Nummer 6
PUUR Bij PWN werken mensen met verstand van zaken
Drinkwater voor
iedereen
Uniek, divers maar kwetsbaar duin
PWN Colofon PWN Postbus 2113
inhoud 4
1990 AC Velserbroek
6
Uniek, divers maar kwetsbaar duin
Tekst PWN Ellis Meulenbelt Vormgeving
Even voorstellen: De PWN Binnentap
Li Moon, Haarlem Fotografie PWN Christiaan Krouwels Manon Rooijers Evert-Jan Woudsma Drukwerk HuigHaverlag,
8
Gewoon uit de kraan
10 Bij PWN werken mensen met verstand van zaken
Wormerveer
12 Drinkwaterleiding onder het Marsdiep FSC logo
2
14
Denk
met ons mee!
16
18
Shoppen in De Hoep
20
Veerkrachtige duinen & veilige zeewering
Kansen creëren
22 24 Wist u dat?
26
Drinkwater voor iedereen
PWN activiteiten: Leuk én leerzaam
Hallo Joke Cuperus
Directeur PWN
Speciaal voor u – als klant van PWN – dit magazine, boordevol tips en met prachtige foto’s. Zo willen wij u laten zien dat wij ons met innovatieve oplossingen en gepassioneerde mensen dag en nacht inzetten voor lekker en gezond kraanwater en mooie duinen. Daarbij zetten wij onze medewerkers voorop en geven we u een kijkje in de keuken van PWN, in binnen- en buitenland. En wilt u na het lezen van dit magazine verder met ons meedenken? Dan nodigen we u graag uit voor ons klantenpanel. Samen werken we aan schone bronnen en een mooie natuur.
3
Binnentappunt
voorstellen:
Even
de PWN Binnentap Waarom zou je plastic flesjes met water of frisdrank kopen, als het lekkerste en zuiverste water gewoon uit de kraan komt? Bovendien geven al die flesjes een hoop afval. Daarom bedacht PWN het binnentappunt. Want water tappen in een eigen flesje of bidon is natuurlijk prima, maar dan wel graag op een schone, goed bereikbare plek.
Wilt u ook een binnentappunt?
4
Begin 2016 plaatste PWN de eerste binnentappunten in scholen, ziekenhuizen en de Stayokay in Haarlem. Uiteraard waren we benieuwd hoe de watertappunten bevallen. Daarom vroegen we eigenaren ĂŠn gebruikers naar hun ervaringen. Wat blijkt, er wordt graag en enthousiast gebruik gemaakt van de binnentappunten, soms met lange rijen tot gevolg. Op de scholen zijn de leerlingen erg blij dat ze hun flesjes niet meer in het toilet bij hoeven te vullen. En ze vinden het binnentapwater ook nog eens lekkerder. Ook de eigenaren van de tap zijn er erg over te spreken: zij geven een gemiddelde beoordeling van 7,9. Goed nieuws is ook dat het gebruik van flesjes water en zoete drankjes bij de deelnemende organisaties merkbaar is teruggelopen. Missie geslaagd, wat ons betreft!
De PWN Binnentap kost â‚Ź 395,- excl. btw. Voor de installatie heeft u een vlakke wand nodig met aanen afvoer van water. De kosten van de installatie en eventueel bijkomende kosten voor de aanleg van een aan- en afvoerleiding zijn voor uw eigen rekening. Wilt u meer informatie? Stuur dan een mailtje naar: binnentappunten@pwn.nl.
5
Werken aan de duinen
Uniek, divers maar kwetsbaar duin
De duinen in Noord-Holland zijn uniek, zowel het duingebied als geheel maar ook de afzonderlijke gebieden. Maar de omstandigheden die het duin zo uniek maken, zijn in korte tijd veranderd. Grijpen we niet in dan vergrassen de duinen en gaan landschappen en soorten verloren.
