Bijlage Comac

2e Dag van het Socialisme “Samenwerken over partijgrenzen heen”

België • Belgique P.B. Antwerpen X 8 / 4627

Afgiftekantoor: 2099 Antwerpen X

P509684

> 8-9

Weekblad van de Partij Van De Arbeid van België | PVDA

■ 1,50 euro ■ 41ste jaargang ■ nr. 38 [1850] ■ 13 oktober 2011 ■ Afzender & verantwoordelijk uitgever: M.R. Eligius, M. Lemonnierlaan 171, 1000 Brussel

w e e k b l a d

De factuur van de redding van Dexia

Staking en bezetting ArcelorMittal tegen mogelijk einde fabrieken in Luik > 7

Er is

nationalisering en

nationalisering

Jos Digneffe (ACOD Spoor): “Het meest desastreuze herstructureringsplan bij de NMBS van de laatste decennia” > 10

Foto Salim Hellalet

Occupy Wall Street De 99% strijdt verder tegen de 1% > > 3

Vergeten geschiedenis Honderden doden in Parijs in 1961 > 18

Specia l > 11-15 > 4-6

“Eenzelfde strijd”. Actie PVDA en Griekse KKE aan het Schumanplein op 19 oktober > 16

13 oktober 2011 | 38

www.solidair.org Redactie

M. Lemonnierlaan 171, bus 2, 1000 Brussel +32(0)2 50 40 120 • fax +32(0)2 513 98 31 • redactie@solidair.org HOOFDREDACTEUR david.pestieau@solidair.org ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR ruben.ramboer@solidair.org WEBTEAM webmaster@solidair.org LEZERSBRIEVEN brieven@solidair.org AGENDA agenda@solidair.org ABONNEMENT abonnement@solidair.org

Abonnement www.solidair.org/abonnement

Tarief België

1 jaar 6 maand 3 maand Normaal € 50 € 25 € 12,50 Speciaal* € 40 € 20 € 10 Steun € 100 € 50 € 25 Vul de abonnementsbon in op onze website. U vindt er ook onze andere tarieven.

Contact

abonnement@solidair.org tel +32(0)2 50 40 124 (ma en di van 9 u tot 17 u) Rekening IBAN: BE 09 0010 7867 4857 BIC GEBABEBB * Studenten, werklozen, CJP, min 18 jaar, +65 jaar, invaliden.

Steeds een kopie van de studenten-, CJP-identiteits-, invaliditeits- of werklozenkaart bijvoegen. Dit tarief geeft geen recht op een geschenk.

Verkooppunten Solidair 1. Boekhandels Antwerpen De Groene Waterman, Wolstraat 7 • Beringen Somi, Koerselsesteenweg, 26 • Gent De Brug, Phoenixstraat 1• Herselt Kringloopcentrum SWR, Provinciebaan 53 • Mechelen De Beiaard, Botermarkt 2 • Sint-Truiden ’t Park, Diesterstraat 7 • Somi, Diesterstraat 62 2. PVDA-secretariaten Brussel M. Lemonnierlaan 117, bus 2, B-1000 • Aalst Esplanadestraat 8 bus 1, B-9300 • Antwerpen Van Arteveldestraat 5, B-2060 • tel 03 225 28 93 • Genk Keinkesstraat 3 bus 12, B-3600 • tel 089 36 28 90 • Gent Halve Maanstraat 7a, B-9040 • tel 09 329 87 06 • HeuvellandIeper-Poperinge Patrijsstraat 18, B-8970 • tel 0499 24 61 49 • Kortrijk Simon Stevinstraat 92, B-8500 • tel 056 21 75 30 • Leuven C. Meunierstraat 43, B-3000 • tel 0476 79 70 78 • Sint-Niklaas Peter Benoitstraat 54 bus 4, B9100 • tel 03 777 15 88 • Turnhout Patrijzenstraat 22, B-2440 Geel • tel 014 58 67 24 • Vilvoorde Spiegelstraat 13, B-1800 • tel 02 251 88 69 • Zelzate Groenplein 17, B-9060 • tel 09 341 80 75 3. PVDA-shop • www.pvdashop.be Affiches, gadgets, T-shirts, brochures, boeken, info.

M. Lemonnierlaan 171,1000 Brussel • tel +32(2) 50 40 112 • fax +32(2) 513 98 31 • info@pvdashop.be 4. Geneeskunde Voor Het Volk Deurne De Bres, St Rochusstraat 57, B-2100 • tel 03 320 85 20 • Genk Keinkesstraat 3a, B-3600 • tel 089 35 97 87• Hoboken Commandant Weynsstraat 85, B-2660 • tel 03 828 02 43 • Lommel Kapittelhof 12, B-3920 • tel 011 54 10 75 • Molenbeek Le Renfort, Graaf van Vlaanderenstraat 25, B-1080 • 02 411 11 03 • Schaarbeek De Sleutel, Haachtsesteenweg, 276, B-1030 • tel 02 245 98 50 • Zelzate Groenplein 17, B-9060 • tel 09 344 92 44 5. Solidair in Wallonie In Wallonië is Solidaire, onze Franstalige versie te koop. Charleroi rue Zénobe Gramme 21, B-6000 • tel 071 32 45 65 • fax 071 32 14 81 • La Louvière rue de Bouvy 65, B-7100 • tel 0476 91 66 57 • Luik rue Mathieu Laensberg 20, B-4000 • tel 04 227 99 52 • fax 04 227 96 05 • Namen rue de Bricgniot 17, B-5002 • tel 081 47 04 30 • Meer adressen op www.pvda.be.

COMAC (jongerenbeweging PVDA)

Nationaal secretariaat M. Lemonnierlaan 171, bus 2, 1000 Brussel • +32(0)2 50 40 142 • comac@chengetheworld.org • IBAN BE 85 0016 1113 1806 • BIC GEBA BEBB

www.chengetheworld.org

| STANDPUNT |

Communautaire wapenstilstand?

De zesde staatshervorming in veertig jaar is een feit. Voor (na de volgende verkiezingen) opnieuw communautair de camera’s verzekeren de betrokken politici ons dat we gebikkeld zal worden. met het akkoord eindelijk “de zwaarste institutionele crisis In het noorden van het land kondigde de N-VA al aan uit de geschiedenis” achter ons kunnen laten. Het zou dat ze haar nationalistisch gestook zal blijven volhouden. zelfs gaan om een van de belangrijkste hervormingen En de andere regerende partijen volgen dat discours in uit de geschiedenis van België”. Toe maar! grote lijnen. Op die manier bereiken ze hetzelfde doel, Zijn we nu dan uit het communautaire sukkelstraatje? maar dan via onderhandelingen.

Dat is maar zeer de vraag. Op korte termijn kunnen In het zuiden zien alle regerende partijen de nieuw de acht onderhandelende partijen zich misschien een overgehevelde bevoegdheden als “een kans” voor het pluim op de hoed steken. Maar de echte overwinnaar Gewest. Ze gaan zelfs zover te beweren dat Wallonië heet andermaal N-VA. Het is de partij binnen tien jaar in staat zal zijn om de van Bart De Wever die de agenda van Het “historisch nieuwe bevoegdheden zelf te financiede onderhandelingen heeft bepaald. Zij akkoord” is dus nog ren (de transfers doven uit tegen 2020). bereidde de weg voor naar fiscale auto- lang geen eindpunt.

Wat het Waalse Gewest niet lukte in de nomie – zeg maar fiscale concurrentie De akkoorden dragen afgelopen dertig jaar, zal nu dus wel – en naar een verdere regionalisering van lukken in tien jaar? En dat te midden de bevoegdheden – zeg maar het begin van in zich al de kiemen zwaarste mondiale economische crisis van nieuwe conflicten sinds de jaren 30. de splitsing van de sociale zekerheid.

In deze zesde staatshervorming is het Net als in Vlaanderen worden de geesten vergeefs zoeken naar maatregelen die bewerkt om iedereen in hetzelfde project de samenwerking tussen de gewesten en de gemeen- te doen geloven: van patroon tot arbeider, samen voor schappen versterken. Het “historisch akkoord” is dus het eigen gewest. Sociale verworvenheden zijn daarbij nog lang geen eindpunt. De akkoorden dragen in zich van geen tel. Staken kan al helemaal niet. al de kiemen van nieuwe conflicten. De meest optimis- Naarmate de staatshervorming zich voltrekt, zal ook tische stemmen gaan uit van tien jaar relatieve rust. De de druk op de vakbonden groter worden om zich op te meeste anderen voorspellen echter dat er reeds in 2014 splitsen. Om zich “aan te passen aan de nieuwe instellingen”. In Vlaanderen droomt patroonsorganisatie Voka al luidop van zo’n scenario om op regionaal niveau de sectoronderhandelingen te kunnen afschaffen.

Momenteel zijn de federale staat, de gewesten en de gemeenten in een discussie verwikkeld. Ze zijn er nog niet uit op welk niveau men de burger de rekening voor Dexia zal presenteren. Terwijl de echte verantwoordelijken voor de financiële crisis – de speculanten, de superbankiers en degenen die zich tijdens de gouden jaren hebben verrijkt – buiten schot blijven.

De werkende mensen mogen zich niet laten verdelen. In de komende maanden van communautaire wapenstilstand kan de werkende bevolking de eenheid opbouwen die ze zo broodnodig heeft.

De zesde staatshervorming in veertig jaar is een feit. Voor de camera’s verzekeren de betrokken politici ons dat we met het akkoord eindelijk “de zwaarste institutionele crisis uit de geschiedenis” achter ons kunnen laten. Zijn we nu dan uit het communautaire sukkelstraatje? Dat is maar zeer de vraag. (Foto Belga)

Stuur een mailtje naar Elio

<

David Pestieau - Hoofdredacteur Reageren? David.Pestieau@solidaire.org

Elio Di Rupo zoekt acht miljard euro. Dat bedrag wil hij vooral gaan zoeken in úw portemonnee.

Nochtans bestaat er een andere oplossing: de miljonairstaks, die levert hetzelfde bedrag op.

Tijd om Elio daar nog eens aan te herinneren. Laten we hem daarom zoveel mogelijk e-mails sturen.

Surf snel naar www.miljonairstaks.be en doe mee.

Partij Van De Arbeid Van België

Nationaal secretariaat M. Lemonnierlaan 171, bus 2, 1000 Brussel • +32(0)2 50 40 110 • fax +32(0)2 513 98 31 • pvda@pvda.be Steunfonds IBAN BE 05 0011 1514 8675 • BIC GEBA BEBB

www.pvda.be

Word lid van de PVDA

Lidgeld voor een jaar

Individueel: € 20 Koppel: € 30 Steunend lid: € 60 Overschrijven op het rekeningnummer IBAN BE 92 0015 2610 3323 BIC GEBABEBB met vermelding van “Naam + lid PVDA”

www.miljonairstaks.be

| INTERNATIONAAL |

13 oktober 2011 | 38

Verenigde Straten | “Occupy Wall Street”-beweging breidt verder uit

“Wij zijn de 99 %” u Tienduizenden betogers stapten vorige week woensdag 5 oktober door de straten van New York. Sinds een drietal weken bezetten Amerikanen ook een park dicht bij de beurs. De “Occupy Wall Street”-beweging breidde zich vorige week uit naar 120 steden in heel de Verenigde Staten. De harde aanpak van de politie heeft een omgekeerd effect.

Na de aanhouding van 700 betogers vorige zaterdag gaat de New Yorkse politie verder met de harde aanpak van de “Occupy Wall Street”-beweging. Zo vielen politiemensen de betogers aan die vorige woensdag 5 oktober door het centrum van New York trokken in solidariteit met de bezetters van Wall Street. Zonder enige reden begonnen politieagenten met de wapenstok op betogers te slaan, pepperspray te gebruiken en mensen aan te houden. De pers werd hardhandig uit de buurt gehouden.

Toch kon deze provocatie niet verhinderen dat de beweging de afgelopen dagen nog duidelijk groeide.

Bij het begin van de bezetting op 17 september van het Zuccotti Park, vlakbij Wall Street, waren ze nog maar met enkele honderden, woensdag stapten tienduizenden door New York. Leden van de vijftien grootste vakbonden in het land, studenten van de New York University en de Columbia University sloten zich aan bij de betogers. Eerder deze week had de vakbond van transport een klacht ingediend tegen de New Yorkse politie omdat die stadsbussen had opgeëist om gearresteerde betogers te vervoeren.

Deze vrouw komt op straat voor de toekomst van haar nog ongeboren kind. “De scholen krijgen minder geld en de regering trekt er zich niets van aan”, sprak een studente tijdens een van de manifestaties. “Ze geven geld aan de banken als die in de problemen komen, maar ze laten de armen sterven.” (Foto Barry Yanowitz)

De echte vijand zit in Wall Street De woede tegen het politieke systeem in de VS breidt zich uit naar heel het land: in meer dan 120 steden vinden gelijkaardige bezettingen en betogingen plaats. De belangrijkste slogans zijn “Belastingen voor de rijken” “Wij zijn de 99%”, “de banken werden geholpen, wij werden geplunderd”.

In Los Angeles, bijvoorbeeld, werd vanaf 1 oktober het centraal gelegen Pershing Square bezet. Tijdens de meeting namen vele betogers het woord. Stephanie Cuevas, een negentienjarige studente: “De scholen krijgen minder geld en de regering trekt er zich niets van aan. Ze geven geld aan de banken als die in de problemen komen, maar ze laten de armen sterven.” Kevin Baker, een activist en veteraan van de oorlog tegen Irak: “De echte vijand van de werkende bevolking is niet het volk in Irak, Afghanistan of Pakistan, maar wel die mannen in Wall Street, in het Congres en in het Witte Huis.”

Het grootste applaus was te horen toen hij zei dat “men moet stoppen met geld te steken in oorlogen in het Midden Oosten in plaats van het te gebruiken om werk te scheppen in de gezondheidssector en het onderwijs in de VS zelf”.

In Minneapolis begon de bezetting van de Government Plaza op vrijdag 7 oktober om 9 uur ‘s morgens. De bezetters herdoopten het plein tot “People’s Plaza” en namen als centrale slogan “People before profits”.

Gelijkaardige acties en bezettingen begonnen in andere steden als Boston, St. Louis, Chicago en elders.

< Tony Busselen \ Op www.motherjones.com vind je een kaart van 120 steden waar protesten plaatsvonden, met feiten en cijfers.

Bronnen:www.fightbacknews.org,www.pslweb.org,www. peoplesworld.orgenwww.workers.org,www.democracynow. org en www.motherjones.com

“It’s the inequality stupid!” u “Het is de ongelijkheid, domoor!” Dat is de titel boven een artikel over de groeiende ongelijkheid in de VS op de bekende website motherjones.com In de VS klinkt deze zin even bekend als de fameuze uitspraak van Yves Leterme “het vergt vijf minuten politieke moed om BHV te splitsen”. Het was Bill Clinton die tijdens een verkiezingsdebat zijn tegenstander, George Bush senior, toeriep “It’s the economy stupid!”

Net als de Belgen weten de Amerikanen vandaag beter. De economische aanpak van Clinton, noch die van Bush junior nadien, heeft hun situatie verbeterd.

Integendeel, vandaag telt het officiële censusbureau van de VS 46 miljoen armen, dat is 15,6% van de Amerikaanse bevolking. 20,5 miljoen van hen leven in diepe armoede: ze moeten rondkomen met 11.000 dollar per jaar voor een gezien van vier. Deze armoede treft vooral de kinderen: 16,4 miljoen of 22% Amerikaanse kinderen, leeft vandaag in arme gezinnen.

Tussen 1997 en 2007 stegen de inkomens van de 1% rijksten met meer dan 120%, terwijl de inkomens van de 99% anderen daalde.

In 2009 verdienden bestuurders van grote bedrijven gemiddeld 185 maal meer dan gewone werknemers.

De belastingen van de bedrijven in de VS daalden van rond de 30% in de jaren 50 naar onder de 10% in 2007. In diezelfde periode stegen de belastingen op de lonen van rond de 10% naar boven de 40%.

Tussen 2007 en 2009 stegen de winsten op Wall Street met 720%, tegelijk stegen de werkloosheidscijfers met 102%. En het wordt er niet beter op. Op 29 september van dit jaar, maakte de patroonsvereniging “Business Roundtable” de resultaten bekend van een peiling onder haar 140 leden: het aantal bedrijven dat plannen had om werknemers te ontslaan was verdubbeld tegenover het vorige kwartaal. (T.B.) Bronnen: motherjones.com en Workers’ World (7/10/’11)

13 oktober 2011 | 38

| BELGIË |

Dexia: waarom zouden wij voor de gebroken potten moeten opdraaien? u Dexia Bank België is voor 4 miljard euro teruggekocht en daarbovenop komt nog eens 54 miljard euro staatswaarborg voor een ‘bad bank’. Na 2008, tast België opnieuw diep in zijn zak om een bank in de loop van één weekend eventjes snel te redden. Wat zal ons dit kosten? Reynders en Leterme zeggen dat het om een “neutrale operatie” gaat. De PVDA zegt dat “de burger de rekening zal betalen”. PVDA pleit ervoor dat de echte verantwoordelijken het gelag betalen. En dat is niet alles: met het oog op de financiële crisis die ons te wachten staat, eist de PVDA dat de banksector een publieke sector wordt.

< David Pestieau

Niet een, niet twee, maar drie keer betalen

Het vroegere Gemeentekrediet – de bank van de gemeenten – is sinds 1996 uitgegroeid tot een grote financiële groep met de naam Dexia. Dit gebeurde via fusies en het opkopen van buitenlandse filialen. In 2008 kwam Dexia in de crisisstorm terecht en werd een eerste keer gered door de Belgische, de Luxemburgse en de Franse staat. Op die manier kwam 56% van het kapitaal in publieke handen, vooral via de gemeenten. Arcofin, de financiële tak van de christelijke arbeidersbeweging, bezat 14% van het kapitaal. Vorig weekend werd de Dexia-groep ontmanteld: • Dexia Bank België, het Belgische bankfiliaal dat rechtstreeks afstamt van het Gemeentekrediet, werd genationaliseerd. Voor deze terugkoop betaalt de Belgische staat 4 miljard euro.

• De Franse tak van Dexia is door de Franse staat overgenomen via een akkoord met CDC (Caisse des dépôts et consignations) en La Poste. Het Turks filiaal zal verkocht worden. De Luxemburgse poot, die gespecialiseerd is in het beheer van (Belgische) ver-

mogens, is overgenomen door het staatsinvesteringsfonds van Qatar.

• Wat overblijft van de Dexia-groep (en dus in handen van de huidige aandeelhouders blijft), wat men de rotte takken de van de groep noemt, is ondergebracht in een ‘bad bank’. Het gaat om staatsobligaties (zoals 4 à 5 miljard Griekse schulden, 50 miljard Italiaanse schulden), restanten van rommelkredieten en lange termijn leningen aan gemeenten.

Factuur 1

de terugkoop van Dexia Bank België De Belgische staat legt 4 miljard euro op tafel om Dexia terug te kopen.

Daarvoor moet de overheid geld lenen op de financiële markt.

Rechtstreekse kosten: 160 miljoen euro per jaar aan intresten.

Mogelijke onrechtstreekse kosten: Tientallen, zelfs honderden miljoenen euro bijkomende interesten op de globale schuld, te betalen door de Belgische staat wanneer

deze schuld vergroot. Het is zo dat de Belgische staatsschuld (354 miljard euro) door de aankoop van de Dexia Bank met 1% verhoogd is. De overheidsschuld is nu 97% van het bbp. Na Griekenland en Italië heeft België nu de grootste staatsschuld.

Het is dus zeer waarschijnlijk dat de banken en de speculanten die ons geld lenen, hun interestvoeten zullen verhogen. De Franstalige krant Le Soir schreef hierover maandag: “De staten moeten hun banken opnieuw kapitaliseren, maar zullen opnieuw gestraft worden door de ratingbureaus. De staatsschuld stijgt dan opnieuw… we zitten in een straatje zonder einde.”

Factuur 2

de waarborg voor de bad bank Alle probleembeleggingen zijn ondergebracht in een ‘bad bank’… de Dexia-groep. Deze ‘bad bank’ moet geld kunnen lenen om haar financiële operaties te dekken. Dat zal natuurlijk moeilijk zijn, aangezien het gaat om rommelkredieten. En daar begint de rol van de Belgische en de Franse staat. Enerzijds kwam er in de ‘bad bank’ vers kapitaal binnen door de verkoop van de gezonde Dexiafilialen. Anderzijds echter, hebben de Belgische, Franse en Luxemburgse staat zich voor 90 miljard euro borg gesteld voor de leningen die de ‘bad bank’ zal moeten afsluiten om niet failliet te gaan. Van deze waarborg van 90 miljard euro, nam België 54 miljard voor zijn rekening. De ‘bad bank’ moet geleidelijk aan de rommelkredieten afstoten.

Maar hoe werkt een waarborg?

Dat zit zo: stel dat je zoon of dochter thuiskomt met de mededeling dat zijn/haar bank een lening wil toestaan mits een borgstelling.

Veel ouders doen dat dan, maar risicoloos is het natuurlijk niet. De waarborg, die de regering-Leterme in lopende zaken met akkoord van formateur Di Rupo toestaat, is enigszins vergelijkbaar. Maar helaas geldt die borgstelling niet voor een braaf en betrouwbaar kind, maar dus voor zo’n ‘bad bank’.

De kans dat die waarborgen vroeg of laat effectief op tafel moeten gelegd worden, is groot en dan is België inderdaad failliet. Zoals Yves Desmet in zijn standpunt in De Morgen schrijft: “Als het fout afloopt, dan zadelt deze regering de volgende generatie op met een vergelijkbare schuldslavernij als die in Griekenland of Ierland.

Het is een gigantische gok om te nemen, het is niet meer of niet minder dan het op het spel zetten van een toekomst.”

Onrechtstreekse kosten op middellange termijn wanneer er geen beroep wordt gedaan op waarborg, of gedeeltelijk en volledig beroep: van 0 tot 54 miljard euro.

Andere onrechtstreekse kosten: het kan zijn dat er bijkomend honderden miljoenen euro moet betaald worden als interesten op de schuld. De Belgische staatswaarborg bedraagt 15% van het bbp. Als de ratingkantoren de Belgische classificatie verlagen, zullen de interestvoeten stijgen. En dat is goed mogelijk. Yves Leterme moet zelf toegeven dat hij hoopt dat “de Belgische schuldenlast niet te snel zal stijgen”.

Factuur nr. 3

het faillissement van de Gemeentelijke Holding De gemeenten hebben een (groot) deel van hun vermogen in de Gemeentelijke Holding ondergebracht. Deze is voor 14% aandeelhouder bij Dexia. De Holding heeft de Dexia-aandelen in haar boekhouding ingeschreven voor 8,25 euro per stuk. Vandaag schommelt de waarde van het Dexia-aandeel tussen de 0,85 en 1 euro per stuk. Indien de Holding nu haar Dexia-aandelen zou verkopen, verliezen de gemeenten twee miljard euro. Zonder de 1,17 miljard euro mee te rekenen die de gemeenten sinds 2008 verloren hebben omdat Dexia geen dividenden uitkeerde en door de inbreng van vers kapitaal die in 2009 geëist werd. Het verlies voor een stad als Antwerpen wordt geschat op 221 miljoen euro. De gewesten staan borg voor 450 miljoen euro. Een borg die opgevraagd zal worden wanneer de Gemeentelijke Holding zijn financiële verplichtingen niet meer kan nakomen.

Als je weet dat het eigen kapitaal van de Holding slechts 1,2 miljard euro bedraagt en dat ze voor 4 miljard euro schulden heeft, dan weet je ook dat de Holding nu al virtueel failliet is.

Rechtstreekse kosten voor de gemeenten: 3,16 miljard euro.

Onrechtstreekse kosten voor de gewesten: tot 450 miljoen euro Terwijl we deze tekst uitschrijven is er nog een krachtmeeting aan de gang tussen de gewesten en de gemeenten die hun verliezen willen beperken door hun borgstellingen door de staat te laten overnemen. Als dit lukt, draait de federale staat voor de kosten op… of anders gezegd, de belastingbetaler!

| BELGIË |

13 oktober 2011 | 38

Nationalisering en nationalisering zijn twee u Als de staat Dexia nationaliseert, volgt de regering dan de weg die de PVDA al sinds 2008 voorstelt, namelijk die van een openbare banksector?

Het antwoord daarop is ‘neen’. Nationalisering en nationalisering zijn twee. Dat zagen we al in oktober 2008 toen Fortis halsoverkop in handen kwam van de Belgische staat. Die nationalisering bleek niet meer dan een korte tussenstap om de bank te verkopen aan BNP Paribas. Dat is het scenario dat ook nu weer op tafel ligt.

