PVDA Studiedienst- juni 2011
Nota aan de formateur Di Rupo
Alternatief van de PVDA :: 17 miljard euro zonder de burger te doen bloeden Sinds 2008 leeft de staat boven zijn stand: er wordt meer uitgegeven dan er binnenkomt. En de schuld bereikt in 2011 96 % van het bruto binnenlands product (bbp): met andere woorden, de schuld is nagenoeg even hoog als de totaliteit van de in een jaar geproduceerde rijkdom in ons land. Om tegen 2015 een begrotingsevenwicht te bereiken moet er tussen de 17 en 25 miljard aan permanente middelen gevonden worden. Maar wie moet betalen? Alvorens op die vraag te antwoorden, toch nog eerst een andere vraag: hoe is dat tekort er gekomen? Wel, dat is er gekomen door de redding van de banken (op een weekend tijd werd meer dan 20 miljard euro vrijgemaakt) en door een economische crisis waarvoor de man in de straat geen enkele verantwoordelijkheid draagt. Normaal moeten de verantwoordelijken betalen en moeten de werkende mensen buiten schot blijven. Maar het is net het tegenovergestelde waar ze op aansturen. Dat zien we trouwens ook in Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje. De regering-Leterme van lopende zaken stuurde in april 2011 een 77 bladzijden tellend document naar de Europese Unie: het Belgisch stabiliteitsplan tegen 2015. Wat staat daar zoal in? • de hervorming van de pensioenen en de brugpensioenen teneinde iedereen langer te doen werken; • de activering van werklozen (geïnspireerd op het Duitse model waar de werklozen verplicht zijn jobs van 1 euro (!) per uur te aanvaarden); • de beperking van de uitgaven in de gezondheidszorg ondanks de veroudering van de bevolking; • de niet vervanging van een aanzienlijk deel van de ambtenaren die met pensioen gaan. Sommige partijen willen nog verder gaan in de besparingen. Andere stellen belastingverhogingen voor, bijvoorbeeld op brandstof en op de spaarboekjes. Allemaal willen ze de mensen langer doen werken (minstens drie jaar) door feitelijk het brugpensioen af te schaffen. Intussen vraagt de Europese Unie de afschaffing of een herziening van de automatische loonindexering. De Nationale Bank kondigde aan dat ze volgende week een studie in die zin zal uitvoeren. Nochtans is het perfect mogelijk vanaf 2012, en zeker tegen 2015, 17 miljard te vinden om het begrotingstekort te verminderen en nieuwe middelen vrij te maken om de burger tegen de economische crisis te beschermen.
1. Begroting: drie maatregelen die tegen 2015 14 miljard opbrengen De PVDA stelt voor 6 miljard euro vanaf 2012 en 14 miljard euro tegen 2015 te recupereren via drie maatregelen: 1. Het reële belastingtarief voor de banken Als de banken het reële vennootschapsbelastingtarief betalen, brengt 1 miljard euro op. Het volstaat om van de banken die staatssteun kregen te eisen dat ze het nominale belastingtarief (33,99 %) op de bedrijfswinsten betalen. De Belgische banken boekten een nettowinst van 5,6 miljard euro in 2010. 2. Afschaffing van de notionele interesten Deze maatregel brengt 2 miljard op in 2012 en 4 miljard in 2015. Het bedrag aan fiscale cadeaus zonder effect op de tewerkstelling loopt in 2011 op tot 4,2 miljard. Het is onder meer door die maatregel dat de 500 ondernemingen die de meeste winst maakten slechts 3,76 % belasting betalen, en dat AB InBev, Solvay of Belgacom geen eurocent belasting betalen (zoals we eerder aan het licht brachten met onze top 50 van ondernemingen die het meest profiteerden van de grote fiscale kortingen). 3. Strijd tegen de grote fiscale fraude Volgens een recente studie van de ULB, loopt de staatskas door fiscale fraude 20 miljard euro mis. Door de opheffing van het bankgeheim en de openbare controle op de banksector kunnen we vanaf 2012 3 miljard euro recupereren. Dat cijfer is een minimum en kan oplopen tot 9 miljard euro wanneer alle maatregelen volop gaan renderen. Wat iets minder is dan de geschatte fiscale fraude.
