนส�ธ์�รณะ

ที่ิศใตั้​้ จ้ดถนนส�ธ์�รณะ

ที่ิศตั้ะวั​ันออกั จ้ดถนนพหัลโยธ์ิน และที่​่ธ์� รณ่สงฆ์​์

ที่ิศตั้ะวั​ันตั้กั จ้ดถนนส�ธ์�รณะ

เม่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๐ คำณะสงฆ์​์ตั้ำ�บลแม่​่คำำ� โดย กั�รนำ�ขุองพระคำรูสริ สิ กัิ ขุ�ที่ร เจ้​้�อ�วั�สวั​ัดแม่​่คำ�ำ (รูปีที่​่ � ๒) เจ้​้�คำณะอำ�เภอแม่​่จ้ัน และพระคำรูยตั้ิวั​ัตั้ิวัิม่ล เจ้​้�อ�วั�ส วั​ัดร่องกั๊อ เจ้​้�คำณะตั้ำ�บลแม่​่คำำ�ในขุณะนั�น ได้เปีิดสำ�นักั เร่ยนพระปีริยัตั้ิธ์รรม่แผู้นกัธ์รรม่และบ�ล่ ขุ่�นม่�สอน พระภิกัษ์ุส�ม่เณรภ�ยในตั้ำ�บล ม่​่พระม่หั�สถิตั้ย์ โกัวัิโที่ และพระม่หั�คำงศักัดิ� ธ์ฺมฺ่ม่�นุภ�โวั เปี็นคำรูสอน โดยม่​่พระ ภิ กั ษ์ุ ส �ม่เณรสนใจ้เขุ้ � เร่ ย นจ้ำ� นวันม่�กั ภ�ยหัลั ง พ.ศ. ๒๕๔๑ พระคำรูธ์่รธ์รรม่วัิวั​ัฒน์ เจ้​้�อ�วั�สวั​ัดแม่​่คำำ� (รูปีที่​่� ๓) ได้รับอนุญ�ตั้ใหั้จ้ัดตั้ั�งโรงเร่ยนพระปีริยัตั้ิธ์รรม่ แผู้นกัส�ม่ัญศ่กัษ์� ในน�ม่วั่� โรงเรียนวัดแม่คำาวิทยา (สั​ังฆป็ระชาอุป็ถั​ัมภ์​์) สอนตั้ัง� แตั้่ชนั� ม่ัธ์ยม่ปี​ีที่ ่� ๑ - ๖ จ้นถ่ง ปีั จ้ จุ้ บั น นอกัจ้�กันั� น ยั ง จ้ั ด ใหั้ ม่​่ หั้ อ งสมุ่ ด ปีระจ้ำ� วั​ั ด โดยจ้ัดหั�หันังส่อทีุ่กัปีระเภที่ม่�ใหั้บริกั�รแกั่พระภิกัษ์ุ ส�ม่เณร ปีระช�ชนและเด็กันักัเร่ยนนักัศ่กัษ์�ได้อ�่ นศ่กัษ์� หั�คำวั�ม่รูเ้ พิ�ม่เตั้ิม่

วั​ัดแม่​่คำำ�ได้รบั คำัดเล่อกัเปี็นอุที่ย�นกั�รศ่กัษ์�ในวั​ัด และวั​ัดพัฒน�ตั้ัวัอย่�ง เม่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๑ รายนามเจ้​้าอาวาสัแม่คำา

พระคำรูบ�ญ�ณวัิไชย (คำำ�มู่ล ญ�ณวัิชโย) เจ้​้�อ�วั�สรูปีที่​่� ๑ พ.ศ. ๒๔๔๒ - ๒๔๙๗

พระคำรูสิริสิกัขุ�ที่ร (ศร่บุษ์ย์ สุริโย) เจ้​้�อ�วั�สรูปีที่​่� ๒ พ.ศ. ๒๕๐๐ - ๒๕๒๙

พระคำรูธ์่รธ์รรม่วัิวั​ัฒน์ (สง่� ปีิยธ์มฺ่โม่) เจ้​้�อ�วั�สรูปีที่​่� ๓ พ.ศ. ๒๕๒๙ - ๒๕๕๙

พระม่หั�หัน่อแกั้วั อินฺที่ปีญฺ​ฺโญ

เจ้​้�อ�วั�สปีัจ้จุ้บัน ตั้ั�งแตั้่ พ.ศ. ๒๕๕๙

ปีัจ้จุ้บัน วั​ัดแม่​่คำำ�ได้ดำ�เนินกั�รบูรณะพระวัิหั�ร และอุโบสถตั้�ม่ลำ�ดับ ผูู้ม่้ จ้่ ตั้ิ ศรัที่ธ์�ร่วัม่บริจ้�คำ โดยโอนผู้่�น บั​ัญชีวัดแม่คำา เลขที� ๕๓๕-๐-๔๘๙๘๖๐ หรือ โทร. ๐๙-๘๘๑๗-๔๗๐๘

พระมหาหน่​่อแก้​้ว อินฺ่ทปญฺ​ฺโญ เจ้​้าอาวาสวัดแม่คำำา

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

65

66

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ภู​ูชี้​้�เดื​ือน อำ�เภูอเวี้ยงแก่​่น จั​ังหวีัดืเชี้​้ยงร�ย ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

67

พะเยา Phayao

68

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

กว๊​๊านพะเยา อำำาเภอำเมื​ือำงพะเยา จั​ังหว๊ัดพะเยา ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

69

วั​ัดศรี​ีโคมคำ�

ตำำ�บลเวัียง อำำ�เภอำเมือำงพะเย� จั​ังหวั​ัดพะเย�

Wat Sri Khom Kham

Wiang Subdistrict, Mueang Phayao District, Phayao Province ความเป็​็นมา

วั​ัดศรี​ีโคมคำ� หรีือ วั​ัดพรีะเจ้​้�ตนหลวัง ตั�งอยู่​่� เลขที่ี � ๖๙๒ ถนนพหลโยู่ธิ​ิน หม่ที่� �ี ๑ ตำ�บลเวัียู่ง อำ�เภอเมืองพะเยู่� จ้ังหวั​ัดพะเยู่� เรีิม� ก่�อสรี้�งองค์พรีะปรีะธิ�นเมื�อ จุ้ลศัก่รี�ช ๘๕๓ (พ.ศ. ๒๐๓๔) สมัยู่พรีะยู่�เมืองยู่ีป� ก่ครีองเมืองพะเยู่� สรี้�งเสรี็จ้ในปี พ.ศ. ๒๐๖๗ ปรีะม�ณ ๓๓ ปี และเป็นวั​ัด

70

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

โดยู่สมบ่รีณ์ในสมัยู่พรีะยู่�เมืองต่ป้ ก่ครีองเมืองพะเยู่� ต�อ ม�หัวัเมืองต��งๆ ของล้�นน�ถ่ก่พม��รีุก่รี�นที่ำ�ให้บ�้ นเมือง รีก่รี้�งและที่รีุดโที่รีมปรีะม�ณ ๕๖ ปีภ�ยู่หลังก่�รีสถ�ปน� เมืองพะเยู่� ได้มก่ี �รีฟื้​้น� ฟื้่บ�้ นเมืองและวั​ัดวั�อ�รี�ม ในปี พ.ศ. ๒๔๖๕ พรีะครี่ศรี​ีวัิรี�ชวัชิรีป้ญ่ญ่� เจ้​้�คณะแขวัง เมืองพะเยู่� เป็นปรีะธิ�นฝ่�ยู่สงฆ์​์ ที่�งฝ่�ยู่บ้�นเมืองมี พรีะยู่�ปรีะเที่ศอุดรีที่ิศ อดีตเจ้​้�ผ่ค้ รีองเมืองพะเยู่� และ น�ยู่คล�ยู่ บุษบรีรีณ์ น�ยู่อำ�เภอเมืองพะเยู่� พรี้อมด้วัยู่ ปรีะช�ชน รี�วัมก่ันไปอ�รี�ธิน�ที่��นครี่บ�ศรี​ีวัิชัยู่ สังก่ัด อยู่​่วั� ดั บ้�นป�ง อำ�เภอลี � จ้ังหวั​ัดลำ�พ่น ม�เป็นปรีะธิ�นใน ก่�รีสรี้�งพรีะวัิห�รีหลวังและเสน�สนะต��งๆ จ้นสำ�เรี็จ้ ต�อม�พรีะบ�ที่สมเด็จ้พรีะเจ้​้�อยู่​่ห� วั​ั รีัชก่�ลที่ี � ๙ โปรีดเก่ล้�ฯ พรีะรี�ชที่�นยู่ก่ฐ�นะขึน� เป็นพรีะอ�รี�มหลวังชั�นตรี​ี ชนิด ส�มัญ่ ในวั​ันที่ี� ๑๗ เมษ�ยู่น พ.ศ. ๒๕๒๓ ความสำาคัญของวัด

วั​ัดศรี​ีโคมคำ�เป็นวั​ัดค่�บ้�นค่�เมืองพะเยู่�และวั​ัด พัฒน�ตัวัอยู่��ง ช�วัพะเยู่�นิยู่มเรี​ียู่ก่วั�� วัดพระเจ้​้าตินหลวง เนื� อ งจ้�ก่เป็ น ที่ี� ป รีะดิ ษ ฐ�นของ พระเจ้​้ า ตินหลวง ซึ่ึ�งสรี้�งขึ�นในรีะหวั��งปี พ.ศ. ๒๐๓๔ - ๒๐๖๗ พรีะเจ้​้�

พรีะสุ น ที่รีก่ิ ต ติ คุณ (เดช� อิ นฺที่ ปญฺ​ฺ โ ญ่) ผศ.ดรี. เจ้​้�คณะอำ�เภอเมืองพะเยู่� / ผ่รี้ ก่ั ษ�ก่�รีแที่นเจ้​้�อ�วั�สวั​ัดศรี​ีโคมคำ� อ�ยูุ่ ๖๖ พรีรีษ� ๔๕ วัิที่ยู่ฐ�นะ นธิ.เอก่, พธิ.บ, รีม., พธิ.ด เกิ​ิดเม่�อ วั​ันอังค�รี ที่ี� ๕ มก่รี�คม พ.ศ. ๒๔๙๗ บ้�นเลขที่ี � ๔๘ หม่ � ๑ ตำ�บลบ้�นส�ง อำ�เภอเมือง จ้ังหวั​ัดพะเยู่� บรรพชา วั​ันที่ี � ๑๐ พฤษภ�คม พ.ศ. ๒๕๑๐ วั​ัดศรี​ีบญุ่ เรีือง ตำ�บลบ้�นส�ง อำ�เภอเมือง จ้ังหวั​ัดพะเยู่� อุป็สมบที่ วั​ันที่ี � ๘ พฤษภ�คม พ.ศ. ๒๕๑๘ วั​ัดบุญ่ยู่ืน ุ ป่ �จ้�รียู่์ ตนหลวัง เป็นพรีะปรีะธิ�นเก่��แก่�ในพรีะวัิห�รีหลวัง ถือเป็น ตำ�บลเวัียู่ง อำ�เภอเมือง จ้ังหวั​ัดพะเยู่� โดยู่มีพรีะอุบ�ลีคณ พรีะพุ ที่ ธิรี่ ป ศิ ล ปะเชี ยู่ งแสนที่ี� มี ข น�ดใหญ่� ที่ี�สุ ดในล้ � นน� วั​ัดศรี​ีโคมคำ� อำ�เภอเมือง จ้ังหวั​ัดพะเยู่� เป็นพรีะอุป้ชฌ�ยู่์ ติำาแหน่งที่างวิชากิาร ผ่ช้ วั� ยู่ศ�ตรี�จ้�รียู่์มห�วัิที่ยู่�ลัยู่ นอก่จ้�ก่นี�ยู่ังมีก่�รีจ้ัดง�นนมัสก่�รีพรีะเจ้​้�ตนหลวังในเดือน มห�จุ้ฬ�ลงก่รีณรี�ชวัิที่ยู่�ลัยู่ วัิที่ยู่�เขตพะเยู่� หก่ของทีุ่ก่ปี สมณศั​ักิดิ � เป็นพรีะรี�ช�คณะชัน� ส�มัญ่เมือ� ปี พ.ศ. ๒๕๕๑ สถานที่​่�ที่​่องเที่​่�ยวภายในวัด

๑. พรีะวัิห�รีหลวัง ที่ีป� รีะดิษฐ�นองค์พรีะเจ้​้�ตนหลวัง ได้รีับแต�งตั�งให้เป็น ผ่้รีัก่ษ�ก่�รีแที่นเจ้​้�อ�วั�สวั​ัดศรี​ีโคมคำ�

๒. พรีะอุโบสถก่ล�งนำ�� เยู่ียู่� มชมภ�พจ้ิตรีก่รีรีมฝ�ผนัง เมื�อปี พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยู่ อ�จ้�รียู่์องั ค�รี ก่ัลยู่�ณพงศ์ ศิลปินแห�งช�ติ

๓. หอวั​ั ฒ นธิรีรีมนิ ที่ั ศ น์ วั​ั ด ศรี​ี โ คมคำ� เยู่ี� ยู่ มชม พรีะพุที่ธิรี่ป ของเก่�� ของโบรี�ณ

๔. หอไตรีพรีะอุบ�ลีคณ ุ ป่ ม�จ้�รียู่์ เยู่ียู่� มชม ผลง�น และคุณป่ ก่�รี ของพรีะอุบ�ลีคณ ุ ป่ ม�จ้�รียู่์ (ปวัง ธิมฺมปญฺ​ฺญ่มห� เถรี) อดีตที่ีป� รีึก่ษ�เจ้​้�คณะภ�ค ๖ ,อดีตเจ้​้�อ�วั�สวั​ัดศรี​ีโคมคำ�

๕. อุที่ยู่�น นรีก่-สวัรีรีค์ (สวันศิลป์) เยู่ียู่� มชม ศิลปะ ง�นป้น� เก่ียู่� วัก่ับพุที่ธิศ�สน�

๖. วัิห�รีครี่บ�ศรี​ีวัชิ ยู่ั นมัสก่�รี อัฐนิ ก่ั บุญ่แห�งล้�นน� ป็ระวัติ​ิพระสุนที่รกิ​ิติติ​ิคุณ

พระสุ​ุนทรกิ​ิตติคุ​ุณ (เดชา อิ​ินฺทปญฺ​ฺโญ) ผศ.ดร. เจ้​้าคุณะอิำาเภอิเมื​ือิงพะเยา / ผ้​้รักิษากิารแทนเจ้​้าอิาวาสุวัดศรีโคุมืคุำา

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

71

วั​ัดพระธาตุ​ุจอมทอง

ตุำาบลบ้านตุ๋อม อำาเภอเมืองพะเยา จังหวั​ัดพะเยา

Wat Phra That Jom Thong

Ban Tom Sub-district, Muang Phayao District, Phayao Province

72

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

พระธาตุ​ุ จอมทอง หรื อพระธาตุ​ุ เจ้ าจอมทอง เป็​็ น พุ ท ธสถานท่� สำา คั​ั ญ อย่​่ า งย่​่� ง ของเมื อ งพะเย่าและ อาณาจักรล้านนา กล่าวคัือ พระธาตุ​ุจอมทองเป็​็นหน่�งใน โบราณสถานท่� ม่ อ ายุ่ ย่ าวนานและเคั่ ย่ งคั่​่ ม ากั บ ป็ระวัตุศ่ าสตุร์ของเมืองพะเย่าตุัง� แตุ่คัรัง� สร้างบ้านแป็ลงเมือง ของผู้่้คันในพื�นท่�ราบลุ่มแม่นำ�าอ่ง โดย่นับตุั�งแตุ่สมัย่แคัว้น พะเย่า สมัย่อาณาจักรล้านนาของชาวโย่น (ย่วน) จวบจนถ่ง ป็ัจจุบนั ซึ่​่ง� อาจป็ระเม่นช่วงอายุ่ได้ป็ระมาณ ๕๐๐ – ๗๐๐ กว่าป็ี การหุ้​้�มทองและสร�างกำาแพงแก�วล�อมรอบองค์พระธาตุ้

ในป็ีพุทธศักราช ๒๕๔๓ คัร่บาเทือง นาถส่โล เจ้าอาวาสวัดบ้านเด่นสะหร่ศร่เมืองแกน อำาเภอแม่แตุง จังหวัดเช่ย่งใหม่ ได้นำาคัณะผู้่ม้ จ่ ตุ่ ศรัทธาทำาการหุม้ ทองจัง โกซึ่​่�งเป็​็นศ่ลป็ะสกุลช่างเช่ย่งใหม่

และสร้างกำาแพงแก้วล้อมรอบพระธาตุ​ุไว้อย่​่างว่จ่ตุรงดงาม พร้ อ มทั� ง ม่ ก ารถวาย่พระพุ ท ธร่ ป็ สำา ร่ ด (พระเจ้ า ย่​่� ม ) ไว้ให้พุทธศาสน่กชนได้สักการะ

ภาย่ในบร่เวณเขตุวัด แบ่งออกเป็​็น เขตุพุทธาวาส ป็ระกอบด้วย่ พระธาตุ​ุ พระว่หาร ว่หารพระเจ้าทันใจ (ห่นทราย่) ตุ้นศร่หรือตุ้นโพธ่� ตุ้นจุมป็าลาว และว่หารคัดกำาหนดขอบเขตุ

เขตุสังฆาวาส กุฏิท่ จ่� ำาวัดของพระภ่กษุ​ุ และเขตุอบรม ป็ฏิ่บัตุ่ธรรม ป็ระกอบด้วย่ โฮงหลวง (อาคัารป็ฏิ่บัตุ่ธรรม) อาคัารนอน นอกจากน่ย่� งั ม่วห่ ารรอย่พุทธบาทท่ส� ร้างข่น� ในสมัย่ คัร่บาเจ้าศร่วช่ ย่ั และบันไดนาคัและซึุ่ม้ ป็ระตุ่ทส่� ร้างข่น� ภาย่หลัง (งบพัฒนาจังหวัด) เป็​็นตุ้น ศิ​ิลป็ะและรูป็ทรงของพระธาตุ้

องคั์พระธาตุ​ุจอมทององคั์เด่มเป็​็นพระธาตุ​ุศ่ลป็ะ เช่ย่งแสนทรงระฆังคัวำ�า ๘ เหล่�ย่ม ม่ขนาดเล็กกว่าองคั์ป็ัจจุบัน และม่ ร่ ป็ แบบสถาป็ั ตุ ย่กรรมคัล้ า ย่กั บ พระธาตุ​ุ จ อมแจ้ ง (วัดพระธาตุ​ุจอมก่ตุตุ่) เมืองเช่ย่งแสน พระธาตุ​ุองคั์เด่มม่การ หุม้ ทองจังโกตุัง� แตุ่สว่ นของระฆังคัวำ�าถ่งป็ลาย่ย่อด ม่ฉัตุั รจำานวน ๕ ชั�น องคั์พระธาตุ​ุสง่ ป็ระมาณ ๑๐ - ๑๒ เมตุร ส่วนพระธาตุ​ุ จอมทององคั์ป็ัจจุบันเป็​็นเจด่ย่์ศ่ลป็ะล้านนา (ทรงระฆังคัวำ�า) ซึ่​่ง� ได้รบั อ่ทธ่พลจากลังกาและตุกผู้ล่กเป็​็นเอกลักษุณ์เฉัพาะของ กลุ่มพระธาตุ​ุ-เจด่ย่์แบบล้านนาตุอนป็ลาย่ (ยุ่คัทอง)

พระธาตุ้ป็ระจำำาเมืองและป็ระเพณี​ีป็ระจำำาป็ี

พระธาตุ​ุ เจ้ า จอมทองได้ รั บ คัวามเคัารพศรั ท ธา มาอย่​่างย่าวนาน เนือ� งจากหัวเมืองสำาคั​ัญในล้านนาจะม่การ ย่กพระธาตุ​ุสำาคั​ัญข่�นเป็​็นพระธาตุ​ุป็ระจำาเมือง ป็ระเพณ่ โบราณป็ระจำาวัด คัือ ป็ระเพณ่ถวาย่ทาน (ตุาน) นำ�าตุ้น (คันโท) นำา� หม้อ (หม้อนำา� ) และแห่ผู้า้ ห่มพระธาตุ​ุ เร่ย่กว่า ป็ระเพณ่ ๖ เป็​็ง (วันเพ็ญข่�น ๑๕ คัำ�า เดือน ๖ เหนือ) ความเชื่ื�อและเรื�องเล่าขาน

๑. คัวามเชื�อเรื�องพระเจ้าทันใจ

๒. คัวามเชื�อเรื�องบ่อนำ�าหรือถำ�าท่�อย่​่​่ใตุ้ฐานพระเจ้า

๓. คัวามเชือ� เรือ� งการตุัง� เหร่ย่ญอธ่ษุฐานท่ร� อย่พุทธบาท

๔. คัวามเชื�อเรื�องผู้่อารักษุ์หรือเทวดาผู้่้ด่แลรักษุา พระธาตุ​ุและดอย่จอมทอง พระใบฎี​ีกา กษิ​ิพัฑฒิ​ิ สิริภทฺโท ป็ระธานสงฆ์​์วัดพระธาตุ้จำอมทอง

ครู​ูบาเจ้​้าศรูีวิ​ิชั​ัย (สิ​ิรูิวิ​ิชัโย ภิ​ิกฺ​ฺขุ​ุ)

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

73

74

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดอนาลโยทิ​ิพยาราม

ตำำาบลสั​ันป่​่าม่วัง อำาเภอเมืองพะเยา จั​ังหวั​ัดพะเยา

Wat Analayo Thiphayaram

San Pa Muang Subdistrict Mueang Phayao District, Phayao Province

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

75

76

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วนอุ​ุทยานภู​ูลั​ังกา อุำาเภูอุปง จั​ังหวัดพะเยา ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

77

วั​ัดภู​ูมิ​ิน่ทร์​์ อำำาเภูอำเมิือำงน่​่าน่ จั​ังหวั​ัดน่​่าน่ 78

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

น่​่าน่ Nan

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

79

80

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดพญาภู​ู พระอารามหลวัง ตำำาบลในเวัียง อำาเภูอเมืองน่าน จั​ังหวั​ัดน่าน

Wat Phaya Phu Phra Arramluang

Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

81

วั​ัดมิ่​่�งเมิ่ือง

ตำำ�บลในเวัียง อำ�เภอเมิ่ืองน่�น จั​ังหวั​ัดน่�น

Wat Ming Mueang

Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province ความเป็​็นมา

วั​ัดมิ่​่�งเมิ่ือง ตั้ั�งอยู่​่� ณ หมิ่​่�บ้​้านมิ่​่�งเมิ่ือง ตั้ำาบ้ลในเวัียู่ง อำาเภอเมิ่ืองน�าน จั​ังหวั​ัดน�าน ตั้ั�งอยู่​่�ห�างจัากพิ่พิ่ธภัณฑสถาน แห�งชาตั้่นา� น (ซึ่​่ง� เด่มิ่คื​ือ หอคืำา ที่ีป� ระที่ับ้ของเจั้าผู้่คื้ รองนคืรน�าน) ไปที่างที่​่ศตั้ะวั​ันตั้กเฉี​ียู่งใตั้​้ ประมิ่าณ ๔๐๐ เมิ่ตั้ร เด่มิ่เป็นวั​ัดร้าง

82

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ที่ีมิ่� ขี นาดพิืน� ที่ีก� วั้างใหญ่� (กวั้างใหญ่�กวั�าที่ีตั้� งั� วั​ัดในปัจัจัุบ้นั ประมิ่าณ ๒ เที่�า) วั​ัดร้างนี�ได้มิ่ีผู้่้ร่้หลายู่ที่�านโดยู่เฉีพิาะ อยู่�างยู่​่ง� คืุณพิ�อสำาราญ่ จัรุงจั่ตั้ประชารมิ่ณ์ อดีตั้มิ่หาดเล็ก หุ้มิ่แพิร ในเจั้ามิ่หาพิรหมิ่สุรธาดา เจั้าผู้่้คืรองนคืรน�าน องคื์สุดที่้ายู่ ที่�านเป็นปราชญ่์ที่างประวั​ัตั้่ศาสตั้ร์เมิ่ืองน�าน ที่�านสันน่ษฐานวั�า วั​ัดร้างที่ี�เป็นที่ี�ตั้ั�งของวั​ัดมิ่​่�งเมิ่ืองใน ปัจัจัุบ้นั นี � น�าจัะเป็น วั​ัดห้วัยู่ไคืร้ ซึ่​่ง� มิ่ีมิ่าก�อนหรือพิร้อมิ่กับ้ การตั้ั�งเมิ่ืองภ่เพิียู่งแช�แห้ง ตั้�อมิ่าเมิ่ือ� มิ่ีการยู่้ายู่เมิ่ืองน�านจัากเมิ่ืองภ่เพิียู่งแช�แห้ง ข้ามิ่มิ่าตั้ั�งเมิ่ืองน�านใหมิ่�ข่�นบ้นฝั่ั�งตั้ะวั​ันตั้กของแมิ่�นำ�าน�าน ซึ่​่�งตั้ามิ่พิงศาวัดารเมิ่ืองน�านกล�าวัวั�า ตั้ั�งเมิ่ืองน�านใหมิ่�ข�่น ณ บ้​้านห้วัยู่ไคืร้ เป็นธรรมิ่เนียู่มิ่และคืวัามิ่ศรัที่ธาของชาวั พิุ ที่ ธทีุ่ ก ภาคืในประเที่ศไที่ยู่ตั้ั� ง แตั้� อ ดี ตั้ จันถ่ ง ปั จั จัุ บ้ั น กล�าวัคื​ือเมิ่ื�อรวัมิ่ตั้ัวักันตั้ั�งเป็นหมิ่​่�บ้​้านหรือตั้ำาบ้ลก็จัะตั้​้อง สร้างวั​ัดประจัำาหมิ่​่�บ้​้านหรือตั้ำาบ้ลของตั้นข่�น วั​ัดห้วัยู่ไคืร้ก็ คืงจัะถ่ ก ตั้ั� ง หรื อ สร้ า งข่� น พิร้ อ มิ่กั บ้ หมิ่​่� บ้​้ า นห้ วั ยู่ไคืร้ ตั้ามิ่ธรรมิ่เนียู่มิ่ดังกล�าวั แตั้�ไมิ่�อาจัจัะหาหลักฐานยู่ืนยู่ันได้ วั​ัดห้วัยู่ไคืร้คืงจัะร้างลงก�อนที่ี�จัะมิ่ีการยู่้ายู่เมิ่ืองน�านใหมิ่� มิ่าตั้ัง� หรือร้างลงหลังจัากนัน� ไมิ่�มิ่กี ารบ้ันที่​่กหรือปรากฏใน พิงศาวัดารเมิ่ืองน�านแตั้�ประการใด

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

83

ล�วังมิ่าถ่งสมิ่ัยู่ของ เจั้าอนันตั้วัรฤที่ธ่เดช เจั้าผู้่้คืรอง นคืรน�านองคื์ที่ี� ๖๒ ในปี พิ.ศ. ๒๔๐๐ พิระองคื์เสด็จัถวัายู่ สักการะบ้วังสรวังเสาพิระหลักเมิ่ืองน�าน หรือเสามิ่​่�งเมิ่ือง ซึ่​่�งเรียู่กขานกันในสมิ่ัยู่นั�น ตั้ั�งอยู่​่�ที่างที่​่ศตั้ะวั​ันตั้กเฉี​ียู่งใตั้​้ของ หอคืำา ใกล้กับ้วั​ัดร้าง (วั​ัดห้วัยู่ไคืร้) พิระองคื์ที่รงเก่ดศรัที่ธา ปสาที่ะโปรดให้สร้างวั​ัดใหมิ่�ข�น่ ณ บ้นที่ี�วั​ัดร้าง และที่รงโปรด ให้ตั้ั�งชื�อวั​ัดใหมิ่�น�วัี �า วัดม่�งเมือง ด้วัยู่เหตัุ้ที่ี�มิ่ี เสาม่�งเมือง ตั้ั�ง อยู่​่�ใกล้ชด่

จันถ่งสมิ่ัยู่ของเจั้ามิ่หาพิรหมิ่สุรธาดา เจั้าผู้่คื้ รองนคืรน�าน องคื์สุดที่้ายู่ โปรดให้สร้าง พระเจดีย์ม์ ่�งขวัญเมือง ข่�น และ โปรดให้มิ่กี ารบ้่รณะวั​ัดมิ่​่ง� เมิ่ืองคืรัง� ใหญ่� เมิ่ือ� เสร็จัส่น� แล้วัโปรด ให้มิ่ีการสมิ่โภชเป็นเวัลา ๗ วั​ัน ๗ คื​ืน ซึ่​่�งมิ่ีการจัาร่กไวั้ในแผู้�น ศ่ลาและประด่ษฐานอยู่​่ห� น้าเจัดียู่มิ่์ ง่� ขวั​ัญ่เมิ่ืองมิ่าจันถ่งปัจัจัุบ้นั และตั้ั�งแตั้�ปี พิ.ศ. ๒๕๒๑ เป็นตั้​้นมิ่า พระครูส่ร่ธรรมภาณี​ี (เสน�ห์ ฐานส่ร)่ เจั้าอาวัาสวั​ัดมิ่​่�งเมิ่ือง เจั้าคืณะอำาเภอเมิ่ืองน�าน ในสมิ่ัยู่นัน� (ปัจัจัุบ้นั คื​ือ พิระสุนที่รมิุ่น ี รองเจั้าคืณะจั​ังหวั​ัดน�าน เจั้ า อาวัาสวั​ั ด มิ่​่� ง เมิ่ื อ ง) ได้ นำา คืณะสงฆ์​์ แ ละคืณะศรั ที่ ธา ชาวัวั​ัดมิ่​่�งเมิ่ือง ตั้ลอดถ่งพิุที่ธศาสน่กชนที่ี�ให้การอุปถัมิ่ภ์ สนั บ้ สนุ น ดำา เน่ น การพิั ฒ นาบ้่ ร ณะปฏ่ สั ง ขรณ์ วั​ั ด มิ่​่� ง เมิ่ื อ ง มิ่าโดยู่ตั้ลอดจันถ่งปัจัจัุบ้ันนี� 84

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระสุ​ุนทรมุ​ุนี รองเจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดน่าน / เจ้​้าอาวัาสุวั​ัดมุ่�งเมุือง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

85

วั​ัดป่​่านั​ันัทบุ​ุรี​ีญาณสั​ังวัรีารีาม ตำำาบุลผาสัิงห์​์ อำำาเภอำเมือำงนั่านั จั​ังห์วั​ัดนั่านั

Wat Pa Nanthaburiyanasangwararam Pha Sing Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