De nationalisering zou maar tijdelijk zijn en de bank zou gauw verkocht worden aan een privéspeler.

Dexia Bank België zou voor een appel en een ei verkocht worden aan een buitenlandse bank. Nu al circuleren namen van mogelijke kopers: Banco Santander, Deutsche Bank, Rabobank en de Franse bank Société Générale. Om aandeelhouders als de Gemeentelijke Holding gerust te stellen, belooft de regering dat de Dexia-aandeelhouders 100% zullen

krijgen van de meerwaarde die gerealiseerd wordt bij de verkoop aan een andere privébank, als deze verkoop gebeurt binnen de 18 maanden.

Is er dan geen alternatief? Toch wel. Alle opties die de regerende partijen voor ogen hebben, vertrekken van het liberale dogma dat “het geen kerntaak is van de staat en de gemeenten om een bank te beheren”. Als we iets geleerd hebben van de zaak-Fortis in 2008 en nu van Dexia, dan is het wel dat de enigen die bewezen hebben dat ze niet in staat zijn om een bank te beheren, de privésector is. Zij hebben bewezen dat hun weg recht naar de afgrond leidt.

Er is een andere optie: een ‘echte’ nationalisering. Het heeft geen zin om Dexia Bank België voor 100% te nationaliseren en haar dan opnieuw te laten werken als de privébanken.

Neen, echt nationaliseren betekent dat Dexia Bank België omgevormd wordt tot een Nieuw Gemeentekrediet.

Die kan een eerste speler zijn in een openbare banksector die zich richt op het spaargeld van particulieren

en op goedkope leningen aan particulieren en gemeenten, zonder dat er maximale winst geëist wordt en zonder dat er gespeculeerd wordt op de beurs.

De structuur, de activiteiten en de werking van Dexia Bank België moet gezond gemaakt worden: speculatie moet afgeschaft worden, leningen aan de gemeenten (dikwijls tegen variabele interesten) moeten langetermijnleningen worden met een vaste interestvoet, mensen die verantwoordelijkheid dragen voor de huidige malaise moeten aan de deur worden gezet…

Zo’n openbare banksector moet ook strikte criteria kunnen vastleggen en een transparant beheer kunnen waarborgen. De uitgaven en de inkomsten zouden moeten onderworpen zijn aan openbare controle, wat meteen ook betekent dat het bankgeheim afgeschaft wordt. Belangenconflicten zijn in zo’n openbare banksector uit den boze.

De bestuurders van de bank mogen geen banden hebben – of gehad hebben – met de private banksector.

Een 100% Belgische bank ? Dat beleefden we al met de snelle nationalisering van de Fortis Bank in oktober 2008. Het was slechts een tussenstap om de bank te verkopen aan BNP Paribas. Vandaag gebeurt precies hetzelfde.

(Foto Solidair, Salim Hellalet)

Banken vallen als domino’s.

Tijd voor radicale oplossingen u Mocht er zich vandaag een nog grotere bankcrisis voordoen, dan moet de staat uitzonderlijke maatregelen nemen en beslag leggen op alle banken, ook op de ‘good banks’. Ze moet een openbare banksector maken om het faillissement van de staat en de belastingbetalers te vermijden.

In een crisisperiode zijn ingrijpende maatregelen nodig. Maar, in tegenstelling tot wat de staat doet, moeten deze maatregelen niet genomen worden tegen de werkende mensen, maar tegen de echte verantwoordelijken.

Laten we duidelijk zijn: in deze zeer diepgaande bankencrisis is de instorting van Dexia maar het eerste dominosteentje dat valt. In deze uitzonderlijke situatie – we zitten in deel twee van de crisis van 2008, die nog verergerd werd door de crisis van de overheidsschulden – dringt deze uitzonderlijke maatregel zich op.

Tussen oktober 2008 en december 2010 stopten de Europese landen 1.240 miljard euro in de banken, waarvan 757 miljard aan garanties. Nu heeft men het over een herkapitalisatie van de Europese banken ter waarde van 100 tot 200 miljard euro, en dat is nog zonder de staatsgaranties gerekend. Nu ligt Dexia in het oog van de storm, maar morgen kan het

aan KBC zijn, dat – net als BNP Paribas – sterk blootgesteld is aan de Griekse overheidsschuld. Het is een vicieuze cirkel. Waarom zouden we de mensen geloven die ons in 2008 zeiden dat dit nooit meer zou gebeuren?

Als de staat geld stopt in de banken, dan mag dat niet zijn om melkkoe te spelen voor de privé, en om de verliezen te nationaliseren en de winsten te privatiseren. Als de staat geld stopt in de banken dan moet het zijn om de controle over te nemen, om het spaargeld veilig te stellen, om ervoor te zorgen dat het uitgeleende geld ten goede komt aan de gemeenschap, om speculatie te vermijden en om de geldstormen te controleren.

Ze moeten werken volgens de regels van de openbare sector, in tegenstelling tot de huidige bestuurders die werken volgens de criteria van de privésector en maximale winst willen realiseren. Er moet een toezichtcommissie komen waarin de vakbonden en de verbruikersorganisaties vetorecht hebben als het gaat over de te volgens richting of over belangrijke beslissingen

denkpiste zou kunnen zijn: een gedeeltelijke aandelenoverdracht aan de Belgische staat van privébanken die winst gemaakt hebben. Alle elementen van de financiële sector zijn nauw met elkaar verweven en zijn samen verantwoordelijk voor deze catastrofe.

De facturen naar de verantwoordelijken sturen!

Hoe zit dat met de waarborg van 54 miljard? Er is geen enkele reden waarom de staat garant zou moeten staan. Het zijn in de eerste plaats de privéaandeelhouders van Dexia (30% van het kapitaal) die eventuele verliezen moeten dragen, en wel integraal. Nu zijn het de gemeenten, de gewesten en de overheden – en dus de belastingbetalers – die moeten betalen. Dat is uiteraard onaanvaardbaar, want geen enkele burger heeft beslist dat zijn bank mocht gaan spelen op de beurs met zijn spaargeld.

Waar moet het geld dan gevonden worden? Te beginnen met de nationalisatie van de drie andere grote banken van het land: KBC, ING en BNP Paribas Fortis. De staat moet niet enkele banken in moeilijkheden opkopen. In 2008 heeft zij al twee van de deze drie grote banken geholpen.

Er kan geen sprake van zijn dat de gewone belastingbetaler de factuur (4 miljard) betaalt. Ook de gemeenten moeten ze niet betalen. De staat moet diegenen doen betalen die al jarenlang van het systeem profiteren. Er moet onmiddellijk een financiële herstellingsbijdrage ingevoerd worden voor de aankoop van Dexia Bank België.

Dit zou een uitzonderlijke belasting kunnen zijn, te betalen door wie in België rechtstreks verantwoordelijk is voor de crisis. Op basis van een nauwkeurige doorlichting zouden dan de financiële holdings die in de gouden jaren (2000-2008) in de banken geïnvesteerd hebben, deze belasting betalen. Dat geldt ook voor de grote fortuinen (Lippens, Frère...) uit de financiële sector. Een andere

Waarom niet een ‘good bank’ nationaliseren?

De PVDA pleit al sinds 2008 voor een openbare banksector

De PVDA pleit al sinds het begin van de financiële crisis in 2008 voor een openbare banksector. In zijn boek Op mensenmaat (EPO, 2009) wijdde PVDA-voorzitter Peter Mertens een hoofdstuk aan dat onderwerp. PVDA-lid Danny Carleer richtte een website op – www.openbarebank.be – waarop hij ondertussen meer dan 600 artikels over het onderwerp publiceerde.

De website is een echte referentie geworden. Marco Van Hees, lid van de studiedienst van de PVDA, bracht het boek Banques qui pillent, banques qui pleurent uit (Aden, 2010). Marxistische Studies heeft een geargumenteerd pleidooi voor een openbare bank gepubliceerd \ Persberichten, cijfers en analyses vind je op www.pvda.be

13 oktober 2011 | 38

| BELGIË |

Dexia: hoe het zo ver is kunnen komen u “De gemeenten moeten zelf de risico’s incasseren die ze op zich hebben genomen door in Dexia te beleggen”, zo vinden sommige ministers, zoals Leterme en Van Quickenborne. Nochtans speelden de regeringspartijen een belangrijke rol in de Dexia-saga, zowel op federaal, gewestelijk als gemeentelijk niveau.

België kende vroeger verschillende openbare kredietinstellingen (OKI) met de ASLK (Algemene Spaar- en Lijfrentekas) en het Gemeentekrediet van België (GKB) als meest bekende.

Deze financiële instellingen waren tevreden met een kleine winstmarge en schuwden de risico’s. Klanten kregen er een behoorlijke rente voor hun spaarcenten en konden er tegen aantrekkelijke voorwaarden geld lenen. Het Gemeentekrediet was marktleider voor kasbons en als financier van de overheden. De dienstverlening was prima en iedereen kon er terecht, ook de minder kapitaalkrachtigen.

De ASLK werd opgericht in 1865, het Gemeentekrediet vijf jaar eerder.

Vooral het Gemeentekrediet was sterk gepolitiseerd. Politici van allerlei traditionele partijen verdeelden er de zitjes (zie kaderstukje).

In 1987 werd in Frankrijk de Crédit Local de France opgericht, die moet instaan voor de financiering van de lokale overheden. De bank- en verzekeringsgroep Dexia ontstond in 1996 uit de fusie tussen het Gemeentekrediet van België en Crédit Local de France. Die nam ook een bank in Israël over.

Privatiseringsgolf In 1996 wordt het Gemeentekrediet verkocht. De drie grote politieke families vertellen aan al wie het horen wou dat ze daarmee de sociale zekerheid redden en de overheidsschuld flink verminderen. De OKI worden fel beneden hun waarde verkocht.

Allerlei aandeelhouders deden hun intrede bij Dexia, zo ook de Gemeentelijke Holding, want met het Gemeentekrediet hadden de lokale besturen goede zaakjes gedaan. Ze wilden graag ook meegenieten van de stijgende winsten, die de nieuwe privébankiers vooropstelden en dus legden de lokale politici geld op tafel om nog meer aandelen te verwerven.

Ze worden er vertegenwoordigd door de Gemeentelijke Holding, maar omdat het nu zo slecht gaat met Dexia, deelt die in de klappen.

Gedaan met voorzichtig bankieren Na de privatiseringen was het uit met het voorzichtig bankieren. Net als het Belgisch-Nederlandse Fortis (waar de ASLK onderdak vond) begon Dexia (nu een Frans-Belgische groep) aan een sterke expansie. The sky is the limit.

Voor Fortis had dat in 2008 – amper 10 jaar na de volledige privatisering

Na de privatisering van het Gemeentekrediet in 1996 was het gedaan met het voorzichtig bankieren. The sky was the limit was de norm bij Dexia en uit winsthonger nam Dexia het ene riscio na het andere waarvoor de belastingbetaler nu de rekening betaalt. (Foto Solidair, Salim Hellalet) van de ASLK – fatale gevolgen. Dexia gaat wat langer mee, maar ook daar zijn de aanwinsten geen succes.

De overnames bij Dexia situeerden zich vaak in wat daar de core business heet te zijn: de bankier van de overheden. Maar van dat pad werd ook afgeweken, soms met weinig succes. In 2000 neemt Dexia de Nederlandse bank Labouchère over.

Na de beurscrash van 2001 breekt de aandelenlease-affaire uit bij een dochter van Labouchère en die zadelde de deelnemers (en Dexia) met een enorme schuld op. Veel klanten verloren hun hebben en houden omdat ze met de Dexia-dochter in zee waren gegaan. Dexia had voor de Nederlandse zakenbanken Labouchère en Kempen meer dan 2 miljard euro op tafel gelegd en Labouchère ging in de jaren na de overname kapot aan rechtszaken. De Nederlandse zakenbank Kempen werd in 2004 voor 85 miljoen euro terug verpatst.

Degenen die ‘schoenmaker blijf bij uw leest’ riepen, hadden overschot van gelijk.

Rommelproducten Uit winsthonger nam Dexia nog andere risico’s. In de Verenigde Staten lijfden ze de verzekeraar van openbare besturen FSA (Financial Security Assurance) in. Dexia noemde zich meteen ‘wereldleider op de markt van de financiële dienstverlening aan de publieke sector’. Het leiderschap werd een lijderschap. FSA nam steeds meer rommelproducten op

in haar portefeuille. In de crisis van 2008 leed FSA een gigantisch verlies door ongedekte risico’s, die verband hielden met het subprimedebacle.

Tijdens de eerste crisisdip baarde vooral de situatie van FSA zorgen. Het vergde miljarden belastinggeld om Dexia vlot te houden. België, Frankrijk, Luxemburg en enkele aandeelhouders stopten 6,4 miljard euro in Dexia.

Later halen de Belgische, regionale en lokale overheden nog meerdere malen de portefeuille boven. In totaal gaat het nu al om zeker 4 miljard euro voor rekening van de verschillende overheden. De regering verkreeg voor de miljardensteun aandelen in Dexia, die op dat moment 9,90 euro waard waren, vandaag nog amper 1 euro. Leterme noemt dat een “virtueel verlies” zonder 1 eurocent echt verlies voor de staatskas.

Aderlating voor staatskas Om FSA te kunnen verkopen stond de regering-Leterme gigantische waarborgen toe. Dat was niet zonder risico, zoals Leterme nu om de haverklap herhaalt. In zijn verslag van 22 december 2010 schreef het Rekenhof daarover: “In elk geval blijven de waarborgen, die als gevolg van de financiële crisis door de staat werden verleend aan financiële instellingen, door hun omvang een belangrijke factor van onzekerheid voor de toekomstige evolutie van de overheidsfinanciën.” Het Rekenhof heet een onverdachte bron te zijn en dat is zeker geen geruststel-

lende taal.

In 2008 krijgt Dexia voor 150 miljard euro waarborgen die voor respectievelijk 36,5% en 60,5% door de Franse en de Belgische overheid worden gegarandeerd. In verhouding tot de inbreng van Frankrijk was dat beschamend veel. Uit egoïstische politieke overwegingen en/of uit onwetendheid namen Leterme en Reynders vooral in vergelijking met de Fransen veel te veel hooi op hun vork. Op tv vertelden ze glimlachend dat ze alles deden om het spaargeld veilig te stellen. Nu schijnen ze toch door te hebben dat ze toen bedrogen werden.

Het minste wat je kan zeggen is dat Leterme en Reynders ook toen onverantwoorde risico’s hebben

genomen waardoor de toekomst van alle Belgen zwaar gehypothekeerd werd. Dat doen ze vandaag opnieuw.

De instorting van het Dexia-aandeel van 9,90 euro tot minder dan 1 euro maakt nog meer slachtoffers. De ACW-holding Arco lijdt een ‘voorlopig fictief’ verlies van 2 miljard euro. De Gemeentelijke Holding kocht in 1996 voor 1,7 miljard euro aandelen in Dexia. Aan 8,25 euro per stuk. Ook die holding lijdt een gigantisch verlies.

< Danny Carleer \ Danny Carleer is de initiatiefnemer

van www.openbarebank.be en voormalig ondervoorzitter van de ACOD-delegatie bij ASLK.

Welke politici passeerden zoal in de raden van bestuur van Dexia?

De volgende politici waren lid van de raad van bestuur van de Dexia Bank België en de Dexia Holding gedurende afgelopen decennium. Zij namen deel aan de strategie die tot het faillissement van Dexia leidden.

Bij de Dexia-groep Elio Di Rupo (PS), Jean-Luc Dehaene (CD&V), Karel De Gucht (Open Vld), François-Xavier de Donnéa (MR), Didier Donfut (PS), Serge Kubla (MR), Francis Vermeiren (Open Vld), Eric André (MR), Frank Beke (sp.a) Bij Dexia Bank België Patrick Janssens (sp.a), Jean-Jacques Viseur (cdH), Herman Van Rompuy (CD&V), Marc Deconinck (PS), Jef Gabriëls (CD&V), Patrick Lachaert (Open Vld), Luc Martens (CD&V), Tony Van Parys (CD&V), Wivina Demeester (CD&V), Louis Bril (Open Vld), Benoit Drèze (cdH), Antoine Duquesne (MR)

| OPDEWERKVLOER |

13 oktober 2011 | 38

ArcelorMittal Luik | Een historische staking

Mannen van staal plooien Mittal u De staalfabrieken in het Luikse staalbekken staakten tussen maandag 3 oktober en dinsdag 11 oktober. De arbeiders bezetten sinds het begin van de staking het “Centracier”, de administratieve zetel van ArcelorMittal. Elke dag losten honderden arbeiders elkaar af bij de stakingspiketten. De stakers haalden hun slag thuis Tussen maandag 3 oktober en dinsdag 11 oktober bezetten honderden personeelsleden via een beurtrolsysteem de zetel van de ArcelorMittal-directie in Flémalle, bij Luik. Er werd aan twee directeurs gevraagd om tijdens de eerste twee stakingsdagen in het centrum te blijven, zolang er nog geen onderhandelingen waren opgestart. Zij zijn minder dan twee dagen later vertrokken omdat het hoofdzetel van ArcelorMittal in Londen verklaarde dat deze directieleden geen onderhandelingsbevoegdheid hadden. Sinds hun vertrek bezetten de stakers het centrum.

Er worden regelmatig vergaderingen georganiseerd in gemeenschappelijk vakbondsfront. De eisen luiden als volgt: respect voor de arbeidsovereenkomsten, waardig werk in veilige omstandigheden (met de veiligheid ging het de laatste jaren van kwaad naar erger) en garanties voor het behoud van de staalindustrie in Luik. Het gemeenschappelijk vakbondsfront sprak woensdag en vrijdag telkens een enorme menigte toe. Telkens met de oproep om de staking voort te zetten. De twee hoofddelegees namen er het woord.

Robert Rouzeeuw (ABVV-MWB ArcelorMittal Luik) sprak: “Mogelijk maken we het definitieve einde van de fabrieken in het Luikse bekken mee. Volgens de Mittallogica kan dit elke Europese vestiging overkomen.

Iemand zal de eerste moeten zijn en anderen zullen volgen. Het is hoog tijd om een voorbeeld te stellen. De tijd van ‘elk voor zich’ is voorbij. We moeten gemeenschappelijke acties in heel Europa organiseren en de publieke opinie warm maken voor onze zaak. Mittal moet begrijpen dat hij met een degelijk industrieel plan moet afkomen, anders doen we zelf voort. Misschien mogen we zelfs dromen over een Europees industrieel plan…”

De kern van het conflict David Camerini (ACV-Metea ArcelorMittal Luik) benadrukte: “Wij gaan met opgeheven hoofd – in gemeenschappelijk vakbondsfront – in tegen Mittals arrogantie. Het is van het allergrootste belang dat we ons niet laten doen, anders zijn we verloren. Duizenden gezinnen zullen creperen. We moeten zoveel mogelijk mensen bewust maken van de situatie. Roep iedereen op om ons te komen steunen.”

Sinds maandag 3 oktober bezetten honderden personeelsleden via een beurtrolsysteem de zetel van de ArcelorMittal-directie in Flémalle. De directie wou niet discuteren of onderhandelen. Ze gaf enkel de orders van boven door. Deze vergadering “van de laatste kans” was dan ook snel afgelopen.

(Foto Solidair, Oswaldo Palumbo) De aandeelhouders van de groep ArcelorMittal, die wereldwijd 350.000 mensen tewerkstelt, eisen 15% winst op hun investeringen. Tot op vandaag liet grote baas Lakshmi Mittal de Europese hoogovens op 78% van de capaciteit werken. In 2010 maakte hij nog 2,9 miljard nettowinst. De laatste maanden echter, zijn er een paar belangrijke veranderingen gebeurd.

Mittal heeft ijzer- en koolmijnen opgekocht in Afrika. De winst die hij daarmee maakt, is oneindig veel groter wat de Europese staalindustrie (waar de kosten hoger liggen) hem oplevert. Bovendien heeft de crisis de vraag naar staal op de Europese markten nog doen dalen. Wat voor Mittal telt, is 15% winst halen op zijn investeringen. Daarom moet de prijs per ton staal in Europa dalen. Maar om dat te doen moeten de hoogovens op maximale capaciteit werken.

Besluit: de Europese hoogovens die minder opbrengen, worden gesloten, te beginnen met de vestigingen die zich het verst van de zee bevinden.

In deze context heeft Mittal besloten om in Luik hoogoven B stil te leggen, zonder een datum voor een heropstart vast te leggen.

Hoogoven B is de laatste oven in werking, aangezien Hoogoven 6 al sinds 2008 stilligt. Door de sluiting van deze hoogoven kan natuurlijk niet meer geleverd worden aan de warmwalserijen. Ook de bevoorrading van de koudwalserijen, waar

de bobijnen gemaakt worden, komt in het gedrang. Tot op vandaag stond Luik op technisch vlak zeer hoog aangeschreven dankzij de productie van ‘ultra light steenkool’.

Dit hoogwaardig staal wordt nu ook in Duinkerke (Frankrijk) geproduceerd.

Duinkerke ligt aan de zee. Het risico is groot dat de Luikse koudwalserijen binnen enkele maanden geen hoogwaardig product meer zullen afleveren en dus minder winst zullen opbrengen.

Waarom de staking vorige week is uitgebroken In 2004 werden, bij de heropleving van de staalindustrie na de aankoop van Arcelor door Mittal, overeenkomsten getekend tussen de patroon en de vakbonden. Deze overeenkomsten bepaalden onder meer dat mensen die werkten met een contract van bepaalde duur, na een productiedaling opnieuw in het bedrijf aan de slag konden. Ook werd vastgelegd dat de patroon een bijkomend loon zou uitbetalen bij economische werkloosheid. Er was geen sprake van het schrappen van bijkomend loon voor zondagswerk.

Deze loongaranties moeten gerespecteerd worden. Maar… bij het stilleggen van hoogoven B (zonder heropstartdatum) weigert de directie

deze overeenkomst toe te passen. Ze wil er zelfs niet over onderhandelen.

De directie wil gewoon de vakbonden niet horen die zich grote zorgen maken over de toekomst van het staalbekken waar 10.000 mensen rechtstreeks of onrechtstreeks hun boterham verdienen.

Bij het ter perse gaan vernemen we dat stakers hun slag thuishaalden.

De directie van Mittal engageerde zich onder meer tot de heropname van van de mensen die werkten met een contract van bepaalde duur en de interims.

< Damien Robert Het pamflet dat de hele regio rond ArcelorMittal Luik in de bus kreeg.

“Halt aan de hold-up van Mittal”.

PVDA “de enige politieke partij die deze brandende actualiteit aankaart”

De Franstalige krant Le Soir schreef vorige week dat de “PVDA de enige politieke partij is die dit brandend actueel thema aankaart”. De PVDA is ook de enige partij die de werknemers van ArcelorMittal steunt. Hans Krammisch, PVDA-gemeenteraadslid in Seraing diende in de gemeenteraad een motie in om het behoud van de staalindustrie in Luik te steunen. De PVDA-afdelingen van Flémalle, Seraing, Herstal en Luik gaven gevolg aan de oproep van de vakbonden om de stakers te steunen. Zij gingen hun solidariteit betuigen aan de stakingspiketten. In alle gemeenten rond ArcelorMittal stak de PVDA een solidariteitsfolder de brievenbussen.

Bij het stakingspiket in Flémalle werden vlugschriften verdeeld. Daarin lees je hoe de PVDA het probleem analyseert en welke oplossingen zij voorstelt.

| BELGIË |

13 oktober 2011 | 38

2de Dag van het socialisme, 29 oktober in de Vooruit in Gent

“Wij willen bindend werken over de partijgrenzen heen“ u Op 29 oktober organiseert de Ronde Tafel van Socialisten haar 2de Dag van het Socialisme.

Sinds hun eerste keer vorig jaar heeft de Stuurgroep niet stilgezeten en dus wordt 29 oktober nog boeiender. Zo blijkt uit het gesprek dat Solidair had met drie leden van de stuurgroep.

We hadden enige moeite om onze drie gesprekspartners samen te brengen.

Het zijn dan ook drie hyperactieve mannen, de wiskundige-filosoof Karim Zahidi (UA Antwerpen), de sociaalculturele werker Dominique Willaert (Victoria Deluxe) en de vakbondsman bij de VRT, Luk Vandenhoeck. En toen we dan met deze drie mannen ergens in Gent een min of meer rustig café hadden gevonden, viel er twee keer een groep vrolijke vrouwen binnen.