6
“ PWN helpt de natuur een handje” Elk stukje duin zijn eigen karakter Oorspronkelijk zijn de duinen open en schraal. Duinplanten en duindieren zijn hier precies op aangepast. Door verschillen in vochthuishouding, reliëf, kalkrijkdom en invloeden van de zoute zeewind kent bovendien elk afzonderlijk stukje duin zijn eigen dier- en plantsoorten. Vijftig procent van álle soorten planten en dieren die in Nederland voorkomen, kunt u vinden in de smalle duinstrook van Noord-Holland. Het duin bevat meer verschillende types bos dan bijvoorbeeld de Veluwe. Open duingebieden kennen minstens zoveel variatie. Dat maakt de duinen uniek.
Duurzaam beheer voor nu en later De aanplant van bomen, het winnen van grondwater en de luchtvervuiling zijn echter bedreigingen in de diversiteit van het gebied
waar de natuur zelf niet tegenop kan. Daarom helpt PWN de natuur een handje. Zo zorgen wij ervoor dat wij nu, en onze (klein)kinderen later, kunnen blijven genieten van de duinen.
Stuivend zand, dynamische duinen Als resultaat van onze inspanningen hebben de duinen een beschermde status gekregen, zijn er weer natte duinvalleien en wordt er geen hout meer geoogst. De laatste jaren werkt PWN vooral hard om de invloeden van luchtvervuiling te beperken. We verwijderen woekerende exoten en brengen kleine stuifplekken terug in het duin, waardoor het kalkrijke zand met stormachtig weer kan stuiven. Zo brengen we de dynamiek terug in het duin en gaan we de verzuring van de bodem tegen.
7
Drinkwater
Gewoon uit de kraan
Ons kraanwater krijgt van u een gemiddeld rapportcijfer van 8,4. Dat verbaast ons niets, want het is betrouwbaar, duurzaam, goedkoop en ook nog eens erg lekker. Toch wordt water ook nog steeds verpakt in plastic flesjes. Zonde, vinden wij. Daarom zetten we de vijf belangrijkste redenen om kraanwater te tappen nog eens op een rij:
8
5 redenen
om kraanwater te tappen raanwater is 200 tot 800 keer K goedkoper dan flessenwater. De prijs van kraanwater in Noord-Holland is nog geen 0,2 cent per liter!
1
2 3
Kraanwater is een belangrijke bouwstof van alle cellen en organen in je lichaam. Zo zitten er in water mineralen die goed zijn voor de opbouw van je botten.
Andere drankjes, die trouwens in je lichaam omgezet worden in water, bevatten vaak veel suiker en andere toevoegingen die niet goed voor je zijn.
Kraanwater is zuiver en dus veilig. Het moet namelijk voldoen aan de strengste normen.
5
4
Kraanwater zit niet in een plastic fles. Daardoor besparen we op grondstoffen, is er minder CO2 uitstoot en, nog wel het allerbelangrijkst, het geeft geen plastic afval.
9
Verhalen en tips van medewerkers
Bij PWN werken mensen met verstand van zaken Boswachters, storingsmonteurs, servicemedewerkers, om er maar een paar te noemen. Allemaal mensen die houden van hun vak en hun kennis en verhalen graag met u delen.
Boswachter
Wesley Swaalep “In de lente en zomer krijgen we er in het duingebied altijd weer mee te maken: teken. U weet wel, die piepkleine insecten die de ziekte van Lyme kunnen veroorzaken. Voorkomen is hier letterlijk beter dan genezen. Dus gaat u de natuur in, draag dan liefst een lange broek en dichte schoenen met sokken. Controleer na een bezoek aan het bos of de duinen uw lichaam ook altijd op ongenode gasten. En vindt u een teek, verwijder hem dan meteen. Ga daarbij wel voorzichtig te werk, er mogen geen delen van het beestje achterblijven. Kijk ook eens op de website van PWN. Daar leest u alles wat u moet weten over teken.”
“Als klanten met een probleem bellen, zijn ze ook wel eens boos. Het geeft me een goed gevoel als ze aan het eind van het gesprek toch opgelucht en tevreden ophangen. Ik probeer me niet te laten raken door boosheid, maar leef me in de situatie in, zodat ik snap waar de emotie vandaan komt. Gelukkig zijn de meeste problemen eenvoudig op te lossen. Wat ik klanten ook altijd aanraad, is om gebruik te maken van Mijn PWN of het contactformulier op onze website. Vragen komen dan meteen bij het juiste team terecht en kunnen daardoor veel sneller beantwoord worden. En het scheelt natuurlijk een hoop wachttijd aan de telefoon!”