ติ​ิดติ่อโทร. o๙-oo๕๖-๓๒๒o line : o๙oo๕๖๓๒๒o Facebook : วัด้ป่านันที่บุริ่ญาณสิังวริาริาม E-mail : pom_dara@hotmail.com ความเป็​็นมา

ด้​้วยคุ​ุณยายวัลลภา ศิ​ิริ​ิพริริฒ อุ​ุบาสิ​ิกาผู้​้​้ใจบุญ ได้​้ซื้​้�อุที่​่�ด้ินเพ้�อุสิริ้างวัด้จำานวนปริะมาณ ๓๐ ไริ่ มอุบถวาย คุณะสิงฆ์​์วัด้ป่าด้าริาภิริมย์ โด้ยม่พริะเด้ชพริะคุ​ุณพริะริาช วิสิุที่ธิ​ิญาณ (ฤที่ธิ​ิริงคุ์ ญาณวโริ) เป็นปริะธิาน เม้�อุ วันที่​่ � ๘ ม่นาคุม พ.ศิ. ๒๕๕๕ โด้ยมอุบหมายให้ พริะคุริ้กติ ติจนั ที่โริภาสิไ (จักริกริ​ิศิน์ จนฺโที่ภาโสิ) ผู้​้​้ช่วยเจ้าอุาวาสิ ซื้่�งม่ภ้มิลำาเนาเด้ิม เป็นชาวจังหวัด้น่าน นำาคุณะพริะภิกษุ​ุเข้​้าสิ้่พ้�นที่​่�เพ้�อุเริ​ิ�ม ด้ำาเนินการิสิริ้างวัด้ เม้�อุวันที่​่� ๖ มิถุนายน พ.ศิ. ๒๕๕๕ ต่อุมาได้​้ริบั พริะเมตตาจากเจ้าปริะคุ​ุณสิมเด้็จพริะญาณสิังวริ สิมเด้็จพริะสิังฆ์ริาชสิกลมหาสิังฆ์ปริ​ินายก ที่ริงริับวัด้ไว้ใน

86

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พริะสิังฆ์ริาช้ปถัมภ์ และที่ริงปริะที่านนามวัด้ว่า วัดป็่านันทบุ​ุรี ญาณสั​ังวราราม เม้�อุวันที่​่� ๓๑ ตุลาคุม พ.ศิ. ๒๕๕๕ และที่ริง ริับการิก่อุสิริ้างอุ​ุโบสิถด้ินไว้ในสิังฆ์ริาช้ปถัมภ์

วัด้ป่านันที่บุริ่ญาณสิังวริาริาม ตั�งอุย้่ที่บ่� ้านผู้าต้บ หม้่ที่ ่� ๗ ตำาบลผู้าสิ​ิงห์ อุำาเภอุเม้อุงน่าน จังหวัด้น่าน ก่อุตั�งเม้�อุปี พ.ศิ. ๒๕๕๕ หลังจากการิฉลอุง ๒๖๐๐ ปี แห่งการิตริัสิริ้​้ธิริริมข้อุง อุงคุ์ สิ มเด้็ จ พริะสิั ม มาสิั ม พุ ที่ ธิเจ้ า และเป็ น วั ด้ ในพริะสิั ง ฆ์ ริาช้ปถัมภ์วด้ั สิุด้ที่้ายข้อุงสิมเด้็จพริะญาณสิังวริ สิมเด้็จพริะสิังฆ์ ริาชฯ พริะอุงคุ์ที่​่� ๑๙ แห่งกริุงริัตนโกสิ​ินที่ริ์ อุโบุสัถดินเฉลิ​ิมพระเกีย์รติ​ิ ๑๐๐ ป็ี สัมเด็จพระญาณสั​ังวร เม้�อุปี พ.ศิ. ๒๕๕๕ สิมเด้็จพริะญาณสิังวริ สิมเด้็จพริะสิังฆ์ริาชฯ ที่ริงริับการิก่อุสิริ้างอุ​ุโบสิถด้ินเฉลิมพริะเก่ยริติ ๑๐๐ ปี ปริะจำา ภาคุเหน้อุ ข้นาด้ ๗ x ๑๗ เมตริ จำานวน ๙ หลัง ซื้่�งอุอุกแบบ โด้ยกริมริาชที่ัณฑ์​์ พระพุทธนันทบุ​ุรไี พรีพนิ าศฯ พริะปริะธิานในอุ​ุโบสิถด้ิน เฉลิ ม พริะเก่ ย ริติ ๑๐๐ ปี สิมเด้็ จ พริะญาณสิั ง วริ สิมเด้็ จ พริะสิังฆ์ริาชฯ ปริะจำาภาคุเหน้อุ ม่หน้าตักข้นาด้ ๖๐ นิ�ว ปิด้ ที่อุงคุำา ซื้่� ง สิริ้ า งจากแผู้่ น ที่อุงที่​่� ศิ ริั ที่ ธิาปริะชาชนริ่ ว มเข้่ ย น อุธิ​ิษุฐานจิตนับแสินแผู้่น

พระพุทธจักรนันทอภิ​ิไชย์ พริะพุที่ธิริ้ปหยกข้าวจาก ปริะเที่ศิพม่า ศิ​ิลปะเช่ยงแสิน สิ​ิงห์ ๑ หน้าตักกว้าง ๔๙ นิ�ว ปริะด้ิษุฐานที่​่�ศิาลาธิริริมไพบ้ลย์วัฒนานนที่์

พระอุ ป็ คุ ติ ทั น ใจ ม่ ข้ นาด้ ๒๒๗ เซื้นติ เ มตริ ปริะด้ิษุฐาน ณ ลานพริะอุ​ุปคุ​ุตที่ันใจ

เจดีย์ท์ ราย์ชย์านันทบุ​ุรเี จดีย์ ์ ปริะชาชนจาก ๘๙๐ หม้่บ้าน และสิ่วนริาชการิทีุ่กภาคุสิ่วนในจังหวัด้น่าน คุณะ สิงฆ์​์จาก ๕๐๐ วัด้ ที่​่ริ� บั อุาริาธินานำาที่ริายจากแต่ละวัด้ แต่ละ หม้่บ้านที่ั�วที่ั�งเข้ตพ้�นที่​่�จังหวัด้น่านมาริ่วมที่ำาบุญก่อุเจด้่ย์ ที่ริาย

โครงการอบุรมฟรี โคุริงการิน่�ม่ ๔ หลักสิ้ตริ ได้​้แก่ หลักสิ้ตริเช้ามาเย็นกลับ, หลักสิ้ตริ ๑ คุ้น ๒ วัน, หลักสิ้ตริ ๒ คุ้น ๓ วัน และหลักสิ้ตริ ๓ คุ้น ๔ วัน โด้ยทีุ่กหลักสิ้ตริ ไม่เสิ่ยคุ่าใช้จ่าย (คุ่าวิที่ยากริ และคุ่าสิถานที่​่�) แต่อุงคุ์กริ หน่วยงาน สิ่วนริาชการิ หริ้อุสิถานศิ่กษุา ต้อุงเตริ่ยมอุาหาริ นำ�าด้​้�ม และอุ​ุปกริณ์สิำาหริับฝึ​ึกอุบริมมาเอุง

โครงการบุวชฟรี เป็นโคุริงการิหน่�งข้อุงที่างวัด้ ที่​่เ� ปิด้ริับผู้​้ที่้ ต่� อุ้ งการิบริริพชาอุ​ุปสิมบที่ เพ้อุ� ฝึ​ึกปฏิ​ิบตั ติ นตาม หลักธิริริมในพริะพุที่ธิศิาสินา โด้ยไม่เสิ่ยคุ่าใช้จา่ ยใด้ ๆ ที่ัง� สิ​ิน� เพ่ยงฝึ​ึกฝึนตนเอุงตามกฎริะเบ่ยบที่​่�กาำ หนด้ไว้ตลอุด้ริะยะ เวลาที่​่ม� โ่ คุริงการิบริริพชาอุ​ุปสิมบที่ ซื้่ง� ม่ผู้เ้ ข้​้าริับการิบริริพชา อุ​ุปสิมบที่มาแล้วมากกว่า ๗๐๐ ริ้ป

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

87

วั​ัดพระธาตุ​ุช้​้างค้ำำ�า วัรวัิหาร ตุำาบลในเวัียง อำำาเภอำเมื​ือำงน่าน จั​ังหวั​ัดน่าน

Wat Phra That Chang Kham Worawihan Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

พระเจ้​้าทันัใจ้

88

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

หิอพระไตรปิฎกแหิ่งคำวามุจ้งรักภั​ักดีจ้ักรีวงศ์ หิอพระไตรปิฎกที�ใหิญ่​่ที�สุ​ุดในัประเทศไทย

พระพุทธนั​ันัทบุ​ุรีศรีศากยมุ​ุนัี (พระพุทธรูปทองคำำา)

พระพุทธรูปหิ​ินั

สถู​ูปเจั้าผูู้้ค้ำรอำงนค้ำรน่าน พระเจ้​้าสุ​ุริยพงษ์​์ผริตเดชฯ องคำ์ที� ๖๓ ,เจ้​้าอนั​ันัตวรฤทธิเดชฯ องคำ์ที� ๖๒, เจ้​้ามุหิาพรหิมุสุ​ุรธาดาฯ องคำ์ที� ๖๔

สุวดมุนัต์ปฏิ​ิบุัติธรรมุข้​้ามุปี ทิ�งทุกข้์ปีเก่ารับุสุ​ุข้ปีใหิมุ่

พระเจ้​้าหิลวง

พระธาตุช้างคำำ�า พระธาตุแหิ่งชัยชนัะเหินัือกองทัพพมุ่า พระธาตุผู้คำำ�าจุ้นันัคำรนั่านั

คำวามุงดงามุยามุคำำ�าคำืนั

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

89

วั​ัดเจดีย์​์

ตำำ�บลด่�ใตำ้ อำำ�เภอำเมื​ือำงน่��น่ จังหวั​ัดน่��น่

Wat Chedi

Du Tai Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

90

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

ในปี​ี พ.ศ. ๒๓๕๒ พระครูบาปีาวะละ และท้​้าวอาวุธ ได้​้พาชาวบ้านมาตั้​้�งรกรากอยูู่�บริเวณท้ิศเหนือของบ้าน เจด้ียู่์ในปีัจจุบน้ ในขณะน้�นยู่้งไม�มีว้ด้เปี็นของตั้นเอง ตั้​้อง ไปีท้ำาบุญท้ี�ว้ด้พระธาตัุ้แช�แห้ง ซึ่​่�งตั้​้องข้ามแม�นำ�าไปีด้​้วยู่ ความลำาบากเพราะการเด้ินท้างไปีมาไม�สะด้วกเพราะนำา� ล่ก จ่งได้​้ร�วมก้นขนท้รายู่ข่�นมาจากแม�นำ�าน�าน แล้ วนำามา ก�อสร้างเปี็นเจด้ียู่ท้์ รายู่ข่น� เหนือหมูบ� า้ น ใกล้ฝั่งั� แม�นำ�าน�าน แตั้�ตั้�อมาไม�นาน ลำานำ�าน�านได้​้ก้ด้เซึ่าะตั้ลิ�งพ้งท้ลายู่ ท้ำาให้ เจด้ียู่ท้์ รายู่ท้ีส� ร้างไว้ถูกู พ้ด้พาจมหายู่ไปีก้บนำ�า ชาวบ้านจ่ง ได้​้รว� มก้นสร้างว้ด้ใหม� โด้ยู่อยูู่ท้� างท้ิศตั้ะว้นออกถูนนหลวง หล้งว้ด้เจด้ียู่ ์ ตั้�อมาไม�นานนำา� น�านก้ด้เซึ่าะตั้ลิง� ท้ำาให้วหิ ารว้ด้ ได้​้รบ้ ความเสียู่หายู่ ชาวบ้านจ่งได้​้พาก้นสร้างว้ด้ใหม�อกี คร้ง� อ้นเปี็นท้ี�ตั้​้�งของว้ด้เจด้ียู่์ในปีัจจุบ้น ในการสร้างว้ด้นี�โด้ยู่ การเริ�มจาก ท้​้าวกิ๋​๋�น

ในปี​ี พ.ศ. ๒๓๒๕ ซึ่​่ง� เปี็นผูู้น้ าำ บ้านเจด้ียู่ ์ เจ้าครูบาจินะ หรือจินช้ยู่ เปี็นเจ้าอาวาสว้ด้เจด้ียู่ ์ ภายู่หล้งท้�านได้​้มรณภาพลง ครูบาอโนช้ยู่หรือครูบาโน เปี็นผูู้ร้ ก้ ษาการสืบมา โด้ยู่มีนายู่ก้น เปี็นผูู้้ใหญ�บ้าน

ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๒ พระวิหารชำารุด้ท้รุด้โท้รมลงมาก คณะศร้ท้ธาบ้านเจด้ียู่์จ่งได้​้รื�อถูอนและก�อสร้างข่�นใหม� โด้ยู่ การนำาของ ท้​้าวสุ​ุภา อิ๋แต๊​๊ะ และได้​้รบ้ พระกรุณาจาก เจ้ามหา พรหมสุรธาด้า เจ้าผูู้้ครองนครน�าน ได้​้ปีระธานพระพุท้ธรูปี ปีางมารวิช้ยู่ ซึ่​่�งเปี็นศิลปีะสม้ยู่สุโขท้​้ยู่ท้​้�งองค์เปี็นท้องสำาริด้ ขนาด้หน้าตั้​้กกว้าง ๑๑๒ ซึ่ม. ฐานกว้าง ๑๐๕ ซึ่ม. สูงจากฐาน ๑๖๒ ซึ่ม. และธรรมมาสน์ (เอก) ซึ่​่ง� มีความปีระณีตั้และงด้งาม มาก เปี็นศิลปีะแบบล้านนามาปีระด้ิษฐานไว้ในพระวิหาร และ พระธรรมคำาสอนท้างศาสนา ปีัจจุบน้ ยู่้งคงสภาพเด้ิมอยูู่�

การก� อ สร้ า งว้ ด้ เจด้ี ยู่์ จ นเสร็ จ โด้ยู่ได้​้ ฉ ลองว้ ด้ ปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๕ หล้งจากพระครูอโนช้ยู่ ได้​้มรณภาพลง ปีัจจุบ้น มี พระครูว๋มลนันท้ญาณ เปี็นเจ้าอาวาสว้ด้ปีัจจุบน้ และเจ้า คณะตั้ำาบลดู้�ใตั้​้เขตั้ ๑ พระธาตุ๊โสุฬสุเจดี​ีย์ ์ สร้างข่น� เพือ� ฉลองสิรริ าชสมบ้ตั้ิ ครบ ๕๐ ปี​ี พระบาท้สมเด้็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุ้ลยู่เด้ชมหาราช บรมนาถูบพิตั้ร ในว้นท้ี� ๒๘ เมษายู่น พ.ศ. ๒๕๓๙ ว้นครบรอบยู่กฉ้ตั้รพระธาตัุ้ปีระจำาปี​ี ๒๗ กุมภาพ้นธ์ - ๑ มีนาคมของทุ้กปี​ี งานข่�นพระธาตัุ้โสฬสเจด้ียู่์บูชาพระบรม สารีรกธาตัุ้ ๓ แผู้�นด้ิน ไท้ยู่ อินเด้ี ศรีล้งกา

และในเด้ือนตัุ้ลาคมของทุ้กปี​ี จะมีงานแข�งเรือชิงถู้วยู่ พระราชท้าน ณ ท้�านำ�าบ้านเจด้ียู่์ เปี็นปีระจำาทุ้กปี​ี เชิ๋ญเท้ี�ย์ววัดีเจดี​ีย์​์ กิ๋ราบไหว้เจ้าแม่กิ๋วนอิ๋ม พระโพธ๋สุัต๊ว์ ป็างป็ระท้านพร และไอิ้ไข่​่ศิ๋ษย์​์โสุฬสุ (วัดีเจดี​ีย์​์น่าน) ท้ี�ให้โชิคลาภ ต๊ำาบลดีู่ใต๊้ อิำาเภอิเมือิงน่าน จังหวัดีน่าน ต๊๋ดีต๊่อิท้่อิงเท้ี�ย์วท้างนำ�ากิ๋็ไดี้ หรือิท้างบกิ๋กิ๋็ไดี้ ๐๘-๔๘๙๔-๔๓๕๑ , ๐๖-๑๖๘๕-๙๙๕๙

พระครูวิ​ิมลนั​ันัทญาณ เจ้​้าคณะตำำาบลดูู่�ใตำ้ / เจ้​้าอาวิาสวิัดู่เจ้ดู่ีย์​์

เจ้าแม่กิ๋วนอิ๋มเท้พป็ระท้านพร

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

91

วั​ัดอรั​ัญญาวัาส

ตำำาบลในเวัียง อำาเภอเมื​ืองน่าน จั​ังหวั​ัดน่าน

Wat Aranyawat

Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province ความเป็​็นมา

วั​ัดอรั​ัญญาวัาส สรั้างขึ้​้�นเมื่​่�อ พ.ศ. ๒๓๘๐ เดิมื่ชื่​่�อ วัดป็่า ปั​ัจจุบันั เปัลี่​่ย� นชื่​่อ� เปั็น วัดอรั​ัญญาวาส สภาพขึ้องวั​ัดเปั็น เหมื่​่อนปั่ากลี่างเมื่​่องมื่​่ พรัะครัูพิทั​ักษ์​์นันทัคุณ เปั็นเจ้าอาวัาส ที่​่�ผ่​่านมื่าวั​ัดได้เปัิดให้เปั็นศูนย์กลี่างขึ้องชืุ่มื่ชื่นให้ทีุ่กภาคส่วัน เขึ้​้ามื่าใชื่้สถานที่​่�เปั็นที่​่�ศ้กษาธรัรัมื่ะ ปัรัะชืุ่มื่ อบัรัมื่สัมื่มื่นา ฝึ​ึกอาชื่​่พ แลี่ะเปัิดให้เปั็นสถานที่​่ปั� ฏิ​ิบัติั ธิ รัรัมื่ ได้รับั​ั ควัามื่เมื่ติติา จากพรัะเดชื่พรัะคุ ณ หลี่วังพ่ อ พรัะพรัหมื่มื่งคลี่ญาณ

92

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

(หลี่วังพ่อวัิรัิยังค์ สิรัินธโรั) เปัิดสถาบั​ันพลี่ังจิติานุภาพ สาขึ้าที่​่� ๑๐๒ เปัิดสอนสมื่าธิแบับัไฮเที่ค สอนเปั็นรัุ่น ๆ ติ​ิดติ่อกันมื่าเปั็นเวัลี่านับั ๖ ปัี

วั​ั ด อรั​ั ญ ญาวัาสได้ ส รั้ า งพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์​์ ๑๐๐ ปัี พรัะครัูนันที่วัุฒิ​ิคุณ เพ่�อเปั็นอนุสรัณ์แก่อด่ติเจ้าอาวัาส ปัรัะดิษฐานพรัะพุที่ธรัูปัซึ่้�งสรั้างขึ้​้�นใหมื่​่ที่​่�แกะสลี่ักจากไมื่้ สักที่อง ไมื่้ขึ้นุน ไมื่้ธงชื่ัย ไมื่้โพธิ � ฯลี่ฯ เปั็นพรัะพุที่ธรัูปัปัาง ติ่าง ๆ รัวัมื่ที่ัง� พรัะพุที่ธรัูปัโบัรัาณอายุหลี่ายรั้อยปัีที่ติ่� กที่อด มื่า เพ่�อให้พุที่ธศาสนิกชื่นได้สักการัะบัูชื่า โดยเฉพาะ พรัะพุที่ธรัูปัที่​่�แกะสลี่ักจากไมื่้พญางิ�วัดำา หรั่อไมื่้นิลี่คง ซึ่้�ง เปั็นไมื่้หายาก รัวัมื่ที่ัง� ติอไมื่้พญางิวั� ดำา แลี่ะไมื่้งวัิ� ดำาที่​่ก� ลี่าย เปั็นหินให้อนุชื่นได้มื่าศ้กษาเรั่ยนรัู้

วั​ั ด อรั​ั ญ ญาวัาสได้ ใ ห้ โ อกาสแก่ เ ด็ ก ด้ อ ยโอกาส เด็กยากจน แลี่ะเด็กชื่นเผ่​่าติ่าง ๆ ได้มื่าอาศัยวั​ัดเพ่�อศ้กษา เลี่​่าเรั่ยน ที่ั�งสายปัรัิยัติ​ิธรัรัมื่ แผ่นกธรัรัมื่ - บัาลี่​่ สายสามื่ัญ แลี่ะสายอาชื่​่พ ที่ำาให้เพิ�มื่บัุคลี่ากรัที่​่�มื่​่คุณภาพขึ้องบั้านเมื่​่อง แติ่ลี่ะปัีจำานวันมื่าก

พระครูพิทั​ักษ์​์นั​ันัทัคุณ เจ้​้าอาวาสวัดอรัญญาวาส

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

93

วั​ัดสวันตาล

ตำาบลในเวัียง อำำาเภอำเมื​ือำงน่าน จั​ังหวั​ัดน่าน

Wat Suantan

Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

94

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดสวันตาล สร้​้างขึ้​้�นโดย พร้ะนางปทุ​ุมมาวัดี ชายาขึ้องพญาภู​ู เ ขึ้็ ง เจ้​้ า ผูู้้ ค ร้องนคร้น่ า นเม่� อ ร้าวั พ.ศ. ๑๙๕๕ เป็ น วั​ั ด ทุี� ตั� ง อยู่ น อกกำา แพงเม่ อ งน่ า น ด้านทุิศเหน่อ ในบร้ิเวัณทุี�เป็นสวันตาลหลวัง ซึ่้�งเป็นทุี�มา ขึ้องช่อ� วั​ัด ตัวัเจ้ดียห์ ลังวัิหาร้นัน� เดิมเป็นทุร้งพุม่ ขึ้​้าวับิณฑ์​์ แบบสุโขึ้ทุัย ตามตำานานกล่าวัไวั้วั่าภูายในอุโมงค์ใต้ฐาน เจ้ดีย์ ล้ก ๒๐ วัา มีเส้นเกศาธาตุหน้�งเส้นขึ้องพร้ะพุทุธเจ้​้า บร้ร้จุ้ไวั้ในโกศใส่ในเร้่อสำาเภูาทุองมีปร้าสาทุตั�งอยู่ในนั�น ต่อมาพร้ะเจ้​้าสุร้ยิ พงษ์​์ผู้ร้ิตเดชฯ ผูู้ค้ ร้องนคร้น่านโปร้ดเกล้าฯ ให้บูร้ณะขึ้​้�นใหม่เม่�อปี พ.ศ. ๒๔๕๗ ได้แก้ไขึ้รู้ปทุร้งเป็น เจ้ดี ย์ ย อดปร้างค์ ดั ง ปั จ้ จุ้ บั น ภูายในวั​ั ด แห่ ง นี� เ ป็ น ทุี� ปร้ะดิษ์ฐาน พร้ะเจ้​้าทุองทุิพย์ พร้ะพุทุธรู้ปสำาร้ิดปางมาร้วัิชยั องค์ใหญ่ หน้าตักกวั้าง ๑๐ ฟุ​ุต สูง ๑๔ ฟุ​ุต ๔ นิ�วั

พร้ะเจ้​้าติโลกร้าช แห่งนคร้เชียงใหม่โปร้ดเกล้าฯ ให้สร้​้าง ขึ้​้�นในปี พ.ศ. ๑๙๙๓ เพ่�อแสดงถึ้งชัยชนะ ทุี�พร้ะองค์ สามาร้ถึย้ดเม่องน่าน ไวั้ในพร้ะร้าชอำานาจ้ ในการ้สร้​้าง พร้ะพุทุธรู้ปหล่อด้วัยทุองนี � พร้ะองค์ได้โปร้ดให้ชา่ งทุัง� หลาย อาทุิ พม่ า เงี� ย วั และชาวัเม่ อ งเชี ย งแสน กร้ะทุำา พิ ธี หล่อหลอมทุอง และพิธหี ล่อองค์พร้ะพุทุธรู้ป ช่างได้กร้ะทุำา การ้หล่อทุองเทุเขึ้​้าเบ้าพิมพ์หลายคร้ั�งหลายหน ก็ไม่สำาเร้็จ้ เพร้าะเบ้าพิมพ์แตกเสียทุ​ุกคร้ั�ง ในทุี�สุดก็มีชายชร้าแปลก หน้านุง่ ขึ้าวัห่มขึ้าวัมาช่วัยทุำาจ้​้งสำาเร้็จ้เร้ียบร้​้อยสมปร้าร้ถึนา เม่�อสร้​้างพร้ะพุทุธรู้ปเสร้็จ้แล้วั พร้ะเจ้​้าติโลกร้าชก็ทุร้งจ้ัด ให้มกี าร้สวัดปร้ิตถึมงคล และจ้ัดให้มงี านมหกร้ร้มเฉลิมฉลอง ทุำาบุญ เป็นการ้ใหญ่มโหฬาร้ยิ�ง ส่วันชายชร้านั�นก็หาย สาบสูญไป ไม่มีผูู้้ใดพบเห็นอีกเลย ปร้ะชาชนชาวัเม่องต่าง โจ้ษ์ขึ้านกันวั่าเป็น เทุพยดาแปลงกายลงมาช่วัย จ้​้งได้ขึ้นาน พร้ะพุทุธรู้ปองค์นี�วั่า พร้ะพุทุธรู้ปทุองทุิพย์ หร้่อ พร้ะเจ้​้า ทุองทุิพย์ ตั�งแต่นั�นมาจ้นถึ้งปัจ้จุ้บัน ทุ​ุกปีใหม่ช่วังเทุศกาล มหาสงกร้านต์ ชาวัน่านจ้ัดงานนมัสการ้ และสร้งนำ�าพร้ะเจ้​้า ทุองทุิพย์ โดยได้ร้ับพร้ะมหากรุ้ณาธิคุณ จ้ากสมเด็จ้พร้ะ กนิษ์ฐาธิร้าชเจ้​้า กร้มสมเด็จ้พร้ะเทุพร้ัตนร้าชสุดาฯ สยามบร้ม ร้าชกุมาร้ี ปร้ะทุานนำ�าสร้งเป็นปร้ะจ้ำาทุ​ุกปี ชาวัน่านเคาร้พ นับถึ่อเป็น พร้ะคู่บ้านคูเ่ ม่อง

วิ​ิหารพระเจ้​้าทัองทัิพย์​์

พระเจ้​้ พระเจ้​้ าทั​ัาทั​ั นน ใจ้ใจ้

พระพุทัธนันทัะมหามงคลมุนี

ภูายในอุโบสถึเป็นทุี�ปร้ะดิษ์ฐาน พระศรีอริยเมตไตรย ปางนัง� พับเพียบองค์แร้กซึ่้ง� มีแห่งเดียวัในปร้ะเทุศไทุยพร้​้อมกับมี พร้ะเจ้​้า ๕ ทุี�ปร้ะดิษ์ฐานอยู่ทุี�เดียวักัน ทุำาให้มีปร้ะชาชนเดินทุางมาสักการ้ะกันเป็นจ้ำานวันมาก เพ่�อเป็นสิร้ิมงคลกับตนเอง

พระเจ้​้าทั​ันใจ้วัดสวนตาล เป็นพร้ะพุทุธรู้ปปูนปั�น ปางสมาธิ ขึ้นาดหน้าตักกวั้าง ๒๙ นิ�วั สูง ๓๙ นิ�วั สร้​้างเม่�อ วั​ันทุี� ๒๖ พฤศจ้ิกายน พ.ศ. ๒๕๒๑ วั​ันขึ้​้�น ๑๕ คำ�า เด่อนยี� ในงานปร้ะเพณีเทุศน์มหาชาติขึ้องวั​ัดสวันตาล ดำาเนินการ้สร้​้างโดย สามเณร้มนตร้ี บุญมี หร้่อปัจ้จุ้บันค่อ ครู้บามนตร้ี ธมมเมธี เจ้​้าอาวัาสวั​ัดพร้ะธาตุสุโทุนมงคลคีร้ี อำาเภูอเด่นชัย จ้ังหวั​ัดแพร้่ พระพุ ทั ธนั น ทัะมหามงคลมุ นี (พระเจ้​้ า ม่ า น) พร้ะพุ ทุ ธรู้ ป ศิ ล ปะพม่ า สร้​้ า งขึ้​้� น แทุนพร้ะเจ้​้ า ม่ า นองค์ เ ดิ ม ทุี�เกิดอุบัติเหตุภูัยทุางธร้ร้มชาติพังทุลายลง คณะกร้ร้มการ้ฝ่​่ายสงฆ์​์และคณะศร้ัทุธาชุมชนบ้านสวันตาลพร้​้อมด้วัยปร้ะชาชน ผูู้้มีจ้ิตศร้ัทุธาได้ร้่วัมบร้ิจ้าคทุร้ัพย์สร้​้าง จ้ำานวัน ๓๙๐,๐๐๐ บาทุ และได้ทุำาพิธีมหาพุทุธาภูิเษ์ก เม่�อวั​ันทุี� ๒๕ มกร้าคม ๒๕๖๑

วั​ัดสวันตาล ได้ร้บั พร้ะร้าชทุานวัิสงุ คามสีมาเป็นศาสนสถึานทุางพร้ะพุทุธศาสนา สังกัดสงฆ์​์มหานิกาย เม่อ� พ.ศ. ๒๔๑๓ ปัจ้จุ้บันมี พระครูสถิ​ิตธรรมรักษ์​์ เป็นเจ้​้าอาวัาส ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

95

วั​ัดพญาวั​ัด

ตำำาบลด่�ใตำ้ อำำาเภอำเมื​ือำงน่�าน่ จั​ังหวั​ัดน่�าน่

Wat Phaya Wat

Du Tai Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

96

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดพญาวั​ัด ตั้ั�งอยู่​่�เลขที่​่ � ๒๐๓ หมู่​่� ๖ ตั้ำาบลด่�ใตั้​้ อำาเภอเมู่ือง จั​ังหวั​ัดน่�าน่ สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มู่หาน่ิกัายู่ แตั้�เดิมู่ บริ​ิเวัณที่​่�ตั้ั�งวั​ัดเป็​็น่เขตั้ศู่น่ยู่์กัลางเมู่ืองน่�าน่ ใน่สัมู่ัยู่ที่​่�ยู่้ายู่ เมู่ืองจัากัพริะบริมู่ธาตัุ้แช่�แห้งมู่าตั้ั�งอยู่​่�ริ​ิมู่ฝั่​่�งตั้ะวั​ัน่ตั้กัของ แมู่�น่ำ�าน่�าน่