Niks mis mee, maar wij zochten een rustige plek. In het Trefpunt bij SintJacobs was het nog net te doen.

“Wij doen een oproep aan alle socialistische krachten om zich met elkaar te verbinden, om de socialistische identiteit te beschouwen als een identiteit met verschillende lagen: je kunt lid zijn van een partij en in een andere laag ervoor kiezen in open gesprekken met anderen op zoek te gaan naar wat een socialistisch perspectief kan zijn. Wij willen met ons initiatief bindend werken, over de partijgrenzen heen.” Dat zei Dominique Willaert aan het eind van dit interview. Hij vond dat een mooi slot…

Jullie 1ste Dag van het Socialisme is alweer geleden van maart 2010.

Sindsdien geven de feiten – de eurocrisis, de schuldencrisis, de voed-

De stuurgroep van de Ronde Tafel van Socialisten maakt een heel positieve balans van hun 1ste Dag van het Socialisme. Maar de editie van 29 oktober wordt beter, verzekeren onze gesprekspartners. Van links naar rechts: Luk Vandenhoeck, Karim Zahidi en Dominique Willaert. (Foto Solidair, Gaston Van Dyck) selcrisis... – jullie alsmaar oorverdovender gelijk: er is geen oplossing binnen het kapitalisme. Dat geeft ook een goed gevoel?

Dominique Willaert. Toch niet. Zelfs helemaal niet. Ik vind het alsmaar hallucinanter dat het kapitalisme ondanks die persistente crisis er toch in slaagt om overeind te blijven, vooral dankzij de media en de dominante plaats die zij in dit systeem innemen. Dat is een zware

kritiek op de media, maar het is wel een feit dat zij altijd opnieuw rechtse denktanks en neoliberale economen opvoeren om de crisis zogenaamd te “verklaren” en het volk tot rust te brengen. Kijk maar hoe ze vorige week tekeer gingen tegen Hans Bonte (die als OCMW-voorzitter en schepen van Sociale Zaken van Vilvoorde besliste geld bij Dexia weg te halen, n.v.d.r.). Je kunt over zijn initiatief van mening verschillen, maar heb je de reacties gelezen in de pers? (maakt

“We hebben de onderwerpen van de werkgroepen nu veel bewuster gekozen” Luk Vandenhoeck. In vergelijking met de 1ste dag hebben we veel bewuster vastgelegd over welke onderwerpen we de werkgroepen willen laten discussiëren.

De werkgroep over Europa schetst de maatschappelijke context waarin we leven en actief zijn, en de uitdagingen waarvoor de Europese Commissie ons plaatst. Die over de Arabische revoluties gaat over het verzet van de volkeren in de derde wereld.

Cruciale onderwerpen zijn ook de vakbonden en de plaats van de strijd voor hervormingen en voor socialisme. Veel vakbondsmilitanten worstelen met die vraag: hoe kunnen we in onze acties voor koopkracht, voor brugpensioen, ook krachten verzamelen voor de strijd voor socialisme?

Voor de werkgroep over de taal moet ik niet veel reclame maken, want die krijgt het meeste inschrijvingen.

Taal kan bevrijdend werken of de realiteit verhullen en fatalisme in de hand werken. Twee van de beste

specialisten van België leiden die werkgroep in.

Dit jaar is er ook een werkgroep over de rol van de vrouwen. Geen simpel probleem, ook niet voor ons. Maar ook de vakbonden hebben moeite om de vrouwen hun plaats te geven, terwijl die toch de helft van de werkende bevolking uitmaken.

Er gaat ook veel aandacht naar cultuur, passief en actief, en naar strijdliederen. Je engageren is namelijk niet alleen een kwestie van inzicht, van de ratio, maar ook van emotie, van kameraadschap, van je goed voelen. Dat moet cultuur ons bijbrengen.

Dominique Willaert. In de werkgroep over de actiemiddelen en media gaat het over Facebook en Twitter, maar toch vooral over initiatieven als DeWereldMorgen en Kif Kif, omdat die artikels, boeken en opinies brengen die je in de reguliere media niet vindt. En ook over Basta! en de manier waarop die jongens op een speelse manier bewustmakend hebben gewerkt.

zich kwaad). “Hallucinant”, “du jamais de gevolgen van de neoliberalisering. vu”, “wat voor een smeerlap zijt gij met Met de beweging Occupy Wall Street uw paniekzaaierij”... Alleen omdat zien we zelfs een revolte in het hart Bonte het geld van de gemeenschap van het hele systeem. De mensen niet wilde gebruiken om het risico worden voortdurend gebombardeerd van de Dexiabank te dekken. Paul met verhalen over het einde van de De Grauwe had tenminste nog de crisis en het licht aan het einde van de moed om te zeggen dat de winsten tunnel, maar ze blijven wel in opstand geprivatiseerd worden ten voordele komen, ondanks de verpletterende van de kapitalisten, terwijl de bevol- hegemonie van de rechtse media. king garant staat voor de verliezen. Dat is hoopvol.

Dat de media dit soort zaken niet Luk Vandenhoeck. Hoopvol is ook beter duiden, dat maakt me echt dat er wat beweegt bij de vakbonden. opstandig.

Ze hebben bijvoorbeeld het ontwerp Karim Zahidi. van interprofesDe bankencrisis sioneel akkoord Dat de media de is uitgedeind, ze verworpen. Dat heeft intussen alle geeft aan dat ook crisis niet beter domeinen van de groot deel van duiden en de mensen een maatschappij aanhet leidinggevend proberen kalm te getast, maar dat kader vandaag is voor de media vindt dat het zo houden, dat maakt geen reden om niet verder kan me echt opstandig het kapitalisme én dat het er in ter discussie te veel vakcentrales stellen. En voor vrij democratisch de politici alleen een reden om een aan toegaat. De stem van de basis reeks neoliberale maatregelen die al wordt gehoord. Het ACV heeft dat lang voorbereid zijn, door te voeren. IPA wel goedgekeurd, maar met een Denk maar aan de aanvallen van de nipte meerderheid. Ook de Arabische Europese Commissie op wat er nog Lente is er vooral door de vakbonden rest van onze welvaartsstaat. gekomen. Niet door de Twitteraars Wel hoopvol, vind ik, is dat er meer en de Facebookers. De linkse partijen verzet loskomt. Toch meer dan ten tijde waren er verboden, maar hadden van de 1ste Dag van het Socialisme. Er een onderkomen gevonden bij de is het verzet in Griekenland, Portugal, vakbonden.

Italië, en ook de Arabische revoluties zijn in feite één groot protest tegen En toch, als je het politiek

| BELGIË |

bekijkt, spint bij ons vooral deel van de samenleving. En dat is het nationalisme daar exact waarom de Ronde Tafel van nog altijd garen bij. Niet Socialisten is ontstaan. Om in de het socialisme, niet het academische, de sociaal-culturele, linkse gedachtegoed. de syndicale wereld… te pleiten Dominique Willaert. Dat klopt, voor een verlinksing, niet op een helaas. In de jaren 90 hebben de politici populistische maar op een vlotte de periode van welvaart gebruikt om en beargumenteerde manier. Want, wat er nog aan linkse of socialistische zoals Jan Blommaert zegt, elke actie initiatieven bestond, compleet van heeft zijn deskundigen nodig. de kaart te vegen. De ASLK werd Luk Vandenhoeck. Ook Bart De verkocht, terwijl de sp.a mee in het Wever, de grootste populist in Vlaanbestuur zat. De sociaaldemocraten deren, had het grote voordeel dat hij stonden toen in heel Europa vrij sterk, met de N-VA al de organisaties van de maar ze kozen voor ‘de derde weg’, Volksunie heeft kunnen opkrikken. ze omhelsden de vrije markt en ze Als je eenmaal de deskundigheid wilden die alleen en een goede nog hier en daar analyse hebt, dan Er is een verlinksing “sociaal corrigeren”. is de organisatie In heel Europa heeft doorslaggevend. bezig, maar die vindt de sociaaldemoDaarom richt de nog geen politieke cratie die keuze N-VA ongeveer vertaling. Dat is een gemaakt, alleen elke maand een een restfractie van nieuwe afdevan de uitdagingen overtuigde linkse op, net als waarvoor wij nu staan ling mensen, die in feite de PVDA troueen marxistische wens. analyse maakten,

In alle bleven het socialisme verdedigen. ernst, wij zien de rol die de Ronde Een kleine minderheid, die haar Tafel van Socialisten wil spelen met boodschap bovendien dikwijls niet de Dag van het Socialisme ook op wist te verkopen. De overheersende dat vlak: we willen in een heel open boodschap was die van de sociaalde- houding tegenover sterke organisaties mocraten, en ook van de groenen: als de twee grote vakbonden, de laten we de vrije markt aanvaarden ziekenfondsen, de migranten- en en die hier en daar corrigeren. En er vrouwenorganisaties… met hen was relatief veel welvaart en dus ging samenwerken en discussiëren. die boodschap er ook gemakkelijk in.

De Ronde Tafel heeft Karim Zahidi. Op een verlinksing helemaal niet de ambitie van de gevestigde politieke partijen om een eigen partij moeten we zeker niet rekenen. Maar of andere organisatie zoals Luk daarnet zei: er is wel een op te richten? verlinksing bezig in andere bewe- Dominique Willaert. Absoluut gingen. Die komt nog maar af en niet. toe naar buiten, zoals wanneer de Luk Vandenhoeck. Dat heeft ze vakbonden het IPA verwerpen, ook nooit gehad. Sommige deelnemaar ze is er wel, ook al vindt ze nog mers van de eerste dag hadden dat geen politieke vertaling. Dat is een wel verwacht. Omdat dit de gewone van de uitdagingen waarvoor wij nu manier is om de maatschappij te verstaan. anderen: je sluit aan bij of stemt voor een partij van wie je dan verwacht Er is dringend nood aan dat zij het voor u gaat doen. Maar zo een linkse tegenkracht werkt het niet. De mensen moeten die het socialistische begrijpen dat je een maatschappij gedachtegoed een gezicht alleen verandert door te investeren én meer gewicht moet in de strijd. Niet door te gaan stemgeven. Een linkse populist? men. Dat is de moeilijke boodschap Dominique Willaert. Het mag die wij proberen te brengen: mensen niet afhangen van één figuur, ik bewustmaken, militanten vormen, zie het meer in wat Luk en Karim de vorming binnen organisaties in aanhalen: een verlinksing van een een socialistische richting sturen…

De Ronde Tafel doet dus nog wat anders dan ‘Dagen van het Socialisme’ organiseren?

Dominique Willaert. De mensen van de stuurgroep van de Ronde Tafel hebben sinds onze 1ste Dag van het Socialisme niet stilgezeten. Karim en anderen hebben verschillende opiniestukken geschreven, onder andere tegen het nationalisme, over migratie, armoede, over de staatsgreep die Europa wil plegen… We blijven bescheiden, we beseffen heel goed dat onze draagkracht beperkt is, maar we willen die maximaal laten renderen.

Karim Zahidi. We willen ons zeker niet in de plaats stellen van actiegroepen, partijen, vakbonden…

We willen tussen al die actoren een discussie op gang brengen en we proberen die inhoudelijk te voeden.

Daarom krijgen we soms het verwijt dat we een praatbarak zijn. Voor een deel is dat terecht, maar we willen vooral mensen met elkaar laten praten, ervaringen laten delen, samen perspectieven laten uitwerken. En dat door mensen die al in de praktijk bezig zijn.

Dominique Willaert. Na onze eerste Dag van het Socialisme was burgemeester Termont danig onder de indruk dat wij, die toch maar in onze vrije tijd met politiek bezig zijn, de Vooruit hadden kunnen laten vollopen. Het gevolg is dat sp.a-Gent de 2de Dag van het Socialisme mee sponsort. Dat illustreert wat we willen: ook de linkerflank van de sp.a prikkelen en uitdagen door het politiek en ideologisch debat waar zij alleen maar over spreken, echt te voeren.

Ik zag op jullie website dat er ook veel steun is vanuit de vakbonden.

Hoe belangrijk vinden jullie dat?

Karim Zahidi. Zeer belangrijk.

Het geeft aan dat er binnen de vakbonden mensen beseffen dat ze dit soort “ideologische voeding” uit het oog verloren zijn en dat ze die weer een plaats willen geven.

Zonder vakbond zouden we echt een geïsoleerde praatbarak zijn.

Dominique Willaert. Het is een win-winsituatie voor beiden. Wij zijn een ruggesteun voor iedere syndicalist die weg wil van het beheerssyndica-

Wij willen met ons initiatief bindend werken, over de partijgrenzen heen, zegt de Ronde Tafel van Socialisten. Ze vinden daarmee veel gehoor bij de vakbonden. (Foto Solidair, Dieter Boone)

13 oktober 2011 | 38

www.rondetafelvansocialisten.be Voor info en inschrijvingen voor deelname aan de Dag van van het Socialisme: www.rondetafelvansocialisten.be. Deelname kost 10 euro (5 euro voor studenten en mensen met een vervangingsinkomen).

lisme, maar de eerlijkheid gebiedt we zeer unitair-Belgische en zeer Euons om te zeggen dat wij zonder ropees. Want de strijd zal inderdaad de organisatorische en financiële Europees gevoerd moeten worden, ruggesteun van de vakbonden niet anders halen we het niet. Dat weten in staat zouden zijn om de Dag van de vakbonden ook. Intussen proberen het Socialisme te organiseren. Dus, we nu al ons programma open te merci aan de vakbonden. stellen voor Franstaligen…

Luk Vanden Luk Vandenhoeck. Ik wed dat hoeck. De belangZodra we het het overgrote deel rijkste gastspreker van de vakbondsop de slotmeeting organisatorisch verantwoordelijGoblet aankunnen en we wat isvanMarc ken nadenkt wat het ABVV van meer draagkracht hij met de Dag Luik. Dat is een van het Socialisme bewuste keuze. hebben, organiseren kan of moet doen, Hij heeft veel te we onze Dag voor zeker bij de Nedervertellen over de landstalige vaksociale strijd, over het Socialisme bonden. In bijna de eenheid van de in Brussel, voor alle instanties is Belgische arbeiVlamingen, Walen daar discussie over, dersbeweging. ook al weten ze dat Er komt trouwens en Brusselaars dit initiatief niet van ook een syndicalist de sp.a komt en uit Frankrijk. dat er nogal wat Karim Zahidi. Bij mensen van de PVDA in actief zijn. ManiFiesta lukt het duidelijk wel om Maar ze vinden ons initiatief nodig, een solidariteitsfeest voor heel België ze zien dat het maatschappelijk iets te organiseren. Van zo’n evenement, betekent. daar kunnen wij voorlopig alleen maar van dromen…

Hebben jullie ook contacten met de Franstalige “kameraden”?

Dominique Willaert. Zodra we het organisatorisch aankunnen en we wat meer draagkracht hebben, organiseren we onze Dag voor het Socialisme in Brussel, voor Vlamingen, Walen en Brusselaars. We hebben partners genoeg met wie we heel goed samenwerken. Voorlopig kan dat niet en laat ons daarom voorlopig dat rechtse, Vlaams-nationalistische Vlaanderen maar wat verlinksen.

Maar in heel ons denken, ons programma, onze strategie denken

< Gaston Van Dyck

De 2de Dag van het socialisme krijgt van de vakbonden meer financiële steun dan de vorige editie. Die komt nu ook van ABVV Metaal Antwerpen, AC Antwerpen, ACOD Cultuur, ACOD VRT, CG AC Brussel, BBTK Antwerpen, ABVV Metaal OVL, VLIG – BBTK, ABVVRegio Antwerpen.

10

13 oktober 2011 | 38

Pauwels Sauzen • Oelegem

Staking tegen ontslagen (1)

De 130 werknemers van Pauwels Sauzen in Oelegem hebben vorige week verschillende dagen gestaakt, tegen het ontslag van een ABVV-afgevaardigde die al bijna 20 jaar in het bedrijf werkte, en van twee vaste arbeiders en een interim.

In de afgelopen vier jaar heeft de directie van Pauwels al vijf afgevaardigden buiten gewerkt, tot nu toe altijd zonder slag of stoot. Ditmaal gingen de collega’s drie dagen in staking, met de steun van ACV en ABVV. Vrijdagmorgen keurde 73 % van de werknemers een compromis goed.

Er komt een financiële regeling voor de betrokkenen en een externe coaching voor leidinggevenden. De ontslagen worden wel niet ingetrokken, maar de arbeiders hebben elkaar voor het eerst gevonden hebben in een collectieve actie. Pauwels Sauzen maakte in 2010 3,7 miljoen euro winst, dubbel zoveel als in 2009, onder andere dankzij een notioneleinterestaftrek van 431.204 euro.

| OPDEWERKVLOER |

NMBS | Reizigers en personeel samen tegen besparingsplan

“Het meest desastreuze herstructureringsplan van de laatste decennia”

ArcelorMittal • Gent

Klacht tegen ‘loonstraffen’

PVDA-gemeenteraadslid Dirk Goemaere uit Zelzate heeft een klacht ingediend bij de sociale inspectie omdat verscheidene arbeiders uit onderhoudsafdelingen bij ArcelorMittal in Gent in september gestraft bleken met vier uur loon per prikactie van een kwartier. De vakbonden hebben het probleem op de ondernemingsraad van 7 oktober ook al aangekaart, maar tevergeefs. Ze zullen nu via de arbeidsrechtbank het verschuldigde loon opvorderen. Goemaere wijst erop dat de maatregel niet in het arbeidsreglement staat. Hij spreekt van een inperking van het stakingsrecht en intimidatie. Sinds mei is er sociale onrust bij de bijna 1.000 onderhoudsarbeiders over een confict omtrent de functieclassificaties.

AkzoNobel • Vilvoorde, Machelen

Staking tegen ontslagen (2)

De werknemers van verfproducent AkzoNobel in Vilvoorde en Machelen zijn vorige week vrijdag in staking gegaan, omdat de directie 66 bediendejobs wil schrappen. Begin deze week was er over de herstructurering een bijzondere ondernemingsraad, gevolgd door een personeelsvergadering georganiseerd door de vakbonden. AkzoNobel heeft een fabriek in Machelen en verkoops- en marketingsdiensten en een laboratorium in Vilvoorde. Dit laatste gaat kortweg dicht, bij de andere afdelingen in Vilvoorde vallen 44 jobs weg. Bij AkzoNobel in Machelen en Vilvoorde werken in totaal zowat 500 mensen.

Uitzendsector • België

Akkoord voor half miljoen interims

Vakbonden en werkgevers van de uitzendsector hebben een akkoord bereikt voor 2011-2012. Het geldt voor ruim een half miljoen uitzendkrachten. Dat slaat niet op de lonen, aangezien interims 90 procent van het loon in het bedrijf waar ze werken, uitbetaald krijgen. Ze krijgen nu wel een hogere eindejaarspremie en er komen nieuwe regels voor de bedrijfsvoorheffing. Dit om te vermijden dat interims bij de afrekening van hun belastingen te veel moeten bijbetalen. De vakbonden onderhandelen nog over de invoering van een aanvullend pensioen. Vroeger waren ze daar tegen, maar vandaag werken tal van werknemers soms vier à vijf jaar als uitzendkracht.

Een 250-tal mensen trokken vrijdag naar het hoofdkwartier van de NMBS. “Ik kan niet begrijpen dat een bedrijf dat elk jaar meer reizigers vervoert, dat elk jaar meer inkomsten werft en dat altijd maar minder mensen tewerkstelt aan de basis, toch verlies maakt”, zegt Jos Digneffe van ACOD-spoor. (Foto Solidair, Martine Raeymaekers)

u Vrijdag 7 oktober voerden reizigers en personeel van de NMBS samen actie voor het hoofdkwartier van de treinmaatschappij in Brussel. Ze protesteerden tegen het plan om meer dan 300 treinen en tientallen stations af te schaffen.

Vrijdagmorgen besprak de directie van de NMBS een besparingsplan waarbij dagelijks minstens 300 treinen geschrapt zouden worden.

Daarnaast zou men eveneens de loketten in tientallen stations en stopplaatsen willen sluiten. Dat is er ver over, menen de spoorvakbonden ACOD-Spoor en ACV-Transcom.

Samen met reizigersorganisaties TreinTramBus en Navetteurs.be voerden ze daarom vrijdag actie voor de hoofdzetel van de NMBS in Brussel. Ook de PVDA en haar jongerenbeweging Comac kwamen de actie ondersteunen.

“Dit is het meest desastreuze herstructureringsplan van de laatste decennia bij de NMBS-exploitant (die zorgt voor de uitbating van de reizigers- en goederentreinen, n.v.d.r.)”, zegt Jos Digneffe, voorzitter van ACOD-spoor. Hij schat dat er door het plan zo’n duizend jobs op de tocht staan bij het spoorwegpersoneel. “Er worden treinen afgeschaft, loketten gesloten, in de ateliers die de treinen onderhouden wordt het nieuwe productiesysteem B-Lean ingevoerd… Als je de totale som maakt, dan komt de job van een kleine duizend mensen in gevaar.

Die zullen natuurlijk niet afgedankt worden, maar het zal tot gevolg hebben dat er de komende jaren

veel minder aanwervingen zullen gebeuren dan zou moeten.”

Ook voor de treinreizigers betekent het besparingsplan van de NMBS een streep door de rekening.

Op heel wat lijnen dreigen de vroege en de late treinen geschrapt te worden. “Mensen die in ploegen werken, nemen net die vroege en late treinen”, zegt Gianni Tabbone van reizigersvereniging Navetteurs. be. “Zij komen hierdoor in de problemen, want zij verliezen mogelijk hun treinverbinding. Vaak gaat het om mensen die zelf geen wagen hebben en voor 100 % afhankelijk zijn van het openbaar vervoer.”

Geliberaliseerd speelgoedje “Wat men nu aan het doen is bij de spoorwegen, is het afbouwen van de openbare dienstverlening”, aldus Jos Digneffe. “Dat is mijn grote bezorgdheid. Ik kan niet begrijpen dat een bedrijf dat elk jaar meer reizigers vervoert, dat elk jaar meer inkomsten werft en dat altijd maar minder mensen tewerkstelt aan de basis, toch verlies maakt. In 2010 maakte de NMBS-exploitant in één klap 150 miljoen euro verlies. Dat is niet niks, hè. Een gedeelte daarvan kun je verklaren, dat heeft te maken met de energieprijzen die gestegen zijn door de slechte contracten die de directie heeft afgesloten. Maar al de rest…”

Digneffe twijfelt er niet aan wie de schuldige is: NMBS-Logistics.

Volgens hem wordt er geld van het reizigersvervoer doorgesluisd naar de goederenpoot van de NMBS. “Men is daar met openbare gelden privé-initiatief aan het ontwikkelen. Eens dat proces

klaar is, zal de goederenafdeling verkocht worden en blijven wij met de stukken zitten die niet rendabel zijn. NMBS-Logistics is het virtuele failliet van de NMBS-groep in de hand aan het werken. Ik voorspel u nu dat we met de NMBS-groep in een rampscenario terechtkomen als we niet gauw komaf maken met dat geliberaliseerde speelgoedje van Marc Descheemaecker (CEO van de NMBS, n.v.d.r.), dat NMBSLogistics heet. Als we de NMBS verder laten bestaan zonder die NMBS-Logistics, dan zullen we het gemakkelijk overleven.”

Splitsing terugschroeven Tony Pirard van de spoorwerking van de PVDA was ook aanwezig op de actie vrijdagmorgen. “De PVDA is tegen het verminderen van de dienstverlening aan de reizigers. Eerder dit jaar werden al diverse P-treinen geschrapt en werd bekendgemaakt dat de treinverbinding Brussel-Maastricht in december opgedoekt wordt.

Ook de populaire internationale Beneluxtrein Brussel-Amsterdam

verdwijnt ten voordele van de veel duurdere Fyra-trein... Dit alles druist in tegen het beheerscontract tussen de staat en de NMBS, waarin staat dat de NMBS 25 % meer reizigers moet vervoeren tegen 2012, ten opzichte van 2008. Hoe zijn minder treinen, minder loketten, minder personeel… te rijmen met meer reizigers?”

“Als men dan toch wil besparen en meteen de efficiëntie wil verhogen, dat men dan de splitsing van de NMBS in drie delen (Infrabel, NMBS-Holding en NMBS, n.v.d.r.), die volgens NMBS-Holding-topman Jannie Haek, jaarlijks meer dan 100 miljoen euro kost, terugschroeft”, stelt Tony Pirard. “Winst: 100 miljoen euro per jaar. Bonus: opnieuw meer efficiënt treinverkeer. Want de stiptheid van de treinen, het schrappen van treinen wegens defecten en de chaos bij problemen zijn nog nooit zo groot geweest sedert de regering vijf jaar terug de NMBS opsplitste.”