10
Klantenservice medewerker
Engel Oldenburg
Servicemonteur
Johan Schol
Als een vis in het water Servicemonteur Johan Schol voelt zich bij PWN echt als een vis in het water. Al 33 jaar zit hij in het monteursvak, maar hij heeft er nog lang geen genoeg van: “Ik ben een echt mensen mens en vind het dagelijkse contact met de klanten een van de leukste kanten van mijn werk. Ik luister graag naar verhalen van mensen, soms grappig, soms droevig, ik hoor van alles. Ik vind dat die aandacht ook bij dit vak hoort, die binding tussen PWN en de klant, dat vind ik mooi. Het werk moet het wel toelaten natuurlijk. Bij een drukmeting bijvoorbeeld, ben je zo een uur bezig en ga je het hele huis door. Dan is er wel tijd voor een praatje en ben ik vaak het luisterend oor.” Wat Johan aan PWN-klanten mee wil geven is dat ze altijd goed opletten of een monteur inderdaad namens PWN komt. “Het blijft belangrijk dat mensen daar alert op zijn. We doen er zoveel mogelijk aan om direct herkenbaar te zijn. We parkeren de PWN-bus bijvoorbeeld liefst voor de deur, en we dragen allemaal legitimatie bij ons. Toch is het verstandig om er even naar te vragen. Bij twijfel kunnen klanten natuurlijk altijd met onze klantenservice bellen.”
11
Drinkwater van Den Helder naar Texel
Drinkwaterleiding onder het Marsdiep Een pijpleiding onder de zeebodem van 4600 meter lang op een diepte van 85 meter; het lijkt science fiction maar in 2017 werd het werkelijkheid. PWN legde met behulp van een geavanceerde boortechniek een ondergrondse drinkwaterleiding aan tussen Den Helder en Texel.
In 2017 werd de nieuwe leiding werkelijkheid
12
In 2013 brak een van de twee drinkwaterleidingen naar het eiland Texel. De leidingen waren bij aanleg ingegraven in de zeebodem en een daarvan was door de sterke stroming gedeeltelijk bloot komen te liggen en verzwakt. Het gevolg was dat Texel tijdens de hittegolf van 2013 maar net aan van water kon worden voorzien via de overgebleven leiding. De kapotte leiding werd gerepareerd, maar voor hoelang? Er moest een nieuwe leiding komen. Maar dan wel een die ongevoelig was voor stromend zeewater en schurend zand, liefst een ondergrondse leiding dus. De oplossing kwam in de vorm van de horizontaal gestuurde boring. Dit is een techniek waarmee over een grote afstand en diepte, vanaf twee kanten geboord wordt. De boorkoppen ontmoeten elkaar in het midden. Dat klinkt eenvoudig maar in de praktijk is het behoorlijk ingewikkeld. Niet voor niets duurden de voorbereidingen en uitvoering van het project in totaal bijna vier jaar. De leiding ligt er nu en is inmiddels ook aangesloten op het bestaande drinkwaternet van Texel. Ook dat gebeurde op een niet alledaagse manier. De leidingen werden namelijk niet ingegraven maar onder de grond doorgetrokken, waardoor er minder overlast en schade voor de omgeving is. De Texelaars zijn nu en in de toekomst verzekerd van betrouwbaar en lekker drinkwater.
Een niet alledaagse manier van aansluiten
Texel verzekerd van drinkwater dankzij innovatieve waterleiding 13
Klantenpanel
Denk
met ons mee! Bij PWN vinden we tevreden klanten heel belangrijk. Daarom zijn we continu bezig met het verbeteren van onze service. Zodat u straks nog sneller en beter door ons geholpen wordt. Daar blijven we hard aan werken, nu en in de toekomst. Maar dat kunnen we natuurlijk niet alleen. Want wie weet beter wat de klant nodig heeft, dan onze klanten zelf? We horen dus graag wat u van ons vindt. Om die reden hebben we een klantenpanel opgericht. Daarin doen klanten mee aan online onderzoeken over allerlei onderwerpen. Zodat wij weten wat er beter of anders kan. Zo kwam er uit een onderzoek naar voren dat regelmatige bezoekers van de duinen behoefte hadden aan een duinkaart die voor langere tijd geldig is. Met die wetenschap hebben we toen de driejarige duinkaart geĂŻntroduceerd.