วั​ัดพญาวั​ัดเป็​็น่วั​ัดโบริาณที่างพุที่ธศูาสัน่า พื�น่ที่​่� ของวั​ัดอยู่​่ภ� ายู่ใน่เขตั้ เวียงวัดพญาวัด อัน่เป็​็น่เวั่ยู่งโบริาณ ริ​ิมู่แมู่�น่ำ�าน่�าน่ คาดวั�าสัริ้างข้�น่กั�อน่กัาริสัริ้างเมู่ืองน่�าน่ ซึ่้�งเมู่ืองน่�าน่สัริ้างข้�น่ใน่ป็ี พ.ศู. ๑๙๑๑ (ป็ีสัุดที่้ายู่ของ ริัช่กัาลพริะเจั้าอ่ที่� อง แห�งกัริุงศูริ่อยูุ่ธยู่า) โดยู่ยู่้ายู่เมู่ืองมู่าจัากั บริ​ิเวัณภ่เวั่ยู่งแช่�แห้ง (บริ​ิเวัณวั​ัดพริะธาตัุ้แช่�แห้งใน่ป็่จัจัุบน่ั ) มู่าสัริ้างเมู่ืองใหมู่� ณ ริ​ิมู่ฝั่​่ง� น่ำ�าน่�าน่ที่างที่ิศูตั้ะวั​ัน่ตั้กั โดยู่คาด วั�า วั​ัดพญาวั​ัด สัริ้างข้น่� พริ้อมู่เวั่ยู่งพญาวั​ัดซึ่้ง� มู่​่อายูุ่มู่ากักัวั�า ๖๐๐ ป็ี

ช่ื� อ วั​ั ด พญาวั​ั ด ป็ริากัฎใน่เอกัสัาริป็ริะวั​ั ตั้ิ ศู าสัตั้ริ์ บางฉบับ เช่�น่ พงศูาวัดาริล้าน่น่า พงศูาวัดาริเมู่ืองน่�าน่ เป็​็น่ตั้​้น่ ซึ่้�งแสัดงถึ้งสัถึาน่ภาพควัามู่เป็​็น่วั​ัด และบที่บาที่ของวั​ัดอยู่�าง ตั้�อเน่ื�อง ป็่จัจัุบัน่ พระครูป็ริยัติ​ิกิ​ิติติ​ิพันท์​์ ดำาริงตั้ำาแหน่�งเจั้าอาวัาสั สิ่ิ�งศั​ักิดิ�สิ่ิท์ธิ์ิ�ภายในวัด พระธิ์าติุจามเท์วี เป็​็น่เจัด่ยู่สั์ ถึาน่ริ่ป็สั่เ� หล่ยู่� มู่ กั�อด้วัยู่ อิฐสัอดิน่ ลักัษณะสัำาคัญ คือ มู่​่เริือน่ธาตัุ้เป็​็น่ขั�น่ลดหลั�น่ข้�น่ไป็ ๕ ช่ั� น่ แตั้� ล ะช่ั� น่ แตั้� ล ะด้ า น่กั� อ เป็​็ น่ ซึุ่้ มู่ ๓ ซึุ่้ มู่ ภายู่ใน่ซึุ่้ มู่ ป็ริะดิษฐาน่พริะพุที่ธริ่ป็ยู่ืน่ สั�วัน่ยู่อดมู่​่ลักัษณะคล้ายู่คล้งกั​ับ ยู่อดเจัด่ยู่์ ซึ่้�งเป็​็น่ศูิลป็ะล้าน่ช่้างอัน่มู่​่คุณค�ายู่ิ�งตั้�อกัาริศู้กัษา ด้าน่ศูิลป็กัริริมู่และสัถึาป็่ตั้ยู่กัริริมู่ พระเจ้าในโขง เป็​็น่พริะป็ริะธาน่ใน่อุโบสัถึวั​ัดพญา วั​ัดมู่าแตั้�โบริาณ เมู่ื�อองค์พริะช่ำาริุดได้มู่​่กัาริพอกัป็่น่ที่ับจั้งมู่​่ ลั กั ษณะดั ง เช่� น่ ป็่ จั จัุ บั น่ คำา วั� า โขง หมู่ายู่ถึ้ ง ซึุ่้ มู่ ดั ง น่ั� น่ พระเจ้าในโขง จั้งหมู่ายู่ถึ้ง พริะพุที่ธริ่ป็ที่​่ป็� ริะดิษฐาน่อยู่​่ใ� น่ซึุ่มู่้ น่ั�น่เอง พระเจ้าฟ้​้า พริะพุที่ธริ่ป็สัำาคัญป็ริะจัำาน่คริน่�าน่ เป็​็น่ พริะพุที่ธริ่ป็ไมู่้แกัะสัลักัลงริักัป็ิดที่อง ที่​่�อยู่​่�ค่�กั​ับวั​ัดพญาวั​ัดมู่า แตั้�โบริาณ น่อกัจัากัจัะน่ำาออกัแห�ริอบเมู่ืองให้สัริงน่ำ�าใน่ช่�วัง เที่ศูกัาลสังกัริาน่ตั้์แล้วั เมู่ื�อป็ีใดฝั่น่ไมู่�ตั้กัตั้​้องตั้ามู่ฤด่กัาล ช่าวั เมู่ืองน่�าน่จัะแห�อัญเช่ิญริอบเมู่ืองน่�าน่ ให้ช่าวัเมู่ืองได้สัริงน่ำ�า แล้วัไป็ที่ำาพิธ่สัริงน่ำ�าที่​่�แมู่�น่ำ�าน่�าน่ เพื�อขอให้ฝั่น่ตั้กัตั้​้องตั้ามู่ ฤด่กัาล จั้งได้พริะน่ามู่วั�า พระเจ้าฟ้​้า ซึ่้�ง ฟ้​้า ใน่ภาษาเหน่ือ แป็ลวั�า ที่้องฟ้​้า คือ ผู้่ที่้ สั่� ามู่าริถึบัน่ดาลให้ฝั่น่ตั้กัมู่ายู่ังเมู่ืองน่�าน่ และบัน่ดาลให้ผู้่้สั​ักักัาริะอยู่​่�อยู่�างริ�มู่เยู่็น่เป็​็น่สัุข ศัาลเจ้าแม่จามเท์วี เป็​็น่อนุ่สัริณ์ริะล้กัถึ้งพริะน่าง จัามู่เที่วั่ ให้ผู้ศู่้ ริัที่ธามู่าสั​ักักัาริะได้โดยู่ไมู่�ตั้อ้ งเดิน่ที่างไป็ถึ้งลำาพ่น่

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

97

วั​ัดพระเนตร

ตำ�บลในเวัียง อำำ�เภอำเมื​ือำงน่�น จั​ังหวั​ัดน่�น

Wat Pranet

Nai Wiang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province

98

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดพระเนตร ตัง� อยู่​่ถ� นนสุ​ุมนเทวัราชเป็​็นศู่นยู่์กลาง การพัฒนาพร้อมไป็กับชุมชน เดิมสุร้างด้วัยู่ควัามศูรัทธา ของชุมชนบ้านพระเนตร ต�อมาภายู่หลัง เจ้​้ามหายู่ศูวัรราชบดี ไชยู่นันทบุรี เจ้​้าหลวังเมืองน�าน พร้อมพระราชเทวัีได้มี พระราชศูรัทธา ชักชวันพระญาติสุร้างเสุนาสุนะ พระพุทธ ป็ระธาน พร้อมพระราชทานนามวั​ัดวั�า วัดพระเนตร ในป็ี พ.ศู. ๒๓๗๓

ป็ัจ้จุ้บันวั​ัดพระเนตร มีวัิหารตั�งเด�นเป็​็นป็ระธาน อาคารทั�งหลายู่ ร่ป็แบบสุถาป็ัตยู่กรรมล้านนาร�วัมสุมัยู่ ที�งดงามสุมสุ�วัน พระพุทธป็ระธานมีอายูุ่กวั�า ๑๘๐ ป็ี สุร้ า งด้ วั ยู่ดิ น แบบโบราณ บริ เ วัณมี ต้ น ไม้ ชื� อ มงคล สุวัยู่ร�มรื�นด้วัยู่ดอก กลิ�น ใบ สุมเป็​็นรมณียู่์สุถานเพื�อการ เจ้ริญธรรม

ชีุมชีนบั้านพระเนตร

บ้านพระเนตรเป็​็นชุมชนใหญ�และเก�าแก�ในเขต เทศูบาล มีบ้านเรือนกวั�า ๒๙๐ หลังคาเรือน ยู่ังคงหลงเหลือ ร�องรอยู่ของบ้านเรือนเก�าแก�เกินร้อยู่ป็ี ยูุ่คต้นรัชกาลที� ๖ อาทิ บ้ า นเจ้​้ า อุ ต รการโกศูล (มหาไชยู่ มหายู่ศูนั น ท์ ) ซึ่​่� ง ตั� ง อยู่​่� เ ยู่ื� อ งท้ า ยู่วั​ั ด ไป็ทางทิ ศู ตะวั​ั น ตกเฉี​ี ยู่ งเหนื อ นอกจ้ากนัน� ใกล้ชมุ ชนเป็​็นทีต� งั� ของโรงพยู่าบาลน�าน โรงเรียู่น สุามั ค คี วัิ ท ยู่าคาร (บ้ า นพระเนตร) ในชุ ม ชนมี ต ลาดสุด บ้านพระเนตรอายูุ่กวั�าร้อยู่ป็ี ยู่ามเช้าเราจ้ะได้เห็นวัิถีชีวัิต ชาวัเมืองน�านในยู่�านนี�

บรรยู่ากาศูโดยู่รอบวั​ัดมีบ้านพักและร้านอาหาร เครือ� งดืม� ซึุ่ม้ อาหารเรือนแก้วั ของคุณยู่ายู่บุญนำา สุวันอาหาร สุ​ุริยู่าการ์เด้น ร้านนำ�าชา Sky Tea Room อยู่​่�ด้านหน้าวั​ัด ติดแม�นำ�าน�าน ร้านก๋วัยู่จ้ับ� แม� อยู่​่ข� า้ งวั​ัดทางทิศูใต้ และร้านค้า เรียู่งรายู่หน้าโรงพยู่าบาลซึ่​่�งอยู่​่ทางทิศูเหนือวั​ัด ทั�งหมดคือ วัิถีชีวัิตของชุมชนเก�าแก�แห�งหน่�งในเขตเทศูบาลนครน�าน

บั​ัญชี​ีวัดพระเนตร ธนาคารกรุงไทย สาขาน่าน เลขทีบั� ญ ั ชี​ี ๕๐๗-๓-๑๖๒๖๐-๙

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

99

วั​ัดดอยแยง

ตำำ�บลเรื​ือง อำ�เภอเมื​ืองน่​่�น่ จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

Wat Doi Yaeng

Rueang Subdistrict, Mueang Nan District, Nan Province ติ​ิดติ่อโทร. o๙-oo๕๖-๓๒๒o line : o๙oo๕๖๓๒๒o facebook : วั​ัดดอยแยง E-mail : pom_dara@hotmail.com

100

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดดอยแยง (ร้​้าง) ตั้ัง� อย่ที่� บ้�่ า้ นดอนเฟื​ือง หมู่​่ที่� �่ ๒ ตั้ำาบ้ลเร้ือง อำาเภอเมู่ืองน�าน จั​ังหวั​ัดน�าน เดิมู่เร้่ยกวั�า วั​ัดไฮ (บ้​้านตั้​้นไที่ร้) ของหมู่​่�บ้​้านไฮ ไมู่�ปร้ากฏปีที่�่สร้​้าง ร้าวัปี พ.ศ. ๒๔๗๐-๒๔๘๐ เกิดนำา� ที่�วัมู่ใหญ่�และโร้คร้ะบ้าด ชาวับ้​้านที่​่ร้� อดช่วัตั้ิ เกิดควัามู่กลัวัและย้ายถิ่ิน� ฐานไปร้วัมู่กับ้ หมู่​่�บ้​้านดอนเฟื​ือง ที่ิ�งให้วั​ัดเสื�อมู่โที่ร้มู่ลง จันเหลือเพ่ยง สามู่เณร้ร้่ปเด่ยวั ตั้�อมู่าสามู่เณร้ร้่ปนัน� ได้ลาสิกขา วั​ัดจัึงถิ่​่ก ปล�อยที่ิง� ร้​้าง กาลตั้�อมู่าได้เกิดไฟืไหมู่้ตั้วั​ั อาคาร้จันเหลือแตั้� ซากกองอิฐของตั้ัวัอาคาร้และกำาแพง กร้มู่การ้ศาสนาได้ขน�ึ ที่ะเบ้่ยนวั​ัดร้​้าง ชือ� วั�า วั​ัดดอยแยง (ร้​้าง) เนือ� งจัากตั้ัง� อย่ใ� น ภ่มู่ิปร้ะเที่ศบ้นดอยเล็กๆ สามู่าร้ถิ่มู่องเห็นได้โดยร้อบ้ มู่​่ที่ิวัที่ัศน์อันสวัยงามู่ ล้อมู่ร้อบ้ด้วัยที่​่�งนา และเป็นวั​ัดร้​้าง มู่​่อาย่มู่ากกวั�า ๘๐-๑๐๐ ปี ซึง� สำานักงานพร้ะพ่ที่ธศาสนา

จั​ั ง หวั​ั ด น� า น และพ่ ที่ ธศาสนิ ก ชนชาวัจั​ั ง หวั​ั ด น� า นได้ ร้� วั มู่ พิ ธ่ ร้�ื อ ฟื​ื� น วั​ั ด ร้​้ า งสร้​้ า งวั​ั ด ร้่� ง ที่​่� วั​ั ด ดอยแยง (ร้​้ า ง) โดยมู่​่ พร้ะคร้่กตั้ิ ตั้ิจันั ที่โร้ภาส เจั้าอาวัาสวั​ัดป่านันที่บ้่ร้ญ่ ่ าณสังวัร้าร้ามู่ ตั้ำาบ้ลผาสิงห์ อำาเภอเมู่ืองน�าน จั​ังหวั​ัดน�าน เป็นปร้ะธานดำาเนิน การ้ด่แลในด้านการ้พัฒนาร้ือ� ฟื​ืน� วั​ัดดอยแยง (ร้​้าง) ซึง� เป็นวั​ัดร้​้าง ในอด่ตั้ให้กลับ้คืนมู่า เพือ� ใช้เป็นสถิ่านที่​่ศ� กึ ษาและปฏิบ้ตั้ั ธิ ร้ร้มู่ ปัจัจั่บ้ันวั​ัดดอยแยง (ร้​้าง) ได้ร้ับ้การ้ปร้ะกาศจัากสำานักงาน พร้ะพ่ที่ธศาสนาแห�งชาตั้ิ เร้ือ� ง ยกวั​ัดร้​้างขึน� เป็นวั​ัดมู่​่พร้ะภิกษ่ อย่�จัาำ พร้ร้ษา เมู่ื�อวั​ันที่​่� ๑๓ กันยายน ๒๕๖๑ และปัจัจั่บ้ันมู่​่ พร้ะภิกษ่อย่จั� าำ พร้ร้ษาตั้ลอดที่​่กปี

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

101

วั​ัดป่​่�บ้�น่ด่�น่ (รื้�ง)

ตำำ�บลขุ​ุน่น่​่�น่ อำ�เภอเฉลิมืพรืะเกี​ียรืตำิ จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

Wat Pa Ban Dan Rang

Wat Ban Dan

Khun Nan Subdistrict, Chaloem Phra Kiat District, Nan Province

วั​ัดป่าบ้​้านด�าน (ร้​้าง) หมู่​่� ๓ บ้​้านด�าน ตั้ำาบ้ลข่นน�าน อำา เภอเฉลิ มู่ พร้ะเก่ ย ร้ตั้ิ จั​ั ง หวั​ั ด น� า น เป็ น วั​ั ด ร้​้ า งโบ้ร้าณ สันนิษฐานวั�า สร้​้างขึ�นนานกวั�า ๒๐๐ ปี ในย่คร้ัตั้นโกสินที่ร้์ ตั้อนตั้​้น ซึ�งปัจัจั่บ้ันเหลือเพ่ยงพร้ะพ่ที่ธร้่ปและซากอ่โบ้สถิ่ ส� วั น เ ส น า ส น ะ อื� น ๆ ส่ ญ่ ส ล า ย ไ ป ตั้ า มู่ ก า ล เวั ล า ปั จั จั่ บ้ั น ช า วั บ้​้ า น ด� า น ไ ด้ ก ร้ า บ้ นิ มู่ น ตั้์ ค ณ ะ ส ง ฆ์​์ จั า ก วั​ัดป่านันที่บ้่ร้่ญ่าณสังวัร้าร้ามู่ เข้าบ้่ร้ณะยกวั​ัดร้​้างขึ�นเป็นวั​ัด มู่​่พร้ะภิกษ่สงฆ์​์อย่�จัำาพร้ร้ษา เนื�องจัากภ่มู่ิปร้ะเที่ศอย่�บ้น เที่ื อ กเขาส่ ง จัึ ง ใช้ เ วัลาเดิ น ที่างนาน และในอำา เภอ เฉลิมู่พร้ะเก่ยร้ตั้ิ ยังไมู่�มู่​่วั​ัดที่​่�ถิ่​่กตั้​้องตั้ามู่กฎหมู่ายแมู่้แตั้�วั​ัด เด่ ย วั มู่​่ เ พ่ ย งที่​่� พั ก สงฆ์​์ ซึ� ง ขาดแคลนพร้ะอย่� จัำา พร้ร้ษา คณะสงฆ์​์วั​ัดป่ านันที่บ้่ร้่ญ่าณสังวัร้าร้ามู่ จัึงร้ั บ้นิมู่นตั้์จัาก ศร้ั ที่ ธาชาวับ้​้ า นด� า น ส� ง พร้ะภิ ก ษ่ ส งฆ์​์ เข้ า บ้่ ร้ ณะ โดยมู่​่ วั​ัตั้ถิ่​่ปร้ะสงค์ไมู่�เพ่ยงฟื​ื�นวั​ัดร้​้าง แตั้�ที่ำาให้ปร้ะชาชนเกิดควัามู่ ศร้ัที่ธาในพร้ะพ่ที่ธศาสนา (ฟื​ื�นวั​ัด ฟื​ื�นใจัคน)

102

วั​ัดบ้�น่ด่�น่

ตำำ�บลขุ​ุน่น่​่�น่ อำ�เภอเฉลิมืพรืะเกี​ียรืตำิ จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

Khun Nan Subdistrict, Chaloem Phra Kiat District, Nan Province

วั​ัดบ้​้านด�าน ตั้ั�งอย่� หมู่​่� ๓ บ้​้านด�าน ตั้ำาบ้ลข่นน�าน อำาเภอเฉลิมู่พร้ะเก่ยร้ตั้ิ จั​ังหวั​ัดน�าน เป็นวั​ัดที่​่ตั้� งั� อย่ใ� นหมู่​่บ้� า้ น ด�าน ปัจัจั่บ้ันมู่​่พร้ะสงฆ์​์อย่�จัำาพร้ร้ษาเพือ� ให้ปร้ะชาชนในพืน� ที่​่� เกิดควัามู่ศร้ัที่ธาในพร้ะพ่ที่ธศาสนาสืบ้ไป

วั​ัดป่​่�ป่ัญญ�ภิรืมืย์

วั​ัดป่​่�ภ�วัน่�ภิรืมืย์

ตำำ�บลจัอมืจั​ัน่ทรื์ อำ�เภอเวัียงสุ� จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

ตำำ�บลจัอมืพรืะ อำ�เภอท่�วั​ังผ� จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

Wat Pa Panya Phirom

Wat Pa Phaowana Phirom

Chom Chan Subdistrict, Wiang Sa District, Nan Province

วั​ั ด ป่ า ปั ญ่ ญ่าภิ ร้ มู่ย์ ตั้ั� ง อย่� ที่​่� บ้​้ า นหลั บ้ มู่ื น พร้วัน หมู่​่�ที่​่� ๖ ตั้ำาบ้ลจัอมู่จั​ันที่ร้์ อำาเภอเวั่ยงสา จั​ังหวั​ัดน�าน

Chom Phra Subdistrict, Tha Wang Pha District, Nan Province

วั​ั ด ป่ า ภาวันาภิ ร้ มู่ย์ ตั้ั� ง อย่� ที่​่� บ้​้ า นถิ่� อ น หมู่​่� ที่​่� ๑ ตั้ำาบ้ลจัอมู่พร้ะ อำาเภอที่�าวั​ังผา จั​ังหวั​ัดน�าน

วั​ัดป่​่�ค่​่�วัิสุ​ุทธิ​ิญ�ณ ตำำ�บลแมื่สุ�ค่รื อำ�เภอเวัียงสุ� จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

Wat Pa Kha Wisutthiyan

Mae Sakorn Subdistrict, Wiang Sa District, Nan Province

วั​ัดป่าค�าวัิส่ที่ธิญ่าณ บ้​้านป่าค�า หมู่​่�ที่​่� ๖ ตั้ำาบ้ลแมู่� สาคร้ อำาเภอเวั่ยงสา จั​ังหวั​ัดน�าน

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

103

ที่​่พั � ก ั สงฆ์​์บวรดิ​ิน (อุ​ุโบสถดิ​ิน หลั​ังแรกขอุงจั​ังหวัดิน่าน) บ้านห้วยเลั่�อุน ตำำาบลัเปื​ือุ อุำาเภอุเชี่ยงกลัาง จั​ังหวัดิน่าน

Shelter Monks Bowon Din Ban Huai Luea Puea Subdistrict, Chiang Klang District, Nan Province

ความเป็​็นมา

บ้​้านห้​้วยเลื่​่อ� น มี​ีประชากรทั้​้ง� ห้มีด จำำานวน ๕๖ คร้วเร่อน บ้​้านห้​้วยเลื่​่�อน ตั้​้�งช่�อตั้ามีลื่ำาห้​้วยทั้ี�ไห้ลื่ผ่​่าน ห้มี่​่บ้​้าน เดิมีตั้​้�งถิ่ิ�นฐานอย่​่บ้​้านดอนสบ้เปือ ตั้ำาบ้ลื่เปือ อำาเภอเชียงกลื่าง จำ้งห้ว้ดน่าน สาเห้ตัุ้ทั้อี� พยพมีาจำากบ้​้าน ดอนสบ้เปือน้�น เน่�องจำากปี พ.ศ. ๒๔๙๒ ถิ่ึงปี พ.ศ. ๒๔๙๕ ได้เกิดอุทั้กภ้ยนำ�าทั้่วมีตั้ิดตั้่อก้นห้ลื่ายปี ตั้่อมีา ในปี พ.ศ. ๒๔๙๙ ทั้างห้มี่​่ บ้​้ า นดอนสบ้เปื อ ซึ่ึ� ง มี​ี 104

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

นายช้ย ยศอาลื่้ย ดำารงตั้ำาแห้น่งกำาน้นตั้ำาบ้ลื่เปือ ในขณะน้�น พร้อมีด้วยคณะกรรมีการห้มี่​่บ้​้านได้ปรึกษาห้าร่อก้นว่าจำะ ย้ายจำากบ้​้านดอนสบ้เปือ โดยแยกก้นเป็น ๒ กลืุ่่มี ค่อ กลืุ่มี่ ทั้ีไ� ปตั้​้ง� ถิ่ิน� ฐานอย่ทั้่ บ้ี� า้ นป่าแดง แลื่ะกลืุ่มี่ ทั้ีไ� ปตั้​้ง� ถิ่ิน� ฐาน ทั้ีบ้� า้ นห้​้วยเลื่​่อ� น โดยมี​ี นายแก้ว อ้ญช้ญ เป็นผ่​่น้ ำา ซึ่ึง� ในขณะ น้� น ดำา รงตั้ำา แห้น่ ง สารว้ ตั้ รกำา น้ น ตั้ำา บ้ลื่เปื อ ตั้่ อ มีาบ้​้ า น ห้​้วยเลื่​่�อนได้ยกฐานะเป็นห้มี่​่บ้​้าน ในปี พ.ศ. ๒๕๑๓

ประชาชนในห้มี่​่บ้​้านน้บ้ถิ่​่อศาสนาพุทั้ธ ประกอบ้ พิธีกรรมีทั้างศาสนาในเทั้ศกาลื่เข้าพรรษา ตั้​้องเดินทั้างไป ทั้ำาบุ้ญทั้ี�ว้ดศรีชุมี (บ้​้านป่าแดง) ซึ่ึ�งมี​ีระยะห้่างจำากห้มี่​่บ้​้าน ทั้ำาให้​้ยากลื่ำาบ้ากแก่การเดินทั้างในช่วงฤด่ฝนเป็นอย่างมีาก ทั้างคณะกรรมีการห้มี่​่ บ้​้ า นห้​้ ว ยเลื่​่� อ น ได้ เ สนอเร่� อ งตั้่ อ เจำ้าคณะตั้ำาบ้ลื่เปือ ซึ่ึ�งผ่​่านตั้ามีลื่ำาด้บ้ข้�นตั้อน โดยเจำ้าคณะ อำาเภอเชียงกลื่าง มี​ีดำาริให้​้สร้างเป็นว้ดเฉลื่ิมีพระเกียรตั้ิ เพ่�อถิ่วายเป็นพระราชกุศลื่แด่พระบ้าทั้สมีเด็จำพระบ้รมีชน กาธิเบ้ศร มีห้าภ่มีพิ ลื่อดุลื่ยเดชมีห้าราช บ้รมีนาถิ่บ้พิตั้ร แลื่ะ เป็ น สถิ่านทั้ี� บ้ำา เพ็ ญ บุ้ ญ ประกอบ้พิ ธี ก รรมีทั้างพระพุ ทั้ ธ ศาสนา จำึงได้พร้อมีใจำก้นใช้ทั้ี�ป่าสาธารณะดงเส่�อบ้​้าน ซึ่ึ�งมี​ี เน่�อทั้ี�ประมีาณ ๒ ไร่ เป็นทั้ี�สร้างว้ดให้มี่ เริ�มีบุ้กเบ้ิกสร้างว้ด เมี่�อว้นทั้ี� ๑๙ พฤษภาคมี พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยมีอบ้ห้มีายให้​้ พระอินทั้อง สีลื่โชโตั้ (พระคร่ศีลื่น้นทั้โชตั้ิ) เป็นประธาน ดำา เนิ น การก่ อ สร้ า ง ชาวบ้​้ า นเริ� มี สร้ า งว้ ด คร้� ง แรกแบ้บ้ จำิตั้อาสา กลื่​่าวค่อ ร่วมีก้นสร้างว้ดโดยไมี่คิดค่าแรงงาน มี​ีห้น่วยงาน ตั้ชด.๓๒๕ เชียงกลื่าง แลื่ะห้น่วยจำ้ดการตั้​้นนำ�า เปือให้​้การสน้บ้สนุนด้านว้สดุก่อสร้าง นอกจำากนี�ย้งได้ร่วมี ก้ นจำ้ ดทั้ำาแผ่นผ่้ งในการพ้ฒนาว้ ด เมี่�อว้ นทั้ี� ๕ ธ้ นวาคมี พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยมี​ี พระคร่น้นทั้ช้ยคุณ เจำ้าคณะอำาเภอ เชี ย งกลื่าง พระคร่ บ้่ ลื่ น้ น ทั้วิ ทั้ ย์ เจำ้ า คณะตั้ำา บ้ลื่เปื อ ให้​้คำาปรึกษา

พระพุทธชยั​ันัติีศีรีนั​ันัทบุรี

พระครูศี​ีลนั​ันัทโชติ​ิ ผูู้�ดู​ูแลที�พักสงฆ์​์

อุโบสถดูินั

กุฎิ​ิสงฆ์​์

ห้�องสมุ​ุดูดูินั

กุฎิ​ิดูินั

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

105

วั​ัดประดิษฐ์​์ (ส้​้อ)

ตำำ�บลเปือ อำ�เภอเชี​ียงกล�ง จั​ังหวั​ัดน่​่�น่

Wat Pradit So

Puea Subdistrict, Chiang Klang District, Nan Province

106

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดประดิษฐ์​์ (ส้​้อ) ก่​่อตั้ั�งเมื่​่�อปี พ.ศ. ๒๒๐๐ โดย ท่​่านครูบาชั​ัยเป็นผูู้้ริเริ�มื่ ตั้่อมื่าเมื่​่�อปี พ.ศ. ๒๓๘๕ ท่าง คณะศรัท่ธาบ้านส้​้อได้ร่วัมื่ก่ันส้ร้างวั​ัด เดิ มื่ชั่�อ วั​ัดส้​้อ เมื่​่�อถึ​ึงส้มื่ัยท่​่านพระครูมื่านิตั้ย์ บุญยก่าร ได้พัฒนาวั​ัดจน มื่ีชัอ่� เส้ียง ประชัาชันนับถึ่อเป็นจำานวันมื่าก่ ท่​่านจึงเปลี่ีย� น ชั่�อวั​ัดใหมื่​่วั่า วั​ัดประดิษฐ์​์ (ส้​้อ) แลี่ะได้รับพระราชัท่าน วัิ สุ้ ง คามื่ส้ี มื่ าเมื่​่� อ วั​ั น ท่ี� ๑๘ กุ่ มื่ ภาพั น ธ์ พ.ศ. ๒๔๙๕ เขตั้วัิ สุ้ ง คามื่ส้ี มื่ า ก่วั้ า ง ๑๐ เมื่ตั้ร ยาวั ๑๖ เมื่ตั้ร วั​ั ด ประดิ ษ ฐ์​์ (ส้​้ อ ) ตั้ั� ง อยู่ ท่ี� ห มืู่่ ๙ บ้ า นส้​้ อ ตั้ำา บลี่เปื อ อำาเภอเชัียงก่ลี่าง จังหวั​ัดน่าน ส้ังก่ัดคณะส้งฆ์​์มื่หานิก่าย ท่ี�ดินตั้ั�งวั​ัดมื่ีเน่�อท่ี� ๑ ไร่ ๓ งาน ๒๐ ตั้ารางวัา อาคารเสนาสนะป็ระกอบด้​้วย ๑. อุโบส้ถึ

๒. กุ่ฏิส้ิ งฆ์​์ ๓. ศาลี่าก่ารเปรียญ ๔. ศาลี่าเอนก่ประส้งค์

พระแก้​้วมรก้ต

พระประธานในอุโบสถ

รายนามเจ้​้าอาวาส ด้ังน้�

๑. ครูบาชั​ัย พ.ศ. ๒๒๐๖ - ๒๒๖๙

๒. ครูบานาย พ.ศ. ๒๒๖๙ - ๒๓๒๕

๓. ครูบาเส้น พ.ศ. ๒๓๒๕ - ๒๔๐๑

๔. ครูบาอานา พ.ศ. ๒๔๐๑ - ๒๔๖๔

๕. พระใจรังก่า พ.ศ. ๒๔๖๔ - ๒๔๖๕

๖. พระครูมื่านิตั้ย์บุญยก่าร พ.ศ. ๒๔๖๕ - ๒๕๒๓

๗. พระใบฏิีก่าเส้วัียน ธมืฺ่มื่ธโร พ.ศ. ๒๕๒๓ - ๒๕๔๐

๘. พระปลี่ัดเส้มื่อ ญานวัโร พ.ศ. ๒๕๔๐ ถึ​ึงปัจจุบัน ป็ระวัติ​ิท่​่านพระครูมานิติย์บุญยการ (ป็ัญญา ป็ญฺ​ฺญาธโร)