< Nick Dobbelaere

Een bijkomende dimensie Opvallend was dat de actie van vrijdag gezamenlijk gevoerd werd door vakbonden én reizigersverenigingen. “Het is inderdaad de eerste keer dat we samen actie voeren”, zegt Gianni Tabbone.

“We praten al langer met de vakbonden over actievormen die de treingebruiker niet treffen. Hier zijn we mooi in geslaagd.

Een bijkomende dimensie is dat niet alleen de vakbonden aan beide kanten van de taalgrens hebben gemobiliseerd, maar ook de reizigersverenigingen, met Navetteurs.be aan Franstalige kant en TreinTramBus aan Nederlandstalige kant. Dat bewijst dat de problemen niet ophouden aan de taalgrens. En dat de plannen van de NMBS-top zowel Franstalige als Nederlandstalige reizigers raken.” (ND)

11

13 oktober 2011 | 38

” ? r a a j n e i t r e v o n a a t s ij w n e l l u “Waar z Edito T

ien jaar geleden konden weinig Griekse jongeren zich indenken hoe ze er vandaag de dag aan toe zijn. De Europese Commissie dwingt de Griekse bevolking nu al maanden een onvoorstelbare daling van haar levensniveau te aanvaarden: loonsverlagingen, lagere werkloosheidsuitkeringen, stijgende levensduurte, duizenden ontslagen, privatisering van overheidsdiensten, een nooit eerder vertoonde achteruitgang van de collectieve rechten van de werknemers, enz.

Achter de naakte cijfers staan de miljoenen levens van mensen die in het nauw gedreven worden. Loopbanen die afgebroken worden, toekomstplannen die kapot gemaakt worden... Velen die hun studie moeten stopzetten of er gewoon niet aan kunnen beginnen, talenten die niet ontwikkeld worden, jobs die er niet meer zijn...

Waarom? Om aan speculanten en miljonairs het geld terug te kunnen betalen, dat zij de Griekse staat leenden. En waarom moest de Griekse staat zoveel lenen? Om in 2008 de banken te redden, toen die op de rand van het faillissement stonden. Ze gingen failliet door… diezelfde speculanten en miljonairs.

De allerrijksten organiseren momenteel de hold-up van de eeuw. Een heel land gaat naar de verdoemenis. En wat hebben de Griekse jongeren en hun familie daarin te zeggen? Niets.

En wij, waar zullen wij staan over tien jaar? Griekenland is geen geïsoleerd geval, ook al is het vandaag het meest in het oog springende. Alle Europese staten staken zich tot over hun oren in de schulden om de banken te redden.

Vandaag is het Dexia dat failliet dreigt te gaan en opnieuw een beroep doet op de Belgische staat. De discussie is aan de orde in alle landen: wie moet deze crisis betalen? En in alle landen dringen de regeringen ons hetzelfde antwoord op: wij, jongeren en werkenden, wij moeten ons levensniveau verlagen. De echte (superrijke) verantwoordelijken laten ze in elk geval met rust.

Ook de toekomstige regering hier in België gaat die weg bewandelen.

Na bijna 500 dagen onderhandelen, horen we nu: “Oef, er is eindelijk een

akkoord.” Maar waar slaat dat akkoord eigenlijk op? Op een historische stap voorwaarts in de verdeling van het land, op de splitsing van de sociale zekerheid en op het feit dat ze ons voor de crisis willen doen opdraaien door indrukwekkende besparingen. Ook al verdrievoudigde het inkomen van aandeelhouders de afgelopen tien jaar. Toch willen ze ons doen geloven dat er niet genoeg geld is voor het onderwijs en om jongeren aan een baan te helpen. Nooit eerder was het maatschappelijke debat zo wereldomvattend en globaal en toch zouden ze ons willen doen geloven dat Franstaligen en Nederlandstaligen hier beter tegen gewapend zouden zijn als ze elk in hun eigen hoekje zitten? Hoe durven ze! En dan zouden wij nog blij moeten zijn ook, dat er eindelijk een akkoord is?

Neen, dit zal niet gebeuren in onze naam. Of zoals los indignados het formuleren, wij zijn geen koopwaar in handen van bankiers en politici. Geen sprake van dat ze ons dezelfde weg naar de hel opsturen als de Grieken. Geen sprake van dat ze met onze toekomst op de beurs gaan spelen zonder het ons zelfs maar te vragen. Er is wel degelijk een alternatief. Een andere wereld is mogelijk, niet geleid door de dictaten van de winstlogica. Die andere wereld vinden we bij het socialisme. Daarom zeggen wij: “CHEnge the World”. Die andere wereld krijgen we echter niet zomaar cadeau. Daarom moet je in actie komen, in jouw school, aan de unief of in je wijk.

Edito lezen over de indignados, over het mid Op deze COMAC-pagina’s kan je artikels delbaar en hoger onderwijs, over de jongerenwerkloosheid, het werk van Comac in de studentenvakbond. Ten slotte kom je er ook meer te weten over de inzet van de pensioenhervorming en wat dat met ons te maken heeft. Kortom, een hele berg ijzer om de wapens mee te smeden voor de komende acties.

< Aurélie Decoene \ Aurelie Decoene is voorzitster van COMAC

De Indignados in Brussel

Op 15 oktober stappen we samen op tegen de besparingen u Vorige zaterdag kwamen de eerste ‘verontwaardigden’ (indignados) in Brussel aan. Zij kwamen uit Spanje, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Ondanks het slechte weer was de sfeer in het Elisabethpark in Koekelberg uitstekend. Ongeveer 400 sympathisanten verwelkomden de stappers met de strijdkreet “El pueblo unido jamás será vencido”.

test tegen de crisis van het kapitalisme en het ontbreken van democratische inspraak.

In principe blijven zij in Brussel tot het eind van het weekend. Maar sommigen spreken al van langer blijven. Op het programma staan: filmprojecties, workshops en acties. Maar ook debatten over de Europese besparingsmaatregelen, de oorspong van de schuldenlast, Wij zijn geen handelswaar in de handen van de bande Griekse crisis kiers en de politici”, “zij vertegenen de strijd tegen woordigen ons niet”, zo de privatisering van luiden de ordewoorden het water. Elke avond die in mei in Spanwordt vanaf 18 u geje gelanceerd debatteerd over alle werden. onderwerpen waarmee Prode beweging bezig is. Dit is het moment van de dag dat veel nieuwsgierigen lokt. De Spaanse stappers weten uit ervaring hoe je deze bijeenkomsten moet leiden en verwijzen naar de bijeenkomsten die in juni in Brussel en Luik zijn doorgegaan. Dit is echter niet voldoende om de deelnemers écht te laten discussiëren over de weg Enkele honderden jonge Europeanen kwamen op zaterdag 8 oktober in die de beweging moet inslaan of om Brussel aan voor een ‘week van verontwaardiging’ over - voornamelijk - de beslissingen te treffen. Zondagavond Europese instellingen. (Foto Solidair, Martine Raeymaekers) werd er een uur gedebatteerd over de

“

vraag of de media al dan niet het debat mochten filmen. Dat heeft meer dan één aanwezige doen afhaken. De discussie was zeker wel interessant, maar tot een consensus komen lag veel moeilijker.

Debatteren om tot actie te komen Er zal nog een belangrijk debat nodig zijn over de manier waarop beslissingen moeten genomen worden. Wij zullen het belang verdedigen om een stemming in te voeren waar het nodig is. Als je mensen in een vergadering bijeen brengt is het toch in de eerste plaats om te handelen, zoals correct geschreven staat in artikel met het weekprogramma. “De verontwaardiging is de uitdrukking van een bewustwording.

Deze bewustwording moet in daden worden omgezet.”

Over actie gesproken: een belangrijke inzet van de discussie is de betoging zaterdag (14 u Brussel-Noord). Nu de federale regering 4 miljard euro op tafel legt om de Belgische belangen in Dexia te redden, wordt het debat over wie de crisis moet betalen nog dringender. Dit is een debat dat in heel Europa moet gevoerd worden. Wij hebben immers een gemeenschappelijke vijand: de Europese Unie en de grote monopolies die zij vertegenwoordigt. Het is de EU die alle lidstaten drastische besparingen oplegt. Het is dus van het grootste belang om alle krachten te bundelen en te weigeren hun crisis te betalen.

Dat geldt zowel voor de indignados als voor de vakbonden en alle anderen uit de sociale bewegingen. Dat is het standpunt dat wij deze week op de bijeenkomsten zullen verdedigen.

< Nabil Boukili en Maxime Van Laere

12

13 oktober 2011 | 38

13

13 oktober 2011 | 38

Onderwijs | Interview met Marie Schmit van de federatie van Franstalige studenten

“Voor veel gezinnen is het heel moeilijk om vijf of meer jaar studie te bekostigen voor hun kinderen” u Vorige maand is het academiejaar gestart voor de studenten van het hoger onderwijs. De grootste studentenvakbond in de Franse Gemeenschap, de Fédération des Etudiants Francophones (FEF), is heel actief op de campus. Marie Schmit, de nieuwe algemeen secretaris van de FEF en lid van Comac, de jongerenbeweging van de PVDA, schetst een beeld van de situatie.

Dag Marie, je bent sinds begin augustus de nieuwe algemeen secretaris van de federatie van Franstalige studenten (FEF).

Welke weg heb je afgelegd en wat zijn je verantwoordelijkheden?

Marie Schmit. Ik heb net mijn studies leerkracht lager onderwijs beëindigd. Ik ben al twee jaar actief in de studentendelegatie.

Eerst in mijn hogeschool en nadien bij de FEF. Ik heb FEF leren kennen door samen met Comac deel te nemen aan de ResPACT-campagne voor de verlaging van de studiekosten. Sindsdien heb ik mij geëngageerd als afgevaardigde. In augustus 2011 ben ik algemeen secretaris geworden. Mijn taak bestaat erin de eindverantwoordelijkheid van de gehele interne organisatie van de federatie op mij te nemen. Ik organiseer en centraliseer al het werk dat lokaal werd uitgevoerd door de organisatoren, de afgevaardigden en de militanten uit de regio’s.

De FEF is al enkele jaren behoorlijk actief op het terrein.

Wat zijn jullie acties en wat hebben jullie al verwezenlijkt?

Marie Schmit. Vier jaar geleden ontwikkelde de FEF een eigen organisatie en een eigen beleidslijn. We verdedigen openbaar onderwijs dat kwalitatief en gratis is. De FEF is militant, wil dicht bij de studenten staan en vertrekt vanuit de lokale problemen om de rechten van de studenten te verdedigen en daarbij campagne te voeren. Wij willen rekening houden met de mening van de studenten en die verdedigen. Daarom werken wij vaak met enquêtes om te zien wat er onder de studenten leeft.

Op die manier hebben we ontdekt dat de studiekosten het grootste probleem vormen. Wij hebben dan ook besloten om daar vier jaar lang ons voornaamste strijdthema van te maken.

Dankzij lokale mobilisaties, betogingen en meerdere petities, hebben we in juli 2010 een belangrijke overwinning behaald: het zogenaamde Wendy-decreet. Daarin wordt voor alle studenten het inschrijvingsgeld vijf jaar lang bevroren. Voor beursstudenten worden het inschrijvingsgeld en de kosten voor lesmateriaal afgeschaft.

Wij zijn echt tevreden dat dankzij onze strijd 30.000 beursstudenten zich gratis kunnen inschrijven voor hogere studies.

Dit belet ons niet om verder te kijken.

Onze eisen over vervoer, het volledige

inschrijvingsgeld, huisvesting, stagekosten werden nog steeds niet gehoord. Er is nog werk aan de winkel. Maar we kunnen hieruit toch een les leren, namelijk, dat de militante strijd en aanpak wel lonen.

Het is een primeur in de geschiedenis van de studentenbeweging, en vooral binnen de context van de economische crisis.

wordt aan de verworvenheden van het Wendy-decreet, voorziet de minister van Onderwijs in de Franse Gemeenschap nog verschillende selectiemaatregelen bij de aanvang de studies. Als er niet echt de politieke wil bestaat om het onderwijs opnieuw te financieren, blijkt natuurlijk het filteren van studenten de verkeerde goede oplossing te zijn om aan besparingen te doen. Onze campagne rond De politieke en sociale context de kostprijs van hoger onderwijs zorgt zijn niet gemakkelijk. We ervoor dat hier geen massale frontale verwachten aanval kan worden zware uitgevoerd, zoals in Wij zijn echt besparingen in andere landen het tevreden dat dankzij de budgetten geval is. In Vlaanderen van de onze strijd 30.000 pleit een rector aan openbare de universiteit voor beursstudenten diensten. gedifferentieerd zich gratis kunnen Marie Schmit. inschrijvingsgeld. inschrijven in het Het is inderdaad zo Richtingen die niet hoger onderwijs dat we in een diepe ‘nuttig’ zijn voor de economische crisis arbeidsmarkt en waar zitten. Het ergste veel studenten op moet nog komen. afkomen, worden dan We zien nu pas besparingsmaatregelen duurder. Dit is onaanvaardbaar. opdagen die andere landen al moeten ondergaan hebben. De FEF verwacht Wat zijn jullie plannen inderdaad aanvallen op het onderwijs. voor dit jaar?

Op woensdag 5 oktober merkten de Marie Schmit. Als reactie op de studenten al een eerste keer dat hun aanvallen van de minister hebben wij rechten teruggeschroefd werden. De besloten om twee verschillende camFranse Gemeenschapsregering (PS-Ecolo- pagnes te voeren tijdens het eerste cdH, n.v.d.r.) besliste dat beursstudenten semester. Vorige week zijn we begonnen die een masteropleiding volgen hun ons te mobiliseren tegen de afbraak van lesmateriaal niet meer gratis krijgen, het Wendy-decreet. Er werden tal van iets wat het Wendy-decreet nochtans algemene vergaderingen georganiseerd, voorzien had voor aanvang van het waaraan in totaal zo’n 800 studenten academiejaar 2011. deelnamen. Er waren ook twee maniEr zijn voortaan twee categorieën van beursstudenten: zij die rechten hebben Comac wil de FEF – in de bachelor – en zij die minder rechten hebben – in de master. Naast versterken in haar het feit dat er gesnoeid

militante aanpak om zo de rechten van studenten te verdedigen

Vrijdag 7 oktober betoogden studenten voor het kabinet van Franstalig minister van Hoger Onderwijs Marcourt, die beursstudenten in een masteropleiding opnieuw doet betalen voor hun cursusmateriaal. (Foto Ludovic Voet)

kwalitatief en gratis is?

Marie Schmit. Het onderwijs in België is heel ongelijk. Wij zijn ons er niet van bewust hoe moeilijk de keuze is voor heel veel gezinnen om vijf of meer jaren studies te bekostigen voor hun kinderen. Slechts 40% van de jongeren stapt in het hoger onderwijs, en het aantal dat afstudeert is nog kleiner.

Onderwijs moet kwalitatief zijn voor iedereen. Met kwalitatief bedoel ik dat er genoeg professoren en assistenten zijn, dat de onderwijsinfrastructuur aanJe hebt vast al iets gehoord over gepast is aan onze tijd, dat het materiaal de studentenbeweging in Chili. aanwezig is…

Marie Schmit. Ja, natuurlijk! Het is Een kwalitatief en gratis onderwijs echt indrukwekkend te zien wat de om- voor iedereen, dus zonder sociale selectie, vang is van de studentenbeweging daar. is slechts mogelijk als die uitsluitend door Het is motiverend de staat gefinancierd om een studentenwordt. Ook al wordt Onze campagne beweging te zien vandaag de dag in rond de kostprijs die grotendeels België het ondergesteund wordt wijs grotendeels van hoger onderwijs door de bevolking, door de overheid zorgt ervoor dat in de peilingen en op gefinancierd, toch hier geen massale straat. De studenzien we dat er in het tenvakbond is de onderwijs ook steeds frontale aanval kan belangrijkste motor meer privéspelers worden uitgevoerd, van de strijd. Net komen en dat er tuszoals in andere zoals wij, vechten sen de universiteiten landen het geval is zij voor openbaar een concurrentiële onderwijs dat kwamarkt ontstaat. Die litatief en gratis is, drie aspecten zijn wat ons sterkt in dus nauw aan elkaar onze strijd. We moeten niet bang zijn verbonden. Om ons doel te bereiken is om een open debat te voeren over een consequente herfinanciering van gratis onderwijs in België. De situatie het onderwijs noodzakelijk. in Chili toont aan dat deze boodschap massaal kan worden ondersteund door Het dagelijks bestuur van de de studenten en hun families. Wij willen FEF is ook samenwerken met vakbondsvereni- voortaan gingen en professoren, zodat zij zich bij onze strijd aansluiten. Maar daarvoor is nog veel werk aan de winkel. festaties met telkens 150 betogers.

Dit is nog maar een begin. Nadien zullen wij een campagne voeren die zich specifiek richt op toelatingsproeven.

Deze twee problemen zijn te wijten aan een tekort aan openbare middelen voor het onderwijs. Onze rode draad voor dit jaar zal dus een derde campagne zijn die onderwijs promoot dat met publieke middelen gefinancierd en georganiseerd wordt, en dit in overeenstemming met de noden.

Waarom strijd je voor openbaar onderwijs dat

Besparingen in het hoger onderwijs? De federatie van Franstalige studenten neemt de handschoen op en mobiliseert om de rechten van de studenten te verdedigen. (Foto Solidair, Martine Raeymaekers) paritair samengesteld: de helft jongens, de helft meisjes. Dat is nieuw, niet?

Marie Schmit. Klopt. In het verleden werd de FEF vooral bestuurd door mannen. Dat is een doorbraak, maar het is vooral een noodzaak om de mix man/vrouw te versterken, maar ook de mix universiteit/hogeschool moet groter worden zodat de verscheidenheid van de studenten vertegenwoordigd kan worden. 55% van de studenten bestaat uit vrouwen. Wij hebben niet moeten wachten op quota om daarin verandering te brengen. Het volstaat zich van bepaalde machoclichés te ontdoen en alle studenten – zowel vrouwen als mannen – aan te spreken om hen daarin te betrekken.

aanpak op het terrein, de betrokkenheid van de studenten die vaak het verschil uitmaakt en waarmee ze de steun van de studenten voor zich winnen.

Ik begrijp de bezorgdheid niet over de aanwezigheid van militanten van Comac, aangezien zij de FEF in haar campagnes helpen en versterken. Hetzelfde kan gezegd worden over vele jonge ecologisten of socialisten of zelfs studenten die niet tot een politieke strekking horen.

En maar goed ook! Het pluralisme en de diversiteit binnen de FEF maken haar sterker en verrijken haar. Een student kan men toch niet verbieden een ruimer politiek bewustzijn te hebben?

Jij bent het kleine, maar uitgesproken linkse geweten binnen de FEF? De krant Le Soir schreef in mei Marie Schmit. Ik ben al twee jaar dat de FEF “geïnfiltreerd” is door actief binnen de FEF zonder dat mijn de PVDA. Wat denk jij hierover? communistische identiteit voor problemen Marie Schmit. Binnen de federatie, zorgt. Het is mogelijk dat het sommigen is het geen groot nieuws dat er leden stoort dat ik als algemeen secretaris de van de jongerenbeweging van de PVDA nummer twee van de FEF ben geworden. betrokken zijn. Comac heeft, in april Ik blijf een onderscheid maken tussen tijdens haar 3de congres een eenvormige mijn engagement bij de FEF en dat bij politieke visie op het onderwijs naar Comac, waar ik voor meer uitgebreide voren gebracht. Wij willen onderwijs thema’s kan strijden. Bij Comac eis ik een dat komaf maakt met de kapitalistische nationaal en geherfederaliseerd onderlogica van het onderwijs dat tegemoet wijs. Ik neem deel aan de betogingen komt aan de noden van de markt aan van Comac tegen de aanwezigheid van geschoolde werkkrachten. Met Comac racistische studentenverenigingen op willen we een verandering in de maat- de campussen in Vlaanderen, voor de schappij, een maatschappij die er eerst invoering van een miljonairstaks, voor en vooral is voor de het klimaat… mensen en niet voor

Niemand We moeten niet bang de winst. De FEF staat lijkt zich te storen zijn om een open niet achter hetzelfde aan het feit dat anproject, maar bundere studentenordebat te voeren over delt haar krachten ganisaties geleid gratis onderwijs in samen in de strijd worden door jongliBelgië. Het voorbeeld voor onderwijs dat beralen of jongsocivan Chili toont aan toegankelijk is voor aaldemocraten. Zij iedereen. Daarom strijden voor een dat deze boodschap noemt de FEF zichzelf ander project dan massaal kan worden niet-partijgebonden, ik. Neem trouwens ondersteund door maar in geen geval Chili als voorbeeld: apolitiek. de voorzitster van de de studenten en Comac wil de studentenvakbond hun families FEF sterker maken in daar, Camila Vallejo, haar militante aanpak is een militante van om de rechten van de communistische de studenten te verkrijgen. Men mag partij. Dit belet niet dat honderdduiniet vergeten dat de leden van Comac zenden studenten haar steunen als die actief zijn bij de FEF – maar ook bij woordvoerster tegen het beleid van de de Vlaamse Vereniging van Studenten rechtse president Pinera. Men zal mij op (VVS) – aan Vlaamse zijde, binnen hun mijn werk moeten beoordelen. instellingen verkozen werden. Ze worden grotendeels gesteund door studenten en < Lizz Printz vaak winnen zij verkiezingen ten opzichte van andere lijsten die vaak een andere politieke strekking verdedigen. Het is de

V

, n i e r r e t t e h p O aa n d e zij d e n e r e i l o h c s n va e n studente n

an in de klas tot op nationaal niveau: de studentenafgevaardigden van Comac organiseren zich.

Comac is al jaren actief in de studentenbeweging. “Geregeld ontmoetten we studenten die gemotiveerd waren om met ons iets in beweging te zetten, maar zonder dat ze daarbij noodzakelijk lid wilden zijn van Comac. Vaak wisten we niet goed hoe we met hen konden samenwerken”, zegt Romain, studentenafgevaardigde in het Institut Cardijn, in Louvain-la-Neuve.

Daarom namen de leden van Comac die actief zijn in de studentenvertegenwoordiging, het initiatief om overal in België een actieve syndicale stroming te lanceren: Voorrang aan studenten (VAST) - Priorité étudiante (PE). VAST ontstond twee jaar geleden aan de ULB en werd recent ontwikkeld op andere campussen. Met de ambitie om vanaf dit jaar te zorgen voor een coördinatie op nationaal niveau, iets wat in het verleden echt ontbrak.

Een echte primeur in een landschap dat sedert de jaren 1980 volledig gecommunautariseerd is. Het druist in tegen de huidige tendens naar een steeds grotere opdeling van het land. “Dat is geen toeval”, zegt Laszlo Schonbrodt, studentenvertegenwoordiger aan de Universiteit Luik.

“Wij bestrijden alles wat streeft naar verdeling in België. Wij eisen een herfederalisering van het onderwijs.”

De VAST-delegees in actie De VAST-delegees proberen om op alle beslissingsniveaus te werken: van in de klas tot op het nationale niveau. Zo werkt VAST met participatieve structuren waarin de verkozen studenten vertegenwoordigd zijn.

Maar tezelfdertijd wil VAST ook op het terrein aanwezig en de studenten mobiliseren om een gunstige krachtsverhouding te kunnen verwerven. Het volstaat immers niet om rond een tafel te gaan zitten met de ‘autoriteiten’ om vooruitgang voor de studenten te krijgen.

VAST wil dicht bij de studenten staan. Door te strijden voor concrete overwinningen om het dagelijkse leven van de studenten te verbeteren. Gilles Marot, studentenafgevaardige aan de ULB, vertelt over de belangrijkste eis aan de ULB: “De studenten klagen elke zittijd over de beperkte tijd die ze hebben tussen twee examens. We hebben een enquête uitgevoerd rond dat probleem en sedertdien strijden wij ervoor dat er tussen twee examens minstens 36 uur zou zijn. Dat is een zeer concrete eis die de studenten raakt, ver van abstracte ordewoorden.”

Wat verdedigt Voorrang aan Studenten?