Ook lid worden van het klantenpanel?
Heeft u ideeĂŤn over hoe wij onze dienstverlening kunnen verbeteren? Word dan lid van ons online klantenpanel en doe vier tot acht keer per jaar mee aan een online onderzoek over allerlei onderwerpen. We houden u op de hoogte van de resultaten van die onderzoeken en vertellen ook wat we ermee doen. Aanmelden kan op: www.pwn.nl/klantenpanel
14
Bij PWN vinden we tevreden klanten heel belangrijk! 15
De Noordwest Natuurkern
Veerkracht duinen & veilige zeewering
Van oudsher is het duin altijd in beweging
16
htige Vijf jaar geleden startte PWN samen met Natuurmonumenten en het Hoogheemraadschap Rijnland een revolutionair project in Nationaal Park ZuidKennemerland. In de zeereep werden vijf windsleuven gegraven die wind en zand in het duin moesten toelaten. Zo brachten we een eeuwenoud verjongingsproces weer op gang, waarbij nieuw zand vanaf het strand het land wordt ingeblazen. Van oudsher is het duin altijd in beweging, maar voedselrijke neerslag en een dodelijke konijnenziekte zorgden voor het dichtgroeien met grassen en struiken. Graven bleek dĂŠ oplossing om weer voor een dynamisch duinlandschap te zorgen en tegelijkertijd een veilige zeewering te garanderen. Het resultaat nu, na vijf jaar, is de Noordwest Natuurkern: vijf windsleuven waartussen veel blond zand de hellingen op waait. Ook landt dat zand op de achterliggende graslanden en duinvalleien. De verstuiving is boven verwachting en levert per jaar wel meer dan 30 meter nieuw duin op. Wie met eigen ogen wil zien hoe de wind het landschap voortdurend een andere vorm geeft, kan vanaf parkeerterrein Parnassia langs de Noordwest Natuurkern lopen of fietsen. Alleen de meest zuidelijke sleuf bij Kattendel is voor het publiek toegankelijk.
17
Shoppen
Shoppen in De Hoep
Bezoekerscentrum De Hoep in Castricum is niet alleen praktisch, leuk en leerzaam, je kunt er in de winkel ook de mooiste cadeautjes kopen. Alle artikelen worden met zorg uitgekozen door onze inkoopster, Sanne Tiebie. “Het leukst aan mijn baan vind ik het vinden van nieuwe originele producten,” vertelt Sanne enthousiast. “In mijn vrije tijd doe ik de meeste ideeën op. Ik kan dan vaak niet wachten om ze te bestellen voor de Hoepwinkel. Artikelen moeten wel passen bij PWN, ze hebben dus altijd een link met drinkwater of met ons natuurgebied (en de dieren of planten die hier leven). Iedere week komen er wel nieuwe producten binnen.”
Bezoekerscentrum De Hoep Johannisweg 2, 1901 NX Castricum, Telefoon: 0251-661066 www.pwn.nl/dehoep Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 10.00 – 17.00 uur
ltip WiSnankne e van
van deze Ik ben echt fan chter lamp en onze do tra blij ook, ze wordt ex Hij staat als hij aan staat. maar ik op haar kamer in de zou hem ook zo tten. ze r me ka on wo
Uilenlamp ¤ 29,95 18
negen En nog
winkeltips van Sanne
Superschattig rugzakje voor de kleintjes.
Wij hebben een groot assortiment aan waterflessen. Deze fles vind ik ideaal. Hij is van rvs, heeft een draaidop en is precies groot genoeg.
Met dit mooie moderne vogelhuisje help je de huismus aan onderdak.
Rugtasje met vosjes ¤ 14,75
Retulp rvs waterfles ¤ 18,95
Lagos vogelhuis ¤ 12,95
Verrassend goede kijker voor kinderen en volwassenen.