ท่​่ า นพระครู มื่ านิ ตั้ ย์ บุ ญ ยก่าร เป็ น บุ ตั้ รของ คุณพ่อเท่พ - แมื่​่เคี�ยวั เท่พเส้น เก่ิดวั​ันพุธท่ี� ๒๘ พฤษภาคมื่ พ.ศ. ๒๔๓๗ บรรพชาและอุป็สมบท่

ท่​่านพระครูมื่านิตั้ย์บุญยก่าร บรรพชัาเมื่​่�อวั​ันท่ี� ๘ พฤษภาคมื่ พ.ศ. ๒๔๙๙ เวัลี่า ๐๙.๐๐ น. อุปส้มื่บท่วั​ันท่ี� ๘ พฤษภาคมื่ พ.ศ. ๒๔๕๗ ณ วั​ั ด หนองบั วั ตั้ำา บลี่ป่ า คา อำา เภอปั วั จั ง หวั​ั ด น่ า น (ปั จ จุ บั น ค่ อ อำา เภอท่​่ า วั​ั ง ผู้า) โดยมื่ี พ ระขั ตั้ ตั้ิ ย ศ เป็ น พระอุ ปั ชั ฌาย์ พระอภิ วั งศ์ เป็ น พระก่รรมื่วัาจาจารย์ แลี่ะพระธรรมื่ยศ เป็ น พระอนุ ส้ าวันาจารย์ ท่​่ า นย้ า ยมื่าอยู่ ท่ี� วั​ั ด ประดิ ษ ฐ์​์ (ส้​้ อ ) เมื่​่�อ พ.ศ. ๒๔๖๒ ติำาแหน่งท่างการสงฆ์​์

พ.ศ. ๒๔๖๕ ได้รับแตั้่งตั้ั�งเป็นเจ้าอาวัาส้วั​ัดประดิษฐ์​์ (ส้​้อ)

พ.ศ. ๒๔๗๗ ได้รับแตั้่งตั้ั�งเป็นเจ้าคณะตั้ำาบลี่เปือ

พ.ศ. ๒๔๘๓ ได้รับแตั้่งตั้ั�งเป็นพระอุปัชัฌาย์

รูปป้�นครูบาส้อ

พระปลั​ัดเสมอ ญานวโร เจ้​้าอาวาสวัดประดิษฐ์​์ (ส้อ)

วิหารไม้สัก้ครูบาส้อ

พญานาค อายุ​ุ 150 ปี

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

107

วั​ัดน้ำำ��ไคร้​้

ตำำ�บลยม อำำ�เภอำท่​่�วั​ังผ� จั​ังหวั​ัดน้ำ่�น้ำ

Wat Nam Khrai

Yom Subdistrict, Tha Wang Pha District, Nan Province

108

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดน้ำำ��ไคร้​้ ตั้ั�งอยู่​่�เลขที่​่ � ๙๕ หมู่​่� ๙ ตั้ำ�บลยู่มู่ อำ�เภอที่��วั​ังผ� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์มู่ห�น้ำิกั�ยู่ กั�อสัร้​้�งเมู่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๘ ที่​่�ดิน้ำตั้ั�งวั​ัดมู่​่เน้ำ่�อที่​่ � ๑๔ ไร้� ๘๐ ตั้�ร้�งวั� ได้ ร้ั บ พร้ะร้�ชที่�น้ำวัิ สัุ ง ค�มู่สั่ มู่ � เมู่​่� อ วั​ั น้ำ ที่​่� ๘ สัิ ง ห�คมู่ พ.ศ. ๒๕๕๖ ปีั จั จัุ บั น้ำ มู่​่ พระครูสั​ังฆรักษ์​์รักชาติ​ิ ธมฺมสัาสัโน เปี็น้ำเจั้�อ�วั�สั เสันาสันะภายในวัดนำ�าไคร้ ปีร้ะกัอบด้วัยู่ อุโบสัถ กัุฎิ​ิเฉลิมู่พร้ะเกั่ยู่ร้ตั้ิฯ อ�ค�ร้สัิร้ิน้ำธร้ หอร้ะฆ์ัง ซุุ้มู่้ ปีร้ะตั้่ มู่ณฑปีเที่ศน้ำ์มู่ห�ช�ตั้ิ อ�ค�ร้เร้่ยู่น้ำพร้ะปีร้ิยู่ตั้ั ธิ ร้ร้มู่ โร้งฉัน้ำภัตั้ตั้�ห�ร้ ป็ู ช นี ย วั ติ ถุ​ุ ที่ี� สัำา คั ญ ค่ อ พร้ะศร้่ ศ �กัยู่มูุ่ น้ำ่ (หลวังพ�อข�วั) พร้ะปีร้ะธ�น้ำใน้ำอุโบสัถ เปี็น้ำพร้ะพุที่ธร้่ปี ปี่น้ำปีั�น้ำปี�งมู่�ร้วัิชัยู่ หน้ำ้�ตั้ักักัวั้�ง ๓๔ น้ำิ�วั พร้ะพักัตั้ร้์มู่​่ ร้อยู่ยู่ิ�มู่ มู่​่อ�ยูุ่ปีร้ะมู่�ณ ๑๐๐ กัวั��ปี​ี

วั​ั ด น้ำำ�� ไคร้​้ เปี็ น้ำ สัถ�น้ำที่​่� ตั้ั� ง สัำ� น้ำั กั ศ�สัน้ำศึ กั ษ� วั​ัดน้ำำ��ไคร้​้ เปีิดสัอน้ำน้ำักัธร้ร้มู่ชัน้ำ� ตั้ร้่ โที่ เอกั และจั​ัดตั้ัง� โร้งเร้่ยู่น้ำ พร้ะปีร้ิยู่ัตั้ิธร้ร้มู่ แผน้ำกัสั�มู่ัญศึกัษ� เมู่​่�อวั​ัน้ำที่​่� ๑๔ กั​ัน้ำยู่�ยู่น้ำ พ.ศ. ๒๕๓๗ ช่�อ โร้งเร้่ยู่น้ำวั​ัดน้ำำ��ไคร้​้น้ำัน้ำที่ชัยู่ศึกัษ� เปีิดสัอน้ำ มู่ัธยู่มู่ศึกัษ�ชั�น้ำปี​ีที่​่� ๑ – ๖

เมู่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๗ สัมู่เด็จัพร้ะกัน้ำิษฐ�ธิร้�ชเจั้� กัร้มู่สัมู่เด็จัพร้ะเที่พร้ัตั้น้ำร้�ชสัุด�ฯ สัยู่�มู่บร้มู่ร้�ชกัุมู่�ร้่ ที่ร้ง ร้ับโร้งเร้่ยู่น้ำวั​ัดน้ำำ��ไคร้​้น้ำัน้ำที่ชัยู่ศึกัษ� ไวั้ใน้ำโคร้งกั�ร้ตั้�มู่ พร้ะร้�ชดำ�ร้ิ ฯ และเสัด็จัพร้ะร้�ชดำ�เน้ำิน้ำที่ร้งเยู่​่�ยู่มู่และ ตั้ิดตั้�มู่ผล กั�ร้ดำ�เน้ำิน้ำง�น้ำของโร้งเร้่ยู่น้ำวั​ัดน้ำำ��ไคร้​้น้ำัน้ำที่ชัยู่ ศึกัษ� คร้ั�งแร้กั เมู่​่�อวั​ัน้ำที่​่� ๒๓ กัุมู่ภ�พัน้ำธ์ พ.ศ. ๒๕๕๓ คร้ั�ง ที่​่�สัอง เมู่​่�อวั​ัน้ำที่​่� ๑๒ มู่​่น้ำ�คมู่ พ.ศ. ๒๕๕๗ และได้ร้ับ พร้ะร้�ชที่�น้ำช่�ออ�ค�ร้เร้่ยู่น้ำวั�� อาคารสัิรินธร เมู่​่�อวั​ัน้ำที่​่� ๑๒ กัร้กัฎิ�คมู่ พ.ศ. ๒๕๕๕ เพ่�อเปี็น้ำกั�ร้เฉลิมู่พร้ะเกั่ยู่ร้ตั้ิ สัมู่เด็จัพร้ะกัน้ำิษฐ�ธิร้�ชเจั้� กัร้มู่สัมู่เด็จัพร้ะเที่พร้ัตั้น้ำร้�ช สัุ ด �ฯ สัยู่�มู่บร้มู่ร้�ชกัุ มู่ �ร้่ ใน้ำโอกั�สัคร้บร้อบ ๓๐ ปี​ี กั�ร้พัฒน้ำ�เด็กัและเยู่�วัชน้ำใน้ำถิ�น้ำทีุ่ร้กั​ัน้ำด�ร้

พระครูสั​ังฆรักษ์​์รักชาติ​ิ ธมฺ​ฺมฺสัาสัโน เจ้​้าอาวาสัวัดนำ�าไคร้

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

109

รางวัลแห่​่งความภูมิใจของโรงเรียนวัดนำ�าไคร้นันที่ชัยศึ​ึกษ์า - พ.ศ. ๒๕๖๑ ได้ร้ับโล�พร้ะร้�ชที่�น้ำร้�งวั​ัล โรงเรียน จัดการเรียนรูสั้ ห่กรณ์​์ดเี ด่นระดับป็ระเที่ศึ ป็ระจำาป็ี พ.ศึ. ๒๕๖๑ ป็ระเภที่โรงเรียนภายใติ้โครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถุิ�น ทีุ่รกันดาร ติามพระราชดำาริฯ จั�กัสัมู่เด็จัพร้ะกัน้ำิษฐ�ธิร้�ช เจั้�กัร้มู่สัมู่เด็จัพร้ะเที่พร้ัตั้น้ำร้�ชสัุด�ฯ สัยู่�มู่บร้มู่ร้�ชกัุมู่�ร้่

- พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้ร้ับกั�ร้ร้ับร้องมู่�ตั้ร้ฐ�น้ำกั�ร้ศึกัษ� ร้อบสั�มู่ (พ.ศ. ๒๕๕๔ - ๒๕๕๘) จั�กัสัำ�น้ำักัง�น้ำร้ับร้อง มู่�ตั้ร้ฐ�น้ำและปีร้ะเมู่ิน้ำคุณภ�พกั�ร้ศึกัษ� (องค์กั�ร้มู่ห�ชน้ำ) ร้ะดับขั�น้ำพ่�น้ำฐ�น้ำด้�น้ำ มู่ัธยู่มู่ศึกัษ� - พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้ร้บั ร้�งวั​ัลชน้ำะเลิศ กั�ร้แข�งขัน้ำหุน้ำ� ยู่น้ำตั้์ BEAM ร้ะดับมู่ัธยู่มู่ศึกัษ�ตั้อน้ำตั้​้น้ำ Pantip Robot Contest คร้ั�งที่​่� ๒ จั�กัผ่้วั��ร้�ชกั�ร้กัรุ้งเที่พมู่ห�น้ำคร้

- พ.ศ. ๒๕๕๕ ได้ร้บั ร้�งวั​ัลชน้ำะเลิศ กั�ร้แข�งขัน้ำหุน้ำ� ยู่น้ำตั้์ BEAM ร้ะดับมู่ัธยู่มู่ศึกัษ�ตั้อน้ำตั้​้น้ำ Pantip Robot Contest ๒๐๑๒ คร้ั�งที่​่� ๑ จั�กัปีลัดกัร้ะที่ร้วังศึกัษ�ธิกั�ร้

- พ.ศ. ๒๕๕๒ ได้ร้ับกั�ร้ร้ับร้องมู่�ตั้ร้ฐ�น้ำกั�ร้ศึกัษ� ร้อบสัอง จั�กัสัำ�น้ำักัง�น้ำร้ับร้องมู่�ตั้ร้ฐ�น้ำและปีร้ะเมู่ิน้ำคุณภ�พ กั�ร้ศึกัษ� (องค์กั�ร้มู่ห�ชน้ำ) ร้ะดับขั�น้ำพ่�น้ำฐ�น้ำด้�น้ำมู่ัธยู่มู่ศึกัษ�

110

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

111

วั​ัดดอนตั​ัน

ตัำ�บลศรี​ีภู​ูมิ​ิ อำ�เภูอท่​่�วั​ังผ� จั​ังหวั​ัดน่�น

Wat Don Tan

Si Phum Subdistrict, Tha Wang Pha District, Nan Province

112

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดดอนตั​ัน ตั​ั�งอยู่​่�เลขที่​่ � ๕ บ้​้านดอนตั​ัน หมู่​่�ที่​่� ๔ ตัำาบ้ลศรี่ภู่มู่ิ อำาเภูอที่�าวั​ังผา จั​ังหวั​ัดน�าน สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์ มู่หานิกัายู่ ได้ที่ำากัารีสัรี้างวัิหารีครีัง� แรีกั เมู่​่อ� ปี​ี พ.ศ. ๒๓๑๖ ครีั�งที่​่�สัอง เมู่​่�อปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๒ (โดยู่ใช้​้สัถานที่​่�เดิมู่ในกัารี กั�อสัรี้าง) และได้รีบ้ั พรีะรีาช้ที่านวัิสังุ คามู่สั่มู่า เมู่​่อ� วั​ันที่​่ � ๓๐ ตัุลาคมู่ พ.ศ. ๒๔๗๙ ปีัจัจัุบ้นั พระครูโกวิทวรโสภณ ดำารีง ตัำาแหน�งเจั้าอาวัาสั ตำำานานมหาอุ​ุตำเเห่งจั​ังหวัดน่าน หลวงพ่อุวัดดอุนตำัน หลวงพ่อุบุ​ุญทา หรี่อ หลวงพ่อุวัดดอุนตำัน อด่ตั เจั้าอาวัาสัวั​ัดดอนตั​ัน เปี็นหน่�งในพรีะเกัจัิอาจัารียู่์ของ ภูาคเหน่อที่​่�มู่​่ช้่�อเสั่ยู่งโด�งดัง และเปี็นผ่้ที่รีงคุณวัุฒิ​ิด้าน กัฤตัยู่าคมู่เครี่อ� งรีางของขลังซึ่​่ง� เปี็นที่​่รี� จั่้ กั​ั กั​ันด่ในหมู่​่ที่� หารี

ตัำารีวัจั และข้ารีาช้กัารีที่​่ปี� ฏิ​ิบ้ตั​ั หิ น้าที่​่เ� สั่ยู่� งอันตัรีายู่ตัามู่พ่น� ที่​่� ช้ายู่แดนภูาคเหน่อ

เดิ มู่ หลวังพ� อ วั​ั ด ดอนตั​ั น ช้่� อ สัุ ที่ ธวังศ์ ฉายู่า พุ ที่ ธวัำ โ สั เปี็ น ผ่้ ฝั​ั กั ใฝั่ ศ่ กั ษาค้ น ควั้ า หาควัามู่รี่้ ที่ างธรีรีมู่ โบ้รีาณคด่ และไสัยู่ศาสัตัรี์ นับ้ตั​ั�งแตั�หลวังพ�อบุ้ญที่าได้ อุปีสัมู่บ้ที่ ถวัายู่ช้่วัตัิ อยู่​่ใ� นบ้วัรีพรีะพุที่ธศาสันา ที่�านได้ตังั� มู่ัน� อยู่​่ใ� นพรีะธรีรีมู่วัินยู่ั ด้วัยู่สั​ัจัจัะอันแรีงกัล้า ไมู่�หวั​ัน� ไหวัตั�อสัิง� ยู่ัวั� ยูุ่กัเิ ลสัที่ัง� หลายู่ ที่�านปีกัครีองวั​ัดดอนตั​ันมู่าเปี็นเวัลานาน ถ่ง ๖๑ ปี​ี ได้มู่กั่ ารีบ้่รีณะและพัฒินาวั​ัดดอนตั​ันจันพรีะภูิกัษุ และสัามู่เณรีในวั​ัดดอนตั​ันได้รีับ้ควัามู่สัะดวักัสับ้ายู่ในกัารี ปีฏิ​ิบ้ัตัิธรีรีมู่ และเปี็นมู่ิ�งขวั​ัญของคนเมู่​่องน�านมู่าโดยู่ตัลอด จัวับ้จันถ่ ง วัารีะสัุ ด ที่้ า ยู่ของช้่ วัิ ตั ที่� า นมู่รีณภูาพลง เมู่​่� อ เวัลา ๒๐.๒๕ น. ของวั​ันที่​่� ๑๗ ธันวัาคมู่ พ.ศ. ๒๕๒๓ ณ กัุฏิ​ิวั​ัดดอนตั​ัน สัิรีิรีวัมู่อายูุ่ได้ ๘๕ ปี​ี ๖๕ พรีรีษา

แมู่้ที่�านเปี็นนักัธรีรีมู่ตัรี่แตั�มู่​่ควัามู่รี่้แตักัฉานใน อั กั ษรีภูาษาพ่� น เมู่​่ อ งล้ า นนา ที่� า นได้ เ ดิ น ที่างไปีศ่ กั ษา เล�าเรี่ยู่น วัิปีสั​ั สันากัรีรีมู่ฐานกั​ับ้ครี่อาจัารียู่์ที่เ่� กั�งกัล้าสัามู่ารีถ ในหัวัเมู่​่องตั�างๆ หลายู่แห�ง ที่�านเรี่ยู่นวัิช้าปีลุกัเสักัเลขยู่ันตั์ มู่หานิยู่มู่ ยู่ันตั์คงกัรีะพันช้าตัรี่ เช้�น กัารีลงยู่ันตั์ใสั�ผ้าขาวั

ผ้าแดงตัิดเสัาเรี่อน ลงยู่ันตั์ใสั�ผ้าขาวัสัำาหรีับ้ตัิดปีรีะตั่เรี่อน ลงยู่ันตั์ใสั�เสั่�อขาวัเพ่�อให้ ที่หารี ตัำารีวัจั ใสั�ไปีสั่�สันามู่รีบ้ให้ ปีลอดภูัยู่และมู่​่ช้ัยู่ช้นะกัลับ้มู่า ปีลุกัเสักัเลขยู่ันตั์แคล้วัคลาด เพ่�อให้ช้นะศัตัรี่ที่​่�มู่�ุงจัะมู่าที่ำารี้ายู่ ลงยู่ันตั์พรีะพุที่ธคุณหลวัง ลงยู่ันตั์สัามู่แหลมู่ ลงยู่ันตั์ตัาลยู่อดด้วัน เปี็นตั้น นอกัจัากัน่� ที่�านยู่ังได้สัำาเรี็จัวัิช้านั�งเที่​่ยู่น วัิช้าสั่บ้ช้าตัา หรี่อตั�ออายูุ่ของ บุ้คคลที่​่�ปี่วัยู่ไข้ให้หายู่จัากัโรีคภูัยู่ไข้เจั็บ้ มู่​่อายูุ่ยู่​่นยู่งคงด่ตั�อไปี รีวัมู่ถ่งวัิช้าปีรีะพรีมู่นำ�าพรีะพุที่ธมู่นตั์ เพ่�อควัามู่เปี็นศิรีิมู่งคลอ่กั ด้วัยู่ สมณศั​ักดิ�

วั​ันที่​่ � ๕ ธันวัาคมู่ พ.ศ. ๒๕๑๓ ที่�านได้รีบ้ั พรีะรีาช้ที่าน สัมู่ณศั กั ดิ� แ ละพั ด ยู่ศ เปี็ น พรีะครี่ สั​ั ญ ญาบ้ั ตั รี เจั้ า อาวัาสั วั​ัดรีาษฎรี์ช้�นั ตัรี่ ในรีาช้ที่ินนามู่ พระครูเนกขั​ัมมาภินันท์

วั​ันที่​่ � ๕ ธันวัาคมู่ พ.ศ. ๒๕๒๑ ที่�านได้รีบ้ั พรีะรีาช้ที่าน เล่�อนสัมู่ณศักัดิ�ข่�นเปี็น พรีะครี่สั​ัญญาบ้ัตัรีวั​ัดรีาษฎรี์ช้ั�นโที่ ซึ่​่�งถ่อเปี็นพรีะรี่ปีแรีกัของคณะสังฆ์​์ในจั​ังหวั​ัดน�าน รีาช้นามู่เดิมู่ที่​่� พระครูเนกขั​ัมมาภินันท์

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

113

วั​ัดร้​้องแง

ตำำ�บลวัร้นคร้ อำ�เภอปั​ัวั จั​ังหวั​ัดน่�น

Wat Rong Ngae

Wora Nakhon Subdistrict, Pua District, Nan Province

114

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดร้​้องแง เป็​็นวั​ัดโบร้าณ สร้​้างเมื่​่�อป็ร้ะมื่าณป็ี พ.ศ. ๒๓๑๐ โดยการ้นำา ของเจ้​้ า หลวังเทพพญาลิ น ช้​้างเผื่อกงาเขียวั (เจ้​้าหลวังช้​้างเผื่อกงาเขียวั) เดิมื่ป็กคร้อง อย่ท� เี� มื่​่องลินซึ่​่ง� อย่ใ� นเขตป็กคร้องของแควั้นสิบสองป็ันนา ป็กคร้องโดยพญาแสนเมื่​่องแก้วั ต�อมื่าได้เกิดศ่กสงคร้ามื่ มื่ีศตั ร้่เข้ารุ้กร้าน (คาดวั�าเป็​็นทหาร้จ้ีน) พญาแสนเมื่​่องแก้วั ต้านทานไมื่�ไหวั เจ้​้าหลวังเทพพญาลิน ช้​้างเผื่อกงาเขียวั จ้่งได้ยกทัพมื่าช้�วัยพร้​้อมื่ด้วัยแมื่�ทัพนายกอง ๔ นาย ค่อ ท้าวัแก้วัป็ันเมื่​่องท้าวัวัร้ร้ณะ ท้าวัเหล็กไฟ และท้าวัเต๋อ แต� ต้ า นทั พ ศั ต ร้่ ไ มื่� ไ หวั เมื่​่� อ กองทั พ ถู่ ก ตี แ ตก ท� า นได้ ร้วับร้วัมื่ไพร้�พลหนีมื่าพร้​้อมื่กับแมื่�ทัพนายกองทั�ง ๔ นาย

ถูอยร้�นลงมื่าจ้นถู่งบร้ิเวัณใกล้กับลำานำ�าฮ่�องแง (ใกล้ลำานำ�ามื่ี ต้นแง ลักษณะคล้ายกับผืลส้มื่ จ้่งเร้ียกวั�า ลำานำ�าฮ่�องแง) ซึ่​่�งมื่ี ควัามื่อุดมื่สมื่บ่ร้ณ์ จ้่งตั�งช้่�อหมื่​่�บ้านตามื่ช้่�อลำานำ�า ต�อมื่าได้มื่ี การ้เร้ียกผืิดเพี�ยนจ้นกลายเป็​็น บ้านร้​้องแง เมื่​่�อมื่ีการ้สร้​้างวั​ัด จ้่งตั�งช้่�อวั​ัดตามื่ช้่�อหมื่​่�บ้าน วั​ัดร้​้องแง ได้ร้ับพร้ะร้าช้ทาน วัิสุงคามื่สีมื่าเมื่​่�อวั​ันที� ๑๐ มื่กร้าคมื่ พ.ศ. ๒๔๗๐ วั​ัดร้​้องแง ได้ร้บั ร้างวั​ัลอนุรักั ษ์​์ศิลิ ป็สถาป็ัตยกรัรัมดี​ีเดี่น ป็ร้ะจ้ำาป็ี ๒๕๕๐ ป็ร้ะเภทป็่ช้นียสถูานและวั​ัดวัาอาร้ามื่ จ้าก สมื่าคมื่สถูาป็นิกสยามื่ในพร้ะบร้มื่ร้าช้่ป็ถูัมื่ภ์ และร้างวั​ัล แหล่งท่​่องเท่ี�ยวเชิ​ิงวัฒนธรัรัมดี​ีเดี่น ป็ี ๒๕๕๑ จ้ากการ้ ท�องเทีย� วัแห�งป็ร้ะเทศไทย ป็ัจ้จุ้บนั พรัะครัูพสิ ทุ่ ธิว� รัคุณ ดำาร้ง ตำาแหน�งเจ้​้าอาวัาส

พระครูพิสุ​ุทธิ์ิ�วรคุณ เจ้​้าอาวาสุวัดร้องแง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

115

วั​ัดหนองแดง

ตำำ�บลท่​่�น้�วั อำ�เภอภูเพี​ียง จั​ังหวั​ัดน่�น

Wat Nong Daeng

Thanao Subdistrict, Phu Piang District, Nan Province ความเป็​็นมา

วั​ัดหนองแดง ตั้ั�งอยู่​่�เลขที่​่� ๑ บ้​้านหนองแดง หมู่​่�ที่​่� ๖ ตั้ำาบ้ลที่�าน้าวั อำาเภอภ่เพี่ยู่ง จั​ังหวั​ัดน�าน เดิมู่เป็​็นวั​ัดร้​้าง มู่​่เน้�อที่​่� ๖ ไร้� ป็ี พี.ศ. ๒๕๔๖ คณะศร้ัที่ธาป็ร้ะชาชนและคณะสงฆ์​์ได้ขอ อนุญาตั้ยู่กวั​ัดร้​้างข้�นเป็​็นวั​ัดมู่​่พีร้ะภิกษุ​ุสงฆ์​์อยู่​่�จัำาพีร้ร้ษุา วั​ันที่​่� ๒๘ กร้กฎาคมู่ พี.ศ. ๒๕๔๗ ได้ ร้ั บ้ อนุ ญ าตั้จัากสำา นั ก งาน พีร้ะพีุที่ธศาสนาแห�งชาตั้ิ โดยู่ควัามู่เห็นชอบ้ของมู่หาเถร้สมู่าคมู่ ตั้�อมู่าได้ดำาเนินการ้ก�อสร้​้างเสนาสนะตั้�าง ๆ ข้น� ตั้ามู่ลำาดับ้ ดำาเนิน

116

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

การ้ก� อ สร้​้ า งโดยู่ พระครู อ าทรนั น ทกิ​ิ จ และศร้ั ที่ ธา ป็ร้ะชาชนชาวัจั​ังหวั​ัดน�านและตั้�างจั​ังหวั​ัด ป็ัจัจัุบ้นั ที่�านเป็​็น ร้องเจั้าคณะอำาเภอภ่เพี่ยู่ง และดำาร้งตั้ำาแหน�งเจั้าอาวัาสวั​ัด หนองแดง วั​ัดหนองแดง เป็​็นวั​ัดใหมู่�ที่​่�เพีิ�งสร้​้างข้�นด้วัยู่แร้ง ศร้ัที่ธาญาตั้ิโยู่มู่และที่�านเจั้าอาวัาสที่​่�เป็​็นพีร้ะนักพีัฒนา เป็​็นศ่นยู่์ร้วัมู่จัิตั้ใจัของสาธุชนที่​่�ศร้ัที่ธาในธร้ร้มู่ที่ั�งหลายู่ พระนักิพัฒนา หมู่ายู่ถ้ง พีร้ะสงฆ์​์ที่​่�ที่ำางาน สงเคร้าะห์ ชุ มู่ ชนด้ วั ยู่การ้ให้ คำา แนะนำา หร้​้ อ ช� วั ยู่เหล้ อ ชาวับ้​้านด้วัยู่กิจักร้ร้มู่ตั้�าง ๆ เพี้อ� ให้ควัามู่เป็​็นอยู่​่ข� องชาวับ้​้าน ด่ข้�นเช�นการ้จั​ัดตั้ั�งศ่นยู่์เด็กในวั​ัด การ้อบ้ร้มู่เยู่าวัชนให้คำา แนะนำาในด้านสุขอนามู่ัยู่ ร้วัมู่ที่ั�งการ้ส�งเสร้ิมู่ชาวับ้​้าน

พระครูอาทรนั​ันัทกิ​ิจ รองเจ้าคณะอำาเภอภูเพียง / เจ้าอาวาสวัดหนัองแดง

ในเร้​้อ� งเกษุตั้ร้ผสมู่ผสาน หร้​้อเกษุตั้ร้กร้ร้มู่ เพี้อ� การ้พี้ง� ตั้นเอง ซึ่้ง� การ้ที่ำางานดังกล�าวัน่เ� กิดจัากควัามู่คิดร้ิเร้ิมู่� ของที่�านเอง มู่ิใช�เพีร้าะการ้ชักนำาของหน�วัยู่ร้ัฐหร้​้อเพี้อ� สนองนโยู่บ้ายู่ร้ัฐ สำาหร้ับ้หน้าที่​่แ� ละบ้ที่บ้าที่ของอุบ้าสกและอุบ้าสิกา ที่​่�มู่​่ตั้�อสังคมู่ไที่ยู่ในป็ัจัจัุบ้ันก็ค้อ ชาวัพีุที่ธผ่้คร้องเร้​้อน หร้​้อคฤหัสถ์ผ่้อยู่​่�ใกล้พีร้ะพีุที่ธศาสนา ซึ่้�งอุที่ิศตั้นเพี้�อ ป็ร้ะโยู่ชน์ตั้�อพีร้ะพีุที่ธศาสนา เช�น สมู่าที่านร้ักษุาอุโบ้สถ ศ่ล (ถ้อศ่ล ๘) ในวั​ันพีร้ะเป็​็นตั้​้น และหมู่ั�นไป็วั​ัดตั้ามู่ โอกาสที่​่� เ หมู่าะสมู่ เพีร้าะการ้ไป็วั​ั ด จัะได้ พี บ้ป็ะกั บ้ พีร้ะภิกษุ​ุผที่​่้ ร้งศ่ล ที่ร้งคุณธร้ร้มู่ หร้​้อได้พีบ้กับ้มู่ิตั้ร้ที่​่ส� นใจั ในเร้​้�องธร้ร้มู่เหมู่้อนกับ้เร้า ยู่�อมู่ได้ช้�อวั�าเป็​็นการ้คบ้หา กัลยู่าณมู่ิตั้ร้ หร้​้อเร้่ยู่กวั�ามู่ิตั้ร้ที่​่ด� ่ ซึ่้�งจัะส�งเสร้ิมู่ให้มู่ค่ วัามู่ ก้าวัหน้าในการ้ป็ฏิ​ิบ้ัตั้ิธร้ร้มู่เพีิ�มู่ข้�น ดังพีุที่ธภาษุิตั้ที่​่�วั�า ยํ​ํ เว เสวติ​ิ ติาทิโส คบ้คนเช�นไร้ก็เป็​็นคนเช�นนัน� แล โดยู่มู่​่ พระครูอาทรนันทกิ​ิจ ตั้ั�งแตั้�วั​ันที่​่ � ๑ ตัุ้ลาคมู่ พี.ศ. ๒๕๕๑ ถ้งป็ัจัจัุบ้ัน รายํนามเจ้าอาวาส