VAST verdedigt ook een onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is. Volgens Mathias, studentenafgevaardigde in Gent, “blijft het hoger onderwijs nog beperkt tot een sociaaleconomische elite. Slechts 3% van de arbeiderskinderen beëindigen de universiteit, terwijl dat bij de kinderen van kaderleden 80% is”. Het woord ‘gratis’ verliest zijn betekenis: inschrijvingsgeld, boeken, kot, eten, maandelijkse studietoelage, enz. Voorrang aan Studenten verzet zich categoriek tegen het Europese beleid van het Bologna-proces, dat van het onderwijs koopwaar wil maken. VAST dringt integendeel aan op een uitsluitend publieke financiering van minstens 7% van het bruto binnenlands product.

Dat staat echter ver van de bezorgdheden van onze toekomstige regering, die op het punt staat een in België nooit gezien besparingsplan op te stellen. Het is duidelijk dat de studenten daar volop door zullen worden getroffen. Het belooft een jaar vol strijd te worden op de Nederlandstalige en Franstalige campussen. De deur staat wijd open voor iedereen die aan onze zijde willen strijden!

< Sander Vandecapelle Hogeschool Cardijn: reeds een concrete overwinning!

Studentenafgevaardigde Romain legt uit: “In april 2011, tijdens de kiescampagne voor de studentenraden, deed de lijst VAST een enquête. Daaruit bleek dat de studenten erover klagen dat ze geen toegang tot internet hebben in de hogeschool. Wij hebben dat in ons programma opgenomen. We werden verkozen en vanaf het begin van het academiejaar zijn we actief geweest rond dat thema. Resultaat: de studenten beschikken nu over Wifi, alsook over nieuwe computers om het internet te kunnen surfen!”

14

13 oktober 2011 | 38

Hoger onderwijs Vlaamse Gemeenschap

Te veel studenten?

Te weinig middelen! u “Hogescholen en universiteiten barsten uit hun voegen”, klinkt het begin dit academiejaar in alle Nederlandstalige kranten. Deze stijgende trend is al een paar jaar aan de gang, maar het probleem wordt almaar prangender. Wat nu?

V

erschillende voorstellen om het teveel aan studenten op te vangen passeren de revue. Een eerste is het voorstel om een oriënteringsproef in te lassen alvorens men aan een studie begint, om zo ‘studenten die niet op hun plaats zijn aan de universiteit’ van gedachte te doen veranderen. De resultaten op dit soort tests komen echter vaak niet overeen met de eigenlijke capaciteiten van de studenten. Uit het MENO-experiment in 1995 blijkt dat 18% van de studenten die op het einde van het jaar geslaagd waren, niet geslaagd waren op de test in het begin van dat jaar. Op die manier wordt studenten de toegang tot de universiteit onterecht ontzegd of afgeraden.

Wat meer is, de sociale achtergrond van de studenten speelt hier een cruciale rol. Jongeren van een lagere sociale achtergrond buizen vaker op dit soort tests in verhouding tot hun echte slaagkansen. Los van het feit dat zo’n test inaccuraat is, druist het rechtstreeks in tegen het feit dat studeren een basisrecht is voor iedereen. Alle jongeren moeten de kans hebben verder te studeren. Het moge duidelijk zijn dat zo’n proef geen structurele oplossing is voor het feit dat universiteiten en hogescholen niet om kunnen met de grote aantallen studenten.

Internetles Aan de faculteit sociale wetenschappen van de K.U.Leuven heeft men het probleem van overbevolking op een zeer aparte manier ‘aangepakt’. Aangezien de aula’s vol zitten, en professoren geen tijd hebben om meer lessen te geven dan ze nu al doen, gaat de oplossing als volgt: de helft van de studenten kan naar de les gaan, de andere helft blijft thuis en kan nadien zelf op internet de gefilmde les bekijken. Dit soort maatregelen wordt naar voren geschoven omdat het de professoren niet met extra druk opzadelt en tegelijk goedkoop is. Het vermindert echter de kwaliteit van het onderwijs aanzienlijk.

André Oosterlinck, voorzitter van de associatie K.U.Leuven, ziet de oplossing in de verdubbeling van de inschrijvings-

gelden. En met dit voorstel komt hij dicht bij de kern van het eigenlijke probleem. Lapmiddelen als oriënteringsproeven en weblectures zijn immers geen oplossing voor het echte probleem: de onderfinanciering van het hoger onderwijs. Het probleem is niet dat er te veel studenten zijn. Integendeel, als we een kennissamenleving (waarin zoveel mogelijk mensen hoger onderwijs kunnen genieten) willen worden, is dat net positief. Maar er moet geld zijn om deze studenten kwaliteitsvol onderwijs te kunnen bieden. De toestroom van studenten wijst er eens te meer op dat we met een structureel tekort aan middelen te kampen hebben in het hoger onderwijs. De eigenlijke discussie, die hier te weinig aan bod komt is: wie gaat dat betalen? Oosterlinck stelt gemakzuchtig dat ‘de overheid het toch niet zal doen’ en dat de studenten daarom een extra duit in het zakje zullen moeten doen. Hiermee gaat hij echter het eigenlijke maatschappelijke debat uit de weg. Wij wensen het maatschappelijke debat wel aan te gaan. Er moeten meer middelen komen voor hoger onderwijs, en daarin zal de overheid moeten investeren.

Geen recht op een toekomst?

De nakende besparingen bereiden ons voor op het idee dat het niet langer ‘mogelijk’ is de studies te bekostigen voor alle studenten. Het wordt te duur. Hierin kadert ook Oosterlincks visie dat studenten zelf zullen moeten betalen voor hun onderwijs.

Het moet echter voor alle studenten mogelijk zijn om te studeren, studeren is een basisrecht. Bepaalde jongeren een toekomst ontzeggen is ronduit schandalig. Als die selectie dan nog eens gebeurt op basis van inkomensgeld, wordt het enkel erger. Wie geld heeft, kan studeren, en wie er geen heeft, heeft geen recht op een toekomst. Het opkrikken van het inschrijvingsgeld is dan ook de verkeerde manier om dit probleem aan te pakken. We willen een democratisch onderwijs. Door de inschrijvingsgelden te verhogen, zal het democratisch gehalte van het onderwijs echter nog verminderen. Ides Nicaise, onderwijsonderzoeker aan de K.U.Leuven wijst erop dat de toestroom van studenten op dit moment zelfs geen democratisering van het onderwijs inhoudt: “De achtergestelde groepen zoals allochtonen halen hun achterstand qua scholing niet in.”

Uit onderzoek blijkt dat de beslissing om al dan niet verder te studeren sterk wordt bepaald door financiële factoren. Het optrekken van de studiegelden zou dit effect enkel vergroten.

We moeten naar een democratischer, kwaliteitsvol onderwijs en het is hoog tijd dat daar volop in wordt geïnvesteerd.

Het feit dat er meer studenten zijn, mag echter geen inbreuk doen op de kwaliteit van het onderwijs. Verbazingwekkend genoeg worden verhoudingsgewijs steeds minder middelen aan onderwijs besteed. Het percentage van het bruto binnenlands product (bbp) dat naar onderwijs gaat, is gedaald van 7% in de jaren 1980 naar 4,5% vandaag. Paul Van Cauwenbergh, rector van de UGent bevestigt dit probleem: “De UGent zal het komende academiejaar drie procent meer studenten tellen dan in 2010. Probleem daarmee is dat de studentenaantallen wel stijgen, maar de subsidiëring niet.”

Prioriteiten Ten slotte heeft een hoogopgeleide bevolking ook positieve gevolgen voor de samenleving als geheel. Uit onderzoek van onder meer professor Nicaise blijkt dat investeringen in hoger onderwijs een hoog rendement kennen voor het lerende individu, de overheid én de maatschappij als geheel. Onderwijs heeft zowel monetaire als niet monetaire positieve effecten voor het individu. En voor elke 100 euro die de overheid in hoger onderwijs investeert, krijgt ze er 103,9 terug. Hoger onderwijs levert met andere woorden meer op dan het kost.

Kortom, het eigenlijke debat dient dringend gevoerd te worden: wie gaat er betalen voor het tekort aan middelen in het hoger onderwijs? Dit heeft alles te maken met prioriteiten die er in een samenleving worden gelegd. Op dit moment wordt hoger onderwijs niet als prioritair gezien, terwijl het een basisrecht is én de gehele samenleving ten goede komt.

Als er niet meer wordt geïnvesteerd in onderwijs gaat het democratisch gehalte, dat nu al zeer penibel is, enkel omlaag.

Eén procent van de bevolking heeft zich de laatste twintig jaar verrijkt door middel van speculatie en belastingverlaging. Het is niet aan ons om hun crisis te betalen. Wij steunen daarom met Comac alle krachten die zich willen inzetten voor een democratisch, kwaliteitsvol onderwijs en proberen daarom actief in studentenraden te werken rond deze eisen.

< Line De Witte \ Line De Witte is socioloog en actief in de studentenkring sociale wetenschappen aan de K.U.Leuven

Wie geld heeft, kan studeren, en wie er geen heeft, heeft geen recht op een toekomst. Het opkrikken van het inschrijvingsgeld is dan ook de verkeerde manier om het probleem van de overvolle aula’s aan te pakken. Het zal het democratisch gehalte van het onderwijs nog verminderen.

(Foto Hugo Alexandre Cruz)

13 oktober 2011 | 38

15

De aanval op de pensioenen raakt ook de jongeren u We horen en lezen het overal: de overheid wil de mensen langer doen werken.

We zouden natuurlijk kunnen denken dat dit ons, jongeren, niet aanbelangt, dat dit iets is voor oudere mensen en dat wij nog heel veel tijd hebben voor we daar staan. Niets is echter minder waar, als je het van dichterbij bekijkt, heeft dit een veel grotere impact op jongeren dan je denkt.

Waarover gaat het?

Ingaand op de oproep van de patronale organisaties en van de Europese Commissie wil Di Rupo de leeftijd om met brugpensioen te kunnen gaan met twee jaar optrekken van 58 naar 60 jaar. Er komen nog andere maatregelen om de mensen langer te doen werken. Zo wordt steeds moeilijker om recht te hebben op een volledig pensioen. Dit is slechts een eerste stap. In verschillende Europese landen ligt de pensioenleeftijd al op 67 jaar en de Europese Commissie spreekt er reeds over om mensen tot hun 70ste te laten werken.

“De mensen leven langer, dan moeten ze ook maar langer werken” Van bovenstaande uitspraak ontglipt de logica ons volledig. De vooruitgang van de maatschappij bestaat er net in dat mensen na tientallen jaren rijkdom geproduceerd te hebben,, de keuze moeten hebben om op hun oude dag te kunnen genieten van een welverdiend pensioen. Het is eveneens zo dat werkende mensen (nog meer in bepaalde beroepscategorieën) het zeer moeilijk hebben om tussen hun 55 en 65 nog verder te werken. Velen zijn op na dertig jaar arbeid.

Moet langer leven dan bestraft worden? Dat is de wereld op zijn kop.

Na botsende beschavingen, nu ook botsende generaties?

Een van de vaak gehoorde uitspraken is dat het niet aan de jongeren is om de lasten van de oudere bevolking te dragen. Tussen de lijnen wil dit zeggen dat er geen geld meer zal overschieten om onze

pensioenen te betalen als we nu de hervorming niet doorvoeren. Zo doet men uitschijnen dat het in ons eigen belang is dat onze ouders (en wij later) langer werken. De toekomstige regering zet zo de belangen van jongeren lijnrecht tegenover die van de oudere bevolking. Maar ze vermijdt een antwoord te geven op een essentiële vraag: hoe zullen we al die jongeren werk geven die geen job vinden doordat iedereen langer moet werken?

In de getuigenissen over de arbeidsmarkt in de Brusselse wijken, lees je hoe moeilijk het is voor jongeren om aan de bak te komen. In België wordt een op de vijf jongeren in de werkloosheid gedwongen omdat er niet voldoende jobs beschikbaar zijn. Dit is het dubbele van het werkloosheidspeil voor de hele bevolking. Het is niet door ouderen uit te putten en zo nog minder werkkansen te creëren dat we het probleem zullen oplossen. Wij willen kunnen werken na onze studies. Verder is de strijd voor de pensioenen ook direct een strijd voor de jongeren. Want ook wij zullen steeds langer moeten sparen voor een degelijk pensioen, ook wij zullen 40 jaar moeten werken.

Reken maar eens uit hoe oud jij zult zijn voor je aan je welverdiende pensioen zult kunnen beginnen.

< Jouwe Vanhoutteghem In Frankrijk werd vorig jaar tussen maart en november over het hele land massaal strijd gevoerd tegen een gelijkaardige pensioenhervorming. De kracht van de beweging – die miljoenen mensen op de been bracht – was net dat scholieren en studenten zij aan zij betoogden met de arbeiders en bedienden. Zij kwamen op straat met de slogan “les jeunes au boulot, les vieux au repos” (jongeren aan het werk, ouderen op rust). Samen met de vakbonden, met de PVDA en Comac kunnen we hier in België ook voor vechten. Om ons voor te bereiden op deze strijd, om in contact te komenmet de werkende bevolking, moedigen we dan ook iedereen aan om deel te nemen aan “Dit Is Belgisch”, georganiseerd door Comac Studenten.

De waarheid achter jeugdwerkloosheid u Voor het laatste Street Art Festival, maakte Comac-Wijken Brussel een theaterstuk over de problemen van werkzoekende jongeren. Hun inspiratie haalden ze uit eigen ervaring en die van vrienden en kennissen. In Brussel is een op de drie jongeren werkloos. Bij jongeren van vreemde origine ligt dit cijfer nog hoger. Hieronder enkele voorbeelden over de waarheid achter deze statistieken.

“Ik ben wel bij tien interimkantoren ingeschreven. Ik ga er regelmatig langs, maar ze roepen mij niet op.”

“Ik heb 40 sollicitatiebrieven verstuurd. Ik kreeg geen enkele reactie. Ik was ontmoedigd. Zelfs geen antwoord!”

“Bij het plaatselijke Actiriskantoor (Brusselse tegenhanger van de VDAB, n.v.d.r.) toonden ze mij een computer en ‘trek uw plan’. Luister, ik heb thuis een computer, maar ik wil dat ze me helpen om een job te vinden.”

“Ze beweren dat er geen rassendiscriminatie meer bestaat. Ja, mijn oren, ik onderga ze elke dag opnieuw.

Ze zeggen dat ze je niet willen inschrijven. Of dat ik me via internet moet inschrijven. Niemand controleert hoe

de inschrijvingen worden opgevolgd. Een keer heeft men vlakaf geweigerd om me in te schrijven. Dat is toch onwettelijk?”

“Al die Activa- en andere plannen hebben een groot nadeel: van zodra je niet meer aan de voorwaarden voldoet en ze je meer loon moeten betalen, vlieg je aan de deur en je kunt opnieuw naar werk gaan zoeken.”

“Laatst kreeg ik een goed aanbod als animator, maar je moest zes maanden werkloos zijn. Ja zeg, moet je dan om een kans te hebben, vooral niet werken?”

“Ze zagen mijn oren af om een opleiding te volgen.

Maar alle opleidingen die uitzicht geven op werk zitten vol. Ik heb geen zin om opleidingen te volgen enkel om van de straat af te zijn, opleidingen die tot niets anders dienen dan te voorkomen dat ik van de dop gesmeten word.”

“Een vriend van mij heeft het ouderlijk huis moeten verlaten. Een paar maanden later stond hij letterlijk op straat omdat hij zijn huishuur niet meer kon betalen met de kleine karweitjes die hij links en rechts deed.

Het is bijna onmogelijk geworden om te rond te komen met je stempelgeld.”

< Dirk De Block

Kom uit je ivoren toren Sommige studenten zien hun universitaire campus wel eens als een “cocon” waar ze het liefst nooit uitkomen, een “ivoren toren”, ver verwijderd van de dagelijkse werkelijkheid van mensen die werken, van het leven in fabrieken of in de wijken. Precies die werkelijkheid die voor steeds meer mensen moeilijker wordt.

We trekken met Comac voor twee dagen naar de wereld van de arbeid. We gaan het terrein op, praten met de arbeiders zelf, luisteren naar wat zij ons te vertellen hebben.

Op 4 en 5 november doen opnieuw een honderdtal Franstalige en Nederlandstalige studenten mee aan “Dit is Belgisch”.

Een bedrijfsbezoek, een gesprek met de vakbondsdelegatie en verder een bezoek aan de plaatselijke medische groepspraktijk van Geneeskunde voor het Volk (GVHV). Studenten uit Leuven, Brussel (ULB en VUB) en Bergen gaan naar Charleroi, terwijl studenten uit Antwerpen, Gent, Luik en Louvain-la-Neuve naar Zelzate gaan. En dat in de typische tweetalige sfeer die altijd heerst bij ons! \ Info en inschrijvingen via de website www.ditisbelgisch.be

16

13 oktober 2011 | 38

| INTERNATIONAAL |

Bolivia

Aanleg autoweg door een natuurreservaat zorgt voor commotie u Duizend indianen zijn begonnen aan een mars uit protest tegen de aanleg van een autoweg die door een nationaal park loopt, een project van de socialistische president Evo Morales. Traditioneel rechts profiteert ervan om Morales in diskrediet te brengen.

In normale omstandigheden zijn de indianen de onwankelbare steun voor Morales. Maar nu protesteren ze tegen de aanleg van een autoweg die loopt doorheen een inheems territorium in het Amazonebebied: TIPNIS of Teritorio Indígena y Parque Nacional Isiboro-Secure. Het is een natuurreservaat van een miljoen hectare groot, waar ongeveer 12.000 indianen wonen.

Op 15 augustus vertrokken de indianen te voet vanuit de stad Trinidad. Met ongeveer duizend marcheren ze naar de hoofdstad La Paz om hun eisen kracht bij te zetten.

Op zondag 25 september werden ze in Yucumo tegengehouden door de politie, die vast besloten was hun de weg te versperren. Het kwam tot een gewelddadige confrontatie onder het oog van de camera’s. Tientallen mensen raakten gewond. Velen werden gearresteerd. Sindsdien halen de nationale en internationale media hun hartje op. Ze zenden telkens opnieuw beelden uit van de van

de schermutselingen in Yucumo. Ze genieten ervan om een Evo Morales in moeilijkheden te tonen en liegen over de feiten. Volgens de rechtse pers zouden er zes tot negen doden gevallen zijn tijdens het voorval.

De vergeetachtigheid van rechts Het veranderingsproces dat door Evo Morales en zijn regering sinds 2006 werd gestart moet vaak het hoofd bieden aan harde oppositie van Boliviaans traditioneel rechts.

Dat aarzelt niet om alles in het werk te stellen om de maatregelen van de regering in diskrediet te brengen.

Rechts in Bolivia, dat zijn hardnekkige racisten die neerkijken op de indianen. Plots zijn ze vergeten dat een provinciegouverneur in september 2008 negentien indianen doodde, toen die hun steun kwamen betuigen aan “hun” president Evo Morales. In het openbaar vernederden ze toen de indianen op het grote plein in de hoofdstad. Door geheugenverlies getroffen halen ze nu plots de vriendschapsbanden met de indianen aan.

En plots worden ze ecologisten en schreeuwen ze zich schor om respect te vragen voor de biodiversiteit in het Amazonewoud.

Het is niet de eerste keer dat er een tegenstelling ontstaat tussen de ontwikkelingspolitiek die Evo Morales beloofde en de belangen

van de inheemse bevolking. De argumenten van beide kanten zijn niettemin aanvaardbaar. Morales wil de onderlinge bereikbaarheid van de steden verhogen om de economische ontwikkeling die nog in de beginfase zit, te optimaliseren.

De autoweg waarover het gaat, is van strategisch belang en zit trouwens al in de planning van de verschillende Boliviaanse regeringen sinds de jaren 80. De indianen van TIPNIS, van hun kant, zijn bang dat die autoweg drugtrafikanten en illegale houtkappers zal aantrekken. De indianen vrezen ook dat de weg er zal toe leiden dat duizenden mensen zich op hun grondgebied zullen vestigen en dat van dan af hun gebruiken en tradities stilaan zullen verdwijnen. Het is om hun belangen te verdedigen dat ze besloten om naar La Paz te marcheren.

Onderhandelingen en akkoorden Wat de traditionele pers niet zegt, is dat Evo Morales een wet wil uitvaardigen die de vestiging van nieuwe personen in het TIPNIS-gebied wil verbieden. Hij voorziet ook een verhoogde controle aan het park om elke vorm van illegaal transport te verhinderen.

Sinds het begin van de mars van de indianen van TIPNIS zijn al verschillende afgevaardigden van de regering

Aan de ene kant wil Morales de economische ontwikkeling bevorderen en daarvoor is die autoweg van strategisch belang.

Langs de andere kant hebben de indianen schrik dat de weg drugstrafikanten en illegale boskappers zal aantrekken.

(Foto Xinhua)

gaan vergaderen met leiders van de indianen om over die garanties te onderhandelen. Er werden akkoorden gesloten en een niet te verwaarlozen deel van de actievoerders maakte rechtsomkeer omdat ze vinden dat er met hun verzuchtingen rekening wordt gehouden.

Op de vooravond van de confrontaties in Yucumo, waren nog twee ministers van de regering komen onderhandelen met de indianen. Maar de actievoerders waren opgejut door de rechtse media en door ngo’s met nauwe banden met de Amerikaanse ambassade. De spanning was dan ook erg gestegen en de ministers werden gedurende verschillende uren gegijzeld.

Op maandag 26 september boodt een bewogen Evo Morales zijn excuses aan de Bolivianen aan. Hij die zelf als syndicalist aan zoveel marsen heeft deelgenomen, ontkende dat het bevel om tussen te komen van hem was gekomen.

Tevens bevestigde hij plechtig dat er een onderzoek zou komen naar de verantwoordelijkheden bij het treffen. Terzelfder tijd kondigde hij

tie a t s e f i n Ma

de strijd g: eenzelf in lk o v e b erkende naar elgische w B n e e evolking s b k e d n Grie e k r enland iekse we met de Gr ne staking in Griek ie t a t s e if e Steunman ing van de algem itaal, de aanleid n het kap t volk” a v n le e g e re ie tegen h n de maat “Neen aa en de Europese Un KE) n enland (K k ie r G n regeringe a he Partij v munistisc m o C e d en m 17te.3rr0aau o r de PVDA e n d). b a o v t p k e o o 9 O pr 1 Minis e g s a e p d o s r u n eE ing van d mst woe SameScnhukmoanplein (naar aanleid aan het

de onmiddellijke opschorting aan van alle werken aan de autoweg. Er komt nu een referendum in de twee betrokken provincies alvorens de verbinding tussen beide afgewerkt wordt.

Op 28 september organiseerde de Boliviaanse vakbond COB (Central Obrero Boliviana) een staking om de interventie van de politie in Yucumo aan te klagen. De volgende dag laakte een van de leiders van de COB, Octavio Urquizo, het opportunisme van sommige rechtse politici die de beweging proberen te recupereren.

Hij benadrukte ook dat “het doel van de COB niet zozeer is van de regering te steunen, maar wel van het veranderingsproces dat aan ons arbeiders zoveel strijd en pijn heeft gekost, te verdedigen.”1 Zolang de Boliviaanse arbeiders alert blijven en hun sociale verworvenheden verdedigen zal het veranderingsproces dat hun zo dierbaar is niet mislukken.

< André Crespin 1. www.rebelion.org/noticia.php

| INTERNATIONAAL |

17

13 oktober 2011 | 38

Cuban Five

Goede kiesuitslag voor communisten

René González is vrij… om in Miami te blijven

Luxemburg

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 9 oktober is de Communistische Partij van Luxemburg (KPL) doorgebroken in de “rode aarde”-arbeidersgemeenten, dat is het mijnbekken in Zuid-Luxemburg.

In Differdange, in Esch-sur-Alzette en in Rumelange, haalt de KPL telkens een verkozene, met respectievelijk 4,84 % (+0,83 %), 5,25 % (+1,29 %) en 9,29 % (+3,04 %). Dit bewijst dat de communisten erop vooruitgaan bij de arbeidersklasse.

Deze overwinning is belangrijk om een stem te hebben in de klassenstrijd die zich overal in Europa aandient, zelfs in regio’s waar het op financieel vlak goed gaat en waar de Europese Unie geen tegenstand verwacht.