2. Het terugverdieneffect : tot 3 miljard Het terugdringen van het begrotingstekort mag tot 2015 niet de enige ambitie van een regering zijn. De bevolking moet ook beschermd worden tegen de gevolgen van de crisis. Dat kan door de koopkracht te beschermen, door tewerkstelling te scheppen en door de toekomst van de pensioenen veilig te stellen. Daarom verdedigt de PVDA een noodplan ter bescherming tegen de crisis dat 11 miljard euro opbrengt. Die nieuwe middelen die in de maatschappij geherinvesteerd moeten worden, hebben een terugverdieneffect op de overheidsfinanciën. Door het noodplan ter bescherming tegen de crisis kunnen er 100.000 nieuwe banen bij komen en ontvangt de overheid bijkomende middelen door de btw op consumptie en andere fiscale inkomsten. De verhoging van de pensioenen (3 miljard euro), de verlaging van de btw op energie (800 miljoen euro) en de verminderde uitgaven voor gezondheidszorg (500 miljoen euro) zullen de koopkracht verhogen wat ook een terugverdieneffect heeft op de economie door nieuwe fiscale inkomsten en bijkomende jobcreatie die het direct gevolg is van de verhoogde consumptie. De totale terugverdieneffecten zullen naar schatting tussen de 1,5 en 3 miljard euro bedragen. Tegen 2015 kunnen we op die manier een begrotingsevenwicht bereiken met die 14 miljard euro en die 1,5 à 3 miljard euro aan terugverdieneffecten.
3. Het noodplan ter bescherming tegen de crisis Ons noodplan ter bescherming tegen de crisis, dat 11 miljard opbrengt, bevat een miljonairstaks, de invoering van het kiwimodel en de verlaging van de btw op energie op kosten van Electrabel. De inkomsten van deze maatregelen moeten integraal gebruikt worden voor de meest dringende noden van de bevolking. 1. De miljonairstaks Dit is een belasting van 1 % op de fortuinen boven één miljoen euro, van 2 % boven de 2 miljoen en van 3 % boven de 3 miljoen euro. Waarbij de door de belastingplichtige zelf bewoonde woning afgetrokken wordt van zijn vermogen (voor een maximum van 500.000 euro). De opbrengst van die taks wordt geschat op 8 miljard euro. De inkomsten uit die miljonairstaks (8 miljard euro) zullen als volgt besteed worden: • voor tewerkstelling (3 miljard), meer bepaald voor het scheppen van openbare banen in de non-profit, het onderwijs en de openbare diensten • voor de sociale zekerheid (3 miljard) vooral om de pensioenen te herfinancieren • voor onderwijs (2 miljard) De drie miljard voor het scheppen van nieuwe banen bij de sociale diensten, de milieubescherming, de woningbouw en alternatieve energie kan tot 80.000 jobs opleveren. En de investering van 2 miljard in onderwijs en wetenschappelijk onderzoek zal goed zijn voor 20.000 nieuwe banen. 2. Een belasting op de woekerwinsten van Electrabel Volgens de meest recente studies wordt de nucleaire rente (het is te zeggen de winst ingevolge afschrijving van de kerncentrales, die al door de burgers zijn afbetaald) die Electrabel opstrijkt, geraamd op 0,8 à 1,8 miljard euro. Die onterechte rente moet integraal aan de staat gestort worden. 800 miljoen kan gebruikt worden om de koopkracht te beschermen door de btw op energie van 21 % naar 6 % te brengen. Wat overblijft kan gebruikt worden om te investeren in projecten voor energiebesparing en voor alternatieve energie. Dat schept banen wat op zijn beurt nieuwe inkomsten voor de staatskas oplevert. 3. Het Kiwimodel De prijs van geneesmiddelen en van medische apparatuur kan drastisch dalen door de toepassing van het kiwimodel. Dat brengt 2 miljard voor de gezondheidskas op. De toepassing van het kiwimodel voor geneesmiddelen, voorgesteld door Dirk Van Duppen, voorzitter van Geneeskunde voor het Volk (een initiatief van de PVDA), vermindert de terugbetalingen door de sociale zekerheid met 1,5 miljard euro en doet de prijzen voor medicamenten met 50 tot 90 % dalen. Dat geld mag niet gebruikt worden om de uitgaven in de gezondheidszorg te verminderen, maar wel om ervoor te zorgen dat gezondheidszorg en ziekenhuis voor iedereen toegankelijk is. Door de toepassing van het kiwimodel op de medische apparatuur (orthopedie, prothesen) kunnen bijkomende middelen bespaard worden, voor minstens 500 miljoen euro, en kunnen de kosten voor de patiënten aanzienlijk verminderd worden. En dan hebben we het nog niet over de afschaffing van de supplementen op de honoraria van de specialisten, wat honderden miljoenen euro kan opbrengen.