พีร้ะคร้่อาที่ร้นันที่กิจั ตั้ั�งแตั้�วั​ันที่​่� ๑ ตัุ้ลาคมู่ พี.ศ. ๒๕๕๑ ถ้งป็ัจัจัุบ้ัน ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

117

118

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

119

วั​ัดแช่​่พลาง

ตำำาบลท่​่าน้​้าวั อำำาเภอำภูเพียง จั​ังหวั​ัดน้่าน้

Wat Chae Phlang

Thanao Subdistrict, Phu Piang District, Nan Province

120

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดแช่​่พลาง ตั้ัง� อยู่​่เ่ ลขที่​่ � ๔๒ บ้​้านแช่​่พลาง หมู่​่ที่​่ �่ ๗ ตั้ำาบ้ลที่​่าน้าวั อำาเภอภ่เพ่ยู่ง จั​ังหวั​ัดน่าน สั​ังกั​ัดคณะสังฆ์​์ มู่หานิกัายู่ ที่​่�ดินตั้ั�งวั​ัดมู่​่เน้�อที่​่� ๕ ไร่​่ ๑ งาน ๙๔ ตั้าร่างวัา น.สั. ๓ เลขที่​่� ๑๘๑ อาณาเขต

ที่ิศเหน้อ จัดที่​่�เอกัช่น

ที่ิศใตั้​้ จัดที่​่�ดินเอกัช่น

ที่ิศตั้ะวั​ันออกั จัดที่​่�เอกัช่น

ที่ิศตั้ะวั​ันตั้กั จัดที่​่�เอกัช่น อาคารเสนาสนะ ปร่ะกัอบ้ด้วัยู่ อุโบ้สัถ วัิหาร่ กัุฏิ​ิสังฆ์​์ ป็ูชนียวัตถุ​ุมีเจดี​ีย์ พร่ะพุที่ธร่​่ป

วั​ั ด แช่​่ พ ลาง สัร่้ า งเมู่้� อ ปี พ.ศ. ๒๐๐๐ ได้ ร่ั บ้ พร่ะร่าช่ที่านวัิสัุงคามู่สั่มู่าเมู่้�อวั​ันที่​่ � ๒๕ สัิงหาคมู่ พ.ศ. ๒๔๖๒ เขตั้วัิสัุงคามู่สั่มู่า กัวั้าง ๓๖ เมู่ตั้ร่ ยู่าวั ๕๗ เมู่ตั้ร่ การบริหารและการป็กครอง มีเจ้าอาวาสเท่​่าท่ีท่� ราบนามคือ

๑. พร่ะอภัยู่ พร่ะกั​ันจัะไช่ยู่ พร่ะอธิกัาร่ศร่​่

พ.ศ. ๒๓๘๐ – ๒๔๐๐

๒. พร่ะอธิกัาร่อุตั้มู่า พ.ศ. ๒๔๐๐ - ๒๔๒๐

๓. พร่ะอธิกัาร่กั​ัญช่ัยู่ พ.ศ. ๒๔๒๐ - ๒๔๖๔

๔. พร่ะอธิกัาร่ญานะ พ.ศ. ๒๔๖๔ - ๒๕๑๒

๕. พร่ะอธิกัาร่คำาด่ สัุวัณฺโณ พ.ศ. ๒๕๑๓ - ๒๕๑๔

๖. พร่ะมู่นตั้ร่​่ พ.ศ. ๒๕๑๕ – ๒๕๑๘

๗. พร่ะบุ้ญช่​่ พ.ศ. ๒๕๑๘ - ๒๕๒๑

๘. พร่ะอำานวัยู่ พ.ศ. ๒๕๒๒ - ๒๕๒๓

๙. พร่ะเสัถ่ยู่ร่ พ.ศ. ๒๕๒๓ - ๒๕๒๖

๑๐. พร่ะอธิกัาร่เข่ยู่นที่อง สัุวัณฺโณ พ.ศ. ๒๕๒๖

๑๑. พร่ะอธิกัาร่มู่นัสั ปุญฺ​ฺญกัาโมู่

๑๒. หลวังป่�ภาวันา พ.ศ. ๒๕๔๙

๑๓. พร่ะคร่​่เพ่ยู่ง พ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๖๑

๑๔. หลวังพ่อมู่ณเที่​่ยู่ร่ มู่หาเมู่ธ่

เป็นเจั้าอาวัาสัร่​่ปปัจัจัุบ้นั

หลวงพ่​่อมณเที​ียร มหาเมธี​ี เจ้​้าอาวาสวัดแช่​่พ่ลาง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

121

วั​ัดโป่​่งคำำ�

ตำำ�บลน้ำำ��เกี๋​๋�ยน้ำ อำำ�เภอำภูเพี๋ยง จั​ังหวั​ัดน้ำ่�น้ำ

Wat Pong Kham

Nam Kian Subdistrict, Phu Pieng District, Nan Province ความเป็​็นมา

วั​ัดโป่​่งคำำ� เดิมชื่​่อ� วั​ัดภู​ูตอง สั​ันนิษฐ�นวั่�เริ่ิม� แริ่กได้สัริ่้�ง เป่็นสัำ�นักสังฆ์​์ ในริ่�วัป่ี พ.ศ. ๒๔๐๐ โดยมีหลั​ักฐ�นที่ี�จ�ริ่ึก พริ่ะพุที่ธริู่ป่ไม้ ป่�งม�ริ่วัิชื่ัย จำ�นวันสัององคำ์ องคำ์แริ่กจ�ริ่ึกไวั้วั่� “สร้​้างพร้ะพุทธรู้ป็เจ้​้าองค์นไ้� ว้โจ้ถะกะวะร้ะพุทธศาสนาวัดภู​ูตอง นำ�าเก้�ยนท้�น้�” องคำ์ที่ี�สัองจ�ริ่ึกไวั้วั่� “หลวงเคล้าเมืองสร้​้างไว้กับ ศาสนาวัดภู​ูตอง หื�อเป็​็นท้�บูชาแก่คนและเทวดาทั�งหลาย”

122

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ต่อม�ป่ี พ.ศ. ๒๔๓๐ ได้ริ่บั ก�ริ่แต่งตัง� เป่็นวั​ัดโดย ได้เป่ลัี�ยนชื่​่�อเป่็นชื่​่�อ “วั​ัดโป่​่งคำำ�” แลัะได้ริ่ับพริ่ะริ่�ชื่ที่�น วัิสัุงคำ�มสัีม�ในป่ี พ.ศ. ๒๔๓๕ โดยมีคำริู่บ�เจ้�ก�วัิชื่ัย เป่็นเจ้�อ�วั�สัริู่ป่แริ่ก เจ้�อ�วั�สัริู่ป่ป่ัจจุบันคำ่อ พริ่ะสัมุห์ สั�ธิต อินฺที่ป่ญฺ​ฺโญ พร้ะเจ้​้าแสนคำาทันใจ้

พริ่ะเจ้�แสันคำำ�ที่ันใจ เป่็นพริ่ะพุที่ธริู่ป่ที่องเหลั่อง พริ่ะสัมุห์สั�ธิต อินฺที่ป่ญฺ​ฺโญ เจ้�อ�วั�สัวั​ัดโป่​่งคำำ� พริ่้อม คำณะศริ่ั ที่ ธ�ตำ� บลันำ�� เกี� ย น ที่ำ� ก�ริ่เที่ที่องหลั่ อ ขึ้ึ� น ใน วั​ันพฤหัสับดีที่ ี� ๑ มีน�คำม พ.ศ. ๒๕๕๕ เพ่อ� ฉลัองพริ่ะพุที่ธ ชื่ยันตี ต�มคำติคำวั�มเชื่​่�อขึ้องลั้�นน� ก�ริ่สัริ่้�งพริ่ะพุที่ธริู่ป่ ให้เสัริ่็จภู�ยในวั​ันเดียวัเริ่ียกวั่� เสัริ่็จที่ันใจ หริ่​่อพริ่ะเจ้� ที่ันใจ เชื่​่อ� วั่�เม่อ� ม�อธิษฐ�นขึ้อพริ่จะสัมป่ริ่ะสังคำ์โดยที่ันใจ

พร้ะเจ้​้าดับภูัย

พริ่ะเจ้�ดับภูัย เป่็นพริ่ะพุที่ธริู่ป่ปู่นป่ัน� สัริ่้�งขึ้ึน� ใน วั​ั น พฤหั สั บดี ที่ี� ๙ เด่ อ น มกริ่�คำม พ.ศ. ๒๕๖๓ โดย พริ่ะสัมุหสั์ �ธิต อินทีฺ่ ป่ญฺ​ฺโญ เจ้�อ�วั�สัวั​ัดโป่​่งคำำ� พริ่้อมคำณะ ศริ่ัที่ธ�ตำ�บลันำ��เกี�ยน คำติคำวั�มเชื่​่�อก�ริ่สัริ่้�งพริ่ะเจ้�ดับภูัย เพ่�อดับทีุ่กขึ้์ ดับโศก ดับโริ่คำ ดับภูัย แก่ผูู้้สั​ักก�ริ่ะบูชื่� พร้ะธาตุเจ้​้าภู​ูตอง พริ่ะธ�ตุเจ้�ภู​ูตองพริ่ะสัมุหสั์ �ธิต อินทีฺ่ ป่ญฺ​ฺโญ พริ่้อม คำณะศริ่ัที่ธ�ตำ�บลันำ��เกี�ยน ได้กริ่�บนิมนต์พริ่ะเดชื่พริ่ะคำุณ พริ่ะเที่พนันที่�จ�ริ่ย์ เจ้�คำณะจังหวั​ัดน่�น ได้ที่ำ�ก�ริ่วั�งศิลั� ฤกษ์ ในอังคำ�ริ่ที่ี� ๓๐ มิถุ​ุน�ยน พ.ศ. ๒๕๕๘ เพ่�อบริ่ริ่จุ พริ่ะบริ่มสั�ริ่ีริ่ิกธ�ตุแลัะพริ่ะอริ่หันตธ�ตุ ชื่​่�อพริ่ะธ�ตุเจ้� ภู​ูตอง นั�นได้นำ�ม�จ�กชื่​่�อเดิมขึ้องวั​ัดโป่​่งคำำ� คำ่อ “วัดภู​ูตอง”

พระสมุ​ุห์​์สาธิ​ิต อิ​ินฺ​ฺทปญฺ​ฺโญ เจ้​้าอิาวาสวัดโป่งคำำา

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

123

วั​ัดน้ำำ��แก่​่น้ำเหน้ำือ

ตำำ�บลน้ำำ��แก่​่น้ำ อำ�เภอภูเพี​ียง จั​ังหวั​ัดน้ำ่�น้ำ

Wat Nam Kaen Nuea

Nam Kaen Subdistrict, Phu Piang District, Nan Province ความเป็​็นมา

ผู้​้�สร้�างวั​ัดน้ำำ�าแก่​่น้ำเหน้ำือ น้ำายเสน้ำ มาจาก่บ้�าน้ำปร้ะตู้ ท่​่ า แพ จั ง หวั​ั ด เชี​ี ย งใหม่ มาอย้่ จั ง หวั​ั ด น้ำ่ า น้ำ ท่ี� บ้� า น้ำน้ำาข่​่ อ ย ตูำา บ้ลท่​่ า น้ำ� า วั อำา เภอเมื อ ง จั ง หวั​ั ด น้ำ่ า น้ำ แล� วั ย� า ยไปอย้่ บ้�าน้ำน้ำำ�าแก่​่น้ำเหน้ำือ น้ำายเสน้ำได�พร้�อมก่ับ้น้ำายแสน้ำหมื�น้ำ เป็น้ำผู้​้ใ� หญ่​่ บ้�าน้ำก่ับ้พร้�อมร้าษฎร้ใน้ำหม้่บ้�าน้ำได�พร้�อมใจก่ัน้ำสร้�างอาร้ามท่ี�อย้่ ข่องพร้ะสงฆ์​์ข่้�น้ำหน้ำ้�งหลัง และได�ท่ำาบุ้ญ่ถวัายเป็น้ำท่ี�อย้่พร้ะสงฆ์​์ ตู่อไป และได�น้ำมิ น้ำตู์พร้ะบุ้ญ่ตูาเป็น้ำเจ�าอาวัาสร้​้ปแร้ก่ ปัจจุบ้น้ำั วั​ัด น้ำำ�าแก่​่น้ำเหน้ำือ ตูั�งอย้่เลข่ท่ี� ๑/๑ บ้�าน้ำน้ำำ�าแก่​่น้ำเหน้ำือ ตูำาบ้ลน้ำำ�าแก่​่น้ำ อำาเภอภ้เพียง

ป็ระวัติ​ิเจ้​้าอาวาส

พร้ะคร้​้วัิท่ิตู น้ำัน้ำท่วัุฒิ​ิ ได�เป็น้ำเจ�าอาวัาสตูั�งแตู่ วั​ัน้ำท่ี� ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ จน้ำถ้งปัจจุบ้ัน้ำ ได�บ้​้ร้ณ ปฏิ​ิสังข่ร้ณ์วัิหาร้ กุ่ฏิ​ิ ศาลา ปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ได�จัดโคร้งก่าร้ บ้วัชีเณร้ภาคฤด้ร้�อน้ำ และได�พิจาร้ณาตูั�งสมณะศัก่ดิ�เป็น้ำ พร้ะคร้​้ และได� ท่ำา โคร้งก่าร้พี� ส อน้ำน้ำ� อ งจน้ำสำา เร้็ จ ใน้ำปี พ.ศ. ๒๕๔๗ และได�เปิดศ้น้ำย์เด็ก่ก่​่อน้ำวั​ัยเร้ียน้ำท่ีวั� ดั น้ำำา� แก่​่น้ำเหน้ำือ ใน้ำปี พ.ศ. ๒๕๓๗ และยังสน้ำับ้สน้ำุน้ำโคร้งก่าร้ตู่าง ๆ ท่ี�เป็น้ำ ปร้ะโยข่น้ำ์ใน้ำชีุมชีน้ำด�วัยดีตูลอดมา

พระครูวิ​ิทิ​ิต นั​ันัทิวิุฒิ​ิ เจ้​้าอาวิาสวิัดนัำ�าแก่​่นัเหนัือ

124

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

- ดำาร้งตูำาแหน้ำ่งเจ�าอาวัาส เมื�อวั​ัน้ำท่ี� ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๖

- ได�น้ำัก่ธร้ร้มชีั�น้ำเอก่ จบ้ก่าร้ศ้ก่ษา พุท่ธศาสตูร้์บ้ัณฑิ​ิตู พ.ศ. ๒๕๕๔ - ได�ร้ับ้พร้ะร้าชีท่าน้ำสัญ่ญ่าบ้ัตูร้พัดยศ ร้าชีท่ิน้ำน้ำาม พ.ศ. ๒๕๔๘ ท่ี�พร้ะคร้​้วัิท่ิตู น้ำัน้ำท่วัุฒิ​ิ

- ได�เลื�อน้ำสมณะศัก่ดิ� พร้ะคร้​้ชีั�น้ำเอก่ ร้าชีท่ิน้ำน้ำามเดิม พร้ะคร้​้วัิท่ิตู น้ำัน้ำท่วัุฒิ ิ พ.ศ. ๒๕๕๔

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

125

วั​ัดนาปั​ัง

ตำำาบลนาปั​ัง อำำาเภอำภูเพี​ียง จั​ังหวั​ัดน่าน

Wat Na Pang

Na Pang Subdistrict, Phu Phiang District, Nan Province ความเป็​็นมา

วั​ัดนาปั​ังตั้ั�งอยู่​่�กลางหมู่​่�บ้​้านนาปั​ัง ตั้ำาบ้ลนาปั​ัง อำาเภอภ่เพี​ียู่ง จั​ังหวั​ัดน�าน สั​ังกัดคณะสังฆ์​์มู่หานิกายู่ ที่ี�ดิน ของวั​ัดมู่ีเน้�อที่ี� ๔ ไร่� ๓ งาน ๔๙ ตั้าร่างวัา วั​ัดนาปั​ังเปั็นของ พีุที่ธศาสันิกชน ๒ หมู่​่�บ้​้าน ค้อ บ้​้านนาปั​ังและบ้​้านสับ้แก�น

126

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดนาปั​ังเปั็นวั​ัดเก�าแก�สัร่้างมู่าตั้ั�งแตั้�สัมู่ัยู่สัุโขที่ัยู่ จัากหลักฐานที่างโบ้ร่าณคดีและปัร่ะวั​ัตั้ศิ าสัตั้ร่์ศลิ ปัะเมู่้อง น�านกล�าวัถึ​ึงพีร่ะยู่าสัาร่ผาสัุมู่ (พีร่ะยู่างัวั� ผาสัุมู่) ได้โปัร่ด ให้สัร่้างพีร่ะพีุที่ธร่​่ปั ๕ องค์ข�ึนในเมู่้องน�านร่าวั พี.ศ. ๑๙๖๙ - ๑๙๗๐ พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางลีลาวั​ัดนาปั​ัง ได้สัร่้างขึ�น ภายู่หลังไมู่�นาน ดั​ังนัน� สั​ันนิษฐานไดั้วา่ วัดันาป็ังน่าจะสัร้​้าง ก่​่อน พ.ศ. ๑๙๗๐ พีงศาวัดาร่เมู่้องน�านจัาร่ึกวั�า เจ้าอนันต วร้ฤทธิ​ิเดัช กุ่ลเชษฐมหั​ันตไชยบุ​ุร้ีมหัาร้าชาธิ​ิบุดัี เจั้าผ่้ คร่องนคร่น� า น ได้ ปั ฏิ​ิ สั​ั ง ขร่ณ์ วั​ั ด นาปั​ั ง ในปัี จัุ ล ศั ก ร่าช ๑๒๑๙ หร่้อ (พี.ศ. ๒๔๐๐) เจั้าอาวัาสัวั​ัดนาปั​ังในขณะนัน� ค้อ ครู้บุาอภิ​ิยะ วัดันาป็ังไดั้ร้ับุพร้ะร้าชทานวิสัุงคามสัีมา เมู่้�อ วั​ันที่ี� ๖ กันยู่ายู่น พี.ศ. ๒๔๙๒ เขตั้วัิสัุงคามู่สัีมู่า กวั้าง ๑๐ เมู่ตั้ร่ ยู่าวั ๑๖ เมู่ตั้ร่ ก่ร้มศิลป็าก่ร้ ได้ปัร่ะกาศขึ�นที่ะเบ้ียู่นศิลปัวั​ัตั้ถึุ และพีร่ะพีุที่ธร่​่ปัที่ี�สัำาคัญ ๒ องค์ ค้อ พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางลีลา ศิลปัะล้านนาชนิดสัำาร่ิด และพีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางมู่าร่วัิชัยู่ (พีร่ะปัร่ะธาน) ศิลปัะล้านนาชนิดสัำาร่ิด เปั็นพีุที่ธศิลปั์ซึ่ึ�ง ที่ร่งคุณค�าที่างปัร่ะวั​ัตั้ิศาสัตั้ร่์

โบุร้าณสัถาน

สัิง� ก�อสัร่้างตั้�างๆของวั​ัดนาปั​ังมู่ีการ่สัร่้างขึน� ใหมู่�เน้อ� งจัาก เกิ ด การ่ชำา รุ่ ด ที่รุ่ ด โที่ร่มู่ อยู่� า งไร่ก็ ตั้ ามู่ ยู่ั ง คงมู่ี สัิ� ง ก� อ สัร่้ า ง อันที่ร่งคุณค�าหลงเหล้ออยู่​่ � เช�น หัอไตร้ เปั็ น สัถึานที่ี� เ ก็ บ้ หี บ้ ธร่ร่มู่และธร่ร่มู่ใบ้ลาน บ้นหอไตั้ร่แห�งนี�มู่ีหีบ้ธร่ร่มู่ จัำานวัน ๑๓ ใบ้ และมู่ีธร่ร่มู่ใบ้ลาน ปัร่ะมู่าณ ๔,๐๐๐ ผ่ก ไมู่�ปัร่ากฏิหลักฐานการ่สัร่้าง สั​ันนิษฐานวั�า มู่ีอายูุ่นับ้ร่้อยู่ปัี กุ่ ฏิ​ิ กุ ฏิ​ิ ห ลั ง เก� า สัร่้ า งโดยู่คร่​่ บ้ าบุ้ ญ ศร่ี อิ น ที่สัาโร่ (พีร่ะคร่​่อินที่สัาร่ปัยูุ่ตั้) เจั้าอาวัาสัขณะนั�น สัร่้างเมู่้�อ พี.ศ. ๒๔๘๙

โบุร้าณวัตถุ

๑. พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางมู่าร่วัิชัยู่ พีร่ะปัร่ะธานในวัิหาร่

๒. พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางลีลา ปัร่ะดิษฐานเบ้​้�องซึ่้ายู่ และเบ้​้�องขวัาของพีร่ะปัร่ะธาน

๓. พีร่ะเพีชร่ พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางมู่าร่วัิชัยู่

๔. พีร่ะเจั้าที่ันใจั หร่้อ พีร่ะพีุที่ธร่​่ปัที่ันใจั

๕. ธร่ร่มู่มู่าสัน์

๖. สั​ัตั้ตั้ภัณฑ์​์ หร่้อ เชิงเที่ียู่น เปั็นเคร่้�องใช้สัาำ หร่ับ้ จัุดเที่ียู่นบ้่ชา ร้ายนามเจ้าอาวาสัที�มีก่าร้บุันทึก่ไว้

๑. คร่​่บ้าพีร่หมู่เสัน

๒. คร่​่บ้าอนันตั้์

๓. ครู้บุาอภิ​ิยะ

๔. พีร่ะอธิการ่อิ�นคำา

๕. ครู้บุาวังธิร้ (พร้ครู้อินทสัาร้ป็ยุต)

๖. พีร่ะหน่เด�น ตั้ิกชปัญโญ

๗. พีร่ะอินหวั​ัน สัุญญจัิตั้โตั้

๘. พีร่ะบุ้ญกุยู่ จัิตั้ตั้ธมู่โมู่

๙. พร้ะอธิ​ิก่าร้สัมเดัช โชติก่โร้

๑๐. พร้ะสัมุหั์เก่ษตร้ ขนฺติโก่

๑๑. พีร่ะบุ้ญสัมู่ อินฺที่สัาโร่

๑๒. พีร่ะพีร่หมฺู่โชโตั้ ๑๓. ร่ักษาการ่เจั้าอาวัาสัปั​ัจัจัุบ้นั ค้อ พร้ะสัมาน สัุเมธิโสั

วัดันาป็ัง นาปั​ังสัร่้างเมู่้�อไหร่�ไมู่�ปัร่ากฏิ ไมู่�ได้จัดศักร่าชกร่ะดาษสัา ไมู่�เขียู่นธร่ร่มู่ใบ้ลานการ่เปั็นมู่า ไมู่�ร่​่้วั�าสัร่้างเมู่้�อใดได้ชัดเจัน แตั้�ก็มู่ีจัาร่ึกที่ี�ฐานพีร่ะ อักขร่ะตั้ัวัฝั​ักขามู่ตั้ามู่ที่ี�เห็น ปัร่าชญ์โบ้ร่าณแกะสัลักไวั้ชัดเจัน แปัดเจั็ดหนึง� จัอศอเน้นปัีสัร่้างมู่า ค้อพอสัอ สัองพัน หั้าสัิบุสัอง หล�อพีร่ะที่องเหล้องอร่�ามู่งามู่นักหนา ให้ชาวัพีุที่ธผ่้เล้�อมู่ใสัได้บ้่ชา จัาร่ึกวั�า “ศร้ีญา” ศร่ัที่ธาธร่ร่มู่ เปั็นผ่้สัร่้างร่​่ปัที่ร่งพีร่ะองค์นี� ห้าร่้อยู่ปัีผ�านไปัไกลยู่ิ�งลำ�า อีกหลักฐานยู่ังมู่ีมู่าชี�นำา ให้จัดจัำาพีร่ะพีุที่ธร่​่ปัปัางลีลา โยู่งปัร่ะวั​ัตั้ิจัากวั​ัดสั่�หมู่​่�บ้​้าน จัากหลักฐานพีร่ะพีุที่ธศาสันา ภาคภ่มู่ใิ จัในหมู่​่บ้� า้ นถึิน� ล้านนา ซึ่ึง� สัร่้างมู่านานไมู่�นอ้ ยู่หลายู่ร่้อยู่ปัี

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

127

วั​ัดน้ำำ��มวับ

ตำำ�บลน้ำำ��มวับ อำำ�เภอำเวัียงส� จั​ังหวั​ัดน้ำ่�น้ำ

Wat Nam Muap

Nam Muap Subdistrict, Wiang Sa District, Nan Province

ความเป็​็นมา

วั​ัดน้ำำ�� มวับ ตั้ัง� อยู่​่เ� ลขที่​่ � ๗๖ หม่ที่� �่ ๑ บ้�น้ำน้ำำ�� มวับ ตั้ำ�บลน้ำำ�� มวับ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ ม่เน้ำ้อ� ที่​่ � ๓ ไร่�เศษ สร่้�งเม้�อปี​ี พ.ศ. ๒๓๘๒ ได้ร่ับพร่ะร่�ชที่�น้ำวัิสุงค�มส่ม� เม้� อ วั​ั น้ำ ที่​่� 10 กุ​ุ ม ภ�พั น้ำ ธ์​์ พ.ศ. ๒๔๗๙ ข้� น้ำ ที่ะเบ่ ยู่ น้ำ กุร่มกุ�ร่ศ�สน้ำ� ที่​่ � ๒๘๑ ร่หัสวั​ัด ๕๕๐๗๐๒๐ สังกุัดมห�น้ำิกุ�ยู่

ชุ​ุมชุนบ้านนำ�ามวบ

128

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

การบริหารการป็กครองเท่​่าท่​่�ท่ราบม่ดั​ังน่�

๑. พร่ะอธ์ิกุ�ร่เหม� อ�น้ำน้ำฺโที่

พ.ศ. ๒๓๘๒ - พ.ศ. ๒๓๙๘

๒. พร่ะอธ์ิกุ�ร่อภิวังค์ วัิจัิตัฺ้โตั้

พ.ศ. ๒๓๙๘ - พ.ศ. ๒๔๑๔

๓. พร่ะอธ์ิกุ�ร่เตั้จั๊ะ เตั้ชวัโร่

พ.ศ. ๒๔๑๒ - พ.ศ. ๒๔๓๖

๔. พร่ะอธ์ิกุ�ร่จั​ัน้ำที่ร่์ตั้๊ะ จัิตัฺ้ตั้วัโร่

พ.ศ. ๒๔๓๖ - พ.ศ. ๒๔๕๖

๕. พร่ะอธ์ิกุ�ร่ศร่​่วัร่ร่ณ วัณฺโณโกุ

พ.ศ. ๒๔๗๓ - พ.ศ. ๒๔๗๕

๖. พร่ะคร่​่ไพโร่จัน้ำ์ ส�ธ์ุกุิจั (คัน้ำธ์� ชวัน้ำปีัญฺ​ฺโญ)

พ.ศ. ๒๔๙๐ - พ.ศ. ๒๕๔๗

๗. พร่ะคร่​่ฉั​ัน้ำที่กุิจัสุน้ำที่ร่ (ไกุร่พล ฉัน้ำฺที่กุ�โม)

เจั้�อ�วั�สร่​่ปีปีัจัจัุบัน้ำ อาคารเสนาสนะ

อ�ค�ร่เสน้ำ�สน้ำะ ปีร่ะกุอบด้ วั ยู่ โบสถ์​์ วัิ ห �ร่ ศ�ล�กุ�ร่เปีร่​่ยู่ญ กุ​ุฏิ​ิ หอร่ะฆั​ัง ห้องสมุด โร่งคร่ัวั ศ�ล�บ�ตั้ร่ ห้องสุข� ปี่ชน้ำ่ยู่วั​ัตั้ถ์ุม่พร่ะพุที่ธ์ร่​่ปีปี่น้ำปีั�น้ำและที่องเหล้อง

เปีิดเปี็น้ำโร่งเร่​่ยู่น้ำพร่ะปีร่ิยู่ัตั้ิธ์ร่ร่มแผน้ำกุธ์ร่ร่ม เม้�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๓ ข้� น้ำ ที่ะเบ่ ยู่ น้ำเปี็ น้ำ ศ่ น้ำ ยู่์ ศ้ กุษ�พร่ะพุ ที่ธ์ศ�สน้ำ� วั​ัน้ำอ�ที่ิตั้ยู่์ เม้อ� ปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๙ และได้ร่บั คัดเล้อกุเปี็น้ำวั​ัดอุที่ยู่�น้ำ กุ�ร่ศ้กุษ� เม้�อปี​ี พ.ศ. ๒๕๕๑

พระครูฉั​ันทกิ​ิจสุ​ุนทร เจ้าอาวาสุวัดนำ�ามวบ / เจ้าคณะตำำาบลนำ�ามวบ - สุ้านนาหนองใหม่

แลนด์มาร์ควัดนำ�ามวบ

ทะเลหมอกินำ�ามวบ

พระธาตำุแดนทองวัดนำ�ามวบ

ป็ระวัติ​ิเจ้​้าอาวาสรูป็ป็ัจ้จุ้บัน

ชื่​่�อ พร่ะคร่​่ฉั​ัน้ำที่กุิจัสุน้ำที่ร่ (ไกุร่พล ตั้๊ะน้ำ้อยู่) อายุ​ุ ๕๔ พร่ร่ษ� ๓๔ วิท่ยุฐานะ น้ำักุธ์ร่ร่มชั�น้ำเอกุ วุฒิ​ิท่างโลก มัธ์ยู่มศ้กุษ� ปี​ีที่ ่� ๖ อุป็สมบท่ เม้อ� วั​ัน้ำเส�ร่์ เด้อน้ำ ๗ แร่ม ๑๐ คำ�� วั​ัน้ำที่​่ � ๒๐ เด้อน้ำ มิถ์น้ำุ �ยู่น้ำ พ.ศ. ๒๕๓๐ ณ วั​ัดน้ำำ��มวับ ตั้ำ�บลน้ำำ�� มวับ - ส้�น้ำน้ำ�หน้ำองใหม� อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ

พระอุ ป็ั ชื่ ฌายุ์ พร่ะคร่​่ ไ พโร่จัน้ำ์ ส �ธ์ุ กุิ จั วั​ั ด น้ำำ�� มวับ ตั้ำ�บลน้ำำ��มวับ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ

พระกรรมวาจ้าจ้ารยุ์ พร่ะคร่​่พิร่ิยู่ส�ร่คุณ วั​ัดไหล�น้ำ��น้ำ ตั้ำ�บลไหล�น้ำ��น้ำ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ

พระอนุสาวนาจ้ารยุ์ พร่ะคร่​่ศ่ลน้ำัน้ำที่วังค์ วั​ัดศร่​่มงคล ตั้ำ�บลข้�ง - น้ำำ��มวับ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ ป็ัจ้จุ้บันดัำารงติำาแหน่ง

๑. เจั้�อ�วั�สวั​ัดน้ำำ��มวับ ตั้ำ�บลน้ำำ��มวับ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ พ.ศ. ๒๕๔๘

๒. ปีร่ะธ์�น้ำหน้ำ�วัยู่อบร่มปีร่ะช�ชน้ำปีร่ะจัำ�ตั้ำ�บลน้ำำ��มวับ อำ�เภอเวั่ยู่งส� จั​ังหวั​ัดน้ำ��น้ำ พ.ศ. ๒๕๔๗

๓. ผ่้อำ�น้ำวัยู่กุ�ร่ศ่น้ำยู่์ศ้กุษ�พร่ะพุที่ธ์ศ�สน้ำ�วั​ัน้ำอ�ที่ิตั้ยู่์ พ.ศ. ๒๕๔๙

๔. คร่​่พร่ะสอน้ำศ่ลธ์ร่ร่มใน้ำโร่งเร่​่ยู่น้ำ พ.ศ. ๒๕๔๘

๕. เจั้�คณะตั้ำ�บลน้ำำ��มวับ - ส้�น้ำน้ำ�หน้ำองใหม� พ.ศ. ๒๕๕๗

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

129

วั​ัดไหล่​่น่​่าน่

ตำำาบล่ไหล่​่น่​่าน่ อำำาเภอำเวัียงสา จั​ังหวั​ัดน่​่าน่

Wat Lai Nan

Lai Nan Subdistrict, Wiang Sa District, Nan Province ความเป็​็นมา เดิ​ิมชื่​่อ� วั​ัดิหล่​่ายน่​่าน่ สร้​้างขึ้​้น่� เม่อ� จุ​ุล่ศั​ักร้าชื่ ๑๒๒๙ หร้่อ พ.ศั. ๒๔๑๑ เป็​็น่วั​ัดิร้าษฎร้์ สังกัดิมหาน่ิกาย ตั้ั�งอย่​่เล่ขึ้ที่​่� ๑๐๙ บ้​้าน่ไหล่​่น่​่าน่ หม่​่ที่​่� ๑ ตั้ำาบ้ล่ไหล่​่น่​่าน่ อำาเภอเวั่ยงสา จุังหวั​ัดิน่​่าน่ ที่​่�ดิ​ิน่ตั้ั�งวั​ัดิม่เน่​่�อที่​่� ๙ ไร้่ ที่​่�ธร้ณี่สงฆ์​์ (พร้ะธาตัุ้จุอมแจุ้ง) เน่​่�อที่​่� ๑๙ ไร้่ ห่างจุากตั้ัวัอำาเภอเวั่ยงสา ๑ กิโล่เมตั้ร้ ตั้ิดิแม่น่ำ�าน่​่าน่ ม่จุำาน่วัน่ พุที่ธศัาสน่ิกชื่น่ที่​่�อุป็ถั​ัมภ์วั​ัดิ ๒๖๖ หล่ังคาเร้่อน่ ไดิ้ร้ับ้อนุ่ญาตั้

130

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

สร้​้างวั​ัดิ เม่อ� วั​ัน่ที่​่� ๙ ม่น่าคม พ.ศั. ๒๔๑๑ ไดิ้ร้บ้ั พร้ะร้าชื่ที่าน่ วัิสุงคามส่มา เม่�อวั​ัน่ที่​่� ๑๐ พฤศัจุิกายน่ พ.ศั. ๒๔๕๗ ผู้่ ก พั ที่ ธส่ ม า เม่� อ วั​ั น่ ที่​่� ๑๒ กุ ม ภาพั น่ ธ์ พ.ศั. ๒๔๕๘ เขึ้ตั้วัิสุงคามส่มา กวั้าง ๑๖ เมตั้ร้ ยาวั ๒๑ เมตั้ร้ ป็ร้ะวั​ั ตั้ิ ก าร้เร้ิ� ม สร้​้ า งวั​ั ดิ พร้ะสุ ร้ิ น่ ที่ร้์ ซึ่้� ง เป็​็ น่ พร้ะภิกษุวั​ัดิบุ้ญย่น่ ไดิ้ร้ับ้อาร้าธน่าน่ิมน่ตั้์มาร้ับ้บ้ิณีฑบ้าตั้ ฝั่ั�งแม่น่ำ�าน่​่าน่ ที่างที่ิศัตั้ะวั​ัน่ออกขึ้องวั​ัดิบุ้ญย่น่ ใน่ขึ้ณีะน่ั�น่ ม่ ป็ ร้ะชื่าชื่น่ไดิ้ ม าอย่​่ อ าศั​ั ย ป็ร้ะมาณี ๓๐ หล่ั ง เร้่ อ น่ พร้ะสุร้ิน่ที่ร้์ พร้​้อมดิ้วัยป็ร้ะชื่น่ชื่น่ใน่ขึ้ณีะน่ั�น่ ไดิ้ร้่วัมกัน่ สร้​้างศัาล่าขึ้​้�น่ ๑ หล่ัง เพ่�อเป็​็น่อาร้ามขึ้องสงฆ์​์ แล่ะเพ่�อ ควัามสะดิวักใน่การ้ที่ำาบุ้ญ ที่​่ตั้� งั� วั​ัดิม่เน่​่อ� ที่​่ป็� ร้ะมาณี ๒ ไร้่เศัษ จุากน่ัน่� ก็ไดิ้ตั้งั� เป็​็น่วั​ัดิขึ้​้น่� ม่ชื่อ่� เร้่ยกวั่า วัดัหล่ายน่าน ภายหล่ัง ที่างร้าชื่การ้เร้่ยกวั่า วัดัไหล่นา่ น ตั้่อมาพร้ะสุร้น่ิ ที่ร้์ ก็ไดิ้ร้บ้ั แตั้่งตั้ั�งเป็​็น่เจุ้าอาวัาส ม่น่ามวั่า พระอธิกุารสุรินทร์ ไดิ้อย่​่ โป็ร้ดิญาตั้ิโยม ป็ร้ะมาณี ๑๐ ป็ี ที่​่าน่ก็ไดิ้มร้ณีภาพล่ง ตั้่อมาม่พร้ะศัร้่วัิชื่ัย เป็​็น่เจุ้าอาวัาส เม่�อป็ี พ.ศั. ๒๔๒๑ พร้ะศัร้่วัิชื่ัย พร้​้อมดิ้วัยคณีะศัร้ัที่ธาม่ควัามเห็น่วั่า สถัาน่ที่​่� ตั้ั�งวั​ัดิใน่ป็ัจุจุ​ุบ้ัน่น่​่� ถั่กแม่น่ำ�าน่​่าน่กัดิเซึ่าะจุน่ตั้ล่ิ�งพัง เกร้งวั่า การ้ตั้ั�งวั​ัดิตั้่อไป็ภายหน่้าจุะไม่มั�น่คง (ที่​่�ป็ัจุจุ​ุบ้ัน่ ค่อ ที่้าย หม่​่บ้​้าน่) จุ้งไดิ้ย้ายวั​ัดิจุากที่างตั้อน่ใตั้​้ มาตั้ั�งอย่​่ใน่สถัาน่ที่​่� ป็ัจุจุ​ุบ้ัน่ ซึ่้�งม่เน่​่�อที่​่�กวั้างขึ้วัางมั�น่คง

๗. เจุ้าอธิการ้สน่ธิ ป็ุญฺ​ฺญกาโม พ.ศั. ๒๔๘๙ - พ.ศั. ๒๕๐๒ ๘. พร้ะคร้่พิร้ิยสาร้คุณี (ป็ร้ะเสร้ิฐ ป็ญฺ​ฺญาสาโร้) พ.ศั. ๒๕๐๒ - พ.ศั. ๒๕๓๘ ๙. พร้ะคร้่กิตั้ตั้ิธร้ร้มวัิสุที่ธิ� (ไชื่ยน่ิวั​ัตั้ร้ กิตัฺ้ตั้ิสาโร้) พ.ศั. ๒๕๓๘ ถั้งป็ัจุจุ​ุบ้ัน่ พระครูกุิตติธรรมวิสุทธิ� สถานะเดัิม ชื่​่อ� ไชื่ยน่ิวัตั้ั ร้ (ไกร้) น่ามสกุล่ อิน่ตั้๊ะป็ะแสง มีถาวรวัตถุและอาคารเสนาสนะดั​ังนี� เกิดิเม่อ� วั​ัน่อาที่ิตั้ย์ ตั้ร้งกับ้แร้ม ๙ คำ�า เดิ่อน่ ๒ ป็ีเถัาะ วั​ัน่ที่​่� ๒๕ ๑. พร้ะพุที่ธศัร้่วัชื่ิ ยั มุน่​่ พร้ะป็ร้ะธาน่ สร้​้าง พ.ศั. ๒๔๒๘ เดิ่ อ น่ มกร้าคมพ.ศั.๒๕๑๘ เป็​็ น่ บุ้ ตั้ ร้ขึ้อง น่ายแก้ วั ๒. พร้ะสาร้่บุ้ตั้ร้ พร้ะโมคล่าน่ะ สร้​้าง พ.ศั. ๒๔๙๓ น่างศัิร้ิ อิน่ตั้๊ะป็ะแสง ๓. พร้ะพุที่ธมาล่าศัร้ัที่ธามุน่​่ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๐๐ บรรพชา เม่อ� วั​ัน่อังคาร้ ที่​่� ๒๓ เดิ่อน่พฤษภาคม พ.ศั. ๔. พร้ะพุที่ธศัร้่สุญาณีดิารุ้โณีที่ัย สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๓๑ ๒๕๓๒ ป็ีมะเส็ง ณี วั​ัดิน่าสา ๕. พร้ะพุที่ธคัมภ่ร้์ร้ัตั้น่มุน่​่ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๕๑ อุป็สมบท เม่อ� วั​ัน่พฤหัสบ้ดิ่ ที่​่� ๘ เดิ่อน่ มิถันุ่ ายน่ พ.ศั. ๖. บุ้ษบ้ก (ธร้ร้มมาศัเอก) สร้​้าง พ.ศั. ๒๔๒๘ ๒๕๓๘ ป็ีกุน่ ณี วั​ัดิน่าสา โดิยม่พร้ะคร้่พิร้ิยสาร้คุณี เจุ้าคณีะ ๗. ป็ร้ะตั้่แกะสล่ัก สร้​้าง พ.ศั. ๒๔๒๘ ตั้ำาบ้ล่ไหล่​่น่​่าน่ วั​ัดิไหล่​่น่​่าน่ เป็​็น่พร้ะอุป็ัชื่ฌาย์ ๘. คัน่ที่วัยไม้แกะสล่ัก สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๒๘ ป็ัจ้จุ้บันดัำารงตำาแหน่ง ๙. อุโบ้สถั สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๑๓ ๑. เจุ้าอาวัาสวั​ัดิไหล่​่น่​่าน่ ๑๐. หน่้าตั้่างอุโบ้สถั สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๒๒ ๒. ผู้่้อำาน่วัยการ้ ศัพ.อ.วั​ัดิไหล่​่น่​่าน่ ๑๑. กุฏิ​ิพิร้ิยะธร้ร้มมานุ่สร้ณี์ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๔๐ ๓. เจุ้าคณีะตั้ำาบ้ล่ขึ้​้�ง ๑๒. กุฏิ​ิร้ับ้ร้องแน่บ้บุ้ญชื่​่ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๒๙ ๑๓. กุฏิ​ิร้ับ้ร้อง สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๕๓ ๑๔. ศัาล่าบ้าตั้ร้ สร้​้าง พ.ศั. ๒๔๘๑ ๑๕. ศัาล่าการ้เป็ร้่ยญ อาคารโลกุ​ุตรป็ัญญา สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๔๖ ๑๖. หอกล่อง สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๔๗ ๑๗. กำาแพงวั​ัดิ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๔๔ ๑๘. หอฉั​ัน่ สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๔๗ พระครูกิ​ิตติธรรมวิ​ิสุ​ุทธิ� (ไชยนิ​ิวิัตร กิ​ิตฺติสุาโร) เจ้​้าอาวิาสุวิัดไหล่​่นิ่านิ ๑๙. สำาน่ักงาน่วั​ัดิไหล่​่น่​่าน่, เจุ้าคณีะตั้ำาบ้ล่ขึ้​้�ง สร้​้าง พ.ศั. ๒๕๖๓ ลำาดั​ับเจ้​้าอาวาส ๑. พร้ะอธิการ้สุร้ิน่ที่ร้์ (คร้่บ้าสุร้ิน่ที่ร้์) พ.ศั. ๒๔๑๑ - พ.ศั. ๒๔๒๑ ๒. พร้ะคร้่ธุร้การ้โกศัล่ (คร้่บ้าศัร้่วัิชื่ัย) พ.ศั. ๒๔๒๑ - พ.ศั. ๒๔๖๐ ๓. พร้ะอธิการ้ป็ิน่ใจุ ญาณีวัำโส พ.ศั. ๒๔๖๐ - พ.ศั. ๒๔๗๐ ๔. พร้ะอธิการ้ยาวัิชื่ัย วัิชื่โย พ.ศั. ๒๔๗๐ - พ.ศั. ๒๔๘๔ ๕. พร้ะอธิการ้สิที่ธิยศั ป็ญฺ​ฺญาสาโร้ พ.ศั. ๒๔๘๔ - พ.ศั. ๒๔๘๖ ๖. พร้ะอธิการ้เสถั่ยร้ ถัิร้จุิตัฺ้โตั้ พ.ศั. ๒๔๘๖ - พ.ศั. ๒๔๘๙

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

131

132

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พุ​ุทธสถานลานปฏิ​ิบั​ัติ​ิธรรม บั้านเมติติาธรรม ติำาบัลป่าคา อำำาเภอำท่าวั​ังผา จั​ังหวั​ัดน่าน

Mettatham Nan

Pa Kha Subdistrict, Tha Wang Pha District, Nan Province ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

133

134

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

บ่​่อเกลื​ือสิ​ินเธาว์​์ อำาเภอบ่​่อเกลื​ือ จั​ังหว์ัดน่าน ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

135

ถ้ำำ��ผ�น�งคอย อำ�เภอร่้องกว�ง จั​ังหวัดแพร่​่ 136

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

แพร่​่ Phrae

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

137

วั​ัดพระบาทมิ่​่�งเมิ่ืองวัรวั่หาร ตำำาบลในเวัียง อำาเภอเมิ่ืองแพร่ จั​ังหวั​ัดแพร่

Wat Phra Bat Ming Muang Worawihan Nai Wiang Subdistrict, Mueang Phrae District, Phrae Province

ความเป็​็นมา วัดพระบาทม่ง� เมืองวรว่หาร ในฐานะพระอารามหลวง แห่งแรกของจั​ังหวัดแพร่ เป็​็นวัดที่​่�เก่าแก่ตั้ั�งอยู่​่​่ในใจักลางเมือง แพร่ อยู่​่ใ่ กล้กบั ศาลหลักเมืองและคุ้​้ม้ เจั้าหลวงเมืองแพร่ อายู่้นบั พันป็ี พร้อมๆกับการสร้างเมืองแพร่ และม่หลวงพ่อพระพ้ที่ธโกศัยู่ ศิรชัิ ยู่ั มหาศากยู่ม้น่ ซึ่​่ง� เป็​็นพระคุ้่บ่ า้ นคุ้่เ่ มืองแพร่ ป็ระดิษฐานอยู่​่​่ ในพระอ้โบสถ ซึ่​่�งเกิดจัากการรวมวัดเก่าแก่ในเขตั้กำาแพงเมือง แพร่ จัำานวน ๒ วัด เข้าไว้ด้วยู่กันคุ้ือวัดพระบาที่ กับ วัดมิ�งเมือง (เมือ� ป็ีพที่้ ธศักราชั ๒๔๙๒)ซึ่​่ง� ม่ป็ระวัตั้คุ้ิ วามเป็​็นมาพอสังเขป็ดังน่� วัดพระบาทม่�งเมืองวรว่หาร พระอารามหลวง ในยู่้คุ้ แรกชัื�อ วัดพระพุทธบาท ตั้่อมาชัื�อวัดพระบาทแสงฟ้​้า วัดไชย อารามพระบาท และส้ดที่้ายู่ชัื�อ วัดพระบาท (จัากบันที่​่กของ เจั้าพิริยู่เที่พวงศ์ เจั้าผู้่้คุ้รองนคุ้รแพร่ที่​่�กล่าวถ่งวัดไชัยู่อาราม พระบาที่) วัดพระบาที่มิ�งเมือง และส้ดที่้ายู่คุ้ือวัดพระบาท ม่�งเมืองวรว่หาร ถ้านับจัากหลักฐานที่างป็ระวัตั้ิศาสตั้ร์ที่​่�พอ อ้างอิงได้ก็คุ้ือ

138

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ป็ระวัตั้คุ้ิ วามเป็​็นมาของวัดนัน� ตั้ามตั้ำานานเล่าว่า สมัยู่คุ้รัง� พระพ้ที่ธกาลพระพ้ที่ธเจั้าได้เสด็จัโป็รดเวไนยู่สัตั้ว์ ได้ เ สด็ จั มายู่ั ง เมื อ งพลนคุ้รหรื อ ดอยู่โกสิ ยู่ ะและได้ ม า ป็ระที่ับพักพระอิริยู่าบถ ณ์ ป็ากถำา� พญานาคุ้ ซึ่​่�งม่ลมออก จัากป็ากถำ�าแรงมาก จัากนั�นพระพ้ที่ธองคุ้์ได้เสด็จัป็ระที่ับ รอยู่พระพ้ที่ธบาที่ไว้ และถำ�าแห่งน่ม� โ่ พรงล่กเข้าไป็ถ่งพระ ธาตั้​้ชั่อแฮ สถานที่​่�ดังกล่าวก็คุ้ือ วัดพระพุทธบาท เพราะ ม่รอยู่พระพ้ที่ธบาที่ ๔ รอยู่ เป็​็นสัญลักษณ์​์ถง่ ที่้กวันน่� ป็ี พ.ศ. ๑๘๗๙ เมืองแพร หรือเมืองแพร่ ซึ่​่�งเป็​็น เมืองป็ระเที่ศราชัของกร้งส้โขที่ัยู่ สมเด็จัพระมหาธรรม ราชัาลิไที่ เมือ� คุ้รัง� เป็​็นมหาอ้ป็ราชัได้เสด็จัข่น� มาสร้างและ บ่รณ์ะศาสนสถานในอาณ์าจั​ักรลานนาม่พระธาตั้​้ชั่อแฮ พระธาตั้​้จัอมแจั้ง วัดหลวงไชัยู่วงศ์ วัดพระบาทแสงฟ้​้า พระนอนจั้ฑ์ามาศ (หนังสือป็ระวัตั้วิ ดั หลวง) เจั้ามหาอ้ป็ราชั จั่งได้สร้างพระวิหารคุ้รอบรอยู่พระพ้ที่ธบาที่ ๔ รอยู่ จัากนั�นป็ากถำ�าก็ป็ิดที่ันที่​่ เมื�อนับอายู่้เฉพาะที่​่�พระมหา อ้ป็ราชัเสด็จัมาบ่รณ์ะวัดในคุ้รัง� น่จั� ะได้ ๖๘๐ ป็ี (ในป็ี พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๑๘๗๙ น่)� เมือ� รวมกับการสร้างวัดมาก่อนหน้าน่� ก็จัะได้อายู่้รวม ๑๐๐๐ กว่าป็ี เชั่นกับการฉลองเมืองแพร่ คุ้รบ ๑๑๘๘ ป็ี ป็ี พ.ศ. ๒๔๓๔ เจั้าหลวงพิริยู่เที่พวงศ์ ได้รับ พระราชัที่านสัญญาบัตั้รเป็​็นพระยู่าพิรยู่ิ วิไชัยู่ เป็​็นเจั้านคุ้ร เมืองแพร่ และโป็รดเกล้าฯ พระราชัที่านตั้รามงก้ฎ เคุ้รือ� ง ราชัอิสริยู่ยู่ศ พระยู่าพิรยู่ิ าวิไชัยู่ ได้ที่ำาบ้ญตั้ักบาตั้ร ถวายู่ ภัตั้ตั้าหารแด่พระสงฆ์พร้อมด้วยู่เจั้านายู่ บ้ตั้รหลาน ได้ อัญเชัิญพระบรมร่ป็เข้าไป็ในพระอ้โบสถวัดไชัยู่อาราม พระบาที่แล้ว ได้รับนำ�าพระพิพัฒน์สัจัจัาจัากพระบาที่ สมเด็ จั พระเจั้ า อยู่​่​่ หั ว แล้ ว อั ญ เชัิ ญ พระบรมร่ ป็ ตั้ั� ง ป็ระดิษฐานในหอส่งและได้โป็รยู่เงินเป็​็นที่านแก่ราษฎร ชัายู่ - หญิง ๘๐๐ เฟู้�อง

ส่ ว นวั ด มิ� ง เมื อ ง เป็​็ น วั ด ที่​่� เจั้ า ผู้่้ คุ้ รองนคุ้รแพร่ เ ป็​็ น ผู้่้ ส ร้ า ง ยู่้คุ้แรก ๆ เจั้าผู้่้คุ้รองนคุ้รจัะมาร่วมที่ำาบ้ญพร้อมกับราษฎร ตั้่อมาม่ราชักิจัมากที่ำาให้ไม่สะดวกจั่งป็ร่กษากับเจั้านายู่บ้ตั้ร หลาน ซึ่​่ง� ม่มตั้ิให้สร้างวัดข่น� ใหม่ในสวนอ้ที่ยู่านของเจั้าผู้่คุ้​้ รอง นคุ้รชัื�อ วัดสวนมิ�ง หรือ วัดสมมิ�ง หรือวัดมิ�งเมือง ตั้่อมาได้ สร้างพระเจัด่ยู่ม์ งิ� เมืองให้เป็​็นสัญลักษณ์​์วา่ เป็​็นวัดที่​่อ� ยู่​่ใ่ จักลาง เมือง จัากนั�นได้ม่การสร้างหอธรรมและพระวิหารหลวงมิ�ง เมือง ซึ่​่�งได้ม่การบ่รณ์ป็ฏิ​ิสังขรณ์​์ให้อยู่​่​่ในสภาพเดิมมาถ่งที่้ก วันน่� ป็ัจัจั้บนั พระวิหารหลวงมิง� เมืองได้ป็รับเป็​็นพิพธิ ภัณ์ฑ์​์พระ วิหารมิ�งเมือง ด้านป็ระวัติ่ศาสติร์ ท่�บันทึกไว้ม่ดังน่� ป็ี พ.ศ. ๒๓๘๓ สมัยู่คุ้ร่บามณ์่วรรณ์ เป็​็นเจั้าอาวาส วัดมิ�งเมือง ได้สร้างธรรมมหาเวสสันดร ฉบับที่​่าแป็้นหลวง ถวายู่ไว้กบั วัดมิง� เมือง (บันที่​่กในไม้ป็นั จั​ัก� ธรรมใบลานป็ัจัจั้บนั เก็บรักษาไว้ที่​่�พิพิธภัณ์ฑ์​์พระวิหารมิ�งเมือง) ป็ี พ.ศ. ๒๓๙๒ สมัยู่เจั้าหลวงพิมพิสาร (เจั้าหลวง ขาเคุ้) เป็​็นเจั้าผู้่้คุ้รองนคุ้รแพร่ ได้บ่รณ์ป็ฏิ​ิสังขรณ์​์พระเจัด่ยู่์ มิ�งเมือง พระวิหารหลวงมิ�งเมือง หอธรรม และได้สร้างธรรม ใบลานไว้หลายู่ผู้่กถวายู่วัดมิ�งเมือง ป็ี พ.ศ. ๒๔๑๖ สมัยู่เจั้าพิริยู่เที่พวงศ์ เป็​็นเจั้าผู้่้คุ้รอง นคุ้รแพร่ ม่พระชัายู่าชัื�อ แม่เจั้าบัวไหล ได้สร้างคุ้ัมภ่ร์ป็ักด้วยู่ ไหมดิ�นที่องเป็​็นภาษาลานนา (ป็ั�บกรรมวาจัาจัารยู่์) ถวายู่ วัดมิง� เมือง ป็ัจัจั้บนั เก็บรักษาไว้ที่พ่� พิ ธิ ภัณ์ฑ์​์พระวิหารมิง� เมือง ตั้ามตั้ำานานวัดหลวงได้กล่าวถ่ง การสร้าง พระพุทธ ม่�งเมือง ของ ที่้าวแม่นคุ้​้ณ์ เจั้าเมืองแพร่ ในพ.ศ. ๒๐๒๙ ซึ่​่�ง หมอบริกส์ (W.A. Brig gs,M.D.) ได้บันที่​่กภาพพระป็ระธาน ของวัดมิ�งเมืองไว้ก่อนเหตั้​้การณ์​์เง่�ยู่วป็ล้นเมืองแพร่ ป็ี พ.ศ. ๒๔๔๕ ป็รากฏิในหนังสือชัื�อ (Laos Folk-Lore of Farther India) ซึ่​่� ง ก็ คุ้ื อ พระป็ระธานในพระวิ ห ารมิ� ง เมื อ งของวั ด พระบาที่มิ�งเมืองวรวิหารในป็ัจัจั้บัน การรวมวัดพระบาท กับ วัดม่ง� เมือง เป็​็นวัดพระบาทม่ง� เมือง ชั่วงป็ี พ.ศ. ๒๔๙๐ สมัยู่พระป็ริยู่ัตั้ิวงศาจัารยู่์ (ฟู่ อตัฺ้ตั้สิโว ป็.ธ.๖) เป็​็นเจั้าอาวาสวัดพระบาที่ และเป็​็นเจั้าคุ้ณ์ะ จั​ังหวัดแพร่ (ตั้่อมาคุ้ือพระอ้ป็าล่คุ้​้ณ์่ป็มาจัารยู่์) และพระคุ้ร่ ธรรมสารส้จัิตั้ (ส้จั่ กตั้สาโร ป็.ธ.๓) เป็​็นเจั้าอาวาสวัดมิ�งเมือง ซึ่​่�งวัดที่ั�งสองอยู่​่​่ห่างกันเพ่ยู่งม่ตั้รอกคุ้ั�น เจั้าอาวาสที่ั�ง ๒ วัดได้ ป็ร่กษากับเจั้าตั้​้น่ วังซึ่้ายู่ ซึ่​่ง� เป็​็นศรัที่ธาตั้​้น (ศรัที่ธาเก๊า) ของวัด มิ�งเมืองว่า จัะจั​ัดงานกิ�นสลากที่​่ว� ัดมิ�งเมือง แตั้่วัดมิ�งเมืองคุ้ับ แคุ้บจั่งได้ตั้กลงที่​่�จัะที่้บกำาแพงรวมวัดที่ั�งสองเข้าด้วยู่กันซึ่​่�ง พระคุ้ร่ธรรมสารส้จัิตั้ ได้ที่ำาหนังสือถ่งอาจัารยู่์ลอื ไชัยู่ป็ระวัตั้ิ ขอนักเร่ยู่นโรงเร่ยู่นพิริยู่าลัยู่ มาชั่วยู่ที่้บกำาแพง ในป็ี พ.ศ. ๒๔๙๑ พระป็ริยู่ัตั้ิวงศาจัารยู่์ (ฟู่ อตัฺ้ตั้สิโว ป็.ธ.๖) ได้ที่ำาหนังสือขออน้ญาตั้สังฆมนตั้ร่ให้รวมวัดพระบาที่ กับวัดมิง� เมือง เป็​็นวัดเด่ยู่วกันและตั้่อมากระที่รวงศ่กษาธิการ ได้ ป็ ระกาศรวมวั ดพระบาที่กั บ วั ดมิ� ง เมื องเข้ าด้ ว ยู่กั นเป็​็ น วัดพระบาที่มิ�งเมือง ม่ฐานะเป็​็นวัดราษฎร์ เมื�อวันที่​่� ๓๑ พฤษภาคุ้ม พ.ศ. ๒๔๙๒

พระราชเขมากร ( ประยุ​ุทธ ภู​ูริทตฺ​ฺโตฺ ) เจ้​้าคณะจ้ังหวั​ัดแพร่ / เจ้​้าอาวัาสวั​ัดพระบาทมิ�งเมืองวัรวัิหาร

เจ้​้าอาวาสวัดพระบาทม่�งเมืองวรว่หาร รูป็ป็ัจ้จุ้บัน พระราชเขมากร (รศ.ดร.ป็ระยู่้ที่ธ ภ่รที่ิ ตัฺ้โตั้ ป็.ธ.๙) ป็ั จั จั้ บัน ดำา รงตั้ำา แหน่ ง เจั้ า คุ้ณ์ะจั​ั ง หวั ด แพร่ รองอธิ ก ารบด่ มหาวิที่ยู่าลัยู่มหาจั้ฬาลงกรณ์ราชัวิที่ยู่าลัยู่ วิที่ยู่าเขตั้แพร่ ผู้่ร้ บั ใบอน้ญาตั้ / ผู้่จั้ ดั การโรงเร่ยู่นพ้ที่ธโกศัยู่วิที่ยู่า ผู้่อ้ าำ นวยู่การ โรงเร่ยู่นพ้ที่ธศาสนาวันอาที่ิตั้ยู่์วัดพระบาที่มิ�งเมืองวรวิหาร เจั้าสำานักศาสนศ่กษาวัดพระบาที่มิ�งเมืองวรวิหาร เจั้าสำานัก ป็ฏิ​ิบตั้ั ธิ รรมป็ระจัำาจั​ังหวัดแพร่ แห่งที่​่� ๓ วัดพระบาที่มิง� เมือง วรวิหาร เจั้าสำานักเร่ยู่นคุ้ณ์ะจั​ังหวัดแพร่ ป็ระธานม่ลนิธิ คุ้ณ์ะสงฆ์จังั หวัดแพร่ ป็ระธานม่ลนิธมิ หาวิที่ยู่าลัยู่มหาจั้ฬาลง กรณ์ราชัวิที่ยู่าลัยู่ วิที่ยู่าเขตั้แพร่ ป็ระธานม่ลนิธิการศ่กษา มหาโพธิวงศาจัารยู่์ (ส้จั่ กตั้สารมหาเถร) ป็ระธานม่ลนิธหิ ลวง พ่อพ้ที่ธโกศัยู่ วัดพระบาที่มิง� เมืองวรวิหาร ป็ระธานอำานวยู่การ สร้างพ้ที่ธภ่มสิ ถานพระโพธิญาณ์ สำานักป็ฏิ​ิบตั้ั ธิ รรมราชัเขมากร ผู้่องพรรณ์วนาราม (วัดป็่าพ้ที่ธภ่ม)ิ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