Ontwikkelingsindex steeds beter

Cuba

De adjunct-secretaris-generaal van de VN, Khalid Malik, heeft op 5 oktober Cuba gefeliciteerd met de goede resultaten op het vlak van de Index van de Menselijke Ontwikkeling (HDI). Dit resultaat werd gehaald door gezondheidszorg, onderwijs en economische rijkdom aan elkaar te koppelen. Malik verklaarde dat de HDI van Cuba in 2011 nog hoger lag dan in 2010. Cuba is het enige LatijnsAmerikaanse land dat op de lijst staat van de tien best scorende landen. Het is ook het enige ontwikkelingsland waar de HDI zo goed vooruit gaat. De levensverwachting is met twee jaar gestegen en het schoolbezoek is met vijf jaar vermeerderd. (Cuba Debate, 5/10)

René González is vrij, maar moet toch nog drie jaar in Miami blijven. Een zoveelste beproeving voor hem, zijn vrouw en zijn twee dochters, Ivette en Irma, hier op bezoek in de gevangenis van Marianna in Florida. (Foto www.cubanismo.net)

u Van de vijf Cubanen die al 13 jaar in Amerikaanse gevangenissen vastzitten, omdat ze terreurdaden tegen hun land probeerden te voorkomen, is er nu een vrijgelaten. Alhoewel ‘vrij’ niet meteen het goede woord is: René González wordt verplicht de volgende drie jaar in Miami te blijven. Terwijl zijn echtgenote geen inreisvisum krijgt.

René González, die 13 jaar gevangenis uitzat omdat hij zich in de VS niet had aangegeven als agent van de Cubaanse regering, werd door rechter Joan Lenard verplicht om de volgende drie jaar in Miami te leven. In vrijheid, maar een “vrijlating met ondertoezichtstelling”. René González vroeg om terug te mogen keren naar Cuba, naar zijn vrouw Olga en zijn dochters, Ivette en Irma. Al jaren geleden besliste het ministerie van Buitenlandse Zaken om nooit ofte nimmer een visum te verlenen aan Olga om haar man te kunnen bezoeken.

Wat bezielt de Amerikaanse regering om iemand te blijven straffen, wiens enige misdaad erin bestaat terrorisme te bestrijden?

Waarom de man verplichten de volgende drie jaar in Miami te blijven, een broeinest van antiCubaans terrorisme? Telt het dan niet dat die terroristen – vanuit hun basis in de Verenigde Staten – de afgelopen 50 jaar 3478 Cubanen hebben vermoord en 2099 anderen voor het leven verminkt achterlieten? Hoe wil de rechter trouwens dat González in Miami de voorwaarden naleeft van zijn zogenaamde “vrijlating met ondertoezichtstelling?”

Een van die voorwaarden die het hof oplegt aan René González is het verbod op “contact met individuen of groepen of met leden van organisaties die geweld aanhangen”. Het is hem ook verboden om “in de buurt te komen van of naar die plaatsen te gaan, waar zich

terroristische individuen of groepen zouden kunnen ophouden”. Wil dat niet zeggen dat, om het vonnis van het hof na te leven, Miami precies de plaats is, waar hij niet zou moeten zijn, omdat die stad juist een vrijplaats is voor terroristen in de Verenigde Staten?

De terroristen die René in het oog moest houden, wonen nog steeds in Miami. Zij betuigen openlijk hun steun aan het gebruik van geweld tegen Cuba. In april van dit jaar bevestigde Luis Posada Carriles nogmaals zijn inzet voor de gewapende strijd tegen de Cubaanse regering. De man was de opdrachtgever voor het saboteren van een vliegtuig van de Cubaanse burgerluchtvaart, waarbij 73 mensen het leven lieten. Hij was ook de leider van een terreurcampagne tegen Havana, waarbij bommen werden gelegd in de grootste Cubaanse hotels en restaurants. Wel, deze Posada Carriles en zijn trawanten wonen in Miami.

“Oorlogshouding tegen Cuba” In een onderzoek, uitgevoerd vlak voor het proces tegen de vijf van Cuba, kwam de psychologe Kendra Brennan tot het besluit dat de Cubano-Amerikanen in Miami “een oorlogshouding tegen Cuba” aannamen. Een andere studie over de Cubaans-Amerikaanse gemeenschap in Miami, gepubliceerd door Americas Watch, bracht aan het licht dat “de dominante en onbuigzame krachten binnen de gemeenschap van Cubaanse bannelingen in Miami” elke afwijkende mening over Cuba het zwijgen trachten op te leggen.

René González kwam niet naar de Verenigde Staten voor spionagedaden tegen de regering of om misdrijven te plegen. Zijn enige opdracht was de terroristen in de gaten te houden, die in de Verenigde Staten ongestraft hun gang kunnen gaan en die het gemunt hebben op onschuldige burgers in Cuba. Zijn enige doel was bewijsmateriaal in te zamelen, dat Cuba

vervolgens heeft overgemaakt aan de FBI zodat Washington tegen deze lieden kon optreden.

Zo bracht hij aan het licht dat Cubaans-Amerikaanse terroristen een reeks bomaanslagen hadden voorbereid tegen prestigieuze hotels en restaurant, zoals het Hotel National en het legendarische restaurant La Bodeguita del Medio in Havana. Doel van deze terreurcampagne was de vernietiging van de toeristische industrie op Cuba en zo een slag toe te brengen aan de economie van het land.

Opleiding en zorg Een van de argumenten van de rechter was ook dat zij meer tijd nodig had om de Verenigde Staten toe te laten aan René González “de meest doeltreffende voorbereiding, opleiding en medische zorg” te geven. Maar die had al verklaard dat hij niet van plan was om in de Verenigde Staten te blijven wonen.

Zijn advocaat gaf duidelijk aan dat hij had voorgesteld om af te zien van het Amerikaanse staatsburgerschap op voorwaarde dat hij mocht terugkeren naar Cuba. Hij heeft helemaal geen opleiding of zorg nodig, laat staan enige begeleiding van de Verenigde Staten om zich te integreren in de Amerikaanse samenleving.

Hij wil gewoon naar huis, terug bij zijn gezin in Cuba. Hij wil helemaal geen instructies over hoe hij in het land moet leven. En al helemaal niet nog drie jaar langer gescheiden van zijn gezin leven. In Cuba heeft hij trouwens de best denkbare medische zorg tot zijn beschikking, zonder enige kosten, noch voor hem, noch voor de Verenigde Staten.

Artikel vertaald uit Granma international.

< José Pertierra

\ Stuur een mail naar president Obama om de Cuban

Five vrij te krijgen. Meer info op www.cubanismo.net

Groot-Brittannië

Laagste lonen lijden het meest

De mensen met de laagste lonen zijn de grootste slachtoffers van de economische crisis die nu al drie jaar duurt. Diegenen die er het felst op achteruitgegaan zijn, zijn precies die Britten die de afgelopen jaren hun job kwijt speelden. Het aantal werklozen steeg van 792.000 in 2008 naar 1,5 miljoen in juli van dit jaar. Volgens de vakbondsfederatie TUC komt 40 % van de mensen die een uitkering aanvragen uit de verkoopsector, de diensten en de administratie. Bij de arbeiders en arbeidsters uit de horeca en kuissector komt de crisis eveneens hard aan. Hier steeg het aantal werklozen van 86.000 naar 168.000 tijdens dezelfde periode.

Ook verloren veel vrouwen hun baan, in de verkoopsector en door de besparingen in de openbare sector. (Morning Star, 10/10)

Nieuwe betoging op 19 oktober

Chili

Het Chileense Studentenverbond (Confech), die de strijd tegen de onderwijshervormingen van de conservatieve regering van Sébastian Piñera leidt, roept op om op 18 en 19 oktober opnieuw te betogen.

Het Confech eist dat de regering afstapt van het plan om van het onderwijs steeds meer een handelswaar te maken. De studenten eisen kwaliteitsvol en gratis hoger onderwijs. Confech-woordvoerster Camila Vallejo vindt het een pure provocatie dat de regering vandaag precies hetzelfde voorstel op tafel legt als drie maand geleden. Zij gaat ook niet akkoord met het feit dat president Piñera juist nu op vakantie gaat, alsof hij niets beters te doen heeft. “Je ziet wat de prioriteiten van de regering zijn.

Terwijl wij werken en discuteren over het onderwijs, vertrekt hij op vakantie.”

(Granma, 10/10)

18

13 oktober 2011 | 38

| INTERNATIONAAL |

Bloedbad van oktober 1961 in Parijs

Een vergeten bladzijde uit de Franse koloniale geschiedenis u Op 17 oktober 1961 sloeg de Parijse politie een vreedzame betoging van het Algerijnse Nationaal Bevrijdingsfront (FLN) bloedig neer. Er vielen meer dan 100 doden en honderden gewonden.

Frankrijk toonde zijn ware gelaat: dat van kolonisator en verdrukker.

Vandaag, 50 jaar later, heeft de regering deze feiten nog steeds niet toegegeven.

lomtegenwoordig. De migranten vonden slechts een onderkomen in minderwaardige woningen, zeg maar in sloppenwijken.

daglicht, meer nog, probeerde het te criminaliseren om de invloed van de bevrijdingsbeweging te verzwakken.

Toch reageerde het FLN op een vreedzame manier. Het vroeg aan Repressie in Frankrijk alle Algerijnen in Parijs op 17 oktober Het FLN was dus ook in Frankrijk actief. ’s avonds te komen betogen en de Maurice Papon was op dat ogenblik avondklok te negeren. Het FLN wilde politieprefect van Parijs. We kennen aantonen hoe sterk haar aanhang was, deze man nog van de Tweede Wereld- zelfs in het hart van Frankrijk. En hoe oorlog, toen hij collaboreerde met de sterk het volk zich verzette tegen het Vichyregering en actief deelnam aan kolonialisme en het imperialisme. De de deportatie ordewoorden van de organi17 oktober 1961 gaat de geschiedenis van joden naar De politieprefectuur in als een van de meest schokkende en de concentrasatoren waren wilde de zaak in de pijnlijkste momenten uit de Algerijnse tiekampen. In duidelijk: vreedonafhankelijkheidsoorlog. In deze 1961 kreeg hij zame manifestadoofpot stoppen oorlog die van 1954 tot 1962 woedde, de opdracht de tie, verbod om stonden de Franse kolonisator en steun aan het eender welke het Algerijnse volk tegenover elkaar. FLN in Frankrijk wapen te dragen Er vielen tussen de 600.000 en 1,5 uit te roeien. Hiervoor richtte hij een en verzoek om met de hele familie miljoen slachtoffers. Het Nationaal speciale politie-eenheid op de “Force aanwezig te zijn. De Algerijnen gaven Bevrijdingfront (FLN) voerde strijd de Police Auxiliaire”, die de Algerijnse massaal gevolg aan deze oproepen. Er voor de Algerijnse onafhankelijkheid. weerstand moest breken. Deze politie- waren ongeveer 30.000 betogers.

Algerije was een van de laatste Franse eenheid maakte veelvuldig gebruikt Prefect Papon had echter minder kolonies. En zoals in alle kolonies het van folteringen. Er kwamen steeds vreedzame bedoelingen. De politie argeval was, werden ook de Algerijnen meer brutale arrestaties. In de Seine resteerde vrijwel onmiddellijk betogers. gediscrimineerd. Elke betoging voor werden steeds vaker lichamen van De betogers werden neergeslagen elementaire rechten of onafhankelijk- verdronken Algerijnen gevonden, en er werd zelfs op hen geschoten. heid werd bloedig slachtoffers van De vreedzame manifestatie mondde neergeslagen. deze barbaarse uit op een bloedbad. Overal werden Het FLN kon re- Het ordewoord praktijken. militanten neergeslagen. De straten kenen op de steun Tot op 5 oktober lagen bezaaid met bloed en glas. was duidelijk: een van het volk. Dat 1961 een druppel Parijs leek wel een slagveld. Honvreedzame betoging de emmer deed derden slachtoffers werden naar de zag je niet alleen aan de massale overlopen… Op spoeddiensten gebracht. Meer dan ondersteuning die dag stelde zesduizend betogers werden in polivan de strijd in Algerije, maar ook in Maurice Papon de avondklok in, enkel tiecombi’s gestampt en met geweld Frankrijk. In die tijd gingen immers voor de Noord-Afrikanen! Met deze overgebracht naar het sportpaleis veel Algerijnen in Frankrijk werken. racistische maatregel wilde hij het nabij de Porte de Versailles. Velen Maar ook Parijs was in de greep van FLN provoceren en verdacht maken. werden geslagen en zelfs gefolterd. de koloniale logica. De migranten Frankrijk rekende er nog op zich op Honderden werden willekeurig gearwerden onderbetaald en dikwijls een eervolle manier uit Algerije te resteerd. Sommige betogers werden slechter behandeld dan de Fransen. kunnen terugtrekken en het land meer dan drie dagen in onmenselijke Dit laatste zeker door de politie die te blijven overheersen om zo zijn omstandigheden vastgehouden. Tot er niet voor terugschrok om geweld invloed in de regio te behouden. op vandaag weten we niet precies te gebruiken. Het racisme wasa- Frankrijk plaatste het FLN in een kwalijk hoeveel doden er gevallen zijn. Re-

Graffiti op de oevers van de Seine ter herinnering aan de moorden die hier werden gepleegd. “Hier worden Algerijnen verdronken.”

(Foto jahrasta.skyrock.com) alistische schattingen spreken van honderd tot driehonderd doden, enkel voor de avond van 17 oktober, zonder daarbij rekening te houden met de tientallen gewonden of de slachtoffers die de volgende dagen vielen, want het politiegeweld hield niet op.

Ontkennen en vergeten De regering voerde onmiddellijk de censuur in. De feiten waren echter zo verschrikkelijk en zo schandalig dat de meeste kranten het politiegeweld veroordeelden, zonder daarbij al te veel cijfers of details van de feiten te geven. Wie daarna een onderzoek naar de feiten wilde doen, kreeg vrijwel geen toegang tot gegevens.

De politieprefectuur probeerde de zaak in de doofpot te stoppen.

Deze schokkende gebeurtenis heeft destijds veel mensen diep geraakt.

De regering had het koloniaal geweld naar Parijs gebracht. Maar je moet wel weten dat voor het koloniaal regime

Een beeld uit de film Nuit noire, een reconstructie van het politiegeweld op bevel van prefect Maurice Papon.

(Foto www. toutlecine.com)

dat in Algerije de macht uitoefende, het elke dag 17 oktober was…

Vandaag, vijftig jaar later, is er nog steeds geen officieel onderzoek naar deze feiten ingesteld. De Franse regering is nooit veroordeeld. Zij heeft ook nooit het bloedbad van 17 oktober toegegeven. Meer nog, alles werd in het werk gesteld om het te ontkennen en te vergeten.

De imperialistische ideologie blijft duidelijk bestaan. De opeenvolgende Franse regeringen hebben altijd geprobeerd de Maghreb in hun neokolonialistische greep te houden.

Het aan de macht brengen van Ben Ali is daar een duidelijk voorbeeld van.

Gelukkig heeft vandaag de Tunesische revolutie het tij doen keren.

< Quentin Vanbaelen

Meer over het bloedbad van 17 oktober

Er zijn veel boeken geschreven over de Algerijnse Onafhankelijkheidsstrijd en het bloedbad van 17 oktober 1961.

Boeken: • Octobre 1961: un massacre à Paris, Jean-Luc Einaudi, Éditions Pluriel, 2011, 12 euro en La bataille de Paris: 17 octobre 1961, Jean-Luc Einaudi, Points, 2007, 7,5 euro.

• Le 17 octobre 1961: un crime d’État à Paris, Collectif, La Dispute, 2001, 19 euro.

• Meurtres pour mémoire, Didier Daeninckx, Folio policier, 1998, 5,70 euro.

Films: • Ici on noie des Algériens, van Yasmina Adi. Verschijnt op 17 oktober 2011.

• Nuit noire. 17 octobre 1961, van Alain Tasma, uitgekomen op 19 oktober 2005.

Strip: • Octobre noir, Didier Daeninckx et Mako, Ad Libris, 2011, 13,5 euro. \ Meer info en bronnen op www.17octobre61.org

| KENNISENCULTUUR |

19

13 oktober 2011 | 38

Boek | Het koekje bij de koffie. 40 jaar Oxfam-Wereldwinkels

Hoe sandinistische bananen de Wereldwinkels redden u Tot 15 oktober loopt nog de week van de fair-trade. In zijn boek doet Ben Schokkaert het relaas van 40 jaar Wereldwinkels.

Solidair publiceert het stuk ‘Rum voor de voorzitter’.

Nicaragua beroert de hele jaren tachtig de wereldwinkelharten. Een verhaal van David tegen Goliath, van het kleine Nicaragua dat de baarlijke duivel in het noorden danig op de zenuwen werkt: daarvoor supporteren de wereldwinkeliers in die jaren van Koude Oorlog en Amerikaanse raketten op Belgische bodem graag.

De Amerikaanse president Ronald Reagan en zijn administratie bekijken al dat links-revolutionaire gedoe in hun achtertuin met argusogen.

Ze beschouwen het sandinisme als een opstapje naar het communisme en zijn op hun hoede voor een domino-effect in de regio. De dreiging met een interventie is nooit ver weg. De Amerikanen verbreken alle handelsrelaties met het land en steunen de contra’s, die op hun beurt vanuit Honduras en Costa Rica de sandinisten van de macht proberen te verdrijven.

Er is niet alleen Nicaragua. Ook in de buurlanden Guatemala en El Salvador wekt de ‘volksstrijd’ tegen dictaturen hoopvolle verwachtingen.

Rond al die landen zijn in Vlaanderen landencomités actief, waarmee Oxfam-Wereldwinkels samenwerkt.

Geen wonder dus dat de keuze op Centraal-Amerika valt wanneer Oxfam-Wereldwinkels beslist om in het werkjaar 1981-1982 voor het eerst met een jaarthema te werken.

Er is onder andere een actieweek in april 1982 en er worden schrijfblocs verkocht ten gunste van een alfabetiseringsproject in Nicaragua.

Tijdens een nieuwe actieweek (1-7 april 1984) worden 7.500 koffieplantjes voor Nicaragua verkocht, ‘verbonden met het land, hoopvol groeiend naar de vrijheid, de prijs die men hiervoor moet betalen: een bloedrode bes’.

Aan de voorzitters van de Vlaamse partijen wordt na de verkiezingen in Nicaragua in 1985 koffie en rum aangeboden. Wereldwinkeliers gaan

als brigadistas in Nicaragua werken, zoals ze dat ook in dat andere gidsland Algerije doen. Tal van informatieactiviteiten en solidariteitsavonden worden georganiseerd.

Op dat moment (medio jaren tachtig) liggen er naast de koffie nog verschillende andere Nicaraguaanse producten in de rekken van de wereldwinkels, zoals suiker (“symbolisch door het suikerembargo vanuit de VS”) en rum (“een van de duidelijkste voorbeelden van de gemengde economie in Nicaragua”).

Een belangrijke schakel in de handelsketen tussen de wereldwinkels en de sandinisten is Stefaan Declercq. Hij behoort in 1972 bij de jonge veulens die in Brugge het wereldwinkelvuur aanwakkeren en werkt van 1978 tot 1980 in het provinciaal secretariaat van de Brabantse wereldwinkels.

Tussen 1980 en 1995 werkt Stefaan in Nicaragua en El Salvador als regionale coördinator van de projecten en acties van Oxfam-België in Centraal-Amerika en de Caraïben en als verbindingsman voor de wereldwinkelproducten die uit die regio komen.

Vlekkeloos verloopt de verkoop van die Nicaraguaanse producten niet.

De koffie is van wisselende kwaliteit, “de smaak schommelde meer dan de prijs”. De verkoop begint vanaf 1984 spectaculair in mekaar te zakken. Daar komen na verloop van tijd importproblemen bovenop. Sommige problemen zijn te wijten aan het feit dat er maar één leverancier is. Dat is op te vangen door vrij grote voorraden aan te kopen, maar daarvoor ontbeert Oxfam-Wereldwinkels dan weer het geld.

De actie ‘Ja aan de 100.000’ wordt gelanceerd. Als elke wereldwinkel 100.000 Belgische frank aan renteloze leningen binnenhaalt, moet Oxfam-Wereldwinkels minder geld lenen bij de banken, “dus minder geld verkwisten aan hoge intresten, dus meer steun geven aan bevrijdende projecten in de derde wereld”.

komen uit Nicaragua. De verkoop van ‘Nica-bananen’ is in de eerste plaats een politiek statement tegen de Amerikaanse boycot van het land.

De wereldwinkels bedenken er de term actualiteitsproduct voor: de verkoop pikt in op de actualiteit, hij is symbolisch en tijdelijk.

“De bananen uit Nicaragua hebben alles wat een ideaal wereldwinkelproduct moet hebben. Ze zijn een voorbeeld van onrechtvaardige handel, het prototype van een derdewereldproduct: wankele prijzen, monocultuur, slechte arbeidsomstandigheden, bloeiende tussenhandel, monopolisering door enkele multinationale ondernemingen. Ze komen uit een modelland en hebben een hoge symbolische waarde.”

De ‘tijdelijke’ verkoop overtreft alle verwachtingen. In het eerste (half)jaar 1985 worden 46,5 ton bananen verkocht. De algemene vergadering gaat ermee akkoord de bananen definitief in het gamma op te nemen. Al is dat niet evident: de verkoop van vers fruit is een nieuwe branche en plaatst Oxfam-Wereldwinkels voor uitdagingen op het vlak van distributie en houdbaarheid.

Tot dan werden de plaatselijke wereldwinkels vanuit het nationale

\ Het koekje bij de koffie. 40 jaar Oxfam-Wereldwinkels, Ben Schokkaert, EPO in co-editie met Oxfam-Wereldwinkels, 280p., volledig in kleur, geïllustreerd, 25 euro

Bananen, een revolutie Een scharniermoment is mei 1985: Oxfam-Wereldwinkels verkoopt voor het eerst bananen, en die

“Tien jaar sandinistisch bewind: dubbeldekbus maakt Banana-tour” (Foto Oxfam Wereldwinkels)

20 jaar Oxfam-Wereldwinkels in 1991: Daniel Ortega, de sandinistische ex-president van Nicaragua, krijgt een staande ovatie in Gent. (Foto Oxfam Wereldwinkels) magazijn in Gent bevoorraad door twee commerciële transportfirma’s.

Er zijn al een tijdje plannen voor een eigen camion, het bananensucces stuwt die ambitie in een stroomversnelling. “Op 25 maart 1987 wuifden we voor het eerst Luc uit – op weg door Vlaanderen, de vlam in de pijp en achterop paletten vol heerlijke producten uit de Wereldwinkels”.

Na enkele maanden rijden met gehuurde vrachtwagens wordt een eigen camion aangekocht, “een DAF, 7 ton”. (Luc Goeman zal tot 1 januari 2011 met “de camion van den Oxfam” rondtoeren.)

Om de kwaliteit te garanderen, worden in de magazijnen drie rij-

pingskamers gebouwd. “De bananen stonden niet alleen symbool voor de revolutie in Nicaragua”, zegt Fernand Daenekynt, magazijnier en specialist in bananenrijpen. “Het was ook een beetje onze revolutie. Op een gegeven moment verkochten we elf pallets met tachtig kartons per week. Op het einde van het bananentijdperk in 2008 verkochten we nog maar drie pallets.”

Volgens Marc Bontemps, directeur van Oxfam-Wereldwinkels tussen 1990 en 2004, is er nog wel meer revolutionairs aan de Nica-bananen.

“Het was not done om niet-gelabelde, zeg maar witte bananen, in te voeren.

De Nicaraguaanse overheid nam toch

het risico, en wij hebben de bananen gepromoot.”

Bontemps erkent dat de bananen van Nicaragua de wereldwinkels financieel gered hebben, want de zaken liepen in die periode allesbehalve rooskleurig.

“Bananen, en niet alleen die van de sandinisten, zijn in nog een ander opzicht altijd een belangrijke money maker voor de wereldwinkels geweest.

Klanten namen een abonnement. Zo dwong je hen als het ware om wekelijks of tweewekelijks naar de wereldwinkel te komen. Het is een truc die ook met drank in retourverpakkingen werkt.”

< Thomas Blommaert

20

13 oktober 2011 | 38

| KENNISENCULTUUR |

Vraagtekens bij spectaculair onderzoeksresultaat

Neutrino’s, al dan niet sneller dan het licht u 22 september 2011. Het nieuws slaat in: uiterst lichte deeltjes, neutrino’s, zouden tegen een snelheid hoger dan de snelheid van het licht de 732 km tussen de deeltjesversneller van de CERN in Genève en de detector OPERA in het Italiaanse Gran Sasso hebben afgelegd.

Als dit resultaat juist blijkt te zijn, zou de relativiteitstheorie van Einstein, die een eeuw oud is, moeten veranderd worden, minstens in zekere mate.

Want ze gaat ervan uit dat geen enkel deeltje sneller dan het licht kan bewegen.