Deze stoere Nijntje boswachter past heel goed in ons assortiment natuurlijk!
Deze voederbol is erg populair bij onze klanten die dol zijn op kleine vogels. De bol zorgt ervoor dat juist de kleinere vogels rustig kunnen eten.
Mono verrekijker ¤ 24,95
Nijntje ¤ 18,95 Vosje ¤ 15,95
London voederbol ¤ 14,95
Deze sleutelhangers zijn handgemaakt en daardoor allemaal uniek.
Dit boekje is voor de hele kleintjes, het heeft een mooie vormgeving en stevige schuifjes waarmee je leuke diertjes tevoorschijn haalt.
Dit product is en blijft heel populair bij kinderen van alle leeftijden. Het is natuurlijk ook superinteressant om insecten of bloemen van dichtbij te bekijken.
Houten sleutelhanger ijsvogel ¤ 3,95
Schuifboekje diertjes ¤ 9,95
Loeppotje ¤ 3,50
19
Participatie
Kansen
creĂŤren
PWN biedt ruimte aan mensen met een (arbeids)beperking. Er werken op dit moment bij PWN inmiddels flink wat arbeidsparticipanten. Zij kunnen gedurende een half jaar of een jaar kennis en werkervaring opdoen en zo hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Onze participanten werken op alle afdelingen in de organisatie: van de klantenservice tot de afdeling communicatie, en van de koffiehoek tot de postkamer. Echt werk, werk dat zinvol en structureel nodig is, is daarbij ons uitgangspunt. PWN richtte daarom ook het leerteam onderhoud op in het Noordhollands Duinreservaat. In dit team leren arbeidsparticipanten de fijne kneepjes van natuurbeheer. Met die vaardigheden op
20
zak kunnen ze daarna aan de slag in de groenvoorziening. Voor de werving en selectie werken we samen met een aantal specialisten op het gebied van participatie: Randstad participatie, Emma at Work en Paswerk. PWN geeft aan voor welke specifieke functies zij iemand zoekt, en vervolgens gaan deze organisaties aan de slag om de juiste kandidaten te vinden.
21
Feiten en cijfers
Wist u dat 22
Wist u dat: • PWN komende tijd zo’n 35.000 watermeters vervangt? De watermeter geeft aan hoeveel water u heeft verbruikt en moet dus betrouwbaar zijn. Daarom wordt hij periodiek gratis door ons vervangen. • u op onze website ook duinkaarten voor het Noordhollands Duinreservaat kunt kopen voor drie jaar? Niet alleen heeft u er de komende drie jaar geen omkijken meer naar, u bent ook nog eens goedkoper uit. De driejaren kaart kost namelijk 35 euro in plaats van 37,50. • PWN 1,7 miljoen klanten heeft en 107 miljoen m3 drinkwater per jaar levert? En dat al die mensen gemiddeld 1,3 liter water per persoon per dag drinken? • 60% van de biodiversiteit in Nederland te vinden is in de beheer-gebieden van PWN, en dat die gebieden 6 miljoen bezoekers per jaar krijgen? • de raaf terug is in de Kennemerduinen? De laatste tijd zijn daar regelmatig twee raven gespot. De vogel was bijna verdwenen in Nederland maar nu lijkt het gelukkig weer beter te gaan. Hopelijk worden deze twee vaste bewoners. • teken van warmte houden? Naarmate de temperaturen stijgen worden deze spinachtige parasietjes actiever. Uitkijken geblazen dus bij mooi weer, vooral in hoog gras en struikgewas waar ze graag zitten. • u zelf kunt bepalen wanneer uw termijnbedrag voor uw water wordt afgeschreven? In Mijn PWN kunt u kiezen uit vier data, verspreid over de maand, voor de automatische incasso. Zo betaalt u wanneer het u het beste uitkomt. • ons pompstation in Andijk dit jaar zijn vijftigste verjaardag viert? Het pompstation werd in 1968 door Prins Claus geopend en is tegenwoordig het grootste proefstation van Europa. In Andijk wordt IJsselmeerwater (voor)gezuiverd tot drinkwater. • het heel goed gaat met de vleermuizen in de duinen? Uit tellingen blijkt dat er jaarlijks vleermuizen bijkomen. PWN richtte bunkers in de duinen in waar de dieren kunnen overwinteren. Wist u trouwens dat een vleermuis wel 7 jaar oud kan worden?