139

140

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

141

วั​ัดนาคู​ูหา

ตำำาบลสวันเขื่​่�อน อำาเภอเมื่องแพร่​่ จั​ังหวั​ัดแพร่​่

Wat Nakuha

Suan Khuean Subdistrict, Mueang Phrae District, Phrae Province 142

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พรัะเจุ้าต๋​๋นหลวงวัดนาคูหา ความเป็​็นมา

วั​ัดนาคู​ูหา ตั้ัง� อยูู่ � ณ บ้​้านนาคู​ูหา หมูู่ที่� ่� ๕ ตั้ำาบ้ลสวันเขื่​่อ� น อำาเภอเมู่​่องแพร่� จั​ังหวั​ัดแพร่� สังกั​ัดคูณะสงฆ์​์มู่หานิกัายู่ มู่​่เน่อ� ที่​่� ตั้ั�งวั​ัด ๒ ไร่�เศษ เร่ิ�มู่สร่้างปร่ะมู่าณ พ.ศ. ๒๔๔๓ มู่​่คูวัามู่เป็นมู่า จัากัคูำาบ้อกัเล�าขื่องพ�อเฒ่�าเมู่​่อง ธร่ร่มู่จัิตั้ร่ (เล�าเมู่​่�อ ๑๑ กั.คู. พ.ศ. ๒๕๔๔ ) มู่​่ใจัคูวัามู่วั�า วัดนาคูหา น่� แตั้�เดิมู่ไมู่�มู่​่วั​ัด ที่�าน จัึงได้ชั​ักัชัวันพ�อหนานจั​ักัร่ ลาดไร่� และพ�อหนานอุด อิสุปิน ซึ่ึ�ง มู่​่ที่​่�นาอยูู่�ตั้ิดกั​ัน ร่วัมู่กั​ันเส่ยู่สละที่​่�นาคูนละส�วันสร่้างวั​ัดขื่ึ�น เมู่​่�อสร่้างวั​ัดเสร่็จัได้ตั้ั�งชั่�อวั�า วัดนาผามอย กัาร่กั�อสร่้างได้ที่ำา แบ้บ้ง� า ยู่ ๆ พอเป็ น วั​ั ด เป็ น วัาเที่� า นั� น เพร่าะชัาวับ้​้ า น ยู่ังมู่​่น้อยู่ และได้นิมู่นตั้์พร่ะจัากัที่​่�อ่�นมู่าอยูู่�เป็นกัาร่เร่ิ�มู่ตั้​้น ตั้�อมู่าได้เปล่�ยู่นชั่�อวั​ัดใหมู่�วั�า วัดนาคูหา

ถ้ำำ�าน้อย

พรัะธาตุ๋พรัะเขี้่�ยวแก้​้ว

อุโบสถ้ำวัดนาคูหา

ต๋ัก้บาต๋รับนสะพานขี้ัวแต๋ะ

และจัากัหลั กั ฐานที่างวั​ั ตั้ ถุ​ุ ที่​่� ที่ างวั​ั ด นาคู​ู ห า พบ้เพ่ยู่งชัิ�นเด่ยู่วั คู่อ ก้​้อนอิฐ ซึ่ึ�งเกั็บ้ได้เมู่​่�อคูร่าวัร่​่�อวัิหาร่ หลังที่​่ � ๒ เมู่​่�อปี พ.ศ. ๒๕๒๙ มู่​่อักัษร่พ่�นเมู่​่องปร่ากัฏอยูู่�บ้น กั้อนอิฐขื่้อคูวัามู่วั�า มูลศรั​ัทธา สามเณรัหวันเป็๋นเก้​้า ก้็ได้ ป็้น� มะดินก้่น� �่ ไว้ก้อ่ สรั้างวิหารัหลังท่� ๒ เดือน ๔ เป็​็งป็้น� ป็ีสนั จุ​ุลศัก้รัาชได้ ๑๒๗๔ ซึ่ึง� ตั้ร่งกั​ับ้ พ.ศ. ๒๔๕๕ จัากัหลักัฐานชัิน� น่ป� ร่ะกัอบ้กั​ับ้กัาร่ปร่ะมู่าณกัาร่ขื่องพ�อเฒ่�าเมู่​่อง ธร่ร่มู่จัิตั้ ใกัล้ เคู่ยู่งกั​ับ้คูวัามู่เป็นจัร่ิงอยู่�างมู่ากั และวั​ัดนาคู​ูหาได้สร่้างขื่ึน� มู่า ปร่ะมู่าณ ๑๒๐ ปีแล้วัจันถุึงปัจัจัุบ้ัน (๒๕๖๓)

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

143

วั​ัดสะแล่​่ง

ตำำ�บล่ห้​้วัยอ้​้อ้ อ้ำ�เภอ้ล่อ้ง จั​ังห้วั​ัดแพร่​่

Wat Salaeng

Huai Or Subdistrict, Long District, Phrae Province

144

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดสะแล่​่ง ตั้ัง� อยู่​่เ่ ล่ขที่​่ � ๑๙/๑ บ้​้านนาหล่วัง หมู่​่ที่​่ �่ ๔ ตั้ำาบ้ล่ห้วัยู่อ้อ อำาเภอล่อง จั​ังหวั​ัดแพร่​่ สังกั​ัดคณะสงฆ์​์ มู่หานิกัายู่ สิ�งกั่อสร่้างเสนาสนะปร่ะกัอบ้ด้วัยู่ อุโบ้สถ วัิหาร่ กัุฏิ​ิสงฆ์​์ ศาล่าอเนกัปร่ะสงค์

วั​ัดสะแล่​่ง เป็นวั​ัดของพร่ะสงฆ์​์ฝ่​่ายู่อร่ัญญวัาส่ คำาวั่า สะแล่​่ง เป็นชื่​่�อของตั้​้นดอกัไมู่้ป่าชื่นิดหน่�ง เป็นไมู่้ ยู่​่นตั้​้น มู่​่ดอกัส่ขาวันวัล่ มู่​่กัล่ิ�นหอมู่อ่อน ๆ ซึ่​่�งเป็นตั้​้นไมู่้ที่​่� มู่​่อยู่​่​่ในสถานที่​่�แห่งน่� ตั้ามู่ตั้ำานานกัล่​่าวัวั่า เมู่​่�อพร่ะสัมู่มู่าสัมู่พุที่ธเจั้าเสด็จัมู่าปร่ะที่ับ้ ณ สถานที่​่�แห่งน่� นางคำาฟุุ่่น นางคำาเฟุ่ยู่ มู่เหส่เจั้าเมู่​่อง ได้ถวัายู่ดอกัสะแล่​่งเป็นพุที่ธบ้่ชื่า วั​ัดแห่งน่�จั่งได้ชื่​่�อวั่า วัดสะแล่​่ง ตั้ามู่ชื่​่�อของดอกัไมู่้

วั​ันที่​่ � ๓๐ ธันวัาคมู่ พ.ศ. ๒๕๒๙ ได้ร่บ้ั พร่ะร่าชื่ที่าน วัิสุงคามู่ส่มู่า วั​ันที่​่� ๒๐ เมู่ษายู่น พ.ศ. ๒๕๓๒ พร่ะบ้าที่ สมู่เด็จัพร่ะบ้ร่มู่ชื่นกัาธิเบ้ศร่ มู่หาภ่มู่พิ ล่อดุล่ยู่เดชื่มู่หาร่าชื่ บ้ร่มู่นาถบ้พิตั้ร่ได้ที่ร่งพร่ะกัรุ่ณาโปร่ดเกัล่้าโปร่ดกัร่ะหมู่​่อมู่

ให้ พร่ะบ้าที่สมู่เด็ จั พร่ะวัชื่ิ ร่ เกัล่้ า เจั้ า อยู่​่​่ หั วั ฯ เสด็ จั แที่น พร่ะองค์ที่ร่งตั้ัดหวัายู่ล่​่กันิมู่ตั้ิ ผู่กัพัที่ธส่มู่าอุโบ้สถหล่ังปัจัจัุบ้นั

ด้วัยู่ปร่ะวั​ัตั้ตั้ิ ำานานของวั​ัดสะแล่​่งเกั่ยู่� วักั​ับ้ดอกัสะแล่​่ง แล่ะชื่​่�อ วัดสะแล่​่ง มู่าแตั้่เดิมู่นับ้พันปีชื่าวับ้​้านเร่​่ยู่กัชื่​่�อน่�ร่​่้จักั​ั ชื่​่�อน่�มู่านาน จั่งไมู่​่ยู่อมู่เปล่​่�ยู่นชื่​่�อเป็นอยู่​่างอ่�น แมู่้จัะตั้่อที่้ายู่ หร่​่อตั้ัง� ชื่​่อ� ใหมู่​่ให้กับ้ั วั​ัดวั่า วัดป็่าสุคนั ธธรรมาราม ซึ่​่ง� กั็แปล่วั่า อาร่ามู่หร่​่อวั​ัดป่าที่​่มู่� กั่ ล่ิน� หอมู่ขจัร่ขจัายู่ไปด้วัยู่ธร่ร่มู่ะ กั็ยู่งั คง มู่​่คำาวั่า กัล่ิ�นหอมู่ อยู่​่​่ด่ แตั้่ชื่​่�อที่​่�ตั้ั�งตั้่อที่้ายู่น่� เป็นชื่​่�อที่​่�ไมู่​่เป็น ที่างกัาร่ เหมู่​่อนสวันโมู่กัขพล่าร่ามู่ของพร่ะอาจัาร่ยู่์พุที่ธที่าส หากัจัะเร่​่ยู่กัอยู่​่างเป็นที่างกัาร่กั็คอ่ วัดธารนำา� ไหล่ นามู่ วัดสะแล่​่ง จั่งเป็นนามู่ที่​่เ� ป็นมู่งคล่นามู่ด่แล่้วั เพร่าะมู่​่ปร่ะวั​ัตั้ตั้ิ ำานานกัล่​่าวั ถ่ ง ภร่ิ ยู่ าของเจั้ า เมู่​่ อ งล่องในอด่ ตั้ นำา ดอกัสะแล่​่ ง ถวัายู่ พร่ะพุที่ธเจั้า

พระครูสี​ีลสีังวราภิ​ิรัต เจ้​้าคณะตำาบลห้​้วยอ้​้อ้ เขต ๒ / เจ้​้าอ้าวาสีวัดสีะแล่ง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

145

146

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดพระธาตุ​ุช่​่อแฮ พระอารามหลวัง ตุำาบลป่​่าคา อำาเภอท่​่าวั​ังผา จั​ังหวั​ัดน่​่าน่

Wat Phra That Cho Hae Phra Aram Luang

Pa Daeng Subdistrict, Mueang Phrae District, Phrae Province

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

147

วั​ัดป่​่าเวัียงทอง

ตำำาบลเวัียงทอง อำาเภอสู​ูงเม่​่น จั​ังหวั​ัดแพร่​่

Wat Pa Wieng Thong

Wiang Thong Subdistrict, Sung Men District, Phrae Province

148

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดป่​่าเวัียงทอง เป่็นวั​ัดป่​่ากรรมฐาน ก่อตั้ั�งเม่�อ เด่ อ นพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๓ มี ห ลวังตั้าธรรมดา (พระอธิการสุ​ุทธินันท์ สุ​ุทฺธิญาโณ) เป่็นผู้​้�ก่อตั้ั�งวั​ัด ได�เดิน ทางจาริกทีท� างภาคเหน่อเม่อ� ป่ลายป่ี พ.ศ. ๒๕๓๒ ดำาริจะ จำาพรรษาทีจ� งั หวั​ัดแพร่ และพักทีป่� า่ ช้�าบ้�านเวัียงทอง หม้ท่ �ี ๓ ในขณะนัน� ทางคณะคร้จดั งานบ้วัช้สุามเณรภาคฤด้รอ� น ได�มี โอกาสุช้่วัยงานในครัง� นัน� เม่อ� เสุร็จงานญาตั้ิโยมได�ป่วัารณา เป่็ น โยมอุ ป่ั ฏ ฐาก หลวังตั้าจาริ ก ไป่ป่ฏิ บ้ั ตั้ิ ธ รรมที� ถ้ำำ�าจักรพรรดิ อำาเภอลอง จังหวั​ัดแพร่ ได�มาจำาพรรษา ใช้� หม้บ้่ �านเวัียงทองใหม่ หม้่ที� ๙ เป่็นสุถ้ำานที�สุงบ้และเหมาะ ที�จะป่ฏิบ้ัตั้ิธรรมในครั�งนั�น ญาตั้ิโยมที�อุป่ัฏฐากทราบ้ จึง นิ ม นตั้์ ห ลวังตั้าให� จำา พรรษาตั้่ อ ในพรรษาแรกนั� น พบ้ อุป่สุรรคมากมาย และตั้ัดสุินใจสุร�างวั​ัดเพ่�อจะเก่�อก้ล พระภิกษุ - สุามเณร ป่​่วัยไข�ด�วัยเหตัุ้ป่ัจจัยทำาให�เกิดเป่็น สุำานักขึน� มาและจนได�เป่็นวั​ัด และได�รบ้ั หนังสุ่ออนุญาตั้ให�

สุร�างวั​ัดเม่�อเด่อนกันยายน พ.ศ. ๒๕๔๒ และได�รับ้ป่ระกาศ เป่็นวั​ัดในพระพุทธศาสุนา เม่อ� วั​ันที � ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๓ และได� น ามวั​ั ด วั่ า วั ด ป็่ า เวี ย งทอง ตั้ามที� ท างกระทรวัง ศึกษาธิการตั้ั�งให� (เดิมวั​ัดได�ขอเสุนอช้่�อ วั​ัดป่​่าแพร่นันทาราม) หลังจากนั�นทางวั​ัดมีการก่อสุร�างกุฏิ และศาลามาตั้ามลำาดับ้ ได�รับ้อุป่ัฏฐากในการก่อสุร�างตั้ั�งแตั้่เริ�มแรก โดยมี โยมตั้าจ๋อย ทองคำา เป่็นผู้​้�นำา และพร�อมด�วัยคณะญาตั้ิธรรมมาโดยตั้ลอด มิได�ขาด หลังจากนัน� ทางวั​ัดป่​่าเวัียงทอง ได�พฒ ั นาสุิง� ป่ล้กสุร�าง มีอุโบ้สุถ้ำป่​่าธรรมช้าตั้ิ ศาลาหอฉั​ัน หอสุวัดมนตั้์ กุฏิกรรมฐาน จำานวัน ๒๗ หลัง โรงครัวั ศาลาเอนกป่ระสุงค์ เมรุเผู้าศพ และ ขยายพ่�นที�อย่างตั้่อเน่�อง ตั้ามกำาลังศรัทธาของญาตั้ิธรรม วั​ัดป่​่าเวัียงทองขยายพ่น� ทีป่� ล้กป่​่าเพ่อ� ควัามร่มร่น� และให�เหมาะ ที�จะเป่็นวั​ัดป่​่าและพ่�นที� ณ ป่ัจจุบ้ันนี� มีพ่�นที�ป่ระมาณ ๒๘ ไร่ และมีนโยบ้ายขยายที�ป่ล้กป่​่า ให�เป่็นเสุนาสุนะป่​่าที�ร่มเย็น อย่างตั้่อเน่�อง

วั​ัดป่​่าเวัียงทอง ได�รับ้พระราช้ทานวัิสุ​ุงคามสุีมา เม่�อ วั​ันที � ๒ มิถ้ำนุ ายน พ.ศ. ๒๕๕๓ และก่อสุร�างอุโบ้สุถ้ำป่​่าธรรมช้าตั้ิ เป่็นอุโบ้สุถ้ำใช้�ตั้�นไม�เป่็นหลังคาและเป่็นที�จัดป่ฏิบ้ัตั้ิธรรม เป่็น ลานธรรมและจัดงานกลางแจ�ง และกิจกรรมตั้่าง ๆ ของวั​ัด และได�รบ้ั อุป่การะจากญาตั้ิธรรม ศิษยานุศษิ ย์ วั​ัดป่​่าเวัียงทอง และพุทธศาสุนิกช้นทั�วัไป่ ได�ถ้ำวัายผู้�าป่​่า ทอดกฐินทุกป่ี ตั้ัง� แตั้่ เริ� ม สุร� า งวั​ัดจนถ้ำึงป่ัจจุบ้ัน ญาตั้ิธรรมได�ทาำ นุบ้าำ รุงวั​ัด และ เข�าป่ฏิบ้ตั้ั ธิ รรมอย่างตั้่อเน่�องด�วัยดีเสุมอมา

วั​ัดป่​่าเวัียงทอง ได�รับ้แตั้่งตั้ั�งจากมหาเถ้ำรสุมาคม เป่็นสุำานักป่ฏิบ้ัตั้ิธรรมป่ระจำาจังหวั​ัดแพร่แห่งที� ๑ (ธรรมยุตั้) เม่อ� ป่ี พ.ศ. ๒๕๕๐ เป่็นสุถ้ำานทีร� องรับ้ผู้​้ป่� ฏิบ้ตั้ั ธิ รรมทัวั� ไป่และ มี ห น่ วั ยงานราช้การ เอกช้น ที� มี ค วัามป่ระสุงค์ นำา คณะ เจ�าหน�าที� พนักงาน เข�าร่วัมโครงการป่ฏิบ้ัตั้ิธรรมของวั​ัดทุกป่ี และได�รับ้สุำานักป่ฏิบ้ัตั้ิป่ระจำาจังหวั​ัดดีเด่นเม่�อป่ี พ.ศ. ๒๕๕๖ และทางวั​ัดได�รบ้ั อนุญาตั้เป่็น ศู​ูนย์เรี​ียนรีูส� มาธิ​ิบำาำ บำัดแบำบำกาย ป็รีะสานจิ​ิต SKT ของ รศ.ดร.สุมพร กันทรดุษฎี​ี เตั้รียมช้ัยศรี เพ่�อเป่็นสุถ้ำานที�เรียนร้�เร่�องสุ​ุขภาพผู้สุมผู้สุานกับ้วัิป่ัสุสุนา กรรมฐาน เรียกวั่า วัิป่สุั สุนากรรมฐาน ป่ระสุานกายป่ระสุานจิตั้ และมีทมี เจ�าหน�าทีโ� รงพยาบ้าลแพร่ และทีมข�าราช้การบ้ำานาญ มาร่วัมเป่็นจิตั้อาสุา เป่็นคร้พอกบุ้ญป่ระจำาศ้นย์ฯ มีผู้​้�สุนใจ

เร่อ� งสุ​ุขภาพมาใช้�บ้ริการทัง� ในสุถ้ำานที � และนอกสุถ้ำานทีอ� ย่าง ตั้่ อ เน่� อ ง วั​ั ด ป่​่ า เวัี ย งทองมี เจ� า อาวัาสุมาแล� วั ๒ ร้ ป่ ค่ อ หลวังตั้าธรรมดา (พระมหาสุ​ุทธินันท์ สุ​ุทธิญาโณ) เป่็นเจ�า อาวัาสุร้ป่แรก และพระคร้ภาวันาป่ัญญาคุณ วัิ. เจ�าคณะ อำาเภอจังหวั​ัดแพร่ (ธรรมยุตั้) เป่็นเจ�าอาวัาสุร้ป่ป่ัจจุบ้ัน

หลวงตาธรรมดา

พระครูภาวนาปั​ัญญาคุณ เจั้าคณะอำาเภอจั​ังหวั​ัดแพร่​่ (ธ) / เจ้​้าอาวาสวัดปั่าเวียงทอง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

149

วั​ัดร่​่องฟอง สั​ันนิฐานวั่าสัร่้างขึ้​้�นเมื่​่�อปร่ะมื่าณปี พ.ศ. ๒๓๙๐ โดยก่​่อนปี พ.ศ. ๒๓๙๐ มื่ีก่าร่ตั้ัง� หมื่​่บ้่ า้ นคร่ัง� แร่ก่ทางทิศตั้ะวั​ันตั้ก่ขึ้องหมื่​่บ้่ า้ นปัจจุบ้นั ค่อ บ้ร่ิเวัณ ถนนใหญ่​่สัายยันตั้ร่ก่ิจโก่ศลแพร่​่ - น่าน (สัี�แยก่ร่​่องฟองในปัจจุบ้ัน)

วั​ัดร่​่องฟองจ้งเก่ิดขึ้​้น� เมื่​่อ� ปี พ.ศ. ๒๔๐๖ ซึ่้ง� จาก่หลัก่ฐานทีค� น้ พบ้ในคัมื่ภี​ีร่์ ใบ้ลานขึ้องวั​ัดร่​่องฟอง จุลศัก่ร่าช ๑๒๐๘ มื่ีก่าร่ก่ล่าวัถ้งช่อ� วั​ัดทีมื่� สัี ร่้อยนามื่ตั้่างก่ันไป เช่น วั​ัดสัร่ีปงุ ร่​่องฟองนำ�านองไหล วั​ัดร่​่องฟองดงสังัดตั้ัน� วั​ัดร่​่องฟองแก่้วัก่วั้างท่าท้าง ถนนหลวัง และช่�อสัร่้อยนามื่อีก่หลายแบ้บ้ 150

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดร่​่องฟอง

ตำำ�บลร่​่องฟอง อำ�เภอเมื​ืองแพร่​่ จั​ังหวั​ัดแพร่​่

Wat Rong Fong

Rong Fong Subdistrict, Mueang Phrae District, Phrae Province

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

151

152

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดพระธาตุ​ุดอยเล็​็ง

ตุำาบล็ช่​่อแฮ อำาเภอเมื​ืองแพร่ จั​ังหวั​ัดแพร่

Wat Phra That Doi Leng

Cho Hae Subdistrict, Mueang Phrae District, Phrae Province

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

153

154

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วนอุ​ุทยานแพะเมื​ือุงผี​ี อุำาเภอุเมื​ือุงแพร่​่ จั​ังหวัดแพร่​่ ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

155

ลำำLampang �ป�ง

156

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดเฉลำิมพระเกี​ียรติ​ิพระจอมเกีลำ้�ร�ช�นุ​ุสรณ์​์ อำ�เภอแจ่ห่​่ม จังห่วั​ัดลำำ�ป�ง ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

157

๙ ทำำ�บุ​ุญไหว้​้พระ

ว้ัด

สุำานัก้ปฎิ​ิบั​ัต้ิธรรมสุ​ุสุานไต้รลั​ัก้ษณ์​์ หลัวังพ่อเก้ษมเขมโก้

เมื​ืองลำำ�ป�ง วั​ัดปงสุนุก้

ปั​ักหมุ​ุดเมุืองไทย เส้​้นทางบุ​ุญ เส้​้นทางธรรมุ แนะนำาส้ถานท่�ส้ำาคั​ัญทางศาส้นาจั​ังหวั​ัดลำำาปัาง กราบุส้ักการะบุูชา วั​ัด 9 วั​ัด เมุืองเหนือ เพื่ื�อคัวัามุ เปั็นส้ิริมุงคัลำ อิ�มุบุ​ุญ อิ�มุใจั แลำะเปั็นการอนุรักษ์​์ วั​ัฒนธรรมุคังไวั้เพื่ื�อคัวัามุด่งามุ คัู�บุ้าน คัู�เมุืองไทย ตลำอดไปั

158

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดศรีชุม

วั​ัดศรีรองเมือง

วั​ัดพระเจดีย์​์ซาวัหลั​ัง พระอารามหลัวัง

วั​ัดพระแก้​้วัดอนเต้​้าสุ​ุชาดาราม พระอารามหลัวัง

วั​ัดจองคำำา พระอารามหลัวัง

วั​ัดสุวันดอก้

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ 159 วั​ัดพระธาตุ้ ลัำาปางหลัวัง

วั​ัดพระแก้​้วัดอนเต้​้าสุ​ุชาดาราม พระอารามหลวัง ต้ำาบลเวัียงเหนือ อำาเภอเมืองลำาปาง จั​ังหวั​ัดลำาปาง

Wat Phra Kaew Don Tao Suchadaram Phra Aram Luang Wiang Nuea Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province

160

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา วัดพระแก้​้วดอนเต้​้า หรื​ือ วัดพระแก้​้วดอนเต้​้า สุ​ุชาดาราม ตั้​้�งอยู่​่�ที่​่�ตั้ําบลเวี่ยู่งเหนื​ือ อําเภอเมื​ืองลําปาง จั้งหวี้ดลําปาง วี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้าเป็นืวี้ดที่​่�เก้�าแก้�และ สวียู่งามื มื่อายูุ่นืบ้ พ้นืปี เคยเป็​็นที่​่ป็� ระดิษฐาน พระพุที่ธ มหามณี่รัต้นป็ฏิ​ิมาก้ร (พระแก้​้วมรก้ต้) ต้ั�งแต้่ป็ี พ.ศ. ๑๙๗๙ เป็​็นเวลานานถึ​ึง ๓๒ ป็ี เนื​ื�องจัาก้เมื​ื�อปี พ.ศ. ๑๙๗๙ พรืะเจั้าสามืฝั่​่�งแก้นืเจั้าเมื​ืองเชี่ยู่งใหมื�ที่รืงจั้ด ขบวีนืแห�เพื�อรื้บพรืะแก้​้วีมืรืก้ตั้จัาก้เชี่ยู่งรืายู่ไปเชี่ยู่งใหมื� แตั้�เมื​ือ� ขบวีนืแห�มืาถึ​ึงที่างแยู่ก้ที่​่จั� ะไปนืครืลําปาง ชี้างที่​่รื� บ้ เสด็จัพรืะแก้​้วีมืรืก้ตั้วี่ง� ตั้ืนื� ไปที่างเมื​ืองลําปาง แมื้หมือควีาญ จัะข่� เข็ ญเล้ าโลมืปรืะก้ารืใดก้็ ไมื� ยู่ อมืไปที่างเชี่ ยู่ งใหมื� ในืที่​่ส� ดุ พรืะเจั้าสามืฝั่​่ง� แก้นืก้็ตั้อ้ งยู่อมืให้อญ ้ เชี่ญพรืะแก้​้วี มืรืก้ตั้ปรืะด่ษฐานืไวี้ ณ วี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้า เป็นืเวีลา ๓๒ ปี ครื้�นืลุ พ.ศ. ๒๐๑๑ พรืะเจั้าตั้่โลก้รืาชี เจั้าผู้่้ครืองนืครื เชี่ยู่งใหมื� จัึงได้อ้ญเชี่ญพรืะแก้​้วีมืรืก้ตั้ไปปรืะด่ษฐานืที่​่� เชี่ยู่งใหมื�

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

161

เหตัุ้ที่​่�วี้ดนื่�ได้ชีื�อวี�า วี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้า มื่ตั้ํานืานื ก้ล�าวีวี�า นืางสุชีาดาได้พบแก้​้วีมืรืก้ตั้ในืแตั้งโมื (ภาษาเหนื​ือ เรื่ยู่ก้วี�า หมืาก้เตั้​้า) และนืํามืาถึวีายู่พรืะเถึรืะ ที่�านืจัึงจั้างชี�าง ให้นืาํ มืรืก้ตั้ไปแก้ะสล้ก้เป็นืพรืะพุที่ธรื่ป ซึ่ึง� ก้็คอื พระแก้​้วดอนเต้​้า ตั้�อมืาได้รืบ้ ก้ารือ้ญเชี่ญไปปรืะด่ษฐานืที่​่วี� ด้ พรืะธาตัุ้ลาํ ปางหลวีง สาเหตัุ้ จั าก้ตั้ํา นืานืบอก้วี� า มื่ ผู้่้ ไ ปฟ้​้ อ งเจั้ า เมื​ื อ งลํา ปางในื ขณะนื้นื� วี�า พรืะเถึรืะและนืางสุชีาดาเป็นืชี่ก้​้ นื้ เจั้าเมื​ืองลําปาง จัึงให้จั้บนืางสุชีาดาไปปรืะหารืชี่วี่ตั้ ส�วีนืพรืะเถึรืะองค์นื้�นื ที่รืาบข�าวีก้็ได้อ้ญเชี่ญพรืะพุที่ธรื่ปหนื่ไป โดยู่ได้นืําไปฝั่าก้ไวี้ที่​่� วี้ดพรืะธาตัุ้ลําปางหลวีง จันืถึ​ึงป่จัจัุบนื้ ส�วีนืสถึานืที่​่ตั้� ง้� บ้านืของ นืางสุ ชี าดาก้็ ไ ด้ มื่ ผู้่้ มื่ จั่ ตั้ ศรื้ ที่ ธาในืคุ ณ งามืควีามืด่ ข องนืาง บรื่จัาคเง่นืสรื้างวี้ดขึ�นืชีื�อ วัดสุ​ุชาดาราม แตั้�บางส้นืนื่ษฐานื บอก้วี�า เนื​ือ� งจัาก้วี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้าและวี้ดสุชีาดารืามืรื้างลง แตั้�ก้มื็ ก้่ ารืส้นืนื่ษฐานืเพ่มื� วี�า นื�าจัะเป็นืเพรืาะยู่�านืนื่เ� ป็นืสวีนืหมืาก้เตั้​้า และเป็นืที่​่�ดอนื จัึงตั้​้�งชีื�อพรืะธาตัุ้วี�า พระบรมธาตุ้ดอนเต้​้า และชีือ� วี้ดวี�า วัดพระธาตุ้ดอนเต้​้า ตั้�อมืาเมื​ือ� มื่ก้ารืปรืะด่ษฐานื พรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้า จัึงเปล่�ยู่นืชีื�อเป็นื วัดพระแก้​้วดอนเต้​้า วัดสุ​ุชาดาราม สรื้างขึนื� รืาวีปี พ.ศ. ๒๓๒๕ - ๒๓๕๒ เมื​ือ� ครื้ง� ชีาวีเชี่ยู่งแสนืถึ่ก้ก้วีาดตั้​้อนืมืาตั้​้ง� ชีุมืชีนืในืเมื​ืองเขลางค์ เพื�อรืะลึก้ถึ​ึงคุณงามืควีามืด่ของนืางสุชีาดาหล้งจัาก้ได้รื้บ โที่ษปรืะหารืชี่วี่ตั้ ด้วียู่ควีามืเข้าใจัผู้่ดและมืาปรืาก้ฎควีามืจัรื่ง ในืภายู่หล้ง เชีือ� ก้​้นืวี�าที่​่ตั้� ง้� ของวี้ดแห�งนื่� คือ บ้านืและไรื�แตั้งโมื ของเจั้าแมื�สุชีาดาในือด่ตั้ ตั้�อมืาเมื​ื�อวี้นืที่​่� ๖ ส่งหาคมื พ.ศ. ๒๕๒๗ ก้รืะที่รืวีงศึก้ษาธ่ก้ารืได้ดําเนื่นืก้ารืรืวีมืวี้ดสุชีาดารืามื เข้าก้​้บวี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้า และเรื่ยู่ก้วี้ดแห�งนื่�วี�า วัดพระแก้​้ว ดอนเต้​้าสุ​ุชาดาราม อุโบสถึวี้ดสุชีาดารืามืเป็นืสถึาป่ตั้ยู่ก้รืรืมืแบบพืนื� เมื​ือง ฝั่ีมื​ือชี�างเชี่ยู่งแสนื มื่ล้ก้ษณะเป็นือาคารืก้�ออ่ฐถึือป่นื ปรืะด้บ ด้ วี ยู่ภาพจั่ ตั้ รืก้รืรืมืลายู่ไที่ยู่ลงรื้ ก้ ปิ ด ที่อง ภายู่ในืเป็ นื ที่​่� ปรืะด่ษฐานืพรืะพุที่ธรื่ปปางมืารืวี่ชียู่้ บนืฐานืชีุก้ชี่ อุโบสถึแห�งนื่� ได้ที่ําก้ารืบ่รืณะเมื​ื�อปี พ.ศ. ๒๔๖๕ ปี พ.ศ. ๒๕๐๓ และ ปี พ.ศ. ๒๕๕๐ เนื​ื�องในืโอก้าสฉลองศ่รื่รืาชีสมืบ้ตั้่ครืบ ๖๐ ปี 162