Je moet weten dat bijna al de huidige spitstechnologie deels gebaseerd is op deze theorie. Het is bijvoorbeeld dankzij de juistheid van de theorie van Einstein dat het gps-systeem met uiterste precisie voorwerpen op onze planeet kan lokaliseren, zoals auto’s of schepen. Of de doelwitten voor de NAVO-vliegtuigen in Libië kan vastleggen…

De vraag is nu de volgende: is de relativiteitstheorie van Einstein universeel waar voor alle natuurfenomenen? Als de ervaring leert dat het niet zo is, dan dwingt dit ons ertoe om onze visie op de natuurkundige wereld, of toch minstens op een aantal onderdelen ervan, grondig te herzien. Dat boezemt de wetenschappers geen angst in, want hun opperste criterium is de praktijk en niet de theorie. Hoe mooi de theorie ook mag zijn, ze is ondergeschikt aan de studie van de feiten of aan de resultaten van experimenten.

Op 7 oktober waren er al 67 wetenschappelijke artikels over de snelle neutrino’s. Allemaal werden ze doorgestuurd naar de meest dynamische – gratis bovendien – elektronische onderzoeksbibliotheek ter wereld: arxiv.org.

Een van die artikels trok in het bijzonder mijn aandacht: dat van Andrew G. Cohen en Sheldon L. Glashow (Glashow kreeg in 1979 de Nobelprijs voor fysica). Met brio, intelligentie en gedegen kennis van het onderwerp, tonen ze aan waarom het resultaat van het experiment OPERA niet juist kan zijn. Ze doen dat niet op basis van theoretische speculatie, maar door confrontatie met andere experimentele resultaten.

Revolutionaire supernova Om niet meteen met de deur in huis te vallen, eerst enkele elementen uit de astrofysica. De zon, bron van alle energie, is voor onze planeet een gigantische thermonucleaire centrale die een enorm aantal neutrino’s en fotonen (lichtdeeltjes) uitstoot. Elke seconde dringen 65 miljard neutrino’s, uitgestoten door de zon, door elke vierkante centimeter van het aardoppervlak (of van ons lichaam!).

Van al die neutrino’s wordt minder

De resultaten van de observatie van supernova SN 1987 A lijken de bevindingen van OPERA tegen te spreken. dan een op de 10.000 opgevangen door een atoom van onze planeet.

Ze gaan gewoon door ons heen! Ze zijn overal en bijzonder moeilijk te detecteren.

En het moet gezegd, de zon is bijzonder weinig energetisch in vergelijking met een supernova. Een supernova is het geheel van fenomenen die volgen op de explosie van een ster, wat gepaard gaat met een korte maar fantastisch grote toename van haar helderheid (fotonen) en haar productie van neutrino’s. Supernova’s die met het blote oog te zien zijn, zijn zeldzaam. Ze komen minder dan een keer per eeuw voor. Een van de beroemdste supernova’s verscheen in 1572 en werd Tycho genoemd, naar de Deen Tycho Brahe, een van de grootste astronomen aller tijden.

Tycho Brahe was een van de meest toegewijde onderzoekers naar supernova’s. Supernova Tycho speelde een essentiële rol in de evolutie van het denken over de wereld, want ze werd door Tycho Brahe gebruikt om het aristotelisch en christelijk dogma over de onveranderlijkheid van het heelal te verwerpen. De “nieuwe ster” droeg bij tot het vernietigen van de oude modellen van het heelal en bracht een formidabele revolutie in de astronomie op gang.

Superexplosie 168.000 jaar geleden In 1987, op 23 februari, verscheen

plots een nieuwe supernova. De enige supernova die in de twintigste eeuw met het blote oog werd gezien. Maar deze keer was er iets nieuws. Even tevoren waren detectoren in gebruik genomen om zonneneutrino’s waar te nemen. Dat kwam goed uit.

Deze supernova (SN 1987 A) was relatief dichtbij. Zij bevond zich slechts op 168.000 lichtjaren. Dat wil zeggen dat we op 23 februari 1987 op aarde getuige waren van een superexplosie die 168.000 jaar eerder plaatsvond.

Deze explosie kwam van een ster die ongeveer twintig maal de massa van de zon had. Ze stootte een kolossaal aantal neutrino’s en fotonen uit.

Voor de eerste keer kon, dankzij SN 1987 A, de uitstoot van neutrino’s door een supernova rechtstreeks worden geobserveerd. Ongeveer drie uur voordat het licht van het fenomeen de aarde bereikte, werd een uitbarsting van neutrino’s waargenomen in drie verschillende observatoria van neutrino’s: Kamiokande (Japan), IMB (Verenigde Staten) en Baksan (Sovjetunie). Om 7.35 u UT (Universele Tijd) detecteerde Kamiokande elf neutrino’s, IMB detecteerde er acht en Baksan vijf. Dit alles in 13 seconden tijd. Al waren er in totaal slechts 24 neutrino’s waargenomen, toch was het significant meer dan wat normaal wordt waargenomen aan neutrino’s (vooral van de zon). De observaties bevestigden de schattingen van de modellen, met een totaal van 1058 neutrino’s uitgestoten door SN 1987

A (1058, dat is een 1 met 58 nullen).

Geen vier jaar maar drie uur Er was nog een ander zeer significant resultaat dat kon worden afgeleid uit de verzamelde gegevens: aangezien het licht drie uur later op aarde aankwam dan de neutrino’s en aangezien de nucleaire modellen voorspellen dat het licht (fotonen) pas drie uur na de uitstoot van de neutrino’s uit de supernova kan ontsnappen, werd daar natuurlijk uit besloten dat de neutrino’s dezelfde afstand hadden afgelegd als de fotonen (licht) in 168.000 jaar.

Het valt gemakkelijk te berekenen dat als de neutrino’s uitgestoten door SN 1987 A de snelheid hadden volgens de ervaring OPERA, ze vier jaar voor het uitgestoten licht zouden zijn aangekomen in plaats van slechts drie uur ervoor!

Niet geloofwaardig De neutrino’s van de observatie in OPERA zijn aanvankelijk muonische neutrino’s. De neutrino’s die SN 1987 A uitstootte zijn aanvankelijk elektronische neutrino’s. Men zou kunnen argumenteren dat de muonische neutrino’s sneller zijn dan het licht, in tegenstelling met elektronische neutrino’s die dezelfde snelheid van het licht hebben. Maar Cohen en Glashow argumenteren dat dit

niet geloofwaardig is omdat juist de (minstens) drie types neutrino’s - elektronische, muonische en tauische - converteren en onderling oscilleren in de loop der tijd. Het mechanisme van conversie zou niet mogelijk zijn als er een neutrino zou zijn die de ene keer met de snelheid van het licht beweegt en de andere keer sneller dan het licht.

< Jean Pestieau Jean Pestieau is professor emeritus aan de universiteit van Louvain-la-Neuve (UCL). Hij is gespecialiseerd in de fysica van fundamentele interacties van materie.

Deze nota werd geschreven ter herinnering aan Hans Bethe (19062005) Nobelprijs Fysica 1967, die als eerste het mechanisme van de thermonucleaire reacties in de sterren en meer bepaald in de zon verklaarde. Hij was een groot specialist van de neutrino’s. Ik had het geluk gedurende twee jaar in zijn laboratorium te mogen werken, van 1968 tot 1970. (JP)

| KENNISENCULTUUR |

13 oktober 2011 | 38

Nobelprijs Natuurkunde 2011

Wat nieuws

dokter?

De uitbreiding van het heelal versnelt u De Nobelprijs voor de Natuurkunde 2011 werd op dinsdag 4 oktober 2011 toegekend aan de Amerikanen Saul Perlmutter en Adam Riess alsook aan de Australiër Brian Schmidt “voor de ontdekking van de steeds snellere expansie van het heelal” wat ze afleidden uit de observatie van “vele tientallen explosies van sterren, supernova’s genoemd”.

Tijd (13,7 miljard jaar)

In 1988 maakten deze drie astrofysici ophef toen ze verklaarden dat de expansie van het universum, door de Belg Georges Lemaître vastgesteld in 1927, en bekrachtigd door Edwin Hubble in 1929, versnelt sinds 4 à 5 miljard jaar onder de invloed van een mysterieuze “zwarte energie”, of “energie van de leegte”, die zowat drie kwart van de massa-energie1 van het universum zou inhouden.

“We wisten dat het universum sinds de Big Bang, die ongeveer 14 miljard jaar geleden plaats vond, aan het uitdijen was. Toch is de ontdekking dat deze expansie versnelt, verbazingwekkend”, onderstreept het Nobelprijscomité in een mededeling.

Supernova’s zijn enorme sterren die aan het einde van hun leven gekomen zijn. Ze hebben een groot deel van hun nucleaire brandstof opgebruikt, ze storten plotseling in elkaar en exploderen. Deze kosmische verschijnselen zijn bijzonder geweldig en spectaculair.

Het is door bijzondere supernova’s, type 1a genaamd, dat de laureaten en hun teams hun ontdekking deden. Ze werden beschouwd als “standaardkaarsen” of “referentie kaarsen”, de explosies van deze sterren waarvan de lichtsterkte goed gekend is, worden gebruikt om de afstanden in het heelal te meten.

Saul Perlmutter die het Supernova Cosmology Project leidt aan de universiteit van Californië, en het High-z Supernova Search Team, geleid door Adam Riess en Brian Schmidt in het Astrofysisch centrum van Harvard (Verenigde Staten), hebben vastgesteld dat deze verre voorwerpen minder licht

21

Leen Vermeulen, dokter Geneeskunde voor het Volk, Molenbeek

W Van links naar rechts: Saul Perlmutter, Adam Reiss en Brian Schmidt. geven dan voorzien door de theorie.

Nochtans zijn de enorme lichtflitsen die ze gedurende weken kunnen opvangen wel degelijk afkomstig van exploderende sterren en bovendien bijzonder goed gedocumenteerd.

Bijgevolg dringt zich een conclusie op: de duidelijke zwakheid van het uitgestoten licht wordt verklaard door het feit dat de melkwegen van die supernova’s verder verwijderd zijn dan men denkt. Dat de expansie van het universum in het verleden dus trager verliep. En dat bijgevolg, ver van te vertragen met de tijd, het fenomeen daarentegen niets anders doet dan versnellen onder invloed van wat “zwarte energie” wordt genoemd.

Tot nog toe is nog steeds niet geweten wat die zwarte energie is. In het geval de gravitatietheorie van Einstein wordt gewijzigd en uitgaande van de Friedmann-vergelijking2 , die aan de basis ligt van de expansie van het universum, zou men de observaties van Perlmutter, Riess en Schmidt kunnen verklaren zonder noodzakelijkerwijze de zwarte energie in te roepen.

“Zwarte energie” en “zware materie”3 Met de materie die we kennen (protonen, elektronen, fotonen, enz.) kan de zwaartekracht op kosmische afstanden niet verklaren wat de astronomen waarnemen. De melkwegen4 (samengesteld uit miljarden sterren), bijvoorbeeld, zouden zich moeten uitspreiden in de ruimte.

Men veronderstelt ook dat er enorm veel massa moet zijn die niet door de telescopen waarneembaar is om het

geheel van de melkwegen samen te houden en te vermijden dat ze verbrokkelen.

De astrofysici zijn dan uitgegaan van de “zwarte materie”, onzichtbaar, maar actief op schaal van de melkwegen.

Op zeer grote schaal, kosmische schaal, zoals de nieuwe Nobelprijswinnaars hebben ontdekt, versnelt de expansie van het universum.

Daarom hebben we de “zwarte energie” nodig die de expansie doet versnellen in tegenstelling met de zwaartekracht.

De huidige theorie, afgeleid van de observaties van de astrofysici dat 70 % van het universum uit zwarte energie bestaat, 25 % zwarte materie en amper 5 % van het soort materie dat we goed kennen, waar we elke dag mee te maken hebben!

< Jean Pestieau Jean Pestieau is professor emeritus van de Université catholique de Louvain (UCL). Hij volgde in 1964 de cursus over de algemenerelativiteitendekosmologiegegevendoorGeorges Lemaître aan de UCL. 1.Erbestaatovereenstemmingtussenmassa(m)enenergie (E), door de formule van Einstein E=MC2 • 2. Alexander Friedmann, Russisch wiskundige. Zijn vergelijkingen (1922) sturen de expansie van het universum in homogene en isotrope modellen afgeleid uit de algemene relativiteit van Einstein(1915).In1927heeftLemaître defysischeinterpretatie (roodverschuiving) toegevoegd aan de vergelijkingen van Friedmann (1927). In 1931, stelt Lemaître voor wat later de Big Bang theorie werd genoemd. • 3. Zie het naschrift van de roman De oerknal van Simon Singh uitgegeven in het Frans bij JC Lattès in 2005 onder de titel Le Roman du Big Bang ;http://www.bbc.co.uk/news/science-environment15165371•4.Erzijnduizendenmiljardenmelkwegenzichtbaar in het universum.

e hebben een vijfdejaars student geneeskunde op stage op onze dokterspraktijk.

Na verschillende jaren geneeskunde en theorie op papier vinden zo’n jonge mensen het meestal heel fijn om eindelijk eens met ‘echte zieke mensen’ in contact te komen en de realiteit te kunnen toetsen aan de theorie. Wat hem is opgevallen bij ons? Goh, Leen, jullie nemen de tijd om echt te luisteren naar de mensen, zodat je hun klachten beter kunt begrijpen en kaderen. Zo wordt een op het eerste zicht vrij banale niet verontrustende hoofdpijn bij een patiënte ineens interessant, als je te weten komt dat die hoofdpijn kan veroorzaakt worden door tal van zaken: problemen met de kinderen, financiële zorgen, relatieproblemen, slechte werkomstandigheden, werkloosheid...

Je kunt je als dokter van al die oorzaken geen fluit aantrekken, en je beperken tot het voorschrijven van een ‘paracetamolleke’. Maar je kunt ook als dokter een luisterend oor bieden, en samen met de patiënt nadenken over z’n problemen en mogelijke oplossingen helpen zoeken. Het is ook belangrijk om je patiënt uit te leggen dat die hoofdpijn niet zomaar uit de lucht komt vallen. Dergelijke communicatie vraagt tijd.

Gelukkig is die bij ons op de praktijk gratis voor de patiënten. Binnen de economische markt staat tijd gelijk aan geld. Ook in de gezondheidszorg zie ik deze wetmatigheid met rasse schreden binnensluipen. Praten met patiënten brengt niets op en is dus tijdverlies. Zelfs psychiaters betrap ik erop zich meer en meer te beperken tot voorschrijven en aanpassen van medicatie binnen een raadpleging van tien minuten. Enkel psychologen nemen nog tijd: maar dan wel voor 50 euro per uur, niet terugbetaald!

Maandagavond zag ik kinderen van een terminale patiënt toevallig bij hem thuis. “Dokter, kun je ons wat uitleg geven over de ziekte van ons papa, in het ziekenhuis krijgen we de dokter niet te pakken. We weten niet wat we moeten verwachten.”

De man is de nacht nadien thuis overleden. Het gezin bedankte me voor mijn uitleg, mijn zorg en nabijheid op het levenseinde van hun geliefde. Van het ziekenhuis mogen ze enkel nog een hoop facturen verwachten.

“Dokter, de specialist heeft mij niets uitgelegd, hij zou een brief naar u sturen. Kan jij mij zeggen wat ik mankeer?” De weinige keren dat de brief al bij mij aangekomen is, ben ik blij mijn patiënt als mens zijn meest elementaire recht te geven: een duidelijke uitleg over zijn gezondheid. Vaak moet ik zelf nog bellen met het ziekenhuis om op de hoogte gebracht te worden. Wat ze wel meekrijgen, is een afsprakenbon voor de nodige te plannen technische onderzoeken en opvolgconsulten.

“Eerst de mensen, niet de winst”, wie wil samen met mij, en hopelijk nog veel andere gezondheidswerkers een affichecampagne starten om de winstmakende ziekenhuiswinkel terug te doen keren naar z’n oorspronkelijke bedoeling, namelijk zieke mensen en hun gezondheid ter harte nemen!

Heden

Knipoogje, Leen

Versnelde expansie Vertraagde expansie

Verste supernova

Expansie van het heelal

De versnellende expansie van het heelal schematisch voorgesteld. (Foto desdelamediterrania.cat)

22

13 oktober 2011 | 38

Geef je activiteiten door: agenda@solidair.org De volledige agenda vind je op www.pvda.be/agenda

A ntwerpen

Vrijdag 14 oktober, 19.30 u

Repressie of Empowerment • Het echte 2060 debat.

Met Maarten Loopmans (sociaal geograaf, KUL), Bleri Lleshi (filosoof, VUB), Tino Ruyters (Free Clinic), Patrick Van de Perre (GvA), Meyrem Almaci (volksvertegenwoordiger, Groen!), Frank Hosteaux (gemeenteraadslid PVDA). Debat i.k.v. Boulevard Amandla.

Auditorium Permeke, De Coninckplein.

Info: http://antwerpen.pvda.be.

[DEdokterANTWOORDT] Wanneer krijgt men vrijstelling voor het dragen van de autogordel?

Het niet dragen van de veiligheidsgordel eist jaarlijks een honderdtal mensenlevens.

Uit veiligheidsoverwegingen zijn zitplaatsen in een voertuig uitgerust met een veiligheidsgordel. Volgens de wegcode is elke inzittende van een motorvoertuig met gordels, verplicht deze te dragen.

Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen kan men met een doktersattest vrijstelling krijgen voor het dragen van de gordel.

Wat te doen bij zwangerschap bijvoorbeeld?

Bij correct gebruik van de veiligheidsgordel beschermt de moeder niet enkel zichzelf maar ook de baby in haar buik. Uit onderzoek blijkt dat slechts bij 3.8 % van de zwangere vrouwen die een gordel droegen een letsel bij de foetus voorkwam, tegenover 8,4 % bij de hen die geen gordel droegen. Let wel: men moet de gordel onder de zwangerschapsbuik dragen, op het bekken. Men kan altijd een beschermhoesje of kussentje rond de gordel aanbrengen om de buik te beschermen zodat de gordel niet in de buik kan snijden bij bruusk remmen.

Bij wonden, huidaandoeningen, borstamputaties en implantaties kan de huid onder de gordel erg gevoelig zijn. Hiervoor bestaan allerhande kussentjes en “comfort clips” die op de gordel geplaatst worden, zodat deze minder hindert en voor minder spanning zorgt. Een gordel kan de werking van een pacemaker ook niet verstoren, en zal ook geen belemmering vormen voor de ademhaling, ook al is deze eventueel ondersteund door een zuurstoffles. Het dragen van de gordel heeft ook geen invloed op de werking van een stoma.

Een kleine gestalte, obesitas, aandoeningen aan de spieren of het skelet, vormen ook geen reden om vrijstelling te krijgen voor de gordeldracht. Meestal kan men de gordel aanpassen, vergroten, een extra fixatiepunt creëren, of de zithoogte aanpassen met ophoogkussens of een aangepaste stoel.

Men kan zich altijd wenden tot het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigAanpassing of het CARA. Bij psychologische aandoeningen zoals fobieën en posttraumatische stresssyndromen verkiest men eerst een behandeling en geen vrijstelling. Bij mensen met verminderde verstandelijke vermogens moet men extra aandacht besteden aan het correct dragen van de gordel.

Rolstoelpatiënten maken liefst gebruik van de aanwezige zitplaatsen in het voertuig. Is dit niet mogelijk, dan moet de persoon in de rolstoel vervoerd worden in een aangepast voertuig.

Daarom ons devies: Gordel aan, vooraan en achteraan! Altijd en overal. Ook de kinderen.

Dokter Nele Vandenbempt, Geneeskunde voor het Volk Schaarbeek \ Wilt u dat een bepaald onderwerp behandeld wordt? Aarzel dan niet uw voorstellen door te sturen naar redactie@solidair.org

| PRIKBORD |

AGENDA

A alst

Vrijdag 14 oktober, 19.30 u

Info-avond “Klimaat en Sociale Rechtvaardigheid” • Het verband tussen de klimaatontwrichting en de kapitalistische productieverhoudingen. Met W. Eekman. Org.: Geneesk.v.d. D. W. (www.g3w.be) CC De Werf, Molenstraat 51.

Info: http://oost-vlaanderen.pvda.be.Contact: sylvainfrans.piqu@skynet.be.

Zondag 23 oktober, 10.45 u

Academische zitting ’25 jaar werken aan vrede.

Hoe moet het nu verder?’ • N.a.v. 25 jaar Vredeshuis Aalst. Met T. Baum (Vlaams Vredesinstituut), K. Malfliet (KUL), T. Sauer (UA), Ludo De Brabander (Vrede vzw en moderator). Gevolgd door receptie. Toegang gratis. Voorinschr. noodz. 053/78.44.26 of jefdeloof@ pandora.be. (t. l. 19/10).

Feestzaal Stadhuis Aalst.

A ntwerpen

Zaterdag 22 oktober, 19.00 u

Noche Cubana . Zuiderse avond met Cubaanse cocktails en maaltijd, feestmuziek en salsa-initiatie. 20.00 u: Pollo a lo Cubano (ook veget. versie) à 12 euro (6 euro : -12 j) . 21.30 u: Fiesta Cubana met dj Paul Vande Casteele. T. v. v. projecten in Cuba. Org.: ICS Antwerpen ism Sabor Tropical en Vila Cabral.

Zaal Drakenhof, Boekenberglei 213, Deurne.

Info: www.cubanismo.net.

Zat. 22 oktober, van 10.00 u tot 12.30 u

Islam en bevrijding: onmogelijke combinatie of te ontdekken emancipatorisch tweespan? • Met Midden-Oosten-expert Brecht De Smet Org.: CvS. Zaal Chapo, Statiestraat 146 , Berchem.

Info en nschr.: christenen.v.h.socialisme@skynet.be, 015/41.64.84.

B russel

Zaterdagmorgen 15 oktober

Dexia-actiedag • Tijdens de Algemene Vergadering van Dexia beloofde voorzitter Dehaene dat Dexia haar filiaal in Israël voor de zomer zou verkopen. We volgen dat op en voeren voor minstens 30 Dexiakantoren een sensibiliserings- en protestactie. Met camera en fototoestel.

Info: www.intal.be.

Zond. 16 oktober, van 13.00 u tot 16.40 u

Manifestatie: Werelddag van Verzet tegen Armoede • Start betoging Noordstation (13.00 u). Meeting en optredens vanaf 13.50 u op het Sint-Katelijneplein.

Op het plein: gratis koffie, thee, soep, boterhammen,... Interactieve stands met o.a. Brussels Platform Armoede, Dynamo Internationaal, etc..

Noordstation en Sint-Katelijneplein.

Info (ook andere activiteiten): www.17oktober.be.

Zat. 22 oktober, van 9.00 u tot 17.00 u

Zes uren voor de democratische school . Org.:Ovds – Aped, Oproep voor een democratische school. Ne-

[boek]

[cd+boek]

derlands- en Franstalige workshops en educatieve wandelingen. Met o.a. Communautarisering onderwijs: vloek of zegen? Creationisme onder de loep, beeldvorming rond de Arabische lente en de islam; enz… Met o.m. Nico Hirtt, Tino Delabie, Anne Morelli (ULB), Dave Sinardet.

Inst. St. Julien Parnasse, St. Juliaanskerklaan 22,1160 Oudergem (metro Delta) Info, inschr. en volledig programma: www.skolo.org.

D eurne

Vrijdag 21 oktober,vanaf 19.00 u

Kiwi-café: 9de Lange Wapper info-avond • ‘Sporten, spelen en slapen zijn ongezond in Antwerpen’.

Met prof. Dirk Avonts, Dirk Van Duppen en Wim Van Hees van Ademloos vzw. Om 19.00 u: kaasschotel met wijn (12 euro) of met frisdrank (kinderen -12 j: 4 euro). Vanaf 20.00 u: info-avond.

Zaal Familia, Karel Govaertstr. 53.

Info en inschr.: els.roes@gvhv.be; tel 03/320.85.20, of door overschr. op rknr. 001-2450329-88, met verm. “kiwicafé”.

gent

Zat. 29 oktober, van 13.00 u tot 23.00 u

2de Dag van het Socialisme • Een open doe- en denkdag voor socialisme, strijd en solidariteit. Met werkgroepen rond o.m. De Europese staat tegen de volkeren; Hervormingen en socialisme; Syndicale strijd noodzakelijk.

Vooruit, St.Pietersnieuwstraat 23.

Info en inschr.: www.rondetafelvansocialisten.be.