23
Drinkwater is een eerste levensbehoefte
24
PWN in het buitenland
Drinkwater voor
iedereen
Drinkwater is een eerste levensbehoefte. Maar in grote delen van de wereld is schoon water uit de kraan nog steeds niet vanzelfsprekend. PWN helpt hierin verandering te brengen en ondersteunt drinkwaterprojecten in Senegal en Rwanda vanuit dochteronderneming Aquanet.
Via Aquanet deelt PWN haar kennis en expertise op het gebied van drinkwater. In Rwanda werken we daarbij samen met het waterbedrijf Aquavirunga en in Senegal doen we dat met het waterbedrijf SEOH. In beide gevallen werken we aan een duurzame drinkwatervoorziening voor de mensen die op het platteland wonen. Op deze manier zetten we ons in voor de drinkwatervoorziening van zo’n 450.000 mensen op het Afrikaanse platteland.
Millenniumdoelen Een van de millenniumdoelen die door de VN in 2000 zijn geformuleerd, is schoon drinkwater voor iedereen. In Nederland is daarom het project WaterWorX opgezet. Hierin werken tien Nederlandse drinkwaterbedrijven, waaronder PWN, en het Ministerie van Buitenlandse Zaken samen met 23 lokale partnerbedrijven in Zuid-Amerika, AziĂŤ en Afrika. Het doel is om in de periode 2017 tot 2030 wereldwijd tien miljoen mensen duurzaam toegang te geven tot schoon drinkwater. De projecten van PWN in Rwanda en Senegal worden nu binnen dit programma uitgevoerd.
25
Activiteiten
PWN activiteiten:
Leuk én leerzaam PWN werkt aan schoon drinkwater en mooie natuur. Daarom organiseren wij veel activiteiten rondom deze twee thema’s. Leuk én leerzaam, en zowel voor kinderen als voor volwassenen. Kinderen
Kinderen spelenderwijs bewust maken van de natuur, dat doen we bij PWN graag. We organiseren bijvoorbeeld knusse knutselactiviteiten en (poppen) theater, maar ook een spannende speurtocht of een stoere survival. Voor elk seizoen en voor ieder kind wat wils dus! www.pwn.nl/eropuit
Volwassenen
Mindfulness in het bos, een huifkartocht door de duinen of met de boswachter op stap in het Noordhollands Duinreservaat; zomaar een greep uit onze activiteiten voor volwassenen. Of onderneemt u toch liever iets samen met uw kind(eren)? Dan is de Ouder & Kind Natuur Experience misschien wel iets voor u. www.pwn.nl/eropuit
Educatief scholenprogramma
PWN biedt lesprogramma’s en excursies aan, die aansluiten op de kerndoelen van het basisonderwijs. U kunt kiezen uit excursies met of zonder ervaren gids of boswachter, of een lesprogramma. Voor het voortgezet onderwijs bieden wij excursies op aanvraag. www.pwn.nl/educatie
26
Voor elk seizoen en voor ieder wat wils!
27
Geef u op voor onze digitale nieuwsbrief!
Info Tips
Acties
Adviezen om water te besparen? Tips van de boswachter? De digitale Nieuwsbrief van PWN biedt informatie over projecten, evenementen en activiteiten in de natuur.
Geef u op via www.pwn.nl/nieuwsbrief of stuur deze bon in naar PWN, Antwoordnummer 830, 1990 VB Velserbroek
✔ Ja, ik wil graag de digitale PWN Nieuwsbrief ontvangen op het volgende e-mail adres:
Naam
Geslacht
Adres
Postcode/Plaats
M
V
Uiteraard gaan we vertrouwelijk met uw gegevens om. Mocht u op een later moment de PWN
Nieuwsbrief niet meer willen ontvangen, dan kunt u zich op elk moment afmelden. PUUR
www.pwn.nl