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

พระจิ​ินดารัตนาภรณ์​์ เจิ้าคณ์ะจิังหวั​ัดลำำาปาง เจิ้าอาวัาสวั​ัดพระแก้​้วัดอนเต้าสุชาดาราม พระอารามหลำวัง

ก้ารืเด่นืที่างไปยู่้งวี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้าตั้​้องข้ามืสะพานื รื้ ชี ฎาภ่ เ ษก้ แล้ วี เล่� ยู่ วีขวีาไปตั้ามืถึนืนืพรืะแก้​้ วี รืะยู่ะที่าง ปรืะมืาณ ๑ ก้่โลเมืตั้รื จัะเห็นืองค์พรืะธาตัุ้ตั้​้�งเด�นือยู่​่�บนืเนื่นื วี้ดพรืะแก้​้วีดอนืเตั้​้า เป็นืที่​่�ตั้​้�งของพรืะบรืมืธาตัุ้ดอนืเตั้​้าซึ่ึ�งเป็นื พรืะเจัด่ยู่์องค์ใหญ� ป็ูชน่ยสุถึานที่​่สุ� ําคัญในวัดพระแก้​้วดอนเต้​้า ๑. พรืะเจัด่ ยู่์ อ งค์ ใ หญ� บรืรืจัุ พ รืะเก้ศาธาตัุ้ ข อง พรืะพุที่ธเจั้า ๒. มืณฑปศ่ลปะพมื�า ล้ก้ษณะงดงามื ปรืะด่ษฐานื พรืะพุที่ธรื่ปองค์ใหญ� ๓. วี่หารืปรืะด่ษฐานืพรืะพุที่ธไสยู่าสนื์ มื่อายูุ่เก้�าพอ ๆ ก้​้บวี้ดนื่� ๔. วี่หารืหลวีง ๕. พ่พธ่ ภ้ณฑสถึานืแห�งล้านืนืา ๖. วี่หารืพรืะเจั้าที่องที่​่พยู่์

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

163

วั​ัดจองคำำ� พระอ�ร�มหลวัง ตำำ�บลบ้�นหวัด อำ�เภอง�วั จังหวั​ัดลำ�ป�ง

Wat Chong Kham Phra Aram Luang Ban Huat Subdistrict, Ngao District, Lampang Province

164

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา ตามหลั​ักฐานที่​่�ปรากฏ วัดจองคํา สร้างขึ้​้�นเม่�อ ราวปี พ.ศ. ๒๔๔๖ ซึ่้ง� เป็นสมัยขึ้องเจ้​้าบุ​ุญวาที่ย์ วงษ์​์มานิต เจ้​้ าผู้​้​้ ปกครองนครลัํ าปางองค์ สุด ที่้ าย โดยกลัุ�ม คหบุด่ ชาวไที่ยใหญ�ที่ที่�่ าํ งานใน บุริษ์ที่ั บุอมเบุย์ พราซึ่�า (Bombay Prasa Company) ซึ่้�งเป็นบุริษ์ัที่ขึ้องชาวอังกฤษ์ที่​่�เขึ้​้ามา รับุสัมปที่านที่ําป่าไม้ในเขึ้ตอําเภองาว ซึ่้�งเป็นแหลั�งที่​่�ม่ ไม้สกั ที่องที่​่�อุดมสมบุ้รณ์​์แห�งหน้�งขึ้องภาคเหน่อ พวกเขึ้า เกิดศรัที่ธาร�วมกันสร้างวัดขึ้​้�นเพ่�อเป็นสถานที่​่�ที่ําบุ​ุญแลัะ ย้ดเหน่�ยวจ้ิตใจ้ แลัะตั�งช่�อว�า วัดจองคํา จ้ากนั�นได้กราบุ อาราธนา พระนันโท เป็นเจ้​้าอาวาสร้ปแรก ความหมายของชื่​่�อวัด คําว�า จองคํา เป็นภาษ์าไที่ยใหญ�มาจ้ากคําสองคํา ค่อ คําว�า จ้อง แปลัว�า วัด, วิหาร, อาราม แลัะคําว�า คํา แปลัว� า ที่อง เม่� อ รวมกั น จ้​้ ง แปลัว� า วั ด ที่องคํ า

ซึ่้ง� ม่ความหมายว�า วัดที่​่ส� ง�างามรุง� เร่องดุจ้ที่องคํา แลัะผู้​้ส้ ร้างเป็น ผู้​้​้ มั� ง คั� ง รํ�า รวย ม่ ศ รั ที่ ธาอย� า งแรงกลั้ า ในพระพุ ที่ ธศาสนา เปร่ยบุเหม่อนที่องคํา เพราะไม�ว�าจ้ะผู้�านกาลัเวลัาไปนานเที่�าไร ก็ยังคงฉายรัศม่แวววาวดังเดิม ย้ายท่�ตั้ั�งวัด เน่� อ งจ้ากบุริ เ วณ์ที่​่� ตั� ง เดิ ม ขึ้องวั ด ประสบุปั ญ หา ขึ้าดแคลันนํ�า เพ่� อ อุ ป โภคบุริ โ ภค ดั ง นั� น ในปี พ.ศ. ๒๔๔๘ โดยการนํ า ขึ้องพ� อ เลั่� ย งพะกะหม� อ ง หมอกเร่ อ งใส แลัะ พ�อเลั่�ยงญาณ์ะ มาลัาโยง พร้อมด้วยคณ์ะกรรมการวัดแลัะ ผู้​้ม้ จ้่ ติ ศรัที่ธาได้ประชุมตกลังย้ายวัดลังมาสร้างใหม� ณ์ บุริเวณ์ใกลั้ ที่​่ต� ง�ั โรงพยาบุาลัส�งเสริมสุขึ้ภาพประจ้ําตําบุลับุ้านหวดในปัจ้จุ้บุนั ยุครุ�งเร่อง เม่�อปี พ.ศ. ๒๔๗๒ พ�อเลั่�ยงพะกะหม�อง หมอกเร่องใส แลัะพ�อเลั่ย� งญาณ์ะ มาลัาโยง พร้อมด้วยประชาชนผู้​้ม้ จ้่ ติ ศรัที่ธา ร�วมกันสร้างพระวิหารหลั​ังใหญ�ศิลัปะแบุบุลั้านนา ม่มุขึ้แลัะ ปราสาที่ ๕ หลั​ัง สร้างด้วยไม้สักที่องที่ั�งหลั​ัง ใช้เวลัาในการ ก� อ สร้ า งประมาณ์ ๓ ปี แลัะได้ จ้ั ด งานฉลัองพระวิ ห ารใน ปี พ.ศ. ๒๔๗๕ ในช�วงเวลัาที่​่ก� าํ ลั​ังก�อสร้างพระวิหารอย้น� น�ั พระนันโที่ เจ้​้าอาวาสร้ปที่​่� ๑ ได้ลัาสิกขึ้าไป หลั​ังจ้ากสร้างพระวิหารจ้นแลั้วเสร็จ้ คณ์ะศรั ที่ ธาจ้​้ ง ได้ ก ราบุอาราธนา พระเญยยธั ม โม มาเป็ น เจ้​้าอาวาสร้ปที่​่� ๒ แต�หลั​ังจ้ากพระเญยยธัมโม ดํารงตําแหน�ง เจ้​้าอาวาสอย้ป� เี ศษ์ก็มรณ์ภาพลัง ต�อมาในปี พ.ศ. ๒๔๗๖ พ�อเลั่ย� ง พรหมมินที่ร์ กาญจ้นวงศ์ พร้อมด้วยพ�อเลั่ย� งองค์ไก� กาญจ้นวงศ์ บุ​ุตรชาย ได้สร้างพระพุที่ธเจ้ด่ย์ถวาย

พระเทพปริยั​ัติ​ิมงคล เจ้​้าอาวาสวัดจ้องคำา / ท่�ปรึกษาเจ้​้าคณะภาค ๖

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

165

ม่เจ้ด่ย์องค์ใหญ�อย้�ตรงกลัางฐาน แลัะเจ้ด่ย์องค์เลั็ก ๔ องค์ อย้�ตามที่ิศที่ั�ง ๔ มุม ใช้เวลัาในการก�อสร้างประมาณ์ ๒ ปี แลัะได้จ้ัดงานฉลัองในปี พ.ศ. ๒๔๗๘ โดยยกยอดฉัตร เจ้ด่ย์ที่ั�ง ๕ องค์ ต�อมาในปี พ.ศ. ๒๔๘๐ พ�อเลั่�ยงองค์ไก� กาญจ้นวงศ์ ได้สร้างศาลัาการเปร่ยญถวาย ๑ หลั​ัง แลัะในปี เด่ยวกันนัน� พระเญยยธัมโม เจ้​้าอาวาสร้ปที่​่� ๒ ก็มรณ์ภาพลัง หลั​ังจ้ากนัน� คณ์ะกรรมการวัดแลัะที่ายกที่ายิกาจ้​้งได้อาราธนา พระคันธมา มาเป็นเจ้​้าอาวาสร้ปที่​่� ๓ ยุคทรุดโทรม ปี พ.ศ. ๒๕๑๗ นับุเป็นปีสําคัญในประวัติศาสตร์ ขึ้องวัด เพราะพระวิหารหลั​ังใหญ�ขึ้องวัดได้ถก้ ย้ายไปปลั้กสร้าง ที่​่�เม่องโบุราณ์สมุที่รปราการ แลัะต�อมาไม�นาน พระคันธมา เจ้​้าอาวาสก็ได้มรณ์ภาพลัง

166

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

หลั​ังจ้ากนั�นไม�ม่พระภิกษ์ุมาอย้�จ้ําพรรษ์าถาวร ม่แต�พระภิกษ์ุ มาพํานักอย้�เป็นครั�งคราว ที่ําให้เสนาสนะภายในวัดขึ้าดการ ด้แลัรักษ์าแลัะที่รุดโที่รมลังตามลัําดับุ ยุคพัฒนา ปี พ.ศ. ๒๕๒๔ คุณ์เจ้​้าภาพ เม่องพระ พร้อมด้วยคณ์ะ กรรมการวัด แลัะที่ายกที่ายิกา ได้กราบุอาราธนาพระเดชพระคุณ์ หลัวงป้พ่ ระเที่พปริยตั มิ งคลั สมัยที่​่ย� งั เป็นคร้บุาโอภาส โอภาโส มาอย้� จ้ํ า พรรษ์า เม่� อ พระเดชพระคุ ณ์ หลัวงป้่ รั บุ นิ ม นต์ ม า จ้ําพรรษ์าที่​่�วัดจ้องคําซึ่้�งม่สภาพเป็นวัดร้าง ในขึ้ณ์ะนั�นวัดม่ เน่�อที่​่�เพ่ยง ๓ ไร� สภาพรกร้างม่แต�ตอไม้แลัะหญ้าขึ้​้�นปกคลัุม บุริเวณ์พ่น� ที่​่� สิง� ปลั้กสร้างเดิมม่สภาพปรักหักพัง ยกเว้นพระพุที่ธร้ป สมัยเช่ยงแสน แลัะสมัยสุโขึ้ที่ัยที่​่ป� ระดิษ์ฐานงดงามอย้ด� ว้ ยสภาพ เช�นนั�นจ้​้งยากที่​่�จ้ะมาจ้ําพรรษ์าอย้�

แต� ด้ ว ยศรั ที่ ธาอั น แรงกลั้ า แลัะความมุ� ง มั� น ในการส่ บุ ที่อด อายุพระพุที่ธศาสนา พระเดชพระคุณ์หลัวงป้่จ้​้งได้ลังม่อแผู้​้วถาง พ่�นที่​่�โดยรอบุ แลัะเริ�มบุ้รณ์ปฏิสังขึ้รณ์​์เจ้ด่ย์ขึ้​้�นก�อน ซึ่้�งเปร่ยบุ เหม่อนหลั​ักชัยขึ้องพระพุที่ธศาสนา ด้านภู​ูมิศาสตั้ร์และสภูาพแวดล้อม วัดจ้องคํา พระอารามหลัวง ตั�งอย้�เลัขึ้ที่​่� ๒๒๑ หม้�ที่​่� ๒ ถนนพหลัโยธิน (สายเอเช่ย) ตําบุลับุ้านหวด อําเภองาว จ้ังหวัดลัําปาง ปัจ้จุ้บุันม่สถานะเป็นพระอารามหลัวง สังกัดคณ์ะสงฆ์​์มหานิกาย ได้รับุพระราชที่านวิสุงคามส่มา เม่�อวันที่​่� ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๐ ม่เน่�อที่​่�ประมาณ์ ๓๐๐ ไร� แบุ�งออกเป็น ๓ แปลัง ค่อ แป็ลงท่� ๑ เป็นร้ป ๑๐ เหลั่�ยม เป็นที่​่�ตั�งขึ้องพระเจ้ด่ย์ สิที่ธิชัยมงคลั พระอุโบุสถศาสนวิบุ้ลัการ่ พระวิหารชัยภ้มิ ศาลัาการเปร่ยญ (นํ�าใจ้โสภณ์ เมตตานุการ่) หอสมุดอาที่รปชากิจ้ แลัะ กุฏิสงฆ์​์ต�าง ๆ แป็ลงท่� ๒ เป็นร้ป ๖ เหลั่�ยม เป็นที่​่�ต�ังขึ้องศาลัาการเปร่ ย ญนพมุ ต ตมานุ ส รณ์​์ ป ริ ยั ติ สุ น ที่รรั ง สฤษ์ฎ่ โรงเร่ ย น พระปริ ยั ติ ธ รรมสาสนปชานุ ส นธิ� อาคารเร่ ย นเพิ� ม เติ ม กุฏิปริยัติรังส่ แลัะบุ�อนํ�าบุาดาลั แป็ลงท่� ๓ เป็นร้ป ๑๐ เหลั่�ยม เป็นที่​่�ตั�งขึ้องพระมหา เจ้ด่ยพ์ ทีุ่ ธคยา พระวิหารสมเด็จ้พระมหารัชมังคลัาจ้ารย์ แลัะบุ�อนํา� บุาดาลั เน่อ� ที่​่ขึ้� องวัดม่ลักั ษ์ณ์ะเป็นที่​่ร� าบุสลั​ับุเนินเขึ้า เน่อ� งจ้ากม่ ภ้เขึ้าลั้อมรอบุจ้​้งม่ลั​ักษ์ณ์ะเป็นแอ�งกระที่ะ ม่ลัําห้วยธรรมชาติก�นั ที่​่�ดินที่ั�ง ๓ แปลัง เน่�องจ้ากญาติโยมได้ถวายที่​่�ดินเพิ�มเติม ในปี พ.ศ. ๒๕๓๑ แลัะในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ ที่างวัดได้รับุถวายที่​่�ดินแปลัง ที่​่� ๒ เพ่�อสร้างโรงเร่ยนพระปริยัติธรรมสาสนปชานุสนธิ�

ต�อมาในปี พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้ม่ผู้​้ม่จ้ิตศรัที่ธาถวายที่​่�ดิน เพิม� เติมบุริเวณ์ด้านที่ิศตะวันตกอ่ก ดังนัน� อาณ์าเขึ้ตขึ้องวัดจ้อง คําแห�งน่จ้� ง้ ขึ้ยายกว้างออกไปดังที่​่ป� รากฏในปัจ้จุ้บุนั น่� อาณาเขตั้ ที่ิศเหน่อ ติดสถาน่อนามัยตําบุลับุ้านหวด แลัะที่​่�ดินขึ้องเอกชน ที่ิศใต้ ติดที่​่ด� ินขึ้องเอกชน ที่ิศตะวันออก ติดถนนพลัโยธิน (สายเอเช่ย) ที่ิศตะวันตก ติ ด ที่​่� ดิ น ขึ้องเอกชนแลัะที่าง สาธารณ์ประโยชน์ ลําดับเจ้าอาวาส ๑. พระนันโที่ พ.ศ. ๒๕๔๖ - ๒๔๗๔ ๒. พระเญยยธัมโม พ.ศ. ๒๕๗๕ - ๒๔๗๙ ๓. พระคันธมา พ.ศ. ๒๔๔๐ - ๒๕๑๗ ๔. พระเที่พปริยัติมงคลั พ.ศ. ๒๕๒๔ ถ้งปัจ้จุ้บุัน (โอภาส โอภาโส น.ธ.เอก, ศน.ด., พธ.ด.,ค.ด.กิตติมศักดิ�)

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

167

วั​ัดสวันดอก

ตำำ�บลสวันดอก อำ�เภอเมื​ืองลำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดลำ�ป�ง

Wat Suan Dok

Suan Dok Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province 168

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

ความเป็​็นมา

วั​ัดสวันดอก ตั้ั�งอยู่​่�ที่​่�หมู่​่�บ้​้านสวันดอก เลขที่​่� ๑๕๖ ถนนบุ้ญวัาที่ยู่์ ตั้ำาบ้ลสวันดอก อำาเภอเมู่ือง จั​ังหวั​ัดลำาปาง มู่​่เนือ� ที่​่ที่� งั� หมู่ด ๒ ไร่� ๓ งานเร่​่มู่� ก�อสร่้างวั​ัดเมู่ือ� ปี พ.ศ. ๒๒๕๖ และได้ร่ับ้พร่ะร่าชที่านวั่สุงคามู่ส่มู่า เมู่ื�อวั​ันที่​่� ๔ ส่งหาคมู่ พ.ศ. ๒๔๖๕

ตั้ามู่คำาบ้อกเล�า วั​ัดสวันดอกเป็นวั​ัดร่าษฎร่์ สร่้าง โดยู่ชาวัไที่ยู่และชาวัพมู่�าที่​่พ� ากันอพยู่พมู่าตั้ัง� ถ่น� ฐานอาศัยู่ที่​่� ที่ำามู่าหาก่นบ้ร่​่เวัณน่� เนื�องจัากอยู่​่�ใกล้แหล�งนำ�า และมู่​่ควัามู่ อุ ด มู่สมู่บ้่ ร่ ณ์ ด้ วั ยู่พื ช พั น ธุ์ุ์ ธุ์ั ญ ญาหาร่ เมู่ื� อ เร่​่� มู่ มู่​่ ค นมู่าตั้ั� ง ถ่น� ฐานเพ่มู่� มู่ากข้น� พวักเขาจั้งร่�วัมู่กันสร่้างวั​ัดและน่มู่นตั้์พร่ะ มู่าจัำาพร่ร่ษา เพื�อเป็นที่​่�พ้�งที่างใจั ที่ำาบุ้ญกุศล โดยู่ตั้ั�งชื�อวั�า วัดสวนดอก

ที่​่�มู่าของชื�อ วัดสวนดอก ตั้ามู่คำาบ้อกเล�าที่​่�ได้เล�า สืบ้ตั้�อกันมู่าวั�า เป็นวั​ัดที่​่�มู่​่ตั้​้นไมู่้ยู่ืนตั้​้น วั�าน พืชมู่งคลตั้�าง ๆ และมู่​่ไมู่้ดอกไมู่้ปร่ะดับ้จัำานวันมู่าก บ้ร่​่เวัณวั​ัดเตั้็มู่ไปด้วัยู่ ตั้​้นไมู่้ ดอกไมู่้นานาพร่ร่ณ ญาตั้่โยู่มู่ที่​่มู่� าที่ำาบุ้ญที่​่วั� ดั สวันดอก ไมู่�ตั้อ้ งนำาดอกไมู่้มู่าเองก็ได้ เพร่าะสามู่าร่ถเก็บ้ดอกไมู่้ที่วั่� ดั ไป บ้่ชาพร่ะได้เลยู่

ในสมู่ั ยู่ พร่ะอธุ์่ ก าร่ปั ญ ญาวังศ์ ดำา ร่งตั้ำา แหน� ง เจั้าอาวัาสร่​่ปที่​่�สอง เจั้าบุ้ญวัาที่ยู่์ วังษ์มู่าน่ตั้ ผู้่้คร่องนคร่ ลำา ปาง ได้ เข้ า มู่าบ้วัชเป็ น สั ที่ ธุ์่ วั่ ห าร่​่ ก จัำา พร่ร่ษาอยู่​่� ใ น วั​ัดสวันดอกกับ้ที่�านด้วัยู่ ในเวัลาตั้�อมู่าสมู่ัยู่พร่ะอธุ์่การ่ศร่​่วังศ์ เป็ น เจั้ า อาวัาส วั​ั ด สวันดอกได้ เ ก่ ด ไฟไหมู่้ ค ร่ั� ง ใหญ� ที่​่� กุ ฏิ่ เก็บ้เอกสาร่สำาคัญของที่างวั​ัด ที่ำาให้เอกสาร่สำาคัญถ่กไฟไหมู่้ จันหมู่ด

ในอด่ ตั้ วั​ั ด สวันดอกเคยู่เป็ น โร่งเร่​่ ยู่ นวั​ั ด สอนชั� น ปร่ะถมู่ศ้กษา พร่ะภ่กษุและฆร่าวัาสช�วัยู่กันสอน โดยู่ใช้ศาลา ร่ายู่เป็ น ห้ อ งเร่​่ ยู่ น ก� อ นที่​่� จั ะยู่้ า ยู่ไปร่วัมู่กั บ้ โร่งเร่​่ ยู่ น วั​ัดเช่ยู่งร่ายู่ ร่วัมู่กันเป็น โร่งเร่​่ยู่นเที่ศบ้าล ๔ ในปัจัจัุบ้ัน พระครูสิ​ิริธรรมวิ​ิภั​ัช เจ้​้าคณะตำำาบลสิวินดอก / เจ้​้าคณะตำำาบลสิวินดอก

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

169

วั​ัดพระธาตุ​ุลำำาปางหลำวัง

ตุำาบลำตุ้นธงชั​ัย อำำาเภอำเมื​ือำงลำำาปาง จั​ังหวั​ัดลำำาปาง

Wat Phra Chedi Sao Lang (Phra Aram Luang)

Ton Thong Chai Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province วั​ัดพระธาตุ​ุลำำาปางหลำวัง เป็​็นวั​ัดคู่​่�บ้​้านคู่​่�เมื​ืองลำำาป็างมืาแต่�โบ้ราณ เป็​็นวั​ัดไมื้ ที่​่� ส มืบ้่ ร ณ์ ที่�่ สุ ด แห่� ง ห่น่� ง ของไที่ย งดงามืด้ วั ยสถาป็ั ต่ ยกรรมืเก� า แก� มื ากมืาย พระธาตุ่ลำาำ ป็างห่ลำวังเป็​็นพระธาตุ่ป็ระจำำาป็ีเกิดของคู่นป็ีฉลำ่ วั​ัดพระธาตุ่ลำำาป็างห่ลำวัง ยังเป็​็นที่​่�ป็ระดิษฐาน พระแก้​้วัดอนเตุ้า (พระแก้​้วัมรก้ตุ) พระพุที่ธร่ป็คู่​่�บ้​้านคู่​่�เมื​ือง ของจำังห่วั​ัดลำำาป็าง เป็​็นพระพุที่ธร่ป็ป็างสมืาธิ ศิ​ิลำป็ะลำ้านนาสลำักด้วัยห่ยกส่เข่ยวั 170

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดศรี​ีรีองเมื​ือง

ตำำ�บลเวัียงเหนื​ือ อำ�เภอเมื​ืองลำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดลำ�ป�ง

Wat Sri Rong Mueang

Wiang Nuea Subdistrict Mueang Lampang District, Lampang Province พระวิ​ิหารไม้​้สั​ักทองท่�สัวิยงาม้ท่�สัุดในจั​ังหวิัดลำำาปาง

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

171

วั​ัดศรี​ีชุ​ุม

credit : FB-แอ่​่วัลำำ�ป�ง

ตำำ�บลสวันดอก อำ�เภอเมืองลำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดลำ�ป�ง

Wat Si Chum

Suan Dok Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province

วั​ัดศรี​ีชุมุ เป็​็นวั​ัดพม่​่าเก่​่าแก่​่ สร้​้างด้วัยไม่้จาก่ป็่าฝั่​่ง� พม่​่าทั้ัง� ส้น� ม่ีควัาม่สวัยสด งดงาม่เป็​็ นอย่ างม่าก่ ม่ีพร้ะบร้ม่ธาตุ​ุ ซึ่​่�งเป็​็ นพร้ะบร้ม่ธาตุ​ุ สีทั้องศิ้ลป็ะแบบพม่​่ า และม่อญ เป็​็นวั​ัดพม่​่าทั้ีใ� หญ่ทั้ส�ี ดุ ในบร้ร้ดาวั​ัดพม่​่าทั้ีม่� อี ย่ใ่ นป็ร้ะเทั้ศิไทั้ยทั้ัง� หม่ด ๓๑ วั​ัด อีก่ด้วัย

172

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

วั​ัดพระเจดีย์​์ซาวัหลั​ัง (พระอารามหลัวัง) ตำำาบลัตำ้นธงชั​ัย์ อำาเภอเมืองลัำาปาง จังหวั​ัดลัำาปาง

Wat Phra Chedi Sao Lang (Phra Aram Luang)

Ton Thong Chai Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province

องค์​์พระธาตุ​ุเจดี​ีย์ซ์ าว ที่​่มี� ศิ่ ลิ ปะล้านนาผสมีศิ​ิลปะพมี่า เชื่​่อ� กั​ันว่​่า หากัใครนับได้​้ครบ 20 องค์ถื่อว่​่าเป็นคนมี่บุญ และข้​้างหมี่​่พระเจด้่ย์​์ มี่ว่ิหารหลังเล็กั ประด้ิษฐานพระพุที่ธร่ปสำาริด้ปางสมีาธิ ศิ​ิลปะเชื่​่ย์งแสน ซึ่​่�งชื่าว่บ้านเร่ย์กัว่​่า พระเจ้าทั​ันใจ

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

173

วั​ัดปงสนุ​ุก (วั​ัดปงสนุ​ุกเหนุือ)

ตำำ�บลเวัียงเหนุือ อำ�เภอเมื​ืองลำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดลำ�ป�ง

Wat Pong Sanuk (Wat Pong Sanuk Nuea)

Wiang Nuea Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province

วั​ัดปงสนุ​ุก แห่​่งเขลางค์​์นุค์ร ธรรมสถานุห่นุ่�งเดียวัของไทยที�ได้รับรางวั​ัล Award of Merit จาก UNESCO ในุปี 2008 เส้นุทางการอนุ​ุรักษ์​์ศิ​ิลปวั​ัฒนุธรรม - สถาปัตยกรรมเก่าแก่ ที�เห่ลืออย่​่เพี​ียงแห่​่งเดียวัในุประเทศิ

174

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

สำ�นุักปฎิ​ิบัตำิธรรมืสุส�นุไตำรลักษณ์​์ หลวังพ่​่อเกษมืเขมืโก ตำำ�บลสวันุดอก อำ�เภอเมื​ืองลำ�ป�ง จั​ังหวั​ัดลำ�ป�ง

Trilak Cemetery Office (Luang Por Kasem Khemmako) Wiang Nuea Subdistrict, Mueang Lampang District, Lampang Province

ร่ปปั�นุห่ลวังพี่อเกษ์ม เขมโก ขนุาดให่ญ่​่ ซึ่​่�งเป็นุเกจิอาจารย์ที�ผู้่้ค์นุเค์ารพีและศิรัทธา จำานุวันุมาก และยังมีมณฑปลักษ์ณะเป็นุอาค์ารทรงไทยประยุกต์ท�สี วัยงามอีกด้วัย

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

175

176

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

น้ำำ��ตกแม่​่แก้ อำำ�เภอำง�ว จั​ังหวัดลำำ�ป�ง ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

177

www

178

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

Website

issuu

ปั​ักหมุ​ุดเมุืองไทย

LINE

ATPR PERFECT

POS TER

ปั​ักหมุ​ุด

เมุืองไทย

สั​ัมุผั​ัสัเรื่​่�องรื่าวหลากหลาย

ปั​ักหมุ​ุดวั​ัดเมื​ืองไทย ๕ จั​ังหวั​ัดภาคเหนื​ือ

179

- พร่ะบร่มุธ�ตุ​ุพุทธน่ิมุิตุเจัดีย์ วั​ัดพร่ะธ�ตุ​ุผ�เง� จั​ังหวั​ัดเชี​ียงร่�ย

ปั​ักหมุ​ุดเมุืองไทย ขอแนะนำ�สถ�นท่�สำ�คั​ัญท�ง ศ�สน�กับเรื่ือ� งรื่�วท่ห � ล�กหล�ยจ�ก 5 เมุืองภ�คัเหนือ ท่�ปั​ักหมุ​ุดรื่วบรื่วมุ เพื่ื�อนำ�เสนอให้ได้ซึ​ึมุซึับเรื่ื�องรื่�ว อย่�งลึกซึ​ึง� และอย�กท่จ� ะเปัิดปัรื่ะสบก�รื่ณ์​์ไปัสัมุผั​ัส ด้วยตนเอง

www

Website

issuu

ปักหมุ​ุดเมุืองไทย

LINE

ATPR PERFECT