Zaterdag 5 november, vanaf 15.00 u

Solidariteitsdag met Bolivia • Met lezingen (R. Fernandez, ambassadeur Bolivia), infostanden, muziek, film, Boloviaanse maaltijd, Sambaband & Fiesta.

Org.: Solidariteitgroep Bolivia i.s.m. ISC-Gent. Gratis inkom.

Minus One, Opgeëistenlaan 455.

Info: www.solidariteitbolivia.blogspot.com.

G eraardsbergen

Vrijdag 14 oktober, 20.00 u

België, overspoeld door vluchtelingen? • N.a.v. de komst van de familie Shibeeb, gevlucht uit Irak. Met Lieven De Cauter (cultuurfilosoof), Dirk Adriaensens (Irakspecialist), familie Shibeeb, schepen Bram De Geeter, e.a. Org.: intal-Geraardsbergen ism NoordZuidkoepel, Vermeylenfonds, Wereldwinkel & BRussells Tribunal.

JC De Spiraal, Zakkaai 29.

Info: www.intal.be , lydiaimbo@gmail.com.

H oboken

Vrijdag 24 oktober, 19.00 u

Info-Resto 2011 • 11.11.11 Hoboken en Café Santé (GvhV Hoboken) brengen klimaatvriendelijk menu: pompoen-appelsoep, Chili con carne, dessertbuffet. Prijs: 10 euro, vegetarisch (vooraf melden), kind.: 5 euro. Getuigenis: Freya Rondelez (11.11.11. Lima

Peru. over klimaatveranderingen in het Zuiden.

In ‘De 2 Jossen’, Krugerstraat 24.

Inschr.: 03/828.02.43 , onthaal.hoboken@gvhv.be

I eper

Zaterdag 22 oktober, vanaf 13.00 u

15de Käthe Kollwitz vredesloop • Afstanden 14.00 u: 400 m (6-8 jaar); 14.30 u: 1200 m (9-14 jaar); 15.00 u: 5 km; 15.00 u: 10 mijl. Van 13.00 u tot 14.30 u: fietstocht voor volw. en kind. Voorinschr. (tot 17.10) op www.vredesloop.be. T-shirt voor iedereen.

Start, kleedkamers, douches: Fenixzaal, Jeugdstadion, LeopoldIII-laan.

Info: www.vredesloop.be; 0476/43.78.33 (Bianca Nowak) 0472/34.86.17 (Geert Vanlangendock).

M echelen

Maandag 17 oktober, 14.00 u

De krotten moeten eruit! • Protestmars en actiemoment tegen de ongeschiktverklaring van woningen zonder degelijk alternatief. I.k.v. ‘Werelddag van Verzet tegen Armoede’.

Mechelse binnenstad.

Info: www.delagedrempel.be,n www.dekeeting.be.

M enen

Maandag 17 oktober, vanaf 13.00 u

Dag tegen de Armoede • De Koepel Armoede Menen organiseert: Sociaal-historische wandeling voor scholieren (13.00 u) en volwassenen (16.30 u); Samenzijn met lekkere en goedkope hapjes, Film: ‘Grensland’( SCC De Steiger).

Info: P. Masson: 0495/51.93.75; www.kammenen.be.

O ostende

Vrijdag 28 oktober, 19.30 u

Jongerendebat: We are not a lost generation • Over jeugdwerkloosheid in Oostende: debat, workshops,…Org. ACV Jongeren Oostende.

Volksbond, Dr. L. Colenstr. 7.

Info en inschr.: tom.lingier@mail.be

S int -N iklaas

Zaterdag 22 oktober, 9.30 u

PVDA Waasland bezoekt Brussel • Met bezoek expo BIP (Brussels Info Plein), ontvangst op de Renfort (GvhV Molenbeek), Middagmaal Pakistaans restaurant (facultatief), wandeling door Molenbeek en bezoek Arabisch theesalon. Terug : 17.00 u. Kosten: bus: 8/10 euro; restaur.: 10 euro.

Vertrek bus: Zwembad Sint Niklaas.

Info en inschr.: martine.spruyt@telenet.be , Linda: 03/777.15.80.

V ilvoorde

Woensdag 19 oktober, 20.00 u

De pensioenen zijn betaalbaar! • Voordracht door Gilbert De Swert, auteur van ‘Het Pensioenspook’.

Org.: Masereelfonds. Inkom gratis.

CC Het Bolwerk, Bolwerkstraat.

Het pensioenspook Er waart een spook door Europa en het is grijs en gepensioneerd. Politici, economisten, beleids- en opiniemakers in heel Europa maken jacht op de brug- en andere gepensioneerde die de staatsbudgetten uit evenwicht halen en dringend langer aan de “ketting” moet gehouden worden. Wie nu nog niet meezingt met het “langer werken-credo” moet in de ban van de kapitalistische kerk geslagen worden. In zijn boek ‘Het pensioenspook’ weerlegt Gilbert De Swert – in een vroeger leven een grote naam bij de studiedienst van het ACV - de onheilsberichten waarmee bankiers en verzekeraars ons de stuipen op het lijf proberen jagen. Eerder schreef hij al ’50 grijze leugens’ en het ‘CrisisMoordenboek’.

In zijn zeer persoonlijke onnavolgbare stijl gaat hij de heilige koeien van het huidige neoliberalisme te lijf. Want het hele pensioendossier voorstellen als een zaak van pure boekhoudkunde zoals de herauten van de Free Enterprise voorstellen is natuurlijk flauwe kul. ’Het gaat om een keiharde botsing tussen twee maatschappijvisies’ zei Jo Cottenier van de PVDA-studiedienst eerder al: ‘eerst de mens of eerst de winst’. \ Het pensioenspook, Gilbert De Swert, Uitg. EPO, 240 p.18,50 euro. Te koop o.a. via pvdashop.be.

De textielindustrie en haar mensen. De Figuranten.

De Figuranten is een sociaalartistieke werking in de regio Menen die met hun laatste grensoverschrijdend project de aandacht richten op de geschiedenis van de textielindustrie in de streek tussen Kortrijk en Rijsel. In september voerden zij al een theatervoorstelling op in Roubaix, maar hun textielproject bevat ook een boek en een cd. In het boek ‘De textielindustrie en haar mensen’ reconstrueert auteur Frederic Dehaudt de levens van negen Vlamingen en Fransen, die allemaal de textiel op hun manier hebben meegemaakt. Aan de hand van deze getuigen leren we de aparte mentaliteit van de bazen kennen, de evolutie van de machines, de grens- en kinderarbeid,… Het boek bevat ook zorgvuldig gekozen archieffoto’s en wordt in het Nederlands en het Frans uitgegeven. De bijhorende cd bevat een verhaal op basis van de getuigenissen en een spiksplinternieuw werk speciaal voor de gelegenheid gemaakt door het Orchestre International du Vetex, een van de muzikale revelaties op ManiFiesta. \ De textielindustrie en haar mensen. De Figuranten en Orchestre International du Vetex.

Boek (306 p.) en CD (66 min.) voor 12 euro. Info: www.defiguranten.be. CD+Boek

| BRIEVEN |

Schrijf ons Per post Free Van Doorslaer / Solidair M.Lemonnierlaan 171 – 1000 Brussel n Per mail brieven@solidair.org n internet U kan ook uw mening kwijt op onze site: www.solidair.org n

Surrealistische reclame bij adverteerdes én politici

Rond de pot draaien met hooggestemde ethische waarden die totaal niks te maken hebben met de echte boodschap, dat lijkt dezer dagen dè manier om mensen om de tuin te leiden.

Milka bijvoorbeeld, maakt op tv reclame met een paarse koe om choco te verkopen.

Die koe wordt door Milka al jaren ingezet, dat zijn we dus gewoon. Maar in de laatste reclame brengt Milka als boodschap: “Kies voor tederheid”.

Milka geeft veel geld uit aan reclame om je ervan te overtuigen dat je choco moet eten tot je lever barst. Hun choco.

Maar dat zeggen ze niet, ze suggereren het zelfs niet. Nee, ze zeggen dat je moet kiezen voor tederheid.

Of neem de reclame van automerk X (ik was zo verbijsterd dat ik de naam vergeten ben).

Die bakten het nog veel bruiner.

Hun laatste reclamespot begint met een kudde schapen en de boodschap luidt: ‘Durf nee te zeggen’. Ze willen je een auto aansmeren. Maar dat zeggen ze niet, ze zeggen dat je nee moet durven zeggen.

De politieke partijen die dit systeem in totale crisis moeten verkopen als het systeem waarvoor we ons toch moeten opofferen, draaien al even hard rond de pot. Ze willen dat wij inleveren om banken overeind te houden die miljarden achterover drukten. De politici, die meer dan een jaar kibbelden over 500 miljoen extra voor Brussel gaven op één weekend 20 miljard aan banken. Geld dat ze vervolgens tegen een alsmaar hogere intrest bij diezelfde banken moeten lenen. En vervolgens zijn wij profiteurs die uit de sociale hangmat gesleurd moeten worden en die langer, harder en voor minder loon moeten werken.

Dat is wat zij willen verkopen.

Wat ze zeggen is: wees realistisch, wees sociaal, denk aan de volgende generaties.

We beleven surrealistische tijden: chocobedrijven die ons oproepen om voor tederheid te kiezen. Autobedrijven vertellen ons dat we nee moeten durven zeggen. En politici beweren dat je sociaal en realistisch bent als je de rijken hun gang laat gaan.

Surrealisme is prima zolang het de kunst betreft. Maar als ze de index, onze pensioenen, lonen en openbare diensten willen afpakken dan is het hoogtijd

om zonder tederheid nee te zeggen.

Rob Van Vlierden, Neerpelt

Niet de arbeiders zijn verantwoordelijk

Veertig jaar Geneeskunde voor het Volk: dat hebben we onder andere te danken aan Kris Merckx en Michel Leyers. Zij hadden het in hun geleerde bollen bedacht van gratis geneeskunde voor het volk op te zetten. Ondanks veel tegenwerking van de Orde van Geneesheren zijn ze er toch in geslaagd elf groepspraktijken van Geneeskunde voor het Volk op te richten met de steun van de patiënten.

Ondertussen staan de hakbijlen klaar om losgelaten te worden op de koopkracht van de arbeider. Maar wie heeft het verdrag van Lissabon goedgekeurd? Niet de werkende mensen toch? Wel degenen die niet verder kijken dan hun euro lang is en die per se een groot Europa wilden stichten om zo het hoofd te bieden aan de Amerikaanse dollar. En nu kunnen landen als Griekenland, Portugal en Italië nauwelijks het hoofd boven water houden en dreigen te verzuipen in ellende. Is het dat wat ons te wachten staat? Het zijn toch niet de arbeiders die dit alles gewild hebben en hier verantwoordelijk voor zijn. Dus blijft onze slogan nog altijd: eerst de mensen en de winsten moeten verdeeld worden onder hen die ze voortgebracht hebben. Zo kan de koopkracht opnieuw toenemen. Het zijn de multimiljonairs die nu moeten inleveren, niet één, niet twee, maar vijf procent van hun vermogen.

Jean en Fonny, Hoboken

Niet zo’n christelijke praktijken

Sinds 1990 ben ik bij de PVDA en ben ik christen-marxist. Ik ben ook lid van het ACV en van de CM, maar Dexia... ammehoela! De bank Dexia is de nieuwe naam van het vroegere BACOB, een ‘christendemocratische’ bank die gelinkt is aan de christelijke vakbond en mutualiteit, maar... Dexia rekent onrechtvaardige onkosten aan voor elke bankverrichting die wegens onvoldoende saldo niet kan doorgaan.

Toen mijn broer twintig was, deed hij mee aan een examen van BAC (BAC werd nadien BACOB, n.v.d.r.) en hij was de eerste, maar werd niet

23

13 oktober 2011 | 38

gelezen| “Het zal nog moeilijker zijn de besparingen aan de Belgen te verkopen (…) als ze de indruk krijgen dat men voor het plezier van de bankiers het geld langs deuren en vensters naar buiten smijt” Etienne De Callataÿ (Bank Degroof), in Le Soir (10/10/’11)

in dienst genomen. Later bleek dat dit kwam omdat mijn broer sinds zijn zes jaar diabetes heeft en dus voor de bank ’onvoorspelbaar’ was en men bang was voor ziekteverzuim.

Gelijkaardige toestanden zijn nog steeds van toepassing bij Dexia bij chronisch zieken.

Alle banken zijn van hetzelfde egocentrische slag en moeten verdwijnen en veranderen in een grote staatsbank.

V.W. ,Aalst

van ManiFiesta een solidair en weergaloos gebeuren maakten. Los van het sterke programma ben ik onder de indruk van de pretentieloze sfeer op ManiFiesta.

Nooit zag ik een meer gemengd publiek en persoonlijk genoot ik het meest van de spontane ontmoetingen en babbels!

Veel respect voor dit totaalgebeuren!

Dominique Willaert Victoria Deluxe

Nationale kieskring

ManiFiesta (3)

Waarom om te beginnen een (kleine) kieskring? Waarom kan/mag een Limburger bv. niet op iemand van Oostende of Namen stemmen en visa versa? Als iedereen voor iedereen mag stemmen, is al die heisa niet eens nodig en krijgen we ook een eerlijker of realistischer beeld van wat de kiezer wil.

Myriam De Becker

ManiFiesta (1)

Aan alle medewerkers, voor, tijdens en achter de schermen: een oprecht dankjewel! Ditmaal waren de weergoden ons goed gezind. Een bonte mengeling van kleuren (huid en kledij), talen, overtuigingen maar in dit alles toch een eenheid… Ik kijk uit naar volgend jaar…

Loes Verleyen , Dendermonde

ManiFiesta (2)

In de eerste plaats wil ik de vele mensen danken die

Met 7.500 waren we! 2.500 meer dan op de barbecue van de N-VA. De toespraak van Peter Mertens was schitterend. Wat heeft die kameraad de gave om glashelder uit te leggen wat het grootkapitaal uitspookt. Hoe beurscrashes en crisissen er gekomen zijn.

Dat is wat anders dan de hele bladzijden in de kranten met een uitleg van experten waar een kat haar jongen niet in vindt.

Wat een aanmoediging en hoop! Halt aan het fatalisme.

Als we solidair blijven, gaan we het halen. Gaan we maken dat onze kinderen en kleinkinderen werk hebben, in een betere socialistische maatschappij.

Zo’n toespraken zijn pareltjes.

Onze partij komt soms wat braaf en bescheiden over, in vergelijking met andere partijen.

Maar misschien is het ook wel de beste tactiek. De mensen worden die tafelsprngers met grote mond beu.

Op ManiFiesta waren er ook die voornamelijk kwamen voor hun lievelingsartist of groep.

Maar die hebben ook de sfeer kunnen voelen, de solidariteit en het optimisme. Ze kregen de boodschap dat er een alternatief is voor de miserie die we elke dag meemaken.

Maar... we moeten het wel zelf doen. De meesten zijn na al de bokkesprongen van onze politici en het rotte kapitalisme, ook bereid dat te doen.

De jongeren komen nu aan zet en ze doen het schitterend!

Bij hen ligt de toekomst.

G. Vandommele, Moerbeke

ManiFiesta (4)

Eerst en vooral dank aan de feilloze organisatie met zijn talloze, vriendelijke vrijwilligers.

Je moet het maar doen: 7.500 mensen samenbrengen die allemaal geluk afstraalden.

Wij hebben genoten van de kleinschalige evenementen: Les Fils de l’Autre hebben ons ontroerd door hun originele teksten en hun onuitputtelijke energie. Chapeau ook voor onze alomtegenwoordige presentatrice die toch maar steeds publiek en performers dichter bij elkaar brengt (letterlijk en figuurlijk). De Working Class Hero heeft de zaal met momenten doen bulderen. De muziek van het Vetex orkest was zo vrolijk dat de tent zelf haast begon te dansen.

Bij heel die fantastische sfeer, dan nog kunnen genieten van

heerlijke Aziatische beignets, Afrikaanse kip en een frisse mojito ... dat is toch een beetje paradise?

Kortom, voor ons is ManiFiësta het feest dat je voor een heel jaar de moed geeft om te blijven vechten voor een alternatieve samenleving.

Willem en Annemie, Dilbeek

ManiFiesta (5)

Ik was er al vanaf de vrijdagavond. Toen ik het terrein afwandelde zag ik werkende, blijgezinde mensen. Dat deed bij mij zekere emoties opkomen. De Comac-avond was fantastisch en zeker voor herhaling vatbaar. En dan zaterdag, in één woord: uniek!

Prachtig in alle opzichten. Ik heb een keuze moeten maken en ongeveer de helft van het programma meegemaakt, tot laat in de nacht. Ik was bij de voorstelling van de roman van Dimitri Verhulst. Na zijn uiteenzetting en het voorlezen van enkele passages, kwam hij terug om nog een quote toe te voegen. Dixit Dimitri: Ze zullen LINKS niet temmen.

Dat gaf rillingen.

Jean Dexters

Pas verschenen:

Marxistische Studies nr 95 Peter Mertens, Het Euro Plus-pact of de stille staatsgreep van BusinessEurope Wiebe Eekman, De klimaatproblematiek is een belangenstrijd Cécile Chams en Jean Pestieau, Griekenland: “De schuld is niet de oorzaak, maar het gevolg van de crisis” Daniel Zamora, De geschiedenis volgens Domenico Losurdo Ter nagedachtenis van Ludo Martens (19462011) Prijs: 7,50 euro Uitzonderlijke promotie: bij elk nieuw abonnement ontvangt u ook Marxistische Studies nr. 94 met de Resolutie van de PVDA over de crisis (verkoop en abonnementen: www.marx.be)

24

| ESPRESSO |

13 oktober 2011 | 38

BPost dankt af. Bij bpost word je best

FOTO VAN DE WEEK

niet te veel ziek, want de kans bestaat dat het bedrijf je dan afdankt. Dat schreef ACV Transcom in een persbericht. De vakbond gaf het voorbeeld van een 45-jarige bediende die om gezondheidsredenen te veel afwezig zou geweest zijn. De vrouw in kwestie had kanker... Bij bpost wordt gemiddeld één werknemer per dag afgedankt.

Slechts in 2 à 3 % van de gevallen is dat wegens incompetentie.

De mensen van de post vallen dus best niet ziek.

De directie van bpost beweert dat ze ‘scrupuleus’ de wet naleeft. Ja ja, de slavendrijvers van de achttiende eeuw vertelden juist hetzelfde.

Separatisme niet zo cool. Een

Brussel Op dinsdag 4 oktober gaf minister van Defensie De Crem een lezing aan de VUB met als titel “De internationale interventie in Libië: de Belgische deelname”. Tijd voor actie vond solidariteitsbeweging intal en ze organiseerde samen met Comac VUB en ULB een “Flash-mob Die-in”. Een leuke én geslaagde actie, want uiteindelijke werd minster De Crem gedwongen om over ‘lijken’ te stappen om zijn verkoopspraatje over de oorlog te kunnen afleveren. (Foto intal, Mario Franssen)

Platanen gered! De rechter heeft de

burgers gelijk gegeven die verzet aantekenden tegen het kappen van de platanen in de Brusselse Havenlaan. De uitspraak van de rechtbank is een nederlaag voor de Brusselse minister van Openbare Werken en Transport, Brigitte Grouwels (CD&V). Die weigerde een gesprek aan te gaan met de wijkbewoners die zich verzetten tegen de geplande grondige heraanleg van de huidige Havenlaan met haar kasseien en platanen. Initiatiefgroep APPP (Action Patrimoine, Pavés, Platanes) wil meer inspraak van de wijkbewoners bij beslissingen over de openbare ruimte. (www.avenueduport.be)

Nobelpri j s voor de oorlog. Neem een stoel

en zet u neer. Vorige week werd op Radio 1 een aantal ‘BV’s’ gevraagd aan wie zij de Nobelprijs voor de Vrede zouden geven.

Mia Doornaert, journaliste en adviseur bij premier Leterme zei -–zonder een krimp te geven – dat de prijs volgens haar toekwam aan... de NAVO! En ze rammelde het officiële lesje af dat de NAVO mogelijks vele levens in het rebellenbolwerk Benghazi gered had.

Over de 50.000 dode Libiërs door de NAVObombardementen en de burgeroorlog repte deze ‘pausin van het atlantisme’ – dixit Lucas Catherine - met geen woord. En over de Libische olie had ze het al helemaal niet.

peiling van Het Nieuwsblad en Koppen bracht aan het licht dat 74 % van de ondervraagden ‘vrij trots’ (54 %) tot zeer trots (20 %) is Belg te zijn. Slechts 8 % is “helemaal niet trots” en 18 % “eerder niet trots”. Wat bewijst dat het separatistisch project waar De Wever nu al een aantal jaren mee leurt, niet echt aanslaat. Het Belgengevoel is nog sterker bij de jongeren (80 %) en uitgesproken (90 %) bij studenten. Wat ons vermoeden bevestigt dat die haatmailschrijvers vooral bestaan uit verzuurde overjaarse ouderlingen zonder manieren.

Gezinsbudget van 604,59 euro. 604,59 euro is wat een gezin

volgens de laatste ramingen van het Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties (OIVO) per week nodig heeft. Begin september was dat nog 573,26 euro. Vooral de stijgende prijzen van de olieproducten jagen het gezinsbudget de hoogte in. Het OIVO besluit dat vandaag een gemiddeld gezin moet beschikken over 2.619,89 euro per maand om haar uitgaven te kunnen dekken. Ter herinnering: een op de vier mensen bekent dat hij/zij het moeilijk tot zeer moeilijk heeft om de eindjes aan elkaar te knopen.

Prijs voor Matos Ferros. Matos Ferros is de naam van de muziekgroep van Jan Busselen, een fenomeen in de multimedia-wereld die aardig met de gitaar weg kan en ook nog lid is van de PVDA. Vorige zaterdag behaalde Matos Ferros de derde prijs op het ‘Festival de la Chanson ouvrière’ in Charleroi. Dit festival waaraan zowel groepen uit Wallonië als uit Vlaanderen deelnamen wil de liederen van de sociale strijd levendig houden. Matos Ferros speelde er ‘Le front des travailleurs’, ook gekend als het ‘eenheidsfrontlied’.

RODE KAART

GOED BEZIG

Panorama uitzending smijt knuppel in corrupt Hasselts politiekot Panorama en Phara de Aguire hebben hun rentree vorige week donderdag op Eén zeker niet gemist. De reportage van Wim Van den Eynde toonde ons de gang van zaken bij de Hasseltse politie. Daar graaide de politiechef met beide pollen diep in de kas en liet zich zoveel mogelijk premies, vergoedingen en supplementen onrechtmatig uitbetalen. Vrienden deden mee. Het verhaal van de vis die begint te rotten aan de kop, weet je. Toen een aantal klokkenluiders dat bekend wilden maken werden ze weggepest, gebroodroofd en zelfs gerechtelijk vervolgd. De omgekeerde wereld met andere woorden. De Panorama-uitzending was een schot in de roos. Burgemeester Hilde Claes (dochter van) en hoofd van de politie deelt nu in de klappen omdat ze niet snel genoeg tegen de corrupte chefs optrad. Een ander monument dat op zijn sokkel wankelt is procureur des konings Marc Rubens. Als hij syndicalisten kan vervolgen is hij wel rap genoeg, maar in het geval van de corrupte politie greep hij niet in en noemde de klokkenluiders zelfs ‘stoorzenders’ die moesten ‘monddicht’ gemaakt worden. Een dikke proficiat voor de Panorama-ploeg!

Mediaoorlog tegen Syrië Vorige week verscheen op de Syrische tv Zaïnab al-Hosni, een 18jarige jonge vrouw van wie weken voordien beweerd werd dat ze door de Syrische veiligheidsdiensten brutaal vermoord was. Ze vertelde dat ze thuis weggelopen was omdat haar broers haar sloegen. Maar het bericht van de vreselijke moord op Zaïnab al-Hosni ging wel de wereld rond als symbool voor de wreedheid waarmee in Syrië de oppositie wordt onderdrukt. Mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch die eerder al de moord op gevangenen hadden aangeklaagd, gaven daarbij op 23 september het geval van Zaïnab als voorbeeld.

In het complexe conflict in Syrië zijn krachten actief die hun opdrachtgevers verborgen willen houden en tot doel hebben een interventie zoals in Libië uit te lokken. Syrische mensenrechtenorganisaties veroordelen de mediacampagne tegen hun land die tot doel heeft “het geweld tussen burgers en militairen aan te wakkeren”. Zij vroegen HRW en AI en andere ngo’s hun excuses aan de familie al-Hosni en het Syrische volk aan te bieden. (AFP 5/10/11)